RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

Irena Lipowicz
V.7220.32.2014.EG
Pan
Rafa Trzaskowski
Minister Administracji i Cyfryzacji
ul. Krlewska 27
00-060 Warszawa
i
W chwili obecnej przedmiotem mojego zainteresowania w aspekcie generalnym
s problemy obywateli zwizane z obowizkiem opacania abonamentu za odbiornik radiowy
i telewizyjny oraz dziaania egzekucyjne dotyczce zalegoci abonamentowych.
Wzrastajca liczba skarg w tym obszarze skonia mnie do skierowania wystpie
generalnych do Przewodniczcego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (dalej: KRRiT)
oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (dalej: MKiDN), w ktrych podniesiono
m.in. kwestie zwizane z potrzeb rozwaenia wstrzymania bd zawieszenia,
w okrelonych przypadkach, dziaa zmierzajcych do przymusowego wyegzekwowania
zalegoci abonamentowych, jak rwnie wtpliwoci dotyczce zasad umarzania zalegoci
abonamentowych (RPO-678652).
W zaczeniu przesyam do wiadomoci Pana Ministra kopi moich pism wraz
z udzielonymi odpowiedziami.
Majc na uwadze, i otrzymane wyjanienia nie rozstrzygaj podniesionych przeze
mnie wtpliwoci, pragn zwrci si do Pana Ministra w tej sprawie, jako do organu
sprawujcego nadzr nad Poczt Polsk S.A. (dalej: Poczta Polska), tj. podmiotem
uprawnionym do prowadzenia postpowa egzekucyjnych w administracji w przedmiocie
zalegoci abonamentowych.
Przede wszystkim pragn podkreli, i znaczna liczba skarg kierowanych do mojego
Biura dotyczy osb starszych, ktre w rzeczywistoci speniaj warunki uprawniajce
ich do skorzystania ze zwolnienia z opaty abonamentowej, przewidzianego w art. 4 ust. 1
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Tel. centr. (+48 22) 55 17 700
Al. Solidarnoci 77 Infolinia obywatelska 800 676 676
00-090 Warszawa biurorzecznika@brpo.gov.pl
www.rpo.gov.pl
ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opatach abonamentowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz.
728 ze zm. - dalej: uopab). Niemniej jednak, osoby te - najczciej wskutek niewiedzy
- nie dopeniy obowizku zoenia stosownego owiadczenia, o ktrym mowa w art. 4 ust. 3
uopab.
Ponadto, z napywajcych do mnie sygnaw wynika, i w praktyce zdarzaj
si przypadki osb, wobec ktrych mona byoby zastosowa zwolnienie na podstawie uopab
(osoby majce ustalone prawo do emerytury, ktre w przypadku zbiegu z prawem do renty
rodzinnej, wybray prawo do renty rodzinnej), ale stanowisko Poczty Polskiej w tym zakresie
jest negatywne.
Wiele skarg dotyczy sytuacji, w ktrych dochodzi do wszczcia postpowania
egzekucyjnego, pomimo tego e w przeszoci zosta dopeniony obowizek zgoszenia
owiadczenia o moliwoci korzystania ze zwolnienia lub te w przypadku, gdy odbiornik
radiowo telewizyjny zosta wyrejestrowany. Problemem jest to, e obywatele najczciej
nie dysponuj ju dokumentacj potwierdzajc zgoszenie zmian. Nadto, w wikszoci osoby,
ktre korzystay z prawa do zwolnienia na podstawie poprzednio obowizujcych przepisw,
niestety nie byy wiadome obowizku zoenia stosowanego owiadczenia w terminie
6 miesicy od dnia wejcia w ycie uopab (art. 12 uopab).
W skargach pojawiaj si rwnie gosy, i zaniechanie opacania abonamentu nie byo
celowe i miao zwizek z krytyczn ocen przyjtego modelu finansowania telewizji
publicznej, take przez przedstawicieli wadzy pastwowej.
Wreszcie indywidualne skargi obywateli dotycz bezporednio dziaa Poczty Polskiej.
Przykadowo w jednej ze spraw Poczta Polska nie uwzgldnia przekrelenia przez obywatelk
w formularzu zgoszenia zmiany danych pola Zaprzestanie uywania odbiornikw,
wyrejestrowanie odbiornikw w konsekwencji uznajc, i nie doszo do skutecznego
wyrejestrowania odbiornika.
W mojej ocenie, w odniesieniu do powyszej przywoanych sytuacji, konieczne byoby
niezwoczne rozwaenie przez Poczt Polsk zasadnoci wstrzymania lub zawieszania
postpowa egzekucyjnych w administracji. Niepokojcy jest fakt, i niejednokrotnie
dochodzi do zakoczenia egzekucji, jeszcze przed podjciem decyzji w sprawie umorzenia
lub rozoenia na raty zalegoci przez KRRiT, ktra ma istotne trudnoci z terminowym
rozpoznawaniem wnioskw. W sytuacji za, gdy dojdzie do wyegzekwowania opat
abonamentowych, KRRiT umarza postpowanie w przedmiocie umorzenia lub rozoenia
na raty zalegoci, jako bezprzedmiotowe.
Z punktu widzenia organu stojcego na stray konstytucyjnych wolnoci i praw
czowieka i obywatela, nie do zaakceptowania jest stan, w ktrym na obywateli przerzucane
s negatywne skutki z jednej strony braku terminowego rozpoznawania wnioskw przez
KRRiT, a z drugiej strony braku dziaania po stronie Poczty Polskiej zmierzajcego
do korzystania z prawa do zawieszania postpowania egzekucyjnego w administracji
na podstawie art. 56 1pkt 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym
w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz, 1015 ze zm. - dalej: upea) do czasu
uprawomocnienia si decyzji KRRiT albo do umorzenia tego postpowania stosownie
do treci art. 59 1pkt 9 upea.
Tym samym, na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r.
o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz, U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 ze zm.) zwracam
si do Pana Ministra jako sprawujcego nadzr wacicielski nad Poczt Polsk wobec treci
art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 5 wrzenia 2008 r. o komercjalizacji pastwowego przedsibiorstwa
uytecznoci publicznej Poczta Polska (Dz. U. z 2012 r., poz. 931 ze zm.) z uprzejm prob
o ustosunkowanie si do podniesionych kwestii, a w szczeglnoci o przekazanie informacji,
w jaki sposb resort zamierza rozwiza przedstawione problemy.
Zaczniki:
1) Wystpienie do Przewodniczcego KRRiT z 30 lipca 2013 r.;
2) Odpowied Przewodniczcego KRRiT z 11 wrzenia 2013 r.;
3) Wystpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 31 lipca 2013 r,;
4) Wystpienie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 12 listopada 2013 r.;
5) Wystpienie do Prezesa Rady Ministrw z 17 stycznia 2014 r.;
6) Odpowied Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 31 stycznia 2014 r.