1

Projekt z dnia 7 lipca 2014 r.

Projekt zaoe do projektu ustawy o monitoringu wizyjnym



1. Cel i istota projektowanej regulacji

Potrzeba uregulowania problematyki monitoringu wizyjnego wynika z braku
kompleksowych unormowa dotyczcych zasad instalowania i korzystania z systemw
umoliwiajcych jego prowadzenie zarwno przez instytucje pastwowe, samorzdowe, jak
i szeroko rozumiane podmioty prywatne. Istniejce w tym zakresie regulacje maj charakter
rozproszony i odnosz si do wybranych aspektw stosowania monitoringu wizyjnego.
Wprawdzie tego rodzaju rozwizanie funkcjonuje w czci innych pastw Unii Europejskiej,
trudno jednak, w aktualnych warunkach, uzna je za optymalne, w szczeglnoci
w kontekcie powszechnoci stosowania monitoringu wizyjnego oraz zwikszajcych si
moliwoci technicznych w tym obszarze.
Tymczasem systemy monitoringu staj si coraz bardziej powszechnym narzdziem
wykorzystywanym dla dodatkowego zabezpieczania rnego rodzaju przestrzeni bdcej
w dyspozycji zrnicowanych kategorii podmiotw. Tendencja ta oraz oczekiwania zwizane
z rol systemw monitoringu wizyjnego w kontekcie zapewniania bezpieczestwa maj
charakter postpujcy, w przeciwiestwie do formalnych wymogw, ktre takie instalacje
spenia powinny wobec zagwarantowanych w Konstytucji RP praw i wolnoci
obywatelskich, w tym prawa do prywatnoci (art. 47) czy zasady poszanowania i ochrony
godnoci czowieka (art. 30). Ponadto traktujc monitoring wizyjny jako jeden
z przejaww ingerencji w sfer konstytucyjnych praw i wolnoci, podkreli naley,
i wszelkie tego rodzaju ograniczenia mog by ustanawiane tylko w ustawie i tylko
wtedy, gdy s konieczne w demokratycznym pastwie dla jego bezpieczestwa lub
porzdku publicznego bd dla ochrony rodowiska, zdrowia i moralnoci publicznej
albo wolnoci i praw innych osb. Ograniczenia te nie mog narusza jednak istoty
wolnoci i praw (art. 31 ust. 3). Co wicej, zwaywszy na fakt, i cz z funkcjonujcych
systemw monitoringu wizyjnego prowadzonych jest przez organy publiczne lub na ich rzecz,
zobowizanie do uregulowania niniejszej sfery wynika rwnie z art. 7 Konstytucji RP,
zgodnie z ktrym organy wadzy dziaaj na podstawie i w granicach prawa.
Na konieczno ustawowego unormowania zasad, ktre stayby na stray konstytucyjnych
praw obywatelskich, poprzez okrelenie m.in.: zakresu podmiotw uprawnionych do
stosowania monitoringu w przestrzeni publicznej, praw osb, ktrych wizerunki zostay
zarejestrowane, form oznaczania przestrzeni monitorowanej, jako sposobu informowania
obywateli o monitorowanym obszarze, wymogw wobec administratorw systemw
monitoringu w zakresie bezpieczestwa systemw oraz zarejestrowanych danych, okresw
i sposobw retencji danych, ich przetwarzania, udostpniania i niszczenia, a take zakazu
stosowania monitoringu w miejscach, w ktrych mogoby to narusza godno ludzk,
zwracay uwag organy stojce na stray przestrzegania praw obywatelskich i ochrony
2
danych osobowych (Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Rzecznik Praw
Obywatelskich), a take organizacje pozarzdowe. Na potrzeb regulacji w tym zakresie
wskazuj rwnie wyniki kontroli Funkcjonowanie miejskiego monitoringu wizyjnego
Najwyszej Izby Kontroli z 2014 roku.
Bezporednio zainteresowani unormowaniem zasad uzyskiwania wgldu do bieco
odbieranych lub zarejestrowanych w systemach monitoringu wizyjnego obrazw s rwnie
przedstawiciele organw cigania, w tym w szczeglnoci Policji, zarwno w kontekcie
zapewnienia skutecznych narzdzi dziaa prewencyjnych, jak i moliwoci dokonywania
zatrzyma sprawcw przestpstw i wykrocze w trakcie popeniania czynw zabronionych,
czy na dalszym etapie ich ustalania i cigania. Zarejestrowany obraz z systemw monitoringu
wizyjnego moe by rwnie wykorzystywany do celw dowodowych.
1.1. Cel projektowanej regulacji
Podstawowym celem projektowanej regulacji jest zapewnienie gwarancji przestrzegania
praw i wolnoci konstytucyjnych poprzez unormowanie zasad prowadzenia monitoringu
wizyjnego oraz okrelenie praw osb, ktrych wizerunki s obserwowane, rejestrowane
lub przetwarzane w sposb umoliwiajcy identyfikacj ich tosamoci. Kluczowe
pozostaje rwnie wprowadzenie zasad budowy, rozbudowy i wykorzystywania
systemw monitoringu wizyjnego w zalenoci od przestrzeni objtych monitoringiem oraz
celw, ktre ma on realizowa.
Dodatkowym celem regulacji pozostaje okrelenie uprawnie organw publicznych,
w tym w szczeglnoci organw cigania, do wgldu do odbieranego lub zarejestrowanego
obrazu z systemw monitoringu wizyjnego administrowanych przez inne podmioty.
1.2. I stota projektowanej regulacji
Efektem projektowanej regulacji bdzie wzmocnienie instrumentw sucych gwarancji
przestrzegania konstytucyjnych praw i wolnoci przy jednoczesnym zapewnieniu
skutecznych zasad stosowania monitoringu wizyjnego na rzecz zapewnienia
bezpieczestwa i porzdku publicznego oraz ochrony osb i mienia, a take pozostaych
celw wskazanych w regulacji.
W odniesieniu do pierwszej z wymienionych powyej kwestii przewiduje si unormowanie
zasad prowadzenia monitoringu wizyjnego, a take okrelenie zakresu uprawnie
przysugujcych, osobom ktrych wizerunki objte zostay monitoringiem. Uprawnieniom
tym odpowiada bd obowizki po stronie administratorw systemw monitoringu
wizyjnego oraz zasady majce na celu ochron systemw i nagra z monitoringu wizyjnego
przed nieuprawnionym dostpem i wykorzystaniem niezgodnym z celem ich
funkcjonowania.
Natomiast w odniesieniu do uprawnie waciwych sub, naley zaznaczy, e w celu
zapobiegania lub wykrywania przestpstw i wykrocze administrator systemu monitoringu
wizyjnego bdzie zobowizany do bezzwocznego udostpniania funkcjonariuszom lub
onierzom podmiotw uprawnionych wgldu do odbieranego lub zarejestrowanego obrazu
z systemw monitoringu wizyjnego, a take do bezzwocznego sporzdzania lub
umoliwienia sporzdzania kopii zarejestrowanego obrazu. Podmioty uprawnione bd
mogy realizowa swoje uprawnienie tylko w takim zakresie, jaki jest niezbdny do
realizacji ich zada ustawowych.
Ustawa nie wpynie zatem na zakres uprawnie sub okrelony w poszczeglnych
ustawach pragmatycznych, a jedynie okreli zasady wgldu do zarejestrowanego obrazu,
dostpu do nagra lub systemw monitoringu wizyjnego, z ktrych waciwe suby
3
korzystaj obecnie wystpujc o to do wacicieli, czy uytkownikw systemw. W efekcie
okrelone zostan reguy tego rodzaju dziaa w miejsce dotychczasowej uznaniowoci.
Wprowadzenie przejrzystych zasad do dostpu do tego rodzaju systemw bd pozyskiwania
kopii zarejestrowanego obrazu, wydaje si by warunkiem sine qua non z perspektywy
pastwa prawa oraz zapewnienia gwarancji legalizmu dziaania organw cigania.
Spodziewanym efektem regulacji ustawowej jest rwnie docelowe wzmocnienie roli
prewencyjnej systemw monitoringu wizyjnego poprzez ich dostosowanie do specyfiki
lokalnych zagroe, w ktrych okrelaniu uczestniczy bdzie spoeczno lokalna.

2. Obowizujcy stan prawny

Obowizujcy w Polsce zakres formalno-prawnych podstaw prowadzenia rejestracji obrazu
odnosi si jedynie do wybranych aspektw jego stosowania. Podstawy prawne do rejestracji
obrazu (w niektrych przypadkach rwnie dwiku) posiadaj suby odpowiedzialne za
kwestie zwizane z szeroko rozumianym bezpieczestwem. Przepisy regulujce uprawnienia
w powyszym zakresie zawieraj w szczeglnoci:
ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2011 r. poz. 1687 z pn.
zm.);
ustawa z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray Granicznej (Dz.U. z 2011 r.
poz. 675 z pn. zm.);
ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym
(Dz.U. z 2012 r., poz.621 z pn. zm.);
ustawa z dnia 24 maja 2012 r. o Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego oraz
Agencji Wywiadu (Dz.U. z 2010 r. poz.154 z pn. zm.);
ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Subie Kontrwywiadu Wojskowego
i Subie Wywiadu Wojskowego (Dz.U. z 2014 r., poz. 253 z pn. zm.);
ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o andarmerii Wojskowej i wojskowych
organach porzdkowych (Dz.U. z 2013 r., poz.568 z pn. zm.);
ustawa z dnia 28 wrzenia 1991 o kontroli skarbowej (Dz.U. z 2011 r. poz. 214
z pn. zm.);
ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. straach gminnych (Dz.U. z 2013 r.,
poz.1383 z pn. zm.), wraz z rozporzdzeniem Rady Ministrw w sprawie
sposobu obserwowania i rejestrowania przy uyciu rodkw technicznych
obrazu zdarze w miejscach publicznych przez stra gminna (miejsk) z dnia
16 grudnia 2009 r. ( Dz.U. z 2009 r., nr 220 , poz. 1720).
Brak jest natomiast kompleksowych uregulowa w tym zakresie dotyczcych innych
podmiotw publicznych i prywatnych, w tym osb fizycznych. Wyjtek stanowi regulacje
obejmujce okrelone sfery ycia spoecznego czy stanowice podstaw do rejestrowania
obrazu w okrelonym celu, okolicznociach lub miejscach. Jako przykad wskaza tu mona
regulacje zwizane z:
zapewnieniem bezpieczestwa imprez masowych ustawa z dnia 20 marca
2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz.U. z 2013 r., poz.611 z pn.
zm.), wraz z doprecyzowujcym niniejsz problematyk rozporzdzeniem
4
Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 10 stycznia 2011 r.
w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprezy masowej (Dz.U. z 2011 r.
poz. 73);
kontrol gier w kasynie gry ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach
hazardowych (Dz.U. z 2009 r. poz. 1540 z pn. zm.), wraz z rozporzdzeniem
Ministra Finansw z dnia 6 kwietnia 2012 r. w sprawie audiowizyjnego
systemu kontroli gier w kasynie gry (Dz. U. z 2012 r. poz.416);
stosowaniem rejestracji obrazu w miejscach detencji Policji rozporzdzenie
Ministra Spraw Wewntrznych z dnia 4 czerwca 2012 r. w sprawie
pomieszcze przeznaczonych dla osb zatrzymanych lub doprowadzonych
w celu wytrzewienia, pokoi przejciowych, tymczasowych pomieszcze
przejciowych i policyjnych izb dziecka, regulaminu pobytu w tych
pomieszczeniach, pokojach i izbach oraz sposobu postpowania z zapisami
obrazu z tych pomieszcze, pokoi i izb (Dz.U. z 2012 r., poz. 638).
Ponadto kwestia dotyczca rejestracji obrazu i dwiku w odniesieniu do czynnoci
procesowych uregulowana zostaa w art. 147 Kodeksu postpowania karnego
(Dz.U. z 1997 r. poz. 555 z pn. zm.).
Istotne w tym zakresie znaczenie ma rwnie rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci z dnia
14 wrzenia 2012 r. w sprawie rodzaju urzdze i rodkw technicznych sucych do
utrwalania obrazu lub dwiku dla celw procesowych oraz sposobw ich przechowywania,
odtwarzania i kopiowania zapisw (Dz.U. z 2012 r., poz.1090).
Natomiast kwestie zwizane z rejestracj obrazu i dwiku w odniesieniu do zakadw
karnych i aresztw ledczych (w zakresie kontroli zachowania osb pozbawionych wolnoci)
uregulowane zostay w art. 73a Kodeksu karnego wykonawczego (Dz.U. z 1997 r. poz. 557
z pn. zm.).
Wprawdzie przytoczone powyej regulacje nie wyczerpuj wszystkich przepisw zwizanych
z uprawnieniami do rejestracji obrazu, jednak wskazuj one najbardziej wraliwe obszary
spord tych, objtych regulacj.
Powysze przepisy, jak i pozostae regulacje stanowice formalne podstawy do
rejestracji obrazu, bd stanowi lex specialis wzgldem lex generalis ustanowionych
w projektowanej ustawie, co zwizane jest z faktem, i odwouj si one do szerszej grupy
uprawnie przypisanych poszczeglnym podmiotom, a stanowicych instrumenty suce
realizacji zada ustawowych powyszych organw lub odnosz si do szczeglnego rodzaju
przestrzeni, sytuacji lub celu prowadzenia rejestracji obrazu, ktre odbiegaj ze wzgldu na
swoj specyfik od oglnych warunkw przewidzianych w projektowanej regulacji.

3. Zakres projektowanej regulacji

3.1. Postanowienia oglne
3.1.1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy
Regulacja wprowadzi zasady instalowania i administrowania systemami monitoringu
wizyjnego, w ktrych obraz moe by na bieco odbierany (wycznie ogldany),
rejestrowany lub dokonywana jest automatyczna identyfikacja osb. Zakres regulacji
zostanie okrelony poprzez pryzmat wzajemnie powizanych ze sob kategorii
5
podmiotw uprawnionych do prowadzenia monitoringu wizyjnego w zalenoci od
rodzaju przestrzeni objtej monitoringiem i odpowiadajcym im celw prowadzenia
monitoringu.
Zakres podmiotowy regulacji obejmie:
organy pastwowe, organy samorzdu terytorialnego oraz pastwowe
i komunalne jednostki organizacyjne;
podmioty niepubliczne realizujce zadania publiczne;
osoby prywatne oraz jednostki organizacyjne niebdce osobami prawnymi;
osoby fizyczne.
Wyodrbnione zostan nastpujce kategorie przestrzeni, w ktrych monitoring moe by
prowadzony:
otwarta przestrze publiczna przestrze trwale dostpna dla
nieograniczonego krgu osb (np. ulice, place, parki);
zamknita przestrze przeznaczona do uytku publicznego ograniczona
obszarowo przestrze lub obiekt udostpnione do uytku na warunkach
okrelonych przez waciciela lub zarzdzajcego bez wzgldu na fakt czy
udostpniana jest ona dla ograniczonego czy nieograniczonego krgu osb (np.
sklepy, budynki uytecznoci publicznej, zakady pracy, szkoy, zamykane
parki, przestrze wsplna w domach wielorodzinnych). Jako zamknit
przestrze przeznaczon do uytku publicznego naley rwnie traktowa,
przestrze niespeniajc kryteriw otwartej przestrzeni publicznej
i przestrzeni prywatnej;
przestrze prywatna przestrze lub obiekt wykorzystywany przez
waciciela lub uytkownika wycznie w celach prywatnych.
Monitoring w otwartej przestrzeni publicznej bdzie prowadzony jedynie przez podmioty
publiczne lub podmioty niepubliczne dziaajce na rzecz podmiotw publicznych oraz
wycznie w celu zapewnienia bezpieczestwa i porzdku publicznego lub w celu
ochrony osb i mienia. Monitoring wizyjny w przestrzeni publicznej bdzie mg by
prowadzony rwnie w kontekcie realizacji zada zwizanych z zarzdzaniem
kryzysowym.
Nie przewiduje si natomiast ograniczenia podmiotowego w zakresie moliwoci
prowadzenia monitoringu wizyjnego w zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku
publicznego oraz przestrzeni prywatnej. Wprowadzone zostanie natomiast rozgraniczenie
celowociowe, zgodnie z ktrym monitoring wizyjny w zamknitej przestrzeni
przeznaczonej do uytku publicznego bdzie mg by prowadzony przez podmioty
publiczne lub podmioty niepubliczne realizujce zadania publiczne w celu zapewnienia
bezpieczestwa i porzdku publicznego lub ochrony osb i mienia oraz podmioty
nierealizujce zada publicznych w celu ochrony osb i mienia, rozumianych zgodnie
z ustaw z dnia z 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia (Dz. U. z 2005 r. poz. 1221
z pn. zm.).
Monitoring wizyjny bdzie mg by rwnie prowadzony w celu optymalizacji lub
weryfikacji sposobw wykonywania powierzonych obowizkw wynikajcych ze
stosunku pracy lub umw cywilnoprawnych wykonywanych w zakadach pracy lub
w innych, wskazanych w umowach, miejscach.
6
Natomiast monitoring wizyjny prowadzony w przestrzeni prywatnej przez osoby fizyczne
zostanie objty zakresem regulacji, jeli obejmuje on wycinek otwartej przestrzeni publicznej
lub przestrze ta ma charakter otwarty, tzn. nie jest ona wyodrbniona i oddzielona wzgldem
innych przestrzeni. W obu wyej wymienionych przypadkach monitoring wizyjny bdzie
mg by prowadzony wycznie w celu ochrony osb i mienia.
Szczegln grup podmiotw objtych proponowan regulacj, ktrej zakres oraz
uprawnienia i obowizki nie bd definiowane przy uwzgldnieniu rodzaju przestrzeni objtej
monitoringiem, bd stanowi podmioty uprawnione. Rozumie si przez nie podmioty,
ktre bd mogy mie udostpniany wgld do obrazu zarejestrowanego w systemach
monitoringu wizyjnego oraz uzyskiwa kopie obrazu zarejestrowanego w systemach
monitoringu wizyjnego, a take ktrym bd mogy by czasowo udostpniane systemy
monitoringu wizyjnego administrowane przez inne podmioty.
Dodatkowe obostrzenia bd dotyczy systemw monitoringu wizyjnego, w ktrych dochodzi
do automatycznej identyfikacji osb znajdujcych si w obszarze objtym monitoringiem.
Automatyczna identyfikacja osb bdzie moga by prowadzona jedynie przy uwzgldnieniu
celw wynikajcych z niniejszej ustawy. Ponadto bdzie ona podlega rygorom wynikajcym
z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. poz. 926
z pn. zm.). Automatyczna identyfikacja osb wymaga bowiem poczenia funkcji odbioru
i rejestracji obrazu ze zbiorem danych osobowych.
Przygotowywana ustawa okreli:
zasady prowadzenia monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni publicznej
i w zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku publicznego oraz
w okrelonym zakresie w przestrzeni prywatnej.
zasady budowy lub rozbudowy systemw monitoringu wizyjnego w otwartej
przestrzeni publicznej;
prawa osb, ktre zostay objte monitoringiem wizyjnym;
zasady udostpniania wgldu do obrazu odbieranego lub zarejestrowanego
w systemach monitoringu wizyjnego oraz przekazywania kopii zarejestrowanego
obrazu i dostpu do systemw monitoringu wizyjnego podmiotom uprawnionym;
sankcje za nieprzestrzeganie przepisw wynikajcych z ustawy.
Ustawa nie obejmie natomiast:
osb fizycznych, ktre prowadz monitoring wizyjny wycznie w celach
prywatnych, a jego zasig nie obejmuje otwartej przestrzeni publicznej lub
zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku publicznego lub monitorowana
przez nie przestrze prywatna nie ma otwartego charakteru;
kwestii zwizanych z rejestracj obrazu uregulowanych w przepisach odrbnych
stanowicych lex specialis wzgldem niniejszej regulacji (wskazanych w rozdziale
2.);
systemw monitoringu wizyjnego, ktre uniemoliwiaj konwersj optycznego
obrazu do poziomu pozwalajcego na obserwacj lub rejestracj obrazu w zakresie
objtym ochron wizerunku lub charakterystycznych cech zarejestrowanego obiektu
s to przykadowo systemy pozwalajce na liczenie osb wchodzcych do danej
przestrzeni czy badanie typowych zachowa, jednak sposb prowadzonej za ich
pomoc obserwacji lub rejestracji obrazu bd ich parametry techniczne
uniemoliwi identyfikacj osb, ktre znalazy si w ich obrbie.
7
3.1.2. Zasady prowadzenia monitoringu wizyjnego
Monitoring wizyjny w otwartej przestrzeni publicznej, zamknitej przestrzeni przeznaczonej
do uytku publicznego lub w zakresie objtym regulacj w przestrzeni prywatnej, bdzie
prowadzony zgodnie z nastpujcymi zasadami:
legalizmu monitoring wizyjny moe by prowadzony wycznie zgodnie
z przepisami projektowanej regulacji, chyba e uprawnienie do prowadzenia
rejestracji obrazu wynika z przepisw odrbnych, traktowanych jako lex specialis
wzgldem niniejszej regulacji;
celowoci cel prowadzenia monitoringu wizyjnego musi odpowiada celom
wynikajcym z niniejszej regulacji;
proporcjonalnoci sposb prowadzenia monitoringu wizyjnego musi odpowiada
celom monitoringu, a monitoring wizyjny prowadzony na cele publiczne moe by
stosowany, kiedy inne rodki wydaj si by mniej efektywne z perspektywy
realizacji zada w zakresie bezpieczestwa i porzdku publicznego lub ochrony osb
i mienia;
minimalnej ingerencji w inn przestrze, ni w odniesieniu do ktrej
prowadzony jest monitoring wizyjny,
merytorycznej poprawnoci obraz ogldany bd rejestrowany za pomoc
systemw monitoringu wizyjnego musi odpowiada monitorowanej rzeczywistoci,
a ingerencja w ogldany lub rejestrowany obraz nie moe uniemoliwia realizacji
celw prowadzenia monitoringu.
3.1.3. Prawo do informacji o objciu monitoringiem a obowizek informacyjny
Kadej osobie bdzie przysugiwao prawo do informacji o objciu jej monitoringiem
wizyjnym w otwartej przestrzeni publicznej lub zamknitej przestrzeni przeznaczonej do
uytku publicznego oraz w okrelonych przypadkach w przestrzeni prywatnej.
Uprawnieniu temu odpowiada bdzie obowizek informacyjny po stronie administratora
systemu monitoringu wizyjnego, polegajcy na oznaczaniu w zalenoci od rodzaju
przestrzeni kamer wchodzcych w skad systemw monitoringu wizyjnego, przestrzeni
objtej monitoringiem wizyjnym lub zamieszczaniu informacji o zasigu administrowanego
systemu monitoringu wizyjnego.
Sposb oznaczania kamer wchodzcych w skad systemw monitoringu wizyjnego,
przestrzeni objtej monitoringiem wizyjnym lub zamieszczania informacji o zasigu
administrowanego systemu monitoringu wizyjnego okreli w drodze rozporzdzenia minister
waciwy do spraw wewntrznych.
Natomiast w odniesieniu do obrazu zarejestrowanego w systemach monitoringu wizyjnego
nie bdzie przysugiwa uprawnienie wynikajce z art. 32 i 33 ustawy o ochronie danych
osobowych, a odnoszce si do dostpu przez osob objt monitoringiem do jej danych.
Zastosowanie tego uprawnienia mogoby w znaczcy sposb utrudni funkcjonowanie
systemw monitoringu, a przy jego nadmiernym, wielokrotnym wykorzystywaniu, wrcz
destabilizowa jego funkcjonowanie. Z drugiej strony zobowizanie administratorw do
usuwania wizerunku osb trzecich, ktre musiaoby by powizane z niniejszym
uprawnieniem, mogoby rwnie wiza si z koniecznoci poniesienia dodatkowych
nieuzasadnionych nakadw pracy.
8
Dostp do zarejestrowanego obrazu nie bdzie rwnie moliwy w oparciu o przepisy
wynikajce z ustawy z dnia 6 wrzenia 2001 r. o dostpie do informacji publicznej
(Dz.U. z 2014 poz. 782).
3.1.4. Ochrona wizerunku lub charakterystycznych cech zarejestrowanego obiektu
Kwestia ochrony wizerunku jest obecnie przedmiotem kilku regulacji, w tym przede
wszystkim art. 23 (dobra osobiste czowieka, jak m.in. wizerunek, pozostaj pod ochron
prawa cywilnego niezalenie od ochrony przewidzianej w innych przepisach) oraz
art. 24 (danie zaniechania dziaa zagraajcych dobrom osobistym) ustawy
z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121).
Natomiast na gruncie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. poz. 631 z pn. zm.), rozpowszechnianie wizerunku nie jest
wprawdzie bezwzgldnie zakazane, lecz uzalenione od zezwolenia osoby na nim
przedstawionej (art.81 ust.1). Zezwolenia nie wymaga natomiast rozpowszechniania
wizerunku osoby powszechnie znanej, jeeli wizerunek wykonano w zwizku z penieniem
przez ni funkcji publicznych, w szczeglnoci politycznych, spoecznych, zawodowych oraz
osoby stanowicej jedynie szczeg caoci takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna
impreza (art.81 ust.2). Niemniej jednak cz doktryny opowiada si za moliwoci
powoania si rwnie na inne okolicznoci wyczajce bezprawno naruszenia prawa do
rozpowszechniania wizerunku, nieokrelone wprost w przepisach, lecz wynikajce z oglnych
zasad prawa cywilnego, takie jak np. dziaanie w imi uzasadnionego interesu spoecznego.
Zblion regulacj majc na celu ochron prawa do prywatnoci, cho wykraczajc poza
prawo do wizerunku, przewiduje art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo
prasowe (Dz.U. z 1984 r. poz. 24 z pn. zm.), zgodnie z ktrym nie wolno bez zgody osoby
zainteresowanej publikowa informacji oraz danych dotyczcych prywatnej sfery ycia,
chyba e wie si to bezporednio z dziaalnoci publiczn danej osoby. W razie naruszenia
prawa do wizerunku w zalenoci od rodzaju i skutkw tego naruszenia uprawnionemu
przysuguj m.in. roszczenia okrelone w art.78 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych, art. 405, 415 i 448 ustawy Kodeks cywilny, jak rwnie art. 31a ustawy
Prawo prasowe.
Istotne w tym zakresie pozostaj rwnie przepisy ustawy o ochronie danych osobowych.
Wydaje si, e obraz z monitoringu przedstawiajcy osob, lecz bdcy jedynie podgldem
danego miejsca w przestrzeni publicznej, nie stanowi danych osobowych, a danymi
osobowymi jest dopiero obraz utrwalony na nonikach danych. Z kolei w odniesieniu do
pojcia obrazu utrwalonego na nonikach danych uzasadnionym zdaje si by twierdzenie,
i mieci si ono w zakresie definicji danych osobowych.
Powysze przepisy uzna naley za wystarczajce z perspektywy ochrony szeroko
rozumianego wizerunku, natomiast z perspektywy prowadzenia monitoringu wizyjnego, jako
niezbdne wskaza naley zapewnienie ochrony caoci ogldanego lub nagrywanego obrazu,
w przypadku jeli zawiera on jakiekolwiek informacje dotyczce osb zidentyfikowanych
bd moliwych do zidentyfikowania.
Specyfika monitoringu wizyjnego implikuje jednak potrzeb pewnego poszerzenia zakresu
ochrony przewidzianego przez ww. regulacje. O ile ochrona wizerunku wydaje si w tym
wypadku wystarczajca, to ochronie przed rozpowszechnianiem podlega bdzie take,
odbierany lub zarejestrowany w systemie monitoringu wizyjnego, obraz pojazdu
o cechach pozwalajcych na identyfikacj osoby fizycznej lub prawnej bdcej
wacicielem lub uytkownikiem pojazdu bd wadajcych pojazdem na podstawie
innych tytuw prawnych.
9
Ochrony wizerunku nie bd natomiast narusza zanonimizowane nagrania, tj. nagrania,
w oparciu o ktre brak jest moliwoci identyfikacji tosamoci osoby, ktrej dotyczy obraz
obraz ten moe by upowszechniany.
3.1.5. Definicje uytych poj
Proponuje si wprowadzenie nastpujcego sownika ustawowego, zgodnie z ktrym pod
pojciami:
monitoringu wizyjnego rozumie si zdalny odbir obrazu poczony z obserwacj
lub rejestracj odebranego sygnau, prowadzony w sposb systematyczny
w przestrzeni znajdujcej si w polu widzenia kamer zainstalowanych
w okrelonych punktach na obszarze monitorowanym lub w jego pobliu;
systemu monitoringu wizyjnego rozumie si instalacj skadajc si ze
sprztowych i programowych elementw suc do odbioru obrazu, jego rejestracji,
odtwarzania lub automatycznej identyfikacji osb objtych monitoringiem
wizyjnym w celu osignicia okrelonej funkcjonalnoci;
kamery rozumie si urzdzenie stae lub obrotowe, poruszajce si po
zaprogramowanych lub manualnie naprowadzanych torach, suce do konwersji
optycznego obrazu otoczenia znajdujcego si w polu widzenia tego urzdzenia na
posta sygnau analogowego lub cyfrowego przekazywanego do prowadzenia
biecej obserwacji lub rejestracji bez wzgldu na form jej prowadzenia;
podmiotu publicznego rozumie si organy pastwowe, organy samorzdu
terytorialnego oraz pastwowe, samorzdowe i komunalne jednostki organizacyjne
realizujce zadania publiczne;
otwartej przestrzeni publicznej rozumie si przestrze powszechnie dostpn
o nieograniczonym dostpie, ktry ma trway charakter;
zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku publicznego rozumie si
ograniczon obszarowo przestrze lub obiekt udostpnione do uytku na warunkach
okrelonych przez waciciela lub zarzdzajcego bez wzgldu na fakt czy
udostpniana jest ona dla ograniczonego czy nieograniczonego krgu osb. Jako
zamknit przestrze przeznaczon do uytku publicznego naley rwnie
traktowa, przestrze niespeniajc kryteriw otwartej przestrzeni publicznej
i przestrzeni prywatnej;
przestrzeni prywatnej rozumie si przestrze lub obiekt wykorzystywany przez
waciciela lub uytkownika wycznie w celach prywatnych;
automatycznej identyfikacji osb rozumie si dziaania polegajce na
zestawieniu w sposb automatyczny obrazu z danymi pozwalajcymi na
identyfikacj tosamoci osoby objtej monitoringiem wizyjnym oraz
przeksztacanie obrazu, ktrego celem jest okrelenie cech charakterystycznych lub
waciwoci zarejestrowanego obiektu (np. zidentyfikowanie numeru
rejestracyjnego samochodu);
podmiotw uprawnionych rozumie si podmioty, ktre mog mie udostpniany
wgld do obrazu odbieranego lub zarejestrowanego w systemach monitoringu
wizyjnego administrowanych przez innych administratorw systemw oraz
uzyskiwa kopie zarejestrowanego w nich obrazu, a take ktrym systemy te mog
by czasowo udostpniane. Podmiotami uprawnionymi w rozumieniu ustawy bd
sdy, prokuratura, Policja, Stra Graniczna, Biuro Ochrony Rzdu, Agencja
10
Bezpieczestwa Wewntrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, andarmeria
Wojskowa, Suba Kontrwywiadu Wojskowego oraz strae gminne/miejskie;
administratora systemu monitoringu wizyjnego rozumie si organ, jednostk
organizacyjn, podmiot lub osob decydujce o celach i rodkach funkcjonowania
systemw monitoringu wizyjnego;
operatora systemu monitoringu wizyjnego rozumie si osob upowanion
przez administratora systemu monitoringu wizyjnego do obsugi systemu
monitoringu wizyjnego w zwizku z realizacj celw prowadzenia monitoringu
wizyjnego;
zanonimizowane nagrania rozumie si odbierany lub zarejestrowany obraz
monitoringu wizyjnego, w oparciu o ktry brak jest moliwoci identyfikacji
tosamoci osoby, ktrej dotyczy obraz.
3.1.6. Administrowanie systemem monitoringu wizyjnego
Administrator systemu monitoringu wizyjnego, bdcy organem, jednostk organizacyjn,
podmiotem lub osob decydujc o celach i rodkach funkcjonowania systemu monitoringu
wizyjnego, bdzie odpowiedzialny za zapewnienie bezpieczestwa funkcjonowania
systemu monitoringu wizyjnego.
Bdzie on zobowizany do zarzdzania systemem w sposb zgodny z celami ustawy oraz
kontrolowania prawidowoci funkcjonowania systemu. Ponadto bdzie on zobowizany
do zastosowania rodkw technicznych i organizacyjnych zapewniajcych ochron
odbieranego, rejestrowanego, odtwarzanego lub przetwarzanego w celu automatycznej
identyfikacji osb obrazu, odpowiedni do zagroe, w tym do zabezpieczenia obrazu przed
udostpnieniem osobom nieupowanionym, zabraniem kopii zarejestrowanego obrazu przez
osob nieuprawnion, zmian, utrat lub zniszczeniem zarejestrowanego obrazu.
Administrator systemu monitoringu wizyjnego bdzie mg powierzy innemu podmiotowi,
w drodze umowy zawartej na pimie, realizacj zada zwizanych z administrowaniem
systemem monitoringu wizyjnego. W tym wypadku podmiot, o ktrym mowa powyej,
bdzie mg administrowa systemem wycznie w zakresie i celu przewidzianym w umowie.
Odpowiedzialno za przestrzeganie przepisw niniejszej ustawy bdzie spoczywa na
administratorze systemu monitoringu wizyjnego, co nie wycza odpowiedzialnoci
podmiotu, ktry zawar umow, za administrowanie systemem niezgodnie z t umow.
Do obsugi systemw monitoringu wizyjnego bd dopuszczone wycznie osoby posiadajce
upowanienie dostpowe nadane przez administratora systemu monitoringu wizyjnego
operatorzy sytemu monitoringu wizyjnego oraz podmioty uprawnione, w trybie opisanym
w rozdziale 3.7. Jednoczenie wprowadzony zostanie zakaz udostpniania nagra podmiotom
innym ni wskazanym powyej.
Ponadto administrator systemu monitoringu wizyjnego bdzie prowadzi ewidencj osb
upowanionych do dostpu do systemu monitoringu wizyjnego, ktra powinna zawiera:
imi i nazwisko osoby upowanionej, dat nadania i ustania oraz zakres upowanienia do
dostpu do systemu monitoringu wizyjnego, a take identyfikator, jeeli jego istnienie wynika
ze specyfiki systemu informatycznego.
Osoby, ktre zostan upowanione do dostpu do systemw monitoringu wizyjnego, bd
obowizane do nieudostpniania informacji uzyskanych w trakcie prowadzenia monitoringu
oraz dotyczcych bezpieczestwa funkcjonowania systemw monitoringu wizyjnego.
Upowanienie do dostpu do systemw monitoringu wizyjnego lub nagra z niego bdzie
mogo by nadawane wycznie w kontekcie realizacji celw monitoringu wizyjnego.
11
Administrator systemu bdzie rwnie zobowizany do prowadzenia rejestru udostepnie,
o ktrym mowa w rozdziale 3.7.
Administrator systemu monitoringu wizyjnego wyznaczy administratora bezpieczestwa
systemu monitoringu wizyjnego nadzorujcego przestrzeganie zasad ochrony, o ktrych
mowa powyej. Jeli administrator systemu monitoringu wizyjnego nie wyznaczy
administratora bezpieczestwa systemu monitoringu wizyjnego, to samodzielnie peni t
funkcj. Administrator systemu bdzie zobowizany do zapewnienia kontroli nad dostpem
do systemu monitoringu wizyjnego, w tym prowadzenia rejestru udostpnie.
Minister waciwy do spraw wewntrznych, w drodze rozporzdzenia okreli sposb
prowadzenia i zakres dokumentacji okrelajcej rodki techniczne i organizacyjne
zapewniajce ochron odbieranego, rejestrowanego, odtwarzanego lub dokonywania
automatycznej identyfikacji osb obrazu w odniesieniu do systemw monitoringu wizyjnego
oraz sposb przechowywania i niszczenia zarejestrowanego obrazu.
W przypadku prowadzenia monitoringu wizyjnego przez podmioty majce siedzib albo
miejsce zamieszkania w pastwie trzecim, administrator monitoringu wizyjnego bdzie
zobowizany do wyznaczenia swojego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej.
3.1.7. Sposb i terminy przechowywania nagra oraz tryb ich usuwania
Nagrania z systemw monitoringu wizyjnego bd przechowywane nie duej ni jest to
konieczne z perspektywy celowoci funkcjonowania poszczeglnych systemw, przy
uwzgldnieniu terminu maksymalnego 90 dni, chyba e w tym okresie uprawnione organy
wystpi o zabezpieczenie zarejestrowanego obrazu jako dowodu w sprawie w ramach
toczcego si postpowania. Termin przechowywania nagra, przy uwzgldnieniu
wskazanego powyej terminu maksymalnego, okrela bdzie administrator systemu
w dokumentacji systemu, biorc pod uwag cel prowadzonego monitoringu wizyjnego.
Proponowany termin maksymalny przechowywania nagra jest dostosowany do terminu
przewidzianego w art. 310 Kodeksu postpowania karnego dla prowadzenia ledztw.
Zgodnie z tym przepisem ledztwo powinno by ukoczone w cigu 3 miesicy. Natomiast
w uzasadnionych wypadkach, okres ledztwa moe by przeduony na dalszy czas
oznaczony przez prokuratora nadzorujcego ledztwo lub prokuratora bezporednio
przeoonego wobec prokuratora, ktry prowadzi ledztwo, nie duszy jednak ni rok.
W szczeglnie uzasadnionych wypadkach, waciwy prokurator nadrzdny nad prokuratorem
nadzorujcym lub prowadzcym ledztwo moe przeduy jego okres na dalszy czas
oznaczony.
Do utrwalania obrazu bd mogy by uywane zarwno urzdzenia typu analogowego,
jak i cyfrowego, przy zaoeniu, e zapisem cyfrowym jest zapis, dla ktrego mona
wygenerowa funkcj skrtu, natomiast zapisem analogowym zapis niebdcy zapisem
cyfrowym. Obraz bdzie mg by utrwalany w formie zapisu na rodkach technicznych
umoliwiajcych przechowywanie danych przez okres niezbdny z perspektywy realizacji
celw monitoringu wizyjnego.
Usuwanie nagra bdzie realizowane, w zalenoci od sposobu rejestracji obrazu, przez jego
skasowanie lub nadpisywanie, przy zakazie jego technicznego odzyskiwania (chyba
e odzyskanie zostanie nakazane przez organ uprawniony w ramach prowadzonego
postpowania) albo poprzez protokolarne zniszczenie nonika, na ktrym zosta on utrwalony.
Ewentualne odzyskiwania nagra w trybie wskazanym powyej wymaga uwzgldnienia
w rejestrze udostpnie, o ktrym mowa poniej.
12
Administrator systemu monitoringu wizyjnego bdzie odpowiada za zapewnienie warunkw
usuwania obrazu, w sposb okrelony w dokumentacji systemu monitoringu wizyjnego.
Administrator systemu monitoringu wizyjnego wskae spord operatorw systemu osoby
odpowiedzialne za proces usuwania nagra.
Zapisany obraz bdzie przechowywany w ramach jego archiwizacji, w sposb, ktry
zapewnia moliwo wiernego odczytywania zarejestrowanego obrazu w urzdzeniach
produkowanych przez rnych producentw. Archiwizacji zapisanego obrazu oraz jego
prawidowego zabezpieczenia przed utrat, znieksztaceniem lub nieuprawnionym
ujawnieniem dokonuje osoba wyznaczona przez administratora systemu spord operatorw
systemu monitoringu wizyjnego.
3.1.8. Uprawnienia kontrolne
Uprawnienie do kontroli zgodnoci prowadzenia monitoringu wizyjnego z przepisami
projektowanej regulacji przysugiwa bdzie Generalnemu Inspektorowi Ochrony
Danych Osobowych. GIODO bdzie rwnie odpowiedzialny za prowadzenie rejestru
systemw monitoringu wizyjnego objtych wymogiem rejestracyjnym oraz wydawanie
pozwole w zakresie wskazanym w projektowanej ustawie.
Wprowadzenie tego zadania wymaga bdzie zmiany ustawy o ochronie danych osobowych
w zakresie zada GIODO. Natomiast minister waciwy do spraw wewntrznych okreli
w rozporzdzeniu sposb prowadzenia rejestracji systemw monitoringu wizyjnego oraz
wydawania pozwole w odniesieniu do systemw monitoringu wizyjnego objtych
niniejszym wymogiem.
3.2. Monitoring wizyjny w otwartej przestrzeni publicznej
3.2.1. Zakres podmiotowy
Monitoring w otwartej przestrzeni publicznej bdzie prowadzony jedynie przez podmioty
publiczne lub podmioty niepubliczne dziaajce na rzecz podmiotw publicznych oraz
wycznie w celu zapewnienia bezpieczestwa i porzdku publicznego lub w celu ochrony
osb i mienia bd w kontekcie realizacji zada zwizanych z zarzdzaniem kryzysowym.
Obserwacja lub rejestracja obrazu w otwartej przestrzeni publicznej bdzie moga by
rwnie prowadzona o ile uprawnienie to wynika z przepisw odrbnych (wskazanych
w rozdz. 2.), tj. ustaw pragmatycznych sub i organw uprawnionych do rejestracji obrazu
(w niektrych przypadkach rwnie dwiku) w kontekcie realizowanych zada ustawowych
lub jest ona prowadzona w zwizku z dziaalnoci artystyczn, zgodnie z ustaw Prawo
prasowe lub wycznie w celach prywatnych i w sposb niesystematyczny, przy
wykorzystaniu urzdze niespeniajcych definicji kamery w rozumieniu projektowanej
regulacji, oraz z zachowaniem zasad wynikajcych z przepisw prawnych normujcych
kwestie zwizane z ochron wizerunku (wynikajcych z Kodeksu cywilnego, ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych, ustawy Prawo prasowe) i innych cech objtych ochron
przed rozpowszechnianiem.
3.2.2. Budowa i rozbudowa systemw monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni
publicznej
Decyzja o budowie lub rozbudowie systemu monitoringu wizyjnego w otwartej
przestrzeni publicznej podejmowana bdzie w formie uchway rady gminy lub rady miasta
w przypadku miast na prawach powiatu. Podjcie decyzji bdzie poprzedzone realizacj
obowizkw o charakterze konsultacyjnym i analitycznym. Wynika to z faktu, i monitoring
wizyjny w otwartej przestrzeni publicznej realizowany jest nie w interesie konkretnie
wskazanego podmiotu, lecz w celach publicznych (tj. zapewnienia bezpieczestwa i porzdku
13
publicznego oraz ochrony osb i mienia), a ingerencji w sfer wolnoci bdcej jego
nastpstwem, odpowiada ma realny wpyw na poziom bezpieczestwa w caym obszarze
objtym jego zakresem i potencjalnie oddziaujcy na wszystkie osoby znajdujce si w jego
zasigu, w tym w szczeglnoci na poczucie bezpieczestwa spoecznoci lokalnej. Dlatego
te budowie i rozbudowie systemw monitoringu wizyjnego towarzyszy ma zgoda organu
reprezentujcego spoeczno lokaln (rady gminy/rada miasta w przypadku miast na
prawach powiatu) oraz opinia samej spoecznoci, z drugiej za strony szczegowa analiza
potrzeb skutkujca optymaln funkcjonalnoci monitoringu wizyjnego, jako narzdzia
wspomagajcego realizacj zada z zakresu bezpieczestwa i porzdku publicznego.
Wprowadzone zostan rozwizania pozwalajce na wczenie spoecznoci lokalnej w proces
podejmowania decyzji o zakadaniu lub rozbudowie systemw monitoringu wizyjnego
poprzez zobowizanie organw publicznych podejmujcych decyzj w tym zakresie do
prowadzenia konsultacji spoecznych. Informacja o rozpoczciu konsultacji powinna by
podana do publicznej wiadomoci, z przynajmniej jednomiesicznym wyprzedzeniem przed
terminem ich rozpoczcia. Czas prowadzenia konsultacji powinien umoliwi wyraenie
opinii przez zainteresowanych mieszkacw danego rejonu oraz organizacje
przedstawicielskie. Wyniki konsultacji powinny zosta podane do publicznej wiadomoci,
w terminie jednego miesica od ich zakoczenia.
Ponadto organ podejmujcy decyzj o budowie lub rozbudowie systemu monitoringu
wizyjnego w otwartej przestrzeni publicznej zobowizany bdzie do uzyskania analizy
potrzeb i celowoci budowy systemu, zawierajcej prognoz skutecznoci funkcjonowania
systemu, analiz rozwiza alternatywnych, opini waciwej miejscowo jednostki Policji
oraz w miar moliwoci stray gminnej (miejskiej), co do specyfiki zagroe w danym
rejonie oraz optymalnego rozmieszczenia kamer. Przyjcie tego rodzaju rozwiza suy ma
realizacji zasady proporcjonalnoci, a dodatkowo z perspektywy wydatkowania rodkw
publicznych, zasadzie rzetelnoci i gospodarnoci kamery powinny by zlokalizowane
w sposb pozwalajcy na skuteczn realizacj celw monitoringu. Z tego te powodu rada
gminy/rada miasta w przypadku miast na prawach powiatu na etapie podejmowania decyzji
o budowie lub rozbudowie systemu monitoringu wizyjnego powinna posiada rozpoznanie
specyfiki wystpujcych w danym rejonie zagroe, ktrym przeciwdziaa maj systemy
monitoringu.
Wprawdzie na poziomie gminy, w przeciwiestwie do powiatu, brak jest obecnie ustawowego
obowizku uchwalania programw zapobiegania przestpczoci oraz ochrony
bezpieczestwa obywateli i porzdku publicznego, jednak w przypadku podjcia decyzji
o budowie lub rozbudowie systemu monitoringu, wprowadzony zostanie wymg
opracowywania tego rodzaju kompleksowych dokumentw okrelajcych skoordynowane
dziaania majce na celu podnoszenie poziomu bezpieczestwa i porzdku publicznego.
Planowane wprowadzenie tego obowizku wynika z faktu, i tworzenie czy rozwijanie
systemw monitoringu miejskiego w otwartej przestrzeni publicznej, nie moe odbywa si
w oderwaniu od caoksztatu dziaa sucych zapewnieniu bezpieczestwa i porzdku
publicznego, a monitoring wizyjny stanowi jedynie jedno z narzdzi sucych ich realizacji.
W programach tych powinny zosta rwnie wskazane, w sposb dostosowany do lokalnej
specyfiki i dookrelonych na ich poziomie celw monitoringu wizyjnego, wskaniki suce
okreleniu skutecznoci systemw monitoringu wizyjnego z perspektywy wdraania ww.
programw.
Wprowadzenie tego wymogu bdzie rwnie istotne z perspektywy opracowywania
cyklicznych ocen funkcjonalnoci danych systemw monitoringu wizyjnego, poniewa to
wanie w ramach ww. programw nastpowa bdzie uszczegowienie celw monitoringu
14
wizyjnego, poprzez wskazanie aspektw bezpieczestwa i porzdku publicznego, ktrym
suy ma funkcjonowanie konkretnych systemw.
Tak okrelony mechanizm wpisuje si we wskazwki zawarte w rozdz. I pkt 2 ppkt 2,6
i rozdz. II pkt 6 standardw kontroli zarzdczej dla sektora finansw publicznych (zacznik
do komunikatu nr 23 Ministra Finansw z dnia 16 grudnia 2009 r. na podstawie art. 69 ust.
3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z p.
zm.).
3.2.3. Ocena funkcjonalnoci systemw monitoringu wizyjnego w otwartej
przestrzeni publicznej
Systemy monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni publicznej bd, nie rzadziej ni raz
na rok, poddawane okresowej ocenie skutecznoci ich funkcjonowania poprzez sporzdzenie
oceny funkcjonalnoci systemu monitoringu wizyjnego. Ocena bdzie zawiera cykliczn
analiz stanu bezpieczestwa i porzdku publicznego w rejonie objtym monitoringiem, wraz
ze statystyk odnotowanych przypadkw narusze bezpieczestwa i porzdku publicznego
w danym rejonie, przy uwzgldnieniu statystyki tego rodzaju zdarze ujawnionych
za porednictwem systemw monitoringu wizyjnego. Bdzie ona take uwzgldnia wpyw
funkcjonowania systemw monitoringu wizyjnego na realizacj celw okrelonych
w programach zapobiegania przestpczoci oraz ochrony bezpieczestwa obywateli
i porzdku publicznego oraz prezentowa wskaniki suce okreleniu skutecznoci
systemw monitoringu wizyjnego z perspektywy wdraania ww. programw.
Za przygotowanie raportu odpowiedzialny bdzie administrator systemu monitoringu
wizyjnego.
Ocena funkcjonalnoci systemu monitoringu wizyjnego bdzie podawana do publicznej
wiadomoci.
3.2.4. Rejestracja i kontrola prawidowoci i funkcjonalnoci systemw
monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni publicznej
Systemy monitoringu wizyjnego dziaajce w otwartej przestrzeni publicznej bd podlega
obowizkowej rejestracji u Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
ktremu przysugiwa bd rwnie narzdzia kontrolne w tym zakresie.
Natomiast w przypadku prowadzenia monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni
publicznej, przez inne ni stra gminna (miejska) jednostki gminy, jak rwnie przez
podmioty zewntrzne na podstawie zawartych umw, nadzr nad systemami przysuguje
gminom, ktre powierzyy tym jednostkom prowadzenie monitoringu wizyjnego, co wynika
z podlegoci subowej lub treci umw. W odniesieniu do monitoringu wizyjnego
prowadzonego przez strae gminne (miejskie), nadzr ten przysuguje wojewodom na
podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o straach gminnych.
3.2.5. Realizacja obowizku informacyjnego w odniesieniu do systemw
monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni publicznej
Wprowadzony zostanie obowizek oznaczenia miejsca usytuowania kamer wchodzcych
w skad systemu monitoringu wizyjnego, ktry bdzie wykonywany poprzez umieszczenie
tablicy informacyjnej, zawierajcej: piktogram, wskazanie danych administratora systemu
monitoringu wizyjnego, wraz z danymi kontaktowymi.
W przypadku, jeli ze wzgldu na usytuowanie kamery brak jest moliwoci jednoznacznego
oznaczenia miejsca jej lokalizacji lub byoby to niezasadne ze wzgldu na realizacj
informacyjnego celu oznaczania miejsca usytuowania kamery bd ograniczaoby w sposb
15
istotny funkcjonalno systemu monitoringu wizyjnego, obowizek bdzie speniany poprzez
umiejscowienie tablicy informacyjnej w polu monitoringu kamery.
Ponadto wprowadzony zostanie obowizek zamieszczania przez administratora na
powszechnie dostpnej stronie internetowej informacji na temat przyblionego zasigu
administrowanego przez siebie systemu. Informacja ta bdzie rwnie powszechnie
dostpna w siedzibie administratora. Wprowadzenie tego rozwizania jest istotne
z perspektywy realizacji obowizku informacyjnego w odniesieniu do kamer o stosunkowo
dalekim zasigu, zlokalizowanych przykadowo na dachach wysokich budynkw.
3.2.6. Szczeglne obowizki administratorw systemw dziaajcych w otwartej
przestrzeni publicznej
Administratorzy systemw monitoringu wizyjnego instalowanych w otwartej przestrzeni
publicznej bd zobowizani dodatkowo do prowadzenia corocznej statystyki zdarze
dotyczcych narusze bezpieczestwa i porzdku publicznego ujawnianych za
porednictwem systemw monitoringu wizyjnego, z uwzgldnieniem ich rodzajw.
Bd oni rwnie zobowizani do opracowania procedur natychmiastowego
informowania Policji lub w miar potrzeb, zgodnie ze specyfik miejsca prowadzenia
monitoringu, innych waciwych sub lub stray, o ujawnieniu zdarze dotyczcych
narusze bezpieczestwa i porzdku publicznego. Chyba, e systemy te s administrowane
przez suby lub strae uprawnione do realizacji samodzielnych dziaa w obszarze
zapewnienia bezpieczestwa i porzdku publicznego. Wprowadzenie tego rozwizania
zwizane jest z faktem, i obecnie gminy powierzaj prowadzenie monitoringu miejskiego
zarwno Policji, straom gminnym/miejskim, jak i innym jednostkom organizacyjnym gminy
lub podmiotom zewntrznym dziaajcym na zlecenie gminy.
Administratorzy systemw bd zobowizani do zapewnienia optymalnych warunkw
prowadzenia monitoringu wizyjnego i zapewnienia skutecznej realizacji celw ich
funkcjonowania. Realizacji tego obowizku suy powinno zapewnienie caodobowej
obecnoci operatorw systemw monitoringu wizyjnego, co pozwoli na adekwatn do
okolicznoci reakcj w momencie narusze bezpieczestwa i porzdku publicznego. Liczba
operatorw systemw powinna by adekwatna wzgldem liczby przydzielonych im do
obsugi kamer, co powinno umoliwia efektywn realizacj celw monitoringu wizyjnego.
Administratorzy systemw monitoringu wizyjnego zobowizani bd do zapewnienia
rekrutacji na stanowiska operatorw systemw monitoringu wizyjnego, przy uwzgldnieniu
predyspozycji do penienia tej funkcji, w tym zdolnoci koncentracji, dobrego wzroku,
komunikatywnoci, odpornoci na stres, a take przeszkolenia operatorw systemw
z procedur wspdziaania z waciwymi subami oraz rozpoznawania zdarze, w ktrych
moe doj do narusze bezpieczestwa i porzdku publicznego. Operatorami tego rodzaju
systemw bd mogy by osoby nie skazane prawomocnym wyrokiem sdu.
3.2.7. Wyczenie od stosowania zasad dotyczcych monitoringu wizyjnego
w otwartej przestrzeni publicznej
Ze wzgldu na specyfik systemw monitoringu wizyjnego dziaajcych w pasie ruchu
drogowego oraz cel tego rodzaju monitoringu wizyjnego, ktrym nie jest monitoring danej
osoby, czy grupy osb, lecz okrelonego miejsca w zwizku z potrzeb wczesnego wykrycia
niepodanych zdarze na drogach, skrzyowaniach, wzach drogowych oraz w innych
konstrukcjach inynierskich, zapisw dotyczcych monitoringu wizyjnego w otwartej
przestrzeni publicznej nie stosuje si w odniesieniu do systemw monitoringu instalowanych
dla celw zarzdzania ruchem. Natomiast minister waciwy ds. transportu w drodze
16
rozporzdzenia okreli sposb prowadzenia monitoringu wizyjnego prowadzonego dla celw
zarzdzania ruchem.
Spod zakresu przepisw dotyczcych monitoringu wizyjnego w otwartej przestrzeni
publicznej, wyczone bdzie rwnie prowadzenie obserwacji lub rejestracji obrazu
w zwizku z ochron granicy pastwowej przez podmioty realizujce zadania ustawowe
w niniejszym zakresie.
3.3. Monitoring wizyjny w zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku
publicznego
3.3.1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy monitoringu wizyjnego w zamknitej
przestrzeni przeznaczonej do uytku publicznego
Monitoring wizyjny w zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku publicznego bdzie
mg by prowadzony przez:
podmioty publiczne lub podmioty niepubliczne realizujce zadania publiczne
w celu zapewnienia bezpieczestwa i porzdku publicznego lub ochrony osb
i mienia;
podmioty nierealizujce zada publicznych w celu ochrony osb i mienia, przy
zaoeniu, e podmioty te s uytkownikami lub posiadaj inny tytu prawny do
zarzdzania lub administrowania danymi obszarami (obiektami), w ktrych
prowadzony jest monitoring wizyjny.
W efekcie jedynym ograniczeniem podmiotowym bdzie posiadanie odpowiedniego tytuu
prawnego do danego obszaru (obiektu), stanowicego zamknit przestrze przeznaczon do
uytku publicznego. Ograniczenia wprowadzone zostan natomiast w odniesieniu do zakresu
przedmiotowego. W przypadku pierwszej z powyszych kategorii podmiotw, celem
monitoringu wizyjnego moe by zapewnienie bezpieczestwa i porzdku publicznego lub
ochrony osb i mienia, co wynika ze zrnicowanego charakteru obszarw i obiektw
wystpujcych w tego rodzaju przestrzeni. Natomiast w przypadku drugiej kategorii
podmiotw, monitoring wizyjny w zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku
publicznego bdzie prowadzony w celu ochrony osb i mienia.
Ze wzgldu na specyfik tego rodzaju przestrzeni, administratorom systemw monitoringu
wizyjnego bdzie w tym wypadku odpowiada stosunkowo mniejszy zakres obowizkw
w stosunku do podmiotw prowadzcych monitoring w otwartej przestrzeni publicznej.
Wie si to z faktem, i tego rodzaju systemy su nie tyle prowadzeniu oglnych dziaa
prewencyjnych w wymiarze bezpieczestwa i porzdku publicznego, co ochronie osb
i mienia znajdujcych si na cile okrelonym obszarze na rzecz konkretnie okrelonych
podmiotw, a nie w wymiarze oglnym. W efekcie, w zalenoci od miejsca prowadzenia
monitoringu wizyjnego w tego rodzaju przestrzeni, realizacja celw publicznych bdzie miaa
charakter ograniczony lub nie bdzie wystpowa (np. monitoring wizyjny instalowany przez
waciciela w prowadzonym przez siebie w punkcie handlowo-usugowym). W rezultacie
zapewnienie skutecznoci funkcjonowania systemu ley nie tyle w interesie spoecznym, co
poszczeglnych administratorw systemw.
Monitoring wizyjny prowadzony w celu ochrony osb i mienia w zamknitej przestrzeni
przeznaczonej do uytku publicznego lub w przestrzeni prywatnej bdzie mg obejmowa
otwart przestrze publiczn, tylko w takim zakresie, ktry pozostaje niezbdny dla
realizacji celu prowadzenia monitoringu wizyjnego, tj. ochrony osb i mienia. Kluczowe
w tym zakresie pozostanie respektowanie oglnych zasad prowadzenia monitoringu, w tym
17
w szczeglnoci zasady proporcjonalnoci oraz minimalnej ingerencji w inn przestrze, ni
w odniesieniu do ktrej jest on realizowany.
W przypadku obu ww. kategorii podmiotw monitoring wizyjny bdzie mg by
prowadzony rwnie w celu optymizacji lub weryfikacji sposobw wykonywania
powierzonych obowizkw wynikajcych ze stosunku pracy lub umw cywilnoprawnych
wykonywanych w zakadach pracy lub innych, wskazanych w umowach, miejscach. W tym
wypadku osoba, ktrej stanowisko pracy lub inne okrelone w umowie miejsce
wykonywania powierzonych obowizkw lub czynnoci objte bdzie monitoringiem
wizyjnym w zwizku z realizacj ww. celu, a nie ochrony osb i mienia, bdzie informowana
o prowadzonym monitoringu przez jego administratora z chwil zawierania umowy lub
objcia monitoringiem wizyjnym. Natomiast prowadzony w tym celu monitoring nie bdzie
mg narusza zasad prowadzenia monitoringu wizyjnego wynikajcych z projektowanej
regulacji w odniesieniu do zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku publicznego.
3.3.2. Realizacja obowizku informacyjnego w zamknitej przestrzeni
przeznaczonej do uytku publicznego
Administratorzy systemw monitoringu wizyjnego w zamknitej przestrzeni przeznaczonej
do uytku publicznego bd zobowizani do poinformowania o objciu danej przestrzeni
monitoringiem wizyjnym, nie poprzez oznaczenie lokalizacji poszczeglnych kamer, jak
w przypadku otwartej przestrzeni publicznej, lecz umieszczenie stosownych oznacze przy
wejciu w obrb danej przestrzeni (obiektu). Oznaczanie to realizowane bdzie przy
wykorzystaniu tablic informacyjnych zawierajcych piktogram oraz wskazanie danych
administratora systemu monitoringu wizyjnego.
Jeli w danej przestrzeni (obiekcie) funkcjonuj wyodrbnione obszary, w ktrych
wykorzystywane s odrbne systemy monitoringu wizyjnego, w odniesieniu do
poszczeglnych z nich, administratorzy bd zobowizani do zapewnienia oddzielnego
oznakowania na granicy ich obszarw.
3.3.3. Odpowiednie stosowanie przepisw dotyczcych prowadzenia monitoringu
wizyjnego w zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku publicznego
Przepisy okrelajce sposb prowadzenia monitoringu wizyjnego w zamknitej przestrzeni
przeznaczonej do uytku publicznego bd stosowane odpowiednio w odniesieniu do
monitoringu wizyjnego:
prowadzonego w rodkach transportu, w ktrych wykonywane s usugi
transportowe osb. Minister waciwy do spraw transportu okreli w drodze
rozporzdzenia szczegowy tryb prowadzenia monitoringu wizyjnego w rodkach
transportu, w ktrych wykonywane s usugi transportowe osb, w tym
w szczeglnoci tryb przechowywania i usuwania nagra z systemw monitoringu
wizyjnego;
prowadzonego w lasach stanowicych wasno Skarbu Pastwa i parkach
narodowych. Wynika to z faktu, i wprowadzenie zasad przewidzianych dla
otwartej przestrzeni publicznej (oznaczanie lokalizacji kamer), uniemoliwioby
realizacj celu instalowania systemw, jakim jest przeciwdziaanie i zwalczanie
przestpstw przeciwko rodowisku i szkodnictwa lenego lub owieckiego;
prowadzonego w obiektach resortu obrony narodowej. Natomiast Minister
Obrony Narodowej okreli w rozporzdzeniu zasady instalowania i korzystania
z systemw monitoringu wizyjnego w tego rodzaju obiektach;
18
stosowanego w urzdzeniach do przechowywania i automatycznego przyjmowania
i wydawania gotwki (np. bankomatw).
3.4. Monitoring wizyjny w przestrzeni prywatnej
Poza zakresem projektowanej regulacji znajd si osoby fizyczne, ktre prowadz monitoring
wizyjny w celach prywatnych, a jego zasig obejmuje wycznie obszar bdcy prawnie w ich
dyspozycji i nieobejmujcy otwartej przestrzeni publicznej lub zamknitej przestrzeni
przeznaczonej do uytku publicznego.
Jednak jeeli monitoring wizyjny prowadzony w przestrzeni prywatnej obejmuje swym
zasigiem wycinek otwartej przestrzeni publicznej, ich uytkownicy bd zobowizani do
realizacji obowizku informacyjnego, poprzez zamieszczenie tablicy z piktogramem.
Ten sam obowizek bdzie obowizywa rwnie w sytuacji, w ktrej przestrze prywatna
ma charakter otwarty, tzn. nie jest jednoznacznie wyodrbniona i oddzielona wzgldem
innych przestrzeni, co w znaczcy sposb moe utrudni jej rozpoznanie przez osoby trzecie,
ktre mog si w niej znale w sposb wiadomy lub niewiadomy.
Zawenie obowizku informacyjnego w odniesieniu do monitoringu wizyjnego
w przestrzeni prywatnej zwizane jest z faktem, i tego rodzaju monitoring w znacznej mierze
prowadzony jest przez osoby fizyczne w celu ochrony osb i mienia, a naoenie na nie
obowizku wskazywania administratora, czyli de facto samego siebie poprzez zawarcie
w powszechnie widocznym miejscu wasnych danych osobowych, cile powizanych
z okrelonym miejscem (zazwyczaj zamieszkania), moe naraa te osoby na potencjalne
naruszenie ich praw i wolnoci, a take zwiksza ich podatno wiktymologiczn. Wydaje
si, e wprowadzenie tego rodzaju obowizku ujawniania danych, przez tak rozumian grup
podmiotw, jest niewspmiernym obcieniem, w kontekcie ograniczenia moliwoci
wykorzystania przez te podmioty ogldanego bd zarejestrowanego obrazu oraz w wietle
obowizujcych przepisw, przedmiotem ktrych jest ochrona wizerunku.
3.5. Systemy monitoringu wizyjnego, w ktrych dokonywana jest automatyczna
identyfikacja osb
Dodatkowe wymogi kontroli zostan wprowadzone w odniesieniu do systemw monitoringu
wizyjnego, w ktrych dokonywana jest automatyczna identyfikacja osb, rozumiana jako
dziaania polegajce na automatycznym zestawieniu obrazu z danymi pozwalajcymi na
identyfikacj tosamoci osoby oraz okrelonych zdarze, ktre automatycznie analizuj
obraz w celu zidentyfikowania okrelonych zdarze (kierunek poruszania si, stan
emocjonalny itp.).
Tak zdefiniowane przetwarzanie obrazu naley odrni od terminu przetwarzanie danych
w rozumieniu ustawy o ochronie danych osobowych, ktry jest szerszy zakresowo, poniewa
obejmuje jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie,
utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostpnianie, czy usuwanie.
W odniesieniu do tego rodzaju systemw wprowadzony zostanie obowizek rejestracji
u Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, bez wzgldu na rodzaj przestrzeni
objtej monitoringiem wizyjnym, a GIODO przysugiwa bd stosowane odpowiednio -
uprawnienia kontrolne, wynikajce z ustawy o ochronie danych osobowych.
Uprawnienie do prowadzenia tej formy monitoringu uwarunkowane bdzie uzyskaniem
zgody GIODO, na podstawie dokumentacji przedstawiajcej cel prowadzonego monitoringu,
sposb zabezpieczenia uzyskanych danych osobowych, zakres udostpnienia danych.
19
Natomiast obowizek informacyjny w sytuacji automatycznej identyfikacji osb zostanie
poszerzony o wskazanie: informacji o dokonywaniu automatycznej identyfikacji osb poprzez
odpowiednie oznaczenie w piktogramie.
3.6. Ograniczenia w zakresie moliwoci prowadzenia monitoringu wizyjnego
W zwizku z tym, i monitoring wizyjny ingeruje w sfer prywatnoci, zostan wprowadzone
ograniczenia w zakresie moliwoci jego stosowania.
3.6.1. Zakaz czenia monitoringu wizyjnego z przekazywaniem lub rejestracj
dwiku
Monitoring wizyjny nie bdzie mg by czony z prowadzeniem biecego przekazywania
lub rejestracji dwiku pozwalajcego na suchanie lub zapis prowadzonych rozmw.
Wprowadzenie tego ograniczenia zwizane jest z faktem, i moliwo jednoczesnego
prowadzenia monitoringu, w poczeniu z rejestracj dwiku na poziomie pozwalajcym
odbir lub rejestracj rozmw, stanowi zbyt du ingerencj w sfer prywatnoci
z perspektywy celw, dla ktrych prowadzony moe by monitoring wizyjny. Sam fakt
odbioru lub rejestracji rozmw nie przyczynia si natomiast w istotny sposb do zwikszenia
funkcjonalnoci systemw monitoringu wizyjnego w odniesieniu do bezpieczestwa
i porzdku publicznego lub ochrony osb i mienia.
Wprowadzenie tego zakazu nie wyklucza natomiast wykorzystywania systemw monitoringu
wizyjnego aktywujcych okrelonego rodzaju funkcjonalno wskutek wystpienia zdarzenia
dwikowego.
3.6.2. Zakaz prowadzenia monitoringu wizyjnego w miejscach, ktre mogyby to
narusza godno czowieka
Monitoring wizyjny nie bdzie mg by prowadzony w miejscach, w ktrych mogoby to
narusza godno czowieka (w tym w toaletach, przebieralniach, gabinetach lekarskich,
pomieszczeniach socjalnych).
3.6.3. Zakaz stosowania atrap kamer
Zakazane bdzie stosowanie atrap kamer w otwartej przestrzeni publicznej. Prowadzenie
monitoringu jest jednym z przejaww ingerowania w prawa i wolnoci konstytucyjne, dlatego
te wprowadzony zostanie zakaz stosowania atrap kamer, ktre z jednej strony mog
powodowa poczucie ingerencji w sfer prywatnoci, z drugiej za mylne poczucie
zwikszonego poziomu bezpieczestwa.
Jako atrapa kamery nie bdzie traktowane urzdzenie lub w przypadku jego braku obudowa
urzdzenia, ktrego brak aktywnoci jest krtszy ni 14 dni i pozostaje zwizany z jego
awari. Rozwizanie to pozwoli na uniknicie sytuacji, w ktrej awaria urzdzenia
skutkowaaby koniecznoci natychmiastowej likwidacji stanowiska kamery, usunicia jego
oznacze czy modyfikacji oglnodostpnych schematw wskazujcych przybliony zasig
monitoringu wizyjnego w tego rodzaju przestrzeni. Celem nienaduywania tej moliwoci dla
stosowania kamer, fakt awarii bdzie odnotowywany w dokumentacji systemowej.
Zakaz stosowania atrap nie bdzie dotyczy innych rodzajw przestrzeni poza otwart
przestrzeni publiczn. W przypadku otwartej przestrzeni publicznej podstawowym celem
jest bowiem ochrona bezpieczestwa i porzdku publicznego, w zwizku z czym monitoring
wizyjny jest w tym wypadku prowadzony w kontekcie realizacji celw publicznych i ma
wpywa m.in. na podniesienie poczucia bezpieczestwa ogu osb znajdujcych si
w przestrzeni nim objtej. Natomiast celem prowadzenia monitoringu wizyjnego
w pozostaych rodzajach przestrzeni jest ochrona osb i mienia, a wic nie tyle dobra
20
wsplnego, co przynalenego okrelonemu podmiotowi (lub grupie podmiotw), w efekcie to
jemu pozostawiona jest ocena skutecznoci danej formy zabezpieczenia, ktra realizowana
jest w jego interesie.
3.7. Uprawnienia organw cigania
Zaoenie celu prowadzenia monitoringu wizyjnego, jako zapewnienia bezpieczestwa
i porzdku publicznego lub ochrony osb i mienia, implikuje potrzeb wprowadzenia
szczegowych regulacji dotyczcych uprawnie sub dziaajcych w tym obszarze.
W celu zapobiegania lub wykrywania przestpstw i wykrocze, administrator systemu
monitoringu wizyjnego bdzie zobowizany do bezzwocznego udostpnia funkcjonariuszom
lub onierzom podmiotw uprawnionych wgld do odbieranego lub zarejestrowanego obrazu
z monitoringu wizyjnego. Administrator systemu monitoringu wizyjnego bdzie rwnie
zobowizany do bezzwocznego sporzdzenia i przekazania lub umoliwienia sporzdzenia
kopii zarejestrowanego obrazu dla podmiotw uprawnionych. Podmioty uprawnione bd
mogy dokonywa wgldu do odbieranego lub zarejestrowanego obrazu z monitoringu
wizyjnego albo uzyskiwa kopie zarejestrowanego obrazu wycznie w takim zakresie, jaki
jest niezbdny dla realizowanych przez nie zada.
Natomiast w celu zapewnienia mechanizmw weryfikacyjnych, fakt realizacji powyszych
uprawnie bdzie odnotowywany zarwno w dokumentacji prowadzonej przez
administratorw systemw monitoringu wizyjnego (w rejestrze udostpnie), jak
i w dokumentacji funkcjonariuszy/onierzy realizujcych uprawnienie, wraz z uzasadnieniem
faktycznym i prawnym. Ponadto podmioty uprawnione zobowizane zostan do gromadzenia
danych na temat liczby i sposobu korzystania z ww. uprawnie.
Uprawnienie to bdzie odnosio si wycznie do monitoringu wizyjnego prowadzonego
w otwartej przestrzeni publicznej lub zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku
publicznego oraz prowadzonego za porednictwem systemw monitoringu wizyjnego
dziaajcego w tych przestrzeniach.
3.8. Udostpnienie wgldu do odbieranego lub zarejestrowanego obrazu
Udostpnienie wgldu do odbieranego lub zarejestrowanego obrazu w systemie monitoringu
wizyjnego dokonywane bdzie w sposb nieodpatny na ustne danie funkcjonariusza albo
onierza podmiotu uprawnionego.
3.9. Sporzdzenie lub umoliwienie sporzdzenia kopii z nagra
Administrator systemu monitoringu wizyjnego bdzie zobowizany do umoliwienia
sporzdzenia (lub samodzielnego sporzdzenia) kopii z nagra, o ktrych mowa powyej:
funkcjonariuszowi albo onierzowi podmiotw uprawnionych wskazanemu
w pisemnym wniosku Komendanta Gwnego Policji, Komendanta Gwnego
Stray Granicznej, Szefa Biura Ochrony Rzdu, Szefa Agencji Bezpieczestwa
Wewntrznego, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Komendanta
Gwnego andarmerii Wojskowej, Szefa Suby Kontrwywiadu Wojskowego
lub ich Zastpcw albo osb przez nich upowanionych oraz waciwego
miejscowo komendanta stray gminnej/miejskiej lub jego zastpcy;
na ustne danie funkcjonariusza albo onierza posiadajcego pisemne
upowanienie osb wskazanych powyej.
Sporzdzenie kopii przez operatora systemu bdzie nastpowao w przypadku, w ktrym
upowaniony do jej uzyskania funkcjonariusz/onierz wskae, i samodzielne sporzdzenie
przez niego kopii moe wiza si z utrudnieniem realizacji uprawnienia.
21
Zasady postpowanie z kopiami zarejestrowanego obrazu uzyskanymi w ww. warunkach,
reguluj przepisy odrbne wynikajce z ustaw pragmatycznych uprawnionych instytucji.
Analogiczna konstrukcja udostpniania danych zawarta zostaa przykadowo w art. 20c
Ustawy o Policji w odniesieniu do danych, o ktrych mowa w art. 180c i 180d ustawy z dnia
16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z 2014 r. poz 243).
3.10. Udostpnianie systemw monitoringu wizyjnego
Dodatkowo te z podmiotw uprawnionych, ktre na podstawie innych ustaw, tj. ustaw
pragmatycznych regulujcych ich uprawnienia, posiadaj uprawnienie do obserwowania
i rejestrowania przy uyciu rodkw technicznych obrazu zdarze w miejscach publicznych,
wykonujc te czynnoci bd mogy korzysta z systemw monitoringu wizyjnego
nalecych do innego administratora.
Podmioty uprawnione bd mogy korzysta z systemw monitoringu wizyjnego nalecych
do innego administratora tylko w niezbdnym zakresie w celu zapobiegania lub wykrywania
przestpstw i wykrocze, i w sposb, ktry nie utrudni realizacji celu funkcjonowania danego
systemu.
Fakt skorzystania z systemu monitoringu wizyjnego przez uprawnione podmioty niebdce
jego administratorem, wraz z uzasadnieniem faktycznym oraz wskazaniem czasu
udostpnienia bdzie odnotowywany w dokumentacji sporzdzanej przez
funkcjonariuszy/onierzy korzystajcych z niniejszego uprawnienia w sporzdzanej przez
nich dokumentacji dotyczcej prowadzonych dziaa oraz w rejestrze udostpnie
prowadzonym przez administratora systemu monitoringu wizyjnego.
3.11. Przepisy sankcjonujce
Wprowadzenie ww. obostrze i obowizkw skutkowa bdzie potrzeb okrelenia sankcji
zwizanych z nieprzestrzeganiem przepisw. Sankcjonowanie nieprzestrzegania przepisw
regulacji odbywa si bdzie na gruncie przepisw prawno-administracyjnych.
Wprowadzone zostan przepisy sankcjonujce niewykonanie obowizkw zwizanych
z oznaczaniem miejsca usytuowania kamery albo przestrzeni lub obiektu objtych
monitoringiem wizyjnym, terminami i sposobem przechowywania zapisw z monitoringu
wizyjnego oraz bezprawnym dopuszczeniem si technicznego odzyskania zarejestrowanego
obrazu z monitoringu wizyjnego po upywie maksymalnego czasu jego przechowywania.
Naruszenia prawa bdzie stanowi rwnie dokonywanie rejestracji dwiku w sposb
pozwalajcy na suchanie lub zapis prowadzonych rozmw czy prowadzenie monitoringu
wizyjnego, w miejscu ktre moe skutkowa naruszeniem godnoci osoby objtej
monitoringiem wizyjnym.
Karze administracyjnej podlega bdzie take administrator systemu dziaajcego w otwartej
przestrzeni publicznej, ktry nie posiada procedur informowania Policji lub w miar potrzeb
innych sub o zaobserwowanym przypadku narusze bezpieczestwa i porzdku
publicznego.
Sankcjonowane bdzie rwnie prowadzenie w sposb nieuprawniony monitoringu
w otwartej przestrzeni publicznej, zamknitej przestrzeni przeznaczonej do uytku
publicznego lub przestrzeni prywatnej osb trzecich, dokonywanie automatycznej
identyfikacji osb w sposb nieuprawniony, udostpnianie obrazu lub nagra osobom
nieupowanionym czy wykonywanie kopii nagra w celach niezgodnych z przeznaczeniem.
Nie wydaje si natomiast niezbdne kwalifikowanie jako czynu zabronionego zachowania
administratora systemu monitoringu wizyjnego, polegajcego na uniemoliwieniu
22
podmiotowi uprawnionemu bezzwocznego wgldu do odbieranego lub zarejestrowanego
obrazu z monitoringu wizyjnego albo nie sporzdzeniu lub uniemoliwieniu im sporzdzenia
kopii zarejestrowanego obrazu. Dla takich przewinie wystarczajca jest odpowiedzialno
porzdkowa lub dyscyplinarna. Jeliby za opisane dziaanie suyo zatajeniu dowodw
niewinnoci osoby podejrzanej lub pomocy sprawcy w unikniciu odpowiedzialnoci karnej,
wwczas osoba zobowizana popenia przestpstwo, za ktre jest przewidziana
odpowiedzialno karna (odpowiednio: art. 235 i 239 Kodeksu karnego).
Ponadto w powyszym przypadku, znajduje zastosowanie art. 15 2 i 3 Kodeksu
postpowania karnego, nakadajcy na wszystkie instytucje pastwowe i samorzdowe oraz
jednostki organizacyjne niemajce osobowoci prawnej obowizek udzielenia pomocy na
wezwanie organu prowadzcego postpowanie karne, jeeli bez tej pomocy przeprowadzenie
czynnoci jest niemoliwe albo znacznie utrudnione. Jego niewykonanie jest przesank
uruchomienia przez organ procesowy tzw. kompetencji sygnalizacyjnej, o ktrej mowa w art.
19 k.p.k., cznie z moliwoci zastosowania sankcji pieninej wobec kierownika
zobowizanego organu.
Naley rwnie zwrci uwag na art. 266 1 Kodeksu karnego, zgodnie z ktrym
odpowiedzialnoci karnej podlega osoba, ktra wbrew przepisom ustawy lub przyjtemu na
siebie zobowizaniu, ujawnia lub wykorzystuje informacj, z ktr zapoznaa si w zwizku
z penion funkcj, wykonywan prac, dziaalnoci publiczn, spoeczn, gospodarcz lub
naukow. Jest to jednak przestpstwo cigane na wniosek pokrzywdzonego.
3.12. Okresy przejciowe
Ze wzgldu na zakres projektowanej regulacji, a take specyfik wprowadzonych zasad
i obowizkw dla administratorw systemw monitoringu wizyjnego, wprowadzone zostanie
jednoroczne vacatio legis. Termin wejcia w ycie ustawy zostanie dopasowany do zasad
wynikajcych z uchway Rady Ministrw z dnia 18 lutego 2014 r. w sprawie zalece do
ujednolicenia terminw wejcia w ycie niektrych aktw normatywnych.

4. Owiadczenie o zgodnoci projektu z prawem Unii Europejskiej

Przedmiot regulacji nie jest objty prawem Unii Europejskiej.
W 2008 r. Rada Unii Europejskiej wydaa dokument pn. Telewizja zamknitego obiegu
(CCTV) wnioski z kwestionariuszy, sporzdzony w oparciu o dane policyjne pastw UE
dot. praktycznych aspektw stosowania monitoringu wizyjnego. Dokument jest form
zalece, zachcajcych pastwa UE do uregulowania problematyki monitoringu wizyjnego,
w szczeglnoci w zakresie dostpu sub bezpieczestwa i porzdku publicznego oraz sub
specjalnych do nagra, procedur umoliwiajcych transmisj oraz przegld obrazw
zapisanych w przedziale czasowym, moliwie jak najbardziej zblionym do rzeczywistego,
uwzgldnienia zakazu publikowania nagra przez podmioty prywatne w celach np.
handlowych i marketingowych, unikania procedur okrelajcych zbyt dugi okres
przechowywania nagra oraz okrelenia szczegowych warunkw bezpieczestwa dla
systemw monitoringu w oparciu o kategoryzacje obowizkw administratora.
W odniesieniu do uwarunkowa dotyczcych ochrony i kontroli danych przetwarzanych
w systemach monitoringu wizyjnego, podlegajcych ustawie o ochronie danych osobowych,
projektowana regulacja jest zgodna z postanowieniami Dyrektywy 95/46/WE w sprawie
ochrony osb fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego
przepywu tych danych (Dz.U. L z 23 listopada 1995 r.), w zakresie m.in.: jednolitej ochrony
23
danych osobowych w pastwach czonkowskich, zasad przekazywania danych osobowych do
krajw trzecich, warunkw zwalniajcych spod rygorw prawa ochrony danych osobowych
dziaalnoci wykonywanej wycznie w celach dziennikarskich, artystycznych bd
literackich.

5. Przepisy wymagajce nowelizacji w zwizku z przyjciem
projektowanej regulacji

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r.,
poz. 926 z pn. zm.) w zakresie rozszerzenia zada i uprawnie Generalnego
Inspektora Ochrony Danych Osobowych;
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz.U. z 2013 r, poz. 594
z pn. zm.) w zakresie opracowywania gminnego programu zapobiegania
przestpczoci oraz ochrony bezpieczestwa obywateli i porzdku publicznego.

6. Planowane akty wykonawcze

Minister waciwy do spraw wewntrznych okreli sposb oznaczania kamer
wchodzcych w skad systemw monitoringu wizyjnego oraz przestrzeni objtej
monitoringiem wizyjnym, a take zamieszczania informacji o zasigu
administrowanego systemu monitoringu wizyjnego.
Minister waciwy do spraw wewntrznych okreli sposb prowadzenia i zakres
dokumentacji okrelajcej rodki techniczne i organizacyjne zapewniajce ochron
odbieranego, rejestrowanego, odtwarzanego lub dokonywania automatycznej
identyfikacji osb obrazu w odniesieniu do systemw monitoringu wizyjnego oraz
sposb przechowywania i niszczenia zarejestrowanego obrazu.
Minister waciwy do spraw wewntrznych okreli sposb prowadzenia rejestracji
systemw monitoringu wizyjnego oraz wydawania pozwole w odniesieniu do
systemw monitoringu wizyjnego objtych niniejszym wymogiem.
Minister waciwy ds. transportu okreli sposb prowadzenia monitoringu
wizyjnego prowadzonego dla celw zarzdzania ruchem.
Minister waciwy do spraw transportu okreli szczegowy tryb prowadzenia
monitoringu wizyjnego w rodkach transportu, w ktrych wykonywane s usugi
transportowe osb, w tym w szczeglnoci tryb przechowywania i usuwania
nagra z systemw monitoringu wizyjnego.
Minister Obrony Narodowej okreli zasady instalowania i korzystania z systemw
monitoringu wizyjnego w odniesieniu do obiektw resortu obrony narodowej.