PARLAMENT EUROPEJSKI Dokument z posiedzenia

2009 - 2014

A7-0401/2012 6.12.2012

SPRAWOZDANIE
w sprawie eliminowania stereotypw dotyczcych pci w UE (2012/2116(INI)) Komisja Praw Kobiet i Rwnouprawnienia Sprawozdawczyni: Kartika Tamara Liotard

RR\921620PL.doc

PE491.091v02-00 Zjednoczona w rnorodnoci

PL

PL

PR_INI SPIS TRECI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO ............................................... 3 UZASADNIENIE .................................................................................................................... 17 WYNIK GOSOWANIA KOCOWEGO W KOMISJI ....................................................... 20

PE491.091v02-00

2/20

RR\921620PL.doc

PL

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie eliminowania stereotypw dotyczcych pci w UE (2012/2116(INI)) Parlament Europejski, uwzgldniajc deklaracj pekisk i platform dziaania przyjte w dniu 15 wrzenia 1995 r. podczas IV wiatowej Konferencji w sprawie Kobiet, a take rezolucje Parlamentu: z dnia 18 maja 2000 r. w sprawie skutkw przyjcia platformy dziaania z Pekinu1, z dnia 10 marca 2005 r. w sprawie wnioskw z IV wiatowej Konferencji na temat Kobiet Platforma dziaania (Pekin + 10)2, a take z 25 lutego 2010 r. w sprawie dziaa nastpczych w zwizku z pekisk platform dziaania (Pekin +15)3, uwzgldniajc Konwencj w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet przyjt przez ONZ w 1979 r., uwzgldniajc art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, podkrelajcy wartoci wsplne pastwom czonkowskim takie jak: pluralizm, niedyskryminacja, tolerancja, sprawiedliwo, solidarno oraz rwno kobiet i mczyzn, uwzgldniajc art. 19 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), odnoszcy si do zwalczania dyskryminacji ze wzgldu na pe, uwzgldniajc dyrektyw 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w ycie zasady rwnoci szans oraz rwnego traktowania kobiet i mczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (przeksztacenie) oraz dyrektyw Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzajc w ycie zasad rwnego traktowania mczyzn i kobiet w zakresie dostpu do towarw i usug oraz dostarczania towarw i usug4; uwzgldniajc dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/73/WE z dnia 23 wrzenia 2002 r. zmieniajc dyrektyw Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w ycie zasady rwnego traktowania mczyzn i kobiet w zakresie dostpu do zatrudnienia, ksztacenia i awansu zawodowego oraz warunkw pracy5, uwzgldniajc konkluzje Rady z dnia 2 grudnia 1998 r., w ktrych ustalono, e coroczna ocena realizacji pekiskiej platformy dziaania bdzie obejmowa ilociowe i jakociowe wskaniki oraz poziomy odniesienia, uwzgldniajc wspln deklaracj ministrw pastw czonkowskich UE ds. rwnoci pci przyjt w dniu 4 lutego 2005 r. w ramach przegldu pekiskiej platformy dziaania po 10 latach, w ktrej to deklaracji m.in. potwierdzili oni swoje zdecydowane poparcie i
1 2

Dz.U. C 59 z 23.2.2001, s. 258. Dz.U. C 320 E z 15.12.2005, s. 247. 3 Dz.U. C 348 E z 21.12.2010, s. 11. 4 Dz.U. L 204 z 26.7.2006, s. 23. 5 Dz.U. L 269 z 5.10.2002, s. 15.

RR\921620PL.doc

3/20

PE491.091v02-00

PL

zaangaowanie na rzecz penej i skutecznej realizacji deklaracji pekiskiej oraz pekiskiej platformy dziaania, uwzgldniajc konkluzje Rady z dni 23 czerwca 2005 r., w ktrych zachcono pastwa czonkowskie i Komisj do wzmocnienia mechanizmw instytucjonalnych sucych wspieraniu rwnoci pci i stworzenia ram umoliwiajcych ocen realizacji pekiskiej platformy dziaania, aby mc ledzi postpy w bardziej spjny i systematyczny sposb, uwzgldniajc Europejski pakt na rzecz rwnoci pci (2011-2020), przyjty przez Rad Europejsk w marcu 2011 r.1, uwzgldniajc strategi Komisji na rzecz rwnoci kobiet i mczyzn 2010-2015 przedstawion przez Komisj w dniu 21 wrzenia 2010 r. i towarzyszcy strategii dokument roboczy sub Komisji w sprawie dziaa umoliwiajcych realizacj strategii (COM(2010)0491, SEC(2010)1080), uwzgldniajc swoj rezolucj z dnia 3 wrzenia 2008 r. w sprawie wpywu marketingu i reklamy na rwno kobiet i mczyzn2, uwzgldniajc swoj rezolucj z dnia 13 marca 2012 r. w sprawie rwnoci kobiet i mczyzn w Unii Europejskiej3, uwzgldniajc art. 48 Regulaminu, uwzgldniajc sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Rwnouprawnienia (A7-0401/2012), A. majc na uwadze art. 8 TFUE, ktry stanowi, e we wszystkich swoich dziaaniach Unia zmierza do zniesienia nierwnoci oraz wspierania rwnoci mczyzn i kobiet; B. majc na uwadze, e mimo pewnych postpw w wielu pastwach czonkowskich wiele kobiet wci dwiga niewspmiern cz ciaru wychowywania dzieci i opieki nad innymi osobami na ich utrzymaniu; majc na uwadze, e utrzymujce si stereotypy stanowi przeszkod w dzieleniu si obowizkami rodzinnymi i domowymi midzy kobietami i mczyznami oraz utrudniaj urzeczywistnienie zasady rwnoci na rynku pracy; C. majc na uwadze, e stereotypy wci istniej na wszystkich szczeblach spoeczestwa i we wszystkich przedziaach wiekowych, majc wpyw na to, jak postrzegamy siebie nawzajem, odwoujc si do nadmiernie uproszczonych zaoe opartych na uwarunkowanych spoecznie normach, praktykach i przekonaniach, ktre maj nierzadko podoe kulturowe i religijne, ktrych sia tkwi czsto w religii i ktre s wyrazem ukrytej dystrybucji wadzy i utrwalaj j; D. majc na uwadze, e naley wyeliminowa wszelkie porednie i bezporednie przejawy dyskryminacji ze wzgldu na pe, aby zagwarantowa kobietom prawo do rwnego traktowania i zmieni kulturowo uwarunkowane postrzeganie kobiet jako istot biernych lub gorszych od mczyzn;
1 2

Zacznik do konkluzji Rady z dnia 7 marca 2011 r. Dz.U. C 295 E z 4.12.2009, s. 43. 3 Teksty przyjte, P7_TA(2012)0069.

PE491.091v02-00

4/20

RR\921620PL.doc

PL

E. majc na uwadze, e tradycyjne role przypisane pciom i stereotypy z tym zwizane wci maj duy wpyw na podzia rl pomidzy kobietami i mczyznami w domu, w pracy i w spoeczestwie w ujciu oglnym, przy czym kobiety czsto przedstawiane s jako te, ktre zajmuj si domem i dziemi, podczas gdy w powszechnym wizerunku mczyni zapewniaj pienidze i opiek; majc na uwadze, e stereotypy utrzymuj status quo w kwestii trudnoci w osigniciu rwnoci pci z przyczyn dziedzicznych i ograniczaj moliwoci zatrudnienia i rozwoju osobistego dla kobiet, utrudniajc im wykorzystanie penego potencjau jako jednostki i podmiotu gospodarczego, a zatem stanowi powane przeszkody na drodze do osignicia rwnoci kobiet i mczyzn; F. majc na uwadze, e role poszczeglnych pci ksztatuj si i s narzucane w wyniku oddziaywania rnorodnych czynnikw spoecznych, zwaszcza mediw i edukacji, oraz powstaj w dziecistwie i podczas dojrzewania w procesie socjalizacji, a wic wywieraj wpyw na czowieka podczas jego caego ycia; G. majc na uwadze, e kobiety mieszkajce na obszarach wiejskich s bardziej dyskryminowane i borykaj si z wiksz liczb stereotypw pci ni kobiety mieszkajce na obszarach miejskich oraz e wskanik zatrudnienia wrd kobiet na obszarach wiejskich jest znacznie niszy od wskanika zatrudnienia wrd kobiet w miastach; H. majc na uwadze, e stereotypy pciowe cz si czsto z innymi stereotypami, takimi jak stereotypy dyskryminujce z uwagi na wiek, status migranta, orientacj seksualn, niepenosprawno itp., wobec czego dotykaj w wikszym stopniu kobiet majcych wielorak tosamo; I. majc na uwadze, e przemoc wobec kobiet stanowi pogwacenie praw czowieka, ktre dotyczy wszystkich warstw spoecznych, kulturowych i ekonomicznych; Media i kultura J. majc na uwadze, e dyskryminacja ze wzgldu na pe w mediach, komunikacji i reklamie jest wci czsto spotykana i uatwia powielanie stereotypw dotyczcych pci, zwaszcza poprzez przedstawianie kobiet jako obiektw podania seksualnego w celu promowania sprzeday; majc na uwadze, e np. w reklamie kobiety stanowi 27% pokazywanych pracownikw lub specjalistw, natomiast w 60% przypadkw przedstawia si je jako osoby wykonujce prace domowe lub sprawujce opiek nad dziemi; majc jednak na uwadze, e reklama i rodki przekazu mog stanowi potn bro w zwalczaniu stereotypw i uprzedze zwizanych z pci; K. majc na uwadze, e brana wyrobw spirytusowych, z jej ogromnymi inwestycjami w marketing wasnych produktw, w ogromnej mierze przyczynia si do utrwalania stereotypw pciowych oraz seksualizacji dziewczt i kobiet; L. majc na uwadze, e dzieci w bardzo modym wieku maj styczno ze stereotypami dotyczcymi pci za porednictwem modelowych rl lansowanych w serialach i programach telewizyjnych, dyskusjach, grach, grach wideo i reklamach, materiaach do nauki i programach edukacyjnych, postawach w szkole, rodzinie i spoeczestwie, co wpywa na sposb postrzegania przez dzieci norm postpowania kobiet i mczyzn i wywiera wpyw na reszt ich ycia oraz na ich przysze denia;
RR\921620PL.doc 5/20 PE491.091v02-00

PL

M. majc na uwadze, e sposb przedstawiania dziewczt w przestrzeni publicznej zmniejsza szacunek, z jakim odnosi si do nich spoeczestwo, i promuje przemoc wobec dziewczt; majc na uwadze, e chocia media mog odgrywa pozytywn rol edukacyjn, stereotypy dotyczce dzieci pci eskiej s w nich rozpowszechnione i czsto umacniaj tradycyjne postawy i wzorce zachowa, w tym rwnie w reklamie i w programach dla dzieci; N. majc na uwadze, e w programach telewizyjnych, grach komputerowych i wideoklipach muzycznych coraz wyraniej zauwaalna jest tendencja dyktowana czciowo wzgldami handlowymi do ukazywania kobiet prowokacyjnie ubranych, w seksualnych pozach, co utrwala stereotypy dotyczce pci; majc na uwadze, e teksty piosenek dla modziey zawieraj treci seksualnie sugestywne, ktre czsto szerz przemoc wobec kobiet i dziewczt; O. majc na uwadze, e nowy status kulturalny pornografii ma najwikszy wpyw na mode kobiety i modych mczyzn; majc na uwadze, e rozpowszechnianie pornografii, czyli obecny proces kulturowy, w ramach ktrego pornografia przedostaje si do naszego ycia codziennego jako coraz powszechniej akceptowany, czsto idealizowany element kultury, wystpuje szczeglnie wyrazicie w kulturze modzieowej: poczwszy od programw telewizyjnych i czasopism dla modziey, a skoczywszy na muzyce i reklamach skierowanych do ludzi modych; Edukacja i szkolenie P. majc na uwadze, e stereotypy o podou seksistowskim s przekazywane zarwno przez nauczycieli (wiadomie lub nie), jak i materiay edukacyjne, z ktrych korzystaj; Q. majc na uwadze, e dostp do formalnego ksztacenia na poziomie podstawowym, rednim i wyszym, a take treci programw nauczania dla dziewczt i chopcw to wane czynniki wpywajce na rnice pciowe, a co za tym idzie na dokonywane wybory i dostp do praw; majc na uwadze, e chocia w UE dostp dziewczt i chopcw do edukacji moe si oglnie wydawa mniej problematyczny ni w innych czciach wiata, naley jednak zwrci uwag, e dziewczta i chopcy nie s traktowani jednakowo w kwestii dostpu do systemw edukacyjnych i stwarzanych przez nie szans ani w kwestii penego korzystania z nich; majc na uwadze zwaszcza, e w przypadku dziewczt wywodzcych si z mniejszoci, jak dziewczta ze spoecznoci romskiej czy spoecznoci migrantw, osoby ubiegajce si o azyl, uchodcy i dziewczta niepenosprawne, dostp do edukacji wci jest nader problematyczny w niektrych krajach; R. majc na uwadze, e od najmodszego wieku dzieci mog uczy si rwnoci i walki ze stereotypami dotyczcymi pci dziki wychowaniu opartemu na uznaniu rwnoci; S. majc na uwadze, e nadal istniejce stereotypy dotyczce moliwoci edukacyjnych i zawodowych dostpnych dla kobiet przyczyniaj si do utrzymania nierwnoci, majc na uwadze, e edukacja i szkolenia wci su przenoszeniu stereotypw dotyczcych pci, gdy kobiety i mczyni czsto wybieraj tradycyjn ciek edukacji i szkole, co ma powane skutki dla rynku pracy, ogranicza zrnicowanie karier zawodowych i sprawia, e kobiety czsto pracuj w mniej cenionych i gorzej patnych zawodach;
PE491.091v02-00 6/20 RR\921620PL.doc

PL

T. majc na uwadze, e w procesie ksztacenia zainteresowanie chopcw i dziewczynek rnymi przedmiotami w dalszym cigu nie jest w rwnym stopniu stymulowane, przy czym dotyczy to zwaszcza nauk cisych i przedmiotw technicznych; U. majc na uwadze, e chocia wiele krajw europejskich dysponuje doradztwem zawodowym uwzgldniajcym aspekt pci, czsto jest ono skierowane do dziewczt w celu zachcenia ich do wyboru karier technologicznych i naukowych, a nie istniej inicjatywy skierowane do chopcw, by decydowali si na kariery w sektorach edukacji i zdrowia czy na zawody w dziedzinach humanistycznych; Rynek pracy V. majc na uwadze, e wpyw stereotypw dotyczcych pci na ksztacenie i szkolenie ma powane skutki dla rynku pracy, gdzie kobiety wci borykaj si z segregacj poziom i pionow, oraz majc na uwadze, e w zwizku z tym niektre sektory nadal s uwaane za mski (zatrudniajce w 85% mczyzn), za poziom wynagrodzenia jest w nich wyszy ni poziom w sektorach uwaanych za kobiece (zatrudniajcych w 70% kobiety); majc ponadto na uwadze, e oglnie wicej kobiet jest zatrudnionych na stanowiskach o niszym statucie spoeczno-ekonomicznym, co rwnie ogranicza ich pewno siebie i poczucie wasnej wartoci; W. majc na uwadze, e stereotypy dotyczce pci na rynku pracy wci ograniczaj dostp kobiet do pewnych sektorw, jak inynieria, gaszenie poarw, produkcja, budowa, stolarstwo, mechanika, sektory techniczne i naukowe oraz nowe technologie, ale rwnie ograniczaj dostp mczyzn do sektorw opieki nad dziemi (poone, pielgniarki dziecice itp.); X. majc na uwadze, e lepsza znajomo zawodw istniejcych na rynku pracy przyczyniaby si do zwikszenia dostpu do wszystkich szkole zawodowych; Y. majc na uwadze, e tworzenie stereotypw dotyczcych pci przynosi efekt przeciwny do zamierzonego i przyczynia si do podziau rynku pracy na zawody wedug kryterium pci i do zwikszania rnic w zarobkach kobiet i mczyzn; Z. majc na uwadze, e w 2010 r. w UE, wykonujc jednakow prac, kobiety wci zarabiay rednio okoo 16,4% mniej ni mczyni, oraz majc na uwadze, e rnice w zarobkach zale od pastwa czonkowskiego i w niektrych pastwach przekroczyy 22% w 2011 r.; majc na uwadze, e cho przyczyny tego zrnicowania wynagrodzenia s wielorakie i zoone, kryj si za nimi czsto stereotypy zwizane z pci i postrzeganie kobiety wycznie przez pryzmat tradycyjnego podziau rl; AA. majc na uwadze, e w kontekcie godzenia pracy z yciem prywatnym kobiety na og nieproporcjonalnie czsto korzystaj z elastycznego czasu pracy i s zatrudnione w niepenym wymiarze godzin, co wskazuje, e obecnie nadal obowizuje tradycyjne przekonanie, zgodnie z ktrym kobiety ponosz gwn odpowiedzialno za opiek nad rodzin, w zwizku z czym s zmuszone zatrudnia si w niepenym wymiarze godzin, akceptowa elastyczny czas pracy i umowy na czas okrelony, oraz maj mniejsze szanse na rynku pracy i mniejsze szanse na awans;

RR\921620PL.doc

7/20

PE491.091v02-00

PL

AB. majc na uwadze, e przerwy w karierze zawodowej kobiet, spowodowane urlopami macierzyskimi lub wychowawczymi, pogbiaj jeszcze rnice w wysokoci wynagrodzenia i emerytury kobiet i mczyzn; Podejmowanie decyzji gospodarczych i politycznych AC. majc na uwadze ekspertyz Komisji z 2011 r. pokazujc, e w 2012 r. w Unii Europejskiej kobiety stanowiy 14% czonkw zarzdw najwikszych spek giedowych, co wskazuje na istnienie tzw. szklanego sufitu, ktry utrudnia kobietom zajmowanie najwyszych stanowisk kierowniczych oraz pozbawia rwnych szans na awans; AD. majc na uwadze, e pomimo poprawy sytuacji w cigu minionych kilku lat kobiety nie s jeszcze dostatecznie reprezentowane wrd decydentw politycznych na szczeblu lokalnym, krajowym i unijnym; majc na uwadze, e reprezentacja kobiet w rzdach i parlamentach krajowych zwikszya si z 21% w 2004 r. do 23% w 2009 r., za reprezentacja kobiet w Parlamencie Europejskim zwikszya si z 30% w 2004 r. do 35% w 2009 r.; AE. majc na uwadze, e stereotypy pciowe i seksizm wci s powszechne zarwno w politycznych, jak i gospodarczych organach decyzyjnych, gdzie regularnie padaj seksistowskie uwagi i dochodzi do napastowania, nie wyczajc pewnych form napastowania seksualnego i przemocy wobec kobiet; AF. majc na uwadze, e konieczne jest wyeliminowanie stereotypw dotyczcych pci, zwaszcza na poziomie przedsibiorstw, gdzie wikszo stanowisk kierowniczych zajmuj mczyni, poniewa przyczyniaj si one do hamowania aspiracji modych kobiet i zniechcaj kobiety do ubiegania si o najwysze stanowiska kierownicze wice si z podejmowaniem decyzji finansowych, gospodarczych i politycznych w sferze zarwno publicznej, jak i prywatnej; Dziaania UE 1. zwraca uwag na wyrany brak postpu w wypenianiu zobowiza podjtych zarwno przez UE, jak i rne rzdy w ramach pekiskiej platformy dziaania, jak rwnie podkrela konieczno opracowania nowych wskanikw w dziedzinie stereotypw dotyczcych pci i sprawozda analitycznych na szczeblu UE oraz zachca Europejski Instytut ds. Rwnoci Kobiet i Mczyzn do zajcia si tym problemem; 2. zwraca uwag, e pomimo zaangaowania UE na rzecz rwnoci kobiet i mczyzn wci wystpuje luka w prawie przewidujcym niedyskryminacj kobiet i rwno pci w dziedzinach zabezpieczenia spoecznego, edukacji i mediw, zatrudnienia i wynagrodzenia; podkrela konieczno energicznego wdraania istniejcych przepisw i opracowania nowych przepisw w tych dziedzinach; wzywa Komisj do uwzgldnienia problematyki rwnoci pci we wszystkich obszarach polityki, gdy bdzie to skutkowa zwikszeniem potencjau wzrostu europejskiej siy roboczej; 3. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do skutecznego wykorzystania rodkw z Europejskiego Funduszu Spoecznego (EFS) na dugoterminowe strategie, aby przybliy
PE491.091v02-00 8/20 RR\921620PL.doc

PL

kobietom te sektory rynku pracy, w ktrych ze wzgldu na stereotypy zwizane z pci s one w dalszym cigu w zbyt maym stopniu reprezentowane, a take sprawi, by sektory te stay si dla kobiet bardziej atrakcyjne; uwaa, e strategie powinny obejmowa dziaania pozytywne, uczenie si przez cae ycie i aktywne zachcanie dziewczt do podejmowania studiw w dziedzinach, ktrych tradycyjnie nie postrzega si jako kobiecych, jak technologie informacyjne czy mechanika, oraz wspieranie rodkw umoliwiajcych pogodzenie ycia zawodowego z yciem rodzinnym kobiet i mczyzn; 4. zwraca si do Komisji o wsparcie prowadzonych przez pastwa czonkowskie dziaa majcych na celu wyeliminowanie stereotypw oraz propagowanie powszechnego i pozbawionego wynikajcych ze stereotypw przeszkd dostpu do nauki i do zatrudnienia; 5. zwraca si do Komisji i pastw czonkowskich o wyrane i trwae wsparcie obecnego programu Dafne oraz przyszego programu Prawa i obywatelstwo, jako elementw zwalczania przemocy wobec kobiet i stereotypw dotyczcych pci; 6. zwraca si do Komisji i pastw czonkowskich o opracowanie strategii, ktre podejm problem podstawowych przyczyn dyskryminacji kobiet i przemocy wobec kobiet, ktre s gboko zakorzenione w stereotypach i nierwnoci midzy kobietami a mczyznami, poczynajc od eliminowania stereotypw dotyczcych pci; 7. wzywa pastwa czonkowskie do uznania pilnej potrzeby rozwaenia wprowadzenia ram regulacyjnych zabraniajcych ukazywania dziewczt i kobiet jako obiektw podania seksualnego przez bran wyrobw spirytusowych; Media i kultura 8. zwraca uwag, e wczanie stereotypw dotyczcych pci do reklam emitowanych podczas dziecicych programw telewizyjnych, a take do samych tych programw, stanowi szczeglny problem ze wzgldu na ich potencjalne oddziaywanie na socjalizacj pci, a co za tym idzie na sposb postrzegania przez dzieci samych siebie, czonkw ich rodzin i wiata zewntrznego; podkrela znaczenie ograniczenia kontaktu dzieci ze stereotypami dotyczcymi pci w miar moliwoci w ramach krytycznego podejcia do edukacji medialnej w szkole; 9. podkrela znaczenie obejmowania procesem uwzgldniania aspektu pci rwnie chopcw i wobec tego nalega na nauczanie w ramach specjalnie przygotowanych wicze w celu uwiadamiania ich odnonie do stereotypw; 10. podkrela, e reklama czsto przekazuje treci dyskryminujce lub nieprzyzwoite oparte na wszelkiego rodzaju stereotypach dotyczcych pci, ktre utrudniaj realizacj strategii w dziedzinie rwnouprawnienia pci; wzywa Komisj, pastwa czonkowskie oraz spoeczestwo obywatelskie i organy branowe zajmujce si regulacj sektora reklamy do bliskiej wsppracy w zakresie zwalczania takich praktyk, szczeglnie poprzez stosowanie przez sektor marketingu i reklamy skutecznych narzdzi gwarantujcych poszanowanie ludzkiej godnoci i prawoci; 11. zwraca rwnie uwag, e reklama moe by skutecznym sposobem podwaania
RR\921620PL.doc 9/20 PE491.091v02-00

PL

stereotypw i zwalczania ich oraz istotnym narzdziem dzisiejszych spoeczestw wielokulturowych sucym walce z rasizmem, seksizmem i dyskryminacj; wzywa Komisj, pastwa czonkowskie i podmioty zajmujce si zawodowo reklam do wzmocnienia dziaa szkoleniowych i edukacyjnych, aby pokonywa stereotypy, zwalcza dyskryminacj oraz propagowa rwnouprawnienie, zwaszcza w modym wieku; apeluje do pastw czonkowskich w szczeglnoci o nawizanie i rozwj bliskiej wsppracy z istniejcymi szkoami marketingu, komunikacji i reklamy, aby przyczyni si do zapewnienia solidnego szkolenia przyszych pracownikw sektora; 12. podkrela konieczno przeprowadzenia specjalnych kursw na temat stereotypw dotyczcych pci w mediach dla krajowych komisji etyki reklamy i organw samoregulujcych i regulacyjnych, aby podniosa si wiadomo niekorzystnego wpywu obrazw wiadczcych o dyskryminacji ze wzgldu na pe w telewizji, w internecie oraz kampaniach marketingowych i reklamowych; 13. wzywa UE do prowadzenia na caym swoim terytorium dziaa uwiadamiajcych pod hasem zero tolerancji dla zniewag o podou seksistowskim lub dla przedstawiania kobiet w mediach w sposb uwaczajcy ich godnoci; 14. podkrela, e polityka eliminacji stereotypw obecnych w rodkach masowego przekazu musi koniecznie obejmowa dziaania w rodowisku cyfrowym; uwaa, e w tym celu niezbdne jest uruchomienie skoordynowanych na poziomie europejskim dziaa w celu rozwinicia prawdziwej kultury rwnoci w internecie; zwraca si do Komisji o opracowanie, we wsppracy z zainteresowanymi stronami, karty, do ktrej przystpienia zostan zaproszeni wszyscy operatorzy internetowi; 15. wzywa UE i jej pastwa czonkowskie do prowadzenia szkole i akcji ksztatujcych wiadomo z pracownikami mediw na temat szkodliwych skutkw stereotypw pciowych oraz waciwych praktyk w tej dziedzinie; 16. podkrela znaczenie promowania wizerunku kobiety w sposb nienaruszajcy jej godnoci oraz przeciwdziaania utrwalonym stereotypom zwizanym z pci, a zwaszcza rozpowszechnionym upokarzajcym przekazom wizualnym, przy jednoczesnym penym poszanowaniu wolnoci wypowiedzi i prasy; 17. wzywa UE i jej pastwa czonkowskie do podjcia konkretnych dziaa w odpowiedzi na rezolucj Parlamentu Europejskiego z dnia 16 wrzenia 1997 r. w sprawie dyskryminacji kobiet w reklamie, wzywajc do zakazu wszelkich form pornografii w mediach, a take reklamowania turystyki seksualnej1; 18. wzywa UE do podjcia bada powiconych zwizkom midzy pornografi dziecic a pornografi dla dorosych oraz jej wpywowi na dziewczta, kobiety, chopcw i mczyzn, a take zwizkowi midzy pornografi a przemoc seksualn; 19. wzywa pastwa czonkowskie do powoania niezalenych organw regulacyjnych, ktrych celem bdzie kontrola brany medialnej i reklamowej i ktre bd upowanione do nakadania skutecznych kar na przedsibiorstwa i osoby fizyczne propagujce seksualizacj dziewczynek;
1

Dz.U. C 304 z 6.10.1997, str. 60.

PE491.091v02-00

10/20

RR\921620PL.doc

PL

20. wzywa Komisj do wspomagania pastw czonkowskich w walce z seksualizacj dziewczt nie tylko przez gromadzenie niezbdnych danych, promowanie dobrych praktyk i organizowanie kampanii informacyjnych, ale take przez finansowe wspieranie dziaa podejmowanych w pastwach czonkowskich, w szczeglnoci przez organizacje ds. kobiet zwalczajce seksualizacj i przemoc wobec kobiet i dziewczt; 21. wzywa pastwa czonkowskie do wdroenia pozytywnych rodkw gwarantujcych wikszej liczbie kobiet dostp do stanowisk kierowniczych w mediach, w tym rwnie do najwyszych stanowisk kierowniczych; 22. wzywa pastwa czonkowskie do prowadzenia bada i opracowywania porwnywalnych danych na temat kobiet i mediw, w tym rwnie na temat przedstawiania kobiet z konkretnych grup spoecznych, takich jak kobiety niepenosprawne lub kobiety nalece do mniejszoci etnicznych; Edukacja i szkolenie 23. podkrela konieczno opracowania specjalnych kursw doradztwa zawodowego w szkoach podstawowych i rednich oraz instytucjach szkolnictwa wyszego w celu informowania osb modych o niekorzystnym wpywie stereotypw dotyczcych pci oraz zachcania modziey do podejmowania nauki i pracy w dziedzinach, ktre niegdy uwaano za typowo mskie lub kobiece; zwraca si o udzielenie wsparcia dla wszelkich dziaa majcych na celu zmniejszenie wystpowania stereotypw dotyczcych pci wrd maych dzieci; 24. podkrela wag propagowania od najmodszego wieku rwnoci kobiet i mczyzn w celu skutecznego zwalczania stereotypw, dyskryminacji i przemocy ze wzgldu na pe, rwnie za pomoc wczenia Powszechnej deklaracji praw czowieka i Europejskiej karty praw czowieka do nauczania szkolnego; 25. podkrela, i konieczne s programy ksztacenia i nauczania, ktre skupiaj si na rwnoci mczyzn i kobiet, na poszanowaniu drugiego czowieka, wzajemnym szacunku wrd ludzi modych, yciu seksualnym charakteryzujcym si szacunkiem oraz odrzuceniu wszelkich form przemocy wobec kobiet, a take podkrela wag szkolenia nauczycieli w tym zakresie; 26. podkrela potrzeb uwzgldniania problematyki pci w szkoach i wobec tego zachca szkoy do opracowania i wdroenia programu uwiadamiajcego oraz praktycznych wicze majcych na celu promowanie rwnoci pci w programach nauczania; 27. podkrela konieczno opracowania i wprowadzenia szkole adresowanych do nauczycieli, opiekunw, dyrektorw i innych osb zaangaowanych w program ksztacenia dzieci, tak aby dysponowali instrumentami pedagogicznymi niezbdnymi do zwalczania stereotypw dotyczcych pci i do propagowania rwnoci mczyzn i kobiet; 28. zwraca uwag, e cho wikszo pastw Unii Europejskiej prowadzi polityk rwnoci pci w systemie szkolnictwa wyszego, prawie wszystkie strategie polityczne i projekty skupiaj si na dziewcztach; w zwizku z tym zwraca si do pastw czonkowskich o opracowanie oglnych strategii krajowych i inicjatyw na rzecz zwalczania stereotypw
RR\921620PL.doc 11/20 PE491.091v02-00

PL

zwizanych z pci w systemie szkolnictwa wyszego skierowanych do chopcw; 29. wzywa do odpowiedniego przygotowania nauczycieli i szkoleniowcw w ramach edukacji formalnej i nieformalnej poprzez niezbdne szkolenia z zakresu rwnoci midzy kobietami/ dziewcztami a mczyznami/ chopcami, wykrywania rnego rodzaju naduy z tym zwizanych oraz przemocy na tle seksualnym i reagowania na nie; 30. podkrela konieczno opracowania strategii politycznych, ktre kad nacisk na eliminowanie od najmodszego wieku stereotypw dotyczcych pci oraz na ksztacenie uwraliwiajce nauczycieli i uczniw oraz strategii, ktre zachcaj do zrnicowania karier zawodowych modych kobiet i mczyzn i propaguj je; 31. wzywa UE i pastwa czonkowskie do prowadzenia aktywnej polityki gwarantujcej dziewcztom ze spoecznoci mniejszociowych lub rodowisk migrantw dostp do edukacji i systemw ksztacenia; 32. wzywa pastwa czonkowskie do oceny programw nauczania i treci podrcznikw szkolnych z myl o reformie, ktra umoliwiaby wczenie kwestii zwizanych z pci do wszystkich materiaw edukacyjnych jako kwestii przekrojowych, koncentrujc si na eliminacji stereotypw pciowych czy uwypukleniu wkadu kobiet i ich roli w historii, literaturze, sztuce itp., w tym rwnie na najniszych szczeblach ksztacenia podstawowego; 33. wzywa UE do promowania europejskiego wymiaru edukacji np. poprzez umoliwienie dzielenia si dobrymi praktykami na temat rwnoci pci jako narzdzia edukacyjnego oraz poprzez opracowywanie i gromadzenie statystyk dotyczcych kwestii pci we wszystkich aspektach edukacji na szczeblu krajowym i unijnym; 34. wzywa UE do uwzgldniania ilociowych i jakociowych wskanikw dotyczcych rwnoci pci we wszystkich programach sucych ocenie jakoci edukacji w szkoach europejskich; Rynek pracy 35. zauwaa coraz wiksze zaniepokojenie niekorzystnym wpywem stereotypw dotyczcych pci na zrnicowanie wynagrodzenia ze wzgldu na pe wynoszce 16,4% oraz wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do wzicia pod uwag tego problemu podczas opracowywania nowej polityki; 36. podkrela, e dostpne dane wskazuj, i kwalifikacje i dowiadczenie zdobyte przez kobiety s w mniejszym stopniu wynagradzane pod wzgldem finansowym od tych zdobytych przez mczyzn, po czci z tego powodu, e zatrudnienie kobiet tradycyjnie uznawano jako dodatkowe z perspektywy dochodw gospodarstw, co znacznie przyczynio si do powstania i utrzymywania si rnic w wynagrodzeniach midzy kobietami i mczyznami; 37. podkrela konieczno realizacji dziaa uwiadamiajcych celem poinformowania pracodawcw i pracownikw o zwizku pomidzy stereotypami dotyczcymi pci a zrnicowaniem wynagrodzenia ze wzgldu na pe oraz nierwnym dostpem do
PE491.091v02-00 12/20 RR\921620PL.doc

PL

zatrudnienia, poinformowania innych zainteresowanych podmiotw w spoeczestwie o tym, e stereotypy dotyczce pci ograniczaj szanse kobiet zarwno na rynku pracy, jak i w yciu prywatnym, oraz zachcenia do przejrzystoci w publicznych i prywatnych przedsibiorstwach i agencjach, jak i celem zagwarantowania rwnego wynagrodzenia za tak sam prac i prac o takiej samej wartoci; 38. wzywa pastwa czonkowskie do dokonania przegldu struktury plac w zawodach i na stanowiskach zdominowanych przez kobiety w celu przeamania stereotypw dotyczcych pci powizanych z problemem rnic w wynagrodzeniach; apeluje, aby pastwa czonkowskie, pracodawcy i zwizki zawodowe opracoway i wdroyy sprawne i konkretne narzdzia oceny pracy, ktre mogyby posuy do ustalenia, czym jest praca o tej samej wartoci, aby w ten sposb zapewni rwne wynagrodzenie dla kobiet i mczyzn; 39. wzywa pastwa czonkowskie do opracowania strategii politycznych majcych na celu zwikszenie liczby niedrogich i wysokiej jakoci placwek opieki nad dziemi dostpnych dla pracujcych rodzicw w caej Europie oraz do wspierania tworzenia struktur umoliwiajcych rodzicom pracujcym w przedsibiorstwach pogodzenie ycia rodzinnego i zawodowego, zwaszcza dziki wspieraniu tworzenia i utrzymania zakadowych placwek opieki nad dziemi; wzywa rwnie pastwa czonkowskie do zwikszenia moliwoci opieki nad innymi kategoriami osb niesamodzielnych (osobami w podeszym wieku, osobami niepenosprawnymi i potrzebujcymi), gdy umoliwiajc pogodzenie ycia zawodowego z rodzinnym, zachcioby to kobiety do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy; 40. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do umoliwienia elastycznych godzin pracy i waciwych form urlopu wychowawczego zarwno mczyznom, jak i kobietom; 41. podkrela, e stereotypy dotyczce pci s czsto samospeniajce si i w obszarach, w ktrych nie zaoferuje si kobietom moliwoci sprawdzenia si, nigdy nie uda im si przeama hamujcych ich rozwj barier; w tym kontekcie zachca pastwa czonkowskie do zwalczania problemu, jakim jest praca w niepenym wymiarze godzin wbrew woli poprzez zniechcanie do proponowania takiej formuy pracy, np. dziki naoeniu na pracodawcw wymogu naleytego uzasadnienia kadorazowo zatrudnienia pracownika w niepenym wymiarze godzin; 42. wzywa Komisj do wsparcia parytetu pci w zawodach tradycyjnie uznawanych za mskie lub kobiece, zwaywszy e stereotypy wynikaj take z niedoboru kobiet lub mczyzn na niektrych stanowiskach; zwraca uwag, e obecno wikszej liczby kobiet w tradycyjnie mskich zawodach i odwrotnie doprowadzi tym sposobem do osabienia wpywu takich stereotypw oraz e rwnowaga w skadzie siy roboczej doprowadziaby do podniesienia produktywnoci; apeluje rwnie o wspieranie inicjatyw i kampanii przeamujcych stereotypy odnoszce si do maej efektywnoci kobiet w pracy oraz nieumiejtnoci zarzdzania; nawouje zatem do wspierania kobiet na ciece rozwoju zawodowego oraz w ich deniach do stanowisk kierowniczych; 43. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do zachcania kobiet do dziaalnoci przedsibiorczej i promowania programw samozatrudnienia kobiet poprzez zapewnienie odpowiednich szkole, finansowania i wsparcia;
RR\921620PL.doc 13/20 PE491.091v02-00

PL

44. przypomina Komisji, e zrnicowanie wynagrodzenia ze wzgldu na pe, ktre wpywa rwnie na emerytury, dotyka szczeglnie starsze kobiety, co zwiksza ryzyko skrajnego i trwaego ubstwa po osigniciu przez kobiety wieku emerytalnego; 45. zwraca uwag, e wskutek nowych unijnych przepisw emerytalnych wzronie prawdopodobiestwo ubstwa wrd starszych kobiet po osigniciu wieku emerytalnego; podkrela zatem znaczenie niepopierania jakichkolwiek poprawek w biaej ksidze pogbiajcych zrnicowanie emerytury kobiet i mczyzn; 46. wzywa Komisj do dokonania oceny wdroenia dyrektywy UE w sprawie napastowania seksualnego w miejscu pracy oraz do opracowania sprawozdania na temat brakw i wyzwa w celu wzmocnienia przepisw prawnych i rodkw w pastwach czonkowskich; Podejmowanie decyzji gospodarczych i politycznych 47. zauwaa, e reprezentacja kobiet w rzdach krajowych wynosia 23% w 2009 r., oraz popiera wprowadzenie obowizkowego parytetu w celu zwikszenia liczby kobiet w rzdach i parlamentach krajowych, jak i na szczeblu regionw i miast oraz w instytucjach UE; wzywa rwnie do przeprowadzenia kampanii uwiadamiajcych i zachcajcych kobiety do wikszej aktywnoci politycznej i kandydowania do wadz lokalnych i krajowych; 48. przypomina, e wybory europejskie, ktre maj si odby w 2014 r. i po ktrych nastpi wybr nowych czonkw Komisji Europejskiej oraz kandydatw na najwysze stanowiska w UE, stanowi szans na osignicie postpw na drodze do demokracji parytetowej na szczeblu UE oraz na uczynienie z UE wzoru do naladowania w tym obszarze; 49. wzywa pastwa czonkowskie do popierania parytetu pci poprzez proponowanie kobiety i mczyzny na stanowisko europejskiego komisarza; wzywa mianowanego przewodniczcego Komisji do denia do osignicia parytetu pci przy formowaniu Komisji; wzywa obecnie urzdujc Komisj do publicznego poparcia tej procedury; 50. przypomina, e w 2010 r. kobiety stanowiy jedynie 12% czonkw rad nadzorczych w Europie; popiera zamierzenie Komisji dotyczce wprowadzenia obowizujcych parytetw dla kobiet, majcych zastosowanie do stanowisk kierowniczych duych przedsibiorstw notowanych na giedzie; 51. podkrela, e parytety te musz mie obowizkowy charakter, gdy tylko wwczas bd skuteczne; proponuje utworzy fundusz na rzecz rwnoci, do ktrego wpacane bd rodki pochodzce z kar za nieprzestrzeganie parytetw z przeznaczeniem na dziaania zwizane z promowaniem i ochron kobiet; Inne dziaania 52. wzywa pastwa czonkowskie do ponownej oceny stosowanego przez nie podejcia wzgldem mczyzn i kobiet na rynku pracy oraz podejcia dotyczcego mechanizmw umoliwiajcych pracownikom zachowanie rwnowagi midzy yciem zawodowym i rodzinnym, jako e stereotypy mog prowadzi do wikszej segregacji rynku pracy i
PE491.091v02-00 14/20 RR\921620PL.doc

PL

wikszego zrnicowania wynagrodzenia ze wzgldu na pe; 53. zwraca si od pastw czonkowskich o nadanie zwalczaniu przemocy wobec kobiet charakteru priorytetowej polityki w zakresie prawa karnego; zachca pastwa czonkowskie do rozwinicia w tym celu wsppracy midzy krajowymi organami sdowymi i subami policji, a take do wymiany dobrych praktyk; 54. podkrela konieczno zwalczania wszelkich form przemocy wobec kobiet; zwraca si do Komisji i pastw czonkowskich o podjcie skoordynowanych dziaa obejmujcych adresowane do opinii publicznej kampanie uwiadamiajce i informacyjne powicone przemocy uwarunkowanej pci, strategie majce na celu zmian stereotypowego mylenia o pozycji kobiety w spoeczestwie dziki edukacji i rodkom przekazu, oraz o sprzyjanie wymianie najlepszych praktyk; powtarza, e naley pracowa zarwno z ofiarami, jak i ze sprawcami, aby uwiadamia tych ostatnich oraz pomaga zmienia stereotypy i zakorzenione w spoeczestwie przekonania sprzyjajce utrwalaniu warunkw korzystnych dla powstawania tego rodzaju przemocy oraz jej akceptacji; 55. zwraca si do Komisji i pastw czonkowskich o propagowanie rwnoci pci oraz wzmacniania pozycji kobiet, rwnie za pomoc kampanii informacyjnych, ktre sawi rol kobiet i doceniaj ich udzia w yciu politycznym, gospodarczym, spoecznym, a take w sporcie, sektorze zdrowia, sztuce, nauce oraz na wszystkich innych paszczyznach spoecznych; 56. uwaa, e w celu przezwycienia stereotypw i zniwelowania rnic w wynagrodzeniach, zwikszenia udziau kobiet w sektorach zdominowanych przez mczyzn, promowania lepszego uznawania umiejtnoci i wydajnoci kobiet w miejscu pracy, przezwycienia segregacji poziomej i pionowej oraz zwikszenia reprezentacji kobiet w organach decyzyjnych w sferze polityki i w sektorze prywatnym, konieczne s rodki zarwno o charakterze ustawodawczym, jak i nieustawodawczym na szczeblu UE i krajowym; 57. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do podjcia zdecydowanych dziaa programowych na rzecz walki ze stereotypami zwizanymi z pci i zachcania mczyzn do rwnego dzielenia si z kobietami obowizkami zwizanymi z pracami domowymi i opiek nad dziemi, w szczeglnoci poprzez zachcanie mczyzn do przechodzenia na urlopy wychowawcze i ojcowskie, co wzmocni ich prawa ojcowskie, przyczyni si do wikszego rwnouprawnienia kobiet i mczyzn oraz lepszego podziau odpowiedzialnoci za dom i rodzin, a take zwikszy moliwoci kobiet w zakresie penego uczestnictwa w rynku pracy; wzywa rwnie pastwa czonkowskie do przekonywania pracodawcw do przyjmowania rodkw przyjaznych dla rodzin; 58. wzywa Komisj i rzdy krajowe pastw czonkowskich do wsparcia bardziej intensywnych bada nad stereotypami dotyczcymi pci i zebrania na ich temat dalszych danych statystycznych przez opracowanie w tym zakresie odpowiednich wskanikw; 59. przypomina Komisji, e rwno pci jest zapisana w art. 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej; 60. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do wspierania moliwoci zatrudnienia kobiet i
RR\921620PL.doc 15/20 PE491.091v02-00

PL

mczyzn w rnych zawodach, tak aby zapewni spenianie wymogw rynku pracy oraz takie same moliwoci dla obu pci; 61. wzywa Komisj do zwalczania wszelkich form przemocy, dyskryminacji i stereotypw wobec kobiet, aby mogy one w peni korzysta z praw czowieka; 62. wzywa Komisj do zaapelowania do pastw czonkowskich o dotrzymanie zobowiza podjtych w europejskim pakcie na rzecz rwnoci pci; 63. zachca Europejski Instytut ds. Rwnoci Kobiet i Mczyzn oraz rne krajowe instytuty ds. rwnoci pci do wsparcia dalszych bada nad rdami stereotypw dotyczcych pci i wpywem stereotypw na rwno pci, jak rwnie podkrela znaczenie wymiany nowych pomysw i bada odnoszcych si do najlepszych praktyk w celu wyeliminowania stereotypw dotyczcych pci w pastwach czonkowskich i instytucjach UE; 64. przypomina Komisji o rezolucji Parlamentu z dnia 3 wrzenia 2008 r. w sprawie wpywu marketingu i reklamy na rwno kobiet i mczyzn oraz wzywa Komisj do wdroenia zalece sformuowanych w rezolucji; 65. wzywa UE i jej pastwa czonkowskie do przeprowadzenia kampanii uwiadamiajcych, edukacyjnych i szkoleniowych w celu zwalczania dyskryminujcych norm kulturowych i powszechnych seksistowskich stereotypw oraz napitnowania spoecznego, ktre uzasadniaj i utrwalaj przemoc wobec kobiet, a take do dopilnowania, by przemoc majca za rdo obyczaje, tradycje czy wzgldy religijne nie bya usprawiedliwiana; 66. wzywa UE i jej pastwa czonkowskie do propagowania dzielenia si dobrymi wzorcami oraz do uatwienia naladownictwa wrd pastw czonkowskich, a take do stworzenia moliwoci finansowania kampanii na szczeblu unijnym i krajowym majcych na celu eliminacj stereotypw dotyczcych pci; 67. wzywa UE do zapenienia istniejcej luki w prawodawstwie europejskim midzy dyskryminacj rasow a dyskryminacj o podou seksualnym, a take do zaproponowania nowych przepisw gwarantujcych rwno kobiet i mczyzn w owiacie i w mediach; 68. wzywa UE i jej pastwa czonkowskie do opracowania zabezpiecze (w postaci rzecznikw lub organw nadzorujcych media, w ktrych skad wchodziliby eksperci ds. rwnoci pci), aby doprowadzi do tego, e branowe kodeksy postpowania bd uwzgldnia aspekt dotyczcy rwnoci pci oraz bd przestrzegane, a take w celu umoliwienia opinii publicznej skadania skarg w razie wystpienia takiej koniecznoci; 69. zobowizuje swojego przewodniczcego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak rwnie rzdom i parlamentom pastw czonkowskich.

PE491.091v02-00

16/20

RR\921620PL.doc

PL

UZASADNIENIE

W dniu 15 wrzenia 1995 r. odbya si w Pekinie IV wiatowa Konferencja w sprawie Kobiet, na ktrej przyjto deklaracj pekisk i pekisk platform dziaania. Celem konferencji byo zniesienie wszelkich przeszkd na drodze do czynnego uczestnictwa kobiet we wszystkich sferach ycia publicznego i prywatnego za spraw penego i rwnego udziau w procesie podejmowania decyzji gospodarczych, spoecznych, kulturowych i politycznych. W dokumencie stanowicym podstaw wszelkich prac na rzecz rwnoci pci na szczeblu midzynarodowym zauwaono, e rwnouprawnienie pci zalicza si do praw czowieka oraz warunkuje rwno, rozwj i pokj. Unia Europejska co roku dokonuje przegldu postpu w osiganiu celw wyznaczonych w 1995 r. W ramach platformy dziaania ustalono program obejmujcy nastpujcych dwanacie dziedzin: ubstwo, ksztacenie i szkolenie, zdrowie, przemoc, konflikty zbrojne, gospodark, wadz i podejmowanie decyzji, mechanizmy instytucjonalne, prawa czowieka, media, rodowisko i dzieci pci eskiej. W celu zawenia problemu w sprawozdaniu skupiono si na przyczynach stereotypw dotyczcych pci w dziedzinach edukacji, mediw, reklamy, rynku pracy i podejmowania decyzji. Od 1995 r. w ramach dziaa nastpczych w zwizku z konferencj Parlament Europejski przyj trzy rezolucje powicone prawom kobiet. W 2000 r. przyj rezolucj w sprawie realizacji pekiskiej platformy dziaania1, w 2005 r. przyj rezolucj w sprawie Pekinu 10 lat pniej2, a w 2010 r. przyj rezolucj w sprawie Pekinu 15 lat pniej3. Ponadto w dniu 3 wrzenia 2008 r. Parlament przyj rezolucj w sprawie wpywu marketingu i reklamy na rwno kobiet i mczyzn4 Dodatkowo naley pamita, e rwno pci stanowi podstawowe prawo czowieka. Zgodnie z art. 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej we wszystkich swoich dziaaniach Unia zmierza do zniesienia nierwnoci oraz wspierania rwnoci mczyzn i kobiet. Od konferencji mino jednak ponad 15 lat, a stereotypy dotyczce pci i nierwno pci to wci powszechne problemy w dzisiejszej Unii Europejskiej. Stereotypowe zaoenia dotyczce kobiet na rynku pracy prowadz do segregacji rynku pracy i zrnicowania wynagrodzenia ze wzgldu na pe. O wadze problemu wiadczy poziom zrnicowania wynagrodzenia ze wzgldu na pe, ktry w 2010 r. wynosi 16,4%. Poza tym kobiety s czsto niedostatecznie reprezentowane lub niewidoczne w mediach, lub reprezentowane w mediach w rolach tradycyjnie uwaanych za kobiece, co sprzyja wikszej dyskryminacji ze wzgldu na pe w rnych obszarach spoeczestwa i we wszystkich przedziaach wiekowych. Wystpowanie niekorzystnych stereotypw dotyczcych pci opartych na przekonaniach i postawach spoecznych wywiera wpyw na kobiety oraz ogranicza ich szanse i wybory w
1 2

Dz.U. C 59 z 23.2.2001, s. 258. Dz.U. C 320 E z 15.12.2005, s. 247. 3 Dz.U. C 348 E z 21.12.2010, s. 11. 4 Dz.U. C 295 E z 4.12.2009, s. 43.

RR\921620PL.doc

17/20

PE491.091v02-00

PL

sferze spoecznej, gospodarczej i politycznej. W celu rozwizania problemu, jakim jest brak kobiet na wyszych szczeblach procesu podejmowania decyzji gospodarczych i politycznych, konieczne jest przeciwdziaanie stereotypom dotyczcym pci utrzymujcym si na wszystkich szczeblach spoeczestwa. Niniejsze sprawozdanie ma wic na celu zmniejszenie wystpowania niekorzystnych stereotypw dotyczcych pci w UE, ktre skutkuj mniejszymi szansami dla mczyzn, ale jeszcze mniejszymi dla kobiet. Nowe unijne ramy polityczne i przepisy prawa s niezbdne do zaradzenia stereotypom dotyczcym pci w dziedzinach edukacji, mediw i reklamy, rynku pracy oraz podejmowania decyzji gospodarczych i politycznych. W celu zwikszenia uczestnictwa kobiet na rynku pracy oraz w procesie podejmowania decyzji gospodarczych i politycznych konieczne jest zwrcenie uwagi na nastpujce kwestie: Stereotypy dotyczce pci w szkoach podstawowych i rednich wpywaj na sposb postrzegania przez mae dzieci i modzie norm postpowania kobiet i mczyzn. Naley zatem wprowadzi specjalne programy edukacyjne i materiay do nauki, w ktrych kobiety i mczyni nie pojawiaj si ju w przykadach w swoich tradycyjnych rolach: mczyzna utrzymujcy rodzin, a kobieta opiekujca si dziemi; W odniesieniu do mediw i reklamy naley rwnie zauway, e pogbia si problem ogldania telewizji bez czyjegokolwiek nadzoru od bardzo modego wieku przez dzieci i modzie. Niekorzystne stereotypy dotyczce pci mog wic wywiera znaczny wpyw na pewno siebie i poczucie wasnej wartoci modych kobiet, zwaszcza nastolatek, czego wynikiem jest ograniczenie ich aspiracji, wyborw i moliwoci co do przyszej drogi zawodowej. Biorc pod uwag, jak bardzo media wpywaj na sposb postrzegania rwnoci pci przez ludzi, konieczne s specjalne kursy doradcze, aby w komisjach etyki reklamy i organach samoregulujcych podniosa si wiadomo niekorzystnych skutkw dyskryminacji ze wzgldu na pe i stereotypw dotyczcych pci w mediach; Nieproporcjonalnie dua liczba kobiet zatrudnionych w niepenym wymiarze godzin i zrnicowanie wynagrodzenia ze wzgldu na pe jasno pokazuj, e stereotypy dotyczce pci prowadz do dyskryminacji ze wzgldu na pe na rynku pracy. Konieczne s wic kampanie uwiadamiajce, aby informowa pracodawcw, pracownikw i zainteresowane strony o zwizku pomidzy stereotypami dotyczcymi pci a zrnicowaniem wynagrodzenia ze wzgldu na pe oraz pomidzy prac w niepenym wymiarze godzin a ryzykiem niszej emerytury po osigniciu wieku emerytalnego; Podobnie zachodzi wyrany zwizek pomidzy stereotypami dotyczcymi pci a niedostateczn reprezentacj kobiet wrd decydentw politycznych i gospodarczych w sferze zarwno publicznej, jak i prywatnej, w tym w parlamentach i rzdach krajowych pastw czonkowskich oraz instytucjach UE. wiadczy to nie tylko o szklanym suficie, ktry napotykaj kobiety, lecz take o tym, e stereotypy dziaaj hamujco na aspiracje zawodowe kobiet.

Zrnicowanie wynagrodzenia za jednakow prac na poziomie 16,4% nie tylko szkodzi

PE491.091v02-00 18/20 RR\921620PL.doc

PL

kobietom na rynku pracy, lecz take wywiera ogromnie szkodliwy wpyw na ich prawo do wiadcze emerytalnych. Stereotypy dotyczce pci przez cae ycie zagraaj i kobietom, i mczyznom: poczwszy od oczekiwa co do postpowania chopcw i dziewczynek w szkoach podstawowych i rednich, a skoczywszy na szczeglnych oczekiwaniach w pniejszym yciu co do wyborw zawodowych czy ich reprezentacji na rynku pracy. Nadmierna liczba kobiet korzystajcych z elastycznego czasu pracy i zatrudnionych w niepenym wymiarze godzin wskazuje, e nadal obowizuje obecnie tradycyjna koncepcja, zgodnie z ktr odpowiedzialno za opiek nad dziemi spoczywa na matce, co ogranicza jej szanse na rynku pracy. Za spraw nowych unijnych planw zagodzenia procedur i ogranicze w zakresie zwalniania i rozwizywania stosunku pracy kobiety bd odtd jeszcze bardziej poszkodowane i naraone na wiksz niestabilno. Dodatkowo kulminacja niekorzystnego oddziaywania stereotypw dotyczcych pci wystpuje po osigniciu przez kobiety wieku emerytalnego. Brak bezpieczestwa spowodowany elastycznym czasem pracy w poczeniu ze zrnicowaniem wynagrodzenia ze wzgldu na pe sprawia, e po osigniciu wieku emerytalnego kobiety s bardziej naraone na trwae i skrajne ubstwo. Nierwno pomidzy kobietami a mczyznami wynikajca ze stereotypw dotyczcych pci ma tym samym charakter kumulacyjny: im bardziej kobiety naraone s na stereotypy, tym bardziej w pniejszym czasie naraone s na ubstwo. Efekt ten zaostrzaj nowe unijne plany polegajce na zaoszczdzeniu na emeryturach wypacanych z budetu pastwa i wikszym uregulowaniu funduszy emerytalnych drugiego filaru. Przesunicie punktu cikoci z emerytur wypacanych z budetu pastwa na emerytury wypacane z drugiego filaru nie zmieniajc pierwszych, ale podwyszajc drugie nie tylko zwikszy naraenie kobiet na ubstwo, lecz take doprowadzi do wikszego zrnicowania dochodu kobiet i mczyzn w starszym wieku.

RR\921620PL.doc

19/20

PE491.091v02-00

PL

WYNIK GOSOWANIA KOCOWEGO W KOMISJI

Data przyjcia Wynik gosowania kocowego 6.11.2012 +: : 0: 18 2 1

Posowie obecni podczas gosowania kocowego

Regina Bastos, Edit Bauer, Emine Bozkurt, Marije Cornelissen, Mikael Gustafsson, Mary Honeyball, Sophia in t Veld, Constance Le Grip, Astrid Lulling, Krisztina Morvai, Norica Nicolai, Siiri Oviir, Joanna Senyszyn, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Marc Tarabella, Britta Thomsen, Anna Zborsk, Ins Cristina Zuber Minodora Cliveti, Silvia Costa, Mariya Gabriel, Kartika Tamara Liotard

Zastpca(y) obecny(i) podczas gosowania kocowego

PE491.091v02-00

20/20

RR\921620PL.doc

PL