Nik o Farmach Wiatrowych

LOKALIZACJA I BUDOWA
LDOWYCH FARM WIATROWYCH

Nr ewid. 131/2014/P/13/189/LWR

Lok
Informacja o wynikach kontroli
Lokalizacja i budowa ldowych farm wiatrowych

Dyrektor Delegatury NIK we Wrocawiu:
Barbara Syta

Akceptuj:
Wojciech Kutya
Wiceprezes Najwyszej Izby Kontroli

Zatwierdzam:
Krzysztof Kwiatkowski
Prezes Najwyszej Izby Kontroli

3
Spis treci
Wykaz skrtw i poj specjalistycznych ..................................................... 5
WPROWADZENIE ....................................................................................... 6
1. ZAOENIA KONTROLI ................................................................ 7
Cel gwny kontroli ................................................................................................................................. 7
Cele szczegowe kontroli: ..................................................................................................................... 7
Zakres podmiotowy kontroli .................................................................................................................... 8
Okres objty kontrol .............................................................................................................................. 8
2. PODSUMOWANIE WYNIKW KONTROLI ................................... 9
2.1 Ocena kontrolowanej dziaalnoci .................................................................................................. 9
2.2 Uwagi kocowe i wnioski .............................................................................................................. 13
3. INFORMACJE SZCZEGOWE .................................................. 15
3.1 Charakterystyka stanu prawnego ................................................................................................. 15
3.2 Charakterystyka obszaru objtego kontrol ................................................................................. 16
3.3 Istotne ustalenia kontroli ............................................................................................................... 18
3.3.1 Zapewnienie udziau spoecznoci lokalnej w procedurze lokalizacji elektrowni
wiatrowych na obszarze gminy .......................................................................................... 18
3.3.2 Zapewnienie transparentnoci na styku interesu publicznego i prywatnego,
zwizanych z lokalizacj elektrowni wiatrowych ................................................................ 21
3.3.3 Finansowanie tworzenia i dokonywania zmian w dokumentacji planistycznej gmin
zwizanej z lokalizacj elektrowni wiatrowych ................................................................... 22
3.3.4 Oddziaywanie elektrowni wiatrowych na rodowisko i zdrowie ludzi ................................ 24
3.3.5 Nadzr nad bezpieczn eksploatacj elektrowni wiatrowych ............................................ 27
3.3.6 Dochody gmin z tytuu lokalizacji elektrowni wiatrowych ................................................... 28
3.3.7 Kategoryzacja obiektw budowlanych elektrowni wiatrowych ........................................ 30
3.3.8 Zachowanie walorw przyrodniczych, krajobrazowych oraz ochrona gruntw rolnych w
procesie lokalizacyjnym elektrowni wiatrowych ................................................................. 31
3.3.9 Prowadzenie postpowa administracyjnych w zakresie wydawania pozwole na
budow i uytkowanie elektrowni wiatrowych .................................................................... 35
4. INFORMACJ E DODATKOWE ...................................................... 35
4.1. Postpowanie kontrolne i dziaania podjte po zakoczeniu kontroli ................................ 35
5. ZACZNIKI ................................................................................. 37

4
5.1. Wykaz podmiotw skontrolowanych przez jednostki organizacyjne NIK ..................................... 37
5.2. Wykaz aktw prawnych dotyczcych kontrolowanej dziaalnoci ................................................ 39
5.3. Lista osb zajmujcych kierownicze stanowiska, odpowiedzialnych za kontrolowan
dziaalno .................................................................................................................................. 41
5.4. Wykaz organw i osb, ktrym przekazano informacj o wynikach kontroli ............................... 44

5
Wykaz skrtw i poj specjalistycznych

Deweloper przedsibiorca realizujcy w imieniu i na rzecz inwestora inwestycj
polegajc na budowie elektrowni wiatrowych
DU decyzja o rodowiskowych uwarunkowaniach
EW elektrownia wiatrowa - elektrownia wytwarzajca energi elektryczn przy pomocy
generatorw (turbin wiatrowych) napdzanych energi wiatru
FW farma wiatrowa - zesp elektrowni wiatrowych wraz z infrastruktur towarzyszc
Inwestor przedsibiorca inwestujcy na rynku energetyki wiatrowej i zarzdzajcy farm
elektrowni wiatrowych
GIO Gwny Inspektorat Ochrony rodowiska
JST jednostka samorzdu terytorialnego
MPZP miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy
MW skrt jednostki mocy megawat
NSA Naczelny Sd Administracyjny
OO ocena oddziaywania na rodowisko
PINB powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego
PIS Pastwowa Inspekcja Sanitarna
RO raport o oddziaywaniu na rodowisko
SKO samorzdowe kolegium odwoawcze
SP starostwo powiatowe
Studium studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy
UG urzd gminy
WSA wojewdzki sd administracyjny
WIO wojewdzki inspektorat ochrony rodowiska
WZiZT decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

WPROWADZENIE

6
WPROWADZENIE

Kontrola zostaa przeprowadzona z inicjatywy wasnej NIK. Uzasadnieniem podjcia kontroli
byy wnioski i interwencje parlamentarzystw, skierowane do Prezesa Najwyszej Izby
Kontroli, a take doniesienia mediw i organizacji spoecznych, wskazujce na potrzeb
dokonania przez NIK wiarygodnej analizy i oceny procesw zwizanych z lokalizacj
i budow farm wiatrowych.
W wyniku duego zainteresowania inwestorw budow ldowych elektrowni wiatrowych, do
NIK napyny protesty sygnowane przez mieszkacw miejscowoci, na terenie ktrych
planowano budow lub ju uruchomiono farmy wiatrowe. Skarcy zgaszali przede
wszystkim obawy dotyczce zagwarantowania im bezpiecznego a zarazem przyjaznego
rodowisku ssiedztwa takich inwestycji. Z drugiej za strony swoje niezadowolenie wyraali
zwolennicy energetyki wiatrowej (m.in. deweloperzy i inwestorzy), wskazujc na niecisoci
prawne zwizane z procesem lokalizacji i budowy elektrowni wiatrowych, a take zbyt du
uznaniowo w podejmowanych decyzjach, zarwno przez organy administracji pastwowej
jak i samorzdowej, co w efekcie utrudniao im dziaalno gospodarcz i ograniczao rozwj
tej brany.
Kontrola miaa dostarczy niezbdnych materiaw do przeprowadzenia analizy czy
uzasadnione pozostaj obawy obywateli zwizane z t sfer aktywnoci gospodarczej oraz
ewentualnego sformuowania wnioskw w przedmiocie zmian obowizujcych przepisw,
bd utrwalonej praktyki.

ZAOENIA KONTROLI

7
1. ZAOENIA KONTROLI
Cel gwny kontroli
Celem kontroli bya ocena przestrzegania przez waciwe organy administracji publicznej
ogranicze zwizanych z lokalizacj i budow ldowych farm wiatrowych, ze szczeglnym
uwzgldnieniem respektowania zasad zagospodarowania przestrzennego, ochrony
rodowiska przyrodniczego i ograniczenia uciliwoci ldowych farm wiatrowych dla
mieszkacw.
Cele szczegowe kontroli:
Ocena przestrzegania procedur zwizanych z uchwalaniem przez rady gmin
dokumentw w zakresie zagospodarowania przestrzennego oraz wydawaniem przez
wjtw i burmistrzw decyzji dotyczcych lokalizacji farm wiatrowych.
Ocena realizacji wymogu dotyczcego zapewnienia transparentnego, przewidzianego
prawem, udziau spoecznoci lokalnej w uchwalaniu planw zagospodarowania
przestrzennego oraz w postpowaniach administracyjnych zwizanych z lokalizacj
i budow farm wiatrowych.
Ocena zgodnoci z prawem wydawanych przez starostw decyzji dotyczcych
budowy farm wiatrowych.
Ocena zgodnoci z prawem wydawanych przez inspektorw nadzoru budowlanego
decyzji pozwole na uytkowanie farm wiatrowych.
Ponadto celem kontroli bya ocena wystpowania mechanizmw korupcjogennych
mogcych wystpi na styku interesu publicznego i prywatnego w procesach zwizanych
z lokalizacj farm wiatrowych.
Podstawa prawna, kryteria i zakres przedmiotowy kontroli
W urzdach gmin oraz starostwach powiatowych kontrola przeprowadzona zostaa na
podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyszej Izbie Kontroli
1
,
z uwzgldnieniem kryteriw legalnoci, gospodarnoci i rzetelnoci, natomiast
w powiatowych inspektoratach nadzoru budowlanego na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy
o NIK z uwzgldnieniem kryteriw legalnoci, gospodarnoci, celowoci i rzetelnoci.
W zwizku z kontrol, dziaajc na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy o NIK,
zasignito informacji w 24 jednostkach niekontrolowanych, w tym od Gwnego Inspektora
Nadzoru Budowlanego, Prezesa Urzdu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzdu Dozoru
Technicznego, Gwnego Inspektora Ochrony rodowiska, wojewdzkich inspektorw
nadzoru budowalnego oraz powiatowych inspektorw sanitarnych.
Najwysza Izba Kontroli zrealizowaa w 2012 r. kontrol dotyczc Rozwoju i wykorzystania
odnawialnych rde energii elektrycznej, obejmujc ni m.in. kwestie stosowania energii
ze rde odnawialnych w aspekcie redukcji emisji gazw cieplarnianych, a take
wywizywania si przez Polsk z midzynarodowych i wsplnotowych zobowiza

1
Dalej: ustawa o NIK; Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm.
ZAOENIA KONTROLI

8
w zakresie wytwarzania energii z OZE. Przedmiotowa kontrola nie obejmowaa natomiast
kwestii przestrzenno-lokalizacyjnych i prawno-budowlanych elektrowni wiatrowych. Tym
samym niniejsza kontrola wpisaa si w podjt przez NIK problematyk pozyskiwania
energii ze rde odnawialnych, stanowic kontynuacj bada kontrolnych w tym istotnym
spoecznie obszarze. Kontrol objto zagadnienia zwizane z lokalizacj i budow ldowych
farm wiatrowych w Polsce, a w szczeglnoci: przestrzeganie procedur zwizanych
z uchwalaniem przez gminy dokumentw planistycznych, wydawaniem przez wjtw
i starostw decyzji administracyjnych dotyczcych realizacji inwestycji oraz zapewnienie
przewidzianego prawem udziau spoecznoci lokalnej w postpowaniach administracyjnych
zwizanych z wydawaniem decyzji wymaganych przy budowie farm wiatrowych, m.in.
z zakresu prawa budowlanego i ochrony rodowiska.
Zakres podmiotowy kontroli
Kontrola zostaa przeprowadzona w okresie od 29 sierpnia 2013 r. do 14 lutego 2014 r.
W kontroli koordynowanej przez Delegatur NIK we Wrocawiu, przeprowadzonej na terenie
dziesiciu wojewdztw, uczestniczyy take Delegatury NIK w: Biaymstoku, Gdasku,
Katowicach, odzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie i Zielonej Grze. Kontrol
objto cznie 66 jednostek, w tym 28 urzdw gmin, 19 starostw powiatowych oraz
19 powiatowych inspektoratw nadzoru budowlanego.
Wykaz uczestnikw kontroli i skontrolowanych jednostek przedstawia zacznik 5.1 do
Informacji.
Okres objty kontrol
Kontrol objto lata od 2009 do 2013. Ponadto uwzgldniono dziaania i zdarzenia zaistniae
przed i po tym okresie, majce bezporedni zwizek z zagadnieniami bdcymi
przedmiotem kontroli.

PODSUMOWANIE WYNIKW KONTROLI

9
2. PODSUMOWANIE WYNIKW KONTROLI
2.1 Ocena kontrolowanej dziaalnoci
NIK ocenia negatywnie proces powstawania ldowych farm wiatrowych w Polsce.
Waciwe organy administracji publicznej nie w peni przestrzegay ogranicze
zwizanych z lokalizacj i budow tego rodzaju elektrowni. Wadze gmin decydoway
o lokalizacji farm wiatrowych ignorujc spoeczne sprzeciwy. Budow elektrowni
wiatrowych zainteresowane byy w czci osoby penice funkcje lub zatrudnione
w gminach, na ktrych ziemi farmy powstay, a zgody organw gmin na lokalizacj
elektrowni wiatrowych zostay w wikszoci przypadkw uzalenione od
sfinansowania przez inwestorw dokumentacji planistycznej lub przekazania na rzecz
gminy darowizn. Z tych wanie powodw proces powstawania farm przebiega czsto
w warunkach zagroenia konfliktem interesw, brakiem przejrzystoci i korupcj.
Niedookrelone dla tego rodzaju dziaalnoci gospodarczej prawodawstwo, a take
niejednolita doktryna i orzecznictwo, nie gwarantoway w dostatecznym stopniu
lokalizowania i budowy elektrowni wiatrowych w sposb bezpieczny dla rodowiska
i zarazem ograniczajcy uciliwo farm dla osb zamieszkaych w ich ssiedztwie.
Najwysza Izba Kontroli zidentyfikowaa w skontrolowanej dziedzinie nastpujce
problemy i nieprawidowoci:
1. adna ze skontrolowanych gmin, nawet w sytuacji licznych protestw dotyczcych
lokalizacji farm wiatrowych, nie zdecydowaa si na zorganizowanie referendum
w tej sprawie, mimo e tak form rozstrzygnicia dopuszczay przepisy ustawy
z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym
2
. Decyzje w imieniu spoecznoci
lokalnych w tym zakresie, podejmowane byy wycznie na sesjach rad gmin przez
radnych. Skontrolowane gminy umoliwiy wprawdzie mieszkacom wyraenie
opinii i stanowisk na kadym etapie procedowania zagadnie zwizanych
z lokalizacj elektrowni wiatrowych, niemniej argumenty i obawy przeciwnikw ich
budowy z reguy nie byy podzielane i uwzgldniane w trakcie podejmowania
decyzji. [str. 18-21 Informacji]
2. W czci gmin (ok. 30%) elektrownie wiatrowe lokalizowane byy na gruntach
nalecych do osb penicych funkcj organw gminy bd zatrudnionych
w gminnych jednostkach organizacyjnych m.in. do radnych, burmistrzw, wjtw,
czy te pracownikw urzdw gmin
3
, tj. osb, ktre jednoczenie w imieniu gminy
uczestniczyy w podejmowaniu bd podejmoway decyzje, co do miejsca
inwestycji. Sytuacje takie noszce znamiona konfliktu interesw w ocenie NIK
stwarzay zagroenie wystpienia zjawisk o charakterze korupcyjnym, a take
noszcym znamiona niedopuszczalnego lobbingu. Natomiast z punktu widzenia
obowizujcego prawa dziaania takie uchybiay przepisom ustawy o samorzdzie
gminnym, a w szczeglnoci obowizkom radnych. Stay take w sprzecznoci
z normami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postpowania

2
Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.
3
Lub ich krewnych i bliskich.

10
administracyjnego
4
. W przypadku radnych, ktrzy nie wyczyli si z gosowania
w trybie art. 25a ustawy o samorzdzie gminnym, w sprawie dotyczcej
bezporednio ich interesu prawnego, ustawodawca nie przewidzia jakichkolwiek
sankcji o charakterze dyscyplinujcym lub karnym z tytuu naruszenia tej normy
prawnej, co zdaniem NIK - wymaga zmiany prawa w tym zakresie. [str. 21-22
Informacji]
3. W zdecydowanej wikszoci skontrolowanych gmin (ok. 80%), zgoda organw
gmin na lokalizacj elektrowni wiatrowych bya uzaleniona od sfinansowania
przez inwestorw dokumentacji planistycznej lub przekazania na rzecz gminy
darowizny w wysokoci co najmniej ekwiwalentnej do kosztw zmiany zaoe
zagospodarowania przestrzennego. Przepisy prawa stanowi, e tego rodzaju
wydatek powinien by pokryty z budetu gminy
5
. Finansowanie w ten sposb
zada wasnych gminy mogo by rdem wystpienia konfliktu interesw midzy
preferencjami inwestorw a obiektywnymi z punktu widzenia gminy i lokalnych
spoecznoci rozwizaniami planistycznymi. Tak uksztatowane relacje na styku
interesu publicznego i prywatnego stanowiy zdaniem NIK mechanizm
korupcjogenny. [str. 22-24 Informacji]
4. Przepisy prawa w Polsce nie okrelay w jednostkach dugoci bezpiecznego
usytuowania elektrowni wiatrowych w rodowisku naturalnym. Rozwizania
przyjte w tym zakresie w innych pastwach Unii Europejskiej byy zrnicowane.
Usytuowanie turbin wiatrowych w stosunku do siedzib ludzkich okrelano
najczciej odlegoci wyraon w metrach, a niekiedy rwnie poziomem
dopuszczalnego haasu. W Polsce odlego elektrowni wiatrowej od zabudowa,
w szczeglnoci tych zamieszkaych przez ludzi, warunkowana jest przede
wszystkim dopuszczalnym poziomem haasu, emitowanym przez elektrownie
wiatrowe. Jednak przepisy regulujce metodologi pomiaru emisji haasu nie
gwarantoway miarodajnej oceny uciliwoci tego typu urzdze. Wykonywanie
pomiarw mogo odbywa si bowiem zgodnie z obowizujcymi wymogami
tylko w warunkach niskiej wietrznoci (<5 m/s). Tymczasem elektrownie wiatrowe
generuj najwiksze natenie haasu dopiero przy optymalnej dla nich prdkoci
wiatru, wynoszcej 10-12 m/s, ale w takich warunkach pomiary nie byy ju
dokonywane.
Przepisy prawa nie definioway rwnie dopuszczalnych norm dotyczcych innych
potencjalnych zagroe, takich jak chociaby infradwikw oraz efektw
stroboskopowych. Z tego powodu uprawnione instytucje pastwa nie wykonyway
we wskazanym zakresie bada oddziaywania farm wiatrowych na rodowisko.
[str. 24-27 Informacji]
5. Suby dozoru technicznego nie interesoway si bezpieczestwem
funkcjonowania urzdze technicznych elektrowni wiatrowych. Powiatowi

4
Dalej: kpa; Dz. U. z 2013 r., poz. 267.
5
Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r.,
poz. 647 ze zm.), koszty sporzdzenia studium obciaj budet gminy, natomiast w myl art. 21 ust. 1 przedmiotowej
ustawy koszty sporzdzenia planu miejscowego obciaj budet gminy, z zastrzeeniem ust. 2.

11
inspektorzy nadzoru budowlanego kontrolowali jedynie zagadnienia zwizane
z konstrukcj budowlan farm (fundament, maszt, infrastruktura towarzyszca).
Obowizujce przepisy o dozorze technicznym nie definioway bowiem, jakie
elementy mechaniczne (generatory, rotory z gondol, wirniki, skrzynie biegw,
transformatory czy opaty miga) miayby podlega kontroli waciwych sub.
W konsekwencji kwestia zapewnienia bezpiecznego uytkowania zasadniczej,
technicznej czci elektrowni wiatrowych pozostawaa i pozostaje poza
zainteresowaniem jakichkolwiek organw inspekcyjnych pastwa. [str. 27-28
Informacji]
6. Organy podatkowe czci skontrolowanych gmin z jednej strony, a inwestorzy
z drugiej, w sposb odmienny interpretowali podstaw opodatkowania elektrowni
wiatrowych podatkiem od nieruchomoci. Kwesti sporn pozostawao, czy do
zakresu przedmiotowego podstawy opodatkowania naley wlicza ca warto
elektrowni, czy wycznie warto jej czci budowalnych (fundamenty, maszty).
Orzecznictwo sdowo-administracyjne, jako waciw podstaw opodatkowania
wskazywao wycznie warto ksigow czci budowlanych. Z tak interpretacj
nie zgadzaa si natomiast cz samorzdw gminnych. Uznaway bowiem to
stanowisko za krzywdzce, gdy ich zdaniem takie rozwizanie niesusznie
ograniczao nalene im wpywy budetowe z tytuu lokalizacji na ich terenie
elektrowni wiatrowych. Zauway przy tym naley, i w przypadku budowy
elektrowni wodnej, biogazowni, czy innych rde energii odnawialnej, waciciele
pac podatek od nieruchomoci, ustalany zarwno od wartoci budowli, jak i od
wartoci urzdze wchodzcych w skad takiego rda. [str. 28-30Informacji]
7. W przepisach z zakresu prawa budowlanego, elektrownie wiatrowe nie zostay
przypisane do adnej kategorii obiektw budowlanych. W wydawanych przez
kontrolowanych starostw decyzjach o pozwoleniu na budow, kategoryzowano je
bd jako wolno stojce kominy i maszty, bd sieci elektroenergetyczne ,
a w ostatecznoci jako inne budowle . Takie niedostosowanie prawa nie
pozostawao bez konsekwencji, gdy w sposb rozbieny i niejednolity organy
nadzoru budowlanego warunkoway inwestorom dopuszczenie tzw. wiatrakw do
uytkowania. W efekcie, dla takich samych obiektw, raz wymagano uzyskania
pozwolenia na uytkowanie, a innym razem dopuszczano do ich eksploatacji
wycznie po dokonaniu zgoszenia zakoczenia budowy. W ocenie NIK
wzniesienie elektrowni wiatrowej powinno zawsze wiza si z wydaniem
pozwolenia na uytkowanie. [str. 30-31 Informacji]
8. Brak jednoznacznoci przepisw, jednolitoci orzecznictwa oraz doktryny,
powodowa rozbienoci w interpretacji i stosowaniu przepisw prawnych
dotyczcych lokalizacji elektrowni wiatrowych na obszarach i gruntach
podlegajcych ochronie.
W konsekwencji:
lokalizacja elektrowni wiatrowych bya warunkowo moliwa na obszarach
poszczeglnych form ochrony przyrody o istotnych walorach krajobrazowych

12
i przyrodniczych
6
. Przepisy zezwalay inwestorom na lokalizowanie elektrowni
wiatrowych w takich miejscach (np. na obszarze chronionego krajobrazu),
pomimo e wzbudzao to wiele kontrowersji i protestw. W efekcie turbiny
wiatrowe na wiele lat stan si elementem krajobrazu m.in. pojezierza
suwalskiego (w tym Doliny Rospudy) czy te Goplasko-Kujawskiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu (Babiak).
z powodu nieprecyzyjnych przepisw istniaa moliwo budowy farm
wiatrowych na gruntach rolnych o najwyszej klasie bonitacji (I-III) bez
uzyskania uprzedniej zgody na zmian ich przeznaczenia, wydawanej przez
ministra, jeeli zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia nie
przekracza 0,5 ha. Przeznaczenie pod elektrownie wiatrowe gruntw
w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gmin (z reguy
przekraczajce tak powierzchni) byo moliwe w zwizku z niejednolit
wykadni pojcia zwartego obszaru projektowanego, ktrym posugiwaa si
ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntw rolnych i lenych
7
.
Nowelizacja tego przepisu, ktra wesza w ycie w maju 2013 r. naoya
generalny obowizek uzyskiwania zgody ministra waciwego ds. rolnictwa,
kadorazowo bez wzgldu na powierzchni przeznaczon do tzw. odrolnienia
(zmiany przeznaczenia gruntw rolnych na cele nierolnicze). Najwysza Izba
Kontroli zwraca uwag, e wobec niejednolitej linii orzeczniczej sdw
8
, istnieje
ryzyko wzruszenia wanoci planw zagospodarowania przestrzennego gmin,
uchwalonych przed wejciem w ycie tej regulacji;
niejednolicie interpretowana bya kwestia zgodnoci obszarowej terenw
przeznaczonych pod budow elektrowni wiatrowych, pomidzy decyzjami
o rodowiskowych uwarunkowaniach (wydawanymi przez gminy),
a pozwoleniami na budow (wydawanymi przez starost). Wtpliwoci budzio,
czy zasig terytorialny inwestycji, przyjmowany w ocenie oddziaywania na
rodowisko, powinien by tosamy z przyjmowanym w postpowaniu
w sprawie udzielenia pozwolenia na budow farmy wiatrowej. [str. 31-35
Informacji]
9. Na og terminowo i prawidowo prowadzone byy postpowania administracyjne
w zakresie wydawania decyzji zwizanych z lokalizacj, budow i dopuszczaniem
do uytkowania elektrowni wiatrowych. W przypadku okoo 15% skontrolowanych
jednostek stwierdzono przypadki nierzetelnego ich prowadzenia, w tym opnienia
i nieprawidowoci, nieskutkujce jednak negatywn ocen ich dziaa. Tak ocen
sformuowano w przypadku jednej gminy (Gmina Czyew)
9
, gdzie postpowania
o ustalenie warunkw rodowiskowych i warunkw zabudowy prowadzone byy
w sposb opieszay i przewleky. [str. 35 Informacji]

6
Z wyczeniem ich lokalizacji na obszarach parkw narodowych i rezerwatw przyrody.
7
Dz. U. z 2013 r., poz. 1205 ze zm.
8
Por: wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 czerwca 2010 r. (sygn. akt II SA/Kr 494/10) oraz wyrok WSA w Szczecinie z dnia
5 padziernika 2012 r. (sygn. akt II SA/Sz 710/12).
9
Na 28 skontrolowanych.

13
2.2 Uwagi kocowe i wnioski
Uwzgldniajc przedstawione w niniejszej Informacji wyniki kontroli, Najwysza Izba
Kontroli zwraca uwag na konieczno podjcia dziaa w zakresie dotyczcym:
a) rozwaenia moliwych sposobw finansowania dokumentacji planistycznej
gmin zwizanych z budow elektrowni wiatrowych, co wymagaoby
ewentualnych zmian art. 9 ust. 2, art. 13, art. 15 ust. 1 i art. 21 ustawy z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
10
oraz art. 51
ust. 1 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji
o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska
oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko
11

b) opracowania jednolitej metodologii pomiaru emisji haasu generowanego przez
elektrownie wiatrowe,
c) problemu posadowienia elektrowni wiatrowych na obszarach przyrodniczo
chronionych,
d) zapewnienia spjnoci postpowa w sprawie decyzji o rodowiskowych
uwarunkowaniach i pozwole na budow w zakresie objtych nimi obszarw
lokalizacji przyszych elektrowni wiatrowych,
e) respektowania odpowiedzialnoci z tytuu niewyczenia si radnego
z gosowania w sprawie dotyczcej jego interesu prawnego,
f) ustalenia podstawy prawnej dopuszczajcej do uytkowania elektrowni
wiatrow (kategoryzacja obiektu budowlanego),
g) objcia nadzorem technicznym eksploatacji turbin wiatrowych.
Majc na uwadze powysze Najwysza Izba Kontroli wnioskuje pod adresem:
Prezesa Rady Ministrw o rozwaenie podjcia inicjatywy legislacyjnej w zakresie:
nowelizacji art. 55 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
12
, poprzez
wprowadzenie wymogu uzyskania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na
uytkowanie elektrowni wiatrowej przed przystpieniem do jej uytkowania,
uzupenienia zacznika nr 1 do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane,
poprzez dokonanie klasyfikacji elektrowni wiatrowej wedug kategorii obiektu
budowlanego, wspczynnika kategorii obiektu (k), wspczynnika wielkoci
obiektu (w),
nowelizacji art. 25 a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym,
w celu wprowadzenia odpowiedzialnoci radnych za naruszenie tego przepisu,
okrelenia dopuszczalnej odlegoci lokalizacji farm wiatrowych od siedlisk
i zabudowa ludzkich,

10
Dz. U. z 2012 r., poz. 647 ze zm.
11
Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm.
12
Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.

14
nowelizacji rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie
rodzajw urzdze technicznych podlegajcych dozorowi technicznemu
13

poprzez objcie tym nadzorem funkcjonujcych farm wiatrowych.
Ministra rodowiska o rozwaenie podjcia inicjatywy legislacyjnej w zakresie:
zmiany rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r.
w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku
14
, poprzez
okrelenie dopuszczalnych poziomw haasu infradwikowego w rodowisku,
okrelenia metodologii oceny poziomu haasu emitowanego przez elektrownie
wiatrowe w czasie ich optymalnej eksploatacji.

13
Dz. U. z 2012 r., poz. 1468.
14
Dz. U. z 2014 r., poz. 112.
INFORMACJE SZCZEGOWE

15
3. INFORMACJE SZCZEGOWE
3.1 Charakterystyka stanu prawnego
Lokalizacja elektrowni wiatrowych nastpowaa przede wszystkim w oparciu o przepisy
ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Podstawowym dokumentem, za pomoc ktrego gminy ksztatuj porzdek przestrzenny na
swoim terenie, by miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W przypadku braku
takiego planu, okrelenie sposobw zagospodarowania i warunkw zabudowy terenu
nastpuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Gmina,
sporzdzajc plan miejscowy, zwizana jest ustaleniami studium uwarunkowa i kierunkw
zagospodarowania przestrzennego.
Uchwalenie studiw uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gmin, jak
i miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego wymaga przeprowadzenia
strategicznej oceny oddziaywania na rodowisko, zgodnie z ustaw z dnia 3 padziernika
2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa
w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko. Kwestie zwizane
z wpywem turbin wiatrowych na ycie ludzi mieszkajcych w ich otoczeniu oraz na cao
rodowiska, s analizowane na etapie procedury oceny oddziaywania na rodowisko. Organ
administracyjny wydajcy decyzj o rodowiskowych uwarunkowaniach ma obowizek
oceni, na podstawie zgromadzonego materiau dowodowego, czy planowana do realizacji
elektrownia wiatrowa spenia bdzie normy przewidziane w rozporzdzeniu Ministra
rodowiska z dnia 1 padziernika 2012 r.
15
w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu
w rodowisku
16
. Wydanie decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach w przypadku, gdy
przeprowadzana bya ocena oddziaywania na rodowisko, wie si z zapewnieniem
moliwoci udziau spoeczestwa w takim postpowaniu. Organ waciwy do wydania ww.
decyzji zobowizany jest do podania do publicznej wiadomoci informacji o moliwociach
zapoznania si z niezbdn dokumentacj sprawy, sposobie i miejscu skadania uwag
i wnioskw do projektu studium czy planu zagospodarowania przestrzennego. Kady
zainteresowany ma prawo do skadania uwag i wnioskw, a organ administracji, waciwy do
wydania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach, jest zobowizany je rozpatrzy przed
wydaniem decyzji. W zwizku z powyszym, w ramach przeprowadzanych konsultacji
spoecznych, wszyscy zainteresowani mog zapozna si z zebran w sprawie
dokumentacj i przeprowadzonymi badaniami, obliczeniami oraz wypywajcymi z nich
wnioskami odnonie oddziaywa generowanych przez projektowane turbiny wiatrowe.
Moliwe jest wwczas wniesienie wszelkich uwag w zwizku z projektowanym
przedsiwziciem. Organ administracji wydajcy ww. decyzj zobowizany jest do
rozpatrzenia oraz ustosunkowania si do kadej ze zoonych uwag.
Z perspektywy wsplnot lokalnych szczeglne znaczenie maj regulacje dotyczce
konsultacji spoecznych, zawarte w treci samorzdowych ustaw ustrojowych. Zgodnie
z ustaw z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym oraz ustaw z dnia 15 wrzenia

15
Oraz we wczeniejszym rozporzdzeniu z dnia 14 czerwca 2007 r.
16
Dz. U. z 2014 r., poz. 112.

16
2000 r. o referendum lokalnym
17
, w sprawach istotnych i wanych dla gminy jednostki
samorzdu terytorialnego mog przeprowadza konsultacje spoeczne, zwizane z budow
farm wiatrowych, wcznie z przeprowadzeniem referendum w tej sprawie.
Elektrownie wiatrowe budowane s wycznie po uzyskaniu pozwolenia na budow,
wydanego przez waciwego starost, w oparciu o przepisy Prawa budowalnego. Pozwolenie
to udzielane jest na wniosek inwestora, do ktrego zaczana jest m.in. wspomniana
wczeniej decyzja o rodowiskowych uwarunkowaniach, wydawana przez organ gminy.
Nadzr w zakresie budowy i oddawania takich obiektw do uytkowania, okrelony zosta
w przepisach ustawy Prawo budowlane i powierzony organom nadzoru budowlanego.
W 2013 r. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej skierowaa do konsultacji
spoecznych projekt ustawy o ochronie krajobrazu (o zmianie niektrych ustaw w zwizku ze
wzmocnieniem narzdzi ochrony krajobrazu), w ktrym postuluje si zaostrzenie zasad
lokalizacji elektrowni wiatrowych. Autorzy projektu przyznaj, e siownie, zwaszcza redniej
i duej mocy, bd stanowiy, co do zasady dominant krajobrazow. Jeli projekt wejdzie
w ycie, o lokalizacji wiatrakw bd decydoway take samorzdy wojewdzkie, na
podstawie audytw krajobrazu. W ten sposb wyznaczone zostayby obszary krajobrazu
chronionego, gdzie nie bdzie mona stawia obiektw o charakterze dominant (obiektw
o wiodcym oddziaywaniu wizualnym w krajobrazie)
18
. W dniu 1 lipca 2013 r. projekt ustawy
trafi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy nr 1525). W dniu 11 kwietnia 2014 r.
Rada Ministrw upowania Ministra Infrastruktury i Rozwoju do prezentowania stanowiska
Rzdu wobec prezydenckiego projektu ustawy o zmianie niektrych ustaw w zwizku ze
wzmocnieniem narzdzi ochrony krajobrazu.
3.2 Charakterystyka obszaru objtego kontrol
Wytwarzanie energii ze rde odnawialnych, w tym przy wykorzystaniu siy wiatru, stanowi
istotny element realizacji przez Polsk postanowie ustalonych w 1997 r. na konferencji
w Kioto, w ramach Ramowej Konwencji Organizacji Narodw Zjednoczonych w sprawie
zmian klimatu. Wpyw na okrelenie kierunkw w zakresie przyszego zuycia energii
elektrycznej, wytwarzanej w odnawialnych rdach energii, ma take konieczno realizacji
zobowiza zawartych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia
23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze rde odnawialnych,
zmieniajca i w nastpstwie uchylajca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE.
Rozwj energetyki wiatrowej determinowany jest przez wystpujce w danym regionie
zasoby energetyczne wiatru, ktre s podstawowym kryterium wyboru lokalizacji farmy.
Mapa terenw, opracowana w oparciu o moliwoci wykorzystania zasobw wiatru na
potrzeby produkcji energii elektrycznej, ksztatuje si w Polsce nastpujco:

17
Dz. U. z 2013 r., poz. 706.
18
http://instalreporter.pl/aktualnosci/prezydencki-projekt-o-ochronie-krajobrazu-a-rozwoj-energetyki-wiatrowej/

17

rdo: na podstawie danych Orodka Meteorologii IMGW (mapka IMGW); Warszawa
Energetyka wiatrowa jest nie tylko uzaleniona od warunkw rodowiskowych, ale rwnie
oddziauje na rodowisko. Najczciej stawianym zarzutem przeciwko budowie farm
wiatrowych jest wytwarzanie przez turbiny monotonnego haasu o niskim nateniu dwiku,
co moe mie niekorzystny wpyw na ludzk psychik. Haas generowany jest gwnie przez
opaty wirnika, ktre wytwarzaj go przeamujc opr aerodynamiczny powietrza. Do innych
negatywnych oddziaywa zalicza si take zjawiska wietlne, tj. odblaski wiata
sonecznego od opat wirnika (efekt stroboskopowy), jak te rzucany przez opaty cie.
Wbrew pozorom energetyka wiatrowa charakteryzuje si stosunkowo du
terenochonnoci. Kada turbina (wraz z masztem) wymaga posadowienia na fundamencie
znacznych rozmiarw
19
. Konieczne jest rwnie stworzenie infrastruktury przesyowej (linie
wysokiego napicia), stacji transformatorowych, drg dojazdowych i placw manewrowych.
Przyczyn sprzeciwu wobec lokalizacji farm wiatrowych jest take kwestia dewastacji
krajobrazu. Najczciej tego typu argumenty podnoszone s w regionach o duych walorach
krajobrazowych i z rozwinitym sektorem turystycznym.
Lokalizacja elektrowni wiatrowych podlega zatem licznym restrykcjom i ograniczeniom,
chocia sama w sobie nie zostaa dostatecznie precyzyjnie uregulowana, co moe
zniechca potencjalnych inwestorw, bd stwarza niebezpieczestwo potencjalnych
naduy prawa. Wzrastajca ilo pozwole na przyczenia nowych mocy z energetyki
wiatrowej jest wyranym sygnaem rosncego zapotrzebowania na tereny pod przysze

19
rednio: fundament pod turbin o wysokoci ok. 100m (moc ok. 2 MW) posiada rozmiary ok. 20x20m.

18
inwestycje. Wyzwaniem stojcym przed polskim ustawodawc jest w tej sytuacji z jednej
strony stworzenie warunkw do umoliwienia harmonijnego rozwoju tego sektora energetyki,
z drugiej za strony rwnoczesne wypracowanie odpowiednich mechanizmw ochrony
interesu spoecznego oraz zachowania zasad zrwnowaonego rozwoju
20
. W ramach zasad
zrwnowaonego rozwoju mieci si bowiem nie tylko ochrona przyrody, ale i troska
o rozwj spoeczny i cywilizacyjny zwizany z koniecznoci budowania stosownej
infrastruktury
21
.
W latach 2009-2013 nastpi w Polsce wzrost zainstalowanych elektrowni wiatrowych
a o 277%, tj. z 301 do 835 jednostek wytwrczych (WIL)
22
. czna moc zainstalowana
wzrosa w tym czasie z 724,657 MW do 3 389,541 MW, tj. prawie 5-krotnie.

rdo: opracowanie wasne na podstawie informacji dla NIK zoonej przez Prezesa URE; Warszawa 2014 r.
3.3 Istotne ustalenia kontroli
3.3.1 Zapewnienie udziau spoecznoci lokalnej w procedurze lokalizacji
elektrowni wiatrowych na obszarze gminy
Skontrolowane gminy, co do zasady umoliwiay swoim spoecznociom wyraenie
stanowisk w procedurze lokalizacji elektrowni wiatrowych. Wyniki kontroli wprawdzie
wykazay uchybienia, np. w zakresie prawidowego publikowania materiaw na stronach
Biuletynu Informacji Publicznej, czy cisego przestrzegania 21-dniowego terminu wyoenia
dokumentacji planistycznej do konsultacji, lub te nieterminowego rozpatrywania skarg
i wnioskw skadanych przez strony. Uchybienia te nie miay jednak charakteru racego
zaniedbania. Ich waga i skala nie mogy, w ocenie NIK, stanowi podstawy do podwaenia
prawidowoci procesw lokalizacyjnych. Nie stwierdzono bowiem przypadkw pozbawienia

20
Przez zrwnowaony rozwj - rozumie si taki rozwj spoeczno-gospodarczy, w ktrym nastpuje proces integrowania
dziaa politycznych, gospodarczych i spoecznych, z zachowaniem rwnowagi przyrodniczej oraz trwaoci podstawowych
procesw przyrodniczych, w celu zagwarantowania moliwoci zaspokajania podstawowych potrzeb poszczeglnych
spoecznoci lub obywateli zarwno wspczesnego pokolenia, jak i przyszych pokole.
21
Wyrok NSA z dnia 7 lipca 2006 r., II OSK 507/06.
22
Za Prezesem Urzdu Regulacji Energetyki: pod pojciem rdo/instalacja (WIL) naley rozumie jedn jednostk
wytwrcz (elektrownie wiatrow) lub zesp jednostek wytwrczych (kilka elektrowni wiatrowych) informacja dla NIK
z dnia 7 kwietnia 2014 r., znak: DSW-076-6(2)/2014/MGu.
0
200
400
600
800
1000
2009 2010 2011 2012 2013
Liczba zainstalowanych jednostek
wytwrczych WIL [w szt.]

19
spoecznoci lokalnych prawa do uczestniczenia w procedowaniu takich dokumentw jak
studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego, mpzp lub decyzja
o rodowiskowych uwarunkowaniach. Niemniej nie ustrzeono si nieprawidowoci, ktre
dotyczyy przykadowo:
w gminie Postomino (woj. zachodniopomorskie), stwierdzono nieprawidowo polegajc na
tym, e w trzech z szeciu zakoczonych w okresie objtym kontrol postpowa w sprawie wydania
decyzji rodowiskowej nie podano do publicznej wiadomoci informacji o przystpieniu do oceny
oddziaywania przedsiwzicia na rodowisko;
w gminie Dukla (woj. podkarpackie), termin wydania decyzji o rodowiskowych
uwarunkowaniach realizacji przedsiwzicia Budowy Parku Elektrowni Wiatrowych w Rwnem,
zosta przekroczony o 26 dni w stosunku do wymogw przepisu art 35 3 i 5 kpa, a termin wydania
takiej decyzji w stosunku do przedsiwzicia Budowy Parku Elektrowni Wiatrowych Cergowa-
Jasionka, zosta przekroczony o sze dni.
w gminie Kleczew (woj. wielkopolskie), obwieszczenia Burmistrza o wszczciu postpowania
w sprawie wydania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach zgody na budow elektrowni
wiatrowych w miejscowociach Jabonka i Genowefa zawieray informacje o moliwoci zapoznania
si z dokumentacj i o miejscu jej wyoenia, a take skadania wnioskw i uwag w terminie 14 dni od
daty ogoszenia, co byo niezgodne z art. 33 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r.
o udostpnianiu informacji o rodowisku . Zgodnie bowiem z przywoanym przepisem, termin do
skadania uwag i wnioskw wynosi 21 dni.
Pomimo, w zasadzie prawidowego zapewnienia udziau lokalnym spoecznociom
w procedurze lokalizacji elektrowni wiatrowych, niemal regu byo, e obawy przeciwnikw
budowy wiatrakw nie byy podzielane. I tak, np.:
w gminie Czerwin (woj. mazowieckie), do projektu zmiany studium wpyno 11 uwag, z czego
dziesi dotyczyo sprzeciwu wobec lokalizacji elektrowni wiatrowych. Sprzeciwy wpyny od
wacicieli nieruchomoci, ktrych dziaki znajduj si w pobliu planowanych inwestycji i dotyczyy
zakazu (w zwizku ze zmian Studium) lokalizowania na nich zabudowy mieszkaniowej i rekreacji
indywidualnej. adna z wniesionych uwag nie zostaa uwzgldniona przez Wjta Gminy oraz przez
Rad Gminy. W uzasadnieniu stanowiska podano, e planowana inwestycja elektrowni wiatrowych
nie bdzie negatywnie wpywa na walory estetyczne i rodowisko przyrodnicze obszarw prawnie
chronionych, a wskazana w Studium lokalizacja farm wiatrowych nie znajduje si na terenach
chronionych oraz jest jednym z wyznaczonych kierunkw majcych na celu rozwj gminy;
w gminie Dukla (woj. podkarpackie), w dyskusji publicznej przedstawiciele Stowarzyszenia
Przyjazna Przestrze podtrzymali negatywne stanowisko wyraone w dyskusji publicznej zwizanej
z poprzednim wyoeniem projektu zmian Studium, dotyczce moliwoci lokalizacji elektrowni
wiatrowych w obszarze pooonym na pnoc od miejscowoci Gojsce, Iwla, Teodorwka i Nadole.
W przeprowadzonym postpowaniu Burmistrz Dukli rozpatrzy negatywnie wnioski do projektu zmiany
Studium;
w gminie Ia (woj. mazowieckie), 18 osb fizycznych zoyo do Samorzdowego Kolegium
Odwoawczego 39 odwoa od dwch decyzji o uwarunkowaniach rodowiskowych wydanych przez
Burmistrza Iy. SKO nie podzielio argumentw skarcych i wydao w tych sprawach cznie
38 postanowie, w tym: 19 postanowie umarzajcych postpowanie odwoawcze i 19 postanowie
utrzymujcych zaskarone decyzje w mocy;
w gminie Przerol (woj. podlaskie), do Urzdu wpyny uwagi i skargi dotyczce m.in.
[1] niezgodnoci z polityk przestrzenn gminy, zakadajc ochron przyrody i krajobrazu (w tym
kulturowego), jako gwnych zasobw oraz ugruntowanie znaczenia turystycznego jezior i szlaku
kajakowego rzeki Bludzi, Suwalskiego Parku Krajobrazowego i obszaru chronionego krajobrazu (gdy
elektrownie wpyn negatywnie na krajobraz i utrudni rozwj turystyki), [2] nieuzasadnionego
ograniczenia zasigu negatywnego oddziaywania elektrowni do 400-500 m oraz nieuwzgldnienia

20
kwestii haasu, efektu migotania cienia i infradwikw, a take obnienia wartoci nieruchomoci,
[3] nieuwzgldnienia osuwania si mas ziemnych w dolinie rzeki Bdzianki ani infrastruktury linii
przesyowych energii elektrycznej, [4] przystpienia do zmiany Studium i wyoenia Studium do
publicznego wgldu bez poinformowania sotysa wsi Nowa Przerol (oba zdarzenia ogoszono
w siedzibie Urzdu oraz na jego stronie BIP i w prasie lokalnej), oraz [5] nieudzielenie przez
sekretarza gminy odpowiedzi na pytania na dyskusji publicznej (wyjani on, e odpowiedzi na pytania
udziela kompetentny w kwestiach merytorycznych mpzp architekt oraz zajmujcy si spraw
pracownik merytoryczny Urzdu). Ponadto, wniesiono do projektu zmiany Studium z 2013 r. m.in.
postulaty ujcia w studium zabudowy mieszkaniowej, wypoczynkowej lub zagrodowej na konkretnych
dziakach (19 wnioskw), zachowania odlegoci 2 km od zabudowa (4 wnioski) oraz ponownie
skargi na pogorszenie komfortu ycia i zmniejszenie wartoci dziaek. Uwagi do obu zmian Studium
zostay w caoci odrzucone przez Rad Gminy.
Nie mona jednake uzna, i spoeczne protesty i skargi nie byy w ogle uwzgldniane.
Aktywno przeciwnikw budowy wiatrakw skutkowaa np. ponowieniem rozwaa nad
celowoci takiej inwestycji, a w przypadku racego naruszenia prawa, nawet sdowym
uchylaniem planw zagospodarowania przestrzennego:
w gminie Lelw (woj. lskie), w wyniku uwag zgoszonych do projektu Studium oraz protestw
przeciwnikw budowy elektrowni wiatrowych, Rada Gminy przyja stanowisko w sprawie celowoci
ponownego rozpoczcia procesu zmian Studium, gdy proces ten winien uwzgldnia instalacje
rnych rde energii odnawialnej (w tym m.in. ogniw fotowoltaicznych) oraz brak zgody
mieszkacw danych soectw. Wjt owiadczy, e prace nad zmian Studium zostay wstrzymane
i bd ponownie przeanalizowane, m.in. pod ktem innych rde energii odnawialnej;
w gminie Darowo (woj. zachodniopomorskie), maestwo z Borzyszkowa zoyo skarg do
Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Szczecinie na uchwa Rady Gminy w sprawie ustalenia
mpzp, przewidujc moliwo budowy farmy elektrowni wiatrowych, w tym na dziace stanowicej
wasno skarcych, mimo braku ich zgody. WSA stwierdzi niewano uchway Rady, w zakresie
dziaek nalecych do skarcych. W uzasadnieniu wyroku WSA poda, e naruszone zostay zasady
i tryb sporzdzania mpzp, poprzez nieuwzgldnienie przez Rad uwag skarcych bez podania
przyczyn zajcia takiego stanowiska oraz rozwaenia ich racji w kontekcie interesu publicznego.
Take w gminie Darowo, uchwaa Rady Gminy w sprawie lokalizacji FW Stary Jarosaw bya
przedmiotem wezwa do usunicia naruszenia prawa, skierowanych do Rady przez mieszkacw
gminy. Po podjciu przez Rad uchwa nieuwzgldniajcych tych wezwa, osoby te wniosy cztery
skargi do WSA, z ktrych jedna zostaa uznana za zasadn i wyrokiem uchwaa Rady Gminy zostaa
uniewaniona w caoci. W uzasadnieniu WSA poda, e powysza uchwaa zostaa podjta
z pominiciem obowizujcego stanu prawnego bez sporzdzenia wymaganej przepisami
strategicznej oceny oddziaywania na rodowisko dla przedmiotowej zmiany planu.
W adnej ze skontrolowanych gmin nie skorzystano z moliwoci przeprowadzenia
referendum w sprawie akceptacji dla lokalizacji wiatrakw. I tak, np.:
w gminie Duszniki (woj. wielkopolskie), w prowadzonych postpowaniach nie skorzystano
z moliwoci przeprowadzenia referendum, na podstawie art. 11 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorzdzie gminnym. Wjt poda, e rozwaano moliwo przeprowadzenia referendum, jednak
zdecydowano si t spraw powierzy przedstawicielom mieszkacw, czyli radnym poprzez
uchwalenie mpzp. O rezygnacji z referendum przesdziy take koszty jego organizacji oraz
moliwo wypowiedzenia si spoeczestwa poprzez udzia w postpowaniu zmierzajcym do
wydania decyzji rodowiskowych i miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego;
w gminie Czerwin (woj. mazowieckie), wrd spoecznoci gminnej zawiza si komitet
protestacyjny przeciwko budowie farm wiatrowych, ktry kierowa do Wjta i Rady Gminy skargi
w przedmiotowej sprawie. Gwnym argumentem sprzeciwu (wg protestujcych) byo negatywne
oddziaywanie przedsiwzicia na rodowisko oraz niekorzystny wpyw na zdrowie i bezpieczestwo
mieszkacw. W 2013 r. do UG Czerwin wpyn wniosek dotyczcy przeprowadzenia referendum

21
w sprawie budowy siowni wiatrowych. Rada Gminy odrzucia projekt uchway w tej sprawie.
Gosowao 14 radnych, w tym trzech, u ktrych planowana bya inwestycja elektrowni wiatrowych.
3.3.2 Zapewnienie transparentnoci na styku interesu publicznego
i prywatnego, zwizanych z lokalizacj elektrowni wiatrowych
W przypadku wikszoci gmin, elektrownie wiatrowe planowane byy lub ich lokalizacja
nastpowaa na gruntach nalecych do osb fizycznych. Jedynie w dwch gminach
(wiebodzin i Rzepin w woj. lubuskim) elektrownie wiatrowe posadowiono na obszarach
bdcych we wadaniu Agencji Nieruchomoci Rolnych oraz Pastwowego Gospodarstwa
Lenego Lasy Pastwowe. Lokalizacja wiatrakw nie budzia tam istotnych kontrowersji.
Kwestie udziau urzdnikw i funkcjonariuszy publicznych w transparentnym rozstrzyganiu
postpowa zwizanych z budow elektrowni wiatrowych normowane byy m.in. przepisami
kpa. Zgodnie z nim i ustaw z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym, pracownik
organu administracji publicznej powinien podlega wyczeniu od udziau w sprawie, w ktrej
jest stron albo pozostaje z jedn ze stron w takim stosunku prawnym, e wynik sprawy
moe mie wpyw na jego prawa lub obowizki. Wyczenie obowizywao go take
w sytuacji, gdy interes prawny lub faktyczny rozstrzyganej sprawy dotyczy maonka oraz
krewnych i powinowatych do drugiego stopnia. Z kolei w przypadku radnych, bdcych
reprezentantami spoecznoci lokalnych, gwarantem obiektywizmu w podejmowanych przez
nich uchwaach byy zapisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym, w myl,
ktrych nie mogli oni bra udziau w gosowaniu w radzie ani w komisji, jeeli dotyczyo ono
ich interesu prawnego.
Tymczasem, a w 11 z 28 skontrolowanych gmin (39%) dochodzio do przypadkw
lokalizowania wiatrakw na dziakach nalecych m.in. do radnych, burmistrzw, wjtw, czy
te pracownikw urzdw gmin
23
, tj. osb, ktre jednoczenie w imieniu tamtejszych
spoecznoci podejmoway decyzje, co do miejsca takich inwestycji:
w gminie Kleczew (woj. wielkopolskie), dwie elektrownie wiatrowe zlokalizowane
w miejscowoci Jabonka zostay wybudowane na gruntach bdcych wasnoci Zastpcy
Burmistrza Miasta i Gminy Kleczew oraz osoby blisko spokrewnionej z Burmistrzem, z naruszeniem
przepisw dotyczcych wyczenia pracownika Urzdu oraz organu z postpowania
administracyjnego. Samorzdowe Kolegium Odwoawcze w Koninie, w zwizku z wnioskiem
Centralnego Biura Antykorupcyjnego Delegatury w Poznaniu, wznowio z urzdu postpowanie
administracyjne w sprawie i wyznaczyo do prowadzenia postpowania Wjta Gminy Kazimierz
Biskupi. Uchyli on decyzj Burmistrza Gminy i Miasta Kleczew i umorzy postpowanie
administracyjne w sprawie wydania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach realizacji
przedmiotowego przedsiwzicia. W uzasadnieniu poda m.in., e przedmiotowa inwestycja zostaa
ju zrealizowana, czyli jest przedsiwziciem istniejcym, ktre uzyskao pozwolenie na uytkowanie,
a to skutkuje tym, i rozstrzygnicie, co do istoty oraz uzgodnienie bd nie, warunkw
rodowiskowych dla istniejcej, a nie potencjalnej inwestycji, naley uzna za bezprzedmiotowe;
w gminie Laszki (woj. podkarpackie), Wjt wyda decyzj o rodowiskowych uwarunkowaniach
zgody na realizacj przedsiwzicia w stosunku do dziaek, ktrych by wacicielem, a na ktrych
miaa by zrealizowana turbina wiatrowa;
w gminie Ciepowody (woj. dolnolskie), w obowizujcych w badanym okresie mpzp
wyznaczono potencjalne lokalizacje szeciu elektrowni wiatrowych na terenach stanowicych

23
Bd ich krewnych lub osb bliskich.

22
wasno lub wspwasno osb zwizanych z funkcjonowaniem organw Gminy Ciepowody i ich
rodzin, w tym lokalizacje: [1] trzech elektrowni wiatrowych na gruntach nalecych do dwch radnych
Rady Gminy Ciepowody, [2] dwch elektrowni wiatrowych na gruntach nalecych do czonkw
rodziny Wjta Gminy, oraz [3] jednej elektrowni wiatrowej na gruncie nalecym do pracownika
Urzdu;
w gminie Czerwin (woj. mazowieckie), w gosowaniu nad przyjciem uchway w sprawie zmiany
studium brali udzia radni majcy interes prawny w zwizku z planowan lokalizacj siowni
wiatrowych na dziakach, ktrych byli wacicielami. Przesuchany w charakterze wiadka
Przewodniczcy Rady Gminy zezna, e nie dokona wykluczenia tych osb z gosowania z powodu
zapomnienia o moliwoci skorzystania z tego przepisu.
Dziaania takie nie tylko uchybiay obowizujcym przepisom prawa, ale mogy take
dodatkowo prowadzi do wystpowania niepodanych zjawisk o charakterze
korupcjogennym. W przypadku radnych, ustawodawca nie wprowadzi natomiast adnych
sankcji z tytuu niewyczenia si z gosowania w sprawie dotyczcej bezporednio ich
interesu prawnego.
3.3.3 Finansowanie tworzenia i dokonywania zmian w dokumentacji
planistycznej gmin zwizanej z lokalizacj elektrowni wiatrowych
W myl przepisw ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie
studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych
planw zagospodarowania przestrzennego, naleao do zada wasnych gminy. J edn
z naczelnych zasad wynikajcych z tego aktu byo, i koszty sporzdzenia tych dokumentw
powinny obcia budet gminy.
Tymczasem, jak wynika z przeprowadzonej kontroli, jedynie w szeciu z 28 gmin (21%),
koszty zmian dokumentacji planistycznej sfinansowane zostay bezporednio z budetu tych
jednostek samorzdu terytorialnego. W pozostaych 22 przypadkach (79%), zawierane byy
natomiast trjstronne porozumienia
24
o wspfinansowaniu kosztw tych planw (dwanacie
gmin, tj. 55%), lub inwestorzy przekazali ekwiwalentne do tych kosztw darowizny na rzecz
spoecznoci lokalnej (dziesi gmin, tj. 45%). W konsekwencji, przyjmowane od inwestorw
dokumenty, np. projekt studium, plan zagospodarowania przestrzennego, prognoza
oddziaywania na rodowisko lub skutkw finansowych planowanych zmian, wizay si
z koniecznoci uwzgldniania przez gminy rozwiza postulowanych przez inwestorw.
Przypadki bezporedniego finansowania przez inwestorw zaoe zagospodarowania
przestrzennego w gminach stwierdzono na przykad w nastpujcych samorzdach:
w gminie Duszniki (woj. wielkopolskie), w 2007 r. zawarta zostaa umowa, dotyczca
opracowania projektu zmiany Studium. W umowie strony uzgodniy, e koszty opracowania poniesie
inwestor. W latach 2009-2010 gmina Duszniki otrzymaa od inwestora projekty mpzp pod lokalizacje
farm wiatrowych wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko oraz prognoz skutkw finansowych.
Dokumenty te wykonaa firma zewntrzna na zlecenie inwestora;
w gminie Czerwin (woj. mazowieckie), w 2011 r. koszty zmiany Studium i opracowania projektu
mpzp (wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko) zostay sfinansowane przez zainteresowanego
inwestora. Na mocy porozumienia przyszy inwestor zobowiza si do sfinansowania caoci kosztw
projektw tych dokumentw oraz do dostarczenia do biura architektonicznego na wasny koszt

24
Strony: 1 - gmina, 2 - inwestor, 3 - pracownia projektowa.

23
materiaw geodezyjno-kartograficznych, niezbdnych do ich wykonania. Ponadto w ww.
porozumieniu ustalono, e materiay planistyczne zostan nieodpatnie przekazane gminie Czerwin,
a projektant nie bdzie roci praw autorskich do tych materiaw. Koszty sporzdzenia przedmiotowej
dokumentacji oscyloway w granicach ok. 730 tys. z;
w gminie Ciepowody (woj. dolnolskie), pracowni wyonionej przez inwestora powierzono
opracowanie mpzp z 2013 r.
25
, dotyczcych lokalizacji elektrowni wiatrowych. Zlecono take
wykonanie omiu innych mpzp, ktrych zakres nie by zwizany z tym zamierzeniem inwestycyjnym.
gmina Ciepowody uchylia si od obowizku poniesienia kosztw opracowania mpzp. Odnoszc si
do powyszego Wjt Gminy wyjani, e mogli korzysta z opracowa dobrowolnie wykonywanych
przez podmioty zewntrzne w sytuacji, gdy nie domagali si ponoszenia kosztw przez te podmioty,
a w omawianym przypadku przystali jedynie na tak propozycj inwestora;
w gminie Suwaki (woj. podlaskie), prognozy oddziaywania na rodowisko (sporzdzone do
opracowywanych przez gmin (we wasnym zakresie) mpzp zostay zlecone i opacone przez
inwestorw zainteresowanych budow elektrowni wiatrowych. Naruszono w ten sposb
postanowienia art. 41 ust. 1 w zw. z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2007 r. - Prawo ochrony
rodowiska
26
, obligujce do sporzdzenia takich prognoz przez organ opracowujcy mpzp (obecnie
art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnieniu informacji o rodowisku i jego
ochronie
27
). W konsekwencji cz elektrowni wiatrowych zostaa zlokalizowana na terenach
dogodnych dla inwestora, lecz mieszczcych si w Obszarze Chronionego Krajobrazu Pojezierza
Pnocnej Suwalszczyzny.
Przekazywanie darowizn przez inwestorw, uzalenione od dokonania przez gminy zmian
w dokumentacji planistycznej, wystpio m.in.:
w gminie Przerol (woj. podlaskie), w ktrej pozyskano 691,5 tys. z na podstawie porozumie
zawartych z inwestorem. W porozumieniach tych przekazanie rodkw uzaleniono m.in. od
spenienia zobowiza dotyczcych przyjmowania mpzp oraz w razie koniecznoci take zmian
studium. Gmina Przerol zawara take inn umow darowizny, na kwot 1.700 tys. z z kolejnym
przedsibiorc, z przeznaczeniem na prace planistyczne zwizane z rozwojem na terenie gminy
energii odnawialnej, a take na rozwj infrastruktury drogowej, upowszechnianie kultury i tradycji,
bezpieczestwo przeciwpoarowe i inne cele;
W gminie Udanin (woj. dolnolskie), przyjmowano na podstawie zawartych porozumie
darowizny pienine od podmiotw ubiegajcych si o wydanie decyzji o rodowiskowych
uwarunkowaniach dla inwestycji polegajcych na budowie farm wiatrowych. W latach 2009-2013
inwestor przekaza na rzecz gminy Udanin kwot 41,1 tys. z, m.in. na organizacj doynek gminnych,
darowizn dla trojaczkw ze wsi Piekary, dla zespou ludowego Cicha Woda, remont wietlicy
wiejskiej w Damianowie, organizacj Dnia Dziecka. Natomiast Spka [] Sp. z o.o. przekazaa na
rzecz gminy Udanin kwot 445,0 tys. z (na budow placu zabaw, na organizacj doynek gminnych
oraz na zadania statutowe gminy, w tym 420,0 tys. z w 2013 r. na modernizacj drogi gminnej
pomidzy miejscowociami Rana i Drogomiowice darowizna zostaa przekazana w trakcie
prowadzonego postpowania o wydanie decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach zgody na
realizacj przedsiwzicia).
Kontrola ujawnia take przypadek sfinansowania dokumentacji planistycznej pod lokalizacj
elektrowni wiatrowej przez wacicieli gruntw, na ktrych planowano ich posadowienie:
w gminie Kobylnica (woj. pomorskie), koszty wprowadzenia zmian do trzech mpzp
28
zostay
sfinansowane przez wacicieli gruntw przeznaczonych pod farmy wiatrowe (inwestorzy opracowali
projekty planw, prognozy oddziaywania na rodowisko oraz opracowania ekofizjograficzne). Koszt

25
Mpzp przyjte w 2013 r.: Uchwa nr 176, Uchwa nr 178 i Uchwa nr 204.
26
W brzmieniu obowizujcym do dnia 15 listopada 2008 r. - obecnie przepis uchylony (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 ze zm.).
27
Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm.
28
Wprowadzone uchwaami Rady Gminy Kobylnica: Nr IV/53/2003 z 4 lutego 2003 r., Nr IX/114/2003 z 12 wrzenia 2003 r.
i Nr XVIII/228/2008 z 19 lutego 2008 r.

24
tych prac nie by znany UG Kobylnica. Wjt wyjani, e w okresie opracowywania mpzp brak byo
jednoznacznych interpretacji prawnych i orzecze dotyczcych zasad finansowania przez inwestorw
mpzp. Ponadto decyzja o takim wanie finansowaniu podjta bya z uwagi na ograniczone rodki
finansowe gminy.
W wietle przepisw ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, naruszenie zasad sporzdzania studium lub planu miejscowego oraz istotne
naruszenie trybu ich sporzdzania, powoduj niewano takiego aktu. J ednak zdaniem
sdw administracyjnych ocena zgodnoci z prawem tworzenia tych dokumentw nie
obejmuje sposobw ich finansowania. Legalno planu miejscowego, nie jest w wietle
orzecznictwa zalena od tego, czy za jego sporzdzenie zapaci gmina, czy te prywatny
inwestor zamierzajcy zrealizowa na terenie gminy farm wiatrow. Przewaa pogld, e
skoro koszty sporzdzenia studium/planu obciaj budet gminy, to oznacza to, e gmina
nie moe domaga si ich sfinansowania przez prywatnego inwestora czy mieszkacw.
Natomiast w sytuacji, gdy inwestor jest zainteresowany przekazaniem darowizny na ten cel,
to jest to zgodne z prawem
29
. Moliwoci pozyskiwania przez gmin dochodw w postaci
darowizny, przewidyway przepisy ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek
samorzdu terytorialnego. Nadmieni jednak naley, e zasadnicz cech umowy darowizny
jest jej nieodpatno, rozumiana jako brak ekwiwalentu ekonomicznego zobowizujcego
drug stron umowy do jakiegokolwiek wiadczenia wzajemnego i to zarwno w chwili
dokonania darowizny jak rwnie w przyszoci. Warunku tego w ocenie NIK nie
speniay ani porozumienia trjstronne ani przekazywane darowizny na sfinansowanie zmian
w dokumentacji planistycznej. Interesy zainteresowanego inwestora nie zawsze byy bowiem
zbiene z obiektywnymi, z punktu widzenia spoecznoci lokalnej, rozwizaniami
planistycznymi.
3.3.4 Oddziaywanie elektrowni wiatrowych na rodowisko i zdrowie ludzi
Lokalizowanie elektrowni wiatrowych czyo si z uciliwociami (gwnie haasem), dla
mieszkacw ssiadujcych z turbinami. Na minimaln odlego farmy wiatrowej wzgldem
ssiedniej zabudowy bezporedni wpyw miay: [1] skala przedsiwzicia (ilo turbin
oddziaywanie skumulowane), [2] poziom mocy akustycznej turbiny (stopie gonoci),
[3] wysoko wiey, na ktrej posadowiona jest turbina oraz [4] uksztatowanie terenu.
Rozwizania przyjte w tym zakresie w pastwach Unii Europejskiej byy zrnicowane i nie
wskazyway uniwersalnej odlegoci lokalizacji farm wiatrowych od siedlisk ludzkich.
Dopuszczalnym poziomem haasu odlego ta okrelana jest m.in. w Niemczech, Holandii,
Portugalii. Kryterium odlegoci stosuje si np. w Danii (lokalizacja elektrowni od zabudowa
nie moga by mniejsza ni czterokrotno cakowitej wysokoci turbiny) i we Woszech (np.
Kalabria) - odlego ta bya ustalana jako 20-krotno wysokoci turbiny, co w praktyce
skutkuje oddaleniem farmy wiatrowej od terenw zurbanizowanych o ok. 2 km. We Francji
odlego farm wiatrowych od zabudowa zostaa ograniczona poziomem dwiku,
tj. rnic natenia haasu w stosunku do poziomu ta, tak by zrnicowanie poziomu
dwiku od farm wiatrowych nie przekraczao w cigu dnia 5 dB, a w nocy wynosio nie

29
Wyrok Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Gdasku z dnia 29 padziernika 2008 r., II SA/Gd 799/07; wyrok
Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 1 lipca 2011 r. II SA/Po 482/11.

25
wicej ni 3 dB. Odmiennie odlego farm wiatrowych wyznacza si w Szwecji, gdzie
o lokalizacji farm wiatrowych decyduj lokalne komitety budownictwa, biorc pod uwag ich
wpyw na rodowisko oraz lokalne plany zabudowy. Rwnie w Wielkiej Brytanii nie ma
przepisw oglnokrajowych dotyczcych minimalnych odlegoci od terenw
zurbanizowanych. Obowizujce przepisy w tym zakresie zale od wadz regionalnych i tak
w Szkocji zaleca si by odlego ta wynosia 2 km od miast i wsi, w Walii 500 m od domw,
natomiast w Anglii zaleca si aby odlego ta wynosia co najmniej jedn wysoko turbiny
plus 10% jej wartoci na wypadek jej upadku
30
.
W dziesiciu skontrolowanych gminach (36%) stwierdzono, e lokalizacja elektrowni
wiatrowych miaa miejsce w odlegoci mniejszej ni 500 m od zabudowa mieszkalnych.
Najbliej zlokalizowano elektrownie wiatrowe na terenie gmin: Kleczew (205 m) i Babiak (230
m). W przedziale od 251 m do 500 m elektrownie wiatrowe posadowiono w omiu gminach
(29%), w przedziale od 501 m do 800 m w czterech gminach (14%). Powyej 801 m od
zabudowa elektrownie wiatrowe lokalizowane byy w 14 gminach (50%).
Zaledwie w odlegoci 55 m od zabudowa stwierdzono posadowienie elektrowni wiatrowej
w gminie urawica:
w gminie urawica (woj. podkarpackie), elektrownia EW-3 jest oddalona od schroniska dla
bezdomnych zwierzt w odlegoci 55 m. Kierownik schroniska poinformowa m.in., e: () na terenie
caego obiektu syszalny jest gony, monotonny i nieustajcy haas o niskim nateniu dwiku oraz
szum powodowany przez dziaajcy wiatrak zarwno w dzie jak i w nocy. Wpywa to negatywnie na
zachowanie i zdrowie zarwno zwierzt pensjonariuszy schroniska, jak i obsugi. Jednostajny haas
dziaa niepokojco i rozdraniajco na zwierzta, ktre z tego powodu s nadaktywne, nie
odpoczywaj, nie mog spa, gdy ich organizmy s stale w stanie gotowoci, w stanie pobudzenia
i utrzymujcego si napicia nerwowego. Kierownik doda take, i w porze zimowej, w godzinach
porannych zarwno parking znajdujcy si przed wejciem do schroniska, jak i dziedziniec obiektu
oraz przestrzenie wrd kojcw dla zwierzt pokrywaj gsto usiane biae kuleczki lodu. Okreli to
zjawisko, jako tzw. rozsiewanie gradu przez obracajce si opaty wiatraka, co w niesprzyjajcych
warunkach atmosferycznych moe stanowi zagroenie dla zdrowia i ycia, zarwno ludzi jak
i zwierzt.
Organem uprawnionym do pomiaru poziomu haasu w rodowisku byli wojewdzcy
inspektorzy ochrony rodowiska. Pomiary haasu emitowanego do rodowiska, dokonywane
byy na podstawie metodyki referencyjnej wykonywania okresowych pomiarw haasu
w rodowisku, pochodzcego od instalacji lub urzdze, zawartej w rozporzdzeniu Ministra
rodowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymaga w zakresie prowadzenia
pomiarw wielkoci emisji oraz pomiarw iloci pobieranej wody
31
. Metodyka wskazywaa, i
pomiary te naley wykonywa przy zachowaniu okrelonych warunkw meteorologicznych,
tj. przede wszystkim przy redniej prdko wiatru do 5 m/s. Natomiast w przypadku
elektrowni wiatrowych najwysze parametry emisji haasu odnotowywane byyby w sytuacji
ich nominalnego obcienia, osiganego przy prdkoci wiatru ok. 10-12 m/s.
Dane dotyczce przeprowadzonych przez wojewdzkie inspektoraty ochrony
rodowiska (WIO) pomiarw oddziaywania elektrowni wiatrowych na rodowisko
przedstawiay si nastpujco:

30
Pismo Ministerstwa rodowiska z dnia 11 kwietnia 2013 r. (znak: DOPpek-074-3/14157/13/WM, oraz pismo Ministerstwa
Gospodarki z dnia 5 czerwca 2013 r. (znak: DEO-I-0702-4/11/13)
31
Dz. U. Nr 206, poz. 1291.

26
Wyszczeglnienie
Liczba skontrolowanych uytkownikw
ldowych farm wiatrowych
2009 r. 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r.
Pomiary poziomu haasu
w rodowisku
Ogem 0 3 3 8 10
w tym w zwizku ze
skargami
0 1 2 8 7
Pomiary poziomu haasu infradwikw w rodowisku 0 0 0 0 0
Pomiary poziomu pl elektromagnetycznych w
rodowisku na terenach dostpnych dla ludzi
0 0 0 0 1
Badanie wystpowania efektu stroboskopowego
(migotania cienia), powstajcego w wyniku pracy opat
wirnika
0 0 0 0 0
rdo: informacja dla NIK zoona przez Gwnego Inspektora Ochrony rodowiska, Warszawa 2014 r.
NIK zwrcia natomiast uwag, e przyjte w polskim prawodawstwie dopuszczalne poziomy
haasu nie obejmoway wprost emisji haasu powodowanego przez turbiny wiatrowe. rda
haasu dla ktrych mona w przepisach znale wartoci dopuszczalne to np.: drogi, linie
kolejowe, lotniska, linie elektroenergetyczne. Nie ujto w nich natomiast turbin wiatrowych,
ktre podobnie jak wyej wymienione rodzaje infrastruktury s specyficznymi emitentami
haasu w rodowisku.
W kontrolowanym czasokresie, w obowizujcym prawodawstwie brak byo uregulowa
w odniesieniu do elektrowni wiatrowych, okrelajcych dopuszczalne poziomy haasu
infradwikowego, jak rwnie regulacji dotyczcych kwestii wystpowania efektu migotania
cienia. I tak, np.:
w powiecie suwalskim WIO nie bada poziomu infradwikw, pola magnetycznego, migotania
cienia (efektu stroboskopowego) ani oddziaywania na rolinno i wiat zwierzcy w zwizku
z funkcjonowaniem elektrowni wiatrowych. Badania infradwikw i efektu cienia nie byy prowadzone
ze wzgldu na brak metodyki bada i nieokrelenie przez prawo dopuszczalnych norm;
w toku kontroli w gminie Zagrodno WIO wyjani, e jego kompetencje w ramach ochrony
przed polami elektromagnetycznymi zostay zawone do okresowych bada poziomw pl
magnetycznych w rodowisku wykonywanych w ramach pastwowego monitoringu rodowiska
32

a z punktu widzenia ochrony rodowiska znaczenie maj linie i stacje elektroenergetyczne
o napiciach znamionowych rwnych bd wyszych ni 110 kV
33
, tj. inne ni linie i stacje zwizane
z farmami wiatrowymi. W ustawodawstwie polskim nie ma przepisw prawnych regulujcych kwestie
efektu migotania cieni wywoanego przez farmy wiatrowe.
W ramach niniejszej kontroli NIK, zlecano wojewdzkim inspektoratom ochrony rodowiska
przeprowadzenie pomiarw dopuszczalnego poziomu haasu. Uzyskane wyniki nie byy
jednak miarodajne. W warunkach meteorologicznych zgodnych z metodyk referencyjn,
uzyskiwano wprawdzie wyniki pomiaru prawidowe, jednak obarczone ich wykonaniem
w warunkach znikomego obcienia turbiny. Z drugiej strony, nie wykonywano pomiarw
przy silnym wietrze (>5 m/s). Ustalono wic, e:
w gminie Wrblew (woj. dzkie), Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w odzi
Delegatura w Sieradzu przyj telefonicznie jeden wniosek, w dniu 6 wrzenia 2013 r., o podjcie
interwencji sprawdzenie emisji haasu od elektrowni wiatrowej w miejscowoci Tworkowizna.

32
Zakres prowadzenia bada poziomw pl elektromagnetycznych obejmuje pomiary natenia skadowej elektrycznej pola
elektromagnetycznego w przedziale czstotliwoci od 3 MHz do 3.000 MHz.
33
W przypadku farm wiatrowych s one rdami promieniowania w postaci pola elektromagnetycznego o czstotliwoci
50Hz wytwarzanego przez urzdzenia: transformatory i generatory poszczeglnych siowni wiatrowych i linie
elektroenergetyczne: kable elektroenergetyczne wewntrz wie turbin oraz podziemne sieci energetyczne (redniego
napicia, mniejszego ni 110 kV) spinajce siownie wiatrowe.

27
W udzielonej odpowiedzi WIO poinformowa m.in., e: Pomiary emisji haasu powinny by
wykonane przy duej wydajnoci generatora, ktra wystpuje przy wietrze powyej 5 m/s, tj. takim,
podczas ktrego w myl obowizujcej metodyki referencyjnej () nie wykonuje si pomiarw haasu
w rodowisku () WIO nie ma moliwoci zgodnie z obowizujc metodyk referencyjn
i dysponujc standardow aparatur pomiarow przeprowadzenia tego typu pomiarw.
() W sytuacji, gdy w danych warunkach nie mona uzyska wyniku za pomoc pomiarw
bezporednich badanie prowadzi si metod obliczeniow. () Na potrzeby wydania decyzji
o rodowiskowych uwarunkowaniach przeprowadzona bya ocena oddziaywania akustycznego
metod obliczeniow. Wynika z niej, e projektowane przedsiwzicie nie spowoduje przekroczenia
dopuszczalnego poziomu haasu na granicy wymagajcej ochrony przed haasem;
w gminie Kleczew (woj. wielkopolskie), przeprowadzona przez WIO kontrola polegaa na
zbadaniu poziomu haasu emitowanego do rodowiska przez dwie elektrownie wiatrowe o cznej
mocy 1,2 MW. Badania zostay wykonane zarwno w dzie jak i w nocy w piciu punktach
pomiarowych usytuowanych na terenie podlegajcym ochronie akustycznej. Warunki
meteorologiczne podczas pomiarw przedstawiay si nastpujco: w porze dziennej sia wiatru 3 m/s
z kierunku SW, temperatura 6,5 C, cinienie 1004 hPa i wilgotno 85% i odpowiednio w porze
nocnej sia wiatru 2,2 m/s z kierunku SW, temperatura 5,3 C, cinienie 1005 hPa i wilgotno 90%.
Nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych poziomw haasu w porze dziennej i nocnej,
a uzyskane wyniki byy nisze od wartoci dopuszczalnych;
w gminie Babiak (woj. wielkopolskie), przeprowadzona przez WIO kontrola polegaa na
zbadaniu poziomu haasu emitowanego do rodowiska przez elektrownie wiatrowe w Zakrzewie
o mocy 1,6 MW. Badania zostay wykonane w dzie i w nocy, w trzech punktach pomiarowych,
usytuowanych na terenach podlegajcych ochronie akustycznej, w pobliu budynkw mieszkalnych
oddalonych od elektrowni o: 410 m, 320 m i 280 m, w kierunkach odpowiednio: NE, E i S. Wykonano
rwnie pomiary ta akustycznego w odlegoci 1.100 m, w kierunku SE od elektrowni. Warunki
meteorologiczne podczas pomiarw przedstawiay si nastpujco: sia wiatru 2,7-2,8 m/s
z kierunkw SW-NW, temperatura od -1,5 do 2,4C, cinienie 1012-1015 hPa i wilgotno 77-84%.
Wyniki bada wykazay, e w punkcie pomiarowym pooonym 280 m w kierunku S (poudniowym) od
elektrowni, poziom haasu w porze nocnej ksztatowa si na granicy wartoci dopuszczalnej,
okrelonej w rozporzdzeniu Ministra rodowiska w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu
i wynosi 45,0 dB. Wedug WIO na wynik tego pomiaru wpyno oddziaywanie wiatru wiejcego
w kierunku mikrofonu;
na terenie powiatu suwalskiego (woj. podlaskie), stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego poziomu
haasu w dwch punktach pomiarowych zlokalizowanych w miejscowoci ywa Woda, gmina
Jeleniewo, pooonych w odlegoci 400 m od najbliszej turbiny wiatrowej. Poziom haasu w porze
nocnej w dniach 7 i 19 marca 2013 r. wynis odpowiednio 47,1 dB i 46,0 dB, wobec dopuszczalnych
45,0 dB.
Uwzgldniajc wyej zebrane dane w ocenie NIK przepisy regulujce kwestie badania
uciliwoci haasu zwizanego z posadowieniem elektrowni wiatrowych wzgldem
zabudowa mieszkalnych, nie byy wystarczajce dla zagwarantowania bezpiecznego
i spoecznie akceptowalnego lokalizowania elektrowni wok siedzib ludzkich.
3.3.5 Nadzr nad bezpieczn eksploatacj elektrowni wiatrowych
Urzd Dozoru Technicznego nie wykonywa w badanym okresie dozoru nad wytwarzaniem
i montaem elementw technicznych elektrowni wiatrowych
34
. Do UDT nie wpyny w tym
okresie zgoszenia o wystpieniu niebezpiecznych uszkodze i nieszczliwych wypadkw
zwizanych z eksploatacj urzdze technicznych w elektrowniach wiatrowych.

34
Informacja Urzdu Dozoru Technicznego, przekazana Delegaturze NIK we Wrocawiu pismem z dnia 26 marca 2014 r.
(znak: DT-071-01/14/270924).

28
Obowizujce dla dozoru technicznego przepisy rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia
7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajw urzdze technicznych podlegajcych dozorowi
technicznemu
35
, nie obejmoway klasyfikacji elementw, z ktrych skaday si elektrownie
wiatrowe. UDT nie posiada rwnie wewntrznych wytycznych, definiujcych jakie elementy
konstrukcyjne i techniczne wiatrakw miayby podlega dozorowi tego organu.
Kontrole realizowane przez PINB ograniczay si wycznie do badania zagadnie stricte
budowlanych:
np. w PINB w wiebodzinie (lubuskie), dziaaniami kontrolnymi nie objto turbin wiatrowych
zainstalowanych na masztach z uwagi na brak moliwoci technicznych kontroli urzdze
zainstalowanych na wysokoci ok. 107 m, gdy jak oceni Powiatowy Inspektor Nadzoru
Budowlanego - takiego sprawdzenia mogyby dokona jedynie osoby posiadajce stosown wiedz
techniczn, wyposaone w urzdzenia i uprawnienia do pracy na wysokociach. Inspektorat opar si
jedynie na ocenie wizualnej, owiadczeniach kierownika budowy oraz przedoonych pomiarach
powykonawczych.

Zdjcie: opracowanie wasne - przykadowa elektrownia wiatrowa (podstawowe elementy konstrukcji).
Nawet w przypadku uszkodze mechanicznych i tak interweniowa PIBN pomimo, e nie
posiada kompetencji do badania zdarze bdcych nastpstwem uszkodzenia
mechanicznych elementw elektrowni wiatrowych (np. wirniki ze migami, gondole):
np. PINB w Kronie (woj. podkarpackie) zosta zawiadomiony pismem Burmistrza Gminy
Rymanw z dnia 19 wrzenia 2013 r. o uszkodzeniu turbiny. Ustalenia dokonane w trakcie kontroli
wykazay, e od obudowy gowicy turbiny oderwaa si jej osona, niebdca elementem
konstrukcyjnym;
w miejscowoci Sieniawa (woj. podkarpackie), w 2013 r. odpada wewntrzna cz jednego ze
skrzyde turbiny. Burmistrz wystosowa pismo o podjcie dziaa do waciciela elektrowni i PINB.
Wyjani przy tym, i elektrownie oddalone s od zabudowa mieszkalnych, dlatego uszkodzenia nie
stwarzay bezporedniego zagroenia ycia i zdrowia mieszkacw. Owiadczy natomiast,
i w zwizku z zaistniaymi zdarzeniami planuje wystpi do PINB o przeprowadzenie kompleksowej
kontroli stanu technicznego czynnych na terenie gminy elektrowni wiatrowych.
3.3.6 Dochody gmin z tytuu lokalizacji elektrowni wiatrowych
Wedug stanu na koniec 2013 r., na terenie skontrolowanych gmin posadowiono
i uruchomiono cznie 277 elektrowni wiatrowych o cznej mocy 565,6 MW (rednio
2,04 MW/turbin).

35
Dz. U. z 2012 r., poz. 1468.

29
Do budetw gmin przedsibiorcy eksploatujcy elektrownie wiatrowe odprowadzali z tytuu
podatku od nieruchomoci rednio 63,4 tys. z od turbiny w skali roku (lata 2009-2013).
W kontrolowanym okresie pojawiy si jednak kontrowersje dotyczce zakresu
przedmiotowego podstawy opodatkowania elektrowni wiatrowych tym podatkiem.
W rozstrzygniciach sdowo-administracyjnych uznawano, e urzdzenia i przedmioty,
bdce wyposaeniem elektrowni wiatrowej, takie jak: wirnik ze skrzydami, skrzynia biegw,
komputer sterujcy, transformator, rozdzielnia elektryczna, instalacja alarmowa oraz
instalacja zdalnego sterowania, nie stanowi urzdze budowlanych. Tym samym,
opodatkowaniu podatkiem od nieruchomoci, na podstawie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r.
o podatkach i opatach lokalnych
36
, podlegaj jedynie czci budowlane elektrowni
wiatrowych, tj. fundamenty i maszt
37
.
Skontrolowane gminy z reguy nie weryfikoway wysokoci podstawy opodatkowania
deklarowanej przez inwestorw elektrowni wiatrowych. Jedynie w dwch spord 28 gmin
(7%) ich organy podatkowe zweryfikoway prawidowo skadanych przez przedsibiorcw
deklaracji podatkowych. Skutkiem przeprowadzonych postpowa podatkowych konieczna
okazaa si korekta in minus wpyww nalenych tym gminom z tytuu lokalizacji na ich
terenach elektrowni wiatrowych. I tak, np.:
w gminie Suwaki (woj. podlaskie), Wjt Gminy wyda w 2009 r. indywidualn interpretacj
podatkow dotyczc podstawy opodatkowania elektrowni wiatrowej podatkiem od nieruchomoci.
Wskaza, e do ustalenia zobowizania podatkowego naley przyj warto budowli cznie
z czci techniczn (turbin). Z interpretacj tak nie zgodzi si zarzdca Zespou Elektrowni
Wiatrowych Suwaki, ktry zoy skarg do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Biaymstoku.
Jednoczenie opaci on zobowizanie podatkowe w wartoci ustalonej zgodnie z interpretacj Wjta
Gminy. WSA w Biaymstoku uchyli zaskaron interpretacj indywidualn organu podatkowego. Wjt
Gminy Suwaki skorzysta z przysugujcego mu prawa do zoenia skargi kasacyjnej do Naczelnego
Sdu Administracyjnego w Warszawie, ktry jednak oddali jego skarg. Jednoczenie w 2011 r.
zarzdca farmy wiatrowej opaci zobowizanie podatkowe w wysokoci ustalonej tak jak w 2010 r.
Stosownie do rozstrzygnicia WSA w Biaymstoku w grudniu 2011 r. budet Gminy Suwaki
zobligowany by zwrci zarzdcy farmy wiatrowej kwot 6.584,3 tys. z tytuem nadpaconego
podatku od nieruchomoci w latach 2010-2011. Do koca grudnia 2011 r. przekazano na rachunek
zarzdcy rodki w kwocie 6.444,3 tys. z, a kwot 140 tys. z pozostawiono na jego koncie (zgodnie
z jego dyspozycj) na poczet podatku nalenego w 2012 r.;
w gminie Wrblew (woj. dzkie), Wjt Gminy wszcz pod koniec 2013 r. postpowanie
podatkowe w sprawie zobowizania podatkowego w podatku od nieruchomoci za 2013 r.
Uytkownik czterech elektrowni zoy deklaracj podatku od nieruchomoci, wykazujc podstaw
opodatkowania w kwocie 15.045,2 tys. z, a nastpnie zoy korekt zmniejszajc podstaw
opodatkowania do kwoty 8.939,1 tys. z. Pomimo wezwa o zoenie wyjanie oraz dokumentw
dotyczcych danych wykazanych w deklaracji, podatnik nie udzieli adnej odpowiedzi. Do dnia
zakoczenia kontroli postpowanie nie zostao ostatecznie rozstrzygnite.
W 2010 r. Stowarzyszenie Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej zwrcio si do Premiera
RP w sprawie przepisw dotyczcych opodatkowania podatkiem od nieruchomoci siowni
wiatrowych. Wskazano w nim, e wyczenie tylko siowni wiatrowych z opodatkowania

36
Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.
37
Wyrok NSA z dnia 16 grudnia 2009 r., II FSK 1184/08; Wyrok NSA z 20 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1397/10; Wyrok
NSA z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2320/10; Wyrok NSA z dnia 5 stycznia 2010 r., II FSK 1101/08; Wyroki NSA
z dnia 2 grudnia 2011 r. sygn. akt II FSK 1658/10, z dnia 30 lipca 2009 r. II FSK 202/08, z dnia 7 padziernika 2009 r. II FSK
635/08, z dnia 16 grudnia 2009 r. II FSK 1184/08, z dnia 5 stycznia 2010 r. II FSK 1101/08.

30
w caoci jest krzywdzce, gdy przyczynia si do zmniejszenia obcie podatkowych
spek wiatrowych a tym samym do obnienia dochodw samorzdw. Zdaniem
samorzdowcw, gminy trac na tym ok. 70% moliwych do uzyskania dochodw. Jest to
ich zdaniem tym bardziej niesprawiedliwe, e w przypadku budowy elektrowni wodnej,
biogazowni, czy innych rde energii odnawialnej, inwestorzy pac podatek zarwno od
budynku, jak i od znajdujcych si wewntrz niego maszyn
38
.
3.3.7 Kategoryzacja obiektw budowlanych elektrowni wiatrowych
Z punktu widzenia inwestorw elektrowni wiatrowych, istotnym problemem bya
niejednolito dziaania organw administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru
budowlanego, w zakresie dopuszczania wiatrakw do uytkowania. O ile nie ulegao
wtpliwociom, e takie elementy jak maszty (wiee) i fundamenty mieszcz si w definicji
budowli obiektu budowlanego, o tyle klasyfikacja budowlana pozostaych czci (jak
np. wirnik ze migami i gondola) rodzia wtpliwoci.
Wikszo skontrolowanych starostw powiatowych informowaa przedsibiorcw,
w pozwoleniach na budow, o obowizku uzyskiwania pozwolenia na przystpienie do
uytkowania elektrowni wiatrowej po jej wzniesieniu. Z kolei organy nadzoru budowlanego
bardziej przychylay si tezie, i do uytkowania elektrowni wiatrowych wystarczy wycznie
zgoszenie zakoczenia ich budowy. W konsekwencji PINB-y nie musiay wwczas
przeprowadza obowizkowej kontroli poprzedzajcej dopuszczenie do uytkowania,
a odpowiedzialno za prawidow realizacj inwestycji spoczywaa w takich przypadkach
wycznie na kierowniku budowy.
Wtpliwoci w tym zakresie musiay by rozstrzygane w toku postpowa sdowych:
za wyrokiem Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 5 stycznia 2010 r. (sygn. akt II FSK
202/08): czci budowlane elektrowni wiatrowych, bdce budowlami, naley zakwalifikowa do
kategorii VIII - inne budowle, a w zwizku z tym, e kategoria VIII nie zostaa wymieniona w art. 55
Prawa budowlanego, uytkowanie takich budowli podlega obowizkowi dokonania zawiadomienia
o zakoczeniu budowy;
za wyrokiem Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Biaymstoku z dnia 19 grudnia 2012 r.
(II SA/Bk 725/12): przypisanie budynkowi kategorii obiektu w pozwoleniu na budow nie ma
charakteru konstytutywnego a wycznie charakter informacyjny, co oznacza, e organ nadzoru
budowlanego nie moe by zwizany tak przypisan kategori, zwaszcza wtedy, gdy rodzaj obiektu
i jego parametry w sposb oczywisty nie przystaj do przypisanej mu kategorii w decyzji o pozwoleniu
na budow. Skoro wskazana w pozwoleniu na budow kategoria obiektu budowlanego nie ma
charakteru konstytutywnego, jej podwaenie przez organ nadzoru budowlanego na etapie
przystpowania do uytkowania obiektu, nie wymaga zmiany decyzji o pozwoleniu na budow.
Niejednolito dziaa w tym zakresie stwierdzono na przykad w nastpujcych jednostkach:
w SP w Sieradzu (woj. dzkie), w decyzjach o pozwoleniu na budow elektrownie wiatrowe
zaliczone zostay do kategorii obiektu budowlanego - XXIX Wolno stojce kominy i maszty. Decyzje
stanowiy m.in., e: Inwestor jest zobowizany przed przystpieniem do uytkowania uzyska
ostateczn decyzj o pozwoleniu na uytkowanie.

38
K. Drogowska; Czy gminy rzeczywicie duo zyskuj na wiatrakach?, Gazeta.pl 21.02.2010 r.

31
Gdy tymczasem:
w PINB w Sieradzu (woj. dzkie) w 2011 r. inwestor zoy trzy wnioski o wydanie pozwolenia
na uytkowanie czterech elektrowni wiatrowych na terenie gminy Baszki. PINB umorzy jednak
postpowania ws. wydania ww. pozwole na uytkowanie, jako bezprzedmiotowe. W uzasadnieniu
decyzji stwierdzono m.in., e: () Za budowl nie uznaje si caej elektrowni wiatrowej, lecz jedynie
czci budowlane () S to obiekty kategorii VIII inne budowle i wymagaj jedynie zawiadomienia
o zakoczeniu budowy. PINB uzna zgoszone wnioski o pozwolenie na uytkowanie za
zawiadomienia o zakoczeniu budowy i na wniosek inwestora powiadczy, e nie zgasza sprzeciwu
do ww. zawiadomie. W sprawie przyczyn uznania, e elektrownie wiatrowe nie nale do kategorii
budowli, dla ktrych inwestor powinien, przed przystpieniem do uytkowania, uzyska ostateczn
decyzj pozwolenia na uytkowanie, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wyjani, e:
elektrownie wiatrowe to pojcie kompleksowe i zoone, i nie sposb zakwalifikowa go
jednoznacznie w rozumieniu przepisw Prawa budowlanego. (). S to obiekty kategorii VIII inne
budowle i nie wymagaj zgodnie z art. 55 ustawy pozwolenia na uytkowanie. Budow takich
obiektw naley zakoczy speniajc wymogi okrelone art. 54 Prawa budowlanego, czyli
zawiadomi waciwy organ o zakoczeniu budowy. Taka interpretacja art. 3 pkt 3 zostaa
przekazana w materiaach szkoleniowych Wybrane interpretacje GUNB podczas szkolenia
w Uniejowie w dniach 18-19 padziernika 2010 r. przez dzki Wojewdzki Inspektorat Nadzoru
Budowlanego.
Z kolei:
w SP w Koobrzegu (woj. zachodniopomorskie), w decyzji o pozwoleniu na budow omiu
elektrowni wiatrowych typu VESTA V90/2.0MW o cznej mocy 16 MW wraz z infrastruktur
towarzyszc (zjazdy, drogi dojazdowe, place montaowe, sie kablowa energetyczna,
teletechniczna) okrelono kategori budowanych obiektw na IV, VIII i XXVI oraz wykrelono
obowizek uzyskania pozwolenia na uytkowanie przed przystpieniem do uytkowania;
w PINB w Koobrzegu (woj. zachodniopomorskie), nie wydawano decyzji o pozwoleniu na
uytkowanie wybudowanych farm wiatrowych, mimo e od inwestorw farm wiatrowych wpyny dwa
wnioski o pozwolenie na uytkowanie, w stosunku do ktrych wydano decyzje o umorzeniu
postpowania. Jak wyjania Powiatowa Inspektor Nadzoru Budowlanego: Procedur dopuszczenia
elektrowni wiatrowej (farmy) do uytkowania poprzez zawiadomienie o zakoczeniu budowy, a nie
poprzez wydawanie decyzji o pozwoleniu na uytkowanie, nakaza GUNB podczas XX Oglnopolskiej
narady organw nadzoru budowlanego i administracji architektoniczno-budowlanej, ktra odbya si
28-30 wrzenia 2010 r. (na str. 4 materiaw szkoleniowych w punkcie 2 wyjaniajc, e elektrownia
wiatrowa naley do kategorii VIII obiektw budowlanych, a w zwizku z tym, e kategoria VIII nie
zostaa wymieniona w art. 55 Prawa budowlanego, uytkowanie takich budowli nie wymaga
uzyskania decyzji o pozwoleniu, ale podlega obowizkowi dokonania zawiadomienia o zakoczeniu
budowy, zgodnie z art. 54 Prawa budowlanego). W zwizku z powyszym dwa wnioski, ktre w
omawianym okresie wpyny do PINB w Koobrzegu zostay zaatwione poprzez wydanie decyzji o
umorzeniu postepowania.
3.3.8 Zachowanie walorw przyrodniczych, krajobrazowych oraz ochrona
gruntw rolnych w procesie lokalizacyjnym elektrowni wiatrowych
Instalacje planowane na ldzie, wykorzystujce si wiatru do produkcji energii, o mocy
nominalnej nie mniejszej ni 100 MW, wymagaj przeprowadzenia oceny oddziaywania na
rodowisko. W szczeglnoci, dotyczy to przypadkw zlokalizowania wiatrakw na
obszarach objtych niektrymi formami ochrony przyrody (np. parki krajobrazowe, obszary
chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000)
39
. Przed realizacj takich przedsiwzi
konieczne jest uzyskanie decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach.

39
Z wyczeniem lokalizacji na obszarach parkw narodowych i rezerwatw przyrody.

32
Kluczowym materiaem dowodowym w przedmiotowym postpowaniu by finansowany przez
inwestora Raport o oddziaywaniu planowanego przedsiwzicia na rodowisko.
W dokumencie tym powinny znale si informacje dotyczce zagroe dla rodowiska oraz
ludzi, jakie wiza si bd z realizacj, eksploatacj lub uytkowaniem i likwidacj
inwestycji. Kolejnym elementem oceny oddziaywania na rodowisko, ktry polega na
kontroli merytorycznej zawartoci dokumentacji i suy weryfikacji zaproponowanych przez
inwestora warunkw realizacji przedsiwzicia, byo ich uzgodnienie z regionalnym
dyrektorem ochrony rodowiska oraz zasignicie opinii organu inspekcji sanitarnej.
Wobec przyjtych rozwiza prawnych, zezwalajcych warunkowo na lokalizowanie farm
wiatrowych w poszczeglnych formach ochrony przyrody, tj. np. na obszarach chronionego
krajobrazu czy w obszarach Natura 2000, moliwa bya faktycznie budowa elektrowni
wiatrowych
40
. I tak, miao to miejsce na terenie gmin z wyznaczonymi obszarami
chronionego krajobrazu:
w gminie Przerol (woj. podlaskie), w mpzp z 2008 r. jedna z szeciu elektrowni wiatrowych
farmy Taciewo (o wysokoci 150 m) zostaa zlokalizowana i w rezultacie wybudowana w Obszarze
Chronionego Krajobrazu Pojezierze Pnocnej Suwalszczyzny, ustanowionym rozporzdzeniem
nr 6/91 Wojewody Suwalskiego z dnia 2 maja 1991 r. w sprawie zasad gospodarki przestrzennej na
obszarach chronionego krajobrazu i wok jezior wojewdztwa suwalskiego;
w gminie Suwaki (woj. podlaskie) ogldziny potwierdziy, e cz elektrowni wiatrowych
Zespou Elektrowni Wiatrowych Suwaki (co najmniej dziewi z 14 zlokalizowanych na obszarze
gminy Suwaki) pooonych jest na Obszarze Chronionego Krajobrazu Pojezierze Pnocnej
Suwalszczyzny. Na osi widokowej z nabrzea doliny Czarnej Haczy, z miejscowoci Osowa
w kierunku wschodnim na dolin Czarnej Haczy, z miejscowoci Stary Brd oraz w kierunku jeziora
Okminek elektrownie wiatrowe stanowi element dominujcy w chronionym krajobrazie. Niezalenie
od uksztatowania terenu przesaniaj perspektyw na rnych poziomach oraz stanowi obcy
element techniczny w krajobrazie typowo rolniczym;
w gminie Babiak (woj. wielkopolskie), w latach 2010-2013 realizowano trzy postpowania
o wydanie decyzji rodowiskowych na budow w rejonie Zakrzewa kolejnych dziesi elektrowni
wiatrowych, w granicach Goplasko-Kujawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu,
predysponowanego do uprawiania wszelkich form turystyki i wypoczynku.
Biorc pod uwag przytoczone wyej obowizujce rozwizania i regulacje prawne, organ
wydajcy decyzj o pozwoleniu na budow nie mg odmwi inwestorowi (ktry spenia
naoone na niego wymagania) prawa do realizacji takiego przedsiwzicia, o ile
przeprowadzona ocena oddziaywania na rodowisko dopuszcza tak moliwo:
jak wyjania Naczelnik Wydziau Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego
w Suwakach, nie byo podstaw prawnych, aby kwestionowa wysoko planowanych do budowy
turbin wiatrowych, ich koloru czy te wpywu na krajobraz. Dodaa, e przed wydaniem pozwolenia na
budow sprawdzono kompletno dokumentacji zoonej przez inwestora, zgodno planowanych
zamierze z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Przeanalizowano te
informacje o przeprowadzeniu ocen oddziaywania na rodowisko, sporzdzeniu raportw
oddziaywania tych inwestycji na rodowisko (zakoczone wydaniem decyzji rodowiskowych) oraz
czy uzyskano pozytywne opinie i uzgodnienia Pastwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
i Regionalnego Dyrektora Ochrony rodowiska.
Znamienn form ingerencji inwestycji farm wiatrowych w sfer zwizan z produkcj roln
i ochron gruntw bya take moliwo wznoszenia turbin na gruntach rolnych o najwyszej

40
Patrz poprzedni przypis.

33
klasie bonitacji (I-III) bez zgody na tzw. odrolnienie takich terenw (zmian przeznaczenia
gruntw rolnych na cele nierolnicze), ustawowo zastrzeonej dla ministra waciwego do
spraw rozwoju wsi (do dnia 26 maja 2013 r. - Ministra Rolnictwa i Gospodarki
ywnociowej), o ile zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia nie przekracza
0,5 ha. Stosownie do istniejcego od 2012 r. orzecznictwa
41
, przy uchwalaniu miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego, w zwizku z przeznaczeniem gruntw rolnych na
zesp elektrowni wiatrowych (farm wiatrow), pod pojciem zwartego obszaru przyjmuje
si, e jest to obszar zoony z elementw znajdujcych si blisko jeden drugiego, skupiony
i nierozczonkowany, a nie suma wszystkich obszarw przeznaczonych na dan inwestycj,
bez wzgldu na ich wzajemne pooenie. Zagadnienie wice si z powysz kwesti
wystpio m.in.:
w gminie Udanin (woj. dolnolskie), w mpzp Rada Gminy wyrazia zgod na przeznaczenie
gruntw rolnych na cele nierolnicze. W przyjtym mpzp powierzchnia zabudowy dla jednej wiey
elektrowni wiatrowej (lokalizacja na gruntach klasy I-III) nie przekraczaa 0,5 ha, natomiast suma
czna powierzchni przeznaczonej pod budow masztw elektrowni wiatrowych wraz z infrastruktur
towarzyszc wynosia ok. 17 ha. Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie
gruntw rolnych i lenych (w brzmieniu wczenie obowizujcym), przeznaczenie na cele
nierolnicze i nielene gruntw rolnych stanowicych uytki rolne klas I-III, jeeli ich zwarty obszar
projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha, wymaga uzyskania zgody ministra
waciwego do spraw rozwoju wsi.
Wojewoda Dolnolski, w stosunku do uchway Rady Gminy Udanin w sprawie uchwalenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z 2006 r., wznowi postpowanie nadzorcze
ze wzgldu na zmian dotychczasowego stanowiska Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jaka
miaa miejsce w 2009 r. w zakresie interpretacji prawnej zwrotu zwarty obszar projektowy, uytego
w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntw rolnych i lenych, majcego
zasadnicze znaczenie dla okrelenia obowizkw gminy w zakresie procedury odrolnienia. Zdaniem
Wojewody Dolnolskiego powysza zmiana wzbudza wiele kontrowersji natury prawnej zwaszcza,
e brzmienie przepisu w tym czasie nie ulego zmianie, a interpretacja dotyczy sfery sprzecznych
interesw. Ze wzgldu na fakt, e podobne zapisy, jak w przedmiotowej uchwale Rady Gminy
Udanin, dotyczyy rwnie uchwa innych jednostek samorzdu terytorialnego, Wojewoda Dolnolski
podj decyzje o skierowaniu do sdu administracyjnego jednej z takich uchwa (dot. gminy
Pielgrzymka). Natomiast postpowanie w stosunku do pozostaych uchwa zostao zawieszone, a do
czasu prawomocnego rozstrzygnicia sdu administracyjnego w tej sprawie;
w gminie Ia (woj. mazowieckie), spord 28 decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu, wydanych w latach 2012-2013, a 17 (60,7%) z nich wydano
z naruszeniem art. 7 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntw rolnych i lenych. Na
podstawie tych decyzji, terenem przeznaczonym pod budow elektrowni wiatrowych byy bowiem
dziaki rolne, w ktrych udzia gruntw kl. I-III przekracza 0,5 ha i podlega ochronie, przewidzianej
ww. ustaw, tzn. wymagajcej zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na przeznaczenie tych
gruntw na cele nierolnicze.
Ponadto:
w gminie Ia (woj. mazowieckie) na podstawie decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu z 2012 r., Burmistrz okreli warunki dla inwestycji polegajcej na budowie
dwch elektrowni wiatrowych o mocy 2 MW kada wraz z niezbdn infrastruktur. Od ww. decyzji
odwoanie zoy mieszkaniec gminy. Skarcy wskaza, e w przypadku lokalizacji wiatrakw na
dziace o klasie gruntw II i III, ktrych wielko przekracza 0,5 ha przeznaczenie gruntw na cele

41
Por.: wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2012 r. (II OSK 94/12), wyrok NSA z dnia 6 lipca 2012 r. (II OSK 996/12) oraz wyrok
WSA w Szczecinie z dnia 5 padziernika 2012 r. (II SA/Sz 710/12). Przed tym okresem orzecznictwo sdw ksztatowao si
odmiennie, por: wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 czerwca 2010 r. (sygn. akt II SA/Kr 494/10).

34
rolnicze wymaga zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. SKO w Radomiu uwzgldnio odwoanie
i uchylio zaskaron decyzj. Od decyzji SKO, odwoanie do WSA w Warszawie zoy inwestor. Sd
wyrokiem z dnia 7 marca 2013 r. oddali skarg i utrzyma w mocy decyzj SKO w Radomiu.
W uzasadnieniu ww. wyroku, WSA w Warszawie stwierdzi, e w orzecznictwie sdw
administracyjnych wielokrotnie podkrelano, ze ustalenie warunkw zabudowy odnosi si do dziaki
objtej wnioskiem, jako caoci, nie za jedynie do tej czci, ktra w wyniku realizacji inwestycji
bdzie faktycznie zabudowana
42
. WSA wyjani take, e decyzja o warunkach zabudowy nie okrela
dokadnego usytuowania obiektu na dziace, co ma miejsce dopiero na etapie postpowania
o uzyskanie pozwolenia na budow. Burmistrz nie podziela takiego stanowiska i w wyjanieniach
zoonych w toku kontroli NIK podtrzyma, e teren przeznaczony pod realizacj budowy farmy
wiatrowej nie wymaga uzyskania zgody na zmian przeznaczenia gruntw rolnych na cele
nierolnicze, poniewa czci dziaek przeznaczone pod lokalizacj elektrowni wiatrowych pooone
na gruntach klasy RIII, tj. na gruntach chronionych, nie przekraczaj 0,5 ha.
Zaznaczy naley, e od dnia 26 maja 2013 r. wesza w ycie nowelizacja
43
ustawy z dnia
3 lutego 1995 r. o ochronie gruntw rolnych i lenych, ktra naoya obowizek uzyskania
zgody waciwego ministra na przeznaczenie gruntw rolnych klas I-III na cele nierolnicze,
niezalenie od tego, jaki obszar projektowany jest do tego przeznaczony. Przyjcie takiego
rozwizania moe jednak rodzi obawy, e w zwizku z takim stanowiskiem ustawodawcy,
dotychczasowe plany zagospodarowania przestrzennego, mog zosta sdownie uznane za
niewane. Sytuacja taka bdzie moga dotyczy nawet i tych obszarw, na ktrych
elektrownie wiatrowe ju funkcjonuj.
Obowizujce prawodawstwo nie rozstrzygao take w sposb jednoznaczny kwestii, czy
powierzchnia farmy wiatrowej okrelona w decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach
(czyli poddawana ocenie w zakresie oddziaywania na rodowisko) powinna by tosama
w sensie obszarowym z zakresem postpowania administracyjnego zwizanym z wydaniem
decyzji o pozwoleniu na budow:
w SP w Zotoryi (woj. dolnolskie), kwestia rozszerzenia zamierzenia budowlanego w stosunku
do obszaru okrelonego w decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach, bya przedmiotem
postanowienia wydanego w analogicznej sprawie (gmina Udanin) przez Wojewod Dolnolskiego
w dniu 24 czerwca 2013 r.
44
, oraz przedmiotem rozpoznania Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego
we Wrocawiu z dnia 22 padziernika 2013 r.
45
. W myl ww. rozstrzygni brak jest koniecznoci
przeprowadzenia oceny oddziaywania na rodowisko w stosunku do zamierze inwestycyjnych
nieobjtych decyzja rodowiskow, w stosunku do dziaek przeznaczonych m.in. na drogi dojazdowe,
place manewrowe, kable wiatowodowe czy te podziemn lini elektroenergetyczn.
Z kolei jednak:
w SP w Radomiu (woj. mazowieckie), Starosta odmwi inwestorowi wydania decyzji
o pozwoleniu na budow elektrowni wiatrowej na dziakach nr 63 i 64 w miejscowoci Kolonia
Seredzice w gminie Ia. Odmowa udzielenia pozwolenia na budow spowodowana bya brakiem
spjnoci pomidzy treci wniosku inwestora a decyzj Burmistrza Iy o rodowiskowych
uwarunkowaniach, w ktrej nie ujto dziaki nr 63 w Kolonii Seredzice. Od przedmiotowej decyzji
inwestor odwoa si do Wojewody Mazowieckiego, ktry uchyli w caoci zaskaron decyzj
Starosty Radomskiego i przekaza spraw do ponownego rozpatrzenia. W kolejnej instancji jednak
Wojewdzki Sd Administracyjny w Warszawie w 2013 r. uchyli zaskaron decyzj Wojewody

42
Wyrok Naczelnego Sdu Administracyjnego z 10 stycznia 2008 r. (sygn. akt II OSK 1826/06) i wyrok Wojewdzkiego Sdu
Administracyjnego w odzi z 31 sierpnia 2010 r. (sygn. II SA/d482/10) ogoszone w Centralnej Bazie Orzecze Sdw
Administracyjnych http://orzeczenia.nsa.gov.pl.
43
Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o zmianie ustawy o ochronie gruntw rolnych i lenych (Dz. U. z 2013 r., poz. 503)
44
Postanowienie nr O405/13 znak spraw: IF-O.7840.493.2012.DL1.
45
Wyrok WSA we Wrocawiu, sygn.. akt II SA/Wr 602/13.

35
Mazowieckiego, a tym samym decyzja Starosty Radomskiego dotyczca odmowy wydania
pozwolenia na budow elektrowni wiatrowej zostaa utrzymana w mocy.
3.3.9 Prowadzenie postpowa administracyjnych w zakresie wydawania
pozwole na budow i uytkowanie elektrowni wiatrowych
W latach 2009-2013 skontrolowane starostwa powiatowe (19) wyday cznie 470 decyzji
o pozwoleniu na budow elektrowni wiatrowych. W tym samym czasie powiatowe
inspektoraty nadzoru budowlanego (19) wyday 110 pozwole na uytkowanie takich
urzdze oraz przyjy 23 zgoszenia o zakoczeniu ich budowy.
W przypadku szeciu z 19 starostw oraz w przypadku trzech z 19 powiatowych inspektorw
nadzoru budowlanego, wystpiy w badanym okresie nieprawidowoci przy wydawaniu
odpowiednio decyzji o pozwoleniu na budow i decyzji o pozwoleniu na uytkowanie,
polegajce w szczeglnoci na:
nieterminowym wydawaniu decyzji (SP Suwaki, SP roda l.), przy czym starostowie bdnie
przyjmowali 65-dniowy termin na wydanie decyzji, o ktrym jako jedynie o sankcji kary wobec
opieszaego organu stanowi art. 35 ust. 6 Prawa budowlanego, zamiast prawidowego respektowania
terminw wynikajcych z art. 35 kpa;
niepowiadamianiu stron o niedotrzymaniu terminu zaatwienia sprawy, o ktrym mowa w art. 36
kpa (SP Suwaki, SP Zotoryja, PINB Zotoryja).
W przypadku skontrolowanych gmin, na og terminowo prowadzone byy postpowania
administracyjne zwizane z procesami lokalizacji elektrowni wiatrowych. Tylko w jednym
przypadku kontrola ujawnia rac przewlekoci prowadzonego postpowania
administracyjnego, gdy:
w gminie Czyew (woj. podlaskie), w zwizku z postpowaniem administracyjnym w sprawie
wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, Wojewdzki Sd
Administracyjny w Biaymstoku stwierdzi prowadzenie postpowania w sposb przewleky, z racym
naruszeniem prawa
46
. Wskazano m.in. na nieuzasadnione przerwy w dziaaniach organu i dwukrotne
zawieszenie postpowania, wystosowanie wezwania do usunicia brakw formalnych wniosku
o warunki zabudowy po nadaniu temu wnioskowi biegu, a take na zignorowanie uwzgldnienia przez
SKO zaalenia wnioskodawcy na niezaatwienie sprawy.
4. INFORMACJE DODATKOWE
4.1. Postpowanie kontrolne i dziaania podjte po zakoczeniu kontroli
Badaniami kontrolnymi w ramach niniejszej kontroli zostao objte: 28 gmin, po 19 starostw
powiatowych i powiatowych inspektoratw nadzoru budowlanego cznie 66 jednostek.
Wystpienia pokontrolne skierowano do kierownikw wszystkich skontrolowanych
podmiotw. W wystpieniach tych zawarto oceny i uwagi odnoszce si do skontrolowanej
dziaalnoci oraz sformuowano cznie 67 wnioskw pokontrolnych, w szczeglnoci
w sprawie usunicia stwierdzonych nieprawidowoci. Spord tych wnioskw do czasu
sporzdzenia niniejszej informacji wykonanych zostao 35, a w trakcie realizacji znajdoway
si 32. W postpowaniach kontrolnych NIK uczestniczyli przedstawiciele wojewdzkich
inspektoratw ochrony rodowiska oraz inspekcji sanitarnej.

46
Sygn. akt: II SAB/Bk 34/13.

36
Kierownicy szeciu kontrolowanych jednostek (SP roda lska, PINB Zbkowice lskie,
UG Duszniki, PINB Zotoryja, UG Ia, UG Laszki) zoyli zastrzeenia do ocen, uwag, bd
wnioskw zawartych w wystpieniach pokontrolnych, ktre dotyczyy gwnie: (a) ocen
w zakresie wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu bez
uzyskania zgody waciwego ministra na przeznaczenie gruntw pod budow elektrowni
wiatrowych na cele nierolnicze; (b) wydania przez wjta gminy decyzji o rodowiskowych
uwarunkowaniach w stosunku do dziaek, ktrych by wacicielem; (c) finansowania
dokumentacji planistycznej oraz nieterminowoci prowadzonych postpowa
administracyjnych. W trzech przypadkach Zespoy Orzekajce Komisji Rozstrzygajcych
w Najwyszej Izbie Kontroli oddaliy zgoszone zastrzeenia (UG Ia, SP roda lska, UG
Laszki), w dwch przypadkach (UG Duszniki, PINB Zbkowice lskie) skadajcych
zastrzeenia kierownicy jednostek kontrolowanych otrzymali teksty jednolite wystpie
pokontrolnych, uwzgldniajce zapade orzeczenia. Natomiast w przypadku PINB w Zotoryi,
Zesp Orzekajcy Komisji Rozstrzygajcej podj, na wniosek skadajcego zastrzeenia,
uchwa o umorzeniu postpowania odwoawczego.
O istotnych wynikach kontroli NIK poinformowaa Prokuratora Rejonowego w Lipsku
(woj. mazowieckie), Prokuratora Rejonowego w Jarosawiu (woj. podkarpackie) i Delegatur
Centralnego Biura Antykorupcyjnego we Wrocawiu, przekazujc tym organom stosown
dokumentacj w celu jej wykorzystania w prowadzonych postpowaniach, dotyczcych
ujawnienia ewentualnych niezgodnoci z prawem rozstrzygni administracyjnych z zakresu
lokalizacji i budowy ldowych farm wiatrowych.
Ponadto, w zwizku ze stwierdzonymi nieprawidowociami, NIK przygotowaa:
3 powiadomienia w trybie art. 62a ustawy o NIK do: Wojewody Wielkopolskiego
(w sprawie gminy Babiak), Wojewody Zachodniopomorskiego (w sprawie gminy Darowo)
oraz do Starosty Koniskiego (w sprawie gminy Kleczew) odnonie lokalizacji i budowy
elektrowni wiatrowych na terenie wzmiankowanych wyej gmin;
1 zawiadomienie, skierowane do powiatowego inspektora nadzoru budowlanego
w sprawie ewentualnego popenienia wykroczenia w zwizku z naruszeniem przepisw
art. 28 ust. 1 i art. 41 ust. 4 ustawy Prawo budowlane, w zwizku z kontrol gminy Laszki.
ZACZNIKI

37
5. ZACZNIKI
5.1. Wykaz podmiotw skontrolowanych przez jednostki organizacyjne NIK
Lp. Uczestnicy kontroli Kontrolowane jednostki
1. Delegatura NIK
w Biaymstoku
1. Urzd Gminy Suwaki
2. Urzd Gminy Przerol
3. Urzd Gminy Czyew
4. Starostwo Powiatowe w Suwakach
5. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Suwakach
2. Delegatura NIK
w Gdasku
1. Urzd Gminy Kobylnica
2. Starostwo Powiatowe w Supsku
3. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Supsku
4. Urzd Gminy Wicko
5. Starostwo Powiatowe w Lborku
6. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Lborku
3. Delegatura NIK
w Katowicach
1. Urzd Gminy Lelw
2. Starostwo Powiatowe w Czstochowie
3. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Czstochowie
4 Delegatura NIK
w odzi
1. Urzd Gminy Wrblew
2. Starostwo Powiatowe w Sieradzu
3. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Sieradzu
5. Delegatura NIK
w Poznaniu
1. Urzd Gminy Kleczew
2. Starostwo Powiatowe w Koninie
3. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Koninie
4. Urzd Gminy Babiak
5. Starostwo Powiatowe w Kole
6. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Kole
6. Delegatura NIK
w Rzeszowie
1. Urzd Gminy Rymanw
2. Urzd Gminy Dukla
3. Starostwo Powiatowe w Kronie
4. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Kronie
5. Urzd Gminy Laszki
6. Urzd Gminy Ory
7. Urzd Gminy urawica
8. Starostwo Powiatowe w Przemylu
9. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Przemylu
7. Delegatura NIK
w Szczecinie
1. Urzd Gminy Darowo
2. Urzd Gminy Postomino
3. Starostwo Powiatowe w Sawnie
4. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Sawnie
5. Urzd Gminy Biaogard
6. Starostwo Powiatowe w Biaogardzie
7. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Biaogardzie
8. Urzd Gminy Dygowo
9. Starostwo Powiatowe w Koobrzegu
10. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Koobrzegu
8. Delegatura NIK
w Warszawie
1. Urzd Gminy Ia
2. Urzd Gminy Czerwin
3. Starostwo Powiatowe w Radomiu
4. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Radomiu
9. Delegatura NIK
we Wrocawiu
1. Urzd Gminy Udanin
2. Starostwo Powiatowe w rodzie lskiej
3. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w rodzie lskiej
4. Urzd Gminy Ciepowody
ZACZNIKI

38
Lp. Uczestnicy kontroli Kontrolowane jednostki
5. Starostwo Powiatowe w Zbkowicach lskich
6. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Zbkowicach
lskich
7. Urzd Gminy Zagrodno
8. Starostwo Powiatowe w Zotoryi
9. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Zotoryi
10. Urzd Gminy Duszniki (woj. wielkopolskie)
10. Delegatura NIK
w Zielonej Grze
1. Urzd Miejski w Rzepinie
2. Urzd Miejski w Subicach
3. Starostwo Powiatowe w Subicach
4. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Subicach
5. Urzd Miejski w wiebodzinie
6. Starostwo Powiatowe w wiebodzinie
7. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w wiebodzinie
8. Urzd Miejski w Kouchowie
9. Starostwo Powiatowe w Nowej Soli
10. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Nowej Soli

ZACZNIKI

39
5.2. Wykaz aktw prawnych dotyczcych kontrolowanej dziaalnoci
1. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.),
2. Ustawa z dnia z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm.),
3. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r.,
poz. 647 ze zm.),
4. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.),
5. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomociami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze
zm.),
6. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.),
7. Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorzdu terytorialnego (Dz. U. z 2010
Nr 80, poz. 526 ze zm.),
8. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postpowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz.
267),
9. Ustawa z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale
spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko (Dz. U. z 2013 r.,
poz. 1235 ze zm.),
10. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntw rolnych i lenych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1205 ze
zm.),
11. Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o zmianie ustawy o ochronie gruntw rolnych i lenych (Dz. U. z 2013 r.,
poz. 503),
12. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze
zm.),
13. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 ze zm.),
14. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627 ze zm.),
15. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 ze zm.),
16. Ustawa z dnia 15 wrzenia 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 706),
17. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony
uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 651 ze zm.),
18. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie
promowania stosowania energii ze rde odnawialnych zmieniajca i w nastpstwie uchylajca
dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. U. UE L 09.140.16.),
19. Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsiwzi mogcych
znaczco oddziaywa na rodowisk (Dz. U. Nr 213, poz. 1397 ze zm.),
20. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw
haasu w rodowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112),
21. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz
gatunkw bdcych przedmiotem zainteresowania Wsplnoty, a take kryteriw wyboru obszarw
kwalifikujcych si do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. Nr 77, poz. 510 ze
zm.),
22. Rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyszych
dopuszczalnych ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia w rodowisku pracy (Dz. U.
Nr 217, poz. 1833 ze zm.),
23. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymaga w zakresie
prowadzenia pomiarw wielkoci emisji oraz pomiarw iloci pobieranej wody (Dz. U. Nr 206, poz.
1291),
24. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 30 padziernika 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku oraz sposobw sprawdzania dotrzymania tych
poziomw (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),
25. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 9 wrzenia 2002 r. w sprawie opracowa
ekofizjograficznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1298),
ZACZNIKI

40
26. Rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 padziernika 2013 r. w sprawie rodzajw i iloci
substancji niebezpiecznych, ktrych znajdowanie si w zakadzie decyduje o zaliczeniu go do zakadu
o zwikszonym ryzyku albo zakadu o duym ryzyku wystpienia powanej awarii przemysowej (Dz. U.
z 2013 r., poz. 1479),
27. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury

z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium
uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233).

ZACZNIKI

41
5.3. Lista osb zajmujcych kierownicze stanowiska, odpowiedzialnych
za kontrolowan dziaalno
U R Z D Y G M I N
L.p. Jednostka kontrolowana Imi i nazwisko/funkcja
woj. podlaskie
1 UG Przerol Sawomir Renkiewicz (wjt)
2 UG Suwaki Tadeusz Choko (wjt)
3 UM Czyew Anna Bogucka (burmistrz)
woj. pomorskie
4 UG Wicko Dariusz Walekiewicz (wjt)
5 UG Kobylnica Leszek Kuliski (wjt)
woj. lskie
6 UG Lelw Jacek Lupa (wjt)
woj. dzkie
7 UG Wrblew Tomasz Woniak (wjt)
woj. wielkopolskie
8 UG Kleczew Marek Wesoowski (burmistrz)
9 UG Babiak Wojciech Chojnowski (wjt)
10 UG Duszniki Adam Woropaj (wjt)
woj. podkarpackie
11 UG Rymanw Wojciech Farbaniec (burmistrz)
12 UG Dukla Marek Brak (burmistrz)
13 UG Laszki Adam Grenda (wjt)
14 UG Ory Bogusaw Sawicki (wjt)
15 UG urawica Janusz Szabaga (wjt)
woj. zachodniopomorskie
16 UG Darowo Franciszek Kurpacz (wjt)
17 UG Postomino Janusz Bojkowski (wjt)
18 UG Dygowo Marek Zawadzki (wjt)
19 UG Biaogard Maciej Niechcia (wjt)
woj. mazowieckie
20 UG Czerwin Ryszard Gocowski (wjt)
21 UG Ia Andrzej Moskwa (burmistrz)
woj. dolnolskie
22 UG Udanin Teresa Olkiewicz (wjt)
23 UG Ciepowody Jan Bajtek (wjt)
24 UG Zagrodno Mieczysaw Sonina (wjt)
woj. lubuskie
25 UM wiebodzin Dariusz Bekisz (burmistrz)
26 UM Kouchw Andrzej Ogrodnik (burmistrz)
27 UM Subice Tomasz Ciszewicz (burmistrz)
28 UM Rzepin Andrzej Skauba (burmistrz)
ZACZNIKI

42
S T A R O S T W A P O W I A T O W E

L.p. Jednostka kontrolowana
Imi i nazwisko
starosty
woj. podlaskie
1 SP Suwaki Szczepan Odakowski
woj. pomorskie
2 SP Supsk Sawomir Ziemianowicz
3 SP Lbork Wiktor Tyburski
woj. lskie
4 SP Czstochowa Andrzej Kwapisz
woj. dzkie
5 SP Sieradz Dariusz Olejnik
woj. wielkopolskie
6 SP Konin Magorzata Waszak
7 SP Koo Wieczysaw Oblizajek
woj. podkarpackie
8 SP Krosno Jan Juszczak
9 SP Przemyl Jan Pczek
10 SP Sawno Wojciech Winiowski
11 SP Koobrzeg Tomasz Tamborski
12 SP Biaogard Tomasz Hynda
woj. mazowieckie
13 SP Radom Mirosaw lifirczyk
woj. lubuskie
14 SP Subice Andrzej Bycka
15 SP wiebodzin Zbigniew Szumski
16 SP Nowa Sl Jzef Suszyski
woj. dolnolskie
17 SP roda lska Sebastian Robert Burdzy
18 SP Zbkowice l. Roman Fester
19 SP Zotoryja Ryszard Raszkiewicz

ZACZNIKI

43
POWIATOWE INSPEKTORATY NADZORU BUDOWLANEGO

L.p. Jednostka kontrolowana
Imi i nazwisko
powiatowego inspektora
nadzoru budowlanego
woj. podlaskie
1 PINB w Suwakach Ryszard Szczsny
woj. pomorskie
2 PINB w Supsku Magorzata Klemiska
3 PINB w Lborku Magorzata Biela
woj. lskie
4 PINB w Czstochowie Bogdan Anio
woj. dzkie
5 PINB w Sieradzu Janusz Antczak
woj. wielkopolskie
6 PINB w Koninie Elbieta Olszowska
7 PINB w Kole Izabela Augustyniak
woj. podkarpackie
8 PINB w Kronie Alicja Buczek
9 PINB w Przemylu Kazimierz Bartczak
10 PINB w Sawnie Jolanta Jaboska
11 PINB w Koobrzegu Danuta Jaboska
12 PINB w Biaogardzie Tadeusz Wycech
woj. mazowieckie
13 PINB w Radomiu Andrzej Skrnicki
woj. lubuskie
14 PINB w Subicach Jan Gielement
15 PINB w Nowej Soli Maciej Piosik
16 PINB w wiebodzinie Wadysaw Rudowicz
woj. dolnolskie
17 PINB w roda lskiej Mieczysaw Knapek
18 PINB w Zbkowicach l. Wiesawa Sarkowska-Michalik
19 PINB w Zotoryi Ryszard Poryczyski

ZACZNIKI

44
5.4. Wykaz organw i osb, ktrym przekazano informacj o wynikach
kontroli
1. Prezydent RP
2. Marszaek Sejmu
3. Marszaek Senatu
4. Prezes Rady Ministrw
5. Prezes Trybunau Konstytucyjnego
6. Prezes Naczelnego Sdu Administracyjnego
7. Rzecznik Praw Obywatelskich
8. Minister Finansw
9. Minister rodowiska
10. Minister Gospodarki
11. Minister Infrastruktury i Rozwoju
12. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
13. Prezes Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej
14. Sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Pastwowej
15. Sejmowa Komisja Ochrony rodowiska, Zasobw Naturalnych i Lenictwa
16. Sejmowa Komisja Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
17. Sejmowa Komisja Infrastruktury
18. Senacka Komisja Samorzdu Terytorialnego i Administracji Pastwowej
19. Senacka Komisja rodowiska
20. Senacka Komisja Gospodarki Narodowej
21. Gwny Inspektor Ochrony rodowiska
22. Gwny Inspektor Nadzoru Budowlanego
23. Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych
24. Prezes Urzdu Dozoru Technicznego
25. Szef Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego
26. Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego
27. Czonkowie Kolegium NIK

Nik o Farmach Wiatrowych

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nik o Farmach Wiatrowych

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LOKALIZACJA I BUDOWA

LDOWYCH FARM WIATROWYCH

You might also like