PROGRAM

ZINTEGROWANEJ INFORMATYZACJI

PASTWA

Warszawa, listopad 2013 Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji

SPIS TRECI
Wstp ............................................................................................................................. 4 1. Nowe podejcie do informatyzacji pastwa informatyzacja zintegrowana ................. 5 2. Wyzwania rozwojowe i cywilizacyjne ........................................................................... 8 3. Strategiczny kontekst europejski i krajowy ................................................................. 12
3.1. Strategie europejskie..................................................................................................12 3.2 Strategie krajowe ........................................................................................................14

4. Diagnoza .................................................................................................................... 16 5. Cele, obszary dziaania, wskaniki Programu ............................................................... 26

5.1. Cele ...........................................................................................................................26 5.2. Obszary dziaania .......................................................................................................26 5.3. Kluczowe dziaania zintegrowanej informatyzacji ........................................................29 Kluczowe dziaania zintegrowanej informatyzacji, ...............................................................29 5.4. Korzyci z realizacji programu .....................................................................................30 5.5. Wskaniki...................................................................................................................31

6. Co zrobimy - kierunki interwencji................................................................................ 34

6.1. wiadczenie e-usug publicznych. ................................................................................34 6.1.1. Rekomendacje do katalogu podstawowych e-usug publicznych do wdroenia na poziomie centralnym. ............................................................................................. 35 6.1.2. Systematyzowanie i katalog e-usug .................................................................. 49 6.1.3. Kryteria wyboru e-usug .................................................................................... 50 6.1.4. Monitorowanie e-usug ..................................................................................... 51 6.2. Otwarty rzd i wspieranie rozwoju spoeczestwa obywatelskiego ..............................52 6.2.2. Dostpno informacji sektora publicznego do ponownego wykorzystywania 54 6.2.3. Wsparcie innowacyjnych metod podnoszenia umiejtnoci cyfrowych w ramach edukacji formalnej i nieformalnej................................................................... 56 6.3. Wyznaczanie standardw i tworzenie warunkw dla efektywnej i bezpiecznej eadministracji ................................................................................................................58 6.3.1. Interoperacyjno .............................................................................................. 58 6.3.2. Bezpieczestwo teleinformatyczne ................................................................... 61 6.3.3. Ochrona cyberprzestrzeni.................................................................................. 62 6.3.4. Identyfikacja elektroniczna i usugi zaufania ..................................................... 64 6.3.5. Technologia........................................................................................................ 65 6.3.6. Zarzdzanie Infrastruktur................................................................................. 66 6.3.7. Informacja zarzdcza ......................................................................................... 68 6.3.8. Standardy zarzdcze .......................................................................................... 69 6.3.9 Mechanizmy zarzdcze i kontrolne .................................................................... 70 6.4. Informatyzacja urzdw .............................................................................................71 6.4.1. Kompetencje w administracji publicznej ........................................................... 72

7. Model wsppracy w ramach programu informatyzacji .............................................. 74 8. Zmiany prawne w obszarze informatyzacji ................................................................. 78 9. Kluczowa rola Jednostek Samorzdu Terytorialnego w realizacji programu ................ 81 10. Finansowanie ............................................................................................................ 82 11. Podsumowanie ......................................................................................................... 84
Zacznik 1. Tabela 1 Etap przygotowania Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa .....................................................................................................................................85 Zacznik 2. Tabela 2 Etap wdraania Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa ......87

Zacznik 3. Przegld wybranych, ju dostpnych, usug e-administracji (na dzie 31.09.2013r.).................................................................................................................89 Zacznik 4. Przykadowe przedsiwzicia przewidujce ponadresortowy model wsppracy .....................................................................................................................................94 Zacznik 5. Rola i funkcje ePUAP .................................................................................... 113 Integrator e-usug ...................................................................................................... 115 Broker informacyjny .................................................................................................. 115 Profil Zaufany ePUAP ................................................................................................. 117 Pismo oglne ............................................................................................................. 117 Repozytorium Procesw Administracji Publicznej .................................................... 118 Model procesowy dostpu do rejestrw publicznych............................................... 118 Repozytorium dobrych praktyk administracji ........................................................... 119 Zacznik 6. Analiza SWOT ............................................................................................... 120 Zacznik 7. Mapa drogowa zmian prawnych w obszarze informatyzacji ........................ 122 Zacznik 8. Koncepcja Platformy Integracyjnej Rejestrw Publicznych ............................. 125 Zacznik 9. Sowniczek skrtw ...................................................................................... 126

Wstp
Program Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa (PZIP) to strategiczny dokument opisujcy dziaania rzdu zmierzajce do dostarczenia spoeczestwu wysokiej jakoci elektronicznych usug publicznych. Celem Programu jest stworzenie spjnego, logicznego i sprawnego systemu informacyjnego pastwa, dostarczajcego e-usugi na poziomie krajowym i europejskim, w sposb efektywny pod wzgldem jakoci i kosztw. Program zapewni wspprac istniejcych oraz nowych systemw teleinformatycznych administracji publicznej, eliminujc jednoczenie powielajce si dotychczas funkcjonalnoci. Kiedy mona bdzie uzna, e Program si powid? Wypenienie celw PZIP mierzone bdzie odsetkiem obywateli i przedsibiorcw korzystajcych z e -usug administracji publicznej oraz poziomem satysfakcji uytkownikw. Administracja jest powoana przede wszystkim do tego, aby suy obywatelowi. Dlatego w Programie w centrum uwagi s usugi e-administracji skierowane do obywateli, w tym przedsibiorcw oraz wymagania, ktrym trzeba sprosta w perspektywie do roku 2020, zwizane z rozwojem nowoczesnego, cyfrowego spoeczestwa, wykorzystujcego potencja informacji sektora publicznego. Informatyzacja pastwa ma wspiera jego funkcjonowanie w modelu optimum. Nowe podejcie do informatyzacji jest zintegrowane. Oznacza to, e wszelkie dziaania zwizane z wdraaniem systemw informatycznych bd podporzdkowane spjnemu obiegowi informacji w Pastwie. Wychodzc od diagnozy stanu informatyzacji na dzi, pokazano w Programie cele do osignicia i sposoby ich realizacji, a take propozycj dziaa pozwalajcych monitorowa efektywno osigania rezultatw. Podstaw do informatyzacji usug jest rwnie, nadajce za zmianami spoecznymi oraz technologicznymi, odpowiednie otoczenie prawne - dlatego proponujemy zmiany legislacyjne niezbdne do realizacji zada publicznych drog elektroniczn. Program podlega bdzie aktualizacji, stosownie do zmian technologicznych, organizacyjnych, spoecznych i gospodarczych, zachodzcych w otoczeniu administracji. Przykadowo, w przypadku wyznaczenia przez Rzd RP daty wprowadzenia waluty Euro niezbdne bdzie metodyczne, ustandaryzowane podejcie do procesu wymiany waluty przy zastosowaniu podejcia projektowego, jasno wskazujc cele, zadania oraz dostpne zasoby przy jednoczesnej dobrej koordynacji caego procesu i czytelnym podziale odpowiedzialnoci za poszczeglne jego etapy. Dotychczasowy proces informatyzacji charakteryzowa si rozwizaniami wyspowymi, ktre odpowiaday zapotrzebowaniu poszczeglnych sektorw administracji publicznej, jednak nie zapewniay dostatecznej interoperacyjnoci systemw, co mogo mie negatywny wpyw na realizacj e-usug. W zwizku z powyszym niezbdne stao si wprowadzenie nowego instrumentu planowania i koordynacji informatyzacji dziaalnoci podmiotw publicznych, ktrym jest, ustanawiany w drodze uchway Rady Ministrw, Program Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa. PZIP, obok Narodowego Planu Szerokopasmowego, jest dokumentem wykonawczym dla strategii rozwoju, czyli strategii Sprawne Pastwo 2020 (SP2020). Odnosi si te porednio do pozostaych strategii ponadsektorowych i nawizuje do wytyczonych tam najwaniejszych priorytetw, celw i planw rozwojowych oraz innowacyjnych dziaa. Dokument odgrywa te istotn rol w planowaniu wydatkw wspfinansowanych przez Uni Europejsk w perspektywie finansowej na lata 20142020. Program jest cile powizany z przygotowanym przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAC) strategicznym dokumentem Policy Paper, dotyczcym cyfrowego rozwoju Polski do 2020 r. oraz Programem Operacyjnym Polska Cyfrowa. Program powsta w cisej wsppracy z pozostaymi resortami i instytucjami publicznymi, ktre aktywnie bd uczestniczy w realizacji dziaa przewidz ianych w Programie i wynikajcych z niego przedsiwzi zwizanych z informatyzacj pastwa. Realizacja PZIP bdzie angaowaa rwnie jednostki samorzdu terytorialnego oraz uwzgldniaa ich dotychczasowy dorobek.

1. Nowe podejcie do informatyzacji pastwa informatyzacja zintegrowana

Informatyzacja pastwa ma wspiera budowanie modelu pastwa optimum poprzez kreowanie i rozwj usug administracji publicznej rzdowej i samorzdowej oraz monitorowanie i popraw ich jakoci uwzgldniajc nowe moliwoci, jakie pojawiaj si w zwizku z dynamicznym rozwojem technologii cyfrowych oraz rozbudow cyfrowych zasobw i treci w postaci cyfrowej. Naley dy do modelu pastwa wspierajcego rozwj. Nie sprosta temu wyzwaniu przeregulowane pastwo maximum, ani wycofane pastwo minimum nie przeszkadzajcy obserwator. Model pastwa optimum, pastwa o optymalnym na nasze czasy wymiarze, opiera si musi na kilku podstawowych zasadach: tylko tyle regulacji, ile jest niezbdne dla codziennej sprawnoci funkcjonowania instytucji publicznych czy efektywnoci procesw gospodarczych, nie hamowanych zbdnymi barierami, tylko tyle interwencji, ile trzeba dla rozwoju i wysokiej stopy zwrotu ponoszonych inwestycji, take w ludzi i ich umiejtnoci, tylko tyle restrykcji, ile potrzebne jest dla bezpieczestwa struktur obronnych pastwa oraz bezpieczestwa codziennego mieszkacw kraju, tylko tyle opiekuczoci, perfekcyjnie zaadresowanej do odpowiednich grup spoecznych, by uruchamia odpowiednimi dziaaniami samodzielno oraz energi obywateli, przedsibiorcw, pracownikw, konsumentw, uytkownikw usug publicznych, i nikomu nie da si poczu wykluczonym, tyle tylko aktywnoci na poziomie centralnym, by wspomaga rozwizywanie problemw na niszych poziomach organizacji ycia publicznego, z oczywistym wykorzystaniem zasady pomocniczoci oraz siy samorzdw. By wszystkie decyzje o charakterze publicznym byy bliej ludzi, tylko tyle administracji jeli chodzi o zasoby, ile naprawd potrzeba w okrelonych obszarach. Kluczem jest lepsza alokacja, lepsze dopasowanie zasobw administracyjnych do zada realizowanych przez pastwo w danym czasie na rzecz okrelonych grup spoecznych. Podstawowym miernikiem oceny administracji musi by jej skuteczno w rozwizywaniu spraw ludzi.

Celem programu informatyzacji jest zapewnienie obywatelom i przedsibiorcom, ale rwnie samej administracji, dostpu do uytecznych, bezpiecznych, prostych w stosowaniu narzdzi, ktre bd powszechnie dostpne i przygotowane do wsppracy ze rodowiskami technicznymi wykorzystujcymi rne technologie. Z punktu widzenia obywatela najwaniejsza jest wygoda zaatwiania spraw urzdowych , w tym zwizanych z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej, spraw zwizanych z ochron zdrowia, poszukiwaniem pracy, regulowaniem nalenoci, zdobywaniem wiedzy i wyksztacenia, a take korzystania z zasobw kultury. E-usugi dla obywateli powinny zapewni oszczdno czasu, ograniczajc konieczno osobistego stawienia si w urzdzie tylko do przypadkw niezbdnych. Przy wykorzystaniu e-usug powinno by moliwe zaatwianie spraw niezalenie od miejsca pobytu

i stosowanej technologii sucej do korzystania z sieci, oraz wykorzystywanego kanau komunikacji elektronicznej.

sprztu,

oprogramowania

Informatyzacja zintegrowana opiera si na czterech nastpujcych filarach1: Logiczny i skuteczny obieg informacji, dziki ktremu administracja pomaga obywatelowi w realizacji jego obowizkw na rzecz pastwa oraz wspiera go w realizacji jego aspiracji. Informatyzacja podporzdkowana jest obiegowi informacji. Koncentracja na procesach w administracji publicznej i usugach jakie ona zapewnia, nie za projektach informatycznych. Wacicielem kadego procesu jest organ wadzy publicznej, dziaajcy poprzez urzdnika urzdu, ktry realnie odpowiada za kontakty na linii pastwoobywatel. Przejrzysto i efektywno w wydatkowaniu rodkw publicznych. Wszystkie wybrane i realizowane rozwizania musz gwarantowa najlepsz moliw relacj wynikw do zaangaowanych nakadw. Neutralno technologiczna, ktra gwarantuje, e dostp do usug i dostaw dla administracji nie jest ograniczany stosowan technologi i wynika jedynie z potrzeb funkcjonalnych. Dobr rozwizania zapewnia moliwo zmiany dostawcy rozwiza informatycznych, jeli wsppraca z obecnym nie gwarantuje spenienia oczekiwa strony publicznej.

Podstawow rol administracji jest obsuga obywateli i przedsibiorcw poprzez sprawn realizacj zada statutowych. Celem administracji publicznej powinno by budowanie nowych i modernizacja istniejcych systemw teleinformatycznych w taki sposb, aby byy one ze sob spjnie i logicznie powizane oraz zorientowane na potrzeby uytkownika. Dotyczy to wszystkich systemw informatycznych niezalenie od ich usytuowania w strukturze organizacyjnej pastwa, w szczeglnoci od tego, czy system eksploatowany jest przez jednostki samorzdu terytorialnego czy przez administracj centraln. Jest to warunek konieczny, aby prawidowo funkcjonowa system informacyjny pastwa. Zintegrowana informatyzacja polega bdzie na kompleksowym, zarzdczym podejciu do budowy systemu informacyjnego pastwa przez administracj, co w efekcie ma doprowadzi do zbudowania adu teleinformatycznego w pastwie, przy udziale
1

Na podstawie raportu Pastwo 2.0. Nowy start dla e -administracji.

wszystkich zainteresowanych stron. Nie naley zintegrowanej informatyzacji kojarzy z deniem do budowy super-systemu, ktry miaby obsugiwa wszystkie funkcje administracji pastwowej. E-usugi, ktre powstan w wyniku realizacji projektw informatycznych musz by powszechne i zapewnia oczekiwan przez uytkownikw jako obsugi. Musz charakteryzowa si wysok dostpnoci, take dla osb niepenosprawnych i cigoci dziaania. Usugi o wikszej zoonoci zostan wytworzone dziki zapewnieniu wspdziaania (tzw. interoperacyjnoci) rnych systemw. Zapewnienie interoperacyjnoci istniejcych oraz nowo budowanych systemw teleinformatycznych organw administracji publicznej, a take organw wadzy sdowniczej, funkcjonujcych przy wykorzystaniu nowoczesnych rozwiza informatycznych, ma wspiera logiczny, spjny i sprawny system informacyjny pastwa, zbudowany i utrzymywany przy wsppracy wszystkich resortw. Efektem tych dziaa, bdzie dostarczenie, na poziomie krajowym i europejskim, kluczowych usug dla obywateli i przedsibiorcw w sposb efektywny pod wzgldem jakoci i kosztw, przy rwnoczesnym eliminowaniu dotychczas powielajcych si funkcjonalnoci. Spenienie wymaga w zakresie interoperacyjnoci bdzie jednym z kluczowych kryteriw warunkujcych decyzj o budowie systemu teleinformatycznego. Dziki temu, podczas realizacji usug, mona bdzie korzysta ze spjnych danych zgromadzonych w rnych rejestrach i systemach ewidencyjnych systemu informacyjnego pastwa. Przyjcie wsplnego dla caej administracji publicznej standardu metadanych2 doprowadzi w rezultacie do interoperacyjnoci tworzonych rozwiza IT. Ujednolicenie podstawowych procesw w administracji, interoperacyjno systemw i rozwiza teleinformatycznych oraz umoliwienie udostpniania danych z rejestrw referencyjnych, stworzy warunki dla rozwoju rynku usug wiadczonych drog elektroniczn obywatelom i biznesowi. Budowanie systemu informacyjnego pastwa obsugujcego wszystkie kluczowe procesy i dostarczajcego usugi publiczne wymaga ustanowienia odpowiednich struktur organizacyjnych na wszystkich poziomach poczwszy od samodzielnych instytucji poprzez resort do poziomu pastwa. Zbudowanie, dostarczenie i utrzymanie podstawowego zestawu usug elektronicznych zapewniajcych obsug obywateli (w tym przedsibiorcw) oraz samej administracji wymaga bdzie sprawnego wspdziaania rnych resortw. W przypadku procesw administracyjnych angaujcych rne sektory, czy jednostki, tworzone bd ponadsektorowe zespoy projektowe. Budowa systemu informacyjnego pastwa odbywa si bdzie w cisej wsppracy wszystkich jednostek administracji: zarwno administracji centralnej jak i jednostek samorzdu terytorialnego (JST). Zakada si, e formalne podstawy do wsppracy pomidzy MAC i JST w ramach niniejszego Programu bd wypracowywane przez Komisj Wspln Rzdu i Samorzdu Terytorialnego. W szerszym stopniu bdzie te wykorzystywana Linia Wsppracy jako forum wymiany dowiadcze i dobrych praktyk w zakresie budowy otwartego pastwa i nowoczesnej e-administracji. Rwnoczenie z budow rodowiska informatycznego dostarczajcego usugi, budowane bd kompetencje zarwno po stronie administracji jak i jej klientw, co zapewni wysoki stopie korzystania z oferowanych e-usug.
2

Metadane zestaw logicznie powizanych z dokumentem elektronicznym usystematyzowanych informacji opisujcych ten dokument, uatwiajcych jego wyszukiwanie, kontrol, zrozumienie i dugotrwae przechowanie oraz zarzdzanie (rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 30 padziernika 2006 r. w sprawie niezbdnych elementw struktury dokumentw elektronicznych [Dz. U. Nr 206, poz. 1517]).

2. Wyzwania rozwojowe i cywilizacyjne

KLUCZOWE CYFROWE KO A ZAMACHOWE Dynamiczny rozwj kraju i gospodarki, stymulowany popraw jakoci zarzdzania administracj w Polsce, zaley od kilku kluczowych czynnikw zwizanych z cyfryzacj kraju i informatyzacj administracji, w obszarze: o rejestrw publicznych, w tym szczeglnie referencyjnych, ich uporzdkowania i zinformatyzowania, okrelenia i zapewnienia warunkw do ich wsppracy i efektywnej wymiany danych (zgodnie z wymogami interoperacyjnoci) oraz udostpnienia zawartych tam informacji; o procedur ich zidentyfikowania, zinwentaryzowania, uproszczenia, zinformatyzowania, zorientowania na uytkownika i korzyci, jak uzyska on w wyniku realizacji usugi publicznej; o infrastruktury zapewnienia optymalnych narzdzi przetwarzania informacji i danych (w tym szczeglnie: sieci, systemw zarzdczych, technologii przetwarzania danych); o informacji zarzdczej - kreowanej na podstawie wiarygodnych przekrojowych danych, stanowicych baz do podejmowania decyzji w zakresie polityk publicznych i narzdzie do samoadaptacji systemw. PASTWO OPTIMUM 2.0 W warunkach radykalnych zmian gospodarczych, kulturowych i technologicznych, potrzebna jest klarowna filozofia i nowe ramy funkcjonowania pastwa. Pastwo optimum powinno dba o powszechny dostp do wszystkiego, co sprzyja rozwojowi dobra publicznego. Dotyczy to takich usug publicznych jak: edukacja, prawo do zabezpieczenia na staro, pomoc na rynku pracy, dostpno nawet jeli jest to finansowane poprzez system skadek powszechnego systemu ochrony zdrowia. W modelu pastwa optimum, nie wystarczy dziaa dla obywateli, ale naley znale sposoby na dziaanie razem z nimi. Wana jest tu rwnie harmonijna wsppraca ze wsplnotami lokalnymi i regionalnymi. Mona to zrobi, realizujc trzy kluczowe zadania: o poprawi jako usug administracji publicznej - rzdowej i samorzdowej, dziki skupieniu uwagi na uytkowniku/obywatelu oraz wykorzystaniu narzdzi jakie daje efektywna informatyzacja realizacji zada Pastwa; o uzyska efekt cyfrowej synergii projektw modernizujcych administracj, uwzgldniajcych cyfrowy charakter spoecznych, technologicznych, organizacyjnych zmian wielu aspektw funkcjonowania wspczesnego wiata, ktre wi si z wielkimi zmianami instytucjonalnymi i spoecznymi np. trend udostpniania zasobw instytucji publicznych, czy prowadzenie konsultacji spoecznych online, wsptworzenie rozwiza przez obywateli, etc.; o przyj krtkoterminow, rednio- i dugookresow perspektyw przy planowaniu obsugi procesw w administracji publicznej, ktrych ostatecznym beneficjentem ma by zadowolony obywatel.

OBYWATEL PARTNEREM ADMINISTRACJI OTWARTY RZD Dziki technologiom cyfrowym zadania pastwa mog by realizowane w sposb bardziej efektywny, spersonalizowany i partycypacyjny. Polskie spoeczestwo przechodzi intensywn przemian spowodowan rozwojem cywilizacyjnym oraz staym wzrostem roli internetu i technologii cyfrowych w stosunkach spoecznych, co powoduje, e administracja pastwowa musi dotrzyma kroku obywatelom i wykorzysta szanse zwizane z cyfryzacj do lepszej realizacji zada. Cyfrowa rzeczywisto pozwala na redefinicj relacji na linii rzd obywatel samorzd organizacje pozarzdowe, w kierunku wikszego partnerstwa, a w konsekwencji transformacji modelu funkcjonowania pastwa jako otwartego rzdu, ktry bdzie w stanie w wikszym stopniu wcza obywateli w podejmowanie decyzji oraz wykorzystywa ich wiedz i umiejtnoci.

INFORMACJA SEKTORA PUBLICZNEGO Nowe technologie uatwiaj dostp do informacji, rewolucjonizujc jednoczenie dotychczasowe analogowe zasady jej funkcjonowania. Wraz z rozwojem internetu powoli zanikaj nie tylko bariery informacyjne, ale rwnie geograficzne i jzykowe. Obecnie wystarczy komputer z dostpem do sieci, aby sign do praktycznie nieograniczonego zasobu wiedzy. Nie stanowi te problemu jzyk, w jakim zostay wytworzone, poniewa wikszo treci moe by tumaczona automatycznie. Dostp do informacji sektora publicznego to nie tylko wiksza przejrzysto administracji publicznej, lecz rwnie wany czynnik rozwoju spoeczestwa informacyjnego, m.in. poprzez umoliwienie szerszego uczestnictwa w kulturze cyfrowej, podnoszenie kapitau spoecznego obywateli czy te rozwj ich zdolnoci twrczych, zwikszenie ich aktywnoci i zaangaowania w ycie publiczne. Dodatkowo, prawne i techniczne zagwarantowanie dostpnoci i moliwoci ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego w formatach umoliwiajcych odczyt maszynowy wpywa na popraw konkurencyjnoci i innowacyjnoci gospodarki m.in. poprzez rozwj komercyjnych i niekomercyjnych produktw i usug wiadczonych w oparciu o przetwarzanie dostpnych informacji.

Dane, ktre gromadzi administracja stanowi zasb, ktrym trzeba bardziej efektywnie gospodarowa. Dane te stanowi potencjalne rdo poprawy sprawnoci zarzdzania pastwem. Podejmowanie decyzji na podstawie wiarygodnych danych umiejtnie gromadzonych oraz przetwarzanych, aktualnych, przekrojowych i odzwierciedlajcych rzeczywisto, to podstawa sprawnego zarzdzania pastwem oraz tworzenia polityk opartych na dowodach (tzw. evidence based policy). Wymaga to nie tylko uporzdkowania rejestrw publicznych, ale take okrelenia i zapewnienia warunkw oraz standardw dzielenia si informacj zarzdcz. Przy tym, wszys tkie dane musz by przetwarzane z zachowaniem rygorw bezpieczestwa oraz poszanowaniem prywatnoci, ochrony danych osobowych i tajemnicy statystycznej. OPTYMALNE WYKORZYSTANIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII Informatyzacja i upraszczanie usug publicznych daje ogromny potencja wzrostu efektywnoci i przyjaznoci pastwa dla obywatela. Kluczowym wyzwaniem jest nadanie za rozwojem technologicznym tam, gdzie zastosowanie systemw tworzonych i eksploatowanych przez administracj publiczn przyniosoby konkretne korzyci uytkowe i kosztowe. Administracja

powinna nada za zmianami i oczekiwaniami spoecznymi oferujc podobn do oferowanej komercyjnie jakoci i dostpnoci usug publicznych tam gdzie korzyci s zidentyfikowane, a rachunek ekonomiczny uzasadnia poniesienie nakadw i podjcie wysikw zwizanych z realizacj. Dotyczy to optymalnego wykorzystania nowoczesnych technologii w rozwijaniu potencjau, jaki daje informatyzacja i cyfryzacja zarwno w funkcjonowaniu przedsibiorstw, codziennym yciu obywateli i w dziaaniu administracji wewntrz i na zewntrz. W wiecie opartym o nowe, byskawicznie zmieniajce si technologie, to wanie umiejtno szybkiego dostosowywania si do zmian, reagowania na nowe potrzeby i zagroenia, decyduje o sprawnoci pastwa. Sprawno pastwa z kolei w duym stopniu wpywa na konkurencyjno jego gospodarki i popraw jakoci ycia obywateli.3

MOBILNO TU I TERAZ W najbliszej przyszoci technologie stanowice podstawow infrastruktur spoeczestwa cyfrowego bd coraz bardziej powszechne. Oferowane usugi konsumenckie bd dostpne zawsze i wszdzie, take poprzez urzdzenia mobilne, umoliwiajc przy tym swobodne wykorzystywanie treci dostpnych i oferowanie wasnych. Elektroniczn drog dostpu do usug naley przy tym rozumie, jako wszystkie dostpne kanay komunikacji elektronicznej np. poczta elektroniczna, sms, telefon, telefon komrkowy, inne urzdzenia mobilne. Z sieci, ktra w cigu ostatnich lat rozwija si szczeglnie dynamicznie, korzysta obecnie okoo 2,5 mld ludzi, co stanowi 35% mieszkacw Ziemi. Du cze internautw stanowi osoby, ktre cz si z sieci za pomoc urzdze przenonych. Wedug prognoz w 2013 r. na wiecie ich liczba bdzie wiksza ni tych korzystajcych z komputerw stacjonarnych.4 Polski rynek poda zgodnie z tym trendem. W czasach gdy ponad 90% populacji globu mieszka w zasigu telefonii komrkowej5, informatyzacja staa si procesem, ktry ma coraz wikszy wpyw na ycie kadego czowieka. Na wiecie wg szacunkw ITU w 2013 r. bdzie 6,8 mld aktywnych telefonw komrkowych ( mobile-cellular subscriptions), przy populacji globu wynoszcej okoo 7,1 mld. Penetracja rynku wynosi 96% oglnie i 128% w krajach rozwinitych oraz 89% w rozwijajcych si. Zarwno w Polsce jak i w skali globalnej bdzie nastpowa wyrany wzrost sprzeday urzdze mobilnych tabletw i smartfonw ktre sprzyjaj korzystaniu z treci cyfrowych. Obecnie Polska ma stosunkowo niski wspczynnik penetracji w dziedzinie smartfonw 22% w porwnaniu do ponad 70% we Francji i Wielkiej Brytanii.6 Jednak ju pod wzgldem liczby uytkownikw telefonw komrkowych Polska obecnie plasuje si na rednim poziomie UE. W pierwszym kwartale 2013 r. wg GUS, liczba abonentw i uytkownikw (prepaid) telefonii komrkowej wyniosa prawie 55 mln i bya o ponad 7% wiksza ni przed rokiem. Na 100 mieszkacw przypadao 142,3 abonentw i uytkownikw (wobec 133 przed rokiem). Dla porwnania, jeli chodzi o telefoni stacjonarn, to liczba tzw. czy gwnych (czyli abonenci zwykych telefonw oraz linie ISDN) w sieci publicznej telefonii przewodowej wyniosa

3 4

por. np. , World Economic Forum 2012.

Morgan Stanley cyt. za: Pricing Of Public Sector Information Study: Apps market snapshot, European Commission Information Society and Media Directorate-General, October 2011.
5 6

The World in 2011: ITC Facts and Figures, International Telecommunications Union (ITU), Geneva 2011. rdo: IHS ScreenDigest

10

prawie 6 mln i spada wobec roku poprzedniego o prawie 3%. Na 100 mieszkacw przypadao 14,9 czy (w kocu ub. roku 15,4).

Wedug najnowszych danych7, w cigu najbliszych trzech lat w krajach grupy G-20 warto gospodarki internetowej podwoi si. Ju teraz stanowi ona 4,1% PKB tej grupy pastw. W samej UE jest to nieco mniej, tzn. 3,8% PKB. Raport Polska Internetowa8 przewiduje, e gospodarka internetowa w Polsce bdzie rosa w tempie 14% rocznie, czyli kilkukrotnie szybciej ni PKB i w 2015r. osignie warto ponad 4% PKB. Na taki stan rzeczy bdzie miao wpyw coraz powszechniejsze wykorzystanie internetu w yciu codziennym, wsparte szeroko pojt edukacj w zakresie doskonalenia kompetencji informatycznych i cyfrowych we wszystkich grupach wiekowych caego spoeczestwa niezalenie od wykonywanej pracy i miejsca zatrudnienia. Przewiduje si, e z czasem do sieci zostan wczone take liczne inteligentne urzdzenia i przedmioty, tworzc tak zwany internet rzeczy. Pozwoli to na zdalne ich sterowanie, lokalizowanie i monitorowanie, co przyczyni si do poprawy jakoci ycia w rnych dziedzinach. Przykadowe zastosowania dotycz suby zdrowia, uatwienia ycia seniorw, energetyki, transportu, ochrony rodowiska i ponownego wykorzystania produktw i surowcw.

The Connected World. The Internet Economy in the G-20: The $4.2 Trillion Growth Opportunity, Boston Consulting Group 2012.
8

Polska internetowa, Boston Consulting Group 2012.

11

3. Strategiczny kontekst europejski i krajowy

3.1. Strategie europejskie
Komisja Europejska (KE) w opublikowanej 6 padziernika 2011 r. propozycji nowych ram finansowych na lata 2014-2020 zmierza do tego, aby odniesieniem dla dofinansowania wszystkich projektw zarwno po stronie krajowej, jak i wsplnotowej, bya strategia Europa 2020 oraz jej 7 inicjatyw przewodnich (m.in. Europejska Agenda Cyfrowa, Unia Innowacji). Wymienione dokumenty jednoznacznie wskazuj obszary dziaa, ktre wpisuj si w pi celw UE wynikajcych ze strategii Europa 2020 (w obszarze zatrudnienia, bada i innowacji, przeciwdziaania zmianom klimatu i energii, edukacji oraz walki z ubstwem), ktre maj nada kierunek caemu procesowi zmian i powinny zosta przeoone na cele krajowe. rodki UE maj pomc podmiotom w krajach czonkowskich, osign cele wsplnotowe zapisane w strategii Europa 2020 i inicjatywach przewodnich. Komisja ju ocenia realizacj celw Europejskiej Agendy Cyfrowej w krajach UE prezentujc postpy w Digital Agenda Scoreboard. Nowe podejcie obrazuje poniszy rysunek:

Perspektywa 2014-2020

Oglnym celem Europejskiej Agendy Cyfrowej jest uzyskanie trwaych korzyci ekonomicznych i spoecznych z jednolitego rynku cyfrowego w oparciu o szybki i bardzo szybki internet i interoperacyjne aplikacje. Dziki technologiom informacyjno komunikacyjnym spoeczestwo Unii Europejskiej powinno uzyskiwa korzyci zwizane z otwart i przejrzyst e-administracj, oferujc szeroki wachlarz usug dla obywateli i przedsibiorcw. Europejska Agenda Cyfrowa jednoznacznie wskazuje, e w nowym okresie bd szczeglnie wspierane innowacyjne usugi eGovernment o wymiarze transgranicznym. Transgraniczne rozwizania eGovernment maj by jednym

12

z kluczowych elementw Elektronicznego Wsplnego Rynku, ktry stanowi jeden z filarw strategii Europa 2020. Wsparciu i uzupenieniu realizacji Europejskiej Agendy Cyfrowej w zakresie wykorz ystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych w administracji i usugach publicznych suy eGovernment Action Plan na lata 2011-2015. Zawiera on list dziaa wynikajcych z Deklaracji Ministerialnej z Malm9. Na podstawie eGovernment Action Plan realizowane s wielkoskalowe europejskie projekty pilotaowe, rwnie przy udziale polskich instytucji, ktre maj na celu stworzenie innowacyjnych, transgranicznych usug opartych na technologiach i rozwizaniach teleinformatycznych, ktre przyczyni si do zaspokojenia potrzeb obywateli, rzdw i przedsibiorstw, w tym PEPPOL10, SPOCS11, STORK12, epSOS13, e-CODEX14, e-SENS15. WSKANIKI ROZWOJU E -ADMINISTRACJI WYKORZYSTANIE I TRANSGRANICZNO W obszarze rozwoju usug e-administracji Komisja Europejska zakada osignicie nastpujcych wskanikw: o wzrost w okresie do 2015 r. poziomu wykorzystania usug administracji elektronicznej przez obywateli UE do 50% oraz do 80% przez przedsibiorstwa 16 o zapewnienie dostpnoci w internecie szeregu kluczowych usug publicznyc h, umoliwiajcych przedsibiorcom zakadanie i prowadzenie dziaalnoci gospodarczej z dowolnego miejsca w UE, niezalenie od ich pierwotnej lokalizacji, a obywatelom atwiejsze podejmowanie nauki i pracy oraz zamieszkanie i przechodzenie na emerytur w dowolnym miejscu w UE. Komisja wskazuje, e wikszo internetowych usug publicznych jest obecnie cile dopasowana do uwarunkowa krajowych i nie funkcjonuje ponad granicami. Kraje UE koncentroway si dotychczas na potrzebach krajowych i w niewielkim stopniu uwzgldniay wymiar jednolitego rynku e-administracji. Jest to zjawisko niekorzystne z punktu widzenia mobilnoci przedsibiorstw i obywateli, a w efekcie staje si barier dla gospodarki. Wiele inicjatyw i instrumentw prawnych UE w zakresie jednolitego rynku (takich jak dyrektywa usugowa lub plan dziaania na rzecz elektronicznych zamwie publicznych) opiera si wprost na moliwoci wsppracy
9

Deklaracja Ministerialna z Malm zostaa przyjta podczas Konferencji Ministerialnej w listopadzie 2009 r.

10

PEPPOL - Pan European Public Procurement Online celem projektu jest stworzenie uatwie w dostpie do zamwie publicznych (eProcurement) dla europejskich podmiotw gospodarczych
11

SPOCS - Simple Procedures Online for Cross-border Services celem projektu byo wprowadzenie prostych procedur online do usug trans granicznych (projekt realizowany w latach 2009-2012)
12

STORK - Secure idenTity acrOss boRders linKed celem projektu jest wdroenie w caej UE (lub w kilku krajach UE) interoperacyjnego, transgranicznego systemu uznawania tosamoci elektronicznej pozwalajcego przedsibiorcom, obywatelom i pracownikom administracji na korzystanie z krajowej tosamoci elektronicznej w kadym pastwie czonkowskim
13

epSOS - European Patients Smart Open Services celem projektu jest stworzenie praktycznych ram i infrastruktury teleinformatycznej w dziedzinie eZdrowia, ktre umoliwi zapewnienie dostpu do informacji dotyczcych zdrowia pacjenta pomidzy systemami ochrony zdrowia rnych krajw UE)
14

eCODEX celem projektu jest poprawa transgranicznego dostpu obywateli i przedsibiorstw do wymiaru sprawiedliwoci w innych krajach w Europie oraz usunicie praktycznych i technicznych barier w zakresie transgranicznej e sprawiedliwoci w Europie
15

e-SENS - projekt, ktrego celem jest skonsolidowanie rozwiza powstaych w poprzednich projektach pilotaowych i stworzenie uniwersalnych rozwiza, moliwych do zastosowania w rnych dziedzinach e-administracji.
16

odsetek przedsibiorcw korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn w Polsce w 2012 r. osign poziom 90% wg. Eurostat

13

przedsibiorstw i zaatwiania formalnoci z administracjami publicznymi drog elektroniczn oraz ponad granicami pastw. Szczegowo potwierdzaj to zapisy Gwnego Dziaania 16 Europejskiej Agendy Cyfrowej zgodnie, z ktrym kraje UE maj wspiera innowacyjne, transgraniczne rozwizania eGovernment , a w szczeglnoci: o zapewni pen interoperacyjno usug e-administracji, przezwyciajc bariery organizacyjne, techniczne lub semantyczne i wspierajc wprowadzanie najnowszej wersji protokou internetowego IPv6 (Internet Protocol version 6); o zagwarantowa, aby pojedyncze punkty kontaktowe funkcjonoway jako penoprawne centra e-administracji, zapewniajce usugi wychodzce ponad wymogi i obszary objte dyrektyw o usugach; o uzgodni wspln list kluczowych transgranicznych usug publicznych , ktre odpowiadaj cile okrelonym potrzebom, umoliwiajc przedsibiorcom zakadanie i prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w caej Europie, niezalenie od ich pierwotnej lokalizacji, i umoliwiajc obywatelom nauk, prac, zamieszkanie i przechodzenie na emerytur w dowolnym miejscu w Unii Europejskiej. Te kluczowe usugi powinny by dostpne w internecie w 2015 r. Analizujc obszary wsparcia dla projektw teleinformatycznych w Polsce naley mie na uwadze, e zapisy Europejskiej Agendy Cyfrowej (jej cele, dziaania i wskaniki) bd stanowi odniesienie dla projektw krajowych, warunkujc ich dofinansowanie ze rodkw wsplnotowych. Program Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa zapewni wypenienie warunku 2.1. Rozwj cyfrowy w ramach celu 2 polityki spjnoci tj. Zwikszenie dostpnoci, wykorzystania i jakoci technologii informacyjno-komunikacyjnych w czci dotyczcej zwikszania poday usug e-administracji, z uwzgldnieniem aspektu transgranicznego.

3.2 Strategie krajowe

DUGOTERMINOWE PLANY ROZWOJU Wychodzc naprzeciw celom wyznaczonym na poziomie europejskim, Polska zdefiniowaa dugoterminowe plany rozwoju w dziedzinie administracji. W Dugookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesnoci, specjalny rozdzia powicono Polsce Cyfrowej, aby sprosta zadaniu, jakim jest stworzenie sprawnego pastwa dziki umiejtnemu i intensywnemu spoytkowaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych na rzecz rozwoju kraju. Jednym z celw strategicznych jest stworzenie Polski Cyfrowej17 - jego realizacj w perspektywie 2020 r. uszczegowiono w Strategii Rozwoju Kraju 2020 (SRK2020), jako wzmocnienie gospodarczych spoecznych i instytucjonalnych potencjaw zapewniajcych szybszy i zrwnowaony rozwj kraju oraz popraw ycia ludnoci. Priorytety dotyczce realizacji celu gwnego, w dziedzinie poprawy sprawnoci pastwa oraz rozwoju spoeczestwa cyfrowego, okrelono w kilku obszarach strategicznych.
17

Cel 5 Stworzenie Polski Cyfrowej Dugookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesnoci, rdo: https://mac.gov.pl/wpcontent/uploads/2011/12/Polska2030_final_november2012.pdf, s. 100.

14

Jednym z nich jest sprawne i efektywne pastwo, gdzie celem jest przejcie od administrowania do zarzdzania rozwojem, poprzez m.in. wprowadzenie jednolitych zasad eGovernment w administracji (e-administracja). Kolejnym celem jest wzmocnienie warunkw sprzyjajcych realizacji indywidualnych potrzeb obywatela, dziki upowszechnieniu wykorzystania technologii cyfrowych. W ramach kolejnego obszaru strategicznego SRK2020, spjno spoeczna i terytorialna, celem jest zapewnienie dostpu i okrelonych standardw usug publicznych, w tym podnoszenie jakoci i dostpnoci usug publicznych (e-zdrowie, e-edukacja, e-kultura, itp.). Realizacji celw wyznaczonych dla caego pastwa w skali makro w strategiach krajowych, maj suy rozwizania zaproponowane przez poszczeglne sektory w swoich strategiach rozwojowych. Przewiduje si istnienie dziewiciu strategii sektorowych, a kada z nich w swej treci w pewnym stopniu odnosi si bdzie do zagadnie poprawy funkcjonowania oraz informatyzacji pastwa. Realizacji celw rozwojowych SRK 2020 suy bdzie 9 strategii zintegrowanych, bdcych dokumentami nowej generacji, tj. o o o o o o o o o Strategia innowacyjnoci i efektywnoci gospodarki, Strategia rozwoju kapitau ludzkiego, Strategia rozwoju transportu, Strategia Bezpieczestwo energetyczne i rodowisko, Strategia Sprawne pastwo 2020, Strategia rozwoju kapitau spoecznego, Krajowa strategia rozwoju regionalnego Regiony, Miasta, Obszary wiejskie, Strategia zrwnowaonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa, Strategia rozwoju systemu bezpieczestwa narodowego RP.

EFEKYWNE ZARZDZANIE ROZWOJEM USUG PUBLICZNYCH REALIZUJCYCH POTRZEBY OBYWATELI Dokumentem nadrzdnym dla Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa jest Strategia Sprawne Pastwo 2020 (SP2020), ktrej celem gwnym jest pastwo otwarte na potrzeby obywatela i efektywnie realizujce zadania publiczne. W SP2020 du wag przykada si do poprawy zarzdzania i zapewnienia optymalnego poziomu wykorzystania technologii informacyjnokomunikacyjnych w prowadzeniu i koordynacji zada publicznych pastwa oraz uatwie dla obywateli, szczeglnie w takich obszarach jak: zarzdzanie finansami i rozwojem kraju, zarzdzanie instytucjami publicznymi, podnoszenie efektywnoci systemu ochrony zdrowia, uatwienia dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, zarzdzanie kryzysowe i ochrona ludnoci, efektywniejszy wymiar sprawiedliwoci oraz zarzdzanie i koordynacja prowadzenia spraw midzynarodowych, w tym dostpu do usug wiadczonych przez konsulaty. Liczba i jako usug publicznych wiadczonych drog elektroniczn, jest wyznacznikiem otwartoci, sprawnoci i efektywnoci funkcjonowania pastwa. Nieodcznym elementem tych dziaa jest stymulowanie staego wzrostu cyfrowych kompetencji mieszkacw oraz obsugujcej ich administracji publicznej, na wszystkich jej szczeblach.

15

4. Diagnoza
ZAAWANSOWANIE E-ADMINISTRACJI WYBRANE E- USLUGI JU DZI DOSTPNE Informatyzacja szeregu procesw administracji ju trwa, dostarczajc znaczn liczb usug elektronicznych w rnych sektorach dziaalnoci pastwa. Stopie ich zoonoci jest bardzo zrnicowany, odpowiednio do obsugiwanych procesw. Kilka ponadsektorowych projektw informatycznych dostarczyo rozwizania, z ktrych korzysta wielu uytkownikw w skali kraju. Spord ju dostpnych w czasie rzeczywistym, naley wymieni realizowane w kluczowych obszarach nastpujce przykadowe usugi: o sprawy administracyjne, w szczeglnoci sprawy obywatelskie: umoliwienie obywatelom potwierdzania ich tosamoci w elektronicznych kontaktach z administracj - m.in. bezpatny profil zaufany ePUAP18, speniajcy funkcje podobne do oferowanych komercyjnych podpisw elektronicznych; udostpnienie e-usug dla obywateli poprzez platform PUAP (np. rejestracja poborowych do suby wojskowej, sprawdzanie stanu skadek ubezpieczenia spoecznego, etc.); usuga elektronicznego sprawdzania statusu realizacji zoonego przez obywatela wniosku paszportowego; usuga elektronicznej weryfikacji dokumentu: prawo jazdy, dowd rejestracyjny;

o rynek pracy: przeszukiwanie centralnej bazy krajowych ofert pracy zgoszonych w caej Polsce do powiatowych i wojewdzkich urzdw pracy (www.psz.praca.gov.pl); przeszukiwanie zagranicznych ofert pracy za porednictwem sieci EURES (www.eures.praca.gov.pl) oraz prowadzonego przez Komisj Europejsk europejskiego portalu mobilnoci zawodowej; rejestracja online osoby bezrobotnej lub poszukujcej pracy poprzez portal www.praca.gov.pl/eurzad.

o ochrona zdrowia: umoliwienie pacjentom elektronicznego sprawdzenia prawa pacjenta do wiadcze opieki zdrowotnej w recepcji szpitala czy przychodni (dziki systemowi eWU elektronicznej Weryfikacji Uprawnie wiadczeniobiorcw) - skutkujca zwolnieniem pacjentw z obowizku noszenia dokumentw papierowych; umoliwienie pacjentom atwego i powszechnego dostpu do informacji o udzielonych im wiadczeniach opieki zdrowotnej oraz kwocie rodkw publicznych wydatkowanych na sfinansowanie tych wiadcze (dziki systemowi ZIP Zintegrowanemu Informatorowi Pacjenta);

18

ePUAP Elektroniczna Platforma Usug Administracji Publicznej

16

udostpnianie przedsibiorcom w czasie rzeczywistym usug i zasobw cyfrowych rejestrw medycznych, elektroniczna rejestracja i aktualizacja danych rejestrowych, pobieranie wypisw i zawiadcze drog elektroniczn przez firmy i instytucje publiczne, dwustronna wymiana dokumentw elektronicznych pomidzy przedsibiorcami i organami rejestrowymi w obszarze rejestrw podmiotowych, moliwo ledzenia stanu realizacji wnioskw, automatyczne potwierdzanie odbioru dokumentu.

o wymiar sprawiedliwoci i sdownictwo: dostp do Krajowego Rejestru Sdowego (KRS) na terenie caego kraju, dostp do informacji z Monitora Sdowego i Gospodarczego; przekazywanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego (KRK) do Krajowego Rejestru Sdowego; wgld do Ksig Wieczystych dziki zastpieniu rejestrw papierowych elektronicznymi zapisami w systemie teleinformatycznym obywatele otrzymali wgld do ksig wieczystych bez koniecznoci wizyty w sdzie.

o bezpieczestwo i powiadamianie ratunkowe: obsuga wywoa na alarmowy numer 112 (wraz z lokalizacj miejsca zgoszenia).

o prowadzenie dziaalnoci gospodarczej: rejestracja i dokonywanie zmian dot. dziaalnoci gospodarczej osb fizycznych poprzez portal Centralnej Ewidencji i Informacji o Dziaalnoci Gospodarczej w cigu 15-30 min., obsuga zgosze identyfikacyjnych (o nadanie NIP) albo aktualizacyjnych, o ktrych mowa w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatnikw i patnikw; obsuga wnioskw skadanych do krajowego rejestru urzdowego REGON, w tym o nadanie numeru REGON; obsuga wnioskw skadanych do naczelnikw urzdw skarbowych skadanych w zakresie rejestracji lub zmian danych rejestracyjnych w rejestrze CRP KEP. o prowadzenie dziaalnoci rolniczej m.in. skadanie przez rolnikw wnioskw o dopaty. o rozliczanie nalenoci podatkowych wzgldem pastwa m.in. skadanie deklaracji podatkowych dla podatku od osb fizycznych oraz od osb prawnych, podatku od towarw i usug, podatku od spadkw i darowizn i podatku od czynnoci cywilnoprawnych poprzez e-Deklaracje;

o obsuga celna m.in. umoliwienie przedsibiorcom dokonania i rozliczania drog elektroniczn wikszoci operacji zwizanych z obrotem towarowym z zagranic, w tranzycie i obrocie towarami akcyzowymi; o dostp do danych przestrzennych w ramach budowy infrastruktury informacji przestrzennej uruchomiono rzdowy portal geoportal.gov.pl zapewniajcy dostp dla administracji (w tym sub ratowniczych), przedsibiorcw i obywateli do danych przestrzennych za pomoc e-usug i urzdze mobilnych; dostp do danych statystycznych dla obywateli (w szczeglnoci uczniw i studentw), przedsibiorcw (w tym zagranicznych), administracji publicznej oraz instytucji midzynarodowych (np. OECD, EUROSTAT):

17

usugi elektroniczne w zakresie udostpniania danych z rejestru urzdowego REGON; udostpnianie wynikowych informacji statystycznych w postaci plikw i stron HTML w postaci Portalu Informacyjnego GUS (PI GUS); dostp do Baz Danych o sytuacji spoeczno-gospodarczej, demograficznej, spoecznej oraz o stanie rodowiska dla wojewdztw, powiatw oraz gmin; udostpnienie danych systemu TERYT (tj. katalogu jednostek terytorialnych kraju (TERC), miejscowoci (SIMC) i ulic (ULIC)) w postaci plikw XML. o kultura i dziedzictwo narodowe: umoliwienie dostpu do zasobw dziedzictwa kulturowego (np. poprzez adresy internetowe: www.nina.gov.pl, http://www.nac.gov.pl). Obszerniejsze wyszczeglnienie zostao zawarte w strategii Sprawne Pastwo 2020, Raporcie Pastwo 2.0. Nowy start dla e-administracji oraz w Zaczniku 3 do niniejszego dokumentu, gdzie zawarto przegld wybranych dostpnych usug e-administracji, udostpnionych w wikszoci w trwajcej jeszcze perspektywie finansowej 2007-2013. POTRZEBY OBYWATELI W ZAKRESIE USUG E -ADMINISTRACJI Przystpujc do kolejnego etapu informatyzacji oraz zapewniania usug wiadczonych drog elektroniczn dla obywateli i przedsibiorcw, administracja publiczna zapytaa o opini internautw na temat potrzeb zwizanych z zaatwianiem spraw urzdowych. Badanie E-administracja w oczach internautw w 2012 r. wykonano ju po raz drugi19. Wyniki badania wskazuj, e dla 89% badanych, dostp przez internet do ofert pracy, w tym do baz danych Urzdw Pracy, jest wany lub raczej wany. Dla 81% uczestnikw badania due znaczenie ma moliwo umwienia si na wizyt lekarsk przez internet/e-mail. Innymi obszarami, ktre maj due znaczenie dla internautw s: dostp przez internet do swojej historii zdrowia/chorb (77%), moliwo kontaktu rodzicw ze szko przez internet (74%), czy udzia przez internet w konsultacjach spoecznych ustaw, rozporzdze i uchwa samorzdw (62%). Wida rosnc potrzeb korzystania z udostpnianych zasobw publicznych. Wano dostpu przez internet do katalogw bibliotek deklaruje 75%, podobny odsetek badanych uzna za wany dostp do informacji, danych, raportw, itd.

19

https://mac.gov.pl/wp-content/uploads/2011/12/e-administracja-w-oczach-interneut%C3%B3w-2012.pdf

18

PYT.: P1. NA ILE WANE S DLA CIEBIE NASTPUJCE SPRAWY? PODSTAWA PROCENTOWANIA: N = 4902 [WSZYSCY RESPONDENCI] RDO: E-ADMINISTRACJA W OCZACH INTERNAUTW 2012 PREZENTACJA WYNIKW BADANIA ZLECONEGO PRZEZ MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI

Jednoczenie badanie wykazao, e najczciej poszukiwanymi przez respondentw informacjami na stronach internetowych urzdw s oferty pracy, ktrymi interesowao si 67% badanych, a take sprawy zwizane ze zdrowiem (47%) i ubezpieczeniami (40%) oraz nauka (41%). Inne obszary wskazane przez respondentw to sprawy osobowe (np. dowd osobisty, paszport), podatki od osb fizycznych, dziaalno gospodarcza.

19

PYT.: P4. JAKICH INFORMACJI POSZUKIWAE/A NA STRONACH INTERNETOWYCH RNYCH URZDW W CIGU OSTATNICH 12 MIESICY? ZAZNACZ WSZYSTKIE PASUJCE ODPOWIEDZI. PYT.: P5. CZEGO DOTYCZYA INFORMACJA, KTREJ POSZUKIWAE /A OSTATNIM RAZEM? WYBIERZ TYLKO JEDN ODPOWIED. PODSTAWA PROCENTOWANIA: N = 4254 [RESPONDENCI, KTRZY POSZUKIWALI INFORMACJI NA STRONACH URZDW W CIGU OSTATNICH 12 MIESICY] ODPOWIEDZI NIE SUMUJ SI DO 100%. RESPONDENT MG UDZIELI WICEJ NI JEDNEJ ODPOWIEDZI RDO: E-ADMINISTRACJA W OCZACH INTERNAUTW 2012 PREZENTACJA WYNIKW BADANIA ZLECONEGO PRZEZ MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI

Obszary cieszce si najwikszym zainteresowaniem respondentw znajduj odzwierciedlenie w katalogu podstawowych e-usug, ujtych w rozdziale 6.1. PZIP.

swoje

FRAGMENTARYCZNO DOTYCHCZASOWYCH ROZWIZA Tylko nieliczne usugi elektroniczne dostarczane dziki wsppracy rnych resortw s wiadczone w sposb satysfakcjonujcy. Istniejce dzi rodowisko systemw teleinformatycznych administracji pastwowej w wikszoci byo budowane w wyniku dziaa prowadzonych przez poszczeglne resorty w separacji, tylko w niewielkim stopniu koordynowanych centralnie. Zdiagnozowana silosowo i fragmentaryczno rozwiza, oraz czsto mao efektywne zarzdzanie projektami, przeoyy si na czsty brak synergii pomidzy dziaaniami podejmowanymi w rnych sektorach czy resortach. Std te wynika czsto dotychczas obserwowany brak kompleksowego podejcia do obsugi procesw horyzontalnych, owocujcy brakiem spjnoci lub interoperacyjnoci stworzonych dotychczas systemw, baz danych czy rejestrw publicznych.

20

AKTUALNY POZIOM WYKORZYSTANIA TECHNOLOGII INFORMACYJNO-KOMUNIKACYJNYCH Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w administracji publicznej stanowi nadal wyzwanie, pomimo e poziom rozwoju e-administracji publicznej w Polsce sukcesywnie wzrasta. Badania prowadzone przez Uni Europejsk wskazuj na rosncy dystans pomidzy upowszechnieniem internetu szerokopasmowego, a korzystaniem z usug elektronicznej administracji w Polsce. Niewystarczajca dojrzao szeregu e-usug administracji w Polsce, w odniesieniu do oczekiwanego poziomu transakcyjnoci (np. dostpna jest informacja, a uytkownicy oczekuj dwustronnej interakcji albo wrcz finalizacji transakcji), skutkuje niesatysfakcjonujcym stopniem ich wykorzystania przez spoeczestwo (28% obywateli korzystao z usug e-administracji w 2011 r., natomiast w 2012 r. odsetek ten wynis ju 32%). Nieporwnywalnie lepiej wyglda korzystanie z usug online przez przedsibiorcw odsetek korzystajcy z internetu w relacjach z administracj sign w 2012 r. poziomu 90%.20 Badany21 w 2012 r. przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji poziom zadowolenia ze sposobu wiadczenia e-usug publicznych w Polsce wynis 50% (ocen pozytywnych lub raczej pozytywnych) przy 27% ocen raczej negatywnych lub negatywnych. Najwi kszym powodem niezadowolenia, deklarowanym przez 65% nieusatysfakcjonowanych internautw, by brak moliwoci zaatwienia caej sprawy przez internet, a wic niski stopie zaawansowania usug oraz brak zestandaryzowanych elektronicznych formularzy, czego wyrazem jest konieczno dostarczania do urzdu papierowych dokumentw, ktre najczciej zawieraj dane ju znajdujce si w innych systemach ewidencyjnych i rejestrowych.
POWODY NIEZADOWOLENIA Z USUG URZDU
okazao si, e zaatwienie caej sprawy przez internet jest niemoliwe pojawiy si problemy techniczne sposb zaatwienia sprawy by zbyt zawiy, opis niezrozumiay zaatwienie sprawy trwao duej ni si spodziewa{e/a}m formularz do wypenienia by trudny, brakowao wyjanie lub byy one niezrozumiae z innych powodw brak reakcji lub odpowiedzi urzdu
6% 17% 26% 65%

25%

24%

2%

POZIOM INFORMATYZACJ I URZDW Poziom informatyzacji urzdw zbadano w 2012 r. 22 Jeden na trzy udostpnia usugi elektroniczne inne ni oparte o tzw. wzr pisma oglnego. Zdecydowana wikszo takich urzdw informuje oraz zachca obywateli i przedsibiorcw do korzystania z usug administracji publicznej przez internet. Najczciej usugi elektroniczne s udostpniane na platformie ePUAP (72% urzdw udostpniajcych e-usugi). 35% stron internetowych urzdw wystpuje take w innej ni polska wersji jzykowej, 17% jest przystosowanych do obsugi przez telefony komrkowe i urzdzenia
20 21

rdo: Eurostat Badanie E-administracja w oczach internautw na reprezentatywnej grupie ponad 4900 respondentw. 22 Badanie Wpyw cyfryzacji na dziaanie urzdw administracji publicznej w Polsce 2012 roku, wykonane przez PBS Sp. o. o. na zlecenie MAC; we wrzeniu 2012 r. wzio w nim udzia ponad 1500 urzdw wszystkich szczebli w Polsce.

21

mobilne, a tylko 10% spenia rekomendacje Web Content Accessibility Guidelines - WCAG 2.0., czyli jest dostpnych dla osb z rnymi rodzajami niepenosprawnoci. Strony internetowe urzdw oferuj najczciej wyszukiwark informacji, katalog usug/spraw z wyjanieniem jak i gdzie mona je zaatwi , ale w niedostatecznym stopniu pozwalaj ledzi, etap na jakim jest zaatwiana sprawa, czy daj moliwo zamwienia zindywidualizowanej (dostosowanej do profilu uytkownika) informacji o dziaaniach i usugach urzdu. Wzrost zaawansowania usug elektronicznej administracji w Polsce wymaga dziaa nakierowanych zarwno na zwikszenie popytu na nie, jak i ich poday23. ZARZDZANIE FUNKCJAM I INFORMATYCZNYMI I TELEKOMUNIKACYJNYMI Obecnie ponad poowa urzdw administracji pastwowej i rzdowej posiada strategi rozwoju teleinformatycznego. W przypadku urzdw administracji samorzdowej ten wskanik jest znacznie niszy i wynosi 8%. Dla 73% urzdw administracji samorzdowej najwiksz barier na drodze do cyfryzacji jest may budet na zadania zwizane z cyfryzacj dziaa i usug, z kolei dla 72% urzdw administracji rzdowej najwikszym problemem jest niewystarczajca liczba osb do obsugi informatycznej w stosunku do potrzeb. Do budowania pastwa bardziej przyjaznego obywatelom nie wystarczy technologia potrzebni s te urzdnicy o wystarczajcych kompetencjach informatycznych, umiejtnie z tej technologii korzystajcy. Podnoszenie kompetencji cyfrowych bdzie jednym z kluczowych dziaa wspierajcych rozwj i jako kadr w administracji. OBIEG DOKUMENTW W URZDACH Przybywa urzdw, gdzie korzysta si z systemu elektronicznego zarzdzania dokumentacj lub gdzie przebieg zaatwiania i rozstrzygania spraw dokumentowany jest w systemie tradycyjnym wspomaganym systemem teleinformatycznym w 2012 r. stanowiy one 46% wszystkich urzdw (rok wczeniej 41%). Byo wrd nich blisko 60% urzdw administracji rzdowej i okoo 55% samorzdowej. Systemy elektronicznego zarzdzania dokumentacj nie zastpuj jednak obiegu papierowego, czsto tylko go dublujc. Tylko 7% urzdw administracji rzdowej i 1% urzdw administracji samorzdowej deklaruje stosowanie wycznie elektronicznego zarzdzania dokumentacj. 72% urzdw wskazao ponadto, e w ponad poowie spraw mia miejsce podwjny obieg dokumentacji (papierowy i elektroniczny). W przypadku 38% urzdw administracji rzdowej i 28% samorzdowej system elektronicznego zarzdzania dokumentacj nie jest zintegrowany z innymi systemami jak np. z Biuletynem Informacji Publicznej, Elektroniczn Skrzynk Podawcz czy systemem finansowym. Ronie odsetek urzdw posiadajcych elektroniczn skrzynk podawcz (ESP). W roku 2012 wynis on 96% (rok wczeniej 88%), z czego 87% umiejscowio j na platformie ePUAP. Wykorzystanie elektronicznych skrzynek podawczych jest jednak nadal znacznie poniej oczekiwa, przy czym stopie ich wykorzystania jest wikszy w administracji samorzdowej ni rzdowej.

23

Badanie Wpyw cyfryzacji na dziaanie urzdw administracji publicznej w Polsce 2012 roku, wykonane przez PBS Sp. o. o. na zlecenie MAC; we wrzeniu 2012 r. wzio w nim udzia ponad 1500 urzdw wszystkich szczebli w Polsce.

22

UWIERZYTELNIANIE Problemem nadal pozostaje niewystarczajca powszechno jednolitych narzdzi uwierzytelniania uytkownikw w systemach administracji publicznej, zarwno po stronie administracji, jak te po stronie odbiorcw usug publicznych. Nie istnieje powszechny system identyfikacji elektronicznej. Profil zaufany ePUAP peni t rol jedynie w pewnym zakresie, cho zainteresowanie jego wykorzystaniem sukcesywnie wzrasta. Wedug stanu z sierpnia 2013 r. aktywnych byo okoo 270 tys. kwalifikowanych certyfikatw i 160 tys. profili zaufanych. Warto take podkreli due znaczenie uproszczonych form uwierzytelniania, ktrej dobrym przykadem jest metoda podpisywania elektronicznych deklaracji podatkowych. Popularno i niezawodno tego rozwizania wskazuje na waciwy dobr relacji pomidzy atwoci uytkowania i bezpieczestwem.

WNIOSKI Z R EALIZACJI UNIJNEGO 2007-2013

ZADA

PROW ADZONYCH

OKRESIE

PROGRAMOWANIA

Wyniki analizy saboci i niedocigni w realizacji zada dotyczcych informatyzacji administracji publicznej w okresie 2007-2013 przyczyniy si ju do korekty prowadzonych dziaa i bd stanowi istotny element planowania i realizacji analogicznych zada w perspektywie 2014-2020, co powinno zaowocowa unikniciem zidentyfikowanych wczeniej bdw. W ramach perspektywy finansowej 2007-2013 (7. o priorytetowa PO Innowacyjna Gospodarka) w zakresie e-administracji zidentyfikowano szereg problemw majcych wpyw na prowadzenie projektw i efekty wdraania systemw informatycznych przez administracj. Jednym z gwnych problemw byo niedostateczne przygotowanie administracji do realizacji projektw, co przejawiao si w saboci podejcia projektowego do realizacji zada tj. przygotowania merytorycznego i organizacyjnego zespow odpowiedzialnych za realizacj projektw, jak i ostatecznie w braku spjnej koncepcji funkcjonowania i utrzymania ju wytworzonych systemw. Powysze byo wynikiem braku kompleksowego, strategicznego podejcia do rozwoju elektronicznej administracji, co prowadzio do budowy systemw niewsppracujcych ze sob i niekiedy do dublowania dziaa podejmowanych w ramach rnych projektw. Podczas realizacji ww. inwestycji zidentyfikowano nastpujce najpowaniejsze problemy: brak waciwej koordynacji realizacji projektw (w oparciu o jasno zdefiniowane etapy kamienie milowe), co czciowo przyczynio si do opnie we wdraaniu poszczeglnych usug, braki w systemie monitorowania postpw we wdraaniu projektw (w tym niewystarczajcy nadzr nad zmianami w harmonogramach, brak prowadzonej analizy ryzyka), co stwarzao trudnoci w oszacowaniu poziomu zaawansowania wykonanych prac i ich rozliczeniu, brak szczegowej analizy projektw pod wzgldem komplementarnoci z innymi projektami informatycznymi wdraanymi lub zrealizowanymi na poziomie centralnym i regionalnym, problemy z zapewnieniem finansowania utrzymania udostpnionych usug, skutkujce wstrzymywaniem realizacji projektu lub niewykorzystywaniem jego efektw, opnienia w pracach legislacyjnych powodujce opnienia w realizacji projektw oraz brak moliwoci wykorzystywania wdroonych rozwiza w praktyce,

23

problemy ze stosowaniem prawa zamwie publicznych powodujce opnienia w realizacji projektw, brak jednolitej polityki zatrudnienia w administracji publicznej, ktra byaby w stanie podoa wyzwaniom wynikajcym z realizacji zada w trybie projektowym, ograniczona zdolno instytucjonalna beneficjentw, przejawiajca si m.in. brakiem zintegrowanego podejcia do realizacji projektu, dugotrwaymi pracami przygotowawczymi na etapie dokumentacji projektowej, niedostatecznym dowiadczeniem w procedurach zamwie publicznych, niewaciw identyfikacj potrzeb interesariuszy i waciciela procesu, powodujc budow rozwiza niefunkcjonalnych, problemami kadrowymi (fluktuacja, trudno w pozyskaniu i/lub finansowaniu odpowiednich kadr), kumulacja efektw rzeczowych oraz patnoci w kocowych okresach realizacji projektw, niejednolite procedury antykorupcyjne u beneficjentw projektw, a w konsekwencji wiksze ryzyko zachowa korupcyjnych, niedostateczne wsparcie procesu prawidowej realizacji projektw poprzez kontrole ex-ante zamwie udzielanych w ramach projektw, brak spjnego systemu kontrolnego obowizujcego wszystkie instytucje posiadajce uprawnienie kontrolne wobec realizowanych projektw.

W zwizku z nieprawidowociami w realizacji czci z projektw dotyczcych informatyzacji administracji, zgodnie z oczekiwaniami KE, w maju 2012 r. powsta Plan Dziaa Naprawczych. Dokument ten wskazywa na dziaania do podjcia w celu poprawy efektywnoci systemu zarzdzania i kontroli projektw, w tym zintensyfikowanie wsppracy instytucji w zakresie prowadzonych kontroli, wzmocnienie weryfikacji wnioskw o patno i rozszerzenie zakresu monitorowania postpw we wdraaniu. W efekcie wdroenia Planu Dziaa Naprawczych, jeszcze w 2012 r. zostao wznowione przez KE wspfinansowanie projektw dotyczcych e-usug administracji w ramach 7 osi PO Innowacyjna Gospodarka.

Na etapie realizacji Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa zostanie zwrcona uwaga na nastpujce aspekty: Propozycje zgaszanych projektw musz odzwierciedla rzeczywiste potrzeby w zakresie usug elektronicznych potwierdzone analiz stanu wyjciowego i zawiera okrelenie stanu docelowego. Dokonana bdzie przy tym weryfikacja, czy podobne usugi nie s proponowane przez rnych potencjalnych beneficjentw, aby unikn nakadania si i powielania zakresu funkcjonalnego systemw. Propozycje rozbudowy infrastruktury na rzecz poszczeglnych obszarw zostan ograniczone na rzecz budowy wsplnej infrastruktury sucej rnym sektorom i instytucjom oraz musz przyczynia si bezporednio do rozszerzenia zakresu podanych usug, albo istotnego wzrostu poziomu ich jakoci. Przygotowane zostan szczegowe kryteria kwalifikacji projektw uwzgldniajce dojrzao organizacyjn, potencja wykonawczy i gotowo do utrzymania budowanych rozwiza.

24

Jednym z waniejszych kryteriw w przypadku kadego projektu bdzie wymaganie analizy procesu wspieranego przez system i konieczno wskazania zamierzonego uproszczenia, a tym samym wymiernych korzyci z proponowanego rozwizania. Opracowany zostanie system motywacyjny powizany bezporednio i jednoznacznie z wynikami osiganymi przez zespoy projektowe na kolejnych etapach realizacji projektw.

Na etapie realizacji Programu prowadzone bd dziaania majce na celu minimalizacj ryzyka niepowodzenia poszczeglnych projektw, jak rwnie Programu jako caoci: Monitorowanie i koordynacja realizacji projektw odbywa si bdzie od samego pocztku poprzez okrelon w tym celu struktur ustanowion w ramach opisanego w dalszej czci Modelu wsppracy. Monitorowanie projektw bdzie miao na celu identyfikacj potencjalnych problemw i sprawdzenie osigania etapw porednich w odniesieniu do harmonogramu. Beneficjenci, zwaszcza ci nie posiadajcy odpowiednio wykwalifikowanych zasobw, bd mogli uzyska wsparcie ze strony centrum kompetencyjnego. Centrum kompetencyjne bdzie czuwa nad spjnoci systemu informacyjnego pastwa, interoperacyjnoci rozwiza, standardami i innymi elementami wsplnymi dla caego Programu.

Diagnoza zostaa wzbogacona o analiz SWOT, bdc zacznikiem 6 do Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa. Wnioski w odniesieniu do standardw zarzdczych zostay szerzej opisane w rozdziale 6.3.8 niniejszego dokumentu.

25

5. Cele, obszary dziaania, wskaniki Programu

5.1. Cele
Program Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa ma na celu zapewnienie obywatelom, w tym przedsibiorcom, efektywnych e-usug publicznych. Wysokiej jakoci usugi maj by dostarczane przez nowoczesne rozwizania informatyczne wspierajce logiczny i spjny system informacyjny pastwa, zbudowany i utrzymywany przy wsppracy wszystkich resortw. CELEM STRATEGICZNYM PROGRAMU jest zwikszenie zarwno poday oczekiwanych przez spoeczestwo wysokiej jakoci publicznych e-usug w Polsce, jak i poziomu ich wykorzystania mierzonego odsetkiem obywateli i przedsibiorcw, korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn, zgodnie z celami strategii Sprawne Pastwo oraz Europejskiej Agendy Cyfrowej, z poziomu 32% w 2012 do 64% w 2020 (w przypadku obywateli) i z poziomu 90% w 2012 do 95% w 2020 (dla przedsibiorcw) roku24 25 CELEM OPERACYJNYM REALIZACJI PROGRAMU jest zapewnienie interoperacyjnoci istniejcych oraz nowych systemw teleinformatycznych administracji publicznej, przy rwnoczesnym eliminowaniu powielajcej si funkcjonalnoci, co doprowadzi do stworzenia spjnego, logicznego i sprawnego systemu informacyjnego pastwa, dostarczajcego na poziomie wewntrzkrajowym i europejskim usugi kluczowe dla obywateli i przedsibiorcw, w sposb efektywny kosztowo i jakociowo.

5.2. Obszary dziaania

Zakada si, e dziaania PZIP bd prowadzone w czterech obszarach: integracji usug, integracji danych, zintegrowanego dostpu do danych publicznych oraz zintegrowanej informacji zarzdczej, zilustrowanych schematycznie na poniszym rysunku:

24 25

rdo: Eurostat zestawienie wskanikw podstawowych i wspierajcych szerzej opisane w rozdziale 5.5.

26

A. OBSZAR INTEGRACJI USUG Celem dziaa prowadzonych w tym obszarze jest doprowadzenie do integracji usug elektronicznych wiadczonych przez jednostki caej administracji dla obywateli i przedsibiorstw. W praktyce oznacza to, e klient bdzie mg zrealizowa od pocztku do koca ca swoj spraw w jednym miejscu. Dziaania te zakadaj zarwno pene wykorzystanie funkcjonalnoci platformy ePUAP (zarwno ju istniejcych jak i wdraanych i planowanych), a take integracj e-usug wiadczonych za porednictwem platform tematycznych: w zakresie zdrowia, podatkw, zabezpieczenia spoecznego, dostpu i wykorzystania danych przestrzennych itd., a take platform regionalnych zbudowanych przez JST. W szczeglnoci dziaanie to oznacza reorganizacj procesw i przeksztacenie obecnego zestawu usug publicznych w zestaw e-usug nowej generacji. Nowe e-usugi bd w miar moliwoci: zintegrowane - gdzie oferowana uytkownikowi usuga nowej generacji obejmowa bdzie kompletny zestaw spraw elementarnych, realizowanych obecnie przez kilka rnych urzdw i wymagajcych osobistego stawiennictwa lub dostarczenia dokumentw papierowych do kadego urzdu osobno; uproszczone - przebudowane tak, aby w maksymalnym stopniu skrci obywatelowi lub przedsibiorcy zaatwianie konkretnej sprawy i usprawni funkcjonowanie urzdu; odmiejscowione, czyli realizowane niezalenie od fizycznej lokalizacji podmiotu zaatwiajcego spraw, w rwnym stopniu osoby zamieszkujce w kraju jak i obywateli pracujcych za granic (bez koniecznoci fizycznego stawienia si w urzdzie); dostpne wieloma kanaami komunikacji elektronicznej, w tym za porednictwem aplikacji mobilnych; wielojzyczne, a wic dostpne obok jzyka polskiego w rwnowanej formie w jzyku angielskim, fakultatywnie w roboczych jzykach UE (FR, DE), co w szczeglnoci uatwi ich wiadczenie transgranicznie.

B. OBSZAR INTEGRACJI DANYCH Celem dziaa prowadzonych w tym obszarze bdzie zapewnienie moliwoci dostpu obywatela i przedsibiorcw do danych przechowywanych w zwizku z ich sprawami urzdowymi, we wszystkich systemach ewidencyjnych administracji publicznej, za porednictwem mechanizmw platformy ePUAP, a take platform tematycznych i regionalnych. Niezbdne jest zapewnienie wysokiej interoperacyjnoci wszystkich systemw informatycznych oraz rejestrw publicznych, w oparciu o rejestry referencyjne zawierajce aktualne dane o obywatelach, jednostkach organizacyjnych i terytorium. Na jednostki prowadzce rejestry zostanie naoony obowizek a nie tylko moliwo - wzajemnej wymiany informacji, a danie informacji bezporednio od rejestrowanych podmiotw bdzie moliwe tylko w przypadku, gdy dane pozyskane z innych rejestrw s niewystarczajce. Zostanie zapewniona obustronna komunikacja midzy rejestrami wtrnymi a pierwotnymi (zasilanymi bezporednio na podstawie danych uzyskanych od rejestrowanych podmiotw). Rejestry wtrne bd zasilane danymi z rejestrw pierwotnych, za jednostki prowadzce rejestry wtrne zostan zobowizane do zasilania aktualnymi danymi centralnych rejestrw pierwotnych, jeeli przy okazji realizacji swoich zada uzyskuj szybciej

27

i taniej aktualne i wiarygodne informacje. Niezbdne zmiany legislacyjne bd ujte w projektowanej nowej ustawie o informatyzacji. Warto zaznaczy, e z punktu widzenia usug publicznych kluczowe znaczenie ma rozwj rejestru PESEL, ktry powinien stanowi referencyjny zbir danych o obywatelach, dostpny drog elektroniczn. Dziaania te stworz warunki do zapewnienia aktualnoci, wiarygodnoci i spjnoci danych klientw przechowywanych w systemach ewidencyjnych i rejestrowych caej administracji publicznej oraz do penej realizacji usug w postaci elektronicznej bez obiegu papierowego tam gdzie zasadne - na 4 z 5 poziomie dojrzaoci26. Dziaania te bd prowadzone z bezwzgldnym zachowaniem rygorw bezpieczestwa oraz zapewnieniem ochrony danych osobowych poprzez m.in. zarzdzanie dostpem do danych przez podmioty/osoby uprawnione.

C. OBSZAR ZINTEGROWA NEGO DOSTPU DO DANY CH PUBLICZNYCH Celem dziaa prowadzonych w tym obszarze jest przygotowanie rozwiza technicznych i organizacyjnych umoliwiajcych praktyczn realizacj zasady otwartego dostpu do danych publicznych, zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej w zakresie tzw. powtrnego wykorzystania informacji publicznej. Rejestry pastwowe, ktre dotychczas suyy gwnie gromadzeniu danych, powinny zosta otwarte na potrzeby spoeczestwa i gospodarki i sta si podstaw wiadczenia, na podstawie zawartych w nich informacji, powszechnie dostpnych, odpowiedniej jakoci usug, zwaszcza dla obywateli i przedsibiorcw. Dostp do danych powinien by moliwy za pomoc profilu zaufanego ePUAP lub innej bezpiecznej, zgodnej z przepisami prawa, technologii, a w przypadku danych odpersonalizowanych - tam, gdzie to moliwe, powinien odbywa si bez potrzeby uwierzytelniania uytkownika.

D. OBSZAR ZINTEGROWA NEJ INFORMACJI ZARZ DCZEJ Realizacja dziaa w wyej opisanych obszarach, przygotuje warunki konieczne do zbudowania systemu analitycznego wspierajcego kierownictwo pastwa w podejmowaniu optymalnych decyzji. System taki, wzorem systemw biznesowych oraz systemw informowania innych krajw UE, bdzie umoliwia tworzenie analiz, raportw i zestawie na podstawie danych gromadzonych we wszystkich jednostkach administracji i prezentowa je w spjnej, jednolitej i zagregowanej formie dopasowanej do konkretnych potrzeb kierujcych. Naley podkreli, e przedstawione tutaj dziaania maj charakter ramowy i bd realizowane z penym zachowaniem autonomii organizacyjnej i technologicznej systemw teleinformatycznych ju funkcjonujcych i budowanych przez poszczeglne instytucje.

26

Skala przyjta przez Komisj Europejsk w e-Government Benchmarking Report 2009

28

5.3. Kluczowe dziaania zintegrowanej informatyzacji

Kluczowe dziaania zintegrowanej informatyzacji, realizowane etapami, w perspektywie do 2020r., wynikajce ze zoonoci wzajemnych powiza i zalenoci pomidzy poszczeglnymi obszarami funkcjonowania administracji, to w szczeglnoci: o osignicie interoperacyjnoci rejestrw publicznych i innych systemw teleinformatycznych (zgodnie z Krajowymi Ramami Interoperacyjnoci) i zapewnienie sprawnego korzystania z zawartych w nich danych oraz przygotowanie z odpowiednim wyprzedzeniem podstaw prawnych wprowadzanych rozwiza organizacyjnych i technicznych; etapy ujte w rozdziale 6.3.1.; o utworzenie i zapewnienie sprawnego funkcjonowania ponadresortowej struktury zarzdzania budow systemu informacyjnego pastwa27, gdzie kady resort/jednostka bd miay okrelone swoje miejsce, zakres odpowiedzialnoci i zadania, a koordynacja bdzie prowadzona na poziomie zarzdzania programem28, do koca 2014 r.; o zapewnienie penej funkcjonalnej integracji platformy ePUAP z systemami informatycznymi administracji publicznej, na szczeblu centralnym (do 2017 r.), regionalnym (do 2019 r.) i lokalnym (do 2020 r.), ze szczeglnym uwzgldnieniem upowszechnienia mechanizmw identyfikacji i uwierzytelniania, w zgodzie z procedowanymi regulacjami UE29; o zapewnienie w kadym systemie administracji publicznej moliwoci identyfikacji Profilem Zaufanym, o ile jego poziom bezpieczestwa bdzie adekwatny do obszaru, w ktrym ma by stosowany (przy uwzgldnieniu rodzaju danych przetwarzanych w systemie, w tym danych wraliwych dot. np. pacjenta), do 2018 r., a wszystkie nowe systemy teleinformatyczne administracji publicznej bd udostpniay swe e-usugi poprzez platform ePUAP; o zbudowanie platformy integracyjnej rejestrw publicznych, celem dostarczenia uniwersalnego systemu wymiany danych rejestrowych przechowywanych w systemach krajowych i europejskich, do 2017 r.; o uruchomienie Pastwowej Chmury Obliczeniowej pozwalajcej na efektywne wspkorzystanie w modelu usugowym30 z infrastruktury administracji (sie, serwerownie, serwery, aplikacje, platforma ePUAP, etc.) na poziomie centralnym oraz regionalnym, realizowane etapowo do 2020 r.; etap pilotaowy do koca 2015 r. Do czasu uruchomienia Pastwowej Chmury Obliczeniowej dopuszcza si prowadzenie na szczeblu resortowym
27

system informacyjny pastwa rozumiany jako zbir instytucji, jednostek organizacyjnych, zasobw, systemw informacyjnych oraz technologii informacyjno komunikacyjnych opisujcych i warunkujcych funkcjonowanie okrelonych stosunkw spoecznych, prawnych, politycznych i ekonomicznych, ktry obejmuje: - normy i standardy informacyjne; zasoby informacji; systemy informacyjne; instytucje informacyjne; struktury organizacyjne i urzdzenia techniczne wspierajce procesy gromadzenia, przetwarzania i przekazywania informacji - rdo: J. Oleski Infrastruktura informacyjna pastwa w globalnej gospodarce, 2006 r 28 program - w rozumieniu metodyki zarzdzania MSP 29 Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie identyfikacji elektronicznej i usug zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewntrznym (eIDAS) - zgodnie z propozycj Komisji niezbdne bdzie implementowanie, w krajowych systemach teleinformatycznych, mechanizmw identyfikacji krajw czonkowskich UE, ktre zostan notyfikowane zgodnie z przepisami tego rozporzdzenia, i ktrych poziom bezpieczestwa jest taki sam lub wyszy w stosunku do zastosowanego rozwizania krajowego. 30 modele usugowe wiadczenia usug w chmurze: IaaS Infrastructure as a Service, PaaS Platform as a Service, SaaS Software as a Service

29

dziaa majcych na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu infrastruktury na potrzeby budowy e-usug publicznych; o zinwentaryzowanie zasobw teleinformatycznych jednostek administracji publicznych i utworzenie baz procedur i rejestrw, do 2015 r.; o identyfikowanie uwarunkowa i aktualizacja ram prawnych - proces cigy; o uwzgldnienie midzynarodowych wytycznych dostpnoci WCAG 2.0 dla wszystkich platform, baz i systemw w celu umoliwienia korzystania z ich zasobw przez jak najwiksz liczb obywateli, do 2015 r.; o zapewnienie finansowania budowy rozwiza informatycznych, ich rozwoju i utrzymania w okresie eksploatacji proces cigy; o budowanie kompetencji cyfrowych wewntrz administracji oraz w spoeczestwie, w tym rwnie inspirowanie rozwijania kompetencji pord przedsibiorcw proces cigy.

Program Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa obejmuje dziaania majce charakter horyzontalny lub ponadsektorowy (midzyresortowy), realizowane przez jednostki administracji publicznej. Zbudowanie i dostarczenie podstawowego zestawu usug elektronicznych zapewniajcych obsug obywateli (w tym przedsibiorcw) oraz samej administracji wymaga sprawnego wspdziaania rnych resortw. Konieczne s dziaania, ktre pozwol najpniej do roku 2020 zbudowa spjny, optymalny i zapewniajcy pen gam usug publicznych, system informacyjny pastwa. Gama dostpnych usug bdzie systematycznie rozszerzana w kolejnych latach, eby osign w roku 2020 wymagane przez Komisj Europejsk nasycenie, mierzone wskanikami ilociowymi.

5.4. Korzyci z realizacji programu

Zreformowanie, a nastpnie zinformatyzowanie procesw w administracji i usugach publicznych, doprowadzi do zmian systemowych, ktre zostay okrelone w strategii Sprawne Pastwo 2020: 1. Sprawne dziaanie administracji dziki: o o o o o przejrzystoci struktur administracji publicznej, uporzdkowaniu kompetencji organw administracji publicznej, sprawnym procesom wewntrznym, przyspieszajcym realizacj zada i przekadajcym si na skuteczne zarzdzanie jednostkami administracji publicznej, moliwoci powszechnego korzystania z zasobw informacyjnych dziki nowoczesnym systemom informacyjno-komunikacyjnym, redukcji liczby bdw wynikajcej z automatyzacji przetwarzania danych.

2. Powszechna dostpno usug wysokiej jakoci wiadczonych przez urzdy administracji publicznej dziki: o o wspudziaowi obywateli w kreowaniu usug publicznych, pokryciu zakresu najbardziej podanych (oczekiwanych) przez spoeczestwo usug publicznych,

30

o o o o o

ustandaryzowaniu usug i dostosowaniu administracji do modelu nowoczesnego zarzdzania, bezporedniemu dostpowi obywateli i przedsibiorcw do danych gromadzonych przez administracj publiczn, otwarciu i udostpnieniu zasobw informacyjnych niezbdnych dla rnych interesariuszy, moliwoci wyboru kanau komunikacji z administracj publiczn przez obywateli i przedsibiorcw, dostosowaniu usug do standardw interoperacyjnoci oraz zasad otwartoci i transparentnoci, w szczeglnoci przez uwzgldnienie midzynarodowych wytycznych dostpnoci WCAG 2.0, moliwoci korzystania z usug elektronicznej administracji o zasigu paneuropejskim.

3. Redukcja kosztw: o o o o o po stronie obywateli i przedsibiorcw, w zwizku z oszczdnoci czasu i wprowadzeniem elektronicznej drogi komunikacji z administracj i uproszczeniem procedur, obsugi w kosztach ogem dziki optymalnemu wykorzystaniu sprztu, zasobw ludzkich i finansowych, w szczeglnoci usug infrastrukturalnych w modelu chmury obliczeniowej, dziki wprowadzeniu zintegrowanej platformy informatycznej usug publicznych, dziki poprawie relacji midzy wynikami a nakadami w zakresie wiadczenia usug publicznych, dziki uruchomieniu Pastwowej Chmury Obliczeniowej (PCO) poprzez konsolidacj obcienia i uywanej przestrzeni dyskowej, serwerowej i sieciowej oraz zmniejszenie sumarycznych kosztw zakupu i utrzymania infrastruktury.

5.5. Wskaniki
Skuteczno dziaa w sferze upowszechniania stosowania TIK w zakresie usug dla obywateli, w tym przedsibiorcw, wiadczonych drog elektroniczn przez administracj publiczn, mierzone bd za pomoc nastpujcych poziomw, korespondujcych ze wskanikami wskazanymi w Strategii Sprawne Pastwo, celami Europejskiej Agendy Cyfrowej (EAC) oraz Digital Agenda Scoreboard. Przyjto zaoenie denia do uzyskania dynamiki wzrostu, co najmniej takiej jak uzyskana w poprzednim okresie programowania unijnego 2007-2013. Jako poziomy referencyjne przyjto wskaniki uzyskane na koniec 2012 r. Dla porwnania podano wskaniki uzyskane na pocztku poprzedniego okresu programowania, tam gdzie dane byy dostpne. wskaniki podstawowe: o Odsetek osb korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn w cigu ostatnich 12 miesicy; rdo Eurostat (22% w 2008 r., 32% w 2012 r.; 64% w 2020 r.); o Odsetek przedsibiorcw korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn; rdo Eurostat (w 2012 r. 90 %, 95% w 2020 r.).

31

wskaniki uzupeniajce: dot. obywateli: o Odsetek osb korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn w cigu ostatnich 12 miesicy w celu wysyania wypenionych formularzy lub wypeniania ich w czasie rzeczywistym; rdo Eurostat (7% w 2008 r., 11% w 2012 r.; 32% w 2020 r., zgodnie z celem okrelonym w EAC); o Odsetek internautw oceniajcych pozytywnie lub raczej pozytywnie sposb zaatwienia sprawy urzdowej przez internet; rdo MAC31 (50% w 2012 r.; 70% w 2020 r.); o Odsetek osb prezentujcych redni lub wysoki poziom umiejtnoci komputerowych; rdo Digital Agenda Scoreboard (32% w 2007 r., 41% w 2012 r.; 67% w 2020 r.); o Odsetek osb prezentujcych redni lub wysoki poziom umiejtnoci internetowych; rdo Digital Agenda Scoreboard (26% w 2007 r., 35% w 2011 r.; 50% w 2020 r.);

o Odsetek osb umawiajcych si na wizyt u lekarza przez stron internetow; rdo Eurostat (3% w 2012 r.; 55% w 2020 r.); o Poziom nasycenia elektroniczn recept; rdo CSIOZ (nowy wskanik, brak wartoci bazowej, 80% w 2020 r.); o Odsetek osb uczestniczcych w konsultacjach spoecznych on-line lub gosowaniach przez internet w sprawach spoecznych lub politycznych; rdo Eurostat (2% w 2011 r.; 10 % w 2020 r.); o Odsetek obywateli posiadajcych Profil Zaufany lub inne powszechne i bezpieczne narzdzie identyfikacji lub/i uwierzytelniania online w kontaktach z e-administracj; rdo MAC (1,5% w 2012 r.; 25% w 2020 r.); o Odsetek obywateli korzystajcych z udostpnionych usug publicznych na ePUAP (nowy wskanik, brak wartoci bazowej; celem jest osignicie 20% w 2020 r.). dot. przedsibiorcw: o Odsetek przedsibiorstw korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn w celu odsyania wypenionych formularzy w formie elektronicznej; rdo Eurostat (82% w 2012 r.; 90% w 2020 r.); o Odsetek przedsibiorstw korzystajcych z internetu do skadania ofert na usugi, towary i materiay w elektronicznym systemie zamwie publicznych; rdo Eurostat (25% w 2012 r.; 35% w 2020 r. ); o Odsetek przedsibiorstw korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn do obsugi procedur administracyjnych (np. deklaracje podatku VAT lub deklaracje ZUS) cakowicie drog elektroniczn; rdo Eurostat (70% w 2012 r.; 85% w 2020 r.); o Odsetek przedsibiorstw korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn do obsugi wicej ni 3 procedur administracyjnych obejmujcych odsyanie wypenionych formularzy (trzeci stopie dojrzaoci); rdo GUS (nowy wskanik, brak wartoci bazowej; celem jest osignicie 10% wzrostu rocznie);
31

dane z badania MAC Wpyw cyfryzacji na dziaanie urzdw w Polsce

32

o Odsetek przedsibiorstw korzystajcych z internetu w relacjach z administracj publiczn do obsugi wicej ni 3 procedur administracyjnych w peni drog elektroniczn (czwarty stopie dojrzaoci); rdo GUS (nowy wskanik, brak wartoci bazowej; celem jest osignicie 10% wzrostu rocznie). dot. urzdw: o Transgraniczne usugi publiczne: do 2015 r. dostpno w internecie wszystkich kluczowych transgranicznych usug publicznych32 (wskanik EAC); rdo Eurostat (nowy wskanik, brak wartoci bazowej); o Odsetek dokumentw wychodzcych z urzdu przy wykorzystaniu elektronicznej skrzynki podawczej w stosunku do wszystkich dokumentw wychodzcych z urzdu; rdo MAC33 (6% w 2012 r.; 60% w 2020 r.); o Odsetek dokumentw wpywajcych do urzdu przy wykorzystaniu elektronicznej skrzynki podawczej w stosunku do wszystkich dokumentw przychodzcych do urzdu; rdo MAC34 (7% w 2012 r.; 60% w 2020 r.); o Odsetek urzdw korzystajcych z systemu elektronicznego zarzdzania dokumentacj jako podstawowego sposobu dokumentowania przebiegu zaatwiania i rozstrzygania spraw dla danego podmiotu; rdo MAC (nowy wskanik, brak wartoci bazowej; celem jest osignicie co najmniej 10% wzrostu rocznie);
o

Odsetek urzdw, w ktrych czynnoci kancelaryjne s dokumentowane w systemie tradycyjnym i s wspomagane systemem teleinformatycznym do elektronicznego zarzdzania dokumentacj (nowy wskanik, brak wartoci bazowej; celem jest obnienie wskanik o co najmniej 10% rocznie);

o Udzia procentowy elektronicznych pism procesowych w postpowaniu cywilnym w korespondencji wpywajcej do sdu; rdo Ministerstwo Sprawiedliwoci (nowy wskanik, brak wartoci bazowej; celem jest osignicie 10% wzrostu rocznie); o Udzia procentowy elektronicznych dorcze dokonywanych przez sdy uczestnikom postpowa sdowych i penomocnikom, w toku postpowania; rdo Ministerstwo Sprawiedliwoci (nowy wskanik, brak wartoci bazowej; celem jest osignicie 10% wzrostu rocznie).

32

do kluczowych transgranicznych usug publicznych nale usugi majce na celu uatwienie zamieszkania, podejmowania pracy, podrowania, uczenia si , prowadzenia dziaalnoci gospodarczej (Komunikat prasowy KE z 14 sierpnia 2013 r. http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-778_pl.htm ) i uczestniczenia w przetargach publicznych ponad granicami (uzgodnienia z Konferencji Ministerialnej w Poznaniu http://www.egov2011.pl/egov2011/Borderless-e-government-services-discussed-inPoznan,_,news,print,301,2,en,0,0,-,0,0,-1,p ). 33 dane z badania MAC Wpyw cyfryzacji na dziaanie urzdw w Polsce
34

dane z badania MAC Wpyw cyfryzacji na dziaanie urzdw w Polsce

33

6. Co zrobimy - kierunki interwencji

Realizacja Programu odbywa si bdzie poprzez podejmowanie usystematyzowanych dziaa w czterech nastpujco okrelonych kierunkach:

1. WIADCZENIE E- USUG PUBLICZNYCH (w szczeglnoci w zakresie: spraw administracyjnych, ochrony zdrowia, wymiaru sprawiedliwoci, wspierania przedsibiorczoci oraz prowadzenia dziaalnoci gospodarczej i rolniczej, rozliczania podatkw, zapewnienia bezpieczestwa kryzysowego i powiadamiania ratunkowego, efektywniejszego wykorzystania danych przestrzennych i usug infrastruktury informacji przestrzennej, oraz dostarczania usug infrastrukturalnych w modelu chmury obliczeniowej); 2. OTWARTY RZD I WSPIERANIE ROZWOJU SPOEC ZE STWA OBYWATELSKIEGO (np. otwarty rzd, ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego, nowoczesna edukacja); 3. WYZNACZANIE STANDARD W I TWORZENIE WARUNKW DLA EFEKTYWNEJ I BEZPIECZNEJ E-ADMINISTRACJI (w szczeglnoci w zakresie interoperacyjnoci, zapewnienia bezpieczestwa oraz narzdzi identyfikacji i uwierzytelniania); 4. INFORMATYZACJA URZDW (w szczeglnoci w odniesieniu do elektronizacji obiegu dokumentw, usprawnieniu zarzdzania organizacj dziki stosowaniu dobrych praktyk zarzdzania usugami informatycznymi, wykorzystaniu dostpnych technologii np. systemw klasy ERP).

6.1. wiadczenie e-usug publicznych.

Majc na uwadze preferencje obywateli w tym zakresie przedstawione w diagnozie Programu, a take kierunki rozwoju e-usug wskazywane przez Komisj Europejsk, za priorytetowe do wdroenia naley uzna e-usugi publiczne w nastpujcych 10 obszarach dziaalnoci administracji publicznej: 1. sprawy administracyjne, w szczeglnoci sprawy obywatelskie; 2. rynek pracy, w szczeglnoci utrata i poszukiwanie pracy; 3. ochrona zdrowia; 4. wymiar sprawiedliwoci i sdownictwo; 5. bezpieczestwo i powiadamianie ratunkowe; 6. prowadzenie dziaalnoci gospodarczej, w tym zamwienia publiczne; 7. rolnictwo; 8. rozliczanie podatkw i obsuga celna; 9. zabezpieczenie spoeczne (ubezpieczenia i wiadczenia); 10. udostpnianie zasobw informacyjnych administracji i nauki, w tym szkolnictwa wyszego.

34

Zakada si, i e-usugi publiczne wdraane bd zarwno na poziomie centralnym, jak i regionalnym. wiadczenie e-usug publicznych nie jest jedynie zadaniem administracji publicznej. Rwnie przedsibiorstwa mog podejmowa si integracji e-usug w trzech wymiarach:

e-usugi dodane rozszerzenie przez biznes funkcji e-usug oferowanych przez administracj; e-usugi integrowane czenie e-usug publicznych pochodzcych z rnych instytucji i jednostek sektora publicznego; e-usugi mieszane czenie e-usug publicznych z e-usugami komercyjnymi.

6.1.1. Rekomendacje do katalogu podstawowych e-usug publicznych do wdroenia na poziomie centralnym. Zakada si, i usugi ujte w katalogu zostan udostpnione przez organy administracji publicznej na poziomie centralnym, a ich realizacja przez obywateli i przedsibiorcw moliwa bdzie bez wzgldu na miejsce inicjowania zaatwienia danej sprawy na terenie kraju, a niektrych z nich - take transgranicznie. W tym celu nastpi przebudowa i dostosowanie do wymaga rejestrw i systemw ewidencyjnych i zapewnienie ich referencyjnoci. Zmodernizowane zostan sposoby pozyskiwania danych do rejestrw, zintegrowany obieg danych dotyczcych obywatela od urodzenia do mierci oraz zbudowane interfejsy wymiany danych pozwalajce innym systemom na komunikacj z systemami rejestrowymi. Biorc pod uwag zdiagnozowane zapotrzebowanie spoeczne, w zakresie budowy usug wiadczonych drog elektroniczn przez administracj publiczn na rzecz obywateli i przedsibiorcw w perspektywie 2020 r. dokonano wyboru rekomendowanych usug do wdroenia w pierwszej kolejnoci. Uwzgldniono przy tym dotychczasowe zaawansowanie realizowanych projektw, skal wykorzystania oraz generowanie konkretnej wartoci dodanej dla uytkownikw, nastpujce przykadowe e-usugi powinny by dostpne online, na odpowiednim do rodzaju usugi poziomie dojrzaoci. Wskazane zostay jako priorytetowe do wdroenia e-usugi publiczne w 10 wyszczeglnionych dalej obszarach dziaalnoci administracji publicznej, a nastpnie 5 obszarach dodatkowych, ktre zostan uwzgldnione w miar posiadanych rodkw finansowych. Ich wybr jest podyktowany stopniem zaawansowania realizowanych projektw w obszarach, ktre dziki dodatkowemu wsparciu uzyskaj optymalny poziom oczekiwanego przez obywateli zaawansowania.

1. Sprawy administracyjne, w szczeglnoci sprawy obywatelskie: o Udostpniane powszechnej usugi potwierdzania tosamoci w kontaktach z administracj. Profil Zaufany bdzie preferowanym podstawowym narzdziem w kontaktach z systemami administracji, w szczeglnoci za porednictwem urzdze mobilnych; o Moliwo elektronicznego wnioskowania o wydanie odpisw aktw stanu cywilnego (urodzenia, maestwa, zgonu); docelowo, likwidacja przepisw, z ktrych wynika obowizek wnioskowania o tego typu dokumenty, a w kolejnym etapie ewentualna likwidacja aktw stanu cywilnego; o Usuga umawiania przez internet wizyty w urzdzie w celu zaatwienia danej sprawy;

35

Umoliwienie w jak najszerszym zakresie, zaatwiania spraw urzdowych dotyczcych dowodw osobistych czy rejestracji stanu cywilnego, numeru PESEL, dowodu osobistego, zameldowania i wymeldowania na pobyt stay i czasowy niezalenie od miejsca przebywania (tzw. odmiejscowienie wiadczenia usugi);

o Weryfikacja statusu prawnego dokumentw tosamoci, co wyeliminuje konieczno utrzymywania przez administracj czy przedsibiorcw wasnych referencyjnych zbiorw danych uwierzytelniajcych danego obywatela/klienta; o Umoliwienie przedsibiorcom, dla ktrych system PESEL peni rol zaufanej trzeciej strony, weryfikacji niektrych danych osb fizycznych, ze szczeglnym uwzgldnieniem bankw i instytucji finansowych, ubezpieczycieli, firm telekomunikacyjnych, dostawcw energii elektrycznej i gazu, niepublicznych zakadw opieki zdrowotnej itp.; o Usugi Business Intelligence (BI) umoliwiajce dokonywanie wieloaspektowych analiz, np. zjawisk demograficznych, wykrywania anomalii w rejestrowanych danych itp.; o Umoliwienie zoenia elektronicznych wnioskw o wydanie zawiadczenia o prawie do glosowania i o sporzdzenie aktu penomocnictwa do glosowania; o Umoliwienie elektronicznego korespondencyjnego; zoenia zgoszenia w sprawie glosowania

o Elektroniczne udostpnienie rejestru wyborcw i spisu wyborcw. 2. Rynek pracy, w szczeglnoci utrata i poszukiwanie pracy: o zcentralizowane usugi dotyczce rynku pracy dla osb bezrobotnych, poszukujcych pracy, pracodawcw i przedsibiorcw oraz publicznych sub zatrudnienia poprzez ePUP (porednictwo pracy); o zapewnienie jednego punktu dostpu do wszystkich ofert pracy pochodzcych z sektora publicznego; o umoliwienie aplikowania o prac w sektorze publicznym w formie elektronicznej (obecnie wszystkie oferty pracy zamieszczane w BIP KPRM zawieraj wymg dostarczania dokumentw papierowych); o przeniesienie kolejnych usug rynku pracy (poza ju dostpn rejestracj osb bezrobotnych i przeszukiwaniem ofert) do internetu , a w szczeglnoci:

umoliwienie pracodawcom skadania ofert pracy drog elektroniczn, publikowanie informacji rankingu zawodw (zawody poszukiwane, zawody nadmiarowe), publikowanie informacji statystycznej o losach absolwentw (ranking kierunkw ksztacenia w aspekcie skutecznoci pozyskiwania zatrudnienia przez absolwentw), umoliwienie skadania i weryfikacji oryginalnoci dokumentw uprawniajcych cudzoziemcw (spoza UE) do podjcia pracy zarobkowej na terenie RP,

o odmiejscowienie i zautomatyzowanie algorytmicznych i rutynowych czynnoci realizowanych obecnie przez kadry powiatowych urzdw pracy takich jak tworzenie sprawozda statystycznych z prowadzonych dziaa, naliczanie kwot wiadcze itp.

36

3. Ochrona zdrowia: o prowadzenie i zarzdzanie indywidualn dokumentacj medyczn pacjenta; o wgld do penej dokumentacji medycznej usugobiorcy w zakresie orzecznictwa, transgraniczn wymian informacji i danych dotyczcych zdarze medycznych oraz udostpnianie przez pacjenta lub upowanionego przez pacjenta pracownika medycznego swojej dokumentacji medycznej poza teren kraju;

o telekonsultacje midzy pracownikami medycznymi w ramach wymiany dokumentacji medycznej, jak rwnie umoliwienie wsplnego przegldania dokumentacji w trakcie prowadzonej konsultacji oraz rejestracj na wiadczenia niespecjalistyczne; o wystawianie przez lekarzy e-recept realizowanych przez apteki umoliwiajcych m.in. uzyskiwania online informacji o przepisanych pacjentowi lekach, czy przepisania przez lekarzy lekw bez koniecznoci wizyty w gabinecie (w przypadku pacjentw przewlekle chorych, zaywajcych stale leki); o e-skierowania - dajce moliwo realizacji skierowania poprzez rejestracj na dalsze leczenie w wybranej placwce przez internet oraz dostp usugodawcw do przepisanych skierowa, za porednictwem Internetowego Konta Pacjenta. o o e-zlecenia - usuga dla podmiotw leczniczych pozwalajca na popraw efektywnoci zaopatrzenia usugobiorcw w produkty lecznicze i wyroby medyczne. e-zwolnienia (usuga zintegrowana z e-usug wiadczon przez ZUS) pozwoli na wyeliminowanie przesyania przez usugodawcw papierowych drukw zwolnie do ZUS, a ze strony pacjenta docelowo zwolnienie z obowizku dostarczania zwolnienia lekarskiego do swojego pracodawcy, ponadto przeoy si skrcenie czasu powiconego na wypisywanie zwolnienia lekarskiego przez usugodawcw;

o e-rejestracja online na wizyt do lekarza (z wykorzystaniem identyfikacji m.in. Profilem Zaufanym); o wprowadzenie elektronicznej karty ubezpieczenia zdrowotnego karta umoliwi midzy innymi potwierdzenie prawa do wiadcze opieki zdrowotnej oraz bdzie suy do potwierdzenia, i wiadczenie zostao wykonane; o konsultacja przypadkw medycznych na odlego oraz usugi telekonsultacji i telemonitoringu wraz z wymian informacji transgranicznej, przy jednoczesnym wyborze optymalnej metody leczenia; o informacja o dostpnoci lekw; o e-learning dla profesjonalistw w ochronie zdrowia, dla personelu zarzdzajcego usugodawcw, dla obywateli z zakresu funkcjonujcych w ochronie zdrowia systemw informacyjnych i informatycznych oraz dostp do szkole dla obywateli z zakresu edukacji zdrowotnej; o rozwj usug udostpnionych w ramach realizacji projektw P1 i P2, w tym m. in. e- recepta, e-skierowania, e-zlecenia, e- zwolnienia.

37

4. Wymiar sprawiedliwoci i sdownictwo: o Udostpnienie elektronicznego narzdzia wspomagajcego prac sdw powszechnych. Umoliwi ono skadanie pism procesowych w postpowaniu cywilnym wraz z zacznikami (dowodami) w postaci elektronicznej oraz dokonywanie dorcze uczestnikom postpowa sdowych i penomocnikom elektronicznych, pism i orzecze w toku postpowania. Pisma procesowe skadane w postaci elektronicznej bd przetwarzane i przechowywane przez dedykowane narzdzia, natomiast pisma procesowe skadane w postaci papierowej bd podlegay digitalizacji. Najwikszym udogodnieniem dla obywateli bdzie moliwo skadania pism w sdzie przez internet oraz brak koniecznoci osobistego stawiennictwa w sdzie lub obowizek ten zostanie ograniczony do potrzeby przeprowadzenia dowodw. Stworzenie elektronicznych akt sdowych i umoliwienie w peni elektronicznego dostpu akt sprawy, zarwno dla sdziw, jak i uczestnikw postpowania i ich penomocnikw przez internet. Najwikszym udogodnieniem dla obywateli bdzie moliwo zapoznania si z aktami sdowymi oraz nagraniami rozpraw (protokoami elektronicznymi) bez koniecznoci osobistej obecnoci w sdzie oraz oszczdno kosztw zwizanych z wydrukami, korespondencj i przejazdami. Informatyzacja rozpraw sdowych polegajca na ich rejestracji audio-wideo w sprawach cywilnych, wykroczeniowych oraz na dokonywaniu czynnoci procesowych (np. przesuchiwanie wiadkw, biegych i stron postpowania, na odlego przy uyciu systemw do wideokonferencji). Najwikszym udogodnieniem dla obywateli bdzie utrwalenie rzeczywistego przebiegu rozpraw i rzeczywistych (a nie dyktowanych przez sdziego) wypowiedzi wiadkw i uczestnikw postpowania oraz skrcenie czasu posiedze sdowych. Wprowadzenie przesucha na odlego w drodze wideokonferencji spowoduje uatwienia dla wiadkw i biegych, eliminujc konieczno osobistego stawiennictwa w odlegym sdzie.

5. Bezpieczestwo i powiadamianie ratunkowe: o masowe powiadamianie o zagroeniu: funkcjonalno dostpna na poziomie Centrw Zarzdzania Kryzysowego (CZK). W uzasadnionych przypadkach osoba zarzdzajca moe podj decyzj o wysaniu wiadomoci (sms, mms lub przy wykorzystaniu cell broadcast) o zidentyfikowanym zagroeniu do wszystkich abonentw mobilnej telefonii znajdujcych si na danym obszarze, informowanie obywateli przez wadze publiczne w wiadomociach wysyanych na telefony komrkowe (np. kanaem radiowym) o konkretnych zagroeniach (np. powodzie, wichury) i zdarzeniach (np. informacja ze zdjciem o zaginionym dziecku w galerii handlowej, do wszystkich osb przebywajcych w budynku), informowanie obywateli za porednictwem naziemnej telewizji cyfrowej o lokalnych zagroeniach;

38

rozbudowa sieci teleinformatycznej OST112 oraz dziedzinowych systemw teleinformatycznych, ze szczeglnym uwzgldnieniem wymiany informacji i wspdziaania sub bezpieczestwa publicznego i ratownictwa; rozbudowa systemu powiadamiania ratunkowego, dziki ktremu obywatel dodzwoni si do profesjonalnego operatora numeru alarmowego (112) , ktry bdzie w stanie obsuy zgoszenie z kadej czci kraju, korzystajc z systemu teleinformatycznego wyposaonego w niezbdne nowoczesne narzdzia monitorowania i wymiany informacji; zwikszenie niezawodnoci dziaania, w taki sposb by zapewni pen zastpowalno centrw powiadamiania ratunkowego i odporno systemu na awarie, a take zapewni jego efektywne dziaanie w sytuacji zdarze masowych. zapewnienie rwnowanych narzdzi do odbioru i zapewnienia obsugi innych numerw alarmowych, w tym numerw 997, 998, 999; budowa oglnopolskiego cyfrowego systemu cznoci radiowej dla sub bezpieczestwa publicznego;

o przyjcie zgoszenia (sms, faks, email, www, video monitoring, itp.); o spersonalizowane zgoszenia tzw. zota lista - funkcjonalno pozwalajca obywatelowi na zgoszenie specjalnych danych przypisanych do konkretnego abonenta. W momencie odebrania poczenia alarmowego z danego numeru operator bdzie mia dostpne dodatkowe informacje (np. osoba chora na cukrzyc, czy poruszajca si na wzku). W niektrych przypadkach np. osb guchoniemych taka informacja moe umoliwi obsug zgoszenia; o lokalizacja w terenie osb dokonujcych zgosze za pomoc sms, faks; o powiadomienie grup ratowniczych (sms, aplikacja) moliwo automatycznej sygnalizacji (np. dwikiem) dla grup ratowniczych; o zabezpieczenie sub w nowoczesne narzdzia informatyczne w celu zapewnienia odpowiedniej komunikacji w czasie dziaa na rzecz ratowania ycia, zdrowia i mienia realizowane na poziomie reagowania przez odpowiednie suby; o eCall- szybsza pomoc przy wypadkach drogowych, system zainstalowany w pojedzie uruchamia si w sposb automatyczny (opcjonalnie te manualnie) w momencie powanego wypadku i przekazuje subom ratunkowym informacje dotyczce zdarzenia, w tym jego momentu, dokadnej lokalizacji rozbitego pojazdu, a take kierunku podry, (co ma szczeglne znaczenie na autostradach oraz w tunelach); o Usuga wspomagajca zarzdzanie ryzykiem powodziowym usprawnienie funkcjonowania systemw zarzdzania kryzysowego (m.in. ograniczenie strat spowodowanych zagroeniem powodziowym, umoliwienie lepszego planowania przestrzennego i decyzji inwestycyjnych w kontekcie lokalizacji); o Usuga zwikszania ochrony przed skutkami zagroe naturalnych i usprawnienie sytemu przewidywania zagroe i zdarze niebezpiecznych.

39

6. Prowadzenie dziaalnoci gospodarczej, w tym zamwienia publiczne: o elektroniczne fakturowanie w administracji publicznej - udostpnienie platformy umoliwiajcej przedsibiorcom wystawianie elektronicznych faktur dla administracji, a administracji odbieranie takich faktur i integracj z systemami finansowo-ksigowymi; o komunikacja elektroniczna z podatnikiem za pomoc Portalu Podatkowego zapewnieni podatnikom moliwo skadania i obierania dokumentw w postaci elektronicznej oraz dostp do stanu rozlicze i prowadzonych spraw o obsuga prowadzenia dziaalnoci gospodarczej rozpoczcie reglamentowanej dziaalnoci gospodarczej (np. poprzez uzyskanie licencji, koncesji, zezwolenia, wpis do rejestru); o peny elektroniczny wgld w akta spraw podatkowych wprowadzenie elektronicznych wzorw raportw danych dla ksig podatkowych i dokumentw ksigowych (w tym e-fakturowania) dla wszystkich rodzajw podmiotw gospodarczych. Rozwizanie takie przyczyni si rwnie do skrcenia czasu kontroli podatkowej i skarbowej oraz zmniejszy ich uciliwo. Przedsibiorcy zyskaj take moliwo elektronicznego wgldu w akta sprawy oraz sprawnej komunikacji z organami skarbowymi; o komunikacja elektroniczna z podatnikiem za pomoc Portalu Podatkowego zapewni podatnikom moliwo skadania i obierania dokumentw w postaci elektronicznej oraz dostp do stanu rozlicze i prowadzonych spraw; o pena obsuga spraw zwizanych z dziaalnoci gospodarcz dla osb fizycznych i osb prawnych w modelu jednego okienka/one stop shop za pomoc punktu kontaktowego w zakresie dostpu i udzielania niezbdnych informacji, realizacji procedur administracyjnych/usug; o udostpnianie informacji za pomoc punktu kontaktowego w zakresie spraw pracownikw i pracodawcw, problematyki konsumenckiej oraz uznawania kwalifikacji zawodowych w odniesieniu do zawodw regulowanych; o rozwj Pojedynczego Punktu Kontaktowego o nowe funkcjonalnoci (np. angielska wersja jzykowa, mechanizmy kreacji informacji zarzdczej dotyczcej realizacji procedur administracyjnych, poszerzenie zakresu informacji dostpnych na portalu). o Zamwienia publiczne: usuga zamieszczania ogosze w odpowiednich publikatorach, tj. Biuletynie Zamwie Publicznych, Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej oraz stronie internetowej zamawiajcego, np. w Biuletynie Informacji Publicznej; generowanie przez jednostki zamawiajce dokumentacji postpowa przekazywanej wykonawcom i jej udostpnienie drog elektroniczn; moliwo skadania przez wykonawcw wszystkich niezbdnych dokumentw wymaganych przez zamawiajcego, tj. np. wnioskw o dopuszczenie do udziau w postpowaniu wraz ze wszystkimi dokumentami elektronicznymi potwierdzajcymi spenienie warunkw udziau w postpowaniu; zoenie przez wykonawcw ofert wraz z dokumentami elektronicznymi potwierdzajcymi spenianie przez oferowane dostawy, usugi bd roboty budowlane

40

postawionych przez zamawiajcego warunkw; miayby by one zabezpieczone przed nieuprawnionym ich otwarciem przed upywem wyznaczonego terminu skadania ofert; komunikacja midzy zamawiajcym a wykonawcami; dziki zapewnieniu weryfikacji tosamoci nadawcy oraz pochodzenia od niego przesyanych treci zapewnione byoby bezpieczestwo tyche komunikacji; automatyczna ocena ofert oraz wnioskw o dopuszczenie do udziau w postpowaniu, w przypadku gdy moliwe bdzie skwantyfikowanie wybranych warunkw udziau w postpowaniu oraz kryteriw oceny ofert; w ramach przejrzystoci procedur przetargowych przewidziano moliwo automatycznego i biecego dokumentowania czynnoci podjtych przez zamawiajcych i wykonawcw w trakcie postpowania o udzielenie zamwienia publicznego, okrelonych w protokole postpowania; usuga dostpu do danych z ogosze wiadczona w szczeglnoci na rzecz wykonawcw analizujcych moliwo udziau w postpowaniach o udzielenie zamwienia publicznego, wprowadzenia na rynek zamwie publicznych oferowanych przez siebie produktw lub usug, a take podmiotw pozyskujcych i przetwarzajcych dane dotyczce systemu zamwie publicznych; usuga dostpu do danych z ogosze wiadczona na rzecz podmiotw zewntrznych, w tym organw administracji publicznej realizujcych funkcje nadzorcze w stosunku do zamawiajcych.

7. Rozliczanie podatkw i obsuga celna: a. Rozliczanie nalenoci podatkowych wzgldem pastwa: o o o umoliwienie przekazywania, przechowywania i przetwarzania deklaracji podatkowych i poda w postaci elektronicznej; zapewnienie elektronicznego dostpu do informacji podatkowych; umoliwienie automatycznej wymiany informacji na drodze elektronicznej midzy Centraln Baz Danych administracji skarbowej a innymi jednostkami administracji pastwowej (integracja Centralnego Rejestru Podmiotw Krajowej Ewidencji Podatnikw jako rejestru referencyjnego z pozostaymi pastwowymi rejestrami referencyjnymi); zapewnienie dostpnoci usug poprzez usugi infrastrukturalne w modelu chmury obliczeniowej.

b. Obsuga podatku akcyzowego oraz obsuga celna: o o o usprawnienie kontaktw z klientem i udostpnienie lub wymiana informacji i danych (konto klienta, portal wiedzy); podniesienie sprawnoci i wydajnoci obsugi klienta na granicy (dziaanie ponadresortowe); podniesienie sprawnoci i wydajnoci obsugi klienta w urzdzie poprzez:

41

obsug procesw zwizanych z gospodarczymi procedurami celnymi - ktrej celem jest automatyzacja czynnoci od objcia towarw procedur gospodarcz a do zakoczenia tej procedury, np. czynnoci wykonywane w trakcie procesu przetwarzania takie jak transfer towarw, transfer praw i obowizkw, zakoczenie i rozliczenie procedury - kwit rozliczenia. Obecnie w postaci elektronicznej obsugiwane jest jedynie zgoszenie celne do procedury, a sam proces obsugi procedury gospodarczej, w tym komunikacja z przedsibiorc, nie ma wsparcia elektronicznego, obsug procesu zgoszenia celnego w ramach jednego okienka, obsug procesu zapotrzebowania na znaki akcyzy, obsug obrotu wyrobami z zapacon akcyz, obsug obrotu wyrobami zwolnionymi od akcyzy (obsuga dokumentu dostawy), obsug obrotu alkoholem skaonym przy uyciu uproszczonego dokumentu towarzyszcego, usprawnienie i zmian sposobu zarzdzania Sub Celn.

8. Rolnictwo i rozwj obszarw wiejskich: o wsparcie mieszkacw obszarw wiejskich prowadzcych dziaalno rolnicz, przy zarzdzaniu gospodarstwem rolnym, wsparcie sprzeday bezporedniej i rozwoju e-sprzeday; o usugi zapewniajce wsparcie producentw rolnych i producentw ywnoci, w tym take usugi dotyczce wsparcia wymiany towarw rolnych i ywnociowych z zagranic; o usugi zapewniajce wsparcie dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, w zakresie produkcji, obrotu (krajowego i zagranicznego), konfekcjonowania, skadowania artykuw rolno-spoywczych; o usugi w zakresie udostpniania i przegldania: informacji agrometeorologicznych, statystycznych, rynkowych, informacji na temat mechanizmw pomocowych i mechanizmw wsparcia, wynikw bada laboratoryjnych, informacji z rejestrw publicznych dla rolnikw i producentw rolnych oraz przedsibiorcw; o usugi w zakresie przekazywania i przetwarzania dokumentw, koncesji obsugiwanych przez organy administracji rolnej i rybackiej oraz obsugi procesw zwizanych z udzielaniem wsparcia finansowego w zakresie wnioskw dotyczcych wdraania programw pomocowych wspfinansowanych ze rodkw UE oraz mechanizmw zapewnienia bezpieczestwa ywnoci, w szczeglnoci na rzecz rolnikw i producentw rolnych, przedsibiorcw oraz obywateli; o usugi wsparcia dziaa innowacyjnych, dotyczcych wydajnego i zrwnowaonego rolnictwa oraz rozwoju wsppracy instytucji otoczenia rolnictwa, lenictwa i obszarw wiejskich w zakresie tworzenia i funkcjonowania grup operacyjnych Europejskiego Partnerstwa Innowacji (EPI), poprzez Zintegrowany Elektroniczny System Doradztwa Rolniczego i Transferu Wiedzy. Usugi bd kierowane do rolnikw, przedsibiorcw sektora rolno -

42

ywnociowego, a take doradcw rolnych i pracownikw naukowych z obszaru bada rolniczych i pokrewnych. 9. Zabezpieczenie spoeczne (ubezpieczenia i wiadczenia): o internetowe konto ubezpieczonego zintegrowane z usugami administracji publicznej (obowizkowe ubezpieczenia spoeczne); o utworzenie na poziomie centralnym skonsolidowanego systemu informatycznego, wspomagajcego gminy, powiaty i wojewdztwa w realizacji zada z zakresu zabezpieczenia spoecznego; uruchomienie takiego systemu miaoby zracjonalizowa w skali caego kraju wydatki na infrastruktur techniczn, przyczyni si do standaryzacji sposobu pracy waciwych jednostek, wyeliminowa problemy z dostpnoci kompetentnej kadry informatycznej na poziomie gminnym (w obszarze zabezpieczenia spoecznego i rodziny) oraz zwikszy efektywno mechanizmw sprawozdawczych; o eUsugi oparte o zintegrowany system informatyczny jednostek waciwych w zakresie zabezpieczenia spoecznego (wiadczenia spoeczne). 10. Udostpnianie zasobw informacyjnych administracji i nauki, w tym szkolnictwa wyszego: a. Prezentacja i udostpnienie danych przestrzennych oraz usug krajowej infrastruktury informacji przestrzennej: o udostpnienie usug danych przestrzennych, w tym usuga przegldania, wyszukiwania, pobierania i przeksztacania danych przestrzennych (usugi dostpne rwnie w standardzie INSPIRE) w tym wyszukiwanie zbiorw i usug na podstawie metadanych; dostp, poprzez usugi przegldania, wyszukiwania, pobierania i przeksztacania, do danych pastwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (np. Rejestr osnw, Pastwowy Rejestr Granic i powierzchni jednostek podziaw terytorialnych kraju (PRG) wraz z adresami i ich lokalizacj przestrzenn, Baza Danych Obiektw Topograficznych (BDOT) i Oglnogeograficznych (BDOO), Pastwowy Rejestr Nazw Geograficznych (PRNG), ortofotomapa, numeryczny model terenu (NMT) i pokrycia terenu (NMPT), krajowa baza danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu (K-GESUT), rejestry wchodzce w skad Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomociach (ZSiN)); dostp, poprzez usugi przegldania, wyszukiwania, pobierania i przeksztacania, do danych przestrzennych z rejestrw krajowej infrastruktury informacji przestrzennej prowadzonych przez organy administracji inne ni suba geodezyjna i kartograficzna; usuga zamawiania i sprzeday danych przestrzennych z wykorzystaniem e-PUAP; zgaszanie i obsuga bdw dotyczcych m. in. danych przestrzennych poprzez usug udostpnion przez geoportal.gov.pl - wrysowanie lokalizacji przestrzennej bdu, rwnie z wykorzystaniem urzdze mobilnych; usuga zapewniajca przedsibiorcom moliwo zgoszenia realizacji prac geodezyjnych i kartograficznych oraz gotowoci do przekazania efektu prac i przyjcia danych do pastwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego;

o o

43

usugi zwizane z hostingiem wzw infrastruktury informacji przestrzennej na rzecz podmiotw zewntrznych oraz realizacja usug chmury obliczeniowej dla analiz przestrzennych; usuga harmonizacji zbiorw danych przestrzennych do struktury zgodnej ze specyfikacjami danych INSPIRE; usuga zarzdzania metadanymi poprzez centralny serwer katalogowy tworzenie, edytowanie, walidowanie publikacja metadanych dotyczcych danych przestrzennych i usug; dostp do rodowiska analitycznego bazujcego na systemach i danych pastwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz danych i usugach infrastruktury informacji przestrzennej z wykorzystaniem moduu analitycznego Uniwersalnego Moduu Mapowego; dostp, poprzez usugi przegldania, wyszukiwania, pobierania i przeksztacania, do danych przestrzennych z rejestrw planw miejscowych prowadzonych przez wjta, burmistrza albo prezydenta miasta; usuga udostpniania informacji o rodowisku naturalnym w tym rwnie o zjawiskach meteorologicznych i hydrologicznych oraz zagroeniach hydrometeorologicznych.

o o

b. Realizacja obowizku sprawozdawczego: o umoliwienie wypenienia i zoenia sprawozda i ankiet statystycznych w postaci elektronicznej obywatelom, przedsibiorcom, rolnikom oraz jednostkom administracji publicznej i innym podmiotom objtym obowizkami sprawozdawczymi; udostpnienie mechanizmw przekazywania danych wieloma kanaami, w tym CAII/CAWI, CATI, CAPI, EDI.

c. Dostp do informacji statystycznych: o dostarczanie wysokiej jakoci wynikowych informacji i metainformacji statystycznych, zgodnych z podejciem procesowym wykorzystujcym generyczny model statystycznych procesw pracy (ang. Generic Statistical Business Process Model GSBMP), bdcych podstaw do analiz, prognoz oraz stanowicych wsparcie informacyjne przy podejmowaniu decyzji na rnych szczeblach administracji rzdowej i samorzdowej oraz w biznesie, a take sucych szerokim krgom spoeczestwa aktywnie uczestniczcego w yciu spoeczno-gospodarczym kraju; dostp do wynikowych informacji statystycznych z wykorzystaniem nowoczesnych form ich prezentacji; dostp do baz danych oraz umoliwienie prowadzenia samodzielnych analiz i zestawie; dostp do informacji statystycznych w ujciu przestrzennym; dostp do prognoz i analiz makroekonomicznych; dostp do standardw informacyjnych funkcjonujcych w jednostkach administracji publicznej;

o o o o o

44

udostpnienie systemu edukacji statystycznej popularyzujcego i dostarczajcego wiedz z zakresu funkcjonowania statystyki publicznej oraz informacji o zjawiskach i procesach objtych badaniami statystycznymi; dostp do archiwalnych zasobw statystyki publicznej.

d. Nauka i szkolnictwo wysze: o stworzenie centralnego narzdzia dostpu do informacji publicznej, zasobw naukowych i interaktywnych usug elektronicznych dla studentw, naukowcw, przedsibiorcw, administracji publicznej i obywateli w zakresie szkolnictwa wyszego i dziaalnoci naukowobadawczej; o wiadczenie usugi zdalnego ubiegania si o finansowanie nauki, przy zaoeniu: najwyszego stopnia transakcyjnoci procedury, podejcia procesowego, kompleksowej obsugi elektronicznej od zoenia wniosku, poprzez opini recenzentw, a po wydanie decyzji, udostpnienia wszechstronnych narzdzi uwierzytelniania tosamoci w systemie (np. przekazywanie tosamoci ePUAP albo e-podpis); o wiadczenie usugi zdalnej sprawozdawczoci i centralnego zasilania bazy przez podmioty szkolnictwa wyszego, przy zaoeniu: najwyszego stopnia transakcyjnoci procedury, podejcia procesowego, caociowej obsugi elektronicznej, udostpnienia wszechstronnych narzdzi uwierzytelniania tosamoci w systemie (np. przekazywanie tosamoci ePUAP albo e-podpis). Rekomendowane usugi z pozostaych obszarw rwnie wymagajcych posiadanych rodkw i zasobw, s nastpujce: 11. Kultura i dziedzictwo narodowe: o usugi dostpu do informacji o zasobach kultury i dziedzictwa narodowego; o usugi dostpu elektronicznego do zasobw kultury i dziedzictwa narodowego; o udostpnianie internautom moliwoci dodawania opisw do zasobw archiwalnych udostpnianych przez archiwa pastwowe w internecie. 12. Kultura fizyczna i turystyka o o o o Usuga dostpu do informacji w zakresie kultury fizycznej, w tym o infrastrukturze sportowej; wiadczenie usug zdalnej sprawozdawczoci, rejestracji i wnioskowania m.in. z wykorzystaniem narzdzi uwierzytelniania tosamoci; Usuga dostpu do internetowych form samoksztacenia i nabywania wiedzy z obszaru kultury fizycznej (m.in. poprzez platform e-learningow); Usuga dostpu do informacji turystycznej obejmujca atrakcje turystyczne, baz noclegow i gastronomiczn oraz wydarzenia kulturalne i sportowe na wielojzycznej platformie WWW, stacjonarnych urzdzeniach prezentacyjnych (infokioskach) oraz za pomoc specjalnych aplikacji na urzdzenia mobilne; Usuga dostpu do planowania podry za pomoc zaawansowanego rozwizania pozwalajca na zaplanowanie pobytu w danym regionie Polski; Usuga wielokanaowej infolinii turystycznej (IVR, komunikatory, e-mail). interwencji, w miar

o o

45

13. Rozwj inteligentnych systemw transportowych: o Usuga przekazywania informacji uczestnikom ruchu drogowego o warunkach ruchu na kolejnych odcinkach zaplanowanej trasy (np. stan nawierzchni, zatory drogowe, nieprzejezdno odcinka autostrady, wolne miejsca na MOP-ach, alternatywne moliwoci przejazdu); Usuga poboru opat za przejazd po drogach patnych za pomoc elektronicznego systemu poboru opat viaTOLL za przejechany dystans. Uytkownicy bd mieli moliwo rozliczenia si bezgotwkowo w sposb przedpacony (pre-pay) lub z odroczon patnoci (post-pay) po upywie okresu rozliczeniowego; Usprawnienie nadzoru nad ruchem drogowym (pena automatyzacja dziaa kontrolnych) uruchomienie zautomatyzowanego systemu nakadania kar administracyjnych za przekroczenie norm zwizanych z naciskiem osi lub mas sumaryczn pojazdu, rozbudowa sieci stacjonarnych urzdze rejestrujcych prdko, uruchomienie pomiaru odcinkowego prdkoci (tzw. section control), uruchomienie systemu nakadajcego kary za przejazd na czerwonym wietle; Usuga planowania podry z uwzgldnieniem przesiadek i opnie pojazdw, rwnie podre multimodalne, poprzez portale internetowe oraz tzw. terminale pasaerskie, zlokalizowane w gwnych wzach transportowych aglomeracji miejskich; Usuga udostpniania informacji i danych dotyczcych warunkw podrowania transportem zbiorowym, czasu odjazdu rodkw transportu zbiorowego oraz ich opnieniach (za porednictwem internetu, telefonii komrkowej i tablic informacji przystankowej); Udostpnianie na terenach aglomeracji miejskich informacji i danych o warunkach ruchu na sieci ulic, warunkach atmosferycznych, zdarzeniach drogowych, robotach drogowych, wolnych miejscach postojowych (za porednictwem internetu, telefonii komrkowej, tablic i znakw zmiennej treci umieszczanych na sieci drogowej); Usuga przekazywania jednolitej informacji krajowym i zagranicznym przewonikom kolejowym, dotyczcej warunkw prowadzenia ruchu kolejowego na sieci objtej systemem ERTMS (Europejski System Zarzdzania Ruchem Kolejowym); Udostpnianie informacji dotyczcych rzeczywistych czasw przejazdu, o aktualnym pooeniu adunku, o cenie usugi transportowej, o liczbie wagonw przewocych dany towar oraz o przewoniku wykonujcym usug transportow, itp.

14. Usugi wiadczone w oparciu o centraln ewidencj kierowcw (CEK) i centraln ewidencj pojazdw (CEP): o Uzyskanie przez waciciela wszelkich danych na temat posiadanych pojazdw; o Uzyskanie informacji o historii pojazdu przy jego zakupie; o Uzyskanie informacji o liczbie posiadanych przez kierowc punktw karnych; o Uzyskanie informacji o posiadanych kategoriach uprawnie do prowadzenia pojazdami i okresach ich wanoci; o Usuga opacenia mandatu za wykroczenie drogowe;

46

o Uzyskanie informacji o okresie wanoci posiadanych dokumentw; o Uzyskanie informacji o okresie obowizywania okresu prbnego dla kierowcy; o Usuga zoenia wniosku dotyczcego aktualizacji danych bd wydania dokumentu drog elektroniczn; o Uzyskanie informacji o orodku szkolenia kierowcw i instruktorze; o System przypomnie i powiadomie za porednictwem poczty elektronicznej lub sms, np.: o zbliajcym si terminie bada technicznych, zawarcia umowy oc, wanoci prawa jazdy itp.; o Narzdzia do zaawansowanej analizy statystycznej dotyczcej, np. liczby rejestrowanych pojazdw o zadanych parametrach w danym czasie i na danym terytorium, dynamiki pierwotnego i wtrnego rynku samochodowego (rejestracje/wyrejestrowania), liczby pojazdw itp.; o Udostpnianie danych z bazy pojazdw dotyczcej np. floty pojazdw w poszczeglnych firmach na danym terytorium (usuga jest obecnie dostpna wycznie po zoeniu odpowiedniego wniosku); o Udostepnienie oprogramowania interfejsowego, wraz z odpowiedni dokumentacj, ktre w granicach przewidzianych przepisami, bez udostpniania danych osobowych, pozwoli podmiotom trzecim rozwija wasne usugi oparte na danych z ewidencji.

Rozwj e-usug administracji publicznej nie moe rozwija si wycznie w odniesieniu do krajowych potrzeb i celw. E-administracja, podobnie jak wszystkie inne dziedziny, posiadaj silne oddziaywania i powizania europejskie. Istotne korzyci rozwojowe, wynikajce z postpu w udostpnianiu e-usug pojawi si wraz ze zmaterializowaniem si ich transgranicznego charakteru. Agenda Cyfrowa wskazuje potrzeb okrelenia wsplnej listy usug transgranicznych dla krajw UE, a nastpnie wdroenie tyche usug w terminie do koca 2015 roku. Finalne uzgodnienie na poziomie UE listy takich usug pozwoli adekwatnie skorygowa plany wdroenia wybranych do realizacji w wyniku PZIP usug o charakterze transgranicznym.

6.1.1.1 Rekomendacje do katalogu podstawowych e-usug publicznych do wdroenia na poziomie regionalnym Aspekt regionalny w zakresie rozwoju e-administracji jest niezwykle istotny dla programowania interwencji. Dlatego te bardzo wanym jest, aby poprawnie zidentyfikowa potrzeby JST w zakresie konkretnych e-usug. W ramach wsppracy z Komisj Wspln Rzdu i Samorzdu, zostanie okrelona linia demarkacyjna pomidzy usugami, ktre oferowane bd przez urzdy centralne a tymi, ktre dostarcza administracja regionalna. Wsppraca z samorzdami obejmie rwnie okrelenie i rozgraniczenie roli i zada administracji rzdowej i samorzdowej przy budowie i utrzymaniu e-usug publicznych. Dotyczy to bdzie na pocztku w szczeglnoci wsplnego podejcia do opisu procesw. Z tego te wzgldu w dokumencie brak jest wskazania podziau usug

47

na poszczeglne jednostki terytorialne (np. wojewdztwa). Wynika to z faktu, i celem interwencji jest zapewnianie jednolitoci w zakresie e-usug dostarczanych regionalnie. Program Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa obejmuje zadania realizowane przy wsparciu systemw teleinformatycznych na wszystkich poziomach administracji, w szczeglnoci przez Jednostki Samorzdu Terytorialnego (gminy, powiaty i urzdy marszakowskie), wykorzystujc ich dotychczasowy dorobek i uwzgldniajc zgaszane potrzeby. Naley zauway, e cz usug na poziomie lokalnym i regionalnym (zwaszcza wiadczonych wzajemnie przez jednostki administracji w modelu A2A) bdzie moga wykorzystywa moliwoci wsplnej infrastruktury obliczeniowej, oferujcej zintegrowane usugi elektronicznej administracji, wiadczone przez jednostki administracji publicznej. Stworzenie tego typu wsplnej infrastruktury teleinformatycznej pozwoli uzyska caej administracji (nie tylko samorzdowej) warto dodan, niemoliw do uzyskania w systemach informatycznych pojedynczego urzdu, co bdzie wanym krokiem do likwidacji szkodliwego zjawiska silosowoci systemw polskiej administracji publicznej. W tym kontekcie wymieni naley nastpujce kategorie: Usugi zwizane z bezporedni obsug klientw urzdw (A2B i A2C) obejmujce w szczeglnoci: 1. Deklaracje podatkw lokalnych: a. Deklaracja podatku od nieruchomoci, b. Deklaracja podatku lenego, c. Deklaracja na podatek od rodkw transportowych, d. Deklaracja podatku rolnego; 2. Deklaracja o wysokoci opaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi skadanej przez wacicieli nieruchomoci; 3. Obsug patnoci wykonywanych na rzecz urzdu; 4. Obsug wnioskw i wydanie decyzji w sprawie pozwolenia na budow, zmiany pozwolenia na budow oraz zgoszenie robt budowlanych niewymagajcych pozwolenia na budow; 5. Obsug innych wnioskw i zwizanych z nim decyzji wydawanych lokalnie: a. usunicie drzew lub krzeww, b. wydanie zezwolenia na zajcie pasa drogowego, c. wyraenie zgody na czasowe zajcie gruntw Skarbu Pastwa/Powiatu, d. podzia nieruchomoci oznaczonej w Ewidencji Gruntw i Budynkw, e. udzielenie koncesji na dziaalno gospodarcz w zakresie wydobywania z kopalin, f. wyczenie gruntw rolnych z produkcji rolniczej, g. wydanie pozwolenia wodnoprawnego, h. przyznanie dodatku mieszkaniowego, b. zwizanych z ewidencj zabytkw; 6. Sprawy zwizane z obsug wyborcw; 7. Ujednolicona usuga wnoszenia tzw. pisma oglnego; 8. Elektroniczne Centrum Obsugi Obywatela zintegrowane z wielokanaowym systemem typu help-desk.

48

Usugi realizowane przy wykorzystaniu infrastruktury zwizanej z wymian informacji pomidzy jednostkami (A2A), co obejmuje w szczeglnoci: 1. Hosting stron internetowych JST; 2. Uyczanie mocy obliczeniowej i przestrzeni dyskowej do wykorzystania przez jednostki do uruchamiania wasnych aplikacji; 3. Stopniowe wprowadzenie jednolitego systemu adresacji poczty elektronicznej oraz wewntrzna ksika adresowa caej administracji; 4. System wewntrznej cznoci IP, wideokonferencje, wewntrzne fora dyskusyjne; 5. Platforma szkole multimedialnych pozwalajca JST udostpnia opracowane przez siebie szkolenia multimedialne wybranym grupom odbiorcw (eLearning); 6. Centrum SMS administracji; 7. Dostp do aplikacji zwizanych z automatyzacj pracy urzdw w szczeglnoci z: a. obsug procesw finansowo-ksigowych, b. obsug spraw kadrowo-pacowych, c. inwentaryzacj majtku trwaego, d. elektronicznym zarzdzaniem dokumentacj umoliwiajcym w szczeglnoci obsug umw, skarg, wnioskw i interwencji i innych czynnoci, ktrych dokumentowanie moliwe jest w postaci elektronicznej; 8. Usugi archiwizacji: a. usuga przekazywania materiaw archiwalnych w postaci elektronicznej do archiww pastwowych, b. usuga wspomagania procesu przekazywania materiaw archiwalnych w postaci nieelektronicznej do archiww pastwowych, c. usuga zamawiania i udostpniania materiaw archiwalnych.

6.1.2. Systematyzowanie i katalog e-usug Sprawne wiadczenie usug e-administracji wymaga ich usystematyzowania i przygotowania rodowiska, ktre pozwoli nimi zarzdza. W administracji pastwowej istnieje dua rnorodno urzdw i wypenianych przez nie zada. Jest to wynikiem, waciwoci terytorialnej, jak i przedmiotowej, jak rwnie bardzo duej liczby organw podlegych lub nadzorowanych przez organy wadzy samorzdowej, a take liczne organy administracji zespolonej. Budowanie elektronicznych usug publicznych i zarzdzanie nimi, co stanowi efekt procesu informatyzacji urzdw obsugujcych organy wadzy publicznej, jest zatem zagadnieniem zoonym, gdy powstaje szeroka kolekcja usug publicznych, ktrych procedury ustanawiane s w rnych aktach prawa. Spraw dodatkowo komplikuje sytuacja spowodowana realizacj zada zleconych z zakresu administracji rzdowej przez organy jednostek samorzdu terytorialnego. Ponadto, na poziomie jednostek samorzdu terytorialnego wykonywane s zadania publiczne, ktrych realizacja wynika z aktw prawa powszechnie obowizujcego na obszarze caego kraju, a ktrych szczegowy tryb realizacji okrelaj przepisy prawa miejscowego, obowizujce na obszarze dziaania organw, ktre je ustanowiy. Niektre z rozstrzygni z zakresu zada zleconych przypisane s do organu jednostki samorzdu terytorialnego, a ich obsuga jest realizowana w scentralizowanym systemie teleinformatycznym (np. decyzja o wydaniu dowodu osobistego jest w gestii wjta (organu rwnowanego), a obsuga

49

informatyczna decyzji odbywa si w centralnym systemie, za ktrego dziaanie odpowiada minister waciwy do spraw wewntrznych. Efektywne wiadczenie usug przez administracj publiczn drog elektroniczn wymaga: zidentyfikowania i opisania procesw realizacji zada publicznych przez organy administracji publicznej; udostpnienia katalogu opisw procesw wszystkim interesariuszom tych procesw, a przede wszystkim obywatelom i przedsibiorcom; wskazania w katalogu usug na ePUAP usug wiadczonych w ramach ww. procesw oraz odesania do miejsca, gdzie dana usuga moe zosta zainicjowana na drodze elektronicznej, ale take informacj o tym, e dana usuga moe by realizowana na drodze korespondencji tradycyjnej lub poprzez osobiste stawiennictwo; przyjcia za zasad, e odpowiedzialnym za udostpnienie i utrzymanie w aktualnoci opisu usugi w katalogu usug ePUAP jest organ administracji publicznej wskazany w przepisie prawa stanowicym podstaw do realizacji danej usugi; kada z wyspecyfikowanych w katalogu usug powinna mie poprawnie okrelonego waciciela/gospodarza odpowiedzialnego za sprawne jej dziaanie; przyjcia za zasad, e usugi powinny by wystawiane w systemie teleinformatycznym organu zobowizanego do ich wystawienia (lub na ePUAP), ktry bdzie jej wacicielem/gospodarzem odpowiedzialnym za poprawne jej dziaanie.

Logiczny i poprawnie usystematyzowany katalog zestandaryzowanych e-usug na ePUAP bdzie warunkiem poprawnej organizacji e-administracji, a tym samym sprawnego dostpu do usug. Katalog usug bdzie zawiera odesanie do miejsca, gdzie dana usuga moe zosta zainicjowana na drodze elektronicznej, ale take informacj o sposobie realizacji usugi: na drodze korespondencji tradycyjnej lub poprzez osobiste stawiennictwo. Przepis prawa musi okrela odpowiedzialno waciwego organu za aktualizacj opisw procesw usug publicznych. Naley przyj jako zasad, e usugi, ktrych realizacja wspomagana jest resortowym systemem centralnym powinny by udostpniane uytkownikowi przez ten system. W przypadku, gdy usuga wynikajca z prawa powszechnego realizowana jest przez jeden z wielu podmiotw zgodnie z waciwoci terytorialn miejscem wystawienia takiej usugi w postaci elektronicznej powinien by ePUAP, a odpowiedzialno za opracowanie usugi powinna spoczywa na resorcie merytorycznie odpowiedzialnym za przygotowanie przepisu prawa. Jeeli realizacja usugi publicznej inicjowana jest dokumentem, co, do ktrego istnieje ustalony wzr, to wzr elektroniczny tego dokumentu i aplikacj umoliwiajc przygotowanie dokumentu wedug tego wzoru jest zobowizany zamieci na ePUAP dany resort, wskazujc przy tym sownik podmiotw zobowizanych do realizacji usugi danego rodzaju.

6.1.3. Kryteria wyboru e-usug Perspektywa odbiorcy usug bdzie kluczowa w ocenie zasadnoci i promocji okrelonych rozwiza, w tym przyznawania funduszy publicznych na ich realizacj. Rozwj e-administracji skierowany bdzie na powstawanie nowych usug, ktrych nadrzdn cech bdzie realizacja rzeczywistych

50

potrzeb obywatela i przedsibiorcy. Potrzeby te powinny by pierwotnie poprawnie zidentyfikowane tak, aby decyzja poprzedzajca wybr premiowaa rozwizania, na ktre zapotrzebowanie bdzie miao charakter masowy i mogo przynie wymierne korzyci skali (koncepcja SOA35, stanowi odnonik do powyszych zaoe). Usugi powinny poprawia jako w obszarach okrelonych jako kluczowe w strategii Sprawne Pastwo 2020, w tym takich jak: zarzdzanie finansami i rozwojem kraju, zarzdzanie instytucjami publicznymi, podnoszenie efektywnoci systemu ochrony zdrowia, uatwienia dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, zarzdzanie kryzysowe i ochrona ludnoci, efektywniejszy wymiar sprawiedliwoci oraz zarzdzanie i koordynacja prowadzenia spraw midzynarodowych, w tym dostpu do usug wiadczonych przez konsulaty. Ponadto, decyzje w sprawie realizacji projektw bd podejmowane po przedstawieniu przez pomysodawcw analizy efektywnoci koszw wzgldem korzyci. Jednoczenie nowo powstajce usugi powinny jak najpeniej realizowa pene procesy zada publicznych, a zatem powinny charakteryzowa si w miar potrzeb i moliwoci interakcyjnoci na poziomie czwartego z piciu stopni dojrzaoci e-usug - tzw. transakcja36(dostp do informacjipoziom 1, inicjowanie interakcji - 2, interakcja dwustronna 3, transakcja 4, usuga spersonalizowana 5) i wykorzystywa informacje z wiarygodnych rde danych, tj. rejestrw referencyjnych. Budowane systemy maj zapewni obywatelom zarwno informacj o usugach jak i ich realizacj. Wartoci dodan kadej z usug realizowanych na drodze elektronicznej powinno by uproszczenie i skrcenie caego procesu zaatwienia sprawy. Odbywa si to powinno poprzez wykorzystanie interaktywnych portali administracji umoliwiajcych automatyczne kierowanie do szukanej usugi lub informacji, ledzenie statusu spraw urzdowych oraz personalizacj usug (dopasowanie oferty do profilu i wymaga uytkownika). Pord kryteriw wpywajcych na kolejno wyboru przedsiwzi kluczowe znaczenie bd miay nastpujce aspekty: 1. Realizacja strategii, programw unijnych i wsparcie implementacji regulacji unijnych do prawa krajowego. 2. Realizacja strategii, programw krajowych, i wspierajcych polskie prawo. 3. Realizacja zada wasnych resortw, jednostek samorzdu terytorialnego.

6.1.4. Monitorowanie e-usug Z uwagi na przyjte podejcie usugowe w informatyzowaniu administracji, gdzie poziom parametrw dostarczanej usugi decyduje o zaspokojeniu, bd niezaspokojeniu, wymaga, a tym samym o satysfakcji uytkownikw (obywateli, przedsibiorcw oraz urzdnikw administracji) zostanie ustanowiony system monitorowania usug e-administracji. Wszystkie istotne parametry usug elektronicznych bd monitorowane okresowo, w cyklu rocznym oraz w trybie losowym pod wzgldem zgodnoci z zadeklarowanymi wskanikami. Monitorowanie jakoci usug e-administracji pozostanie w gestii MAC, albo wskazanego przez MAC podmiotu.
35 36

Architektura oparta na usugach (ang. Service-Oriented Architecture, SOA) Skala przyjta przez Komisj Europejsk w e-Government Benchmarking Report 2009

51

Ocena poziomu wiadczenia usug bdzie uwzgldnia uwagi zgaszane przez organizacje pozarzdowe, przedsibiorcw oraz indywidualnych uytkownikw. Wynik oceny jakoci usug bdzie brany pod uwag przy formuowaniu wnioskw o wprowadzenie zmiany. Po podjciu decyzji przez struktury zarzdcze stosowne zmiany bd wprowadzane w ycie w ramach projektw dostarczajcych usugi. Okrelony w wyniku monitorowania poziom wykorzystania przez obywateli rozwiza wdroonych przez administracj publiczn bdzie wyznacznikiem skutecznoci i efektywnoci realizowanych przedsiwzi.

6.2. Otwarty rzd i wspieranie rozwoju spoeczestwa obywatelskiego

Szerokie wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych stwarza nowe moliwoci otwierania si administracji publicznej na jej otoczenie, angaowania obywateli w rozwizywanie problemw oraz wzrost przejrzystoci wadzy. Jawno, rozliczalno, efektywno dziaa oraz wsppraca z obywatelami s wyrnikami podejcia okrelanego mianem otwartego rzdu, ktre coraz bardziej zyskuje na znaczeniu. Wprowadzanie zasad otwartego rzdu zostao bardziej szczegowo opisane w strategii Sprawne Pastwo 2020. W tym dokumencie skupiamy si na informatycznych podstawach usug dla wikszej otwartoci. Warunkiem wstpnym komunikacji z obywatelami (w tym konsultowania z nimi decyzji lub aktw prawnych) jest dostarczenie im adekwatnej informacji zarwno o funkcjonujcych jak i proponowanych rozwizaniach (politykach publicznych, regulacjach, decyzjach etc.) std due znaczenie proaktywnej i przejrzystej komunikacji za pomoc stron internetowych czy BIP37w. Istotne jest rwnie w tym kontekcie wzmacnianie moliwoci dwustronnej komunikacji i moliwoci angaowania si obywateli online. Im wikszy dostp obywateli do internetu i moliwo angaowania si sieci, tym wikszego znaczenia nabiera otwieranie zasobw i informacji publicznej i tym atwiej wykorzysta potencja otwartego rzdu.

6.2.1. Otwarta komunikacja i proces legislacyjny, konsultacje i wsppraca przy tworzeniu prawa. Wzrost liczby aktywnych internautw oraz szybki rozwj i olbrzymia popularno narzdzi spoecznociowych oznaczaj, e administracja publiczna powinna wykorzystywa szanse wynikajce z nowych sposobw komunikacji i moliwoci angaowania obywateli. Zaangaowanie obywateli w rzdzenie oznacza przejcie od jednostronnego informowania obywateli do partycypacyjnych form komunikacji jak choby konsultowanie decyzji, wspdecydowanie, a po nawet przekazanie peni wadzy podejmowania decyzji w okrelonych kwestiach w rce obywateli. Aktywne uczestnictwo obywateli w tworzeniu prawa jest bardzo istotnym elementem procesu legislacji. Odzwierciedleniem tego podejcia jest m.in. przyjty przez Rad Ministrw w styczniu 2013 roku program Lepsze Regulacje 2015. Dziki temu, e mog si oni wypowiedzie w ramach konsultacji spoecznych, regulacje s bardziej dopracowane.

37

BIP Biuletyn Informacji Publicznej

52

Projekty informatyczne z obszaru legislacji maj za zadanie uczyni proces tworzenia prawa bardziej przejrzystym i przystpnym, gdy podstaw dla konsultacji i wsppracy jest przejrzysto. Z drugiej strony maj zapewni techniczn moliwo szybkiego i sprawnego angaowania si obywateli. Dalsze rozwijanie moliwoci konsultowania aktw prawnych on-line pozwoli na szersze zaangaowanie obywateli w obszarach, ktre ich dotycz lub interesuj. Istotn grup s rwnie przedsibiorcy, ktrzy bd mogli za porednictwem portalu internetowego zgasza obcienia regulacyjne wpywajce niekorzystnie na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej. System konsultacji on-line sprawi, e bd one przebiegay sprawniej i w sposb bardziej przejrzysty ni obecnie. Na pocztku, budowany system obejmie prawo tworzone w ramach budujcej go instytucji. Docelowo, zaplanowane jest wprowadzenie go w caej administracji.

W ramach dziaa prowadzcych do wdroenia konsultacji on-line zakada38: utworzenie oglnodostpnej platformy internetowej39, na ktrej umieszczane bd projekty aktw prawnych oraz inne propozycje programw i dziaa podejmowanych przez administracj publiczn (adres oglnodostpnej strony internetowej winien zosta podany do publicznej wiadomoci i szeroko rozpropagowany); rozszerzenie dostpu dla innych jednostek centralnych; rozszerzenie dostpu dla jednostek samorzdu terytorialnego; organizacj kampanii informacyjnych majcych na celu zachcenie obywateli i grup spoecznych do korzystania z systemu konsultacji i analizy obowizujcego prawa.

Kolejnym z dziaa przewidzianych w Programie Lepsze regulacje na lata 2012-2015 jest budowa systemu e-RPL40, ktrego celem jest cyfryzacja i integracja caoci rzdowego procesu legislacyjnego. Zgodnie z zaoeniami, system e-RPL bdzie platform cyfrow suc tworzeniu i uzgadnianiu rzdowych projektw aktw prawnych o jednolitym standardzie, zgodnym z wymogami publikacji w dziennikach urzdowych i Krajowymi Ramami Operacyjnoci. Narzdzie bdzie dostpne dla caej administracji rzdowej i zostanie powizane z systemem e-Rada Ministrw budowanym przez Kancelari Prezesa Rady Ministrw (KPRM) oraz wskazanym wyej systemem konsultacji on-line. Dopenieniem powyszych systemw bdzie Publiczny Portal Informacji o Prawie41, ktry pozwoli na swobodny i atwy dostp do obowizujcych zasobw prawnych i orzecze Trybunau Konstytucyjnego, wraz ze stanem ich wykonalnoci. Ponadto w portalu bd znajdoway si szczegowe informacje o procesie stanowienia prawa i moliwociach udziau w nim obywateli. Kada instytucja we wasnym zakresie powinna zapewni, aby strony internetowe byy czytelne dla obywatela, i gwarantoway dostp do najwaniejszych dla niego informacji. Strony musz te by dostosowane do uytku przez niepenosprawnych, tj. spenia standard WCAG 2.0. Docelowo, zakada si udostpnienie SSDIP42 - bezpatnego narzdzia umoliwiajcego zakadanie i prowadzenie stron podmiotowych Biuletynu Informacji Publicznej - BIP. Korzystanie z SSDIP wiza si bdzie z oszczdnoci dla urzdw oraz uatwieniami dla obywatela. Stosowanie SSDIP umoliwi
38 39 40 41

Strategia Sprawne Pastwo 2020. Pilotaem i ocen funkcjonowania platformy zajmuje si Ministerstwo Gospodarki.

Tworzeniem systemu zajmuje si RCL przy wsppracy KPRM i Ministerstwa Gospodarki Pilotaem i ocen funkcjonalnoci systemu zajmuje si RCL 42 Scentralizowany System Dostpu do Informacji Publicznej

53

ujednolicenie wygldu stron podmiotowych BIP dla poszczeglnych kategorii instytucji wykonujcych zadania publiczne. Oznacza to np., i biuletyn kadej gminy bdzie mia jednakowe menu przedmiotowe. Analogicznie bdzie w przypadku innych podmiotw, np. starostw, urzdw wojewdzkich, ministerstw. Ponadto, jest to narzdzie, ktre pozwoli usprawni mechanizmy gromadzenia, udostpniania i prezentacji informacji publicznych podmiotw majcych ustawowy obowizek prowadzenia stron podmiotowych BIP. SSDIP umoliwi wyszukiwanie informacji publicznych wrd wszystkich jednostek posiadajcych strony podmiotowe BIP w ramach SSDIP. Tym samym obywatele znajd szybciej interesujce ich informacje na stronach podmiotowych BIP m.in. urzdw, sdw, czy szk. Jednoczenie nastpi rozszerzenie wachlarza usug elektronicznych dostpnych na platformie ePUAP (w tym: dostp do informacji publicznej, zamwie publicznych, naboru na wolne stanowiska pracy w administracji). 6.2.2. Dostpno informacji sektora publicznego do ponownego wykorzystywania W ostatnich latach ilo informacji tworzonej w postaci elektronicznej przez podmioty publiczne ronie w ogromnym tempie, w szczeglnoci od kiedy przedsiwzicia w dziedzinie digitalizacji zwielokrotniy dorobek cyfrowy wchodzcy w zakres domeny publicznej. Moliwo ponownego wykorzystywania informacji, tak w wymiarze technicznym, jak i prawnym to ogromna szansa dla rozwoju szerokiej gamy komercyjnych i niekomercyjnych usug cyfrowych. Potrzeba poprawy dostpnoci informacji sektora publicznego jest widoczna w dokumentach na poziomie krajowym oraz unijnym, np. w znowelizowanej dyrektywie 2003/98/WE ws. ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, czy nowelizacji ustawy o dostpie do informacji publicznej, ktra wesza w ycie 29 grudnia 2011 r. Strategia Sprawne Pastwo wskazuje, e dziaania w zakresie zapewnienia dostpnoci i moliwoci ponownego wykorzystywania danych publicznych powinny koncentrowa si na: utworzeniu repozytorium danych publicznych, zidentyfikowaniu danych do udostpnienia w repozytorium, wdroeniu standardw gwarantujcych przydatno i moliwo wykorzystania danych, w szczeglnoci moliwoci odczytu maszynowego oraz ich dostpno dla osb z rnymi rodzajami niepenosprawnoci. Przyjta w dn. 21 czerwca 2013 r. przez Rad Unii Europejskiej nowelizacja dyrektywy 2003/98/WE wprowadzia ogln zasad, zgodnie z ktr wszystkie dokumenty udostpniane przez organy sektora publicznego mog by ponownie wykorzystane do celw komercyjnych lub niekomercyjnych. W miar moliwoci dokumenty powinny by udostpnianie w powszechnie stosowanych formatach umoliwiajcych odczyt maszynowy. Zakres podmiotowy dyrektywy zosta ponadto rozszerzony na biblioteki, muzea oraz archiwa. Celem tej zmiany ma by stworzenie warunkw sprzyjajcych rozwojowi usug wiadczonych w skali caej Unii. INFORMACJA PUBLICZNA Aby realizowa polityk otwartego rzdu, wprowadzone zostan powszechnie obowizujce standardy udostpniania informacji przez administracj. Zapewni one atwo dostpu, interaktywno, moliwo samodzielnego przetwarzania i przeszukiwania informacji publicznej, a take wykorzystywanie zaawansowanych metod porzdkowania informacji (takich jak mashup43, opisywanie metadanymi).

43

Mashup strona internetowa zawierajca aplikacje on-line z rnych rde.

54

Utworzone zostanie Centralne Repozytorium Informacji Publicznej (CRIP) katalog, poprzez ktry udostpniane bd zasoby informacyjne. Pod pojciem zasobw informacyjnych naley rozumie informacje, ktre maj szczeglne znaczenie dla rozwoju innowacyjnoci i rozwoju spoeczestwa informacyjnego. W ich przypadku przydatno, uyteczno i efektywno wykorzystania zaley od trybu ich przygotowania i udostpnienia, ktry powinien zosta okrelony przez odpowiednie przepisy wykonawcze do ustawy. Repozytorium bdzie udostpnia informacje publiczne w sposb skoordynowany, zapewniajcy ich maszynowy odczyt, przeszukiwalno, aktualno oraz moliwo jak najszerszego wykorzystywania. CRIP udostpnia bdzie ustalony zbir funkcji (tzw. API), dziki ktremu twrcy aplikacji bd mogli tworzy warto dodan w oparciu o zasoby dostpne w repozytorium. Zasoby informacyjne bd udostpniane w CRIP proaktywnie w formatach umoliwiajcych odczyt maszynowy, co zmniejszy liczb wnioskw o udostpnienie w celu ponownego wykorzystywania. Dowiadczenia pastw tworzcych repozytoria lub katalogi danych pokazuj, e do najbardziej przydatnych, i przez to udostpnianych w pierwszej kolejnoci, nale: dane przestrzenne, dane demograficzne, wyniki wyborw, dane o produkcji i zuyciu energii, dane budetowe i podatkowe, dane o dziaalnoci gospodarczej, dane o ochronie i zanieczyszczeniu rodowiska, dane zdrowotne, dane prawne, dane edukacyjne. CRIP zapewnia bdzie wygodny dostp z jednego miejsca do zasobw informacyjnych z wielu rnych obszarw i w ten sposb uzupenia, a nie zastpowa ju funkcjonujce portale dostpowe, ktre mog oferowa uytkownikom bardziej zaawansowane kryteria oraz narzdzia wyszukiwania. W tym celu przewiduje si wykorzystanie ju funkcjonujcych repozytoriw utrzymywanych w ramach infrastruktury teleinformatycznej gestorw danych. Poniewa nie wszystkie podmioty posiadaj wasne repozytoria, CRIP bdzie take oferowa moliwo umieszczania w nim zasobw informacyjnych. Projektowana architektura CRIP nie powinna wyklucza moliwoci wykorzystywania go w przyszoci do udostpniania innych treci ni tylko informacja publiczna. ZASOBY MUZEW, BIBLIOTEK ORAZ ARCHIWW Obecnie prowadzone s prace nad implementacj zmienionej dyrektywy 2003/98/WE. Rozszerzenie jej zakresu przedmiotowego o muzea, biblioteki oraz archiwa oznacza, i zasoby tych instytucji, ktrych prawa wasnoci intelektualnej nie nale do osb trzecich, poddane cyfryzacji bd mogy podlega ponownemu wykorzystywaniu, o ile instytucje posiadaj do nich prawa wasnoci intelektualnej. Celem tej zmiany ma by stworzenie warunkw sprzyjajcych rozwojowi usug wiadczonych w skali caej Unii, a zbiory dziedzictwa kulturowego wraz z powizanymi z nimi metadanymi stanowi potencjaln podstaw treci cyfrowych w zakresie produktw i usug oraz maj ogromny potencja w dziedzinie innowacyjnego ponownego wykorzystywania w takich sektorach jak edukacja i turystyka. Nie mona jednak zapomina, e digitalizacja zasobw dziedzictwa kulturowego nie suy wycznie celom gospodarczym. Nie do przecenienia jest jej rola zarwno w procesie edukacji (wzbogacanie treci nauczania, inspiracja dziaalnoci twrczej, wykorzystanie zdigitalizowanych zasobw kultury do rozwoju oferty e-learningowej) jak i dla rozwoju spoecznego i integracji spoecznej (wzmacnianie tosamoci wsplnot lokalnych przez dostp do historycznych danych rdowych dotyczcych np. poszczeglnych miejscowoci, obszarw lub grup spoecznych, powstawanie e-spoecznoci skupionych wok rnorodnych tematw stanowicych ich pasj). Pozostaje take kwestia koniecznoci digitalizacji jako moralnego obowizku pastw europejskich w celu umoliwienie

55

przyszym pokoleniom czerpanie z dotychczasowego dorobku kulturowego (za opracowaniem Nowy Renesans, opublikowane przez grup analityczn ds. umieszczenia europejskiego dziedzictwa kulturowego w internecie Comit des Sages). Powszechny elektroniczny obieg informacji, wiedzy w obszarze kultury bdzie wymaga wsparcia instytucji publicznych. Bdzie si to wiza z przeformuowaniem misji i sposobw dziaania istniejcych instytucji. Po czci bd one funkcjonowa w sposb wirtualny, jako usugi sieciowe, ale bd te obecne lokalnie, w fizycznej publicznej przestrzeni. Instytucje te nie bd punktami dostpu, lecz lokalnymi centrami budowania kompetencji i wsplnego wykorzystywania technologii cyfrowych. Bd rwnie miay aspekt edukacyjny uzupeniajc formaln edukacj cyfrow bd pozwalay rozwizywa rne formy wykluczenia cyfrowego. Rol takich centrw bd mogy peni midzy innymi nowoczesne lokalne biblioteki.

6.2.3. Wsparcie innowacyjnych metod podnoszenia umiejtnoci cyfrowych w ramach edukacji formalnej i nieformalnej. Podnoszenie kompetencji cyfrowych spoeczestwa jest silnie akcentowane w Europejskiej Agendzie Cyfrowej. W ramach nowoczesnej edukacji przygotowujcej do nowych wyzwa w zinformatyzowanym wiecie, nauczyciele i uczniowie bd wiadomie korzysta z technologii cyfrowych. Tak rozumiana edukacja bdzie umoliwia dostp do wiedzy i informacji, ich krytyczn weryfikacj, a take innowacyjne i przedsibiorcze dziaania, ktre bd pomocne rwnie na rynku pracy. Du rol w upowszechnianiu informacji o dostpnych treciach cyfrowych w ramach edukacji formalnej bdzie peni szkoa. Przewiduje si upowszechnianie w systemie edukacji metod nauczania z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz dobrych praktyk w zakresie funkcjonowania szk, rozwijajcych u uczniw postawy kreatywne, kooperacji i komunikacji oraz umiejtnoci korzystania z podstawowych usug dostpnych w sieci. Do caego procesu trzeba podchodzi wielowymiarowo i kompleksowo. Jeli chcemy, eby dzieci rozwanie i z poytkiem dla siebie korzystay z dostpnych zasobw cyfrowych to naley przygotowa nauczycieli do pracy w cyfrowej szkole, czyli takiej, ktra lepiej realizuje swoj wizj i misj wykorzystujc TIK, a rezultaty interwencji powinny by mierzone efektywnoci i skutecznoci uczenia si i nauczania. Prowadzony w roku szkolnym 2012-2013, wsplnie przez Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) i Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAC), pilota programu rzdowego Cyfrowa Szkoa jest pierwszym krokiem w kierunku tych zmian. W ramach zapewniania atwiejszego dostpu do cyfrowych form edukacji MEN planuje systemowe wdroenie e-podrcznikw, a biblioteki szkolne s wskazywane jako najbardziej predysponowane do penienia funkcji szkolnych repozytoriw cyfrowych zasobw edukacyjnych oraz kulturowych, zarwno dla uczniw, jak i dla nauczycieli. Ponadto, zarwno MEN oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego (MNiSW) rozwijaj bazy informacyjne dotyczce szkolnictwa (System Informacji Owiatowej MEN oraz POL-on MNiSW). Podnoszeniu kompetencji bd suy programy edukacyjne zapobiegajce wykluczeniu cyfrowemu, funkcjonujce jako elementy edukacji nieformalnej. Przykadami skutecznych inicjatyw w tym zakresie s program Latarnicy Polski Cyfrowej oraz Koalicja Dojrz@o w Sieci, ktre promuj wzajemne uczenie si technologii informacyjno-komunikacyjnych, jednoczenie aktywizujc spoecznoci lokalne w tym zagroone wykluczeniem cyfrowym. Rwnie Program Rozwoju Bibliotek umoliwia peniejsze wykorzystanie potencjau sieci bibliotek publicznych w podnoszeniu

56

umiejtnoci cyfrowych obywateli. Biblioteki publiczne jako wielofunkcyjne, multimedialne centra dostpu do wiedzy, informacji i aktywnych form uczestnictwa w kulturze, pozwalaj spenia indywidualne aspiracje, aktywizowa lokaln dziaalno spoeczn i kulturaln wykorzystujc technologie cyfrowe. Wspierane bd cele zainicjowanego przez MAC i wspartego patronatem Prezydenta RP Szerokiego Porozumienia na rzecz Umiejtnoci Cyfrowych poszukujcego synergii inicjatyw, promujcego najlepsze dowiadczenia upowszechniania edukacji, partycypacji cyfrowej oraz podnoszenie kompetencji specjalistw w dziedzinie teleinformatyki. Porozumienie nawizuje do celw utworzonej w marcu 2013 r. przez Komisj Europejsk Grand Coalition for Digital Jobs oraz wydanego Manifestu w sprawie Umiejtnoci Cyfrowych bdcych instrumentami wsparcia Europejskiej Agendy Cyfrowej. W lad za inicjatyw KE Polska mianowaa Lidera Cyfryzacji (w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji). Dziaa on w sieci narodowych Digital Champions, ktrej zadaniem jest m.in. stworzenie operacyjnego kanau wymiany informacji oraz dowiadcze realizacyjnych dziaa Europejskiej Agendy Cyfrowej zwizanych z wykorzystywaniem internetu a take doradzania rzdowi w zakresie rozwoju i poprawy jakoci usug publicznych wiadczonych drog elektroniczn. Przewidywane dziaania w ramach wsparcia nowoczesnych form podnoszenia umiejtnoci cyfrowych w ramach edukacji formalnej i nieformalnej: o podnoszenie kompetencji kadr nauczajcych (nauczyciele, bibliotekarze, szkoleniowcy, animatorzy kultury, , opiekunowie pracowni itd.) poprzez rozwj odpowiednich kierunkw i profilowanie szkolnictwa wyszego oraz ksztacenia ustawicznego, a take zapewnienie certyfikacji e-nauczycieli; o opracowanie, rozwijanie i propagowanie form i metod wykorzystania TIK w procesie nauczania we wszystkich kierunkach i na wszystkich szczeblach ksztacenia (take w ramach edukacji szkolnej), w tym zwikszenie dostpnoci multimedialnych zasobw edukacyjnych i kulturowych, tworzenie portali edukacyjno-kulturalnych; o wsparcie innowacyjnego zastosowania TIK w edukacji poprzez rozwj szkolnej infrastruktury teleinformatycznej, oprogramowania, elektronicznych zasobw edukacyjno-kulturowych oraz nowoczesnych pomocy dydaktycznych (rozwj oferty e-learningowej); o wsparcie w ramach oglnorzdowych projektw i inicjatyw zada zwizanych dostpem do szerokopasmowego internetu; o rozwijanie kompetencji cyfrowych osb zagroonych wykluczeniem cyfrowym, ksztacenie edukatorw w tym zakresie, rozwj programu Latarnicy Polski Cyfrowej44, rozszerzenie zasigu oddziaywania modelu wykorzystywanego w Programie Rozwoju Bibliotek (zgodnie z rekomendacj Midzyresortowego Zespou ds. Realizacji Programu Polska Cyfrowa z 6 wrzenia 2011 roku); o podnoszenie poziomu kompetencji cyfrowych wrd ogu spoeczestwa poprzez stworzenie trwaego mechanizmu podnoszenia kompetencji cyfrowych przez cae ycie, opartego na sieci bibliotek publicznych, szkolnych i innych publicznych punktw dostpu do internetu, peniejsze wykorzystanie dostpnych zasobw do prowadzenia szkole i ksztacenia ustawicznego w tym zakresie;
44

"Latarnicy Polski Cyfrowej" lokalni liderzy, entuzjaci edukacji cyfrowej, wytypowani w ramach Programu Polska Cyfrowa Rwnych Szans podnoszcego kompetencje cyfrowe poko lenia 50+. Program jest finansowany w ramach Projektu systemowego dziaania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostpu do Internetu, Dziaanie 8.3 Programu Innowacyjna Gospodarka, ktrego realizatorem jest Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Projekt, realizowany od listopada 2011 r., potrwa do poowy 2014 roku.

57

o promocja prowadzonych dziaa wrd osb wykluczonych cyfrowo (osoby niepenosprawne, osoby starsze, osoby gorzej wyksztacone, mieszkacy obszarw wiejskich i peryferyjnych), jak rwnie opracowanie atrakcyjnej oferty szkole i treci edukacyjnych nakierowanych na potrzeby tych grup spoecznych, zachcanie pracodawcw do inwestowania w umiejtnoci informatyczne pracownikw, udostpnianie treci o charakterze edukacyjnym i kulturowym, utworzonych w ramach finansowania publicznego, rozwj i promocj nauczania na odlego (e-learning), jako metody samoksztacenia w oparciu o publicznie dostpne treci; o wsparcie profilowania struktury kierunkw studiw oraz programw nauczania (zarwno w zakresie nauk cisych i technicznych, jak humanistycznych i kreatywnych) w celu zapewnienia kadr niezbdnych dla nowoczesnej gospodarki, w tym sektora TIK; o wspieranie ksztacenia specjalistw w zakresie technologii teleinformatycznych i ich zastosowa; o podniesienie poziomu wiedzy kadr instytucji sektora badawczo-rozwojowego w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych w szczeglnoci w zakresie technologii przyszoci: chmur obliczeniowych, internet rzeczy, semantyka, multimedia, projekty inteligentnej energetyki, transportu, zarzdzania miastami; o wsparcie rozwoju systemw zarzdzania uczelniami; o zwikszanie dostpnoci zasobw naukowych i treci edukacyjnych poprzez wdraanie rozwiza typu Open Access dla materiaw utworzonych w ramach finansowania publicznego.

6.3. Wyznaczanie standardw i tworzenie warunkw dla efektywnej i bezpiecznej e- administracji

Dostarczanie usug elektronicznych wymaga dysponowania rodowiskiem teleinformatycznym o okrelonych cechach, bd zamwienia gotowych usug u wyspecjalizowanych dostawcw. W kadym przypadku obowizywa bd wzajemnie przenikajce si wymagania dla systemw teleinformatycznych odnonie do interoperacyjnoci, bezpieczestwa (w tym usug zaufania), technologii i potencjau instytucjonalnego. Konieczno spenienia tych wymaga przez systemy administracji pastwowej wynika czciowo z przepisw, a czciowo jest pochodn stosowanych metod zarzdzania i oglnie przyjtych regu, a nade wszystko stanowi racjonaln przesank efektywnego wiadczenia usug publicznych na poziomie satysfakcjonujcym obywateli. 6.3.1. Interoperacyjno Zapewnienie interoperacyjnoci tj. zdolnoci wspdziaania rnych systemw teleinformatycznych jest jednym z podstawowych warunkw uzyskania sprawnoci przez system informacyjny pastwa. Dokumentem konstytuujcym osiganie interoperacyjnoci systemw informacyjnych realizujcych zadania publiczne, budowanych przez rne podmioty jest wspomniane wczeniej rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 12.04.2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjnoci, minimalnych wymaga dla rejestrw publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymaga dla systemw teleinformatycznych (Dz. U 2012 poz. 526). Zgodnie z przepisami zawartymi w tym akcie prawnym, aby osign interoperacyjno na poziomie organizacyjnym, semantycznym i technologicznym, niezbdne jest podjcie okrelonych dziaa, zarwno przez ministra waciwego do spraw informatyzacji, jak i przez pozostae organy podmiotw publicznych, ze szczeglnym uwzgldnieniem organw prowadzcych rejestry zawierajcych dane referencyjne. Jednoczenie,

58

naoono wymaganie odnonie projektowania wszystkich nowopowstajcych systemw teleinformatycznych, aby byy projektowane z uwzgldnieniem przepisw ww. rozporzdzenia. Zadania w obszarze interoperacyjnoci bd realizowane w trzech etapach: krtkookresowe, redniookresowe i dugookresowe. Czas realizacji liczony bdzie od daty przyjcia dokumentu PZIP przez Rad Ministrw. Inicjatywa w tej dziedzinie bdzie naleaa do Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, natomiast w przypadku kadego dziaania zostanie wskazana odpowiedzialna instytucja. DZIAANIA KRTKOOKRESOWE (6 MIESICY) 1. Powoanie przez Komitet Rady Ministrw do spraw Cyfryzacji, midzyresortowego zespou do spraw osigania interoperacyjnoci majcego za zadanie koordynacj przedsiwzi z zakresu osigania interoperacyjnoci. 2. Opublikowanie schematw struktur danych cech informacyjnych podstawowych obiektw opisywanych w rejestrach publicznych. 3. Opublikowanie informacji o sposobie identyfikacji osb fizycznych nieposiadajcych numeru PESEL oraz podmiotw innych ni osoby fizyczne nieposiadajcych nadanego numeru REGON. 4. Zidentyfikowanie rejestrw publicznych zawierajcych dane referencyjne niezbdne do realizacji procedur administracyjnych i uzyskanie od podmiotw publicznych prowadzcych te rejestry zasad tworzenia identyfikatorw obiektw innych ni osoba, podmiot i obiekt przestrzenny oraz struktur danych cech informacyjnych.

DZIAANIA REDNIOOKRESOWE (12 MIESICY) 5. Wykonanie i udostpnienie w ePUAP repozytorium interoperacyjnoci. 6. Opracowanie zaoe dla krajowego systemu autoryzacji dostpu do danych rejestrowych i jego powizanie z systemami zapewniajcymi rozliczalno w systemach rejestrowych poprzez pozyskiwanie informacji o odbiorcach danych pozyskiwanych z tych rejestrw. 7. Identyfikacja procedur administracyjnych, w ktrych w celu realizacji dyspozycji art. 220 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (kpa) (Dz. U. 1960 Nr 30, poz. 168 z pn. zm.) niezbdny jest dostp do danych rejestrowych, identyfikacj zakresu danych dla kadej z procedur i okrelenie wymaga dla usug rejestrowych. 8. Zgaszanie przez podmioty publiczne prowadzce rejestry publiczne do repozytorium interoperacyjnoci opisw istniejcych usug sieciowych. 9. Opracowanie moliwych do ponownego wykorzystania systemw zarzdzania usug wraz z dokumentacj i udostpnienie tych systemw podmiotom publicznym prowadzcym rejestry publiczne. 10. Opracowanie reuywalnej metodyki oraz wzorcowej dokumentacji systemw zarzdzania bezpieczestwem informacji wraz z dokumentacj i udostpnienie tych systemw podmiotom publicznym prowadzcym rejestry publiczne. Zakada si, przy tym wykorzystanie dowiadcze instytucji posiadajcych certyfikowane systemy zarzdzania bezpieczestwem informacji.

59

DZIAANIA DUGOOKRES OWE 11. Wykonanie krajowego systemu autoryzacji dostpu do danych rejestrowych i jego powizanie z systemami zapewniajcymi rozliczalno w systemach rejestrowych. 12. Dostosowanie struktury informacyjnej rejestrw do wymaga przepisw rozporzdzenia. 13. Dostosowanie portali informacyjnych podmiotw publicznych do wymaga WCAG 2.0. 14. Implementacja usug rejestrowych w rozproszonej architekturze SOA zidentyfikowanych w dziaaniu wskazanym w pkt. 7 i zgaszanie opisw tych usug do repozytorium interoperacyjnoci. 15. Przeprowadzenie prac porzdkujcych rejestry publiczne tak, aby moliwe byo odwoywanie si do danych stanowicych dane referencyjne.

Rozpatrujc warianty porzdkowania sytuacji w zakresie rejestrw publicznych rozwaany jest powrt do koncepcji Platformy Integracyjnej Rejestrw Publicznych wypracowanej w poprzednich latach, ktra nie doczekaa si rozwinicia i realizacji. Podjte zostay ju w tym zakresie dziaania midzyresortowe majce na celu opracowanie realistycznej koncepcji, ktra po akceptacji przez KRMC bdzie realizowana w formule projektu ponadresortowego. W ramach dziaa prowadzcych do porzdkowania rejestrw publicznych oraz usprawnienia korzystania ze zgromadzonych danych przewiduje si powoanie Rady Gestorw Rejestrw Publicznych, zoonej z przedstawicieli instytucji centralnych, w tym co najmniej: Ministerstwa Finansw, Ministerstwa Sprawiedliwoci, Ministerstwa Spraw Wewntrznych, Ministerstwa Zdrowia, Gwnego Urzdu Statystycznego, Gwnego Urzdu Geodezji i Kartografii przy koordynujcej roli Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Rada bdzie podejmowa decyzje dotyczce atrybutw krytycznych, rejestrw krytycznych i sposobu funkcjonowania Platformy Integracyjnej, za porednictwem ktrej bd docelowo udostpniane dane rejestrowe. Zgodnie z pierwotnym zamysem zakada si, e Platforma Integracyjna bdzie komponentem ePUAP. Platforma Integracyjna adresowaaby zagadnienia dostpu do szeroko rozumianych zasobw informacyjnych pastwa i ich ponownego wykorzystania - z okreleniem zasad takiego dostpu, a take podmiotw uprawnionych do realizacji okrelonych dziaa w obrbie rejestrw. Zaoeniem takiego modelu jest zapewnienie interoperacyjnoci, rozliczalnoci, anonimizacji, subsydiarnoci oraz transparentnoci dostpu do zgromadzonych danych. Dziki uzgodnionym schematom oraz protokoom komunikacyjne zmiany w rejestrach - np. w wyniku nowelizacji ustaw - bd skutkoway jedynie koniecznoci dokonania zmian w komunikacji ePUAP ze modyfikowanym rejestrem. W zwizku z tym odbiorcy zewntrzni danych z rejestrw nie bd musieli dokonywa adnych dodatkowych zmian w procedurze dostpu do rejestrw, ani w infrastrukturze informatycznej sucej do uzyskiwania takich informacji. Ponadto, w zgodzie z zaleceniami pyncymi z Ustawy o dostpie do informacji publicznej, Platforma Integracyjna zapewniaa bdzie jednolity mechanizm naliczania i pobierania opat za dostp do wybranych zasobw informacyjnych pastwa. Dziki takiemu rozwizaniu nie bdzie konieczne

60

ponoszenie kosztw budowy rozwiza obsugujcych transakcje przez podmioty udostpniajce te zasoby. Koncepcja Platformy Integracyjnej zostaa przedstawiona w zaczniku 8 do PZIP.

6.3.2. Bezpieczestwo teleinformatyczne rodowisko, w ktrym s wytwarzane i udostpniane usugi elektroniczne musi gwarantowa szeroko pojte bezpieczestwo na kadym etapie budowy usug oraz bezpieczne z nich korzystanie. Oznacza to konieczno zadbania o bezpieczestwo systemw teleinformatycznych ju na etapie ich budowy, a nastpnie o wdroenie regu bezpiecznej ich eksploatacji i stosownie procedur bezpieczestwa przez administratorw i uytkownikw. Uregulowanie kwestii bezpieczestwa informacji w sieciach i systemach teleinformatycznych uwzgldnione zostao w art. 18 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne (Dz. U. z 2005 r. Nr 64, poz. 565, z pn. zm.), w ktrym zawarte jest upowanienie dla Rady Ministrw do wydania rozporzdzenia na wniosek ministra waciwego do spraw informatyzacji w zakresie: minimalnych wymaga dla systemw teleinformatycznych, minimalnych wymaga dla rejestrw publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej, Krajowych Ram Interoperacyjnoci.

W dniu 16 maja 2012 r. zostao opublikowane rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjnoci, minimalnych wymaga dla rejestrw publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymaga dla systemw teleinformatycznych (Dz. U. 2012 poz. 526).

ZARZDZANIE PRAWAMI DOSTPU DO DANYCH REJESTROWYCH Jednym z najistotniejszych problemw w zarzdzaniu bezpieczestwem informacji jest zapewnienie skutecznego mechanizmu zarzdzania prawami dostpu do informacji i monitorowanie tego dostpu. W ramach ePUAP dostpny bdzie oglnokrajowy system zarzdzania uprawnieniami dostpu do informacji zawartej w rejestrach publicznych. Bdzie on umoliwia z jednej strony sprawne nadawanie i odbieranie uprawnie referentom spraw wymagajcych dostpu do informacji, z drugiej za strony zapewniajcy skuteczny nadzr podmiotw publicznych prowadzcych poszczeglne rejestry publiczne nad udostpnieniami informacji z rejestrw, nad ktrymi sprawuj piecz. System ten zapewni ochron przed nieuprawnionym dostpem do danych obywateli i przedsibiorcw, umoliwiajc rwnoczenie wszystkim zainteresowanym wgld do danych, ktre ich dotycz. Budowa takiego systemu wymaga dziaa na wielu poziomach interoperacyjnoci, w tym na poziomie prawnym, organizacyjnym, semantycznym i technologicznym. Podstaw funkcjonowania takiego systemu zarzdzania uprawnieniami dostpu do informacji zgromadzonej w rejestrach publicznych jest konieczno wprowadzenia mechanizmw elektronicznej identyfikacji uytkownikw. Powysze wymaga cisego powizania z procesowym podejciem do realizacji usug wiadczonych przez administracj publiczn. Wdroenie mechanizmw wie si z budow odpowiedniej struktury organizacyjnej, umocowanej w taki sposb aby mc zarzdza usugami uwierzytelniania i autoryzacji oraz je udostpnia. Struktura ta moe peni rol oglnopolskiego

61

operatora usug elektronicznych administracji publicznej, nie tylko tych zwizanych z bezpieczestwem, ale rwnie innych usug specjalizowanych wiadczonych drog elektroniczn np. patnoci elektroniczne. UWARUNKOWANIA ZEWN TRZNE Zasady polityki bezpieczestwa i wiadczenia usug w systemach teleinformatycznych komunikacji ponadgranicznej z innymi administracjami s wdraane we wsppracy z organizacjami midzynarodowymi, w ramach ktrych funkcjonuj. Przykadem mog by usugi zwizane z obsug tranzytu towarw w obrocie towarowym krajw Europejskiego Obszaru Gospodarczego z pozostaymi krajami (system NCTS) oraz w europejskim systemie nadzoru nad obrotem towarami akcyzowymi (system EMCS). W obu przypadkach obowizuj jednolite mechanizmy bezpieczestwa wdroone przez suby celne wszystkich krajw. Ze wzgldu na du dynamik wzrostu liczby i rodzajw zagroe bezpieczestwa, a take na czsty ponadgraniczny ich charakter, istotne jest aby z jednej strony wykorzystywa dowiadczenie krajowych orodkw badawczych, a z drugiej otworzy si na wspprac w ramach Unii Europejskiej, a nawet szersz w wymiarze midzynarodowym. Wdraanie systemw zarzdzania bezpieczestwem sieci, usug i informacji moe by wspierane dowiadczeniem innych bardziej zaawansowanych krajw, jak rwnie poprzez wspprac z Europejsk Agencj ds. Bezpieczestwa Sieci i Informacji (European Network and Information Security Agency - ENISA) oraz uczestnictwo w inicjatywach wspierajcych wspprac pomidzy administracjami krajw czonkowskich UE takich jak Europejskie forum pastw czonkowskich (European Forum of Member States EFMS). Dziaania w celu zapewnienia odpowiednich parametrw bezpieczestwa systemw teleinformatycznych i ochrony danych w systemach administracji powinny uwzgldnia powstajce dyrektywy, komunikaty, strategie i dokumenty programowe opracowywane przez Komisj Europejsk, takie jak Europejska Agenda Cyfrowa, komunikaty dotyczce ochrony teleinformatycznej infrastruktury krytycznej, dyrektywa ochrony prywatnoci czy strategia dotyczca chmur obliczeniowych w odniesieniu do systemw administracji pastwa. 6.3.3. Ochrona cyberprzestrzeni We wspczesnym wiecie sieci i systemy komputerowe wykorzystywane przez administracj, rne sektory gospodarki oraz uytkownikw kocowych tworz tak zwan cyberprzestrze, ktrej ochrona jest jednym z zada i obowizkw wszystkich uczestnikw obszaru komunikacji elektronicznej. W celu ustalenia standardw bezpieczestwa i polityki bezpieczestwa dla rzdowych stron WWW w styczniu 2012 r. Przewodniczcy Komitetu Rady Ministrw do spraw Cyfryzacji powoa Zesp zadaniowy do spraw ochrony portali rzdowych. W wyniku badania przeprowadzonego przez Zesp stwierdzono, e wikszo portali internetowych w domenie GOV.PL jest prowadzonych przez podmioty zewntrzne. Oznacza to, e kwestie bezpieczestwa oraz dziaania na wypadek sytuacji kryzysowych powinny by uregulowane w szczegowych zapisach umw zwizanych z powierzeniem prowadzenia stron WWW tym podmiotom. Wie si to z koniecznoci okrelenia i stosowania wymaga jakociowych z zakresu zapewnienia bezpieczestwa i cigoci dziaania. Zesp zarekomendowa, co nastpuje: osignicie minimalnego akceptowalnego poziomu bezpieczestwa dla serwerw GOV.PL w poszczeglnych instytucjach,

62

zdefiniowanie rodzajw serwisw i odpowiadajcych im wymaga w zakresie dostpnoci, integralnoci i poufnoci.

Zostay te przygotowane wytyczne w zakresie ochrony portali informacyjnych administracji publicznej, ktre zawieray propozycj dziaa na wypadek cyberataku. Dziaania w zakresie monitorowania stanu bezpieczestwa i reagowania na zagroenia i incydenty podejmowane s take przez Rzdowy Zesp Reagowania na Incydenty Komputerowe CERT.GOV.PL, ktry istnieje od lutego 2008 r. i funkcjonuje w ramach Departamentu Bezpieczestwa Teleinformatycznego Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego. Podstawowym zadaniem Zespou jest zapewnianie i rozwijanie zdolnoci jednostek organizacyjnych administracji publicznej do ochrony przed zagroeniami cyberprzestrzeni, ze szczeglnym uwzgldnieniem atakw ukierunkowanych na infrastruktur obejmujc systemy i sieci teleinformatyczne, ktrych zniszczenie lub zakcenie moe stanowi zagroenie dla ycia, zdrowia ludzi, dziedzictwa narodowego oraz rodowiska w znacznych rozmiarach, albo spowodowa powane straty materialne, a take zakci funkcjonowanie pastwa. Z uwagi na powszechno rozwiza korzystajcych z sieci (internetu) ochrona cyberprzestrzeni bdzie mie kluczowe znaczenie w zapewnieniu bezpieczestwa w korzystaniu z e-usug, w tym e-administracji na obszarze kraju. Obserwuje si wzrost zagroe dla systemw teleinformatycznych, a odpowiedzialno za bezpieczestwo teleinformatyczne rozkada si na wszystkich uczestnikw obiegu informacji. Niezbdne jest, zatem skoordynowanie dziaa, ktre umoliwi szybkie i efektywne reagowanie na ataki wymierzone przeciwko systemom teleinformatycznym i oferowanym przez nie usugom. Majc powysze na uwadze opracowano dokument pt. Polityka Ochrony Cyberprzestrzeni Rzeczpospolitej Polskiej, ktry zosta przyjty przez Rad Ministrw w czerwcu 2013 r. Polityka adresowana jest do wszystkich uytkownikw cyberprzestrzeni w obrbie Pastwa i poza jego terytorium, w miejscach gdzie funkcjonuj przedstawiciele RP (placwki dyplomatyczne, kontyngenty wojskowe). Polityka obowizuje administracj rzdow, a w przypadku pozostaych jednostek jest rekomendowana do stosowania. Podmiotem koordynujcym realizacj Polityki, w imieniu Rady Ministrw, jest minister waciwy ds. informatyzacji, ktry przy pomocy Zespou odpowiedzialnego za przygotowywanie rekomendacji z zakresu wykonania i koordynacji wszelkich dziaa zwizanych z bezpieczestwem CRP - zapewni koordynacj i spjno dziaa podejmowanych w celu zapewnienia bezpieczestwa CRP. W zakresie realizacji zada zwizanych z bezpieczestwem CRP Rzdowy Zesp Reagowania na Incydenty Komputerowe CERT.GOV.PL. peni bdzie rol gwnego zespou CERT w obszarze administracji rzdowej i obszarze cywilnym Podstawowym zadaniem jest zapewnianie i rozwijanie zdolnoci jednostek organizacyjnych administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej do ochrony przed cyberzagroeniami, ze szczeglnym uwzgldnieniem atakw ukierunkowanych na infrastruktur obejmujc systemy i sieci teleinformatyczne, ktrych zniszczenie lub zakcenie moe stanowi zagroenie dla ycia, zdrowia ludzi, dziedzictwa narodowego oraz rodowiska w znacznych rozmiarach, albo spowodowa powane straty materialne, a take zakci funkcjonowanie pastwa. Analogicznie, w obszarze militarnym, rol tak peni Resortowe Centrum Zarzdzania Bezpieczestwem Sieci i Usug Teleinformatycznych. Administracja rzdowa musi by coraz lepiej zabezpieczona. W kadym urzdzie ma by wyznaczony penomocnik ds. bezpieczestwa cyberprzestrzeni. Wzmocnione maj by zespoy odpowiedzialne za reagowanie na cyberataki. W ramach Polityki budowana bdzie paszczyzna wsppracy w tej dziedzinie zarwno pomidzy

63

administracj i przedsibiorstwami a take obywatelami, definiowane bd oraz koordynowane odpowiednie dziaania. Ustanowiony zostanie Krajowy System Reagowania na Incydenty Komputerowe. Szacowanie ryzyka zwizanego z funkcjonowaniem cyberprzestrzeni jest kluczowym elementem procesu bezpieczestwa cyberprzestrzeni, determinujcym i uzasadniajcym dziaania podejmowane w celu jego obnienia do akceptowalnego poziomu. W celu osignicia akceptowalnego poziomu bezpieczestwa, zakada si, i kada jednostka administracji rzdowej, w terminie do 31 stycznia kadego roku bdzie przekazywa do ministra waciwego ds. informatyzacji sprawozdanie podsumowujce wyniki szacowania ryzyka (wg wzorca opracowanego przez ministra waciwego ds. informatyzacji). Sprawozdanie powinno zawiera oglne dane dotyczce rodzajw ryzyka, zagroe i sabych punktw zdiagnozowanych w kadym z sektorw, w ktrych poszczeglna instytucja dziaa i za ktre odpowiada. W sprawozdaniu winny by przedstawione take informacje o sposobach postpowania z ryzykiem. Minister waciwy ds. informatyzacji we wsppracy z zaangaowanymi instytucjami okreli rwnie jednolit metodyk przeprowadzania analiz ryzyka. Istnieje konieczno, aby uywanie tej metodyki byo docelowo obligatoryjne dla instytucji administracji rzdowej. Zalecane jest w tym dokumencie, aby Rzdowy Zesp Reagowania na Incydenty Komputerowe CERT.GOV.PL przedstawi ministrowi waciwemu ds. informatyzacji, opracowane katalogi zawierajce specyfikacj zagroe oraz moliwych podatnoci godzcych w bezpieczestwo cyberprzestrzeni. Wdroenie dokumentu pozwoli na opracowanie docelowych wytycznych do realizacji szacowa ryzyka oraz szablonw sprawozda zawierajcych oglne dane dotyczce rodzajw ryzyka, zagroe oraz sabych punktw stwierdzonych w kadym z sektorw gospodarki RP w odniesieniu do zada konstytucyjnych realizowanych w oparciu o POCRP. Infrastruktura teleinformatyczna POCRP musi by chroniona przed atakami z cyberprzestrzeni, zniszczeniem, uszkodzeniem i dostpem osb nieuprawnionych. 6.3.4. Identyfikacja elektroniczna i usugi zaufania Realizacja usug administracji publicznej wymaga sprawnego mechanizmu identyfikacji uytkownikw i zastosowania przyjaznych dla uytkownika, ale jednoczenie bezpiecznych, mechanizmw uwierzytelnienia, odpowiednich do ryzyk waciwych dla danej usugi, ze szczeglnym uwzgldnieniem ryzyk zwizanych z ochron prywatnoci. Wedug aktualnego stanu prawnego elektroniczna identyfikacja w systemach teleinformatycznych jest moliwa z wykorzystaniem bezpiecznego podpisu elektronicznego i profilu zaufanego ePUAP. Przewiduje si, e wprowadzenie dowodu osobistego z warstw elektroniczn zawierajcego klucze kryptograficzne bdzie jednym z narzdzi umoliwiajcych obywatelom elektroniczn identyfikacj w systemach administracji pastwowej. Problematyk elektronicznej identyfikacji zajmuje si midzyresortowy Zesp do spraw metod uwierzytelnienia powoany przez Przewodniczcego Komitetu Rady Ministrw do spraw Cyfryzacji. Do zada Zespou naley analiza obecnie stosowanych metod uwierzytelniania w systemach administracji publicznej oraz okrelenie wymaga, co do sposobu uwierzytelnia w systemach teleinformatycznych podmiotw realizujcych zadania publiczne w zalenoci od rodzaju systemu i roli w systemie osoby uwierzytelniajcej si. Struktura Zespou umoliwia podjcie prac nad narodowym identyfikatorem, ktry mgby jednoznacznie identyfikowa obywatela w kontaktach zarwno z administracj publiczn jak i podmiotami

64

komercyjnymi. Uwzgldniajc postp prac na szczeblu unijnym, Zesp do 2014 r., okreli wymagany poziom bezpieczestwa dla konkretnych kategorii usug, a nastpnie wypracuje rekomendacje wdroeniowe w tym zakresie. Z uwagi na fakt, e Profil Zaufany ePUAP jest bezpatnym, wygodnym narzdziem identyfikacji uytkownikw w systemach teleinformatycznych, ktre nie wymagaj podwyszonego poziomu bezpieczestwa bdzie on rozwijany i pozostanie nadal powszechnie dostpnym sposobem identyfikacji i uwierzytelnienia. W wyniku prac rozwojowych platformy ePUAP zostanie zwikszony poziom bezpieczestwa profilu zaufanego, udostpnione bd nowe metody udostpniania hasa (np. sms) oraz zwikszona zostanie dostpno punktw zakadania profi lu zaufanego dla obywateli. Rozwaane jest rwnie wdroenie, w oparciu o ePUAP, zintegrowanego systemu uwierzytelniania, wykorzystujcego wymienione powyej metody. Pozwoli to na dostarczenie jednolitych, ustandaryzowanych i w peni bezpiecznych usug uwierzytelniania dla systemw administracji publicznej. Wsparciem dla prowadzonych prac jest przygotowana i przyjty przez rzd projekt nowelizacji ustawy o wykonywaniu zada publicznych drog elektroniczn. Obecnie w UE trwaj intensywne prace nad projektem rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie identyfikacji elektronicznej i usug zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewntrznym, w ktrych Polska bierze udzia. Z uwagi na charakter przygotowywanego aktu normatywnego bdzie on mia bardzo istotne znaczenie dla spraw dotyczcych obszaru e-administracji. Ostateczny ksztat tej regulacji bdzie znany za kilka miesicy, niemniej wiadomo ju, e ustanowi on jednolite ramy dla podpisu elektronicznego i systemu identyfikacji elektronicznej w skali oglnoeuropejskiej. 6.3.5. Technologia Dostpne technologie informacyjno-komunikacyjne w zasadniczy sposb wpyn na funkcjonowanie administracji publicznej, umoliwiajc rne metody komunikacji z obywatelami, zwikszajc dostp do rozwiza mobilnych w skali caego kraju, zapewniajc odmiejscowienie wiadczonych usug, umoliwiajc dostosowanie usug wiadczonych przez administracj publiczn do zindywidualizowanych potrzeb poszczeglnych obywateli lub ich grup. TIK umoliwi rwnie rewolucj w obsudze osb niepenosprawnych (poprzez upowszechnienie obsugi elektronicznej, usunicie barier wynikajcych z ogranicze ruchowych, obsuga osb niedowidzcych, obsuga osb niedosyszcych). Konstruujc PZIP naley mie na uwadze, e administracja nie moe by wysp izolowan od otoczenia barierami technologicznymi. Rewolucja w obszarze wykorzystania technologii komunikacyjnych i informacyjnych, ktrej rezultatem by dynamiczny rozwj rozwiza elektronicznego biznesu i elektronicznej bankowoci, wymusza stosowanie takich samych metod i form wiadczenia usug przez administracj. Rodzaj technologii powinien by dostosowany do wymaga i skali przedsiwzicia. Szybki postp technologiczny sprawia bowiem, e urzdzenia w krtkim czasie starzej si technologicznie i przestaj spenia rosnce wymagania oraz w przypadku przewymiarowania rozwizania trudno jest uzyska korzystny wspczynnik zwrotu inwestycji wspczynnik. Dlatego te kierunki zmian technologii informacyjno -komunikacyjnych powinny by ledzone z du uwag przy definiowaniu i konstruowaniu projektw informatycznych w administracji publicznej. Autorzy raportu OECD The OECD Technology Outlook 2010, a take firmy badawczej jak IDC s zgodni, e w okresie 2015-2020 pojawi si nowe pod wzgldem jakoci formy wiadczenia usug

65

elektronicznych. Bdzie to rezultat masowego upowszechnienia takich technologii szerokopasmowej transmisji danych jak m.in. telefonia mobilna 4G, sieci przewodowe NGN/NGA (w tym cyfrowy przekaz radiowy i telewizyjny). Rezultatem bdzie zmniejszanie si roli infrastruktury na rzecz outsourcingu mocy obliczeniowych, czyli tzw. chmury obliczeniowej. Rynek serwerw bdzie si kurczy powoli, poniewa gigantyczny przyrost iloci danych bdzie wymaga coraz szybszych serwerw, wikszych pamici i wydajniejszej sieci: IDC szacuje ilo informacji i danych cyfrowych na Ziemi w 2020 r. na 35 ZB (zetabajtw), podczas gdy w 2009 r. byo to zaledwie 0,8 ZB. Dodatkowo, mniejsze wydatki na serwery i desktopy bd rekompensowane np. poprzez znaczcy wzrost sprzeday urzdze przenonych takich jak tablety czy smartfony, a take nowych mobilnych urzdze komunikacyjnych wykorzystujcych np. moliwoci elastycznych wywietlaczy OLED. IDC szacuje, e do 2015 r. rednioroczna stopa wzrostu dla takich urzdze wyniesie 18,4%. W sferze oprogramowania rwnie spodziewany jest rozwj rynku. Przewidywana przez IDC rednioroczna stopa wzrostu rynku oprogramowania do 2015 r. wyniesie 5,6%, jednak duo wyszy wzrost jest szacowany w zakresie oprogramowania oferowanego w modelu usugowym SaaS (ang. software-as-a-service). Najnowszy raport IDC przewiduje, e rynek tego oprogramowania, dostpnego z chmury zwikszy si do 2015 r. o 25,3%. Tym samym zakup dostpu do aplikacji w coraz mniejszym stopniu bdzie obcia budety inwestycyjne instytucji, a coraz bardziej operacyjne. Rozwj rynku usug informatycznych w najbliszych latach bdzie odpowiedzi na dynamicznie zmieniajce si potrzeby uytkownikw. Zaobserwujemy wzrost udziau usug IT w cakowitej wartoci rynku informatycznego, zwaszcza w krajach rozwijajcych si. Majc na wzgldzie efektywno wydatkowania dostpnych funduszy publicznych, tam, gdzie to okae si zasadne zostanie zastosowana technologia chmury obliczeniowej (np. chmura dla JST). Wydaje si, e podejcie takie pozwoli konsolidowa inwestycje w budow infrastruktury teleinformatycznej w sektorze publicznym. Innym, rwnie istotnym aspektem technologicznym, ktry powinien by brany pod uwag jest wykorzystanie modelu open source przy budowie rozwiza dla potrzeb administracji publicznej. W sferze rozwoju protokow sieciowych wszystkie projektowane systemy bd uwzgldniay wprowadzanie najnowszej wersji protokou internetowego IPv6 (Internet Protocol version 6).

6.3.6. Zarzdzanie Infrastruktur Pastwo jest wacicielem znacznych zasobw infrastruktury technicznej, ktra bya rozbudowywana na rnych etapach transformacji. Skadaj si na ni serwerownie wraz z systemami komputerowymi i sieci telekomunikacyjne. Ze zrozumiaych wzgldw zasoby te s niejednolite pod wzgldem technicznym. Z uwagi na rny charakter podmiotw, ktre nimi dysponuj (urzdy i instytucje rzdowe, jednostki samorzdu terytorialnego, spki skarbu pastwa) i formy wasnoci, wsplne korzystanie z dostpnych zasobw wymaga wyjanienia i jednoznacznego okrelenia warunkw, na jakich moe to si odbywa. Dotychczasowe prby w tym zakresie wskazuj, e okrelenia warunkw rozliczalnoci i wzajemnego regulowania nalenoci za uytkowanie infrastruktury stwarza spore problemy i moe wymaga zmiany przepisw regulujcych sposb uytkowania infrastruktury. Wsplne wykorzystanie dostpnych zasobw i wzajemne wiadczenie sobie usug (udostpnianie mocy obliczeniowej oraz elementw sieci) pozwolioby na zwikszenie stopnia ich wykorzystania oraz podniesienie poziomu bezpieczestwa systemu informacyjnego. Dziaania te pocztkowo mog by

66

podejmowane bilateralnie, ale najlepszy efekt bdzie moliwy do uzyskania, gdy uwzgldni si zasoby najwikszych resortw i instytucji oraz tych, ktre prowadz dziaalno na terenie caego kraju. W tym celu zostanie dokonana inwentaryzacja zasobw infrastruktury, albo uzupenienie zgromadzonej ju wiedzy w tym zakresie. W trakcie prac nad optymalizacj wykorzystania istniejcych i planowaniem budowy nowych sieci szerokopasmowych w Polsce uwzgldnione zostan w szczeglnoci wszystkie znane i realnie dostpne zasoby infrastrukturalne, ktre byy wytworzone z wykorzystaniem rodkw publicznych. Przewiduje si, e prace te bd zakoczone do koca III kwartau 2014 r.

Kolejnym krokiem bdzie opracowanie koncepcji zarzdzania infrastruktur teleinformatyczn. Koncepcja powinna uwzgldnia wczenie do wsplnie zarzdzanych zasobw rwnie nowo budowanych urzdze i obiektw. Prace nad koncepcj bdzie koordynowa Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji wsplnie z MSW, ze wzgldu na fakt, e suby resortu spraw wewntrznych posiadaj najwiksze dowiadczanie w zarzdzaniu rozproszon infrastruktur teleinformatyczn.

WYKORZYSTANIE PRZETWARZANIA W CHMURZE OBLICZENIOWEJ Stosunkowo nowym zagadnieniem z punktu widzenia infrastruktury teleinformatycznej jest skorzystanie z moliwoci, jakie niesie wykorzystanie technologii, czy te raczej biznesowej formy udostpniania zasobw w chmurze obliczeniowej. W MAC zostao wszczte postpowanie o udzielenie zamwienia publicznego pt. Ekspertyza moliwoci wykorzystania usug przetwarzania w chmurze w sektorze administracji publicznej. Jakkolwiek korzyci ze stosowania chmury obliczeniowej wydaj si bezsprzeczne, to niezbdne jest okrelenie, w ktrych obszarach dziaalnoci zastosowanie chmury przyniesie najwiksze efekty, a w przypadku, ktrych chmura nie powinna by stosowana np. ze wzgldw bezpieczestwa. W ramach ekspertyzy zbadane zostan te wszechstronnie uwarunkowania prawne stosowania chmury obliczeniowej w administracji pastwowej oraz uwzgldnione prace prowadzone z inicjatywy instytucji Unii Europejskiej. Wynik ekspertyzy dostarczy wytycznych i bdzie stanowi podstaw do zastosowa chmury obliczeniowej w administracji pastwowej w szerokim zakresie. Majc na uwadze due zrnicowanie w dysponowaniu dostpem do nowoczesnej infrastruktury teleinformatycznej pomidzy JST, zainicjowane zostay w MAC prace umoliwiajce dostarczani e najbardziej potrzebnych usug elektronicznych dla JST funkcjonujcych w chmurze obliczeniowej, w tym systemy elektronicznego zarzdzania dokumentacj, systemy klasy ERP usprawniajce zarzdzanie urzdami, systemy elektronicznego obiegu dokumentw i inne systemy wspomagajce dziaanie urzdw. Na potrzeby samorzdw zostanie przygotowany (we wsppracy z przedstawicielami JST) i bdzie sukcesywnie rozwijany, pakiet najbardziej potrzebnych usug, udostpnianych im w modelu biznesowym chmury obliczeniowej, zarwno typu IaaS, PaaS, jak i SaaS. Zwaszcza ten ostatni model wanie przez najmniejsze JST byby najprawdopodobniej najbardziej poszukiwany. Dziaania te przyczyni si do ujednolicenia stosowanych rozwiza informatycznych w caej administracji i upowszechnienia dobrych praktyk.

67

Planowana jest budowa Pastwowej Chmury Obliczeniowej (PCO), ktra posuy instytucjom administracji pastwowej, jako rodowisko techniczne do budowy, testowania i uruchamiania aplikacji o wszym zakresie zastosowania wytwarzanych w celu wiadczenia usug, czy te wspierania dziaalnoci podstawowej. Polska obserwuje strategiczne kroki podejmowane przez Komisj Europejsk w zakresie zastosowania chmury obliczeniowej do wiadczenia usug e-administracji i uczestniczy w podejmowanych dziaaniach (prace European Cloud Partnership od listopada 2012 r.). Powinno to doprowadzi do opracowania modelu prywatnej chmury obliczeniowej administracji publicznej z uwzgldnieniem rnych poziomw teje chmury i procesu przechodzenia od obecnego modelu infrastruktury technologii informacyjno-komunikacyjnych, do rozwiza z zastosowaniem chmury oraz z uwzgldnieniem trwaoci projektw realizowanych w obecnym okresie programowania UE. Oczekuje si, e w wyniku prac podjtych z inicjatywy Komisji Europejskiej w latach 2013-2014 zostan uporzdkowane i dopracowane normy dotyczce bezpieczestwa, interoperacyjnoci, przenoszenia danych i ich ponownego uycia, ochrony danych osobowych i systemw certyfikacji w zakresie chmury obliczeniowej. Poza tym, sformuowane zostan bezpieczne i uczciwe warunki umowne o gwarantowanym poziomie usug w chmurze obliczeniowej (Service Level Agreement SLA) w umowach zawieranych midzy dostawcami usug w chmurze a profesjonalnymi uytkownikami takich usug. We wsppracy ze rodowiskiem dostawcw ma by zainicjowane wypracowanie wsplnych wymogw obowizujcych przy zamwieniach publicznych dotyczcych chmury obliczeniowej. Wypracowane regulacji prawnych i procedur zastosowania technologii chmury obliczeniowej pozwoli na bezpieczne jej stosowanie, zapewniajc ochron danych wraliwych, w tym danych osobowych. Wypracowana zostanie strategia, elastycznie dostosowywana do rozwoju technologicznych rozwiza oraz zaawansowania prac na poziomie unijnym.

6.3.7. Informacja zarzdcza Dziaania podejmowane w ramach PZIP zapewni warunki konieczne do budowy Systemu Informowania Kierownictwa Pastwa. System taki, wzorem systemw biznesowych oraz systemw informowania innych krajw UE, bdzie umoliwia tworzenie analiz, raportw i zestawie na podstawie danych gromadzonych we wszystkich jednostkach administracji i prezentowa je w spjnej, jednolitej i zagregowanej formie dopasowanej do konkretnych potrzeb kierujcych, w tym administracji samorzdowej. System taki bdzie wspomaga podejmowanie decyzji przez Kierownictwo Pastwa poprzez dostarczanie syntetycznych informacji, ktre zostay zagregowane przez system a take informacji alarmowych o istotnych odchyleniach w danym obszarze zarzdczym. Generowanie stosownych raportw o charakterze zarzdczym powinno by przewidziane na etapie projektowania systemu teleinformatycznego, obsugujcego dziedzin dziaalnoci i pozwala na monitorowanie zjawiska, czy te wspomaganego procesu. Zalenie od dziedziny istotne mog by rne parametry: np. rozkad geograficzny zjawiska i jego przebieg w czasie, liczba uytkownikw korzystajcych z danych usug w rytmie dziennym, tygodniowym albo miesicznym, struktura wiekowa uytkownikw i wiele innych. Analiza zjawisk moe by wykorzystana do precyzyjnego planowania niezbdnych zasobw dostosowywania ich do potrzeb regionalnych i dostarczania w odpowiedniej iloci, czasie i miejscu. Analiza informacji zarzdczej pochodzcej z systemw moe przyczyni si do optymalizacji kosztw ponoszonych przez pastwo niemal w kadej dziedzinie dziaalnoci.

68

6.3.8. Standardy zarzdcze W celu zapewnienia skutecznej realizacji celw zdefiniowanych w ramach PZIP koniecznym staje si wskazanie waciwych metod skutecznego zarzdzania informatyzacj. W tym celu niezbdne jest okrelenie wsplnych standardw zarzdczych dla administracji publicznej , ktre bd stosowane w procesie informatyzacji. Wprowadzone jednolite standardy zarzdcze dla administracji publicznej w tym zakresie bd dotyczyy trzech wybranych obszarw realizacji projektw informatycznych: 1. obszar zarzdzania portfelem, programami i projektami: okrelenie zalecanych uznanych metodyk zarzdzania programami/projektami jako wymogu dla wszystkich przedsiwzi informatyzacyjnych w administracji publicznej; okrelenie waciwych regu portfelowego zarzdzania programami/projektami informatyzacyjnymi w administracji publicznej, w tym okrelenie regu priorytetyzacji projektw; koordynacj i regularny nadzr nad realizacj projektw w ramach Komitetu Rady Ministrw ds. Cyfryzacji; okrelenie jednolitej oraz elastycznej polityki zatrudnienia w administracji publicznej, ktra byaby w stanie podoa wyzwaniom wynikajcym z realizacji zada w trybie projektowym, w szczeglnoci w zakresie zapewnienia odpowiedniego stanu zatrudnienia wykwalifikowanej kadry oraz zachowania cigoci i stabilnoci zespow projektowych oraz ich odpowiedniego umocowania; wprowadzenie zalece dotyczcych realizacji projektw w podziale na etapy z wyznaczeniem kamieni milowych, ktre pozwol na stopniow realizacj projektu. Takie podejcie pozwoli na odbieranie poszczeglnych usug/funkcjonalnoci w trakcie realizacji projektu, znaczco zmniejszajc ryzyko niezrealizowania projektw w penym zakresie oraz w zakadanym terminie; okrelenie sposobw kwantyfikacji efektywnoci projektu (relacji nakadw do efektw), ktra pozwoli oceni korzyci wynikajce z wdraanych systemw w stosunku do kosztw poniesionych na ich realizacj oraz wprowadzenie obowizku szacowania kosztw funkcjonowania i utrzymania systemu i wymaganych szkole dla uytkownikw ju na etapie przygotowania projektu; opracowanie zalece pozwalajcych na elastyczne i efektywne wprowadzenie mechanizmw legislacyjnych umoliwiajcych efektywne wdraanie projektw oraz ich produktw. Proces legislacyjny powinien by prowadzony rwnolegle z realizacj projektu tak aby po wdroeniu projektu nie byo ogranicze prawnych uniemoliwiajcych korzystanie z poszczeglnych rozwiza projektowych; wdroenie od pocztku realizacji programu systemu monitorowania projektw w szczeglnoci obejmujcego nadzr nad realizacj kamieni milowych, zmianami w harmonogramach, zarzdzaniem ryzykiem;

69

zapewnienie odpowiednich kryteriw wyboru projektw, odnoszcych si m.in. do dokonania analizy kosztw i korzyci oraz komplementarnoci z celami i usugami realizowanymi w ramach innych projektw.

2. obszar procesu wytwarzania oprogramowania aplikacyjnego: okrelenie wsplnego, spisanego i uznanego procesu wytwrczego, ktry zapewni prawidowe opracowanie wymaga dla rozwiza IT, szybk identyfikacj odpowiednich obszarw zmiany, atwiejsze ich wprowadzanie i wdraanie produkcyjne, a take umoliwi efektywniejsze wykorzystanie wasnych zespow wytwrczych lub interakcji z wykonawcami zewntrznymi i podniesie jako udostpnianych usug aplikacyjnych.

3. obszar zarzdzania wdroonymi usugami IT: okrelenie modelu usugowego wiadczenia usug informatycznych na rzecz sub merytorycznych (jednostek organizacyjnych administracji publicznej wykonujcych zadania ustawowe) oraz klientw administracji (obywateli, przedsibiorcw), przy jednoczesnym zapewnieniu mechanizmw doskonalenia wewntrznych obszarw IT organizacji (organw administracji publicznej) poprzez budowanie i porzdkowanie procesw zarzdczych. Powysze dziaanie bdzie wspierane uznan metodyk zarzdzania usugami informatycznymi jednolit dla caej administracji publicznej; okrelenie mechanizmw zapewniajcych zabezpieczenie zasobw kadrowych oraz finansowych sucych utrzymaniu rezultatw oraz produktw projektw poprzez wypracowanie narzdzia zapewniajcego trwao projektw w aspekcie instytucjonalnym i finansowym w duszej perspektywie.

Wprowadzenie jednolitych standardw zarzdczych wpynie bezporednio na popraw skutecznoci i efektywnoci projektw realizowanych w ramach procesu informatyzacji zgodnie z PZIP, a take za spraw wprowadzenia jednolitej terminologii pozwoli na skuteczn komunikacj pomidzy tymi projektami i instytucjami zaangaowanymi w ich realizacj. Okrelenie waciwych standardw zarzdczych i wskazanie metodyk je wspierajcych nastpi w ramach koordynacji i wsparcia wdroenia PZIP, za ktre odpowiedzialne bdzie centrum kompetencyjne elektronicznej administracji umiejscowione w MAC. 6.3.9 Mechanizmy zarzdcze i kontrolne Skuteczno mechanizmw zarzdczych i kontrolnych jest w duej mierze zalena od jednoznacznoci i jednolitoci procedur obowizujcych w procesie wdraania projektw informatycznych, w tym finansowanych ze rodkw unijnych. Rwnie wane jest moliwe wczesne reagowanie na potencjalne zagroenia i ich minimalizacja. W zwizku z powyszym planowane s nastpujce dziaania majce na celu optymalizacj procesw zarzdczych i kontrolnych: Stosowanie przy realizacji projektw informatycznych Podrcznika antykorupcyjnego dla urzdnikw opracowanego przez CBA; Wprowadzenie spjnego systemu kontroli ex-ante zamwie publicznych planowanych do udzielenia;

70

Realizacja projektu systemowego, ktrego celem bdzie wsparcie zarzdzania, dziaania doradcze, analiza zagadnie wykraczajcych zakresem poza poszczeglne projekty oraz zapewnienie moliwoci wsppracy poszczeglnych zespow projektowych; Wprowadzenie spjnych procedur kontrolnych obowizujcych wszystkie instytucje posiadajce uprawnienie kontrolne wobec realizowanych projektw, ze cile okrelonym zakresem przedmiotowym kontroli.

6.4. Informatyzacja urzdw

SYSTEMY USPRAWNIAJCE ZARZDZANIE, ELEKT RONICZNY OBIEG DOKUM ENTW Oczekiwane efekty informatyzacji, tj. osignicie sprawnej w skali masowej obsugi klienta administracji obywatela, w tym przedsibiorcy, mona uzyska wycznie wwczas, gdy zostanie zinformatyzowana praca samych urzdw. Suy temu wdraanie rnej klasy systemw, poczynajc od elektronicznych systemw zarzdzania dokumentacj, poprzez systemy przepywu pracy (ang. workflow) a do systemw klasy ERP usprawniajcych zarzdzanie urzdami. Kady urzd obsugujcy organ wadzy publicznej powinien wdroy system elektronicznego zarzdzania dokumentacj, wspomagajcy jego prac, ktry bdzie posiada moliwo monitorowania przebiegu procesu zarwno dla potrzeb nadzoru wewntrz urzdu, jak te zapewnienia poprzez sie wgld w akta sprawy, a take ledzenia przebiegu zaatwiania sprawy. Majc na celu uproszczenie i usprawnienie pracy urzdw dy si bdzie do zapewnienia interoperacyjnoci rwnolegle funkcjonujcych rozwiza, a jeli to bdzie uzasadnione merytorycznie i ekonomicznie, do ich ujednolicenia. Obsuga funkcji pomocniczych (sprawy finansowe, kadry, pace itp.) rnych jednostek wchodzcych w skad administracji zespolonej na obszarze wojewdztw bdzie stopniowo centralizowana, co przyczyni si do usprawnienia zarzdzania zasobami i obnienia kosztw. Projekt umownie nazwany EWA (Efektywna Wojewdzka Administracja), pozwoli na usprawnienie administracji wojewdzkiej przez lepsze zarzdzanie dokumentami oraz mocniejsz kooperacj instytucji, na ktre maj wpyw wojewodowie. Z myl o najmniej zasobnych samorzdach, ktrych nie sta na zbudowanie i utrzymanie warstwy technicznej dla usug elektronicznych zostanie opracowane i udostpnione wspomniane wczeniej rozwizanie funkcjonujce w obrbie chmury obliczeniowej, umoliwiajce obsug jednostki samorzdu terytorialnego w niezbdnym zakresie. ZAPEWNIENIE EFEKTYWNEJ KOMUNIKACJI Jednym z aspektw informatyzacji urzdw jest zapewnienie efektywnej komunikacji pomidzy uczestnikami e-administracji, w taki sposb, aby moliwa bya realizacja usug wiadczonych drog elektroniczn. Powinnoci podmiotu zobowizanego jest udostpnianie elektronicznej skrzynki podawczej (ESP) o ustalonym standardzie. Niezbdne jest te szersze wdroenie mao jeszcze popularnego mechanizmu komunikowania si obywateli z urzdami oraz urzdw pomidzy sob z wykorzystaniem ESP. Poniewa w administracji publicznej nie mniej ni 70% pism wnoszonych jest w postaci nieustrukturyzowanej, udostpniony zostanie formularz pisma oglnego do zastosowania w zaatwianiu rnych spraw nieujtych w schematach. W ramach prac standaryzacyjnych wprowadzona zostanie uniwersalna konstrukcja adresu pocztowego umoliwiajca szybkie skonstruowanie listy adresowej urzdw oraz zostanie

71

udostpniony rejestr oficjalnych adresw pocztowych urzdw, tak, aby mona byo tworzy dowolne listy adresowe do oficjalnej korespondencji. Osobnym zagadnieniem, jeli chodzi o efektywn komunikacj, pozostaje kwestia budowy cyfrowego systemu cznoci radiowej dla sub bezpieczestwa publicznego i ratownictwa. Naley rozway konieczno budowy tego typu rozwizania.

SYSTEMY PANEUROPEJSKIE Rozpatrujc kwestie informatyzacji urzdw polskiej administracji nie sposb pomin wanego aspektu doczenia systemw polskich urzdw do systemw oglnoeuropejskich za porednictwem paneuropejskiej sieci s-TESTA, ktr ze wzgldu na swj zakres, zasig i rodzaj wiadczonych usug naley traktowa, jako sie referencyjn dla wewntrznych sieci administracji krajw UE. Sie wydzielona Wsplnot Europejskich s-TESTA (secured TransEuropean Services for Telematics between Administrations) jest medium zapewniajcym bezpieczne i efektywne usugi transmisji danych pomidzy jednostkami administracji krajowych i systemami paneuropejskimi. Zakres usug sieci s-TESTA jest obecnie (rok 2013) nastpujcy: Na bazie sieci s-TESTA funkcjonuje okoo 30 paneuropejskich systemw, w tym wydzielona sie wirtualna (VPN) wykorzystywana przez systemy Schengen: SIS II i VIS; S-TESTA umoliwia przekazywanie informacji niejawnych pomidzy Komisj Europejsk i Agencjami Europejskimi (do poziomu Zastrzeone EU RESTRICTED) za porednictwem wydzielonego VPN; Plany rozwojowe zakadaj, e do 2015 roku s-TESTA stanie si jedyn, wewntrzn wydzielon platform komunikacyjn Wsplnot, ktra bdzie wykorzystywana przez wszystkie systemy instytucji wsplnotowych przesyajce dane, ktrych nie mona wymienia przez internet.

Dlatego te w ramach wdroenia Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa zostanie uwzgldniony aspekt skutecznego i bezpiecznego poczenia polskich urzdw z systemami paneuropejskimi. 6.4.1. Kompetencje w administracji publicznej Przewiduje si stae doskonalenie umiejtnoci cyfrowych wrd kadry administracji rzdowej i samorzdowej przez wdroenie systemu ksztacenia ustawicznego oraz weryfikacji kompetencji informatycznych osb nowo zatrudnianych. Ponadto zostanie wprowadzone rozwizanie systemowe w zakresie podnoszenia kompetencji i wsparcia merytorycznego jednostek administracji publicznej wszystkich szczebli, dotyczcego efektywnego wykorzystania TIK w administracji (metod rozwoju i utrzymania systemw teleinformatycznych, wdraania usug elektronicznych, organizowania wsparcia uytkownikw, zarzdzania projektami informatycznymi, integracji i interoperacyjnoci), tak aby zapewni koordynacj prowadzonych dziaa. Promowane bdzie i stanie si standardem szkolenie z zarzdzania projektami i programami dla uczestnikw programu informatyzacji, w szczeglnoci ekspertw dziedzinowych (biznesowych), co ju obecnie stopniowo staje si staym i powszechnym elementem szkolenia kadry nieinformatycznej w instytucjach pastwowych. Przyczyni si to do uatwienia komunikacji pomidzy wszystkimi

72

czonkami zespow projektowych oraz zespow odpowiedzialnych za utrzymanie systemw teleinformatycznych reprezentujcych stron uytkownikw (specjalistw dziedzinowych), suby wsparcia (np. finanse) i informatykw. Szkolenia uytkownikw systemw, w tym urzdnikw w zakresie usug uruchamianych w kadym projekcie, bd prowadzone w ramach projektw oraz rutynowej dziaalnoci szkoleniowej. Pracownicy urzdw musz nie tylko sami sprawnie korzysta z dostpnych narzdzi informatycznych, ale te powinni potrafi wspomaga obywateli, ktrzy chcieliby skorzysta z usug elektronicznych udostpnionych w sieci oraz umie ich do tego zachci. Kontynuowany bdzie, podjty przez MAC, projekt Nowoczesne kadry polskiej teleinformatyki administracji publicznej, narzdzia wymiany dowiadcze i podnoszenia kompetencji adresowany do kierownikw oraz personelu komrek informatycznych w urzdach. Posuy on do podniesienia kwalifikacji kadry informatycznej, ale te do rozpowszechniania dobrych praktyk w oparciu o przykady rozwiza zbudowanych i funkcjonujcych z powodzeniem w administracji. Stanowi on bdzie forum dyskusji oraz wypracowywania wzorcowych rozwiza organizacyjnych i technicznych uwzgldniajcych stale zmieniajce si otoczenie technologiczne procesw informatyzacji. Upowszechnione bd standardy kompetencyjne specjalistw TIK w oparciu o model e-Competence Framework 2.0. W ramach dziaa prowadzcych do zbudowania logicznego i spjnego systemu informacyjnego zostanie opracowany program szkoleniowy obliczony na wdroenie podejcia procesowego przeznaczony dla kierownikw instytucji i kluczowych ekspertw biznesowych ze wszystkich obszarw dziaania administracji. Umiejtno identyfikacji, opisu i optymalizacji procesw wewntrznych w pierwszej kolejnoci, a nastpnie tych przebiegajcych przez rne resorty, czy instytucje, pozwoli docelowo uproci obieg informacji i obniy koszt informatyzacji. Naley zaznaczy, e utrzymanie i aktualizacja modeli procesowych i architektury systemu informacyjnego bdzie zadaniem cigym, co wie si z koniecznoci jego uwzgldnienia w zakresie dziaalnoci komrek zarzdczych w resortach. Niektre resorty podejmuj ju dziaania majce na celu szeroko pojte podnoszenie kompetencji swojej kadry. W tym miejscu warto zwrci uwag na model budowy kompetencji informatycznych przyjty przez Ministerstwo Spraw Wewntrznych, przedstawiony w pozytywnie zaopiniowanym przez Komitet Rady Ministrw do spraw Cyfryzacji dokumencie Projekty Ministerstwa Spraw Wewntrznych w obszarze rejestrw pastwowych i teleinformatyki. Nowe podejcie.

73

7. Model wsppracy w ramach programu informatyzacji

Osignicie podanego ksztatu systemu informacyjnego wymaga przekrojowego, skoordynowanego dziaania przy aktywnym uczestnictwie wszystkich resortw i organizacji samorzdowych. Chodzi przy tym o integracj, synergi i ukierunkowanie aktywnoci na osignicie okrelonego, wymiernego poziomu usug w kadej dziedzinie zaspokajajcych potrzeby uytkownikw, czyli obsugi spoeczestwa. Minister Administracji i Cyfryzacji, jako waciwy dla dziau informatyzacja inicjuje i koordynuje w administracji rzdowej dziaania o zasigu krajowym zwizane z informatyzacj oraz w niezbdnym zakresie wsppracuje z agendami Unii Europejskiej. Minister Administracji i Cyfryzacji jest Przewodniczcym Komitetu Rady Ministrw ds. Cyfryzacji, ktry peni kluczow rol w procesie informatyzacji administracji. KRMC inicjuje i opiniuje projekty dokumentw rzdowych w zakresie zwizanym z informatyzacj administracji publicznej, rozwojem spoeczestwa informacyjnego, rozwojem infrastruktury teleinformatycznej i zastosowaniem technologii informacyjnych, w tym rwnie projekty krajowych dokumentw strategicznych lub planistycznych, zwizanych z wykorzystaniem funduszy europejskich przeznaczonych na ww. cele. Komitet opiniuje dokumentacj projektw informatycznych przewidywanych do realizacji w administracji rzdowej, ktrych warto przekracza 5 mln z. Stosownie do potrzeb, KRMC powouje Zespoy zadaniowe do analizy sytuacji i wypracowania rekomendacji w wybranych obszarach dotyczcych tematyki, ktr si zajmuje. Ustanowione zostay zespoy ds. architektury systemu informacyjnego pastwa oraz ds. metod uwierzytelniania. Istotnym organem opiniodawczo-doradczym w przedmiotowym obszarze jest Rada Informatyzacji dziaajca przy ministrze waciwym do spraw informatyzacji. Nie bez znaczenia pozostaje take rola innych cia kolegialnych o charakterze spoecznym, takich jak waciwe branowo izby lub stowarzyszenia. W ramach dziaa prowadzcych do porzdkowania rejestrw publicznych oraz usprawnienia korzystania ze zgromadzonych danych przewiduje si powoanie Rady Gestorw Rejestrw Publicznych, ktra bdzie podejmowa decyzje dotyczce danych referencyjnych i rejestrw zawierajcych dane referencyjne. Rada bdzie rwnie decydowa o planach rozwoju rejestrw publicznych, pracach standaryzacyjnych i sposobie funkcjonowania Platformy Integracyjnej za porednictwem, ktrej bd docelowo udostpniane dane rejestrowe, a take dba o spjno sownikw. W ramach prac nad wdroeniem podejcia procesowego zostanie wypracowany model organizacyjny wsppracy midzyresortowej dla usug, ktrych wytworzenie bdzie wynikiem procesw ponadsektorowych. W praktyce oznacza to bdzie powoanie zespou midzyresortowego, gdzie lider i zarazem koordynator dziaa zostanie wskazany przez waciciela usugi zgodnie z ustaw o dziaach administracji. W przypadku trudnoci z jednoznacznym wskazaniem waciciela zostanie on wyznaczony przez Komitet Rady Ministrw ds. Cyfryzacji. Niektre zoone procesy o charakterze ponadsektorowym zostay ju zidentyfikowane podczas warsztatw midzyresortowych. Tabela zwierajca przykadowe przedsiwzicia przewidujce ponadresortowy model wsppracy znajduje si w zaczniku 4.

74

Z uwagi na istotn rol Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Wadzy Wdraajcej Projekty Europejskie w procesach decyzyjnych i monitorowaniu programw i projektw finansowanych z funduszy strukturalnych, w modelu organizacyjnym wsppracy zostan uwzgldnione ww. jednostki. Istotnym elementem architektury korporacyjnej pastwa jest Elektroniczna Platforma Usug Administracji Publicznej, ktra bdzie realizowaa cz zada zwizanych z zarzdzaniem administracj publiczn w Polsce. Modernizacja i rozbudowa ePUAP stwarza wiele nowych moliwoci wymiany informacji zarwno na linii obywatel urzd, jak i pomidzy poszczeglnymi urzdami administracji publicznej. Przewiduje si zaprojektowanie kampanii informacyjnej dotyczcej upowszechnienia stosowania rozwiza dostpnych na platformie ePUAP, co powinno uatwi skorelowanie moliwoci/funkcji jakie bdzie udostpniaa ta platforma z oczekiwaniami, zarwno samej administracji jak i tworzcego si popytu na e-usugi ze strony spoeczestwa. Rozwj ePUAP bdzie przeprowadzony w oparciu o agregacj potrzeb/wymaga ze strony urzdw, ktre chc lub bd musiay w przyszoci integrowa swoje istniejce systemy teleinformatyczne z t platform. W tym celu powoana zostanie Rada Uytkownikw ePUAP skadajca si z przedstawicieli poszczeglnych resortw. Budujc spjny system informacyjny pastwa naley uwzgldni funkcje, potrzeby oraz zasoby innych instytucji, ktre znajduj si poza administracj publiczn, natomiast odgrywaj wan rol w funkcjonowaniu pastwa, np. Narodowy Bank Polski, Kancelaria Sejmu, Kancelaria Prezydenta. Ze wzgldu na konieczno usprawnienia wsppracy podane bdzie stosowanie przez te instytucje tych samych standardw i ram interoperacyjnoci. Kluczowym orodkiem koordynacji i wsparcia wdroenia PZIP bdzie centrum kompetencji elektronicznej administracji umiejscowione w MAC. Przy okreleniu formuy funkcjonowania centrum bd wykorzystane sprawdzone w wielu krajach UE wzorce (np. rozwizania austriackie, belgijskie - dokadnie w taki sposb funkcjonuje agencja FedICT, duskie, hiszpaskie, estoskie, szwedzkie, w tym agencji VINNOVA i soweskie). Nadzr nad funkcjonowaniem centrum kompetencji elektronicznej administracji peniby minister waciwy do spraw informatyzacji.

Gwne zadania centrum pogrupowane w obszary kompetencji zostay przedstawione w tabeli: Obszar kompetencji Rozwj Elektronicznej Administracji Zakres Prowadzenie prac studialnych nad opracowaniem spjnego modelu systemu informacyjnego pastwa i koordynacja wsppracy w tym zakresie w ramach administracji; Opracowanie zasad zarzdzania funkcjonujc w pastwie infrastruktur teleinformatyczn i jej wspdziaania w aspekcie wsppracy rnych orodkw obliczeniowych i infrastruktury sieciowej administracji publicznej w ramach systemu

75

informacyjnego; Pomoc w opracowywaniu studiw wykonalnoci projektw pod wzgldem zgodnoci z modelem systemu informacyjnego; Prowadzenie prac badawczych i rozwojowych w zakresie elektronizacji zada i usug administracji publicznej we wsppracy z uczelniami i jednostkami badawczo-rozwojowymi a take, jeli zasadne wsplnych przedsiwzi PPP realizowanych z przedsibiorcami i NGO; Utrzymywanie modelu procesowego informacyjnego pastwa; systemu

Dbao o zgodno komponentu informatycznego Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa w obszarze eGovernment z modelem systemu informacyjnego. Gromadzenie i udostpnianie jednostkom administracji wiedzy o projektach i systemach informatycznych realizowanych we wszystkich jednostkach administracji; Prowadzenie szkole, seminariw i warsztatw powiconych systemom informatycznym dla administracji pastwowej. Nadzorowanie wdraania KRI zapewnianie wytycznych i wsparcia w tym obszarze; Opracowywanie i aktualizacja wytycznych dot. architektury systemw informacyjnych administracji publicznej; Opracowywanie wytycznych w zakresie metodyk zarzdzania i zachowania jakoci projektw informatycznych. Wsparcie koordynacji projektw ponadsektorowych i horyzontalnych z obszaru eGovernment; Wsparcie projektw sektorowych i samorzdowych o istotnym znaczeniu dla pastwa.

Wiedza o e-Administracji

Metodyki, Standardy, Jako

Projekty Teleinformatyczne Administracji

Poza wyej wyszczeglnionymi zadaniami centrum bdzie wsppracowa z szeroko rozumianym sektorem e-commerce oraz sektorem elektronicznych usug finansowo patniczych, w szczeglnoci

76

e-bankingu oraz bdzie korzysta z ich dowiadcze. Zakadanym efektem dziaania tego typu zespou bdzie osigniecie efektu synergii, jeli chodzi o popraw jakoci i kierunek rozwoju usug wiadczonych drog elektroniczn przez administracj oraz w niezbdnym zakresie uzyskanie interoperacyjnoci tych usug pomidzy administracj i sektorem prywatnym. Istotnym czynnikiem, ktry przyczyni si do usprawnienia realizacji PZIP bdzie wsppraca ze rodowiskiem dostawcw rozwiza i technologii TIK. Potencjalnym dostawcom bd przedstawiane koncepcje przewidywanych dziaa i wdroe w celu zasignicia opinii i wywoania dyskusji dotyczcej prezentowanej tematyki. Takie podejcie pomoe z jednej strony zweryfikowa moliwoci realizacji rozwiza proponowanych przez administracj, a z drugiej powinno podnie jako skadanych ofert, gdy wikszo wymaga bdzie znana oferentom z wyprzedzeniem w stosunku do daty ogoszenia zamwienia publicznego. Kontynuowane bd konferencje i seminaria powicone tematyce uznanej wsplnie przez administracj i organizacje branowe sektora TIK za istotn z punktu widzenia informatyzacji. W ramach tych spotka dokonuje si transfer wiedzy z sektora prywatnego do administracji, a s one rwnie okazj do poznania przez firmy uwarunkowa, w jakich funkcjonuje administracja pastwowa. MONITOROWANIE REALIZACJI PROGRAMU Realizacj Programu Zintegrowanej Informatyzacji, zgodnie z waciwoci, bdzie monitorowa Minister Administracji i Cyfryzacji. Z uwagi na oglnopolski zasig programu i jego znaczenie z punktu widzenia cyfrowego rozwoju kraju w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji zostanie wyodrbniona komrka organizacyjna, ktra bdzie monitorowa stopie realizacji celw programu i ocenia osignite korzyci, bada postp poszczeglnych projektw oraz identyfikowa ryzyka, rwnie te wynikajce ze wzajemnych powiza projektw. Wnioski z monitorowania bd przekazywane Radzie Programu. Dane niezbdne do monitorowania bd gromadzone w specjalnie w tym celu utworzonym rejestrze dostpnym dla uczestnikw struktur zarzdczych Programu. Dane te bd wprowadzane przez zespoy projektowe w miar postpw w projektach. Regularny przegld wynikw monitorowania (co 2 miesice) przez Rad Programu pozwoli na reagowanie z wyprzedzeniem na pojawiajce si ryzyka i przeciwdziaanie zagroeniom. Monitorowaniu podlega bd: - zgodno struktury zarzdzajcej projektem ze stosowan metodyk, - harmonogram realizacji tj. zgodno terminw osigania etapw projektu z zaoonymi, - zgodno zakresu dostaw tj. produktw, usug, funkcjonalnoci z zaoeniami projektu, - poziom wydatkowania budetu projektw w odniesieniu do harmonogramu wydatkw, - postp w przygotowaniu podstaw prawnych rozwiza (jeli zasadne), - mechanizmy koordynacji rnych projektw realizowanych w ramach caego programu, - stopie realizacji celw programu, - postp w osiganiu zaplanowanych korzyci programu. Monitorowaniu bd podlega zmiany w otoczeniu administracji. W przypadku wystpienia istotnych zmian mogcych mie wpyw na Program bdzie on podlega modyfikacji i aktualizacji. Zakada si, e krytyczny przegld dziaa Programu pod ktem koniecznoci wprowadzenia zmian bdzie dokonywany w cyklach 2-letnich. Postp prac w realizacji PZIP bdzie przedstawiany dwa razy w roku na posiedzeniu KRMC.

77

8. Zmiany prawne w obszarze informatyzacji

Cel zmian prawnych. Do osignicia celw okrelonych w PZIP niezbdne jest zapewnienie odpowiednich ram prawnych umoliwiajcych wprowadzenie w ycie nowych rozwiza. Planowane zmiany determinowane s duym oczekiwaniem spoecznym dotyczcym wprowadzenia usprawnie w zakresie funkcjonowania e-administracji i rozwoju spoeczestwa informacyjnego. Nadrzdnym celem procesu zmian legislacyjnych w obszarze informatyzacji jest stworzenie podstaw prawnych dla funkcjonowania spjnego i jednolitego systemu informacyjnego pastwa, uwzgldniajcego wszystkie podmioty realizujce zadania publiczne, ukierunkowanego na efektywne wiadczenie usug na rzecz obywateli, przedsibiorcw i cudzoziemcw. Osigniciu wskazanego celu suy aktualnie procedowana przez MAC nowelizacja ustawy o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne oraz niektrych innych ustaw, ktrej projekt zosta przyjty przez RM w dniu 30 lipca 2013 r. Projektowane przepisy ukierunkowane s na uatwienie kontaktu obywatela, przedsibiorcy i cudzoziemca z administracj publiczn i sdami administracyjnymi oraz zwikszenie liczby oraz jakoci usug wiadczonych drog elektroniczn. Projekt nowelizacji ustawy obejmuje swoim zakresem zmiany na gruncie ustawy o informatyzacji (), Kodeksu postpowania administracyjnego, Ordynacji podatkowej oraz ustawy Prawo o postpowaniu sdw administracyjnych. Ponadto, konieczne bdzie take przeprowadzenie analizy obowizujcych przepisw prawa w celu ustalenia poziomu elektronizacji wszystkich procedur realizowanych przez organy administracji publicznej oraz wskazania niezbdnych zmian prawnych ukierunkowanych na ich uproszczenie i elektronizacj. Powysze bdzie suyo wyeliminowaniu z poszczeglnych procedur barier prawnych uniemoliwiaj wykorzystywanie rodkw komunikacji elektronicznej w kontaktach obywatela i przedsibiorcy z organami administracji publicznej (np. wyeliminowanie z aktw prawnych sw nierekomendowanych z punktu widzenia realizacji procedur administracyjnych drog elektroniczn np. na pimie, papierowo, do wgldu, orygina, powiadczona kopia, powiadczone tumaczenie; usunicie przepisw prawa stanowicych o wymogu opatrywania dokumentw pieczciami organw administracji publicznej lub innych podmiotw).

Ustawa o wykonywaniu zada publicznych drog elektroniczn. Kolejnym etapem prac w ww. zakresie bdzie opracowanie nowej ustawy, ktra w sposb kompleksowy bdzie regulowaa kwestie prawne zwizane z wykonywaniem zada publicznych drog elektroniczn. Jej podstawowym celem bdzie zapewnienie moliwoci elektronicznego, zdalnego dostpu do danych umoliwiajcych obywatelom samodzielne przeprowadzenie procedur administracyjnych i sdowych, ktre ich dotycz, a upowanionym pracownikom podmiotw publicznych prostszego sposobu realizacji powierzonych im zada, dziki stworzeniu systemu elektronicznego dostpu do danych znajdujcych si w rejestrach pastwowych, potrzebnych do zaatwienia okrelonych spraw przez obywateli i przedsibiorcw.

78

Planowane do wprowadzenia w drodze ustawy o wykonywaniu zada publicznych drog elektroniczn zmiany prawne bd dotyczy w szczeglnoci nastpujcych rozwiza: 1. ustalenie zasad dostpu do referencyjnych rejestrw pastwowych w celu wykorzystania przez organy wydajce decyzje administracyjne zawartych w nich danych zamiast danych z dostarczanych przez obywateli odpisw aktw, kopii dokumentw i zawiadcze stanowicych powiadczenie danych niezbdnych do dokonywania czynnoci przed organami administracji publicznej; 2. zdefiniowanie w jednym akcie prawnym i ujednolicenie wszystkich poj istotnych z punktu widzenia procesw informatyzacji tak, aby nie zachodzia potrzeba definiowania ich w innych aktach prawnych dotyczcych wykonywania zada publicznych drog elektroniczn; 3. pene zrwnanie formy dokumentu elektronicznego z form pisemn, w szczeglnoci poprzez wprowadzenie definicji dokumentu, uzyskanie rwnowanoci pomidzy dokumentem w postaci papierowej oraz dokumentem w postaci elektronicznej, zrwnanie podpisu wasnorcznego z podpisem elektronicznym zapewniajcym identyfikacj osoby podpisujcej i integralno dokumentu elektronicznego; 4. wprowadzenie zasady, e obywatele oraz przedsibiorcy mog, wedle wasnego wyboru, realizowa swoje wszystkie prawa i obowizki na drodze elektronicznej (odstpstwa musz posiada gruntowne i racjonalne uzasadnienie); 5. uregulowanie kwestii wnoszenia opat za czynnoci administracyjne podczas zaatwiania spraw drog elektroniczn przez wprowadzenie odrbnoci wysokoci opat za poszczeglne czynnoci w przypadku ich realizacji na drodze elektronicznej; 6. okrelenie zasad przetwarzania przez administracj publiczn w Polsce swoich danych w chmurze obliczeniowej.

Mapa drogowa zmian prawnych w obszarze informatyzacji Zakada si, i kady akt prawny bdzie przygotowywany zgodnie z Map drogow" zmian prawnych w obszarze informatyzacji, ktra stanowi wytyczne dla projektw aktw prawnych zwizanych z udostpnianiem usug publicznych drog elektroniczn przez organy administracji publicznej i organy wadzy sdowniczej. (Zacznik 7). Celem dokumentu jest zapewnienie, aby procedowane i wprowadzane zmiany prawne byy ukierunkowane na uatwianie kontaktw obywateli z administracj publiczn i upraszczanie procedur administracyjnych moliwych do realizacji drog elektroniczn. Dziaania i zmiany legislacyjne w zakresie identyfikacji elektronicznej i usug zaufania dla transakcji elektronicznych na rynku W aspekcie planowanych zmian legislacyjnych nie mona pomin rozwiza opracowywanych i wprowadzanych na poziomie unijnym. Projektowane rozporzdzenie w sprawie identyfikacji elektronicznej i usug zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku ma uchyli dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/93/WE w sprawie wsplnotowych ram prawnych dla podpisw elektronicznych i wraz z pakietem nowych decyzji Komisji Europejskiej zastpi

79

w zakresie objtym regulacj ustawodawstwo pastw czonkowskich. Nowy akt prawny wprowadzi nastpujce rozwizania: 1. uporzdkuje warstw pojciow w obszarze usug zaufania i wsplnotowe wymogi dla kwalifikowanych usug podpisu elektronicznego oraz usug suebnych podpisu elektronicznego; podpis elektroniczny bdzie podpisem wycznie osb fizycznych; dla osb prawnych przeznaczone bdzie nowe narzdzie - piecz elektroniczna - w tym rwnie piecz z certyfikatem kwalifikowanym; przewiduje wprowadzenie kwalifikowanych usug uwierzytelnienia witryn internetowych; utrzymuje krajowy nadzr nad wiadczeniem usug kwalifikowanych, ale wymogi i sposb realizacji nadzoru okrelone zostan na poziomie wsplnotowym; w odniesieniu do rodkw elektronicznej identyfikacji przewiduje mechanizm dobrowolnej notyfikacji.

2. 3. 4. 5. 6.

Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady bdzie stosowane bezporednio w krajowym porzdku prawnym jako prawo Unii Europejskiej. Wprowadzenie ww. rozwiza prawnych w sposb istotny moe przyczyni si do uatwienia wiadczenia e-usug przez polsk administracj. Polska ju obecnie uczestniczy w wypracowywaniu przez Komisj Europejsk rozwiza prawnych regulujcych dziaania zwizane z informatyzacj i zamierza bra aktywny udzia w tych pracach wsppracujc, gdzie zasadne, ze rodowiskiem polskich dostawcw rozwiza.

80

9. Kluczowa rola Jednostek Samorzdu Terytorialnego w realizacji programu

Wikszo, bo okoo 70% spraw zwizanych z obsug obywateli, a tym samym usug, realizowanych jest przez JST. W wyniku inicjatyw podejmowanych przez szeroko rozumian administracj samorzdow (w szczeglnoci samorzdw wojewdzkich i wikszych miast na prawach powiatw) zostao opracowanych i wdroonych szereg rozwiza informatycznych, niejednokrotnie zaawansowanych technicznie, ktre w rnym stopniu speniaj dostrzeone lokalnie oczekiwania i potrzeby, jeli chodzi o usugi e-administracji dla spoeczestwa. Funkcjonuj one w rodowisku infrastruktury teleinformatycznej, zbudowanej take przez regiony stosownie do zidentyfikowanych potrzeb i dostpnych zasobw. W ramach realizacji Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa zostan podjte dziaania majce na celu wykorzystanie dorobku JST w dziedzinie informatyzacji. W zalenoci od uwarunkowa formalnoprawnych moe to polega na wykorzystaniu wprost (za zgod wacicieli) moduw oprogramowania obsugujcego okrelon funkcjonalno, albo opisw procedur opracowanych w jednostce samorzdowej. Docelowo, zainicjowana ju wsppraca pomidzy ekspertami MAC i samorzdw, ma doprowadzi do opracowania jednolitego katalogu usug oraz integracji platform regionalnych z ePUAP. JST nie posiadajce zasobw na dokonanie zakupu, uzyskaj moliwo skorzystania z infrastruktury i rozwiza, ktre bd udostpnione w wyniku realizacji projektu Informatyzacja JST z wykorzystaniem technologii przetwarzania w chmurze obliczeniowej . Powielaniu rozwiza ma zapobiec zebranie i analiza informacji o funkcjonujcych w JST aplikacjach informatycznych ukierunkowanych na usugi e-administracji i dziaalno wspierajc okrelenie stanu posiadania. Istnieje zamiar i potrzeba wykorzystania wiedzy i dowiadczenia ekspertw z JST przy realizacji wszystkich projektw, w wyniku, ktrych wiadczone bd usugi e-administracji oraz interakcji systemw centralnych i regionalnych. Szczeglnie cenna jest tutaj znajomo uytkownika kocowego obywatela/przedsibiorcy, jego oczekiwa i wymaga, ktry kontaktuje si bezporednio z JST. Z tego wzgldu administracja samorzdowa bdzie wspautorem tych wymaga, jak rwnie zapewni weryfikacj ich spenienia w wytworzonych rozwizaniach. Jednym z obszarw usug, ktre bd udostpnione w wyniku realizacji projektu Informatyzacja JST z wykorzystaniem technologii przetwarzania w chmurze obliczeniowej bd rozwizania informatyczne uatwiajce obsug podatkw lokalnych. Podatki i opaty lokalne, s jednym z najistotniejszych rde finansowania usug publicznych wiadczonych przez polskie gminy na rzecz spoecznoci lokalnej. Dlatego te, podstawowym zadaniem realizowanym przez system jest skuteczne identyfikowanie, pobieranie i ewidencjonowanie podatkw. Przygotowane rozwizania umoliwi innowacyjne podejcie do ustalania (wymiaru) i egzekwowania (windykacja) zobowiza podatkowych.

81

10. Finansowanie
Osignicie celw programu rozwoju, jakim jest PZIP wymaga przeznaczenia na jego realizacj odpowiednich rodkw finansowych. Z uwagi na charakter tego programu jego finansowanie musz zapewni rodki publiczne pochodzce z budetu UE, budetw resortw oraz na poziomie regionalnym z budetw jednostek samorzdu terytorialnego. Struktura finansowania w ramach wsparcia regionalnego zakada zaangaowanie rodkw pochodzcych z regionalnych programw operacyjnych (wspfinansowanych przez UE), jak i budetw lokalnych jednostek samorzdu terytorialnego tj. gmin oraz powiatw. Oszacowanie nakadw niezbdnych do realizacji PZIP w penym zakresie, wymaga podziau jego zada na dwie grupy: e-usugi publiczne oraz pozostae obszary objte zakresem tego programu: informatyzacji urzdw, projektw ponadresortowych, budowy otwartego rzdu. Gwnym rdem sfinansowania budowy systemw zapewniajcych dostp do kluczowych e-usug administracji publicznej zidentyfikowanych w PZIP bdzie Program Operacyjny Polska Cyfrowa (PO PC). Podstaw oszacowania skali rodkw finansowych koniecznych dla realizacji celw PZIP, a przedstawionych w niniejszym dokumencie, stanowia indykatywna lista przedsiwzi zgoszonych przez organy administracji publicznej, poddana wstpnej ocenie na etapie tworzenia PZIP oraz PO PC.

Priorytetowe obszary do realizacji e-usug, wyodrbniono po dokonaniu weryfikacji zgoszonych przedsiwzi pod wzgldem ich zgodnoci z celami PZIP, stopniem przygotowania do realizacji oraz poprawnoci zaoe projektowych. Realizacja wyselekcjonowanych na tym etapie projektw, zapewniajcych dostp do wikszoci e-usug publicznych rekomendowanych przez PZIP oraz przedsiwzi ponadsektorowych, wymaga bdzie nakadw finansowych w wysokoci okoo 5 mld z, w tym 80% na budow systemw dostarczajcych e-usugi dla obywateli i przedsibiorcw, a pozostae 20% tej kwoty przeznaczone zostanie na sfinansowanie niezbdnego uzupenienia szeroko rozumianej infrastruktury teleinformatycznej.

Szacujc rodki potrzebne na realizacj usug w perspektywie roku 2020, trzeba mie take na uwadze, e zgoszone projekty nie zagospodarowuj wszystkich rekomendowanych e-usug publicznych wskazanych w PZIP. Ponadto na tym etapie zaawansowania prac, trudno jest precyzyjnie okreli wielko przedsiwzi ponadsektorowych, majcych bezporedni lub poredni wpyw na osignicie zakadanego poziomu informatyzacji usug publicznych w kluczowych obszarach oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu koordynacji i wsppracy ponadresortowej. Dotyczy to w szczeglnoci zapewnienia bezpieczestwa systemw teleinformatycznych, horyzontalnego uporzdkowania rejestrw publicznych (w tym rejestrw referencyjnych) oraz optymalizacji inwestycji w infrastruktur publiczn zwizan z technologiami przetwarzania i przechowywania danych poprzez wykorzystanie modelu opartego na chmurze obliczeniowej. Po dokonaniu oszacowania na tym etapie wydatkw niezbdnych do realizacji wyej wskazanych przedsiwzi ponadsektorowych ocenia si, e ich koszt moe wynie okoo 500 mln z.

82

Pozostae obszary ujte w PZIP dotycz budowy otwartego rzdu oraz informatyzacji urzdw. Z uwagi na zrnicowany stopie zaawansowania urzdw w procesie informatyzacji orientacyjnie przewiduje si, e nakady w tym obszarze nie powinny przekroczy 200 mln z. Inwestycje na budow otwartego rzdu szacuje si na kwot okoo 100 mln z.

rda finansowania PZIP: 1. rodki publiczne (krajowe i unijne) w ramach 2 osi PO PC (1,1 1,25 mld euro). 2. rodki publiczne (krajowe i unijne) zaangaowane na poziomie regionalnym (szacunkowa kwota okoo 1,25 mld z). rodki przeznaczane na utrzymanie rezultatw projektw oraz dostosowywanie systemw informatycznych do zmian prawnych, technologicznych i organizacyjnych zachodzcych w otoczeniu, powinny pochodzi z biecych wydatkw wszystkich zainteresowanych resortw w ramach corocznego budetu. Rnica pomidzy nakadami niezbdnymi na realizacj PZIP a rodkami przewidzianymi na realizacj POPC oraz programw regionalnych pokryta bdzie ze rodkw budetw resortw i z budetw jednostek samorzdu terytorialnego.

83

11. Podsumowanie
W niniejszym dokumencie przedstawiony zosta cel, jakim jest dostarczenie usug elektronicznych spoeczestwu, w tym przedsibiorcom, aby uatwi im funkcjonowanie we wspczesnym wiecie, zaoszczdzi ich czas i zapewni komfort zaatwiania spraw z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie. Usugi te zostan wypracowane przez jednostki administracji pastwowej odpowiedzialne za dan sfer dziaalnoci, wytworzone w systemach teleinformatycznych wspierajcych funkcjonowanie systemu informacyjnego pastwa i udostpnione w sieci internecie. Zakada si, e system informacyjny bdzie logiczny i spjny stopniowo optymalizowany funkcjonalnie w wyniku wdroenia zarzdzania procesowego w kluczowych jednostkach administracji pastwowej. Osigniciu tak postawionego celu moliwe bdzie jedynie w warunkach budowania harmonijnego postpu we wszystkich resortach i cisej ich wsppracy w ramach okrelonych struktur organizacyjnych. Wyszczeglnione zostay niezbdne warunki powodzenia programu informatyzacji w zakadanym ksztacie: zapewnienie interoperacyjnoci, bezpieczestwa, kompetencji, podstaw prawnych, odpowiedniego zastosowania nowoczesnej technologii oraz finansowania nie tylko budowy rozwiza technicznych, ale take utrzymania przez cay okres eksploatacji. Sprawne pastwo, aby mogo efektywnie spenia swoje funkcje, powinno zapewni wysok jako usug administracji publicznej, ktra moe by osignita midzy innymi dziki cyfryzacji. Budowanie i udostpnianie spoeczestwu e-usug przyczynia si bdzie do tworzenia spjnego i efektywnego systemu informacyjnego pastwa, ktrego zbudowanie jest naszym celem. Powyszy cel zostanie osignity, jeli zostan stworzone ku temu odpowiednie warunki, jeli zostan dokonane odpowiednie zmiany w otoczeniu prawnym i proceduralnym, ktre inicjujemy i bdziemy koordynowa. Niezbdne s te zmiany w mentalnoci urzdnikw. I wanie te idee uproszczenia procedur, transformacji otoczenia prawnego z opartego na papierowym obiegu informacji do elektronicznego - przekadajce si na konkretne uatwienia dla obywateli i przedsibiorcw, wpisujce si rwnie w proces zmian systemowych, zwizanych z wdraaniem Europejskiej Agendy Cyfrowej i budowie jednolitego rynku cyfrowego - przywiecaj temu programowi. Wskazane mechanizmy i dziaania s konieczne dla rozwoju e-administracji i e-gospodarki. Stanowi one dowd zmian, jakie zachodz w sposobie podejcia administracji do obywatela. Efektem zmian ma by zwikszenie liczby i jakoci usug wiadczonych drog elektroniczn, a take ich dostpnoci dla zainteresowanych podmiotw, jak rwnie przypieszenie realizacji czynnoci w ramach prowadzonych postpowa, zaoszczdzenie czasu wczeniej powicanego na osobiste stawiennictwo w urzdzie oraz oszczdnoci finansowe dla obywatela, wynikajce z zaatwiania spraw drog elektroniczn. Realizacja PZIP pozwoli na zwikszenie konkurencyjnoci polskiej gospodarki poprzez rozwj sektora usug publicznych wiadczonych drog elektroniczn oraz popraw warunkw prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, a take wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce i popraw konkurencyjnoci przedsibiorstw. Prowadzi bdzie do zwikszenia satysfakcji obywateli i przedsibiorcw w zakresie jakoci i szybkoci kontaktw z administracj, a take wzrostu wiedzy i zaangaowania obywateli i przedsibiorcw w sprawy publiczne oraz tworzenie rozwiza dla sfery publicznej.

84

Zacznik 1. Tabela 1 Etap przygotowania Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa

Rok Kwarta Zadania Zadanie 1 Przygotowanie pierwszej wersji PZIP Z 1.1 Przygotowanie wstpnej wersji PZIP Z 1.2 Konsultacje PZIP (midzyresortowe, spoeczne, z przedstawicielami JST) Z 1.3 Zatwierdzenie PZIP przez waciwe komitety oraz przyjcie uchway RM Zadanie 2 Prace nad nowelizacj ustawy o informatyzacji Z 2.1 Opracowanie nowelizacji ustawy Z 2.2 Akceptacja projektu nowelizacji przez RM Z 2.3 Proces legislacyjny w parlamencie Z 2.4 Wejcie nowelizacji w ycie Zadanie 3 Przygotowanie PO Polska Cyfrowa Z 3.1 Opracowanie kolejnych wersji projektu PO Polska Cyfrowa z uwzgldnieniem PZIP Z 3.2 Konsultacje spoeczne propozycji PO Polska Cyfrowa Z 3.3 Zatwierdzenie PO Polska Cyfrowa przez RM 2013 r. I kw. II kw. III kw. IV kw. 2014 r. I kw. II kw. III kw. IV kw.

85

Rok Kwarta Zadania Zadanie 4 Przygotowanie uzupenionej wersji PZIP Z 4.1 Aktualizacja i uzupenienie PZIP zgodnie z ewentualna korekt w wyniku oficjalnej oceny KE pod ktem speniania warunku ex ante 2.1. Z 4.2 Weryfikacja propozycji projektw kluczowych z jednostek administracji rzdowej i JST Z 4.3 Konsultacje PZIP z samorzdami i jednostkami administracji rzdowej Z 4.4 Przyjcie PZIP przez Rad Ministrw Zadanie 5 Organizacja wdroenia PZIP Z 5.1 Organizacja Biura Programu operacyjnie zarzdzajcego realizacj PZIP Z 5.2 Weryfikacja i uspjnienie informacji o realizowanych i planowanych projektach informatycznych jednostek administracji (centralnej i samorzdowej) Z 5.3 Uzupenienie Linii Wsppracy o zapisy dot. PZIP Z 5.4 Zatwierdzenie uzupenionej Linii Wsppracy Z 5.5 Dziaania promocyjne i informacyjne nt. PZIP Z 5.6 Nadzr nad wdraaniem PZIP

2013 r. I kw. II kw. III kw. IV kw.

2014 r. I kw. II kw. III kw. IV kw.

rdo: Opracowanie wasne

86

Zacznik 2. Tabela 2 Etap wdraania Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa

Rok Zadania Zadanie 1 I Etap wdroenia PZIP Z 1.1 Monitoring realizacji zada zapisanych w pierwszej wersji PZIP Z 1.2 Przegld wynikw wdroenia Z 1.3 Ocena wynikw wdroenia I etapu w kontekcie realizacji PO Polska Cyfrowa i RPO Z 1.4 Wprowadzenie korekt do zapisw PZIP Z 1.5 Przyjcie przez RM modyfikacji PZIP Zadanie 2 II Etap wdroenia PZIP Z 2.1 Monitoring realizacji zada zapisanych w drugiej wersji PZIP Z 2.2 Przegld wynikw wdroenia Z 2.3 Ocena wynikw wdroenia II etapu w kontekcie realizacji PO Polska Cyfrowa i RPO Z 2.4 Wprowadzenie korekt do zapisw Z 2.5 Przyjcie przez RM modyfikacji PZIP Zadanie 3 Zamykanie PZIP Z 4.1 Monitoring realizacji zada zapisanych w trzeciej wersji PZIP 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

87

Rok Zadania Z 4.2 Zamykanie projektw PZIP Z 4.3 Przegld ex-post wynikw wdroenia PZIP Z 4.4 Ocena wynikw realizacji PZIP przez Rad Ministrw

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

rdo: Opracowanie wasne

88

Zacznik 3. Przegld wybranych, ju dostpnych, usug e-administracji (na dzie 31.09.2013r.)

W kadym z obszarw dziaalnoci pastwa zostay zbudowane usugi elektroniczne. Stopie ich zoonoci jest bardzo zrnicowany, odpowiednio do obsugiwanych procesw. Fakt ich udostpnienia przez administracj wiadczy o dokonaniu rozpoznania przez odpowiedzialne jednostki administracji pastwowej i jest odpowiedzi na zapotrzebowanie spoeczne. Dokonujc przegldu kluczowych usug e-administracji, naley wyszczeglni szereg ju dostpnych w czasie rzeczywistym. Obszerniejsze wyszczeglnienie zostao zawarte w Strategii Sprawne Pastwo oraz Raporcie Pastwo 2.0.

1. Sprawy administracyjne, w szczeglnoci sprawy obywatelskie: o Potwierdzanie tosamoci obywateli w elektronicznych kontaktach z administracj bezpatny profil zaufany ePUAP - spenia funkcje podobne do oferowanych komercyjnych podpisw elektronicznych. Posugujc si nazw uytkownika (login), hasem oraz adresem poczty elektronicznej, mona zaatwia wiele spraw administracyjnych za porednictwem internetu (np. wnoszenie pism, wnioskw i zapyta) zarwno oferowanych na poziomie centralnym, jak i lokalnym. Wikszo wojewdztw zbudowaa regionalne platformy usug. Na platformach tych szczeglnie tam, gdzie prnie dziaaj lokalne wadze samorzdowe, dostpne s liczne usugi elektroniczne. Usugi te s dostpne lokalnie, chocia dostp do nich jest w wielu przypadkach moliwy po uwierzytelnieniu si za pomoc profilu zaufanego; o odmiejscowienie obsugi obywatela w zakresie dotyczcym skadania wniosku i wydawania dokumentu paszportowego; o usuga elektronicznego sprawdzania statusu realizacji zoonego przez obywatela wniosku paszportowego; o usuga elektronicznej weryfikacji dokumentu: prawo jazdy, dowd rejestracyjny; o poprzez platform regionaln (np. Wrota Podlasia czy Wrota Maopolski) na poziomie samorzdowym dostpne usugi np. Elektroniczna Skrzynka Podawcza; skadanie tzw. pism oglnych (skarg i wnioskw); obsuga spraw obywatelskich i dotyczcych ewidencji ludnoci; ewidencja kierowcw i pojazdw; skadanie wnioskw o pozwolenie na budow, obsuga kultury i turystyki; obsuga organizacji imprez. 1. Rynek pracy, w szczeglnoci utrata i poszukiwanie pracy: a) rejestracja bezrobotnych i osb poszukujcych pracy (za porednictwem zintegrowanego systemu informatycznego Urzdw Pracy SYRIUSZ std); b) usuga wyszukiwania standardw kwalifikacji zawodowych, moduowych programw szkole zawodowych oraz informacji o zawodach udostpniana w internecie.

89

2. Ochrona zdrowia: o moliwo elektronicznego sprawdzenia prawa pacjentw do wiadcze opieki zdrowotnej w recepcji szpitala czy przychodni (dziki systemowi eWU elektronicznej Weryfikacji Uprawnie wiadczeniobiorcw), uporzdkowanie systemu potwierdzania prawa do wiadcze opieki zdrowotnej i poprawa wymiany informacji midzy NFZ a rejestrami ZUS i KRUS, odcienie pacjentw (zwolnienie z obowizku noszenia dokumentw papierowych wystarczy numer PESEL po okazaniu przez pacjenta dokumentu tosamoci) i lekarzy (oprcz prostej metody obsugi pacjentw uzyskanie gwarancji zapaty za wiadczenie udzielone pacjentowi, ktrego prawo zostao potwierdzone elektronicznie. Ryzyko ponoszenia kosztw wiadcze udzielonych osobie nieubezpieczonej ponosi NFZ, a nie wiadczeniodawca); o udostpnianie przedsibiorcom w czasie rzeczywistym usug i zasobw cyfrowych rejestrw medycznych, elektroniczna rejestracja i aktualizacja danych rejestrowych, pobieranie wypisw i zawiadcze drog elektroniczn przez firmy i instytucje publiczne, dwustronna wymiana dokumentw elektronicznych pomidzy przedsibiorcami i organami rejestrowymi w obszarze rejestrw podmiotowych, moliwo ledzenia stanu realizacji wnioskw, automatyczne potwierdzanie odbioru dokumentu; o udostpniania on-line usug rejestru zakadw opieki zdrowotnej e-RZOZ (obecnie Rejestr Podmiotw Wykonujcych Dziaalno Lecznicz), ktry umoliwia tworzenie wnioskw o wpis podmiotu do rejestru, tworzenie wnioskw o wpis zmian w rejestrze, tworzenie wnioskw o wykrelenie podmiotu z rejestru, wysyanie drog elektroniczn podpisanego wniosku elektronicznego, pobieranie zawiadcze, przechowywanie i pniejszy dostp do wnioskw roboczych oraz wnioskw podpisanych i wysanych drog elektroniczn. 3. Wymiar sprawiedliwoci i sdownictwo: o dostp do Krajowego Rejestru Sdowego na terenie caego kraju (np. wyszukiwanie zarejestrowanych podmiotw, skadanie wnioskw o rejestracj, wydanie odpisw, zawiadcze, informacji, kopii dokumentw); o dostp do informacji z Monitora Sdowego i Gospodarczego; o przekazywanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego do Krajowego Rejestru Sdowego zwalniajce obywatela z obowizku dostarczania zawiadczenia o niekaralnoci Krajowy Rejestr Karny jest dostpny dla urzdnikw (usuga dostpna od 15 stycznia 2013 r.); o wgld do Ksig Wieczystych dziki zastpieniu rejestrw papierowych elektronicznymi zapisami w systemie teleinformatycznym, obywatele otrzymali wgld do ksig wieczystych bez koniecznoci wizyty w sdzie; o usuga Elektronicznego Postpowania Upominawczego (e-sd), jako odrbne postpowanie, majce charakter wezwania do zapaty w sprawach nieskomplikowanych i niewymagajcych przeprowadzenia postpowania dowodowego. Akta danej sprawy prowadzone s w systemie teleinformatycznym e-sdu; o Portal Informacyjny - udostpnianie wiedzy na temat dziaalnoci polskiego wymiaru sprawiedliwoci i wydawanych orzecze sadw powszechnych; o portale publikacji orzecze sdw powszechnych (Portale Orzecze) uatwi i przyspiesz dostp uprawnionym podmiotom do informacji w sprawach toczcych si przed sdami oraz

90

wszystkim zainteresowanych udostpni informacje na temat wydawanych wyrokw w danym sdzie (usuga w przygotowywaniu, planowane do wdroenia na koniec 2014 r.). 4. Bezpieczestwo i powiadamianie ratunkowe: o obsuga wywoa na numer 112 (wraz z lokalizacj miejsca zgoszenia) oraz udostpnienie infrastruktury do komunikacji pomidzy subami odpowiedzialnymi za ratownictwo i bezpieczestwo publiczne (do systemu doczane s kolejne centra powiadamiania ratunkowego). 5. Prowadzenie dziaalnoci gospodarczej, w tym zamwienia publiczne: o rejestracja i dokonywanie zmian dot. dziaalnoci gospodarczej osb fizycznych poprzez portal CEIDG w cigu 15-30 min. (np. moliwo zaoenia, zmodyfikowania, zawieszenia, wznowienia oraz zakoczenia dziaalnoci gospodarczej); o rejestracja spki z o.o. w KRS w cigu 1 dnia roboczego (s24) na podstawie elektronicznie skadanego wniosku wraz z dokumentem umowy spki wypenionym zgodnie z ustawowym wzorcem; o obsuga skadanych wnioskw do krajowego rejestru urzdowego podmiotw gospodarki narodowej REGON: np. nadanie numeru REGON; elektroniczna obsuga wydawania zawiadcze; wpis o zmian, likwidacj jednostki, zawieszenie, wznowienie; o obsuga sprawozdawczoci statystycznej zwizanej z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej, w tym komunikacja z klientem Gwnego Urzdu Statystycznego drog elektroniczn; o obsuga spraw zwizanych z gospodark i przedsibiorczoci na poziomie samorzdowym poprzez platform regionaln (np. Wrota Podlasia czy Wrota Maopolski); o usugi aukcji i licytacji elektronicznych zgodnie z Prawem Zamwie Publicznych; o obsuga komunikacji z Krajow Izb Odwoawcz poprzez skrzynk podawcz - sprawy odwoawcze (zamwienia publiczne). 6. Prowadzenie dziaalnoci rolniczej: o skadanie przez rolnikw wnioskw o dopaty; o dostp do: wynikw bada dotyczcych rolnictwa, wynikw notowa cen artykuw rolnospoywczych oraz informacji na temat prawidowego sprawowania obrotu, handlu, przetwarzania, transportowania ubocznych produktw pochodzenia zwierzcego; o dostp do interaktywnych materiaw szkoleniowych z rnych dziedzin w systemie e-learningu; o obsuga spraw dotyczcych rolnictwa i lenictwa na poziomie samorzdowym poprzez platform regionaln (np. Wrota Podlasia czy Wrota Maopolski). 7. Rozliczanie podatkw i obsuga celna: a) Rozliczanie nalenoci podatkowych wzgldem pastwa:

91

rozliczenie podatku od osb fizycznych poprzez e-Deklaracje - udogodnienie dla milionw podatnikw rozliczajcych si dorocznie w ramach PIT (powszechna dostpno e-formularzy, przyjazna dla uytkownika metoda identyfikacji i autoryzacji); rozliczenie podatku od osb prawnych poprzez e-Deklaracje udogodnienie dla przedsibiorcw skadajcych prawnie wymagane deklaracje w trakcie caego roku podatkowego (np. przyjmowanie drog elektroniczn deklaracji i poda; wysyanie przez administracj podatkow potwierdze o zoonych deklaracjach; dostp podatnika do elektronicznej informacji o zoonych przez siebie deklaracjach; obsuga spraw na drodze elektronicznej, dwustronna komunikacja elektroniczna z podatnikiem; udostpnienie oglnej i dedykowanej informacji podatkowej na portalu podatkowym).

b) Obsuga podatku akcyzowego oraz obsuga celna: o umoliwienie przedsibiorcom dokonania i rozliczania drog elektroniczn wikszoci operacji zwizanych z obrotem towarowym z zagranic, w tranzycie i obrocie towarami akcyzowymi (e-Co), w tym usprawnienie i uproszczenie formalnoci, naliczanie i obsuga poboru nalenoci celnych i podatkowych w obrocie z zagranic, rejestracja podmiotw gospodarczych dokonujcych obrotu towarowego na obszarze UE; nadawanie tym podmiotom i utrzymywanie unikalnego numeru identyfikacyjnego EORI; udostpnianie na potrzeby operacyjnych systemw celnych danych nt. kadego podmiotu; obsuga deklaracji przywozowej i wywozowej w procedurze uproszczonej; obsuga zgoszenia wywozowego; dostarczanie w formacie XML aktualnej taryfy celnej dla przedsibiorcw; informacja o aktualnej taryfie celnej; obsuga dokumentu ADT - przemieszczania wyrobw akcyzowych w procedurze zawieszonego poboru akcyzy; w peni zelektronizowana obsuga obrotu towarowego w tranzycie, gdzie ze wzgldu na dugo zewntrznej granicy ldowej Unii Europejskiej Polska obsuguje znaczn cz przemieszczajcego si przez ni strumienia towarw przy zastosowaniu tej procedury celnej (przykad usugi transgranicznej).

8. Zabezpieczenie spoeczne (ubezpieczenia i wiadczenia): o usugi Zakadu Ubezpiecze Spoecznych oferowane w postaci elektronicznej, dystrybuowane rnymi kanaami dostpowymi dla osb prywatnych lub przedsibiorcw: np. skadanie wnioskw i dokumentw oraz zadawanie pyta poprzez internet, jak rwnie zapewnienie klientom dostpu do danych zapisanych na ich indywidualnych kontach w ZUS w tym moliwo wgldu do stanu skadek emerytalnych przekazanych przez patnika; o udostpnienie przez ZUS tzw. urzdomatw - infrastruktury uatwiajcej obywatelom dostp do Platformy Usug Publicznych - dedykowanej gwnie klientom nieposiadajcym komputera z czem internetowym, umoliwiajcej dostp do usug oferowanych przez portal informacyjny za porednictwem wielofunkcyjnych samoobsugowych urzdze informacyjnych; o obsuga wnioskw skadanych przez beneficjentw wiadcze rodzinnych oraz funduszu alimentacyjnego ( dziki systemowi @ Empatia usuga w trakcie realizacji); o usuga elektronicznej rejestracji orodkw oraz organizatorw turnusw rehabilitacyjnych (w ramach systemu Emp@tia - system w trakcie budowy);

92

o obsuga wnioskw skadanych przez beneficjentw pomocy spoecznej (dziki systemowi Emp@tia usuga w trakcie realizacji). 9. Udostpnianie zasobw informacyjnych administracji i nauki, w tym szkolnictwa wyszego: a) Prezentacja i udostpnianie danych przestrzennych oraz usug krajowej infrastruktury informacji przestrzennej: o usuga przegldania, wyszukiwania i pobierania (rwnie w standardzie INSPIRE) danych pochodzcych z rejestru osnw, Pastwowego Rejestru Granic i powierzchni jednostek podziaw terytorialnych kraju wraz z adresami i ich lokalizacj przestrzenn, Bazy Danych Obiektw Topograficznych i Oglnogeograficznych, Pastwowego Rejestru Nazw Geograficznych, ortofotomapy, numerycznego model terenu i pokrycia terenu przy uyciu narzdzi Geoportal.gov.pl np. udostpnienie danych na temat konkretnych budynkw czy dziaek (uzbrojenie, pooenie wzgldem drg i ciekw wodnych, obszarw chronionych czy zagroonych powodziami, itp.); usuga zamawiania i sprzeday danych z zasobu PZGiK; usuga komunikacji elektronicznej wykonawcy robt geodezyjnych z orodkiem dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej; dostp do rodowiska analitycznego bazujcego na systemach i danych Pastwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego oraz danych i usugach infrastruktury informacji przestrzennej z wykorzystaniem moduu analitycznego Uniwersalnego Moduu Mapowego.

o o o

b) Prezentacja i udostpnianie danych statystycznych i danych rejestrowych: o usugi w zakresie statystyki realizowanego przez GUS: Systemu Informacyjnego Statystyki Publicznej

udostpnienie danych katalogu jednostek terytorialnych kraju (TERC), miejscowoci (SIMC) i ulic (ULIC) w postaci plikw XML; udostpnianie danych z rejestru urzdowego REGON; Portal Informacyjny GUS (PI GUS) - kana udostpniania wynikowych informacji statystycznych w postaci plikw i stron HTML; dostp do Baz Danych o sytuacji spoeczno-gospodarczej, demograficznej, spoecznej oraz stanie rodowiska dla wojewdztw, powiatw oraz gmin; Portal Geostatystyczny - udostpnienie wynikw spisw powszechnych w przestrzeni z wykorzystaniem rnych metod prezentacji kartograficznej; udostpnienie systemu edukacyjnego do popularyzacji i dostarczeniu wiedzy z zakresu funkcjonowania statystyki publicznej, informacji o zjawiskach i procesach objtych badaniami statystycznymi, oraz wspierajcego edukacj statystyczn.

c) Nauka i szkolnictwo wysze: o wiadczenie usugi zdalnej sprawozdawczoci, raportowania i kontroli przez podmioty szkolnictwa wyszego, bez koniecznoci uycia zaawansowanych narzdzi informatycznych i opcjonaln moliwoci powizania z wewntrznymi systemami uczelni; czciowa obsuga elektroniczna procesu ubiegania si o finansowanie nauki, tj. m.in. bez moliwoci zdalnej sprawozdawczoci i rozliczania dofinansowania ani korzystania z zaawansowanych narzdzi informatycznych, czy powizania z innymi systemami.

93

Zacznik 4. Przykadowe przedsiwzicia przewidujce ponadresortowy model wsppracy

l.p Nazwa projektu 1 Elektroniczne Biuro Podawcze (E.B.P.) - MS Oferowane usugi 1. Umoliwienie korzystania z zalet komunikacji elektronicznej pomidzy stronami wszystkich cywilnych postpowa sdowych, przy zachowaniu zasad oglnych procedury cywilnej, niezalenie od tego, czy w tych postpowaniach przewidziano drog elektroniczn w rozumieniu obowizujcych obecnie przepisw. Powizania midzyresortowe projektu ePUAP; profil zaufany; CEIDG; PESEL; REGON; Zintegrowany System Informacji o Nieruchomociach; Krajowy Rejestr Sdowy; Centralna Baza Danych Ksig Wieczystych; rejestr zastaww; bazy zawodowych penomocnikw prowadzone przez korporacje prawnicze; Elektroniczne postpowanie upominawcze, portale orzecze, portale dostpowe sdw powszechnych. ePUAP w zakresie autoryzacji i uwierzytelnienia i systemu patnoci; powizania bezporednie lub porednie: Korzyci Umoliwienie obywatelom korzystajcym z komunikacji elektronicznej dostpu do wymiaru sprawiedliwoci.

Informatyzacja Zamwie Publicznych w Polsce Budowa Centralnego Systemu Informatycznego eZamwie (CSI eZamwienia) - UZP

1. Tworzenie przez zamawiajcych penej dokumentacji postpowa i jej udostpnienie wykonawcom drog elektroniczn; 2. Skadanie przez wykonawcw wnioskw o dopuszczenie do udziau w postpowaniu wraz z wszystkimi dokumentami elektronicznymi niezbdnymi do potwierdzenia speniania warunkw udziau w postpowaniu;

Zwikszenie przejrzystoci wydatkowania rodkw publicznych; Oszczdno w wydatkowaniu rodkw publicznych; Szybszy dostp obywateli do rezultatw udzielonych zamwie dziki poprawie efektywnoci procesw udzielania zamwie

CEIDG - w zakresie pozyskiwania informacji dot. wpisu do ewidencji; KRS - w zakresie pozyskiwania informacji dot. reprezentacji i statusu

94

3. Skadanie przez wykonawcw ofert wraz z dokumentami elektronicznymi niezbdnymi do potwierdzenia speniania przez oferowane dostawy, usugi lub roboty budowlane wymaga zamawiajcego wraz z jednoczesnym zabezpieczeniem przed nieuprawnionym ich otwarciem przed upywem wyznaczonego w postpowaniu terminu skadania ofert; 4. Bezpieczna komunikacja pomidzy zamawiajcym, a wykonawcami, zapewniajca weryfikacj tosamoci nadawcy oraz pochodzenia od niego przesyanych treci; 5. Automatyczna ocena wnioskw o dopuszczenie do udziau w postpowaniu oraz ofert; 6. Automatyczne, biece i przejrzyste dokumentowanie przebiegu postpowania, zapewniajce moliwo odtworzenia czynnoci w postpowaniu podejmowanych przez zamawiajcego i wykonawcw.

podmiotu; KRK - w zakresie pozyskiwania informacji dot. niekaralnoci; NIP i REGON - w zakresie pozyskiwania informacji dot. NIP i REGON; PRG w zakresie danych adresowych oraz granic jednostek podziaw terytorialnych kraju; ZUS - w zakresie pozyskiwania informacji dot. statusu ubezpieczonego; PESEL2 - w zakresie pozyskiwania informacji dot. danych personalnych; Platformy Aukcji i Licytacji Elektronicznych prowadzone przez Urzd Zamwie Publicznych w zakresie dot. udzielenia zamwie publicznych w jednym z tych trybw; System Biuletynu Zamwie Publicznych w zakresie dot. publikacji ogosze; Strony Biuletynu Informacji Publicznej Zamawiajcych w zakresie

publicznych.

95

dot. pozyskiwania informacji o zamwieniu; Dziennik Urzdowy Unii Europejskich w zakresie dotyczcym publikacji ogosze. 3. Platforma efakturowania dla sfery finansw publicznych MG 1. Formularze pozwalajce na wystawienie przez maych i rednich przedsibiorcw faktur elektronicznych dla wszystkich podmiotw realizujcych zamwienia publiczne zgodnych ze standardami unijnymi; 2. Interfejs dla innych systemw teleinformatycznych (API), zgodne ze standardami interoperacyjnoci pozwalajcy na przesanie przez przedsibiorc i odebranie przez podmiot realizujcy zamwienia publiczne e-faktury; 3. Moliwo weryfikacji prawidowoci e-faktury; 4. Repozytorium informacji w zakresie elektronicznego fakturowania; 5. Powizanie z dostpnymi bazami i katalogami kontaktowymi sfery finansw publicznych (w celu uatwienia wyboru odbiorcy faktury); 6. Wymiana faktur elektronicznych z podobnymi systemami innych Pastw Czonkowskich i organw Unii Europejskiej; 7. Wymiana informacji i statystyk z krajowymi systemami teleinformatycznymi wadz publicznych (m.in. skarbowych, Powizanie z systemami teleinformatycznymi wszystkich podmiotw realizujcych zamwienia publiczne; Wymiana informacji i statystyk z krajowymi systemami teleinformatycznymi wadz publicznych (m.in. skarbowych, celnych i statystycznych, UZP). Implementacja celu Aktu o jednolitym rynku 2; Dugofalowe oszczdnoci kosztw po stronie przedsibiorcw i podmiotw realizujcych zamwienia publiczne; Zwikszenie dostpnoci przejrzystoci informacji w zakresie wykonania budetu pastwa, danych skarbowych, celnych i statystycznych itp.

96

celnych i statystycznych, UZP). 4 EPK Pojedynczy Punkt Kontaktowy z DU. Portal Doing Business. Elektronizacja zdarze yciowych i procesw zwizanych z DG - MG 1. Usuga informacyjna dla uytkownikw z Polski i innych Pastw Czonkowskich UE w zakresie dziaalnoci gospodarczej, praw i obowizkw pracownikw i pracodawcw, spraw zwizanych z uznawaniem kwalifikacji w ramach zawodw regulowanych oraz zagadnie konsumenckich 2. Usuga realizacji procedur i wymiany informacji (workflow) zwizanych z dziaalnoci gospodarcz z systemami teleinformatycznymi elektronicznej administracji w kraju (w szczeglnoci z ePUAP i systemami do obsugi osb prawnych), innych Pastw Czonkowskich i organw Unii Europejskiej; 3. Usuga wsparcia dla uytkownikw portalu (HelpDesk) co najmniej w dwch jzykach polskim i angielskim; 4. Dostpno informacji i formularzy co najmniej w dwch jzykach polskim i angielskim; 5. Wsparcie dla obsugi elektronicznej interesantw za pomoc sieci infokioskw i punktw instytucji zewntrznych; 6. Usuga patnoci elektronicznych przelewy i karty patnicze (w zalenoci od funkcji oferowanych przez platform ePUAP); 7. Usuga obsugi podpisw elektronicznych i innych systemw identyfikacji, autoryzacji, podpisu Powizanie ze wszelkimi niezbdnymi systemami teleinformatycznymi organw waciwych (wadz publicznych i innych instytucji) , zgodnie z zakresem dziaania punktu kontaktowego Powizanie z systemami teleinformatycznymi organw innych Pastw Czonkowskich i Unii Europejskiej Umoliwienie uytkownikom uzyskania informacji, wsparcia i realizacji procedur w jednym miejscu w modelu one stop shop wspartym przez kreatory i systemy ekspertowe Umoliwienie administracji dostpu do informacji zarzdczej w zakresie statystyk realizacji procedur, ich analiz i modelowania Uproszczenie i elektronizacja procedur administracyjnych zwizanych z dziaalnoci gospodarcz atwiejszy dostp do aktualnych informacji dotyczcych przepisw prawa i sposobu realizacji procedur administracyjnych zwizanych z dziaalnoci gospodarcz Poprawa dziaania organw administracji i zmniejszenie obcie biurokratycznych dla przedsibiorcw Poprawa jakoci obowizujcego (dziki uproszczeniom) i stanowionego

97

Budowa Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomociach Faza II ( ZSIN - ) - GUGiK

elektronicznego oraz sfederowanej tosamoci (w zalenoci od funkcji oferowanych przez platform ePUAP); 8. Uporzdkowanie opisw i realizacji usug wedug sytuacji/spraw yciowych wedug cyklu ycia przedsibiorstwa; 9. Wsparcie realizacji usug przez kreatory i system ekspertowy uatwiajcych i przypieszajcych wygenerowanie dokumentu elektronicznego; 10. Zintegrowany system statystyk, raportw i analiz pozwalajcy ledzi wykonywanie procedur w poszczeglnych waciwych organach dla celw reeingeringu (uproszczenia) procesw i procedur; 11. Narzdzia do modelowania procedur i procesw administracyjnych w notacji BPMN z wraz z moliwoci konwersji warstwy wykonywalnej silnika procesowego; 12. Realizacja usugi moliwoci umwienia si przez przedsibiorcw do urzdu we wasnej sprawie; 13. Stale aktualizowane informacje podane prostym i zrozumiaym jzykiem; 14. Analiza i propozycje standaryzacji oraz uproszcze procedur administracyjnych w zakresie dziaalnoci gospodarczej . 1. Umoliwienie notariuszom przekazywania do ZSIN wycigw z aktw notarialnych w postaci standardowych plikw elektronicznych, umoliwiajcych automatyzacj procesu aktualizacji baz

prawa

NKW; PESEL (poprzez PESEL-Net); TERYT; REGON;

Oszczdno czasu beneficjentw (osb fizycznych, przedsibiorcw, jednostek administracji publicznej) zwizana z moliwoci

98

danych systemw EGiB i NKW;

KSEP;

2. Udostpnianie podmiotom, tj. notariusze, PRG (realizowany w ramach komornicy, banki, informacji o projektu TERYT2); nieruchomociach pochodzcych z ePUAP, systemw zintegrowanych w ramach EPN; ZSIN; 3. Umoliwienie dokonywania transakcji kupna-sprzeday nieruchomoci poprzez synchronizacj modeli danych pomidzy EGiB i NKW, a take standaryzacj struktury aktu notarialnego w postaci elektronicznej; 4. Generowanie i przekazywanie zawiadomie o zmianach danych EGiB w postaci dokumentw elektronicznych do: sdw prowadzcych ksigi wieczyste, organw podatkowych oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa; 5. Generowanie zawiadomie o nowych wpisach w ksigach wieczystych (KW) oraz przekazywanie tych zawiadomie w postaci dokumentw elektronicznych do EGiB; Geoportal.

zaatwienia spraw urzdowych przez internet; Szybki, uproszczony dostp obywatela i przedsibiorcy do aktualnej i wiarygodnej informacji o nieruchomociach (usprawnienie procesw decyzyjnych i inwestycyjnych); Podniesienie jakoci usug wiadczonych przez administracj publiczn poprzez bezporedni dostp do zaktualizowanej informacji o nieruchomociach; Poprawa konkurencyjnoci polskiej gospodarki poprzez rozwj sektora usug publicznych wiadczonych online oraz poprawa dostpu do baz danych rejestrw publicznych; Usprawnienie procesw decyzyjnych przedsibiorcw dziki moliwoci uzyskania penej informacji o nieruchomociach;

6. Dokonywanie przez sdy prowadzce KW sprawdze poprawnoci danych zawartych we wnioskach o wpis do KW z

99

danymi EGiB; 7. Udostpnianie organom administracji publicznej zintegrowanych zbiorw danych EGiB, niezbdnych do realizacji ich ustawowych zada publicznych, dotyczcych w szczeglnoci bada statystycznych, spisw powszechnych, prowadzenia krajowego rejestru urzdowego podmiotw gospodarki narodowej (REGON), prowadzenia krajowego rejestru urzdowego podziau terytorialnego kraju (TERYT), planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, rodowiska, ewidencji podatkowej nieruchomoci, kontroli pastwowej, zwalczania korupcji, bezpieczestwa wewntrznego; 8. Generowanie i przekazywanie zawiadomie o zmianach dokonanych w bazie danych PESEL do EGiB; 9. Udostpnianie danych REGON i TERYT na potrzeby EGiB; 10. Usugi, o ktrych mowa w art. 9 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej, dotyczce zbiorw INSPIRE dotyczcych tematw: dziaka ewidencyjna oraz budynki. Poziom

Oszczdno (czas, koszty) dla przedsibiorcw korzystajcych z usug geodezyjnych i kartograficznych; Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce (dostp, interoperacyjno, bezpieczestwo); Poprawa oferty firm wiadczcych usugi oparte o publiczn informacj przestrzenn; Oszczdno czasu i obnienie kosztw po stronie przedsibiorcw wykorzystujcych dane katastralne; Wspieranie lepszego rozwoju i wykorzystania potencjau Polski, w tym atwiejszej lokalizacji inwestycji, uaktywnienia rezerw terenowych, uatwienia inwestorom dostpu do infrastruktury oraz zapewnienie moliwoci stworzenia spjnego

100

dojrzaoci e-usug: 2-4.

systemu ofert, wzrost konkurencyjnoci przedsibiorstw; Uzyskanie efektu cyfrowej synergii projektw modernizujcych administracj, poprzez m.in. integracj rejestrw publicznych w ramach budowanego ZSIN, ktry zapewni w przyszoci kompatybilno i interoperacyjno rejestrw publicznych wczonych do ZSIN. Uatwienie dostpu do wysokiej jakoci informacji statystycznych poprzez zastosowanie nowatorskich metod produkcji statystycznej; Umoliwienie prowadzenia samodzielnych analiz, w tym analiz przestrzennych przy uyciu udostpnionych narzdzi; Dostp do wiedzy w zakresie wykorzystania informacji statystycznych. Poprawa rozumienia zjawisk badanych

Wzmocnienie systemu informacyjnego pastwa poprzez unowoczenienie procesu produkcji i udostpniania danych statystycznych - GUS

1. Dostp do systemu statystyki publicznej w zakresie udostpniania informacji i analiz statystycznych o sytuacji spoeczno-gospodarczej kraju; 2. Dostp do systemu udostpniania informacji umoliwiajcego samodzielne analizy danych w tym analizy przestrzenne; 3. Dostp do gotowych produktw i metadanych z nimi powizanymi wytworzonych w ramach Spisw Powszechnych; 4. Automatyczne zasilanie systemw

Przewiduje si, e rodowisko informatyczne projektu bdzie korzystao m.in. ze skadnikw: ePUAP w zakresie zasobw i usug elektronicznych; Informatycznego Systemu Spisowego; Systemu Informatycznego Statystyki Publicznej. Projekt bdzie wsppracowa w szczeglnoci z: ePUAP w zakresie

101

informacyjnych; 5. Dostp do systemu edukacyjnego prezentujcego wiedz dotyczc procesw produkcji statystycznej oraz moliwoci wykorzystywania danych i metadanych, jak rwnie wykonywania analiz statystycznych.

wykorzystania zasobw repozytorium interoperacyjnoci; ePUAP w zakresie wiadczenia e-usug; Systemami informacyjnymi administracji publicznej w zakresie wykorzystania zasobw danych i standardw informacyjnych; Systemami Eurostat, ONZ, OECD w zakresie wykorzystania zasobw danych i standardw informacyjnych;

przez statystyk; Wzmocnienie pozycji obywatela jako wiadomego uczestnika ycia spoeczno-gospodarczego; Moliwo dokonywania wasnych analiz dostosowanych do potrzeb danego przedsibiorstwa, w tym na potrzeby wnioskw o dofinansowanie realizacji projektw wspfinansowanych ze rodkw Unii Europejskiej; Obnienie kosztw przedsibiorcw w zakresie pozyskiwania wynikowych informacji statystycznych; Wynikowe informacje statystyczne dostpne o czasie i dostosowane do potrzeb przedsibiorcw; Dostp do wskanikw zwizanych z realizacj programw rozwojowych wspfinansowanych ze rodkw Unii Europejskiej; Moliwo ledzenia kondycji

System Zarzdzania i Monitorowania GUS, System Certyfikacji i Kontroli Dostpu GUS zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczestwa, kontroli dostpu i monitoringu usug; Informatycznego systemu spisowego zbudowanego na potrzeby Narodowego Spisu Powszechnego 2011 i Powszechnego Spisu Rolnego 2011.

102

Pastwa oraz sektora dziaalnoci danego przedsibiorcy na podstawie prezentowanych danych makroekonomicznych; Zmniejszenie obcienia dostawcw danych (obywatele, przedsibiorcy i administracja publiczna); Automatyzacja zasilania danymi statystycznymi systemw informacyjnych administracji publicznej; Zmniejszenie kosztw ponoszonych przez administracj w zakresie pozyskania danych statystycznych; Dostp do wiedzy o publicznych zasobach systemw informacyjnych administracji publicznej oraz innych instytucji. Moliwo potwierdzenia poprawnoci przedstawionych w procesie np. sprzeday dokumentw;

Centralna Ewidencja Pojazdw i Kierowcw (CEPiK 2.0) - MSW

1. Usugi dotyczce zgodnoci pojazdu z dokumentami; 2. Usugi udostpniania statystyk na potrzeby bada i prognoz rynkowych;

Wzajemne relacje z ww. systemami oraz przepyw danych: PESEL2 pobranie danych ewidencyjnych PESEL;

103

3. Usugi dla Stacji Kontroli Pojazdw; 4. Usugi optymalizacji danych z ewidencji; 5. Usugi optymalizacji Systemu; 6. Usugi udostpnienia danych technicznych pojazdu.

ePUAP (MAiC) - korzysta z profilu zaufanego ePUAP, udostpnia usugi dostpu do danych ewidencji; KSIP zasilanie CEPiK w zakresie narusze, udostpnienie danych z CEPiK; Zintegrowane z SI CEPiK systemy wewntrzne (w uprawnionych podmiotach: Stra Graniczna, Prokuratura Generalna, Ministerstwo Sprawiedliwoci, Ministerstwo Finansw, ABW, CBA) udostpnienie danych z CEPiK, dodatkowo MS i PG zasilanie CEPiK w zakresie narusze; Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym udostpnienie danych z CEPiK, zasilanie CEPiK w zakresie narusze zmiana w zakresie narusze z postaci papierowej na elektroniczn. Midzynarodowe: EUCARIS zapewnienie dostpu do danych zgromadzonych w CEPiK dla uprawnionych organw Pastw Czonkowskich UE oraz umoliwienie uprawnionym organom

Obnienie kosztw eksploatacji Systemu, usprawnienie procesu bez koniecznoci angaowania tak duych zasobw ludzkich, usprawnienie pracy jednostek administracji korzystajcych z danych; Moliwo oceny technicznego stanu pojazdu na podstawie jego technicznej historii eliminacja nieuczciwych praktyk psujcych rynek stacji kontroli pojazdw, poprawa bezpieczestwa ruchu drogowego poprzez zapewnienie narzdzi dla realizacji nadzoru jakoci bada oraz narzdzi wykrywania wad stanu technicznego (udostpnienie informacji o badaniu negatywnym, stan licznika, badanie techniczne dostpne dla Policjanta, wykrywanie pojazdw nie posiadajcych wanych bada technicznych), rozwj przedsibiorczoci, usprawnienie pracy stacji

104

krajowym dostpu do danych gromadzonych w centralnych rejestrach pojazdw i kierowcw Pastw Czonkowskich na zasadach i w zakresie wskazanym w aktach prawnych UE. Integracja CEPiK z systemem EUCARIS oraz dostp do poszczeglnych usug tego systemu (m.in. RESPER, CBE) zapewnia wymian danych o pojazdach, ich wacicielach oraz kierowcach i uprawnieniach do kierowania; SISII wymiana danych z Systemem Informacyjnym Schengen m.in. o utracie/odnalezieniu, kradziey, przywaszczeniu dowodw i tablic rejestracyjnych, dotyczce pojazdw silnikowych o pojemnoci silnika przekraczajcej 50cm3, przyczep i naczep o masie wasnej przekraczajcej 750 kg, przyczep turystycznych

poprzez moliwo pobrania danych technicznych z ewidencji, weryfikacja kompletno danych w ewidencji dotyczcych bada technicznych, skuteczne przesyanie informacji przez 100% stacje kontroli pojazdw; Stworzenie nowego standardu usug dostpnych w ramach zada realizowanych przez administracj, obnienie kosztw utrzymania Systemu, zapewnienie warunkw finansowych, technicznych i organizacyjnych do dla dalszego rozwoju Systemu, eliminacja problemw z dostpnoci, jakoci i wydajnoci dotychczas oferowanych usug, stworzenie rozwiza aplikacyjnych zgodnie ze zgoszonymi oczekiwaniami uytkownikw systemu. Udostpnienie przekrojowej wiedzy i wsparcia w podejmowaniu decyzji przez osoby bezrobotne w procesie

Skonsolidowany system 1. Zintegrowanie systemw publicznych dystrybucji pomocy w sub zatrudnienia z systemami obszarze zabezpieczenia zabezpieczenia spoecznego, w celu spoecznego oraz zapewnienia skutecznych i spjnych

Integracja i konsolidacja systemw z poziomu samorzdowego i rzdowego wykorzystywanych w obszarze

105

wsparcia w poszukiwaniu pracy i podejmowaniu samo zatrudnienia - MPIPS, MNISW, MG, MEN

dziaa sub obu obszarw w aktywizacji zawodowej i przeciwdziaaniu wykluczeniu [MPiPS poziom samorzdw]; 2. Zintegrowanie systemw publicznych sub zatrudnienia z platformami dotyczcymi zakadania i prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, midzy innymi w celu uatwienia i skoordynowania wsparcia dla osb bezrobotnych, poszukujcych pracy i wchodzcych na rynek pracy w podejmowaniu samozatrudnienia, a take rejestracji dziaalnoci gospodarczej [MPiPS MG (CIEDG)]; 3. Zintegrowanie systemw publicznych sub zatrudnienia i zabezpieczenia spoecznego z systemami informacyjnymi obszaru szkolnictwa wyszego i systemami obszaru edukacji, midzy innymi w celu potwierdzania posiadanych przez obywateli kwalifikacji, koordynacji i uproszczenia dziaa w trjkcie: BEZROBOTNI, POSZUKUJCY PRACY OFERTY SZKOLENIOWE - POTRZEBY RYNKU PRACY, a takze w celu wsparcia osb podejmujcych ksztacenie w wyborze kierunku ksztacenia w oparciu o

pracy i zabezpieczenia spoecznego; Wsppraca z platform ePUAP; Konsolidacja procesowa i informacyjna z systemami wskazanymi poniej:

aktywizacji zawodowej; Zapewnienie warunkw informacyjnych umoliwiajcych wspieranie si racjonalnymi przesankami przy podejmowaniu decyzji edukacyjnych przez osoby bezrobotne, poszukujce pracy lub podejmujce ksztacenie; Zapewnienie warunkw optymalnego dziaania sub zatrudnienia i zabezpieczenia spoecznego w przeciwdziaaniu wykluczeniu spoecznemu i ubstwu.

- CEIDG; - POLON i inne systemy MNiSW oraz MEN; - systemy MPiPS.

106

aktualne i przewidywane trendy potrzeb rynku pracy. [MPiPS MNiSW, MPiPS MEN]. 9 Centrum Analiz Przestrzennych Administracji Publicznej - GUGIK 1. Zapewnienie dostpu do wysokiej jakoci ustandaryzowanych danych; 2. Zapewnienie dostpu do ustandaryzowanych usug; 3. Zapewnienie interoperacyjnoci usug, a tym samym zwikszenie moliwoci wykorzystania publikowanych danych; 4. Zbir predefiniowanych analiz informacji o charakterze przestrzennym, wykorzystujcy wzajemne powizania pomidzy danymi przestrzennymi i liczbowymi, pochodzcymi z wielu rde; 5. Niestandardowe, wielotematyczne analizy o charakterze przestrzennym. Utworzenie wsplnego dla wielu resortw Centrum Analiz Przestrzennych w ramach rozwoju krajowej infrastruktury informacji przestrzennej celem udostpnienia obywatelom, przedsibiorcom oraz administracji publicznej informacji przestrzennej z rejestrw georeferencyjnych i zwizanych z ni usug istotnych midzy innymi dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, zrwnowaonego rozwoju, ochrony rodowiska, zarzdzania. Przedsiwzicie zakada przede wszystkim uporzdkowanie rejestrw publicznych w zakresie danych przestrzennych poprzez wspprac i zaangaowanie tzw. organw wiodcych tj. 12 urzdw administracji wymienionych w ustawie z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej jako Integracja i harmonizacja usug oraz informacji przestrzennej; Zwikszenie moliwoci wykorzystania danych publikowanych za pomoc usug; Dostp do rozbudowanych, wielotematycznych analiz przestrzennych dziki jednoczesnemu zaangaowaniu w przedsiwzicie wielu resortw; Wzrost zrozumienia i wiedzy z zakresu moliwoci wykorzystania usug oraz danych przestrzennych; Wzrost zaufania do danych oraz produktw tworzonych na ich podstawie w zwizku z dostpem do ustandaryzowanych danych i usug pochodzcych z rnych rde (rnych resortw).

107

odpowiedzialnych za odpowiednie tematy danych przestrzennych, ale take innych organw, ktre bd zainteresowane udziaem w rozbudowie krajowej infrastruktury informacji przestrzennej. Przedsiwzicie zakada rwnie wykorzystanie dotychczasowych dowiadcze resortw, ktre bd bray udzia w przedsiwziciu w zakresie danych przestrzennych, m.in. dowiadcze z projektu Geoportal2. 10 System konsultacji OnLine - MG 1. Przejrzysto konsultacji i prezentacji nowo tworzonych regulacji; 2. Edytor legislacyjny XML; 3. Workflow legislacyjny; 4. Baza Danych teczek projektu; 5. System raportowania System stanowi podstawowe narzdzie wspierajce pracownikw ministerstw w pracach nad projektami ustaw i rozporzdze, powstajcych w ministerstwie, a dziki czci portalowej umoliwi instytucjom oraz uytkownikom prywatnym czynny udzia w tym procesie. Obecnie w Ministerstwie Gospodarki przeprowadzany jest pilota, ktry po pomylnej implementacji ma szanse sta si rozwizaniem docelowym dla Standaryzacja procesu legislacyjnego pod ktem dokumentw; Baza BI odnonie projektw legislacyjnych; Baza konsultantw ze strony spoecznej; Dostp do tekstw projektw aktw prawnych w formie edytowalnej; Wzmocnienie usug EPUAP; Elektronizacja konsultacji

108

wszystkich ministerstw. System zosta tak skonstruowany aby mona go byo skalowa pionowo i poziomo. Na potrzeby systemu zosta wytworzony, przy wsppracy z RCL, MAIC, MS, KPRM, Kancelari sejmu i Senatu, schemat XML do przechowywania i przesyania aktw prawnych. System w ramach uzgodnie midzyresortowych zostanie poczony z systemem e-legislacja opracowanym przez RCL. 11 Single Window w obrocie towarowym z zagranic - MF 1. Inicjatywa Single Window w obrocie towarowym z zagranic jest narzdziem, ktre w ramach tworzenia e-administracji pozwala na zwikszenie efektywnoci dziaania administracji publicznej w zakresie wiadczenia usug; 2. Elektroniczna wymiana informacji/danych/dokumentw pomidzy Sub Celn a rnymi jednostkami administracji publicznej oraz przedsibiorcami (eliminacja dokumentw papierowych z obrotu towarowego z krajami trzecimi). W realizacji inicjatywy Single Window bior udzia: Suba Celna Centrum Projektw Informatycznych Resorty: gospodarki; rolnictwa; zdrowia; administracji i cyfryzacji. Centralne organy administracji

spoecznych.

Zwikszenie konkurencyjnoci przedsibiorstw poprzez polepszenie warunkw prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w zakresie midzynarodowego obrotu towarowego; Przyspieszenie przepywu towarw poprzez skrcenie czasu dopeniania formalnoci zwizanych z midzynarodowym obrotem handlowym; Podniesienie jakoci usug wiadczonych przez

109

publicznej: Gwny Lekarz Weterynarii; Gwny Inspektor Sanitarny;

administracj, w tym zmniejszenie barier komunikacyjnych; Wyeliminowanie dokumentw papierowych w obsudze obrotu towarowego z krajami trzecimi; Przyspieszenie i uproszczenie przepywu informacji midzy przedsibiorcami i urzdami; Poprawienie dostpu do informacji oraz ich waciwe wykorzystania; Harmonizacja i dystrybucja stosownych danych w ramach systemw rnych instytucji/agencji oraz lepsza koordynacja i wsppraca pomidzy organami zaangaowanymi w obrt towarowy; Zwikszenie efektywnoci i wydajnoci urzdowych kontroli poprzez poczenie odpowiednich systemw i procedur w obszarze obrotu towarowego, gromadzenie w

Gwny Inspektor Ochrony Rolin i Nasiennictwa; Gwny Inspektor Jakoci Handlowej Artykuw RolnoSpoywczych; Prezes Agencji Rynku Rolnego; Komendant Gwny Stray Granicznej.

110

sposb systematyczny danych/informacji, nieograniczone godzinami pracy urzdw skadanie dokumentw oraz przesyanie za pomoc Single Window. 12 Archiwum Dokumentw 1. Umoliwienie przekazania materiaw Elektronicznych archiwalnych powstaych w postaci gromadzenie, elektronicznej (tzw. born digital) zabezpieczanie i zarzdzanych w systemach EZD do udostpnianie w dugim archiwum pastwowego realizowane w czasie materiaw peni cyfrowym procesie; archiwalnych(ADE) 2. Umoliwienie wyszukiwania i NDAP bezporedniego udostpniania treci materiaw archiwalnych w postaci elektronicznej przekazanych do archiww; 3. Umoliwienie wyszukiwania i zamwienia online materiaw archiwalnych w postaci elektronicznej przekazanych do archiww pastwowych (np. zawierajcych dane osobowe); 4. Zabezpieczenie w bezpiecznym repozytorium dokumentw elektronicznych stanowicych cz zbiorw tradycyjnych (zapisy na nonikach zaczonych do akt ePUAP wykorzystanie profilu zaufanego, usug dorczania oraz repozytorium interoperacyjnoci; REGON pobieranie danych o pastwowych i samorzdowych jednostkach organizacyjnych w zwizku z przekazywanymi materiaami archiwalnymi; Odniesienia i powizania z ewidencj caoci zasobu przechowywanego przez archiwa pastwowe; Zastosowanie interfejsw umoliwiajcych przekazywanie w drodze teletransmisji materiaw archiwalnych z systemw elektronicznego zarzdzania dokumentacj (EZD) uywanych w podmiotach zobowizanych do przekazywania materiaw archiwalnych w celu zamieszczania Wzrost zaufania do pastwa realizujcego usugi w postaci elektronicznej dziki zapewnieniu bezpiecznego rodowiska do przechowywania dokumentacji powszechnie uznawanej za nietrwa; Zapewnienie moliwoci wyszukiwania i natychmiastowego dostpu do materiaw archiwalnych w postaci elektronicznej w czci dostpnej publicznie; Zapewnienie moliwoci przekazania w wygodny sposb materiaw archiwalnych w postaci elektronicznej stanowicych pastwowy i niepastwowy zasb archiwalny; Zapewnienie rodowiska

111

tradycyjnych) oraz automatyczne powizanie z waciw pozycj ewidencyjn narodowego zasobu archiwalnego; 5. Umoliwienie przekazania materiaw archiwalnych powstaych w postaci elektronicznej uporzdkowanych inaczej ni w akta spraw (np. z rejestrw publicznych, systemw dedykowanych) do archiwum pastwowego, realizowane w peni cyfrowym procesie. 6. Umoliwienie przekazania danych o materiaach archiwalnych przechowywanych w ADE do Zintegrowanego Systemu Informacji Archiwalnej w sposb automatyczny, w celu stworzenia jednolitego systemu informacji o zasobach archiwalnych przez portal archiwalny szukajwarchiwach.pl, dziki czemu bdzie moliwy peny dostp do zasobw archiwalnych w jednym miejscu.

zatwierdzonych wykazw akt, spisw zdawczo-odbiorczych i paczek archiwalnych (z zapewnieniem rozliczalnoci procesu i merytorycznego nadzoru archiwum pastwowego).

testowego uatwiajcego dostosowanie oprogramowania systemw EZD do zarzdzania dokumentacj, tak by moliwe byo tworzenie paczek archiwalnych, zgodnych ze standardami okrelonymi w repozytorium interoperacyjnoci ePUAP; Porednio moe to wpyn na powikszenie si rynku dla usug elektronicznych a take na zmniejszenie obcie biurokratycznych wymaganych dla spraw zaatwianych za pomoc pism utrwalonych na papierze co przeoy si na zmniejszenie kosztw dziaania administracji, przypieszy zaatwianie spraw i zapewni wiksz przejrzysto procesu ich zaatwiania.

112

Zacznik 5. Rola i funkcje ePUAP

Elektroniczna Platforma Usug Administracji Publicznej (ePUAP) peni szczegln rol w udostpnianiu usug e-administracji. Istota ePUAP polega na idei wspdzielenia procesw administracyjnych, przy wykorzystaniu instrumentw elektronicznych i nowym podejciu do usprawnienia administracji, w ktrym kluczowym narzdziem jest system teleinformatyczny. ePUAP to nie tylko portal i elementy techniczne, ale rwnie organizacja i instrumenty prawne. Bez wzgldu na to kto bdzie dostawc poszczeglnych jego elementw, ePUAP bdzie stanowi istotn cz architektury korporacyjnej pastwa, realizujc zadania z zakresu caociowego zarzdzania administracj publiczn w Polsce. W wyniku prowadzonych prac rozwojowych zostanie znaczco podniesiona sprawno, wydajno i przyjazno ePUAP, co spowoduje, e system ten bdzie lepiej ni dotychczas spenia swoje zadania. Obecnie w kraju funkcjonuje wiele platform i systemw usug administracji publicznej o rnym charakterze i zasigu zarwno tematycznych jak i regionalnych. Tym niemniej to ePUAP peni wrd nich wiodc rol w dwch fundamentalnych obszarach, jako integrator usug i jako broker informacyjny. Rola ePUAP we wdroeniu niniejszego programu bdzie szczeglna. Aktualnie istniejce oraz rozbudowywane funkcjonalnoci, a zwaszcza mechanizmy wspdziaania z platformami tematycznymi (m.in. w zakresie zdrowia, podatkw, zabezpieczenia spoecznego itd.) a take platformami regionalnymi, bd przekaday si na osignicie rezultatw niniejszego Programu. Platforma ePUAP umoliwia realizacj usug transgranicznych, np. zakadanie i prowadzenie dziaalnoci gospodarczej z dowolnego miejsca w UE, niezalenie od ich pierwotnej lokalizacji, podejmowanie nauki i pracy oraz zamieszkanie i przechodzenie na emerytur w dowolnym miejscu w UE, realizacja wiadcze zdrowotnych w dowolnym kraju UE.

Platform e-PUAP naley postrzega jako fundament umoliwiajcy wdroenie ponadsektorowych rozwiza informatycznych w nastpujcych obszarach: Wdroenia zintegrowanych usug e-administracji, obejmujcych szereg e-usug obecnie realizowanych niezalenie, przez urzdy o ronym umiejscowieniu w strukturze administracyjnej, jak: o zintegrowany system rejestracji firm (KRS/CEIDG, REGON, CRP KEP) powizany z rejestrami PESEL oraz systemami ewidencyjnymi ZUS, KRK; o usugi Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomociach (NKW, EGiB, gminne systemy podatku od nieruchomoci) powizane z rejestrami PESEL i TERYT; o usuga zapewniajca przedsibiorcom moliwo zgoszenia realizacji prac geodezyjnych i kartograficznych oraz gotowoci do przekazania efektu prac i przyjcia danych do pastwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego; o platforma elektronicznych zamwie publicznych (powizana z rejestrami KRS, REGON, CEIDG) a take systemami ewidencyjnymi ZUS, KRK i podatkowymi prowadzonymi przez Ministerstwo Finansw.

113

Wdroenia mechanizmw integracji danych przechowywanych w systemach caej administracji, bazujcych na podejciu procesowym do usug administracji, co w szczeglnoci oznacza: o stworzenie Elektronicznego Konta Obywatela i Firmy (nazwa robocza) zapewniajcego wszystkim klientom administracji klientom bezpieczny i skuteczny mechanizm dostpu do: danych klienta (obywatela i przedsibiorcy) przechowywanych we wszystkich systemach administracji - niezalenie od ich lokalizacji z moliwoci ich weryfikacji i ew. modyfikacji/ aktualizacji przez klienta w dopuszczalnym prawem zakresie; informacji o stanie spraw danego klienta w ukadzie logicznym (od spraw podmiotu, a nie od spraw urzdu) - w tym informacji wskazujcych referencyjne miejsce przechowywania interesujcego klienta dokumentu w urzdach administracji, zarwno w wersji papierowej jak i cyfrowej; moliwo wykorzystania tego konta, jako adresu do elektronicznego dorczania przesyek przez podmioty administracji (w przypadku wskazania tego adresu jako waciwego do dorcze); informacji zawierajcej zgod obywatela/firmy na prowadzenie z nim komunikacji przy uyciu rodkw komunikacji elektronicznej;

o rozbudow istniejcych i stworzenie nowych mechanizmw (rozumianych jako platforma referencyjna dla wszystkich systemw ewidencyjnych i rejestrowych administracji) zapewniajcych spjno danych i interoperacyjno systemw teleinformacyjnych, opartych na takich mechanizmach jak: Broker Integracyjny ePUAP, umoliwiajcy wymian i walidacj danych przechowywanych w systemach ewidencyjnych administracji ze szczeglnym podkreleniem rejestrw referencyjnych; System Tabeli Rozbienoci, umoliwiajcy wyjanienie konfliktw spjnoci danych danego podmiotu przechowywanych w rnych systemach; Brokera Europejskiego - uniwersalnego systemu wymiany danych przechowywanych w systemach krajowych z systemami europejskimi.

Wdroenia jednolitych mechanizmw otwartego dostpu do danych zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej w zakresie tzw. powtrnego wykorzystania informacji publicznej, co w szczeglnoci obejmuje: o przebudow obecnego systemu informacji publicznej i urzdowego publikatora, jakim jest Biuletyn Informacji Publicznej w kierunku jednolitego i spjnego zasobu referencyjnego informacji publicznej administracji; o zorganizowanie udostpniania informacji publicznych, ktre mog podlega dalszemu przetworzeniu w szczeglnoci za pomoc zintegrowanego systemu udostpniania tego typu informacji (Centralnego Repozytorium Informacji Publicznej).

Skuteczne wdroenie w opisanych powyej trzech obszarach bdzie wymagao dostarczenia odpowiednich kompetencji pozwalajcych tworzy, wdraa i utrzymywa rozwizania, a take

114

skutecznie rozlicza ich wykorzystanie. Do tego wymagane bdzie zbudowanie odpowiednich narzdzi oddziaywania wewntrz struktur administracji pastwowej. Dalej opisano bardziej szczegowo te usugi platformy e-PUAP, ktre bd baz dla systemw administracji, rozwijanych w ramach Programu Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa. Integrator e-usug Rozbudowywana aktualnie funkcjonalno katalogu usug ePUAP, ma na celu utrzymywanie spjnej listy wszystkich dostpnych usug publicznych wiadczonych drog elektroniczn (nie tylko tych realizowanych przez ePUAP) oraz ich efektywne wyszukiwanie, nawigowanie, sortowanie oraz filtrowanie. Katalog usug ma za zadanie, przede wszystkim dostarcza informacji w zakresie zdarze spraw administracyjnych wiadczonych drog elektroniczn oraz wskaza miejsce zaatwienia formalnoci przez internet. Korzyci jakie przynosi korzystanie z katalogu usug oraz integracja moduw ePUAP z innymi systemami centralnymi i regionalnymi, to nie tylko atwy dostp do informacji o zdarzeniach moliwych do realizacji drog elektroniczn. Wprowadzone dziki ePUAP wsplne rozwizania prawne, organizacyjne i techniczne, usuwaj konieczno ich powtrnego przygotowania i utrzymania przez podmioty administracji publicznej. Organizacja i system ePUAP mog by finansowane z czci rodkw budetowych, zaoszczdzonych wskutek zmniejszenia obcie finansowych administracji w zakresie udostpniania informacji i usug. Zakada si, e wszystkie usugi elektronicznej administracji wdraane w ramach PZIP osign co najmniej czwarty z piciu poziom dojrzaoci. Broker informacyjny Zakada si budow komponentw ePUAP, skadajcych si cznie na rol centralnego brokera informacji, wykorzystywanego w dostpie do rejestrw zarwno przez podmioty publiczne, jak i podmioty spoza administracji publicznej: komercyjne i niekomercyjne. Broker informacyjny bdzie ustala i dostarcza zestandaryzowane schematy oraz protokoy komunikacyjne. Zmiany w rejestrach - np. w wyniku nowelizacji ustaw - bd skutkoway jedynie koniecznoci dokonania zmian w komunikacji ePUAP ze modyfikowanym rejestrem. Broker bdzie cile wspdziaa z systemem Tabeli Rozbienoci, umoliwiajcym wyjanienie konfliktw spjnoci danych danego jednego obiektu przechowywanych w rnych systemach, zwaszcza, kiedy nie jest moliwe proste odniesienie do danych referencyjnych. Czci tego systemu bdzie Broker Europejski - uniwersalny system wymiany danych przechowywanych w systemach krajowych z systemami europejskimi i systemami w innych krajach UE. Dla odbiorcw zewntrznych nie bdzie wymogu dokonywania adnych dodatkowych zmian w procedurze dostpu do rejestrw, ani w infrastrukturze teleinformatycznej sucej do uzyskiwania takich informacji. Ponadto, w zgodzie z zaleceniami pyncymi z Dyrektywy w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, broker informacyjny bdzie zapewnia jednolity mechanizm

115

naliczania i pobierania opat za dostp do wybranych zasobw informacyjnych pastwa. Dziki takiemu rozwizaniu nie bdzie konieczne ponoszenie kosztw budowy rozwiza obsugujcych transakcje przez podmioty udostpniajce te zasoby.

Korzyci biznesowe: Zapewnienie jednolitych mechanizmw dostpu do rejestrw publicznych dla wszystkich zainteresowanych grup. Korzy ta jest szczeglnie istotna w kontekcie procesowej realizacji zada publicznych wykorzystujcych dane pochodzce spoza urzdu. Poprawa jakoci danych gromadzonych w rejestrach, dziki mechanizmowi sprzenia zwrotnego: zwikszenie czstotliwoci zapyta, a wic poznawanie przez strony zawartoci rejestrw, bdzie skutkowao przekazywaniem zgosze do wacicieli rejestrw o stanie danych. Lepsza identyfikacja zapotrzebowania grup uytkownikw na dostp do konkretnych rejestrw dziki opisowi procesw dostpu do zasobw informacyjnych: zakres danych, procesy, uprawnienia podmiotw, role. Pozwoli to na podniesienie dojrzaoci cyklu zarzdzania jakoci dostpu do rejestrw publicznych. Funkcjonowanie centralnego brokera informacji publicznej pozwoli na budow i zapewni efektywno dziaania mechanizmu wykrywania i zapobiegania naduyciom w zakresie dostpu do informacji publicznej poprzez ePUAP. Wsparcie egzekwowania, wynikajcego z przepisw, zasady zakazujcej dania od strony (obywatela, podmiotu biznesowego) informacji, ktre s w posiadaniu administracji. Wsparcie podmiotw w zakresie elektronicznego pobierania opat za udostpnianie wybranych informacji sektora publicznego.

Nie naley zapomina o tym, e zgodnie z przyjtym zaoeniem, celem biznesowym ePUAP jest udostpnienie przez pastwo jednego miejsca, w ktrym obywatel, przedsibiorca i urzdnik w ramach przyznanych uprawnie mog: uzyska informacje niezbdne do realizacji usug administracyjnych lub powizanych z dziaaniem administracji oraz w jak najbardziej efektywny i komfortowy sposb zrealizowa swoje sprawy administracyjne.

Kluczowym zadaniem zwizanym z dostarczaniem wartoci dla obywateli i administracji, zbienych z celami ePUAP jest budowa modelu procesowej administracji, wspierana na wszystkich poziomach architektury korporacyjnej. Dopiero identyfikacja, modelowanie i optymalizacja procesw biznesowych moe doprowadzi do skutecznej racjonalizacji dziaa administracji publicznej. Powszechna dostpno opisanych i przypisanych wacicielom procesw pozwoli na: Wskazanie obszarw odpowiedzialnoci podmiotw penicych rol aktorw w procesach. Optymalizacj procesw biznesowych administracji zwaszcza tych, ktre przebiegaj przez dwie lub wicej jednostek administracji publicznej.

116

Identyfikacj dziaa powtarzalnych w rnych procesach, ktre mog by zrealizowane za pomoc rozwiza informatycznych. Pozwoli to na klarowne wskazanie roli poszczeglnych systemw teleinformatycznych (w tym ePUAP) w realizacji procesw administracji publicznej. Wykorzystanie wiedzy o procesach przez poszczeglne podmioty publiczne w stosowanych procedurach i wspierajcych je systemach teleinformatycznych, co ograniczy powtarzanie pracy koncepcyjnej dotyczcej organizacji pracy, a zrealizowanej uprzednio przez inne podmioty.

Wprowadzanie omawianego modelu wymaga take zmian w procesie stanowienia prawa. W stanie docelowym stworzenie kadego aktu prawnego w Polsce winno zosta poprzedzone modelowaniem i optymalizacj procesu, ktrego dany akt dotyczy, a take ocen skutkw regulacji wypywajc z analizy zuycia zasobw (m.in. czasowych i finansowych) wszystkich stron uczestniczcych w procesie (a wic nie tylko podmiotw publicznych). Model procesowy administracji publicznej powinien sta si kluczowym elementem strategii rozwoju ePUAP i by realizowany przez nastpujce produkty biznesowe: profil zaufany ePUAP, pismo oglne, repozytorium procesw administracji publicznej oraz repozytorium dobrych praktyk. Profil Zaufany ePUAP Podstaw do umoliwienia obywatelom dostpu do elektronicznego zaatwienia spraw jest opatrzenie pisma podpisem elektronicznym. Jego odpowiednikiem jest profil zaufany ePUAP, ktrego stosowanie w administracji elektronicznej znaczco wzrasta. Aktualnie, w ramach zagwarantowania wysokiej dostpnoci i niezawodnoci mechanizmw profilu zaufanego ePUAP, wobec zwikszajcego si zapotrzebowania na wykorzystanie tej usugi przez systemy centralne, ktre integruj si z profilem zaufanym ePUAP, zostay zapocztkowane prace majce na celu zwikszenie poziomu bezpieczestwa profilu zaufanego oraz zwikszenie wydajnoci stosowanych narzdzi. Pismo oglne Zgodnie z przepisami prawa z dniem 1 maja 2008 r. organy wadzy publicznej s zobowizane do przyjmowania dokumentw w postaci elektronicznej (wnoszenia poda i wnioskw oraz innych czynnoci w postaci elektronicznej). W trakcie realizacji s prace majce na celu uruchomienie na ePUAP usugi umoliwiajcej skuteczne zoenie elektronicznego podania wniosku lub innej czynnoci w postaci elektronicznej do dowolnie wybranego organu, pod warunkiem jednak, e nie wystpuje adne z wymienionych niej zastrzee45: 1) w przepisach odrbnych zosta okrelony organ waciwy do okrelenia wzoru (wtedy stosuje si ten wzr); 2) podmiot publiczny, do ktrego kierowane jest podanie, danie, wyjanienie lub inna czynno w postaci elektronicznej, okreli wzr dokumentu elektronicznego umoliwiajcego zaatwienie danej sprawy w tym podmiocie (wtedy stosuje si ten wzr);

45

19 rozporzdzenia Prezesa Rady Ministrw z dnia 14 wrzenia 2011 r. w sprawie sporzdzania pism w formie dokumentw elektronicznych, dorczania dokumentw elektronicznych oraz udostpniani a formularzy, wzorw i kopii dokumentw elektronicznych (Dz. U. Nr 206, poz. 1216)

117

3) przepisy prawa wskazuj jednoznacznie, e jedynym skutecznym sposobem przekazania informacji jest jej dorczenie na pimie w postaci papierowej (wtedy czynno realizuje si na papierze). Rozwizanie to umoliwi powszechne wykorzystanie platformy ePUAP w kontaktach obywatela z administracja publiczn, w dowolnej sprawie.

Repozytorium Procesw Administracji Publicznej Repozytorium Procesw Administracji Publicznej zawiera bdzie referencyjne, generyczne opisy procesw biznesowych, odpowiadajcych obszarom dziaalnoci (odpowiedzialnoci) administracji publicznej. Za tworzenie opisu procesu biznesowego odpowiedzialny bdzie ten sam podmiot, w ktrego kompetencjach jest wydawanie aktu prawnego regulujcego wybran dziedzin zada publicznych. Rol organizacji ePUAP bdzie natomiast okrelenie metamodelu procesowego (minimalnych wymaga dla procesw biznesowych administracji publicznej) i weryfikacja zgodnoci przekazywanych do repozytorium procesw z okrelonymi wymaganiami.46 Jedno miejsce dostpu do referencyjnych procesw biznesowych administracji publicznej pozwoli take na wzbogacenie idei scentralizowanych usug administracji (jedno miejsce dostpu do usug) o koncepcj rozproszonych usug korzystajcych z danych, funkcjonalnoci i warstwy prezentacyjnej pochodzcych z rnych rde. Rozwizanie takie pozwoli take na udostpnienie infrastruktury informacyjnej pastwa podmiotom spoza administracji w celu zaspokajania i tworzenia potrzeb biznesowych oraz spoecznych. Model procesowy dostpu do rejestrw publicznych Model procesowy dostpu do rejestrw publicznych obejmuje zagadnienia dostpu do szeroko rozumianych zasobw informacyjnych pastwa i ich ponownego wykorzystania - z okreleniem zasad dostpu, a take podmiotw uprawnionych do realizacji okrelonych dziaa w obrbie rejestrw. Wymaganiem dla modelu jest zapewnienie interoperacyjnoci, rozliczalnoci, anonimizacji, subsydiarnoci oraz transparentnoci dostpu do zgromadzonych danych. Model taki i wytworzone rozwizanie informatyczne powinny take zapewnia kademu dostp do nastpujcych informacji: jakie dane w rejestrach na jego temat s przechowywane, kto i w jakim zakresie ma prawo dostpu i modyfikacji tych danych, jaka jest historia dostpu i modyfikacji danych gromadzonych na temat obywatela.

Model procesowy dostpu do rejestrw publicznych zaimplementowany w systemie ePUAP bdzie obejmowa nastpujce obszary:

46

Analogicznie do rozwizania zastosowanego w Centralnym Repozytorium Wzorw Dokumentw Elektronicznych.

118

Zarzdzanie procesami dostpu do rejestrw. Zarzdzanie rolami w procesach. Zarzdzanie uytkownikami, ktrym nadawane s role.

Zakada si budow systemu o hierarchicznej, rozproszonej strukturze nadawania uytkownikom uprawnie do procesw. Zapewni to moliwo uzyskania dostpu urzdnikw oraz systemw do rejestrw i systemw centralnych. Rol ePUAP bdzie nie tylko udostpnianie okrelonych procesowo zasad dostpu do rejestrw, ale take zapewnienie mechanizmw informatycznych sucych do nadawania uprawnie dostpu do rejestrw, nadawania uprawnie urzdnikom oraz osobom fizycznym. System zarzdzania uprawnieniami bdzie wykorzystywa wdroone i budowane w administracji rzdowej rozwizania organizacyjne oraz sprztowo-programowe dla konstrukcji systemu identyfikacji, uwierzytelniania oraz kontroli dostpu jednolitego dla caoci administracji publicznej w kraju. Cel ten zostanie osignity w wyniku uruchomienia Platformy Integracyjnej, ktra umoliwi korzystanie z rejestrw publicznych w nowy jakociowo sposb oraz powoanie Rady Gestorw Rejestrw Publicznych. Repozytorium dobrych praktyk administracji Dziki repozytorium bdzie mona prezentowa, jak z dobrym efektem dla obywateli, realizuje si zadania administracji w oparciu o wybrane, nowatorskie rozwizania procesowe (np. tworzenie podprocesw waciwych dla wybranej jednostki), organizacyjne, techniczne i prawne. Repozytorium bdzie zawiera wzorce metodologiczne, organizacyjne, projektowe, ergonomiczne, techniczne, promocyjno-edukacyjne rozwiza wspierajcych realizacj procesw biznesowych w administracji publicznej. Pozwoli na korzystanie przez inne jednostki ze sprawdzonych wzorcw po dostosowaniu ich do lokalnej specyfiki (powtrne wykorzystanie wdroonych ju z sukcesem rozwiza). Wpynie na podnoszenie kultury organizacyjnej i metod zarzdzania w administracji publicznej. Umoliwi identyfikacj potrzeb interesariuszy, ktre s skutecznie realizowane w sposb innowacyjny, co moe by impulsem do tworzenia nowych procesw i optymalizacji ju istniejcych. Dziaanie administracji w modelu procesowym prowadzi bdzie do zwikszenia wydajnoci i celowoci wiadczonych usug, a take uatwienia dostpu do zasobw informacyjnych pastwa. Wpisujca si w ten model rola ePUAP, jako brokera usugowego i informacyjnego administracji publicznej, nie moe by rozpatrywana w oderwaniu od zakresu oraz wartoci rynku powtrnego wykorzystania informacji sektora publicznego. Wymg stworzenia rozwiza umoliwiajcych wykorzystanie wspomnianych informacji przez podmioty komercyjne, organizacje pozarzdowe i obywateli wynika wprost z zalece Dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego.

119

Zacznik 6. Analiza SWOT

Mocne strony Wykorzystanie w konstrukcji PZIP dowiadcze wypracowanych w projektach realizowanych przez administracj centraln i samorzdow. Zbudowana i funkcjonujca zdecydowana wikszo centralnych systemw ewidencyjnych i rejestrowych administracji. Zbudowane dotychczas zaplecze technologiczne administracji (infrastruktura oraz know-how). Dedykowane struktury wykonawcze powoane przez wikszo instytucji na potrzeby realizacji/koordynacji ich kluczowych projektw teleinformatycznych. Zespoy realizacyjne w instytucjach posiadajce dowiadczenie w prowadzeniu strategicznych projektw IT i kontraktowanie w ramach prowadzonych postpowa przetargowych. Wdroone w poszczeglnych jednostkach procedury postpowania w kluczowych obszarach (obszar zamwie publicznych, obszar finansowy oraz obszar zarzdzania projektami). W wikszoci jednostek funkcjonuje mechanizm gromadzenia informacji o potrzebach i oczekiwaniach interesariuszy w obszarze IT. Krajowe Ramy Interoperacyjnoci okrelajce warunki i zasady wsppracy pomidzy wszystkimi systemami administracji publicznej. Sabe strony Silosowo systemw administracji: brak systemw horyzontalnych integrujcych systemy sektorowe, regionalne i lokalne, ze szczeglnym podkreleniem sieci umoliwiajcej bezpieczn komunikacj. Niewystarczajce nastawienie na uytkownika i dostarczanie realnej korzyci poprzez oferowane usugi e-administracji. Due rnice zawansowania wykorzystania TIK w jednostkach administracji: od rozwiza na poziomie wiatowym do praktycznie braku rozwiza teleinformatycznych w urzdach. Brak mechanizmu koordynacji projektw IT administracji centralnej i samorzdowej. Dua liczba jednostek organizacyjnych objtych PZIP wydua przepywy informacyjne oraz komplikuje procesy decyzyjne. Trudno wypracowania efektywnego modelu rozwoju i utrzymania zoonych systemu w bardzo heterogenicznym rodowisku. Niewystarczajce dowiadczenia jednostek w projektach mikkich: szkoleniowych, edukacyjnych, wiadomociowych, itd., zwizanych z ICT. Niewielkie dowiadczenia administracji we wsppracy z nauk i instytutami badawczymi. Praktycznie brak dowiadcze we wsppracy o charakterze PPP. Zagroenia Zdecydowana wikszo obecnie realizowanych projektw TIK w administracji finansowana jest z funduszy obecnej perspektywy UE. Zmiany kadrowe wpywajce na zmiany zakresu i koncepcji realizacji PZIP. Bariery organizacyjne zwizane

Szanse Projekt odpowiada na potrzeby i oczekiwania spoeczestwa dotyczce efektywnej realizacji zada przez organy administracji publicznej szczeglnie w zakresie zwikszenia zakresu usug elektronicznej administracji. Moliwo skorzystania z pozytywnych dowiadczenia z realizacji podobnych inicjatyw w

120

krajach UE, ktre realizoway podobne zintegrowane programy wieloletnie. Uporzdkowane i kompleksowe podejcie do informatyzacji, przedstawione w PZIP, zakadajce wykorzystanie nowoczesnych technik i technologii moe przyczyni si do modernizacji i usprawnienia funkcjonowania administracji i realizacji e-usug. Zbudowanie centrum kompetencyjnego elektronicznej administracji, zapewniajcego wsparcie wiedz techniczn i metodyczn jednostek administracji publicznej realizujcych projekty. Centrum kompetencyjne moe atwo organizacyjnie wczy si w projekty badawcze i inicjatywy pilotaowe Komisji Europejskiej i pozyskiwa know-how nt. innowacyjnych rozwiza e-Administracji. Centrum kompetencyjne bdzie naturaln platform dla realizacji z biznesem przedsiwzi typu PPP i do wsppracy z organizacjami pozarzdowymi. Wdroenie mechanizmu staego doskonalenia kompetencji cyfrowych kadr administracji.

budow stabilnego i profesjonalnego centrum zarzdzania programem. Opr przed zmianami mentalnoci urzdnikw w procesie przechodzenia z administracji papierowej do elektronicznej. Saba koniunktura wiatowej gospodarki przejawiajca si zmian priorytetw inwestycyjnych Zmienno kursw walut, stp procentowych, poziomu inflacji w trakcie realizacji przedsiwzi PZIP. Dugotrwae procedury przetargowe mogce wpyn na terminowo realizacji zada PZIP. Opnienia zwizane z dostarczeniem przez dostawcw zakontraktowanych produktw.

121

Zacznik 7. Mapa drogowa zmian prawnych w obszarze informatyzacji

Wytyczne dla projektw aktw prawnych zwizanych z udostpnianiem usug publicznych drog elektroniczn przez organy administracji publicznej oraz organy wadzy sdowniczej47 1) Zapewnienie mechanizmw wiadczenia wysokiej jakoci e-usug publicznych zaspokajajcych potrzeby obywatela, przedsibiorcy i cudzoziemca: dostpnych wieloma kanaami komunikacji elektronicznej, w tym za porednictwem technologii mobilnych (smartfonw i tabletw); dostpnych obok jzyka polskiego, w rwnowanej formie w jzyku angielskim, a fakultatywnie w roboczych jzykach UE (FR, DE) lub innych jzykach obcych, co uatwi ich wiadczenie transgranicznie (przy uwzgldnieniu specyfiki e-usug z obszaru wymiaru sprawiedliwoci). 2) Ksztatowanie przebiegu procedur administracyjnych i sdowych w oparciu o uprzednio przygotowany opis procesu biznesowego, ktry: wynika z potrzeb obywateli/przedsibiorcw, a jego wynikiem jest zaspokajanie tych potrzeb; musi wskazywa odbiorc rezultatw procesu; ma mie jasno zdefiniowane granice (wyjcie i wejcie); musi skada si z dziaa uporzdkowanych wedug ich usytuowania w czasie i przestrzeni; nie moe funkcjonowa samodzielnie, ale musi by wbudowany w struktur organizacyjn i uwzgldnia niezbdn dla jego przebiegu wspprac z innymi podmiotami; musi wskazywa podmiot odpowiedzialny za jego dziaanie, utrzymanie i cige ulepszanie. Procesy maj by przebudowane tak, aby w moliwie najwyszym stopniu usprawni zaatwianie konkretnej sprawy z punktu widzenia obywatela lub przedsibiorcy, a nie urzdu, uwzgldnia rol poszczeglnych podmiotw, wczonych w realizacj procesu i wykorzystanie informacji niezbdnych do zaatwienia danej sprawy, dostpnych w rejestrach publicznych. 3) Zapewnienie interoperacyjnoci* istniejcych oraz nowo budowanych systemw teleinformatycznych organw administracji publicznej oraz organw wadzy sdowniczej funkcjonujcych przy wykorzystaniu nowoczesnych rozwiza informatycznych, wspierajcych logiczny, spjny i sprawny system informacyjny pastwa, zbudowany i utrzymywany przy wsppracy wszystkich resortw, dostarczajcy kluczowe usugi dla obywateli i przedsibiorcw na poziomie krajowym i europejskim, w sposb efektywny pod wzgldem jakoci i kosztw , przy rwnoczesnym eliminowaniu powielajcych si funkcjonalnoci. * Interoperacyjno w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. w sprawie dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565 z pn. zm.) osigana w sposb okrelony w rozporzdzeniu Rady Ministrw z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjnoci, minimalnych wymaga dla rejestrw publicznych i wymiany

47

Przyjte przez Komitet Rady Ministrw ds. Cyfryzacji w dniu 8.05.2013 r.

122

informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymaga dla systemw teleinformatycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 526) Wprowadzenie wymogu prezentacji na posiedzeniu Komitetu Rady Ministrw do Spraw Cyfryzacji zapewnienia interoperacyjnoci systemu, ktrego funkcjonowanie reguluje dany akt prawny bdcy przedmiotem rozpatrzenia przez Komitet, z innymi systemami teleinformatycznymi organw administracji publicznej i organw wadzy sdowniczej. 4) Zapewnienie moliwoci realizacji usug przy wykorzystaniu danych dostpnych w rejestrach publicznych w oparciu o rozwizania techniczne umoliwiajce wstpne wypenianie formularzy niezbdnych do przeprowadzenia danej procedury. Zwolnienie obywatela/przedsibiorcy z obowizku skadania odpisw aktw, kopii dokumentw, zawiadcze i owiadcze stanowicych powiadczenie faktw lub stanu prawnego niezbdnych do dokonywania czynnoci przed organami administracji publicznej. W przypadku braku moliwoci pozyskania podczas zaatwienia danej sprawy danych z rejestru publicznego, dopuszczenie moliwoci posugiwania si powiadczonych przez wnioskodawc odwzorowa elektronicznych dokumentw papierowych potwierdzajcych okrelone fakty lub stan prawny. 5) Zapewnienie w projektowanych aktach prawnych (o ile przepisy ustawy o ochronie danych osobowych oka si niewystarczajce) ochrony prywatnoci obywateli poprzez zbieranie o nich tylko tych danych, ktre s niezbdne do realizacji celu aktu prawnego oraz zapewnienie rodkw prawnych do ochrony danych osobowych zgodnie z krajowymi i europejskimi przepisami prawa we wsppracy z Gwnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych. Rozwizania prawne w tym zakresie powinny zapewnia ochron danych osobowych, nie stanowic przy tym blokady utrudniajcej realizacj procedur. 6) Zapewnienie urzdnikom obsugujcym dan kategori spraw moliwoci penej obsugi interesantw niekorzystajcych z narzdzi elektronicznych w jednym okienku, w czasie jednej wizyty w urzdzie w oparciu o: a) dostpne dla nich ewidencje, rejestry lub inne dane, b) rejestry publiczne posiadane przez inne podmioty publiczne, do ktrych organ ma dostp w drodze elektronicznej, na zasadach okrelonych w przepisach ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne, c) wymian informacji z innym podmiotem publicznym na zasadach okrelonych w przepisach o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne, d) przedstawione przez zainteresowanego do wgldu dokumenty urzdowe (dowd osobisty, dowd rejestracyjny i inne).

7) Zapewnienie w nowo projektowanych aktach prawnych takiego przebiegu procedur administracyjnych i sdowych, w ktrych komunikacja midzy poszczeglnymi organami bdzie si odbywa wycznie na drodze elektronicznej (moliwe wyczenia jedynie w zakresie dokumentw objtych klauzul niejawnoci). Docelowo zakada si stworzenie jednolitego

123

systemu elektronicznej wymiany informacji i dokumentw pomidzy organami administracji publicznej. Stopniowe wdraanie drogi elektronicznej jako jedynej dopuszczalnej formy komunikacji pomidzy organami administracji publicznej i organami wadzy sdowniczej z obywatelem/przedsibiorc w zakresie okrelonej kategorii spraw (np. e-faktura). 8) Ksztatowanie procedur w sposb umoliwiajcy ich realizacj drog elektroniczn, z pominiciem w projektowanych przepisach prawa okrele nierekomendowanych z punktu widzenia realizacji procedur administracyjnych drog elektroniczn, np. na pimie, papierowo, do wgldu, orygina, powiadczona kopia, powiadczone tumaczenie, osobicie itp., ktre stanowi barier w elektronizacji procedur administracyjnych i sdowych. 9) Zapewnienie rwnowanoci: dokumentu utrwalonego na noniku papierowym z dokumentem w postaci elektronicznej; formy pisemnej z form dokumentu elektronicznego; podpisu odrcznego z podpisem elektronicznym (zgodnie z zasad, e ilekro w przepisie prawa mwi si o podpisie pod dokumentem to chodzi rwnie o podpis elektroniczny uwierzytelniajcy skadajcego podpis). Konieczne bdzie dokonanie przez wszystkie organy przegldu procedur pozostajcych w zakresie ich dziaania w celu ustalenia procedur, ktrych realizacja wedug obecnego stanu prawnego nie jest moliwa drog elektroniczn oraz procedur ju zelektronizowanych. W zakresie procedur, ktre nie uwzgldniaj moliwoci ich realizacji drog elektroniczn konieczne bdzie dokonanie przez waciwe organy stosownych zmian prawnych w celu zapewnienia moliwoci ich realizacji drog elektroniczn. 10) Wykorzystywanie jako narzdzi identyfikacji w systemach teleinformatycznych mechanizmw ju dostpnych i coraz powszechniej stosowanych, takich jak np. profil zaufany oraz kwalifikowany certyfikat, z pooeniem nacisku w projektach aktw prawnych na zastosowanie profilu zaufanego, o ile jego poziom bezpieczestwa jest adekwatny do obszaru, w ktrym ma by stosowany (przy uwzgldnieniu rodzaju danych przetwarzanych w systemie, w tym danych wraliwych dot. np. pacjenta). Naley rwnie bra pod uwag regulacje UE dot. aspektw identyfikacji i uwierzytelnienia, w szczeglnoci aktualnie uzgadniane Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie identyfikacji elektronicznej i usug zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewntrznym. Zwraca si uwag, e - zgodnie z propozycj Komisji niezbdne bdzie implementowanie, w krajowych systemach teleinformatycznych, mechanizmw identyfikacji krajw czonkowskich UE, ktre zostan notyfikowane zgodnie z przepisami tego rozporzdzenia, i ktrych poziom bezpieczestwa jest taki sam lub wyszy w stosunku do zastosowanego rozwizania krajowego.

124

Zacznik 8. Koncepcja Platformy Integracyjnej Rejestrw Publicznych

KRS Inne rejestry CEP/CEK Systemy resortu
Zgoda gestora

KRK

PESEL

Inne rejestry

Rejestry resortu
Zgoda gestora

Resortowa Szyna Usug (RSU) Ministerstwa Sprawiedliwoci

Resortowa Szyna Usug (RSU) MSW

Resortowa Szyna Usug (RSU)

Portfolio usug MS

Portfolio usug Resortu

Zgoda gestora

Internet

Front end ePUAP

Oglnopolski Katalog Usug

Krajowa Szyna Usug (KSU)

Zgoda gestora

Internet/ STAP (OST)

Urzd 1
Zgoda gestora

Urzd 2

Urzd N

Zgoda gestora

Zgoda gestora

125

LDB

LDB

LDB

Zacznik 9. Sowniczek skrtw

ABW ADE API BDOO BDOT BPMN CAII CAPI CATI CBA CEIDG CEPiK CPR CRIP CRP KEP CZK E.B.P EAC eCODEX EDI EFMS EGiB EMCS ENISA EORI EPI EPN epSOS ePUAP ERP ESP EUCARIS EWA eWU FedICT GUS IaaS INSPIRE

Agencja Bezpieczestwa Wewntrznego Archiwum Dokumentw Elektronicznych Application Programming Interface Baza Danych Obiektw Oglnogeograficznych Baza Danych Obiektw Topograficznych Business Process Modeling Natation Computer Assisted Internet Interview Computer Aided Personal Interview Computer Assisted Telephone Interview Centralne Biuro Antykorupcyjne Centralna Ewidencja Informacji Dziaalnoci Gospodarczej Centralna Ewidencja Pojazdw i Kierowcw Centrum Powiadamiania Ratunkowego Centralne Repozytorium Informacji Publicznej Centralny Rejestr Podmiotw Krajowej Ewidencji Podatnikw Centrum Zarzdzania Kryzysowego Elektroniczne Biuro Podawcze Europejska Agenda Cyfrowa e-Justice Communication via Online Data Exchange Electronic Data Interchange European Forum of Member States (Europejskie Forum Pastw Czonkowskich) Ewidencja Gruntw i Budynkw Excise Movement and Control System European Network and Information Security Agency (Europejska Agencja ds. Bezpieczestwa Sieci i Informacji) Economic Operators Registration and Identification Europejskie Partnerstwo Innowacji Ewidencja Podatkowa Nieruchomoci European Patients Smart Open Services Elektroniczna Platforma Usug Administracji Publicznej Enterprise Resource Planning Elektroniczna Skrzynka Podawcza EUropean CAR and driving license Information System Efektywna Wojewdzka Administracja Elektroniczny Wykaz Uprawnie wiadczeniobiorcw the Federal Public Service for Information and Communication Technology Gwny Urzd Statystyczny Infrastructure as a Service dyrektywa zaproponowana przez Komisj Europejsk w czerwcu 2004 r. ustanawiajc legalne ramy dla ustanowienia i dziaania Infrastruktury Informacji Przestrzennej w Europie

126

IPv6 ISS JST K-GESUT KPA KRK KRMC KRS KRUS KSIP KW MAC MEN MF MG MNiSW MS NCTS NFZ NGO NIP NKW NMPT NMT OECD OLED ONZ PaaS PEPOL PESEL PO PC POCRP POL-on PPP PRG PRNG PZGiK PZIP REGON RPO SaaS SIS SISP SLA SOA

Internet Protocol Version 6 Informatyczny System Spisowy Jednostki Samorzdu Terytorialnego Krajowa Baza Danych Geodezyjnej Ewidencji Sieci Uzbrojenia Terenu Kodeks Postpowania Administracyjnego Krajowy Rejestr Karny Komitet Rady Ministrw ds. Cyfryzacji Krajowy Rejestr Sdowy Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego Krajowy System Informacji Policji Ksiga Wieczysta Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji Ministerstwo Edukacji Narodowej Ministerstwo Finansw Ministerstwo Gospodarki Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego Ministerstwo Sprawiedliwoci New Computerised Transit System Narodowy Fundusz Zdrowia Non-Governmental Organization Numer Identyfikacji Podatkowej Nowa Ksiga Wieczysta Numeryczny Model Pokrycia Terenu Numeryczny Model Terenu Organizacja Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju Organic Light-Emitting Diode Organizacja Narodw Zjednoczonych Platform as a Service Pan European Public Procurement Online Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludnoci Program Operacyjny Polska Cyfrowa Polityka Ochrony Cyberprzestrzeni Rzeczpospolitej Polskiej System Informacji o Szkolnictwie Wyszym Partnerstwo Publiczno - Prywatne Pastwowy Rejestr Granic i Powierzchni Jednostek Podziaw Terytorialnych Kraju Pastwowy Rejestr Nazw Geograficznych Pastwowy Zasb Geodezyjny i Kartograficzny Program Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa Krajowy Rejestr Urzdowy Podmiotw Gospodarki Narodowej Regionalne Programy Operacyjne software-as-a-service Systemem Informacyjny Schengen System Informatyczny Statystyki Publicznej Service Level Agreement Service-Oriented Architecture

127

SP2020 Strategia Sprawne Pastwo 2020 SPOCS Simple Procedures Online for Cross-border Services SRK2020 Strategia Rozwoju Kraju 2020 s-TESTAsecured TransEuropean Services for Telematics between Administrations STORK Secure idenTity acrOss boRders linKed TERYT Wykaz Identyfikatorw i nazw jednostek podziau terytorialnego kraju TIK Technologie Informacyjno - Komunikacyjne UE Unia Europejska UEPA Uproszczenie i Elektronizacja Procedur Administracyjnych US Urzd Skarbowy UZP Urzd Zamwie Publicznych VINNOVA Swedish Governmental Agency for Innovation Systems VIS Visa Information System VPN Virtual Private Network WCAG Web Content Accessibility Guidelines WCPR Wojewdzkie Centrum Powiadamiania Ratunkowego ZSIN Zintegrowany System Informacji o Nieruchomociach

128