Opracowanie na podstawie oryginału: TomaSz.

TomaSz.

Napięcie zasilania 220 V

Moc Ŝarówki 20 W
Przyrząd U. H — maszyna nie wymaga uziemienia

Uwaga!
Nie wolno manipulować przy osprzęcie elektrycznym przed
wyłączeniem wtyczki z gniazdka sieciowego.

Uwaga

Maszyna do szycia jest niezbędna w kaŜdym domu. Od właściwego

posługiwania się maszyną zaleŜy jej trwałość oraz uŜyteczność.
Maszynę wyposaŜa się w oprzyrządowanie specjalne tylko na
oddzielne zamówienia centrali handlowych uzgodnione z producentem.
Aktualnie obowiązujący wykaz wyposaŜenia dodawany do maszyny
otrzymuje kupujący w karcie gwarancyjnej.
Producent zastrzega sobie prawo wprowadzenia w maszynie —
w stosunku do niniejszego opisu — drobnych zmian konstrukcyjnych
wynikających z postępu technicznego. Dotyczy to takŜe wyposaŜenia
maszyny.
Oddając w ręce UŜytkowników instrukcję obsługi prosimy
o zapoznanie się z jej treścią.

PREDOM-ŁUCZNIK
ZAKŁADY METALOWE
IM. GEN. WALTERA w Radomiu

2
TomaSz.

1. OPIS I PRZEZNACZENIE MASZYNY

Rys. 1

Maszyny do szycia kl. 465 (rys. - 1) i 466 są stębnówkami typu

domowego szyjącymi ściegiem prostym (rys. 2) i zygzakowym (rys. 3);
są przeznaczone do szycia lekkich i średnich tkanin w warunkach
domowych.

Rys. 2

Rys. 3

3
TomaSz.

Maszyny te wyróŜniają się nowoczesnym rozwiązaniem

konstrukcyjnym. Ramię korpusu jest wykonane ze stopów lekkich, co w
znacznym stopniu wpływa na zmniejszenie cięŜaru. Dzielona budowa
ramienia z zastosowaniem pokrywy przedniej i górnej umoŜliwia łatwy
dostęp do mechanizmów maszyny.
Zmodernizowany, nowoczesny kształt główki maszyny, dwu barwne
lakierowanie i wykończenie elementów nadaje maszynie estetyczny
wygląd. Właściwy układ kinematyczny i prawidłowe rozwiązanie
poszczególnych mechanizmów, jak np. igielnicy, wahadłowego chwyta
cza, przeciągacza nici, transportera i całego układu regulacji, zapewnia
spokojną i równomierną pracę maszyny.
Prawidłowa regulacja naciągu nici tworzących ścieg, odpowiednie
prowadzenie tych nici przez układ prowadników oraz czuła regulacja
docisku warstw zszywanych materiałów gwarantują otrzymanie ścisłego,
równomiernego ściegu.
Właściwy dobór materiałów konstrukcyjnych na części maszyny,
dokładne wykonanie części i ich prawidłowa obróbka zapewniają długie
uŜytkowanie maszyny.
Maszyna szyje ściegiem prostym lub zygzakowym naprzód i wstecz,
w zaleŜności od ustawienia:
― gałki dźwigni regulatora szerokości ściegu zygzakowego,
― dźwigni regulatora, połoŜenia ściegu zygzakowego,
― gałki regulatora długości ściegu i przycisku regulatora kierunku
ściegu.
Zmiana kierunku szycia jest prosta i moŜe być dokonywana równieŜ
podczas biegu maszyny.
Wyłączenie transportera (ząbków) umoŜliwia cerowanie i haftowanie
na maszynie.
Dodatkowe wyposaŜenie pozwala dostosować maszynę do niektórych
specjalnych czynności.
Maszyna kl. 465 ma zasadniczo napęd noŜny, moŜe być jednak
dostosowana do napędu elektrycznego.
Maszyna kl. 466 ma napęd elektryczny.

4
TomaSz.

Charakterystyka techniczna maszyny

Długość ściegu (naprzód i wstecz) do 4 mm
Szerokość zygzaka do 5 mm
System igły 705 (15×1) lub 705 H
Rodzaj chwytacza wahadłowy
Wymiar płyty 420×178 mm
Przestrzeń robocza 170×120 mm
Wznios stopki 4 mm
Szybkość szycia
przy napędzie noŜnym do 800 ścieg/min
przy napędzie elektrycznym do ok. 1200 ścieg/min
CięŜar główki ok. 11,5 kG
Obudowę maszyny stanowią nowoczesne stoły lub szafki.
Konstrukcja ich pozwala na chowanie główki maszyny pod płytę
w czasie przestoju. ZłoŜona szafka lub stół zajmują mało miejsca, są
estetyczne, ustawne i mogą słuŜyć jako meble pomocnicze.

2. PRAWIDŁOWA KONSERWACJA MASZYNY

Rys. 4

5
TomaSz.

W celu zabezpieczenia przed korozją podczas magazynowania

i przesyłki kaŜda maszyna jest powleczona warstwą smaru. Przed
uŜyciem maszyny smar ten naleŜy usunąć i do kaŜdego miejsca
smarowania wpuścić 2 ÷ 3 krople nafty. Miejsca smarowania są
pokazane strzałkami na rysunkach: 4, 5, 6, 7, 8 i 9.
Po uruchomieniu maszyny na krotki okres czasu usuwa się
pozostałości nafty i wyciera zanieczyszczone powierzchnie (miejsca).
Potem doprowadza się do miejsc smarowania specjalny olej do maszyn
do szycia. Zwykle wystarcza doprowadzenie do kaŜdego miejsca 1 ÷ 3
kropli oleju. Do dwóch miejsc smarowania, pokazanych na rysunku 7, w
których znajdują się wkładki smarowe, naleŜy doprowadzić większą
ilość oleju do całkowitego wypełnienia miejsc smarowych.
Smarowania dokonuje się po uprzednim odkręceniu wkrętów A (rys.
4) i zdjęciu pokrywy górnej B. Niedopuszczalne jest uŜywanie do
smarowania maszyny olejów jadalnych, rycyny, smalcu, wazeliny,
towotu itp., gdyŜ powodują one cięŜką pracę maszyny i korozję części.
Nadmierne smarowanie jest niepoŜądane, bowiem nadmiar oleju i tak
wypływa z miejsca smarowania, powodując brudzenie (zapuszczenie)
zszywanych tkanin.
Aby precyzyjne mechanizmy maszyny utrzymały naleŜytą sprawność
i maszyna zachowała cichy, równomierny bieg, naleŜy ją starannie
konserwować przez systematyczne oczyszczanie i smarowanie Zły stan
maszyny, spowodowany brakiem tej konserwacji, moŜna natychmiast
rozpoznać po hałaśliwej pracy maszyny. Maszynę naleŜy czyścić
i smarować okresowo w czasie jej uŜytkowania i po kaŜdym dłuŜszym
nieuŜywaniu (postoju).
Jeśli maszyny uŜywa się codziennie, naleŜy równieŜ codziennie
smarować chwytacz, łoŜyska wałka napędu chwytacza i igielnicy, a dwa
razy w tygodniu — pozostałe mechanizmy. W przypadku rzadszego
uŜywania maszyny okresy smarowania naleŜy uzaleŜniać od
częstotliwości pracy. Nadmienia się, Ŝe miejsca pokazane na rysunku 7,
które słuŜą do smarowania łoŜysk wałka głównego za pośrednictwem
wkładek smarowych, nie wymagają tak częstego doprowadzania oleju.
Do miejsc tych, po odkręceniu pokrywy górnej doprowadza się ilość
oleju wystarczającą na około pół miesiąca przy codziennej pracy
maszyny.
Mechanizmy przedniej części główki smaruje się po otwarciu
pokrywy przedniej (rys. 5). W celu nasmarowania mechanizmów

6
TomaSz.

znajdujących się pod płytą, olej doprowadza się jak na rysunku 4 oraz —
po od chyleniu główki do tyłu — jak na rysunku 6.

Rys. 5

Smarowanie pozostałych miejsc przeprowadza się w normalnym

połoŜeniu główki maszyny — jak na rysunku 4, 8 i 9.
Nie naleŜy zapominać o okresowym smarowaniu łoŜyska pedału
noŜnego i drąŜka napędowego w postawie maszyny. RównieŜ okresowo,
w zaleŜności od nasilenia pracy maszyny naleŜy oczyszczać dostępne
mechanizmy z brudu, kurzu, resztek nici itp.

7
TomaSz.

Rys. 6

8
TomaSz.

Rys. 7

9
TomaSz.

Rys. 8

Rys. 9

10
TomaSz.

Podczas oczyszczania maszyny naleŜy zwrócić szczególną uwagę na

zespół transportera (ząbki) i zespół chwytacza. Po ustawieniu igielnicy
w górnym połoŜeniu, zdjęciu stopki, wysunięciu zasuwki, odkręceniu
płytki ściegowej i odchyleniu główki maszyny naleŜy usunąć za pomocą
pędzla resztki nici i kurz z dostępnych miejsc zespołu chwytacza
i transportera (ząbków), jak pokazuje rysunek 10. Wciśnięty brud
najlepiej usunąć z ząbków transportera za pomocą małego wkrętaka.

Rys. 10

3. ROZKŁADANIE I SKŁADANIE ZESPOŁU CHWYTACZA

Z oczyszczaniem mechanizmu chwytacza wiąŜe się konieczność jego
demontaŜu. DemontaŜ chwytacza jest równieŜ konieczny w przypadku
dostania się nici między chwytacz i gniazdo chwytacza, co moŜe nawet
spowodować unieruchomienie maszyny. Wówczas nie naleŜy
uruchamiać maszyny siłą, gdyŜ łatwo moŜna spowodować uszkodzenie
mechanizmów, ale najwłaściwiej jest zdecydować się na demontaŜ
mechanizmu chwytacza i jego staranne oczyszczenie. Aby zdemontować
mechanizm chwytacza naleŜy:
a) zdjąć pas napędowy,
b) ustawić igielnicę w najwyŜszym połoŜeniu (jeŜeli maszyna została
zablokowana nie naleŜy kręcić kołem napędowym siłą, gdyŜ moŜe to
spowodować uszkodzenie mechanizmu chwytacza),
c) odchylić główkę maszyny do tyłu,
11
TomaSz.

d) wyjąć bębenek,
e) odkręcić wkręt przycisku A (rys. 11),
f) zdjąć spręŜynę dociskową B,
g) zdjąć gniazdo C z kołeczków kosza D,
h) wyjąć chwytacz E.

Rys. 11
Teraz moŜna juŜ patyczkiem i szmatką (najlepiej lekko zwilŜoną
w nafcie) oczyścić łoŜysko chwytacza.
Nawet najdrobniejszy brud czy resztki nici wciśnięte w naroŜa
najlepiej usunąć zaostrzonym patykiem, jak pokazano na rysunku 12 (nie
naleŜy uŜywać do tego celu noŜyc lub wkrętaka). ŁoŜysko chwytacza
naleŜy oczyścić na całym jego obwodzie. NaleŜy oczyścić równieŜ
chwytacz. Po oczyszczeniu do łoŜyska chwytacza wpuścić kroplę oleju.
Składanie mechanizmu chwytacza przeprowadza się wykonując
czynności demontaŜu w odwrotnej kolejności.

12
TomaSz.

Rys. 12 Rys. 13
Przed rozpoczęciem składania mechanizmu naleŜy (pokręcając kołem
napędowym) doprowadzić zabierak A do połoŜenia pokazanego na
rysunku 13. Ułatwia to prawidłowe załoŜenie chwytacza.

4. JAK W CZASIE UśYTKOWANIA MASZYNY UNIKNĄĆ

WCIĄGANIA NICI W PROWADNICE MECHANIZMU
CHWYTACZA
Niewłaściwie obsługując maszynę moŜna łatwo spowodować
wciągnięcie nici w prowadnice mechanizmu chwytacza (między kołnierz
chwytacza i prowadnice kosza). W takiej sytuacji moŜe nawet nastąpić
unieruchomienie (zablokowanie) maszyny wymagające demontaŜu
mechanizmu chwytacza. Aby uniknąć tego, naleŜy przestrzegać
następujących zaleceń:
a) podczas rozpoczynania szycia obie nici tworzące ścieg, ułoŜone pod
stopką, powinny być przytrzymywane aŜ do wykonania kilku
pierwszych ściegów w zszywanej warstwie materiałów,
b) kołem napędowym naleŜy obracać jedynie w kierunku do szyjącego,
nigdy przeciwnie,
c) kołem napędowym wolno obracać jedynie w przypadku, gdy
warstwa zszywanych materiałów jest włoŜona juŜ pod stopkę; po

13
TomaSz.

kaŜdorazowym zakończeniu szycia naleŜy wyciągnąć nici z uszka

igły, a pod stopkę podłoŜyć kawałek materiału,
d) za kaŜdym razem po zakończeniu szycia (gdy zszywana warstwa
materiału ma być wysunięta spod stopki) i podczas wyjmowania lub
zakładania bębenka przyciągacz nici powinien zajmować najwyŜsze
połoŜenie.
e) zakładanie i zdejmowanie paska napędowego powinno odbywać się
tylko po uprzednim wysprzęgnięciu koła napędowego.

5. IGŁA, NICI, TKANINA

Uzyskanie prawidłowego ściegu w zaleŜności od rodzaju
wykonywanych prac (rodzaju tkanin), moŜe nastąpić jedynie wówczas,
gdy dobór igły i nici jest właściwy.
W maszynach kl. 465 i 466 uŜywa się igieł systemu 705 (15×1) lub
705 H (chwyt okrągły o średnicy 2 mm ze spłaszczeniem). Dobór
właściwych numerów igły i nici dla róŜnych rodzajów zszywanych
tkanin ułatwia podana poniŜej tablica. Jest wskazane, aby nić bębenka
była o jeden numer cieńsza od nici górnej.
Rodzaj nici
Nr
baweł- jedwa-
igły lniane Zastosowanie
niane bne
(Nm)
numer nici (Nm)
76 128 128 Bardzo cienkie tkaniny, jak np. muślin, szyfon,
tiul, ŜorŜeta, batyst itp.
80 180 108 - Cienkie płótna i jedwabie
Cienkie tkaniny i płótna, płótna bieliźniane,
90 88 88 - jedwabie, popelina, satyna, tkaniny dekoracyjne
Cienkie tkaniny wełniane i bawełniane
Tkaniny na okrycia damskie, cienkie tkaniny
ubraniowe męskie
100 70 60 -
Grubsze jedwabie i kretony, cienkie drelichy na
ubrania robocze
Tkaniny ubraniowe męskie i grubsze tkaniny
110 50 50 36 ubraniowe damskie
Tkaniny tapicerskie, grubsze płótna itp.
Grubsze tkaniny na palta, płaszcze i mundury
120 25 40 30 Grubsze drelichy na ubrania robocze
Grube płótna obozowe, hotelowe itp.

14
TomaSz.

Do szycia grubszych materiałów uŜywa się igieł o wyŜszych

numerach (większej średnicy) i grubszych nici, do cieńszych materiałów
— igieł o niŜszych numerach i cieńszych nici.
Dobór właściwych igieł i nici Jest bardzo waŜny i decyduje o jakości
ściegu. Igły złej jakości, skrzywione lub stępione powodują wady ściegu
i rwanie nici.

6. WŁĄCZANIE I WYŁĄCZANIE KOŁA NAPĘDOWEGO

W celu włączenia koła napędowego naleŜy lewą ręką trzymać koło
napędowe A (rys. 14) a prawą obracać tarczę sprzęgła B w kierunku
strzałki. Z chwilą dokręcenia do oporu tarczy sprzęgła następuje
włączenie koła napędowego i elementów szyjących maszyny (igielnicy,
chwytacza, przyciągacza nici i transportera).
Wyłączenie koła napędowego odbywa się przez odkręcenie tarasy
sprzęgła w kierunku przeciwnym do pokazanego strzałką na rysunku 14.
Wyłączenie koła napędowego pozwala na nawijanie nici na szpuleczkę
bębenka przy unieruchomionych elementach szyjących maszyny.

Rys. 14
Uwaga
Gdy przy uŜytkowaniu maszyny wystąpi konieczność zdemontowania
zespołu sprzęgła i powtórnego zmontowania, moŜe się okazać, te mimo
dokręcania do oporu tarczy sprzęgła nie następuje włączanie koła
napędowego. NaleŜy wówczas wykręcić tarczę sprzęgła odkręcając
uprzednio wkręt C (rys. 14) i obrócić o kąt 180° pierścień sprzęgła D (rys.
15), osadzony w dwóch przeciwległych wybraniach (rowkach) tulei
sprzęgła, a następnie dokręcić do oporu tarczę sprzęgła, przytrzymując
lewą ręką koło napędowe, jak opisano powyŜej.
15
TomaSz.

Rys. 15

7. NAWIJANIE NICI NA SZPULECZKĘ BĘBENKA

Najpierw wyłącza się koło napędowe maszyny w sposób opisany
w rozdziale 6. Następnie prowadzi się nić ze szpulki przez prowadniki G
i A oraz i napręŜacz B, jak przedstawiono na rysunku 16. Szpuleczkę C,
na piaście której nawinięto kilka zwojów nici, zakłada się na trzpień
nawijacza D i dźwignię dociskową E przechyla w kierunku szpulki aŜ do
oporu. Koniec dźwigni wykłada się przy tym na piastę szpuleczki.
Następnie naleŜy uruchomić koło napędowe maszyny i z tą chwilą
rozpoczyna się nawijanie nici na szpuleczkę.
Nawijacz jest tak skonstruowany, Ŝe z chwilą nawinięcia całej
szpuleczki wyłącza się samoczynnie. Podczas nawijania trzeba zwrócić
uwagę na moŜliwie równomierne nawinięcie nici na całej długości piasty
szpuleczki.
W przypadku nierównomiernego nawijania się nici na piastę
szpuleczki naleŜy wyregulować połoŜenie napręŜacza. Regulacja
odbywa się przez wkręcanie lub wykręcanie wkrętu F (rys. 16), zaleŜnie
od potrzeby.
Trzeba pamiętać, Ŝe do szycia uŜywa się tylko szpuleczek
z prawidłowo (równomiernie) nawiniętą nicią.

16
TomaSz.

Rys. 16
8. ZAKŁADANIE IGŁY
Chcąc ułatwić załoŜenie igły naleŜy przede wszystkim, pokręcając
kołem napędowym, ustawić igielnicę A (rys. 17) w najwyŜszym
połoŜeniu. Następnie odkręca się nieco wkręt uchwytu igły B i wkłada
igłę w rowek igielnicy tak, aby płask na trzonku igły znajdował się od
strony igielnicy, a igła była dosunięta w rowku w górę aŜ do oporu.
W takim połoŜeniu igły dokręca się wkręt uchwytu, zaciskając igłę
między płaszczyznami rowka igielnicy i uchwytu C.

Rys. 17

17
TomaSz.

9. PROWADZENIE NICI GÓRNEJ I NAWLEKANIE IGŁY

Nicią górną nazywa się nić prowadzoną ze szpulki do uszka igły.
Prowadzenie nici pokazuje rysunek 18.

Rys. 18

Przyciągacz nici znajduje się w najwyŜszym połoŜeniu. Nić ze szpulki

przechodzi przez prowadniki D i A do napręŜacza nici B. Po przejściu
między talerzykami napręŜacza nić jest kierowana, przez spręŜynkę
napręŜacza C do oczka przyciągacza nici E, a po przejściu przez oczko
przyciągacza — prowadnikami G i H do uszka igły.
Przez uszko igły naleŜy przeciągnąć 6 ÷ 8 cm nici.
Nawlekanie igły odbywa się w kierunku od strony lewej ku prawej.
Nawlekanie igły ułatwia specjalny nawlekacz. Końcówkę nawlekacza.
przeprowadza się z prawej strony przez uszko igły i w zarys
przeprowadzonej końcówki wkłada się koniec nici (rys. 19).

18
TomaSz.

rys. 19
Następnie wyciągając nawlekacz z uszka igły powoduje się
przeciągnięcie złapanej nici przez uszko (rys. 20).

rys. 20

19
TomaSz.

Po załoŜeniu nici górnej nie naleŜy uruchamiać maszyny, dopóki nie

zostanie wyciągnięta nić bębenka nad płytkę ściegową i zszywane
tkaniny nie zostaną umieszczone na płytce ściegowej pod stopką.

10. NAWLEKANIE BĘBENKA

Trzymając w prawej ręce nawiniętą szpuleczkę, a w lewej bębenek
(przy zamkniętym zatrzasku) naleŜy nasunąć szpuleczkę na trzpień
bębenka A, jak pokazuje rysunek 21. Następnie naleŜy przeciągnąć nić
prawą ręką przez szczelinę bębenka B (rys. 22) i prowadząc ją pod
spręŜyną C, (rys. 23) wyciągnąć na zewnątrz w okienku D.

rys. 21

rys. 22 rys. 23

20
TomaSz.

11. ZAKŁADANIE I WYJMOWANIE BĘBENKA

Pokręcając kółkiem zamachowym ustawia się igielnicę w górnym
połoŜeniu i osuwa zasuwkę, przez co umoŜliwia się łatwiejszy dostęp do
bębenka.
Nawleczony bębenek ujmuje się za odchylone skrzydełko zasuwki A
(rys. 24) palcami lewej ręki (kciukiem od strony zewnętrznej i palcem
wskazującym od wewnątrz) i nasuwa bębenek na trzpień chwytacza B.
Podczas nasuwania bębenka na trzpień chwytacza naleŜy pamiętać, aby
zaczep bębenka C trafił w odpowiednie wycięcie gniazda D. Po
wstępnym nasunięciu bębenka na trzpień chwytacza, puszcza się
skrzydełko zasuwki i dociska bębenek aŜ do zatrzaśnięcia. Koniec nici,
o długości około 5 cm, wychodzącej z bębenka, powinien swobodnie
zwisać w dół.
Aby wyjąć bębenek naleŜy odchylić skrzydełko zasuwki palcem
wskazującym lewej ręki i następnie — przytrzymując kciukiem
skrzydełko z zewnątrz — zdjąć bębenek z trzpienia chwytacza.

rys. 24

21
TomaSz.

12. WYCIĄGANIE NICI BĘBENKA

Po załoŜeniu nici górnej i nawleczonego bębenka w sposób opisany
uprzednio, przytrzymując lewą ręką koniec nici wychodzącej z uszka
igły, naleŜy obracać koło napędowe do momentu, aŜ igła wykona jeden
skok w dół oraz ponownie w górę i uchwyci przy tym nić wychodzącą ze
szpuleczki bębenka. Pociągając nić górną wyciągnąć przez otwór
w płytce ściegowej uchwyconą nić bębenka, jak to pokazuje rysunek 25.
Wtedy końce obu nici wyciąga się lekko i układa pod stopką (rys. 26).

Rys. 25 Rys. 26
Uwaga
N i e wo l n o u r u c h a mi a ć ma s z yn y z e s t o p k ą o p u s z c z o n ą
b e z p o ś r e d n i o n a z ą b k i t r a n s p o r t e r a l u b p ł yt k ę ś c i e g o w ą . Gd y o b i e
n i c i s ą u ł o Ŝ o n e p o d s t o p k ą , ws u w a s i ę p o d n i ą p r z e z n a c z o n e d o
s z yc i a ma t e r i a ł y i d o p i e r o p o o p u s z c z e n i u s t o p k i wp r a wi a s i ę
ma s z yn ę w r u c h .

13. PRAWIDŁOWY ŚCIEG

Prawidłowy, podwójny dwunitkowy ścieg stębnowy jest pokazany na
rysunku 27a. NaleŜy zwrócić uwagę, ze przeplatanie nici górnej z nicią
bębenka powinno następować w miejscu zetknięcia się zszywanych
tkanin.
W przypadku gdy napręŜenie nici górnej jest za duŜe lub napręŜenie
nici bębenka za małe, wiązanie ściegu następuje na górnej powierzchni
zszywanych tkanin (rys. 27b).

22
TomaSz.

W przypadku przeciwnym, gdy napręŜenie nici górnej jest za małe lub

napręŜenie nici bębenka zbyt duŜe, wiązanie ściegu układa się na dolnej
powierzchni zszywanych tkanin (rys. 27 c).

Rys. 27a

Rys. 27b

Rys. 27c
Gdy wiązania ściegu występują na przemian na górnej lub dolnej
powierzchni zszywanej warstwy, wówczas napręŜenia obu nici są zbyt
małe i naleŜy je odpowiednio zwiększyć. Zbyt silne napręŜenia obu nici
tworzących ścieg nie są wskazane, gdyŜ łatwo moŜna spowodować
rwanie nici.

14. REGULACJA NAPRĘśENIA NICI GÓRNEJ

NapręŜenie nici górnej jest regulowane dociskiem talerzyków
napręŜacza nici. Regulacja powinna się odbywać tylko przy opuszczonej
stopce. Docisk talerzyków, pomiędzy którymi przechodzi nić, reguluje
się przez pokręcenie nakrętki napręŜacza A (rys. 28).
W celu zwiększenia napręŜenia nici górnej, nakrętkę naleŜy pokręcić
w prawo (kierunek +), a w celu zmniejszenia napręŜenia — w lewo
(kierunek —).

23
TomaSz.

Rys. 28
Do orientowania się w regulacji napręŜenia nici słuŜę oznaczenia
numerowe znajdujące się na nakrętce napręŜacza.

15. REGULACJA NAPRĘśENIA NICI BĘBENKA

W celu uregulowania napręŜenia nici bębenka, naleŜy go wraz
z nawiniętą szpuleczką zdjąć z trzpienia chwytacza i po wyjęciu
szpuleczki, za pomocą małego wkrętaka, pokręcić wkręt A (rys. 29)
przytrzymujący spręŜynkę B, spod której jest wyprowadzona nić.

Rys. 29
Aby zwiększyć napręŜenie nici, wkręt A naleŜy dokręcać, odkręcanie
natomiast wkrętu A powoduje osłabienie docisku spręŜynki B
i zmniejszenie napręŜenia nici bębenka. Przy okazji, co pewien czas,
naleŜy odkręcać całkowicie spręŜynkę B i usuwać zbierający się pod nią
24
TomaSz.

kurz. Gdy napręŜenie nici bębenka zostało właściwie wyregulowane i

ustalone, a konieczność zmiany następuje rzadko, wówczas prawidłowy
ścieg moŜna otrzymać przez dobranie napręŜenia nici górnej.

16. REGULACJA NACISKU STOPKI

Nacisk stopki jest uzaleŜniony od rodzaju wykonywanych prac
(rodzaj materiału, grubość warstwy). Do cieńszych materiałów dobiera
się odpowiednio mniejszy nacisk stopki, przy grubszych materiałach jest
konieczne zwiększenie nacisku.
Jeśli nacisk stopki jest zbyt słaby, transport zszywanej warstwy staje
się utrudniony ze względu na poślizg; nadmierny nacisk stopki powoduje
natomiast ściąganie się (marszczenie), a nawet rwanie zszywanych
materiałów.
Nacisk stopki reguluje się naciskając w dół (do odpowiedniej
głębokości) trzpień regulatora A (rys. 30). Aby zwolnić nacisk, naleŜy
nacisnąć w dół tulejkę B (rys. 31) aŜ do całkowitego wysunięcia się
trzpienia A.
Ponowne naciśnięcie trzpienia na odpowiednią głębokość zapewnia
Ŝądany nacisk stopki na zszywaną warstwę materiałów.

Rys. 30 Rys. 31

25
TomaSz.

17. REGULACJA DŁUGOŚCI ŚCIEGU

Długość ściegu w zakresie do ok. 44 mm reguluje się gałką A,
a kierunek ściegu ustala się przyciskiem B (rys. 32).
Przekręcenie gałki w prawo powoduje zwiększenie długości ściegu,
natomiast przekręcenie gałki w lewo zmniejsza skok ściegu.
Gdy przycisk znajduje się w normalnym połoŜeniu, maszyna szyje
„naprzód”. Po wciśnięciu przycisku i przytrzymaniu go w tym połoŜeniu
maszyna szyje „wstecz”. Zmiana kierunku szycia jest prosta i moŜe
odbywać się podczas biegu maszyny.

Rys. 32

26
TomaSz.

18. WYŁĄCZANIE TRANSPORTERA

Podczas haftowania i cerowania szyjący powinien mieć swobodę
poruszania tkaniną w dowolnym kierunku. W tym celu naleŜy obniŜyć
połoŜenie transportera tak, aby jego ząbki w Ŝadnej fazie pracy maszyny
nie wystawały ponad płytkę ściegową.
Transporter wyłącza się podkręcając gałkę C (rys. 32) w skrajne,
prawe połoŜenie (zgodnie z ruchem wskazówek zegara).
NaleŜy pamiętać, aby w czasie normalnej pracy transporter znajdował
się w połoŜeniu roboczym; gałka wyłącznika jest przekręcona wówczas
w lewo do skrajnego połoŜenia.

19. SZYCIE ŚCIEGIEM PROSTYM

Do szycia normalnym ściegiem prostym dźwignię A (rys. 33) naleŜy
ustawić w połoŜeniu zerowym (prawe skrajne połoŜenie), a dźwignię B
(rys. 33) — w połoŜeniu środkowym.
Jeśli szycie ściegiem prostym ma trwać dłuŜej, zaleca się stosowanie
płytki ściegowej z otworem okrągłym, stopki z wąskimi wycięciami
i specjalnego transportera; pozwoli to na uzyskanie ściegu lepszej jakości

Rys. 33
Stosowanie płytki ściegowej, stopki do szycia prostego i specjalnego
transportera jest bardzo korzystne, zwłaszcza przy szyciu cienkich
materiałów.

27
TomaSz.

NaleŜy pamiętać, Ŝe uŜywając stopki i płytki ściegowej do szycia

prostego nie wolno zmieniać połoŜenia dźwigni A, ani dźwigni B.
W przeciwnym razie po uruchomieniu maszyny igła złamie się.

20. SZYCIE ŚCIEGIEM ZYGZAKOWYM

Maszyny kl. 465 i 466 pozwalają uzyskać nie tylko zwykły ścieg
stębnowy prosty, ale równieŜ ścieg zygzakowy. Ścieg zygzakowy
powstaje wtedy, gdy igła oprócz normalnego ruchu pionowego wykonuje
dodatkowy ruch boczny.
Dopuszczalna szybkość szycia — do 1000 ścieg/min.
Szerokość ściegu zygzakowego moŜna regulować w sposób ciągły,
w granicach od 0 do ok. 5 mm, za pomocą dźwigni A regulatora
szerokości zygzaka (rys. 33).
Gdy dźwignia A jest ustawiona w połoŜeniu zerowym, wówczas igła
nie ma przemieszczeń bocznych i w czasie szycia otrzymuje się ścieg
prosty. Ustawienie dźwigni A w kaŜde inne połoŜenie, oznaczone na
tabliczce cyfrowej od 0 do 5, pozwala na szycie ściegiem zygzakowym
o szerokości odpowiadającej danemu połoŜeniu. Maksymalną szerokość
ściegu zygzakowego, wynoszącą ok. 5 mm, otrzymuje się przy
ustawieniu dźwigni A na miejscu oznaczonym na tabliczce cyfrą 5.
Dźwignia B (rys. 33) słuŜy do nastawienia układu ściegu
zygzakowego. Dźwignia B moŜe zajmować trzy róŜne połoŜenia,
zaznaczone na tabliczce specjalnymi oznaczeniami:

— igła zajmuje połoŜenie lewe skrajne,

— igła zajmuje połoŜenie środkowe,
— igła zajmuje połoŜenie prawe skrajne.
Jak wyjaśnia rysunek 34, przy połoŜeniu środkowym (rys. 34a)
nakłucia igły układają się symetrycznie względem osi szerokości
zygzaka, a doprowadzenie przy tym do zerowej szerokości zygzaka daje
ścieg prosty, układający się wzdłuŜ osi szerokości zygzaka.
Przy połoŜeniu lewym i prawym (rys. 34 b i c) skrajne nakłucia igły
układają się odpowiednio wzdłuŜ lewej lub prawej linii, określającej
szerokość zygzaka, a doprowadzenie przy tym do zerowej szerokości
zygzaka daje ściegi proste, układające się wzdłuŜ tych linii.

28
TomaSz.

Rys. 34
Regulacji szerokości ściegu zygzakowego dźwignią A i zmiany
układu ściegu zygzakowego dźwignią B moŜna dokonywać w czasie
biegu maszyny.
Umiejętnie posługując się dźwignią A i dźwignią B moŜna uzyskać
róŜnego rodzaju wzory szwów ozdobnych (rys. 35).

Rys. 35

29
TomaSz.

W czasie postoju maszyny nie wolno przesuwać dźwigni A i zmieniać

połoŜenia dźwigni B, gdy igła znajduje się w materiale. Czynności te
moŜna wykonywać tylko jeśli igła jest wysoko podniesiona (poza
materiałem); w przeciwnym przypadku grozi wygięcie lub złamanie igły.
NaleŜy uwaŜać, aby do szycia ściegiem zygzakowym uŜywać stopki
i płytki ściegowej z szerokimi wycięciami na igłę.
Szerokość ściegu zygzakowego powinna być dobierana w zaleŜności
od sztywności i grubości zszywanych materiałów. Materiały cienkie
i wiotkie naleŜy zszywać ściegiem zygzakowym o mniejszej szerokości,
a materiały sztywniejsze i grubsze — ściegiem o większej szerokości.

21. OGÓLNE UWAGI DOTYCZĄCE SZYCIA MASZYNOWEGO

Przystępując do szycia naleŜy pamiętać o przygotowaniu maszyny.
Podane niŜej uwagi mają na celu uniknięcie niepotrzebnych kłopotów
podczas eksploatowania maszyny, a przestrzeganie ich z pewnością
przyczyni się do osiągnięcia prawidłowego szycia na maszynie
i zadowolenia z jej uŜytkowania.
1. Dobór właściwych igieł i nici jest jednym z warunków uzyskania
prawidłowego ściegu.
2. Przed przystąpieniem do szycia naleŜy sprawdzić właściwe
załoŜenie igły, nici górnej i nici bębenka oraz odpowiednio
wyregulować napręŜenie obu nici.
3. Koło napędowe naleŜy obracać jedynie w kierunku do szyjącego.
4. Stopka moŜe być opuszczona tylko na tkaninę, nigdy na ząbki
transportera ani na płytkę ściegową.
5. Szycie naleŜy rozpoczynać w tkaninie, a nie poza nią.
6. Po rozpoczęciu szycia moŜemy, w zaleŜności od potrzeby,
regulować szybkość szycia — zaleŜy to od częstotliwości naciskania
stopami na pedał.
7. Pociąganie w czasie szycia za zszywane tkaniny jest
niedopuszczalne — moŜe to łatwo spowodować zgięcie lub złamanie
igły, a nawet uszkodzenie innych części maszyny.
8. Aby zmienić kierunek szwu wzdłuŜ linii łamanej, naleŜy zatrzymać
maszynę z igłą w tkaninie, podnieść stopkę do góry, obrócić materiał
w Ŝądanym kierunku szwu, opuścić stopkę i szyć dalej.

30
TomaSz.

9. NaleŜy pamiętać aby zakończenie szycia następowało

w najwyŜszym połoŜeniu igły — wówczas po podniesieniu stopki
naleŜy odciągnąć zszyte tkaniny do przodu (od siebie) tak, aby
wyciągnięte nici moŜna było odciąć na długość 7 ÷ 8 cm w celu
dalszego szycia.
10. Podczas rozpoczynania szycia przyciągacz nici powinien znajdować
się w najwyŜszym połoŜeniu, a końce obu nici ułoŜonych pod stopką
naleŜy przytrzymać aŜ do wykonania pierwszych ściegów
w zszywanej warstwie materiałów.
11. W przypadku szycia bardzo cienkich tkanin jest dopuszczalne
bardzo lekkie pociąganie tkanin za stopką, w celu uniknięcia
ewentualnego marszczenia
Uwaga
W c z a s i e p o s t o ju ma s z yn y n i e w o l n o b e z p o t r z e b y z mi e n i a ć
p o ł o Ŝ e n i a n a k r ę t k i n a p r ę Ŝ a c z a n i c i g ó r n e j.

22. WYKONYWANIE NIEKTÓRYCH CZYNNOŚCI WYNIKA-

JĄCYCH Z WŁAŚCIWOŚCI ŚCIEGU ZYGZAKOWEGO
Sz y cie ma t er ia łó w ro zc iąg li w y ch ś ci eg i e m z yg zak o w y m
Ścieg zygzakowy — jako znacznie elastyczniejszy od zwykłego
ściegu prostego — moŜe być wykorzystany do szycia materiałów
rozciągliwych. Elastyczność szwu zygzakowego pozwala w tym
przypadku na znaczne rozciągnięcie materiału bez uszkodzenia
(zerwania) nici wiąŜących ścieg.
Ob r zu c an i e b r z eg u ma t er ia łu ś cieg ie m z yg za k o w y m
Ścieg zygzakowy moŜe być wykorzystany do porzucania brzegów
materiałów w celu zabezpieczenia przed strzępieniem.
Obrzucanie przeprowadza się tworząc szew zygzakowy wzdłuŜ
brzegu materiału tak, aby jedne z nakłuć igły następowały w materiale,
a drugie wzdłuŜ samego brzegu materiału.
Zs z yw an i e d wó ch ma t er ia łó w ści eg i e m z yg z ak o w y m
Ścieg zygzakowy moŜe być uŜywany do zszywania dwóch
przyległych materiałów (na styk) w sposób pokazany na rysunku 36.
Materiały przesuwa się tak, aby nakłucia igły układały się na przemian w
obu zszywanych materiałach. Obydwa materiały przeznaczone do
zszycia powinny mieć równe brzegi.

31
TomaSz.

Rys. 36 Rys. 37
Przedstawione tu zszywanie materiałów powinno być dokonywane
przy środkowym połoŜeniu ściegu zygzakowego.
Inny sposób zszywania dwóch materiałów pokazano na rysunku 37.
W tym przypadku ścieg zygzakowy jest tworzony wzdłuŜ brzegu
materiałów nałoŜonych na siebie.
Pr z ys z yw an i e k o ro n k i ś cieg ie m z yg zak o w y m
Ścieg zygzakowy znajduje często zastosowanie do przyszywania
koronki wzdłuŜ materiału, jak pokazano na rysunku 38. Najlepiej przy tym,
by brzeg materiału był podwinięty do spodu na szerokość tworzonego
szwu. Dźwignia B (rys. 33) powinna zajmować połoŜenie środkowe.

Rys. 38 Rys. 39
32
TomaSz.

Pr z ys z yw an i e w yk ań cz aj ąc e za win i ęt eg o b r zeg u ma t er ia łu
ści eg i e m z yg z a k o w y
Przyszywanie zawiniętego brzegu materiału ściegiem zygzakowym
jest pokazane na rysunku 39. Szew jest tworzony wzdłuŜ zawiniętego
brzegu materiału. W tym przypadku następuje jednocześnie
wykańczające obrzucanie brzegu. Dźwignia B (rys. 33) powinna
zajmować połoŜenie środkowe.
Reperacje pęknięć i wszywanie łatek ściegiem zygzakowym
Ścieg zygzakowy znajduje zastosowanie do róŜnego rodzaju reperacji
pęknięć, wstawiania łatek itp.
Reperacja pęknięcia polega na tworzeniu szwu zygzakowego wzdłuŜ
pęknięcia, podobnie jak to ma miejsce w przypadku zszywania obu
przylegających materiałów (na styk).

Rys. 40
RównieŜ w podobny sposób przeprowadza się wszywanie łatek. Szew
zygzakowy tworzy się w tym przypadku wzdłuŜ zarysu łatki, jak
pokazuje rysunek 40. Dźwignia B (rys. 33) powinna być ustawiona
w połoŜeniu środkowym.

33
TomaSz.

Rys. 41

Naszywanie aplikacji
Stosując ścieg zygzakowy moŜna dokonywać naszywania róŜnego
rodzaju ozdobnych aplikacji (rys. 41). Polega to na tworzeniu szwu
zygzakowego wzdłuŜ brzegu naszywanego materiału, według
odpowiedniego wzoru. W tym przypadku zaleca się równieŜ, aby
dźwignia B (rys. 33) była ustawiona w połoŜeniu środkowym.

23. MASZYNOWE OBRĘBIANIE BRZEGÓW MATERIAŁU

Do maszynowego obrębiania brzegów materiału stosuje się specjalne
stopki do obrębiania, jak pokazano na rysunkach 42a i 42b.
Stopka do obrębiania, którą zakłada się w miejsce stopki normalnej,
ma odpowiednio ukształtowany zwijacz, w który podczas szycia
wprowadza się brzeg materiału przeznaczony do obrębiania.
W celu łatwiejszego wprowadzania brzegu materiału do zwijacza,
początek brzegu zaleca się skośnie ściąć. Szew na obrębie moŜe być
prosty lub zygzakowy.

34
TomaSz.

Rys 42a Rys. 42b

Do obrębiania nadają się tkaniny cienkie i średnie, które dobrze

układają się w zwijaczu stopki. Rozpoczynając obrębianie, aby transport
obrębianego brzegu był lepszy, po wykonaniu pierwszych dwóch
ściegów zaleca się pociągnięcie za początek obrębka (lub za końce nici).
Zaleca się takŜe, aby lekko podnieść brzeg tkaniny podczas
kierowania go do zwijacza stopki.

Rys. 43

35
TomaSz.

Specjalną odmianą obrabiania stosując ścieg zygzakowy jest tzw.

obrębianie muszelkowe (rys. 43), które polega na tym, Ŝe dając
odpowiednio duŜy naciąg nici górnej powoduje się ściąganie brzegów
tkaniny pomiędzy poszczególnymi ściegami, przypominające swym
wyglądem muszelki.
Obrębianie muszelkowe daje szczególnie udane efekty na miękkich
tkaninach jedwabnych, przy zastosowaniu większej szerokości zygzaka
i długości ściegu.

24. MASZYNOWE ZAWIJANIE BRZEGÓW MATERIAŁU

I SZYCIE ZAKŁADEK
Do maszynowego zawijania brzegów (np. przy szyciu bielizny) słuŜy
specjalnie do tego celu przeznaczona stopka mająca w przedniej swej
części odpowiednio ukształtowany występ. Wprowadzając podczas
szycia brzeg tkaniny w wycięcie stopki odchyla się go w lewo i układa
się na występie (rys. 44).

Rys. 44
Maszynowe szycie zakładek wykonuje się w sposób opisany poniŜej.
Przewidziane do zszycia szwem zakładkowym tkaniny układa się pod
stopkę tak, aby dolna wystawała równolegle spod górnej (ok. 3 ÷ 5 mm,
zaleŜnie od przewidzianej szerokości obrębu). Wykładając podczas
szycia brzeg tkanin na występie stopki przyszywamy go, wykonując
w ten sposób pierwszą, wstępną operację szycia szwem zakładkowym
(rys. 45). Następnie, po rozłoŜeniu zszytych tkanin zakładką wykonaną
we wstępnej operacji na wierzchu, układamy je pod stopką tak, aby
zakładka została wprowadzona w wycięcie stopki. Zakładkę tę układamy
podczas szycia na występie stopki i przyszywamy, otrzymując
36
TomaSz.

ostatecznie mocne i estetyczne zszycie tkanin za pomocą szwu

zakładkowego (rys. 46).

Rys. 45 Rys. 46

25. MASZYNOWE WYKONYWANIE SZWÓW PRZY UśYCIU

LINIJEK
Specjalne przyrządy zwane linijkami są uŜywane w celu zachowania
jednakowej odległości szwu od brzegu tkaniny lub jednakowej
odległości pomiędzy szytymi szwami.

Rys. 47

37
TomaSz.

Na rysunku 47 jest przedstawiony przykład uŜyć linijki A

przykręconej do płyty maszyny za pomoce wkrętu B. Płaszczyznę
prowadzącą linijki ustala się równolegle do kierunku przesuwania się
tkaniny. WzdłuŜ tej płaszczyzny prowadzi się brzeg tkaniny.

Rys. 48
Gdy trzeba wykonać więcej szwów równoległych jest wskazane
uŜycie linijki pokazanej na rysunku 48. Część chwytowa linijki A jest
wsunięta w otwór drąŜka stopki i przykręcona wkrętem B. Część
prowadzącą linijki ustawia się w Ŝądanej odległości od igły. Prowadząc
podczas szycia linijkę (częścią prowadzącą), np. po wcześniej
wykonanym szwie, zachowujemy równą odległość między szwami.

26. HAFTOWANIE I CEROWANIE

Przystępując do haftowania lub cerowania naleŜy przede wszystkim
wyłączyć transporter tkaniny, aby umoŜliwić swobodne poruszanie
tkaniną (w sposób ręczny) w dowolnym kierunku, zaleŜnie od wzoru
wykonywanego haftu lub kształtu cery.
Tkaninę zakłada się w specjalny tamborek. Stosowanie tamborka
pozwala nie tylko na napięcie tkaniny, ale ułatwia równieŜ operowanie
tkaniną względem igły. Tamborek ustawia się pod igłą tak, aby tkanina
leŜała na płytce ściegowej. Prosty sposób haftowania lub cerowania
polega na tym, Ŝe nie musimy posługiwać się Ŝadną stopką (rys. 49).
Maszynę wprawia się w ruch, zmieniając połoŜenie tamborka z napiętą
tkaniną względem igły według wzoru haftu lub kształtu cery.
Przesunięcie tamborka moŜe nastąpić jedynie wtedy, gdy igła nie tkwi
w tkaninie, w przeciwnym razie spowodowałoby to złamanie igły.
38
TomaSz.

Cerowanie przeprowadza się. w ten sposób, Ŝe w pierwszej fazie

pokrywa się ściegiem równoległym (jeden obok drugiego) całą
powierzchnią dziury. Następnie tworzy się podobny zbiór ściegów
w kierunku prostopadłym. Przekłucia tkaniny igłą powinny następować
przy brzegu dziury, w odległości zapewniającej mocne zacerowanie (ok.
0,5 cm poza dziurą). Gdy brzegi dziury są zbyt słabe (przetarte), celowe
jest wzmocnienie. Polega to na utworzeniu wzdłuŜ brzegu dziury wielu
krótkich ściegów wzmacniających.

Rys. 49 Rys. 50

Haftowanie i cerowanie jest znacznie ułatwione jeśli zastosuje, się

stopkę specjalną (rys. 50). Stopka taka, zakładana zamiast stopki
normalnej, przyciska tkaninę w miejscu tworzenia ściegu,
unieruchamiając ją na czas wejścia igły. Haftowanie i cerowanie na
maszynie wymaga pewnej wprawy oraz precyzji i moŜe odbywać się
przy odpowiednio wolnych obrotach maszyny.

27. MASZYNOWE SZYCIE PRZY UśYCIU PÓŁSTOPKI

Stopka z jednostronnymi sankami (tzw. półstopka) jest uŜywana do
przyszywania zamków błyskawicznych (rys. 51). Konstrukcja sanek
pozwala na odpowiednie zbliŜenie miejsca tworzenia szwu do
przyszywanego zamka. Półstopka wraz z linijką moŜe być takŜe
wykorzystana do ozdobnego wszywania sznurka, jak to pokazuje

39
TomaSz.

rysunek 52. Po wstępnym zszyciu tkanin układa się między nimi wzdłuŜ
brzegu przeznaczony do wszycia sznurek. Podczas wszywania sznurka z
prawej strony wzdłuŜ szwu prowadzi się linijkę, z lewej następuje
dosunięcie sznurka za pomocą półstopki.

Rys. 51 Rys. 52

28. MASZYNOWE OBRZUCANIE DZIUREK

Do obrzucania dziurek stosuje się specjalną stopkę (rys. 53).
Uwaga. Dz i u r k i p r z e c i n a s i ę p o o b r z u c e n i u .

Rys. 53

40
TomaSz.

Aby obrzucić dziurkę naleŜy:

a) nastawić długość ściegu na wielkość bliską zeru,
b) igłę ustawić po stronie lewej, tzn. dźwignię B (rys. 33) ustawić
w połoŜeniu lewym,
c) szerokość ściegu zygzakowego ustawić dźwignią A (rys. 33) na
szerokość boku obrzucanej dziurki i obszyć bok na Ŝądaną długość
pozostawiając igłę w materiale po prawej stronie (rys. 54a),

Rys. 54
d) obrócić materiał wokół igły o kąt 180° — wówczas brzeg dziurki juŜ
obrzucony znajduje się przed stopką (rys. 54b),
e) pokręcić kołem zamachowym tak, aby igła znalazła się
w najwyŜszym połoŜeniu i wówczas ustawić szerokość ściegu
zygzakowego na całkowitą szerokość obrzucanej dziurki (rygielka),
kilkoma nakłuciami igły wykonać rygielek pozostawiając igłę
w materiale po stronie lewej lub w górnym połoŜeniu (rys. 54 c),
f) nastawić szerokość ściegu zygzakowego na szerokość drugiego boku
dziurki i obszyć bok pozostawiając igłę w materiale po lewej stronie
lub w górnym połoŜeniu (rys. 54c),
g) nastawić szerokość ściegu zygzakowego na całkowitą szerokość
dziurki i kilkoma nakłuciami igły wykonać drugi rygielek (rys. 54d),
h) po wysunięciu tkaniny spod stopki i odcięciu nici rozciąć ostroŜnie
dziurkę (rys. 55).

41
TomaSz.

Rys. 55

29. MASZYNOWE PRZYSZYWANIE GUZIKÓW

Guziki przyszywa się na maszynach kl. 465 i 466 uŜywając do tego
stopki specjalnej przy wyłączonym transporterze materiału (rys. 56). Igłę
ustawia się w lewym połoŜeniu (dźwignia B w połoŜeniu lewym — rys. 33).

Rys. 56
Guzik podkłada się pod stopkę w ten sposób, aby jego otwory
znajdowały się w wycięciu stopki. Igła, uderzając z lewej strony, musi
trafić w środek lewego otworu guzika. Następnie, pokręcając ostroŜnie
ręcznie kołem napędowym i zatrzymując igłę nad guzikiem, regulujemy
szerokość ściegu zygzakowego dźwignią A (rys. 33) tak, aby igła
uderzając z prawej strony trafiła w środek prawego otworu guzika.
Guzik przyszywa się normalnie 6 ÷ 12 ściegami. W celu zakończenia
czynności przyszywania guzika dźwignię A szerokości zygzaka (rys.
33), przy igle tkwiącej w lewym otworze guzika, ustawia się w połoŜeniu

42
TomaSz.

zerowym i wykonuje kilka ściegów wzmacniających w lewym otworze

guzika.

30. INSTALACJA ELEKTRYCZNA MASZYNY

Instalacja elektryczna oświetleniowa maszyny kl. 465 oraz
oświetleniowa i napędowa maszyny kl. 486 jest dostosowana do sieci
prądu zmiennego lub stałego o napięciu 220 V. Do oświetlenia naleŜy
uŜywać Ŝarówki 20 W, 220 V z uchwytem bagnetowym.
śarówka oświetleniowa A (rys. 57) jest umieszczona w oprawie
znajdującej się wewnątrz przedniej pokrywy maszyny. Dostęp do
Ŝarówki (np. podczas wymiany Ŝarówki) uzyskuje się przez odchylenie
pokrywy przedniej. Przełącznik B (rys. 57) jest umieszczony w przedniej
prawej części płyty maszyny.

Rys. 57
Maszyna stanowi przyrząd kl. II — nie wymaga uziemienia. W czasie
nieuŜywania maszyna musi być odłączona od sieci.
Nie wolno manipulować w mechanizmach maszyny i instalacji
oświetleniowej przed odłączeniem maszyny od sieci elektrycznej.

43
TomaSz.

31. NAPĘD ELEKTRYCZNY MASZYNY

Rys. 58

44
TomaSz.

Jak przedstawiono na rysunku 58, silnik elektryczny A jest

przekręcony dwoma wkrętami B do prowadnic uchwytu C.
Uchwyt z kolei jest umocowany za pomocą wkrętu D do
prowadzącego występu E w tyle korpusu głowicy maszyny.
Napęd jest przenoszony z koła napędowego silnika na koło głowicy
maszyny za pośrednictwem paska F.
Naciąg paska moŜna regulować zmieniając połoŜnie silnika
w prowadnicach uchwytu lub zmieniając połoŜenie uchwytu
w prowadnicach występu głowicy maszyny.
Instalacja oświetleniowa maszyny jest przyłączona do silnika za
pośrednictwem przewodu G.
Silnik zawiera gniazdo H, słuŜące do przyłączenia instalacji do sieci
i do regulatora obrotów. Przewód przyłączeniowy, mający z jednej strony
wtyczkę J (wkładaną do gniazda H), jest zakończony z drugiej strony
dwoma wtyczkami, z których wtyczka K słuŜy do łączenia z regulatorem
obrotów L, a wtyczka M do przyłączenia instalacji do sieci.
Maszynę uruchamia się (po przyłączeniu do sieci i połączeniu
z regulatorem obrotów) naciskając stopą przycisk regulatora.
Szybkość szycia jest regulowana wielkością tego nacisku, przy czym
ze wzrostem nacisku szybkość szycia wzrasta.
Rozruch maszyny (na najniŜszych obrotach) moŜna ułatwić lekko
pokręcając kołem zamachowym w kierunku do szyjącego.
Na okres szycia regulator obrotów jest ustawiony na podłodze
w dogodnym dla szyjącego miejscu.

32. CZĘŚCI ZAMIENNE

Maszyny do szycia kl. 465 i 486 są produkowane na zasadzie
zamienności części. Zgodnie z tym kaŜda część maszyny lub podzespół
(w przypadku stałych połączeń) stanowi element zamienny.
W szczególności zamienne są:
— elementy zespołów napędowych,
— igielnica,
— transporter (ząbki),
— płytka ściegowa,
— części napręŜacza mci,
— chwytacz wahadłowy,
45
TomaSz.

— tuleje łoŜyskowe,
— wałki,
— elementy łączące — wkręty, nakrętki, itp.
Wymienione części nie wchodzą w skład wyposaŜenia maszyny, lecz
mogą stanowić przedmiot osobnego zakupu w przypadku ich
uszkodzenia lub normalnego zuŜycia. Zamienne są równieŜ części
wyposaŜenia maszyny.

33. PRZYCZYNY USTEREK W DZIAŁANIU MASZYNY DO

SZYCIA
Podczas uŜywania maszyny do szycia moŜe się zdarzyć, Ŝe na skutek
nieodpowiedniego obchodzenia się z nią i niewłaściwego jej
eksploatowania, maszyny staje się niezdolna do prawidłowego szycia.
Zestawienie waŜniejszych przyczyn wadliwej pracy maszyny ułatwi
znalezienie, przyczyn usterek, które naleŜy usunąć.
A. CięŜki chód maszyny
1. Pas napędowy jest za mocno naciągnięty.
2. Maszyna jest niewłaściwie smarowana olejem który zgęstniał
lub zakrzepł.
3. Nawijacz nici nie został wyłączony i działając wywołuje
podczas szycia dodatkowe, niepoŜądane opory.
4. Pedał napędu noŜnego lub koło napędu noŜnego są zbyt silnie
zaciśnięte.
5. Niedostateczne smarowanie maszyny.
6. Zaplątanie nici w mechanizmie chwytacza.
B. Zatrzymanie się maszyny podczas szycia
1. Mechanizmy maszyny pozostają nieruchome mimo ruchu
obrotowego kola napędowego maszyny — następuje to na
skutek niedostatecznego sprzęgania głównego wału maszyny.
2. Pas napędowy jest za luźny.
C. Zrywanie nici górnej
1. Igła jest odwrotnie umocowana w igielnicy względem ostrza
chwytacza.
2. Nic górna jest niewłaściwie prowadzona ze szpulki do uszka
igły.

46
TomaSz.

3. Naciąg nici górnej jest zbyt duŜy.

4. Igła jest uszkodzona (np. wygięta lub stępiona).
5. Uszkodzone jest ostrze chwytacza.
6. Uszkodzony jest otwór na igłę w płytce ściegowej.
7. Numery igły i nici są niewłaściwie dobrane.
8. Nić jest złej jakości, ma węzełki i zgrubienia.
9. Maszyna została uruchomiona w chwili, gdy przyciągacz nici
nie zajmował górnego połoŜenia.
10. Nić została zaplątana na trzpieniu na szpulkę.
11. Nić została zaplątana w mechanizmie chwytacza.
D. Zrywanie nici dolnej
1. Nić jest zbyt silnie naciągnięta.
2. Nić jest złej jakości
3. Bębenek jest niewłaściwie nawleczony.
4. Uszkodzony jest otwór na igłę w płytce ściegowej.
5. SpręŜyna bębenka ma uszkodzone krawędzie.
6. Nić jest nierównomiernie nawinięta na szpule bębenka.
E. Łamanie igły
1. Pociąganie tkaniny podczas szycia — wygięta igła trafiając
w płytkę ściegową łamie się.
2. Krzywa (wygięta) igła.
3. Za cienka igła.
4. Nieprawidłowe osadzenie bębenka w mechanizmie chwytacza.
5. Wadliwe umocowanie stopki na drąŜku powodujące uderzenie
igły o stopkę.
6. Naciąg nici górnej jest zbyt silny i powoduje wygięcie igły.
7. Nieprawidłowe ustawienie względem siebie mechanizmu
igielnicy i chwytacza.
F. Nieprawidłowy ścieg
1. Igła jest zbyt słabo umocowana w igielnicy.
2. Igła jest odwrotnie umocowana względem ostrza chwytacza.
3. Igła jest uszkodzona (np. wygięta lub stępiona).
4. Igła i nić są niewłaściwie dobrane do rodzaju szytych tkanin.
5. Nić jest złej jakości.
47
TomaSz.

6. Docisk tkaniny stopką jest niewłaściwie dobrany.

7. Niewłaściwe są naciągi nici górnej i dolnej.
8. Bębenek jest niewłaściwie nawleczony.
9. Nić górna jest niewłaściwie prowadzona ze szpulki do uszka
igły.
G. Nić górna nie wyciąga nici dolnej
1. Igła jest odwrotnie umocowana względem ostrza chwytacza.
2. UŜyto igły innego systemu niŜ to przewiduje instrukcja obsługi
maszyny.
3. PołoŜenie chwytacza w maszynie względem igielnicy uległo
rozregulowaniu.
4. PołoŜenie igielnicy w maszynie względem chwytacza uległo
rozregulowaniu.
H. Nieprawidłowe przesuwanie się tkaniny
1. Docisk tkaniny stopką jest niewłaściwie dobrany.
2. Niewłaściwe jest wystawanie roboczej powierzchni transportera
ponad poziom płytki ściegowej w czasie przesuwania się
tkaniny.
3. Mechanizm transportu tkaniny uległ rozregulowaniu.
I. Transporter nie przesuwa tkaniny
1. Regulator długości ściegu nie jest wyprowadzony z połoŜenia
zerowego.
2. Transporter tkaniny nie jest wyprowadzony ze stanu
wyłączonego.
3. Docisk zszywanej warstwy tkanin jest zbyt słaby.
4. Uzębienie roboczej powierzchni transportera jest uszkodzone
lub zuŜyte (stępione).
W przypadku powaŜniejszych przyczyn wadliwego działania maszyny
naleŜy zwracać się do punktów usługowych naprawy maszyn do szycia.

WPM „Wema” Warszawa 1975. Nakład 40 000+60 egz.

Zam. 317/T4-5-Z/F
Olsztyńskie Zakłady Graficzne im. S. PienięŜnego w Olsztynie, ul. Towarowa 2. Lz. 152.

48
TomaSz.

SPIS TREŚCI
1. Opis i przeznaczenie maszyny 3
2. Prawidłowa konserwacja maszyny 4
3. Rozkładanie i składanie zespołu chwytacze 11
4. Jak w czasie uŜytkowania maszyny uniknąć
wciągania nici w prowadnice mechanizmu chwytacza 13
5. Igła, nici, tkanin 14
6. Włączanie i wyłączanie koła napędowego 15
7. Nawijanie nici na szpuleczkę bębenka 16
8. Zakładanie igły 17
9. Prowadzenie nici górnej i nawlekanie igły 18
10. Nawlekanie bębenka 20
11. Zakładanie i wyjmowanie bębenka 21
12. Wyciąganie nici bębenka 22
13. Prawidłowy ścieg 22
14. Regulacja napręŜenia nici górnej 23
15. Regulacja napręŜenia nici bębenka 24
16. Regulacja nacisku stopki 25
17. Regulacja długości ściegu 26
18. Wyłączanie transportera 27
19. Szycie ściegiem prostym 27
20. Szycie ściegiem zygzakowym 28
21. Ogólne uwagi dotyczące szycia maszynowego 30
22. Wykonywanie niektórych czynności
wynikających z właściwości ściegu zygzakowego 31
23. Maszynowe obrębianie brzegów materiału 34
24. Maszynowe zawijanie brzegów materiału i szycie zakładek 36
25. Maszynowe wykonywanie szwów przy uŜyciu linijek 37
26. Haftowanie i cerowanie 38
27. Maszynowe szycie przy uŜyciu półstopki 39
28. Maszynowe obrzucanie dziurek 40
29. Maszynowe przyszywanie guzików 42
30. Instalacja elektryczna maszyny 43
31. Napęd elektryczny maszyny 44
32. Części zamienne 45
33. Przyczyny usterek w działaniu maszyny do szycia 46
49