You are on page 1of 19

Piotr J.

Bochyski

Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej


cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

KROTOSZYN 2013

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

WSTP Niniejsze opracowanie jest niejako drugim podejciem obejmujcym zebranie moliwie wszystkich informacji na temat pakowania i znakowania opakowa polskiej amunicji strzeleckiej w postaci zwartej monografii. Wczeniejsze opracowanie mojego autorstwa Znakowanie i pakowanie polskiej amunicji strzeleckiej 19192003 ujmowao, co prawda ten temat, ale byo przeplatane rwnie ze znakowaniem amunicji strzeleckiej, wic zapewne si troch rozmyo, nie zmienia to faktu, e byo wtedy pierwsz tak prb spojrzenia na ten temat. Na naszym rynku wydawniczym pojawia si, co prawda coraz wicej publikacji na temat historii polskiej amunicji strzeleckiej jednak temat samego pakowania i stosowanych oznacze jest nadal porozrzucany po poszczeglnych wtkach i nie doczeka si do tej pory naleytego zbiorczego opracowania, dlatego postanowiem wyodrbni z poprzedniej pracy informacje na ten temat i sprbowa zrobi z nich ma monografie. Temat pakowania i znakowania opakowa tak naprawd jest do szeroki, jeli uwzgldni si okres produkcji amunicji od pocztku jej podjcia w kraju do obecnych nam czasw to wychodzi nam ponad 90 lat, wic z koniecznoci postanowiem opracowywa sukcesywnie w miar moliwoci poszczeglne dziay. Jako pierwszy do tablicy wywoaem okres midzywojenny istnienia II Rzeczypospolitej w latach 1919-1939. Zdaj sobie spraw z tego, e opracowanie moe pozostawi pewien niedosyt i rozczarowanie, ale wychodz z zaoenia, e lepiej opublikowa to w takim stanie jak jest, dajc moliwo porwnania stanu wiedzy i podjcia dyskusji na ten temat celem uzupenienia i wypenienia biaych kart historii, ni eby znw przeleao w szufladzie kolejne10 lat, nie ujrzawszy wiata dziennego. Za baz wyjciow do opracowania posuyy zbierana przez lata informacje i zdjcia na rnych stronach internetowych, forach dyskusyjnych i aukcjach itp., jak rwnie typowe bibliograficzne opracowania w postaci ksiek i artykuw, starych katalogw firmowych i inseratw w czasopismach. Bardziej ju z lenistwa nie wszystkie materiay zdjciowe przerabiaem je na swoje grafiki i rysunki i ywcem wkleiem do opracowania (z czasem si postaram to zmieni). Piotr J. Bochyski

2/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

1. Amunicja sportowa kalibru 5,6mm (short, long, long rifle)


Zakady Amunicyjne Pocisk S.A.

Wojskowy Zakad Pirotechniczny w Rembertowie (od 1932 do 1935) Wytwrnia Amunicji nr 2 w Rembertowie (po 1935)

Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spka Myliwska)

2. Amunicja pistoletowa i rewolwerowa 6,35x15SR Browning


Zakady Amunicyjne Pocisk S.A. Amunicja tego typu produkowana przez zakady Pocisk pakowana bya w pudeka kartonowe po 25 sztuk. Brak informacji o pakowaniu zbiorczym.

3/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spka Myliwska) Amunicja tego typu produkowana przez zakady W.F.A pakowana bya w pudeka kartonowe po 25 sztuk. Brak informacji o pakowaniu zbiorczym.

7,65x17SR Browning
Zakady Amunicyjne Pocisk S.A. Amunicja tego typu produkowana przez zakady Pocisk pakowana bya w pudeka kartonowe po 25 sztuk. Brak informacji o pakowaniu zbiorczym. Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spka Myliwska) Amunicja tego typu produkowana przez zakady W.F.A. pakowana bya prawdopodobnie w pudeka kartonowe po 25 sztuk. Brak informacji o pakowaniu zbiorczym.

7,62x38R Nagant
P.W.U Fabryka Amunicji w Skarysku Naboje rewolwerowe produkcji polskiej przeznaczone na rynek cywilny pakowano w pudeka kartonowe po 7 sztuk (pojemno bbenka rewolweru Naganta). Amunicj przeznaczon dla wojska i Policji Pastwowej pakowano w kartonowe pudeko (wymiary 50x50x40 [mm]) po 25 sztuk naboi oddzielonych od siebie kartonow kratk rozdzielajc. Na wierzchu naklejano drukowan etykiet w kolorze biao-czerwonym, na ktrej umieszczona bya liczba naboi, kaliber, system broni oraz numer partii produkcyjnej wraz z rokiem produkcji.

4/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spka Myliwska)

9x19 Parabellum
P.W.U Fabryka Amunicji w Skarysku Amunicja przeznaczona do uytku w pistoletach Vis wz.35 pakowana bya w pudeka kartonowe po 24 sztuki, naboje oddzielone by od siebie kartonow kratk rozdzielajc. Wynikao to z tego, e do kompletu Vis-a doczane byy trzy magazynki o pojemnoci 8 naboi kady. Pudeko miao wymiary 63x42x31 [mm]

Amunicja przeznaczona na rynek cywilny i dla Policji Pastwowej (stosowana w pistoletach maszynowych Suomi) pakowana bya z kolei w pudeka kartonowe luzem po 20 naboi uoonych na przemian. Pudeko miao wymiary 49x41x31 [mm]. Na wierzchu pudeka naklejano bia etykiet w postaci opaski, na ktrej znajdoway si informacje dotyczce nazwy producenta, iloci naboi, kalibru, systemu oraz numer partii produkcyjnej i rok wykonania. 10 takich pudeek byo zawijanych w paczk z mocnego papieru pakowego i 9 takich paczek wkadano do drewnianej skrzyni.
5/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spka Myliwska) Brak informacji o pakowaniu amunicji produkcji W.F.A.

3. Amunicja karabinowa i wielkokalibrowa 8x50R Mannlicher


Amunicja produkowana z przeznaczeniem dla broni rcznej bya pakowana z caym prawdopodobiestwem na wzr opakowa typu austriackiego, czyli w kartonowe pudeka na 10szt. z wieczkiem o pojemnoci dwch adownikw po 5szt. naboi w kadym. Wieczko opakowania kartonowego stemplowano za pomoc tuszu (niebieskiego) znakowaniem o przyblionych wymiarach 35x25[mm] o treci jak na zaczonym schematycznym rysunku poniej:

10 szt. 8 /
m

M93

OSTR. NABOJI

Brak materiaw rdowych jednak nie pozwala na jednoznaczne okrelenie producenta oraz tego czy bya to amunicja polskiej produkcji, czy tylko przepakowywana u nas. Brak jest informacji o pakowaniu [amunicji z przeznaczeniem dla cikich karabinw maszynowych stosujcych amunicj kalibru 8x50R Manlicher (np. Schwarzlose wz. 07/12), naley jednak przyj z duym prawdopodobiestwem, e tym wypadku rwnie opierano si na pakowaniu wedug wzorw austriackich. Naboje izbowe kalibru 8x50R Mannlicher pakowano w pakiety po 10 szt. owinite papierem pakowym i przewizywano sznurkiem. Pociski oowiane do nich pakowane byy w pudeka kartonowe po 500 szt., sponki za umieszczano w pudekach z blachy cynkowej o pojemnoci 100 szt.

8x50R Lebel
Amunicj wytwrni polskich pakowano w pudeka kartonowe luzem po 8 sztuk (pojemno magazynka rurowego kb Lebel) lub w pakiety po 10 sztuk owinite papierem pakowym i przewizane mocnym sznurkiem. Amunicja z przeznaczeniem dla kb i kbk Berthier wz. 1907/16 pakowana bya w pakiety po 6 szt. w dwch trzynabojowych adownikach, pakiet owijano papierem pakowym i przewizywano sznurkiem. Amunicja z przeznaczeniem dla kb i kbk Berthier wz. 1907/16 M16 pakowana bya w pakiety po 10 szt. w dwch picionabojowych adownikach, pakiet owijano papierem pakowym i przewizywano sznurkiem. Naboje miotajce z przeznaczeniem do karabinowego granatnika VB (Vivien-Bessieres) z kolei pakowane byy w pakiety po 5 sztuk owijane w papierem pakowym i wizane mocnym sznurkiem. Czsto si zdarza, e w pakietach polskich naboi miotajcych znajduj si uski z biciami francuskimi, co wynika z faktu ponownego uycia wystrzelonej uski do produkcji. Wojskowa Wytwrnia Amunicji Karabinowej (1922-25) Brak informacji o pakowaniu i znakowaniu opakowa Zakady Amunicyjne Pocisk S.A.
6/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

Wytwrnia Amunicji nr 1

7,92x57 Mauser
Polsk amunicj kalibru 7,92mm pakowano na wzr niemiecki w pudeka kartonowe koloru brzowego lub kremowego zawierajce 15 naboi. Amunicja z przeznaczeniem do broni rcznej bya pakowana dodatkowa w picionabojowe dki natomiast z przeznaczeniem do broni maszynowej luzem. Pudeko miao wymiary 85x60x30 [mm]. Pudeka posiaday drukowane lub odbijane stemplem napisy w kolorze odpowiadajcym typowi amunicji (kolor zgodny z kolorem obwdki sponki), zawieray informacje o wytwrcy, rodzaju i przeznaczeniu amunicji, ponadto podawano numer partii wraz rokiem produkcji oraz dat kompletacji (scalania), miesic, rok, niekiedy nawet dzie. Pudeka kartonowe pakowane byy w hermetycznie zamykane puszki cynkowe, ktre z kolei pakowano w drewniane skrzynie. Na skrzyni znajdowaa si nalepka z charakterystyka amunicji oraz namalowane kko takiego samego koloru, jakim by pomalowany obwd sponki. cznie w jednej skrzyni znajdowao si 1260 naboi karabinowych (84 pudeka po 15 naboi). Poznaska Wytwrnia Amunicji w Poznaniu / (Warsztaty Amunicyjne nr 2) Poznaska Wytwrnia usek i dek Karabinowych Brak informacji o pakowaniu i znakowaniu opakowa
7/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

Wojskowa Wytwrnia Amunicji Karabinowej (1922-25) Brak informacji o pakowaniu i znakowaniu opakowa Zakady Amunicyjne Pocisk S.A.

8/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

Wytwrnia Amunicji nr1

9/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

10/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

P.W.U. Fabryka Amunicji w Skarysku

11/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

12/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

ETYKIETY WEWNTRZNA NA SKRZYNIACH ZBIORCZYCH Zakady Amunicyjne Pocisk S.A.

13/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

Wytwrnia Amunicji nr1

P.W.U. Fabryka Amunicji w Skarysku

14/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

Amunicja izbowa 7,92x57 / 8x50R Lebel


Amunicj izbow wytwarzano w dwch kalibrach 7,92x57mm i 8x50R Lebel przez zakady Pocisk oraz przez Zakady Mechaniczne Cel J. Tomaszewskiego w Wilnie . Amunicj tego typu pakowano w paczki z papieru pakowego po 10 sztuk, pociski oowiane pakowane byy w pudeka kartonowe po 500 sztuk, sponki za po 100 sztuk w pudeka z blachy cynkowej. Nastpnie oddzielnie pakowano czci amunicji do skrzy drewnianych.

7,92x107 DS
Naboje pakowano w kartonowe pudeka po 12 sztuk. Na pudekach kartonowych umieszczano napis zawierajcy nazw producenta, liczb naboi, kaliber i typ pocisku oraz numer partii i rok produkcji. 12 sztuk takich opakowa pakowano nastpnie w hermetyczne cynkowe puszki wkadane do drewnianych skrzy. Skrzynia cznie zawieraa 144 sztuki nabojw.

13,2x99 Hotchkiss
Amunicja bya prawdopodobnie pakowana w kartonowe pudeka po 10 szt. (na wzr francuski). Nastpnie pakowano je do drewnianych skrzy zawierajcych po 250 szt.

20x140B wz.38
brak informacji z powodu niedostpnoci bibliografii i innych materiaw rdowych (lub w trakcie opracowywania)

15/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

INNE RODZAJE AMUNICJI


6mm Flobert Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spka Myliwska)

9mm Flobert Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spka Myliwska)

Warszawska Fabryka Amunicji / (Warszawska Spka Myliwska) Amunicja rewolwerowa i pistoletowa: .320 W.F.A. .320 teatralne W.F.A .380 W.F.A. .450 W.F.A .32 S&W W.F.A .38 S&W W.F.A .44 Long W.F.A. 9x17 Short W.F.A

16/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

ZACZNIK 1 Dodatek do Dziennika Rozkazw Nr. 22 z dnia 3 Czerwca 1924 r. (do poz. 332). Tymczasowe przepisy o utrzymaniu amunicji.

17/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

18/19

Piotr J. Bochyski Pakowanie i znakowanie opakowa polskiej amunicji strzeleckiej - cz.I okres II Rzeczypospolitej 1919-1939

19/19

You might also like