You are on page 1of 55

KPB-4101-05-00/2012 Nrewid.

33/2013/P/12/096/KPB

Informacja owynikach kontroli

Planowanie irealizacja wybranych projektw teleinformatycznych, majcych nacelu usprawnienie funkcjonowania jednostek organizacyjnych Policji

marzec

01

S pis treci

Wprowadzenie6 1. ZAOENIA KONTROLI7 2. Podsumowanie wynikw kontroli8


2.1. Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci 8 2.1.1. System e-posterunek 8 2.1.2. System Wspomagania Dowodzenia 9 2.2. Synteza wynikw kontroli 9 2.2.1. System e-posterunek 9 2.2.2. System Wspomagania Dowodzenia12 2.3. Uwagi kocowe iwnioski13 3.1. Charakterystyka stanu prawnego oraz uwarunkowa ekonomicznych iorganizacyjnych15 3.2. Istotne ustalenia kontroli20 3.2.1. Planowanie projektw teleinformatycznych Policji20 3.2.1.1. System e-posterunek20 3.2.1.2. System Wspomagania Dowodzenia25 3.2.2. Realizacja projektw teleinformatycznych Policji26 3.2.2.1. System e-posterunek26 3.2.2.2. System Wspomagania Dowodzenia32 3.2.3. Wdroenie projektw teleinformatycznych wjednostkach organizacyjnych Policji36 3.2.3.1. System e-posterunek36 3.2.3.2. System Wspomagania Dowodzenia40 3.2.4. Zabezpieczenie danych osobowych przetwarzanych wpolicyjnych systemach teleinformatycznych41 3.2.4.1. System e-posterunek41 3.2.4.2. System Wspomagania Dowodzenia44 4.1. Przygotowanie kontroli46 4.2. Postpowanie kontrolne idziaania podjte pozakoczeniu kontroli46 4.3. Finansowe rezultaty kontroli47

3. Waniejsze wyniki kontroli 15

4. Informacje dodatkowe oprzeprowadzonej kontroli 46

5. Zaczniki 48

Wy k az stosowanych sk rtw ipoj


BiI KGP BK KGP BP KGP BRD KGP BWK KGP CPI CPR EMP ePUAP GSP KGP KGP KMP KPP KRP I KSIP KWP MAiC MSWiA MTN OPZ PO IG PO I PSTD SI WCPR SIPR SPP SWD SWRD/CSFU UE WCPR Ustawa oNIK

Biuro cznoci iInformatyki Komendy Gwnej Policji Biuro Kryminalne Komendy Gwnej Policji Biuro Prewencji Komendy Gwnej Policji Biuro Ruchu Drogowego Komendy Gwnej Policji Biuro Wywiadu Kryminalnego Komendy Gwnej Policji Centrum Projektw Informatycznych, jednostka budetowa podlega MAiC (wczeniej CPI MSWiA) Centrum Powiadamiania Ratunkowego Elektroniczny Modu Procesowy (pierwotna nazwa aplikacji e-posterunek) Elektroniczna Platforma Usug Administracji Publicznej Gwny Sztab Policji Komendy Gwnej Policji Komenda Gwna Policji Komenda Miejska Policji Komenda Powiatowa Policji Komenda Rejonowa Policji Warszawa I Krajowy System Informacyjny Policji Komenda Wojewdzka Policji Ministerstwo Administracji iCyfryzacji Ministerstwo Spraw Wewntrznych iAdministracji Mobilne terminale noszone opis przedmiotu zamwienia Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Infrasruktura irodowisko Policyjna Sie Transmisji Danych System Informatyczny Wojewdzkich Centrw Powiadamiania Ratunkowego System Informatyczny Powiadamiania Ratunkowego System Poszukiwawczy Policji System Wspomagania Dowodzenia System Wsparcia Ruchu Drogowego/Centralny System Firm Ubezpieczeniowych Unia Europejska Wojewdzkie Centrum Powiadamiania Ratunkowego ustawa zdnia 23grudnia 1994 r. oNajwyszej Izbie Kontroli (Dz.U. z2012 r., poz.82 zezm.)

Rozporzdzenie MSWiA zdnia Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych iAdministracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji 29kwietnia 2004 r. p r ze t wa r z a n i a d a nyc h o s o b ow yc h o ra z wa r u n k w technicznych iorganizacyjnych, jakim powinny odpowiada urzdzenia isystemy informatyczne suce doprzetwarzania danych osobowych (Dz.U. Nr100, poz.1024)
Zarzdzenie Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia Zarzdzenie Nr441 Komendanta Gwnego Policji 25 kwietnia 2008 r. w sprawie prowadzenia w Policji przedsiwzicia teleinformatycznego (Dz. Urz. KGP Nr10, zdnia 25kwietnia 2008 r. poz.56 zezm.)1 Zarzdzenie nr453 Komendanta Gwnego Policji zdnia Zarzdzenie nr453 Komendanta Gwnego Policji 27kwietnia 2011 r. wsprawie form imetod przetwarzania informacji wspomagajcych kierowanie niektrymi dziaaniami Policji podejmowanymi wcelu wykonania zada ustawowych (Dz. Urz. KGP Nr4, poz.27 zezm.)
2

1 W dniu 12marca 2013 r. (tj.po zakoczeniu kontroli NIK) wydany zosta tekst jednolity ww. zarzdzenia (Dz. Urz. KGP
z2013 r., poz.21).

W P ROWADZEN I E
Realizacja projektw teleinformatycznych jest procesem skomplikowanym, przebiegajcym zreguy wdugiej perspektywie czasowej iwymagajcym poniesienia duych nakadw finansowych. Wyniki wczeniejszych kontroli NIK2 oraz analiza publikacji prasowych iopinii funkcjonariuszy Policji wyraanych naspecjalistycznych forach internetowych wykazay wysokie ryzyko nierzetelnego planowania przedsiwzi teleinformatycznych wPolicji oraz niecelowego iniegospodarnego wydatkowania rodkw publicznych naich realizacj. Wwyniku analizy przedkontrolnej, spord kilkudziesiciu przedsiwzi teleinformatycznych wdraanych przez Policj, wybrano dobadania dwa projekty dotyczce budowy Systemu Wspomagania Dowodzenia oraz e-posterunku. Kryteriami doboru projektw dokontroli by ich planowany bezporedni wpyw nausprawnienie pracy funkcjonariuszy Policji ipopraw poziomu obsugi obywateli oraz stwierdzone wysokie ryzyko niepowodzenia tych przedsiwzi. Ponadto, wprzypadku e-posterunku, analiza przedkontrolna wykazaa ryzyko uytkowania tego narzdzia teleinformatycznego znaruszeniem przepisw ustawy zdnia 29sierpnia 1997r. oochronie danych osobowych3, comogo stwarza zagroenie dla integralnoci, poufnoci irozliczalnoci danych osobowych obywateli przetwarzanych wtej aplikacji.

2 Kontrola nrP/10/083 przeprowadzona w2010 r. wMSWiA oraz wjednostkach organizacyjnych Policji wzakresie realizacji

Programu Modernizacji Policji oraz Kontrola nrR/11/003 przeprowadzona wczwartym kwartale 2011 r. wKGP iKWP wRadomiu. Dz.U. z2002 r. Nr101, poz.926 zezm. 3

ZA O EN I A KONTROL I

Kontrola planowa nrP/12/096 Planowanie irealizacja wybranych projektw teleinformatycznych, majcych nacelu usprawnienie funkcjonowania jednostek organizacyjnych Policji, przeprowadzona zinicjatywy wasnej NIK. Gwnym celem kontroli bya ocena planowania irealizacji dwch projektw teleinformatycznych majcych nacelu zinformatyzowanie iusprawnienie realizacji zada subowych funkcjonariuszy Policji. Cele szczegowe kontroli dotyczyy: 1. Oceny, czy wjednostkach organizacyjnych Policji rzetelnie icelowo zaplanowano realizacj dwch projektw teleinformatycznych dotyczcych budowy SWD oraz e-posterunku. 2. Oceny, czy wjednostkach organizacyjnych Policji iw CPI rzetelnie igospodarnie realizowano projekty teleinformatyczne dotyczce budowy SWD i e-posterunku. 3. Oceny, czy badane projekty teleinformatyczne zostay skutecznie wdroone wjednostkach organizacyjnych Policji. 4. Oceny, czy dane osobowe przetwarzane wnowo utworzonych systemach teleinformatycznych zostay zabezpieczone zgodnie zobowizujcymi przepisami. W zwizku zeledztwem prowadzonym przez Prokuratur Okrgow wWarszawie dotyczcym e-posterunku oraz czynnociami kontrolnymi prowadzonymi przez Centralne Biuro Antykorupcyjne wBiurze cznoci iInformatyki KGP oraz wCentrum Projektw Informatycznych, zakres przedmiotowy kontroli NIK nie obejmowa badania projektw teleinformatycznych Policji pod ktem zgodnoci zprzepisami ustawy zdnia 29stycznia 2004 r. Prawo zamwie publicznych4. Czynnoci kontrolne przeprowadzono od10wrzenia 2012 r. do31stycznia 2013 r. Badaniem objto realizacj projektw teleinformatycznych wokresie od2008 r. dodnia zakoczenia czynnoci kontrolnych oraz plany ikoncepcje budowy systemw teleinformatycznych poczwszy od2005 r. Kontrola zostaa przeprowadzona wKGP, CPI oraz wdwunastu terenowych jednostkach organizacyjnych Policji szczebla wojewdzkiego ipowiatowego5. Winformacji uwzgldniono rwnie wyniki kontroli rozpoznawczej przeprowadzonej wdwch jednostkach organizacyjnych Policji szczebla powiatowego6. (Szczegowy wykaz jednostek objtych kontrol oraz jednostek organizacyjnych NIK biorcych udzia wkontroli stanowi zacznik nr3 doinformacji.) Kontrol przeprowadzono napodstawie art.2 ust.1 ustawy zdnia 23grudnia 1994r. oNajwyszej Izbie Kontroli7, pod wzgldem kryteriw okrelonych wart.5 ust.1 ustawy oNIK, tj.legalnoci, gospodarnoci, celowoci irzetelnoci.

4 Dz.U. z2010 r. Nr113, poz.759 zezm. 5 Komendy Wojewdzkie Policji w Biaymstoku, Bydgoszczy i Szczecinie oraz Komendy Miejskie/Powiatowa Policji
wBiaymstoku, omy, Suwakach, Bydgoszczy, Toruniu, Wocawku, Szczecinie, Koszalinie iPolicach. Powiatowej Policji wPruszkowie.

6 Kontrola nrR/12/005 przeprowadzona wlipcu 2012 r. wKomendzie Rejonowej Policji Warszawa Ioraz wKomendzie 7 Dz.U. z2012 r., poz.82 zezm.

Po dsum owan i e w y n i kw ko n t r o li
2.1 Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci
2.1.1. System e-posterunek NIK ocenia negatywnie planowanie irealizacj projektu e-posterunek oraz stan wdroenia tego narzdzia teleinformatycznego wjednostkach organizacyjnych Policji. Wcaym okresie objtym kontrol nie byy prowadzone rzetelne izgodne zprzepisami prawa prace planistyczne, majce nacelu okrelenie wymaga dla nowo budowanego narzdzia teleinformatycznego oraz warunkw jego wdroenia dopraktyki policyjnej. Budowana od2007 r. aplikacja, naktrej wytworzenie idoposaenie wsprzt dostpowy wydatkowano czn kwot 19371,9tys.z8, nie zostaa dotychczas wdroona dopraktyki policyjnej ibya tylko sporadycznie wykorzystywana.Planowany termin produkcyjnego uruchomienia e-posterunku wewszystkich jednostkach organizacyjnych Policji dokocaczerwca 2011 r. nie zosta dotrzymany, aznaczna cz zakupionych funkcjonalnoci tej aplikacji nie zostaa dotychczas wogle uruchomiona iudostpniona dowykorzystania policjantom i obywatelom, co naley uzna za niegospodarne. Kierownictwo KGP i waciwych merytorycznie komrek organizacyjnych Komendy nie dysponowao rzeteln wiedz natemat stanu wdroenia tego przedsiwzicia wjednostkach organizacyjnych Policji, ani wzakresie finansowych, prawnych itechnicznych moliwoci penego wykorzystania zakupionego narzdzia teleinformatycznego wjednostkach organizacyjnych Policji. NIK negatywnie ocenia rwnie zabezpieczenie danych osobowych przetwarzanych we-posterunku. Wyniki kontroli wykazay, eeksploatacja tego systemu bya prowadzona nielegalnie, tj.z naruszeniem przepisw ustawy oochronie danych osobowych, costworzyo zagroenie dla integralnoci, poufnoci irozliczalnoci danych osobowych obywateli ifunkcjonariuszy. Odpowiedzialno zapowstanie opisanych powyej nieprawidowoci ponosz osoby kierujce wlatach 2007-2012 Biurem cznoci iInformatyki KGP, czonkowie Kierownictwa KGP nadzorujcy komrki organizacyjne Komendy odpowiadajce zarealizacj projektu e-posterunek oraz osoby zajmujce wlatach 2008-2012 stanowisko Komendanta Gwnego Policji, ktre nie realizoway nadzoru nad przedmiotowym przedsiwziciem teleinformatycznym. NIK ocenia negatywnie dziaalno Komendanta Gwnego Policji wzakresie objtym kontrol. Pomimo braku faktycznego wdroenia e-posterunku wkontrolowanych podmiotach, NIK ocenia pozytywnie dziaalno dwch Komendantw terenowych jednostek organizacyjnych Policji9 oraz pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidowoci, dziaalno dziewiciu Komendantw10 wzakresie objtym kontrol. Przedstawione oceny wynikay zfaktu, e Komendanci terenowych jednostek Policji nie mieli wpywu nafunkcjonowanie przekazanego im przez KGP nowego narzdzia teleinformatycznego, ktre nie zostao dostosowane do potrzeb i oczekiwa funkcjonariuszy Policji. Negatywnie oceniono dziaalno jednego Komendanta Policji11, cowynikao zniegospodarnego zarzdzania sprztem komputerowym otrzymanym doobsugi e-posterunku.

8 Wg stanu nadzie 14stycznia 2013 r. 9 Komendant Wojewdzki iKomendant Miejski Policji wBydgoszczy. 10 Komendanci Wojewdzcy Policji wBiaymstoku iw Szczecinie oraz Komendanci Miejscy/Powiatowy Policji wBiaymstoku,

omy, Toruniu, Wocawku, Szczecinie, Koszalinie iPolicach. 11 Komendant Miejski Policji wSuwakach.

P o d s u m o wa n i e w y n i k w ko n t r o l i

Wprzypadku Dyrektora CPI, zewzgldu nabrak moliwoci sformuowania oceny oglnej 12, wwystpieniu pokontrolnym zastosowano ocen opisow. 2.1.2. System Wspomagania Dowodzenia NIK ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidowoci, planowanie irealizacj projektu dotyczcego budowy Systemu Wspomagania Dowodzenia Policji. Wyniki kontroli wykazay, e od1stycznia 2013r. system SWD zosta produkcyjnie wdroony ijest wykorzystywany wpraktyce, wszczeglnoci przez funkcjonariuszy suby dyurnej, wjednostkach organizacyjnych Policji naterenie caego kraju. Stwierdzono natomiast, e KGP nie bya naleycie przygotowana do realizacji ww.przedsiwzicia teleinformatycznego oraz dowykorzystania dofinansowania zerodkw UE przyznanego narozbudow SWD. Wcaym okresie objtym kontrol nie byy prowadzone rzetelne prace planistyczne, pozwalajce naokrelenie jednolitej iaktualizowanej nabieco koncepcji, zawierajcej wszczeglnoci cele projektu, harmonogram budowy systemu, caociowy budet oraz koszty utrzymania SWD. KGP nie dysponowaa wiedz natemat zasad kwalifikowalnoci wydatkw podlegajcych dofinansowaniu zerodkw UE oraz nie prowadzia rzetelnych analiz, majcych nacelu okrelenie faktycznych moliwoci wykorzystania przyznanego dofinansowania. Wocenie NIK, nierzetelna inieskuteczna bya rwnie wsppraca prowadzona www.zakresie midzy KGP aCPI. Wwyniku stwierdzonych nieprawidowoci wykorzystano dotychczas tylko 1,8mlnz zpierwotnego dofinansowania zerodkw UE wkwocie 150mlnz oraz wystpio ryzyko niewykorzystania wikszoci zarezerwowanych naten cel rodkw, ktrych termin wydatkowania upywa zkocem 2013 r. NIK ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidowoci, dziaania Komendanta Gwnego Policji oraz trzech Komendantw terenowych jednostek organizacyjnych Policji13 wobszarze planowania irealizacji projektu SWD. Pozytywnie oceniono dziaania dziewiciu Komendantw Policji14. Wprzypadku Dyrektora CPI, zewzgldu nabrak moliwoci sformuowania oceny oglnej, wwystpieniu pokontrolnym zastosowano ocen opisow. Pozytywnie oceniono wszczeglnoci dziaania wzakresie zagwarantowania dofinansowania zerodkw UE narozbudow SWD Policji, natomiast jako nieskuteczn inierzeteln oceniono wspprac CPI zKGP majc nacelu wykorzystanie przyznanych rodkw.

2.2 Synteza wynikw kontroli


2.2.1. System e-posterunek 1. W caym okresie objtym kontrol, tj.zarwno naetapie przygotowania przedsiwzicia, jakiwtrakcie jego realizacji, wKGP nie opracowano formalnych dokumentw planistycznych projektu e-posterunek, wymaganych napodstawie obowizujcych wPolicji wewntrznych przepisw dotyczcych prowadzenia przedsiwzicia teleinformatycznego (szerzej str. 20-21).

12 Powysze wynikao zbraku moliwoci oceny realizacji przez CPI umowy dotyczcej wykonania pierwszej wersji aplikacji

e-posterunek, ktrej dokumentacja zostaa zabezpieczona przez Agencj Bezpieczestwa Wewntrznego. Komendanci Wojewdzcy Policji wBiaymstoku iw Szczecinie oraz Komendant Powiatowy Policji w Policach. 13 14 Komendant Wojewdzki Policji w Bydgoszczy oraz Komendanci Miejscy Policji w Biaymstoku, omy, Suwakach, Bydgoszczy, Toruniu, Wocawku, Szczecinie iKoszalinie.

P o d s u m o wa n i e w y n i k w ko n t r o l i

2. Planowanie projektu e-posterunek prowadzone byo bez przygotowania ibez dochowania naleytej starannoci. Wcaym okresie realizacji tego przedsiwzicia nie zostay stworzone rzetelne iaktualizowane nabieco dokumenty dotyczce kluczowych obszarw podlegajcych planowaniu wzwizku zprowadzonym przedsiwziciem teleinformatycznym takie jak: dokument okrelajcy cele budowy aplikacji, harmonogram realizacji oraz plan finansowy projektu. Nie zostay okrelone wymagania odnonie parametrw sprztu przeznaczonego doobsugi e-posterunku, ani nie oszacowano potrzeb jednostek organizacyjnych Policji zwizanych zwyposaeniem wsprzt informatyczny doobsugi tej aplikacji. WKGP nie okrelono kosztw utrzymania nowo budowanego systemu teleinformatycznego oraz nie przeprowadzono analizy uwarunkowa prawnych wdroenia aplikacji e-posterunek dopraktyki policyjnej. Wprzypadku ww. projektu, odwrcono kolejno dziaa prawidow dla przedsiwzi teleinformatycznych, tj.najpierw zamwiono iodebrano produkt wpostaci aplikacji teleinformatycznej, ktry przekazano douytkowania funkcjonariuszom Policji, adopiero wdrugiej kolejnoci rozpoczto analizy dotyczce warunkw prawnych, finansowych itechnicznych wdroenia tego narzdzia dopraktyki policyjnej, coNIK ocenia negatywnie (szerzej str. 21-24). 3. W caym okresie objtym kontrol nie zostaa wypracowana midzy komrkami organizacyjnymi KGP jednolita koncepcja realizacji projektu e-posterunek. Przedsiwzicie byo realizowane wwarunkach konfliktu midzy BiI KGP (odpowiadajcym zarealizacj projektw teleinformatycznych) aBK KGP (reprezentujcym gwnego uytkownika kocowego budowanej aplikacji policjantw suby dochodzeniowo-ledczej). Decyzje dotyczce rozbudowy e-posterunku byy podejmowane jednostronnie przez Kierownictwo BiI KGP oraz nadzorujcego t komrk organizacyjn Zastpc Komendanta Gwnego Policji, bez przeprowadzenia rzetelnych konsultacji zwaciwymi komrkami merytorycznymi Komendy oraz mimo braku zainteresowania nowymi funkcjonalnociami zestrony uytkownikw, dla ktrych system by tworzony. Komendant Gwny Policji nie podj dziaa nadzorczych wcelu rozstrzygnicia zaistniaego konfliktu inie wyda wytycznych wicych wszystkich uczestnikw przedsiwzicia, dotyczcych zasadnoci, formy izakresu dalszej realizacji projektu teleinformatycznego (szerzej str. 24-24). 4. KGP wystpia doMSWiA oprzekazanie wytworzenia aplikacji e-posterunek doCPI, pomimo zaawansowanych prac wasnych wzakresie wykonania tego systemu oraz dysponowania moliwociami samodzielnej realizacji tego przedsiwzicia teleinformatycznego. Wocenie NIK, decyzja oprzekazaniu wytworzeniu aplikacji podmiotowi zewntrznemu bya niecelowa iutrudnia efektywne prowadzenie przedsiwzicia teleinformatycznego (szerzej str. 26-27). 5. NIK ocenia, jako niecelowe inierzetelne zaakceptowanie przez Kierownictwo KGP propozycji CPI wzakresie finansowania wytworzenia, anastpnie rozbudowy aplikacji e-posterunek zerodkw UE narealizacj projektu ePUAP. Przedmiotowa decyzja zostaa podjta, pomimo podejrzenia popenienia przestpstwa wtrakcie przetargu nawytworzenie tego systemu oraz mimo zgaszanych przez uytkownikw kocowych uwag, dotyczcych niecelowoci integrowania e-posterunku zusugami ePUAP. Wyniki kontroli wykazay, etrzy lata poodebraniu tego produktu, usuga przesyania doPolicji zgosze ozdarzeniach zaporednictwem platformy ePUAP nie zostaa wogle udostpniona obywatelom, costwarza zagroenie dla trwaoci projektu wymaganej wprzypadku przedsiwzi finansowanych zerodkw UE (szerzej str. 27-28).

10

P o d s u m o wa n i e w y n i k w ko n t r o l i

6. Kierownictwo BiI KGP nie sprawowao nadzoru nad realizacj iodbiorem umowy zawartej przez CPI zfirm Netline nawytworzenie aplikacji e-posterunek. Brak rzetelnych dziaa wtym zakresie skutkowa m.in. odebraniem przez CPI iprzekazaniem funkcjonariuszom Policji produktu, nie speniajcego oczekiwa uytkownikw kocowych inie zapewniajcego skutecznej obsugi zada subowych policjantw (szerzej str. 28-29). 7. NIK ocenia jako niecelowe inierzetelne podjcie przez byego Zastpc Komendanta Gwnego Policji decyzji orozbudowie e-posterunku o funkcjonalnoci przeznaczone dla suby ruchu drogowego oraz dotyczce poczenia zsystemami centralnymi Policji. Decyzja orozbudowie aplikacji nie zostaa poprzedzona rzeteln analiz wzakresie faktycznych moliwoci wdroenia ww. funkcjonalnoci wpraktyce policyjnej. Zdwuletnim opnieniem podjto rwnie dziaania majce nacelu uzyskanie przez Policj praw autorskich doe-posterunku, potrzebnych dopenego wykorzystania rozbudowanego systemu (szerzej str. 29). 8. Aplikacja e-posterunek, naktrej wytworzenie idoposaenie wsprzt dostpowy wydatkowano czn kwot 19371,9tys.z, nie zostaa dotychczas wdroona dopraktyki policyjnej. Wjednostkach organizacyjnych Policji objtych kontrol NIK, wykorzystywano wograniczonym zakresie poszczeglne funkcjonalnoci e-posterunku, przy czym wczterech z12 zbadanych jednostek wogle nie uywano tego systemu. Cz zakupionych funkcjonalnoci tej aplikacji nie zostaa wogle udostpniona przez KGP funkcjonariuszom Policji iobywatelom. Przekazany jednostkom sprzt informatyczny przeznaczony doobsugi e-posterunku wwikszoci przypadkw nie by wykorzystywany dopracy zt aplikacj. Stwierdzono rwnie przypadki niegospodarnego zarzdzania przez jednostki otrzymanymi urzdzeniami (szerzej str. 30-31, 36-39). 9. Komrki organizacyjne KGP odpowiedzialne zawdroenie e-posterunku nie prowadziy rzetelnych isystematycznych dziaa wzakresie monitorowania stanu wykorzystania aplikacji przez terenowe jednostki organizacyjne Policji. Wzwizku zpowyszym, decyzje dotyczce rozbudowy systemu ijego dalszych wizji rozwojowych byy podejmowane bez gruntownej wiedzy natemat uytecznoci tego narzdzia iproblemw zjego wdraaniem (szerzej str. 29-30). 10. Uruchomienie aplikacji e-posterunek wterenowych jednostkach organizacyjnych Policji zostao dokonane nielegalnie, wsytuacji niewypenienia przez Komendanta Gwnego Policji obowizkw administratora danych, wymienionych wart.36 ustawy oochronie danych osobowych, dotyczcych wszczeglnoci opracowania polityki bezpieczestwa iinstrukcji zarzdzania systemem informatycznym. Powysze stworzyo zagroenie dla integralnoci, poufnoci irozliczalnoci przetwarzanych w tej aplikacji danych osobowych obywateli ipolicjantw. Dziaania, majce nacelu wyeliminowanie przypadkw naruszenia prawa wobszarze przetwarzania danych osobowych, zostay podjte przez Komendanta Gwnego Policji dopiero pootrzymaniu odkontrolerw NIK informacji oww.nieprawidowociach. (szerzej str. 41-44). 11. Dokoca okresu objtego kontrol nie zosta opracowany formalny system szkole uytkownikw aplikacji e-posterunek. Szkolenia zobsugi pierwszej wersji e-posterunku przeznaczonej dla sub dochodzeniowo-ledczych wwikszoci jednostek objtych kontrol zostay przeprowadzone wtzw. systemie kaskadowym15, okoo p roku przed otrzymaniem przez policjantw sprztu doobsugi aplikacji. Wwikszoci jednostek nie byy wogle prowadzone szkolenia zobsugi drugiej, rozbudowanej wersji tego systemu. Dziaania majce nacelu wypracowanie systemu szkole

15 Tzn. przeszkolony funkcjonariusz szkoli kolejne grupy funkcjonariuszy wswojej jednostce organizacyjnej.

11

P o d s u m o wa n i e w y n i k w ko n t r o l i

uytkownikw e-posterunku zostay podjte przez BiI KGP dopiero ptora roku porozpoczciu wdraania tego systemu wjednostkach Policji (szerzej str. 31-32). 12. Ustalono, e pomimo nieuruchomienia dotychczas znacznej czci zakupionych funkcjonalnoci e-posterunku oraz mimo niedysponowania rzeteln wiedz natemat stanu wdroenia tego narzdzia wjednostkach Policji, wKGP planowany by dalszy rozwj tej aplikacji poprzez budow centralnej bazy danych postpowa izdarze drogowych gromadzonych we-posterunku. Koszty dalszych prac rozwojowych oszacowano nakwot ok. 15mlnz. NIK zwrcia uwag nakonieczno wstrzymania dalszych wydatkw narozwj e-posterunku domomentu podjcia przez Kierownictwo KGP wicych decyzji odnonie wykorzystania tego narzdzia wPolicji oraz usunicia nieprawidowoci stwierdzonych wrealizacji tego przedsiwzicia (szerzej str. 39). 2.2.2. System Wspomagania Dowodzenia 1. W latach 2008 2012, wzwizku zrealizacj projektu SWD, zawarte zostao dziewi umw dotyczcych budowy, rozbudowy iutrzymania tego systemu, wramach ktrych wydatkowano czn kwot 67979,0tys.z16. Przeprowadzone wKGP oraz w12 kontrolowanych jednostkach organizacyjnych Policji ogldziny SWD potwierdziy moliwo wykorzystywania przez funkcjonariuszy Policji funkcjonalnoci tego systemu dotyczcych wszczeglnoci obsugi zgosze izdarze, zarzdzania patrolami oraz siami irodkami (szerzej str. 32). 2. W KGP powoano struktury organizacyjne odpowiadajce zawdraanie SWD wPolicji oraz wydano akt prawny regulujcy funkcjonowanie tego systemu iharmonogram jego wdraania. Rzetelnie isystematycznie prowadzono przygotowania dowdroenia SWD wposzczeglnych jednostkach organizacyjnych Policji (szerzej str. 33-34). 3. System SWD zosta wdroony wplanowanym terminie, tj.od 1stycznia 2013 r. jest wykorzystywany wpraktyce, wszczeglnoci przez funkcjonariuszy suby dyurnej, wjednostkach organizacyjnych Policji naterenie caego kraju (szerzej str. 40-41). 4. W caym okresie realizacji projektu nie opracowano rzetelnej (tj.kompleksowej iaktualizowanej nabieco) oraz speniajcej wymogi obowizujcych wPolicji wlatach 2005-2012 wewntrznych regulacji prawnych wsprawie prowadzenia przedsiwzicia teleinformatycznego, koncepcji budowy SWD, zawierajcej wszczeglnoci cele projektu, harmonogram budowy systemu oraz caociowy budet, rda finansowania ikoszty utrzymania SWD. Realizacja projektu bya prowadzona jako cig niezalenych przedsiwzi, com.in. utrudnio wykorzystanie przyznanego dofinansowania zerodkw UE (szerzej str. 25-26). 5. KGP nie bya naleycie przygotowana dowykorzystania dofinansowania zerodkw UE przyznanego narozbudow SWD. Powysze wynikao znierzetelnego planowania projektu teleinformatycznego oraz zbraku podstawowych informacji, dotyczcych zasad kwalifikowalnoci wydatkw zerodkw UE. Kontrola wykazaa rwnie brak koordynacji dziaa majcych nacelu pozyskanie rodkw zUE midzy komrkami organizacyjnymi KGP (szerzej str. 34-35). 6. KGP iCPI nie prowadziy rzetelnej iskutecznej wsppracy wramach finansowania rozbudowy SWD Policji. Kierownictwo ww. podmiotw nie realizowao zapisw zawartych Porozumie regulujcych zasady ich wsppracy iprzyjo inny, roboczy system koordynacji prac, ktry nie zapewni

16 Wg stanu nadzie 14stycznia 2013 r. Przedstawiona kwota jest wartoci szacunkow, cowynika zfaktu, i dwie umowy

12

dotyczce budowy zapasowego centrum danych dotyczyy nie tylko SWD, ale rwnie innych systemw Policji.

P o d s u m o wa n i e w y n i k w ko n t r o l i

skutecznej realizacji zada. Dziaania naprawcze zostay podjte zeznacznym opnieniem, wwyniku czego pierwotne dofinansowanie zerodkw UE wkwocie 150mlnz ulego zmniejszeniu do58mlnz oraz wystpio ryzyko niewykorzystania wikszoci zarezerwowanych naten cel rodkw (szerzej str.35-36). 7. KGP nie prowadzia systematycznych irzetelnych dziaa majcych nacelu pozyskanie praw autorskich dobudowanego przez Policj SWD. Pomimo wydzielenia SWD zKSIP m.in.wcelu uzyskania moliwoci rozbudowy tego sytemu siami wasnymi lub wtrybie przetargw konkurencyjnych, KGP przez okres ponad 1,5 roku nie podejmowaa adnych dziaa wcelu uzyskania praw autorskich doSWD. Wrezultacie wszystkie umowy zfirmami HP iOracle nabudow irozbudow SWD byy zawierane wwyniku postepowa prowadzonych wtrybie zwolnej rki (szerzej str. 32-33). 8. NIK ocenia, jako niegospodarne brak wykorzystania zgodnie zprzeznaczeniem piciu monitorw wielkoformatowych (o cznej wartoci 65,4tys.z) otrzymanych przez KGP odCPI doobsugiSWD (szerzej str. 33). 9. Komendant Gwny Policji wywiza si zobowizkw administratora danych osobowych przetwarzanych wSWD, opracowujc dla tego systemu polityk bezpieczestwa iinstrukcj uytkownika. Stwierdzone wKGP iw terenowych jednostkach organizacyjnych Policji nieprawidowoci dotyczyy nieprzestrzegania zapisw ww. dokumentw, copowodowao zagroenie dla integralnoci irozliczalnoci danych osobowych przetwarzanych wSWD (szerzej str. 44-45). 10. NIK zwrcia uwag, e pomimo wdroenia SWD oddnia 1stycznia 2013 r., jako podstawowego systemu pracy jednostek organizacyjnych Policji, nie zosta dotychczas opracowany formalny program szkole uytkownikw tej aplikacji. Szkolenia zobsugi SWD zostay przeprowadzone wsystemie kaskadowym ijak wynika zopinii funkcjonariuszy Policji ich poziom iliczba wwielu przypadkach nie byy wystarczajce (szerzej str. 34).

2.3 Uwagi kocowe iwnioski


Majc nacelu wyeliminowanie stwierdzonych nieprawidowoci, wwystpieniach pokontrolnych skierowanych dokierownikw 14 jednostek objtych kontrol, NIK sformuowaa 53 wnioski pokontrolne: Do Komendanta Gwnego Policji o: przeprowadzenie kompleksowego przegldu aplikacji e-posterunek pod ktem przydatnoci dla uytkownikw kocowych oraz uwarunkowa prawnych, finansowych itechnicznych dalszego wdraania tego narzdzia teleinformatycznego wjednostkach organizacyjnych Policji; podjcie, wewsppracy zCPI, dziaa majcych nacelu wyeliminowanie ryzyka niewykorzystania przyznanego dofinansowania zerodkw zfunduszy strukturalnych UE narozbudow SWD Policji; zintensyfikowanie dziaa majcych nacelu uzyskanie praw autorskich dokodw rdowych SWD; podjcie dziaa wcelu opracowania spjnej koncepcji dalszej realizacji projektu SWD; dostosowanie zabezpiecze przetwarzanych wSWD danych osobowych dowymogw polityki bezpieczestwa iinstrukcji zarzdzania tego systemu; zapewnienie gospodarnego izgodnego zprzeznaczeniem wykorzystania wKGP monitorw wielkoformatowych, otrzymanych doobsugi SWD.

13

P o d s u m o wa n i e w y n i k w ko n t r o l i

Do Dyrektora CPI o: podjcie, wewsppracy zKGP, dziaa majcych nacelu minimalizacj ryzyka niewykorzystania przyznanego dofinansowania zerodkw zfunduszy strukturalnych m.in.nauruchomienie penej funkcjonalnoci SWD Policji; przestrzeganie postanowie okrelonych wPorozumieniu wsprawie wsppracy przy budowie SIPR oraz uruchomienia penej funkcjonalnoci SWD Policji, awprzypadku zaistnienia koniecznoci zmian jego postanowie, dokonywanie ich niezwoczne wformie pisemnej, zgodnie zpostanowieniami 8Porozumienia; podjcie skutecznych dziaa majcych nacelu przekazanie penych praw autorskich dokodw rdowych iwynikowych dotyczcych aplikacji e-posterunek wytworzonej narzecz KGP; wprowadzenie rozwiza zapobiegajcych wystpieniu przypadkw opnie wprzekazywaniu uytkownikom kocowym produktw wytworzonych przez CPI. Do komendantw terenowych jednostek organizacyjnych Policji, wszczeglnoci o: podjcie dziaa majcych nacelu zastosowania rodkw organizacyjnych itechnicznych wcelu zabezpieczenia danych osobowych przetwarzanych naurzdzeniach zzainstalowan aplikacj e-posterunek, zgodnie zprzepisami art.36 ustawy oochronie danych osobowych17; wykonywanie w podlegych jednostkach skutecznego nadzoru nad prawidowoci wykorzystywania aplikacji e-posterunek18; podjcie dziaa wcelu przeszkolenia funkcjonariuszy zobsugi e-posterunku19; zainstalowanie naposiadanym sprzcie komputerowym najnowszej, dostpnej wersji aplikacji e-posterunek20; podjcie dziaa wcelu udostpnienia funkcjonalnoci e-posterunku funkcjonariuszom suby ruchu drogowego21; zapewnienie skutecznego nadzoru nad wykorzystaniem sprztu komputerowego przeznaczonego doobsugi aplikacji e-posterunek22; uzyskanie wsparcia jednostek organizacyjnych Policji wyszego stopnia wzakresie zapewnienia sprztu doobsugi aplikacji e-posterunek, wszczeglnoci drukarek mobilnych23; nadawanie uprawnie dostpu doSWD zgodnie zobowizujcymi wtym zakresie wewntrznymi regulacjami Policji24; podjcie dziaa wcelu przeszkolenia funkcjonariuszy zobsugi SWD25.

14

17 18 19 20 21 22 23 24 25

KWP wBiaymstoku, KMP wBiaymstoku, KMP womy, KMP weWocawku, KMP wToruniu, KMP wSzczecinie. KWP wBiaymstoku. KMP wBiaymstoku, KMP womy, KMP wBydgoszczy, KMP weWocawku, KMP wSzczecinie, KMP wKoszalinie. KMP wBiaymstoku, KMP womy, KWP wBydgoszczy, KMP weWocawku, KMP wSzczecinie, KMP wKoszalinie. KMP wBiaymstoku, KMP womy, KWP wBydgoszczy. KMP wSuwakach, KMP weWocawku, KMP wKoszalinie. KMP wBydgoszczy. KWP wBiaymstoku, KMP wBiaymstoku, KMP wSuwakach, KWP wSzczecinie, KPP wPolicach. KMP wSuwakach.

wa n i e jsze w y n i k i ko n t r o li

3.1 Charakterystyka stanu prawnego oraz uwarunkowa ekonomicznych iorganizacyjnych Projekty teleinformatyczne dotyczce budowy e-posterunku i SWD zostay wymienione wzatwierdzonym wstyczniu 2010 r. Planie Przedsiwzi Komendy Gwnej Policji zawierajcym priorytety isuce ich realizacji kluczowe zadania Policji nalata 20102012r. Oba projekty sflagowymi przedsiwziciami Policji realizowanymi pod hasem zinformatyzowania iusprawnienia pracy funkcjonariuszy. Maj one rwnie wpyn napopraw postrzegania Policji przez opini publiczn, poprzez zastpienie tradycyjnego wyobraenia otej formacji, wizerunkiem nowoczesnego policjanta korzystajcego zesprztu elektronicznego. Wprzypadku obu projektw prace koncepcyjne iplanistyczne byy prowadzone od2006 r. pod nadzorem BiI KGP oraz wewsppracy zinnymi komrkami organizacyjnymi KGP. Celem projektu e-posterunek jest wyposaenie policjantw suby dochodzeniowo-ledczej iruchu drogowego waplikacj teleinformatyczn, ktrej zastosowanie ma uproci iskrci realizacj czynnoci subowych funkcjonariuszy prowadzcych postpowania przygotowawcze iobsugujcych zdarzenia drogowe, poprzez wyeliminowanie rcznego wpisywania tych samych danych dornych drukw procesowych. Wdroenie e-posterunku miao spowodowa odcienie funkcjonariuszy oraz szybsz obsug interesantw. Wramach projektu przewidziano wyposaenie policjantw wmobilne zestawy zawierajce komputery przenone, drukarki iaparaty fotograficzne, umoliwiajce dokumentowanie czynnoci namiejscu zdarzenia. Wzaoeniach projektu przewidziano wspprac e-posterunku zKSIP izinnymi systemami centralnymi Policji, adocelowo rwnie zsystemami informatycznymi innych podmiotw uczestniczcych wprocesie karnym, np.Prokuratury. Wlatach 20072008, projekt e-posterunek by prowadzony siami wasnymi Policji (pod nazw Elektroniczny Modu Procesowy), natomiast odpadziernika 2008 r. wrealizacji przedsiwzicia uczestniczyo CPI, ktre przeprowadzio postpowania przetargowe, zawaro isfinansowao dwie umowy nawykonanie irozbudow aplikacji. Zadania Policji wramach projektu dotyczyy wszczeglnoci: definiowania funkcjonalnoci tworzonej aplikacji iopracowania OPZ doww. umw, udziau wtestach iodbiorach zakupionego przez CPI oprogramowania, zakupw sprztu informatycznego doobsugi aplikacji, szkolenia uytkownikw oraz wdroenia aplikacji w terenowych jednostkach Policji. Wdroenie e-posterunku dopraktyki policyjnej wjednostkach organizacyjnych Policji naterenie caego kraju byo planowane dokocaczerwca 2011 r. Wgstanu nadzie 14stycznia 2013 r. czna kwota wydatkw poniesionych narealizacj projektu e-posterunek wyniosa 19371,9tys.z (z tego 2 103,9tys.z26 wydatkowao CPI nawytworzenie aplikacji oraz 17268,0tys.z jednostki organizacyjne Policji nazakup, najem imodernizacj sprztu informatycznego dojej obsugi). Rwnolegle doprojektu e-posterunek realizowanego przez KGP iCPI, wWyszej Szkole Policji wSzczytnie prowadzony by projekt naukowo-badawczy dotyczcy tej aplikacji, finansowany zerodkw Ministerstwa Nauki iSzkolnictwa Wyszego wkwocie 4600,0tys.z, ktry nie zosta objty niniejsz kontrol NIK. Projekt dotyczcy budowy SWD dedykowany jest wszczeglnoci dla suby dyurnej, jednostek sztabowych Policji oraz dozarzdzania jednostkami patrolowymi wterenie, siami irodkami. Celem projektu jest dostarczenie jednostkom Policji jednolitego narzdzia teleinformatycznego27
26 Wydatki poniesiono wramach projektu e-PUAP, dofinansowanego zerodkw POIG. 27 Przed wdroeniem SWD, wposzczeglnych garnizonach ijednostkach organizacyjnych Policji wykorzystywano rne

elektroniczne ewidencje zgosze, zdarze iinterwencji Policji oraz rejestry papierowe. Wwikszoci garnizonw Policji stosowany by system EKSD Elektroniczna Ksika Suby Dyurnego.

15

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

zapewniajcego obsug zgosze izdarze oraz umoliwiajcego przeoonym skuteczne zarzdzania siami policyjnymi wterenie. Wzaoeniu, SWD Policji ma by rwnie elementem skadowym Systemu Informatycznego Powiadamiania Ratunkowego (razem zsystemami dowodzenia innych podmiotw Pastwowej Stray Poarnej iPastwowego Ratownictwa Medycznego) umoliwiajcego obsug zgosze kierowanych nanumery alarmowe 112 i997. Wdraanie projektu zostao rozpoczte w2008 r. przez BiI KGP oraz GSP KGP. Wtrakcie jego realizacji zostay zawarte trzy porozumienia midzy Komendantem Gwnym Policji aCPI, dotyczce wsppracy wzakresie budowy SIPR iSWD oraz finansowania budowy SWD zerodkw funduszy strukturalnych UE. Instalacja iuruchamianie SWD wposzczeglnych jednostkach Policji zostay rozpoczte w2011 r., natomiast termin penego, produkcyjnego wdroenia tego systemu wewszystkich jednostkach organizacyjnych Policji zosta wyznaczony nadzie 1stycznia 2013 r. Wgstanu nadzie 14stycznia 2013 r. czna kwota wydatkw poniesionych narealizacj projektu SWD wyniosa 70114,1tys.z (z tego 67979,0tys.z wydatkowaa KGP nawytworzenie, rozbudow iutrzymanie systemu oraz 2 135,1tys.z28 CPI nazakup sprztu informatycznego dowykorzystania nastanowiskach dyurnych). W okresie objtym kontrol, podstawowe definicje dotyczce przedsiwzi teleinformatycznych byy okrelone wustawie zdnia 17lutego 2005 r. oinformatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne29. Zgodnie zart.3 pkt3 ww. ustawy system teleinformatyczny oznacza zesp wsppracujcych zesob urzdze informatycznych ioprogramowania zapewniajcy przetwarzanie, przechowywanie, atake wysyanie iodbieranie danych przez sieci telekomunikacyjne zapomoc waciwego dla danego rodzaju sieci telekomunikacyjnego urzdzenia kocowego. Pod pojciem projektu informatycznego opublicznym zastosowaniu naley rozumie okrelony wdokumentacji zesp czynnoci organizacyjnych itechnicznych majcych nacelu zbudowanie, rozbudowanie lub unowoczenienie systemu teleinformatycznego uywanego dorealizacji zada publicznych, wiadczenie usug dotyczcych utrzymania tego systemu lub opracowanie procedur realizowania zada publicznych drog elektroniczn (art.3 pkt6 ww.ustawy). Zasady realizacji projektw teleinformatycznych wjednostkach organizacyjnych Policji zostay okrelone wzarzdzeniu Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25kwietnia 2008 r. wsprawie prowadzenia wPolicji przedsiwzicia teleinformatycznego 30. Zgodnie zww. regulacj pod pojciem przedsiwzicia teleinformatycznego naley rozumie caoksztat dziaa prowadzonych wjednostkach organizacyjnych Policji obejmujcych inicjowanie, przygotowanie, realizacj izakoczenie projektu teleinformatycznego oraz przekazanie uzyskanego wwyniku tych dziaa produktu doeksploatacji (3 pkt5). Projekt teleinformatyczny oznacza dziaania ograniczone czasem, budetem izasobami, podejmowane wcelu wytworzenia produktu (3 pkt4), ktrym jest system teleinformatyczny zakupiony, wybudowany lub zmodernizowany wramach przedsiwzicia, zwyczeniem urzdze kocowych (3 pkt3). Wokresie dodnia 9kwietnia 2009 r.31 definicja

28 Wydatek sfinansowano zPO IG 1 685,6tys.z iPOI 449,5tys.z. 29 Dz.U. Nr64, poz.565 zezm. Wdniu 20lutego 2013 r. (tj.po zakoczeniu kontroli NIK) ogoszony zosta tekst jednolity
ww.ustawy (Dz.U. z2013 r., poz.235).

30 Dz. Urz. KGP Nr10, poz.56 zezm. Wdniu 12marca 2013 r. (tj.po zakoczeniu kontroli NIK) wydany zosta tekst jednolity
ww. zarzdzenia (Dz. Urz. KGP z2013 r., poz.21). 31 Data kocowa obowizywania pierwotnej (niezmienionej) wersji zarzdzenia Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25 kwietnia 2008 r.

16

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

produktu projektu teleinformatycznego bya szersza iobejmowaa zakupione, wybudowane lub zmodernizowane wramach przedsiwzicia teleinformatycznego systemy teleinformatyczne, urzdzenia, sprzt, oprogramowanie, dokumenty, usugi iszkolenia. Przedmiotowa definicja miaa zastosowanie doprojektw teleinformatycznych Policji rozpocztych iniezakoczonych przed dniem 10kwietnia 2009 r., tj.do obu projektw objtych kontrol NIK. Formalnym dokumentem planistycznym, inicjujcym projekty teleinformatyczne wPolicji jest studium wykonalnoci. Zgodnie z4 ust.1 zarzdzenia Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25kwietnia 2008 r., wprzypadku wystpienia okolicznoci uzasadniajcych rozpoczcie projektu teleinformatycznego, kierownik komrki merytorycznej waciwej wzakresie produktu projektu (np.kierownik wydziau BiI KGP lub innej komrki organizacyjnej KGP) sporzdza studium wykonalnoci, wporozumieniu zuytkownikiem produktu, ktry zostanie wytworzony wwyniku realizacji projektu. Wstudium wykonalnoci okrelane spodstawowe informacje dotyczce planowanego projektu teleinformatycznego takie jak: cel, uzasadnienie realizacji, analiza uwarunkowa prawnych wdroenia nowego narzdzia teleinformatycznego, planowane funkcjonalnoci, opis wsppracy zinnymi systemami, planowani uytkownicy, harmonogram realizacji, plan finansowy, rda finansowania, koszty utrzymania, szkolenia, zakup sprztu informatycznego do obsugi planowanego systemu. W przypadku, gdy projekt zakada przetwarzanie danych osobowych, wtreci studium zamieszcza si informacj okoniecznoci uzyskania pozytywnej opinii administratora bezpieczestwa informacji, ktr zatwierdza penomocnik dospraw ochrony informacji niejawnych jednostki organizacyjnej Policji, wktrej znajduje si komrka merytoryczna inicjujca projekt (4 ust.3 pkt1 iust.4). Studium wykonalnoci zostaje poddane ocenie przez BiI KGP, ktre sporzdza pisemn opini natemat tego dokumentu (5ust.1). Pozytywna ocena stanowi podstaw dozatwierdzenia studium przez Dyrektora BiI KGP lub osob przez niego upowanion (5ust.2). BiI KGP prowadzi iaktualizuje rejestr studiw wykonalnoci ( 6)32. Zgodnie z10 ust.1 powoanego zarzdzenia, zakoczenie przedsiwzicia teleinformatycznego nastpuje zdniem przekazania produktu doeksploatacji lub zaniechania dziaa prowadzonych wcelu wytworzenia produktu. Wcelu zakoczenia przedsiwzicia teleinformatycznego Komendant Gwny Policji lub osoba przez niego upowaniona, Dyrektor BiI KGP lub kierownik jednostki organizacyjnej Policji lub osoba przez niego upowaniona, powouje komisj doodbioru przedmiotu zamwienia, ktra sporzdza ipodpisuje protok odbioru przedmiotu zamwienia. Podokonaniu odbioru produkt zostaje przekazany doeksploatacji namocy decyzji Dyrektora BiI KGP albo osoby przez niego upowanionej (10 ust.6). W okresie objtym kontrol, zarzdzenie Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25kwietnia 2008 r. byo poprzedzone dwiema decyzjami w sprawie prowadzenia przedsiwzicia teleinformatycznego w Policji, ktre miay zastosowanie do projektw rozpocztych iniezakoczonych przed dniem 21maja 2008 r., tj.decyzj Nr336 Komendanta Gwnego Policji zdnia 23czerwca 2005r. 33 oraz decyzj Nr360 Komendanta Gwnego Policji zdnia 28maja 2007 r. 34. Wpowoanych aktach prawnych okrelono m.in. dokumenty planistyczne tworzone naposzczeglnych etapach projektu teleinformatycznego, tj.: studium wykonalnoci,
32 Do 28lutego 2012r. zadania okrelone w5 i6 wykonywa Wydzia Organizacji Systemw Teleinformatycznych BiI KGP. 33 Dz. Urz. KGP Nr12, poz.78. 34 Dz. Urz. KGP Nr11, poz.93.

17

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

wniosek orozpoczcie realizacji (zainicjowanie) przedsiwzicia teleinformatycznego, program organizacyjno-uytkowy projektu oraz dokumentacja projektowa. Obowizek sporzdzenia ww. dokumentw spoczywa na kierownikach komrek merytorycznych inicjujcych przedsiwzicia teleinformatyczne, natomiast podstaw formaln realizacji projektw byo zatwierdzenie dokumentacji planistycznej przez Dyrektora BiI KGP. Na podstawie Zarzdzenia Komendanta Gwnego Policji nr749 zdnia 27maja 2010r. wsprawie regulaminu Komendy Gwnej Policji35, podstawow komrk organizacyjn KGP odpowiadajc zaplanowanie irealizacj projektw teleinformatycznych wPolicji jest BiI KGP. Zadania wydziaw BiI KGP okrelone w23 oraz wzaczniku nr15 doww. zarzdzenia dotycz wszczeglnoci: analizowania iidentyfikowania potrzeb wzakresie modernizacji infrastruktury teleinformatycznej Policji; projektowania, organizowania iwdraania rozwiza technicznych, zgodnie zezgaszanymi potrzebami komrek organizacyjnych KGP; opracowywania koncepcji rozwoju systemw teleinformatycznych Policji; okrelania zaoe izada inwestycyjnych, dotyczcych dostaw urzdze kocowych systemw teleinformatycznych oraz materiaw eksploatacyjnych; nadzorowania, koordynowania, uzgadniania projektw rozbudowy infrastruktury teleinformatycznej realizowanych przez jednostki organizacyjne Policji; planowania, organizowania imonitorowania dziaa zwizanych zrealizowanymi projektami teleinformatycznymi; prowadzenia projektw teleinformatycznych, sporzdzania sprawozda iraportowania stanu realizowanych przedsiwzi teleinformatycznych; planowania, wdraania, nadzorowania ikoordynowania rozwiza bezpieczestwa systemw isieci teleinformatycznych oraz okrelania zalece standaryzacyjnych wtym zakresie dla jednostek organizacyjnych Policji; tworzenia, uzgadniania, wdraania oraz modyfikacji dokumentacji bezpieczestwa systemw teleinformatycznych wewsppracy zwaciwymi komrkami organizacyjnymi KGP ijednostkami Policji reprezentujcymi uytkownika kocowego. Regulacje dotyczce przetwarzania danych osobowych, wtym wsystemach teleinformatycznych, zostay okrelone wustawie zdnia 29sierpnia 1997r. oochronie danych osobowych36. Zgodnie zart.6 ust.1 powoanej ustawy, zadane osobowe uwaa si wszelkie informacje dotyczce zidentyfikowanej lub moliwej dozidentyfikowania osoby fizycznej. Osob moliw dozidentyfikowania jest osoba, ktrej tosamo mona okreli bezporednio lub porednio, wszczeglnoci przez powoanie si nanumer identyfikacyjny albo jeden lub kilka specyficznych czynnikw okrelajcych jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysowe, ekonomiczne, kulturowe lub spoeczne (art.6 ust.2). Informacji nie uwaa si zaumoliwiajc okrelenie tosamoci osoby, jeeli wymagaoby tonadmiernych kosztw, czasu lub dziaa (art.6 ust.3). Zbiorem danych osobowych jest kady posiadajcy struktur zestaw danych ocharakterze osobowym, dostpnych wedug okrelonych kryteriw, niezalenie odtego, czy zestaw ten jest rozproszony lub podzielony funkcjonalnie (art.7 pkt1). Napodstawie art.27 ust.1

18

35 Dz. Urz. KGP Nr6, poz.20 zezm. 36 Dz.U. z2002 r. Nr101, poz.926 zezm.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

ustawy zatzw. dane wraliwe uwaa si dane ujawniajce pochodzenie rasowe lub etniczne, pogldy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynaleno wyznaniow, partyjn lub zwizkow, jak rwnie dane ostanie zdrowia, kodzie genetycznym, naogach lub yciu seksualnym oraz dane dotyczce skaza, orzecze oukaraniu imandatw karnych, atake innych orzecze wydanych wpostpowaniu sdowym lub administracyjnym. Zgodnie zdefinicj zawart wart.7 pkt4 ww. ustawy, administratorem danych jest organ, jednostka organizacyjna, podmiot lub osoba decydujca ocelach irodkach przetwarzania danych osobowych. Stosownie doart.26 administrator danych przetwarzajcy dane powinien dooy szczeglnej starannoci wcelu ochrony interesw osb, ktrych dane dotycz, awszczeglnoci jest obowizany zapewni, aby dane tebyy: przetwarzane zgodnie zprawem iniepoddawane dalszemu przetwarzaniu niezgodnemu ztymi celami, merytorycznie poprawne iadekwatne wstosunku docelw, wjakich sprzetwarzane, przechowywane wpostaci umoliwiajcej identyfikacj osb, ktrych dotycz, nie duej ni jest toniezbdne doosignicia celu przetwarzania. Napodstawie art.36 ust.1 ustawy, administrator danych jest zobowizany zastosowa rodki techniczne iorganizacyjne zapewniajce ochron przetwarzanych danych osobowych odpowiedni dozagroe oraz kategorii danych objtych ochron, awszczeglnoci powinien zabezpieczy dane przed ich udostpnieniem osobom nieupowanionym, zabraniem przez osob nieuprawnion, przetwarzaniem znaruszeniem ustawy oraz zmian, utrat, uszkodzeniem lub zniszczeniem. Administrator danych prowadzi dokumentacj opisujc sposb przetwarzania danych oraz zastosowane wcelu ochrony danych rodki techniczne iorganizacyjne (art.36 ust.2). Wymogi w zakresie dokumentacji opisujcej sposb przetwarzania danych osobowych oraz warunki techniczne iorganizacyjne, jakim powinny odpowiada urzdzenia isystemy informatyczne suce doprzetwarzania danych osobowych zostay okrelone wrozporzdzeniu MSWiA zdnia 29kwietnia 2004r.37. Napodstawie 3 ww. rozporzdzenia administrator danych zosta zobowizany doopracowania wformie pisemnej iwdroenia dokumentacji, skadajcej si zpolityki bezpieczestwa iinstrukcji zarzdzania systemem informatycznym sucym doprzetwarzania danych osobowych. Wykaz elementw jakie powinna zawiera polityka bezpieczestwa oraz instrukcja zarzdzania systemem informatycznym zosta zawarty odpowiednio w4 i5 rozporzdzenia. Ponadto w6 okrelono poziomy bezpieczestwa przetwarzania danych osobowych: podstawowy, podwyszony oraz wysoki. Poziom, conajmniej podwyszony powinien by stosowany, gdy wsystemie przetwarzane sdane osobowe wraliwe, apoziom wysoki, gdy przynajmniej jedno urzdzenie systemu informatycznego, sucego doprzetwarzania danych, poczone jest zsieci publiczn (6 ust.2 4). Opis rodkw bezpieczestwa stosowanych naposzczeglnych poziomach zosta okrelony wzaczniku doww. rozporzdzenia. Podstawowym systemem teleinformatycznym wykorzystywanym wPolicji jest Krajowy System Informacyjny Policji. Zakres gromadzonych informacji oraz sposb wykonywania czynnoci subowych wzakresie przetwarzania informacji wKSIP, wokresie objtym kontrol, byy okrelone wdecyzji Nr167 Komendanta Gwnego Policji zdnia 19marca 2008 r. wsprawie funkcjonowania

37 Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji
przetwarzania danych osobowych oraz warunkw technicznych iorganizacyjnych, jakim powinny odpowiada urzdzenia isystemy informatyczne suce doprzetwarzania danych osobowych (Dz.U. Nr100, poz.1024).

19

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

zestawu centralnych zbiorw informacji tworzcych Krajowy System Informacyjny Policji 38. Wzaczniku nr1 doinformacji przedstawiono schemat powiza zewntrznych objtych kontrol systemw SWD ie-posterunek m.in. zKSIP. 3.2 Istotne ustalenia kontroli 3.2.1. Planowanie projektw teleinformatycznych Policji 3.2.1.1. System e-posterunek NIK negatywnie ocenia planowanie projektu teleinformatycznego e-posterunek. Ustalono, eposzczeglne etapy realizacji projektu nie zostay poprzedzone rzetelnymi oraz wymaganymi napodstawie obowizujcych wPolicji przepisw pracami planistycznymi, pozwalajcymi naokrelenie kompleksowych zaoe budowanego systemu oraz uwarunkowa prawnych, technicznych ifinansowych jego wdroenia dopraktyki policyjnej. Budowa aplikacji oraz zakup jej nowych funkcjonalnoci zostay zamwione przez KGP, pomimo nieokrelenia podstawowych elementw podlegajcych planowaniu w zwizku z prowadzonymi przedsiwziciami teleinformatycznymi. Dokumentacja planistyczna projektu bya sporzdzana ad hoc, nierzetelnie oraz wwikszoci przypadkw zeznacznym opnieniem, tj.dopiero pozakupieniu iprzekazaniu nowego narzdzia teleinformatycznego terenowym jednostkom Policji. Zinformacji uzyskanych wtrybie art.29 ustawy oNIK wynika, e rzetelne dziaania www. zakresie nie zostay rwnie podjte pozakoczeniu kontroli NIK. Stwierdzono wszczeglnoci, e zarwno naetapie przygotowania, jak iwcaym okresie realizacji projektu e-posterunek, wKGP cakowicie odstpiono odstosowania wewntrznych przepisw Policji dotyczcych planowania przedsiwzi teleinformatycznych, itak: w okresie samodzielnej realizacji projektu e-posterunek (EMP) przez Policj, wlatach 20072008, nie zostay sporzdzone adne dokumenty planistyczne wymagane napodstawie Decyzji Nr336 Komendanta Gwnego Policji zdnia 23czerwca 2005r. oraz Decyzji Nr360 Komendanta Gwnego Policji zdnia 28maja 2007 r wsprawie prowadzenia przedsiwzicia teleinformatycznego wPolicji, tj.studium wykonalnoci, wniosek orozpoczcie realizacji (zainicjowanie) przedsiwzicia teleinformatycznego, program organizacyjno uytkowy projektu oraz dokumentacja projektowa. Ww. dokumenty nie zostay sporzdzone przez kierownikw komrek merytorycznych KGP inicjujcych projekt e-posterunek (Kierownictwo BiI oraz BK KGP), ani nie byy wymagane przez Dyrektora BiI KGP, ktry powinien zaopiniowa izatwierdzi dokumentacj planistyczn wszystkich projektw teleinformatycznych przed rozpoczciem ich realizacji przez Policj; w okresie odpadziernika 2008 r. (tj.od przekazania wytworzenia aplikacji doCPI) dokoca okresu objtego kontrol, wKGP nie zostao opracowane studium wykonalnoci projektu e-posterunek wymagane napodstawie 4 zarzdzenia Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25kwietnia 2008 r. Studium wykonalnoci nie zostao sporzdzone przez adn zkomrek organizacyjnych KGP waciwych wzakresie produktw projektu e-posterunek, tj.ani przez BiI KGP odpowiadajce zaprowadzenie projektu teleinformatycznego, ani przez
38 Dz. Urz. KGP Nr10, poz.57 zezm. Przedmiotowa regulacja zostaa zastpiona zdniem 5kwietnia 2013 r. decyzj Nr125
Komendanta Gwnego Policji zdnia 5kwietnia 2013 r. wsprawie funkcjonowania Krajowego Systemu Informacyjnego Policji (Dz. Urz. KGP z2013 r., poz.28).

20

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

uytkownikw budowanego systemu (BK iBRD KGP). Przedmiotowy dokument nie zosta wytworzony naadnym zkluczowych etapw realizacji projektu, tj.wszczeglnoci: wtrakcie opiniowania przez Policj OPZ dodwch umw nabudow irozbudow aplikacji podpisanych przez CPI, wmomencie zamwienia przez Policj rozbudowy aplikacji onowe funkcjonalnoci, pootrzymaniu kolejnych wersji aplikacji odCPI, ani wzwizku zplanowanym przez BiI na2013r. zamwieniem publicznym nawsparcie gwarancyjne imodyfikacj dotychczasowej wersji e-posterunku. Kierownictwo BiI KGP nie podejmowao dziaa wcelu wyegzekwowania odWydziaw BiI iBiur KGP zaangaowanych wrealizacj projektu obowizku sporzdzenia studium wykonalnoci oraz akceptowao sytuacj prowadzenia tego przedsiwzicia bez formalnego dokumentu planistycznego. Zwyjanie udzielonych przez Zastpc Komendanta Gwnego Policji wynika, e studium wykonalnoci projektu e-posterunek nie zostao sporzdzone, poniewa zarzdzenie Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25kwietnia 2008 r. nie reguluje uczestnictwa Policji wprojektach prowadzonych przez inne podmioty. Wocenie NIK, aplikacja e-posterunek bya zamwiona przez Policj izostaa wytworzona najej potrzeby, aCPI byo tylko podmiotem realizujcym zamwienia nawykonanie irozbudow aplikacji. Kluczowe decyzje zwizane zrealizacj projektu, wtym okrelenie funkcjonalnoci e-posterunku byy podejmowane przez stron policyjn. Wzwizku zpowyszym, zdaniem NIK, to KGP jest faktycznie podmiotem realizujcym przedmiotowe przedsiwzicie teleinformatyczne iodpowiada zakompleksowe planowanie jego realizacji. NIK ustalia rwnie, e w2010 r. zinicjatywy BiI KGP iwczesnego Zastpcy Komendanta Gwnego Policji zostay rozpoczte kolejne prace koncepcyjne majce nacelu rozwj systemu e-posterunek wramach tzw. SWRD/CSFU, tj.centralnego repozytorium danych owszystkich postpowaniach przygotowawczych izdarzeniach drogowych gromadzonych we-posterunku, umoliwiajcego przekazywanie wformie elektronicznej informacji ozdarzeniach drogowych firmom ubezpieczeniowym. Prowadzone byy rwnie, zazgod Komendanta Gwnego Policji, negocjacje zfirmami ubezpieczeniowymi majce nacelu okrelenie szczegw technicznych iprawnych ww. rozwizania oraz warunkw otrzymania przez Policj dotacji wkwocie 15mlnz przeznaczonej nasfinansowanie budowy centralnej bazy danych SWRD/CSFU iinterfejsu czcego SWRD/CSFU ze-posterunkiem oraz zakupu sprztu doobsugi e-posterunku. Opisane powyej dziaania byy prowadzone pomimo, e nie zostao uzgodnione midzy uytkownikami kocowymi planowanego SWRD/CSFU, tj.BK iBRD KGP oraz inicjatorem przedsiwzicia, tj.BiI KGP, studium wykonalnoci tego projektu wymagane napodstawie 4 zarzdzenia Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25kwietnia 2008 r. Projekt studium wykonalnoci zosta sporzdzony przez BiI KGP iprzesany doakceptacji przez BK iBRD KGP dopiero dwa lata porozpoczciu prac nad rozbudow e-posterunku. Uytkownicy kocowi odmwili akceptacji tego dokumentu wyraajc wtpliwoci prawne oraz zgaszajc uwagi dotyczce celowoci zaproponowanej przez BiI KGP formuy budowy SWRD/CSFU. W zwizku znieopracowaniem wKGP dokumentw planistycznych wymaganych napodstawie obowizujcych wPolicji przepisw wsprawie prowadzenia przedsiwzi teleinformatycznych, planowanie projektu e-posterunek prowadzone byo ad hoc oraz bez dochowania naleytej starannoci. Wcaym okresie realizacji tego przedsiwzicia nie zostay stworzone rzetelne iaktualizowane nabieco dokumenty dotyczce kluczowych obszarw podlegajcych planowaniu wzwizku zprowadzonym przedsiwziciem teleinformatycznym, tj.:

21

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

nie zosta opracowany formalny iuzgodniony przez wszystkie komrki organizacyjne KGP uczestniczce wrealizacji przedsiwzicia, dokument strategiczny okrelajcy cele iwizj realizacji projektu e-posterunek. Dopiero wtrakcie kontroli NIK, wdniu 10padziernika 2012 r. Zastpca Dyrektora BiI KGP opracowaa dokument pt. Koncepcja dalszego rozwoju aplikacji ePosterunek, wktrym okrelono m.in. wizj dalszego rozwoju e-posterunku. Przedmiotowy dokument stanowi jednak tylko propozycje BiI KGP inie zosta przekazany dozaopiniowania iakceptacji komrkom organizacyjnym KGP reprezentujcym uytkownikw kocowych e-posterunku (BK iBRD KGP), ani Kierownictwu Komendy; nie zosta opracowany kompleksowy iaktualizowany nabieco harmonogram realizacji projektu e-posterunek iwdroenia wszystkich funkcjonalnoci tego narzdzia dopraktyki policyjnej. Jedyny formalny grafik wdroenia e-posterunku wPolicji (w terminie do30czerwca 2011 r.) zosta okrelony przez Zastpc Komendanta Gwnego Policji wczerwcu 2010 r., natomiast harmonogram ten odnosi si tylko dofunkcjonalnoci aplikacji przeznaczonych dla sub dochodzeniowo-ledczych, nie zosta zrealizowany wpraktyce inie podlega dalszym aktualizacjom. Harmonogram dalszych prac planowanych wramach projektu e-posterunek (zakadajcy m.in. udzielenie wokresie stycze-luty 2013r. zamwienia nawsparcie gwarancyjne imodyfikacj dotychczasowej wersji e-posterunku oraz wydanie decyzji oprodukcyjnym wdroeniu aplikacji wterminie dodnia 29marca 2013 r.) zosta zawarty wKoncepcji dalszego rozwoju aplikacji ePosterunek, ktra stanowia wewntrzny dokument BiI KGP inie zostaa przekazana uytkownikom kocowym e-posterunku. Ponadto, jak ustalono napodstawie informacji uzyskanych wtrybie art.29 ustawy oNIK, zadania opisane www.dokumencie nie zostay zrealizowane iwgstanu nadzie 11kwietnia 2013 r. Policja nie dysponowaa adnym harmonogramem realizacji projektu e-posterunek. Stwierdzono, e formalny terminarz realizacji przedsiwzicia zastpiono biec korespondencj kierowan dojednostek organizacyjnych Policji, cow ocenie NIK nie zapewniao skutecznego zarzdzania projektem. Przekazywane wtej formie wytyczne byy czsto niespjne inieprecyzyjne, oczym wiadczy m.in. fakt przekazania wdniu 30kwietnia 2012 r. przez BiI KGP terenowym jednostkom Policji informacji ouruchomieniu poczenia e-posterunku zsystemami centralnymi Policji, podczas gdy wgstanu nadzie 11kwietnia 2013 r., ww. funkcjonalno nie zostaa wogle udostpniona funkcjonariuszom. Zustale kontroli prowadzonej wterenowych jednostkach Policji wynika, eopisane powyej dziaania KGP spowodoway chaos informacyjny wzakresie projektu e-posterunek. Stwierdzono bowiem, e wopinii niektrych komendantw lokalnych aplikacja miaa status testowy iw ogle nie byo obowizku jej wykorzystywania39, podczas gdy pozostali komendanci stali nastanowisku, e system zosta wdroony izobowizali podlegych funkcjonariuszy dokorzystania ztego narzdzia40; nie zosta opracowany kompleksowy iaktualizowany nabieco plan finansowy projektu e-posterunek obejmujcy wszczeglnoci wydatki nazakup sprztu doobsugi tej aplikacji oraz wzwizku zeksploatacj nowo wytworzonego narzdzia teleinformatycznego. Wefekcie, KGP realizowaa przez sze lat projekt teleinformatyczny, nie majc wiedzy natemat kosztw wytworzenia iutrzymania budowanego systemu.

22

39 Np. KMP wBiaymstoku. 40 Np. KMP wBydgoszczy.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

Stwierdzono, e wcaym okresie objtym kontrol nie zostay precyzyjnie oszacowane potrzeby jednostek organizacyjnych Policji zwizane zpenym wyposaeniem wsprzt informatyczny doobsugi e-posterunku oraz planowane naten cel wydatki. Wokresie samodzielnej realizacji projektu e-posterunek przez Policj wlatach 2007-2008 nie zostay sporzdzone przez zesp ds.informatycznychzoony zpracownikw BiI KGP, specyfikacje: ilociowa ijakociowa sprztu informatycznego potrzebnego doobsugi tej aplikacji oraz projekt finansowy wydatkw naww. zakupy inwestycyjne, pomimo eobowizek sporzdzenia takich kalkulacji zosta okrelony w4 Decyzji nr424 Komendanta Gwnego Policji zdnia 20czerwca 2007 r. oraz w4Decyzji nr302 Komendanta Gwnego Policji zdnia 15maja 2008 r.41. Wgstanu nadzie 11kwietnia 2013 r. nie okrelono parametrw drukarek mobilnych odpowiednich doobsugi e-posterunku oraz nie przeprowadzono szczegowej analizy jakociowej sprztu koniecznego donabycia wcelu zapewnienia moliwoci korzystania ztej aplikacji przez policjantw ruchu drogowego. Wstpne zapotrzebowanie liczbowe nasprzt informatyczny doobsugi e-posterunku dla suby ruchu drogowego zostao sporzdzone dopiero wpadzierniku 2012 r., podczas gdy rozbudowa aplikacji ofunkcjonalnoci ruchu drogowego zostaa zamwiona przez Policj wkwietniu 2010 r. BiI KGP zaniechao przeprowadzenia takich analiz naetapie planowania przetargu nazakup ww. funkcjonalnoci, poniewa przyjto zaoenie, e suba ruchu drogowego bdzie wykorzystywa doobsugi e-posterunku terminale mobilne zainstalowane wradiowozach. Zustale kontroli prowadzonej wterenowych jednostkach policji wynika natomiast, ekomrki ruchu drogowego zgaszaj problemy zinstalacj e-posterunku naterminalach mobilnych (wynikajce zezbyt niskich parametrw technicznych tych urzdze) oraz potrzeb otrzymania komputerw przenonych przeznaczonych doobsugi tej aplikacji. Zarwno naetapie przygotowania projektu, jak iw trakcie jego realizacji, wBiI KGP nie prowadzono rzetelnych analiz wcelu okrelenia kosztw utrzymania aplikacji e-posterunek uwzgldniajcych m.in. zmiany drukw procesowych wynikajce znowelizacji przepisw dotyczcych postpowania karnego. Konieczno przeprowadzenia pogbionych analiz www. zakresie bya wielokrotnie zgaszana przez gwnego uytkownika kocowego e-posterunku, tj.BK KGP. Przedmiotowe kalkulacje nie zostay opracowane dokoca okresu objtego kontrol, pomimo, e wokresie stycze-luty 2013 r. BiI KGP zaplanowao przeprowadzenie przetargu naserwis gwarancyjny idostosowanie czci dochodzeniowo-ledczej e-posterunku dowymaga uytkownikw kocowych oraz dozakupionego interfejsu dosystemw centralnych Policji. nie zostay opracowane jednolite wymagania odnonie parametrw wytrzymaociowych sprztu przeznaczonego doobsugi e-posterunku, uwzgldniajce warunki panujce wrodkach transportu oraz namiejscach zdarze, pozwalajce nazrealizowanie jednego zpodstawowych celw aplikacji, tj.prowadzenie przez policjantw czynnoci poza terenem jednostki. Parametry sprztu kupowanego do obsugi e-posterunku nie byy oparte naobiektywnych normach oraz nie skorzystano zdowiadcze wynikajcych zestosowania Zalece dotyczcych standardw technicznych, uytkowych oraz bezpieczestwa stosowanych wPolicji wzakresie informatyki icznoci42. Zudzielonych wyjanie wynika, e zprzyczyn ekonomicznych ograniczano ustalone wczeniej wymagania ichcc zakupi odpowiedni liczb

41 W sprawie powoania Zespou dospraw opracowania iwdroenia aplikacji onazwie Elektroniczny Modu Procesowy
(decyzje niepublikowane). 42 Sporzdzonych wdniu 29marca 2012 r. przez BiI KGP izatwierdzonych przez Zastpc Komendanta Gwnego Policji.

23

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

sprztu zmniejszano jego specjalne wyposaenie idodatkowe parametry. Wwyniku przyjtego systemu zakupw, Policja nie dysponuje obecnie moliwociami wykorzystywania wpeni aplikacji e-posterunek namiejscu zdarze wtemperaturze poniej 15C (rekomendowana przez producenta minimalna temperatura pracy drukarki przenonej zakupionej doobsugi tej aplikacji), apraca wtemperaturze poniej zera wogle nie jest moliwa, nawet przy wykorzystaniu zakupionego dla e-posterunku sprztu opodwyszonej wytrzymaoci43. nie przeprowadzono rzetelnej analizy uwarunkowa prawnych wdroenia aplikacji e-posterunek dopraktyki policyjnej, wszczeglnoci wobszarze ochrony danych osobowych, cozostao szczegowo opisane wpkt3.2.4.1. niniejszej informacji. NIK ustalia, e wcaym okresie realizacji projektu e-posterunek nie zostaa wypracowana midzy zainteresowanymi komrkami KGP, jednolita koncepcja realizacji tego przedsiwzicia. Stwierdzono, e od2009 r. projekt prowadzony by wwarunkach konfliktu midzy komrkami organizacyjnymi KGP uczestniczcymi wjego realizacji, tj.midzy BiI KGP odpowiadajcym zaplanowanie iwdraanie projektw teleinformatycznych, aBK KGP reprezentujcym gwnych uytkownikw tej aplikacji. Odkwietnia 2010 r., tj.po odebraniu pierwszej wersji e-posterunku przeznaczonej dla suby dochodzeniowo-ledczej, inicjatorem wszystkich kolejnych dziaa dotyczcych rozwoju e-posterunku byo BiI KGP oraz osobicie, nadzorujcy ww. komrk organizacyjn wczesny Zastpca Komendanta Gwnego Policji. Pismem zdnia 24marca 2010 r. wczesny Dyrektor BK KGP odmwi odbioru aplikacji e-posterunek argumentujc, e nie zostaa ona wwystarczajcym stopniu przetestowana inie zapewnia efektywnej obsugi prowadzonych postpowa przygotowawczych. Odtego momentu BK KGP nie akceptowao dalszych wizji rozwojowych e-posterunku przedstawianych przez BiI KGP oraz ograniczyo swj udzia wtym projekcie doczynnoci opiniodawczych. Kierownictwo obu Biur reprezentowao odmienne opinie dotyczce uytecznoci e-posterunku idalszej przyszoci tej aplikacji. Dziaania BiI KGP miay nacelu pene zinformatyzowanie pracy suby dochodzeniowo-ledczej isuby ruchu drogowego oraz stworzenie centralnej bazy danych opostpowaniach izdarzeniach, poczonej docelowo np.z baz danych Prokuratury, podczas gdy wopinii BK KGP e-posterunek mia by wzaoeniach aplikacj jednostanowiskow, przekazan funkcjonariuszom nazasadzie opcjonalnego wyboru dowykorzystania rwnolegle zinnymi narzdziami (standardowe edytory tekstu, dokumentacja papierowa). Ponadto BK KGP iBRD KGP wielokrotnie wtrakcie realizacji projektu zgaszay zastrzeenia natury prawnej, dotyczce przedstawianych przez BiI KGP propozycji dalszego rozwoju tej aplikacji. Przykadem jednostronnych dziaa BiI KGP oraz nadzorujcego t komrk organizacyjn Zastpcy Komendanta Gwnego Policji jest brak rzetelnych uzgodnie zwaciwymi komrkami organizacyjnymi Komendy (BK iBWK KGP odpowiadajcym zamerytoryczny nadzr nad KSIP) wzwizku zplanowan rozbudow e-posterunku ofunkcjonalnoci umoliwiajce poczenie zsystemami centralnymi Policji, tj.KSIP iSWD. Byy Zastpca Komendanta Gwnego Policji wystpi doMSWiA oprzeprowadzenie przez CPI zamwienia wtym zakresie, pomimo braku zainteresowania tak funkcjonalnoci zestrony BK KGP oraz wsytuacji zgoszenia przez BK iBWK KGP potrzeby przeprowadzenia pogbionej analizy wzakresie moliwoci prawnych poczenia e-posterunku zsystemami centralnymi. Opracowany wBiI KGP opis przedmiotu zamwienia
43 Minimalna temperatura pracy dostpowego urzdzenia mobilnego Twinhead Durabook U12C wzakupionej konfiguracji

24

wynosi 0C.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

doumowy, napodstawie ktrej CPI zakupio interfejs czcy e-posterunek zKSIP iSWD nie zosta przekazany douzgodnienia iakceptacji przez waciwe komrki merytoryczne Komendy, tj.BK iBWK KGP. Konkretne uzgodnienia zBK iBWK KGP wzakresie technicznych aspektw przekazywania drukw dochodzeniowo-ledczych ze-posterunku doKSIP zostay rozpoczte dopiero popodpisaniu umw zwykonawcami interfejsu postronie e-posterunku iKSIP. Wefekcie, zakupiony interfejs, wgstanu nadzie 11kwietnia 2013 r., nie moe by wykorzystywany doobsugi drukw dochodzeniowo-ledczych e-posterunku, aKGP nie dysponuje wiedz natemat kosztw niezbdnych doponiesienia wcelu jego penego wykorzystania. Ponadto wsporzdzonym przez BiI KGP opisie przedmiotu zamwienia, stanowicym zacznik doumowy zawartej przez CPI nawykonanie interfejsu, znalazy si bdy merytoryczne, tj.zamwiono moliwo zasilania KSIP czterema drukami STP, ktre wogle nie podlegaj rejestracji wtym systemie. Ustalenia kontroli wykazay, e opisany powyej konflikt midzy komrkami organizacyjnymi KGP, wpywa negatywnie narealizacj projektu (opisano szczegowo wpkt3.2.2.1. niniejszej informacji), poniewa kluczowe zadania przypisane dla uytkownika kocowego BK KGP (wszczeglnoci dotyczce monitorowania stanu wdroenia aplikacji iopracowania systemu szkole uytkownikw) nie byy realizowane, lub byy realizowane zopnieniem zinicjatywy BiI KGP. NIK negatywnie ocenia rwnie niepodjcie przez Kierownictwo KGP rzetelnych iskutecznych dziaa nadzorczych majcych nacelu rozstrzygnicie zaistniaego konfliktu oraz brak decyzji odnonie zasadnoci dalszego wdraania e-posterunku iwydatkowania naten cel rodkw publicznych. Komendant Gwny Policji wyjani, e doczasu kontroli NIK, nie posiada wiedzy natemat konfliktw irozbienoci wystpujcych wkierowanej przez niego formacji wzakresie przedmiotowego przedsiwzicia teleinformatycznego. 3.2.1.2. System Wspomagania Dowodzenia W caym okresie realizacji projektu SWD wystpoway liczne izasadnicze zmiany koncepcji budowy tego systemu dotyczce wszczeglnoci: wytworzenia SWD jako moduu KSIP, anastpnie jego wyodrbnienia jako niezaleny system, zmiany liczby budowanych centrw serwerowych (z17dodwch) oraz przyjtej formuy wsppracy KGP zCPI wramach rozbudowy SWD. Kontrola wykazaa, eww.zmiany koncepcyjne nie znajdoway odzwierciedlenia wdokumentacji planistycznej tego systemu. Stwierdzono bowiem, e wcaym okresie realizacji projektu, wKGP, nie opracowano rzetelnej (tj.kompleksowej iaktualizowanej nabieco) oraz speniajcej wymogi obowizujcych wlatach 2005-2012 wewntrznych regulacji prawnych wsprawie prowadzenia przedsiwzicia teleinformatycznego wPolicji, koncepcji budowy SWD, zawierajcej wszczeglnoci precyzyjnie okrelone cele projektu 44, harmonogram budowy systemu oraz caociowy budet, rda finansowania ikoszty utrzymania SWD. Wzwizku zrealizacj ww.przedsiwzicia wKGP stworzono wiele dokumentw planistycznych dotyczcych SWD, lecz dokumenty tealbo byy wformie roboczej, (niezatwierdzone przez Kierownictwo KGP iwaciwych merytorycznie Biur) lub odnosiy si tylko doposzczeglnych moduw ietapw rozwojowych SWD np.budowy centrum zapasowego oraz migracji nasystem Linux. Wposzczeglnych dokumentach planistycznych dotyczcych SWD obowizujcych wtym samym okresie czasu podawano rne kwoty kosztw realizacji tego przedsiwzicia. WKGP nie dokonywano rwnie analiz kosztw utrzymywania SWD. Jednolita
44 Np.zgodne zestandardami stosowanymi wUE wedug metodyki SMART tj.ograniczone czasowo lub posiadajce miernik
okrelajcy stopie wykonania tego celu.

25

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

iformalna koncepcja SWD nie zostaa stworzona dokoca okresu objtego kontrol, wszczeglnoci nie sporzdzono studium wykonalnoci projektu SWD wymaganego napodstawie 4 zarzdzenia nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25kwietnia 2008r, cowiadczy obrak nadzoru nad tym przedsiwziciem zestrony Kierownictwa BiI. Zastpca Komendanta Gwnego Policji wyjani, enie opracowano kompleksowej dokumentacji planistycznej projektu SWD, poniewa budowa tego systemu bya realizowana jako cig niezalenych przedsiwzi. Zdaniem NIK, poszczeglne zadania realizowane wramach budowy irozbudowy SWD nie stanowi odrbnych przedsiwzi, atylko kolejne etapy rozwoju jednego systemu teleinformatycznego. Wzwizku zpowyszym obowizkiem KGP byo rzetelne ikompleksowe zaplanowanie tego projektu wsposb uwzgldniajcy biece zmianykoncepcji jego realizacji oraz kolejne plany rozwojowe. Brak jednolitej ispjnej koncepcji budowy SWD, wocenie NIK, by jedn zprzyczyn niskiego wykorzystania rodkw UEprzeznaczonych nadofinansowanie tego przedsiwzicia (szczegowo opisano wpkt3.2.2.2. niniejszej informacji). 3.2.2. Realizacja projektw teleinformatycznych Policji 3.2.2.1. System e-posterunek Dziaania KGP iCPI wzakresie wytworzenia irozbudowy aplikacji e-posterunek W latach 20072008, napodstawie dwch decyzji Komendanta Gwnego Policji wsprawie powoania zespou dospraw opracowania iwdroenia aplikacji komputerowej onazwie Elektroniczny Modu Procesowy, realizacja projektu e-posterunek bya prowadzona siami wasnymi Policji przy udziale funkcjonariuszy Wydziau Dochodzeniowo-ledczego BK KGP oraz programisty BiI KGP. Odpocztkurealizacji projektu wystpiy trudnoci wewsppracy midzy ww.komrkami organizacyjnymi Komendy, wynikajce wszczeglnoci zfaktu nierzetelnego planowania przedsiwzicia teleinformatycznego wzakresie funkcjonalnoci iaspektw technicznych budowanego systemu oraz nieokrelenia kosztw jego wytworzenia irde ich finansowania (szczegowo opisano wpkt3.2.1.1. niniejszej informacji). Pomimo wystpujcych problemw wrealizacji przedsiwzicia, wKGP stworzono pierwsz wersj aplikacji e-posterunek (EMP), umoliwiajc prowadzenie wybranych postpowa przygotowawczych, ktra wkwietniu 2008 r. zostaa przekazana policjantom dotestowania. Pomimo znacznego zaawansowania prac prowadzonych przez KGP, nawniosek wczesnego Komendanta Gwnego Policji45, uzgodniony zDyrektorem CPI (ktry wokresie dodnia 7wrzenia 2008 r. zajmowa stanowisko Dyrektora BiI KGP), wykonanie aplikacji e-posterunek zostao przekazane zdniem 29padziernika 2008 r. doCPI oraz podjto decyzj oprzeprowadzeniu przetargu nawytworzenie tego narzdzia teleinformatycznego. Wocenie NIK, ww. decyzja nie bya celowa, poniewa Policja dysponowaa moliwociami technicznymi samodzielnego wytworzenia aplikacji e-posterunek. Kontrola wykazaa, e rwnolegle dodziaa CPI, wlatach 2009-2010 wBiI KGP prowadzone byy dalsze prace programistyczne, majce nacelu ukoczenie aplikacji EMP budowanej wczeniej przez Policj. Wwyniku ww. prac stworzono gotow aplikacj EMP, ktra wlistopadzie 2009 r. zostaa przekazana dotestowania przez BK KGP. Zudzielonych wyjanie wynika, e wytworzona przez KGP aplikacja teleinformatyczna nie zostaa wdroona dowykorzystania wpraktyce policyjnej, poniewa zakupiony przez CPI produkt by bardziej zaawansowany technologicznie. Wyniki kontroli wykazay jednak, e zakupiona przez CPI

26

45 Zaakceptowany przez Podsekretarza Stanu wMSWiA.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

aplikacja e-posterunek nie zostaa dostosowana dopotrzeb uytkownikw kocowych, wzwizku zczym planowany jest przetarg najej modyfikacj iutrzymanie. Zdaniem NIK, wprzypadku wdroenia produktu wytworzonego wBiI KGP, Policja dysponowaaby moliwoci jego biecej isamodzielnej modyfikacji, bez zlecania tego zadania podmiotom zewntrznym. Powysze ma szczeglne znaczenie wzwizku zpotrzeb biecego dostosowywania aplikacji e-posterunek dozmian drukw procesowych wynikajcych znowelizacji przepisw dotyczcych postpowania karnego, cobyo wielokrotnie podnoszone wtrakcie realizacji projektu przez BK KGP. W ocenie NIK przekazanie wykonania aplikacji e-posterunek doCPI wpyno negatywnie nadalsz realizacj projektu e-posterunek, poniewa wprowadzenie dodatkowego podmiotu uczestniczcego wprzedsiwziciu teleinformatycznym utrudnio skuteczne zarzdzanie tym projektem. CPI przeprowadzio przetargi oraz byo stron dwch umw nabudow irozbudow aplikacji e-posterunek 46 pomimo, e nie dysponowao wiedz eksperck (z zakresu praktyki policyjnej) pozwalajc narzetelny odbir produktw zawartych umw. Powysze skutkowao koniecznoci cisej kooperacji wramach realizacji projektu midzy CPI, BiI KGP (prowadzcym projekt ikoordynujcym wspprac Policji zCPI) oraz komrkami merytorycznymi Komendy reprezentujcymi uytkownikw kocowych budowanego systemu (BKiBRD KGP). Brak efektywnej wsppracy www. zakresie, spowodowany wszczeglnoci nierzeteln realizacj zada przez BiI KGP, uniemoliwi skuteczn realizacj przedsiwzicia teleinformatycznego. Kontrola wykazaa rwnie, e wzwizku znabyciem aplikacji przez CPI, KGP nie posiada47 praw autorskich doe-posterunku, couniemoliwia dostosowanie tego systemu dopotrzeb uytkownikw oraz jego pene wdroenie. NIK ocenia, jako dziaanie niecelowe inierzetelne sfinansowanie wytworzenia, anastpnie rozbudowy aplikacji e-posterunek zerodkw UE narealizacj projektu ePUAP2. Kontrola wykazaa, e funkcjonalno przyjmowania doe-posterunku wformie elektronicznej zgosze ozdarzeniach przekazywanych przez obywateli zaporednictwem platformy ePUAP nie bya przewidziana naetapie prowadzonych wKGP prac nad OPZ doumowy nawytworzenie tej aplikacji. Przedmiotowa funkcjonalno zostaa dopisana doOPZ nawniosek kierownika projektu e-posterunek wCPI oraz zaakceptowana przez stron policyjn48 wcelu uzyskaniadofinansowania budowy aplikacji zerodkw UE narealizacj projektu ePUAP. Naley przy tym podkreli, e uytkownik kocowy e-posterunku BK KGP, zgaszao nakolejnych etapach realizacji projektu zastrzeenia dotyczce niecelowoci poczenia tej aplikacji zusugami ePUAP oraz braku moliwoci prawnych wykorzystywania takich zgosze przez Policj. Wyniki kontroli wykazay, e trzy lata poodebraniu tego produktu, usuga przesyania doPolicji zgosze ozdarzeniach zaporednictwem platformy ePUAP nie zostaa wogle udostpniona obywatelom. Zmodyfikowany przez firm Enigma formularz dozgosze zplatformy ePUAP, poupywie 10 miesicy odjego odbioru nie zosta przekazany naprofil Policji naePUAP, couniemoliwiao jego wykorzystanie. Nie zostay rwnie opracowane procedury, ktre regulowayby sposb przekazywania informacji wpywajcych
46 Umowa zdnia 5czerwca 2009 r., nakwot 298,9tys.z zawarta zfirmami NetLine Group Sp. zo.o. oraz WASKO S.A.
nawykonanie idostarczenie aplikacji informatycznej umoliwiajcej funkcjonariuszom suby dochodzeniowo-ledczej prowadzenie wformie elektronicznej dokumentacji procesowej oraz zbieranie danych wformie elektronicznej skadanych przez obywateli poprzez platform ePUAP oraz umowa zdnia 15kwietnia 2011 r., nakwot 1995,8tys.z, zawarta zfirm Enigma Systemy Ochrony Informacji Sp. zo.o. dotyczca rozbudowy e-posterunku ofunkcjonalnoci ruchu drogowego oraz poczenie zsystemami centralnymi. Wg stanu nadzie 11kwietnia 2013 r. W trakcie spotkania Zastpcy Komendanta Gwnego Policji nadzorujcego BiI, Dyrektora CPI oraz Zastpcy Dyrektora BiI.

47 48

27

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

zapomoc formularza e-posterunek doskrzynki podawczej KGP naePUAP dowaciwego funkcjonariusza Policji, ktremu dana sprawa zostaa przydzielona. Zdaniem NIK, ustalenia kontroli wskazuj, e funkcjonalno poczenia e-posterunku zePUAP nie zostaa zamwiona wcelu usprawnia realizacji zada Policji iobsugi obywateli, astanowia tylko sposb uzyskania dofinansowania zerodkw UE. NIK negatywnie ocenia rwnie fakt, e KGP nie odstpia odprzyjtej formuy finansowania projektu, pomimo zgoszenia przez funkcjonariuszy BK KGP, bezporednio poprzeprowadzonym przez CPI przetargu nawytworzenie e-posterunku, podejrzenia popenienia przestpstwa polegajcego nabezprawnym wykorzystaniu przez firm Netline aplikacji EMP wytworzonej przez Policj wlatach 2007-2008 oraz pomimo rozpoczcia wtym zakresie ledztwa przez Prokuratur Okrgow wWarszawie49. Powysze dziaanie stworzyo ryzyko uznania wydatkw nabudow e-posterunku zaniekwalifikowalne. W ocenie NIK, Kierownictwo BiI KGP nie sprawowao nadzoru nad realizacj iodbiorem umowy zawartej przez CPI zfirm Netline nawytworzenie aplikacji e-posterunek, cobyo dziaaniem nierzetelnym. Naley podkreli, i pomimo, e CPI byo stron ww.umowy, aplikacja e-posterunek zostaa wytworzona nazamwienie Policji ina jej potrzeby. Wzwizku zpowyszym obowizkiem BiI KGP byo dochowanie naleytej starannoci wcelu odebrania produktu optymalnego pod ktem potrzeb Policji. Stwierdzono natomiast, e BiI KGP nie zapewnio warunkw wymaganych doprzeprowadzenia rzetelnego odbioru aplikacji wytworzonej przez firm Netline. Zastpca Dyrektora BiI, odpowiadajca zakoordynacj wsppracy zCPI, zaakceptowaa dokument pt. Plan testw akceptacyjnych opracowany napotrzeb odbioru pierwszej wersji aplikacji e-posterunek, pomimo niezagwarantowania wtym dokumencie przeprowadzenia tzw. testw swobodnych, umoliwiajcych kompleksowe sprawdzenie dziaania aplikacji. Konieczno przeprowadzenia testw swobodnych zostaa zgoszona naetapie opiniowania ww.dokumentu przez uytkownika kocowego BK KGP. Brak formalnego zagwarantowania Policji ww. moliwoci by podnoszony przez policjantw uczestniczcych wtestach odbiorczych, jako jedna zprzesanek uniemoliwiajcych rzeteln ocen produktu firmy Netline. Ponadto BiI KGP nie monitorowao przebiegu testw odbiorczych pierwszej wersji e-posterunku inie dysponowao kompleksow wiedz, ani dokumentacj dotyczc iloci irodzaju bdw zgaszanych przez przedstawicieli Policji uczestniczcych wkolejnych iteracjach testw odbiorczych ww. aplikacji. Wrezultacie, Kierownictwo BiI KGP nie podjo dziaa wcelu spowodowania odstpienia przez CPI odumowy zfirm Netline, pomimo e zgodnie 3 pkt3 i4 umowy liczba bdw ujawnionych wtrakcie dwch pierwszych iteracji testw odbiorczych wsposb jednoznaczny upowaniaa Zamawiajcego dopodjcia takich dziaa ido naliczenia kary umownej50. Nie skorzystano ztego uprawnienia iprodukt zosta odebrany przez CPI, wdniu 30marca 2010 r., poszeciu iteracjach testw51 trwajcych przez pi miesicy. Naley zaznaczy, e wopinii wikszoci funkcjonariuszy uczestniczcych wtestach odbiorczych, wytworzony przez firm Netline produkt zdecydowanie nie spenia oczekiwa Policji.
49 Akt oskarenia wprzedmiotowej sprawie zosta skierowany przez Prokuratur Okrgow wWarszawie doSdu Okrgowego
wWarszawie wdniu 25stycznia 2013 r. Zob.: http://www.warszawa.po.gov.pl/pl/main/komunikat/id/224/alias/Informacja +o+zako%C5%84czeniu+%C5%9Bledztwa+w+sprawie+programu+e-Posterunek.html 50 Zgodnie zdokumentem Plan testw akceptacyjnych warunkowa akceptacja produktu moga nastpi przy nastpujcej liczbie stwierdzonych bdw: bdy krytyczne 0, bdy powane 10, bdy wane 13, usterki 15. Wyniki kontroli wykazay, e wtrakcie pierwszej iteracji testw odbiorczych wdniach 2-6listopada 2009 r. stwierdzono 40bdw krytycznych przy cznej liczbie bdw iusterek przekraczajcej 500, aw trakcie drugiej iteracji wdniach 23-27listopada 2009 r., testujcy produkt policjanci wykazali 11 bdw krytycznych, 121 bdw powanych, 130 bdw wanych i93usterki. Jedna iteracja nie odbya si zpowodu nieprzygotowania Wykonawcy. 51

28

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

Przedstawiciele BK KGP oraz dwch zpiciu garnizonw Policji uczestniczcych wtestach odmwili akceptacji tego produktu, afunkcjonariusze zdwch garnizonw wskazywali namoliwo warunkowego odbioru ipotrzeb dalszego testowania aplikacji (wykluczajc moliwo przekazania tego narzdzia doprodukcyjnego wykorzystania jednostkom organizacyjnym Policji). Kierownictwo BiI KGP przesao opinie zespow testujcych doCPI, natomiast nie zajo stanowiska odnonie zasadnoci finalnego odbioru aplikacji e-posterunek. Nie podjto rwnie dziaa wcelu wykorzystania wpraktyce policyjnej wytworzonej wBiI KGP aplikacji EMP (e-posterunek), ktra zostaa ukoczona wmomencie wystpienia okolicznoci uzasadniajcych odstpienie odumowy zfirm Netline. Wocenie NIK, brak rzetelnego przygotowania iprzeprowadzenia odbioru pierwszej wersji aplikacji e-posterunek skutkowa przekazaniem Policji wadliwego produktu, nie zapewniajcego skutecznej obsugi zada subowych funkcjonariuszy. Bdy iusterki wystpujce wodebranym systemie informatycznym nie zostay usunite dokoca kontroli, oczym wiadczy zarwno dua wersja kolejnych, zmodyfikowanych przez Wykonawcw wersji e-posterunku52, jak iplanowany przez KGP przetarg nadostosowanie tego narzdzia dopotrzeb uytkownikw kocowych. NIK ocenia jako dziaanie niecelowe inierzetelne, wystpienie wdniu 27kwietnia 2010 r. przez wczesnego Zastpc Komendanta Gwnego Policji, doMinistra SWiA osfinansowanie irealizacj przez CPI rozbudowy e-posterunku ofunkcjonalnoci przeznaczone dla suby ruchu drogowego oraz dotyczce poczenia zsystemami centralnymi Policji. Zdaniem NIK, decyzja orozbudowie aplikacji nie zostaa poprzedzona rzeteln analiz wzakresie faktycznych moliwoci wdroenia ww. funkcjonalnoci wpraktyce policyjnej. wiadczy otym fakt, edecyzja orozbudowie zostaa podjta bezporednio pozakoczeniu kwestionowanych przez uytkownikw testw odbiorczych pierwszej wersji tego systemu, bez wiedzy natemat funkcjonowania tego narzdzia wjednostkach Policji, wsytuacji niedysponowania przez Policj prawami autorskimi isprztem doobsugi e-posterunku oraz wobec sprzeciwu BK KGP, codo zasadnoci dalszego rozwijania e-posterunku izgaszanych wtym zakresie wtpliwoci prawnych. Spowodowao torwnie komplikacje wpostaci naoenia si wstosunku dojednego produktu wiadcze gwarancyjnych dwch podmiotw, zktrych jeden wytworzy aplikacj (firma Netline), adrugi wykona jej rozbudow (firma Enigma). Stwierdzono rwnie, e KGP oraz CPI nie prowadziy rzetelnych dziaa wcelu przejcia przez Policj praw autorskich doaplikacji e-posterunek. Dziaania KGP, www. zakresie zostay podjte zdwuletnim opnieniem, aCPI, pomimo licznych monitw Policji, przez okres p roku nie podjo adnych dziaa wprzedmiotowej sprawie. NIK ustalia, e wgstanu nadzie 11kwietnia 2013 r., Policja nie uzyskaa praw autorskich douytkowanego systemu, couniemoliwia pene uruchomienie wszystkich nowych funkcjonalnoci wytworzonych przez firm Enigma imodyfikacj aplikacji zgodnie zpotrzebami uytkownikw kocowych. Komrki organizacyjne KGP odpowiedzialne zawdroenie e-posterunku nie prowadziy rzetelnych isystematycznych dziaa wzakresie monitorowania stanu wykorzystania aplikacji przez terenowe jednostki organizacyjne Policji. Wprzypadku czci dochodzeniowo-ledczej e-posterunku ostatnia prba przeprowadzenia kompleksowej ewaluacji wdroenia tego narzdzia wterenie, zostaa przeprowadzona wokresie luty-marzec 2011 r. izakoczya si sporzdzeniem przez BiI oraz

52 W okresie objtym kontrol funkcjonowao dziewi kolejnych wersji aplikacji e-posterunek przeznaczonej dla sub

dochodzeniowo-ledczych oraz osiem kolejnych wersji rozbudowanej aplikacji, uzupenionej ofunkcjonalnoci ruchu drogowego.

29

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

BK KGP odrbnych sprawozda przedstawiajcych odmienne oceny uytecznoci tego narzdzia iproblemw zjego wdroeniem. Kolejna prba uzyskania statystycznych informacji wtym zakresie nastpia dopiero wgrudniu 2012 r. podczas kontroli NIK. Wefekcie, Kierownictwo KGP oraz Kierownictwo waciwych Biur nie miao wiedzy ilu jest uytkownikw tego narzdzia, ani jaka jest liczba prowadzonych zwykorzystaniem e-posterunku postepowa przygotowawczych. Decyzje dotyczce rozbudowy aplikacji ijej dalszych wizji rozwojowych byy podejmowane bez gruntownej wiedzy natemat uytecznoci tego narzdzia iproblemw zjego wdroeniem wterenowych jednostkach Policji. Wykorzystanie sprztu informatycznego zakupionego doobsugi aplikacji e-posterunek W ramach doposaenia jednostek organizacyjnych Policji wsprzt informatyczny doobsugi e-posterunku, zerodkw KGP zakupiono 1001 dostpowych urzdze mobilnych opodwyszonej wytrzymaoci wraz zusug transmisji danych na12miesicy53, 10 zestaww stacjonarnych PC, 1029 drukarek mobilnych oraz wynajto naokres 46 miesicy 6000 komputerw przenonych. Ponadto w2011 r. KGP przekazaa Komendantom Wojewdzkim (Stoecznemu) Policji rodki wwysokoci 3000,0tys.z nasamodzielne zakupy sprztu doobsugi e-posterunku. Wgstanu nadzie 14stycznia 2013 r., wzwizku zrealizacj projektu e-posterunek, jednostki organizacyjne Policji wydatkoway kwot 17268,0tys.z, ztego KGP 14311,0tys.z (na zakup inajem sprztu) oraz KWP/KSP 2957,0tys.z (nazakup imodernizacj sprztu informatycznego). Kontrola prowadzona wterenowych jednostkach organizacyjnych Policji wykazaa, e wzwizku zniewielkim stopniem wykorzystania aplikacji e-posterunek (szczegowo opisano wpkt3.2.3.1. niniejszej informacji) wwikszoci badanych podmiotw zakupiony sprzt informatyczny nie by wykorzystywany doobsugi tego systemu. Wprzewaajcej liczbie przypadkw otrzymane urzdzenia byy wykorzystywane przez policjantw suby dochodzeniowo-ledczej doprowadzania postepowa przygotowawczych zzastosowaniem wasnych szablonw istandardowych edytorw tekstu, tradycyjnych prac biurowych oraz doprzeprowadzania sprawdze wsystemach centralnych Policji. Ponadto liczba zakupionych komputerw przenonych nie zostaa skorelowana zzakupem odpowiedniej iloci drukarek przenonych, com.in. uniemoliwio korzystanie ze-posterunku namiejscu zdarze (tj.poza terenem jednostki Policji), cobyo jednym zgwnych celw wdroenia tej aplikacji. Wocenie NIK, przekazanie przez KGP tak duej liczby urzdze doobsugi niewykorzystywanej aplikacji byo niecelowe iniegospodarne. Naley podkreli, e parametry techniczne zakupionych iwynajtych komputerw zostay okrelone pod ktem speniania wysokich wymaga aplikacji e-posterunek, wsytuacji gdy wpraktyce sprzt ten wykorzystywany by dotradycyjnych prac biurowych. Przedstawiona ocena odnosi si wszczeglnoci dowzmocnionych urzdze mobilnych Twinhead Durabook, naktrych zakup wydatkowano czn kwot 7781,0tys.z, ktre (w konfiguracji zakupionej przez KGP) nie mog by wykorzystywane wtemperaturze poniej 0C irwnoczenie (ze wzgldu nawysok cen ikonstrukcj techniczn) nie sprzeznaczone doprac biurowych. Wocenie NIK, wydatki nazakup sprztu informatycznego doobsugi e-posterunku nie zostay dostosowane dofaktycznych potrzeb Policji, com.in. wpyno nastwierdzone wterenowych jednostkach Policji przypadki niegospodarnego zarzdzania otrzymanym sprztem dotyczce wszczeglnoci: niewykorzystywania 10 ze131 poddanych ogldzinom komputerw przenonych otrzymanych doobsugi e-posterunku (w Komendach Miejskich Policji wSuwakach dziewi komputerw

30

53 W cenie jednostkowej 7,8tys.z.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

oraz wKoszalinie jeden komputer), cowynikao m.in. zfaktu posiadania przez funkcjonariuszy, ktrym przydzielono ten sprzt komputerw stacjonarnych; niewykorzystywania 37 cyfrowych aparatw fotograficznych wKRP I; przekazania dziewiciu ze131 poddanych ogldzinom komputerw przenonych osobom, ktre nie realizoway adnych zada subowych zwizanych zobsug e-posterunku iprowadzeniem postepowa przygotowawczych (w tym pracownikom cywilnym iw jednym przypadku Sekretarzowi Komendanta) wKomendach Miejskich Policji wSuwakach (dwa komputery), weWocawku (sze komputerw) oraz wKRP I(jeden komputer); nieuzasadnionej zwoki wprzekazaniu otrzymanego sprztu komputerowego uytkownikom. W KMP wKoszalinie, sze mobilnych urzdze dostpowych Twinhead Durabook oraz jedna drukarka zostay przekazane funkcjonariuszom odpowiednio 243 i170 dni oddaty otrzymania tego sprztu zKWP; zatrzymania wKWP wSzczecinie dowasnego uytku czterech komputerw przenonych, ktre byy przeznaczone dlaKMP/KPP Policji. Szkolenia uytkownikw aplikacji e-posterunek NIK ustalia, e dokoca okresu objtego kontrol nie zostaa opracowany formalny system szkole uytkownikw aplikacji e-posterunek. Wprzypadku pierwszej wersji e-posterunku przeznaczonej dla sub dochodzeniowo-ledczych, wKGP, zaplanowano przeprowadzenie szkole uytkownikw wtzw.systemie kaskadowym, tj.przeszkolenie przez Wykonawc ifunkcjonariuszy KGP grupy osb, ktra nastpnie przeszkoli kolejne osoby wswoich jednostkach organizacyjnych, ktre bd przekazywa wiedz kolejnym funkcjonariuszom. Szkolenia wsystemie kaskadowym byy prowadzone odkwietnia 2010 r. Wyniki kontroli prowadzone wterenowych jednostkach organizacyjnych Policji wykazay, e przyjty system szkole by nieefektywny, poniewa wwikszoci badanych podmiotw szkolenia przeprowadzono okoo p roku przed otrzymaniem sprztu komputerowego speniajcego wymagania aplikacji e-posterunek. Powysze spowodowao, e szkolenia miay wznacznym stopniu charakter teoretyczny inie zapewniay kompleksowej wiedzy natemat nowego narzdzia teleinformatycznego. Wwikszoci jednostek nie prowadzono odrbnych szkole zrozbudowanej wersji e-posterunku, uzupenionej m.in. ofunkcjonalnoci ruchu drogowego. NIK zwrcia rwnie uwag, e Komendanci dwch jednostek Policji nie wywizali si zobowizku zapewnienia szkole podlegych funkcjonariuszy. WKMP wKoszalinie wogle zrezygnowano zprzeprowadzenia szkole wsystemie kaskadowym (przeszkoleni zostali tylko czterejadministratorzy merytoryczni zcznej liczby 53uytkownikw), aw KMP weWocawku nie przeszkolono 64 ze112 uytkownikw e-posterunku. Wyniki anonimowych ankiet uytkownikw kocowych e-posterunku przeprowadzonych wskontrolowanych jednostkach Policji wykazay, e wopinii 71% funkcjonariuszy (tj.181 z254 objtych badaniem) poziom szkole oraz ich liczba nie byy wystarczajce doobsugi tego systemu. Ponadto, 38% ankietowanych policjantw wskazao, e nigdy nie uczestniczyli wszkoleniu zobsugi e-posterunku, a44% podao, e szkolenia nie zostay przeprowadzone przed rozpoczciem pracy zwykorzystaniem tego narzdzia teleinformatycznego. KGP nie sprawowaa nadzoru nad szkoleniami uytkownikw nowo budowanego systemu teleinformatycznego. Ustalono, e BK KGP, reprezentujce gwnych uytkownikw e-posterunku, nie dysponowao precyzyjnymi danymi wzakresie liczby policjantw przeszkolonych zobsugi tej aplikacji, ani informacjami omaej efektywnoci szkole prowadzonych wsystemie kaskadowym.

31

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

Formalne dziaania wcelu wypracowania systemu szkole uytkownikw e-posterunku zostay podjte dopiero ptora roku porozpoczciu wdraania tej aplikacji zinicjatywy BiI KGP inie zostay zakoczone dokoca okresu objtego kontrol. Wocenie NIK, brak systemu szkole skutkowa nieprzygotowaniem wikszoci uytkownikw dowykorzystania nowego narzdzia teleinformatycznego, couniemoliwio wdroenie e-posterunku wPolicji. 3.2.2.2 System Wspomagania Dowodzenia Budowa iutrzymanie systemu SWD W latach 20082012, wzwizku zbudow iutrzymaniem systemu SWD, Policja zawara dziewi kolejnych umw naczn kwot 71197,5tys.z, wramach ktrych wydatkowano rodki wwysokoci 67979,0tys.z54. Wgstanu nakoniec kontroli siedem umw zostao zakoczone, adwie byy wtrakcie realizacji. Przedmiotem poszczeglnych umw byo wszczeglnoci wytworzenie moduu SWD wramach KSIP, wyodrbnienie SWD jako niezalenego systemu, utrzymanie systemu, budowa infrastruktury serwerowej, migracja naplatform Linux oraz rozbudowa systemu wzakresie umoliwiajcym jego wspprac ze-posterunkiem, terminalami mobilnymi, systemem mapowym iWCPR. Ponadto, nawniosek KGP, CPI zrealizowao umow, wramach ktrej zakupiono sprzt informatyczny przeznaczony doobsugi SWD (na stanowiskach dyurnych), tj. 401 stanowisk dostpowych (wraz zestandardowym oprogramowaniem) iczytnikw kart mikroprocesorowych, 1024 monitorw LCD oraz 41 monitorw wielkoformatowych. Zazrealizowan dostaw CPI zapacio cznie 2 135,1tys.z, cosfinansowano zPO IG (1 685,6tys.z55) iPO I (449,5tys.z56). W wyniku ogldzin wytworzonego napodstawie ww. umw SWD, przeprowadzonych wKGP oraz w12 skontrolowanych jednostkach organizacyjnych Policji, potwierdzono moliwo wykorzystywania przez funkcjonariuszy funkcjonalnoci tego systemu dotyczcych wszczeglnoci: obsugi zgosze izdarze, zarzdzania patrolami oraz siami irodkami, zarzdzania akcjami, operacjami iblokadami, przekazywania zdarze doKSIP, przeprowadzania sprawdze wSystemie Poszukiwawczym Policji, przekazywania komunikatw, sporzdzania raportw. Ustalono rwnie, e: funkcjonalnoci dotyczce komunikacji SWD zmoduem mapowym, terminalami mobilnymi oraz WCPR nie zostay jeszcze udostpnione uytkownikom, poniewa znajdoway si naetapie testw. (Zagadnienie dotyczce nieuruchomienia poczenia SWD ze-posterunkiem opisano szczegowo wpkt3.2.3.1. niniejszej informacji.) Wyniki kontroli wykazay, e KGP nie posiada praw autorskich dokodu rdowego SWD inie podejmowaa rzetelnych isystematycznych dziaa wcelu jego pozyskania. Pomimo, e jednym zcelw umowy zawartej wkwietniu 2010 r., dotyczcej wyodrbnienia SWD zKSIP, byo uzyskanie oszczdnoci wzwizku zmoliwoci utrzymywania irozbudowy SWD siami wasnymi lub wtrybie przetargw konkurencyjnych, KGP przez okres ponad 1,5 roku nie podja adnych dziaa majcych nacelu pozyskanie praw autorskich doSWD. Wtym czasie, kolejne umowy dotyczce rozbudowy iutrzymania SWD byy zawierane wwyniku postepowa oudzielnie zamwienia prowadzonych wtrybie zwolnej rki, cowykluczao moliwo obnienia kosztw budowy systemu
54 Wg stanu nadzie 14stycznia 2013 r. Przedstawiona kwota jest wartoci szacunkow, cowynika zfaktu, i dwie umowy

32

55 56

dotyczce budowy zapasowego centrum danych dotyczyy nie tylko SWD, ale rwnie innych systemw Policji. Wramach wydatkowanych rodkw 52388,2tys.z pochodzio zProgramu Modernizacji Policji, 15135,2tys.z zerodkw wasnych oraz 455,6tys.z zrezerwy celowej przyznanej wramach Funduszu Granic Zewntrznych. W tym zerodkw: EFRR 1 432,8tys.z iwspfinansowania krajowego 252,8tys.z. W tym zerodkw: EFRR 382,1tys.z iwspfinansowania krajowego 67,4tys.z.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

poprzez wybr konkurencyjnych ofert. Negocjacje, majce nacelu przekazanie Policji przez firm Oracle Polska sp. zo.o. praw autorskich doSWD, zostay rozpoczte dopiero wmaju 2012 r. inie zostay zakoczone dokoca kontroli. Wocenie NIK, strategiczny charakter SWD iplanowany jego dalszy rozwj, determinuj potrzeb zakoczenia uzalenienia odjednego podmiotu gospodarczego izintensyfikowania dziaa wcelu pozyskania praw autorskich dotego systemu. NIK pozytywnie ocenia dziaania 12 objtych kontrol Komendantw jednostek organizacyjnych Policji wzakresie zarzdzania sprztem informatycznym otrzymanym odobsugi SWD. Stwierdzono, e otrzymane zCPI urzdzenia byy wykorzystywane zgodnie zprzeznaczeniem, wszczeglnoci nastanowiskach dyurnych Policji. Nieprawidowoci dotyczce niegospodarnego zarzdzania sprztem, ustalono natomiast wKGP, gdzie stwierdzono brak wykorzystania zgodnie zprzeznaczeniem piciu monitorw wielkoformatowych (o cznej wartoci 65,4tys.z) przekazanych KGP przez CPI doobsugi SWD. Przedmiotowe urzdzenia nie byy wogle wykorzystywane (trzy monitory) albo nie byy stosowane zgodnie zprzeznaczeniem, tj.do obsugi SWD. Dziaania KGP iKomendantw terenowych jednostek Policji wramach przygotowania wdroenia SWD W KGP zostay wyodrbnione specjalne struktury organizacyjne wcelu koordynowania imonitorowania wdraania SWD wjednostkach organizacyjnych Policji. Decyzj Komendanta Gwnego Policji nr213 zdnia 12sierpnia 2010r. powoano zesp ds. wdroenia SWD wPolicji57, odpowiadajcy za przygotowanie planu pracy, sporzdzenie dokumentacji niezbdnej dowdroenia iuruchomienia SWD oraz przedstawianie okresowych sprawozda zrealizowanych zada. Ponadto, wramach GSP KGP, powoana zostaa Sekcja Monitorowania iNadzorowania Systemu Wspomagania Dowodzenia, ktrej zadaniem byo biece monitorowanie iwparcie procesu wdraania SWD wjednostkach organizacyjnych Policji. Wydany zosta rwnie akt prawny regulujcy funkcjonowanie SWD, tj.zarzdzenie nr453 Komendanta Gwnego Policji zdnia 27kwietnia 2011r. wsprawie form imetod przetwarzania informacji wspomagajcych kierowanie niektrymi dziaaniami Policji podejmowanymi wcelu wykonania zada ustawowych58, wktrym okrelono wszczeglnoci cele funkcjonowania SWD oraz harmonogram wdroenia systemu wjednostkach organizacyjnych Policji (podzielony natrzy etapy). Planowany termin wdroenia SWD wcaym kraju zosta okrelony nadzie 31grudnia 2012 r. NIK pozytywnie ocenia funkcjonowanie struktur organizacyjnych KGP powoanych wcelu uruchomienia SWD wPolicji. Ustalono wszczeglnoci, e prowadzony by biecy monitoring wdraania tego systemu wposzczeglnych jednostkach Policji. Wprzypadku stwierdzenia opnie itrudnoci wrealizacji przedsiwzicia, podokonaniu analizy problemu, poszczeglne zagadnienia przedstawiane byy Kierownictwu KGP ipodejmowane byy czynnoci zaradcze (np.czasowe wstrzymanie trzeciego etapu wdroe SWD wzwizku zespowolnieniem pracy aplikacji iwynajcie dodatkowej mocy obliczeniowej serwerw). Czonkowie powoanych wKGP zespow uczestniczyli m.in. wsesjach wyjazdowych wwybranych jednostkach Policji, wtrakcie ktrych weryfikowano ustawienia sieci ioprogramowania, instalowano nastacjach roboczych SWD, definiowano systemy dowodzenia oraz prowadzono warsztaty zobsugi systemu.

57 Kolejny zesp ds. wdroenia iuruchomienia SWD zosta powoany napodstawie decyzji Komendanta Gwnego Policji
nr299 zdnia 28wrzenia 2012r. Dz. Urz. KGP Nr4, poz.27 zezm. 58

33

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

NIK pozytywnie ocenia rwnie dziaania wszystkich 12 objtych kontrol Komendantw lokalnych wramach przygotowania douruchomienia iwdroenia SWD wpodlegych im jednostkach organizacyjnych Policji. Ustalono, eKomendanci terminowo irzetelnie realizowali polecenia KGP/KWP dotyczce przygotowania organizacyjnego dowdroenia SWD, wszczeglnoci wzakresie instalowania oprogramowania systemu, szacowania potrzeb sprztowych, prowadzenia szkole iwyznaczania administratorw systemu. Prowadzony by rwnie biecy monitoring stanu wdroenia SWD wpodlegych jednostkach ikomrkach organizacyjnych. Szkolenia uytkownikw SWD NIK ustalia, e pomimo wdroenia SWD jako podstawowego narzdzia pracy jednostek organizacyjnych Policji, nie zosta dotychczas opracowany formalny system szkole uytkownikw tej aplikacji. Zgodnie zzaoeniem przyjtym napocztku realizacji projektu, uytkownicy SWD byli szkoleni wtzw. systemie kaskadowym oraz zostao utworzone rodowisko szkolne SWD, ktre jest wykorzystywane wcelu doskonalenia umiejtnoci funkcjonariuszy ipracownikw korzystajcych ztego systemu. Zudzielonych wyjanie wynika, e waciwe komrki merytoryczne KGP (BiI oraz GSP KGP) prowadziy dla terenowych jednostek Policji dorane, uzupeniajce szkolenia np.zwykorzystaniem wideokonferencji, aopracowanie formalnego systemu szkole planowane jest pouruchomieniu wszystkich funkcjonalnoci SWD iokreleniu zasad wsppracy zSIWCPR. NIK nie neguje zasadnoci stosowania uzupeniajcych form szkole zobsugi SWD, natomiast zwraca uwag, e wcelu zapewnienia uytkownikom realnej wiedzy natemat obsugi nowego systemu wymagane sformalnie zaplanowane ikompleksowe dziaania wzakresie szkole. Powysze potwierdzaj rwnie opinie uytkownikw SWD wyraane wanonimowych ankietach przeprowadzonych wjednostkach objtych kontrol, w ktrych 46% (210 z461 ankietowanych) wskazao, e poziom iliczba szkole nie bya wystarczajca doobsugi tego systemu. Wsppraca KGP zCPI wramach finansowania budowy SWD zerodkw UE W pocztkowym okresie, budowa SWD Policji miaa by prowadzona samodzielnie przez KGP wramach projektu System Wspomagania Dowodzenia rozbudowa Krajowego Systemu Informacyjnego Policji, wspfinansowanego zerodkw POIG, ocznej wartoci 150mlnz. Wcelu zminimalizowania ryzyka podwjnego finansowania wydatkw opodobnym charakterze, napodstawie decyzji Ministra SWiA iza zgod Komendanta Gwnego Policji, SWD Policji zostao wczone doprojektu prowadzonego wCPI pt. Budowa iwyposaenie centrw powiadamiania ratunkowego, dotyczcego budowy Systemu Informatycznego Powiadamiania Ratunkowego59. Zasady wsppracy CPI iPolicji wramach realizacji ww. projektu orazbudowy SWD zostay okrelone wPorozumieniach z30wrzenia 2009 r. oraz 27wrzenia 2010 r.60. Zgodnie zprzyjtym modelem wsppracy, Policja prowadzia rozbudow SWD (po uzgodnieniu jej zakresu zCPI), aCPI odpowiadao zazapewnienie finansowania realizowanych przez KGP zada. W ocenie NIK, wcaym okresie objtym kontrol, Policja nie bya przygotowana dowykorzystania dofinansowania ze rodkw UE przyznanego na rozbudow SWD. W szczeglnoci, nie opracowano rzetelnej ikompleksowej koncepcji budowy tego systemu (szczegowo opisano
59 W zwizku zezmian koncepcji budowy SIPR, odkwietnia 2012 r., wydatki narozbudow SWD Policji zostay rwnie
uwzgldnione wramach drugiego projektu dotyczcego Budowy iwyposaenia Wojewdzkich Centrw Powiadamiania Ratunkowego wramach POI. Wramach obu projektw narealizacj zada Policji zwizanych zSWD przeznaczono kwot 108001,0tys.z. 60 Porozumienie wsprawie wsppracy przy budowie Systemu Informatycznego Powiadamiania Ratunkowego oraz uruchomienia penej funkcjonalnoci Systemu Wspomagania Dowodzenia.

34

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

wpkt3.2.1.2. niniejszej informacji) oraz nie przygotowano rzetelnie poszczeglnych zada inwestycyjnych (np.wprzypadku centrum serwerowego wKatowicach, Policja planowaa inwestycj iprzygotowywaa dokumenty zwizane zpozyskiwaniem rodkw zUE, pomimo enie posiadaa uregulowanych praw dogruntu, naktrym miaa by prowadzona inwestycja.) Powysze skutkowao czstymi zmianami zada, przedstawianych dodofinansowania przez KGP, com.in. powodowao konieczno inicjowania przez CPI dugotrwaej procedury zmiany harmonogramw rzeczowo-finansowych projektw, wramach ktrych miaa by finansowana rozbudowa SWD. Ustalenia kontroli wykazay rwnie, e przedstawiciele KGP odpowiadajcy zawspprac zCPI nie dysponowali fundamentalnymi informacjami natemat zasad kwalifikowalnoci wydatkw zerodkw UE. Zudzielonych przez Komendanta Gwnego Policji wyjanie wynika wszczeglnoci, e KGP nie bya wposiadaniu kopii porozumie/umw odofinansowanie projektw, wramach ktrych przyznano dofinansowanie SWD. Wefekcie, przedstawiano dodofinansowania wydatki niekwalifikowalne (np.zamwienie narozbudow systemw SWD iKSIP napotrzeby wsppracy zterminalami mobilnymi, aplikacj e-posterunek isystemem mapowym, ktre zostao zrealizowane wtrybie niekonkurencyjnym) oraz zadania wykraczajce poza zakres prac przewidzianych dowykonania wprojekcie. Przyczyn opisanych powyej nieprawidowoci by m.in. brak koordynacji dziaa majcych nacelu pozyskanie rodkw zUE midzy komrkami organizacyjnymi KGP. Stwierdzono bowiem, e wszystkie informacje dotyczce kwalifikowalnoci wydatkw byy przekazywane doKGP przez CPI, podczas gdy wstrukturze Komendy wyodrbniono wyspecjalizowan komrk organizacyjn (Wydzia Funduszy Pomocowych Biura Finansw), doktrej zada naley upowszechnianie wkomrkach organizacyjnych KGP wiedzy oprogramach pomocowych oraz planowanie finansowania zada Policji zww. rodkw. NIK ocenia jako nierzeteln inieefektywn, prowadzon przez KGP iCPI wlatach 20092012 wspprac w ramach finansowania rozbudowy SWD Policji. Ustalono, e Kierownicy ww.podmiotw odstpili odrealizacji zapisw Porozumie z30wrzenia 2009 r. oraz 27wrzenia 2010 r. okrelajcych formalny mechanizm koordynacji prac, polegajcy napodejmowaniu wszystkich kluczowych decyzji przez Rad Programowzoon zprzedstawicieli Policji iCPI. Formalna wsppraca midzy ww. podmiotami zostaa zastpiona robocz wymian korespondencji, dotyczcej opiniowania przez CPI kolejnych propozycji zada zgaszanych przez Policj dodofinansowania, conie zapewniao skutecznej komunikacji wramach realizowanego przedsiwzicia. Wefekcie, przez ponad trzy letni okres realizacji Porozumie zawartych midzy KGP iCPI, nie okrelono podstawowych zagadnie warunkujcych moliwo wykorzystania dofinansowania zUE, tj.katalogu szczegowych zada realizowanych ifinansowanych naich podstawie oraz harmonogramu realizacji zada, doczego zobowizywa 3 ust.3 Porozumie. Konkretne uzgodnienia, majce nacelu weryfikacj zgoszonych przez KGP zada pod ktem moliwoci ich dofinansowania zerodkw UE zostay rozpoczte przez KGP iCPI dopiero ponad 2,5roku popodpisaniu pierwszego Porozumienia midzy tymi podmiotami (w okresie maj wrzesie 2012 r.) iskutkoway opracowaniem nowego wniosku odofinansowanie projektu wramach POIG, wktrym kwota przewidziana nazadania zwizane zSWD zostaa zmniejszona do58018,2tys.z. Wocenie NIK, podjte przez KGP iCPI dziaania naprawcze, zostay rozpoczte zopnieniem inie byy konsekwentnie realizowane. Harmonogram zawierajcy priorytetowe zadania dodofinansowania oraz terminy opracowania dokumentacji przetargowej zosta przyjty przez Strony dopiero

35

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

8stycznia 2013 r.61, wtrakcie kontroli NIK, natomiast wgstanu nadzie 11kwietnia 2013 r. nie zakoczono adnego zzada przewidzianych wtym dokumencie. Uruchomione zostao tylko jedno postpowanie przetargowe dotyczce zakupu kolejnej transzy sprztu doobsugi SWD, naktrego realizacj zaplanowano wydatkowanie 8,0mlnz zerodkw UE, aodnonie trzech zada (o cznej wartoci 37,9mlnz) wdalszym cigu prowadzone byy uzgodnienia dotyczce treci dokumentacji przetargowej. Wprzypadku jednego zadania owartoci 10,0mlnz62, KGP zgosia brak moliwoci jego zakoczenia wterminie kwalifikowalnoci wydatkw (tj.do koca 2013 r.), wzwizku zczym wdniu 3kwietnia 2013 r. wystpiono doWadzy Wdraajcej Programy Europejskie63 owyraanie zgody nawyduenie okresu wydatkowania tych rodkw dokoca 2014 r. W konsekwencji opisanych powyej nieprawidowoci, wszystkie dotychczasowe wydatki poniesione nabudow SWD wkwocie 67979,0tys.z (poza jedn umow zawart przez CPI nadoposaenie wsprzt dostpowy) zostay sfinansowane zerodkw krajowych. Warto planowanego pierwotnie dofinasowania zerodkw UEprzeznaczonego narozbudow SWD (wkwocie 150mlnz) ulega zmniejszeniu o61,3% (do 58mlnz), apoziom ich wykorzystania, wgstanu nadzie 11kwietnia 2013 r., wynosi tylko 3,1% obecnego planu (1,8mlnz). Moliwo wykorzystania pozostaych rodkw zfunduszy strukturalnych UE, zgodnie zpostanowieniami porozumienia odofinansowanie, upywa wdniu 31grudnia 2013r. Wzwizku zpowyszym, zuwagi nakrtki okres czasu jaki pozosta dowykorzystania przyznanego dofinasowania, wocenie NIK, istnieje wysokie ryzyko niewykorzystania znacznej czci przyznanego dofinansowania. 3.2.3. Wdroenie projektw teleinformatycznych wjednostkach organizacyjnych Policji 3.2.3.1. System e-posterunek Aplikacja e-posterunek wytworzona przez firm Netline (w wersji jednostanowiskowej, przeznaczonej dla suby dochodzeniowo ledczej) zostaa przekazana doPolicji wmaju 2010 r. Ww.system zosta wprowadzony dowykorzystania wpraktyce policyjnej napodstawie pisma byego Zastpcy Komendanta Gwnego Policji z8czerwca 2010r., ktry zobowiza Komendantw Wojewdzkich (Stoecznego) Policji dopodjcia dziaa majcych nacelu uruchomienie aplikacji e-posterunek wterminie dokocapadziernika 2010 r. (wpiciu garnizonach Policji, ktre wczeniej uczestniczyy wtestowaniu tego produktu) oraz wewszystkich pozostaych wojewdztwach dokocaczerwca 2011 r. Przedmiotowe polecenie zostao udzielone, pomimo e wgstanu nadzie 11kwietnia 2013 r. nie zostaa wydana formalna decyzja Dyrektora BiI wsprawie przekazania produktu doeksploatacji, wymagana napodstawie 10 ust.6 zarzdzenia Nr441 Komendanta Gwnego Policji zdnia 25kwietnia 2008r. Ustalono, e objci kontrol trzej Komendanci Wojewdzcy podjli dziaania organizacyjne, wszczeglnoci wobszarze szacowania potrzeb sprztowych iplanowania szkole, wcelu zapewnienia wdroenia e-posterunku wpodlegych im garnizonach Policji. Stwierdzono, e funkcjonalnoci e-posterunku przeznaczone dla sub dochodzeniowo-ledczych wogle nie zostay wdroone wczterech z12 objtych badaniem terenowych jednostek Policji, aw pozostaych omiu byy wykorzystywane wograniczonym zakresie. Wskontrolowanych jednostkach,
61 Na pierwszym posiedzeniu Rady Programowej powoanej napodstawie kolejnego Porozumienia wsprawie wsppracy
przy budowie SIPR oraz uruchomienia penej funkcjonalnoci SWD, podpisanego przez KGP iCPI wdniu 6grudnia 2012 r. 62 Dotyczcego udostepnienia powierzchni serwerowej wdwch lokalizacjach napotrzeby SIPR. 63 Penicej funkcj Instytucji Poredniczcej II Stopnia dla POIG.

36

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

zwykorzystaniem aplikacji e-posterunek prowadzono od0,3% (KPP wPolicach) do10% (KWP wSzczecinie) zcznej liczby postpowa przygotowawczych przeprowadzonych wokresie objtym kontrol. Wwikszoci badanych jednostek wskanik postpowa prowadzonych zwykorzystaniem e-posterunku wynosi od3% do4%. Wwyniku ogldzin 131 komputerw otrzymanych przez badane jednostki doobsugi e-posterunku oraz testw umiejtnoci ich uytkownikw ustalono m.in. e: tylko 42 ze131 (tj.32,1%) funkcjonariuszy kiedykolwiek wykorzystywao przekazane im komputery doprowadzenia postpowa zwykorzystaniem e-posterunku; 37 ze131 (28,2%) funkcjonariuszy nie potrafio si wogle zalogowa doaplikacji e-posterunek zainstalowanej naposiadanych komputerach (nie pamitali hase, bd nigdy nie otwierali tej aplikacji); omiu funkcjonariuszy logowao si doe-posterunku hasem testowym (tzn. nigdy nie zostay dla nich zaoone indywidulane konta waplikacji); szeciu funkcjonariuszy nie potrafio wykona podstawowych operacji zwykorzystaniem aplikacji e-posterunek. W wikszoci przypadkw funkcjonariusze prowadzili naotrzymanych komputerach postpowania przygotowawcze korzystajc zwasnych, wypracowanych szablonw itradycyjnych edytorw tekstu. Z udzielonych wyjanie oraz anonimowych ankiet uytkownikw kocowych e-posterunku wynika, e nie uywano tego narzdzia, poniewa praca zjego wykorzystaniem jest bardziej skomplikowana iczasochonna, ni nadotychczas wykorzystywanych szablonach przygotowywanych wtradycyjnych edytorach tekstu. Prowadzenie spraw trwao zbyt dugo, aaplikacja dziaaa mao intuicyjnie. Wikszo funkcjonariuszy pozytywnie ocenia sam pomys budowy e-posterunku, natomiast wskazywali bdy popenione wtrakcie tworzenia tego narzdzia, aw szczeglnoci brak kompleksowych konsultacji zpolicjantami prowadzcymi postepowania przygotowawcze. Wskazywali rwnie na: brak przeszkolenia igruntownej znajomoci funkcjonowania systemu; bdy ibrak aktualnoci wsownikach aplikacji dotyczcych kwalifikacji prawnej czynu istruktury terytorialnej jednostek organizacyjnych Policji oraz miejsca iprzedmiotu przestpstwa; brak dziaania funkcji automatycznego zapisu danych wtrakcie pisania, skutkujcy utrat wpisanego tekstu np.w przypadku zawieszenia systemu; brak przenonych drukarek dokomputerw izbyt due wymagania sprztowe aplikacji; niewystarczajce moliwoci wzakresie edytowania generowanych drukw procesowych iich nieestetyczn form; brak moliwoci biecego podgldu dokumentw wtrakcie ich tworzenia64; brak opcji autokorekty wprowadzanego tekstu; wysoki odsetek dokumentacji zwracanej dopoprawienia iuzupenienia przez Prokuratur wprzypadku drukw generowanych ze-posterunku; niedostosowanie aplikacji doczstych zmian wzorw drukw procesowych; brak moliwoci importowania doaplikacji dokumentw zewntrznych.

64 Proces generowania drukw we-posterunku polega nawpisywaniu danych dokolejnych pojawiajcych si okienek
aplikacji, couniemoliwia biecy podgld tworzonych dokumentw.

37

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

Wyniki kontroli wykazay rwnie, e KGP nie zapewnia warunkw wykorzystania wpraktyce policyjnej produktw drugiej umowy zawartej przez CPI, dotyczcej rozbudowy e-posterunku ofunkcjonalnoci ruchu drogowego ipoczenia zsystemami centralnymi, wramach ktrej wydatkowano rodki wwysokoci 1885,1tys.z 65. Pomimo upywu roku odprzekazania ww. funkcjonalnoci doPolicji oraz upywu gwarancji nate produkty, nie byy one wogle wykorzystywane wpraktyce, coNIK ocenia jako dziaanie niegospodarne inierzetelne. Ustalono, e funkcjonalnoci dotyczce poczenia e-posterunku zKSIP iinnymi systemami centralnymi (w tym SWD)66 nie zostay wogle udostpnione uytkownikom kocowym67 zpowodu nieopracowania dokumentacji bezpieczestwa systemu, wymaganej napodstawie przepisw ustawy oochronie danych osobowych (opisano szczegowo wpkt3.2.4.1. niniejszej informacji). KGP nie dysponuje rwnie prawami autorskimi doe-posterunku, couniemoliwia dostosowanie czci dochodzeniowo-ledczej aplikacji dointerfejsu czcego ten system zKSIP. Ponadto (jakopisano nastr. 24-25 niniejszej informacji) wwyniku nierzetelnego planowania zamwienia, KGP nie dysponuje rwnie wiedz natemat kosztw dostosowania formularzy dochodzeniowoledczych, wcelu ich przesyania zapomoc zakupionego interfejsu e-posterunek KSIP. Stwierdzono rwnie brak wykorzystania wpraktyce policyjnej funkcjonalnoci zakupionych dla suby ruchu drogowego (umoliwiajcych generowanie zapomoc e-posterunku dokumentacji zdarze drogowych). Wsiedmiu z12 objtych kontrol terenowych jednostek organizacyjnych Policji wogle nie zainstalowano wkomrkach organizacyjnych ruchu drogowego oprogramowania e-posterunku. Wczterech jednostkach wgrano aplikacj naterminalach mobilnych wradiowozach lub nakomputerach przenonych, ale nigdy nie bya ona wykorzystywana. Tylko wjednej zbadanej komrce ruchu drogowego generowano zapomoc aplikacji zainstalowanej nakomputerze przenonym pojedyncze dokumenty dotyczce zdarze. Przeprowadzone ogldziny dziewiciu terminali mobilnych wradiowozach, naktrych zainstalowano e-posterunek wykazay, e ich uytkownicy wsiedmiu przypadkach nie potrafili si zalogowa doaplikacji, jeden terminal by niesprawny, aw przypadku jednego urzdzenia system wykazywa bd przy prbie logowania. Zudzielonych wyjanie wynika, e terminale mobilne wradiowozach, naktrych zgodnie zestanowiskiem BiI KGP powinien by instalowany e-posterunek, maj niewystarczajce parametry techniczne dosprawnej obsugi tej aplikacji. Funkcjonariusze ruchu drogowego wskazywali rwnie na: nieotrzymanie drukarek przenonych doradiowozw, ktre pozwalayby korzysta ze-posterunku namiejscu zdarze; brak szkole zobsugi tego narzdzia; niecelowo funkcjonalnoci e-posterunku zakupionych dla ruchu drogowego, wynikajc zbraku moliwoci sporzdzania szkicw sytuacyjnych namiejscu zdarzenia, wsytuacji gdy terminal, naktrym ma funkcjonowa e-posterunek jest nastae zamocowany wradiowozie oraz zfaktu wykonywania czynnoci namiejscu wypadku przez policjantw suby dochodzeniowo-ledczej.
65 Wydatki poniesiono wramach projektu e-PUAP, dofinansowanego zerodkw POIG. 66 Przedmiotowa funkcjonalno dotyczya m.in. zasilania KSIP danymi rejestrowanymi w e-posterunku, odbierania

38

izapisywania we-posterunku treci zdarze pochodzcych zSWD, wykonywania zapyta zaporednictwem Systemu Poszukiwawczego Policji dosystemw centralnych takich jak: KSIP, Centralna Ewidencja Ludnoci, Centralna Ewidencja Pojazdw iKierowcw oraz System Informacyjny Schengen iwykorzystywania danych uzyskanych wwyniku zapyta dowypenianych we-posterunku drukw procesowych. 67 Funkcjonalnoci sdostpne tylko natzw. rodowisku preprodukcyjnym, doktrego nie maj dostpu funkcjonariusze wterenowych jednostkach organizacyjnych Policji.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

Przeprowadzone wskontrolowanych jednostkach anonimowe ankiety wrd uytkownikw kocowych aplikacji e-posterunek68 wykazay m.in., e: 87% (220 z254 ankietowanych) ocenio, e wprowadzenie e-posterunku nie przyczynio si dousprawnienia ich pracy ipodniesienia jej wydajnoci; 88% ankietowanych wskazao, e wdroenie e-posterunku nie spowodowao zmniejszenia iloci dokumentacji sporzdzanej wformie papierowej; 63% ankietowanych wskazao, e ilo ijako sprztu informatycznego wich jednostkach organizacyjnych nie jest wystarczajca doobsugi e-posterunku; 43% ankietowanych jednoznacznie ocenio e-posterunek jakozy system, 29% jako system redni, 2% jako dobry, apozostae 26% funkcjonariuszy nie wyrazio opinii wtym zakresie. NIK ustalia, e pomimo niewdroenia dotychczas znacznej czci zakupionych funkcjonalnoci e-posterunku oraz mimo niedysponowania przez KGP rzeteln wiedz natemat stanu wdroenia tego narzdzia wjednostkach organizacyjnych Policji, planowany by dalszy rozwj tej aplikacji poprzez budow centralnej bazy danych owszystkich postpowaniach przygotowawczych i zdarzeniach drogowych gromadzonych w e-posterunku w ramach tzw. SWRD/CSFU, umoliwiajcego przekazywanie wformie elektronicznej informacji ozdarzeniach drogowych firmom ubezpieczeniowym. Wzwizku zpropozycjami firm ubezpieczeniowych dotyczcymi modelu finansowania ww.przedsiwzicia, Policja byaby zobowizana dowydatkowania kwoty okoo 15mlnz, ktra powdroeniu SWRD/CSFU zostaaby zrefundowana przez ubezpieczycieli. Wocenie NIK, opisane powyej plany rozwojowe wstosunku doniefunkcjonujcego systemu teleinformatycznego, stwarzay zagroenie ponoszenia przez Policje kolejnych, niegospodarnych wydatkw narealizacj tego przedsiwzicia. Ponadto, wzwizku zbrakiem uruchomienia moduu drogowego e-posterunku, wystpowaoby ryzyko niewywizania si przez Policj zezobowizania przekazywania ubezpieczycielom wformie elektronicznej informacji ozdarzeniach drogowych, comogoby stanowi podstaw roszcze zwrotu udzielonej dotacji. Wzwizku zpowyszym, NIK zwrcia uwag nakonieczno wstrzymania dalszych wydatkw narozwj e-posterunku domomentu podjcia przez Kierownictwo KGP wicych decyzji odnonie wykorzystania tego narzdzia wPolicji oraz usunicia stwierdzonych wtoku kontroli nieprawidowoci. Zinformacji uzyskanych pozakoczeniu kontroli, wtrybie art.29 ustawy oNIK wynika, e wKGP podjto decyzj orezygnacji zdalszego rozwoju e-posterunku wramach SWRD/CSFU. NIK stwierdzia rwnie, e wzwizku zbrakiem uruchomienia iwykorzystywania wpraktyce wikszoci funkcjonalnoci e-posterunku (wszczeglnoci dotyczcych przekazywania wformie elektronicznej zgosze ozdarzeniach zplatformy ePUAP), zachodzi ryzyko niewywizania si przez beneficjenta projektu ePUAP2, ktrym jest Minister Administracji iCyfryzacji zobowizku utrzymania trwaoci projektu przez okres piciu lat odjego zakoczenia. Wzwizku zpowyszym, NIK zwrcia uwag nakonieczno wywizania si przez KGP zobowizku poinformowania CPI ookolicznociach mogcych spowodowa znaczc modyfikacj ww. projektu.

68 Badanie opinii uytkownikw kocowych aplikacji e-posterunek zostao przeprowadzone napodstawie anonimowych

ankiet przekazanych faktycznym idocelowym uytkownikom tego narzdzia teleinformatycznego, tj.funkcjonariuszom korzystajcym ze-posterunku, osobom ktre otrzymay sprzt komputerowy doobsugi tej aplikacji, osobom ktre uczestniczyy wszkoleniach zobsugi e-posterunku, administratorom merytorycznym itechnicznym aplikacji oraz przeoonym funkcjonariuszy realizujcych czynnoci subowe zwykorzystaniem e-posterunku. Zcznej liczby 270 uytkownikw kocowych e-posterunku wjednostkach objtych kontrol, ankietami objto 254 osoby, tj.94%ww.grupy.

39

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

3.2.3.2. System Wspomagania Dowodzenia Wyniki kontroli wykazay, e system SWD zosta wdroony wjednostkach organizacyjnych Policji naterenie caego kraju wterminie okrelonym wzarzdzeniu nr453 Komendanta Gwnego Policji, tj.do 31grudnia 2012 r. Przeprowadzone wKGP (na stanowisku kierowania) oraz wterenowych jednostkach organizacyjnych Policji ogldziny wykazay, e SWD jest wykorzystywany wpraktyce, jako podstawowe narzdzie pracy suby dyurnej przeznaczone doobsugi iewidencjonowania zgosze, zdarze iinterwencji Policji. Wwikszoci badanych jednostek stwierdzono rwnie wykorzystywanie wpraktyce funkcjonalnoci dotyczcych zarzdzania siami irodkami, wtym systematyczne wprowadzanie danych dotyczcych dyslokacji sub patrolowo-interwencyjnych. WKomendach Wojewdzkich Policji SWD byo wykorzystywane wszczeglnoci dosprawowania nadzoru nad realizacj zada subowych przez jednostki podlege. Uwagi NIK dotyczyy niewprowadzania doSWD grafikw suby funkcjonariuszy w KMP wSzczecinie iw Koszalinie. Z przeprowadzonych wskontrolowanych jednostkach anonimowych ankiet uytkownikw kocowych aplikacji SWD69 wynika, m.in. e: 79% (366 z461 ankietowanych) uytkownikw ocenio, e wprowadzenie systemu SWD nie przyczynio si dousprawnienia ich pracy ipodniesienia jej wydajnoci; 77% ankietowanych wskazao, e wdroenie SWD nie spowodowao zmniejszenia iloci dokumentacji sporzdzanej wformie papierowej; 55% ankietowanych ocenio, e ilo ijako sprztu komputerowego wich jednostkach organizacyjnych nie jest wystarczajca doobsugi SWD; 31% ankietowanych jednoznacznie ocenio SWD jakozy system, 52% jako system redni, 11% jako system dobry, a5% nie wyrazio opinii wtej kwestii; odpowiednio 42% i43% ankietowanych le ocenio stabilno iwydajno systemu, a52% le ocenio przepustowo czy, naktrych funkcjonuje SWD. W ankietach, funkcjonariusze korzystajcy zSWD wskazywali m.in., ewykorzystywane wczeniej systemy ewidencjonowania zgosze izdarze70 byy prostsze wobsudze ibardziej przyjazne dla uytkownika. Zgaszali rwnie uwag, e SWD jest systemem, ktry moe by sprawnie wykorzystywany przez jednostki wyszego stopnia (KGP, KWP) dosprawowania nadzoru nad jednostkami podlegymi, natomiast nie jest optymalnym narzdziem dla jednostek terenowych Policji bezporednio obsugujcych zdarzenia. Funkcjonariusze wskazywali wszczeglnoci nanastpujce problemy zwizane zfunkcjonowaniem SWD: czste zawieszanie si iniestabilno systemu; skomplikowan obsug SWD iwyposaenie tego systemu wdu ilo niepotrzebnych funkcji; niekompletn baz adresow systemu; nieprzyjazn dla uytkownika szat graficzn (mae czcionki ijaskraw kolorystyk);

69 Badanie opinii uytkownikw kocowych SWD zostao przeprowadzone napodstawie anonimowych ankiet przekazanych

40

uytkownikom tego narzdzia, tj.funkcjonariuszom ipracownikom korzystajcym zSWD, administratorom merytorycznym itechnicznym aplikacji oraz przeoonym funkcjonariuszy realizujcych czynnoci subowe zwykorzystaniem tego systemu. Zcznej liczby 1 145 uytkownikw kocowych SWD wjednostkach objtych kontrol, ankietami objto 461 osoby, tj.40%ww.grupy. 70 EKSD oraz systemy lokalne, np.ERI wykorzystywany wgarnizonie podlaskim.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

brak czytelnoci systemu iinformacji ozdarzeniach, wywietlanie duej iloci zbdnych idekoncentrujcych dyurnego komunikatw; brak automatycznego wywietlania irejestracji osoby dzwonicej; brak moliwoci bezporedniego poczenia zpatrolem poprzez zaznaczenie jego sygnatury wSWD; niewyposaenie SWD wmoduy elektronicznej ewidencji dozorw oraz osb zatrzymanych (moduy dostpne wEKSD); brak wystarczajcej iloci sprztu komputerowego zapewniajcego sprawne korzystanie zsystemu. W ocenie NIK, przedstawione opinie funkcjonariuszy Policji, wskazuj napotrzeb prowadzenia dziaa wcelu dostosowania SWD dopotrzeb uytkownikw kocowych oraz wdroenia skutecznego systemu szkole, ktry zapewni funkcjonariuszom realn wiedz natemat obsugi tego narzdzia teleinformatycznego (zagadnie szkole zobsugi SWD opisano szczegowo wpkt3.2.2.2. niniejszej informacji). 3.2.4. Zabezpieczenie danych osobowych przetwarzanych wpolicyjnych systemach teleinformatycznych 3.2.4.1. System e-posterunek Wdraanie e-posterunku dopraktyki policyjnej zostao rozpoczte w2010 r. napodstawie pisma wczesnego Zastpcy Komendanta Gwnego Policji z8czerwca 2010 r. Nastpstwem ww.decyzji byo rozpoczcie przetwarzania przez jednostki Policji we-posterunku danych osobowych (w tym tzw. danych wraliwych71) oraz utworzenie rozproszonego zbioru danych osobowych wrozumieniu art.7 pkt1 ustawy oochronie danych osobowych. Pomimo nieuruchomienia funkcjonalnoci e-posterunku umoliwiajcych poczenie zsystemami centralnymi, komputery przeznaczone doobsugi tego systemu byy wykorzystywane dopracy wPSTD, ktra ma punkt styku zInternetem ijest traktowana jako sie publiczna. Wzwizku zpowyszym administrator danych przetwarzanych we-posterunku by zobowizany dozastosowania wysokiego poziomu bezpieczestwa przetwarzania danych osobowych. Uruchomienie e-posterunku wjednostkach Policji zostao dokonane pomimo, e dodnia 11kwietnia 2013 r., Komendant Gwny Policji, ktry zgodnie zart.7 pkt4 ustawy oochronie danych osobowych jest administratorem danych przetwarzanych wtej aplikacji, tj.podmiotem decydujcym o celach i rodkach przetwarzania danych osobowych, nie opracowa dla e-posterunku, wymaganych napodstawie art.36 ust.2 ustawy oochronie danych osobowych oraz 3 ust.1 rozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r., polityki bezpieczestwa iinstrukcji zarzdzania systemem informatycznym sucym doprzetwarzania danych osobowych. Czynnoci majce nacelu opracowanie polityki bezpieczestwa zostay rozpoczte wKGP dopiero wkwietniu 2012 r., poodbiorze odCPI rozbudowanej wersji aplikacji inie zostay zakoczone m.in. zpowodu kontrowersji dotyczcych obowizku tworzenia tego dokumentu oraz problemw wewsppracy midzy BiI aBK KGP. Wzwizku zpowyszym, jednostki Policji otrzymay polecenie
71 Na podstawie art.27 ust.1 ustawy oochronie danych osobowych zatzw. dane wraliwe uwaa si dane ujawniajce

pochodzenie rasowe lub etniczne, pogldy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynaleno wyznaniow, partyjn lub zwizkow, jak rwnie dane ostanie zdrowia, kodzie genetycznym, naogach lub yciu seksualnym oraz dane dotyczce skaza, orzecze oukaraniu imandatw karnych, atake innych orzecze wydanych wpostpowaniu sdowym lub administracyjnym.

41

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

wykorzystywania nowego narzdzia teleinformatycznego, pomimo nieprzekazania im przez KGP spjnych wytycznych wzakresie zasad jego eksploatacji oraz zabezpieczenia danych isprztu komputerowego. Stwierdzono rwnie, e przekazana policjantom aplikacja e-posterunek nie spenia wymogw wzakresie bezpieczestwa okrelonych wpktIV ust.2 oraz wpktVIII zacznika dorozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004r., poniewa system nie wymusza nauytkownikach okrelonej dugoci izoonoci hasa (co najmniej osiem znakw, wtym mae iwielkie litery oraz cyfry lub znaki specjalne), ani jego okresowej zmiany (nie rzadziej ni co30 dni). W ocenie NIK, wydanie terenowym jednostkom Policji polecenia uytkowania e-posterunku, bez podjcia przez KGP systemowych dziaa wymaganych napodstawie art.36 ustawy oochronie danych osobowych (w zakresie opracowania procedur oraz zabezpieczenia sprztu iaplikacji) byo nielegalne istworzyo bezporednie zagroenie dla integralnoci, poufnoci oraz rozliczalnoci danych osobowych obywateli ifunkcjonariuszy Policji przetwarzanych wtej aplikacji. Z12skontrolowanych jednostek Policji, wtrzech przypadkach Komendanci podjli skuteczne, samodzielne dziaania, majce nacelu zabezpieczenie przetwarzanych danych osobowych polegajce wszczeglnoci nawdroeniu wasnych wewntrznych procedur bezpieczestwa 72 oraz naszyfrowaniu dyskw twardych komputerw przenonych wykorzystywanych doobsugi e-posterunku 73. W przypadku trzech jednostek 74 NIK ustalia, e otrzymany do obsugi e-posterunku sprzt komputerowy nie by zabezpieczony wsposb wymagany napodstawie rozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r., natomiast zewzgldu nabrak wdroenia wtych jednostkach e-posterunku, nie nastpio przetwarzanie danych wtej aplikacji. Wpozostaych piciu skontrolowanych jednostkach NIK stwierdzia, e naniezabezpieczonym sprzcie komputerowym przetwarzano waplikacji e-posterunek dane osobowe uczestnikw postpowa przygotowawczych, costanowio naruszenie przepisw art.36 ust.1 ustawy oochronie danych osobowych irozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r., itak: w KMP womy wkomputerach przenonych otrzymanych doobsugi e-posterunku, nie zastosowano mechanizmw kontroli dostpu dodanych osobowych, oktrych mowa w pktII iV zacznika dorozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r., tj.na adnym z18 badanych komputerw nie zaoono indywidualnych kont uytkownikw wymagajcych podania hasa przy logowaniu dosystemu operacyjnego oraz wprzypadku 16 komputerw nie stosowano kryptograficznych metod ochrony danych. aden z18 komputerw nie zosta zabezpieczony hasem wBIOS. Ponadto, wikszo uytkownikw e-posterunku wogle nie zmieniaa hase dostpowych dotego systemu, cobyo niezgodne z pktIV ust.2 zacznika doww. rozporzdzenia. Natrzech niezabezpieczonych komputerach we-posterunku przeprowadzono 36postpowa przygotowawczych, wramach ktrych przetwarzano dane osobowe ich uczestnikw; w KMP weWocawku stwierdzono brak zgodnoci hase stosowanych wkomputerach przeznaczonych doobsugi e-posterunku zwymogami okrelonymi wpktIV ust.2 oraz wpktVIII zacznika dorozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r. Nawszystkich 19zbadanychkomputerach hasa uwierzytelniajce dosystemu operacyjnego byy zmieniane
72 KMP wSuwakach. 73 KMP wSuwakach, KWP wBydgoszczy, KMP wBydgoszczy. 74 KMP wBiaymstoku, KMP wSzczecinie iKoszalinie. Ponadto KWP wBiaymstoku wogle nie dysponowaa sprztem

42

doobsugi e-posterunku.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

rzadziej, ni co30 dni, aw 13 przypadkach na19 nie zawieray wszystkich elementw wymienionych www. rozporzdzeniu (tj.maych iwielkich liter oraz cyfr lub znakw specjalnych). Loginy ihasa wszystkich 22 uytkownikw e-posterunku, ktrzy mieli zaoone konta naww.komputerach zawieray posze znakw iwg owiadcze uytkownikw byy takie same, tj.stanowiy identyfikator kadrowy funkcjonariusza oraz nie byy wogle zmieniane. Na16 komputerach byo zainstalowane nieaktualne oprogramowanie antywirusowe, cobyo niezgodne zpktIII ppkt1 powoanego rozporzdzenia. Stwierdzono rwnie, ewprzypadku zainstalowania najednym komputerze dwch kont waplikacji e-posterunek, obaj uytkownicy mieli moliwo odczytu, edytowania iusuwania dokumentw zkonta drugiej osoby, costwarzao bezporednie zagroenie dla rozliczalnoci, poufnoci iintegralnoci danych. Zwykorzystaniem 10niezabezpieczonych komputerw przeprowadzono we-posterunku 319postpowa przygotowawczych; w KMP wToruniu na12 z14 zbadanych komputerw stwierdzono nieaktualne oprogramowanie antywirusowe, cobyo niezgodne zpktIII ppkt1 rozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r. oraz niestosowanie na11 komputerach przenonych (w tym trzech eksploatowanych wterenie) kryptograficznych metod ochrony danych wymaganych napodstawie pktV ww.regulacji. Ponadto w13przypadkach hasa dosystemu operacyjnego ie-posterunku nie speniay wymogw wzakresiezoonoci okrelonych wpktVIII zacznika dorozporzdzenia inie byy zmieniane zwymagan czstotliwoci. Zwykorzystaniem dwch niezabezpieczonych komputerw (wtym jednego niezaszyfrowanego urzdzenia wykorzystywanego namiejscu zdarze) we-posterunku przeprowadzono 22 postpowania przygotowawcze; w KWP wSzczecinie aplikacja e-posterunek bya wykorzystywana najednym komputerze przenonym eksploatowanym na miejscu zdarze, naktrym nie stosowano zabezpiecze ok relonych w rozporzdzeniu MSWiA z dnia 29 kwietnia 2004 r. dotyczc ych dugoci,zoonoci oraz czstotliwoci zmian hase dostpowych, rodkw ochrony kryptograficznej oraz ochrony konfiguracji BIOS. Z wykorzystaniem ww. urzdzenia we-posterunku przeprowadzono trzy postepowania przygotowawcze; w KPP wPolicach naadnym z13 komputerw otrzymanych doobsugi e-posterunku nie byo zainstalowane oprogramowanie szyfrujce wymagane napodstawie pktV zacznika dorozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r. Nie byy rwnie przestrzegane pktIV ust.2 oraz pktVIII ww. regulacji dotyczce czstotliwoci zmiany hase dostpowych dosystemu operacyjnego (dziewi urzdze) oraz ichzoonoci (trzy komputery). Nawszystkich komputerach logowanie doe-posterunku moliwe byo napodstawie hasa tosamego zloginem uytkownika,zoonego zszeciu cyfr, ktre nigdy nie byy zmieniane. Konfiguracja adnego zezbadanych komputerw nie bya zabezpieczona hasem wBIOS, auytkownicy trzech komputerw mieli zaoone konta zuprawnieniami administratorw umoliwiajce instalacj dodatkowego oprogramowania. Ponadto siedem komputerw miao nieaktualne oprogramowanie antywirusowe, costanowio naruszenie pktIII ppkt1 rozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r. Zwykorzystaniem trzech niezabezpieczonych komputerw, wtym dwch przenonych (brak zabezpieczenia kryptograficznego, brak hasa wBIOS oraz wjednym przypadku nieaktualna baza wirusw iniespeniajce wymogw haso dosystemu operacyjnego), we-posterunku prowadzono sze postpowa przygotowawczych.

43

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

NIK negatywnie ocenia brak dziaa Kierownictwa KGP oraz waciwych Biur Komendy majcych nacelu wyeliminowanie ww. przypadkw naruszenia prawa wobszarze przetwarzania danych osobowych we-posterunku. Zwyjanie Komendanta Gwnego Policji wynikao, e system mia tylko status testowy, aKomendant nie uznaje, aby napodstawie przepisw oochronie danych osobowych by dla aplikacji e-posterunek administratorem danych osobowych. Stwierdzono natomiast, e Kierownictwo KGP oraz waciwych Biur Komendy dysponowao wiedz oprzetwarzaniu we-posterunku realnych danych osobowych uczestnikw postepowa przygotowawczych, anieprawidowoci www.zakresie zostay m.in.stwierdzone przez Biuro Ochrony Informacji Niejawnych KGP wsprawozdaniu nadzorczym dotyczcym e-posterunku sporzdzonym wczerwcu 2012 r. Dziaania majce nacelu wyeliminowanie narusze prawa zwizanych zeksploatacj e-posterunku zostay podjte przez Komendanta Gwnego Policji dopiero pootrzymaniu odkontrolujcych wtrybie art.51 ust.4 ustawy o NIK, informacji oww.nieprawidowociach75. Wdniu 17grudnia 2012 r. Komendant, wobec stwierdzonego braku podstaw prawnych doprzetwarzania waplikacji e-posterunek rzeczywistych danych osobowych, wyda polecenie zaniechania dalszego przetwarzania itrwaego fizycznego usunicia zaplikacji wszystkich danych osobowych uczestnikw rzeczywistych postpowa. Wzwizku zestwierdzon wad aplikacji e-posterunek polegajc nabraku funkcjonalnoci usuwania danych, wtym osobowych, niezbdnym stao si opracowanie specjalnej procedury kasujcej (wnowszych wersjach aplikacji) ca baz danych lub (wstarszych) ca aplikacj wraz zdanymi. 3.2.4.2. System Wspomagania Dowodzenia W KGP opracowano dla systemu SWD dokumentacj, oktrej mowa w3 ust.1 rozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r., tj. polityk bezpieczestwa oraz instrukcj zarzdzania systemem informatycznym sucym doprzetwarzania danych osobowych. Wtreci polityki bezpieczestwa oraz instrukcji zarzdzania systemem informatycznym zostay uregulowane wszystkie zagadnienia wymagane napodstawie 4 i5 ww. rozporzdzenia. W przypadku siedmiu skontrolowanych terenowych jednostek Policji, NIK pozytywnie ocenia dziaania kierownikw tych jednostek wzakresie wdroenia dokumentacji bezpieczestwa SWD. Nieprawidowoci wbadanym obszarze stwierdzono wKGP iw piciu jednostkach organizacyjnych Policji. W wyniku ogldzin trzech (wylosowanych spord 12) stanowisk dostpowych SWD uytkowanych wGSP KGP stwierdzono nieprzestrzeganie zapisw polityki bezpieczestwa oraz instrukcji zarzdzania systemem SWD powodujce zagroenia dla integralnoci przetwarzanych danych osobowych. Wodniesieniu dowszystkich sprawdzonych stanowisk stwierdzono: instalowanie niestandardowego oprogramowania bez uzyskania wymaganej zgody, instalowanie wicej ni jednego konta uytkownika ouprawnieniach administracyjnych, niewaciwe konfigurowanie idobr programu antywirusowego oraz brak aktywnych mechanizmw automatycznej aktualizacji systemu operacyjnego. Wprzypadku jednego zesprawdzanych stanowisk stwierdzono dodatkowo: zasilanie stanowiska zzwykego (niededykowanego) gniazda sieciowego nieuzupenionego urzdzeniem UPS; brak kopii zapasowej systemu operacyjnego oraz brak hasa dostpu dokonfiguracji BIOS. Ustalono rwnie, e wGSP KGP nie by prowadzony rejestr incydentw
75 Informacje o nieprawidowociach w ww. zakresie zostay rwnie przekazane poszczeglnym komendantom

44

kontrolowanych terenowych jednostek organizacyjnych Policji.

wa n i e j s z e w y n i k i ko n t r o l i

bezpieczestwa oraz nie opracowano inie wdroono procedury zgaszania tych incydentw ieliminowania ich skutkw. Stwierdzone wterenowych jednostkach Policji nieprawidowoci wobszarze zabezpieczania danych osobowych przetwarzanych wSWD dotyczyy wszczeglnoci: nadania wKWP wBiaymstoku 74 osobom zatrudnionym wtej jednostce iwkomendach podlegych uprawnie dostpu doSWD (zaoenie kont wsystemie) pomimo, niewydania dla tych osb przez waciwych Komendantw upowanie dostpu doSWD, wymaganych napodstawie 6 zarzdzenia nr453 Komendanta Gwnego Policji; udzielenia 72 osobom (w KWP wSzczecinie) oraz trzem osobom (w KPP wPolicach) upowanie dostpu doSWD niezgodnie zpolityk bezpieczestwa tego systemu, tj.przed ich przeszkoleniem zprzepisw ustawy oochronie danych osobowych oraz wewntrznych aktw prawnych idokumentw dotyczcych ochrony danych osobowych przetwarzanych wSWD, awprzypadku dziewiciu osb bez przeprowadzenia takich szkole76; braku lub nieaktualnego oprogramowania antywirusowego nasiedmiu stacjach dostpowych wykorzystywanych doobsugi SWD77, costanowio naruszenie pktIII ppkt1 rozporzdzenia MSWiA zdnia 29kwietnia 2004 r.; sporzdzenia w KMP wSzczecinie niekompletnej Charakterystyki obszaru przetwarzania danych osobowych, wktrej nie zostay wykazane wszystkie pomieszczenia, wktrych przetwarzane sdane osobowe SWD, doczego zobowizywaa polityka bezpieczestwa tego systemu. W wikszoci badanych jednostek, nieprawidowoci dotyczce zabezpieczenia danych osobowych przetwarzanych wSWD zostay usunite wtrakcie kontroli NIK.

76 Z tego omiu osobom wKWP wSzczecinie ijednej osobie wKPP wPolicach. 77 Z tego wprzypadku: dwch komputerw wKWP wSzczecinie, trzech w KMP wSzczecinie oraz dwch wKPP wPolicach.

45

I n f o r m a c j e d o d at k o w e
4.1 Przygotowanie kontroli Niniejsza kontrola planowa zostaa poprzedzona kontrol rozpoznawcz przeprowadzon przez Departament Porzdku iBezpieczestwa Wewntrznego NIK wdwch jednostkach organizacyjnych Policji szczebla powiatowego, tj.wKomendzie Rejonowej Policji Warszawa Ioraz wKomendzie Powiatowej Policji wPruszkowie. Naetapie analizy przedkontrolnej wystpiono rwnie doKomendanta Gwnego Policji iDyrektora CPI, napodstawie art.29ust.1 pkt1 oraz ust.1 pkt 2 lit. f ustawy oNIK, oudzielenie wyjanie iprzekazanie dokumentw rdowych dotyczcych projektw e-posterunek iSWD. Doboru jednostek terenowych Policji dokontroli planowej dokonano woparciu okryterium terytorialne, tj.zaplanowano badania wkilku rnych garnizonach Policji (zachodniopomorskim, kujawsko-pomorskim ipodlaskim). Uwzgldniono rwnie potrzeb skoncentrowania bada najednostkach szczebla powiatowego, ktre spodstawowym uytkownikiem kontrolowanych systemw (dziewi jednostek) oraz porwnania wykorzystania narzdzi teleinformatycznych wmniejszych (np. KMP womy, KPP wPolicach) iwikszych jednostkach organizacyjnych Policji (np.KMP wBiaymstoku).

4.2 Postpowanie kontrolne idziaania podjte pozakoczeniu kontroli


Przeprowadzona kontrola miaa charakter krzyowy, tzn. bya prowadzona rwnolegle wewszystkich jednostkach, ainformacje iustalenia uzyskane wjednej jednostce, byy nabieco weryfikowane winnych podmiotach objtych badaniem. Wcelu zapewnienia penej kontradyktoryjnoci, wtrakcie kontroli kierownicy jednostek badanych zostali poinformowani, napodstawie art.51 ust.4 ustawy oNIK, ostwierdzonych nieprawidowociach oraz przeprowadzono narady rdkontrolne przewidziane wart.52 ww. ustawy. W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidowoci, wwystpieniach pokontrolnych skierowanych dokierownikw 14 jednostek objtych kontrol, NIK sformuowaa 53 wnioski pokontrolne. aden zkierownikw jednostek kontrolowanych nie skorzysta zprawa zgoszenia zastrzee dowystpienia. Kierownicy poinformowali odziaaniach podjtych wcelu wykonania wnioskw pokontrolnych NIK. Wgstanu nadzie 18marca 2013 r. zrealizowano 15wnioskw, a29znajdowao si wtrakcie realizacji. Komendanci czterech jednostek organizacyjnych Policji wskazali, e wzwizku zewstrzymaniem eksploatacji aplikacji e-posterunek zpolecenia Komendanta Gwnego Policji, realizacja omiu wnioskw pokontrolnych NIK dotyczcych m.in. zabezpieczenia danych osobowych we-posterunku, przeprowadzenia szkole iaktualizowania aplikacji, zostanie dokonana po otrzymaniu od KGP dalszych wytycznych dotyczcych wykorzystania tego narzdzia teleinformatycznego wPolicji. Komendant Miejski Policji womy poinformowa rwnie, e nie ma moliwoci realizacji wniosku pokontrolnego dotyczcego udostpnienia funkcjonalnoci e-posterunku wpojazdach ruchu drogowego, poniewa eksploatowane wradiowozach urzdzenia, nie speniaj wymaga technicznych tej aplikacji. W zwizku zdeklarowanym przez KGP terminem produkcyjnego uruchomienia e-posterunku wdniu 29marca 2013 r. oraz ustaleniami kontroli wskazujcymi nawysokie ryzyko niewykorzystania rodkw UE przyznanych narozbudow SWD, naetapie opracowywania informacji owynikach kontroli wystpiono doKomendanta Gwnego Policji oraz Dyrektora CPI, napodstawie art.29ust.1 pkt1 oraz ust.1 pkt2 lit. e ustawy oNIK, oudzielenie wyjanie iprzekazanie dokumentacji wzakresie

46

I n f o r m a c j e d o d at k o w e

dziaa podjtych wdwch ww. obszarach wpierwszym kwartale 2013 r., pozakoczeniu wtych jednostkach kontroli NIK. NIK sporzdzia, wtrybie art.62a ustawy oNIK, informacje ouwagach, ocenach iwnioskach dotyczcych realizacji projektw teleinformatycznych e-posterunek iSWD dla waciwych ministrw nadzorujcych Policj iCPI, tj.Ministra Spraw Wewntrznych oraz Ministra Administracji iCyfryzacji. W zwizku zuzasadnionym podejrzeniem popenienia przestpstw polegajcych naniegospodarnym wydatkowaniu wKGP rodkw publicznych oraz naniezabezpieczeniu danych osobowych przetwarzanych waplikacji e-posterunek, NIK sporzdzia napodstawie art.63 ustawy oNIK, dwa zawiadomienia doProkuratury. Ponadto Generalnemu Inspektorowi Danych Osobowych przekazano informacje dotyczce nieprawidowoci stwierdzonych wzakresie niezgodnego zprzepisami przetwarzania przez Policj danych osobowych uczestnikw postpowa przygotowawczych.

4.3 Finansowe rezultaty kontroli


Na finansowe rezultaty kontrolizoyy si nieprawidowoci wkwocie ogem20402,7tys.z, ztego: kwota wydatkowana znaruszeniem zasad naleytego zarzdzania finansami wwysokoci 19371,9tys.z, dotyczca nakadw poniesionych nierzetelnie, niecelowo iniegospodarnie nawytworzenie irozbudow aplikacji e-posterunek oraz nadoposaenie jednostek Policji wsprzt dostpowy doobsugi tego systemu; kwota 1030,8tys.z stanowica potencjaln szkod woglnym budecie Wsplnot Europejskich dotyczca wydatkw poniesionych przez CPI nabudow oraz rozbudow aplikacji e-posterunek zerodkw projektu ePUAP2 wramach POIG, wczci podlegajcej dofinansowaniu zerodkw Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, ktre mog zosta uznane zawydatek niekwalifikowalny.

47

za cznik nr 1 Schemat powiza zewntrznych Systemu Wspomagania Dowodzenia Policji ie-posterunku


Centrum Projektw Informatycznych Centrum Powiadamiania Ratunkowego

Krajowy System Informacyjny Policji

Europejski System Informacji Wizowej

Gwny Urzd Geodezji i Kartografii System Informacyjny Schengen

Uniwersalny Modu Mapowy

Centralna Ewidencja Ludnoci

System Wspomagania Dowodzenia Policji

PESEL

System Poszukiwawczy Policji

Centralna Ewidencja Pojazdw i Kierowcw

REGON e-Posterunek System Informatyczny Stray Granicznej Elementy wdroone Terminale przenone Elementy nie odebrane (w trakcie testw) Elementy odebrane i nie wdroone (brak podstaw prawnych)

System Ewidencjonujcy Skazanych i Osadzonych

48

za cznik nr 2 Zestawienie ankiet uytkownikw kocowych aplikacji e-posterunek


Lp. 1. Czy wdroenie systemu e-posterunek usprawnio Pana(i) prac ipodnioso jej wydajno? Czy wdroenie systemu e-posterunek spowodowao zmniejszenie iloci dokumentw wformie papierowej koniecznych dosporzdzenia? Czy uczestniczy(a) Pan(i) wszkoleniach wzakresie uytkowania systemu? Czy wystpi przypadek, e chcia(a) Pan(i) wzi udzia wszkoleniu, lecz okazao si toniemoliwe? Czy szkolenie zzakresu systemu e-posterunek zostao przeprowadzone przed rozpoczciem pracy natym narzdziu? Czy poziom szkole, atake ich ilo jest wystarczajca dopracy przy obsudze e-posterunku? Czy ilo ijako sprztu dostpna wjednostce jest wystarczajca dopracy we-posterunek? Czy zgasza Pan(i) uwagi dosystemu e-posterunek? Jeli tak tow jakiej formie iczy zostay one uwzgldnione? Czy ma Pan(i) dostp do instrukcji uytkownika? TAK 15 % 6 NIE 220 % 87 BRAK ZDANIA 19 % 7

2.

223

88

23

3. 4.

152 16

60 6

97 236

38 93

5 2

2 1

5.

125

49

111

44

18

6. 7. 8. 9.

52 77 53 137

20 30 21 54

181 161 191 104

71 63 75 41

21 16 10 13 BRAK ZDANIA 66 72 69 68

8 6 4 5

Lp. 1. 2. 3. 4. Jak Pan(i) ocenia oglnie system e-posterunek? Jak Pan(i) ocenia stabilno systemu e-posterunek? Jak Pan(i) ocenia wydajno systemu e-posterunek? Jak Pan(i) ocenia poziom szkolenia zzakresu uytkowania systemu?

DOBRZE 4 14 8 25

% 2 6 3 10

REDNIO 74 61 63 83

% 29 24 25 33

LE 110 107 114 78

% 43 42 45 31

% 26 28 27 27

Badanie opinii uytkownikw kocowych aplikacji e-posterunek, wskontrolowanych jednostkach organizacyjnych Policji, zostao przeprowadzone na podstawie anonimowych ankiet przekazanych faktycznym idocelowym uytkownikom tego narzdzia teleinformatycznego, tj.funkcjonariuszom korzystajcym ze-posterunku, osobom ktre otrzymay sprzt komputerowy doobsugi tej aplikacji, osobom ktre uczestniczyy wszkoleniach zobsugi e-posterunku, administratorom merytorycznym itechnicznym aplikacji oraz przeoonym funkcjonariuszy realizujcych czynnoci subowe zwykorzystaniem e-posterunku. Zcznej liczby 270 uytkownikw kocowych e-posterunku wjednostkach objtych kontrol, ankietami objto 254 osoby, tj.94%ww.grupy.

49

za cznik nr 2 Zestawienie ankiet uytkownikw kocowych aplikacji SWD


Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Czy wdroenie systemu SWD usprawnio Pana(i) prac ipodnioso jej wydajno? Czy wdroenie SWD spowodowao zmniejszenie iloci dokumentw wformie papierowej koniecznych dosporzdzenia? Czy uczestniczy(a) Pan(i) wszkoleniach wzakresie uytkowania systemu? Czy wystpi przypadek, e chcia(a) Pan(i) wzi udzia wszkoleniu, lecz okazao si toniemoliwe? Czy szkolenie zzakresu systemu SWD zostao przeprowadzone przed rozpoczciem pracy natym narzdziu? Czy poziom szkole, atake ich ilo jest wystarczajca dopracy przy obsudze SWD? Czy ilo ijako sprztu dostpna wjednostce jest wystarczajca dopracy wSWD? Czy powdroeniu SWD korzysta Pan(i) zsystemu EKSD? Czy zgasza Pan(i) uwagi dosystemu SWD? Jeli tak, tow jakiej formie iczy zostay one uwzgldnione? Czy ma Pan(i) dostp do instrukcji uytkownika? TAK 69 86 370 46 338 218 188 111 148 340 % 15 19 80 10 73 47 41 24 32 74 NIE 366 353 79 404 108 210 255 332 304 107 % 79 77 17 88 23 46 55 72 66 23 BRAK ZDANIA 26 22 12 11 15 33 18 18 9 14 BRAK ZDANIA 25 32 36 35 47 % 6 5 3 2 3 7 4 4 2 3

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Jak Pan(i) ocenia oglnie system SWD ? Jak Pan(i) ocenia stabilno systemu SWD? Jak Pan(i) ocenia wydajno systemu SWD ? Jak Pan(i) ocenia przepustowo czy, naktrych pracuje SWD? Jak Pan(i) ocenia poziom szkolenia zzakresu uytkowania systemu?

DOBRZE 51 23 32 27 113

% 11 5 7 6 25

REDNIO 240 214 197 159 210

% 52 46 43 34 46

LE 145 192 196 240 91

% 31 42 43 52 20

% 5 7 8 8 10

Badanie opinii uytkownikw kocowych systemu SWD, wskontrolowanych jednostkach organizacyjnych Policji, zostao przeprowadzone na podstawie anonimowych ankiet przekazanych uytkownikom tego narzdzia teleinformatycznego, tj.funkcjonariuszom ipracownikom korzystajcym zSWD, administratorom merytorycznym itechnicznym aplikacji oraz przeoonym funkcjonariuszy realizujcych czynnoci subowe zwykorzystaniem tego systemu. Zcznej liczby 1145 uytkownikw kocowych SWD wjednostkach objtych kontrol, ankietami objto 461 osoby, tj.40%ww.grupy.

50

za cznik nr 3 Wykaz podmiotw objtych kontrol oraz jednostek organizacyjnych NIK, ktre przeprowadziy kontrol
Nazwa jednostki objtej kontrol Jednostka organizacyjna NIK, ktra przeprowadzia kontrol Departament Porzdku iBezpieczestwa Wewntrznego Departament Porzdku iBezpieczestwa Wewntrznego Delegatura NIK wBiaymstoku Delegatura NIK wBiaymstoku Delegatura NIK wBiaymstoku Delegatura NIK wBiaymstoku Delegatura NIK wBydgoszczy Delegatura NIK wBydgoszczy Delegatura NIK wBydgoszczy Delegatura NIK wBydgoszczy Delegatura NIK wSzczecinie Delegatura NIK wSzczecinie Delegatura NIK wSzczecinie Delegatura NIK wSzczecinie

Lp.

Ocena kontrolowanej dziaalnoci

1.

Komenda Gwna Policji Centrum Projektw Informatycznych Komenda Wojewdzka Policji wBiaystoku Komenda Miejska Policji wBiaymstoku Komenda Miejska Policji womy Komenda Miejska Policji wSuwakach

e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD

negatywna pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci ocena opisowa pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna negatywna pozytywna pozytywna pozytywna pozytywna pozytywna pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci pozytywna, mimo stwierdzonych nieprawidowoci

2.

3.

4.

5. 6. 7. 8. 9.

Komenda Wojewdzka e-posterunek Policji wBydgoszczy SWD Komenda Miejska Policji wBydgoszczy Komenda Miejska Policji weWocawku Komenda Miejska Policji wToruniu Komenda Wojewdzka Policji wSzczecinie Komenda Miejska Policji wSzczecinie Komenda Miejska Policji wKoszalinie Komenda Powiatowa Policji wPolicach e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD e-posterunek SWD

10.

11.

12.

13.

14.

51

za cznik nr 4 Wykaz osb zajmujcych wokresie objtym kontrol stanowiska kierownicze wbadanych jednostkach
Lp. Nazwa jednostki objtej kontrol Osoby kierujce kontrolowan dziaalnoci Marek Biekowski Konrad Kornatowski nadinsp. Tadeusz Budzik gen. insp. Andrzej Matejuk nadinsp. Marek Dziaoszyski Jacek Bartmiski Jacek Sobolewski Tomasz Karczewski nadinsp. Henryk Tusiski nadinsp. Andrzej Trela insp. Arkadiusz Letkiewicz nadinsp. Waldemar Jarczewski nadinsp. Tadeusz Budzik nadinsp. Ferdynand Skiba nadinsp. Kazimierz Szwajcowski nadinsp. Andrzej Rokita Okres sprawowania funkcji 03.11.2005 r. 12.02.2007 r. 12.02.2007 r. 08.08.2007 r. 08.08.2007 r. 05.03.2008 r. 06.03.2008 r. 09.01.2012 r. 10.01.2012 r. obecnie 05.12.2005 r. 08.06.2006 r. 09.06.2006 r. 28.02.2007 r. 08.03.2007 r. 29.11.2007 r. 03.12.2007 r. 27.02.2009 r. 03.03.2009 r. 15.01.2012 r. 16.01.2012 r. dokoca okresu objtego kontrol 05.12.2005 r. 28.02.2007 r. 10.03.2007 r. 12.08.2007 r. 21.08.2007 r. 07.03.2008 r. 17.03.2008 r. 15.01.2012 r. 16.01.2012 r. dokoca okresu objtego kontrol 21.08.2007 r. 24.08.2009 r. 16.11.2009 r. 15.01.2012 r. 16.01.2012 r. dokoca okresu objtego kontrol 19.04.2005 r. 16.11.2005 r. 17.11.2005 r. 31.10.2006 r. 14.02.2007 r. 16.08.2007 r. 21.08.2007 r. 24.08.2009 r. 20.11.2009 r. 15.01.2012 r. 16.01.2012 r. dokoca okresu objtego kontrol 08.09.2008 r. 16.07.2010 r. 19.07.2010 r. 21.03.2012 r. 22.03.2012 r. do koca okresu objtego kontrol 27.04.2007 r. 16.03.2009 r. 17.03.2009 r. 02.02.2012 r. 03.02.2012 r. dokoca okresu objtego kontrol 01.03.2006 r. 03.11.2009 r. 04.11.2009 r. 10.09.2010 r. 11.09.2010 r. 14.10.2010 r. 15.10.2010 r. dokoca okresu objtego kontrol 01.07.2009 r. dokoca okresu objtego kontrol

Komendant Gwny Policji

Zastpca Komendanta Gwnego Policji nadzorujcy prac Biura cznoci iInformatyki KGP Zastpca Komendanta Komenda Gwna Gwnego Policji nadzorujcy Policji prac Biura Kryminalnego KGP

1.

Zastpca nadinsp. Arkadiusz Paweczyk Komendanta nadinsp. Waldemar Jarczewski Gwnego Policji nadzorujcy prac nadinsp. Krzysztof Gajewski Biura Ruchu Drogowego nadinsp. Marek Hebda Zastpca nadinsp Ryszard Siewierski Komendanta insp. Stanisaw Gutowski Gwnego Policji nadinsp. Arkadiusz Paweczyk nadzorujcy prac Gwnego Sztabu nadinsp. Waldemar Jarczewski Policji nadisp. Krzysztof Gajewski Andrzej Machnacz Zbigniew Olejniczak Agnieszka Boboli Komendant Wojewdzki Policji insp. Roman Popow insp. Igor Parfieniuk nadinsp. Sawomir Mierzwa insp. Jarosaw Stankiewicz insp. Mirosaw Zwada nadkom. Krzysztof Mrz insp. Irena Doroszkiewicz insp. Andrzej Ryski

2.

Centrum Projektw Informatycznych Komenda Wojewdzka Policji wBiaystoku Komenda Miejska Policji wBiaymstoku

Dyrektor

3.

4.

Komendant Miejski Policji

5.

Komenda Miejska Komendant Miejski Policji womy Policji

52

za cznik nr 4

6.

Komenda Miejska Policji wSuwakach

Komendant Miejski Policji

m. insp. Andrzej Baazy

01.11.2009 r. dokoca okresu objtego kontrol 23.02.2006 r. 30.09.2010 r. 01.10.2010 r. 18.02.2011 r. 19.02.2011 r. 15.05.2011 r. 16.05.2011 r. dokoca okresu objtego kontrol 26.02.2011 r. dokoca okresu objtego kontrol 08.09.2006 r. 25.02.2011 r. 26.02.2011 r. 29.11.2012 r. 30.11.2012 r. dokoca okresu objtego kontrol 23.01.2012 r. dokoca okresu objtego kontrol 18.11.2009 r. dokoca okresu objtego kontrol 27.02.2008 r. 31.01.2010 r. 01.02.2010 r. 17.02.2010 r. 18.02.2010 r. dokoca okresu objtego kontrol 01.07.2005 r. dokoca okresu objtego kontrol 01.04.2006 r. dokoca okresu objtego kontrol

7.

Komenda Wojewdzka Policji wBydgoszczy Komenda Miejska Policji wBydgoszczy Komenda Miejska Policji weWocawku

nadinsp. Krzysztof Gajewski nadinsp. Krzysztof Staraczak Komendant Wojewdzki Policji insp. Krzysztof Zakurzewski insp. Wojciech Odyski Komendant Miejski insp. Waldemar Krzyanowski Policji Komendant Miejski Policji m. insp. Mirosaw Winiewski m. insp. Robert Przybysz m. insp. Piotr Stachowiak insp. Antoni Stramek

8.

9.

10.

Komenda Miejska Komendant Miejski Policji wToruniu Policji Komenda Wojewdzka Policji wSzczecinie Komenda Miejska Policji wSzczecinie Komendant Wojewdzki Policji

11.

nadinsp. Wojciech Olbry

12.

insp. Jan Pytka Komendant Miejski m. insp. Krzysztof Mechliski Policji insp. Jacek Wolf insp. Wiesaw Tyl

13.

14.

Komenda Komendant Miejski Miejska Policji Policji wKoszalinie Komenda Komendant Powiatowa Policji Powiatowy Policji wPolicach

podinsp. Andrzej Zakrzewski

53

za cznik nr 5 Wykaz aktw prawnych dotyczcych kontrolowanej tematyki


1. Ustawa zdnia 6kwietnia 1990 r. oPolicji (Dz.U. z2011 r. Nr287, poz.1687 zezm.). 2. Ustawa zdnia 17lutego 2005 r. oinformatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne (Dz.U. z2013 r., poz.235). 3. Ustawa z dnia 12 stycznia 2007 r. o ustanowieniu Programu modernizacji Policji, Stray Granicznej, Pastwowej Stray Poarnej iBiura Ochrony Rzdu wlatach 2007-2011 (Dz.U. Nr35, poz.213 zezm.). 4. Ustawa zdnia 29sierpnia 1997 r. oochronie danych osobowych (Dz.U. z2002 r. Nr101, poz.926 zezm.). 5. Ustawa zdnia 24sierpnia 1991r. oochronie przeciwpoarowej (Dz.U. z2009r. Nr178, poz.1380 zezm.). 6. Ustawa z dnia 8 wrzenia 2006 r. o Pastwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz.1410 zezm.). 7. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunkw technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiada urzdzenia i systemy informatyczne suce doprzetwarzania danych osobowych (Dz.U. Nr100, poz.1024). 8. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych iAdministracji zdnia 31lipca 2009r. wsprawie organizacji ifunkcjonowania centrw powiadamiania ratunkowego iwojewdzkich centrw powiadamiania ratunkowego (Dz.U. Nr130, poz.1073 zezm.). 9. Zarzdzenie Nr 441 Komendanta Gwnego Policji z dnia 25 kwietnia 2008 r. w sprawie prowadzenia wPolicji przedsiwzicia teleinformatycznego (Dz. Urz. KGP z2013 r., poz.21). 10. Decyzja Nr360 Komendanta Gwnego Policji zdnia 28maja 2007 r. wsprawie prowadzenia przedsiwzicia teleinformatycznego wPolicji (Dz. Urz. KGP Nr11, poz.93). 11. Decyzja Nr336 Komendanta Gwnego Policji zdnia 23czerwca 2005r. wsprawie prowadzenia przedsiwzicia teleinformatycznego wPolicji (Dz. Urz. KGP Nr12, poz.78). 12. Zarzdzenie Nr 1041 Komendanta Gwnego Policji z dnia 28 wrzenia 2007 r. w sprawie szczegowych zasad organizacji izakresu dziaania komend, komisariatw iinnych jednostek organizacyjnych Policji (Dz. Urz. KGP Nr18, poz.135 zezm.). 13. Zarzdzenie Nr453 Komendanta Gwnego Policji zdnia 27kwietnia 2011 r. wsprawie form imetod przetwarzania informacji wspomagajcych kierowanie niektrymi dziaaniami Policji podejmowanymi wcelu wykonywania zada ustawowych (Dz. Urz. KGP Nr4, poz.27 zezm.). 14. Decyzja Nr167 Komendanta Gwnego Policji zdnia 19marca 2008 r. wsprawie funkcjonowania zestawu centralnych zbiorw informacji tworzcych Krajowy System Informacyjny Policji (Dz.Urz. KGP Nr10, poz.57 zezm.). 15. Decyzja Nr 125 Komendanta Gwnego Policji z dnia 5 kwietnia 2013 r. w sprawie funkcjonowania Krajowego Systemu Informacyjnego Policji (Dz. Urz. KGP z2013 r., poz.28). 16. Zarzdzenie Nr1173 Komendanta Gwnego Policji zdnia 10listopada 2004 r. wsprawie organizacji suby dyurnej wjednostkach organizacyjnych Policji (Dz. Urz. KGP Nr21, poz.132 zezm.). 17. Zarzdzenie Nr1147 Komendanta Gwnego Policji zdnia 22wrzenia 2011 r. wsprawie planowania strategicznego, sprawozdawczoci ioceny pracy Policji (Dz. Urz. KGP Nr8, poz.57 zezm.). 54

za cznik nr 5
18. Zarzdzenie Nr254 Komendanta Gwnego Policji zdnia 15marca 2010 r. wsprawie planowania strategicznego, sprawozdawczoci ioceny pracy Policji (Dz. Urz. KGP Nr4, poz.13). 19. Zarzdzenie Nr749 Komendanta Gwnego Policji zdnia 27maja 2010 r. wsprawie regulaminu Komendy Gwnej Policji (Dz. Urz. KGP Nr6, poz.20 zezm.). 20. Zarzdzenie Nr 1355 Komendanta Gwnego Policji z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie metod iform organizowania iprowadzenia przez Policj pocigw izorganizowanych dziaa pocigowych (Dz. Urz. KGP z2008r. Nr1, poz.1). 21. Zarzdzenie Nr213 Komendanta Gwnego Policji zdnia 28lutego 2007 r. wsprawie metod iform przygotowania irealizacji zada Policji wprzypadkach zagroenia ycia izdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczestwa iporzdku publicznego (Dz. Urz. KGP Nr5, poz.49). 22. Zarzdzenie Nr768 Komendanta Gwnego Policji zdnia 14sierpnia 2007r. wsprawie form imetod wykonywania zada przez policjantw penicych sub patrolow oraz koordynacji dziaa ocharakterze prewencyjnym (Dz. Urz. KGP Nr15, poz.119 zezm.). 23. Zarzdzenie Nr 11 Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 21 stycznia 2008 r. wsprawie utworzenia pastwowej jednostki budetowej Centrum Projektw Informatycznych Ministerstwa Spraw Wewntrznych iAdministracji (Dz. Urz. MSW Nr4, poz.12 zezm.). 24. Zarzdzenie Nr3 Ministra Administracji iCyfryzacji zdnia 27grudnia 2011r. wsprawie Centrum Projektw Informatycznych (Dz. Urz. MAiC z2012r., poz.3 zezm.).

55

za cznik nr 6 Wykaz organw iinstytucji, ktrym przekazano informacj owynikach kontroli


1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 2. Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 3. Marszaek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 4. Prezes Rady Ministrw 5. Prezes Trybunau Konstytucyjnego 6. Rzecznik Praw Obywatelskich 7. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych 8. Sejmowa Komisja Spraw Wewntrznych 9. Sejmowa Komisja Administracji iCyfryzacji 10. Sejmowa Komisja doSpraw Kontroli Pastwowej 11. Sejmowa Komisja Odpowiedzialnoci Konstytucyjnej 12. Minister Administracji iCyfryzacji 13. Minister Spraw Wewntrznych 14. Komendant Gwny Policji 15. Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego 16. Szef Biura Bezpieczestwa Narodowego 17. Dyrektor Centrum Projektw Informatycznych

56

You might also like