PARLAMENT EUROPEJSKI Dokument z posiedzenia

2009 - 2014

A7-0218/2013 11.6.2013

SPRAWOZDANIE
w sprawie gier hazardowych oferowanych w internecie w obrbie rynku wewntrznego (2012/2322(INI)) Komisja Rynku Wewntrznego i Ochrony Konsumentw Sprawozdawca: Ashley Fox

RR\939793PL.doc

PE506.088v02-00 Zjednoczona w rnorodnoci

PL

PL

PR_INI SPIS TRECI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO ............................................... 3 OPINIA KOMISJI KULTURY I EDUKACJI......................................................................... 16 OPINIA KOMISJI PRAWNEJ ................................................................................................ 23 WYNIK GOSOWANIA KOCOWEGO W KOMISJI ....................................................... 28

PE506.088v02-00

2/28

RR\939793PL.doc

PL

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie gier hazardowych oferowanych w internecie w obrbie rynku wewntrznego (2012/2322(INI)) Parlament Europejski, uwzgldniajc komunikat Komisji z dnia 23 padziernika 2012 r. zatytuowany W stron kompleksowych europejskich ram dla hazardu online (COM(2012)0596), uwzgldniajc komunikat Komisji z dnia 18 stycznia 2011 r. zatytuowany Rozwijanie europejskiego wymiaru sportu (COM(2011)0012), uwzgldniajc swoj rezolucj z dnia 11 marca 2013 r. w sprawie ustawiania wynikw meczw i korupcji w sporcie1, uwzgldniajc swoj rezolucj z dnia 2 lutego 2012 r. w sprawie europejskiego wymiaru sportu2, uwzgldniajc swoj rezolucj z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie gier hazardowych oferowanych w internecie w obrbie rynku wewntrznego3, uwzgldniajc swoj rezolucj z dnia 10 marca 2009 r. w sprawie uczciwoci gier hazardowych online4, uwzgldniajc deklaracj nikozyjsk z dnia 20 wrzenia 2012 r. w sprawie walki z ustawianiem wynikw sportowych, uwzgldniajc konkluzje Rady z dnia 10 grudnia 2010 r. oraz sprawozdania francuskiej, szwedzkiej, hiszpaskiej i wgierskiej prezydencji z postpu prac dotyczcych ram prawnych w zakresie gier losowych i zakadw w pastwach czonkowskich UE, uwzgldniajc dziaanie przygotowawcze zatytuowane Europejskie partnerstwa na rzecz sportu, a w szczeglnoci zbir projektw koncentrujcych si na zapobieganiu przypadkom ustawiania wynikw zawodw sportowych dziki edukowaniu i informowaniu odpowiednich podmiotw, uwzgldniajc art. 51, 52 i 56 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), uwzgldniajc Protok w sprawie stosowania zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci, zaczony do TFUE, uwzgldniajc orzecznictwo Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, zgodnie
1 2

Teksty przyjte, P7_TA(2013)0098. Teksty przyjte, P7_TA(2012)0025. 3 Teksty przyjte, P7_TA(2011)0492. 4 Dz.U. C 87 E z 1.4.2010, s. 30.

RR\939793PL.doc

3/28

PE506.088v02-00

PL

z ktrym w przypadku organizacji gier losowych Trybuna uznaje w szczeglnoci ochron konsumentw oraz zapobieganie oszustwom i procederowi zachcania do nadmiernego wydawania pienidzy na gry, a take ogln potrzeb zachowania porzdku publicznego za przyczyny zwizane z nadrzdnym interesem oglnym, ktre mog uzasadnia ograniczenie swobody wiadczenia usug1, uwzgldniajc opini Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Spoecznego z dnia 22 maja 2012 r., uwzgldniajc art. 48 Regulaminu, uwzgldniajc sprawozdanie Komisji Rynku Wewntrznego i Ochrony Konsumentw oraz opinie Komisji Kultury i Edukacji oraz Komisji Prawnej (A7-0218/2013), A. majc na uwadze, e hazard nie jest zwyk dziaalnoci gospodarcz ze wzgldu na jego potencjalnie negatywny wpyw na zdrowie i na spoeczestwo, ktry obejmuje: uzalenienie od hazardu, ktrego skutki i koszty trudno oceni, przestpczo zorganizowan, pranie pienidzy oraz ustawianie wynikw zawodw sportowych; majc na uwadze, e hazard online moe wiza si z wikszym ryzykiem uzalenienia ni tradycyjny hazard oferowany poza internetem ze wzgldu midzy innymi na atwiejszy dostp oraz brak kontroli spoecznej, jednak niezbdne s dalsze badania i dane w tym zakresie; zauwaa na tej podstawie, e okrelone reguy rynku wewntrznego, w tym swoboda przedsibiorczoci oraz swoboda wiadczenia usug, a take zasada wzajemnego uznawania, nie uniemoliwiaj pastwom czonkowskim okrelenia wasnych dodatkowych rodkw sucych ochronie graczy; B. majc na uwadze, e art. 35 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej ustanawia obowizek ochrony ludzkiego zdrowia przy okrelaniu i realizowaniu wszystkich polityk i dziaa Unii; C. majc na uwadze, e art. 169 TFUE zobowizuje UE do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentw; D. majc na uwadze, e ze wzgldu na szczeglny charakter sektora hazardu online ochrona zdrowia ludzkiego i konsumentw powinna stanowi naczeln zasad, jak naley kierowa si w zaleceniach na poziomie unijnym oraz w przepisach krajowych; E. majc na uwadze, e z naleytym uwzgldnieniem zasady pomocniczoci pastwa czonkowskie maj prawo decydowa o sposobie organizacji i regulacji usug hazardowych online zgodnie z wasnymi wartociami i wytyczonymi celami interesu oglnego oraz z zachowaniem zasad prawa unijnego; F. majc na uwadze, e ze wzgldu na szczeglny charakter wiadczenia usug hazardowych online oraz zgodnie z zasad pomocniczoci dostarczanie tych usug nie podlega regulacji
Zob. sprawa C 275/92 Schindler, pkt 5760; sprawa C 124/97 Lr i in., pkt 32 i 33; sprawa C-67/98 Zenatti, pkt 30 i 31; sprawa C-243/01 Gambelli i in., pkt 67; sprawa C-42/07 Liga Portuguesa, pkt 56; sprawy poczone C 316/07, C 358/07 do C 360/07, C 409/07 i C 410/07, Markus Sto i in., pkt 74; sprawa C 212/08, Zeturf Ltd, pkt 38; sprawa C-72/10 Costa, pkt 71; sprawa C 176/11 Hit Larix, pkt 15; sprawy poczone C 186/11 i C 209/11 Stanleybet i in., pkt 44.
1

PE506.088v02-00

4/28

RR\939793PL.doc

PL

sektorowej na szczeblu UE i jest wyczone z zakresu dyrektywy usugowej i dyrektywy w sprawie praw konsumentw, lecz mimo to pozostaje objte szeregiem aktw ustawodawczych prawa wtrnego UE, takich jak dyrektywa o ochronie danych, dyrektywa o prywatnoci i cznoci elektronicznej i dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych; G. majc na uwadze, e sektor hazardu online rni si od pozostaych rynkw z powodu zagroe zwizanych z ochron konsumentw i zwalczaniem zorganizowanej przestpczoci, co niejednokrotnie stwierdzi Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej; H. majc na uwadze, e Trybuna Sprawiedliwoci potwierdzi, i oferowanie gier losowych lub hazardowych stanowi dziaalno gospodarcz o szczeglnym charakterze, ktry moe uzasadnia ograniczenia podyktowane nadrzdnymi wzgldami interesu publicznego, takimi jak ochrona konsumentw, zapobieganie oszustwom, przeciwdziaanie praniu pienidzy oraz zachowanie porzdku publicznego i zdrowia publicznego; majc na uwadze, e wszelkie ograniczenia nakadane na t dziaalno musz by zgodne z tymi ustanowionymi w TFUE, tzn. musz by proporcjonalne do zamierzonych celw i nie mog by dyskryminujce; I. majc na uwadze, e pastwa czonkowskie teraz bardziej ni kiedykolwiek w przeszoci podzielaj powszechne zaniepokojenie negatywnym wpywem nielegalnego hazardu online na szczeblu krajowym na ich spoeczestwa i gospodarki, a ich obawy dotycz gwnie ochrony nieletnich i szczeglnie naraonych czonkw spoeczestwa oraz przeciwdziaania uzalenieniu, przestpczoci i oszustwom podatkowym; J. majc na uwadze, e transgraniczny charakter hazardu online, istniejce zagroenia, jeli chodzi o ochron konsumentw, zapobieganie oszustwom i egzekwowanie prawa w zakresie nielegalnej dziaalnoci, takiej jak pranie pienidzy i ustawianie wynikw zawodw sportowych, a take konieczno zwalczania nielegalnej dziaalnoci zwizanej z hazardem wymagaj lepszego skoordynowanych dziaa pomidzy pastwami czonkowskimi i na szczeblu UE; K. majc na uwadze, e zasadnicze znaczenie ma wprowadzenie mechanizmw kontroli zawodw sportowych i przepyww finansowych obok mechanizmw nadzorczych; L. majc na uwadze, e obecnie potrzebny jest wszechstronny przegld sektora hazardu online pod wzgldem informacji i danych dotyczcych oferty krajowej i transgranicznej, wewntrzunijnej i globalnej, autoryzowanej i nieautoryzowanej; M. majc na uwadze, e forma reklamy hazardu online jest w pastwach czonkowskich regulowana w rny sposb lub nie jest regulowana w ogle; Szczeglny charakter sektora hazardu online a ochrona konsumentw 1. uwaa, e w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentw, w szczeglnoci konsumentw najbardziej naraonych, uczciwa i legalna oferta usug hazardowych okrelonych przez kade pastwo czonkowskie zgodnie z prawem Unii
RR\939793PL.doc 5/28 PE506.088v02-00

PL

mogaby zmniejszy koszty spoeczne i szkodliwe skutki dziaalnoci hazardowej; 2. ostrzega, e hazard moe prowadzi do gronego uzalenienia, w zwizku z czym naleaoby zaj si t kwesti w kadym wniosku ustawodawczym, ze wzgldu zarwno na konsumentw, jak i uczciwo tej formy sportu; 3. apeluje do Komisji i pastw czonkowskich o podjcie dziaa w celu zwalczania nielegalnych usug hazardowych oferowanych z terytorium tych pastw; nalega w zwizku z tym na Komisj, by w planowanych zaleceniach dotyczcych ochrony konsumentw i reklamy zwrcia si do pastw czonkowskich o przyjcie rodkw egzekucyjnych wobec ofert nielegalnych usug hazardowych; 4. uwaa, e istnieje niebezpieczny zwizek midzy powanymi trudnociami ekonomicznymi a wysokim poziomem hazardu; zwraca uwag, e obecny wyjtkowo trudny klimat spoeczny i gospodarczy przyczyni si do ogromnego rozpowszechnienia si hazardu, zwaszcza wrd najuboszych warstw spoeczestwa, a zatem uwaa, e konieczne jest uwane i cige monitorowanie poziomu uzalenienia od hazardu i problematycznych zachowa hazardowych; 5. stwierdza, e hazard online to jedna z form komercyjnego wykorzystania sportu oraz e wobec staego wzrostu sektora hazardu online dziki nadaniu za innowacjami technicznymi pastwa czonkowskie maj trudnoci z kontrolowaniem tego sektora ze wzgldu na specyfik internetu, ktra stwarza ryzyko naruszenia praw konsumentw i poddania sektora dochodzeniom w kontekcie walki z przestpczoci zorganizowan; 6. podkrela, e bez wzgldu na to, w jaki sposb pastwa czonkowskie decyduj si organizowa i regulowa oferty usug hazardowych online na szczeblu krajowym, trzeba zapewni wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i konsumentw; apeluje do Komisji, aby nadal badaa rodki na szczeblu UE suce ochronie najbardziej naraonych konsumentw, w tym sformalizowan wspprac midzy organami regulacyjnymi w pastwach czonkowskich; podkrela, e grupa ekspertw powinna dopilnowa tego, by osoby niepenoletnie nie miay dostpu do usug hazardowych online; zachca pastwa czonkowskie do zobowizania operatorw posiadajcych licencj danego pastwa czonkowskiego do umieszczania logo, znaku zaufania organu regulacyjnego w widocznym staym miejscu na stronie internetowej operatora; 7. zwraca si do Komisji, by zbadaa, jakie dziaania mona podj w celu uniemoliwienia przedsibiorstwom z siedzib w jednym pastwie czonkowskim obrotu usugami hazardowymi online, na przykad za porednictwem telewizji satelitarnej lub kampanii reklamowych, w innym pastwie czonkowskim, w ktrym przedsibiorstwa te nie posiadaj licencji na oferowanie takich usug; 8. domaga si, by operatorzy byli zobowizani do eksponowania jasnych, wyranych i dobrze widocznych ostrzee skierowanych do nieletnich, e uprawianie przez nich hazardu online jest nielegalne; 9. uwaa, e naley zadba o to, aby osoby w trudnej sytuacji socjalnej nie pogarszay jeszcze bardziej swoich warunkw egzystencji w wyniku uprawiania hazardu;

PE506.088v02-00

6/28

RR\939793PL.doc

PL

10. jest przekonany, e do oszacowania zakresu uzalenienia od hazardu oraz zagroenia zwizanego z poszczeglnymi formami hazardu potrzebne s dodatkowe badania i dane; wzywa wszystkie pastwa czonkowskie i Komisj do prowadzenia w skoordynowany sposb dalszych analiz, aby zrozumie problematyczne zachowania hazardowe; zauwaa, e operatorzy gier hazardowych maj obowizek przyczynia do zapobiegania uzalenieniu do hazardu; 11. wzywa Komisj, aby we wsppracy z pastwami czonkowskimi w stosownych przypadkach za porednictwem grupy ekspertw zbadaa moliwo interopracyjnoci na szczeblu UE krajowych rejestrw samowykluczenia obejmujcych midzy innymi samowykluczenie, osobiste straty i ograniczenia czasowe i dostpnych dla organw krajowych i licencjonowanych operatorw gier hazardowych, tak aby kady klient, ktry postanowi zamkn sobie dostp do jednego operatora gier hazardowych lub przekroczy ograniczenia hazardowe, mg automatycznie zrezygnowa z usug wszystkich innych licencjonowanych operatorw gier hazardowych; podkrela fakt, e wszelkie mechanizmy wymiany danych osobowych problematycznych graczy musz podlega rygorystycznym przepisom ochrony danych; podkrela znaczenie, jakie ma praca grupy ekspertw na rzecz ochrony obywateli przed uzalenieniem od hazardu; podkrela, e w celu uwiadomienia konsumentom ich wasnej aktywnoci na polu hazardu rejestr powinien przed rozpoczciem gry wywietla konsumentowi wszystkie informacje zwizane z jego udziaem w grach hazardowych w przeszoci; 12. zaleca jasne rozrnienie midzy dziaalnoci hazardow a innymi formami rozrywki oferowanymi online; usugi posiadajce charakterystyczne cechy hazardu musz by objte odpowiednimi przepisami dotyczcymi hazardu, a w ramach ich wiadczenia naley bezwzgldnie stosowa mechanizmy weryfikacji wieku i tosamoci; 13. zauwaa, i inicjatywy samoregulujce mog w znacznej mierze pomc w okrelaniu treci wsplnych norm; potwierdza swj pogld, e w dziedzinie tak delikatnej jak hazard samoregulacja moe by jedynie uzupenieniem prawa krajowego, ale nie moe go zastpi; 14. wzywa Komisj, by rozwaya wprowadzenie obowizkowej kontroli tosamoci stron trzecich w celu wykluczenia z gry osb niepenoletnich lub osb uywajcych faszywej tosamoci; sugeruje, e kontrola ta mogaby polega midzy innymi na sprawdzeniu numeru ubezpieczenia spoecznego, danych konta bankowego lub niepowtarzalnego identyfikatora i zauwaa, e taka identyfikacja powinna mie miejsce przed rozpoczciem jakichkolwiek dziaa hazardowych; 15. uwaa, e naley zapewni wiksze bezpieczestwo oprogramowania uywanego do usug hazardowych online oraz ustali wsplne minimalne wymogi w zakresie certyfikacji, aby zapewni stosowanie jednakowych parametrw i standardw; 16. majc na uwadze gwatowny rozwj rodowiska online, zwraca uwag na konieczno opracowania skutecznych metod nadzoru nad zakadami, ale podkrela rwnie znaczenie ochrony danych osobowych uytkownikw przed naduyciami; 17. uwaa, e wsplne normy w zakresie hazardu online powinny ustala prawa i obowizki
RR\939793PL.doc 7/28 PE506.088v02-00

PL

zarwno usugodawcy, jak i konsumenta, a take zapewnia obywatelom i konsumentom wysoki poziom ochrony, zwaszcza nieletnim i innym najbardziej naraonym osobom, oraz zapobiega wprowadzajcej w bd i nadmiernej reklamie; zachca europejskie stowarzyszenia operatorw gier hazardowych do opracowania i przyjcia samoregulacyjnych kodeksw postpowania; 18. wzywa Komisj, aby w zaleceniach przewidziaa obowizek aktywnego promowania przez operatorw gier hazardowych stosowania samoogranicze w momencie rejestracji oraz w przypadku powtarzajcych si przegranych; 19. zaleca wprowadzenie jednolitych oglnoeuropejskich wsplnych norm bezpieczestwa w zakresie identyfikacji elektronicznej i transgranicznych usug e-weryfikacji; z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczcy dyrektywy w sprawie elektronicznej identyfikacji i uwierzytelniania, ktra pozwoli na interoperacyjno krajowych systemw identyfikacji elektronicznej, jeeli takie istniej; postuluje w zwizku z tym usprawnienie procedur rejestracji i identyfikacji oraz poprawienie ich skutecznoci, gwnie po to, aby zapewni skuteczne mechanizmy identyfikacji i uniemoliwi posiadanie przez jednego gracza wielu kont oraz zapobiega dostpowi niepenoletnich uytkownikw do stron internetowych oferujcych hazard online; zaleca wymian midzy pastwami czonkowskimi najlepszych praktyk w zakresie rodkw egzekucyjnych, takich jak sporzdzanie czarnych i biaych list nielegalnych stron internetowych oferujcych usugi hazardowe i blokowanie dostpu do nich, okrelenie wsplnie bezpiecznych i moliwych do przeledzenia metod patnoci oraz rozwaenie moliwoci blokowania transakcji finansowych, aby chroni konsumentw przed nielegalnymi operatorami; 20. wzywa pastwa czonkowskie i operatorw do promowania odpowiedzialnego reklamowania hazardu online; z zadowoleniem przyjmuje inicjatyw Komisji dotyczc przyjcia zalecenia w sprawie odpowiedzialnego reklamowania hazardu; zwraca si do Komisji o uwzgldnienie wsplnych minimalnych norm gwarantujcych wystarczajc ochron najbardziej naraonych konsumentw; zaleca, eby reklama bya odpowiedzialna, zawieraa wyrane ostrzeenia o zagroeniu uzalenieniem od hazardu oraz aby nie bya nadmierna ani eksponowana w treciach skierowanych konkretnie do nieletnich lub tam, gdzie istnieje wysze ryzyko dotarcia do nieletnich, jak ma to miejsce zwaszcza w przypadku reklamy w mediach spoecznociowych; 21. wzywa do okrelenia i realizacji dziaa majcych na celu wyrobienie i wzmocnienie u dzieci i modziey umiejtnoci cyfrowych; uwaa, e wprowadzenie szkolnych kursw skierowanych do modziey i powiconych rozsdnemu korzystaniu z internetu mogoby pomc uytkownikom skuteczniej chroni si przed uzalenieniem od usug hazardowych online; 22. podkrela istotn rol edukacji, poradnictwa i rodzicw w uwiadamianiu problematyki i konsekwencji hazardu online u nieletnich; 23. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do wprowadzenia skutecznych rodkw w celu podniesienia poziomu wiedzy, szczeglnie modych ludzi, o zagroeniu uzalenieniem od hazardu; 24. postuluje, aby spoecznie odpowiedzialne reklamowanie hazardu online byo dozwolone
PE506.088v02-00 8/28 RR\939793PL.doc

PL

jedynie w przypadku legalnych produktw hazardowych; uwaa, e w adnym przypadku nie powinno by dozwolone reklamowanie usug hazardowych online, w ktrym przedstawia si wyolbrzymione prawdopodobiestwo wygranej, co stwarza zudne wraenie, e hazard stanowi rozsdn strategi poprawy sytuacji finansowej jednostki; wyraa przekonanie, e reklama powinna zawiera jasne informacje dotyczce konsekwencji uzalenienia od hazardu; 25. podkrela, e zdefiniowanie nieszkodliwej formy reklamy i zasad jej upowszechniania ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania hazardowi wrd osb poniej 18 roku ycia, a take zwalczania problematycznych zachowa hazardowych i uzalenienia od hazardu; 26. podkrela, e rodki ochrony konsumentw naley stosowa w poczeniu z prewencyjnymi i zaradczymi rodkami egzekucyjnymi w celu zmniejszenia stycznoci obywateli z operatorami nieposiadajcymi stosownych zezwole; podkrela znaczenie wsplnego opracowania definicji legalnych operatorw usug hazardowych, aby pastwa czonkowskie, zgodnie z prawem UE, wydaway zezwolenia tylko tym operatorom, ktrzy speniaj co najmniej ponisze kryteria, a tym samym uznawani s za legalnych operatorw: a) operator musi posiada licencj uprawniajc do prowadzenia dziaalnoci w pastwie czonkowskim gracza; b) operator nie zosta uznany za nielegalnego operatora na mocy prawa obowizujcego w jakimkolwiek innym pastwie czonkowskim; 27. uwaa, e gracz musi by zobowizany podczas procedury rejestracji do samodzielnego okrelenia i zdefiniowania maksymalnego limitu przegranych w danym okresie czasu; jako minimalny wymg opcja ta powinna si znajdowa w grach o wysokiej czstotliwoci; Zgodno z prawem UE 28. podkrela, e z jednej strony operatorzy oferujcy gry hazardowe online powinni w kadych okolicznociach przestrzega krajowych przepisw pastw czonkowskich, w ktrych dziaaj, a z drugiej strony pastwa czonkowskie powinny zachowa prawo do nakadania ogranicze, jakie uznaj za niezbdne i uzasadnione do przeciwdziaania nielegalnemu hazardowi online, w celu wdraania przepisw krajowych i uniemoliwienia nielegalnym operatorom dostpu do rynku; 29. uznaje, e zgodnie z zasad pomocniczoci pastwa czonkowskie maj prawo okreli, w jaki sposb oferta usug hazardowych online ma by zorganizowana i regulowana na szczeblu krajowym, jak rwnie prawo do egzekwowania wszelkich rodkw, jakie uznaj za niezbdne do zwalczania nielegalnych usug hazardowych, z zachowaniem podstawowych zasad Traktatu UE; uznaje, e takie przepisy musz by proporcjonalne, spjne, przejrzyste i niedyskryminujce; zauwaa potrzeb zapewnienia spjniejszej polityki UE w celu uwzgldnienia transgranicznego charakteru hazardu online; 30. zauwaa, e Komisja skierowaa do kilku pastw czonkowskich pisma z prob o udzielenie szczegowych informacji na temat obowizujcych w tych pastwach
RR\939793PL.doc 9/28 PE506.088v02-00

PL

przepisw w zakresie hazardu; wzywa Komisj do kontynuacji dialogu z pastwami czonkowskimi; odnotowuje dziaania Komisji dotyczce przypadkw uchybienia zobowizaniom i skarg wniesionych przeciwko niektrym pastwom czonkowskim; wzywa Komisj do dalszego monitorowania i egzekwowania zgodnoci krajowych przepisw i praktyk z prawem UE oraz we wsppracy z pastwami czonkowskimi do wszczynania postpowa o uchybienie zobowizaniom przeciwko tym pastwom czonkowskim, co do ktrych zachodzi podejrzenie naruszenia prawa UE; szanuje decyzj pastw czonkowskich w zakresie ustanawiania monopoli w tej brany, pod warunkiem e zgodnie z orzecznictwem Trybunau Sprawiedliwoci podlegaj one rygorystycznej kontroli pastwa i zapewniaj szczeglnie wysoki poziom ochrony konsumentw, e ich dziaalno jest zgodna z celami interesu oglnego oraz e w konsekwentny sposb ograniczaj moliwoci hazardu; 31. wzywa Komisj, pastwa czonkowskie oraz grup ekspertw ds. usug hazardowych do opracowania skoordynowanych rodkw i strategii, obejmujcych wymian najlepszych praktyk, w celu badania i zwalczania zjawiska unikania opodatkowania przez upowanionych operatorw, ktrzy wiadcz usugi hazardowe online na rynku UE, ale maj swoj siedzib w rajach podatkowych na terytorium UE lub poza nim; 32. zauwaa zagroenia, jakie moe stwarza dostp konsumentw do nielegalnych usug hazardowych online; wzywa Komisj i pastwa czonkowskie, aby w ramach pracy grupy ekspertw ds. usug hazardowych omwiy koszty spoeczne zezwolenia na regulowan dziaalno hazardow w porwnaniu ze szkodliwymi skutkami korzystania przez konsumentw z usug nielegalnych operatorw; 33. podkrela, e te pastwa czonkowskie, ktre decyduj si na otwarcie swojego sektora hazardu online musz przewidzie przejrzyste i pewne pod wzgldem prawa procedury skadania wnioskw o licencj oparte na obiektywnych i niedyskryminujcych kryteriach, w penej zgodnoci z prawem UE i przy zapewnieniu wystarczajcej i rygorystycznej ochrony obywateli i konsumentw; Wsppraca administracyjna 34. wzywa grup ekspertw ds. usug hazardowych i Komisj do uatwienia, na ile jest to moliwe, przepywu danych midzy organami regulacyjnymi w pastwach czonkowskich, aby umoliwi wymian najlepszych praktyk i informacji, co uatwi stworzenie wsplnego systemu identyfikacji graczy, egzekwowanie rodkw wobec nielegalnych operatorw, zwikszenie ochrony konsumentw, odpowiedzialne reklamowanie, opracowanie biaych i czarnych list, zapobieganie ustawianiu wynikw zawodw sportowych oraz wprowadzenie mechanizmw samowykluczenia obejmujcych midzy innymi osobiste ograniczenia czasu i rodkw pieninych, ktre miayby zastosowanie w caej UE; wzywa Komisj, by umoliwia grupie ekspertw korzystanie podczas pracy w jak najszerszym zakresie z wiedzy specjalistycznej, nakania pastwa czonkowskie do wznowienia dialogu na temat usug hazardowych online na forum grupy roboczej Rady ds. przedsibiorczoci i usug; 35. wzywa Komisj, aby do grup ekspertw oraz do konsultacji zawsze powoywaa specjalistw w dziedzinie problematycznych zachowa hazardowych i hazardu patologicznego;
PE506.088v02-00 10/28 RR\939793PL.doc

PL

36. jest zdania, e naley nasili na poziomie europejskim wspprac i wymian najlepszych praktyk pomidzy krajowymi ekspertami w zakresie spraw socjalnych i zdrowia, specjalizujcymi si w dziedzinie hazardu patologicznego oraz problematycznych zachowa hazardowych; 37. podkrela, e o ile sprawna wymiana informacji midzy organami cigania ma istotne znaczenie dla skutecznego egzekwowania prawa, to przeciwdziaanie ustawianiu wynikw zawodw sportowych musi odbywa si zgodnie z krajowymi i unijnymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi w zakresie ochrony danych; 38. zachca pastwa czonkowskie, aby w ramach grupy ekspertw wsppracoway cile z Komisj i wzajemnie ze sob w celu skoordynowania dziaa majcych na celu przeciwdziaanie bezprawnemu wiadczeniu transgranicznych usug hazardowych oraz wdroenie planu dziaania zawartego w komunikacie Komisji w sprawie hazardu online; 39. uznaje, e wsppraca midzy pastwami czonkowskimi ma zasadnicze znaczenie, ale podkrela, e bardzo wana jest rwnie cisa wsppraca grup ekspertw ds. hazardu ze wszystkimi zainteresowanymi podmiotami, w tym z bran hazardow i z organizacjami konsumentw; 40. podkrela znaczenie, jakie ma praca grupy ekspertw na rzecz bardziej przejrzystych i uproszczonych procedur eliminujcych zbdne obcienia administracyjne pastw czonkowskich, ktre mog niepotrzebnie zwiksza koszty dziaalnoci legalnych operatorw online w krajach decydujcych si otworzy swoje rynki; zauwaa, e usunicie obcie administracyjnych nie moe odbywa si kosztem ochrony konsumentw; 41. uwaa, e naley podj dziaania zmierzajce do zblienia krajowych systemw podatkowych dotyczcych usug hazardowych, aby unikn sytuacji, gdy nieproporcjonalne ulgi podatkowe przyczyniaj si do rozprzestrzenianiu si i koncentracji usug hazardowych online; 42. zachca krajowe organy regulacyjne w tych pastwach czonkowskich, ktre postanowiy wprowadzi systemy licencjonowania, do wymiany najlepszych praktyk, ktre uatwiyby stosowanie krajowych licencji na usugi hazardowe, w tym technicznych standardw dotyczcych sprztu do gier; zachca waciwe krajowe organy regulacyjne do zezwalania na dziaanie przedsibiorstwa hazardowego w ich jurysdykcji jedynie wtedy, gdy to przedsibiorstwo nie dziaa z naruszeniem prawa w innym pastwie czonkowskim, ktrego przepisy nie zostay uznane przez Trybuna Sprawiedliwoci za niezgodne; Pranie pienidzy 43. wskazuje na fakt, e hazard online odbywa si w otoczeniu bezgotwkowym oraz e z uwagi na zaleno od dostawcw usug finansowych bdcych stron trzeci potrzebne s dodatkowe zabezpieczenia przed praniem pienidzy; podkrela konieczno cisej wsppracy midzy krajowymi organami ds. hazardu, policj krajow i krajowymi organami cigania na rzecz zapobiegania dziaalnoci przestpczej; 44. wzywa Komisj, pastwa czonkowskie i grup ekspertw do pojcia skutecznych dziaa
RR\939793PL.doc 11/28 PE506.088v02-00

PL

przeciwko praniu pienidzy; w zwizku z tym z zadowoleniem przyjmuje wniosek w sprawie rozszerzenia zakresu przepisw dyrektywy w sprawie przeciwdziaania praniu pienidzy i objcia nimi wszystkich rodzajw hazardu oraz wzywa waciwe organy krajowe do zadbania o to, by wszelkie transakcje, co do ktrych istnieje podejrzenie, e mog by powizane z praniem pienidzy lub inn dziaalnoci przestpcz byy zgaszane zgodnie z t dyrektyw; 45. wzywa Rad do szybkiego i ambitnego kontynuowania negocjacji w sprawie wniosku Komisji dotyczcego dyrektywy w sprawie przeciwdziaania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pienidzy oraz finansowania terroryzmu (COM(2013)0045), aby rozwiza problem wszystkich rodzajw hazardu, w tym hazardu online, i zapobiec wykorzystywaniu dziaalnoci w zakresie zawierania zakadw sportowych online przez rodowisko przestpcze w celu prania pienidzy; 46. podkrela, e solidny system rejestracji i jednoznaczny system weryfikacji to kluczowe narzdzia suce zapobieganiu naduyciom zwizanym z hazardem online, takim jak pranie pienidzy; zauwaa, e do weryfikacji tosamoci mona wykorzysta ju istniejce i rozwijajce si struktury online, takie jak systemy weryfikacji online stosowane przez banki i do obsugi kart kredytowych; 47. jest zdania, e wszystkie przedsibiorstwa oferujce usugi hazardowe online na terenie UE musz by zarejestrowane jako legalne podmioty w UE; 48. podkrela, e wszystkie pastwa czonkowskie musz okreli i wyznaczy odpowiedni organ publiczny odpowiedzialny za monitorowanie hazardu online; podkrela, e organ ten bdzie take upowaniony do interwencji, jeli pojawi si jakikolwiek podejrzany rodzaj hazardu online; przedsibiorstwa hazardowe powinny take spenia wymg informowania organu o wszelkiej podejrzanej dziaalnoci hazardowej; Uczciwo w sporcie 49. podkrela, e z uwagi na ponadnarodowy charakter zjawiska ustawiania wynikw zawodw sportowych zwalczanie go wymaga skuteczniejszej wsppracy midzy wszystkimi zainteresowanymi podmiotami, w tym organami publicznymi, organami cigania, bran sportow, operatorami usug hazardowych, organami regulacyjnymi ds. hazardu, sportowcami i sponsorami, a jednoczenie naley ka nacisk na dziaania edukacyjne i prewencyjne w tym zakresie; w zwizku z tym z zadowoleniem przyjmuje niedawne dziaania przygotowawcze Komisji w 2012 r. wspierajce ponadnarodowe projekty edukacyjne majce na celu zwalczanie ustawiania wynikw zawodw sportowych; zauwaa, e ustawianie wynikw zawodw sportowych wystpuje na rynkach hazardowych zarwno online, jak i poza internetem oraz e w wikszoci przypadkw ustawianie wynikw zawodw sportowych zwizane z zakadami sportowymi online odbywa si za porednictwem operatorw usug hazardowych dziaajcych na nieregulowanych rynkach poza UE; 50. wzywa do przyjcia w ramach inicjatywy na rzecz samoregulacji kodeksu postpowania obejmujcego powszechny zakaz obstawiania wasnych meczw lub wydarze przez wszystkich uczestnikw (w szczeglnoci graczy, trenerw, sdziw, pracownikw medycznych i technicznych, wacicieli i menederw klubw)
PE506.088v02-00 12/28 RR\939793PL.doc

PL

zaangaowanych w wydarzenia sportowe, ktrzy mog mie bezporedni wpyw na wynik; w tym kontekcie podkrela rwnie potrzeb bezwzgldnych i wiarygodnych systemw weryfikacji wieku i tosamoci na szczeblu pastw czonkowskich; apeluje do organizacji sportowych, by za pomoc kampanii edukacyjnych i kodeksw postpowania uwiadamiay sportowcom od najmodszych lat, a take sdziom i dziaaczom nielegalny charakter manipulowania wynikami zawodw sportowych; 51. dostrzega, e wysiki podejmowane w celu zwalczania uczestnictwa organizacji sportowych w nieuczciwej dziaalnoci, takiej jak ustawianie wynikw zawodw sportowych czy pranie pienidzy, ktrych wyrazem s kodeksy postpowania, musz by kierowane do wszystkich zainteresowanych stron (dziaaczy, wacicieli, menederw, porednikw, graczy, sdziw i sponsorw) oraz do wszystkich organizacji (klubw, lig, federacji itp.); 52. wzywa pastwa czonkowskie, aby bardziej priorytetowo traktoway zapobieganie korupcji w sporcie i podkrela potrzeb wikszego nacisku na skuteczne egzekwowanie prawa w tym zakresie; wzywa do przyjcia na szczeblu krajowym skutecznych rodkw zapobiegania konfliktom interesw, zwaszcza poprzez niedopuszczanie do sytuacji, w ktrej podmioty z krgw sportowych obstawiaj wyniki zawodw, w ktre s zaangaowane; wzywa wszystkie organy zarzdzajce sportem do zobowizania si do stosowania dobrych wzorcw zarzdzania w celu zmniejszenia ryzyka stania si ofiar procederu ustawiania wynikw zawodw sportowych; apeluje w zwizku z tym do Komisji, aby uwzgldnia prace Rady Europy analizujce zagroenia wynikajce z niektrych rodzajw zakadw i ocenia moliwe zagroenia powodowane przez zakady czstkowe umoliwiajce obstawianie niektrych wynikw w czasie trwania zawodw, oraz aby podja stosowne dziaania; 53. wzywa federacje sportowe i operatorw usug hazardowych do uwzgldnienia w kodeksie postpowania zakazu zawierania zakadw na tzw. zdarzenia negatywne, takie jak te kartki, rzuty karne lub rzuty wolne podczas meczu lub imprezy sportowej; wzywa pastwa czonkowskie i operatorw usug hazardowych do wprowadzenia zakazu wszelkich form obstawiania wydarze sportowych na ywo, gdy okazay si one nader podatne na ustawianie wynikw zawodw sportowych i stanowi tym samym zagroenie dla uczciwoci w sporcie; 54. wzywa do wprowadzenia obowizku wsppracy i wymiany informacji na szczeblu krajowym i europejskim midzy organami sportowymi, organami publicznymi, Europolem i Eurojustem na temat podejrzanej dziaalnoci w celu zwalczania transgranicznej dziaalnoci przestpczej zwizanej z hazardem online; 55. z zadowoleniem przyjmuje, i Komisja zamierza promowa szersz wymian dobrych praktyk w zakresie walki z ustawianiem wynikw wydarze sportowych; podkrela znaczenie wsparcia Unii Europejskiej dla trwajcych w Radzie Europy prac na rzecz wynegocjowania midzynarodowej konwencji w sprawie ochrony i promowania uczciwoci w sporcie; podkrela, e ustawianie wynikw zawodw sportowych nie zawsze jest zwizane z zakadami sportowymi oraz e ten aspekt ustawiania wynikw, niezwizany z zakadami, ale take stanowicy zagroenie dla uczciwoci w sporcie, rwnie wymaga uwagi; podkrela potrzeb wzmocnienia wsppracy na szczeblu
RR\939793PL.doc 13/28 PE506.088v02-00

PL

unijnym i globalnym w walce z ustawianiem wynikw zawodw sportowych; wzywa Komisj do objcia przywdztwa w zakresie tworzenia globalnej platformy wymiany informacji i najlepszych praktyk oraz koordynowania wsplnych dziaa prewencyjnych i wykonawczych midzy organami regulacyjnymi, organizacjami sportowymi, policj, organami sdowniczymi oraz operatorami usug hazardowych; 56. uwaa, e spjna polityka w zakresie sankcji karnych ma zasadnicze znaczenie dla oglnoeuropejskiego podejcia do uregulowania sektora hazardu online oraz z t myl wzywa pastwa czonkowskie, by zagwarantoway zakaz nielegalnego manipulowania wynikami w celu uzyskania korzyci finansowych lub innych korzyci poprzez uznanie za przestpstwo kadego zagroenia uczciwoci rozgrywek sportowych, w tym zwizanego z zakadami bukmacherskimi; wzywa Komisj do podjcia na szczeblu unijnym dziaa przeciwko nieuregulowanemu hazardowi online i do wsparcia walki z ustawianiem wynikw zawodw sportowych; 57. dostrzega, e w niektrych pastwach czonkowskich wpywy z hazardu i loterii stanowi istotne rdo przychodw, ktre mog zosta przeznaczone na wsparcie celw spoecznych i dobroczynnych, dzie kultury, sportu masowego oraz wycigw konnych i hodowli koni; podkrela ponadto znaczenie tego zrwnowaonego wkadu oraz jego szczegln rol, ktr naley uwzgldni w dyskusjach na szczeblu europejskim; potwierdza swoje stanowisko, e zakady sportowe stanowi form komercyjnego wykorzystywania zawodw sportowych; zaleca, w peni szanujc kompetencje pastw czonkowskich w tej sprawie, aby wspzawodnictwo sportowe podlegao ochronie przed wszelkimi niedopuszczonymi formami komercyjnego wykorzystania, zwaszcza przez uznanie prawa wasnoci organizatorw wydarze sportowych, nie tylko w celu zapewnienia sprawiedliwego zwrotu nakadw z korzyci dla sportu zawodowego i amatorskiego na wszystkich poziomach, lecz take jako sposb na wzmocnienie walki z oszustwami w sporcie, przede wszystkim ustawianiem wynikw zawodw sportowych; 58. wzywa do intensywniejszej wsppracy na szczeblu europejskim, koordynowanej przez Komisj, w celu identyfikowania operatorw zakadw sportowych online zaangaowanych w nielegaln dziaalno, tak jak midzy innymi ustawianie wynikw zawodw sportowych czy obstawianie zawodw juniorw z udziaem nieletnich, i zakazania im takiej dziaalnoci oraz oczekuje od brany hazardu online przestrzegania tego zakazu w drodze samoregulacji; 59. zachca pastwa czonkowskie do rozwaenia zakazu obstawiania wszelkich form pojedynczych wydarze, takich jak rzuty rone, rzuty wolne, wrzuty z autu i te kartki, gdy okazao si, i w przypadku tych wydarzenia nader atwo o ustawianie wynikw; 60. wzywa Komisj do wprowadzenia europejskiego systemu alarmowego dla organw regulujcych zakady sportowe w celu szybkiej wymiany informacji o wydarzeniach sportowych, w ktrych moe doj lub doszo do ustawiania wynikw; 61. z zadowoleniem przyjmuje ponadnarodowe projekty edukacyjne na rzecz zwalczania praktyki ustawiania wynikw zawodw sportowych na szczeblu globalnym; 62. podkrela, e sportowcy potrzebuj skutecznych mechanizmw ochrony przed wpywami korupcyjnymi, w tym rwnie zabezpieczajcych ich integralno moraln i fizyczn,
PE506.088v02-00 14/28 RR\939793PL.doc

PL

odpowiednich warunkw pracy, a take zabezpieczenia pac lub wynagrodze, a organizacje sportowe notorycznie niespeniajce tych warunkw w stosunku do sportowcw powinny mie zakaz udziau w zawodach sportowych rnych szczebli; 63. podkrela, e zarzuty dotyczce ustawiania wynikw zawodw sportowych s czsto rozstrzygane przed sdami powszechnymi i przez sportowy sd arbitraowy oraz e w przypadku obu tych procedur naley przestrzega minimalnych midzynarodowych norm proceduralnych, okrelonych w art. 6 europejskiej konwencji praw czowieka; 64. wzywa do restrykcyjnej regulacji lub zakazu niebezpiecznych form hazardu po przeprowadzeniu oceny zagroenia na szczeblu kadego pastwa czonkowskiego; 65. zobowizuje swojego przewodniczcego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, a take rzdom i parlamentom pastw czonkowskich.

RR\939793PL.doc

15/28

PE506.088v02-00

PL

29.4.2013 OPINIA KOMISJI KULTURY I EDUKACJI

dla Komisji Rynku Wewntrznego i Ochrony Konsumentw w sprawie gier hazardowych oferowanych w internecie w obrbie rynku wewntrznego (2012/2322(INI)) Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Ivo Belet

WSKAZWKI Komisja Kultury i Edukacji zwraca si do Komisji Rynku Wewntrznego i Ochrony Konsumentw, waciwej dla tej sprawy, o uwzgldnienie w kocowym tekcie projektu rezolucji nastpujcych wskazwek: 1. podkrela, e gwnym priorytetem polityki powinna pozosta ochrona maoletnich przed naraeniem na gry hazardowe online; podkrela potrzeb wdroenia we wszystkich pastwach czonkowskich bezwzgldnych i wiarygodnych standardw dotyczcych kontroli wieku i tosamoci w oparciu o metody, ktre ju si sprawdziy w niektrych pastwach czonkowskich, oraz zapewnienia ich skutecznej kontroli, aby zapobiec dostpowi niezidentyfikowanych uytkownikw i maoletnich graczy do oferty zdalnych produktw hazardowych i ich uczestniczeniu w grach; kadzie nacisk na znaczenie wymiany najlepszych praktyk w tym wzgldzie midzy pastwami czonkowskimi a Komisj; 2. odrzuca projekt utworzenia rynku wewntrznego gier hazardowych online, ktry umoliwiaby prezentowanie ofert transgranicznych, oraz odsya do staego orzecznictwa Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci; wyraa wtpliwoci co do wartoci dodanej oglnounijnej dyrektywy w sprawie minimalnych standardw w zakresie ochrony graczy i modziey; domaga si jednak skutecznego egzekwowania istniejcych ju wysokich standardw w pastwach czonkowskich oraz wzywa organy nadzorcze pastw czonkowskich do cilejszej wsppracy w dziedzinie egzekwowania prawa; 3. wzywa do okrelenia i realizacji dziaa majcych na celu wyrobienie i wzmocnienie u dzieci i modziey kompetencji w zakresie korzystania z mediw; uwaa, e wprowadzenie w szkoach kursw skierowanych do modziey i powiconych rozsdnemu korzystaniu z treci internetowych mogoby pomc uytkownikom skuteczniej chroni si przed uzalenieniem od gier hazardowych online;

PE506.088v02-00

16/28

RR\939793PL.doc

PL

4. podkrela istotn rol edukacji, poradnictwa i rodzicw w uwiadamianiu problematyki i konsekwencji gier hazardowych online u maoletnich 5. domaga si, by operatorzy musieli na swoich stronach internetowych jasno i wyranie, dobrze widocznym pismem, ostrzega maoletnich, e gry hazardowe online s w ich przypadku nielegalne; 6. przypomina, e prawie 2% ludnoci w Europie cierpi na uzalenienie od hazardu; jest zaniepokojony faktem, e atwy dostp do internetowych stron hazardowych prawdopodobnie zwikszy ten odsetek, zwaszcza w przypadku modych ludzi; uwaa zatem, e naley stosowa skuteczne rodki prewencyjne dotyczce szczeglnie naraonych konsumentw, takie jak wprowadzenie surowych limitw wpat i limitw strat okrelanych przez samego gracza, oraz oceny przez pastwa czonkowskie wszystkich produktw hazardowych oferowanych przez operatorw gier hazardowych online; proces oceny powinien prowadzi do ustanowienia lepszych przepisw lub nawet zakazu prezentowania niebezpiecznych ofert hazardowych, jeli istnieje znaczne zagroenie dla szczeglnie naraonych konsumentw; 7. wzywa pastwa czonkowskie do naoenia na wszystkie oferty dotyczce gier hazardowych bezwzgldnego obowizku uzyskania licencji oraz do powoania krajowych agencji regulacyjnych, aby przeciwdziaa nielegalnej dziaalnoci w zakresie gier hazardowych i korupcji w sporcie oraz udziela odpowiednich licencji; agencje te musz cile ze sob wsppracowa na skal midzynarodow; 8. wskazuje, e gry hazardowe online nios ze sob szczeglne ryzyko uzalenienia ze wzgldu na anonimowo graczy, cig dostpno, a take brak wszelkiej kontroli spoecznej oraz e stanowi znacznie wiksze ryzyko dla konsumentw bardziej podatnych na zagroenia, a zwaszcza dla modziey; podkrela, e cechy te sprawiaj, i ten rodzaj uzalenienia jest trudniej zauwaalny ni w przypadku tradycyjnych gier hazardowych; dlatego wzywa operatorw do obowizkowego umieszczania na pierwszych stronach portali hazardowych linku do dostpnych online informacji na temat uzalenienia od hazardu i moliwoci uzyskania odpowiedniej pomocy fachowej; 9. naley zadba o to, aby osoby w trudnej sytuacji socjalnej nie pogarszay jeszcze bardziej swoich warunkw egzystencjalnych w wyniku uprawiania hazardu; 10. wzywa Komisj do zbadania we wsppracy z pastwami czonkowskimi moliwoci wprowadzenia wsplnego oglnounijnego mechanizmu samowykluczenia, dziki ktremu gracze mogliby dobrowolnie i w prosty sposb zablokowa sobie dostp do wszystkich dziaajcych w UE stron internetowych oferujcych gry hazardowe; usuga ta powinna by dobrze widoczna na wszystkich stronach internetowych oferujcych usugi w zakresie gier hazardowych; 11. zaleca pastwom czonkowskim okrelenie minimalnego odsetka wpyww z gier hazardowych, ktry byby przekazywany organizacjom dziaajcym w dziedzinie zapobiegania uzalenieniom i poradnictwa zwizanego z uzalenieniami; 12. uwaa, e istnieje niebezpieczny zwizek midzy sytuacjami zaostrzonego kryzysu gospodarczego a wzrostem uprawiania gier hazardowych, uwaa zatem , e konieczne jest
RR\939793PL.doc 17/28 PE506.088v02-00

PL

cige i stae monitorowanie zjawiska uzalenienia od gier hazardowych i chorb z nimi zwizanych; 13. zaleca jasne rozrnienie midzy dziaalnoci hazardow a innymi formami rozrywki oferowanymi online; usugi posiadajce charakterystyczne cechy hazardu musz by objte odpowiednimi przepisami dotyczcymi hazardu, a w ramach ich wiadczenia naley bezwzgldnie stosowa mechanizmy kontroli wieku i tosamoci; 14. majc na uwadze przyspieszony rozwj rodowiska online, zwraca uwag na konieczno opracowania skutecznych metod nadzoru zakadw i jednoczenie podkrela znaczenie ochrony danych osobowych uytkownikw przed naduyciami w wykorzystywaniu; 15. jest zdania, e reklama gier hazardowych jest czsto znieksztacajca i wprowadzajca w bd i moe prowadzi do niezdrowych i szkodliwych zachowa; uwaa zatem, e reklama powinna mie charakter bardziej odpowiedzialny i powinna podlega regulacjom w celu ograniczenia wywieranych przez ni najbardziej szkodliwych skutkw, ktre dotykaj gwnie najbardziej wraliwe osoby; 16. wzywa Komisj do uwzgldnienia aby zapobiec korzystaniu maoletnich z gier hazardowych i chroni osoby szczeglnie naraone w swoich zaleceniach dotyczcych odpowiedzialnego reklamowania gier hazardowych zakazu reklamowania usug w zakresie gier hazardowych online dla maoletnich i innych osb szczeglnie naraonych, zwaszcza w mediach spoecznociowych; 17. domaga si, aby spoecznie odpowiedzialne reklamowanie gier hazardowych online byo dozwolone jedynie w przypadku legalnych ofert hazardowych; uwaa, e nie powinna istnie jakakolwiek moliwo reklamowania usug w zakresie gier hazardowych online przedstawiajc nierealne szanse na wygran, stwarzajc zudne wraenie, e gry hazardowe stanowi rozsdn strategi poprawy sytuacji ekonomicznej jednostki; wyraa przekonanie, e reklama powinna zawiera jasne informacje dotyczce konsekwencji patologicznego grania; 18. podkrela, e zdefiniowanie nieszkodliwej formy i dystrybucji reklamy ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania hazardowi wrd osb poniej 18 roku ycia, a take hazardowi problemowemu czy patologicznemu; 19. zwraca uwag, e cho istnieje kilka rde dochodw, z ktrych sport czerpie korzyci dziki hazardowi, organizacje sportowe otrzymuj jedynie stosunkowo niewielki zwrot finansowy z komercyjnych zakadw sportowych w wikszoci pastw czonkowskich, pomimo i stanowi gwny obszar dziaalnoci zakadw online; zwraca si do Komisji o podjcie inicjatywy na rzecz uznania praw wasnoci organizatorw zawodw sportowych, tak aby federacje sportowe otrzymyway naleyty zwrot finansowy; zaleca, by pastwa czonkowskie wyznaczyy wsplny minimalny odsetek dochodw z zakadw sportowych, ktry bdzie sprawiedliwie rozdzielany pomidzy federacje sportowe zobowizane do zapewnienia zrwnowaonego finansowania sportu masowego i solidarnoci midzy rnymi dyscyplinami sportu; 20. wzywa pastwa czonkowskie do dopilnowania, aby cz zyskw pochodzcych z gier hazardowych bya przeznaczana na wspieranie sportw masowych;
PE506.088v02-00 18/28 RR\939793PL.doc

PL

21. podkrela znaczenie rodkw finansowych pochodzcych z hazardu dla celw interesu publicznego (sport, kultura, projekty spoeczne, badania naukowe i inne dziedziny lece w interesie oglnym); apeluje o docenienie szczeglnych aspektw loterii i ich regularnego wkadu na rzecz spoeczestwa, a take o uwzgldnienie tych elementw w ramach podejcia koordynowanego na szczeblu unijnym; podkrela rwnie znaczenie sektora loterii dla poredniego tworzenia miejsc pracy; 22. wzywa do intensywniejszej wsppracy na szczeblu europejskim, koordynowanej przez Komisj wraz z pastwami czonkowskimi, podmiotami dziaajcymi w obszarze gier hazardowych i organizacjami sportowymi, w celu identyfikowania podmiotw gospodarczych dziaajcych w obszarze gier hazardowych online zaangaowanych w nielegaln dziaalno, tak jak ustawianie meczw oraz podmiotw nieuregulowanych oferujcych nielegalne usugi w dziedzinie gier i uniemoliwiania im takiej dziaalnoci; podkrela, e rozwizanie tych problemw ma zasadnicze znaczenie dla zachowania integralnoci sportu w Europie; 23. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do zawarcia w bliskiej perspektywie ambitnego wicego porozumienia z krajami trzecimi w ramach struktur Rady Europy w celu walki na szczeblu globalnym z przestpczoci zorganizowan w dziedzinie ustawiania wynikw zawodw sportowych, aby przeciwdziaa manipulowaniu wynikami zawodw sportowych; proponuje powoanie organu/orodka przeciwdziaania ustawianiu wynikw zawodw sportowych i powierzenie mu zadania gromadzenia, wymiany, analizowania i rozpowszechniania faktw dotyczcych ustawiania wynikw zawodw sportowych, oszustwa w sporcie i innych form korupcji w sporcie zarwno w Europie, jak i poza jej granicami, a take gromadzenia najlepszych praktyk walki z korupcj w sporcie oraz promowania idei dobrego zarzdzania w sporcie; 24. zwraca uwag, e ustawianie wynikw zawodw sportowych jest przestpstwem we wszystkich pastwach czonkowskich oraz e gwne problemy zwizane ze ciganiem przypadkw ustawiania wynikw zawodw sportowych maj charakter operacyjny; uwaa w zwizku z tym, e zblienie sankcji karnych ma zasadnicze znaczenie dla uregulowania brany gier hazardowych online we wszystkich pastwach czonkowskich; w tym celu wzywa Komisj do wystpienia z wnioskami ustawodawczymi ustanawiajcymi na szczeblu UE minimalne zasady dotyczce definicji krajowych przestpstw i sankcji w odniesieniu do nielegalnego hazardu online i walki z ustawianiem meczw, a take zwizanej z nimi przestpczoci, tak by zwikszy ich wykrywalno w peni przestrzegajc praw podstawowych; 25. podkrela, e walka z ustawianiem wynikw zawodw sportowych i innymi formami oszustw w sporcie musi si koncentrowa na egzekwowaniu prawa, edukacji i dziaaniach prewencyjnych, a take na wdraaniu podstawowych zasad dobrego zarzdzania, przejrzystoci finansowej i operacyjnej oraz odpowiedzialnoci; uznaje, e zrwnowaone zarzdzanie organizacjami sportowymi (klubami, ligami i federacjami) zmniejsza ryzyko ich podatnoci na ustawianie wynikw zawodw sportowych; 26. wzywa do przyjcia w ramach inicjatywy na rzecz samoregulacji kodeksu postpowania obejmujcego powszechny zakaz obstawiania wasnych meczw lub wydarze przez wszystkich uczestnikw (w szczeglnoci graczy, trenerw, sdziw,
RR\939793PL.doc 19/28 PE506.088v02-00

PL

pracownikw medycznych i technicznych, wacicieli i menederw klubw) zaangaowanych w wydarzenia sportowe, ktrzy mog mie bezporedni wpyw na wynik; w tym kontekcie podkrela rwnie potrzeb bezwzgldnych i wiarygodnych systemw kontroli wieku i tosamoci na szczeblu pastw czonkowskich; apeluje do organizacji i zwizkw sportowych, by za pomoc kampanii edukacyjnych i kodeksw uwiadamiay sportowcom od najmodszych lat, a take sdziom i urzdnikom nielegalny charakter manipulowania wynikami zawodw sportowych; 27. dostrzega, e wysiki podejmowane w zwizku ze zwalczaniem uczestnictwa organizacji sportowych w dziaalnoci korupcyjnej takiej jak ustawianie wynikw zawodw sportowych czy pranie pienidzy, ktrych wyrazem s kodeksy postpowania, musz by kierowane do wszystkich zainteresowanych stron (dziaaczy, wacicieli, menederw, porednikw, graczy, sdziw i sponsorw) oraz do wszystkich organizacji (klubw, lig, federacji itp.); 28. przypomina, e walka z ustawianiem wynikw zawodw sportowych rozpoczyna si od rozpowszechniania informacji i edukacji na temat negatywnych skutkw takich praktyk dla sportowcw, klubw, lig i caego wiata sportu, wobec czego podkrela znaczenie dziaa edukacyjnych skierowanych do wszystkich stron zainteresowanych sportem i informowania o zagroeniach zwizanych z zawieraniem zakadw sportowych i ustawianiem wynikw zawodw sportowych, a take dostrzega znaczenie zaangaowania konkretnych organizacji, takich jak zwizki sportowcw i sieci sponsorw; 29. z zadowoleniem przyjmuje ponadnarodowe projekty edukacyjne na rzecz zwalczania praktyki ustawiania wynikw zawodw sportowych na szczeblu globalnym; 30. wzywa federacje sportowe i operatorw gier hazardowych do uwzgldnienia w kodeksie postpowania zakazu zawierania zakadw na tzw. zdarzenia negatywne, takie jak te kartki, rzuty karne i wolne; wzywa pastwa czonkowskie i podmioty dziaajce w obszarze gier hazardowych do wprowadzenia zakazu wszelkich form obstawiania wydarze sportowych rozgrywanych na ywo, gdy s one nader podatne na problem ustawiania wynikw zawodw sportowych i stanowi tym samym zagroenie dla uczciwoci w sporcie; 31. wzywa Komisj do uwzgldnienia w swoich zaleceniach dotyczcych gier hazardowych online zakazu obstawiania zawodw juniorw z udziaem maoletnich i oczekuje, e sektor gier hazardowych online bdzie przestrzega tego zakazu w drodze samoregulacji; 32. zachca pastwa czonkowskie do rozwaenia zakazu obstawiania wszelkich form pojedynczych wydarze, takich jak rzuty rone, rzuty wolne, wrzuty z autu i te kartki, gdy wydarzenia te s nader podatne na problem ustawiania wynikw zawodw sportowych; 33. wzywa do wprowadzenia obowizku wsppracy i wymiany informacji midzy organami sportowymi, wadzami publicznymi, Europolem i Eurojustem na szczeblu krajowym i europejskim na temat podejrzanej dziaalnoci w celu zwalczania dziaalnoci przestpczej zwizanej z transgraniczn dziaalnoci hazardow online; 34. wzywa Rad do szybkiego i sprawnego kontynuowania negocjacji w sprawie wniosku
PE506.088v02-00 20/28 RR\939793PL.doc

PL

Komisji dotyczcego dyrektywy w sprawie przeciwdziaania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pienidzy oraz finansowania terroryzmu1, aby rozwiza problem wszystkich typw hazardu, w tym gier hazardowych online, w celu zapobieenia wykorzystywaniu dziaalnoci w zakresie zawierania zakadw sportowych online przez rodowisko przestpcze w celu prania pienidzy; 35. podkrela, e sportowcy potrzebuj skutecznych mechanizmw ochrony przed wpywami korupcyjnymi, w tym rwnie zabezpieczajcych ich integralno moraln i fizyczn, odpowiednich warunkw pracy, a take zabezpieczenia dochodw, a organizacje sportowe notorycznie niespeniajce tych warunkw w stosunku do sportowcw powinny mie zakaz udziau w zawodach sportowych rnych szczebli.

COM(2013) 0045.

RR\939793PL.doc

21/28

PE506.088v02-00

PL

WYNIK GOSOWANIA KOCOWEGO W KOMISJI

Data przyjcia Wynik gosowania kocowego 22.4.2013 +: : 0: 27 0 0

Posowie obecni podczas gosowania kocowego

Zoltn Bag, Lothar Bisky, Piotr Borys, Jean-Marie Cavada, Mary Honeyball, Petra Kammerevert, Morten Lkkegaard, Emma McClarkin, Emilio Menndez del Valle, Marek Henryk Migalski, Katarna Nevealov, Doris Pack, Chrysoula Paliadeli, Monika Panayotova, Gianni Pittella, Marie-Thrse Sanchez-Schmid, Marietje Schaake, Marco Scurria, Hannu Takkula, Lszl Tks, Helga Trpel, Gianni Vattimo, Sabine Verheyen, Milan Zver Ivo Belet, Stephen Hughes, Sen Kelly

Zastpca(y) obecny(i) podczas gosowania kocowego

PE506.088v02-00

22/28

RR\939793PL.doc

PL

29.4.2013 OPINIA KOMISJI PRAWNEJ

dla Komisji Rynku Wewntrznego i Ochrony Konsumentw w sprawie gier hazardowych oferowanych w Internecie w obrbie rynku wewntrznego (2012/2322(INI)) Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Piotr Borys

WSKAZWKI Komisja Prawna zwraca si do Komisji Rynku Wewntrznego i Ochrony Konsumentw, waciwej dla tej sprawy, o uwzgldnienie w kocowym tekcie projektu rezolucji nastpujcych wskazwek: 1. z zadowoleniem przyjmuje przedstawienie przez Komisj komunikatu pt. W stron kompleksowych europejskich ram dla hazardu online (COM(2012)0596) jako krok w kierunku zapewnienia konsumentom dostpu do bezpiecznych i naleycie uregulowanych usug online oraz uwaa, e skuteczna regulacja hazardu internetowego powinna w szczeglnoci zapobiega ryzyku uzalenienia od hazardu oraz sprawi, e hazard bdzie sprawiedliwy, uczciwy, odpowiedzialny i przejrzysty; 2. jest zdania, e skuteczna regulacja sektora gier hazardowych oferowanych w internecie przyczyni si w szczeglnoci do: ukierunkowania naturalnej skonnoci spoeczestwa do gry poprzez ograniczenie reklamy do takiego poziomu, jaki jest absolutnie niezbdny, aby wskaza potencjalnym graczom legaln ofert, oraz poprzez wprowadzenie wymogu, aby wszelkim reklamom gier hazardowych oferowanych w internecie systematycznie towarzyszyo ostrzeenie przed nadmiernym lub patologicznym uprawianiem hazardu, zwalczania nielegalnego sektora hazardu poprzez umocnienie instrumentw technicznych i prawnych umoliwiajcych wykrywanie i karanie nielegalnych dostawcw usug oraz poprzez wspieranie rozwoju legalnej oferty usug hazardowych wysokiej jakoci, oraz zapewnienia skutecznej ochrony graczy, ze zwrceniem szczeglnej uwagi na grupy szczeglnie podatne na ryzyko, w szczeglnoci modych ludzi; 3. zaznacza, e sektor gier hazardowych w internecie jest dziaalnoci gospodarcz,
RR\939793PL.doc 23/28 PE506.088v02-00

PL

w odniesieniu do ktrej reguy rynku wewntrznego, a mianowicie swoboda przedsibiorczoci i swoboda wiadczenia usug, nie mog w peni obowizywa; podkrela, e pastwa czonkowskie maj prawo regulowania i kontroli swoich rynkw hazardu, zwaszcza ze wzgldu na porzdek publiczny, zgodnie z europejskim prawem o rynku wewntrznym, zasadami traktatw UE i orzecznictwem TSUE; 4. przypomina, e ze wzgldu na czynniki historyczne, spoeczne i kulturowe charakterystyczne dla kadego pastwa czonkowskiego, pastwa czonkowskie zachowuj autonomi w zakresie regulacji rynku gier hazardowych na ich terytorium, umoliwiajc im skuteczne dziaanie na rzecz ochrony porzdku publicznego, spoeczestwa i konsumentw; 5. apeluje do Komisji i pastw czonkowskich o podjcie dziaania w celu zwalczania nielegalnych usug hazardowych oferowanych z terytorium tych pastw; apeluje w tym zakresie do Komisji, by zwrcia si do pastw czonkowskich o przyjcie rodkw egzekucyjnych wobec ofert nielegalnych gier hazardowych w ramach planowanych zalece dotyczcych ochrony konsumentw i reklamy; 6. stwierdza, e gry hazardowe oferowane w internecie to forma handlowego wykorzystania sportu oraz e wobec staego wzrostu sektora dziki podaniu za innowacjami technicznymi pastwa czonkowskie maj trudnoci z kontrolowaniem sektora tych gier ze wzgldu na specyfik internetu, ktra stwarza ryzyko naruszenia praw konsumentw i poddania sektora dochodzeniom w kontekcie walki z przestpczoci zorganizowan; 7. podkrela znaczenie krajowych zezwole dla operatorw gier hazardowych w Internecie; uwaa, e w tym wzgldzie pastwa czonkowskie s najlepiej przygotowane do dziaania zgodnie z zasad pomocniczoci; 8. uwaa, e jednolity europejski akt ustawodawczy, jednakowo regulujcy cay sektor gier hazardowych, nie byby waciwym rozwizaniem ze wzgldu na kwesti pomocniczoci; zauwaa jednak, e w niektrych obszarach skoordynowane europejskie podejcie dopeniajce krajowe regulacje mogoby stanowi wyran warto dodan w zwizku transgranicznym charakterem usug hazardowych online; 9. uznaje jednak spjne orzecznictwo Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, w ktrym podkrela si, e kontrole krajowe powinny by prowadzone i stosowane w konsekwentny, proporcjonalny i niedyskryminujcy sposb oraz zgodnie z zamierzonymi celami prawnymi, tak aby zapewni ochron konsumentw, porzdku publicznego i zapobiec naduyciom; 10. przypomina Komisji, e aby zapewni skuteczne stosowanie prawa Unii, konieczne jest jego rygorystyczne egzekwowanie, a zatem naley wprowadzi skuteczne kontrole, by zagwarantowa zgodno krajowych przepisw dotyczcych hazardu online z prawem UE; 11. apeluje zatem do Komisji o sfinalizowanie licznych postpowa i skarg w sprawie naruszenia przepisw (niektrych sigajcych jeszcze 2007 r.) przed kocem obecnej kadencji oraz o podjcie konkretnego dziaania w przypadku gdy naruszaj one przepisy Traktatu i orzecznictwo Trybunau Sprawiedliwoci;
PE506.088v02-00 24/28 RR\939793PL.doc

PL

12. wzywa do wzmocnienia wsppracy midzy pastwami czonkowskimi i organami krajowymi, w szczeglnoci w zakresie egzekucyjnych rodkw reagowania i zapobiegania praniu pienidzy; 13. uznaje, e wsppraca midzy pastwami czonkowskimi ma zasadnicze znaczenie, podkrela jednak due znaczenie cisej wsppracy grup ekspertw ds. hazardu z zainteresowanymi podmiotami, w tym zarwno z bran hazardow, jak i z organizacjami konsumentw; 14. podtrzymuje swj pogld, e zakady sportowe stanowi form komercyjnego wykorzystania wspzawodnictwa sportowego, i zaleca, by Komisja i pastwa czonkowskie opracoway modele, ktre bd chroniy wspzawodnictwo sportowe przed wszelkimi niedopuszczonymi formami komercyjnego wykorzystania, zwaszcza przez uznanie prawa wasnoci organw sportowych do zawodw, ktre organizuj, nie tylko w celu zapewnienia sprawiedliwego zwrotu nakadw finansowych z korzyci dla sportu zawodowego i amatorskiego na wszystkich poziomach, lecz take jako sposb na wzmocnienie walki z ustawianiem meczw; 15. ma wiadomo, e ustawianie meczy jest powanym powodem do niepokoju oraz e wie si ono czsto ze zorganizowan przestpczoci, co stanowi powane zagroenie dla integralnoci sportu w Unii Europejskiej; apeluje zatem do Komisji, by zacienia wspprac midzy gwnymi zainteresowanymi, takimi jak suby policji, organy wadz ds. sportu i bukmacherzy, aby zachca do zgaszania i cigania podejrzanych zakadw; 16. apeluje do Komisji, by zachcaa do wprowadzenia kodeksu postpowania organizatorw imprez sportowych, bukmacherw i wadz publicznych w celu wypracowania mechanizmw niezbdnych do zachowania integralnoci sportu, w tym przepisw dotyczcych finansowania tych mechanizmw; 17. ponownie potwierdza, e zawarcie prawnie wicych umw midzy organizatorami zawodw sportowych a operatorami gier hazardowych online umoliwioby bardziej zrwnowaone stosunki midzy obiema stronami, a zwaszcza wyrane okrelenie mechanizmw walki na rzecz uczciwoci, jak np. dozwolone i niedozwolone rodzaje zakadw, a take wymiana informacji midzy nimi; 18. uwaa, e spjne polityka w zakresie sankcji karnych ma zasadnicze znaczenie dla oglnoeuropejskiego podejcia do uregulowania brany hazardu w internecie, oraz z t myl wzywa pastwa czonkowskie, by zagwarantoway zakaz nielegalnego manipulowania wynikami w celu uzyskania korzyci finansowych lub innych korzyci, poprzez uznanie za przestpstwo jakiegokolwiek zagroenia dla integralnoci rozgrywek sportowych, w tym zwizanych z zakadami bukmacherskimi; wzywa Komisj do podjcia na szczeblu unijnym dziaa przeciwko nieuregulowanemu hazardowi w internecie i do wsparcia walki z ustawianiem wynikw zawodw sportowych; 19. ostrzega, e hazard moe prowadzi do gronego uzalenienia, w zwizku z czym naleaoby zaj si t kwesti we wniosku ustawodawczym, zarwno w interesie konsumentw, jak i integralnoci tej formy sportu; 20. zauwaa prace przygotowawcze przeprowadzone przez Rad Europy w zakresie
RR\939793PL.doc 25/28 PE506.088v02-00

PL

wstpnego projektu konwencji przeciwko manipulowaniu wynikami sportowymi i zachca pastwa czonkowskie do poparcia tej cennej inicjatywy; 21. wzywa Komisj do przedstawienia wybranych wnioskw ustawodawczych w sprawie ram prawnych, ktre stworz pewno prawn dla legalnych przedsibiorstw europejskich oraz skuteczne systemy wsppracy midzy pastwami czonkowskimi, w celu zapewnienia ochrony konsumentw; 22. podkrela, e z jednej strony skuteczna wymiana informacji midzy organami cigania ma istotne znaczenie dla skutecznego egzekwowania prawa, a z drugiej strony przeciwdziaanie ustawianiu meczy musi odbywa si zgodnie z krajowymi i unijnymi przepisami dotyczcymi ochrony danych; 23. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do wprowadzenia skutecznych mechanizmw w celu zwrcenia uwagi, szczeglnie modych ludzi, na ryzyko uzalenienia si od hazardu; 24. wzywa Komisj, by rozwaya wprowadzenie biaej listy umoliwiajcej konsumentom rozrnienie pomidzy licencjonowanymi operatorami europejskimi i nieeuropejskimi; 25. podkrela, e zarzuty dotyczce ustawiania meczy s czsto rozstrzygane przed sdami powszechnymi i sportowy sd arbitraowy oraz e w przypadku obu tych procedur naley przestrzega minimalnych midzynarodowych norm proceduralnych, okrelonych w art. 6 europejskiej konwencji praw czowieka; 26. apeluje do pastw czonkowskich, by opracoway jednolite wsplne oglnoeuropejskie normy dotyczce internetowych elektronicznych usug sprawdzania tosamoci; zauwaa, e wprowadzenie ujednoliconych procedur rejestracji operatorw gier hazardowych w internecie ma zasadnicze znaczenie dla zapobieenia dalszemu rozwojowi nielegalnych usug; wzywa w zwizku z tym do zapewnienia wikszej spjnoci i skutecznoci procedur rejestracji i identyfikacji.

PE506.088v02-00

26/28

RR\939793PL.doc

PL

WYNIK GOSOWANIA KOCOWEGO W KOMISJI

Data przyjcia Wynik gosowania kocowego 25.4.2013 +: : 0: 17 6 0

Posowie obecni podczas gosowania kocowego

Luigi Berlinguer, Sebastian Valentin Bodu, Christian Engstrm, Marielle Gallo, Giuseppe Gargani, Sajjad Karim, Klaus-Heiner Lehne, Antonio Masip Hidalgo, Alajos Mszros, Bernhard Rapkay, Evelyn Regner, Dimitar Stoyanov, Rebecca Taylor, Alexandra Thein, Cecilia Wikstrm, Tadeusz Zwiefka Piotr Borys, Eva Lichtenberger, Angelika Niebler, Jzsef Szjer Jrgen Klute, Jacek Olgierd Kurski, Isabelle Thomas

Zastpca(y) obecny(i) podczas gosowania kocowego Zastpca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas gosowania kocowego

RR\939793PL.doc

27/28

PE506.088v02-00

PL

WYNIK GOSOWANIA KOCOWEGO W KOMISJI

Data przyjcia Wynik gosowania kocowego 30.5.2013 +: : 0: 32 3 0

Posowie obecni podczas gosowania kocowego

Claudette Abela Baldacchino, Pablo Arias Echeverra, Adam Bielan, Preslav Borissov, Jorgo Chatzimarkakis, Birgit Collin-Langen, Lara Comi, Anna Maria Corazza Bildt, Antnio Fernando Correia de Campos, Cornelis de Jong, Vicente Miguel Garcs Ramn, Evelyne Gebhardt, Magorzata Handzlik, Edvard Kounk, Toine Manders, Hans-Peter Mayer, Sirpa Pietikinen, Phil Prendergast, Mitro Repo, Zuzana Roithov, Heide Rhle, Christel Schaldemose, Catherine Stihler, Ra Grfin von Thun und Hohenstein, Barbara Weiler Jrgen Creutzmann, Ashley Fox, Ildik Gll-Pelcz, Anna Hedh, Roberta Metsola, Marc Tarabella, Kyriacos Triantaphyllides, Sabine Verheyen, Josef Weidenholzer Stanimir Ilchev

Zastpca(y) obecny(i) podczas gosowania kocowego Zastpca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas gosowania kocowego

PE506.088v02-00

28/28

RR\939793PL.doc

PL