You are on page 1of 20

ISSN 2082-7938

TORU

PONIEDZIAEK, 17 GRUDNIA 2012 r.

NR 4/2012 (13)

SPIS TRECI
Sowo od Redakcji ANNA URBANEK Triskaidekafobia ASIA EDWARCZYK 8 rzeczy, na ktre dobra jest ksika ANNA HOOWKO Fajnie jest wiedzie (wywiad) ANNA URBANEK
2 3 4 7

ZIMNO , ZIMNO , CORAZ ZIMNIEJ!


Zima! Wreszcie zima! Idealny czas, eby wcign ulubiony sweter, zawin si w ulubiony koc, umoci si wygodnie w ulubionym fotelu i poczyta ulubione ksiki, grzejc donie o ulubiony kubek z ulubionym gorcym napojem. I jak tu nie kocha zimy? My (pluralis maiestatis, obawiam si. Reszta Redakcji stanowczo si od tego stwierdzenia odegnuje) zim lubimy, a ebycie i Wy polubili spieszymy do Was z nowym numerem MR, trzynastym ju. Liczba to niepolednia i jak pozwol sobie doda nasz nowy redakcyjny rekord: to pierwszy numer MR z tak wysok liczb porzdkow na okadce! Przygotowujemy si ju jednak, eby pobi ten wieutki rekord w nastpnym numerze, kto wie? moe a czternastym? Pki co, mamy dla Was kilka felietonw, kilka artykuw penych niezwykle byskotliwych spostrzee, kilka recenzji, jeden wywiad i jedn now koleank: do Prasoznawczego Koa Naukowego doczya Patrycja Nowik, ktr bardzo mio jest nam tutaj powita. Jej debiut na amach MR, bardzo przydatny i przyjazny dla uytkownika artyku poradnikowy, znajdziecie na stronach 1415. Zapraszamy serdecznie do lektury nowego numeru, jak zwykle polecamy Waszej askawej uwadze nasz blog i profil na Facebooku, yczymy wesoych wit, sterty ksiek pod choink (byle nie notatek! Usilnie nie mylimy jeszcze o sesji), a tym, ktrym zimno, yczymy poprawy pogody. Pamitajcie jednak, co powiedzia Klasyk Klasykw: Ja rozumiem, e wam jest zimno, ale jak jest zima, to musi by zimno! I tym optymistycznym akcentem W imieniu Redakcji A NNA U RBANEK

Dziekanat przedsionek Mordoru MARCIN KARWOWSKI 10 Studencie nie stawaj okoniem KAROLINA WDOOWSKA 12 Ksiniczk by ANNA URBANEK Twrcze kartki PATRYCJA NOWIK Odcinajc kupony? ALICJA WESTPHAL Rock Mann ASIA EDWARCZYK Biblio Baggins w roli gwnej ALICJA WESTPHAL Ksika to si nosi! KAROLINA WDOOWSKA
13 14 16 17 18 19

M IDZY R EGAAMI
87-100 Toru, ul. Bojarskiego 1 tel. 724 860 160 e-mail: pkn_umk@wp.pl http://pkn-umk.blogspot.com dr Dorota Degen

GRUDZIE 2012 (13)

Adres redakcji:

Rada Redakcyjna : Asia Edwarczyk, Piotr Rudera, Anna Urbanek


Anna Hoowko, Marcin Karwowski, Natalia Korytkowska, Patrycja Nowik, Dawid Lipiski, Maciej Peechaty, Milena liwiska, Roksana Urban, Karolina Wdoowska

Asia Edwarczyk Anna Urbanek

Korekta: Skad:

Opiekun koa:

Zesp Redakcyjny :

Projekt okadki:
Asia Edwarczyk

Redaktor naczelna:
Anna Urbanek

Nakad: 270 egz.

PISMO WYDAWANE PRZY INSTYTUCIE INFORMACJI NAUKOWEJ I BIBLIOLOGII

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

TRISKAIDEKAFOBIA
ASIA EDWARCZYK Trzynastka1 to ma jednak pecha, nie sdzicie? Z racji na przypisywan jej pechowo, co bardziej przesdni unikaj jej jak ognia. Trzynastego w pitek nie wyjd z domu, aby niepotrzebnie nie naraa si na nieprzyjemnoci. Przesdni waciciele hoteli pomijaj j w numeracji pokoi. I eby to by tylko jeden pokj. Nie! Klucza do pokoju numer 113, 213, etc. rwnie nie otrzymamy. W siedzibie TP S.A. w Warszawie windy nie maj przycisku numer trzynacie. W jednej z toruskich szk jazdy nie ma samochodu o numerze trzynacie. Pozostajc w tematyce motoryzacyjnej w popularnych wycigach Formuy 1 nie przydziela si kierowcy numeru trzynastego. Przyszo nam w kocu wyda trzynasty numer MIDZY REGAAMI. Skoro a tak kusimy los, to moe z wydaniem numeru trzynastego powinnimy poczeka do trzynastego dnia w roku, czyli do trzynastego stycznia? Najwyraniej na triskaidekafobi nie cierpimy. Liczba trzynacie nie budzi w nas panicznego lku, jaki budzia np. w Napoleonie. Nie przeskoczymy w numeracji MR tylko dlatego, aby przypadkiem nie mie pecha. Czym on jest? Pech? Na pewno ma wydwik pejoratywny. Nie dla kadego jednak pechem, czy pechowym bdzie to samo. Czy fakt, e czarny kot przebieg nam drog, musi oznacza, e bdziemy mie pecha? Pech jest zawsze osobisty. Mam pecha, mwimy, co podkrela, e pech jest w pewien sposb nasz wasny i kady ma swoj wasn jego definicj. Moe nie jest zbyt odkrywczym stwierdzenie, e Dzieci wiedz lepiej, jednak warto i im odda gos i pozwoli udzieli odpowiedzi na pytanie Co to jest pech?: Na przykad Australia ma bardzo duo pech(!), bo jest caa w kangurach. A kangury tak daleko i wysoko skacz, e mog zdepta czowieka, ktry nie zdy uciec2. Jak nasz polski, europejski czarny kot moe si w ogle rwna z kangurem? Przy tym caym pechowo-zwierzcoliczbowym zamieszaniu pamitajmy jednak, e trzynastego nawet w grudniu jest wiosna! 3.

1 I nie mam tu na myli serialowej postaci z Doktora Housea. Chocia i ona szczciem nie grzeszya. 2 Co to jest pech? [on-line]. [27 listopada 2012]. Dostpny w World Wide Web: <http://patrz.pl/filmy/co-to-jest-pech>. 3 Trzynastego piosenka Kasi Sobczyk i Czerwono-Czarnych (muzyka: Ryszard Poznakowski, sowa: Janusz Kondratowicz).

Fot. Asia Edwarczyk

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

8 RZECZY , NA KTRE DOBRA JEST KSIKA


ANNA HOOWKO Ksika. Dla jednych obiekt najwyszego, psychodelicznego kultu. Dla drugich artefakt siejcy groz w kadej dziedzinie ycia. Zwyka, niedua, bezbronna ksika Jedni j kochaj, drudzy wzdrygaj na sam myl o niej. Niektrzy sigaj po ni z trzscymi si z podniecenia rkoma, inni odwracaj wzrok, eby nawet przypadkiem, ukradkiem na ni nie spojrze. O ile mona zrozumie niech do zawiej ksiki naukowej, z ktrej my, studenci, zmuszeni jestemy korzysta praktycznie na co dzie, o tyle niewyobraalnie dziwnym jest fakt, i mona czu niech do beletrystyki! Niestety wiele jest osb, zbyt wiele, zarwno starszych jak i modszych, ktre takow niech wykazuj. Dlaczego? Przecie ksika jest dobra na cae mnstwo rzeczy! Nie wierzycie? Zapraszam do przekonania si o tym! Oto przykadowe 8 rzeczy, na ktre dobra jest ksika: 1. NA PRZYGNIATAJC I UPRZYKRZAJC YCIE NUD Jest wiele ciekawych czynnoci, ktrymi mona zabi nud. Kto poprawiby, e wiele ciekawszych ni signicie po ksik. Ale teraz bardzo yciowe pytanie: ile razy zdarzya Ci si, drogi Czytelniku, taka sytuacja, w ktrej nudzie si straszliwie i kada rzecz, za ktr si zabierae zaczynaa nudzi Ci si po duszej chwili? No wanie Kady chyba miewa takie dni nudy. Czowiek wariuje z braku zajcia i braku perspektywy na zmian tego stanu. A gdzie na regale, zupenie obok nas, stoi sobie ksika Stoi cichutko, posusznie, pragnc obnay si przed nami Po cikiej bitwie z samym sob, poniekd ze zoci i uraon dum, przeamujemy opr i sigamy, od niechcenia, po t byle jak, byle by bya ksik, przeklinajc w mylach tak nieprawdopodobnie gupi pomys. Pierwsza strona nie

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

zachwyca - pojawia si zwtpienie: Nie, zaraz j odo. Druga strona nadal jaka taka nijaka: Nie no, to jest bez sensu!. Trzecia strona - O, co zaczyna si dzia, par stron dalej - Robi si coraz ciekawiej, poowa rozdziau - To jest cakiem nieze!, drugi rozdzia - Co bdzie dalej?!. W ten oto sposb nasza nuda dobiega koca - mija spory kawa czasu, a ksika nadal zapenia nam luk. Co wicej, wciga nas tak bardzo, e spdzamy przy niej par kolejnych dni i nocy (no, chyba e naley do wyjtkowo krtkich wydawnictw)! Zao si, e zdecydowana wikszo osb chocia raz w yciu miaa tak sytuacj, lub przynajmniej bardzo podobn. Prawda, e ksika okazaa si wietnym wypenieniem tego nudnego momentu naszej egzystencji? 2. NA SZYBKIE I BEZBOLESNE PRZEYCIE DUGIEJ PODRY Studenci - to ta grupa spoeczna, ktra zdecydowanie napdza obroty Polskich Kolei Pastwowych oraz Przedsibiorstwa Komunikacji Samochodowej, czyli naszych ulubionych (kochamy je, nieprawda?) autobusw i pocigw. cisk, haas, niewygoda, batalia o bilety przy kasach, o wolne miejsce, przepychanki, duchota, niemiy zapach, ludzie krzycz, dzieci pacz - istny chaos! Jak go przetrwa? Ksika! Trzeba przyzna, e nie jest to adna nowo - obserwujc podrujcych pasaerw naszego transportu midzymiastowego ewidentnie zauway mona, i wielu spdza podr wanie w ten sposb. Cho czasem ciko jest znale nawet may kcik dla siebie, to zaprawieni w boju podrujcy nie zniechcaj si. Czytaj czy to na siedzco, czy na stojco, ze suchawkami na uszach, lub po prostu wyczajc swj umys na dziejcy si wok zgiek. Po zagbieniu si w ksik nawet kilku godzinna podr potrafi min jak "z bicza strzeli". Nie do wiary? Jeli nie prbowae wczeniej - polecam!

3. NA ZMCZENIE PSYCHICZNE I FIZYCZNE Jestem zmczony - dajcie mi wszyscy wity spokj! - brzmi znajomo? Zmczenie - kolejna yciowa zmora. Wszyscy wiemy jak to dziaa - pierwsze co bierzemy pod uwag to sen, w nastpnej kolejnoci nasiadwka przed telewizorem, ktry jeszcze bardziej nas otpia Jak odpocz inaczej? Pomysw brak. Tak wic po raz kolejny uparcie wykrzykn nasze magiczne sowo: ksika! Wierzcie lub nie, ale dobra literatura dziaa naprawd bardzo relaksujco (kto czyta, ten wie). Niewane, czy dopada ci psychiczne zawieszenie, czy przemczenie fizyczne - id do kuchni, zrb duy kubek gorcej herbaty lub agodnej kawy, po na talerzyku ulubione ciasteczka, nastpnie przygotuj sobie wygodny fotel (w obecnie panujcej porze roku zalecam take uycie puszystego, ciepego koca), chwy do rki ksik i odpy Bardzo przyjemn opcj jest take, zamiast kawy/herbaty, kieliszeczek wina lub domowej nalewki. Wyczuwacie t bogo? Wbrew pozorom czytanie agodnie pobudzi nasz umys, dajc uczucie pozbycia si przytaczajcej nas cikoci, a ciao zregeneruje siy w pozycji siedzco-lecej (wszyscy wiemy, e foteli uywa mona w bardzo rozmaitych pozycjach). Naprawd warto! 4. NA REGENERACJ W STANACH CHOROBOWYCH W tym temacie krtko - katar, bl garda, gorczka, bd inne nieprzyjemne objawy. Zero nauki, zero znajomych, zero zabawy. Okres rekonwalescencji. Jak przetrwa te cikie chwile? Ksika! Nie bez powodu wiksze, specjalistyczne szpitale zaopatrywane s w biblioteki. Wczeniej wspomniane nuda i zmczenie take towarzysz przy powracaniu do zdrowia, zatem stanowi tylko dodatkowe argumenty. Kto jeszcze ma jakie wtpliwoci? 5. NA ROZWJ SWOJEJ WASNEJ OSOBOWOCI ORAZ UMIEJTNOCI Nie znam nikogo, kto nie byby wiadomy faktu, e czytanie rozwija. Pobudza nasz wyobrani, wzbogaca sownictwo i jzyk, utrwala formy gramatycz-

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

ne i ortografi, pozwala na zdobycie szeroko pojtej wiedzy o wiecie. Ksika jest take pikn form naszego ukulturalniania - a warto podkreli, e obcowanie z kultur to wrcz jedna z potrzeb czowieka, ktra ma wany wkad w nasz potrzeb samorealizacji i ksztatowania wasnego ja. W tym miejscu nikt nie odway si zaprzeczy. Dobremu wpywowi czytania na ludzk jednostk mona by powici cay osobny artyku, naprawd jest o czym pisa w tej kwestii. Szczeglnie istotne jest to w modym wieku, kiedy przed wkroczeniem w doroso ksztatuje si osobowo dziecicego jeszcze czytelnika. Absolutnie jednak nie naley odbiera tego jako zachcenie do czytania tylko dla dzieci. Dorosym te nie zaszkodzi - na tej transakcji mona tylko zyska. 6. NA PRZEKONANIE NIEDOWIARKW O TYM, E CZYTANIE JEST COOL No wanie Nadal nie wierzysz, e czytanie naprawd wciga i potrafi wietnie wypeni woln chwil? Jeli nie, zwr zatem uwag na fakt, i jeli dobrne do owego fragmentu artykuu, musia Ci on zainteresowa i pocign w czytelnicz przygod Przyapany na gorcym uczynku? Nie jest chyba tak le, jak wydawao si na pocztku, prawda? A to jeszcze nie koniec naszych wyliczanek 7. NA POZNANIE CAKIEM NOWEGO WIATA, KTRY SAMI MOEMY SOBIE WYKREOWA Nierzadko nasze ycie wydaje si monotonne, nudne, szare Szczeglnie w obecnej porze roku, kiedy to depresja jesienno-zimowa staje si nasz najlepsz przyjacik. W takich chwilach pragniemy oderwania si, czego nowego, wieego Ale co moe nam to da? Ksika! Tu sprawa take jest cakiem jasna. Ksika, zwaszcza ta z elementami fantastyki, przenosi nas w cakiem inny wymiar. Nie szkodzi, e nie jest on realny, wane jest to, i podczas czytania, umysem przenosimy si do niego, stajc si niejako jego czci w roli obserwatora. Czytae poprzedni numer Midzy Regaami? Nie? (Na co

jeszcze czekasz!?) Zajrzyj koniecznie! Tam z pewnoci dowiesz si wicej na w temat fantastycznoci. 8. NA POTWORN NIECH DO ZWIKSZANIA STANU NASZEJ WIEDZY W prezentowanym przypadku ksika odgrywa rol wyjtkow. Jak ksika moe pomc nam zapa ch do nauki? Odpowied jest niesychanie, wrcz miesznie prosta: Nie moe pomc. Co najwyej moe nas bardziej zniechci. O co wic rozchodzi si w tej zagadce? Wyobramy sobie sytuacj - zmuszeni jestemy do wykucia materiau na zbliajce si kolokwium, a nasze chci do tej czynnoci przepady w jakiej mrocznej otchani i zdaje si, e nie maj zamiaru powrci. Mijaj minuty, godziny, a my nadal, kolokwialnie mwic, stoimy w miejscu. Chocia przez kwadrans czytamy jedno zdanie nie jestemy w stanie ani go zrozumie, ani tym bardziej zapamita. Pojawia si zwtpienie, a potem wrcz pewno, e dalsze starania nie maj sensu I tu wkracza nasza bohaterka! Bo czy skoro nasza nauka i tak nie dojdzie do skutku, to czy nie lepiej poczyta jak ciekaw ksik? Gupie? Wcale nie! I tak nie nauczymy si na kolokwium niczego (chyba e nagle przyjdzie olnienie, ale zamy sytuacj, e nie pojawia si ono w tej historii), a przynajmniej zrobimy co poytecznego dla siebie, a nawet mona rzec, dla caego narodu (poziom polskiego czytelnictwa spada z roku na rok, podniemy statystyki - czytajmy!). Jednoczenie dobrze jest wzi pod uwag fakt, i wytumaczenie nie nauczyem si na kolokwium, bo czytaem ksik brzmi duo lepiej ni: ogldaem telewizj, graem w Diablo 3 lub czatowaem ze znajomymi na Facebooku. Czy mona si z tym nie zgodzi? Powysze przypadki to tylko kilka opcji, na ktre dobra jest ksika. Nie da si ukry, e s one potraktowane z duym dystansem i przymrueniem oka, ale czy nie ma w nich chocia po czci prawdy? Mam nadziej, e po tych lekkich i przyjemnych rozwaaniach narodzi si maa refleksja na ten temat

ROZMOWY MIDZY REGAAMI

FAJNIE JEST WIEDZIE


W YWIAD Z A LDON M ACKIEWICZ O MARZENIACH , STUDIACH , KSIKOWYCH BIZNESACH
I POYTKU Z HISTORII KSIKI PRZEPROWADZIA

A NNA U RBANEK
si za pierwszym razem. Oczywicie, niezraona tym, postanowiam zdawa nastpny raz, a przez ten rok postudiowa w Toruniu biotechnologi, na ktr si dostaam. Jednak w cigu tego roku mj ojciec zachorowa i zmar, wic musiaam podj decyzj, czy dalej uczy si do tego egzaminu na medycyn, czy te plany porzuci i zosta na biotechnologii w Toruniu i tak te zrobiam. Pomylaam sobie, e ten antykwariat jest to zbyt wielka instytucja, tradycja, jedyne, co waciwie mi po moim ojcu zostao a jednoczenie tak ogromne wic zdecydowaam, e to jest waniejsze. Biotechnologi skoczyam, w midzyczasie zaczam bibliotekoznawstwo, bo stwierdziam, e mj ojciec nauczy mnie bardzo wiele, ale musz mie te wiedz fachow, wiedz z zewntrz. On te uczestniczy w wielu szkoleniach, kursach organizowanych jeszcze przez Dom Ksiki wic stwierdziam, e te musz si w tej dziedzinie wyksztaci. Jak Pani wspomina te studia? Co si Pani najbardziej z nich przydao? Z bibliotekoznawstwa? Mona powiedzie, e kady jeden przedmiot mi si przyda i bardzo te studia wspominam mio. Wrcz i te na obronie pracy magisterskiej to powiedziaam bardzo chtnie zaczabym je od nowa. Dla mnie bya to po prostu czysta przyjemno. C innego to moe by dla kogo, kto po prostu kocha ksiki, ju troch o nich wie, a moe jeszcze swoj wiedz poszerzy, dowiedzie si o wielu nowych rzeczach? Poczwszy od rzeczy, ktra wydaje si nieprzyjemna, opracowania formalnego przydao mi si bardzo, poniewa te-

Jak si Pani czuje, bdc wacicielk jedynego antykwariatu w miecie, ktre uwaa si za kulturalne, inteligenckie i uniwersyteckie? Czuj si jednoczenie bardzo dobrze i bardzo le. Moe zaczn od tego, e si czuj le do tej pory byo tak, e mogam odwiedzajcym nasz antykwariat poleca antykwariat pani Marleny Haas na Rynku Nowomiejskim jako jeszcze jeden antykwariat w Toruniu, antykwariat naukowy. Musz przyzna, e byam dumna z tego, e mogam powiedzie tym osobom: Tak, w naszym miecie jest jeszcze jeden antykwariat. Teraz te osoby widz, e antykwariat w Toruniu jest tylko jeden i to, powiedzmy sobie szczerze, skromny. Wiem, e nie mog czu si za to odpowiedzialna czy bra tej winy na siebie, ale tak jak pani zauwaya, po takim miecie jak Toru mona by si spodziewa czego wicej. Czuj si dobrze z tego wzgldu, e jak w kadym przedsibiorstwie czy biznesie, antykwariat oprcz speniania funkcji kulturalnej jest moim rdem utrzymania, musi przynosi jakie dochody, ktre s by moe troch wysze dziki temu, e jestemy jedyni, ale mamy te o wiele wikszy skup. Mamy zatem wiksze obroty, ale niekoniecznie zyski. Postanowia Pani prowadzi antykwariat jako kontynuacj rodzinnej tradycji. Miaa Pani kiedy jaki inny pomys na ycie? Miaam inny pomys na ycie. Ogromnym moim marzeniem, ktre pozostanie moim marzeniem a do koca ycia, byo zosta lekarzem. Chciaam i na medycyn, zdawaam do Gdaska, nie dostaam

ROZMOWY MIDZY REGAAMI

raz, opisujc ksiki chociaby w sklepie internetowym, jestem, podejrzewam, jednym z niewielu antykwariuszy, ktry robi to w sposb fachowy. Podstawa dla mnie to historia ksiki. Dziki temu ta moja wiedza tak si ugruntowaa i rozszerzya, i sama z chci dalej j rozszerzam, bo moj osobist pasj s wanie ksiki o ksice. Z dziedziny historii ksiki mam ju ksigozbir bardzo duy, a chc mie jeszcze wikszy. W rzadkich niestety chwilach wolnych otwieram sobie kompendium Barbary Biekowskiej, ktra napisaa wietn ksik, w formie waciwie troch albumu, i ja bardzo lubi sobie j otworzy na jakiej stronie, troch wiadomoci odwiey i przey znowu mi przygod. Wracajc jeszcze do studiw niewiele osb tak naprawd lubi histori ksiki, uwaa si j za dziedzin trudn... I bardzo le. Bardzo le. Co si Pani najbardziej podoba w historii ksiki? Moe nauka historii nie jest zbyt fascynujca, przynajmniej nie dla kadego, ale jeli co si tak bardzo lubi, jak ja ksiki, chce si o tym jak najwicej wiedzie. Jeli kto interesuje si surfingiem, to kupuje ksik o surfingu i czyta, jak moe ju staroytni na jakich deskach nie prbowali pywa. Dla mnie to s akurat ksiki, dlatego te historia ksiki jako przedmiot bya dla mnie zawsze bardzo ciekawa. Ta wiedza jest dla mnie te cenna ze wzgldw zawodowych. To jednak zupenie inaczej, kiedy do antykwariatu przychodzi klient, a ja wiem, kim by dany drukarz, czy by z Francji, z Holandii czy skdind. Moe ja tego nie wiem dokadnie, bo te nie oszukujmy si nie pamitam wszystkich danych z egzaminw czy z wykadw, ale zawsze co kojarz. Bardzo lubi te histori o polskim egzemplarzu Biblii Gutenberga, nawet o tym zostaa napisana taka malutka ksieczka, histori fascynujc przecie ta Biblia w czasie wojny bya wywieziona

do Kanady, razem ze Szczerbcem i arrasami wawelskimi, najwikszymi skarbami narodowymi. Mona sobie te pewnie wiele innych takich wcigajcych opowieci w caych dziejach ksiki znale. Trzeba si tylko przekona. Myli Pani, e studenci na naszym kierunku powinni si czego szczeglnie nauczy, co by przydao si nam pniej w yciu? Po ukoczeniu dwch kierunkw i studiowaniu w sumie osiem lat, dochodz do takiego wniosku, e kierunek nie jest istotny, a przynajmniej nie jest najwaniejszy. Studia ucz nas przede wszystkim metodyki, poszukiwania informacji, znajdowania wiedzy wartociowej. To jest bardzo wane. A tak naprawd, wiedza ze studiw... nie wiem, ja lubi wiedzie. Gdybym moga, poszabym na nasze studia plus na jeszcze pi nastpnych. Moe nie mdro, ale taka wiedza, inteligencja to pozwala w yciu wygrywa, naprawd. Warto si uczy, warto czyta, warto si dowiadywa, bo to procentuje, nawet w zwykych kontaktach towarzyskich, w poszukiwaniu pracy, w yciu, po prostu. Fajnie jest wiedzie ludzie od razu inaczej patrz. Jeli kto sam jest mdry, inteligentny, to tacy ludzie do niego lgn i wtedy si zupenie inaczej yje w krgu znajomych... A co na naszych studiach... Jakie byo pytanie? Czego mogoby si przyda studentom wicej, co jest najwaniejsze? Dla przyszej pracy nie ma czego takiego. Myl, e nie mona tego zdefiniowa, zreszt sama si o tym przekonaam, pracujc w naszej Ksinicy toruskiej. Na studiach mona si nauczy podstaw, jakiego wstpu, ale de facto w pracy uczymy si wszystkiego od nowa i wtedy wana jest otwarto, ch do nauki, entuzjazm i podstawa eby lubi to, co si robi. Wiem, e pewnie wikszo ludzi na wiecie robi to, co nie sprawia im przyjemnoci, ale warto walczy o prac, ktra da nam satysfakcj. Co jest najwaniejsze, czego na naszych studiach po-

ROZMOWY MIDZY REGAAMI

winno by wicej... Mnie brakowao ale ja studiowaam zaocznie takich zaj jak wyjazdy, wycieczki na targi... Wydaje mi si, e to by uczynio studia bibliologiczne bardziej atrakcyjnymi. Ma Pani to szczcie, e robi to, co chciaa pomijajc fakt, e nie jest Pani lekarzem. Ma Pani czas, eby w tej pracy zgodnej z wasnym yczeniem poczyta co dla przyjemnoci, czy tylko znajduje Pani czas na prac? Mam bardzo mao czasu, eby poczyta dla przyjemnoci. Z reguy nie jest to wieczorem, tylko rano, bo taki dziwny system pracy sobie przyjam, e wstaj bardzo wczenie, siadam do komputera i pracuj. Jeli w okolicach sidmej, smej rano po tych trzech godzinach pracy mam troch czasu, to wanie wtedy sobie czytam. W pracy tylko w czasie przerwy niadaniowej, czytam blogi o ksikach, a wieczorem, niestety, po pooeniu dziecka spa, oczy same mi si zamykaj i bardzo rzadko mam czas i ochot, eby cokolwiek poczyta. Troch wicej czasu mam w weekend. I co Pani wtedy czyta? Literatur wspczesn, polsk i zagraniczn. Gwnie za podszeptami tych blogw ksikowych. To mi suy jako rekomendacje. Czasem si zawodz, czasem nie. Mj ulubiony gatunek to jednak ksiki o ksikach, i to nie tylko naukowe. Choby Miasto nicych ksiek ksiki, w ktrych tematem przewodnim s ksiki, biblioteki... Teraz jest w ogle taki oddzielny podgatunek Klub Dantego, Klub Dumasa thriller antykwarycznoksikowy. Niektre to s straszne gnioty, ale niektre rzeczywicie wcigaj i dobrze si je czyta. Oprcz tego bardzo lubi fantastyk. Moja ulubiona ksika wszech czasw to Wadca piercieni. Nie wiem, ile razy ju j przeczytaam, ale rok bez Wadcy piercieni to w ogle si nie moe zacz ani skoczy.

Myli Pani, e przed studentami bibliologii maluje si ponura przyszo? Ja zawsze podkrelam, e mam szczcie. To, e pracuj w antykwariacie, to nie jest moja zasuga, to antykwariat mojego ojca. To, e on jednak jako tam funkcjonuje, to ju jako swoj zasug traktuj. Gdybym miaa od zera wpa na pomys zaoenia antykwariatu, to podejrzewam, e bym si baa, to jest jednak dua odpowiedzialno. Na pewno tematyka ksiek, ksigarstwa, handlu ksik jest dobrym kierunkiem do rozwaenia po studiach bibliotekoznawczych. O informacji naukowej nie powinnam si wypowiada, bo nie poszam w tym kierunku, ale na pewno jest to przyszo i fachowe wyszukiwanie informacji to na pewno super umiejtno, ktra si w yciu przyda. Myl, e studenci bibliotekoznawstwa nie zgin czy to w bibliotekach, czy to w ksigarniach, czy to w antykwariatach. Wydaje mi si, e niewiele jest takich kierunkw i zawodw, w ktrych pasja ma tak due znaczenie. To jednak taki kierunek, ktry chyba wybiera si z pasji, bo przecie nie z wyrachowania: Ach, pjd do biblioteki i bd zarabia miliony. To jest to, co ten kierunek wyrnia pozytywnie pasja w kadej z tych osb, ktre wybray go wiadomie. Wydaje mi si, e dla osoby, ktra lubi ksiki, i ma t pasj popart solidn wiedz, nie bdzie wielkim problemem znalezienie odpowiedniej niszy rynkowej. Ambitny student bibliotekoznawstwa powinien pomyle, jak by tu jeszcze ludziom te ksiki wciska. Moe niekoniecznie by konsultantem ksikowym, ale skoro takie pomysy s i zdaj egzamin, to warto o tym pomyle, ze znajomymi obgada i zakada nowe, ksikowe biznesy. Mam nadziej, e te nowe biznesy nie przeszkodz w Pani tradycyjnym ksikowym biznesie. Bardzo dzikuj Pani za rozmow. Dzikuj rwnie.

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

DZIEKANAT PRZEDSIONEK MORDORU


MARCIN KARWOWSKI
Kolejna cz serii o taksonomii osobnikw wystpujcych na wyszych uczelniach zostanie powicona pracownikom administracji. Jest to grupa bardzo zrnicowana, gdy na kadego osobnika wpywaj dwie dominanty. Po pierwsze stanowisko, jakie zajmuj dyktuje pewne normy zachowania, po drugie naley dostrzec wpyw kierunku/kierunkw studiw, z ktrymi zawodowo obcuj. W zwizku z powyszym zamiast opisywa pogrupowane osobniki, przedstawione zostan najbardziej charakterystyczne cechy wystpujce w obrbie gatunku. Wikszo wasnoci mona zaobserwowa w dziekanacie, na co wskazuje tytu, jednak wrd pracownikw rektoratu, dozorcw, portierw, cerberw bibliotecznych i ekip sprztajcych cz z nich take wystpuje. Pszczoa robotnica Doskonale posiada umiejtno skupienia si na pracy. aden petent, klient czy czytelnik nie jest jej w stanie oderwa od czynnoci, ktr aktualnie wykonuje. Kada minuta jej czasu jest na wag zota, tote nie marnuje czasu na np. wysuchiwanie studenckich historii ycia. Powszechne wystpowanie cechy: dziekanat, kwestura. Wyjec choleryk Zawsze przyczajony i gotw do sownego ataku. W pracy przywieca mu motto Jak nie hukn, to nic do nich nie dotrze! Uwaa, i tonem gosu mona wyjani niewytumaczalne, przetumaczy niezrozumiae. Charakteryzuje si wysokim poczuciem przynalenoci do miejsca, tote swojej przestrzeni subowej broni jak prywatnej wasnoci. Powszechne wystpowanie cechy: kierownicy wyszych szczebli. Leniwiec Nie wykonuje adnych zbdnych ruchw. Kada czynno jest strategicznie przemylana, by zuy jak najmniej energii. Z powodu problemw komunikacyjnych nie odnajduje sobie miejsca w zespole. Cecha wymierajca. Powszechne wystpowanie cechy: dziekanat, do ktrego nie dotara reforma szkolnictwa wyszego. Nosoroec Zachowanie zalene od humoru. Zwykle spokojny i opanowany, wrcz ociay. Gdy wybucha zmienia si nie do poznania, ronie i puchnie w oczach, yy nabrzmiewaj, oczy okropnie si rozszerzaj, a na dodatek biega po caym kampusie jak stado bawow. Powszechne wystpowanie cechy: dzia stypendialny, osoby zajmujce si USOS-em. Modliszka Ostoja spokoju i powagi. Wyposaona w superczuy aparat zmysw; zawsze odkryje podstp i najmniejsze przejawy nielojalnoci. Atakuje podstpnie, czsto ofiara nawet po bitwie nie wie, z kim walczya. W pracy zawodowej bardzo kompetentna i rzetelna, jednak potrafi podejmowa decyzje za niczego niepodejrzewajcych zwierzchnikw. Powszechne wystpowanie cechy: sekretariaty katedr, instytutw, dziekanw etc. Hiena Lekko przyczajona, zawsze gotowa do podsuchania tego i owego. Do perfekcji dopracowaa podzielno uwagi. Dzwonic, piszc, pracujc, zawsze jest gotowa na now gar ploteczek. W komunikacji wydaje si by przyjacielem kadej yjcej istoty, lecz w rzeczywistoci tworzy te pozory dla pozyskania bardziej pikantnych faktw do przekazania kolejnej hienie.

10

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

Powszechne wystpowanie cechy: ekipy sprztajce, stranicy, portierzy. Krl lew Czy trzeba opisywa zachowanie krla? Stoi zawsze na szczycie i nie daje o tym zapomnie podwadnym i klientom. Jego Wysoko nade wszystko ceni wypenianie jego polece. Nie toleruje pyta Dlaczego?, a ju na pewno nie bdzie patrzy agodnie na osoby, ktre bd miay mu si sprzeciwi. Uwielbia by o co proszony, a jeszcze bardziej ukocha sobie odpowiedzi odmowne. Krl ma zawsze racj, nawet gdy nie ma racji. Powszechne wystpowanie cechy: pracownicy naukowo-administracyjni. Koza krytykantka Jej ulubionym zajciem jest zrzdzenie i krytykowanie. Czyha na kogokolwiek, by mc da ujcie swoim uwagom. Jest niebywale ekspresyjna, uwielbia przewraca oczami, marszczy czoo, energicznie gestykulowa rkoma czy krci gow z powtpiewaniem. Powszechne wystpowanie cechy: dziekanat, ekipa sprztajca. Papierowy Tygrys Sztywniak, zdystansowany i nieobecny. Przy wsppracy z tygrysem mona dowiedzie si, jak istotne s szczegy, e podpis musi by nakrelony niebieskim atramentem, a piecztka w 100% widoczna. Co waniejsze, og sprawy jest nieistotny, gdy wszystkie szczegliki w peni go nie zadowalaj. W swojej hierarchii wanoci dokumenty stawia wyej, ni podwadnych i petentw. Powszechne wystpowanie cechy: kwestura, dzia stypendialny, dziekanat. Spoko so Rozlunij si, Po co te nerwy kochanieki, Zaraz co zadziaamy to powszechne zwroty w ustach sonia. Swoj osobowoci wypenia cae pomieszczenie. Zapach w pokoju, fotografie w kadym koncie, precjoza na biurku wszystko jest jego. Kontakt z nim jest na

og przyjemny. Dopiero po powrocie do domu okazuje si, e tak nas omota, i sprawa, z ktr poszlimy nadal nie drgna. Powszechne wystpowanie cechy: sekretariat, dziekanat. Smok Najczciej dopenia duet z krlem. Pilnuje, by nikt zapowiedziany, zapisany w terminarzu i z niezwykle wan spraw nie mia szans dosta si do krla. O wacicielu biura, ktrego strzee nie da powiedzie zego sowa. W kontaktach ze smokiem naley pamita o naczelnej zasadzie ze smoka nie wolno artowa. Powszechne wystpowanie cechy: sekretariaty katedr, instytutw, dziekanw etc. Istota Najmniej podan cech charakteryzuje si istota. Sw nazw zawdzicza temu, i trudno okreli j mianem jakiegokolwiek zwierzcia, nie obraajc przy tym natury. Istota jest skrajnie nieprzychylna swoim petentom. W odczuciu klientw nie posiada sumienia i uczu. Czsto kieruje si nieznanym nikomu kluczem sympatii, co sprawia, e losowo wybrana osoba (jedna na sto), zostaje obsuona; pozostae 99 osb, jeli zaley im na finalizacji sprawy, musi wybra si do innego pracownika. Powszechne wystpowanie cechy: dzia stypendialny. WYJANIENIE Cechy te mog wystpowa u osobnikw pojedynczo bd w zestawach. Czsto odnajduje si jednak cech dominujc, ktra tamsi wszystkie inne. Opisane powyej cechy zostay zebrane z dowiadcze osb z rnych kierunkw studiw, wydziaw, a nawet uczelni. Zbieno cech jest cakowicie przypadkowa i nie opisuje rzeczywistoci w jakiejkolwiek jednostce administracyjnej ktrejkolwiek uczelni wyszej. Cz pomysw zostaa poparta publikacj: M. Steinhaus, Witamy w biurowym ZOO, Warszawa 2009.

11

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

STUDENCIE NIE STAWAJ OKONIEM , SPARTAKUSA NIE ZGRYWAJ


KAROLINA WDOOWSKA
Po aferze z warszawskimi soikami i kierowc autobusu w rolach gwnych, w sieci zawrzao. W komentarzach wida byo wyran niech rodowitych warszawiakw wobec ludzi z prowincji. Gwoli wyjanienia: soik to osoba spoza Warszawy, ktra przewozi rne specjay od mamusi. W tej dyskusji jedna rzecz mnie zastanowia, a mianowicie: krytycy napywowych studentw zapomnieli chyba, e miasto na studentach zarabia. Nadal pokutuje mit, e student jest biedny i yje na tym, co przywiezie z domu + ewentualnie piwo i kebab. A przecie istniej rzesze studentw pracujcych. Dodatkow pomoc s rnego rodzaju stypendia, ktre znacznie ratuj budet. Oczywicie, e miasto zarabia na studentach. I nie dajmy sobie wmwi, e jest inaczej. Odnoszc si do samego Torunia: strategia miasta opiera si na turystyce. A wedug danych Orodka Informacji Turystycznej przecitnie turysta spdza w Toruniu 6 godzin. To bardzo mao. W tym czasie przespaceruje si starwk, kupi pierniki i ewentualnie zje obiad w jakiej restauracji. Tymczasem w Toruniu studiuje ponad 45 tysicy studentw, z czego znaczna cz jest spoza miasta. yjc w tym miecie od 3 do 5 lat, czy tego chcemy, czy nie, i tak zasilamy kas miasta. wiadcz o tym choby kluby studenckie czy pizzerie, lecz przede wszystkim wida, jak zarabia si na studencie, na przykadzie wynajmowanych mieszka. Do legendy przechodzi studencki standard mieszka, czytaj: - ciasna klitka, - ko pamitajce czasy PRL-u, - grzyb na cianie, - kuchenka Ewa, - lodwka, z ktrej wycieka freon, - prawdopodobnie brak pralki, - 2-3 studentw na pokj, - po co komu meble? A to wszystko w okazyjnej cenie ponad 400 z miesicznie. Co wicej waciciele mieszka uwaaj, e naley im si cze i chwaa za sam moliwo wynajcia dla studenta. Wszak wiadomo, e jak student to i zniszczy, i zarobek niepewny, a jeszcze ze studiw wyleci zaraz z hukiem. A jak ju wynajm, to traktuj tego poczciwego studenta jak element wyposaenia mieszkania. Pewna wacicielka sprzedaa moich znajomych wraz z mieszkaniem i jako zapomniaa ich o tym poinformowa (sic!). Osobicie trafiam na waciciela, ktry stara si kontrolowa kad stref mojego ycia. Zaczwszy od kontroli zakupw w lodwce, a koczc na iloci zuywanego papieru toaletowego. Przerobiam ju chyba kady typ lokum dla studenta: od akademika zaczynajc, poprzez mieszkanie studenckie, dwie stancje u wacicieli, na kawalerce koczc. Po 4 latach poszukiwa, w kocu trafiam na ludzk wacicielk. Tak, ktrej los studenta nie jest obojtny. Jednak mona, chocia trudno w to uwierzy, gdy si posucha relacji znajomych. Zakoczy ten marudny sowotok chciaabym wyznaniem: Mam na imi Karolina i jestem soikiem. Na dodatek absolutnie si tego nie wstydz, bo nic nie zastpi mi przetworw mojej mamy. A niech ludzie gadaj.

12

KULTURA MIDZY REGAAMI

KSINICZK BY
ANNA URBANEK
Bdc modym dziewczciem, chciaam by ksiniczk. Nie byle jak, rzecz jasna marzya mi si rola ksiniczki bardzo konkretnej Belli z Piknej i bestii, jednej z oficjalnych ksiniczek Disneya. Bella bya pikna, miaa przeliczn sukni, zamiowanie do ksiek, dostp do przebogatej biblioteki, sub i przystojnego ksicia pod rk cho ksi Adam sta si zdecydowanie mdy z charakteru, kiedy ju przesta by wyjtkowo porywczym brzydalem. Dziewczciem modym bdc, uwaaam, e wymienione przymioty s wystarczajce, by uczyni ze mnie dobr ksiniczk, a cakiem jako przy okazji dobrego czowieka. Kiedy jednak okazao si, e o zakltych ksit w Polsce nie tak atwo, poczuam si oszukana i stwierdziam, e caa Disneyowska teoria ksiniczek jako autorytetw moralnych i wzorw do naladowania jest co najmniej nie na miejscu. Aurora to przecie beksa w rowej kiecce, nieka nie widziaa wiata poza sprztaniem i gotowaniem dla siedmiu krasnali, Kopciuszek spenia si niemal cakowicie w pracy niewolniczej, a Arielka porzucia swoj rodzin, talent i przyszo dla zgrabnych ng i rednio uroczego ksicia. Ot, caa zgraja ksiniczek okazaa si bardziej lub mniej uwizanymi do mczyzn kurami domowymi, tyle tylko, e otoczonymi sub. Dlaczego o tym pisz? Gdy co si na przestrzeni lat zmienio, a ostateczne efekty tej zmiany moemy zauway, od kiedy Disney zaproponowa nam walczc z Hunami dzieln Mulan, skonn powici ycie, by chroni ojca i ojczyzn, od kiedy Roszpunka w Zapltanych wita swojego wybawc i oswobodziciela ciosem patelni w gow, a nie obiadem, westchniciem i omdleniem. Widzimy to, od kiedy Merida uczy si dorasta do obowizkw i kompromisw, odmawia jednak wyjcia za m, zamiast z pocaowaniem rki przyj ksicia i jego obietnice wiecznej mioci (fakt, e akurat jej absztyfikanci odstawali od Disneyowskiej normy). Co najzabawniejsze, zauwaamy to teraz, kiedy Disney przej Gwiezdne wojny Georgea Lucasa wraz z caym inwentarzem, co pozwala nam nieformalnie, ale z du doz radoci, do grona ksiniczek doczy ksiniczk Lei, ktra, nie zwaajc na niebezpieczestwa, walczy z Imperium i niejednokrotnie ratuje ycie i przylegoci mskim protagonistom, jednoczenie wietnie sprawdzajc si na misjach dyplomatycznych. Jake daleko odeszlimy od Kopciuszka, ktry marzy tylko o pjciu na bal! Czsto spotykam si z opiniami, e nic tak nie niszczy umysu modego dziewczcia, jak ch bycia Disneyowsk ksiniczk. e wyrastaj z takich dziewczt egzaltowane mioniczki ru, pudru i koronek, a wszelkie potencjalnie pozytywne przymioty umysu zostaj wyparte przez potrzeb oddania si w rce ksicia z bajki. Rwnie czsto z ust lub klawiatur tych samych zwykle osb pynie fascynujca opowie o tym, jak to nowe wzorce propagowane przez amerykaski koncern s przejawem skrajnego, galopujcego feminizmu i ucz owe rowe, gupiutkie dziewczta, e w ksi to zo, dopust szataski, a jedynym wyzwoleniem jest lepa agresja wobec rodu mskiego (patrz: przykad z patelni). Gdzie jest prawda? Zwyko si stwierdza, e porodku, bo to bezpieczne, zachowawcze i w wikszoci przypadkw suszne. Nie tym razem jednak. Tak jak wczesne ksiniczki nie sprawiy, e dziewcztka wyrastay na mdlejce, uzalenione od mskiego podziwu i docenienia mimozy (cho wikszoci day pewne, zupenie nierealistyczne, oczekiwania dotyczce wosw), tak fakt, e Merida woli hasa po lasach ni brylowa na ucztach, a Roszpunka nie lubi obcych facetw wpezajcych do jej pokoju przez okno, nie zmieni tyche dziewcztek w krwioercze bestie, krce i szukajce, ktrego ksicia by pore. Przecie o ksicia ju i teraz trudno.

13

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

TWRCZE KARTKI
JAK ZASKOCZY ADRESATA
PATRYCJA NOWIK
Czujc zbliajce si Boe Narodzenie, uwiadomiam sobie, zapewne podobnie jak wikszo z Was, i nie mam adnego pomysu na witeczne kartki. Jako osoba posiadajca nike talenty artystyczne, ale majca w tym kierunku wygrowane ambicje, nigdy nie przepuszczam okazji, by dzieli si z innymi (czytaj: skazan na to rodzink) wytworami weny i wyobrani. Ufnie zanurzyam si wic w internetowy wiat, bdcy nieskoczon kopalni wiedzy z kadej dziedziny. Po godzinie moja rzednca mina nie wrya jednak radosnego i szybkiego zakoczenia sprawy. Przy tworzeniu, skdind licznych kartek, autorzy opisw przewidywali uycie (jak wydaje si laikowi) przysowiowej technologii NASA. Nie tracc jednak ducha i posikujc si paczk czekoladowych ciasteczek, dalej szukaam niebanalnego rozwizania. Jak wiadomo, czekolada wpywa stymulujco na nasz mzg, std te nage olnienie: kartka nie musi by wyjtkowa z uwagi na doklejenie niezliczonych dodatkw. Niezwyka sta si moe przez stworzenie niepowtarzalnej podstawy - wasnego papieru. W tym momencie nieznajcy tematu najpewniej przecieraj oczy ze zdumienia: "Jak to? Przecie to musi by okropnie skomplikowane." Jednak wbrew takiemu myleniu, oznajmiam, i przy niewielkim nakadzie pracy mona stworzy cakowicie wasn, indywidualn papeteri za pomoc techniki stosowanej przy wyrobie papieru czerpanego ju od tysicleci. By uproci do minimum potrzebne zabiegi, potrzebujemy zamiast "wkien z surowcw rolinnych" (uywanych w produkcji na szerok skal) papieru przeznaczonego do recyklingu, np.: gazet, cinkw z kolorowego bloku, opakowania po jajkach, sporej prostoktnej lub kwadratowej miski, drewnianej ramki (takiej, ktra zmieci si w misce), drobnej siatki: gaza, fragment moskitiery, kilkukrotnie zoona firanka (razem z ramk bdzie peni funkcj formy), zszywek lub niewielkich gwodzi, flanelowych szmatek oraz blendera lub robota kuchennego. Po zgromadzeniu wszystkich potrzebnych nam materiaw przystpujemy do pracy: 1. Wybieramy kawaki papieru (najlepiej wymiesza rne rodzaje, aby stworzy swoj wasn nietypow tekstur). 2. Drzemy papier na mae kawaki i umieszczamy go w blenderze. Zalewamy ciep wod tak, by zakrya skrawki. Zaczynamy miksowanie od maej prdkoci i z czasem zwikszamy j, by powstaa jednolita masa. 3. Nastpnym krokiem jest stworzenie formy. W tym przypadku form bdzie rozcignita na drewnianej ramie bardzo drobna siateczka. Naley j nacign tak mocno, jak to moliwe i przytwierdzi zszywkami lub gwodziami. 4. Napeniamy misk do poowy wod. Dodajemy mas z blendera - im wicej jej bdzie, tym grubszy papier uzyskamy. Cao mieszamy. Powinna powsta mtna zawiesina z unoszcymi si w wodzie wknami papieru. 5. Zanurzamy form w mieszance, wkls stron do gry, tak by mtna mieszanina moga wypeni j od rodka. Podnosimy ramk powoli do gry (poziomo), a do momentu, gdy znajdzie si powyej poziomu wody. Opieramy j o brzeg miski i czekamy, a wikszo wody wycieknie z papieru.

14

VARIA(CJE) MIDZY REGAAMI

6.

7.

8.

9.

Jeeli powstay papier jest bardzo gruby, usuwamy cze masy papierowej z wody. Jeeli natomiast jest zbyt cienki, dodajemy wicej masy. Delikatnie naciskamy gbk powierzchni papierowej masy, wyciskajc resztki wody z papieru do miski. Gdy gbka bdzie nazbyt mokra, wykrcamy j nad misk i kontynuujemy proces. Kadziemy na stole flanelow szmatk. Gdy wystarczajco osuszymy papier w formie, zdejmujemy j znad miski i obracajc spodem do gry delikatnie wytrzepujemy nasz papier na flanel. Jeli masa nie bdzie chciaa odczepi si sama, ostronie stukamy par razy w brzegi ramki. Przykadamy arkusz naszego papieru drug flanelow szmatk i dociskamy. Odsczymy w ten sposb resztki wody. Pozostawiamy arkusz do wyschnicia.

Z zapaem zabieram si wic do tworzenia oryginalnych i cakowicie "moich" witecznych kartek, skrztnie zbierajc kolorowe skrawki papieru i jednoczenie gorco zachcam Was wszystkich do sprawienia bliskim sympatycznej niespodzianki.

P.S. A z ciekawostek: W Bawarii wykonuje si papier piwny z osadw browarnianych o rnych barwach i zapachach, za we Woszech papier czerpany algowy z zielonych alg weneckiej laguny.

W poszukiwaniu inspiracji zajrzyjcie rwnie na blog Kartki rcznie robione pod adresem: http://asiscrapki.com.pl

Mieszajc ze sob rne rodzaje papieru i wkien, moemy otrzyma bardzo ciekawe i oryginalne tekstury. Jeli chcemy, by na papierze znalazy si jakie ozdobne elementy (np. suszone kwiaty lub licie), przed przystpieniem do odsczania gbk (krok 6.) ukadamy je na powierzchni masy papierowej i lekko zwilamy wod z miski. Do szybszego osuszania arkusza przydatna bdzie suszarka.

15

KULTURA MIDZY REGAAMI

MUSIEROWICZ PO RAZ DZIEWITNASTY


ALICJA WESTPHAL
Jak sama czsto stwierdzaa ze zdziwieniem, duchem zakotwiczya si, ot, gdzie tak na siedemnastym roku ycia. I w ogle trzymaa si niele.
Jesie powitaa czytelnikw kolejnym tomem Jeycjady Magorzaty Musierowicz. McDusia jak zawsze sympatyczna okadka z dziewczc buzi (oczywicie wykonana przez sam autork), a na grzbiecie ksiki dumna dziewitnastka. Dziewitnacie tomw to sporo, nawet jak na seri. Zwaszcza jak na seri obyczajow, ukazujc si od bagatela trzydziestu szeciu lat, a adresowan gwnie do modziey. Pytanie poniekd nasuwa si samo Magorzato, dokd zmierzasz? Przyznaj, e po McDusi signam po czci z przypadku, po czci za z sentymentu; pamitam doskonale, jak w odlegych ju, licealnych czasach zaczytywaam si Jeycjad z wielk przyjemnoci. Bya tam wieo, byo ciepo, by humor, cita riposta i charakterystyczne postaci. Plus dla mnie, mieszkajcej w okolicy Poznania dodatkowe lokalne smaczki. Chciaabym mc napisa, e do czytania McDusi zabraam si z marszu, byoby to jednak zupen nieprawd, bowiem w czeluciach mojej pamici za nic nie mogam odszuka, o czym traktowa poprzedni tom Jeycjady, tak wic w ramach przypomnienia przeczytaam sobie najpierw Spryn. Lektura ta pozostawia mnie w przyjemnym, zaryzykuj nawet stwierdzenie optymistycznym nastroju co do najnowszej ksiki pani Musierowicz. A potem t najnowsz ksik przeczytaam. Z pewn przykroci musz stwierdzi niestety. Dawno ju nie przeyam takiego czytelniczego rozczarowania. Nie daam si atwo zniechci; przeknam wyjtkowo chtnie eksploatowany przez autork serii motyw wit Boego Narodzenia, przeszam do porzdku nad tym, e pewne postaci straciy cay swj urok, inne wydaj si by zbyt mocno przerysowane, niektrym za zupenie zmieni si charakter. Do pewnego momentu niedocignicia ratowaa przyzwoita porcja ciepego humoru, lecz w pewnym momencie powieci zosta on zarzucony na rzecz trudnego do zniesienia sentymentalizmu w stanowczo zbyt duej dawce. To, co w twrczoci pani Musierowicz kiedy byo nienachalne, teraz wysuwa si na pierwszy plan i mam wtpliwoci, czy na pewno wychodzi jej to na dobre. Ile mona znie wzrusze i odwoa do Boga w ksice, ktra liczy sobie niecae trzysta stron? Oczywicie, wszystko to stanowi osnow dla fabuy, ktra po raz kolejny skupia si na niemal takich samych jak w poprzednich tomach Jeycjady problemach. Brak tu wieoci, jakiego oywczego pomysu. Nowym postaciom za brakuje zupenie ikry i bysku w oku, dziki ktrym wzbudziyby w potencjalnym czytelniku co poza pobaliw obojtnoci. Cao jest za bardzo ograna, a odgrzewane pomysy z poprzednich czci serii robi wraenie, jakby autorce naprawd brakowao ju konceptu, nowa ksika za pisana bya mocno na si. Na pocztku tego tekstu zacytowaam myl jednej z gwnych bohaterek cyklu, Gabrieli Borejko z przykroci stwierdzam, e wyraa ona jedynie pobone yczenia autorki. Istnieje rzecz jasna moliwo, e to, co w McDusi byo dla mnie trudnymi do zniesienia mankamentami, dla innych bdzie zbiorem zalet, tym, co w tekstach Magorzaty Musierowicz lubi i ceni. Bez wtpienia mog poleci McDusi gorliwym fanom serii, w przypadku wszystkich innych byabym jednak sceptyczna. Dokd zmierza pani Magorzata? Trudno znale na to dobr odpowied, ale jednego jestem w zasadzie pewna jeli utrzyma obecny kierunek, z jej kolejn powieci niewtpliwie nie bdzie mi po drodze.

ODCINAJC KUPONY?

16

KULTURA MIDZY REGAAMI

ROCK MANN, CZYLI JAK NIE ZOSTAEM SAKSOFONIST


ASIA EDWARCZYK
Nietuzinkowa i wcigajca podr po muzycznych (i nie tylko) realiach PRL. Tak w skrcie mona okreli ksik Wojciecha Manna Rock Mann, czyli jak nie zostaem saksofonist (Wyd. Znak, 2010). Sam Mann wspomina, e w momencie, gdy dosta propozycj napisania ksiki, wystraszy si: Ksiki od najmodszych lat byy dla mnie czym szczeglnym () byy lepsze od dzisiejszych agresywnych mediw, pozostawiajcych tak niewiele miejsca na wyobrani. Nie jest to autobiografia dziennikarza, lecz zapis jego przygody z muzyk. Rock Mann jest nie lada gratk przede wszystkim dla pokolenia, ktremu przyszo y za elazn kurtyn. Mimo licznych przeciwnoci, niechci wadz do wszelkiego, co obce, wyczuwa si u Manna pewn nostalgi za tamtymi czasami. Nie jest to jedynie tsknota za latami modoci, bardziej za okresem, gdy czas pyn wolniej. Dla modszego czytelnika natomiast ksika bdzie interesujcym zbiorem faktw i ciekawostek z odlegego PRL-u. Mona si z niej dowiedzie czym byy wtyczki typu bananki, jak mona byo odmodzi kompletnie zajechane winyle i jak dosta si na koncert Rolling Stonesw w Sali Kongresowej. Ksika jest zapisem barwnych opowieci o kulisach festiwali i koncertw gwiazd rocka oraz o wizytach w Polsce gigantw wiatowego jazzu, ktrych Mann by tumaczem, przewodnikiem, a niekiedy i zaufanym powiernikiem. Jak na autora przystao, Rock Mann a kipi charakterystycznym dla niego humorem. Choby dla przykadu opis wizyty w Polsce Steviego Wondera. Wojciech Mann by wtedy opiekunem i tumaczem artysty, zatem pomaga mu rwnie przy bardziej oficjalnej czci koncertu. Gdy wszystkie formalnoci zostay zakoczone, szepn niewidomemu artycie do ucha, e teraz zostawia go samego na scenie. Mann dalsz cz wydarze relacjonuje nastpujco: I tu niespodzianka. Przebiegy Negr ani myla puci mnie od siebie. Trzymajc mnie bardzo mocno za rk (a si mia niebagateln), powiedzia do mikrofonu, e chciaby teraz dla publicznoci i dla tych obdarowanych wykona swj wielki przebj I Just Called to Say I Love You. eby podkreli swoj sympati do wszystkich i wszystkiego dookoa, wykona j ze swoim przyjacielem Wojtkiem. Zaczy mi lata ciemne paty przed oczami, bo nie piewam nawet w okolicznociach kameralnych wobec ludzi bardzo dyskretnych, a co dopiero z Wonderem dla wielotysicznej widowni. Prbowaem upartemu gwiazdorowi co mwi, e zostawiem zup na ogniu, ale ten nadal trzyma mnie bardzo mocno i cakowicie przesta rozumie, co mwi. Nie miaem wyjcia. Wonder piewa, ja buczaem jak najciszej, a gwiazda, niezadowolona, dgaa mnie okciem w bok i teatralnym szeptem mwia: Goniej, Wojtek, goniej. (...). Na szczcie na zdjciach nie sycha jak piewaem. Teraz, po latach, zastanawiam si: a moe piewaem cakiem adnie?. Wreszcie warto wspomnie o niebagatelnej szacie graficznej Rock Manna. Liczne czarno-biae zdjcia z podpisami autora znacznie wzbogacaj tekst. Wydawnictwo Znak ponadto pokusio si o odwany dobr kolorw czcionki. Fluorescencyjne ni to rowe, ni to pomaraczowe nagwki i rdtytuy doskonale wpasowuj si w klimat wspomnie. Nie trzeba by wielkim fanem muzyki, by sign po pozycj Wojciecha Manna. Nie trzeba by take wielkim fanem samego autora. Ksika broni si sama. Humorem, lekkoci stylu, inteligencj. Jej dwustu stron si nie czyta, je si pochania. Bardziej ni polecam. Nie tylko tym, ktrzy by chcieli dowiedzie si, komu autor mia zaatwi coke oraz u kogo na domwce wyldowaa po koncercie grupa The Animals.
Wszystkie cytaty zaczerpnito z ksiki Wojciecha Manna Rock Mann, czyli jak nie zostaem saksofonist, Krakw 2010.

17

KULTURA MIDZY REGAAMI

BILBO BAGGINS W ROLI GWNEJ


O HOBBICIE NOTATKA NIEDUGA
ALICJA WESTPHAL
W pewnej norze ziemnej mieszka sobie pewien hobbit
Tym krtkim zdaniem rozpoczyna si jedna z najsynniejszych ksiek literatury dziecicej. Hobbit, czyli tam i z powrotem to w karierze Tolkiena dzieo przeomowe; to wanie od tej powieci rozpocza si przygoda czytelnikw ze wiatem rdziemia i to dziki jej powodzeniu powsta epicki Wadca Piercieni, pierwotnie obliczany jedynie na jej kontynuacj. Pocztkowo opowieci Tolkiena o hobbicie Bilbo Bagginsie miay charakter ustny profesor opowiada je swym dzieciom jako bajki na dobranoc. Zajo mu kilka lat, nim znalaz czas, by je spisa i uporzdkowa. Ksika trafia do wydawcy zim 1936 roku, ukazaa si za pod koniec wrzenia 1937 nakadem wydawnictwa George Allen & Unwin. Do wit Boego Narodzenia jej nakad zosta wyczerpany1. I tak wanie si to zaczo. Podobno sukces Hobbita nie zaskoczy nikogo tak bardzo, jak samego Tolkiena. Warto zauway co, o czym wielu czytelnikw fantasy czasem zupenie zapomina w czasach swojego pojawienia si teksty Tolkiena byy czym zupenie nowatorskim i oryginalnym. Niespotykane dotd stworzenia, tajemniczy, alternatywny wiat wykreowany z wielk dbaoci o szczegy i oryginalna fabua wprowadziy now jako nie tylko w literaturze dziecicej przede wszystkim w fantasy. Nie da si zaprzeczy temu, e Tolkien mia i wci na wpyw na wszystkich twrcw fantastyki; zaryzykowaabym nawet stwierdzenie, e jest tym, ktremu zawdzicza mona najwiksze spopularyzowanie tego gatunku literatury. W charakterze smaczku nie mog tu nie wspomnie o wspaniaym odbiorze jego dzie przez subkultur hipisw pod koniec lat szedziesitych ubiegego wieku; uwielbiali oni Tolkiena i ideologi wyraan w jego ksikach tak bardzo, e zdarzao im si koczowa na trawniku przed domem autora, w nadziei, i uda im si go spotka. Doprowadzio to w kocu do tego, e Tolkien musia zmieni miejsce zamieszkania, chcc pozby si cigych naj fanw. Oczywicie, zarwno Hobbit, jak i Wadca Piercieni z biegiem lat nie straciy na popularnoci; wiadcz o tym cige wznowienia tych ksiek w niezliczonych przekadach, a take adaptacje filmowe. Zwaszcza temat ostatni jest aktualnie bardzo na topie, w zwizku ze zbliajc si szybko premier Hobbita w reyserii Petera Jacksona (odpowiedzialnego rwnie za powstanie filmowej

18

KULTURA MIDZY REGAAMI


wersji Wadcy Piercieni). Po kinowym sukcesie trzech czci Wadcy, trudno nie liczy na to, e tak samo stanie si z Hobbitem a jednak trudno te nie mie wtpliwoci. Zbliajcej si premierze towarzyszy wielki szum medialny. Ju od pocztku roku wydawnictwa Amber i Iskry (odpowiedzialne za publikowanie dzie Tolkiena w Polsce) przecigaj si w wypuszczaniu na rynek coraz to bardziej atrakcyjnych wznowie Hobbita od wyda kieszonkowych, poprzez wydania uzupenione nowymi ilustracjami, w nowej i, przyznaj, czsto bardzo adnej szacie graficznej, a po wydania z okadk filmow, otwarcie ju reklamowane zbliajc si premier filmu. Rzecz jasna jest to w peni zrozumiae; od wiekw reklama jest dwigni handlu. Jednake teraz, kiedy pisz ten tekst, myl przede wszystkim o wtpliwociach towarzyszcym wszystkim zainteresowanym tematem: czy ten film czego nie zniszczy? Nie zabierze czego ksice? Jeli bdzie dobry, z ca pewnoci nie. Gorzej, jeli bdzie inaczej; mog jednak wyrazi pewno, e fani twrczoci Tolkiena z caych si trzymaj kciuki za pierwsz opcj. I e na pewno pod koniec grudnia popdz tumnie do kin, eby sprawdzi, co zrobiono z jedn z klasycznych ksiek ich dziecistwa. Drodzy twrcy filmu: czeka was surowa ocena, nie zepsujcie tego. Na koniec, w ramach ciekawostki, zacytuj co, co kiedy Tolkien napisa o sobie samym: W gruncie rzeczy jestem hobbitem (pod kadym wzgldem oprcz wzrostu). Lubi ogrody, drzewa i tradycyjnie uprawiane pola; pal fajk i lubi dobre, proste jedzenie, natomiast gardz kuchni francusk; lubi i nawet odwaam si nosi w tych nieciekawych czasach ozdobne kamizelki. Mam bardzo proste poczucie humoru (ktre nawet przychylni mi krytycy uznaj za nieco mczce); chodz spa pno i pno wstaj (w miar moliwoci). Nie podruj duo2.
1 M. White, Tolkien. Biografia, tum. K. Majchrzak i M. Majchrzak, Pozna 2004, s. 122-123. 2 J. R. R. Tolkien, Listy, red. H. Carpenter, tum. A. Sylwanowicz, Pozna 2000, s. 431.

KSIKA TO SI NOSI!
KAROLINA WDOOWSKA
Przegldajc wszelkie raporty dotyczce czytelnictwa, naleaoby rwa sobie wosy z gowy i rozpacza nad spoeczestwem. Z drugiej strony ksika staa si czym modnym zarwno jako literatura, jak i obiekt modowy. Projektanci tworz ksiki-torebki, sukienki a nawet perfumy inspirowane ksik. Nasuwa si pytanie: skoro ksika opanowaa wiat mody, to moe z tym czytelnictwem nie jest jednak tak le? Refleksj zostawiam wam, a tymczasem zapraszam na prbk mody ksikowej.

Pisarze na lato cykl koszulek Polskiego Instytutu Ksiki. Zeszoroczna edycja zaowocowaa t-shirtami z Brunonem Schulzem i Stanisawem Lemem.

Sukienka z okadek ksiek dla dzieci Susan Perrine

19

KULTURA MIDZY REGAAMI

Sukienka w motyw biblioteczny Zero and Maria Cornejo Torebka wykonana ze starego sownika [zycierzeczy.pl]

Sukienka z ksiki telefonicznej Jolis Paons

Zapach wieo wydrukowanej ksiki to najlepsze perfumy na wiecie. - Karl Lagerfeld


Torebka w ksztacie ksiki [www.restyle.pl] Pokrowiec na laptop [www.weiku.com]

Perfumy o zapachu nowej ksiki. Paper Passion Karl Lagerfeld. 50 ml 380 z

Perfumy o zapachu biblioteki (sic!) - Demeter

Oczywicie powstaj te wisiorki z zawieszk w ksztacie ksiek, kolczyki, broszki. Staraam si ogranicza, bo takich drobiazgw jest wiele, a miejsca w szpalcie mao.

20

You might also like