X

T U R N I E J

J E D N E G O W I E R S Z A

O LAUR

PLATERANKI

X
Turniej Jednego Wiersza

O Laur Plateranki

X
Turniej Jednego Wiersza

O Laur Plateranki

pod redakcj

Michaa Waliskiego, Mai Jeewskiej i Martyny Olszowskiej

wsppraca

Katarzyna Trela i Weronika Chabiska

II Liceum Oglnoksztacce im. Emilii Plater w Sosnowcu Sosnowiec 2002

Copyright by II Liceum Oglnoksztacce im. Emilii Plater w Sosnowcu

opieka wydawnicza i konsultacja

Dyrektor II L.O. im. E. Plater w Sosnowcu mgr Mirosawa Soczyska

skad k o m p u t e r o w y i o p r a c o w a n i e t y p o g r a f i c z n e

redakcja
projekt o k a d k i

Bartomiej Dudek
ilustracje

Karolina Dzwonek

korekta

Magdalena Banasiak, Weronika Chabiska, Maja Jeewska, Martyna Olszowska

ISBN

83-913098-4-3

Druk zosta sfinansowany przez Wydzia Kultury, Sportu i Rekreacji Urzdu Miasta w Sosnowcu Dofinansowanie: Wysza Szkoa Zarzdzania i Marketingu w Sosnowcu

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

Prof. dr hab. Anna Opacka

Katedra Dydaktyki Jzyka i Literatury Polskiej Uniwersytetu lskiego w Katowicach

Moje

zdziwienia

Biorc do rki roboczy wydruk wierszy zakwalifikowanych do finau X Turnieju nie oczekiwaam, e zawarto tego biaego zeszytu zdoa mnie czym zaskoczy czy zadziwi w kontekcie zawartoci podobnych mu, wczeniejszych, z kolejnych konkursw, w ktrych przewodniczyam pracom jury. Powstaa rwnie na moim seminarium praca magisterska, analizujca bardzo wnikliwie pokonkursowe tomiki poetyckie i opisujca dostrzeone w nich tendencje i artystyczne wybory, a take problematyk frapujc modych twrcw. Wydawao si wic, e niespodzianek oczekiwa raczej nie naley. Wstpna lektura czterdziestu wierszy wypeniajcych zeszyt X konkursu, cho wyday mi si ciekawsze ni w ostatnich dwch trzech latach, take nie zapowiadaa rewelacji. Co si wic wydarzyo takiego, co kazao mi zrewidowa moj uporzdkowan ju wizj poetyckich zachowa i wyborw modocianych twrcw? W kocowej fazie kwalifikowania moich typw" do wyrnie i nagrd dokonaam, jak zwykle, szczegowej analizy i interpretacji tych wierszy, ktre jako interesujce zaznaczyam w pierwszej lekturze. I wtedy to wanie uwiadomiam sobie w peni, co wyraa krtki wiersz bez tytuu, bardzo lakoniczny, niemal pozbawiony waloryzujcych, lirycznych epitetw - jakby dystansujcy si od przedmiotu opisu. Okrelenia, ktre padaj, nie s szczeglnie nacechowane emocjonalnie: Gorcy oddech,/ spokojne falowanie/ nabrzmiewajcych/ mierciodajnych/ ramion/ Jak duszno/". Ta pozornie beznamitna relacja kryje jednak dramatyzm zmaga, skazanych z gry na klsk, bo intruz rozrastajcy si w ciele jak w inkubatorze - jest
5

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

zoliwy. Szok zrozumienia, e ta modziutka autorka pisze o nowotworze, ktry dokonuje na naszych oczach dziea zniszczenia, a jej relacja jest tak oszczdna, e adne zbdne sowo nie pada nie znamy bowiem sw, ktre mogyby wyrazi tragizm tej chwili musi budzi podziw. Bo to s znamiona wiadomoci osoby w peni dojrzaej, take w obszarach poetyckiego wyrazu przey i sytuacji ekstremalnych. A fina tego wiersza - to przecie agonia! Natomiast pierwsze moje zdziwienia poezj najmodszych debiutantw wyrastay z obserwacji wartoci, jakie niosy ich wiersze, inspirowane kontemplacj malarstwa i ujawniajce wraliwo wczesnych licealistw na sztuk. Doskonay w podjciu klimatu obrazw Tolouse-Lautreca wiersz o artycie, twrcy sztuki, napisany przez licealist z Olkusza, Kamila Red - jest przykadem takiej wraliwoci i umiejtnego przekadu niewerbalnej ekspresji artystycznej na poetycki dialog. W tym samym, IV Turnieju potwierdzi ten typ inspiracji kolejny wiersz: to Magdaleny Michel Widziaam kobiety Ewy Jdryki - Czarnoty". Dosza w nim do gosu take inna, znaczca dla wspczesnych modych twrcw cecha, tj. brutalizacja jzyka w subie antypoetyckoci, amania obyczajowego tabu - ale 0 tym pniej. Nurt wierszy wyrosych z malarskich fascynacji autorw znajduje te kontynuacj w kolejnych tomikach, powiadczajc trwao zjawiska. W Turnieju V wyrniony zosta wiersz Kobiety Witkacego" Agnieszki Zwiefki, za w IX - Przed obrazami Salvadora Dali" Bereniki Dyczek. Napomknita wyej, zbrutalizowana moda na antypoezj, skandalizujce manifesty poetw-barbarzycw", prowokacyjnie szokujce wiersze - wci ciesz si aplauzem modej widowni w czasie konkursowych prezentacji; przecie jakby mniej ich nieco w ostatnich latach. Nurt ten, mocno akcentowany przez krytyk jako swoista norma wspczesnych debiutw profesjonalnych twrcw i caej modej" literatury, przejawia si - cho nie dziwi - take w konkursowych wierszach naszego Turnieju. Jest tu - zapewne take wyrazem modzieczego buntu przeciw wiatu, ktry nie uzyskuje akceptacji. Znamienne, e czarny obraz XXI wieku, pesymizm 1 poczucie beznadziejnoci wasnej egzystencji, utrata zudze, e co j moe odmieni, brak perspektyw - doszy do gosu z tak wyrazistoci dopiero w ostatniej edycji Konkursu Jednego Wiersza. Duo w nich obserwacji dramatu bezdomnoci, biedy, bezrobocia. To kolejny przykad wraliwoci spoecznej modych twrcw. Ich
6

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

krytycyzm i utrata zaufania do wszelkich autorytetw skutkuje amaniem tabu nie tylko w obszarze zachowa jzykowych, ale demaskowaniem zakamania wiata ludzi dorosych w sferze obyczajowoci, pozornej religijnoci, ktra nie przenosi si na rzeczywiste zachowania wobec ludzi w potrzebie, nie przeszkadza znieczulicy spoecznej. Std demonstrowanie niechci do ycia w takim wiecie, w ktrym nie widz miejsca dla siebie, std i niezgoda na wartoci pozorne, wrd ktrych bywa postrzegana przez autorw wierszy take postawa wobec Boga. Wyrazem buntu w tej przestrzeni - co jest take cech modzieczych negacji, opisan dawno w literaturze - j e s t w wierszach turniejowych desakralizacja, ocierajca si chwilami o ton blunierczy. Przyznam si, e nie z pruderyjnych pobudek, ale z uwagi na wzorotwrcz funkcj szkolnego konkursu poetyckiego, przeciwstawiani si nagradzaniu (zwaszcza Laurem Plateranki) tego typu wierszy. Nie zawsze ta swoista cenzura" znajduje aplauz czy choby tylko przyzwolenie uczniowskiej widowni kocowego koncertu finalistw. W II edycji Turnieju, kiedy nie przewodniczyam pracom jury, uzyska Laur" wiersz Anny Wijas (za konsekwentn artystycznie, oniryczn wizj walki Boga i Szatana o dusz) - a moe on stanowi przykad bezceremonialnego potraktowania sfery sacrum: Co si tak gapisz, Boe?/ Zrb lepiej zakupy na koniec wiata - / bdzie impreza." Wiersz koczy si zaproszeniem zwrconym do Szatana: Jutro prosz przynie te te/ miercioradociogrzeszne cukierki rozkoszy./ Bd czeka". Monolog podmiotu lirycznego jest, widz to wnikliwi czytelnicy, fantasmagori. Ale co z lektury wiersza wyniesie 15-19 latek - nie byabym ju pewna. Nagroda najwysza sankcjonuje i nobilituje w oczach uczniw nie tylko artyzm (sabo go rozeznaj), ale i ujawnion w wierszu postaw wobec wiata wartoci. Pewnie Wakowicz poczuby smrodzik dydaktyczny" w mojej motywacji, sdz jednak, e labilno etyczna, brak jeszcze uksztatowanego systemu wartoci u tych modych suchaczy bd czytelnikw, nakada - z uwagi na miejsce: szkoa! - obowizek promowania jednoznacznych wzorw. Nie sdz natomiast, by to by pogld anachroniczny. Czasem ta desakralizacja przyjmuje agodniejszy wyraz - jest prb wpisania we wspczesn nam codzienno zdarze i postaci znanych z Ewangelii, jak nagrodzony w ostatnim, X Turnieju uwspczeniony opis Ostatniej Wieczerzy: Chry7

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

stus w fotelu na biegunach zaciga si papierosem - i milczy. Apostoowie (i wici!) krztaj si, zajci codziennymi czynnociami, inni graj w szachy - tylko Judasz wypatruje rzymskiego oddziau, unieruchomiony, wpisany w maho drzwi". Ta konwencja poetycka od dawna eksploatowana - eby wymieni choby najbardziej znane przykady wierszy Borowskiego, Grochowiaka, Baliskiego - cigle zdobywa pozytywny odbir za odwieenie ujcia, za podmiotow, wasn wizj czy przeycie odmienne od wczeniej wyraanych w poezji. Odmienna natomiast od najnowszej twrczoci profesjonalnej, cakowicie pozbawionej od pewnego czasu zaangaowania spoecznego, skupionej tylko na wasnej codziennej zwyczajno jest ta linia tematyczna wierszy licealistw, ktra zdradza ich wraliwo na krzywd i cierpienie pojedynczego czowieka (o czym ju wspominaam przy odnotowaniu pesymizmu, mocno uobecnionego w ostatnim Turnieju) - a take na dramat ogarnitych wojn narodw. Tu warto przywoa wiersze Aleksandra Kleszcza Jestemy tam, gdzie rzuci nas los" (z II Turnieju), Igi Zieliskiej Godne dzieci" (z VI Turnieju), gdzie wykrzyczany zostaje protest przeciw zu i niesprawiedliwoci wiata, dotykajcym nieszczliwych i ubogich - a poczucie bezradnoci prowokuje brutalizacj jzyka, bo trudno mwi o tych zjawiskach uadzonym, obojtnym, zdystansowanym sownictwem. Gniew dyktuje sowa ostre: I na choler wstydz si dononego paczu skoro jest noc tak ciemna i duga e siga po krace Chin gdzie dzieci umieraj z godu" O cierpieniu dziecka mwi wiersz Marty Rogackiej Rozmowy z chor dziewczynk" (z IV Turnieju), za o dramacie caych narodw, uwikanych w wojny pisz w swoich utworach Ewa Rudnicka - Pocztwka z Sarajewa" (V Turniej), Joanna ak Jerozolimy" (VII Turniej) oraz Marek Misiak - Cmentarz zwany Hiroszim" (w tyme Turnieju). Osobno zasuguje na wymienienie wiersz Mateusza Antoniuka Epitafium dla Josifa Brodskiego" (V Turniej), ktry jest dramatyczn, poetyck syntez historii Rosji, odbit w losie poety. Szczeglne miejsce w nurcie poezji zaangaowanej zajmuj utwory, bdce wyrazem wraliwoci na patologiczne zjawiska,
8

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

niezgodne z etyk twrcw - szokujco jaskrawe s tu opisy aborcji, jak mier" Anieli Moniki Paaszczuk (VI Turniej) i Karoliny Paczoski Brak wiary" (Turniej IX). Na przeciwstawnym biegunie lokuj si wiersze, podejmujce problematyk religijn, modlitwy, wyznania wiary. To np. wiersze Ilony Tondos - *** W konfesjonale..." (V Turniej), Anny Olak O, Matko Boska Siewna (IV Turniej) czy z VI Turnieju wiersz Gabrieli Chaberskiej yciowa lekcja" z nieoczekiwan point, w ktrej pada wyznanie zakonnicy-katechetki, prezentujce cakowicie odmienny system wartoci od nieco drwicego tonu grona uczennic, po lekcji na temat mioci. Tyle, e to wyznanie pozostaje w sferze tylko gotowoci do ujawnienia, w mylach katechetki - podobnie, jak domniemania o ocenach jej osoby przez uczennice. Zgrabny tekst - chyba nie zosta! przez jury doceniony... O ile nie dziwi w poturniejowych tomikach erotyki, nawet te odwane (znamienne, e ich autorkami s na og dziewczta), bez zahamowa i pruderii manifestujce intensywno pierwszych dozna i wtajemnicze w odkrywane sfery wasnej cielesnoci - bo s to typowe dla wieku dojrzewania fascynacje - to budz zdziwienie ponawiane wci prby odwieania uj motywu ikaryjskiego, mocno przecie wyeksploatowanego w poezji wspczesnej, zainspirowanej odkryciem w pocztkowych latach XX wieku Pejzau z upadkiem Ikara" Petera Breughla Starszego. Co ciekawe, uczniowskie ujcia nie nawizuj do wierszy znanych poetw, nawet tych ze szkolnego programu: Rewicza, Grochowiaka, Brylla czy Iwaszkiewicza. W Turnieju VII za wiersz Upadek Ikara" otrzymaa drug nagrod Katarzyna Andrejuk - i s to dywagacje snute wok domniemywa, jak wygldaoby ycie Ikara, gdyby wwczas / nie roztrzaska si o chmury". Inspiracj by wic mit, a nie ikoniczna jego wersja. Inaczej rzecz ujmuje autor wiersza z ostatniego, X Turnieju. Zdaje sobie spraw z popularnoci tego tematu - wszak tytuuje swj utwr "Motyw powszechny" - ale, chocia wyranie nawizuje do obrazu Breughla i wygasza przewrotnjego pochwa, woon w usta Ikara, to proponuje wasn jego interpretacj. Wanie za t wieo spojrzenia wiersz uzyska wyrnienie. Rwnoczenie wpisa si w lini tematyczn wierszy, bdcych intersemiotycznym przekadem pozawerbalnej transpozycji mitu ikaryjskiego, ktra staje si dla modych poetw kontekstem interpretacyjnym mitycznej opowieci.
9

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Inn przyczyn mojego zdziwienia w trakcie obcowania z twrczoci uczestnikw finaowych koncertw kolejnych Turniejw Jednego Wiersza o Laur Plateranki - bya zapisana w prezentowanych tekstach tradycja literacka. Znamienna przy tym jest czstotliwo przywoywania w rnej formie szeroko pojmowanej, najwyraniej wci dla nich ywotnej tradycji romantycznej - jakby wbrew opiniom badaczy, wyrokujcym od duszego czasu o definitywnym kresie inspiracji tej, dotd uznawanej za kluczow, tradycji polskiej literatury. W ostatniej edycji konkursu zarwno w tytuowaniu wierszy, jak w intertekstualnych grach sownych i przywoywanych motywach, kilkakrotnie pojawiaj si odniesienia do tej literatury i epoki. Osobn przestrze zdziwienia otwieraj, nadsyane na konkurs od niedawna, wiersze modej Polonii z Litwy, Ukrainy (Lww!) i Biaorusi. Wyrniony tegoroczn nagrod specjaln Szkoy Jzyka i Kultury Polskiej Uniwersytetu lskiego wiersz mieszkanki Wilna wzrusza opisanym z topograficzn wiernoci szczegu parkiem wok domu Chopina w elazowej Woli i nostalgi za miejscem, zapamitanym z wycieczki. Tytu Tam, gdzie Chopin cigle gra" - uyty po kolejnych zwrotkach jako refren nada utworowi istotnie ponadczasowy wymiar, wymiar wiecznej ywotnoci tradycji. Interesujcym i bardzo finezyjnym wyrazem wiadomoci konwencji artystycznych epoki i gry z ich elementami jest bardzo misterny art poetycki Poli Dwurnik Wiersz barokowy" z V Turnieju. Rwnie byskotliw jego interpretacj i wykadni zabiegw artystycznych wspczesnej konceptystki", ktre - trzeba to odwanie przyzna - umkny uwadze jurorw - przeprowadzi, jako czonek jury, prof. Micha Waliski. Przyznana autorce nagroda specjalna zostaa ufundowana ostatecznie rwnie przez niego, pomysodawc i niestrudzonego animatora Turnieju - co poniekd (przecie nie do koca) uratowao honor jury... Dziwi take musz prby metapoetyckich wypowiedzi. Omawia je kiedy, w V tomiku pokonkursowym, jeden z jurorw, prof. dr hab. Tomasz Stpie. Pytania o to, kim jest poeta? czym jest poezja? - refleksje nad materi poezji, sowem - s tematem jednym z czciej podejmowanych w tych wierszach . I jeszcze jedno rdo zdziwienia, jakie stao si moim doznaniem w chwili, gdy przeczytaam (we wspomnianej ju rozprawie
10

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

magisterskiej na temat Lauru Plateranki) interpretacj wiersza Techno House" Ewy Parol (II nagroda w V edycji Turnieju). Promowany przeze mnie w czasie prac jury, wydawa mi si interesujc futurologiczn wizj stechnicyzowanego po krace moliwoci wiata i czowieka, poddanego jego presji (haas, olepiajce byski laserw, wszechobecne kable elektrycznych przewodw): Tysice gitkich przewodw we wijce si po posadzkach zimnych byszczcych marmurach migajce strumienie, rzeki, wodospady barw tonce w naadowanym radioaktywnym, pulsujcym, koloidalnym powietrzu." No tak. Ja nie bywam we wspczesnych dyskotekach. Nie wiem wic, e maj tak wanie nazw: Techno House. To miejsce ekstatycznego, rozedrganego w tanecznym zapamitaniu tumu, zwielokrotnionego w lustrzanych odbiciach wirujcych kul w rytmie miksowanej przez dideja", ttnicej nadmiarem decybeli w mzgach, muzyki elektronicznie przetworzonej. Jako usprawiedliwienie dla swojej niewiedzy podam jednak wykadni tego tekstu w interpretacji innej jurorki, sekretarza konkursu - rwienicy autorki wiersza: Tak wanie, niemale apokaliptycznie widzi wiat autorka wiersza Techno House. Z jednej strony to wyraz obawy przed degradacj wiata, a z drugiej pewna fascynacja t technikalizacj". Lk ten to wynik szybkiego postpu, dostrzeganego moe bardziej wyranie przez nasze, dojrzewajce dopiero pokolenie (...)". A rozedrgany konwulsyjnie w rytmie muzyki tum dyskotekowy postrzega ta - modziutka przecie (co mnie jako tumaczy ...) - osoba, cytujc fragment opisu: Czowiek przyszoci ma kompaktowe tarcze oczu wiatowody wosw zaprogramowane rce" Jest to bezduszna, nieczua istota, u ktrej kontrolowana jest nawet czstotliwo obdu". Gdy jednak uwierzymy bywalcom dyskotek, owa czstotliwo obdu" natychmiast powie si z kolejnym wersem - Obcienie maksymalne" - wic z rytmem i sil dwikw muzyki. Tak, istotnie niezbdna dla zrozumienia poezji modych jest znajomo realiw ich wiata... W przeciwnym
11

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

wypadku - brak punktw odniesienia powodowa moe nadinterpretacj. Sdz, e to z mojej winy (uzasadnianie w trakcie obrad jury propozycji wyrnienia tego wiersza: patrz wyej) zasugerowana koleanka autorki, nie znajca z autopsji tego typu dyskotek - ale te nie mylc si, tak do koca, co do apokaliptycznoci tej wizji tak nadinterpretujco" odczytaa wiersz. Rne - jak wida - byway przyczyny moich zdziwie t poetyck ekspresj, jak niosy wiersze konkursowe w cigu minionych dziesiciu lat istnienia Turnieju Jednego Wiersza o Laur Plateranki. Mimo jubileuszowej, X edycji, nic nie zapowiada wyczerpania si jego formuy. Wypada wic tylko yczy Dyrekcji II Liceum im. Emilii Plater w Sosnowcu i pomysodawcy konkursu, niestrudzonemu Prof. Michaowi Waliskiemu - dalszych, rwnie udanych, corocznych Wieczorw Poezji, ktrych zasig ju przekroczy granice pastw, potwierdzajc znane przewiadczenie, e poezja nie zna granic. Niech wic kolejne Turnieje rozwijaj nadal umiowanie sowa poetyckiego, ktre byo nie byo - jest podobno wieczne i te podobno - udziela niemiertelnoci swoim admiratorom. Na przekr skrzeczcej rzeczywistoci, zdewaluowanym wartociom, na przekr komercjalizacji wiata i elaznej rce rynku. Niech yje poezja! Cigle. I cho troch dostatniej. Anna Opacka

12

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Dr Pawe Majerski
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej Uniwersytetu lskiego

Przed, progiem

wyboru

1. Dawno, dawno temu, w roku 1969, ukazaa si antologia Za progiem wyboru - trzecia po Post scriptum i Wobec wasnego czasu, tak obszerna, prezentacja dokona wsptwrcw Orientacji Poetyckiej Hybrydy. Jerzy Leszin-Koperski, redaktor tomu, wybra bardzo dobry tytu - akcentujcy dookrelenie artystyczne i ideowe" modych literatw (wrd nich byli m.in.: Ryszard MilczewskiBruno, Edward Stachura, Krzysztof Gsiorowski, Zbigniew Jerzyna, Ryszard Krynicki, Jarosaw Markiewicz, Andrzej K. Wakiewicz), ba - kategorycznie sugerujcy, e ju znaleli si oni w strefie dojrzaoci". Oczywicie, w perspektywie strategii promocyjnych oraz zabiegw autokreacyjnych i tak nie byo wane, w jakim stopniu w hasowy nagwek odpowiada prawdzie (w wielu przypadkach niewtpliwie odpowiada). Tak, czy owak - by szyldem efektownym! A e wspomnian formacj poetyck, niedawno przypomnian w tomie Zjawa realna, skutecznie usunito dzi poza marginesy historycznoliterackich syntez - sprawa inna. 2. Przywoany tytu warszawskiej antologii powrci do mnie przewrotnie i przymilnie - w trakcie lektury wierszy konkursowych dziesitej edycji Lauru. Dlaczego? Przysyajcy utwory znajduj si bowiem, tak rzecz ca ujbym lapidarnie, p r z e d progiem wyboru, a waciwie: wyborw. Jakich? Na pierwszy rzut oka artystycznych, o innych akurat tu i teraz, podobnie jak w przypadku wykrelonych" przez Now Fal hybrydowcw", wyrokowa nie musimy... I jest to rzecz zrozumiaa, wszak do tej pory najczciej
13

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

obracali si - co wida od razu w przypadku motyww, tudzie podchwytywanych" zasad kompozycji tekstu lirycznego - w krgu szkolnego kanonu lektur; wszak powoli, sigajc po kolejne ksiki (pord ktrych w pewnym momencie znajd si ksiki zbjeckie") dopiero doskonal dykcj. A przy tym: wikszo z nich nie podja jeszcze lektury tekstw swoich starszych kolegw - tych, ktrzy ju studiuj, publikowali wiersze w prasie, ktrzy maj w dorobku pierwsze ksiki i uczestnicz w yciu modoliterackim". Taka lektura zmienia poetycki kt widzenia": niekiedy obezwadnia, czciej jednak - mobilizuje. 3. Ciekawe: oto sigamy po piro i niezwocznie chronimy si w konwencjonalnych obrazach, przymierzamy kostiumy, wykorzystujemy ograne" rekwizyty. Ale moe by inaczej: wiadomi natrctwa powracajcych obrazw, motyww, przesa usiujemy zestawi zgrzytajce" sekwencje nowego wiersza, oczyszczamy" pole. Tak dzieje si u rde" artystycznej twrczoci, a to ma niebagatelne znaczenie dla dokona pniejszych. Taka te moe by strategia twrczoci dojrzaej"... Spogldam znw na wiersze, zatrzymuj si przy fragmentach. Pojawia si tu konkret, zapis dowiadczanego i odczuwanego rytmu codziennoci (mieszne wirki na dywanie / Ogon ocierajcy si o moje nogi / Race promienie z lewej strony // [...] // Wkurzajce wiato / Niedobry jogurt / Dudnienie w rurach "); dominuj wiadectwa ponadczasowych" fascynacji literackich oraz prby symbolizacji dowiadczenia (std obfite reminiscencje romantyczne oraz klasycyzujce" rewizje). Gdzieniegdzie liryczn diagnoz ujto w ksztat narracyjny", innym razem triumfuje aforystyczna zwizo. Spjrzmy tylko na wersy inicjalne. Nie, nie wyaniaj si one z chaosu, nie wiadcz o stanie pomieszania liter i jzykw. Najczciej s uwiadomionym pocztkiem, rejestruj pierwsze spojrzenia. Innym razem utrwalaj repetycj" sytuacji, przeycia. Tu mog si pojawi - na rwnych prawach - mieszne wirki" i karminowe wargi", Bruegel i Jezus... Tu mona karmi si" cisz, smakowa papierowe", melancholijne zamylenie. Mona te - a wwczas przeczujemy istnienie autentycznej strefy cienia - pocztek zrwna z kresem. Wtedy, gdy pojawi si to co", co dorasta niepozornie",
14

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

co rozgrywa przejmujc parti inicjacji i bolesnego odchodzenia. To co" okae si (w tkance wiersza, materii przenoni, obezwadnionej i ubezwasnowolnionej wyobrani) tragicznie cielesne. 4. P r z e d progiem wyboru dzieje si naprawd wiele. P r z e d progiem wyboru rozstrzygaj si pierwsze (z natury rzeczy krtkotrwae) projekty, tu zarysowuje si mglista przestrze estetycznych rozpozna. Prawda, dysponujemy nawet (jake kontrowersyjn) kategori: juwenilia. Ale, mwic szczerze, jake frapujcy i wany moment otrzymalimy w darze". Bez wzgldu na to, czy prezentowani w kolejnych tomikach Plateranki" autorzy bd pisali nadal, czy te nie, najczciej przysoni go woal sentymentalnego zamylenia, moe nawet - wstydliwego wzruszenia. Spytajcie mistrzw pira - to naturalne... Pawe Majerski

15

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Katarzyna Trela
Uczennica kl. IVe klasycznej autorskiej II LO im. Emilii Plater w Sosnowcu

Z perspektywy

sekretarza jury

W momencie, kiedy przekroczyam prg Plater i dowiedziaam si, e istnieje co takiego jak Laur Plateranki", a co odgrywa tak wielk rol w yciu szkoy i wielu uczniw nie tylko klas klasycznych autorskich, zapragnam uczestniczy w tym przedsiwziciu. By czci caego tego systemu, ktry funkcjonuje przez cay okrgy rok - dla tego jednego, jedynego dnia w rodku listopada. Marzenie si spenio, cho nie od razu. Powoli torowaam sobie drog do funkcji sekretarza turnieju. W drugiej klasie peniam j razem z koleank z klasy - Weronik Pietras. Przejymy obowizki po dziewczynach z klasy czwartej, ju absolwentkach. W tym roku to ja przekazywaam sekretarskie insygnia modszym koleankom - Weronice Chabiskiej, Kasi Wgrzyskiej i Darii Gosek z kl. 3e klasycznej autorskiej, co uczyniam z duym sentymentem i jakim wewntrznym przejciem. Najwicej radoci w cigu wielomiesicznej pracy nad przygotowaniem Turnieju sprawiaj dwa dni. Pierwszy - gdy nastpuje weryfikacja tekstw. Trudno policzy, ile godzin spdzalimy z prof. Michaem Waliskim czytajc wiersze przesane z najrniejszych zaktkw Polski, by przekaza je pniej do oceny take innym polonistom. Zawsze zaleao nam na wierszach z zagranicy, szczeglnie ze Wschodu. W tym roku byo ich sporo (Ukraina, Biaoru, Litwa, Anglia, Niemcy czy Austria). Ronie presti naszego Turnieju, ktry zaczyna 10 lat temu bardzo skromnie. Teraz Turniej to wielka machina, swego rodzaju instytucja kultury. Drugi najwaniejszy dla mnie dzie to oczywicie dzie finau kolejnego Lauru. W tym roku z okazji jubileuszu wszyscy byli
16

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

jeszcze bardziej podekscytowani ni zwykle. Na zawsze zostan mi w pamici obrazy moich kolegw spdzajcych dziesitki godzin w szkolnej auli, gorczkowe poszukiwania nowych reflektorw, mikrofonw, bo stare znowu si zepsuy. 1 cay czas ta jedna obawa: czy wszystko jest dopite na ostatni guzik? czy o niczym nie zapomniaam? Nawet mj podrczny, niezawodny na ogl notesik nie dawa mi pewnoci. W ten szczeglny dzie kady ma jakie odpowiedzialne zadanie. Nie jest wane, czy wita si goci, rozdziela plakietki, peni funkcj hostessy, goca czy szatniarza, podaje kaw lub herbat. Wiem jednak, e dowiadczyam kilka razy wielkiego wyrnienia, mogc wsppracowa z gronem utytuowanych polonistw, w wikszoci pracownikw naukowych Uniwersytetu lskiego, a zwaszcza z Pani Profesor Ann Opack. Bya to znakomita lekcja czytania i oceny wierszy, co - jak si okazuje - nie jest tak prost spraw. Laur Plateranki bdzie te pierwsz rzecz, o jakiej pomyl za kilka lat, sigajc pamici do czasw licealnych. Nieraz narzekaam, e w przypadku osoby zaangaowanej w przygotowania do naszego konkursu przetrzyma wrzesie i padziernik (apogeum!) w Emilce to rzecz prawie nie do wykonania, ale przez te lata jako si udawao. Dziao si to chyba za spraw magii Turnieju. Zawsze bowiem towarzyszya mi wizja tego chodnego listopadowego wieczoru, przyciemnionej auli szkolnej, szczelnie wypenionej tumem goci, rozwietlanej poetycko migotajcymi pomykami wiec. W tym roku, wysyajc listy byym sekretarzom Turnieju, pomylaam: czy w przyszym roku i ja dostan takie zaproszenie? Mam nadziej, e i to marzenie si speni. Za rok otworz kopert ze znanym mi wzorem i wtedy z umiechem na twarzy wrc, by zobaczy jak kolejne mode talenty poetyckie stawiaj swoje pierwsze kroki. Bo ten konkurs daje bardzo duo korzyci modemu poecie. Debiut, pierwsza publikacja, publiczne odczytanie utworu, dyplom, nagrody. Najwaniejsza jest tu jednak satysfakcja z tego, e napisao si co dobrego, co swoj wartoci przekonao jurorw i co zasuguje na druk w turniejowym wydawnictwie. Wierz, e nikt nie pozwoli na to, aby Laur Plateranki umar. Wcign ju bez reszty wielu pasjonatw, poczynajc od pomysodawcy i gwnego organizatora prof. Waliskiego. Jestem
17

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

przekonana, e zgoszenia nie przestan nadchodzi. W tym roku dziewicioletnia dziewczynka z odzi przysaa krtki, rymowany wierszyk, ktry po naradzie zdecydowalimy zamieci w tomiku. Skoro zrobia to teraz, zrobi i za kilka lat. Turniej przetrwa, bo jest chyba jedyn tego typu imprez, ktr moe poszczyci si Sosnowiec. Katarzyna Trela

18

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Maja Jeewska
Uczennica kl. 4e klasycznej autorskiej II LO Im. Emilii Plater w Sosnowcu

Midzy Biurem Turnieju a teatrem

turniejowym

Z perspektywy kogo, kto o zamieszaniu zwanym Laurem" usysza po raz pierwszy cztery lata temu, przekraczajc progi Plater, caa ta zabawa jawi si inaczej. Inaczej ni w oczach pomysodawcy, inaczej ni u ludzi, ktrzy od dawna w niej uczestnicz, inaczej ni patrz na ni osoby stojce z boku i prbujce znale odpowied na pytanie: Po co to komu?". I waciwie te par sw, ktre mam zaszczyt napisa, chciaabym zadedykowa wszystkim, ktrych zacytowana kwestia drczy. Dziesi lat to kawa czasu. Ja mam lat osiemnacie i gdy sigam pamici wstecz, trudno jest mi wyobrazi sobie, e to, co tak polubiam, do czego w jaki sposb przywykam po zdaniu egzaminu do klasy klasycznej autorskiej cztery lata temu - cae to zamieszanie" cignie si od tak dawna! Uwaam, e dopiero zaangaowanie na dwch paszczyznach przygotowa do kolejnych Laurw - pierwszej, papierkowej, biurowo-organizacyjnej, i drugiej, o wiele przyjemniejszej, bo artystycznej, daje mi pewn podstaw, eby pisa o tym, czym tak naprawd jest Turniej Jednego Wiersza O Laur Plateranki". Konkurs - taki, jakim jawi si dzi - to efekt wieloletniej mudnej pracy i dowiadczenia pomysodawcy oraz organizatora prof. Michaa Waliskiego i ludzi, ktrzy przez ponad 10 lat pomagali to wszystko ogarn. Przez nasze Biuro przewino si wiele, wiele osb i myl, e dla kadej z nich byo to znaczce, mie, a ju na pewno ciekawe dowiadczenie. Nie zamierzam tu pisa o wszystkich tych, ktrzy niegdy pracowali w Biurze Turnieju, bo szczerze mwic, niewiele o nich wiem. Chc natomiast podzieli si swoimi
19

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

wasnymi spostrzeeniami i uchyli rbka tajemnicy. Czy nie jest bowiem interesujce, jak caa impreza wyglda od podszewki? Racj ma ten, kto powie, e gwnym punktem Laurowego programu s zawsze wiersze. Co do tego nie ma najmniejszej wtpliwoci. Ale czy bywalcy finaowych wieczorw, dochodzc do takiego wniosku, pomyl cho przez chwil o tym, jak to waciwie z tymi wierszami jest? Modzie tak sama z siebie, na chybi trafi ich nie wysya. Kto duo, duo wczeniej musi przygotowa komunikat, e w tym i w tym dniu odbdzie si tu i tu taka a taka impreza". Wczeniej" nie znaczy na miesic, a nawet na dwa przed finaem. Dalej s godziny, dziesitki godzin lczenia nad komputerem (od klikania a palce bol) i wysya si, wysya, wysya przez nieoceniony Internet setki, moe i tysice zawiadomie - do gazet, czasopism, domw kultury, bibliotek, Kuratoriw Owiaty, WOMw, takich czy innych instytucji kulturalnych, rozgoni radiowych etc. Trzeba przy okazji nadmieni, ze taka forma reklamowania Lauru Plateranki staa si regu, niestety, dopiero od X Turnieju. Wczeniej suya temu, nie zawsze wiernie, Polska Poczta i cay proces rozwleka si jeszcze w czasie. Zmiany wymusi... brak pienidzy na znaczki. Trudno mi uwierzy, e w czasie przygotowywania pierwszych Turniejw podstawowym narzdziem pracy bya maszyna do pisania, a wikszo utworw autorzy przysyali w formie nie zawsze czytelnego rkopisu. Nasze turniejowe archiwa nie kamijednak. Kiedy ju napynie wikszo tekstw, zaczyna si ta najczarniejsza robota. Koperty trzeba po kilkakro opisywa, ukada, przekada i selekcjonowa. Wiersze - przeglda, opatrywa za zapominalskich autorw godami, i znowu przekada i ukada, a po ich kwalifikacji, dokonywanej wsplnie z licealnymi polonistami, rozszyfrowywa goda, przepisywa z myl o finaowej biaej ksieczce wybrane utwory, pisa, dzwoni i zawiadamia, dowiadywa si u jake roztargnionych autorw o adresy szk, sporzdza listy wg gode, szk, tytuw etc., etc. Ile razy draymy z Magd Banasiak, Agnieszk Kostk, Kasi Trel, Weronik Pietras, Weronik Chabisk i Kasi Wgrzysk, czy nie przypisaymy bdnie nazwiska autora danemu tekstowi! Niefrasobliwo wielu modych poetw w tak przyziemnych" sprawach, jak podanie nazwy wasnej
20

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

szkoy, adresu, a czasem... wasnego nazwiska jest zdumiewajca! No i wielokrotnie musiaymy si bawi w detektyww. A wszystko to na penych obrotach, midzy szko, domem i tysicem drobnych i powaniejszych prywatnych spraw. Zapytasz: Po co si w to pakowa?" Czy wiesz, e nad odpowiedzi zastanawia si nie musz? Jest dla mnie oczywista - dla satysfakcji, e robi si co, czego efekt widzi szerokie grono, dla wiadomoci, e to, co tak wielu ludziom si podoba, jest w pewnym sensie i moj zasuga, dla dowiadczenia i nauki (np. podstaw edytorstwa), dla zabawy, dla sprawdzenia si w czym nowym. Wiersze wierszami, ale na tym turniejowa krztanina si nie koczy. Przyziemne sprawy biurowe - to jedna strona medalu. Laur Plateranki nie mgby zaistnie bez tego, co najbardziej znane hucznego Finau. Miaam niekaman przyjemno wyywa si aktorsko i baletowo w trzech turniejowych spektaklach. I to te wcale nie jest tak, e dopiero na tydzie przed zbierze si grupka ludzi, eby co na szybko, z obowizku przygotowa - ,jaki tam teatrzyk", dekoracje, kilka pioseneczek. To nie moe by tak, bo ludzie, ktrzy pojawiaj si na finaach w naszej szkolnej auli, stanowi wymagajc publiczno. Przygotowania czci artystycznej trwaj bardzo dugo, zawsze staramy si da z siebie to, co najlepsze. Mniej wicej dwa miesice przed finaem prace nad programem artystycznym wr pen par. Przeczamy si wszyscy na najwysze obroty. Na prbach spdzamy cae popoudnia, a nieraz i wieczory. ukasz Wolny (wczeniej) oraz Daniel Karpaa i Martyna Olszowska (w ostatnich latach) to wymagajcy reyserzy. Nasza amatorska grupa teatralna ma pen wiadomo, e przygotowuje spektakl tylko na dwa przedstawienia - w przeddzie dla rodzicw oraz kolegw i finaowe. Ale warto! Nie tylko dla oklaskw i owacji. Nie mona te zapomnie o wszystkich tych, dziki ktrych pomocy gocie maj gdzie zostawi okrycia, na czym usi, czego si napi. To tylko na pozr takie mao znaczce! A gdy pikny srebrny, ze stosownym napisem Laur jest ju przyznany? Koniec? Nie! Teraz przychodzi czas na pisanie komunikatw do gazet, podzikowa dla komisji, goci, rozsyania nagrd nieobecnym wyrnionym finalistom i wreszcie, co trwa najduej, na redagowanie tomiku, ktry trzymasz wanie w rku, po to tylko, eby po kilku miesicach wysya komunikaty: Fina XI Turnieju Jednego Wiersza "O Laur Plateranki" odbdzie si....
21

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

Okazj do napisania tego tekstu miaa by 10 rocznica powstania konkursu, ale czy to dobry powd do podsumowa? Wedug mnie podsumowywa mona to, co si koczy - a wic na pewno nie Laur Plateranki! Maja Jeewska

22

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Martyna Olszowska
Uczennica kl. 4e klasycznej autorskiej II LO im. Emilii Plater w Sosnowcu

Teatr Nasz
Entuzjazm, zmczenie, nerwy, miech, ktnie, zy i w kocu satysfakcja. Tak oto najkrcej mona opisa te trzy miesice przygotowa do przedstawienia pt. Sejm kobiet" (opartego na fragmentach sztuki Arystofanesa o tym samym tytule) szkolnego teatru, ktry przyj nazw Teatr Nasz. Cztery lata temu po raz pierwszy przekroczyam plateraskie progi, po raz pierwszy zetknam si z Laurem Plateranki i po raz pierwszy wziam udzia w przygotowaniach do przedstawienia, ktre wtedy poprowadzi absolwent naszej szkoy - ukasz Wolny. W pierwszej klasie nie podejrzewaam nawet, e za rok, wraz z moim koleg z klasy Danielem Karpa, staniemy na jego miejscu. I tak w cigu tych trzech lat dzielnie peniam funkcj choreografa. Wiele si przez ten czas nauczyam. Nie boj si nawet powiedzie, e zdobyam pewn praktyk, dowiadczenie w uczeniu taca, ukadw tanecznych. Te setki godzin spdzone na przygotowaniach nauczyy mnie cierpliwoci i pokory wobec drugiego czowieka. Ja uczyam innych, a inni mnie. Czy tylko przypadek sprawi, e przez wszystkie te lata akcja naszych przedstawie toczya si w staroytnoci, cho sztuki pochodziy z rnych epok: od wspczesnoci, przez odrodzenie, po staroytno? Moe to w ten wanie sposb aura klas klasycznych autorskich wpywaa na nasz podwiadomo? Miao to swoje dobre strony. Aktorzy, biegajcy po scenie w togach w nie nocy letniej" wg Szekspira (VIII Laur), Orfeuszu w piekle" wg Gaczyskiego (IX Laur) czy Sejmie kobiet" (X Laur), nie musieli co roku szy nowego kostiumu. Cho trzeba przyzna, e zawsze staralimy
23

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

si zupenie zmienia scenografi, wprowadza jakie innowacje do naszych scenicznych kreacji i chyba nam si to udawao. Jednak z perspektywy tych czterech lat spdzonych w tej szkole, widz, e w tym wszystkim nie przedstawienie byo najwaniejsze. Moe brzmi to paradoksalnie, ale sama sztuka bya tu tylko otoczk. Dziki wielodniowym prbom wszyscy nauczylimy si wsppracowa z innymi ludmi, rozmawia z nimi, czasem nawet kci. Bo ktnie nam si zdarzay i nie powiem w tym wypadku: niestety". Wydaje mi si, e byy one potrzebne. Rozadowyway napicie, uczyy pomaga sobie nawzajem i... zbliay do siebie, bo jake przyjemnie byo uwiadomi sobie, e na tydzie przed premier nie tylko ty masz wszystkiego serdecznie dosy. Codzienne prby, cho mczce, byy pewnego rodzaju odreagowaniem, trzymiesiczn ucieczk od wiata. Nigdy nie zapomn momentw, gdy kady z nas dostawa nagle atakw miechu. Wszystko mogo sta si wtedy przyczyn niezwykego rozbawienia, prowadzcego do tego, e delikwent pada na podog i przez nastpne pitnacie minut dusi si ze miechu. Reszta cierpliwie wtedy czekaa. Nazywalimy to wyreagowaniem". Ataki, przeplatane zami i ktniami, nasilay si wraz z nieuchronnym zblianiem si listopada. Popoudniowe, weekendowe, witeczne, polekcyjne prby bardzo wszystkich zbliyy do siebie. Przecie przez trzy miesice spdzalimy ze sob prawie kady dzie. Do szkolnej auli przynosilimy troski i radoci, z ktrymi jeszcze nie zdylimy si podzieli w domu. Przez te trzy miesice stanowilimy dla siebie jedn wielk rodzin, na ktrej czele sta jej senior i opiekun prof. Micha Waliski. Prawda jest taka, e to dziki niemu powstay te przedstawienia, dziki jego radom, krytykom, pochwaom, wsparciu. Gdyby pan profesor Waliski nie mobilizowa nas w momentach krytycznych, kiedy to kady mia dosy i chcia to wszystko rzuci, to stracilibymy jedyn szans na dowiadczenie pewnego wspaniaego i niezapomnianego uczucia - poczucia satysfakcji i spenienia. Nic nie zastpi tej dumy, przekonania, e zrobio si co naprawd dobrego, gdy stojc na naszej szkolnej, maej scence, suchao si braw wypeniajcych ca sal, a pniej licznych pochwa i miych sw. Na ten jeden dzie kady z nas stawa si kim innym, kim wyjtkowym. Kady z nas zaczyna wierzy, e moe dokona wielkich rzeczy. Wanie w czasie finau Turnieju Jednego Wiersza O Laur Plateranki" czulimy, e stanowimy jedn wielk rodzin, z ktr
24

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

wychodzi si adnie nie tylko na zdjciu. Cho jak wida na corocznych, poturniejowych wystawkach, na zdjciach prof. Michaa Waliskiego wychodzilimy cakiem niele.
Martyna Olszowska

25

X Turniej

Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Micha Waliski
II LO im. Emilii Plater w Sosnowcu

Zamiast jubileuszowej

przemowy1

Jubileusze skaniaj do przemwie i retorycznych popisw... W trosce o wytrzymao zgromadzonej w auli II LO im. E. Plater w Sosnowcu Szanownej Publicznoci poprosiem prowadzcych dzisiejszy fina - absolwentk klasy klasycznej naszego liceum i studentk III roku organizacji produkcji filmowej i telewizyjnej Wydziau Radia i TV Uniwersytetu lskiego Magdalen Krzciuk oraz ucznia klasy 4e klasycznej autorskiej Daniela Karpa o odczytanie tych kilku sw. Ludzi, ktrzy sekundowali Laurom Plateranki przez ostatnie 10 lat, ktrzy pomagali nam (niejednokrotnie w bardzo wymierny sposb), obdarzali nas sercem i sympati, kierowali sowa otuchy w chwilach zwtpienia, mdrze doradzali, a take zasadnie krytykowali - j e s t cay legion i nie sposb ich tu po kolei wymieni. W imieniu wszystkich byych i tegorocznych organizatorw dotychczasowych edycji plateraskiego wita poezji oraz wasnym pragn gorco podzikowa Wadzom Miasta, a szczeglnie przedstawicielom Wydziau Kultury, Sportu i Rekreacji Urzdu Miejskiego w Sosnowcu - gwnemu sponsorowi imprezy - Panu Naczelnikowi mgr. Andrzejowi Rwnickiemu oraz Pani Kierownik Referatu Kultury mgr Annie Greckiej. Dzikujemy byemu Prezydentowi Miasta Panu mgr. Michaowi Czarskiemu za pene ciepa listy gratulacyjne pod adresem szkoy i Turnieju i Wiceprezydentowi Panu mgr. Stefanowi Patkowi.

Tekst odczytany przez Daniela Karpa - prowadzcego wraz z Magdalen Krzciuk 15 listopada 2002 r.. 26

imprez finaow X Lauru Plateranki

X Turniej

Jednego

Wiersza

O Laur

P la

te

ranki

Z caego serca dzikujemy Przyjacielowi Lauru Plateranki od zawsze, byemu nauczycielowi naszej szkoy, Przewodniczcemu Rady Miejskiej w Sosnowcu Panu mgr. Bogusawowi Kabale. Rwnie gorce podzikowania nale si Wyszej Szkole Zarzdzania i Marketingu w Sosnowcu, a zwaszcza jej Kanclerzowi Panu mgr. Aleksandrowi Dudkowi, oraz wszystkim innym hojnym ofiarodawcom - instytucjom i osobom prywatnym, dziki ktrym moglimy zwiksza pul nagrd i dofinansowywa wydania tomikw z kolejnych Laurw. Dzikujemy piknie wszystkim jurorom. Niektrzy z nich, jak dr hab. Marian Kisiel, dr hab. Tomasz Stpie, dr Romuald Cudak, mgr Andrzej Krl gocili w naszej szkole wielokrotnie, inni, jak dr Pawe Majerski i kilka uczennic z kl. 3e klasycznej autorskiej po raz pierwszy zasiadaj w Laurowej komisji. Sowa najgortsze adresujemy jednak do Pani Profesor Anny Opackiej z Uniwersytetu lskiego, kierujcej pracami tej komisji na 9 Turniejach. Dodajmy kierujcej tymi pracami nadzwyczaj kompetentnie, z nadzwyczajnym wyczuciem trendw w najmodszej poezji i - co nie jest bez znaczenia - z nadzwyczajnym poczuciem humoru. Nie zapomina Pani Profesor o naszym konkursie take w swojej pracy dydaktycznej i naukowej - to na jej seminarium powstaa pierwsza praca magisterska o Laurze Plateranki 2 . Bez Pani Profesor nie wyobraamy sobie kolejnych finaw. Dzikujemy Kuratorowi lskiego Kuratorium w Katowicach, ktry na VIII i IX Laurze zachcia doczy do I nagrody listy gratulacyjne i pikne albumy, oraz Pani Dyrektor Delegatury lskiego Kuratorium w Sosnowcu mgr Ewie Fiedziukiewicz za udostpnienie miejsca na informacje o Laurze Plateranki na stronie internetowej Delegatury. Dzikujemy z caego serca Kawiarence Literackiej z I LO w Chorzowie za 10 piknych i wzruszajcych wystpw na 10 finaach Lauru" i jej wspaniaemu Opiekunowi, a naszemu jurorowi, Panu mgr. Andrzejowi Krlowi. Trudno wyobrazi sobie imprez poetyck bez przedstawicieli oficjalnego ycia literackiego, z tym wiksz przyjemnoci 2

I )orota Nowacka. Laur Plateranki" - prba opisu poetyki tomikw z uczniowskimi debiutami. Praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Anny (puckiej, Uniwersytet lski w Katowicach 2002, s.l 18. 27

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

dzikujemy za prezentacje wasnych wierszy w trakcie finaowych wieczorw sosnowieckim poetom Sawomirowi Matuszowi i gos/ czcemu na dzisiejszym wieczorze Jerzemu Lucjanowi Woniakowi Dzikujemy wiernym medialnym przyjacioom Lauru Plat ranki - a zwaszcza TV Katowice, Dziennikowi Zachodniemu", Gazecie Wyborczej", Radiu R", Radiu Katowice, Wiadomociom Zagbia", sosnowieckiemu Kurierowi Miejskiemu", Pulsowi Zagbia", Nowemu Zagbiu", Magazynowi Szkolnemu", ale take wrocawskiej Odrze" oraz katowickim Opcjom" i ,JFaArtowi" za obszerne nieraz i pene ciepa relacje. Mamy wyprbowanych przyjaci w redakcjach prasowych i radiowych w wielu miastach w kraju, prasie i radiu internetowym, a take przyczki w litewsko-otewsko-estoskim Naszym Czasie" czy Kurierze Wi leskim". Gorco dzikujemy wszystkim sympatykom Laurw Plateranki w naszej szkole, a jest ich - jak moglimy si przekona przegldajc listy obecnoci na 10 finaach - wielu, i to zaprzysigych. Dzikujemy nadzwyczaj serdecznie wadzom szkoy - Paniom Dyrektor mgr Mirosawie Soczyskiej i Wicedyrektor mgr Elbiecie Lizak - ktrych konkretna pomoc niejednokrotnie okazywaa si niezbdna w naszych poczynaniach, a ktrych yczliwe rady i sowa nieraz dodaway nam otuchy i odwagi, Komitetowi Rodzicielskiemu i Radzie Szkoy oraz Gronu Pedagogicznemu, a szczeglnie Pani mgr Ewie Olesiak za wieloletni pomoc i fachowe konsultacje, ktrych nie szczdzia twrcom wystaw malarskich i graficznych towarzyszcych finaom, Panom mgr. Jackowi Bajerowi, mgr. Piotrowi Bajerowi i Pani mgr Oldze Soczyskiej za pomoc w kwalifikacji wierszy do konkursu. Dzikujemy Paniom Krystynie Biedzie, Iwonie Bochenek, Bogumile Nowak i Jolancie Rasale z sekretariatu szkoy za pomoc ksigowo-biurow i Pani Edycie Pako za obsug kserograficzn imprezy. Dzikujemy Rodzicom, ktrzy szczelnie wypeniali w ostatnich latach aul szkoln na prbach generalnych spektakli teatralnych i muzyczno-wokalnych w przededniach finaw. Nie byoby jednak absolutnie tych 10 Laurw bez serca, zapau i niezwykej inwencji i inicjatywy kolejnych pokole plateraskiej modziey. To w ogromnej mierze jej zasug byy i s gorco nieraz przyjmowane imprezy towarzyszce - kabaretowe, teatralne, wokalne i muzyczne, mudna caoroczna dziaalno w Biurze Turnieju, prace edytorskie i in. Niej podpisany odgrywa tu rol
28

X Turniej

Jednego

Wiersza

Laur

P l a te

ranki

sui generis ogniwa i opiekuczego duszka (przepraszam za deminuliw - oznacza on ducha, ktry prawie wyzion ducha) czcego tych, co swoje Turniejowe role ju odegrali, z tymi, ktrzy graj je nadal. Przyjmij zatem, Magdaleno, gorce podzikowanie dla tych, ktrzy w poprzednich latach Turnieje z nami robili - jak na przykad obecni na sali byli sekretarze jury Ewa Zygmunt primo voto Marzec i Katarzyna Sciaska primo voto Walotek, Martyna Zikowska i Anna Guzik, Katarzyna Wilk, Joanna Krzysztonek i przedstawiciele Samorzdu Uczniowskiego z minionych lat - Marcin Kierczak, I .ukasz Wolny, ukasz Strczek, Anna Brzska czy Marcin Krawiec (autor przepiknej strony internetowej Lauru 3 ) - i Ty, Danielu, podzikowanie rwnie gorce dla tych Koleanek i Kolegw, ktrych zasug jest przygotowanie 10 Lauru Plateranki, a ktrych wymieniamy w osobnym miejscu. To bya i jest przede wszystkim Wasza impreza. Kiedy 10 lat temu wpadem, wiedziony najpewniej tsknot /a wasn krytyczno-literack (i nie tylko) modoci, na pomys /organizowania w szkole konkursu poetyckiego (w pierwszej wersji mia si nazywa inaczej, w por jednake ugryzem si w jzyk ), naprawd nie przypuszczaem, e bd wsporganizowa Turniej X, /c na kolejne po tym pierwszym Turnieju edycje napyn setki wierzy z caej Polski, z ktrych zrobiy si tysice (jak dotd - 2427), e na adres turniejowego biura zaczn przychodzi z roku na rok w coraz wikszej iloci take poezje modziey polonijnej ze Wschodu i Zachodu. Ciesz szczeglnie utwory, z potrzeby serca najczciej pisane, z Biaorusi, Ukrainy, Litwy, otwy czy Estonii. Widocznie lamta modzie odczuwa tak potrzeb i najwidoczniej rwnie poii/.ebny jest nasz, tu w II LO im. E. Plater i w Sosnowcu, odzew. Nie przypuszczaem ponadto 10 lat temu, e skromny pierwszy poturiiicjowy biay tomik przeksztaci si we wcale pokan kolorow seri poetyck, ciepo przyjmowan przez pras, take literack zawsze z piknymi ilustracjami uczniw i absolwentw tej szkoy. Przez te lata nasz Turniej wplt si niepostrzeenie, ale iiiimanentnie w tradycj szkoy. 10 lat Turniejw Jednego Wiersza O Laur Plateranki" w niemal 95-Ietniej historii szkoy nad Przelillp //marcin. and.pl/laur/tomiki.php III Turniej Jednego 29 Wiersza O Laur Plateranki, Sosno-

M Waliski, Od redakcji, wiec 1995, s. 8.

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

msz to mao i duo. Na pewno duo, jeli na rzecz spojrze poprzez skal i poziom postaw kreatywnych, jakie Turniej wyzwala i wyzwala w modziey plateraskiej. Bardzo duo, jeli policzy godziny wyrwane dla poezji z ycia prywatnego. Ogromnie duo, jeli uwzgldni fakt, i pewne rzeczy robi si jeszcze w tym kraju zupenie bezinteresownie - dla czystej, chocia czasami bardzo trudnej satysfakcji: w tym znaczeniu sowa jestemy prawdziwymi a m a t o r a m i . Amatorami poetyckiego sowa, szczeglnych wzrusze i dobrej, jak sdzimy, zabawy. Nie nam jednak, organizatorom, te sprawy wymierza i ocenia. Niemniej przeto, jeli prasa w ostatnich latach coraz czciej zauwaaa, e Czerwone Zagbie przemianowao si niepostrzeenie w Zagbie Poetyckie, to myl, e nie bdzie uzurpacj uwaga, e i my, przedstawiciele spoecznoci z tej wanie szkoy nad Przemsz, posadzilimy w sosnowieckim wirydarzu jeden czy drugi kwiatuszek. Z tych wcale niepolednich odmian... Nie wiem, czy dane mi bdzie organizowa kolejne turnieje O Laur Plateranki", ale w innym miejscu wyraaem ju marzenie, aby by gociem na finale Lauru 25. Poezja uczy, bawi, cieszy, wzrusza i zobowizuje. Gdybym za mia wybiera swj ulubiony Laurowy wiersz, to s nim niezmiennie Sowa" Piotra Szczeszka (zdobywcy I Lauru, naszego absolwenta, dzisiaj ju prawnika), otwierajce zredagowany przeze mnie wsplnie z Makiem Ederem - dzisiaj ju o.m.c. doktorem nauk humanistycznych - tomik z pierwszego Lauru. Przeczytaj go, prosz, Danielu. Micha Waliski

30

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P la

te

ranki

Kronika personalna X Turnieju

Biuro X Turnieju: Magdalena Banasiak z kl. 4e - Internet, Ilona Bartos z kl. 4e - Kronika Laurw Plateranki, Weronika Chabiska z kl. 3e - sekretarz jury, Daria Gosek z kl. 3e - redakcja Elmilki", Maja Jeewska z kl. 4e - szefowa Biura, Internet, Aleksandra Jdru z kl. 4e - sekretarz jury, Krzysztof Ku z kl. 4e - informacja, Magdalena Stycze z kl. 4e - Kronika Laurw Plateranki, Katarzyna Trela z kl. 4e - sekretarz jury, Martyna Olszowska z kl. 4e - redakcja, Katarzyna Wgrzyska /. kl. 3e - korespondencja. Wsppraca z ramienia Samorzdu Uczniowskiego przewodniczca Daria Galant z kl. 3b. Spektakl Sejm kobiet" wg Arystofanesa w wykonaniu Teatru Naszego z II LO im. E. Plater w Sosnowcu. Reyseria - Daniel Karpaa z kl. 4e. Choreografia - Martyna Olszowska. Opiekun teatru Micha Waliski. Wystpili: Aleksandra Jdru, Katarzyna Gebel, Martyna Olszowska, Paulina Goncerz, Klaudia Pudo, Aleksandra Wojaczyk, Justyna Golaska, Agnieszka Kostka, Elbieta Kowacka i Daniel Karpaa / kl. 4e, Jarosaw Piwowar z kl. 3e, Katarzyna Olszewska i Katarzyna Targoska z kl. le, Krystian Struczuk i Iga wierczyska z kl. Ig, Pawe Ku z kl. 3c. Taczyy: Martyna Olszowska, Magdalena Banasiak i Maja Jeewska z kl. 4e, Anna Skol z kl. 3e, Kamila Kuliska i Magorzata j z kl. le, Anna Kapusta, Dorota Lada i Katarzyna Wjcik z kl. 3a. Grupa muzyczno-wokalna Bez Nazwy: Paulina Paleczna z kl. 4e - lider, piew, Paulina Tofilska z kl. 4e - skrzypce, Weronika Tofilska z kl. 3e - wiolonczela i Magdalena Celniaszek z kl. 3e gitara, piew, Linda Stobierska z kl. le - fortepian, piew, Monika Zcntkowska z kl. 3a - piew i Jakub Hanusa z kl. 4a - gitara, piew. Wystawka prac plastycznych i zdj towarzyszca Turniejowi. Organizatorzy - Weronika Pietras z kl. 4e i Lech Kolasiski z kl. Id. Prace graficzne prezentowali: Agnieszka Sendek z kl. 3b,
31

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Joanna Zimny z kl. 4d, Lech Kolasiski z ld oraz gocinnie Kamila Gorzaek i Artur Gworek z Liceum Plastycznego w Katowicach, Szymon Przewonik z I LO im. W. ukasiskiego w Dbrowie Grniczej, a take podopieczni Orodka Pracy Pozaszkolnej Nr 1 z Sosnowca-Pogoni. Autorzy fotografii: ks. Sawomir Woniak, ukasz Maecki i Karolina Kdzior z kl. Ib, Lech Kolasiski z kl. ld, Magorzata Kaafatiuk i Daria Izdebska z kl. lf, ukasz Winiewski z kl. 3c, ukasz Lupa z kl. 4b, Andrzej Kwiecie i Marcin Jasiski z kl. 4c oraz Weronika Pietras z kl. 4e. Kolejny tom Kroniki Laurw Plateranki przygotoway Magdalena Stycze i Ilona Bartos z kl. 4e. Zdjcia i fdm video z X Lauru: Adam Tuszyski z kl. 3e, Pan Jarosaw Golaski i Koo Fotograficzne z kl. 3c (opiekun mgr Wojciech Fajfer). Obsuga techniczna: Pawe Badura, Przemysaw Lechowicz, Marcin Michalczyk z kl. 4c oraz Damian Kurzaj i Krzysztof Ku z kl. 4e. Imprez finaow prowadzili absolwentka klasy klasycznej autorskiej - studentka III r. WRiTV Uniwersytetu lskiego Magdalena Krzciuk i Daniel Karpaa z kl. 4e.

32

X Turniej Jednego

W i e r s z a O Laur

P l a te

ranki

Komunikat jury X Oglnopolskiego Turnieju Jednego Wiersza O Laur Plateranki

15 listopada 2002 r. odby si fina X Oglnopolskiego 1'urnieju Jednego Wiersza O Laur Plateranki dla uczniw szk rednich organizowanego przez klasy klasyczne autorskie i Samorzd Uczniowski II Liceum Oglnoksztaccego im. Emilii Plater w Sosnowcu. Na turniej napyno 336 zgosze z Polski oraz z Litwy, I otwy, Biaorusi, Ukrainy, Niemiec, Anglii i Austrii, w tym 11 Utworw na dodatkowy konkurs na wiersz o Sosnowcu zorganizowany z okazji 100-lecia Miasta. Do finau wytypowano 40 wierszy, w tym 3 wiersze o tematyce sosnowieckiej. Wikszo finalistw odczytaa wasne wiersze osobicie. Komisja konkursowa w skadzie: prof. dr hab. Anna Opacka z Katedry Dydaktyki Jzyka i Literatury Polskiej Uniwersytetu lskiego w Katowicach - przewodniczca, dr Romuald Cudak - Dyrektor Szkoy Jzyka i Kultury Polskiej Uniwersytetu lskiego, mgr Andrzej Krl - polonista z I LO im. J. Sowackiego w Chorzowie, dr Pawe Majerski z Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej Uniwer'.yletu lskiego, ilr hab. Tomasz Stpie z Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej Uniwersytetu lskiego, mgr Micha Waliski - polonista i folklorysta z II LO im. E. Plater w Sosnowcu, pomysodawca i wsporganizator Turniejw Jednego Wiersza O Laur Plateranki" uraz uczennice Katarzyna Trela - sekretarz jury, Aleksandra Jdru, Weronika Chabiska, Daria Gosek i Katarzyna Wgrzyska wysoko ocenia poziom wierszy finaowych, przyznajc 6 nagrd 'lwnych i kilka wyrnie.

33

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

Nagrody gwne ufundowa Wydzia Kultury, Sportu i Rekreacji Urzdu Miasta w Sosnowcu, ktry finansuje te wydawnictwo turniejowe, a fundatorami nagrd byli ponadto: Wysza Szkoa Zarzdzania i Marketingu z Sosnowca (take sponsor tomiku poetyckiego), Modzieowa Rada Miasta Sosnowca, Samorzd Uczniowski II LO im. E. Plater w Sosnowcu, Kawiarenka Literacka" z I LO im. J. Sowackiego w Chorzowie, ks. Kanonik W. Wiciski - proboszcz Parafii Wniebowzicia NMP w Sosnowcu, Ognisko Pracy Pozaszkolnej Nr 1 w Sosnowcu oraz osoby prywatne. Wiersze nagrodzone - Nagrody gwne: I nagroda i Laur Plateranki (400 z) Monika Pita (godo: Mopi) z I LO w Jale za wiersz Dorasta niepozornie... II nagrody (po 200 z) Anna Andraka (godo: Andzia) z II LO im. ks. Anny z Sapiehw Jabonowskiej w Biaymstoku za wiersz Hej, kolda! i Maciej Dbrowski (godo: Turku Podjadek) z I LO im. J. Sowackiego w Chorzowie za wiersz Ostatnia wieczerza. Wiersz otrzyma take nagrod Ogniska Pracy Pozaszkolnej Nr 1 w Sosnowcu oraz Nagrod Modzieowej Rady Sosnowca. III nagrody (po 100 z) Marta Sucholbiak (godo: Spero) z LO im. M. Curie-Skodowskiej w Makowie Mazowieckim za wiersz Zawstydzona 1 skulona..., Tomasz Knopik (godo: Pro Pace) z Zesp Szk im. H. Sienkiewicza w Pajcznie za wiersz Motyw powszechny oraz Agnieszka Ogrodowska (godo: Aga) z LO im. L. Kruczkowskiego w Skwierzynie za wiersz Czas. - Nagrody dodatkowe: Nagroda Publicznoci Magorzata j (godo: Mrok) z II LO im. E. Plater w Sosnowcu za wiersz mieszne wirki na dywanie... Nagroda Szkoy Jzyka i Kultury Polskiej Uniwersytetu lskiego: anna Surwia (godo: Wilno) ze Szkoy redniej im. Jana Pawa II w Wilnie za wiersz Tam, gdzie Chopin gra... 2 nagrody Wyszej Szkoy Zarzdzania i Marketingu w Sosnowcu:
34

X Turniej

Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

Katarzyna Bielecka (godo: Tor Zirael) z LO im. Powstacw Wielkopolskich w Wgrowcu za wiersz Szsty zmys i Kornelia Trawkowska (godo: Ardente) z I LO im. S. Sempoowskiej w Tarnowskich Grach za wiersz Wybaczcie, Ateczycy. Nagroda modej polonistki - sympatyczki Turnieju: Justyna Wrblewska (godo: Konwalia) z VII LO im. Baczyskiego w Sosnowcu za wiersz Mnie al, Jezusowi al... Nagroda Kawiarenki Literackiej z I LO im. J. Sowackiego w Choi /.o wie: Maria Ronowicz (godo: Fila) z LO im. Z. Herberta w Trzebiatowie za wiersz Romantycy Konkurs na wiersz o Sosnowcu z okazji 100-Iecia Miasta. Nagrody wiceprzewodniczcego Rady Miasta Sosnowca Pana Boguslawa Kabay otrzymali: Magdalena Nowacka (godo: Nauzykae) - studentka 1 roku filologii angielskiej Uniwersytetu lskiego za wiersz Sosnowiec i Micha Wjcik (godo: Leon) z V LO im. Kanclerza J. Zamoyskiego w Dbrowie Grniczej za wiersz Dosi Ddownic czyli witamy w Sosnowcu. Ponadto trzy wiersze wyrniono rekomendacj do druku w tomiku poturniejowym (10 z serii Laur Plateranki"). Za jury: Micha Waliski, Katarzyna Trela, Aleksandra Jdru i Weronika Chabiska Sosnowiec, 15 listopada 2002 r.

35

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Monika Pita
* * *

Dorasta niepozornie. Zamknity hermetycznie w rozgrzanym wntrzu inkubatora o mikkich cianach ludzkiego ciaa. Gorcy oddech, spokojne falowanie nabrzmiewajcych mierciodajnych ramion. Jak duszno... Mocne ramiona leniwie rozsuwaj krpujce ciany. Zwtlone ciao od wewntrz zdobywa mistrz sabotau zoliwy.

36

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Anna Andraka

Hej, Kolda!
Nie byo betlejemskiej jasnoci, ani spenienia marze przy pierwszej gwiazdce Nie byo Hej, Kolda!" Oprcz pustego talerza dla zbkanego wdrowca jeszcze puste fotele przy stole... Umiech zamar jak karp, gdy ucito mu gow! oczy wieciy alem odbijajc smutnie niky blask lampek sztucznej choinki Pies nie przemwi ludzkim gosem, bo... szkoda sw Bg si rodzi!" Co umiera...

37

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

Maciej Dbrowski

Ostatnia wieczerza
Jezus siedzi w swym bujanym fotelu Pali papierosa Zaciga si powoli Buja si do przodu, do tyu I si umiecha Piotr z Pawem graj w szachy Szach Mat Piotrze" Jakub przygotowuje posiek Ciach, ciach I gowa ryby lduje w koszu Jan odkurza mieszkanie Mateusz siedzi na ganku I Pije Ku zapomnieniu Andrzej, Filip i Juda z Judei ogldaj telewizj miej si do rozpuku Widzc obrady sejmu Tomasz i Szymon nakrywaj do stou Buch Spad talerz Bartomiej sprzta miot Jezus siedzi w fotelu Buja si Do przodu, do tyu Umiechajc si przy tym I tylko Judasz... Skomponowany na trwae z mahoniem Wtopiony w drzwi Wypatruje Kolczug rzymskich
39

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Marta Suchobiak
* * *

Zawstydzona i skulona przysiadam w kciku ka. Pragnam uciec przed spojrzeniem jego niebieskich oczu, ale moja dusza bezwstydnica, rozebrana do naga, zataczya przed nim na rodku pokoju.

40

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

T o m a s z Knopik

Motyw powszechny
nawet Bruegel powici mi odrobin miejsca na swym obrazie namalowa to co mam najpikniejsze nogi Bruegel wiedzia nogi s najwaniejsze bo gdy Pan powie kto pierwszy poeta nie bdzie mia siy nawet stan (zasiedzia si piszc) stoj na gowie w wodzie czekam na owoce mego upadku sl wera si konserwujc ciao czekam

41

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Agnieszka Ogrodowska

Czas
str przyjemnoci nauczyciel rozsdku starzec z kurzem na brodzie jednych przyprawia o mdoci drugich o bicie serca wszystkim gwarantuje zamknicie oczu obroca za i porzdku tak od niechcenia na co dzie

42

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Magorzata j
* * *

mieszne wirki na dywanie Ogon ocierajcy si o moje nogi Race promienie z lewej strony Obok kto cierpi Przesuszone igy opadajce na podog Brudne szyby Zepsuty dugopis Obok kto pacze Burczenie w brzuchu Uciskajcy konierz Zamany paznokie Obok kto si martwi Wkurzajce wiato Niedobry jogurt Dudnienie w rurach Bezsensowne drobiazgi A tego co obok nikt nie widzi

43

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Plat

ranki

Katarzyna Bielecka

Szsty zmys
Widz Ale nie dostrzegam ludzkiego zmartwienia Sysz Ale jestem gucha na czyje nieszczcie Dotykam wcham smakuj ale nie umiem wyczu odpowiedniego momentu ani twojego - waszego smutku alu niepokoju rozgoryczenia K.to mnie pociesza: _ Przecie jeste taka sama jak my wszyscy Jestem. I o to mam al.

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Kornelia T r a w k o w s k a
* * *

wybaczcie Ateczycy e nie nacieram ciaa oliw e nie oddaj si bogom i nie rodz herosw wybaczcie prosz e pij wino kiedy mi le a nie na chwa radoci

45

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Justyna Wrblewska
* * *

Mnie al Jezusowi al Ja topi si w aobie smutku a On spod krzya spoglda od lat Jak potop spyny na mnie zmiany A Jezus kochany tak silny Ja oczy mam smutne A On zawiedziony Mnie za po policzku Jezusowi po czole Ja serce mam cikie On krzy ciki dwiga Ja pytam cichutko: dlaczego? On o nic nie pyta.

46

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

Maria Ronowicz

Romantycy
Nasze ycie jest jak ubranie, Szyte przez mao wprawnego krawca. Nosimy zbyt szerokie paszcze marze, Ktre ton w realnoci. Zbyt wskie swetry Czarno-biaej rzeczywistoci. Mao kolorowe sukienki Wypowiaej romantycznoci. Cerujemy czerwon nici Biae rajstopy naszych mioci I wierzymy w spadajce gwiazdy. Cigle chodzimy do poprawek, Jak gdybymy wierzyli w to, e mona uszy lepsze ubranie Dla starych romantykw W dobie plastykowych butw.

47

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Magdalena Nowacka

Sosnowiec
Szpila wbita w niebo z doskona precyzj Czelu przepaci pena mrwkowatych postaci z komiksu Oczy wszystkich wielkich wgapione w rce potencjalnych przestpcw Kamienice dotknite palcem tczowego lasera Szklane domy przebite promieniem taniej uudy A na bruku za staruszka ktry zupenie nic nie rozumie z nowoczesnej architektury

48

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

Micha Wjcik

Dosi ddownic czyli witamy w Sosnowcu

byszczce marmury rejestruj ukradkowe spojrzenia zegarowa blaszana wiea nieubaganie odmierza czas a brudne sklepowe szyby pokazuj prawd jak lustra niektrzy dosiadaj ruchomych schodw ktre jak trcona ddownica nieustannie pezn w gr z czeluci ziemi na powierzchni ktr kto kiedy nazwa Patelnia i tak ju zostao a ktrej dzi ju nie ma kady z nich za chwil pojedzie w swoj stron do swojego M-iletam oraz kuchni azienki i toalety razem lub osobno z okien swoich azbestowych drapaczy chmur bdzie podglda ssiadw jako fan reality - show a cienkie ciany pozwol aktywnie podsuchiwa ssiadw wszdzie pustynny piach na tej

49

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

kulturalnej pustyni i tylko fatamorgana ktra udaje oaz czasem jeszcze budzi nadziej...

50

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

Pla

te

ranki

Magdalena atkiewicz

Zima
moje miasto zim strasznie kaszle i cae w oczach marnieje za duo myli - kiedy jest przytomne dobrze e rzadko trzewieje dla mnie zostawio tylko piec wglowy ktry pustk zieje od zeszej soboty i mieszkanie te kaszle ze mn nie jest lepiej szczeglnie w nocy polonez szczerzy zby bez dwch reflektorw lusterka gdzie zniky bo ssiad przechodzi niedawno z wizienia wyszed jest cakiem szczliwy i nie tak le mu si powodzi dozorca przedwczoraj w bramie naszej zasn z winem marki wino cinitym w prawicy to fajny go od dawna tu mieszka na naszej ulicy z ni te nie najlepiej - taka jaka mokra bezwietrzna i bezniena zota polska zima zamiast bliej do wiosny wci jest coraz dalej trzeba zmieni klimat organista odmrozi sobie praw rk na msz cich nikomu nie chce si przychodzi
51

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

smutny taki biedny i troch zbyt pusty Koci Jubileuszowy siwy dym z kominw brnie przez kby spalin latarnie za rogiem z czasem zgasy same noc te si boi e j dzie zostawi gstjak atrament ja siedz i piewam cho zalegam z czynszem pewnie do wieczora bd tak tu siedzie tramwajarz jest anioem te mu tutaj dobrze w naszym miejskim niebie

52

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Karolina Kijek

Po drugiej stronie lustra...

Nie dosid ju pasikonika na dble trawy nie udam si w gonitw za barwnym motylem nie urzdz wycigu limakw na zepsutym stole nie wejd ju na adne drzewo i nie spadn z adnego potu Nie spotkam ju prawdziwego witego Mikoaja i nie bd szuka zajczka w Wielkanocny poranek Za stara ju jestem Skoczyam kurs pieczenia ciast z piasku i chwastw posiadam ju sztuk dmuchania dmuchawcw i robienia wiankw palcami brudnymi od mleczy Przestaam ju szuka czterolistnej koniczynki i rozstaam si z beztrosk Jestem za stara

53

X Turniej

Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Klaudia Tomczak

Ksieczki
We ksieczki z peczki. Przeczytaj co o Pippi, ale uwaaj, bo w kuchni obiad kipi. Moe we co o przyrodzie, o ogrodzie, 0 komodzie. Kochane ksieczki kolorowe, matowe czytamy was zawsze w wakacje 1 mamy racj.
( w i e r s z dziewiciolatki z Lodzi - p o z a k o n k u r s e m )

54

X Turniej

Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Finalici X Turnieju Jednego O Laur Plateranki

Anna Andraka z Biaegostoku Katarzyna Bielecka z Wgrowca Maciej Dbrowski z Siemianowic lskich Joanna Gralak z Kdzierzyna Kola Izabela Guzdek z agiewnik Alicja Jasik z Wrocawia Aleksandra Juda z Jastrzbia Zdroju Maciej Kaczmarek z Gdyni Tomasz Kawoczyk z Suchej Beskidzkiej Karolina Kijek z Bydgoszczy Tomasz Knopik z Sulmierzyc Elbieta Kocyba z Zabrza Maria Kopacka z Czstochowy Beata Kowolik z Katowic Weronika Krgiel z Bdzina Magdalena Krzywda z Chorzowa Anna Kubiak z odzi Magdalena atkiewicz z Krakowa Magorzata j z Sosnowca Magda Mikoda z Sosonowca Monika Mikoajczyk z Tylmanowej Tomasz Mikoajczyk z Tarnowskich Gr Aleksandra Neuman z Rybnika Magdalena Nowacka z Sosnowca Ewelina Obarska z Rogalina Agnieszka Ogrodowska ze Skwierzyny Monika Pita z Przysiekw Maria Ronowicz z Niechorza Berenika Raska z Kopanca Martyna Rzepska z Midzyrzecza Marta Staszczak ze Skowacza k.Pszczek Marta Sucholbiak z Makowa Mazowieckiego anna Surwila z Wilna (Litwa) Karolina Szota z Sosnowca Agnieszka migiel z Bydgoszczy Klaudia Tomczak z odzi Kornelia Trawkowska z Bytomia Andrzej Wilczek z Chorzowa Micha Wjcik z Sosnowca Justyna Wrblewska z Sosnowca

Wiersza

55

X Turniej

Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Miasta i szkoy reprezentowane w finale X Turnieju Jednego Wiersza O Laur Plateranki

II LO im. ks. Anny z Sapiehw Jabonowskiej w Biaymstoku IV LO im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy I LO im. J. Sowackiego w Chorzowie Zesp Szk Katolickich Archidiecezji Katowickiej im. Kardynaa Prymasa A. Hlonda w Chorzowie LO - Zespl Szk w Czstochowie II LO im. S. eromskiego w Dbrowie Grniczej V LO im. Kanclerza J. Zamoyskiego w Dbrowie Grniczej I LO im. J. niadeckiego w Dzieroniowie III LO im. Marynarki Wojennej RP I LO w Jale II LO im. C. K. Norwida w Jeleniej Grze Zespl Szkl Zawodowych Nr I im. Gen. J. Zitka w Katowicach I LO im. H. Sienkiewicza w Kdzierzynie-Kolu I LO im. B. Nowodworskiego w Krakowie LO im. S. eromskiego w Krocienku nad Dunajcem XXI LO im. B. Prusa w odzi LO im. M. Curie-Sklodowskiej w Makowie Mazowieckim LO im. H. wicickiego w Midzyrzeczu Zespl Szkl im. H. Sienkiewicza w Pajcznie Zesp. Szk Oglnokszt. Nr 1 im. M. Konopnickiej w Pruszczu Gdaskim LO im. M. Kopernika w Puszczykowie V LO w Rybniku LO im. L. Kruczkowskiego w Skwierzynie II LO im. E. Plater w Sosnowcu IV LO im. S. Staszica w Sosnowcu VII LO im. K. K. Baczyskiego w Sosnowcu I rok filologii angielskiej Uniwersytetu lskiego w Katowicach (konkurs na wiersz o Sosnowcu) LO im. M. Skodowskiej Curie w Suchej Beskidzkiej I LO im. S. Sempolowskiej w Tarnowskich Grach LO im. S. Staszica w Tarnowskich Grach LO - Zesp. Szk. Ponadgimnazjalnych im. Z. Herberta w Trzebiatowie LO im. Powstacw Wielkopolskich w Wgrowcu Szkoa rednia im. Jana Pawa II w Wilnie XIII LO we Wrocawiu Katolickie LO w Zabrzu

56

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

Regulamin XI Turnieju Jednego 0 Laur Plateranki

Wiersza

1. Turniej jest imprez cykliczn, ktra odbywa si corocznie. Organizatorami Turnieju s: Samorzd Uczniowski II Liceum Oglnoksztaccego im. Emilii Plater w Sosnowcu, klasy klasyczne, polonista Micha Waliski oraz mionicy poezji zwizani ze szko. 2. Warunkiem uczestnictwa w Turnieju jest nadesanie trzech opatrzonych godem egzemplarzy jednego, nigdzie dotd niepublikowanego ani nienagradzanego na innych konkursach wiersza (wycznie wydruk komputerowy lub maszynopis) w terminie do 10 p a d z i e r n i k a 2003 roku na adres: I Liceum Oglnoksztacce im. Emilii Plater w Sosnowcu ul. Parkowa 1 41 - 200 SOSNOWIEC tel./faks (0-32) 266 - 45 - 35 / dopiskiem na kopercie: LAUR PLATERANKI". Tematyka i forma wiersza - dowolna. W wypadku duszych utworw prosimy o nadesanie fragmentu. Autor zobowizany jest poda w zaczonej do przesyki osobnej kopercie, rwnie opatrzonej godem, dane personalne (imi i nazwisko, do1 adny adres prywatny, adres e-mail, numer telefonu) oraz pen nazw, adres i numer telefonu/faksu oraz e-mail szkoy, do ktrej uczszcza. 2. Fina XI Turnieju przewidziany jest na 14 listopada 2003 roku ( p i t e k ) - g o d z . 17.00. 3. F u n d a t o r e m g w n y c h n a g r d o r a z s p o n s o r e m t o m i k w p o r i y c k i c h z T u r n i e j w jest W y d z i a Kultury, Sportu i Rekreacji U r z d u M i e j s k i e g o w S o s n o w c u , ktry w s p l n i e z D y r e k c j Szkoy, Rad Szkoy i l o m i t e t e m Rodzicielskim o b e j m u j e p a t r o n a t n a d i m p r e z . 4. Konkurs organizowany jest wycznie dla modziey uczszczaj <'| do szk rednich (ponadgimnazjalnych) z Polski i ze rodowisk polonijnych. 5. Teksty do konkursu finaowego kwalifikuj polonici z II LO w isnowcu wraz z uczniami z Biura Turnieju. 6. W komisji konkursowej zasiadaj historycy literatury z Uniwersyi' tu lskiego, poeci i krytycy literaccy, nauczyciele - polonici z II Liceum < 1 1'(>Inoksztaccego im. Emilii Plater w Sosnowcu i innych szk oraz ucznio-

wie.

57

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P la

te

ranki

7. Autor zakwalifikowanego do finau wiersza proszony bdzie o publiczne jego odczytanie w dniu 14 listopada 2003 r. W uzasadnionych przypadkach tekst zaprezentuje aktor". Autor wywoywany bdzie do prezentacji tekstu poprzez godo i tytu wiersza; prezenterzy nie p o d a j innych danych. 8. O zakwalifikowaniu do finau konkursu autorzy wierszy poinformowani zostan najpniej do 31 padziernika 2003 roku. 9. Przewiduje si nastpujce nagrody i wyrnienia: I nagroda i Laur Plateranki", dwie II nagrody i trzy III nagrody. Jury ma prawo do nieprzyznania ktrych z nagrd lub do innego ich rozdysponowania. Przewiduje si ponadto przyznanie nagrd: Publicznoci, Samorzdu Uczniowskiego oraz nagrd ufundowanych przez firmy i prywatnych sponsorw. Wybr nagradzanych tekstw pozostaje w tym wypadku w gestii nagradzajcych, chyba e sceduj oni decyzj na jury. 10. Organizatorzy nie zwracaj nadsyanych na Turniej tekstw. 11. Organizatorzy powiadamiaj listownie o wyniku kwalifikacji wycznie autorw wierszy dopuszczonych do finau Turnieju. Zawiadomienia te s rwnoznaczne z zaproszeniem. 12. Organizatorzy nie zwracaj kosztw podry ani nie zapewniaj noclegw autorom zakwalifikowanych do finau tekstw. 13. Komunikat jury o wynikach Xl Turnieju rozesany zostanie 15 listopada 2003 r. do prasy, radia i telewizji, take polonijnej. 14. Przewiduje si moliwo opublikowania tekstw nagrodzonych i wierszy wskazanych przez jury w osobnej publikacji, co zaley jednak przede wszystkim od moliwoci finansowych organizatorw. Nadesanie wiersza na konkurs jest rwnoznaczne ze zgod na jego ewentualny druk w tomiku. Za zamieszczone w tomiku wiersze nie przewiduje si honorariw. 15. Ostateczna decyzja we wszelkich kwestiach spornych dotyczcych rozdziau nagrd gwnych i interpretacji regulaminu naley do przewodniczcego jury. 16. Dodatkowe informacje o Turnieju mona uzyska pod adresem e - m a i l : laur 21o plater@wp.pl lub na stronie internetowej: http://marcin.and.pl/laur/tomiki.php

Organizatorzy XI Lauru Plateranki Sosnowiec, 15 grudnia 2002 roku

58

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Spis treci
Anna Opacka Moje zdziwienia Pawe Majerski Przed progiem wyboru Katarzyna Trela Z perspektywy sekretarza jury Maja Jeewska Midzy Biurem Turnieju a turniejowym teatrem Martyna Olszowska Teatr Nasz Micha Waliski przemowy 26 31 33 5

13

16

19

23

Zamiast jubileuszowej

Kronika personalna X Turnieju Komunikat jury X Oglnopolskiego turnieju jednego Wiersza O Laur Plateranki Monika Pita *** (Dorasta niepozornie...) Anna Andraka / /</, Kolda! M.k iej Dbrowski i Kt.itnia wieczerza

37

38

39

M.iiI.i Suchobiak
*** (Zawstydzona i skulona...)
59

40

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te ranki

Tomasz Knopik Motyw powszechny Agnieszka Czas Ogrodowska

41

42

Magorzata j *** (mieszne wirki na dywanie) Katarzyna Bielecka Szsty zmys Kornelia Trawkowska *** (Wybaczcie, Ateczycy...) Justyna Wrblewska ***(Mnie al, Jezusowi al...) Maria Ronowicz Romantycy Magdalena Sosnowiec Nowacka

43

44

45

46

47

48

Micha Wjcik Dosi ddownic Magdalena Zima

czyli witamy w Sosnowcu

49

atkiewicz 51

Karolina Kijek Po drugiej stronie lustra Klaudia Tomczak Ksieczki Finalici X Turnieju jednego Wiersza O Laur Plateranki
60

53

54 55

X Turniej Jednego

Wiersza

O Laur

P l a te

ranki

Miasta i szkoy reprezentowane w finale X Turnieju Icdnego Wiersza O Laur Plateranki

56

Regulamin XI Turnieju Jednego Wiersza O Laur Plateranki ....57

61