PARLAMENT EUROPEJSKI Dokument z posiedzenia

2009 - 2014

A7-0139/2014 21.2.2014

SPRAWOZDANIE
w sprawie realizowanych przez NSA amerykaskich programw nadzoru, organw nadzoru w rnych pastwach czonkowskich oraz ich wpywu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na wspprac transatlantyck w dziedzinie wymiaru sprawiedliwoci i spraw wewntrznych (2013/2188(INI)) Komisja Wolnoci Obywatelskich, Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych Sprawozdawca: Claude Moraes

RR\1020713PL.doc

PE526.085v03-00 Zjednoczona w rnorodnoci

PL

PL

PR_INI SPIS TRECI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO ............................................... 3 UZASADNIENIE .................................................................................................................... 51 ZACZNIK I: WYKAZ DOKUMENTW ROBOCZYCH ............................................... 59 ZACZNIK II: LISTA PRZESUCHA I EKSPERTW................................................. 60 ZACZNIK III: LISTA EKSPERTW, KTRZY ODMWILI UDZIAU W PUBLICZNYCH PRZESUCHANIACH KOMISJI LEDCZEJ PRZY KOMISJI LIBE.... 69 WYNIK GOSOWANIA KOCOWEGO W KOMISJI ....................................................... 71

PE526.085v03-00

2/71

RR\1020713PL.doc

PL

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie realizowanych przez NSA amerykaskich programw nadzoru, organw nadzoru w rnych pastwach czonkowskich oraz ich wpywu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na wspprac transatlantyck w dziedzinie wymiaru sprawiedliwoci i spraw wewntrznych (2013/2188(INI)) Parlament Europejski, uwzgldniajc Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczeglnoci jego art. 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11 i 21, uwzgldniajc Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczeglnoci jego art. 15, 16 i 218 oraz tytu V, uwzgldniajc protok nr 36 w sprawie postanowie przejciowych oraz jego art. 10, a take deklaracj nr 50 dotyczc tego protokou, uwzgldniajc Kart praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczeglnoci jej art. 1, 3, 6, 7, 8, 10, 11, 20, 21, 42, 47, 48 i 52, uwzgldniajc europejsk konwencj praw czowieka, w szczeglnoci jej art. 6, 8, 9, 10 i 13 oraz protokoy do tej konwencji, uwzgldniajc Powszechn deklaracj praw czowieka, szczeglnie jej art. 7, 8, 10, 11, 12 i 141, uwzgldniajc Midzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, zwaszcza jego art. 14, 17, 18 i 19, uwzgldniajc konwencj Rady Europy o ochronie osb w zwizku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych (ETS nr 108) oraz protok dodatkowy do tej konwencji z dnia 8 listopada 2001 r.dotyczcy organw nadzoru oraz transgranicznego przepywu danych (ETS nr 181), uwzgldniajc Konwencj wiedesk o stosunkach dyplomatycznych, zwaszcza jej art. 24, 27 i 40, uwzgldniajc Konwencj Rady Europy o cyberprzestpczoci (ETS nr 185), uwzgldniajc sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ w sprawie propagowania i ochrony praw czowieka i wolnoci podstawowych w warunkach walki z terroryzmem, przedoone dnia 17 maja 2010 r.2, uwzgldniajc sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ w sprawie

1 2

http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_deklaracja.php http://daccess-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G10/134/10/PDF/G1013410.pdf?OpenElement

RR\1020713PL.doc

3/71

PE526.085v03-00

PL

propagowania i ochrony prawa wolnoci opinii i wypowiedzi, przedoone dnia 17 kwietnia 2013 r.1, uwzgldniajc wytyczne w sprawie praw czowieka oraz zwalczania terroryzmu przyjte przez Komitet Ministrw Rady Europy dnia 11 lipca 2002 r., uwzgldniajc deklaracj brukselsk przyjt w dniu 1 padziernika 2010 r. podczas szstej konferencji komisji parlamentarnych waciwych ds. nadzoru nad subami wywiadowczymi i bezpieczestwa pastw czonkowskich Unii Europejskiej, uwzgldniajc uchwa Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 1954 (2013) w sprawie bezpieczestwa narodowego i dostpu do informacji, uwzgldniajc sprawozdanie w sprawie demokratycznego nadzoru nad subami bezpieczestwa przyjte przez Komisj Weneck dnia 11 czerwca 2007 r.2 oraz oczekujc z duym zainteresowaniem na jego aktualizacj zapowiedzian na wiosn 2014 r., uwzgldniajc zeznania przedstawicieli komisji nadzoru sub wywiadowczych z Belgii, Niderlandw, Danii i Norwegii, uwzgldniajc sprawy wniesione do sdw francuskich3, polskich i brytyjskich4, jak rwnie Europejskiego Trybunau Praw Czowieka5, w zwizku z systemami nadzoru prowadzonego na masow skal, uwzgldniajc ustanowion przez Rad zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej Europejsk konwencj o pomocy prawnej w sprawach karnych pomidzy pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej, w szczeglnoci jej tytu III6, uwzgldniajc decyzj Komisji 520/2000 z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie adekwatnoci ochrony przewidzianej przez zasady bezpiecznego transferu danych osobowych oraz przez odnoszce si do nich najczciej zadawane pytania, wydane przez Departament Handlu USA, uwzgldniajc sprawozdania oceniajce Komisji w sprawie wdroenia zasad bezpiecznego transferu danych osobowych z dnia 13 lutego 2002 r. (SEC(2002)0196) oraz z dnia 20 padziernika 2004 r. (SEC(2004)1323), uwzgldniajc komunikat Komisji z dnia 27 padziernika 2013 r. (COM(2013)0847) w sprawie funkcjonowania zasad bezpiecznego transferu danych osobowych z punktu widzenia obywateli UE i przedsibiorstw z siedzib w UE oraz komunikat Komisji z

1 2

http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/RegularSession/Session23/A.HRC.23.40_EN.pdf http://www.venice.coe.int/webforms/documents/CDL-AD(2007)016.aspx 3 La Fdration Internationale des Ligues des Droits de lHomme i La Ligue franaise pour la dfense des droits de lHomme et du Citoyen v. X; Tribunal de Grande Instance of Paris. 4 Sprawy wniesione przez Privacy International and Liberty do Investigatory Powers Tribunal. 5 Wsplny pozew zoony na mocy art. 34 przez Big Brother Watch, Open Rights Group, English PEN i Dr Constanze Kurz (skarcy) v. United Kingdom (pozwany). 6 Dz. U. C 197 z 12.7.2000, s. 1.

PE526.085v03-00

4/71

RR\1020713PL.doc

PL

dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie odbudowy zaufania do przypyww danych midzy Uni Europejsk a Stanami Zjednoczonymi (COM(2013)0846), uwzgldniajc rezolucj Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2000 r. w sprawie projektu decyzji Komisji w sprawie adekwatnoci ochrony przewidzianej przez zasady bezpiecznego transferu danych osobowych oraz przez odnoszce si do nich najczciej zadawane pytania, wydane przez Departament Handlu USA, z ktrej wynika, e nie mona potwierdzi adekwatnoci systemu1, a take uwzgldniajc opinie Grupy Roboczej Art. 29, w szczeglnoci opini 4/2000 z dnia 16 maja 2000 r.2, uwzgldniajc umowy midzy Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Uni Europejsk o wykorzystywaniu danych dotyczcych przelotu pasaera oraz przekazywaniu takich danych (umowa w sprawie PNR) z 2004 r., 2007 r.3 i 2012 r.4, uwzgldniajc wsplny przegld realizacji Umowy midzy Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Uni Europejsk o przetwarzaniu danych dotyczcych przelotu pasaera oraz przekazywaniu takich danych do Departamentu Bezpieczestwa Wewntrznego Stanw Zjednoczonych5, towarzyszcy sprawozdaniu Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wsplnego przegldu (COM(2013)0844), uwzgldniajc opini rzecznika generalnego Cruza Villalna, z ktrej wynika, e dyrektywa 2006/24/WE w sprawie zatrzymania danych generowanych lub przetwarzanych w zwizku ze wiadczeniem oglnie dostpnych usug cznoci elektronicznej lub udostpnianiem publicznych sieci cznoci jest w caoci niezgodna z art. 52 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz e art. 6 tej dyrektywy jest niezgodny z art. 7 i art. 52 ust. 1 karty6, uwzgldniajc decyzj Rady 2010/412/UE z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie zawarcia Umowy midzy Uni Europejsk a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o przetwarzaniu i przekazywaniu z Unii Europejskiej do Stanw Zjednoczonych danych z komunikatw finansowych do celw Programu ledzenia rodkw finansowych nalecych do terrorystw (TFTP)7 oraz zaczone do niej owiadczenia Komisji i Rady, uwzgldniajc Porozumienie midzy Uni Europejsk a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o wzajemnej pomocy prawnej8, uwzgldniajc trwajce negocjacje dotyczce umowy ramowej midzy Uni Europejsk a Stanami Zjednoczonymi w sprawie ochrony danych osobowych przekazywanych i przetwarzanych do celw dziaa prewencyjnych, prowadzonych

1 2

Dz.U. C 121 z 24.4.2001, s. 152. http://ec.europa.eu/justice/policies/privacy/docs/wpdocs/2000/wp32en.pdf 3 Dz.U. L 204 z 4.8.2007, s. 18. 4 Dz.U. L 215 z 11.8.2012, s. 5. 5 SEC (2013) 630, 27.11.2013. 6 Opinia rzecznika generalnego Cruza Villalna z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie C-293/12. 7 Dz.U. L 195 z 27.7.2010, s. 3. 8 Dz.U. L 181 z 19.7.2003, s. 34.

RR\1020713PL.doc

5/71

PE526.085v03-00

PL

czynnoci dochodzeniowo-ledczych i prokuratorskich w sprawach karnych, w tym terroryzmu, w ramach wsppracy policyjnej i sdowej w sprawach karnych (tzw. umowy parasolowej), uwzgldniajc rozporzdzenie Rady (WE) nr 2271/96 z dnia 22 listopada 1996 r. zabezpieczajce przed skutkami eksterytorialnego stosowania ustawodawstwa przyjtego przez pastwo trzecie oraz dziaaniami opartymi na nim lub z niego wynikajcymi1, uwzgldniajc owiadczenie prezydenta Federacyjnej Republiki Brazylii zoone podczas otwarcia 68. sesji Zgromadzenia Oglnego ONZ dnia 24 wrzenia 2013 r. oraz prace prowadzone przez parlamentarn komisj ledcz ds. szpiegostwa powoan przez Federalny Senat Brazylii, uwzgldniajc amerykask ustaw PATRIOT podpisan przez prezydenta Georgea W. Busha dnia 26 padziernika 2001 r., uwzgldniajc amerykask ustaw o nadzorze zagranicznego wywiadu (FISA) z 1978 r. oraz ustaw zmieniajc z 2008 r., uwzgldniajc zarzdzenie wykonawcze nr 12333 wydane przez prezydenta Stanw Zjednoczonych w 1981 r. wraz ze zmianami z 2008 r., uwzgldniajc rozporzdzenie prezydenta (PPD-28) w sprawie dziaa wywiadu sygnaw wydane przez prezydenta Stanw Zjednoczonych Baracka Obam w dniu 17 stycznia 2014 r., uwzgldniajc wnioski ustawodawcze rozpatrywane obecnie przez Kongres Stanw Zjednoczonych, w tym projekt amerykaskiej ustawy o wolnoci (Freedom Act), projekt ustawy o reformie kontroli i nadzoru nad subami wywiadowczymi i inne, uwzgldniajc przegldy przeprowadzone przez Rad ds. Nadzoru Prywatnoci i Wolnoci Obywatelskich, amerykask Rad Bezpieczestwa Narodowego oraz prezydenck grup oceniajc ds. wywiadu i technologii komunikacyjnej, w szczeglnoci sprawozdanie tej ostatniej z dnia 12 grudnia 2013 r. zatytuowane Liberty and Security in a Changing World [Wolno i bezpieczestwo w zmieniajcym si wiecie], uwzgldniajc orzeczenie amerykaskiego sdu okrgowego dla Dystryktu Kolumbia w sprawie Klayman i in. przeciwko Obamie i in., powdztwo cywilne nr 13-0851 z dnia 16 grudnia 2013 r. oraz orzeczenie amerykaskiego sdu okrgowego dla Dystryktu Nowy Jork-Poudnie w sprawie ACLU i in. przeciwko Jamesowi R. Clapperowi i in., powdztwo cywilne nr 13-3994 z dnia 11 czerwca 2013 r., uwzgldniajc sprawozdanie w sprawie ustale unijnych wspprzewodniczcych tymczasowej grupy roboczej UE-USA ds. ochrony danych z dnia 27 listopada 2013 r.2,

1 2

Dz.U. L 309 z 29.11.1996, s. 1. Dokument Rady 16987/13.

PE526.085v03-00

6/71

RR\1020713PL.doc

PL

uwzgldniajc sw rezolucj z dnia 5 wrzenia 2001 r. oraz dnia 7 listopada 2002 r. w sprawie istnienia oglnowiatowego systemu przechwytywania komunikacji prywatnej i handlowej (systemu podsuchu ECHELON), uwzgldniajc sw rezolucj z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie Karty praw podstawowych UE: standardy okrelajce wolno mediw w UE1, uwzgldniajc sw rezolucj z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie programu inwigilacji amerykaskiej Agencji Bezpieczestwa Narodowego, sub wywiadowczych w rnych pastwach czonkowskich i wpywu na prywatno obywateli UE, w ktrej zaleca Komisji Wolnoci Obywatelskich, Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych przeprowadzenie szczegowego dochodzenia w tej sprawie2, uwzgldniajc dokument roboczy nr 1 w sprawie amerykaskich i unijnych programw nadzoru oraz ich wpywu na prawa podstawowe obywateli UE, uwzgldniajc dokument roboczy nr 3 w sprawie zalenoci midzy praktykami nadzoru w UE i USA a unijnymi przepisami dotyczcymi ochrony danych osobowych, uwzgldniajc dokument roboczy nr 4 w sprawie amerykaskich dziaa w zakresie nadzoru w odniesieniu do danych unijnych oraz moliwych implikacji prawnych takich dziaa dla umw transatlantyckich i wsppracy transatlantyckiej, uwzgldniajc dokument roboczy nr 5 w sprawie demokratycznej kontroli sub wywiadowczych pastw czonkowskich i organw wywiadowczych UE, uwzgldniajc sw rezolucj z dnia 23 padziernika 2013 r. w sprawie przestpczoci zorganizowanej, korupcji i prania pienidzy: zalecenia dotyczce potrzebnych dziaa i inicjatyw3, uwzgldniajc sw rezolucj z dnia 23 padziernika 2013 r. w sprawie zawieszenia umowy TFTP w nastpstwie inwigilacji prowadzonej przez Agencje Bezpieczestwa Narodowego USA4, uwzgldniajc sw rezolucj z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie wykorzystania potencjau chmury obliczeniowej5, uwzgldniajc porozumienie midzyinstytucjonalne midzy Parlamentem Europejskim a Rad w sprawie przekazywania Parlamentowi Europejskiemu i wykorzystywania przez Parlament Europejski posiadanych przez Rad informacji niejawnych dotyczcych spraw innych ni z dziedziny wsplnej polityki zagranicznej i

1 2

Teksty przyjte, P7_TA(2013)0203. Teksty przyjte, P7_TA(2013)0322.

3 4

Teksty przyjte, P7_TA(2013)0444. Teksty przyjte, P7_TA(2013)0449. 5 Teksty przyjte, P7_TA(2013)0535.

RR\1020713PL.doc

7/71

PE526.085v03-00

PL

bezpieczestwa1, uwzgldniajc zacznik VIII do Regulaminu, uwzgldniajc art.48 Regulaminu, uwzgldniajc sprawozdanie Komisji Wolnoci Obywatelskich, Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych (A7-0139/2014),

Wpyw masowej inwigilacji A. majc na uwadze, e ochrona danych i prywatnoci to prawa podstawowe; majc na uwadze, e rodki bezpieczestwa, w tym rodki na rzecz zwalczania terroryzmu, musz by zatem realizowane w ramach rzdw prawa i musz podlega wymogom w zakresie praw podstawowych, w tym wymogom odnoszcym si do ochrony prywatnoci i ochrony danych; majc na uwadze, e zwizki midzy Europ a Stanami Zjednoczonymi Ameryki opieraj si na duchu i zasadach demokracji oraz na praworzdnoci, wolnoci, sprawiedliwoci i solidarnoci; majc na uwadze, e wsppraca w zakresie zwalczania terroryzmu midzy Stanami Zjednoczonymi a Uni Europejsk i jej pastwami czonkowskimi ma nadal istotne znaczenie dla bezpieczestwa obu stron; majc na uwadze, e wzajemne zaufanie i zrozumienie to kluczowe elementy dialogu i partnerstwa transatlantyckiego; majc na uwadze, e w nastpstwie wydarze z 11 wrzenia 2001 r., walka z terroryzmem staa si jednym z gwnych priorytetw wikszoci rzdw; majc na uwadze, e doniesienia oparte na dokumentach ujawnionych przez byego pracownika amerykaskiej Agencji Bezpieczestwa Krajowego (NSA) Edwarda Snowdena zmusiy przywdcw politycznych do zmierzenia si z wyzwaniem, jakim jest kontrola i nadzr agencji wywiadu w zakresie dziaa inwigilacyjnych, a take ocena wpywu prowadzonych przez nie dziaa na prawa podstawowe oraz praworzdno w spoeczestwie demokratycznym; majc na uwadze, e od czerwca 2013 r. wspomniane doniesienia wywoay w UE liczne obawy dotyczce:
1

B.

C.

D. E.

F.

zakresu systemw nadzoru ujawnionego zarwno przez Stany Zjednoczone, jak i pastwa czonkowskie UE; naruszenia unijnych norm prawnych, praw podstawowych oraz norm ochrony danych osobowych; poziomu zaufania midzy UE a USA jako partnerami transatlantyckimi; stopnia wsppracy i zaangaowania niektrych pastw czonkowskich UE w

Dz.U. C 353 E z 3.12.2013, s. 156.

PE526.085v03-00

8/71

RR\1020713PL.doc

PL

amerykaskie programy nadzoru lub analogicznych programw realizowanych na szczeblu krajowym, co ujawniy media; braku kontroli i skutecznego nadzoru ze strony amerykaskich wadz politycznych i niektrych pastw czonkowskich UE nad ich rodowiskami wywiadowczymi; moliwoci wykorzystywania masowej inwigilacji w celach niezwizanych z bezpieczestwem narodowymi i bezporedni walk z terroryzmem, np. szpiegostwo gospodarcze i przemysowe lub profilowanie pod wzgldem przekona politycznych; podwaania wolnoci pracy i komunikacji przedstawicieli zawodw, ktrych obowizuje tajemnica zawodowa, w tym prawnikw i lekarzy; odnonych rl oraz stopnia zaangaowania agencji wywiadu oraz prywatnych spek informatycznych i telekomunikacyjnych; coraz bardziej zacierajcych si granic midzy egzekwowaniem prawa a dziaaniami wywiadowczymi, co prowadzi do traktowania kadego obywatela jako osoby podejrzanej i obejmowania go nadzorem; zagroenia prywatnoci w erze cyfrowej;

G.

majc na uwadze, e bezprecedensowa skala ujawnionego szpiegostwa wymaga dogbnego ledztwa ze strony wadz amerykaskich, instytucji europejskich oraz rzdw, parlamentw narodowych i organw wymiaru sprawiedliwoci pastw czonkowskich; majc na uwadze, e wadze amerykaskie zdementoway cz ujawnionych informacji, ale nie zaprzeczyy wikszoci z nich; majc na uwadze szeroko zakrojon debat publiczn, ktra wywizaa si w Stanach Zjednoczonych i w niektrych pastwach czonkowskich UE; majc na uwadze, e rzdy i parlamenty pastw UE zbyt czsto zachowuj milczenie i nie wszczynaj odpowiednich dochodze; majc na uwadze, e prezydent Obama zapowiedzia niedawno reform NSA oraz jej programw nadzoru; majc na uwadze, e w przeciwiestwie do obydwu instytucji UE oraz niektrych pastw czonkowskich Parlament Europejski bardzo powanie potraktowa obowizek wyjanienia doniesie dotyczcych prowadzonego na masow skal bezkrytycznego nadzoru obywateli UE i w swej rezolucji z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie programu inwigilacji amerykaskiej Agencji Bezpieczestwa Narodowego, sub wywiadowczych w rnych pastwach czonkowskich i ich wpywu na obywateli UE poinstruowa Komisj Wolnoci Obywatelskich, Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych, aby przeprowadzia gruntowne dochodzenie w tej sprawie; majc na uwadze, e obowizkiem instytucji europejskich jest dopilnowanie, aby prawo unijne byo wdraane w peni, z korzyci dla obywateli UE, a take aby nie podwaano mocy prawnej traktatw UE za spraw lekcewacej akceptacji eksterytorialnych skutkw norm lub dziaa pastw trzecich;
9/71 PE526.085v03-00

H.

I. J.

K.

RR\1020713PL.doc

PL

Postpy Stanw Zjednoczonych w reformowaniu wywiadu L. majc na uwadze, e Sd Okrgowy dla Dystryktu Kolumbia w orzeczeniu z dnia 16 grudnia 2013 r. uzna, e masowe gromadzenie metadanych przez NSA stanowi naruszenie czwartej poprawki do konstytucji amerykaskiej1; majc przy tym na uwadze, e Sd Okrgowy dla Dystryktu Nowy Jork-Poudnie w orzeczeniu z dnia 27 grudnia 2013 r. stwierdzi zgodno z prawem takiego gromadzenia danych; majc, na uwadze, e Sd Okrgowy dla Wschodniego Dystryktu Michigan orzek, e czwarta poprawka wymaga zasadnoci wszystkich przeszuka, dysponowania nakazem przed przystpieniem do uzasadnionego przeszukania, wydawania nakazw w oparciu o wczeniejsze zaistnienie uzasadnionych podstaw ich wydania, a take konkretnego odniesienia do osoby, miejsca i rzeczy, jak rwnie interwencji neutralnego urzdnika stojcego midzy funkcjonariuszami egzekwowania prawa wadzy wykonawczej a obywatelami2; majc na uwadze, e w sprawozdaniu z dnia 12 grudnia 2013 r. prezydenckiej grupy oceniajcej ds. wywiadu i technologii komunikacyjnej przedstawiono prezydentowi Stanw Zjednoczonych propozycje 46 zalece; majc na uwadze, e w zaleceniach podkrelono potrzeb jednoczesnego zapewnienia ochrony bezpieczestwa narodowego oraz prywatnoci i wolnoci obywatelskich; majc na uwadze, e w zwizku z powyszym zachca si rzd USA do jak najszybszego zaprzestania masowego gromadzenia rejestrw pocze telefonicznych osb ze Stanw Zjednoczonych zgodnie z art. 215 ustawy Patriot Act, do przeprowadzenia szczegowego przegldu ram prawnych dotyczcych NSA i wywiadu amerykaskiego w celu zapewnienia poszanowania prawa do prywatnoci, do zaprzestania dziaa majcych na celu obchodzenie lub naraenie oprogramowania komercyjnego (poprzez luk w zabezpieczeniach lub zoliwe oprogramowanie), do szerszego stosowania szyfrowania, szczeglnie w przypadku danych podlegajcych transferom, a take do zaniechania umniejszania znaczenia dziaa sucych stworzeniu standardw szyfrowania, do powoania rzecznika interesu publicznego, ktry staby w obronie prywatnoci oraz wolnoci obywatelskich przed Sdem ds. Nadzoru Zagranicznego Wywiadu, do nadania Radzie ds. Prywatnoci i Wolnoci Obywatelskich uprawnie w zakresie nadzoru nad dziaaniami Wsplnoty Wywiadw w celach zwizanych z wywiadem zagranicznym, a nie tylko zwalczaniem terroryzmu, a take do przyjmowania skarg osb zgaszajcych przypadki naruszenia, stosowania ukadw o wzajemnej pomocy prawnej w celu uzyskania komunikacji elektronicznej oraz do niewykorzystywania nadzoru do kradziey tajemnic przedsibiorstw i tajemnic handlowych; majc na uwadze, e zgodnie z pismem otwartym przekazanym prezydentowi Obamie przez byych czonkw kadry kierowniczej NSA/czonkw grupy Veteran Intelligence Professionals for Sanity (VIPS) z dnia 7 stycznia 2014 r.3 masowe gromadzenie danych nie gwarantuje wikszych moliwoci przewidywania przyszych atakw terrorystycznych; majc na uwadze, e autorzy pisma podkrelaj, i nadzr

M.

N.

O.

1 2

Klayman i in. przeciwko Obamie i in., powdztwo cywilne nr 13-0851, 16 grudnia 2013 r. ACLU przeciwko NSA nr 06-CV-10204, 17 sierpnia 2006 r. 3 http://consortiumnews.com/2014/01/07/nsa-insiders-reveal-what-went-wrong.

PE526.085v03-00

10/71

RR\1020713PL.doc

PL

prowadzony na masow skal przez NSA nie zapobieg adnemu atakowi, przy czym wydano miliardy dolarw na programy, ktre s mniej efektywne i w duo wikszym stopniu ingeruj w prywatno obywateli ni technologia wewntrzna, znana jako THINTHREAD, opracowana w 2001 r.; P. majc na uwadze, e w kwestii dziaa wywiadowczych dotyczcych osb spoza Stanw Zjednoczonych zgodnie z art. 702 ustawy FISA zalecenia przedstawione prezydentowi Stanw Zjednoczonych obejmuj fundamentaln kwesti poszanowania prywatnoci oraz godnoci ludzkiej zapisan w art. 12 Powszechnej deklaracji praw czowieka oraz art. 17 Midzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych; majc na uwadze, e nie obejmuj one przyznania osobom spoza Stanw Zjednoczonych takich samych praw i takiej samej ochrony, jakie przysuguj osobom ze Stanw Zjednoczonych; majc na uwadze, e prezydent Stanw Zjednoczonych Barack Obama w rozporzdzeniu z dnia 17 stycznia 2014 r. w sprawie dziaa wywiadu sygnaw oraz przemwieniu na ten temat stwierdzi, e prowadzony na masow skal nadzr elektroniczny jest konieczny, aby Stany Zjednoczone mogy chroni swoje bezpieczestwo narodowe, swych obywateli oraz obywateli amerykaskich sojusznikw i partnerw, jak rwnie aby mogy czyni postpy w zakresie polityki zagranicznej; majc na uwadze, e rozporzdzenie to zawiera szereg zasad dotyczcych gromadzenia, wykorzystywania i wymiany informacji uzyskanych przez wywiad sygnaw oraz obejmuje niektrymi zabezpieczeniami osoby spoza USA, czciowo przewidujc traktowanie rwnorzdne z traktowaniem obywateli Stanw Zjednoczonych, w tym zabezpieczanie danych osobowych wszystkich osb, niezalenie od ich obywatelstwa lub miejsca zamieszkania; majc na uwadze, e prezydent Obama nie domaga si adnych konkretnych propozycji, dotyczcych szczeglnie zakazu prowadzenia nadzoru na masow skal oraz wprowadzenia rodkw administracyjnych i sdowych umoliwiajcych dochodzenie roszcze osobom spoza Stanw Zjednoczonych;

Q.

Ramy prawne Prawa podstawowe R. majc na uwadze, e sprawozdanie w sprawie ustale unijnych wspprzewodniczcych tymczasowej grupy roboczej UE-USA ds. ochrony danych zawiera opis sytuacji prawnej w Stanach Zjednoczonych, ale nie przedstawia faktw dotyczcych amerykaskich programw nadzoru; majc na uwadze, e nie udostpniono adnych informacji na temat tzw. grupy roboczej drugiej cieki, w ramach ktrej pastwa czonkowskie dwustronnie omawiaj z wadzami amerykaskimi kwestie zwizane z bezpieczestwem narodowym; majc na uwadze, e prawa podstawowe, szczeglnie wolno wypowiedzi, prasy, myli, sumienia, wyznania oraz wolno zrzeszania si, prawo do prywatnoci, ochrona danych osobowych, a take prawo do skutecznego rodka odwoawczego, domniemanie niewinnoci oraz prawo do rzetelnego procesu sdowego i brak dyskryminacji, zapisane w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej oraz europejskiej konwencji praw czowieka, stanowi podwaliny demokracji; majc na
11/71 PE526.085v03-00

S.

RR\1020713PL.doc

PL

uwadze, e prowadzenie na masow skal nadzoru nad ludmi nie jest spjne z tymi fundamentami; T. majc na uwadze, e we wszystkich pastwach czonkowskich prawo chroni przed ujawnianiem poufnych informacji powierzonych prawnikowi przez klienta, ktr to zasad uznaje Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej1; majc na uwadze, e w swej rezolucji z dnia 23 padziernika 2013 r. w sprawie przestpczoci zorganizowanej, korupcji oraz prania pienidzy Parlament wezwa Komisj do przedstawienia wniosku ustawodawaczego wprowadzajcego skuteczny i kompleksowy europejski program ochrony osb zgaszajcych przypadki naruszenia w celu ochrony interesw finansowych UE, a take do przeprowadzania analizy, czy takie ustawodawstwo powinno w przyszoci obejmowa rwnie inne dziedziny wchodzce w zakres uprawnie Unii;

U.

Kompetencje Unii w dziedzinie bezpieczestwa V. majc na uwadze, e zgodnie z art. 67 ust. 3 TFUE Unia Europejska dokada stara, aby zapewni wysoki poziom bezpieczestwa; majc na uwadze, e postanowienia Traktatu (szczeglnie art. 4 ust. 2 TUE, art. 72 TFUE i art. 73 TFUE) skutkuj tym, i UE posiada pewne uprawnienia w kwestiach zwizanych ze zbiorowym bezpieczestwem wewntrznym Unii; majc na uwadze, e UE posiada uprawnienia w kwestiach bezpieczestwa wewntrznego (art. 4 lit. j) TFUE) i realizuje te uprawnienia, decydujc o szeregu instrumentw ustawodawczych oraz zawierajc umowy midzynarodowe (PNR, TFTP) majce na celu zwalczanie powanej przestpczoci i terroryzmu, a take okrelajc strategi w zakresie bezpieczestwa wewntrznego i powoujc agencje dziaajce w tej dziedzinie; majc na uwadze, e Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, i Pastwa Czonkowskie mog organizowa midzy sob i na swoj odpowiedzialno uznane przez nie za stosowne formy wsppracy i koordynacji midzy waciwymi subami ich administracji odpowiedzialnymi za zapewnienie bezpieczestwa narodowego (art. 73 TFUE); majc na uwadze, e art. 276 TFUE stanowi, i W wykonywaniu swoich uprawnie dotyczcych postanowie czci trzeciej tytu V rozdziay 4 i 5 odnoszcych si do przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci, Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej nie jest waciwy w zakresie kontroli wanoci lub proporcjonalnoci dziaa policji lub innych organw cigania w Pastwie Czonkowskim ani do orzekania w sprawie wykonywania przez Pastwa Czonkowskie obowizkw dotyczcych utrzymania porzdku publicznego i ochrony bezpieczestwa wewntrznego; majc na uwadze, e bezpieczestwo narodowe, bezpieczestwo wewntrzne, bezpieczestwo wewntrzne UE oraz bezpieczestwo midzynarodowe to pojcia o pokrywajcych si zakresach znaczeniowych; majc na uwadze, e Konwencja

W.

X.

Y.

Wyrok z dnia 18 maja 1982 r. w sprawie C-155, AM & S Europe Limited przeciwko Komisji Wsplnot Europejskich.

PE526.085v03-00

12/71

RR\1020713PL.doc

PL

wiedeska o prawie traktatw, zasada lojalnej wsppracy pastw czonkowskich UE oraz wynikajca z przepisw dotyczcych praw czowieka zasada zawonej interpretacji wycze nakazuj zawon interpretacj pojcia bezpieczestwa narodowego i wymagaj, aby pastwa czonkowskie wstrzymyway si od wkraczania w kompetencje UE; Z. majc na uwadze, e Traktaty Europejskie czyni Komisj Europejsk straniczk Traktatw, a przez to zadaniem Komisji Europejskiej jest wyjanianie wszelkich potencjalnych narusze unijnego prawa; majc na uwadze, e zgodnie z art. 6 TUE, dotyczcym Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz europejskiej konwencji praw czowieka (EKPC), agencje pastw czonkowskich, a nawet podmioty prywatne dziaajce w dziedzinie bezpieczestwa narodowego, musz rwnie szanowa zapisane tam prawa, niezalenie od tego, czy kwestia dotyczy obywateli danego pastwa czy obywateli innych pastw;

AA.

Eksterytorialno AB. majc na uwadze, e eksterytorialne zastosowanie przez pastwa trzecie waciwych im przepisw ustawowych, wykonawczych oraz innych instrumentw ustawodawczych lub wykonawczych nalecych do jurysdykcji UE lub pastw czonkowskich moe wpywa na ustanowiony porzdek prawny oraz praworzdno, a nawet narusza prawo midzynarodowe lub unijne, w tym prawa osb fizycznych i prawnych, biorc pod uwag zakres i zadeklarowany lub faktyczny cel takiego zastosowania; majc na uwadze, e w tych okolicznociach konieczne jest podjcie na szczeblu UE dziaa majcych na celu zapewnienie poszanowania na terytorium UE unijnych wartoci zapisanych w art. 2 TUE, w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej i w EKPC, tj. praw podstawowych, demokracji oraz praworzdnoci, a take praw osb fizycznych i prawnych zapisanych w ustawodawstwie wtrnym wdraajcym te fundamentalne zasady, w szczeglnoci przez usunicie, zneutralizowanie, zablokowanie lub zwalczanie w inny sposb skutkw odnonego ustawodawstwa zagranicznego;

Midzynarodowe transfery danych AC. majc na uwadze, e transfer danych osobowych przez unijne instytucje, organy, urzdy lub agencje, lub przez pastwa czonkowskie do Stanw Zjednoczonych w celach zwizanych z egzekwowaniem prawa w sytuacji braku odpowiednich zabezpiecze i ochrony poszanowania praw podstawowych obywateli UE, w szczeglnoci prawa do prywatnoci i ochrony danych osobowych, sprawiby, e dana instytucja unijna, unijny organ, urzd, unijna agencja lub pastwo czonkowskie ponosiyby na mocy art. 340 TFUE lub orzecznictwa Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej1 odpowiedzialno za naruszenie prawa unijnego, w tym naruszenie praw podstawowych zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej;

Zob. szczeglnie sprawy poczone C-6/90 i C-9/90, Francovich i in. przeciwko Wochom, wyrok z dnia 28 maja 1991 r.

RR\1020713PL.doc

13/71

PE526.085v03-00

PL

AD.

majc na uwadze, e przekazywanie danych nie jest ograniczone geograficznie, i szczeglnie w kontekcie postpujcej globalizacji i oglnowiatowej cznoci ustawodawca UE ma do czynienia z nowymi wyzwaniami w zakresie ochrony danych osobowych i cznoci, majc na uwadze, e niezwykle wane jest zatem promowanie ram prawnych opartych wsplnych norm; majc na uwadze, e masowe gromadzenie danych osobowych w celach handlowych oraz w ramach walki z terroryzmem i powan przestpczoci transnarodow stanowi zagroenie dla danych osobowych oraz do prywatnoci obywateli UE;

AE.

Transfery do Stanw Zjednoczonych realizowane w oparciu o zasady bezpiecznego transferu danych osobowych (w ramach bezpiecznej przystani) AF. AG. majc na uwadze, e amerykaskie ramy prawne dotyczce ochrony danych osobowych nie gwarantuj odpowiedniego poziomu ochrony obywatelom UE; majc na uwadze, e w celu umoliwienia unijnym administratorom danych dokonania transferu danych osobowych do podmiotu ze Stanw Zjednoczonych Komisja w swojej decyzji 520/2000 ogosia adekwatno ochrony przewidzianej przez zasady bezpiecznego transferu danych osobowych oraz przez odnoszce si do nich najczciej zadawane pytania, wydane przez Departament Handlu USA w odniesieniu do danych osobowych przekazywanych z Unii do organizacji z siedzib w Stanach Zjednoczonych, ktre zgodziy si przestrzega zasad bezpiecznego transferu danych osobowych; majc na uwadze, e w swej rezolucji z dnia 5 lipca 2000 r. Parlament wyrazi wtpliwoci i obawy co do adekwatnoci zasad bezpiecznego transferu danych osobowych i wezwa Komisj do odpowiednio szybkiej zmiany decyzji w kontekcie dowiadcze oraz wszelkich postpw ustawodawczych; majc na uwadze dokument roboczy Parlamentu nr 4 z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie amerykaskich dziaa w zakresie nadzoru w odniesieniu do danych unijnych oraz moliwych prawnych implikacji takich dziaa dla umw transatlantyckich i wsppracy transatlantyckiej, w ktrym sprawozdawcy wyrazili wtpliwoci i obawy dotyczce adekwatnoci programu bezpiecznego transferu danych osobowych i wezwali Komisj do uchyleniu decyzji o adekwatnoci zasad bezpiecznego transferu danych osobowych oraz do znalezienia nowych rozwiza prawnych; majc na uwadze, e decyzja Komisji 520/2000 stanowi, i waciwe organy w pastwach czonkowskich mog wykorzystywa swe obecne uprawnienia do zawieszenia przepywu danych do organizacji, ktra zadeklarowaa si przestrzega zasad bezpiecznego transferu danych osobowych w celu ochrony jednostek w zwizku z przetwarzaniem ich danych osobowych, w przypadku gdy istnieje zasadnicze prawdopodobiestwo, e dochodzi do naruszania zasad bezpiecznego transferu danych osobowych lub e dalsze dokonywanie transferu czyoby si z nieuniknionym ryzykiem powanej szkody podmiotw danych; majc na uwadze, e w decyzji Komisji 520/2000 mowa rwnie o tym, i w przypadku dostarczenia dowodw wskazujcych na to, e osoba odpowiedzialna za
14/71 RR\1020713PL.doc

AH.

AI.

AJ.

AK.

PE526.085v03-00

PL

zapewnienie zgodnoci dziaa z zasadami nie wypenia swojej roli, Komisja musi poinformowa o tym Departament Handlu USA oraz, w stosownych przypadkach, przedstawi rodki majce na celu wycofanie lub zawieszenie danej decyzji lub ograniczenie zakresu jej stosowania; AL. majc na uwadze, e w swych pierwszych dwch sprawozdaniach w sprawie wdroenia zasad bezpiecznego transferu danych osobowych, z 2002 r. i 2004 r., Komisja stwierdzia szereg uchybie w kwestii waciwego wdroenia zasad bezpiecznego transferu danych osobowych i sformuowaa szereg zalece dla wadz amerykaskich sucych naprawie tych uchybie; majc na uwadze, e w trzecim sprawozdaniu z realizacji z dnia 27 listopada 2013 r., ktre sporzdzono dziewi lat po drugim sprawozdaniu, stwierdzono, i adne z uchybie opisanych w poprzednim sprawozdaniu nie zostao naprawione, a Komisja stwierdzia kolejne liczne saboci i niedocignicia w realizacji zasad bezpiecznego transferu danych osobowych i postanowia, e dalsza realizacja w obecnym ksztacie jest niemoliwa; majc na uwadze, e Komisja podkrelaa, i szeroki dostp amerykaskich agencji wywiadu do danych przekazywanych do Stanw Zjednoczonych przez podmioty, ktre zaakceptoway zasady bezpiecznego transferu danych osobowych, budzi dodatkowe powane wtpliwoci dotyczce cigoci ochrony danych osobowych podmiotw danych z Unii Europejskiej; majc na uwadze, e Komisja przedstawia wadzom amerykaskim 13 zalece i podja si znalezienia do lata 2014 r., wraz z wadzami amerykaskimi, rodkw naprawczych, ktre miayby zosta wdroone moliwie jak najszybciej i ktre stanowioby podstaw penego przegldu funkcjonowania zasad bezpiecznego transferu danych osobowych; majc na uwadze, e w dniach 28-31 padziernika 2013 r. delegacja Komisji Wolnoci Obywatelskich, Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych (LIBE) Parlamentu Europejskiego spotkaa si w Waszyngtonie z przedstawicielami Departamentu Handlu USA oraz amerykaskiej Federalnej Komisji Handlu; majc na uwadze, e Departament Handlu potwierdzi istnienie organizacji, ktre zadeklaroway przestrzeganie zasad bezpiecznego transferu danych, przy czym wyranie nie dotrzymuj tej deklaracji, co oznacza, e spki te nie speniaj wymogw okrelonych w zasadach bezpiecznego transferu danych osobowych pomimo, e dalej otrzymuj dane osobowe od UE; majc na uwadze, e Federalna Komisja Handlu przyznaa, e zasady bezpiecznego transferu danych osobowych wymagaj zmian sucych ich udoskonaleniu, szczeglnie w kwestii systemu skarg oraz pozasdowego rozstrzygania sporw; majc na uwadze, e zasady bezpiecznego transferu danych osobowych mog by ograniczone w zakresie niezbdnym do spenienia wymogw bezpieczestwa narodowego, interesu publicznego albo przestrzegania prawa; majc na uwadze, e wyjtek stanowicy odejcie od praw podstawowych musi by zawsze interpretowany restrykcyjnie i ograniczony do tego, co niezbdne i proporcjonalne w spoeczestwie demokratycznym, a prawo musi w sposb jasny okrela warunki i zabezpieczenia sankcjonujce takie ograniczenie; majc na uwadze, e zakres zastosowania takiego wyjtku powinien by doprecyzowany przez USA i UE, szczeglnie przez Komisj, w celu uniknicia interpretacji lub realizacji, ktra zasadniczo oznaczaaby
15/71 PE526.085v03-00

AM.

AN.

AO.

RR\1020713PL.doc

PL

uniewanienie praw podstawowych, midzy innymi praw w zakresie prywatnoci i ochrony danych; majc na uwadze, e w rezultacie taki wyjtek nie powinien by stosowany w sposb umniejszajcy znaczenie ochrony zapewnianej na mocy Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, EKPC, unijnych przepisw dotyczcych ochrony danych osobowych oraz zasad bezpiecznego transferu danych ani w sposb uniewaniajcy tak ochron; nalega, aby w przypadku powoywania si na wyjtek uzasadniany bezpieczestwem narodowym konieczne byo wskazanie odnonego przepisu prawa krajowego; AP. majc na uwadze, e szeroki dostp agencji wywiadu Stanw Zjednoczonych powanie naruszy zaufanie transatlantyckie i wpyn negatywnie na poziom zaufania wobec organizacji amerykaskich dziaajcych na terytorium UE; majc na uwadze, e sytuacj dodatkowo utrudnia brak w prawie amerykaskim rodkw sdowych i administracyjnych umoliwiajcych dochodzenie roszcze przez obywateli UE, szczeglnie w przypadku dziaa w zakresie nadzoru prowadzonych w celach wywiadowczych;

Transfery do pastw trzecich a decyzja w sprawie odpowiedniej ochrony danych osobowych AQ. majc na uwadze, e zgodnie z ujawnionymi informacjami i ustaleniami procedury dochodzeniowej przeprowadzonej przez komisj LIBE, agencje bezpieczestwa narodowego Nowej Zelandii, Kanady i Australii byy zaangaowane w prowadzony na masow skal nadzr cznoci elektronicznej, aktywnie wsppracoway ze Stanami Zjednoczonymi w ramach tzw. sojuszu piciorga oczu i mogy wymienia si midzy sob danymi osobowymi obywateli UE przekazywanymi z UE; majc na uwadze, e w decyzjach Komisji 2013/651 i 2/2002 z dnia 20 grudnia 2001 r.2 okrelono, e poziom ochrony przewidywany przez nowozelandzk i kanadyjsk ustaw o ochronie informacji osobowych i dokumentw elektronicznych jest odpowiedni; majc na uwadze, e wspomniane wczeniej doniesienia podwayy powanie rwnie zaufanie wzgldem systemw prawnych tych pastw w kwestii cigoci ochrony zapewnianej obywatelom UE; majc na uwadze, e Komisja nie zbadaa tego aspektu;

AR.

Transfery dokonywane w oparciu o klauzule umowne i inne instrumenty AS. majc na uwadze, e dyrektywa 95/46/WE stanowi, i midzynarodowe transfery danych do pastwa trzeciego mog rwnie odbywa si przy wykorzystaniu konkretnych instrumentw, w ramach ktrych administrator danych powouje si na adekwatne zabezpieczenia dotyczce ochrony prywatnoci i praw podstawowych oraz wolnoci jednostek, a take wykonania odnonych praw; majc na uwadze, e takie zabezpieczenia mog w szczeglnoci wynika z odpowiednich klauzul umownych; majc na uwadze, e na mocy dyrektywy 95/46/WE Komisja jest uprawniona do

AT. AU.
1 2

Dz.U. L 28 z 30.1.2013, s. 12. Dz.U. L 2 z 4.1.2002, s. 13.

PE526.085v03-00

16/71

RR\1020713PL.doc

PL

podjcia decyzji o tym, e konkretna standardowa klauzula umowna zapewnia wystarczajce zabezpieczenia wymagane t dyrektyw, oraz majc na uwadze, e na tej podstawie Komisja przyja trzy modele standardowych klauzul umownych na potrzeby transferu danych do administratorw i przetwarzajcych dane (lub podwykonawcw przetwarzajcych) w pastwach trzecich; AV. majc na uwadze, e decyzje Komisji ustanawiajce standardowe klauzule umowne stanowi, i waciwe organy w pastwach czonkowskich mog wykorzystywa przysugujce im uprawnienia do wstrzymania przepywu danych, gdy okae si, e przepisy, ktrym podlega odbierajcy dane lub podwykonawca przetwarzajcy, nakadaj na niego obowizek odstpienia od obowizujcych przepisw ochrony danych w zakresie wykraczajcym poza ograniczenia niezbdne w spoeczestwie demokratycznym zgodnie z art. 13 dyrektywy 95/46/WE, w przypadku gdy wymogi te z duym prawdopodobiestwem bd w istotny sposb negatywnie wpywa na gwarancje zapewnione obowizujcymi przepisami w zakresie ochrony danych osobowych oraz standardowymi klauzulami umownymi lub gdy istnieje znaczce prawdopodobiestwo, e standardowe klauzule umowne w zaczniku nie s lub nie bd przestrzegane, a kontynuowanie transferu danych oznaczaoby nieuniknione ryzyko powanej szkody podmiotw danych; majc na uwadze, e krajowe organy ds. ochrony danych opracoway wice reguy korporacyjne w celu uatwienia midzynarodowych transferw w ramach wielonarodowych korporacji, zakadajce adekwatne zabezpieczenia dotyczce ochrony prywatnoci i praw podstawowych oraz wolnoci jednostek, a take egzekwowania odnonych praw; majc na uwadze, e wice reguy korporacyjne musz by przed rozpoczciem ich stosowania zatwierdzone przez waciwe organy pastw czonkowskich, ktre najpierw stwierdzaj ich zgodno z unijnymi przepisami w zakresie ochrony danych osobowych; majc na uwadze, e wice reguy korporacyjne dla przetwarzajcych dane zostay odrzucone w sprawozdaniu Komisji LIBE w sprawie oglnego rozporzdzenia o ochronie danych, poniewa sprawiyby, e administrator danych oraz podmiot danych nie mieliby adnej kontroli nad jurysdykcj, w ktrej przetwarzane s dane; majc na uwadze, e Parlament Europejski, z racji swoich kompetencji okrelonych w art. 218 TFUE, ma obowizek nieustannego monitorowania wartoci umw midzynarodowych, na ktre wyrazi zgod;

AW.

AX.

Transfery dokonywane w oparciu o umowy w sprawie TFTP i PNR AY. majc na uwadze, e w swojej rezolucji z dnia 23 padziernika 2013 r. Parlament wyrazi powane obawy dotyczce doniesie na temat dziaalnoci NSA odnonie do bezporedniego dostpu do powiadomie o patnociach oraz powizanych danych, co stanowioby jawne naruszenie Umowy w sprawie TFTP, w szczeglnoci jej art. 1; majc na uwadze, e ledzenie rodkw finansowych nalecych do terrorystw to kluczowe narzdzie stosowane przy zwalczaniu finansowania terroryzmu oraz powanej przestpczoci, umoliwiajce ledczym przeciwdziaajcym terroryzmowi odkrywanie pocze midzy osobami objtymi ledztwem a potencjalnymi podejrzanymi powizanymi z bardziej rozlegymi siatkami terrorystycznymi
17/71 PE526.085v03-00

AZ.

RR\1020713PL.doc

PL

podejrzewanymi o finansowanie terroryzmu; BA. majc na uwadze, e Parlament Europejski zwrci si do Komisji o zawieszenie Umowy i zada, aby wszystkie odnone informacje i dokumenty zostay niezwocznie udostpnione na potrzeby obrad parlamentarnych; majc na uwadze, e Komisja nie uczynia adnego z powyszych; majc na uwadze, e w nastpstwie zarzutw publikowanych przez media Komisja postanowia rozpocz konsultacje ze Stanami Zjednoczonymi zgodnie z art. 19 umowy w sprawie TFTP; majc na uwadze, e dnia 27 listopada 2013 r. komisarz Cecilia Malmstrm poinformowaa komisj LIBE, e po spotkaniu z wadzami amerykaskimi oraz zapoznaniu si z odpowiedziami udzielonymi przez wadze amerykaskie w przesanych pismach oraz w trakcie spotka Komisja podja decyzj o zakoczeniu konsultacji ze wzgldu na brak przesanek wskazujcych, e rzd amerykaski dziaa w sposb niezgodny z postanowieniami Umowy, a take majc na uwadze, e Stany Zjednoczone zoyy pisemne owiadczenie, w ktrym zapewniaj, e nie miao miejsca adne bezporednie gromadzenie danych niezgodne z postanowieniami umowy w sprawie TFTP; majc na uwadze, e nie ma jasnoci co do tego, czy wadze amerykaskie obeszy Umow, uzyskujc dostp do takich danych przy uyciu innych rodkw, o czym wiadczy wystosowane przez wadze amerykaskie pismo z dnia 18 wrzenia 2013 r.1; majc na uwadze, e podczas pobytu delegacji LIBE w Waszyngtonie w dniach 2831 padziernika 2013 r. czonkowie delegacji spotkali si z przedstawicielami Departamentu Skarbu USA; majc na uwadze, e przedstawiciele Departamentu Skarbu USA stwierdzili, e od chwili wejcia w ycie umowy w sprawie TFTP nie mieli dostpu do danych SWIFT w UE, z wyjtkiem przypadkw przewidzianych umow w sprawie TFTP; majc na uwadze, e Departament Skarbu USA odmwi komentarza na temat tego, czy dane SWIFT byy pozyskiwane poza ramami umowy w sprawie TFTP przez inny amerykaski organ rzdowy lub departament oraz czy administracja Stanw Zjednoczonych bya wiadoma prowadzonych przez NSA dziaa w zakresie prowadzonego na masow skal nadzoru; majc na uwadze, e dnia 18 grudnia 2013 r. Glenn Greenwald stwierdzi w dochodzeniu prowadzonym przez LIBE, e NSA i GCHQ ukierunkowyway swoje dziaania na sieci SWIFT; majc na uwadze, e dnia 13 listopada 2013 r. belgijskie i niderlandzkie organy ochrony danych podjy decyzj o przeprowadzeniu wsplnego dochodzenia w sprawie bezpieczestwa sieci patnoci SWIFT w celu upewnienia si, czy osoby trzecie mogy uzyska niedozwolony lub bezprawny dostp do informacji bankowych obywateli UE2; majc na uwadze, e zgodnie ze wsplnym przegldem zawartej midzy UE a USA

BB.

BC.

BD.

BE.
1

W pimie stwierdzono, e rzd Stanw Zjednoczonych wyszukuje i pozyskuje informacje finansowe [] (ktre) s gromadzone w ramach kanaw regulacyjnych, procedur egzekwowania prawa, kanaw dyplomatycznych oraz wywiadowczych, a take w drodze wymiany z partnerami zagranicznymi [...] oraz e rzd Stanw Zjednoczonych wykorzystuje program ledzenia rodkw finansowych nalecych do terrorystw do uzyskania danych SWIFT, ktrych nie uzyskujemy z innych rde"; 2 http://www.privacycommission.be/fr/news/les-instances-europ%C3%A9ennes-charg%C3%A9es-decontr%C3%B4ler-le-respect-de-la-vie-priv%C3%A9e-examinent-la

PE526.085v03-00

18/71

RR\1020713PL.doc

PL

umowy w sprawie PNR, Departament Bezpieczestwa Wewntrznego USA 23 razy ujawni NSA dane PNR na potrzeby przypadkw zwalczania terroryzmu, a wszystko odbywao si zgodnie ze szczegowymi warunkami Umowy; BF. majc na uwadze, e we wsplnym przegldzie nie wspomniano o tym, i w przypadku przetwarzania danych osobowych do celw wywiadowczych w wietle prawa amerykaskiego osobom spoza USA nie przysuguje sdowa ani administracyjna cieka umoliwiajca ochron przysugujcych praw, a ochrona wynikajca z konstytucji obejmuje jedynie osoby ze Stanw Zjednoczonych; majc na uwadze, e taki brak praw sdowych lub administracyjnych uniewania ochron obywateli UE, o ktrej mowa w istniejcej umowie w sprawie PNR;

Transfery dokonywane w oparciu o zawarte przez UE i USA porozumienie o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych BG. majc na uwadze porozumienie midzy Uni Europejsk a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych z dnia 6 czerwca 2003 r.1, ktre weszo w ycia dnia 1 lutego 2010 r. i ma uatwi wspprac midzy UE a USA w celu skuteczniejszego zwalczania przestpczoci z naleytym poszanowaniem praw jednostek oraz rzdw prawa;

Umowa ramowa w sprawie ochrony danych osobowych w dziedzinie wsppracy policyjnej i sdowej (tzw. umowa parasolowa) BH. majc na uwadze, e celem tej oglnej umowy jest stworzenie ram prawnych odnoszcych si do wszystkich transferw danych osobowych dokonywanych midzy UE a USA wycznie na potrzeby dziaa prewencyjnych, prowadzonych czynnoci dochodzeniowo-ledczych i prokuratorskich w sprawach karnych, w tym terroryzmu, w ramach wsppracy policyjnej i sdowej w sprawach karnych; majc na uwadze, e Rada wydaa zezwolenie na negocjacje w dniu 2 grudnia 2010 r.; majc na uwadze, e umowa ta ma ogromne znaczenie, poniewa stanowiaby ona podstaw uatwienia transferu danych w kontekcie wsppracy policyjnej i sdowej oraz w kontekcie spraw karnych; majc na uwadze, e umowa ta powinna jasno i precyzyjnie okrela prawnie wice zasady przetwarzania danych, a w szczeglnoci powinna uznawa prawo obywateli UE do sdowego dostpu do danych, korekty danych oraz usuwania danych osobowych na terytorium Stanw Zjednoczonych, jak rwnie prawo do skutecznego administracyjnego i sdowego mechanizmu dochodzenia roszcze przysugujcego obywatelom UE w USA, powinna ona take przewidywa niezaleny nadzr czynnoci zwizanych z przetwarzaniem danych; majc na uwadze, e w swoim komunikacie z dnia 27 listopada 2013 r. Komisja zaznaczya, e umowa parasolowa powinna skutkowa wysokim poziomem ochrony obywateli po obu stronach Oceanu Atlantyckiego oraz powinna wzmocni zaufanie Europejczykw do wymiany danych midzy UE a USA, zapewniajc podstaw dalszego rozwoju unijno-amerykaskiej wsppracy i partnerstwa;

BI.

BJ.

Dz.U. L 181 z 19.7.2003, s. 25.

RR\1020713PL.doc

19/71

PE526.085v03-00

PL

BK.

majc na uwadze, e negocjacje w sprawie umowy nie posuny si naprzd, poniewa rzd Stanw Zjednoczonych niezmiennie odmawia uznania skutecznych praw w zakresie administracyjnego i sdowego dochodzenia roszcze przez obywateli UE, a take ze wzgldu na zamiar stosowania szerokich odstpstw od zasad ochrony danych osobowych zawartych w umowie, takich jak ograniczenie celowe, zatrzymywanie danych lub dalsze transfery w kraju lub za granic;

Reforma ochrony danych BL. majc na uwadze, e unijne ramy prawne w zakresie ochrony danych osobowych s obecnie przedmiotem przegldu prowadzonego w celu stworzenia kompleksowego, spjnego, nowoczesnego i stabilnego systemu prowadzenia wszelkich czynnoci zwizanych z przetwarzaniem danych na terytorium Unii; majc na uwadze, e w styczniu 2012 r. Komisja przedstawia pakiet wnioskw ustawodawczych: oglne rozporzdzenie o ochronie danych1, ktre zastpi dyrektyw 95/46/WE i wprowadzi jednolite przepisy w caej UE, a take dyrektyw2 ustanawiajc ujednolicone ramy prawne dotyczce wszelkich czynnoci w zakresie przetwarzania danych prowadzonych przez organy cigania do celw egzekwowania prawa oraz ograniczajc obecne rozbienoci ustawodawstw krajowych; majc na uwadze, e dnia 21 padziernika 2013 r. komisja LIBE przyja sprawozdania ustawodawcze dotyczce dwch wspomnianych wnioskw oraz decyzji w sprawie rozpoczcia negocjacji z Rad w celu przyjcia instrumentw prawnych podczas biecej kadencji; majc na uwadze, e chocia Rada Europejska podczas posiedzenia w dniach 24-25 padziernika 2013 r. wezwaa do terminowego przyjcia zdecydowanych unijnych ram oglnych dotyczcych ochrony danych osobowych w celu poprawy zaufania obywateli i przedsibiorstw do gospodarki cyfrowej, Rada po dwch latach obrad nadal nie jest w stanie osign oglnego stanowiska w kwestii oglnego rozporzdzenia i dyrektywy o ochronie danych3;

BM.

BN.

Bezpieczestwo informatyczne i przetwarzanie w chmurze obliczeniowej BO. majc na uwadze, e w rezolucji z dnia 10 grudnia 2013 r.4 podkrelono potencja gospodarczy sektora chmury obliczeniowej dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; majc na uwadze, e ogln warto gospodarcz przewiduje si na 207 mld USD rocznie do roku 2016, lub e warto ta podwoi si do 2012 r.; majc na uwadze, e poziom ochrony w rodowisku chmury obliczeniowej nie moe by niszy ni wymagany w innych kontekstach przetwarzania danych; majc na uwadze, e unijne przepisy dotyczce ochrony danych osobowych, poniewa s sformuowane w sposb neutralny technologicznie, odnosz si w peni rwnie do usug w chmurze obliczeniowej wiadczonych w UE;

BP.

1 2

COM(2012)0011 z 25.1.2012. COM(2012)0010 z 25.1.2012. 3 http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/PL/ec/139205.pdf 4 A7-0353/2013 PE506.114v2.00.

PE526.085v03-00

20/71

RR\1020713PL.doc

PL

BQ.

majc na uwadze, e dziaalno w zakresie prowadzonego na masow skal nadzoru daje agencjom wywiadu dostp do danych osobowych przechowywanych lub w inny sposb przetwarzanych przez osoby z UE w ramach umw o usugi w chmurze zawieranych z gwnymi amerykaskimi dostawcami chmury obliczeniowej; majc na uwadze, e amerykaskie suby wywiadowcze miay dostp do danych osobowych przechowywanych na serwerach znajdujcych si na terytorium Unii lub przetwarzay je poprzez podpicie si do wewntrznych sieci Yahoo i Google; majc na uwadze, e takie dziaania stanowi naruszenie zobowiza midzynarodowych oraz europejskich norm w zakresie praw podstawowych, w tym prawa do ycia prywatnego i rodzinnego, poufnoci komunikacji, domniemania niewinnoci, wolnoci wypowiedzi, wolnoci informacji, wolnoci zrzeszania si i zgromadze, a take wolnoci prowadzenia dziaalnoci gospodarczej; majc na uwadze, e nie mona wykluczy, i suby wywiadowcze miay rwnie dostp do informacji przechowywanych w chmurze przez organy publiczne pastw czonkowskich lub przedsibiorstwa i instytucje; majc na uwadze, e w agencjach wywiadu obowizuje polityka systematycznie podwaajca protokoy szyfrowania i produkty szyfrujce w celu uzyskania moliwoci przechwytywania komunikacji, nawet gdy jest ona szyfrowana; majc na uwadze, e NSA zgromadzia ogromn ilo tzw. luk zero-day saboci zabezpiecze teleinformatycznych, o ktrych nie wie jeszcze opinia publiczna ani sprzedawca produktu; majc na uwadze, e takie dziaania powanie podwaaj oglnowiatowe wysiki na rzecz poprawy bezpieczestwa teleinformatycznego; majc na uwadze, e fakt posiadania przez agencje wywiadu dostpu do danych osobowych uytkownikw usug internetowych powanie naruszy zaufanie obywateli do takich usug, a przez to ma negatywny wpyw na przedsibiorstwa inwestujce w rozwj nowych usug wykorzystujcych technologi duych zbiorw danych oraz nowe zastosowania, takie jak internet przedmiotw; majc na uwadze, e sprzedawcy IT czsto dostarczaj produkty, ktre nie zostay waciwie przetestowane pod wzgldem bezpieczestwa lub nawet takie, do ktrych sprzedawca celowo wprowadzi luk typu backdoor; majc na uwadze, e brak zasad dotyczcych odpowiedzialnoci ponoszonej przez sprzedawcw oprogramowania doprowadzi do sytuacji, ktr wykorzystuj z kolei agencje wywiadu, a ktra jednoczenie stwarza ryzyko ataku ze strony innych podmiotw; majc na uwadze, e kwesti kluczow dla przedsibiorstw wiadczcych nowe usugi i oferujcych nowe zastosowania jest poszanowanie zasad ochrony danych osobowych oraz prywatnoci podmiotw danych, ktrych dane s gromadzone, przetwarzane i analizowane, aby moliwe byo utrzymanie wysokiego poziomu zaufania obywateli;

BR.

BS.

BT.

BU.

Demokratyczny nadzr nad subami wywiadowczymi BV. majc na uwadze, e subom wywiadowczym w spoeczestwach demokratycznych udzielono specjalnych uprawnie i zapewniono im moliwoci ochrony praw podstawowych, demokracji oraz rzdw prawa, praw obywateli i pastwa przed powanymi zagroeniami wewntrznymi i zewntrznymi, podlegaj one rwnie kontroli sdowej oraz rozliczalnoci demokratycznej; majc na uwadze, e suby te
21/71 PE526.085v03-00

RR\1020713PL.doc

PL

dysponuj szczeglnymi uprawnieniami i moliwociami wycznie w tym zakresie; majc na uwadze, e uprawnienia te powinny by wykorzystywane w ramach granic prawnych wyznaczonych prawami podstawowymi, demokracj i praworzdnoci, za ich stosowanie powinno podlega skrupulatnej kontroli, w przeciwnym wypadku suby trac legitymizacj oraz ryzykuj podwaeniem demokracji; BW. majc na uwadze fakt, e dozwolony jest pewien stopie poufnoci w przypadku sub wywiadowczych z uwagi na potrzeb uniknicia naraania prowadzonych operacji, ujawnienia trybu funkcjonowania sub lub zagroenia ycia agentw, przy czym poufno taka nie moe by nadrzdna w stosunku do zasad demokratycznej i sdowej kontroli i inspekcji ich dziaalnoci, jak rwnie przejrzystoci lub ich wycza, szczeglnie jeeli chodzi o poszanowanie praw podstawowych i praworzdnoci, ktre stanowi podwaliny spoeczestwa demokratycznego; majc na uwadze, e wikszo istniejcych krajowych mechanizmw oraz organw nadzoru utworzono lub zrekonstruowano w latach 90. XX w. i niekoniecznie przystosowano je do gwatownego rozwoju politycznego i technologicznego, jaki mona byo zaobserwowa w ostatnim dziesicioleciu, a ktry doprowadzi do aktywniejszej midzynarodowej wsppracy wywiadu, ktra obejmuje take wymian danych osobowych na wielk skal, jak rwnie do zatarcia granicy dzielcej wywiad i dziaania w zakresie egzekwowania prawa; majc na uwadze, e demokratyczny nadzr nad dziaaniami wywiadowczymi jest w dalszym cigu prowadzony wycznie na szczeblu krajowym, pomimo rosncej wymiany informacji midzy pastwami czonkowskimi UE oraz midzy pastwami czonkowskimi a pastwami trzecimi; majc na uwadze, e istnieje coraz wiksza przepa midzy poziomem midzynarodowej wsppracy a moliwociami nadzoru ograniczonymi do szczebla krajowego, co skutkuje niewystarczajc i nieskuteczn kontrol demokratyczn; majc na uwadze, e krajowe organy nadzoru czsto nie maj penego dostpu do informacji otrzymywanych od zagranicznej agencji wywiadu, co moe prowadzi do luk, w ktrych midzynarodowa wymiana informacji moe odbywa si bez adekwatnej kontroli; majc na uwadze, e problem ten dodatkowo pogbia tzw. zasada osoby trzeciej lub zasada kontroli organu zastrzegajcego, opracowana z myl o umoliwieniu organowi zastrzegajcemu sprawowania kontroli nad dalszym rozpowszechnianiem nalecych do niego szczeglnie chronionych danych, ktra to zasada jest jednak niestety czsto rozumiana jako majca zastosowanie rwnie do kontroli sub odbiorcy; majc na uwadze, e prywatne i publiczne inicjatywy reformatorskie na rzecz przejrzystoci s kluczowe dla zapewnienia publicznego zaufania do dziaa agencji wywiadu; majc rwnie na uwadze, e systemy prawne nie powinny uniemoliwia przedsibiorstwom ujawniania opinii publicznej informacji na temat sposobu reagowania na wszelkiego rodzaju wnioski rzdowe oraz nakazy sdowe dotyczce dostpu do danych uytkownika, w tym moliwoci ujawniania zbiorczych zestawie dotyczcych liczby wnioskw i nakazw w podziale na zrealizowane i odrzucone;

BX.

BY.

BZ.

CA.

Gwne ustalenia
PE526.085v03-00 22/71 RR\1020713PL.doc

PL

1.

uznaje, e ostatnie doniesienia prasowe przekazywane przez osoby zgaszajce przypadki narusze oraz dziennikarzy, wraz z zeznaniami ekspertw przedstawionymi podczas prowadzonego dochodzenia, potwierdzenia wadz oraz niewystarczajca reakcja na te zarzuty stanowi przekonujcy dowd istnienia daleko posunitych, kompleksowych i zaawansowanych technologicznie systemw stworzonych przez suby wywiadowcze Stanw Zjednoczonych i niektrych pastw czonkowskich w celu gromadzenia, przechowywania i analizowania danych komunikacyjnych, w tym danych dotyczcych treci, lokalizacji oraz metadanych dotyczcych wszystkich obywateli na caym wiecie na niespotykan dotd skal, w sposb nieograniczony i nieoparty na podejrzeniach; wskazuje szczeglnie na programy wywiadowcze amerykaskiej NSA umoliwiajce masow inwigilacj obywateli UE poprzez bezporedni dostp do centralnych serwerw czoowych amerykaskich przedsibiorstw internetowych (program PRISM), analiz treci oraz metadanych (program Xkeyscore), obchodzenie szyfrowania internetowego (BULLRUN), dostp do sieci komputerowych i telefonicznych oraz dostp do danych dotyczcych lokalizacji, a take do systemw brytyjskiej agencji wywiadu GCHQ, takich jak nadzr typu upstream (program Tempora) oraz program deszyfrujcy (Edgehill), ukierunkowane ataki typu czowiek porodku (man-in-the-middle) wymierzone w systemy informatyczne (programy Quantumtheory i Foxacid) oraz gromadzenie i przechowywanie 200 mln wiadomoci tekstowych dziennie (program Dishfire); odnotowuje doniesienia o rzekomym hakowaniu lub podpinaniu si do systemw Belgacomu przez brytyjsk agencj wywiadu GCHQ; odnotowuje owiadczenia Belgacomu, e nie moe on potwierdzi ani zaprzeczy, i prowadzono dziaania wzgldem instytucji UE, a take e wykorzystane zoliwe oprogramowanie byo niezwykle zaawansowane, a jego opracowanie i zastosowanie wymagao zaangaowania znacznych nakadw finansowych i osobowych, do ktrych dostpu nie miayby adne podmioty prywatne ani hakerzy; stwierdza, e powanie nadwyrono zaufanie: zaufanie midzy obydwoma partnerami transatlantyckimi, obywatelami a ich rzdami, zaufanie wobec funkcjonowania instytucji demokratycznych po obu stronach Atlantyku, zaufanie do rzdw prawa, a take zaufanie wzgldem bezpieczestwa usug informatycznych i cznoci; uwaa, e w celu odbudowania zaufania na wszystkich tych paszczyznach pilnie konieczny jest kompleksowy plan reagowania przewidujcy szereg dziaa podlegajcych nadzorowi publicznemu; zauwaa, e szereg rzdw utrzymuje, i tego typu programy prowadzonego na masow skal nadzoru s konieczne w celu walki z terroryzmem; zdecydowanie potpia terroryzm, ale jest gboko przekonany, e walka z terroryzmem nigdy nie moe by uzasadnieniem nieukierunkowanych, niejawnych, a czasem nawet niezgodnych z prawem programw prowadzonego na masow skal nadzoru; jest zdania, e takie programy s niezgodne z zasadami koniecznoci i proporcjonalnoci w spoeczestwie demokratycznym; przypomina zdecydowane przekonanie UE o koniecznoci znalezienia rwnowagi
23/71 PE526.085v03-00

2.

3.

4.

5.

6.

RR\1020713PL.doc

PL

midzy rodkami bezpieczestwa a ochron wolnoci obywatelskich i praw podstawowych, przy jednoczesnym zapewnieniu jak najwikszego poszanowania prywatnoci i ochrony danych; 7. uwaa, e gromadzenie danych na tak skal wzbudza znaczne wtpliwoci, czy jest ono faktycznie motywowane wycznie walk z terroryzmem, poniewa gromadzeniu podlegaj wszelkie moliwe dane na temat wszystkich obywateli; wskazuje zatem na moliwo istnienia innych celw, w tym szpiegostwa politycznego i gospodarczego, ktr naley wyeliminowa; kwestionuje zgodno dziaa w zakresie szpiegostwa gospodarczego prowadzonych na masow skal przez niektre pastwa czonkowskie z unijnymi przepisami dotyczcymi rynku wewntrznego i konkurencji zapisanymi w tytule I oraz tytule VII Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej; potwierdza zasad lojalnej wsppracy zapisan w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, oraz zasad, w myl ktrej pastwa czonkowskie powstrzymuj si od podejmowania wszelkich rodkw, ktre mogyby zagraa urzeczywistnieniu celw Unii; zauwaa, e traktaty midzynarodowe oraz prawodawstwo UE i Stanw Zjednoczonych, a take krajowe mechanizmy nadzoru, nie zdoay zagwarantowa niezbdnych kontroli i rwnowagi ani demokratycznej rozliczalnoci; potpia zakrojone na szerok skal, regularne i nieograniczone gromadzenie danych niewinnych osb, czsto zawierajcych informacje o bardzo osobistym charakterze; podkrela, e systemy masowego i nieograniczonego nadzoru prowadzonego przez suby wywiadowcze stanowi powan ingerencj w prawa podstawowe obywateli; podkrela, e prywatno nie jest luksusem, ale fundamentem wolnego i demokratycznego spoeczestwa; wskazuje ponadto, e prowadzony na masow skal nadzr ma potencjalnie powany wpyw na wolno prasy, myli i sowa oraz na wolno zrzeszania si i zgromadze, a take wie si z istotn moliwoci niewaciwego wykorzystywania zgromadzonych informacji przeciwko przeciwnikom politycznym; podkrela, e dziaalno w zakresie masowego nadzoru obejmuje rwnie prowadzenie przez suby wywiadowcze dziaa niezgodnych z prawem i rodzi pytanie o eksterytorialno przepisw krajowych; uwaa, e podstawowe znaczenie ma zagwarantowanie ochrony tajemnicy zawodowej prawnikw, dziennikarzy, lekarzy oraz innych zawodw regulowanych przed dziaaniami w dziedzinie nadzoru na masowa skal; podkrela w szczeglnoci, e wszelka niepewno co do poufnoci komunikacji pomidzy prawnikami a ich klientami moe negatywnie odbi si na prawie dostpu obywateli UE do porady prawnej, a take dostpu do wymiaru sprawiedliwoci oraz prawie do rzetelnego procesu sdowego; postrzega programy nadzoru jako kolejny krok w kierunku stworzenia w peni prewencyjnego pastwa, w ktrym zmianie ulegnie utrwalony w pastwach demokratycznych paradygmat prawa karnego, wskutek czego jakakolwiek ingerencja w prawa podstawowe podejrzanych wymaga bdzie zatwierdzenia przez sdziego lub prokuratora na podstawie racjonalnego podejrzenia i uregulowania prawnie, natomiast promowane bdzie poczenie egzekwowania prawa i dziaa wywiadowczych o
24/71 RR\1020713PL.doc

8.

9.

10.

11.

12.

PE526.085v03-00

PL

zatartych i osabionych zabezpieczeniach prawnych, czsto niezgodne z kontrol i rwnowag demokratyczn oraz prawami podstawowymi, szczeglnie w kwestii domniemania niewinnoci; przywouje w zwizku z tym orzeczenie niemieckiego Federalnego Trybunau Konstytucyjnego1 w sprawie zakazu stosowania siatek prewencyjnych (prventive Rasterfahndung) w sytuacji braku dowodu istnienia konkretnego zagroenia dla innych, wanych chronionych przepisami praw, z ktrego to orzeczenia wynika, e oglna sytuacja zagroenia lub napicia midzynarodowe nie s wystarczajcym uzasadnieniem dla stosowania tego typu rodkw; 13. jest przekonany, e niejawne przepisy i sdy stanowi naruszenie praworzdnoci; zwraca uwag, e wszelkie wyroki sdu lub trybunau oraz wszelkie decyzje organw administracyjnych pastwa nienalecego do UE, zatwierdzajce w sposb bezporedni lub poredni transfer danych osobowych, nie mog by w aden sposb uznawane lub egzekwowane, bez uszczerbku dla ukadu o wzajemnej pomocy prawnej lub obowizujcej umowy midzynarodowej midzy wnioskujcym pastwem trzecim a Uni lub pastwem czonkowskim i uprzedniego zatwierdzenia przez waciwy organ nadzoru; wskazuje, e wszelkie wyroki tajnego sdu lub trybunau oraz wszelkie decyzje organw administracyjnych pastwa nienalecego do UE, zatwierdzajce w sposb bezporedni lub poredni dziaania w zakresie nadzoru nie mog by uznawane lub egzekwowane; uznaje, e powysze niepokoje pogbia szybki rozwj techniki oraz spoeczestwa, jako e internet i urzdzenia przenone s wszechobecne we wspczesnym yciu codziennym (wszechobecna informatyzacja), a model biznesowy wikszoci przedsibiorstw internetowych opiera si na przetwarzaniu danych osobowych; uwaa, e skala tego problemu nie ma precedensu; zwraca uwag, e moe to przyczynia si do powstania sytuacji naduywania infrastruktury do masowego gromadzenia i przetwarzania danych w przypadkach zmiany systemu politycznego; zauwaa, e nie ma adnej gwarancji, e bezpieczestwo informatyczne oraz prywatno zarwno unijnych instytucji publicznych, jak i obywateli mog by w peni chronione przed ingerencj dobrze wyposaonych intruzw (brak stuprocentowego bezpieczestwa informatycznego); zauwaa, e aby osign maksymalne bezpieczestwo informatyczne, Europejczycy musz by skonni przeznaczy na zachowanie europejskiej niezalenoci i samowystarczalnoci w dziedzinie technologii informacyjnej odpowiednie zasoby, zarwno finansowe, jak i personalne; zdecydowanie odrzuca koncepcj mwic o tym, i wszystkie zagadnienia zwizane z programami prowadzonego na masow skal nadzoru stanowi wycznie kwesti bezpieczestwa narodowego i w zwizku z tym nale do wycznych kompetencji pastw czonkowskich; powtrnie apeluje do pastw czonkowskich, aby, dziaajc na rzecz zapewnienia bezpieczestwa narodowego, w peni szanoway prawo UE oraz EKPC; przypomina niedawne rozporzdzenie Trybunau Sprawiedliwoci, zgodnie z ktrym mimo i to do pastw czonkowskich naley podjcie rodkw zmierzajcych do zagwarantowania ich bezpieczestwa zewntrznego i wewntrznego, sam tylko fakt, e dana decyzja ma zwizek z bezpieczestwem pastwa, nie moe powodowa

14.

15.

16.

Nr 1 BvR 518/02 z dnia 4 kwietnia 2006 r.

RR\1020713PL.doc

25/71

PE526.085v03-00

PL

braku moliwoci stosowania prawa Unii; przypomina rwnie, e stawk jest tutaj ochrona prywatnoci wszystkich obywateli UE, a take bezpieczestwo i wiarygodno wszystkich unijnych sieci cznoci; z tego wzgldu uwaa, e dyskusja i dziaanie na szczeblu unijnym s nie tylko uzasadnione, ale s rwnie kwesti autonomii UE; 17. pochwala toczce si obecnie dyskusje, dochodzenia oraz przegldy dotyczce przedmiotu tego ledztwa prowadzone w rnych czciach wiata, w tym w drodze wsparcia spoeczestwa obywatelskiego; zwraca uwag na wiatow reform nadzoru rzdowego, do ktrej przystpiy czoowe spki technologiczne, w ramach ktrej wzywa si do gruntownych zmian krajowych przepisw dotyczcych nadzoru, w tym do midzynarodowego zakazu masowego gromadzenia danych w celu utrzymania publicznego zaufania wzgldem internetu i dziaalnoci prowadzonej przez te spki; zwraca uwag na apele setek czoowych nauczycieli akademickich1, organizacji spoeczestwa obywatelskiego2 oraz 562 midzynarodowych autorw, w tym piciu laureatw Nagrody Nobla, aby pooy kres prowadzonemu na szerok skal nadzorowi; przyjmuje z ogromnym zainteresowaniem do wiadomoci zalecenia opublikowane niedawno przez prezydenck grup oceniajca ds. wywiadu i technologii komunikacyjnych oraz sprawozdanie Rady ds. Nadzoru Prywatnoci i Wolnoci Obywatelskich w sprawie programu rejestrowania pocze telefonicznych prowadzonego na mocy art. 215 amerykaskiej ustawy Patriot Act oraz dziaalnoci Sdu ds. Nadzoru Wywiadu Zagranicznego3; zdecydowanie apeluje do rzdw o pene uwzgldnienie tych apeli i zalece oraz o zrestrukturyzowanie krajowych przepisw dotyczcych sub wywiadowczych w celu wdroenia odpowiednich zabezpiecze i kontroli; pochwala instytucje i ekspertw, ktrzy wnieli wkad w niniejsze dochodzenie; ubolewa nad tym, i wadze kilku pastw czonkowskich odmwiy wsppracy w ramach tego dochodzeniam, ktre Parlament Europejski prowadzi w imieniu obywateli; z zadowoleniem przyjmuje otwarto niektrych czonkw Kongresu oraz parlamentw narodowych; ma wiadomo, e przy tak ograniczonych ramach czasowych od lipca 2013 r. moliwe byo przeprowadzenie jedynie wstpnego rozpoznania wszystkich przedmiotowych kwestii; dostrzega skal doniesie oraz ich wci aktualny charakter; przyjmuje zatem stanowisko przyszociowe, zakadajce zestaw konkretnych propozycji i mechanizmw umoliwiajcych dziaania nastpcze w kolejnej kadencji, co zagwarantuje, e poczynione ustalenia pozostan wanym elementem programu politycznego UE; zamierza wezwa do powoania przy nowej Komisji Europejskiej silnych politycznych podmiotw, ktre zostayby utworzone po wyborach do Parlamentu Europejskiego w maju 2014 r. w celu zrealizowania propozycji i zalece niniejszego dochodzenia; oczekuje od kandydatw ubiegajcych si o stanowiska komisarzy odpowiednich deklaracji podczas przesucha parlamentarnych;

18.

19.

20.

1 2

www.academicsagainstsurveillance.net. www.stopspyingonus.com i www.en.necessaryandproportionate.org. 3 http://www.pclob.gov/SiteAssets/Pages/default/PCLOB-Report-on-the-Telephone-Records-Program.pdf.

PE526.085v03-00

26/71

RR\1020713PL.doc

PL

Zalecenia 21. 22. wzywa wadze USA oraz pastw czonkowskich UE, w ktrych nie ma to jeszcze miejsca, aby zakazay prowadzenia nieograniczonego nadzoru na masow skal; wzywa pastwa czonkowskie UE, w szczeglnoci pastwa uczestniczce w tzw. sojuszach dziewiciorga i czternaciorga oczu1, do dokonania kompleksowej oceny i w stosownych przypadkach przegldu przepisw krajowych i praktyk regulujcych dziaalno sub wywiadowczych w celu zagwarantowania, e bd one podlega nadzorowi sdowemu i publicznemu, e przestrzegaj one zasad legalnoci, koniecznoci, proporcjonalnoci, rzetelnego procesu sdowego, powiadamiania uytkownikw i przejrzystoci, w tym w odniesieniu do kompilacji wzorcowych praktyk ONZ oraz zalece Komisji Weneckiej, a take e zachowuj one zgodno z normami przewidzianymi europejsk konwencj praw czowieka oraz ze zobowizaniami pastw czonkowskich w zakresie praw podstawowych, szczeglnie w zakresie ochrony danych osobowych, prywatnoci i domniemania niewinnoci; wzywa wszystkie pastwa czonkowskie UE, a w szczeglnoci majc na uwadze sw rezolucje z 4 lipca 2013 r. oraz przesuchania prowadzone w ramach dochodzenia Wielk Brytani, Francj, Niemcy, Szwecj, Niderlandy i Polsk do zagwarantowania, by ich obowizujce i przysze ramy ustawodawcze oraz mechanizmy nadzoru dotyczce dziaalnoci agencji wywiadowczych byy zgodne z normami europejskiej konwencji praw czowieka oraz prawodawstwem Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony danych; wzywa te pastwa czonkowskie do wyjanienia zarzutw o prowadzenie dziaalnoci w zakresie nadzoru na masowa skal, w tym nadzoru telekomunikacji transgranicznej, nieukierunkowanego nadzoru komunikacji przewodowej, potencjalnych umw pomidzy subami wywiadowczymi a przedsibiorstwami telekomunikacyjnymi dotyczcych dostpu do danych osobowych i wymiany tych danych, a take dostpu do kabli transatlantyckich, personelu wywiadowczego USA oraz sprztu znajdujcego si na terytorium UE bez kontroli w procesie prowadzenia nadzoru, oraz ich zgodnoci z prawodawstwem UE; zwraca si do parlamentw narodowych tych krajw, aby zintensyfikoway wspprac swych organw nadzoru nad subami wywiadowczymi na szczeblu europejskim; wzywa Zjednoczone Krlestwo, w szczeglnoci w kontekcie licznych doniesie prasowych dotyczcych masowej inwigilacji ze strony sub wywiadowczych GCHQ, do dokonania przegldu obecnych ram prawnych skadajcych si ze zoonych zalenoci midzy trzema odrbnymi elementami ustawodawstwa: ustawy o prawach czowieka z 1998 r. (Human Rights Act), ustawy o subach wywiadowczych z 1994 r. (Intelligence Services Act) oraz ustawy regulujcej uprawnienia ledcze z 2000 r. (Regulation of Investigatory Powers Act); odnotowuje przegld holenderskiej ustawy o subach wywiadowczych i subach bezpieczestwa z 2002 r. (sprawozdanie komisji Dessensa z dnia 2 grudnia 2013 r.);

23.

24.

25.

Tzw. program dziewiciorga oczu obejmuje USA, Zjednoczone Krlestwo, Kanad, Australi, Now Zelandi, Dani, Francj, Norwegi i Niderlandy. Program czternaciorga oczu obejmuje ww. kraje, a take Niemcy, Belgi, Wochy, Hiszpani i Szwecj.

RR\1020713PL.doc

27/71

PE526.085v03-00

PL

popiera zalecenia komisji dokonujcej przegldu, ktre maj na celu zwikszenie przejrzystoci holenderskich sub wywiadowczych oraz usprawnienie kontroli i nadzoru nad nimi; wzywa Niderlandy do powstrzymania si od rozszerzania uprawnie sub wywiadowczych w sposb umoliwiajcy prowadzenie nieukierunkowanego nadzoru na szerok skal take w odniesieniu do przewodowej komunikacji niewinnych obywateli, zwaszcza majc na uwadze fakt, e jeden z najwikszych punktw wymiany ruchu internetowego na wiecie mieci si w Amsterdamie (AMS-IX); wzywa do ostronoci w okrelaniu kompetencji i zdolnoci nowej jednostki ds. internetowego wywiadu sygnaw (Joint Sigint Cyber Unit), a take do zachowania ostronoci jeeli chodzi o obecno i dziaania pracownikw wywiadu Stanw Zjednoczonych na terytorium Niderlandw; 26. wzywa pastwa czonkowskie, take w przypadkach, gdy s reprezentowane przez swoje agencje wywiadu, aby zaniechay przyjmowania od pastw trzecich danych, ktre zostay zgromadzone niezgodnie z prawem, a take zezwalania rzdom lub agencjom pastw trzecich na prowadzenie na ich terytorium nadzoru, ktry jest niezgodny z prawem danego pastwa lub nie zapewnia zabezpiecze zapisanych w instrumentach midzynarodowych lub unijnych, w tym ochrony praw czowieka wynikajcej z TUE, EKPC oraz Karty praw podstawowych Unii Europejskiej; wzywa pastwa czonkowskie do niezwocznego zrealizowania wynikajcego z europejskiej konwencji praw czowieka nakazu ochrony obywateli przed nadzorem prowadzonym niezgodnie z wymogami, w tym w sytuacji gdy celem nadzoru jest zapewnienie bezpieczestwa narodowego, jeeli nadzr jest realizowany przez pastwa trzecie lub przez ich wasne suby wywiadowcze, a take do zagwarantowania, aby rzdy prawa nie byy osabione w wyniku eksterytorialnego stosowania przepisw pastwa trzeciego; zachca sekretarza generalnego Rady Europy do wszczcia procedury z art. 52, zgodnie z ktrym na danie Sekretarza Generalnego Rady Europy kada Wysoka Ukadajca si Strona zoy wyjanienie w sprawie sposobu, w jaki jej prawo wewntrzne zapewnia skuteczne stosowanie wszystkich postanowie niniejszej konwencji; wzywa pastwa czonkowskie do niezwocznego podjcia waciwych krokw, w tym sdowych, przeciwko naruszeniu ich suwerennoci, a co za tym idzie naruszaniu oglnego midzynarodowego prawa publicznego poprzez stosowanie programw prowadzonego na masow skal nadzoru; apeluje ponadto do pastw czonkowskich UE o wykorzystanie wszelkich dostpnych rodkw midzynarodowych do ochrony praw podstawowych obywateli UE, szczeglnie przez wszczcie midzypastwowej procedury skadania skarg z art. 41 Midzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych; wzywa Stany Zjednoczone do bezzwocznej zmiany przepisw w celu dostosowania ich do prawa midzynarodowego w taki sposb, aby uzna prywatno i inne prawa obywateli UE, by zapewni obywatelom UE moliwoci sdowego dochodzenia roszcze, tak aby prawa obywateli UE byy traktowane na rwni z prawami obywateli Stanw Zjednoczonych, oraz do podpisania dodatkowego protokou umoliwiajcego
28/71 RR\1020713PL.doc

27.

28.

29.

30.

PE526.085v03-00

PL

osobom fizycznym skadanie skarg na mocy Midzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych; 31. w tym kontekcie z zadowoleniem przyjmuje uwagi i rozporzdzenie prezydenta Stanw Zjednoczonych Baracka Obamy wydane w dniu 17 stycznia 2014 r. i jako krok w kierunku ograniczenia udzielania zezwole na wykorzystywanie nadzoru i przetwarzanie danych osobowych na potrzeby bezpieczestwa narodowego oraz w kierunku rwnego traktowania przez wsplnot wywiadw Stanw Zjednoczonych danych osobowych wszystkich osb, niezalenie od ich obywatelstwa i miejsca pobytu; w kontekcie relacji UE-USA oczekuje jednak dalszych konkretnych krokw, ktre przede wszystkim umocni zaufanie w stosunku do transatlantyckich transferw danych i zapewni wice gwarancje moliwego do wyegzekwowania prawa obywateli UE do prywatnoci, szczegowo okrelonego w niniejszym sprawozdaniu; podkrela powane obawy zwizane z pracami komisji Rady Europy ds. Konwencji o cyberprzestpczoci w zakresie interpretacji art. 32 Konwencji o cyberprzestpczoci z dnia 23 listopada 2001 r. (konwencja budapesztaska) w sprawie transgranicznego dostpu do danych przechowywanych w formie elektronicznej za zgod lub w przypadku ich powszechnej dostpnoci i sprzeciwia si podpisywaniu protokou dodatkowego lub wytycznych, majcych na celu poszerzenie zakresu tego postanowienia, tak aby wykraczao poza obowizujcy system wprowadzony na mocy tej konwencji, ktry ju w obecnej formie stanowi znaczcy wyjtek od zasady terytorialnoci, poniewa skutkowaoby to nieskrpowanym zdalnym dostpem organw cigania do serwerw i komputerw zlokalizowanych w innych jurysdykcjach bez zastosowania porozumie w sprawie wzajemnej pomocy prawnej i innych instrumentw wsppracy sdowej wprowadzonych w celu zagwarantowania praw podstawowych jednostki, w tym ochrony danych i rzetelnego procesu, mianowicie konwencji Rady Europy nr 108; wzywa Komisj do przeprowadzenia do lipca 2014 r. oceny stosowania rozporzdzenia (WE) nr 2271/96 w odniesieniu do przypadkw konfliktw przepisw dotyczcych transferw danych osobowych; wzywa Agencj Praw Podstawowych Unii Europejskiej do przeprowadzenia szczegowego badania na temat ochrony praw podstawowych w kontekcie nadzoru, a zwaszcza na temat aktualnej sytuacji prawnej obywateli UE jeeli chodzi o rodki odwoawcze, jakie przysuguj im w zwizku z tymi praktykami;

32.

33.

34.

Midzynarodowe transfery danych Ramy prawne Stanw Zjednoczonych dotyczce ochrony danych i ich zasady bezpiecznego transferu danych osobowych 35. zauwaa, e przedsibiorstwa okrelone w doniesieniach medialnych jako zaangaowane w nadzr prowadzony na masow skal wzgldem podmiotw danych w UE przez NSA Stanw Zjednoczonych s przedsibiorstwami, ktre zadeklaroway zgodno z zasadami bezpiecznego transferu danych osobowych, a zasady te s instrumentem prawnym stosowanym przy transferze danych osobowych obywateli UE do Stanw Zjednoczonych (Google, Microsoft, Yahoo!, Facebook, Apple, LinkedIn);
29/71 PE526.085v03-00

RR\1020713PL.doc

PL

wyraa zaniepokojenie tym, e organizacje te przyznay, i nie szyfruj informacji i komunikacji przepywajcych midzy ich centrami danych, tym samym umoliwiajc subom wywiadowczym przechwytywanie informacji; z zadowoleniem przyjmuje wydane nastpnie przez niektre przedsibiorstwa amerykaskie owiadczenia dotyczce przyspieszenia planw wdraania szyfrowania przepywu danych midzy ich wiatowymi centrami danych; 36. uwaa, e szeroki dostp amerykaskich agencji wywiadu do danych osobowych obywateli UE przetwarzanych zgodnie z zasadami bezpiecznego transferu danych osobowych nie spenia kryteriw umoliwiajcych odstpstwo ze wzgldw bezpieczestwa narodowego; jest zdania, e poniewa w obecnych okolicznociach zasady bezpiecznego transferu danych osobowych nie zapewniaj odpowiedniej ochrony obywatelom UE, transfery te powinny odbywa si na mocy innych instrumentw, takich jak klauzule umowne lub wice reguy korporacyjne okrelajce konkretne rodki zabezpieczajce i ochronne, pod warunkiem, ze instrumenty te gwarantuj odpowiednie zabezpieczenia i ochron oraz e nie obchodzi si ich za pomoc innych ram prawnych; jest zdania, e Komisja nie podja dziaa, by zaradzi stwierdzonym uchybieniom w kwestii obecnego wdroenia zasad bezpiecznego transferu danych; wzywa Komisj do przedstawienia rodkw przewidujcych bezzwoczne zawieszenie decyzji Komisji 520/2000, w ktrej uznano adekwatno zasad bezpiecznego transferu danych osobowych oraz odnoszcych si do nich najczciej zadawanych pyta wydanych przez Departament Handlu USA; wzywa zatem wadze USA do wysunicia wniosku w sprawie nowych ram transferw danych osobowych z UE do USA, ktry byby zgodny z unijnymi wymogami w zakresie ochrony danych oraz gwarantowaby odpowiedni poziom ochrony; wzywa waciwe organy pastw czonkowskich, w szczeglnoci organy odpowiedzialne za ochron danych, do wykorzystania posiadanych uprawnie i bezzwocznego zawieszenia przepyww danych do wszelkich organizacji deklarujcych zgodno z amerykaskimi zasadami bezpiecznego transferu danych osobowych oraz do okrelenia wymogu, zgodnie z ktrym takie przepywy danych mogyby odbywa si wycznie na podstawie innych instrumentw, o ile zawieraj one niezbdne rodki zabezpieczajce i ochronne w odniesieniu do ochrony prywatnoci oraz podstawowych praw i wolnoci osb; wzywa Komisj do przedstawienia do grudnia 2014 r. kompleksowej oceny amerykaskich ram ochrony prywatnoci obejmujcych dziaalno handlow, dziaania organw cigania i dziaania wywiadowcze oraz konkretnych zalece w oparciu o brak oglnego prawa dotyczcego ochrony danych osobowych w Stanach Zjednoczonych; zachca Komisj do nawizania wsppracy z administracj USA w celu stworzenia ram prawnych gwarantujcych wysoki poziom ochrony osb jeeli chodzi o ochron ich danych osobowych podczas ich transferu do USA, a take zagwarantowanie rwnowanoci ram unijnych i amerykaskich ram prawnych dotyczcych prywatnoci;
30/71 RR\1020713PL.doc

37.

38. 39.

40.

41.

PE526.085v03-00

PL

Transfery do innych pastw trzecich, wobec ktrych wydano decyzj w sprawie odpowiedniej ochrony danych osobowych 42. przypomina, e dyrektywa 95/46/WE stanowi, i przekazywanie do pastwa trzeciego danych osobowych moe nastpi tylko wwczas, gdy, niezalenie od zgodnoci z krajowymi przepisami przyjtymi na podstawie innych przepisw dyrektywy, dane pastwo trzecie zapewnia odpowiedni poziom ochrony, a celem tego przepisu jest zapewnienie cigoci ochrony przysugujcej na podstawie prawa UE dotyczcego ochrony danych, jeeli dane osobowe s przekazywane poza UE; przypomina, e dyrektywa 95/46/WE stanowi take, i odpowiedni poziom ochrony zapewnianej przez pastwo trzecie naley ocenia w wietle wszystkich okolicznoci dotyczcych operacji przekazania danych lub zbioru takich operacji; przypomina rwnie, e wspomniana dyrektywa nadaje take Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie uznania, i pastwo trzecie zapewnia odpowiedni poziom ochrony w wietle kryteriw okrelonych w dyrektywie 95/46/WE; przypomina, e dyrektywa 95/46/WE uprawnia rwnie Komisj do uznania, e pastwo trzecie nie zapewnia odpowiedniego poziomu ochrony; przypomina, e w tym ostatnim przypadku pastwa czonkowskie musz podj konieczne rodki, aby nie dopuci do przekazania jakichkolwiek danych tego samego rodzaju do danego pastwa trzeciego, a Komisja powinna przystpi do negocjacji w celu zaradzenia sytuacji; wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do bezzwocznego dokonania oceny, czy na odpowiedni poziom ochrony okrelony w nowozelandzkiej ustawie o ochronie prywatnoci kanadyjskiej ustawie o ochronie informacji osobowych i dokumentach elektronicznych, uznany w decyzjach Komisji 2013/65 i 2/2002 z dnia 20 grudnia 2001 r., wpyw miao zaangaowanie krajowych agencji wywiadu tych krajw w nadzr prowadzony na masow skal wzgldem obywateli UE, a w razie koniecznoci do przedsiwzicia stosownych rodkw w celu zawieszenia lub uchylenia decyzji w sprawie odpowiedniej ochrony danych osobowych; ponadto wzywa Komisj do dokonania oceny sytuacji innych pastw, ktre otrzymay rating zgodnoci; oczekuje, e Komisja przedstawi Parlamentowi sprawozdanie w sprawie swoich ustale na temat wspomnianych powyej pastw najpniej do grudnia 2014 r.;

43.

44.

45.

Transfery dokonywane w oparciu o klauzule umowne i inne instrumenty 46. przypomina, e krajowe organy ds. ochrony danych wskazay, i przy opracowywaniu standardowych klauzul umownych i wicych regu korporacyjnych nie uwzgldniono sytuacji dostpu do danych osobowych do celw prowadzonego na masow skal nadzoru oraz e dostp taki nie byby zgodny z klauzulami derogacyjnymi zawartymi w klauzulach umownych lub wicych reguach korporacyjnych, ktre odnosz si do wyjtkowych odstpstw ze wzgldw uzasadnionych interesem spoeczestwa demokratycznego, o ile jest to niezbdne i proporcjonalne; wzywa pastwa czonkowskie do zakazania lub zawieszenia przepyww danych do
31/71 PE526.085v03-00

47.

RR\1020713PL.doc

PL

pastw trzecich na podstawie standardowych klauzul umownych, klauzul umownych lub wicych regu korporacyjnych, na ktre zgod wyday waciwe organy krajowe, w razie prawdopodobiestwa e prawo, ktremu podlegaj odbiorcy danych, nakada na nich wymogi wykraczajce poza ograniczenia cile konieczne, odpowiednie i proporcjonalne w spoeczestwie demokratycznym i mogce wywrze niekorzystne skutki na gwarancje zapewnione waciwym prawem dotyczcym ochrony danych i standardowymi klauzulami umownymi lub ze wzgldu na to, e dalszy transfer stwarzaby ryzyko wyrzdzenia powanej szkody podmiotom danych; 48. wzywa Grup Robocz Art. 29 do wydania wytycznych i zalece dotyczcych rodkw zabezpieczajcych i ochronnych, ktre powinny zawiera instrumenty umowne dotyczce midzynarodowego transferu danych osobowych obywateli UE w celu zapewnienia ochrony prywatnoci, podstawowych praw i wolnoci osb, biorc zwaszcza pod uwag przepisy pastw trzecich dotyczce wywiadu i bezpieczestwa narodowego oraz udzia przedsibiorstw otrzymujcych dane w pastwie trzecim w dziaaniach w zakresie nadzoru prowadzonych na masow skal przez agencje wywiadu pastwa trzeciego; wzywa Komisj do niezwocznego przeprowadzenia analizy okrelonych przez ni standardowych klauzul umownych w celu oceny tego, czy zapewniaj one niezbdn ochron w odniesieniu do dostpu do danych osobowych przekazywanych na mocy klauzul do celw wywiadowczych, oraz w stosownym przypadku do ich przegldu;

49.

Transfery dokonywane w oparciu o porozumienie o wzajemnej pomocy prawnej 50. wzywa Komisj do przeprowadzenia do koca 2014 r. gruntownej oceny obowizujcego porozumienia o wzajemnej pomocy prawnej na mocy jego art. 17 w celu sprawdzenia jego praktycznego stosowania, a zwaszcza oceny tego, czy Stany Zjednoczone skutecznie wykorzystay porozumienie do uzyskania informacji lub dowodw w UE i czy doszo do jego obejcia w celu uzyskania informacji bezporednio w UE, a take do oceny wpywu na prawa podstawowe osb; ocena taka nie powinna odnosi si tylko do oficjalnych owiadcze Stanw Zjednoczonych jako wystarczajcej podstawy analizy, lecz powinna take opiera si na szczegowych ocenach UE; ten gruntowny przegld powinien rwnie dotyczy skutkw zastosowania unijnych zasad konstytucyjnych do tego instrumentu w celu dostosowania go do prawa Unii, z uwzgldnieniem zwaszcza jego protokou nr 36 i art. 10 oraz deklaracji nr 50 dotyczcej tego protokou; jednoczenie wzywa Rad i Komisj do dokonania oceny dwustronnych umw midzy pastwami czonkowskimi a Stanami Zjednoczonymi w celu zapewnienia spjnoci wspomnianych umw dwustronnych z obecnymi lub przyszymi umowami midzy UE a Stanami Zjednoczonymi; Wzajemna pomoc UE w sprawach karnych 51. zwraca si do Rady i Komisji o poinformowanie Parlamentu o faktycznym zastosowaniu przez pastwa czonkowskie konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych zawartej midzy pastwami czonkowskimi, a zwaszcza tytuu III dotyczcego przechwytywania przekazw telekomunikacyjnych; wzywa Komisj, aby zgodnie z deklaracj nr 50 przedstawia do koca 2014 r. wniosek dotyczcy
32/71 RR\1020713PL.doc

PE526.085v03-00

PL

protokou nr 36 w celu dostosowania go do ram okrelonych Traktatem z Lizbony, o co wnioskowano; Transfery dokonywane w oparciu o umowy w sprawie TFTP i PNR 52. jest zdania, e informacje podane przez Komisj Europejsk i Departament Skarbu USA nie wyjaniaj, czy amerykaskie agencje wywiadu maj dostp do komunikatw finansowych SWIFT w UE dziki przechwytywaniu sieci SWIFT albo systemw operacyjnych lub sieci cznoci bankw, samodzielnie lub we wsppracy z krajowymi agencjami wywiadu w UE i bez korzystania z istniejcych dwustronnych kanaw wzajemnej pomocy prawnej i wsppracy sdowej; odwouje si do swojej rezolucji z dnia 23 padziernika 2013 r. i zwraca si do Komisji o zawieszenie umowy w sprawie TFTP; wzywa Komisj do zareagowania na obawy, e trzy z najwikszych komputerowych systemw rezerwacji wykorzystywanych przez przewonikw lotniczych na wiecie znajduj si w Stanach Zjednoczonych, a dane PNR s zapisywane w systemach opartych na modelu chmury dziaajcych na terytorium Stanw Zjednoczonych zgodnie z prawem Stanw Zjednoczonych, ktre nie zapewnia odpowiedniego poziomu ochrony danych;

53. 54.

Umowa ramowa w sprawie ochrony danych osobowych w dziedzinie wsppracy policyjnej i sdowej (tzw. umowa parasolowa) 55. uwaa, e zadowalajcym rozwizaniem na podstawie umowy parasolowej jest okrelenie warunku wstpnego penego przywrcenia zaufania midzy partnerami transatlantyckimi; zwraca si o bezzwoczne wznowienie negocjacji ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie umowy parasolowej, ktra powinna zapewnia traktowanie praw obywateli UE na rwni z prawami obywateli Stanw Zjednoczonych; ponadto podkrela, e umowa ta powinna przewidywa skuteczne i moliwe do wyegzekwowania administracyjne i sdowe rodki odwoawcze dla wszystkich obywateli UE w Stanach Zjednoczonych bez jakiejkolwiek dyskryminacji; zwraca si do Komisji i Rady o to, by do czasu wejcia w ycie umowy parasolowej nie wystpoway z inicjatyw zawarcia ze Stanami Zjednoczonymi nowych umw sektorowych lub okrelenia nowych ustale sektorowych dotyczcych transferu danych osobowych do celw egzekwowania prawa; wzywa Komisj do przedstawienia szczegowych informacji na temat poszczeglnych elementw mandatu negocjacyjnego oraz aktualnej sytuacji do kwietnia 2014 r.;

56.

57.

58.

Reforma ochrony danych 59. wzywa prezydencj Rady i pastwa czonkowskie, aby przyspieszyy prace nad caym pakietem dotyczcym ochrony danych w celu umoliwienia jego przyjcia w 2014 r.,
33/71 PE526.085v03-00

RR\1020713PL.doc

PL

tak aby obywatele UE mogli korzysta z wysokiego poziomu ochrony w najbliszej przyszoci; podkrela, e silne zaangaowanie i pene poparcie ze strony Rady jest niezbdnym warunkiem pokazania wiarygodnoci i siy przebicia wobec pastw trzecich; 60. podkrela, e zarwno rozporzdzenie w sprawie ochrony danych, jak i dyrektywa w sprawie ochrony danych s niezbdne do ochrony praw podstawowych osb, a zatem oba akty musz by traktowane jako pakiet, ktry naley przyj rwnoczenie, aby zapewni wysoki poziom ochrony we wszystkich okolicznociach podczas wszystkich dziaa zwizanych z przetwarzaniem danych w UE; podkrela, e przyjmie dalsze rodki dotyczce wsppracy w dziedzinie egzekwowania prawa dopiero po przystpieniu przez Rad do negocjacji z Parlamentem i Komisj w sprawie pakietu dotyczcego ochrony danych; przypomina, e koncepcje uwzgldnienia ochrony prywatnoci ju w fazie projektowania i domylnej ochrony prywatnoci zwikszaj ochron danych i powinny mie status wytycznych dla wszystkich produktw, usug i systemw oferowanych w internecie; uwaa wysze normy przejrzystoci i bezpieczestwa w sektorze internetowym i telekomunikacyjnym za zasad konieczn do poprawy systemu ochrony danych; w zwizku z tym wzywa Komisj do przedstawienia wniosku ustawodawczego dotyczcego standardowych warunkw oglnych dla usug internetowych i telekomunikacyjnych oraz nadania organowi nadzoru uprawnie do monitorowania przestrzegania warunkw oglnych;

61.

62.

Przetwarzanie w chmurze 63. zauwaa, e wymienione powyej praktyki negatywnie wpyny na zaufanie do przetwarzania w chmurze i dostawcw usug przetwarzania w chmurze w Stanach Zjednoczonych; podkrela zatem, e rozwj europejskich chmur obliczeniowych i rozwiza informatycznych jest elementem istotnym dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz zaufania do usug przetwarzania w chmurze i dostawcw takich usug, a take dla zapewnienia wysokiego poziomu ochrony danych osobowych; wzywa wszystkie organy publiczne w Unii, aby nie wykorzystyway usug przetwarzania w chmurze w przypadkach, w ktrych zastosowanie mog mie przepisy inne ni unijne; ponownie wyraa powane zaniepokojenie w odniesieniu do obowizku bezporedniego ujawniania danych i informacji osobowych obywateli UE, ktre s przetwarzane w ramach umw o wiadczenie usug w chmurze obliczeniowej, wadzom pastw trzecich przez dostawcw usug w chmurze podlegajcych prawu pastw trzecich lub wykorzystujcych serwery znajdujce si na terenie tych pastw, a take w odniesieniu do zdalnego dostpu do danych osobowych i informacji przetwarzanych przez organy cigania i suby wywiadowcze pastw trzecich; gboko ubolewa, e taki dostp jest zazwyczaj osigany za pomoc bezporedniego egzekwowania przez organy pastw trzecich z wykorzystaniem ich wasnych
34/71 RR\1020713PL.doc

64.

65.

66.

PE526.085v03-00

PL

przepisw, bez uciekania si do instrumentw midzynarodowych sucych wsppracy prawnej, takich jak porozumienia o wzajemnej pomocy prawnej lub inne formy wsppracy sdowej; 67. wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do zwikszenia tempa prac nad ustanowieniem Europejskiego Partnerstwa na rzecz Chmur Obliczeniowych z penym zaangaowaniem spoeczestwa obywatelskiego i rodowiska technicznego, np. grupy zadaniowej ds. inynierii internetowej (IETF), oraz uwzgldnieniem aspektw ochrony danych; wzywa Komisj, by podczas negocjacji porozumie midzynarodowych, ktre dotycz przetwarzania danych osobowych, zwracaa szczegln uwag na zagroenia i wyzwania, jakie niesie chmura obliczeniowa dla praw podstawowych, a zwaszcza ale nie wycznie prawa do prywatnoci i ochrony danych osobowych zgodnie z art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej; ponadto wzywa Komisj do zwrcenia uwagi na te przepisy obowizujce w kraju partnera w negocjacjach, ktre dotycz dostpu organw cigania i agencji wywiadowczych do danych osobowych przetwarzanych w ramach usug w chmurze obliczeniowej, zwaszcza wymagajc, by udzielanie takiego dostpu miao miejsce jedynie w nastpstwie rzetelnego procesu sdowego i na mocy jednoznacznych podstaw prawnych, a take by okrelono szczegowe warunki udzielania takiego dostpu, rodki bezpieczestwa stosowane w momencie przekazywania danych, prawa jednostek, a take przepisy dotyczce nadzoru i efektywnych rodkw naprawczych; przypomina, e wszystkie przedsibiorstwa wiadczce usugi w UE musz bez wyjtku przestrzega prawa UE i e s odpowiedzialne za wszelkie naruszenia oraz podkrela znaczenie funkcjonowania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszajcych sankcji administracyjnych, ktre mona nakada na usugodawcw wiadczcych usugi przetwarzania w chmurze, ktrzy nie speniaj unijnych norm ochrony danych osobowych; wzywa Komisj i waciwe organy pastw czonkowskich do oceny stopnia, w jakim naruszono przepisy UE dotyczce prywatnoci i ochrony danych na skutek wsppracy podmiotw prawnych w UE z tajnymi subami lub na skutek zastosowania si do wydanych przez organy pastw trzecich sdowych nakazw udostpnienia danych osobowych obywateli UE wbrew unijnemu prawodawstwu dotyczcemu ochrony danych osobowych; wzywa przedsibiorstwa wiadczce nowe usugi z wykorzystaniem duych zbiorw danych i dostarczajce nowe aplikacje, takie jak internet przedmiotw, do wprowadzenia rodkw ochrony danych ju na etapie opracowywania w celu utrzymania wysokiego poziomu zaufania obywateli;

68.

69.

70.

71.

Transatlantyckie partnerstwo w dziedzinie handlu i inwestycji (TTIP) 72. przyjmuje do wiadomoci, e UE i Stany Zjednoczone prowadz negocjacje w sprawie transatlantyckiego partnerstwa w dziedzinie handlu i inwestycji, ktre ma istotne znaczenie strategiczne dla zapewnienia dalszego wzrostu gospodarczego;

RR\1020713PL.doc

35/71

PE526.085v03-00

PL

73.

zdecydowanie podkrela, e biorc pod uwag znaczenie gospodarki cyfrowej w tej relacji i w odbudowie zaufania midzy UE a Stanami Zjednoczonymi, nie mona by pewnym zgody Parlamentu Europejskiego na ostateczn umow w sprawie TTIP, dopki nie zostanie cakowicie wstrzymany nieograniczony nadzr na masow skal oraz przechwytywanie komunikacji w instytucjach i przedstawicielstwach dyplomatycznych UE, a take dopki nie zostanie znalezione odpowiednie rozwizanie dotyczce praw obywateli UE do zachowania prywatnoci danych, w tym sdowych i administracyjnych mechanizmw dochodzenia roszcze; podkrela, e Parlament moe wyda zgod na ostateczn umow w sprawie TTIP, pod warunkiem e umowa bdzie w peni uwzgldnia m.in. poszanowanie praw podstawowych uznanych w karcie UE oraz e ochrona prywatnoci osb w odniesieniu do przetwarzania i rozpowszechniania danych osobowych bdzie nadal uregulowana art. XIV GATS; podkrela, e unijnego prawodawstwa dotyczcego ochrony danych nie mona uzna za arbitraln lub nieuzasadnion dyskryminacj w zastosowaniu art. XIV GATS;

Demokratyczny nadzr nad subami wywiadowczymi 74. podkrela, e chocia nadzr nad dziaaniami sub wywiadowczych powinien opiera si zarwno na legitymacji demokratycznej (silnych ramach prawnych, upowanieniu ex ante i weryfikacji ex post), jak i na odpowiednich zdolnociach technicznych i wiedzy fachowej, wikszoci obecnych unijnych i amerykaskich organw nadzoru zdecydowanie brakuje ich obu, zwaszcza zdolnoci technicznych; podobnie jak w przypadku Echelonu, wzywa wszystkie parlamenty narodowe, ktre jeszcze tego nie uczyniy, do przyznania kompetencji prawnych w zakresie prowadzenia dochodze w ramach znaczcego nadzoru nad dziaaniami wywiadowczymi sprawowanego przez parlamentarzystw lub organy eksperckie; wzywa parlamenty narodowe do zapewnienia tego, aby takie komisje/organy nadzoru posiaday wystarczajce zasoby, fachow wiedz techniczn i rodki prawne, w tym prawo do prowadzenia kontroli na miejscu, umoliwiajce im sprawowanie skutecznej kontroli nad subami wywiadowczymi; wzywa do powoania grupy wysokiego szczebla w celu zaproponowania, w sposb przejrzysty i we wsppracy z parlamentami, zalece i dalszych krokw, jakie naley poczyni w kierunku nasilenia demokratycznej kontroli, w tym kontroli parlamentarnej nad subami wywiadowczymi, oraz bardziej intensywnej wsppracy w zakresie kontroli w UE, w szczeglnoci w jej wymiarze transgranicznym; uwaa, e ta grupa wysokiego szczebla powinna: okrela minimalne europejskie normy lub wytyczne w zakresie nadzoru (ex ante i ex post) nad subami wywiadowczymi w oparciu o obowizujce sprawdzone wzorce postpowania i zalecenia organw midzynarodowych (ONZ, Rady Europy), w tym w sprawie uznawania organw nadzorczych za osob trzeci na podstawie zasady osoby trzeciej lub zasady kontroli organu zastrzegajcego, dotyczce sprawowania nadzoru nad wywiadem z pastw obcych i pocigania go do odpowiedzialnoci;

75.

76.

77.

PE526.085v03-00

36/71

RR\1020713PL.doc

PL

okrela cise ograniczenia czasu trwania i zakresu zarzdzonego nadzoru, chyba e jego kontynuacja jest naleycie uzasadniona przez organ wydajcy zezwolenia /organ nadzoru; przypomina, e czas trwania zarzdzonego nadzoru powinien by proporcjonalny i ograniczony do jego celu; opracowywa kryteria zwikszonej przejrzystoci, na podstawie oglnej zasady dostpu do informacji i tak zwanych zasad z Tshwane1; zamierza zorganizowa konferencj z krajowymi parlamentarnymi lub niezalenymi organami nadzoru do koca 2014 r.; wzywa pastwa czonkowskie do wykorzystania najlepszych praktyk, aby poprawi dostp ich organw nadzoru do informacji na temat dziaa wywiadowczych (w tym informacji niejawnych i informacji pochodzcych od innych sub) oraz ustanowienia uprawnie w zakresie przeprowadzania wizyt na miejscu, solidnego zbioru uprawnie w zakresie przesucha, odpowiednich zasobw i fachowej wiedzy technicznej, zdecydowanej niezalenoci od ich rzdu oraz obowizku sprawozdawczego wobec ich parlamentw; wzywa pastwa czonkowskie do rozwoju wsppracy midzy organami nadzoru, zwaszcza w ramach europejskiej sieci ds. monitorowania krajowych sub wywiadowczych (ENNIR); wzywa Komisj i wysok przedstawiciel/wiceprzewodniczc do przedstawienia do grudnia 2014 r. wniosku dotyczcego podstawy prawnej dziaa Centrum Analiz Wywiadowczych UE (IntCen), a take waciwego mechanizmu nadzoru; nalega na wysok przedstawiciel/wiceprzewodniczc, by regularnie informowaa waciwe organy Parlamentu o dziaalnoci IntCen, m.in. o penym przestrzeganiu praw podstawowych i majcych zastosowanie przepisw UE o prywatnoci danych osobowych, oraz by szczegowo doprecyzowaa wobec Parlamentu istniejcy mechanizm nadzoru; wzywa Komisj do przedstawienia do wrzenia 2014 r. wniosku dotyczcego unijnej procedury sprawdzajcej w zakresie powiadczenia bezpieczestwa wszystkich osb sprawujcych urzdy w UE, poniewa obecny system, ktry opiera si na powiadczaniu bezpieczestwa przez pastwa czonkowskie obywatelstwa, przewiduje rne wymogi i rn dugo procedur w systemach krajowych, co powoduje rne traktowanie posw do Parlamentu i ich pracownikw w zalenoci od ich obywatelstwa; przypomina postanowienia porozumienia midzyinstytucjonalnego midzy Parlamentem Europejskim a Rad w sprawie przekazywania Parlamentowi Europejskiemu i przetwarzania przez Parlament posiadanych przez Rad informacji niejawnych dotyczcych spraw innych ni z dziedziny wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, ktre naley wykorzysta do poprawy nadzoru na szczeblu UE;

78. 79.

80.

81.

82.

83.

Agencje UE
1

The Global Principles on National Security and the Right to Information (Globalne zasady w zakresie obrony narodowej i prawa do informacji), czerwiec 2013 r.

RR\1020713PL.doc

37/71

PE526.085v03-00

PL

84.

wzywa wsplny organ nadzorczy Europolu, aby wsplnie z krajowymi organami ds. ochrony danych przeprowadzi do koca 2014 r. wspln inspekcj w celu ustalenia, czy organy krajowe pozyskay informacje i dane osobowe wymieniane z Europolem w sposb zgodny z prawem, a zwaszcza czy informacje lub dane zostay pierwotnie pozyskane przez suby wywiadowcze w UE czy w pastwie trzecim oraz czy funkcjonuj stosowne rodki zapobiegajce wykorzystywaniu i dalszemu rozpowszechnianiu takich informacji lub danych; uwaa, e Europol nie powinien przetwarza informacji ani danych uzyskanych z naruszeniem praw podstawowych, ktre s chronione na podstawie Karty praw podstawowych; wzywa Europol, by w peni skorzysta z uprawnienia do dania od waciwych organw pastw czonkowskich, by wszczy ledztwo w sprawie duych atakw cybernetycznych i narusze informatycznych o potencjalnych skutkach transgranicznych; jest zdania, e naley wzmocni mandat Europolu, tak by umoliwi mu wszczcie wasnego ledztwa w zwizku z podejrzeniem bezprawnego ataku na systemy sieciowe i informatyczne dwch lub wikszej liczby pastw czonkowskich lub organw Unii1; wzywa Komisj do przeprowadzenia przegldu dziaa Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestpczoci oraz przedstawienia w razie koniecznoci wniosku dotyczcego kompleksowych ram sucych zwikszeniu jego kompetencji;

85.

Wolno wypowiedzi 86. wyraa gbokie zaniepokojenie wzrostem liczby zagroe dla wolnoci prasy i zniechcaniem dziennikarzy do dziaania poprzez zastraszenie przez wadze pastwowe, co dotyczy zwaszcza ochrony poufnoci rde dziennikarskich; ponownie wystpuje z postulatami wyraonymi w swojej rezolucji z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie Karty praw podstawowych UE: standardy okrelajce wolno mediw w UE; odnotowuje zatrzymanie Davida Mirandy i konfiskat materiau znajdujcego si w jego posiadaniu na podstawie zacznika 7 do ustawy o terroryzmie z 2000 r. (a take danie od The Guardian zniszczenia lub przekazania materiau) oraz wyraa obaw, e to moe stanowi powane naruszenie prawa do wolnoci wypowiedzi i wolnoci prasy uznanych w art. 10 EKPC i art. 11 karty UE oraz e mona w takich przypadkach naduywa prawa majcego na celu zwalczanie terroryzmu; zwraca uwag na trudn sytuacj innych osb zgaszajcych przypadki naruszenia i wspierajcych je osb, w tym dziennikarzy ledzcych ich dziaalno; wzywa Komisj, by przeanalizowaa, czy przyszy wniosek ustawodawczy wprowadzajcy skuteczny i kompleksowy europejski program ochrony osb zgaszajcych przypadki naruszenia, jakiego Parlament domaga si ju w rezolucji z 23 padziernika 2013 r., powinien obejmowa take inne dziedziny kompetencji Unii, ze szczeglnym uwzgldnieniem trudnoci, z jakimi wie si naganianie przypadkw narusze w

87.

88.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia ... lutego 2014 r. w sprawie wniosku dotyczcego rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Wsppracy i Szkolenia w Dziedzinie Egzekwowania Prawa (Europol) (A7-0096/2014).

PE526.085v03-00

38/71

RR\1020713PL.doc

PL

dziedzinie wywiadu; wzywa pastwa czonkowskie do gruntownego przeanalizowania moliwoci zagwarantowania osobom zgaszajcym przypadki naruszenia ochrony midzynarodowej przed ciganiem; 89. wzywa pastwa czonkowskie, by dopilnoway, by ich prawo, zwaszcza w dziedzinie bezpieczestwa narodowego, przewidywao bezpieczne rozwizanie alternatywne w stosunku do milczenia, dotyczce ujawniania lub zgaszania nieprawidowoci, w tym korupcji, przestpstw, narusze przewidzianych prawem zobowiza, pomyek sdowych i naduywania wadzy, co jest take zgodne z przepisami zawartymi w rozmaitych instrumentach midzynarodowych (ONZ i Rady Europy) przeciwdziaajcych korupcji, zasadami ustanowionymi w rezolucji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy 1729 z 2010 r., zasadami z Tshwane itp.;

Bezpieczestwo informatyczne w UE 90. wskazuje, e ostatnie zdarzenia wyranie wiadcz o duej podatnoci UE, a zwaszcza instytucji UE, rzdw krajowych i parlamentw narodowych, duych przedsibiorstw europejskich, europejskich infrastruktur i sieci informatycznych na zaawansowane ataki, w ktrych wykorzystuje si zoone i zoliwe oprogramowanie; zauwaa, e ataki te wymagaj rodkw finansowych i zasobw ludzkich o takiej skali, e mog mie swoje rdo w podmiotach pastwowych dziaajcych w imieniu rzdw zagranicznych; w tym kontekcie uwaa przypadek zamania zabezpiecze lub zaoenie podsuchu w spce telekomunikacyjnej Belgacom za niepokojcy przykad ataku na zdolnoci informatyczne UE; podkrela, e zwikszenie zdolnoci informatycznej UE i bezpieczestwa w tej dziedzinie zmniejsza take podatno UE na powane ataki cybernetyczne ze strony duych organizacji przestpczych lub grup terrorystycznych; jest zdania, e doniesienia o prowadzonym na masow skal nadzorze, ktre rozpoczy ten kryzys, mona wykorzysta jako szans wykazania przez Europ inicjatywy i utworzenia silnych i autonomicznych kluczowych zasobw informatycznych, co powinno by strategicznym priorytetem; podkrela, e w celu odbudowy zaufania taki europejski potencja informatyczny musi w jak najwikszym stopniu opiera si na otwartych standardach oraz otwartym oprogramowaniu, a w miar moliwoci sprzcie komputerowym, co umoliwi kadej zainteresowanej stronie przegld caego acucha dostaw od projektu procesora do poziomu aplikacji w warunkach przejrzystoci; wskazuje, e w celu przywrcenia konkurencyjnoci w strategicznym sektorze usug informatycznych potrzebny jest nowy ad cyfrowy oraz wsplne, zakrojone na szerok skal wysiki instytucji UE, pastw czonkowskich, instytucji badawczych, przemysu i spoeczestwa obywatelskiego; wzywa Komisj i pastwa czonkowskie do wykorzystania zamwie publicznych jako dwigni w celu wsparcia potencjau tych zasobw w UE poprzez okrelenie standardw UE w zakresie bezpieczestwa i prywatnoci jako zasadniczego wymogu w zamwieniach publicznych na towary i usugi informatyczne; dlatego nalega na Komisj, by dokonaa przegldu obecnej praktyki udzielania zamwie publicznych w odniesieniu do przetwarzania danych, eby rozway ograniczenie procedur przetargowych do przedsibiorstw certyfikowanych, a w miar moliwoci do przedsibiorstw z UE, jeeli w gr wchodzi bezpieczestwo lub inne kluczowe
39/71 PE526.085v03-00

91.

RR\1020713PL.doc

PL

interesy; 92. zdecydowanie potpia to, e suby wywiadowcze dyy do obnienia standardw bezpieczestwa informatycznego i wstawienia luk typu backdoor w wielu rnych systemach informatycznych; zwraca si do Komisji o przedstawienie projektu przepisw majcych na celu zakazanie stosowania luk typu backdoor przez organy cigania; zaleca w zwizku z tym wykorzystanie otwartego oprogramowania we wszystkich rodowiskach, w ktrych istotne znaczenie ma bezpieczestwo informatyczne; wzywa wszystkie pastwa czonkowskie, Komisj, Rad i Rad Europejsk do udzielenia jak najpeniejszego wsparcia, m.in. poprzez finansowanie w dziedzinie bada naukowych i rozwoju, na rzecz rozwoju europejskiego potencjau innowacyjnego i technologicznego w zakresie narzdzi, przedsibiorstw i dostawcw informatycznych (co dotyczy sprztu komputerowego, oprogramowania, usug i sieci), take w celu zapewnienia bezpieczestwa cybernetycznego oraz zdolnoci w zakresie szyfrowania i kryptografii; wzywa Komisj, organy normalizacyjne i Europejsk Agencj ds. Bezpieczestwa Sieci i Informacji, aby do grudnia 2014 r. opracoway minimalne normy w zakresie bezpieczestwa i prywatnoci oraz wytyczne dotyczce systemw, sieci i usug informatycznych, w tym usug przetwarzania w chmurze, w celu lepszej ochrony danych osobowych obywateli UE oraz integralnoci wszystkich systemw informatycznych; uwaa, e normy takie mog sta si punktami odniesienia dla nowych standardw na poziomie globalnym oraz powinny zosta ustalone w ramach otwartego i demokratycznego procesu, ktry nie byby prowadzony przez jedno pastwo, jeden podmiot lub jedno przedsibiorstwo wielonarodowe; jest zdania, e chocia konieczne jest uwzgldnienie zasadnych aspektw egzekwowania prawa i wywiadu w celu wsparcia walki z terroryzmem, nie powinny one powodowa oglnego umniejszenia niezawodnoci wszystkich systemw informatycznych; wyraa poparcie dla ostatnich decyzji grupy zadaniowej ds. inynierii internetowej (IETF) dotyczcych uwzgldnienia rzdw w modelu zagroe dla bezpieczestwa w internecie; wskazuje, e unijne oraz krajowe telekomunikacyjne organy regulacyjne, a w niektrych przypadkach take przedsibiorstwa telekomunikacyjne, wyranie zaniedbay bezpieczestwo informatyczne swoich uytkownikw i klientw; wzywa Komisj do penego wykorzystania jej obecnych uprawnie na podstawie dyrektywy ramowej dotyczcej prywatnoci w cznoci elektronicznej i telekomunikacji w celu zwikszenia ochrony poufnoci komunikacji poprzez przyjcie rodkw zapewniajcych zgodno urzdze kocowych z prawem uytkownikw do kontroli i ochrony swoich danych osobowych oraz zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczestwa sieci i usug telekomunikacyjnych, w tym take poprzez okrelenie wymogu szyfrowania komunikatw od pocztku do koca w oparciu o aktualny stan techniki; popiera europejsk strategi bezpieczestwa cybernetycznego, lecz uwaa, e nie obejmuje ona wszystkich moliwych zagroe i naley rozszerzy jej zakres
40/71 RR\1020713PL.doc

93.

94.

95.

96.

PE526.085v03-00

PL

o dziaania pastwa podejmowane w zej wierze; podkrela potrzeb peniejszego bezpieczestwa informatycznego i odpornoci systemw informatycznych; 97. wzywa Komisj, aby najpniej do stycznia 2015 r. przedstawia plan dziaania na rzecz osignicia wikszej niezalenoci UE w sektorze informatycznym, obejmujcy spjniejsze podejcie do zwikszenia europejskich technologicznych zdolnoci informatycznych (w tym w zakresie systemw informatycznych, urzdze, usug, przetwarzania w chmurze, szyfrowania i anonimizacji) oraz do ochrony strategicznej infrastruktury informatycznej (w tym pod wzgldem wasnoci i podatnoci); wzywa Komisj, aby w ramach nastpnego programu prac dotyczcego programu Horyzont 2020 ukierunkowaa wiksze zasoby na pobudzenie europejskich bada, rozwoju, innowacji i szkole w dziedzinie technologii informatycznych, zwaszcza technologii i infrastruktury zwikszajcej ochron prywatnoci, kryptologii, bezpiecznego przetwarzania, rozwiza w zakresie otwartego oprogramowania zabezpieczajcego i innych usug spoeczestwa informacyjnego, a take by wspieraa wewntrzny rynek europejskiego oprogramowania, sprztu informatycznego oraz szyfrowane sposoby komunikacji i infrastruktur komunikacyjn, m.in. dziki rozwijaniu kompleksowej strategii przemysowej UE dla brany informatycznej; uwaa, e mae i rednie przedsibiorstwa odgrywaj kluczow rol w badaniach; podkrela, e nie naley udziela finansowania ze rodkw unijnych na projekty, ktrych jedynym celem jest opracowanie narzdzi uzyskania bezprawnego dostpu do systemw informatycznych; zwraca si do Komisji o okrelenie aktualnych obowizkw i rozwaenie najpniej do grudnia 2014 r. koniecznoci rozszerzenia mandatu, poprawy koordynacji lub przyznania dodatkowych zasobw i zwikszenia zdolnoci technicznych Centrum ds. Walki z Cyberprzestpczoci Europolu oraz innych unijnych orodkw zajmujcych si specjalistycznymi ekspertyzami, Europejskiej Agencji ds. Bezpieczestwa Sieci i Informacji, CERT-UE i EIOD w celu umoliwienia im odegrania kluczowej roli w zabezpieczeniu unijnych systemw komunikacji, skuteczniejszego prowadzenia dochodze w sprawach powanych narusze informatycznych w UE i zapobiegania takim naruszeniom oraz prowadzenia (lub pomocy pastwom czonkowskim i organom UE w prowadzeniu) dochodze technicznych na miejscu w sprawach powanych narusze informatycznych; w szczeglnoci wzywa Komisj, by rozwaya wzmocnienie roli ENISA w obronie systemw wewntrznych instytucji UE oraz ustanowienie w ramach struktury ENISA waciwego reagowania na incydenty komputerowe (CERT) dla UE oraz jej pastw czonkowskich; zwraca si do Komisji o ocen potrzeby utworzenia akademii informatycznej UE, ktra zrzeszaaby najlepszych, niezalenych ekspertw europejskich i midzynarodowych we wszystkich powizanych dziedzinach i ktrej zadaniem byoby udzielanie wszystkim odpowiednim instytucjom i organom UE porad naukowych dotyczcych technologii informatycznych, w tym strategii zwizanych z bezpieczestwem; wzywa waciwe suby sekretariatu Parlamentu Europejskiego do przeprowadzenia
41/71 PE526.085v03-00

98.

99.

100.

101.

RR\1020713PL.doc

PL

pod kierownictwem przewodniczcego PE najpniej do grudnia 2014 r. gruntownego przegldu i oceny niezawodnoci bezpieczestwa informatycznego Parlamentu z naciskiem na: rodki budetowe, zasoby kadrowe, zdolnoci techniczne, organizacj wewntrzn i wszystkie odpowiednie elementy w celu zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczestwa systemw informatycznych Parlamentu; uwaa, e ocena taka powinna co najmniej skutkowa analiz informacji i zaleceniami dotyczcymi: koniecznoci regularnych, cisych i niezalenych kontroli bezpieczestwa i testw penetracyjnych przeprowadzanych z pomoc wybranych zewntrznych ekspertw w dziedzinie bezpieczestwa z zapewnieniem przejrzystoci i gwarancj ich niezalenoci od pastw trzecich lub wszelkiego rodzaju interesw wasnych; wczenia do procedur przetargowych dotyczcych nowych systemw informatycznych szczegowych wymogw w zakresie bezpieczestwa/prywatnoci w systemach informatycznych, opartych na sprawdzonych wzorcach postpowania, w tym moliwoci wprowadzenia wymogu otwartego oprogramowania jako warunku zakupu lub wymogu, aby w przetargach dotyczcych obszarw szczeglnie wraliwych i zwizanych z bezpieczestwem udzia bray zaufane europejskie przedsibiorstwa; wykazu przedsibiorstw, ktre zawary umow z Parlamentem w dziedzinie informatyki i telekomunikacji, z uwzgldnieniem wszelkich ujawnionych informacji o ich wsppracy z agencjami wywiadowczymi (takich jak doniesienia o umowach zawieranych przez NSA z takim przedsibiorstwem jak RSA, ktrego produkty Parlament wykorzystuje, aby chroni zdalny dostp posw do PE i pracownikw PE do ich danych), w tym oceny moliwoci wiadczenia takich samych usug przez inne przedsibiorstwa, najlepiej europejskie; rzetelnoci i odpornoci oprogramowania, zwaszcza gotowego oprogramowania komercyjnego, stosowanego przez instytucje UE i ich systemy informatyczne, w odniesieniu do penetracji i narusze, ktrych dopuszczaj si organy cigania i organy wywiadowcze UE lub pastw trzecich, take z uwzgldnieniem odpowiednich norm midzynarodowych, zasad dotyczcych sprawdzonych wzorcw postpowania w zakresie zarzdzania ryzykiem i bezpieczestwem oraz speniania standardw bezpieczestwa sieci i informacji w UE, rwnie pod wzgldem narusze zabezpiecze; wykorzystania wikszej liczby systemw bazujcych na otwartym oprogramowaniu; krokw i rodkw, jakie naley podj w zwizku z wikszym wykorzystaniem narzdzi mobilnych (np. smartfonw, tabletw, zarwno subowych, jak i osobistych) i skutkw wywieranych na bezpieczestwo informatyczne systemu;

PE526.085v03-00

42/71

RR\1020713PL.doc

PL

bezpieczestwa cznoci midzy rnymi miejscami prac Parlamentu i systemw informatycznych wykorzystywanych w Parlamencie; wykorzystania i lokalizacji serwerw i centrw informatycznych na potrzeby systemw informatycznych Parlamentu oraz skutkw dla bezpieczestwa i integralnoci systemw; wprowadzenia w ycie obowizujcych przepisw dotyczcych narusze bezpieczestwa i bezzwocznego powiadamiania waciwych organw przez dostawcw publicznie dostpnych sieci telekomunikacyjnych; wykorzystania moliwoci przechowywania w chmurze przez Parlament, w tym rodzaju danych przechowywanych w chmurze, sposobu ochrony zawartoci i dostpu do niej oraz lokalizacji serwerw chmury, wraz ze sprecyzowaniem majcych zastosowanie prawnych ram ochrony danych i dziaalnoci wywiadowczej, jak rwnie oceny, jakie s moliwoci korzystania wycznie z serwerw chmury, ktre znajduj si na terytorium UE; planu umoliwiajcego wykorzystanie wikszej liczby technologii kryptograficznych, w szczeglnoci penego powiadczonego szyfrowania w przypadku wszystkich usug informatycznych i usug cznoci, takich jak przetwarzanie w chmurze, poczta elektroniczna, komunikatory i telefonia; wykorzystania podpisu elektronicznego w poczcie elektronicznej; planu dotyczcego korzystania w przypadku wiadomoci elektronicznych z domylnego standardu szyfrowania, takiego jak GNU Privacy Guard, ktry jednoczenie umoliwia wykorzystanie podpisw cyfrowych; moliwoci utworzenia w Parlamencie bezpiecznego komunikatora umoliwiajcego bezpieczn komunikacj, opartego na serwerze, do ktrego dociera wycznie zaszyfrowana tre;

102.

wzywa instytucje i organy UE, a zwaszcza Rad Europejsk, Rad, Europejsk Sub Dziaa Zewntrznych (w tym delegatury UE), Komisj, Trybuna Sprawiedliwoci i Europejski Bank Centralny do tego, aby najpniej do grudnia 2014 r. wykonay podobne zadanie we wsppracy z ENISA, Europolem i CERT; zachca pastwa czonkowskie do przeprowadzenia podobnej oceny; podkrela, e jeli chodzi o dziaania zewntrzne UE, naley przeprowadzi oceny zwizanych z nimi potrzeb budetowych i bezzwocznie przedsiwzi pierwsze rodki w przypadku Europejskiej Suby Dziaa Zewntrznych (ESDZ) oraz przydzieli odpowiednie fundusze w projekcie budetu na 2015 r.; jest zdania, e zakrojone na szerok skal systemy informatyczne wykorzystywane w przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci, takie jak system informacyjny Schengen II, wizowy system informacyjny, Eurodac, i ewentualne przysze systemy, takie jak EU-ESTA, powinny by opracowane i dziaa w sposb
43/71 PE526.085v03-00

103.

104.

RR\1020713PL.doc

PL

zapobiegajcy naraeniu danych na ryzyko na skutek da wadz pastw trzecich; zwraca si do eu-LISA o przedstawienie Parlamentowi sprawozdania na temat rzetelnoci funkcjonujcych systemw do koca 2014 r.; 105. wzywa Komisj i ESDZ do podjcia dziaania na szczeblu midzynarodowym, zwaszcza wraz z ONZ, we wsppracy z zainteresowanymi partnerami w celu realizacji unijnej strategii na rzecz demokratycznego zarzdzania internetem, aby zapobiec niepotrzebnemu wpywowi poszczeglnych podmiotw, przedsibiorstw lub pastw na dziaania ICANN i IANA poprzez zapewnienie odpowiedniej reprezentacji wszystkich zainteresowanych stron w tych organach, przy jednoczesnym unikaniu wspierania kontroli pastwa czy cenzury lub bakanizacji i fragmentaryzacji internetu; wzywa UE, by obja przewodni rol w przebudowie struktury internetu i zarzdzania nim, by zaradzi zagroeniom zwizanym z przepywami i przechowywaniem danych, w deniu do wikszej minimalizacji i przejrzystoci danych oraz zmniejszenia skali centralnego masowego przechowywania danych surowych, a take do penego szyfrowania caoci ruchu internetowego, od pocztku do koca, tak aby zapobiec obecnym zagroeniom zwizanym z niepotrzebnym kierowaniem ruchu przez terytorium pastw, ktre nie speniaj podstawowych standardw dotyczcych praw podstawowych, ochrony danych i prywatnoci; apeluje o promowanie: unijnych wyszukiwarek internetowych i unijnych serwisw spoecznociowych jako cennego kroku w kierunku niezalenoci informatycznej UE; europejskich dostawcw usug informatycznych; oglnie szyfrowania komunikacji, w tym wiadomoci e-mail i krtkich wiadomoci tekstowych; kluczowych europejskich elementw informatycznych, na przykad rozwiza w zakresie modelu klientserwersystem operacyjny, stosowania standardw otwartego oprogramowania, rozwoju europejskich elementw sucych do poczenia sieci, np. routerw; 108. wzywa pastwa czonkowskie, aby we wsppracy z Europejsk Agencj ds. Bezpieczestwa Sieci i Informacji, Centrum ds. Walki z Cyberprzestpczoci Europolu, zespoami reagowania na incydenty komputerowe oraz krajowymi organami ds. ochrony danych i jednostkami ds. cyberprzestpczoci rozwijay kultur bezpieczestwa i rozpoczy kampani edukacyjn i informacyjn w celu umoliwienia obywatelom podjcia bardziej wiadomej decyzji o tym, ktre dane osobowe udostpni w internecie, oraz o sposobie ich lepszej ochrony, w tym dziki szyfrowaniu i bezpiecznemu przetwarzaniu w chmurze, z penym wykorzystaniem platformy rozpowszechniania informacji uytecznoci publicznej przewidzianej w dyrektywie w sprawie usugi powszechnej; wzywa Komisj, aby do grudnia 2014 r. przedstawia wnioski ustawodawcze majce
44/71 RR\1020713PL.doc

106.

107.

109.

PE526.085v03-00

PL

na celu zachcenie producentw oprogramowania i sprztu komputerowego do wprowadzenia wikszego bezpieczestwa i wikszej ochrony prywatnoci za pomoc uwzgldnienia ochrony prywatnoci ju w fazie projektowania i domylnych opcji w ich produktach, w tym poprzez zastosowanie rodkw zniechcajcych do niepotrzebnego i nieproporcjonalnego gromadzenia danych osobowych na masow skal oraz wprowadzenie odpowiedzialnoci prawnej producentw za nienaprawione znane bdy, wadliwe bd nie w peni bezpieczne oprogramowanie lub wstawianie ukrytych luk typu backdoor umoliwiajcych nieautoryzowany dostp do danych i ich przetwarzanie; w zwizku z powyszym wzywa Komisj, aby ocenia moliwo ustanowienia systemu certyfikowania lub walidacji dla sprztu komputerowego IT obejmujcego procedury testowania na szczeblu UE w celu zapewnienia integralnoci i bezpieczestwa produktw; Odbudowa zaufania 110. uwaa, e oprcz potrzeby wprowadzenia zmian ustawodawczych ledztwo wykazao, i Stany Zjednoczone musz przywrci zaufanie swoich partnerw z UE, poniewa w gr wchodz przede wszystkim dziaania agencji wywiadu USA; wskazuje, e kryzys zaufania obejmuje: ducha wsppracy w obrbie UE, poniewa niektre krajowe dziaania wywiadowcze mog zagraa osigniciu celw Unii; obywateli, ktrzy zdaj sobie spraw, e szpiegowa ich mog nie tylko pastwa trzecie lub przedsibiorstwa wielonarodowe, lecz rwnie ich wasny rzd; poszanowanie praw podstawowych, demokracji i rzdw prawa, jak rwnie wiarygodno gwarancji demokratycznych, sdowych i parlamentarnych oraz nadzr nad spoeczestwem cyfrowym;

111.

Midzy UE a USA 112. przypomina o historycznym i strategicznym partnerstwie midzy pastwami czonkowskimi UE a USA, ktre opiera si na wsplnej wierze w demokracj, rzdy prawa i prawa podstawowe; uwaa, e masowa inwigilacja obywateli i szpiegowanie przywdcw politycznych przez USA powanie zaszkodziy stosunkom midzy UE a USA i podwayy zaufanie do organizacji amerykaskich dziaajcych w UE; aspektem powodujcym zaostrzenie problemu jest brak w amerykaskim prawie sdowych i administracyjnych rodkw umoliwiajcych dochodzenie roszcze przez obywateli UE, szczeglnie w przypadku dziaa w zakresie nadzoru prowadzonych w celach wywiadowczych; przyznaje, e w wietle globalnych wyzwa, ktrym musz sprosta UE i USA, partnerstwo transatlantyckie musi by w dalszym stopniu umacniane, a kontynuowanie transatlantyckiej wsppracy w zwalczaniu terroryzmu na podstawie nowego zaufania opartego na prawdziwym wzajemnym poszanowaniu rzdw prawa
45/71 PE526.085v03-00

113.

114.

RR\1020713PL.doc

PL

oraz odrzuceniu wszystkich niekontrolowanych praktyk prowadzonego na masow skal nadzoru ma zasadnicze znaczenie; kadzie zatem nacisk na konieczno przedsiwzicia przez USA wyranych rodkw, aby przywrci zaufanie i ponownie podkreli wsplne podstawowe wartoci lece u podstaw partnerstwa; 115. wyraa gotowo zaangaowania si w dialog z partnerami z USA, aby w biecej amerykaskiej debacie publicznej i kongresowej na temat reformy nadzoru i przegldu nadzoru nad subami wywiadowczymi poruszy kwesti prawa do prywatnoci i innych praw przysugujcych obywatelom UE, osobom zamieszkujcym na terytorium UE lub innym osobom podlegajcym ochronie na mocy prawa unijnego, zagwarantowa rwne prawa do informacji i ochrony prywatnoci w sdach amerykaskich, w tym rodki dochodzenia roszcze, dziki np. przegldowi ustawy o ochronie prywatnoci i ustawy o ochronie tajemnicy cznoci elektronicznej oraz ratyfikacji pierwszego protokou fakultatywnego do Midzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych (MPPOiP), eby nie przedua obecnej dyskryminacji; nalega na podjcie koniecznych reform i udzielenie Europejczykom skutecznych gwarancji, eby stosowanie nadzoru i przetwarzania danych na potrzeby zagranicznych sub wywiadowczych miao proporcjonalny charakter, byo ograniczone jasno okrelonymi warunkami oraz powizane z racjonalnym podejrzeniem lub prawdopodobiestwem dziaalnoci terrorystycznej; podkrela, e cel ten musi podlega przejrzystej kontroli sdowej; uwaa, e potrzebne s jasne sygnay polityczne od naszych amerykaskich partnerw, ktre poka, e USA rozrniaj sojusznikw od przeciwnikw; wzywa Komisj i administracj USA do zajcia si, w ramach biecych negocjacji dotyczcych umowy parasolowej midzy UE a USA w sprawie transferu danych w celu egzekwowania prawa, prawami obywateli UE do informacji i dochodzenia roszcze, a take do zakoczenia negocjacji do lata 2014 r., zgodnie z zobowizaniem podjtym na posiedzeniu ministerialnym w obszarze sprawiedliwoci i spraw wewntrznych UE-USA z dnia 18 listopada 2013 r. zachca USA do przystpienia do konwencji Rady Europy o ochronie osb w zwizku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych (konwencja nr 108), na takiej samej zasadzie, na jakiej przystpiy do Konwencji o cyberprzestpczoci z 2001 r., co pozwoli umocni wsplne podstawy prawne midzy sojusznikami transatlantyckimi; wzywa instytucje unijne do wykorzystania moliwoci ustanowienia wraz z USA kodeksu postpowania, ktry gwarantowaby powstrzymywanie si od szpiegowania instytucji i obiektw unijnych.

116.

117. 118.

119.

120.

W ramach Unii Europejskiej 121. uwaa rwnie, e do utraty zaufania, rwnie midzy pastwami czonkowskimi oraz midzy obywatelami UE a ich krajowymi wadzami, doprowadziy zaangaowanie i dziaania pastw czonkowskich UE; stoi na stanowisku, e tylko pena przejrzysto celw i rodkw nadzoru, debata publiczna, a wreszcie zmiana prawa, w tym zakoczenie dziaa w zakresie masowego nadzoru oraz wzmocnienie systemu
46/71 RR\1020713PL.doc

PE526.085v03-00

PL

kontroli sdowej i parlamentarnej, pozwol przywrci utracone zaufanie; ponownie zwraca uwag na trudnoci, z jakimi wie si opracowanie kompleksowych strategii politycznych UE w dziedzinie bezpieczestwa w warunkach takich dziaa nadzoru na masow skal, oraz podkrela, e unijna zasada lojalnej wsppracy wymaga, by pastwa czonkowskie powstrzymyway si od prowadzenia dziaa wywiadowczych na terytorium innych pastw czonkowskich; 122. zauwaa, e niektre pastwa czonkowskie prowadz z wadzami amerykaskimi dwustronne rozmowy na temat domniemanego szpiegostwa, a cz z nich zawara (Zjednoczone Krlestwo) lub zamierza zawrze (Niemcy, Francja) tzw. umowy antyszpiegowskie; podkrela, e te pastwa czonkowskie musz w peni respektowa interesy i ramy prawne UE jako caoci; uznaje takie umowy dwustronne za przeciwskuteczne i pozbawione znaczenia, jako e potrzebne jest europejskie podejcie do tego problemu; wzywa Rad do informowania Parlamentu o prowadzonych przez pastwa czonkowskie pracach nad europejsk wzajemn umow o nieszpiegowaniu; uwaa, e takie umowy nie mog ama traktatw unijnych, a zwaszcza zasady lojalnej wsppracy (na mocy art. 4 ust. 3 TUE), ani podwaa polityki UE w ujciu oglnym, w szczeglnoci polityki w obszarach rynku wewntrznego, uczciwej konkurencji oraz rozwoju gospodarczego, przemysowego i spoecznego; decyduje o przeprowadzeniu przegldu takich umw pod ktem ich zgodnoci z prawem europejskim i zastrzega sobie prawo do uruchomienia procedur przewidzianych w Traktatach w razie, gdyby takie porozumienia okazay si sprzeczne z zasad spjnoci lub podstawowymi zasadami, na ktrych opiera si Unia; wzywa pastwa czonkowskie, by dooyy wszelkich wysikw w celu zapewnienia lepszej wsppracy na rzecz gwarancji przeciw szpiegostwu, we wsppracy z waciwymi organami i agencjami UE, na rzecz ochrony obywateli i instytucji UE, europejskich przedsibiorstw, unijnego przemysu, infrastruktury i sieci informatycznych oraz europejskich bada naukowych; uznaje, e aktywny udzia zainteresowanych podmiotw z UE jest wstpnym warunkiem skutecznej wymiany informacji; zaznacza, e zagroenia dla bezpieczestwa nabray bardziej midzynarodowego, rozproszonego i zoonego charakteru, co wymaga zwikszenia wsppracy na szczeblu europejskim; jest zdania, e te okolicznoci naley lepiej odzwierciedli w traktach i dlatego wzywa do przegldu traktatw, eby wzmocni pojcie lojalnej wsppracy midzy pastwami czonkowskimi i Uni w celu osignicia obszaru bezpieczestwa i zapobieenia wzajemnemu szpiegostwu midzy pastwami czonkowskimi w Unii; uwaa, e absolutnie niezbdne jest wprowadzenie zabezpieczonych przed podsuchami struktur komunikacji (poczta elektroniczna i telekomunikacja, w tym telefony stacjonarne i komrkowe) oraz zabezpieczonych przed podsuchami sal konferencyjnych we wszystkich istotnych instytucjach UE oraz delegaturach UE; w zwizku z powyszym wzywa do ustanowienia kodowanego wewntrznego systemu poczty elektronicznej w UE; wzywa Rad i Komisj, by bez dalszej zwoki udzieliy zgody na wniosek przyjty
47/71 PE526.085v03-00

123.

124.

125.

126.

RR\1020713PL.doc

PL

przez Parlament Europejski w dniu 23 maja 2012 r., dotyczcy rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego w sprawie szczegowych przepisw regulujcych wykonywanie przez Parlament Europejski uprawnie ledczych i zastpujcy decyzj 95/167/WE, Euratom, EWWiS Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, a przedstawiony na podstawie art. 226 TFUE; wzywa do przegldu Traktatu w celu poszerzenia takich kompetencji ledczych, tak by objy bez ogranicze ani wyjtkw wszystkie dziedziny kompetencji lub dziaania Unii, oraz ujcia moliwoci prowadzenia przesucha pod przysig; Wymiar midzynarodowy 127. 128. wzywa Komisj do przedstawienia, najpniej w styczniu 2015 r., strategii UE dotyczcej demokratycznego zarzdzania internetem; wzywa pastwa czonkowskie do udziau w 35. Midzynarodowej Konferencji Rzecznikw Ochrony Danych Osobowych i Prywatnoci, aby popiera przyjcie dodatkowego protokou do art. 17 Midzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych na podstawie norm opracowanych i zatwierdzonych w ramach Midzynarodowej Konferencji oraz postanowie zawartych w oglnym komentarzu nr 16 Komitetu Praw Czowieka do paktu w celu stworzenia majcych oglne zastosowanie standardw ochrony danych i ochrony prywatnoci zgodnie z rzdami prawa; zwraca si do pastw czonkowskich, aby w tym zadaniu uwzgldniy apel o utworzenie midzynarodowej agencji ONZ, ktra bdzie odpowiedzialna w szczeglnoci za monitorowanie pojawiania si narzdzi nadzoru oraz regulowanie ich uycia i prowadzenie dochodze w sprawie ich uycia; zwraca si do wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczcej Komisji oraz Europejskiej Suby Dziaa Zewntrznych do przyjcia aktywnego stanowiska w tej sprawie; wzywa pastwa czonkowskie do opracowania w ramach ONZ spjnej i solidnej strategii, wspierajc zwaszcza rezolucj pt. Prawo do prywatnoci w epoce cyfrowej zainicjowan przez Brazyli i Niemcy, a przyjt przez Trzeci Komitet Zgromadzenia Oglnego ONZ (Komitet Praw Czowieka) w dniu 27 listopada 2013 r., a take podejmujc wszelkie inne dziaania na rzecz obrony na szczeblu midzynarodowym podstawowego prawa do prywatnoci i ochrony danych, przy jednoczesnym unikaniu jakichkolwiek uatwie dla kontroli pastwowej, cenzury czy fragmentacji internetu, w tym inicjatyw dotyczc zawarcia traktatu midzynarodowego zakazujcego dziaa nadzorczych na masow skal oraz ustanowienia agencji sprawujcej nadzr nad jego wykonywaniem;

129.

Plan priorytetowy: Habeas corpus w europejskiej przestrzeni cyfrowej ochrona praw podstawowych w epoce cyfrowej 130. 131. postanawia przedoy obywatelom, instytucjom i pastwom czonkowskim UE wspomniane rekomendacje jako plan priorytetowy na nastpn kadencj; postanawia ustanowi akt pt. Habeas corpus w europejskiej przestrzeni cyfrowej ochrona praw podstawowych w epoce cyfrowej obejmujcy nastpujcych 8 dziaa, ktrych realizacj bdzie nadzorowa:

PE526.085v03-00

48/71

RR\1020713PL.doc

PL

Dziaanie 1: Przyjcie pakietu w sprawie ochrony danych w 2014 r.; Dziaanie 2: Zawarcie umowy parasolowej midzy UE a USA gwarantujcej podstawowe prawo obywateli do prywatnoci i ochrony danych oraz zapewniajcej odpowiednie mechanizmy dochodzenia roszcze dla obywateli UE, w tym w razie przekazywania danych z UE do USA w celach zwizanych z egzekwowaniem prawa; Dziaanie 3: Zawieszenie porozumienia w sprawie bezpiecznego transferu danych osobowych do czasu przeprowadzenia penego przegldu i usunicia biecych luk prawnych, tak aby zagwarantowa, e transfer danych osobowych w celach handlowych z Unii do USA odbywa si wycznie zgodnie z najwyszymi unijnymi normami; Dziaanie 4: Zawieszenie umowy w sprawie Programu ledzenia rodkw finansowych nalecych do terrorystw do czasu (i) zakoczenia negocjacji w sprawie umowy parasolowej; (ii) dogbnego zbadania sprawy na podstawie analizy UE oraz naleytego uwzgldnienia wszystkich obaw wyraonych przez Parlament w swojej rezolucji z dnia 23 padziernika 2013 r.; Dziaanie 5: Ocena wszelkich umw, mechanizmw czy wymiany z pastwami trzecimi dotyczcych danych osobowych, aby zapewni, e prawa do prywatnoci oraz do ochrony danych osobowych nie s naruszane w zwizku z dziaaniami zwizanymi z nadzorem, oraz podjcie niezbdnych dziaa wynikajcych z takiej oceny; Dziaanie 6: Ochrona rzdw prawa i praw podstawowych obywateli UE (m.in. przed zagroeniami dla wolnoci prasy), prawa opinii publicznej do otrzymywania bezstronnych informacji i korzystania z tajemnicy zawodowej (w tym w stosunkach midzy prawnikami a klientami), a take wzmocniona ochrona osb zgaszajcych przypadki naruszenia; Dziaanie 7: Opracowanie europejskiej strategii na rzecz wikszej niezalenoci w dziedzinie IT (nowy ad cyfrowy obejmujcy przydzia odpowiednich rodkw na szczeblu krajowym i unijnym) w celu nadania rozmachu przemysowi informatycznemu i umoliwi przedsibiorstwom europejskim wykorzystanie konkurencyjnego atutu UE, jakim jest ochrona prywatnoci; Dziaanie 8: Uczynienie z UE referencyjnego gracza w obszarze demokratycznego i neutralnego zarzdzania internetem; 132. wzywa instytucje i pastwa czonkowskie UE, by propagoway akt Habeas corpus w europejskiej przestrzeni cyfrowej ochrona praw podstawowych w epoce cyfrowej; zobowizuje si do dziaania jako obroca praw obywateli UE zgodnie z nastpujcym harmonogramem monitorowania wdraania: kwieciemaj 2014 r.: grupa monitorujca utworzona na podstawie zespou ledczego przy komisji LIBE, odpowiedzialna za monitorowanie nowych doniesie wchodzcych w zakres mandatu zespou ledczego oraz za kontrol
49/71 PE526.085v03-00

RR\1020713PL.doc

PL

nad wdraaniem niniejszej rezolucji; od lipca 2014 r.: stay mechanizm kontroli transferu danych i sdowych rodkw dochodzenia roszcze w ramach waciwej komisji; wiosna 2014 r.: formalne wezwanie Rady Europejskiej do wczenia zasady habeas corpus w europejskiej przestrzeni cyfrowej ochrony praw podstawowych w epoce cyfrowej do wytycznych, ktre maj zosta przyjte na podstawie art. 68 TFUE; jesie 2014 r.: zobowizanie, e zasada habeas corpus w europejskiej przestrzeni cyfrowej ochrona praw podstawowych w epoce cyfrowej i powizane zalecenia bd suyy jako kluczowe kryteria zatwierdzenia nastpnego skadu Komisji; 2014: konferencja europejskich ekspertw wysokiego szczebla z rnych dziedzin powizanych z bezpieczestwem informatycznym (w tym z dziedziny matematyki, kryptografii i technologii poprawiajcych ochron prywatnoci), aby pomc rozwija europejsk strategi informatyczn na nastpn kadencj; 2014-2015: regularne zwoywanie posiedze grupy ds. zaufania, danych i praw obywateli powoanej przez Parlament Europejski i Kongres USA, z udziaem innych zaangaowanych w spraw parlamentw z pastw trzecich, w tym z Brazylii; 2014-2015: konferencja z organami nadzoru nad subami wywiadowczymi europejskich parlamentw narodowych;

133.

zobowizuje swojego przewodniczcego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie, Komisji, parlamentom i rzdom pastw czonkowskich, krajowym organom ds. ochrony danych, Europejskiemu Inspektorowi Ochrony Danych, eu-LISA, Europejskiej Agencji ds. Bezpieczestwa Sieci i Informacji, Agencji Praw Podstawowych, Grupie Roboczej Art. 29, Radzie Europy, Kongresowi Stanw Zjednoczonych Ameryki, administracji amerykaskiej, prezydentowi, rzdowi i parlamentowi Federacyjnej Republiki Brazylii oraz sekretarzowi generalnemu ONZ.

PE526.085v03-00

50/71

RR\1020713PL.doc

PL

UZASADNIENIE
Obowizki suwerena (czy to bdzie monarcha, czy zgromadzenie) wyznacza cel, dla ktrego zostaa mu powierzona moc suwerenna, a mianowicie, staranie o bezpieczestwo ludu. Hobbes, Lewiatan (rozdzia XXX) Nie moemy poleca naszego spoeczestwa innym, odchodzc od podstawowych standardw, ktre sprawiaj, e jest ono godne polecenia. Lord Bingham of Cornhill, byy Lord Najwyszy Sdzia Anglii i Walii

Metoda Od lipca 2013 r. komisja ledcza przy komisji LIBE bya odpowiedzialna za niezwykle wymagajce zadanie polegajce na wypenieniu mandatu1 udzielonego na posiedzeniu plenarnym i dotyczcego zbadania sprawy masowej elektronicznej inwigilacji obywateli UE. Na wykonanie tego zadania przewidziano bardzo krtki okres, bowiem nie przekracza on 6 miesicy. W tym czasie komisja przeprowadzia ponad 15 przesucha obejmujcych kwestie wymienione w rezolucji z dnia 4 lipca, opierajc si na wyjanieniach ekspertw unijnych i amerykaskich reprezentujcych szerokie spektrum wiedzy i dowiadczenia (instytucje UE, parlamenty narodowe, Kongres USA, nauczyciele akademiccy, dziennikarze, przedstawiciele organizacji spoeczestwa obywatelskiego, specjalici w dziedzinie bezpieczestwa i technologii oraz prywatne przedsibiorstwa). Ponadto delegacja komisji LIBE udaa si w dniach 2830 padziernika 2013 r. do Waszyngtonu, aby spotka si z przedstawicielami wadzy wykonawczej i ustawodawczej (nauczyciele akademiccy, prawnicy, eksperci ds. bezpieczestwa, przedstawiciele biznesu)2. W tym samym czasie w Waszyngtonie przebywaa rwnie delegacja Komisji Spraw Zagranicznych (AFET). Odbyo si kilka wsplnych posiedze. Sprawozdawca, kontrsprawozdawcy3 z rnych grup politycznych oraz 3 czonkowie komisji AFET4 sporzdzili szereg wsplnych dokumentw roboczych5 prezentujcych najwaniejsze ustalenia dokonane podczas dochodzenia. Sprawozdawca pragnie podzikowa wszystkim kontrsprawozdawcom i czonkom komisji AFET za cis wspprac i due zaangaowanie przez cay czas trwania tego wymagajcego procesu.
1

http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/ta/04/07/2013%20-%200322/p7_taprov(2013)0322_en.pdf 2 Zob. sprawozdanie delegacji do Waszyngtonu. 3 Lista kontrsprawozdawcw: Axel Voss (PPE), Sophia int Veld (ALDE), Jan Philipp Albrecht (Verts/ALE), Timothy Kirkhope (EFD), Cornelia Ernst (GUE). 4 Lista czonkw grupy AFET: Jos Ignacio Salafranca Snchez-Neyra (EPP), Ana Gomes (S&D), Annemie Neyts-Uyttebroeck (ALDE). 5 Zob. zacznik I.

RR\1020713PL.doc

51/71

PE526.085v03-00

PL

Rozmiary problemu Dziki coraz silniejszemu skupieniu si na bezpieczestwie w poczeniu z rozwojem technologii pastwa mog wiedzie o obywatelach wicej ni kiedykolwiek wczeniej. Suby wywiadowcze, dziki moliwoci gromadzenia danych dotyczcych treci komunikacji, a take metadanych, oraz dziki ledzeniu aktywnoci elektronicznej obywateli, w szczeglnoci korzystania ze smartfonw i tabletw, mog dowiedzie si o danej osobie w zasadzie wszystkiego. Przyczynio si to do zasadniczej zmiany modelu dziaania i praktyk agencji wywiadu: odeszy one od tradycyjnej koncepcji ukierunkowanego nadzoru, stanowicego konieczny i proporcjonalny rodek zwalczania terroryzmu, i skieroway si ku systemom nadzoru prowadzonego na masow skal. Proces coraz powszechniejszego prowadzenia nadzoru na masow skal nie by przedmiotem wczeniejszej debaty publicznej ani demokratycznego procesu decyzyjnego. Potrzebna jest dyskusja o celu i skali nadzoru oraz jego miejscu w spoeczestwie demokratycznym. Czy sytuacja, do ktrej doprowadziy doniesienia Edwarda Snowdena, jest wyznacznikiem oglnej tendencji spoeczestwa do akceptacji braku prywatnoci w zamian za bezpieczestwo? Czy mamy do czynienia z amaniem prywatnoci i intymnoci na tak wielk skal, e nie tylko przestpcy, lecz rwnie firmy informatyczne i agencje wywiadowcze mog zna wszystkie szczegy z ycia obywateli? Czy jest to fakt akceptowany bez dalszych dyskusji? Czy prawodawca ponosi jednak odpowiedzialno za dostosowanie polityki i narzdzi prawnych, ktrymi dysponuje, do ograniczenia ryzyka i zapobiegania dalszym szkodom w razie gdyby mniej demokratyczne siy doszy do wadzy? Reakcje na prowadzony na masow skal nadzr i debata publiczna W UE debat na temat prowadzonego na masow skal nadzoru prowadzi si w rny sposb. W wielu pastwach czonkowskich debata publiczna praktycznie nie istnieje, a zainteresowanie mediw jest zmienne. Wydaje si, e w Niemczech reakcje na doniesienia byy najsilniejsze. Prowadzono te tam szeroko zakrojone debaty publiczne, jeeli chodzi o ich konsekwencje. W Zjednoczonym Krlestwie i we Francji, pomimo ledztwa przeprowadzonego przez The Guardian i Le Monde, reakcje byy ograniczone, co wizao si z domniemanym udziaem sub wywiadowczych tych krajw w dziaaniach NSA. Komisja ledcza przy komisji LIBE moga wysucha cennych uwag parlamentarnych organw nadzoru z Belgii, Niderlandw, Danii, a nawet Norwegii; natomiast parlamenty brytyjski i francuski odmwiy udziau w przesuchaniu. Rnice te raz jeszcze pokazuj nierwny stopie kontroli i rwnowagi w UE w tych kwestiach i wskazuj na konieczno cilejszej wsppracy midzy organami parlamentarnymi odpowiedzialnymi za nadzr. Po doniesieniach Edwarda Snowdena w rodkach masowego przekazu punktem wyjcia dla debaty publicznej byy dwa gwne rodzaje reakcji. Po jednej stronnie znajduj si ci, ktrzy kwestionowali legitymacj opublikowanych informacji na tej podstawie, e wikszo raportw w mediach opiera si na wadliwej interpretacji; dodatkowo wiele osb, ktre nie neguj doniesie, spiera si o ich wano w obliczu doniesie o wicych si z nimi zagroeniach dla bezpieczestwa krajowego i walki z terroryzmem. Po drugiej stronie mamy tych, ktrzy uwaaj, e przekazane informacje wymagaj dogbnej debaty publicznej ze wzgldu na znaczenie podniesionego problemu w kluczowych kwestiach zwizanych z demokracj (rzdy prawa, prawa podstawowe, prywatno obywateli, publiczna
PE526.085v03-00 52/71 RR\1020713PL.doc

PL

rozliczalno organw cigania i sub wywiadowczych itp.). Jest to niewtpliwie przypadek dziennikarzy i wydawcw najwikszych wiatowych agencji prasowych, ktrzy wiedzieli o doniesieniach (The Guardian, Le Monde, Der Spiegel, The Washington Post i Glenn Greenwald). Dwa opisane powyej rodzaje reakcji maj szereg przyczyn, ktre, jeeli je uwzgldnimy, mog prowadzi do niemal przeciwnych decyzji w kwestii tego, jak UE powinna lub nie powinna zareagowa. 5 powodw braku dziaania Argument dotyczcy sub wywiadowczych / bezpieczestwa narodowego: sprawa nie wchodzi w zakres kompetencji UE. Doniesienia Edwarda Snowdena dotycz dziaalnoci wywiadowczej USA i niektrych pastw czonkowskich, lecz bezpieczestwo narodowe podlega kompetencjom krajowym, a UE nie ma kompetencji w takich sprawach (z wyjtkiem bezpieczestwa wewntrznego UE), dlatego nie mona podj adnych dziaa na szczeblu UE. Argument dotyczcy terroryzmu: zagroenie dla osb zgaszajcych przypadki naruszenia Jakiekolwiek dziaania w nastpstwie tych doniesie lub samo ich uwzgldnienie jeszcze bardziej osabi bezpieczestwo USA i UE z powodu braku potpienia publikacji dokumentw, ktrych tre, nawet jeeli zostaa zredagowana, jak wyjaniaj zaangaowane w spraw media, moe dostarcza cenne informacje grupom terrorystycznym. Argument dotyczcy zdrady: brak legitymacji osoby zgaszajcej przypadek naruszenia Zgodnie z argumentem wysuwanym przez niektrych w USA i Zjednoczonym Krlestwie wszelka debata lub wszelkie dziaania majce miejsce po doniesieniach E. Snowdena s nieuchronnie stronnicze i pozbawione znaczenia, poniewa ich podstaw jest akt zdrady. Argument realistyczny: oglne interesy strategiczne Nawet jeeli pewne bdy i nielegalne dziaania znalazyby potwierdzenie, naley wyway je z potrzeb utrzymania specjalnych stosunkw midzy USA a Europ w celu zachowania wsplnych interesw gospodarczych i biznesowych, a take interesw wynikajcych z polityki zagranicznej. Argument dotyczcy dobrego zarzdzania: ufaj swojemu rzdowi Rzdy UE i USA zostay demokratycznie wybrane. W dziedzinie bezpieczestwa, nawet jeeli dziaania sub wywiadowczych s prowadzone w celu zwalczania terroryzmu, s one co do zasady zgodne ze standardami demokratycznymi. Takie domniemanie dobrych i zgodnych z prawem rzdw opiera si nie tylko na dobrej wierze osb sprawujcych
RR\1020713PL.doc 53/71 PE526.085v03-00

PL

wadz wykonawcz w tych pastwach, lecz rwnie na mechanizmach kontroli i rwnowagi ustanowionych w ich systemach konstytucyjnych. Jak wida, powody braku dziaa s liczne i maj solidne podstawy. Moe to tumaczy, dlaczego wikszo rzdw UE, po pewnych pocztkowych reakcjach, wolaa nie podejmowa adnych dziaa. Zasadnicz reakcj Rady Ministrw byo powoanie transatlantyckiej grupy ekspertw ds. ochrony danych, ktra spotkaa si trzykrotnie i sporzdzia sprawozdanie kocowe. Spotka miaa si rwnie grupa odpowiedzialna za kwestie wywiadowcze, powoana przez wadze USA i wadze pastw czonkowskich, lecz brak jest informacji na ten temat. Rada Europejska poruszya problem inwigilacji w oglnym owiadczeniu szefw pastw lub rzdw1. Od tego czasu tylko kilka parlamentw narodowych przeprowadzio dochodzenia. 5 powodw podjcia dziaania Argument dotyczcy masowego nadzoru: w jakim spoeczestwie chcemy y? Od pierwszych doniesie z czerwca 2013 r. pojawiy si odniesienia do powieci Georgea Orwella Rok 1984. Od czasu atakw z 11 wrzenia nacisk na bezpieczestwo oraz prowadzenie ukierunkowanego i specjalnego nadzoru powanie naruszyo i podwayo pojcie prywatnoci. Historia Europy i USA pokazuje nam, jakie niebezpieczestwa wi si z masowym nadzorem i stopniowym zmierzaniem ku spoeczestwu bez prywatnoci. Argument dotyczcy praw podstawowych: Masowy i bezadny nadzr stanowi zagroenie dla praw podstawowych obywateli, w tym dla prawa do prywatnoci, ochrony danych, wolnoci prasy, rzetelnego procesu sdowego, ktre s zapisane w Traktatach UE, Karcie praw podstawowych i EKPC. Praw tych nie mona obchodzi, nie podlegaj te one negocjacjom, jeeli chodzi o oczekiwane korzyci w zamian, z wyjtkiem odpowiednio przewidzianych instrumentw prawnych i zachowania penej zgodnoci z traktatami. Argument dotyczcy wewntrznego bezpieczestwa UE: Krajowe kompetencje wywiadowcze i kwestie bezpieczestwa narodowego nie wykluczaj rwnolegych kompetencji UE. UE wykorzystywaa kompetencje przyznane na mocy Traktatw UE w dziedzinach zwizanych z bezpieczestwem wewntrznym, podejmujc decyzje w sprawie niektrych instrumentw ustawodawczych i umw midzynarodowych majcych na celu zwalczanie powanych przestpstw i terroryzmu oraz w sprawie opracowywania strategii bezpieczestwa wewntrznego i powoywania agencji dziaajcych w tej dziedzinie. Ponadto w odpowiedzi na potrzeb zacienionej wsppracy w sprawach zwizanych z wywiadem na szczeblu UE, powoano inne suby:
W szczeglnoci konkluzje Rady Europejskiej z dni 24-25 padziernika 2013 r.: Szefowie pastw i rzdw przyjli do wiadomoci wyraony przez Francj i Niemcy zamiar nawizania z USA rozmw dwustronnych, aby przed kocem biecego roku osign porozumienie dotyczce wzajemnych stosunkw w tej dziedzinie. Odnotowali, e inne pastwa czonkowskie mog przyczy si do tej inicjatywy. Wskazali te, e istnieje grupa robocza UE-USA zajmujca si pokrewn kwesti ochrony danych i wezwali do szybkich i konstruktywnych postpw w tej dziedzinie.
1

PE526.085v03-00

54/71

RR\1020713PL.doc

PL

INTCEN (w ramach ESDZ) i koordynatora ds. antyterroryzmu (w ramach Sekretariatu Generalnego Rady), przy czym aden z tych podmiotw nie posiada podstaw prawnych. Argument dotyczcy braku nadzoru Chocia suby wywiadowcze peni niepodwaaln rol w ochronie przed zagroeniami wewntrznymi i zewntrznymi, musz dziaa zgodnie z liter prawa, a dziaanie takie musi podlega surowym i wnikliwym mechanizmom nadzoru; Demokratyczny nadzr nad dziaalnoci wywiadowcz jest sprawowany na szczeblu krajowym, lecz ze wzgldu na midzynarodowy charakter zagroe dla bezpieczestwa, pastwa czonkowskie w duym stopniu wymieniaj informacje midzy sob i z pastwami trzecimi takimi jak USA; potrzebne jest sprawniejsze dziaanie mechanizmw nadzoru, zarwno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, jeeli nie chcemy, aby tradycyjne mechanizmy nadzoru stay si nieskuteczne i przestarzae. Osabienie mediw i ochrona osb zgaszajcych przypadki naruszenia

Doniesienia Edwarda Snowdena i pniejsze raporty w mediach uwypukliy centraln rol mediw w rozliczalnoci rzdw w systemie demokratycznym. Gdy mechanizmy nadzoru nie s w stanie zapobiec masowej inwigilacji lub jej skorygowa, niezwykle wan rol w ujawnianiu ewentualnych nieprawidowoci i naduy uprawnie odgrywaj media i osoby zgaszajce przypadki naruszenia. Reakcje wadz USA i Zjednoczonego Krlestwa na media pokazay zarwno sabo prasy, jak i osb zgaszajcych przypadki naruszenia oraz piln potrzeb zapewnienia im wikszej ochrony. Unia Europejska zostaje wezwana do dokonania wyboru midzy dotychczasow polityk (dostateczne powody do niepodejmowania dziaania, czekanie i obserwowanie sytuacji) a polityk konfrontacji z rzeczywistoci (inwigilacja to nic nowego, lecz istnieje dostatecznie duo dowodw na to, agencje wywiadowcze dziaaj w sposb bezprecedensowy, jeeli chodzi o zakres i moliwoci, co wymaga od UE podjcia dziaania). Habeas corpus w spoeczestwie nadzorowanym W 1679 r. brytyjski parlament przyj ustaw Habeas Corpus stanowic wany krok w kierunku zabezpieczenia prawa do sdu w czasach rywalizujcych jurysdykcji i kolizji praw. W dzisiejszych czasach nasze demokratyczne systemy zapewniaj waciwe prawa osobie skazanej lub zatrzymanej, ktra fizycznie uczestniczy w postpowaniu karnym lub jest postawiona przed sdem. Lecz jej dane, umieszczone, przetwarzane, przechowywane i wyszukiwane w sieciach cyfrowych stanowi korpus danych osobowych, swego rodzaju korpus cyfrowy kadej osoby pozwalajcy odkry znaczn cz jej tosamoci, zwyczajw i preferencji wszelkiego rodzaju. Zasada habeas corpus jest uznawana jako podstawowy instrument prawny gwarantujcy wolno jednostki wobec arbitralnej dziaalnoci pastwa. Obecnie musimy rozszerzy zasad habeas corpus na obszar cyfrowy. Stawk jest prawo do prywatnoci oraz poszanowanie integralnoci i godnoci jednostki. Masowe gromadzenie danych bez respektowania unijnych przepisw dotyczcych ochrony danych oraz konkretne przypadki naruszenia zasady proporcjonalnoci w obszarze zarzdzania danymi s sprzeczne z konstytucyjn tradycj pastw czonkowskich i fundamentami europejskiego porzdku konstytucyjnego.
RR\1020713PL.doc 55/71 PE526.085v03-00

PL

Podstawow nowoci jest dzi ryzyko nie tylko zapocztkowania dziaa stanowicych przestpstwo (wymierzono w nie szereg instrumentw przyjtych przez unijnego prawodawc) lub ewentualnych cyberatakw ze strony rzdw krajw o niszym poziomie demokracji. Uwiadomiono sobie, e takie ryzyko moe rwnie istnie ze strony organw cigania i sub wywiadowczych krajw demokratycznych, stawiajc obywateli lub przedsibiorstwa UE w sytuacji kolizji przepisw wynikajcej z mniejszej pewnoci prawa przy ewentualnym naruszaniu praw bez odpowiednich mechanizmw dochodzenia roszcze. Konieczne jest zarzdzanie sieciami, aby zapewni bezpieczestwo danych osobowych. Zanim powstay nowoczesne pastwa, nie mona byo zapewni bezpieczestwa na drogach i ulicach miast, a integralno fizyczna bya zagroona. Obecnie to drogi transferu informacji nie s bezpieczne, cho zdominoway nasze codzienne ycie. Integralno danych cyfrowych musi zosta zabezpieczona przed przestpcami, lecz rwnie przed ewentualnymi naduyciami uprawnie ze strony wadz pastwowych lub wykonawcw i prywatnych firm objtych obowizkiem zachowania tajemnicy sdowej. Zalecenia komisji ledczej przy komisji LIBE Wiele poruszonych dzi problemw jest bardzo podobnych do problemw wskazanych w dochodzeniu Parlamentu Europejskiego w sprawie programu Echelon w 2001 r. Brak moliwoci podjcia w poprzednich kadencjach dziaa nastpczych w stosunku do ustale i zalece przedstawionych w wyniku dochodzenia w sprawie Echelon powinien stanowi kluczow lekcj dla obecnej komisji ledczej. Z tego wanie powodu w niniejszej rezolucji, w ktrej uznano zarwno znaczenie doniesie, jak i ich biecy charakter, zaplanowano i zagwarantowano przedoenie specjalnych wnioskw dotyczcych dziaa nastpczych w nastpnej kadencji Parlamentu, aby zapewni to, e ustalenia znajd wane miejsce w politycznym programie dziaa UE. Na podstawie tej oceny sprawozdawca pragnie podda pod gosowanie Parlamentu nastpujce rodki: Habeas corpus w europejskiej przestrzeni cyfrowej ochrona praw podstawowych w epoce cyfrowej w oparciu o 8 dziaa: Dziaanie 1: Przyjcie pakietu w sprawie ochrony danych w 2014 r.; Dziaanie 2: Zawarcie umowy parasolowej midzy UE a USA gwarantujcej podstawowe prawo obywateli do prywatnoci i ochrony danych oraz zapewniajcej odpowiednie mechanizmy dochodzenia roszcze dla obywateli UE, w tym w razie przekazywania danych z UE do USA w celach zwizanych z egzekwowaniem prawa; Dziaanie 3: Zawieszenie porozumienia w sprawie bezpiecznego transferu danych osobowych do czasu przeprowadzenia penego przegldu i usunicia biecych luk prawnych, tak aby zagwarantowa, e transfer danych osobowych w celach handlowych z Unii do USA odbywa si wycznie zgodnie z najwyszymi unijnymi normami; Dziaanie 4: Zawieszenie umowy w sprawie Programu ledzenia rodkw finansowych nalecych do terrorystw do czasu (i) zakoczenia negocjacji w sprawie umowy parasolowej; (ii) dogbnego zbadania sprawy na podstawie analizy UE oraz
PE526.085v03-00 56/71 RR\1020713PL.doc

PL

naleytego uwzgldnienia wszystkich obaw wyraonych przez Parlament w swojej rezolucji z dnia 23 padziernika 2013 r.; Dziaanie 5: Ocena wszelkich umw, mechanizmw czy wymiany z pastwami trzecimi dotyczcych danych osobowych, aby zapewni, e prawa do prywatnoci oraz do ochrony danych osobowych nie s naruszane w zwizku z dziaaniami zwizanymi z nadzorem, oraz podjcie niezbdnych dziaa wynikajcych z takiej oceny; Dziaanie 6: Ochrona rzdw prawa i praw podstawowych obywateli UE (m.in. przed zagroeniami dla wolnoci prasy), prawa opinii publicznej do otrzymywania bezstronnych informacji i korzystania z tajemnicy zawodowej (w tym stosunkw midzy prawnikami a klientami), a take wzmocniona ochrona osb zgaszajcych przypadki naruszenia; Dziaanie 7: Opracowanie europejskiej strategii na rzecz wikszej niezalenoci w dziedzinie IT (nowy ad cyfrowy obejmujcy przydzia odpowiednich rodkw na szczeblu krajowym i unijnym) w celu nadania rozmachu przemysowi informatycznemu i umoliwi przedsibiorstwom europejskim wykorzystanie konkurencyjnego atutu UE, jakim jest ochrona prywatnoci; Dziaanie 8: Uczynienie z UE referencyjnego gracza w obszarze demokratycznego i neutralnego zarzdzania internetem; Po przeprowadzeniu dochodzenia Parlament Europejski powinien kontynuowa sprawowanie nadzoru nad prawami obywateli UE zgodnie z nastpujcym harmonogramem dziaa monitorujcych: kwieciemaj 2014 r.: grupa monitorujca utworzona na podstawie zespou ledczego przy komisji LIBE, odpowiedzialna za monitorowanie nowych doniesie wchodzcych w zakres mandatu zespou ledczego oraz za kontrol nad wdraaniem niniejszej rezolucji; od lipca 2014 r.: stay mechanizm kontroli transferu danych i sdowych rodkw dochodzenia roszcze w ramach waciwej komisji; wiosna 2014 r.: formalne wezwanie Rady Europejskiej do wczenia zasady habeas corpus w europejskiej przestrzeni cyfrowej ochrony praw podstawowych w epoce cyfrowej do wytycznych, ktre maj zosta przyjte na podstawie art. 68 TFUE; jesie 2014 r.: zobowizanie, e zasada habeas corpus w europejskiej przestrzeni cyfrowej ochrona praw podstawowych w epoce cyfrowej i powizane zalecenia bd suyy jako kluczowe kryteria zatwierdzenia nastpnego skadu Komisji; 2014: konferencja europejskich ekspertw wysokiego szczebla z rnych dziedzin powizanych z bezpieczestwem informatycznym (w tym z dziedziny matematyki, kryptografii i technologii poprawiajcych ochron prywatnoci),
57/71 PE526.085v03-00

RR\1020713PL.doc

PL

aby pomc rozwija europejsk strategi informatyczn na nastpn kadencj; 2014-2015: regularne zwoywanie posiedze grupy ds. zaufania, danych i praw obywateli powoanej przez Parlament Europejski i Kongres USA, z udziaem innych zaangaowanych w spraw parlamentw z pastw trzecich, w tym z Brazylii; 2014-2015: konferencja z organami nadzoru nad subami wywiadowczymi europejskich parlamentw narodowych;

PE526.085v03-00

58/71

RR\1020713PL.doc

PL

ZACZNIK I: WYKAZ DOKUMENTW ROBOCZYCH Komisja ledcza przy komisji LIBE

Sprawozdawc a(czyni) i kontrsprawoz dawcy jako wspautorzy Claude Moraes (S&D) Axel Voss (PPE)

Zagadnienia

Rezolucja PE z dnia 4 lipca 2013 r. (zob. ust. 1516)

Amerykaskie i unijne programy nadzoru oraz ich wpyw na prawa podstawowe obywateli UE Amerykaskie dziaania w zakresie nadzoru w odniesieniu do danych unijnych oraz moliwych prawnych implikacji takich dziaa dla umw transatlantyckich i wsppracy transatlantyckiej Demokratyczny nadzr nad subami wywiadowczymi pastw czonkowskich i organami wywiadowczymi UE

16 lit. a), b), c), d)

16 lit. a), b), c)

Sophia Int Veld (ALDE) i Cornelia Ernst (GUE) Jan Philips Albrecht (Verts/ALE) Timothy Kirkhope (ECR) Trzej czonkowie komisji AFET

15, 16 lit. a), c), e)

Zaleno midzy praktykami nadzoru w UE i USA oraz unijnymi przepisami dotyczcymi ochrony danych osobowych Zakres bezpieczestwa midzynarodowego, europejskiego i narodowego z perspektywy UE1

16 lit. c), e), f)

16 lit. a), b)

Aspekty polityki zagranicznej w dochodzeniu w sprawie masowego nadzoru elektronicznego obywateli UE

16 lit. a), b), f)

Niedostarczony.

RR\1020713PL.doc

59/71

PE526.085v03-00

PL

ZACZNIK II: LISTA PRZESUCHA I EKSPERTW DOCHODZENIE KOMISJI LIBE W SPRAWIE PROGRAMU INWIGILACJI AMERYKASKIEJ NSA, SUB WYWIADOWCZYCH W RNYCH PASTWACH CZONKOWSKICH I ICH WPYWU NA PRAWA PODSTAWOWE OBYWATELI UE I WSPPRAC TRANSATLANTYCK W OBSZARZE WYMIARU SPRAWIEDLIWOCI I SPRAW WEWNTRZNYCH

W nastpstwie rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 4 lipca 2013 r. (ust. 16) komisja LIBE przeprowadzia szereg przesucha w celu zebrania informacji dotyczcych rnych aspektw sprawy, oceny wpywu przedmiotowej inwigilacji, zwaszcza na prawa podstawowe i przepisy dotyczce ochrony danych, zbadania mechanizmw dochodzenia roszcze i wydania zalece sucych zapewnieniu ochrony praw obywateli UE i poprawie bezpieczestwa informatycznego instytucji unijnych.

Data 5 wrzenia 2013 r., godz. 15.00 18.30 (Bruksela)

Przedmiot Wymiana opinii z dziennikarzami, ktrzy ujawnili spraw i upublicznili fakty

Eksperci Jacques FOLLOROU, Le Monde Jacob APPELBAUM, dziennikarz ledczy, programista aplikacji i badacz bezpieczestwa komputerowego w ramach Tor Project Alan RUSBRIDGER, gwny wydawca w Guardian News and Media (wideokonferencja) Carlos COELHO (pose do PE), byy przewodniczcy tymczasowej komisji ds. systemu przechwytywania ECHELON Gerhard SCHMID (byy pose do PE i sprawozdawca w sprawozdaniu w sprawie ECHELON z 2001 r.) Duncan CAMPBELL, dziennikarz ledczy i autor sprawozdania STOA pt. Zdolnoci przechwytywania
RR\1020713PL.doc

Dziaania nastpcze tymczasowej komisji ds. systemu przechwytywania ECHELON

PE526.085v03-00

60/71

PL

12 wrzenia 2013 r. godz. 10.00 12.00 (Strasburg)

Informacje zwrotne na temat posiedzenia transatlantyckiej grupy ekspertw UE-USA w sprawie ochrony danych w dniach 1920 wrzenia 2013 r. metoda pracy i wsppraca z komisj ledcz przy komisji LIBE (przy drzwiach zamknitych)

w 2000 r.. Darius ILYS, prezydencja Rady, dyrektor Departamentu Prawa Midzynarodowego, litewskie Ministerstwo Sprawiedliwoci (wspprzewodniczcy tymczasowej grupy roboczej UE-USA ds. ochrony danych) Paul NEMITZ, dyrektor DG JUST, Komisja Europejska (wspprzewodniczcy tymczasowej grupy roboczej UE-USA ds. ochrony danych) Reinhard PRIEBE, dyrektor DG HOME, Komisja Europejska (wspprzewodniczcy tymczasowej grupy roboczej UE-USA ds. ochrony danych) Jacob KOHNSTAMM, przewodniczcy Cecilia MALMSTRM, czonek Komisji Europejskiej Rob WAINWRIGHT, dyrektor Europolu Blanche PETRE, radca generalny SWIFT Darius ILYS, prezydencja Rady, dyrektor Departamentu Prawa Midzynarodowego, litewskie Ministerstwo Sprawiedliwoci (wspprzewodniczcy tymczasowej grupy roboczej UE-USA ds. ochrony danych) Paul NEMITZ, dyrektor DG JUST, Komisja Europejska (wspprzewodniczcy tymczasowej grupy roboczej UE-USA ds. ochrony danych) Reinhard PRIEBE, dyrektor DG HOME, Komisja Europejska (wspprzewodniczcy tymczasowej grupy roboczej
PE526.085v03-00

24 wrzenia 2013 r., godz. 9.00 11.30 i 15.00 18.30 (Bruksela) Z udziaem AFET

Wymiana opinii z Grup Robocz Art. 29 Doniesienia o domniemanym podpiciu si przez NSA do danych SWIFT wykorzystywanych w programie TFTP

Informacje zwrotne na temat posiedzenia transatlantyckiej grupy ekspertw UE-USA w sprawie ochrony danych w dniach 1920 wrzenia 2013 r.

RR\1020713PL.doc

61/71

PL

 Wymiana opinii z amerykaskimi organizacjami spoeczestwa obywatelskiego (cz I)

UE-USA ds. ochrony danych) Jens-Henrik JEPPESEN, dyrektor, sprawy europejskie, Centrum Demokracji i Technologii (Center for Democracy & Technology CDT) Greg NOJEIM, starszy doradca i dyrektor projektu dotyczcego wolnoci, bezpieczestwa i technologii, Centrum Demokracji i Technologii (CDT) (wideokonferencja) Dr Reinhard KREISSL, koordynator, projekt Zwikszanie odpornoci w spoeczestwach nadzorowanych (IRISS) (wideokonferencja) Caspar BOWDEN, niezaleny badacz, byy gwny doradca ds. prywatnoci w firmie Microsoft, autor noty dotyczcej Departamentu Polityki, na temat programw nadzoru i ich wpywu na prywatno obywateli UE, zamwionej przez komisj LIBE Marc ROTENBERG, Elektroniczne Centrum Informacji na temat Prywatnoci (Electronic Privacy Information Centre EPIC) Catherine CRUMP, Amerykaska Unia Swobd Obywatelskich (American Civil Liberties Union ACLU)

Skuteczno inwigilacji w zwalczaniu przestpczoci i terroryzmu w Europie

Prezentacja badania na temat amerykaskich programw nadzoru i ich wpywu na prywatno obywateli UE

30 wrzenia 2013 r., godz. 15.00 18.30 (Bruksela) Z udziaem AFET

Wymiana opinii z amerykaskimi organizacjami spoeczestwa obywatelskiego (cz II)

Dziaalno osb zgaszajcych przypadki naruszenia w dziedzinie nadzoru i ich ochrona prawna

Owiadczenia osb zgaszajcych przypadki naruszenia: Thomas DRAKE, byy czonek kadry kierowniczej wyszego szczebla w NSA J. Kirk WIEBE, byy starszy analityk w NSA
PE526.085v03-00 62/71 RR\1020713PL.doc

PL

Annie MACHON, bya oficer wywiadu w MI5

3 padziernika 2013 r., godz. 16.00 18.30 (Bruksela)

Doniesienia o domniemanym ataku hakerskim / podpiciu si sub wywiadowczych do systemw Belgacom (GCHQ, Zjednoczone Krlestwo)

7 padziernika 2013 r., godz. 19.00 21.30 (Strasburg)

Wpyw programw nadzoru na amerykask bezpieczn przysta

Owiadczenia organizacji pozarzdowych na temat ochrony prawnej osb zgaszajcych przypadki naruszenia: Jesselyn RADACK, prawnik i przedstawiciel 6 osb zgaszajcych przypadki naruszenia, projekt rozliczalnoci rzdu John DEVITT, organizacja Transparency International w Irlandii Geert STANDAERT, wiceprezes Service Delivery Engine, BELGACOM S.A. Dirk LYBAERT, sekretarz generalny, BELGACOM S.A. Frank ROBBEN, Komisja Ochrony ycia Prywatnego w Belgii (Commission de la Protection de la Vie Prive Belgique), wspsprawozdawca w sprawie Belgacom Dr Imke SOMMER, Die Landesbeauftragte fr Datenschutz und Informationsfreiheit der Freien Hansestadt Bremen (NIEMCY) Christopher CONNOLLY Galexia Peter Hustinks, Europejski Inspektor Ochrony Danych (EIOD) Isabelle FALQUE-PIERROTIN, prezes CNIL (FRANCJA)

14 padziernika

wpyw amerykaskich programw nadzoru na inne instrumenty midzynarodowego transferu (klauzule umowne, wice zasady korporacyjne) Prowadzony na masow skal elektroniczny nadzr obywateli UE
63/71

Martin SCHEININ, byy specjalny sprawozdawca ONZ w

PE526.085v03-00

RR\1020713PL.doc

PL

2013 r., godz. 15.00 18.30 (Bruksela)

i nadzr midzynarodowy,

sprawie promocji i ochrony praw czowieka w zwizku ze zwalczaniem terroryzmu, profesor w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim i kierownik projektu SURVEILLE w ramach 7PR Judge Bostjan ZUPANI, sdzia Europejskiego Trybunau Praw Czowieka (wideokonferencja) Douwe KORFF, profesor prawa, London Metropolitan University Dominique GUIBERT, wiceprzewodniczcy Ligue des Droits de lHomme (Liga Praw Czowieka, LDH) Nick PICKLES, dyrektor Big Brother Watch Constanze KURZ, badacz w dziedzinie nauk komputerowych, kierownik projektu w Forschungszentrum fr Kultur und Informatik Ilkka SALMI, dyrektor Centrum Analiz Wywiadowczych UE (IntCen) Dr Sergio CARRERA, starszy pracownik naukowy oraz szef Wydziau ds. Wymiaru Sprawiedliwoci i Spraw Wewntrznych w Centrum Studiw nad Polityk Europejsk (CEPS), Bruksela Dr Francesco RAGAZZI, adiunkt na Wydziale Stosunkw Midzynarodowych na Uniwersytecie w Lejdzie Iain CAMERON, czonek Europejskiej Komisji na rzecz

Rada Europy i

Prawo UE sprawy sdowe dotyczce programw nadzoru

7 listopada 2013 r., godz. 9.00 11.30 i 15.00 18.30 (Bruksela)

Rola IntCen UE w unijnej dziaalnoci wywiadowczej (za drzwiami zamknitymi)

Krajowe programy nadzoru danych osobowych na masow skal w pastwach czonkowskich UE i ich zgodno z prawem UE

Rola kontroli parlamentarnej nad subami wywiadowczymi na szczeblu krajowym w epoce masowego nadzoru (cz I)1
1

Zaproszono organy nadzoru nad subami wywiadowczymi z rnych parlamentw narodowych w UE, eby

PE526.085v03-00

64/71

RR\1020713PL.doc

PL

(Komisja Wenecka) (Zjednoczone Krlestwo)

transatlantycka grupa ekspertw UE-USA

Demokracji przez Prawo Komisja Wenecka Ian LEIGH, profesor prawa, Uniwersytet w Durham David BICKFORD, byy dyrektor prawny Agencji Wywiadu i Agencji Bezpieczestwa MI5 i MI6 Gus HOSEIN, dyrektor wykonawczy, Privacy International Paul NEMITZ, dyrektor Prawa Podstawowe i Obywatelstwo, DG JUST, Komisja Europejska Reinhard PRIEBE, dyrektor Zarzdzanie Kryzysowe i Bezpieczestwo Wewntrzne, DG Home, Komisja Europejska Jim SENSENBRENNER, amerykaska Izba Reprezentantw, (czonek Komisji Sdownictwa i przewodniczcy Podkomisji ds. Przestpczoci, Terroryzmu, Bezpieczestwa Wewntrznego i Dochodze) Peter ERIKSSON, przewodniczcy Komisji Konstytucyjnej w szwedzkim parlamencie (Riksdag) VAN DELDEN, przewodniczcy niezalenej duskiej Komisji Weryfikacyjnej ds. Sub Wywiadowczych i Sub Bezpieczestwa (CTIVD) Dorothee BELZ, wiceprezes do spraw prawnych i korporacyjnych, Microsoft EMEA (Europa, Bliski Wschd, Afryka) Nicklas LUNDBLAD, dyrektor ds. polityki publicznej i relacji z

11 listopada 2013 r. godz. 15.0018.30 (Bruksela)

Amerykaskie programy nadzoru i ich wpyw na prywatno obywateli UE (owiadczenie Jima SENSENBRENNERA, czonka Kongresu USA)

Rola kontroli parlamentarnej nad subami wywiadowczymi na szczeblu krajowym w epoce masowego nadzoru (NL, SW) (cz II)

Programy masowego nadzoru elektronicznego amerykaskiej NSA i rola firm informatycznych (Microsoft, Google, Facebook)

przedstawiy uwagi w toku ledztwa.

RR\1020713PL.doc

65/71

PE526.085v03-00

PL

rzdem, Google Richard ALLAN, dyrektor ds. polityki publicznej w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Afryce, Facebook Giancarlo VILELLA, dyrektor generalny, DG ITEC, Parlament Europejski Ronald PRINS, dyrektor i wspzaoyciel Fox-IT Freddy DEZEURE, szef grupy zadaniowej CERT-UE, DG DIGIT, Komisja Europejska Luca ZAMPAGLIONE, funkcjonariusz ds. bezpieczestwa, eu-LISA Armand DE DECKER, wiceprzewodniczcy belgijskiego Senatu, czonek Komisji Monitorujcej przy Komisji Kontroli Sub Wywiadowczych Guy RAPAILLE, przewodniczcy Komisji Kontroli Sub Wywiadowczych (Komisja R) Karsten LAURITZEN, czonek Komisji Prawnej, rzecznik do spraw prawnych duski Folketing Adam Bodnar, wiceprezes zarzdu, Helsiska Fundacja Praw Czowieka (Polska) Michael TETZSCHNER, czonek Staej Komisji Kontroli i Spraw Konstytucyjnych, Norwegia (Stortinget) Olivier BURGERSDIJK, dyrektor strategiczny, Europejskie Centrum ds. Walki z Cyberprzestpczoci, EUROPOL prof. Udo HELMBRECHT,
RR\1020713PL.doc

14 listopada 2013 r., godz. 15.00 18.30 (Bruksela) Z udziaem AFET

Bezpieczestwo informatyczne instytucji UE (cz I) (PE, Komisja (CERT-UE), (eu-LISA)

Rola kontroli parlamentarnej nad subami wywiadowczymi na szczeblu krajowym w epoce masowego nadzoru (cz III) (BE, DA)

18 listopada 2013 r., godz. 19.00 21.30 (Strasburg) 2 grudnia 2013 r., godz. 15.00 18.30 (Bruksela) 5 grudnia 2013 r., godz. 15.00 18.30 (Bruksela)

Sprawy sdowe i inne skargi dotyczce krajowych programw nadzoru (cz II) (polskie organizacje pozarzdowe) Rola kontroli parlamentarnej nad subami wywiadowczymi na szczeblu krajowym w epoce masowego nadzoru (cz IV) (Norwegia) Bezpieczestwo informatyczne instytucji UE (cz II)

PE526.085v03-00 66/71

PL

 Wpyw masowego nadzoru na poufno stosunkw midzy prawnikami a klientami

9 grudnia 2013 Odbudowa zaufania w kwestii r. przepywu danych midzy UE a (Strasburg) USA

dyrektor wykonawczy w Europejskiej Agencji ds. Bezpieczestwa Sieci i Informacji Florian WALTHER, niezaleny konsultant ds. bezpieczestwa informatycznego Jonathan GOLDSMITH, sekretarz generalny, Rada Adwokatur i Stowarzysze Prawniczych Europy (CCBE) Viviane REDING, wiceprzewodniczca Komisji Europejskiej Arcadio DAZ TEJERA, czonek hiszpaskiego Senatu czonek Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy i sprawozdawca w pracach nad rezolucj 1954 (2013) pt. Bezpieczestwo narodowe a dostp do informacji Vanessa GRAZZIOTIN, przewodniczca Parlamentarnej Komisji ledczej w sprawie Szpiegostwa Ricardo DE REZENDE FERRAO, sprawozdawca Parlamentarnej Komisji ledczej w sprawie Szpiegostwa Bart PRENEEL, profesor w dziedzinie bezpieczestwa komputerowego i kryptografii przemysowej na Katolickim Uniwersytecie w Lowanium, Belgia Stephan LECHNER, dyrektor, Instytut Ochrony i Bezpieczestwa Obywateli (IPSC) Wsplne Centrum Badawcze (JRC), Komisja Europejska Dr Christopher SOGHOIAN, gwny technolog, projekt dotyczcy wystpie,
PE526.085v03-00

Rezolucja Rady Europy 1954 (2013) pt. Bezpieczestwo narodowe a dostp do informacji

1718 grudnia (Bruksela)

Parlamentarna Komisja ledcza w sprawie Szpiegostwa w brazylijskim Senacie (wideokonferencja)

Informatyczne sposoby ochrony prywatnoci

RR\1020713PL.doc

67/71

PL

Wymiana opinii z dziennikarzem, ktry upubliczni fakty (cz II) (wideokonferencja)

prywatnoci i technologii, Amerykaska Unia Swobd Obywatelskich (American Civil Liberties Union) Christian HORCHERT, konsultant ds. bezpieczestwa informatycznego, Niemcy Glenn GREENWALD, autor i felietonista zajmujcy si bezpieczestwem narodowym i swobodami obywatelskimi, wczeniej publikowa w The Guardian Andrei Soldatov, dziennikarz ledczy, redaktor Agentura.ru

22 stycznia 2014 r. (Bruksela)

Wymiana pogldw na temat rosyjskiej praktyki przechwytywania komunikacji (SORM) (wideokonferencja)

PE526.085v03-00

68/71

RR\1020713PL.doc

PL

ZACZNIK III: LISTA EKSPERTW, KTRZY ODMWILI UDZIAU W PUBLICZNYCH PRZESUCHANIACH KOMISJI LEDCZEJ PRZY KOMISJI LIBE 1. USA Keith Alexander, genera w armii amerykaskiej, dyrektor NSA1 Robert S. Litt, radca generalny, Urzd Dyrektora Krajowych Sub Wywiadowczych2 Robert A. Wood, charg daffaires, przedstawiciel Stanw Zjednoczonych przy Unii Europejskiej Eksperci, ktrzy odrzucili zaproszenie przewodniczcego komisji LIBE

Zjednoczone Krlestwo Sir Iain Lobban, dyrektor Urzdu Komunikacji w Rzdzie Zjednoczonego Krlestwa (GCHQ)

Francja p. Bajolet, dyrektor generalny ds. bezpieczestwa zewntrznego, Francja p. Calvar, dyrektor generalny ds. bezpieczestwa wewntrznego, Francja

Niemcy Gerhard Schindler, prezes Federalnej Agencji Wywiadowczej (BND)

Niderlandy Polska Dariusz uczak, szef Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego w Polsce Maciej Hunia, szef polskiej Agencji Wywiadu Ronald Plasterk, minister spraw zewntrznych i stosunkw krlewskich, Niderlandy Ivo Opstelten, minister bezpieczestwa i wymiaru sprawiedliwoci, Niderlandy

Prywatne firmy informatyczne

1

Tekedra N. Mawakana, gwny szef polityki publicznej i zastpca radcy gwnego,

Sprawozdawca spotka si z p. Alexandrem wraz z przewodniczcym Brokiem i senatorem Feinsteinem w Waszyngtonie, w dniu 29 padziernika 2013 r. 2 Delegacja LIBE spotkaa si z p. Littem w Waszyngtonie w dniu 29 padziernika 2013 r.

RR\1020713PL.doc

69/71

PE526.085v03-00

PL

Yahoo dr Saskia Horsch, starszy kierownik ds. polityki publicznej, Amazon

Firmy telekomunikacyjne z UE pani Doutriaux, Orange Larry Stone, prezes Grupy ds. publicznych i rzdowych, British Telecom, Zjednoczone Krlestwo Telekom, Niemcy Vodafone

2. Eksperci, ktrzy nie odpowiedzieli na zaproszenie przewodniczcego komisji LIBE Niderlandy Rob Bertholee, dyrektor Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD)

Szwecja Ingvar kesson, Krajowy Instytut Obrony Radiocznoci (Frsvarets radioanstalt, FRA)

PE526.085v03-00

70/71

RR\1020713PL.doc

PL

WYNIK GOSOWANIA KOCOWEGO W KOMISJI

Data przyjcia Wynik gosowania kocowego 12.2.2014 +: : 0: 33 7 17

Posowie obecni podczas gosowania kocowego

Jan Philipp Albrecht, Roberta Angelilli, Mario Borghezio, Rita Borsellino, Arkadiusz Tomasz Bratkowski, Philip Claeys, Carlos Coelho, Agustn Daz de Mera Garca Consuegra, Ioan Enciu, Frank Engel, Monika Flakov Beov, Kinga Gl, Kinga Gncz, Sylvie Guillaume, Salvatore Iacolino, Lvia Jrka, Teresa Jimnez-Becerril Barrio, Timothy Kirkhope, Juan Fernando Lpez Aguilar, Monica Luisa Macovei, Svetoslav Hristov Malinov, Vronique Mathieu Houillon, Anthea McIntyre, Nuno Melo, Louis Michel, Claude Moraes, Antigoni Papadopoulou, Georgios Papanikolaou, Judith Sargentini, Birgit Sippel, Csaba Sgor, Rui Tavares, Axel Voss, Tatjana danoka, Auke Zijlstra Alexander Alvaro, Anna Maria Corazza Bildt, Monika Hohlmeier, Stanimir Ilchev, Iliana Malinova Iotova, Jean Lambert, Marian-Jean Marinescu, Jan Mulder, Siiri Oviir, Salvador Sed i Alabart Richard Ashworth, Phil Bennion, Franoise Castex, Jrgen Creutzmann, Christian Ehler, Knut Fleckenstein, Carmen Fraga Estvez, Nadja Hirsch, Maria Eleni Koppa, Evelyn Regner, Luis YezBarnuevo Garca, Gabriele Zimmer

Zastpca(y) obecny(i) podczas gosowania kocowego Zastpca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas gosowania kocowego

RR\1020713PL.doc

71/71

PE526.085v03-00

PL