Warszawa, 30.09.2013 r.

Komunikat prasowy dotyczcy rekomendacji Rady ds. Systemu Patniczego w zakresie bezpieczestwa kart zblieniowych z dnia 30 wrzenia 2013 r.
Rada ds. Systemu Patniczego, organ opiniodawczo-doradczy przy Zarzdzie Narodowego Banku Polskiego, na posiedzeniu w dniu 24 czerwca 2013 r., utworzya grup robocz ds. przygotowania projektu rekomendacji w zakresie 3 podstawowych zagadnie zwizanych z bezpieczestwem transakcji z wykorzystaniem kart zblieniowych: 1. ulepszenia procedur zwizanych z wydawaniem kart zblieniowych, 2. zwikszenia wiadomoci posiadaczy tych kart, w tym poprzez edukacj, oraz 3. przeanalizowania podziau odpowiedzialnoci za transakcje nieautoryzowane midzy wydawc karty zblieniowej a jej posiadaczem. W toku prac grupa robocza zapoznaa si z materiaami analitycznymi dotyczcymi funkcjonowania kart zblieniowych i przeanalizowaa zagadnienia istotne z punktu widzenia posiadaczy takich kart, w tym dotyczce zapewnienia naleytego poziomu bezpieczestwa transakcji zblieniowych. W wyniku przeprowadzonych analiz grupa zaprezentowaa Radzie ds. Systemu Patniczego projekt rekomendacji, ktre Rada przyja na posiedzeniu w dniu 30 wrzenia 2013 r. Rekomendacje powysze stanowi zacznik do niniejszego komunikatu. Rekomendacje zawieraj zestaw zalece zwizanych z wydawaniem, akceptowaniem i obsug kart patniczych z funkcj zblieniow, ktrych wdroenie przez wszystkie podmioty zaangaowane w te dziaania, zostao uznane za niezbdne dla zapewnienia stabilnoci i poczucia bezpieczestwa wszystkich uytkownikw obrotu bezgotwkowego. Realizacja tych rekomendacji powinna przeoy si na podniesienie poziomu bezpieczestwa odczuwanego przez posiadaczy tych kart i zwikszenie ich zaufania do tego instrumentu patniczego, co w konsekwencji skutkowa powinno dalszym rozwojem obrotu bezgotwkowego.

1/7

Zacznik

Rekomendacje Rady ds. Systemu Patniczego w zakresie bezpieczestwa kart zblieniowych

Rada ds. Systemu Patniczego, na posiedzeniu w dniu 30 wrzenia 2013 r. przyja nastpujce rekomendacje w zakresie bezpieczestwa kart zblieniowych: 1. Rekomendacje w zakresie ulepszenia procedur zwizanych z wydawaniem kart zblieniowych 1.1. Wydawca karty patniczej powinien umoliwi klientowi wybr opcji korzystania z funkcji zblieniowej lub niekorzystania z niej. Zarwno wydawca, jak i klient powinien mie moliwo zarzdzania funkcjonalnoci zblieniow poprzez wyczenie/wczenie funkcjonalnoci zblieniowej. Wydawca karty patniczej powinien udostpni klientowi informacj o moliwoci wyczenia tej funkcjonalnoci oraz o trybie i procedurze takiego wyczenia. 1.2. W przypadku braku technicznych moliwoci realizacji rekomendacji 1.1, wydawca powinien umoliwi klientowi posiadanie karty bez funkcji zblieniowej. 1.3. Klient, ktry otrzyma kart z funkcjonalnoci zblieniow, powinien zosta poinformowany przez wydawc kart patniczych: czym jest funkcjonalno zblieniowa; o sposobach identyfikowania kart wyposaonych w t funkcjonalno i punktw, w ktrych moliwe jest dokonywanie patnoci zblieniowych; o sposobach aktywacji karty (np. w bankomacie, na infolinii, na stronie internetowej wydawcy); o oglnych limitach transakcji dokonywanych bez koniecznoci podawania numeru PIN oraz potencjalnych miejscach dokonywania takich transakcji; o sytuacjach, kiedy Klient moe spodziewa si wystpienia koniecznoci potwierdzenia transakcji bezstykowej numerem PIN; o sposobach autoryzacji transakcji przez posiadacza; o bezpieczestwie karty zblieniowej; o postpowaniu przy zgubieniu, utracie lub kradziey karty.

Powysze informacje powinny zosta przekazywane w sposb zapewniajcy pewno otrzymania ich przez klienta oraz powinny by zamieszczone zarwno na stronie internetowej wydawcy, jak i w placwkach wydawcy.

2/7

1.4. Karta zblieniowa wysyana do klienta powinna by nieaktywna. 1.5. Wydawca karty patniczej z funkcj zblieniow powinien poinformowa klienta o tym, e korzystanie z funkcjonalnoci zblieniowej, moe spowodowa przekroczenie dostpnego salda rachunku, jak rwnie o koniecznoci dooenia przez niego naleytej starannoci w celu ograniczenia wystpienia tego typu przekroczenia. 1.6. Wydawca powinien aktywnie zarzdza parametrami systemw w celu zminimalizowania ryzyka wystpienia przekroczenia dostpnego salda rachunku karty i ograniczenia wartoci przekroczenia tego salda oraz ryzyka nieuprawnionego uycia karty. W razie wystpienia takiego przekroczenia w wyniku uycia karty przez osob nieuprawnion po zastrzeeniu karty przez uprawnionego klienta, wydawca powinien dy bez zbdnej zwoki do zwrotu utraconych w ten sposb rodkw przez klienta.

2. Rekomendacje w zakresie zwikszenia wiadomoci posiadaczy kart z funkcj zblieniow, w tym poprzez edukacj 2.1. Rola uczestnikw systemu patniczego w promowaniu bezpieczestwa kart zblieniowych: 2.1.1. Organizacje zapewnianie dodatkowo patnicze bankom prowadzenie przygotowywanie informacyjnych i i i przeprowadzanie oraz rozliczeniowym, i edukacyjnych oglnokrajowych kampanii promocyjnych

wydawcom kampanii

agentom

ustandaryzowanych materiaw do wykorzystania we wasnej dziaalnoci; informacyjnych skierowanych do rynku. Stae podnoszenie standardw bezpieczestwa patnoci zblieniowych. 2.1.2. Wydawcy kart patniczych udostpnianie klientom szczegowych informacji o oferowanych kartach z funkcj zblieniow; informacje te bd dostpne w wielu kanaach komunikacji np. na dedykowanych stronach www oraz serwisie transakcyjnym, w korespondencji papierowej (wycigi, karty) i mailowej, call center, bankomatach. 2.1.3. Agenci rozliczeniowi udostpnianie akceptantom szczegowych materiaw edukacyjnych dotyczcych obsugi patnoci zblieniowych. 2.1.4. ZBP wypracowywanie najlepszych praktyk na bazie stosowanych przez banki praktyk obsugi klientw z kart zblieniow, biecego
3/7

komentowania zdarze i pojawiajcych si negatywnych opinii na temat bezpieczestwa patnoci zblieniowych. 2.1.5. Rada ds. Systemu Patniczego oraz UKNF wydawanie rekomendacji w celu ujednolicania i podnoszenia standardw informacyjnych oraz informowanie rynku o bezpieczestwie patnoci zblieniowych i ich pozytywnym wpywie na rozwj obrotu bezgotwkowego. 2.2. Szczegowa rola organizacji patniczych w komunikacji z instytucjami czonkowskimi, przedstawicielami rynku oraz dziennikarzami: 2.2.1. Przygotowanie materiaw edukacyjnych dla wydawcw kart i agentw rozliczeniowych dotyczcych zasad korzystania z patnoci zblieniowych i aspektw bezpieczestwa oraz zasad akceptacji patnoci w kraju i za granic. 2.2.2. Komunikacja aspektw bezpieczestwa patnoci bezgotwkowych w tym zblieniowych poprzez: informacje prasowe; udzia w konferencjach branowych; strony internetowe; prasa, telewizja niadaniowa; e-learning dla pracownikw bankw i agentw rozliczeniowych.

2.2.3. Komunikacja do wydawcw w zakresie niestandardowych zasad akceptacji kart zblieniowych oraz ryzyka z tym zwizanego lub rekomendowanych praktyk. 2.3. Szczegowa rola wydawcw kart zblieniowych: 2.3.1. Komunikacja wewntrzna do pracownikw banku: Przygotowanie pracownikw oddziaw oraz Call Center do udzielania odpowiedzi na najczciej zadawane pytania klientw; Informacje udostpniane pracownikom na wewntrznych stronach intranetowych. 2.3.2. Komunikacja skierowana do klienta powinna mie na celu zbudowanie wiadomoci klientw w zakresie patnoci zblieniowych poprzez przekazanie informacji (w regulaminie i innych materiaach), czym jest funkcjonalno zblieniowa; zarwno przy otrzymaniu pierwszej karty wyposaonej w technologi zblieniow jak i przy jej wznowieniu, klient powinien zosta poinformowany o: zasadach funkcjonowania karty zblieniowej oraz dziaania patnoci zblieniowych;
4/7

korzyciach pyncych z patnoci zblieniowych - szybko, wygoda, nowoczesno, bezpieczestwo karta zostaje w twoich rkach; limitach obowizujcych dla transakcji zblieniowych; bezpieczestwie karty zblieniowej; zasadach dokonywania patnoci zblieniowych w kraju i za granic.

Informowanie moe odbywa si poprzez reklamy, ulotki, smsy, e-maile, banery na www, filmy, FAQ itp. Powysze informacje powinny zosta przekazywane w sposb zapewniajcy pewno otrzymania ich przez klienta oraz szybkie odnalezienie w kadej chwili na stronie internetowej wydawcy karty patniczej. 2.4. Szczegowa rola agentw rozliczeniowych: 2.4.1. Prawidowe i widoczne oznakowanie punktw akceptacji kart oraz terminali. 2.4.2. Edukacja akceptantw w zakresie aspektw bezpieczestwa patnoci zblieniowych. 2.4.3. Wspdziaanie z wydawcami kart w zakresie rozpatrywania reklamacji. 2.4.4. Egzekwowanie akceptantw. 2.5. Szczegowa rola ZBP i gremiw funkcjonujcych przy ZBP: 2.5.1. ZBP - biecy monitoring informacji prasowych dotyczcych rynku patnoci zblieniowych. 2.5.2. ZBP - natychmiastowe reagowanie na informacje wprowadzajce w bd posiadaczy kart zblieniowych lub sprzeczne ze stanem faktycznym poprzez publikacje kompetentnych departamentw. 2.5.3. Rada Wydawcw Kart Bankowych - wspieranie bankw we wdraaniu rekomendacji Rady ds. Systemu Patniczego i UKNF. 2.5.4. Komitet Agentw Rozliczeniowych opracowywanie standardw obsugi przyjmowania patnoci kart zblieniow ze szczeglnym uwzgldnieniem bezpieczestwa 2.5.5. Forum ds. transakcji, oznakowania Oszustwom punktu z sprzeday, zasad Kart rozpatrywania reklamacji, itp. Przeciwdziaania Wykorzystaniem Patniczych - ujednolicenie stanowiska ws. bezpieczestwa patnoci
5/7

zasad

akceptacji

patnoci

zblieniowych

przez

wypowiedzi, komunikatw, orzecze dedykowanych w ramach

autorstwa instytucji

pracownikw

zblieniowych, wymiana informacji nt. zabezpiecze systemw bankw w razie powstawania nowych typw oszustw na karty zblieniowe. Wsppraca w tym zakresie z agentami rozliczeniowymi. 3. Rekomendacje w zakresie ustalenia podziau odpowiedzialnoci za transakcje nieautoryzowane midzy wydawc karty zblieniowej a jej posiadaczem Rada, biorc pod uwag: aktualny stan prawny dotyczcy sposobu podziau odpowiedzialnoci za nieautoryzowane transakcje pomidzy patnika i wydawc (art. 46 ust. 2 UUP1); poziom wspczynnika wszystkich transakcji nieuprawnionych do oglnej liczby transakcji (jeden z najniszych w Europie); wysoki poziom udziau liczby wydanych kart z funkcj zblieniow do cznej liczby wydanych kart patniczych2; stosunek okrelonej w cytowanych powyej przepisach kwoty ograniczajcej odpowiedzialno patnika (rwnowarto w zotych kwoty 150 euro) do poziomu przecitnego wynagrodzenia3; proponowan przez Komisj Europejsk tre przepisu art. 66 projektu zmiany dyrektywy PSD4, ktry zakada ograniczenie odpowiedzialnoci patnika za nieautoryzowane transakcje do kwoty 50 euro; rekomenduje nastpujce dziaania w zakresie podziau odpowiedzialnoci pomidzy patnika i wydawc za nieautoryzowane transakcje dokonywane z wykorzystaniem kart zblieniowych: 3.1. Systemowe wdroenie, patniczych w formie samoregulacji, przez wydawcw kart odpowiedzialnoci uytkownikw za

ograniczenia

nieautoryzowane transakcje zblieniowe dokonywane kartami zblieniowymi w nastpujcy sposb: w przypadku zastosowania si wydawcy do rekomendacji 1.1 i 1.2, ograniczenie odpowiedzialnoci uytkownika za nieautoryzowane transakcje zblieniowe
1

W art. 46 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usugach patniczych(Dz. U. 2011 r. nr 199, poz. 1175) (UUP). 2 Karty zblieniowe stanowi 51,74 % (17,8 mln ) wszystkich wydanych w Polsce kart patniczych. Dane za II kw. 2013 roku. rdo: NBP. 3 Kwota 150 euro stanowia 33,52% przecitnego wynagrodzenia netto w Polsce i 9,07% przecitnego wynagrodzenia netto w Unii Europejskiej, wg. danych Eurostat za 2011 r. 4 Przedstawionego przez Komisj Europejsk w dniu 24 lipca 2013 r.
6/7

dokonywane kartami zblieniowymi do kwoty 50 euro (rwnowarto w zotych); w przypadku niezastosowania si wydawcw kart patniczych do rekomendacji 1.1 i 1.2, cakowite wyczenie odpowiedzialnoci uytkownika za nieautoryzowane transakcje zblieniowe, o ile uytkownik nie doprowadzi umylnie do nieautoryzowanych transakcji zblieniowych, w terminie do 6 miesicy od dnia przyjcia niniejszych Rekomendacji. 3.2. Po upywie terminu wskazanego w rekomendacji 3.1 Rada ds. Systemu Patniczego zapozna si ze stanem wdroenia Rekomendacji, w szczeglnoci rekomendacji 1.1, 1.2 oraz 3.1 i rozway potrzeb podjcia dalszych dziaa, w tym take legislacyjnych, w celu zrnicowania zakresu odpowiedzialnoci posiadaczy kart zblieniowych w przypadku nieautoryzowanych transakcji zblieniowych w zalenoci od moliwoci zarzdzania funkcj zblieniow przez posiadacza karty.

7/7