wspaniaym i spenionym zwizkiem DEBI PEARL Mojej crce Justynie, z bogosawiestwem, by czerpic z tej mdrej ksiki dowiadczya szczcia i spenienia w swoim maestwie Wydawca Ofcyna Wydawnicza Vocatio Warszawa DEBI PEARL Kobieta jakiej pragnie twj m Tytu oryginau: Created To Be His Help Meet Redakcja Zesp Vocatio Przekad Ewa Maecka Korekta Elbieta Augustyniak Redakcja techniczna Anna Kupiska Projekt okadki i rodka Clint Cearley Photo copyright by NGJ, LiquidLibrary and PureStockX Copyright 2004 by Michael and Debi Pearl. All rights reserved. Translated and used by permission of No Greater Joy Ministries. Copyright for the Polish edition 2009 Oficyna Wydawnicza VOCATIO. All rights to the Polish edition reserved. Wydanie trzecie, poprawione (2013). Poprzednie wydania publikowane byy pod tytuem ona, jakiej pragnie twj mczyzna. Wszelkie prawa do wydania polskiego zastrzeone. Ksika ani adna jej cz nie moe by przedrukowywana ani w jakikolwiek inny sposb reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie, zapisywana elek- tronicznie lub magnetycznie, ani odczytywana w rodkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. W sprawie zezwole naley zwraca si do: Oficyna Wydawnicza Vocatio 02-798 Warszawa, ul. Polnej Ry 1 e-mail: vocatio@vocatio.com.pl Redakcja: fax (22) 648-63-82, tel. (22) 648-54-50 Dzia handlowy: fax (22) 648-03-79, tel. (22) 648-03-78 e-mail: handlowy@vocatio.com.pl Ksigarnia Wysykowa Vocatio 02-798 Warszawa 78, skr. poczt. 54 tel. (603) 861-952 e-mail: ksiegarnia@vocatio.com.pl www.vocatio.com.pl Cytaty z Pisma witego wedug Biblii Tysiclecia, Pismo wite Starego i Nowego Te- stamentu w przekadzie z jzykw oryginalnych, wydanie pite, Wydawnictwo Pallot- tinum, Pozna 2005 (podkrelenia dodane) oraz z Biblii w przekadzie ks. Jakuba Wuj- ka z 1599 r. Transkrypcja typu B, wydanie pierwsze, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 1998. ISBN 978-83-7829-114-5 5 Wstp do wydania polskiego Gdy trzy lata temu wybieraem si na targi ksiki do Denver w USA, zupenie niespodziewanie otrzymaem e-mail od Polki mieszkajcej na stae w tym miecie. W swoim e-mailu Pani ta napisaa, e jaki czas temu wpada jej w rce zadziwiajca ksika na temat roli ony. Prze- czytaa j i postanowia skorzysta z jej rad. W efekcie jej ycie ulego fantastycznemu przeobraeniu. Jej maestwo i rodzina diametralnie zmieniy si na korzy, dajc jej szczcie i osobiste spenienie w stop- niu tak wielkim, o jakim nawet nie marzya. Napisaa rwnie, e jej pragnieniem jest, aby ta ksika moga ukaza si po polsku, by przy- nie te same bogosawiestwa wielu kobietom z jej ojczystego kraju. Oczywicie po takim wprowadzeniu moje zmysy jako wydawcy zostay mocno wyostrzone. Takie ksiki wanie pragniemy w naszej Oficynie publikowa ksiki, ktre pomagaj ludziom. Do spotkania z ow Pani doszo na lotnisku w Denver, gdzie otrzy- maem od niej egzemplarz ksiki, o ktrej wspominaa w swoim licie. Kilkuminutowa rozmowa, jak odbylimy, umocnia mnie w decyzji przeczytania ofarowanej ksiki. Zapa i entuzjazm, jakimi promieniaa ta kobieta, byy tak zachcajce, e rozpoczem lektur ju w samolocie. I musz powiedzie, e ksika powalia mnie cakowicie. Chocia jako mczyzna z pewnoci nie do koca wyczuwam wielu aspektw w niej poruszanych w kocu ksika zostaa napisana przez kobiet dla kobiet to jedno mog z absolutn pewnoci stwierdzi: Autorka doskonale ro- zumie mczyzn. Ona wietnie zna ich natur i, co wicej, zna recept na to, jak dociera do mskich serc i dusz. Dlatego dzi, gdy podpisuj do druku t ksik, chciabym szczeglne podzikowania przekaza Pani Iwonie z Denver w USA, ktra przyczynia si do jej polskiego wydania. 6 Trzymaj wic Pastwo w rku ksik na wiele sposobw niezwy- k i unikaln. Jest ona niezwyka z powodu swej odwagi w przeciwsta- wieniu si modnym, wiatowym trendom i pogldom, niezwyka z po- wodu jasnoci i klarownoci przesania, ale przede wszystkim unikalna dlatego, e jest dokumentem spenionej prawdy tego, co przedstawia. Autorka dzieli si dowiadczeniem swoim, swojej matki, babki, swoich kuzynek i dziesitkw tysicy kobiet, ktre realizujc powoa- nie przedstawione na kartach tej ksiki, stay si szczliwymi onami, wprowadziy szczcie do swych ognisk domowych i czstokro wbrew nadziei przyjy Nadziej, ktra przemienia ich codzienne ycie. Ale nie tylko ich ycie, take ycie ich mw i dzieci. Co takiego kryje w sobie ta ksika, e odmienia ycie maestw i rodzin na caym wiecie? Przy pobienej lekturze zdawa by si mogo, e nic nowego. Tradycyjne biblijne wartoci znane s przecie od tysicy lat. Rnica jednak tkwi w osobistym stosunku ony do powoania, jakie woy w jej dusz sam Najwyszy, gdy j uczyni wasnymi rkami. Wspczesny wiat, przesiknity ideami feministycznymi, potul- nie uleg agresywnym dziaaczkom ruchw, ktrym nie po drodze byo z Boym planem dla maestwa. Przyj ich idee, podmalowujc barwa- mi demokracji i nazwa to nowoczesn koncepcj kobiety i maestwa. Kopot jednak w tym, e to nie ten wiat stworzy instytucj maestwa i dlatego jego koncepcje w ostatecznym rozrachunku si nie sprawdzaj. Gigantyczny i cigle rosncy odsetek rozwodw ukazuje prawdziwe ob- licze tych nowoczesnych idei. A przecie rozwody to tylko wierzchoek gry lodowej. Ile alu, goryczy, rozdarcia czy samotnoci w yciu we dwoje dry latami maestwa, ktre z takich czy innych powodw nie zdecydoway si na rozstanie? Gdzie si podziao to szczcie obiecywa- ne przez magw wspczesnej kultury i psychologii? Autorka jest w peni wiadoma tego, e jej przesanie bdzie przez wiele kobiet odrzucone, jednak te, ktre go nie odrzuciy, tysicami i pokoleniami potwierdzaj jego prawdziwo i skuteczno. Debi Pearl wie take, e przesanie, ktre gosi, bdzie przekrcane i interpretowa- ne opacznie jako na przykad wpdzanie kobiety w gary i dzieci, bez szansy na samorealizacj. Nic bardziej mylnego. Autorka nie napisaa 7 ksiki dla tak zwanych kur domowych, ktre wanie za swoim narze- kaniem na gary, dzieci i mw kryj zwyczajnie brak wasnych am- bicji, zdolnoci do nauki, planowania i chci podejmowania wyzwa yciowych. Pearl napisaa ksik dla pa, ktre chc sta si Home Executives czy Family CEOs wedug wspczesnych okrele, a wedug dawnych kapankami domowego ogniska. Rola osigajcego sukces rodzinnego menedera wymaga niezwy- kle rozlegej wiedzy i ustawicznego szkolenia w takich dziedzinach, jak psychologia, pedagogika, zarzdzanie finansami, technologia ywie- nia, technologia chemii domowej, zarzdzanie stresem, moda, higiena i kosmetyka, organizacja czasu w warunkach ekstremalnej wielozada- niowoci, ochrona i konserwacja rodowiska, dekoratorstwo, techno- logie wkienniczo-odzieowe, pierwsza pomoc i wiele, wiele innych. A to przecie tylko wycinek zada stojcych przed wspczesnymi pa- niami domu. W takim kontekcie praca zawodowa, gdzie wykonuje si pojedyncze, choby najbardziej wyspecjalizowane zadania, to buka z masem, po prostu ucieczka od tego najwikszego wyzwania. wiat nie docenia kobiet, ktre podejmuj si gigantycznego wy- siku zarzdzania domem. By moe dlatego, e wiele z tych pa, kt- re zajmuj si domem na peny etat, nie osiga ani sukcesu w pozycji Home Executives, ani penej osobistej satysfakcji. Ich sfrustrowane czy zgorzkniae postawy nie s dla wiata zachcajce. Jak maj porywa czy zachca innych ich niespenione maestwa czy ich zgorzknia- e twarze? Na szczcie nie tylko takie panie domw chodz po tym wiecie. S te i takie, ktre na co dzie promieniej pozytywn ener- gi, ktre nie bojc si wyzwa roztaczaj wok siebie aur bdc dla wszystkich, a dla ich mw w szczeglnoci, nieomylnym znakiem podania ku szczciu. Zasadnicza rnica pomidzy tymi onami ley w tym, jak traktuj swoje maeskie powoanie. Jeli ich postawa jest podobna do postawy Autorki tej ksiki, to kady czowiek, czy to kobieta, czy mczyzna, moe im tylko pozazdroci owocw takiego ycia, szczcia rodzinnego i osobistego, prawdziwego spenienia, bez substytutw oferowanych przez wiat. 8 W dyskusjach z Autork niektre tak zwane nowoczesne kobiety zarzucaj jej, e propaguje nierwnouprawnienie pci. I tym razem nic bardziej mylnego. Ta ksika nie traktuje bowiem o relacjach pomidzy kobietami a mczyznami w ogle. Ta ksika mwi jedynie o funkcjo- nalnych zalenociach pomidzy mem a on, opartych na rwno- uprawnieniu, ktre jest mocno podkrelane w wielu miejscach Biblii. Kobiety yjce samotnie, niezwizane wzem maeskim nie znajd tu dla siebie rad. Ich ta ksika w ogle nie dotyczy. Ta publikacja omawia bowiem tylko jeden szczeglny rodzaj relacji, jak jest maestwo. Z pewnoci znajd si ony, ktre powiedz, e ich maestwa s spenione bez stosowania rad Debi Pearl. Trudno z tym dyskutowa. Jeli znalazy wasn drog do szczcia maeskiego i rodzinnego, to mona im tylko pogratulowa. Najwyraniej ta ksika te nie jest dla nich przeznaczona. Bez wtpienia jednak s miliony kobiet, ktre cierpi w swoich niespenionych zwizkach i ktrych mowie czuj si podobnie, nie czerpic satysfakcji z wizi ze swoimi onami. Ich marzenia bezpowrotnie si rozwiay i tak stojc przyparci do muru, nie maj ani nadziei, ani pomysu na to, jak wyj z tej fatalnej sytuacji. Dramat przenosi si na dzieci i zaczyna infekowa nastpne pokolenia. To dla nich w szczeglnoci jest ta ksika. Jest te ona dla tych kobiet, ktre pragn dopiero sta si onami, ktre s pene marze i nadziei na ten jeden jedyny i najwaniejszy zwizek w yciu. Niewtpliwie treci przekazywane przez Autork s radykalne i podane wprost. Wiele on moe czu si nimi dotknitymi. Jednak nauczanie jej maonka, Michaela Pearla, adresowane do mw jest jeszcze radykalniejsze i twardsze. Maestwo wedug Boego planu ma bowiem odzwierciedla relacje panujce pomidzy Chrystusem a Kocioem. ona w tym zwizku ma by podobna do Kocioa, m ma peni w maestwie funkcje odwzorowujce Chrystusa. Zostaw- my jednak rozwinicie tej kwestii oczekiwanej publikacji Michaela Pearla, ktra bdzie skierowana do mw. Oddaj t ksik do druku z gbok wiar, e bdzie ona praw- dziwym bogosawiestwem dla bardzo wielu kobiet, a szczeglnie dla mojej crki Justyny. Manuskrypt tej ksiki, jeszcze przed opubliko- waniem po polsku, wrczyem jej w dniu jej lubu, bogosawic j i yczc, aby w peni z niej skorzystaa, odnajdujc w niej wskazwki, jak sprawi, by maestwo przynioso jej yciow satysfakcj i spe- nienie. Wydawca Podzikowania Nie ma w moim yciu dnia, ebym budzc si, nie dzikowaa Bogu, e da mi tak cudowne zadanie, jak by on Michaela Pearla. Wiem, e Bg posugiwa si nim, by mnie poucza, ksztatowa i kocha, tak bym stawaa si t kobiet, ktr jestem dzi. Ta ksika jest jego dzie- em w nie mniejszym stopniu ni moim. Zachca mnie, kiedy nieudol- nie zaczynaam, przerabia moje wymuszone drugie wersje, pociesza mnie, gdy czuam si znuona i chciaam porzuci t prac, a potem na wiele tygodni zwolni mnie z obowizkw domowych, ebym moga dokoczy dziea. Mojej crce Rebece Joy Anast i ziciowi Gabrielowi Anastowi za- wdziczam pomys rozdziau o trzech typach mczyzn i wiele infor- macji, bardzo pomocnych w zrozumieniu mczyzn. Beka dostarczya mi te przykadw, pomysw i cytatw z Pisma witego, ktre za- mieciam w innych czciach tej ksiki. Uwaam j za wspautork. Listy, ktre przez kilka ostatnich lat codziennie otrzymuj, poucza- j mnie i ka szuka oblicza Boga, by znale odpowiedzi. Widzc bl czy te triumf tysicy kobiet, jestem w stanie rozrni wzorzec sukce- su i wzorzec zniszczenia. Wieci od tak wielu cierpicych kobiet coraz bardziej przynaglay mnie te do podzielenia si tym, czego Bg mnie nauczy. Wielkie DZIKUJ dla wszystkich, ktrych listy wykorzysta- am w tej ksice. Ta ksika powstawaa w cigu dziesiciu lat pracy, w tym czterech lat pisania. Obserwowaem moj on w tym procesie twrczym. Wiele razy, gdy werset po wersecie czytaa Pismo wite, mwi- a do mnie: Tych wersw nie zamieszcz, bo jelibym to zrobia, paniom z (pewnej grupy religijnej) nie spodobaaby si moja ksi- ka albo nie chciayby jej promowa. Czasami wic sugerowaem jej: Skoro Bg uwaa te wersy za wane na tyle, eby umieci je w swoim Sowie, to ty nie powinna ich opuszcza. Dodawaa wic jeden kon- trowersyjny temat po drugim i wykonaa wspania prac. Jestem przekonany, e wiele kobiet moe korzysta z gbokiej m- droci mojej ony i zrozumie, czym jest prawdziwy kobiecy wdzik, jaki j przepenia. W gbi serca pragn rwnie, by inni mczyni mogli dowiadczy bogosawiestwa, jakim jest ycie maeskie z oblubienic dan z nieba. Debi jest moj ukochan i najlepszym kum- plem, moim najlepszym przyjacielem i jedynym powiernikiem, a z na- tury nie jest przecie ani bierna, ani potulna. W pocztkach naszego zwizku rzucaa wyzwanie mojemu przywdztwu i bardzo czsto zda- rzao si, e nie akceptowaa biblijnego wzorca mskiego przywdztwa w maestwie czasami majc do tego sensowne powody, ale czasa- mi ze zwykego uporu czy te bardziej samolubnych powodw. Musz przyzna, e gdy si pobralimy, nasze maestwo byo mocno dale- kie od ideau, jednak rok po roku wsplnie wzrastalimy, by w kocu zbliy si do naszych marze. Debi jest kobiet o silnym charakterze Wprowadzenie 1 2 i niewzruszonych przekonaniach, jednak wiadomie uczynia ma w swoim yciu priorytetem i nauczya si pracowa na jego rzecz, tak by by mu pomoc w kady sposb, w jaki tylko mczyzna potrzebuje wsparcia kobiety. Ukazaa swoim postpowaniem t wielk prawd, e mczyni dorastaj do mskich postaw dziki mdroci swoich on. Nigdy nie spotkaem innej autorki ksiki dla kobiet, ktra, wiad- czc swoim yciem, byaby bardziej wiarygodna w tym, co napisaa na temat, jak kobieta moe wypeni Boy plan, stajc si swemu mowi pomoc tak, jak Bg zamierzy. Debi jest przykadem wszystkiego, co napisaa. Michael Pearl m i szczliwy kochanek 1 3 Dawno, dawno temu bya sobie gupiutka dziewczyna, ktra mu- siaa dorosn do tego, by nauczy si, co oznacza by pomoc i wsparci em dl a swoj ego ma, czyli zrozumie Boy sekret udanego maestwa. Zaczynam t ksik sowami Dawno, dawno temu, bo to rzeczywicie cudowna ba mojego ycia, ktra staa si prawd. Tak bani moe i powinna sta si take twoja historia, Czytelniczko. Jest to dar Boga dla kadej kobiety. Moja historia jako ony zacza si trzydzieci cztery lata temu od dwiku telefonu. Siedziaam przy biurku, pracujc, kiedy pastor mojego kocioa zadzwoni i poprosi, ebym z nim posza tego wie- czoru na spotkanie ewangelizacyjne. Od czasu do czasu prosi mnie o pomoc w udzielaniu porad dziewcztom, podczas gdy on zajmowa si chopcami. Byam wwczas samotn dwudziestoletni dziewczy- n, a pastor postawnym dwudziestopicioletnim kawalerem. Oczy- wicie, zgodziam si pj i pomc z wielk przyjemnoci. Pastor 1 4 by obiektem moich westchnie od czasu, gdy miaam trzynacie lat. Cho sdziam, e czasami zatrzymuje na mnie spojrzenie, dawno ju zwtpiam, by jego serce kiedykolwiek zapaao do mnie jakim ogniem. Jednak po tym telefonie moja nadzieja oya raz jeszcze, wbrew wszystkiemu. Kilka godzin pniej podjechaam moim starekim grzechoczcym garbusem na parking przed kocioem. Chwyciam swj egzemplarz Biblii, wsiadam do samochodu pastora, wielkiego kombi z mocnym silnikiem, i pojechalimy na studium biblijne dla grupy hipisw. Dziao si to u szczytu hipisowskiej rewolucji i w okresie rozkwitu ruchu Jesus Movement 1 . Piguka antykoncepcyj- na bya wtedy czym nowym, pory- wajcym. Nowa wolno uderzya hipisom do gowy i wprowadzia er nieodpowiedzialnoci. AIDS jesz- cze si nie liczyo. Mottem lat sze- dziesitych byo: Jeli co sprawia ci przyjemno, rb to. Nagminnie mona byo spotka modych lu- dzi picych w parkach i na poboczach drg, zmieniajcych partne- rw dosownie w cigu jednej nocy. Narkotyki przytpiy im sumienia i zniszczyy godno. Jednak w rodek tego caego grzechu i bezwstydu Bg tchn swojego Ducha i tysice owych sfrustrowanych dzieciakw zaczo szuka Boga. Moim przywilejem byo y w tych czasach, gdy Duch Boy w ca moc powia wrd tych modych ludzi. Biblia mwi nam w Licie w. Pawa do Rzymian: Gdzie jednak wzmg si grzech, tam jeszcze obficiej rozlaa si aska (Rz 5,20). Tamtego wieczoru nasze spotkanie ewangelizacyjne odbywao si w mieszkaniu na grnym pitrze budynku, gdzie zebraa si grupa nar- komanw. Pokj wypenia tum hipisw ubranych w znoszone dinsy i rcznie farbowane koszulki. Pastor zacz si z nimi dzieli Dobr No- 1 Jesus Movement (Ruch Jezusa) ruch religijny, przeywajcy wielki rozkwit w ko- cu lat szedziesitych i pocztkach siedemdziesitych, goszcy potrzeb odnowienia ycia religijnego (przyp. red.). To, czego dowiadczam, jest zbyt wspaniae, eby przekaza to tylko moim crkom. 1 5 win, a oni suchali, jakby kade sowo przychodzio wprost od Boga. Byo to proste i ciche, ale potne przesanie przebaczenia i nadziei. Pastor Pearl nigdy nikogo nie wciga na si do kocioa, nie chcia bowiem, by ktokolwiek przychodzi na naboestwa, z powodu zobo- wizania wobec czowieka. Pragn, by ludzie podejmowali swoje decy- zje tylko z powodu Chrystusa. Ow- szem, zaprasza tych, ktrzy chcieli si modli, by si do niego doczali. Tamtej nocy w jednej chwili wszyscy upadli na kolana i podjli modlitw. Duch wity rozpocz swe dzieo syszaam kilku modych ludzi modlcych si o miosierdzie. W rodku tego duchowego poruszenia poczuam, e w modlitwie pastor uj mnie za rk. To byo jak pora- enie prdem! Wiedziaam, e dzieje si co dziwnego i cudownego, bo on zazwyczaj by strasznie wstydliwy! Nie pozwala nawet, eby starsze panie ciskay mu do po niedzielnym naboestwie, a teraz trzyma mnie za rk w czasie spotkania modlitewnego! Wiedziaam, e mj czas nadszed! Przez ca godzin, gdy jechalimy z powrotem, on ani razu si nie odezwa, a ja ani na chwil nie zamilkam. Zawsze jestem bardzo rozmowna, ale kiedy si denerwuj, staj si prawdziw gadu, a wte- dy byam naprawd zdenerwowana. Poniewa to jego milczenie byo tak niezwyke, sdziam, e wiem, co ma na myli. Mnie! W kocu dotarlimy do kocioa, gdzie on mieszka i gdzie zaparkowany by mj garbus. Siedziaam w ciemnoci, czekajc, ale nic Wreszcie prze- mwiam: Pamitasz tego chopczyka, ktrego ochrzcie w niedziel wie- czorem, maluszka, co to ledwie mg co zobaczy spoza chrzcielnicy? Wiesz, chciaabym kiedy mie z tob takiego synka! Mona by pomyle, e mczyzna zrozumie sugesti, ale on naj- zwyczajniej w wiecie wysiad z samochodu. Ja te wysiadam i zawsty- dzona poszam w stron swojego garbusa, zastanawiajc si, co mnie naszo. Widziaam, jak obszed budynek naokoo. Patrzyam za nim, Naprawd masz wybr co do tego, jak toczy si twoje ycie. 1 6 gdy znw znikn z drugiej strony. Zrobi trzy pene okrenia wok kocielnych zabudowa, zanim powzi decyzj. W kocu jednak pod- bieg do mnie, chwyci i podrzuci do gry. W tym momencie zaczam powtpiewa tak w swoj mdro, jak i w jego zdrowie psychiczne. Wtedy powiedzia mocnym i pewnym gosem: Pobierzmy si. Tak te postpilimy i osiem dni pniej, w niedzielny wieczr, szam gwn naw kocioa, stpajc ostronie wrd siedzcych na pododze dopiero co nawrconych hipisw, by poczy si z moim pa- storem witym wzem maeskim. Tak zaczlimy nasz podr. Boy plan Ta ksika ukazuje Boy przepis na cudowne maestwo. Przytacza gosy tysicy kobiet, ktre przesyay mi historie swojego yciowego cierpienia lub chway odzyskanej mioci. Na nastpnych stronach znajdziecie proste porady, przykady i wiele listw od kobiet tych b- dzcych i zbierajcych gorzkie owoce bdw oraz tych postpujcych Boymi drogami i pijcych ze rda ycia. Nie jestem zawodow pisark, ktra zgromadzia i zestawia ma- teriay innych mwcw czy pisarzy. Jestem szczliw, twrcz on i mam prowadzc domowe nauczanie, a take babci, ktra z aski Najwyszego, poprzez Jego Sowo i przykad wasnej mamy, odnalaza Bo wol we wspieraniu wasnego ma. Poniewa obok tego, e je- stem bardzo kreatywna, mam inn mocn cech, jak jest wytrwao, trzymam si wic Boego planu, wprowadzam go w ycie i ciesz si bogosawionymi owocami mioci od wielu lat. Pisz dla ciebie, Czy- telniczko, bo to, czego dowiadczam, jest zbyt wspaniae, eby przeka- za tylko moim crkom i tym nielicznym kobietom, z ktrymi miewam stae kontakty. Bg nakazuje starszym kobietom uczy modsze cudownych taj- nikw roli ony. Nie potrafi wymyli lepszego sposobu usuchania tego nakazu, ni napisanie ksiki o tym wspaniaym Boym pla- 1 7 nie mioci. Niezalenie od tego, jak kobiet bya w przeszoci, z pomoc Sowa Boego moesz sta si niezwyk oblubienic dan swemu mowi prosto z niebios. Wci moesz sta si spenionym marzeniem swojego ma, a po drodze speni si take i twoje naj- skrytsze marzenia. Naprawd masz wybr co do tego, jak rozegra swoje ycie. Nie- ktre z nas zmagaj si ze swoj obecn sytuacj, robic postpy nie wiksze ni walczcy z ruchomymi piaskami. Moe wojujesz ze swo- im mem, a kady celny cios, kada potyczka sowna, ktr wygry- wasz, siniaczy take i ciebie. TERAZ jest czas zaprzestania walki! Czas rozstania z napiciem, zgorzknieniem, frustracj i rozczarowaniem. W tej ksice przeczytasz o Boym przepisie na szczliwe maestwo. To dziaa! Dziaa w moim yciu, dziaa w yciu moich crek. Dziaao w yciu mojej mamy, babci i prababci. Dziaa te w yciu wielu innych znanych mi kobiet. Nie jest tak, e po prostu zdarzyo si nam polubi idealnych czy nawet witych mczyzn. My wszystkie nauczyymy si by dla swoich mczyzn pomoc, a to skutkuje cudownym mae- stwem. W tej ksice zapoznasz si z Boym planem dla kobiety i jej miej- scem spenienia jako waciwego wsparcia dla mczyzny. Zajmiemy si tym, co Sowo Boe mwi o pomocy, co kobieta ma czyni, czego robi nie powinna i jakiej nagrody moe si spodziewa. Kady dzie to decyzja, kada godzina to wyzwanie, a kada odpowied kieruje j albo na ruchome piaski rozwodu, albo na stay ld pobogosawionych owocw aski ycia. Jak ju wspomniaam, moje maestwo zaczo si do sponta- nicznie, ale wcale nie idealnie. W pierwszych latach dowiadczyam bardzo wielu poraek. Zdarzyo si nawet, e ciskaam kamieniami w swojego ma. Potem z tego wyrosam, ale od czasu do czasu ciska- am w niego kliwym sowem za kadym razem coraz celniej, efek- tywniej i bardziej bolenie. Dziki asce Boej w kocu odkryam Bo drog do zbudowania prawdziwego maestwa. Nie wymyliam jej. To ona, moc aski, rozpostara si przede mn. Jej warto wielokrot- nie przewysza kade powicenie. Dzielenie si t wspania wiedz ze wszystkimi modymi kobietami jest moim ogromnym pragnieniem. Jeli zwrcisz si do Boga, proszc Go, by otworzy ci oczy na swoje rady dla on, to Najwyszy otworzy ci swoje Sowo, tak jak zrobi to dla mnie i tysicy innych kobiet wiele lat temu. Teraz wic chciaabym podzieli si z tob, Czytelniczko, tym, czego moja mama uczya mnie i czego uczya j jej mama. Debi CZ I Pomoc Na pocztku Potem Pan Bg rzek: Nie jest dobrze, eby mczyzna by sam; uczyni mu zatem odpowiedni dla niego pomoc. [] Wtedy to Pan sprawi, e mczyzna pogry si w gbokim nie, i gdy spa, wyj jedno z jego eber, a miejsce to zapeni ciaem. Po czym Pan Bg z ebra, ktre wyj z mczyzny, zbudowa niewiast. A gdy j przyprowadzi do mczyzny, mczyzna powiedzia: Ta dopiero jest koci z moich koci i ciaem z mego ciaa! (Rdz 2,18.2123). Co oznacza by pomoc? Czego Bg mnie uczy w zwizku z moj rol jako osoby wspierajcej? 23 Kocha mnie Drodzy Mikeu i Debi. Chciaabym podzikowa Wam obojgu za uzmysowienie mi tego, co czyniam swojemu mowi. Byam zdecydowanie typem Jezabel, ale zmieniam si! Serce mi si ciskao, kiedy czytaam Wasz artyku. Prosiam Boga, eby pomg mi po- zna, jakie s Jego pogldy na maestwo i jak On chciaby, ebym odnosia si do ma. Z pocztku dokonaam tyl- ko niewielkich zmian w swoim postpowaniu wobec ma, ale przynajmniej moja postawa bya ju inna. Prawda mnie wyzwolia. Wiedzcie, e zmiany, jakie we mnie zaszy, zadziwiy nie tylko mnie sam, ale i mojego ma! A to, jak on si Dar Boy Rozdzi a 1 Mdra kobieta nie uwaa niczego za dane raz na zawsze. Jest wdziczna za okazywan jej mio i stara si by jak najbardziej urocza. 24 zmieni, wprawio mnie w osupienie. Jest bardziej troskli- wy, chtnie sprawia mi przyjemnoci, spdza wicej czasu z naszymi creczkami i ze mn, a nasza blisko jest cu- downa! Przez wiele lat zachodziam w gow, dlaczego on nie przyjmuje pozycji przywd- cy w domu. Nie zdawaam sobie sprawy z tego, e czsto ja kon- trolowaam sytuacj, gdy baam si, e m nie poradziby sobie z ni we waciwy sposb. Oboje zgorzknielimy, a nasze ycie nie miao nic wsplnego z mioci to by tylko seks, kiedy ju nie dao si go unikn. Kiedy tylko si pobralimy, zaczam t non- sensown gr: gdy wybuchaa midzy nami jaka ktnia, mruczaam pod nosem On mnie nie kocha. Kiedy prze- ywalimy przyjemne momenty, mwiam sobie Kocha mnie. Po kilku latach zauwayam, e przestaam mwi Kocha mnie, a niemal codziennie powtarzaam sobie On mnie nie kocha. Ronie we mnie poczucie winy, kiedy pomyl o tych wszystkich straconych latach i o tym, jak lepa byam na wasne bdy. Trudno si do tego przyzna. Jestem tak bar- dzo wdziczna za rozpoznanie swojego miejsca jako pomoc- nicy i przyjaciki wasnego ma. Wczoraj m wszed nie- postrzeenie i obj mnie od tyu. Czuam jego oddech, gdy szepta mi do ucha, i zdaam sobie spraw, e powtarzam w duchu wci i wci Kocha mnie, kocha mnie, kocha mnie. Pocieky mi po twarzy zy wdzicznoci i bezpiecz- na w jego ramionach, podjam t piosenk: Kocha mnie, kocha mnie, kocha mnie. Nigdy nie wiemy, jak cenne s te sowa, dopki nie staniemy o krok od ich utraty. Dzikuj Gdyby Bg mia w tej chwili specjalnie powoa do ycia jak kobiet, idealnie dobran jako pomoc dla twojego ma, czy to ty by ni bya? 25 Bogu za to, e da mi dostrzec prawd, zanim zupenie stra- ciam moj jedyn prawdziw mio. Uczca si by pomoc, tak, jak Bg mnie stworzy, Liz Nie chodzi o to, czy on jest tym waciwym! Jak ju prawdopodobnie zrozumiaa, nie jest tak, e polubiasz waci- wego mczyzn i potem yjesz dugo i szczliwie. Kady mczyzna, jakiego znam, jest grzesznikiem niezalenie od jego dobrych chci. A wziwszy pod uwag fakt, e ty take jeste samolubnym, upadym stworzeniem, wypracowanie cudownego maestwa wymaga napraw- d wiele wysiku. Dobre maestwo, jak wszystko, co wartociowe, wy- maga waciwego postpowania kadego dnia w kadej godzinie w kadym momencie. Dar Boy dla mczyzny Bg da Adamowi najcenniejszy dar, jaki mczyzna moe otrzyma kobiet. Wiem, e tak jest, bo mj m czsto mi to powtarza. Jego zdaniem jestem niezastpiona. Mwi, e jestem jego najlepszym kum- plem, jego ulubionym pomocnikiem. Potem Pan Bg rzek: Nie jest dobrze, eby mczyzna by sam; uczyni mu zatem odpowiedni dla niego pomoc (Rdz 2,18). A potem Bg j przyprowadzi do mczy- zny (Rdz 2,22). Dalej mwi nam: Kto znalaz on dobro znalaz i zyska ask u Pana (Prz 18,22). Widzisz? Bg mwi, e nie jest do- brze, eby mczyzna by sam, a odpo- wiedzi na jego potrzeby jest ona, na- zywana dobrem. Co wicej, mczyzna zyskuje ask u Pana, znajdujc on. Jeli jeste on, zrozum, e zosta- a stworzona po to, by zrealizowa ten Kiedy pomagasz swojemu mowi, pracujesz na rzecz Chrystusa. 26 plan i dziki waciwym kobietom predyspozycjom jeste zdolna do jego wypenienia. Jeste dobrem, jeste pomoc odpowiedni do potrzeb i brakw mczyzny. Tak wanie Bg ci stworzy i to jest sens two- jego istnienia. Jeste w sposb naturalny wyposaona we wszystko to, czego potrzeba, by by pomoc i wsparciem dla swego ma. Nie jeste od nikogo gorsza, dopki dziaasz zgodnie ze swoj natur, bo aden mczyzna nie moe ci zastpi i aden nie jest kompletny bez swojej ony. Zostaa stworzona jako jego dopenienie, a nie po to, by rwno- legle do tego, szuka wasnego osobistego spenienia. Kobieta, ktra prbuje funkcjonowa na sposb mski, jest rwnie mieszna jak m- czyzna, ktry prbuje by jak kobieta. Spoeczestwo, w ktrym zaciera si funkcjonalne rnice pci, jest spoeczestwem bezsensownym, za- groonym upadkiem, gdy jest pozbawione niezbdnej mu rwnowagi. Dar przyjty Adam musia by zafascynowany, kiedy bez ebra zbudzi si ze snu, ktry Bg na niego sprowadzi, i po raz pierwszy spojrza na swj pre- zent urodzinowy od Boga. Mj m, niele wyedukowany w Sowie Boym, zapewnia mnie, e Ewa bya prawdziwym urodzinowym pre- zentem, o czym niezbicie wiadczy fakt, e oboje byli w swych najpik- niejszych strojach tak jak ich Pan Bg stworzy. Zastanw si, czy gdyby Bg mia w tej chwili specjalnie powoa do ycia jak kobiet, idealnie dobran jako pomoc dla twojego ma, czy to ty by ni bya? Wyobra sobie, jak twj nudny m budzi si pewnego ranka, leniwie otwiera jedno oko, a na ku znajduje wielkie, piknie opakowane pudeko. Pan Nudny jest zaszokowany, zaskoczony i bardzo zaciekawiony, wic siga rk i delikatnie pociga za lni- c czerwon wstk. Voil! To znak dla ciebie, wic uchylasz wieczko i wychodzisz zadbana i z zachcajcym umiechem. Jego oblubienica podarek prosto z rki Boga! Ojej! Ale Pan Nudny byby zdumiony w tym momencie! 27 Dokadnie to przydarzyo si Adamowi wszystko byo wanie tak, z wyjtkiem pudeka. Jestem pewna, e Adam mg czu wszystko, tylko nie nud, kiedy obudziwszy si, zobaczy pikn, nag Ew sie- dzc przy nim i przygldajc mu si. Czy twj m podziela zachwyt Adama, kiedy spoglda na ciebie? Czy budzisz si kadego ranka gotowa uczyni swojego ma szczli- wym i bogosawionym czowiekiem, suy mu najlepiej, jak potrafisz by mu pomoc? Czy wykazujesz aktywn dobr wol wobec niego? Taki jest wanie doskonay plan Boy dla ciebie. Kiedy suysz pomoc swojemu mowi, pracujesz na rzecz Chry- stusa, poniewa Bg stworzy mczyzn w pewnym celu i da mu ko- biet, by pomoga mu w wypenieniu tego wezwania. Kiedy szanujesz swego ma, szanujesz Boga. Gdy jeste posuszna swojemu mowi, jeste posuszna Bogu. W takim stopniu, w jakim okazujesz mowi szacunek, w takim te okazujesz go Stwrcy. Suc swoim mom, su- ymy Bogu. Podobnie jednak zniewaajc wasnych mw, zniewaa- my Boga. W tym momencie, moja Czytelniczko, wycigniesz moe jeden z tych pokrtnych przykadw, ktre maj wykaza, e wola Boa jest nie do spenienia: Jak mog suy mojemu mowi pomoc, gdy on oszukuje w rozliczeniu podatkowym? albo Jak mog okaza szacunek mowi, gdy chce, ebym z nim ogldaa pornografi?. Dojdziemy i do skrajnych wyjtkw, ale nie zgubmy najwaniejszej myli, przeskakujc zbyt pospiesznie do tego, co skrzywione i perwer- syjne. Kobiety, ktre nie chc wypenia woli Boej wzgldem swoich mw, przypominaj mi ateistw, ktrzy zawsze maj na podordziu niezliczone argumenty przemawiajce za tym, by nie wierzy w Boga, a nigdy nie bior pod uwag bardzo wielu powodw, ktre skaniaj nas do wiary. Pomaganie wasnemu mowi jest cech wtopion w twoj natur. Nie walcz z ni. 28 Bg nie zmieni zdania To nie mczyzna powsta z kobiety, lecz kobieta z mczyzny. Po- dobnie te mczyzna nie zosta stworzony dla kobiety, lecz kobieta dla mczyzny (1 Kor 11,8-9). Kilka tysicy lat po stworzeniu Aposto Pawe, Tymoteusz i w. Piotr pisali do nas, wskazujc, e pocztkowy plan Boy jest wci taki sam jak by na pocztku, gdy Adam i Ewa uczyli si by mem i on. Take i teraz, dwa tysice lat od czasw Pawa, Bg nadal nie zmieni zdania. Niezalenie od tego, kim jeste i jakie masz talenty, wol Bo jest, eby bya odpowiedni pomoc i wsparciem dla swojego ma. wity Pawe mwi: Ta za, ktra wy- sza za m, zabiega o sprawy wiata, o to, jak by si przypodoba mowi (1 Kor 7,34). Wiem, e gdy czytasz w tekst, odbierasz go niemal jak deklaracje ciemnogrodu, gdy tak dziwaczn wydaje si ta myl. By moe my- lisz e twj m nie zasuguje na to, by bya mu pomoc. Ale kto tu mwi cokolwiek o zasugiwaniu? Zrealizowa si jako kobieta mo- esz tylko wwczas, gdy dziaasz zgodnie ze swoj natur. Przejmujc przywdcz rol w rodzinie, nie uszczliwisz ani Boga, ani siebie, ani ma. Dziaasz przeciwko samej sobie. Sedno sprawy nie tkwi bowiem w tym, czy lepiej od niego podoasz zadaniu, tylko w tym, by robia to, do czego zostaa zaprojektowana przez swojego Stwrc. Jeli nawet wtej chwili z powodzeniem penisz rol gowy rodziny, nie znajdziesz w tej roli spenienia i satysfakcji. Zawsze bdzie o wiele lepiej, gdy twj m przewodzi rodzinie choby marnie, ni by ty to czynia jakkol- wiek lepiej. Twoja doskonao jako osoby wspierajcej swojego ma moe by wanie realizacj Boego pomysu na popraw jego dokona w roli gowy rodziny. Twojej kobiecej natury nie mona dostosowa do penienia mskiej roli bez trwaej szkody dla oryginalnego projektu. 29 Bg ci wzywa Penienie roli odpowiednio dobranej pomocy nie czyni nikogo gor- szym od przywdcy. W naszym biurze mamy cay zesp pracownikw. Kada z tych osb jest lepsza ode mnie w pisaniu, wikszo sprawniej posuguje si komputerem i z ca pewnoci wszyscy lepiej ode mnie znaj si na finansach. A jednak wchodzc do biura, mog wszystkim rozda zadania, mwic, co kto ma zrobi i jak chc, aby to byo zro- bione. Kady z moich pracownikw chtnie wykona moje polecenie take mczyni. Moja pozycja wadzy nie oznacza, e jestem od nich lepsza ozna- cza jedynie, e oni wszyscy s tu po to, aby pomc mi lepiej wykonywa moj prac! Mczyni s stworzeni, by by pomoc- nikami Boga. Jezus chtnie zosta pomoc- nikiem Ojca. Spoeczestwo jest tak zor- ganizowane, e mczyni i kobiety musz podporzdkowa si wadzom takim jak rzd, pracodawcy, policja, urzd skarbowy, agencje ochrony praw dziecka, sdy i tak dalej. Podporzdkowanie nie oznacza utra- ty godnoci, jeli suy wyszym celom. Bg stworzy ci, by bya pomoc dla swego ma, wic moesz podnosi go na duchu, czynic go bardziej produktywnym i sku- tecznym we wszystkim, czymkolwiek po- stanowi si zaj. Nie zasiadasz w rodzinnej radzie nadzorczej z rwnym prawem gosu. Nie ley w twoich kompeten- cjach ustalanie porzdku obrad. Jeli jednak m moe ci zaufa, uczyni ci swoim najbliszym doradc, swoim powiernikiem, rzecznikiem pra- sowym, gow pastwa, wiceprezydentem, swoim ambasadorem, eks- pertem od public relations, moe nawet autorem swoich przemwie wszystko to wedug zaufania, jakie w tobie pooy. Kobieta, ktra prbuje funkcjonowa na sposb mski, jest rwnie mieszna jak mczyzna, ktry prbuje by taki jak kobiety. Spoeczestwo, w ktrym panuje uniseks, to spoeczestwo bezsensowne, zagroone upadkiem, bo pozbawione niezbdnej mu rwnowagi. 30 Idealna osoba wspierajca to osoba, ktra nie wymaga listy bie- cych obowizkw, jakiej zwykle wymagaj dzieci. Ch sprawiania przyjemnoci motywuje j do rozgldania si i zauwaania rzeczy, o ktrych wie, e m byby zadowolony, gdyby zostay zrobione. Nie wynajduje sobie wymwek, by ich nie wykona. Jeli ona stanie si tak pomoc, m bdzie wiedzia, e znalaz cudown kobiet. Inni m- czyni bd szanowali takiego szczliwego ma, podziwiajc i chwa- lc jego pracowit on. Koron ma jest dzielna ona (Prz 12,4). Naszym zadaniem jest nauczy si, jak moemy pomaga swoim m- om w kady moliwy sposb. Sam fakt, e czytasz t ksik, dowodzi, i pragnieniem twojego serca jest czci Boga poprzez stawanie si rze- czywist pomoc i wsparciem dla swego ma. Sowo pomoc wystpuje w Biblii Tysiclecia wiele razy: wKsidze Rodzaju, w wersetach 2,18 i 2,20. Jest ono jednak tumaczeniem hebrajskiego sowa ezer, ktre znajdujemy whebrajskiej wersji Biblii dwadziecia jeden razy. Ewa zostaa powoa- na do ycia jako pomocnica (rzeczownik), stworzona by w odpowiedni (przymiotnik) sposb sprosta potrzebom Adama. Zachcam ci, e- by odnalaza te wersety. Znajdziesz w nich pouczenie co do swojej po- zycji wobec Boga jako pomocnicy odpowiedniej dla swego mczyzny. Kiedy czytam te fragmenty, przychodz mi na myl takie sowa jak, waciwa, pasujca, idealna, dobra i dobrze wyposaona. Chc by tak wanie pomoc dla swego ma. Ciekawa jest te obserwacja, e sowa ezer Biblia uywa rwnie w kontekcie wsparcia, jakiego czowiekowi udziela sam Bg. Czy nie jest to nobilitujce wyrnienie? 31 DOSKONA WOl BOGA CO DO MOJEGO yCiA JEST, AByM ByA POMOC DlA MOJEGO MA. Naprawd mam wybr w tej kwestii, jak dobre bdzie moje ma- estwo. To nie mczyzna powsta z kobiety, lecz kobieta z mczyzny. Podobnie te mczyzna nie zosta stworzony dla kobiety, lecz kobieta dla mczyzny (1 Kor 11,8-9). Wprowad nowy zwyczaj Myl, w jaki sposb moesz by pomoc i wsparciem dla swojego ma. Zacznij od dzisiaj. Z Bogiem na serio Znajd w Pimie witym nastpujce sowa, uyte w odniesie- niu do kobiety wedug Boego zamysu. Zapisz sobie odpowied- nie wersety w dzienniczku i pro Boga, aby te cechy wprowadzi do twojego charakteru. 1.Cnota. 2.Wdziczno. 3.Mdro. 4.Roztropno. 5.Dobro. PASJ DOBREJ ONy JEST By PRZyDATN Okrelenie pomocna ona przywodzi mi na myl kobiet, ktra suy innym. Dobra ona bdzie miaa ch, aby by przydatn. Jej gwnym powoaniem jest niesienie pomocy mowi, na dru- gim miejscu dzieciom, a kiedy czas pozwoli, jej ch niesienia pomocy rozleje si szerzej, by suy innym. CZAS POMylE (Strony zatytuowane Czas pomyle zamieszczam po to, by robia z nich uytek w chwilach, ktre spdzasz w ciszy przed Bogiem) 32 Biblia mwi nam, e radoci Pana jest nasza sia. Na t podr maesk, w ktr wyruszya, bdziesz potrzebowaa wszelkiej siy, jak daje tylko rado Pana. Bg mwi w Ksidze Przysw: Rado serca wychodzi na zdro- wie (Prz 17,22). Rado serca jest podstaw zdrowia i szczcia, a dzie, w ktrym j osigniesz, bdzie pierwszym dniem odbudowy twojego maestwa, by stao si cudownym darem, ktrym miao by. Zdarzao mi si sucha, jak kobiety o twarzach emanujcych smut- kiem prboway zapewnia mnie, e istotnie maj w sobie rado Bo, i siedziaam wtedy, zachodzc w gow, gdzie j w takim razie kryj. Druga cz przytoczonego wersetu brzmi: duch przygnbiony wysu- sza koci. Jak si miewaj twoje koci? Mam na myli twoje koci. Bi- blia jest o wiele bardziej dosowna ni ci si zdaje. Duch przygnbiony i chore koci to efekt braku radoci serca. Rado serca jest wietnym lekarstwem. Jest napojem miosnym. Rado serca Rozdzi a 2 Radoci Pana jest moja sia. 33 Kiedy on si w tobie zakocha, bya sodk kobietk, pen radoci i miechu. Do gbi swej istoty bya nim zachwycona. Kadego dnia od momentu przebudzenia planowaa, co moglibycie robi wsplnie. Czy on wci ma za on t sodk kobietk, czy te staa si zgorzk- nia jdz, ktrej narzekanie przeszo w nag? Mio jest jak kwiat, po ktrym nie moesz spodziewa si wzrostu bez wiata sonecznego. Czy twj ukochany widzia ostatnio twoje wiato? Czy jest wci two- im ukochanym? Co on by odpowiedzia? Ksiga Przysw mwi: Serce radosne twarz rozwesela (Prz 15,13). Umiech przyciga kadego. To, kim jeste i co sob reprezen- tujesz, znajduje odzwierciedlenie na twojej twarzy. Czy twj m widzi w tobie szczliw, wdziczn kobiet? Czy si umiecha, kiedy na cie- bie patrzy, rozbawiony twoj weso mink, twoimi uroczymi mylami i sowami, nawet zupenie bahymi? Naucz si oczarowywa go filuter- nym umiechem tylko dla niego. Brzydka i prostacka Kilka lat temu w sklepie elaznym w naszym miasteczku pracowaa pewna otya, prosta kobieta. Za kadym razem, gdy tam wchodzilimy, wok lady stao kilku mczyzn, ktrzy rozmawiali z t kobiet i wci si miali. Musielimy zwykle przebija si przez rozbawiony tumek i przerywa t wesoo, eby co kupi. Mrowie jej adoratorw przy- pominao mi rj pszcz, brzczcych z najwyszym zainteresowaniem wok miodu. Co dziwne, kobieta bya brzydka, miaa prostackie rysy twarzy, co jest jeszcze brzydsze od zwykej szpetoty. Pewnego dnia, gdy wychodzilimy ze sklepu, miejc si, zwrciam uwag ma na tych wszystkich mczyzn rozmawiajcych ze sprzedawczyni. Jego odpo- wied naprawd mnie zaskoczya: Ach, masz na myli t urocz mod kobietk?. Czego to nas ycie nie nauczy! To najwyraniej bya lekcja dla mnie. Jego zdaniem ta osoba bya urocza! Tak naprawd ona nie bya drobn kobietk, nie bya urocza i nie bya moda, ale umie- chaa si, miaa i chichotaa i zawsze miaa ochot na dobry art, bez 34 brudnych podtekstw. Sama uwielbiaam przebywa w tym sklepie i rozmawia z ni, nie mniej ni tamci panowie. Bya zachwycajca. Kilka tygodni pniej spotkalimy j w sklepie spoywczym. Bya wcieka, gdy jej bardzo otya crka rzucia si na stoisko z cukierka- mi. Przepady promienne umiechy i chichoty, ktre urzekay klien- tw sklepu elaznego. Zamiast nich pojawi si brzydki, peen gniewu grymas. Kiedy stamtd wyszlimy, mj m rzuci: Czy my tej kobie- ty ju wczeniej gdzie nie widzieli- my? Wydaje mi si znajoma, ale nie potrafi jej umiejscowi. Kiedy mu powiedziaam, kogo spotkalimy, by oszoomiony. Nie, to niemoli- we, to po prostu nie moe by ona. Sprzedawczyni ze sklepu elaznego tak nie wyglda. Widziaam, e mwi szczerze, zupenie zbity z tropu. Co najzabawniejsze, ta kobieta wygldaa dokadnie tak jak zawsze. Ta sama tusza, ta sama postrzpiona fryzura, ciuchy w tym samym stylu; wszystko tak samo jak wtedy, gdy widzielimy j w sklepie elaznym. Jedyne, czego brakowao, to jej wspaniay umiech. To by jej najwik- szy atut. Jej twarz bya zawsze tak promienna, jej umiech tak zaraliwy, jej miech tak sodki, jej spojrzenie tak szczere, e ludzie postrzegali j jako osob urocz. Nawet w tak maym miasteczku jak nasze moga podbi tuziny mskich serc pod warunkiem, e nigdy by jej nie zoba- czyli w sklepie spoywczym, wciekej na crk. Kadego pociga umiech i kady chciaby przyjani si z osob pen dobrej woli. Mczyzn bardzo silnie pociga rozemiana kobie- ca twarz. Dotyczy to take twojego ma. Chciaaby, eby twj m wicej czasu spdza w domu? Rado serca i figlarny miech to nieze atuty. Rado serca wychodzi na zdrowie, duch przygnbiony wysusza koci (Prz 17,22). Moe nie jeste brzydka i prostacka. Wiele kobiet nie jest, ale co roku wydaj miliardy dolarw, by podnie sw atrak- cyjno, a przecie najefektywniejszy rodek upikszajcy jest dostpny cakiem za darmo radosny umiech. Kiedy on si w tobie zakocha, bya sodk kobietk, pen radoci i miechu. 35 Zrozpaczona ona Oto list zrozpaczonej ony, ktra musi nauczy si wygrywa. Droga Pani Pearl! Odchodz od zmysw. Mj m wplta si w romans ze swoj sekretark. Mwi, e ju z tym skoczy, ale mu nie ufam. Da jej pudeko czekoladek na Walentynki. O mnie ni- gdy nie pamita w taki dzie. Czsto wychodzi do restaura- cji z ni i z innymi osobami z biura. Ona dwa razy zwierzaa mu si ze swoich problemw maeskich. Wiem, e po- winnam uszanowa, przebaczy, nie popada w zgorzknienie i tak dalej. To jest najcisze dowiadczenie, jakie kiedy- kolwiek mnie spotkao, trudniejsze nawet ni mier mojej mamy zaledwie trzy miesice temu. Uwaam, e mj m postpuje idiotycznie, przebywajc w jej towarzystwie, kiedy nie jest to konieczne, po tym, jak ju dowid, e nie potraf sobie z tym poradzi. Przeywamy kryzys. Jak mielibymy znajdowa temat do rozmowy? Jestem strzpkiem nerww, nie mog spa. Zrozpaczona, ale z rk na pulsie i niecierpliwie czeka- jca na wiadomo od Pani, Beth Droga Beth! Twj m bez wtpienia postpuje niewaciwie. Byoby cudownie, gdyby by mdry i pobony, ale taki nie jest. Bg zatroszczy si o jego cakowite uwicenie i wybawienie od pokusy poprzez ciebie, jego on. Twj m, jak wielu innych mczyzn przed nim, zachowuje si jak gupiec, przymykajc oko na grzech, igrajc z pokus. Ty jednak ju to wiesz. Dlatego wanie reagujesz zazdroci i gniewem, bo jak mier potna jest mio, a zazdro jej nieprzejednana jak Szeol, 36 ar jej to ar ognia, pomie Paski (PnP 8,6). Jeste teraz w sytuacji, jak przeyway ju miliony on. Twoje reakcje s normalne i jeli ta norma bdzie trwa, a ty bdziesz upomina si o swoje prawa, wycofujc si z kontaktu z mem do czasu, a udowod- ni sw lojalno wobec ciebie jedynej, dotrzesz do normalnego finau rozwodu. Musisz zmierzy si z faktami ycie nie jest fair. Maestwo nie jest fair. A nade wszystko kobieta z biura twojego ma gra nie fair. I twj m nie gra wedug twoich regu. Najwyraniej nie odczuwa wsty- du, ktry jest twoim udziaem. Motywuj go nisze instynkty i popdy. Tak, to on bdzi, ale twoje reakcje, cho uzasadnione, z pewno- ci doprowadz do zniszczenia waszego maestwa. Moesz unosi si wciekoci i oburzeniem, moesz obstawa przy swoich prawach i przy prawdzie, ale to nie uratuje twojego maestwa. Kiedy ju stra- cisz ma i zostaniesz sama, kiedy twoje dzieci bd w przedszkolu lub szkole publicznej, a ty bdziesz sta- raa si opaci czynsz za jakie ob- skurne mieszkanie i jeszcze mie co woy do garnka, zawsze bdziesz moga sobie przypomnie, e obsta- waa przy zasadach, wzywaa go do skruchy i nie pozwolia mu si ponia i y jak hipokryta. daa, eby wykona pierwszy krok. On bdzie gdzie w wiecie, yjc w grze- chu z tamt kobiet, a ty, jedyna sprawiedliwa, wci bdziesz upomi- na si o swoje prawa ale spa samotnie. Jeli znajdziesz sobie innego ma, bdzie taki, jak ten poprzedni, ten, ktry da si odcign innej kobiecie. To jest jak karuzela, na ktrej sceneria z kadym okreniem staje si coraz brzydsza. Nie sugeruj, e to twoja wina, e ty jeste przyczyn grzechu swo- jego ma. Ostrzegam ci tylko, e jeeli naprawd, szczerze pragniesz odzyska ma dla siebie, musisz zmieni plan gry. Zmierz si z tym: masz konkurentk. Ona jest twoj rywalk, wrogiem pragnie twego Mczyzn bardzo silnie pociga rozemiana kobieca twarz. Dotyczy to take twojego ma. 37 serca. Twoje negatywne reakcje nie sprawi, e twj podlegy pop- dom ciaa m nagle stanie si dojrzaym mczyzn, ktry postpuje tak, jak powinien. Mj m mawia: aden mczyzna jeszcze nie sta si lepszym czowiekiem pod wpywem krytyki ze strony swojej ony, niezalenie od tego, jak bardzo uzasadnione byoby jej potpienie. Nigdy nie dasz rady zmusi ma, eby ci kocha, nawet jeli je- ste jego on. Nigdy chtnie nie opuci umiechnitej sekretarki, eby i do domu, do nadsanej ony. Nie dasz rady by tak godna poao- wania, eby go to zmusio do pokochania ci. Moesz mu mwi, jak bardzo rani dzieci, jak niszczy swoje dziedzictwo, jak opuszcza Boga i Koci, a on w odpowiedzi wyjdzie na kolacj z sekretark, eby zoba- czy umiech bez adnych podtekstw. To okrutne, ale tacy s wanie mczyni podlegli popdom ciaa. Tacy s faceci. Oni nie dziaaj na poziomie powinnoci moralnych. Kady z nich jest wewntrznie samot- ny i szuka swej tosamoci w aprobacie i podziwie kobiety. Wiesz, e gdyby by czowiekiem pobonym, nie braby pod uwa- g wasnych potrzeb. Jak Daniel czyniby to, co waciwe, bez wzgldu na wszystko. Wiesz take, e musi okaza skruch za grzechy i kocha Boga. Nie wiesz jednak, e rozgniewana, krytycznie nastawiona ona nie wzbudza w mczynie skruchy. Moesz obstawa przy skrusze i wtedy najprawdopodobniej stracisz swego ma, albo moesz zacz kokieto- wa swego ma i odzyska jego uwag. Uwiadom sobie, e jeste na wojnie o utrzymanie najszlachetniejszej Boej instytucji na tej ziemi rodziny, twojej rodziny! Sta si bardziej pocigajca ni jego sekretar- ka. Moesz wygra, jeli gotowa bdziesz powici swoj dum. Jeli chcesz zatrzyma swego mczyzn i ojca swoich dzieci, b- dziesz musiaa zapomnie o swoich prawach jako ony i o jego chrze- cijaskich zobowizaniach wynikajcych z przysigi maeskiej. Mu- sisz dziaa tak, jakby wraz z sekretark wystpowaa w otwartych zawodach o tego mczyzn. Twojego ma przycignie to, co jest dla niego bardziej urokliwe. Musisz by od niej bardziej urocza. Musisz j zwyciy w jej wasnej konkurencji. Mczyzn pociga w kobie- cie jej wraliwo w rumieniec, potrzeby i zaleno. Kiedy ona jest w widoczny sposb pod jego wraeniem, jest wiadoma jego obecnoci 38 i emocjonalnie pobudzona on jest ni zafascynowany. Jeli kobieta da mczynie pozna, e przynosi jej ukojenie, e czuje si przy nim bezpieczna on zareaguje. Myl, e sekretarka wie o tym i uywa tej wiedzy ze swoj korzy- ci. Odwouje si do jego mdroci, by jej pomg, gdy czuje si zranio- na lub jest w zym nastroju. Patrzy na niego z podziwem, i moesz by pewna, e niejeden raz powiedziaa mu: Och, gdyby mj m by taki jak ty!. Podejrzewam, e gdyby to nie akurat twj m lea u jej stp, ktry inny z obecnych w biurze panw zajby jego miejsce, a ona pr- bowaaby na nim tych samych sztuczek. Masz ochot j udusi a ja chtnie bym ci w tym pomoga ale nie zapominaj o wizji obskurnego mieszkania. Zni si do emocjonalnego poziomu swojego ma i sta si bardziej pocigajca ni tamta biurowa dziewoja, i to ju, dzisiaj! Kobieta popenia bd, uznajc swoj pozycj za dan jej raz na za- wsze, zakadajc, e mio i zado- wolenie istnieje, poniewa jestemy mem i on. W idealnym wiecie, w ktrym byaby polubiona ideal- nemu mczynie, sowa waszej przy- sigi maeskiej byyby wite. Nigdy nie daj, eby mczyzna kocha ci i dba o ciebie z obowizku. Zdoby- waj kady umiech i kad wspln chwil. Kultywuj mio, ktr dla ciebie ywi. Mdl si, eby wci przypominaa mu urok i pikno, jakie na pocztku przycigny go do ciebie. W twoim najlepszym interesie jest nauczy si kobiecych sztuczek. Mczyzn trzymaj przy kobiecie delikatne niteczki podziwu, wdzicz- noci, rozkoszy i po prostu zwykej zabawy. On musi sysze zadowole- nie i nutk podziwu w twoim gosie, gdy do niego mwisz, nawet gdy rozmowa dotyczy zwyczajnych, codziennych spraw. Potrzebuje tego nie mniej a moe nawet bardziej ni seksualnego zaspokojenia. Wyzwl si wic z przewraliwienia i walcz o swoje. Kiedy czytam takie listy jak twj, a dostaj ich sporo, czsto przychodzi mi na myl Nigdy nie daj, eby mczyzna kocha ci i dba o ciebie z obowizku. Zdobywaj kady umiech i kad wspln chwil. 39 dawna piosenka Loretty Lynn pod tytuem You Aint Woman Enough to Take My Man (Nie jeste wystarczajco kobieca, by odebra mi mo- jego faceta). Loretta napisaa j, kiedy jej m da si skusi pewnej taniej dziwce. Zamiast wzdryga si z niesmaku i uala nad sob, Loretta odbia jej swojego mczyzn, tak jak powinna. Sowa tej pio- senki brzmiay mniej wicej tak: Kobiet takich jak ty jest na pczki, wszdzie mona je znale. eby moga go zdoby, ja musiaabym znikn, ale nigdzie si nie wybieram. Odbia swojego mczyzn i zatrzymaa go. Pamitaj o jednym: walczysz z kobiet, jakich jest na pczki. S wszdzie, gotowe ukra serce mczyzny, ktry czuje si zaniedbany i niedoceniany. Twoj broni jeste ty sama: kochajca, yczliwa, za- chwycajca, promienna i pena uwielbienia. Kiedy stajesz wobec sytuacji, ktra prowokuje do zazdroci, cakiem waciwe jest wciec si i zagrozi mowi, e go udusisz. Istnieje co takiego jak Boa zazdro (2 Kor 11,2). Jednym z imion Boga jest Za- zdrosny ( Wj 34,14). Moesz zagrozi, e przyjdziesz do biura i powiesz tej dziwce, eby si odczepia. Zrb to, jeli masz ochot, tylko nie poniaj swojego ma. Mczyzna doceni ko- biet, ktrej tak na nim zaley, e goto- wa jest walczy o niego. Taka kobieta bdzie dla niego pocigajca. Jednak twj gniew musi usta, zanim soce zajdzie i zacigniecie zasony. Pisz krtkie liciki miosne, ktre znajdzie, gdy przyjdzie do biura. Nie napadaj na niego, wypeniona podejrzeniami. Nie baw si w de- tektywa i nie prbuj go ledzi. Za to dzwo do niego do pracy i mw rozemianym gosem, ostrzegaj, e oczekujesz od niego odrobinki mi- oci, gdy wrci do domu, potem zachichocz i spytaj, czy si czerwieni. Raz czy dwa razy w miesicu poka si w biurze w czasie przerwy na lunch z niezapowiedzian wizyt. Do stara, eby wyglda wtedy promiennie, eby wida byo, jak rozkosznie jeste zakochana. Twoja sodycz i wdziczno wobec ma dadz tej biurowej latawicy od- czu, i jest poniej twojego poziomu, a twoja niewinno i zaufanie Bg jest z tob, kiedy trwasz przy swoim mu. 40 sprawi, e wszyscy mczyni w biurze bd li na t kobiet za jej pokrtne awanse. To wzmocni ducha w twoim mu. Bd kreatywna i aktywna w chwilach intymnoci. Wymcz go w domu, eby nie mia ju adnych potrzeb seksualnych w pracy. Jeli dobrze go nakarmisz, emocjonalnie i seksualnie, jej kuchnia ju go nie skusi. Bg jest po twojej stronie. Walcz i wygraj. Debi Umiowana Wiele kobiet sdzi, e ich mowie nie s warci takiego wysiku. Wy- daje si im, e byoby dla nich upokorzeniem kocha go, kiedy to on jest winowajc. Nie daj si zwie. Kiedy kobieta gotowa jest przeba- czy i odzyska uczucie swojego ma, zyskuje znacznie wicej ni jego przywizanie. Kiedy tylko mczyzna dojdzie do siebie i dostrzee, jak bliski by utraty wszystkiego, co jest mu drogie, wzbudzi to w nim gbok wdziczno wobec tej dobrej kobiety, ktra towarzyszya mu swoj mioci take wtedy, kiedy ogupia. Uwiado- mi sobie, e jest to taka kobieta, ktra wytrwa przy swoim mu, a to wzbudzi zarwno jego szacunek, jak i mio. Niewiele kobiet naprawd wie, co to znaczy by umiowan przez swojego ma, ale jeli przeprowadzisz go w mioci przez prob- lem tego rodzaju, bdziesz umiowana. By umiowan to o wiele, wiele wicej ni po prostu by kochan. Jest to warte wszelkich twoich wy- sikw. Bg jest z tob, gdy trwasz przy swoim mu, natomiast jeli si uprzesz, eby obstawa przy swoich prawach, zostaniesz sama. Za- wsze pamitaj, e gdy przestajesz si umiecha, przestajesz stara si o wspaniae maestwo, i jest to pierwszy krok na drodze do procedur rozwodowych. Trwaj przy swoim mczynie. 41 WOl BO JEST, EByM NAUCZyA Si By MOliWiE NAJlEPSZ ON. Mojego ma silnie pociga mj umiech. Chc, eby m mnie kocha. Serce radosne twarz rozwesela, gdy smutek w sercu, i duch przy- gnbiony (Prz 15,13). By aosn, zranion, przygnbion Nawet fizyczne ze samo- poczucie to moneta, za ktr dostaje si nieudane maestwo. Na mczyzn w ogle (a na twojego ma szczeglnie) odpycha- jco dziaaj kobiety, ktre s odzwierciedleniem takiego obrazka. Serce mczyzny podpowiada mu, e jego kobieta, stale okazujc przygnbienie, odrzuca go i manipuluje nim, a to wywouje w nim gniew. Drug stron tej nieszczsnej monety jest zgorzknienie, zo i wzajemna niech. Wyrzu t star, niszczc monet za drzwi, inaczej kupisz za ni rozwd. Wol Boga jest, eby ona miaa serce radosne, weso twarz i zdrowy wygld, ktry przywrci siy nawet najbardziej ze- stresowanemu i zmczonemu mowi na ziemi. Tryskajca rado to wielki krok w kierunku utrzymania lub nawet odbudowy ma- estwa. Natychmiast podejmij decyzj, e przeamiesz nawyk typu o, ja biedna!. By moe potpia go dzi jako czowieka grzesz- nego i zbuntowanego, ale jutro koniecznie obud si z radoci w sercu i w domu. Wprowad nowy zwyczaj Co dzi mog zrobi, eby on si umiechn? CZAS POMylE 42 Z Bogiem na serio Wykonaj studium sowa rado. Dowiesz si, e w Pimie witym wystpuje ono szedziesit trzy razy. Sowu rado czsto towa- rzysz okrzyki, muzyka, gra na instrumentach, taniec, zadowolenie i wysawianie Pana. Zapisz i zapamitaj swoje ulubione wersety na temat radoci. Sowo Boe jest skuteczne. Kiedy bdziesz czyta i za- pamitywa wersety mwice o radoci i rozwaa sowo rado w Pimie witym, rzeczywista rado wleje si w twoje serce. Kadego ranka niech pierwsz rzecz, jak m zobaczy na twojej twarzy, bdzie agodny umiech, nawet jeli oczy masz jeszcze za- mknite. Za kadym razem, gdy spotkaj si wasze spojrzenia lub dotkn si wasze donie, niech to bdzie dla ciebie przypomnie- niem o umiechu i swku zadowolenia. Kiedy jesz, zawsze okazuj Bogu dzikczynienie swym umiechem i radoci ducha. W cigu dnia piewaj, baw si i tacz podczas prac domowych. Wa- sze dzieci bd zachwycone, widzc, jak taczysz po domu z miot lub mopem i ten beztroski nastrj (rado widoczna to jedyny ro- dzaj radoci, jaki dzieci rozumiej) bdzie i dla nich zacht. Kiedy bdzie ci lekko na duszy w cigu dnia, przyjmiesz waciw postaw wobec ma, gdy wrci z pracy. Kiedy masz powody, by czu si zraniona lub zniechcona, a jednak piewasz z dzikczynieniem, jest to prawdziwa ofiara, ktr moesz uczci Boga. I niech skadaj ofiary dzikczynne, niech gosz z radoci Jego dziea (Ps 107,22). Pomyl, w jakich innych momentach w cigu dnia i na jakie spo- soby moesz wprowadzi zwyczaj wysawiania Boga i dzikowania Mu przez okazywanie radoci. Zapisz swoje pomysy, wyobra so- bie, jak je wykonujesz i praktykuj ten nowy, cudowny zwyczaj przez cay dzie. 43 Wykrzykujcie na cze Pana, wszystkie ziemie; sucie Panu z wese- lem! Wrd okrzykw radoci stawajcie przed Nim! Wiedzcie, e Pan jest Bogiem. On sam nas stworzy, my Jego wasnoci, jestemy Jego ludem, owcami Jego pastwiska. Wstpujcie w Jego bramy wrd dzik- czynienia, wrd hymnw w Jego przedsionki; chwalcie Go i bogo- sawcie Jego imi! Albowiem dobry jest Pan, askawo Jego trwa na wieki, a wierno Jego przez pokolenia (Ps 100).
44 Rado serca a postawa o, ja biedna! Wszystkie dni s ze dla nieszczliwego, a serce szczliwe to uczta wieczysta (Prz 15,15). Moe jeste jedn z tych kobiet, ktre czsto narzekaj na niski status materialny swojej rodziny i skar si, jak to musz sobie radzi, gdy m nie potrafi naleycie zadba o potrzeby rodziny. Taka przybita, niewdziczna postawa jest obraz Boga i atakiem na poczucie wasnej wartoci twojego ma. Jeeli kiedykolwiek bya winna przyjcia takiej postawy, teraz jest czas, eby powiedzie: Nigdy wicej. Znam kobiety, ktre pozostaj w stanie cigego niezadowolenia, gdy zmuszone s y z poplamionym dywanem i uszkodzonymi meb- lami. Niektre kobiety uwaaj, e ich rodzina znajduje si w rozpacz- liwej sytuacji, jeli nie mog pozwoli sobie na podawanie do stou Duch wdzicznoci Rozdzi a 3 Mdra kobieta wprowadza w swym domu radosny nastrj. miechem, muzyk i mile spdzanym czasem ksztatuje pozytywne postawy swych dzieci. Wie, e beztroski dom uwalnia jej ma od stresu. 45 wieych brokuw i saaty. W ich domach panuje napicie. Ich smut- ne, nieobecne twarze odzwierciedlaj ich cierpienie. Pielgnuj wyrazy swej aoci i sdz, e jest to odzwierciedlenie serca Boga, pogrone- go w smutku nad ich losem. Niektre kobiety ucz si akceptowa marny stan swego material- nego pooenia. Nie chc mie umysu przywizanego do rzeczy na- macalnych. yj tylko dla tego, co wieczne. Wyrazy swej dezaprobaty rezerwuj wic na te momenty, w ktrych uznaj za niezbdne przy- pomnienie mowi, jak bardzo im smutno, kiedy on siedzi przed te- lewizorem, oddaje si grom komputerowym lub potrzebom ciaa, nie ducha. Trzymaj rk na pulsie dokadnie tak, jak wedug nich, czy- niby Duch wity. A przynajmniej tym usprawiedliwiaj takie wier- ne dziaanie w Jego imieniu. Niektre kobiety wbijaj sobie do gowy, e gdyby tylko ich rodzina wyprowadzia si z miasta, byyby szczliwe, a ich dzieci przestayby nabiera grzesznych nawykw. Albo gdyby mieszkay bliej kocio- a, albo dalej od zych ssiadw, albo gdyby ca rodzin spdzali wicej czasu na modlitwie, albo jeszcze nie wiem ile rnych gdyby, i lub ale, wtedy lepiej by im si yo. To pew- ny przepis na katastrof. Niezadowo- lenie nie jest skutkiem okolicznoci. Jest stanem duszy. Pamitaj: Wszystkie dni s ze dla nieszczliwego, a serce szczliwe to uczta wieczysta (Prz 15,15). wity Pawe powie- dzia: nauczyem si wystarcza sobie w warunkach, w jakich jestem (Flp 4,11), a w Licie do Hebrajczykw pisze: zadowalajcie si tym, co macie (Hbr 13,5). W Pierwszym Licie do Tymoteusza czytamy: Wielkim za zyskiem jest pobono wraz z poprzestawaniem na tym, co wystarczy. Nic bowiem nie przynielimy na ten wiat; nic te nie moemy [z niego] wynie. Majc natomiast ywno i odzienie, i dach nad gow, bdmy z tego zadowoleni! (1 Tm 6,6-8). Niezadowolenie nie jest skutkiem okolicznoci. Jest stanem duszy. 46 Zadowolenie Niedawno weszam do domu, w ktrym nie byo azienki ani biecej wody. Nie byo tam nic z rzeczy, ktre dzi uwaamy za niezbdne ad- nej zmywarki, suszarki, adnych kredensw, cho mieli tam dywan a w zasadzie jak jego resztk, ktra pokrywaa poow pokoju, ukazujc obcite i wystrzpione brzegi. A jed- nak przemia, nowo polubiona ona umiechaa si od ucha do ucha, m- wic mi, jak bardzo jest wdziczna, e ma swoje wasne miejsce. Opowiadaa mi bez koca, jak jej m zbu- dowa ten rega i tamten schowek, i e tu wanie zamierza pniej posta- wi szaf. Wdziczni ludzie maj pogld na ycie, ktry bierze pocztek gdzie z gbi ich duszy, i okolicznoci zewntrzne po prostu nie mog zakci ich radoci. ycie jest dla nich cudownym snem, ktry spenia si nieprzerwanie. Wszystko w yciu jest bogosawione, a samych siebie widz jako przebywajcych na nieustannej uczcie. Oczywicie, dziewczyna, o ktrej mwiam, dopiero zaczynaa swoje maeskie ycie i bya pena optymizmu i energii modoci, ale moemy si od niej uczy. Rado zaczyna si od wdzicznoci. Cz- sto nasze postawy s jakby zawieszone na szali: dokonujc wiadomego wyboru, moemy rzuci swoj dusz w otcha mrocznych nastrojw i narzekania, albo przeciwnie, skierowa si ku wdzicznoci i wysa- wianiu Boga. To zadziwiajce, jak wielk wadz maj usta nad dusz. Moesz umiechn si i powiedzie: Dzikuj Ci, Boe, dzikuj ci, mu, dzikuj wam, dzieci i twj duch skieruje si ku wdzicznoci, co zaowocuje radoci. Wdziczno to sposb mylenia. Rado to ob- fito, ktra pochodzi z wdzicznoci. Wdziczno to sposb mylenia. Rado to obto, ktra pochodzi z wdzicznoci. 47 Trening czyni mistrza Trening czyni mistrza. wicz si w radoci serca i wdzicznoci. Znam ludzi, ktrzy cho nie mieli talentu muzycznego, zaczli nauk gry na pia- ninie i wiczyli kadego dnia. Po dwch czy trzech latach ich palce biegay sprawnie po klawiaturze, a ich gra za kadym razem, gdy miaam okazj posucha, brzmiaa coraz bardziej pynnie i coraz pikniej. Jeli ich zapy- tasz: Skd wiesz, ktry klawisz po ktrym uderzy?, odpowiedz: Kwe- stia wprawy. Tak wiele wicz, e ju o tym nie myl. To po prostu dzieje si samo. Podobnie jest w yciu. Wikszo ludzi tak dugo wiczya si w zgorzk- nieniu, kwanych minach, frustracjach i poczuciu krzywdy, e ich dusze bardzo atwo, niemal niewiadomie odnajduj te przykro brzmice struny. Ty jednak nie musisz wci wydobywa z siebie takich dysonansw! Rwnie atwo, a na pewno z wiksz przyjemnoci, moesz zdoby- wa wpraw w radoci i dzikczynieniu. Kadego dnia kada waciwa re- akcja sprawi, e twoje palce coraz atwiej bd odnajdywa struny radoci i dzikczynienia, a wejdzie ci to w nawyk do tego stopnia, e inni bd ci mwi: Nie jestem taka jak ty, po prostu nie mam tak radosnej osobowo- ci. Nie jestem osob szczliw. Jak mogabym by wesoa?. A ty wwczas odpowiesz: Trening czyni mistrza. Ucz si cieszy yciem. Bd wdzicz- na. Umiechaj si. Kiedy przyapiesz si na tym, e jakie okolicznoci zaczynaj ci drani albo wytrca z rwnowagi, zatrzymaj si i zamiej z tego, e takie drobiazgi prboway odebra ci pokj serca. Wyliczaj bo- gosawiestwa, ktrych dowiadczasz, i ucz si je docenia. Moja crka napisaa kiedy piosenk do sw: Dzikczynienie jest dobre. Jeszcze lepsze jest ycie wdzicznoci. wity Pawe w Licie do Kolosan radzi: A sercami waszymi niech rzdzi pokj Chrystusowy, do ktrego te zo- stalicie wezwani w jednym Ciele. I bdcie wdziczni! (Kol 3,15). Moesz zdobywa wpraw w radoci i dzikczynieniu. Kadego dnia kada waciwa reakcja sprawi, e twoje palce coraz atwiej bd odnajdywa struny radoci i dzikczynienia. 48 Krlowa jego serca Droga Debi! Pewnego dnia mj m wszed, kiedy wanie czytaam Twj tekst o radoci, i poprosi, ebym co dla niego zrobia. Zrobi- am, o co prosi, radonie, z umiechem na ustach, a on, o rany!, ale by zaskoczony! To by pocztek naszego nowego ycia. Im milsza jestem dla niego, tym bardziej mu si podobam, i tym bardziej podobam si samej sobie. Wiem, e moja depre- sja wynikaa gwnie z niechci do samej siebie, spowodowanej tym, jak traktowaam swojego ma i jak on si do mnie odnosi. Jakimi potrafmy by idiotkami! Potrafmy tak bardzo komplikowa sobie ycie, dajc wci, eby nas naleycie traktowano. Wiesz, chodzi mi o tak postaw: Masz zrobi to i to; jeli porzdnie wywiesz si z zadania, wtedy ja zrobi to i to, a jeli nie, to rad sobie sam, bo ja nie zamierzam harowa za ciebie. Pojcia nie masz, jak si ciesz, e wreszcie skoczyam z tak gupot! Teraz staram si zawsze sprawia przyjemno mo- wi, niezalenie od okolicznoci. Nie wiem, dlaczego wczeniej oczekiwaam od niego, eby mnie lubi, kiedy byam taka zoliwa i antypatyczna. Chc, eby na mojej twarzy wi- doczna bya rado i wdziczno dla niego. W kadym razie od tamtej pory m traktuje mnie jak ksiniczk. Twarz mu si rozjania, kiedy mnie widzi. Trzy- ma mnie za rk, ogarnia ramieniem, wci si do mnie umiecha, stara si pomaga mi, kiedy tylko nadarzy si okazja, i po prostu ma ochot siedzie i rozmawia ze mn. Jestem krlow jego serca i pomieniem w jego sypialni, nareszcie! Marie Zachowuj si jak krlowa jego serca. 49 CZAS POMylE Owocem za Ducha jest: mio, rado, pokj, cierpliwo, uprzej- mo, dobro, wierno, agodno, opanowanie. Przeciw takim cno- tom nie ma Prawa (Ga 5,22-23). Rado jest owocem Ducha. Jeli bdziesz dzieckiem Boga, rado b- dzie rzeczywistoci widoczn w twoim yciu. 1.Gdzie zaczyna si rado? 2. Czy bywam niezadowolona ze swojego losu? Czy bywam czasami osob typu o, ja biedna? 3.Czy kadego dnia wyraam w sowach swoje dzikczynienie? 4. Czy codziennie pamitam o tym, eby dzikowa Bogu za mojego ma? 5. Czy przyjaciele opisaliby mnie jako osob zadowolon, radosn i wdziczn? 6. Jak mog wczy praktyk radoci i dzikczynienia do mojego y- cia? 7. Czy jestem gotowa odoy na bok moje ale do ma w nadziei na cudowne maestwo? Bracia, ja nie sdz o sobie samym, e ju zdobyem, ale to jedno czyni: zapominajc o tym, co za mn, a wytajc siy ku temu, co przede mn, pdz ku wyznaczonej mecie, ku nagrodzie, do jakiej Bg wzywa w gr w Chrystusie Jezusie (Flp 3,13-14). Z Bogiem na serio List witego Pawa do Filipian jest peen poucze pomocnych w stawa- niu si kobiet wedug Boego zamysu. W wersie 6 z 4 rozdziau mwi nam: O nic si ju zbytnio nie troskajcie, co oznacza, e nie naley mar- twi si i marudzi, eby wszystko byo doskonae, ale zadowala si tym, co mamy. wity Pawe mwi nam w rozdziale 1, e za kadym razem, gdy pomyli o swych przyjacioach, modli si za nich. List do Filipian to tylko cztery krtkie rozdziay. Przeczytaj go dzisiaj, zamiast bra si za jakie romansido, i pro Boga, eby przemieni ci swoim Sowem. 50 Moja wesoa towarzyszka zabaw Masz wadz nad tym, czy ty i twj m bdziecie wsplnie dziedzica- mi aski(1 P 3,7), czy te bdziecie partnerami w yciu penym napi i stresu. Masz znacznie wiksz wadz ni ci si wydaje. Mj m z zasady nie wynosi mieci. Mogabym si na to wcieka albo nauczy si cieszy wynoszeniem mieci. Jestem bystra, wic na- uczyam si znajdowa w tej czynnoci prawdziw przyjemno. Kt- rego dnia, niedawno, m zobaczy, jak usiuj przecisn si przez drzwi z wielk torb mieci w jednej rce i kilkoma pustymi pudami w drugiej. Poniewa szed w tym samym kierunku, zaproponowa, e poniesie t cik torb. Szed jakie trzy metry przede mn, trzymajc ciar jedn rk, daleko od siebie. Zdawaam sobie spraw z tego, e po prostu pokazuje mi, jaki jest silny. Byam rozbawiona, jak zwykle, Rozdzi a 4 Dzikczynienie jest rdem radoci yj dzikczynieniem, przebaczeniem i radoci, i ciesz si kad chwil, tak jakby bya ostatni w twoim yciu. 51 t demonstracj mskoci. Pomylaa moe, e po niemal trzydziestu piciu latach mogoby mu si znudzi prenie muskuw, ale on wie, e mnie nigdy nie znudzio si ich podziwianie. Kiedy ju zblia si do duego pojemnika na odpady, nadszed moment na prawdziwy pokaz machismo. Z wielkimi fanfarami cisn wielk torb mieci (powie- dziaabym: rzuci, ale to byo jak wystrza z katapulty) jakby bya ceg, a nie cienkim plastikowym workiem, zbyt wypchanym jak na swoj wy- trzymao. Oczywicie sznurek pk, torba uderzya w ciank pojem- nika, otwierajc si i rozrzucajc wok ca zawarto. M, owszem, zdawa si odrobin zakopotany, gdy krztaam si, eby posprzta po jego wyczynach, ale dalej prezentowa dumn postaw. Pamitam cza- sy, kiedy taka przygoda zirytowaaby mnie do granic zgorzknienia. Do- oyabym wtedy stara, eby m odczu moje rozdranienie, i nasze relacje stayby si napite, a wszystko o byle co, o torb mieci. Takie idiotyczne marnowanie sobie ycia. Teraz jednak, patrzc, jak cichutko si oddala, nie mogam si nie umiechn. Sdz, e wreszcie dojrzaam do zrozumienia psychi- ki mczyzny, przynajmniej tego mczyzny. Wiem, e przeadowana torba mieci bya raczej cika dla niemodego ju chopaka. To za- bawne mczyni sdz, i kobiety tak trudno jest zrozumie, ale czy wyobraasz sobie kobiet, ktra rzuca cik torb na odpady, eby si popisa swoj si, a rozsypawszy zawarto, zostawia to komu in- nemu do posprztania? Doszedszy do tego wzniosego zrozumienia mskiej psychiki, wiedziaam, e Michael odtd nie przegapi okazji do wyniesienia mieci, i zawsze zrobi to bezbdnie. Okazja nadarzya si okoo dwch tygodni pniej, kiedy znw kierowaam si ku tylnym drzwiom z kolejn cik torb. Mio mu podzikowaam, kiedy za- oferowa, e wyniesie t torb. Gdy tylko wyszed za drzwi, rzuciam si do okienka w pralni. Szybko uchyliwszy je tylko na kilka centyme- trw, czekaam, a Michael dojdzie do pojemnika na odpady, ktry stoi akurat naprzeciw okna naszej pralni. Tym razem ostronie i delikatnie umieci tam cik torb, a ja byam w gotowoci bojowej. Gdy tylko wypuci worek z rki, wydaam z siebie wrzask mrocy krew w y- ach. Pomylisz moe, e po tylu latach mg ju przywykn do moich 52 sztuczek, ale znw go nabraam. Gdyby moga widzie jego reakcj! Koszulka zatrzsa si na nim, jakby w ni uderzy silny wiatr, i kady centymetr jego ciaa zadra w szoku. Natomiast moje ciao znajdowao si, oczywicie, w spazmach miechu. Trwao to chwil, zanim Michael zorientowa si, e worek wyldowa bezpiecznie w pojemniku i e wrzask nie mia nic wsplnego z jego rzutem torb mieci. Tak mu roz- klekotaam nerwy swoim dzikim okrzykiem wojennym, e, jak mi si zdaje, dopiero po chwili doszo do niego, e znw to zrobiam. To by wspaniay moment dopki nie odwrci si i nie napotka spojrze- niem moich rozemianych oczu. Wtedy zorientowaam si, e przyj- dzie mi zapaci za swj wybryk. Jego skoatany mzg szybko doszed do rwnowagi i Michael rzuci si biegiem do domu z szybkoci, do ktrej osignicia, jak sdziam, dawno ju nie by zdolny. Wiedzia- am, e nie ma sensu prbowa si ukry, bo i tak prdzej czy pniej mnie znajdzie, wic postanowiam udawa niewinitko. Sodziutko stanam przy zlewie i zaczam zmywa naczynia, z wielk trudno- ci tumic miech. Jego wejcie do domu brzmiao tak, jakby przez drzwi przejechaa wielka ciarw- ka, ale ja nie odwrciam si nawet, tylko dalej zmywaam. Moja faszy- wie skromna postawa wcale go nie powstrzymaa. Chwyci mnie za ra- miona i zacz cign do sypialni. Poniewa way ponad czterdzieci kilo wicej ode mnie, nie miaam szans, ale i tak stawiaam opr, wic musia mnie wlec przez ca drog. Mogam tylko wyobraa sobie, co pomyleliby pracownicy naszego biura (mieszczcego si w ssiednim pokoju), gdyby zdarzyo im si przypadkiem wej do domu akurat teraz. Miaam w zanadrzu kolejny wrzask na wypadek, gdyby pojawi si nasz business manager, czo- wiek niezwykle oschy. Bardzo zabawnie byoby zobaczy jego prze- raon min. Mog sobie wyobrazi, jak myli z przestrachem: I oni ucz budowania relacji maeskich!. Dowiadczenie takiej mioci i bliskoci z mczyzn sprawia, e znacznie gbiej rozumiem i doceniam Boga. 53 Michael sdzi, e mnie przerazi t demonstracj siy, ale wanie cign mnie w stron mojej ulubionej scenerii zwycistwa: do sypial- ni. Podczas gdy zamyka drzwi i przekrca zamek, ja szybko przy- braam bardzo zachcajc, uwodzicielsk poz. To zawsze na niego dziaa. Naprawd warto by kobiet. Zacz mnie wic pieci, podczas gdy ja jeszcze przez jaki czas chichotaam. On jest znacznie lepszy w pieszczotach ni w rzucaniu workami na mieci. Dobrze, wystarczy tego opowiadania! Ale czy widzisz ju, o ile lepsza jest rado serca ni szpetna kolekcja zranionych uczu? Bawcie si dobrze, kiedy si kochacie Mike jest moim towarzyszem zabaw. On kadego dnia potrzebuje kogo do zabawy, a ja jestem jego on, a wic jestem mu pomoc i wsparciem, odpowiednim do jego potrzeb. Zaspokajam jego potrzeb rozmowy, towarzystwa i zabawy. Kiedy tylko wychodzimy na spacer, zawsze si wkocu cigamy. Kiedy wchodzimy na wzgrze, chwytam go za pas, a on mnie cignie, ot tak, dla zabawy. Pewnego dnia wspinalimy si po stro- mym zboczu, oboje ciko dyszc. Obejrza si na mnie, bo szam za nim, i spyta: Pocign ci? Nie, dam sobie rad odpowiedziaam. Dyszc chrapliwie, odwrci si do mnie plecami i powiedzia: W takim razie pchaj! mialimy si a do szczytu wzgrza. Nie uczynio to drogi ani odrobin atwiej- sz do przebrnicia, ale miech zawsze czy- ni ycie atwiejszym do przebrnicia. Niemal kady ranek witamy czym, co nazywamy taplaniem si, a co jest przeta- czaniem si na przemian z przytulaniem, a- skotaniem i pieszczotliwym siowaniem si, ktre czasami przeradza si w prawdziwe Chc, eby wiedziaa co cudownego o Jezusie: dla Niego nie jest wane, kim ani z kim dotd jeste i tak Jego mio i przebaczenie moe ci dosign i uczyni Jego oblubienic. 54 siowanie albo w zawody, kto kogo zepchnie z ka. Mike, kiedy si go do porzdnie poaskocze, traci siy, dlatego czasem mam szans z nim wygra. Jestem jego towarzyszk zabaw. On uwaa, e jestem najzupeniej cudowna, nie dlatego, e jestem pikn kobiet. Te czasy miny, daw- niej ni chce mi si liczy. Nasz zachwyt sob nawzajem nie wypywa z tego, e on jest idealnym mczy- zn ani e kocha mnie tak, jak Chry- stus kocha swj Koci, ani e jest wraliwy na wszelkie moje potrzeby. Nie wypywa te z tego, e on wynosi mieci albo sprzta po sobie, albo e zawsze dobrze zarabia, zapewniajc mi wszystko to, co wikszo kobiet uwaa za konieczne. Nie wypywa z tego, e on jest silnym przywdc duchownym i zawsze czyni to, co waciwe. Nasz zachwyt sob na- wzajem zaistnia i wci istnieje z powodu wyborw, jakich ja dokonuj kadego dnia. Nigdy nie jestem przybita, niezalenie od tego, jak bardzo uraona miaabym prawo si czu a regularnie miewam do tego powo- dy. Kadego dnia pamitam, eby postrzega siebie jako kobiet, ktr Bg da temu mczynie. To nastawienie pomaga mi by wanie tym: darem, towarzyszk zabaw, pomoc i wsparciem. W pocztkach naszego maestwa kade z nas (niezalenie od sie- bie) postanowio sprawia drugiej osobie przyjemno i przebacza jej bez wzgldu na to, jak bardzo ranice sowa lub czyny miayby miejsce. Gdzie w cigu tych lat dobra wola i rado serca wzgldem siebie nawza- jem stay si dla nas tak naturalne jak oddychanie. Nauczylimy si, e wszystko w yciu jest zabaw i musi by dzielone z naszym najlepszym przyjacielem, towarzyszem zabaw i ukochanym. To jest wic gwna za- sada yciowa dla on: yj dzikczynieniem, przebaczeniem i radoci, i ciesz si kad chwil, jakby bya dla ciebie ostatni. Staraj si, a ktre- go dnia, cakiem niedugo, dostrzeesz, e twoje ycie jest wanie takie. Kiedy taka saba zaczniesz wypenia swoje powoanie, by by mowi prawdziw pomoc, przyniesie to wielk chwa i rado Bogu. 55 Cudem w mojej historii jest fakt, e trwa ona ju prawie trzydzie- ci pi lat. Nikt by nie przypuszcza, e tych dwoje starszych ludzi siedzcych w rogu restauracji i korzystajcych ze zniek dla seniorw moe jeszcze tak dobrze si bawi. A jednak wci cieszymy si sob nawzajem, bawimy si, miejemy, kochamy i dzielimy. Jestemy wsp- dziedzicami aski ycia, a nie wsplnikami stresu i zgorzknienia. Nasz zwizek jest ywym wiadectwem Chrystusa i Kocioa. Mj m jest dla mnie gow, a ja jestem ciaem. On lubi mi przypomina, e jestem tym ciaem. W moim wieku to nie tylko dla mnie jest zabawne, ciebie te pewnie rozbawi. To jest dokadnie to, czym Bg zamierzy, by byo maestwo. Jest to wielka tajemnica, o ktrej mowa w Pimie witym. Wedug sownika Webstera tajemnica jest czym, co wzbudza respekt i podziw; czym nieodgadnionym. eby dwie ziemskie istoty, tu, w tym upadym wiecie, przez cae swoje ycie maeskie miay radosne wza- jemne relacje, to naprawd wzbudza respekt i podziw. Poniewa poznaam tak mio i blisko, moje zrozumienie Boga i moja wdziczno dla Niego s znacznie gbsze. Zwizek oparty na prawie, reguach, pokorze i formalnoci to mier. Nauczyam si pod- chodzi do Boga tak, jak podchodz do swojego ma z mioci, radoci i zachwytem. Od dzi Wiem, co niektre z was teraz myl. Mylisz, e dla ciebie jest za pno. Zmagasz si w swoim drugim czy trzecim maestwie z niewierzcym typem uzalenionym od pornosw albo cierpisz, lic emocjonalne rany z czasw bezbonej modoci. Chc, eby dowiedziaa si czego cu- downego o Jezusie. Przy Nim nie jest wane, kim ani z kim dotd jeste i tak Jego mio i przebaczenie moe ci dosign i odbudowa. On gotw jest ci kocha tak, jak jeste, i uczyni ci swoj oblubienic. I prosi ci, eby bya oblubienic dla swojego ma, takiego, jaki jest. Kiedy taka saba zaczniesz wypenia swoje powoanie, by by mowi prawdziw pomoc, przyniesie to wielk chwa i rado Bogu. 56 Czy pamitasz t wspania opowie z Ewangelii wedug w. uka- sza (k 7,38), w ktrej bya prostytutka wtargna do domu faryzeusza w czasie prywatnego posiku? Podbiega do Jezusa i pada przed nim na kolana, zami oblewajc Jego zakurzone stopy. Zamierzaa nama- ci Mu stopy kosztownym olejkiem, ale wpierw polay si na nie zy skruchy i wdzicznoci. Sdz, e przerazia si, widzc, i zbrukaa Go swymi zami, a nie znajdujc pod rk nic, czym by moga je wytrze i naprawi skutki swego uczynku, rozpucia swoje dugie wosy i uy- a ich do wytarcia owych niegodnych ez. Faryzeusze sdzili, e gdyby Jezus wiedzia, kim jest ta kobieta, nie przyjby wyrazw jej oddania. Jednak oni tak naprawd Go nie znali. Jezus odwrci si do niej i rzek do gospodarza: ...powiadam ci: odpuszczone s jej liczne grzechy, po- niewa bardzo umiowaa. A ten, komu mao si odpuszcza, mao miu- je. Do niej za rzek: Twoje grzechy s odpuszczone. [] Twoja wiara ci ocalia, id w pokoju! (k 7,47-48.50). Wdziczno Droga Debi! Chciaabym przesa Ci moje wiadectwo, bo bya dla mnie wielk zacht. Przesyam je za zgod ma. Jako mae dziecko byam wykorzystywana i przez czonkw rodziny, i przez obcych ludzi. Nie pamitam na- wet, ebym kiedykolwiek czua si czysta. Kiedy miaam cztery lata, moi rodzice rozwiedli si i mamie przyznano opiek nad nami. Myl, e mama po tym rozwodzie po prostu si poddaa. Nie troszczya si o nas. Bylimy po- zostawieni samym sobie, brudni i zaniedbani. Poniewa to wszystko wroso w moj osobowo, nigdy waciwie nie wiedziaam, jak to jest by kochanym. Sdziam, e Bg z pewnoci nie moe mnie kocha, bo byam tak bardzo brudna, wewntrz i na zewntrz. Nie mylaam wiadomie w ten sposb, ale tak wanie yam. 57 Po wyjciu za m dowiadczyam wielkiego blu w na- szych maeskich relacjach niewiernoci mojego ma. To byo okropne. Strasznie si do niego odnosiam. Poniaam go, uywaam faktu jego cudzostwa, eby postawi na swoim, drczyam go tym. Tak jak o tym pisaa, ja to naprawd robiam. Jedyne, czego nie uczyniam, to nie opuciam go. Przeylimy wiele blu, zoci i goryczy. Bardzo trudno byo mi komukolwiek lub czemukolwiek zaufa, nawet Bogu. Prosiam Boga, eby mi w jaki sposb okaza, e mnie kocha. Czuam si winna, e o to prosz, bo przecie Bg posa swego jedynego, ukochanego Syna, by za mnie umar, a jednak prosiam, i Bg mi odpowiedzia. Tamtego wieczoru wyszam z salonu, eby si modli, i Bg otworzy dla mnie malek czstk tego, co odczuam jako niebo. Przypomnia mi, e mnie kocha, kiedy byam tamtym brudnym, le wy- chowanym i wykorzystywanym dzieckiem. Oto jak to zrobi. W naszej okolicy mieszkaa pewna chrzecijanka. Kiedy miaam pi lat, ktrego dnia krci- am si koo jej domu z brudnym ciastkiem w rku i pocz- stowaam j. Ona przyja ciastko, wzia mnie na kolana i opowiedziaa mi o Jezusie, o stworzeniu wiata i o tym, e Jezus kiedy po nas przyjdzie. Tamtego dnia siedziaam na kolanach samego Boga, tylko zajo mi wiele lat, zanim zdaam sobie z tego spraw. Poniewa Bg kocha brudn, ma dziewczynk, przez cay czas, gdy chodziam do szkoy publicznej, nigdy nie uwierzyam w ewolucj. Miaam podstawow wiedz o Je- zusie, grzechu, piekle i niebie. Bg, kiedy byam jeszcze od- rzuconym, samotnym dzieckiem, pooy fundament pod moje ycie, ktry pewnego dnia sta si podstaw mojego zbawienia przez wiar w Jezusa Chrystusa i Jego dzieo do- konane na Kalwarii. Tamta kobieta zabieraa mnie te do kocioa przez nastpne pi lat. Bya prawdziwym naczy- niem mioci Boej. 58 Podczas wszystkich naszych problemw maeskich nadszed moment, w ktrym zrozumiaam, e utknam. Upadam na kolana i zaczam si modli, proszc Boga, eby uczyni mnie wdziczn. Tamtej niedzieli do nasze- go kocioa przyszy panie z Roloff Homes. (Roloff Homes przyjmuj kobiety znajdujce si w trudnej sytuacji ycio- wej, uzalenione od narkotykw lub bezdomne, ktre po- trzebuj pomocy). Bg zacz mi przypomina, skd mnie przyprowadzi i od czego mnie uratowa. W czasie, kiedy Bg wanie dokonywa tego we mnie, nasz pastor poprosi, eby miejscowe panie przyszy i stany razem z gomi, poniewa naprawd, gdyby nie aska Boa, mogybymy by na ich miejscu. Poszam i stanam z nimi, i wszystkie za- czymy piewa pie Na krzyu. Zaczam paka, mylc o tym bagnie, z ktrego Bg mnie wyratowa. Panie z Roloff pooyy na mnie donie, eby mnie pocieszy mnie, ktra powinnam bya pociesza je! Po cichu dzikowaam Bogu, e uczyni mnie wdziczn, i za to, e dokona tego tak subtel- nie. Wdziczno to klucz do duchowego zwycistwa. To by punkt zwrotny w mojej walce. Nadszed czas, gdy Bg poradzi sobie z alem, jaki do Niego miaam. Nosiam w sobie al do Boga o to, e nie osoni mnie jako dziecko, wtedy, kiedy, jak uwaaam, powinien by mnie osoni. On pokaza mi, e nie osoni te Jezusa. To bya walka o to, by wyzby si tego alu i zaufa, e Bg zrobi z moj gorycz, co bdzie trzeba. Dostaam niez lekcj na temat alu. al kadego oddala. Teraz byam gotowa powierzy go Bogu. W cigu nastpnych kilku tygodni zauwayam, e jestem wolna i potraf zwraca si do Boga ze wszystkim. Kto by uwierzy, e teraz chc by polubiona swojemu mowi; e lubi by przy nim i spdza z nim czas. Cieszy mnie rozmowa z nim i fakt, e on tak dobrze mnie dopenia. Kto by uwierzy, e nie mog si doczeka, by mie z nim wicej dzieci, jeli Bg da. Niektrzy powiedzieliby, e jestem 59 saba i gupia albo niezwykle mocno uzaleniona. To, co ludzie myl, jest niczym w porwnaniu z tym, co myli Bg. Ja wiem, e Bg przeprowadzi mnie na drug stron. Nie mam pojcia, co przyniesie przyszo, ale jak dawne kobiety po- kadam ufno w Bogu. On jest mi teraz osobicie bliski. Ucz si w Nim znajdowa wytchnienie. Kocham Go. Nic w moim yciu nie uczyni tak, jak sdziam, e uczyni, ale zdziaa nieskoczenie wicej, ni mogam pomyle czy poprosi. Sara Przesanie dla Ciebie jest jasne. Zaczynajc od dzi, ju od tej chwili bd kobiet, ktra szanuje, sucha i kocha Jezusa, szanujc swojego ma. Dzikczynienie rodzi rado Otwrz usta i zacznij dzikowa Bogu za aski, jakimi Ci obda- rza. Podzikuj Mu za kade dobro, ktre wnis w twoje ycie. Dzikuj Mu, dzikuj Mu i jeszcze raz dzikuj. Rado wypywa z serca penego wdzicznoci. Serce pene wdzicznoci powstaje w czowieku, ktry zdecyduje si dzikowa. Mw wic: Dzikuj Ci, Boe, za.
60 Cechy dobrej ony Jest radosna. Czyni mio zabaw. Jest zadowolona i wdziczna. I niech skadaj ofary dzikczynne, niech gosz z radoci Jego dzie- a! (Ps 107,22). Ale ja zo Tobie ofar, z gonym dzikczynieniem. Speni to, co lubowaem. Zbawienie jest u Pana (Jon 2,10). Z Bogiem na serio Czsto w yciu kobiety brakuje radoci, gdy nie jest ona wdziczna. Sowo dzikczynienie uyte jest w Pimie witym trzydzieci razy w rnych formach. Dzikczynieniu czsto towarzyszy rado, wysa- wianie Pana, zadowolenie, muzyka i ofara. Bg ceni dzikczynienie i postrzega je jako akt ofary wobec Niego. Czytaj wersety dotyczce dzikczynienia i pro Boga, by nauczy Ci by wdziczn. Sporzd na pimie list sposobw, na ktre moesz okazywa wdziczno, potem zacznij y wedug tej listy i okazywa wdziczno yciem. Wdzicz- no zaczyna si od powiedzenia dzikuj i trwa poprzez zanotowa- nie sobie w myli: Bd docenia tych wszystkich ludzi, ktrych Bg postawi na mojej drodze. Jeli jeszcze nie masz w sercu wdzicznoci, wtedy jej okazywanie musi si sta twoim wysikiem ofarnym. Zacznij kroczy po wodzie wdzicznoci. Bg da ci siy, gdy bdziesz gotowa y wdzicznoci i radoci. Zaiste, zlituje si Pan nad Syjonem, zlituje si nad wszelk jego ruin. Na Eden zamieni jego pustyni, a jego stepy na ogrd Pana. Zapanu- j w nim rado i wesele, pienia dzikczynne przy dwiku muzyki (Iz 51,3). CZAS POMylE 61 Odwieczna wizja Droga Debi. Jak mog mie rado w sercu, gdy mj m szorstko mnie traktuje? Miaabym udawa, e on jest dobrym czowiekiem, a nie leniwym, przyklejonym do telewizora, samolubnym draniem? Mam mu pozwoli eby mnie le traktowa? Jak mog mie rado w sercu, kiedy nie czuj nic prcz blu? Linda Droga Lindo! Masz do wyboru dwie drogi. Moesz zwtpi w Boga i powiedzie: Jestem przekonana, e Bg nie moe oczekiwa ode mnie szacunku dla tego podego czowieka, albo moesz powiedzie: Boe, wiem, Rozdzi a 5 Dar mdroci Czy masz na tyle bojani Boej, eby nie kwestionowa Jego Sowa? 62 e Twoje Sowo uczy mnie, abym bya kobiet, ktra istnieje, by zaspo- koi wszelkie pragnienia i marzenia swojego ma. Uczy mnie tak kobiet. Bg stworzy ci, by spenia t odwieczn wizj. Dopki nie przyjmiesz tego Boego planu, twoje ycie nigdy nie bdzie miao sen- su. Bdziesz wci si zmaga. Kiedy w kocu odpucisz i uwierzysz Bogu, ycie stanie si tak proste, e nie bdziesz musiaa ju zastanawia si nad tym, co powinna robi. Bdziesz wiedziaa. Ta odwieczna wizja przemieni twj umys, a wic take twoje dziaania i, co najwaniejsze, twoje reakcje. Pro Boga o mdro, aby sta si jak najlepsz on. Debi eby stworzy cudowne maestwo, nie potrzeba koniecznie dobrego czy choby porzdnego mczyzny, ale potrzeba kobiety gotowej czci Boga poprzez wypenianie powinnoci ony wedug Jego zamysu. Po- trzeba kobiety gotowej by on odpowiedni dla swego ma po- moc. Jeli patrzc na swojego ma, nie potrafisz znale adnego po- wodu, eby chcie mu pomc a wiem, e niektre z was maj takich wanie mw to spojrzyj na Chrystusa i wiedz, e to On stworzy ci, aby bya pomoc. Suysz Chrystusowi, suc swojemu mowi, niezalenie od tego, czy m na to zasuguje czy nie. Dla wielu kobiet, ktre to czytaj, mie rado w sercu, by weso i wdziczn jest niemoliwoci! To wymagaoby cudu. Pomyl o tym: Bg dokonujcy cudu w tobie! To wyzwanie ci przerasta. Bdziesz po- trzebowaa specjalnej pomocy. We Boga za sowo i sta si pomoc swojemu mowi ze wzgldu na Najwyszego, wiedzc, e dokadnie wypeniasz swoj misj na ziemi. Jeste pomocnikiem Boga na ziemi. Kobiety, ktre przeywaj trudnoci w swoich maestwach, zwy- kle id za swymi uczuciami i po prostu reaguj. Musisz jednak przesta ufa odruchom swojego serca i radom, ktre otrzymujesz ze wiata, gdy dzisiejsze media przekazuj wiatopogld w najlepszym razie wy- paczony. Ty nie mylisz z Boego punktu widzenia ale mam dla ciebie dobr nowin: Bg jest gotw da ci swoj mdro, wystarczy, e Go poprosisz. Jeli za komu z was brakuje mdroci, niech prosi o ni 63 Boga, ktry daje wszystkim chtnie i nie wymawiajc, a na pewno j otrzyma (Jk 1,5). Mdro jest darem, ale nie zostanie ci dana, jeli o ni nie poprosisz. Powoanie kobiety nie jest atwe. Pozwoli, by kto inny rzdzi twoim yciem, to znacznie trudniejsze ni przej wadz. To moe by wyzwaniem, nawet dla on-weteranek. Nie rozpaczaj. Z pomoc z gry moesz sta si kobiet, ktr Bg si posuguje, jeli nie po to, by prze- mieni twojego faceta w cudownego mczyzn, to przynajmniej po to, by tobie uly i uczyni ci oblubienic, odpowiedni dla samego Syna Boego. Bg cakiem jasno nam powiedzia, czego dokadnie oczekuje od nas jako on. Jego plan jest odwieczny i niezmienny. Obejmuje nie tylko nasze relacje z mami. Bg obmyli maestwo, by byo ziem- skim odwzorowaniem cudownego maestwa Chrystusa i Kocioa. W Boym zamyle my gramy gwn rol, dlatego Bg nie pozosta- wi marginesu na bdy czy nieporozumienia. Jego Sowo mwi obficie i jasno o naszej roli. Co mwi Biblia? Zanim pjdziemy dalej, musimy rozway pewn kwesti. Najpierw musisz pogodzi si z faktem, e niektrzy nauczyciele Sowa, ktrzy sami nigdy nie zakosztowali daru cudownego maestwa, odcili ju kiedy twj umys od biblijnego rda, z ktrego chciaabym, eby pia wod yw. Jest wiele ksiek pisanych przez mczyzn, uczonych, ktrzy podwaaj pikno roli kobiety jako ony, pomocy dla ma. Czyni to, rzucajc cie wtpliwoci na sam Bibli. W wyrafinowanych i za- wiych terminach mwi o jzykach oryginau, uwarunkowaniach kulturowych, w ktrych sowa Pisma zostay spisane. Oczywicie, jest te wielu innych uczonych, ktrzy wierz w to, co jest w Biblii na- pisane. Czy my, zwyke gospodynie domowe i matki, moemy wej w szranki i konkurowa z owymi uczonymi, decydujc, w ktre 64 wersety Biblii naley wierzy, a ktre z rnych przyczyn odrzuci? To nie dla mnie! A jednak mam rozwizanie. Jest pewien wers, ktrego oni jeszcze nie zakwestionowali: Podobnie starsze kobiety []. Niech pouczaj mode kobiety, jak maj kocha mw, dzieci, jak maj by rozumne, czyste, gospodarne, dobre, poddane swym mom aby nie bluniono Sowu Boemu (Tt 2,3-5). Te sowa brzmi w gwnym przekazie tak samo we wszystkich przekadach Biblii, jakie znam. A mj m mwi, e brzmi tak samo we wszystkich jego czterech greckich wydaniach Pisma witego. Wedug Sowa Boego objawionego w. Pawowi Apo- stoowi (mczynie!), starsze kobiety maj uczy modsze, eby byy posuszne swoim wasnym mom. To jest najwyraniej plan Boy. Otrzymaam na ten temat wiele listw podobnych do tego, ktry dalej cytuj. Kto prbuje przekona t kobiet, eby uwierzya dziw- nym opiniom na temat Sowa Boego. Zablokowaoby jej to drog do rda, z ktrego pochodz cudowne maestwa. Droga Pani Pearl! Prosz, eby Pani co dla mnie przestudiowaa, i mam nadzie- j, e uyje Pani wielu rde i e postpi Pani tak, jak miesz- kacy Berei w Dziejach Apostolskich (Dz 17,11). Zostaam wychowana jako katoliczka, a podczas katolickich mszy do Eucharystii zawsze uywano wina. Jako osoba dorosa prze- szam do Christian Church i w konsternacj wprawia mnie fakt, e tam uywa si soku z winogron. W kocu kto mi wy- tumaczy, e w Pimie witym mowa o winie, ale oznacza to napj zrobiony z winogron. To sprawio, e uwiadomiam sobie, i do sprawy, ktra od wielu lat obcia mi serce, trze- ba podej w ten sam sposb. Doznaam wielkich bogosa- wiestw za spraw kobiet goszcych w kociele kazania. Nie rozumiem, jak Bg mgby dziaa tak potnie przez kobiety, ktre postpowayby w sposb niezgodny z Jego wol. Chciaabym pani poleci pewn ksik autorstwa H, zawierajca analiz Pisma witego, ktre przez wieki ptao 65 inicjatyw kobiet. Teraz nowoczesne badania prawidowo wyraaj racje kobiet i pouczaj, e plan Boy dla kobiet jest taki sam jak dla mczyzn. W jzykach oryginau Pisma jest tylko jedno okrelenie kobiety (i nic o onie) i jedno mczy- zny, co pomaga wyjani, dlaczego fragmenty o kobietach, ktre maj by posuszne swoim mom, a nie naucza ich, s w Biblii bdnie przetumaczone i stosowane. Prawdziwie wierzcy w ca Ewangeli nigdy nie uciszali kobiet i zawsze zachcali je, eby nauczay mczyzn. Pani suba bardzo wiele znaczy dla mojej rodziny. Pani nauczanie uratowao moje maestwo i pomogo nam w wychowaniu dzieci, ale wiem, e moe by Pani lepa na t pikn prawd i ycz, eby przestudiowaa Pani to za- gadnienie, aby okaza si sug uytecznym w oczach Boga. Kristin Droga Kristin! Jeeli prbowaa przekona mnie o prawdziwoci swojego rozumowa- nia, mwic mi, e tum wyznawcw caej Ewangelii zachca kobiety do obejmowania funkcji przywdczych, to le dobraa argumenty. Sprawd wspczynnik rozwodw w takich spoecznociach, a zrozumiesz moje zdziwienie tym doborem. Statystyki pokazuj, e nowoczeni chrzecija- nie rozwodz si czciej ni og wieckiej populacji. Czytajc moj ksik, zauwaysz, jak wiele przywouj fragmentw Pisma witego dotyczcych Boej woli wzgldem kobiet. Nie musiaam ich redefniowa, dokonywa nowych przekadw, przeformuowywa czy te zaprzecza Sowu takiemu, jak zostao utrwalone. Wierz, e Bg da nam i zachowa swoje Sowo, tak eby przecitna kobieta moga do- wiedzie si, co mia na myli, i nie musiaa i do kogo, kto twierdzi, e jest mdrzejszy ni sowa samego Boga. Gdyby Sowo Boe byo tak mylce i trudne do przetumaczenia, e pitnacie angielskich przeka- dw, ktre mam, i cztery wydania greckie, ktre ma mj m (a wszystkie zgodnie przekazuj sens tych wersetw), nie byyby w stanie przekaza 66 prawdy o kobietach, to On nie byby tym Bogiem, ktrego czcz od wie- lu lat. Dlaczego Bg miaby pozwoli, eby Jego Sowo byo w caoci tak mylce, by przekazywao co przeciwnego Jego woli? Jak miaoby doj do tego, e przez ponad tysic dziewiset lat wszystkie przekady greckie, syryjskie, koptyjskie, nie- mieckie, francuskie, hiszpaskie, an- gielskie i w dwustu innych jzykach bdnie ujmowayby t kwesti? Czy chcesz, ebym uwierzya, e tylko w ostatnich kilku dziesicioleciach, gdy wiat skrci w stron flozo- fi wyzwolenia kobiet, nagle kilku kaznodziejw, ktrzy uczyli si gre- ki przez trzy lata w collegeu, odkryo wreszcie, jak wiat powinien by urzdzony? Czy wierzysz, e Biblia bya wykadana bdnie od zawsze, od czasw jej spisania, i e wszyscy chrzecijanie przez pierwszych dwa- dziecia stuleci byli w bdzie? Nie mwimy o dwch czy trzech wersach w jednej lub dwch ksigach. Kazaliby nam wierzy, e piset wersw, ktre znajdujemy w dwudziestu piciu rnych ksigach Pisma wite- go, od Ksigi Rodzaju po Apokalips, byo konsekwentnie le tumaczone i bdnie rozumiane przez wszystkie wyznania, zarwno przez katolikw, jak i protestantw czy prawosawnych? Bdziesz musiaa zwrci si do telewizyjnych ewangelizatorw albo do zawodowych mwcw konferencyjnych, uzalenionych od datkw pieninych uiszczanych przez stada kobiet, ktre chc sucha nowoczesnych pogldw, takich, jakie wygaszaj ludzie typu H To jest wanie powd, dla ktrego ci ludzie staraj si trafi do wspczes- nych kobiet. Dziewiciu na dziesi darowizn na ich posug i dziewi- ciu na dziesi zakupw ksiek czy te pyt dokonuj kobiety. Kobiety, ktre nie potrafi y w bliskoci ze swoimi mami, maj tendencj do rozwijania zaabsorbowanej sob, duchowej wizi z przywdcami reli- gijnymi zarwno mczyznami, jak i kobietami. One zasilaj im kas! Nie musiaam redeniowa, dokonywa nowych przekadw, przeformuowywa czy te zaprzecza Sowu takiemu, jak zostao utrwalone. 67 Proponujesz mi przyjcie filozofii, ktra jest sprzeczna z Bibli, ktra zniszczya ju niezliczone rodziny, uzalenia tysice kobiet od proza- ku, a mczyzn od pornografii, zamiast czego, co od trzydziestu pi- ciu lat doskonale dziaa w moim maestwie. Jestem najszczliwsz i najbardziej zadowolon z kobiet, bdc poddan swojemu mowi i nie jestem a tak naiwna, eby si nabra na te nowe trendy. Radz ci uwierzy Bogu, a w niech sobie zwodzi jak inn prn kobietk (dokadnie tak, jak oszuka Ew w Ogrodzie Eden). Debi Teraz zobaczmy, co mwi Bg, dokadnie tak, jak to powiedzia. Boy zamys maestwa ony niechaj bd poddane swym mom, jak Panu, bo m jest go- w ony, jak i Chrystus Gow Kocioa: On Zbawca Ciaa. Lecz jak Koci poddany jest Chrystusowi, tak i ony mom we wszystkim (Ef 5,22-24). ony, bdcie poddane mom, jak przystao w Panu (Kol 3,18). Chciabym, ebycie wiedzieli, e gow kadego mczyzny jest Chrystus, mczyzna za jest gow kobiety, a gow Chrystusa Bg (1 Kor 11,3). 1.Bg nakazuje onom, eby byy poddane swoim mom. 2.Bg informuje mczyzn, e s gow swoich on. 3. Bg mwi onom, by byy poddane swoim mom we wszystkim, w kadej decyzji, w kadym posuniciu, w kadym planie i we wszyst- kich codziennych sprawach. Nadejd w twoim maestwie takie chwile, w ktrych eby uwierzy, e Bg jest dobry, yczliwy i e ma racj, nakazujc ci by we wszyst- kim poddan mowi, bdziesz si musiaa wykaza prawdziw wiar 68 i mdroci. Zauwa, e to, co Bg nakazuje kobiecie, nie zaley od tego, czy mczyzna kocha sw on tak jak Chrystus swj Koci. Gdyby od tego zaleao, aden m na caej ziemi nie zasugiwaby na szacunek i posuszestwo swej ony. Kade z maonkw, i mczyzna, i kobieta, otrzymao od Boga swoje wasne wskazwki jako model czy te wzr, ktrego maj si trzyma. To, co Bg powiedzia, obowizuje, niezalenie od cnt czy zalet danego mczyzny czy te ich oczywiste- go braku. Boy plan roli kobiety w maestwie zosta przedstawiony w takich sowach jak: szanowa, by poddan i czci. To jest Boy zamys, Boa wola, Jego droga, Jego wskazwka i Jego model, na kt- rym dla wasnego dobra masz si wzorowa, i do ktrego powinna si dopasowa. Do nas naley wierzy Bogu i by Mu posusznymi. Poznanie woli Boga z Jego zapisanego Sowa pomoe ci sta si tak wanie osob. W wiadomoci, e speniasz t rol, do ktrej zo- staa stworzona, znajdziesz i pokj, i rado. Im bardziej starasz si by posuszn Bogu, bdc dobr on dla swojego ma, tym bardziej on dochodzi do poznania Boga, a im lepiej ty poznasz swojego ma, tym bardziej bdziesz si troszczy o rzeczy, ktre on ceni. Czy sdzisz, e jestem jakim mocarzem duchowym? Zrozumienie mczyzny, jego ego, jego czuego serca i silnych potrzeb wymagao ode mnie mdroci. Tylko Boa mdro uzdolnia mnie do zrozumienia tego, jak destruktywne jest obraanie si, kiedy m uczy- ni co, co wydaje si samolubne, niegrzeczne czy nie fair wobec mnie. To wanie dar mdroci pomaga mi zrozumie, e Bg raduje si mn, kiedy chc zadowoli i rozradowa swojego ma. Dar jest czym, co otrzymujemy, cho na to nie zapracowalimy i nie zasuylimy. Bg chce ofiarowa ci dar mdroci. Wanie ten cenny dar mdroci, ktry pozwoli mi widzie dalej ni tylko rozsypa- ne torby mieci. 69 Czy sdzisz, e jestem jakim mocarzem duchowym? Absolutnie nie! Jestem kobiet tak jak ty, z krwi i koci. Potrafi si wciec jak kada inna kobieta w naszym miecie. Potrafi si zachowywa tak chodno, e swojego faceta zmro na ko. Na szczcie Bg ofiarowu- je nam, kobietom, mdro, ktra pozwala mi kadego dnia wybiera, jaka ma by moja przyszo. Dzikuj Bogu za to, e na mdro si nie zapracowuje, e dostaje si j w darze. Trzeba j tylko chcie przyj. W twoim yciu bdzie mnstwo sytuacji takich jak ta z rozwalon torb mieci. Twj m bdzie egoist. Bdzie nieuprzejmy. Nie bdzie respektowa twoich praw. Bdzie gupcem. Moe bdzie okrutny i jako syn Adama moe naprawd pogry si w grzechu. Ale nie moe uczyni z ciebie ofiary, chyba e sama w swoim dziaaniu wykroczysz poza stref Boej mdroci. Moesz wybra cige pozostawanie w zo- ci i rozaleniu, albo moesz prosi Boga o mdro, by przeywa ka- dy dzie, czczc swego ma ze wzgldu na Niego. Potrzebujesz cennego daru mdroci, by trzyma jzyk na wodzy i by wdziczn, nawet kiedy trzsiesz si ze zoci. Potrzebujesz m- droci, by dostrzec, jak bardzo ualanie si nad sob jest dalekie od tego, co jest mie Boemu sercu. Potrzebujesz owego daru mdroci, by wci przypomina ci o ograniczeniach twojej kobiecej zdolnoci pojmowania Boych planw. Dar mdroci bdzie Ci przypomina, e Boe zasady istniej nie po to, by ci wpdzi w niewolnictwo, ale eby pomc ci sprawi, e mczyzna bdzie chcia dba o ciebie, chroni ci i kocha. I przede wszystkim dar mdroci uzdolni ci do suenia m- owi i szanowania go, dlatego e w ten sposb suysz Bogu i Go czcisz. Odnajdziesz spenienie w swojej kobiecej naturze. Jeli za komu z was brakuje mdroci, niech prosi o ni Boga, ktry daje wszystkim chtnie i nie wymawiajc (Jk 1,5). Bg chtnie udziela nam m- droci jako daru, ale najpierw musimy o ni poprosi. 70 Dzi, gdy to czytasz, otwieraj si przed tob dwie drogi. Moesz zwolni si z odpowiedzialnoci, w myli wynajdujc rne szcze- glne wymwki dotyczce twojej sytuacji, albo moesz postanowi, e zaufasz Bogu i staniesz si stuprocentow on, pomocn swo- jemu mowi, niezalenie od wszystkiego, co mogoby stan ci na drodze. Co wybierzesz? Odpowiedz na pytania, wspomagajc si tekstem tego rozdziau: 1.Co jest kluczem do zrozumienia naszej roli jako on? 2.W czym moemy znale pokj i rado? 3. Jeeli m ci nie kocha, czy to zwalnia ci z obowizkw i po- wstrzymuje od wypenienia swojej roli? 4. Co to za dar, ktrego Bg udziela, a ktry pomoe ci w stara- niach, eby by on pomocn swojemu mowi? 5.Wymie trzy sowa, ktre s czci Boego planu dla on. 6. Co moesz zrobi, co sprawi, e bdziesz lepiej poznawa Boga i bardziej dba o to, co jest dla Niego istotne? 7.Czy jeste zdecydowana mie wspaniae maestwo? Powierzy Panu swoj drog to powiedzie: nie moja wola, lecz Twoja wola, Panie, niech si stanie. Miej ufno w Panu i postpuj dobrze, mieszkaj w ziemi i zacho- waj wierno. Raduj si w Panu, a On speni pragnienia twego ser- ca. Powierz Panu swoj drog i zaufaj Mu: On sam bdzie dziaa i sprawi, e twoja sprawiedliwo zabynie jak wiato, a prawo twoja jak poudnie. Upokorz si przed Panem i Jemu zaufaj! Nie oburzaj si na tego, komu si szczci w drodze, na czowieka, co obmyla zasadzki. Zaprzesta gniewu i porzu zapalczywo; nie oburzaj si: to wiedzie tylko ku zemu (Ps 37,3-8).