An Illustrated English-Polish Seaman's Dictionary

***

Ilustrowany angielsko-polski slownik marynarza

This dictionary has been donated by the Association of Polish Maritime Agents and Representatives (APMAR) following a grant from

The International Maritime Training Trust is established to assist with measures which contribute towards providing Polish Seafarers with training which is in full compliance with the IMO STCW Convention

The Trust is supported by donations from several employers, principally Dorchester Maritime Ltd, following an agreement with Polish Seafarers' representatives, and is managed from the Isle of Man

An Illustrated

English-Polish

Seaman's Dictionary

Ilustrowany

angielsko-pols ki

slownik marynarza

TRADEMAR

Zebral i opracowal redakcyjnie - Jerzy Puchalski Konsultacja j~zykowa merytoryczna: mgr Tomasz Darski [lo], i radiooficer I kl. inz. Jerzy Dzienisz [6],inz. st. mech. okr. Marian Dylewicz [6], st. mech. okr. Marian Kaminski [6],mgr inz. inz. kpt. Z.W.Eugeniusz Kazanecki [l-4, 7-12],mgr inz. Slawomir Kucharski [l-31, kpt, z.w. inz. Andrzej Sliwinski [l-4,6-121, in?. kpt. i.w. Ryszard Wawruch [l-4,6-121, w st. spocz. dr kmdr ink Franciszek Wrobel [6] Konsultacja anglistyczna - dr Boleslaw Borzycki, capt. Iain Leak Opracowanie graficzne - Robert Bqk, Marian Matocha, Jerzy Puchalski, Wojciech Wigkiewicz Korekta polska - Ewa Kunicka Korekta angielska - dr Boleslaw Borzycki, capt. Iain Leak

W k s i e c e wykorzystano ilustracje i elementy publikacji nawigacyjnych Admiralicji Brytyjskiej oraz: Alfa Lava1 Marine & Power, Allweiler AG Werk Radolfzell, Burmeister and Wain, Conver, Detegasa Desarollo Tecnicas, Framo-Frank Molm AS, FR Fassmer & Co., Graco Inc., Haglunds Cranes, Harmworthy Engineering Ltd., International Association of Classification Society (IACS), International Maritime Organisation (IMO), John Crane Marine Int., Krupp Atlass Elektronik, New Sulzer Diesel Ltd., Pains-Vessex, Peck and Hale, Raytheon Anschutz GmbH, Sabroe, Siemens, TEC, Unimor ASA, York Refrigeration Marine, Seasafe, Woodward Governor Co. i inne.

All rights resewed. No part of this publication may, for sales purposes be reproduced, stored in retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, electrostatic, magnetic tape, mechanical, photocopying or otherwise, without prior permission in writing from the Editors.

Wszelkieprawa zastrzezone. Zadna cz& niniejszejpublikacji nie moie byC reprodukowana,przechouywana lub przesylana w jakiejkolwiekformie lub jakimkolwiek Srodkiern elektronicznym, mechanicznym, p r q pomocy fotokopiowania, nagrywania lub innym sposobem bezpisemnej zgody edawcy.

O Copyright by Wydawnictwo TRADEMAR, Gdynia 2003 Wydanie I - Gdynia 2003 Sklad i lamanie tekstu - Trademar, Gdynia Ilustracje banvne - Studio Spartan, Gdynia Druk i oprawa - Bernardinum, Pelplin

ISBN 83-915444-4-3

Spis treSci
Od redakcji

I. Theory of the ship - teoria okretu

1. Dimensions and shapes -wymiary i ksztalty 2. Capacities - pojemnoSC i noSnoSC 3. Planes and sections -plaszczyzny i przekroje 4. Curves, lines and scales -krzywe, linie i skale 5. Displacement and deadweight - wypomoSC i noSnoSC 6. Stability - statecznoii: 7 . Strength -wytrzymaloSC 8. Maneouvering -manewrowanie 8. Resistance - opor 10. Buoyancy -wypor 11. Ship's movements - ruchy statku 12. Draught and load lines - zanurzenie i linie ladunkowe 13. Propellers - pqdniki

11. Ships and shipbuilding - statki i budownictwo okretowe

1. Ship's types -typy statkow 2. Design and construction -projektowanie i budowanie statkow 3. Steel and unferrous materials - materialy stalowe i z metali niezelaznych 4. Other materials - inne materialy 5. Shipyard - stocznia 6. Treatment, processing and repair - obrobka i naprawa 7. Welding - spawanie 8. Ship's plans -plany statkowe

111. Ship's construction - konstrukcja statku

1. Hull - kadhb 2. Fore part construction - konstrukcja czqSci dziobowej 3. Bottom - dno 4. Bulkhead - grodi 5. Cargo compartments -przedzialy ladunkowe 6. Classification -klasyfikacja (statkow) 7. Container cell guides -prowadnice kontenerowe 8. Deck - poklad 9. Construction members -elementy konstrukcji 10. Pipes and piping - rury i rurociagi 11. Plates and plating -plyty i poszycie 12. Rudder - ster 13. Stem - rufa 14. Tanks - zbiorniki 15. Trunks and tunnels - szyby i tunele

IV. Ship's equipment - wyposaienie statkowe

1. Anchor and anchor chain -kotwica i la~icuch kotwiczny 2. Mooring equipment - urzqdzenia cumownicze 3. Cargo gear (loose) -zdejmowalny sprzqt przeladunkowy 4. Cargo lifting devices - diwigowe urzqdzenia przeladunkowe 5. Ropes - liny 6. Hatch covers -pokrywy ladowni 7. Means of access -urzqdzenia dostqpu 8. Opennings and covers -otwory i ich zamkniqcia 9. Ladders and gangways - trapy i schodnie 10. Deck fittings - elementy wyposazenia pokladu 11. Superstructure and masts -nadbudowka i maszty

V. Engine room - sitownia

1.1. Engine control room - centrala kontrolno-manewrowa (CMK) 1.2. Engine room - silownia 1.3. Engine room piping - instalacja rurociqgowa silowni 1.4. Valves - zawory 1.5. Air and water -powietrze i woda 1.6. Lubricating oil - olej smarowy 1.7. Engine room tanks - zbiorniki silowni 1.8. Fuel oil -paliwo 2.1. Engine - silnik 2.2. Engine operation - dzialanie silnika 2.3. Engine features - charakterystyka silnika 2.4. Engine control - sterowanie silnikiem 2.5. Turbocharger and steam turbine - turbodoladowarka i turbina parowa 2.6. Propeller shaft -wal Smbowy 2.7. Gear - przekladnia 2.8. Exhaust gas system -uklad wydechowy 3.1. Auxilieries -urzqdzenia pomocnicze silowni 3.2. Pumps -pompy 3.3. Heat and heat exchangers - cieplo i wymienniki ciepla 3.4. Fuel and oil separators - wirowki paliwa i olejow 3.5. Filters - filtry 4. (Ship's) boilers - kotly (okrqtowe) 5. Sewage treatment plant - urzqdzenie do obrobki Sciekow 6. Incinerator - spalarka 7. Inert gas system (IGS) -wytwornica gazu obojqtnego 8. Steering gear - maszyna sterowa 5.9. Electricity - elektrycznoSC 5.10. Control and automation - sterowanie i automatyka 5.11. Refrigeration - chlodzenie i klimatyzacja 5.12. Compressors and pressure - sprqzarki i ciSnienie 5.13. Ventilation and air conditioning -wentylacja i klimatyzacja 5.14. Engine overhauls and repairs -przeglqdy i naprawy maszyn 156 157 158 164 166 167 167 168 170 176 177 178 180 182 184 185 186 188 192 195 20 1 202 206 208 208 210 211 224 23 1 240 24 1 243

VI. Navigation - nawigacja

1. Astronavigation -astronawigacja 2. Bridge and bridge equipment -mostek i jego wyposaienie nawigacyjne 3. Electronic navigation aids - elektronicme urz~dzenia 4. Charts and publications -mapy i publikacje 5. Coastal navigation and approaches -nawigacja przybrzezna i podejScia 6. Magnetic compass and gyro compass -kompas magnetyczny i iyrokompas 7. Directions -kierunki 8. Navigation -nawigacja 9. Navigational lights and marks -6wiatla i znaki nawigacyjne 10. Radar, ARPA, ATA, EPA -radar i urzqdzenia antykolizyjne 11. Tides and tide curves -p@vy i krzywa plywu 12. Track control system - system Sledzenia drogi 13. Collision Avoidance Regs. -prawo drogi morskiej 14. Ship Handling -manewrowanie statkiem 15. Weathering - sztormowanie 16. Ice navigation - zegluga w lodach 17. Radio & GMDSS communication -lqcznoSC radiowa i GMDSS 18. Telex command codes and abbreviations - kody i skroty teleksowe 19. Signalling and signals - sygnalizacja i sygnaly

VII. Cargo -ladunek

1. Cargoes - ladunki 2. Bulk cargoes -ladunki masowe 3. Containers -kontenery 3.1. - Types of containers - typ kontenera 3.2. - Container construction -konstrukcja kontenera 4. Forest products -produkty przetworstwa drzewnego 5. General cargo - drobnica 6. Reefer cargo -ladunki chlodzone 7. Cargo ventilation -wentylacja ladunku 8. Liquid cargoes -ladunki plynne 9. Ro-ro cargo -ladunki toczne 10. Cargo distribution planning -planowanie rozmieszczenia ladunku 11. Cargo stowage - sztauowanie ladunku 12. Cargo lashing -mocowanie ladunku 13. Container stowage -sztauowanie kontenerow 14. Container stacking and lashing equipment - sprzqt do sztauowania i mocowania kontenerow 15. Ro-ro cargo stowage - sztauowanie ladunkow tocznych 16. Ro-ro cargo lashing equipment - sprzqt do mocowania ladunkow tocznych 17. Forestry products stowage - sztauowanie drewna i produktbw jego przetwarzania 18. Forces acting on cargo - sily dzialajqce na ladunek 19. Cargo safety -bezpieczenstwo ladunkow 20. Chemical and gas cargoes -ladunki chemiczne i gazy

VIII. Safety of life at sea - bezpieczenstwo iycia na morzu

1. Life raft -tratwa ratunkowa 2. Life boat and rescue boat - lo& ratunkowa i ratownicza 3. Launching appliances -urz3dzenia do wodowania 4. Abandoning the ship - opuszczanie statku 5. Launching and recovering -wodowanie i podnoszenie (lodzi) 6. Personal life saving equipment -indywidualny sprzqt ratunkowy 7. Alarming in distress - alarmowanie w niebezpiecze~istwie 8. Signalling equipment and pyrotechnics -sprzqt sygnalizacyjny i pirotechniczny 9. Marine evacuation systems -morskie systemy ewakuacyjne 10. Marine accidents and salvage -wypadki i ratownictwo morskie 11. SAR helicopter operations - dzialania Smiglowca SAR 12. SAR and IAMSAR -poszukiwanie i ratowanie 13. Environmental protection - ochrona irodowiska 14. Firefighting -zwalczanie pozarow 15. Medical first aid -pienvsza pomoc medyczna 16. Safety -bezpieczenstwo 17. Personal protective equipment - sprzqt ochrony osobistej

IX. Seamenship and maintenance wiedza okrqtowa i konserwacja

1. Anchoring and anchor handling -kotwiczenie i manewrowanie kotwicq 2. Berthing and port manoeuvering - cumowanie i manewry portowe 3. Gauging and ullaging - sondowanie i mierzenie ulaiu 4. Cargo gear handling -obshga urzqdzen przeladunkowych 5. Mooring operations - cumowanie 6. Boat handling -manewrowanie lodziq 7. Ropes and rope works - liny i prace z linami 8. Knots and splices -wqzly i sploty 9. Cleaning -czyszczenie, sprzqtanie 10. Corrosion and rust - korozja i rdza 11. Paints and painting - farby i malowanie 12. Steering - sterowanie 13. Ship's fenders - odbijacze statkowe 14. Grease and greasing - smary i smarowanie 15. Failures and damages - defekty i uszkodzenia 16. Maintenance and repairs -konsenvacja i naprawy 17. Inspections and surveys - inspekcje i badania 18. Small elements -elementy drobne 19. Tools - narzqdzia

X. Shipping - iegluga
1. International maritime organizations and associations -miqdzynarodowe organizacje i stowarzyszenia morskie 2. International conventions -konwencje miqdzynarodowe 3. Shipowner and ship's operator -wlaiciciel i armator statku 4. Crew - zaloga 5. Crew matters - sprawy zalogowe 6. Accommodations -pomieszczenia 7. Certificates of Competency -Swiadectwa kompetencyjne 8. Work organization on board - organizacja pracy na statku 9. Area of trading -rejon zeglugi 10. Cargo booking -bukowanie ladunku 11. Cargo documents -dokumenty ladunkowe 12. Charter - czarter 13. Charter and liner clauses -klauzule czarterowe i liniowe 14. Claims - roszczenia 15. Container trade -przewoz kontenerow 16. Contract -umowa 17. Fees, dues and payments -oplaty, naleznoici i platnoici 18. Freight - fracht 19. INCO Terms -warunki przewozu INCO 20. Insurance -ubezpieczenia 2 1. Maritime law -prawo morskie 22. Port call -zawiniqcie do portu 23. Port operations time - czas operacji portowych 24. Shipping industry -zegluga handlowa 25. Ship's documents -dokumenty statkowe 26. Ship's operations - eksploatacja statku 27. Voyage -podroi morska 28. Ship's computer -komputer statkowy 29. International safety codes -miqdzynarodowe kody bezpieczenstwa

XI. Ports and terminals -porty i terminale

1. Ports and harbours -porty i przystanie 2. Container terminal -terminal kontenerowy 3. Bulk cargoes terminal -terminal ladunkow masowych 4. Ferry and ro-ro terminal -terminal ro-ro 5. Oil terminal -terminal przeladunku ropy i produktow ropopochodnych 6. Port authorities -wladze portowe 7. Port services -ushgi portowe 8. Port staff and work -pracownicy i praca portowa 9. Cranes - d h i g i 10. Cargo handling -przeladunek 11. Cargo handling equipment - sprzqt przeladunkowy 12. Liquid cargo handling -przeladunek kadunku plynnego

XII. Marine geography - geografia morska

1. Geography - geografia 2. Lands and oceans - Iqdy i oceany 3. Ocean currents -pqdy oceaniczne 4. Meteorology - meteorologia 5. Time - czas 6. Magnetism -magnetyzm 7. Astronomy -astronomia 8. Wind -wiatr 9. Coast -wybrzeze 10. Clouds and precipitation -chmury i opady 11. Metheorological phenomena -zjawiska meteorologiczne 12. Sea bottom - dno morskie 13. Swell and waves -falowanie i fale 14. Ice - Ibd 15. Visibility -widzialnoSC 16. Beaufort scale - skala Beauforta

Color tables -tablice barwne Annexes - aneksy Bibliography - bibliografia

Od redakcji
1. Geneza slownika i jego charakter
Historia polskich slownikow morskich siega okresu przedwojennego. Juz po wojnie ukazalo siq ich kilkanascie, o roznym charakterze i objgtosci. Kazda kolejna edycja byla wzbogacana o nowe pojqcia, co odpowiadalo szybkim zmianom w zegludze we wszystkich dziedzinach z niq zwiqzanych. W ostatnich latach ukazywaly siq glownie niewielkie slowniki specjalistyczne, w pewnej mierze odzwierciedlajqce wspomniane zmiany. Jeszcze kilkanascie lat temu na statku zbyteczne bylo slownictwo komputerowe, w zalqikach byly systemy GMDSS, zarzqdzania jakoiciq czy bezpieczeristwem, ochrona srodowiska, systemy map elektronicznych, zintegrowane systemy nawigacyjne i systemy automatyzacji silowni, globalna organizacja sluib poszukiwania i ratowania na morzu. Obok pojawiania sic nowych dziedzin wiedzy - ewoluowaly stare: zmieniaiy sic w czqsci lub w calosci przepisy konwencji STCW, SOLAS, warunki przewozu INCO, przepisy dotyczqce konstrukcji i wyposazenia statkow itd. Zmiany te majq niekiedy zasieg znaczny: mozna pokusik sie o stwierdzenie, iz corocznie pojawia sie kilkaset nowych slow i pojgC w jezyku angielskim, zwiqzanych poirednio lub bezposrednio z zeglugq. Slowniki, ze wzgledu na swq specyfikc, nie nadqzajqza wspomnianymi zmianami. W efekcie wirod marynarzy hnkcjonujq dziesiqtki krotkich i dluzszych opracowan zawierajqcych "nowinki" jezykowe, powielane i uzupelniane przez kolejnych wspolautorow. hwiadczy to o wielkiej potrzebie slownika nowoczesnego, praktycznego. Wydawnictwo TRADEMAR zdecydowalo sic na opublikowanie po raz pienvszy w Polsce slownika tak szeroko zilustrowanego. Idea takiego slownika nie jest nowa: w generalnej koncepcji niniejsza publikacja jest wzorowana na Dictionnaire maritime thematique anglais etfrancais, opublikowanym w roku 1991 przez francuskie Wydawnictwo Masson. Roinice polegajqna unowoczesnieniu slownictwa, wzbogaceniu poprzez wprowadzenie nowych podrozdzialow (pienvsza pomoc, ratownictwo iycia, ochrona Srodowiska, zarzqdzanie jakoiciq i bezpieczenstwem, automatyka itd.), pominigiu tematyki zeglarstwa i rezygnacjg z cz&i pienvowzoru, ktore majq charakter slownika frazeologicznego. Slownik niniejszy w efekcie nie aspiruje do nazwy "morski", poniewaz nie ujmuje slownictwa z niektorych dyscyplin morskich. Ograniczono slownictwo z zakresu oceanologii, oceanografii, budownictwa morskiego. Pominigto (z pewnymi wyjqtkami) archaizmy jqzykowe i p o j ~ cia, ktore juz wychodzq z uiycia. Uwzglgdniono natomiast podstawowe slownictwo z dziedzin niezbcdnych wspolczesnym marynarzom w trakcie ich pracy na morzu, jakkolwiek bezpoirednio z morzem niezwiqzanych. Stqd zdecydowano siq na nazwg "Angielsko - polski slownik marynarza", jako bardziej odpowiadajqcqjego charakterowi. Zamieszczona w koncu slownika bibliografia wskazuje podstawowe irodla, z ktorych zaczerpnieto znaczqcq czqSC prezentowanych poj& Naleiy pamigtac, iz kaidy kolejny slownik jest efektem kompilacji poprzednich, uzupelnionym o nowe pojqcia a jednoczeinie pomijajqcym okreilenia, ktore wychodzq z uzycia. W niniejszym opracowaniu mozna wicc znaleiC zarowno pewne elementy najstarszych slownikow angielsko - polskich (np. Slownik angielsko - polski handlu morskiego, U! Skibicki, Polskie Wydawnictwo Gospodarcze 1951)jak i szeregu relatywnie nowych publikacji, jakie ukazaly sic po roku 2000.

Trzeba podkreiliC, iz niniejszy slownik w zadnej mierze nie jest podrqcznikiem z zakresu np. sztauowania, obshgi urzqdzen silowni itd. Rysunki w nim zawarte shzq jedynie ilustracji omawianych pojgk i nie mogq zastqpic wyczerpujqcych instrukcji postqpowania i fachowych poradnikow. Z rysunkbw nalezy zatem korzystad z wielkq ostroznoiciq. Redakcja slownika, zdajqc sobie sprawq z zakresu i szybkoici zmian w zegludze, postanowila zwrocic siq do Czytelnikow z apelem o pomoc w zbieraniu nowych okreilen niezbqdnych dla uzupelniania niniejszej publikacji. Prosimy o przesylanie ich na adres e-mailowy redakcji trademar@post.pl w miarq moiliwoSci - z podaniem zrodla.

2. Zakres slownika
Jednym z glownych dylematow, z jakimi redakcja slownika musiala siq uporad, bylo pytanie o jego zakres merytoryczny. Dla przykladu, w dzisiejszej zegludze ladunkiem stak sig moze niema1 kazdy materialny produkt dzialalnoici czlowieka. IloSC samych tylko chemikaliow przewozonych transportem morskim siega kilkunastu tysigcy; zamieszczenie nazw wszystkich, bez niebezpieczenstwa zmiany tej publikacji w slownik chemiczny, jest niemozliwe. Zamieszczono wiqc jedynie okolo setki wybranych, najbardziej charakterystycznych i najczgiciej w transporcie morskim spotykanych slow zwiqzanych z ladunkami chemicznymi. Podobnie sprawa siq ma z pojqciami technicznymi, zwiqzanymi np. z silowniq okrqtowq. Nadmiar pojgC z tego zakresu zamienilby slownik w techniczny, co nie bylo celem redakcji. Jednak zawartoSC tej czqici jest daleko bogatsza, niz zawartoSC poprzednich polskich slownikow morskich. UznaliSmy bowiem, iz wszystkie wazniejsze elementy wyposazenia statkowej silowni powinny siq w niej znaleic. Postgp w organizacji zeglugi, wprowadzanie nowych dokumentow (w tym elektronicznych) rowniez rozszerza istniejqce slownictwo: uwzglqdnienie w slowniku dokumentow Miqdzynarodowej Federacji Zrzeszen Spedytorow (FIATA documents) wydaje sig rownie konieczne, jak nowych INCO terms. Wprowadzono szerokie omowienie pojgc z nowoczesnej nawigacji zintegrowanej, map elektronicznych, systemu GMDSS, GPS, urzqdzen AIS, systemow referencyjnych, systembw pozycjonowania dynamicznego, zintegrowanych systemow sterowania i kierowania statkami, automatyzacji silowni. Podano w slowniku nie tylko slowka, ale i wiele powszechnie uzywanych na morzu zwrotow. Pojawily sig nowe pojqcia w tradycyjnej nawigacji, jak: safety bearing, safety contour, reference systems (nawigacyjne systemy referencyjne) czy dynamicpositioning (pozycjonowanie dynamiczne). To z kolei pociaa za sobqpowstawanie kolejnych okreilen: DP Vessel czy DP Vessels Owners Association - DPVOA (Stowarzyszenie Armatorow Statkow DP).
3. Budowa i spos6b korzystania ze slownika

Slownik ilustrowany ma specyficzny charakter i wymaga dokladnego zapoznania sig z jego strukturq. Pienvszs~ rzucajqcq siq w oczy odmiennoiciq jest odejScie od ukladu czysto alfabetycznego, tak charakterystycznego dla wigkszoSci slownikow. Jest on podzielony na 12 rozdzialow tematycznych. Kazdy z nich dzieli sig dalej na kilkanakie podrozdzialow i dopiero na tym poziomie znajdujemy uklad alfabetyczny. Zaproponowanie takiego ukladu jest wynikiem trudnego, wrgcz niemozliwego do rozwiqzania problemu powiqzania ilustracji z tekstem przedstawionym w porzqdku alfabetycznym. Uklad ten ma oczywiicie swoje wady i zalety. Do pienvszych nalezy klopotliwa procedura poszukiwania znaczenia slowa, ktorego w ogole nie jesteimy w stanie powiqzaC z zadnym rozdzialem tematycznym. W efekcie, slownik niniejszy bgdzie najbardziej uzyteczny dla osob posiadajqcych juz pewnq znajomoSC jgzyka angielskiego. Jednak olbrzymig z punktu widzenia marynarza (czqsto dopiero uczqcego siq trudnego i specyficznego jqzyka zawodowego) zaletq

jest wlainie przedstawienie pojqC obok sqsiadujqcej z nimi ilustracji. Marynarz, ktory ma za zadanie nastqpnego dnia dokonaC przeglqdu np, wirowki, moze bez problemu zapoznaC siq w jednym miejscu z podstawowym slownictwem niezbcdnym do tego celu. Dla latwiejszego zlokalizowania waznych pojqC, w tekicie wytluszczono tzw. key words slowa kluczowe, pod ktorymi wymieniono slowa i okreilenia powiqzane. Tylda przed lub po slowie powiqzanym zastqpuje slowo (lub slowa) kluczowe. Jeili wir6d slow kluczowych niekt6re sq zamkniqte nawiasem, tylda odnosi siq do slowa (slow) poza nawiasem. MySlnik natomiast wskazuje, iz nastqpujqce po nim slowo nie jest bezpoirednio powiqzane ze slowem kluczowym, ale jest pojqciem zwiqzanym poSrednio. Opisany powyzej uklad slownika spowodowai w wielu przypadkach koniecznoSC powtorzenia niektorych slow w roznych podrozdzialach. Zwiqksza to nieco objqtoiC slownika ale jednoczeinie ulatwia korzystanie z niego. Podobny jest cel alfabetycznego indeksu polsko - angielskiego, umieszczonego na koncu slownika.

4. Rozwoj morskiego slownictwa angielskiego i konsekwencje tego

Wraz z rozwojem cywilizacji, techniki, zwyczaju morskiego i morskiej wymiany towarowej obsenvujemy nieustanny romoj i ewolucjq morskiego jqzyka angielskiego. Stare formy i zwroty zanikajq (zachowujqc jedynie wartoiC historycznsl), pojawiajq siq w ich miejsce nowe, niezbcdne dzisiaj. Przykladem tego moze by6 siabo dzii znane w Wielkiej Brytanii okreilenie to be shanghaied. W oryginale oznaczalo ono malo subtelnq metodq "rekrutacji" zalogi statku. Spojony i zamustrowany siiq marynarz trzeiwial dopiero w morzu na statku zmierzajqcym do Chin, gdzie z kolei opuszczal jak najszybciej "goicinne" jego poklady i... stawai siq latwym lupem handlarzy opium. Dzisiejsze metody naboru marynarzy jak i towarzyszqce im slownictwo sqzdecydowanie odmienne. Proces wymiany obsenvujemy nieustannie: Ship's Articles, tak nierozlqcznie zwiqzane z historiq zeglugi brytyjskiej powoli zanikajq na rzecz na przyklad Collective Bargaining Agreement (potocznie nazywanym przez marynarzy "CBA"). Oryginalne znaczenie home w morskim jqzyku angielskim odnosilo siq do Wielkiej Brytanii. Zatem okreilenia home bound czy home trade oznaczaly odpowiednio: rejs powrotny do W. Brytanii i zeglugq wok01jej wybrzezy. Z czasem, wraz z ekspansjqjqzyka angielskiego, slowo to upowszechnilo siq w zegludze swiatowej a jego znaczenie uleglo rozszerzeniu. Obecnie home bound stosowane jest potocznie dla okreilenia podrozy powrotnej kazdego statku, bez wzglqdu na kraj pochodzenia armatora czy umiejscowienie portu macierzystego. Zatem statek polski zmierzajqcy do Polski jest home bound, a uprawiajqcy zeglugc pomiedzy Szczecinem a Gdyniqplywa w home trade ... Wraz z rozwojem technologii przewozow pojawialy sig nowe okreilenia istniejqcych juz przedmiotow i obiektow. Na przyklad statki o tradycyjnych metodach przeiadunku (pionowego) przyjqto nazywaC "10-10" ("lift-odlift-off') dopiero po wprowadzeniu do eksploatacji zupeinie nowego typu - statkow poziomego ladowania, w stosunku do ktorych przyjclo sic uzywaC okreSlenia: ro-ro. Pewne okreilenia w zeglugowej praktyce pojawiajq sic, by po jakimi czasie zniknqC. Tak stalo siq z caloiciq komunikacji radiotelegraficznej, ktora przetnvaia na morzu rowno wiek, czy tez z niektorymi innymi okresleniami (mammooth tanker; system Consol).Niektore z tych okreilen mozna traktowaC jako archaizmy, inne przeszly w niebyt jako zwroty calkowicie zapomniane. Zaciera siq w jqzyku angielskim roznica pomiqdzy seafarer i seaman, ship (niegdyi stosowane glownie do okrqtow wojennych) i vessel (zwykle - statek handlowy). Coraz czqsciej zamiast tych ostatnich okreilen stosowane jest zresztq carrier. Dopelnieniem (nieslychanym jak na brytyjski tradycjonalizm) zmian jqzykowych jest dyskusja na temat czy statekjest she, czy it ......

Nowe technologie, zwyczaje i organizacja w zegludze sqglownym powodem ewolucji morskiego jqzyka angielskiego. Obsenvujemy przy tym dwie r6zne drogi powstawania nowych pojqC. Najczqhciej slowo (lub slowa) juz istniejqce jest adaptowane dla okreslenia nowego pojqcia (np. roll-trailel; cassette). Rzadziej - tworzone jest zupelnie nowe slowo. Inny przypadek, to adaptowanie nazw producentow jako powszechnie stosowanego okreilenia. Tak sprawy siq mialy z nazwami potocznymi: m a j , mobrey.... Pojqcie panamax odnoszqce siq do wielkoici statk6w mogqcych przeplynqk Kanalem Panamskim generalnie zachowuje swe znaczenie w odniesieniu do ich maksymalnych wymiarow w metrach, ale postqp technologiczny spowodowal, i i wielkosk ta podana (w odniesieniu do kontenerowca) w TEU zmienia siq wraz z rozwojem nowych konstrukcji okrqtowych. Obfite slowotw6rstwo producentbw i uiytkownikow ma swoje konsekwencje, w postaci wielu okreSlen tych samych rzeczy czy procesbw. RoznorodnosC ta zmusila Miqdzynarodowq Organizacjq Standaryzacji (ISO) do podjqcia proby normalizacji nazewnictwa. Podjqte lata temu prace tnvajq nadal - z roznym skutkiem. Niekiedy odgomie ustalone okreilenia przegrywajq z uzywanymi w praktyce, inne wywolujqniekonczqce siq dyskusje fachowcow. W Polsce podobnego zadania podjql sip Polski Komitet Normalizacji. Wszystkie wspblczesne jqzyki wykazujq tendencjq do upraszczania. WipkszoSC polskich slownikow podaje draught, jako wlahciwy odpowiednik polskiego "zanurzenie". Tymczasem (by6 moze jest to skutek wplywbw amerykanskich) wspolczeSni marynarze (rowniez brytyjscy) chqtniej poslugujq siq pojqciem draft. Zdecydowanym amerykanizmem jest tite, zastepujqcy angielskie tight (tu: napinaC, n a c i ~ a C hcitgacz, lancuch mocujqcy itd.), harbor zamiast harbonp. ur itd. Amerykanizmy to nie tylko upraszczanie pisowni czy wymowy, to rowniez nowe okreslenia. Amerykariscy piloci w Kanale Panamskim z upodobaniem stosowali fruit boat dla okrehlenia chlodniowca, zaS holownik zalecajqprzyjqk on the shoulder (doslownie "na ramieniu", tzn. w okolicach obla dziobowego). Morski jqzyk angielski jest wiqc jqzykiem zywym, szybko ewoluujqcym.

5. Polskie slownictwo morskie

Ciekawym przykladem powstawania i ewolucji nowego slowa/nazwyjest radar. Pienvotnie by1 to skrot od Radio Detecting and Ranging czyli RaDaR lub czqiciej: RADAR. Z czasem pisowniq zmieniono na radar i to okreilenie przyjqlo siq powszechnie w krajach anglojqzycznych. W wielu innych - w poczqtkowym okresie probowano zastepowak je roznymi propozycjami lokalnymi. W Polsce do46 bezskutecznie (i glownie w krqgach wojskowych) propagowano okrehlenie "urzqdzenie radiolokacyjne" lub krocej: "radiolokator". Obecnie sq to nazwy zapomniane i w zegludze powszechnie uzywa sic okreslenia radar. Wobec relatywnie slabej pozycji polskiej floty na przestrzeni naszej historii, czerpala ona wiele z innych jgykow. Okresy nasilonego patriotyzmu owocowaly probami wzbogacenia polskiego jqzyka morskiego, niekiedy na silq, r6znego rodzaju nowotworami jqzykowymi, zgodnie z zasadq "Polacy nie gqsi....". Gdybyhmy kurczowo trzymali siq "naukowych" okreslen wprowadzanych przez rozne powaine gremia, dziS studenci szkol morskich citgnqliby na iaglowcach szkolnych "lejce" (zamiast "brasy"), aby obrocid "orczyki" jczyli "reje"). Tq bataliq (na szczqhcie) przegrano, dziqki czemu mlodzi adepci sztuki zeglarskiej na picknym zaglowcu nie czujq s i jak na wozie drabinia~ stym. Mozna zatem postawiC pytanie: czy jest sens bezkrytycznego upierania siq przy "shsznych" nazwach? Jehli 99 proc. marynarzy uzywa okrehlenia "poler" (z ang. bollard), to czy warto bezskutecznie narzucak im "pachol"? ...

Powyzsze przypomina innqwojnq stoczona,w Polsce ze slowem "komputer". Pomimo heroicznych bojow o "czystoiC" polskiego jpzyka i uzywanie okreileli: "maszyny cyfrowe", "maszyny liczqce", "maszyny matematyczne" itd., jqzykoznawcy bitwq tq przegrali doiC szybko i nikt dzisiaj nie neguje poprawnoici okreilenia komputer. Konsekwentnie zatem nalezy zadaC pytanie szersze, do jakiego stopnia nazewnictwo np. angielskie, zwlaszcza w zegludze, powinno by6 akceptowane w Polsce? Zaryzykujp stwierdzenie, iz jeili juz istnieje zgrabne, praktyczne i dobre okreilenie polskie, pozostanie ono w praktycznym uzytku bez wzglqdu na okolniki. Jeili zgrabniejsze, latwiejsze w uzyciu lub lepiej oddajqce istote sprawy jest okreilenie oryginalne - zadna ustawa nie nakloni uzytkownikow do stosowania nowotworow (proponujq: "dziwotworow"...) polskich. Potwierdzenia shsznoici takiego poglqdu nie trzeba daleko szukaC. W jqzyku polskim zaleca sip stosowanie okreilenia "plawa" jako odpowiednika angielskiego buoy, w miejsce powszechnie stosowanego przez marynarzy "boja". Nie wymyilono przy tym (ze wzglqdu na oczywistq trudnoik) odpowiednika wyrazu buoyage ("oplawienie" byloby nie do przyjpcia?) i z koniecznoici, acz niekonsekwentnie akceptuje sip jako prawidlowe okreilenie "obojowanie". Dla przeciwwagi inny przyldad. Wrqcz nieprzethmaczalny angielski dziwolilg deadman alarm, z gracjq i bardzo praktycznie przelozono na polski "alarm wachtowy". Thmaczenie nie jest (i slusznie, bowiem cbz martwej osobie po alarmie ...) doslowne, ale dla fachowcow w pelni zrozumiale i zawiera pozqdanq informacjp. Swietnie przyjqio siq t a k e i funkcjonuje powszechnie polskie "drobnica". Jako odpowiednik general cargo... Z drugiej strony slowniki tlumaczq piping jako "ruraz", co zapewne brzmi nader zgrzytliwie dla purystow jqzykowych ... Zresztq w polskich irodowiskach morskich istniejqzadawnione i nie do konca rozstrzygnipte spory: czyflashing light to "Swiatlo blaskowe" czy "blyskowe"??. Jako argument humorystyczny, ale trudny do podwazenia podnosi sip, iz iwiatlo "blyska" a nie "blaska" ..... Jpzyk angielski pozwala na krotkie i precyzyjne opisanie pewnych poj& ktbrym odpowiadajq polskie okreilenia wieloczlonowe: forestry nalezaloby przethmaczyC na polskie "drewno i produkty jego przetwarzania". Niektore polskie okreilenia sa, przydhgie: crude oil carrier to "zbiornikowiec do przewozu surowej ropy naftowej". Te roznice sq wyrainie widoczne przy przekladzie fachowych publikacji, ktbre po tej operacji, w jqzyku polskim, majq o kilkanaicie procent wiqkszq objqtoSC. Niekiedy wreszcie w roznych kontekstach angielski wyraz ma zupelnie inny polski odpowiednik: erneP.gency - stan zagroienia, stan awarii boat - lbdi ratunkowa brake -hamulec bezpieczenstwa call -wezwanie (wywolanie) w niebezpieczenstwie -control - sterowanie awaryjne escape - droga ewakuacji itd.

Wspolczesny jpzyk (nie tylko morski) zawiera ogromnq iloiC skrotow, bqdqcych efektem tendencji do upraszczania, skracania i ulatwiania komunikacji i korespondencji. Ocenia sib ze w szeroko pojetej zegludze stosuje sip kilkanaicie tysiqcy skrbtow. Niewielka z tego czqiC - skroty stosowane w korespondencji i w dokumentach - wywodzi siq z czasow, gdy w korespondencji telegraficznej platne byly poszczegblne slowa. System ten, juz dla wygody stosowany jest obecnie przede wszystkim w korespondencji e-mailowej. W Polsce sprawq zebrania i uporzqdkowania skrotow stosowanych w zegludze zajql siq Uniwersytet Gdahski, publikujqc w roku 1991 MARVOC (Slownik skrotow stosowanych w praktyce morskiej i handlu morskim). Zbior ten (nastppnie rozszerzony) nie obejmujejednak skrbtow z innych (poza handlowymi) dziedzin (np. nawigacji technicznej, silowni okrqtowych itd). Tym-

czasem istnieje zbior (niepublikowany) obejmujqcy ponad 12 000 skr6t6w ze wszystkich dziedzin zwiqzanych z zeglugq. Jednoczeinie "produkcja" skrotow stale roinie, wprawiajqc w zaklopotanie zarowno uiytkownikow-praktykow, j~zykoznawcowjak i wydawnictwa. Problem sprawia usystematyzowanie pisowni shotow. Sprawa byla prosta w przypadku skr6tow stosowanych w korespondencji telegraficznej i teleksowej, w ktorej zawsze wystepowaly wylqcznie duze lub wylqcznie male litery. Obecnie w praktyce, w roznych publikacjach a nawet w slownikach angielskich na przemian te same skroty pisane sqmalymi lub duzymi literami: dwt i (bardziej tradycyjne) DWT sq w tym sensie rownoprawne. W piimiemictwie fachowym i w iyciu codziennym stosowane sq wymiennie i generalnie bez logicznego klucza litery male i duze, raz litery skrotow przedzielane sq kropkami - innym razem (coraz czciciej) kropki sic pomija. W niniejszym opracowaniu przyjeto zasadc, iz skroty od n a m wlasnych (np. GMDSS czy IMO) sq pisane duzymi literami, pozostale (charakterystyczne glownie dla korespondencji) - malymi. Generalnie kropki sq pomijane, jako ze jest to obecnie bardzo widoczny i powszechny trend. W koncowej czcici slownika zawarto zestawienie najwainiejszych skrotow wraz z ich rozwinieciem w jczyku angielskim i polskim.

Wspominajqc o powyzszej, skomplikowanej problematyce Redakcja chcialaby na koniec wyraziC slowa uznania i podziqkowania grupie konsultantow, kt6rym slownik niniejszy w znacznej mierze zawdziecza swq ostatecznq forme: dr Boleslaw Borzycki, mgr Tomasz Darski, ini. radiooficer I kl. Jerzy Dzienisz, inz. st. mech. okr. Marian Dylewicz, mgr inz. kpt. Z.W. Eugeniusz Kazanecki, inz kpt. Z.W.Andrzej Sliwinski - to najwainiejsi z licznej ich grupy. Szczegolnie jednak wielki wklad pracy, wiedzy i zaangazowania w powstanie tej publikacji wnieili: dr inz. kpt. Z.W.Ryszard Wawruch, capt. Iain Leak oraz inz. st. mech. okr. Marian Kamitiski, korym Redakcja sklada tq drogq wyrazy wielkiej wdziccznoici i uznania.

Gdynia, maj 2003 r.

1. Theory of the ship - teoria okretu

1. Dimensions and proflles -wymiary i ksztalty 2. Capacities -pojemnoSC i noScnoSC 3. Planes and sections -plaszczyzny i przekroje 4. Curves, lines and scales -krzywe, linie i skale 5. Displacement and deadweight -wypornoif i noInoSC 6. Stability - statecznoIf 7. Strength -wytrzymaloif 8. Maneouvering -manewrowanie 9. Resistance -op6r 10. Buoyancy -wypdr 1 . Ship's movements -ruchy statku 1 12. Draught and load lines -zanurzenie i linie ladunkowe 13. Propellers -pedniki

, '

1. THEORY OF THE SHIP

Dimensions and shapes - wymiary i ksztalty

length overall/ dlugoSC caikowita
I

length on waterline/ diugoSC wodnicy konstrukcyjnej

Z 3

L ) -

3 a$
2

*'

length between perpendiculars/ divgosC pomigdzy pionam,

&: &
k Q

length overall underwater hull/ diugosc caikowzta podwodzia

a
I

2 4

free board/

wolna burta

\
breadth/ szerokosc parallel body length/ dlugoSC cylindrycznej cz&i kadluba

dead m e / podoblenie

length of run/ dlugoii zaoblenia rufowego

-I-

--,-

length of entrance/ diugoid zaostrzenia dziobowego

camber/ wypukloSL: pokladu ,

parallel middle body/ midship body/ cylindryczna czgSd kadiuba finite element model of a double-hull tanker (model zbiornikowca o podwojnym kadiubie

rozchylenie dziobu

sheer line/

Dimensions and shapes -wymiary i ksztalty

angle of entrance -kqt zaostrzenia dziobowego angle of run - kqt zaostrzenia rufowego axes - osie axis - oS -of abscissae - oS odciqtych of ordinates - oS rzqdnych of roll - oS kolysania of symmetry -oS symetrii -system - uklad osi kadluba backsweep - krzywizna (np. wrqgu) beam - szerokoSC statku -moulded szerokoSC na wodnicy konstrukcyjnej base - baza, podstawa line - linia podstawowa -plane -plaszczyzna podstawowa (teoretyczna) block coefficient - wspolczynnik pelnotliwoSci kadluba of entrance - wspolczynnik pelnotliwobci zaostrzenia dziobowego of the afterbody - wspolczynnik pelnotliwoici czqsci mfowej - of the forebody - wspolczynnik pelnotliwoSci czqSci dziobowej of the run - wspolczynnik pelnotliwoSci zaostrzenia rufowego body -kadlub statku axes - osie kadluba lines - h i e teoretyczne kadluba - middle - cylindryczna czqSC kadhba - midship - cylindryczna czqsc kadluba plan - owrqzenie kadluba, owrqzenie teoretyczne shape - ksztalt kadluba breadth - szerokoSC (statku) - extreme -najwiqkszy of section - szerokoSC na wrqznicy -on waterline - szerokoSC na wodnicy centre - Srodek line - linia (06) symetrii, linia Srodkowa, plaszczyzna symetrii - deck line linia Srodkowa pokladu chamfer - ukosne Sciqcie, sfazowanie chime - oblo burt o malym promieniu coefficient -wspolczynnik of fitneness - wsp. pelnotliwoici wodnicy

--

----

- wspolczynnik pelnotliwoSci wzdhznej kadluba - form -wspolczynnik pe~notliwoSci - frame section - wspolczynnik pelnotliwosci przekroju wrqznicowego -maximum section wspolczynnik pelnotliwoSci owrqza - midship section - wspolczynnik pelnotliwoSci owrqza - prismatic - wspolczynnik pelnotliwoici wzdluznej - prismatic of the afterbody - wspolczynnik pelnotliwoici mfowej czqici kadhba - prismatic of the forebody - wspolczynnik pelnotliwoici dziobowej czgSci kadluba -vertical prismatic -wspolczynnik pelnotliwoSci pionowej - waterplane - wspolczynnik pelnotliwoici przekroju wodnicowego curvature -zaoblenie (kadhba), krzywizna dead flat - cylindryczna czqSC kadhba dimension -wymiar - dimensions (dims) -wymiary - main -s -wymiary glowne (statku) -principal -s - wymiary glowne (np. statku) draught - zanurzenie - moulded - zanurzenie konstrukcyjne extreme -najwiqkszy breadth - najwiqksza szerokoSC statku, szerokoid calkowita -draught -zanurzenie najwiqksze, zanurzenie maksymalne length - dhgoSC najwiqksza fatness ratio - wspolczynnik smukloSci (kadluba) fine - smukly form vessel - statek smukly ship - statek smukly fine-lines - smukly (statek) fineness smukloSC of the form - smukloSC kadhba of the stem - smukloSC rufy - ratio -wspolczynnik smukloici kadluba knuckle line - zalamana linia (powierzchni kadhba) length - dlugosc -between perpendiculars (LBP) -dlugobc miqdzy pionami constant - wspolczynnik smuklosci corection - poprawka na dhgoSC of entrance - dlugoSC zaostrzenia dziobowego

- cylindrical

1. TEORIA OKReTU

--

Body plan

-h

i e teoretyczne kadtuba
frames section plan, body plan/ plan przekrojdw wrggowych

bulwark/

oklad dzioh6wki

ad iia

ajt perpendicular/ pion rufbwy

Lbotrom/ dno

mid section/ owreiel

Luzer body/ cz@ rufiwa

\,fbre body/ czeii. rufbwa

perpendicular, tf'

orward

nadburcte jbrecustle deck/ poklad dziobowki

rzutpionowy Iinii teoretycznych

midship section plane/ plaszczyzna owreia

I fine offlolation/ wodnica

Lupper deck/ poklad gorny

1. TEORJA O W T U
- extreme

overhanging stern -nawis rufowy zaoblenia rufowego perpendicular-pion -of the parallel middle body - dhgoSC cylin- - aft (after -) -pion rufowy - forward - pion dziobowy drycznej czqici kadhba on load waterline - dlugoiC na wodnicy la- - length between -s - dlugoiC pomiqdzy pionami dunkowej on summer load line -dlugoik (statku) mie- perpendicular-pionowy, prostopadly rzona na letniej wodnicy ladunkowej quarter - zaokrulona cz@C mfy -on the designed load waterline -dlugoSC (stat- rake - odchylenie od pionu ku) na wodnicy konstrukcyjnej of stern - nawis rufowy on waterline - dlugoSC (statku) na wodnicy registered -rejestrowy konstrukcyjnej -breadth - szerokoSC rejestrowa (statku) -overall (LOA) - dhgoSC calkowita (statku) depth -wysokoSC rejestrowa (statku) on waterline (LWL, w.1.) - dlugoSC (statku) length - dlugosC rejestrowa na linii wodnej round of beam -wypukloSC, wygiqcie (pokla-waterline - dlugoSC na wodnicy konstrukdu) scantlings -wymiary elementow konstrukcyjcyjnej nych kadluba wynikajqce z przepisow klasylongitudinal -wzdluzny coefficient - wspolczynnik pelnotliwoici fikacyjnych sheer line - linia wzniosu pokladu wzdhznej mathematical ship model -matematycmy mo- sheer plan -rzut boczny (linii teoretycznych) shoulder -przegiqcie del k s z t a h kadluba maximum -najwiqkszy - after -przegigie rufowe draught - zanurzenie maksyrnalne, najwiqk- - fore - przegiqcie dziobowe sze streamline-oplywowy gross weight -maksymalna masa brutto (to) streamline -nadawaC ksztalt oplywowy -moulded depth -maksymalna wysokoSC bocz- streamlining -ksztalt oplywowy theoretical naval architecture-teoria okrqtu na paraller middle body - cylindryczna czqiC tonnage -tonaz kadhba, wstawka cylindryczna -breadth - szerokoSC pomiarowa (statku) main dimensions -wymiary gkowne (statku) coefficient -wspolczynnik pojemnoici bmtto main particulars -wymiary glowne (kadluba) measurement - pomiar, pomierzanie (np. podepth -wysokoiC pomiarowa, w. tonazowa jemnoici statku) length - dlugoSC pomiarowa, d. tonazowa - hull - pomiar kadluba waterline - wodnica - ballast -wodnica balastowa midship section -owrqze, zlad poprzeczny -breadth on - szerokoSC na wodnicy overhang -nawis (mfowy)

- of run
-

- -dlugoit skrajna

- dlugoSC

1. THEORY OF THE SHIP

Capacity -pojemnoSt5 i noSnoSt5

admeasurement-pomiar pojemnoici (npstatku) capacity -pojemnoiC -bales - pojemnoSC ladunkowa dla be1 - cubic - pojemnoSC ladunkowa (w stopach szeiciennych) - grain - pojemnoSC ladunkowa statku dla ziarna - grain cubic -pojemnoiC ladunkowa statku dla ziama (w m3 lub cuft) - net - noinoiC (statku) netto, noinoic ladunkowa -plan -plan pojemnoiciowy gross - brutto register tonnage (GRT) - tonaz rejestrowy brutto (obecnie nie stosowane) ton - tona rejestrowa (100 stop3 = 2,83m3; obecnie nie stosowane) -tonnage (GT) -pojemnosc brutto, tonaz brutto -weight - ciqzar brutto measurement -pomierzanie - good ship - statek o wysokim wspolczynniku przestrzennoSci ladowni - gross -pomiar pojemnoSci brutto - gross tonnage - pomiar pojemnoici brutto of tonnage -pomiar pojemnoici (statku) ton - tona pojemnoici (1,1893 m3) net - netto measurement -pomiar pojemnoici netto -register ton (NRT) -ton rejestrowych netto -registered tonnage (n) -tonaz rejestrowy netto

-tonnage (NT)-tonaz (rejestrowy) netto; obecnie nie stosowane measurement - pomiar pojemnoSci netto Panama Canal tonnage -pojemnosC statkupomierzona wg przepisow Kanalu Panamskiego propelling power deduction - przestrzen potrqcana (przy pomiarach statku) na silowniq register - rejestr (np. statkow) register of shipping - rejestr statkow register tonnage -tonai rejestrowy register ton (RT) - tona rejestrowa (2,83 m3; obecnie nie stosowane) registry (of a ship) - rejestracja (statku) space -przestrzen, kubatura - cargo -przestrzen ladunkowa - deducted - przestrzen potrqcona (przy pomierzaniu statku) - deductible - przestrzen potrqcalna - exempted -przestrzen wylqczona (nie wliczona do tonaiu) - machinery -przestrzen silowni Suez Canal tonnage -pojemnoiC statku okreSlona wedlug przepisow Kanalu Sueskiego ton -tona burden - tona noinoici tonnage -tonaz -certificate - iwiadectwo pomiarowe, certyfikat pomiarowy deck -poklad pomiarowy, poklad tonazowy dues - oplaty tonazowe mark - znak tonazowy measurement - pomiar pojemnoici (statku)

--

1. TEORIA 0KRE;TU

Planes and sections - plaszczyzny i przekroje

body - kadlub statku axes - osie kadluba lines - h i e teoretyczne kadluba buttock -przekr6j wzdluznicowy line -wzdluznica -plane -plaszczyzna wzdhznicowa cross section -przekroj poprzeczny --area of vessel -pole przekroju wregowego diagonal -przekroj ukoinicowy (statku) line - ukoinica fixed axes system - uklad osi plywania frame -pole przekroju wrqznicowego line -wreg teoretyczny spacing - odstqp wregowy framing -owrqzenie -plan - plan owrqzenia half breadth plan -rzut pionowy (linii teoretycznych), rzut wodnicowy half-breaths -rzqdne wodnic inboard profile -przekroj wzdluzny (statku) line of flotation -wodnica longitudinal -wzdluiny centre plane -plaszczyzna symetrii framing - owrqzenie wzdluzne section -zlad wzdluzny, przekroj wzdluzny view -widok wzdluzny

--

midship bend -owrqze, zlad poprzeczny midship section -owrqze, zlad poprzeczny plane -plaszczyzna owreza moulded base plane -plaszczyzna podstawowa plane -plaszczyzna - above water lateral -powierzchnia nawiewu nadwodnej czqici kadhtba - midship -plaszczyzna owrqza - moulded base -plaszczyzna podstawowa of floatation - plaszczyzna plywania -of symmetry -plaszczyzna symetrii - water line -przekroj wodnicowy profile -przekroj wzdluzny statku section -przekroj (wrqznicowy) area -pole przekroju -modulus -wskainik wytrzymaloici owrqza -plane -plaszczyzna wrqznicowa transverse -poprzeczny section area -pole przekroju wregowego section plane -plaszczyzna wrqznicowa section - wregi teoretyczne, linie podziah wregowego vertical datum plane at the midship section plaszczyzna owrqza waterplane -plaszczyzna wodnicowa area -pole przekroju wodnicowego - designed plaszczyzna wodnicy konstrukcyjnej section -przekroj wodnicowy

--

Planes -plaszczyzny
midship section plane/ 'ongitudinal centre plane/ hszcz).zna symetrii
i

deck line/ lirzia przecigcia deck centre line, poktadu fotward perpendicular/ pion dzioboxy

! pion r u j b ~ y

after perpeitdicular/

1. THEORY OF THE SHIP

Curves, lines and scales -krzywe, linie i skale

curves -krzywe - Bonjean - skala Bonjeana - cross of stability -pantokareny - family of -rodzina krzywych - hydrostatic -krzywe hydrostatyczne -hydrostatic -for trimed ship -krzywe hydrostatycme statku przeglqbionego (krzywe Firsowa) of areas of section - krzywa calkowa przekroju wrqznicowego -of bending moment -krzywa momentu gnqcego of buoyancy -krzywa wyporu of centre of gravity of waterplanes - krzywa odciqtych Srodkow ciqzkoici wodnic -of flotation -krzywa rzeczywistych Srodkow geometrycznych wodnicy of heeling moments - krzywa momentow przechylajqcych of height of metacentre -krzywa wysokoici metacentrum of loads -krzywa obciQe6 -of longitudinal centres of buoyancy -krzywa odciqtych Srodkow wyporu -of longitudinal centre of floatation - odcigta Srodka ci~zkoici wodnicy -of longitudinal locus of the centres of buoyance -wzdluina krzywa Srodkow wyporu -of longitudinal metacentres -krzywa wzdluinych wysokoici metacentrycznych -of longitudinal moment of inertia of water plane -krzywa wzdluinego momentu bezwladnoSci of longitudinal moment of section - krzywa calkowa momentu przekroju wrqinicowego wzglgdem owrqza of metacentric radii -krzywa promieni metacentrycznych of moment to change trim one inch -krzywa jednostkowego momentu przeglqbiajqcego of resistance - krzywa oporu -of righting moments -krzywa momentow prostujqcych of righting arms - krzywa ramion prostujg cych (krzywa Reeda)

- of sectional areas
-

1. TEOIUA O W T U

- krzywa pol przekrojow wrqinicowych of shearing forces -krzywa sil tnqcych of stability - krzywa ramion prostujqcych (krzywa Reeda) of stability of form -pantokarena -of statical stability-krzywa ramion prostujqcych (krzywa Reeda) -of tons per inch immersion -krzywa zmiany zanurzenia od przyjqtych ciqzarow jednostkowych -of transverse metacentres -krzywa poprzecznych metacentrow -of transverse moment of inertia of water plane -krzywa poprzecznego momentu bezwladnoSciowego of transverse moment of section - krzywa calkowa momentu przekroju wrqznicowego wzglqdem plaszczymy symetrii -of vertical centres of buoyancy -krzywa wysokoSci Srodkow ciqzkoici of vertical metacentre - krzywa wysokoSci metacentrum of vertical moment of section - krzywa calkowa momentu przekroju wrqznicowego wzglqdem plaszczyzny podstawowej of water planes areas - krzywa pol przekroj6w wodnicowych of weight -krzywa ciqzarow -of wetted surface-krzywa powierzchni zwilzonej kadluba lines drawing - h i e teoretycme kadluba moulded line of frames - obrys zewngtrzny wrcgow plot a curve -wykreSlaC krzywq point of inflection - punkt przegiqcia (krzywej scale - skala - Bonjean - skala Bonjeana - draught - skala zanurzenia - immersion - skala przyrostu zanurzenia - loading - skala ladunkowa sheer plan - rzut boczny (wzdluznicowy, linii teoretycznych) stations - linie podzialu wreowego - square - wrqgi teoretyczne, linie podzialu wrcgowego

1. THEORY OF THE SHIP

Displacement and deadweight -

- curve -krzywa wypomoici

statku pustego (statku) zaladowanego - moulded - wypornoSC konstrukcyjna ton - tona wypornoici tonnage - wypomoSC -volume of - obj@oiCpodwodzia - weight of - wypornoSC (statku)
- load - light

displacement -wypornoSC

- length -

- dlugoSC obliczeniowa - wypomoSC -wypornoSC

- capacity noSnoSC calkowita (brutto) - all told noSnoSC calkowita (bmtto) cargo - (dwtc) noSnoSC ladunkowa (netto) - - capacity (dwcc) -noSnoSC ladunkowa netto - carrying capacity noSnoSC
-

deadweight (dwt, DWT) -noSnoSC (statku)

- wspolczynnik wykorzystania wypomoSci efficiency - wspolczynnik wykorzystania wypomosci - net - 1adownoSC ratio - wspolczynnik wykorzystania wypor-

- -displacement coefficient -

Deadweight scale - skala noSnoSci, skala ladunkowa

i r a j in meters/ :arrurzenie tv metrach metacentric height above base in centre of buoyancy from density of water/ metres/ ~ysokoSCmetacentTczna midship [m]/ odlegloid S gqstoSC wody w m nad pluszczyznq podstau;v yvporu od owrela [m/ d~splacemetztm tons/ tons per em zn salt uater/ draught m m / ~ j p o r n o s cu tonach slonej ton nu ctn M. u o d z ~ e

deadweight in tons/ noSnoSC w tonach

moment to change trim im/crn// moment przeglebiajqcy tm/cm

centre ofjlotat;on in m.from midship/ odlegioSC Srodkl

1. TEORIA OKRQTU

- scale
- ton

noSnoSci noSnoSci -tonnage (dwt) - noSnoSC ladunkowa light condition - statek bez ladunku, balastow i zapasow light waterline - wodnica statku pustego light ship weight - ciqzar statku pustego loading coefficient -wsp6lczynnik obciqzenia maximum gross weight - maksymalna masa brutto net - netto capacity - noSnoSC (statku) netto, noSnoSC ladunkowa deadweight - 1adownoSC -weight - ciqzar netto tonnage -tonaz scale - skala ladunkowa, s. zaladowania
- tona

- skala

Stability - statecznoik
above water lateral plane -powierzchnia nawiewu nadwodnej czqSci kadluba angle - kqt - critical -kqt krytyczny of deck immersion - kqt zanurzenia pokladu of dip - inklinacja, kqt przechylu -of dynamical heel -kqt przechylu dynamicznego of flooding - kqt zalewania -of heel - kqt przechylu of inclination -kqt przechylu of maximum righting arm - kqt najwiqkszego ramienia prostujqcego - statical of heel -kqt przechylu statycznego - upsetting - kqt krytyczny statecznoici anti-heeling system -system przeciwprzechylowy arm -ramie - righting - ramiq prostujqce - upsetting -ramiq przechylajqce ballast -balast - to -balastowak - permanent -balast stab - water - balast wodny -waterline -wodnica balastowa ballasted -zabalastowany - heavy - z balastem w zbiornikach oraz ladowni balastowej - light - z balastem w zb. balastowych

(to) calculate -obliczak calculation procedure -kolejnoSC obliczen calculator -kalkulator (to) capsize -wywrociC sig dnem do gory cargo permeability -stopien zatapialnoSci ladunku, nasiqkliwoii. centre - Srodek of buoyancy - Srodek wyporu of flotation - Srodek wodnicy plywania of gravity - Srodek ciqzkoici -of gravity of transverse section -Srodek cigzkoSci przekroju wrqznicowego centre of buoyancy - Srodek wyporu - height of -wysokoSC Srodka wyporu centre of gravity (COG) - Srodek ciqzkoici - height of -wysokoSC Srodka ciqzkoici - height of the above the keel - wysokoSC Srodka ciqzkoici ponad stqpkq condition - stan (tu: statecznoici) - arrival stan (statecznoSci) na przyjScie(d0 portu przeznaczenia) during voyage - stan (statecznoici) w czasie podroiy - departure - stan na wyjScie (z portu) - intermediate stan statecznoici przed balastowaniem critical angle -kqt krytyczny of dynamical stability - dynamiczny kqt krytyczny of statical stability -statyczny kqt krytyczn Y draft and trim - zanurzenie i przeglqbienie dynamical stability -statecznoSC dynamiczna curve - krzywa statecznoici dynamicznej lever -ramiq statecznoSci dynamicznej curve - krzywa ramion statecznoici dynamicznej effect -efekt, wynik - form - wplyw ksztaltu (kadluba) -free surface -efekt swobodnych powierzchni wind -wplyw wiatm, wplyw naporu w. empty ship - statek pusty, bez ladunku equilibrium -rownowaga - be in - znajdowaC siq w rownowadze - neutral - rownowaga obojqtna - stable - rownowaga stala - unstable - rownowaga chwiejna external -zewnqtrzny

---

--

--

--

---

---

---

1. THEORY OF THE SHIP

iStability -statecznoik
metacentrum poprzeczne

wodnica piywania

lever/ ramie

Curves of levers of statical and dynamical stability wykves ramion statecznoici statycznej i dynamicznej
ma.umum righting arm/

krzywa statecznoici statycz

k r z p a statecznoici dynamicznej point of curve inflection/ punkt przegiecia krzpvej

capsizing angle/ kqt ~ ~ w r a c a n i a ~

- moment -moment zewnetrzny (np. od dzia- - transverse metacentric radius

lania wiatru) flume stabilizer - stabilizator przeplywowy, zbiornik typu flume, pot.: Flume free surface -swobodna powierzchnia (cieczy w zbiorniku) effect -wpkyw s. powierzchni (cieczy) heel -przechyl statku (skutek kolysania) heeling -przechylanie siq (statku) resistance - opor przechylu heeling moment - moment przechylajqcy - allowable - dopuszczalny moment przechylajqcy - maximum - maksymalny moment przechylajqcy - volumetric -objqtobciowy moment przechylajqcy heeled water plane -wodnica statku przechylonego height of the -wysokoSk centre of gravity above the keel (KG) - wysokoiC Srodka ciqzkoici nad stepkq -(initial) longitudinal metacentre above base line - wysokoik metacentrum poczqtkowego ponad liniq podstawowq (initial) transvers metacentre above base line - wysokoSC poczqtkowego metacentrum poprzecznego ponad liniq podstawowq hold water ballast -balast wodny w ladowni immersed area -powierzchnia zwilzona (kadluba) inclining experiment -proba przechylow, proba statecznoici inclining test - pr6ba przechylow, proba statecznoici initial -poczqtkowy inclination -przechyl poczqtkowy longitudinal metacentre -poczqtkowe metacentrum wzdluzne longitudinal metacentric height - poczqtkowa wzdluzna wysokoSC metacentryczna longitudinal metacentric radius - poczqtkowy wzdluiny promien metacentryczny -position of flotation -poczqtkowe poloienie statku wyprostowanego -state - stan poczqtkowy, wyjiciowy transverse metacentre -poczqtkowe metacentrum poprzeczne transverse metacentric height - poczqtkowa poprzeczna wysokoik metacentryczna

--

----

- poczqtkowy poprzeczny promien metacentryczny instability - niestatecznoik, niestabilnoik, chwiejnoik keel line - linia stqpki light (L) - (statek) lekki, pusty condition - statek bez ladunku, balastow i zapasow - in condition - (statek) w stanie pustym line of flotation -wodnica list -przechyl staly (boczny statku) indicator - przechylomierz (to) list - przechylik siq (o statku) listing - staly przechyl boczny (statku) loading calculator - kalkulator operacji przeladunkowych, komputer ladunkowy loading instrument - urzqdzenie do automatycznych obliczen statecznoici, wytrzymaloici, zanurzenia loading software - oprogramowanie do obliczen statecznoSciowych i wytrzymaloSci ogblnej longitudinal-wzdluzny centre of floatation - odcigta irodka cigzkoSci wodnicy metacentre - metacentrum wzdluzne metacentric height -wysokoSC metacentryczna wzdluzna metacentric radius - wzdluiny (duty) promien metacentryczny -moment of inertia -wzdluiny promien bezwladnoici moment of inertia of water plane - w. moment bezwladnoici przekroju wodnicowego stability - statecmoSC wzdluzna metacentric -metacentryczny -curves -wykres wmiesienia metacentrum ponad stqpkq diagram - wykres wzniesienia metacentrum ponad stqpke evolute - ewoluta metacentryczna -height -wysokoiC metacentryczna -radius -promien metacentryczny stability - statecznoSC poczqtkowa metacentrum (M) -metacentrum metacentre -metacentrum moment (M) -moment - capsizing - moment wywracajqcy due to wind pressure - moment od naporu wiatru

1. THEORY OF THE SHIP

- of a couple of forces moment pary sil - of force moment sily - of flooding moment zalewania - of inertia (I) moment bezwladnoici
-

- statical

- of stability -moment prostujqcy overturning - moment wywracajqcy restoring - moment przywracajqcy righting - - moment prostujqcy
-

- rolling

- statical - moment statyczny - upsetting - moment wymuszajqcy

-moment

przechylajqcy

neutral position -polozenie obojgtne passive stabilization - stabilizacja bierna prometacentre -metacentrum poprzeczne restoring force - sila przywracajqca righting -prostujqcy arm -ramig prostujqce, ramie momentu prostujqcego couple - para prostujqca lever -ramie momentu prostujqcego sheer draft -przekroj wzdluzny (statku) Simpson's rules -wzory Simpsona skin constant - wspolczynnik powierzchni zwilzonej sloshing -uderzenia spowodowane falowaniem cieczy w zbiorniku (np. statkowym) specific gravity -ciezar wlaSciwy stability - statecznoit, stabilnoSC, staloSC at large angles of heel -statecznoSC przy duzych kqtach przechylu statecznoSC awaryjna, statecznoSC -damage w stanie uszkodzonym - damaged calculation - obliczenia statecznoSci (statku) w stanie uszkodzonym data - informacja o statecznoici - dynamical - statecznoSC dynamiczna - form - statecznoSC ksztaltu - initial - statecznoSC poczqtkowa - intact - s. statku nieuszkodzonego levers - ramiona statecznoici - longitudinal - statecznoSC wzdluzna -moment - moment prostujqcy - negative - statecznoSC ujemna of form - statecznoSC k s z t a h of weight - statecznoSC ciezaru - range of - zakres statecznoici -reserve dynamical -rezenvowa statecznoSC dynamiczna dodatkowa statecznoSC ksztaltu -residuary - ship's - statecznoSC statku - stability calculation -obliczenia statecznoici

--

--

- statecznoSC statyczna (statku) -test -proba przechylow, proba statecznoici - ultimate - statecznoSC resztkowa stabilization - stabilizacja - active - stabilizacja aktywna - flume - stabilizacja przeplywowa - passive - stabilizacja pasywna stable - stateczny, stabilny, tnvaly equilibrium -rownowaga stala stiff -sztywny (statek o duzej, nadmiernej wysokoici metacentrycznej) -vessel - statek sztywny (o duzej, nadmiernej wysokoici metacentrycznej) stiffening - (balast lub ladunek pozostawiony dla poprawy statecznosci poprzecznej statku) tank - zbiornik - free - zbiornik niepelny - slack ballast zbiornik balastowy niepelny tender -migkki (statek o malej wysokoSci metacentrycznej) topside projected area -powierzchnia nawiew transverse -poprzeczny locus of centres of buoyancy - poprzeczna krzywa Srodkow wyporu metacentre -pozorne metacentrum poprz. metacentric height - poprzeczna wysokoSC metacentryczna metacentric radius - poprzeczny promien metacentq-czny -moment of inertia -poprzeczny moment bezwladnoSci moment of inertia of water plane - p. moment bemladnoSci przekroju wodnicowego position of the centre of buoyancy - rzgdna Srodka wyporu position of the centre of gravity of the water plane - rzgdna Srodka cigzkoici przekroju wodnicowego prometacentre -metacentrum poprzeczne righting moment - moment prostujqcy stability - statecznoSC poprzeczna trapped water -woda uwieziona chwilowo pomigdzy np. drewnem po wejsciu fali na poklad (obnizajqca chwilowo GM) uncapsizing ship -statek niewywrotny unstable -niestateczny equilibrium - rownowaga chwiejna wedge - klin - emerged -klin wynurzony - immersed - klin zanurzony

--

Strength -wytrzymatoSi
bending - zginanie -moment -moment wyginajqcy - wave -moment - moment zginajqcy na fali - still water moment - moment gnqcy na wodzie spokojnej strength -wytrzymaloSC na zginanie stress -naprqzenie zginajqce distribution -rozklad, rozkladanie, rozprowadzanie, rozlozenie (np. obciqzen) high tenacity - wysoka wytrzymakoSC na rozcitganie hog - wygiqcie siq, przegiqcie sic statku na grzbiecie fali (to) hog -wyginaC sip, przeginaC siq na grzbiecie fali (o statku) hogging -wygiqcie siq statku na grzbiecie fali moment - moment wyginajqcy (statek na grzbiecie statku) -stress - naprqzenie w konstrukcji statku wygiqtego (na grzbiecie fali) load - obciqzenie, nacisk - dynamic - obciqzenie dynamiczne monitoring computer -komputer do kontroli obciqzen (kadiuba) - permissible - dopuszczalne obciqzenie - point - obciqzenie punktowe (na gniazdo) - sharing - rozklad obciq2en load test - obciqzenie probne, pr6ba na obciqzenie longitudinal -wzdluzny - damaged strength -wytrzymaloSC wzdluzna (statku) w stanie uszkodzonym - intact strength - wytrzymaloSC wzdiuzna (statku) w stanie nieuszkodzonym strain - odksztalcenie wzdluzne stress - naprezenia wzdiuzne minimum breaking load (MBL) -minimalna sila zrywajqca racking force - sila odksztalcajqca sag - ugigie siq statku (w dolinie fali lub w efekcie nierownego rozloienia ladunku)

(to) sag - wyginaC sie (o statku w dolinie fali lub w efekcie nierownego rozlozenia ladunku) sagging -ugiqcie siq statku (w dolinie fali lub w efekcie nierownego rozlozenia ladunku) -moment - moment wyginajqcy (statek w dolinie fali lub w efekcie nierownego rozlozenia ladunku) stress -naprezenie wynikle przy wygiqciu sip statku (w dolinie fali lub w efekcie nierownego rozlozenia ladunku) (to) shear - ScinaC shearing - wygiecie siq statku na wierzcholkach fa1 force - sila tnqca stress - naprezenie tnqce strength -wytrzymaloSC (np. konstrukcji statku), materiaiu stress - naprgzenie - allowable - dopuszczalne naprqzenie - bending - naprqzenie wyginajqce finder - czujnik naprqzen (np. kadluba) - intensity of - spietrzenie naprpzen - local - naprqzenie miejscowe, naprqzenie lokalne torque - moment s k ~ c a j q c y kadluba) (tu: coefficient -wspolczynnik momentu constant - wspolczynnik momentu limiter - ogranicznik momentu obrotowego torsiograph -torsjograf torsiometer -torsjometr torsion - skrecanie test -proba skrqcania torsional - skrqtny deflection - skrecanie loading - obciq2enie skrpcajqce stress -naprqzenie skrqcajqce vibration - drgania skretne toughness - citgliwoSC, odpornoSC na obciqzenia dynamiczne twisting moment - moment skrqcajqcy

1. THEORY OF THE SHIP

Forces acting on manoeuvering ship sity dzialajqce na manewrujqcy statek

tangential velocity/ predkoi~kqtowa transverse hydrodynamic force/ poprzeczna siia hydrodynamiczna

punkt obrotu transverse velocity/ predkoid poprzeczna

droga irodka cieikoici

apparent wind/

wind force acting on ship/ sila wiatru dzialajqcego nu statek

longitudinal force/

total aerodynamic force/ catkowita siia aerodynamiczna

Maneouvering - manewrowanie
coefficient of hydrodynamic lateral resistance -wspolczynnik hydrodynamicznego oporu bocznego centre of turning motion - Srodek cyrkulacji crash aster - awaryjna cala wstecz crash back manoeuver (crash astern) -manewr zatrzymywania awaryjnego crash-backing test (crash astern test) - proba benvladnoki statku crash-stop - manewr zatrzymywania awaryjnego diameter - Brednica -of turning circle - Srednica cyrkulacji discharge current - strumien zasrubowy entrained water -woda towanyszqca (ruchom statku) flow dynamics -hydrodynamika head seas -falowanie dziobowe hull - kadlub (statku) efficiency - sprawnoSC kadluba -force center - Srodek naporu, punkt przylozenia sily poprzecznej -force component -sila (skladowa) poprzeczna, op6r boczny kadluba transverse force - sila poprzeczna w kadlubie hydraulic wake -strumien nadqzajqcy wypornoiciowy hydrodynamic -hydrodynamiczny characteristic - charakterystyka hydrodynamiczna

1. TEORIA O W T U

--of the rudder -charakterystyka hydrodynamiczna stem pressure - cihienie hydrodynamiczne hydrodynamics -hydrodynamika hydrostatics -hydrostatyka initial ship turning moment -moment poczqtkowy zwrotu statku radius -promien -of the turning circle -promien cyrkulacji ustalonej rudder - ster angle -kqt wyhzenia stem area - powierzchnia stem cross force - sila poprzeczna stem effectivenes -wspolczynnik efektywnoici steru force - wypadkowa sila (hydrodynamiczna) na sterze -moment -moment na trzonie sterowym -torque -moment stem, sila poprzeczna stem shallow water -woda plytka effect - efekt plytkowodzia resistance - opor plytkowodzia test -proba, test - circulation -proba cyrkulacji - crash stop - pr6ba awaryjnego zatrzymywania statku - seakeeping - proba wlaSciwoSci morskich (statku) - spiral - proba spiralna - standard - proba wczowa, proba standardowa Kempfa wall effect - efekt przyicienny, efekt przyssania (wplyw Scian kanalu na sterownoSC statku) wall interferrence -efekt przyScienny wave - fala - bow system -uklad falowania dziobowego - diagonal - fala ukoina of displacement - fala dziobowa resistance - opor falowy -system of a ship -uklad fa1 okr@owych - transverse - fala poprzeczna -wake - strumien nadQajqcy falowy wind moment -moment naporu wiatru wind pressure -ciinienie wiatru, napor wiatru velocity of encounter -prqdkoSC spotkaniowa zigzag test -proba standardowa Kempfa, proba wczowa

Resistance -opor
center - Srodek -of lateral resistance -Srodek bocznego oporu of water pressure - Srodek oporu wody of wind pressure - Srodek oporu powietrza drag -opor hydrodynamiczny coefficient - wspolczynnik oporu h. - form - opory ksztaltu (kadluba) - frictional - opor tarcia - profile - opor profilowy - spray - opor bryzgowy - total - opor calkowity frictional form effect -wplyw ksztaltu na opor tarcia frictional resistance - opor tarcia coefficient -wspolczynnik (oporu) tarcia friction -tarcie coefficient - wspolczynnik tarcia (kadluba) -plate -coefficient -wsp. tarcia plyty - skin - tarcie powierzchniowe hump speed -prcdkoSC odpowiadajqca wypuklosci krzywej oporu resistance - opor - bare-hull - opor "golego" kadluba coefficient -wspolczynnik oporu due to waves - opor wywolany falowaniem - fall - opor statku - form - opor ksztaltu - humps of -wypukloit krzywej oporu - induced - opor indukowany - line of hull - opor ksztaltu kadluba of flow - opor przeplywu per ton - opor jednostkowy - pressure - opor cihienia - profile - opor profilowy - residuary - opor ksztaltu - specific - wspolczynnik oporu - specific total - wsp. oporu calkowitego - specific wave-making - wsp. oporu falowego - steering - opor sterowania - tangential - opor styczny to motion - opor ruchu - towrope - opor holowania, sila holowania - total - opor calkowity skin friction - tarcie powierzchniowe coefficient -wsp6lczynnik tarcia resistance - opor styczny total resistance -opor calkowity coefficient - wsp. oporu calkowitego

--

---

---

----

33

1. THEORY OF THE SHIP

Buoyancy -wypor
added mass -masa towarzyszqca coefficient -wspolczynnik masy towarzyszqcej moment of inertia - moment bezwladnoici masy towarzyszqcej added weight method -metoda przyjqtego c i e zaru buoyancy - plywalnosc, wypor hydrostatyczn Y - centre of (CB ) - Srodek wyporu force - sila wyporu - heaved -wypor w czasie nurzania - locus of centres of - krzywa Srodkow wyPorn - longitudinal centre of - odciqta Srodka wyPorn -pitched wypor w czasie kolysania wzdluznego - reserve - zapas ptywalnoici float - unosiC sic na wodzie, plywaC flotage -plywanie (unoszenie siq na wodzie) floatation -plywanie (unoszenie siq na wodzie) floating power -plywalnoSC calkowita floating plane -plaszczyzna plywania floodable -zatapialny length - dlugoSC zatapialna curve - krzywa dlugosci zatapialnej flooded -zalany, zatopiony condition - w stanie zatopienia -final -condition -stan w koncowym (etapie) zalewania flooding - zalewanie, zatapianie

- asymmetrical - symetrical

--

--

--

symetryczne ingress (of water) - wtargniqcie wody (np.do kadluba) inrush -wtargni~cie wody, wdarcie siq wody intact vessel -statek o nienaruszonej konstrukcji, nieuszkodzony stability - statecznoSC statku nieuszkodzonego lost buoyancy method -metoda utraconej wypornoSci margin line - linia graniczna (niezatapialnoSci) permeability -wspolczynnik zatapialnoSci - cargo - stopien nasiqkliwoSci ladunku, wspolczynnik przepuszczalnoSci ladunku permissible length (of compartment) -dopuszczalna dlugoSC (przedzialu) subdivision -podzial grodziowy kadluba - factor of - wspolczynnik podzialowy (niezatapialnosci) survival capability -zdolnoic statku do przetnvania uszkodzenia kadluba book - poradnik, instrukcja dot. statecznoSci stanow awaryjnych statku subdivision -podzial (grodziowy kadluba) draught - zanurzenie podzialowe, zanurzenie do wodnicy podzialowej length - dlugoSC podzialowa load line - wodnica podzialowa unintact vessel - statek uszkodzony unsinkability -niezatapialnoSC unsinkable -niezatapialny ship - statek niezatapialny

--zatapianie asymetryczne

-zatapianie

--

>m'/ myszkowanie heave/

Ship movements - ruchy statku

six movements of freedom

-szeSC stopni swobody

Ship movements - ruchy statku

amplitude -amplituda of pitch - amplituda kiwania of roll - amplituda kolysania -of the motion - amplituda ruchow extinction -wygaszanie, wytlumianie, zanikanie -curve -krzywa zanikania -of roll -wygaszanie amplitudy kolysan (statku), wytlumianie amplitudy kolysan -test - proba tlumienia forced oscillation-kolysanie wymuszone (statku) force of inertia - sila bezwladnoki, sila inercji flare impact -uderzenie nawisu dziobowego free oscillation -kolysanie wlasne -period -okres kolysan wlasnych heave -nurzanie heaved buoyancy -wypor w czasie nurzania heaving -nurzanie - natural period - okres n. swobodnego period - okres nurzania motion -ruch - forced - ruch wymuszony (np. statku) - linear - ruch liniowy - rotational - ruch rotacyjny - undumped - ruch nietlumiony - unresisted -ruch nietlumiony - unstable -ruch niestateczny motions -ruchy - natural -kolysanie wlasne (statku) - ship -ruchy statku, kolysanie statku - simple - ruchy proste (statku), kolysanie proste - uncouple - kolysanie proste, ruchy proste natural damped frequency -czgstotliwo6kkolysan wlasnych tlumionych natural (undamped) frequency -czgstotliwoSC kolysan wlasnych (nietlumionych) period of roll - okres kolysan (bocznych) (to) pitch - kolysak siq wzdluinie (o statku), kiwak pitching - kiwanie siq, kolysanie wzdluine amplitude - amplituda kolysan dumping coefficient -wspolczynnik tlumienia kolysania wzdluznego -moment -moment pochylajqcy - natural frequency - czqstoSC kqtowa swobodnego kolysania

- natural

period - okres swobodnego kiwania period - okres kiwania ride -unosik sig na wodzie rock off -rozkolysak roll - kolysanie boczne (statku) - axis of - oS kolysania damping fins -pletwy tlumiqce k. boczne stabilization device -urzqdzenie stabilizujqce przechyly (to) roll - kolysat siq (o statku) rolling -kolysanie boczne (statku) dumping coefficient -wspolczynnik tlumienia kolysania (poprzecznego) period - okres kolysania, okres przechylow bocznych ship stabilizer - stabilizator kolysan statku stabilization - stabilizacja - ship - stabilizacja (kolysan) statku (to) stabilize - stabilizowak stabilizer - stabilizator - ship - stabilizator kolysan statku stabilizing fin -pletwa stabilizatora surge - oscylacja wzdluzna, dryf wzdluzny surging - oscylacja wzdluina statku -force -sila wymuszajqca oscylacjg wzdluznq sway - ruch poprzeczny, dryf bocmy (to) sway -przesuwak siq (dryfowak) bokiem swaying -przesuwanie sig poprzeczne, dryfowanie boczne -force - sila wymuszajqca dryf boczny, oscylacjg poprzecznq swing -ruch wahadlowy, wahania swinging moment -moment wychylajqcy synchronous rolling - zsynchronizowane kolysanie boczne tank stabilization -stabilizacja (kolysan) zbiornikami toss -kolysak siq nieregularnie (o statku) virtual mass - masa czynna (masa okrgtu i wody towarzyszqcej jego ruchowi) weatherliness - sklonnoSk (statku) do myszkowania yaw -myszkowanie (statku) angle - kqt odchylenia (migdzy plaszczyznq symetrii a kierunkiem ruchu postgpowego statku) (to) yaw -myszkowak yawing - myszkowanie -moment -poprzeczny moment obrotowy kadluba

1. THEORY OF THE SHIP

Draft marks - znaki zanurzenia

draft marks in feet/ znaki zanurzenia w stopach

16 l4

draft marks in decimeters/ znaki zanurzenia w decytnetrach

aft marks/ znaki zanurzenia 77a r u j e

r
Load line mark - znak wolnej burty
lumber; tropic, fresh water/ drelrno, tropik, woda sfodka lumbel; tropic/ deck line/ linia pokladu

LTF

TF
lumber; summer/ lumbel; winter/ drewno, zima lumber winter - North Atlantic/ dreuno, zima. At1ant)'k pblnocny

tropical fresh water/ tropik, woda slodka

fresh water/ woda slodka

tropik

NA
initials of classrjcation societ)' [AB = American Bureau ofShippingJ/ inicja[v tol.rarzysmxz klas?;fikac~p~ego

Plimsoll mark/ znak Plimsolla

tonnage mark/ znak tonazolvy

1. TEOIUA O W T U

Draft and load lines zanurzenie i h i e ladunkowe

bar draft (BID) -zanurzenie (maksymalne dopuszczalne) na lawicy, na plyciznie brackish -zasolony -water -woda zasolona (np. w ujiciu rzeki) by the head - (statek) przeglqbiony na dziob by the stern - (statek) przeglqbiony na rufq deck line - linia poldadu (do pomiaru wolnej burty) deep draught vessel - statek o duzym zanurzeniu down by the head - (statek) przeglqbiony na dziob down by the stern - (statek) przeglqbiony na mfq draft, draught (dft) -zanurzenie statku - after - zanurzenie rufy - ballast - zanurzenie statku pod balastem - bow - zanurzenie dziobu -critical docking krytycme zanurzenie przy dokowaniu - deep - duze zanurzenie - forward - zanurzenie dziobowe gauge - przyrzqd do mierzenia zanurzenia statku indicator - wskaznik zanurzenia - light - zanurzenie statku pustego - load -zanurzenie w stanie zaladowanym - loaded (Id) - zanurzenie w stanie zaladowanym -marks - znaki zanurzenia - maximum - zanurzenie maksymalne, najwiqksze - mean - zanurzenie Srednie - permitted - zanurzenie dopuszczalne - shoal - male zanurzenie - stem - zanurzenie rufy even keel -na rownej stqpce - bring on an - wyrownaC zanurzenie freeboard (fbd) -wolna burta deck -poktad wolnej burty depth -wysokoSC boczna length - dhgoSC na wysokoici letniej linii ladunkowej -mark -znak wolnej burty ratio - stosunek wolnej burty do zanurzenia zones - strefy (geograficzne) wolnej burty fresh water -woda slodka allowance -poprawka na wodq slodkq

--

--

--

--load line -linia ladunkowa w wodzie slodkiej immersion -zanurzenie scale - skala przyrostu zanurzenia inch trim moment (ITM) -jednostkowy moment przeglqbiajqcy, moment przeglqbiajqcy o 1 cal keel drag -przeglqbienie konstrukcyjne lessen the draught of the vessel - zmniejszyi zanurzenie statku loading disc -znak wolnej burty, marka Plimsolla load line - linia ladunkowa -ballast - linia ladunkowa statku pod balastem - light - linia ladunkowa statku pustego marks - znaki wolnej burty survey - inspekcja wolnej burty load line - linia ladunkowa - F (Fresh water) - letnia linia ladunkowa w wodzie slodkiej - LS (LumberiSummer) -letnia linia ladunkowa drewnowca - LT (LumberiTropical) - linia ladunkowa drewnowca odpowiadajqca strefie tropikalnej - LTF (Lumber, Tropical, Fresh water) - linia ladunkowa drewnowca odpowiadajqca wodzie slodkiej, tropikalnej - LW (Lumber, Winter line) -zimowa linia ladunkowa drewnowca - LWNA (Lumber, Winter North Atlantic line) - zimowa linia ladunkowa drewnowca na Atlantyk Pohocny - S (Summer) - oznaczenie letniej linii ladunkowej - T (Tropic) -oznaczenie tropikalnej linii wolnej burty - TF - tropikalna linia wolnej burty statku zanurzonego w wodzie slodkiej - W - zimowa linia wolnej burty - WNA (Winter in North Atlantic load line) linia ladunkowa odpowiadajqca zimie, na P h . Atlantyku load waterline -wodnica ladunkowa, wodnica konstrukcyjna length dlugoiC na wodnicy ladunkowej marks -znaki wolnej burty maximum load waterline -wodnica statku w pehi zaladowanego

---

---

--

1. THEORY OF THE SHIP

maximum moulded depth -maksymalna wysokoSC boczna moment to change trim one inch (one cm) jednostkowy moment przeglqbiajqcy on even keel - na rownej stqpce, bez przeglq bienia (to) overload - przeladowaC (statek, ponad liniq wolnej burty) permanent trim -przeglqbienie konstrukcyjne Plimsoll line (Plimsoll mark) - znak Plimsolla, znak wolnej burty scale of loading - skala ladunkowa, skala zanurzenia sea-gauge - zanurzenie statku sea-going draft -zanurzenie morskie seasonal zone - strefa sezonowa (okreilajqca wymaganq wysokoik wolnej burty) ship with design trim - statek z przeglqbieniem konstrukcyjnym squatting - osiadanie statku statutory deck line - mak pokladu (dla okreSlenia wolnej burty) summer load line - letnia linia ladunkowa summer load waterline - letnia wodnica ladunkowa timber load line - linia ladunkowa dla pokladowego ladunku drewna

tropical load line - linia ladunkowa odpowiadajqca strefie tropikalnej tonnage -tonaz mark -znak tonazowy scale - skala ladunkowa, skala zaladowania tons per inch (immersion) (TPI) -ciqzar zwiqkszajqcy zanurzenie o 1 cal trim -trym, przeglqbienie -by the head -przeglqbienie na dziob -by the stem - przeglqbienie na rufc - change of - zmiana przeglqbienia curve - krzywa przeglqbien - out of - niewlakiwie przegl~biony trimmed -przeglqbiony by the head -przeglqbiony na dziob by the stem -przeglqbiony na rufq trimming moment -moment przeglqbiajqcy tropical load line - linia ladunkowa odpowiadajqca strefie tropikalnej under-keel allowance -bezpiecmy zapas glqbokoici (przy danym zanurzeniu statku) under-keel clearance -zapas glqbokoici (pod dnem statku) water marks -znaki zanurzenia water marks - osady na kadlubie na linii zanurzenia winter load line - zimowa linia ladunkowa

1. TEORIA O m T U

Propellers -pedniki

adjustable -nastawny -blade propeller - Sruba nastawna pitch propeller - Sruba nastawna advance -posuw Sruby okrqtowej -coefficient -wspolczynnik posuwu ratio -wspolczynnik uSlizgu pozornego speed -prqdkoSC uSlizgu pozornego applied power -rnoc dostarczana (np. na Srube) area -powierzchnia - blade -pole powierzchni skrzydla Sruby - developed blade --pole powierzchni rozwiniqtej (pqdnika) - developed blade ratio - wspolczynnik powierzchni rominidej skrzydel (Sruby) - disk of the screw -pole powierzchni k r q p Sruby -disk ratio -wspolczynnik powierzchni wyprostowanej - expanded (blade) - pole powierzchni wyprostowanej skrzydla - expanded blade ratio - wspolczynnik powierzchni wyprostowanej skrzydla - expanded blade contour -obrys powierzchni wyprostowanej skrzydla - expanded blade -outline -obrys powierzchni wyprostowanej skrzydla back ordinate -rzqdna strony ssqcej (skrzydla Sruby napqdowej) base cord - ciqciwa (nominalnego skoku Sruby) blade (elements) -(elementy) skrzydla -back - strona ssqca skrzydla Sruby driving face - strona cisnqca (skrzydla Sruby) face - strona cisnqca skrzydla Sruby leading edge -krawqdz natarcia -tip -wierzcholek skrzydla trailing edge -krawqdi s p w blade - skrzydlo (Sruby) - geometrical angle of attack of element kqt natarcia elementu skrzydla - mean section -wspolczynnik Sredniej szerokoici skrzydla outline - obrys skrzydla - projected area ratio - wspolczynnik powierzchni rzutowanej skrzydla -projected -contour -obrys powierzchni rzutowanej (skrzydla Sruby)

--

--

-projected outline - obrys powierzchni rzutowanej (skrzydla Sruby) - rake of - odchylenie skrzydla Sruby section -profil skrzydla Sruby length - szerokoSC skrzydla Sruby -thickness - gruboSC profilu -thickness - gruboSC skrzydla --ratio -wspolczynnik gruboici skrzydla Sruby -width ratio -wsp. szerokoici skrzydla face -powierzchnia czolowa (np. Sruby nap? dowej) cavitation -kawitacja strony cisnqcej Sruby heavily loaded screw - Sruba silnie obciqzona ideal efficiency - sprawnoSC idealna (Sruby) pitch - skok (Sruby nastawnej) angle - kqt skoku Sruby nastawnej - effective - skok zerowego naporu factor -wspolczynnik skoku -geometrical skok geometryczny, skok nominalny indicator - wskaznik wychylenia skrzydel S. - mean - Sredni skok Sruby - nominal - skok nominalny of no thrust - skok zerowego naporu of no torque - skok zerowego momentu of the propeller - skok geomeryczny Sruby ratio - wspolczynnik skoku (Sruby okrqtoW ) - real - skok rzeczywisty (Sruby) - uniform - skok staly (Sruby) -variable -propeller -Sruba o zmiennym skoku - virtual - skok rzeczywisty (S. nastawnej) pitchometer-przyrzqd do rnierzenia skoku Sruby okrqtowej propeller (characteristic) - (charakterystyka) Sruby napqdowej advance - posuw Sruby napqdowej area ratio -wspolczynnik powierzchni Sruby - circumferencial velocity -prqdkoSC obwodowa Sruby -efficiency - sprawnoSC Sruby - geometry of - geometria Sruby horse power - rnoc (dostarczona Srubie) - kinematics of -kinematyka Sruby open-water efficiency -sprawnoSC rzeczywista pqdnika race - strumien pqdnikowy, strumien Srnbowy

--

--

1. THEORY OF THE SHIP , -

Propellers -pgdniki
-

Propellers and side effecUslruby i efekt boczny

l - --

w g g
- - - --- -

/
~

-- - - --. - - - -- ---~ - - - - -. -- -

-- -

~-~ - - - -- - - --

2 --

--

- -

single propeller left handed/ Sruba pojedyncza, lewoskretna

outward rotating propellers/ Sruby nu zewnqtrz skretne

inward rotating propellers /Sruby do wewnqtrz skretne

contra-rotating propellers/s(ruby podu,djneprzeciwbiezne (kontrarotacyjne)

*
.--- -~. ~- - - -. - -- . -~ -

Kort nozzle propeller/ dysza Korta

propeller conventional propeller with rudder/ i n ba bez dyszy i ster

propeller in nozzle/ Sruba w dyszy z pietwq sterowq

azimuth propeller with nozzle/ pydnik azymutalny, Sruba w dyszy

azimuth propellc without nozzle/ pednik azymutaln) Sruba bez dyszy

diwignia sterowania

II l v f i l
v

11 7 1 u
lf

'turntable/ tarcza obrotowa

blade/ lopatka

Schottel azimuth propeller/ pednik azymutalny Schottela

Voith-Schneider propeller/ pqdnik Voit-Schneidera

water -jet propulsion/ pqdnik strugowodny

azipod propeller/ pednikgondolowy

discha&e nozzle, outlet nozzle/ dysza wylotowa

inlet duct/ omdr wlotowv kanalu

-screwing effect -efekt (napor) boczny Sruby speed of advance -prqdkoSC postqpowa -tangential velocity -prqdkoSC obrotowa Sruby propeller (parts) - Sruba (napqdowa statku) -blade - skrzydlo Sruby -cap - kolpak Sruby -hub -piasta Sruby lock nut - nakrqtka Sruby okretowej propeller (type) -typ Sruby - adjustable - Sruba nastawna - bow propeller - Sruba dziobowa - contra rotating -s - Sruby przeciwbiezne - contrary turning -s - Sruby przeciwskrqtne - controllable pitch - S. o skoku nastawnym - controlable pitch (CP propeller) - Sruba o skoku nastawnym - fast runnng - Sruba szybkoobrotowa - fixed - Sruba stala - feathering screw - Sruba nastawna - highly skewed - Sruba o silnie skoinych skrzydlach - hydrodynamically unbalanced - Sruba niezrownowazona hydrodynamicznie - load coefficient of - wspolczynnik obciqzenia Sruby - marine screw - Sruba napqdowa - partially immersed - Sruba czqSciowo zanurzona - pitch - Sruba nastawna - pushing - Bruba pchajqca - reversible - Sruba o zmiennym skoku

- right-hand - solid

- stable

S. o skrzydlach stalych pitch - Sruba o skoku ustalonym - tandem -s - Sruby tandem - tween - Sruby tandem propeller -pqdnik - active rudder - ster czynny, ster aktywny - azipod - elektryczny pqdnik gondolowy - cycloidal -pqdnik cykloidalny - ducted - zespol dysza-Sruba - Flettner rotor - rotor Flettnera, pqdnik Flettnera - ideal -pqdnik idealny -jet -pqdnik strugowodny - Kort-nozzle - dysza Korta, zespol dyszaSruba -nozzle zespol napqdowy dysza-iruba (np. dy sza Korta) -plus nozzle system -dysza Korta, zespol dysza-Sruba - reactive -pqdnik reakcyjny - rotatable thruster - Sruboster, obrotowy pqdnik Srubowy -rotating blade - pqdnik cykloidalny - rotating thruster - Sruboster, obrotowy pqdnik Srubowy - rotor -pqdnik rotorowy - shrouded zespol dysza-Aruba, dysza Korta - sleeve dysza napqdowa, zespol dysza-sruba, dysza Korta - water-jet -pqdnik strugowodny

- - Sruba prawoskrqtna
-

1. TEOIUA O W T U

- Sruba stala,

--

--

--

Propeller's blade - skrzydlo Sruby

blade centre line/

piasta Sruby

1. THEORY OF THE SHIP

nominal - - uSlizg nominalny - -p. o osi pionowej -- pqdnik Voit-Schneidera, - ratio wspolczynnik uslizgu - speed -prqdkoSC uilizgu p. cykloidalny, p. o osi pionowej true uSlizg rzeczywisty (Sruby napqdopropelling force sila napgdzajqca propulsion -napqd wej) - characteristics charakterystyki napqdowe -virtual -- uSlizg (hydrodynamiczny) rzeczywisty - hydraulic jet - napqd strugowodny thrust napor hydraulic - naped strugowodny - angle -kqt naporu -jet - naped strugowodny zero angle - kqt zerowego naporu - motor - -naped silnikowy zero angle - of attack - kqt natarcia przy zepump-jet - - napqd strugowodny rowym naporze - water-jet - - napqd strugowodny propulsive efficiency - efektywnoSC napqdo- - coefficient -wspblczynnik naporu - constant wspolczynnik obciQenia pqdnika wa - deduction - ssanie (Sruby napqdowej), sil-a propulsive force sila napqdowa ssania rake odchylenie od pionu - - coefficient wspolczynnik ssania - of blade -odchylenie skrzydla Sruby - ratio wspolczynnik odchylenia (skrzydla - - factor -wspolczynnik ssania - - fraction of nozzle - wspolczynnik ssania Sruby) - ratio wspolczynnik odchylenia (skrzydla dyszy
- vertical

axis

- Voith-Schneider

Sruby) real -rzeczywisty -pitch - skok rzeczywisty (Sruby) slip -uSlizg rzeczywisty (Sruby) speed -predkoSC uSlizgu rzeczywistego speed -prqdkoSC rzeczywista resistance augment - sila ssania Sruby root section -przekr6j nasady (skrzydla Sruby nastawnej) screw - Sruba napedowa current - strumien zairubowy diameter - Srednica Sruby (nap~dowej) effect -efekt boczny Sruby napedowej of non-uniform pitch - Sruba nastawna (o skoku zmiennym) of uniform pitch - Sruba o skoku stalym - power screw - Sruba napcdowa -propeller - Sruba napedowa, iruba okrqtowa -pushing screw - Sruba pchajqca - right-handed - Sruba prawoskrqtna race - strumien Srubowy shaft -wal Sruby napqdowej skew-back - odgigcie (skrzydla Sruby) --line - linia maksymalnych gruboici skew ratio - wspolczynnik odgiqcia skrzydla slip -uSlizg iruby (okrqtowej) - apparent - uSlizg pozorny - effective -uSlizg efektywny - negative - (ujemny) uslizg Sruby napedowej

--

-horse power - rnoc naporu (Sruby) -interaction of the system -wspolczynnik ssania zespolu of the nozzle - napor dyszy of the propeller - napor pqdnika of the screw-nozzle system -napor zespolu - specific -wspolczynnik naporu (Sruby napedowej) - transverse - napor boczny (np. stem strumieniowego) horse-power (THP) - rnoc naporu Sruby thruster - ster strumieniowy, (okrqtowy) pcdnik sterujqcy interaction - interakcja (hydrodynamiczna) miqdzy pqdnikami wake -Slad torowy, kilwater, strumien nadqza-

- adopted propeller Sruba przystosowana do strumienia nadqzajqcego - coefficient -wspolczynnik strumienia nadqiajqcego - current strumien nadqzajqcy
~ C Y
- effective mean

Sredni efektywny strumien nadqzajqcy fraction - wspolczynnik strumienia nadqzajvego - nominal - nominalny strumien nadqzajqcy speed -predkoSC strumienia nadqzajqcego zero torque angle -kqt zerowego momentu of attack - kqt natarcia przy zerowym momencie

--

---

2. Ships and shipbuilding statki i budownictwo okrqtowe

1. Ship's types - typy statkow 2. Design and construction projektowanie i budowanie statk6w 3. Steel and unferrous materials - materialy stalowe i z metali nieielaznych 4. Other materials -inne materialy 5. Shipyard - stocznia 6. Treatment, processing and repair -obrobka i naprawa 7. Welding -spawanie 8. Ship's plans -plany statkowe

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

Ships classification klasyfikacja statkdw

ships1 statki

I
sport and pleasure crafts1 auxiliary vessels1 statki pomocnicze

warships1 statki handlowe

cargo vessels1 1 s t a t ~towarowe ;i i

I
I

passenger vessels1 statki pasaierskie

fishing vessels1 statki rybackie

cargo vessels1

dry cargo vessels1 ladunkow suchych zbiornikowce

,1,, , ..1
gas carriersl

dry cargo vessels1

, statki do przewozu

general cargo vessels1 drobnicowce

J ladunkow suchych
-

r-

unitized cargo carriers/ statki do przewozu ladunkow zjednostkoaanych

~'

bulk carriersl masowce

TzzGG
pakietowce kontenerowce

ro-ro vessels1 pojazdowce

2. STATKI I BUDOWNICTWO O W T O W E

Ship's types - typy statkow

air-cushion vehicle (ACV) -poduszkowiec anchor-handling tug supply vessel (AHTS) holownik dostawczy, wykorzystywany do przemieszczania kotwic w operacjach offshore autoferry -prom samochodowy barge -barka - cellular -barka kontenerowa - coal - barka wqglowa - dump - szalanda - fuel - barka dostarczajqca paliwo, barka bunkrowa - nonpropelled - b. bez wlasnego napcdu - oil-separating - barka do usuwania rozlewow olejow (odseparowania rozlanych olejow) on board (BOB) - barkowiec - pipe-lying - barka do ukladania rurociqg6w - shipbome - barka przewozona statkiem (barkowcem) - split hopper -barka z otwieranym dnem - tank -barka zbiomikowa train - zespol barek, pociqg holowniczy tug -holownik manewrowy - twin - dwie barki zlqczone burtami beaconboat -maky latamiowiec bezzalogowy boat -lodz, maly statek - fire-- - statek pozarniczy - fishing - lodz rybacka, maky statek rybacki, kuter - fmit - (pot.) chlodniowiec przewozqcy

bulk carrier -masowiec geared - masowiec wyposazony w urzqdzenia przeladunkowe - gearless - masowiec bez urzqdzeti przeladunkowych bulker -masowiec bulker (by size) -masowce wedlug wielkoici - capesize -masowiec 80 000 - 180 000 dwt - handymax - masowiec 35 000 - 49 999 dwt - handy - masowiec 20 000 - 34 999 dwt - panamax -masowiec 50 000 - 79 999 dwt -very large bulk carrier (VLBC) -bardzo duiy masowiec, powyzej 180 000 dwt buoy tender - statek ustawiajqcy plawy cable-layer -kablowiec car carrier (CA-CA) - samoc~o~owiec statek przystosowany wylqcz-personal nie do przewozu samochodow osobowych -pure---c zysty samochodowiec, pojazdo-

---

w,iec
- pure

car1 trailers carrier - pojazdowiec, statek do przewozu samochod,jw osobowych, ciczarowych, naczep itd. liner -liniowiec towarowy carrier -tu: statek - asphalt - zbiomikowiec do przewozu asfaltu - banana - bananowiec, chlodniowiec do przewozu bananow - barge -barkowiec - bitumen - zbiomikowiec do przewozu bitumen~ - bulk - masowiec - bulk+il -ropomasowiec OWOC~ - bulk wine - zbiornikowiec do przewozu - motor cargo - barka motorowa wina - oil dispersal -(vessel) -16dz (statek) do rozstatek do przewozu cementu -bulk cement praszania (neutralizacji) rozlewow olejowych luzem - patrol - lodz patrolowa - cargo - statek handlowy -pilot - lodi pilotowa, pot.: pilotbwka kasetowiec, statek ro-ro przysto-cassette -pleasure - statek wycieczkowy sowany do przewozu kaset ladunkowych - rescue - lodz ratownicza - cattle - statek do przewozu bydla - sailing - zaglowka, lodi iaglowa - cement - cementowiec, statek do przewo-water zbiomikowiec zaopatrujqcyw wodq luzem slodkq - chemical -chemikaliowiec bulk-in, bags-out (BIBO) vessel - masowiec - coal -wqglowiec z urzqdzeniami do workowania ladunku ma- coal-ore - rudowqglowiec sowego - combi -statek kombinowany (np. do przebulk- oil ro-ro (BORO) vessel -statek do przedrewna, jego przetwor,jw i ladunkow wozu ladunkow masowych, tocznych i ropy plynnych)

--

--

--

, -

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

'f

Dry cargo vessels - statki do przewozu ladunkdw suchych

cargo ships/ drobni-

universal general cargo vessels/ drobnicowce

dry cargo vessels/ statki do Eadunkow

reefer vessels/ chlodniowce heacy lift vessels/ statki do przewozu sztuk ciczkich

semicontainer vessels/ semikontenerowce vessels/ drobnicowce statki do przewozu ladunkow zjednostkowanych

I

lift-on - lift-off technology/ technologia

mixed technology/ technologia mieszana container - ro-ro vessels (con-ro)/ kontenerowcepojazdowce barge carriers/ barkowce

roll-on/roll-off technology/technologia przeladunku pozioma ro-ro ships/ pojazdowce

-

kontenerowce

car carriers/ samochodowce train ferries/ promy kolejowe

i
-barkowiec

pallet carrier ro-ro/ paletowce ro-ro

LASH barge carrier typu LASH

LASH barge/

statek macierzvstv

Lighter Aboard SHip 's System (LASH)/ system przewozu barek w ladowni statku

- statek do przewozu ladunkow ropopochodnych oraz masowych (OBO, 00) - container-barge kontenerowiec-barkowiec - crude - ropowiec, statek do przewozu surowej ropy naftowej - feeder barge - barkowiec dowozowy -heavy lift - statek do przewozu sztuk ciczkich - liquefied CO, -zbiomikowiec do przewozu skroplonego dwutlenku wggla - liquefied gas zbiomikowiec do przewozu gazow skroplonych - liquified natural gas (LNG) - zbiornikowiec do przewozu skroplonego gazu ziemnego, gazowiec LNG - livestock - statek do przewozu zwierzqt - log - statek do przewozu drewna okrqglego, pot.: logow - lumber - drewnowiec - newsprint - statek do przewozu papieru - open hatch bulk (OHBC) - masowiec o pelnym otwarciu ladowni - oilhulk - ropomasowiec - oilibulkiore - roporudomasowiec - oil - zbiornikowiec, ropowiec - oil-ore ( 0 0 ) - roporudowiec - open hatch forest product (OHFPC) - statek do przewozu drewna (i jego przetworow) o pelnym otwarciu ladowni - orelcoal - rudoweglowiec - oreibulkioil -roporudomasowiec - ore - rudowiec, masowiec do przewozu

- combination

2. STATKl I BUDOWNICTWO O W T O W E

--

--

-juice -zbiornikowiec do przewozu s o h pomaranczowego - ore-oil - rudoropowiec -pallet paletowiec, statek do przewozu palet - paper - statek do przewozu papieru -petrol - zb. do przewozu paliw plynnych -pipe - statek do przewozu rur -product -produktowiec, zbiornikowiec do przewozu produktow ropopochodnych -pulpwood - statek do przewozu papierowki -pure car carrier (PCC) - statek do przewozu samochodow osobowych -pure car1 trailer (PCTC) - samochodowiec wylqcznie do przewozu samochodow i naczep - self dumping log - statek samorozladowujqcy sig do przewozu klod

- orange

--

enclosed forestry (TEFC ) - calkowicie zarnkni~ty statek do przewozu papieru i celulozy - timber - drewnowiec - vehicle pojazdowiec (statek do przewozu ladunkow tocznych) - water - zbiornikowiec do przewozu wody - wood - drewnowiec - woodchip - masowiec do przewozu zrqbkow drewna catamaran -katamaran cellular container ship - kontenerowiec komorowy, komorowiec, pojemnikowiec cellular ship -komorowiec coal-ore-bulk-oil (COBO) vessel - statek do przewozu ropy naftowej, rudy zelaza, wegla i innych ladunkow masowych collier -weglowiec commercial vessel -statek handlowy con-ro ship (containerlro-ro ship) - kontenerowiec-pojazdowiec,statek przystosowany do przeladunku w technologii ro-ro i 10-10 container-barge carrier -kontenerowiec-barkowiec container (ship) -kontenerowiec, pojemnikowiec -all--kontenerowiec --car-trailer ship -kontenerowiec samochodowo-naczepowy - convertible - kontenerowiec wielozadaniow - feeder - kontenerowiec dowozowy -fill--komorowiec, pelny kontenerowiec - hatchcoverless - kontenerowiec bez pokryw ladowni - hatchless ship -kontenerowiec bez pokryw ladowni - high-sidewall hatch-coverless (HLCC) kontenerowiec bez pokryw ladowni, o wysokiej wolnej burcie - open-hatch (OHC) -kontenerowiec bez pokryw ladowni - opentop kontenerowiec bez pokryw lukowch --palet ship - kontenerowiec-paletowiec container vessel (by size) - statek kontenerowy wedlug wielkosci - compact size - komorowiec o pojemnoSci 1000 - 1500 TEU - handy size - komorowiec o pojernnoici do ok. 1600 TEU
- totally

--

--

--

--

--

--

---

--

--

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

Bulk carriers

bulk carriers/ statki do przewozu masowych ladunkow

multi-purpose b u l k e d wielozadaniowe coal carriers/ ore c a r r i e d rudowce cement carriers/ cementowce

combination carriers/ masowce kombinowane rudoropowce roporudornasowce carriers/ roporudomaore-coal carriers/

i
woodchips carriers/ statki do przewozu zrqbkow drewna bulk-in bags-out BIBO/ masowce z urzqdzeniami do workowania ladunku masowce-samochodowce

self-unloading bulk carried masowiec samowyladowujqcy sic

geared bulk carrier/ masowiec wyposaiony w diwigi

2. STATKI I BUDOWNICTWO O W T O W E
-

Suez max - kontenerowiec ponizej 12 000 TEU (statek przyszloici) - ultimate container carrier (UCC) - statek kontenerowy powyzej 3500 TEU -ultra large (ULCS) -bardzo duzy kontenerowiec (powyzej 6 000 TEU) cotton fitted (ship) - statek przystosowany do przewozu bawelny crabber - statek do polowu krabow craft -mala jednostka plywajqca - dumb - statek bez napqdu - ground effect - poduszkowiec - harbour -jednostka taboru portowego - hover (hovering) - poduszkowiec - hydrofoil - wodolot - non-displacement -statek niewypomoSciowy - open - statek bezpokladowy - river - statek rzeczny jednostka plywajqca (jacht, statek, -water poduszkowiec, wodolot) crane lighter -diwig plywajqcy cruiser -statek pasazerski, wycieczkowiec cutter - kuter - fish - kuter rybacki - pilot - kuter pilotowy, lodi pilotowa deep-sea ro-ro -pelnomorski statek ro-ro displacement craft - statek wypomoiciowy dredge -poglqbiarka dredger -poglqbiarka - bucket -poglqbiarka czerpakowa - bucket ladder - poglqbiarka wieloczerpakowa - chain bucket -poglqbiarka czerpakowa - clamshell -poglqbiarka chwytakowa - compound -p. czerpakowo-ssqca -continuous bucket poglqbiarka wieloczerpakowa - dipper - poglqbiarka lyzkowa, jednoczerpakowa - drag-suction - poglqbiarka czerpakowo ssqca - dumb - poglqbiarka bez napqdu - elevator -poglqbiarka wieloczerpakowa - grab -poglqbiarka chwytakowa - grapple -poglqbiarka chwytakowa - hopper - poglqbiarka nasiqbiema - hydraulic -poglqbiarka ssqca - hydraulic suction -poglqbiarka ssqca - ladder -poglqbiarka wieloczerpakowa

--

- pump
-

- poglqbiarka

- sand-pump

--

--

--

ssqca split hopper - poglqbiarka z otwieranym dnem - suction-cutter poglqbiarka ssqca z glowicq frezujqcq - suction -poglqbiarka ssqca - trailing -poglqbiarka ze smokiem wleczonym - trailing suction - p. ssqco-refulujqca drilling rig - platforma wiertnicza drillship -statek wiertniczy fast feeder box (FFB) -szybki kontenerowiec dowozowy feeder (feeder vessel) -dowozowiec, statek dowozqcy kontenery do duzych portow bazow ch ferry - prom boat -prom, pot.: fera - car -prom samochodowy - combi-- -prom samochodowo-kolejowy - drivers - statek ro-ro przystosowany do przewozu samochodow ciqzarowych z kierowcami - driverslro-ro statek do przewozu ciqiarowek z kabinami dla kierowcow - passenger --prom pasazerski - passenger-car -prom pasazersko-samochodowy - passengerlvehicle - prom pasazersko-samochodowy - railway-car -prom kolejowo-samochodowy - railivehicle prom kolejowo-samochodowy - railway -prom kolejowy prom przewozqcy pojazdy -roll odroll off - ro-roipassenger (ROPAX) -prom przewozqcy pojazdy i pasazerow - train -prom kolejowy -truck, rail - prom do przewozu wagonow kolejowych, ciqzarowek i naczep fishing vessel - statek rybacki - liner - statek rybacki polawiajqcy sznurami haczykowymi -line trawler -statek rybacki polawiajqcy sznurami haczykowymi - longliner - statek do polowu sznurami haczykowymi - netter - statek rybacki polawiajqcy sieciami

ssqca

--

-poglqbiarka

--

--

--

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

, '

carriers LPG/ gazowce do przewozu skroplo-

gazowce do przewozu skroplo-

Tanker vessels -zbiornikowce

zbiornikowce

pitch carriers/ zb. do przewozu smob

magazyny oil-ore carriers/

zb. do przewozu bitumenu

ude carrier/zbiornikowiec

orangejuice carrier/ zbiornikowiec

2. STATKI I BUDOWNICTWO O W T O W E

schooner - szkuner do polowu ostryg boat - kuter do polowu ostryg - pair trawler - statek polawiajqcy w tukq - seiner - statek rybacki polawiajqcy niewodem -shrimp boat -kuter do polowu krewetek, krewetkowiec - side trawler -trawler burtowy - trawler - trawler - trawler-drifter - lugrotrawler -trimaran -trimaran, statek trzykadhbowy - troller - statek rybacki (do polowy wqdami cicgnionymi) - tuna boat - tunczykowiec - tuna clipper - tunczykowiec floating -plywajqcy -crane -diwig plywajqcy -dock -dok plywajqcy elevator - elewator plywajqcy -gantry -plywajqcy dzwig portalowy -hotel -hotel plywajqcy landing stage -przystan plywajqca -storage -magazyn plywajqcy -oil terminal -plywajqcy terminal przeladunku ropy i produktow ropopochodnych -pile driving plant -kafar plywajqcy flotel (floating hotel) - hotelowiec (konstmkcja plywajqca przeznaczona jako kwatera zalog off-shore) freighter - statek handlowy, statek towarowy geared vessel - statek z urzqdzeniami przeladunkowymi ground effect machine -poduszkowiec handymax bulker -patrz: handysize handy size (vessel) -statek o optymalnej wielkoici (dla danej linii, ladunku) harbour launch -1odz portowa heavy trimmer -statek trudnotrymujqcy high speed ship - statek bardzo szybki hovercraft -poduszkowiec - annular-jet - poduszkowiec z dyszq obwodowq hulk - stary statek (pozbawiony napcdu) hydrographic survey vessel - statek do badan hydrograficznych hydroskimmer-statek na poduszce powietrznej icebreaker -lodolamacz inland vessel - statek zeglugi Srodlqdowej jetfoil -wodolot
- oyster

- oyster

junk - dzonka kutter -kuter rybacki lifting pontoon -ponton do podnoszenia (wrakow) lifting vessel - statek ladujqcy, przyjmujqcy ladunek lighter - barka, lichtuga - lifting -barka do podnoszenia wrakow light-vessel - latarniowiec lightfloat -niewielki latarniowiec bezzalogowy liner - statek pasaierski (liniowiec) liquified petroleum gas carrier (LPG) -zbiornikowiec do przewozu skroplonych gazow ropopochodnych, gazowiec LPG mobile offshore drilling unit (MODU) - statek wiertniczy, platforma wiertnicza motor ferry (do -prom motorowy mothership -statek-matka (statek-baza odbierajqcy ropq ze zbiornikowcow dowozowych, statek-baza obshgujqcy flotyllq rybackaJ multi-purpose offshore support ship - wielozadaniowy statek wsparcia off-shore non-geared vessel -statek bez wlasnych urzqdzen przeladunkowych oceanographic research vessel - statek oceanograficzny offshore mobile driling unit - ruchoma platforma wiertnicza off-shore platform -platforma wiertnicza oil-bulk carrier (OB) -ropomasowiec oil-bulk-ore (OBO) vessel- statek przystosowany do zamiennego przewozu rudy zelaza, innych ladunkow masowych i ropy oil drilling rig -platforma wiertnicza (na polu naftowym) oil spill combatment vessel - statek do zwalczania rozlew6w olejowych ordinary trimmer -statek zwyczajnie trymujqcy ,,paragraphn vessel -paragrafowiec, statek o tonazu lub wymiarach dostosowanych do przepisow o oplatach tonazowych passenger -pasazerski ship - statek pasaierski car ferry - prom pasazersko-samochodowy ferry -prom pasazerski liner - liniowiec pasazerski pilot launch - lodz pilotowa, pot.: pilotowka pilot vessel - statek pilotowy

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

Passenger vessels - statki pasaierskie

andferries/ statki i

passenger- cargo ferries/ promy pasaierskotowarowe

,
i

passenger-car hvdrofod/ bezwypornosc~oi~e statkl e pasazersko-samochodo~i passenger-cat- hovercraft/ podtuzkoicce pasaierskosamochodoir e

promy pasa?eskosamochodowe train-passenger-car ferries/pronq>kolejowopasazersko-samochodo~.ve

pacsenger - t a r catamaran/ du ukadluho\t e ctatkl pasazersho-samoc hodou e

passenger-cargo vessels/ ~tatkl pasaf ersko-towarowe

double-ended car-pa.s.cerzgerJert:~/ prom pasaiersko-.sanlochodo~?. d~vu.strowg.

2. STATKl I BUDOWNICTWO O W T O W E

pipe-lying vessel - statek do ukladania rurociqgow pontoon -ponton crane - diwig plywajqcy (bez napgdu wlasnego) pram -barka plaskodenna product-bulk-ore (PROBO) roporudomasowiec przystosowany rowniez do przewozu produktow ropopochodnych push-boat -pchacz pushed tanker -zbiornikowiec/barka bez napedu wlasnego (pchany) pusher -pchacz push-tow - zestaw pchany (pchacz + barka) push train - zestaw pchany (pchacz i kilka barek) reefer - chlodniowiec, statek do przewozu ladunkow chlodzonych vessel - chlodniowiec container vessel - chlodniowiec kontenerowy salvage lifting vessel -statek ratowniczy (przystosowany do podnoszenia wrakow) sea train ferry -prom kolejowy self-trimmer -(statek) samotrymujqcy self-trimming vessel - statek samotrymujqcy semicontainer vessel -polkontenerowiec, semikontenerowiec, drobnicowiec czgSciowo przystosowany do przewozu kontenerow ship - statek, okrqt - bulk cargo - masowiec - cable - kablowiec - cargo - statek towarowy - cattle - statek do przewozu zwierzqt - coal -wqglowiec -container kontenerowiec, pojemnikowiec - cruise -wycieczkowiec - drill - statek wiertniczy - dry cargo - statek do przewozu ladunkow suchych - fire fighting - statek pozarniczy - fuel - statek bunkrowy - full cellular - kontenerowiec komorowy, komorowiec -general cargo statek do przewozu drobnicy, drobnicowiec - general - drobnicowiec - hospital - statek szpitalny - hover- - poduszkowiec - hydrofoil (HIS, HS) - wodolot

--

--

--

--

- wodolot lighters aboard (LASH) - barkowiec typu LASH - lighter aboard - barkowiec - multi-purpose general cargo - drobnicowiec wielozadaniowy - oceaographic survey - s. oceanograficzny - oil recovery - statek do zbierania rozlewow olejowych - patrol - dozorowiec, okrgt patrolowy - petroleum - zbiornikowiec do przewozu paliw plynnych -pilgrim statek do przewozu pielgrzymow - refrigerated - chlodniowiec -research - statek badawczy - ro-rolcontainer - statek con-ro - sailing - statek zaglowy, zaglowiec - school - statek szkolny - tall - zaglowiec rejowy - trailer - statek do przewozu ladunku na naczepach, ciqgnikow drogowych, pojazdowiec - weather - statek meteorologiczny - vehicle cargo -pojazdowiec ships by cargo handling technology - statki wedlug technologii przeladunku - flo-flo vessel (float-odfloat-off) -barkowiec, statek o poziomej technologii przeladunku barek (wplywanielwyplywanie) - lift-odlift-off vesselstatek o pionowym systemie przeladunku - 10-10 (lift-odlift-off) vessel (ship) - statek o pionowym systemie przeladunku - ro-ro (roll on-roll-off) vessel - statek poziomego ladowania, pojazdowiec - self-unloading vessel - s.samowyladowczy - sto-ro vessel - statek przystosowany do przeladunku w technologii sto-ro (ukladarkami wjezdzajqcymi na statek rampq) - sto-ro-sideport vessel - jw., z furtq burtowq -roll odroll off - statek o poziomej technologii przeladunku - ro-flow - statek-dok, statek z dokiem do przewozu mniejszych jednostek ships (by construction) - statki wedlug konstrukcji - alluminium alloys - statek ze stopow aluminiowych -closed shelterdecker -ochronnopokladowiec zamkniqty - coiled -zbiornikowiec wyposazony w wqzownice grzewcze
-

- hydrofoil

--

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

2. STATKI 1 BUDOWNICTWO 0KRE;TOWE

-double hull statek o podwojnym kadlubie - steam - parowiec, statek o napqdzie paro- double skeg stem - statek z podwojnq plewym twqrufowq - single screw - statek jednoirubowy - fine form -(vessel) - statek smukly steam ship (ss, sls) - statek o napqdzie parowym, parowiec - hatchless - statek bez pokryw ladowni - light alloy - statek ze stopow lekkich - steam tanker (sit, s.t.) - zbiornikowiec o napqdzie parowym - multideck - statek wielopokladowy - near-hatchless - statek bez pokryw na nie- steamer -parowiec, statek parowy ktorych iadowniach - triple screw - statek trzyirubowy -turbine steam (tss) -turbinowy statek paro- one-compartment - statek jednoprzedzialowy wy - open shelterdecker - ochronnopokladowiec -turbine -turbinowiec, statek o napqdzie turotwarty binowym - open - statek otwarty (bez pokryw ladow- twin screw - statek dwubrubowy, dwuiruni) bowiec prototype - statek prototypowy sister ship - statek siostrzany - reinforced concrete -jednostka plywajqca stiff vessel - statek sztywny (o krotkim okrewykonana z zelbetu sie kolysan) - round-bottom - statek o dnie zaoblonym survey ship - statek badawczy, statek hydrograficmy with bottom reinforced for grounding - statek z dnem przystosowanym do osiadania na sailing vessel (S.V., SN, s.v.) -statek zaglowy, gruncie zaglowiec - segregated ballast - zbiornikowiec z wytank cleaning vessel - statek do czyszczenia dzielonymi zbiornikami balastowymi zbiornikow strengthened for navigation in ice - statek ze tanker (tank ship) -zbiornikowiec, tankowiec, wzmocnieniami lodowymi statek do przewozu iadunkow plynnych i ga- single deck - statek jednopokladowy, jedzow nopokladowiec - chemical -zbiornikowiec do przewozu che- single hull - statek o pojedynczym kadlubie mikaliow, chemikaliowiec - single skeg stern - statek z pojedynczq ple- chemical-parcel - zbiornikowiec do przetwq rufowq wozu malych partii ladunkow chemicznych - steel - statek stalowy - chemical-product -zbiornikowiec do prze- two-compartment - statek dwuprzedzialowozu chemikaliow i produktow ropopochodwy (o niezatapialnobci dwuprzedzialowej) nych - wooden - statek drewniany - clean - zbiornikowiec do przewozu proships (by propulsion) - statki wedlug napqdu duktow "czystych" (w odroznieniu od crude -jet-propelled - statek o napqdzie strugooil tanker) wodnym - edible oil - zbiornikowiec do przewozu olejow jadalnych - motor ( d s ) - statek o napqdzie motorowym, motorowiec - fuel - zbiornikowiec do przewozu paliw - motor tanker ( d t ) - zbiornikowiec o napq-gasoline zbiornikowiec do przewozu bendzie motorowym, zb. motorowy zyny -motor vessel ( d v ) -statek o napqdzie moto- - gas - zbiornikowiec do przewozu plynnerowym, motorowiec go gazu - non-propelled - statek bez napqdu - high heat - zbiornikowiec do przewozu ia- non-selfpropelled - statek bez napcdu wiadunkow w temp. +160C do +240C snego - liquefied gas zbiornikowiec do przewozu - self-propelled (vessel) - statek z wlasnym gazu skroplonego napqdem liquid sulphur -zbiornikowiec do przewozu siarki cieklej - surface effect (SES) - statek poruszajqcy siq na poduszce powietrznej, poduszkowiec

--

--

--

semicontainer vessel semikontenerowiec

general view widok ogdlny

poktad dziohdwki

hulhou.~ how/ gruszka dziohowa

2. STATKl1 BUDOWNICTWO OKIU$TOWE

natural gas (LNG) - zb. do przewozu skroplonego gazu ziernnego - methane - zbiornikowiec LNG - oil - zbiornikowiec, ropowiec - parcel - zbiornikowiec przystosowany do przewozu licznych niewielkich partii ladunkow chemicznych -refueling -zbiornikowiec zaopatrujqcy statki w valiwo - shuttle - zbiornikowiec-dowozowiec, wahadlowiec tankers (by size) -zbiornikowce wg wielkoici (dwt) - aframax - zbiomikowiec 50 000 - 99 999 - handy size - zb. 12 000 - 25 000 - mammoth - zbiornikowiec 70 000 150 000 - panamax - zbiornikowiec 50 000 - 70 000 - suezmax - zbiorn. 100 000 - 149 999 - supertanker -zbiornikowiec 30 000 - 70 000 - ultra large crude oil carrier (ULCC) - super wielki zbiornikowiec (>300 000 dwt) -very large crude oil carrier (VLCC) -bardzo duzy zbiornikowiec do przewozu ropy surowej (dwt 150 000 - 299 999) tender - statek pomocniczy trader - statek handlowy tug - holownik - berthing -holownik portowy -boat - holownik - craft - holownik portowy - harbour - holownik portowy - ocean - holownik oceaniczny - pusher-- - pchacz - salvage -holownik ratowniczy - seagoing - holownik pelnomorski supply vessel (tslv) - senvisowiec vessel - statek - auxiliary - statek pomocniczy - cable-laying -kablowiec - cargo - statek towarowy - coiled - zbiornikowiec z w~zownicami grzewczymi w zbiornikach - cruise -wycieczkowiec - dive support (DSV) - statek wsparcia prac nurkowych (off-shore) - drilling - statek wiertniczy - easy trimmer - statek latwo trymujqcy - emergency support (ESV) - statek wsparcia awaryjnego off-shore (wyposazony w Srodki malczania ognia, szpital itd.)

- liquefied

doiwiadczalny rybacki - field support (FSP) - statek wspierajqcy dzialania na polu naftowym (zapewniajqcy wyzszy poziom bezpieczenstwa i pomocy niz SBV- patrz: stand-by vessel) - general-purpose -statek ogolnego przeznaczenia, wielozadaniowy - harbour - statek portowy - heavy lift - statek do przewozu sztuk ciqzkich -hybrid ro-ro statek uniwersalny, np. zbiornikowiec z czqSciq ro-ro, hybrydowiec - lash-type - barkowiec - lighter - statek uzywany do transportn ladunku pomiqdzy lqdem a innym (duiym) statkiem - merchant - statek handlowy - mooring - statek do stawiania beczek cumowniczych - off-shore - statek zaopatrujqcy instalacje przybrzeine - off-shore support - statek wsparcia, statek do obslugi instalacji przybrzeznych -pure ro-ro - statek poziomego ladowania o wszystkich pokladach dostqpnych dla tej technologii - rescue - statek ratowniczy - research - statek badawczy - salvage - statek ratownictwa morskiego - stand by (SBV) - statek wspierajqcy dzialania na polu naftowym, statek dozorujqcy, pozostajqcy w gotowoici przy wieiy wiertn. - seabed operations - statek do prowadzenia badan dna morskiego - seabee-type -barkowiec - sludge - statek (lub barka) do odbioru pozostaloici olejowych i wod zaolejonych - specialized - statek specjalistyczny, statek do przewozu specjalnych ladunkow - standby (SBV) - statek dozorujqcy, pozostajqcy w gotowoici przy platformie statek do badan sejsmicmych dna -seismic - supply - statek zaopatrzeniowy (zaopatrujqcy platformy wiertnicze) - platform supply - statek zaopatrzeniowy (zaopatrujqcy platformy wiertnicze) - survey - statek badawczy, s. hydrograficzny - surveying -statek badawczy, statek hydrograficzny
- fishing

- experimental

- statek

- statek

--

--

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

, '

2. STATKI 1 BUDOWNICTWO O W T O W E

trading - statek handlowy training - statek szkolny - tuglsupply senvisowiec, holownik dostawczy (zaopatrujqcy np. wieze wiertnicze) vessels (by range of trade) - statki wedlug zasiqgu zeglugi - canal trader -zbiornikowiec uprawiajqcy zeglugc przez Kana1 Sueski - coaster - statek zeglugi przybrzeznej - coasting - statek zeglugi przybrzeznej - coast liner - liniowiec zeglugi przybrzeznej - high sea - statek pelnomorski - lake - statek jeziorowy - ocean - statek oceaniczny, pelnomorski
-

--

-ocean going (ship) -statek oceaniczny, statek pelnomorski - open-sea - statek pelnomorski - river-sea - statek rzecznomorski - seagoing - statek pehomorski - sea - statek pelnomorski -tramp - tramp, statek zeglugi trampowej - estuary - statek zalewowy warship - okrqt wojenny water bus -tramwaj wodny yacht -jacht - motor -jacht motorowy - sailing -jacht zaglowy - seagoing -jacht pelnomorski

Multipurpose vessels statki wielozadaniowe

double purpose, bulk - container vessel/ dwuzadaniowy masowiec - kontenerowiec

Y

double purpose, paper and bitumen enclosed carrier/ dwuzadaniowy statek zanzkniety do przewozu papiem i bitumenu

combi-carrier; oilforestry carried statek uniwersalny do przewozu drewna,

Con-ro vessel pojazdowiec-kontenerowiec

radar mast/ maszt radarouy superstructure/ nadhuddwka

container tier/ warshva kontenerdu' bid& mostek container row/ szereg k?ntenerbw container bay/ rzqd kontenerow

I
I

, 1 1

fore mast/ maszt dziobouy fiwecastle/ dziohriwka

rtcrn quat!ter ramp/ r-ufiwa rampa uhoina

1z/e boat/ lddi ratunkowa pokfudy samochodowc

car decks/ poklady rumochodowe

I
kadhib statku

I
c t e r cell./ komory (cele) kontenerowe how tru.rtrrr/ dziohowe stery strumienrowe bulbous how/ gruszka dziohowa

ster

fixed ramps to car decks/ stale rampy nu poklady samochodowe

1 ship .ride/
hurta statku underwater part of' hull/ podwodna cze.<Ckadluba

general view widok ogdlny

2. STATKI I BUDOWNICTWO O W T O W E
I

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

Dry cargo and container vessels -statki do przewozu Eadunkdw suchych i kontenerowce

container-reefer vessel/ kontenerowiec-chlodniowiec

ro-ro/ 10-10 container carrier/ kontenerowiec przvstosowany do przeiadunku w technologii pionowej i poziomej

ellular container vessel/ kontenerowiec komorowy

forest product carrier/ statek do przewozu celulozy i papieru

forest product - YO-YO carrier/ statek ro-ro do przewozu celulozy ipapieru

..

........ ........

.....

.... ....

........

....

2. STATKI I BUDOWNICTWO O W T O W E

( Tankers -ibiornikowce
f'

gas carrier LNG/ gazowiec do przewozu skroplonego gazu ziemnego

I

gas carrier LPG/ gazowiec do przewozu

chemical carrier/ chemikaliowiec

shuttle tanker with bow-loading system/zbiornikowiec dowozowiec z systemem przeladunku przez dzidb

P
crude oil carrier/zbiornikowiec do przewozu surowej ropy naftotc~ej

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

/'

Auxiliary andfishing vessels statkipomocnicze i rybackie (I)

icebreaker/ lodoiamacz

.sel/ statek hydrograjkzny

2. STATKI I BUDOWNICTWO O W T O W E
, '
\

Auxiliary vessels statki pomocnicze (2)

hospital ship/ statek szpitalny

a. *

research vessel/

n l dania rurociqgow podwodnych FV

pipe-lying vessel/ statek do ukia-

avy dutyfloating derri:k/

'
dredging vessel/poglebiarka

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

I

2. STATKI I BUDOWNICTWO OKRFTOWE

Design of the construction projektowanie konstrukcji

arrangement -rozmieszczenie, uklad - konstrukcja rownorzqdna - general plan - plan ogolny (statku) - structural rozwiqzanie strukturalne, r. konstrukcyjne "as fitted" plan -plan zgodny z wykonaniem computer aided design (CAD) -projektowanie wspomagane komputerowo (to) design - projektowaC design -projekt data - dane projektowe drawing - rysunek konstrukcyjny -fault -blqd konstrukcyjny - ship - projektowanie statku designed -zaprojektowany, projektowy -block coefficient -wspolczynnik pelnotliwoSci podwodzia (do zanurzenia konstr.) displacement -wypornoiC konstrukcyjna draught - zanurzenie konstrukcyjne -trim -przeglqbienie konstrukcyjne -waterline -wodnica konstrukcyjna waterplane coefficient - wspolczynnik pelnotliwoici konstrukcyjnego przekroju wodnicowego waterplane (section) - konstrukcyjny przekroj wodnicowy dimension -wymiar - dims (dimensions) -wymiary - principal -s - wymiary glowne dimensioning of details -zwymiarowanie detali documentation -dokumentacja diagram -wykres, schemat drawing -rysunek - detailed -rysunek szczegolowy - installation - rysunek montazowy office -biuro konstrukcyjne - original - rysunek oryginalny - working - rysunek roboczy -workshop rysunek warsztatowy - 2-D construction - rysunek konstrukcyjny dwuwymiarowy - 3-D construction - r. k. trzywymiarowy experimental tank -zbiornik do badan modelowych faculty of naval architecture -wydzial budowy okrqtow (szkoly wyzszej) hull -kadlub structure - struktura (konstrukcja) kadluba
- equivalent

--

--

internal loading -obciqzenie wewnctrzne inboard profile -przekroj wzdluzny (statku) installation instruction - instrukcja montaiu line - linia lining - kreskowanie (na rysunku) main particulars -wymiary glowne (kadluba), glowne dane statku material list - lista materialow outboard profile -widok z boku parent -wzorcowy, macierzysty form - ksztalt macierzysty (pienvszy z serii kadlubow) model - model (ksztalt) macierzysty ship - statek wzorcowy (pienvszy z serii) plan - plan - general arrangement -plan ogolny of tanks - plan zbiornikow of holds - plan ladowni plotting paper -papier milimetrowy profile -profil, zarys put into commission - oddaC do eksploatacji put on test -poddawaC probie, testowaC redesign - zmiana konstrukcji statku (to) redesign - zmieniaC konstrukcjq (to) reinforce - wzmacniaC (np. konstrukcjp) reinforcement -wzmocnienie (konstrukcji) scale - skala (np. rysunku) -base - linia podstawowa wykresu (to) scale - wyskalowaC (np. zbiornik) shell -poszycie - bottom -poszycie dna - bow - poszycie dziobu deck - poszycie pokladu -expansion plan - plan rozwiniqcia poszycia ship construction - konstrukcja statku - monohull - k. konwencjonalna kadluba - double bottom - k, z dnem podwojnym - double skin k. z podwojnq burtq - double hull - k. z podwbjnq burtq i podwojnym dnem - double bottom with double skin - k. z podwojnq burtq i podwojnym dnem - mid-deck configuration - k. zbiornikowca z micdzypokladem ship drawings - rysunki (techniczne) statku underdesigned - zbyt slabo zaprojektowany element konstrukcji view -widok, rzut - general -widok ogolny working out -obliczenie wynikow, opracowanie szczegolow

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

Steel and unferrous materials -material~ stalowe i z metali nieielaznych

aUoy - stop brass -mosiqdz okrqtowy - aluminium - stopy lekkie - aluminium bronze - stop brqzowo-aluminiowy, brqz aluminiowy, brqzal - brass - brqz - phosphor bronze -brqz fosforowy cast iron -zeliwo stopowe steel - stal stopowa aluminium -glin, aluminium foil - folia aluminiowa angle -kqt, kqtownik -bar - kqtownik - boundary -bar -kqtownik obramowujqcy - bulb - kqtownik lebkowy collar - kohierz z kqtownika iron - kqtownik lug - lqcznik z kqtownika steel - kqtownik stalowy bar -prqt, ksztaltownik - angle - kqtownik - bulb -ksztaltownik kebkowy - channel - ceownik - equal-angle -kqtownik rownoramienny - flat -plaskownik - I-bar - dwuteownik - tee -teownik -tee bulb - teownik lebkowy - unequal angle kqtownik nierownoramienn Y - Z- zetownik - zet - zetownik beam -belka - H- dwuteownik szerokostopowy - I- belka dwuteowa -Tbelka teowa brass - mosiqdz alloy - mosiqdz bronze -brqz alloy -brqz - cunifer -brqz niklowy bulb tee -teownik lebkowy cast - lany iron - zeliwo chain -lancuch staliwny steel - staliwo chrome - chrom plated - chromowane
- Admiralty

--

--

--

--

copper -miedi flat -plaskownik forged -kuty forging -kucie, odkuwka hardened -utwardzony, hartowany hard iron - stal twarda hardness -twardoSC -test -proba twardoSci lead - olow metal -metal - fresh - metal niemalowany, "czysty" -plate - blacha gruba sheet - blacha cienka perforated -perforowany pipe -rura stalowa plate -plyta, blacha, arkusz blachy - bulb -plaskownik lebkowy - checkered -plyta (blacha) ryflowana - corrugated -blacha falista - diamond -plyta diamentowa, blacha rombowa - metal -plyta metalowa - perforated - blacha perforowana - rolled - plyta (blacha) giqta na walcach - ship -blacha okrqtowa - standard size -plyta (blacha) o wymiarach znormalizowanych -thickness - gruboh6 blachy rod -prqt -hexagon - prqt stalowy o przekroju szehciokmym - round -prpt okrrlgly -square - p. stalowy o przekroju kwadratowym rolled -walcowany (np. blacha) round -walek, prqt stalowy okrrlgly - half -pohvalek stalowy science of materials -materialoznawstwo section -profil walcowany, ksztaltownik sheet - arkusz blachy (cienki) iron - blacha stalowa metal - blacha cienka soft iron - stal miqkka square -prqt stalowy, p. o przekroju kwadratu in section - o przekroju kwadratowym stainless steel - stal nierdzewna - austenitic chromium-nickel austenityczna nierdzewna stal chromowo-niklowa - ferritic - stal nierdzewna ferrytyczna - ferritic-austenitic chromium-nickel - stal nierdzewna chromowo-niklowa ferrytycznoaustenityczna

---

--

--

2. STATKI I BUDOWNICTWO O m T O W E

- martensitic

- stal nierdzewna martenzytycma steel - stal alloy - stal stopowa - carbon - stal weglowa - chromium-vanadium -stal chromowo-wanadowa - chromium-molybdenum - stal chromowomolibdenowa - chromium-molybdenum-vanadium - stal chromowo-molibdenowo-wanadowa - fine-grained normalized structural - drobnoziarnista normalizowana s. konstrukcyjna - forged alloy - stal stopowa kuta - grade of -rodzaj, typ stali -grating -kratownica stalowa (np. podlogi silowni), greting stalowy -high tensile (HT) - stal o wysokiej wytrzymaloici na rozcislganie - low alloyed structural - niskostopowa stal konstrukcyjna - nickel - - stal niklowa - nickel chrome - stal niklowo-chromowa

--

- molybdenum

- stal molibdenowa -plate -blacha stalowa - quenched and tempered - stal ulepszana cieplnie - ship - stal okrqtowa - thermomechanically treated - stal po obrobce termomechanicznej - vanadium - stal wanadowa - w-carbon carbon-manganese - weglowomanganowa stal n i s k o w ~ l o w a wire - drut stalowy tee -teownik, trojnik (rurowy) tin - cyna plate - blacha biala, blacha stalowa ocynowana try square -kqtownik undulatory -falisty white metal- bialy metal (stop cynkowy kozyskowy) wire - drut zinc - cynk coated ocynkowany -plating - cynkowanie

Angle bars and beams kqtowniki i belki

broad flanged beam/dwuteownik szeroko-stopouy

tee bar/ tee bar toe equal angle/ unequal angle/ teou'nik welded/teownik kqtownik kqtowmik nieodwrocony rownoramienny rownoramienny

toe welded angle/ bulb artgle/ kqtownik kqtownik prz,vlebkowy spawany ~,Y,YXXS

bulb bar/ channel bar/ ksztaltowrtik ceownik lebkowy

channel bar and reverse/ ceownik i kqtownik

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

Other materials -materialy inne

abrasive - Scierny - blast-cleaning -Scierniwo (do czyszczenia strumieniowo-Sciernego powierzchni) cloth -plotno Scierne -paper -papier Scierny stick - oseka, pilnik Scierny -wheel - tarcza Scierna, krqzek Scierny acethylene -acetylen acid-resisting -kwasoodporny adhesive -klej, spoiwo, lepiszcze asbestos -azbest carbon -wqgiel - activated -wqgiel aktywowany - fibre reinforced plastic (CFRP) - kompozyt polimerowy wzmocniony wloknem wqgloWYm caustic soda - soda kaustyczna corkboard -plyta korkowa cement -cement -wash -mleczko cementowe (to) cement -cementowai cemtex - masa cementowa na poklady concrete - beton cotter -przetyczka -pin -zawleczka cotton waste (c.rugs) - odpady bawelniane cotton and wool waste - odpady wlokniste dioxide - dwutlenek - carbon - dwutlenek wqgla detergent - detergent emery cloth -plotno Scierne epoxide resins -iywice epoksydowe fastness - odpornoSC, tnvaloSC glass fibre -wlokno szklane laminate - laminat z wlokna szklanego re-inforced plastic (GRP) - tworzywo sztuczne wzmocnione wloknem szklanym fibrous-glass reinforced plastic (FRP) -tworzywo zbrojone wloknem szklanym fire-retardants -Srodki zmniejszajqce palnoSC flexural strength -wytrzymaloSC na zginanie flexibility - elastycznoSC foil - folia insulation - izolacja z folii gasket -uszczelka glass-paper -papier Scierny glass silk - welna szklana glass wool - wata szklana glue - klej glycerine -gliceryna

---

granulated cork -kruszywo korkowe insulant -material izolacyjny insulation - izolacja - fire proof thermal - izolacja termiczna ognioodporna - polyurethane blown foam - izolacja z piany poliuretanowej - thermal - izolacja termicma jointing material -material na uszczelki lining -wykladzina - hard wood - wylozone drewnem twardym - soft wood -wylozone drewnem miqkkim lignum-vitae -gwajak, drewno gwajakowe material -material (konstmkcyjny) defect -wada materialowa wastages - ubytki materialu (np. w efekcie korozji) -testing - badanie materialu mineral wool -welna zuzlowa nail -gwoidi oil varnish -pokost oxygen - tlen packing -uszczelka, uszczelnienie, szczeliwo pad -podkladka pin -przetyczka, sworzen, czop polyurethane - poliuretan foam - pianka poliuretanowa refractory - ogniotrwaly reinforced plastic - wzmocnione tworzywo sztuczne resin -iywica rubber -kauczuk, guma -plate -plyta gumowa sand-paper -papier Scierny sealing compound -masa uszczelniajqca slug wool -welna iuzlowa solvent - rozpuszczalnik strength of materials -wytrzymaloSC materialow sulphuric acid -kwas siarkowy teflon - teflon thread - gwint vax - wosk wire - drut -brush - szczotka druciana gauze - cienka siatka druciana nail - (gwoidz) druciak netting - siatka z lin drucianych wood - drewno screw - wkrety do drewna

2. STATKl I BUDOWNICTWO OKRQTOWE

Shipyard - stocznia
assembly - montai - linia montaiowa room - montownia, hala montazowa shop - montownia, hala montazowa stand - stanowisko montazowe build - budowa building slip -pochylnia okrqtowa casting house - odlewnia chalk line - linka traserska (to) construct - konstruowak, budowaC construction -konstrukcja, budowa - under - w budowie (np. statek) constructional -konstrukcyjny conversion of a ship -przebudowa statku delivery-acceptance act - protok61 zdawczoodbiorczy device -urzqdzenie, przyrz%d dock -dok (suchy lub plywajqcy) -building - dok konstrukcyjny - dry - suchy dok entrance -wejscie do d o h suchego - floating - dok plywajqcy floor - dno d o h - repair - dok remontowy sill - prog doku (suchego) sinking trials - proby zanurzania statku z dokiem (to) dock -dokowak, wchodzik do basenu portowego docking - dokowanie - dry - dokowanie statku dla remontu plan - plan dokowania w d o h plywajqcym lub suchym korek spustowy w zbiorniku balasto-plug wym survey - inspekcja (kadluba) statku na d o h doubling -naspawanie dodatkowej plyty (blathy) end launching -wodowanie wzdluzne engineering -iniynieria -drawing - (maszynowy) rysunek techniczny erect -ustawiaC pionowo, budowat, wznosiC erection -ustawianie w pionie, montaz clip -uchwyt montazowy (to) fabricate - wytwarzaC, fabrykowat, wykonac (to) fit out -wyposaiyC fitted with - wyposazony w fitting - dopasowanie, montai

- line

--out berth -nabrzeze wyposazeniowe (stoczni) fittings - osprzqt, armatura flanged edge -krawqdi zagiqta flanged knee -wqzlowka zagiqta flanged plate -plyta zagiqta flanging -kryzowanie, zaginanie krawqdzi blathy flattening -prostowanie blachy flooding -zalewanie, zatapianie the dock - zalewanie d o h floor - dno ( d o h , Sluzy) galvanizing -cynkowanie -plant -galwanizernia, warsztat galwanizacyjn Y hanging stage -rusztowanie wiszqce hull - kadlub (statku) measurement -pomiar kadluba indentation -naciqcie, wgiqcie (np. kadluba) jumboization -powiqkszenie (np. kadluba statku) (to) jumboize -powiqkszyC kadlub s t a t h keel block -blok stqpkowy, pot.: kilblok launching -wodowaC (statek) laying down -trasowanie laying off - trasowanie lay the keel -polo j C stqpkc leveling of the plate -prostowanie blach lofting - trasowanie marking projector -rzutnik traserski mould loft -trasernia outfit -wyposaienie statku outfitting -wyposazenie (nowo zbudowanego statku) quay - nabrzeze wyposazeniowe pipe making plant -rurownia pipe shop -rurownia repair -naprawa dock stocznia remontowa shop - warsztat naprawczy, warsztat remontow team -brygada remontowa -to the hull - remont (naprawy) kadluba under - w naprawie, w remoncie works -prace naprawcze -yard - stocznia remontowa ramline - sznurek traserski scribe -trasowaC scriber - rysik (traserski) scribing -rysowanie (rysikiem) scriving knife -rysik (traserski)

Shipyard arrangment - organizacja stoczni

equipment prefabrication shop/ warsztat prefahrykacji w,vposaienia ,'ischarging berth/ iahrzeie roztadunkowe discharging crane/ diwig roztadunkowy plates stores/ mapazvn hlach steel workshop/ warsztat kostruk j i statko~ych stacking yard/ @ce/ biuro ,fitting workshop/ .fIusarnia wyposazenio~~a equipment elements store/ magazyn elemenldw wyposazenia

fuel tanks/ zhiorniki paliwowe .fitting-out berth/ nabrzeie wyposaieniowe yard jire-fightirig station/ stoczniowa strai pozarna

warsztaty wyposaieniowe iuro dokmistrza

2. STATKI I BUDOWNICTWO OKRI$TOWE

shipyard organization - organizacja stoczni department -wydzial - cleaning and painting -wydzial czyszczenia i malowania - data processing - dzial przetwarzania danych - design - dzial projektowania - electrical -wydzial elektryczny - estimating office -biuro kosztorysowe - fitting -wydzial wyposazenia - floating dock -w. dokow plywajqcych -hull construction -wydzial konstrukcji kadlubow - hull conversion -wydzial przebudowy kadlubow - hull pre-production - wydzial prefabrykacji kadlubow - hull repair - wydzial remontow kadluba - maintenance wydzial konsenvacji - management office -biuro zarzqdu - marine power plant department -wydzial silowni okrqtowych - marketing department - dzial marketingu - outfitting division -wydzial wyposazeniowy (stoczni) - structure painting wydzial malowania kadlubow - production - wydzial produkcji - purchasing -wydzial zaopatrzenia - ship and crane service - wydzial obslugi statkow i diwigow - staging and carpentry -wydzial rusztowan i prac ciesielskich - subcontractor -wydzial podwykonawcow - testing department - stacja prob - testing laboratory - laboratorium badawcze shop (workshop) -warsztat, wydzial stoczni shipyard staff -zaloga stoczni - assistant shipyard manager -glowny budowniczy statku - boilermaker - producent kotlow - carpenter - cieila - chief design engineer - glowny konstruktor (projektant) statku - chief inspector - kierownik dzialu kontroli technicznej - chief of logistic - szef logistyki - chief of production - szef produkcji - chief quality inspector - szef biura kontroli jakoici - dock crew - zaloga d o h (plywajqcego) - dock master - dokrnistrz

--

erector - monter -kosztorysant - fitter -monter - foreman - brygadzista, mistrz - guarantee engineer - iniynier gwarancyjny -joiner - stolarz - liner-off - traser - linesman - traser - loftsman - traser - marking-off platter -traser - painter - malarz - pipe fitter -rurarz, Slusarz rurowy, instalator rurociqgow - plate erector - monter plyt kadlubowych - plate hanger -monter plyt kadluba - plater - monter plyt kadlubowych - plater's squad -brygada monterska - plumber - rurarz - shipyard manager - szef produkcji stoczni - shop superintendent -szef wydzialu, szef produkcji (stoczni) - test engineer - iIjrnier stacji prob - welder - spawacz - works manager - kierownik produkcji - yard manager - szef produkcji stoczni ship house -pochylnia kryta shore connection -przylqcze brzegowe (np. do pobierania wody slodkiej) side launching -wodowanie boczne side wall -baszta doku plywajqcego sliding caisson -przesuwna brama d o h slipway - pochylnia, slip spline - listwa traserska stores -magazyny stackyard -magazyn - plate - plac skladowy blach - profile - sklad profili storage area -plac skladowy steel foundry - odlewnia stali straightening rolls - walce do prostowania blach test -proba, badanie area - obszar prob head - ciSnienie probne (mierzone wysokoSciq slupa wody) load - obciqzenie probne -panel - tablica do prob (zasilania) -pressure - ciinienie probne run - praca pr6bna (urzqdzenia) sheet - arkusz (wynikow) prob - shop -proba w warsztacie
- estimator

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

trial -pr6ba stoczniowa -range -mila pomiarowa -s on measured mile -proby na mili pomiarowej speed - prqdkoSC na probach tank -basen modelowy -trip measurements -pomiary na mili pomiarowej trip prediction diagram - wykres prognozy szybkoici na probach -trip prognosis -prognoza szybkoici (statku) na probach underwater -podwodny camera - kamera do zdjgd podwodnych cutting - ciqcie (np. gazowe) pod wodq torch -palnik do ciqcia pod wodq ---lighter -znicz przy palniku do ciccia pod wodq valve - zawor podwodny -welding - spawanie pod wodq survey - inspekcja podwodna (np. kadluba) (to) undock -wydokowak, wyprowadzik (statek) z d o h , basenu wood template - szablon drewniany woodworking - obrobka drewna work -praca, element obrabiany in progress (WIP) - produkcja w toku (niezakonczona) (to) work - obrabiak (element mechanicznie) workshop -warsztat - boiler - warsztat kotlarski - engine -warsztat silnikow - galvanizing - galwanizernia, warsztat galwanizacyjny -joinery -warsztat stolarski - machining -warsztat obrobki - outfitting -warsztat wyposazenia - painting -warsztat malarski - pipe -warsztat rurarski - prefabrication - zaklad prefabrykacji - shotblasting - warsztat piaskowania - test - zaklad prob i badan - woodworking - stolarnia - zinc - cynkownia yard - stocznia - breaker - stocznia zlomowa - breaking-up - stocznia zlomowa declivity - stok terenu stoczni - repair - stocznia remontowa - stacking -plac skladowy, skladowisko - steel - sklad stali
- builder's

- proba

Treatment, processing and repair

-obrobka,pmtwarzanie i naprawa
anneal -wyzarzak bending -zginanie bent -wyginad to sample -wygiqC wedlug wzoru bolting - skrgcanie Srubami, lqczenie Srubami caulk - doszczelnienie (to) crop -obcinak, odspawak, wycinak crop in -wstawiak, wspawad cropping -obcinanie, wycinanie cut -przecinak, ciqk, przecigie cut-out -wycigcie, wyciqk cut-length -przyciqk na wymiar cut to the length -przyciqty na wymiar dye penetrant -penetrant banvny extent - rozmiar of damage -rozmiar uszkodzen of repair -rozmiar naprawy fastening -polqczenie, zlqcze, zamocowanie flanging -kryzowanie, zaginanie krawgdzi blathy flattening - prostowanie blachy forge -kuk forging - odkuwka, kucie (to) fit -wyposazak, pasowad fitted -wyposazony (to) grind - szlifowak off - zeszlifowac hardened -utwardzony, hartowany hardening -utwardzanie, twardnienie heating -nagrzewanie insert -wstawka insulate - izolowak latent -ukryty, niewidoczny (o wadach) leveling of the plate -prostowanie blach squeeze -zgniecenie strenghten -tu: wzmacniak trial assembly -montaz probny (to) tear -rozrywak, rozdzierak temporary measure - Srodki tymczasowe thickness - grubosk assessment - ocena gruboici measurement -pomiar grubosci blachy -reduction -zrnniejszenie gruboici (np. wskutek korozji) wear and tear - zuzycie - normal - zuiycie normalne workmanship -jakoSk wykonania, fachowoid - poor - zla jakoik wykonania workpiece -przedmiot obrabiany

--

--

2. STATKI 1 BUDOWNICTWO OKIU$TOWE

Welding - spawanie
abutment -polqczenie na styk arc - luk - alternating current (AC) -prqd zmienny -welder - spawacz lukowy, spawarka lukowa -welding - spawanie lukowe electrode - elektroda do s. lukowego generator -prqdnica spawalnicza plant - spawarka lukowa - wires - przewody do s. elektrycznego back gauging of welds - zlobkowanie spoiny back grinding of welds - szlifowanie spoiny graniowej backing -podkladka spoiny -ring -podkladka piericieniowa (przy spawaniu rur) -weld - spoina graniowa bead - Scieg spawalniczy - faulty - wadliwa spoina beading -ukladanie Sciegow (spawalniczych) bevelled -zakonczony skoSnie, "sfazowany" blowpipe, torch -palnik cutting - ciccie palnikiem brazing rod -prgt (drut) do lut. twardego -coated rod - otulony topnikiem

----

building-up -napawanie, nakladanie Sciegow burner -palnik burning - spawanie, palenie torch -palnik do spawania butt - styk dwoch plyt -joint -polqczenie czolowe, spaw czolowy lap - zakladka stykowa seam - spoina na styk strap -nakladka zlqcza czolowego -strapped joint -polqczenie stykowe z nakladkq butting - lqczenie na styk crack -pckniecie cut-off -przeciqc, odciqb d o p w cut-out -wylqczyt cutting - ciecie guide - prowadnica do cigcia - oxy-arc - cigcie lukowo-tlenowe - plasma - cigie plazmowe cylinder -butla -trolley - wozek do butli gazowych damage arising from welding - uszkodzenie spowodowane spawaniem deposit - osad material - spaw, spoiwo metal - spoiwo spawalnicze

Welding - spawanie

lap weld/

butt welding "V"/ spawanie doczoiowe "V"

Jller w'eld/ spoina packwinol~

two-slded filler weld/ spoina pachwinowa d~wtronna

butt welding "Vf'/ spawarlie doczoiowe

ypu "I."'

butt weld/ spoina doczolowa gas pressure gauge/ ciinieniomierz ashback arrester/

dziob palnika

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

elektrode (type) -rodzaj elektrody - elektroda kwasna - basic type - elektroda zasadowa - coated type - elektroda otulona - covered - elektroda otulona - metal - elektroda metalowa - rutile - elektroda rutylowa - thorium alloyed - el. stopowa, torowa (electrode) covering -otulina elektrody - acid - otulina kwaina - basic - otulina zasadowa - cellulosic - otulina celulozowa - rutile - otulina rutylowa - rutile-acid - otulina rutylowo-kwaina - rutile-basic - otulina rutylowo-zasadowa - rutile-cellulose - o. rutylowo-celulozowa - rutile thick - otulina rutylowa gruba electrode holder -uchwyt do elektrody end lap -zakladka stykowa face shield -oslona (tarcza) spawacza filler - spoiwo metal - spoiwo (spawalnicze) flame -piomieli, pochodnia - carburizing -piomien nawqglajqcy core - rdzen plomienia cutter -palnik do ciqcia cutting - ciqcie palnikiem - neutral -p. obojqtny - oxidizing -p. utleniajqcy flashback - cofnipcie siq plomienia flush joint -polqczenie czolowe flux - topnik fracture -pqkniecie fumes - opary fusion faults -blqdy wtopu gas - gaz - acetylene - acetylen - acetylene generator -wytwomica acetylenu - argon - argon - compressed - gaz sprqzony cutting - ciqcie gazowe -hose - wqz do gazu - oxygene - tlen - shielding - gaz oslonowy -welding - spawanie gazowe gauging - pomiar, mierzenie (np. gruboSci blach) groove -rowek, wyzlobienie hard solder - lut twardy heating -podgrzewanie - annealed -wyzarzony
- acid type

concentrated heat source - skoncentrowane zrodlo ciepla - melting - topnienie, stapianie - melting point -temperatura topnienia - preheated - podgrzany - thermal process -proces cieplny joint -polqczenie (metali), zlqcze - square butt - p. doczolowe ("na s t y k ) joining metals -polqczenie metali kerf - szczelina po ciqciu gazowym lagging - otulina lap joint -polqczenie na zakladkq lapped joint -polqczenie na zakladkq nozzle - dysza - cutting - dysze do ciqcia overlap -zakiadka padding -napawanie, natapianie peening -przekuwanie spoiny pores -pory run - (spaw) Scieg spoiny - beginning of a run of welding - poczqtek spoiny - end of a run of welding -zakonczenie spoiny - root - Scieg przetopowy seam - szew, spoina -butt - spaw na styk - circumferencial - spaw obwodowy shift of buts - przesunipcie stykow (elementow spawanych) shrinkage forces - sily skurczu slag - zuzel, szlaka soldering - lutowanie - brazing - lutowanie twarde - soldering iron - lutownica -brazing alloy - lut twardy - brazing silver - lut srebrny - silver solder - lut srebrny sparks - iskry spatter -rozprysk steel - stal compound - sklad stali - hardwearing - s. odpoma - heat resistant - s. zaroodpoma - high alloy - s. wysokostopowa - low alloy - s. niskostopowa - stainless - s. nierdzewna - unalloyed - walowa zwykla straightening -prostowanie tin - cyna lutownicza veed - fazowanie pqkniqC, spawanych blach veed-out -wyciqcie krawqdzi w ksztalcie V
-

2. STATKI I BUDOWNICTWO O W T O W E

weeping -lzawienie szwow weld - spaw, spoina -bead - Scieg spoiny -butt - spoina czolowa connection - polqczenie spawane - fillet - spoina pachwinowa gap - odstqp (miqdzy spawanymi elementami) groove -rowek spawalniczy pass -warstwa spoiny reinforcement -nadlew spoiny run - warstwa spoiny - transverse - spoina poprzeczna weldability - spawalnoSC weldable - spawalny welded - spawany -hull - kadlub spawany -joint -polqczenie spawane -ship - statek spawany welder - spawacz welder's protection - ochrona spawacza - face shield -oslona twarzy spawacza gloves -rqkawice spawalnicze - handshield - tarcza spawacza -helmet shield -przylbica spawacza -welder's helmet -oslona twarzy spawacza - shield - oslona, ekran welding - spawanie - after treatment - obrobka cieplna po s. and cutting torch -palnik uniwersalny arc - luk spawalniczy area - strefa spawania -backhand (backward) -spawanie w prawo - back-step - spawanie Sciegiem krokowym clamp -uchwyt spawalniczy current - prqd spawania electrode - elektroda do spawania - flux - spawanie z topnikiem from both sides - spoina dwustronna - full penetration - s. z topnikiem - gas - spawanie gazowe generator - prqdnica spawalnicza - hand - spawanie rpcme -joint - polqczenie spawane machine - spawarka - machine - spawanie automatyczne - manual arc - s. lukowe reczne - narrow gap - spawanie wqskoszczelinowe - rate of - szybkoiC spawania seam - szew spawalniczy sequence - kolejnoSC spawania - single V - spoina typu V czolowa - spot - zgrzewanie punktowe

-naprqzenia spawalnicze -table - stof do spawania - thermit - spawanie termitowe - thickness of - gruboSC spoiny torch -palnik spawalniczy -with backing material - sp. na podkladce -without backing - spawanie bez podkladki -with gas backing - spawanie z oslonq welding defects -blqdy spawania - crater crack -peknigcie spoiny - lack of fusion - brak wtopienia - lack of penetration - brak przetopienia - overlap - rozlew spoiny - slag inclusions -wtrqcenia iuzla - underbead cracking - pqkniqcie pod spoinq - undercut - podtopienie welding method - sposoby spawania - argon shield - spawanie w oslonie argonu - autogenous - spawanie gazowe - automatic - spawanie automatyczne - electro-gas - sp. elektrogazowe - electro-slag - sp. elektroiuzlowe - flux-cored wire metal-arc with active gas shield - sp. htkowe z drutem proszkowym w oslonie gazu aktywnego - flux-cored wire metal-arc -without gas shield - sp. lukowe drutem proszkowym (samooslonowe) - metal-arc active gas -(MAG -) -sp. 1. elektrodq topliwq w oslonie C 0 2 i mieszanek - metal-arc -with covered electrode - spawanie lukowe elektrodq otulonq - metal-arc inert gas (MIG -) - sp. 1. elektrodq topliwq w oslonie gazow obojqtnych - oxy-acetylene - sp, gazowe (acetylenowotlenowe) - plasma arc - spawanie plazmowe - submerged arc - spawanie lukiem krytym -tungsten inert gas arc (TIG -) - sp. 1. elektrodqnietopliwq w oslonie gazow obojqtnych (welding) position -pozycja spawania - flat - pozycja podolna - horizontal - pozycja naicienna - vertical upwards -pionowa z d o h do gory - vertical downwards - pionowa z gory w do1 - overhead -pozycja pulapowa underwater (welding) - spawanie pod wodq cutting - cipcie (np. gazowe) pod wodq torch - palnik do ciqcia pod wodq lighter -znicz przy palniku do ciqcia pod wodq weldment -konstrukcja spawana 77

- stresses

----

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

Ship's plans -plany statkowe

Accommodation fans -wentylatory pomieszczen After peak - konstrukcja skrajnika rufowego, konstrukcja rufy Air conditioning plan -plan klimatyzacji Air receiver - zbiomik sprgzonego powietrza Anchor gear installation plan -plan instalacji urzqdzen kotwicznych Anticondensation heating of motor -podgrzewanie antykondensacyjne silnika Arrangement of sensors in refrigerated hold -rozmieszczenie cmjnikow w ladowni chlodzonej Automatic telephone installation diagram schemat instalacji telefonow automatycznych Auxiliary signalling cable diagram -schemat sygnalizacji pomocniczych Body lines - linie teoretyczne (kadluba) Bonjean scale - skala Bonjeana Bottom plugs and manholes installation plan -plan rozmieszczenia wlazow i korkow dennych Bulkheads, deckheads and floors insulation plan -plan izolacji grodzi, pokladow i powierzchni podpokladowych C0, extinguishing installation plan -plan instalacji gainiczej CO, CO, cylinders room -pomieszczenie butli CO, Compressed air installation outside the engine room - instalacja powietrza sprqzonego poza silownia, Control column BC reeding panel -kolumna sterownicza BC - panel odczytowy Cross curves of stability -pantokareny Damage control plan - plan zabezpieczenia niezatapialnosci Deadweight data - zestawienie noinosci Deck Equipment -wyposazenie pokladowe Deck crane post -podstawa diwigu pokladowego Deck cranes installation plan - plan instalacji dzwigow pokladowych Desktop navigation steering -pulpit nawigacyjny w sterowni Diagram auxiliaries unit service engine schemat rozdzielnicy mechanizmow pomocniczych silowni Diagram accomodation fans - schemat wentylacji pomieszczen

Direction auxiliary contact - pomocnicze styczniki kierunkowe Diagram of navigation console in wheel house - schemat pulpitu nawigacyjnego sterowni Docking plan -plan dokowania Double bottom and main engine bed plate dno podwbjne i fundament silnika glownego Draught marks -znaki zanurzenia ECR controle diagram - schemat pulpitu CMK(centra1i manewrowo-kontrolnej) Electrical misc. loose plans -rozne plany (instalacji) elektrycznej Electric connections -polqczenia elektryczne Engine room SBD lightning drawing -schemat rozdzielnicy oiwietlenia silowni E.R. extinguishing instruction - instrukcja gaszenia silowni Extinguishing instruction of hold and paint store - instrukcja gaszenia ladowni i magazynku farb Fire control plan -plan obrony ppoz. Fore end structure -konstrukcja dziobu Freeboard marks - znak wolnej burty General accomodation plan -plan ogolny pomieszczen General arrangement plan -plan ogolny High-pressure air conditioning system -system klimatyzacji wysokiego cisnienie Holds insulation and refrigerating installation - izolacja ladowni i urzqdzenia chlodnicze Holds lighting SBD drawing - schemat rozdzielnicy oswietlenia ladowni i obwodow koncowych Hull's cathodic protection - ochrona katodowa kadluba Hull piping -ruraz kadluba Hydrophore tank -zbiornik hydroforowy Hydrophore tank body - korpus zbiomika hydroforowego Hydrostatic curves -krzywe hydrostatyczne Hydrostatic curves for trimed ship -krzywe hydrostatyczne statku przeglqbionego Inclining experiment report - raport z prob przechylow Input/output list of the ER.computer system - zestawienie wejSk i wyjik komputerowego systemu silowni Intact stability - statecznoik statku nieuszkodzonego Inventory list - inwentarz, lista inwentarza

2. STATKI I BUDOWNICTWO OKRKTOWE

Life gear installation plan - plan instalacji urzqdzen ratunkowychy Life saving equipment installation plan -plan rozmieszczenia sprzetu ratunkowego List of machinery - spis urzqdzen Loading plan -plan ladunkowy Loading scale - skala ladunkowa Longitudinal section -zlad podluzny Longitudinal section decks -zlad podluzny poklady Longitudinal section - superstructure - zlad podluzny nadbudowki Main switchboard diagram specification -tabela schematu rozdzielnicy glownej Markings of tanks and bulkheads on shell plating - oznaczenia zbiomikow i grodzi na poszyciu kadluba Midship section - zlad poprzeczny Mooring equipment installation plan - plan istalacji urzqdzen cumowniczych Plan of doors -plan drzwi Plan of drains of refrigerated holds - plan Sciekow z ladowni chlodzonych Plan of drains from refrigerated provision store -plan Sciekow z chlodzonych magazynkow prowiantowych Plan of refr. machinery room -plan pomieszczenia silowni chlodniczej Plan of windows and side scuttles -plan okien i iluminatorow Painting plan -plan malowania Pilot's card -karta pilotowa Refrigerating systems - general arragement plan -plan ogolny systemu chlodni R22 diagram -air-conditioning refrigerating plant -schemat R22 urzqdzenia chlodniczego klimatyzacji R22 diagram - holds refrigerating plant schemat obiegu R22 - urzqdzenia chlodniczego ladowni R22 diagram - provision store refrigerating installation plant -schemat silowni chlodniczej R22 magazynkow prowiantowych Remote stop for wentil. fans and pumps diagram - schemat zdalnego wylqczania mechanizmow silowni i wentylatorow Report on noise measurement - raport z pomiarow halasu Report on vibration measurement - raport z pomiarow wibracji

Results of longitudinal vibration measurments of main engine crankshaft -wyniki pomiarow drgan wzdluznych walu korbowego silnika Results of torisional vibration measurements of main propulsion plant line shafting wyniki pomiarow drgan skrgtnych linii walow silnika napedu glownego Rudder horn -wspomik steru Ruder blade sheet -poszycie pletwy steru Rudder stock -trzon sterowy Safety plan -plan rozmieszczenia Srodkow ratunkowych Sanitary discharge system plan -system usuwania Sciekow sanitamych Sanitary water supply system -system zasilania wody sanitarnej Scaling of holds - pojemnoici ladowni, wymiary ladowni Scaling of tanks -pojemnoSci zbiomikow, skalowanie zbiomikow Scaling of tanks/ electric sounder - skalowanie zbiomikow - sondy elektryczne Scaling of tanks / manual sounder -skalowanie zbiomikow - sondy rcczne Scuppers air drainage system - system Sciekow i odplywow Sea water diagram - refrigerating plants schemat obiegu wody chlodzqcej urzqdzen chlodniczych Sensors arrangement of remote measurement of liquid levels plan -plan czujek systemu zdalnego pomierzania poziomu cieczy Shell expansion -rominigie poszycia Sounding, filling and air plan - plan sond, wlew6w i odpowietrzen Spare parts list - lista cz&i zamiennych Speed trails report - raport z prob prqlkosci Steam central heating installation plan -plan centralnego ogrzewania parowego Steering and manouvring equipment installation plan -plan instalacji wyposaienia sterowego i manewrowego Steering gear operating instruction -instrukcja obslugi maszyny sterowej Stem - dziobnica Sternframe -tylnica Subdivision index - wskaznik podzialu grodziowego Superstructure deck -poklad nadbudowki

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

Tank arrangement plan -plan zbiomikow Tank boundary bulkheads in engine room grodzie zbiomikow w silowni Tanks heating piping diagram -plan rurocia; gow (systemu) grzania zbiomikow Tank steaming out installation plan -plan instalacji parowania zbiomikow Technical specification - specyfikacja techniczna Theoretical documentation - dohmentacja teoretyczna bearing of rudder stock-loz~sko garne trzonu sterowego Ventilation -wentylacja Ventilation plan -plan wentylacji Watertight bulkheads - grodzie wodoszczelne Wheelhouse deck -poklad nawigacyjny Wheelhouse poster - karta informacyjna na mOstku (Zc h a r a k t e r ~ s t ~ k q d a nmanewro~ch wych statku) Water extinguishing installation plan -plan wodnej instalacji gainiczej Sewice manual of provision stores and air conditions refrigerating system - podrecznik obslugi systemow chlodniczych klimatyzacji i magazynkow prowiantowych List of equipment for E.R. automatic control system - lista wyposazenia systemu sterowania silowni Lighting network - principal diagram mat zasadniczy sieci oiwietleniowej Signal equipment cable diagram - schemat urzqdzen sygnalowych Direction auxiliary connect - pomocnicze styczniki kierunkowe Screw propeller - sruba napedowa Engine Room Lay-out -rozplanowanie silowni Engine Room Lay-out - floor - rozplanowanie dna silowni Engine Room Lay-out - cross section in centre line - rozplanowanie silowni - przekroj w plaszczyznie symetrii Engine room lay-out - cross-section at Fr.30 -rozplanowanie silowni - przekroj na wrqgu 30.

Machinery - silniki i urzqdzenia

Air coompresor - main
- g16wna sprezarka powietrza rozmchowego Air compressor auxiliary -pomocnicza sprqzarka powietrza rozruchowego Air conditioning unit switchboard -rozdzielnica centrali klimatyzacji pomieszczen Air drying station - stacja osuszania powietrza Anchor - mooring unit -zespol cumowniczo - kotwicmy Assembly crane - suwnica montazowa Aux. boiler feed water pump; EGB Feed Water Pump - pompa wody zasilajqca kociol pomocniczy

Boiler blown programme control system uklad programowania odmulania kott6w okretowych Ballast pump -pompa balastowa Bilge pump -pornpa zezowa Boiler assembly drawing - kociol VX Boiler burner -palnik kotla Boiler Pressure Part - kociol - czeSC ciSnieniowa Boiler fittings, stand pipes and inner elements -kociol: armatura, kroCce i czeici wewnqtrzne Boiler water level sensing elements - kociol kolumna czujnika - regulator zasilania Boiler float chamber - kociol - komora wylqcznika palnika Chain blocks with manual drive for A.E. w y c i u lancuchowy dla silnika pomocniczego Chain blocks with manual drive for separators -w y c i e lancuchowy dla wirowek Code book -ksiqzka kodowa Code book for spare parts of aux. diesel engine -ksiqzka kodowa czqici zapasowych pomocniczego silnika diesla Condensate cooler (calorific box) - skrzynia cieplna Couplings - sprzegla COz fire fighting fittings - system gahiczy CO, Double -chamber indicator fuel filter for ME - dwukomorowy indykatorowy filtr paliwa dla silnika glownego Double - chamber diesel fuel filter for AE dwukomorowy filtr paliwa dieslowego dla silnika pomocniczego Double - chamber indicator lub. oil filter for

2. STATKl I BUDOWNICTWO O W T O W E

ME - dwukomorowy - indykatorowy filtr oleju smarnego silnika glownego Drawings and instructions -rysunki i instrukcje Drum for EGB -walczak kotla ECR automation console -pulpit automatyki w CMK Electric drive system for aux. blower - naped elektryczny dmuchawy pomocniczej Electric drive system for overhead crane zestaw napedu elektrycznego do suwnicy Electrical equipment for standart evaporator - wyposazenie elektryczne wyparownika wody morskiej Electric heater for sanitary water -podgrzewacz elektryczny wody Emergency switchboard - rozdzielnica awaryjna Engine room bilge auxiliary piston pump pompa pomocnicza tlokowa zczy maszynowej ERAuxiliaries switchboard - rozdzielnica mechanizmow silowni Evaporator supply pump -pompa zasilajqca wyparownika Exhaust gas boiler assembly drawing - kociol utylizacyjny - zestawienie Exhaust gas boiler mountings and fittings kociol utylizacyjny schemat montazowy Exhaust gas boiler unit - kociol utylizacyjny Exhaust gas boiler inlet header -kociol utylizacyjny komora wlotowa Exhaust gas boiler outlet header -kociol utylizacyjny - komora wylotowa Exhaust gas boiler coil pipe - kociol utylizacyjny - wczownica Exhaust gas turbocharger - turbosprczarka Fecal sewage biochemical treatment plant urz&enie do oczyszczania Sciekow fekalnych Final fuel ME heater - podgrzewacz kohcowy paliwa dla SG Flow meters -licznik paliwa dla silnika glownego Fuel filter for AE automatic filtr paliwa dla silnika pomocniczego - automatyczny Fuel oil pressure regulator -regulator ciSnienia paliwa ciqzkiego Fuel supply block for AE and boiler blok zasilania paliwem silnika pomocniczego i kotla
-

Generator turbocharger -turbosprgzarka silnika pomocniczego Harbour sea water cooling pump - pompa chlodzenia - portowa Heavy fuel separator - wirowka paliwa ciqzkiego Heavy fuel separator heater - podgrzewacz paliwa ciczkiego dla wirowki Hold blige aux. piston pump -pompa pomocnicza tlokowa zezy ladowni Horizontal sludge transport pump - pozioma pompa transportu odpad6w paliwowych Hot sanitary water circulation pump -pompa obiegowa wody cieplej sanitarnej Hydraulic elements of hatch covers -elementhydrauliki pokryw lukowych Hydraulic elements of side door drive -Elementy hydrauliki napqdu furt burtowych Indicators - indykatory (wskainiki) List of tools for marine aux. engine -wykaz narzcdzi i przyrzqdow silnika Lubricating oil filter for AE -filtr oleju smarnego dla silnika pomocniczego Lubricating oil filter for ME bearings and crossheads - automatic -filtr automatyczny oleju smarnego lo5ysk i krzyiulc6w silnika glownego Lub. oil indicator filter for AE -filtr indykatorowy oleju smarnego silnika pomocniczego Lub. oil separator -wirowka oleju smarnego Lub. oil heater for separator - podgrzewacz oleju smarnego dla wirowki Lub. oil ME screw pump - pompa Srubowa oleju smarowego silnika glownego Lubricating pumps (ME cyl. lubricators) pompy smarne silnika glownego Lubricating pumps -pompy smarownicze Lube oil recommendations -tabela zalecanych olejow Machinery and equipment -maszyny i urzqdzenia Magnetic float switch -czujnik plywakowo magnetyczny Main engine fresh water cooling pump -pornpa wody slodkiej chlodzenia cylindrow silnika glownego Main switchboard - rozdzielnica glowna ME exhaust gas boiler ciraulating pump pompa obiegowa kotla utylizacyjnego silnika glownego

2. SHIPS AND SHIPBUILDING

ME fuel filter - automatic -filtr automatyczny paliwa dla silnika glownego Main engine instruction - instrukcja silnika glownego - operation - dzialanie - maintenance -konsenvacja, remonty - list of drawings - lista rysunkow (silnika) -tools and devices list - lista narzedzi i przyrzqdow Main sea water pump -pompa glowna wody morskiej Marine auxilary engine - silnik pomocniczy Marine emergency auxiliary engine - awaryjny statkowy silnik prqdotworczy Marine emergency aux. eng. alternator prqdnica statkowego silnika awaryjnego Marine service alternators - prqdnica okrqtowa ME air coolers washing water pump -do mycia chlodnic powietrza S.G. ME cylinders cooling water heater -podgrzewacz wody chlodzqcej cylindry S.G. ME fresh water re- fill pump - Pompa uzupehiajqca wodq slodkq do SG ME heating water pump - pompa-wody do grzania silnika glownego Mineralizer of distillate from evaporators minerlizator destylatu Mobrey float switch service Instructions -instrukcja obshgi wylqcznika Mobrey Oil content level analyser - analizator poziomu zaolejenia Oil mist detector -wykrywacz mgly olejowej Oil separator - odolejacz wody zqzowej Plate heat exchanger fresh water cooler chlodnica centralna wody slodkiej Power control switchboard -glowna tablica rozdzielcza Relief condenser -skraplacz pomocniczy Rudder stock prelubrication control and supply switchboard - rozdzielnica zasilania i sterowania smarowaniem trzonu sterowego Salinometr for boiler water - solomierz dla wody kotlowej Service instructions of coil blanking- instrukcja obslugi zaslepienia wqzownic Service instructions of exhaust - gas boiler instrukcja obslugi kotla utylizacyjnego Service instructions of hand - operated soot blower -instrukcja obshgi rqcznego zdmuchiwacza sadzy

Service instructions of water tube boiler instrukcja obslugi kotla Set of drawings -zestaw rysunkow Steam fresh water heater for hatch cleaning - podgrzewacz parowy wody slodkiej do mycia ladowni Steam preheater -podgrzewacz parowy wody Steering gear power - control switchboard rozdzielnica energetyczno - sterownicza Steering gear with equipment -maszyna sterowa Steer rudder stock grease pump - pompa smarowania trzonu sterowego Sterntube seal - uszczelnienia loiyska rufowego Storage batteries charging switchboard rozdzielnica ladowania akumulatorow Tachometer -obrotomierz Tank liquid measurement converters -przetworniki do pomiaru cieczy w zbiornikach Technical specification of boiler - o p i s techniczny kotla Technical specification and service instructions of water gauge - opis techniczny i instrukcja obslugi wodowskazu Technical specification of exhaust - gas boiler -opis techniczny kotla utylizacyjnego Three-phase transformer -transformator trojfazowy Travelling hoist (stores hoists) - wcirlg przejezdny Vacum evaporator block -wyparownik podcihieniowy Valves for desludging of steam boilers - zawory do odmulania kotlow parowych Valve seat grinding machine - szlifierka do gniazd zaworow wydechowych Viscontrol electronic - elektroniczny wiskozymetr paliwa dla silnika glownego Voltage regulators - regulator napiecia prqdnicy silnika Waste and garbage press - prasa do smieci i odpadow Waste incinerator - spalarka odpadow Waste incinerator exhaust gas fan -wentylator w y c i ~ o w y spalin spalarki odpadow Water and oil coolers - chlodnica wody i oleju Water hydrophore pump -pompa hydroforowa wody Woodward governor - regulator obrotow

3. Ship's construction - konstrukcja statku

1. Hull - kadlub 2. Fore part construction - konstrukcja czqici dziobowej 3. Bottom - dno 4. Bulkhead - gr6di 5. Cargo compartments - przedzialy ladunkowe 6. Classification - klasyfikacja (statkow) 7. Container cell guides - prowadnice kontenerowe 8. Deck - poklad 9. Construction members - elementy konstrukcji 10. Pipes and piping - rury i rurociqgi 11. Plates and plating - plyty i poszycie 12. Rudder - ster 13. Stern - rufa 14. Tanks - zbiorniki 15. Trunks and tunnels - szyby i tunele

3. SHIP'S CONSTRUCTION
f
\

Main ship's parts gldwne czgici statku

funnel/ PyP' rufowka

stem/ stewa

dziob

superstructure/ nadbudbwka

-r?!?
rufowa cz& kadluba g n a l mast, "Christmas tree1'/ maszt sygnalowy, 'thoinka" radar mast/ maszt radarowy navigation bridge/ mostek nawigacacyiny

gruszka

cz& dziobowa

monkey island, wheelhouse top deckj_ poklad namiarowy

C
1

przestrzen ladunkowa above water bo nadwodna czgSC kadlu

upper tank, top side tanW zb. szczytowy, zb. burtowy double bottom tank/ zbiornik dna podwbjnego bilge hopper tanW A / zb. przyoblowy, zb. obiowy double bottom/ dno podwojne

h
underwater part of hull/ podwodna czgSC kadluba

3. KONSTRUKCJA STATKU

Hull - kadhb
body - kadlub (w sensie ksztaltu) above water - czqSC nadwodna statku, nadwodzie - middle - cylindryczna czqSC kadluba - (parallel) middle - cylindryczna czgSC k. - underwater - podwodzie appendages -wystajqce czqSci podwodzia board - burta statku bolster plate -plyta przykluzowa boot topping -pas wodnicowy bable clench -plyta w komorze lancuchowej, do mocowania jest koncowki lancucha dead flat -cylindryczna czqiC kadluba compartment -przedzial - cargo -przedzial ladunkowy - steering gear - pomieszczenie maszyny sterowej - watertight -przedzial wodoszczelny fin -pletwa - activated aktywna pletwa stabilizacyjna - anti-pitch - pletwa stabilizujqca kiwanie - anti-rolling - pketwa przeciwprzechykowa -box - obudowa pletwy (stabilizatora) - stabilizing - pletwa stabilizatora stabilization - stabilizacja pletwami (type) stabilizer - stabilizator pletwowy hull -kadlub (w sensie konstrukcji) czqiC nadwodna statku, nad-above water wodzie - inner - kadlub wewnctrzny (na statku o podwojnym kadlubie) - outer - kadhb zewnqtrzny, poszycie zewnqtrzne (np. zbiornikowca) shell - poszycie kadluba plating -plyty poszycia kadluba - ship - kadlub statku - underwater - podwodna czqSC kadluba intersection -przekroj Isherwood system - owrqzenie (kadluba) Isherwooda (wzdluzny uklad usztywnien) keel - stqpka -bar - stqpka belkowa -block - podpora dokowa, pot.: kilblok -bracket -wqzlowka przystepkowa -double denny wzdluznik Srodkowy blizniaczy (tunelowy) - duct - stqpka skrzynkowa, tunelowa -plate - stqpka plaska length - dlugoSC of entrance - dlugosC zaostrzenia dziobowego
-

- of run dlugoSC zaoblenia rufowego - of the parallel middle body - dlugosC cylin-

--

--

--

--

drycznej czgici kadluba main dimensions -wymiary gMwne (statku) midship - Srodokrccie, Srodkowa czqSC statku bend - zlad poprzeczny -body - cylindryczna czqSC kadluba plane -plaszczyzna owreza midships - w polowie dlugoici statku mid-height -w polowie wysokosci mid-length -w polowie dlugoici (to) overlap - zachodzik na siebie overstress -przeci@aC (konstrukcjq) section -przekrq - cross - zlad (przekroj) poprzeczny - longitudinal - zlad wzdluzny - midship - zkad poprzeczny na owrqzu shape -ksztalt shell -poszycie, plyty poszycia kadhrba - bottom -poszycie dna - bow -poszycie dziobu - deck -poszycie pokladu expansion plan -plan rozwiniqcia poszycia plating -plyty poszycia - side -poszycie burt side - burta -plating -poszycie burt shell -poszycie burt shell plating - plyty poszycia burt - ship's - burta statku skin -poszycie - double -poszycie podwojne - inner - poszycie wewnqtrzne (na statku o podwojnym kadlubie) - outer -poszycie zewnqtrzne plating - zewnqtrzne poszycie kadluba - single -poszycie pojedyncze structural - strukturalny (konstrukcyjny) defect -wada strukturalna elements - elementy strukturalne integrity - nienaruszalnoSC struktury sheer - mocnica plate - plyta mocnicy burtowej strake - mocnica burtowa sheet line - linia krawqdzi plyt poszycia stabilizer - stabilizator steel-hulled - (statek) o stalowym kadlubie steely - stalowy strake -pas, pasmo, pas poszycia kadluba - diminishing -wygubione pasy poszycia strap - nakladka topside -nadwodna czqSC burty

3. SHIP'S CONSTRUCTION
/

Fore part construction -

c m ? @

Types of bows and bulbs (Wpy dziobdw i gruszek dziobowych):

clipper bow/ dziob kliprowy icebreaker bow/ dzidb podci~ty spoon bow/ dzidb pochylony bulbous bow/ dziob taranowy plumb bow/ dziob prosty

conventional /drou shaped) bulbous bok/ gruszka kroplowa

cylindrical b u i i o u s bow/gruszka walcowa

iz {
Meller bulbous bow/ gruszka melerowska

3. KONSTRUKCJA STATKU

Fore part construction konstrukcja cz&i dziobowej

angle -kqt -of flare -kqt wychylenia dziobnicy of entrance - kqt zaostrzenia dziobnicy apron plate -nadburcie w czqici dziobowej bow - dziob assembly - sekcja dziobowa kadluba - bulbous - dziob z gruszkq -chock plate -przydziobnicowa plyta nadburcia frame -w r e dziobowy hawspipe - kluza kotwiczna dziobowa - lean - dziob ostry -plate - plyta dziobowa -plating -poszycie dziobowe - pronouned racked - dziob mocno wychylony - raked - dziob wychylony shell - poszycie dziobu bows - burty statku przy dziobnicy breasthook -pozioma wqzlowka przydziobnicowa chain -lancuch (tu: kotwiczny) cable lancuch kotwiczny locker - komora lancuchowa -bulkhead - przegroda miqdzy komorami floor - usztywnienia podlogi komory 1. floor grating - kratownica podlogi k.1. -pipe - kluza lancuchowa clench - zamocowanie koncowki 1. w komorze cover - pokrywa khzy kancuchowej shackle - szakla mocujqca koncowkq 1. w komorze stopper hamulec 1. kotwicznego entrance -wejscie, zaostrzenie dziobowe angle kqt zaostrzenia dziobowego, kqt zaostrzenia wodnicy w rejonie dziobnicy entry - zaostrzenie dziobowe fine - smukly dziob fineness of the bow - smuk1oSC dziobu flare kielichowe rozchylenie czqici dziobowej statku -angle of - kqt wychylenia dziobnicy - bow rozchylenie dziobu out bow - dziob rozchylony profile - krzywizna dziobu, linia dziobu forebody - dziobowa czqSC kadluba

------

forecastle - dziobowka of -uskok dziobowki deck - poklad dziobowki, bak - long - dziobowka dluga -rail - balustrada dziobowa - short - dziobowka kr6tka fore deck -poklad dziobowy forefoot -nasada dziobowa -knee -w~zlowka nasady dziobowej -plate - plyta lqczqca stqpkq z dziobnicq fore hatch - luczek dziobowy fore hold ladownia dziobowa fore hook - pozioma wqzlowka przydziobnicowa foremast - maszt przedni forepeak bulkhead - gr6dz zderzeniowa, g. skrajnika dziobowego forerake - wychylenie dziobu do przodu hawse - czqiC dziobu zawierajqca kluzy kotwiczne -bolster kolnierz kluzy kotwicznej -buckler - zasuwa kluzy kotwicznej flap - pokrywa kluzy kotwicznej hawse-hole - otwor kluzy kotwicznej hawse-pipe -rura kluzy kotwicznej - flange -kolnierz kluzy kotwicznej hawser port przewloka (cumownicza) reel - bqben do nawijania liny locker - schowek, komora cargo -schowek, komora ladunku cennego chain - komora lancuchowa -clench -zamocowanie koncowki lancucha w komorze kotwicznej nose dziobnica - soft - dziobnica plytowa overhang - nawis (dziobowy) rake - odchylenie od pionu angle k4t nachylenia (np. dziobu) -of bow nachylenie dziobu, nawis dziobowy shell flange - kohierz burtowy kluzy spray wall - oslona przed bryzgami (na dziobie statku) spurling pipe kluza lahcuchowa spurnwater oslona przeciwbryzgowa stem - dziobnica, stewa dziobowa bar - dziobnica belkowa line - linia dziobu, linia dziobnicy - plate - dziobnica plytowa raking - dziobnica wychylona stemson -wqzlowka dziobnicy
- break

3. SHIP'S CONSTRUCTION

Double bottom construction konstrukcja dna podwojnego

bilge well/

cellurar double bottom dno podwbjne komorowe

centre girder/ den wzdtuinik Srodkow

single skin ship bottom construction konstrukcja dna statku o pojedynczym poszyciu double skin ship bottom construction konstrukcja dna statku o poszyciu podwbjnym

plating/posq~cie dna zewnqtrznego

3. KONSTRUKCJA STATKU

Bottom - dno (statku)

bilge - zqza, oblo -board -pokrywa zqzy -box - kosz z g o w y -bracket -wglowka oblowa -chest - skrzynia zqzowa cover -pokrywa zqzy -hat - studzienka zqzowa (mala) -hopper - zbiorniki oblowe intercostal stringer - przerywany wzdluznik oblowy keelson - wzdluznik oblowy line - rurociqg zqzowy main -glowny rurociqg zqzowy plate - plyta oblowa plating -poszycie obla, pas oblowy longitudinal - wzdluznik zbiornika oblowego, wzdluznik denny - boczny strake -pas oblowy poszycia stringer -wzdluznik oblowy - turn of krzywizna obla, zaokrqglenie obla -well - studzienka zqzowa bottom - dno - cellular double - dno podwojne o budowie komorowej - double - dno podwojne - flat - plaskie dno frame -w r g denny - inner - dno wewnqtrzne longitudinal -w r g wzdluzny dna zewn. - outer - dno zewnqtrzne -platform - dno wewnqtrzne w silowni -plate -plyta poszycia dna platform -podloga (silowni) plating -poszycie dna plug - korek denny - rise of - wmiesienie dna statku - single - dno pojedyncze strake - pas poszycia dna bottom (plating) -poszycie dna plyty poszycia dna wewnqtrz-inner bottom nego -plug -korek denny, spustowy -reinforce ring -piericien wzmacniajqcy box - skrzynka -keel - stqpka skrzynkowa - rose -kosz zqzowy - strum - kosz zqzowy bracket -wglowka - margin - wqzlowka oblowa - tank side -w. oblowa, wspornica oblowa

--

--

break -uskok drain hole - otwor przeplywowy (w denniku) flat plate keelson - poszycie dna nad stepkq plaskq floor - dennik - bracket - dennik otwarty - continuous - dennik szczelny (ciqgly) -deep dennik wysoki (skrajnika rufowego) - rising - dennik wysoki -head - gorna krawqdi dennika - intercostal - dennik przerywany - lightened - d. z otworami ulzeniowymi - main - dennik glowny, dennik owrqza - open - dennik otwarty - partial - dennik czqSciowy, d. krotki - plate - dennik pelny - skeleton - dennik otwarty - solid - dennik pelny - transom - poprzecznica rufowa girder -wzdluznik - bottom side - denny wzdluznik boczny - center - denny wzdluznik Srodkowy - double bottom - w. dna podwojnego keel - stqpka - bilge - stqpka przechylowa, s. oblowa - duct - plyta stqpki - flat - stqpka plaska - inner - sttyka wewnqtrzna - lightening hole - otwor ulzeniowy - outer - stqpka zewnqtrzna -plate -plyta stqpki limber -kana1 zgowy, zqza -board -pokrywa zqzy -hole - otwor przeplywowy w denniku -plate -pokrywa zqzy longitudinal -wzdluzny, wzdluznik - bottom - wzdluznica denna - deck -wzdluznica pokladowa - inner bottom -w. dna wewnqtrznego plate -plyta -margin -plyta krawqdziowa (zbiornika dna podwojnego) striking - plytka ochronna (pod sondaJ rose box -kosz zgowy sea chest - skrzynia denna, kingstonowa stringer - wzdluznik - bilge -wzdluznik oblowy - bilge intercostal -w. oblowy przerywany tank top -poszycie dna wewnqtrznego, poklad nad skrajnikami (takie najnizszy poklad ladunkowy statkow ro-ro) - raised - dno wewnqtrzne skosne

--

--

3. SHIP'S CONSTRUCTION i

,
, , ,

Bulkheads -grodzie

collision bulkhead Cfront) ddi zderzeniowa (od przodu)

k o m o y iaricuchow rmocnienia grodzi

collision bulkhead (rear) grddi zderzeniowa (tyl)

bulkhead centreline web/ Srodnik wiqzara Srodkowego grodzi (Srodkowa grddi

ottom centreline girder/ enny wzdluinik S r o d k o v bulkhead horizontal stiffener/ wzmocnienia poriome grodzi

wzdluinik

pomieszczenie maszyny ste

stern bulkhead - grddi ru fowa

wa/ Sruby napedowej dennik skrajnika rufowego

3. KONSTRUKCJA STATKU

Bulkhead - grodi
"A" class division -przegroda ppoz. typu "A" (ogniotnvala) athwartships - w poprzek statku "B" class division -przegroda ppoz. opozniajqca rozszerzanie siq pozaru bulkhead -grodi -deck - poklad grodziowy - divisional - grodi podzialowa (ppoz.) door - drzwi grodziowe - enclosure - gr6dz otaczajqca flange -kolnierz grodziowy - grain -grodz przesypowa, grodi zbozowa - peak - gr6dz skrajnika -plating -poszycie grodzi stiffener -usztywnienie grodzi - structural - grodi wytrzymaloiciowa - transverse - grodz poprzecma bulkhead (location) -umiejscowienie grodzi - afterpeak - grodz skrajnika rufowego - cargo hold - grodz ladowni - central - grodz wzdhzna Srodkowa (centralna) - centerline - grodi wzdhzna w plaszczyinie symetrii statku - collision - grodz zderzeniowa - end - gr6di kolicowa (nadbudowki)

- engine

room

- forepeak -

horizontal - grodz pozioma, poklad wodoszczelny (na statkach ro-ro) - longitudinal - grodi wzdluzna - side - (wzdluzna) grodz boczna -transverse - grodz poprzeczna bulkhead (type) -typ grodzi - corrugated - grodi profilowana (falista) - fire-resisting - g. ogniotnvala division -przegroda ogniotnvala - fire-retarding -god2 opoiniajqca rozprzestrzenianie siq ognia - horizontal - grodzie poziome, poklad wodoszczelny - non watertight - g. niewodoszczelna - oil-tight - grodz olejoszczelna - partition - g. lekka - plane - grodz plaska (w odroznieniu od corrugated - profilowanej, falistej) - screen - grodz pylochronna - skeletal grodz szkieletowa, rozdzielaja,ca poszczegolne stosy lub bloki kontenerowe - structural - grodz wytrzymaloiciowa - watertight - grodz wodoszczelna rough side - strona grodzi, na ktorej znajduja, siq wzmocnienia subdivision -podzial grodziowy kadluba

- gr6dz silowni - -grodz skrajnika dziobowego

-

--

--

Transverse and longitudinal bulkheads - grodzie poprzeczne i wzdluine

ship's side/ burta statku

inner bottom/ dno wewnetrztze double bottom/ dno podwbjne inner bottom/ dno wewnetrzne

3. SHIP'S CONSTRUCTION
\

Engine room compartment -przedzial silowid

pillar/ podpora, pilers

deck beam/ pokladnik ramowj

3. KONSTRUKCJA STATKU

Cargo compartments przedzialy ladunkowe

batten -potnica -potnica ladunkowa - side - potnica burtowa - spider - lata potnicowa, deska potnicowa cargo hatch - luk ladowni ceiling - szalowanie (burt), podloga ladowni - fixed - szalowanie stale plank - deska podlogi ladowni - spar -potnice, szalowanie burt w ladowni coaming - zrqbnica -bracket -wqzlowka zrqbnicy luku - end - zrqbnica poprzeczna luku termination bracket - wqzlowka koncowa zrqbnicy luku ladowni - flared zrqbnica odchylona kielichowo (w celu ulatwienia zaladunku i polepszenia obsenvacji z diwigu) - flush - zrqbnica gladka grab rod -uchwyt prqtowy, szczebel (np. na zrqbnicy ladowni) ledge bar - ksztaltownik zrqbnicy luku - side - zrqbnica boczna (wzdluina) -top bar - zrebnik corner -naroznik -ellipse - zaoblenie (elitpyczne) naroznika - rounding - zaokraglenie naroznika deck edge seam - polqczenie spawane pokladu i zrqbnicy floor - podloga flooring - material ukyty na podlogi grain fittings - urzqdzenia do przewozu zboza hatch - luk awning -tent lukowy, pokrowiec, brezent -bar - przycisk brezentu lukowego, lata batten - plaskownik pod kliny brezentu lukowego -beam - rozpomica lukowa -bearer -ksztaltownik lukowy carrier - gniazdo rozpornicy clamping bar -przycisk lukowy cleat - gniazdo klina lukowego coaming - zrqbnica lukowa
- cargo

- - plating (wzmocnione) poszycie naroia luku - cover pokrywa luku - davit iurawik lukowy -derrick iurawik lukowy - -end beam zrqbnica poprzeczna luku - grating kratownica (wokol) luku
-

- comer -naroze luku

--

- ladder drabina lukowa - ledge bar zrqbik lukowy - socket -gniazdo rozpornicy - square Swiatlo luku, otwor lukowy - stanchions wspomik barierki (do ogradzania luku) - - socket - gniazdo wspomika barierki
-

--

hatch-rest bar -ksztaltownik, zrqbnik lukowy hatch-rest section -ksztaltownik lukowy hatch side coaming -zrqbnica wzdluina luku hatch trunk -szyb luku (przestrzen wewnqtrz zrqbnic) hatchway - szyb luku (przestrzen w e w n a z zrqbnic), luk ladowni, otwor ladowni -beam - rozpomica lukowa comer - naroznik otworu ladowni cover -pokrycie luku opening - otwor lukowy -wedge - klin lukowy hold (ho) - ladownia -batten cleat -uchwyt potnicy -bulkhead - grodz ladowni - cargo - ladownia ceiling - szalowanie ladowni - dry cargo - ladownia przeznaczona na ladunki suche ladder - drabina do ladowni - lower - ladownia dolna - insulated - ladownia izolowana - main - ladownia glowna pillar - podpora migdzypokladu (ladowni) - refrigerated - ladownia chlodzona side ceiling - szalowanie burty sparring - potnice ladowni stringer - wzdluinik ladowni - water ballast - balast wodny w ladowni sparring -potnice spider dog - gniazdo potnicy

, '

3. SHIP'S CONSTRUCTION

weather deck/ poklad otwart;~>

container row/ $zereg kontenerbw coaming bracket/ -

kadlub statku

3. KONSTRUKCJA STATKU
\

inner bottom plating, rank top/ poszycie dna wewnetrznego

wzdhiuik pokladowy

pbta wzmacniajqca
stiffener/ dennik usztywniajqcy

heel plate/

pillar structure konstrukcja podpory

3. SHIP'S CONSTRUCTION
/

Cargo compartment przedzial tadunkowy

deck platzng/ poszycre pokladu

tanker vessel - zbiornikowiec

wzdluzna plasha

grodz pop, zeczna

wzdluzna profilouana

3. KONSTRUKCJA STATKU

Gas carrier - membrane system tank gazowiec - zbiornik o konstrukcji membranowej

protection structure/ top and upper section reinforcemen wzmocnienie sekcji wyzszych i gor

transversal bulkhe

barrier/ uienvot bariera membranowa primary insulation/ izolacja pienvotna secondav membrane barrier/ wtorna bariera membranowa secondary insulatiod izolacja wtorna double bottom/ dno podwoine

1
I

Gas carrier - spherical cantilevered tank gazowiec - wolnonoiny zbiornik sfetyczny

weathertight rubber gasket joint/ z uszczelkq gumowq strugoszczelnq

strugoszczelne under-deck passageway/ przejicie pod pokladem inner hull/ kadlub wewnetrzny (bariera wt6rna)

wspornik

drip pan - partial secondary barrier/ wanienka Sciekowa czgiciowo druga bariera

b o u b l e bottom pipe passage/ tunel rurociqgow w dnie podwojnym

3. SHIP'S CONSTRUCTION
i

Cargo compartment (selftrimming bulkcarrier) - przedzial ladunkowy (masowiec ~amotrymujqcy)

deck plating/ poszycie pokladu

hatch coamingi zrebnica tadou'ni

zbiornik szczj~toxy

cargo hold. ladownia

sideshell frames bracke wezibwki wregow burtowyvc

inner bottom plating/ poszycie dna wewnetr nego

I'

zbiornik przyoblou poszycie pasa obfow~ego hopper transverse ring web/ wreg rarnowy poprzeczny zbiornika przyobiowego hopper tank slopping plating ~zdluinik posVcia hopper tank slopping plate/ poszycie skosu zbiornika prz,vobtowego

bottom longitudinal/ nreg wzdluiny dna stepka skrzyniowa wzdluznik dna podwbjnego

keel plate/ piyta stepki

bottom shell/ poszycie dna

bottom longitudinal/ wreg w d l u i n y dna zewnetrznqo

3. KONSTRUKCJA STATKU

Classification - Masyfikacja (statkbw)

acceptable limits - akceptowalne granice acceptance -przyjqcie, odbior inspection - kontrola odbiorcza procedure - procedura odbiorcza, postqpowanie odbiorcze specification - specyfikacja odbiorcza -test - proba odbiorcza -trials -proby zdawczo-odbiorcze allowable margins - dopuszczalny margines appraisal of design - ocena projektu assesment -ocena assignment of free board -wyznaczanie wolnej burty certificate -certyfikat, Swiadectwo, atest - extention of - przedluzenie (terminu waznoSci) Swiadectwa -full term -Swiadectwo wydane na standardowy okres - (to) issue - wydaC Swiadectwo - short time Swiadectwo na okres skrocony -of survey - Swiadectwo inspekcji, oglqdzin - (to) suspend zawiesiC certyfikat, zawiesik Swiadectwo certification -wydanie Swiadectwa checking - sprawdzenie, kontrola, inspekcja - counter - kontrola poprawnoSci inspekcji list - lista sprawdzajqca (czynnoSci) - random - inspekcja wyrywkowa class - klasa, grupa class -klasyfikator, instytucja klasyfikacyjna -approved -umany (zatwierdzony) przez klasyfikatora - automated - klasa automatyzacji - condition of -warunek utrzymania klasy - confirmation of -potwierdzenie klasy - discontinuance of -zawieszenie klasy - expiry of class -wygasniqcie klasy - expunge the (of a ship) - zawiesiC klasq (statku), wstrzymak klasq - extension of -przedluzenie klasy inspection - inspekcja klasyfikacyjna zachowanie (utrzymanie) -maintenance of klasy note - warunek klasy of the ship - klasa statku recommendation -zalecenie -requirements -wymagania klasyfikacyjne

---

--

-survey - inspekcja (statku) dla nadania klasy surveyor - inspektor towarzystwa klasyfikacyjnego - suspension of class - zawieszenie klasy -withdrawal of pozbawienie (statku) klasy (przez klasyfikatora) (to) class a vessel - nadac klasq statkowi classed vessel - statek, ktoremu nadano klasq classification -nadawanie klasy statkom certificate -Swiadectwo (certyfikat) klasy society -towarzystwo klasyfikacyjne (to) classify -klasyfikowat, nadawaC klasq deficiency -niezgodnoSC z wymaganiami documentation -dokumentacja - equipment - dokumentacja wyposaienia, dokumentacja urzqdzen file - kartoteka (zbior) dokumentacji - maintenance history dokumentacja historii remontow examination -badanie, sprawdzanie, kontrola - external visual - oglqdziny wzrokowe zewnqtrzne - perusal - oglqdziny, ocena wzrokowa - re-examination -ponowne sprawdzenie ekspert -ekspert, rzeczoznawca, biegky experts' commitee -komisja rzeczoznawcow fair wear and tear - normalne zuj c i e (np. urzqdzenia) gauging -pomierzanie, mierzenie graphic schedule -harmonogram measurement - pomiar, pomierzanie (np. pojemnoSci statku) - thickness -pomiary gruboici (np. blach) report - raport z pomiaru gruboSci (blach) modification -zmiana (w konstrukcji), modyfikacje plans -plany (statku) planned maintenance system (PMS) -system planowania remontow probationary period -okres probny repair -naprawa - permanent -naprawa ostateczna, n. tnvala society -towarzystwo (tu: klasyfikacyjne) sound vessel - statek w dobrym stanie technicznym standard code of practice -przepisy techniczne survey - inspekcja, przeglqd, oglqdziny - advanced - inspekcja przyspieszona - annual - inspekcja coroczna

--

--

--

3. SHIP'S CONSTRUCTION

Container cell guide system system prowadnic kontenerowych

on deck cell guide system system prowadnic na pokladzie

container cell guide grid/ aiurowa konstrukcia vrowadnic kontenerowvch

under deck cellguide system system prowadnic pod pokladem

- bottom

- inspekcja dna -certificate -protokol oglqdzin, certyfikat o. completion date - data zakonczenia inspekcji - continuous hull (CHS) - i. ciqgla kadluba - continuous machinery (CMS) - inspekcja ciqgla maszyn - damage - inspekcja uszkodzenia - distributed - inspekcja rozlozona (w czasie) - docking - - inspekcja kadluba na d o h - due - inspekcja zalegla, zaplanowana expiry date -data wygainiqcia - extent of the - zakres inspekcji for alterations -przeglqd PO wprowadzonych zmianach - hull - inspekcja kadluba - intermediate - inspekcja poirednia - in-water - i. (statku) na wodzie - laying-up - i. przed uwiqzaniem statku - loadline - inspekcja wolnej burty - occasional - przeglqd dorazny of hatch covers - kontrola (szczelnoici) lukow ladowni - overdue - inspekcja zalegla - periodical - inspekcja okresowa -planning - planowanie przeglqdow, inspekcji - postponed - inspekcja odlozona procedure - procedura inspekcji progressive -przeglqd stopniowy renewal - odnowienie (tu: klasy) -report -raport poinspekcyjny, protokol oglqdzin, atest scope of - zakres inspekcji - special (SS) -inspekcja specjalna (co 5 lat) - statutory - inspekcja konwencyjna - underwater - i. podwodna (np. kadluba) (to) survey - dokonywak przeglqdu surveyor -inspektor (np. towarzystwa klasyfikacyjnego), rzeczoznawca - engineer - inspektor maszynowy - hull - inspektor kadlubowy - (in) discretion of the w uznaniu inspektora - marine - rzeczoznawca morski - senior - starszy inspektor suspend -zawiesiC a certificate - zawiesiC certyfikat, zawiesiC Swiadectwo testing - sprawdzanie, proba in operation - sprawdzac w dzialaniu taut - (statek) w dobrym stanie

3. KONSTRUKCJA STATKU

Container cell guides - prowadnice kontenerowe

container cell -komora kontenerowa - prowadnice kontenerowe - removable - prowadnice k. usuwalne cell -komora, cela, cz& ladowni wydzielona prowadnicami do zaladunku jednego kontenera - container - cela (komora) kontenerowa cellular -komorowy guide - prowadnica kontenerowa --system -system prowadnic kontenerowych container deck stanchions - pokladowe podpory kontenerowe - dismantable - pokladowe podpory k. demontowalne deflector (plates) - glowice wprowadzajqce, plyty stalowe kielichowo rozchylone, zamocowane na zrebnicach i ulatwiajqce wprowadzenie k. do prowadnic flared coaming -zrqbnica odchylona kielichowo (w celu ulatwienia zaladunku kontenerow) grid -aiurowa konstrukcja stalowa prowadnic oddzielajqca szeregi kontenerow w kolejnych komorach kontenerowca guide -prowadnica (kontenerowa) - cellular - prowadnica kontenerowa - continuous container - prowadnica kontenerowa siqgajqce od dna wewn@znego na okreilonqwysokoiC powyzej pokladu otwartego -deck mounted retractable system prowadnic demontowalnych na pokladzie - on deck system - system prowadnic k. na pokladzie - movable system - system prowadnic przesuwalnych - removeable cell system - system prowadnic demontowalnych system - system (uklad) prowadnic bulkhead - grodz - centerline - grodz wzdhzna w plaszczyznie symetrii statku longitudinal - grodzie wzdluzne - skeletal -grodi szkieletowa, rozdzielajqca poszczegolne stosy lub bloki kontenerow - transverse - grodzie poprzeczne service platform -platforma (w sieci prowadnic) do obslugi kontenerow np. chlodzonych

- - guides

--

---

--

--

3. SHIP'S CONSTRUCTION
r

Deck construction -konstrukcja pokladu

general cargo vessel - statek drobnicowy

pillar/ podpora, pot.. pilers

1 hatch end beam/

koticouj pokladnik luku gusset plate/ p&ta diame~ztowa

vesselfit for carriage of containers on deck statek przystosowany do przewozu kontenero'w na pokladzie
hutch covers/ container socket/ niazdo kontenerowe

3. KONSTRUKCJA STATKU

Deck - poklad
above deck - nad pokladem beam -pokladnik, diwigar, rozpornica - box - pokladnik skrzynkowy - half -polpokladnik - intermediate -miqdzypokladnik knee -wqzlowka pokladowa -moulding of (deck) -wysokoSC pokkadnika spacing - rozstaw pokladnikow bulwark -nadburcie deck -poklad - accommodation - poklad mieszkalny - awning -poklad spacerowy - boat -poklad lodziowy - bridge -poklad mostka, p. nawigacyjny - car -poklad samochodowy -erection -nadbudowka - flush - poklad gladki - freeboard -poklad wolnej burty - half - polpoklad - lower - dolny poklad - main -poklad glowny - navigation - poklad nawigacyjny - open - poklad otwarty - passenger -poklad pasazerski - promenade -poklad spacerowy - shelter - poklad ochronny - sun deck -poklad sloneczny - upper - poklad gorny - vehicle - poklad do przewozu ladunkow tocznych - weather -poklad pogodowy, p. otwarty deck (construction) - (konstrukcja) pokladu beam -pokladnik break - uskok pokladu centre line - linia Srodkowa pokladu erection - wznios pokladu equipment -wyposazenie pokladowe fittings - osprzqt pokladowy gear - urzqdzenie pokladowe girder -wzdluinik pokladowy head - szalunek podpokladowy -height -wysokoSC miqdzypokladu longitudinal - pokladnik wzdluzny - lower - poklad dolny - main -poklad glowny machinery - urzqdzenia (mechanizmy) pokladowe outfit -wyposazenie pokladowe

pillar - podpora pokladowa, pilers -plate -plyta poszycia pokladu -plating -poszycie pokladu strength - wytrzymaloSC (konstrukcji pokladu) - strength - poklad mocny, poklad wytrzymaloSciowy stringer - mocnica burtowa transom -pawqz rufy - transverse stiffeners -poprzeczne usztywnienia pokladu - upper - poklad gorny - wheelhouse -poklad namiarowy deck (fittings) - osprzpt pokladowy drain (scupper) - splywnik pokladowy flange -kolnierz pokladowy rurociagu ring -piericien pokladowy -scupper -Sciek pokladowy, odplyw, pot.: szpigat - scupper grating - siatka Sciekowa deckhouse -pokladowka decking -poszycie pokladu - diamond -poszycie pokladu z plyty ryflowanej deckmounted -zamontowany na pokladzie deck line - linia pokladu (dla pomiaru wolnej burty) deck location -poloienie pokladu monkey island -(pot.) poklad namiarowy, poktad nad sterowkq partners -wzmocnienie mi~dzypokladnikowe platform -platforma, podest sheer - wznios pokladu line - linia wzniosu pokladu shelf - wzdluinik pokladnikowy shoulder - rejon polqczenia pokladu glownego z burtq stanchion -podpora, wspornik stringer -wzdluznik - deck -wzdluznik pokladowy - plate - mocnica pokladowa tie plate -wzdluinica pokladowa top hamper -elementy konstrukcji statku wystajqce ponad poklad tweendeck (TD) -miqdzypoklad - lower - dolny miqdzypoklad - upper - gorny miqdzypoklad watertight wodoszczelny deck -poklad wodoszczelny

3. SHIP'S CONSTRUCTION

Construction members -elementy konstrukcji

bearer -wspornik, podpora, element noSny bracket -wglowka, podpora, wspornik floor -dennik otwarty - gusset - wczlowka plyty wachlarzowej - margin - wqzl6wka oblowa - scarfing -wczlowka ukoina

tank side - wqzlowka oblowa, wspornica oblowa - taper -wqzl6wka stozkowa - tapered -wqzlowka stozkowa -toe - stopa wqzlowki - wing - wqzlbwka oblowa, wspornica carling -kr6tki wzdhznik chime -wzdhinik krawqdziowy crossbar -poprzeczna belka
-

Bulk carrier - transverse section masowiec -przekrdj poprzeczny

2 .

jatch coaming'

E
d

deck longitudinal/ wzdluinik pokladowy deck plating/ r p o s z y c i e pokladu

wreg ramowy burtowy zb. szcz,vtouy topside tank longitudinal plating/ poszycie wzdluine zbiornika szczytowego topside tank sloping plating longitudinal/ usztywnienie uzdluzne Sciany ukoinej zbiornika szczytowego

C) 5

: 3
4

p g T

cargo hold
- ladownia

wreg burtowy wzdluiny side shell/ poszycie b u r y

double bottom tank/ zbiornik dna podwhjnegodouble bottom girded wzdluznik dna podwojnego inner bottom plating/ poszycie dna wewnetrznego center line/ linia svmetrii

side shell frames bracket/ wez/owki wregow burtowych hopper tank sloping plate/ poszycie skosu zbiornika obtowego hopper tank sloping plating longitudinal/ usztywnienie wzdluzne iciany skoinej zb. oblowego inner bottom longitudinal/ wreg wzdtuzny dna wewnqtrznego

(2
I

LPLL

keel plate/ pbta stepki

duct keel/ stepka skrzyniowa

outer bottom shell plat~ng/ poszycie dna zewnqtrznego

bottom longitudinal/ hopper r a n d wreg w d l u i n y dna zbiornik oblouy zewnetrznego hopper transverse ring web/ wreg ramowy poprzeczny zbiornika oblowego
-

turn of the bilge - bilge plating/ obto poszycie obla dennego

3. KONSTRUKCJA STATKU

floor - dennik frame -wreg - bevelled -wreg rozchylony - bow - wreg dziobowy -bracket -wczlowka wregu - deep - wreg wysoki face plate -polka wregu ramowego - flaring - wreg rozwarty - intermediate -migdzywreg - longitudinal -wreg wzdluzny - main - wreg glowny - midship -wreg glowny -reverse -w. wzmocniony przeciwwregiem - rider - wreg podwojny - sideshell -wreg burtowy - sloping-outward -wreg rozwarty - solid - wreg pehy - stem -wreg rufowy, tylnica - transverse -wreg poprzeczny - tunnel - wreg tunelu - U-shaped -wreg w ksztalcie U - V-shaped - wreg w ksztalcie V - web - wreg ramowy framing - owrqzenie, uklad wiqzan kadluba - longitudinal - owrezenie wzdluzne - transverse - owrgzenie poprzecme, uklad wreg poprzecznych girder -wzdluznik, diwigar - centre -wzdluznik Srodkowy - intercostal -wzdluznik przerywany - side - wzdluznik boczny internal members -elementy wewnqtrzne knee -wgzlowka - carling - wqzlowka wzdluznika krotkiego - dagger -wqzlowka skoSna - flanged - w~zlowka zagieta - hanging -wczlowka podwieszona - lodging -wqlowka pozioma -plate -wczlowka, plyta wgl6wki - quarter -w. pokladowa przy paweiy - thwart - kqtnica longitudinal -wzdluzny, wzdluinik - deck - wzdluznica pokladowa members -wzdluzne elementy konstrukcji section -przekroj wzdluzny - shell - wzdluznik burtowy - side - wzdluinik burtowy - side shell - wzdluznik poszycia burt - web -wzdluznik ramowy pillar - pilar, slup, podpora - middle line - podpora (np. pokladu) Srodkowego rzqdu

- quarter

- round
-

- podpora peha solid - podpora peha tubular - - podpora rurowa

-

-podpora

bocznego rzqdu

reinforcement -wzmocnienie scalloping -polokrqgle wyciqcie (w elemencie konstrukcji) scallops - otwor Sciekowy, pot.: skalops siding - szerokoik wregu of a frame - szerokoSk styku wregu do burty spacing -rozstaw, rozstawienie, odlegloici (np. migdzy wregami) - common -zasadniczy odstqp wregowy standing bevel -rozchylenie wregu stiffened -usztywniony, wzmocniony (np. element konstrukcji statku) stiffener -usztywnienie - longitudinal - usztywnienie wzdluzne side - strona (np. grodzi), na ktorej znajdujq sig usztywnienia - transverse -usztywnienie poprzecme stiffening -usztywnienie stool - cokol - lower - dolny cokol - transverse - cokol poprzeczny - upper - gorny cokol strengthening -wzmocnienie stringer -wzdluznik plate - mocnica pokladowa - side -wzdluznik burtowy - web -wzdluznik ramowy strongback - wzdluznik usztywniajqcy (np. duze pokrywy) strut - wspornik, rozporka support -podpora (to) support -podpierak, podtrzymywak supporting structure - konstrukcja noSna transom -pawqz beam -pokladnik poprzeczny rufy frame -wreg poprzecznikowy transverse -poprzeczny -numeral -wskainik (klasyfikacyjny) dla wia; zan poprzecznych -racking -usztywnienie poprzeczne web - Srodnik wzdluznika, wregu wzmocnionego bulkhead - grodz poprzeczna frame -wreg ramowy stringer -wzdluznik wzmocniony, ramowy section - przekroj poprzeczny stool - cokol poprzeczny - transverse frame -wreg ramowy poprzeczny

3. SHIP'S CONSTRUCTION
f-

Pipelines of a product carrier -rurociqgi na produktowcu

overboard discharge/ zqwdr zrzutowy

tank cleaning heater/podgrzewacz wody do mycia Iadowni

Pipelines in a product carrier - rurociqgi n a p r o ~ u ~ t o w c u

tank heating system - coils/ system grzania zbiornikdw - w&ownice

1
I
. .- -

-.

bottoln coil/ weiownica denna

coil section/ sekcja wezownicy

weiownica grzewcza coil loop/ petla weiownicy

Pipes and pipings rury i rurociqgi

ballast line - rurociqgi balastowe ballast suction pipe -rurociqg balastowy ssqCY

- coil wqiownica - covering otulina rury, izolacja rury - cross czwornik rurowy
- elbow -h

3. KONSTRUKCJA STATKU

k rury

- flange - kohierz
- zwqzka szeiciokqtna nipple - zlqczka wkrqtna dluga - reducer - zwqzka rurowa reducing tee - trojnik z redukcjq -reducing crosses - czwornik z redukcjq reducing socket - mufka z redukcjq - return bend - luk rury w ksztalcie U - short nipple - zlqczka wkrqtna krotka socket - mufka - square head plug - korek z lbem do klucza kwadratowego stanchion -wspornik rurowy stopper - zaSlepka rury -tee - trojnik - union - zlqczka pipe - rura - branch - rura z odgalqzieniem - diameter - Srednica - filling -rurociqg napelniajqcy, wlewowy flange - kohierz rury grid - sieC rurociqgow knee piece - kolanko (rury) - seamless -rura bez szwu - sounding - rura sondazowa - stainless steel - rura ze stali nierdzewnej - suction - rura ssqca pipeline (line) -rurociqg crossovers -poprzeczne rozgalqzienia rurociqgu od gl6wnej linii ladunkowej lub resztkowej flange - kolnierz rurociqgu, polqczenie kolnierzowe (rurociqgu) -joints - polqczenia (np. kohierzowe) rurociqgu manifold - manifold, koncowka kohierzowa rurociqgu statkowego, do ktorej podlqcza siq weze giqtkie lub ramiona --valve - glowny zaw6r odcinajqcy, znajdujqcy siq najblizej kohierza rurociqgu, do ktorego przymocowuje siq wqze lub ramiona przeiadunkowe - overdeck -rurociqg pokiadowy pipes -rurociqg in line -rury w ukladzie rzqdowym piping (system) - system rurociqgow, instalacja rurociqgowa - long

- hexagon bushing -

coil -wqzownica - bottom - wqzownica denna grid - sieC wqzownic - heating -wqzownica grzewcza - wall -wqiownica Scienna collar - kohierz, pierScien crossover line - linia rurociqgu poprzeczna dead head of a pipe - zailepiona kolicowka rury drain -rurociqg Sciekowy -bolt - korek spustowy cock - kurek spustowy -hole - otwor Sciekowy -pipe - rura spustowa plug - korek spustowy pump - pompa resztkujqca -system - system resztkujqcy -trap -zamknigcie wodne, syfon valve -zawor Sciekowy, zawor spustowy drainage -drenaz, system osuszania filling connection - przylqcze do napelniania (zbiornika) flange - kolnierz, kryza flanged joint -polqczenie kohierzowe leak -nieszczelnoSC, przeciek detector -wykrywacz szczelin, nieszczelnoSci -proof test - proba szczelnoSci (to) leak -przeciekak leakage -nieszczelnoSC, przeciekanie line - linia (rurociqg) - cross-over linia poprzeczna, rurociqg lqcznikowy (linia sekcyjna, lqczqca poprzecznie ssawy zbiornikow danej sekcji) - drop - linia spadowa main - glowny (np. zawor) main - magistrala (np. rurociqgowa) -bilge line - magistrala zqzowa drain - glowny rurociqg z ~ z o w y manifold - skrzynia zaworowa, zawor rozgalqzny, rurociqg rozgalgiony pipe -rura -bearer - podpora (wspomik) rurociqgu -bend - luk rurociqgu cap - zailepka

--

3. SHIP'S CONSTRUCTION

3. KONSTRUKCJA STATKU

plug -korek zabezpieczajqcy przed wyciekiem lub drenujqcy rurociqg pressure/vacum valve (PNvalve) -zawor ciSnieniowo-prozniowy saddle -podpora, loze clip -uchwyt rury scupper - splywnik, szpigat, Sciek, odplyw -grating - kratka Sciekowa -hole - otwor Sciekowy -pipe - rura Scieku pokladowego sea chest - skrzynia denna, kingstonowa stainless steel - stal nierdzewna -pipe - rura ze stali nierdzewnej -piping - rurociqg ze stali nierdzewnej standpipe -hydrant, rura wznoina staple angle -kolnierz z kqtownika striking plate -plytka ochronna (pod rurq sondazowri) suction - ssanie -head - wysokoSC ssania pipe -rura ssawna trap - zamkniqcie wodne (syfon) trunk - szyb, magistrala, glowny kana1 - cable - szyb kablowy - pipe - szyb rurociagowy tube - rura, rurka plug - zaSlepka rury stopper - zaSlepka rury tubing - sieC rur, system rurociqgow, rurociqgi tubing -ukladanie rurociqgow vent line -rurociqg odgazowujqcy

Plates and plating - blachy i poszycie

cast - odlewany iron - zeliwo chrome plated -chromowane billboard -poduszka kotwiczna decking -poszycie pokladu diamond decking - blacha pokladowa ryflowana diminishing plank - wygubione pasy poszycia doubler -nakladka edge -krawqdi - flanged - krawqdi zagiqta end lap - zakladka stykowa face - strona (powierzchnia) zewnqtrzna, czoIowa - sheer -plyta mocnicy burtowej

flush -plaskie, wpuszczone -joint - polqczenie czolowe -plating -poszycie gladkie (burt) interlock of steel sheet piling - zamek stalowej Scianki szczelnej interlocking joint - polqczenie (Scianki dzialowej) na zamek interlocking sheeting - Scianka szczelna margine angle -kqtownik plyty krawqdziowej overlap -zakladka, zachodzenie na siebie (np. plyt poszycia) partition -przegroda, Scianka dzialowa plate -plyta, blacha - apron -nadburcie w cz&i dziobowej bilge -plyta oblowa - cable clench -plyta do mocowania ogniwa koncowego w komorze lancuchowej - checkered -plyta stalowa ryflowana - chock -plyta przy przewloce - collar -plyta kolnierzowa - corrugated - blacha falista, pofaldowana - diamond - plyta diamentowa, rombowa - doubling -plyta zdwajajqca, p. naspawana na inng nakladka edge -krawqdz plyty - flanged - plyta zagiqta - gusset -plyta wachlarzowa, p. wqzlowa - intercostal -plyta przerywana - sheer -plyta mocnicy burtowej plating -poszycie burtowe - bottom - poszycie dna -bow - poszycie dziobu - deck -poszycie pokladu - side - poszycie burt - tank top -poszycie dna wewnqtrznego rim - obrzeie sheeting -poszycie sheet line - linia krawqdzi plyt poszycia shell - kadlub expansion plan -plan rozwiniqcia poszycia longitudinal - wzdluznica burtowa plating - poszycie kadluba strake - pas, pasmo, pas poszycia kadluba - drop - krotki pas ( poszycia) - landing - pas poszycia pod mocnicq of plating - pas blach poszycia (kadluba) - topside - pas poszycia (ponizej mocnicy burtowej) surface internal - powierzchnia wewnqtrzna pasa transverse -poprzeczny
-

3. SHIP'S CONSTRUCTION

Ship 's stern and rudder - rufa statku i ster

stern frame/ trzon steru rudder blade~-l plewa steru

A)\ i
>

propeller shafi/ wal Srubowy

7--I

stern frame - tjdnica statku

propeller arch/ luk n a d i r u b o ~ y

rudder plate/ pietwa steru

rudder carrier/ ioiysko noine steru forefoot/ stopa tylnicy

i I "

propeller aperture/ okno Srubowe pzasta walu Srubowego propeller port/ ramq Sruboue

3. KONSTRUKCJA STATKU

Rudder - ster
area -pole, powierzchnia - balance ratio - wspolczynnik zrownowazenia stem back post -ramie sterowe (tylnicy) balance ratio - stopien zrownowazenia bottom pintle - czop noSny stem Costa bulb - gmszka Costy (na pletwie stem) diaper plate - plyta wzmacniajqca przejicie trzonu sterowego (przez kadlub) rudder - ster -balance - zrownowazenie stem -bearing - loiysko trzona sterowego blade -pletwa stem bottom pintle - czop noSny steru - bow - ster dziobowy bracket - ogranicznik sektora (wychylenia) stem carrier bearing - loiysko noSne stem casing - koker trzonu sterowego chock - ogranicznik sektora sterowego coupling - zlqcze sterowe -eye - ucho trzonu steru frame - rama pletwy stem gudgeon - gniazdo czopa sterowego -hangings -zawieszenie stem -head - glowica trzonu sterowego pintle - czop stem -port - otwor w trzonie sterowym stock - trzon sterowy stops - wystqpy oporowe trzonu sterowego -trunk - koker trzonu sterowego tube - koker trzonu sterowego upper stock - glowica trzonu sterowego yoke -jarzmo steru rudder post -ramie sterowe stoppers -wystqpy oporowe trzonu stem heel brace - okucie piety stem horseshoe plate -wzmocnienie przejicia trzonu sterowego pintle - czop loiyska stem

--

--

sworznia stem zamkowy (stem) propeller - Sruba napedowa -aperture - okno Srubowe w tylnicy arch - luk nadimbowy frame -rama Srubowa guard - oslona Sruby -post - rama Srubowa (tylnicy) relative rudder area - wzglqdna powierzchnia stem rudder (type) - ster - ballanced - ster zrownowazony - biplane - ster dwupletwowy - center-plate - ster jednoplytowy - equipoise - ster zrownowazony - Flettner - ster Flettnera - fully balanced ster calkowicie zrownowaiony - hinged - ster zawiasowy - lifting - ster Lurssena - Oertz - ster Oertza - partially underhang - ster czeSciowo podwieszony - semi-balanced - ster polzr6wnowazony - simplex - ster prosty - single-plate - ster jednoplytowy - span of the -wysokoSC stem, rozpiqtoSC s. - streamlined - ster wypornoSciowy, ster opwowy - tandem - ster tandem - unbalanced - ster niezr6wnowazony - underhung - ster podwieszany rudder stock -trzon sterowy bearing - loj s k o trzonu sterowego head - glowica trzonu sterowego stuffing box dlawica trzonu sterowego screw aperture - okno Srubowe (w tylnicy) screw clearance -przeswit Sruby (napqdowej) steering gear -maszyna sterowa steering resistance - opor sterowania stern frame -tylnica
- locking

-bearing

- loiysko

- sworzen

--

----

closed aperture/rufa z oknem clearwater/rufa z oknem s'rubouym zamknietym Srubowym omartym

cu&ay stern/ rufa podcieta

3. SHIP'S CONSTRUCTION

Stern - rufowa cz@C statku

A-bracket -wspornik walu Srubowego aft - na rufie, w czqSci rufowej after body -rufowa czeSC kadluba after deck -poklad rufowy after frame -wreg promieniowy after hatch -rufowy luk ladunkowy aftermost -najbardziej wysuniqty ku rufie, na samej mfie after perpendicular -pion rufowy after run - zwqzenie ladowni rufowej afterpeak bulkhead -grodz skrajnika rufowego buttock -nawis rufowy deck transom -pawqz rufy hollow pilar -wspornik rufowy oxter plate - dolna plyta kosza rufowego peak - skrajnik -bulkhead - grodi skrajnika frame -w r a skrajnika spectacle frame -tylnica krzyzowa, tylnica statku wieloirubowego stern -rufa, rufowa czqSC kadluba -bush -loiysko walu Srubowego, pochwa walu Srubowego

- chock przewloka mfowa - frame tylnica - gland -dlawik pochwy walu (Srubowego) - hawsepipe rufowa kluza kotwiczna
-

-pipe - rufowa kluza kotwiczna -post - tylnica, stewa tylna profile - linia rufy stern tube -pochwa walu Srubowego -bearing - lozysko walu Srubowego strips - listwy lozyska walu Srubowego bushing - loiysko walu Srubowego - gland -dlawik pochwy walu Srubowego --ring nut -nakrqtka (piericieniowa) pochwy walu stuffing box -dlawica pochwy walu Srubowego (types of) stern -typy rufy - apple - rufa pelna - counter - rufa z nawisem - fantail -rufa eliptyczna - round - rufa okrala - square - rufa plaska - tunnel - rufa tunelowa

- ----

Stem - rufowa cz@ statku

czenie maszyny ste

steering gear/ maszyna sterowa

$owica trzonu ste er brackel ik walu 'ego

/+shell

plating/ poszycie

piyta czolowa side frame/

side shell/

cross section/ przekroj pionowy

perspective view/

stringer in forepeak tank/ wzdluznik skrajnika dziob.

collision bulkhead/ grodi zderzeniowa-'

trunk connecting topside tank and hopper tank/ szyb lqczqcy zbiornik szczytouy i przyoblouy inner bottom/

*-collision bulkhead/ grodz zderzeniowa

3. SHIP'S CONSTRUCTION

Tanks arrangement uklad zbiornikdw

forepeak/ skrajnik d z i o b o ~ y

3. KONSTRUKCJA STATKU

Tanks - zbiorniki
air escape -odpowietrzenie air hole -otwor odpowietrzajqcy ballast tank -balast - ballast trunk - szyb lqczqcy zb. szczytowy i oblowy - clean - zbiornik balastu czystego - dedicated -zb. ladunkowe przeznaczone rowniez do przewozu balastu wodnego - segregated -balast wydzielony (przewozony w zbiornikach przeznaczonych tylko do balastu) - trimming - zb. balastowe trymujqce -water--zbiornik wody balastowej, zbiornik balastu wodnego cargo tank - zbiornik ladunkowy - expansion -zbiornik ekspansyjny ladunku - liquid - zb. tadunku plynnego na zbiornikowcach zb. na pozosta-slop 1oSci ladunku, popluczyn itd. cofferdam - koferdam, przedzial pusty z dostqpem (w odroznieniu od void space) coil -wqzownica - closed system -w. obiegu zamkniqtego wqzownica systemu chlodzqcego -cooling - finned -wqzownica ozebrowana grid - panel (siek) wgzownic w zbiorniku - heating -wqzownica systemu grzewczego coiled - (zbiornik) wyposazony w wqzownice (engine room) tank -zbiornik w silowni - bunker - zbiornik paliwa - daily service - zbiornik rozchodowy - drain -zbiornik Sciekowy, przeciekowy - fuel - zbiornik paliwowy - lub oil sump - zb. olejowy (Sciekowy) - observation - zbiornik kontrolny, zbiornik przelewowy - overflow - zbiornik przelewowy - sanitary - zbiornik wody sanitarnej, zbiornik Sciekow sanitarnych scupper drain - zbiornik Sciekowy - service - zbiornik rozchodowy - settling - zbiornik osadowy - sewage - zb. Sciekow sanitarnych - slop - zb. szlamu i odpadow olejowych - sludge - zbiornik szlamu olejowego - waste oil - zbiornik oleju zuiytego expansion tank -zbiornik nadmiarowy (gas) tank - zbiornik gazu

- interbarrier

space -przestrzen pomiqdzy barierami zbiornikow gazu skroplonego na gaZOWCU

--

---

--

---

--

--

barier -druga bariera (druga przegroda bezpieczenstwa wok01 zbiornika gazu skroplonego na gazowcu) - self-supporting - zbiornik samonoiny - semi-membrane zbiornik typu semi-membranowego dome - kopula zbiornika do przewozu gazow skroplonych heated tank - zbiornik grzany coil -wgzownica grzewcza zbiornika - heating line -rurocirlg grzewczy zbiornika independent tank -zbiornik niezalezny main tank -zbiornik glowny name plate - tabliczka informacyjna (na sondach) summer tank- zbiorniki podpokladowe na starych typach zbiornikowcow (stabilizing) tank -zbiornik stabilizacyjny - activated anti-rolling - aktywny zbiornik stabilizacyjny - antiheeling - pot.: zb. systemu kompensacji przechylow (wywolanych operacjami przeladunkowymi) - anti-rolling -zb. przeciwprzechylowy - flume typ zb. stabilizacyjnych - heeling - zb. systemu przeciwprzechy~owego, zb. kompensujqcy przechyl - passive anti-rolling - bierny zb. przeciwprzechylowy tank (localisation) -(lokalizacja) zbiornika - afterpeak - skrajnik rufowy - bilge hopper - zbiornik oblowy - central - zbiornik Srodkowy - centre - zbiornik Srodkowy - deep - zbiornik glqboki - double bottom - zbiornik dna podwojnego - forepeak - zb. skrajnika dziobowego - hopper - zbiornik oblowy -layout -rozklad (rozmieszczenie) zbiomikow - lower - zbiornik dolny - peak - skrajnik - peak - zbiornik skrajnika - side - zbiornik burtowy zb. szczytowy, zb. podpokladowy -topside - underdeck - zbiornik podpokladowy - upper - zbiornik gorny - wing - zbiornik boczny

- secondary

--

--

--

--

3. SHIP'S CONSTRUCTION

schodnia

tank - zbiornik -ballast - zbiornik balastowy - diesel oil - zb. paliwa lekkiego, zb. oleju napedowego - heavy oil - zb. paliwa ciqzkiego - lubricating oil - zb. oleju smarowego tank (construction) -konstrukcja zbiornika - expansion hatch - luczek nadmiarowy (ekspansyjny), zbiornik nadmiarowy - expansion trunk - szyb nadmiarowy lid -pokrywa luku zb. ladunku plynnego - membrane zbiomik typu membranowego - sloping plating - poszycie nachylonej plaszczyzny zbiornika oblowego - spherical - zbiornik kulisty - spherical skirt - fundament zb. kulistego - stainless steel - zb. ze stali nierdzewnej -top - dno wewnqtrzne -wash plate -plyta przelewowa (w zbiorniku) tank - zbiornik - daily service - zbiornik rozchodowy - dry - zbiornik suchy

-expansion
- gravity - reserve -

-- zb. nadmiarowy (ekspansyjny) opadowy overflow - zbiornik przelewowy - zbiomik -

- zb. rezenvowy, zb. zapasowy settling - - zbiornik osadowy storage - zbiornik zapasowy
-

--

tank (fitings) -wyposazenie zbiornika - air-escape pipe - rura odpowietrzenia zb. - bleeder - korek spustowy (w dnie statku) - docking plug - korek spustowy w zbiorniku balastowym - escape vent - odpowietrznik - filler -wlew zbiornika sounding pipe (tube) - rura sondazowa - striking plate -plytka ochronna pod rurqsondazowq water tank -zbiomik wody - domestic - zbiornik wody slodkiej -feed zbiornik wody zasilajqcej -fresh--zbiomik wody slodkiej - potable - zbiornik wody pitnej
-

---

--

--

3. KONSTRUKCJA STATKU

Top side tank and hopper tank - construction details zbiornik szczytowy i oblowy - detale konstrukcyjne
topside tank cross section przekrbj zbiornika szcqtowego
topside tank sloping p poszycie zbiornika szczyt

open deck plating/ poszycie pokladu ohartego

I

manhole/ wlaz, przelaz

deck longitudinal/ w,zdluinik p o k l a d o ~

topside tank sloping plating longitudinal/ wzdlu2nik poszycia zbiornika szczytou1ego

7c-

hopper tank zblornik przyoblowy

hnnnor .""" ".' ." """' tnnG vlllnino nlnto/ r""y5:' "

pos,jcie zbiornika oblou'ego hopper tank slopping plating longitudinal/ wzdluznik poszycia skosu zbiornika obiowego hopper transverse ring web/ wreg ramowy poprzeczny zbiornika obiowego bottom longitudinal/ uzdluznik denny

uzdluinik poszycia hurt

entrance in topside tank wejs'cie do zbiornika szcq$owego

ladder/ slde shell/ poszycie burg drabina side longitudinal/ w;zdluznik b u r t p y , side shell/ ladder/ poszycie burg drabina bulkhead/ grodi

3. SHIP'S CONSTRUCTION

Trunks and tunnels - szyby i tunele

access - dostqp hole - otwor wejiciowy casing - obudowa, oslona, szyb - air -kanal (dukt) wentylacyjny - funnel - szyb kominowy - light - szyb oiwietleniowy, szyb Swietlika closed-in space -przestrzen zamkniqta closed-in trunk - szyb obudowany duct -kanal, przewod -exhaust dukt (przewod wentylacji wyciqgowej) - ventilation -przewod wentylacyjny dust-proof -pyloodporny dusttight -pyloszczelny exhaust (fan) -wentylator wyciqgowy exhauster -wentylator wyciqgowy fan -wentylator funnel -komin cap -kryza kominowa casing - szyb kominowy mark -znak armatorski na kominie, logo gastight -gazoszczelny stack - komin - lower - komin dolny(odcinek pod pokladem) - smoke -komin trunk - szyb, magistrala, gkowny kanal - air - szyb wentylacyjny

- cable

--

kablowy obudowany - connecting - szyb lqczqcy deck -poklad skrzyniowy - expansion - szyb nadmiarowy - tilling - szyb do napelniania - hatch - szyb luku (przestrzen wewnqtrz zrqbnic) - pipe - szyb rurociqgowy - rudder - szyb trzonu sterowego - venting -kanal wentylacyjny -ventilation -kanal (szyb) wentylacyjny tunnel -tune1 (walu Srubowego, rurocigowy) - bottom -tune1 w dnie podwojnym escape - wyjicie awaryjne z tunelu platform - podloga tunelu -recess -wnqka tunelu, reces tunelu (walu Srubowego) - shaft - tunel (walu Srubowego) - underdeck - tune1 podpokladowy -well - studzienka w tunelu vent -odpowietrznik, otwor wentylacyjny ventilated insulation - izolacja z kanakami wentylacyjnymi ventilating fan -wywietrznik ventilator -wentylator, wywietrznik, nawiewnik coaming -zrqbnica wentylatora -turning gear -mechanizm obracajqcynawiewnik vertical -pionowy
- closed-in

- szyb

- szyb

4. Ship's equipment - wyposaienie statku

1. Anchor and anchor chain - kotwica i lancuch kotwiczny 2. Mooring equipment - urzqdzenia cumownicze 3. Cargo gear (loose) -zdejmowalny sprzqt przeladunkowy 4. Cargo lifting devices -diwigowe urzqdzenia przeladunkowe 5. Ropes - liny 6. Hatch covers -pokrywy ladowni 7. Means of access - urzqdzenia dostqpu 8. Opennings and covers - otwory i ich zamkniqcia 9. Ladders and gangways - trapy i schodnie 10. Deck fittings -element-wyposaienia pokladu 11. Superstructure and masts - nadbudowka i maszty

4. SHIP'S EQUIPMENT

Anchors stockless Hall anchorkotwica - kotwice Qpu Halla bez poprzeczki

rl

Admiralty anchor kotwica admiralicji

anchor s h a d e / szakla kotwiczna

1
rchor arm/ y a kotwicy anchor arm/ tapa , kotwicy

anchor stock/ poprzeczka kotwicy anchor shankl trzon kotwicy

anchor arm tapa kotwicy pieta kotwicy sworzeli kotwiczny

anchor crown/ pieta kotwicj

Spek anchor/ kotwica Speka

Danforth anchor/ kotwica Danfortha

D'Hone special anchor/ kotwica specjalna DrHone'a

Stoke's anchor/ kotwica Stokes'a

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

Anchor and anchor chain kotwica i lancuch kotwiczny

anchor -kotwica and chain certificate - Swiadectwo kotwic i lancuchow arm -ramie kotwicy beam - trzon kotwicy -bill -pazur kotwicy -blade - czqSC ramienia pod lapq kotwicy crown -pigta (kotwicy) - eye of an - otwor w koncu trzona kotwicy (do zakladania szakli) fluke -lapa kotwicy folding stock - poprzeczka k. (skladana) nut - galka na poprzeczce kotwicy -palm -lapa kotwicy -pea -pazur kotwicy -peak -pazur kotwicy shackle - szakla kotwicy shaft -trzon kotwicy shank -trzon kotwicy shoe -poduszka lapy kotwicy spile pin - szpilka szakli lancucha kotwicznego spur -wystgp zaczepowy k. patentowej stock -poprzeczka trzonu kotwicy anchor (gear) - sprzqt kotwiczny -ball -mak kotwiczny, kula kotwicma bell -dzwon kotwiczny buoy -plawka kotwiczna davit -iurawik kotwiczny -hook -hak (do ukladania lancucha kotwicznego w komorze) line - lina kotwiczna light - Swiatlo kotwiczne anchor (type) - (typ) kotwicy - Danforth - kotwica Danfortha - double fluked - k. z ruchomymi lapami - drift -kotwica plywajqca, dryfiotwa - Martin's - kotwica Martina - mooring - kotwica martwa - mooring block - martwa kotwica - mushroom - kotwica grzybowa, kotwica talerzowa - patent - kotwica patentowa - housing - kotwica patentowa - stem - kotwica dziobnicowa - stem - kotwica rufowa - stocked - kotwica admiralicji

stockless -kotwica patentowa stream - kotwica prqdowa - swinging fluke -kotwica patentowa - swinging moorings - martwa kotwica pojedyncza (beczki cumowniczej) buckler -zasuwa kluzy kotwicznej - blind -pokrywa kluzy kotwicmej - half -pokrywa kluzy kotwicznej skladajqca siq z dwoch czgSci - riding -pokrywa kluzy kotwicznej (zlozona z dwoch polbwek) cable -lancuch kotwiczny lifter -kolo lancuchowe (wcirlgarki) markings - oznakowanie (przgsel) lancucha kotwicznego - nipped -zalamany lancuch kotwiczny stud - rozporka ogniwa lancuchowego - stoodless link - lancuch o ogniwach bez poprzeczek chain -lancuch (tu: kotwiczny) - anchor shackle -przqslo lancucha kotwicznego -bitter end -koniec lancucha kotwicznego (w komorze kotwicznej) - close link - lancuch o krotkich ogniwach - diameter of - Srednica lancucha forerunner - czgSC przednia lancucha - length of - dhgoSC lancucha link - ogniwo lancuchowe - lugless - lancuch bezrozporkowy outboard shot - ogniwa lancucha pomigdzy kotwicq a pienvszym przgslem poirednim - (to) range -rozcirlgak lancuch (kotwiczny) na pokladzie - riding -lancuch lqczqcy beczkq cumowniczq z obciqznikiem - shackle of the - szakla, przgslo lancucha kotwicznego shot -przqslo lancucha kotwicznego slipping arrangement - malniak lancucha kotwicmego span - przqslo - stream -lancuch kotwicy rufowej - stud-link -lancuch z ogniw rozporkowych swivel -krqtlik swivel hook -hak krgtlikowy swivel piece shackle - szakla krqtlikowa (chain) link -ogniwo (lancucha) -bending shackle -szakla koncowa (lancucha kotwicznego)
-

4. SHIP'S EQUIPMENT

anchor chain arrangement rozmieszczenie laricucha kotwicznego

I. Hawse pipe, anchor pipe/ kluza kotwtczna; 2. Anchor chain, anchor cable/ lancuch k o ~ i c z n y 3. Chain locker/ ; komora laricuchou~a;4. Doubler/ nakladka; 5. Bolster/ kolnierz pokladowy; 6. Deck plate/ poszycie poktadu; 7.Devil's claw/ sstosr razurowv; 8. Chain stouuer/ sto9. chain stopper fd&dation/ per z a p a d k o ~ yl & ; a& fundament storera kuicucha;lO. Windlass foundation/ fun"dament w.indi, kotwicznej; 11. ~ i n d l a s swinda ko&iczj nu, wciqgarka lalicuchowa; 12. Spurling pipe/kluza la+ cuchowa; 13. Collision bulkhead/ grodi zderzeniowa

Securing anchor to zamocowanie kotwicy do lancucha

15. Cable lifter/orzech windy; 16. Studless link/ ogniwo bez rozporki; 17. Stud link, studded link, common link/ ogniwo rozporv kowe; 18. Swivel shackle/ krqtlik lancucha; 19. "DM p e anchor shackle/ szakla laricuchowa q p u "D"; 20. Kenter joining shackle/ ogniwo Kentera; 21. Pin/prze&czka; 22. Pear shackle/ szakla gruszkowa; 23. Anchor shackle/ szakla kohviczria; 24. Anchor shank/ trzon kotwicy

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

common - ogniwo zwykle (lancucha kotwicznego) - connecting - lqcznik - end - ogniwo koncowe przqsla (lancucha kotwicznego) - end shackle - szakla koncowa lancucha k. - enlarged ogniwo lancuchowe duie (przedostatnie w przqile) - intermediate - ogniwo poirednie (przedostatnie ogniwo z rozporkq w przqSle) - lead pellet - korek olowiany (zabezpieczajqcy szpilkq ogniwa Kentera w lancuchu kotwicmym) - long end - ogniwo z rozporkq zwiqkszone - long stud - ogniwo z rozporkq zwiqkszone - lug - rozporka ogniwa lancucha kotwicznego - open -ogniwo koncowe (lancucha kotwicznego) - patent - ogniwo patentowe (lancucha) - pear - ogniwo gmszkowe stay pin - rozporka ogniwa lancucha - stud - rozporka ogniwa lancucha k. - stud - ogniwo (lancucha kotwicznego) z rozporkq chain locker -komora lancuchowa bulkhead - przegroda komory lancuchowej -clench - sworzen mocujqcy ostatnie ogniwo lancucha w komorze kotwicznej floor -podloga komory lancuchowej grating - kratownica (greting) komory 1. manhole -wlaz komory lancuchowej chain pipe -kluza lancuchowa bed -poduszka kotwiczna cover -pokrywa kluzy lancuchowej pocket - wnqka kluzy kotwicznej stern hawse pipe - mfowa kluza kotwiczna stern pipe -rufowa kluza kotwiczna (chain) stopper -hamulec (lancuchowy), stoPer - Blake slip - stoper lancucha kotwicznego Blake'a - cable - stoper lancucha kotwicznego - chain claw - stoper pazurowy - deck - stoper lancucha kotwicznego - devil 's claw - stoper pazurowy lancucha - housing - stoper kotwicy
-

--

--

-------

Le Hoff - stoper zapadkowy lever controller - stoper mimoirodowy (lancucha kotwicznego) - riding chock - stoper lancucha kotwicznego - riding pawl - zapadka stopera lancucha kotwicznego - riding slip - stoper bezpieczenstwa (w komorze lancuchowej) - riding - stoper lancuchowy - screw controller - stoper szczgkowy (lancucha kotwicznego) hawse - czqSC dziobu zawierajqca kluzy kotwicme -bag - pokrowiec na otwor kluzy kotwicznej cover -pokrywa kluzy kotwicznej flap -pokrywa kluzy kotwicznej -pipe - kluza kotwiczna rope - lina do rozplqtywania lancuchow kotwicznych holding power - sila trzymania (kotwicy) --power -wysoka sila trzymania (kotwicy) shackle - szakla - detachable Kenter -rozkladane (demontowalne) ogniwo Kentera - Hartford szakla Hatforda (do zamocowania lancucha kotwicznego do beczki) -joiner - szakla lqcznikowa (lancucha kotwicznego, lqczqca przqsla) -joining - szakla lqczqca przqsla - Kenter joining - szakla lqczqca Kentera - Kenter - lqcznik Kentera, szakla Kentera - lugless - ogniwo patentowe, lqcznik Kentera - chain locker - szakla mocujqca lancuch w komorze kotwicznej spurling pipe -kluza lahcuchowa windlass -winda kotwiczna -band brake -hamulec taimowy -bed -loze windy kotwicznej, fundament w.k. - brake - hamulec - cable holder -bqben lancuchowy (windy k.) - cable lifter - bqben lancuchowy windy k. - chain grab - orzech bqbna windy kotwicznej - chain hoist -wcirlgnik lancuchowy claw clutch - sprzeglo klowe claw coupling - sprzeglo klowe clutch - sprzeglo - friction brake -hamulec cierny (taimowy)
-

--

4. SHIP'S EQUIPMENT
\

I. Starboard anchor/ kohvica prawa; 2. Anchor chain, anchor cable/ iancuch kohviczny; 3. Flange/ kolnierz b u r t o y ; 4. Hawse pipe/ kluza kohviczna; 5. Bolster/ kolnierz pokladouy; 6. Chain stopper/ stoper zapadko~y lancucha; 7. Windlass/ winda kotwiczna, wciqgarka laricuchowa; 8. Spurling pipe/ kluza lancuchowa); 9. Chain lockel; cable locker/ komora iaricuchowa; 10. Bitter end/ koricowka lancucha; 11. Chain slipping arrangement/ malniak lancucha kotwicznego; 12. Chain locker floor/ podloga k o m o g ~ lancuchowej; 13. Forecastle decWpoklad dziobowki; 14. Forecastle bulwark/ nadburcie dziobdwki; 15.Forecastle stores/ magazynek dziobowy; I6.Main drck/poklad glowny; 17. Panting,frame/ wzmocniony wreg skrajnika;l8. Doubler/ nakladka.

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

1
Windlass - wciqgarka kotwiczna
m~indlasscontrol handle/ diwignia cable I$er/ kolo laricuchowe

silnik elekttyczny

kolnierz kluzy laricuchowej

Selftensioning mooring winch - wciqgarka cumownicza z samonaciqgiem

band brake/ hamulec taimon.?, grooved drum/ &ben ilobkowany
common pinion for drum drive/ wspolne kolo zcbate napedu obu bebnow

tween drum deck unit/ dwubqbnowa cz& pokladowa

tnagazynowy

podkladki mocujqc

urzqdzenie do automa@cznego nawijania

przeciwwaga

4. SHIP'S EQUIPMENT

bitter end - koricdwka iaricucha

be''- dzwon
cotter pin/ zawleczka main deck/locker clench/ ogniwo komorowe

bell securing ring/ clapper securing ring/

ogniwo powiekszone

common link link/ ogniwo zwykle

Mooring winch - wcillgarka cumownicza

manual band brake/ hamulec reczny storage drum 2/ beben 2 bebna mamzvnowepo linv

m))

winch control p a ~ e l / panel sterowania windq

s\J A&l
dog

T c o Z r o i panel cover/ poknwa panela sterowania end of break band/zamocowume koricdwk taimy h a m u h

wplnned
'1

klowe

#n/ garkl

band brake hamulec taSmowy

break band/ hamulec taimowv hne storage drum/ beben magazynowy 11n+

w A
6
w y k / u d hamulca~ ~ ~

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

Mooring equipment -urzqdzenia cumownicze

band clutch - sprzqglo taimowe bitt - poler. pachol, pacholek - belaying - poler, pachol, pacholek -bracket - wzmocnienie polera, pachola -head - glowica polera, pachola - mooring -poler, pachok cumowniczy -pin - poprzeczka polera, pacholka stopper - stoper liny cumowniczej (zamocowany do polera) bollard -poler, pachol -cleat - poler (pachol) z h a g % p. z rozkami - cruciform towing -krzyzowy poler holowniczy - double - poler (pachol) podwojny - leading - prowadnica liny - triple - poler (pachol) potr6jny brake - hamulec - band - hamulec tasmowy cable drum -bqben linowy (windy) cable tier -buchta liny capstan - kabestan - double - kabestan podwojny -rim - obrzeze plyty fundamentowej kabestanu catch - zapadka, zatrzask chafing - przecieranie siq battenwykladzina chroniqca lincprzed przecieraniem sic -chain -odcinek lancucha zabezpieczajqcy line przed przecieraniem siq na kluzie chock -przewloka (linowa) - bow - przewloka dziobowa - closed - przewloka zamkniqta - double - p. podwojna - mooring - p. dwuwargowa - multipurpose - p. uniwersalna - open - przewkoka otwarta - Panama - przewloka panamska (rolkowa) rowser chock przewloka zamkniqta - single p. pojedyncza click - zapadka (np. w kabestanie) comb cleat -przewtoka dog-stopper - stoper lancuchowo-linowy drum - bqben (linowy) end - bqben linowy windy - mooring rope - bcben do nawijania liny cumowniczej split - bqben dzielony

fairlead -przewloka, polkluza -prowadnica liny - double - przewloka podwojna - Panama - kluza panamska - pedestial - rolka na cokole sheave -prowadnica kr&zkowaliny -with guide roller - z rolkq kierunkowq fake - krrlg liny w zwoju gipsy - bqben linowy windy -head - bqben linowy windy hawser - lina, cuma, gruba lina holownicza eye - oko cumy, oko liny port - przewloka (cumownicza) -reel - bqben do nawijania liny -thimble - kausza do duiych lin stalowych headline - cuma dziobowa knight - pacholek load - ucirlg -recovery u. samoczynnego nawijania liny -rendering u. samoczynnego wydawania liny - holding -u c i e trzymania na hamulcu - drum - ucirlg trzymania na bqbnie mooring -cumowniczy bitt - poler (pacholek) c. podwojny equipment -urzqdzenie cumownicze gear - urzqdzenie cumownicze -pipe - przewloka cumownicza Norman pin -poprzeczka polera (pacholka) Panama lead -kluza cumownicza (panamska) pawl - zapadka -head - dolna czcSC kabestanu, w ktorej znajdujq sic zapadki -rack - gniazda zapadkowe (kabestanu) roller - rolka (np. przewloki rolkowej) chock -przewloka rolkowa fairlead -glowica obrotowa, przewloka z rolkami walcowymi - pedestal - podstawa rolki cumowniczej warping - rolka cumownicza rope - lina (cumownicza) guide - ukladacz liny tube kosz na liny storage reel -bqben do magazynowania liny speed -prqdkoSC - light line - prqdkoSC biegu jalowego - creep - prqdkoic pelzania - full - pelna p. (wybierania, wydawania) staghorn -pachol krzyzowy, poler krzyzowy stopper - stoper (do lin) - dog-- - stoper lancuchowo-linowy - lanyard stoper linowy lug - zaczep stopera (do liny)

- bollard
-

---

Forecastle - anchor and moorinn arrannement dziobbwka - urzqdzenia kotwiczne i c y \

/------

,,.
---

windlass/ winda kotwiczna

I

........................ tharmflec behm

manual band brake/ reczny magazynowego liny

en magazynowy liny orage drum dog clutch/

pedestal fairlead rolka kierunkowa double bollard pachol podwbjny

double chock, open chock/ przewloka podwojna rolkowu moorirzg rope run/ bieg /in cumowniczych

zaczep stopera

ead (closed chock)/ horizontal roller/

cruciform towing bitt, double - pachol podwbjny

Panama lead/ kluza panamska

przewloka podwbjna z rolkami walcouymi

roller fairlead/ przewloka z rolkami walcowymi

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

towing - holowanie bitts - podwojny poler (pachok) holowniczy na holowniku bollard -poler (pachol) holowniczy chock -przewloka holownicza -posts -podwojny poler (pachol) holowniczy na holowniku winch -wciqgarka holownicza veer - silnikowe wydawanie liny warping -cumowniczy, sluiqcy do przeciqgania (statku) capstan - kabestan cumowniczy drum - b ~ b e n windy cumowniczej end - glowica cumownicza, b ~ b e n linowy wciqgarki cumowniczej guide -rolka kierunkowa -winch -wciqgarka cumownicza gkowicowa winch -wciqgarka (pot.: winda) - automatic mooring -wciqgarka cumownicza automatyczna b~bnowa - combined windlass /mooring - wciqgarka cumownicza z przystawkq kotwicznq - constant tension mooring -w. o stalym naciqgu, w. automatyczna - electric -wciqgarka elektryczna - electro-hydraulic -w. elektrohydrauliczna -head - glowica windy - manoeuvering-anchor wciqgarka manewrowo-kotwiczna - mooring -wciqgarka cumownicza - self-tensioning mooring winda cumownicza z automatycznq regulacjq naciqgu

Cargo gear - loose - osprzqt (zdejmowalny) urzqdzen przeladunkowych

ball sinker -obciqznik kulisty block -blok, zblocze, wielokrqiek - angle -blok kierunkowy - becket -blok z uchem dolnym - block and block - blok do bloku - clamp - blok szerokokrqzkowy - double -blok dwukrqzkowy - fourfold - blok czterokrqzkowy -gin blok szkieletowy (otwarty, z krqzkiem ze szprychami) - haul -blok prowadzqcy - head -blok renerowy gomy (nokowy) - head span - dolny blok topenanty - heel - dolny blok kierunkowy (renera) - hook - blok z hakiem - leading -blok kierunkowy - lower slewing guy - blok dolny talii gai ruchomej - lower span - dolny blok topenanty - mast head span -blok gomy topenanty - ninepin - blok prowadniczy - openable ship's -okrctowy blok otwierany -patent -blok rolkowy - pulley - zblocze - running - blok ruchomy - shackle - blok z okuciem i szaklq - single -blok jednokrqikowy - sister - blok zespolony (z dwoma krqzkami, umieszczonym~ jeden nad drugim) - snatch - blok otwierany - split - blok skladany - standing -blok staly - treble -blok trojkrqzkowy - viol -blok otwarty

--

--

--

--

Mooring equipment urzqdzenia cumownicze

baseplate/ rvlleri

Panama lead/

three roller open fairlead przewtoka trzyrolkowa,

three roller open fairlead/ przewloka trzyrolkowa, otwar ta closed mooring chock (lead) przewtoka cumownicza zamknieta
\

4. SHIP'S EQUIPMENT

, '

Cargo gear - loose - osprzet Eadunkowy zdejmowalny

block construction - konstrukcja bloku tackle - talia
stiff swivel and shackle/ kretlik sztywny z szaklq

snatch block with shackle/ blok otwierany z szaklq

sr~athhblock with hook/ blok otwierany z hakiem crarze block with one sheeve/ blok diwigowy jednohcrqzkou?,

lina ruchoma irm zamocowana

crane block with,four sheeved blok diwigowy czterokrqikowy

/ kretlik z hak-iem luiny

loose swivel hook/

bloks fittings wyposaienie blokdw

stiff swivel eye/

standard snivel hook/ kretlik statrdardowy z hakiem

swin&ng swivel hook/ kretlik z hakiem ohrotouym loose swivel stgj"swive1 hook/ hook/ kretlik kretlik z hakiem sztywyy lulny z okiem

stiff swivel and shackle/ kretlik sztywny z szaklq

I

loose swivel and shackle/ kretlik luiny z szaklq

cargo shackles szakle ladunkowe

cargo hooks haki ladunkowe

screw pin shackle "D" type/ szakla typu "D" ze swjorzniem xkrgcanym

screw, pin shackle "omega" type/ szakla typu "omega" ze sworzniem xkrecanym

cargo hook with shackle/ hak hdunkou y z szaklq

cargo hook with swivel eye/ hak ladunkowy z kretlikiem

ramshorn cargo hook/ hak dwurozny

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

block construction - konstrukcja bloku arse (of a block) - do1 bloku - becket - ucho dolne bloku - breech - dolna czqi.6 bloku - cheek - policzek (bloku) - disk sheave - krqzek pelny (w bloku) -dumb sheave -rowek prowadniczy (blok bez krqzka) - gorge - rowek krqzka linowego - roller sheave -krqzek bloku na lozysku walcowym - score - wyzlobienie na policzkach bloku do zaloienia stropu - sheave - krqiek - shell of a -policzek bloku - shiver - krQek bloku - spoke sheave - krqzek szprychowy (bloku) burton -talia podr~czna - single - talia z dwoch blokow jednokrqzkowych cotter -przetyczka -pin - zawleczka - split - zawleczka - spring - zawleczka delta plate -lqcznik trojkqtny (lancucha, talii) deadman - gaja bomu ladunkowego fall -rener - cargo - rener ladunkowy - married - rener sprzqzony -rapid transit dodatkowy rener (przy pracy dwoma bomami) featherway - gniazdo zatyczki (szakli) hook -hak -block - blok z hakiem -bolt - Sruba hakowa - cargo - hak ladunkowy
-

- loading - hak iadunkowy - pelican - hak odrzutny - ramshorn - -hak (ladunkowy) podwojny - sister - hak polowkowy - spring - -hak zapadkowy - swivel - - hak krqtlikowy
-

- clasp -hak skladany, hak podwojny - finger -hak palcowy - Flemish -hak (ladunkowy) podwi?jny

--

-tackle - talia o blokach z hakami lead - kierunek biegu liny w osprzqcie ladunkowym lug -zaczep, ucho, wystqp monkey face -lqcznik trojkqtny (to) overhaul -wyklarowab (taliq, line) overhauling weight - obciqznik haka ladunkowego pin -przetyczka, sworzen, czop purchase -wielokreek, talia - double - t. z dwbch blokow dwukrqzkowych -fourfold talia z blokiem czterokrqikowym - single - linoblok -treble -t.z dwoch blokow trojkrqzkowych - twofold - t. z dwoch blokow dwukrqzkowch - union -uklad pracy sprzqzonej -union -rig -system sprzqzonych bomow (ladunkowych) - union swivel - krqtlik w systemie bomow sprzqzonych - weston - wielokrqiek roznicowy (to) purchase -podnosib (za pomocq talii) racking stopper - stoper talii ramshackle -uszkodzona szakla rigging - olinowanie

--

shackle - szakla

marks cecha long li ucho podlui

thimble - chomqtko swivel - krqtlik

:abezpiec:ajqca

4. SHIP'S EQUIPMENT

Cargo lifting devices - urzqdzenia przeladunkowe

derrick head fitting/ brojenie zblocza gornego

upper cargo purchasr block/ g6rny blok tali lower cargo purchase block/ dolny blok ta-

talia iadunkow

hooW hak ladunkowy podwojny

topping Iifi $$%inch/ wriqgarka topenan2). derrick stool/

Stulcken heavy derrick - born cigiki Stulckena

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

belly guy - lina przytrzymujqca Srodkowq czqSC bomu ladunkowego - boom topping lift - topenanta bomu dead end -koncowka renera zamocowana na bqbnie - deadman - gaja bomu ladunkowego - guy - gaja - main guy - gaja glowna (bomu) - lead - kierunek biegu liny w osprzgie - leading part - odcinek liny przechodzqcy przez blok otwierany - lift - topenanta - loop -pqtla - pendant - sztender - preventer -prefender (stalowa lina ustalajqca polozenie bomu) chain - lancuch prefendra - -guy - gaja stala prefendrowa chain - lancuch gai prefendra - running - olinowanie ruchome - span rope -- topenant bomu ladunkowego - standing - takielunek staly runner -rener - cargo - rener ladunkowy guide - prowadnica renera tension - napiqcie w h i e renera shackle - szakla, szekla - bow - szakla okrqgla -bolt - sworzen szakli - club link - szakla w ksztalcie liry - D-- - szakla typu ,,D" - dee - szakla podluzna - forged - szakla kuta podluina okrqgla - harp-shape - szakla w ksztalcie liry -jaws of a - rozstaw szakli (przestrzen pomiedzy ramionami szakli) -pin -przetyczka sworznia szakli - regular - szakla zwykla (zalozona sworzniem do bloku) - rope - szakla do liny - screw - szakla ze sworzniem wkrqcanym - side - sz. zalozona prostopadle do krqzka (to) shackle - spinai., zszaklowaC (polqczyk szaklq) slew line (rope) - lina do obracania bomu w poziomie slewing - ruch obrotowy (bomu, diwigu) guy - gaja ruchoma talii pendant - sztender gai taliowej --tackle - talia gajowa ruchoma split fall -rener z hakiem (przy pracy bomami niesprzqzonymi)
-

--

--

--

span - lina podtrzymujqca blok, rozpiqta miqdzy dwoma punktami -block - blok zawieszony na rozpiqtej lnie chain - lancuch topenantowy rope - lina topenanty bomu tackle - talia topenanty (bomu) standing part -koniec staly liny standing topping lift - topenanta stala stay - sztag - schooner - szkunergaja swivel - krqtlik tackle - talia, wielokrqzek - double luff - talia zlozona z bloku dwu- i trzykrqzkowego drift - robocza dlugoSC talii - fall fal, lina talii - hook -talia o blokach z hakami - lift - talia topenanty - luff - talia podrqczna, przenoha - long - talia dluga - purchase - talia - span - talia topenanty - single whip - linoblok - up and down - talia z bloku jednokrqikowego i dwukrqzkowego upon - talia za taliq - watch - talia podrqczna, talia lekka thimble - chomqtko (pot.: kausza) - heart-shaped - kausza w ksztalcie serca - union - chomqtko (kausza) polqczona topping -podnoszenie lift - topenanta, topenant block - blok gorny topenanty --bull rope -lina stalowa dolqczona do topenanty bomu, wybierana na windzie chain - lancuch do mocowania topenanty w polozeniu roboczym fall -koniec biegowy talii topenanty, topenanta bomu purchase - talia topenanty, wielokrqiek t. line - topenanta rope - ciqgnik topenanty tringle plate - lqcznik trojkqtny (lqczqcy np. renery) triangular lifting eye -zaczep ladunkowy trojkmy union gear -renery sprzqzone unreeve -wywlec, wyszorowai. (linq z bqbna) (to) unshackle -odszaklowai., wyszaklowaC whip - linoblok (to) whip - podnosic linoblokiem wide of clear - szeroka (szakla)

--

----

4. SHIP'S EQUIPMENT

Cargo gear - twin span tackle heavy derrick sprzet przeladunkowy - born cieiki o dwdch gajotopenantach

1. Heavy derrick born/ ciezki zuraw bomouy; 2. King post/ fundament bomu ciqzkiego; 3. Portal mast/ maszt bramouy; 4.Transverse beam/ belka poprzeczna masztu; 5. Span block trunnion zawieszenie obrotowe bloku gajotopenanty; 6. Span lead block trunnion/ zawieszenie obrotowe bloku kierunkowego gajotopenanty; 7. Mast head span lead block/ blok g o r y kierunkowy gajotopenanty; 8. Mast head span block/ blok gdiany gajotopenanty; 9. Cargo lead block trunnion/ zawieszenie obrotowe bloku kierunkowego renera; 10. Mast head cargo lead block bracket/ wspornikgornego bloku kierunkowego renera; 11. Mast head cargo lead block/ blok gorny kierunkowj renera; 12. Mast head span lead block bracket/ wspornik bloku gornego kierunkowego gajotopenanty; 13. Double connecting fork/polqczenie wideikowe podwbjne; 14. Span triangular platel lqcznik trojkqtny gajotopenanty; 15. Derrick head span fitting/zaczep nokowy gajotopenanty; 16. Derrick head cargo$tting/zaczep nokowy talii renera; 17. Head cargo purchase block/blok nokowy talii renera; 18. Cargo tackle/ talia renei-a 19. Lower cargo purchase block/ blok dolny tali1 renera; 20. Becket/zaczep bloku; 21. Ramshorn hook/ hakpodwojny; 22. Derrick head built-in sheave/krqiek wbudowany w nok; 23. Span winch/ wciqgarka gajotopenanty; 24. Cargo winch / wciqgarka renera; 25. Derrick heelfitting/pieta bomu; 26. Goosneck trunnion/ ioiysko bomu cieikiego;27. Span rope/ lina gajotopenanty; 28. Cargo runner/ rener; 29. Span/slewing tackle/ talia gajotopenanty; 30. Shackle/szakla; 31. Swivel/ kretlik.
\

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

Cargo lifting devices -diwigowe urzqdzenia przeladunkowe

boom - bom -bom ladunkowy -heavy--bom ladunkowy ciqzki - heel - piqta (np. bomu) -jumbo - ciqzki bom - king post -podstawa bomu - lattice -bom kratowy - light -bom ladunkowy lekki - married fall -rener sprzqzony - married gear - bomy sprzgzone - Pacific iron -wiczba bomu ladunkowego -pedestal - cokol, podstawa, stojak runner - rener - samson post -kolumna (stanowiqca podporq bomu ladunkowego) - swinging -bom ladunkowy obracany derick heel lead block - dolny (kierunkowy) blok renerowy bomu - union gear - renery sprzqzone boom (construction) -konstrukcja bomu chock -poduszka gniazda bomu cradle -loze bomu crutch - stojak bomu - dolly -pozioma belka do mocowania talii - double yoke piece - widelki podwojne gallow -podstawa bomu - goosneck bearing -lozysko bomu head - nok bomu cargo block -blok gomy renera double lug fitting - widelki noku bomu fitting - zaczep bomowy podwojny plaski heel -piqta bomu --block - dolny blok renera fitting -widelki pigty bomu - lifting gear guy eye plate - zaczep bomowy oczkowy gai stool - podstawa bomu ciqzkiego trunnion - loiysko bomu ciqzkiego table -podstawa gniazda bomu 1. crane -diwig - deck - diwig pokladowy hook - hak tadunkowy -jib - wysiqgnik iurawia -jib - h r a w pokladowy, 2.p. stacjonamy - luffing-jib -iuraw wychylny motor - silnik diwigu radius -w y s i e diwigu rating -udiwig znamionowy
- cargo

--

--

----

--

crutch -rozwidlona czgSC stojaka bomu derrick -bom, h a w bomowy boom - bom, iuraw bomowy crane - iuraw bomowy guy - gaja bomu -head - nok bomu -heel - piqta bomu - heavy -bom ciqzki - heavy-duty bom ciqzki o d u j m udiwigu - heavy lift -iuraw bomowy ciqzki - hydraulic -hydrauliczny iuraw bomowy post - kolumna ladunkowa stool - podstawa bomu ciqzkiego - swinging - bom obrotowy trunnion - loiysko bomu ciqzkiego gallows - stojak bomu married gear -bomy sprzqzone slew - obracaC siq (o bomie, diwigu) slewing - ruch obrotowy (bomu, diwigu) -crane - diwig obrotowy derrick - bom obrotowy (umieszczony w plaszczyznie symetrii statku) derricks span - rozstaw bomow samson-posts -pot.: maszt bomu ciqzkiego stand - stanowisko, stoisko, stojak standard -kolumna, stojak safe working load (SWL) -dopuszczalne obciqzenie robocze trunnion piece for spar bearings - zaczep masztowy topenanty winch -wciqgarka (pot.: winda) -barrel -glowica wciqgarki, bgben -block friction clutch - sprz&o cierne szczqkowe - cargo - wcigarka ladunkowa drum end -bqben linowy wciqgarki - electric - wciqgarka elektryczna - electro-hydraulic -w. elektrohydrauliczna end -bqben linowy wciqgarki - gypsy -bqben linowy wciqgarki -head - bgben linowy wciqgarki -platform -podstawa wciagarki ladunkowej reel - bqben do nawijania (liny) -reversible -wciagarka o zmiennym biegu rope drum -bqben linowy - slewing - wciqgarka gai - span - w. topenanty bomu obciqionego table -podstawa wciagarki ladunkowej - topping - wciqgarka topenantowa -warping drum -bqben linowy windy

--

4. SHIP'S EQUIPMENT
, -

Cargo lifting devices - urzqdzenia przefadunkowe

ig z wysrqgnikiem lamanym

stiff boom crane/ diwig z wysiegnikiem szvwnym

telescopic boom crane/ diwig z wysiegnikiem teleskopoqm folding boom crane/ diwig wysiegnikiem wsuwanym

light duty ship's cranes - diwigi okretowe lekkie

duty ship's (cargo) cranes okretowe cieikie (ladunkowe)

wire sheeves1

-cargo electric motor/ silnik elekttycznv' pump unit/ blok pompy oil filters/ filtg~olejk luffing winch/, winda opuszczania wysiegnika hoisting winch/winda podnoszenia silownik parkowania foundation/ fundament funkcji obracania slewing beaAng teeth/ L i b bearing/ zebatka loiyska obracania lozpko wysiegnika

hook/ hak ladunkowy

cargo crane drum/ beben linouy dzwigu ladunkowego

gearbox housing/ /. obudowa przekladni

source HAGL L'VDS Cranes

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

cargo crane (type) -diwig ladunkowy - double slender - pokladowy 1. dzwig podwojny - folding boom - diwig 1. z wysiegnikiem wsuwanym -general purpose diwig 1. ogolnego przeznaczenia - heavy duty ship's - diwig 1. ciezki - knickle boom - diwig 1. z wysiegnikiem lamanym - light duty - diwig okretowy 1. lekki - slimtype--diwig 1. typu smuklego - stiff boom - diwig 1. z wysiegnikiem sztY-ym - telescopic boom - diwig 1. z wysiegnikiem teleskopowym cargo hook -hak ladunkowy cargo runner -rener ladunkowy cargo winch -winda renera crane construction -konstrukcja diwigu crane jib - ramie wysiegnika

--

-------

---

crane pedestal -podstawa diwigu electric motor driving hydraulic pumps -silnik napedzajqcy pompy hydraulicme head block -blok nokowy jib parking support -wspomik wysiwika (w pozycji marszowej) lever for hoisting - diwignia podnoszenia luffing winch -winda zmiany wysiegu oil cooling system - system chlodzenia oleju oil tank with hydraulic pumps -zbiomik oleju z pompami hydraulicznymi operator (craneman) cabin -kabina dzwigowego overhauling weight - obciQnik haka power cable -kabel zasilajqcy slewing and luffing lever - d h i g n i a obrotu diwigu i zmiany wysiegu slewing movements mechanism -mechanizm obracania dzwigu slewing winch -winda opuszczania ventilator -wentylator

Side loading system -system przeladunku przez bur@

hydraulic lifting gear/ hydratrliczne urzqdzenie 1 diwigowe side door/ furtu burtowa

4. SHIP'S EQUIPMENT

Ropes -liny

wire construction konstrukcja liny stalowej

fiber core/ rdzeri wldkiennv

wire rope/ lina stalowa

ordinaty lay/ Lung's lay/ spust z ~ y k b spust Langa righthand/ righthand/ prawoskrqtna prawoskrqtnt lefthand/ lewoskretna lewoskrema

vire rope -parallel lay/ ina stalowa - spust rdwnolegb

wire rope - cross lay/ lina stalowa - spust poprzeczny

lina typu Herkules

fibre rope construction konstrukcja Iiny wldkiennej

double braided hawsers/ lina podwojnie tkana

8-strand plaited rope - lina d o kienna pleciona 8-pokr@kowa

double plaited rope/ lina wlokienna plecionu podwojnie

h o w e r laid coitstruction/ konstrukcja liny sztjwnej

outer braided cover/ tkany oplot zewnetrzny (pot.: koszulka) inner braided cover/ tkany oplot wewnetrzny

wire rope arrangement code kod konstrukcji liny stalowej

center wire/ number o f strand/ liczba pokretek independent wire rope core/ niezalezny rdzen z liny stalowej
I

16 x ( + 7 + (7+7) +14 = 265 wires 7x7+

inside wires/ druty wewnetrzne outside intermediate wires (small)/ druty zewnetrzne poirednie (male) outside inermediate wires (large)/ druty zewizetrzne poirednie (duie) routside wires/ drut), zewnetrzne

coil of a rope/ zwoj liny

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

Ropes - liny
cable - lina (o splocie kablowym) cross section (of the rope) -przekroj liny fibre - wl6kno - bast - piasawa, wlokno z palm - coir - wlokno kokosowe core -rdzen wlokienny -jute -juta - manila hemp - manila - man-made - wlokno sztuczne - natural - wlokno naturalne rope - lina wlokienna - vegetable -wlokno roilinne hawser - gruba lina holownicza rope (type) - tyP liny -bass - lina z wlokna kokosowego - coir lina z wlokna kokosowego - combination - lina kombinowana - cord - cienka linka - cotton - linka bawelniana - manila - lina manilowa - fibre - lina wl6kienna - fibre clad - lina typu Herkules - grass - lina kokosowa - Hercules - 1. kombinowana (typu Herkules) -jute - lina jutowa - linen line - lina lniana - manila - lina manilowa - man-made - lina z wlokien sztucznych - natural fibre line -lina z wl6kna naturalnego - nylon - lina nylonowa - preformed - lina ksztaltowana (wykonana z dmtow dogigtych przed skrgceniem) -polyester - lina poliestrowa - polyesterlnylon - 1. poliestrowo-nylonowa - polypropylene - lina polipropylenowa - rope yam - niC konopna - signal halyard - linka sygnalowa, flaglinka - staineless steel - 1. ze stali nierdzewnej - white - lina konopna (niesmolowana) - wire - lina stalowa rope (characteristic) - charakterystyka liny - abrasion resistance - odpornoiC na scieranie -breaking strength - sila zrywajqca - extra flexible wire - b. giqtka 1. stalowa - fatigue resistance - 1. odporna na zmpczenie - flexible - lina elastyczna, gigtka - flexible wire - 1. stalowa elastyczna, giqtka - flexibility - elastycznoSC, gigtkoiC (tu: liny) - heavy duty rope - lina do pracy pod dukym obciqzeniem

-tensile strength - odpornoSC na rozcirlganie unkinkable lay -spust liny utrudniajyy tworzenie sig suplow rope (construction) -konstrukcja liny - backhanded - lina lewoskrgtna (o lewym spuicie) - back laid - lina lewego spustu - braided - lina pleciona - circumference - obwod liny diameter - Srednica liny - double braided - 1. podwojnie pleciona - fibre clad - lina typu Herkules heart - rdzen, dusza liny - heart of a -rdzen liny -jaw of a - skok skrctu liny laid - splot liny - left-handed - 1. o splocie lewoskrgtnym - multi-strands - lina wielopokrgtkowa - plain-laid - lina prawoskrgtna - plaited - lina pleciona - reverse laid - lina wspolzwita - right-hand - lina prawoskrgtna - round of a - dlugoSC pokrgtki dookola obwodu liny - short in the jaw - 1.SciSle skrqcona, twarda - shroud-laid - lina czteropokrqtkowa - strand -pokrqtka - warp laid - lina o krotkim spdcie, skrgtu kablowego - water-laid - lina o splocie kablowym rope (failure) -wady liny deformation -znieksztalcenie (liny) elongation -wydluzenie (tu: liny) (rope) lay (lay of rope) - spust liny, skret - hard - spust krotki (liny) - Lang rope - lina o jednakowym spuicie drutow i pokrgtek - left hand - spust lewy (liny) - length of - skok skrgtu liny - ordinary-- rope - lina przeciwzwita - regular rope - lina splotu zwyklego, lina przeciwzwita - right hand - prawy spust (liny) - soft - spust dlugi (liny) wire - drut core -rdzen druciany (stalowy) w linie line - linka druciana, 1. stalowa, stalowka -reel -bgben do przechowywania 1. stalowej rope - lina stalowa, stalowka stoper - stoper szczgkowy lub lancuchowy do lin stalowych
-

hatch covers -pokrywy ladowni

hatch cover pokrywa ladowni

urzqdzenie dociskowe eccentric wheel/ kolo mimo.Grodow uszczelka gumowa ksztaitownik zrgbnicy

sinale uull cover pok y y jednociqgowe n

- -

Iina do Z Lzmykania ladowni

I

haul wire/

a gunzowa cross joint cleat/ trrzadzenie dociskowe

szyna jezdna coaming bar/ ksztaltownik zrqbnicy hydraulic )ack/ podnoinik hvdrauliczn,~

hallancing roller/_ rolka obrotowa kolo mimoirodowe urzqdzenie doci.~kowe ksztaitownik zrgbnicy wheel guide rail/ crhnpression bar/ szyna jezdna piaskownik zrszczelniajqcy
I

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

Hatch covers - pokrywy ladowni

ballancing roller - rolka obrotowa batten down -zakrywanie lukow ladowni -the hatches - zakrywanie lukow ladowni battening bar - lasza (plaskownik sluzqcy do dociskania brezentu lukowego) beam - rozpomica shoe - gniazdo rozpornicy - shifting -poprzeczna rozpornica (lukowa) socket - gniazdo rozpornicy cleat -lqcznik, zacisk - cross joint - urzqdzenie dociskowe - screw - irubowe urzqdzenie dociskowe coaming -zrqbnica -bar -ksztaltownik zrqbnicy -compression bar - plaskownik uszczelniajqcy - flared - zrqbnica odchylona kielichowo w celu ulatwienia zaladunku kontenerow stiffener - wspomik zrqbnicy cover -pokrywa, przykrycie - batten cleat - obejma (na klin lukowy) -panel -panel pokrywy - sliding hatch -p. ladowni przesuwana -wire operated -p. otwieranal zamykana cia; gnikiem stalowym cover (type) -tYP pokrywy - folding - pokrywy skladane -hydraulic folding pokrywy skladane, hydrauliczne - hydraulically operated - p. otwieranel zamykane hydraulicznie - insulated hatch - p. luku chlodzonego - piggy-back - p. unoszone i odtaczane

--

type - p. typu pontonowego - roll stowing (rolltite) - pokrywy zwijane - side rolling -pokrywy odsuwane na boki drainage channel - kanalik odprowadzajqcy wodq drain pipe -rurka odprowadzajqca wodq eccentric -mimoirod -wheel - kolo mimoirodowe end-position switch -wylqcznik krancowy grab rod - uchwyt pretowy, szczebel (np. na zr~bnicy ladowni) hatch - ladownia cover -pokrywa luku cover wheel - kolo pokrywy ladowni ladder - drabinka lukowa - oil-tight - luk olejoszczelny -tarpaulin - brezent lukowy -tent - namiot lukowy, pot.: daszek hatchway -przestrzen pod lukiem ladowni panel - segment pokryw, panel side chain - lancuch lqczqcy panele -top plate - plyta poszycia panelu rising track - prowadnica rolek obrotowych rubber gasket -uszczelka gumowa shifting board -przegroda przesypowa (przy przewozie ziama) spreader -rozpomica stowage bay -wncka na pokrywy wheel - kolo (np. toczne pokrywy) guide rail - szyna jezdna wire - linka stalowa, ciqgnik stalowy backhaul - lina do zamykania ladowni -haul - ciqgnik (z liny stalowej)

- pontoon

Hatch covers -pokrywy ladowni

side rolling covers/ p o k y y v odsuwane na bo

p o k ~ w y p u pontonowego V

4. SHIP'S EQUIPMENT
r '
\

Hatch covers details pokrywy ladowni - szczego'?y

chain attachement/f zaczep iancucha

eccentric wheel assembly konstrukcja kola mimoSrodowego

podwbjna piytka lqczqca

podkiadka stalowa

ballancing roller assembly konstrukcja kola obrotowego

head/

cross joint wedgeklin do klinowania pokryw

zacisk koncowy

zacisk boczny

zacisk szybkiego dzialania

koiek stozkouy

hatch cover cleats zaciski pokryw ladowni hatch cover pad arrangemen, - umieszczenie uszczelki pokrywy ladowni
flat rubber pad/ rszczelka gumowa piaska terminal rubber pad/ uszczelka g. koricowa flat end joint/ uszczelka koricowa iqczqca hatch cover - side/ bok p o h w hatch cover - top/

two way joint/ uszczelka iqczqca dwustronna

W w
"L" shaped pad/ uszczelka w ksztaicie "L '"

three way pad/ uszczelka

f i t angle pad/ uszczelka naroina

uszczelka kqtoua

hatch cover rubber pads uszczelki gumowe pokryw ladowni

uszczelniajqcy

drain channel/ kanai Sciekowy

Access equipment - urzqdzenia dostcpu

hoistable car deck/

car deck stowed/

segment rumpy

hemicyclic watertight doors/ obrotowe drzwi wodoszczelne hoistable car deck poklad samochodowy podito~zoizy

.sarnochodowy

4. SHIP'S EQUIPMENT

Means of access -Srodki dostepu

access - dostep, dojScie door -wlaz, drmiczki kontrolne - equipment -urzqdzenia dostqpu (rampy, furty, drzwi grodziowe itd.) -hole - otwor wejSciowy accessible -dostqpny air port - iluminator, bulaj air tight door - drzwi gazoszczelne angled stern ramp -ukoSna rampa rufowa bow - dziob port - furta dziobowa ramp -rampa dziobowa visor - dziob otwierany, przylbica bulkhead door -drzwi grodziowe - geared - drzwi g. zamykane (recznie) - hinged - (wodoszczelne) drzwi grodziowe (zawiasowe) - horizontal sliding - poziomo zasuwane d r m i wodoszczelne - sliding - zasuwane drzwi grodziowe -vertically sliding -drzwi grodziowe przesuwane pionowo - watertight - grodziowe d.wodoszczelne cargo elevator -winda ladunkowa clearance -tu: przeiwit pomipdzy konstrukcjq rampy a nadwoziem pojazdu door -drzwi - bow - furta dziobowa - bulkhead - drzwi grodziowe -bunker d. (burtowe) do pobierania paliwa - cargo - furta ladunkowa coaming -zrebnica (otworu drzwi, luku) - multi panel - drzwi wielopanelowe -pilot - drzwi pilotowe - side - furta burtowa - side shell - drzwi burtowe - side-hinged - drzwi z zawiasami z boku - single panel - d r m i jednocz&iowe - slewing -drzwi obrotowe - sliding - d r m i (wodoszczelne) przesuwane - stem - furta rufowa - top -hinged - d r m i z zawiasami z gory - watertight - drzwi wodoszczelne envelope -przestrzen nad ladunkiem tocznym na zalamaniach ramp i pokladu flap -ostatni segment rampy, spoczywajqcy na nabrzeiu, pot.: klapa rampy - drive over -pokrywa stalowa na zlqczeniu sqsiadujqcych segmentow rampy, zmniejszajqca kqt ich zalamania

----

--

--

--

--

guiding frames - szyny prowadzqce guiding wheels - kolka prowadzqce hinged -zawiasowy, przegubowy -ramp -rampa (np. samochodowa) opuszczana, zawiasowa watertight door - z. drzwi wodoszczelne hoistable cardeck -poklad samochodowy podnoszony hydraulic actuator - silownik hydrauliczny hydraulic cylinder - silownik hydrauliczny internal end-hinged ramp -rampa wewnptrzna zawiasowa (na statku ro-ro) lock -rygiel, blokada - bottom - rygiel dolny - side - rygiel boczny manhole -wlaz cover -pokrywa wlazu mechanical cleating wedges -kliny blokowane mechaniczne port - furta - cargo - furta ladunkowa - side - furta burtowa ramp -rampa - bow - rampa dziobowa cover -pokrywa rampy - external - rampa zewnptrzna - fixed - rampa stala - fore - rampa dziobowa gradient -pochylenie rampy - hoistable - rampa podnoszona - internal - rampa wewnptrzna - internal fixed -rampa wewnetrzna stala -jumbo -rampa typu ciczkiego - quarter -rampa skoSna - side -rampa boczna (burtowa) slop -kqt nachylenia r. wzgLpokladu - stem - rampa rufowa slewing - obrotowy - door - drzwi obrotowe - stem ramp - rampa rufowa obrotowa sliding door - drzwi zasuwane - horizontally watertight - poziomo zasuwane drzwi wodoszczelne - horizontal - drzwi zasuwane poziomo drzwi wodoszczel-vertically watertight ne przesuwane pionowo slop - pochylenie wzgledem siebie sqsiaduja; cego pokiadu i rampy threshold -pokiad rufowy w miejscu polqczenia z rampq wedge closing - zamknigie klinowe

--

--

---

Access equipment - urzqdzenia dostgpu

bow vzsor/ r d z z o b o w a przyiblca two sectzon bow door / dwuczeBcrowe drzwz dzrobowe

1 '

bow visor with ramp dzidb z przylbicq i rampq

side-hinged bow door w i t h ' d ramp - drzwi dziobowe otwierane na boki z rampq

rufowa

. x-.

side hinges/ ,zawias,v boczne hydraulic cylinder/ silownik hydrauliczny

double sternramp yodwdjna rampa rufowa

. nabrzeiny rampy
-

combined side door-ramp - drzwi wodoszczelne 2 zintegrowana furta burtowa mechanical cleating wedges/ system klinowania mechanicznego z rampq watertight bulkhead door wodoszczelne drzwi grodziowe

rampa dziobowa

rampa wodoszczelna ramp/ rampa

t
side ramp/ rampa burtowa

4. SHIP'S EQUIPMENT

iDoor and covers -drzwi ipokrywy

lubricatzon nipple/

klamka z trzonem nakrqtka moylkowa

splash-proof door drzwi strugoszczelne

====== K
/

" @ $ <
1

tall nut/ nakretka jednoramienna eye bolt/

/3

,&'Lsh$~ podkfadka elockng n u nakretka samoblokujqca

-y

!I

klamka

hk=3
gumowy

nakrgtka

e
dog) lygiel strong bulk/ wzdfuinik usztywniajqcy

hinge

&xsing nipple/ smarowt~iczka toggle/ nakretka koszykowa

wdg4 klin

3 @
Y

bull's eye iluminator

zawias deadlight/ pokiywa toughened glass/ szkfo uhmrdzone

liquid cargo tank manhole/ wlaz do zbiornika ladunku piynnego

stud, szpilka nut/ nakrgtka washer/ podkladka tapping ring/ piericieri gwintowany

cover plate/ pokrywa

manhole cover pokrywa wiazu

deck hatch/ wiaz pokladowy

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

Openings and covers - otwory i pokrywy

-

bull's-eye - iluminator, pot.: bulaj deadlight - oslona iluminatora, pot.: blindklapa -eyebrow -rynienka nad iluminatorem, oknem casing - obudowa, oslona, szyb central locking -zamykanie centralne (drmi) clear view screen - szyba wirujqca closure for opening - zamknigcie otworu companion -zejiciowka (pod poklad) connection bridge -pomost na zbiornikowcu dog - rygiel, zapadka (to) dog - zaryglowak door - d r m i - gas tight - d r m i gazoszczelne -hinged splash-proof zawiasowe h i strugoszczelne - hose proof - drzwi strugoszczelne - watertight -d r m i wodoszczelne - weather-proof - drzwi deszczoszczelne escape - droga ewakuacji -hatch -luk ewakuacyjny, luk awaryjny scuttle - luk ewakuacyjny, luk awaryjny trunk - szyb wyjScia ewakuacyjnego, awaryjnego - tunnel - wyjScie awaryjne (prowadzqce przez tunel) eyebrow -rynienka (nad iluminatorem) glass - szklo - fire resistant -pane - szklo ognioodporne - obscured - szklo matowe pane - szyba heated - szyba podgrzewana retaining frame - nakladka mocujqca szybq -toughened safety szyba ze szkla hartowanego - wired - szklo zbrojone guard - oslona, zabezpieczenie chain - lancuszek zabezpieczajqcy ogrodzenie ochronne rail - porqcz barierki railing - barierka hinge - zawias, przegub side scuttle - iluminator burtowy, pot.: bulaj lid -pokrywa, klapa locking - unieruchomienie, zabezpieczenie, zablokowanie device - urzqdzenie ryglujqce, blokujqce

--

--

--

manhole -wlaz - bolted - wlaz okrqgly, owalny z pokrywq do Srub coaming -zrqbnica wlazu cover -pokrywa wlazu support -podtrzymywacze wlazow door - pokrywa (drzwi) wlazu - flush -wlaz wpuszczany (w poklad) - oval - wlaz owalny plate -pokrywa wlazu - round - wlaz okragly - sunken -wlaz wpuszczony (np. w dno wewnetrzne) unwatertight -wlaz niewodoszczelny -with cover and key closure -wlaz z zamkniqciem klinowym port - furta (burtowa, dzialowa) protection - ochrona, oslona, zabezpieczenie rubber sealing cord - sznur gumowy do uszczelniania scuttle -wlaz, luczek, otwor w burcie lid -pokrywa wlazu pokladowego skylight -Swietlik maszynowy -cover -pokrywa Swietlika gear - mechanizm otwierania trunk -szyb - lift - szyb windy ventilation cover -pokrywy wentylacyjne spigot - zrqbnica okna window - okno - bolted - okno z ramq stalq - common hinged - o. ze wspolnym zawiasem - fanlight - o. z gornq czqSciq otwieranq - non-opening - o. nieotwierane - opening - okno otwierane - rectangular - o. prostokqtne - round ship's - o. okrqgle - ship's - o. okrqtowe - side scuttle - iluminator - sliding ship's - o. okrqtowe suwane - welded - o. z ramq stakq (wspawane) - wheelhouse - o. sterowki wind scoop -lapacz wiatru wiper -wycieraczka (okienna) controller - regulator (szybkoici) wycieraczki - pantograph -wycieraczki Slizgowe - pendulum - wycieraczki Slizgowe - straight line -wycieraczki przesuwane

--

--

4. SHIP'S EQUIPMENT

Accommod Accommodation ladder traa - trap gldwny

starboard side view/ widok z prawej b u r y

upper plafor/

4. WPOSAZENIE

STATKOWE

Ladders and gangways - trapy i schodnie

accommodation ladder -trap glowny davit - zurawik -protection net - siatka ochronna trapu winch - winda trapu glownego electric motor - silnik elektryczny w.t.g. -with air motor - trap glowny z silnikiem pneumatycznym --with hydraulic motor - trap burtowy z napqdem hydraulicznym - telescopic - trap burtowy wysuwany, teleskopowy angle of inclination to level - kqt nachylenia wzglqdem poziomu boarding -wejicie na poklad arrangements - urzqdzenia umozliwiajqce wejicie na statek - combined -arrangement -polqczenie sztormtrapu i trapu gl6wnego breastwork -barierki poprzeczne brow - kladka landing - gorna platforma trapu -truck - rolki trapu bulwark -nadburcie port - furta wodna stanchion - wspornik nadburcia stay - stojak nadburcia catwalk - kladka, pomost (wzdhz pokladu zbiornikowca) embarking - okrqtowanie, wejicie na poklad flying bridge - pomost komunikacyjny na zbiornikowcu fore-and-aft-bridge -pomost komunikacyjny biegnqcy wzdhz statku gangboard - schodnia gangplank -kladka gangway - trap glowny, schodnia - combined - trap burtowy w polqczeniu z drabinkq pilotowq door - furta wejiciowa ladder - trap burtowy port - furta wejiciowa - shore - trap grab rod - uchwyt prqtowy, szczebel (np. na zrebnicy ladowni) grab rope - porqcz z liny guard - zabezpieczenie, oslona chain - lancuszek zabezpieczajqcy ogrodzenie ochronne

- rail

- railing

- porgz

barierki

- barierka

-----

--

hand grab -porqcz handhold - porecz, uchwyt @rzy wlazie, zejiciowce) hand-rail -porecz hand rope -porccz z liny, falrep, lina chwytna przy sztormtrapie hatch stanchion - wspornik barierki do ogradzania luku socket - gniazdo wspornika barierki heaving line -rzutka high freeboard -wysoka wolna burta hoist -podnoinik, wcignik, w y c i g - pilot - podnoinik pilotowy, winda pilotowa ladder - drabina, schody - boarding - drabinka wejiciowa na statek - bulwark - schodki pilotowe - cage - drabina z oslonq - extension - drabina rozsuwana - hatch - drabina lukowa - hold - drabina do ladowni - inclined - schodnia, drabina pochylona -jack - drabinka linowa, sztormtrap - Jacob's - drabinka linowa -jumping - sztormtrap - mast - drabinka masztowa - rope - drabinka linowa, sztormtrap - round-rung drabinka linowa o szczeblach okrglych - safety -drabinka bezpieczenstwa stringer - pochwyt drabinki -tails -konce lin bocznych sztormtrapu - vertical - drabina pionowa -way -zejiciowka, klatka schodowa manrope - lina do przytrzymywania siq (np. przy wchodzeniu po sztormtrapie) Mediterranean gangway - trap podawany z rufy (na statku cumujqcym rufd non-slip grooves -przeciwilizgowe zlobienia w stopniach open railing -barierka, reling pilot -pilot (tu: morski, portowy) -boat -pilotowka door - drzwi pilotowe hoist - mechaniczny podnoinik pilota ladder - sztormtrap pilotowy, drabinka pilotowa --hasp - szpula do nawijania trapu p.

--

--

4. SHIP'S EQUIPMENT

Gangways and ladders - trapy i drabiny

handrail/

cage ladder drabinka z oslonq

bulwark ladder schodki ~ilotowe

drabinka pionowa

- schodnia

-mechanical -hoist ladder -trap pilotowy podnoszony mechanicznie - too long - zbyt dlugi sztormtrap - too short - zbyt krotki sztormtrap rest firmly (against ship's side) - spoczywaC pewnie (na burcie) platform -platforma - foldable - platforma skladana - intermediate - platforma poirednia - lower - platforma dolna - swivel -platforma obrotowa - upper - platforma goma reel -rolka (trapu) rail -porqcz - breast -barierka poprzeczna - bulwark -porqcz nadburcia - guard - porqcz barierki stanchion - wspomik barierki, stojak b. foldable - stojak skladany stickable - stojak wsuwany seat - gniazdo stojaka wsuwanego - storm -porqcz sztormowa rope - lina - hand-- - lina chwytna - man-- - lina chwytna - side - lina chwytna sztormtrapu

-----

-without knots - lina chwytna bez wglow -with knots - lina chwytna z wqzlami spreader -rozporka sztormtrapu stanchion - stojak, pot.: sztyca wharf ladder -trap nabrzezowy rung - szczebel rungs for dog-step ladder - stopnie z prqtow do drabiny safety net for accommodation ladder -siatka bezpieczenstwa do trapu side rope - lina boczna (noha) sztormtrapu split distance piece - dwuczlonowe elementy dystansowe t r a p spoke - szczebel drabiny spreader - rozporka step - stopien - bent - stopien wygiqty - fixed - stopien staky - non-slip - stopien przeciwpoSlizgowy - rubber - stopien gumowy - self-adjusting - stopieli samopoziomujqcy - straight - stopien plaski turning device -urzqdzenie do wykladania trapu (do pozycji poziomej) - automatic -urzqdzenie automatyczne do wykladania trapu

--

4. WPOSAZENIE STATKOWI

i-Pilot ladder -

steps not equally spaced/ stopnie nierowno rozstawione

side ropes not equallj spaced/ liny boczne nie rozstawione rdnno niebezpieczna petla luzna koricowh-u liny

typical failures ofpilot ladder typowe wady trapu pilotowego

height above Mzter. level/ \cysokoSC trapu nad pozion~ ~ , o d y

platfbrrna dolna

rigging ofpilot ladder combined wlth accommodation ladder iamocowanie trapu pilotowego w polqczeniu z trapem gldwnym

4. SHIP'S EQUIPMENT

Deck fittings - osprzet pokladowy

air pipe - odpowietrzenie cleat - rozek, pot. knaga - arm rozek pojedynczy, knaga pojedyncza -belaying - knaga, rozki pokladowe - horn -rozek (pokladowy) pojedynczy de-aeration -odpowietrzanie de-aerator - odpowietrznik deck -poklad equipment -wyposazenie pokladowe fittings - osprzqt pokladowy gear - urzqdzenie pokladowe light - Swiatlo pokladowe machinery - urzqdzenia (mechanizmy) pokladowe outfit - wyposazenie pokladowe deck (fittings) - wyposazenie pokladowe, osprzqt pokladowy

--

- arrangement - rozmieszczenie urzqdzen pokladowych - cleat rozki pokladowe, knaga - collar -kolnierz pokladowy - dowel korek pokladowy - drain Sciek pokladowy - flange kolnierz pokladowy r u r o c i w
-

- drain (scupper)

splywnik pokladowy

- horn cleat - rozek pojedynczy -ring -piericien pokladowy

- spkywnik, pot.: Sciek pokladowy, szpigat - scupper grating - siatka Sciekowa deckhouse -pokladowka deckmounted -zamontowany na pokladzie eyeplate -piericien pokladowy filler -wlew zbiornika filling pipe -rurociu napelniajqcy, wlewowy

- scupper

Deckfinings - wyposaienie pokladowe

obramowanie Scieku scupper/ &ek pokladowy deck' longitudinal/ wzdlulnik poktadowy

4. WYPOSAZENIE STATKOWE

freeing port - furta wodna grating - greting, kratownica gutter water-way - Sciek pokladowy gutterway - Sciek kennet (cleat) -duia knaga, pacholek z r6zkami kevel - duza knaga label plate - tabliczka informacyjna (np. przy zaworze, korku sondy) lug - zaczep, ucho, wystcp -pad -zaczep pokladowy piericieniowy name plate - tabliczka informacyjna (na sondach, zaworach) ring -piericien pokladowy (do mocowania lin), zaczep -bolt - ucho pokladowe, zaczep pokladowy plate - oko z pierkcieniem

sounding pipe -rura sondazowa - nakrqtka rury s. plug - korek rury s. scupper - szpigat, Sciek, odplyw grating - kratka Sciekowa -hole -otwor Sciekowy -pipe - rura Scieku pokladowego shore connection -przylqcze brzegowe (np. do pobierania wody slodkiej) vent - odpowietrzenie, odpowietrznik - escape - odpowietrznik outlet -wylot odpowietrzenia -pipe -odpowietrzenie, rurocie odpowietrza-

--

- - cap

- kolurnny (maszty) odpowietrzeh wash port - furta wodna waterway - Sciek przyburtowy -bar - obramowanie Scieku pokladowego

MY - risers

Superstructure and mast - nadbudo'wka i maszt

satelite antenna/

e m radarowa radio-directionfinder antenna/ antena radionamiernika halyard/ linka Jagowa

znak armatora a UKF bridge top deck poklad namiarowy

fast rescue boat/ szybka lodi ratunkowa

lrnain decW poklad glowny gunpay/ trap glowny

4. SHIP'S EQUIPMENT

Mast - maszt
column -kolumna, podstawa, stojak housing of a - podpokladowa czqSC masztu lutchet -mechanizm do polozenia masztu (statku przechodzqcego pod mostem) mast -maszt - bipod - maszt dwunozny - cargo - maszt ladunkowy - collapsible - maszt skladany collar -pokladowy kolnierz masztowy - fore - maszt przedni - head of - szczyt masztu, top masztu ladder - drabinka masztowa - lattice - maszt kratowy - lower - kolumna masztu - main - maszt gl6wny - pair - maszt bramowy - radar - maszt radarowy - sheer - maszt dwunozny step - gniazdo masztu

- truck -jablko (na szczycie masztu)

-

-top

wierzcholek, szczyt (masztu)

--

tripod- - maszt trojnozny -yoke -jarzmo masztu masthead - szczyt (top) masztu lamp -lampa (pozycyjnego) Swiatla masztowego stand - podstawa (pozycyjnego) Swiatla masztowego masthouse -masztowka pennant - sztender (odcinek stalowej liny zakonczonej okami) shroud -wanta (np. masztu radarowego) signal stay - sztag sygnalowy signal yard -rejka sygnalowa stay - sztag, rozporka (to) stay - usztywniaC, naciqgaC (sztagi masztu) step - stopieli, gniazdo masztu topmast - stenga (masztu) triatic stay - sztag sygnalowy

5. Engine room - silownia

5.1.1. 5.1.2. 5.1.3. 5.1.4. 5.1.5. 5.1.6. 5.1.7. 5.1.8. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. Engine control room -centrala kontrolno-manewrowa (CMK) Engine room - silownia Engine room piping - instalacja rurociqgowa silowni Valves - zawory Air and water - powietrze i woda Lubricating oil - olej smarowy Engine room tanks -zbiorniki silowni Fuel oil - paliwo Engine - silnik Engine operation -dzialanie silnika Engine features -charakterystyka silnika Engine control - sterowanie silnikiem Turbocharger and steam turbine -turbodoladowarka i turbina parowa 5.2.5. Propeller shaft - wal Srubowy 5.2.6. Gear - przekladnia 5.2.7. Exhaust gas system - uklad wydechowy 5.3.1. Auxilieries - urzqdzenia pomocnicze silowni 5.3.2. Pumps -pompy 5.3.3. Heat and heat exchangers - cieplo i wymienniki ciepla 5.3.4. Fuel and oil separators - wirbwki paliwa i olejow 5.3.5. Filters - filtry 5.4. (Ship's) boilers - kotly (okrqtowe) 5.5. Sewage treatment plant - urzqdzenie do obr6bki Sciek6w 5.6. Incinerator -spalarka 5.7. Inert gas system (IGS) - system gazu obojqtnego 5.8. Steering gear - maszyna sterowa 5.9. Electricity -elektrycznoSC 5.10. Control and automation - sterowanie i automatyka 5.11. ~efrigeration chlodnictwo i klimatyzacja 5.12. Compressors -sprqiarki 5.13. Ventilation and air conditioning -wentylacja i klimatyzacja 5.14. Engine overhauls and repairs -przeglqdy i naprawy maszyn and air conditioning 156 157 158 164 166 167 167 168 170 176 177 178 180 182 184 185 186 188 193 195 201 202 206 208 208 210 211 224 231 240 241 243

5. ENGINE ROOM

f Engine control room -

control sect~on/> sekcja sterowanla control console/ konrola sterowanza

Engine control IWom @CR) - tentrala manewrowo-kontrolna (CMK)

control - sterowanie, regulacja, kontrola - bridge - sterowanie (np, silnikiem glownym) z mostka -bridge -system -uklad sterowania z mostka circuit - obwod kontrolny - computer - sterowanie komputerowe -computer system -uklad automatyczny sterowany komputerem desk - pulpit sterowniczy - engine room - sterowanie z silowni lever - diwignia sterujqca -panel - tablica sterownicza (kontrolna) system - uklad sterowania control section - sekcja sterowania i kontroli - auxiliary engine (AE) - sekcja sterowania silnikami pomocniczymi - boilers - sekcja sterowania kotiami - compressors - s. sterowania sprczarkami - heat exchangers - sekcja sterowania wymiennikami ciepla - monitoring, alarm and - sekcja monitorowania, alarmow i sterowania -main engine (ME) remote -zdalne sterowanie silnikiem glownym - pumps - sekcja sterowania pompami

boiler console -konsola sterowania kotlami

- condenser - skraplacz

- steam generator -wytwomica pary - oil fired boiler - kociol opalany olejem

--

--

--

--

---

--

boiler - kociol na spaliny odlotowe data - dane logger - rejestrator danych logging - rejestracja danych processing - przetwarzanie danych record - zapis danych storage -przechowywanie danych engine telegraph -telegraf silnika glownego engine control room consoles -konsole sterowania w CMK - boiler consol - konsola sterowania kotlami - communication console - k. komunikacji - a l a d l o g printer - drukarka alarmow main switchboard - glowna tablica rozdzielcza, rozdzielnica giowna diesel generator section - sekcja silnikow pomocniczych shaft generator section - sekcja pr$dnicy walowej --turbo generator section -sekcja turboprqdnicy synchronising section - sekcja synchronizacji miscellaneous section - sekcje rozne
- exhaust

--

----

5. SILOWNIA

ship energy monitoring-monitorowanie energii na statku - baseline conditions - podstawowe warunki pracy (warunki odniesienia) -data display -wyiwietlanie danych - deviation from baseline conditions - odchylenia od warunkow podstawowych - long term trending - trendy dlugookresowe - monitoring systems and computers interface capability -zgodnoSC interfejsow systemow i komputerow kontrolnych - short term trending -trendy krotkookresowe - trending of baseline deviations - trend odchylen od warunkow podstawowych -machinery performance diagnostics -diagnostyka osiilgow urzqdzeli - vessel performance diagnostics - diagnostyka osiagow statku sound insulation - izolacja akustyczna sound-proofed -diwiekoszczelny

--

Engine room - silownia

boiler room - pomieszczenie kotlow, kotlownia -bulkhead - grodz kotlowni casing - szyb kotlowni --platform - platforma kotlow casing - obudowa, oslona, szyb compartment -pomieszczenie, przedzial - air conditioning -pomieszczenie urzqdzen klimatyzacyjnych - purifier - pomieszczenie wirowek - steering gear -pomieszczenie maszyny sterowej COz cylinder room -pomieszczenie butli CO, electrical workshop -warsztat elektryczny emergency exit - wyjicie zapasowe, wyjicie awaryjne emergency generator room -pomieszczenie generatora awaryjnego engine - silnik -accessory room -magazyn maszynowy compartment -przedzial silowni department -dzial maszynowy escape route - droga ewakuacji z silowni -hatch - szyb silowni, szyb maszynowni -room - silownia, przedzial silowni auxiliaries - mechanizmy pomocnicze silowni

--

--

bulkhead - grodi przedzialu silowni --casing - szyb maszynowy store room -magazyn maszynowy (engine room) systems - systemy silowni -bilge - system zezowy - ballast - system balastowy - compressed air - system powietrza sprqzonego - cooling - system chlodzenia - diesel oil - system paliwa lekkiego - exhaust gas - system gazow spalinowych - fire-fighting system ppoz. - fresh water - system wody slodkiej - fuel oil - system paliwa ciqzkiego - heating - system grzania - lubrication oil - system oleju smarowego - sea water - system wody morskiej - ventilation - system wentylacji room -tu: pomieszczenie - fan -pomieszczenie wentylatorow - incinerator - pomieszczenie spalarki - injector test -pomieszczenie prob wtryskiwaczy - machinery - silownia - pump - pompownia -steering gear pomieszczenie maszyny sterowej - store -magazyn maszynowy lighting - oiwietlenie - emergency - oiwietlenie awaryjne machinery casing - szyb silowni machinery space -przestrzen silowni machinery compartment -przedzial silowni marine power plant - silownia morska overhead crane (travelling crane) -b i g suwnicowy, suwnica plant - instalacja, urzqdzenie - cargo refrigeration - chlodnia ladunkowa platform -platforma (w silowni) - boiler -platforma kotla - bottom - podloga, poziom dna wewnetrznego (silowni) propelling power spaces - silownia ship's machinery - mechanizmy i urzqdzenia okr~towe skylight - iwietlik silowni unattended (unmanned) machinery space (UMS) - silownia bezwachtowa void space - przestrzen pusta (w odroznieniu od koferdamu - pozbawiona dostgpu)

--

--

5. ENGINE ROOM
/'

Engine room piping - rurarz silowni

flanged pipe, elbow, 900 bend/ kolanko kolnierzowe

cross piece/ czwornik rurowy

"T" piece/ "T" piece reduction/ trbjnik rurowy trojnik redukcyjny flexible pipe fixed pipe claml: clamp/ uchwyt uchwyt rurouy rurony elastyczny sztyuvzy

reducink coupling lunge adapter/ reducind coupling with long sleeve/ type '%"/po/qczenie 7olqczenie poiqczenie redukcyjne typu 9 p o l q c z e n i e redukkolnierzowe zwykle cyjne z dlugq tulejq reducing flange coupling with adapter/ polqczesleeve/ polqczenie reducing coupling coupling with end t)..pe "C1'/polqczenie plate/ polqczenie z nie kolnierzowe z tulejq redukcyjne redukcyjne typu "C" zailepkq
1

Manifold -przewdd rurowy rozgaE@ny

,pange/ polqczenie kolnierzowM -

blank flange/

flange/ kolnierz

gas proof bulkhead adaptor/ przejicie grodziowe gazoszczelne

kolnierz dsemkowy

Engine room piping - instalacja rurociqgowa silowni

accessories -wyposaienie dodatkowe adaptor - zlqczka zwqzkowa, krociec redukC Y ~ Y

bend -luk, zgiqcie, kolanko (rury) (to) bend -zginaC, wyginaC bilge - zqza -box, (rose box) - kosz ssawny -chest - skrzynia zqzowa line -rurociqg zqzowy -suction (pipe) -rurociqg ssqcy zqzowy system - instalacja zqzowa -main - rurociqg zqzowy glowny -pipeline -rurociqg zqzowy -well - studzienka zqzowa blank off - zaslepiak (np. rurociqg) blind - zaSlepiaC - blind off - odSlepiaC branch -odgalqzienie, odnoga (rury) by-pass - obejScie, bocznik - (to) by-pass - obchodziC, omijaC circulation - cyrkulacja, obieg clogging - zatykanie sic (rurek, przewodow) cock -kurek -bleeder kurek spustowy, zawor upustowy - check drain - odwadniacz samoczynny - drainage -kurek spustowy - drain - kurek spustowy - plug -kurek bezdlawikowy - shut off - kurek odcinaj8cy - spigot - kurek czerpalny - tap - zawor, kurek, otwor odwadniajqcy - terminal -kurek odcinajqcy - test - kurek probierczy -two-way - dwudrozny (kurek) - vapour -zaw6r odpowietrzajqcy - vent -kurek odpowietrzajqcy coil -wqzownica - closed system - w. obiegu zamkniqtego - finned - wczownica ozebrowana -heating -wqzownica systemu grzewczego - pipe - wezownica - wall - wqzownica Scienna collar - kolnierz, pierScien collector - rura zbiorcza, kolektor connector -zlqczka dirt trap - osadnik drain - Sciek, spust -bolt - korek spustowy cock - kurek spustowy

--

drain - spust, Sciek -hole - otwor Sciekowy pipe - rura spustowa -plate -taca Sciekowa plug - korek spustowy -trap - zamkniqcie wodne, syfon -valve -zawor Sciekowy, zawor spustowy drainage - drenai, system osuszania -bolt - korek spustowy -cock - kurek spustowy -hole - otwor przeplywowy (w denniku) -pump - pompa resztkujqca -system -system resztkujqcy drip - Sciekanie kropel drip-pan -wanienka sciekowa elbow -kolanko, lqcznik mrowy filler -wlew zbiornika -plug - korek wlewowy fire-main -gl6wny rurociqg wody do zwalczania pozarow, magistrala pozarowa flange -kolnierz, kryza -blank - zaslepka kolnierzowa - blind - zaSlepka kolnierzowa -evenly tightened bolts -(sruby) rownomiernie dokrqcone (pot.: dociqgniqte) -face -powierzchnia styku poiqczenia kolnierzowego - spectacle - kolnierz osemkowy flanged coupling -polqczenie kolnierzowe flowing - przeplyw flowmeter -przeplywomierz inlet - wlot, otwor wlotowy -chest -skrzynia ssqca, skrzynia denna (kingstonowa) joint -polqczenie - expansion -polqczenie (zlqcze) elastyczne - flanged -polqczenie kolnierzowe - nipple -polqczenie skrqcane, gwintowe - welded - polqczenie spawane line - linia (pot.: rurociqg) - stripping - linia resztkowania, rurociqg r. main - magistrala (np. rurociqgowa) drain -glowny rurociqg zqzowy manifold -rurociag rozgalqziony nipple -zlqczka wkrqtna rurowa connection - polqczenie skrqcane overflow -przelew pipage -r u r o c i ~(system) rurociqgow, ruraz , pipe - rura -bearer - podpora (wspornik) rurociqgu -bell - kielich rury, ssawa -bellow -koncowka ssawna rurociqgu

5. ENGINE ROOM

Piping systems basic symbols - podstawowe symbole systemow rurociqgow

Rurociqgi -pipings
oipe - rurociqg oipe with indication o f direction o f j l o u - rurociqg ze wskazaniem kierunku przep+wu valves, gate valves, cocks and flaps zawoq: zasuuy, kurki, klapy sztormowe appliances - armatura indicating and measuring instruments wskainiki i przyrzqdy pomiarowe non-return valve (flap), straight mrotny, klapowy
-

pipe going downwards - rurociqg biegnqc w doi orifice - m e i k a valve straight through
- zawor

przelotowy

valve, angle - zawor kqtowy valve, three-way - zawor trbjdroiny zawi

Pipes andpipes joints - rurociqgi i ich polqczenia

crossingpipes, not connected - rurociqgr krzyzijqce sie, nie polqczone ze sobq crosing pipes, connected - rurociqgi krzyiujqce sic, polqczone ze sobq tee pipe
- trojnik - polqczenie

non return valve Iflap), angle - zawdr zwro n)~, kqtowy non return valve Iflap), straight, screw d o w - zawor zaporowo-zwrotny, prosty non return valve Iflap), angle, screw down zawor zaporowo zbr>rotnykqtowy flap, straight through - zawor klapouy prosty flap, angle
- zawor -

flexible pipe

elastyczne

klapowy, kqtowy

reducing valve expansion pipe (corrugated) general rura kompensujqca, kompensator ioint, screu,ed joint, jlanged ioint, sleeve
- polqczenie - polqczenie -polqczenie

- reduktor

safety valve -zawor bezpieczeristwa angle safety valve kqtowy self-closing valve
- zawor

skrqcane koinierzowe

bezpieczensh

mufowe

- zawbr

samozamykajqc)

joint, quick-releasing -poiqczenie rurowe, szybko rozlqczne ex ansion joint with pland - polqczenie Rompensacyjne z d awrcq expansion pipe - rura kompensacyjna cap nut - nakrqtka zailepiajqca, korel zewnqtrzny?? blank flange - zailepka kolnierzowa spectacle flange - zailepka przestawna bulkhead fitting water t i f hf, ,flanged przejicie grodziowe ko nlerzowe, wodoszczelne bulkhead crossing, non-watertight przejicie grodz.,niewodoszczelne pipe going upwards - rurociqg biegnqc~ ku gorze

quick-opening valve - zaw6r szybko otwieri jqcy sie quick-closing valve

- szybko

zamykajqcy si

regulating valve -zawbr

regulacjjny

kingston valve - zawor denny ball valve (-cock) kurek kulowy

- zawor

kulouy,

butterfly valve - zawor motylkouy gate valve

- zasuwa

double-seated changeover valve - zawor dwusiedzeniouq dwupotoieniowy

symbols - cont.
suction valve chest sknynia zawordw ssqcych suction valve chest with non return valves - skrzynia zawordw zwrotnych double-seated changeover valve, straigh, - zawdr dwusiedzeniowy, dwupoloze. niowy, prosty, przelotowy double-seated change valve, angle kqtowy zawdr dwusiedzeniowy, dwupolo. ieniowy cock, straight through - kurek prosty cock, angle - kurek kqtowy cock, three-way, L-port in plug kurek trdjdrozny, przelot 5" cock, three-way, T-port in plug kurek trdjdrozny, o przelocie "T" cock, four-way, straight through in plug - kurek czterodrozny, przelot prosty cock with bottom connection - kurek s podiqczeniem dolnym cock, straight through, with bottom connection - o przelocie prostym z podlqczeniem dolnym cock, angle, with bottom connection kurek kqtowy z polqczeniem dolnym cock, three-way, with bottom connection -kurek trojdroiny z podlqczeniem dol"Ym ejector - ezektor various accessories (text to be added) -rdzne wyposazenie (okreilone tekstem) piston pump
-pompa

Appliances - armatura mudbox - osadnik filter or strainer -filtr magnetic filter -filtr magnetyczny separator - separator steam trap - odwadniacz p a y na powrocie skroplin centrifugal pump -pompa wirowa gear-or screw pump - pompa Srubowa lub zgbata hand pump (bucket) -pompa rgczna

tlokowa

Fimkgs -inne wyposaienie

funnel - komin bell-mouthed pipe end - koncdwka ssqca w hztalcie lejka air pipe - odpowietrzenie air pipe with net - odpowietrzenie z siatkq air pipe with cover - odpowietrzenie z poktywq i siatkq air pipe with cover and net - odpowietrzenie z poktywq i siatkq air pipe with pressure-vacuum valve - odpowietrzenie z zaworem ciinieniowo-prdiniowym deck fittings for sounding or filling pipe short sounding pipe with selfclosing cock

Control and regulation parts -elementy regdacji i sterowania

remote control - zdalnie sterowany hand operated - rgcznie otwierany spring - sprgjna mass - cigiar float - piywak
ist ton - tlok membrane - przepona

Stop for sounding rod Sight indicator Observation glas Level indicator
- wskainik

poziomu

electric motor - silnik elektromagnet. electro-magnetic

- el.magnetyczny

Distance level indicator- zdalny wskainik p. Counter (indicate function) Recorder - rejestrator

bend - luk rurociqgu (pot.: kolanko) -bender - gietarka do rur -cap - zailepka rurowa casing - oslona rury, otulina rury chocking - zatkanie rury closer - zailepka -coil - wezownica connection - zlqcze rurowe covering - otulina rury -cross - czwomik rurowy cutter - obcinak do rur - dead head of a zaslepiona koncowka rury die - gwintownica do rur elbow - kolanko rurowe fitting - zlqczka, ksztaltka mrowa flange - kolnierz rurowy - flanged - rura kolnierzowa flaring -rozszerzenie u wylotu rury - fuel - rurociqgi paliwowe -hanger - wieszak rurociqgu -joint - zlqcze rurowe lateral - odgalezienie skosne rurociqgu nipple - zlqczka wkr~tna plug - zailepka rurociqgu, korek do r. -reducer - zwezka rurowa, reduktor - saddle clip - uchwyt rury - seamless - rura bez szwu -socket - kolnierz rury, kielich rury spanner (wrench) - klucz do rur stanchion - wspomik rurowy stopper - zailepka rury stud - krociec rurowy - telescopic - teleskopowe -thread - gwint rurowy turn - kolano (rurowe) union - zlqczka rurowa pipe - rura - discharge - rura odlotowa - exhaust - rurociag odlotowy (gazow spalinowych) - feed - rurociqg zasilajqcy - feeding - rurociqg zasilajqcy - filling - rurociqg napelniajqcy, wlewowy - overflow - rurociag przelewowy - purge - rura odpowietrzajqca - scupper - rura scieku pokladowego - sounding - mra sondazowa (zbiomika) -tunnel - tunel (rurociqgowy) - vent - rurociqg odpowietrzajqcy pipeline - rurociqg - ballast - rurociqg balastowy - bilge - rurociqg zezowy

5. ENGINE ROOM
- rurociqg paliwowy pipes -wry, rurociqgi - cooling - rurociqgi chlodzenia - exhaust gas -rurociagi gazow spalinowych - heating - rurociqgi grzewcze - hydraulic - rurociqgi hydrauliczne in line - rury w ukladzie rzedowym - sewage - rurocicgi Sciekowe - sprinkler - rurociqgi systemu zraszania - vapour - rurociagi gazow piping - rurociqg, ukladanie rurociagow - deck - rurociqg pokladowy -grid - siec rurociagow system - system rurociqgow, instalacja rurociqgowa plate -plytka, tabliczka tabliczka informacyjna (np, przy za-label worze, korku sondy) - name - tabliczka informacyjna plug -korek, zailepka, zatyczka - blanking -korek zaslepiajqcy -hole - otwor korka (w zbiorniku) - socket - zaslepka rury - tube - zailepka rury -tap - kurek scupper - szpigat, Sciek, odplyw grating - kratka Sciekowa -hole - otwor sciekowy - pipe - rura sciekowa sea chest - skrzynia denna, kingstonowa self-draining -samoodwadniajqcy sic, o samoczynnym drenaiu shut off - odciqc (np, doplyw paliwa) stainless steel - stal nierdzewna --pipe - rura ze stali nierdzewnej --piping - rurociqg ze stali nierdzewnej Straub coupling - opaski Straub'a na rury striking plate -plytka ochronna (pod rurq sondazowd stuffing box - dlawnica suction box - skrzynia kingstonu system - instalacja, system - overflow - system przelewowy - sanitary - instalacja sanitama tap - kurek tube - rura, rurka -plug - zailepka rury stopper - zaslepka rury tubing -siec rur, system rurociagow, rurociqgi tubing - ukladanie rurociqgow turbulence -przeplyw burzliwy, turbulencja - fuel

--

--

Valves -zawoiy
piston/ ttok valve actuator/ serwomotor valve actuator/ sterownik zaworu piston shaji/ trzon tlokowy intermediate collar/ kohierz poiredni housing/ korpus

washer/ podktadka

top cover nut/ nakretka pokrywy gdrnej

butterfly valve zawdr motylkowy

_, J Y

\ L

three piece ball valve trzyczgiciowy zawdr kulowy

5. ENGINE ROOM

Valves -zawory
manifold - skrzynia zaworowa, zawor rozgaI Q ~ Y name plate - tabliczka informacyjna (na zaworach) sea connections -zawory zaburtowe solenoid valve -zawor elektromagnetyczny - energized - z. otwierany napi~ciem - de-energized - z. otwierany zanikiem napiccia turn off - zakrqcid (np. zawor) turn on - oclkrtyik (np. zawor) water box - skrzynia kingstonowa, skrzynia denna valve (construction) -konstrukcja zaworu adjusting screw - Sruba regulacyjna arms -klawiatura zaworu -body - korpus

- - gasket -uszczelka korpusu - - stud szpilki mocujqce czqSci korpusu --nut nakr~tki mocujqce czqici k. - clearance luz zaworowy - cover pokrywa zaworu -disc - grzybek zaworu - -retaining clip -pierScien zaciskowy wbk - -gholdera trzpien grzybka zaworu (trzon) - dome -kopula - face -przylgnia zaworu - flap -klapa zaworu wylewowego (burtowego> - gear -osprzct zaworu, rozrzqd zaworu - guide -prowadnica -head - grzybek zaworu - hand wheel -pokrctlo zaworu - lapping -przeszlifowanie zaworu - locknut -nakrctka kontrujqca
-

- zawory

Valves and gates i zasuwy

nanometer valve/ zwdr manometrowy

check valve/ zawdr mrotny

gate valve/ zasuwa klinowa

stop valve/ zawdr zaporowy

draining valve/ zawdr spustouy

quick-closing valve/ stop valve/ zawdr szybkozawdr zaporouy zamykajqcy

stop-check valve/ zawdr zaporowo -zwrotny

osadnik

min. straight-run valve/ zawdr min. przepIywu

floating drainage valve/ odwadniacz pbwakouy

three piece ball valve/ trzyczeiciouy zawdr kulouy

control valve/ zawdr regulacyjny

- - securing pin kolek zabezpieczajqcy siedzenie - seating -siedzenie zaworu - - screw - iruba ustalajqca
-

- refacing -przeszlifowanie zaworu - rocker -diwignia zaworu - seat -gniazdo zaworu

- positioner -nastawnik (pozycyjny) zaworu

- securing pin plug -korek zabezpieczajqcy kolek - spindle -wrzeciono zaworu, trzpien spray - -wtryskiwacze (nozzles) - spring spraiyna zaworu - -plate -talerz sprqiyny
-

-wheel - pokretlo zaworu valve -zawor - admission - zawor wlotowy - automatic start - samoczynny z. rozruchowy - balanced - zawor odciqzony - by-pass - z. obejkiowy, z. bocznikowy - charging - zawor doladowania - check - zaw6r kontrolny, zawor zwrotny - control - zawor sterujqcy - crankcase relief - z. przelewowy skrzyni korbowej - cut-off - zawor odcinajqcy - distribution - zawor rozdzielczy - discharge -zawor wyplywowy - drain - zawor iciekowy, zawor spustowy - indicator - zawor (kurek) indykatorowy - inlet - zawor dolotowy - intake - zawor wlotowy - kingston - zawor denny - main -zaw6r glowny - manoeuvering scavange air non-return -zawor zwrotny powietrza przedmuchujqcego - master - zaw6r glowny -maximum allowable relief setting (MARVS) - maksymalne dopuszczalne ciinienie nastawcze zaworu odciqzeniowego - oil relief - zawor bezp.w obiegu oleju - outlet - zawor wylotowy - overboard discharge - zawor burtowy - pilot - zawor pilotowy, zawor sterujqcy - pressure/vacuum (PN) - zawor cihieniowo - prozniowy - quick closing - zawor szybkiego zamykania - reducing - zawor redukcyjny

- zawor bezpieczenstwa controlled - z. zdalnie sterowany - safety -zawor bezpieczelistwa - scavanging powietrza przeplukujqcego - sea chest -skrzynia denna, skrzynia kingstonowa - sea inlet - zawor denny kingstonowy - sea - zawor denny, kingston - self-closing -zawor samozamykajqcy sie - shut off - zawor odcinajqcy - side - zawor burtowy - starting air -zawor romchowy - stop - zawor odcinajqcy -throttle -zawor dlawiqcy - under piston non return - podtlokowy zawor nvrotny - underwater - zawor podwodny valve (type) -typ zaworu - angle -zawor kqtowy - back-pressure - zaw6r zwrotny - ball -zawor kulowy - butterfly - zaw6r motylkowy - clack - zawor klapowy, klapa sztormowa - cone - zawor stozkowy - cross - zawor czterodrogowy - diaphragm - z. przeponowy - disc - zawor talerzowy - double-seat - zawor dwusiedzeniowy - electromagnetic - z. elektromagnetyczny - expansion - z. rozprqzny - flap - zawor klapowy - float -zawor plywakowy - four-way valve - zawor czterodrogowy - full bore - zawor o pehym otwarciu - gate -zasuwa, zawor zasuwowy - globe - zawor kulowy - hydraulic solenoid - zawor hydrauliczny z napqdem elektromagnetycznym - needle - zawor iglicowy, igielkowy - non-return - zawor zwrotny - one-way - zawor jednodrogowy -piston - zawor tloczkowy - quick closing -zawor szybko zamykajqcy - slide - zawor suwakowy - sluice - zaw6r zasuwowy, zasuwa - solenoid - zawor elektromagnetyczny - three-pass - z. trojdrozny, trojprzeplywowy - three-way -zawor trojdrogowy -two-way -zawor dwudrogowy
- remote

- relief

- -- z.-

5. SILOWNIA

--

5. ENGINE ROOM

Air and water -powietrze i woda

air -powietrze -blower - dmuchawa powietrzna -cleaner - filtr powietrza cock -kurek odpowietrzajqcy - compressed -powietrze sprqione compressor - sprqzarka powietrza --cooled engine -silnik chlodzony powietrzem --cooler - chlodnica powietrza --cooling - chlodzenie powietrzem cushion - poduszka powietrzna -dryer - osuszacz powietrza escape - odpowietrzenie filter - filtr powietrza filtering - filtrowanie powietrza flow -przeplyw powietrza --free - odpowietrzony --heater -podgrzewacz powietrza -hole - otwor odpowietrzajqcy inlet -wlot powietrza intake - wlot powietrza lock -korek powietrzny (w rurociqgu) --operated -pneumatyczny -pilot distributor -rozdzielacz powietrza pilotujqcego -pipe - mra powietrzna, r. odpowietrzajqca --pocket - korek powietrzny -pollution - zanieczyszczenie powietrza -powered -pneumatyczny - preheated -powietrze podgrzane pressure gauge - ciinieniomierz -proof -hermetyczny, nieprzepuszczajqcy powietrza pump -pompa powietrzna receiver - zbiornik sprqzonego powietrza --release - odpowietrzenie, odpowietrznik reservoir - zbiornik powietrza - scavenge - powietrze przephkuj$ce space - przestrzen powietrzna - starting - powietrze startowe - starting bottle -butla powietrza startowego -starting line -linia (mrociqg) p. startowego - starting -pipe - przewod p. startowego -tight - szczelny -trap - syfon, zamkniecie wodne -valve -zawor wentylacyjny vent - odpowietrzenie, odprowadzenie powietrza -vessel - zbiornik powietrza - starting valve - zawor p. startowego

-absorbtion -wodochlonnoiC, higroskopijnoik

-ballast -balast wodny -treatment -dodawanie Srodkow dezynfekujqcych do wod balastowych przed ich wypompowaniem -box skrzynia -kingstonowa, s. denna -circulation - obieg wody, cyrkulacja wody --cooled engine - silnik chlodzony wodq cooling - chlodzenie wodq column - s h p wody conditioning - uzdatnianie wody cooler - chlodnica wody desalination - odsalanie wody - domestic fresh - woda slodka drive - napqd wodny - feed - woda zasilajqca -feeding system - system wody zasilajqcej -finder -wykrywacz wody -gauge -wodowskaz, poziomowskaz gland - dlawica wodna -hammer - uderzenia wodne (np. w kotle) -hardness - twardoii wody -heating - ogrzewanie wodne inlet - doplyw wody -jacket -plaszcz wodny -joint - polqczenie wodoszczelne level - poziom wody indicator - wskaznik poziomu wody --main - glowna magistrala wodna -outlet - odplyw wody -pollution -zanieczyszczenie wody - potable - woda do picia pressure - ciinienie wody - salinity of zasolenie wody - sanitary - woda sanitama, woda uzywana do celow sanitamych (w odroznieniu od wody pitnej) seal - uszczelnienie wodne sealed gland - dlawica wodna service pipe - mrociqg wodny softener -zmiekczacz wody soluble - rozpuszczalny w wodzie strainer - filtr wody supply - zasilanie wodq --system - instalacja wodna -tank - zbiomik wody treatment - uzdatnianie wody waterproof -wodoszczelny glue - klej wodoodporny
- ballast

water -woda

--

--

Lubricating oil olej smarowy

dirty oil - olej zuzyty drip-feed lubrication -smarowanie kroplowe (lubricating) oil -olej (smarowy) cooler - chlodnica oleju drain plug - korek spustowy oleju duct - kanalik olejowy - emulsion - emulsja olejowa emulsifying - emulgowanie (powstawanie emulsji) - engine - olej silnikowy (smarowy) -film - film olejowy filter - filtr olejowy, f. oleju smarowego -gland - dlawica olejowa lubrication - smarowanie olejowe --orifice -otwor, zwczka dlawiqca przeplyw oleju, kryza -mist detector - analizator mgly olejowej --pump - pompa olejowa point - punkt smarowania -residues - szlam olejowy separator - odolejacz system - system olejowy, system smarowania -tight - olejoszczelny lubricant -olej smarowy - engine - olej silnikowy (smarowy) (to) lubricate - smarowaC lubrication - smarowanie olejowe -ability - smarownoiC, smarnoic - bearing oil - smarowanie lozysk purify -oczyszczaC purification -oczyszczanie

Engine room tanks zbiorniki silowni

deposit - osad depositing - osadzanie sic float - plywak (w zbiomiku) gauge -miernik, przyrzqd pomiarowy cock - kurek probierczy glass - szklo wodowskazu strip - taSma miernicza gauging -pomiar, mierzenie level - poziom (np. cieczy w zbiomiku) indicator - wskainik (poziomu) plynu - low alarm - alarm niskiego poziomu - high alarm - alarm wysokiego poziomu (to) level - poziomowai., wyrownywaC (np. poziomy cieczy w zbiornikach) liquid -ciecz fuel -paliwo plynne, paliwo ciekle layer -warstwa plynu level sensor - czujnik poziomu plynu muck - osad w zbiorniku mucking-out -wybieranie osadow ze zb. - de-mucking -wybieranie o. ze zbiomika overflow - przelew, przelanie sic reservoir - zbiomik (np. powietrza) sediment -osad (to) steam -parowaC (zbiomik), czySciC atmosferc zbiornika za pomocq pary sump - studzienka, zb~ornik iciekowy tank - zbiornik capacity - pojemnose zbiomika - daily service - zbiornik rozchodowy - dry - zbiornik suchy zb. nadmiarowy (ekspansyjny) -expansion - gravity - zbiornik opadowy - overflow - zbiornik przelewowy - reserve -zb. rezenvowy, zb. zapasowy - settling - zbiornik osadowy - spare - zbiornik zapasowy - storage - zbiomik zapasowy thermotank -termotank (water) sampler -wykrywacz wody topping off -dopelnienie (czt$ciowo napelnionego zbiornika) ullage - ulaz - taking - pomiar ulaiu vent - odpowietrznik cock - kurek odpowietrzajqcy pipe - rura odpowietrzajqca

--

--

5. ENGINE ROOM
.

Bunkering and sampling pobieranie i prdbkobranie paliwa

portable gas tight sampler

bunkering arrangement organizacja bunkrowania

-gazoszczelne urzqdzenie
do poboru prdbek

liquid/ pryn
water/ woda

lina stalowa slip hook/ hak odrzutny spill tank/ zbiornik przelewowy hose supporting chain/ iancuch podtrzymujqcy wqz

]I

fuel barge mark$old/ zawdr rozgaieiny barki paliwowej

dripping method/

HFO settling tank/ zb. osadowy paliwa cieikiego

HFO daily tank/ zb. rozchodony paliwa ciezkieg

I separator/

Fuel oil system -system paliwa cigikiego ----*---------from other auxiliaries/ z f innych silnikow pomocniczych !
I

MDO daily tan/ zb. rozchodowv

viscosimeter/

o other auxiliaries/ do innych silnikdw pomocniczych

chanieover valve/ zawor zmiany paliwa

booster puhp/ pompa podajqca

Juction jilt&/ filtr nu ssaniu

Fuel oil -paliwo (olej napedowy)

bunker -paliwo, bunkier delivery receipt -kwit bunkrowy station - stacja bunkrowa (to) bunker -przyjmowaC paliwo, bunkrowaC bunkers -paliwo na statku - in - zabunkrowany, (statek) z dostatecznym zapasem paliwa bunkering -przyjmowanie p., bunkrowanie calorie -kaloria calorific value -wartoiC opalowa carbon deposit -osad w e l a carbonisation-osady welowe, zweglanie consumption -zuiycie, rozchod (np. paliwa) - average - zuiycie irednie - daily - zuiycie dobowe diesel fuel -p. do silnikow wysokoprqznych diesel oil (do) - olej napqdowy, paliwo lekkie dip -zanurzaC (w zbiorniku), czerpaC stick - prqtowy wskainik poziomu plynu w zbiorniku dipper -czerpak, naczynie do pobierania plynu ze zbiornika dipping rode -miernik prqtowy poziomu dip up -zaczerpnqk (np. probkq ze zbiornika) drip -kapat, SciekaC -pan -wanienka Sciekowa sampling - pobieranie pr6bek (np. paliwa) metodq kropelkowq -tray - wanienka iciekowa drop -kropla emergency stop - tu: awaryjne wstrzymanie bunkrowania fuel oil -olej opalowy, paliwo ciqzkie - low sulphur (LSFO) - paliwo ciqzkie o malej zawartoici siarki fuel -paliwo -coefficient -wspolczynnik zuzycia paliwa consumption -zuzycie paliwa, rozchod contamination -zanieczyszczenie paliwa -heater -podgrzewacz paliwa impurities -zanieczyszczenia injection pump -pompa wtryskowa -injector -wtryskiwacz paliwa oil -paliwo ciqzkie, olej napqdowy rack position - polozenie elementu nastawy paliwa (listwy paliwowej) - residual -p. resztkowe, pozostaloiciowe - specific -consumption -jednostkowe mzycie paliwa -system -system paliwowy

- tank -zbiornik paliwa, zbiornik paliwowy --

5. SILOWNIA

--

-valve -wtryskiwacz fuelling at sea -bunkrowanie w morzu heavy fuel -p. ciqzkie, mazut, olej opalowy oil (hfo, HFO) -p. ciqzkie, olej opalowy labeling and sealing - opatrywanie (probki) nalepkq z opisem i plombowanie liquid meter -plynowskaz oil - olej, paliwo - diesel - olej napqdowy, paliwo "lekkie" - engine - olej (napqdowy) do silnik6w okr. - fuel - olej opalowy, paliwo "ciqzkie" -gas olej napqdowy (do silnikow wysokoprchych) - marine -morski, okrqtowy oil hose -w@ (transportu) paliwa derrick - iurawik do podnoszenia wqza transportowego pumping -pompowanie - cease -przenvanie pompowania - commence -rozpoczqcie bunkrowania - increase -rate -zwiqkszyt ratq pompowania - rate - rata ( u pompowania paliwa) t: - reduce -rate -zrnniejszyk ratq bunkrowania raising -bunkrowanie w morzu refuelling -uzupelnianie paliwa, bunkrowanie, tankowanie at sea -uzupelnianie paliwa w morzu (to) replenish - uzupelnic (zapas), ponownie napehid at sea -zaopatrywak w morzu (tu: paliwo) sample -probka - draw - pobieraC probkq - standard -probka wzorcowa (to) sample -pobieraC probkq sampler -pobierajqcy probkq, probkobiorca sampling -probkobranie procedure -procedura pobierania probek -time - okres probkobrania sight-flow (sight glass) -przeziernik sight hole - wziernik specific gravity -ciqzar wlaiciwy specimen -probka stem - zobowiqzanie dostawcy paliwa odnoh i e jego dostawy viscometer -lepkoiciomierz viscosity - lepkoiC -index -wskainik l., indeks wiskozowy -regulator -wiskozymetr viscous - lepki resistance - op6r lepkoici volume -objqtoiC

--

--

5. ENGINE ROOM
r

Main propulsion two-stroke engine dwusuwowy silnik napgdu glbwnego

lower platform/ qlatforma dolna exhaust valve/ zawor, wydechowy air start valve/ zawor p o y startowego exhaust gas manifold/

piston head, piston crowd

connecting rod/ korbowod

turning gear/ thrust collar/ obracarka kotnierz oporowy

-'

?
\\-----

cooling jacket/ koszulka

- cyllnder liner/ 1 tuleja cylindrowa

piericienie ttokowe

cylinder cover stud/ szpilka pokqwy cylindra

\__i

scavenging ports/ okna przepluh&ce

,ourtesv o f the New Sulzer Diesel Ltd

5. SILOWNIA

Engine - silnik
bearing -lozysko -bolt - Sruba lozyskowa -bottom end - dolne lozysko (korbowe) - combined thrust and journal lozysko oporowo-ramowe - crosshead -lozysko krzyzulcowe - thrust - lozysko oporowe - top-end - lozysko glowki korbowodu (main) bearing -glowne lozysko ramowe cap -pokrywa lozyska ramowego --jack - podnohnik lozyska glownego --lubricating oil supply -przewod oleju smarowego glownego loiyska ramowego -journal cap -pokrywa lozyska ramowego saddle - gniazdo lozyska r. -thrust collar saddle-piece -kolnierzowe osadzenie glownego lozyska oporowego base plate - podstawa (silnika), rama fundamentowa bed - loze (np, silnika) -plate - loie, rama fundamentowa, podstawa (silnika) chock -podkladka (poduszka) pomiqdzy silnikiem a ramq - end - koncowe - epoxy raisin - z zywic sztucznych - side - boczne (przy stoperach) - steel - stalowe - supporting - podkladki podtrzymujqce clutch - sprzeglo cam -krzywka - cambox -komora krzywkowa - exhaust krzywka wydechowa - fuel -krzywka paliwowa - inlet - krzywka zaworu ssqcego - intake - krzywka zaworu ssqcego -reversing krzywki przesterowujqce na biegu wstecz -slide - lyzwy - flank of the - bieznia krzywki camshaft -wal krzywkowy chain drive - napqd lancuchowy rubber clad guide bars - gumowa okladzina prowadnic lancucha -drive - naped walu krzywkowego --rollers - napqd walu krzywkowego - final drive gear wheel - ostatnie kolo zebate na wale krzywkowym - follower rollers - rolka napqdzana krzywkq

- intermediate gear wheel -poirednie kolo z q

bate
- main

gear wheel - glowne kolo zebate - reversing unit - uklad przesterowujqcy walu krzywkowego
- train of gear - zestaw kol zebatych do nape-

--

--

--

--

--

--

du, wal krzywkowy connecting rod (conrod) -korbowod -big end - stopa korbowodu - bores in - otwory w korbowodzie bottom end - stopa korbowodu -eye ofthe--gorny leb korbowodu small end - leb tlokowy korbowodu bearing - lozysko lba korbowodu (sworznia tlokowego) cooler - chlodnica - air - chlodnica powietrza cleaning process - proces czyszczenia -charge---c hlodnica powietrza doladowujslcego - air side of the - strona powietrzna chlodnicy powietrza doladowujqcego - intercooler - chlodnica miqdzystopniowa crank -korba, wykorbienie angle -pozycja walu korbowego case - skrzynia korbowa monitoring unit - urzqdzenie analizujqce atmosfere w skrzyni korbowej -pin - czop korbowy bearing - lozysko czopu korbowego (pot. lozysko korbowe) pit - wneka korbowa crankcase - skrzynia korbowa -mist detector -wykrywacz (analizator) mgly olejowej relief door - zawor przeciwwybuchowy w karterze crankpin - czop korbowy bearing- lozysko czopu korbowego --cap - dolna pokrywa lozyska korbowego shell (big end bearing shell, bottom bearing shell) -panewka lozyska korbowego crankshaft -wal korbowy - damped - wal korbowy z tlumikiem drgan -deflection -kontrola uloienia walu, pot.: sprqzynowanie walu crank (throw) -wykorbienie crosshead - wodzik, krzyzulec -bearing - lozysko wodzika --cap -pokrywa lozyska krzyzulcowego -engine - silnik wodzikowy

--

--

------

---

---

--

Four stroke medium speed engine US^ gas receiver/ h~lektor gazbw v d e c h o ~ c h irednioobrotowy silnik czterosuwowy injection valve/ wt skiwacz piston rings/ cylinder head t u r b o \d o a d o w a r FerScienie tlokowe ,glowica cylindra
valve rocker/ ,a

- guide -prowadnica wodzika -

cross wedge - klin poprzeczny cylinder - cylinder, uklad block -blok cylindrowy -bore - Srednica cylindra cover -pokrywa cylindra crown - dno tloka -head - glowica cylindra liner - tuleja cylindra oil feed -zasilanie olejem cylindrowym -oil pump eccentric drive -mimokrodowy napqd pompy olejowej -wall - Scianki cylindra cylinder liner -tuleja cylindrowa --cooling - chlodzenie tulei cylindrowej flange -kolnierz tulei -quills -kroCce do smarowaniatulei cylindrowej --wear ridges -prog powstaly wskutek zuiycia powierzchni wewnqtrznej tulei damper -przepustnica damper -tlumik drgah, amortyzator drawbolt - Sruba Sciqgajqca engine - silnik, maszyna -bed - fundament silnika casing - oslona silnika foundation - fundament silnika frame - fundament silnika seating - fundament silnika shaft -wal silnika glownego, wal napqdowy engine - silnik, maszyna - crosshead type - silnik krzyiulcowy - diesel - silnik wysokoprqzny - double acting - s. podwojnego dzialania - four-stroke - silnik czterosuwowy - internal combustion (IC) - s. spalinowy - main - silnik napqdu glownego - marine - silnik okrqtowy - oil - silnik wysokoprqzny - opposed-piston - silnik z tlokami przeciwbieznymi - piston - silnik tlokowy - petrol - silnik benzynowy - radial - silnik w ukladzie gwiazdowym - reciprocating - silnik tlokowy - ship's - silnik okrqtowy - single acting - silnik jednostronnego dzialania - slow-speed -wolnoobrotowy (npsilnik) - supercharged - silnik z doladowaniem

- triple expansion -maszyna parowa potroj-

--

nego rozprezania - turbo-reciprocating - silnik parowy z turbinq na parq odlotowq - underpowered - (statek) z silnikiem o zbyt malej mocy - V-engine - silnik dwurzgdowy, widlasty (engine) foundation -fundament silnika - anchor bolt - Sruba kotwiczqca, mocujqca -bolt - Sruba fundamentowa - holding down bolt - Sruba fundamentowa filter - filtr - air - filtr powietrza - auto backwashing - filtr automatyczny (czyszczony wstecznym przeplywem fihowanego czynnika) - oil -filtr olejowy - suction - filtry na ssaniu - magnetic -filtr magnetyczny flywheel -kolo zarnachowe frame -rama (np. fundamentowa) fuel -paliwo - booster pump - pompa podajqca paliwo injection pump -paliwowa pompa wtryskowa -injector -wtryskiwacz paliwa -knocks - stuki paliwowe -pump -pompa paliwowa -timing -rozrzd -valve -zaw6r paliwowy (pot.: wtryskiwacz) -viscosity regulator -wiskozymetr fuel pump -pompa paliwowa - fuel injection pump -pompa wtryskowa - injector -wtryskiwacz - push rod -popychacz na zaworze w pompie paliwowej geared diesel engines - silniki wysokoprqzne pracujqce przez przekladnie na wspolny wal guide -prowadnica shoe -lyzwy wodzika clearance -luz na prowadnicach wodzika head -glowica silnika inspection door -drzwi inspekcyjne jacket -piaszcz cooling system -system chlodzeniaplaszcza cylindrow -cooling fresh water preheater -podgrzewacz wody chkodzqcej cylindry journal -czop walu - main bearing cap -pokrywa lozyska ramowego

- -

--

.ENGINE ROOM
Propulsion engine - silnik napedowy
crankshafi/

engine - main parts silnik - cz&i gldwne

exhaust valve/ zaw6r wydechowy fuel injection valve/ zawor wtlyskowy paliwa cylinder cover/ giowica cylindra

big end bearing (crank bearing, crankpin bearing, bottom end bearing)/ lojisko korbowe

liner - tuleja (np, cylindra silnika) nozzle -dysza (np. wtryskiwacza) oil - olej cooler - chlodnica oleju - cooling oil pipe -rura oleju chlodzenia tloka - lubricating -orifice -otwor, zwezka dlawiqca przeplyw oleju, kryza - lub filter - filtr olejowy mist detector - analizator mgly olejowej (w skrzyni korbowej) manifold -kolektor, skrzynia zaworowa - air - kolektor (rozgalqzienie) powietrza przeplukujqcego/ doladowujqcego - exhaust kolektor wylotowy piston - tlok cooling telescopic pipes - teleskopowe doprowadzenie wody chlodzqcej do tioka crown - denko tloka displacement - objetoic tulei od dolnego do gornego punktu martwego -floating wristpin -sworzen plywajqcy (przemieszczajqcy sic w tulei osadzonej w tloku) gudgeon pin - sworzen tloka -pin - sworzen tlokowy -ring -piericien tlokowy scraper ring -piericien zgarniajqcy skirt -plaszcz tloka -travel - skok tloka trunk-type -tlok silnika bezwodzikowego - trunk - tlok bezwodzikowy

(piston) ring -piericien tlokowy - compression -piericien uszczelniajqcy gap - zamek piericienia tloka axial clearance - luz poosiowy w rowku

--

--

piericienia --radial clearance -luz promieniowy w rowku pierhcienia --butt clearance - luz w zarnku ends square butt - polqczenie koncow piericienia na styk overlapped - polqczenie na zakladkg -gas ring -piericien uszczelniajqcy grooves - rowki (kanaliki) piericieni oil ring - piericien zgamiajqcy piston rod -trzon tlokowy, tloczysko gland - dlawica trzonu tlokowego stuffing box - dlawica trzonu tlokowego port - okno - exhaust - okno wylotowe (wydechowe) - intake - okno wlotowe power - moc, naped drive -naped mechaniczny -operated - o napedzie mechanicznym -piston -tlok wykonawczy propelling -napedowy machinery - silniki napqdowe - ship -plant - urzqdzenia napedowe statku propulsion -naped - diesel - naped (silnikiem) diesla generator - prqdnica napedu (statku)

----

--

- main - napqd glowny - main -machinery - silniki napedu glownego - means of - Srodki nap~du, silniki napedo-

5. SILOWNIA

we - motor - napqd silnikowy motor - silnik napedowy - mechanical -napqd mechaniczny - ship - naped statku - ship -turbine - turbina okrqtowa - steam - naped parowy - turbine main -turbinowy napqd glowny - turbo-electric napqd turbinowo-elektryczn Y pump -pompa - oil - pompa olejowa - water - pompa wodna quill -tuleja, krociec smarny seating - fundament spark-ignition -zaplon iskrowy slider - suwak, wodzik, prowadnica staybolt - Sciqg Srubowy -ring -pierScien prowadzqcy stud - kolek, slupek, Sruba dwustronna, kolek gwintowany - hold down - iruba przytrzymujqca sump -zbiornik Sciekowy, miska olejowa swing-joint - wahacz tachometer -tachometr drive gear - naped tachometru timing gear -rozrzqd thrust bearing (block) -lozysko oporowe thrust pins - Sciqgi oporowe

- -

--

thrust shaft -wal oporowy thrust spindle -popychacz tie piece - Sciqg ramowy turbine -turbina -engine - silnik turbinowy, turbina turbo-electric -turbinowo-elektryczny drive -napqd turbinowo-elektryczny -ship -statek o napqdzie turbinowo-elektrycz"Y turning gear - obracarka unit - tu: blok (np. silnika glownego) valve - zaw6r -crankcase relief z. naddnieniowy skrzyni korbowej - charging - zawor doladowania czynnika gear - osprzqt zaworu - indicator - zawor (kurek) indykatorowy - intake -zawor wlotowy - manoeuvring scavange air non-retum zawor zwrotny powietrza przedmuchujqcego needle -zawor igielkowy - oil relief - zawor bezp.w obiegu oleju - pilot - zawor pilotowy rocker arms -klawiatura zaworu - scavenging -z. powietrza przeplukujqcego -sea chest - sktzynia denna, skrzynia kingstonowa - spray -wtryskiwacze (nozzles) - starting air - zawor rozruchowy - under piston non return - podtlokowy zawor zwrotny web -korba, wykorbienie walu - big-end - leb korbowodu

--

--

5. ENGINE ROOM

Engine operation -dzialanie silnika air - powietrze -pilot distributor -rozdzielacz p.pilotujqce-

- -go drive gear -napqd rozdzielacza p.p. -starting -bottle -butla powietrza startowego - starting line -linia (ruroci@ p. startowego
- starting valve -zaw6r p. startowego - starting -pipe -przewod p. startowego

- starter distribiutor - rozdzielacz powietrza

romchowego auto shut down -automatyczne zatrzymanie auto slow down - automatyczna redukcja obciqzenia, a. zwalnianie blown- through -przedmuchany (silnik) carbon deposit -osad wqgla clogged fuel nozzle -zatkane dysze paliwowe cooling - chlodzenie cool - chlodzib, studzib coolant (cooling agent) -czynnik chlodzqcy cooling - chlodzenie - air - chlodzenie powietrzem - closed system - zarnkniqty, pokredni s.ch. down - wychladzab -jacket -plaszcz chlodzqcy - liquid - chlodzenie wodne - open system - otwarty, bezpokredni s.ch. - piston - chlodzenie tloka system - system chlodzenia -venting tank -zb.odpowietrzajqcy ukiad chi. - water inlet main - kolektor wlotowy wody chlodzqcej -water outlet main -kolektor wylotowy wody chlodzqcej combustion -spalanie chamber -komora spalania - internal -engine -silnik spalania wewnqtrznego compression - sprqzanie ignitian - samozaplon ratio - stopien sprgzania -ring -pierkcien tlokowy uszczelniajqcy stroke - suw sprqzania crash stop -nagle, awaryjne zatrzymanie statku przy uiyciu biegu wstecz SG cylinder wear -zuiycie cylindrow detonation -detonacje engine - silnik failure -awaria silnika, defekt silnika -trouble - zaklocenie w pracy silnika

--

exhaust -wydech -gas -gazy wydechowe, spaliny pyrometer -pirometr do pomiaru temp. spalin stroke - suw wydechu -valve -zawor wydechowy fuel rack position signal (FPS) -sygnal polozenia listwy paliwowej full power -peina moc idle running -bieg jalowy idle speed - obroty jaiowe ignition - zaplon indicate -indykowak, wykonywab wykres indykatorowy indicator -wskainik diagram -wykres indykatorowy injection -wtrysk load - obciqzenie - f d l -peine obciqzenie - at full - przy peinym obciqzeniu - under - pod obciqieniem ovality - owalnoik overloading -przeciqzenie overspeed -nadobroty trip - urzqdzenie zatrzymujqce silnik powyzej maksymalnych dopuszczalnych obrotow prelubrication -przesmarowanie wstqne pressure - ciknienie wstvnego przesmarowania pressure charging -doladowanie pressure relief -dekompresja revers -zmienib napqd na wsteczny scavenging (air) - przeplukiwanie, przedmuchiwanie (np. cylindrow) powietrzem --box -zasobnik powietrza przeplukujqcego fire extinguishing steam/C02 equipment urzqdzenie do gaszenia parqlC02 ognia w przestrzeni podtlokowej --manifold -kolektor (r0zgalqienie)"powietrza przepiukujqcegol doladowujqcego --pump -pompa powietrza przeplukujqcego --receiver -zasobnik powietrza przedmuchujwego drain pipe -rura spustowa powietrza p. safety valve - zawor bezpieczenstwa zasobnika powietrza blower - dmuchawa przedmuchujqca - direct - przedrnuchiwanie bezpokrednie - loop - p. zwrotne (pqtlowe) - return flow - przephkanie nawrotne

--

--

---

uniflow - przepiukanie poprzeczne -valve -zawor przedmuchujqcy scavenged -z przephkaniem scavenging - oczyszczanie (usuwanie zanieczyszczen) shut-down -zatrzymanie (np. silnika) shut off - odciqc (np. doplyw paliwa) cock -kurek odcinajqcy sticking piston rings - zapieczone piericienie tloka stroke - skok, suw - compression - suw sprezania - exhaust - suw wydechu - expansion - suw rozprqzania - intake - suw ssania - long - diugi skok -power - suw pracy - supercharged - z doladowaniem - two--cycle -obieg dwusuwowy (silnika spalinowego) - up - suw odkorbowy timing -ustawianie rozrzqdu top dead centre -polozenie zwrotne odkorbowe total running hours - og6lem godzin pracy (silnika) travel - skok tloka trottle down - dlawic underloading -niedociqzenie, niedostateczne obciqienie vibration -wibracje vibrational period -okres drgan
-

5. SILOWNIA

--

Engine features charakterystyka silnika

actual efficiency - sprawnoSC ogolna, calkowita bollard pull - uciclg na palu continuous -c i & y running -praca c i a l a critical moment -moment dopuszczalny effectivness - skutecznoS6 engine - silnik efficiency - sprawnosk silnika exciting force - sila wymuszajqca

exciting moment -moment wymuszajqcy horse power (hp, HP) - rnoc w koniach - brake -rnoc uzyteczna, rnoc efektywna - delivered (DHP) - rnoc dostarczona (na irub~) - effective (EHP) - rnoc uzyteczna - estimated - rnoc okreSlona na pr6bach modelowych - indicated (IHP) - rnoc indykowana - metric - kon mechaniczny Cjednostka mocy) - nominal - rnoc nominalna (silnika) - shaft - rnoc na wale indicate -wskazywak, indykowak (np. silnik) indication -wskazanie, wskazowka indicator -indykator diagram -wykres indykatorowy load - obciqzenie - over- -przeciQenie - peak - obciqzenie szczytowe - permanent - obciqzenie stake - permissible - dopuszczalne obciqzenie - service - obciQenie eksploatacyjne quasi-propulsive coefficient - sprawnoSC napedowa moment -moment of a force - moment sily of pull - moment ucirlgu mooring trial -proba (silnika) na uwiezi number of revolutions (npm) - liczba obrotow w jednostce czasu overall efficiency - sprawnoik calkowita permissible limit - dopuszczalna granica performance -dzialanie power - rnoc (tu: silnika) - consumed -rnoc zuzywana - driving -rnoc napqdowa - excess - nadmiar mocy - peak - rnoc szczytowa - rated -rnoc znamionowa -requirement - zapotrzebowanie na rnoc -reserve -rezenva mocy - service horse - rnoc eksploatacyjna (silnika) speed -predkoiC - critical - pr~dkoSC (obroty) krytyczna - rated -prqdkoit znamionowa - service -prqdkoit eksploatacyjna

--

---

--

-----

5. ENGINE ROOM r

Governor - regulator
nakretka wlewu oleju

poiqczenie przegu

'ng loaded accumulator/ mulator spreiynowy

receiving compensating piston/ tiok kompensujqcy

synchronizer control/ rgczna regulacja obrotdw synchronizacjir-

syn. indicator/ wskainik (synchronizacji) obrotdw

booster - buster, urzqdzenie wspomagajqce pracq np. regulatora prqdkohci obrotowej governor - regulator obrotow - all-speed - regulator wielozakresowy - constant speed -r. o stalej nastawie obrotow drive gear - napqd regulatora obrotow hunting - niestabilna praca r. obrotow - overspeed type r. zabezpieczajqcy przed przekroczeniem obrotow granicznych -pilot valve plunger - suwak sterujqcy r. - safety -regulator bezpieczelistwa - speed limiting - nastawa maksymalnego obciqienia -variable speed -reg. o nastawie zmiennej -weight - bezwladnik r. odirodkowego load limit control - nastawa maksymalnego obciqzenia speed drop control -nastawa nachylenia charakterystyki synchronizer control -rqczna regulacja obrotow synchronizacji speed adjusting shaft - wal nastawiania zadanej prqdkoici obrotowej

--

Engine control sterowanie silnikiem

all stop! -maszyny stop! at constant speed -przy stalej predkoici, przy stalych obrotach at full speed -przy pelnych obrotach bridge control - sterowanie (np. silnikiem glownym) z mostka system - uklad sterowania z mostka bridge telegraph -telegraf na mostku computer control - sterowanie komputerowe system - uklad automatyczny sterowany komputerem control - sterowanie, regulacja, kontrola circuit - obwod kontrolny desk -pulpit sterowniczy lever - dzwignia sterujqca panel - tablica sterownicza (kontrolna) system - uklad sterowania critical speed - obroty krytyczne -passing of the --range -przechodzenie zakresu obrotow krytycznych - range of - zakres obrotow krytycznych dead ship - statek bez zasilania, bez napqdu dead slow - bardzo wolno ahead - b.w. naprzod --astern - b.w. wstecz direction and revolution indicator - wskainik kierunku i liczby obrotow silnika disabled - statek unieruchomiony (np. z powodu awarii), niezdatny do zeglugi emergency -awaryjny -full speed - pelna predkoSC awaryjna overload -przeciqienie awaryjne run - praca silnika glownego w trybie awaryjnym stop - przycisk awaryjnego zatrzymywania silnika glownego engine telegraph -telegraf maszynowy engine trouble -problem z silnikiem, niewlaSciwa praca silnika, zaklocenia w pracy silnika full ahead - cala naprzod full astern - cala wstecz full capacity work -praca (silnika) pelnqmocq full load -pelne obciQenie (silnika) full speed -pelna predkoiC half - pol (tu: prqdkoici) - ahead - pol naprzod - astern - pol wstecz

--

--

--

--

order logger -rejestrator polecen (np. telegrafu maszynowego) overload -przeciqienie (np. silnika) (to) overload -przeciqzyk (tu: silnik) overspeed -nadmiema prqdkoik obrotowa overspeeding -rozbieganie sic (silnika) power boost -zwiqkszenie mocy rev-counter -obrotomierz reversal -przeciwienstwo kierunku ruchu (np. silnika) reverse - nawrot, zmiana kierunku ruchu reverse - odwrotny, przeciwny, wsteczny (to) reverse - przesterowak silnik na pracq wstecz, poruszak sic wstecz revert - zawrocik revolutions (revs) -obroty - ahead - obroty biegu naprzod counter - obrotomierz, licznik obrotow indicator - wskaznik obrotow - number of - liczba obrotbw (np. silnika) -per minute (rpm, revlmin) - obrotow na minute run - bieg (np. maszyny do przodu), przebieg (to) run -pracowak (o maszynie) running -praca, bieg (silnika) slow - wolno ahead - wolno naprzod astern - wolno wstecz speed - prqdkoSC, obroty - barred range - zakres zabronionych obrotow (silnika) - critical - prgdkoiC krytyczna, obroty krytyczne governor - regulator prqdkosci obrotowej indicator - obrotomierz, tachometr, predkoSciomierz, szybkoSciomierz limiter - ogranicznik prqdkoki obrotowej loss - utrata predkoki stand-by - uwaga, pogotowie (w silowni) start - poczqtek, rozruch (np. silnika) starting - rozruch, uruchomienie interlock -blokada startowa period - okres rozruchu time - czas rozruchu stop -zatrzymaC (silnik glowny) telegraph block- stojak telegrafu maszynowego telegraph recorder - rejestrator manewrow, rejestrator telegrafu maszynowego vessel monitoring system (VMS) -system nadzoru (podsystemow) statkowych

Turbocharger - turbodmuchawa

bearing assembly -

bearing space cover/

obudown wlotu gazow

5. SILOWNIA
\

team turbine - turbina parowa

Turbine - turbina
air casing - kana1 powietrzny blade -lopatka wirnika -profile - profil lopatki -ring -wieniec lopatkowy (turbiny, sprgzarki) overheating -przegrzanie steam - para wodna - boiler -kociol parowy - drive - napqd parowy -driven - napqdzany parq gauge - manometr na kotle pipe -rurociqg parowy propulsion - napqd parowy -rising plant - wytwomica pary -trap - zaw6r typu "Gestra" turbine - turbina parowa supercharger - sprqzarka doladowujqca supercharging - doladowanie supercharged engine -silnik z doladowaniem turbine - turbina - backing - turbina nawrotna -body - kadhb, korpus - cargo pump - turbinowa pompa ladunkowa (na zbiomikowcach)

- turbina gazowa - generator - turbogenerator (prqdnica napedzana turbind internal combustion - - turbina spalinowa
- gas -

turbine -turbina - impulse-reaction -t. akcyjno-reakcyjna - double motion - t. o dwu kierunkach obrotu - double-flow - t. dwustrumieniowa - single motion - t. o jednym kierunku obr. - power - t. napqdowa - low speed - t. niskoobrotowa - steam - turbina parowa - non-condensing t. przeciwprqma (wydmuchowa) - high-pressure - turbina wysokopr~zna - pressure - t. reakcyjna turbocharger -turbodoladowarka auxiliary blower - turbodmuchawa pomocnicza -blower - dmuchawa surging - pot.: pompowanie turbiny turbocharging -turbodoladowanie turbo-compressor -turbospr~zarka turbo-supercharger -turbosprqzarka doladowujqca

--

181

Propeller shaft seals and bearings uszczelnienia i loiyska walu Srubowego

propeller blade/ skrzydlo iruby \ \

air connection to ship's system/ podlqczenie do syslemu powietrza statkowego

/ /

air control unit/ zespril kontroli (ciinienia) powietrza

sterntuhr seal/

drain collection line/ rurociqg spustowy oleju rurociqg obiegu oleju @ward seal casing/ obudowa uszczelnienia dziohowego

source: John Crane Marine InrernafionalJCM-L

5. SILOWNIA

Propeller shaft - wal Srubowy

(to) aline - ustawiak w linii, osiowac alignment -ustawienie w linii, osiowanie bearing -lozysko - intermediate shaft -1. walu poiredniego - line shaft - loiysko linii walu - propeller shaft - lozysko walu Srubowego - spring - lozysko walu napedowego - stem tube -lozysko walu Brubowego -thrust - lozysko oporowe lignum vitae -gwajak, drewno gwajakowe liner - tuleja (walu) line up - ustawiac w linii, centrowac propeller - peddik, Sruba napedowa -bracket - wspomik walu (Srubowego) shaft -wal napqdowy -alley - tune1 walu (napedowego) -bossing - oplywka walu -bracket -wspornik walu - driving - wal napedowy - engine -wal silnika generator -prqdnica walowa - intermediate - wal poSredni (tunelowy) liner - tuleja walu Srubowego -pipe -pochwa walu Srubowego power -moc na wale - propeller - wal Srubowy -revolution indicator -wskainik obrotow walu - screw - wal Srubowy strut -wspornik walu Srubowego - tail - wal Srubowy -tube wal pochwowy (przechodzqcy przez pochwe) -tunnel - tune1 walu (napedowego)

--

--------

--

shafting - linia walow (napedowych) line - linia wal6w stern bush -loiysko walu Srubowego, pochwa walu Srubowego stern gland -dlawik pochwy walu stern tube - pochwa walu Srubowego bearing - lozysko walu Srubowego strips - listwy lozyska walu Srubowego bushing - lozysko walu Srubowego gland - dlawik pochwy walu Srubowego --ring nut -nakrqtka (piericieniowa) pochwy walu stuffing box -dlawica pochwy walu Srubowego stuffing-box - dlawnica, komora dlawnicowa recess - wneka tunelu, reces tunelu (walu Srubowego) tail end - stozek walu Srubowego tail-shaft liner -tuleja walu Srubowego thrust block -lozysko oporowe thrust shaft -wal oporowy tunnel - tune1 (walu Srubowego) bearing - loiysko tunelowe, loiysko walu poSredniego -escape -wyjscie awaryjne (prowadzqce przez tunel) platform - podloga tunelu -recess -wneka tunelu, reces tunelu (walu Srubowego) screw - Sruba tunelowa shaft bearing - lozysko tunelowe, lozysko walu poSredniego well - studzienka tunelowa (w tunelu walu napedowego)
-

Main engine shafting - linia w a h napedowego

stern tube/ waiu propeller shajl intermediate shaft/ wai Srubowy wai poSredni flywheel/ koio zamqchowe
I
I

crankshaj/ wai korbow

, '

5. ENGINE ROOM

Marine epicyclic gears statkowa przekladnia planetarna

planet wheel/ koio obiegowe, annulus/ piericien zebaty zewn<trzny

kolo kolo

Gear -przekladnia
annulus -piericien zqbaty zewngtrzny countershaft -wal poiredni (przekladni zqbatej gear - przekladnia zebata, kolo zgbate -bevel -kolo (przekladnia) zcbate stoikowe casing - obudowa przekladni -box - skrzynia przekladniowa drive - napgd przekladniowy ratio -przelozenie przekladni (to) gear - zazgbiaC gear (type) -typ przekladni - differential -przekladnia roinicowa - double reduction dwustopniowa przekladnia redukcyjna - epicyclic - przekladnia planetama - planetary - przekladnia obiegowa - parallel - przekladnia rownolegla - reduction -przekladnia redukcyjna - reverse-reduction - przekladnia redukcyjno-nawrotna - reversing -urzqdzenie nawrotne, przekladnia nawrotna - single reduction - jednostopniowa przekladnia redukcyjna - step-up -przekladnia zwiqkszajqca - toothed - przekladnia z ~ b a t a

- variable speed - o zmiennym przeloieniu - worm -przekladnia Slimakowa geared drive -naped z przekladniq mechanicz-

--

"4 gearing -przekladnia zgbata idler - kolo poSrednie w przekladni pinion - mniejsze kolo w przekladni zcbatej, walek zqbaty - driving - kolo zqbate napqdzajqce -gear - walek - high speed - kolo z. duzych obrotow - low speed - kolo z. malych obrotow - sun -wal kola slonecznego planet pin - sworzen kola obiegowego planet wheel - kolo obiegowe rack-and-pinion gear - przekladnia zqbatkowa reducer -przekladnia redukcyjna reduction -redukcja, zmniejszenie gearing -przekladnia redukcyjna sun wheel -kolo centralne, kolo sloneczne tooth - zqb toothed -zebaty gear -przekladnia zgbata -wheel - kolo zebate worm gear -przekladnia Slimakowa worm wheel - zebatka, Slimacznica

5. SILOWNIA
\

Exhaust gas system L system gazdw spalino. - - - '-

~ v n n n a i joints o~ satory mieszkowe

emergency gene?, up-take/ dymrrrcu prqdnicy swag'--' emergency generator/ prqdnica awaty

, , m""
J " ." ,' . , . ' L 'L *

incinerato spalarka

turbodoiadowarka exhaust gas manifold/ silnik glb&ny

wyde~ho&~ch

Exhaust gas system - uMad wydechowy (system gaz6w spalinowych)

damper -zasuwa kominowa exhaust -wyciqg -draught -przewod wyciqgowy -driven supercharger -turbosprezarka na gazy spalinowe -gas - gaz spalinowy, spaliny manifold -kolektor gazow wydechowych --temperature - temperatura gaz6w spalinowch pipe -rura wydechowa port - szczelina wylotowa -pressure - ciinienie wylotowe silencer -tfumik wydechowy -turbine - turbina napqdzana para, wylotowa, -valve -zawor wydechowy exhaust gas - gaz spalinowy, spaliny analyser - analizator spalin wylotowych emission - emisja gazow spalinowych --pipe -rurociqg odlotowy (g. spalinowych) pyrometer -pirometr do pomiaru temperatury spalin --turbine -turbina na pare wylotowa, expansion joint - kompensator mieszkowy, poiqczenie elastyczne - angular - kompensator kqtowy - axial - kompensator osiowy bellows - mieszek kompensatora flange - kolnierz kompensatora - lateral - kompensator boczny fire dampers -pokrywy ppoz. na kominie fume - dym, opary, wyziewy funnel -komin gases -gazy - burnt - spaliny, gazy spalinowe - exhaust - gaz spalinowy, spaliny - waste - gazy odlotowe manifold -kolektor - exhaust -kolektor wylotowy natural draught -cirlg naturalny (kominowy) soot - sadza -blower -zdmuchiwacz sadzy stack -komin up-take -dymnica, pionowy przewod dymny

--

---

----

----

5. ENGINE ROOM

Auxiliaries (urzqdzenia) pomocnicze

absorber -thmik drgan, amortyzator aggregate - zespol, agregat air compressor - auxiliary -pomocnicza sprq zarka powietrza rozruchowego air coompresor - main -glowna sprqzarka powietrza rozruchowego air cooler - chlodnica powietrza air drying station - stacja osuszania powietrza air receiver - zbiornik sprqzonego powietrza antivibrator - tlumik drgan appliance -przyrzqd, urzqdzenie auxiliary -pomocniczy blower - dmuchawa pomocnicza --duct -przewod dmuchawy pomocniczej condenser - skraplacz pomocniczy engine - silnik pomocniczy machinery -maszyny pomocnicze auxiliaries - urzqdzenia pomocnicze, mechanizmy pomocnicze silowni bilge separator - separator wod zqzowych blower -dmuchawa - auxiliary - dmuchawa pomocnicza - auxiliary duct - przewod dmuchawy pomocniczej boiler -kociol - domestic -podgrzewacz wody pitnej - exhaust gas - kociol na spaliny odlotowe brake -hamulec - friction - hamulec cierny centrifugal -odirodkowy separator -wirowka odirodkowa condenser -skraplacz clutch - sprzqglo - block friction - sprzqglo cierne szczqkowe - centrifugal - sprzqglo odirodkowe - claw - sprzqglo klowe - cone - sprzqglo cierne stozkowe - disk - sprzqglo tarczowe - dog-- - sprzqglo klowe - friction - sprzqglo cierne - multi disc - sprzqglo wielotarczowe - plate - tarczowe sprzqglo cierne -tail sprzqglo pomiqdzy silnikiem elektrycznym a walem Brubowym combustion device - spalarka

- cooler (calorific box) - skrzynia cieplna - pump -pompa skroplinowa

condensation -kondensacja, skraplanie condense - skraplat condenser - skraplacz - air - chlodnica powietrza - dry air - sucha chlodnica powietrza condensing unit - skraplarka cooler - chlodnica (to) couple - sprzqgak coupled - sprzqiony, pot.: wkuplowany - direct-coupled - sprzqzony bezpoirednio coupler - lqcznik coupling - sprzqglo flange -kolnierz sprzqglowy - claw - sprzqglo klowe -jaw - sprzqglo szczqkowe, s. klowe - muff - sprzqglo tulejowe, polqczenie tulejowe damper -nawilzacz data plate -tabliczka znamionowa desalination -odsalanie device -urzqdzenie, przyrzqd distillate -destylat distiller -wyparownik drive - napqd - belt - napqd pasowy - chain - napqd lancuchowy - direct-- - napqd bezpoiredni - electric -napqd elektryczny - fluid - napqd hydrauliczny - independent - napqd niezalezny (to) drive -napqdzak driving power - moc napqdowa economizer -urzqdzenie wykorzystujqce tzw. cieplo odpadowe (spalin) np. do podgrzewania wody emergency - zagrozenie, stan zagrozenia -bilge pump - awaryjna pompa zqzowa fire pump - awaryjna pompa pozarowa -generator - generator awaryjny -power supply - zasilanie awaryjne steering gear - awaryjne urzqdzenie sterowe engagement - sprzqgniqcie, wlqczenie, pot.: wkuplowanie (sprztgla) evaporate -parowat evaporator -wyparownik, parownik -plate -wyparownik plytowy

condensate - kondensat

--

5. SILOWNIA

fecal sewage biochemical treatment plant urzqdzenie do oczyszczania kciekow fekalnych frame -rama fresh water generator -wyparownik - separator vessel -komora do oddzielania pary od solanki foundation - fundament (urzqdzenia) -plate - plyta fundamentowa gear -przekladnia, mechanizm, urzqdzenie - epicyclic - przekladnia obiegowa (planetama) - disengaging -urzqdzenie zwalniajqce - follow-up -urzqdzenie n a d e n e - mechanical -przekladnia mechaniczna - mechanical transmission - przenoszenie (transmisja) mechaniczne (np. napedu) - reduction - przekladnia redukcyjna - reduction ratio - przelozenie przekladni redukcyjnej - spur - kolo zebate proste final fuel M.E. heater - podgrzewacz koncowy paliwa dla SG gland - dlawik, dlawica, uszczelnienie dlawicowe heater -podgrzewacz -heavy fuel separator podgrzewacz paliwa ciezkiego dla wirowki heavy-duty - (urzqdzenie) przystosowane do pracy z duzym obciqzeniem high-duty -(urzqdzenie) o wysokiej wydajnoSci housing - obudowa hydraulic -hydrauliczny acumulator - akumulator hydrauliczny circuit - obw6d hydrauliczny clutch - sprzeglo hydrauliczne coupling - sprzeglo hydrauliczne -drive -naped hydrauliczny fluid - ciecz hydrauliczna jack - silownik hydrauliczny, podnosnik, diwignik hydrauliczny pressure - cisnienie hydrauliczne -test -proba cisnieniowa (wodna) hydrophore plant -urzqdzenie hydroforowe --pump - pompa hydroforowa -tank - zbiomik hydroforowy

--

index plate - tabliczka informacyjna, tabliczka identyfikacyjna (np. przy zaworze) incinerator - spalarka incinerate - spopielak marine power plant - silownia morska motor - silnik generator - zespo1 silnikowo-prqdnicowy nozzle - dysza - discharging - dysza wyplywowa pivot - czop czolowy, os przegubu plant - instalacja, urzqdzenie running conditions -warunki pracy (urzqdzenia) saddle -podpora, loze seating - fundament service - sluzba, obsluga conditions - warunki pracy, eksploatacji (urzqdzenia) instruction - instrukcja obslugi -life -okres uzytkowania, trwaloik eksploatacyjna manual - instrukcja obslugi ship's machinery - mechanizmy i urzqdzenia okrgtowe shock - wstrzqs, udar absorber - amortyzator absorbtion - amortyzacja wstrz4sow steam preheater -podgrzewacz parowy wody subcooler (heatexchanger) - dozi~biacz supercharged -z doladowaniem, doladowany supercharger - sprezarka doladowujqca travelling hoist (stores hoists) - wcirlg przejezdny turbo-dynamo -prqdnica turbinowa prqdu stalego turbo-generator - turbogenerator, prqdnica turbinowa vacuum evaporator block- wyparownik podcihieniowy vaporizer -odparowywacz viscontrol electronic -wiskozymetr paliwa dla silnika glownego waste and garbage press (pot.: compactor) prasa do Bmieci i odpadow waste incinerator - spalarka odpadow water gauge -wodowskaz water sterylizator - sterylizator wody

Pumps -pompy
bilge ejector - ezektor zezowy bilge inlet -przewod ssqcy pompy centrifugal pump -pompa odirodkowa - multi stage -pompa odirodkowa wielostopniowa - single stage submerged -pompa odirodkowa jednostopniowa, zanurzona - single stage - p. odirodkowa jednostopniowa - single stage double suction - p. odirodkowa, jednostopniowa z podwojnym ssaniem - single stage close coupled -jednostopniowa pompa odirodkowa - two stage -pompa odirodkowa dwustopniowa -two stage submerged -pompa odirodkowa dwustopniowa, zanurzona delivery -tloczenie, zasilanie channel -kana1 tloczny, zasilajqcy head - wysokoik pompowania, wysokoik podnoszenia -hose - w@ tloczny -of a pump -wydajnoik pompy -pipe - rurociqg zasilajqcy, rurociqg tloczny discharge pipe - rurociqg odprowadzajqcy, wyladunkowy (to) fetch - zassak (pompc) flow -przeplyw - air - powietrza - direction of - kierunek przeplywu indicator -wskaznik przeplywu - laminar -przeplyw laminamy -meter -przeplywomierz - oil - przeplyw oleju over - przelewak sic - rate of - szybkoik przeplywu - turbulent -przeplyw turbulentny -undisturbed - przeplyw niezakl6cony - water -przeplyw wody gag - zatkanie sic zaworu pompy impeller -wimik pompy lifting height - wysokoik podnoszenia (przez PO~P~) driving gear -popychacz w pompie plunger - numik (pompy) vane -lopatka (pompy) Pump (type) - (QP) PomPY - barrel - pompa do beczek - centrifugal - pompa odirodkowa

diaphragm -pompa przeponowa - eccenter screw -p. irubowa mimoirodowa - ejector -pompa strumieniowa, ezektorowa
-

5. SILOWNIA

--

--

--

---

--

--

- -pompa zcbata hand - pompa rcczna - immersed - -pompa zanurzona -jet - pompa strumieniowa - manual - -pompa rcczna membrane - pompa przeponowa - piston - -pompa tlokowa -pneumatic piston - - pompa pneumatyczna tlokowa - power - -pompa z napcdem mechanicznym - reciprocating - - pompa wyporowa - rotary - -pompa rotacyjna - screw - -pompa irubowa submersible - - pompa glebinowa - suction - - pompa ssqca three spindle screw - pompa irubowa trojwimikowa turbine - -pompa turbinowa - two spindle screw - - pompa irubowa dwuwimikowa vacuum - pompa podciinieniowa, pompa
- gear
-

feeding

pompa zasilajqca

prozniowa - water-jet - strumienica, pompa ezektorowa, pompa strumieniowa -wing -pompa skrzydelkowa, pompa lopatkowa prime - przygotowak do natychmiastowego uzycia (np. pompc) priming -zalewanie pompy, rozruch urzqdzenia - self- -pump -pompa samozasysajqca pump sucks air (pump looses suction) - ssanie powietrza przez pompe pump -pompa - strainer of a - smok pompy room -pompownia pumpability -mozliwoiC wypompowania (ladunku, balastu) pumpable -pompowalne pumping -pompowanie --out -wypompowak over - przepompowanie (to) pump ship -pompowat zezy pump well - studzienka pompy stripping -resztkowanie, wypompowanie resztek ladunku plynnego suction - ssanie (pompy), zasysanie

5. ENGINE ROOM

5. SILOWNIA

local capacity control/miejscowa regulacja wydajnoici capai :awor reg

connection for compressed air/(nitrogen, inert gas)/ podiqczenie powietrza s p r g i o n e g o , azotu, gazu obojetnego

resztkowania top plate/pokrywa szybu exhaust trap/ osadnik kontrolny

1 deck trunk/ szyb pompy

cargo discharge pipe/ rurociqg wyiadunkowy
cargo stripping pipe/ rurociqg resztkowania iadunku

cofferdam purging pipe/_ rura przedmuchiwania koferdamu cofferdam pipe/ rura koferdamu hydraulic return pipe/rura hydrauliki - powrot hydraulic pressure pipe/ rura hydrauliki - dolot cofferdam surrounding hydraulic section/ koferdam otaczajqcysekcje hydrauliki high p r e s s u r e hydraulic motor/ wysokociSnieniowy silnik hydrauliczny volute casing/ obudowa spiralna ceramic sleeve/ tuleja

hydraulically driven cargo pump (deep well pump) - pompa ladunkowa o napqdzie hydraulicznym
hearing/ iozysko brake/ hamulec oil seal/ uszczelnienie olejowe coupling/ sprzeglo

\
stuf4ng box/ diawica

cargo seal/ uszczelni/enie strony iadunkowej cofferdam seal/ uszczelnienie koferdamu

screw pump pompa kubowa

Pumps -pompy (3)

source. Allweiler AG, Werk RadolfieN

screw spindle set/

5. ENGINE ROOM

-box - skrzynia kingstonowa -head - wysokok5 ssania (pompy) -hose - wqz ssawny -lift -wysokoic ssania (pompy) -pipe - rura ssawna (pompy) -rose - smok pompy strainer - ssak pompy strum -kosz ssqcy pumps - pompy wedlug przeznaczenia - air -pompa powietrzna - ballast - pompa balastowa - bilge - pompa zqzowa - boiler feed - pompa zasilania kotla - booster -pompa wspomagajqca - cargo - turbinowa pompa ladunkowa (na zbiornikowcach) - chemicals -pompa do chemikaliow - circulating -pompa cyrkulacyjna, p. obiegowa - condensate -pompa skroplinowa - dirty oil - pompa zuzytego oleju - drinking water - pompa wody slodkiej - emergency fire-- - awaryjna pompa pozarowa - feed - pompa zasilajqca - fire and bilge -pompa pozarowo-zczowa - fire-- - pompa pozarowa - fresh water cooling - pompa chlodzenia wodq slodkq - fuel - pompa paliwowa - fuel transfer - pompa transportu paliwa

- fuel booster -pompa podajqca paliwo - general service -pompa ogolnego przezna-

- -

czenia - grease - pompa do smarow - hydraulic -pompa hydrauliczna - hydrophor -pompa hydroforowa - liquid mud - pompa szlamowa, mulowa - lubricating oil -pompa oleju smarnego - oil - pompa olejowa - oil burner -pompa palnika olejowego - sanitary -pompa wody sanitarnej - scavenging - pompa przeplukujqca (w silniku dwusuwowym) - sea water cooling pompa chlodzqca wody morskiej - service - pompa ogolnego uzytku - sewage -pompa fekaliow - sludge - pompa szlamu - sludger -pompa pluczkowa - sprinkler -pompa instalacji tryskaczowej - stand-by pompa zapasowa (znajdujqca siq w pogotowiu) - stripping -pompa resztkujqca - sump -pompa oleju skrzyni korbowej - transfer -pompa transportowa - trimming pompa wyrownywania przeglqbienia - water extraction - pompa osuszajqca vacuum -proinia gauge - wakuometr, prozniomierz pressure - podcihienie

--

--

--

Heat exchangers wymienniki ciepla

f i h e a t i n g element bundle/ wiqzka elementow grzewczych

sea water inlet/ wlotwody morskiej

sea water outlet/ wylot wody morskie,

boxcooler - chlodnica skrzynkowa

w
electric heater -podgrzewacz elektryczny

5. SILOWNIA

Heat exchangers - wymienniki ciepla

Plate heater podgrzewacz plyiowy

supporting column kolumna wspierajq

wearing washer/ podkladka dystansowa

guidi washer/ podkladka prowadzqca

Tubular carPo heater rurowy podgrzewacz ladunku

connection for heating medium/ doprowadzecollecting header/ komora zbiorcza

branch for safety valve/ aodiaczenie zaworu bezaieczeristwa tube bundle of spirally wound stainless steel/ wiazka sniralnie

cavgo outlet/ odprowadzenie iadunku

tribution header/ komora rozdzielcza Srodka grzewczego

5. ENGINE ROOM

seawater circuit/

central cooling system centralny system chlodzenia

komputerowego pompa cyrkulacyjna

Heat and heat exchanging - cieplo i jego wymiana

cooler - chlodnica - air-- - chlodnica powietrza -air side of the strona powietrzna chlodnicy powietrza doladowujqcego - charge air -ch. powietrza doladowujqcego - inter- - chlodnica micdzystopniowa - lubricating oil - chlodnica oleju - plate - chlodnica plytowa - pre- - schladzalnia, przedchlodnia - wet air - mokra chlodnica powietrza cooling - chlodzenie - inefficient -niewystarczajqce chlodzenie exchange -wymiana heat - cieplo alarm - alarm podwyzszonej temperatury build-up - wzrost temperatury capacity -pojemnoik cieplna conduction - przewodzenie ciepla conductivity -przewodnoik cieplna convection - unoszenie, konwekcja ciepla exchange -wymiana ciepla flow -przeplyw ciepla insulation - izolacja cieplna leakage -przeciek cieplny -radiation -promieniowanie, radiacja cieplna -transfer -przekazywanie ciepla -transmitting area -powierzchnia wymiany c. heat exchanger - wymiennik ciepla

- air-cooled -w. c. chlodzony powietrzem - direct-contact -wymiennik ciepla o wy-

---

--

mianie bezpoiredniej -plate -plytowy wymiennik ciepla - tubular -rurowy wymiennik ciepla heat transfer coefficient - wspolczynnik wymiany ciepla heater -podgrzewacz, grzejnik - fuel oil -podgrzewacz paliwa - purifier -podgrzewacz wir6wki heating -nagrzewanie, ogrzewanie coil -wczownica grzewcza steam -para grzewcza surface -powierzchnia grzewcza system -system grzewczy unit - element grzejny value - cieplo spalania, wart046 opalowa heat resistance - odpornoik na wysokie temperatury medium - czynnik, Srodek, medium - cooling - czynnik chlodzqcy - heating - czynnik grzewczy overall heat transfer coefficient -wsp6lczynnik przenikania ciepla preheating -podgrzewanie radiate -promieniowak radiator - grzejnik, chlodnica superheater -przegrzewacz superheating -przegrzanie, przegrzewanie tube -rura - finned - rura z ozebrowaniem

--

--

5. SILOWNIA

Oily water separating system system odolejania wdd zezowych

air inlet/ wlot ~owietrza pneumatic piston valv backwashing outlet to pneumatyczny zawor t przepiukiwanie mrotn pneumatic piston valve

oily water separator separator wdd zaolejonych

heating/ podgrzewanie

automatic oildrain controlbox/ clean water overboard discharge/zrzut wody connector for power supply/ podiqczenie vacuum-pressure backwashing inlet pneumatic pistonvalve/ zawor wlotowy tiokowy

oily water separator installation instalacja separatora wdd zaolejonych

springloaded discharge valve/ sprgiynowy zawdr tioczny

clean water overboard discharge/ zrzut wody czystej za burte eneumatic piston valve 9il outlet/ pneumatyczny zawor tiokouy - pzpreu i\ kiwanie zwrotne meumatic piston valve Pneumatic rhree-way v a l v e d . .. pn

(
funnel (sample wafer outlet connection)/ pobdr probki wody three-way ball valve/ -frdjdroiny zawor kulouy backwashing inlet pneumatic -pistonvalve/ pneumatyczny zawor tiokowy wlotowy

iiwanie zwrotne pomiar zawartoici 01 suction straine

skrzyn~azaworu ssqcego

filtr na ssanlu z zaworem dennym

. ENGINE ROOM
Ol water separator -separator wdd zaolejonych iy
oil outlet/ wylot o/ l\ e water pump/ pompa wodna oil transfer pipe/ rurociqg transportu oleju
7

unit drain and s

ptyt separacyjnych

float control switch/ oil content bilge alarm/ alarm zawartoici oleju w wodach zezowych to bilge or oil contaminated tank/ do zez lub do zb. oleju brudnego clean water supply/ zasilanie wodq czystq punkt poboru probek

Oily water separator separator w6d zaolejonych

discharge criteria -kryteria (ograniczenia dot. pompowania popluczyn do morza) drain - spust oil - olej - contaminated - olej zanieczyszczony -particles - czqsteczki oleju separator - odolejacz, separator olejowy

part per million (ppm)-czeici na milion (miara zanieczyszczen olejowych) sample point - kurek do poboru probek separation - oddzielanie, rozdzielanie sludge outlet -wylot szlamu waste oil - odpady olejowe water -woda - clean - woda czysta - oily - woda zaolejona oil interface -powierzchnia rozdzialu w.-olej

--

5. SILOWNIA

Oil separator - wirdwka oleju (I)

machine bottom part cz& dolna urzqdzenia
A. Machine bottom part/dolna cz@ urzqdzenia; B. Machine upper part/ gdrna cz& urzqdzenia; C. Motor/ silnik; D. Frame hood/kolpakramy; E. Flexible connection - water/ wqi elastyczny wody; F Flexible connec- B tion air/podlqczenie elastycznepowietrza I. Identificatfon plate/ tabliczka identypkacyjna; J. Control cabinet/ szaJka sterowania; K. Valve block, oil/zespdi zawordw - olej; L. Cable support/ tor kablowy; M. Flexible connection, water/elastycz- A ne podlqczenie - odlot wody

g P:
&

E 2

ciachine bottom part/ czciC dolna urzqdzenia;l. screw/ iruba; 2. washer/podklad.a; 3. plug/ korek; 4. o-ring/piericieri samouszczelniajqcy; 5. frame, bottom part/ ama czgici dolnej; 6.front casing/ obudowa czolowa; 7.frame support/podstawa amy; 8. sensor support/ uchwyt czujnika; 9. inductive sensor/czujnik indukcyjnv; '0. seal ring/piericieri uszczelniajqcy; 11. pipe/ rurka; 12. elbow/ kolanko; 13. lexagon bushing/ tulejka szeiciokqtna; 14. operating water cover/pokrywa zespou wody operacyjnej; 15. deflector ring/ piericieri deflektora; 16. neck bearing ,over/ pokywa loiyska szyjkowego; 1 7. driving device vertical/ pionowy zespol lapgdzajqcy; 18. labyrinth ring holder/ uchwyt uszczelnienia labiyntowego; 19. abyrinth ring/piericieri uszczelnienia labiyntowego; 20. wing insert/ wkladka krzydelkowa; 21.bottom bearing holder/uchwyt dolnego iozyska; 22. strainer/jZtr:

g@ @ - D
I

5. ENGINE ROOM

Oil separator - wirbwka oleju (2)

nap ring/piericieri abezpieczajqcy Segera

driving device vertical - napedpionowy

ierscien dystansowy

W
centrifugal clutch sprzeglo odirodkowe
coupling hub/ piasta sprzggla

zabezpieczajqcy

bowl spindle/ wal bgbna

loiysko kulkowe dzenie gbrnego iozyska

nap ring/ piericieri abezpieczajqcy Segera

belt driving device zespdl napedu pasowego

cover/ obudowa spindle pulley/ kolo pasowe Self-alig., roller bearing/ loiysko rolkowe, samoustalajqce dysza olejowa centrifugal clutch/ sprzgglo odirodkowe clutch cover - lower/ doha pokgwa sprzggla oil pump/ pompa olejowa

w
&

I lubr~cationoil. orifice/ . . .

source: A@ Lava1 Co.

5. SILOWNIA

Oil separator - wirdwka oleju (3)

separator bowl beben wirdwki In-and outlet device zespdl wlotu i wylotu

nakretka blokujqca washer/ podktadka connecting housing/ obudowa tqczqca

supporting ring/pier Scien podtrzymujqcy

ing water ring/pierScieri ania wody operacyjnej o-ring/ piericien samouszczelniajqcy

source: Alfa Lava1 Co.

5. ENGINE ROOM

Oil separator (4) - wirdwka oleju

Valve block, oil blok zawordw oleju
I . non-return valve/ zawbr zwrotny; 2, pneumatic valve/ zawor pneumatyczny 3, water transducer/ przetwornik ciI Snienia wody 4, temperature sensor/czujnik temperatuiy; 5. pressure transmitter/ przetwornik ciinienia; 6. pneumatic change-over valve/ zawdr pneumatyczny; 8. needle valve/ zawor iglowy; 9, pressure indicator/ wskainik ciinienia; 10. single acting shut-off valve/zawbr odcinaiacv.

Oil separator -wir6wka oleju

- force -sila odSrodkowa - separator -wir6wka odirodkowa

centrifuginal separation - oczyszczanie odSrodkowe disc -talerz - conical - talerz stozkowy - flow control -talerz sterujqcy - inter stack -talerze rozdzielajqce - paring - talerz staly - upper paring -talerz rozdzielajqcy purifier -wirowka (oczyszczajqca) separator -wir6wka bowl - bqben disc - talerz sludge space - przestrzen szlamowa spindle -wal pionowy wirowki warm -Slimak gear transmission -przekladnia Slimakowa wheel - Slimacznica chamber -komora -upper pairing -goma komora rozdzielania

centrifugal - odirodkowy

--

mode selector -przelqcznik rodzaju pracy brake -hamulec dosing ring -pierScien dawkujqcy dumping rubber washer - podkladka gumowa tlumiqca drgania top bearing spring - spreiyna loiyska gornego friction pads -wykladziny cierne sprzqgla bowl - beben casing - obudowa b ~ b n a spindle - wal bebna control cabinet - szafka sterowania valve block -zespol zaworow operating water cover - pokrywa zespolu wody operacyjnej driving device -urzqdzenie napedowe - belt - zespol napedu pasowego - vertical pionowy zespol napedzajqcy labyrinth ring holder -uchwyt uszczelnienia labiryntowego coupling hub -piasta sprzqgla friction block -blok ciemy spindle pulley -kolo pasowe

---

Filter -filtr
air washing -przedmuchiwanie (filtrow) auto backwashing (automatic back-flushing) filtr automatyczny czyszczony wstecznym przeplywem czyszczonego czynnika filter - filtr - air- - filtr powietrza - fuel - filtr paliwowy - oil - filtr olejowy filter cleaning - czyszczenie filtra filter (elements) -elementy filtra cartridge -wklad filtra chamber - komora filtra cloth - tkanina filtracyjna cylinder housing - obudowa filtra gauze - siatka filtracyjna mesh - siatka filtrujqca -pack -wklad filtru -removable cover -zdejmowalna pokrywa f. security valve -zawor obejiciowy

- sludge reservoir - zb. szlamu po filtrowaniu filter (type) -filtr - automatic -filtr automatyczny

by-pass - filtr bocznikowy - centrifugal - filtr odirodkowy - coarse - filtr gruboziarnisty, filtr wstqnego oczyszczania - duplex - filtr podwojny - fine - filtr dokladnego oczyszczania - magnetic - filtr magnetyczny - super-fine - filtr bardzo dokladny - suction - filtr na ssaniu filtration - filtrowanie filtrator - element filtrujqcy particles -czqsteczki sediment -osad solids - czqsteczki stale strainer -filtr (siatkowy) -cloth -tkanina filtracyjna - flange type -mocow~ny kolnierzowo - screw type wkrgcany (lqczony gwintowo)
-

--

5. ENGINE ROOM

Economiser [gas boiler) -(exhaust kociol nu spaliny odlotowe

inspection manhole, upper/ collection header socket/

collection header/ sekcja poboru p a y section outlet pipe/

inner steel cas wewnetrzna .skrzynia kolektor doptywowy - zasilajqcy izolacja outer casing/i skrzynia zewnetrzna inspection manhole, lower/ w/az inspekcyjn~~ doln,v

vent cock/ zawor

soot remover -urzqdzenie do usuwania sadzy

iryection pip J rura d o p r o u ~ . dzajqcu

compressed air supply) doptyw powietrza

exhaust gas front engine/ gazj spalinowe ,- silnika

5. SILOWNIA

(Ship's) boilers kotly (okrqtowe)

boiler attendance and maintenance -nadzorowanie i konserwacja kotla - (to) attend - nadzorowaC (tu:pracc kotla) - blow-down of the boiler - odmulanie kotla - boiler priming - zalewanie kotla -boiler scumming - szumowanie kotla - boiler test -proba wodna kotla - cleaning of the boiler - czyszczenie kotla - descaling -usuwanie kamienia kotlowego - drop of water level - spadek poziomu wody - firing up a boiler - rozpalanie kotla - fur (scale) -kamien kotlowy - pressure control - kontrola ciinienia - priming -zalewanie kotla -putting boiler into service -uruchomienie k. -raise steam -podnosit ciinienie pary w kotle - (to) scale -usuwaC kamien kotlowy - scale off a boiler - odbijaC kamien kotlowy - soot blowing - zdmuchiwanie sadzy -water level control -kontrola poziomu wody scale, scaling -kamien kotlowy scaling hammer -mlotek do usuwania kamienia kotlowego boiler (characteristic) -(charakterystyka) kotla capacity -wydajnoSC kotla efficiency - sprawnoSC kotla heating surface -powierzchnia grzewcza -permissible stresses -naprqzenia dopuszczalne rate of combustion - jednostkowe zuiycie paliwa rate of evaporation -wsp6lczynnik odparowania - steaming capacity of a - wydajnoiC kotla parowego - steaming rate -wydajnoSC kotla boiler (elements) -elementy kotla - air heater -podgrzewacz powietrza - air vent - odpowietrzenie - baffle - deflektor (przegroda wymuszajqca) - baffle plate -przegroda wymuszajqca -base of the boiler - podstawa kotla - blow-down device - urzqdzenie odmulajqce casing - szyb kotlowy - cleaning door -wyczystka

- pompa cyrkulacyjna, p. obiegowa covering - otulina kotla drum -walczak kotla, kolektor - dry pipe - oddzielacz wody z pary (odwadniacz) end - dno kotla foundation - fundament kotla -gas deflector - deflektor wymuszajqcy dluzszq drogq plomieni przez palenisko -hatch - luk kotlowy - desuperheater -chlodnica pary (do temp. nasycenia) - drum - walczak kotla - drum wall - icianka walczaka - feed pump -pompa zasilajqca kociol - feed regulator -regulator zasilania - firetubes -plomieniowki - gas baffles - deflektory plomieniowe - handhole -wyczystka - insulation - izolacja - lifting eye - oczko (uchwyt do podnoszenia kotla) - main outlet - gl6wny pob6r pary - manhole - wlaz - mudhole -wyczystka (mulowa) - mudhole cover -pokrywa wyczystki - mud box - wyczystka mulowa - oil burner -palnik kotla - perforated flat bottom - dno plaskie sitowe - reflex plate glass gauge - refleksyjne szklo wodowskazowe - reinforcing ring - piericien wzmacniajqcy (wok01 wlazow etc.) scum piping - rurociqg smmowania seating - fundament kotla shell - plaszcz kotla - sludge box - osadnik - smoke box - dymnica, komora dymowa - smoke tubes -plomieniowki - soot blower - zdmuchiwacz sadzy stool - fundament kotla - superheater -przegrzewacz - support - wspornik - tubular glass gauge - szklo wodowskazowe rurkowe - waste steam pipe - rurociqg pary odlotowej (z zaworu bezpieczenstwa) -water tube - oplomka - waterwall - Sciana wodna (wiqzka rur wodnych w komorze spalania kotla)

- circulating pump

Oil-Bred boiler -kociot opalany olejem

Composite boiler - kociol kombinowany

lement adiacyl

I
soumc: SAACKE Mrrrine ~ y , s t m . s

bottom collector/ kolektor dolny

I ME exhaust gas inlet/ wlot spalin z silnika gliwnego

5. SIEOWNIA

- accessories -osprzqt kotlowy, armatura

- atomizer -rozpylacz (koncowka wtryskiwa-

boiler (fittings) -(armatura) kotta

cza) - blown down piping - rurocirlg odmulania - blown down device - urzqdzenie odmulujqce - burner -palnik kotla - cock - kurek - dry pipe - odwadniacz pary - exhaust gas analyzer - analizator spalin wylotowych - feed pipe - rura zasilajqca gauge - manometr kotlowy - gauge glass - szklo wodowskazowe -manometer cock -kurek manometrowy - outlet pipe - rura poboru -pipe - rura kotlowa pressure gauge - manometr - reinforcement of standpipe - wzmocnienie krokca salinometer cock - kurek probierczy wody kotlowej -sampling cock - kurek probierczy scum pan - lej w kotle na rurociqgu szumowania standpipe - krociec przykotlowy steam atomised burner - palnik rozpylajqcy za pomocq pary - steam gauge - manometr kotlowy - vapourizing tubes - oplomki vent - odpowietrzenie -water level indicator -sygnalizator poziomu (boiler) valve -zawor kotlowy - angle stop - zaporowy z. kqtowy - auxiliary feed water check - pomocniczy zaporowy z. wody zasilajqcej - auxiliary feed water stop - dodatkowy zaporowy z. wody zasilajqcej - auxiliary steam stop - pomocniczy z. poboru p a y - bottom blow - z. do odmulania zawor (kurek) odcina-cut off of pressure jqcy manometru - deaeration -zawor odpowietrzajqcy - double-seat full lift safety -podwojny pelnoskokowy z, bezpieczenstwa - main feed check - glowica zasilajqca - main feed water check - z. zwrotny w glowicy zasilajqcej kotla

main steam stop - glowny parowy zawor zaporowy - main stop outlet - z. glowny poboru pary - main feed water stop - glowny zasilajqcy zaw6r zaporowy - safety - z. bezpieczenstwa - spring double safety stop -podwojny pelnoskokowy, sprqiynowy z. zaporowy - stop - gl6wny zawor zaporowy - surface blow - z. do szumowania gornego
-

--

boiler (type) - typ kotla auxiliary -kociol pomocniczy - composite kociol przystosowany do opalania ropq lub gazami spalinowymi - domestic -podgrzewacz wody pitnej - donkey - k. pomocniczy, maly - drum type -kociol walczakowy -economizer -k. wykorzystujqcy cieplo odpadowe spalin -exhaust gas k. wykorzystujqcy cieplo odpadowe spalin - exhaust gas heated - k, na spaliny odlotowe - forced circulation - kociol La Monta - fire tube - k. plomieniowkowy - horizontal - k. poziomy - main - k, gldwnego napqdu statku - marine - kociol okrqtowy - oil-fired -k. opalany olejem opalowym - Scotch (marine) - kociol szkocki - sectional header - kociol sekcyjny - steam drum -walczak parowy - vertical - k. pionowy - water tube - k. wodnorurkowy - waste-heat - kociol na gazy odlotowe burner -palnik - air assisted - palnik wspomagany powietrzem - atomize -rozpylak - atomized -p. rozpylajqcy za pomocqpary -atomizer -rozpylacz palnika, dysza - atomization - rozpylanie - atomizing air inlet -wlot powietrza rozpylajrlcego - atomizing steam inlet - wlot pary rozpylajqcej fireback - cofanie siq ognia - flame stabiliser - stabilizator plomienia - fuel oil control valve -zawor sterowania oleju opalowego
-

--

--

5. ENGINE ROOM

fuel oil inlet -wlot oleju opalowego - fuel oil return -powrot oleju opalowego igniter - zapalarka -nozzle - dysza palnika - rotary -palnik obrotowy, p. rotacyjny - steam assisted -palnik wspomagany parq furnace -komora spalania w kotle door - drzwiczki paleniska heating surface -powierzchnia grzewcza lining -wykladzina komory spalania
-

- saturated - -para nasycona

-

- superheated - -para przegrzana

- separator deflektory pary (wymuszajqcy separator - baffles drogp pary) parowe dluzszq
-

-refractory -wymurowka paleniska - refractory material (fire bricks) - materialy niepalne (uiywane jako wymurowka p. ) irregularities and failures of the boiler -nieprawidlowoSci i blpdy w pracy kotla - flareback - cofanie sip plomienia - foaming -pienienie sip wody wskutek obecnoici czqstek oleju - pitting -korozja punktowa kotla - cut off pressure gauge - odciecie presostatu soot - sadza -blower -zdmuchiwacz sadzy -blowing -zdmuchiwanie sadzy steam -para - desuperheated - para przegrzana, zamieniona w pare nasyconq drum (collector) -walczak parowy

water -woda at the boil - w temperaturze wrzenia at the intake -na wlocie at the outlet - na wylocie - boiler feed - woda zasilajqca kociol - boiling - wrzenie wody - drop of level - spadek poziomu wody drum collector -walczak dolny (wodny) economizer -podgrzewacz wody - feed -woda zasilajqca kociol - feed compound -Srodek zmipkczajqcy wodp zasilajqcq feeding - zasilanie - flow of -przepfyw glass - szklo wodowskazowe -hammer -uderzenie (mlot wodny) hardness - twardoSC - level control - kontrola poziomu reflex plate - szklo wodowskazowe refleksyjne softener - Srodek zmipkczajqcy wodp treatment -preparowanie wody, uzdatnianie wody (kotlowej)

- - -

Sewage treatment plant - operation principles urzqdzenia do obrdbki iciekdw - zasada dzialania
soil inlet/ wlot zanieczvszczeri z toalet vend o d p o i t r z e n i e
/

suvface skimmer/ zgarniacz powierzchniowy

water I 1 wlot wdd sanitarnych

high level float switch/ wlqcznik p+akowy wysokiego poziomu

napowietrzanie

oprdiniajqca

5. SILOWNIA

5. ENGINE ROOM
f

incinerator - spalarka

-"---'r diluter/ rozrzedzacz alin z powietrzem)

combustion chamber

combustion air inlet wlot powietrza spalania

forced draught fan/ wentylato ciqgu wymuszonego oaniotnvale dno ualeniska'

zasuwa popielnika

Incinerator - spalarka
ash - popiol combustion -spalanie air -powietrze towarzyszqce spalaniu chamber - komora spalania process - proces spalania incinerator - spalarka - auxiliary burner -palnik pomocniczy - burner -palnik - combustion chamber - komora spalania feeding - napehianie spalarki - vertical - spalarka pionowa loading door - drzwiczki do ladowania odpadow non-combustible materials -materialy niepalne oil - olej -sludge - szlam olejowy waste - odpady, odpadki - liquid - odpady plynne - oil - odpady olejowe - solid - odpady stale

Inert gas system (IGS) - system gazu obojgtnego

air intake -pobor powietrza boiler up-take valve - zawor poboru gazow spalinowych z kotia deck water seal -poWadowe zarnkniqcie wodne demister -osuszacz IGS control panel - panel sterowania systemem gazu obojqtnego inert gas - gaz obojqtny sample -probka gazu obojqtnego system - system gazu obojqtnego inerting - napelnianie (zbiornikow) gazem obojqtnym oxygen analyser - analizator tlenu scrubbing tower -pluczka wiezowa, skruber

---

Inert gas system -system gazu oboj@zego

rbridge punel/ panel nu mostku boiler up-take valve/

main control panel

to cargo tanks/ do zhrornlkow

non return valve/ a z w r t liquid P/V breaker/ zawdr P/V

2 5
scrubber/ pluczku demltter/ osuszacz discharge overboard/ water fbr woda do mycia

(zabezpieczenie ci.fnieniowo proiniowe)

beaning/

blower/ dmuchawa

seawater inlet/ wlot wody

source: Deiegasa De.surollo Tecnicas

5. ENGINE ROOM

Steering gear -maszyna sterowa

actual position of the ruder -rzeczywiste polozenie stem change over procedure - procedura zmiany systemu sterowania cylinder - silownik emergency steering gear -awaryjne urzqdzenie sterowe follow-up steer - sterowanie nadqzne - non-- - sterowanie rezenvowe follow-up tiller -zadajnik kqta wychylenia ste-

rn
full movement of rudder - pelen zakres wychylenia stem (na obie burty) plunger - nurnik power failure alarms -alarm zaniku napipcia power steering gear - mechaniczne urzqdzenie sterowe ram - nurnik pump -pompa nurnikowa

rudder angle indicator - wskainik wychylenia stem steerer -urzqdzenie sterowe steering gear - urzqdzenie sterowe, maszyna sterowa - auxiliary -urzqdzenie sterowe awaryjne compartment (flat) - pomieszczenie maszyny sterowej block diagram - schemat blokowy urzqdzenia sterowego power unit failure alarm - alarm zaniku zasilania maszyny sterowej remote control system - system zdalnego sterowania maszyny sterowej - hydraulic -hydrauliczne urzqdzenie sterowe -main--urzqdzenie sterowe gkowne overshoot - ~rzesterowaniemaszyny sterowej - primary -urzqdzenie sterowe gl6wne - secondary - u. s. zapasowe, awaryjne

-----

--

--

--

---

5. SILOWNIA

Electricity -elektrycznoS6
accumulator -akumulator -battery -bateria akumulatorowa cell - cela akumulatora plant - akumulatomia a.c. generator -alternator, prqhica prqdu przemiennego a.c. motor - silnik prqdu przemiennego active load - obciqzenie mocq czynnq active-power meter -miernik mocy czynnej actuate -uruchamiak, pobudzaC actuator -urzqdzenie uruchamiajqce, urzqdzenie wzbudzajqce for starting - urzqdzenie inicjujqce rozruch adjustment -nastawienie, regulacja - fine - nastawienie dokladne - mal- -rozregulowanie admittance -admitancja, przewodnobk pozorna alternator -prqdnica prqdu zmiennego -protection system - system zabezpieczenia prqdnicy ammeter -amperomierz amplifier -wzmacniacz modules -moduly wzmacniajqce anode - anoda current -prqd anodowy backplane -tyl kasety pakietow od strony zlqcz systemowych ballast - dlawik band -taima, opaska bar - szyna zbiorcza - bus- szyna zbiorcza, magistrala - main bus- - glowna szyna zbiorcza battery -bateria acid -kwas akumulatorowy -backup -bateryjne zasilanie bezprzerwowe charger -zasilacz ladowania akumulatorow - emergency -akumulatory awaryjne room - akurnulatorownia - storage -bateria akumulatorowa black-out - awaria zasilania, awaria napedu breaker -wylqcznik capacity -zdolnoSC wylqczania - circuit -wylqcznik zwarciowy - circuit truck -podwozie wylqcznika - fast break mechanism (FBM) - mechanizm szybkiego przerywania prqdu -mechanism -zamek wylqcznika -of control circuits -w. obwodow sterowania

(circuit) breaker -wylqcznik zwarciowy - air (ACB) -w. z. z komorq powietrznq - insulating - izolowany w. obwodu - moulded case (MCCB) - w. z. z komorq

--

--

--

iukowq wykonanq z materialow kompozytowych - triple pole with latching mechanism wylqcznik obwodu trojfazowego z mechanizmem zatrzaskowym - vacuum (VCB) -wylqcznik zwarciowy z komorq prozniowq breaking capacity - zdolnoSC wylqczania bridging -mostkowanie briefly delayed - z krotkq zwlokq brushholder -szczotkotrzymacz brushless -bezszczotkowa (np.prqdnica) buzzer -brzqczyk by-pass - obejicie, bocznik (to) by-pass - obchodzik, omijaC cable -kabel, przewod elektryczny - bare - nieosloni~ty, nieizolowany -bush - oplot (ochronny) kabla clamp -zacisk kablowy clip -uchwyt na kabel - coaxial - kabel koncentryczny - flexible - kabel elastyczny, gietki gland - dlawica kablowa -joint - zlqcze kablowe - flexible -kabel elastyczny, giqtki - live -kabel pod napieciem lug -konc6wka kabla cover - oslona koncowki kabla port -przylqcze kablowe run - ciqg kabli capacitance -pojernnoiC measurement -pomiar pojemnoici (el.) capacitor -kondensator - air - kondensator powietrzny - polarized - kondensator z polaryzacjq - polarized electrolytic - kondensator elektrolityczny z polaryzacjq -with tappings - kondensator z odczepami capacity -pojemnoSC - carrying - obciqzalnoSC (przewodow) choke -dlawik coil -dlawik circuit - obwod, uklad -breaker -wylqcznik (automatyczny) obwodu diagram - schemat polqczeh elektrycznych - input - obwod wejbciowy

--

--

--

5. ENGINE ROOM

, -

Generator set zespdl prqdotwo'rczy

cylinder unit/ charge air receiver/ kolektor uklad silnika powietrza doladowujqcego

turbodoladowarka two-step charge-air cool dwustopniowa chlodn powietrza doladowa

cover with thermostatic valvesfor high temperature cooling-water po?irywa z zaworami termosta niskiej i wysokiej temperatury ernator stator/ stator alternators cover with thermostatic valves for lub-oil system/pokrywa z zaworami t e r m o s t a ~ z n y m i systemu oleju smarowego

lubricating oil cooler/ chlodnica oleju smarowego x

Electric motor - silnik elektryczny

fan/ erminal box/ terminal box cover/ pokrywa skrzynki zaciskowej seaY uszczelka top part of terminal box/ gorna cz& skrzynki zaciskowej

wentylatora tabliczka znamionowa shaft sealing ringIpiericien uszczelniajqcy wal

' resilient preloading

ring/ pierscien sprezynujqcy wstepnego naprezania

5. SILOWNIA

- make -zamknqt obwod - output - obwod *jSciowy - parallel - obwod rownolegly - plate -prqd anodowy - printed - obw6d drukowany - selecting -obwod wybiorczy

clamp -zacisk clip plate - plytka mocujqca (do montazu na szynie) coil -cewka - induction - cewka indukcyjna commutator -komutator conductance -przewodnoSC czynna conduction -przewodzenie conductor -przewodnik, przewod, zyla kabla - flexible -przewod elastyczny -junction - polqczenie przewodu - lightning - piorunochron - live -przewod pod napiqciem - neutral - przewbd zerowy - protective -przewod izolowany - screen -przewod ekranowany - return -przewod powrotny - terminal strip - listwa zaciskowa -with screen earthed -przewod w ekranie uziemionym (to) connect -1qczyC -to frame -1qczyC z masq connecting diagram - schemat polqczen connection -polqczenie -box - skrzynka zaciskowa, lqczeniowa - chassis -polqczenie z masq obudowy - delta -polqczenie w trojkqt - frame -polqczenie z masq obudowy - series parallel -polqczenie szeregowo-rownolegle - star-delta - polqczenie gwiazda-trojkqt - three phase delta - trojfazowe p. w trojkqt trojfazowe polq-three phase double-delta czenie w podwojny trojkqt - three phase star - trojfazowe polqczenie w gwiazdc - three phase zig-zag - trojfazowe polqczenie w zyg-zag connector -zlqcze, lqcznik - interrogator - zlqcze urzqdzenia powiadamiajqcego - female - gniazdo typu "zenskiego" - male -wtyk typu "mcskiego" consumer - odbiornik energii

--

contact - styk, stykanie siq module -modul stykow pomocniczy ch - auxiliary -module, plug-in type -modul stykow pomocniczych, nakladany - break (NC) - styk normalnie zamkniqty - changeover -zestyk przelqczajqcy - main -s set - zestaw stykow glownych - make and break -zestyk przelqczny - make contact (NO) - styk normalnie otwarty - micro -mikrowylqcznik - normal close (NC -s. normalnie zarnkniqty - normal open (NO) - s. normalnie otwarty - pair of -s -para zestykow - point - styk punktowy - standard auxiliary -s. pomocniczy zwykly - time delayed - styk o dzialaniu ze zwlokq czasowq - trip indicating auxiliary - styki pomocnicze ze wskainikiem wyzwolenia contactor - stycznik box - szafa stycznikowa control - sterowanie stycznikowe with thermal overload releases - stycznik z wyzwalaczem przeciqzenia termicznego converter -przetwornik, konwerter - frequency -przetwornik czcstotliwoSci - rotation -przetwornica wirujqca cord -przewod przylqczny urzqdzenia current -prqd - alternating (A.C., a s . ) - prqd przemienny -cycle -cykl - idle - prqd bierny - input -prqd zasilajqcy - input -control -regulacja mocy wejSciowej probe - sonda prqdowa - rated operational -znamionowy prqd pracy -rated uninterrupted -znamionowy prqd c i g gly sensor module - modul czujnika napiqcia - threephase -prqd trojfazowy -transformer -przekladnik prqdowy - effective -prqd skuteczny dead -bez napigia debounce - eliminacja drgan stykbw deck light - Swiatlo pokladowe delay - opoinienie, zwloka diagram - schemat - block - schemat blokowy diesel-electric drive - napqd spalinowo-elektryczny
- auxiliary

5. ENGINE ROOM

diesel-electric ship - statek o napedzie spalinowo-elektrycznym dimmer -Sciemniacz, regulator natezenia Swiatla direction of flow -kierunek przeplywu disconnected -rozlqczony distribution board -tablica rozdzielcza drive - napqd - rotary -napqd obrotowy - paralleling mechanism - napqd rownolegly (do jednoczesnego wlqczania dwoch wylqcznikow) earth -uziemienie, pot.: ziemia circuit - obwod uziemiony - protective -uziemienie ochronne return - powrot prqdu przez ziemiq -wire -przewod uziemiajqcy, uziemienie (to) earth -uziemiaC earthing -uziemienie electrical installation - instalacja elektryczna electrical propulsion - el, napqd (statku) electric -elektryczny coupling - sprzqglo elektro-magnetyczne drive -napqd elektryczny -heater -podgrzewacz (grzejnik) elektryczny log - log elektromechaniczny motor - silnik elektryczny shock -porazenie prqdem shop -warsztat elektryczny steering gear - el. urzqdzenie sterowe -telegraph - el. telegraf maszynowy telemotor -telemotor elektryczny -torch - latarka elektryczna -winch -winda elektryczna electro-hydraulic -elektrohydrauliczny -winch -winda elektrohydrauliczna steering - sterowanie elektrohydrauliczne steering gear -urzqdzenie sterowe elektrohydrauliczne electrolytic corrosion - korozja elektrochemiczna control - antykorozyjna oslona katodowa electrolytic derusting -odrdzewianie elektrolityczne electromagnet -elektromagnes electromagnetic-elektromagnetyczny coupling - sprzqglo elektromagnetyczne field -pole elektromagnetyczne -valve -zaw6r elektromagnetyczny electrostatic -elektrostatyczny

----

-discharge -wyladowanie elektrostatyczne emergency - stan awarii, stan zagroienia -battery -akumulatory awaryjne generator - generator awaryjny lighting - ohwietlenie awaryjne set -prqdnica awaryjna -procedure -procedura postwowania w razie zagrozenia stop - ogranicznik stop - przycisk awaryjnego zatrzymywania (np. silnika glownego) signal - sygnal alarmowy supply -zasilanie awaryjne -switch -wylqcznik awaryjny end-position switch -wylqcznik krancowy energise -pobudzak, zasilaC energiq equalization -wyrownanie, korekta excitation -wzbudzanie exciter -wzbudnica,prqdnica wzbudzajqca fault -tu: zwarcie (elektryczne) flashlight - latarka bateryjna flip-flop -przerzutnik (elektryczny) frequency -czgtotliwoSC - maximum operating frequency - maksymalna czgstoSC lqczen fuse - bezpiecznik topikowy base - podstwa bezpiecznikowa - blade -bezpiecznik nozowy box - skrzynka bezpiecznikowa cap - oprawka bezpiecznika element -wkladka topikowa - glass tube - bezpiecznik rurkowy -high breaking capacity -bezpiecznik wielkiej mocy - insulating -bezpiecznik izolowany socket - gniazdo bezpiecznikowe generating set -zespol prqdotworczy generator - generator, prqdnica - port - prqdnica postojowa, portowa - ship's service -prqdnica pomocnicza - tacho- -prqdnica tachometryczna - turbo-- - turbogenerator, prqd. turbinowa voltage controller -regulator napiecia g. -winding - uzwojenie generatora - shaft -prqdnica walowa - standby -prqdnica w pogotowiu globe -klosz kulisty glow lamp - lampa jarzeniowa, jarzeniowka gross horse-power - moc indukowana (to) ground -uziemiC

--

x d shield with yoke ring

.. .,
. .:*I.
# .-.

. r

.~..:L.~

nchronous generator -prqdnica synchroniczna

air guide wall/ oslona powietnnq lnner bearzng cap/ wewngtrzna pokrywa iozyska

I
ball bearing/ lozysko kulkowe

T I
fan impeller/ wirnik wentylatora end sAield/ osiona koncowa rotor shaft/ wal wirnika

statorfnrmeI - wzth core , , prostoxnik z piericieniami fqczqcymi unu wmuing rumu sru~uru . . varistor module/ ; ' modul warystora rotor 'core with excitation winding/ rdzeri wirnika z pier.kienie przewodzqce uzwojeniem wzbudzajqcym

rectifier ring with modules -

L ,U&C,"C"'

.,-., "."-."...
U&"Y"JC,,'Cr,,

w-

rotor core with winding/ rdzeri wirnika z uzwojeniem

source- Siemens synchmnous generaror instnrction

hub/pias ta

5. SILOWNIA

ground test -test uziemienia handle - diwignia, uchwyt, rgkojeSC - rotary -dzwignia obrotowa hysteresis - strefa nieczuloici loop -pgtla nieczuloSci, histereza ilumination - oSwietlenie (np. statku) impedance -impedancja - installation wiring -impendancja instalacji wewngtrznej - reference - impedancja odniesienia indicator panel - tablica kontrolna inductance -indukcyjnoSC induction (coil) - cewka indukcyjna factor -wsp6lczynnik cewki indukcyjnej field - pole indukcyjne - mutual - indukcja wzajemna insulant -material izolacyjny (to) insulate - izolowaC insulated -izolowany insulating -izolacyjny -tape -taSma izolacyjna -value -wartoSC izolacyjna insulation -izolacja, izolowanie, material izolacyjny -resistance test -pomiar opornoSci izolacji -tester - miernik stanu izolacji insulator - izolator integrated circuit - obwod scalony jumper -lqcznik, zwieracz, przewod lqczeniowy junction-box - skrzynka polqczeniowa kilowatt (kW) -kilowat kilowatt-hour (kwh) -kilowatogodzina lamp - lampa, zarowka -bracket -uchwyty Swiatla (nawigacyjnego) - filament - lampa, zarowka light - Swiatlo - portable - Swiatlo przenokne emitting diode (LED) - dioda emitujqca Sw. source - zr6dlo Swiatla (to) light - zapalaC lighting -oiwietleniowy arrester - odgromnik, ochronnik przepigciowy fitting - oprawa oiwietleniowa -panel -tablica Swietlna -system - system ohwietlenia limiter - ogranicznik interconnection lines - linie polqczeniowe line voltage -napigcie migdzyprzewodowe

load - obciazenie - control - regulacja obcieenia - essential -s -najwazniejsze (glowne) odbiorniki energii
- non essential -s - odbiory mniej wazne - peak -obciqzenie szczytowe - reactive - obciqzenie bierne monitor -monitor, ekran

--

-wskaznik ekranowy, ekran mains immunity -odpornoSC sieciowa mains transformer -transformator sieci zasilajqcej measuring instrument -przyrzqd pomiarowy measurement result -wynik pomiaru motor - silnik - compound -silnik szeregowo-bocznikowy - direct current motor - silnik prqdu stalego generator - zespol silnikowo-prqdnicowy housing - obudowa silnika -totally enclosed fan cooled (TEFC) -silnik zabudowany chlodzony (wbudowanym) wentylatorem - totally enclosed non-ventilated (TENV) s. calkowicie zabudowany, niechlodzony multifunction device -urzqdzenie wielofunkcyjne navigation lights - Swietlne oznakowanie nawigacyjne, Swiatla pozycyjne board - tablica kontrolna Swiatel p. nulling -zerowanie ohmmeter -omomierz oscillator - generator drgan oscilloscope -oscyloskop -tube - lampa oscyloskopowa overcharge -przeciqzenie overcurrent -przetgzenie rely -przekaznik nadprqdowy -trip -wyzwalacz nadprqdowy overdischarging - nadmierne wyladowanie (np. akumulatora) overpower protection - zabezpieczenie nadmiarowe mocy elektrycznej overvoltage -przepigcie paralleling generators -generatory pracujqce rownolegle parallel running -praca rownolegla permissible fluctuation -dopuszczalne wahania (np. napigcia) phase -faza change -przesunigcie fazowe

- display

--

5. ENGINE ROOM

Circuit breaker w~E'Zcznik aUtomatJ'CZnY

rear connection bolt stud/ przvlaczenie tvlne z koikiem . . gwintowanym rear connection Jat bar/ przyiqczenie tylne z
n v ~ d21-r ~ o w i o nlnrhim m .n
1 1 111

.,

- ..-

r--"'-".

rear mechanical interlock/ blokada mechaniczna tylna

front mechanical interlock/ blokada mechaniczna

& &
r- rear

,lonu zaciskow

terminal cover -front connected/ osiona zaciskow diuga dla przyiqczenia czoiowego

plug-ln rear connection/ kolek gwzntowany dla przyiqczenza wtykowego accessory lead termmal/ przylqczenle osprzetu dla pomocnzczych obwodow elektiycznych interpole barrier/ przegroda fazowa "ire mechanical interlocW dokada mechaniczna z kablem

zalqcznik

aker mounted/ naped obrotowy bezpoirednio zamontowany

zamontowany na panelu operating handle, variable depth/ naped obrotowy zmienna glebokoSC

- to -voltage -napigie miqdzyfazowe

photodiode - fotodioda pliers - szczypce, kleszcze plug -wtyczka female -wtyczka z otworami na bolce - fusible - w. z bezpiecznikiem topliwym -male -wtyk z bolcami plugboard - tablica polqczen z gniazdami wtyczkowymi pole - biegun - fourth (4th) pole - czwarty biegun, dodatkowy styk glowny - negative - biegun ujernny - positive -biegun dodatni power - napiqcie, rnoc frequency - czgtotliwoSC sieciowa mains - sieC zasilajqca --plant - elektrownia (tu: statkowa), zespol generatorow - reactive - rnoc biema shortage - brak mocy switch -wlqcmik zasilania take-off - pobor mocy preexcitation -przedwzbudzenie projector -reflektor protection -zabezpieczenie - degree of - stopien ochrony - primary - zabezpieczenie pienvotne - secondary -zabezpieczenie wt6rne raceway - torowisko przewodow rated -znamionowy power - rnoc mamionowa speed - obroty i prqdkoSC z. silnika rating -wzorcowanie (przyrzqdu) reactance - opor biemy - inductive - opornoSC bierna indukcyjna receptacle - gniazdo zasilania, oprawka recharge - ladowaC ponownie rectifier -prostownik - semiconductor controlled (SCR) -tyrystor - single phase bridgeconnected prostownik dwupohiwkowy relay -przekaznik - intermediate -przekainik poSredniczqcy - latching -przekaznik blokujqcy sig (w jednej lub w dwbch pozycjach) - multicross -przekaznik wielostykowy - over current - przekaznik nadprqdowy - overload -przekaznik przeciqzeniowy

- shift -przesuniqcie fazowe

--

- przekaznik polprzewodnikowy release -wyzwalacz - magnetic overcurrent -wymalacz nadprqdowy o dzialaniu magnetycznym - open circuit shunt -wyzwalacz sterujqcy - short cirquit -wylqcznik zwarciowy - shunt -wyzwalacz napiqciowy - thermal overload - wyzwalacz przeciqzenia termicznego - time releaser - przekainik czasowo wyzwalany - undervoltage -wyzwalacz podnapiqciowy - voltage -wyzwalacz napiqciowy remote -zdalny onioff function - zdalne zalwylqczanie operator - naped zdalny (to) rereeve -przewijab (to) reset - ustawib w polozeniu spoczynkowym, wyzerowak, ponownie nastawiak resistance - opomoSC, opornik test -pomiar oporu -thermometer -termometr oporowy resistor -rezystor, opornik - adjustable - o. nastawny, potencjometr - temperature sensitive -termistor - variable -rezystor nastawny, opor nastawny, potencjometr -with tappings - rezystor z odczepami response - czuloSC, odpowiedi rotating machines -maszyny wirujqce - DC generator with excitation -prqdnica prqdu stalego ze wzbudzeniem - direct current motor - silnik prqdu stalego - shaft generator -prqdnica walowa - three phase induction motor - trojfazowy asynchroniczny silnik indukcyjny - three phase induction motor with slip ring rotor - silnik pierhcieniowy - three phase induction motor squirrel cage rotor - silnik klatkowy - three phase synchronous generator - trojfazowa prqdnica synchroniczna scheme - schemat, plan of connections - schemat polqczen semi-conductor -pblprzewodnik short -zwarcie short circuit -krotkie zwarcie - rated --making capacity -namionowa zdolnoSC zalqczania marcia

- solid state

5. SILOWNIA

5. ENGINE ROOM
r

Cables -kable

power cable construction - konstrukcja kabla

core/ oirodek kabla separator /rozdzielacz insulator /izolator inside sheet/powloka ochronna reinforcement/ wzmocnienie z tkaniny opancerzenie kabla

outside sheat/

insulator/

opona gumowa

+la miedziana

DIN cable lug connection/ polqczenie kablowe ze stycznikiem wg norm DIN

single contactor and double clip connection/polqczenie pojedynczego i podwbjnego przewodu ze stycznikiem

ging arm/ wieszak

instalacja kablowa cable earth uziemienie kabla

breaking capacity - znamionowa zdolnoSC wylqczania zwarcia (to) -zwieraC, powodowaC zwarcie setting knob -pokrgtlo nastawcze ship's mains -okrqtowa sieC zasilajqca shunt -bocmik --motor - silnik bocznikowy slider - styk Slizgowy socket -gniazdko wtykowe, oprawka solenoid valve -zawor elektromagnetyczny strand -iyla kabla stuffing tube -dlawnica rurowa (uszczelniajg ca przejScie kabla np. przez grodi) supply -zasilanie (elektryczne) (to) supply - zasilaC suppressor -uklad ochronny - free-wheel diode - diodowy uklad tlumiq-

- rated

---

CY

- RC - uklad tlumiqcy RC - varistor -warystorowy uklad tlumiqcy

switch -lqcznik, przelqcznik - auxiliary -wylqcznik pomocniczy - button -przycisk, przel. przyciskowy - limit -wylqcznik krancowy -off -wylqczaC - "off' switch -wylqcznik on -wlqczaC - "on" - wlqcznik over -przelqczak - quick break -wylqcznik migowy - short cirquit -lqcznik zwarciowy - snap - lqcznik migowy - toggle -przelqcznik migowy - touch - lqcznik dotykowy (to) switch -przelqczaC switching capacity -zdolnoSC lqczeniowa switchboard -tablica rozdzielcza, rozdzielnia, centralka telefoniczna - main (MSB) -rozdzielnia glowna, glowna tablica rozdzielcza (GTR) switchgear -przelqcznik - cam operated -p. zalqczany przez krzywkq - flow speed actuated -przelqcznik zalqczany prqdkobciq przeplywu - liquid level actuated -przelqcznik zalqczany poziomem cieczy - pressure actuated - p. zalqczany cihnieniem (presostat) -temperature actuated -p. zalqczany temperaturq

switchover -przelqczaC terminal -koncowka, listwa zaciskowa -box - skrzynka zaciskowa -strip - listwa zaciskowa -voltage - napigcie na zaciskach termocouple -termopara test -pr6ba load - obciqienie probne link -wtyczka probiercza panel - tablica do prob -plug -wtyczka pomiarowa thyristor -tyrystor - bidirectional - t. dwukierunkowy, trial time delay -zwloka czasowa time lag -zwloka czasowa time relay -przekaznik czasowy with dropout delay - przekainik z opoinionym opadaniem zwory --with pick-up delay -przekaznik z opoznionym przyciaganiem zwory timer -regulator czasowy timer modul -modul czasowy - pneumatic -pneumatyczny m. czasowy tongue ring -zacisk na koncu kabla transducer -przetwornik transformer -transformator - autotransformer - autotransformator - current -przekladnik prqdowy - power auto- - autotransformator zasilania -reactor - dlawik - voltage -przekladnik napiqciowy -with separate windings - transformator trojfazowy z uzwojeniami separowanymi transistor -tranzystor - field effect (FET) -tranzystor polowy turbo-electric -turbinowo-elektryczny drive -napqd turbinowo-elektryczny propulsion -napqd turbinowo-elektryczny ship - statek o napgdzie turbo-elektrycznym turn - zwoj (sprqiyny, cewki) undercharge -niedoladowanie (np. akumulatora) under load -pod obciQeniem underloading -niedociqzenie, niedostateczne obciqzenie volt (V) -wolt voltage controller oscillator (VCO) -generator przestrajany napigciowo voltage -napiecie - asymmetrical terminal - asymetryczne napigcie na zaciskach

--

--

5. ENGINE ROOM
f

Switchboard and elements tablica rozdzielcza ijej element'

10

przeznaczenia przekainik test probe/

'erminaN stycznik z canymi

pressure switch presostat, przelqcznik ciinieniowy

wylqcznik limit switch/ photoelectric sensor/ Sezpieczeristwa wyiqcznik kraricowy czujnik fotoelektryczny

voltmeter/ woltomierz

programmable logic pilot lamp/ lampka pushbutton/ wskainikowa przycisk controller (PLC)/ programowalny sterownik logiczny

selector switch/ przeiqcznik obrotowy

proximity sensor/ elektromagnetyczny czujnik zbIiieniowj

r,-~----twatt meters for generator load control/ watomierze sterowania obciqzeniem prqdnic automatic loading and unloading push buttons/przyciski automatycznej vnchronizacji i roziqczania prqdnic ontrol switches for breaker/ control/ przeiqczniki steroania wyiqcznikami prqdnic governor control switches/ / przeiqczniki sterowania regulatorem obrotow spring-loaded control' switches/ przeiqczniki kontrolne z samoczynnym powrotem

1I E m m $j f ' I[Il Em m
iJJ Lm--- ---- m m m m

alarm indicating lamps/ lampki alarmowe freiuency meters/ cz~stoSciomierz synchronoscope/ synchronoskop synchronisation lamps/ lampki synchronizujqce -control switched przeiqczniki sterowania

main switchboard -

- change -zmiana napiecia -woltomierz - - characteristic -charakterystyka zmiany n. voltmeter-wat (W) watt (W) - - interval odstep czasu pomiedzy zmiana- Wattmeter -watomierz mi napigia wandering lead -kablowka, lampa kablowa - controller oscillator -generator przestrojony Ward-Leonard system -uklad Ward-Leonarnapigciowo da (prqdnica-silnik) - dip -zapad napiecia wattmeter -watomierz - drop spadek napigcia winding uzwojenie, nawijanie excess - -przepiecie - inductor - cewka, uzwojenie - fluctuation -wahania napiecia -with tappings - cewka z odczepami impulse - -napipcie udarowe wire - drut - low- - - niskie napiecie - guard - oslona druciana (np. na lampy) - medium - - Srednie napigcie live - -przewod pod napieciem - rapid - change szybka zmiana napiecia - runs -tor kablowy, c i a przewodow rated operational - znamionowe n. pracy -way -tor przewodow kablowych relative - change - wzglgdna zmiana n. wiring okablowanie, oprzewodowanie (np.
-

5. SILOWNIA

- surge -udar napieciowy

-three phase balanced system -symetryczny uklad napigC troj fazowych variation - zmiana napiqcia

urzqdzenia), przewody polqczeniowe, przewody montaiowe yoke - mostek, lqcznik (w akumulatorze)

Ship's lights - iwiatla statkowe

mast head light - Swiatlo masztowe

marine floodlighting

Aldis - day signalling light/ lampa sygnalizacyjna

mast-top Morse signalling

Morse lamp signallins key/ klucz do sygnali:argo light, cluster/ iwiatlo ladunkowe

5. ENGINE ROOM

Control and automation sterowanie i automatyka

accept -przyjqk, zaakceptowak acknowledgement - potwierdzenie (np. alarmu) actuator -urzqdzenie wykonawcze adjust -nastawiak, regulowak adjusting screw - Sruba regulacyjna adjustment -nastawianie, regulacja alarm -alarm, sygnal alarmowy - (to) accept -przyjq6 alarm - (to) acknowledge -potwierdzib alarm actuate -uruchomik (wlqczyk) alarm -bell - dzwonek alarmowy -buzzer -brzqczyk alarmowy - common alarm zbiorczy, wywolany przez jeden z kilku czujnikow - deadman - alarm wachtowy device - urzqdzenie alarmowe - false -alarm falszywy -hooter -buczek alarmowy pressure - ciinienie alarmowe signal - sygnal alarmu switch -wlqcznik alarmu system -instalacja alarmowa analogue inputloutput - analogowe wejScie1 wyjScie automatic -automatyczny control - sterowanie automatycme system - system automatycznej regulacji -remote control system -automatyczny uklad zdalnego sterowania start valve - samoczynny zawor rozruchowy automation -automatyzacja - full - automatyzacja pelna - partial - czqiciowa automatyzacja automatization-automatyzacja bi-metalic element - element bimetaliczny, czujka bimetaliczna block diagram - schemat blokowy (urzqdzenia) bridge control - sterowanie (np. silnikiem glownym) z mostka system - uklad sterowania z mostka closed loop -zamkniqta pqtla, obwod closing permission - zezwolenie na zamknigcie wylqcznika closing pulse transmitter-uklad przekazywania impulsu zalqczajqcego cluster - grupa (np. alarmow), wiqzka

- - system - uklad automatyczny sterowany

komputerem control - sterowanie, regulacja -board -tablica sterownicza, t. kontrolna circuit - obwod kontrolny - closed loop control - sterowanie w pqtli zarnknietej, regulacja console - pulpit kontrolny, pulpit sterowniczy - constraints of - ograniczenie sterowania desk -pulpit sterowniczy - digital - sterowanie cyfrowe - direct - sterowanie bezpoirednie disturbance - zaklocenie sterowania - electronic - sterowanie elektronicme -element - element sterujqcy error -uchyb regulacji - follow-up - sterowanie nad@ne gear -uklad sterowania - go out of -wymkn$ sig spod kontroli input -wejicie sterujqce lever - diwignia sterujqca - load - regulacja obciqzenia, kontrola obciqienia loop - uklad sterowania zarnkniety - manual - sterowanie rgczne - master - glowny uklad s. (regulacji) mode - t ~ y b sterowania - open loop - s. w ukladzie otwartym panel - tablica kontrolna, t. sterownicza - pre-set -nastawa, regulacja wstqpna - program - sterowanie programowe -quantity -wielkoSk sterujqca request - zqdanie przekazania sterowania room - centrala manewrowo-kontrolna - sequential - sterowanie sekwencyjne -signal - sygnal sterujqcy - static system -bezstykowy uklad sterowniczy - step-by-step - sterowanie skokowe system -uklad sterowania, uklad regulacji -valve - zawor sterujqcy (to) control - sterowak, regulowak controllability - sterowalnoSk controller - sterownik - electronic -regulator elektroniczny - self tuning -regulator samonastrajalny converter -przetwornik, konwertor - analog to digital (ADC) -przetwornik analogowo-cyfrowy

computer control -sterowanie komputerowe

--

--

--

5. ENGINE ROOM

Engine room control system - system sterowania silowni

slow down not cancellable/ zwalnianie niekasowalne

I

shut down not cancellable/ zatrzymywanie awayjne niekasowalne\ shut down cancellable/ zatrzymywanie awaryjne kasowalne slow down cancellable/ awaryjne zmniejszanie obrotdw

start interlocW blokada startu

remote control failure/ awaria ukladu zdalnego sterowania

/
urning gear engaged/ bracarka walu wlqczona slow turning failure/ awaria systemu wolnego obracania start air pressure low/ niskie ciinienie powietrza startowego all aux. blowers failure/ uszkodzenie dmuchaw pomocniczych

shut down active/ "awalyjny stop" zalqczony slow down active/ awaryjne zmniejszanie obrotow uaktywnione overspeed/ przekroczenie maks)~malnychobrotdw

start air pressure/ cisnienie powietrza s t a r t o w e g o l

command rpm/ obroty nastawione engine rpm/

chief rpm limit/ ogranicznik obrotow maksymalnych critical sveed setuointl 'obrot6w; kry ycznych shaft generator in service/ prqdnica walowa wlqczona engine critical speed/ krytyene obrory silnika output limited/ ograniczenie mocy maksymalnej wolne obracanie praca iobroty) morskie z niskq emisjq NOx sound oj7 uylqczenie ~jgnalizacjiaku~@cznej alarm ackn.1 potwierdzenie alarmu commis, lock/ hlokada zmiany/ stano~l?skasterousania lamp tesr/ kontmla lanipek wskainikonych
/

slow down/ zwolnienie. shut down/ zatrzymanie cancel speed program/ ominiqcie programu ~'zrostu obrotdw

'

(11

\nie eg n

engine room contra// sthd bridge wing/ sterowanie : prawego skrzj~dlamostka

\
'bridge control/ sterowanie z mostka

5. SILOWNIA

cycle - cykl data - dane, informacje logger -rejestrator danych (np.manewr6w) detector - czujnik, czujka - level - czujnik poziomu -resistance temperature (RTD) -czujnik termorezystancyjny - temperature - czujka temperaturowa dial-gauge - czujnik zegarowy digital -cyfrowy control - sterowanie cyfrowe speed sensor - cyfrowy czujnik prgdkosci obrotowej display -wyhwietlacz, monitor - liquid crystal (LCD) -wykwietlacz cieklokrystalicmy module - modul wykwietlacza element -czgSC skladowa -delay -with specified dely time -uklad op6zniajqcy z opoinieniem ustawialnym - detecting - czujka - monostable -przerzutnik monostabilny - RS bistable - przerzutnik bistabilny typu RS emergency - stan awarii, stan zagrozenia full speed -- peha prgdkoSC awaryjna governor -regulator bezpieczenstwa -overload -przeciqzenie awaryjne -stop -ogranicmik, wylqcmik bezpieczenstwa stop - przycisk awaryjnego (np. zatrzymywania silnika glownego) signal - sygnal alarmowy -switch -wylqcznik awaryjny, wylqcznik bezpieczenstw a end - koniec, koncowka, zakonczenie --position switch -wylqcznik krancowy engine - silnik alarm panel - tablica alarmowa silnika -diagnostic system -uklad diagnostyczny silnika failure -blqd, uszkodzenie, awaria indication - sygnalizacja uszkodzenia - mean time between -s (MTBF) -Sredni okres migdzyawaryjny feedback - sprzpzenie zwrotne linkage - sprzgzenie zwrotne mechaniczne flash - sygnal wyjSciowy regulatora cyfrowego flip-flop -przerzutnik function select -wybor funkcji

gate -bramka (np. tyrystora) -AND -b. typu I (iloczynu logicznego) - AND with negated output -bramka typu negacja - exclusive OR - bramka typu MODULO 2 (nierownowainoSC) - NAND - bramka typu negacja - NOT (NEGATER) - bramka negujqca input information -informacja wejiciowa input/output (Vo) -wejScieiwyjScie integrated -zintegrowany circuit (IC) - obwod scalony -monitoring and control system -zintegrowany system nadzoru i sterowania monitoring and system - zintegrowany system nadzoru key pad -panel przyciskow operacyjnych klaxon horn -buczek alarmowy knob -galka, pokrptlo knock-off -wylqcznik samoczynny latch -przerzutnik z pamipciq -input -wejScie zatrzaskowe light emitting diode (LED) - dioda elektroluminescencyjna load -obcieenie control - kontrola obciqzenia - working - obciqienie robocze manual -rpczny -control -sterowanie rpczne, regulacja rpczna lever - diwignia sterowania rpcznego selector -przelqcznik rpczny -automatic selector -przelqcznik sterowania rgczne-automatyczne monitoring -kontrola, nadzor desk -pulpit urzqdzen kontrolnych - remote unit - zdalny panel kontrolny system -uklad kontrolny unit -panel kontrolny operating -operacyjny -gear -mechanizm zdalnego zamykania (drzwi wodoszczelnych, zaworow itd.) mode - tryb pracy (np. sterowanie rgcznei automatyczne) system - system operacyjny operation - funkcjonowanie, dzialanie, praca operation -operowanie, sterowanie, kierowanie (pracq urzqdzenia) controls - elementy regulacji i sterowania - cycle of cykl operacji operational readiness - gotowoSC operacyjna (np. urzqdzenia)

--

--

control room panel - panel w CMK

relay panel panel przekainikowy v main engine silnik gldwny

engine side control console telegraph - konsola telegrafu na stanowisku Iokalnym

ship performance monitoring - kontrola osiqgdw statku

bridge mostek

display unit/ monitor

ship speed/ predkoit statku wind speed and direction/ predkoit i kierunek wiatru

G%?c--

............................. engine control room display unit/ monitor - centrala manewro-

fuel Pow/ przepiyw paliwa fuel temperature/ temperatura paliwa

shaft power sensor/ czujnik mocy nu wale

5. SILOWNIA

operational safety - bezpieczenstwo eksploatacyjne (np. urzqdzenia) order logger -rejestrator polecen (np. telegrafu maszynowego) oscillation - oscylacja, wahanie output -wyjicie device -urzqdzenie wyjiciowe information - informacja na wyjiciu - signal - sygnal wyjiciowy (to) overshoot - przeregulowak (przekroczyk nastawc dopuszczalnri) panel -plyta (czolowa), tablica - telltale - tablica kontrolna, tablica wskaznikowa photocell - fotokomorka photosensor -fotokomorka pickup -przetwornik, czujka point - punkt podlqczenia czujki plant -urzqdzenie, obiekt regulowany preset -zadany, zaprogramowany, ustalony pressostat - czujnik kontrolujqcy (utrzymuja; cy) stale ciinienie - high pressure control - presostat wysokiego ciinienia pressure - ciinienie autotransformer -przetwornik cihnienia distribution - rozklad ciinien drop - spadek ciinienia alarm -alarmowy sygnalizator ciSnienia control - regulacja ciinienia, presostat gauge - manometr head - wysokoik ciinienia (slupa cieczy) monitoring - kontrola ciinienia element -czujnik manometryczny reducing station - stacja redukcji ciinienia -reducing unit - urzqdzenie redukujqce c. transformer -przetwornik ciinienia vessel -butla (zbiornik) ciinieniowa - working - ciinienie robocze processing (of data) - obrobka (danych) processor -procesor program (programme) -program, plan controller - regulator programowy record - zapis, rejestr recorder - rejestrator, przyrzqd rejestmjqcy dane, wskazania urzqdzen recording instrument -urzqdzenie rejestrujqce regulator - regulator regulation -regulacja - intermediate - regulacja poirednia

relay -przekaznik (to) relay -przekazywak reliability - niezawodnoik, pewnoik (dzialania) remote -zdalny control - zdalne sterowanie speed adjustment -zdalne nastawianie prcdkoSci obrotowej remotely controlled -zdalnie sterowany safety cut-out -wylqcznik bezpieczenstwa safety device - urzqdzenie zabezpieczajqce, zabezpieczenie self-acting -samoczynny, automatyczny self-adjusting - samonastawny self-aligning - samoustawny self-check - samoczynne sprawdzanie sic self-cleaning -samooczyszczajqce sic filter - filtr samooczyszczajqcy sic self-closing - samozamykajqcy sic cock -kurek samozamykajqcy sie door - drzwi samozamykajqce sic self-steering - sterowanie automatyczne self tuning regulator - regulator samonastraj alny semi-automatic -pblautomatyczny sensor - czujnik pomiarowy - heat - czujnik ciepla - input -wejiciowy czujnik pomiarowy - measure - czujniki pomiarowe - measure- temperature - c. p. temperatury - oil pressure - czujnik ciinienia oleju - pressure pick-up - czujnik ciinienia - temperature - czujnik temperaturowy - vibration pick-up - czujnik drgan servo-mechanism -senvomechanizm servomotor -senvomotor, silownik sequence -kolejnoik, sekwencja control - sterowanie sekwencyjne sequential processing-przetwarzanie sekwencyjne sequential start - start sekwencyjny set point -wart046 zadana (ustawiona na urzqdzeniu, regulatorze, czujniku) setting -nastawianie, wybieranie device -urzqdzenie nastawcze, senvomotor -time - czas regulacji, czas ustalania signal - sygnal - actuating - sygnal uruchamiajqcy, nastawiajqcy - alarm - sygnal alarmowy - emergency sygnal alarmowy

---

--

- --

5. ENGINE ROOM

- ending - sygnalizacja zakonczenia, sygnal

- off position -polozenie spoczynkowe (prze-

zakonczenia light -lampka sygnalowa processing unit (SPU) -jednostka przetwarzania danych - reference - sygnal odniesienia -relay -przekainik sygnaiowy -warning - sygnal ostrzegawczy sound signalling - sygnalizacja akustyczna speed governor - regulator prqdkoki obrotowej speeder spring - spreiyna nastawna regulatora predkohci obrotowej switching time - czas przelqczania synchro - selsyn -control selsyn - selsyn transformatorowy generator - selsyn nadajnik -receiver - selsyn odbiornik synchronism -synchronizm synchronizer - synchronizator system - system, uklad, instalacja -pneumatic - system pneumatycmy switch -wlqcznik, wylqcznik, przeiqcznik - emergency -wyiqcznik bezpieczenstwa - end-position - wylqcznik krancowy - float - czujnik plywakowy poziomu wody - level - czujnik poziomu progowy - limit -wylqcznik krancowy - master -wlqcznik gl6wny - neutral position -pozycja neutralna - off -wylqcznik - on-- -wlqcznik

iqcznika) pressure -presostat - spring-loaded -wylqcznik spr@ynowy tachometer -tachometr, prcdkohciomierz drive gear -naped tachometru telemotor -telemotor --gear -urzqdzenie telemotoryczne system - system telemotoryczny temperature -temperatura control - kontrola temperatury detector -wskaznik temperatury fall - spadek temperatury -rise -wzrost temperatury terminal -urzqdzenie koncowe, terminal termel -termoelement thermoregulators -termoregulatory time - czas - fall - czas opadania - rise - czas narastania - transient - czas narastania w stanie nieustalonym trace -wykres rejestratora (np. manewrow, temperatur) transducer -przetwornik - pressure - przetwornik cihnienia trip -wylqcznik samoczynny setting -nastawa wyzwalacza unmanned - bezwachtowy, bez obslugi czlowieka engine room - silownia bezwachtowa working speed -predkohk robocza, obroty robocze
-

--

5. SILOWNIA
3

Refrigerating unit -parts agregat chlodniczy - cz&i

cylinder valve/ zawor butli kainik ciinienia

locknut/ nakrqtka zabezpieczajqca

z tworzywa Mylar

-olnierz

enclosing tube collar/ tulei

szczelniajqcy i kotpak

piston/ tloczek* top return spring/ gorna sprczyna powrotn

bottom return sprin dolna sprgiyna powrot filter/ filtr

- zawdr sterujqcy ssaniem

suction modulation valve

5. ENGINE ROOM

Reciprocating compressor - spreiarka tlokowa

@ e
e

cylinder head gasket/ uszczelka giowicy cylindra discharge valve screw and lockwasher/ Sruba mocujqca zawor tloczny z podkiadkq zabezpieczajqcq discharge valve stop/ ogranicznik zaworu tiocznego

valve plate gasket/ uszczelka ply@ zaworowej

oil pump and bearing head giowica lo.&skowa r pompy olejowej

rzewdd ssania oleju oil pressure relief va zawdr przelewouy o

5. SILOWNIA

Refrigeration - chlodnictwo
absorbs - absorbowak absorbent filter - filtr absorbcyjny absorption refrigerator -chlodziarka absorbcyjna absorption - absorbcja -refrigerating plant -(chlodniczy) agregat absorbcyjny -unit - (chlodniczy) agregat absorbcyjny air-cooled cargo -ladunek chlodzony powietrzem analyzer - analizator blower section - nadmuch brine - solanka, woda morska cooler - chlodnica solanki cooling - chlodzenie solankowe tank - zbiornik solanki calcium chloride - chlorek wapnia chamber -komora - pressure -komora cihieniowa - suction -komora ssania charging connection - polqczenie do uzupelniania czynnika chlodniczego chiller - chlodnica chilling - schladzanie -plant -urzqdzenia chlodnicze, maszynownia chlodnicza - pre- - wstepne schladzanie - quick - szybkie schladzanie coil -wqzownica - closed coil system - wgzownica obiegu zamkniqtego -cooling wqzownica systemu chlodzqcego - cupro-nickel -wqzowica miedzio-niklowa - finned -wqzownica ozebrowana - heating -wgzownica systemu grzewczego compression - sprqzanie refrigerating plant - urzqdzenie chlodnicze sprqzarkowe condenser (type) - (typ) skraplacza - air cooled - skraplacz chlodzony powietrzem evaporator - skraplacz - odparowywacz pressure transducer - przetwornik ciinienia skraplacza - shell - skraplacz piaszczowy - tube -rurowy skraplacz - water-cooled - skraplacz chlodzony wodq condenser (elements) -czgSci skraplacza

--

-condenser pressure control (CPC) -sterowanie ciinienia skraplacza condenser pressure transducer (CPT) -przetwornik ciinienia skraplacza -control transformer (CT) -transformator sterowania defrost termination sensor (DTS) - czujnik stanu rozmraiania fan switch (CFS) - wylqcznik wentylatora skraplacza -pot - odwadniacz shell -plaszcz skraplacza -tube sheet - Sciana sitowa tubes - rurki contact icing -zarnrazanie kontaktowe (to) cool - chlodzik, studzik coolant -czynnik chlodzqcy cooler - chlodnica - emergency bypass switch - awarjjny wylqcznik ominiqcia automatycznego programu chlodzenia cooling - chlodzenie agent - czynnik chlodzqcy coil -wqzownica chlodzqca down - schladzanie - fan - chlodzenie wentylatorowe - fore- - chlodzenie wstqpne -jacket - chlodzenie przeponowe - still air chlodzenie grawitacyjnym ruchem powietrza plant - urzqdzenie chlodnicze - pre-- - wstwne schladzanie (ladowni przed przyjqciem ladunku) - rapid - szybkie schladzanie - sub- - dochlodzenie system - system chlodzenia -tower -wieza chlodnicza - vacuum - chlodzenie prozniowe deflector - oddzielacz kropel (to) defrost - odmrazak defrosting - odmrazanie heater -podgrzewacz odszraniajqcy room -rozmrazalnia degree (deg.OC, OF) - stopier'i dehumidifier - osuszacz, odwilzacz dehydrant -czynnik odwadniajqcy dehydrator -odwadniacz de-icer -odladzacz de-icing -odladzanie delivery - zasilanie, tloczenie duct -przewod zasilajqcy, kana1 tloczny

- -

--

Compressor -sprgiarka
relief valve/ oil pump and bearing/ oil pump and bearing head/ glowica pompy

valve plate pfyta zaworowa

low profile gear oil pump - niskoprofilowa z~bata

valve cap screw/ Sruba mocujqca zawdr suction valve/ zawdr ssqcy

rurka pohoru oleju

Sruby mocujqce (dolnq panewke)

suction strainer

Motor end cover uszczelka zaworu

Sruhy i podkladki fil

5. SILOWNIA

differential pressure control - presostat r6znicowy equalizing line -przewod wyrownawczy evaporate -parowak evaporation -odparowanie evaporator -wyparownik, parownik coil -wqzownica parownika heater - podgrzewacz wqzownicy (do odladzania parownika) - dry - suchy parownik - flooded - parownik zalany fan section - czqlC wentylacyjna filter-drier -filtr osuszajqcy float -plywak - high side -plywak wysokiego poziomu - low side - plywak niskiego poziomu foil - folia insulation - izolacja z folii forecooler - chlodnica wstqma freezant - czynnik mrozqcy freezer -zamrazarka capacity -pojernnolk zamrazalnicza - contact -zamrazarka kontaktowa (wielkoplytowa) freezing -zamarzanie, zamrazanie chamber -komora zamraialnicza cycle -cykl zamraialniczy equipment - sprzqt zamrazalniczy -point - punkt zamraiania - rapid - szybkie zamrazanie - quick - szybkie zamarzanie - slow -powolne zamraianie - snap - mrozenie szybkie frost - szron - accumulation of - oszranianie gas - gaz - ammonia - amoniak - difluorodichloromethane -freon 12 (dwufluorodwuchlorometan) - difluoromonochloromethane-fkeon 22 (dwufluorodwuchlorometan) - dioxide - dwutlenek - carbon dioxide - dwutlenek wqgla - freon - freon - monofluorotrichloromethane - freon 11 (gaz chlodniczy) heat - cieplo exchanger -wymiennik ciepla - latent - cieplo utajone of freezing - cieplo zamarzania

- of respiration -cieplo oddychania

intermediate plate -plytka poirednia liquid -ciecz line drier - odwadniacz czynnika cieklego pre-cooler - wstqpna chlodnica plynu -receiver - zbiornik plynu state - stan (skupienia) cieczy subcooler - dochladzacz czynnika cieklego medium -czynnik - distributing - chlodziwo czynnik polredniczqcy, chlo-transmitting dziwo pre-cooler - schladzalnia, przedchlodnia pre-cooling - schladzanie wstqpne rate of air circulation - iloiC cyrkulacji powietrza rectifier -wykraplacz reefer - chlodzik chamber - komora chlodnicza plant - urzqdzenie chlodnicze room -pomieszczenie chlodnicze store - chlodnia prowiantowa refreezing -ponowne zamrazanie refrigerant - czynnik chlodniczy condensing coil - skraplacz (wqzownica do skraplania czynnika) - fluorinated - czynnik chlodniczy - freon - secondary - chlodziwo (chlodniczy czynnik polredniczqcy, np. solanka) refrigerate - chlodzik, schladzaC refrigerated - chlodzony cargo - ladunek chlodzony container - kontener chlodzony -hold - ladownia chlodzona stores - chlodnia prowiantowa unit -kontener chlodzony vehicle - samochod-chlodnia refrigerating- chlodniczy, chlodzqcy capacity - pojemnolC chlodni, wydajnolC chlodnicza coil -wqzownica chlodz~ca machine - skraplarka -plant - zespol urzdzen chlodniczych -unit -agregat chlodniczy (np. na kontenerze) refrigeration - chlodzenie, chlodnictwo capacity -wydajnoiC chlodzenia - marine - chlodnictwo okrqtowe plant - zespol urzqdzen chlodniczych refrigeration system (expansion) - system chlodniczy (ekspansyjny)

--

--

--

5. ENGINE ROOM

- direct - indirect

- - -bezpoiredni syst.schlodzenia

- - -pokredni syst.schladzania --

rupture disc - membrana, przepona bezpieczehstwa sea brine - solanka z wody morskiej sensor - czujnik - defrost termination czujnik stanu rozmrozenia - ambient (AMBS) - czujnik (temperatury) otoczenia - return recorder (RRC) - czujnik temperatury powrotu rejestratora -return temperature (RTS) -czujnik temperatury powietrza powracajqcego - supply temperature (STS) - czujnik temperatury powietrza chlodzqcego shaft seal cover -pokrywa uszczelnienia walu splash lubricated -smarowanie rozbryzgowe spray brine system - chlodzenie natryskiem solanki spray pump -pompa smarowania rozbryzgowego strong mixture -bogaty roztwor suction channel - kana1 ssawny temperature -temperatura - ambient -temperatura otoczenia

freezing -temperatura zamarzania saturation - temperatura nasycenia - sub-freezing -temperatura ponizej punktu zamarzania - thawing - temperatura rozmrazania thawing - rozmrazanie -off process -rozmrazanie - dielectric -rozmrazanie diaelektryczne - electrical resistance -rozmrazanie prqdem elektrycznym thaw room -przedchlodnia, rozmraialnia theoretical volumetric output - wlaiciwa (chlodnicza) wydajno6C obj@o6ciowa thermal relay -przekaznik cieplny thermocouple -termopara thermodynamics -termodynamika thermometer -termometr thermoregulator -regulator temperatury, termoregulator thermostat -termostat - heater termination - termostat stanu podgrzewacza thermostatic control- sterowanie termostatem water - woda box -przestrzeti wodna eliminator - odwadniacz -pan -wanienka wodna (pod wyparownikiem)
-

d cover -

Reciprocating compressor -sprgiarka tlokowa water cooled version - wersja chlodzona wodq
gasket for end cover/ e l k pokrywy koricowej dust strainer/ gasket f o r water cover/ s z c z e l k a pokrywy wodnej piston pin/ sworzeri tloka I discharge stop valve zawbr ttoczno - odcinajqcy

top cover pokrywa gbrna

gasket for top cover/ szuszczelk polnyuy gornej zwrotna zaworu ssqcego

earrng cover at shafi en pokrywa toiyska na koricowce watu

gasket for side cover/ uszczelka pokrywy boczngj

main hearing bushing/ ewka foiyska gldwnego magnetyczne

unalogowy panel sterowania

pokrywa wodna
or1 charging valve/

water cover-

gasket for water cover/ uszczelka pokrywy wodnej

source: Suhroe, Aarhus

uszczelka pokrywy koricowej ua~c~t-mu punrywy nurrcuwg

casing cover/ pokiywu ?butJ-- - nce piston sleave/ ka tloka rdwnowaiqcego

Screw compressor -sprgiarka Srubowa

lnierz strony ssycej

sucction cover pokrywa strony ssqcej micros;witch base plate/

main rotor casing/ giowna obudowa wirniku

seal cover gasket/ uszczelka poktywy uszczelniajqcej

nszczelniujqcej" " . bearing head gasket/ uszczelka gfowicy loiyskow<j earing heud casing/ hudowa gtowicy ioiyskowej

zawdr suwako

Condensing unit -zespdl skraplajqcy

compressor/ sight glass (oil)/ szklo

discharge isolating valve/ zawdr odcinajqcy stmny ttocznej

oil d@erential pressure switch/ presostat roznicowy igh pressure switch/ resostat wysokiego ciinienia podgrzewacz (oleju) w skrzyni korbowej sea wylot u

filtr

refrigerantjlter - drier/ o.su.szacz czynnika ch/odzqcego refrigerant charging valbe/ zawdr uzupehiania czynnika chlodzqcego

'

LP switch/ wytqcznik niskiego ci.(.nienia

sourer. York Rrfr~gcr(~rion. Morinr

5. ENGINE ROOM

Compressors and pressure spreiarki i cihienie

air receivers -zbiornik powietrza air bottles - zbiorniki powietrza atmosphere (atm) - atmosfera (jednostka) compress -sprqzaC compressed air system - system powietrza sprqzonego compression -sprqzanie compressor -sprqzarka - booster - sprgzarka czolowa - centrifugal - sprgzarka odirodkowa contactor (CC) - stycmik sprqzarki -crankcase heater (CCH) -podgrzewacz skrzyni korbowej sprqzarki - emergency - sprqzarka awaryjna - reciprocating - sprqzarka wyporowa - rotary - sprqzarka rotacyjna - rotar sliding vane - sprqzarka rotacyjna z lopatkami Slizgowymi - sealed -unit - spr. agregat hermetyczny - starting air - spr. powietrza startowego - service air - spr. powietrza roboczego - suction side of - strona ssqca kompresora cylinder - cylinder, butla, walec differential pressure control - presostat r6znicowy pressure -cisnienie above atmospheric - nadcihienie - at constant -pod stalym ciknieniem - back-- - cii. wsteczne, przeciwcihienie (przed sprqzarkq chlodniczil) below atmospheric -podciinienie distribution - rozklad ciinien drop - spadek ciinienia - excess - nadcihienie - gauge - manometr - high (HP) -wysokie ciinienie - head -wysokoiC ciinienia (slupa cieczy) - limit - ciinienie graniczne - low (LP) - niskie ciinienie -mean effective - Srednie cii. uzyteczne -peak - ciinienie najwyzsze readings - odczyty cihienia - starting air - cisnienie powietrza startowego vessel - zbiornik cihieniowy

high-pressure -wysokociinieniowy, wysokoP'&Y low pressure control - presostat niskiego ciSnienia manometr -manometr pounds per square inch (psi) - funtow na cal kwadratowy (jednostka cihienia) pressure switch -presostat - high (HPS) -pr. wysokiego cihienia -water (WPS) -presostat ciinienia wody superpressure -ciinienie bardzo wysokie vacuum -pr6znia gauge -wacuometr - high - wysoka prbznia valve -zawor - back-pressure -zaw6r przeciwcihieniowy - balanced - zawor odciqzony - constant pressure -zawor stalocihieniowy - discharge service - z. tloczqcy sprqzarki - expansion -z. rozprqzny (ekspansyjny) - expansion control - zawor rozprqzny - expansion capillary type - zawor rozprqzny typu kapilarnego - expansion superheat - rozprqzny zaw6r przegrzania - float - zawor plywakowy - globe type - zawor kulowy - hand expansion -rgczny zawor rozprqzny - king - zawor odcinajqcy przed zaworem rozprqznym - non-return - zawor zwrotny - purge - zaw6r odpowietrzajqcy zawor rozprqzny szyb-quench expansion kiego schladzania - Schrader -zaw6r Schradera (zawor otwierajqcy sig pod naciskiem zewnqtrznym) - solenoid - zawor elektromagnetyczny - suction modulation - modulacyjny zawor ssania - suction solenoid - elektromagnetyczny zawor ssqcy - sucction modulation (SMV) - modulacyjny zawor ssania - suction solenoid (SSV) -elektromagnetyczny zawor ssania - tongue - zawor plytkowy - thermostatic exp.- - termostatyczny z. rozPKAY

---

--

Ventilation and air conditioning wentylacja i klimatyzacja

discharge/ vylot powietrza
lir

exhaust air fan/ wentylator wyciqgowy exhaust air section/ ekcja wyciqgu

supply air duct/przewdd nadmuchu,powietrza

mixing section/ sekcja mieszania preheatedair cooler/ podgrzewacz- chiodnica wstqna supply air fan/ wentylator nadmuchowy

bathroom/ distribution s e c t i o w a z i e n k a sekcja rozdziaiu kabina powietrza

air conditioning unit szafa klimatyzacyjna

air discharge grill/

pressure gauge

switch/ okiego ciinienia nia

skraplacz

skrzynka poiqczeniowa

5. ENGINE ROOM

Ventilation and air conditioning wentylacja i klimatyzacja

-

- electrical driven

air -powietrze ambient - p. otaczajqce casing --.kana1 wentylacyjny cleaner - filtr powietrza conditioned -klimatyzowany conditioning -klimatyzacja - recirculated -p. obiegowe -trunk -kanal wentylacyjny air conditioning -klimatyzacja compressor - sprqzarka klimatyzacji condenser - skraplacz klimatyzacji --system - system klimatyzacji -unit - agregat klimatyzacyjny conditioning unit - urzqdzenie klimatyzacyjne condensing moisture -wilgoC kondensacyjna cowl - glowica nawiewnika dehumidification-odwilzanie, osuszanie dehydration -odwadnianie dryer - osuszacz exhaust -wycislg (powietrza) duct -przewod wentylacji wyciagowej -fan -wentylator wentylacji wycislgowej -pipe -przewod wentylacji wycislgowej ventilation -wentylacja wycislgowa exhaust vent -wentylator wycicgowy fan -wentylator - axial flow -wentylator osiowy cooling - chlodzenie wentylatorowe

---

- wentylator napqdzany elektrycznie - induced draught -wentylator wyciagowy - vacuum -wentylator wyciagowy mushroom head -glowica wentylatora grzybkowego (to) ventilate - wietrzyC, przewietrzak, wentylowaC ventilating -wentylacyjny fan -wywietrznik -trunk -kanal wentylacyjny ventilation -wentylacja, przewietrzanie duct -przewod wentylacyjny - mechanical -wentylacja mechaniczna -panel -klapa wentylacyjna - supply -wentylacja nawiewowa -system - system wentylacji ventilator -wentylator, wywietrznik, nawiewnik coaming -zrqbnica wentylatora cover -pokrowiec wentylatora cowl -glowica wentylatora - exhaust -wentylator wycislgowy - intake - nawiewnik - mushroom -wentylator grzybkowy - out-take wentylator wycislgowy, wywiewnik trunk -przewod nawiewnika -turning gear -mechanizm obracajqcy nawiewnik - uptake -wentylator wyciagowy venting -odpowietrzanie, wentylowanie, spust ciknienia

--

5. SILOWNIA

Engine overhauls and repairs przeglqdy i naprawy maszyn

admissible (range) -zakres dopuszczalny allowance - luz, tolerancja assembly -montaz, montowaC axle - oS, wal osiowy, p6106 belt -taSma, pas blow - dmuchaC blow free - udrozniC breakdown -awaria - major - znaczna awaria, duza awaria centering -centrowanie chock -zaklinowaC, zablokowaC circular -okrrtgly cleaner -Srodek oczyszczajqcy cleaning -czyszczenie, oczyszczanie - flame - czyszczenie plomieniem clearance gauge - szczelinomierz close - zailepiak otw6r defect -wada, defekt - latent -wada ukryta - manufacturing -wada produkcyjna defective -wadliwy deflection - odksztalcenie, odchylenie, ugiq cie detection -wykrywanie diameter -Srednica - aperture - Srednica otworu dirt trap - osadnik disengage -rozlqczyk disengaging gear -urzqdzenie zwalniajqce dismountable -zdejmowany distribution -rozklad documentation -dokumentacja - equipment - dokumentacja wyposazenia, dokumentacja urzqdzen dowel -korek ustalajqcy, prowadzqcy drawbolt - Sruba Scieajqca elongation -wydluzenie estimate -oceniaC excessive wear -nadmierne zuiycie expected life - przewidywany czas eksploatacji, przewidywana tnva1oSC (to) fail - ulec uszkodzeniu, awarii, zawieSC failure -defekt, awaria - engine - defekt silnika - internal -uszkodzenie wewnqtrzne fit out -wyposaiyC fit for -przystosowaC (do czegoi), pasujqcy fitted with -wyposaiony w

fitting - dopasowanie, montaz fixed orifice -kryza stala flap -klapa, pokrywa flexibility -elastycznoSt, giqtkoSC flexible connection - polqczenie elastyczne, giqtkie flexible hose -wqz elastyczny, giqtki flexible shaft -wal elastyczny, giqtki fouling -zanieczyszczenie foundation - fundament (urzqdzenia) -plate -plyta fundamentowa friction -tarcie - excessive -nadmierne tarcie guarantee claims -roszczenie gwarancyjne hand tight -dokrqcony (docirtgniqty)rqcmie holes - otwory - aligned -otwory ustawione w linii, otwory zosiowane, o. do centrowania in operation -w dzialaniu, w ruchu inoperative -nieczynny, niedzialajqcy install - instalowak, zakladaC interchange -wymiana instruction -polecenie, rozkaz instruction - instrukcja, szkolenie booklet - instrukcja (np.obslugi) w formie brosmry - operating - instrukcja obslugi sequence -kolejnoSC wykonywania czynnoSci, polecen in use -wykorzystywany, w uiyciu jack - podnoinik (to) jam - zakleszczaC siq jammed -zakleszczony joint -polqczenie, zlqcze lapped surface contact - stycznoSC na powierzchni dotartej lost motion - luz maintain -utrzymywak, konsenvowaC maintenance - konserwacja, utrzymanie (sprawnoSci technicznej) service - obsiuga konsenvacyjna -work -roboty konserwacyjne (to) make tight -uszczelniaC (to) make water -przeciekaC maker -producent malfunction - niewlaaciwe (wadliwe) dzialanie manhours -roboczogodziny manufacturing defect -wada produkcyjna misalignment -nieliniowoSC ustawienia mishandle -niewlaiciwie obslugiwaC

5. ENGINE ROOM

mishandling -niewlahciwa obsluga modular -modularny structure -budowa modulowa off-centre -mimoSrodowy opening -otwor, otwarcie operation'- funkcjonowanie, dzialanie - no-failure - dz. bez usterek, bezawaryjne - non-failure - dzialanie bezawaryjne outflow -wyplyw ovality - owalnoSC (np.tloka) overhaul -remont kapitalny - general - remont, przeglqd part - czgSC - bottom - czgSC dolna - component - czgSC skladowa - spare - czgSC zamienna -top - gorna czgSC perusal -oglgdziny, ocena wzrokowa pierce -przedziurawik, przebiC otwor pitting -korozja wzerowa, wzery polish -polysk, polerowaC precise -precyzyjny, dokladny pre-ignition -przedwczesny zaplon prepare -przygotowaC pre-specification-wstqpna specyfikacja stoczniowa prevent -zapobiegaC pulsation -pulsacja, pulsowanie puncture -przebicie, przeklucie purge -usuwaC (niepozqdanq substancjg) rating plate -tabliczka znamionowa readiness -gotowoSC recess -wngka, wglgbienie, wyzlobienie refacing - szlifowanie gniazd zaworow reliable -niezawodny repair -naprawa - emergency -naprawa dorazna - extent of - zakres napraw - major - wigksza naprawa, powazniejszy remont - minor - mniejsze naprawy retainer -element ustalajqcy score -wzery na biezni loiyska seal -uszczelka, uszczelnienie seam -pgknigcie, rysa sequence - sekwencja, kolejnoSC schedule -harmonogram - graphic - grafik, harmonogram secure -zabezpieczak seizing - zatarcie (np. silnika), zakleszczenie seizing-up -zatarcie, zakleszczenie

seizure -zatarcie, zakleszczenie service - obsluga shake -wstrzqs shut-off - odciqk (doplyw) - cock - kurek odcinajqcy slot - szpara (spare) parts -czpSci zamienne control - kontrola czgici zamiennych, zarzqdzanie cz.z. management - (system) zarzqdzania czgSciami zamiennymi --inventory list - lista czgici zamiennych - interchangeability of -zamiennoSC czgici - interchangeable - czgici wzajernnie wymienialne -purchase order @o) - formularz zamowienia czghci zamiennych sequential number -numer kolejny formularza zamowienia spring -pgknqC surface -powierzchnia standard -wzorzec, norma, standard -code of practice -przepisy techniczne stress -naprgzenie - thermal -naprgzenie termiczne structural damage -uszkodzenia strukturalne tag -etykietka (np. na czgiciach zamiennych) tighten - uszczelniC, umocniC troubleshooting -wykrywanie usterek unburnt -niespalony unserviceable -niezdatny do uiytku unterside - czgSC spodnia upset - spgcznienie metalu wastage - ubytki spowodowane korozjq wear -zuiycie monitoring -kontrola zuiycia resistance - odpornoSC na zuiycie, Scieranie - uniform - rownomierne zuiycie wear and tear -zuiycie normalne - fair - normalne zuzycie wearing -zuiywanie out - zuiywanie sig -parts - czgSci nj.walne quality - odpornoSC na Scieranie, na zuj c i e work - praca - extent of - zakres robot, zakres prac specification - specyfikacja prac (remontowya worn -zuzyC part - zuzyta czgSC withstand -wytrzymywaC

----

-- -

--

6. Navigation - nawigacja
2. Astronavigation -astronawigacja 246 252 3. Bridge and bridge equipment - mostek i jego wyposaienie 4. Electronic navigation aids -elektroniczne urzpdzenia nawigacyjne 258 260 5. Charts and publications -mapy i publikacje 6. Coastal navigation and approaches - nawigacja przybrzeina i podejScia 264 7. Magnetic compass and gyro compass -kompas magnetyczny i kyrokompas 268 8. Directions -kierunki 9. Navigation - nawigacja 10. Navigational lights and marks -6wiatla i znaki nawigacyjne 11. Radar, ARPA, ATA, EPA - radar i urzpdzenia antykolizyjne 12. Tides and tide curves -plywy i krzywa plywu 13. Track control system - system Sledzenia drogi 14. Collision Avoidance Regs. -prawo drogi morskiej 15. Ship Handling -manewrowanie statkiem 16. Weathering -sztormowanie 17. Ice navigation -iegluga w lodach 18. Radio & GMDSS communication -lqcznoSf radiowa i GMDSS 19. Telex command codes and abbreviations -kody i skr6ty teleksowe 20. Signalling and signals - sygnalizacja i sygnaly

6. NAVIGATION

t?elestial

I .dwnikowy

co-ordinate system uklad wspdlrzednych

North celestial pole/

terrestial sphere/ kula demska

celestial concave/ sfera (kula) niebieska Greenwich hour angle (GHA)/ Gryniczowski kqt godzinny South celestial pole/ poludniowy biegun niebieski

Horizontal co-ordinate system horyzontalny uklad wspdlrzednych

9bsewer's meridian/

horyzont astronomiczny

observer's inferior meridian/ dolny niebieski poludnik obsenvatora Nadir/ nadir

6. NAWIGACJA

Astronavigation - astronawigacja
abberation - aberracja, odchylenie - annual - aberracja roczna - diurnal - aberracja dobowa accrue -przyrastak (o poprawce) adjustment -usunipcie blpdu (tu: sekstantu) - first of the sextant - usunipcie b l ~ d u sekstantu na niepionowoik lusterka ruchomego - index correction (IC) - poprawka indeksu (sekstantu) - second of the sextant -usunigcie blgdu niepionowokci nieruchomego lusterka sekstantu - third adjustment of the sextant - usuwanie blpdow sekstantu (nier6wnolegloici lunetki) almucantar -rownoleinik wysokoici, kolo wysokoici, almucantar altitude -wysokoik (ciala niebieskiego) correction -poprawka wysokokci c.n. - double - dwie niejednoczesne linie pozycyjne z jednego c.n. - equal -s method -metoda rownych wysokogci - observed -wysokoik obsenvowana wysokolk c.n. zmierzona sekstan-sextant tem - simultaneous -s - jednoczesne obsenvacje wysokoici c.n. - true -wysokoik astronomiczna anomaly -anomalia apparent -widoczny, pozorny altitude -wysokoik pozorna error -blqd pozorny -horizon -horyzont pozorny, horyzont nawigacyjny noon -poludnie prawdziwe path of the sun - tor pozornego ruchu wlasnego Slonca ascending node -wpzel wstepujqcy ascension -wschodzenie, wznoszenie sip difference -roznica rektascencji astronavigation -astronawigacja astronomical -astronomiczny day - doba astronomiczna -position line - astronomiczna linia pozycyjna -time - czas astronomiczny triangle -trojkqt biegunowy twiglight - iwit astronomiczny astronomy -astronomia - nautical - astronawigacja

- concave - sfera (kula) niebieska - equator -rownik niebieski - fix -pozycja astronomiczna - horizon -horyzont niebieski - meridian -poludnik niebieski - navigation astronawigacja biegun niebieski -pole - sphere sfera niebieska
-

celestial -niebieski

--

chronometer -chronometr (okrgtowy) circle - kolo, okrslg - hour - kolo godzinne of altitude -kolo wierzcholkowe of declination - kolo godzinne of equal altitiude -kolo pozycyjne of position - kolo pozycyjne of right ascension -kolo wzniesienia prostego, kolo godzinne - position -kolo p'ozycyjne - vertical -kolo wierzcholkowe circumeridian -przypoludnikowy civil twilight - iwit cywilny co-altitude - odlegloik zenitalna, dopelnienie wysokokci co-declination - odlegloik biegunowa, dopelnienie deklinacji co-latitude - dopelnienie szerokoici geograficznej obsenvatora conjunction -koniunkcja constellation -konstelacja, gwiazdozbior declination -deklinacja dip - obnizenie widnokrqgu distance of visible horizon - odlegloik widnokrqgu diurnal -dobowv abberation - aberracja dobowa arc - luk dzienny inequality - nierownokk dobowa motion -ruch dzienny parallax -paralaksa dzienna dawn - Swit, brzask eclipse -zakmienie - annular - zakmienie obrqczkowe - partial -zakmienie czgiciowe - sun - zakmienie slonca - total -zakmienie calkowite ecliptic -ekliptyka equinox -punkt rownonocy, r6wnonoc - autumnal -rownonoc jesienna - vernal -rownonoc wiosenna equation of time (eqn.t) -rownanie czasu

r1

6. NAVIGATION

Sun movement
Wch S(orlca

meridian passage/ kulminacja Slorica

upper transit/ height of eye/ wysokoSd oczna obseiwatora

/
Moon's phases -fazy Ksieiyca
IV IZ

4
I 11

c
IV

promienie Slorica -sun rays/

III

VI

VII

VIII

waxing moon/ Ksigjc przybierajqcy

waning moon/ Ksigiyc ubywajqcy

6. NAWIGACJA

- co-ordinate system - wspolrzpdne ukladu - points -punkty rbwnonocy error -blqd - accidental - -blqd przypadkowy - eccentric -blqd ekscentrycmoSci sekstantu index - (IE) -blqd indeksu - observer's - -blqd oosbowy - of collimation - blqd nierownoleglokci osi lunety - of instrument -blqd przyrzqdu
-

equinoctial -rownik niebieski

rownikowego

- line -rownik niebieski

-of perpendicularity-blql niepionowoici (lusterka sekstantu) - personal -blqd osobowy - personal equation - blqd osobowy - prismatic - blqd pryzmatycznokci (lusterek sekstantu) - shade -blqd wywolany szklami przyCmionymi sekstantu - side (of the sextant) - blqd niepionowoSci (lusterka nieruchomego w sekstancie) - systematic -blqd systematyczny ex-meridian altitude -wysokohC przypoludnikowa ex-meridian latitude -szerokoSCprzypoludnikowa favourable oposition -wielka opozycja first point of Aries - punkt rownonocy wiosennej, punkt Barana first point of Libra -punkt rbwnonocy jesiennej galaxy - Droga Mlecma general equatation - rownanie cosinusowe, wz6r cosinusowy gibbous -Ksipiyc pomipdzy kwadrq a pelniq height of eye (WE) - wysokoSC oczna obserwatora heavenly body - cialo niebieskie - latitude of a - szerokoSC c.n. horizon -horyzont, widnokrqg - celstial -horyzont niebieski co-ordinate system- wspohzpdne ukiadu horyzontalnego - distance of visible -odlegloSC widnokrw - observer's - horyzont obserwatora, horyzont widoczny -plane -plaszczyzna horyzontu hour angle (HA) -kqt godzinny, kqt czasowy identification of stars -identyfikacjagwiazdy

--

intercept - (roznica pomipdzy pomierzonq i obliczonq odleglokciq zenitalncL) -method -metoda wysokokciowa (okreklania pozycji) iso-azimuth - linia rownych azymutow local hour angle (LHA) - miejscowy kqt godzinny limb -krawpdi (np. Ksipeca, Slonca) - lower -krawpdi dolna - upper -krawpdi goma line of nodes - linia wpzlow local hour angle -miejscowy kqt godzinny local transit -przejkcie ciala niebieskiegoprzez poludnik miejscowy longitude method -metoda dlugohciowa (okreSlania pozycji) lower transit - kulminacja dolna (c.n.) lunar -ksipiycowy -cycle -cykl ksipiycowy -day - doba ksipiycowa -month -miesiqc ksipiycowy Marcq St.Hilaire method - (astronawigacyjna) metoda wysokoSciowa meridian -poludnik (niebieski) -altitude -wysokohC kulminacyjna (ciala niebieskiego) angle -kqt godzinny distance - roznica dlugohci w mierze czasowej - inferior -poludnik dolny latitude - szerokokC z kulminacji sailing - zegluga po poludniku - upper -passage - kulminacja g6ma -zenith distance - odlegloSC zenitalna w czasie kulminacji meridian passage -przejScie (ciala niebieskiego) przez poludnik -lower--kulminacja dolna (c.n.) midnight sun - Slonce hwiecqce o polnocy fiako gwazda kolobiegunowa) moonrise -wschod Ksipiyca moonset -zachod Ksipiyca moon's phase -faza Ksipiyca Morning Star - gwiazda poranna (Wenus) nadir - nadir nautical twilight - Swit nautyczny, zmierzch nautyczny noon interval - odstqp czasu (pomipdzy kulminacjq a porannq obsenvacjq Slonca) normal latitude - szerokoSC normalna North Star (Polaris) - gwiazda polnocna

6. NAVIGATION

Sextant sekstant

shades/ szkl przydmiewajqc

index glass, index mirror/ correction screw/ Sruba korekcyjna

minutowq

-r\f
protractor/ protraktor

clamp/ diwignia limbusa

navigational triangle/ trojkqt nawigacyjny

chart magnifiers (magnz5ing glass)/ szklo powiekszajqce do czytania mapy

\ przenoinik do map

chart dividers/

/ kl

parallel rules/ h i e rdwnolegle

navigational glasses, binoculars/ lornetka nawigacyjna

6 NAWIGACJA .

observation (obs.) - obsenvacja -post -miejsce obsenvacji - work an - obliczaC obsenvacjq P and R (Parallax and Refraction) -paralaksa i refrakcja parallax -paralaksa - annual -paralaksa roczna - horizontal (HP) -paralaksa pozioma in altitude -paralaksa dzienna parallel -rownoleinik of altitude - rownoleinik wysokoSci, almukantar of declination - rbwnoleznik deklinacyjny of latitude -rownoleznik ekliptyki planet -planeta - Earth - Ziemia - Jupiter -Jowisz - Mars - Mars - Mercury - Merkury - Neptune -Neptun - Pluto - Pluton - Saturn - Saturn - Uranus - Uran - Venus (Morning Star) - Wenus polar altitude -wysokoSC biegunowa polar distance - odlegloSC biegunowa Polaris -Gwiazda Polarna pole -biegun - elevated -biegun widoczny - North -biegun polnocny Swiata Pole Star - Gwiazda Polarna position line -linia pozycyjna - astronomical (APL) - astronomiczna linia pozycyjna --sight -obsenvacja wysokoSci (c.n. dla okreSlenia linii pozycyjnej) -transfer of -przesunigcie linii pozycyjnej precession and nutation -precesja i nutacja prime vertical -pienvszy wertykal reduction - poprawianie zmlerzonych wysokoSci -to the meridian - metoda przypoludnikowa refraction (ref) -refrakcja - abnormal - anormalna refrakcja - mean -refrakcja Srednia retardation -retardacja, opoinienie right ascension (RA) -wmoszenie proste, rektascensja round of sights -(kilka niemal jednoczesnych obsenvacji c.n.)

--

--

running fix - pozycja z dw6ch pozycyjnych linii niejednoczesnych semi diameter (SD) -promien c.n. (to) set - zachodziC (o cialach niebieskich), okreSlaC namiar na c.n. setting -wyznaczanie namiaru na c.n. shoot the sun - lapaC slonce, mierzyC wysokoSC slonca sekstantem sidereal (Sid) - gwiazdowy (odnoszqcy sip do punktu Barana) -month -miesiqc syderyczny chronometer - chronometr czasu gwiazdowego -day - doba gwiazdowa -hour angle - gwiazdowy kqt godzinny noon -moment gorowania punktu Barana -time - czas gwiazdowy, kqt czasowy punktu Barana -year -rok gwiazdowy sight -obsenvacja, branie wysokoSci (sekstantem) reduction - przeliczanie obsenvacji, poprawianie wysokoSci zmierzonej -take a -wykonaC obsenvacjg astronomicznq (dla okreilenia pozycji) (to) sight -obsenvowaC, zobaczyC, bra6 wysokoSC (ciala niebieskiego sekstantem) southing -kulminacja c.n. w azymucie pld. stellar magnitude -wielkoSC gwiazdowa sunrise -wschod Slonca sunset - zachod Slonca table of computed altitude and azimuth tablice wysokoici i azymutbw tabular -tablicowy, tabularyczny time amplitude - amplituda czasu (wschodu i zachodu) transit -przejhcie c.n. przez poludnik ziemski - inferior - kulminacja dolna - lower -kulminacja dolna - superior -kulminacja gorna - upper - kulminacja gorna true place -rzeczywiste polozenie (c.n.) twilight - Swit, zmierzch fix -pozycja (astronawigacyjna) z gwiazd wane -zanikaC, ubywaC (o ksigiycu) wanning -zanikajqcy (o ksigiycu) -moon -ksiqiyc ubywajqcy waxing -przybywanie ksipiyca -moon -ksigiyc przybierajqcy zenith - zenit -distance (ZD) - odlegloSC zenitalna

6. NAVIGATION

I kolo sterowe, pilot automatyczny conning position/ stanowisko kierowania statkiem

secondary navigation post/ stanowisko nawigacyjne pomocnicze

primary navigation truffle suwellance and manoeuveringpost/gidwne stanowisko nawigacyjne, analizy ruchu i manewrowe

manoeuvering post/ stanowisko manewrowe stanowisko kierowania

Typicalbridgelayou&with centralized and integrated functiondqpowy r o z W mostka z funkcjamiscentralizowanymi i

6. NAWIGACJA

Bridge and bridge equipment mostek i jego wyposaienie

anemograph -anemograf anemometer -anemometr, wiatromierz aneroid - aneroid, aneroid morski binocular bridge sight - namiernik lornetkowy binoculars - lornetka - eyepiece - okular (lornety) - prismatic - lornetka pryzmatyczna bridge -mostek (nawigacyjny, kapitanski) consol -pulpit manewrowy na mostku -control -sterowanie (np. silnikiem) z mostka system -uklad sterowania z mostka - field of vision -pole widzenia functionality - funkcjonalnoSC mostka layout -rozklad mostka, uklad mostka bridge displays and controls - wskainiki i urzqdzenia kontrolne na mostku - automatic graphical position display - automatycma graficzna projekcja pozycji - automatic sprinkler pump control - sterowanie pompami spryskiwaczy ppoi. - emergency bilge pump control - sterowanie awaryjnq pompq z g o w q - emergency lightning -olwietlenie awaryjne - emergency power source - ir6dlo zasilania awaryjnego - external signal system - sygnalizacja zewnqtrzna - fire detection and alarm system -system wykrywania pozar6w i alarmowania - fire door holding and release - zamykanie i otwieranie drzwi poiarowych - fire pump control - sterowanie pompami p.poi. -heading control system -system kontroli kursu, autopilot - integrated navigation system (INS) - system nawigacji zintegrowanej - internal communication equipment - sprzqt lqcznolci wewnqtrznej - internal signal system - system sygnalizacji wewnqtrznej - navigation lights control board -tablica kontrolna lwiatel nawigacyjnych - propeller rpm indicator - wskainik obrotow Sruby - propeller pitch indicator - wskainik skoku hruby

- rate of turn indicator - wskainik szybkolci

zmiany kursu
- reserve source of energy - zapasowe irodlo

zasilania
- rudder angle indicator - wskainik wychyle-

nia stem
- ship's whistle - gwizdek okrqtowy, syrena - steering gear control -kontrola maszyny ste-

rowej
- thrust direction indicator -wskainik kierun-

--

ku naporu pqdnika -watertight doors control -sterowanie d r v i a mi wodoszczelnymi bridge functions -funkcje mostka - collision avoidance - zapobieganie zderzeniom - docking - dokowanie, cumowanie - external and internal communication - komunikacja zewnqtrzna i wewnqtrzna - loading, discharging and cargo control -przeladunek i kontrola ladunku - machinery control -kontrola pracy urzqdzen silowni - manoeuvring - manewrowanie - monitoring of internal safety systems - nadzorowanie systembw bezpieczetistwa wewnqtrznego - monitoring of ship stability -monitorowanie statecznoici statku - navigation -nawigacja -passage execution -realizacja podroiy - route planning -planowanie trasy (bridge) workstation - stanowisko (pracy na mostku) - communications - stanowisko lqcznolci - docking - stanowisko kierowania cumowaniem - manual steering - stanowsko sterowania rqcznego - primary navigation, traffic suwellance and manoeuvering - gl6wne stanowisko nawigacyjne, manewrowania i obsenvowania ruchu (innych statkbw) - safety - stanowisko nadzoru bezpieczenstwa statku - voyage planning - stanowisko planowania podroiy central clock -zegar-matka, zegar gl6wny chronometer-chronometr -box - skrzynka chronometru

6. NAVIGATION

f Integrated navigation system -zintegrowany system nawigacyjny

-- - . - - -. -.
reference system receiver/ odbiornik systemu referencyjnego
I

mametic comuass/
, ,

jrokompas

log'

rate of turn indicator/ nskainik szybkoici

system control unit sterowanie systemem

r D

C!

4
I

alarm panel/

main steering post/ giowne stanowisko sterowania gyrocompass digital repeater/ cyfrowy powtarzacz zyrokompasu &-ocompass repeaters/ powtarzacze jrokompasu

I rudder angle indicator/ wskainik uychylenia steru

Zntegrated navigation track control system nawipacia zinteprowana svstem kontroli trasv

,
s~rawdzanietrasv

- correction -poprawka chronometru - -dobowy ch6d chronometru - electronic - - ch. elektroniczny - error -blqd chronometru
- daily rate of
- dobowe przyspieszenie chronometru loosing rate - dobowe opbznienie chr. - quartz crystal - ch. kwarcowy rate - chod dzienny chronometru -record book- dziennik poprawek ch. - standard - ch. glowny clear-view screen - szyba wirujqca clinometer -przechylomierz clock -zegar compasses -przenoinik (cyrkiel) nawigacyjny conning -dowodzenie, prowadzenie statku information - informacje (niezbgdne do kierowania statkiem) --display -prezentacja danych (niezbgdnych do kierowania statkiem) -position -pozycja kierowania statkiem console - konsola crew call system - wewngtrzny system przywolania data - dane -base -baza danych logger - rejestrator danych logging -rejestracja danych plate -tabliczka znamionowa -processing -przetwarzanie danych rate - szybkoSC transmisji danych record - zapis danych -recorder -rejestrator danych storage -przechowywanie danych sheet - arkusz danych daylight signalling lamp - lampa do sygnalizacji dziennej, aldis depth recorder -echosonda deviascope -dewiaskop device -urzqdzenie, przyrzqd direction finder (DF) -radionamiernik diaphon - syrena tlokowa dimmer -Sciemniacz, regulator natgzenia Swiatla distance indicator -wskainik przebytej drogi (np. od ostatniegu punktu zwrotu) distance recorder -licznik przebytej drogi (na logu) display -zobrazowanie screen - ekran monitora unit - monitor

6. NAWIGACJA

- gaining rate of

direction and revolution indicator - wskainik kierunku i liczby obrotow (silnika lub Sruby) dividers -przenoinik, cyrkiel nawigacyjny echosounder - echosonda, sonda akustyczna - multibeam echosonda wielowiqzkowa (pozwalajqca na uzyskanie trojwymiarowego obrazu dna) - singlebeam - echosonda jednowiqzkowa (konwencjonalna) emergency -zagrozenie, stan zagrozenia -battery - akumulatory awaryjne stop -wylqcznik bezpieczenstwa, wylqcznik awaryjnego zatrzymania SG supply -zasilanie awaryjne switch -wylqcznik bezpieczenstwa engine alarm panel - tablica alarmow w silowni engine telegraph -telegraf maszynowy equipment -wyposazenie, sprzgt feed -zasilanie, podawanie (np. papieru w kursografie) (to) feed -zasilaC, podawaC field of view -pole widzenia (lornetki) field of vision -widocznoSC (np. z mostka) gimbal(s) -zawieszenie kardanowe glasses - lornetka glycerine - gliceryna goniometer -goniometr gyro compass - kompas iyroskopowy, iyrokompas repeaters -powtarzacze iyrokompasu hard copy -wydruk hardware - sprzgt komputerowy, elektroniczny ilumination - oSwietlenie (np. statku) board -tablica Swiatel pokladowych inclinometer -inklinometr instrument -przyrzqd error -blqd przyrzqdu -board -tablica przyrzqdow - nautical -przyrzqd nawigacyjny - navigational -przyrzqd nawigacyjny integrated bridge -mostek zintegrowany --system (IBS) -system mostka zintegrowanego integrated bridge operations -operacje mostka zintegrowanego - collision avoidance calculation - obliczenia antykolizyjne - communications - IqcznoSC

--

--

6. NAVIGATION
f

Dynamic positioning system system pozycjonowania dynamicznego

)ind sensor no I/ wind sensor no 2/

Artemis microwave position fixingheference system/mikro-

emote joysticW vstick zdalnego sterowania

gyro no I/ gyro no 2/ j r o nr 1 j r o nr 2

vertical reference system no 1,2/ pionowy system referencyjny nr 1, 2

ninterruptible power supply Go 1,2/ rzqdzenia podtrzymujqce zasilanie nrl,2

rydroacoustic position refe.ence system/ hydroakustyczIY system referencyjny

A -

niczny system referencyjny

unnel thruster I / 7gdnik tunelowy nr 1 tunnel thruster 2/ pgdnik tunelowy nr 2

azimuth thruster I/ main propeller I/ napgd giowny nr 1 pgdnik azymutalny nr 1 azimuth thruster 2/ main propeller 2/ napgd giowny nr 2 pgdnik azymutalny nr 2

Source: Kongsherg Simrad AS

- control of watertight integrity -kontrola wo-

- selector -przelqcznik rqczny -

6. NAWIGACJA

doszczelnoSci kadiuba -hull stress control -kontrola naprqzen kadluba -loading, discharging and cargo control -nadzor operacji przeladunkowychi monitorowanie stanu ladunku - machinery control - monitorowanie pracy urzqdzeh silowni - navigation lights and whistle control - kontrola Swiatel nawigacyjnych i sygnal6w diwiqkowych - passage planning -planowanie podroiy - passage execution -realizacja podr6i;y - safety and security - bezpieczenstwo (wewnqtrzne i zewnqtrzne) - management -zarzqdzanie functions - funkcje z. - position determination - okreilanie pozycji - propulsion and steering orders - przekazywanie poleceh na ster i do silowni interference area -obszar zaklocen lamp bracket -uchwyty Swiatla nawigacyjnego lead - sonda rqczna (,,olowianka") lead - olow line - linka sondy rqcznej light emitting diode (LED) - dioda emitujqca Swiatlo log - log connector -mechaniczny przekaznik logu - Doppler speed - log Dopplera -dual axis speed log dwuskladowy (wskazujqcy prqdkoSC postepowq i poprzecznsl) - electromagnetic - log elektromagnetyczny error -poprawka logu indicator -wskaznik logu - Pitot - log hydrauliczny Pitot - Pitot tube - rurka Pitota - pressure - log ciinieniowy -register - licznik logu - screw - log mechaniczny -single axis Doppler log dopplerowskijednoskladowy - submerged - log denny - submerged screw - Srubowy log denny - towed - log zaburtowy - two axis Doppler - dopplerowski log dwuskladowy (dwuwymiarowy) loudhailer -megafon elektroniczny manual -rpczny

--

--

--

-control -sterowanie rqczne, regulacja rqczna marine -morski, okrqtowy aneroid - aneroid morski barometer -barometr morski chronometer - chronometr morski mark -podzialka (na lince sondy rqcznej) master -gl6wny communicator -rozgloSnia manewrowa control - gl6wny uklad sterowania (regulacji) -switch -wlqcznik glowny mercurial barometer -barometr rtqciowy modes -rodzaj (tryb) pracy (urzqdzenia) modular -modularny structure - budowa modulowa monitor - monitor, ekran display -wskainik ekranowy, ekran monitoring -kontrola, nadzor, monitorowanie system -uklad kontrolny navigating bridge -mostek nawigacyjny, mostek kapitanski navigational lights board - tablica kontrolna Swiatel pozycyjnych navigation spaces -pomieszczenia nawigacyjne navigation table - st01 nawigacyjny network - sieC (np. przewodow) night glasses - lornetka nocna night order book -dziennik polecen nocnych (kapitana) one man bridge operation (OMBO) -mostek z jednoosobowq obshgq on-switch -wlqcznik order logger -rejestrator polecen (np. telegrafu maszynowego) panel -plyta (czolowa), tablica parallel rules - (nawigacyjny) linial rbwnolegly pelorus -tarcza namiernicza, pelorus phasing (of echosounder) - ustawianie podzakresow (echosondy) pitch indicator -wskaznik wychylenia skrzydel Sruby nastawnej plotter -nakreilacz - radar -rzutnik refleksyjny plotting sheet - arkusz nakresowy, siatka n. protractor -protraktor (to) provide data -dostarczaC dane psychrometer -psychrometr pushbutton -przycisk

6. NAVIGATION

put in motion -uruchomik, wprawik w ruch radio bearing -radionamiar radio direction-finder (RDF) - radionamiernik reader - czytnik reading - odczyt (wskazan przyrzqdu) reel - zwoj, rolka reflector -reflektor roll angle indicator -wskaznik kqta przechylow roller rule - linial rownolegly rolkowy screen - ekran, oslona self-check - samoczynne sprawdzanie sig self tuning regulator - regulator samonastrajalny semiautomatic -polautomatyczny set (to) -nastawiak, ustawiak set point -wartobk zadana (ustawiona na urzqdzeniu, regulatorze, czujniku) set-square -trojkqt, ekierka sextant - sekstant - angle sekstant do mierzenia kqtow poziomych artificial horizon - sztuczny horyzont adjustment - regulacja sekstantu, usuwanie blgdow, okreSlanie poprawek - alidade - alidada -horizontal shade -szklo przykmiewajqce (nieruchomego lusterka) - index bar -alidada - index glass - ruchome lusterko - index line - kreska indeksowa - index shade - szklo przyciemniajqce ruchomego lusterka sekstantu limb - limbus micrometer - bgben z podzialka Sruba mikrometryczna sekstantu shade - szklo przykmiewajqce lusterka nieruchomego -tangent screw - Sruba mikrometryczna telescope - luneta sekstantu - star telescope - lunetka nocna shade - zaslona (od Swiatla) ship's clock -zegar okrgtowy sounder - sonda, brzqczyk (np. telegrafu) sounding lead - sonda rgczna, olowianka sounding machine - sonda mechaniczna sounding wire - stalowa linka sondy (mechanicznej) speed indicator - obrotomierz, tachometr

--

speed indicator -prqdkobciomierz, szybkobciomierz station pointer -protraktor talk back -rozgloSnia manewrowa telegraph block -stojak telegrafu maszynowego telephone exchange - centrala telefoniczna telephone receiver -sluchawka telefoniczna telephone set - aparat telefoniczny telescope - luneta trace -wykres rejestratora (np. manewrow, temperatur) track cursor -wskainik kqta drogi track plotter -wykreblacz drogi transducer -przetwomik depth - odlegloSC przetwomika od poziomu wody vertical force instrument - inklinometr weather glass -barometr (z zaznaczeniem pogody) wheelhouse - sterowka -top - gomy poklad sterowki whistle controller - automat mglowy syreny okrgtowej (to) wind -nakrgcak zegar, barograf wing - skrzydlo mostka (nawigacyjnego) -bridge - skrzydlo mostka (nawigacyjnego) shelter - oslona skrzydla mostka works - mechanizm (np. barografu, zegara)

Electronic navigational aids elektroniczne urzqdzenia nawigacyjne

Artemis - (system odniesienia, nawigacyjny system referencyjny) automatic direction-finder - radionamiemik automatyczny automatic graphical position display - automatyczna graficzna projekcja pozycji automatic identification system (AIS) - system automatycznej identyfikacji automatic radar plotting aid (ARPA) -(automatyczne urzqdzenie do wykonywania radarowych nakresow antykolizyjnych) automatic tracking aid (ATA) - automatyczne urzqdzenie Sledzenia ech radarowych autopilot -pilot automatyczny - adaptive - autopilot adaptacyjny

6. NAWIGACJA

Decca -radionawigacyjny system hiperboliczn Y chain - lancuch stacji systemu Decca decometer - dekometr fix -pozycja okrehlona przy uiyciu systemu Decca - inter-chain system -system mipdzylancuchowy (okrehlania pozycji w systemie Decca) lane -pasmo w systemie Decca identification - identyfikacja pasma --meter - dekometr identyfikacyjny sequence -kolejnohk identyfikacji pasm master station - stacja gl6wna (np. w systemie Decca) differential positioning system (DPS) - roznicowy system pozycyjny display -monitor screen - ekran monitora ECDIS alarms - alarmy ECDIS -approach to critical point -podejScie do punktu krytycznego - area with special conditions - akwen o specjalnych warunkach - crossing safety contour -przekroczenie konturu bezpiecznego - deviation from route - zejicie z zaplanowanej trasy - different geodetic datum - rozne inne dane geodezyjne - exceeding off-track limits -przekroczenie dopuszczalnych granic zejicia z trasy -largest scale for alarm -alarm zbyt duzej skali (mapy elektronicznej) - malfunction of ECDIS - awaria ECDIS -positioning system failure - awaria systemu powyjnego ECS database -baza danych systemu ECS electronic chart display and information system (ECDIS) -system map elektronicmych i informacji nawigacyjnej -borders - granice (mapy) - datum - zero mapy, punkt odniesienia - datum sounding - zero mapy (dla sondowan) - datum vertical -zero mapy (dla okreilania wysokoici obiektow) - display scale - skala prezentacji - gridlines - siatka mapy - indication -wskazowki -larger scale ENC available -dostqna el. mapa nawigacyjna w wipkszej skali

-- --

-reference systems - systemy referencyjne -route planning across safety contour -planowanie trasy z przekroczeniem konturu bezpiecznego - system test failure - awaria ukladow testujqcych - projection - odwzorowanie - raster data presentation - prezentacja rastrowa danych - vector data presentation -prezentacja wektorowa danych electronic chart system (ECS) - system map elektronicznych electronic navigational aids -urzqdzenia nawigacyjne elctronic plotting aid - elektroniczna pomoc nakresowa electronic position-furing system -elektroniczny system okreilania pozycji electronic tracking aid (ETA) -elektroniczne urzqdzenie nakresowe global navigation satellite service (GNSS) globalny system nawigacji satelitarnej global (orbiting) navigation satellite system (GLONASS) - globalny system nawigacji satelitarnej (rosyjski) global positioning system (GPS) - globalny system nawigacji satelitarnej (USA) integrated navigation system (INS) - system nawigacji zintegrowanej long range (LR) -dalekiego z a s i ~ u Loran (long range aid to navigation) - Loran (system nawigacji hiperbolicznej duzego zasiegu) navsat (navigational satellite) - satelita nawigacyjny non-directional beacon (NDB) -bezkierunkowa stawa radiowa radar (radio detection and ranging) -radar reference system - system roznicowy, system referencyjny - differential absolute and relative positioning system (DARPS) -roznicowy system (referencyjny) pozycjonowania absolutnego i wzglqdnego - Fanbeam -laserowy system referencyjny transmitting heading device (THD) -urzqlzenie do przekazywania informacji o kursie voyage data recorder (VDR) -rejestrator danych z podroiy

6. NAVIGATION

Vautical Chart wapa nawigacyjna - --

British AdmiraltyHydrographic Office logo/logo Biura Hydrograficznepo Admiralicii Bwtviskiei

D
J
A , ,

I chart number/
(numer mapy
I

I
I

lon~itude scale/ skaTa diugoici

graduated parallel/ jodrialka t;-dwno/einika

I

border/ obramowanie mapy

I

1
/

projection/ odwzorowanie graduated meridian/ heights/ skala szerokoici wysokoici chart frame/ :hart datum/ ramka mapy zero mapy

small corrections/i poprawki mate

chart frame/' ramka mapy

longitude scale/' skala dlugoici

London Pub11 hed a the Admmdg13hNovr1953 t

3740x2540,

graduatlon/l podzraikl

Pnnmrl1061

chart datrng data wydania mapy

T 2470 "

vc, Edirionr Isr

Or! I%5 I h Mar 1989

".

new edition/ nowe wydanre

chart number/ numer mapy

6. NAWIGACJA

Charts and publications mapy i wydawnictwa

ABC Table -tablice (nawigacyjne) ABC Admiralty chart -mapa admiralicji --agent -agent sprzedajqcy mapy admiralicji depot - skladnica map admiralicji -number - numer mapy admiralicji Admiralty Sailing Directions -locja Admiralty Tide Tables -tablice plywow almanac -rocznik astronomiczny Annual Summary of Admiralty Notices to Mariners - Roczne Zestawienie Wiadomoici Zeglarskich bring up to date - uaktualnik (np. mapq) Catalogue of Admiralty Charts and Publications - Katalog map i innych wydawnictw Admiralicji chart -mapa morska - archipelago - mapa archipelagu - coast - mapa brzegowa - coastal - mapa akwenow przybrzeznych - coast sheets - szczegolowe mapy brzegowe - corrected - mapa poprawiona correction data - dane shiqce do poprawiania mapy - cotidal - mapa z liniami wartoici plywow catalogue -katalog map - current -mapa prqdow datum -zero hydrograficzne mapy distortion - znieksztalcenie odwzorowania -folio - folial map nawigacyjnych - gnomonic - mapa gnomoniczna - great circle - mapa gnomoniczna - monthly - mapa miesiqczna (pokamjqca np.kierunek i prqdkoik prqdbw) - navigational -mapy nawigacyjne - pilot - mapa pilotowa - plotting -wykreilanie pozycji, kursu chart - mapa nakresowa - routing - mapy - special - mapa specjalna - up-dated - mapa uaktualniona -work -prace na mapie (kreilenie pozycji itd.) chart elements -elementy mapy -block -poprawka mapy w formie wklejki border -ramka mapy nawigacyjnej compass rose -r6za kompasowa na mapie dating -datowanie mapy frame -rarnka mapy nawigacyjnej - index -mapka indeksowa

--

inset - wkladka (mala mapka umieszczona na wiqkszej) symbols - symbole (oznaczenia) stosowane na mapie nawigacyjnej -title of - tytul mapy charted visibiliy -zasieg widzialnoici Swiatel nawigacyjnych wedlug mapy coast -brzeg chart -mapa brzegowa pilot - locja sheets - szczegolowe mapy brzegowe compass rose -roza kompasowa contour line -warstwica conventional signs -symbole umowne na mapie nawigacyjnej correction -poprawka, poprawianie -block - korekta blokowa (mapy), wklejka of chart - poprawianie map of publications - poprawianie wydawnictw (nawigacyjnych) depth - glqbokoik in fathom - glqbokoik w sqzniach in meters - glqbokoik w metrach contour - izobata, warstwica glebinowa decreasing -zmniejszanie Distance Tables - Tablice odlegloici Dreisenstock tables - Tablice (nawigacyjne) Dreisenstocka ephemeries -efemerydy, almanach nautycmy, rocznik astronomiczny fathom line - izobata, linia jednakowych glgbokoki (sondowan) gnomonic projection -rzut gnomoniczny graduated meridian-skala szerokoici (na mapie w rzucie Merkatora) graduated parallel -podzialka dlugoici (geograficznej) graduation -podzialka error - blqd podzialki grid - siatka topograficzna, siatka kwadratow na mapie reference -kwadrat siatki topograficznej hachures -kreski (ilustrujqce rzeibq terenu na starszych mapach) Hydrographic Office (HO) - Biuro Hydrograficzne (Admiralicji Brytyjskiej) International Code of Signals -Miqdzynarodowy kod sygnalowy isobath - izobata, linia jednakowych glqbokoSci

warstwica

tytui mapy

NORTHERN PART

6. NAWIGACJA

lattice -siatka (hiperbolicznych) linii pozycyjnych (na mapie) light list - spis Swiatel (nawigacyjnych) List of Lights and Fog Signals - Spis iwiatel (nawigacyjnych) i sygnalow mglowych List of Radio Signals - Spis sygnalow radiowy ch magnetic direction -kierunki magnetyczne magnetic variation -deklinacja magnetyczna curves -krzywe deklinacji magnetycznej (to) map -nanosik na mapq mapping - kartografia, nanoszenie na mapq Mercator's chart -mapa Merkatora Mercator's projection -odwzorowanie (rzut) Merkatora natural projection -odwzorowanie (rzut) naturalne (kartograficzny) Nautical Almanac (NA) - Rocznik astronomiczny, almanach nautyczny nautical -morski, marynarski chart -mapa nawigacyjna, mapa morska tables - tablice nawigacyjne navigation publications -publikacje nautyczne, pomoce nawigacyjne Notice to Mariners - Wiadomoici Zeglarskie ocean charts -mapy generalne Ocean Passages for the World - Drogi oceaniczne Swiata other charts and diagrams -mapy inne i diammY pilot - locja plans -plany polar chart - mapa w gnomonicznym rzucie biegunowym polar projection -rzut polarny publications -publikacje radio-aid lattice - siatka systemu hiperbolicznego routeing charts -mapy klimatyczne, mapy drogowe (mapa z wymaczonyrni trasami statkow, mapa z trasami typowymi) routing guide - atlas map drogowych wraz z opisami satellite-derived positions -poprawki do pozycji satelitarnych Sailing Directions - locja - chapter index diagram -mapka opisywanych (w danym tomie locji) akwenow - natural conditions - warunki nauralne

--

scale - skala - latitude podzialka szerokoici (geograficznej - longitude - podzialka dlugoici of latitude - podzialka szeroko6ci of longitude - podzialka dlugoici -of mid latitide - podzialka Sredniej szerokoSci sea bottom nature - charakter dna morskiego - clay - glina - clean - czysty - clean bottom - czyste dno (morza) - deposit - osad - driftsand - naniesiony piasek - dumping area -wysypisko (odpadkow, amunicji) - dumping ground -akwen wyznaczony do zatapiania odpadow, amunicji itd. - fine - drobny, mialki, cienki - sand - mialki piasek - gravel - drobny iwir - nature of -rodzaj dna morskiego - obstruction - (podwodna) przeszkoda nawigacyjna - obstacle -przeszkoda - ooze - mu1 rzadki - quality of the bottom - rodzaj dna (morskiego) - shingle - gruby iwir sunken rock - skala podwodna supplementary tables -tablice uzupelniajqce speed table - tablice prqdkoSci star chart -mapa nieba Standard Marine Navigational Vocabulary Morski nawigacyjny slownik frazeologiczny The Mariner's Handbook - Poradnik marynarza Tide Tables - Tablice plywow title of chart -tytul mapy (morskiej) topography -topografia true direction -kierunki rzeczywiste uncharted -nie naniesiony na map? variation -deklinacja (magnetyczna) - increasing -miqkszanie vigia -znak na mapie ostrzegajqcy przed przeszkodq wind chart -mapa wiatrbw wind rose - roza wiatrbw wreck chart - mapa wrak6w

--

--

6. NAVIGATION

6. NAWIGACJA

Coastal navigation and approachesnawigacja przybrzeina i podejicia

along shore - wzdluz brzegu anchorage -kotwicowisko - established -wyznaczone kotwicowisko anchoring -kotwiczenie prohibited - kotwiczenie zabronione approach - zblizanie sic (pot.: podejicie) -blind - (podchodzenie przy braku widzialnoSci wzrokowej, pot: "na Slepo") - port - (akwen) podejiciowy do portu -recommended -route -zalecana trasa podejScia speed -prgdkoSC zblizania to leeward -podchodziC z zawietrznej (to) approach the coast -zblizai sig (podchodziC) do wybrzeza area - akwen, obszar - adjacent - akwen przylegly - anchorage - kotwicowisko - cable akwen przebiegu kabli podmorskich - cargo transhipment - akwen przeladunow closed for navigation -akwen zamknigty dla zeglugi - danger - akwen niebezpieczny - deep water - akwen glqbokowodny - ice - akweny zalodzen - military practice - akwen Cwiczen marynarki woj ennej - offshore production - akweny eksplotacji dna morskiego - pipeline - akwen przebiegu rurociqgow podwodnych - prohibited - a. zabroniony dla zeglugi - restricted - akwen o ograniczonym ruchu - safe - akwen bezpieczny - seaplane landing -akwen lqdowan wodnosamolotow - specially protected - akweny specjalne, akweny chronione exercise area - rejon Cwiczeli okrgtow podwodnych - submarine transit lane - linie tranzytu okrgtow podwodnych - surveyed - akwen zbadany -temporary closed for navigation -akwen czasow0 zamknipty dla zeglugi -to be avoided -rejon, ktorego naleiy unikaC arrival -przybycie - time of arrival - czas przybycia (np. statku na redp)

--

--

ashore -na lqdzie bar -plycizna - inner lawica najblizsza brzegu (wewngtrzna) plycizna (lawica) zewngtrzna, pienv-outer sza od strony morza bound -ply& do, plyn& na ..., w kierunku .... -home - (statek) zdqiajqcy do portu macierzystego boundary -granica, obszar graniczny bounded -ograniczony, w granicach breaker - fala przybojowa, przyboj zone - strefa przyboju breaking sea -lamiqca sig fala breaking the wave -iamanie sig fali brought up -przybyl (statek) (to) call - zawijak do portu channel -kana1 - main ship - glowny kana1 zeglowny - mid-- - Srodek tom wodnego - narrow -wqski kana1 - outer limit of the narrow zewnptrzna granica wqskiego przejScia clear the land - odplynqi od lqdu coast -brzeg, wybrzeze line - linia wybrzeza -refraction - refrakcja brzegowa coastal -brzegowy, nadbrzezny -areas -rejony (akweny) przybrzezne navigation -nawigacja przybrzezna radiostation - radiostacja brzegowa shipping -zegluga przybrzezna signals - sygnaly brzegowe state -panstwo nadbrzezne -traffic -ruch przybrzezny -waters -wody przybrzezne coastwise -brzegowy, przybrzezny departure -wyjScie statku (w morze) - final sailing - definitywne wyjScie statku - out-bound - (statek) wychodzqcy w morze - outgoing traffic -ruch (statkow) opuszczajqcych port - outward bound -wychodzqcy w podroz - outward bound convoy -konw6j wychodza; cy (np. z kanalu) - outward vessel -wychodzqcy (w morze) - proceed to sea -wychodziC w morze - put to sea -wyjSC w morze - ready for sea - gotowy do wyjicia w morze - sailed (sld) -wyszedl (w morze; o statku) - stand for the offing - kierowaC sig w morze - stand out - wychodziC w morze

---

--

6. NAVIGATION

stand to sea - odejSC w morze - steam away - odplynqb - take the sea -wychodzik w morze - vessel leaving -wychodzqcy (np. z portu)
-

- neck of - raise the

depth - glgboko6C
- deep - glgbia, woda glgboka - deeper water - glqbsza woda (to) distinguish - odroznik ditch canal -kana1

drying - osuszanie, wysychanie dump -wysypisko encompassing -otaczajqcy extend -rozcirlgaC sic fairway - tor wodny - main - glowny tor wodny field -pole, akwen - oil - (podmorskie) pole naftowe - gas - (podmorskie) pole gazowe fishing -rybolowstwo, polawianie - bottom nets - sieci przydenne -drift net polawianie sieciami dryfujqcymi - fish farms - farmy hodowli ryb - fish traps - kosze, pulapki na ryby ground - akwen rybacki - long line -pol. linami haczykowymi prohibited - polawianie zabronione - trawling -polawianie tralowaniem zone - strefa rybolowstwa flats -plycizna flat shoal -piycizna ground - grunt, dno - dumping -wysypisko - foul - dno zanieczyszczone - spoil - dno nieczyste knoll -najplytsze miejsce mielizny home port -port macierzysty, port rejestracji homeward - zdqzajqcy do portu macierzystego hug the land -trzymaC siq lqdu hydrographic-hydrograficzny surveying -badania hydrograficzne inland -w glgbi lqdu sea -morze wewngtrzne -waters -wody Srodlqdowe water-way - Srbdlqdowe drogi wodne island -wyspa isle -wyspa islet -wysepka lagoon - laguna reef -rafa otaczajqca lagung lake -jezioro land - lqd

--

--

land-based - lqdowy, znajdujqcy sie na lqdzie landfall -zbliianie sig do lqdu, zauwaienie 11 4. 1 landward - w kierunku lqdu, ku brzegowi ledge -rafa lee of the shore -pod oslonq brzegu lee shore -brzeg na zawietrznej lies - lezy, jest polozony limits - granice loch - dluga zatoka, odnoga morska lough -jezioro, zatoczka mainland - lqd staly mid stream - Srodek nurtu (rzeki) narrows -wqskie przejhcie, przesmyk nearshore -plycima przybrzezna deposit - osady przybrzezne nearwater -wody przybrzezne needles -podwodne iglice skal ocean line - oceaniczny szlak ieglugowy offing -bezpieczna odlegloSC od lqdu off-lying danger - niebezpieczenstwo (nawigacyjne) przy brzegu offshore - od lqdu, z kierunku lqdu (np. wiatr) open coast -wybrzeze otwarte opening -przejScie w rafie pass -przejSC, przeplyn* pass E of -przeplynqk na wschbd od .... (to) proceed -podqzaC, udawaC sig (dokqd6) proximity of navigational hazards -bliskoSC niebezpieczenstwnawigacyjnych race -prqd, bystrze reach -prosty odcinek rzeki - (to) - osirlgnq5 - sea - odcinek rzeki od ostatniego zakrgtu do morza recommended track- zalecana trasa przejicia ridge -grzbiet mielimy podwodnej right-bank -prawobrzezny river -rzeka road(s) - reda roadstead -reda route - szlak zeglugowy, trasa - crossing - szlak przecinajqcy inne szlaki - marked - szlaki oznakowane - sea - trasy przeplywu, ruty, szlaki - through - trasa przelotowa routeing -wymaczanie tras poruszania siq statkow, regulacja ruchu statkow system -system wyznaczonych tras morskich run in with -plynqC w pobliiu brzegu safety fairway -bezpieczny tor wodny

- -wqski przesmyk lqdu - -zobaczyC lqd

--

..

6. NAWIGACJA

seabed - dno morza

- rock - skala - rock bar - rafa - rockbound - otoczony skalami - rocky patch - skupisko skal seaboard -wybrzeze morskie, brzeg morski

seacoast -wybrzeze morskie seashore -brzeg morski seaside -wybrzeze (morskie), nadmorski seaward - skierowany do morza, w kierunku morza sea-way -wolna przestrzen na morzu shallow -plycizna, mielizna -bank -plycizna - shallower water -plytsza woda - shoal -mielizna, plycizna, piaszczysta lawica - shoal areas - obszary pfytkowodne - shoal patch - splycenie -water -woda plytka ship reporting system (SRS) - system raportowania pozycji, s. skladania meldunkow trasowych - calling-in-point (CIP) -miejsce zgloszenia - check point -punkt kontrolny, meldunkowy -mandatory SRS -obowiqzkowe meldowanie - ship movement reporting -meldowanie o ruchu statku shore -brzeg morski shoreface - czolo brzegu shore fishery -lowisko przybrzezne shore horizon - linia brzegu shore-line -wybrzeze, linia brzegu stand in -podchodzik do lqdu (to) steam -plynqk stretches - rozcislga sip (od ...do) submarine -podmorski activity - dzialalnohk podwodna surveyed - zbadany (np. akwen) traffic - ruch (statkow) analysis - analiza ruchu s. control - kontrola ruchu s. - extensive - intensywny ruch s. management -zarzqdzanie ruchem s. restrictions - ograniczenia dla zeglugi signal - sygnaly ruchu (w porcie) surveillance -nadzor nad ruchem s. traffic - ilohk zawinigC (statkow do portu) traffic separation scheme - system rozgraniczenia ruchu (statkow) -caution area -akwen wymagajqcy wzomozonej czujnoki

-crossing routing scheme -schemat przecinajqcych sip tras mchu - deepwater route - szlak glgbokowodny (dla statk6w o duiym zanurzeniu) -intersection- przecigcie (np. torow wodnych) - inshore traffic zone - strefa ruchu przybrzeinego -junction - skrzyzowanie lub romidlenie torow wodnych -lane -wyznaczony pas ruchu, strefa ruchu s. line - linia rozgraniczenia ruchu s. -precautionary area -akwen wzmoionej czujnohci - recommended traffic lanes - zalecane strefy ruchu - restricted area - akwen zamknigty dla ieglugi - separation line -linia rozdzielajqca (tory kierunkowe w systemach separacji ruchu) - separation zone - strefa separacji ruchu - traffic roundabout scheme - schemat ruchu okrpznego statk6w zone - strefa rozgraniczajqca ruch statk6w (w roinych kiemnkach) -two-way traffic route -trasa dwukierunkowa unmarked -nieoznakowany unreliable sector - sektor niepewny up along -plynqk w glqb kanalu vessel - statek, okrpt inward - statek wchodzqcy (do portu) monitoring system - system kontroli (systemow) statku outward - statek wychodzqcy (np. z portu) -traffic management -zarz&anie ruchem statk6w -traffic system - system ruchu statkbw vicinity -poblize, w pobliiu vigia - domniemana mielizna voyage up the river - podr6z (statku) w gorg rzeki waterway - droga wodna, kana1 zeglugowy water -woda, akwen - brackish - woda slodka zasolona (np, w ujSciu rzeki) - foul - akwen niebezpieczny (dla ieglugi) region - akwen waters -wody (np. wykorzystywane do zeglugi, zeglowne), akwen - coastal -wody przybrzezne - internal -wody wewngtrzne - navigable -wody zeglowne, zeglowny - restricted -wody ograniczone

---

6. NAVIGATION

Magnetic compass kompas magnetyczny

Flinders bar/ rura korektora Flin-

hood, helmet, dome/ iron ball, iron correcquadrantal corrector/ kula z miekkiej stali odstawa dla kuli

oiwietlenie kompas

iscop/ ernik peryskopowy

mirror/ lusterko compass bowl/ kociotek sight vane/ przeziernik

Gyrocompass kompas iyroskopowy

symmetrical transformer/ transformator symetryzujqcy on/offswitch for follow-up plate wiqcznik systemu nadqinego lubber line/ kreska kursowa transmitter/ nadajnik

servomotor/ senvomoto

obudowa zewngtrzna

gyrocompass repeater/ powtarzacz jrokompasu

6. NAWIGACJA

Magnetic compass and gyro compass - kompas magnetyczny i iyrokompas

adjustment -kompensacja, nastawianie -adjust a compass -kompensowaC blgdy kompasu adjuster - dewiator kompasow - compensated campass -kompas po kompensacji dewiacji - compensation - kompensacja - compensator -magnes kompensacyjny - Flinders bar - korektor Flindersa - fore-and-aft correctors -korektory wzdluzne - heeling adjuster -przyrzqd do kompensowania dewiacji przechylowej -heeling corrector -korektor przechylowy (magnesowy kompensator dewiacji paechylowej) - iron correctors - kule kompensacyjne - quadrantal corrector - kula kompensacyjna - semicircular corrector -magnes do kompensacji dewiacji polokrgznej - swing -wykonywaC cyrkulacjq (dla okreSlenia dewiacji) - swinging buoy -plawa dewiacyjna - swinging ship - obracanie statku (przy okreSlaniu dewiacji) automatic pilot - autopilot, pilot automatycz"Y autopilot - autopilot settings -nastawy autopilota azimuth -azymut reading device -namiernik compass -kompas - after - kompas rufowy - azimuth - kompas glowny - bearing - kompas namiarowy, k. glowny - dipping - inklinator - dry - kompas suchy - dumb -pelorus, tarcza namiernicza - fluid - kompas mokry, kompas z plynem - liquid-card - kompas z plynem - liquid - kompas z plynem - mariner's -kompas okrqtowy - periscopic -kompas peryskopowy - pole -kompas podwyzszony -prismatic - k. pryzmatyczny (zaopatrzony w pryzmat ulatwiajqcy odczyt wskazan) - projector -kompas projekcyjny - reflector -kompas refleksyjny - spirit -kompas z plynem - standard - kompas glowny - steering - kompas sterowy

-telltale compass - k. w kabinie kapitana kompas magnetycz-transmitting magnetic ny przekaznikowy - unsteady -kompas niestateczny compass (components) - czqSci kompasu binnacle -podstawa (szafka) kompasu -bowl -kociolek kompasowy -box - skrzynka kompasowa card - r6za kompasowa chamber -kociolek kompasowy cover -pokrowiec na kompas - dipping needle - igla inklinacyjna - dome -kopula (kompasu magn.) error - calkowita poprawka kompasu m. - expansion chamber -komora rozprqina (kompasu magnetycznego z plynem)float -plywak kompasu -helmet - kopula kompasu hood - kopula kompasu light - oiwietlenie kompasu - magnet chamber - gniazdo magnesowe -magnifying glass -kompasowe szklo powiqkszajqce needle - igla kompasowa -pivot -trzpien roiy kompasowej -point -znak rumbowy -pole -podstawa kompasu okrqtowego - sight vane -przeziernik (namiernika) stand -podstawa kompasu - variation needle - igla magnetyczna - verge ring -pierkcien dociskowy (kompasu) compass -kompas -bearing -namiar kompasowy -bridge -poklad namiarowy correction -poprawka kompasu course - kurs kompasowy directing force - sila ustawiajqca kompasu rose - roze (kola) deklinacyjne na mapie (compass) error - blqd kompasu, calkowita poprawka k. magnetycznego - compensating -blqd przypadkowy directional -blqd kierunkowy - Gaussin - czasowa dewiacja kompasu - heeling - dewiacja przechylowa - induction - blqd indukcji(wskazan k.) - lubber - blqd kreski kursowej kompasu of repeating system - blqd przekainikowy (wskazah kompasu) - quadrantal - blqd CwierCokrqzny - swirl -blqd wleczenia ( r o e kompasowej) - (total) -of compass - (calkowita) poprawka kompasu

--

6. NAVIGATION

translation - blqd przemieszczenia (we wskazaniach kompasu) - turning - blqd polnocny (kompasu) declination -deklinacja magnetyczna decrease - zrnniejszenie deklinacji increase -zwiqkszenie deklinacji deviation -dewiacja (magnetyczna) -buoy - dalba dewiacyjna - constant - dewiacja stala curve -krzywa dewiacji - local attraction - dewiacja miejscowa - quadrantal - dewiacja CwierCokrpzna - residual deviation - dewiacja ostateczna - semicircular - dewiacja polokrqzna table -tabela dewiacji dip -inklinacja magnetyczna compass rose -roia kompasowa - dromoscopic card -roza kompasowa ze skalqdla kursow magnetycmych i rzeczywistych error - blqd kreski kursowej - Fleur de lys -kwiat lilii - ornament roiy wiatrow - flower of the winds - roza wiatr6w - lubber line - kreska kursowa - lubber's point - kreska kursowa - rose -roza (kompasowa) - tilt of the card -przechyl r6iy (kompasowej) gyrocompass -kompas iyroskopowy - master compass - k. glowny, iyromatka - master -iyromatka gyro - iyroskop course -kurs iyrokompasowy drift - dryf iyroskopu gyrocompass (components) - czqSci skladowe iyrokompasu, k. iyroskopowego - centering pin - trzpien centrujqcy z. - gyroscop - iyroskop - gyrosphere -kula iyroskopowa -pivot bearing - loiysko ukladu kierujqcego -repeater -powtarzacz iyrokompasu (gyrocompass) error -blqd iyrokompasu - balistic -blqd szybkokci (iyrokompasu) - rolling -blqd przechylu (kyrokompasu) - running down - (iyrokompas) wskazujqcy z blqdem dodatnim - speed -blqd prqdkohci (iyrokompasu) - speed latitude - dewiacja szybkoSciowa gyromagnetic compass -kompas kyromagnetycmy gyro-pilot - autopilot, sternik automatyczny (gyropilot) settings -nastawy iyropilota
-

--

-permanent helm setting -nastawa stalego wychylenia stem - steering instability compensator - kompensator niestatecznoki kursowej (statku) gyro-repeater -powtarzacz iyrokompasu, rePetytor inclination -pochylenie, nachylenie of needle - inklinacja igly (magentycznej) magnet -magnes (kompensujqcy) - adjusting -magnes kompensacyjny - compensating -magnes kompensacyjny - corrector - magnes kompensacyjny - heeling - korektor przechylowy (magnes) do kompensacji dewiacji przechylowej - natural - magnes naturalny - permanent - magnes staly - temporary -m. nietrwaly (indukcyjny) magnetic -magnetyczny anomaly -anomalia magnetyczna -bearing -namiar magnetyczny chart - mapa magnetyczna coefficient -wspolczynnik dewiacji compass -kompas magnetyczny course - kurs magnetyczny declination -deklinacja (magnetyczna) dip - inklinacja magnetyczna disturbance - zaburzenie magnetyczne equator -rownik magnetyczny latitude - szerokoSC magnetyczna meridian -poludnik magnetyczny needle - igla magnetycma pole -biegun magnetyczny range -nabieznik dewiacyjny variation -deklinacja magnetyczna curves - izogona magnetism -magnetyzm - isodynamic line - izodyna - isogonic line - izogona - mild steel - stal miqkka - non-magnetic materials - materialy niemagnetyczne - permanent - magnetyzm s t a b - red pole - biegun dodatni (magnesu) - retentive -magnetyzm nabyty - retentivity -pozostaloh5 magnetyczna - ship's magnetism -magnetyzm okrqtowy - subpermanent magnetism - m. polstab - temporary -magnetyzm zmienny receiver compass -powtarzacz kompasu repeater compass - powtarzacz kompasu, repetytor kompasu

- -

--

Compass rose rdia kompasowa

half cardinal point

N NbyE NNE NE by N NE NEbyE ENE EbyN E E by S ESE SE by E SE SE by S SSE S by E S S by W SSW SW by S SW SW by W WSW WbyS W WbyN WNW NW by W NW NW by N NNW N by W

oooO
1 l o 114 22O 112 33O 314 45O 56O114 67O 112 78O 314 90 1Ol0 114 112O 112 123O 314 135O 146O 114 157O 112 168O 314 180 191 114 202O 112 213O 314 225O 236O 114 247O 112 258O 314 270 2811/4 292O 112 303O 314 315O 326O 114 337O 112 348O 314

North North by east North-northeast Northeast by north Northeast Northeast by east East-northeast East by north East East by south East-southeast Southeast by east Southeast Southeast by south South-south east South by east

-p6lnoc
- poinoc do wschodu - poinocno polnocny wschod -polnocny wschod do polnocy

-polnocny wsch6d
-

-polnocny wschod do wschodu

wschodnio p6inocny wschbd

- wschod do polnocy -wschdd - wschod do poludnia -wschodni poludniowy wschod -poludniowy wsch6d do wschodu -poludniowy wsch6d -poludniowy wschod do poludnia -poludniowy poiudniowy wschod -poiudnie do wschodu

South -poludnie South by west - poiudnie do zachodu South-southwest -poiudniowy poludniowy zachod Southwest by south -poludniowy zachod do poludnia South-west -poludniowy zachdd Southwest by west -pohdniowy zachod do zachodu West-southwest - zachodnio poludniowy zachod West by south - zach6d do poludnia West West by north West - northwest Northwest by west Northwest Northwest by north North-northwest North by west
- zachdd - zachod do pohocy - zachodni pbhocny zachod
-

-pblnocny zach6d
-

pohocny zachod do zachodu polnocno polnocny zachod polnoc do zachodu

-polnocny zach6d do pohocy

6. NAVIGATION
f'

Relative d', =bc'v,ea - kierunki wzglcdne

; Y O O + ; ~ ~ ~

po

right ahead -prosto z dziobu ahead/ na kursie

abeamgort, port beam/ n7lewvm trawersie

Vi'd

astern/z rufi right astern/prosto za rufq clockwise/zgodnie z kierunkiem ruchu wskazdwek zegara counter-clockwise/przeciwniedo kierunku ruchu wskazdwek zegara

9 3

d
\

g3$

.a .-

afhvard/ w kierunku rb u

-I

forward/ w kierunku dziobu przednia cz& statku, na przedzie

.4
.

3 -

Port side/ lewa burta

5$

'3
'-

starboard side/prawa burta

fore/ z przodu, ku przodowi

.
Y

6. NAWIGACJA

Directions - kierunki
abaft - z tylu, za, w rufowej cz&i statku -beam -za trawersem, z tylu trawersu statku abeam -na trawersie aboard - na statku, na burcie above deck - nad pokladem above sea level - nad poziomem morza abreast -w jednej linii, na trawersie afore -przed (dziobem statku), z przodu aft - na rufie, ku rufie aftermost -na samej rufie aftward -w kierunku rufy ahead -naprzod, z przodu, przed dziobem - right - prosto z dziobu aloft -w gorze, nad pokladem alongside -przy burcie, wzdluz burty amidships -na Srodokreciu apoop -na rufie astern -za rufq athwart -w poprzek (np. statku) athwartships -w poprzek statku at the angle of ... -pod kqtem back -tyl beam -trawers before the beam -przed trawersem broad on bow - 4 5 O od dziobu clockwise -zgodnie z kierunkiem ruchu wskazowek zegara counter-clockwise - przeciwnie do kierunku ruchu wskazowek zegara direction -kierunek directional -kierunkowy dead astern - dokladnie za rufq dead ahead - dokladnie przed dziobem direction -kierunek East (E) -wschod Eastern -wschodni east -wschod, wschodni, na wschodzie east -plynd w kierunku wschodnim east - zmieniak kierunek ruchu na wschodni eastbound - (statek) plynqcy na wschod east by north -wschod do polnocy east by south -wschod do poludnia easterly -wschodni easterly - ze wschodu, na wschod east-northeast -wschodnio-polnocny wschod, ze wschodnio-polnocnego wschodu na wsch6d od ... east of. east-southeast - na wschodnio-poludniowy wschod, ze wsch.-poludniowego wschodu

eastward - kierunek wschodni, na wschod eastwardly - na wsch6d eastwards -na wschod east-west - ze wschodu na zachod end on - wprost na, na wprost fore - przedni, z przodu, ku przodowi fore and aft -wzdluz statku, na dziobie i rufie foremost -przedni, najbardziej z dziobu foremost - do przodu, naprzod forward - przednia czgSC statku, na przedzie, na dziobie head - przod statku North (N) -polnoc (kierunek geograficzny) north -polnocny, na polnocy N (Northern) -polnocny north (of) - na polnoc od... northeast -(w kierunku) z polnocnego wschodu, na polnocny wschod northeast - pblnocny wschod, na p6lnocnym wschodzie northeasterly -p6lnocno-wschodni northeasterly -z polnocnego wschodu, na polnocny wschod northeastward -w kierunku polnocnowschodnim, na polnocny wschod northerly -polnocny northerly -z polnocy, na polnoc north-northeast - w kierunku pblnocno-polnocno-wschodnim north-northwest - w kierunku p6lnocno-polnocno-zachodnim northward - na polnoc northward -kierunek polnocny northwest -w kierunku polnocno-zachodnim, z kierunku polnocno-zachodniego northwesterly -polnocno-zachodni, z polnocnego zachodu, na polnocny zachod northwestward - na pblnocny zachod offshore - od brzegu off the beam -na trawersie on board - na statku, na statek on-deck -na pokladzie on ship board - na statku, na statek on the beam -na trawersie on the bow - ,,na dziobie" (o obiektach usytuowanych w sektorze dziobowym) on the quarter -w Cwiartce rufowej on the starboard beam -na prawym trawersie outboard - (polozony) na zewnqtrz kadluba P and S (Port and Starboard) - prawa i lewa (burta)

6. NAVIGATION
f

Vertical distances and locations odleglos'ci i rozmieszczenie pionowe

on the mast/ na maszcie over the bridge/ nad mostkiem on the bridge/ nu mostku

on open decW na poktadzie otwartym on upper tweendecW na g o r y m miedzypokiadzie on lower tweendeck/ nu dolnym miedzypokladzie on the bottom/ na dnie under the bottom/ pod dnem

over deck/ponad pokladem below deck/pod pokladem

under the keel/ pod kilem

overhead clearance/ odleglos'd od topu przeiwit pionowy

glebokoiC

underkeel giebokoii pod stepkq

over the bottom/ nad dnem on the bottom/ na dnie

6. NAWIGACJA

point - rumb (1 1,25O) -by - rumb czwartej klasy (do ...) -cardinal --punkty kardynalne kompasu, strony Swiata - forced -rumb czwartej klasy (do ...) - half cardinal - znak rumbowy poiredni - half -poi rumba - intercardinal of points - znaki rumbowe poSrednie of the compass - znak rumbowy - quadrantal points - znaki r. poSrednie - quarter - znak rumbowy trzeciej klasy - quarter card -roza kompasowa o podzialce rumbowej - three-letter point (of the compass) -znak rumbowy trzeciej klasy port -lewy beam -na lewym trawersie -bow - w lewo od dziobu quarter - w lewo od rufy side (ps) - lewa burta rhumb - rumb (1 1,XO) right astern -prosto za rufq South (S) -poludnie Southern (S) -poludniowy starboard side (stb) -prawa burta south -poludniowy south - na poludnie, na poludniu south -posuwaC sig na poludnie, kierowaC sig na poludnie southbound -plynqcy na poludnie (statek) southeast - z poludniowego wschodu, na poludniowym wschodzie southeast - na poludniowy wschod, na poludniowym wschodzie southeasterly - z poludniowego wschodu, na poludniowy wschod southeastward - (kierunek) poludniowo wschodni southeastward(s) - na poludniowy wschod souther - skrgcaC na poludnie southerly -poludniowy

southerly - z poludnia, na poludnie south-southeast -na poludniowo-poludniowy zachod, z poludniowo- poludniowego zachodu southward -kierunek poludniowy south-ward(s) - na poludnie southwest - poludniowy zachod (kierunek, znak rumbowy) southwest - z poludniowego zachodu, na poludniowy zachod southwest by south - poludniowy zachod do poludnia (kierunek, znak rumbowy) southwest by west - poludniowy zachod do zachodu (kierunek, znak rumbowy) southwesterly - z poludniowego zachodu, na poludniowy zachod southwestward(s) - na poludniowy zachod starboard (stbd) -prawa burta -beam -na prawym trawersie -bow - w prawo od dziobu -quarter - w prawo od rufy side -prawa burta thwartships -w poprzek statku (to) veer -zmieniaC kierunek (na zgodny z ruchem wskazowek zegara), obracaC sig W (West) -zachod W (Western) - zachodni west - zachod (kierunek) west -posuwaC sig na zachod, zmieniaC kierunek (ruchu) na zachodni west - zachodni west (of) -na zachodzie, na zachod westbound - (statek) plynqcy na zachod westerly - zachodni westerly - z zachodu, na zachod west-northwest - na zachodnio-polnocny zachod, z zachodnio-polnocnego zachodu west-southwest - na zachodnio-poludniowy zachod, z zachodnio-poludniowego zachodu westward - kierunek zachodni westwardly - na zachod westward(s) - na zachbd

6. NAVIGATION f

s Course: and bearings . ... - - . . .kursy i numrury.

true North/ pdlnoc rzecz~wista magnetic North/ p6lnoc magnetyczna

compass North/ polnoc kompasowa \

, '
mwo -.-

~owm-+ion/

poprawka jrokompasu gyrocompass North/ x5lxoc iyrokompasowa ompass course/

true course/ kurs rzeczywisty magnetic course/ kurs magnetyczny compass course/ kurs kompasowy magnetic North/ p6lnoc magnetyczna

true North/ procompass North/ Ni 7olnoc jrokompasowa

true ship's course, course steered/ rzeczywisty kurs statk~ course over the ware kqt drogi po wodzie

Navigation - nawigacja
accuracy - dokladnoSC accurate -dokladny acoustic sounding - sondowanie akustyczne (echosondq) acquire -zdobyC, zebra6 (dane) against the sun - ruch przeciwny do ruchu wskazowek zegara, ruch z zachodu na wschod against the wind -pod wiatr angle - kqt of cut - kqt przecipcia sip linii pozycyjnych of position - kqt przecipcia sip ortodromy z poludnikiem on the bow -kqt kursowy angular -kqtowy distance - odlegloSC kqtowa speed -prpdkoiC kqtowa velocity -prpdkoik kqtowa apparent -widoczny, pozorny -wind -wiatr pozorny argument - zmienna niezalezna, argument (wejSciowy do tablic) assumed position -pozycja zalozona average - Sredni, przeciptny speed - prgdkoiC Srednia azimuth -azymut circle - kolo azymutalne zwane wierzcholkowym compass -kompas glowny diagram -wykres wartokci azymutu reading device - namiernik -tables -tablice azymutalne bearing -namiar amplitude - amplituda wschodu i zachodu - check - namiar kontrolny - clearing - n. bezpieczny compass -kompas namiarowy, k. glbwny - constant - n. staly, niezmienny - constant line - linia stalego namiaru - cross -n. krzyzowy finder -namiernik line - (wykreilona na mapie) linia namiaru - reciprocal - n. przeciwny, kontrnamiar - relative -namiar wzglgdny, kqt kursowy - safety -namiar bezpieczny (to) bear -namierzak cable -kabel(1110 mili morskiej) area - akwen ukladania kabla, obszar (dna), przez ktory biegnq kable circle -kolo, okrslg

- great

- of position -kolo pozycyjne - of visibility -krqg widzialnohci - small - - kolo male

- -kolo wielkie, ortodroma

6. NAWIGACJA

composite sailing - zegluga mieszana (po ortodromie i loksodromie) computation - liczenie, obliczanie (to) compute - liczyk, obliczak contracted horizon -horyzont przyblizony (z powodu zmniejszonej widzialnoici) convergency -kqt zbieznoSci poludnikbw correction -poprawka, poprawianie of course - poprawka kursu course - kurs angle - kqt kursowy - compass - kurs kompasowy - direct - kurs bezpoiredni error -poprawka iyrokompasu - estimated - kurs przyblizany - final -kurs koticowy (ortodromy) - gyro -kurs zyrokompasowy - initial -kurs poczqtkowy ( ortodromy) made good - kilt drogi nad dnem - magnetic -kurs magnetyczny over the ground - kurs nad dnem recorder -kursograf steadiness - statecznoSC kursowa -to steer -kurs na ster -through the water - kurs po wodzie - true -kurs rzeczywisty course-keeping stability - statecznoiC kursowa current -prqd (spowodowany zjawiskami meteorologicznymi w odroznieniu od tidal stream - pwd plywow) danger -niebezpieczenstwo area - obszar niebezpieczny -bearing -namiar niebezpieczny depth - glgbokoSC line - linia (na mapie) oznaczajqca obszar niebezpieczny sector - sektor niebezpieczny day's run - odlegloSC przebyta w ciqgu doby - average - irednia odlegloSC przebyta w ciqgu doby dead reckoning (DR) -zliczenie nawigacyjne position - pozycja zliczona navigation -nawigacja zliczeniowa downstream -z prqdem down the wind - z wiatrem drift - dryf departure -zboczenie nawigacyjne

--

---

6. NAVIGATION

- course -kurs poczqtkowy - - track - droga po ortodromie - distance -odlegloSC przebyta od punktu po- Greenwich meridian poludnik gryniczowski
-

czqtkowego deviate -zbaczaC, odchylaC deviation -zboczenie z zaplanowanej trasy deep-sea lead - sonda glqbinowa deep-sea lead line - linka sondy glqbinowej deep-sea sounding- sondowanie glqbokowodne difference of latitude -r6znica szerokoici geograficznej difference of longitude -roinica dlugoici geograficznej dip - obnizenie widnokrau directional radio beacon - radiolatarnia kierunkowa distance - odlegloSC -made good - odlegloiC (droga) rzeczywista - measured - mila pomiarowa - nautical - odlegloSC po loksodromie over ground - odlegloSC nad dnem -through the water - odlegloSC po wodzie dynamic positioning -pozycjonowanie dynamiczne, dynamiczna stabilizacja pozycji dynamic stability on course -dynamiczna statecznoSC kursowa equiangular spiral - loksodroma (nawig) erase -wycieraC error - btqd, pomylka - gyro blqd zyrokompasu in navigation -blqd nawigacyjny estimated position -pozycja przypuszczalna, pozycja przyblizona fathom (fath.) - sqzen (to) fathom - sondowaC (dno) fathometer - echosonda fathomable - dajqce siq wysondowaC (dno) fathomless -nie dajqce sic wysondowaC (dno) first meridian -pienvszy poludnik, p, zerowy fix - pozycja obsenvowana - element of a -wielkoici wyznaczajqce pozycjq statku geographical -geograficzny latitude - szerokoSC geograficzna longitude - dhgoic geograficzna geo-navigation -nawigacja terestryczna great circle - kolo wielkie, ortodroma bearing - kurs poczqtkowy na ortodromie distance - odlegloiC po ortodromie sailing - zegluga po ortodromie

--

---

half-convergency - poprawka loksodromiczna half size scale - skala 1: 2 heading to - kierowaC siq w strong.. heave the lead - sondowaC rqcznie heave to - lezeC w dryfie height of eye - wysokoBC oczna, wzniesienie oka (obsenvatora) high latitudes - duze szerokoici geograficzne horizontal -poziomy angle - kqt poziomy danger angle -kqt poziomy niebezpieczny - forward -widnokra (widziany) z dziobu hyperbolic lattice - siatka hyperboliczna identification -identyfikacja - mistaken -bledna identyfikacja inaccuracy - niedokladnoSC inaccurate -niedokladny increase - zwiqkszenie, zwyzka, przyrost inland -w glqbi lqdu navigation - nawigacja Srodlqdowa sea - morze wewnqtrzne -vessel - statek zeglugi Srodlqdowej -waters -wody Srodlqdowe water-way - Srodlqdowe drogi wodne inter-island trading -zegluga miqdzy wyspami interpolation -interpolacja knot (kn, kt) - wqzel (jednostka prqdkoki = 1Mdgodz) latitude (lat) - szerokoSC (geograficzna) -by dead reckoning - szerokoSC zliczona -by observation - szerokoSC obsenvowana lie the course -p o d e a t zalozonym kursem lie the course -wykreSlaC kurs lay down a course -wykreSliC kurs lay the land - straciC lqd z oczu league - odcinek trzymilowy (np. w tzw. mili pomiarowej) leg -odgalqzienie, odnoga, odcinek drogi (pomiqdzy zmianami kursu) Line - rownik line - linia - advance a - przesunqk liniq pozycyjnq of bearing - linia namiaru of position - linia pozycyjna of sounding - linia sondowania (to) log - dokonaC zapisu w dzienniku okrqtowym

6. NAWIGACJA

log board - tabliczka do zapis6w nawigacyjnych log-book - dziennik okretowy longitude (long.) - dlugoSC geograficma by dead reckoning - dlugoSC geograficma zliczona -by observation - dlugoSC g. obsenvowana in arc - dlugoSC g.w mierze kqtowej in time - dlugoSC g. w mierze czasowej low latitudes - male szerokoSci geograficzne, tropik loxodrome - loksodroma loxodromic curve -krzywa loksodromiczna loxodromic line - loksodroma margin of safety -zapas bezpieczenstwa make a landfall -zblizyC sip do lqdu (to) mark -makowat, maczyC marker - oznaczenie, znacznik (np. glebokoSci) mate's log - dziennik okretowy mean depth - Srednia glqbokoSC mean mercatorial bearing - namiar (Sredni) loksodromiczny measured mile -mila pomiarowa course - kurs przejScia mili pomiarowej measured range -zakres pomiarowy meridian -poludnik line - linia poludnika meridional -poludniowy -difference of latitude -r6inica powiqkszonej szerokohci part -powiekszona szerokoSC middle latitude - Srednia szerokoSC sailing - metoda Sredniej szerokoSci mile -mila - international nautical - miedzynarodowa mila morska (1852 m) minute -minuta (to) navigate -nawigowab, plywaC navigation -nawigacja, zegluga - coastal -nawigacja przybrzeina - improper -niewlaiciwa nawigacja - inland -w glebi lqdu - inland waterways navigation -zegluga Sr6dlqdowa - sea - nawigacja (zegluga) pelnomorska - ocean going -zegluga oceaniczna, zegluga wielka navigational accuracy - dokladnoSC nawigacji

--

--

observed (obs.) -obsenvowany, rzeczywisty offing -widnokrqg morski offset -przesuniecie (poprzeczne) open bearings -namiary nierownoczesne optimization -optymalizacja passage planning -planowanie podroiy - safety margin - zapas bezpieczehstwa - passage execution - realizacja podr6zy - route planning - planowanie trasy - pre-arrival check list - lista sprawdzajqca (czynnoSci) przed portem - pre-departure check list - lista sprawdzajqca przed wyjiciem w morze - pilot card - informacja dla pilota (o wlaiciwoSciach manewrowych statku) - voyage planning- planowanie podr6zy - passage plan -plan przejicia (morzem) - transocean routes - trasy transoceaniczne - near coastal navigation -zegluga przybrzezna - pilot passages -przejkcia z pilotem - areas of danger - obszary niebezpieczne - allowable error margin - dopuszczalny margines b l e d ~ - pilot embarkation area - miejsce podejmowania pilota - position doubtful (PD) - pozycja niepewna, pozycja wqtpliwa -position fixing aids -obiekty/urz&enia ulatwiajqce okreilenie pozycji position -pozycja - accuracy of the - dokladnoSC approximate (PA) -pozycja przyblizona - assumed -pozycja przyjqta, zalozona - corrected -pozycja poprawiona - dead reckoning - pozycja zliczona doubtful (PD) - pozycja wqtpliwa - estimated -pozycja przyblizona line - linia pozycyjna - noon - pozycja w poludnie (czasu statkowego) - observed - pozycja obsenvowana - transferred line -przesuniqta 1. pozycyjna speed -prqdkoSC - average - predkoiC Srednia over ground (SOG) -prqdkoSC nad dnem - true -prqdkoSC rzeczywista work a traverse - zliczaC drogq (przy zmianach kursu) work up the reckoning - wyznaczaC pozycje ze zliczenia

--

6. NAVIGATION

f Navigational lights and marks

Gwiatla i znaki nawigacyjne

lights/ nabieinikowe

~hore lighthouse/ !atarnia brzegowa

shoal lighthouse/ latarnia nu plyciinie

breakwater lighthouse/ latarnia nu falochronie

framework light structure/ latarnia nu konstrukcji aiurowej

onical buoy/ lawa stoikowa

r -

spherical buoy/ can buoy/ plawa cylindryczna plawa kulista topmark/ znak szczytowy light/ s'wiatlo radar reflector/ reflektor radarowy . photovoltaicpanel/ panel fotoogniw superstructure/ cz& nadwodna -buoy number/ numer plawy

pillar buoy/ spar buoy/ plawa plawa drqzkowa kolumienkowa

top marks znaki szczytowe

cylinder/ ball/ cross/ double two balls/ kula krzyi cross/ walec podw6jna podwbjny kula krzyi

laricuch kotwiczny obciqznik, a martwa

a. cone point-up/stoiek, wierzcholkiem do gory; double cones: b. points upwards/ wierzcholkami do gory, c. base to base/podstawami do siebie, d. points downwords/ wierzcho/karni w ddl, e. point to point/ wierzcholkami do siebie

f 8 8d

Navigational lights and marks Swiatla i znaki nawigacyjne

arc of visibility - sektor widocznoSci bands -pasy poziome na plawach beacon -stawa nawigacyjna - approach - stawa podejSciowa - boat - latarniowiec niedozorowany - diamond - stawa ze znakiem szczytowym w ksztalcie rombu - fixed - stawa - floating -plawa - front - stawa przednia - radar - stawa radarowa, latarnia r. - rear -tylna stawa (nabieznika) signal - sygnal stawy (radiowej) (to) beacon -ustawiaC znaki nawigacyjne beaconage - system oznakowania nawigacyjnego beaconboat -maly statek latarniowy beaconed rock - skala oznakowana stawq beacons in line -nabieznik dzienny beam transmitter - stawa radiowa buoy - plawa, pot: boja - bell -plawa dzwonowa break adrift -plawa zenvana i dryfujqca - cable -plawa kablowa - chequered plawa pomalowana w szachownice damaged -plawa uszkodzona - gas -plawa gazowa - gong -plawa gongowa - high focal plane -plawa latarniowa - horn - plawa akustyczna (wyposaiona w r6g sygnalowy pneumatyczny) - light -plawa Swietlna - mooring - boja cumownicza, beczka cumownicza removed - plawa usunieta -replaced -plawa zastagiona (innym znakiem) - topmark -plawa ze znakiem szczytowym - watch - plawka pozycyjna (do oceny dryfu) plawa z buczkiem, plawa buczqca -whistle buoy (shape) - ksztakt plawy - barrel -plawa beczkowa - beacon - plawa dr@kowa - can -plawa cylindryczna - cask -plawa beczkowa - conical -plawa stozkowa - cylindrical -plawa cylindryczna

- nun

--

--

--

(boja) plawa wrzecionowa - ogival -plawa t~ostozkowa - pillar -plawa drekowa - spar -wiecha, tyka - spherical -plawa kulista - spindle -plawa wrzecionowata buoyage - obojowanie, oznakowanie bojami - bar buoy -plawa na lawicy rzecznej -buoyed channel -kanal oznaczony plawami - cardinal system of - kardynalny system oznakowania (nawigacyjnego) - channel -plawa na torze wodnym - danger -plawa oznaczajqca niebezpieczelistwo - landfall buoy -plawa dojazdowa - mark buoy - boja (plawa) ostrzegawcza may prove unreliable - obojowanie moze okazaC sic zawodne - mid-channel buoy - pfawa omaczajqca Srodek tom wodnego - middle-ground buoy - plawa oznaczajqca mielizne Srodkowq - outfall buoy -plawa oznaczajqca ujScie Sciekow - port hand buoy - plawa wyznaczajqca lewq strone (tom wodnego) -right hand buoy -plawa wyznaczajqca prawq strong (tom wodnego) - safe water - (plawa oznaczajqca wode gleboka, oznaczajqca kanal zeglowny) - sea buoy - plawa podejSciowa - spit - plawa oznaczajqca koniec mielizny lub wysuniqtego lqdu - starboard hand mark - prawostronny znak nawigacyjny - starboard hand buoy -plawa prawoburtowa - station buoy -plawka pozycyjna - turning buoy - plawa zwrotna (na zakrecie tom wodnego) -wreck buoy -plawa wrakowa - winter - obojowanie zimowe (to) buoy -ustawiaC boje, plawy characteristic (of light) - charakterystyka (Swiatla nawigacyjnego) - alternating white and red (Alt. W & R) -(Swiatlo nawigacyjne) zmienne bialo-czenvone - fixed light (F) - Swiatlo stale - fixed and flashing (F.Fl) - Swiatlo nawigacyjne mieszane - fixed and group flashing (F.Gp.Fl.) - (Sw. naw.) mieszane, stale z blyskami w grupach

6. NAWIGACJA
-

6. NAVIGATION
r

Characteristics of navigational lights charakterystyki Swiatel nawigacyjnych

occulting/ przerywane

I I I I I I I
Group oc!culting/ I przelywane grupowe

I cdmposite group flashing, kombinowane, bt'yskowe-grupowe

mieszane

bt'yskowe

quick/ Swiatio migajqce

j&ed and g-roub/Swiatlo mieszane w grupach

:omPosite group occulting/ ' :ombinowane przerywane grupowe

'
I

'

&ui & i a migajqce grupowe

d p e r i o d / okres flashing/ Swiatlo bt'yskowe

rnxumm
long flashing/ Swiatlo biyskowe-dlugie

:nterrupted quiLk/ migajqce prze rywane very quick/ szybko migajqce

I

altknatikg/ bt'yskowe zmienne

alte?nating group occulting/ przerywane zmienne w grupach

alterhating white-red-ireen/ Swiatlo zmienne biaio-czerwono-zielone

Rlmmmmm
I

group very quick/ szybko migajqce grupowe

gSoup flashing/ Swiatio blyskowe-grupowe

interrupted vevy quick/ szybko migajqce przerywane

I

7
ultra quick/ I ultra migajqce

altbrnating group' occulting white-red-green/ przerywane M grupach; biaio-czerwono-zielon~

I

alternating fixed and flashing/ mieszane zmienne

Morse code/ Swiatlo wg kodu Morse'a "K"

\nterrupted ultrai quick/ ultra migajqce przerywane

albrnating fixed and composite group flashing/ mieszane zmienne w grupach - kombinowane

6. NAWIGACJA

fixed light (F) - Swiatlo stale - flashing (Fl) - (Sw. naw.) blyskowe, blaskowe - flash - blysk - flashing light - Swiatlo blyskowe (blaskowe) - flashlight - Swiatlo blyskowe - flickering light - Swiatlo migajqce - fixed white and red green (FW RG) - (Sw. naw.) stale, sektorowe bialo-czenvono-zielone -green (G) - Swiatlo (nawigacyjne) zielone - group flashing (Gp.Fl(3)) - (Sw. naw.) blyskowe grupowe, po 3 blyski w grupie -group occulting (GpOcc. (3)) - (Sw. naw.) grupowe, przerywane, po 3 przerwy w grupie - group flashing (Gr,Fl(3)) -(Sw.naw.) gmpowe blyskowe, po 3 blyski w grupie -group alternating light -Swiatlo zmienne grupowe - intermittent light - Swiatlo przerywane - intermittent quick flashing - Swiatlo migawkowe z przenvami - isochronous light - Swiatlo izochroniczne - isophase light - Swiatlo izofazowe - occultation - zasloniqcie (Swiatla) - occulting light - Swiatlo przerywane - occulting quick flashing light - Swiatlo migawkowe przerywane - composite group flashing - (Swiatlo) kombinowane blyskowo-grupowe - composite group occulting - (Swiatlo) przerywane, grupowe - long flashing light -Swiatlo blyskowe, o dlugim blysku - quick flashing (Qk.Fl) - (Sw. naw.) migajqce -red (R) - czenvony (kolor Swiatla) -ultra quick flashing - Swiatlo migajqce, ultra szybko migajqce -very quick flashing - bardzo szybko migajqce coast marks -nawigacyjne znaki brzegowe conspicuous (object) -obiekt latwo wyroiniajqcy siq z otoczenia day-beacon range -nabieinik dzienny day mark -nawigacyjny znak dzienny diamond shape -romb, znak dzienny drum - sygnal dzienny w ksztalcie walca (to) distinguish - odr6zniC (to) exhibit -pokazywak (Sw. nawigacyjne) (to) fade -zanikaC (np. Swiatlo nawigacyjne) fanal -lampa latami morskiej z mechanizmem fixed mark -staly znak nawigacyjny fixing by radar -okreilanie pozycji z pomocq radaru
-

floating mark -plywajqcy znak nawigacyjny IALA maritime buoyage system - system oznakowania nawigacyjnego IALA LANBY (Large Automatic Navigation Buoy) -duia automatyczna plawa nawigacyjna landfall mark -znak dojazdowy landmark -lqdowy obiekt nawigacyjny lateral -boczny -system of buoyage - system bocmy oznakowania bocznego leading marks -znaki nabieznika light -Swiatlo (np. nawigacyjne), pot.: latamia - aero latarnia lotnicza wykorzystywana do celow nawigacji morskiej - air - latamia lotnicza -beacon - stawa Swietlna -boat -ponton (plywak) latarniowy -buoy -plawa (boja) Swietlna - coloured - Swiatla kolorowe - dipping a -chowanie s i Swiatla (np. latar~ ni za horyzontem) -direction (indicating) Swiatlo kierunkowe dues -oplata za Swiatla (nawigacyjne) exhibited - Swiatlo zapalone, wystawione float -plywak latamiowy - front - Swiatio przednie (nabieznika) - obscured - Swiatlo przesloniqte (innym obiektem) - rear - tylne Swiatlo (nabieinika) sector - sektor Swiecenia (latami) - sector - Swiatlo sektorowe source - zr6dlo Swiatla - unattended - Swiatlo niedozorowane - white - sektor bialy, zeglowny lighted range -nabieznik Swietlny lighthouse - latamia (morska) -buoy - latamia plywajqca -keeper - latamik -tender -statek obslugujqcy oznakowanie nawigacyjne lights - Swiatla - background - Swiatla tla - bearing - nabieznik Swietlny - coast -nawigacyjne Swiatla brzegowe - coasting -brzegowe Swiatla nawigacyjne - leading - Swiatla nabieznikowe - navigation - Swietlne oznakowanie nawigacyjne, Swiatla nawigacyjne lightship - latamiowiec, statek latamiowy lights in line -nabieznik Swietlny lightvessel - latarniowiec

--

--

6. NAVIGATION

luminosity -natqzenie (zrodla) Swiatla luminous intensity - natgzenie (zrodla) Swiatla luminous range - zasieg widocznoici (Swiatla) mark -znak (nawigacyjny) - fixed -staiy znak nawigacyjny marking - ustawianie znakow (nawigacyjnych), znakowanie, oznaczanie navaid (aids to navigation) -oznakowanie nawigacyjne, urzqdzenia nawigacyjne navigational aids - oznakowanie nawigacyjne, urzqdzenia nawigacyjne north cone - stozek wierzcholkiem do gory (znak szczytowy plawy) obstruction light - Swiatlo ostrzegawcze dla samolot6w (umieszczone na wysokich konstrukcjach) obscured -zasloniety,niewidoczny perch -wiecha (znak nawigacyjny) period of light - okres Swiecenia (Swiatla nawigacyjnego) pile -pal -beacon - stawa palowa port light - Swiatlo wejiciowe (do portu) prominent (object) -obiekt latwy do zidentyfikowania

raise a light -zobaczyt Swiatlo (latarni),wejit w zasieg Swiatla sea-mark -znak nawigacyjny sector - sektor (np. Swiecenia latarni) centreline - linia Srodkowa sektora zeglownego light - Swiatlo sektorowe - narrow -wqski sektor sectored light -Swiatlo sektorowe shape -znak nawigacyjny (wywieszany przez statek) signal mast -maszt sygnalowy signal station - stacja sygnalowa south cone -stozek skierowany wierzcholkiem w d61 (znak szczytowy plawy) (to) stream -wyrzucit, postawit a buoy -postawit plawkg stripes - oznakowanie (pasy) pionowe na plawach top mark -znak szczytowy (plawy) uniform system of buoyage - jednolity system oznakowania unwatched -niestrzezony (znak nawigacyjny, latarnia) visibility range - zasieg widzialnoici

Leeway and drift triangle - trbjkqt dryfu i znosu

dead reckoning position/ pozycja zliczona

water track/ wektor leeway angle/ d v j poprawka na wiatr corrected DR position// pozycja zliczona popraw

drift angle/ znos, poprawka nu prqd total angle/ znos caikowit ground track/ wektor ruchu nad dnem

estimated position/ pozycja przyblizona

6. NAWIGACJA

RADAR, ARPA, ATA, EPA radar i urzqdzenia antykolizyjne

acquisition - akwizycja (obiektu na radarze, ARPA, ATA), przyjqcie obiektu do Sledzenia area - obszar akwizycji (ech) - automatic - akwizycja automatyczna criteria -kryteria akwizycji (ech) - hand - akwizycja rqczna - manual - akwizycja rpczna zone - strefa akwizycji acquired - (echo) przyj~te Sledzenia do adjustment -zgrywanie, dostrajanie arial gain -uklad energetyczny anteny afterglow - poiwiata ekranu radarowego amplifier-wzmacniacz - linear -wzm. liniowy - logarithmic -wzm. logarytmiczny antenna -antena feed - linia zasilajqca antenp gain - zysk antenowy -housing - obudowa anteny mount -podstawa anteny anti-clutter rain -eliminacja zaklbcen od opadow anti-fading device -urzqkenie przeciwzanikowe attenuation -tlumienie automatic radar plotting aids (ARPA) -(automatyczne urzqdzenie do wykonywania radarowych nakresow antykolizyjnych) automatic tracking-automatyczny system Sledzenia aid (ATA) - automatyczne urzqdzenie do Sledzenia ech radarowych video control - automatyczna regulacja sygnalu wizyjnego back lobe - listek wsteczny (promieniowania anteny rad.) bow crossing-przejicie przed dziobem, przeciqcie kursu przed dziobem distance prediction -przewidywana odlegloSC przejhcia przed dziobem --time prediction -przewidywany czas przejScia przed dziobem --range (BCR) -odlegloSC p. przed dziobem time (BCT) - czas pozostajqcy do osiqgnipcia odlegloSci przejhcia przed dziobem bearing -namiar of CPA (BCPA) - namiar na pozycjq najmniejszego zblizenia

- discrimination -rozroznialnoit kqtowa - vector linia namiaru

-

---

--

beam width - szerokoSt wiqzki (charakterystyki promieniowania rad.) blind area - obszar cienia blind sector - strefa cienia brilliance -jasnoiC zobrazowania calibration rings - stale kregi odleglohci cathode-ray tube (CRT) - lampa oscyloskopowa circular polarization (CP) -polaryzacja kolowa closest point of approach (CPA) -punkt najwi~kszego zblizenia, punkt najmniejszej odlegloici miqdzy statkami (Dmin) clutter - zaklocenia bierne reduction - ograniczenie zaklocen collision - kolizja risk -ryzyko kolizji alarm - alarm ryzyka kolizji assesment - ocena ryzyka kolizji control -regulacja, strojenie - anti-clutter sea - zasi~gowaregulacja wzmocnienia (ZRW) - eliminacja zaklocen od fa1 - automatic frequency - uklad automatycznego strojenia - background - regulacja jasnoSci - fast-time (FTC) - rozroznialnik course -kurs - collision - kurs kolizyjny coverage -obszar pokrycia radarowego -range - zasieg pokrycia (obsenvacjq radarow@ dangerous target - echo niebezpieczne detected objects -obiekty wykryte detection-wykrywanie differentiation -rozroznianie differentiator -rozroznialnik digital scan conversion (DSC) - zamiana wspolrzqdnych biegunowych na prostokqtne (namiar i odlegloSC) digital video signal - cyfrowy (radarowy) sygnal wizyjny discrimination -rozroznialnoSC, zdolno6t rozdzielcza display -monitor, ekran, zobrazowanie, wskaznik - analogue - zobrazowanie analogowe - synthetic - zobrazowanie syntetyczne

---

6. NAVIGATION

RADAR AND ARPA

control oanel A/

ctronic module/

control panel display "A" - wskazania panelu kontrolnego "A"

operation-stand-by switch/ przelqcznik praca-pogotowie
1 equipment on-off/ wl ,znik urzqdzenia

set gyro/ wskazari zyrokompasu

\ ustawienie \
h

O N m O F F

- short/lonp aulse

6 u.Eurma

switch/ pielqcznik dlugoici impulsow

menu - special functions selection/ menu - wybor funkcii suecialnvch .

" . U ,

acknowledgement of alarm/potwierdzenie - alarmu brightness setting day/night operation/ ustawienie ja- snoici dzierihoc markers and range rings brightness/ jasnoid marke-row, linii i krggdw

vectors and symbols brightness/ jasnoii wektorow i symboli radar display brightness/ jasnoit monitora panel brightness/ jasnoit panela operacyjnego

I_ a m

-data and compass scale brightness/ jasnoit danych i skali kompasu

sea clutter/ redukcja zak/oceri od fa1 gain/ wzmocnienie

-relative motiodhead-up display/ zorientowanie wzgl, dziobu - center display/ stabilizacja wzgl, dna, true motion/ ruch rzeczywisty ' s p o s i t i o n ~ pozycja statku w Srodku ekranu resetting s h i p ~ ~ to centre of display/ powrot pozycji statku wlasnego do Srodka ekranu range rings ON/OFF/ wlqczni stalych krpgdw odleg/oici wanie ( - reczne ) 7

relative motion/North -up display/ ruch wzglpdnx zorientowanie wzgl. pdinocy

t? ?

*@
rn
,
8

-manual tuning/ strojenie rpczne

rain clutter/ redukcja
/ zakioceri od opadow

relative motion/course-up display/ ruch wzglpdny, zorientowanie wzgl. kursu

' manual-resetting/zerowanie, reseto-

' d e l a y of automatic display-resetting/ zwloka w automatycznym zeroweaniu monitora head marker off/ wylqcznik kreski kursowej

stern marker off/ wylqcznik kreski rufowej

6. NAWIGACJA

-azimuth stabilized stabilizacja wedlug azymutu - central (zobrazowanie ruchu wzglpdnego z poSwiatqrzeczywist~ - course-up - zorientowanie wzglpdem kur-

--

- - video symbols (EPVS) -symbole wizyjne

nakresow radarowych -range and bearing line (ERBL) -el. linia namiaru i odlegloici tube - lampa elektronowa electronic radar map -elektroniczna mapa radarowa (e.m.r.) - storage of constructed route map - magazynowanie gotowych (e.m.r.) - cancellation - kasowanie (ech Sledzonych, punktow, linii) - clearing the route map - usuwanie (e.m.r.) z ekranu - continuation -kontynuacja, przedluienie (np. linii nawigacyjnych - display of the stored route map - odtworzenie (wykwietlenie) zmagazynowanej (e.m.r.) - inserting -wstawianie (punktow, linii) - reading of the stored route map -odczyt zmagazynowanej (e.m.r.) -map selection -wybor (e.m.r.) -reference point selection -wybor punktu odniesienia - setting - nanoszenie, programowanie - setting of navigational lines - programowanie linii nawigacyjnych - setting of reference points - programowanie punktow odniesienia - setting of turning points - programowanie punktow zwrotu envelope -obwiednia (echa) extractor -ekstraktor fading - zanik sygnalu feeder - linia zasilajqca antenp fidelity -wiernoit (odtwarzania) focusing -nastawianie ostroki follow-up system - system nadqzny grid current -prqd siatkowy grid modulation -modulacja siatkowa guard zone - strefa strzezona harmonic distortion-znieksztalcenie nieliniowe heading - ruch statku do przodu angle - kqt kursowy line - kreska kursowa switch -wylqcznik kreski kursowej marker -wskaznik polozenia dziobu statku switch -wylqcznik znacznika kursu high definition radar -radar (o duiej rozdzielczoSci)

--

SU

-expanded centre plan zobrazowanie z pnesuniptym Srodkiem - head-up - zorientowanie wzgl. dziobu - north-up - zorientowanie wzgl. poinocy - off-centered - ekran (radaru) z przesuniptym Srodkiem obrazu - rasterscan - zobrazowanie telewizyjne w prostok@nym ukladzie wspolrzpdnych screen - ekran monitora screening - przeslona ekranu, monitora -unit - wskaznik (radaru) (to) display - obrazowat, zobrazowak distance marks -wskainiki odlegloki distance meter -odlegloSciomierz duct - dukt echo - echo - back- - e. wsteczne (od listkow bocznych) - bad - slabe echo - fading - echo zanikajqce - fixed - echo stale - indirect - echo pohednie - multiple - echo wielokrotne - permanent - echo stale ( m a l e ) - precipitation - echo od opad6w -reference -echo odniesienia (dla stabilizacji wzgl. dna) - second trace - echo z poprzedniego cyklu @racy radaru) - side - echo od wiqzek bocznych - spurious - echo falszywe trail - poiwiata echa, Slad pozostawiany na ekranie przez ruchome echo extremely high frequency (EHF) - skrajnie wysoka czestotliwoSC (odpowiadajqca falom milimetrowym) electronic -elektroniczny,elektronowy -bearing cursor - elektroniczny wskainik namiarowy -bearing line (EBL) -elektroniczna kreska namiarowa -bearing marker (EBM) -elektroniczny znacznik namiaru plotting - nakrehlanie elektroniczne aid (EPA) - el. urzqdzenie nakresowe

--

--

---

6 . NAVIGATION

iARPA display -monitor ARPA

TM reset, system fault - resetowanie ruchu rzeczywistego, blqd systemu incorrect input - wprowadzenie niewlaiciuych danych performance monitoc trail delay - monitor dzialania, opoinienie manewru pr6bnego service alarm - uszkodzenie variable data area (VDAJ

reply to operator action - odpowiedi nu dzialanie operatora available input values, adjustment - wartoici dostepnych danych wejiciowych, dostrojenie range - zakres data area D l range setting information - informacje dot. ustawienia zakresu ring spacing, display mode - odstepy pomiedzy kregami, rodzaj zobrazowania frequency band - pasmo czgtotliwoici puls length - dlugoid impulsu data area D2 clean sweep, automatic video control, interference rejection - automatyczna regulacja sygnaiu wizyjnego, tlurnienie zaklocen interferencyjnych STC, FTC, FC, tuning indication - zasiegowa regulacja wzmocnienia, rozrdznialnik, wskainikstrojenia data area 0 3 marker data - dune markera data area 0 4 data for VRM - dune ruchomego krpgu odlegloici data for EBM - dane elektronicznej kreski namiarowej

&

- obszar dan.vch

zmien-

displays on the data areas wskazania na obszarach informacji

data area fDA) - obszar inforrnaqii
own ship data - dane statku wlasnego: gyro course, course over ground - kurs iyro, kqt drogi nad dnem speed, vector length - prpdkoid, dlugoid wektora trail length, CPA, guard ring - dlugoid poiwiaty, CPA, piericieri obszam strzeionego route planning - planowanie trasy alarm area (AA) - obszar alarmow target overlflow - nadmiar ech

control panel display "B" - wskazania panelu kontrolnego "B"

?BM ON-OFF/ wlqcznik narkera elektronicznego
switch of past track/ wylqcznik historii echa switch of vectors/ realtive bearing/ wylqcznik wektorow wlqcznik kqta kursowego
I

numeric keyboard (klawiatura numeiyczna) VRM ON/OFF (wlqcznik ruchomego beg, odlegloici)

guard ring setting (ustawianie piericienia czuwania) setting navigations lines (ustawianie lini nawigacyjnych)

bearing marker centered on own ship/ wskainik namiaru umieszczony na statku wlasnym

trail time/ zmiana dlugoici poiwiaty input of own ship's speed/ wprowadzanie predkoici statku wlasnego input of CPA/TCPA/ wprowadzanie CPA/TCPA

aquiring a target/ akwizycja echa guard sector setting/ ustawianie sektora czuwania

6. NAWIGACJA

high fidelity -wysoka wiernoSC (odtwarzania) high resolution radar - radar o duzej rozroznialnoici history (track) - historia (echa) interface -uklad podlqczeniowy interference -zaklocenia, interferencja rejection (IR) - tlumienie zaklocen interferencyjnych integrator -uklad sumujqcy interrogation signal (station) -sygnai (stacja) odpowiadajqca interscan - wskaznik kierunku i odleglohci w radarze interswitch -uklad przelqczeniowy kinescope -kineskop klystron -klistron knob -galka, pokrqtlo land effect -efekt brzegowy limiter - ogranicznik lobe - listek (charakterystyki promieniowania anteny) width - szerokoSC wiqzki (promieniowania) long range - daleki zasieg (np. radar-) lost target - obiekt zgubiony (na ekranie) magnetron -magnetron manoeuvre -manewr of own ship - manewr statku wiasnego manoeuvring board -arkusz do nakresow radarowych manual plotting -nakres rqczny rqczny nakres radarowy -radar map lines - linie (elektroniczne do tworzenia) maPY marker -znacznik - time - (elektroniczny) znacznik czasu - variable range (VRM) - ruchomy krrlg (znacznik) odlegloSci microwaves -mikrofale minor lobe -wiqzka boczna mixer -mieszacz modulator -modulator motion -ruch - relative - ruch wzglgdny - true - ruch rzeczywisty navigational radar equipment -nawigacyjne wyposaienie radarowe night effect - efekt nocny noise limiter -ogranicznik szumow operational warning -ostrzeienia operacyjne - audiable signal - dzwiqkowy sygnal ostrzegawczy

- --

--

- optyczny sygnai ostrzegawczy overall noise factor -wspolczynnik szumow predicted area of danger (PAD) - przewidywany obszar niebezpieczenstwa (wok61statku) parallel -rownolegly index - tarcza linii rownoleglych past track - poprzednie pozycje Sledzonego echa radarowego performance figure - stopien sprawnoici performance monitor - monitor nadawczoodbiorczy phase - faza deviation - dewiacja fazy difference -przesuniqcie fazowe modulation -modulacja fazy phasemeter -fazomierz picture alignement -zgranie obrazu pip - impuls szpilkowy plan position indicator (PPI) - wskaznik panoramicmy plotting -wykonywanie nakresow, nakres performance -przedstawienie nakresu sheet - arkusz nakresowy pointer -wskainik ruchomy polarisation error -blqd polaryzacyjny potential collision point (PCP) -pozycja moiliwej kolizji predicted area of danger (PAD) - obszar zagrozenia kolizyjnego predicted point of collision - przewidywany punkt kolizji puls repetition frequency (PRF) - czgtotliwoSC powtarzania impulsow pulse - impuls duration - czas tnvania impulsu, szerokoSC impulsu --ratio -wsp6lczynnik impulsowania - long - diugi impuls (np. radarowy) modulator - impulsator, modulator impulsowy -peak power - moc szczytowa impulsu -rate -wsp6lczynnik impulsowania - short - impuls krotki switch - przelqcznik szerokokci impulsu racon (radar beacon) - radarowa piawa odzewowa (r.p.0) - fast sweep frequency (FSR) -r.p.0 szybko zmiennoczqstotliwoSciowa - fixed frequency (FFR) - r.p.0 staloczqstotliwoSciowa

- visual signal

--

6. NAVIGATION

Radar Symbols - oznaczenia radarowe

sea clutter/pokrgt/o zasiggowej regulacji wzmocnienia

radar o f f / radar wyiqczony radar on/ radar wlqczony radar stand-bjd radar w pogotowiu "north-up" presentation/ zobrazowanie wzgl. pdinocy head-up presentation/ zobrazowanie wzgl. dziobu heading line off/ kreska kursowa wylqczona antena wlqczona transmitted power monitor/ monitor mocy

@F&:tio

zakresu

short puls/ praca na krotkim impulsie long puls/ praca na

panel illumination/ oiwietlenie panelu

display brilliance/ jasnoSi zobrazowania range rings/ wlqcznik staiych

0
0
NLT 04S

u scanner on/

tuning/ pokrgtlo wzmocnienia g a d pokrgtio wjmocnienia rainclutter/ rozroinialnik true motion/ ruch rzeczywisty

variable range marker/ pokrgtto ruchomego kregu odlegioici electronic bearing line/elektronlczna kreska namiarowa performance monitor/ monitor nadawczo - odbiorczy

route monitoring symbols symbole [procesu] monitorowania drogi

own ship/ statek wiasny

selected target/ obiekt wybrany collision target/ obiekt kolizyjny lost target/ obiekt utracony active AIS target/ aktywny obiekt z AIS "sleeping" AIS target/ nieaktywny obiekt z AIS vector for course and speed made good/ wektor drogl i prgdkoici nad dnem variable range marker and-or electronic bearing line/ ruchomy znacznik odlegloSci i-lub elektroniczna linia namiarowa cursor/ kursor

past track with time marks/ droga z oznaczeniem czasu own ship's vectorfor course and speed made good/ wektor drogi i prgdkoici nad dnem statku wlasnego

own ship's vector for course and speed through water/ wektor drogi i predkoSci po wodzie statku wlasnego predicted tidal stream or current vector with effective time and strength/ wektorprzewidywanegoprqdu lubprqdu plywowego wskazujqcy kierunek, predkoii i czas dzia/ania/ danger highlight/ wyroznienie niebezpieczenstwa clearing line/ linia bezpiecznej odlegloici position line and time/ (linia pozycyjna i czas) planned course and speed to make good/ planowana droga i prgdkoii nad dnem

event/ zdarzenie distance to run/ odlegloib do przebycia planned position with date and time/pozycja planowana z datq i czasem visual limits oflights/ odlegloSC pojawienia sie Swiatia nawigacyjnego estimated position and time/ przybliiona pozycja i czas

0705

6. NAWIGACJA

frequency agile (FAR) - r.p.0 dostrajajqca czestotliwoSC odpowiedzi do cz. wzbudzenia - interrogation time offset frequency agile (ITOFAR) - r.p.0 dostrajajqcy cz. odzewu do cz. wzbudzenia z przesuwem czasu - non selectable (NSR) -r.p.0. bez mozliwoSci kasowania przez nawigatora - sweep frequency (SFR) - r.p.0. zmiennocz~stotliwoSciowa - slow sweep frequency (SSR) -r.p.0 wolno zmiennoczgstotliwoSciowa - stepped sweep (STSR) -r.p.0 z charakterystykq schodkowq - user selectable (USR) - r.p.0. z mozliwo6ciq kasowania odpowiedzi przez nawigatora radar (radio detection and ranging) - radar antenna - antena radaru characteristics - charakterystyka radaru -constraints - ograniczenia (wynikajqce np. z uzytej skali) comer -reflektor radarowy coverage - (akwen) pokryty zasiqgiem r. data - dane radarowe -detection -wykrywanie radarowe display (unit) -wskaznik radaru - Doppler - radar doplerowski enhancer -wzmacniacz ech radarowych horizon - horyzont radarowy image - obraz radarowy interference -zaklocenie interferencyjne limitations - ograniczenia (techniczne) r. log - dziennik pracy radaru observer -obsenvator radarowy plot -nakres radarowy presentation - obraz radarowy range - zakres pracy radaru receiver - odbiomik radaru -reflector - reflektor radarowy resolution - rozroznialnoSC radaru screen picture -zobrazowanie radarowe scanning -przeszukiwanie radarowe simulator - symulator radarowy - target enchancer - wzmacniacz ech radarowych tracking - radarowe Sledzenie obiektu transmitter -nadajnik radarowy radar with chart facility - radar z mozliwoSciq tworzenia map rain clutter -zaklocenia od deszczu (na ekranie radaru)
-

- -

Ramark -nadawcza latamia radarowa range - zakres, zasia, odlegloSC, obszar accuracy -dokladnoSC okreSlenia odlegloSci - adequite - odpowiedni zasieg and bearing discrimination - rozr6znialnoSC w odlegloSci i namiarze marker - ruchomy znacznik odlegloSci -marks -stale krqgi odlegloici, wskazniki odlegloSci rings - krqgi odlegloSci scale - skala zakres6w switch -przelqcznik zakresow radar reflector (ra.refl) - reflektor radarowy (skrot na mapach) rated power supply - moc znamionowa zasilania reflection plotter -rzutnik refleksyjny refraction -refrakcja - sub-standard - subrefrakcja - super standard - superrefrakcja - standard -refrakcja standardowa (Srednia) relative -wzglgdny bearing - namiar wzgledny course - kurs wzgledny display - zobrazowanie wzgl~dne motion (RM) - ruch wzgledny -motion display -zobrazowanie ruchu wzglgdnego -plot -nakres radarowy wzgl~dny speed -prgdko6C wzgledna -vector - wektor ruchu wzglgdnego responder beacon - stawa radarowa responding signal (station) - sygnal (stacja) odpowiadajqca resolution -rozroznialnoSC, rozdzielczoSC rollerball - manipulator, pot.: kula row video signal - surowy (radarowy) sygnal wizyjny S-band - zakres ,,S" (odpowiadajqcy radarom pracujqcym na fali 10 cm) scan -pehy obrot anteny (to) scan - przeszukiwaC (na radarze, na czestotliwoSciach) scanned area -akwen przeszukiwany scanner - antena radarowa parabolic - antena paraboliczna rotation -pr~dkoSC obrotowa anteny scanning - przeszukiwanie (za pomocq radaru) - long-range przeszukiwanie na duiych zakresach

--

6. NAVIGATION

scanty radar information - skwe informacje radarowe screen - ekran, oslona sea clutter - zaklocenie obrazu radarowego przez odbicia od sfalowanej powierzchni morza sea return - odbicie od fa1 morskich self-tuner - samodostrajacz sensitivity - czuloik sensitivity time control (STC) -zasiqgowa regulacja wzmocnienia shadow region - obszar znajdujqcy siq w cieniu radarowym shadow sector - sektor cienia radarowego ship's radar -radar okrqtowy shore-based radar -radar brzegowy, nadbrzeina stacja radarowa short puls - impuls krotki side lobe -wiqzka boczna, listek boczny (charakterystyki promieniowania anteny) echo - echo od wiqzek bocznych signal-to-noise ratio -stosunek sygnalu do szumow signal-to-clutter ratio - stosunek sygnah do zaklocen sky wave - fala jonosferyczna slave display -wskainik powtarzajqcy (dodatkowy, pomocniczy) slotted array - antena szczelinowa slotted waveguide aerial - antena szczelinowa

--

smoothing -wygladzanie speckled background -efekt szumow na ekranie radarowym spinner - antena radarowa spot -plamka Swietlna (na ekranie radaru) squelching - dlawienie szum6w, blokada szumow stabilisation - stabilizacja - ground - stabilizacja wzglgdem dna - sea - stabilizacja wzglqdem wody strays - zaklocenia atmosferyczne suppressed area - obszar wylqczony (w ktorym echa nie podlegajq akwizycji) supression - tlumienie, wygaszanie sweep - Slad podstawy czasu na ekranie r. generator - generator podstawy czasu (to) sweep - przeszukiwak (radarem), odchylab (wiqzkq elektronow) swept control - regulacja zasiqgowa wzmocnienia swing circle - grednica okrqgu zataczanego przez antenq synthesized transceiver -nadajnik-odbiornik z syntezq tadpole tail - Slad echa na ekranie radarowym tapered waveguide - falowod klinowy target - echo (radarowe) acknowledgement -potwierdzenie acquisition - akwizycja (rejestracja) obiektow (do Sledzenia, w pamiqci ARPA) aspect - aspekt echa

-nakres radarowy; pomiar CPA i TCPA

relative vector/ wektor ruchu wzglgdne time m znacznik electronic bearing line elektvoniczna linia namia
~ W ship's M

radar plot: CPA and TCPA measurement

(N)

o0

ship's heading marker/ tnacznik kursu statku initial position of target/poczqtkowa pozy-

off-centered position/ pozycja statku dasnego pota Srodkiem ekranu rget/ obecna pozycja echa variable range marker/ ruchomy krqg odlegloici ative tracW droga wzgledna obecna pozycja echa

6. NAWIGACJA

- bearing of the - namiar na echo course - kurs echa, kurs obiektu deletion - usuwanie obiektow z pamipci

ARPA
- distinguishable
-

- echo wyrbznialne fading - zanikanie echa - false - falszywe echo identification - identyfikacja obiektu (echa) identity - identyfikacja echa - lost - echo zgubione (ze Sledzenia) overflow -przekroczenie dopuszczalnej liczby ech (np. Sledzonych) -predicted motion -przewidywany ruch echa - range of - odlegloSC echa (Sledzonego) - simulated - echo symulowane speed -prpdkoBC echa swop - mylenie ech - true bearing of the -namiar rzeczywisty na echo -under track - obiekt Sledzony vessel - statek Sledzony (radarem) target's motion trend -tendencja ruchu obiek-

target's predicted motion - przewidywany ruch obiektu threshold - prog, poziom ograniczania time base -podstawa czasu time gate -bramka czasowa (napi~cia) timer -zegar wewngtrzny Time to Closest Point Approach (TCPA ) czas do punktu najwi~kszegozblizenia (TDmin) timing -ustalanie polozen impulsow trace -Slad (pozostawiany przez podstawc czasu na ekranie) track - Slad, trasa, tor chart - arkusze zliczeniowe interval - odstep Sladu starting point -punkt poczqtkowy trasy (to) track - SledziC (echo statku na ekranie r.) tracking -Sledzenie (poruszajqcego sig obiektu), okres Sledzenia accuracy - dokladnoSC Sledzenia cancellation - przenvanie, zakonczenie iledzenia error - blqd Sledzenia radar -radar Sledzqcy

-range - zakres Sledzenia obiektu w systemie antykolizyjnym tranceiver -blok nadawczo-odbiorczy transponder - transponder, radioplawa odzewowa trails -pokwiata (echa) trial manoeuvre -syrnulacja manewru, manewr probny trigger (circuit) - uklad impulsu spustowego (czasoster) pulse - impuls spustowy true -rzeczywisty -bearing -namiar rzeczywisty course -kurs rzeczywisty motion (TM) -ruch rzeczywisty display - wskaznik ruchu rzeczywistego, zobrazowanie ruchu rzeczywistego fix -zobrazowanie ruchu wzglpdnego z poSwiatqrzeczywistq --ground stabilized -ruch rzeczywisty stabilizowany wzglpdem dna sea stabilized -ruch rzeczywisty stabilizowany wzglpdem wody -plot -nakres rzeczywisty speed -prpdkoSC rzeczywista tuning -wzmocnienie twinkling - migotanie (ech) untuning - rozstrojenie vector -wektor - relative - wektor (ruchu) wzglpdnego wektor o zmiennej dlugo-time adjustable Sci czasowej -true -wektor (ruchu) rzeczywistego video contrast - kontrast obrazu visor - kolpak oslaniajqcy ekran radaru przed Swiatlem zewnptrznym warning - ostrzezenie - audiable - ostrzezenie diwiekowe wave clutter -(zaklocenia obrazu radarowego spowodowane odbiciami od fal) wave filter -filtr do eliminacji zaklocen od falowania morskiego waveguide - falowod wavemeter - falomierz, miernik cz~stotliwoBci window -przeslona, diafragma x-band - zakres X (fala dlugoSci 3 cm)

----

--

6. NAVIGATION

Tide and tide curve piyw i krzywa piywu

MEAN SPRING AND NEAP CURVES Springs occur 2 days atfer New

DUNKERQUE

I . Standard port name/ n a m a portu zasadniczego; 2. Tide curves/ krzywe plywu; 3. Spring tide ,ccurance/ wystepowanie plywu syzygijnego; 4. Mean ranges/ s'rednie skoki plywu; 5. Spring ,ange/skokplywu syzygijnego; 6. Neap tide range/skokplywu kwadraturowego; 7. Tidalpredicions/przewidywania p*u; 8. Month and day/ miesiqc i dzieri; 9. Low water level/ wysokoit uody niskiej; 10. High water level/wysokoid wody wysokiej; 11. Low water time/ moment wody ziskiej; 12. High water time/rnoment wody wysokiej; 13. Spring tide cuwe/krzywa plywu syzygijzego; 14. High water/ woda wysoka; 15. Falling tide/ odplyw; 16. Low water/ woda niska; 17. Veap tide curve/ krzywa plywu kwadraturowego; 18. Rising tide/przyplyw; 19. Chart datum/ :ero mapy.

Nautical Light and Tides (Swiatlo nawigacyjne ipiywy)

A

[table] elevation of light/ wysokoSC irddla Swiatla nad poziomem MHWS elevation of 'light over chart datum/ wysokoSC zrodla Swiatla nad zeremI mapy

elevation of light over sea level/ wysokoit irddia Swiatla nad aktualnym poziomem morza

MHWS = Mean High Water Springs/ Srednia wysoka woda syzygijna MHWN = Mean High Water Neap/ Srednia wysoka woda kwadraturowa MLWN = Mean Low Water Neap/Srednia niska woda kwadraturowa MLWS = Mean Low Water Springs/ Srednia niska woda syzygijna LAT = Lowest Astronomical Tide/ najnizszy plyw astronomiczny

6. NAWIGACJA

Tides and tide curves -plywy i krzywa plywu

Admiralty Tidal Stream Atlas -Atlas plywow i prqdow plywowych Admiralicji after H W -po wysokiej wodzie after-rush -gwaltowna fala przyplywu age of phase inequality - wiek nierownokci age of the moon -wiek Ksiezyca agger -plyw podwojny amphidromic point -wezel amfidromiczny annual constituent -skladowa roczna (plywu) annual inequality - nier6wnoSC roczna (plywu) atidal -bezplywowy before H W -przed wysokq wodq be-neaped -(statek oczekujqcy na plyw syzygijny, by zejkC z mielizny) chart datum -zero mapy co-height line - linia jednakowej wysokoici plywow cotidal chart - mapa z liniami jednakowych skokow plywow cotidal line - linia jednakowych skokow plywow co-range line -liniajednakowych wartoici plywow dead neap - najnizsza wysoka woda plywu kwadraturowego direction of flow -kierunek przeplywu diurnal - dobowy -range - skok plywu dobowego stream -prqd towarzyszqcy plywom d. tide -plyw dobowy variation -wahania dobowe dry harbour -port wysychajqcy w trakcie odplywu drying features -przeszkody nawigacyjne widoczne przy odplywie drying heights -wysokohci wysychajqce przy odplywie ponad zerem mapy drying reef -sucha (wystajqca nad poziom morza) rafa duration of stream - czas tnvania prqdu plywowego eagre -fala przyplywu w ujkciu rzeki ebb - odplyw channel -nurt przyplywu stream -prqd odplywu ebbtide -odplyw eddy -wir, przeciwprqd

om)

-water -przeciwprqd plywowy factor -wspolczynnik flood channel -nurt przyplywu flood current -prqd przyplywu flood mark -znak wysokokci przyplywu flood stream -prqd przyplywu flow -(prqd wypadkowy z prqdu plywowego i wiatrowego) half ebb -pol odplywu half flood -polowa przyplywu half tide -polamplituda plywu harmonic -harmoniczny analysis - analiza harmoniczna constants - stale harmonicme constituents - skladowe harmoniczne method - metoda harmoniczna height of high water -wysokoSC wody wysokiej height of low water - wysokoSC wody niskiej high differences -r6znice wysokoki high water level -poziom wody wysokiej high water mark - znak wody wysokiej high water neaps -woda wysoka plywu kwadratowego high water springs -woda wysoka plywu syzygijnego high water stand - czas tnvania wody wysokiej higher high water -wyzsza woda wysoka Highest Astronomical Tide (HAT) - najwyzszy plyw astronomiczny High Water Mark (HWM) - znak wody wysokiej High Water Ordinary Neap Tide (HWONT) -woda wysoka zwyldego plywu kwadraturowego High Water Ordinary Spring Tide (HWOST) - woda wysoka zwykiego plywu syzygijnego hydrograph -wykres przyplywu intertidal zone - pasmo plywow strefy przybrzeznej kappa - opoinienie w fazie plywu last of the ebb -koncowy etap odplywu level -poziom lower high water -wyzsza woda niska lower low water - nizsza woda niska lowest low water -najnizsza woda niska lowest low water spring -najnizsza woda niskaplywu syzygijnego low-tide elevation - 1qd odslaniajqcy sic przy odplywie

6. NAVIGATION

low tide shoreline -linia najnizszego stanu plyWU

low water - woda niska (plywu) - linia brzegowa odpowiadajqca wodzie niskiej --mark -znak odpowiadajqcy wodzie niskiej neaps -woda niska plywu kwadraturowego spring -woda niska plywu syzygijnego stand - bezruch wody niskiej Lowest Low Water (LLW) - najnizsza z niskich wod lunisolar constituent -skladowa ksiqzycowosloneczna (plywu) Lowest Astronomical Tide (LAT) -najnizszy plyw astronomiczny lunitidal interval -odstqp ksigiycowy Low Water Mark (LWM) -znak wody niskiej Low Water, Ordinary Neap Tides (LWONT) -woda niska zwyldych plywow syzygijnych Low Water, Oridinary Spring Tides (LWOST) - woda niska zwyklych plywow kwadraturowych main flood - gl6wny kierunek (rozchodzenia siq) p r w l y w u Mean High Water Springs (MHWS) - Srednia wysoka woda plywu syzygijnego Mean High Water Neap (MHWN) - Srednia wysoka woda plywu kwadraturowego Mean Higher High Water (MHHW) - Srednia wyzsza woda wysoka Mean Lower High Water (MLHW) - Srednia nizsza woda wysoka Mean Higher Low Water (MHLW) - Srednia wyzsza woda niska Mean Lower Low Water (MLLW) - Srednia nizsza woda niska Mean Low Water Springs (MLWS) -Srednia niska woda plywu syzygijnego Mean Low Water Neap (MLWN) - Srednia niska woda plywu kwadraturowego Mean Sea Level (MSL) - Sredni poziom morza mean higher high water - Srednia wyzsza woda wysoka mean high water - Srednia woda wysoka mean high water interval - intenval ksiqiycowy Sredniej wody wysokiej mean high water neap -Srednia wysoka woda kwadraturowa mean high water spring - Srednia wysoka woda syzygijna

- - line ----

mean low water - Srednia woda --- lunitidal interval - intenvalniska ksigiycowy Sredniej wody niskiej - - - neaps -Srednia woda niska kwadraturowa prings - Srednia woda niska syzygijna mean neap rise -Srednie narastanieplywu kwadraturowego mean range - Sredni skok (plywu) mean sea level - Sredni poziom morza mean spring rise - Srednie narastanie plywu syzygijnego mean tide level - Sredni poziom plywu meteorological effect on tides -wplyw warunkow meteorologicznych na plyw meteorological tide -plyw pogodowy Mean High Water Neap (MHWN) - Srednia wysoka woda kwadraturowa Mean High Water Spring (MHWS) - Srednia wysoka woda syzygijna neap -(plyw) kwadraturowy low water -niska woda kwadraturowa range - amplituda plywu kwadraturowego -tide -plyw kwadraturowy neaped -(statek osiadly na mieliznie w czasie zrnniejszania siq amplitudy plywu syzygijnego) neaps -piywy kwadraturowe negative surge - anormalne obnizenie plywu non-harmonic -nieharmoniczny constant - stale nieharmoniczne (plywu) ordnance datum -zerowy poziom morza outgoing current - prqd ust~ujqcy, prqd odplywowy over tide -plyw wysoki perigee tide -plyw w przyziemnym polozeniu Ksiqiyca phase -faza inequality - nier6wnoSC faz lag - opoznienie fazowe port of reference -port odniesienia positive surge -anormalne podwyzszenie ply---S

WU

prediction -prognoza (tu: plywu) predicted tide -plyw przewidywany predictions -przepowiednie (plywow) - methods of - metody przepowiedni - harmonic method of - metoda harmoniczna przepowiedni - daily tide -przepowiednie plywow -datum of tidal -zero przepowiedni plywowych

6. NAWIGACJA

-for standard ports - dla portow zasadniczych -for secondary ports -dla portow dolqczonych - simplified harmonic method of - uproszczona metoda przepowiedni plywow predominant -przewazajqcy (np. plyw) primary tide -plyw pienvotny, plyw glowny priming -przyspieszenie (plywu) quarter diurnal -(plyw) CwierCdobowy range of sea level - wahania poziomu morza range of water level - skok poziomu wody rate - prqdkoSci of current -prpdkoSC prqdu of fall -prqdkoSC opadania of rise - prpdkoSC wznoszenia (poziomu wody) ratio of ranges - stosunek skokbw (plywow) rectilinear stream - prqd pplywwy jednokierunkowy reduction of soundings -poprawka sondowan (na wahania poziomu morza spowodowane piywami) reduction level of the soundings -poziom redukcji glpbokoSci reference port - port odniesienia (przy obliczaniu plywow) reversing current -prqd odwracajqcy sip (plywow) rip current - p r d powierzchniowy (od brzegu) rips - stloczenie fa1 plywow rise and falls -wznoszenie i opadanie (plywu) rotary stream -piywowy prqd wirowy sand warped - (statek) osiadly na mieliinie (podczas odplywu) seasonal changes -zmiany sezonowe seasonal correction to mean sea level - poprawka sezonowa Sredniego poziomu morza secondary -wtomy, drugorzgdny semi-diurnal -pbldobowy tide -plyw p6ldobowy semimenstrual inequality - nier6wnoSC polmiesiqczna (w plywach) set - kierunek dzialania prqdu and drift (of tidal stream) - kierunek i szybkoSC prqdu plywowego and rate (of tidal stream) - kierunek i szybkoSC prqdu plywowego sewed - obnizony poziom wody (powodujqcy osiadanie statku na mieliinie) slack water -woda martwa

shallow water corrections -poprawki plytkowodne solar constituent - skladowa sloneczna (ply-

w4
solstitial spring time -plyw syzygijny w czasie przesilenia spring range - skok plywu syzygijnego spring rise -narastanie plywu syzygijnego springs -plywy syzygijne spring tide -plyw syzygijny stagnant water - woda stojqca stand -bezruch plywu standard cuwe -krzywa standardowa (plywu) standard port - port zasadniczy (port odniesienia, dla ktorego krzywa plywow jest obliczona w tablicach) stand of the tide -bezruch plywu stem the tide - plynqC pod prqd plywu (takie obracaC statek na przyplywie, opierajqc dziob o nabrzeie) storm surges -wezbrania sztormowe storm tide -przyplyw sztormowy strength of ebb - prqdkoSC prqdu odplywowego strength of flood - prpdkoSC prqdu przyplywowego subtidal -lezqcy poniiej strefy objqtej plywami syzygy - syzygia -tide -plyw syzygijny tidal -plywowy (np. port) amplitude - amplituda plywu angles -krlty plywu -bore - fala przyplywu u ujicia rzeki (bore) component - skladowa harmoniczna plywu constant - stala plywow -constituent - skladowa plywu current - prqd staly, wywolany zjawiskami meteorologicznymi curve -krzywa plywu datum - zero plywu -day - doba piywowa diagram -wykres plywu differences -roznice plywow fall - opadanie plywu halfrange -polskok plywu levels -poziom plywow period - okres plywu -plane of reference - zero plywow -prediction - obliczanie plywow -race -bystrze plywu

--

-river -rzeka z plywami -rise -wznoszenie plywu species -rodzaje (typy) plywow -stream -prqd wywolany zjawiskami plywow -types -typy plywow undulation - fala plywu -waters -akwen plywowy -zone -wybrzeze w strefie plywow tide -plyw in - wchodziC do portu wraz z plywem out -wychodziC z portu z plywem tide-ball -kula sygnalowa plywow tide-bound - (statek) zatrzymany przez plyw tide-rip - stloczenie fa1 plywu tide-rising forces - sily powodujqce plywy tide rode - dziobem do plywu (o statku stojg cyrn na kotwicy) tide sail - wychodzqcy w morze przy najblizszej wysokiej wodzie tide signals - sygnaly plywow tide sued six feet - brak sze6ciu stop do uzyskania przez statek plywalnoici tide tables -tablice plywow tide (parameters) -parametry plywu - age of diurnal -wiek plywu dobowego - age of semidiurnal -wiek plywu poldobowego - amplitude of tide - amplituda plywu - apparent time of change of - miejscowy czas zmiany plywu - apogean range - skok plywu apogeicznego - average ratio - 6redni stosunek (skoku p. - component of - skladowa harmoniczna p. - duration of tide - czas plywu - high of tide -wysokoSC plywu - low -niska woda (plywu) -lowest astronomical--najnizszy plyw astronomiczny -range of the tide -skok plywu, amplituda ply-

- races -kotlowisko prqdow (plywowych) - range skok plywu

-

6. NAVIGATION

WU

- retardation of tide - opoznienie plywu tide -plyw - after flood -przesilenie przyplywu - athwart -w poprzek prqdu plywowego - change of -przesilenie plywu - falling - odplyw - flood -przyplyw - flowing -prqd przyplywu

- wysokoSC przyplywu powyzej wyliczonego -high -wysoka fala (plywu) - inverted -plyw odwrocony - lee -plyw zgodny z kierunkiem wiatru - leeward -plyw z wiatrem - making of a -przybieranie plywu - mixed -plyw mieszany - rip - stloczenie fa1 plywow - rise of - wzniesienie plywu (ponad zero mapy) - rising - przyplyw -water - obszar plywowy -wave - fala plywowa - turnig of the - zmiana prqdu plywowego - turn of the -przesilenie plywu (type of) tide - rodzaj plywu - abnormal -nienormalny plyw - antilunar plyw przeciwksiqzycowy - anti-solar -plyw przeciwsloneczny - apogean -plyw apogeiczny - astronomical -plyw zrownowazony - atmospheric -plyw atmosferyczny - direct -plyw ksiqiycowy - diurnal - plyw dobowy - double - plyw podwojny - equatorial - plyw przy zerowej deklinacji ksiqkyca - equilibrium -plyw zrownowaiony - equinoctial - plyw rownonocny - equinoctial spring - rownonocny plyw syzygijny - exceptionally high - plyw wyjqtkowo wysoki - exceptionally low -plyw wyjqtkowo niski - mixed -plyw mieszany - neap -plyw kwadraturowy - semi-diurnal -plyw poldobowy - spring -plyw syzygijny - tropic -plyw zwrotnikowy under the lee -plyw przeciwny do kierunku wiatru tides with diurnal inequality - plywy nieregularne tideway -tor wodny podlegajqcy plywom, strumien glowny prqdu plywowego time differences -rbznice momentow time of high water - czas wody wysokiej time of low water - czas wody niskiej uptide -pod prqd (plywowy) voung flood -~oczatek ~rniphiwu

- forced

--

6. NAWIGACJA

Track Control System (TCS) - system kontroli trasy

active track - odcinek trasy, po ktorym statek aktualnie plynie alarm - alarm, sygnal ostrzegawczy - arrival - a, zblizania do punktu zwrotu - course change (CCA) - a. zmiany kursu a. wskazujqcy niebezpieczenstwo -primary - secondary - a. drugorzedny ambiguity - dwuznacznoSC (pozycji) arrival circle - luk wok01 punktu zwrotu (po przekroczeniu kt6rego uruchamia sie alarm zblizania) back-up navigator -oficer-nawigator pozostajqcy w pogotowiu conning information display -prezentacja informacji koniecznych do kierowania statkiem conning position - pozycja kierowania (statkiem) course made good (CMG) - kierunek rzeczywistej drogi statku pomiqdzy punktem wyjScia i punktem przyjicia course over the ground (COG) -kqt drogi nad dnem course differencelimit -rbinica pomiqdzy kursem zaplanowanym a faktycznym, przy ktorej uruchamiany jest alarm cross track -prostopadly do trasy zaplanowanej -distance - odlegloSC statku od t.z. --error -blqd zejicia z t.z. (odlegloSC statku od trasy zaplanowanej) limit - odlegloSC od zaplanowanej trasy, przy kt6rej uruchamiany jest alarm distance off track - przesunipcie boczne (w stosunku do t.z.) FROM-waypoint - poprzedni punkt zwrotu heading - kierunek dziobu control - kontrola kursu leg - odcinek trasy mipdzy punktami zwrotu minimum manoeuvering speed for track control - minimalna prpdkoSC manewrowa po wodzie, dla ktorej system kontroli drogi zachowuje dokladnoSC dzialania multifunction display -wskainik wielofunk-

--

--

override function -funkcja obejhcia zabezpieczen (np. wylqczenia programu) position monitor function - funkcja monitorowania pozycji primary position fixing system - podstawowy system okreSlania pozycji rhumb line sailing - zegluga po loksodromie route -zaplanowana trasa podr6 j (skladajqca sip z kilku odcinkow - legs) -monitoring -kontrolowanie trasy podroj (w stosunku do zaplanowanej) -planning -planowanie trasy p o d r o j steering mode selector - przelqcznik wyboru rodzaju sterowania TO-way point -punkt zwrotu, do ktorego statek sig zbliza track - trasa zaplanowana (droga), nad dnem - along speed control - kontrola prpdkohci wzdluz zaplanowanej trasy (t.2.) - along error - blqd pozycji wzdluz t.z. control - kontrola ruchu statku wzdluz t.z. course - kurs pomipdzy punktami zwrotu planning -planowanie trasy (podroiy) -plotter -wykreSlacz drogi -temporary - droga tymczasowa (pomijajqca zaplanowane punkty zwrotu) turn - zwrot (zmiana kursu) - assisted - m o t o zalozonym promieniu lub zalozonej kqtowej prpdkoici zwrotu - radius of - promien zwrotu - rate of -prpdkoSC kqtowa zwrotu waypoint -punkt zwrotu wheel-over line - (linia, na kt6rej statek powinien rozpoczqk wykonywanie zmiany kursu)

abbreviations - skroty:
course change indication (CCI) - wskazanie zmiany kursu dead reckoning (DR) -zliczenie nawigacyjne electronic navigation chart (ENC) - elektroniczna mapa nawigacyjna electronic position-fixing system (EPFS) elektroniczny system pozycyjny equipment under test (EUT) -sprzqt testowanY speed and distance measuring equipment (SDME) - urzqdzenie do pomiaru prpdkoSci i odlegloSci system electronic navigation chart (SENC) elektroniczny system map nawigacyjnych wheel-over time (WOT) -moment wylozenia stem przy zwrocie

C Y ~ Y

NEXT-point - kolejny punkt zwrotu po tym, do ktorego zbliza sie statek override facility - urzqdzenie umozliwiajqce funkcjp obejScia zabezpieczen

6. NAVIGATION

Collision avoidance zapobieganie zde,.zeniom

overtaking/ wyprzedzanie

head-on situation/ stark' idqce wprost na siebie

t
I

n
I'

regaining the course/ powrdcid na kurs Crossing situation/ sytuacja przecinania kursu
,/

reciprocqt'courses/ kurs~,p$zeciwlegie

stand on vessel priviliged vessel/ statekmajqcy pierwszeristwo drogi

*-----, I

b\.

give-way vessel/ statek overtaken vessel/ statek vyprzedzany overtaking vessel/ statek wyprzedzajqcy crossing vessel/ statek przecinajqcy kurs close quarter situation/ sytuacja nadmiernego zbliienia

giving way/ ustepowanie

lay shapes :naki dzienne

anchored vessel/

restricted in her ability to mano

P
severely restricted in her ability to deviate from her course/ statek o vessel not under command/ statek nieodpowiadajqcy

day signal - diamond, folded construction/ sygnal dzienny - romb, konstrukcji skladanej

diamond/ cones, apex down and up/ stoiki, wierzcholkiem romb w dol i do g o y

ball/ kula

cylinder/ walec

situation - sytuacja nadmiernego zblizenia Collision Avoidance Regulations close-up - zblizak siq przepisy o zapobieganiu zderzeclosing-rate - szybkoik zblizania siq niom coastal -brzegowy, nadbrzezny

--

5. NAWIGACJA

abnormal tow -nietypowy zespol holowniczy (np, z dokiem plywajqcym) action - dzialanie, akcja - avoiding - dz, zapobiegajqce (np. kolizji) - early -wczesne dzialania - effective -dzialanie efektywne -to avoid collision - dzialanie dla zapobiezenia zderzeniu taken -podjqte dzialania allision -zderzenie siq statku w drodze i stojqcego, z nabrzezem lub ze znakiem nawigacyjnym all-round look-out- obsenvacja dookola alteration of course - zmiana kursu (in) ample time -dostatecmie wczeinie angle of view - kqt widzenia angle on the bow -kqt kursowy approaching vessel - statek zblizajqcy siq avoiding action -dzialanie zapobiegajqce (kolizji) beam -trawers - abaft the - za trawersem, z tylu t. - forward of the -przed trawersem - on the -na trawersie bearing -namiar change - zmiana namiaru - check - namiar kontrolny - clearing - namiar bezpieczny - constant - namiar staly, niezmienny - relative -namiar wzglqdny bell -dzwon (okrqtowy) be under command - (statek) odpowiadajqcy za swoje ruchy blast - sygnal gwizdkiem (syrenq) okrqtowq - long - sygnal dlugi gwizdkiem - prolonged - sygnal dlugi gwizdkiem - short - sygnal krotki gwizdkiem bow on - dziobem na wprost caution -uwaga - extreme - szczegolna uwaga - (to) navigate with - nawigowak ze szczegolnq uwagq clear - minqk przeszkodq w bezpiecznej odlegloici close -bliski -range - bliska odlegloik, mala odlegloik quarter - bliska odlegloSC

- navigation -nawigacja przybrzezna -traffic ruch przybrzezny - - zone - strefa ruchu przybrzeznego
-

-waters -wody przybrzezne collision - zderzenie, kolizja avoidance - zapobieganie zderzeniu course -kurs na zderzenie, k. kolizyjny regulations - przepisy o zapobieganiu zderzeniom na morzu risk -ryzyko zderzenia collided ship -statek biorqcy udzial w zderzeniu colliding ship -statek, kt6ry spowodowal zderzenie "colregs" (collision regulations) - przepisy o zapobieganiu zderzeniom na morzu combination light - iwiatlo (latarnia) kombinowane communication lines - szlaki zeglugowe confined waters -wody ograniczone congested area -akwen o duiym natqzeniu ruchu (statkow) conjunction -zlqczenie torow wodnych constrained by draught - (statek) ograniczony zanurzeniem course -kurs angle - kqt kursowy line - linia kursu - nearly-reciprocal -kurs prawie przeciwny - reciprocal - kurs przeciwny - regain the - powrocik na kurs steadiness - statecznoik kursowa crossing -przecinak, przecinajqcy ahead (of the other vessel) - przecinak kurs przed dziobem (innego statku) astern (of the other vessel) - przecinak kurs za rufq (innego statku) course - (statek) przecinajqcy kurs rules - prawidla przepisow o zapobieganiu zderzeniom dot. statkow przecinajqcych kurs ship - statek przecinajqcy kurs crowded area - akwen o duj m natqzeniu ruchu statkow (to) crash -ulec katastrofie back manoeuver - manewr zatrzymywania awaryjnego crash-stop -manewr zatrzymania awaryjnego

6. NAVIGATION

cross-channel vessel - statek (prom) poruszajqcy siq w poprzek kanalu darkness - ciemnoSC, zmrok day shape - znaki dzienne dead ship - statek bez zasilania, bez napqdu deep draught - duze zanurzenie vessel - statek o dukym zanurzeniu deep water route - trasa glqbokowodna disabled vessel -statek unieruchomiony (np. z powodu awarii), niezdatny do zeglugi end on -wprost na, na wprost encounter - spotkanie siq dziobami rule - prawidla przepisow o zapobieganiu zderzeniom dot. statkow idqcych wprost lub prawie wprost na siebie fishing -polawiajqcy - pair trawling - polawianie w tukq lights - Swiatla rybackie -vessel - statek rybacki fog signals - sygnaly mglowe - audiable - diwigkowe sygnaly mglowe give way -ustepowaC drogi, dawaC pienvszenstwo gong - gong head on - dziobem prosto na ... (np. inny statek) collision - zderzenie czolowe Inland Rules of the Road - prawo drogi na wodach wewnqtrznych intention -zamiar - (to) indicate - wskazaC zamiar International Regulations for Preventing Collisions at Sea - miqdzynarodowe przepisy o zapobieganiu zderzeniom na morzu interval - odstqp keep course and speed -utrzymaC kurs i predkosk keep out of the way - trzymak sic z dala (od innego statku, ustagiC drogi) light - Swiatlo - all-round -Swiatlo widoczne dookola widnokr egu - background - Swiatla tla, Sw.na brzegu - bow - dziobowe Swiatlo kotwiczne - breakdown (NUC lights) - Swiatlo statku nieodpowiadajqcego za swoje ruchy - combined lantern - latarnia kombinowana - deck - Swiatlo pokladowe - flashing - Swiatlo blyskowe - foremast head - przednie Swiatlo maszto-

- headlight - Swiatlo pozycyjne masztowe

- intensity
-

natqzenie Swiecenia

- lower - Swiatlo (masztowe) dolne - masthead - Swiatlo masztowe - not under command - Swiatlo (statku) nie

--

---

--

odpowiadajqcego za swoje ruchy - poop lantern - latarnia rufowa, rufowe Swiatlo pozycyjne -port lewe Swiatlo pozycyjne - prescribed - Sw. przypisane, wymagane - range - Swiatlo rufowe - sidelight - Swiatlo burtowe - starboard -prawe Swiatlo pozycyjne - steaming - Swiatlo masztowe - steering - Swiatlo torowe (Swiatlo kierunkowe dla statku holowanego) - stern - Swiatlo rufowe - towing - Swiatlo holowania - upper - Swiatlo (masztowe) gorne -visibility -widocznoSC Swiatel arc - luk widocznoSci Swiatla lights exhibition -wystawianie Swiatel lookout - obsenvacja, obsenvator - constant - ciqgla obsenvacja -man - marynarz stojqcy ,,na oku" station -punkt obsenvacyjny manoeuvrability -zdolnoSC manewrowa (statku) masthead - szczyt (top) masztu light - (pozycyjne) Swiato masztowe lamp -lampa (pozycyjnego) Swiatla masztowego stand - podstawa (pozycyjnego) Swiatla masztowego meeting vessel - statek idqcy naprzeciw narrow channel rule - prawidlo zachowania siq w wqskim przejiciu narrow waters - wody ograniczone, wqskie przejScie not under command -(statek) nieodpowiadajqcy za swoje ruchy outsteam -wyprzedzak (to) overhaul -przeganiak (inny statek) (to) overtake -wyprzedzak (inny statek) own speed - prqdkoSc okrgtu wlasnego parallel - iSC kursem rownoleglym precautions - Srodki ostroznoSci proceed - podqzak, udawac siq (dokqdi) regulation - przepis, regulacja, prawidlo lights -przepisowe Swiatla nawigacyjne relative -wzglgdny

--

--

--

-bearing -namiar wzglgdny course - kurs wzglgdny rendezvous - (zamierzone) spotkanie statk6w right -prawo of way -prawo pienvszenstwa drogi of way signal - sygnal pienvszenstwa drogi risk -ryzyko assesment - ocena ryzyka - determining of - ocena ryzyka of collision - ryzyko zderzenia rogue vessel -statek nieprzestrzegajqcy prawa drogi rule -prawidlo, przepis - rules of navigation -prawo drogi (morskiej) - rules of the road -prawo drogi (morskiej) running lights - Swiatla pozycyjne safe speed -prgdko6C bezpieczna seagoing vessel - statek morski sea room -przestrzen (manewrowa) - sufficient wystarczajqca przestrzen manewrowa shape -znak dzienny - cone - stozek - conical - stozek ---apex down -stozek wierzcholkiem w do1 - cylinder -walec - diamond - romb ship's lantern - latamia okretowa sidelights - Swiatla burtowe side-light screen -oslona Bwiatla burtowego signal - sygnal -(to) attract attention -s. dla zwrocenia uwagi - fog -s - sygnaly mgiowe interval - odstgp m, sygnalami (diwiekami) - manoeuvring - sygnal manewrowy -prescribed - sygnal przypisany - sound - sygnai diwiqkowy -successive -s -sygnaly (diwigki) nastqpujqce po sobie - warning - sygnal ostrzegawczy sound -diwigk (to) sound -nadawaC sygnal diwiekowy speed -prgdkoSC - safe - prgdkoSC bezpieczna - slacken zrnniejszyc prgdkoSC standing lights - Swiatla pozycyjne stopping distance -odlegloSC niezbpdna do zatrzymania statku take all way off - zatrzymaC (statek) top lantern - latamia masztowa traffic -ruch (tu: statkow) density - natgzenie ruchu

- flow - strumien ruchu - line -tor kierunkowy inshore - zone - strefa ruchu przybrzeznego - restrictions ograniczenia dla zeglugi - separation rozgraniczenie ruchu statkow - - line linia rozgraniczenia ruchu - - zone - strefa rozgraniczenia ruchu
-

5. NAWIGACJA

---

--

--schemes - systemy rozgraniczenia ruchu trolling -polow wqdq holowanq (ciilgnionrl) line - lina wqdy holowanej true bearing -namiar rzeczywisty true distance -odleglo6C rzeczywista tub trawling - polowy sznurami haczykowymi tub gear - sznury haczykowe (to) turn - obracaC sig, zawracat, skrpcaC turning ability - zwrotnoSC two-boat trawl (pair trawling) -polow w tukq under way -w drodze, w ruchu (o statku) under way - (statek) z podniesionq kotwica ale nie w drodze unlit -nieoSwietlony vessel - statek ahead - statek przed dziobem constrained by her draught - statek ograniczony swym zanurzeniem crossing - statek przecinajqcy kurs - fishing - statek polawiajqcy - give way - statek ustqpujqcy z drogi in sight of one another - statki wzajemnie widoczne nearing - statek zblizajqcy sic nearly ahead - statek prawie przed dziobem not under command (NUC) - statek nieodpowiadajqcy za swoje ruchy - overtaken - statek wyprzedzany - overtaking - statek wyprzedzajqcy - power driven - statek o napgdzie mechanicznym - priviliged s. majqcy pierwszenstwo drogi - pushed - statek pchany - pushing -pchacz -restricted in her ability to manoeuvre -statek z ograniczonq zdolnohciq manewrowania - sailing - statek zaglowy - stand on - s. majqcy pienvszenstwo drogi -towing - statek holujqcy -trawling - statek polawiajqcy tralowaniem -underway - statek w drodze -severely restricted in her ability to deviate Erom her course - s. o powaznie ograniczonej zdolnoici do odchylania sig od swego kursu

--

6. NAVIGATION

- - - fishing - - polowem - - - cable lying -- - ukladaniem kabla - - - diving operation poglgbianie nurkowe --- dredging - - -- - prace - - - pipe laying - - - ukladaniem rurociqgow --- towing -- - holowaniem --- servicing navigation marks --- obslugq znak6w nawigacyjnych - - - mine clearance operations -- - rozmi-

vessel engaged in... - statek zajgty ...

visibility

- low - slaba widzialnoik - poor - slaba widzialnoS6 - reduced - zredukowana widzialnoiC - restricted - ograniczona widzialnoSC - state of - stan widzialnoici

widzialnoiC

nowaniem vigilance - czujnoSC - constant - stala czujnoSC - due - naleirvta czuinoiC

whistle - gwizdek, syrena okrgtowa - blast - dzwiqk syrenq okrqtowq -blasts in succession -diwigki nastqpujqce po sobie - long blast - dlugi diwiqk syrenq -prolonged blast - dlugi dzwiqk syrenq - short blast - dzwigk kr6tki syrenq signal - sygnaly syrenq statkowq

Integrated steering system - zintegrowany system sterowania

gyrocompass digital repeater/ cyfrowy gyro compass repeaters/ powtarzacze zyrokompasu rate ofturn indicator/ wskaznik szybkoici zmiany kursu

thrusters control/ kontrola sterow

ry strumieniowe

5. NAWIGACJA

Ship handling manewrowanie statkiem

above water lateral plane -powierzchnia nawiewu nadwodnej czqSci kadluba added mass -masa towarzyszqca advance -przesunigcie czolowe (statku na cyrkulacji) velocity -prqdkoSC postqpowa ahead - naprzod, z przodu, przed dziobem revolutions - obroty biegu naprzod all stop! -maszyny stop! astern! -wstecz! - full speed - cala wstecz! - half speed --pol wstecz! astern -wstecz, do tylu -motion - ruch wstecz - moving -poruszaC sig wstecz (o statku) of - z tylu, za -power - rnoc wstecz -pull - u c i u wstecz -revolutions - obroty biegu wstecz! steering trial - proba biegu wstecz at a rate of ......... - z szybkoSciq...... at a speed of ....... - z prqdkoiciq ..... at full speed -przy pelnej prgdkoSci back engines - dawaC bieg wstecz (maszynami) back off - cofaC siq statkiem back running -bieg wsteczny backset -przeciwprqd back ship - cofaC statek backward motion -ruch wsteczny bank effect - efekt brzegowy (przyssania poruszajqcego sig statku) bank suction -efekt brzegowy (przyssania poruszajqcego siq statku) bring to -zatrzymaC (statek) bring up to speed -rozpgdziC bring about - obr6ciC statek (to) broach - ustawit statek burtq do wiatru bumping -uderzenie statku (o nabrzeze) (to) cant - ustawiaC pod kqtem (np. statek w stosunku do prqdu) capability of the engine - mozliwoSci silnika carrying helm - (ply& ze sterem wychylonym dla kompensacji np. dryfu) central manoeuvring position -centralne stanowisko manewrowe course-keeping ability - statecznoSC kursowa course steadiness - statecznoSC kursowa

crash back manoeuver -manewr zatrzymania statku (przez przesterowanie silnika z calej naprzod na calq wstecz) crash stop -zatrzymanie statku przez przesterowanie silnika na calq wstecz --test -proba awaryjnego zatrzymywania statku diameter - Srednica -of turning circle - Srednica cyrkulacji directionally stable -kursowo stateczny (statek) directional stability - statecznoiC kursowa distance off track - przemieszczenie boczne (w stosunku do zaplanowanego tom) diameter of turning circle -Srednica cyrkulacji discharge current - strumien zairubowy ease - zwolniC (np. prqdkoiC wykonywania zwrotu) easy her -zrnniejszyC prqdkoSC (statku) feeling the bottom -reagowanie statku na bliskoiC dna (wibracje przy przechodzeniu plycizny) fetch headway - nabieraC prqdkoici naprzod (o statku) fetch sternway -nabieraC prqdkoici wstecz (o statku) fetch way - ruszyC z miejsca (o statku) first phase of turning motion -pienvsza faza cyrkulacji fixed propeller - Sruba stala gain speed -przyspieszaC, zwigkszak prqdkoSC, rozpqdzaC give a kick ahead - daC silnikiem kilka obrotow naprzod give a kick astern - daC silnikiem kilka obrotow wstecz give a turn ahead - daC silnikiem kilka obrotow naprzod give a turn astern - daC silnikiem kilka obrotow wstecz give a wide berth -przeplywak w bezpiecznej odlegloici give her everything - daC calq rnoc silnika half ahead! -pol (mocy) naprzod! half astern! -pol (mocy) wstecz! handiness - zwrotnoSC, dobra manewrowoSC (statku) handy -porqczny, zwrotny (dobrze manewrujqcy statek), sprawny headway - ruch (statku) do przodu

6. NAVIGATION
I

Turning circle - cyrkulacja

transfer/ przesuniecie boczne

-------

negative transfer/

Man over board - czlowiek za burtq

ieading 20 short of opposite course/ iurs mniejszy o 20' od kontrkursu

deviation from original course by 250 - odchylenie o 250 od kursu pienvotnego

odchylenie o 60' od kursu pienvotnego

rudder to midship/

and stop engine/ ster Srodek i stop maszyna

rudder hard over/

Wlliamson turn ~etla Williamsona

Scharnow turn petla Scharnowa

Single turn, one turn, Anderso turn, 270 manoeuvre -petla Andersona, pojedynczy zwrot

hove to -poloiyC (statek) w dryfie increasing pitch - skok wzrastajqcy (Sruby nastawnej) keep her way - iSC silq bezwladnoSci Kempf manoeuvers -proba Kempfa kick full ahead -dab na moment calq naprzod (,,kopnqC maszynq") lateral thrust - napor poprzeczny lateral thruster -ster strumieniowy (poprzeczny) lay to - stanqC w dryfie lee helm - sklonnoSC statku do kierowania sig na wiatr leeward gauge -(statek) majdujqcy siqpo stronie zawietrznej (innego statku) leewardly - (statek) zawietrzny left-handed propeller - Sruba lewoskrqtna lie atwart - posuwaC sig bokiem (do wiatru, prqdu), cumowaC (statek) burtq do prqdu make headway -posuwaC siq naprzod (o statku) make a leeway -dryfowaC, byC znoszonym (o statku) make the weather side -podejSC ze strony nawietrmej (to) make way -posuwaC sig do przodu (o statku) manageability -wlaSciwoSci manewrowe (statku) man overboard - czlowiek za burtq delayed action - akcja z opoznieniem --immediate action -akcja natychmiastowa - missing person - osoba zaginiona manoeuver - manewr "czlowiek za burtq" maneuvre -manewr - recovery - manewr prowadzqcy do miejsca, w ktorym czlowiek wypadl za burtq manoeuvrability - wlaSciwoSci manewrowe statku, manewrownoSC statku (to) manoeuvre -manewrowak manoeuvering -manewrowy berth -przestrzen manewrowa - integrated system - zintegrowany system manewrowania -ship's -characteristics -charakterystyka manewrowa statku -trials -pr6ba wlaSciwoSci manewrowych -test -badanie wlaSciwoSci manewrowych moment -moment due to wind pressure - moment od naporu wiatru

--

--

pary sil moment of a force -moment sily moment of inertia -moment bezwladnoSci moment of pull -moment uciqgu motion -ruch - uniform turning - trzecia faza cyrkulacji, faza cyrkulacji ustalonej - ahead - ruch do przodu - astern -ruch do tylu, ruch wstecz pick up speed -zwiqkszyk prqdkoSC pinwheel -obracaC statek (dwuSrubowy) przeciwbieznq pracq Srub pivoting point -punkt obrotu (statku podczas cyrkulacj i) race of the screw - strumien zahrubowy radius -promien radius of the turning circle -promien cyrkulacji ustalonej rate of turn indicator - wskaznik prqdkoici zmiany kursu ratio steady turning speed - wspolczynnik prqdkohci ustalonej cyrkulacji do prqdkoSci poczqtkowej real speed -prqdkoSC rzeczywista (to) reverse means of propulsion -przesterowaC Srodki napqdu right-handed screw - Sruba prawoskrqtna right-hand propeller - Sruba prawoskrgtna rudder - ster angle -kqt wylozenia steru indicator -wskaznik wychylenia stem --transmitter - nadajnik kqta wychylenia stem area -powierzchnia stem cross force - sila boczna (poprzeczna) stem effectivenes -wspolczynnik efektywnoici steru force - wypadkowa sila (hydrodynamiczna) na sterze limit setting - nastawa ograniczenia kqta wychylenia stem (iyropilot) moment -moment na trzonie sterowym -telltale -wskaznik polozenia stem tiller - sterownica -torque - sila poprzeczna stem run the headway down -zmniejszyC prpdkoik screw - Sruba napqdowa -backing - hamowanie Srubq current - strumien zairubowy -effect - efekt boczny Sruby napqdowej race - strumien Srubowy screwing effect - efekt (napor) boczny Sruby

- of a couple of forces -moment -

5. NAWIGACJA

--

6. NAVIGATION

second phase of turning motion - druga faza cyrkulacji sheer alongside - spowodowaC poprzeczny mch statku sheer a ship - odsuwaC statek bokiem (np. na prqdzie) sheer off - odchodzik od, zboczyC ship handling -manewrowanie statkiem - large -manewrowanie wielkim statkiem - large course -kurs manewrowania wielkimi statkami simulator - symulator (do nauki) manewrowania statkiem side force of a propeller -napor boczny (Sruby) slipstream -strumien zairubowy slow ahead! - wolno naprzod! slow astern! -wolno wstecz! slowing down -zrnniejszenia prqdkohci, zwalnianie speed -prpdkoSC, szybkoSC -drop - spadek prcdkoSci, zmniejszenie prcdkoSci loss - utrata predkoSci of advance -predkoSC postepowa (Sruby napedowej) trial -proba prqdkoSci stability of motion - statecznoSC kursowa standard -znormalizowany, zwykly test - proba wciowa, proba standardowa Kempfa stand-by! -uwaga!, pogotowie! steady-turning circle - cyrkulacja ustalona diameter - Srednica ustalonej cyrkulacji speed -prqdkoSC ustalonej cyrkulacji steerageway -prqdkoSC sterowna (statku), najmniejsza prgdkoSC umozliwiaj~ca sterowanie sternway -ruch statku wstecz stop! -zatrzymak! (silnik glowny) stop her! -zatrzymaC (statek)! stopping distance -odlegloSC konieczna do zatrzymania statku stoppage -zatrzymanie, wstrzymanie tactical diameter - Srednica taktyczna tail of (rudder) blade - czeSC stem poza osiq obrotu tail section of the rudder blade - czgSC stem poza osiq obrotu take way off the ship - wytraciC bieg statku, zwolniC

third phase of turning motion - trzecia faza cyrkulacji, faza cyrkulacji ustalonej topside projected area -powierzchnia nawieWU

--

--

--

--

--

transverse -poprzeczny -thrust - napor boczny (np, stem strumieniowego) turn - pptla - Anderson - petla Andersona, pojedyncza petla - one -pojedyncza petla, p. Andersona - Scharnow -petla Scharnowa - single - pojedyncza petla, p. Andersona - Williamson -petla Williamsona (to) turn - obracaC sic, zawracak, skrgcaC turning - obracanie sic, zmiana kursu, wykonywanie cyrkulacji ability - zwrotno6C statku centre -jlrodek obrotu (statku) characteristic - charakterystyka manewrowa circle - o k r cyrkulacji ~ diameter - Srednica cyrkulacji manoeuver - cyrkulacja qualities - zwrotnoSC (statku) radius -promien cyrkulacji -ratio - szybkoSC zmiany kursu speed -prpdkoSC cyrkulacji (statku) - uniform motion - trzecia faza cyrkulacji, faza cyrkulacji ustalonej vessel - statek obracajqcy sic, statek wykonujqcy zwrot turn short around - obrociC (statek) na malej przestrzeni variable pitch propeller - Sruba nastawna variable speed and courses -prcdkoSC i kursy zmienne wake current - strumien nadqiajqcy wall effect - efekt przykienny (wplyw Scian kanalu na sterownoSC statku) wall interferrence -efekt przyicienny, oddzialywanie Scian (np. kanalu na manewrowoSC) wandering -tendencja statku do schodzenia z kursu wash - woda odrzucana przez Smbe windage -odchylenie (spowodowane wiatrem) area -powierzchnia nawiewu wind bound - (statek) zatrzymany przez silny wiatr wind moment - moment naporu wiatru wind pressure -cihnienie wiatru, napor wiatru

--

5. NAWIGACJA

Weathering - sztormowanie
adrift -dryfujqcy, znoszony afloat -unoszqcy siq na wodzie awash - obmywany przez fale awave - falujqcy breach - rozbijanie siq fa1 (o statek) down the wind -z wiatrem drift - dryf, znos angle -kqt dryfu current -prqd dryfowy direction -kierunek dryfu speed -prqdkoSC dryfu driven -gnany (np. wiatrem) -by the wind - gnany wiatrem dry ship -statek niebiorqcy wody na poklad w sztormie eye of storm - centrum sztormu, oko sztormu flat calm - cisza zupelna flaw -podmuch wiatru forward spray -bryzg dziobowy froth -piana heavy spray - ciqzkie bryzgi high sea -morze wzburzone, morze otwarte hull slamming - uderzenia dziobowej czqki kadhba (o wodq wskutek zbyt duiej prqdkoSci i przechylow wzdhznych), sleming labour -pracowaC (np. ciqzko na fali - statek) leaper - drobna fala lee - strona zawietrzna board - burta zawietrzna side -burta zawietrzna - under the - na zawietrznej leeward -zawietrzny leeward - (lezqcy) po stronie zawietrznej leeway - dryf boczny -angle - kqt dryfu lop - fala krotka main spray -bryzg glowny make heavy weather -pracowaC ciqzko na fali (o statku) overfalls -kipiel, stlok (fal) overhanging crest -zalamujqcy siq grzbiet fali over rake - zalewaC dziob statku na kotwicy over-raked -statek zalewany falq w czasie postoju na kotwicy panting - drgania kadhba od naporu fa1 stress - naprqienia kadhba spowodowane naporem fa1 pooping - wchodzenie fali (na statek) od rufy

(to) pound -uderzaC dziobowq czqSciq statku o fale pounding - udar, silny sleming, ciqzkie uderzenia dziobem o fale quartering waves - falowanie z baksztagu (skohe do statku) quartering winds -wiatr z baksztagu running high -morze wzburzone run out to sea - uciec w morze przed sztormem scend - podnosiC siq na fali, nurzaC dziobem lub rufq heavily -nurzaC siq gwakownie screw racing -wzrost obrotow Sruby wychodzqcej z wody scud - sztormowaC rufh i6C z wiatrem scudding - sztormowanie rufq sea -morze, stan morza, fala, falowanie - abeam - falowanie boczne - athwart - fala boczna - beam - falowanie boczne, z burty - cross -morze sklocone, falowanie krzyzujqce siq - following - fala nadqzajqca, fala z rufy - green - fala wchodzqca na poklad statku -head falowanie dziobowe, falowanie przeciwne - heavy - morze wzburzone - open - morze otwarte - overtaking - falowanie nadqkajqce, fale wyprzedzajqce - quartering - falowanie z baksztagu (skoh e do statku) - sea state - stan morza - short-crested - fala krotka, spiqtrzona - short - fala krotka - state of the - stan morza - tempestuous - morze wzburzone - turbulent - morze wzburzone, morze niespokojne seas on deck - wchodzenie fali na poklad seaward wind -wiatr od morza semicircle -polkole, polkrcg - navigable -polowka zeglowna (w cyklonie) send - podnosiC siq na fali, zapadaC dziobem lub rufq w fale (o statku) shake -wstrzqs shelter - schronienie

--

6. NAVIGATION

ship's endurance - zdolnoSC statku do przetrwania (trudnych warunkow pogodowych) shipment of green water -zalewanie pokladu (przez fale) shipping water - zalewanie (pokladu przez fale, branie fali na poklad) slamming - sleming (uderzenia dziobem statku o fale) spray - bryzg (np. fali) squall - szkwal line - linia szkwalu, linia nawalnic squally - szkwalisty (wiatr) storm bound - (statek) zatrzymany przez sztorm storm signals - sygnaly sztormowe, sygnaly ostrzegajqce o sztormie (to) strain -pracowaC (o kadlubie na fali) (to) surf - posuwaC siq na czole fali surf zone - strefa (wystepowania) przyboju surge - gwaitowna fala (to) surge - falowaC swell -rozkolys, martwa fala - cross -krzykujqce siq fale martwe - following - fala nadqzajqca, fala z rufj - ground - fala przydenna - head - fala martwa z dziobu - heavy - ciqzki rozkolys taking off - slabniqcie (wiatru, plywu) tempest - sztorm, burza to windward -na wiatr (w kierunku skqd wieje wiatr) (to) track - SledziC (przemieszczanie siq oka tajfunu) traverse wind -wiatr przeciwny true wind -wiatr rzeczywisty try - sztormowaC under the wind -na zawietrznej unfavourable winds -niepomyhlne wiatry upwind -pod wiatr vortex - oko cyklonu washing down - (statek) biorqcy wodg dziobem wash overboard -zmyC z pokladu wave - fala - beam - fala boczna - bow - fala dziobowa - deep - fala glqbokowodna - deep water - fala glqbokowodna - diagonal - fala ukoSna - height of - wysokoSC fali

- overtaking

- falowanie nadqzajqce, fala wyprzedzajqca - speed of -prqdkoSC fali - stern - fala z rufy, falowanie nadqzajqce - stern system -uklad z falowaniem nadqzaj v ~ - surf - fala przybojowa - synchronous - fala synchroniczna - transverse - fala poprzeczna weather -pogoda - bad - zla pogoda conditions - warunki pogodowe - foul - trudne warunki pogodowe - severe - ciqzkie warunki pogodowe a storm -przetrwak bezpiecznie sztorm -beam - trawers nawietrzny bound - zatrzymany przez pogodq gleam -przejainienie nad horyzontem zwiastujqce poprawe pogody - rough - burzliwa pogoda - state of the - stan pogody - tempestuous -pogoda burzowa (to) weather - sztormowaC weathering - sztormowanie weather quarter - strona nawietrzna statku wet -mokry (statek zalewany przez fale) ship - statek biorqcy duzo wody na poklad wholesome (ship) -(statek) dobrze trzymajqcy siq na fali, statek dzielny wind -wiatr component - sldadowa od wiatru current -prqd wiatrowy, prqd dryfowy drift - glowny kierunek dryfu wiatrowego current -prqd dryfowy - following -wiatr z rufy force - sila wiatru - in the -na wietrze is heading -wiatr wyostrza - land -bryza lqdowa - quarter - wiatr z baksztagu - real -wiatr rzeczywisty - round -wiatr obracajqcy siq - run before the - sztormowaC rufq windfall - silna bryza lqdowa wind's eye -kierunek wiatru windward - nawietrzny, na wiatr side - burta nawietrzna winter storm - sztorm zimowy winter month -miesiqce zimowe (to) work - pracowaC (np, statek,ladunek na fali)

--

--

5. NAWIGACJA

Ice navigation -nawigacja w lodach

beset - (statek) uwigiony w lodach difficult area - obszar trudny (obszar, na ktorym wystqpujq ciqzkie, utrudniajqce zeglugq warunki lodowe) field of ice -pole lodowe first open water -po ustagieniu lod6w flaw -szczelina pomiqdzy pakiem a lodem sta-

- lead -wolne przejkcie miqdzy pakiem a stalym lodem, kanal na akwenie zalodzonym frozen in - (statek) zablokowany lodami frozen spray -marznqcy bryzg (fali) ice - 1od -bulletin -biuletyn lodowy chart -mapa lodowa code - kod lodowy conditions - warunki lodowe formation - oblodzenie (np. statku) load - obciqzenie od oblodzenia patrol -patrol lodowy, lodowa sluzba patrolowa -pilot - pilot lodowy --report -meldunek lodowy, raport o zalodzeniu season - sezon lodowy (okres zalodzenia) signal - sygnal lodowy strengthening - wzmocnienie przeciwlodowe warning - ostrzezenie lodowe icebound - (port) skuty lodem icebound -(statek) uwiqziony w lodach icebound -skuty lodem (akwen, gdzie zegluga jest mozliwa tylko w asyhcie lodoiamacza)

lym

ice-breaker -lodoiamacz working with - zegluga z lodolamaczem, manewrowanie z lodolamaczem ice conditions -warunki lodowe - light - lekkie - medium -umiarkowane warunki lodowe - severe - ciqzkie warunki lodowe ice-free - (akwen, tor wodny) wolny od lodu ice-free -(port) niezamarzajqcy ice jamming -zator lodowy ice lead -przejicie w lodach iceport - port lodowy (wglqbienie w barierze lodowej, czqsto okresowe, wykorzystywane do cumowania) ice under pressure -1od pod naporem (lbd, w kt6rym nastqpuje aktywny proces deformacji; stanowi duze niebezpieczehstwo dla zeglugi) icing - oblodzenie International Ice Patrol (IIP) - Miqdzynarodowa Sluzba Lodowa land blink - odblask lodowy loose ice - luzna kra nip -kleszczenie statku (przez lod, uniemozliwiajqce mu samodzielnqzeglugq) nipped -zakleszczony (przez 1od) opening -przejicie w lodzie open lead near shore - otwarty kanal w lodach przy brzegu open water - akwen wolny od zalodzenia over-icing the ship -zalodzenie statku Radio Navigational Warnings and Ice Reports -radiowe ostrzeienia nawigacyjne i meldunki lodowe shore lead - kanal przybrzezny (w lodach)
-

---

GMDSS communication in emergency -IqcznoS GMDSS w niebezpieczeristwie

local user terminal lokalna stacja odbiorcza

coast radio statior;

5. NAWIGACJA

Radio and GMDSS communication -IqcznoE radiowa i GMDSS

accounting authority -firma rozliczajqca korespondencj~ statku accounting authority identification code (AAIC) - kod identyfikacyjny firmy rozliczajqcej korespondencjq statkowq acknowledgement -potwierdzenie (odbioru) acknowledge receipt - potwierdziC odbior activate -uaktywni automatically -uruchomiC automatycznie manually - uruchomiC rqcznie - inadvertently - uruchomiC przypadkowo adjacent channel -(radiowy) kana1 przylegly Admiralty List of Radio Signals (ALRS) Spis sygnalow radiowych Admiralicji (Brytyjskiej) aerial - antena - artificial - sztuczna antena -change over switch -przelqcznik antenowy nadawanie-odbior circuit - obw6d antenowy -breaker -wylqcznik antenowy control table - tablica rozdzielacza antenowa current - prqd antenowy - dumrnv - sztuczna antena earthing switch -przelqcznik uziemienia anteny - indoor - antena wewnqtrzna - loop - antena ramowa -mast -maszt antenowy -terminal -koncowka antenowa - transmitting - antena nadawcza -trunk -rurowy przepust anteny w pokladzie tuning coil - cewka antenowa strojqca -wire - linka antenowa -yard - reja antenowa (to) alarm -alarmowaC - false - alarm falszywy alert - alarm - distress - alarmowanie w niebezpieczenstwie - position of - pozycja niebezpieczenstwa alerting - alarmowanie - means of - Srodki alarmowania amplitude shift-keying (ASK) - modulacja przez kluczowanie amplitudy answerback -znamiennik (teleksowy) antenna - antena

dipole

- directional - antena kierunkowa - dish - antena radiowa o ksztalcie miski - omni-directional - antena bezkierunkowa - parabolic - antena paraboliczna - stabilized - antena stabilizowana

antena dipolowa, dip01

amplifier -wzmacniacz amplitude - amplituda modulation (AM) - modulacja amplitudy area - obszar, akwen - sea - akwen audibility -zrozumialoSC, slyszalnoS6 audiable alarm -alarm akustyczny Automated Mutual Assistance Vessel Reporting System (AMVER) - Automatyczny system raportowania [pozycji dla] wzajemnej pomocy statkow auto-alarm-autoalarm (automatycmy odbiornik alarmowy) automatic keying device -klucz automatyczn Y Automatic Gain Control (AGC) -automatyczna regulacja wzmocnienia Automatic radio telex (ATOR) -automatyczny teleks radiowy Automatic Repeat on reQuest (ARQ) -automatyczne zqdanie powtbrzenia auto-track - Sledzenie automatyczne (np, satelity przez antenq) availability -dostqpnoSC, osi~alnoSC ka(np. nalu komunikacji) banana pin -wtyczka bananowa band -pasmo -high frequency (HF) pasmo wysokich czqstotliwoki - indpendant side (ISB) -niezalezna wstega boczna - intermediate (IB) -pasmo poSrednie - lower side - dolna wstega boczna - maritime - zakres morski - narrow (NB) -pasmo wqskie - side - wstqga boczna (czqstotliwoSci) - single side (SSB) - emisja z jednq wstegq bocznq switch -przelqcznik zakresow - very narrow (VNB) -p. bardzo wqskie - wide (WB) -pasmo szerokie (foniczne) bandwidth - szerokoSC pasma batteries -baterie - re-chargeable - baterie wielokrotnie ladowalne

--

6. NAVIGATION
(?MDSS
?o

eauivment yposaie&ex~~~~~

MF/HF DSC watch receiver/ radiotelefone MF/HF/ NBDP telex terminal/ NAVTEX receiver/ odbiornik nastuchowv MF/HF radiotelefon MF/HF terminal teleksowv NBDP DSC odbiornik Navtex

VHF radiotelefone with built-in DSC/ radiotelefon VHF z wbudowanym DSC

printer/ drukarka MF/HF DSC terminal/ terminal MF/HF DSC

Sea area A4 - GMDSS station components - skladowe stacji GMDSS dla obszaru morskiego A4 GMDSS alarming and position indicating equipment - wyposaienie GMDSS dla alarmowania

VHF hand held radio/ reczna radiostacja VHF

transmitter with unique encoded signal/ nadajnik z unikalnym sygnaiem identyjikacyjnym VHF antenna/

GPYVHF combined antennu/ antena zintegrowana GPS/VHF distribution box/ skrzynka rozdzielcza

linka do mocowania ptawy do Srodka ratunkowego

Automatic Zdentification SystemAZS - system automatycznej idenlyfikacji AZS

rejestrator danych z podr&

5. NAWIGACJA

bias -przedpigie blind transmission -nadawanie bez potwierdzenia odbioru, vot.: nadawanie blind . block diagram - schemat blokowy (urzqdzenia) blocking -blokowanie odbiornika broadcast - nadawanie radiofoniczne, transmisja radiowa, radiofonia cabinet - skrzynka, szafka call - wywolanie (radiowe), polqczenie (telefoniczne) - all ships -w. do wszystkich statkbw - all stations - w, do wszystkich stacji category -kategoria wywolania - collect rozmowa na koszt abonenta z lqdu - collective sign - grupowy sygnak wywolawczy -distress wywolanie w niebezpieczenstwie - general - wywolanie ogolne - geographical area -wywolanie statkow w okreilonym obszarze geograficznym - group to selected ships - wywolanie grupowe do wybranych statk6w - initiate a -wywolaC (innq stacjp) -in progress -wywolanie w trakcie (trwajqce) - person to person - polqczenie z wybranq osoba - relay - poirednictwo (w komunikacji w niebezpieczenstwie) - repeating of -powtorzenie wywolania - routine - wywokanie rutynowe (DSC) - safety -wywolanie ostrzegawcze - ship's business - wywolanie sluibowe (DSC) sign - sygnal wywolawczy, sygnal rozpoznawczy (to) call -wolaC, wzywaC calling (ship) -statek wywolujqcy calling frequences -czgtotliwoit wywolania carriage -karetka dalekopisu -return -przesunipcie karetki do kolejnej linii carrier - fala noina -wave (CW) - fala noina - modulated - modulowana fala noina channel -kanal - assignment - kanal przydzielony - co-- -wspolny kanal radiokomunikacyjny - common - kanal wspolny - message -kanal roboczy - on-scene -s -kanaly (lqcznoici) uiywane na miejscu akcjilwypadku
A

- request - kanal iqdania - signalling - kanal przydzialu - single per carrier -pojedynczy kanal tele-

--

--

--

foniczny na oddzielnej czpstotliwoScinoinej charge - oplata - coast - oplata brzegowa - ship - oplata statkowa code -kod - area - kod kierunkowy - country - kod kraju - destination -kod przeznaczenia kod senvisu telefonicz-telephone service nego - telex service -kod senvisu teleksowego communication -lqcznoiC, komunikacja band -pasmo emisji - bridge-to-bridge -lqcznoik mostek-mostek - inter-ship radio - kqcznoik migdzy statkami - loss of -utrata lqcznoici - maritime -1qcznoiC morska - reliable - lqcznoiC niezawodna - satellite - 1qcznoiC satelitarna - telephone - lqcznoiC telefoniczna - telex - 1qcznoiC teleksowa - terrestrial - lqcznoiC za pomocq urzqdzeri naziemnych (w odroinieniu od satelitarnej) -worldwide komunikacja radiowa o zasiggu globalnym Communication, Search and Rescue Commi -ttee (COMSAR) -Podkomitet (IMO) dls Radiokomunikacji, Poszukiwan i Ratownictwa continuous wave (CW) - fala nietlumiona correspondence - korespondencja (tu: radiowa) - public - korespondencja publiczna - safety - korespondencja bezpieczenstwa, ostrzegawcza coverage -pokrycie (systemem lqcznoici) data rate - szybkoiC transmisji danych de-activated -ponownie uruchomiony dedicated frequency - czgstotliwoiC wymaczona delivery - dostarczenie (np. wiadomoici) confirmation -potwierdzenie otrzymania - deferred - dostarczenie odloione delayed - dostarczenie opoznione - immediate - dostarczenie natychmiastowe priority -priorytet dostarczenia digital -cyfrowy -call -wywolanie cyfrowe

--

--

6. NAVIGATION

.
1. Transmitting MF/HF antenna/ antena nadawcza MF/HF 2. Antenna coupler/ uklad sprzegajqcy antenowy 3. VHF antenna/ antena VHF 4. Receiving MF/HF-DSC antenna/ antena odbiorcza MFhYF-DSC 5. Watch keeping receiver antenna/ antena odbiorcza odbiornika nasiuchowego 6. VHF antenna/ antena VHF 7. VHFIDSC antenna/ antena VHFIDSC 8. Antenna INMARSAT-C/ antena stacji satelitarnej INMARSAT-C 9. UHF telemetw antenna/ antena sys1 temu telemetrychego UHF 10. Radome antenna INMARSAT-A/antena kopuiowa stacji satelitarnej INMARSAT-A 11. Decca receiver antenna/ antena odbiornika Decca 12. GPS antenna/ antena systemu GPS 13. Radiodirection finder antenna/ antena radionamiernika 14. Weather facsimile antenna/ antenafaksymile pogodowego/ 15. Radar antenna (X band)/antena ra-

Antennas ' arrangement

daru pasma X; 16. Radar antenna (S band)/ antena radaru pasma S; 17. Anemometer sensor/ czujnik wiatromierza; 18. AM receivina antenna/ antena odbiornika AM; 19. TV/FM receivina antenna/ antenu odbiorcza TV/FM; 20. UHF-antenna/antena UHF; 21. Spot beam antenna/antena s y s t e m roinicowego; 22. Wire antenna/ antena linkowa; 23. Whip antenna/ antena pretowa; 24. Omni directional cone-shaped antenna/ bezkierunkowa antena stozkowa

- selective calling (DSC)

- cyfrowe selektywne wywolanie digital selective call (DSC) - cyfrowe selektywne wywolanie diplexer - zdwajacz, dwuplekser direct radio link - bezpoirednia l@cznoSkradiowa direct printing -wydruk bezpoiredni telegraphy -telegrafia o w. bezpoirednim directional -kierunkowy radio beacon - radiolatarnia kierunkowa direction finder -radionamiernik direction finding (DF) -radionamierzanie display -monitor, wskainik, zobrazowanie screen - ekran monitora, wskaznik (to) display - obrazowak distress -niebezpiecznstwo -button -przycisk powodujqcy wygenerowanie wiadomoici niebezpieczenstwa call - wezwanie pomocy, wywolanie w niebezpieczenstwie coordinates - wspohzqdne (pozycji) niebezpieczenstwa -frequency -cz~stotliwoik niebezpieczenstwa

- message wiadomoik w niebezpieczenstwie - nature -rodzaj niebezpieczenstwa - - generator (DMG) generator wiadomoici niebezpieczenstwa - priority -priorytet niebezpieczenstwa - signal -sygnal wzywania pomocy
-

--

---

-traffic - korespondencja w n. disturbance -zaklocenia, zaburzenia dot -kropka (w alfabecie Morse'a) double side band (DSB) - podwojna wstqga boczna, modulacja dwuwstegowa transmission - emisja dwuwstqgowa droppable disposable radio -prosta radiostacja zrzutowa (do zrzucania z samolotow) DSC distress call - wywolanie w niebezpieczenstwie w systemie DSC calling channel -kana1 wywolania w DSC duplex high speed data (transmission) (DHSD) - dupleksowa szybka transmisja danych duplex operation - radiokomunikacja dwutorowa enhanced group call (EGC) -rozszerzone wywolanie grupowe emergency locator transmitter (ELT) - awarjjna radioplawa lotnicza (GMDSS)

5. NAWIGACJA

On-board communication fqcznos'Cwewnqtrzstatkowa

headset/ sluchawki

signal device/ Swiatlo sygnalizacyjne

e-mail -poczta elektroniczna emergency locator transmitter (ELT) - awaryjny nadajnik lokalizujqcy (lotniczy) emergency position-indicating radiobeacon (EPIRB) - (morska) radioplawa awaryjna end of sequence signal (EOS) - znak kohca sekwencji envelope - obwiednia (modulacji) erase signal - sygnal pomylki error -blqd, pomylka gap - odstgp pomigdzy blgdami establish contact -nawiqzak 1qcznoSC facsimile -faksymile, fax Forward Error Correcting (FEC) - otwarty system korekcji blqd6w w transmisji 1-10 figure code -kod cyfrowy float free terminal -EPIRB, radioplawa awavjna format for calling -rodzaj wywolania frequency -czgstotliwoSC - aeronautical - czgstotliwoSC lotnicza - assigned - czgstotliwoSC przydzielona - extra high (EHF) - cz. 30-300 GHz division multiple access (FDMA) - wielokrotny dostgp z podzialem czasu -extremely high skrajnie wielkie czgstotliwoSci (30 - 300 GHz) - extremely low skrajnie male cz~stotliwoSci (ponizej 300 KHz) - (to) guard ... -prowadzik nasluch na cz. -high (HF) - cz. 3-30 MHz -intermediate -(IF) -cz~stotliwoSC poirednia -international maritime distress migdzynarodowe morskie cz. niebezpieczenstwa

---

--

cz. do IqcznoSci migdzystatkowej - low (LF) - czgstotliwoSC 30-300 kHz - lowest usable - najnizsza cz, u j t k o w a - maximum usable frequency - najwyzsza (w danych warunkach) czgstotliwoiC uzyteczna - medium (MF) - cz. 300-3000 kHz -modulation (FM) -modulacja czgtotliwoici - primary - czgstotliwoik podstawowa - radio (RF) - czgstotliwoiC radiowa - SAR-dedicated -czgstotliwoSC przypisana sluzbom SAR - secondary - czgtotliwoik dodatkowa -shift keying (FSK) - modulacja z kluczowaniem czgstotliwobci - super high (SHF) - cz. 3-30 GHz - transmitting - czgstotliwoSC nadawcza -ultra high -(UHF) - 300-3000 MHz, czgstotliwoSC fa1 decymetrowych - very high (VHF) - cz. 30-300 MHz, czgstotliwoSC fa1 metrowych 3-30 kHz -very low (VLF) - cz~stotliwoSC - voice (VF) - cz. foniczna, akustyczna - working - czgstotliwoSk robocza gain -wzmocnienie - automatic control (AGC) - automatyczna regulacja wzmocnienia control - regulacja wzmocnienia of antenna - zysk anteny General Operator Certificate (GOC) - Swiadectwo Ogolnego Operatora GMDSS Global maritime distress and safety system (GMDSS) -Swiatowy Morski System Lqcznoici Alarmowej i Bezpieczenstwa

- inter-ship

--

6. NAVIGATION

- --

GMDSS General Operator -ogolny operator GMDSS certificate -Swiadectwo ogolnego operatora GMDSS ground wave - fala przyziemna hand-held VHF equipment -przenoina (rgczna) radiostacja VHF hand-held walkie-talkie -przenohy (rgczny) radiotelefon UKF hand set -mikrotelefon, mikrofon headphone - sluchawki naglowne high speed data (transmission) (HSD) -szybka transmisja danych homing -nakierowanie, naprowadzanie -bearing -namiar naprowadzajqcy signal - sygnal do naprowadzania, sygnal naprowadzaj qcy identity -tozsamoSk (stacji) -number -numer identyfikacyjny identification number -numer identyfikacyj"Y idle period - czas biemy (przy nadawaniu) impulse -impuls Inmarsat (International Mobile Satellite Organization) - Migdzynarodowa Organizacja Ruchomej LqcznoSci Satelitarnej Mobile Number (IMN) - numer identyfikacyjny naziemnej stacji statkowej International Telecommunication Satellite Consortium (INTELSAT) - Migdzynarodowe Konsorcjum LqcznoSci Satelitarnej interference -zaklocenie - unlawful -zaklocenia spowodowane pracq nieregulaminowh bezprawne, nielegalne International Radio Consultative Committee (CCIR) -Migdzynarodowy Komitet Doradczy ds. Telekomunikacji International Telecommunication Convention (ITC) -Migdzynarodowa Konwencja Telekomunikacyjna International Telecommunication Regulations (ITR) - Mi~dzynarodowe Regulaminy Radiotelekomunikacyjne International TelecommunicationUnion (ITU) -Migdzynarodowy Zwiqzek Telekomunika-

C Y ~ ~ Y

International Telegraph and Telephone Consultative Committee (CCITT) -Migdzynarodowy Komitet Doradczy ds. Telegrafii i Telefonii key -klucz telegraficzny

keyboard -klawiatura key in -wprowadzik (za pomocq klawiatury) keying - kluczowanie, nadawanie kluczem L-band satelite EPIRB - radioplawa awaryjna systemy Inrnarsat E line feed -przesunigcie linii (w dalekopisie) List of Coast Stations - spis stacji nadbrzeznych List of Radio determination and Special Service Stations - Spis stacji radionamierzania i sluzb specjalnych List of Ship Stations - Spis stacji statkowych (to) listen -prowadzik nasluch (radiowy) continously -prowadzik nasluch cicgly listening in - nasluch radiowy listening post -miejsce nasluchu listening watch - sluzba nasluchowa local oscillator - generator lokalny log-in - logowanie (zglaszanie gotowoki do pracy urzqdzenia np. z danym satelitq) lower side band (LSB) -dolna wstega boczna Local User Terminal (LUT) - lokalna stacja naziemna loudspeaker -gloinik Maritime Identification Digits (MID) -morski numer identyfikacyjny (wskaznik bandery Maritime Mobile Service (MMS) - ruchoma sluzba morska Maritime Mobile Satellite Service (MMSS) satelitarna ruchoma sluzba morska Maritime Mobile Selective Call identify code (MMSI) - kod identyfikacyjny morskiej sluzby ruchomej Maritime Safety Information (MSI) - morskie informacje bezpieczenstwa -maritime safety information receiver NAVTEX - odbiornik morskich informacji b. Master Plan for GMDSS -plan ogolny (funkcjonowania) systemu GMDSS Mayday -radiotelefoniczny sygnal niebezpieczenstwa relay -poSrednictwo w niebezpieczenstwie message (MSG) - wiadomoSc, korespondencja sluzbowa -priority -pienvszenstwo przekazu wiadomoSci MET warning - ostrzezenie meteorologiczne microphone -mikrofon microprocessor -mikroprocesor microswitch -mikrowylqcznik

microtelephone -mikrotelefon modulation -modulacja narrow-band direct printing (NBDP) - telegrafia dalekopisowa o druku bezpoirednim nature of distress -rodzaj niebezpieczenstwa - firelexplosion -pozarleksplozja - flooding - zalewanie (przedzialow) - collision - kolizja - grounding -wejicie na mieliznp - listing - (niebezpieczny) przechyl - sinking - zatonigie - disabled and adrift - unieruchomienie i dryfowanie - undesignated - inne (niebezpieczenstwo) - abandoning ship - opuszczenie statku - attack by pirates - atak piratow NAVAREA - obszar w skoordynowanym systemie transmisji ostrzezen dalekiego zasiegu NAVTEX - system automatycznego odbioru morskich informacji bezpieczenstwa network - sieC (stacji radiowych) - international - sieC miqdzynarodowa - national - sieC krajowa - primary -podstawowa sieC alarmowania - public switched (PSN) - lqdowa publiczna sieC telekomunikacyjna - secondary - wtorna sieC alarmowania Network Operation Centre (NOC) -OSrodek Operacyjny Sieci (GMDSS) noise - szumy, zaklocenia level -poziom szurnow suppression - thmienie szumbw number -numer - called subscribers -numer teleksowy abonenta lqdowego -end of sequence -koniec sekwencji wywolawczej meteorologicalobservation (OBS) -obserwacje meteorologiczne Operational Control Centre (OCC) - operacyjne centrum kontroli (INMARSAT, GMDSS) over - sygnal przejScia na odbior PAN PAN - (radiotelefoniczny) sygnal pilnoici pause -pauza Personal Locator Beacon (PLB) - awaryjny, indywidualny nadajnik pozycjonujqcy phonetic spelling -literowanie phonetic alphabet - alfabet fonetyczny (sluiqcy do literowania) portable -przenoiny

-hand-held radio -radiostacja rqczna, przenoSna - hand-held battery-powered radio -podrpczna radiostacja przenoina zasilana bateriami -hand-held droppable radio -przenoha (rpczna) radiostacja zrzutowa - radio -radiostacja przenokna - - equipment -przenoiny sprzpt radiowy - survival craft transceivers -przenoha radiostacja do irodkow ratunkowych power - moc -amplifier -wzmacniacz mocy pre-amplifier -przedwzmacniacz procedural words - slowa proceduralne priority - priorytet, pierwszenstwo, uprzywilejowanie (np. w l-qcznoki radiowej) - distress -niebezpieczenstwo - routine -priorytet zwykly - safety -bezpieczenstwo (ostrzeganie) - urgency -pilnoSC procedure -procedura - correspondence - procedura korespondencji propagation -propagacja characteristic -charakterystyka propagacji protective radome - kopula ochronna (anteny) radio -radiostacja, odbiornik radiowy alarm signal -radiowy sygnal-alarmowy -beacon - radiolatarnia bearing - radionamiar -broadcast - radiofonia calling-in point -punkt meldunkowy (np. w systemie VTS) channel - kana1 IqcznoSci radiowej -communication -komunikacja radiowa, lslczno66 radiowa direction-finder -radionamiernik direction-finding -radionamierzanie station - radiostacia do namierzania distress frequency - czpstotliwoSC lqcznoici w niebezpieczenstwie distress signal - radiowy sygnal wzywania pomocy fix -pozycja z radionamiarow fog signal -radiowy sygnal mglowy frequency -czgtotliwoSC radiowa heading angle -radiowy kqt hrsowy -horizon -horyzont radiowy interference - zaklocenie radiowe log book - dziennik radiowy officer -radiooficer operator - radiooperator

5. NAWIGACJA

---

6. NAVIGATION

-pratique -Swiadectwo wolnoSci ruchow uzyskane drogq radiowq - public station - radiostacja publiczna receiver -odbiornik radiowy report - raport radiowy room - kabina radiowa safety signal -radiowy sygnal ostrzegawczy set - odbiornik radiowy signal - sygnal radiowy silence - cisza radiowa station - radiostacja telephony (RIT, RTF) - radiotelefonia telegraph (WT) -radiotelegrafia telegraphy (RTG) -radiotelegrafia -teletype (RTT) - dalekopis radiowy radiodetermination -radionamierzanie, okreSlanie pozycji za pomocq radionamiarow radiogoniometer -radionamiernik radiolocation -radiolokacja radio-range beacon - radiolatamia kierunkowa radio regulations (RR) -regulaminy radiowe radiotelex -radioteleks receiver - odbiornik - emergency -radioodbiornik awaryjny letter (RTL) - list radio-teleksowy -noise - szumy wlasne odbiornika - radio - radioodbiornik receiving - odbieranie, odbierajqcy antenna - antena odbiorcza -ship -statek odbierajqcy (korespondencjp radiowq) station - stacja odbierajqca reception - odbior recipient -odbiorca (korespondencji radiowej, sygnaw region -region, rejon, akwen - AOR-East (Atlantic Ocean Region-East) wschodni rejon Oceanu Atlantyckiego - AOR-West (Atlantic Ocean Region-West) zachodni rejon Oceanu Atlantyckiego - IOR (Indian Ocean Region) - rejon Oceanu Indyjskiego - POR (Pacific Ocean Region) -rejon Oceanu Spokojnego relay - przekazywak (np. wolanie o pomoc), poSredniczyC reply - odpowiedz reporting point -punkt meldunkowy (statku) reset - zerowanie, pot: resetowanie - manualy -zerowanie (resetowanie) rpczne revolving radio beacon - radiolatarnia obrotowa

rotating beacon -radiolatamia wirujqca rotating direction finder - radionamiernik z antenq obrotowq safety call -wywolanie ostrzegawcze safety message -wiadomoSC, komunikat - announcement of ogloszenie wiadomoSci bezpieczenstwa - transmission of -transmisja wiadomoSci bezpieczenstwa search and rescue (SAR) -poszukiwanie i ratowanie operation - operacja poszukiwania i rat. dedicated frequencies - czgtotliwoSci przypisane sluibom SAR Search and Rescue Satellite Aided Tracking (SARSAT) - poszukiwanie i ratowanie wspomagane Sledzeniem satelitarnym (sieC satelitow ratownictwa) search and rescue radar transponders (SART) -transponder radarowy Satcom (satellite communication) -komunikacja satelitarna Satellite Control Centre (SCC) - osrodek zarzqdzania sieciq satelit6w (Inmarsat) satelite system - system (sieC) satelitarna - polar-orbiting - system satelitow o orbitach polamych (biegunowych) - geostationary - system satelitow geostacjonarnych scanning -przeszukiwanie receiver - odbiornik przeszukujqcy securite! - radiotelefoniczny sygnal bezpieczenstwa segment -segment - ground - lqdowy segment sieci lqcznohci - space - satelitarny segment sieci Iqcznofci (to) select -wybraC (stacjp, czpstotliwoSC) selective calling -wywolanie selektywne - group - grupowe wywolanie selektywne --number -numer wywolania selektywnego Selective Broadcast Sending Station (SBSS) stacja nadawcza selektywnego systemu rozglaszania selectivity - selektywnoSC semi-conductor -polprzewodnik sender - nadajnik radiowy sending -nadawanie Sequential Single Frequency Code (SSFC) sekwencyjny kod jednoczpstotliwoiciowy (analogowe selektywne wywolanie) service -tu: IqcznoiC

----

---

--

5. NAWIGACJA

long-range - lqcznoSC dalekiego zasiegu medium-range - lqcznoSC Sredniego zasiegu - short-range - IqcznoSC krotkiego zasiqgu set up watch -ustali6 wachtg short-wave transmitter - nadajnik krotkofalow ship-to-shore -IqcznoSC statku z brzegiem -alerting -alarmowanie stacji brzegowej przez statek call -wywolanie stacji brzegowej przez st. -distress alert -alarmowanie stacji brzegowej przez statek w niebezpieczenstwie silence - cisza (tu: radiowa) - lifting - odwolanie ciszy (radiowej) signal letters - sygnal rozpoznawczy, sygnal wywolawczy single channel per carrier (SCPC) -pojedynczy kanal telefoniczny, pojedynczy kanal na jednq n o h q single-sideband modulation (SSB) -modulacja jednowstqgowa SOS - (radiotelegraficzny) sygnal wzywania pomocy (to) spell - 1iterowaC space - odstgp (w wydruku dalekopisu) squelch - (pokrgtlo) blokady szum6w standby -pogotowie statics - zakiocenia atmosferyczne (w odbiorze radiowym) station - stacja (np. nadawcza) -broadcast receiving (BRS) - s. odbiorcza -broadcast sending (BSS) -stacja nadawcza - calling - stacja wywolujqca - coast earth (CES) - naziemna stacja nadbrzezna (lqcznoici satelitarnej) -coast radio (CRS) -radiostacja nadbrzeina (IqcznoSci terrestrycznej) - coast - stacja brzegowa - ground earth (GES) -naziemna stacja nadbrzezna -in distress - stacja (statek) w niebezpieczenstwie in vicinity - stacja w pobliiu - land earth (LES) - lqdowa stacja naziemna (systemu Inmarsat) - location of - polozenie stacji - master - stacja glowna -mobile - stacja ruchoma - mobile earth (MES) - naziemna stacja ruchoma (systemu Inmarsat)
-

name of - n a m a stacji network co-ordination (NCS) - stacja koordynujqca (Inmarsat) -of origin -stacja zlecajqca, stacja kt6ra nadala sygnal, wiadomoSC - ship earth station (SES) - statkowa, ruchoma stacja naziemna lqcznoSci satelitarnej - ship - stacja statkowa - slave - stacja podlegla store and forward messaging -technika gromadzenia i przesylania informacji telecommunication -telekomunikacja teleprinter -dalekopis telex - teleks communication - 1qcznoSC teleksowa message -wiadomoSC teleksowa - radio -teleks radiowy, radioteleks terrestrial -przyziemny test - test, sprawdzenie testing -testowanie, sprawdzanie - equipment - sprawdzanie sprzetu text - tekst Time Division Multiplex (TDM) - (technika) czasowego zwielokrotnienia kanalow Time Division Multiplexer Access (TDMA) zwielokrotnienie czasowe dostepu do satelity teleprinter message (tpm) -wiadomoii. przekazana teleksem traffic -trafika -distress korespondencja w niebezpieczenstwie - exchange of -wymiana korespondencji - intership - komunikacja radiowa mipdzy statkami list -wykaz zalegajqcej korespondencji - resumption (of radio -) - wznowienie (komunikacji radiowej) - roll call of - podawanie kolejki oczekujqcych (przez stacjg brzegowd - safety - korespondencja bezpieczenstwa (ostrzegawcza) transeiver -zespol nadawczo-odbiorczy transmit-receiveswitch -przelqcznik nadawanie-odbi6r transmitter -nadajnik transmitting -nadawanie ship - statek nadajqcy (wiadomoSC) station - stacja nadajqca wiadomoSC) transmission - nadawanie, transmisja (np. danych), przekazywanie, przesylanie
-

--

6. NAVIGATION
-

- band -pasmo czgstotliwoici przenoszonych - line linia zasilajqca

-to cease transmission-zaprzestak nadawania transponder -wmacniacz z ukladem przemiany (w radiokomunikacji satelitamej) T-R cell - mierak gazowany (lampa nadawanie-odbior, NIO) T-R switch - przelqcznik NIO, przelqcznik nadawanie-odbior trimmer -kondensator wyrownawczy rownolegly capacitor - kondensator w. rownolegly tropospheric wave -fala troposferyczna (to) tune - stroit (np. nadajnik) tuned circuit -obwod strojony (rezonansowy) tunimg - strojenie indicator - wskainik strojenia two-channel -dwukanalowy urgency - pilnoik - degree of - stopien pilnoici -message -pilna wiadomoik -signal -sygnal p. (komunikatu,wiadomoici) upper side band (USB) - g6ma wstqga boczna variable capacitor -kondensator zmienny very high frequency (VHF) -wysoka czgtotliwoik (30 - 300 MHz) volume -regulacja sily glow watch -wachta (sluzba) - radio - wachta radiowa - set up - ustanowik wachtg wireless -radiostacja -aerial -antena radiowa -bearing -namiar radiowy, radionamiar cabin - (niegdyi) kabina radiowa log - dziennik radiostacji, dziennik radiowy operator - radiooperator room - kabina radiowa telegraphy (WIT) -radiotelegrafia World Wide Navigational Warning System (WWNWS) - ~wiatowy System Ostrzezen Nawigacyjnych

Telex command codes and abbrevations - kody i skr6ty teleksowe

ABS - abonent nieobecny ACK -potwierdzenie ADV -powiadomienie AGN - znowu ANUL - anulowane AMV -wiadomoik do systemu AMVER BRK - przerwanie polqczenia ze stacjq nadbrzeznq CRV -czy odbierasz dobrze? odbieram dobrze DATA - zqdanie przekazania wiadornoici do abonenta przy pomocy transmisji danych DIRTTLX -zqdanie nawiilzania bezpo6redniej lqcznoici teleksowej z abonentem DER -nieczynny EEE -pomyika FAX -zqdanie przekazania wiadomoici na faks FM - O ~ / Z FMT - blqd formatu FREQ - czgstotliwoik nasluchu na statku GA+ - nadawak, rozpoczq5 nadawanie HELP - zqdanie informacji o uslugach i procedurach stacji nadbrzeznej INF - zqdanie informacji z bazy danych stacji nadbrzeznej MED -pilna wiadomoik medyczna MNS - minuty MOM - czekak MSG - wiadomoik, nadak wiadomoik MULTLX -wiadomoiC w systemie "przechowaj i przekaz" do kilku adresatow NAV - zqdanie podania ostrzezeh nawigacyjnych NC - brak polqczenia OBS -wiadomoik meteorologiczna OCC - abonent zajqty OK - zgadzam siql zgadzasz sic? OPR - zqdanie polqczenia z operatorem PLS - proszg POS -pozycja statku RCD - odebrano RDL - zqdanie ponownego polqczenia z abonentem wywolanym poprzedniq komendq DIRTTLX RE (REF) - dotyczy RPT -powtorzenie RTL - list radio-teleksowy STA - zqdanie podania statusu wiadomoici przeslanych systemem "przechowaji przekai"

5. NAWIGACJA

STS - wiadomoiC w systemie "przechowaj i przekaz" do innego statku SRY -przepraszam SVC - nadanie noty sluzbowej SVP -proszg TAX -jaka oplata? TEL - zqdanie przekazania wiadomoici telefonicznie pod wskazany numer TEST MSG -wiadomoSC testowa TGM - radiotelegram THRU -jestei polqczony w trybie teleksowym TKS - dzigkujp TLX - wiadomoiC w systemie "przechowaj i przekaz" TLXA -zqdanie potwierdzenia czasu przekazania teleksu do adresata TPR - dalekopis URG -polqczenie pilne W -wyrazy WRU -kto tam ? WX -zqdanie prognozy pogody XXX -pomylka

Signalling and signals - sygnalizacja i sygnaly

aldis lamp -aldis, reflektor sygnalizacyjny at half-mast -do polowy masztu at the dip - do p6l masztu (o fladze) blast -dzwipk (syreny okrgtowej) - double -podwojny diwigk gwizdkiem - long - dlugi sygnak (syreng rogiem mglowym) - prolonged - sygnal diwigkowy dlugi - short - diwigk (syrenq) krotki blinker -szczytowka, lampa sygnalowa blue Peter -flaga rnks "P"; "wychodzg w morze" burgee -proporczyk (z wycigciem) clip hook -hak zatrzaskowy, karabinczyk color, colour -bandera narodowa dash -kreska (w alfabecie Morse'a) dasher block -bloczek flagowy day shapes -znaki dzienne - apex - czubek stozka -basket - koszyk (znak dzienny) -black ball - kula (mak dzieAy) - cone - stozek (naw. znak dzienny)

Signal mast - maszt sygnalowy

top mast/ wierzchoiek masztu not under command lights/ Swiatia statku "nieodpowiadajqcego top flash lrght/ Swiatio do sygnalizacji Morse'a

i
Christmas tree/

6. NAVIGATION

- diamond shape - znak dzienny w ksztalcie

rombu - drum - sygnal dzienny w ksztalcie walca dip the flag - salutowaC banderq distress flare - flara light - sygnal Swietlny wzywania pomocy daylight signalling lamp - lampa do sygnalizacji dziennej dressed full - statek w pelnej bandergali dressing line - lina pomocnicza bandergali dressing ship - podnoszenie bandergali (to) dress ship -podnieSC bandergale dye marker - macznik banvny, banvnik stosowany jako sygnal wzywania pomocy emergency signal - sygnal alarmowy ending signal - sygnalizacja zakonczenia, sygnal zakonczenia ensign -bandera panstwowa - dipping - salutowaC banderq staff - drzewce bandery entering signals -sygnaly wejiciowe do portu false alarm - alarm falszywy farewell whistle -pozegnalny sygnal syrenq first substitute -pienvsza flaga (kodu) zastepcza flag - flaga, bandera - affirmative flaga potwierdzenia mks, flaga "tak" alphabet - alfabet flagowy chest - szafka na flagi clip -lqcmik linek flagowych -code--flagakodu - distress - flaga wzywania pomocy - house - flaga armatora locker - schowek na flagi - mercantile - bandera handlowa - merchant -bandera marynarki handlowej - national - flaga narodowa -negative -flaga ,,N" MKS oznaczajqca neg a c j ~flaga zaprzeczenia , - pilot - flaga pilotowa -pole socket - gniazdo maszciku flagowego salute - salut banderq staff - drzewce flagowe, flagsztok socket - gniazdo drzewca flagowego - substitude - flaga zastepcza (kodu) -toggle -przetyczka flagowa - weather - flaga sygnalu pogody - wind - flaga wskazujqca kierunek wiatru flagpole socket - gniazdo maszciku flagowego

- socket -gniazdo drzewca flagowego

fly - dlugoSC flagi -nieSC flagp fog - mgla - audiable - diwiekowe sygnaly mglowe -bell - dzwon mglowy - explosive -signal -detonacyjny sygnal mglowy gong - gong mglowy gun - armatni sygnal mglowy signal - sygnaly mglowe foghorn -rog mglowy full dress (of a ship) -pelna gala banderowa half-mast high - do p6lmasztu (bandera, flaga) head of mast - szczyt masztu, top masztu hoist -wysokoSC bodniesienia) flagi hoist - rzut flag sygnalowych Inglefield clips -haczyki flagowe International Code of Signals -Miedzynarodowy Kod Sygnalowy (MKS) A (I have a diver down: keep well clear at slow speed) - "mam nurka po wodq: trzymajcie sig z dala i idicie powoli" B (I am taking in, or discharging, or carrying dangerous goods) - "ladujg lub wyladowuje, albo mam na statku ladunki niebezpieczne" C (Yes - affirmative) - Yak", potwierdzenie, lub: "znaczenie poprzedzajqcej grupy sygnalow powinno by6 rozumiane jako potwierdzenie" D (Keep clear of me - I am manoeuvring with difficulty) -"trzymajcie sie z dala ode mnie, manewrujq z trudnosciq" E (I am altering my course to starboard) ,,zmieniam swoj kurs w prawo" F (I am disabled - communicate with me) -"jestem niezdolny do mchu; nawiqzcie IqcznoSC ze mnq" G (I require a pilot, or: I am hauling nets) "potrzebuje pilota". Nadawany przez statki rybackie lowiqce w pobliiu siebie oznacza: "wybieram sieci". H (I have pilot on board) - "mam pilota na pokladzie" I (I am altering my course to port) - "zmieniam swoj kurs w prawo" J (I am on fire and I have dangerous cargo on board; keep well clear off me) - "mam po-

flagstaff - drzewce flagowe

- flag

--

--

--

5. NAWIGACJA

zar i niebezpieczny ladunek na statku; trzymajcie sip z daleka ode mnie" K (I wish to communicate with you) -I1pragnq nawia,zaC z wami la,cznoSCU L (You should stop your vessel instantly) -"zatrzymajcie wasz statek natychmiast" M (My vessel is stopped and making no way through the water) - "zatrzymalem moj statek i nie posuwam sic po wodzie" N (No) - ,,niem(zaprzeczenie) 0 (Man overboard) - ,,czlowiek za b u r t e P (All persons should report on board as the vessel is about to proceed to sea, also: My nets have come fast upon an obstruction) - w porcie: ,,wszystkie osoby powinny sig zameldowaC na statek, gdyz statek wkrotce wychodzi w morze". W morzu, uzyta przez statek rybacki omacza: ,,moje sieci zaczepily o przeszkodp" Q (my vessel is healthy and I request free pratique) - "moj statek jest ,,zdrowyM proszg o i Swiadectwo zdolnoSci ruchbw" R (The way is off my ship; you may feel your past me) - "droga prowadzi z daleka od mojego statku, mozecie przejSC za ma," S (My engines are going astern) - ,,moje silniki pracuja,wstecz" T (Keep clear of me; I am engaged in pair trawling) - "trzymajcie siq z dala ode mnie, jestem zajpty tralowaniem we dwojkg" U (You are running into danger) - "kierujecie sig ku niebezpieczenstwu" V (I require assistance) - "potrzebujp pomocy" W (I require medical assistance) - "potrzebujq pomocy lekarskiej" X (Stop carrying out your intentions and watch for my signals) -,,wstrzymajcie sig z wykonywaniem waszych zamierzen i uwazajcie na moje sygnaly". Y (I am dragging my anchor) - "wlokq moja, kotwicg" Z (I require a tug, or: I am shooting nets) ,,potrzebujq holownika" lub: ,,wydajg sieci" jack -proporzec, flaga pilotowa - bow - proporzec dziobowy - yellow jack - flaga kwarantannowa jewel block -bloczek flagowy lazy halyard - flaglinka zastcpcza long - kreska (w alfabecie Morse'a, zob, tez dash)

making colours -podniesienie bandery Morse code - alfabet Morse'a light - Swiatlo nawigacyjne pokazujqce literg alfabetu Morse'a Morse lamp - lampa do sygnalizacji alfabetem Morse'a nautophone -nautofon pennant -proporczyk - answering - flaga odpowiedzi pilot house bell - dzwon na mostku poop staff - rufowy maszt flagowy, drzewce bandery reed horn -rog mglowy repeater - flaga powtorzenia (MKS) ripper -rog mglowy salute - salut -to the flag - salut banderze seamarker - banvnik do wody (sluza,cy do zwracania uwagi podczas akcji ratowniczej) shape -znak (dzienny) sygnalizacyjny - ball - kula - cone - stozek - cylinder -walec short - kropka (w alfabecie Morse'a) signal - sygnal - answering - sygnal odpowiedzi - aural - sygnat diwigkowy flag -flaga sygnalowa, flaga migdzynarodowego kodu sygnalowego -halyard - flaglinka, linka sygnalowa --bend -wqzel flagowy, wqzel szotowy - night - sygnal nocny, sygnal Swietlny - one-flag - sygnal jednoflagowy pistol - rakietnica, pistolet do wystrzeliwania rakiet sygnalizacyjnych - recognition - sygnal rozpoznawczy rocket -rakieta sygnalowa station - stacja sygnalowa stay - sztag sygnalowy - three flag - sygnal trzyflagowy - three letter - sygnal trzyliterowy - towing - sygnaly holownicze - two-flag - sygnal dwuflagowy (mks) - warning -sygnal ostrzegawczy -yard -rejka sygnalowa signalling - sygnalizacja (np. aldisem) -lamp - lampa sygnalizacyjna, szczytowka -mirror - lusterko sygnalizacyjne -procedure -procedury sygnalizacyjne - visual - sygnalizacja optyczna

--

6. NAVIGATION

siren - syrena (diwiqkowa) sound -diwiqk - long - diwiqk ddlgi (syrensl) - short - diwiqk krotki (syrensl) signal - sygnai diwiqkowy signalling -sygnalizacja akustyczna (to) sound -nadawaC sygnal diwiqkowy (to) strike -opuSciC (flagq, banderq) tack line - linka wszyta w brzeg flagi time ball - kula sygnalowa (do sygnalizacji czasu) top -wierzchoiek, szczyt (masztu) typhon - urzqdzenie do nadawania sygnaiow mgiowych i ostrzegawczych (ship's whistle) vibratory horn -membranowy rog mglowy warning - ostrzezenie light - Swiatko ostrzegawcze - navigational -ostrzezenie nawigacyjne signal - sygnai ostrzegawczy test -proba ukiadu ostrzegawczego whistle - syrena okrqtowa, gwizdek, buczek controller - automat mgiowy syreny okrqtowej lanyard - linka syreny (gwizdka) valve -zawor na syrenq wind vane -wiatrowskaz, flaga wskazujqca kierunek wiatru

Flag mast - maszt flagowy

mast truck/ jablko masztu

halyard downhaul/

mast/ maszt

7. Cargo - ladunek
1. Cargoes - ladunki 2. Bulk cargoes -ladunki masowe 3. Containers - kontenery 4. - Types of containers - typ kontenera 5. - Container construction - konstrukcja kontenera 6. Forest products -produkty przetworstwa drzewnego 7. General cargo -drobnica 8. Reefer cargo - ladunki chlodzone 9. Cargo ventilation - wentylacja ladunku 10. Liquid cargoes -ladunki plynne 11. Ro-ro cargo -ladunki toczne

CARGO STOWAGE AND LASHING SZTAUOWANIE I MOCOWANIE LADUNKU 12. Cargo distribution planning - planowanie rozmieszczenia ladunku 13. Cargo stowage - sztauowanie ladunku 14. Cargo lashing - mocowanie ladunku 15. Container stowage - sztauowanie kontener6w 16. Container stacking and lashing equipment - sprzet do sztauowania i mocowania kontenerow 17. Ro-ro cargo stowage -sztauowanie ladunk6w tocznych 18. Ro-ro cargo lashing equipment - sprzet do mocowania ladunkow tocznych 19. Forestry products stowage - sztauowanie drewna i produktow jego przetwarzania 20. Forces acting on cargo - sily dzialajqce na ladunek 21. Cargo safety - bezpieczenstwo ladunkow 22. Chemical and gas cargoes - ladunki chemiczne i gazy

7. CARGO

Cargoes classifcation 1klasyfkacja ladunkdw

C
bulk cargoes/ ladunki masowe ladunki masowe suche ladunki masowe piynne

general cargoes/ ladunki dvobnicowe

unitized cargoes/ iadunki jednostkowane

beczki artom/

Cargoes -ladunki
bulk-in-bags-out (BIBO) - zaladunek (towaru) luzem, wyladunek w workach break-bulk cargo - drobnica, ladunek polmasowy, duze partie jednorodnej drobnicy bulk - duza iloid, masa -cargo -ladunek masowy, masowka - in - luzem, ladunek masowy bulk goods -towary masowe cargo - ladunek - deck - ladunek pokladowy - dry - ladunek suchy - dry freight - drobnica konwencjonalna - filler -ladunek wypelniajqcy - frozen - ladunek mrozony - general - drobnica, ladunek drobnicowy -heavy - ladunek ciqzki - homogeneous - ladunek jednorodny - project - ladunki zwiqzane z tym samym projektem, wozone czqsto z roznych miejsc i w roinym czasie - reefer - ladunek chlodzony - refrigerated - ladunek chlodzony - special -ladunek specjalny -transit -ladunek tranzytowy, ladunek przeznaczony do innego portu units -jednostki ladunkowe - voluminous - ladunek o duzej objqtoici commodity - rodzaj ladunku, rodzaj towaru index - indeks towarow float onlfloat off - wplywanie/wyplywanie (technologia przeladunku poziomego barkowca)

forestry - pot. okreilenie dot. drewna, celulozy i papieru uzywane w iegludze products (FP) - okreslenie dot, drewna, celulozy i papieru uzywane w zegludze gas - gaz - liquified - gaz plynny generals - drobnica in bulk - luzem, ladunek masowy lift-onhft-off (10-10) -system przeladunku pionowy liquid cargo -ladunek plynny in bulk - ladunek plynny luzem lot - partia (ladunku) measurement goods - towar przestrzenny (o wysokim wspolczynniku sztauerskim) merchandise -towar neo-bulk -drobnica jednorodna w duzych partiach; rowniez: break-bulk roll onlroll off (ro-ro) -wtaczaC/wytaczaC, pozioma technologia przeladunku roll onlroll off, lift onllift of, float onlfloat off (ro-lo-flo) - mieszany system przeladunku stosowany na barkowcach ship-to-truck cargo handling system - przeladunek ukladarkami statek-ciqzarowki unit load -jednostka ladunkowa - standardized - znormalizowana jednostka ladunkowa waterborne - (ladunek) przewozony drogq wodns~ zaladowany na statek wet goods -towary (ladunki) plynne, takze ladunki o duzej zawartosci wilgoci

--

--

Bulk cargo -ladunki masowe

animal feed products -pasze ammonium -amon nitrate - azotan amonu phosphate - fosforan amonu sulphate - siarczan amonowy anhydrite -anhydryt apatites -apatyty artificial manures -nawozy sztuczne baryt - baryt block - blok (np. marmuru) bulk - duza iloSC, masa cargo - ladunek masowy, masowka - in - luzem, ladunek masowy bulk goods -towary masowe bulky cargo -ladunki masowe calcium -wapn -ammonium nitrate - saletrzak chloride - chlorek wapnia -nitrate - azotan wapnia phosphate - fosforan wapnia cement -cement cereals - zboza products - produkty zbozowe charcoal -wqgiel drzewny clinker -klinkier coal -wqgiel - anthracite - antracyt, wqgiel antracytowy - cobbles -kostka weglowa (sortyment wegla) - cobs - orzech (s.w.) -duff -wilgotny mial wqglowy dumping - zaladunek wegla -dust - pyl weglowy - hard -wqgiel kamienny, antracyt - lump - gruby wqgiel, wegiel w brylach - nuts - orzech (s.w.) - peas, pea - groszek - small - drobny -tipper - wywrotnica wagonowa coke - koks -breeze - drobny koks, mial koksowy concentrate -koncentrat concentrated ores -koncentraty rudy corundum -korund cotton -bawelna dust-proof -pyloodporny dust-tight -pyloszczelny easy trimmer - statek latwo trymujqcy easy trimming hold -ladownia trymujqca feeder -zasobnik uzupehiajqcy feedmeal -mqczka paszowa

fertilizers -nawozy - nawozy sztuczne - dry - nawozy suche - fossil meal - ziemia okrzemkowa - liquid - nawozy w plynie - mixed - n. mieszane, wieloskladnikowe - natrium sulphate - siarczan sodu (nawoz) - nitrogen-phosphorus azotowo-fosforowy - nitrogenous - -n. azotowy -phosphatic - n. fosforowy - potassic - n. potasowy -potassium chloride - chlorek potasu potassium nitrate - azotan potasu - potassium sulphate - siarczan potasu - superphosphate of calcium - superfosfat filler cargo -ladunek wypelniajqcy flattening - rownanie powierzchni ladunku sypkiego flow moisture point - punkt uplynnienia suchego masowego ladunku sypkiego fodder -pasza goods in bulk -ladunek masowy grain - ziarno, zboze -barley -jqczmien - broom corn - sorgo -buckwheat - gryka capacity - pojemnoic ladunkowa statku dla ziarna cubic capacity -pojemnoSC ladunkowa statku dla ziarna (w m3 lub cbft) -cargo certificate -Swiadectwo zdatnoici statku do przewozu zboza luzem - corn - kukurydza -heap - stos ziarna, zboza - heavy (hg) - zboze (ziarno) ciqzkie - horse bean - bobik in bulk - ziarno, zboze luzem - light (lg) - ziarno (zboze) lekkie - maize -kukurydza - mail - sorgo - rye - zyto - wheat - pszenica granulate -granulaty gypsum - gips india-rubber -kauczuk naturalny iron - stal ore - ruda zelaza jute -juta level - poziom, poziomy (to) level -poziomowac, wyrownywac (np. powierzchniq ladunku)
- artificial

--

lime -wapno meal -pasze -beet pulp - wytloki buraczane -oily - makuchy - rape - Sruta rzepakowa - soya - sruta sojowa minerals -mineraly - alumina - tlenek glinu - asbestos - azbest - bauxites -boksyty - bentonites - bentonity - ceramic clinker -klinker ceramiczny - China clay - kaolin - clays - gliny - fluorite - fluoryt - gipsum - gips - kaolin - kaolin - phosphate rocks - fosforyty - porphyres - porfiry - pumice -pumeks - salt - so1 - sands - piaski - silicon - krzem - sulphur - siarka metals -metale - antimony - antymon -beryllium -beryl - bismuth - bizmut - boron - boru - cadmium - kadm - chromium - chrom - cobalt - kobalt - copper - miedi - iron - ielazo - lead - olow - magnesite - magnezyt - magnesium -magnez - manganese - mangan - molybden - molibden - nickel - nikiel - non-ferrous metale kolorowe, metale niezelazne - scrap metal -zlom metalowy - tin - cyna - titanium -tytan - tungsten - wolfram - vanadium - wanad pellets - granulaty recycling - surowce wtome rice - ryi - clean - ryz iuszczony - paddy - ryz nieluszczony

--

-polished - ryz polerowany - rough - ryz niehszczony - white -ryz polerowany stones and rocks -kamienie i skaly -alabaster - alabaster - basalt -bazalt - calcite -kamien wapienny - chalk - kreda - dolomite - dolomit - flints - krzemienie - granites - granity - gravels - zwiry - limestone - kamien wapienny marbles -marmury mortar -h s z y w o ore - ruda - coarse - ruda w kesach concentrate - koncentrat rudy - copper - ruda miedzi fines - ruda drobnoziamista - finished - ruda wzbogacona - iron -ruda zelaza - lump - ruda gruba, w brylach - magnetite - ruda magnetytowa - roasted - ruda prazona -yard - skladowisko rudy raw material - surowiec seed cakes -makuchy prasowane sand - piasek sandstone -piaskowiec shingles -zwiry soda - soda sodium chloride - chlorek sodu sodium sulphate - siarczan sodu stone -kamienie scrap - zlom (jako ladunek) -yard - skladowisko zlomu screen bulkhead - grodz pylochronna sugar - cukier transportable moisture limit - dopuszczalna zawartoSC wilgoci (w transportowanym ladunku masowym) trim -trymerka a cargo -trymowad ladunek (to) trim - trymowat, rozmieszczaC ladunek sypki w ladowni trimming -trymerka - normal hold - ladownia normalnie trymuj w tin test - proba wilgotnoici ladunku w puszce vegetable fibre - wl6kno roslinne wet salted hides - skory mokrosolone

7. LADUNEK

k e s and markings o"f containers typy i oznakowanie kontenero'w

w

containers/

general cargo containers konteney uniwersalne

kontene y plytowe collapsible containers/

tank containers/ kontenery zbiornikowe

thermal containers/ kontenery izotermiczne

containers for dry bulk cargo/ do ladunkow masowych luzem

container top/ dach kontenera

owner's code, container size, type and check digit/ kod wtaiciciela, rodzaj i typ kontenera, cyfra kontrolna I container capacities/ dune eksp1oatac;yjne konten

container top/l sea-air container mark/znak dach kontenera kontenera lotniczo-morskiego

container Leight/ wysokoii kontenera

owner's code/kod wtaiciciela equipment category identified identyfikator kategorii wyposazenia container number/ numer kontenera
L

OCLu 244435 0---digit/ cyfra kontmlna check 22G 1 characteristic/ charakterystyka kontenera
length/ dtugoSC kontenera

I'

type/ typ kontenera

breadth/ szerokoiC kontenera

container markings oznakowanie kontenera

7. CARGO

Containers - kontenery

- approval -uznanie konstrukcji kontenera (za bezpiecznd -- certificate Swiadectwo uznania bezpiecznej konstrukcji kontenera safety - plate - tabliczka uznajqca k. bez-

container -kontener

pieczny (do eksploatacji) -safety devices -urzqdzenia (zawory) bezpieczenstwa na k. zbiomikowych approved continuous examination programme (ACEP) - zatwierdzony (przez instytucjc klasyfikacyjnq) program stalych przeglqdow stanu kontenera advanced transit atmosphere control (ATAC) - system kontroli i regulowania skladu atmosfery w zaladowanym k. chlodzonym clip-on unit - urzqdzenie chlodnicze przystosowane do doczepiania do k. chlodzonego container - kontener, pojemnik atmosphere - atmosfera w kontenerze berth - nabrzeze kontenerowe centre of gravity - Srodek ciczkosci k. condition - stan (techniczny) kontenera -depot - sklad, depot kontenerowy examination report - sprawozdanie z przeglqdu k. -external dimensions - wymiary zewnctrzne k. internal dimensions -wymiary wewn. k. -marking - oznakowanie k. -survey certificate - Swiadectwo przeglqdu k. sticker - nalepka k. terminal -baza, terminal kontenerowy tightness test -proba szczelnosci kontenera container continuous examination programme (CEP) - program nadzoru ciaglego stanu techn. k. containerization -konteneryzacja Convention for Safe Containers plate (CSC plate) - tabliczka zgodnosci k. z normami Konwencji o Bezpiecznych Kontenerach data plate - tabliczka na k. zawierajqca m.in. jego tare, wage brutto i wymiary document holder - kieszen na k. zawierajqca jego dokumenty, np, celne

dolly - zestaw kol (opuszczanych pod przedniq czeiciq naczepy drogowej po odlqczeniu od niej c i ~ n i k a ) forty-foot equivalent unit (FEU) - kontener czterdziestostopowy ETEU (equivalent TEU) - statystyczne pojecie umowne, okreilajqce kontenery puste: trzy zlozone kontenery puste odpowiadajq TEU full container load (FCL) -k. formowany przez jednego zaladowcc, na jego koszt i ryzyko IMO sticker -nalepka k. dot. towarow niebezpiecznych label - etykietka, nalepka - container - nalepka k. dot. towarow niebezpiecznych (takze: sticker) less than container load (LCL) -partia ladunku mniejsza niz objqtoSC kontenera lime scrubber - pochlaniacz niepozqdanych gazow w kontenerach chlodzonych modified atmosphere operation (MAO) przewoz ladunku w k. z kontrolowanqatmosferq periodic examination scheme -program przeglqdow okresowych stanu kontenera portable refrigeration unit - przenohe (doczepiane) do k. urzqdzenie chlodnicze pre-trip inspection -inspekcja kontenera przed jego napelnieniem racking force - sila pozioma odksztalcajqca ramq nosn* k. racking test -proba sztywnoici (np. ramy noSnej kontenera) safety approval table (SAT) -tabliczka uznania k. za bezpieczny (to) strip - (tu) rozladowal. (zawartoSC kontenera) stripping - (tu) rozladunek zawartoici kontenera stuffing - napelnianie kontenera - de-- - oproznianie kontenera temperature recorder -rejestrator temperatury w k. chlodniczych TEU (Twenty Foot Equivalent Unit, 20' equivalent unitised freight unit) - umowna jednostka statystyczna odpowiadajqca kontenerowi 20', kontener przeliczeniowy

7. LADUNEK

Container types typy kontenerdw

side door container/ k. z otwieranq Scianq bocinq

open top container/ kontener bez dachu

dry cargo contained kontener uniwersalny

full side access container/ k. o velnym ~ t ~ ~SciflV bocznej c i u

bulk container/ k. do prie- dry bulker container/ k. do priewozu tadunkdw sypkich wozu ladunkow sypkich luzem

, insulated porthole container/ ' kontener izotermiczny z dociepian.ym agregatem

reefer container/ kontener chlodiony

tank container; tanktainer/ kontener =bionzikowy

cattle container/ kontener do przewozu bydla

ventilated container/ kontener wentylowany

7. CARGO

Container types-

typy kontenerow

- full

bin -pojemnik bolster - paleta kontenerowa, podloga k. box - amerykanskie okreilenie k. cargotainer -kontener ladunkowy container -kontener - all-purpose - kontener uniwersalny flat -podloga kontenerowa (do pojemnikow na sprzqt do mocowania, palet, pakietow itd.) - lashing - podloga kontenerowa do sprzqtu do mocowania - rod - pojemnik do skladowania prqtow do mocowania k. z drzwiami w obu Scia-both ends doors nach szczytowych - bulk freight - k. do przewozu ladunkow masowych, sypkich (wyposazony w otwory nasypowe oraz otwory do wyladunku) - cattle - kontener czqiciowo otwarty, do przewom bydla - closed -k. zamkniqty, z mozliwoSciq zaladunku wylqcznie przez umieszczone w Scianie szczytowej lub bocznej drzwi - closed ventilated - kontener wentylowany zamkniqtym obiegiem powietrza - collapsible - kontener skladany (ktorego poszczegolne elementy mogq byd demontowane lub sktadane w celu zmniejszenia objqtoSci pustego pojemnika) - Conair kontener chlodzony poprzez (podlqczony) system statkowy - controlled atmosphere - k. majqcy urza; dzenie do kontroli atmosfery w jego wnqtrzu - cooled - kontener chlodzony - cellular compatible paletwide (CPC) -kontener do palet (o wymiarach wewnqtrznych pozwalajqcych na zaladunek 24 palet 1,O x 1,2 m lub 30 palet 0,8 x 1,2 m, jednoczesnie o wymiarach zewnqtrznych umozliwiajqcych jego zaladowanie w prowadnice) - dry - do przewozu ladunkow suchych - dry bulker - kontener zamkniqty do ladunkow sypkich -dry freight special-- k. specjalny do drobnicy - euro palletwide box k. o wymiarach przystosowanych do przewozu europalet - gear - kontener ramowy do mocowania osprzqtu ukladarek (widly, ramy etc.) -full side access -k. o pelnym otwarciu sciany bocznej

--

--

--

tilt - kontener, ktorego Sciany boczne, niekiedy rowniez szczytowe i dach pokryte sq brezentem - gas tight -kontener gazoszczelny - general purpose - k, zamkniqty, zwykly - grilled sides - k. ze scianami aiurowymi - half-height polkontener, k. otwarty, zwykle o wysokosci od 4'00" do 4'03", - half-height open-top (HHOT) - k. polowkowy otwarty (bez dachu) - half-size - polkontener - half-rack - polkontener skladany - half tilt - k. ze znacznq cz&iq Scian (lub Scian i dachu) pokrytq brezentem - hard top - k. z dachem sztywnym - hard top open top -k. otwarty z montowalnym dachem sztywnym - heated - kontener ogrzewany - high cube - k. wysoki (9'00", 9'06") - hi-cube -populame okreilenie kontenerow o wysokoici 9'00" i powyzej - high cube unit - patrz "hi-cube" - insulated - kontener izolowany - isothermal - kontener izotermiczny (zdolny do utrzymania temperatury wewnqtrznej) - open-side - k. z otwieranq Scianq - open-top - k. otwarty (bez dachu) - overheight - kontener o podwyzszonej wysokoici, ladunek ponad dozwolonqwysokoSC - plain van -k. zamkniqty, zwykly - power pack - k. z generatorem elektrycznym do zasilania awaryjnego innych k. - reefer - k. chlodzony, do przewom ladunkow chlodzonych - refrigerated - k. chlodzony, do przewom ladunkow chlodzonych - refrigerated unit - kontener chlodzony - sheeted -kontener bez dachu (przykrywany oponczz+, rowniez: open top) - shipping - (morski) kontener transportowy, pojemnik transportowy - side door - k. z drzwiami w co najmniej jednej Scianie bocznej - slim wall - k. o Scianach z plaskiej blachy plytko profilowanej - special - k, zbudowany do przewozu specyficznego, nietypowego ladunku - top loader (TL) - kontener z mozliwosciq zaladunku przez dach - single trip (STC) - kontener jednorazowy

--

7. LADUNEK

Container types
- typy kontenerdw

half-height open top container/ kontener polbwkowy

flat rack/ kontener plytouy 40' ze Bcianami szczytouymi

bolster/ podioga kontenerowa)

pack-flat container/ kontener pack-flat

flat-rack container with collapsible ends/ kontener o podstawie plytowej ze skladanq konstrukcjq czolowq

heated -k. zbiornikowy, ogrzewany para -thermal - kontener izotermiczny - tipping bulk - k. do ladunkow masowych, wyladowywany przez przechylanie - ventilated -k. wentylowany flat -podloga kontenerowa (bolster) flatrack, flatrack - k. tylko ze Scianami szczytowymi lub tylko z bocznymi - fixed end - podloga kontenerowa ze Scianami szczytowymi stabmi -collapsible -podloga kontenerowa ze Scianami szczytowymi skadanymi -with full end wall - k. tylko z pelnymi Scianami szczytowymi -folding end --podloga kontenerowa ze Scianami szczytowymi skladanymi platform -platforma (podloga) kontenerowa swapbody - kontener wyposaiony w stalowe

- steam

nogi, umozliwiajqce zaladunek na naczepe bez uzycia podnosnika - folded - swapbody, calkowicie skladany kontener na nogach - tiltsides - swapbody kryty brezentem (opohczd - curtainsider - swapbody o Scianach krytych brezentem (oponczd - stackable - swapbody przystosowany do piqtrzenia tank (container) -kontener zbiornikowy - glycol cooled -k. zbiornikowy chlodzony glikolem - insulated k. zbiomikowy izolowany termicznie - reefer -k. zbiornikowy chlodzony - semi-insulated -k. zbiomikowy polizolowany termicznie - tanktainer - kontener zbiomikowy

---

---

-----

--

7. CARGO

Container construction konstrukcja kontenera

rear header/ belka poprzeczna gorna

cross member/ poprzeczne podstawy

locking cam/ rygiel locking rods/ are@ ryglujqce

' drzwi door/

slupek naroiny rear corner casting/ naroze zaczepowe y l n e

upper corner castmg/ naroze gorne

corrugated floor/

naroze dolne

naroze dolne

lower corner casttng/ contamer floor/ naroze dolne r p o d l o g a Xontenera

sciana kontenera

7. LADUNEK

Container construction konstrukcja kontenera

container -kontener all-welded stainless steel - k. ze stali nierdzewnej, spawany battens - szalowanie drewniane (chroniqce ladunek wewnqtrz kontenera) bottom -podstawa kontenera bulkhead - (pot.) nazwa Sciany szczytowej kontenera, przeciwleglej do drzwi bull rings - piericienie shzqce do mocowania (ladunku w kontenerze) camber -wypukla podloga kontenerowa (dla wzmocnienia konstrukcji) crossmembers - zebra kontenera - double jacket tank - k. ze zbiomikiem o podwojnym poszyciu end frame - rama czolowa kontenera fittings - osprzgt kontenera -forklift pocket -kieszenie na widly ukladarki frame -rama kontenera gooseneck tunnel - tunel w podstawie k. na zaczep typu "gqsia szyja" -head -sciana szczytowa kontenera, przeciwna do Sciany z drzwiami - lightweight frame tank -kontener zbiomikowy z ram* o lekkiej konstrukcji - rivetted aluminium - aluminiowy k. nitowany - ultralite dry freight - k. bardzo lekki (z tworzyw sztucznych lub kompozytow) outriggers - wezlowki k. -overflow prevention device -urzqdzenie zabezpieczajqce przed przelaniem zbiornika -pressure control device - urzqdzenie do pomiaru ciSnienia w k. zbiornikowym -rain gutter - okap kontenera - sheating - poszycie Scian i dachu k. tilt - brezent lub inna tkanina (lub tworzywo) okrywajqce k. bez dachu lub bez Scian -tipping discharge letterbox hatch -otwor prostokqtny w dolnej czesci drzwi k. do wyladunku ladunkow masowych understructure - podstawa kontenera ventilator cover -pokrywa wywietrznika k. clip on unit (COU) - przyczepny kontenerowy (agregat chlodniczy) corner -naroznik casting - odlewane naroze kontenera
-

- fitting -naroznik k.
Genoa comer fitting - narozniki wykonane wedug zalece~i IMO protection plate - plyta wzmacniajqca przy narozach k. -post - slupek naroinikowy k. -top -fitting -gome naroie (zaczepowe kontenera) door - drzwi k. - end - drzwi czolowe kontenera gasket -uszczelka drzwi k. hardware - detale drzwi k. -hinges - zawiasy drzwi -loading hatch -otwor nasypowy w drzwiach k. do ladunkow masowych (do zaladunku urzqdzeniami pneumatycznymi) -locking bar -skoble (prqty) zamykajqce d r m i locking mechanism - mechanizm blokowania drzwi k. -panel -plyta drzwiowa k. - side - drzwi boczne k. dual refrigeration systems for hazardous cargoes - podwojny system chlodzenia w k. z ladunkami niebezpiecznymi floor - podloga k. hat-section center spacer - profil Srodkowy podlogi k. lashing rings - uchwyty w podlodze kontenera shzqce do mocowania ladunku treshold plate - plyta ochronna podlogi k. - wooden flooring - podloga drewniana k. glass reinforced plastic (GRP) - tworzywo sztuczne wzmacniane wloknem szklanym; kompozycja stosowana do produkcji lekkich k., zwlaszcza chlodzonych header -belka poprzeczna goma k. bar - prqt lub ksztaltownik stalowy nad drzwiami kontenera bez dachu - door - belka poprzeczna nad drzwiami k. extension plate - plyta przy czolowej belce gornej k. - front -belka p.a goma Sciany czolowej k. insulation - izolacja k. izotemicznych - fire proof thermal - izolacja termiczna ognioodporna - polyurethane blown foam - izolacja z piany poliuretanowej - thermal - izolacja termiczna k. panel -plyta (poszycia) Sciany k. - side - Sciana boczna - front - Sciana czolowa
-

7. CARGO

Refrigerated container kontener chlodzony

refrigerated un agrega t

control panel/ panel sterowania I

_ control box/ szafka kontrolna

suction -

service tank/ zbiornik senvisowy nu ssaniu

7. LADUNEK

- corrugated side

- Sciana boczna ksztaltowana k. - aluminium flat side (front) - aluminiowa plaska Sciana boczna (szczytowa) post - shpek k. - front - slupek Sciany czolowej k. - J- bar - slupki typu "J" - rear - shpek Sciany drzwiowej k. - side - slupek Sciany bocznej k. rail - belka (noha) k. -bottom side rail - belka boczna dolna k. side rail - belka boczna k. -top side rail -belka boczna gorna k. roof - dach k. -bow - zebro dachu k. -hatches - otwory nasypowe w dachu k. panel - plyta dachu k. racking test -proba sztywnoSci k. sandwich construction-konstrukcja przekladkowa (np. izolacji kontenera)

seal - plomba container -plomba z linki stalowej - high security bolt - zbrojona plomba k. - indicative container strip plomba z taSmy stalowej z wytloczonym numerem - solid metal container -plomba z prqta stalowego side - Sciana k. - door - Sciana drzwiowa k. - front - Sciana czolowa k. sandwich panel - Sciana o konstrukcji typu "sandwich" (warstwowej) - inner lining -wewnqtrzna wykladzina kontenera zbiornikowego (np. teflon) sill - belka poprzeczna k. - door belka poprzeczna Sciany drzwiowej - front - belka poprzeczna podstawy Sciany czolowej k. wall - Sciana - end - Sciana szczytowa kontenera - side - Sciana boczna kontenera
- cable

--

--

Forest products -produkty

half/ poiowizna

baulk/ belka

square/ krawedziuk

slipper/ podklad kolejowy

plywood/ sklejka

sawn timber packages -pakiety tarcicy

ragged-end package, truck package/ pakiet desek tartych : nierownym jednym koricem

,flush end package, length package/ pakiet desek tartych z oboma koricami rownymi

cants/ plyzmy

7. CARGO

Forest products - produkty przetworstwa drzewnego

absorbtion - absorbcja, nasiqkanie drewna, celulozy lub papieru wodq air dry (timber) - drewno powietrznie suche sawn timber - tarcica -bale - bela -balk- kantowka, belka o wymiarach 4-10 cali - battens - drewno przetarte od 1.50 do 180 mm szer. i nie mniej niz 100 mm grubosci small - drewno przetarte o szerokoici ponizej 150 mm i ponizej 50 mm gruboici. end - drewno przetarte, o dlugosci ponizej 2500 mm - baulks - belki -boards (brds) - deski - cants - grube kawaly drewna, posiadajqce dwie lub trzy Sciany plaskie, pryzmy - converted timber - tarcica - customer cut (CC) - tarcica przycinana wg zqdan odbiorcy (skrot uzywany na planach ladunkowych) - d.b. (deals and battens) -bale i baliki -deals, boards and batten (DBB) -bale, deski, baliki - deal - bal (tarcica) - ends - krociaki (sortyment tarcicy) - green lumber - tarcica mokra - laths - listwy - plank - deska, tarcica - railway ties (slippers) - podklady kolejowe - sawn wood - tarcica - scantlings -laty, krawqdziaki - scants (scantlings) - laty, krawcdziaki - slats - listwy (na skrzynki) - slippers - podklady kolejowe - slatings - listwy - square - krawqdziak, kantowka - waney timber - kawalki drewna przetartego o zaokr&onych brzegach bark - kora - mangrove - kora mangrowca - quilla - kora drzewa uzywana w produkcji mydla, wozona w belach - quinine - chinina, kora drzewa uzywana do produkcji lekow barque -bark, kora board -karton - asphalt saturated - karton nasycony asfaltem

karton, tektura falista kryta - cellular wood panel - plyta komorkowa (panelowa) - fibre - plyta piliniowa carton - karton - liquid - karton do pakowania plynow - multi layer - karton wielowarstwowy - duplex - karton dwuwarstwowy - folding box-board - karton na opakowania - food-board - karton do pakowania Srodkow spozywczych - rolled h a f t liner board (KLB) -papier szary w rolach - h a f t lineboard - papier stosowany do produkcji kartonow - solid fibre - karton na pudelka - white liner chip-board - karton wielowarstwowy cork - korek drying - suszenie, osuszanie flooring - podlogowka (deski podlogowe) flush ends - pakiet o obu koncach rownych forestry - pot. okreilenie dot. drewna, celulozy i papieru, uzywane w zegludze products (FP) - okreilenie dot. drewna, celulozy i papieru, uiywane w zegludze intake measure - objctoSc (np. drewna) przyjqta na statek junglewood - pot. drewno tropikalne layer - warstwa ladunku drewna fresh water timber load line (LF) - linia ladunkowa na drewnowcu, odpowiadajqca wodzie slodkiej load -jednostka miary drewna (50 cuft) lumber (LBR) -tarcica (okreslenie stosowane w Kanadzie i USA; s h o t uiywany na planach ladunkowych) air dried - drewno powietrzno-suche -green -drewno mokre, niesuszone (w odroznieniu od kiln dry lumber) h e a t treated drewno poddawane dzialaniu wysokich temperatur dla zabicia szkodnikow -kiln dried - drewno suszone w suszarni Mille (M) -tysiecy board feet (jednostka miary tarcicy = 83,5 stop szeiciennych) natural seasoning -naturalne suszenie (drewna) paper -papier - absorbent lightweight - bibulka chlonna
- cellular

- cardboard -

- tektura

--

- asphalt saturated
- coated

powlekany - - heavy weight -p. powlekany, ciqzki - - light weight - p. powlekany, lekki - - medium weight - p. powlekany, iredni - chinese - p. chinski (z kory bambusowej) - copying - p. do fotokopiarek corrugated board - p. falisty - greaseproof - p. tluszczoodporny - kraftliner - p. szary - light weight coated (LWC) - papier lekki, powlekany - offset - p. do druku offsetowego - one-time carbon - p. samokopiujqcy, jednorazowy - packing - p. pakowy - rice -p. ryiowy - sack kraft (SKT) -papier na worki i torebki - waste paper - papier odpadowy plywood (PLY) - sklejka in standard bundles - sklejka pakietyzowana w standardowych pakietach rattan - rattan sawdust - trociny seasoning - sezonowanie drewna, suszenie drewna of timber - suszenie drewna shingles - gont shooks -klepki na beczki shipping dry - tarcica wstqpnie przesuszona (wystarczajqco do transportu morzem) stacking yard - plac do skladowania drewna staves - patrz: shooks tissue -bibula higeniczna veneer (VNR) - fomier, okleina woodpulp (pulp) - celuloza, pulpa celulozowa, pulpa drzewna - bleached chemimechanical (BCMP) - chemiomechaniczna c. bielona - bleached chemi-thermomechanical pulp (BCTMP) - chemiotermomechaniczna c. bielona - bleached h a f t (BKP) - c. siarczanowa bielona - bleached semichemical (BSCP) - c. polchemiczna bielona -bleached wood (BWP) - c. bielona - chemitermomechanical (CTMP) - c. chemiotermomechaniczna - chemiomechanical (CMC) - c. chemiomechaniczna

- -p. nasycany asfaltem

7. LADUNEK

- papier

--

---

rozpuszczalna objqtoiciowa ("puchowa") - rolled fluf (RFP) - c. "pulchna" w rolach - refined ground (RGP) - celuloza rafinowana z drewna mielonego (scieranego) - rolled wood (RWP) - celuloza w rolach - thermo mechanical (TMP) - celuloza termo-mechaniczna (round) timber - drewno okrqgle -bole - diuzyca, strzala - bolt - kloda, wyrzynek - butt end - dolna, odziomkowa czqic klody - hewn - kloce drewna - log - kloda, kloc, pien - bark struck - kloc nieodkorowany - peeled - kloc, kloda odkorowana - pickets - tyczki - pitrops - kopalniaki, okrqglaki kopalniane pit - kopalniaki pulpwood -papierowka - rickers (scafolding) - slupki (na msztowania) - rough - dluzyce - round - drewno okragle timber - drewno, tarcica (w Ameryce Pln. stosowane w odniesieniu do drewna nieprzetartego) - butt end - tarcica odziomkowa - dunnage - sztauerskie - edge - tarcica compressed - drewno prasowane seasoned - drewno wysuszone, sezonowane mark - marka zanurzenia dla statku przystosowanego do przewozu drewna timber faults -wady drewna - doatiness - mursz ( w drewnie) - dry rot - mursz suchy (grzybica drewna) - edge - krawqdi bloku, pakietu etc. - encased knot - sqk niewroiniqty - incipient decay - mursz twardy - rot - zgnilima, mursz (drewna) (species of) wood - gatunki drzew - acacia - akacja - alder - olcha - apple -jablon - arbor-vitae - tuja, zywotnik zachodni - aspen - osika - ash -jesion -balsa (wood) - (drewno) balsa - bamboo pole - tyczki bambusowe, bambus -beech - buk - birch - brzoza
- fluff

- desolving

- celuloza

- celuloza

7. CARGO

- box - bukszpan

camwood (barwood) - cenne drewno tropikalne, o czenvonym barwniku - cedar - cedr - cherry, sweet - trzeinia - chestnut - kasztanowiec - cottonwood, black - topola czarna - cottonwood, dry - topola sucha - cypress - cyprys - daglesia -jedlica - ebony - heban - elm - wiqz - fir -jodla - - Douglas fir -jodla Douglasa - - larch - modrzew - - spruce - bwierk - guaiac, lignum vitae - gwajak - hack matack - modrzew afrykanski - hickory -hikora, orzesznik - hurma - hebanowiec - hornbeam - grab - ironwood - drewno "zelazne" - jarrah wood - mahon australijski -juniper -jalowiec - larch - modrzew - lignum vitae - gwajak, zywotnik - lime - lipa - mahogany - mahon - maple - klon - oak - dqb - palisander - palisander - pear, wild - grusza - pine - sosna --white - soma wejmutka - - black - soma czarna
-

--

- sosna smolna stone - limba -plane -jawor - plum - iliwa - poplar - topola - redwood - sekwoja - sandal - drewno sandalowca - sapan - sandalowiec - sapele - sapele - spruce - Swierk - sycamore -jawor - teak - tek - tomarack -modrzew amerykanski - yew - cis -walnut - orzech -willow - wierzba timber load line - linia ladunkowa dla pokladowego ladunku drewna underinch (under one inch thick) - (deski) o gruboici ponizej 1 cala water seasoning - przechowywanie (drewna) w wodzie wood - drewno chips - z r ~ b k drewniane i - firewood - drewno opalowe (kominkowe) - green - drewno iwieze - heavy - drewno ciezkie (kazde drewno ciqzkie jak dqb, mahon, tek itd.) goods, light - kazde drewno lekkie dowolnego rodzaju i dowolnie obrobione - ground - icier drzewny, miazga - hard - drewno twarde (drewno drzew liiciastych) - prime - drewno cennych gatunkow - red - drewno twarde (zwykle liiciaste) -white - drewno miqkkie (zwykle iglaste) - - swiss

- - pitch

7. EADUNEK

General cargo - drobnica

awkward lift - sztuka (ladunku) niewymiarowa bag - worek -cargo -ladunek workowany -jute - worek jutowy - paper -worek papierowy -polypropylene -worek z polypropylenu - multi-wall paper worek papierowy wielowarstwowy - textile - worek z tkaniny baggage - bagaz declaration - deklaracja celna bagazu entry - zgloszenie (celne) bagazu lien - prawo zastawu na bagazu room - bagazownia bagged -workowany cargo - ladunek workowany bagger - workownica bagging - workowanie bale - bela - round - bela cylindryczna ballot - balot, mala bela barrel -beczka, barylka cargo -ladunek beczkowany - wooden - b. drewniana box - pudlo, skrzynia breakage - drobne sztuki ladunku do wypelniania luk w bloku breakloads - ladunki drobnicowe bulky -przestrzenny, o duzych wymiarach cargo -ladunek przestrzenny, obj~toiciowy bundle -wiqzka, zwoj can -puszka canned goods -towary w puszkach cargo -ladunek - dry freight - drobnica konwencjonalna - general - drobnica, ladunek drobnicowy in bales - ladunek w belach - light -ladunek lekki (przestrzenny) - measurement - ladunek przestrzenny (o wysokim wspolczynniku sztauerskim) [ l , 13 mt/m3 lub 1mt/40cuft] - mixed general - drobnica mieszana - off-gauge -ladunek ponadgabarytowy - package - drobnica - packaged - ladunek pakietyzowany - piece - ladunek w sztukach - precious - drogocenny ladunek - uniform general - drobnica jednolita

--

-unitized ladunek zjednostkowany (np. palety, kontenery) unit -jednostka ladunkowa cars knocked down (CKD) -skrzynie z samochodami w czqkiach case -pudelko, skrzynia cask -beczka, beczulka coiled steel sheet -blacha stalowa w k r e a c h corral - kratownica (obudowa drewniana stosowana np. przy sztauowaniu amunicji, sk6r mokrosolonych itd.) crate - krata, klatka, skrzynia azurowa dimensions (dims) -wymiary drum -beben (opakowanie) - aluminium with non-removable head - b. aluminiowy z pokrywqniezdejmowalnq -with removable head -b. z pokrywq zdejmowalnq - steel - bqben stalowy -plywood - b. ze sklejki - fibre - b. z wlokien syntetycznych - plastic - b. z tworzyw sztucznych flexi-tank -zbiornik elastyczny generals - drobnica heavy lift (hl) - sztuka ci~zka, ciqzka jednostka (ladunkowa), ciqzki unos in cases (ilcs) - w skrzyniach intermediate bulk container (IBC) - poirednie pojemniki do przewozu ladunkow luzem -flexible (FIBC) -elastyczne pojemniki poirednie do przewozu luzem (do 3m3) jerrican -kanister lifting unit frame (LUF) - superpaleta load board -paleta ladunkowa marks - cechy measurement goods - towar przestrzenny (o wysokim wspolczynniku sztauerskim) pack -pakiet, paczka (to) pack -pakowaC package freight - drobnica package (bundle) - pakiet (np. tarcicy lub

--

---

PW
-

hard bundled - pakiet tarcicy opasany taimq (bandowany) maszynowo - length - pakiet tarcicy z oboma koncami rownymi -one flush end pakiet tarcicy z jednym wyrownanym koncem - ragged end - pakiety (drewna) z nierownym jednym koncem

--

7. CARGO

iCargo units iednostki ladunkowe

>

woodpulp bale/ bela pulpy

woodpulp unit/ jednostka pulp?;

woodpulp loading lift/ unos pulpy

cargo unit marking oznakowaniejednostki tadunku

corner protector/ oslony naroinikow protecting slats/ lishuy qchronne steel band/ taSma stalowa unit number/

skids/ piozy

'

waga i wymiary

angle face pallet, szngle deck pallet/ paleta jednostronna double deck pallet/ paleta dwustronna r wqv pallet/ eta z czterema 'Sciami na wid@ bale/ bela nle opakowana bela opakowana crate/ krata

VBC), big-bags/ duze pojemniki dastyczne do przewozu luzem

container/ kontener

container stack/ stos kontenerow

container block/ blok kontenerow

soft bundled - pakiet tarcicy bandowany recznie - square (flush) both ends - pakiety (drewna) z oboma koncami rownymi - truck - pakiet tarcicy z jednym wyrownanym koncem packaged unit -pakiety packages -pakiety packing -pakowanie, opakowanie - sea - (opakowanie) nadajqce siq do transport- morskiego pallet -paleta - box - paleta z min. trzema stalymi, odlqczanymi lub skladanymi Scianami pionowymi - double decked - paleta dwuplytowa, p. dwustronna - flat - paleta ladunkowa - four way - paleta z kieszeniami dla ukladarki z czterech stron - post -paleta slupkowa - single-decked -paleta jednoplytowa, p. jednostronna - two-way - paleta (ladunkowa) z dwiema parami otworow na widly palletization -paletyzacja parcel - paczka, jednostka ladunku parts knocked down (PKD) - skrzynia z czqSciami samochodowymi pieces (pcs) - sztuki pigs - wlewka metali, gqski, gqsi
-

- lead
-

- iron -stal w gqskach - - gqski olowiu zinc - - gqski cynku -- -----

plate -plyta, arkusz blachy portable bulk container -skladany pojemnik na ladunki masowe - flexible -elastyczny p. na ladunki masowe - rigid - sztywny p, na ladunki masowe - semirigid - polsztywny p. na ladunki masowe pre-sling - (ladunek) przygotowany do zaladunku lub pozostawiony w ladowni na zawiesiach reel - zwoj (rola) papieru, blachy shrink wrapped - ladunki, palety etc., obcia; gane foliq termokurczliwq skids -plozy (drewniane, zabezpieczajzge np. spod skrzyni lub bur@ lodzi przed uszkodzeniem) steel products -produkty stalowe - rolled -wyroby stalowe walcowane - hot rolled - wyroby stalowe walcowane na gorqco strap - taSma (do mocowania ladunku) tray -paleta, taca (ladunkowa) unit load -jednostka ladunkowa - standardized - znormalizowana jednostka ladunkowa wire coils - zwoje drutu

--

--

--

Reefer cargo compartment przedzial ladunku chlodzonego

cooler room/

Reefer cargo -ladunek chlodzony

air - powietrze --cooled cargo - ladunek chlodzony powietrzem --cooling - chlodzenie powietrzem - fresh - powietrze atrnosferyczne wprowadzone do ladowni przy pomocy statkowego systemu wentylacyjnego - return temperatura powietrza powracajqcego znad ladunku, do baterii chlodzqcej - short cycle - powietrze cyrkulujqce wok01 ladunku zamiast wskroS ladunku, wskutek zlego zasztauowania - viatiated -powietrze zawierajqce produkty oddychania owocow, usuwane do atmosfery w trakcie wentylacji bananas parts -czqSci banana boxing station - miejsce pakowania bananow do transportu --code number -numer identyfikacyjny miejsca pakowania stemplowany na wieku kartonu (to) chill - chlodzic chilled - chlodzony cargo - ladunek chlodzony fish - ryby chlodzone -fruits -owoce przechlodzone (w trakcie transportu morzem) chilling - schladzanie - prechilling - wstqpne schladzanie cluster - czqSC wianka bananow (zawierajqca 4 do 8 b. polqczonych razem w koronie) controlled atmosphere (CA) -system przewozu owocow w atmosferze gazu obojetnego coolant -czynnik chlodzqcy cooler - chlodnica cooling - chlodzenie agent -czynnik chlodzqcy coil -weiownica chlodzqca down - schladzanie - pre- - wstepne schladzanie (ladowni przed przyjeciem ladunku) deflector - oddzielacz kropel defrost -odmraiac defrosting -odmraianie room - rozmraialnia degree (deg.) - stopien dehumidifier -odwiliacz dehydrant -czynnik odwadniajqcy dehydrator -odwadniacz

--

deicer - odladzacz delicate cargo -ladunek delikatny delivery channel -kanal tloczny, zasilajqcy delivery duct -przewod zasilajqcy, kanal tloczny dielectric thawing -rozmrazanie diaelektryczne drip-pan -wanienka Sciekowa drip-tray - wanienka Sciekowa dry ice - lod suchy field heat -cieplo resztkowe pozostajqce w ladunku i w kartonach, pochodzqce z miejsca ich pakowania finger -pojedynczy banan floor off - rozkladanie koncowki ladunku na calqpowierzchnie podlogi ladowni - zamiast pietrzenia fluorinated refrigerant - czynnik chlodniczy - freon full refrigeration(FR) -praca chlodni na maks. wydajnoici w celu szybkiego zredukowania temperatury frozen -mrozony cargo -ladunek mrozony - deep cargo - ladunek glqboko mrozony (< -1 8OC) fish - ryba mrozona food - zywnoSC mrozona meat - mieso mrozone fruit - owoc dried - owoce suszone fresh - swieze -juice - sok pitny concentrate - sok skoncentrowany -raw - sok surowy pulp - pulpa owocowa purees - przecier -raw juice - moszcz solid pack pasteurized - pulpa mroiona stewed - kompot syrup - syrop -tinned - owoce puszkowane hand -wianek bananow odcietych z lodygi (1 1 do 19 pojedynczych bananow) insulated - izolowany -hatch cover - pokrywa luku chlodzonego hold - ladownia izolowana latex - tu: sok wyplywajqcy z zielonego, przelamanego banana large box -karton bananow wazqcy 20 kg

--

7. LADUNEK

0 S H A wells - (pot.) wolna przestrzen o szer. 1 m wok01 lukow micdzypokladow na statkach przewidzianych do wyladunku w USA reduction period -czas potrzebny, po zamknie ciu ladowni do o s i ~ n i c c i a temperatury powietrza wychodzqcego o okolo 2-2,7 C powyzej wymaganej temperatury przewozu reefer unit (RU) - jeden lub wiecej pokladow w ladowni obslugiwanych osobnym urzqdzeniem chlodniczym refrigerated - chlodzony cargo - ladunek chlodzony -hold - ladownia chlodzona reporting reduction periods and loading pulp temperature -raport dot. okresu schladzania i temperatury miqzszu owocow ladowanych ripe & turning (R&T) -banan, w ktorym rozpoczql siq proces dojrzewania, a kolor zmienia sic z zielonego na zolty secondary plenum -przestrzen pomiqdzy dolnymi a gornymi deskami palety ustawionej na gretingach ladowni skirting -papier umieszczony wok01 podstaw palet ustawianych najdalej od coolersow, zabezpieczajqcy przed przeplyvem powietrza przez podstawy palet, zamiast micdzy kartonami small box - karton b. o wadze ok. 13,2 kg stem - cala wiqzka (kiSC) bananow wraz z lodygq (ok. 22 - 50 kg owocow) supply ventilation -wentylacja nawiewowa temperature -temperatura - ambient - temperatura otoczenia - carrying - zadana temperatura przewozu (zalecana t. powietrza wchodzqcego do ladowni) - delivery air - zob. carrying temperature -pull down nizsza z dwoch t. powietrza na wlocie, podanych w instrukcji na podroz - pulp - t. miqzszu owocu (pot. pulpy) two-stage temperature instruction -instrukcja dot. dwustopniowego obnizania temperatury ladunku two temperature cooling - dwustopniowe schladzanie ladunku US Department of Labor Occupational Safety and Health Administration (OSHA ) Departament Bezpieczenstwa Pracy i Administracji Zdrowia USA vegetables -warzywa

Fruit damages
- uszkodzenia owoc6w

--

banana bruising -obtluczenie bananow (mechaniczne uszkodzenie, rowniez miqzszu) banana finger rot -zgnila skorka i m i e s z banana trips -wypryski na bananach (spowodowane obecnoiciq insektow) black tip - grzybica atakujqca podstawe kwiatu banana caterpillarscrab -deformacja wywolana obecnoScia lanvy motyla lub Cmy chemical injury -uszkodzenie chemicme (skutek uzycia Srodkow antygrzybicznych itp.) cooked fruit - owoc zaparzony (wskutek dojrzewania w zbyt wysokiej temperaturze) cigar end - grzybica atakujqca koniec owocu, na ktorym rozwijal sic kwiat) crown mold - pleSn korony (spowodowana grzybem) crown rot - gnicie korony banana (zaawansowana forma plesni korony) dry rot - obumieranie owocu spowodowane infekcjq bakteryjnq latex- bialy sok, wyciekajqcy z korony wiqzki b. po jej odcieciu od lodygi bananowca maturity injury - uszkodzenie w czasie dojrzewania (brqzowo-pomaranczowe plamy i odbanvienia na skorce zielonego owocu) mutilated finger - okaleczony owoc banana, uszkodzenia mechaniczne neck injury -uszkodzenie szyjki (banana) red rust -wada bananow wywolana dzialaniem insektow residue -nalot (po Srodkach antygrzybicznych i preparatach owadobojczych) scaring -uszkodzenia, blizny, ciecia na skorce owocu scratches -zadrapania, rysy speckling - cctki, latki na skorkach zielonych owocow (spowodowane infekcjq grzybowd split peel - skorka rozdzielona (pekniqcie na krawcdzi skorki) Sun-burn - oparzenia sloneczne owocow b. tip constriction -skurczenie koncowki owocu (spowodowane infekcjq bakteryjnsl) under peel discoloration (UPD) - odbarwienie widoczne pod wierzchniq warstwq owocu, np. banana whithered pedicel - zbrqzowienie i skurczenie szyjki banana

7. CARGO

Cargo ventilation wentylacja ladunku

air -powietrze

- casing -kanal wentylacyjny - changes (ale) - czqstotliwobC wymiany po- wietrza w ladowniach - changes per hour (aclh) -liczba wymian powietrza (w ladowni) na godzing -circulation -obieg powietrza, cyrkulacja powietrza -funnel -kanal wentylacyjny refreshing - wymiana powietrza powietrze wymienione, bwie-replacement ze powietrze - ambient -powietrze otaczajqce -trunk -kanal wentylacyjny (to) air -wietrzyk airing -wietrzenie, wentylacja ambient temperature -temperatura otoczenia cargo sweat - pocenie sic ladunku (wskutek zlej wentylacji) chimney - komin wentylacyjny (np, w ladunku ryzu) circulation -cyrkulacja - forced air - obieg powietrza wymuszony condensate -kondensat condensation -kondensacja dehumidification plant - odwadniacz, urzqdzenie do usuwania wilgoci z atmosfery ladowni depression of the point - obnizenie temperatury punktu rosy depression of wet bulb -roznica wskazan termometru wilgotnego i suchego dew point -punkt rosy indicator - punkt rosy dioxide - dwutlenek - carbon - dwutlenek wggla disk - tarcza (tu: rejestratora temperatury) dry bulb temperature -temperatura termometru suchego (w psychrometrze) dry-bulb thermometer -termometr suchy drying - suszenie, osuszanie agent - brodek osuszajqcy, osuszacz exhauster -wentylator wyciqgowy exhaust -wyciqg -duct -przewod wentylacji wyciqgowej

--

--

fan -wentylator w y c i ~ o w y -ventilation -wentylacja wyciqgowa humid -wilgotny humidity -wilgotnoit expiration - wydzielanie wilgoci, wydzielanie pary wodnej -mixing ratio - wilgotnoik wlabciwa - relative - wilgotnobc wzglcdna inherent vice - wada naturalna (np. towaru) moist -wilgotny moisture -wilgoC content - zawartohk wilgoci migration - przemieszczanie sic wilgoci (w ladunku) moisture-proof - odporny na wilgoc normal atmosphere -atmosfera normalna (fizyczna) recirculation -recyrkulacja relative humidity -wilgotnosc wzglgdna rice air duct - przewietrznik wenecki (drewniane korytko wentylacyjne) ship sweat -pocenie sic burt (kondensacja wilgoci na burtach) sweat board - potnica sweating - pocenie sic (burt statku), roszenie through ventilation -wentylacja (ladunku) na wskrob ventilated insulation - izolacja z kanalami wentylacyjnymi ventilating -wentylacyjny fan - wywietrznik -trunk -kanal wentylacyjny -well - studnia wentylacyjna (w stosie ladunku) ventilation -wentylacja, przewietrzanie - continuous - wentylacja ciqgla -duct -przewod wentylacyjny - natural - wentylacja naturalna -pressure -wentylacja nawiewowa -system - system wentylacji - surface - wentylacja powierzchniowa (ladowni, ladunku) ventilator -wentylator, wywietrznik, nawiewnik - rice - przewietrznik wenecki (drewniane korytko wentylacyjne) - wooden venetian - pot. korytko, kominek wenecki, drewniany przewietrznik ryiowy

7. LADUNEK

Liquid cargoes - ladunki plynne

asphalt - asfalt benzene -benzen bitumens -asfalty blends - mieszanki (dwoch lub wiqcej gatunkow ropy) caustic soda - soda kaustyczna color (colour) -kolor, barwa ropy lub produktu, stanowiqca jednq z ich cech charakterystycmych component -skladowe (ropy, gazu) - asphalt - asfalty wchodzqce w sklad ropy crude (oil) - surowa (nieprzetworzona ropa naftowa) blends - mieszanina dwoch lub wigcej gatunkow ropy carrier - zbiornikowiec do przewozu ropy surowej - enriched oil (takie: spiked -) -ropa wzbogacona z dodatkiem gazu ziemnego lub innych w ~ l o w o d o r o w - fortified - ropa wzbogacona grade - stopien, klasa (skali lub jakoSci) - sour - ropa surowa o duzej zawartosci siarkowodoru - tailored - ropa wzbogacona diathermic oil - olej grzewczy dirty cargo - tadunek brudny (np. ropa surowa, w odroznieniu od ,,clean products") fuel -paliwo - heavy -paliwo ciezkie - high flash jet - paliwo turboodrzutowe -jet -(tested aviation kerosenes ) -paliwo turboodrzutowe - light - paliwo lekkie - medium paliwo Srednie (o Srednim ciezarze) gasoline - gazolina, benzyna - aviation - benzyna do silnikow lotniczych - motor - benzyna do silnikow samochodowych, ciczka benzyna - natural - benzyna naturalna glycerine -gliceryna latex - latex, mleczko kauczukowe light - lekkie (np. paliwo) liquid - ciecz, plyn fertilizer - (sztuczne) nawozy plynne -cargo - ladunek plynny --in bulk - ladunek plynny luzem sulphur - siarka plynna

--

--

molassas -molasa naptha -nafta non-volatile petroleum -ropa o temperaturze zaplonu ponizej 60C (tzw. nielotna) oil - olej - arachis - olej arachidowy - castor - olej rqcznikowy (pot. rycynowy) - coconut - olej kokosowy - cotton - olej bawelniany - cottonseed - olej bawelniany - fish - olej rybny - flaxseed - olej lniany - gingelly - olej sezamowy - linseed - olej lniany - olive - oliwa, olej z oliwek - palm kernel - olej z ziarn palmowych - peanut - olej arachidowy - sesame - olej szamowy - soyabean olej sojowy - sunflower - olej slonecznikowy - tung - olej tungowy - vegetable - olej roilinny - wood - olej tungowy oil - olej, ropa - black - oleje ciemne (ciernno zabanvione) - clean (clean petroleum products, white oils, white products) -olej czysty, jasny produkt naftowy - crude - ropa surowa - diathermic - olej grzewczy - diesel - paliwo lekkie, olej napedowy - black diesel - olej napedowy ciezki - fuel - olej opalowy grade - gatunek ropy - heavy fuel - paliwo ci~zkie, opalowy olej - - residual fuels - oleje opalowe (pozostaloSciowe) - lubricating - oleje smarne -white rafinowane produkty ropy naftowej paraffins -parafiny petroleum - ropa naftowa surowa i produkty ropopochodne -gas - gaz wydzielany przez rope products - produkty ropopochodne product -produkt (np. przetwarzania ropy) carrier - produktowiec, zbiornikowiec do przewozu produktow ropopochodnych sodium silicate - krzemian sodu sour crude oil -tzw. kwaSna surowa ropa naftowa (z zawartosciq H,S) sulphuric acid -kwas siarkowy

--

--

Ro-ro cargoes -ladunki toczne

upper - truck deck/ oktad gdrny dla naczep iddle - truck deck/ okiad Srodkowy dla naczep deck/ d gfowny Flume stabrhzatron tanks zbrornzkz stabrfzzujqce fypu Ffume stabilization find ptetwy stahilizujqce inner bottom1-deck no I/ poktad tadunkony nr I. dna wewnetrznego inner bottom/ duo wewn@rzne

'

road/rail threedecker/ trzypokiadowy prom do przewozu naczep i wagonow

flow stowage/ kierunek przeplywu

vehicle deck/ poktad pajazdowy

bow ramp/ rampa dziobowa

, w pozycji zzioionej

in stowed position/

fir.st in-Jirst out system/ wytadunek w tej samej kolejnoici jak zafadunek

hoistable cardeck/ podwieszane pokfady samochodowe

access ramp/ rampa

7. EADUNEK

Ro-ro cargo - ladunki toczne

access equipment -urzqdzenia dostqpu (rampy, furty, drzwi grodziowe itd.) articulated road train - ciqgnik drogowy z naczepq boat-carrying trailer - przyczepa podlodziowa car (passenger car) - samochod osobowy cargo space -przestrzen ladunkowa cassettes -kasety clearance - przeiwit (pomiqdzy konstrukcjq rampy a podwoziem pojazdu, takze mipdzy pokladem a pokladem wyzszym) deck -poklad -folding car poklad samochodowy sklada"Y - hoistable car -poklad samochodowy podnoszony - vehicle - poklad do przewozu ladunkow tocznych door (watertight) - drzwi (wodoszczelne) - bulkhead - drzwi grodziowe - side-hinged - drzwi z zawiasami z boku - top -hinged - drzwi z zawiasami z gory draw bar combination -zestaw drogowy: samochod cipzarowy z przyczepqz polqczeniem SztY-Ym elevator -winda ladunkowa envelope -przestrzen nad ladunkiem tocznym na zalamaniach ramp i pokladu flap -ostatni segment rampy, spoczywajqcy na nabrzeiu - drive over -pokrywa stalowa na zlqczeniu sqsiadujqcych segmentow rampy, zmniejszajqca kqt ich zalamania fully enclosed goods vehicle -samochod ciqzarowy lorries -ciczarowka mafi -naczepa niska, naczepa portowa (nazwa zastrzezona przez producenta naczep i ciqgnikow, potocznie uzywana ogolnie) railway - pociqg ramp -rampa - bow - rampa dziobowa - external - rampa zewnqtrzna -gradient -pochylenie rampy - internal - ramva wewnetrzna

--

- rampa skoina stem -rampa rufowa slop -kqt nachylenia r. wzgl.pokladu road train -pociqg drogowy, samochod ciqzarowy z przyczepq roll-trailer - naczepa portowa, naczepa niska (pot.: mafi) Rolux -pot. kaseta ladunkowa (tez: nazwa producenta kaset) ro-ro cargoes -ladunki toczne ro-ro cargo unit -jednostka ladunkowa toczna (pojazd, kontener, paleta, flat itd.) self-propelled - z wlasnym napqdem, samobiezny (np, ladunek toczny) semi-trailer -naczepa samochodu ciqzarowego side ports - otwory w burtach uzywane do zaladunku i wyladunku slop - pochylenie wzgledem siebie sqsiadujqcego pokladu i rampy threshold -tu: poklad rufowy w miejscu polqczenia z rampq (zwykle jego przeiwit limituje wysokok pojazdow) trailer -przyczepa -bimodal naczepa drogowa z mozliwoiciq zamiany podwozia na wozek kolejowy - flat bed trailer - ciqgnik z plaskq platfomq ladunkowq - low bed - ciqgnik z plaskq platfonnq ladunkowq (pot.: podczolgowka) - open sided -ciqzarowka z otwieranymi burtami -road - przyczepa wysoka, drogowa - road-rail -naczepa drogowa z mozliwoiciq zamiany podwozia na wozek kolejowy - roll - przyczepa niska (pot. : mafi) - van body -naczepa wysoka (trailer) - skeleton - naczepa szkieletowa, naczepa do przewozu kontenerow - towing vehicleIvan body - zestaw: samochod ciqzarowy z naczepqpolqczone przegubowo, pociqg drogowy - tank - samochod cysterna truck -ciqzarowka vehicle -pojazd - tank - samochod cysterna wheel-based cargo -ladunek kolowy
-

- quarter

--

--

7. CARGO

Cargo distribution planning planowanie rozmieszczenia ladunku

air draft -wielkoSC dopuszczalnego wynurzenia kadluba statku okreSlona dostcpnoiciq 1%dowych urzqlzeti przeladunkowych (rowniez: najwyiej wzniesiony element konstrukcji statku przy danym zanurzeniu) after run -rufowe zwcienie ladowni bale space -pojemnoSC (ladowni) dla ladunku w belach ballast -balast -bottom water - wodny balast denny -draft - zanurzenie statku pod balastem - fixed - balast staly between-decks -micdzypoklad block - blok (ladunku) (to) block -blokowaC breakage -strata sztauerska, drobne sztuki ladunku do wypelniania luk w bloku broken stowage - strata sztauerska capacity -pojemnoSC, - bale -pojemnoSC (ladowni) dla ladunku w belach - cargo - noSnoSC calkowita (brutto) - carrying - noSnoSC - cubic - pojemnoSC ladunkowa (w stopach szeiciennych) cargo - ladunek -book - ksiqzka ladunkowa - break bulk - drobnica konwencjonalna (w odroinieniu od zjednostkowanej) capacity - 1adownoSC netto, noSnoSC ladunkowa -centre of gravity - Srodek cieikoici ladunku deadweight (dwtc) - noSnoSC ladunkowa - deck - ladunek pokladowy - deep frozen - ladunek mroiony, zamroiony - delicate - ladunek delikatny density -gcstoSC (masa wlakiwa) distribution - rozklad, rozkladanie, rozloienie, rozmieszczenie ladunku hold - ladownia - inboard - ladunek podpokladowy - intermediate - ladunek przyjmowany w portach podroinych - last (lc) - poprzedni ladunek (przewieziony danym statkiem) lay-out, layout - rozmieszczenie, rozplanowanie ladunku

ladunek - locker-listaschowek,lekki (przestrzenny) list ladunkowa -lower - poklad dolny ladunku cennego komora - mass cecha ladunku, - mark masa ladunku oznakowanie 1. - measure -miara ladunku - off-gauge - ladunek ponadgabarytowy - out of gauge - - ladunek ponadwymiarowy

- light

- optional

- overside

- -ladunek opcyjny -- ladunek przeznaczony do wyla-

- -

dunku w pienvszej kolejnosci -part -ladunek czqiciowy (zajmujqcy czcSC objctosci ladowni lub noSnoSci statku) -plan -plan ladunkowy, sztauplan planning - planowanie przeladunku, planowanie rozmieszczenia ladunku - safe -ladunek bezpieczny - special -ladunek specjalny specification - specyfikacja ladunkowa - valuable - ladunek cenny volume - objqtoSC ladunku cargo - ladunek - dangerous - ladunek niebezpieczny - flammable -1. zapalny, iatwopalny, palny - harmful - 1. szkodliwy - hazardous - 1. niebezpieczny - inflammable -1. palny, zapalny, latwopalny - noxious - 1. szkodliwy cargo operational report -raport portowy, raport operacji przeladunkowych cargo worthiness - zdatnoSC ladunkowa statku (zdatnoSC do przewozu danego ladunku) commodity description -opis towarow commodity plan -plan ladunkowy cubic feet (c.f., cbft) - stopa szeicienna deadload - cigiar martwy (r6inica pomiedzy wyliczonym a faktycznym zanurzeniem statku) deadweight (dw) -nosno86 (ukytkowa) statku all told (dwat) - noSnoSC calkowita cargo capacity (dwcc) - noSnoSC ladunkowa - cargo - noSnoSC netto, 1adownoSC --displacement coefficient -wspolczynnik wykorzystania wypornoSci -efficiency -wspolczynnik wykorzystania wypornosci ratio - wspolczynnik wykorzystania wypornoici scale - skala noSnoSci ton - tona noSnoSci tonnage (dwt) - noSnoSC ladunkowa

7. LADUNEK

deck (dk) -poklad -height - wysokoSC micdzypokladu load - ladunek pokladowy - weather -poklad otwarty deep vessel - statek o duzym zanurzeniu deep tank -zbiornik gleboki depth of hold - glcbokosC ladowni dimension(s) -wymiar(y) -hatchway -wymiary luku ladowni displacement -wypornoSC ton - tona wypornoSci tonnage -wypornoSC draft - zanurzenie - allowable - zanurzenie dopuszczalne - deep -vessel - statek o duzym zanurzeniu - permitted - zanurzenie dopuszczalne restrictions - ograniczenia zanurzenia draught (dft) -zanurzenie gauge - przyrzqd do mierzenia z. statku indicator - wskaznik zanurzenia - load - zanurzenie w stanie zaladowanym -loaded zanurzenie w stanie zaladowanym marks - znaki zanurzenia dry cargo -ladunek suchy hold - ladownia na ladunki suche freight cargo - drobnica konwencjonalna empty ship - statek pusty, bez ladunku even keel -na rownej stepce excess of hatchway - pojemnoSC nadmiarowa luku fixed ballast -balast staly flying captain - port-captain, cargo superintendent flying light (ship) - (statek) pusty, niezaladowany fresh water allowance (FWA) - poprawka na wode slodkq load line -linia ladunkowa w wodzie slodkiej full and complete cargo - ladunek wykorzystujqcy pelnq pojemnoiC i 1adownoSC statku full and down - statek pelny obj~toSciowoi ciezarowo full cargo -ladunek pelny (wykorzystujqcy calkowitq pojemnoSC lub noSnoSC statku) full load displacement -wypomoiC odpowiadajqca stanowi pelnego zaladowania good measurement ship - statek o wysokim wspolczynniku przestrzennoici ladowni grain capacity -pojemnoSC ladunkowa statku dla ziarna

--

--

--

grain cubic capacity -pojemnoSC ladunkowa statku dla ziama grain space -przestrzen dostcpna dla zaladunku ziarna groupage - grupowanie ladunku w partie - degroupage - podzial ladunku na partie - regroupage - grupowanie ladunku podzielonego - w inne partie hatch - luk ladowni - after - luk rufowy - cargo - luk ladowni - depth of - glgbokoSC ladowni - fore - luk (luczek) dziobowy square - Swiatlo luku, otwor lukowy -way - Swiatlo luku, otwor luku heavy - ciqzki cargo - ladunek cigzki grain - zboze (ziarno) cigzkie -lift -c i ~ i kjednostka ladunkowa, sztuka cicza ka lift (hl) - ciczka jednostka ladunkowa, sztuka ciczka, ciezki unos hold (ho) - ladownia - after - ladownia rufowa - clear -wolna ladownia - depth of - glgbokoSC ladowni - dry cargo - ladownia przeznaczona na ladunki suche - fore -ladownia dziobowa - forward - ladownia dziobowa - lower (lh) - ladownia dolna - reefer - ladownia chlodzona - refrigerated - ladownia chlodzona in andlor over; shipment under or on deck @o) - ladunek pod pokladem lubli na pokladzie inboard - wewnqtrz kadluba, z dala od burt in light condition - (statek) w stanie pustym in shipload quantities - (ladunek) w partiach calostatkowych intaken weight (int) -ciqzar zaladowany (przyjety na statek) light condition - statek bez ladunku, balastow i zapasow lightweight - ciezar statku pustego list -przechyl load - obciqienie, ladunek - concentrated - obciqienie skupione -maximum permissible load -maksymalne dopuszczalne obciqzenie - permissible - obciqzenie dopuszczalne distribution - rozklad obciqzenia

7. CARGO
- point

- obciqzenie punktowe - safe working - dopuszczalne obciqzenie

- sharing -rozklad obciqzen -stack -- obciqzenie stosem (kontenerowym) - uniform rownomierny rozklad obciq2e-

robocze

nia loadicator - urzqdzenie do kontroli operacji przeladunkowych load line - linia ladunkowa marks - znaki wolnej burty - summer - letnia linia ladunkowa - winter -zimowa linia ladunkowa - summer load waterline - letnia wodnica ladunkowa loading (ldg) - zaladunek calculator -kalkulator operacji przeladunkowych, komputer ladunkowy coefficient -wspolczynnik obciqzenia guidance facilities - urzqdzenie wspomagajqce obliczenia ladunkowe locker - schowek, komora, loker long goods - ladunek d h g i lot - partia (ladunku) lower hold (lh, LH) - ladownia dolna measurement cargo -ladunek przestrzenny (o wysokim wspolczynniku sztauerskim) measurement goods - towar przestrzenny (o wysokim wspolczynniku sztauerskim) more (more or less) -mniej lub wiqcej net capacity -noSnosC (statku) netto, nosnos6 ladunkowa net deadweight - ladownosc overload - przeciqzenie, nadwyzka ladunku (ponad dopuszczalny) permanent ballast -balast staly plan -plan - block - (sztauerski) plan blokowy planning - planowanie port-captain -osoba m.in. realizujqca plan ladunkowy i czuwajqca, w imieniu armatora, nad sprawnym przebiegiem przeladunku port coordinator - koordynator portowy, zazwyczaj przedstawiciel agenta, koordynuja; cy wspolpraq pomiedzy stronami obslugujqcymi statek w porcie pre-loading advice - informacja dla portu o towarach (w tym niebezpiecznych) znajdujqcych siq na statku

--

-- -

pre-planner -sztauer lub oficer odpowiedzialny z lqdu za planowanie operacji przeladunkowych pre-planning -wstqpne planowanie z lqdu rozmieszczenia ladunku i operacji ladunkowych roll-over -przerzucenie nadwyzki ladunku na nastqpny statek (z braku miejsca) row - rzqd (ladunku) safety factor (sf) - wspolczynnik bezpieczelistwa scale of loading - skala ladunkowa, skala zanurzenia sea stores - zapasy okr~towe, zapasy na podroz statku (limitujqce nohoSC ladunkow4 separation - separacja - foil - separacja foliq - fungible freight -ladunek niewymagajqcy separacji ship - statek - empty - statek pusty, bez ladunku - good measurement - statek o wysokim wspolczynniku przestrzennosci ladowni ship's stowage factor -wspolczynnik sztauerski statku shipload -ladunek calostatkowy, ladunek pelnookrqtowy space - przestrzen - utilization of -wykorzystanie przestrzeni -void -tu: przestrzen wolna, niezaladowana specific gravity - ciqzar wlakiwy (to) shift - przesuwak (np.ladunek) stowage - sztauowanie -factor (sf) -wspolczynnik sztauerski, wspolczynnik przestrzennosci (ladunku) plan - plan sztauerski - ship's factor - wsp. sztauerski statku shut out - nie przyjq5 (ladunku) cargo -ladunek nieprzyjety do zaladunku, odrzucony ton - tona -American -tona amerykanska, pot.: krbtka (= 907,185 kg) -burden - tona noinosci - deadweight - tona noSnoSci - displacement - tona wypornosci - English - tona angielska, pot.: dluga (= 1016,05 kg12240 lbs) - long - p. English tone - metric - tona metryczna (=lo00 kg)

--

-shipping tona frachtowa (przestrzenna lub masy) - short - p. American ton - stevedore - tona sztauerska (przestrzenna lub cipzarowa) tonnage - tonaz mark - znak tonazowy scale - skala ladunkowa, skala zaladowania tons per inch immersion (TPI) - ton na cal zanurzenia (masa zwiekszajqca zanurzenie o 1 cal) topside(s) - w poblizu burt, takie: na gomym pokladzie trim -przegl~bienie, trym -bring on an even keel - wyrownaC zanurzenie - change of - zmiana przeglqbienia - down at the head - przeglqbiony na dziob - down at the stem - przeglqbiony na rufc - even keel - na rbwnej stcpce - optimal -trym optymalny tween deck (TD, td) - micdzypoklad

--

7. LADUNEK

--space -przestrzen (ladunkowa) micdzypokladu tonnage - tonaz (rejestrowy, pojemnoSC) micdzypokladu under-deck -pod pokladem cargo - ladunek podpokladowy underloading -niedoladowanie statku (to) update - aktualizowaC (dane, plan) useful deadweight -ladownoSC useful load -ciciar uiytecmy, ladownoSC uiytkowa volume coefficient - wspolczynnik zmiany objqtoSci (ladunku plynnego) waterballast (wb) -balast wodny weight - ciqzar allowance - tolerancja ciezaru distribution -rozmieszczenie cigzarow draft - tolerancja wagi, bonifikata iloiciowa of displacement -wypomoSC (statku) - unit (uw) - ciqzar jednostkowy weight or measurement (wlm) - ciczar lub objctoSC

---

- -

General cargo stowage sztauowanie drobnicy

open deck/ pokiad otwart)? hatchway/ s'wiatio (uku nesting/nest stowing/ sztauowanie w siodio soldier stowing/ sztauowanie w szereg

inner bottom deck/

bags stowing/ sztauowanie workdw

bottom tier cross tier stowing/ sztauowanie na krzyz

stowage and lashing of steel reels sztauowanie i mocowanie blachy w krggach

locking coil/ . .. . bottom layer/ warstwa d o l n d
[

square timber chock/ rozpoly z krawgdziako steel wire lashing/ 7owanie linami stalowymi-

nest stowing/sztauowanie w siodlo

-

(1 lrfiy

dunnage$oor/ podiogaz desek sztauerskich wedge/ klin

wedges/ kliny

inner bottom/J dno wewngtrzne

7. LADUNEK

Cargo stowage sztauowanie ladunku

aburton -(ladunek ulozony) w poprzek statku air bag (air cushion) - worek powietrzny do rozpierania ladunku w ladowni, kontenerze at a uniform rate - rownomiemie at the angle of ... - pod kqtem athwart - w poprzek (np. statku) bag on bag - (sztauowanie) worek na worek beam filling - wypelnienie ladunkiem przestrzeni miedzy rozpomicami, pokladnikami bilge and bilge, bilge on bilge -(sztauowanie beczek) brzuch w brzuch bilge and cantline, bilge on cantline -(sztauowanie beczek) w siodlo blocking off - blokowanie ladunku, rozpieranie 1. (w ladowni) bottom cargo -ladunek do zaladunku na dnie statku breakage - drobne sztuki ladunku do wypelniania luk w bloku breaking-down - rozbieranie (np. bloku zasztauowanego ladunku) break out -rozsztauowaC (ladunek) broken space - strata sztauerska cantling - przewracanie, kantowanie (np, beczek) cargo - ladunek net - siatka do zabezpieczenia ladunku, np. na podlogach kontenerowych -comer protectors - oslony krawedziowe - perishable -ladunek latwo psujqcy sic pile - stos ladunku plan - plan ladunkowy, sztauplan spaces -przestrzen ladunkowa stowage - sztauowanie ladunku cargo superintendent - inspektor ladunkowy concentrated load - obciqienie skupione contline -bruzda miedzy rzqdami beczek covering top tiers of cargo -okrycie wierzchniej warstwy ladunku dunnage -drewno, material sztauerski do wykladania ladunku, elementow konstrukcyjnych statku charges - oplata za ukladanie materialow sztauerskich gratings - kratownica sztauerska, greting mat -mata separacyjna -wood - drewno sztauerskie dunnaging-wykladanie ladowniiladunku materialami sztauerskimi

edge to edge - na styk (np. ladowanie) edge protector - oslona krawedziowa envelope - szczelna brezentowa oslona ladunku (zakopertowanie) expert - ekspert, rzeczoznawca, biegly on stowage - ekspert sztauerski flattening-wyrownywanie powierzchni ladun-

floor - podloga double floor - podloga podwojna (ukladana z desek w hate) flooring off -wylozenie dna wewnetrznego lub mipdzypokladu pod pienvszq warstwp ladunku, przelozenie drewnem sztauerskim warstw ladunku foil - folia force a wedge - wbijac klin fore-and-aft - sztauowanie wzdluz statku goods -towary (ladunek) ground tier -najniisza warstwa ladunku heavy cargo - ladunek cipzki heavy lift -cipzka jednostka ladunkowa, sztuka ciqzka hoist - unos, pot.: hiw homogeneous -jednorodny cargo - ladunek jednorodny inboard - w poblizu linii symetrii statku, wewnqtrz kadluba, z dala od burt (to) level -poziomowaC, wyrownywac (np. powierzchnie ladunku) list -przechyl staly (boczny statku) indicator - klinometr, przechylomierz (to) list - przechylik sic (o statku) listing - staly przechyl boczny (statku) longer -rzqd beczek ulozonych wzdluz statku long goods - ladunek dlugi manual stowing - sztauowanie reczne nested stowing - sztauowanie w siodlo on deck stow (OD) -zaladunek na poklad, shot uzywany na planach ladunkowych off-size -niezgodny z wymiarami outboard stow - ladunek zaladowany przy burcie per workable hatch - (zalwyladunek) na luk ladowni, w ktorej mozna pracowac perusal -ogledziny, ocena wzrokowa pickings - resztki, odpadki overstowage - obsztauowanie (innym ladunkiem), sztauowanie na wierzchu innego ladunku overturn -przewracac (np. skrzynie)

pile - stos, sterta (to) pile -ukladaC w stos, sztaplowaC quoin - klin drewniany do zabezpieczania beczek przed przesunigciem re-stow -przesztauowak, zasztauowaC ponownie riders -wierzchnia warstwa stosu beczek rubber cushion -worek sztauerski separation -rozdzielenie, separacja tarpaulin -plachta separacyjna of cargo - separacja ladunku soldiers stowing - sztauowanie w szereg stable (stack) - stateczny, stabilny (stos, blok) stack - stos, sztapel, sterta (to) stack- ukladaC w stos, pigtrzyC, pot.: sztaplowaC stevedore - sztauer, firma sztauerska gang -brygada sztauerska stevedores (stev) - sztauerzy stevedorage - sztauowanie, sztauerka (to) stevedore - sztauowaC stevedore's table - st01 sztauerski stevedore ton - tona sztauerska (przestrzenna lub ciezarowa) stevedoring - sztauowanie, sztauerka, prace przeladunkowe (na statku) stow - blok ladunku odseparowany od innego ladunku na tym samym pokladzie stow - sztauerka - compact - bcisla sztauerka - on deck (OD) - sztauowanie na pokladzie - tight - Scisla sztauerka - under deck (UD) - zaladunek pod poklad, s h o t uzywany na planach ladunkowych - upright - sztauowanie w pionie, w pozycji stojqcej (np. beczek) (to) stow - sztauowak, rozmieszczaC ladunek stowage - sztauowanie, sztauerka, ukladanie, rozmieszczanie ladunku - block - sztauowanie blokowe - broken - przestrzen utracona przy sztauowaniu, strata sztauerska certificate - Swiadectwo (wlaiciwego) zasztauowania, certyfikat sztauerski - compact - sztauowanie zwarte - half bag - sztauowanie na pol worka (kolejne warstwy przesuniete o p61 worka) - hand - sztauowanie rqczne - improper - niewlaSciwe, nieodpowiednie plan -plan sztauerski, plan ladunkowy, plan rozmieszczenia ladunku

odpowiednie, wlabciwe sztauowa-proper nie - safe -bezpieczne sztauowanie - suitcase - sztauowanie pakietu drewna na jednym z bokow (na sztorc) - wet - sztauowanie w sqsiedztwie ladunk6w wilgotnych supercargo - inspektor ladunkowy (patrz: superintendent, pot.: supercargo) tarpaulin -brezent impregnowany tip -wywracaC topping off - sztauowanie ladunku pod Sam poklad topping off - dopelnianie statku (w glgbszym miejscu postoju) topping off -dopelnienie (czgbciowo napelnionego zbiornika) trim (trimming) -trymerka, trymowanie ladunku (masowego) a cargo - trymowaC ladunek (to) trim - trymowaC, rozmieszczaC ladunek sypki w ladowni trimmer -pot. trymujqcy (statek, ladownia) - easy (statek) latwo trymujqcy -heavy - (statek) trudno trymujqcy -ordinary statek zwyczajnie trymujqcy - self-- - (statek) samotrymujqcy trimming -trymowanie ladunku (masowego) certificate -Swiadectwo klasy trymowniczej (statku) -class of the hold - klasa trymownicza ladowni - easy hold -ladownia latwo trymujqca -hatch - luk trymowniczy -heavy -hold -ladownia trudna do trymowania - normal hold - ladownia normalnie trymujwa - self-- hold - ladownia samotrymujqca - self-- vessel - statek samotrymujqcy the ship - trymowanie statku (uzyskiwanie zadanego zanurzenia dziobu i rufy) unstack - rozbierak (stos, sztapel) (to) unstow - rozsztauowak unstowed - rozsztauowany (ladunek), niezasztauowany voids - wolne przestrzenie migdzy ladunkiem drewna walking board -plyta sztauerska winging -rozmieszczanie ciezarow wzdluz burt dla ,,zmigkczenia" statku wing out weights - rozmieszczaC cigzkie ladunki wzdfuz burt

--

--

--

Cargo lashing - mocowanie ladunku

acceleration-przyspieszenie bin - pojemnik (np. na sprzqt do mocowania) bottle rigging screw -iciagacz gwintowy (butelkowy) bottom dunnage - podloga z desek sztauerskich bracket -klarnra (mocujqca stojak przy pokladowym ladunku drewna) bulldog grip - zacisk do lin stalowych, zabka bundle - opaska wiqzki cable lash - odciag linowy cargo mat - mata ladunkowa Cargo Securing Manual (CSM) - (statkowa) instrukcja mocowania ladunku cargo securing means -irodki do mocowania ladunku chock -podkladka rozpierajqca (to) chock - rozpieraC (np, ladunek) chocked - (ladunek) rozparty chocking off -rozpieranie (np. drewnem sztauerskim) clamp -zacisk, zabka clips (wire clips) - zaciski linowe, pot.:zabki corner protectors - oslony krawqdziowe, oslony naroznikowe drawbolt - iruba Sciqgajqca D-rings - zaczepy pokladowe typu D dunnage - drewno, material sztauerski - battens - listwy charges - oplata za ukladanie materialow sztauerskich gratings - kratownica sztauerska, greting -mat -mata separacyjna -wood - drewno sztauerskie dunnaging -wykladanie ladowni materialami sztauerskimi dynamic load - obciqhenie dynamiczne edge protector -oslona krawqdziowa elongation - wydhzenie liny (pod obciqieniem) extension -przedhzenie (np. ramienia dzialania sily) -handle -przedhzacz (np. dzwigni napinajq4 ) eye - oko na linie - hard - oko (na linie stalowej) z chomqtkiem (kauszrl) - soft - oko bez chomqtka (kauszy)

eyeplate - zaczep pokladowy piericieniowy eyesplice - oko liny (to) fast -zamocowaC flattening - rownanie powierzchni ladunku sypkiego flooring -material uzyty na podlogi off - wylozenie dna wewnqtrznego lub miqdzypokladu pod pienvszq warstwq ladunku, przelozenie drewnem sztauerskim warstw ladunku foot-wires -krotkie odcinki liny (stropy) przytrzymujqce bloki otwierane friction increasing device - materialy zwiqkszajqce tarcie - boards - plyty - dunnage - drewno sztauerskie - plywood - sklejka - rubber mats -maty gumowe - soft boards -miqkkie plyty gratings - kratownice, pot. gretingi hand tight -dokrgony (dociqgniqty) rqcznie hand ratchet tensioner -zamki, urzqdzenia do rgznego napinania pasow mocujqcych ladunek hog line -przewiqzka lash -zamocowad (linrl) lug - zaczep do mocowania lashing - mocowanie (ladunku linami, lancuchami) chain - odciqg lancuchowy eye - oko do zaczepienia liny mocujqcej - hog - mocowanie z zastosowaniem przewiqzek lugs - zaczep (uchwyt) do mocowania plan - plan mocowania -plate -zaczep plytowy point -punkt (zaczep) do mocowania ring - zaczep pierkcieniowy rod - odciqg prqtowy shackle - szakla do mocowania lock nut -przeciwnakrqtka lug - zaczep, ucho, wystqp -pad - zaczep pokladowy piericieniowy mat -mata - separation -mata separacyjna matting -wylozenie ladowni matami, material na maty nail - gwoidz claw - lom z pazurem, lapa do wyciagania gwozdzi

General cargo lashing mocowanie drobnicy

heavy package on deck lashing mocowanie sduki cieikiej nu pokladzie

plotek do drobnicy .g ;. z
4
E

$
3

isj

deck lashing point/ do mocowania timber coralled blocW blok obudowany drewnem

drewno sztauerskie

deck cargo stowage and lashing sztauowanie i mocowanie ladunku na pokladzie

7. LADUNEK

pad eye -pokladowy zaczep pierScieniowy pallet securing bars -przetyczkowe prgty uiywane do zabezpieczenia Scian palet lub ladunku kartonow luzem pre-tension -naprgzenie wstqpne (mocowanie ladunku) pull - ciqgnienie, naciqg retightening -ponowne napinanie, pot. dociqganie rigging-screws - Sciqgacze do mocowania drewna ring -pierkien pokladowy (do mocowania lin), zaczep -plate - oko z pierscieniem safety factor -wspolczynnik bezpieczenstwa securing - mocowanie bar - prqt do mocowania ladunku do pokladu strap -pasek, taima uzywana do zamocowania prqtow do pokladu secured -zamocowane -by strapping -zamocowane tasmami -by shrink-wrapping foil -zamocowane foliq termokurczliwq shackle - szakla, szekla shoring - podpieranie side shores - pionowe przegrody uzywane do shvorzenia prostych powierzchni bocznych, do ktorych dochodzq palety slack - luz (np. w wi@zadlach) -bands - luzne tasmy (bandowki, opaski) slip hook -hak odrzutny (to) slip -rozwiqzaC sig (o h i e , pqtli), 6lizgaC sic, zsuwaC slip off - zeSlizgnqC siq z czegoS snatch block -blok otwierany socket - gniazdo podpory, stojaka spacer -podkladka (wyrownawcza) spacing -odstqy (pomicdzy wic+zadlarni, podporami, stojakami) span lashing -przewiqz Bciqgajqcy spanner -napinacz - chain - napinaczka spar ceiling - potnice, szalowanie burt w ladowni sparring - potnice speed lash -sciqgacz irubowy napinany urzqdzeniem pneumatycznym stanchions - podpory, stojaki steel wire - lina stalowa (tu: do mocowania) straining-screw - sciagacz do mocowania ladunku

tenacity -wytrzymaloSC na zenvanie tensile strength - wytrzymaloSC na rozciqganie tensile stress - naprezenie rozciqgajqce, rozciqganie tensioner -napinacz, naprczacz thimble - kausza (to) tie -wiqzaC, przywirlzywaC tie-down device -urzqdzenie do mocowania tier dividers -przekladki drewniane pomiqdzy warstwami pakietow drewna tighten - zaciskai, napinaC, naciagak tightening device - urzqdzenie napinajqce, urzqdzenie do napinania wiqzadel trailer horse -podpora naczepy drogowej trailer support -podpora naczepy drogowej trestle - stojak, koziol (pod naczepq) turnbuckle -Sciqgacz irubowy tightener - urzqdzenie do napinania 4. U-bolt - czgSC zacisku linowego, Sruba w ksztalcie litery U (to) unshackle -odszaklowaC, wyszaklowaC (to) unsling- zdj$ strop, zdjqk zawiesie (z uno-

~4
unscrew -wykrqcaC irubq, Sciqgacz upright - stojak, sztyca, klonica (do mocowania ladunku na naczepie lub na pokladzie ohvartym) visa fix - wzmocniona plandeka do mocowania ladunku na naczepach niskich; nazwa producenta web lashing - odciqg tahmowy webbing lashing ratchet - urzqdzenie zapadkowe do napinania pasow (kluczem grzechotkowym) webbing lashing speed sincer -urz&enie do szybkiego napinania pasow mocujqcych wedge - klin, klinowaC wheel chock - klin, podstawka (pod kola pojazdu) weighing note - atest cigiaru weight allowance -tolerancja ciqzaru well - wolna przestrzen pozostawiona wok01 zrgbnic migdzypokladow, dla bezpiecznego wyladunku z nizszych pokladow, pot.: studnia wiggle wire - lina stosowana do "sznurowania" bloku (drewna na pokladzie) wire rope - lina stalowa - extra flexible - bardzo giqtka lina stalowa (uzywana do mocowania ladunku) work loose -rozluiniC (np. mocowania wskutek drgan i wstrzqs6w kadluba)

--

CARGO

Container stowage and lashing plan plan sztauowania i mocowania kontenero'w

Stacking arrangement for 40fi' bay -r o z i e c e i e k o t e e r w w r z d i e 4 0
bay number/ numer ~ Z

vertical centre ofthe bay gravity/ wysokoSC Srodka cieikoici rzedu

Ez:
Ttl
vt

total weight ~ { ~ ~ ~rcafiowita 'in bay/ f ~ @ , rzedu

From F E L I X S T O V E ~
C ~ ~ B ~ Y 22 A E C K

in bay: 701.0t

VCG: 24.91

port of discharging

masa kontenera second tier lashing mocowanie 2. warstwy mocowanie I . wars row number/ 10 numer szeregu-ow: stack w e i g h t / A t : masa stosu
B 74.0
6 4 2 1 3 5 7 9 70.0 69.0 69.0 67.0 74.0 69.0 69.0 71.0
11 69.0

Timber lashing mocowanie drewna

guide wire/ lina rowadzqca lashing chain/ h i c u c h mocujqcy

chain number/ r n u m e r pozycji osprzetu certijcate expire date/ data wainoici a t e s t u l

4'

initials of atesting person/

inicja+ osoby atestujqcej mark of atesting body/ safety working load/ dopuszczalne obciqienie robocze

timber rigging set zestaw do mocowania drewna

lashing chain/ iaricuch mocujqcy ck edge/ wedi bloku

timber rigging set zestaw do mocowania drewna

edge protkctor/ oslona krawedziowa

Container stowage - sztauowanie kontenerdw

bay -rzqd kontenerow, sekcja - rzqd przystosowany do jednej dlugosci kontenerow (20' ,40' lub innej) cargo restriction code - kod ograniczenia (wskazujqcy, iz do danego kontenera mozna zaladowak tylko okreslony ladunek) code of container position -kontenerowy kod pozycji container block -blok kontenerow -aisle space -przestrzen wolna miqdzy stosami kontenerow cell - komora kontenerowa guides -prowadnice komor kontenerowych guide fitting - gniazdo ustalajqce kontener position - pozycja komory kontenerowej (okreslona kodem) container rating -masa kontenera z ladunkiem (container load) plan (CLP) - kontenerowy plan zaladunkowy - bay --plan ladunkowy (sztauerski) rzedow (sekcji) kontenerowca - blockwise -blokowy plan ladunkowy - discharge schematic - schematyczny (blokowy) plan wyladunkowy - loading schematic schematyczny (blokowy) plan zaladunkowy - master - generalny plan sztauerski - pre-stow -wstqpny plan ladunkowy -schematic --plan pokazujqcy blokowo kontenery do poszczegolnych portow - travelling - plan ladunkowy uzupelniany w kolejnych portach - vessel layout - plan pokazujqcy aktualny stan zaladowania statku dangerous goods safety stowage certificateSwiadectwo wlaiciwego zasztauowania towarow niebezpiecznych (w kontenerze) deflector plates -glowice wprowadzajqce, plyty stalowe kielichowo rozchylone, zamocowane na zrebnicach i ulatwiajqce wprowadzenie k. do prowadnic end-to-end spacing - odlegloSk miqdzy scianq czolowq kontenera a drzwiowq nastqpnego w szeregu full loaded weight and capacity (container) (kontener) wykorzystany calkowicie pod wzglqdem nosnoici i kubatury guides - prowadnice kontenerowe - continuous container - prowadnice k. siq- dedicated

--

gajqce od dna wewnqtrznego na okreilonq wysokoik powyzej pokladu otwartego grid number - pozycja kontenera okreilona kodem (rzqd/szereg/warstwa) IMO Dangerous Cargo Request - zlecenia na zaladunek k. z ladunkiem niebezpiecmym layer -warstwa (ladunku, kontenerow) lashing system - system mocowania k. load - obci@enie, nacisk - point - obciqienie punktowe (na gniazdo) -minimum breaking (MBL) -minimalna sila rozrywcza (MSR) overgauge (container) -k. nadwymiarowy cargo request - zgloszenie (zlecenie) do zaladunku k. niestandardowego - overhight cargo (OH) - ladunek w kontenerze bez dachu, wystajqcy ponad jego obrys - over-width (OW) -k. o nadstandardowej szerokosci - over-high (OH) - k. o nadstandardowej wysokoici -over length (OL) -k. o nadstandardowej dlugosci reefer request -zgloszenie (zlecenie) do zaladunku k. chlodzonego row - szereg (np, kontenerow) slot -cela k., przestrzen zajmowana przez pojedynczy kontener stack - stos kontenerowy load - dopuszczalna masa stosu kontenerowego - stable - stateczny, stabilny (stos, blok) stacking -piqtrzenie (kontenerow) - allowable -weight - dopuszczalne obciqienie wagq stosu kontenerowego -on deck -sztauowanie na pokladzie, piqtrzenie na pokladzie (np. kontenerow) -weight -obci@enie przy piqtrzeniu (np. kontenerow) stowage - sztauowanie - athwartship k. ustawiony w poprzek statku - door-to-door - sposob ustawienia kontenerow na statku ("drzwiami do siebie") - longitudinaly, fore-and-aft - k. ustawiony wzdhz statku tier -warstwa kontenerow - top - warstwa goma kontenerow - bottom - warstwa k. ustawiona na dnie wewnetrznym transhipment list - lista przeladunkowa kontenerow przeznaczonych na inny statek

--

7. CARGO

Container deck fittings Flush type deck fittings - gniazda kontenerowe wpuszczane gniazda k o n t e n e r o w ~
t

Single deckfitting/ gniazdo wpuszczone pojedyncze

double transversal deckfitting/ gniazdo wpuszczone podwojne poprzeczne

., '' -

double longitudinal deckfitting/gniazdopodwojne podluzne

quadruple deckfitting/ gniazdo wpuszczonepoczworne

Dovetail type deckfittings - gniazda konteneroweprofilowe

dovetail double athwartship fitting/gniazdo profilowe podwojne poprzeczne dovetail single deck fitting/ gniazdo profilowe pojedyncze

single deckfitting/ gniazdo pojedyncze nakladane

double transversal deckfitting/g. podwbjne poprzeczne nakladane

double longitudinal deckfitting/ g. podwojne podluine nakladane

quadruple deckjtting/ g. poczwdrne nakladane

guide fittings/ g. prowadnicowe ryglowane

breech base deck socket/gniazdo bagnetowe

guide side fitting with pin/g. prowadnicowe tyglowane - boczne z przetyczkq

guide corner double fitting/ g. prowadnicowe vglowane - naroznikowe podwojne

Guide corner single fitting/ g. prowadnicowe lyglowane - naroznikowe pojedyncze

Stackingpedestal type deckfittings - gniazda kontenerowe fundamentowe

tacking pedestal raised ongitudinal sockets/ g. :ontenerowe fundamenowe podluzne stacking pedestal raised transverse sockets/ g. kontenerowe fundamentowe poprzeczne stacking pedestal raised doubleathwartshipsocket/ g. fundamentowe podwojne poprzeczne stacking pedestal raise6 double longitudinal socket/ g. fundamentowe po. dwojne podiuine

7. LADUNEK

lashing -mocowanie, odciqgi -bar - prqt do mocowania bin - pojemnik chain - lancuch do mocowania, odciqg lanflat - podloga kontenerowa do pojemnikow cuchowy na sprzgt do mocowania tensioner - dzwignia napinajqca - lashing -pojemnik do sprzgtu do mocowa--lever - dzwignia napinajqca nia point - punkt mocowania, zaczep - rod - pojemnik do skladowania prgtow do rod - prgt do mocowania mocowania -rigid - odciqg prgtowy sztywny bridge fittings -lqczniki mostkowe, eye-plughook -odciqg prgtowy zakonczo-compensating lqczniki mostkowe wyrowny okiem i kosciq nawcze hook-plughook - odciqg prgtowy zakonbridge strut -uchwyty specjalne, rozporki czony hakiem i koiciq - intermediate sidesupport - uchwyty specjaleye-eye - odciqg prgtowy zakonczony ne poirednie okiem z obu koncow - side supports -uchwyty specjalne eye-hook - odciqg prgtowy zakonczony - top-side supports -uchwyty specjalne do naokiem i hakiem rozy gomych eye-swivelhead - oko-zaczep przegubowy compensating spacer -przekladka wyrownawextension rod - prgt przedluzajqcy cza cone - czop pokladowy (kontenerowy), prze- -wire - odciqg z liny stalowej locking device - urzqdzenie ryglujqce, blokukladka -bottom stacking - (kontenerowy) czop pojwe locking pin -przetyczka zabezpieczajqca, kokladowy lek zabezpieczajqcy - compensating stacking - przekladka wyratchet - klucz z grzechotkq lub napinacz do rownawcza napinania Sciqgaczy - deck stacker - czop pokladowy - double intermediate transversal stacking - securing devices -uchwyty mocujqce (zabezpieczajqce) przekladka podwojna podluzna - double intermediate transversal stacking - - clover leaf fitting - zaczep pokladowy krzyzowy przekladka podwojna podluzna - double longitudinal czopy pokladowe po- - D-ring - zaczep pierkcieniowy - elephant foot -uchwyt mocujqcy, pot.: stopa dwojne, wzdhzne slonia - double transversal - czopy pokladowe po- eye -uchwyt mocujqcy oczkowy dwojne poprzeczne - locking -czop pokladowy, przekladka blo- - hinged D-ring - zaczep pierscieniowy skladany typu D-ring kuj qca - pingwin -uchwyt mocujqcy palcowy - quadruple bottom stacking - czop pokla- removable D-ring - zaczep pierscieniowy dowy poczwomy przenosny (wsuwany) typu D-ring - single - czop pokladowy pojedynczy pro(deck) socket - gniazdo (pokladowe) sty ( z przetyczkq lub b e ~ ) - stacking - przekladka ustalajqca (poloze- -breech - gniazdo typu zamkowego - deck - gniazdo (pokladowe) nie kontenera) gniazdo podwoj-with pin - czop skrgtny lub wsuwany z prze- -double longitudinal flush ne wzdluzne wpuszczane Wzkq gniazdo do czopow wsuwanych extension handle - przedluzacz ramienia na- -dove tail - flush - gniazdo wpuszczane (wspawane) pinacza impact tool - pneumatic hammer - pistolet - raised - gniazdo podniesione - single flush - gniazdo pojedyncze wpuszpneumatyczny do napinania Sciqgaczy czane

Container stacking and lashing equipment - sprzqt do sztauowania i mocowania kontener6w

hook -hak - short tip - hak z pazurem krotkim - long tip - hak z pazurem dlugim

--

-------

--

--

--

7. CARGO

Container stacking cones and twistlocks :zopy kontenerowepokladowe zwykle i lqczniki skretne

source: TEC

@
;ngle stacking conel dove tail cone/ czop polop pokladowy poje- kladouy wsuwany
Y ~ ~ Z Y

@@
weldable cone, double athwartshipl czoppodwdjnypoprzeczny do spawania na pokiadzie breech base socket twistlock/ iqcznikpokiadowy do gniazd bagnetowych

weldable cone, single/ czop pojedynczy do spawania na pokiadzie

ingle turned foot tacking cone/ czop okiadowy pojedynzy skretny

dove tail twistlocW iqcznik commontwistlock/ skretny pokladowy d o lqcznik pokiadowy gniazd profilowych skretny

intermediate stacking cones przekladki kontenerowe pos'rednie

intermediate double athwartship stacking conel iqcznik podwdjny poprzeczny

intermediate double intermediate quadruple longitudinal stacking stacking cone/ iqcznik pocone/ igcznik podwdj- czwdrny ny wzd&ny '

intermediate single stacking cone/ lqcznik pojedyriczy

compensating stacking fixed base raised twicone/ przekiadka wy- stlock/ lqcznik skrgtny kompensujqcy ze staiq rdwnawcza podstawq

semi automatic twistlocks/lqcznikskr@ny pdiautomatyczny

fixed base twistlock/ lqcznik skrgtny ze staiq podstawq

twistlock stacker with linkage plate/ iqcznik skrgtny z pbtq iqczqcq

7. EADUNEK

cross single flush socket - gniazdo naroznikowe wpuszczane pojedyncze -cross single flush with lashing eyes -gniazdo naroznikowe wpuszczane z otworami do mocowania - cross single comer flush with lashing eyes - g. naroznikowe wpuszczane z otworami do mocowania -double transversal flush -gniazdo podwojne poprzeczne wpuszczane - quadruple flush socket - gniazdo wpuszczane poczwome - special double transversal flush - gniazdo poprzeczne podwojne specjalne wpuszczane - single flush -with lashing eyes - pojedyncze g. wpuszczane z otworami do mocowania - special flush -with lashing eyes - specjalne g. wpuszczane z otworami do mocowania, - special flush bottom with lashing eyes specjalne gniazdo wpuszczane z otworami do mocowania stacker -przekladka micdzywarstwowa - compensating spacer - przekladka wyrownawcza - cone - cone spacer -przekladka wyrownawcza z dwoma czopami - double longitudinal (double fore and aft -) -przekladka podw6jna wzdluzna - double transversal (double athwartship -) -przekladka podwojna poprzeczna - fixed base raised twistlock -przekladka wyrownawcza ze stalq podstawa, i lqcznikiem skretnym - hole-cone spacer -przekladka wyrownawcza z otworem i czopem - hole-hole spacer -przekladka wyrownawcza z dwoma otworami - quadruple - przekladka poczworna - single -przekladka pojedyncza - twistlock - lqcznik skretny stacking cone, deck stacker, bottom stacking cone - czop pokladowy
-

--locking pin -przetyczka blokujqca do czopa pokladowego - double longitudinal - czopy pokladowe podwojne, wzdluzne - double transversal - czopy pokladowe podwojne poprzeczne - quadruple - czopy pokladowe poczwome - single - czop pokladowy pojedynczy prosty ( z przetyczkq lub b e ~ ) -with pin - czop skretny lub wsuwany z przetyczkil turnbuckle - Sciqgacz -closed body -Sciqgacze Srubowe zamkniq te handwheel - dzwignia w ksztalcie kola do napinania Sciqgaczy Srubowych hook-hook - Sciqgacz zakonczony hakami z obu stron hook-jaw - Sciqgacz zakonczony hakiem i widelkami jaw-jaw - Sciqgacz zakonczony widelkami z obu stron -jaw-whip Sciqgacz do zakladania podwojnych odciqg6w - open body - Sciqgacze Srubowe otwarte speedlash -Scirlgacze Srubowe pneumatyczne twistlock -lqcznik skretny, przekladka blokujqca skretna actuator pole - diwignia (drqzek) do zamykania i otwierania Iqcznikow skrqtnych - breech base - 1, skrqtny jednoglowicowy do gniazd bagnetowych - dovetail -1. skrctny jednoglowicowy wsuwany w gniazdo profilowe - double cone , interbox connector -l. skrgtny dwuglowicowy - fixed base - 1. skrqtny jednoglowicowy - fixed base raised -przekladka wyrownawcza ze stala,podstawq i lqcznikiem skrqtnym - safety -1. skrdny polautomatyczny - semi-automatic -dwuglowicowy 1. polautomatyczny

---

--

7. CARGO f

:ontainer lashing plates and points zaczepy i gniazda do zaczepdw lashing plates kontenerowych
zaczepy pbtowe
single lashing eye, non flush/zaczep plyt o w pojedynczy double lashing eye/zaczep plytowy podwojny triple lashing eye/ zaczep plytowy potrbjny

jlush keyholewing for side support -gniazdo wpuszczane do uchwytdw specjalnych

-,

jednostopniowe onestep/

two step / dwustopniowe

quadruple lashing ?ye/ zaczep piytowy 7oczwbrny

three step/

single flush lashing point/ zaczep pretouy wpuszczany

flush lashingpoints/gniazda pokladowe wpuszczane: single/ pojedyncze, quadruple/poczworne

sliding D-ring, single/ piericieri pojedynczy, wsuwany

hinged D-rings flush/ zaczepy piericieniowe wpuszczane: single/ pojedynczy, double/ podwojny

veldable D-ring, single/za- weldable D-rings, double/ container socket D-ring, zeppiericieniowy, pojedyn- zaczep piericieniowy, po- single/zaczep piericienio:zy naspauywany dwbjny naspawywany wy, pojedynczy do gniazda kontenerowego

cloverleaf D-rin) zaczep piericienic wy w ksztalcie 1 icia koniczyny

lashing points for elephangoot zaczepy do koricdwek "stopa slonia "

half cloverleaf deck socket/ zaczep pokladowy w ksztalcie liicia koniczyny -poiow~OWY

cloverleaf deck socket/zaczep pokladowy w ksztalcie liicia koniczyny

Courtesy o TEC, Conve,: Peck nnd Hole. Seusafi f

extension rode/ prgt przediuzajqcy lashing rod plug hook - knob/ odciqg pretowy koSC - galka

.
lashing rod eye - eye/ odciqg pretowy oko - oko lashing rod plug eye - hooW odciqg pretowy oko - hak
-,

--

lashing rod plug hook - plug hooW

/\
lashing rod swivel head - knob/

lashing rod eye - knob/ odciqg pretowy oko - gal&

-.

8; 5 a 9 a.

2."a.
F

lashing rod eye - knob/ odciqg pretowy oko - galka oko z chomqtkiem splatane lashing rod hook - knob/ odciqg pretowy hak - galka bulldog-gripped eye with thimble/ oko z chomqtkiem wykonane zaciskumi Iinowymi
-

-.

&

9 ~

knob/ odciqg pr@owy oko - gaika

talurit splicing eye with thimble/ oko z chomqtkiem z zaciskiem metalowym

ri 9
2

7. CARGO
'r

-iciqgacze

Turnbuckles
hook - hook turnbuc Sciqgacz hak - hak

- Sciqgacze typu zamknigtego

close type/solid body turnbuckles

iciqgacz hak - widetki

Sciqgacz hak - zaczep butelkowy

gaczy

adjustable turnbuckle jaw-whip/ dciqgacz otwarty o regulacji skokowej widetki - zaczep podwbjny

open type turnbuckles Sciqgacze typu otwartego

Hamburger type turnbuckle/ Sciqgacz typu ham burskiego

adjustable turnbuckle jaw-whip/ Sciqgacz otwarty o regulacji skokowej wide& - zaczep pojedynczy

hydraulically tightened turnbuckle/Sciqgacz napinany hydraulicznie

speed-lash type turnbuckle/ iciqgacz typu speedlash

Container lashing hooks zaczepy do mocowania kontenerdw

pinguin hook short/ container hook short/ eye hoow hak kontenerowy, krdtki

pinguin hook long/ uchuyt palcowy dlugi

container hook long/ hak kontenerouy, dhgi

elephant foot fitting/ zaczep typu noga stonia

Bridge fittings and hooks lqczniki mostkowe i zaczepy

tension - pressure screw compensating screw bridge bridge fitting/ tqcznik most- fitting/ lqcznik mostkouy, Srubowy kompensujqcy kowy Srubowy Sciqgajqco -

screw tension bridge fitting/ Iqcznik mostkowy, Srubouy Sciqgajqcy

u
Container lashin equipment construction - onstrukcja sprzetu do mocowania kontenerdw

tension pressure element/ element rozpierajqcy

lock nut/ nakretka

hook end/ zakon-

- mostek Srubowy
tighteining handle/

screw bridgefitting

clevis end/ wide&

turnbuckle closed type

- Sciqgacz Srubowy typu

zamknietego

twistlock - iqcznik skrgtny

lock nut/

trzon o regulacji end fittind . ... -koricdwka

J - - - -

adjustable bridge fitting mostek o regulacji skokowej

7. CARGO

Ro-ro cargo lashing and lashing equipment - sprzet i mocowanie ladunkdw ro-ro

roll-trailer elements - czeici

f$

iqcznik skrgtny chowany

colapsibe p i czop chowany

do mocowania

do mocowania

roll-trailer securing

- mocowanie naczepy niskiej

urge net/ siatka adunkowa

web lashing with buckle/ pas do mocowania z zamkiem corner protector/ osiona naroznikowa

road-trailer securing mocowanie naczepy wysokiej

odciqg h r i c k h o u y rolltrailer/ deck socket/ naczepa niska gniazdo pokiadowe

trailer horse, fiont trailer support/ podpora naczepy przednia

truiler jack, rear wheel chocks/ trailer support/ kliny pod kola podpora naczepy tylna

cargo securing equipment - sprzgt do mocowania iadunku

safety plug /korek

corner protector/ oslona krawedziowa

cargo net/ siatka iadunkowa

storage bean/ do mocowania

krata stalowa nu sprzet do mocowania

chain lashing/

7. LADUNEK

Ro-ro cargoes stowage sztauowanie ladunkow tocznych

athwartship -w poprzek statku blockwise plan -blokowy plan ladunkowy break-bulk - drobnica jednorodna w duzych partiach (rowniez: neo-bulk) coupling -whaczanie przyczepy, naczepy -mouth -otwor w naczepie do wprowadzania lqcznika typu goosneck -point - miejsce whaczania naczepy first in last out (FILO) -kolejnoSC wyladunku odwrotna od kolejnosci zaladunku first in first out (FIFO) - kolejnoSC wyladunku taka sama jak zaladunku float line -kierunek, w ktorym sztauowane sq palety, samochody, kontenery flow stowage - sposob sztauowania samochodow na pojazdowcach, umozliwiajqcy ich wyladunek bez dodatkowych manewrow (zawracania itd.) flush deck -poklad plaski, bez wystajqcych elementow konstrukcji, z wpuszczanymi gniazdami head-out system -system ustawiania samochodow przodem do kierunku wyjazdu landing place - miejsce na pokladzie otwartym statku ro-ro, w ktorym dzwig stawia kontener przemieszczany nastepnie ukladarkq last in first out (LIFO) -kolejnoSC wyladunku odwrotna do kolejnoici zaladunku key car - samochod, ktory na danym pokladzie (lub w bloku) nalezy wyladowac jako pienvszy key position - pozycja zajmowana przez samochod przeznaczony do wyladunku w pienvszej kolejnoici load - obciqzenie, nacisk - axle - obciQenie na 04 pojazdu - uniform - obciqzenie jednorodne (pokladu, rampy) -point -obciqzenie punktowe (np. na gniazdo) - print - obciqzenie na Slad opony pojazdu - tyre print - obciqkenie na Slad opony poj azdu lifting - podnoszenie, -height -wysokoSC podnoszenia ukladarki -capacity -udzwig ukladarki manoeuvring space - przestrzeli manewrowa na pokladach ro-ro

master plan - generalny plan sztauerski minimum breaking load (MBL) -minimalna sila rozrywcza (MSR) platform -poklad do zaladunku samochodow osobowych na statkach nie bedqcych samochodowcami port-captain -osoba m.in. realizujqca plan ladunkowy i czuwajqca, w imieniu armatora, nad sprawnym przebiegiem przeladunku port coordinator - koordynator portowy, zazwyczaj przedstawiciel agenta, koordynujqcy wspolprace pomiqdzy stronami obslugujqcymi statek w porcie preplanner -osoba opracowujqca plan ladunkowy i program obslugi statku w porcie preplanning - planowanie zaladunku przed przyjkciem statku do portu ro-ro, roll on - roll -off - wtaczakl wytaczai, przeladunek poziomy stolro - system rownoleglego zalwyladunku statku dwiema technologiami strengthened area - powierzchnie pokladu o podwyzszonej wytrzymalosci (na ladunki cigzkie) stowing point -gang, brygada (w technologii ro-ro) ro-ro handling equipment-sprzet stosowany do przemieszczania ladunkow w systemie roro cone caps -slupki ostrzegawcze stosowane na samochodowcach flat gear - kontener ramowy do mocowania osprzetu ukladarek (widly, ramy etc.) fork lift (FLT) -podnoinik widlowy, sztaplarka --truck -w6zek widlowy, sztaplarka forks -widly - inverted - widly odwrocone frame -rama do podnoszenia kontenerow ukladarkq - side lift - rama boczna kontenerowa - top lift - rama gorna goosneck - pot. g g i a szyja, ramie lqczqce naczepq niskq i ciqgnik -tunnel - tune1 na ramie typu goosneck runners - ciqgniki i naczepy niskie wykorzystywane w technologii sto-ro do dowozenia ladunku na poklady ro-ro tugmaster - citgniki do naczep

7. CARGO

Ro-ro cargo lashing and lashing equipment -sprzgt i mocowanie ladunkdw ro-ro (2)
web lashing with buckle/ pas do mocowania, z zamkiem shock absorbing chain lashin mocowanie iancuchem absorbujqcym naprgienia web lashing lock, ratchet tensioner, tightener/ zamek pasa do mocowania

Ro-ro cargo lashing equipment - ratchet tightner - urzqdzenie do nacirlgania pasow do mocowania sprzqt do mocowania ladunkdw ro-ro rod -pret do mocowania kontenerbw
air bag -worek powietrzny do rozpierania ladunku car-lashing -mocowanie samochodu cargo -ladunek -nets - siatka do zabezpieczenia ladunku operational report - raport portowy, raport operacji przeladunkowych securing manual - statkowa instrukcja mocowania ladunku - unitised - ladunek jednostkowany chain -lancuch lashing - mocowanie iancuchami - towed - ladunek toczny holowany -chain with chain lever -lancuch z napinaczkq rqcznq - shock absorbing lash - lancuch do mocowania z elementem absorbujqcym drgania i naprqzenia flush elephant foot fitting -gniazdo typu noga slonia lashing - mocowanie -belt - pas do mocowania chain - lancuch do mocowania -hook - hak konczqcy odcirlg np.prGtowy lever - dzwignia napinajqca odcislg -point -punkt zaczepienia mocowania rod - prqt mocujqcy -ring - zaczep piericieniowy do mocowania -wire - odcirlg z liny stalowej pads -podkladki (sztauerskie, np. gumowe) point - punkt - lashing - punkt do mocowania, zaczep load - dopuszczalne obciqzenie punktowe - loading - gang w technologii 10-10 railway -pocirlg -chock - klin pod kola wagonu -jack - lewar do wagonow kolejowych -rack and pinion jack -lewar irubowy do wagonow
-

ring - piericien do mocowania D-ring -piericien do mocowania w ksztalcie litery D roll-lash - nazwa systemu mocowania g6mej cz&i ladunku na naczepach saver - oslona chroniqca drzwi samochodow przed uszkodzeniem przy otwieraniu secure - zabezpieczak, mocowai securing points - punkty zaczepienia mocowan single action clip -nacislg z zamkiem na pasie do mocowania samochodu stanchion - slupek, klonica (naczepy niskiej, naczepy portowej) tension lever -dzwignia napinajqca tie-down points - punkty mocowania pojazdow top-lashing - mocowanie od gory ladunku na naczepach trailer -przyczepa (wysoka), naczepa chock - klin pod kola -horse -podstawa, stojak do przyczepy -horse with springloaded wheel -stojak z chowanym kolkiem -jack - lewarek do podnoszenia przyczepy trestle - podstawa, stojak pod naczepq, podpora turnbuckle -icirlgacz webb-guide -prowadnice pasow do mocowania walking boards -plyty (stolarskie, sklejka) do przekladania ladunku web -pas tkany do mocowania - carbon -fibre webbing -pas do mocowania z wlokna wqglowego rachet -pas z nacirlgiem zapadkowym -webbing belts -pasy patentowe do mocowania ladunku - weblashing - mocowanie pasami tkanymi (z tworzyw sztucznych)

7. LADUNEK

Timber stowing and lashing sztauowanie i mocowanie drewna

round timber - drewno okrqgle

linia symetrii

hatch covers) po!oywy iadowni

uprights/ podpora, sztyca

block stowing/ sztauowanie w bloku mocowanie opasyw

deck cargo/

suitcase stowa sztauowanie na szt

sawn wood - tarcica

hatch covers/ pokrywy iadowni

L~-rin~/ zaczep pokiadowj

7. CARGO

Forces acting on cargo sily dzialajqce nu ladunek

longitudinal sliding przesuwanie wzdluifle

toppling force/ sila przewracajqca

kobsanle poprzeczne

transversal slldmg/ przesuwanle poprzeczne

@
- static component - skladowa statyczna - tension - naprgzenie - tipping - sily przewracajqce - transverse - sily poprzeczne - vertical - sily pionowe

acceleration -przyspieszenie excessive - nadmieme przyspieszenie - horizontal - przyspieszenie poziome - longitudinal - przyspieszenie wzdluzne - transversal -przyspieszenie poprzeczne - vertical -przyspieszenie pionowe centre of motion - Srodek ruchu collapsing - zawalenie sic (np. kontenera) components -skladowe - dynamic - skladowa dynamiczna - static - skladowa statyczna effect of wind - efekt dzialania wiatru effect of green seas - efekt naporu fa1 (wchodzqcych na poklad) forces - sily - acting - sily oddzialujqce - adverse - sily przeciwne - compression - sily Sciskajqce - dynamic component -skladowa dynamiczna - dynamic - sily dynamiczne - gravity - sila ciczkoSci - longitudinal - sily wzdluzne - permissible - sily dopuszczalne - racking - sily odksztalcajqce - resultant - sily, bedqce wynikiem - shear - sily Scinajqce - shoring - sily podpierajqce - sliding - sily przesuwajqce, sily powodujqce zeslizgiwanie sic ladunku
-

- coefficient -wspolczynnik tarcia load - obciqzenie, masa distrubution of - - rozklad mas - dynamic - - obciqkenie dynamiczne - homogenous - -jednorodny - non homogenous - - niejednorodny
-

friction - sila tarcia, tarcie

- static

- obciqzenie statyczne motions -ruchy - amplitude of - amplituda ruchow - frequency of - cz~stotliwoSC ruchow - longitudinal - ruchy wzdluzne - vertical -ruchy pionowe - transvers -ruchy poprzeczne sliding -przesuwanie sic, Slizganie sic - longitudinal -przesuwanie sic wzdluzne - transversal -przesuwanie sig poprzeczne vertical pressure -nacisk pionowy vibrations -wibracje metacentric height - wysokoSC metacentryczna (GM) rolling (period) - (okres) kolysan shift (of cargo) -przesuniccie ladunku toppling - przewracanie (np, kontenera)

7. LADUNEK

Cargo safety bezpieczenstwo ladunkdw

antistatic additive - dodatek antystatyczny (substancje dodawane do produktow ropopochodnych, uniemozliwiajqce gromadzenie siq elektrycznoici statycznej) approved type (equipment) -wyposazenie (latarki, walkie-talkie itd.) zatwierdzone przez klasyfikatora do uzywania w atmosferze wybuchowej (patrz rowniez "intrinsically safe") atmosphere -atmosfera - flammable - atmosfera palna -monitored atmosfera monitorowana (kontrolowana pod wzgl. skladu) - respirable - atrnosfera nadajqca siq do oddychania - tank - atmosfera zbiomika auto ignition - samozaplon temperature - najnizsza temperatura samozaplonu - autogenous -temperature -najnizsza temperatura samozaplonu combustable -latwopalne (materialy) gas indicator - wykrywacz gazow latwopalnych combustion - spalanie - spontaneous - zapalenie samorzutne dangerous -niebezpieczny -area -obszar niebezpiecmy (zagrozony eksplozjq na statku) cargoes - ladunki niebezpieczne goods - towary niebezpieczne declaration - deklaracja towarow niebezpiecznych --manifest -manifest ladunkow niebezpiecznych deck sprinkler - spryskiwacz (podlqczony do rurociqgu ppoz., uzywany m.in. do schladzania pokladu) dioxide - dwutlenek - carbon - dwutlenek wqgla emergency tow chafe chain - odcinek lancucha dolqczonego do holu awaryjnego entry permit - zezwolenie na wejicie (np. do przestrzeni zamkniqtej) explosimeter - instrument do pomiaru stopnia wybuchowoSci atmosfery explosion - eksplozja -proof - narzqdzie lub sprzqt atestowany, nie powodujqcy zagrozenia eksplozjq

- lower

--

--

limit (LEL) - dolna granica wybuchowoici (DGW) - upper limit (UEL) - goma granica wybuchowoici (GGW) explosive limits -granice wybuchowoici flame -plomien arrester - zatrzymywacz plomeni (ekran powodujqcy obnizenie temperatury plomienia, istniejqcej z jednej jego strony, do poziomu nizszego, niz temperatura zaplonu gazu obojqtnego z drugiej jego strony) screen - ekran przeciwogniowy, zapobiegajqcy rozpryskiwaniu siq np. iskier flammable -zapalny, latwopalny, palny cargo -ladunek palny gas - gaz palny concentration -stqienie (koncentracja) gazow palnych -range - zakres palnoici (stqienie gazbw pomiqdzy dolnq a gomq granicq zapalnoici) limit, lower (LFL) - dolna granica zapalnoici gazow limit, upper (UFL) - goma granica zapalnoici gazow flammability -latwopalnoSC flashpoint -temperatura zaplonu flue gas system - system gaszenia zbiornikow spalinami foam -piana (stosowana do cel6w gainiczych) compound - czynnik pianotworczy concentrate - czynnik pianotworczy solution - roztwor piany gas - gaz concentration -koncentracja (stqzenie) gazu -detector -wykrywacz gazow (w zbiornikach) dispersion - dyspersja (rozcienczanie, rozpraszanie) gazu; metoda odgazowania zbiornikow - free - vowietrze tloczone do zb. ladunkowych poprzez rurociqgi gazu obojqtnego -free -odgazowany, wolny od gazu (np. zbiornik) certified - (statek, zbiomik) odgazowany, poiwiadczony certyfikatem --certificate -Swiadectwopotwierdzajqcestan odgazowania zbiomika (lub statku) - non free - nieodgazowany freeing -odgazowanie (zbiornika lub statku) - hydrocarbon - wqglowodor indicator - wskainik (indykator) gazu

--

--

7. CARGO

mixture - mieszanina gazow - pockets of -tzw. kieszenie zawierajqce gaz

- purging (displacement) - wypieranie gazu (metoda odgazowywania zbiornikow) - vent lines przewody wentylacyjne do usu-

(w zbiornikach i ladowniach)

wania gazu - volatile - gazy lome gastight - gazoszczelny gauze screen -przeciwiskrowa oslona siatkowa hydrocarbon -wqglowod6r compound - mieszanina wqglowodorow -gas - gaz w~lowodorowy - saturated -wqglowodor nasycony hydrogen -wodor sulphide - siarkowodor (H2S) ignition - zaplon - auto- - samozaplon - source of - irodlo zaplonu incombustible -niepalny inflammable -latwopalny, zapalny cargo -ladunek latwopalny inhibited cargo certificate (ICC) - iwiadectwo poddania ladunku dzialaniu inhibitora inhibitor - inhibitor, czynnik hamujqcy inert condition - okreblenie stanu zbiornika (wypelnionego gazem obojqtnym) inert gas (IG) - gaz obojqtny (np. azot) distribution system - system dystrybucji gazu obojqtnego --generator -wytwornica gazu obojcmego --plant -wytwornica gazu obojqmego --purging -przedmuchiwanie gazem obojqtnym inert gas system (IGS) - system gazu obojqtnego inerting - wprowadzenie gazu obojqtnego do przestrzeni zbiomika incendiary spark - iskra zapalajqca inflammable -palny, zapalny, latwopalny cargo -ladunek latwopalny - highly -latwopalny storage - sklad materialow latwopalnych insulating flange -polqczenie kolnierzowe 1%dowych i statkowych urzqdzen przeladunkowych zawierajqce uszczelkq zapobiegajqcq przeplywowi elektrycznoici statycznej ~nternationalMaritime Dangerous Goods Code (IMDG) - Miqdzynarodowy morski kod towarow niebezpiecznych

--

'

intrinsically safe -(urzqdzenie) skonstruowanew sposob bezpiecmy, samoistnie bezpieczne (nil emitujqce ciepla lub iskier) materials hazardous only in bulk (MHB) materialy niebezpieczne tylko w ilobciach masowych maximum allowable relief valve setting (MARVS) - maksymalne dopuszczalne cibnienie nastawcze zaworu odciqzeniowego naked light -ogien otwarty noxious - szkodliwy - goods - towary szkodliwe, ladunki szkodliwe vapour - pary szkodliwe nitrogen - azot ozone depleting substances (ODs) - substancje niszczqce ozon oxygen - tlen analyser (meter) - miernik zawartoici tlenu w atmosferze -content - zawartoiC tlenu (np. w atmosferze zbiornika) -deficiency - brak dostatecznej (do oddychania) iloici tlenu [< 19%] level -poziom tlenu w zbiomiku Procedures and Arrangements Manual (P&A Manual) - podrqcznik procedur i organizacji pressure/vacum valve (PN valve) -zawor cihieniowo prozniowy safety tag -wywieszka (tablica, przywieszka) ostrzegawcza safety valve - zawor bezpieczenstwa static electricity -elektrycznoSC statyczna treshold limit value (TLV) -maksymalne stqzenie szkodliwych dla zdrowia gazow, mgiel, par, przy ktorym ludzie mogq pracowaC bezpiecznie przez 8 godzin dziennie, przez 5 dni w tygodniu vapours (vapors) -pary -barrier - izolacja paroszczelna -cock - zawor odpowietrzajqcy -main -magistrala odprowadzania par (ladunku plynnego) -pipe - rurociag odprowadzajqcy pary vaporizer -odparowywacz ventilator -wentylator, wywietrznik, nawiewnik venting system - system wentylacyjny (odgazowywania zbiomikow ladunku plynnego)

Chemical and gas cargoes ladunki chemiczne i gazy

acid - kwas acrylamide -akrylamid alcohol - alkohol aldehydes -aldehydy aliphatic amines -aminy alifatyczne aliphatic esters -estry alifatyczne aliphatic ethers -etery alifatyczne aliphatic oxides - tlenki alifatyczne aliphatic silicates -krzemiany alifatyczne alkalis - zasady ally1 alcohol -alkohol allylowy ammonia and compounds - amoniak i jego zwiqzki boil-off - parowanie (tu: ladunku) boil-off temperature -temperatura wrzenia boiling temperature -temperatura wrzenia acetaldehyde -aldehyd octowy acetic acid -kwas octowy acetic anhydride -bezwodnik octowy acetonitrile - acetonitryl acetophenone - acetofenon acetyl chloride -chlorek acetylu acrylamide solution -roztwor akrylamidu acrylic acid -kwas akrylowy acrylonitrile -akrylonitryl adipanitrile -nitryl adipinowy alcohols - alkohole alcohols mixtures - mieszanka alkoholi aldehyde - aldehyd aminoethane - aminoetan, etyloamina ammonia - amoniak ammonia, anhydrous - amoniak bezwodny amyl hydride - pentan aromatic esters -estry aromatyczne aromatic ethers -etery aromatyczne arsine - arsenowodor azides - azydki benzene - benzen benzoic derivative pesticides -pestycydy - pochodne kwasu benzoesowego bivinyl - dwuwinyl, erytren boranes -borowodory boric acid - kwas borowy bromine - brom bromates -bromiany brominated hydrocarbons -weglowodory bromowane

bromomethane -bromometan, bromek metylu butadiene - butadien butane - butan butane-propane mixtures -mieszaniny butanowo-propanowe butylenes -butyleny carbinol - karbinol carbon dioxide - dwutlenek wegla carbon monoxide - tlenek wegla carbon sulphides - siarczki wegla camphor oil -olej kamforowy chlorates - chlorany chlorinated hydrocarbons -weglowodory chlorowane chlorine - chlor chlorites -chloryny chloroacetates -chlorooctany citric juice -kwasek cytrynowy colonial spirit - spirytus rektyfikowany columbial spirit - alkohol metylowy (o duzej czystoki) chlorine - chlor chloroarsines - chloroarseny chloroethane - chloroetan chloroethylene -chloroetylen chlorophenols - chlorofenole chlorophenates - chlorofenolany cyanides inorganic - cyjanki nieorganiczne cyanides organic -cyjanidy organiczne dextrose solution - roztwor dekstrozy diethanolamine - dwuetanoloamina diethyl ether -eter etylowy diethylene glycol -glikol dwuetylenowy diethyl ether - eter dwuetylowy diethyl ketone - dwuetyloketon diethyl sulphate - siarczan dwuetylowy dimethyl formamide -dwumetyloformamid dimethyloamine -dwumetyloamina dimethylmethane -dwumetylometan dimethyl sulphate - siarczan dwumetylowy dioctyl phthalate - ftalan oktylu dipropylene glycol -glikol dwupropylenowy divinyl - dwuwinyl ethane - etan ethanol - etanol ethene - etan ether - eter ethyl eter - eter etylowy ethyl alcohol - alkohol etylowy

7. CARGO

--

ethylamine -etyloamina ethyl chloride - chlorek etylu ethylene -etylen ethylene glycol -glikol etylenowy ethylene oxide - tlenek etylenu fluorinated hydrocarbons - weglowodory fluorowane fluorides - fluorki fluorine - fluor fluoroacetates - fluorooctany freon - freon fully refrigerated gas carrier -gazowiec w pelni chlodzony fumigants -fumiganty germane - germanowodor halogenated cyyanogens -halogenocyjany hydrocarbons -wqglowodory hydrogen cyanide - cyjanowodor hydrogen sulphide - siarkowodor hypochlorites -podchloryny iodinated hydrocarbons -jodowane wqglowodory isocyanates -izocyjaniany isopentane - izopentan isoprene - izopren isopropylamine - izopropyloamina ketones -ketony lead tetraethyl - czteroetylek olowiu lead tetramethyl -czterometylek olowiu liquefaction - skroplenie gazu liquefied gas - gaz skroplony containment system - system ochrony ladunku gazu skroplonego liquefied natural gas (LNG) - skroplony gaz ziemny liquefied petroleum gas (LPG) -skroplony gaz ropopochodny mercaptans -merkaptany metal carbonyls -karbonylki metali methane (LNG) - metan (skroplony gaz naturalny) methanol - metanol methyl alcohol -alkohol metylowy methylacetylene -metyloacetylen methylacetylene - propadiene mixtures - metyloacetylenu-propadienu mieszaniny methylamine -aminooctan methylethylene methylethene methyl bromide -bromek metylu

--

methyl chloride -chlorek metylu monobromomethane monoethyloamine -monoetyloamina morpholine - morfolina naphtalene - naftalen nitrates - azotany nitrites - azotyny nitriles - nitryle nitrogen - azot nitrogen oxides - tlenki azotu nitrophenols - nitrofenole osmium tetroxide - czterotlenki osmu oxalates - szczawiany pentanes, all isomers -pentany wszystkie izomery pentene -penteny perchlorates -nadchlorany perchloromethyl-mercaptan - nadchlorometylo-merkaptan permanganates -nadmanganiany peroxides - nadtlenki phenetole - fenetol phenols - fenole phosphides - fosforki phosphine - fosforowodor picrates -pjkryniany pyridines -pirydyny propane - propan propene - propen propylene -propylen propylene oxide - tlenek propylenu refrigerant gases - gazowe czynniki chlodzqce reliquefaction - ponowne skraplanie rodenticides -rodentycydy saturated vapour pressure -ciinienie par nasyconych semi-pressurised gas carrier - gazowiec polcisnieniowy stibine - antymonowodbr sulphides - siarczki sulphur dioxide - dwutlenek siarki sulphur oxide - tlenek siarki teluru tellurium hexafluoride - sz~ciofluorek tricresylphosphate turpentine - terpentyna vinyl chloride - chlorek winylu vinyl ethyl ether -eter etylowinylowy vinylidene chloride - chlorek winilidenu wood alcohol -spirytus drzewny wood spirit - spirytus drzewny

8. Safety of life at sea bezpieczenstwo iycia na morzu

I. Life raft - tratwa ratunkowa 2. Life boat and rescue boat - t o d i ratunhowa i ratownicza
3. Launching appliances - u r r q d ~ e n i a \\odonania do 4. 4bandoning the ship - o p u s ~ c ~ a nstatku ie 5. Launching and reco\ering - wodowanie i podnos~enie (todzi) 6. Personal life sabing equipment - ind?widualn> sprzet ratunkom? 7. U a r m i n g i n distress - alarmowanie n niebezpiec~enstwie 8. Signalling equipment and p?rotechnics - s p r q t s?gnalirac?jn? i pirotechnicm? 9. l l a r i n e e\acuation qstems - morskie s?stem? ewakuaujne 10. Rlarine accidents and sahage - n p a d k i i rato\?nictwo morskie I I.S-\R helicopter operations - dzialania Smiglowca S 4 R 12. CAR and IAXlS-\R - pos~uhiwanie rato\\anie i 13. Enkironmental protection - ochrona srodowisha 14. Firefighting - m a l c r a n i e poiarow 15. Rledical first aid - p i e r w s ~ a ponloc med?crna 16. Safet? - betpiec/enst\\o 17. Personal proteeti\ e equipment - q p r q t ochron? osobistej

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

I

Life raft tratwa ratunkowa

exterior light/ canopy/ reflective strip/ Swiatlo zewnetrzne namiqt ,taima odblaskowa radar reflector/ ment/ SART seat/ l y deszczowej gniazdo transpondera SART

lower inflatable chamber/ dolna komora plywalnoiciow

kieszed wodna, stabilizator container lid/ pokrywa pojemnika emergency pack/ wyposaienie away j n e Itratw~l ije raft instruction leaflet/ nstrukcja obslugi t r a w

drogue, sea anchor, dryfkotwa

life rafl container - pojemnik tratwy

storage cradle/ loie tratwy

faleri hydrostatic release unit zwalniak hydrostaryczny graduated drinking vessel/ miarku do painter line/

zapadka zwalniajqca shackle/ szakla water inlet/ wlot wody manual release mechanism/ mechanizm zwalniania recznego szakla

/I

8. BEZPIECZENSTWO ~ Y C I A MORZU NA

Liferaft -tratwa ratunkowa

life saving equipment - Srodki ratunkowe life saving service - sluzba ratownictwa iycia survival equipment - wyposazenie ratunkowe liferaft -tratwa ratunkowa -annual -sewicing - coroczny przeglqd tratwy capacity -pojemnoSC tratwy container -pojemnik (tratwy) - davit launched - tratwa wodowana za pomocq hrawika - rigid -sztywny pojemnik tratwy - fiberglass pojemnik tratwy z wlokna szklanego - floating -tratwa unoszqca siq na wodzie - inflatable - tratwa pneumatyczna - open -tratwa otwarta -weatherproof valise -pojemnik tratwy odpomy na warunki pogodowe - pneumatic -tratwa pneumatyczna -valise -pojemnik tratwy ratunkowej - reversible -tratwa dwustronna - rigid -tratwa ratunkowa typu sztywnego - selfrighting - tratwa samoprostujqca servicing station - stacja przeglqdow i atestowania tram - throw overboard - t. zrzucana (za burtg) - waterborne -tratwa zwodowana liferaft (construction) -konstrukcja tratwy ratunkowej - air chamber valve -zawor komory wypornoSciowej -boarding ramp -podest (ulatwiajqcy wejScie do tratwy) -boarding ladder -drabinka (ulatwiajqca wejScie do tratwy) -buoyancy -plywalnoSC (tratwy) chamber - komora wypornoSciowa compartment -przedzial wypornoSciowy tube - komora wypomoiciowa canopy -namiot (tratwy) arch - luk (podtrzymujqcy) namiot closure - zaslona zewnqtrzna namiotu t. - floor valve - zawor podlogowy -hatch - wlaz - indoor light - Swiatlo wewnqtrzne - inflatable chamber - komora wypomoSciowa - inflatable compartment - przedzial wodoszczelny, komora wypomokiowa inflation -nadmuchiwanie (tratwy)

- inflation hoses -wqze do napelniania kom6r

- inflating -napelnianie (siq) tratwy

- lifting eye -zaczep (ucho) do podnoszenia t. - non-retum valve - zawor zwrotny - observation slot -kolnierz obserwacyjny - operating cord - linka operacyjna - outdoor light - Swiatlo zewnqtrzne - outside courtain - zewnqtrzny fartuch - rain catchment -lapacz wody deszczowej - safety valve - zawor bezpieczenstwa -tent - namiot - water pocket - kieszeh wodna, stabilizator

tratwy powietrzem

--

------

liferaft (fitting) - osprzqt tratwy ratunkowej bellow - mieszek, pompka (do dopelniania komor wypomoSciowych) bowsing line - linka do przytrzymywania pojemnika, lodzi lub tratwy bridle - zawiesie, strop (do wodowania tratwy za pomocq hrawika) -buoyant lifeline -ratunkowa linka plywajqca - buoyant safety knife - bezpieczny n6z plywajrlcy -drinking water vessel -naczynie z miarkqdo racjonowania wody - drogue -dryfkotwa, kotwica plywajqca - electric torch - latarka elektryczna -emergency pack -pojemnik ze sprzqtem awaryjnvm - emergency rations -racje iywnoiciowe - exterior light - Swiatlo zewnqtrzne - first aid kit -zestaw pierwszej pomocy - fishing tackle - zestaw do lowienia ryb - gas cylinder -pojemnik, butla z gazem grabline - lina chwytna (wokol t., lodzi) lifeline - linka chwytna (wokol t., lodzi) - paddle - wiosla -painter (line) - falen, tu: linka operacyjna - plug -korek spustowy -racks - stelaz do tratw - radar reflector -reflektor radarowy - reflective tape -taSma odblaskowa - repair kit - zestaw do napraw - rescue quoit with line - krqzek ratunkowy z linkq retrieving line - linka do przyciqgania t. - righting strap - pasy sluzqce do odwracania przewroconej tratwy -righting line - lina, pas sluzqcy do odwracania przewroconej tratwy - sea anchor - dryfkotwa

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

Lifeboat lddi ratunkowa

buoyancy tanW

oar/

gunwale clamp/ obejma krawedzi burty

linka chwytna

life boat cross section przekrdj lodzi ratunkowej

keel seat/ gniazdo stepki keel stop/ foam buoyancy tanW zbiornik gunwale/ lawa poprzeczna water tanW zbiornik wody side benches/ lawy boczne

remote release hooks haki zdalnie zwalniane

floating block shackle/ hook/ hak

/ uchwyt przyobiowy
L rubber fender/
odbojnica gumowa

bilge hand rail/

T1

fdod tank/pojemnik na iywnodi - engine foundation/ fundament silnika k e e l / stepka

.,'

,securing pin/ trzpieri zabezpieczajqcy releasing arm/ ramie zwalniajqce

steering tower/ kiosk sternika 1

rigid inflatable fast rescue boat stybka, pdlsztywna iddi ratownicza

free fall lifeboat - lddi ratunkowa swobodnego wodowania, lddi zrzutowa

8. BEZPIECZENSTWO ~ Y C I A MORZU NA

- sea anchor cord - linka dryfkotwy

signalling mirror -lusterko sygnalizacyjne - sponge - gqbka (do zbierania wody) - tin opener - otwieracz do puszek (konsenv) - topping-up pump -pompka dopelniajqca (komory wypornoSciowe tratwy) - tow rope - linka holownicza - weak link - slabe ogniwo -whistle - gwizdek
-

Lifeboat - 16di ratunkowa

air bottles -butle powietrza air vents -wywietrzniki bilge grab rail -porqcz przystepkowa fibre - wl6kno - glass - wlokno szklane boat -lodi z wlokna szklanego laminate - laminat z wlokna szklanego food locker -pojemnik na iywno6C hook - hak lodzi - lifting - hak do podnoszenia glass reinforced plastic (GRP) - tworzywo sztuczne wzmocnione wloknem szklanym keel - stqpka -plate -plyta stqpki rail - stepka boczna (lodzi ratunkowej) lifeboat (construction) -konstrukcja lodzi r. - air case - zbiornik wypornoiciowy -bank (bench) - lawka - bilge handrail -uchwyt przestepkowy - bottom boards - piyty podlogowe, podloga - buoyancy -plywalnoiC, wypornoiC -buoyancy foam -pianka wypomoSciowa - drain - otwor spustowy w dnie lodzi - handrail - porqcz - metallic - metalowa 1odz ratunkowa - rowlock chock -zdwojenie przydulkowe - rowlock plate - okucie gniazda dulki - side seat - lawka burtowa (w lodzi) - side bench - lawka boczna - steering tower - kiosk stemika - thwart - lawka poprzeczna lodzi tank - zbiornik - air - zbiornik wypornoiciowy - buoyancy -zbiomik wypornoiciowy - end - zbiornik powietrzny koncowy - fuel -zbiornik paliwa - towing -lawa holownicza (na lodzi) - water - zbiornik wody (pitnej) lifeboat (propulsion) -napqd lodzi r. - hand-operated propeller - rgczne urzqdzenie napqdowe (lodzi)

---

- lodi ratunkowa o napedzie rqcznym - lifeboat engine - silnik lodziowy lodi ratunkowa o -mechanically propelled napqdzie mechanicznym - non-powered boat -lodz bez napqdu mechanicznego -propeller gear -rqczne urzqdzenie napqdowe lifeboat (type) - (typ) lodzi ratunkowej - collapsible boat - lodz skladana - dinghy - mala lodka, ponton pneumatyczny - enclosed - lo& ratunkowa zakryta - fully - lodz ratunkowa w pehi zakryta -partially -lodi czqkiowo zakryta - totally enclosed -lodz calkowicie zakryta - fire-protected freefall -ognioodporna lodz wodowana swobodnie (zrzutowa) - folding - lodz skladana -free-fall lodi wodowana swobodnie (zrzutowa) - inflatable -lodi pneumatyczna - open - 16dz ratunkowa odkryta - pontoon -pontonowa lo& ratunkowa - pulling boat - lodi wioslowa - rowboat - l6di wioslowa - rowing-boat -lodi wioslowa - self-bailing boat -1odz samoodwadniajqca siq - self-righting -lodi samoprostujqca siq - self-righting double-hull -16dz ratunkowa samoprostujqca o podwojnym poszyciu - survival craft - jednostka (16dz lub tratwa) ratunkowa - uncapsizing boat - lodi niewywrotna motor - silnik boat - motorowka dinghy -ponton z doczepnym silnikiem lifeboat - motorowa l6di ratunkowa - outboard - silnik przyczepny -propelled lifeboat- motorowa lodi ratunkowa propulsion - napqd silnikowy rescue boat -lodz ratownicza - fast - szybka lodz ratownicza - inflated - lodz r. nadmuchiwana - rigid inflatable fast - sztywna, pneumatyczna lodz ratownicza - rigid - lodi ratownicza typu sztywnego - semi rigid -polsztywna lodi ratownicza lifeboat equipment -wyposazenie lodzi r. - axe - siekierka, toporek - bailer - czerpak do wody - bailer - czerpak - buiscuits - (tu) suchary

- hand-propelled

--

--

--

--

--

--

Totaly enclosedfree fall lifeboat

- calkowicie zarnkni@a zrzutowa
external light/

reflektor radarowy

lifeb;at rations/ lodziowe racje iywnoiciowe

8. BEZPIECZENSTWO ZYCIA NA MORZU

-biscuit tin -puszka na suchary -boat charts -mapy szalupowe - boat hooks - bosaki -buoyant -nietonqcy, plywajqcy - -heaving line - rzutka nietonqca rescue quoit - plywajqcy krqzek do podawania rzutki line - linka (rzutka) plywajqca - quoit -plywajqcy krqzek (ratunkowy) - trail line -plywajqca lina holownicza - bucket - wiadro - compass -kompas lodziowy - crutch - dulka - desalinator -urzqdzenie do odsalania wody - dipper - czerpak do wody - drift anchor - kotwica plywajqca - drogue -drykotwa - fender - odbijacz - fishing tackle -zestaw do lowienia ryb - folding tiller - rumpel z przedluiaczem - food rations -racje zywnoiciowe - grab line - lina podstgpkowa - grappling hooks - bosaki lub kotwiczki - halyard - fa1 - -tackle - talia falu - hand pump - pompa rgczna - hatchet - toporek - hauling line - lina do holowania - hook -bosak lodziowy - ladder - drabinka lodziowa - lamp - latarnia lodzi ratunkowej - lifeline -linka ratunkowa (asekuracyjna) woko1 kola, tratwy, lodzi etc. - knife - n6z - with buoyant handle - no2 z plywajqcq rgkojeiciq - folding knife - n6z skladany - leak screw -korek spustowy - oar - wioslo - -blade - pioro wiosla -buoyant -wioslo plywajqce - fan - pioro (wiosla) - grasp - rgkojeSC (wiosla) - steering - wioslo sterowe - oarlock - dulka - oil bag -worek do rozprowadzania oleju (na powierzchni morza) - oil can - balika do oleju - open hook - hak odrzutny - paddle -wioslo lopatkowe - painter - falen - aft - falen rufowy

- faleti dziobowy stern - falen rufowy -plug - korek spustowy w dnie lodzi - radar reflector - reflektor radarowy - active - reflektor r. aktywny - passive -reflektor r, pasywny - rations - lodziowe racje iywnoSciowe - reflective tape - taima odblaskowa (np. na Srodkach ratunkowych) - retro-reflective tape -taima odblaskowa - rowlock - dulka - sea anchor - dryfkotwa, kotwica plywajqca - sea-biscuits - suchary szalupowe - sea painter - falen dlugi - search lights -reflektory szperacze - scissors - noiyczki - sponge - gqbka - skeet - czerpak - storm oil - olej do uimierzania fa1 - storm oil tank - zbiornik oleju do uSm. fa1 - swifter - odbijacz linowy wok01 lodzi - tiller - rumpel - tin opener - otwieracz do puszek - torch - latarka elektryczna - towing hawser -hol, lina holownicza - towing painter - holowniczy falen lodziowy - towing shackle - szakla holownicza - towline -hol, lina holownicza - towrope - hol, lina holownicza - trail line - lina holownicza - tripping line - linka pomocnicza dryfkotwy other lifeboat equipment -inne wyposazenie lodzi ratunkowych - cradle - tu: oslony (chroniqce lodz przed uszkodzeniem w trakcie opuszczania) - cover - brezent lodziowy, pokrowiec lodzi - external water spray systems - system spryskiwania zewngtrznego lodzi - internal air supply system - zamknigty system obiegu powietrza (w lodzi zakrytej) - propeller - Sruba napgdowa - rubber - odbojnica (gumowa) lodzi - rubbing strake - odbojnica lodzi - rub rail - odbojnica lodzi - skate -zeilizg lodziowy, ploza burtowa - skates - plozy, oslony burt lodzi, zeSlizg lodzi ratunkowej - skids - listwa na burcie (po kt6rej zsuwa sig 16di ratunkowa) - spot light - reflektor (pot.: punktowiec) - sprinkler system - system spryskiwania zewngtrznego lodzi
-

- bow

---

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

, '

Launching appliances urzqdzenia do wodowania

head block/

roller track gravity davits iurawiki grawitacyjne jezdne

rama zurawiko

double roler track/ podwcijny tor jezdny

hydrostatic release u zwalniak hydrostatyc

- loie pokla owe tratwy

deck cradles or Iiferaft

shackle/ szakla

davit-launched life raft tratwa wodowana iurawikiem

release gear/ urzqdzenie zwalniaj ce

tricing pendant, manrope/ spustka, mantai

hak lodziowp I bowsing-in tackle/ talia przytrzymujqca

ilewing motor/ silnik obracania

8. BEZPIECZENSTWO ZYCIA NA MORZU

Launching appliances urzqdzenia do wodowania

- slip hook - hak odrzutny - span (topline) -wiez spustkowa (pot.: toprik) - suspension chain - lancuch podtrzymujqcy

- chock legar lodziowy - cradle - legar lodzi

-

boathife raft seat - loze lodziltratwy

deck-mounted storage - mocowany do pokladu stojak na tratwy - free-fall trackway - zeilizg (do wodowania swobodnego lodzi zrzutowych) -racks - stojaki zrzutowe (tratw) sling - zawiesie lodziowe -tackle - talia lodziowa centrifugal clutch - sprzglo odirodkowe davit -iurawik - arm -ramie (iurawika) -cleat - rozki do mocowania liny, pot. knaga collar -jarzmo iurawika craft - 16dz zawieszona na iurawikach - frame -rama - gravity -iurawik grawitacyjny head - glowica iurawika (zblocze gome) pedestal - kolumna zurawika - round bar - iurawik obrotowy socket - gniazdo zurawika stand -podstawa iurawika - stem -iurawik rufowy - swing -iurawik obrotowy davit (loose gear) - osprzet lluiny zurawika - blocks - bloki - bowsing in tackle -talia przytrzymujqca lodz cover -pokrowiec na talie iurawika - end for end turning -przelozenie (odwr6cenie kierunku) liny talii - fall - lina talii zurawika - fall cover -pokrowiec na talie - fastening fittings - osprzqt do mocowania - guy - gaja - halyard - fa1 - halyard tackle -talia faiu - hook - hak - Jacob's ladder - sztormtrap - lazy painter -kr6tki falen - life line - tu: spustka, mantal - link - ogniwo - manropes - spustka, mantal - monkey line - spustka, mantal - padeye -zaczep piericieniowy -renewal date of wire falls -data wymiany lin talii - shackle - szakla, szekla

(odcinek lancucha pomiedzy blokiem talii a hakiem) - swivel - krqtlik - tackle - takielunek, olinowanie iurawik6w iodziowych - tricing line - lina do przyciilgania lodzi do bum - tricing pendant - spustki (pot.: mantal) -wire - lina stalowa talii fall -talia - falls turned end-for-end -obracanie liny talii - zamiana koncow talii -turning date of wire falls -data obrocenia lin talii guide sheaves -rolki lkrqzki prowadzqce launch - szalupa launching- wodowaC (lo&, tratwe), opuszczaC na wode appliances -urzqdzenia do wodowania device -urzadzenie do wodowania gear - urzqdzenie do wodowania system -urzqdzenia do wodowania lodzi lever - diwignia lifeboat slip way -pochylnia lodzi ratunkowej lifting (gear) -urz&enie do podnoszenia, mechanizm podnoszqcy - lifeboat hoist -podnoinik lodzi ratunkowej - lift - wysokoiC podnoszenia, diwig, winda, wy c i a -hook - hak do podnoszenia (np. lodzi) (to) lift -podnosik lowering mechanism -mechanizm opuszczania release -zwolnienie - automatic gear - zwalniak automatyczny gear safety pins - bolce (przetyczki) zabezpieczajqce urzqdzenie zwalniajqce - hydraulic gear - hydrauliczne urzqdzenie do zwalniania lodzi - hydrostatic -r -zwalniak hydrostatyczny -hydrostatic -unit (HRU) -z. hydrostatyczny mechanism - mechanizm zwalniajqcy (np. iodi z talii) operating equipment - urzqdzenie do zwalniania (tratw) - remote releasing - zdalne zwalnianie - quick unit - urzqdzenie szybkiego z.

- system - malniak, system zwalniania, me- - swung out -lodz wychylona za burtg -waterborne - -lbdz zwodowana, znajdujqca chanizm zwalniajqcy (np. lodzi)
-unit -zwalniak, urzqdzenie zwalniajqce releasing gear -urzqdzenie zwalniajqce tensioning device - urzqdzenie naprezajqce (line talii, zapobiegajqce powstawaniu lum) transmission gear -przekladnia winch -wciqgarka, winda (tu: lodziowa) -brake -hamulec wciilgarki - grooved drum - ilobkowany bqben w. - lifeboat - w. lodziowa - powered lifeboat - w. lodziowa z zasilaniem - smooth drum - gladki bgben w. - unpowered lifeboat w. lodziowa bez zasilania

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

--

Abandoning the ship - opuszczanie statku

---

alarms and drills -alarmy i Cwiczenia abandon -pormciC, opuicit ship! - opuiciC statek! bill - rozklad alarmu lodziowego, rozklad alarmu opuszczania statku --drill -alarm Cwiczebny opuszczenia statku station -miejsce zbiorki w alarmie lodziowymi opuszczania statku abandonment -opuszczenie statku alarm -alarm -bell - dmonek alarmowy device -urzqdzenie alarmowe - general emergency - alarm ogolny -push-button -przycisk alarmowy signal - sygnal alarmowy switch -wlqcznik alarmowy assembly station -miejsce zbiorki assembling point - miejsce zbi6rki (w czasie alarmu), takie: muster station boat -lodz deck -poklad lodziowy illumination -oiwietlenie pokladu lodziowego - enter the - zajqC miejsca w lodzi at full outreach position - lodz calkowicie wychylona za burte -at the embarkation deck -lodz na wysokoici pokladu obsadzania (wsiadania do lodzi) in stowed position - lodi w pozycji marszowej (w pozycji zamocowania) - manning of a - obsadzanie lodzi (tratwy) on the water - lodz na wodzie

--

sig na wodzie boat manoeuvring - manewrowanie lodziq -back oars - wioslowaC wstecz -backwater -wioslowaC wstecz - (to) bail - czerpaC (czerpakiem) - bail out -wybieraC (czerpakiem) (to) boat -plynqC lodziq drill - alarm Cwiczebny, Cwiczenia - boat - alarm lodziowy muster - zbibrka (na alarmie) list - lista (alarmowa) -station -miejsce zbiorki, stanowisko alarmowe stations bill - rozklad alarmow practice muster - alarm Cwiczebny (to) capsize -wywr6ciC sic dnem do gory fend (off) - odpychaC lodi (to) row -wioslowaC quell waves - uimierzak grzywacze fa1 (olejem) secure alongside -zamocowaC (lodi) przy burcie (to) tow - holowaC tow aft -przygotowywaC 1odi do podania holu na rufie tow forward -przygotowanie lodzi do podjgcia holu na dziobie emergency - stan zagrozenia -procedure -procedura postepowania w razie zagroienia signal - sygnal alarmowy, sygnal wzywania pomocy ending signal - sygnalizacja zakonczenia, sygnat zakonczenia (alarmu) evacuation - ewakuacja, opuszczanie statku, podejmowanie rozbitkow z jednostki w niebezpieczenstwie Jacob's ladder - sztormtrap Jason's ladder - urzqdzenie do podnoszenia rozbitkow z wody life boat crew - obsada lodzi ratunkowej - certified lifeboatman -dyplomowany ratownik - embarkation deck - poklad wyznaczony do obsadzania lodzi ratunkowych -hook handler -marynarz obslugujqcy hak lodzi - lifeboatllife raft commander - dowodca lodzil tratwy - lifeboatman - czlonek obsady 1. ratunkowej oarsman -wioklarz

launching and recovering wodowanie i podnoszenie (tratwy, lodzi) z wody

bowsing line - lina do przytrzymywania lodzi przy burcie fully-loaded boat - lodz w pelni zaladowana (to) launch -wodowaC (16dz, tratwq) launching -wodowanie (lodzi, tratwy) - automatic -wodowanie automatyczne - lightest load -najmniejsza masa przy opuszczaniu - manual -wodowanie rqcme the lifeboat (rescue boat) - zwodowaC lodz ratunkowq (ratowniczrl) station - stanowisko wodowania (lodzi) lifeboat - 16dz ratunkowa - halting a -zatrzymywanie iodzi (w trakcie opuszczania) - hoist a in -wciilgn$ lodz na miejsce - lower - opuSciC lodz - lower -to deck level -opuSciC 1. do pokladu - non-loaded - lodz niezaladowana - port side - 16di z lewej burty - prepare -przygotowak 1odz ratunkowq - starboard side - lodz z prawej burty lowering - opuszczanie (iodzi) speed - prqdkoSC opuszczania of the boat - opuszczanie lodzi net - siatka (tu: ewakuacyjna) painter to the main deck -podaC falen na poklad glowny put in the leak screws -wkrqcik korki spustowe recovery - odzyskanie, podjqcie lodzi recovering -podnoszenie - boat - podnoszenie lodzi - maximum load - maksymalna masa (dopuszczalna przy podnoszeniu lodzi, tratwy) release -zwalnianie embarkation ladder - opuSciC sztormtrap system - system zwalniania (np. lodzi) - hydraulic gear - hydrauliczne urzqdzenie do zwalniania lodzi - hydrostatic -r -zwalniak hydrostatyczny - hydrostatic -unit (HRU) - zwalniak h. - manual -zwolnienie rqczne (tratwy) - off-load system - system zwalniania ,,bez obciqzenia" - on-load system - system zwalniania ,,pod obciqzeniem"

Lifeboat launching wodowanie lodzi ratunkowej

boat at embarkation decW lodi przy pokladzie wsiadania lowering/ oouszczanie fall/ talia-

waterborne boat/ l6di zwodowana

-operating equipment -urzqdzenie do zdalnego zwalniania (tratw) - quick unit -urzqdzenie szybkiego zwalniania - remote releasing - zdalne zwalnianie unit - zwalniak, urzqdzenie zwalniajqce scrambling net - siatka do podejmowania z wody rozbitkow slack fall - luzna talia slip knot -wqzel lawkowy stored mechanical power - zmagazynowana energia kinetyczna stowed position - pozycja ,,marszowafl lodzi (pozycja zamocowania) swing out davits (boats) - wychyliC iurawiki (wychyliC lodzie za burtq) swung out position -16dz w pozycji wychylonej take off lashing - zwolniC mocowania

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

Personal life-saving equipment indywidualny sprzqt ratunkowy

anti-exposure suit - kombinezon ochronny (chroniqcy przed warunkami pogodowymi) immersion suit -kombinezon ratunkowy donning - zakladanie kombinezonu non-insulated suit - kombinezon ratunkowy bez izolacji cieplnej unpacking -rozpakowanie kombinezonu life buoy -kolo ratunkowe - horseshoe - kolo r. (w ksztalcie podkowy) --with line - koio ratunkowe z linkq with a smoke-signal - kolo ratunkowe z plawkq dymnq -light and smoke lifebuoy -kolo ratunkowe z piawkq iwietlno-dymnq life-jacket -pas (kamizelka) ratunkowy -buckle - klarnra (zapinajqca) pasa r. -buoyancy -plywalnoSk pasa ratunkowego collar -kohierz front -przod pasa ratunkowego - inflatable -nadmuchiwane pasy ratunkowe lamp - lampka pasa ratunkowego light - lampka pasa ratunkowego straps - taimy (do wiqzania) pasa r. - wearing -zakladak pas ratunkowy whistle - gwizdek do pasa ratunkowego life-float -plywak ratunkowy life-ring - kolo ratunkowe life vest -kamizelka ratunkowa luminous buoy -kolo ratunkowe z lampkq survival -przetnvanie, przeiycie craft - lodz ratunkowa equipment - sprzgt ratunkowy skid-launched freefall craft - zrzutowa lodz ratunkowa survival suit - stroj (kombinezon) ratunkowy -bag -torba na Srodek ochrony cieplnej - gloves -rekawice - hood - kaptur - secure line with a snap - pas z karabinczykiem velcro fasteners -talmy mocujqce typu "rzep" -watertight zipper -wodoszczelny zamek blyskawicmy survive -przetnvak, przezyC swimming -piywanie thermal -cieplny, termiczny insulation - izolacja cieplna

Personal survival equipment indywidualny sprzqt ratunkowy

lrfebuoy chute/ zrzutma kota

--

"cziowlek za burtq"

immersion suit kombinezon ratunkowy

rescue light/--Swiatlo sygnalizacyjne

- protection - ochrona cieplna

-protective aid (TPA) - Srodek ochrony cieplnej waterproof -nieprzemakalny,wodoszczelny water activated light - Swiatlo aktywowane przez wode (np. w kamizelce ratunkowej) water light - piawka Swietlna @rzy kole ratunkowym) water-resistant -wodoodporny work and protective suit -kombinezon roboczo-ochronny, kombinezon asekuracyjny

8. BEZPIECZENSTWO

ZYCIA NA MORZU

Alarming in distress -alarmowanie w niebezpieczenstwie

activate-uaktywniai, uruchamiak (np. EPIRB) alarm -alarm, sygnal alarmowy -bell - dzwonek alarmowy -buzzer -brzqczyk alarmowy device -urzqdzenie alarmowe - hand-operated general -push button -przycisk alarmu ogblnego -hooter -buczek alarmowy signal - sygnal alarmu switch -wlqcmik alarmu -system - instalacja alarmowa alert - alarm batteryless telephon -telefon bezbateryjny buoyant VHFNHF marker beacon - radioplawa VHFiIMF distress -niebezpieczenstwo, stan zagrozenia call - wezwanie pomocy, wywolanie w niebezpieczenstwie coordinates - wspoirzgdne miejsca wypadku, zdarzenia niebezpiecznego -flag -flaga wzywania pomocy niebezpieczenstwa -frequency -cz~stotliwoSk -light - sygnal Swietlny wzywania pomocy message -komunikat niebezpieczenstwa - nature of -rodzaj niebezpieczenstwa -position -pozycja wzywajqcego pomocy procedure -postqowanie w wypadku wzywania pomocy - radio frequency - cz~stotliwoSklqcznoSci w niebezpieczenstwie -signal - sygnal wzywania pomocy dye marker - macmik banvny, barwnik stosowanyjako sygnal wzywania pomocy

emergency frequency -czqstotliwoSCalarmowa emergency position radio beacon -radioplawa awaryjna, awaryjna radioplawa pozycjonujqca (lokalizujqca) emergency receiver - radioodbiornik awaryjny flashlight -latarka bateryjna hand-held walkie-talkie (portable)-rqcmy radiotelefon UKF (to) relay -przekazywak - Mayday - przekazywaC foniczny sygnal wzywania pomocy signal -sygnal - emergency - sygnal niebezpieczenstwa - Mayday - fonicmy sygnal wzywania pomocy - radio distress - radiowy sygnal wzywania pomocy - radio safety - radiowy sygnal bezpieczenstwa - radio urgency - radiowy sygnal pilnoici, sygnal ponaglenia signalling - sygnalizacja -code -kod sygnalizacyjny equipment - sprzqt sygnalizacyjny lamp - lampa sygnalizacyjna -methods -metody sygnalizacji mirror - lusterko sygnalizacyjne procedure - przepisy dot. sygnalizacji, procedury sygnalizacji signal - sygnal - alarm - sygnal alarmowy - aural distress - sygnal diwiqkowy - life saving - sygnal ratunkowy -visual - sygnak optyczny, s. wizualny - sound - sygnal diwiekowy

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

Pyrotechnics and signalling equipment -pirotechnika i sprzet sygnalizacyjny

I nun

overboard marker - emergency smoke marke dawka s'wietlno-dymna "czlowiek za burtq "

buoyant orange smoke signal/pomarahczowa sygnalizacyjna plawka dymna

igniter cord/

linka

hand-held red distress flare/ rgczna ratunkowa pochodnia czenvona

hand-held distress signal rockel/ rgczna ratunkowa rakieta spadochronowa

11
flare composition/

',-

111 \

zewnctrzna

parachute/ spadochron flare composition/ sygnalizacyjny

$re cap/ nakrctka plastic coated steel tube/ rura stalowa powlekana

zawlec~kaiglicy

striker mechanism/ mechanizm iglicy

Signalling equipment and pyrotechnics -wyposaienie sygnalizacyjne i pirotechniczne

buoyant -plywajqcy dye markers -banvniki sygnalizacyjne (proszki banviqce wodg, markery banvne) flame and smoke floats -plawki plomieniowe i dymne flame floats -plawki plomieniowe flare - pochodnia - distress flare - flara ratunkowa - flare pistol - rakiemica, pistolet sygnalowy - flare pistol with colour-coded signal - pistolet sygnalizacyjny z kolorowymi rakietami -hand (sygnalizacyjna) pochodnia rgczna, flara rgczna floating lights - Swiatla plywajqce life buoy light -plawka Swietlna ratunkowa lifeline-throwing apparatus -wyrzumia (miotacz) linki ratunkowej line-throwing apparatus -wyrzumia linki ratunkowej man over board buoy, manoverboard markerplawka Swietlno-dymna "czlowiek za burtq" parachute distress signal -rakieta spadochronowa (wzywania pomocy) parachute flare - flara, rakieta spadochronowa (wzywania pomocy) pyrotechnics -pirotechniczne Srodki sygnalizacvine .-

- light - Swiatlo pirotechniczne

signal - sygnal

8. BEZPIECZENSTWO ~ Y C I A MORZU NA

- life-saving -s - sygnaiy wzywania pomocy - pirotechnic pirotechniczny grodek sygna-

--

--

lizacyjny, p. Srodek wzywania pomocy - smoke -(buoyant smoke -) - sygnal dymny (plywajwy), plawka dymna - self activating smoke samoaktywujqca sig plawka dymna - self-igniting light - Swiatlo samoaktywujqce rocket -rakieta, raca apparatus -wyrzutnia linki ratunkowej - lifeline - rakieta do podawania rzutki ratunkowej -line -linka ratunkowa (wystrzeliwana za pomocqrakiety) -parachute flare - spadochronowa rakieta sygnalizacyjna - parachute -rakieta sygnalizacyjna,rakieta spadochronowa star signal -rakieta sygnalizacyjna;gwiazda self-ignition Light -samoczynnie zapalajqca sig plawka do kola slow-burning -wolno palqcy, trudnopalny smoke -dym candle - Swieca dymna generator - generator dymu marker -plawka dymna signal - sygnal dymny

--

Line throwing apparatus aparat do strzelania rzutek

Source: Pains

- Vessex Lld

sleeved end/ konc (rzutki) z oslonkq

marker light strobe/ sygalizacyjne dwiatlo stroboskopowe

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

I

deck mounted slide container/

-intei$ace structure/ poiqczenie rgkawa z wejiciem \coverplate/ pokrywa -evacuation chute/

vertical descent system (VDS) or chute system/pionowy system ewakuacyjny system z rekawem ewakuacyjnym
muster station/ miejsce zbiorki life raft container racks/ stojak na pojemniki tratw

8. BEZPIECZENSTWO ~ Y C I A MORZU NA

Marine evacuation systems morskie systemy ewakuacyjne

chute - zsuwnia, zeilizg pionowy (tu: ewakuacyjny) system -pionowy system ewakuacyjny, system z rqkawem ewakuacyjnym evacuation -ewakuacja -time - czas ewakuacji - dry-shod - ewakuacja "suchq stopq" - rapid - szybka ewakuacja MES construction - konstrukcja morskiego systemu ewakuacyjnego - buoyancy tube - komora wypornoiciowa - buoyancy compartment - przedzial wypornoiciowy - slide -zeilizg ewakuacyjny - single-track - zeilizg z jednq iciezkq - dual-track -zeilizg z podwojnq iciezkq - extender boom ram - silownik pneumatyczny otwierajqcy d r m i pojemnika MES - floating platform -platforma plywajqca - inflatable - pneumatyczny, nadmuchiwany, napelniany gazem - inflation hoses - wqze do napelniania systemu - inner door - d r m i wewnqtrzne pojemnika systemu - main tubes - glowne rury konstrukcji - operating handle - diwignia operacyjna - outboard door -d r m i zewnqtrzne (pojemnika) -platform -platforma (plywajqca)

control line - linka operacyjna platformy slide - zeilizg -ejecting pusher bag -poduszka (pneumatyczna) wypychajqca zeilizg (z pojemnika) -release lever -dzwignia zwalniajqca zehlizg -deployed - zeilizg rozwiniqty -packed - zeilizg zwiniqty stowage box - skrzynia do przechowywania zeilizgu -stowage container -pojemnik systemu MES operation - obsluga morskiego systemu ewakuacyjnego - deployment - rozwiniqcie (systemu ewakuacyjnego) - deployment handle -diwignia do uruchamiania systemu MES - operating sequence - sekwencja operacyjna, kolejnoSC wykonywania czynnoici -platform leader - dowbdca platformy - reflective tape - taima odblaskowa -remote release system -system zdalnego zwalniania - retaining line - linka do cumowania (tratwy do platformy) -retrieving liferaft -podcislganie tratwy do burty lub do platformy - sliding down - zeilizgiwanie sig, zsuwanie siq po zehlizgu - sliding path - 6ciezka zehlizgu - track - icieika zeilizgu vertical descent system (VDS) -pionowy system ewakuacyjny, system z rqkawem ewakuacyjnym
-

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

Marine accidents and salvage wypadki i ratownictwo morskie

abandoned ship - statek opuszczony, porzucony accident -wypadek -report -raport powypadkowy aground -na dnie, na mielihie alist -przechylony na burtp allision - zderzenie statku plynqcego i stojqcego assistance -pomoc - (to) provide - udzielaC pomocy - (to) render -udzielaC pomocy beached -wyrzucony na mieliznq, plazp beaching a vessel - osadzenie statku na plaiy, na brzegu buckling of the deck -wygipcie, wykrzywienie, wyboczenie pokladu buffeting of the seas -spychanie przez morze, przez napor fa1 (o statku) (to) capsize -wywr6ciC siq dnem do gory collided ship - statek biorqcy udzial w zderzeniu colliding ship -statek, ktory spowodowal zderzenie carry away -znosiC z pokladu (np. sprzqt przez fale) consequences of accident -skutki wypadku -reduce to a minimum -ograniczyk skutki wypadku do minimum contact - dotknqk, uderzyC - come into - zetknqi sic, dotknqt (np. nabrzeza) crash -ulec katastrofie back manoeuver - manewr zatrzymywania awaryjnego -stop -manewr zatrzymywania awaryjnego danger -niebezpieczenstwo -imminent -bliskie,bezpoirednie niebezpieczenstwo - mine - niebezpieczenstwo spowodowane minami dead ship - statek bez zasilania, bez napqdu debris -szczqtki deep water salvage - podnoszenie wrak6w z duiych glpboko6ci derelict - statek porzucony, plywajqcy wrak disabled - statek niezdatny do zeglugi disaster -katastrofa distressed vessel -statek w niebezpieczenstwie driftwood -dryfujqce drewno emergency -niebezpieczenstwo

- actual -faktyczne niebezpieczehstwo - potential -potencjalne niebezpieczehstwo emergency situations - sytuacje awaryjne - cargo shifting -przesunigie - collision - zderzenie, kolizja - considerable damage to ship -znaczne uszko-

dzenie statku
- damage - uszkodzenie - explosion - eksplozja - fire -pozar - grounding -wejicie na mieliznp - man (person) overboard - czlowiek za burtq - maritime inquiry - dochodzenie morskie - oil spill - rozlew olejowy - person missing - zaginiqcie osoby
-

ship lost - strata statku

- vessel missing -zaginiqcie statku (to) endanger -narazaC na niebezpieczenstwo engine failure - awaria silnika, defekt silnika engine trouble -problem z silnikiem, niewla-

--

k i w a praca silnika, zaklocenia w pracy s. floating -plywajqcy logs -plywajqce logi (klody) drewna -object - obiekt plywajqcy obstruction -plywajqca przeszkoda flotsam -resztki ladunku z zatopionego statku unoszqce siq na wodzie flooding -zalewanie (to) forge - schodziC z trudem z mielizny founder - zatonqk (o statku) -head down - zatonqC dziobem go down -ton&, i6C na dno ground - grunt, dno morskie (to) ground -wej6C na mieliznq, dotknq6 dna hard and fast -(statek) mocno siedzqcy na dnie hazard -niebezpieczenstwo -to navigation - zagrozenie dla zeglugi hazardous floating object- obiekt plywajqcy (stwarzajqcy zagrozenie dla zeglugi) hijacking attempt -pr6ba ponvania high and dry -(statek) calkowicie wynurzony (stojqcy na mieliinie) hit the beach - osi@C na dnie intact vessel -statek o nienaruszonej konstrukcji, nieuszkodzony lie over -mieC przechyl, lezeC na burcie (o statku) loss - strata of propulsion - utrata nappdu - total - calkowita strata statku - constructive total - strata calkowita konstruktywna

8. BEZPIECZE~~STWO ZYCIA NA MORZU

- accident -wypadek morski - casualty -wypadek morski

maritime peril -niebezpieczenstwo morskie missing person - osoba zaginiona near miss - sytuacja bliska wypadkowi, niema1 wypadek negligence -zaniedbanie, niedbalstwo - gross - razqce zaniedbanie overset -wywrociC siq (o statku) pile up -wejSC na mielizng piracy -piractwo - act of - akt piractwa pirate attack - atak piracki ram -staranowak refloat -przywrociC plywalnoSC (statku), $.cia, gnqC statek z mielizny (to) right -powrot do polozenia pionowego (o statku), wyprostowaC siq risk -ryzyko assesment -ocena ryzyka - determining of - ocena ryzyka of collision -ryzyko zderzenia run aground -wej6C na mieliznq run down - kolizja dziobem, zatopik statek (wskutek kolizji) run into - zderzyk sig dziobem, zatopiC statek wskutek kolizji running aground -wyrzucenie (statku) naplycizng salvage - ratownictwo morskie, mienie uratowane, zaplata za ratownictwo agreement -umowa ratownicza charges -koszty ratownictwa clause - klauzula ratownicza crew - zaloga ratownicza, ratownicy lien - zastaw ratownikow (na koszty ratownictwa) loss - strata wynikla w nastqpstwie akcji ratowniczej lub pomimo jej podjqcia money -wynagrodzenie ratownikow, wynagrodzenie za ratownictwo officer - oficer ratowniczy (oficer odpowiedzialny za akcjq ratowniczq) -party - zaloga ratownicza, oddzial r. -pontoon -ponton ratowniczy -pump -pompa ratownicza -reward -wynagrodzenie za ratownictwo service -usluga ratownicza, ratownictwo - ship - ratownictwo okrgtowe

marine -morski, okrqtowy

salvaging -podnoszenie statkow (lub odzyskiwanie ladunku z zatopionych/uszkodzonych statkow) salvor -ratownik (osoba, statek, firma ratownicza) seaworthiness - zdatno6C do zeglugi sewed - osiadly na mieliinie @rzy odplywie, lub wskutek obnizonego poziomu wody) shipping catastrophe -katastrofa zeglugowa ship settles - statek zanurza siq (tonie) shipwreck -rozbicie sip statku (to) shipwreck -rozbiC statek sinking -toniqcie sleeper - kloc plywajqcy pod wodq (to) stick - ugrzqznqk w mule, osi@C na dnie (to) strand -wyrzuciC (statek) na brzeg stranded wreck -wrak wyrzucony na brzeg stranding -wyrzucenie (statku) na brzeg, osadzenie na mieliznie - voluntary - Swiadome osadzenie (statku) na mieliznie (to) strike -wejkk na mieliznq, brzeg submerged -zanurzony sugging - uderzanie dnem statku wyrzuconego na mielimq o jej dno sunken - (statek) zatopiony - half-- ship - statek na wpol zatopiony sunk without a trace - zatopiony bez 6ladu take the beach -wyrzuciC na brzeg take the bottom -wej6C na mieliznq take the ground -wejSC na mielimq touch the bottom -dotknqC dna (dnem statku) unlawful act -czy bezprawny unseaworthiness -niezdatnoSC do zeglugi unseaworthy -niezdatny do zeglugi vessel - statek - intact - statek o nienaruszonej konstrukcji, nieuszkodzony - stranded osiadly na mieliinie, wyrzucony na brzeg - unintact - statek uszkodzony -washed ashore -wyrzucony na brzeg wind-up - strach, panika wreck -wrak dispersal - oczyszczanie dna z wrakow - striking of -uderzyC we wrak - uncharted -wrak nienaniesiony na mapq wreckage - szczqtki wraku, rozbicie siq statku, ladunek rozbitego statku wrecker - ratownik (podnoszqcy zatopione wraki i ich ladunek) wrecking -ratownictwo okrqtowe

--

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

1

Helicopter rescue operations - dziaiania ratownicze imigiowca

m

R helicopter - s'miglowiec SAR

1. rotor blade/ lopatka wirnika; 2. rotor head/giowica wirnika; 3. anti-torque tail rotor/imigio ogonowe; 4.flight decW kabina pilo ta; 5. air intake/ wlot powietrza; 6. engine/ silnik; 7. tail/ ogon; 8. front landing gear/podwozie przednie; 9. main landing gear/podwozie glowne; 10. cabin/ kabina.

double lifting method sposdb podnoszenia parami

/ -

1 1

helicopter approach/podejicie imiglowca 11. line of approach/kierunekpodejicia imiglowca. 12. turn/ skrqt; 13. ship's identification/ identj$kacja statku, 14, hover/ zawis, 15. wind direction, kierunek wiatru

namalowane biaie k clear zone/ inner circle - painted yellow/ namalowane wewngtrzne, iolte koio

helicopter maneowering zone strefa manewrowania imiglowca

helicopter landing area miejsce lqdowania imiglowca

lifting devices/ urzqdzenie do podnoszenia

rescue basket/ kosz ratowniczy

rescue net/ siatka ratownicza

rescue litter/ nosze ratownicze

rescue seat/ rescue sling/ siodelko ratownicze pgtla ratownicza

8. BEZPIECZENSTWO ~ Y C I A MORZU NA

SAR helicopter operations dzialania Smiglowca SAR

agreed frequency -uzgodniona czgtotliwoSC area -obszar, miejsce - hoisting -miejsce podnoszenia (na statku) - landing - lqdowisko (Smiglowca) - operating - obszar operacyjny - pick-up -miejsce podnoszenia (ludzi przez Smiglowiec) - search -obszar poszukiwan - transfer - miejsce przekazywania (osoby na Smiglowiec) - winching -miejsce podnoszenia (osoby ze statku) deck party -zespol pokladowy (wspomagaja; cy lqdowanie Smiglowca lub podejmowanie ludzi) distress scene -miejsce wypadku (to) ditch -wodowat, lqdowac na wodzie ditching aircraft - samolot wodujqcy ditching heading -kurs wodowania double lift method -metoda podnoszenia parami electrostatic discharge -wyladowanie elektrostatycme evacuation survivors- ewakuacja uratowanych flashing lamp - lampa blyskajqca floodlights -reflektory szerokostrumieniowe, oSwietlenie pokladu statku forced landing -przymusowe lqdowanie glare - olinienie, oilepienie pilota (ile ustawionymi Swiatlami i reflektorami statku) helicopter -Smiglowiec - amphibious - Smiglowiec - amfibia assistance -pomoc Smiglowca crew member - czlonek zalogi Smiglowca operation - operacja Smiglowca - radius of action - promien dzialan S. - SAR - S. poszukiwania i ratowania -winching - podnoszenie przez Smiglowiec helicopter (landing) -lqdowanie Smiglowca deck -poklad (lqdowisko) Smiglowca - helideck - poklad (lqdowisko) Smiglowca landing deck - poklad do lqdowania (Smiglowca) -landing platform -platforma (lqdowisko) Smiglowca -platform -platforma (lqdowisko) Smiglowca helicopter (manoeuvering) - manewrowanie Smiglowca

- air-wind current - prqd powietrza (wytworzony przez wirnik Smiglowca) clear zone - przestrzen wolna od przeszkod (wok61 lqdowiska) climb -wznoszenie sig Smiglowca descend - obnizanie lotu przez Smiglowiec hover - zawis Smiglowca line of approach - kierunek podejScia Smiglowca (do statku) manoeuvring zone - strefa manewrowania Smiglowca (wolna przestrzen min. 30 m Srednicy na pokladzie statku przyjmujqcego Smiglowiec) obstacle -przeszkoda (utrudniajqca manewrowanie Smiglowca) obstruction - przeszkoda (utrudniajqca manewrowanie Smiglowca) hi-line (lifting) technique - technika podnoszenia przez Smiglowiec w zawisie poza obrysem statku homing -naprowadzanie bearings - namiar naprowadzajqcy equipment -urzqdzenia do naprowadzania signal - sygnal do naprowadzania lifting -podnoszenie ludzi (przez Smiglowiec, przy pomocy liny) capacity -udiwig (tu: Smiglowca) device - urzqdzenie do podnoszenia (ludzi przez Smiglowiec) - double lift -podnoszenie parami (podnoszenie ratowanego wraz z ratownikiem) loop of the sling -petla zawiesia lowering trained individuals - opuszczanie osoby wyszkolonej maximum operating distance - maksymalna odlegloSC operacyjna maximum operational endurance - maksymalna operacyjna dlugotrwaloSC lotu on-scene endurance - moiliwoSC pozostawania na miejscu akcji own bearing -namiar wlasny pennant-indicator -flaga lub proporzec wskazujqcy kierunek wiatru person - osoba - evacuation of - ewakuacja czlowieka - incapacitated - osoba niesprawna - picking up uninjured -podnoszenie osoby rannej rendez-vous position -pozycja spotkania rescue -ratowanie -basket -kosz ratowniczy
-

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

-helicopter - Smiglowiec ratowniczy -net - siatka ratownicza litter - nosze ratownicze seat - siodelko ratownicze sling -pptla ewakuacyjna, p@la ratownicza rotor -wimik (Smiglowca) safety toggle - sprpzacz przy stropie ratowniczym search object - obiekt poszukiwan search facility - jednostka poszukujqca searchlight - (reflektor) szperacz seating belt - pas z siodelkiem signalling lamp - lampa sygnalowa static discharge danger -ryzyko porazenia ladunkiem statycznym static electricity -elektrycznoSC statyczna turbulence -turbulencje, zawirowania visual meteorological conditions (VMC) -dobre warunki widzialnoSci (pozwalaj~ce lot na samolotu) winch -winda, wciclgarka (tu: na Smiglowcu) winching - podnoszenie (z pokladu) -area - miejsce podnoszenia (z pokladu) - confined - ograniczona przestrzen podnoszenia cable - lina stalowa do podnoszenia hook -hak na linie do podnoszenia operation - operacja podnoszenia wind -wiatr - crosswind component - skladowa poprzeczna od wiatru directional indicator - wskaznik kierunku wiatru - head component - skladowa wiatru z dziobu - relative -wiatr wzglpdny -relative -direction -kierunek wiatru wzglpdnego - relative speed -prpdkoSC wiatru wzglpdnego - surface wind -wiatr powierzchniowy - surface wind direction -kierunek wiatru powierzchniowego - surface wind speed - prqdkoSC wiatru powierzchniowego velocity -prpdkoSC wiatru windsock -rpkaw

SAR and IAMSAR poszukiwanie i ratowanie

action - akcja immediate - akcja natychmiastowa - initial - akcja poczqtkowa adjacent RCC - przylegly (obszar) SAR, obszar SAR, za ktbry odpowiada sqsiedni oSrodek koordynacji ratownictwa aid -pomoc AMVER - system meldowania pozycji report - meldunek do systemu AMVER - sailing plan (SP) - plan podrojr - departure report (DP) -meldunek na wyjScie -position report (PR) - meldunek pozycyjny - arrival report (FR) - meldunek o przybyciu - deviation report (DR) -meldunek o zejSciu z trasy - special report (SR) - raport specjalny assisting craft - jednostka idqca z pomocq assisting facility - Srodek udzielajqcy pomocy assisting vessel - statek udzielajqcy pomocy boarding station - miejsce wchodzenia do Srodka ratunkowego breeches buoy - spodnie ratunkowe casualty - ofiara, poszkodowany - nature of - rodzaj ofiar communications -1qcznoSC co-ordinating channel - kanal koordynacji (akcji) on-scene channel - k. 1qcznoSci na miejscu akcji - international code flag - flaga Mi~dzynarodowego kodu sygnalowego - international distress signal -mipdzynarodowy sygnal niebezpieczenstwa monitor channel - kanal nasluchu press channel - kanal prasowy - radio bands - pasma (czpstotliwoSci) radiowej - visual - lqcznoSC wzrokowa co-ordination -koordynacja correction factor -wspolczynnik poprawki - weather -wspolczynnik pogodowy coverage - pokrycie (np. akwenu Srodkami poszukiwania) - area - pokrycie (danego) obszaru -factor -wspolczynnik pokrycia datum - punkt odniesienia (w akcji poszukiwawczej) - locating a - polozenie punktu odniesienia
-

--

--

8. BEZPIECZENSTWO ZYCIA NA MORZU

- point -punkt odniesienia - position -pozycja punktu odniesienia - computed - - obliczona pozycja odniesie-

nia direct radio link -lqcznoSC bezpoirednia, polqczenie bezpoirednie distress -niebezpieczenstwo -call --wywolanie w niebezpieczenstwie, wzywanie pomocy call and message - wywolanie i wiadomoSC w niebezpieczenstwie flag - flaga wzywania pomocy frequency - czqstotliwoSC wywolania w niebezpieczenstwie -message -wiadomoSC w niebezpieczenstwie - methods of notification - sposoby powiadamiania o niebezpieczenstwie - nature of - rodzaj niebezpieczenstwa -position -pozycja wzywajqcego pomocy -procedure - postepowanie w wypadku wzywania pomocy signal - sygnal wzywania pomocy distressed -w niebezpieczenstwie craft -jednostka w niebezpieczenstwie - person - osoba w Oniebezpieczenstwie - vessel - statek w niebezpieczenstwie drift -dryf anchor - kotwica plywajqca angle - kqt dryfu components - skladowe dryfu - comparative rates of -porownywalna prqdkoSC dryfu current -prqd wywolujqcy dryf distance - odlegloSC dryfu direction -kierunek dryfu effect - efekt dryfu -relative rates of -wzglqdna prqdkoSC dryfu speed -prqdkoSC dryfu driven - gnany (np. wiatrem), napqdzany -by the wind - gnany wiatrem dropping -zrzucanie, zrzut liferafts - zrzucanie tratw -techniques -techniki zrzutow - supply - zrzuty zaopatrzenia - supply -procedures -procedury zrzutow zaopatrzenia - droppable equipment -sprzqt ratunkowy z m cany z samolotu - supply droppers - operatorzy zrzutow Emergency Position Indicating Radio Beacon (EPIRB) - awaryjna radioplawa pozycyjna

escort service - dziakania eskortujqce, asysta floating free - samosplywajqca hydroplane -hydroplan intercept -przechwycenie, przejqcie - beam-on - przejmowanie przy stalych namiarachina trawersie course - kurs do punktu przejqcia - direct -przejmowanie bezpoirednie -facility -jednostka przejmujqca, j. przechwytujqca - head-on direct intercept -przejmowanie bezpoirednie na kursach przeciwnych - minimum time to scene (MTTSI) - przejmowanie z minimalnym czasem do miejsca lqdowania - overtaking -przejqcie przez doganianie - direct overtaking - przejmowanie bezpoSrednie przez doganianie - offset -przejqcie przy stalym namiarze procedures -procedura przejmowania, przechwytywania speed - prqdkoSC do punktu przejqcia intercepting -przejmowanie, przechwytywanie International Aeronautical and Maritime Search and Rescue Manual (IAMSAR) Miqdzynarodowy lotniczy i morski poradnik poszukiwania i ratowania land-based - lqdowy, znajdujqcy siq na lqdzie leeward - zawietrzna leeway -znos wiatrowy direction - kierunek znosu downwind -kierunek znosu z wiatrem estimation - ocena znosu speed -prqdkoSC znosu lifeboat service - sluzba ratownictwa (przybrzeznego) lifeboat wagon - naczepa do transportu lodzi ratowniczej life-saving and rescue equipment -sprzqt ratunkowy i ratowniczy locating - lokalizacja, umiejscowienie -signal -sygnal umozliwiajqcy lokalizacjq statku (np, namierzanego) look-out - obsenvator, pot.: oko loud hailer -megafon maritime search and rescue facilities - morskie Srodki poszukiwania i ratowania Maritime Rescue Coordination Centre (MRCC) - Morski ratowniczy oSrodek koordynacyjny

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

3

Search patterns - wzoiy poszukiwari

most probable area/ obszar najbardziej prawdopodobny initial search area radius/promieri poczqtkowego h g u poszukiwari

a
.- ...--....

datum/ punkt odniesienia

expanding square search/poszukiwanie metodq powiehzajqcego sic kwadratu

2. commence search point/
track line search, return/poszukiwanie wzdlui kursu, z nawrotem

sector search/ poszukiwanie sektorowe creeping line search, coordinated/ skoordynowane poszukiwanie kursami kroczqcymi parallel sweep search/ poszukiwanie z nawrotami, trasami rdwnoleg&mi

I
,

search leg/ odcinek wz ~oszukiwania

O(;u_

cross leg/ odcinek p o p r e c z

centre point/ ~ o r i e n t a t i o n / punkt odniesienia zorientowanie wzoru turn point - way point/ punkt zwrotu - punkt drogi kierunek ogolny +poszukiwari

Ii

8. BEZPIECZENSTWO AYCIA NA MORZU

Merchant Ship Search and Rescue Manual (MERSAR) - Poradnik poszukiwania i ratowania dla statkow handlowych (dawniej) observer - obsenvator, pot.: oko on-scene - na miejscu zdarzenia, na miejscu akcji channel - kana1 (1qcznoSci) na miejscu akcji co-ordinator (OSCs) - koordynator na miejscu akcji radiocommunications -lqcznoSC radiowa na miejscu (akcji) paramedical personnel - personel paramedyczny, paramedycy pararescue -pararatownicy person - osoba - distressed - osoba w niebezpieczenstwie in the water (PIW) - osoba w wodzie -s on-board (POB) - ...os6b na pokladzie portable VHF radios for communication with the ship and boats deployed - rqczne VHF dla IqcznoSci pomiqdzy statkiem i zwodowanymi lodziami position -pozycja - probable -pozycja prawdopodobna - most probable position (of a distressed craft) -najbardziej prawdopodobna pozycja Cjednostki w niebezpieczenstwie) radar reflector -reflektor radarowy radar transponder -transponder radarowy radio equipment - sprzqt radiokomunikacyjny - droppable radio - radiostacja przystosowana do zrzutow - hand-held VHF rqczna stacja VHF (walkie-talkie) -portable hand-held battery-powered droppable radio - rpczna, zrzutowa radiostacja zasilana bateriami (to) recover -podjqt (czkowieka z wody) - attempt to -proba podjqcia (osoby z wody) recovery technique -technika podejmowania reference point -punkt odniesienia requisitioned ship -statek zarekwirowany (w celu udzielenia pomocy) relief instructions -instrukcja zmian (wymiany hodkow poszukiwania) report -meldunek, raport . - final -raport koncowy - on-scene weather - meldunek o pogodzie na miejscu akcji - OSC -meldunek koordynatora na miejscu akcj i

---

-raport o rozwoju (sytuacji) summary of daily operations -meldunek podsumowujqcy dzialania w danym dniu rescue -ratowniczy action - akcja ratunkowa by maritime facility - ratowanie Srodkami plywajqcymi by aircraft -ratowanie przez statek powietrznY co-ordination center (RCC) - ratowniczy ohrodek koordynacyjny operation - operacja ratownicza -plan -plan akcji ratunkowej -procedures -procedury ratownicze station - stacja ratownicza sub-center (RSC) - oSrodek pomocniczy (RSC) ratownictwa unit -jednostka ratownicza rescue (equipment) - sprzpt ratowniczy apparatus - aparat ratowniczy -basket - kosz ratowniczy -boat - lo& ratownicza litter - nosze ratownicze -net - siatka ratownicza quoit -kr@ek ratunkowy scrambling net - siatka ulatwiajqca wspinanie po burcie seat - siodelko ratownicze ship - statek ratowniczy sling - szelki ratownicze (to) rescue -ratowak, nieSC pomoc personnel -personel ratowniczy of survivors - ratowanie pozostalych przy iyciu risk assessment -ocena ryzyka Royal National Lifeboat Institution (RNLI) Kr6lewska Narodowa Organizacja Ratownictwa (brzegowego) SAR (International Convention on Marine Search and Rescue) - Mipdzynarodowakonwencja o poszukiwaniu i ratownictwie morskim SAR Convention - pot.: Miqdzynarodowa konwencja o poszukiwaniu i ratowaniu na morzu SAR (Search and Rescue) - pot.: poszukiwanie i ratowanie (statkow i rozbitkow) SAR operation - operacja poszukiwania i ratowania SAR service - sluzba SAR - aeronautical and maritime co-ordination lotniczo-morska koordynacja (akcji) SAR
-

- progress

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

personnel - instruktaz personelu SAR @rzed akcjrl) briefing form - formularz instruktaiu co-ordinator (SCs) -koordynator SAR (SC) - debriefing of personnel - raport (przesluchanie) personelu SAR po akcji poszukiwania -dedicated frequencies -czgtotliwoSci (radiowe) przypisane sluzbom SAR facility - Srodek SAR (samolot, 1odi itd.) -dispatching SAR facility -uruchomienie Srodka SAR identification - identyfikacja Srodka SAR --parent agency - agencja macierzysta Srodka SAR incident - incydent SAR, wypadek morski ocean incident - wypadek na morzu otwartym coastal incident -wypadek przybrzezny mission co-ordinator (SMCs) - koordynator misji SAR - national organization - narodowa organizacja SAR -mission - misja SAR, akcja SAR services - sluzby SAR -tasking -przydzial zadan w operacji SAR (to) search -przesmkiwai search -poszukiwanie action plan - plan poszukiwan - abandoning of the - przenvanie poszukiwan - air -poszukiwanie powietrzne -and-rescue operation -operacja poszukiwania i ratowania and rescue region (SRR) - region poszukiwan i ratownictwa area - obszar poszukiwan coverage -pokrycie obszaru poszukiwan - sub-area - podobszar poszukiwan - conclusion of - zakonczenie poszukiwan - (to) conduct - prowadzii poszukiwania course - kurs poszukiwania - cross - odcinek poprzeczny w schemacie poszukiwania - execution of - wykonanie (akcji) poszukiwania - first -pienvszy odcinek poszukiwania leg - odcinek poszukiwan (trasa poszukiwania, przebyta jednym kursem) -loose line abreast -poszukiwai liniq tyraliery

- briefing of

--

--

-object - obiekt poszukiwany pattern - wzor poszukiwania - primary object - glowny przedmiot poszukiwan procedure -procedura poszukiwan - quick -natychmiastowe poszukiwania - radar -poszukiwanie radarowe rate -predkoSC poszukiwania - secondary object -drugorzedny przedmiot poszukiwan - separations - odstppy (miqdzy statkami poszukujqcymi) sucessful -poszukiwanie skuteczne - surface -poszukiwania nawodne, poszukiwania na powierzchni morza - suspending of the - zawieszenie poszukiwan -team - grupa poszukujqca -the area thoroughly -przeszukai obszar staramie unit - jednostka poszukujqca (lodi, okrqt, Smiglowiec, samolot) - unsuccessful -poszukiwania nieskuteczne - visual -poszukiwanie wzrokowe search and rescue radar transponder (SART) - transponder radarowy - carry-off SART -transponder przenoiny - fixed SART - transponder instalowany na Srodkach ratunkowych search pattern -wzor, schemat poszukiwania -carryouta--wykonywai wzor poszukiwan, realizowai schemat poszukiwan - centre of the - Srodek wzoru poszukiwania centre point - (wspolrzedne) punktu Srodkowego wzoru poszukiwan --circle radius -promien okregu poszukiwan - commence search point (CSP) - punkt rozpoczecia poszukiwan - contour - poszukiwanie konturowe corner point - (wspolrzpdne) punktu naroinikowego schematu poszukiwan --creep direction -kierunek romijania schematu poszukiwan - creeping line - poszukiwanie kursami kroczqcymi (spiralnie) - coordinated creeping line - posmkiwanie kursami kroczqcymi skoordynowane (np. przez statek i samolot) --designation -wyznaczenie wzoru poszukiwan

--

--

dropping astern - pozostawat z tylu (o statku) w szyku poszukujqcych - expanding square search - poszukiwanie metodq powipkszajqcego sip kwadratu radius -promien wzoru poszukiwania width - szerokoit schematu poszukiwania length - dhgoSC schematu poszukiwania -parallel leg - odcinki rownolegle w schemacie poszukiwania - parallel sweep search, coordinated - skoordynowane przeszukiwania trasami rownoleglymi - parallel tracks - rownolegle trasy (poszukiwan) -parallel tracks search -poszukiwanie trasami rownoleglymi (przez kilka jednostek) - parallel sweep search - przeszukiwania trasami rownoleglymi (przez jednq jednostkg) radius -promien poszukiwan - sector -poszukiwanie sektorowe size -wielkoSC schematu poszukiwan - sweep width - szerokoSC pasa przeszukiwania track -trasa, tor (poszukiwan) -track spacing - odlegkoSci (rozstaw) tras poszukiwan turn point -punkt zwrotu (na trasie poszukiwania) search light -reflektor szperacz scanner -obsenvator, "oko" scanning pattern - wz6r przeszukiwania (wzrokowego) scanning techniques -technika przeszukiwania - visual - techniki wzrokowe scrambling net - siatka do wspinania sip (po burcie) Search and Rescue (SAR) - poszukiwanie i ratowanie Radar Transponder (SART) - transponder radarowy SART
-

--

--

--

- jednostka poszukiwawczoratownicza ship interface -zkqcze statkowe (umozliwiajqce np, przekazywanie danych z urzqdzen nawigacyjnych do plawy EPIRB) situation report (SITREP) -raport sytuacyjny z miejsca akcji poszukiwawczo-ratowniczej -format - (standardowy) format raportu sytuacyjnego - initial SITREP -wstqmy raport sytuacyjny spotting techniques -techniki wykrywania station - stacja - rescue - stacja ratownictwa - rocket - stacja ratownicza (wyposazona w wyrzutnie linki ratunkowej) - life-boat stacja ratownictwa (wyposazona w lodzie ratownicze) streamer - proporczyk, w s t e a banvna (do oznakowania zrzutbw wyposazenia) supplies and survival equipment -zaopatrzenie i wyposazenie ratunkowe surface movement -ruch (tu: Srodka ratunkowego, rozbitka) po powierzchni morza torch - latarka track line search (TS) -poszukiwanie wzdluz kursu (TS) ---with return (TSR) -poszukiwanie wzdlui kursu, z zawroceniem -, non return (TSN) -poszukiwanie wzdM kursu, bez powrotu visual contact -kontakt wzrokowy wave - fala waves quelling -uhmierzanie fa1 -by means o f vegetable, animal, fish oils przy pomocy olej6w roilinnych, zwierzpcych, rybnych wind - wiatr - downwind - z wiatrem - leeward -zawietrzna -wind vector - wektor wiatru - windward -nawietrzna survivor -uratowany

- - unit (SRU)

--

--

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

Anti-pollution booms zapoiy przeciwroz

floating boom string przegroda p&wajqca

curtain boom przegroda kurtynowa

balast

Environmental protection - ochrona Srodowiska

boom -zapora (przegroda) plywajqca
- flexible -zapora elastyczna - rigid - zapora sztywna clean-up operation -operacja oczyszczania

contaminant -substancja zanieczyszczajqca contaminate -zanieczyszczaC contaminated-zanieczyszczony contamination -zanieczyszczenie contingency -zapobieganie (rozlewom) -plan - plan zapobiegania rozlewom planning - planowanie akcji zapobiegania i zwalczania rozlewow crude oil washing -mycie zbiornikow ropq deoiling - odolejanie discharge criteria -kryteria zrzutu (ograniczenia dot. pompowania popluczyn do morza) dispersant -dyspergant, Srodek rozpraszajqcy (rozlew) dispersion -rozproszenie, dyspergowanie, - chemical - dyspergowanie, rozproszenie przy uiyciu Srodkow chemicmych - natural - rozproszenie naturalne - oil spill -rozproszenie rozlewu olejowego ecology - ekologia Emergency Procedures for Ships Carrying Dangerous Goods (EMS) - zasady postppowania w sytuacjach awaryjnych dla statkow przewozqcych ladunki niebezpieczne

environment -Srodowisko environmetal protection - ochrona Srodowiska exhaust gases -gazy spalinowe -clean--czyste gazy spalinowe analysis - analiza gazow spalinowych analyzer - analizator (np. sldadu spalin) fate of spilt oil -zachowanie sip rozlewu - biodegradation -biodegradacja, rozklad biologiczny - dispertion -rozproszenie, dyspergowanie - dissolution - rozpuszczenie - evaporation -parowanie (cieczy rozlanej) - oxidation - utlenianie sip (cieczy rozlanej) - sedimentation -sedymentacja,osiadanie cza; stek rozlewu spreading-rozprzestrzenianiesip, rozplywanie sip rozlewu - stranding - osiadanie (na brzegu) Health, Safety & Environment Manual podrgznik bezpieczenstwa i higieny pracy oraz ochrony Srodowiska [systemu QMS] leak -przeciek nitrogen oxides (NOx) - tlenki siarki emission - emisja tlenkow azotu oil - olej, paliwo, ropa bag - worek (do zbierania rozlanego oleju) content - zawartoSC oleju (ropy) np. w wodzie dispersal boat (vessel) -lodi (statek) do rozpraszania (neutralizacji) rozlewow olejowych

---

-film -warstewka, film (np. oleju na wodzie) -patches - smugi oleju pollution - zanieczyszczenia (rozlewy) olejowe pollution clearance - usuwanie zanieczyszczen olejowych --separating barge - barka do usuwania rozlewow olejow (odseparowania rozlanych olejow) separator - odolejacz, separator olejowy slick -plama olejowa spill - rozlew oleju, paliwa incident - incydent dot. rozlewu paliwa response - reakcja na rozlew Oil Pollution Act (OPA) -ustawa (USA) ustanawiajqca zasady odpowiedzialnoSci za rozlewy olejowe oil record book -ksiqzka zapisow olejowych oily strips - smugi (Slady) oleju part by volume - czcSC obj@oSciowa part by weight - czeSC wagowa part per million (ppm) -cz&i na milion (miara zanieczyszczen olejowych) pollution -zanieczyszczenie - air zanieczyszczenie powietrza - environmental - zanieczyszczenie Srodowiska - oil clearance - usuwanie zanieczyszczen olejowych team -grupa zwalczania rozlewow -team drill - Cwiczenia grupy zwalczania rozlewow - water -zanieczyszczenie wody response (options) - sposoby reagowania - bioremediation zwalczanie rozlewbw przy uiyciu bakterii - burning - spalanie - containing - ograniczanie (rozlewu) - dispersation - dyspergowanie, rozproszenie - recovering -zbieranie (rozlanej ropy) - utilization -utylizacja sewage - Scieki (tu: sanitarne) system -system Sciekow sanitarnych -tank - zbiornik Sciekow sanitarnych -treatment system -uklad oczyszczania Sciekow Shipboard Oil Polution Emergency Plan statkowy plan zwalczania rozlewow olejowych

- oil - szlam z oleju, szlam olejowy

skimmer -zgarniarka sorbent - sorbent (material absorbujqcy rozlany olej) - mineral-based - sorbent na bazie materialow pochodzenia naturalnego - natural - sorbent naturalny -pad - mata (absorbujqca) pillow - poduszka nasiqkliwa (do zbierania rozlewu) - synthetic - sorbent syntetyczny spill -rozlew (cieczy, paliwa) drills - Cwiczenia w zwalczaniu rozlewow - immediate response - natychmiastowa reakcja (na rozlew) incident -wypadek rozlewu movement -przemieszczanie sic rozlewu --direction -kierunek przesuwania sic rozlewu speed -prcdkoSC przesuwania sic rozlewu -response - reakcja, reagowanie na rozlew (to) spill -rozlaC (ciecz, paliwo) spillage -wyciek, rozlew tank washing - mycie zbiornikow - first rinse -wstepne spiukanie - pre-wash -mycie wstepne - initial washings discharge -wstvne zdanie popluczyn (na lqd)

sludge - szlam, mu1

---

--

--

--

sulphur oxides (SOx) -tlenki siarki Tanker Owners Voluntary Agreement Concerning Liability for Oil Pollution (TOVALOP) - Dobrowolna umowa armatorow zbiornikowc6w dotyczqca odpowiedzialnoSci za zanieczyszczenia (morza) produktami naftowymi vapour emission - emisja par Vessel Response Plan (VRP) - statkowy plan zwalczania rozlewow olejowych waste - odpady, odpadki - liquid - odpady plynne - oil - odpady olejowe - solid -odpady stale water ballast -balast wodny treatment - dodawanie Srodkow dezynfekujqcych do wod balastowych przed ich wypompowaniem

--

MARPOL Convention -konwencja MARPOL

nitrogen oxides (NOx) emission control la emisji tlenkhw azotu general waste and glass - odpady r&ne i szklo

waste management -zarzqdzanie odpadami

food and wet waste iywnoik i odpady mokre

food waste holding and ,feeding unit/ zespdl przechowywunia i podawania odpadow iywno.<ci
-

+
A ;i

general waste shreded rozdrabniacz odpadow rriinych toprim/ prasa do miazdienia

waste silo for a u J t ~ c f e e d ~ n ~ toma of

~ u l ~ emaWna do r/ Scierania na miazge

sewam -. sludge oil - \icieki sanitarne odpady olejowe \

0 -

shore connection/

. m a g e treatment
obrobka Sciekdw

zbiornik szlamu holding tank and discharge system ,for residuals coming fi-om incinerator/ zhiornik i system zdawania pozostalo4ci pochodzqcych ze spalarki holding tank for water corningkbm thefood waste sy.stem/zbiornik wody z systemu odpadhw IywnoSci bilge well/ stndzienka zezowa Aily water separator/ separator wod zaolejonych

8. BEZPIECZENSTWO ~ Y C I A MORZU NA

Firefighting- malczanie poiardw

"A" class division - przgroda (przeciwpozarowa) klasy "A" air typhoon - syrena powietrzna (alarmowa) alarm -alarm - fire-- - alarm poiarowy - fire signal - sygnal alarmu pozarowego - manual fire -rqczny alarm ppoz. - warning - alarm ostrzegawczy asbestos - azbest -blanket - koc azbestowy suit -ubranie azbestowe "B" class division - przgroda (przeciwpozarowa) klasy "B" blanketing - tkmienie plomieni (np. kocem gainiczym) breathing air cylinder - butla z powietrzem do aparatu oddechowego breathing apparatus - aparat oddechowy - compressed-air - aparat oddechowy na sprqzone powietrze carbon dioxide (CO,) - dwutlenek wqgla concentration - koncentracja dwutlenku wegla class of fire -typ pozaru - class A fire - pozar stalych materialow latwopalnych - class B fire -pozar piynow, gazow i smarow latwopalnych - class C fire -pozar urzqdzen elektrycznych - class D fire -pozar metali palnych (magnez, tytan, s6d, potas itd.) C 0 2 extinguishing system - system gaszenia

--

--

- - - instalacja wysokiego ciSnienia CO, - low pressure C 0 2 - - - - instalacja niskiego

- high pressure
L

co2

ciinienia CO, combustible -palny -walls and insulation -palne Scianki i izolacje combustion -spalanie - spontaneous - samozapalenie command station -postemnek dowodzenia compressed-airbreathing apparatus-aparat oddechowy na sprqzone powietrze control of fire - opanowanie pozaru deck water system -pokladowy system wody (do zwalczania pozarow) detector -wykrywacz (np. gazbw) discharge horn -prqdownica Bniegowa

di~charging nozzle -dysza wyplywowa (to) disconnect -odlqczyt, rozlqczyk disconnected -rozlqczony emergency - stan zagrozenia, stan awarii -battery -akumulatory awaryjne -exit -wyjicie awaryjne, droga ewakuacyjna fire pump - awaryjna pompa p.pozarowa generator -generator awaryjny set -prqdnica awaryjna lighting -oiwietlenie awaryjne supply -zasilanie awaryjne escape - uchodzenie, ucieczka apparatus -oddechowy aparat ewakuacyjny - fire-- - droga ewakuacji (w razie pozaru) -hatch -luk ewakuacyjny, luk awaryjny route - droga ucieczki scuttle - luk ewakuacyjny, luk awaryjny set - ewakuacyjny aparat oddechowy t d - szyb wyjicia awaryjnego way -droga ucieczki evacuation -ewakuacja hole - otw6r ewakuacyjny (trasowany do wypalenia) markings - oznaczenia (tu: drog ewakuacji) -way - droga ewakuacji explosive cargo -ladunek wybuchowy extinguisher -galnica - BCF (halon) - gainica halonowa - carbon dioxide - gainica Sniegowa charge - ladunek do gainicy - dry powder - gainica proszkowa - fire-- - gainica - fluid - gahica plynowa - foam - gainica pianowa - halon - gahica halonowa - hand operated - gainica rqcma - portable fire - gainica przenoina - soda-acid - gainica pianowa - transportable CO, type agregat iniegowy - water - gainica wodna extinguishing -gahiczy agent -medium gaszqce, czynnik gainiczy - fire-- appliances - urz&enia do gaszenia pozaru - fire-- system - system gainiczy, system do gaszenia pozarow medium - medium gaszqce, czynnik gainiczy extinguishing system - system gaszenia --activation -uruchomienie systemu - dry powder - proszkowy system gainiczy - foam type - zestaw sprzqtu pianowego

--

--

--

--

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

iFirefighting

appliances sprzet przeciwpoiarowy

tryskaczowego Hi-fog carbon dioxide cartridge pierced przebijak naboju g

handle, ~ c h w y t

foam fire extinguisher - gadnica pianowa

- gadnica proszkowa

ship-shorefive connection lqcznik p. poiarowy

hydrant wheel/ pokrgtto hydrantu

hydrant adaptbr/ reduktor hydrantu

international ;hip-shore connection/ miedzynarodowy lqcznik p. poiarowy

laricuch Sruby hydrant

breathing apparatus holder/ nJdechowego , szelki apairn+*,,

, .

head mask/ masku respirator/ respzrator

o kaptur d / ubranie ognioodporne

crow bar/ lorn nym powietrzem

- aparat oddechowy

- - - system gaszenia pianq - - dual-purpose type - prqdownice do wgiy halon - - halonowy system gainiczy ppoz. typu uniwersalnego -pneumatically activated - - -system urucha- firemanship -pozarnictwo
- froth fire
-

8. BEZPIECZENSTWO ZYCIA NA MORZU

miany pneumatycznie
- electrically activated

--

system urucha-

miany elektrycznie explosion-proof -przeciwwybuchowy fall of temperature - spadek temperatury fire - ogien, pozar appliances - urzqdzenia pozarowe zone - strefa pozaru fire-barge - barka pozarnicza fire-bill -rozklad alarmu pozarowego fire-boat - statek pozarniczy station -przystan statkow pozarniczych fire-boom - piywajqca zapora przeciwogniowa fire-brigade - strai pozarna fire-detection -wykrywanie poiaru - fire-detector - wykrywacz pozaru, czujka ogniowa - fire-indicator -wykrywacz poiaru fire-drill - szkolenie pozarowe fire-(equipment) -sprzqt przeciwpozarowy - asbestos blanket - koc azbestowy --axe -toporek strazacki --blanket - koc pozarniczy - branch pipe -prqdownica --bucket -wiadro pozarowe - crow-bar - lom - delivery hose -wqz tloczny - fireman's outfit -wyposazenie strazaka - hand axe - toporek - hatchet - toporek -hydrant (fire plug) -hydrant - inline inductor - mieszalnik, zasysacz liniowy --ladder - drabina strazacka --plug -hydrant pozarowy --resistant blanket - koc ognioodporny --resistant gloves - rqkawice ognioodporne store - magazyn sprzqtu ppoz. suit - kombinezon ochrony termicznej fire fighting - zwalczanie ognia, zwalczanie pozarow, pozarnictwo equipment - sprzqt przeciwpozarowy fire-fighting team - zespol ppoz. - branchman -prqdownik - fireman - straiak fire-hazard - zagrozenie ogniowe, niebezpieczenstwo pozaru fire hose -wqze ppoz. nozzles -prqdownice do wqzy ppoz.

--

--

--

fire-party - (statkowa) sekcja pozarowa fire-patrol -patrol pozarowy fire-point -temperatura palenia fire-precautions-Brodki ostroznoSciprzeciwpozarowej, ochrona przeciwpozarowa fire-prevention -zapobieganie pozarom flame-proof -odporny na plomienie, ognioszczelny fire protection -ochrona przeciwpozarowa fire proximity suit - stroj ognioochronny (fire)-pump -pompa pozarowa - emergency -awaryjna pompa pozarowa - fire and bilge -pompa pozarowo-zgzowa - delivery head -wysokoBC pompowania, wysokoBC podnoszenia - delivery hose -wqz tloczny - delivery of a -wydajnoSC pompy -portable ejector -przenoSna p. ezektorowa --remote starting -zdalne uruchamianie pompy pozarowej fire-resistance - ogniotnvaloBC, ognioodpornoSC fire-resisting - ogniotnvaly, ognioodporny bulkhead - grodi ogniotnvala division - przegroda ogniotnvala fire (retarding construction) - konstrukcja (statku) zwalniajqca rozprzestrzenianie siq ognia --bulkhead - grodi ogniotnvala --door - drzwi pozarowe --impeding bulkhead -gr6dz opozniajqca rozprzestrzenianie sig pozaru --insulation - izolacja ogniowa, i. pozarowa --retardants - Brodki zmniejszajqce palnoSC --retarding bulkhead - grodi zwalniajqca rozprzestrzenianie siq ognia - shutter - zaluzje (do odcinania doplywu powietrza na otworach wentylacyjnych) fire-retarding-division-podzial spowalniajqcy rozprzestrzenianie siq ognia fire-risk -ryzyko pozaru fire-roll -rozklad alarmowy (lista alarmowa z podzialem obowiqzk6w w razie pozaru) fire-round -patrol pozarowy, obchod prewen-

--

--

---

C Y ~ Y

--

fire-safety -bezpieczenstwo pozarowe fire sand -piasek przeciwpozarowy fire-service - sluzba pozarnicza fire-smothering - tlumienie pozaru

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

- - arrangement instalacja (parowa, wodna, gazowa) do tlumienia pozaru - - gas gaz do tlumienia pozaru - - - installation - gazowa instalacja tlumienia pozaru - - steam installation parowa instalacja ga-

szenia poiaru fire-station - miejsce zbiorki w alarmie pozar o w fire-stations -rozklad alarmowy fire-wall -przegroda ogniowa fire-warp -(najczpSciej stalowa) lina podawana na beczkp przy przeladunku towarow niebezpiecznych fire-watch - dozor pozarowy, wachta p. flame -plomien --proof - odpomy na p., ognioszczelny propagation - rozprzestrzenianie sip p. retardant - op6hiacz plomieni flammable cargo -ladunek palny flammable mixture spillage -rozlew substancji palnej flash point -temperatura zaplonu flue gas system - system gaszenia zbiornikow spalinami foam -piana - chemical -piana chemiczna compound - czynnik pianotworczy extinguisher - gaSnica pianowa - fire -piana gahnicza generator -wytwomica piany, generator p. - mechanical piana (gainicza) wytworzona mechanicznie -portable -equipment -przenoiny sprzpt pianotworczy solution - roztwbr pianotworczy system -galniczy system pianowy foam application system -system podawania piany -fixed---system staly podawania piany - portable - system przenohy podawania piany foaming agent - Srodek spieniajqcy gas - gaz -cylinder -butla gazowa - liquified - gaz plynny vessel - zbiomik gazu halon -halon hanger -wieszak (np. do gahicy) heat resistance - odpomoiC na wysokie temperaw

- coupling lqcznik do wgza - fittings osprzgt wpzowy - flaked - - wqz zlozony w harmonijkg - line linia wpzowa (ppoz.) - reel - szpula do wpza, zwijak do wpza - roll of - zwinipty wqz -socket - zlqczka wpza - swinging - cradle -wychylny kosz na wqz
-

hose -wqz ppoz., wqz gigtki

--

---

ignitable -zapalny ignite - zapalak (sig) ignition - zaplon incombustible -niepalny inflammable -latwopalny, zapalny cargo - ladunek latwopalny - highly - latwopalny storage - sklad materialow latwopalnych international shore connection -lqcznik migdzynarodowy (lqcze ppoi.) jet -dysza, rozpylacz, strumien of water - strumien wody, prqd wody spray nozzle -prqdownica wielostrumieniowa low flame spread - powolne rozszerzanie sip plomienia means of escape - Srodki ewakuacji monitor - okrpt ppoz., dzialko wodne nozzle - dysza (np. prqdnicy wpza ppoz.) oxygen deficiency - niedostatek tlenu piping - rurociilg -delivery pipe -rurociilg zasilajqcy, r. tloczny - distribution -rurociilg rozprowadzajqcy - fire-main - glowny rurociilg wody do zwalczania pozarow, magistrala pozarowa -hydrant - hydrant - manifold - zawor rozgalginy portable fire-fighting equipment -przenoSny (podrgczny) sprzpt przeciwpozarowy port fire brigade -portowa straz pozama port fire officer - oficer straiy portowej refractory -ogniotrwaly release -urzqdzenie uruchamiajqce system cabinet - skrzynka urzqdzenia uruchamiajqcego remote (control) - zdalne sterowanie - fuel valve closing - zdalne zamykanie zaworow paliwowych of C 0 2 extinguishing plant valves - miejsce zdalnego sterowania zaworow instalacji gazowej CO, switching off engine room fans - zdalne odcinanie wentylatorow silowni

--

Fire detection and fighting systems systemy wykrywania i zwlaczania poiaru

release cabinet/ skrzynka zvwania zawordw

-------.--..----------

C02 discharge piping/ rurociqg rozladowania butli CO,

protected space/ pomieszczenie chronione

Jive detection and alarm system system wyktywczo-alarmowy

door switch open/close wlqcznik zamkniecia drzwi

deck indication/

czujka temperaturowa

y chemicalpowder system ystem proszkowo-chemiczny

release cabinet/

nitrogen cylinders/ powder vdsse~/ butle z azotem zbiorniki proszku

vessel/ zbiorniki proszku

gas cyhnders/ butle gazowe

r---

- switching off of holds fans - zdalne odcinanie wentylatorow ladowni rotary branch -prqdownica wirujqca rounds - obchod (statku, np. ppoz.) safety belt -pas bezpieczenstwa seat of the fire - ir6dlo poiaru self-contained -niezalezny, samodzielny breathing apparatus - aparat oddechowy izolacyjny self-extinguising - samogasnqcy self-heating -samozagrzewanie(sig) self-ignition - samozapalenie, samozaplon shielded nozzle - dysza stozkowa smoke -dym - automatic detection system - automatyczna instalacja wykrywcza dymu -detection system -system wykrywczy dymu detector -wykrywacz dymu helmet -helm dymowy indicator -wykrywacz dymu -mask -maska przeciwdymowa -respirator - maska przeciwdymowa shutter -przeslona dymowa, klapa dymowa smothering -tlumienie ognia agent - irodek do tlumienia (pozaru) line -rurociqg systemu tlumienia ognia - steam system - system gaszenia poiarow za pomocq pary smoulder -tliC sig solution - czynnik pianotworczy space protected -pomieszczenie chronione by C 0 2 system - pomieszczenie bronione

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

Phases offire fighting -f a q zwalczanic poiaru

;oundfire alarm - oglosid alarm poiarowy "eport location offire -podad lokalizacje po iaru na mostek m e s s fire - ocenidpoiar ietermine the class offire - okreilit klase po zaru ietermine appropriate extinguishing agent okreSlid wlas'ciwy czynnikgas'niczy ietermine appropriate method ofattack- okre. s'lid wlas'ciwy sposdb gaszenia ietermine how to prevent the spread of the fifin -ocenit, jakzapobiec rozprzestrzenianiu sir poiaru letermine the requiredpersonnel andfire-figh. ting assignments - okreilid konieczny per, sonel i przydzial zadari ,stablish proper communications between brid. ge and location offire - ustanowid odpo. wiedniq lqcznoid pomiedzy mostkiem i miej. scem akcji )eginprocedures for attacking thefire - rozpo. czqd procedure zwalczania ognia .ontintie until fire is extinguished - kontynu. owad akcje do wygaszenia ognia

--

--

foam gun dzialko pianowe

vertical movement

spontaneous ignition -samozapalenie sprinkler -instalacja tryskaczowa - automatic automatyczna instalacja tryskaczowa head - tryskacz (instalacji ppoi.) -pump -pompa instalacji tryskaczowej - water -wodna instalacja tryskaczowa standard fire test - znormalizowana proba ogniowa tank - zbiornik - insulated - zbiornik izolowany - refrigerated - chlodzony zbiornik gazu test -test - hydrostatic - wodny test szczelnoSci butli - pressure - test ciinieniowy time delay -zwloka czasowa valve -zawor

co2

ntal movement am solution supply/ guLremote control hydraulic tubes/przewody hydrauliczne zdalnego sterowania dziaikiem
- cylinder - zawor butli - main - zawor glowny - shore connection - zawor z koric6wkq do

--

--

podlqczenia do instalacji lqdowej ventilation -wentylacja shut off -zatrzymanie (odcigcie) wentylacji water jet - dysza wodna, prqdownica

8. BEZPIECZENSTWO ZYCIA NA MORZU

First medical aid pierwsza pomoc medyczna

human body -cialo ludzkie anus - odbyt appendix -wyrostek (robaczkowy) body - ciaio bronchus -oskrzele cerebrum -mozg diaphragm -przepona duodenum -dwunastnica eye - oko - conjuctiva - spojowka - cornea - rogowka - iris -tqczowka - lens - soczewka - pupil - zrenica - retina - siatkowka eyelid -powieka - lower - dolna powieka - upper - g6rna powieka finger -palec - index -palec wskazujqcy - little - maly palec - middle -palec irodkowy - third - palec serdeczny - thumb - kciuk fingernail -pamokiek intestine -jelito kidney -nerka larynx -krtan limb -konczyna - lower - konczyna dolna - upper - konczyna gorna liver -wqtroba lung - piuco - left - lewe piuco - right -prawe piuco nasal cavity -jama nosowa oral cavity -jama ustna pancreas -trzustka pericardium -osierdzie pharynx - gardio rectum -odbytnica skin - skora spleen - iledziona stomach -zolqdek trachea -tchawica ureter -moczow6d urinary bladder -pqcherz moczowy wrist - przegub

blood circulation -krqzenie krwi aorta - aorta - abdominal - aorta brzuszna artery - arteria - axiliary -tgtnica pachowa - brachial - tqtnica ramienna - carotid - tqtnica szyjna - femoral -tqtnica udowa - iliac - arteria biodrowa - subclavian - tqtnica podobojczykowa bleeding -krwawienie - arterial haemorrhage -krwotok tqtniczy -profusely -mocno krwawiqcy - severe loss of blood -powazny uplyw krwi - source of - zrodio krwawienia - stop the bleeding - zatamowak krwawienie - venous haemorrhage - krwotok iylny (to) bleed -krwawik blood -krew circulation -krqienie krwi pressure - ciinienie krwi -high--wysokie ciinienie krwi - low - niskie ciinienie krwi cardiac massage -masaz serca heart - serce attack - atak serca atrium -przedsionek - heartbeat -bicie serca pain - b61 serca trouble -problemy z sercem ventricle -komora serca pulse - tqtno, puls vein -iyla

--

deseases and illnesses - choroby i stany chorobowe

aquired immune deficiency syndrome (AIDS) -nabyty zespoi braku odpornoici allergy -uczulenie diabetes - cukrzyca disease - choroba - diabetes - cukrzyca - epilepsy - epilepsja - infectious - choroba zakazna - recurring - choroba nawrotna epilepsy - epilepsja, padaczka illness - choroba - acute - choroba ostra, o ostrym przebiegu - report of - raport medyczny quarantinable diseases -choroby kwarantannowe

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

I;luman
C

body - main parts

top of head/ cz& wierzchnia frontal region of head/ czgiC przednia side of head/ czeiC boczna chin/ podbrodek

nose/ nos mouth/ usta

neck front/ szyja, przdd

chest/ klatka piersiowa

abdomen/ brzuch: central upper/ centralna gorna

upper abdomen/ cz& gorna central lower abdomen/central nu goma cz& brzucha lower abdomen/ dolna cz@

groidpachwina -' scrotum/ mosznapenis/ penis testicles/ jqdra

dloni front of leg/ przod nogi tight/ udo: upper tight/gbrna cz& middle tight/ cz& irodkowa lower tight/ czeSC dolna knee/ kolano calf/ lydka foot/ stopa ankle/ kostka toes/palce stopy heel/ pieta

anterior view - widok z przodu

8. BEZPIECZENSTWO ZYCIA NA MORZU

- anchorage -kotwicowisko kwarantannowe -buoy -plawa kwarantannowa - declaration -deklaracja kwarantannowa - dues -oplaty kwarantannowe - fee -oplata kwarantannowa - flag -flaga kwarantannowa - harbour -port kwarantannowy - regulations -przepisy kwarantannowe - report -raport kwarantannowy - signal -sygnal kwarantannowy - station -stacja kwarantannowa
-

quarantine -kwarantanna

severe acute respiratory syndrome (SARS) zesp61 ostrej niewydolnoici oddechowej sickness - choroba

occurence -zdarzenie personal injury -uraz, zranienie reanimation -reanimacja - to perform -reanimowaC rescued -uratowany rigor mortis - stqzenie poimiertne shipwrecked person -rozbitek sunstroke -udar sloneczny sunburn -oparzenie sloneczne survival time - czas przetnvania survivor -uratowany, rozbitek pozostaly przy jciu survivor's condition - stan uratowanego victim - ofiara vital signs -oznaki zycia

Marine casualty - ofiara, poszkodowany,

ranny w wypadku morskim

Medical aid - pomoc medyczna

aid - pomoc - first -pienvsza pomoc - medical first -pienvsza pomoc medyczna artificial respiration - sztuczne oddychanie assessment of victim - ocena (stanu) ofiary assistance -pomoc - render -udzieliC pomocy breathing -oddychanie -passages - drogi oddechowe

concussion -wstrzqs contused -kontuzjowany death - BmierC deceased - osoba zmarla -handling of person -postwowanie ze zmarlym deviation - dewiacja, zboczenie (statku) z trasy (to) drown -utonqt drowning -utoniqcie evacuation -ewakuacja -medical ewakuacja medycma, ewakuacja chorego, rannego station - stanowisko ewakuacyjne exhaustion -wyczerpanie, utrata sil fatality -wypadek Bmiertelny hospitalization -hospitalizacja human remains - szczqtki ludzkie hypothermia -hipotermia - expected survival time - spodziewany czas prze j c i a - heat loss -utrata ciepla - light - lekka hipotermia - moderate - umiarkowana hipotermia -prolonged immersion -dlugotnvale zanurzenie - severe -powazna hipotermia - survival time - czas przej c i a - symptoms in - objawy hipotermii injured - osoba ranna -badly -powaznie ranny person - ranna osoba nausea - choroba morska

--

irregular - oddychanie nieregularne - problem -klopoty z oddychaniem - regular - oddychanie regularne - shallow - -plytki oddech care - opieka - medical - - opieka medyczna
-

consciousness -przytomnoSC, BwiadomoSC

- conscious -przytomny - semi-conscious -polprzytomny - unconscious - nieprzytomny electric shock -porazenie prqdem foreign body - cialo obce (np. w o h ) fracture -zlamanie - (to) immobilise - unieruchomiC - (to) locate - zlokalizowaC zlamanie paralysis -paraliz pulse -puls - weak - slaby puls respiration -oddychanie - artificial - sztuczne oddychanie

mouth-to-mouth - oddychanie usta-usta - mouth-to-nose - oddychanie usta-nos resuscitation -resuscytacja - to perform -wykonaC resuscytacjq
-

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

Human body - main parts cialo ludzkie - gldwne cz&i

head/ glowa: side of head/ cz& boczna top of head/czeiC wierzchnia back of head/ czeSC tylna back of neck/ tyl szyi trunk/ tuldw: shoulder/ bark scapula region/ okolice lopatki armpit/pacha arm upper/ ramie back upper arm/ tyl ramienia elbow/lokieC spinal column/ kregoslup: upper part/ czeSC gdrna middle part/ czqiC irodkowa lower/ czeiC dolna kidney region/ okolice nerek forearm/ przedramie back lower arm/ tyl przedramienia wrist/przegub dloni thumb/ kciuk palm of hand/ dlon back of hand/ wierzch dloni

tight/ udo: upper/ cz& gdrna middle/ czqSC Srodkowa lower/ cz& dolna back/ tyE back of knee/ tyl kolana calf/ lydka

foot/ stopa toes/palce stopy heel/pieta

posterior view - widok z tylu

8. BEZPIECZENSTWO ZYCIA NA MORZU

suffocation -uduszenie sight test -badanie wzroku symptoms -objawy unconscious -nieprzytornny urine -mocz poisoned -zatruty -poisoned with CO - zatruty tlenkiem w a l a

Medical aid - pomoc medyczna

administration -podawanie (np. leku) of oxygen -podawanie tlenu anaesthetic - 6rodek mieczulajqcy antibiotic -antybiotyk anti-diarrhoea - Srodki przeciwbiegunkowe anti-histamine -Srodki antyhistaminowe anti-septic cream -ma66 antyseptyczna anti-seasicknesspills -piguiki przeciwko chorobie lokomocyjnej anti-tetanus -Srodki przeciwtqzcowe aspirin tablets - aspiryna w tabletkach bandage -bandaz - compress - opatrunek - elastic -bandaz elastyczny cotton wool -wata disinfectant -Srodek dezynfekujqcy dose -dawka drugs - leki ear drops - krople do uszu eye lotion - krople do oczu first aid outfit -zestaw pienvszej pomocy, apteczka pienvszej pomocy hospital admission -przyjqcie do szpitala inhaler - inhalator International Medical Guide for Ships -Mipdzynarodowy poradnik pomocy medycznej na statkach injection -zastrzyk - intramuscular - zastrzyk domiqiniowy - subcutaneous - z. podskomy insulin - insulina laxative - 6rodek przeczyszczajqcy medical chest -apteczka okrqtowa, zestaw lek6w (wyposazenie statku) equipment -wyposazenie apteki okrqtowej -locker - apteczka okrqtowa -requisition form - formularz skierowania do lekarza -scales -wyrnagania dot. wyposazenia apteczki okrptowej, zestaw wymaganych lekow i instrumentow

- aid -pomoc medyczna - assistance pomoc medyczna - attendance -wizyta lekarska - attention -pomoc medyczna - board -komisja lekarska - certificate Swiadectwo medyczne - examination -badanie lekarskie - evacuation ewakuacja medyczna (rannego lub chorego) - fitness certificate -Swiadectwo zdrowia - help -pomoc lekarska - initial - treatment -wstepna pomoc medyczna - radio -radio medycme
-

medical -medyczny

-request for medical assistance -zqdanie udzielenia pomocy medycznej service - obsluga, pomoc medyczna treatment - leczenie medical -medyczny advice -porada medyczna --by radio - radiowa porada lekarska - request for -z 'qdanie porady medycznej - urgent advise -pilna porada medyczna Medical First Aid Guide - Poradnik pienvszej pomocy medycznej Medical First Aid Guide for Use in Accidents Involving Dangerous Goods (MFAG) Poradnik pienvszej pomocy medycznej do uzytku w wypadkach z udzialem towarow niebezpiecznych medication - leki taken -przyjmowane leki painkillers - 6rodki przeciwbolowe patient -pacjent condition - stan pacjenta is serious - stan pacjenta jest powazny transportation - transport pacjenta post-treumatic -pourazowy shock - szok pourazowy symptoms - objawy pourazowe previous surgery -wczeiniejsze zabiegi (chirurgiczne) physical welfare - stan zdrowia safety pin - agrafka scissors -noiyczki sleeping pills -tabletki nasenne splints -lupki sticking plaster -plaster stretcher -nosze suppositories -czopki

--

--

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

f

Human body - skeleton cialo ludzkie - szkielet

skull/ czaszka frontal bone/ koid czolowa temporal bone/ koid skroniowa upper jaw/ szczeka gbrna lowerjaw/szczeka dolna clavicle/ obojczyk shoulder joint/ staw barkowy scapula/ iopatka breast bone, sternum/ mostek upper arm bone/ ramie ribs/ zebra spinal column/ kregoslup: upper part/ czeid gorna middle part/ czeid irodkowa lower part/ czeid dolna ulna/ koid lokciowa ilium/ koiC biodrowa pelvis bone/ miednica radius/ koiC przedramieniowa sacrum/ koid krzyzowa carpus/ nadgarstek wrist joint/ koici przegubu dioni metacarpus/ irodrecze fingers bones/ koici palcow

coccyx/ koid guziczna femur, thigh bone/ koid udowa patella, knee cap/ rzepka

fibula, brooch bone/ ko4C strzaikowa tibia, shin bone/ koid goleniowa

tarsus/ step heel bone/ kos'd piety rnetatarsus,foot bones/ koici irodstopia bones of the toes/ kos'cipalcdw stopy

skeleton - anterior view/ szkielet - widok z przodu

8. BEZPIECZENSTWO ZYCIA NA MORZU

(to) swollow -polykak thermometer -termometr tourniquet -krqpulec, opaska uciskowa tweezers -pinceta vaccination - szczepienie vaccine - szczepionka wound dressing - opatrunek

wounds and injuries - rany

accident -wypadek -wypadek imiertelny - serious -powazny wypadek bruise - stluczenie burns and scalds -poparzenia - extensive bums - rozlegle poparzenia - severe -powazne poparzenia contusion -rana tluczona crushing -zmiazdzenie dislocation -zwichniqcie fracture -zlamanie - compound - zlamanie skomplikowane - open - zlamanie otwarte - simple - zlamanie proste haemorrhage -krwotok - internal -krwotok wewnqtrzny injury -uraz, rana, zranienie, obrazenia - considerable -powazne zranienie - extent of -rozmiar obrazen - extensive - rozlegla rana - external - obrazenia zewnqtrzne - fatal - zranienie Smiertelne - injuries sustained - doznane obrazenia suffered - doznane rany, obrazenia - internal - obrazenia wewnqtrzne - personal -uszkodzenie ciala, zranienie - secondary - drugorzqdne zranienia - serious -powazne rany, obrazenia - uninjured person - osoba niezraniona - work -uraz wskutek wypadku przy pracy suiside - samobojstwo - (to) attempt -usilowak popelnik samobojstwo torn away - urwany wound - rana, zranienie - bruised - kontuzjowany - burns - oparzenia - burnt - poparzony - concussion -wstrzqs mozgu - crushed -przygnieciony, zmiazdzony - crushed -zmiazdzenie - cut - obciqty - dislocation - zwichniqcie - (to) dress a - opatrzyk ranq - fracture - zlamanie - hit - uderzony - incision - rana ciqta - laceration - rana szarpana - puncture - rana kluta wounded -ranny
- fatal

Soreness - dolegliwoSk
abscess - ropien, wrzod backache -bo1 plecow breath - oddech - shallow - plytki oddech - wheezing - Swiszczqcy (oddech) (to) breath -oddychak caught -kaszel clammy -wilgotna (np. skora) congenital defect -defekt wrodzony constipation -zaparcie, obstrukcja dehydration -odwodnienie diarrhoea -biegunka earache -bo1 ucha fever - gorqczka headache -b61 glowy heat-shock - szok cieplny heat-stroke -udar cieplny infection -zakazenie, infekcja migraine -migrena pain - b61 - dull - tepy bo1 - (to) feel pain - czuk bo1 -pain radiated to ... -bo1 promieniujqcy ku... - severe - silny b61 poison - trucizna poisoning -zatrucie redness -zaczenvienienie rush -wysypka septic -septyczny, zakainy shivering -dreszcze sore - bolesny stomach< zolqdek ache -b61 iolqdka upset - rozstroj zolqdka (to) suffer - cierpiek (to) sweat - pocik sic swelling - obrzqk swollen - obrzqkly, opuchly toothache - bo1 zqba throbbing (pain) -bo1 pulsujqcy ulcer -wrzod vomiting - wymioty

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

Medical Evacuation (Example of Report) - ewakuacja medyczna (przyklad raportu)

0 name of the vessel and radio call sign - nazwa statku i radiowy sygnal wywolawczy 0 position of the vessel, port of destination - pozycja statku, port przeznaczenia 0 estimated time of arrival, course and speed - przyblizony czas przybycia, kurs i prqdkohC 0 patient's name, age, gender, nationality, and language - nazwisko pacjenta, wiek, pleC, narodowoSC i jqzyk

0 patient's respiration, pulse rate, temperature, and blood pressure - oddech pacjenta, puls,
temperatura i cihienie krwi

0 location of pain - lokalizacja b61u 0 nature of illness or injury, including apparent cause and related history - rodzaj choroby lub
rany, wlqcznie z oczywistq przyczynq choroby i jej historiq

0 symptoms - objawy 0 type, time, form, and amounts of all medications given - typ, czas, forma i iloSC wszelkich
podanych lekow

0 time of last food consumption - czas ostatnio spoiytego posilku 0 ability of patient to eat, drink, walk, or be moved - zdolnoiC pacjenta do jedzenia, picia,
chodzenia lub przemieszczania go

0 with accident cases, how the accident occurred - w razie wypadku - jak on nastapil 0 whether the vessel has a medicine chest, and whether a physician or other medically trained
person is aboard - czy statek ma apteczkp i czy lekarz lub inna osoba z wyszkoleniem medycznym znajduje sip na statku 0 whether a suitable clear area is available for helicopter winch operations or landing - czy dostqpne jest wolne od przeszkbd miejsce dla lqdowania Smiglowca lub operacji podnoszenia chorego 0 name, address and phone number of vessel's agent - nazwisko, adres i numer telefonu agenta statku 0 last port of call, next port of call, and ETA to next port of call - poprzedni i nastqpny port zawinigcia, ETA do portu przeznaczenia 0 communications and homing signal available - lqcznoSC i dostqpne sygnaly naprowadzania 0 additional pertinent remarks - dodatkowe stosowne uwagi

8. BEZPIECZENSTWO ~ Y C I A MORZU NA

Main Shipboard Manual (MSM) -glowna instrukcja statkowa (w systemie zarz&ania action -dzialanie, akcja bezpieczenstwem- QMS) - appropriate - odpowiednia akcja objective evidence - dow6d obiektywny - corrective - dzialanie korygujqce (majqce observation -spostrzezenie na celu usuniqcie brakbw, niedociqgniqk,nie- Operational Manual Cargo Handling (OMCH) zgodnoSci) - instrukcja operacji przeladunkowych assessment -ocena periodical evaluation -oceny okresowe - initial - ocena wstqpna, poczqtkowa preventive inspection-inspekcja zapobiegaw- periodical - ocena okresowa cza - reneval - ocena dla odnowienia Swiadectwa procedure -procedura audyt - audit requirements -wymagania - external - audit zewngtrzny - company -wymagania kompanijne - internal - audit wewnqtrzny - convention -wymagania konwencyjne - safety - audit dotyczqcy bezpieczenstwa - mandatory -wymagania obowiqzkowe bridge procedure -procedury (postepowania) responsibility - odpowiedzialnoSC na mostku routines -rutyna, postepowanie rutynowe bridge order book -ksiqzka polecen kapitana review -przeglqd caution -uwaga, ostroinoSC Quality Management System (QMS) - syscautionary signal -sygnal ostrzgawczy tem zarzqdzania jakoiciq certification - wydanie Swiadectwa, nadanie - approval -zatwierdzenie certyfikatu documentation - dokumentacja check list - lista sprawdzajqca, lista kontrolna implementation- wdrozenie closed space -pomieszczenie zamkniqte manual -podrqcznik systemu QMS (to) comply - spelniaC (wymagania, odpowia- safety -bezpieczenstwo dab przepisom) - company officer - oficer b. firmy compliance -zgodnoSC (z przepisami) measures - Srodki bezpieczenstwa - document of - dokument zgodnoici - ship's officer - oficer b. statku - interim document of - tymczasowy dokuprecautions - Srodki bezpieczehstwa ment zgodnohci supervisor -inspektor b&pieczenstwa pracy - non- - niezgodnoSC safety management -zarzqdzanie bezpieczenconformity -zgodnoSC (tu: z zasadami kodekstwem su zarzqdzania bezpieczenstwem - SMC) certificate - certyfikat zarzqdzania b. - non-- - niezgodno6C - Interim -tymczasowy certyfikat zarzq- major now- -powaina niezgodnoSC dzania bezpieczenstwem deficiency -niedocizgniqcia manual (SMM) - ksiega zarz&ania b. designated person -osoba wyznaczona system (SMS) - system zarzqdzania b. effective -efektywny security -bezpieczehstwo emergency - stan zagrozenia, stan awarii standard -wzorzec, norma, standard and contingency manual -podrqcznik postq- - quality -wzorzec jakoSci, standard jakohci powania w stanach awaryjnych i zagrozenia standing orders - polecenia stale obowiqmjqce prepardness - gotowoSC w stanach zagrozenia suspend -zawiesiC -procedure -procedura postepowania w sytua certificate - zawiesiC certyfikat, zawiesiC acjach awaryjnych, w razie zagrozenia Swiadectwo endanger -narazaC na niebezpieczenstwo to (verify) - sprawdzak, weryfikowai guidelines -wytyczne verification -sprawdzanie,weryfikacja hazardous occurence - zdarzenie niebezpiecz- - additional -weryfikacja dodatkowa na - annual -weryfikacja coroczna instruction - instrukcja - initial -weryfikacja wstepna International Safety Management (ISM) Code - periodical -w. okresowa -Mi~dzynarodowy kodeks zarzqdzania bez- - reneval -w. odnowieniowa pieczenstwem

Safety -bezpieczenstwo

-----

---

--

-- -

---

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

/

Safety equipment wyposaienie bezpieczeristwa

respiratory protection ochrona drdg oddechowych

aist strap b d k / sprzqczka Pass

dust respirator/ maska p.pylowa

chemical cartridge respirator/ maska arzeciwchemiczna z pochlaniaczem

air fed helmet/ maska p.pylowa z zasilaniem powietrznym

safety harness :zelki bezpieczeristwa

chipping goggles/ okulary ochronne do stukania rdzy

welding goggles/ okulary spawalnicze

chemical cartridgel maska p.chemiczna z pochianiaczem

dust protecting masW maska przeciwpyiowa

gas protection suit strdj gazoochronny

welding gloves/ rckawice spawacza full vision facemas maska z szerokim wizjere

gas detector - wykrywacz gazdw

key pad/ plytka przyciskow

alarmowe

material/ material odporny na Scieranie

8. BEZPIECZENSTWO AYCIA NA MORZU

Personal protective equipment (PPE) -odziei i sprzqt ochronny

antiskid -przeciwilizgowy anti slip tape -taima przeciwpoilizgowa boots -buty (wysokie) - rubber -buty gumowe (kalosze) - safety work -with steel toe - buty robocze ze stalowymi noskami - oiVacid resistant boots/shoes - olejo/kwasoodporne buty wysokieizwykle - non slip soles -buty o podeszwie przeciwilizgowej - safety work shoes -buty robocze (niskie) - rubber-soled shoes - b. o podeszwie gumowej -with steel toe caps -buty ze stalowymi oslonami palcow boilersuit -kombinezon cartridge -wklad filtrujqcy maski -holder - obudowa wkladu filtrujqcego detector -wykrywacz - gas -wykrywacz gazow (w zbiornikach) - multi gas -wykrywacz uniwersalny dust mask -maska p. pylowa - disposable - maski jednorazowe filter - filtr do maski przeciwpylowej dust protecting mask -maska przeciwpylowa ear defenders - ochronniki sluchu ear muffs -ochronniki shchu ear plugs - zatyczki do uszu (korki) easily visible coat - latwo widoczne ubranie explosimeter - eksplozymetr, wykrywacz gazow (palnych) eye-shield - oslona oczu faceshield -oslona twarzy spawacza gas mask - maska p. gazowa gas tight -gazoszczelny gas measuring instruments - urzqkenie do pomiaru stqzenia gazu gangway net - siatka zabezpieczajqca trap gloves -rgkawice - protective - rqkawice ochronne - working cotton - bawelniane r. robocze - working leather - sk6rzane r. robocze - oil resistant - rqkawice olejoodporne - rubber -rqkawice gumowe - rubber, plastic - r. gumowo-plastikowe - acid resistance - rqkawice kwasoodporne hard hat -kask ochronny

--

--

helmet -kask protective - kask ochronny - safety -kask bezpieczehstwa, k. ochronny shield -przylbica spawacza hook -hak - calliper -hak zatrzaskowy, karabinczyk - clip - hak zatrzaskowy, karabinczyk - safety -hak zapadkowy - spring -karabinczyk instruction - instrukcja, szkolenie booklet - instrukcja (np.obshgi) w formie broszury intrinsically safe - samoistnie bezpieczne (urzqdzenie) multigas detector -wykrywacz gaz6w oilskins - (nieprzemakalne) ubranie sztormowe overall -kombinezon oxygen analyser - analizator (zawartoici tlenu w powietrzu) oxygen respirator - aparat tlenowy do oddychania personal error -blqd osobowy precautions - irodki ostroznoici protection - ochrona, oslona, zabezpieczenie - anti slip zabezpieczenie przeciwpoilizgowe - ear - sluchawki ochronne - fall - lina zabezpieczajqca przed upadkiem przy pracy na szczycie pokladowego ladunku drewna - personal - irodki ochrony osobistej protective - ochronny cloth - odziez ochronna, odziei robocza -helmet - kask ochronny rain suit with hood -ubranie przeciwdeszczowe z kapturem safety -bezpieczenstwo -belt -pas bezpieczenstwa -code -kodeks bezpieczenstwa,przepisy bezpieczenstwa goggles - okulary ochronne -helmet - kask ochronny, helm ochronny hook - hak zapadkowy - industrial (przemyslowe) bezpieczenstwo PracY ladder - drabinka bezpieczenstwa lamp - lampa bezpieczenstwa
-

--

--

8. SAFETY OF LIFE AT SEA

lines - linka bezpieczenstwa -operational bezpieczenstwo eksploatacyjne (np. urzqdzenia) shoes -buty bezpieczne

--

wandering lead -kablbwka, lampa kablowa working cloth non-inflamable-odziez robocza, niepalna

9. Seamenship and maintenance wiedza okretowa i konserwacja

1. Anchoring and anchor handling -kotwiczenie i manewrowanie kotwicp 2. Berthing and port manoeuvering -cumowanie i manewry portowe 3. Gauging and ullaging - sondowanie i mierzenie ulaiu 4. Cargo gear handling -obsluga urzpdzeli przeladunkowych 5. Mooring operations - cumowanie 6. Boat handling - manewrowanie lodzip 7. Ropes and rope works - liny i prace z linami 8. Knots and splices - wezly i sploty 9. Cleaning - czyszczenie, sprzptanie 10. Corrosion and rust - korozja i rdza 11. Paints and painting -farby i malowanie 12. Steering - sterowanie 13. Ship's fenders -odbijacze statkowe 14. Grease and greasing -smary i smarowanie 15. Failures and damages -defekty i uszkodzenia 16. Maintenance and repairs -konserwacja i naprawy 17. Inspections and surveys -inspekcje i badania 18. Small elements -elementy drobne 19. Tools - narzedzia

Anchoring and anchor handling kotwiczenie i manewrowanie kotwicq

anchor home/ kotwica nu miejscu

anchor above the water/ kotwica nad wodq kotwica pod powierzchniq wody natural sheer/ normalne odchylenie statku od kierunku laricucha kotwicznego

F
anchor under the

&

chain up and down/ anchor aweigh/ laricuch w pionie kotwica puicila

chain drawing astern/ laricuch patrzy do tylu

\ Lrie7\
I

working anchor/ kotwica trqmajqca

, chain draw ahead/

chain draw I1 o%lock/

ricuch patrzy na wprost chain draw I o'clock/ laricuch patny nu godz. 01.00

riding cabb na r e n y

lazy cable/ kotwiczny luiny laricuch

'

chain draw 9 okloc

w 3 o'clock/ atny nu godz. 03.00

stawanie na dwdch kotwicach

II

moor head and zakotwiczyC nu k c , dziobowej i rufowej

chain draw astern/ laricuch patrzy do tyt

chain draw astern/ laricuch patrzy do rylu

note: directions also given in points!/ kierunki podawane takie w rumbach

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Anchoring and anchor handling kotwiczenie i manewrowanie kotwicq

anchorable - (dno) nadajge sip do kotwiczenia, (akwen) przydatny jako kotwicowisko anchorage -kotwicowisko -buoy -beczka cumownicza - emergency - kotwicowisko awaryjne, rezerwowe permition - zezwolenie na kotwiczenie anchor -kotwica - at - na kotwicy -ball - znak kotwiczny -bell - dzwon kotwiczny -bells -bicie w dzwon (na statku zakotwiczonym) cock-a-bill - kotwica podwieszona dragging -pelzanie kotwicy - drag of an -pelzanie kotwicy, dragowanie - drop - rzucaC kotwice ground - kotwicowisko -holds -kotwica trzyma apeak! -kotwica w pionie! light - Bwiatlo kotwiczne is aweigh -kotwica podniesiona station - kotwiczne stanowisko manewrowe anchor (handling) -manewry kotwicq - (to) bite - zlapaC grunt (o kotwicy) - break ground -wynvaC kotwicg z dna -break out -wynvaC kotwice z dna -bring to an anchor - zakotwiczyC -bring up - stan* na kotwicy - coming home -pelzanie (kotwicy) - come aweigh -odenvaC sic od gruntu (o kotwicy) - come to -rzuciC kotwicc, zakotwiczyC - drag of an -pelzanie kotwicy, dragowanie - dredge -wlec kotwicg w celach manewrowych - drop the - rzucaC kotwicg - get ready -przygotowaC kotwicg - heave in -wybieraC kotwicg - trip the - podrywaC kotwicp z dna - weigh anchor - podnosiC kotwicg, odkotwiczaC anchoring-rzucanie kotwicy, kotwiczenie, stanie na kotwicy -berth - miejsce kotwiczne anchor (orders) -polecenia na kotwicg - drop the anchor ! - rzuciC kotwicg! - heave a cable short -podebraC (skr6ciC) lancuch kotwiczny

-heave around -wybieraC lancuch na windzie - heave short -wybraC lancuch niemal do pionu - heave up -wybieraC kotwicg - hold-on! - trzymaC iancuch! -home - do oporu, na miejsce -bring home an anchor -wcislgn@ kotwicg na miejsce - keep slack -trzymaC luzno (1. kotwicmy) - let go ! -rzuciC kotwice! -pay out! - wydawak!, wyluzowaC! (lahcuch) -pay away! - luzowac lancuch! -pick up an anchor! - podnosiC kotwicg! - render cable! - popuszczaC (1. kotwiczny)! - shorten in cable! -podebraC (1, kotwiczny)! - slack away! -poluzowat, popuszczaC! - slacken! - luzowaC, rozluiniaC (i. kotwiczny)! - stand-by to drop! - by6 w pogotowiu do rzucenia kotwicy! - stand-by to weigh! - by6 w pogotowiu do wybrania kotwicy! - stoppers on! -zaloiyC stopery ! up! - podnieBC kotwicg! - veer (to)! - luzowaC, popuszczaC (lancuch)! - veer and haul! - przemiennie wybieraC i luzowaC (lancuch)! - veer away! - luzowaC stopniowo (lancuch)! anchor (reports) - meldunki ze stanowiska kotwiczenia -awash! -kotwica wyszla z wody! -aweigh! -kotwica puicila, w pionie (kotwica podczas wybierania)! - awake! -przygotowana! (k. do wybierania) -bites! -kotwica trzyma! - cable draw ahead -"patrzy" do przodu (o lancuchu kotwicznym) - cable draw astern! - "patrzy" do tylu! (o lancuchu kotwicznym) - cable draw nine o'clock! - lancuch "patrzy" prostopadle do prawej burty! - chain is slack! - lancuch luiny! - clear anchor! - kotwica czysta! @o wyciqgnieciu z wody) -home! - kotwica na miejscu! up! - kotwica na miejscu! - up and down! - kotwica w pionie! - underfoot! - pod dziobnica (o lancuchu)! - windlass engaged! -winda wsprzeglona! anchored -zakotwiczony

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

(to) anchor - kotwiczyk, stawaC na kotwicy, rmcaC kotwicp -by the stem - zakotwiczyk na kotwicy rufowej, rmciC kotwicq rufowq bell - dzwon, dzwonek, uderzenie w dzwon okrptowy clapper - serce d m o n u rope - linka serca dmonu striker - serce d m o n u break adrift - zerwaC sig (z kotwicy) catenary - zwis (np. lancucha kotwicznego) clear berth -przestrzen wystarczajqca do swobodnego obracania sig statku zakotwiczonego clear hawse -rozplqtywaC skrqt lancuchow kotwicznych --pendant - zawiesie (strop) stalowe do rozplqtywania lancuchow bottom -dno - chalk (Ck) - kreda - clay (Cy) - glina - coral (Co) -koral - gravel (G) -iwir - lava (L) - lawa - mud (M) - mul, bloto - pebbles (Pb) - otoczaki - rock (R) - skala - sand (S) -piasek - stones (St) - kamienie - shells (Sh) - muszle engagement -wlqczenie, wkuplowanie (sprzpgla), wsprzqglenie foul -poplqtany (np. lancuch kotwiczny) area - obszar nienadajqcy sip do kotwiczenia, o zanieczyszczonym dnie -berth -kotwicowisko nienadajqce siq do postoju -bottom - nieczyste dno (morza) ground - dno nieczyste (nienadajqce siq do kotwiczenia) -hawse - zaplqtane lancuchy kotwiczne (to) foul - zaplqtaC kotwicq fouled by the flukes -kotwica zaplqtana lapami w lancuch holding ground - dno nadajqce sig do kotwiczenia -good--dno dobrze trzymajqce (kotwicq) grow - patrzec (o lancuchu) hawse rope -lina do rozplqtywania lancuchow kotwicznych hawsing -myszkowanie statku zakotwiczonego

--

--

kinking of chain - splqtanie sip lancucha lazy cable - luzny lancuch kotwiczny lee anchor -kotwica na zawietrznej lie at anchor - staC na kotwicy methods of anchoring -metody kotwiczenia - dropping moor - stawanie na dwoch oddalonych kotwicach - ebb anchor -kotwica "patrzqca" pod prqd odplywowy - flood anchor - kotwica rzucona w kierunku pod prqd przyplywowy - girt fertoing -postbj na dwoch kotwicach - moor - cumowab (statek), stawaC na dwoch kotwicach - moor across - stawaC na kotwicach rozstawionych - moor head and steam - zakotwiczyk na kotwicy dziobowej i rufowej - ordinary moor - kotwiczenie na rozstawionych kotwicach - ride athwart - stab (na kotwicy) burtq do wiatru -ride easy -staC na luinym lancuchu (kotwicznym) - ride hard -stab na naprpzonym lancuchu (kotwicznym) -riding weathertide -stab na kotwicy przy pra; dzie z kierunku przeciwnego do wiatru - short stay -postoj na kotwicy (na skroconym lancuchu) - standing moor (running moor) - postoj na dwoch kotwicach i cumach rufowych natural sheer -normalne odchylenie statku (od kierunku lancucha kotwicznego) nipped cable - zalamany lancuch kotwiczny (to) part - zenvaC sig (o lancuchu) part from an anchor -zenvaC siq z kotwicy pay around - obracaC statek prohibited anchorage -kotwiczenie zabronione (to) range -lukowaC (na kotwicy) ride on anchor - stab na kotwicy riding light - Swiatlo kotwiczne roadster - statek kotwiczqcy na redzie round turn - skrg (lancuchow kotwicznych) running moor - stan& w rozrzucie kotwic ( z pomocq maszyn) scope - dlugosC lancucha (od kluzy do kotwicy lezqcej na dnie) seabed - dno morza - muddy - muliste, blotniste

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

- reef -rafa

coral reef - rafa koralowa -rocky shoal -piycizna skalista - sandy -piaszczysta - sandy clay -piaszczysto-gliniaste - seaweed -wodorosty - spoil ground - dno nieczyste - soft -mipkkie screw anchor -kotwica martwa Srubowa screw mooring -kotwica martwa Srubowa sheer - odchylenie zakotwiczonego statku od linii ladcucha sight the anchor -sprawdzak kotwicg (po wyciqgnigciu z wody) sleeping cable -luiniejszy z dw6ch splqtanych lahcuchbw kotwicznych slip a cable -porzucik lancuch kotwiczny, wypuScik lancuch calkowicie slip stopper - stoper lancucha kotwicznego z hakiem odrzutnym slip the (anchor) chain -zwolnik lancuch kotwiczny (w razie niebezpieczehstwa) snub cable -przytrzymywak lancuch (wind@ span mooring-podwbjne zakotwiczenie(beczki cumowniczej) sweep for an anchor -poszukiwak (tralem) zatopionej kotwicy swing - obracaC statek na kotwicy, na beczce swinging basin -basen umozliwiajqcy swobodne obracanie sip statku na kotwicy swinging berth - czyste stanowisko kotwiczne (umozliwiajqce swobodne obracanie sig statku na kotwicy) (to) tail - zwracak sig rufq (o statku na kotwiCY) (to) tend -patrzek, by6 skierowanym (o lancuchu kotwicznym) tend ship -miek baczenie na statek (np. stojqcy na kotwicy), manewrowak sterem zapobiegajqc splqtaniu sip lancuchow kotwicznych underhaul -stak na kotwicy pod kqtem do kierunku lancucha kotwicznego wskutek dzialania prqdu under weigh - (statek) z podniesionq kotwica, ale nie w drodze weather anchor -kotwica trzymajilca weight the cable - obciqkak iuk lancucha kotwicznego, dla lepszej amortyzacji szarpnigk wind rode - (statek stojqcy na kotwicy) dziobem do wiatru working anchor -kotwica trzymajqca
-

Berthing and port manoeuvering cumowanie i manewry portowe

after bridge - mostek rufowy (na promie) break adrift -zenvaC sig (z cum) snub - przytrzymywanie statku cumq oblozonq na polerze berth -nabrzeze - deep water berth -nabrzeie w basenie glgbokowodnym - foul berth - nabrzeze nienadajqce sip do postoju berthing -przycumowanie (do nabrzeza) -bring to a rope - obloiyk line (np. na bpbnie windy) -clear -odcumowak od nabrzeza, wyjSk ze 61uzy - close-up to the berth - zblizak sip do nabrzeza - closing-rate - szybkoik zblizania sip - (to) coil -ukladak line, klarowak - come alongside - dobik do nabrzeza - get away from alongside - odbijak (od nabrzeza) - get away from berth - odejib od nabrzeza - warping buoy -plawa do przeciilgania statku - (to) shift -przesuwak - shifting - przesunipcie, przeciqganie statku (wzdlui nabrzeza) - vessel clear of berth - statek odcumowal - warp -przeciqgak statek wzdiuz nabrzeza -warping -przeciqganie statku wzdiuz nabrzeza chafing chain - odcinek lancucha (zapobiegajqcy przecieraniu sip liny na przewloce) depth on sill -glpbokoSk na progu d o h , Sluzy dock -basen portowy area - obszar portowy entrance -wejCcie do d o h suchego (to) dock- dokowaC, wchodzik do basenu portowego dockage period - czas otwarcia d o h (w porcie piywowym) docking bridge -rufowy mostek manewrowy (np. na promach) dolphin -dalba Doppler berthing system - system pomiaru prgdkoSci podchodzenia (statku do nabrzeza) double banking -cumowanie do burty innego statku emergency towing arrangement -system holowania awaryjnego

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

Berthing andport manouvering - cumowanie i manewryportowe

headline/ lina dziobowa pachol, poler

/
mixed moorina with anchor and buoy for sai'iing without tug/ cumowanie kotwicq i beczkq do wyjicia bez holownika
6
\
\
\

3
\

, / ,

foreward (bow) breast/ lina dziobowa poprzeczna forward spring/ szpring dziobowy
'

/ /

hauling iff buoy/ boja do odciqgania statku od nabrzeza

stern spring/ szpring rufowy stem quarter line/ rufowa lina Cwiartkowa stern (aji) breast/ lina rufowa poprzeczna cross lines moor/ cumowanie na cumach skrzyiowanych multi buoy tanker moor/ cumowanie na dwdch kotwicach i beczkach

stern line/ lina rufowa stern line through panama lead/ lina rufowa podana przez kluzg panamskq

w dolphins moor/
cumowanie przy dalbach

,d,

buoy mooring/ cumowanie do beczek

mooring alongside, double banking/

ro-ro mooring arrangement/ cumowanie pojazdowcdw

normal moor/ cumowanie zwykle

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

- buoy - plawa wyznaczajqca poczqtek tom

wodnego speed - dopuszczalna prqdkoSC na torze w. fender -odbijacz -bar - belka odbojowa -beam -belka odbojowa -pile -pal odbojowy spar - drewniany odbijacz plywajqcy fetch away - zerwaC sig z uwiqzi gut -tor wodny miqdzy mieliznami (to) harbour -zawijaC do portu harbour -port -pilot -pilot portowy signals - sygnaiy portowe tug -holownik portowy hauling off buoy -beczka do odcirlgania statku (np. od nabrzeza) haul -przeholowywaC statek z nabrzeza na nabrzeze lay-by -mijanka w kanale lie by -pozostawaC w pobliiu (portu) (to) lock -wprowadzak (statek) do Sluzy maneouvering -manewrowanie - basin - obrotnica statk6w - bring in - wprowadzaC (np. statek do portu) - bring out - odrzuciC (np. dzi6b od nabrzeia) -buoy -boja manewrowa - docking - dokowanie, wprowadzanie statku do basenu portowego - hauling off - odbijanie (od nabrzeza) - (to) moor - cumowaC (statek) - put off - odbiC od nabrzeza, wyjSC w morze - shifting -przesuwanie statku w porcie, pot.: holowanie statku na inne nabrzeze - stem on -podchodziC rufqdo nabrzeza, wchodziC rufq do d o h - swinging area - obrotnica statku - (to) unmoor - odcumowaC - (to) unberth - odcumowaC - unberthing - odcumowanie mediterranean gangway - trap podawany z rufy (na statku cumujqcym rufd methods of mooring - sposoby cumowania - alongside - wzdluz statku - cross lines mooring - cumowanie na linach skrzyzowanych - fore and aft mooring -przycumowanie z dziobu i z rufy - mediterranean moor -cumowanie statku rufq do nabrzeza

fairway - tor wodny, farwater

- moored ,,all fours" - zacumowany na linie i

szpringu z dziobu i z rufy

- quarter mooring - cumowanie na szpringu

mooring - miejsce zacumowania, zacumowanie anchor -kotwica martwa -berth -miejsce zacumowania -block -martwa kotwica -buoy -boja (beczka) cumownicza chain -lahcuch uiywany do cumowania clamp - mar&va kotwica (np. blok betonu) dolphin - dalba cumownicza equipment - urzqdzenie cumownicze gear - urzqdzenie cumownicze line - lina cumownicza, cuma -pile -pal cumowniczy -place -miejsce zacumowania statku sinker - martwa kotwica (np. blok betonu) - three-leg - beczka cumownicza zakotwiczona na trzech martwych kotwicach mooring (ropes) - liny cumownicze - after breast rope - poprzeczna lina mfowa, brest rufowy - after spring - szpring rufowy - after quarter rope -rufowa lina Cwiartkowa -bow breast -poprzeczna lina dziobowa - breast (line, rope) - lina poprzeczna, brest -bridle - lina podawana z lqdu - check rope -lina przytrzymujqca, wstrzymujqca ruch statku - cross ropes (springs) -liny (szpringi) podane na krzyz - forward spring - szpring dziobowy - forward breast line -dziobowa lina poprzeczna, brest dziobowy - forward line - lina dziobowa - guess warp - lina do przeciilganiu statku - headline - lina dziobowa - heaving line - rzutka knot - galka na rzutce - messenger - lina goncza, messinger - running line - lina cumownicza (zawozona na beczkq lub lqd) - quarter mooring - szpring - quarter rope (spring) - szpring rufowy -slip rope (wire) -lina (stalowa) oblozona jako buchta (z mozliwoSciq popuszczania) - spring - sprqiyna, sprqiynowanie, szpring - stem line (rope) - lina rufowa, cuma rufowa - up and down line - cuma poprzeczna

--

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

Tugs and towing holowniki i holowanie

American system - system amerykatiski

zamocowany na oble

wany na oble dziobo~ynr

European system - system europejski

holownik kierujqcy rufq

holownikpchajqcy

remote release handle/ diwignia zdalnego zwalniania remote release wire/ lina stalowa zd. zwalniania bezpieczenie haka

tow rope/

tug - holownik

hak holowniczy

spring

linowy

odbijacz linowy

emergency towing arrangement - system holowania awaryjnego

' I

oedestal roller/ rolka na cokole

forecastle decW poklad dziobbwki

pear shape oden linW ogniwo gruszkowe otwierane

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

- waist breast - lina podana ze Srbdokrqcia - waist hawser- lina podana ze Srodokrecia -warp -lina cumownicza do przeciqgania stat-

ku wzdlui nabrzeza
- working lines - liny cumownicze obciqzone

(pracujqce, utrzymujqce faktycznie statek w pozycji zacumowania) mooring orders -polecenia cumownicze -belay that! -przytrzymywaC (statek linsl)! -belay there! -przytrzymywaC (statek lina! - first line ashore! -pierwsza lina na lqdzie! - heave! (heave in!) -wybieraC! -heave line! -wybieraC ling! - heave tight! - obciqgnqC (line) na sztywno! - keep tight! - trzymaC line naprezonq! - heave up! -wybieraC (line)! -made fast! - (statek) zacumowany! - make fast! -zamocowaC, obloiyC (line)! - hold on! - trzymaC (line), nie popuszczat.! - pick up heaving line! -podj& rzutkq! - propeller not clear! - Sruba nie czysta! - single up! - zostawiC po jednej (linie)! - single up lines! - zostawiC po jednej linie! - stem fast! -zamocowaC liny rufowe! - stop heaving! -wstrzymaC wybieranie! - veer and haul! -przemiennie wybieraC i luzowaC! (line) - veer away! - luzowaC stopniowo! (lind mooring reports -raporty przy cumowaniu - all clear (foreward)!-wszystkie liny rzucone (na dziobie)! -all fast! -wszystkie (liny) mocno!, wszystkie liny oblozone!, zamocowane! -head all fast -na dziobie wszystkie (liny) mocno! - ready for running! - (lina) gotowa do wyluzowania! - single-up fonvardlaft! -pozostala dziobowd rufowa i szpring! - stem fast! - liny rufowe mocno! moorings - system dalb (lub beczek) cumowniczych pick up the buoy - podaC line na beczke cumowniczq pile -pal dolphin - dalba palowa fender - odbijacz palowy mooring - dalba cumownicza run out -zawoziC (line) safe berth (sb) -bezpieczne nabrzeze (to) shift -przeciqgak (statek) shore fast - lina podana na lqd

sonar docking system -podchodzenie do nabrzeza z uiiyciem sonaru spring - szpring, sprqiyna in - skladaC sip do nabrzeza na szpringu ship - obracaC statek zakotwiczony za poSrednictwem szpringu rufowego -the stern into position -zloiyC rufe na szpringu (w wyznaczonyrn miejscu nabrzeza) stern foremost -rufq naprzbd take in tow -wzi$ na hol take out a rope -zawoziC line (lodziqna brzeg) towage - holowanie - deep-sea -holowanie oceaniczne (to) tow -holowaC tow forward - przygotowanie statku do podjecia holu towing -holowniczy bridle winch - wciqgarka pomocniczej liny cumowniczej -beam -palqk holowniczy -bridle -wiei cumownicza efficiency -wspblczynnik sprawnokci holowania -hawser -hol, lina holownicza light - Swiatlo holownicze power -uciqg, sila uciqgu shackle - szakla holownicza winch -wciqgarka holownicza towline -hol, lina holownicza tow rail -palqk holowniczy tow-rope - hol force - uciqg (holownika) -power - moc holowania - take the -przyjqC hol - let go the -rzuciC hol trot - linia boi, linia beczek (cumowniczych dla malych statkbw) trunk buoy -beczka cumownicza tug -holownik -boat - holownik assistance -pomoc holownika, asysta holownika charge - oplata holownicza line - lina holownika, lina holownicza stern -rufa holownika line - lina holownika, lina holownicza two-legged mooring -podwbjne zakotwiczenie beczki cumowniczej (to) veer - luzowaC, popuszczaC (linq) (to) wharf - cumowaC (do nabrzeza) with the assistance -za pomoca, przy pomocy (np.holownika)

-----

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

Gauging and ullaging sondowanie i mierzenie ulaiu

restricted gauging/ mierzenie w systemze pbiotwartym open gauging/ mierzenie w syste~ie otwartym ullage port/ otwdr oundi 'ole/ ltwdr ondaz

closed gauging/ mierzenie w systemie zamknietym float gauge/ miernik piywakowy radar gauge/ miernik radarowy

pressure gauging/ miernik ciinieniowy deck mounted sensor for pressure and temperature1 zamontowany na pokladzie czujnik ciinienia i temperatuty

h r i k i n g plate/ ptytka ochronna sounding tape/ sonda tas'mowa

bottom pressure and temperature s e n s o r / A przydenny sensor ciinienia i temperatuty

ullage, temperature, interfac, detector (UTZ gauge)/ urzqdze nie dopomiaru ulaiu, tempera tury i wykrywania faty rozdzia
poziom odniesienia

1 l!l
radar ullage gauge/ radarowy miernik ulaiu ectronic box/ element pressure sensor/ czujnik nienia gazy obojqtnego

odczyt

gaseous atmosphere (inerted atmosphere)/ ullage level/ poziom ulaiu liquid cargo/ iadunek plynny

-------- --- ---- ---cone antenna/ antena stozkowa

II

sensor/ czujnik interface le~*el faza rozdzralu olej-11 oda 7M ater 11 oda

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Gauging and ullaging sondowanie i mierzenie ulaiu

-up - zaczerpnqk (np. pr6bkq ze zb.) dipper - czerpak, naczynie do pobierania plynu ze zbiomika gauge -miernik, przyrzqd pomiarowy - automatic - automatyczny miemik poziomu plynu w zbiorniku cock -kurek probierczy glass - szklo wodowskazu reference height - odlegloik od dna zbiornika do maku (punktu) odniesienia strip -taima miernicza gauging -pomiar, mierzenie - pressure -miernik cihieniowy girth stick (pot.: crucifix) - listwa pomiarowa hand lead - sonda rqczna line - linka sondy rqcznej heave the lead - sondowak rqcznie label plate - tabliczka informacyjna (np. przy korku sondy) level -poziom, poziomy gauge -wskainik poziomu indicator - wskainik poziomu measuring rod - lata miemicza (do pomiaru poziomu cieczy w zbiomikach) name plate - tabliczka informacyjna (np. na sondach) oil /water interface - faza rozdzialu wody i ropy w zbiorniku detector - przyrzqd do wykrywania fazy rozdzialu oleju (ropy) i wody w zbiorniku sounding -sondazowy -hole - otwor sondazowy log - dziennik sondowan -pole - tyczka do sondowania (zbiomika) -pipe -rura sondazowa (zbiomika) rod - sonda prqtowa - strike - dotknqi (sondd dna -tables -tablice sondazowe, tablice pojemnoSci zbiornikow -tape - sonda taimowa -tube - rura sondazowa (zbiornika) striking plate -ochronna plytka stalowa przyspawana pod sondq take soundings -przesondowak tape -taSma measure -taima miernicza, taSma sondy

Cargo gear handling -obsluga urzqdzen przeladunkowych

back a rope -zabezpieczyk gaje profendrem boom -bom - cradle the -poloiyk i zamocowak bom - housing the - mocowanie b. przy maszcie - shot the -ustawik b. (w pozqdanej pozycji) - spar and gear -bomy sprzqzone booms (derricks) handling -praca bomami doublerigged hatch - ladownia obslugiwana dwiema parami bomow end for end -przeloienie (odwr6cenie kierunku) liny (np. talii) fall - rener - inboard -rener bomu ustawionego nad ladowniq - married system - system pracy dwoma bomami sprzqzonymi - overboard -r. bomu wychylonego za burtq jack-knifing - szarpanie bomu, krzyiowanie siq bom6w lowering speed -pr~dkoSk opuszczania (ladunku na renerze) outreach -wysiqg (bomu poza burtq) outboard runner - rener bomu ladunkowego (ustawionego nad nabrzeiem) (to) rig -wyposaiyC statek (w liny, bloki) round down -rozciilgnqk taliq round up - obciqgnqk luz talii running part -koniec biegowy (liny, talii) safe working load - dopuszczalne obciqienie robocze sag of a rope - zwis liny sway on end - podnieSk do pionu sway up - podnieik, unieik swinging derrick system - wyladunek pojedynczym bomem obracanym (to) top -podnosik do pionu (np. bom) (to) unhook - odhaczyk, odczepik topping -podnoszenie (to) whip - podnosik linoblokiem underrun a tackle -rozcizgak talie (to) unsling -zdjqk zawiesie (strop) z unosu union gear -renery sprzqione union system - system pracy dwoma bomami sprzqzonymi up and down fall -rener podnoszqcy i opuszczajqcy unos w pracy bomami sprzqzonymi whip and skid system - system przeladunku bomem polqczonym z suwnicq

- stick -prqtowy wskainik poziomu plynu -

dip -zanurzak (w zbiorniku), czerpak

--

--

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

Mooring operations -cumowanie

after quarter rope -rufowa lina Cwiartkowa after spring - szpring rufowy at all fours -(statek) zacumowany na wszystkich czterech cumach back spring - szpring rufowy belay that! -przytrzymywak (statek cumsl) belay there! -przytrzymywaC (statek cumsl) bight -buchta (liny), pgtla (to) bight -przywiqzywaC pgtlq bow line - dziobowa lina (cumownicza) breast -cuma poprzeczna line - cuma poprzeczna rope - cuma poprzeczna (to) bring -oblojC (np. ling na kabestanie) bite -buchta liny, lancucha, pgtla (cumy) bitt -poler, pachol (to) bitt - obkladaC ling (na polerze) bollard eye -oko na h i e cumowniczej (do zakladania na poler) (to) cast away -rzucaC (np. liny cumownicze) casting off -rzucanie cum cast loose - molniC ling cast off - odrzuciC, rzucik, puSciC (np. ling) catch a turn - obloiyC ling chafe -przecieranie sig (np. liny) check -poluzowaC (silnie naprgzonsl) ling, delikatnie hamowaC szybko wybiegajqcy lancuch kotwiczny, hamowaC bieg statku linq lub laticuchem checking bollard -pachol (poler) do przytrzymywania statku manewrujqcego check rope -cuma wyhamowujqca inercjg statku (to) clear -odcumowaC od nabrzeza, wyjSC ze Sluzy, minqC przeszkodg w bezpiecznej odlegloSci clear for running -(lina) gotowa do wydawania dipping the eye - przekladaC oko cumy przez oko innej, oblozonej na polerze dog-stopper - stoper laticuchowo-linowy ease -popuSciC, poluzowaC (np. line) ease away -popuSciC, wyluzowaC (np. ling) fire-warp (fue-wire) -(najczgiciej stalowa) lina podawana na beczkg przy przeladunku towarow niebezpiecznych flaked line - lina rozcislgnigta na pokladzie

haul away -wybierak (ling) haul down - opuszczaC haul in -wybieraC, wciuaC hawser - gruba lina holownicza head all fast - na dziobie wszystkie (cumy) mocno! headline - cuma dziobowa heave-in -wybierak ling, naciuaC ling windq heave line -wybieraC ling heave tight - obciunqk (ling) na sztywno heave up -wybieraC (linq) heaving line -rzutka --knot (pot.: monkey fist) - galka na rzutce line - lina - breast - brest, lina poprzeczna - cross - lina podana na krzyz (z innil) - head - cuma dziobowa - spring - szpring - stem - cuma rufowa make fast -zamocowaC, obloj C (line), zacumowaC Mediterranean mooring - cumowanie statku rufq do nabrzeza (z rozrzuconymi kotwicami dziobowymi) messenger - lina goncza, messinger (lina pomocnicza do wciilgania liny cigzkiej, np. holowniczej) send a heaving line! -podaC rzutkg! send a rope! -podaC ling cumowniczq! send a wire! -podaC szpring! spring - szpring - cross -s - szpringi podane na krzyz surge -zrzucaC ling (z bebna windy) (to) surge - popuszczaC (ling z bgbna) skokami, zrzuciC ling z bgbna take a turn -obloiyC ling take in the slack -wybieraC luz (liny) tally on -wybieraC ling rgcznie taut - (lina) wybrana na sztywno tauten - naprpzaC, napinaC, doprowadzaC do porzqdku (to) tend - mieC baczenie (np. na cumy) turn for lowering -przygotowaC ling do luzowania (przez zdjgcie kilku mojow z polera) turn up a rope -zamocowaC ling, oblojC ling na stale unbitt -zrzuciC ling z pacholka waist breast - lina podana ze Srbdokrgcia waist hawser- cuma podana ze irodokrgcia

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Boat handling manewrowanie lodziq

barge pole - dlugi bosak boat manoeuvring - manewrowanie lodziq -back oars -wioslowaC wstecz -backwater -wioslowaC wstecz (to) bail - czerpaC (czerpakiem) - bail out -wybierak (czerpakiem) (to) boat -plyn& lodziq (to) capsize -wywr6ciC sig dnem do gory bow foremost - dziobem do przodu bow painter - faleh dziobowy bowsing line -lina do przytrzymywania lodzi przy burcie dinghy -mala lodka, ponton pneumatycmy disengaging gear -urz&enie zwalniajqce drogue -dryfkotwa end-position switch -wylqcznik krancowy fall - fa1 lina talii cover -pokrowiec na talig iurawika fan -pioro wiosla fend (off) -odpychaC lo& fibre -wlokno - glass -wlokno szklane boat -16di z wl6kna szklanego laminate - laminat z wlokna szklanego folding boat - lo& skladana folding tiller -rumpel z przedluiaczem foot spar -rozporka lodzi grab tine - lina chwytna grasp -rgkojeSC (wiosla) hitcher -bosak jackknife -noz bosmanski jolly boat - mala lodka, jolka (do malowania burt) keel over -wywrociC (16di) stepkq do gory kerosene lamp -lampa naftowa knife -noz lanyard - linka noza lazy painter - krotki falen

--

--

non-powered boat - 16di bez napgdu mechanicmego oar -wioslo blade -pioro wiosla oarlock -dulka oarsman -wioSlarz puddening -odbijacz dziobowy pull -ciwqC, wioslowaC pulling boat - 16di wioslowa quell waves - uSmierzaC grzywacze fa1 (olejem) rigged oar -wioslo sterowe (to) row -wioslowaC rowboat -16di wioslowa rowing-boat -lodi wioslowa rowlock - dulka chock -zdwojenie przydulkowe -plate - okucie gniazda dulki sea anchor -kotwica plywajqca sea painter - falen dlugi secure alongside -zamocowaC (lbdi) przy burcie secure a painter -zamocowaC falen shove off -odepchnqk (lo& od burty, od brzegu) slip knot -wgzel lawkowy stroke -pocirlgnigcie wioslem stern painter -falen rufowy surfmanship -sztuka kierowania lodziqna fali przybojowej thole - dulka pin - dulka kolkowa (to) tie -wiqzaC, p r z y w i m a t tie up -zacumowaC (to) tow -holowaC tow aft -przygotowywaC 16di do podania holu na rufie tow forward -przygotowanie lodzi do podjgcia holu na dziobie tricing line - linka do przycirlgania tug line - hol underrun (a rope) -podcirlgat sig wzdluz liny bgdqc w lodzi wash - pioro wiosla

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

Rope works -prace linowe

sailmakers' needles/ igly iaglowe

marline spike/ rozek ieglarski

sewinn mallet/ b domotowiqz&a

sail twine/ nid iaglowa

rope seizing/ opaska na h i e wlokiennej

o!& splecione na linie

rope splice - short/ splot krdtki na linie wiokiennej

back splice/ kurza stopka

heaving ball (monkey fist)/ gaika rzutki hard eye/

wire rope splicing/ splatanie oka na linie stalowej

wire rope long seizing/ opaska dhga na h i e stalowej

wire rope shears/ noiyce do lin stalowych

imadlo takielarskie

Ropes and rope works -liny i prace linowe

afoul -poplqtany, zaplqtany against the lay -przeciw spustowi (liny) (to) bowse - ciqgnqC taliami bowse down - spuszczaC na taliach burlap - gruba tkanina workowa canvas -plotno zaglowe - cotton - plotno baweiniane chafing -przecieranie siq -batten -okladzina przeciwciema chafage - ocieranie siq coil - nvoj (np, liny) - flemish - sloneczko, lina zwiniqta w k r a i na pokladzie (to) coil -ukladaC line w zwbj, nvijaC linq, klarowaC w piericienie contline -bruzda (miqdzy pokretkami liny) cordage -olinowanie

bar taut - naprqzona (lina), pod obciqzeniem cable stage -platforma na liny dead rope - lina do podnoszenia przedmiotu bez bloku deck tackle -talia do prac pokladowych (to) entangle -poplqtak line end -koniec, koncowka, zakonczenie (np. liny) eye - oko liny - hard - ucho (na linie stalowej) z chomqtkiem (pot.: z kauszsi) - soft - ucho linowe bez chomqtka eyesplice - oko liny fake -plaski zwoj liny, krqg liny w nvoju - figure eight 6sernka (sposob ulozenia liny) - flemish - sloneczko (sposob ulozenia liny na pokladzie) - long - lina uloiona wzdluz, wqiykiem fid -rozek takielarski, fit - setting - rozek drewniany do robot linowych

--

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

hank -Idqbek, zwitek ( sznura, linki) hauling -wybieranie (liny) line -rzutka, linka do podciqgania haul tight -wybieraC na sztywno eye -oko cumy, oko liny heave (lub hiv, to heave) -podnosik, ciqgn& (to) hitch -przywiqzak line, zwiqzaC line hold on -trzymak (line), nie popuszczaC kink - supel,petla, skret (na h i e ) keckling - stare liny uzywane jako ochrona przed tarciem lacing - sznurowanie - eye - luwers, remizka (w brezencie) -hole - luwers, remizka -line - linka do wiqzania brezentow lash - zamocowaC (linq) (to) lay - skrecak line, pokrqtkq line - lina -handling - operowanie ling praca z linami - pass a -przewlec line, podaC line -weed a -usunqk druty lub wlokna wystaja; ce z liny loop -petla marline -marlinka needle - igla zaglomistrzowska spike -marszpikiel, rozek zeglarski spike seamanship - roboty takielarskie mat -mata nip - supel (na linie) of a splice - splot na kauszy (chomqtku) nipper - linka (do wiqzania dw6ch lin grubszych) nippering - zwiqzanie dw6ch lin @rzy pomocy opaski) (to) overhaul -wyklarowaC (taliq, line) palm -rqkawica bosmahska (to) part -zenvaC sig (o h i e ) partition -zenvanie sie liny paunch mat -mata chroniqca liny przed przecieraniem sic poured socket -zalana cynluem koncowka liny stalowej pull on a rope - ciqgnqk, wybieraC (linq) racking seizing -przewiqz osemkowy raddle -przeplatak, splataC riding turn - oblozenie zaciskajqce (linq) riggers vice -imadlo takielarskie (do splatania lin stalowych)

rope works -roboty linowe rose lashing -wiqzanie na krzyz z przewiqzem na skrzyzowaniu lin round in -wybraC luz liny (w poziomie) round thimble -kausza okrala round turn - oblozenie (liny) dookola rounding -owijanie liny (zabezpieczanieprzed tarciem) sail maker's palm -rqkawica zeglarska sail needle -igla zeglarska seaming twine -niC zaglowa seizing -przewiqz (na h i e ) - cross -przewiqz krzyzowy line - lina przewiqowa strand - drut przewiqzowy stuff - linki, sznurki sluzqce do przewiqzywania tween - dwunitka, omotka (smur smolowany) -wire - drut przewiqzowy (to) seize -wiqzaC, przewiqzywai: slack - zwis (liny) slack -luzny, zwisajqcy away -poluzowak (to) slip -rozwiqaC siq (o h i e , petli), SlizgaC sig, zsuwaC slip off -zeClizgnqC sie z czegoS spike - szpikulec, ostrze, kolec splice - splot, szplajs - long - splot dlugi - short - splot krotki (na linie) - tail - splot do lqczenia liny wlbkiennej ze stalowq (to) splice - splatak, pot.: szplajsowaC splicing - splatanie, szplajsowanie lin fid - roiek drewniany (do robot linowych) shackle - szakla lqczqca line z lancuchem -vice -maszynka bosmanska (do lin), imadlo tail on -wybierak line, ciqgnqC jq recznie talurit splicing - oko na linie stalowej wykonane zaciskiem metalowym twist - skrgcenie (to) twist - skrgcak unbend -odwiqzaC, rozwiqzak line uncoil -rozwijak ze zwoju (line) (to) unlay -rozkrgciC (line) na pokrqtki yarn -przpdza, niC, pokretka

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

r

Knots and hitches - wezly i wezly przywiqzowe

overhand knot/ wezei zwykb

reef knot/ wezel r e f o ~ y

figure eight/ w q e i dsemkowy

square knot/ wezel piaski

carrick bend/ w ~ z eprosty i

bowline knot/

wyblinka

fisherman 's bend/ w p e i rybacki

backwall hitch/ wezel hakowy

halyard bend/ w q e l topslowy

clove hitch/ wqzel wantowy

half hitch with timber hit&/ wezei zaciskowy

timber hitch/ wezei zaciskowy

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Knots and splices -wezly i sploty

bend - wqzel, opaska (na kohcach liny) - anchor -wqzel rybacki - becket -wqzel flagowy, w. szotowy -buoy rope -wqzei rybacki - common -wqzel szotowy, pojedynczy - double carrick - w. podwojny krzyzowy - double sheet -podwojny wqzel szotowy - fisherman's -wqzel rybacki - reeving line -wqzel dlugi - sheet -wqzel szotowy (flagowy) - single -wqzel refowy (to) bend -zwiqzaC, zaloj C pqtlq bends and hitches -roboty linowe (dosl.: opa-

- lubber's -wqzel ,,babski" - manrope - galka podwojna - masthead -wqzel masztowy - netting - wqzel sieciarski - overhand -wgzel zwykly - pinneaple - ozdobna, pleciona opaska na

--

ski i wqzly) (to) bind -wiqzak, 1qczyC: braid - oplot, plecionka clinch -wqzel zaciskowy common whipping -opaska zwykla (na linie) double diamond -galka podwojna (wqzel) end -koniec, koncowka, zakohczenie clinch -wqzel zaciskowy grommet ring -splot w ksztalcie wienca z liny - splot linowy w postaci wienca hitch -wqzel przywiqzujqcy - backwall -w g e l hakowy - clove -wqzel wyblinkowy - grocer's -w g e l zaciskowy - half hitch - chwyt (wqzel) ---and timber hitch -wqzel zaciskowy i chwyt - lanyard -wqzel talrepowy - rolling - chwyt stoperowy - snowball -wqzel lawkowy -swab w. flagowy (pojedynczy),w. szotowy - timber -wqzel zaciskowy knot -wqzel (splot) - bow -wqzel refowy - bowline -wqzel bosmanski - collar -wqzel topowy - crown -korona (wqzel) - diamond -splot w ksztalcie galki (na h i e ) - double crown - korona podwojna (wqzel) - double - wqzel podwojny zabezpieczony - English -wqzel szotowy - Englishman's -wqzel lqcznikowy - figure eight -wqzel6semkowy - fisherman's -wqzel lqcznikowy - flat -wqzek refowy - foot-rope - splot w postaci galki na linie - granny -wqzel ,,babskiM

--

linie reef -wqzel refowy - running -wqzel kawkowy - sailor's -wqzel krzyzowy - single -wqzel pojedynczy, wqzel zwykly - stopper wqzel wiqzany na koncu liny, zapobiegajqcy jej wysuwaniu siq z bloku -thumb -wqzel zwykly -wall - splot hiszpanski - weaver -wqzel flagowy lark's head -wqzel cumowniczy - double -wqzel cumowniczy monkey fist - galka rzutki magrame work - sploty ozdobne, plecionki nip - supel noose -pptla zacirlgajqca siq (to) plait - zaplatab, pleSC rattle down - zakladaC wyblinki round turn and two half hitches -wqzel cumowniczy splice - splot, pot.: szplajs - back - kurza stopka - bight - splot podw6jny - drawing - splot z wytraceniem gruboki - long - splot dlugi - short - splot krotki (na linie) tuck- przebicie, przetknigie (pokrqtki w splocie) (to) tuck -przebijaC (linq), przetykaC (pokrqtkg w splocie) Turk's head - opaska pleciona, galka, opaska turecka running bowline -wpzel zaciskowy sailmaker's whipping - opaska (na h i e ) szyta sennit line - linka pleciona sheepshank - skr6t (liny) sparring down -zakladaC prowizoryczne wyblinki weft yarn -przepaska na linie, motowiqanie liny (to) whip - zakladaC opaskq na koniec liny whipping - opaska -twine - sznurek do robienia opasek na linie whip upon whip - opaska na opaskq
-

---

Cleaning equipment sprzgt do czyszczenia

tank cleaning machine (TCM) dziafko do mycia zbiornikdw

cargo hold washing machine - maszyna do mycia tadowni

can of detergent/ barika z detergentem contarner rack/ pojemnrkz high pressure hose/ , wqi wysokociinieniowy;'
,

vibrating concentrated jet lance / dysza skoncentrowanego strumienia wibrujqcego

; rotary brush/ '
W

.-

.
I

foam rnjector/ wtryskiwacz prany

&+3
, '
I! 4

szczotku do mvcra

a m

obudowa wlotu washing medium in wlot plynu myjqcego

I!

chemical injector wtryskiwacz chemikalidw

skrobaczka do poktadu
I

',

main pipe/rura glowna horizontal rotation/ obrot poziomy vertical housing/ obudowa pionowa\ vertical oscillation/ obudowa pionowa nozzle tube assembly/ budowa rurki dyszy jet stream/ prqd cieczy dysza
frollq koiko wdzku

wet sandblasting lance/ dysza do piaskowania nu mokro

0

- - - - - -- - - - - - - .

L.

a,

wozek

It
pojemnik nu piasek

suction pipe/ rura ssqca

sandblasting set zestaw do piaskowania

- -

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Cleaning -czyszczenie, sprzqtanie

blow - dmuchaC breaming -czyszczenie plomieniem brush - szczotka, szczotkowaC bucket -wiadro lanyard - linka do wiadra clean -czysty cleaner - sprzqtacz cleaner - irodek oczyszczajqcy cleaning -czyszczenie, oczyszczanie -accessories -sprzgt (akcesoria) do mycia - chemical -czyszczenie chemikaliami - cold water - czyszczenie wodq zimnq - detergent - czyszczenie detergentami equipment - sprzqt do czyszczenia - high pressure - cz. wysokociinieniowe -hot water - czyszczenie wodq gorqcq -jet water zmywanie wodqpod ciinieniem method -metoda czyszczenia - solvent - czyszczenie rozpuszczalnikiem - steam - czyszczenie parq - water -zmywanie wodq contamination -zanieczyszczenie coupling -polqczenie (np. wqza) - quick -polqczenie "szybkie" - hoseclip - opaska zaciskowa na w e - maletfemale -polqczenie wtykowe - snap-on -for hoses - p. zaciskowe wqiy connect -lqczyC cotton waste - odpady przqdzy bawetnianej, czyiciwo baweiniane degreassing - odtluszczanie deoiling - odolejanie desalting -odsalanie descaling -usuwanie kamienia kotlowego detergent - detergent dirt - brud - removing -usuwanie brudu -trap - osadnik disinfectant-irodek odkaiajqcy, dezynfekcyjny disinfection -dezynfekcja disinfestation-dezynsekcja drain - odwadniak, osuszak dust - kurz engine cleaner gun -pistolet do mycia maszyn fine -czysty, wyczyszczony, drobny flaking - luszczenie sic flow -przeplyv flush - splukaC (strumieniem cieczy) foam -piana equipment -urzdzenie pianotworcze

--

grinding off -zeszlifowaC grit - iwirek, grys, irut hose -wqz connection -podlqczenie wqza - high pressure -wqz wysokociinieniowy - heavy duty hose - w e jet - dysza, rozpylacz jet - strumie6 of water - strumien wody, prqd wody muck -osad w zbiorniku mucking-out -wybieranie osadow ze zb. - de-mucking -wybieranie osad6w ze zb. mud -mul, bkoto -box - osadnik mudhole -otwor wyczystkowy, wyczystka nozzle -dysza - inlet - dysza wlotowa - outlet -dysza wylotowa particles -czqsteczki pressure - ciinienie - high -wysokie ciinienie - low -niskie ciinienie scrub - szorowaC scrubbing brush - szczotka do szorowania scruffy -zanieczyszczony, wymagajqcy czyszczenia spraying -rozpylanie, natryskanie stationary cleaning plant - stala instalacja do czyszczenia surface -powierzchnia - dry - sucha powierzchnia - rough - szorstka powierzchnia - wet -powierzchnia mokra, wilgotna temperature -temperatura - inlet - temperatura na wlocie wash - my6 deck hose -wqz do mycia pokladu deck pipe -rurociw do mycia pokladu down - zmywaC, splukiwaC strumieniem wody washing -mycie - fresh water - mycie wodq slodkq water - woda - cold -woda zimna - heated - woda podgrzana - hot - woda gorqca -jet - strumieli wody -pressure - ciinienie wody soluble salts - sole rozpuszczalne w wodzie -volume - iloiC wody working method -metoda pracy

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

I

Rust removing tools narzedzia do usuwania rdzy

dluto pneumatyczne

sprgzarka powietrzna

handle/ uchwy/

dluto pneumatyczne igl0we

abrasive wheel/ tarcza Scierna kolnien zewngtrzny washer/ podkladka

m screw/ &
druba

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Corrosion and rust korozja i rdza

anticorrosive - przeciwrdzewny, antykorozyjny antirust -przeciwrdzewny blast-cleaning-czyszczenie strumieniowe - abrasive czyszczenie strumieniowe materialem Sciernyrn - centrifugal abrassive - czyszczenie strumieniowe odirodkowe - compressed air abrassive - cz. strumieniowe powietrzem sprgzonym - dry abrasive - czyszczenie strumieniowe suche - spot -czyszczenie strumieniowe lokalne (niewielkich powierzchni) - vacuum - czyszczenie s. podcihnieniowe - wet abrasive - cz. strumieniowe materialem Sciernym z dodatkiem wody blasting -czyszczenie strumieniowe - grit-- -czyszczenie strumieniowe kwirkiem - hydro-- -czyszczenie wodno-piaskowe - sand - piaskowanie, czyszczenie strumieniem p i a s h pod cilnieniem -shot Srutowanie,czyszczenie (z rdzy) strumieniem Srutu - sweep -czyszczenie strumieniowe dla usunigcia wierzchniej warstwy pokrycia cleaning -czyszczenie - mechanical - czyszczenie mechaniczne by brushing - czyszczenie przez szczotkowanie -by chipping - odbijanie (stukanie) rdzy - needle gun - czyszczenie mlotkiem iglowym - power tool - czyszczenie narzgdziami mechanicznymi chipping - stukanie, odbijanie rdzy - air chiesel - mlotek (diuto) pneumatyczny do odbijania rdzy -hammer -mlotek do odbijania rdzy, dziobak, odbijak chipper - dziobak, odbijacz do rdzy compressed air system - system sprgzonego powietrza (to) corrode -korodowa6 corrodibility -podatno66 na korozje corrodible -podatny na korozjg corroding environment - Srodowisko korozyjne, Srodowisko korozjogenne

---

--

--

--

--

--

--

--

corroding medium -czynnik korozjogenny corrosion (type) -korozja - biological - korozja biologiczna - climatic -korozja klimatycma - crevice - korozja szczelinowa - fatigue -korozja zmqczeniowa -flush rust -rdza nalotna (powstala tui po przygotowaniu powierzchni) - fretting - korozja cierna - galvanic -korozja elektrochemicma inhibitor - inhibitor korozji - mill scale -zendra, zgorzelina walcownicza corrosive -korozyjny power -agresywnoS6 korozyjna derusting -odrdzewianie descaling -odbijanie, usuwanie (stukanie) rdzy pneumatic -pneurnatyczny angle grinder -pneumatyczna szlifierka kqtowa -hammer -mlotek pneumatycmy -chipping hammer -mlotek pneumatyczny do stukania rdzy ---chisel -kohcowka (bijak) do mlotka pneumatycznego rust grade - stopien korozji - accelerated -przyspieszona korozja - deep - korozja gkgboka - excessive -nadmierna korozja - general - korozja og6lna - loose rust - luzna rdza - moderate -korozja umiarkowana - pitting -korozja wzerowa - scale - luzna rdza na dnie zbiornika lub ladowni - severe -powazna korozja - substancial - znaczna korozja rust-preventing-(konserwacja) zapobiegajqca rdzewieniu rust-preventive -Srodek przeciwrdzewny rust-proof -nierdzewny rust-resisting- odporny na rdzg scaling machine -maszynka do obstukiwania rdzy scraper - skrobak, skrobaczka - goosneck - skrobak plaski corroded surface - powierzchnia skorodowana weeps -rdzawe zacieki worn protectors -anody cynkowe zinc anodes -anody cynkowe (antykorozyjne)

--

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

7

Rust removing tools (2) narzedzia do usuwania rdzy

pneumatic I-;iston hammer/ miotek pneumatyczny jednobijakowy pneumatic 3-piston hammer/ mlotek pneumatyczny trdjbijakow

cover/ pokrywa

umbrella/ oslona

neumatic needle chisel/ iuto pneumatyczne igiowe zawdr diawienia

single chamber blast machine mastyna jednokomorowa do czyszczenia strumieniowego hand tools - narzedzia rpzne

electric chipping hammer - elektryczny mlotek do stukania r d ~

striker head for electric scaling hammer/ glowica bijakowa do elektlycznego miotka do rdzy
k l

scraper/ skrobaczka dwustronna, wyglgta

boatswacn's chacrl

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Paints and painting farby i malowanie

application of paint -nakladanie farby, malowanie - airless spray system - system natrysku bezpowietrznego -by brush -nakladanie farby pqdzlem -by roller -nakladanie farby walkiem -by spraying -natryskowe - airless spraying -natrysk bezpowietrzny - painting specification - specyfikacja malowania - spray painting -malowanie natryskowe - spraying pressure - ciSnienie natrysku - thickness recommended - zalecana gruboiC (powloki) paints - farby - alluminium - farba aluminiowa - anticorrosive - przeciwrdzewny, przeciwkorozyjny - inhibitive type - farba przeciwrdzewna anti-fouling - f. przeciwporostowa --tin free selfpolishing type -farba samoszlifujqca, bezcynkowa bitumastic -bitumastyk, lakier asfaltowy enamel -lakier asfaltowy (to) bitumate -pokrywaC bitumastykiem bituminous enamel -farba bitumiczna bituminous paint -farba bitumiczna boot-topping (paint) -farba wodnicowa application rate -zukycie farby (na jednostkq powierzchni) coat -powloka, warstwa (np. farby) - intermediate -powloka poirednia - priming - grunt, pierwsza warstwa krycia - top -powloka zewngtrzna, koncowa - undercoat -powloka miqdzywarstwowa (to) coat -pokryC warstwq (np. farby) coating -powloki (np. malarskie) - clear -material - lakier transparentny -damage -uszkodzenie powlok (malarskich) - finishing powloka nawierzchniowa, ostatnie krycie (farbd - flow - malowanie polewaniem wielostrumieniowym material - farba, lakier - non-slip - f. przeciwpoSlizgowa - roller -malowanie walkiem system - pokrycie (farba), system powlokowy, suma uzyskanych powlok

- undercoating - podklad, grunt coating assessment - ocena (stanu) powloki - good - p. dobra (z korozjq punktow4 - fair - p. dostateczna (powyzej 20% rdzy

--

lekkiej) -poor --p. niedostatecma (powyzej 20% rdzy ciqzkiej) - soft -powloka miqkka coating faults -wady powlok - after tack -kleistoSC wyschniqtej powloki - ageing - starzenie (powlok) - blisters -pqcherze (na plytach poszycia) - blistering - spqcherzenie (powloki) - blooming -pojawianie sig wykwitow na powloce - blushing - bielenie (wskutek wytrqcania sip stalych skladnikow farb) - brittleness - kruchoSC powloki - bronzing -brqzowienie (starej powloki) -brush marks -sznary, Slady pocianiqC pqdzlem -bubbling -powstawanie pqcherzykow w nanoszonej warstwie - chalking -kredowanie (powloki malarskiej) - checking - spqkanie, rysy na powloce - cissing -ujawnianie sip nierownoici powlok - cold cracking - spqkanie powloki od zimna - cratering -kraterowanie (powstawanie okrqgiych wglqbien w powloce) - crawling -cofanie siq wymalowania - crazing - skrajna postaC rys - crocodiling - spqkanie w postaci skorki krokodylowej - crow's foot cracking -spqkanie w postaci kurzych lapek - fading -plowienie (powloki) - flaking -luszczenie sig (np. farby) - flexibility -giqtkoSC (elastyczoSC) powlok - floating - wyplywanie pigment6w na powierzchniq (w postaci smug lub plam) - frosting - kwiaty mrozu (drobne zmarszczki na powloce) - hair-cracking - spqkania wlosowate -holiday - miejsce niepokryte (farb4 - lifting - odspajanie powloki od podloza - miss - miejsce niepokryte (farbd - mud-cracking -rysy skurczowe - orange peel -struktura powierzchni podobna do sk6rki pomaranczowej - peeling - luszczenie (powloki) - pinholing - male dziurki w powioce

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

Painting - malowanie

air owered spray ainting ma owanie natrysbem powietrznym

source: Gmco Inc

air pressure gauge/

przytrzymujqca

airless spray painting malowanie natryskiem bezpowietrznym

high pressure hose/ wqz wysokociinieniowy

wqz powietrzny

zamocowana na pojemniku

hand tools narzedzia reczne

round brush/ pcdzel piericieniowy

radiator angle brush/ pgdqel plaski kqtowy

roller/ wqlek

fG

t e n d brush/ pedzel do szablonow

flat b r u s h pgdzel plaski

paint pot/wanienka na farbg

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

- ropiness - Slady pociqgniqk pqdzlem - runs - zacieki, firanki - sags - zacieki (w formie firanki) - scale (to) -luszczyC siq - silking -plamy polyskowe (na powloce) - sinkage -wsiqkanie (farby w podloze) - swelling - pqcmienie powloki (wskutek ab-

plasticizer -plastyfikator

- solvent -rozpuszczalnik - vehicle - spoiwo paint properties -wlaSciwolci farby - adhesive strength - przyczepnolC (powloki

do podloza)
- adherence -przyleganie (np. powlok farb) - antiskid -przeciwSlizgowy - colour - kolor, barwa - compatibility - zgodnolC (rbznych farb, la-

sorpcji cieczy lub pary) sweating - wypacanie (przemieszczanie siq skladnika farby na powierzchniq) -weathering -starzenie siq w warunkach sztormowych -wrinkling -marszczenie sig (np. powlok malarskich) drying - schniqcie filling - szpachlowanie fdm -powloka finishing coating - ostatnia powloka, ostatnie krycie (farbd flame cleaning -czyszczenie plomieniem foul - obrolniqty (kadlub statku) -bottom - nieczyste dno statku (to) foul - obrastaC (np. dno) fouling - zanieczyszczenia, porosty (na dnie statku) of the ship's bottom - porastanie dna statku gassing -gazowanie (twoaenie siq gazu w trakcie przechowywania farb) green algae - zielenice (porosty na kadlubie) maintenance-konserwacja - incorrect -niewlalciwa k. - inadequate -niewystarczajqca k. marine growth -wodorosty na kadlubie paint - farba -remover -zmywacz farb -brush - pqdzel container -pojemnik na farbq gun -pistolet natryskowy do malowania locker - magazyn farb shop -malarnia, warsztat malarski -spraying -malowanie natryskowe down aloft - malowaC z gory na do1 - two components - farba dwuskladnikowa (to) paint -malowaC paint components -skladniki farby - accelerator -przyspieszacz - additives - dodatki -binder - spoiwo - extender -wypelniacz - medium - spoiwo - non-volatile matter - substancje nielotne - pigment -pigment, barwnik
-

kierow lub ich zgodnolC z podlozem)

- dirt retention -sklonnolC powloki do zatrzy-

mywania brudu
- drying time - czas schniqcia - gloss -polysk (powloki) - hardness - twardolC (powloki) - hiding power - zdolnolk krycia - quick-drying - szybkoschnqcy - sheen - wrazenie polysku - washability -podatnolC na mycie resistance - odpornolC - acid - o. na kwasy - heat - o. na temperature - oil - o. na oleje - solvents - o. na rozpuszczalniki - water - o. na dzialanie wody

-weather -- o. na dzialanie czynnikow pogodowych type of system - system malowania - bitumen -bitumiczny -epoxy -epoksydowy - oleoresinous - olejnoiywiczny - polyurethane -poliuretanowy - polyvinyl-chloride -chlorowinylowe -vinyl -winylowa (kind of) paint -rodzaj farby - alkyd-aluminium f.alkidowo-aluminiowa - alkyd resin - farba alkidowo - iywicma - anti-corrosive - farba antykorozyjna - anti-fouling -przeciwporostowa - bitominous - bitumiczna - deck - farba pokladowa - finish - farba zewnqtrzna - heat-resistant -odporna na wysokie temperaw - latex - farba lateksowa - oleoresinous aluminium - f. aluminiowa olejno-iywicma - reflective - f. odblaskowa - silikon resin aluminium - f. silikonowoiywicmo-aluminiowe painting -malowanie

--

- - --

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

miscellaneous products -produkty roine - dilutant - rozcienczalnik - drier - sykatywa - dyestuff -banvnik - enamel - emalia, polewa - filler - szpachlowka - multi-pack product -farba, lakier wieloskladnikowy
- oil varnish - pokost - rust remover -zmywacz rdzy, odrdzewiacz - spar vamich - lakier bezbarwny - stopper -kit szpachlowy - thinner -rozcienczalnik - varnish - lakier painting equipment -sprzqt do malowania - airless paint sprayer - maszyna do malowa-

airless spray machine -maszyna do malowania natryskiem bezpowietrznym - air spray machine -maszyna do malowania - blowgun -pistolet do malowania - extension handle - rozsuwany kij (np. do pqdzla, walka malarskiego) - float -ponton (do konserwacji burt) - high pressure painting pump -pompa do malowania pod wysokiem cihieniem -hydraulic arm vehicles ("cherry picker") -pojazd z wysiqgnikiem hydraulicznym - long a m -pqdzel na kiju r - pot -pojemnik (na farbq, pqdzle) - striker - pqdzel na kiju - spray-gun -pistolet natryskowy, pistolet do malowania natryskowego - spraying nozzle -dysza rozpylajqca (farbq) stage -pomost, pot.: stelinga, rusztowanie -floating pomost plywajqcy (do konserwacji burt statku) - hanging -rusztowanie wiszqce staging -rusztowanie, pot.: stelinga -bosun chair - stolek bosmahski bracket -wspornik pomostu rusztowania - swinging -rusztowanie wiszqce stirrer - mieszadlo (do farby) arm -ramiq mieszadla -blade - skrzydelko mieszadla striker -pqdzel na kiju painting techniques -technologie malowania pot life -okres przydatnoici do stosowania (po zmieszaniu skladnikow)
-

nia bezpowietrznym ----natryskiem-pistolet natryskowy do mahand gun -lowania bezpowietrznegodo malowania n.b. - spray nozzles -dysze
-

--

practical spreading rate -wydajnoSC praktyczna primer - farba gruntowa - epoxy ester primer -farba gruntowa epoksydowo-estrowa - rust-preventing -farba gruntowa rdzochronna - shop - farba podkladowa - wash - farba gruntowa, grunt (to) prime - gruntowak (farbd settling -osadzanie (farby na dnie pojemnika) shelf life - okres przydatnoici (przy przechowywaniu farby w zarnkniqtym pojernniku) skinning -powstawanie koiucha na powierzchni farby w puszce spreading rate -wydajnoSC (to) stir - mieszaC (np. farbq) store -zapasy (np. farb) substrate - podloie surface -powierzchnia - coated - powierzchnia chroniona (np. farb@ - uncoated -powierzchnia niechroniona surface preparation - przygotowanie powierzchni - burning-off - opalanie (usuwanie starej farby) - chemical cleaning -czyszczenie chemikaliami - chemical pre-treatment -wstvne chemiczne przygotowanie (powierzchni) - cleaning process -proces czyszczenia - mill scale - zgorzelina walcownicza - old paint system - stare powloki farby - solvent cleaning - czyszczenie rozpuszczalnikiem - stripping-usuwanie starej farby rozpuszczalnikiem - water soluble salts - sole rozpuszczalne w wodzie theoretical spreading rate -wydajnoSC teoretycma thickening -gqstnienie (farby) topside -nadwodna czq6C burty -paint - farba burtowa nadwodna touch up - malowak lokalnie powierzchnie brudne volatile organic compound (VOC) -loma substancja organiczna wet-on-wet application -malowanie mokro na mokro (przed wyschniqciem poprzedniej warstwy)

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Steering -sterowanie
ahead steering test - proba stem przy biegu naprzod amidships - Srodek ster! ster zero! answer the helm - sluchaC stem (o statku) as she goes -tak trzymaC (komenda na ster) a-starboard -na prawq burtq, na prawo automatic steering - sterowanie automatyczne bring on with -wejSC w nabieinik z .... check the helm (wheel) - wstrzymywak mch kqtowy statku przez wychylenie stem na burte przeciwnq, wstrzymywai obracanie (to) con -wydawaC polecenia, dowodziC conning -prowadzenie statku, kierowanie statkiem, dowodzenie statkiem course -kurs - to follow -plynqk kursem ease - zwolniC (np. prgdkoSC wykonywania zwrotu) easy her! -zmniejszyk prqdkoSC (statku) easy the helm - zmniejszaC wychylenie stem, pot.: oddawaC ster emergency steering -sterowanie awaryjne get off the course - zejSC z kursu get on paraller course - poloiyi sic na kurs rholegly good-steering (ship) -dobrze sterujqcy, sterowny (statek) good-turning (ship) -dobrze reagujqcy na ster, zwrotny (statek) hand steering - sterowanie rqcme hand tiller -rumpel, drqzek sterowniczy hand wheel -kolo rqczne (np. sterowe) hard-a-port - lewo na burte hard-a-starboard -prawo na burtc hard over! - (ster) na burtg! sterna burcie! head for - sterowaC na ... heading -kierunek, w ktory zwrocony jest statek, mch statku do przodu heading to.. . -kierowaC sig w stronp... helm - sterownica, ster angle -kqt wychylenia stem -handiness - zwrotnoSC statku indicator -wskainik wychylenia stem order - komenda na ster hold -trzymak, zatrzymywak, przytrzymywai course -trzymaC kurs how's her head - ile leiy? ile na kursie? keep course -trzymaC kurs!

keep her so! - tak trzymat! lay the rudder -wychylaC ster left rudder - ster wylozony w lewo manual -reczny -automatic selector -przelqcznik sterowania rcczne-automatyczne steering lever -diwignia sterowania recmego meet her! -wstrzymywak! meeting rudder -wstrzymywaniesterem,przeciwdzialanie sterem meet the helm! -wstrzymywaC sterem!, kontrowaC sterem! midship! - ster na Srodku!, ster zero! midships! - sterna Srodek! midship spoke - szprycha kola sterowego odpowiadajqca poloieniu stem zero midships wheel! - ster Srodek! mind the helm (rudder)! -uwaga na sterze! neutral position -pofozenie obojqtne, polozenie zerowe (stem) non-follow-up steering -sterowanierezenvowe, nie nadqzne performance index of steering -wskaznik jakoSci sterowania port the helm -ster lewo!, w lewo ster! push-button control - sterowanie przyciskowe put over (the rudder) -wyloiyk (ster) right full rudder -prawo na burte! right rudder -ster wychylony w prawo right the helm! - ster prosto!, ster zero!, ster Srodek! self-steering - sterowanie automatyczne slow marks -wolno zmieniajqcy sic nabieinik (to) stand -trzymaC kurs stand a course -trzymaC kurs (zadany) stand on -utrzymywak (kurs i szybkoik) starboard the helm! - ster w prawo! starboard! -wyloiyC sterna prawq burtq! starboard a bit! - ster troche w prawo! starboard easy! -wolno w prawo! starboard a little! - ster troche w lewo! starboard helm! - ster w prawo! starboard twenty! -dwadzieicia w prawo! steady! -tak trzymaC! steady as she goes! -tak trzymaC! steady course - kurs staly (to) steer - sterowaC steerage - sterowanie, sterownoSC

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

steer by the lay of the land - sterowaC w pobliiu lqdu steer clear of - przejSC czysto (obok jakiegoi obiektu, statku) steered course -kurs sterowy steering - sterowanie column -kolumna sterowa -light -Swiatio kierunkowe dla sternika (znajdujqce sig w linii symetrii statku) qualities - sterownokk (statku) stand - stanowisko sternika, greting stemika -wheel - koio sterowe steer small - sterowaC malymi wychyleniami stem steer with small helm -sterowaC malymi wychyleniami stem wheel -kolo sterowe -grating -kratownica (greting) na stanowisku stemika

Ship's fenders odbijacze statkowe

camel -odbijacz piywajqcy fender - odbijacz -bar -belka odbojowa -beam -belka odbojowa - bow - odbijacz dziobowy - cork - odbijacz korkowy - fisherman's -odbijacz linowy - hand - odbijacz rgcmy - mat - odbijacz z maty - permanent - odbojnica pile -pal odbojowy - quarter - odbijacz mfowy - rope - odbijacz linowy - spar drewniany odbijacz piywajqcy, odbijacz z okrqglaka foam fdled rubber fender -odbijacz gumowy wypelniony pianksl pot.: Yokohama (to) rub -trzeC sig, obcieraC rubber - odbojnica (gumowa) iodzi rubbing strake - odbojnica lodzi rubbing strip -belka odbojowa (holownika) rub rail - odbojnica iodzi puddening -odbijacz dziobowy

--

Ship's fenders -odbijacze statkowe

cork fenders/ odbijacze korkowe

hand fenders odbijacze reczne

foam filred rubber sea fender (~okohattia fender) - morski odbijacz gumowy wypelniony piankq

square timberfender/ odbijacze z krawedziak6w

tyre fender/ odbijacze z opony

ka z laricucha i opon reinforced urethane skin/ wzmocniona powloka uretanowa Ifoam core/ wnetrze wypelnione piankq

I chain and tire net/siat.

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Greasing -smarowanie
high pressure grease bucket pump/ wysokociinieniowa pompa wiaderkowa do smaru

lubrication and greasing chart symbols example -priyklad symboli stosowanych na planach smarowania

grease for ball and roller bearings/ smar do loiysk kulkowych i rolkouych grease for sleeve bearings/ smar do l o i p k tulejowych grease for wire ropes/ smar do lin stalowych grease for open spur gears/ smar do przekiadni z~batych greasefor jib bearing/ smar do ioiysk wysiggnikbw diwigowych oil level check/ sprawdzenie poziomu oleju oil filters check/ sprawdzeniefiltrdw olejowych hydraulic oil change/ wymiana oleju hydraulicznego gear case oil change/ wymiana oleju w skrzyni przekladniowej

A
0
grease bucket/ wiadro do smaru

*
8 9
a

pump oiler / olejarka

grease nipples/ smarowniczki

Grease and greasing - smar i smarowanie

glycerine -gliceryna grease - smar (stab) - bearing - smar lojrskowy -box - mainica cup - smarownica kapturowa - gear - smar przekiadniowy gun - smarownica tiokowa -horn -naczynie na smar do lin stalowych -nipple - smarowniczka oil - olej smarowy pump -pompa smarownicza resistant - smaroodporny (to) grease - smarowat greaser -smarownik, smarownica lubricant - smar - gear - smar przeldadniowy (to) lubricate - smarowak lubricating - smarowanie ability -smarownokC cup - smarownica kapturowa film -warstewka s m m nipple - smarowniczka oil (luboil) - olej smarowy point -punkt smarowania lubrication -smarowanie, olejenie

- chart -plan smarowania, schemat s. - interval -okres smarowania - oil -olej smarowy - system -ukiad olejowy
lubricator -smarownica mineral fat -wazelina oil - olej -bath -k ~ i eolejowa l can - smarowniczka rgczna -circulating - system, obieg olejowy deteroration - starzenie sig oleju emulsion - emulsja olejowa film -warstewka smaru, powioka olejowa -hole - otw6r olejowy lubrication - smarowanie olejowe -mist -mgla olejowa, olej rozpylony - motor - olej silnikowy (to) oil - smarowaC (olejem), oliwiC oiler - smarownica oiling - smarowanie olejem self-lubricating -samosmarowalny --block -blok samosmarowny sheave -k&ek samosmarowny slush - smar (to) smear - smarowaC, mazaC wax - wosk waxing -woskowanie

- -

--

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

-tracing -wyszukiwanie uszkodzeh faulty -wadliwy fracture -pqkniqcia - fatigue -pqkniqcia zmqczeniowe abnormal -nienormalny, nieprawidlowy -hairline - mikropqkniqcie (to) bind -zacinak sie, zakleszczak fragment -odlamek (to) bleed -przepuszczak, przeciekak friction -tarcie broken down -uszkodzony gap - szczelina, szpara, przenva buckling -skrqcenie czegoi, wgniecenie indent -wgniecenie (to) burn -palik indentation -naciqcie, wgiqcie (np. kadluba) out - spalone leak -nieszczelnoik, przeciek caverna -wzer, kawerna,wglqbienie (to) leak -przeciekak corrode -korodowak leakage -nieszczelnoik, przeciekanie corrosion -korozja (to) make water -przeciekak crack -pqkniqcie, szczelina malfunction -wadliwe dzialanie cracking -pqkanie, powstawanie rys misalignment -nieliniowoik ustawienia crushed -zgnieciony, zmiazdiony mishandling -niewlaiciwe obchodzenie sip damage -uszkodzenia misfit -niedopasowanie assesment - ocena (rozmiaru) uszkodzenia out of -poza - average -uszkodzenie awaryjne action -nieczynny, niepracujqcy extent - rozmiar uszkodzenia adjustment -rozregulowany, nienastawione - grab -uszkodzenie czerpakiem control -wymknqk siq spod kontroli - heavy - ciqzkie uszkodzenie line -niewsp6losiowy, wysuniqty - latent - uszkodzenie niewidoczne operation -nieczynny, wylqczony (z uiytku) - local - uszkodzenie lokalne, o ograniczoorder - zepsuty, niesprawny nym z a s i w repair -nienadajqcy siq do naprawy location -zlokalizowanie uszkodzenia service -wycofany z uiytku repaires - naprawy uszkodzen squeegze -zgniatak, zgniecenie -report -raport poawaryjny squeezed -iciiniqty survey - oglqdziny poawaryjne (to) stave -wgnieik deflection - odchylenie, odgiqcie (np. plyty) stave in - przedziurawik, zrobik dziurq deformation -deformacja stove in -wgnieciony, uszkodzony (np.kadlub) deformed -zdeformowany strained -odksztalcony dent -wgniecenie structural damage -uszkodzenia strukturalne deterioration -pogorszenie troubleshooting -wykrywanie usterek distortion - odksztalcenie (elementu, czqici) unserviceable -niezdatny do uiytku disturbance -zaklbcenia, zaburzenia upset - spqcznienie metalu ellipticity - eliptycznoik, owalnoik wastage - zuiycie, ubytek error -blqd, pomylka free runnng time - czas pracy bezawaryjnej wear -zuiycie monitoring - kontrola zuiycia of instrument -blqd przyrzqdu resistance - odpornoik na n j l c i e , icieranie of repeating system -blqd przekainika - uniform -rownomierne zuiycie fall - spadek, obnizenie wear and tear - zuiycie normalne (np. urzqto pieces -rozpaik sip na kawaiki dzenia) fatigue -zmqczenie - fair - normalne zuiycie - corrosion -korozja zmqczeniowa wearing -zuiywanie - crack (fracture) -pqkniqcie zmqczeniowe out -zuiywanie sic failure -pqkniqcie zmgzeniowe parts - czqici zuiywalne fracture -pqkniqcie zmqczeniowe quality - odpornoik na icieranie, na zuiycie stress -naprezenie zmqczeniowe worn - zuiyk test -prbba na zmqczenie part -zuiyta czqik fault - omylka, blqd, wada, skaza,

Failures and damages defekty i uszkodzenia

--

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Maintenance and repairs - konserwacja i naprawy

abrade - Scierak, szlifowak adapt -przystosowywak, adaptowak adapted for -przystosowany do... adjust -nastawiak, regulowak after treatment - obrbbka cieplna po spawaniu allowance - naddatek materialu, tolerancja wykonania elementu, luz anneal -wyiarzak assemble -montowak, skladak assembling -montaz, skladanie assembly - montai, skladanie, zesp61 -drawing -rysunek zestawieniowy (to) bolt - skrqcik (Srubami), zeirubowak bolting - skrqcanie Srubami, lqczenie Srubami bolt - Sruba - (to) loosen -poluzowak (np. nakrqtkq) slackening - luzowanie Srub, nakrqtek -tightening - dociqganie Srub, nakrqtek breaming -czyszczenie plomieniem (to) careen -przechylak statek dla odsloniqcia dna (do konserwacji) careenage - przechylanie statku dla odsloniqcia dna caulk -doszczelnienie, uszczelnienie cementation -cementowanie cement box -skrzynia cementowa chasing -nacinanie gwintu, rowk6w (to) check - sprawdzak, kontrolowak clearance -luz - excessive -nadrnierny luz gauge - szczelinomierz - improper - nieodpowiedni - less -zbyt maly clogged -zatkany fuel nozzle -zatkana dysza paliwowa clogging -zatykanie siq przewod6w connect -lqczyk connection -polqczenie cut-off - odciqcie doplywu cut to the length -obciqty na wymiar deficiency -niezgodnoSk z wyrnaganiami degreasing - odtluszczanie demountable -demontowalny derusting - odrdzewianie device -przyrzqd, urzqdzenie dimension -wymiar

disassemble -demontowak, rozbierak disconnect -odlqczyk, rozlqczyk disconnected -rozlqczony dismantle -rozmontowak, zdemontowak dismount -zdemontowak dismantled -zdemontowany, rozebrany dock - dok (tu: suchy) - dry - dok suchy entrance -wejScie do d o h suchego -master -dokmistrz sinking trials - pr6by zanurzania statku z dokiem documentation -dokumentacia - equipment - dokumentacja wyposaienia - maintenance - dokumentacja remontowa - ship's - dokumentacja statkowa doubling -naspawanie dodatkowejplyty (blathy) -plate -plyta zdwajajqca, naspawana, nakladka drilling -wiercenie dry docking - dokowanie statku dla remontu durability -trwaloik element -czeik skladowa end lap -zakladka stykowa exchange -wymiana fail -nie osiilgnqk celu dzialania (to) fair - przywracak wyglqd (ksztalt) oryginalny, prostowak fastener -Iqcznik fastening -polqczenie, zlqcze, zamocowanie fastness - odpornoSk, trwaloik fatigue test -pr6ba na zmqczenie feather -wpust otworowy edge - ostra krawqdz female -element mieszczqcy w sobie inny element filler -wypelniacz -metal -metal wypelniajqcy (to) fit -pasowak, wyposazak, zamontowak fit out -wyposaiyk fit for -przystosowak (do czegoS), pasujqcy fitted with -wyposazony w .... fitter -monter fitting - dopasowanie, montaz fittings - osprzqt, armatura fixed -staly, zamocowany, nieruchomy flattening -prostowanie blachy flexible -elastyczny, gietki connection -polqczenie elastyczne, gietkie -hose -wqi elastyczny, giqtki

--

- rope - shaft
-

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

-

lina elastycma, giqtka

-wal elastyczny, giqtki -wire - stalowka elastycma, giqtka flooding -zalewanie, zatapianie the dock - zalewanie d o h force a wedge -wbijak klin (to) function -dzialak, funkcjonowak (to) grip -zaciskaC (to) hammer -wbijaC (to) handle - obslugiwaC, manipulowak, ope-

- with care -obchodzik siq ostroinie

hand tight -dokrgcony (docizgniqty) rqcmie hardened -utwardzony, hartowany hardening -utwardzanie, twardnienie hardness -twardoik hard solder - lut twardy holder -uchwyt, stojak, oprawka idle (standstill) period - okres, gdy urzqdzenie (silnik) nie jest ujrwane in operation -w dzialaniu, w ruchu inoperative -nieczynny, niedzialajqcy in use -wykorzystywany, w uiyciu jack -podnoinik jammed -zakleszczony (to) join -lqczyC joint -polqczenie, zlqcze jointing piece -element lqczqcy junk -zlom, urzqdzenie wyeksploatowane leak -przeciek detector -wykrywacz szczelin, nieszczelnoici -proof test -pr6ba szczelnoici leakage -nieszczelnoik, przeciekanie leveling of the plate -prostowanie blach load - obciqzenie - proof - obciqzenie probne -test - o. probne, proba na obciqkenie lute -material uszczelniajqcy maintain -utrzymywak, konserwowak maintenance - konserwacja, utrzymanie (sprawnoici technicmej) -planned maintenance system (PMS) -system planowania przeglqdow i remontow service -obsluga konserwacyjna -work -roboty konserwacyjne (to) make tight -uszczelniak measurement -pomiar, wymiar - external -pomiar zewnqtrzny - internal -pomiar wewnqtrzny (to) mount -montowak

rowak (czymi)

mounting -zamontowanie, zamocowanie mishandle -niewlaiciwie obslugiwaC mishandling -niewlaiciwa obsluga (to) mount -montowaC mounting -zamontowanie, zamocowanie negligence - zaniedbanie, niedbalstwo neutral position -polozenie obojqtne, polozenie zerowe operate - dzialak, pracowak (o urzqdzeniu) (to) operate - uruchamiak urzqdzenie, kierowaC urzqlzeniem operating - obsluga comfort -latwoik obslugi (np. urzqdzenia) conditions - warunki pracy (np. urzqdzenia) operation - funkcjonowanie,dzialanie - no-failure dzialanie bez usterek, bezawavjne -test -proba funkcjonowania,dzialania (urzqdzenia) operator - obslugujqcy, operator, uiytkownik (urzqdzenia) (to) order - zamawiak (np. czgici zamienne), polecat, rozkazywak outline -obrys, opis ogolny (np. systemu) (to) pack -uszczelniak packing -uszczelnienie part -czqik - top - g6ma czgik - bottom (lower) - dolna czqik pattern -wzor, szablon plugging - zailepianie (otworu) preservation -konsenvacja (to) preserve -konserwowak, zabezpieczak prevent -zapobiegak protect -ochraniak, zabezpieczak put on test -poddawak prbbie, testowak put under load -obciqzak readjust -ponownie nastawiak, regulowak (to) ream -rozwiercak, rozszerzak reaming -rozwiercanie reboring - ponowne przetaczanie, rozwiercanie rebushing -wymiana tulei recondition -odnawiak, przywracak stan uiytkowy regulate -regulowak remove -usuwak renew - odnowik renewable -wymienny renewal - odnowienie, wymiana (czqici, elementow zuiytych)

--

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

current - -remont biezqcy - dock -stocmia remontowa in good - -w dobrym stanie - kit -zestaw naprawczy major - -wigksza naprawa - minor - - drobna naprawa out of - - nienadajqcy sig do naprawy - routine - - remont okresowy, naprawa o. - running - -naprawa biezqca - shop -warsztat naprawczy - team -brygada remontowa - temporary - -naprawa tymczasowa - to the hull -remont (naprawy) kadluba under - -w naprawie, w remoncie underwater - -podwodny
-

repair -naprawa, remont, reperacja - beyond - nienadajqcy sig do naprawy crew -zaloga remontowa

work -prace naprawcze -yard - stocmia remontowa (to) replace -wymieniaC (czgSci) replacement-wymiana ride down -naciskaC (umieszczajqc na wlaiciwym miejscu) riding team - lotna brygada remontowa rigger - czlonek obsady portowej statku rinse -plukaC roughness- chropowatoSC - general - chropowatoSC ogolna (to) rub - trzeC sig, obcieraC running in -docieranie silnika sanding -szlifowanie scaffolding -rusztowanie schedule -plan, rozklad (przeglqdow) (to) schedule -planowaC scheduling -ustalenie harmonogramu scheme - schemat, plan scrap -zlom (pot.: czgSci zamienne lub materialy miszczone, wybrakowane, nienadajqce sig do uiytku) (to) scrap - zlomowaC (np. zuzyte czgSci) screw - Sruba, wkrgt down -przySrubowaC -home - dokrgcaC, dociqgaC (np. Srubg) in -wkrgcaC Srubg -jack -podnoknik Srubowy on -nakrgcaC (nakrgtkq) out -wykrgcaC Srubg -plug - korek gwintowy -press -prasa Srubowa -thread - gwint

-przykrgcak Srubg --up - dokrgcaC (Srubg) seal -uszczelnienie (to) seal -uszczelniaC sealing -uszczelnianie compound - masa uszczelniajqca composition -pasta uszczelniajqca seat seal -uszczelnienie oparcia service - obsluga manual - instrukcja obshgi set point -wart046 zadana (ustawiona na urzqdzeniu, regulatorze, czujniku) set - zestaw, komplet (to) set -nastawiaC, ustawiaC set in motion -uruchomiC (np. maszynp) (to) settle - osadzaC sig, osiadaC (np. w zbiorniku) set to work - uruchomiC set up -nastawiak @rzyrzqd),regulowaC (urzqdzenie), dociqgaC (nakrgtkg), wybraC luz solder - lut, stop lutowniczy sound -zdrowy, bez defektow, bez korozji (np. kadlub) spare parts (spares) - czgSci zamienne specification-wyszczeg6lnienie, specyfikacja, opis techniczny - shipyard - specyfikacja remontowa stock - zapas materialbw lub czgSci zamiennych (na statku), inwentarz (tu: maszynowy) storage -sklad, skladowanie, magazynowanie -life -dopuszczalny czas skladowania, magazynowania store - magazyn, zapas, rezerwa, zapasy (materialy techniczne, czgSci zamienne) strap -nakladka (to) strip - rozbierat, demontowak (np. urzqdzenie) subassembly -montaz wstgpny survey -przeglqd - annual -przeglqd roczny - occasional -przeglqd dorainy - progressive -przeglqd stopniowy swop -zamiana, wymiana take to pieces -rozebraC na czgSci (to) tap - gwintowaC otw6r taper - zbieznoSC, stozkowatoSC tapered - stozkowy tapped -gwintowany tap rivet - Srubonit technical -techniczny control - kontrola techniczna

- to

9. SEAMENSHIP A N D RIAINTENACE

technological - technologiczny technology - technologia template - szablon tenon - czop, wpust tenacity -wytrzymalosc na zenvanie (to) tend - konsenvowac (np. liny) test run - praca probna (urzqdzenia) test sheet - arkusz (wynikow) prob thread - gwint threading - gwintowanie tight - ciasny, napicty, dokrccony - hand - rqcznie dokrgcony timing - ustawianie rozrzqdu tinning - cynowanie. pobielanie toe - brzeg ksztaltownika treatment - obrobka (cieplna, chemiczna) trial assembly - montaz probny trolley - wozek suwnicy troubleshooting - wykrywanie btcdow, usterek (to) turn - toczyc (na tokarce) turning - toczenie (na tokarce) twisted plate - ptyta (blacha) odksztalcona (zwichrowana) under bevel - zagigcie pod kqtem ostrym under repair - w naprawie, w remoncie underwater - podwodny undo a nut - odkrccic nakrgtkq (to) undock - wydokowac, wyprowadzic (statek) z doku, basenu undulated - falisty unscren - wykrgcac Srubc unserviceable - niezdatny do uzytku wastage - straty, marnotrawstwo waste material - materialy odpadowe (to) water - przeciekac wild - mechanizm niedziatajqcy woodworking - obrobka drewna work - praca, element obrabiany - cold - prace remontowe, przy ktorych nie jest wytwarzane ciepto - hot - prace prowadzone i: uiyciem c~epta (spawanie, cigcie gazowe, szhfowanie) -- hot permit pozwolenie na prace z uzyciem ognia otwartego (to) work - obrabiac (element mechanicznie). pracowac (o urzqdzeniu)

Inspections and surveys - inspekcje i badania

-

acceptance - przyjecie, odbior delivery- act - protokol zdawczo-odbiorczy inspection - kontrola odbiorcza procedure - procedura odbiorcza, postcpowanie odbiorcze - specification - specyfikacja odbiorcza -test - proba odbiorcza trials - proby zdawczo-odbiorcze detection -- wykrywanie examination -badanie, sprawdzanie, kontrola -- external - badanie zewnqtrzne - visual - oglcdziny expertise - ekspertyza documentation -dokumentacja equipment - dokumentacja wyposazenia, dokumentacja urzqdzen - maintenance - dokumentacja remontowa inspection - - badanie, oglqdziny - functional - kontrola dzialania - preventive - inspekcja zapobiegawcza - receiving - kontrola odbiorcza - visual - badania wzrokowe, ogledziny outstanding- niewykonany. nieusunicty, zalegb -deficiency nieusunieta niezgodnoic ( z wyniaganiami) recommendation - niewykonane zalecenia overhaul - przeglqd, naprawa. remont - general - remont kapitalny -life - okres pomicdzy przeglqdami, naprawami - overdue - przeglqd opohiony - routine - przeglqd okresowy (to) overhaul - dokonywac przeglqdu (urzqdzenia), naprawiac overhauling period - okres pomicdzy przeglqdami. remontami planning planowanie recommendation -- zalecenie (np.pomspekcyjne) report -- raport. sprawozdanie of survey -- protokot oglcdzin survey - - inspekcja, oglcdziny jomt - wspolne oglqdziny (ekspertow obu stron) special -- przeglqd (klasowy) czteroletni

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Small elements - elementy drobne anti-friction alloy -stop loiyskowy

bearing (type) -typ loiyska, panewki - axial -loiysko oporowe, loiysko osiowe - ball - loiysko kulkowe -bolts - Smby loiyskowe - foodstep - lozysko wzdluine - needle -loiysko igielkowe - pivoted pad - koiysko wahliwe - plane -loiysko Slizgowe - radial - loiysko poprzeczne - roller -loiysko rolkowe - sleeve - loiysko tulejowe - slide -loiysko Slizgowe - spring loaded - loj s k o wahliwe - step -loiysko wzdluine - underslung shell type - l.podwieszone bearing (construction) -konstrukcja loiyska - bracket mounting - podparcie wspomiko-

we loiyska - firing - grzanie siq loiyska - metal - stal loiyskowa - race -bieinia (loiyska) - shell -panew, oslona ioiyska bolt - Cruba gwintowana - adjusting - S. regulacyjna - anchor - Sruba fundamentowa - check - ogranicznik - clamping - S. zaciskowa - drop - kolek ustalajqcy - eye S. oczkowa - fitted - S. pasowana - hexagon - S. z lbem szeiciokqtnym -hole - otwor na Srubq - lock - S. zabezpieczajqca - neck - Sruba z przewqzeniem - pinching - Smba z przewqzeniem - set - S. ustalajqca - slackening - luzowanie Smb, nakrqtek - stud - S. dwustronna - tap - S. bez nakrqtki -tie - S c i Srubowy ~ - wrench head - S. z lbem do klucza bush -tuleja, tulejka, panew bushing -tuleja, panewka cap -kolpak, nalaywka, nasadka - protective -nasadka ochronna choke -dlawik circlip - zabezpieczajqcy piericien sprqiynu-

--

~QCY

clamp - zacisk, klamra, plytka dociskajqca, ustalaj qca collar -kohierz, pierkcien compensating rings - pierkcienie wyrbwnawcze, kompensacyjne connector -lqcznik, zlqczka cotter -przetyczka -pin - zawleczka - spring - zawleczka disc -tarcza, krgek gap - szczelina, szpara, przerwa gasket -uszczelka gauze - gaza, siatka z cienkiego drutu (to) glue - kleiC grinding off -zeszlifowak grip -zacisk, uchwyt holder -uchwyt, stojak, oprawka hoop - opaska, obrqcz, piericieh lagging - otulina lever -diwignia lining -wykladzina hose band -opaska na wqz, pot.: cybant joint -polqczenie, zlqcze jointing material -material na uszczelki jointing piece -element lqczqcy lock -zamek, rygiel nut -przeciwnakrqtka washer -podkiadka zabezpieczajqca (to) lock -blokowaC, zabezpieczak nut -nakrqtka - adjusting - nakrqtka nastawcza - back - nakrqtka oporowa - blind -nakrqtka kolpakowa - bush - nakrqtka tulejowa - butterfly -nakrqtka motylkowa - cap - nakrqtka kolpakowa - castellated - nakrqtka koronowa - check -nakrqtka kontrujqca - clamp - nakrqtka zaciskowa - collar -nakrqtka wiehcowa - fly -nakrqtka skrzydekkowa - gland -nakrqtka dlawikowa - hexagon - nakrqtka szeSciokqtna - lock -nakrqtka zabezpieczajqca - locked -nakrqtka z przeciwnakrqtkq - packing nakrqtka dlawikowa - retaining -nakrqtka zabezpieczajqca - round - nakrqtka okrqgla - spherical -nakr~tka lbie kulistym) (o - split - nakrqtka dzielona

--

--

- -

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

- thumb -n. motylkowa (skrzydelkowa) - union -nakrqtka lqczqca - wing -nakrgtka skrzydelkowa orifice -kryza packing -uszczelka, uszczelnienie, szczeliwo pad -podkladka piece -element, sztuka, kawalek - distance - element dystansowy pin - sworzen, czop, przetyczka, kolek, prze-

tyczka, zawleczka
- guide - kolek ustalajqcy - split - zawleczka -hole - otw6r na kolek -joint -poiqczenie swormiowe - locating -kolek ustalajqcy - locking -k. zabezpieczajqcy, zawleczka - toggle -przetyczka odchylna plate -plytka - locking -plytka zabezpieczajqca plug -zailepka, korek, zatyczka - bottom - korek denny -hole - otwor korka (w zbiorniku) ring -piericien - split -pierkien rozcigty rivet - nit roll -walec, kr@ek, rolka roller -waiek

- stop - h b a ustalajqca - thumb - Sruba skrzydelkowa seal - uszczelka shim -podkladka regulacyjna liner -podkladka regulujqca sleeve -tuleja -joint -polqczenie tulejowe spacer -rozpbrka, przekladka dystansowa spindle -wrzeciono, trzpien obrotowy spline -wypust, krzywik nastawny spring - sprqiyna, sprgiynowanie - return - sprqiyna powrotna stud - szpilka, Sruba dwustronna -bolt - Sruba dwustronna thread -gwint - fine - p i n t drobnozwojowy - left-hand - gwint lewy - metric - metryczny - pipe - gwint rurowy - unified -gwint calowy - Whitworth - calowy gwint Whitwortha washer -podkladka - lock -podkladka zabezpieczajqca wedge - klin

-iancuch tulejkowy (drabinkowy) screw - iruba - plug -korek wkrgcany gwintowany

- chain

-belt -pas klinowy (napqdowy) - force a - wbijaC klin wire - drut -brush - szczotka druciana gauze - cienka siatka druciana line - linka druciana - locking - drut zabezpieczajqcy

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

Tools -narzedzia
air hammer -mlotek pneumatyczny anvil -kowadlo axe - siekierka, toporek apparatus -przyrzqd, aparatura, aparat blower (fan) -dmuchawa calipers -macki chain -lancuch -belt - lancuch Galla -block -wcicgnik lancuchowy -hoist -wcicgnik lancuchowy - roller -lancuch Galla (lancuch tulejkowy) cherry picker -wysiegnik samobieiny chisel - dluto - cold -przecinak - flat -przecinak Slusarski - turning - no2 do toczenia compass -cyrkiel counterbore-poglqbiacz walcowy - countersink -p. stozkowy - spot facer -p. do plytkich otwor6w crow bar -lom stalowy cutter - frez, n6z tokarski - angle - f. kqtowy - face -frez czolowy -hollow mill -f. czolowy wewnqtrzny - slotting - f. do rowk6w - thread - f. do gwint6w die -narzynka holder - oprawka do narzynki rethreading -n. do przegwintowywania - threading - narzynka divider -przenoinik, cyrkiel warsztatowy drift -przebijak (narzqdzie) drill -wiertlo - spotting -wiertlo do nawiercania - stop -w. z kohierzem oporowym - stub - w. ze skr6conq czqSciq roboczq eye -oko -bolt - Sruba oczkowa electric -elektrycmy, o nape&ie elektrycmym -drill, portable -rqcma wiertarka elektrycma angle grinder -rqcma elektrycma szlifierka kqtowa ---rubber pad -podkladka gumowa do szlifierki -bench grinder - szlifierka elektrycma stolowa -drill press -stacjonarna wiertarka elektryczna pionowa fan -wentylator

--

--

elektrycmy, o napqdzie elektrycznym -portable ventilation fan -elektrycmy wentylator przenoiny explosion proof -przenoiny, przeciwwybuchowy wentylator elektrycmy - water driven turbine -wentylator napqdzany turbinq wodnq file -pilnik - angle -pilnik tr6jkqtny - bastard -pilnik r6wniak - coarse -pilniKzdzierak - flat -pilnik plaski - half-round -pilnik p6lokr&y - needle -pilnik igiekowy - oval -pilnik owalny - second cut -p6lgladzik - smooth file -pilnik gladzik - tap file -pilnik do gwint6w gauge -pnyrzqd, narze&ie pomiarowe, sprawdzian - gap - szczelinomierz - micrometer -mikrometr - thickness (feeler) - gruboiciomierz - screw pitch - grzebien do identyfikacji gwintu grinder - szlifierka grip -zacisk, uchwyt hack-saw -pila do metalu hammer -mlot, mlotek - blacksmith sledge -mlot ciqzki, kowalski - chipping -mlotek do stukania rdzy - hand - mlotek hand axe - siekierka, toporek hand-hold -rqczny handle -rqkojeSC, uchwyt, trzonek, korba rqczna, cliwignia - ratchet -korba grzechotkowa, grzechotka - extension bar -przedluiacz uchwytu (to) handle - obslugiwak, manipulowak, operowaC (czyrns) hand lever -diwignia rqczna handling -manipulowanie, operowanie hand pump -pompa rqcma hydraulic -hydraulicmy grease gun - smarownica hydraulicma extension hose - w e (przedluiacz) smarownicy hydraulicmej pipe benders - wyginarka hydrauliczna do

- electric

--

---

- -

--

NT

-jack -podnoinik hydraulicmy

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

Tools - narzedzia
double oven end soanner/ klucz Bwustronnj. piaski klucz dynamometrvczny. -

klucz oczkowy odgiety

klucz nastawny

socket wrench/ klucz nasadowy

ring spanner straight/ klucz oczkowy plaski

screwdriver/ irubokret ratchet handle/ uchwyt z przechotkq do klucza

socket wrench ratchet/ nrzechotka do klucza nasad>wego

- combination spanner/
klucz kombinowany

E L

gap gauge, clearance gauge, szczelinomierz universal joint for socket wrench/ lqcznik uniwersalny do kluczy

/In/,
o

screw pitch gauge/ wzorzec gwintu

taper reamer/ rozwiertak stoikowy straight fluted reamer/ rozwiertak z zebami prostymi threading die/ narzynka

. -countersink/ poglebiacz stozkowy

N for hardened steel/ wiertlo do stali utwardzanej

?at nose pliers/ izczypceplaskie

szczypce radiotechniczne

external straight/ sz. do pierjcieni zewnetrzne

end cutter/ szc?VPce do ciecia czolowe

eound nose pliers/ izczypce okrqgie

long nose pliers straight/ szczypce wydluione

sz. do ~iericieni zewnetrzne zagiete

side cutting pliers/ szczypce do ciqcia boczne

:ombination pliers/ kombinerki

long nose pliers bent/ szczypce dlugie zagiete

circlip pliers internal straight/ sz. do piericieni wewnetrzne proste

circlip pliers internal bent nose/ sz. do piericieni wewnetrzne zagiete

-pump -pompa hydrauliczna kit -zestaw, komplet lathe -tokarka carrier - zabierak tokarski centre - kiel tokarski chuck -uchwyt tokarski -tool - n6i tokarski machine tool -obrabiarka machining -obr6bka skrawaniem mallet (wooden) -mlotek drewniany metal electrode -elektroda metalowa micrometer-mikrometr gauge - mikrometr nail claw -lapa do wycislgania gwoidzi nippers - szczypce do ciqcia drutu outside caliper -macki pincers -obcegi pinch bar -1om pincher -kleszcze diwigniowe planetary hoist -wielokrqiek r6znicowy pliers -szczypce - bent nose - sz. z zagiqtym noskiem - cable shoe - sz. do usuwania izolacji i zakladania zlqczy - combination - szczypce uniwersalne,kombinerki - cutting - sz. do cigia - long nose - sz. wydluione - round nose - sz. okrslgle kr6tkie - long needle nose - sz. plaskie wydluione - flat nose -sz. plaskie -bulldog end cutting -sz. czolowe do ciqcia - side cutting - sz. bocme do ciqcia - stop ring - sz. do piedcieni Seegera - toggle - szczypce kolankowe pneumatic -pneumatyczny chain hoist -pneumatycmy podnoinik lahcuchowy impact wrench -klucze pneumatyczne socket -nakladka (konc6wka) klucza pneumatycznego -hand drill -wiertarka rqczna pneumatycma portable -przenohy grinding tool - szlifierka rqczna z napqdem mechanicmym punch -punktak, przebijak rammer -ubijak ratchet chain hoist -wcitgnik lahcuchowy (z zabezpieczeniemzapadkowym) reamer -rozwiertak - burring - r. do usuwania zadziorow

- - r. zdzierak roughing - stub - r. skr6cony straight fluted - r. z zqbami prostymi

- finishing - r. - wykaliczak - pack - r. dwuostrzowy
- tape

9. PRAKTYKA MORSKA I REMONTY

- -r. stozkowy

- --

---

router -frezarka saw -pila screwdriver - Srubokret - ratchet - Srubokrqt z grzechotkq - hexagon nut - Srubokrqt do nakrqtek szeSciobtnych screw dynamometer-dynamometr Srubowy screw jack -podnoinik Srubowy set - zestaw, komplet (np, narzqdzi) shaft -wal, walek, trzonek shank -trzonek, uchwyt (narzqdzia) shears -noiyce - hand lever type -noiyce rqcme z diwigniq - hydraulic -noiyce hydraulicme slide caliper -suwmiarka slide rule -suwak logarytmiczny spanner -klucz (maszynowy) - adjustable -klucz nastawny - bent -klucz fajkowy - box -klucz oczkowy - combination - klucz kombinowany (polqczenie klucza oczkowego i plaskiego) - chain -klucz lahcuchowy do rur - deep - klucz nasadkowy rurowy - double ended -klucz dwustronny - hook - klucz nastawny hakowy - pipe - klucz do rur - ratchet - klucz z grzechotkq - ring -klucz oczkowy (dwunastokqtny) - single ended - klucz jednostronny - torque -klucz dynamometryczny stencil -wzornik, matryca stock -oprawa (uchwyt) narzqdzia tap -gwintownik thermometer -termometr threading die -narzynka tongs -kleszcze tool -narzqdzie kit -zestaw narzqdzi - turning -n6z tokarski ultrasonic equipment - sprzqt ultradiwiqkowy do pomiaru gruboSci plyt ventilator -wentylator -air turbine ventilator -wentylator napqdzany turbinq powietrznq

- -

--

9. SEAMENSHIP AND MAINTENACE

- pipe - imadlo do rur wedge -klin belt -pas klinowy (napqdowy) - force a -wbijaC klin

vernier - caliper-noniusz z noniuszem suwrniarka vice (vise) imadlo

- ram -mkot do wbijania klinbw

worm geared block -wcirlgnik z przekladnia, Slimakowa, wrench -klucz

- klucze Allena (do wkrq tbw z szekiokqtnym gniazdem) - double offset -klucz oczkowy wygiqty dwustronny - double open end klucz plaski dwustronny - flat end - klucz plaski - open end - klucz pkaski - pipe -klucz nasta&ny do rur (zabka) - ratchet - klucz z grzechotkq - socket -klucz nasadkowy - tension -klucz dynamometrycmy - valve wheel -klucze do zaworbw
- Allen hexagon

--

Tools -narzedzia (2)

lifting and pulling machine/ unqdzenie do podnoszenia i naciqgania

electric hoist/ wciqgnik elktryczny

manual chain hoist/ wciqgnik lancuchowy, rgczny

lever chain hoist/ wciqgnik lancuchowy z diwigniq

hydraulic jacW podnoinik hydrauliczny

mechanical jacW podnoinik mechaniczny

10. Shipping -iegluga

1. International maritime organizations and associations

-migdzynarodowe organizacje i stowarzyszenia morskie 2. International conventions -konwencje migdzynarodowe

3. Shipowner and ship's operator -wlaiciciel i armator statku 4. Crew -zaloga 5. Crew matters -sprawy zalogowe 6. Accommodations-pomieszczenia 7. Certificates of Competency -Swiadectwa kompetencyjne 8. Work organization on board -organizacja pracy na statku 9. Area of trading - rejon ieglugi 10. Cargo booking -bukowanie ladunku 11. Cargo documents -dokumenty ladunkowe 12. Charter -czarter 13. Charter and liner clauses - klauzule czarterowe i liniowe 14. Claims -roszczenia 15. Container trade -przew6z kontener6w 16. Contract - umowa 17. Fees, dues and payments -oplaty, naleinoici i platnoici 18. Freight -fracht 19. INCO Terms -warunki przewozu INCO 20. Insurance -ubezpieczenia 21. Maritime law -prawo morskie 22. Port call -zawi&cie do portu 23. Port operations time -czas operacji portowych 24. Shipping industry -iegluga handlowa 25. Ship's documents -dokumenty statkowe 26. Ship's operations -eksploatacja statku 27. Voyage -pod& morska 28. Ship's computer -komputer statkowy 29. International safety codes -migdzynarodowe kody bezpieczeistwa

10. SHIPPING

International Organizations

I I I
International Labour Organization - (ZLO)/ Mied~ynarodowa Organizacja Pracy Food and Agriculture Organization (FAO)/ Organizacja Wyiywienia i Rolnictwa

World Health Organization (WHO)/ $wiatowa Organizacja Zdrowia

1 1

Sub-Committees -podkomitety

I I1

Bulk Liquids and Gases (BLG)/ Ciecry i Gazbw Przewozonych Luzem

Ship Design and Equipment (DE)/ Konstrukcji i Qposazenia Statkbw

ilag State Implementation W I ) / Wdrazania Konwencji Stability and Load Lines and Fishing Vessels Safety (SLF)/ Statecznos'ci, Linii Eadunkowych i Bezp.Statkbw Rybackich

Search and Rescue(C0MSAR)/ Radiokomunikacji, Poszukiwania i Ratowania

'

Standards of Training and Watchkeeping (STC W)/ )' Standardbw Qszkolenia i Pelnienia Wacht Safety of Navigation - (NAVJ/ )'~ez~ieczenstwa Zeglugi

Carriage of Dangerous Goods, Solid Cargoes and Containers (DSC)/ Pnewozu Towarbw 4 Niebezpiecznych, Eadunkbw Stalych i Kontenerbw

'

Fire Protection - FP/ Ochrony PPoiarowej

International maritime organizations and associations-morskie organizacje i stowarzyszenia miedzynarodowe

Baltic and International Maritime Council (BIMCO) - Baltycka i Miqdzynarodowa Rada Morska Council of European and Japanese National Shipowners Association (CENSA) -Rada Europejskich i Japonskich Narodowych Stowarzyszen Armatorow European Community Sea Ports Organization (ESPO) - Organizacja Portow Morskich Wspolnoty Europejskiej European Maritime Pilot's Association (EMPA) - Europejskie Stowarzyszenie Pilotow Morskich European Maritime Safety Administration (EMSA) Europejska administracja bezpieczenstwa morskiego European Shippers' Council (ESC) - Rada Zaladowcow Europejskich European Tugowner's Association (ETA) Europejskie Stowarzyszenie Armatorow Holownikow General Agreement on Tarrifs and Trade (GATT) - Ukiad Ogolny o Clach i Handlu Institute of Chartered Shipbrokers (ICS) Zrzeszenie Maklerow Oluqtowych Institute of London Underwriters (ILU) Zrzeszenie Ubezpieczycieli Londyhskich Institute of Naval Architects (INA) - Stowarzyszenie Iniynierow Okrqtownictwa Intergovernmental Commision on Oceanography (ICO) -Miqdzyrzqdowa Komisja Oceanograficma Inter-governmental Maritime Consultative Organization (IMCO) - Miqdzyrzqdowa Morska Organizacja Doradcza (poprzedniczka IMO) Integrated Global Ocean Station System (IGOSS) -Zintegrowany $wiatowy System Stacji Oceanicmych International Association for Biological Oceanography (IABO) -Miedzynarodowe Stowarzyszenie Oceanografii Biologicznej International Association of Clasification Societies (IACS) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Instytucji Klasyfikacyjnych International Association of Dry Cargo Shipowners (INTERCARGO) - Miqdzynaro-

dowe Stowarzyszenie WlaScicieli Statk6w Przewoiqcych tadunki Suche International Association of Independent Tanker Owners (INTERTANKO)-Migdzynarodowe Stowarzyszenie Niezaleznych Wlaicicieli Zbiornikowc6w International Association of Institutes of Navigation (IAIN) -Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Instytutow Nawigacji International Association of Lighthouse Authorities (IALA) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Adrninistracji Systemow Nawigacyjnych i Latarni (Morskich) International Association of Physical Oceanography (IAPO) -Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Oceanografii Fizycznej International Association of Ports and Harbours (IAPH) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Portow i Przystani International Cargo Handling Coordinating Association (ICHCA) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Koordynatorow Obslugi Ladunkow International Chamber of Commerce (ICC) Miqdzynarodowa Izba Handlowa International Chamber of Shipping (ICS) Miqdzynarodowa Izba Zeglugowa International Container Bureau (ICB) -Miqdzynarodowe Biuro Kontenerowe International Council of Containership Operators (ICCO) - Miqdzynarodowa Rada Operatorow Kontenerowcow International Civil Aviation Organization (ICAO) - Miqdzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego International Federation of Freight Forwarders Associations (FIATA) -Migdzynarodowa Federacja Stowarzyszen Spedytorow International Federation of Shipmaster's Associations (IFSMA) -Miqdzynarodowa Federacja Stowarzyszen Kapitanow International Hydrographic Bureau (IHB) Miqdzynarodowe Biuro Hydrograficzne International Hydrographic Organization (IHO) -Miqdzynarodowa Organizacja Hydrograficzna International Ice Patrol (IIP) - Miqdzynarodowa Sluzba Lodowa International Longshoremen's Association (ILA) - Miqdzynarodowy Zwiqzek Dokerow International Labour Organisation (ILO) Migdzynarodowa Organizacja Pracy

10. SHIPPING

International Maritime Arbitration Organization (IMAO) -Miqdzynarodowa Organizacja Arbitraiu Morskiego International Maritime Employers Committee (IMEC) - Migdzynarodowy Komitet Pracodawcow Morskich International Maritime Forwarding Association (IMFA) -Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Spedytorow Morskich International Maritime Pilot's Association (IMPA) -Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Pilotow Morskich International Passenger Ship Association (IPSA) -Migdzynarodowe Stowarzyszenie Statkbw Pasazerskich International SalvageUnion (ISU) -M. Zwiqzek Ratownictwa (okrgtowego) International Ship's Managers' Association (ISMA) -Migdzynarodowe Stowarzyszenie Firm Zarzqlzajqcych (statkami) International Shipowners' Association (INSA) -M. Stowarzyszenie Armatorow International Shipping Federation (ISF) Miqdzynarodowa Federacja Zeglugowa International Ship Suppliers Association (ISSA) -Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Dostawcow Okrqtowych International Tribunal for the Law of the Sea (ITLS) - M. Trybunal Prawa Morza International Association of Independent Tanker Owners (INTERTANKO)-Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Niezaleinych Armatorow Zbiornikowc6w International Transport Workers Federation (ITF) -MiqdzynarodowaFederacja Pracownik6w Transportu Marine Engine and Equipment Manufacturers Association (MEEMA) -Stowarzyszenie Producentow Silnikbw i Urz&en Okrqtowych Offshore Petroleum Industry Training Organisation (OPITO) - Organizacja Szkolenia dla Przybrzeinego Pnemysh Naftowego Oil Companies International Marine Forum (OCIMF) - Miqdzynarodowe Forum Morskie Towarzystw Naftowych Tanker Owners Voluntary Agreement Concerning Liability for Oil Pollution (TOVALOP) - Dobrowolne Porozumienie Armatorow Zbiornikowc6w Dotyczqce Odpowiedzialnokci za Zanieczyszczenia (morza) Produktarni Naftowymi

IMO (International Maritime Organization) -Miqdzynarodowa Organizacja

Morska

Maritime Safety Committee (MSC) -Komitet Bezpieczenstwa Zeglugi (IMO) IMO documents -dokumenty IMO - adopted - przyjqte - agreed - uzgodnione - agreement -porozumienie - basic - dokumenty podstawowe - circular - ok6lnik - circular letter - list okolny - code - kodeks, kod - convention - konwencja -guidelines -wytyczne - information papers - d. infonnacyjne - performance standards -wymagania techniczno-eksploatacyjne - procedure for control -procedury kontrolne - protocol - protokol - recommended - zalecane, rekomendowane - recommendation -zalecenie - resolution - rezolucja - revision - nowelizacja -under revision -w rewizji, podlegajqca zmianom (np. konwencja) - working papers -dokumenty robocze

classification society -instytucja klasyfikacyjna

- American Burea of Shipping (ABS) - towa-

rzystwo klasyfikacyjne USA - fiancuskie towarzystwo klasyfikacyjne - Det norske Veritas (DnV) -norweskie towarzystwo klasyfikacyjne - Germanischer Lloyd (GL) - niemieckie towarzystwo klasyfikacyjne - Hellenic Register of Shipping (HRS) -greckie towarzystwo klasyfikacyjne - International Association of Classification Societies (IACS) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Instytucji Klasyfikacyjnych - Lloyd's Register of Shipping (LR) - brytyjskie towarzystwo klasyfikacyjne - Nippon Kaiji Kyokai (NKK) -japonskie towarzystwo klasyfikacyjne)
- Bureau Veritas (BV)

--

International Conventions - konwencje miedzynarodowe

Athens Convention relating to the Carriage of Passengers and their Luggage by Sea (PAL) - K. Atenska w zwiqzku z przewozem morzem pasazerow i ich bagaiu Convention for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Maritime Navigation (SUA) -K. o zwalczaniu aktow bezprawnych skierowanych przeciwko bezpieczenstwu zeglugi morskiej Convention on Facilitation of International Maritime l'kaffic (FAL) -K. o ulatwieniach w miqdzynarodowyrn ruchu morskim Convention on Limitation of Liability for Maritime Claims (LLMC) -K. o ograniczeniu odpowiedzialnoSci za roszczenia morskie Convention on the International Maritime Satellite Organization (INMARSAT) - K. o mipdzynarodowej morskiej organizacji sateliatamej Convention on the International Regulations for Preventing Collisions at Sea (COLREG) - M. k. w sprawie przepisow o zapobieganiu zderzeniom na morzu Convention relating to Civil Liabiity in the field of Maritime Carriage of Nuclear Material (NUCLEAR) - K. odnoszqca sie do odpowiedzialnoSci cywilnej w zwiqzku z przewozem morzem materialow nukleamych International Convention for the Prevention of Marine Pollution by Dumping of Wastes and Other Matter (LDC) - M. konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniom morza przez wyrzucanie odpadkow i innych Smieci International Convention for the Prevention of Pollution from Ships (MARPOL) -M i e dzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniom ze statkow International Convention for Safe Containers (CSC) -M. k, o bezpiecznych kontenerach International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS) - Miedzynarodowa konwencja o bezpieczenstwie @cia na morzu International Convention on Civil Liability for Bunker Oil Pollution Damage - M. k. o odpowiedzialnoSci cywilnej za szkody spowodowane rozlewami olejow napqdowych International Convention on Civil Liability for Oil Pollution Damage (CLC) -M. k. o odpowiedzialnoici cywilnej za straty spowodowane rozlewami olejowymi

International Convention on Liability and Compensation for Damage in Connection with the Carriage of Hazardous and Noxious Substances by Sea (HNS) - M. k. o odpowiedzialnoSci i odszkodowaniach za szkody wynikle z przewozu morzem substancji niebezpiecmych i szkodliwych International Convention on Load Lines -M. k. o liniach ladunkowych International Convention on Maritime Search and Rescue (SAR) -M. k. o poszukiwaniu i ratowaniu na morza International Convention on Oil Pollution Prepardness, Response and Co-operation (OPRC) - M. k. o przygotowaniu, wsp61pracy i zwalczaniu rozlewow olejowych International Convention on the Establishment of an International Fund for Compensation for Oil Pollution Damage (FUND) M. k. o ustanowieniu miqdzynarodowego funduszu odszkodowah za straty spowodowane rozlewami olejowymi International Convention on the Control of Harmful Anti-fouling Systems on Ships M. k, o stosowaniu szkodliwych systemow przeciwporostowej ochrony kadhba International Convention Relating to Intervention on the High Seas in Cases of Oil Pollution Casualties (INTERVENTION) M, k, dotyczqca interwencji na morzu otwartym w przypadku rozlewow olejowych International Convention on Salvage (SALVAGE) - M. k, o ratownictwie International Convention on Tonnage Measurement of Ships (TONNAGE) -M. k. o pomierzaniu statkow International Convention on Standards of Training, Certification and Watch keeping for Fishing Vessel Personel (STCW-F) -M. k. o standardach wyszkolenia, wydawaniu Swiadectw i pelnieniu wacht przez zalogi statkow rybackich International Convention on Standards of Training, Certification and Watch keeping for Seafarers (STCW) - M. k. o standardach wyszkolenia, wydawaniu Swiadectw i pelnieniu wacht przez marynarzy The Torremolinos International Convention for the Safety of Fishing Vessels (SFV) M. k, z Torremolinos o bezpieczedstwie statk6w rybackich

10. SHIPPING
-?

Ship's operator -armator (an example -przyklad)

Safety officer/ officer ds. bezpieczeristwa
4

Designated person/ osoba wyznaczona

I

Quality and Safety ManagementDepartment/ dzial zarzqdzania jakokiq i bezpieczenstwa

C O ~ D U ~ V 1 "

Management (zarzqd firmy)

I Management ~ecretaiy/)

President/ Prezyden t

sekretariatzarzqdu

Mce-president -financial) wiceprezydent ds. finansowvch

wiceprezydent ds.

wiceprezydent ds.

wiceprezydent ds. eksploatacvinvch

Manager/ kierownik Shore StaffManager/ kierownik dzialu kadr lqdowych

Sea Staff Manager/ kierownik dzialu kadr morskich

Claim and Insurance Department/ dzial Chartering Department/ dzial operacyjny

-

buidlingd kierownik

1-4

Reefer Fleet Manager/ kierownikfloty chlodniowcdw kierownikfloty Ro-ro Fleet Manager/ kierownikfloty pojazdowcdw vessels A, B, C/ inspektor techniczny

1
t
1

Chartering B u l k e d dzial operacyjny masowce dzial operacyjny chlodniowce Chartering Ro-ro/ dzial operacyjny pojazdowce A ,,

Recruitment Officer/ kierownik ds. naboru Training Officer/ kierownik ds. szkolenia (uracownik ds. o&&izacji podrdiyl

piGzamTSeamen Documents ClerWprac. ds. dokumentdw marvnarskich

Operation Officer vessels B, C/ ojcer operacyjny - statki A, B, C Operation Officer vessels E, F/ ojcer operacyjny - statki D, E, F

-c D,

vessels A, B, C/ inspektor nawigacyjny

pracownik ds. rozliczeri

Shipowner and ship's operator wlaScicie1 i armator statku

accountant-pracownik dziaiu ksiegowoici bookkeeper -ksiegowy circular - okolnik company safety officer (CSO) - oficer bezpieczenstwa firmy clerk -pracownik biurowy department -dzial - crewing -dzial zalogowy - technical - dzial techniczny - operation - dzial operacyjny dzial operacyjny, dz.czarter6w -chartering - claim and insurance - dzial ubezpieczen i roszczen - operation - dzial operacyjny, dzial eksploatacji - personnel -dzial kadr - purchasing - dzial zamowien - quality and safety management - dzial zarzqdzania jakoiciq i bezpieczenstwa designatedperson -osoba wymaczona (w systemie zarzqdzania bezpieczenstwem) flying captain -supercargo, oficer (zwykle kapitan) spoza zalogi statku, odpowiedzialny za sprawny jego zaladunek (takze port-captain, cargo superintendent) management -zarzqd (firmy) - company - zarzqd firmy secretary - sekretariat zarzqdu management company - firma zarzqdzajqca (statkami) fee - oplata menedzmentowa, wynagrodzenie firmy zarzqdzajqcej - ship - firma zarzqdzajqca (eksploatacjq statku) manager -kierownik dziaiu - fleet -kierownik floty - sea staff -kierownik dziaiu kadr morskich

owner's protection club -klub P&I, armatorski klub ubezpieczeniowy owner's representative-przedstawiciel armatora pay clerk - pracownik ds. rozliczen maryna-

rzy
port captain - oficer organizujqcy i nadzorujqcy przeladunek (z ramienia armatora, czarterujqcego) pre-planner -sztauer lub oficer odpowiedzialny za rozplanowanie operacji przeladunkowych president -prezydent principal -mocodawca, zleceniodawca recruitment officer -pracownik odpowiedzialny za nabor kadr seamens' travel clerk - pracownik odpowiedzialny za organizacjq podrozy marynarzy seamen documents clerk -pracownik odpowiedzialny za wyrabianie dokumentow marynarskich ship operator - armator, operator statku shipowner -wlaiciciel statku shipping -zeglugowy company - przedsiqbiorstwo zeglugowe, przedsiebiorstwo armatorskie -department -dzial ekspedycji -industry -zegluga, przemysl zeglugowy line - linia zeglugowa ship's operating -eksploatacja statku supercargo -supercargo (nadzorujqcy ladunek przedstawiciel jego wlaiciciela) superintendent - inspektor (techniczny statkow) - marine -inspektor nawigacyjny (armatora) technical -techniczny department - dzial techniczny staff -personel technicmy superintendent - superintendent techniczny, inspektor technicmy training officer - pracownik odpowiedzialny za szkolenie kadr vice-president -wiceprezydent -financial - wiceprezydent do spraw finansowych -technical -w. do spraw technicznych -maritime -wiceprezydent do spraw morskich operation - wiceprezydent do spraw eksploatacyjnych

--

--

--

- ship - zarzqdca statku - shore staff - k. dziaiu kadr lqdowych office assistant - asystent biurowy office staff - obsada biura operation officer -pracownik operacyjny, eks-

--

ploatacyjny (zajmujqcy siq grupq statkow) operator -armator, operator (zarzqdzajqcyeksploatacjq statku lub linii) owner -wlakiciel statku - managing - wlaiciciel zarzqdzajqcy (statkiem)

Crew -zaloga
Management level omcers - oficerowie poziomu zarzqdzania

kapitan

Chief Engineer/

d w i mechanik

mechanik wachtowy

Operation level oflcers - oficerowie poziomu operacyjnego

/
Watchkeeping ratings deck marynarze wachtowi - poklac
P

Electrician/ elektryk

Supporting level ratings marynarze poziomu pomocniczego Watchkeeping ratings - engine r o o d marynarze wachtowi silownia

Bosun/ bosman Able Bodied Seaman/ starszy marynarz Oiler/ smarownik

'L
9
.O

y
Trainees prakgkanci

pomocnik kucharza

3 B

8
-,

Deck Cadet/
Q

Engine Cadet/ kadet maszynowy

Messboy/ ml steward

Crew -zatoga
able-bodied seaman (Am) -starszy marynarz apprentice-praktykant - deck -praktykant pokladowy - engine -praktykant maszynowy badge -naszywka, identyfikator (np. z nazwiskiem lub stanowiskiem) bed room steward -steward kabinowy be in charge of .. - odpowiadak za...., pelnik funkcje boatswain -bosman bosun -bosman boy -chlopiec (praktykant szeregowy) - deck - chlopiec (praktykant) pokladowy - mess -chlopiec (praktykant) hotelowy cabin steward - steward kabinowy cadet -kadet, uczen szkoly morskiej - deck -kadet pokladowy - engine -kadet maszynowy captain -kapitan (posiadacz dyplomu kapitanskiego) - merchant - kapitan statku handlowego - merchant navy - kapitan marynarki handlowej - sea -kapitan statku morskiego carpenter -cieSla (okr~towy) catering -hotelarstwo department - dzial hotelowy equipment - wyposaienie dzialu hotelowego, sprzqt hotelowy staff - zaloga hotelowa chief - szef, kierownik cook - starszy kucharz, szef kuchni engineer - starszy mechanik -mate - starszy oficer officer - starszy oficer -steward - ochmistrz cleaner -sprzqtacz complement - etatowa zaloga (obsada) statku coxwain - stemik crew - zaloga - deck - zaloga pokladowa -joining - zaloga okrqtujqca -man - czlonek zalogi -member -czlonek zalogi - nucleus - zaloga szkieletowa - relief -zaloga zmieniajilca, zmiemicy - repair - zaloga remontowa

--

- -

dayman -pracownik dniowkowy (w odroinieniu od wachtowego), dejman deck -pokladowy crew -zaloga pokladowa department -dzial pokladowy engineer -mechanik pokladowy gang -brygada robocza -hand -marynarz pokiadowy -hands - zaloga pokiadowa officer -oficer pokladowy -rating - pokladowy czlonek zalogi szeregowej steward - steward pokladowy watchman - wachtowy pokiadowy deckie -marynarz pokladowy department -wydzial, dzial na statku dependants - czlonkowie rodziny (tu: mary"am dual purpose (DP) - czlonek zalogi o dwoch specjalnoiciach (np. st.mar./motorzysta) electrician -elektryk engine department -dzial maszynowy engineer - iniynier, mechanik (okrqtowy) - first assistant - drugi mechanik - guarantee -mechanik gwarancyjny -officer -oficer mechanik (okrqtowy) - reefer -mechanik chlodni surveyor - inspektor maszynowy fire-watch - dozor poiarowy, wachta poiarowa first mate -pienvszy oficer (pokladowy na statku pasaierskim) hand -marynarz szeregowy hands -zaloga statku - all - cala zaloga - all hands on deck! - cala zaloga na poklad! handy man -pomocnik helmsman -stemik helper -pomocnik hotel manager -kierownik dzialu hotelowego junior officer - oficer mlodszy (2., 3. oficer, 3.,4. mechanik) key personnel - kluczowi czlonkowie zalogi, stanowiska kluczowe lifeboatman- czlonek obsady lodzi ratunkowej lookout man -marynarz stojqcy ,,na oku" (to) man -obsadzik statek zalogq manning -obsadzanie (statku) zalogq manpower - siia robocza

10. SHIPPING

mariner -marynarz master -kapitan statku mariner -kapitan (zeglugi handlowe) mate -oficer (pokladowy) - chief - starszy oficer pokladowy - second - drugi oficer pokladowy merchant seaman - marynarz statku handlowego mess boy -mlodszy steward, pomocnik stewarda midshipman -asystent pokladowy motorman -motorzysta navigating officer -oficer nawigacyjny navigator -nawigator officer -oficer - catering - oficer dziah hotelowego - deck - oficer pokladowy - duty - oficer sluibowy - engine - oficer maszynowy, oficer mechanik -of the watch - oficer wachtowy - radio -radiooficer - safety - oficer odpowiedzialny za sprawy bezpieczenstwapracy - senior - starszy oficer (kapitan, st. mechanik, st. oficer pokladowy, 2. mechanik) - ship safety (SSO) -oficer bezpieczenstwa statku oiler - smarownik old man - (pot.) stary (kapitan statku) old salt - stary, doSwiadczony marynarz ordinary seaman (01s) -marynarz (stopien) Persons on Board (POB) ... osob na pokladzie (take: pilot na pokladzie) principal -pnelozony pumpman -pompowy (marynarz obslugujqcy pompy na zbiomikowcu) purser - intendent quartermaster-stemik rating -marynarz (szeregowy czlonek zalogi) repair team -brygada remontowa riding squad - lotna brygada remontowa rigger -czlonek obsady portowej statku seafarer -marynarz sea-going engineer -mechanik okrqtowy seaman -marynarz apprentice -praktykant pokladowy seamanlike-marynarski

--

seamanly -godny marynarza seamanship -praktyka morska sea staff -personel plywajqcy, marynarze senior officer -wyzszy oficer (kapitan, starszy mechanik, starszy oficer, drugi mechanik) shipmaster -kapitan statku shipmate -kolega ze statku shipkeeper - wachtowy, dozorujqcy statek uwiqzany (bez zalogi) ship's -statkowy doctor - lekarz okrqtowy -electrician -elektryk okrqtowy engineer - mechanik okrqtowy fitter - Slusarz okrqtowy staff -oficerowie statku welder - spawacz okrqtowy surgeon - lekarz okrqtowy short-handed -niepelna obsada zalogowa sparks (sparky) - (pot.) radiooficer staff - personel, kadry captain - kapitan (kierujqcy zalogq statku pasaierskiego i odpowiadajqcy za bezpieczenstwo) - catering - zaloga hotelowa - deck - zaloga pokladowa - engine - zaloga maszynowa steward - steward -boy - chlopak kabinowy - chief - ochmistrz - cabin - steward kabinowy stewardess - stewardesa steward's department -dzial hotelowy, dzial adrninistracyjno-gospodarczy(na statku) steersman -stemik, marynarz sterujqcy storekeeper (stk) -magazynier maszynowy subordinate -podwladny substitute -zastepca, zmiennik tankerman - (pot.) marynarz obslugujqcy zbiomiki i rurociqgi zbiomikowca trainee - osoba przyuczana do zawodu uncertificated - bez dyplomu (oficerskiego) bez Bwiadectwa (marynarskiego) undermanned - (statek) obsadzony niepelnq zalogq understaffed - z niepelnq zalogq wiper (wpr) - (obecnie) najnizsze stanowisko w zalodze maszynowej,marynarz wykonujqcy proste czynnoici pomocnicze

---

- -

Crew matters -sprawy zalogowe

allowance - dieta, dodatek -dodatek na wyiywienie, stawka zywieniowa application -podanie - submit an -zloiyC podanie articles of agreement-umowa zbiorowa o pracg na statku podpisana pomiqdzy kapitanem i zalogct lista zaciqgowa ashore -na lqdzie (np. bez pracy) as per contract - zgodnie z urnowq bill of health - iwiadectwo zdrowia black list - tzw. czarna lista (lista zawierajqca nazwiska osob naruszajqcych dyscyplinq pracy itd. breach of discipline -naruszenie dyscypliny - alcohol abuse -naduiycie alkoholu - first occurence - pienvsze zdarzenie (naruszenie dyscypliny po raz pienvszy) - grave offence -powaine wykroczenie - guilty -winien - offence -wykroczenie - offender -winowajca - repeated offence - powtorne (kolejne) wykroczenie bonus - dodatek, bonus - return - dodatek za powrot do tej samej finny lub na ten Sam statek - seniority -dodatek za staz - tanker - dodatek zbiornikowcowy (crew) accounting -rozliczanie (zalogi) - account of wages -rozliczenie wynagrodzen - account period - okres rozrachunkowy plac - advances -zaliczki - advance wages receipt - lista zaliczek - allotment -przekaz pieniqzny, p. rodzinny - allotment note -polecenie przekazu pieniqznego - basic wage -placa podstawowa - bonded store deductions - potrqcenia kantynowe - bonus - dodatek, bonus - cash account -rozliczenie gotowki - cash advance -zaliczka - crew - rozliczanie zalogi - deductions - potrqcenia - fixed deductions -potrqcenia stale - income tax -podatek dochodowy - leave pay - urlopowe
- food

- monthly summary -zestawienie miesigczne -monthly wage account -miesiqczne rozlicze-

nie plac

- overtimes -nadgodziny -payroll - lista plac - telephone expenses - potrqcenia komunikacyjne, koszty 1qcnoSci telefonicznej
- slop chest - kantyna, potrqcenia kantynowe

- union fee -skiadki czlonkowskie na zwiqzki

zawodowe collective bargaining agreement (CBA) umowa zbiorowa - provisions of - ustalenia (przepisy) umowy zbiorowej crew (change) -wymiana zalogi - convenient port - port dogodny (tu: do podmiany zalogi) list - lista zalogi - ordering -replacement -zlecanie zmiany z. - relief -zmiana zalogi, zmiennicy - replacement -zmiennik, zastepstwo - suitable port - port odpowiedni (tu: do podmiany zalogi) (crew) documents -dokumenty zalogowe - crew list - lista zalogi - health certificate -Swiadectwo zdrowia - international medical certificate -migdzynarodowe iwiadectwo zdrowia - medical certificate - Swiadectwo zdrowia -muster roll - lista zaciqgu, lista zalogi - passport-- paszport - ship's articles - musterola, rola zaciqgowa, umowa o pracq na statku - seaman's visa -wiza marynarska - transit visa -wiza tranzytowa - turist -wiza turystyczna - vaccination - Swiadectwo szczepien - visa -wiza - work permit - zezwolenie na pracg crewing agent - agent zalogowy crews' custom declaration -deklaracja celna zalogi crews' experience - doiwiadczenie zalogi crews' level of training -poziom wyszkolenia zalogi daily - dzienny, dobowy -allowance - stawka dzienna (np. zywieniowa) inspection -przeglqd codzienny routine - czynnoici codzienne -task -zadania dzienne (przy podziale pracy)

---

10. SHIPPING

discharge -wyokrqtowanie -book -ksiqieczka zeglarska - cause of -przyczyna wyokrqtowania -certificate -zahwiadczenie o wyokrqtowaniu - disciplinary - wyokrqtowanie kame, dyscyplinarne discipline on board - dyscyplina na statku disciplinary-dyscyplinarny -case -przypadek naruszenia dyscypliny disciplinary procedure - postepowanie dyscyplinarne - dismissal - zwolnienie (kame) - hearing -wysluchanie (obwinionego) - warning - ostrzeienie - verbal waming - ostrzezenie ustne - written warning -ostrzeienie pisernne - explanation -wytlumaczenie - reprimand -reprymenda disembark -wyokrqtowak, zejBk ze statku disembarkation - wyokrqtowanie, zejhcie ze statku disembarking -wyokr~towanie dismissal -zwolnienie (z pracy) - cause of -przyczyna zwolnienia -justified - zwolnienie usprawiedliwione - entry to the log - zapis w dzienniku okrqtowym dry ship - (pot.) statek, na kt6rym zabronione jest uiywanie alkoholu (to) embark - zaokrqtowak, wejid na statek, przyjqk na statek embarkation-zaokrqtowanie, wej6cie na statek, do lodzi embarking -okrqtowanie,zaokrqtowanie (to) employ -zatrudniak employment -zatrudnienie agreement - umowa o pracq contract -kontrakt, umowa o pracq - re- - ponowne zatrudnienie employer -pracodawca employee -pracownik engage - zatrudniak engagement -zatrudnienie, zaangaiowanie - contract of -umowa o pracq, kontrakt (to) evaluate - oceniak, opiniowak evaluation report - opinia, ocena - ability - umiejqtnohci, zdolnohci - attitude -postawa, zachowanie siq - competence -kompetencja

- mozliwoBk polegania (na kimi) form - formularz opinii - incompetence - niekompetencja - initiative - inicjatywa -judgement -umiejqtnoBk osqdu - language proficiency -umiejqtnokci jqzykowe - motivation -motywacja - performance -wykonywanie obowiqzkbw - personal conduct - prowadzenie siq, zachowanie siq - promotion ability - zdatnohk do awansu - recommendation - zalecenia - safety awarness -zachowanie bezpieczenstwa - temperament -temperament health certificate -Bwiadectwo zdrowia house the crew -rozmieszczak zalogq inspection - inspekcja - crew quarters - inspekcja pomieszczen zalogowych - unannounced - inspekcja niezapowiadana join -zaokrqtowak jump a ship - opu6cik statek bez pozwolenia, zdezerterowak labour costs -koszty robocizny labour turnover -plynnohk kadr landing -wyokrqtowanie landsick - (marynarz) tqskniqcy za lqdem line of authority - droga sluibowa list - lista - crew - lista zalogi log book -dziennik okrqtowy entry -zapisy w dzienniku okrqtowym extract - wyciilg z dziennika okrqtowego - abstract (from the -) -wyciilg (z dziennika okrt$owego) (to) man - obsadzik statek zalogq manning - obsadzanie (statku) zalogq agent - agent zalogowy (to) mess - spoiywak posilek mess bill -wydatki na wyiywienie muster roll - lista zalogi, musterola negligence - zaniedbanie, niedbalstwo notice of termination -wypowiedzenie occupational desease -choroba zawodowa occupational hygiene -higiena zawodowa order on board -porzqdek na statku overtimes -godziny nadliczbowe, placa za nadgodziny
- dependability

--

---

- nadgodziny gwarantowane (oplacone bez wzglqdu na to czy byly przepracowane) rate - stawka za nadgodziny sheet - arkusz (zestawienie) nadgodzin paid off -splacony, rozliczony (marynarz wyokrgtowany) pay - placa (to) pay - placiC paymaster -platnik (na statku pasaierskim) pay off -wyplaciC naleznoiC, splaciC przy wyokrgtowaniu passport -paszport personal - osobisty -belongings - rzeczy osobiste declaration - deklaracja rzeczy osobistych personnel -personel, zaloga accident -wypadek z udzialem czlowieka matters - sprawy zalogowe position - stanowisko practice -praktyka, staz -muster - alarm Cwiczebny - sea - okres praktyki morskiej pratique (free pratique) -iwiadectwo (sanitarne) swobody ruch6w promotion -awans -policy -polityka awansowa provision -zywnoiC, prowiant, przepis - scale of -normy wyzywienia ration -racja iywnoiciowa record - zapis (np. dotyczqcy zaokrqtowania, praktyki morskiej) rejoin -ponownie zatrudnik siq (u tego samego armatora, na tym samym statku) responsibility -odpowiedzialnoSC Sailor's House - Dom Marynarza sanitary conditions -warunki sanitarne seafaring -plywanie (zarobkowe) po morzu Seaman's Book -ksiqzeczka ieglarska seamanlike -marynarski seamanship - praktyka morska, wiedza okrqtowa, doiwiadczenie morskie sea period -czas pobytu w morzu, staz plywania sea service -sluzba morska, doiwiadczenie na morzu sea sickness - choroba morska ship's articles - musterola, rola zaciqgowa, umowa o pracg na statku ship's company - (cala) zaloga statku

- guaranteed

--

ship stores - zapasy okrqtowe shipwrecked person -rozbitek shore leave -wyjicie na lqd (marynarza) (to) sign-off -wyokrqtowak, skreiliC z listy zalogi signing off -wyokrqtowanie, zwolnienie z zaciqgu, zmustrowanie (to) sign-on -zaokrqtowat, wpisak na listq zalogi signing on -zamustrowanie, zaokrqtowanie slop chest -kantyna dla zalogi (to) smuggle -przemycak, szmuglowaC stock -zapas materialow, prowiantu lub czgici zamieiych (na statku) supplies - dostawa, zaopatrzenie supply -zaopatrzenie, dostawa, zapas, zasob to be in force - obowiqzywaC, byk w mocy (o przepisach) (to) supply -zaopatrywaC, dostarczaC testimonials - zaiwiadczenie o zatrudnieniu, opinia trade union -zwiqzek zawodowy training - szkolenie centre - okrodek szkoleniowy programme -program szkolenia ship - statek szkoleniowy simulator - symulator szkoleniowy transportation -transport -costs -koszty transportu, podrozy means - irodki transportu trim -uporzqdkowany, schludny uniform -mundur allowance - dodatek mundurowy - distinction - dystynkcje - marine blue - mundur granatowy vessel - statek - fully manned - statek w pelni obsadzony (zalogd compliment - zaloga statku victualling -wyzywienie -bill -rozliczenie kosztbw wyzywienia (zalogi) -rate - stawka dzienna na wyiywienie (zalogi) scale - skala wyiywienia, tabela naleznych racji (iywnoiciowych) wages -placa account - rozliczenie plac warning - ostrzezenie - verbal - ostrzezenie ustne - written - ostrzezenie na piimie

--

10. SHIPPING

Superstructure and accommodations - nadbudu'wka i pomieszczenia

Owner's lope/ messdeck/

navigation decW pokiad nawigacyjny bridge/ provision crane/ mostek diwig gospodarciy

living quarters pomieszczenia mieszkalne

smoke detection system/ system wykrywania dymu 1

Accommodation - pomieszczenia
accommodation -pomieszczenie -pomieszczenia zalogowe -plan -plan pomieszczen - suitable - odpowiednie, wystarczajqce pomieszczenia air -conditioned room -pomieszczenie klimatyzowane air-conditioning-klimatyzacja system - system klimatyzacji --unit -agregat klimatyzacyjny alleyway -korytarz wzdluzny na statku berth - koja deck -poklad mieszkalny - lower - dolna koja boatswain's locker -magazyn bosmanski bonded store -magazynek celny bridge -mostek (kapitanski, nawigacyjny) - after - mostek rufowy (na promie) - captain's - mostek kapitanski - docking -mostek rufowy (na promie) bridgehouse - Sredniowka (nadbudbwka na Brodokqciu) cabin -kabina equipment -wyposazenie kabiny carpenter's shop -ciesielnia, magazynek ciesielski chart room -kabina nawigacyjna climatizer-klimatyzator, urzqdzenie klimatyzacyjne crew - zaloga -mess - mesa zalogowa messroom -mesa zalogowa deck workshop -warsztat pokladowy dispensary -ambulatorium dividing bulkhead - Sciana dzialowa dryer - suszarka fiddle -krata wok01 stolu (zapobiegajqca spadaniu naczyn) galley - kuchnia statkowa equipment - wyposaienie kuchni machines - urzqdzenia kuchenne range - (statkowy) piec kuchenny heater -podgrzewacz, grzejnik heating -nagrzewanie, ogrzewanie indoors -w pomieszczeniu zamknictym inside cabin -kabina wewnqtrzna (bez okna) laundry -pralnia locker -zarnkniccie, magazynek - linen -magazynek bielizny
- crew

--

paint -magazyn farb library -biblioteka lounge -salon (na statku wycieczkowym, promie) mess -mesa deck -poklad, na ktorym znajduje sic mesa - officer's -mesa oficerska - crew --mesa zalogowa, jadalnia zalogi szeregowej messroom -mesa, jadalnia office - biuro - cargo - biuro ladunkowe - deck - biuro pokladowe - engine - biuro maszynowe spaces -pomieszczenia biurowe - stevedore's -biuro sztauerow - tally -biuro liczmenow officer's quarters -pomieszczenia oficerskie open space - pomieszczenie otwarte (nie wliczane do pojemnoSci statku) panelling - szalunek pomieszczen pantry -pentra passageway -korytarz poprzeczny (na statku) passenger -pasaier -accommodation -pomieszczenie pasazerskie bay -pomieszczenie pasazerskie deck -poklad pasazerski spaces -pomieszczenia pasazerskie reefer stores -prowiant chlodzony refrigerated cabinet -szafa chlodnicza, chlodziarka refrigerated stores -zywnoBC chlodzona, prowiant chlodzony refrigerator- szafa chlodnicza, chlodziarka room -pomieszczenie - accumulator -akumulatorownia, pomieszczenie akumulatorow - battery - akumulatorownia - boiler - kotlownia, pomieszczenie kotla - chart -kabina nawigacyjna - cold storage- - komora skladowa (chlodzona) - conditioned pomieszczenie klimatyzowane - conference -pok6j konferencyjny - dining -jadalnia - dry provision - sucha prowiantura, magazyn prowiantu suchego - drying - suszarnia - emergency generator pomieszczenie agregatu awaryjnego -provision magazyn zywnoSci, prowiantu, prowiantura
-

--

--

10. r-

SHIPPING

Ferry cross section -przekrbj promu

staircase/ klatka schodowa

dno podwojne

cabin - kabina
mirror light/ Swiatio nad lustrem, bath room/ lazienka ceiling light/ lampa sujtowa electric clock/ zegar elektiyczny

wall light/ lampa Scienna lampa - biurkowa -bed light/ lampka kojowa -bed/ koja
.
,

desk light/

alleyway/' korytarz

mirro/;/ wash-bowh lustro umywalka

sofa/ sofa

desk/ biurko

- pump - pompownia - recreation -pomieszczenie rekreacyjne - steering - sterowka saloon - salon (czgSc pomieszczen kapitan-

Certificates of Competency - Swiadectwa kompetencyjne

skich) screen door -drzwi siatkowe seamens' quarters - pomieszczenia marynarzy self-closing door -drzwi samozamykajqce sic store -magazynek, magazyn -bosun's -magazynek bosmanski - catering - magazyn dziaiu hotelowego - chemicals -magazyn chemikaliow - chill - chlodnia, komora chlodnicza - cold - chiodnia, komora chlodnicza - deck -magazyn pokladowy - dirty linen - magazyn bielizny brudnej - fire equipment -magazynek sprzetu ppoz. - paint - magazyn farb - recreation -pomieszczenie rekreacyjne - refrigerated provision - chlodnia prowiantowa - reefer - chlodnia prowiantowa (na statku) - steward's - magazyn zaopatrzenia dzialu administracyjno-gospodarczego superstructure-nadbudowka deck - pokiad nadbudowki -crew quarters -czeSC nadbudowki z pomieszczeniami zalogi - crew spaces -pomieszczenia zalogowe - office spaces -pomieszczenia biurowe - passenger spaces - pomieszczenia pasazerskie - passenger quarters - pomieszczenia pasazerow telephone equipment exchange - centrala telefoniczna wheelhouse - sterownia

- -

certified officer - dyplomowany oficer certificate - iwiadectwo holder - posiadacz dyplomu, Swiadectwa certificate of competency -certyfikat, Swiadectwo kwalifikacyjne - abled-bodied seaman - iwiadectwo starszego marynarza - abled-bodied seaman home trade - Swiadectwo starszego marynarza w zegludze krajowej - able fisherman -seagoing fishing -Swiadectwo starszego rybaka ryboiowstwa morskiego -cook assistant Swiadectwo miodszego kucharza okrgtowego - cook - Swiadectwo kucharza okretowego - chief engineer officer - dyplom starszego oficera mechanika - chief mate -dyplom starszego oficera - deck hand - Swiadectwo mlodszego marynarza pokladowego - endorsement attesting the recognition of a -potwierdzenie uznania dyplomul Swiadectwa - engineer officer in charge of watch - dyplom oficera mechanika wachtowego - fisherman seagoing fishing - iwiadectwo rybaka ryboiowstwa morskiego holder -posiadacz Swiadectwa dyplom -marine electro-automation officer oficera elektroautomatyka okretowego -master -dyplom kapitana zeglugi wielkiej - master - near coastal voyages - dyplom kapitana zeglugi baltyckiej - master home trade - dyplom kapitana w zegludze krajowej - master mariner - dyplom kapitana zeglugi wielkiej - master's - dyplom kapitana, Swiadectwo kwalifikacji kapitana statku handlowego - mate - dyplom oficera pokiadowego - chief mate - dyplom starszego oficera -of competency -dyplom oficerski, Swiadectwo kwalifikacyjne - officer in charge of a navigational watch dyplom oficera wachtowego

--

--

10. SHIPPIRC -

ofiicer in charge of a na\ igational batch-, near coastal loyages - dyplom oficera \vachtowego. zeglugi baltyckiej - o f sea s e n i c e - zas\\.iadczenie praktyki plyi+ania of matchkeeping s e n ice on the bridge -- zaSwiadczenie o pelnieniu \vachty nawigacyjn ej - ordinary seaman honic trade hviadect\\o marynarra a zegludze k r a j o w j pilotage licencja pilota p i l o t a g e exemption - dokunient z~ralniajqcy (kapitana) z obolviqzku korrystania z us1~1g pilota rating forming part of an engine room ~vatch C\viadect\vo motorzysty ~vachtou-ego - rating forming part of a naLigational \\ateti sa iadectwo marynarza wachtou ego - second engineer officer - dyplom drugicgo oficera mechaniku home t r a d c d y p l o m s/ys k i p p e r class 1 pra klasy 1 \4 zegludze kra.jo\\ej home trade dyplom szy-skipper class 7 pra klasy 2 n zegludze krajoaej skipper class 1 seagoing fishing - dyplom szypra klasy 1 rybolbn st\\ a lnorskiego seagoing fishing - dyplom s k i p p e r class 2 szypra klasy 2 rybolih s t w morskiego tanhcrman i\\ iadectwn prresrkolenia uprax ni,?jqce do plyu ania na tbiomikou each -I\ iper-SM iadect\\o mlodszego motorrh.sty certification \vyda\\ aanle dq plombu certificate of competency ( C O C ) s\\iadect\\o kompetenc>jne (dkplom oticerski. s\\ indectwo inar) narskie) dispensation -zez\\olenie na rajmo\\ anlc stano\\ iska d>namic positioning operator certificate swiadect\\o operatom s>stemu par! ejono\\ ;Inia dynamiczncgo flag state kra.1 bander). paiist\\o bander! ccrtiticate COC' cert? tikat. < \ < iadectun kraju bander!,
-

- - control - inspekcja administracji kraju b.

- - regillatlons
przcpisy kraju bandery GRIDSS General Operator Certificate (GOC G M D S S ) - su lddect\\o operdtora ogolnego u~zqdzen GMDSS GhlDSS Restricted Operator Certificate (ROC CJMDSS)- sa ~adectmo ogranlczone operatord u ~ z ~ ~ d GMDCS zen home trade - zegluga krajowa home state C O C d y p l o m (Swiadect\vo) kraju pochodzen~a (rnarynarza) issued under the provisions ... - wystawiono na podstawie przcpisb\v ... license licencja. dyplom. S\riadectwo kwalitikacyjne - \ alld - I arn! dy plom \ master's license - dyplom kapitana. Swiadect\vo k\valifikacji kapitana statku handlowego master's ticket --(pot.) d l plom kap~tdna near coastal \o>ages zegluga prrqbrzezna permission - r c m o l e n ~ e -on chemical tanker r a r \ \ o l e n ~ e pracc. na na . chcmikalio\~cach -on liquiticd gas tanker -rermolenie na prace na garowcach -on 011tanker zezw olenie na pracq na r b ~ o r n ~ h o \cu do prze\\ o r u ropy \ permit to operate high speed craft - zezu oleLieronanie statkarni o duzych prqdkonie n c ~ sciach qualification document -+\I ~adechvo potwierdz>i.iqctk\\aliiikacje regulations - przcpisy ~nternntional - przepis) mi<dzynarodo\ve national - prrepisy krajo\ve
-

spurious sfitlszo\\any (np. dokument) sea practice praktl ka morska \ea s e n i c e - prakt)k'~ mor\ha. star n w r A
-

--

racja. sprawozdan~e. raport suspend certificate -- r a n 1e51iccrt! fikat. /a-

Work organization on board - organizacja pracy na statku

(to) board -wehodzit na statek boarding -wejicie na poklad capacity - stanowisko - served in of ... (served as ....) - byl zatrudniony na stanowisku ... crew call system - wewnqtrzstatkowy system przywolania (zalogi) day-off - dzien wolny od pracy day wage - dniowka day work - dniowka robocza day worker -pracownik dniowkowy, dayman deficiency -niezgodnosk z wymaganiami go aboard - wehodzit na poklad go aloft - wspinak sie na maszt go to sea - iSC na morze graphic schedule -harmonogram instruction - instrukcja, szkolenie, rozkaz -booklet - i. (np.obshgi) w formie broszury -sequence -kolejnoSC wykonywania czynnoSci, polecen lookout - obsenvacja, obsenvator main shipboard manual - glowna instrukcja statkowa management of a vessel -zarzqdzanie statkiem man-hour -roboczogodzina mariner's handbook -poradnik marynarza muster - zbiorka list -rozktad alarmowy station - p ~ n k zborny t off-duty -po shzbie on board - na statku, na statek on-deck -na pokladzie on duty - na shzbie one onlone off -system pracy zalogi (jednakowy czas spqdzany na statku i na lqdzie) operator - obslugujqcy, operator, uzytkownik (urzqdzenia) order -polecenie, rozkaz (to) order -polecac, rozkazywac overlap - okres przejmowania obowiqzkow przez czlonkow zalogi, pot. zakladka performing bridge watchkeeping duty -pelnienie wachty na mostku post - stanowisko, funkcja, pozycja principal -przelozony, szef quarters - stanowiska (alarmowe, manewrowe) relieve officer -oficer przejmujqcy wachtq (to) relieve - zmienit kogoS na shzbie reliever -zmiennik

replacement -zastepstwo round - obchod (statku, np. ppoi.) routine -czynnosci rutynowe (wykonywane na statku stale) - daily - porzqdek dnia stand by -pogotowie - to be in -bye w pogotowiu (do pracy) straight time -czas roboczy zwykly (w odroznieniu do nadgodzin) (to) substitute -zastqpowac take charge of ... - objqc kierownictwo take over -przejqc (np. statek, wachtq), objqc (np. kierownictwo) duties -przejqc obowiqzki take part in ... - wziqc udzial w .... take the con - objqc kierowanie statkiem take the sea - zaokrqtowai., iSC na morze turn to - zabierac siq do roboty unmanned - bez obshgi czlowieka engine room - silownia bezwachtowa watch -wachta, obsada wachty -afternoon w. popohdniowa (12.00 -1 6.00) - anchor - wachta kotwiczna -below -wachta wolna (od shiby) - deck - wachta pokladowa - engine -wachta maszynowa engineer -mechanik wachtowy - first - wachta 20.00 - 24.00 - forenoon - wachta 08.00 - 12.00 - middle - wachta 00.00 - Q4.00 - morning - wachta 04.00 - 08.00 -officer - oficer wachtowy - set the -wyznaczyc wachtq - set up - ustanowik wachte - take over the -przejqc wachtq (to) watch - pelniC wachtq watchkeeping - trzymanie wachty, pelniqcy wachtq, wachtowy -engineer -mechanik wachtowy oMicer -- oficer wachtowy watchman -wachtowy work - praca aloft - pracowaC na wysokosci in progress - praca w toku (nie zakonczona) --load - obciqzenie pracq - piece -- praca akordowa - urgent -praca pilna working day - dzien powszedni, dz. roboczy working time -czas pracy working up a new ship - zaznajomienie siq zalogi z nowym statkiem workstation - stanowisko pracy

--

--

---

10. SHIPPING

Area of Trading -rejon ieglugi

Buenos Aires (BA, Baires) - Buenos Aires Buenos Aires and/or La Plata (BALP) -Buenos Aires illub La Plata Baltic trade -zegluga baltycka British Columbia (BC) - Kolumbia Brytyjska Continent Antwerp-Hamburg (CAH) - porty pln. Europy od Antwerpii do Hamburga Continent Bordeaux-Hamburg (CBH) -porty p6lnocnych wybrzeiy Europy od Bordeaux do Hamburga Continent Le Havre-Hamburg range (CHH) -kontynentalne porty polnocnoeuropejskie w rejonie od Le Havre do Hamburga Channel Islands (CI) -wyspy Kanalu La Manche Continent -porty polnocnoeuropejskie pomip dzy Hamburgiem i Bordeaux District of Columbia (DC) - o k r g Columbia East Coast of USA (EC USA, USEC) - USA, wschodnie wybrzeia East Coast Africa (ECA) - wsch. wyb. Afryki East Coast of India (ECI) -wsch. wyb. Indii East Coast of Ireland (ECI) - wsch.wyb. Irlandii East Coast of Great Britain (ECGB) wschodnie wybrzeza Wielkiej Brytanii Europe Combined Terminals (ECT) -zespol terminali kontenerowych w Rotterdamie East Coast United Kingdom (ECUK) wschodnie wybrzeia Wielkiej Brytanii East Indies (EI) - Indie Wschodnie Europe (EU) - Europa Far East (FE) - Daleki Wschod Gdansk or Gdynia (GG) -Gdansk lub Gdynia Gdansk, Gdynia or Szczecin (GGS) -Gdansk, Gdynia lub Szczecin Genova, Livorno or Naples (GLN) - Genua, Livorno lub Neapol Genoa, Naples or La Spezia (GNS) -Genua, Neapol lub La Spezia German North Sea Ports (GNSP) -porty niemieckie w basenie M. Polnocnego Genova, Savona, La Spezia or Leghorn (GSSL) - Genua, Savona, La Spezia lub Livorno Gulf ports - port Zatoki Meksykanskiej Havre, Antwerp or Dunkirk (HA or D) - Le Havre, Antwerpia lub Dunkierka Hamburg-Le Havre range (HIH) - (porty) w strefie Le Havre-Hamburg

Hong Kong (HK) - Hongkong Isle of Man (IOM) - wyspa Man Isle of Wight (IOW) -wyspa Wight London (Ldn) - Londyn London, Hull, Antwerp or Rotterdam (LHAR) - Londyn, Hull, Antwerpia lub Rotterdam Liverpool (Lpl) - Liverpool Marseilles (M'lls) - Marsylia North Coast (NC) -wybrzeie polnocne North coast of South America (NC SAM) Ameryka Poludniowa, pln. wybrzeza not north of (nin) - (port wyladunkowy) nie na polnoc od ... Northern Range (NR) -rejon polnocny (portow wsch. wybrzeza USA) Orient - Wschod, kraje wschodu Persian Gulf (PG) - Zatoka Perska Rotterdam (R'dam) -Rotterdam River Plate (River) - porty lezqce na rzekach Parana i La Plata South Africa (SA, SAF) -Afryka Poludniowa South America, East Coast (SAM EC) -Ameryka Pld., wschodnie wybrzeza South America, West Coast (SAM WC) Ameryka Pld., zachodnie wybrzeza Southampton (Soton) - Southampton Southern Range (SR) - poludniowe porty atlantyckiego wybrzeza USA United Kingdom (UK) -Zjednoczone Krolestwo United Kingdom or Continent ports (UK I Cont.) -porty Zjednoczonego Krolestwa lub Kontynent (europejski) United Kingdom, Havre, Antwerp or Dunkirk (UKHAD) - Zjednoczone Krolestwo, Le Havre, Antwerpia lub Dunkierka Gulf of Mexico (USGulf) -Zat. Meksykanska United States, north of Cape Hatteras (USNH) -porty wschodniego wybrzeza USA na polnoc od przylqdka Hatteras United States North Range (USNR) - strefa polnocna USA West EnglandEast Ireland (W.B.IE.1) - Zachodnia Anglia/Wschodnia Irlandia West Coast (WC) - zachodnie wybrzeza --of Africa (WCA) -z. wybrzeia Afryki --of England (WCE) - z. wybrzeza Anglii of India (WCI) - zach. wybrzeza Indii of South America (WCSA) - zachodnie wybrzeza Ameryki Poludniowej West Indies (WI) - Indie Zachodnie

--

--

Cargo booking - bukowanie ladunku

alongside delivery - dostawa pod burte bill's of lading lot -partia konosamentowa board receipt -potwierdzenie zaladowania ladunku, przyjqcia l. na statek (to) book -bukowak (ladunek), rezenvowaC booking -bukowanie, zlecanielprzyjmowanie ladunku do przewozu - advance - bukowanie wstepne (ladunku) -reference number -numer nadany danej partii zabukowanej przez agenta bukujqcego -note -nota bukingowa, potwierdzenie zabukowania period - okres obowiqzywania umowy bukingowej cargo (cgo) - ladunek - ballast - ladunek balastowy ladunek brudny (np. ropa surowa, w -dirty odroznieniu od ,,clean products") - outward - ladunek eksportowy -transit -ladunek tranzytowy, ladunek przeznaczony do innego portu closing date -data zakonczenia przyjmowania ladunkow na dany statek na plac skladowy commodity description -opis towarow commodity index -indeks towarow (to) consign -nadawak, wysylaC (np. towar) consignment -partia (np. ladunku) contract of affreightment - umowa bukingowa delay -opoznienie, zwloka description of the vessel - opis statku dirty tanker -zbiornikowiec do przewozu ropy surowej i produktow ciemnych (np. mazutu) dirty trade -przewoz ladunkow brudnych dispatch -wyslaC ladunek, przesylke except (ex) -wylqczajqc, z wylqczeniem excluded ports -porty wylqczone excluding (ex, excl.) -wylqczajqc, z wylqczeniem ex - z, spobrod excess -nadmiar, nadwyika export - eksport, wywoz license - zezwolenie wywozowe, eksportowe quota - kontyngent wywozowy, kontyngent eksportowy firm indication -wskaznik staly forward -wysylac, ekspediowak forwarding - spedycja instruction - instrukcja spedycyjna -order - zlecenie spedycyjne freight - fracht, ladunek

- back

--

- ladunek na droge powrotnq inbound - ladunek na drogq powrotnq - outward - ladunek w eksporcie haulage -przewoz, transport (Iqdowy) inducement - alimentacja, ilobC ladunku oferowanego net (free of all deductions) - wolny od wszelkich obci@e~i not exceeding (ne) -nie przekraczaj%cy offer - oferta - counter - kontroferta - firm -oferta wiqzqca on board -na statku, na statek on ship board - na statku, na statek option (opt) -wybor, opcja, prawo wyboru - quantity at captain's (qc) - ilok (ladunku) w opcji kapitana - quantity at Charterer's - ilosc (ladunku) w opcji czarterujqcego -quantity at Owner's ilobC (ladunku) w opcji armatora order port -port zlecenia out-bound freight -ladunek w eksporcie payable ton -tona zarobkowa port - port - custom of the (cop) - zwyczaj portu -of delivery (pod) - port dostarczenia ladunku -of discharge -port wyladunkowy of loading (pol) - port zaladunku, port zaladunkowy of transhippment - port przeladunkowy - optional - port opcyjny pre-booked -wstqpnie zabukowany precarriage -przewoz wst~pny quota -kontyngent, udzial, kwota (ilosc) receiving note -zgloszenie ladunku shipment -partia ladunkowa, wysylka towaru, ekspedycja (morzem) shipping -zegluga -ton -tona frachtowa (przestrzenna lub masy) -unit -jednostka ladunkowa (stanowiqca podstawe naliczenia frachtu) -weight - ciezar wysylkowy (ladunku) spread -rozkladac (np. przewozy) steaming range -zasiqg plywania (statku) stem - zobowiqzanie zaladowcy odnohie terminu zaladowania ladunku stoppage in transit -wstrzymanie wydania ladunku tender -udostqpnik, oddaC do dyspozycji (np. statek) -

- homeward

- ladunek powrotny

--

10. SHIPPING

Cargo documents - dokumenty ladunkowe

acceptancespecification -specyfikacja odbiorcza arrival notice - zgloszenie przybycia (powiadomienie odbiorcow ladunku o jego przybyciu) bill of entry - manifest ladunkowy, celna deklaracja przywozowa bill of lading (bll, BIL) - konosament - ante dated -k. wystawiony z datq wczeSniejszq - bearer - konosament na okaziciela -blank--konosament na okaziciela terms and conditions - warunki konosamentowe - captain's copy - kopia kapitaliska (konosamentu) - charter party - konosament czarterowy - claused - konosament "nieczysty" ( z uwagami) - clean - konosament czysty, bez uwag - collective - konosament zbiorowy date of issue - data wydania k. - direct - konosament bezpoiredni - forwarder's - konosament spedytorski - foul - konosament "nieczysty", z naniesionymi uwagami - full set of -s - komplet konosamentow - groupage - konosament zbiorowy (obejmujqcy kilka przesylek) --holder -posiadacz, okaziciel konosamentu - house - konosament domowy - liner - konosament liniowy - local - konosament na dowozowq cz& trasy - marine - konosament morski - ocean - konosament morski - omnibus - konosament zbiorczy - on board - konosament zatadowania - order - konosament na zlecenie - post-dated -k, wydany z datqpoiniejszq - shipped - konosament zaladowania,konosament na towary zaladowane - straight -konosament imienny (na okreslonq osobc) - through - konosament bezpoiredni - to bearer - konosament na okaziciela cargo - ladunek -book - ksiqzka ladunkowa

- documents -dokumentacja ladunkowa - declaration zgloszenie ladunku

- list lista ladunkowa - record book ksiqzka ladunkowa
-

--

--

--

--

----

--

------

---

------

------

-release -kwit celny (zwolnienie towarow odprawionych) specification - specyfikacja ladunkowa tracer - dokument wysylany przez agenta stwierdzajqcy, i i okreilony ladunek zaginql lub zostal wyladowany z nadwyikq certificate -certyfikat, Swiadectwo, atest - derrating - Swiadectwo odszczurzania - deratting exemption - Swiadectwo zwolnienia od deratyzacji - dry -zaswiadczenie eksperta, i e caly ladunek zostal ze zbiornikow wyladowany - free pratique - swiadectwo wolnosci ruchow - fumigation - Swiadectwo fumigacji - gas free - zaiwiadczenie, ze statek zostal odgazowany (wolny od gazow palnych) - grain cargo - Swiadectwo zdatnoici statku do przewozu zboia luzem of delivery - protokol przekazania -of deposit - kwit skladowy, dowod zlozenia -of discharge - Swiadectwo wyladowania of health - Swiadectwo zdrowia - intake -dokument o iloSci ladunku zaladowanego wedlug wskazan miernikow statkowych of origin (C/O) - swiadectwo pochodzenia -of redelivery - Swiadectwo zwrotu statku -of registry -certyfikat okrqtowy - outturn - dokument o iloici ladunku wyladowanego ze statku, wydany przez odbiorcq condition -warunek (umowy) commodity plan -plan ladunkowy dangerous goods -towary niebezpieczne manifest - manifest towarow n. special list - lista specjalna towarow n. stowage plan - plan sztauerski towarow n. data - dane -base - baza danych -freight system -komputerowy system bukowania logging - rejestracja danych -processing - przetwarzanie danych -rate - szybkoSC transmisji danych record - zapis danych sheet - arkusz danych -storage -przechowywanie danych

----

dated (dd) - datowany delivery order (do, dlo) - kwit wydania dock pass -przepustka portowa dock receipt -kwit skladowy, dokument przyjqcia ladunku do przewozu documentation -dokumentacja - cargo - dokumentacja draft -weksel enclosure -zalqcznik (do pisma) entry - zgloszenie statku (ladunku) do odprawy celnej -certificate -swiadectwo dokonania odprawy celnej statku (ladunku) -permit -zezwolenie na wejicie (statku do portu), zezwolenie na przyw6z towarow exemption -zwolnienie certificate - Swiadectwo zwolnienia expiration -wygainiqcie (waznoici dokumentu, certyfikatu, umowy) -date -data wygasniqcia, u p w terminu waznoSci expiry - wygainigie (waznoici dokumentu, umowy) -date -data wygainigia, u p w terminu waznosci export license - licencja eksportowa express cargo bill - konosament elektroniczny (rowniei sea waybill) feed back - sptyw informacji do systemu kontrolnego, informacja zwrotna FIATA documents -dokumenty Miqdzynarodowej Federacji Zrzeszen Spedytorow - Negotiable FIATA Multimodal Transport Bill of Lading (FBL) -zbywalny multimodalny konosament FIATA - Forwarders Certificate of Receipt (FCR) spedytorskie zaiwiadczenie przyjqcia towaru do wysylki - Forwarders Certificate of Transport (FCT) spedytorskie zaiwiadczenie transportowe - Non-negotiable FIATA Multimodal Transport Waybill (FWB) -niezbywalny, multimodalny list przewozowy FIATA - FIATA Warehouse Receipt (FWR) -kwit skladowy FIATA - Shippers Declaration for the Transport of Dangerous Goods (SDT) - deklaracja zaladowcy dot. przewozu towarow niebezpiecznych - Shippers Intermodal Weigh Certification (SIC) - certyfikat zaladowcy dot. wagi towaru w kontenerze

- FIATA Forwarding Instruction (FFI) -zlece-

nie spedycyjne form - formularz, blankiet - blank - formularz czysty, niewypelniony free pratique - Swiadectwo swobody ruchow import license - licencja importowa invoice - faktura - exporter's - faktura wywozowa - pro-forma -prowizoryczny (rachunek) letter - list, pismo, dokument of authorisation to sign bill of lading - upowainienie do podpisania konosamentu -of credit -akredytywa -of guarantee - list gwarancyjny -of subrogation - cesja (np. praw), dokument cesji of trust - potwierdzenie odbioru (to) log - dokonaC zapisu w dziemiku okrqtowym log-book - dziemik okrqtowy manifest (of cargo) -manifest ladunkowy - freight - manifest ladunkowy - inward - manifest przywozowy (w imporcie) manifest (ladunkow) wywozonych -outward (ladunkow w eksporcie) -ship's --manifest okrqtowy, deklaracja przewozonych ladunkow mate's receipt (MIR) - kwit sternika, dowod przyjqcia ladunku na statek multimodal -multimodalny transport - transport multimodalny document - dokument (np. konosament) wystawiony na transport multimodalny non-negotiable sea waybill - niezbywalny morski list przewozowy note - Swiadectwo, nota of protest - nota protestacyjna - shipping Swiadectwo zaladowania (towaru) - weighing - atest ciqzaru notice -zawiadomienie, notyfikacja, awizowanie of readiness (NOR) - zgloszenie gotowosci statku (do zaiwyladunku) notify-address -adres osoby, ktorej zglasza siq nadejicie przesylki (ladunku) do portu przeznaczenia parcel - paczka, jednostka ladunku receipt - kwit przesylowy (na jednostkq ladunku)

--

--

--

10. SHIPPING

-ticket -kwit przesylowy (na jednostke ladunku) permission -zezwolenie, pozwolenie port health declaration -deklaracja sanitama (skladana na zawiniecie do danego portu) pratique (free pratique) -Swiadectwo (sanitarne) swobody ruchow preliminary -wstqpny (np. raport) processing (of documents) -przygotowanie dokumentow program (programme) -program, plan received for shipment - konosament przyjccia do zaladowania quay receipt - kwit skladowy (pokwitowanie zlozonego na sklad w porcie ladunku) report - raport, sprawozdanie, protokol - daily - raport dzienny - outtum - zestawienie iloici (wyladowanego ladunku) - sailing -raport o wyjbciu (statku) w morze seal log - spis numerow plomb

seawaybill - konosament elektroniczny shipper's export declaration (SED) - deklaracja eksportowa zaladowcy shipping documents - dokumenty przewozowe (ladunkowe) shipping instruction -instrukcja (dyspozycja) zaladunkowa shipping order - zlecenie zaladunkowe, zlecenie spedycyjne cargo specification - specyfikacja ladunkowa stowed onlunder deck - zaladowane nalpod pokladem (uwaga na konosamencie) tally book - dziennik liczmana tally sheet -kwit liczmanski time sheet -karta kontrolna czasu (zwykle obejmuj$ca okres reda-reda) warehouse receipt -kwit skladowy, kwit magav'owy warrant - skladowy dowod zastawczy - warehouse (WIW) -kwit magazynowy wharfinger's certificate -portowy kwit skladewy

Charter -czarter
certificate of delivery - Swiadectwo wskazujqce stan statku (wlqczajqc balasty, wodq slodkq i paliwo) przy przekazywaniu go czarterujqcemu certificate of redelivery -Sw. wskazujqce stan statku (w tym balasty, paliwo i woda slodka) przy zdawaniu go przez czarterujqcego charter -czarter, wynajem statku - bareboat - czarter statku bez zalogi commission -prowizja czarterowa - consecutive voyage cz. na kolejne podroie - deadweight - czarter ze stawkq od noinoSci -definite time of arrival (dft) -ostateczna data przybycia - laydays - (granice czasowe rozpoczqcia cz.) - lump sum cz.za zryczaltowanq surnq frachtu - net - czarter na warunkach ,,nettom - open - czarter otwarty (nie okreilajqcy ladunku ani portow wyladunkowych) party -umowa czarterowa, czarterpartia -party form - formularz umowy czarterowej -port - czarter wskazujqcy port za- lub wyladunku rate - stawka czarterowa - round - umowa cz. na podr6z okrqznq - round trip - czarter na podroz okrqznq - slot - najem czqici przestrzeni ladunkowej - space - czarter czqSci pojemnokci statku - sub-umowa podczarterowania, podczarter, subczarter - time (TIC) - czarter na czas - trip - czarter na podr6z - voyage - czarter na podroi (to) charter -wyczarterowak chartered rate - stawka czarterowa charterer -czarterujqcy -time - czarterujqcy na czas chartering broker - makler okrqtowy (frach-

--

--

%CY

chartering order -zlecenie zaczarterowania chartering policy -polityka czarterowa CP blading (charter party bill of lading) -konosament czarterowy charter party form - formularz umowy czarterowej, czarterpartii - approved - formularz u. cz. zatwierdzony (np. przez BIMCO) - private - niestandardowy formularz czarterpartii

---

---

- zalecany formularz czarterpartii - standard - znormalizowany formularz umowy czarterowej chartererspay dues (cpd) -oplaty ponosi czarterujqcy date - data - loading - data ladowania --of readiness -data gotowoici do zaladunku days of grace - dni ulgowe w czarterze delivery (dely, dly) -przekazanie (np. statku w czarter) - port of - port przekazania statku w cz. dreadage - prawo zaladunku ladunku kombinowanego na statek czarterowany pod ladunek masowy excluded ports -porty wylqczone fix a charter - zawrzeC umowq czarterowq fix a ship -wyczarterowak statek fixing letter - potwierdzanie czarteru za pomocq umowy czarterowej hire - oplata w czarterze na czas lay-days - przewidziany w czarterze czas na wylzaladunek statku net terms -czarter ,,netto" (kosztow za-Iwyladunku i sztauowania nie ponosi przewoznik) off-hire-wycofanie statku z czarteru na krotki okres, np. z powodu awarii technicznej survey - oglqdziny statku przy zdawaniu go po czarterze na czas --time - okres wylqczenia statku z czarteru off-survey - oglqdziny statku przy zdawaniu go po czarterze na czas on-hire survey - oglqdziny statku przy przyjmowaniu go w czarter na czas on-survey -ogl~dziny statku przy przyjmowaniu go w czarter na czas --report -protokol przyjqcia statku w czarter re-charter - oddawak w subczarter, podczarterowak redelivery (redely) - zdanie statku po czarterze survey - inspekcja statku zdawanego przez czarterujqcego armatorowi reference ship - statek podobny relief ship - statek zastqpczy slothire -umowa czarterowa dot. wykorzystania czqSci przestrzeni ladunkowej statku sub-charterer-podczarterujqcy, subczarterujqcy sub-charter party -umowa podczarterowania, podczarter

- recommended

---

---

--

10. SHIPPING

Charter and liner clauses klauzule czarterowe i liniowe

always afloat (aa) -klauzula czarteru zastrzegajqca dostatecznq glebokoiC przy nabrzezu always accessible - zawsze dostqpny, osiqgalnY (port) abandonment clause - k. abandonowa (regulujqca warunki i skutki porzucenia statku) additional perils clause - klauzula dodatkowych niebezpieczenstw arbitration clause - klauzula dot. arbitrazu assignment clause - klauzula zezwalajqca na odstagienie praw banking clause -k. dot. kosztow bankowych berth charter clause - k. czarterowa okreslajqca miejsce za- lub wyladunku w porcie bonded value clause - klauzula dot. wartoici wolnoclowej both-to-blame collision clause -klauzula dot. odpowiedzialnoSci obu stron za zderzenie break up clause -klauzula dot. straty konstruktywnej (statku) breakdown clause -klauzula dot. przenv awaryjnych (np. w czarterze na czas) cancelling clause -k. dot. anulowania umowy cargo free clause -k. stwierdzajaca, i i koszty obslugi ladunku ponosi czarterujqcy ceiling clause - klauzula dot. zabezpieczenia statku przy wyladunku chwytakami cesser clause - klauzula dot. odpowiedzialnoSci za fracht charges clause -klauzula dot, oplat portowych clause (cl) - klauzula collision clause -klauzula kolizyjna, dot. szkod wyniklych ze zderzenia congestion clause -klauzula kongestyjna, dot. zatloczenia portu contact clause - klauzula dot. odpowiedzialnoSci za zderzenia currency clause -klauzula walutowa deviation clause (DC) - klauzula dewiacyjna w czarterze deck cargo clause -klauzula dot. ladunku pokladowego demurrage clause - k. dot. oplaty za przestoj (tzw. przestojowego) deviation clause -klauzula dewiacyjna disbursement clause -klauzula wydatk6w dispatch clause - k. dot. premii za poipiech

disposal clause -klauzula dyspozycyjna (ustalajqca date i miejsce zwrotu statku przez czarterujqcego) dreading clause -klauzula dot. prawa do przyjecia ladunku kombinowanego na statek czarterowany pod ladunek masowy dunnage clause -klauzula dot. kosztow drewna sztauerskiego embody (in) - wlqczyi: (np. klauzulc do umowy czarterowej) employment clause -klauzula dot. zatrudnienia (podlegloici kapitana wobec czarterujqcego na czas) fire-clause - klauzula poiarowa flag clause - klauzula o wlaSciwoSci prawa bandery floating clause - klauzula ,,dostatecznej glebokoici" (stanowiqca, iz statek nie moie osiadaC na dnie w trakcie przeladunku) force majeure clause -klauzula dot. skutkow dzialania sily wyzszej grab (discharge) clause - klauzula dot. uzywania chwytakow przy przeladunku grounding clause -klauzula dot. utkniccia na mieliznie heavy Lift clause- klauzula dot. przewozu sztuk ciezkich Himalaya clause -klauzula dot. objecia ograniczeniem odpowiedzialnoSci przewoinika osob wykonujqcych usfugi zwiqzane z przeladunkiem i przewozem towarow hire and payment clause -klauzula dot. frachtu i jego platnoici ice clause - klauzula dot. lodow (regulujqca przypadki niewlaiciwego wykonania umowy przewozu spowodowane zalodzeniem) identity of carrier clause (ioc) -klauzula ustalajqca przewoinika incorporation clause -klauzula wlqczajqca dodatkowe warunki .do konosamentu Jason clause - klauzula Jasona (dot. awarii wspolnej zawinionej przez czlonka zalogi) jurisdiction clause - klauzula jurysdykcyjna (dot. wlaSciwoSci prawa, sqdu lub miejsca) lien clause - klauzula dot. prawa zastawu lighterage clause - k. dot. odladunku na barki liner negligence clause - k. dot. zaniedban London clause -klauzula londynska (dot. prawa przewoznika do natychmiastowego wyladunku po zacumowaniu)

marine extension clause - klauzula dot. dodatkowego ubezpieczenia ladunku master employment clause -klauzula dot. podlegloici kapitana (wzglgdem czarterujqcego) not always afloat (naa) - z dotkniqciem gruntu (port lub nabrzeze, przy kt6rym statek dotyka dna przy odplywie) not always afloat but safe aground (naabsa) -z dotkniqciem gruntu przez statek, bez niebezpieczenstwa uszkodzenia dna statku near clause -klauzula nakazujqca statkowi podejicie do portu wyladunkowego na minimalnq bezpiecznq odlegloSC notify clause -klauzula dot. notyfikacji wskazanej osoby o nadejiciu ladunku do portu przeznaczenia off-hire clause -klauzula dot. okresowego wylqczenia statku z czarteru (np. wskutek awarii technicznej) optional clause - k. dot. ladunku opcyjnego overside delivery clause -klauzula dot. prawa odbioru ladunku pod burtrt np. na barkg paramount clause - klauzula nadrzqdnoici (dot. podporzqdkowania konosamentu zasadom Konwencji Brukselskiej) perils of the sea clause -klauzula dot. niebezpieczenstw morskich penalty clause -klauzula dot. kary umownej prolongation clause -klauzula prolongacyjna (o przedluzeniu umowy) re-chartering clause - k. dot. subczarteru redelivery clause -klauzula dot. zdania statku przez czarterujqcego reefer clause - klauzula dot. przewozu ladunkow w ladowniach chlodzonych requisition clause -klauzula dot. konsekwencji rekwizycji running down clause - klauzula o (zawinionym) zderzeniu

safe aground clause -klauzula dot. bezpiecznego osiadania statku na gruncie portu plywowego safe berth, always afloat, always accessible (sb aaaa) -bezpieczne, zawsze dostqpne nabrzeze o dostatecznej glgbokoici Saturday afternoon clause - klauzula wyla; czajqca sobotg po poludniu i niedzielg z czasu przeznaczonego na przeladunek separation clause -klauzula separacyjna sister ship clause -klauzula o statkach naleza; cych do tego samego armatora skimming picking clause - klauzula segregacyjna (dot. pokrycia przez ubezpieczyciela kosztow segregacji ladunku uszkodzonego) skimming clause -klauzula dot. kosztow przebrania ladunku uszkodzonego strike-clause -klauzula strajkowa subletting clause - klauzula podnajmu substitution clause -klauzula substytucyjna tackle clause - klauzula o prawie do odbioru ladunku na barkg towage and salving clause -klauzula dot. holowania towage clause - klauzula dot. holowania trade clause - klauzula dot. dopuszczalnych akwenow dysponowania statkiem turn clause - klauzula dot. kolejnoici podejScia statkow pod przeladunek wg kolejnoici przybycia waiting for the berth clause -klauzula o oczekiwaniu na nabrzeie war clause -klauzula wojenna weather permitting clause -klauzula dot. naliczania czasu zaladunku z uwzglgdnieniem warunkow pogodowych wharfage clause -k. dot. oplat nabrzezowych winch clause -klauzula dot. uzywania statkowych wind ladunkowych

10. SHIPPING

Claims -roszczenia
absorb -wchlaniac (wodq) accident of the sea - wypadek morski abandonment- porzucenie (np. statku),abandon act of God - sila wyzsza act of hostility - dzialania wrogie, wojeme act of man - poswiqcenie czgici ladunku lub wyposazenia dla ratowania statku act of war - dzialania wojeme actual total loss -rzeczywista strata calkowita assign an expert -wyznaczyC eksperta at random - wyrywkowo (np. o kontroli) attendance fee - oplata za stawienie siq (np. eksperta) attestation - Swiadectwo, zaiwiadczenie back letter - list gwarancyjny bag trier - zglqbnik do pobierania probek z workow brack -towar wybrakowany bracking - selekcja towaru uszkodzonego (tzw. brakowanie towaru broken down -uszkodzony broken, wormy and punky - odpadowe, zarobaczone, sprochniale careless handling - nieostrozne operowanie, n. postqpowanie car exception report - dokumentacja uszkodzen samochodu cargo - ladunek claim - roszczenie ladunkowe - clean ladunek czysty, bez zanieczyszczen condition - stan ladunku contaminantion -zanieczyszczenie ladunku out of specification - ladunek niezgodny ze specyfikacjq loss -utrata ladunku - odorous - ladunek o silnej woni - precious - drogocemy ladunek -rejection - odrzucenie ladunku (np. z powodu uszkodzen) -wastage - ubytek ladunku (w czasie przeladunku lub transportu) cargo-worthy (ship) -(statek) przystosowany do przewozu danego ladunku cargoworthiness -zdatnoSC ladunkowa statku (zdatnoid do przewozu danego ladunku) casualty -nieszczqsliwy wypadek, ofiara wypadku (to) cause damage - spowodowac szkodq certificate -certyfikat, Swiadectwo, atest

- deratting

--

- Swiadectwo zwolnienia od deratyzacji -of damage - atest awaryjny -of desinfection - Swiadectwo dezynfekcji of indemnity - list gwarancyjny, rewers of survey - Swiadectwo inspekcji claim -roszczenie claimant -roszczqcy container damage -uszkodzenie kontenera - bend -wygigcie - bent -wgniecenie - bow - zgiqcie - broken - zlamany - cracked -pqkniqty - cut - przecigie, przeciety - deformation - odksztalcenie - holed - przebity - tom - rozenvany contaminant - substancja zanieczyszczajqca, skazajqca (to) contaminate -zanieczyszczac, skazac (np. ladunek) contamination-zanieczyszczenie ladunku (np. innym gatunkiem ropy, powodujqce zmiang jej charakterystyki) customary trade loss -zwyczajowy ubytek ladunku w trakcie transportu damage - uszkodzenie, szkoda, odszkodowanie z tytuh uszkodzenia by contamination - uszkodzic przez zanieczyszczenie -by tainting -uszkodzenie przez przejqcie obcych zapachow certificate - protokol szkod - extent of - zakres uszkodzen (statku, ladunku) uszkodzenia spowodowane ha-hook hole kiem sztauerskim - sea (SID) -szkoda powstala w czasie transportu morzem, wyrzqdzona wodq morskq seawater - uszkodzenie, szkoda wywolana wodq morskq survey - inspekcja doznanych szkod (np. ladunkowych) to cargo - uszkodzenie ladunku -to ship - uszkodzenie statku damaged cargo report -raport uszkodzen fadunku defect - wada, defekt - latent -wada ukryta

- deratting exemption -

- - Swiadectwo odszczurzania

--

defective -wadliwy dent -wgniecenie deratization -deratyzacja deratting -deratyzacja deterioration -pogorszenie sicjakoSci (np. ladunku) discoloration -odbanvienie, zmiana banvy ladunku discrepancy - rozbieznoSC, niezgodnoSC (np. w iloici ladunku) disinfectant -Srodek odkazajqcy, dezynfekcyjn Y disinfection -dezynfekcja disinfestation -dezynsekcja dissipation -rozproszenie, rozkurz (np. ladunkow sypkich) distortion -odksztalcenie (opakowania, ladunku) draftage -rozsyp, rozkurz (to) draw samples - pobieraC probki examination -badanie, sprawdzanie, kontrola excess -nadmiar, nadwyzka (np. ladunku) experts' commitee -komisja rzeczoznawcow extract from log -wyciqg z dziemika fall to pieces -rozpaSC sic na kawalki fracture -pt$cniccie, zlamanie indemnification -kompensacja strat illub poniesionych kosztow indemnify -zabezpieczyi, wynagrodzic straty indemnity bond - list gwarancyjny, rewers in dispute - sporny (np. brak ladunku) in good order and condition -(ladunek) w nalezytym porzqdku i w dobrym stanie inherent quality -wlaiciwoSC szczegolna (np. towaru) inherent vice - wada naturalna (np. towaru) jettisonning - Swiadome zwolnienie (wyrzucenie) czcSci lub caloici ladunku za burtc joint survey - wspolne ogledziny (ekspertow obu stron) leakage - wyciek (np. z beczki) letter of guarantee - list gwarancyjny letter of indemnity - list gwarancyjny loss - strata in weight - strata na wadze (ladunku) marine accident -wypadek morski marine casualty -wypadek morski marking (of cargo) - znakowanie (cechowanie) ladunku marks stained -cechy (oznaczenia towaru, ladunku) zaplamione

marks unclear - cechy (oznaczenia ladunku) niewyraine mildew -plesn missing -zaginiony (np. statek) mold -pleSn natural wastage -naturalny ubytek (ladunku) w czasie transportnegligence - zaniedbanie, niedbalstwo - gross -powazne zaniedbanie normal shrinkage - ubytek normalny (ladunku) observations -obsenvacje, uwagi oddments -resztki ladunku offsetting of claims -kompensata wzajemnych roszczen overcarriage -przewiezienie ladunku dalej, niz do portu przeznaczenia overcarry -przewieiC ladunek poza port przeznaczenia overlanded -wyladowany z nadwyzkq (w stosunku do konosamentu) overdue -(statek) zaginiony peculiarity - szczegolna wlaSciwoiC (np. ladunku) pickings -resztki, odpadki pilferage - drobna kradziez pre-loading inspection - inspekcja (ladunku, statku) przed zaladunkiem property in goods - wlasnoic ladunku, wlasnoSC towaru residue cargo -resztki (pozostaloici) ladunku right and true delivery -prawidlowa dostawa (przesylki, ladunku) right and true (rtd) - dostawa ladunku w porzqdku (to) rub -trzeC sip, obcieraC (to) rummage -przeszukiwac ladunek sample -probka - standard - probka wzorcowa (to) sample -pobieraC probke sampler -pobierajqcy probkc, probkobiorca sampler -probnik, zglcbnik sampling time - okres probkobrania scattering - rozkurz (strata ladunkow sypkich np. wskutek przeladunku) sea damaged -uszkodzony w czasie transportu morzem, uszkodzony przez wodc morskq seizure - konfiskata (tu: statku, ladunku) self-ignition-samozapalenie, samozaplon (np. ladunku) separation -rozdzielenie, separacja

10. SHIPPING

separation of cargo - separacja ladunku shipper's guarantee -rewers, list gwarancyjny (zaladowcy) ship fills -rozsypy (ladunku) ship spills -ladunek zebrany z rozsypow statkowych ship sweepings - zmiotki statkowe shortage - brak, niedobor (np. ladunku) short -brak delivery - dostawa (ladunku) z brakami --landed - wyladowany z niedoborem, wyladowany z brakiem --shipped -niezaladowany na statek (np. z braku miejsca) cargo - (ladunek) niezaladowany na statek (np. z braku miejsca) -weight - niedobor wagi (ladunku) shrink -kurczyC siq shrinkage - ubytek ladunku (wskutek wysychania) allowance - naddatek na skurcz shut out - nie przyjqb (ladunku) shut-out cargo -ladunek odrzucony, nieprzyjqty do zaladunku skimmings - zamoczona czqSC ladunku (np. kawy) slacks -niepelne, "wiotkie" worki - shipper's - worki niepelne w czasie wyladunku soiled - zapiaszczony, pobrudzony, poplamiony, zanieczyszczony (np. ladunek) spill - rozlaC (ciecz, paliwo), rozsypaC (ladunek) spillage - zmiotki, wyciek, rozlew spontaneous combustion -samozapalenie spontaneous ignition - samozapalenie steel and steel products -stal i wyroby ze stali - covered with snow - pokryte Sniegiem - covers wet - pokrycia mokre - dentlng - wgniecenia (w wyrobach hutniczych) - edges bent and rusty - krawqdz~e pogiqte i zardzewiale - goods in rusty condition - ladunek zardzewialy - packing rusty - opakowanie zardzewiale - packing wet - opakowanie mokre -pitted -wzery

- rust

and oil spotted - plamy rdzy i oleju

- rust spots apparent - widoczne plamy rdzy

--

-rust spots apparent on top sheets -plamy rdzy widoczne na wierzchnich arkuszach - rusty covers -pokrycia zardzewiale - rusty ends - zardzewiale konce -rusty, partly - cz~iciowo zardzewiale - top sheets rusty - gome arkusze zardzewiale surplus of weight -nadwyzka wagi survey - przeglqd, oglqdziny -certificate -protokol oglqdzin, certyfikat oglq dzin -joint - wspolne oglqdziny (ekspertow obu stron) of holds - kontrola (czystoici) ladowni - pre-loading - kontrola (ladowni illub 1adunku) przed zaladunkiem - pre-loading - inspekcja (ladunku, statku) przed zaladunkiem report - protokol oglqdzm, atest (to) survey - dokonywaC przeglqdu surveyor - inspektor, rzeczoznawca - marine - rzeczoznawca morski shifting of cargo - przesuni~cie ladunku (np. wskutek sztormowej pogody) sweepings - resztki ladunku, zmiotki taint -szkoda spowodowana obcym zapachem lub gazem tainting damage - szkoda spowodowana obcym zapachem lub gazem take up -wchlaniaC (wodq) total loss only (t.1.0) - tylko strata calkowita (statku) trade shortage -naturalny ubytek ladunku (np. wskutek wysychania) unidentifiable cargo - ladunek niedajqcy siq zidentyfikowat water absorbtion -wodochlonnoiC, higroskopijnoSC waterlogged - nasiqkniqty wodh napelniony wodq wrapper - opakowanie dirty - brudne stained - poplamione tear - podarte York-Antwerp Rules (YAR) -Reguly YorkuAntwerpii

Container trade przew6z kontenerow

agreement -umowa pomiedzy armatorami, - direct interchange - umowa armatorow o

tow
- single

wzajemnej wymianie kontenerow - Europe Asia Trade Agreement (EATA) -umowa o jednolitych zasadach polityki zeglugowej na linii Europa - Azja - slot sharing - umowa o wspolnym wykorzystaniu slotow (przestrzeni ladunkowej) na statkach pozostajqcych w dyspozycji stron u. -space sharing umowa o wspolnym wykorzystaniu przestrzeni ladunkowej - vessel sharing (VSA) - umowa o wspolnym wykorzystaniu posiadanego tonaiu - Trans Atlantic Agreement (TAA) -umowa o jednolitych zasadach polityki zeglugowej na linii Polnocnego Atlantyku carrier's haulage - dowoz z zaplecza lub odwrotnie organizowany przez przewoznika morskiego check-digit - ostatnia cyfra w numerze kontenera majqca charakter kontrolny consolidate - grupowad ladunek dla umieszczenia w jednym kontenerze container -zapelnid kontener ladunkami roznych zaladowcow consolidation point -punkt grupowania ladunkow dla umieszczenia ich w kontenerze consolidator - firma grupujqca ladunki dla umieszczenia ich w kontenerze container -kontener, pojemnik dimension(s) -wymiar(y) kontenera land bridge - lqdowy most kontenerowy leasing -umowa o leasingu kontenera logistics -monitorowanie ruchow kontenera -manifest -manifest kontenerowy -moves - ruchy diwigu kontenerowego -number -numer identyfikacyjny kontenera owner -wlaiciciel kontenera prefix - czteroliterowa pienvsza czqid kodu identyfikacyjnego kontenera -serial number -siedmiocyfiowy numer (dmga czeid kodu identyfikacyjnego kontenera) tracking system - system sledzenia pozycji kontenera w oparciu o raporty teleksowe, takze w oparciu o satelitarne systemy nawigacji container operator -operator kontenerowy - combined transport - operator kontenerowy przewozu wiqzanego - multi port - o .k. obshgujqcy kilka por-

--

--

--

port - 0.k. obslugujqcy jeden port Container Safety Convention (CSC) - konwencja o bezpiecznych kontenerach container service charge (csc) -kontenerowa oplata terminalowa container sublease - umowa, na mocy ktorej przewoinik oddaje kontener innemu przewoznikowi do uiytku na czas okreilony certificate of origin - Owiadectwo pochodzenia (ladunku) container freight station (CFS) -magazyn formowania kontenerow LCL na terminalu k. container fully loaded weight and capacity (FWC) -k. wypelniony ladunkiem, pozwalajqcym na maksymalne wykorzystanie pojemnoici i noinoici k. containerization-konteneryzacja damage report - raport uszkodzen (kontenera) demurrage -dodatkowa oplata za przetrzymanie kontenera ponad umowiony czas door-to-door (house-to-house) - dostawa k. bezpoirednio od nadawcy do odbiorcy ETEU (equivalent TEU) - statystyczne pojg cie urnowne, okreilajqce kontenery puste: trzy zlozone kontenery puste odpowiadajq TEU Far East Freight Conference (FEFC) -Konferencja Dalekowschodnia feeder service -semis dostawczy (dowozowy) Fortyfoot Equivalent Unit (FEU) -jednostka umowna odpowiadajqca wielkosci kontenera 40' (2TEU) freight all kinds (FAK) -stawka frachtowa niezalezna od przewozonego w k. ladunku freight container station -punkt grupowania ladunkow dla umieszczenia ich w kontenerze full container load (FCL) -jednolity ladunek pelnokontenerowy, partia ladunku wypelniajqca kontener, k. formowany przez zaladowcq na jego koszt i ryzyko global tracker sewice - system iledzenia pozycji kontenerow home-to-home-dostawa ladunku w relacji bezposredniej (door-to-door) inland clearance depot (ICD) - miejsce odpraw kontenerow polozone w glqbi lqdu inland rules -zasady i stawki za przewozy kontener6w w obrqbie Europy less than container load (LCL) -partia ladunku mniejsza niz objetoSC kontenera, przewoz kilku partii w jednym kontenerze, przewoz na warunkach ,,nabrzeie-nabrzeie"

--

10. SHIPPING

long distance routes - h i e dalekiego zasiau lumpsum -stawka frachtowa zryczaltowana mainline carriers - armatorzy obslugujqcy linie transoceaniczne (w odroznieniu od feeder-carriers) marchant haulage - przewoz lqdowy kontenera mega-carriers -przewoznicy o zasiqgu i znaczeniu globalnym, posiadajqcy najwigksze floty statkow kontenerowych overcapacity -nadmiema pojemnoik ladunkowa statkow eksploatowanych na danej linii w stosunku do dost~pnych ladunkow parcel receipt -kwit przesylowy (na mniejsze partie drobnicy) payload - waga lub objgtosc ladunku w k., na podstawie ktorej obliczany jest fracht, rowniez maksymalna dopuszczalna waga ladunku w kontenerze payment for detention - oplata za przetrzymanie (np. kontenera) pier-to-pier -przewoz kontenera w relacji nabrzeze - nabrzeze place of receipt (pr) -miejsce przyjecia ladunku poza portem place of delivery (pd) - miejsce dostarczenia ladunku poza portem pool -umowa o wspolnym uzytkowaniu kontenerow Port of Discharging (pod) -port wyladunku Port of Loading (pol) -port zaladunku precarriage -dowoz (np. kontenera do portu) precarrier -dowozqcy Pre-trip Inspection (pti) -inspekcja techniczna (kontenera chlodzonego) przed przewozem shortsea (trading) - zegluga krotkiego z a s i ~ u slot - cela kontenerowa charter deal - umowa o czarterze okreilonej liczby slotow sharing - umowa o wspolnym wykorzystaniu pojemnosci kontenerowej statkow -ratio -iloik przewiezionych w c i w roku kontenerow przypadajqcych na celg (slot) stripping - rozladunek kontenera stuffing - sztauowanie ladunku w kontenerze terminal handling charges (THC) -koszty wyladunku i portowe TEU (20' equivalent unitised freight unit, twenty foot equivalent unit) - kontener 20' (jednostka statystyczna okreilajqca iloib ladunku rownowaznego kontenerowi 20')

Contract -umowa
agreement -umowa, porozumienie -master lease generalna umowa dzierzawy - payments - umowa dot. platnoici authority - upowaznienie, uprawnienia, osoba uprawniona -to sign - prawo podpisu bond - papier wartobciowy, kaucja, zabezpieczenie - surety -kaucja gwarancyjna - groupage - grupowa kaucja gwarancyjna (to) cancel -uniewaznib, skasowak, anulowak cancelling - anulowanie (umowy), skreslenie -date - data odstqpienia od umowy cession - cesja (np. konosamentu) conditions -warunki - contract - warunki umowy - favourable -korzystne warunki - standard (std) - warunki normalne, standardowe contract -umowa - adhere to a - dotrzymywak warunkow u. - as per - zgodnie z umowq - breach of - naruszenie umowy - break a - zerwak umowg - by - na podstawie kontraktu - conference - umowa przewozu na warunkach konferencyjnych - extension of - przedluzenie umowy - freedom of - swoboda zawierania umbw - fidelity umowa o wylqcznosci (korzystania z uslug danej linii zeglugowej) - large volume -umowa przewozu wielkich partii towarow lien -umowne prawo zastawu -of agency -umowa agencyjna of sale - umowa sprzedazy (np. statku) of towage -umowa holownicza - par01 - umowa ustna stevedore - sztauer kontraktowy - stevedore - kontrakt sztauerski - volume - ilosciowy kontrakt przewozowy contractor - strona umowy, kontrahent deal -umowa effective -skuteczny, efektywny for - obowiqzujqcy na okres ... since - obowiqmjqcy od ... erase -wycierak, skreilik erasure - skreslenie, slowo usuniete (z tekstu) express warranty - gwarancja umowna, wyraznie zastrzezona

--

--

extension - przedluzenie (terminu waznoici), rozszerzenie (umowy) expiry (exy) -uplyw (terminu) falling under the contract -podlegajqcy umowie favourable quotation -korzystna oferta frustrate - uczyniC (umowq) bezprzedmiotowq gross terms (gt) - warunki brutto guaranteed (guar.) -gwarantowany Hague Rules - Reguly Haskie Hague-Visby Rules -Reguly Hasko-Visbijskie Hamburg Rules -Reguly Hamburskie implied -domniemany, dorozumiany condition - warunek (umowy) dorozumiany -term -warunek (umowy) domniemany undertaking - zobowiqzanie domniemane -warranty - gwarancja domniemana liner terms (lit) - liniowe warunki przewozu net terms (nt) -warunki netto net weight (nt.wt) - warunki netto offer - oferta - firm (fio) - oferta wiqzqca party - strona (umowy) place of conclusion - miejsce zawarcia (np. umowy) place of fulfilment - miejsce wykonania (np. umow provision -postanowienie, klauzula provisional note - nota prowizoryczna, tymczasowe potwierdzenie zawarcia umowy (to) stipulate - zastrzegac (sobie), zqdaC czegoi (w umowie) stipulation -warunek (umowy), zastrzezenie subject to (sub) -pod warunkiem ze, z zastrzezeniem -alteration -pod warunkiem zmian -letter of credit -pod w. otwarcia akredytywy -licence -pod warunkiem, ze uzyskana zostanie licencja (np. eksportowa) -safe amval -pod w. bezpiecznego przybycia tender - oferta - submit a - zloiyC ofertq (to) tender - skladaC ofertq, oferowac underbid -oferowak korzystnie, oferowaC korzystnq cenq undertaking -przedsiqwziqcie, zobowiqzanie usual terms (ut) - normalne warunki warranty - gwarancja -period - okres gwarancyjny without engagement -bez zobowiqzania, niewieqco without guarantee (wog) -bez gwarancji

Fees, dues and payments oplaty, naleinoici i platnoici

abatement - upust, bonifikata address commission -prowizja adresowa advance note -nota zaliczkowa agency fee -oplata agencyjna all-in rate - stawka zawierajqca oplate za wszystkie wykonane uslugi allowance - upust, bonifikata, rabat apportion - dzieliC proporcjonalnie, dokonywaC repartycji apportionment -podzial, repartycja beaconage - oplata na utrzymanie oznakowania nawigacyjnego berthage -oplata nabrzezowa, za miejsce przy nabrzeiu, pot. kejowe boatage - oplata za przewoz lodziq bond -zobowiqzanie zaplaty, obligacja, bon breakdown -wyszczegolnienie czqici skladowych (np. poszczegolnych kosztow) brokerage -prowizja maklerska -clause -klauzula dot. prowizji buoyage -oplata za utrzymanie znak6w nawigacyjnych burden -koszty ogolne cancellation fee -oplata stornowa carrier's allowance - rekompensata kosztow przewoznika carrier's remuneration -naleznoici przewoznika cash - gotowka against document (cad) - platnoic za ladunek w zamian za konosament on delivery (cod) - platnoik za ladunek na rqce przewoznika przy odbiorze ladunku on shipment -platne g. przy zaladunku charge - oplata, naleznoic - berth - oplata za korzystanie z nabrzeia - boatman - oplata za cumowanie - dock - oplaty dokowe - dunnage - oplata za ukladanie materialow sztauerskich - handling - oplaty przeladunkowe - free of - bezplatny, nieodplatny - inward -wejiciowe oplaty (portowe) - landing - koszty wyladunku - port - oplaty portowe, koszty portowe - tug - oplata holownicza (to) charge - obci@yC (finansowo) disbursement's - prowizja za wylozenie funduszy (np. agenta) na wydatki zleceniodawcy

10. SHIPPING
- free

of

- -bez prowizji
-prowizja

- handling

manipulacyjna consulage - oplata konsularna cover -pokrycie finansowe coverage -pokrycie finansowe cranage -oplata za uzywanie diwigow, diwigowe credit -akredytywa, kredyt - documentary -akredytywa dokumentowa - documentary letter of - akredytywa dokumentowa - letter of (LIC) -akredytywa currency of payment - waluta plamosci current rate - stawka biezqca customary deductions -zwyczajowe potrqcenia daily operating costs -dobowe koszty eksploatacyjne deffered rebate -rabat odroczony deposit -depozyt, kaucja disbursements -wydatki portowe statku -account - zestawienie wydatkow portowych dockage - oplata nabrzezowa dues - oplaty, naleznoici - anchor - oplaty kotwiczne, tzw. kotwiczne - ballastage - oplata za balast -buoy oplata bojowa (na konsenvacjc plaw) - customs - oplaty celne - dock - oplaty dokowe - harbour - oplaty portowe - light - oplaty latarniowe - peage - oplaty portowe - port - oplaty portowe - quay - (portowe) oplaty postojowe - shed oplata magazynowa, oplata skladowa - tonnage - oplaty tonazowe - towage - zaplata za holowanie dutiable -towar podlegajqcy ocleniu duty - clo, oplata skarbowa - custom - clo, oplata celna - export - clo wywozowe - free of -wolne od cia - transit - clo tranzytowe entry fee -wpisowe foreign currency - waluta zagraniczna, dewizy foreign exchange -waluta obca, dewizy free from all commitments -wolny od wszelkich zobowiqzan free of all deductions -bez potrqceli free of encumbrances - bez obciqien (statek) free of tax (tax free) - wolny od podatku groundage - kotwiczne, oplata za postoj na kotwicy 5 02

---

in advance -z gory (np. zaplacic) lighterage - oplata za przewoz barkq lighterage (ltg) - oplata za odlichtowanie loan -pozyczka, kredyt lockage - oplata Sluzowa lumpsum (Ips, lump) -ryczalt note -weksel -at sight -w. platny za okazaniem, a vista - bill of exchange -weksel trasowany - credit (CM) - nota kredytowa - debit (DM) - nota debetowa - promissory -weksel prosty -without recourse -w. bez regresu, bez obliga open account -rachunek otwarty pay on delivery (pod) -plame przy dostawie pilotage - oplata pilotowa port rates -taryfy portowe, oplaty portowe port tolls - oplaty portowe per ton (pt) - za tone quayage - oplata nabrzezowa rate - stawka, cena, kurs - exchange -kurs wymiany - inclusive - stawka zryczaltowana repudiate - odmawiac (uiszczenia zaplaty), uchylac sic od zobowiqzan schedule of apportionment -tabela repartycji (podzialu np. kosztow przeladunku miedzy armatora i odbiorcc) shifting - przesuwanie statku w porcie, oplata za przesuwanie statku slinging -koszt formowania unosow ship pays dues (spd) - statek ponosi oplaty stevedorage-koszt sztauowania ladunku, oplata sztauerska storage - skladowe, oplata magazynowa streaming - wynagrodzenie za odholowanie statku od nabrzeza sundries -wydatki roine (np. agenta, zwiqzane z postojem statku w porcie) surcharge - oplata dodatkowa, doplata, premia dodatkowa, dodatkowe obciqzenie terminal handling charges (THC) -koszty wyladunku/zaladunku i inne portowe toll - oplata (np. kanalowa) tonnage tax - oplata tonazowa -money - zaplata za holowanie unit of,account -jednostka rozliczeniowa warehouse rent -oplata za skladowanie, skladowe wharfage - oplata nabrzezowa, postojowa, oplata za przeladunek wharf demurrage -oplata za skladowanie ladunku na nabrzezu poza czasem okreslonym

Freight -fracht
affreight -frachtowac, zafrachtowac affreighter - frachtujqcy affreighter-by-booking-note -bukujqcy affreightment -frachtowanie, zafrachtowanie - contract of -umowa przewozu ladunku morzem bunker adjustment factor - dodatek bunkrowy collection - inkaso, inkasowanie -commission -prowizja za pobieranie frachtu fee -prowizja za pobieranie frachtu - documentary - inkaso dokumentowe -documents against payments -inkaso gotowkowe (dokumenty po zaplacie) - documents against acceptance - dokumenty po zaakceptowaniu weksla (traty) currency adjustment factor - dodatek waloryzacyjny - differentials - dodatki do frachtu ease - zredukowac, obnizyc (np. stawki frachtowe) extra-length charge - dodatek do frachtu za nadmiernq dlugoic Cjednostki iadunkowej, sztuki ladunku) freight all kind (fak) -fracht niezaleiny od typu ladunku fixture - frachtowanie, wynajem statku freight - fracht, przewoine, ladunek account - rozliczenie frachtu additionals - dodatki do frachtu - ad valorEm - fracht naliczany od wartoici ladunku -advance - zaliczka frachtowa all kind - zawartoic kontenerowa niejednorodna - arbitraries - dodatki do frachtu -back - fracht powrotny -basis - stawka frachtowa bazowa -broker -makler frachtujqcy -by measurement -fracht przestrzenny, fracht naliczany od kubatury ladunku -by weight - fracht od masy ladunku - cargo - fracht za przewoz ladunku - charges - dodatki do frachtu clause -klauzula frachtowa - collect - fracht platny przy wyladunku - concurrent - f. platny przy wyladunku conference - konferencja frachtowa -container -kontener ladunkowy

--

data system - system przekazywania danych kontenerowych - dead - ( d o -martwy fracht department - dzial frachtow - distance - fracht dystansowy earned - fracht nalezny --on shipment - f. nalezny z chwilq wysylki ladunku - full - pelny fracht' - gross - fracht brutto - guaranteed - fracht gwarantowany (platny rowniez w przypadku, gdy ladunek nie zostanie dostarczony) - lump - fracht zryczaltowany -market -rynek frachtowy -note -rachunek frachtowy - outward - fracht za ladunek eksportowy -pending - fracht nalezny prepaid - fracht zaplacony z gory pro rata - fracht dystansowy -release -polecenie wydania przesylki - through - fracht bezpoiredni -time fracht czasowy (uzalezniony od czasu zatrudnienia statku) (freight) rate - stawka frachtowa - all inclusive through - stawka frachtowa dom-dom -berth - stawka frachtu w przewozach liniovch -box - stawka frachtowa zryczaltowana - commodity - rodzajowe stawki frachtowe - conference -konferencyjna s. frachtowa - contract -kontraktowa stawka frachtowa - dual system - system podwojnych stawek frachtowych - equipment imbalance surcharge (eis) - kontenerowy dodatek repozycyjny - equipment repositioning surcharge (ers) kontenerowy dodatek repozycyjny - fixed - stala rata (przeladunkowa), stala stawka (frachtowa) - flat -zryczaltowana stawka lqczna - general cargo - stawka frachtowa za drobnicc - groupage container - stawka frachtowa za kontener zbiorowy -index -indeks frachtowy, wskainik poziomu frachtow -inland tables -tabela stawek lqdowych doiodwozowych
-

--

--

10. SHIPPING

-items -wykaz stawek frachtowych rules - reguly taryfowe - through - stawka intermodalna -ton - tona (przestrzenna lub wagowa) frachtowa -unit -jednostka frachtowa (jednostka miary ladunku dla obliczania frachtu) - warehouse-to-warehouse - stawka magaw'-magaw' (to) freight -zawieraC umowc o przewoz, frachtowac freightage -fracht, wynagrodzenie za przewoz freight payable - fracht platny ... after completion of discharge - ...po zakoliczeniu wydawania ladunku after right and true delivery - ...po prawidlowym wyladunkul wydaniu --before breaking bulk - fracht platny przed otwarciem ladowni concurrent with discharge - fracht platny w miare wydawania ladunku on arrival - fracht platny po otrzymaniu zawiadomienia o gotowosci statku on delivery - platne przy odbiorze (ladunku) on right delivery of cargo - fracht platny po wydaniu calego ladunku --per intaken weight - fracht platny (w trakcie zaladunku) za ilosC zaladowanq per ton delivered - fracht platny za tone wyladowanq -prepaid freight (prep.frt) - fracht oplacony z gory --upon delivery - fracht platny w miare wydawania ladunku upon final delivery - fracht platny po calkowitym wyladowaniu freighter -frachtujqcy general freight agreement - generalna umowa frachtowa heavy lift additional - dodatek do frachtu za przewoz sztuki ciczkiej joint service tariff -wspolna taryfa frachtowa lieu (reduction of freight) - opust frachtu lost not lost - fracht nalezny (za ladunek zaladowany) nawet w razie utraty statkulladunku money pool - pool finansowy (umowa o podziale wplywow frachtowych) non-returnable -niezwracalny (np. fracht)

---

------

--

not otherwise enumerated (noe) - (ladunek) niewymieniony w innej pozycji tabeli taryfowej no otherwise indexed by name (noibn) - (ladunek) niewymieniony w innej pozycji tabeli taryfowej not otherwise specified (nos) - (ladunek) niewymieniony w innej pozycji taryfy liniowej open rate - stawka (frachtowa) negocjowalna overfreight - doplata do frachtu prepay - oplaciC z gory pro rata freight - fracht proporcjonalny (za czqsC odleglosci lub czcsC masy ladunku) private terms (pt) -zafrachtowanie na warunkach prywatnych (niestandardowych) (to) quote -podawac (np. stawkq frachtowrl) (to) rate -ustala6 stawkc (np. frachtowrl), oceniaC, szacowak rating - symbol stawki taryfowej (frachtu) rebate - rabat, opust system - system rabatowy (np. konferencji zeglugowych) shipping ton -tona frachtowa (przestrzenna lub masy) shipping unit -jednostka ladunkowa (stanowiqca podstawe naliczenia frachtu) slump - depresja (tu: na rynku frachtowym) stagnant -w stanie stagnacji (o rynku frachtowym) standstill - bezruch, zastoj (na gieldzie frachtowej) stiffen - wykazywac tendencje zwyzkowq (o frachtach) subject free - pod warunkiem, ze statekiladunek jest jeszcze niezafrachtowany subject open -pod warunkiem, ze statekiladunek nie zostal jeszcze zafrachtowany subopen (subject to vesseVcargo being still open) - pod warunkiem, ze statekiladunek nadal bedzie niezafrachtowany tariff scope -zakres taryfy telex freight receipt - dalekopisowy kwit ladunkowy trend -trend (o ksztaltowaniu sic rynku, frachtow itd. underquote-(proponowak nizsza, korzystniejszq ofertq) undertone -tendencja, nastroj (na rynku frachtowm -index - wskaznik tendencji rynkowej

INCO Terms 2000 - warunki przewozu INCO 2000

costs and freight (c&Q -koszt i fracht costs, insurance and freight (cif) -cena towaru wraz z ubezpieczeniem i frachtem do oznaczonego portu przeznaczenia cost and freight (cfr) -koszt i fracht do oznaczonego portu przeznaczenia carriage paid to (cpt) - przewozne oplacone do oznaczonego portu przeznaczenia carriage and insurance paid to (cip) - przewoine i ubezpieczenie oplacone do oznaczonego portu przeznaczenia delivered ex ship (des) -dostarczone ze statku do oznaczonego portu przeznaczenia delivered ex quay (deq) - dostarczone na nabrzeze oznaczonego portu przeznaczenia delivered duty paid (ddp) -dostarczone - clo oplacone - do oznaczonego portu przeznaczenia delivered duty unpaid (ddu) - dostarczone clo nieoplacone - do omaczonego portu przeznaczenia ex works (exw) -z zakladu w oznaczone miejsee free alongside ship (fas) - franko wzdhz burty statku w oznaczonym porcie zaladunku free carrier (fca) - franko przewoinik ...oznaczone miejsce free on board (fob) - z dostawq na statek ... oznaczony port zaladunku Incoterms (International Commercial Terms) Miqdzynarodowe reguly wykladni terminow handlowych, mityizynarodowereguly handlowe Modified Incoterms -formuly INCO modyfikowane - free on board and stowed (fob and stowed) z dostawq na statek i sztauowaniem - free on board and trimmed (fob and trimmed) -z dostawq na statek i trymowaniem - free on board, stowed, lashing, securing, dunnage (I/s/d) -z dostawqna statek, sztauowaniem, mocowaniem, wykladaniem drewnem -free out (fo) -wyladunek bez koszt6w obciqzajqcych armatora -free on board ship's trimming (fob ss trimming) -z dostawq na statek, trymowanie na koszt statku

- free

on board and free stowed (fob stowed) dostawa na statek, sztauowanie i trymerka nie obciqzajq przewoinika - free on board and free trimmed (fob trim) koszty zaladunku i trymerki nie obciqzajq przewoinika free of charge (foe) - nieodplatnie, bez kosztow free in and out -bez kosztow za- i wyladunku free in and stowedltrimmed -zal. i sztauowanieitrymowanie bez kosztow dla armatora free in and trim - bez kosztow zaladunku i trymowania free in ex stowageltrimming - bez kosztow zaladunku ale koszt sztauowania/trymowania obciqia armatora conference terms (cit) -warunki konferencyjne delivery alongside - dostawa do burty ex-quay - z nabrzeza ex ship - ze statku free discharge (fd) - wyladunek bez kosztow (dla przewoznika) free from alongside (ffa) -franko wzdhz statku free alongside (ship) - franko pod burtq free delivered -bez kosztow dostawy free discharge -bez kosztow wyladunku free harbour - franko port free in (free of charge into vessel's holds) -franko ladownia statku, bez kosztow zaladunku (dla armatora) free lighterage - bez kosztow odlichtowania free out - bez kosztow wyladunku (dla armatora) free overboard - franko nabrzeze

10. SHIPPING

Insurance - ubezpieczenia
adjustment -dyspasza average - awaria morska adjuster - dyspaszer agreement -zobowiqzanie awaryjne -bond -bon awaryjny damage -uszkodzenie awaryjne - free of z wylqczeniem strat czqiciowych - gross -awaria wielka -statement - rozliczenie awaryjne -surveyor -komisarz awaryjny cargo insurance - ubezpieczenie ladunku cargo underwriter -ubezpieczyciel ladunkow claim settlement -likwidacja szkody clause -klauzula - abandonment clause -klauzula dot. porzucenia statku - continuation - klauzula kontynuacyjna (np.dot. kontynuacji ubezpieczenia) - docking - klauzula dot. dokowania - dual valuation - klauzula dot. podwojnej wyceny statku - duration - k. dot. okresu ubezpieczenia - excepted peril - klauzula dot. niebezpieczenstw wylqczonych - excess -klauzula ubezpieczenia przewidujqcego franszyzq niepokrywanq przez ubezpieczyciela - exemption - klauzula zwalniajqca z odpowiedzialnosci za niektore szkody - exoneration - klauzula dot. wylqczenia z ubezpieczenia niektorych ryzyk, klauzula eksoneracyjna - extra insurance - klauzula o dodatkowym koszcie ubezpieczenia (ze wzgl. na dodatkowe ryzyko) - franchise -klauzula dot. franszyzy - Institute cargo -klauzule ubezpieczeniowe dot. ladunku (opracowane przez Institute of London Underwriters) - Institute -s - instytutowe klauzule ubezpieczeniowe klauzula dot. wylqczenia z ubezpie-label czenia etykiet i nalepek - latent - klauzula dot. pokrycia ryzyka wodowania statku - memorandum - klauzula wylqczajqca odpowiedzialnoSC ubezpieczyciela za straty nie przekraczajqce franszyzy

--

--

- klauzula dot. zaniedbania noncumulative - klauzula dot. franszyzy niekumulowanej -picking -klauzula dot. sortowania ladunku uszkodzonego w celu redukcji roszczen -protective klauzula ochronna (np. ograniczajqca odpowiedzialnosC armatora) -responsibility klauzula dot. odpowiedzialnoici -restrictive -klauzula restrykcyjna - sue and labour -klauzula dot. kosztow poniesionych w celu ograniczenia strat - valuation - klauzula dot. wyceny - war risk klauzula dot. ryzyk wojennych - waterborne - klauzula dot. objccia ubezpieczeniem ladunku tylko gdy znajdzie sic na statku club (Protection and Indemnity Club) - P&I, klub reasekuracyjny armatorow -terms - warunki klubowe (P&I) compensation -odszkodowanie condemnation -kondemnacja (statku) contract of marine insurance -umowa ubezpieczenia morskiego contributory value -wartosc uczestniczqca (w rozliczeniu awarii wspolnej) cover -pokrycie (ubezpieczeniem) - insurance - pokrycie ubezpieczeniem note - nota potwierdzajqca (ubezpieczenie) - open - umowa ubezpieczeniowa otwarta (bez podania wartosci) (to) cover -ubezpieczyi., zawrzeC umowq ubezpieczenia coverage -pokrycie (ubezpieczeniem) excepted peril - niebezpieczelistwo wylqczajqce odpowiedzialnoik stron floating policy insurance - ubezpieczenie na podstawie polisy generalnej franchise - franszyza - deductible - franszyza potrqcalna general average (GIA)-awaria wspolna, awaria wielka act - akt awarii wspolnej contribution -udzial w awarii wspolnej --deposit -depozyt na zabezpieczenie udzial w awarii wspolnej u --expenditure -wydatek w awarii wspolnej loss - strata w awarii wspolnej sacrifice - poswiccenie mienia w awarii wspolnej securities - gwarancje awarii wspolnej -

- negligence

--

--

--

---

---

--

Harter Act - Ustawa Hartera (dot. odpowiedzialnoici przewoznika morskiego) hull - kadhb (statku) insurance - ubezpieczenie casco (kadluba) statku measurement - pomiar kadluba -policy -polisa ubezpieczeniowa kadhba caSCO

-underwriter -ubezpieczyciel casco, ubezpieczyciel kadhba hull and machinery insurance -ubezpieczenie kadluba i maszyn indemnity -odszkodowanie Institute of London Underwriters (ILU) ZrzeszenieUbezpieczycieli Londynskich International Maritime Arbitration Organization (IMAO) -Miedzynarodowa Organizacja Arbitraiu Morskiego Institute warranties - gwarancje instytutowe (ubezpieczycieli wedlug Institute of London Underwriters) insurable interest - interes podlegajqcy ubezpieczeniu insurance -ubezpieczenie -broker -makler ubezpieczeniowy certificate - Swiadectwo ubezpieczeniowe clause -klauzula ubezpieczeniowa commission -prowizja ubezpieczeniowa company -towarzystwo ubezpieczeniowe - disbursement - ubezpieczenie wydatkow - dual - osobne ubezpieczenie roinych ryzyk - hull - ubezpieczenie kadhba - machinery -ubezpieczenie maszyn peril - skladka ubezpieczeniowa -premium - skladka ubezpieczeniowa -taker -ubezpieczajqcy value -wart066 ubezpieczeniowa (to) insure -ubezpieczak insured - ubezpieczony, objety umowq ubezpieczenia -risk -ryzyko ubezpieczeniowe -peril -ryzyko ubezpieczeniowe insurer -ubezpieczyciel, asekurator [within] Institute Warranties Limits (IWL) w granicach rqkojmi Instytutu (na wodach uznanych za bezpieczne dla ieglugi) jetsam -ladunek wyrzucony za burtq jettison -wyrzucenie (ladunku) za burte (to) jettison - wyrzucak ladunek za burte joint liability - odpowiedzialnoSk solidama

letter of undertaking - list zobowiqzan liability - odpowiedzialnoSC of carrier - odpowiedzialnoSk przewoinika -of insurer - o. ubezpieczyciela - limited - ograniczona odpowiedzialnoSC (np. przewoinika) Lloyd's agent - agent (towarzystwa ubezpieczen) Lloyda Lloyd's of London - londynskie towarzystwo ubezpieczen Lloyda loss - strata - constructive total - strata calkowita konstruktywna - partial - strata czesciowa - total - calkowita strata statku machinery insurance -ubezpieczenie maszyn marine insurance -ubezpieczenia morskie --broker - makler ubezpieczen morskich maritime peril -niebezpieczenstwo morskie memorandum percentage -franszyza mutual (marine) insurance - morskie ubezpieczenie wzajemne new for old rule - zasada ,,nowe za stare" outfit -wyposazenie statku insurance -ubezpieczenie wyposazenia owners' protection club -klub P&I, armatorski klub ubezpieczeniowy particular average (PIA) -awariaposzczego1na charges - wydatki partykularne (w zwiqzku z awariq poszczegolnq) - free of z wylqczeniem a. poszczegolnej --loss - strata powstala w wyniku awarii poszczegolnej - with particular average (WPIA) - ubezpieczenie z awariq poszczegolnq P&I (P and I, Protection and Indemnity) - towarzystwo wzajemnych ubezpieczen i reasekuracji armatorow P&I correspondent -korespondent klubu P&I perils of the sea - niebezpieczenstwa morza, ryzyka zwiqzane z zeglugq petty average - awaria poszczegolna, awaria zwykla policy - polisa - floating - polisa generalna - Lloyd's polisa Lloyda - marine -polisa morska - mixed - polisa na czas i na podroz - named - p. imienna (na okreilony statek)

--

- --

--

10. SHIPPING

- open

- polisa z nieokreslonq sumq ubezpieczenia - port risk -polisa ryzyka portowego - time --polka czasowa, p. na czas oznaczony - trip -polisa (ubezpieczenia) na podroi - unvalued - polisa z nieokreslonq kwotq ubezpieczenia -valued -polisa z okreilonq kwotq ubezpieczenia - voyage - polisa na podroz - wager -polisa spekulacyjna premium - skladka ubezpieczeniowa, premia - additional - premia dodatkowa priviliged claim -wierzytelnoik uprzywilejowana (zabezpieczonaustawowym prawem zastawu na statku) Protection and Indemnity Club (P&I, PandI) -towarzystwo wzajemnych ubezpieczen armatorow recourse - regres -claim -regres, roszczenie zwrotne, roszczenie regresowe claiming -postqpowanie regresowe re-claiming -postqpowanie rewindykacyjne recovery course -postqpowanie rewindykacyjne reinsurance -reasekuracja risk -ryzyko - against all risks (aar) - (ubezpieczenie) od wszelkich ryzyk - carrier's -ryzyko przewoznika - extra - ryzyko dodatkowe, nadzwyczajne - marine - r. morskie, r. zwiqzane z zeglugq -of the sea - ryzyko morskie ryzyko zwiqzane z postojem w porcie -port - war (wr) - ryzyko wojenne TOVALOP (Tanker Owners Voluntary Agreement Concerning Liability for Oil Pollution) - dobrowolna umowa armatorow zbiomikowcow dotyczqca odpowiedzialnoici za zanieczyszczenia morza produktami naftowymi (to) underwrite - przyjmowak ubezpieczenie morskie undertwriter (uw) - ubezpieczyciel, asekurator value -wartoic Visby Rules - Reguly Visby voluntary stranding - iwiadome osadzenie (statku) na mieliznie without prejudice of liability- bez rozstrzygania kwestii odpowiedzialnoici

Maritime law -prawo morskie

abandonment -abandon (to) abandon - porzucik statek, opuicik s. act - ustawa - merchant shipping - ustawa o marynarce handlowej of God - sila wyzsza action -powodztwo, pozew at law - proces sqdowy -bring an against -wytoczyk proces, zaskariy c adopt - przyjmowak, zatwierdzak (dokument, uchwal~, rezolucjq) affidavit -(okwiadczenie zlozone pod przysiq-

l3.l
amendment - poprawka, zmiana (konwencji, ukladu, umowy) amicable settlement -uklad polubowny arbitration award - orzeczenie arbitrazowe arrest of vessel - areszt statku artificial person - osoba prawna attorney - adwokat, pelnomocnik barrator -winny baraterii barratry -barateria (przestqpcze dzialanie kapitana lub zafogi) baseline -linia bazowa, linia wybrzeza, od ktorej mierzona jest szerokosk poszczegolnych stref bearer - okaziciel blockade -blokada - establish the - ustanowik blokadc body corporate - osoba prawna by way of indemnity - tytulem odszkodowania cargo lien - prawo zastawu na ladunku case -przypadek, sprawa conflict of laws -kolizja norm prawnych conclusive evidence -dowod rozstrzygajqcy Conference on the Law of the Sea - konferencja prawa morza contention - spor counter suit -powodztwo wzajemne custom -zwyczaj -of Lloyd's -zwyczaje Lloyda of the port - zwyczaje portu of trade -zwyczaj handlowy customary (custmy) -zwyczajowy defendant -pozwany demurrage lien -prawo zastawu za przestojowe

--

deviation fraud -dewiacja przestepcza duty of care - obowiqzek pieczy effective -skuteczny, efektywny -for - obowiqzujqcy na okres ... since - obowiqzujqcy od ... embargo -embargo - (to) lift - znieSC (uchyliC) embargo enactment -zarzqdzenie, postanowienie, opublikowanie prawa encumbrance -obciqienie, hipoteka enclosure -zalqcznik endorse - indosowaC endorsee - indosant endorsement - indos evidence -dowod - prima facie - domniemanie flag - bandera discrimination -dyskryminacja bandery - verification of - kontrola bandery force majeure -sila wyzsza freedom of the seas -wolnoSC morz gross negligence -razqce niedbalstwo illicit traffic - obrot nielegalny incumbrance -obciqzenie, hipoteka (to be) in force -obowiqzywaC, byC w mocy (o przepisach) innocent passage - nieszkodliwy przeplyw (statku przez obce wody terytorialne) internationalwaterway -miedzynarodowy tor wodny investigation - badanie, dochodzenie - findings of an - wyniki dochodzenia of an accident - badanie przyczyn wypadku juridical person - osoba prawna law - prawo - Admiralty - (brytyjskie) prawo morskie - case- -prawo zwyczajowe - hard -prawo wieqce - international maritime - miedzynarodowe prawo morskie - mercantile -prawo handlowe - merchant shipping - morskie prawo handlowe - maritime - prawo morskie -of the (ship's) flag - prawo bandery -s o f t prawo niewieqce (np. zalecenia IMO) lawful - legalny -merchandise -towary legalne -trade -handel legalny lawmaker -prawodawca lawsuit - proces

- adviser -radca prawny -capacity zdolnosC do dzialan prawnych - claim roszczenie prawne
-

legal -prawny

- division - dzial prawny (np. firmy zeglugo- person

wej

prawna prawna legalization -legalizacja legalize - legalizowaC, uprawomocniC liability - odpowiedzialnoSC -in tort -odpowiedzialnoSC deliktowa (z winy armatora, statku, zalogi) in contract - odpowiedzialnoSC kontraktowa (z umowy) lien -prawo zastawu, zastaw -clause - klauzula dot. prawa zastawu - equitable - prawo dochodzenia wierzytelnoici na rzeczy (np. statku) for freight -prawo zastawu za fracht -mariner's marynarskie prawo zastawu (na statku za nalezne wynagrodzenie) - maritime on cargo - z. morski na ladunku -possessory -zastaw na rzeczy wierzycieli - preferred maritime - uprzywilejowany zastaw morski limitation of actions - niemoznosC sqdowego dochodzenia roszczen z powodu przedawnienia local regulations -przepisy miejscowe requisition -rekwizycja (np. statku) marine surveyor -rzeczoznawca morski marine fraud - przestepstwo morskie, oszustwo zwiqzane z zeglugq maritime -morski declaration -protest morski fraud - oszustwo morskie Maritime Code - kodeks morski act - kodeks morski misrepresentation -wprowadzenie w blqd mutiny -bunt navigable - (statek) zdatny do zeglugi navigation laws - prawo morskie no ability -brak kompetencji null and void -(umowa) pozbawiona skutecznoici prawnej port - port -of registry -port macierzysty, port rejestracji - home --port macierzysty, port rejestracji state - panstwo portu (panstwo, na ktorego terytorium port sic znajduje)

- proceedings

- osoba

- droga

--

--

10. SHIPPING

performance - iwiadczenie, wykonanie realizacja monitoring -nadzorowanie wykonania (umowy czarterowej) (to) post-date - postdatowak (opatrzyC dokument datq pozniejszq niz faktyczna) power of attorney -pelnomocnictwo pre-emption -prawo pienvokupu presumed faul - domniemana wina presumption -dornniemanie principal -mocodawca, zleceniodawca protest (sea protest) -protest morski - writ of -protest (morski) proxy *- pelnomocnictwo, pelnomocnik, zastqpca prawny quasi-derelict - statek chwilowo opuszczony w morzu (przez zalogc) restraints of princes - intenvencja wladzy right -prawo of hot pursuit - p. poicigu bezpoiredniego of innocent passage -prawo nieszkodliwego przeplywu of mooring - prawo kotwiczenia of navigation -prawo zeglugi of pursuit - prawo poicigu of recourse - prawo regresu, prawo roszczenia zwrotnego of search -prawo rewizji -of seizure -prawo zajgia, prawo konfiskaty (statku) -of visit - prawo inspekcji (neutralnego statku) sea - morze - continental shelf - szelf kontynentalny - high - morze otwarte - open -morze otwarte - patrimonial - morze terytorialne - safety zone - strefa bezpieczenstwa - territorial - morze terytorialne - territorial strait - cieinina terytorialna sea protest -protest morski - noting a - skladanie protestu morskiego seaworthy - (statek) zdatny do zeglugi self-incrimination-samoobwinianie

--

spurious - sfalszowany (np. dokument) stamp duty - oplata skarbowa, o. stemplowa statement -oiwiadczenie, stwierdzenie, deklaracja, sprawozdanie, raport statutory duty - obowiqzek ustawowy submission to arbitration -poddanie (sporu) pod arbitrai submit a case to court -oddac sprawc do sqdu subrogation-cesja praw, subrogacja, przelew wierzytelnoici terms -warunki (np. umowy) The Law of the Sea -prawo morza time-barred-przedawniony, ulegly przedawnieniu transit passage - przeplyw tranzytowy (statku) true copy - odpis uwierzytelniony (formula uwierzytelniajqca odpis) unseaworthy - (statek) niezdatny do ieglugi war contraband - kontrabanda wojenna war zone -strefa dzialan wojennych wilful misconduct -raiqce niedbalstwo with effect from .... - z mocq od ..., z waznosciq od ... waters - wody, wody morskie, akwen morski - adjacent -wody przylegle, w. sqsiednie - contiguous -pas wod przyleglych (do wod terytorialnych) - fisheries jurisdiction -pas wylqcznego rybolowstwa - international -wody mi~dzynarodowe - territorial - morze terytorialne, wody terytorialne zone - strefa - adjacent - strefa przylegla - custom - strefa celna - economical - strefa ekonomiczna - exclusive economic wylqczna strefa ekonomiczna - fishing - strefa rybolowstwa - exclusive fishing - wylqczna strefa rybolowstwa

--

Port call -zawinigcie do portu

adjust speed - dostosowak predkoSC (np. dla osiagniecia zamierzonego czasu przyjicia) arrival -przybycie -draft -zanurzenie na przyjkie (np. do portu) -notice - zgloszenie przybycia czas przybycia (np. statku na red^) -time of an arrived vessel - statek przybyly do portu call - zawiniecie do portu clear - zalatwiC formalnoici zwiqzane z wejSciem lub wyjiciem statku clear - odcumowaC od nabrzeza, wyjSC ze Slu-

--

zy
clearance -klarowanie statku, zalatwianie formalnoici celnych i granicznych na statku wchodzqcym lub wychodzqcym w morze -certificate -zaiwiadczenie o odprawieniu statku wejiciowa lub wyjsciowa odpra-customs wa celna - inward - odprawa wejiciowa - outward - odprawa (celna itd. statku) wychodzqcego w morze - outward certificate - Swiadectwo dokonania odprawy na wyjscie departure (dep.) -wyjscie statku w morze detention - zatrzymanie, przetrzymanie (statku) direct call -zawiniqcie bezposrednie do portu dock -basen portowy -area - obszar portowy -company - firma eksploatujqca czeSC portu docking -dokowanie, wprowadzanie statku do basenu portowego (lub stoczniowego) (to) dock -dokowac, wchodziC do basenu portowego dockage period - czas otwarcia doku (w porcie plywowym) en route port - port podrozny, port posredni enter - wchodziC do portu enter - zglaszaC (np. statek do odprawy celnej), wpisywaC do rejestru inwards - zglosic wejscie (statku) outwards - zglosik wyjicie (statku) entry -zgloszenie (statku) do odprawy harbor - port (Am.) harbour -port - refuge - port schronienia (to) harbour - zawijaC do portu harbourage - schronienie (w porcie) inward vessel - statek wchodzqcy

--

inbound -przychodzqcy (np. statek) incoming traffic - mch przychodzqcy, przywozy (to) leave port - opuSciC port, wyplyn& leaving vessel - statek wychodzqcy (w morze) (to) lock - wprowadzaC (statek) do Sluzy lie - staC (o statku, np. przy nabrzeiu) by - pozostawac w poblizu (portu, innego statku) off - pozostawac, dryfowaC w pewnej odlegloici od ... -out - stac na redzie outward vessel - statek wychodzqcy (w podroz) out-bound -(statek) wychodzqcy w morze outward bound -(statek) wychodzqcy w podroz port -port - base - port bazowy, port glowny congestion - kongestia, zatloczenie portu - intermediate - port podrozny (poiredni) -of arrival -port przybycia of call -port zawiniecia of delivery -port dostarczenia ladunku -of destination -port docelowy (statku, ladunku) of discharge -port wyladunkowy -of entry - port przybycia of loading -port zaladunku, p. zaladunkowy - option --port opcyjny - order - port zlecenia of refuge -port schronienia - safe (sp) -port bezpieczny picked ports (pp) -wybrane (lepsze) porty prompt (ppt) - szybko, w krotkim czasie (np. przeladunek) prompt or later (pptllat) - na bliski lub poiniejszy termin przeladunku put off - odbiC od nabrzeza, wyjSC w morze put to sea -wyjSC w morze (to) report - zglosid przybycie (np. statku) safe berth (sb) - bezpieczne (dla postoju statku) nabrzeze safe portlsafe berth (splsb) -bezpieczny port/ bezpieczne nabrzeze sailing -wyjicie w morze, opuszczenie portu - final - definitywne wyjicie statku (w morze) - frequency of -s -czestotliwoSC zawini~C schedule -plan zawiniek stemming -zapowiedi przybycia statku touch at a port -wejSC (na krotko) do portu

10. SHIPPING

Port operations time czas operacji portowych

actual time of arrival (ATA) -rzeczywisty czas przybycia actual time of departure (ATD) - rzeczywisty czas wyplyniqcia according to the custom of the port (acc. cop) - zgodnie ze zwyczajem portu all purposes - dozwolony czas na za- i wyladunek all time saved (ats) - premia platna za calkowity zaoszczedzony czas (przeladunku) all time saved at both ends (atsbe) - (premia platna za) calkowity czas zaoszczcdzony przy za- i wyladunku any time day and night sundays and holidays included (atdnshi) - o kazdej porze dnia i nocy, niedziele i iwicta wlqczajqc berthing delay - opoznienie w podejiciu do nabrzeia berth - nabrzeze, miejsce postoju note -umowa przewozu -terms -warunki liniowe (przewozu) (to) berth -zacumowaC, stanqk przy nabrzeiu both daysldates included (bdi) -z obiema datamildniami wlqcznie bottle-neck - wqskie gardlo (np. przy przeladunku) completion -zakonczenie cargo - ladunek uzupelniajqcy of loading - zakonczenie zaladunku congestion - kongestia, zatloczenie w porcie consecutive -kolejne, nastqpujqce po sobie days - dni bieiqce, nastqpujqce po sobie -hours - godziny biezqce, nastqpujqce po sobie customary -zwyczajowy -dispatch - zwyczajowa szybkoiC przeladunku quick despatch (cqd) - zwyczajowo szybki zaladunek daily - dzienny, dobowy discharging rate - dobowa norma (rata) wyladunkowa loading rate - dobowa rata zaladunkowa day - dzien, doba days -kolejne dni kalendarzowe dawn - Swit, brzask daylight - iwiatlo dzienne saving time - czas letni despatch - przyspieszenie, skrocenie przeladunku, przyspieszenie wyjicia statku

- at loading only - premia za poSpiech tylko przy zaladunku - clause -klauzula dot. premii za poipiech - discharging only (ddo) -premia za przyspieszenie platna tylko w porcie wyladunku - free - - bez premii za przyspieszenie przeladunku -half demurrage (d 112d)-premia za przyspieszenie w wysokoici polowy przestojowego half demurrage at both ends (dll2dbe) -premia za przyspieszenie w wysokoici polowy stawki przestojowego - w porcie wyladunku i zaladunku -half demurage discharging only (dll2ddo) premia za przyspieszenie w wysokoici polowy stawki przestojowego, platna tylko w porcie wyladunku -half demurrage loading only (d1/2dlo) -premia za przyspieszenie w wysokoici polowy stawki przestojowego, platna tylko w porcie zaladunku) money -premia za poipiech --both ends (dbe) -premia za przyspieszenie w porcie wy- i zaladunku demurrage (dem) -przestoj, przestojowe days - dni przestoju discharging rate - rata wyladunkowa daily (dly) - dziennie down time -czas stracony (czas w jakim urza; dzenie, np. dzwig nie jest zdatne do uzytku) detention of vessel -przetrzymanie statku (poza okres przestoju) expected time of arrival (ETA) -oczekiwany czas przybycia statku expected time of berthing (ETB) -oczekiwany czas zacumowania expected time of completion (ETC) -oczekiwany czas zakonczenia operacji przeladunkowych expected time of departure (ETD) - oczekiwany czas wyjicia statku w morze expected time of sailing (ETS) - oczekiwany czas wyjicia statku w morze estimated -przybliiony time of arrival -przyblizony czas przybycia (statku) -time of departure -przyblizony czas wyjScia (statku w morze) fast as can (fac) - za-lwyladunek tak szybki jak statek moze przyjmowak (wydawaC) fixed rate - stala rata (przeladunkowa)

in regular turn -(przeladunek statku) w zwyklej (praktykowanej) kolejnoici lay-down statement - zestawienie czasu wy-/ zaladunku loading (ldg) - zaladunek days - okres (dni) przeznaczony na zaladunek statku rate -norma zaladunkowa per weather permitting day (wpd) -na dzien pogodny per weather working day (wwd) -na pogodny dzien roboczy per workable hatch -(za-Iwyladunek) na luk ladowni, w kt6rej mozna pracowak per workable hatch and weather working day (whwwday) -rata przeladunkowa liczona na luk zdatny do pracy i na pogodny dzien roboczy per working hatch -na luk pracujqcy port congestion -kongestia, zatloczenie portu prompt - szybki, niezwloczny (np. przeladunek) -ship -statek gotowy (do niezwlocmego przeladunku) rate - norma, rata (np. przeladunkowa), wydajnoSk, tempo running days (rd) - dni biezqce, kolejne dni kalendarzowe reporting day - dzien zgloszenia noty gotowoici reversible lay days - dni przemienne postoju running hours (rh) -godzin biezqcych saturdays, sundays and holidays excepted (sshex) - (przeladunek) z wylqczeniem sobot, niedziel i Swiqt shift -zmiana (robocza), szychta, brygada zmianowa -work -praca zmianowa, praca na zmiany spot (prompt) - (gotowy) do natychrniastowego zaladunku (statek lub towar) sundays and holidays excepted (shex) - niedziele i Swipta wylqczone (z czasu przeznaczonego na przeladunek) sundays and holidays included (shinc) -przeladunek rowniei w niedziele i iwipta sundays, holidays excepted unless used (shexuu) - niedziele, Swipta wylqczone, chyba ze zostanq przepracowane surf-days -dni silnej fali przybojowej (wykluczajqcej przeladunek) time - czas

- allowed -dozwolony czas (np. zaladunku) - free - czas od zgloszenia gotowoici statku

do rozpoczpcia zaladunku
- idle - czas przestoju - in due -we wlaiciwym czasie - lay time - czas postoju w czasie za-lwyla-

--

dunku

- loading - czas przeznaczony na zaladunek - meal -czas posilku (robotnikow), przenva

- saved - czas zaoszczpdzony (np. na przeladunku) -sheet (TIS) -karta kontrolna czasu, taima czasu (przeladunku) - turn - czas oczekiwania (statku) w kolejce - working - czas pracy -working saved (wts) -zaoszczpdzony czas pracy (przeladunku) total days (tot. days) - dni na za- i wyladunek tons per day (tpd) - ton (ladunku) na dobq tons per hour (tph) -ton (ladunku) na godzinp turnabout - okres postoju w porcie (od wejScia do wyjicia) turn around -okres postoju w porcie (od wejScia do wyjicia) turn of loading - kolejnoik zaladunku (statk6w) turn of the port - (kolejnoik za-lwyladunku wedkug kolejnoici przybycia do portu) turn-round of a vessel - cykl portowy statku (czas od wejicia do wyjicia z portu) weather permitting (wp) - o ile pogoda pozwoli days - dni, w ktorych pogoda pozwala na przeladunek weather working day -dzien z pogodqumozliwiajqcq przeladunek workable day - dzien nadajqcy sip do pracy (np. ze wzgl. na pogode) workable hatch (wh) - luk, na ktorym mozna prowadzik operacje ladunkowe working day - dzien powszedni, dzien roboczy

na posilek

--

--

10. SHIPPING

International sea trade parties strony miedzynarodowego handlu morskiego

wlaslciciel statku

Harbour Master Office/ kapitanat portu

Theship/

Inspection Authorities/ inspekcje

1

Port Duty Officer/ oficer dyzurny portu

mooring gangs/

&ml&el
Shipping agent/ Forwarder/ Inspection Authorities/ wladze kontrolne
I
I

Port Sanitary Inspection/ portowa inspekcja sanitarna

I

Shipping industry iegluga handlowa

adventure -ryzyko handlowe agency - agencja - forwarding - agencja spedycyjna obejmowak agencjq, przedsta-take up an wicielstwo agent -agent zeglugowy - crewing --agent zalogowy - clearing - agent klarujqcy - exclusive --agent wylqczny - forwarding spedytor, agencja spedycyjna - general - agent generalny -husbandry agent opiekujqcy siq statkiem - protecting - agent chroniqcy interesy armatora statku w czarterze - shipper's - agent zaiadowczy - shipping - spedytor portowy - ship's - agent okrqtowy - sole -agent wylqczny - sub-forwarding - subekspedytor (dzialajqcy na zlecenie innego spedytora) - supervising - agent nadzorczy (reprezentujqcy armatora lub czarterujqcego) aggregate tonnage -tonaz lqczny (floty) appraiser -taksator authority -urzqd, wladza, upowaznienie board -komisja, zarzqd branch office -oddzial, filia broker -makler, broker - loading - agent bukujqcy - sale and purchasing makler kupna i sprzedaj statk6w - sworn - makler zaprzysiqzony by sea - drogq morskq cabotage -kabotaz, zegluga przybrzezna (to) cabotage -uprawiak zeglugq przybrzeznq cargo pool -pool ladunkowy (umowa o udziale przewohikow w dostqpnej masie towarowej) cargo superintendent-inspektor ladunkowy carriage - przewoz (np. morzem), transport carrier -przewoznik -by sea -przewoznik morski -conference przewoznik stowarzyszony w konferencj i haulage - transport lqdowy wykonywany przez przewoinika morskiego - multi purpose operator (MTOC) - przewoinik oferujqcy rozne Srodki transportu - non-conference - przewoinik nie bqdqcy czlonkiem konferencji zeglugowej, ,,outsider"

--

-- --

--

--

(NVOCC) publiczny przewoinik nie bqdqcy armatorem (operator wystawiajqcy konosament, ale nie posiadajqcy wlasnego statku) - ocean common - morski przewoinik publiczny - private -przewoznik prywatny - vessel-operating common (VOCC) -morski przewoznik publiczny, armator (to) carry -przewozik Chamber of Commerce - izba handlowa Chamber of Shipping - izba zeglugowa charterer-czarterujqcy checker - liczman - sworn - liczman zaprzysiqzony clerk -klark - boarding - klark odprawiajqcy statek - booking -klark bukujqcy (ladunek) - chief -kierownik biura firmy ieglugowej - clearing -klark, agent klarujqcy statek - ship's - klark ladunkowy - water - pracownik agenta, maklera, akwizytor dostawcy zaopatrzenia coastguard -straz ochrony wybrzeza, morska straz graniczna coasting - zegluga przybrzezna co-loading - doladowanie ladunku innego zaladowcy o tym samym porcie wyladunkowym consul -konsul consulate - konsulat combined transport - transport kombinowany, transport intermodalny (to) commission -oddak statek do eksploatacji company -przedsiqbiorstwo, firma, kompania (tu: zeglugowa) flag - flaga przedsiqbiorstwa - shipping - przedsiqbiorstwo zeglugowe, przedsiqbiorstwo armatorskie conference -konferencja (np. ieglugowa) committee -komitet, komisja conditions of carriage -warunki przewom consortium - forma wspolpracy pomiqdzy dwoma lub wiqcej przewoinikami na okreSlonym rynku consignee - odbiorca (np. ladunku) consignment -partia (np. ladunku) consignor - nadawca (np. ladunku) contracting parties - strony kontraktujqce (agenci, maklerzy, przewoznik, czarterujqcy) customs -urzqd celny, oplaty celne agent - agent celny

- non vessel operating common

--

10. SHIPPING

- authorities -administracja celna

-boat - lodz celna -bond - bond, zamkniecie celne, sklad celny -broker - agent celny declaration - deklaracja celna inspection - kontrola celna officer -urzcdnik urzedu celnego department -wydzial, dzial direct shipment - przewbz, ladunek bezpoSredni dispatchingforwarder -spedytor wysylajqcy ladunek domestic voyage -podroz kabotazowa door-door -dostawa ladunku w relacji bezpoSredniej enterprise -przedsicbiorstwo Equipment Damage Report (EDR) - raport dot. uszkodzenia sprzetu (np. przeladunkowego) equipment interchange receipt (EIR) -pokwitowanie inspekcji i przekazania sprzetu European Pallet Pool (EPP) -pool europalet establishment - ustanowienie, zalozenie (przedsiqbiorstwa) exchange -wymiana, gielda exspert -ekspert, rzeczomawca, biegly -on stowage - ekspert sztauerski experts' commitee -komisja rzeczoznawc6w fall - spadek, obnizenie - fast - szybki spadek feeder line - linia dowozowa feeder ship - statek dowozowy, dowozowiec ferry -prom (to) ferry -przewozik promem flag of convenience -wygodna bandera flag state -paristwo bandery --control -inspekcja (administracji) panstwa bandery flying captain - oficer - zwykle kapitan - spoza zalogi statku, odpowiedzialny za sprawny jego zaladunek; takie port-captain, cargo superintendent forwarder - spedytor - freight compensation - prowizja bukingowa - international - spedytor miedzynarodowy - ocean freight - spedytor morski - receiving - spedytor odbiorczy freight - fracht, ladunek - deep-sea - przewozy oceaniczne

zegluga handlowa krotkiego zasicgu, ladunki wozone w krotkim zasiegu freighter -frachtujqcy fund -kapital, fundusz harbour authority -zarzqd portu, administracja portu, wladze biorqce udzial w odprawie statku (celne, imigracyjne, portowe itd.) home-home - dostawa ladunku w relacji bezpoiredniej home port -port macierzysty, port rejestracji husbanding - semis agenta statkowego nie zwiqzany z ladunkiem increase -zwickszenie, zwyzka, przyrost inter-island trading -zegluga miedzy wyspami international voyage -podroz micdzynarodowa interpreter-thmacz itinerary - plan podr6zy (zawierajqcy nazwy portow, daty przybycia i wyjkia) joint ownership -wsp6iwlasno8k just in time delivery (JIT) - dostawa na czas, senvis dostawczy altematywny dla skladowania land-based - lqdowy, znajdujqcy siq na Iqdzie load factor management (LFM) - zarzqdzanie wsp6lczynnikiem wykorzystania (tu: noSnoSci illub pojemnoSci statku) logistics - planowanie, wykonanie i kontrola ruchu towarow long distance routes - linie dalekiego zasigu management -zarzqdzanie, kierowanie -company - firma zarzqdzajqca (statkiem) fee - oplata managementowa, wynagrodzenie firmy zarzqdzajqcej of a vessel - zarzqdzanie statkiem marine -morski consultant - konsultant (doradca) morski superintendent - inspektor nawigacyjny (armatora) -surveyor -rzeczoznawca morski maritime -morski board - urzqd morski chamber - izba morska commerce - handel morski commission - komisja morska exchange - gietda morska office - urzqd morski ports convention - konwencja portow morskich shipping - zegluga morska

- short-sea

--

mercantile flag -bandera handlowa mercantile marine -marynarka handlowa merchandise -towar merchant flag -bandera marynarki handlowej merchant marine -marynarka handlowa merchant navy -marynarka handlowa merchant vessel - statek handlowy multimodal -multimodalny transport - transport multimodalny national authority -wladze krajowe, administracja kraju bandery national flag -bandera narodowa nationality of a vessel -narodowoik statku navigation subsidy -subsydium zeglugowe ocean -ocean going ship - statek oceaniczny, pelnomorski going vessel - statek oceaniczny, pelnomorski going navigation - iegluga oceaniczna, zegluga wielka line - oceaniczny szlak zeglugowy ocean transportation intermediary (OTI) morski poirednik transportowy (to) operate - eksploatowak (np. statek) operating -eksploatacyjny -costs -koszty eksploatacji (np. statku) data - dane eksploatacyjne department - dzial eksploatacji (u armatora) -period - okres eksploatacyjny operation -operacja - loading - operacja przeladunkowa operational responsibility-odpowiedzialnoiC uslugowa (np. statku) operations officer - oficer eksploatacyjny operator - operator (zarzqdzajqcy eksploatacjq statku lub linii) official number -numer rejestracyjny statku outsider -armator (lub jego statek) nienaleiqcy do konferencji zeglugowej - tolerated - outsider tolerowany (niezwalczany przez konferencje zeglugow@ overcarriage - przekroczenie limitu przewozow wyznaczonego w ramach poolu overcarrier - przewotnik, k t h y przekroczyl limit przewozow przyznany mu w ramach poolu overcarry -przekroczyc limit przewozow przyznany w ramach poolu overseas - za morzem, za morze, zagraniczny owner - wlaiciciel, armator -joint -wsp6hYlaSciciel - managing - armator zarzqdzajqcy

- wspohYlaSciciel statku owner's representative-przedstawiciel m a tora owners (ows) -wlakiciele, armator overtonnage -nadwyzka tonaiu (na rynku zegll-wwym) pilot - pilot (morski, portowy) pool agreement -porozumienie poolowe (armatorow liniowych) preshipment inspection (PSI) -inspekcja (np. sanitarna) przed przewozem property in goods - wlasnosc ladunku, wlasnoik towaru register - rejestr (np. statkow) of shipping - rejestr statkow registry (of a ship) -rejestracja (statku) regular line -(zeglugowa) linia regularna report -raport - arrival - meldunek na przyjscie (statku do porn) - departure -meldunek na wyjscie statku - noon -meldunek pozycyjny w pohdnie - noon port -meldunek portowy (przeladunkowy) w poludnie (to) report -raportowak, meldowak reporting -raportowanie, meldowanie sale by tender -sprzedaz za wpisem, submisja sale and purchase (S and P) - kupno i sprzedaz (np. statkow) sea-borne -przewozony morzem commerce - handel morski sealift - tansport morzem season - sezon (przewozow) -high season - okres maksymalnej podazy ladunkow -low season -okres minimalnej podaiy ladunkow - operational - sezon operacyjny (np. nawigacyjny) service - semis (np. przewozowy) - feeder - semis dowozowy, linia dowozowa - husbandry - obsluga agencyjna obejmuja; ca caloSc potrzeb statku stojqcego w porcie -joint wspolny semis (kilku armatorow na jednej linii) -regular (line) -(zeglugowa) linia regularna - shuttle --semis wahadlowy (pomiedzy dwoma portami) - tender - linia dowozowa, semis pomocniczy, dowozowy - tramp -tramping

- part

--

--

10. SHIPPING

shipowner - armator, wlaiciciel statku shipper -zaladowca (towaru na statek), frachtujqcy (przy przewozie na podstawie bukingu), czarterujqcy, dysponent ladunku shipping - zaladowanie na statek, ekspedycja towaru (statkiem) shipping - iegluga handlowa, przewozy morskie, flota handlowa -bulk iegluga trampowa, tramping, iegluga nieregulama company - przedsigbiorstwo ieglugowe, przedsigbiorstwo armatorskie company stevedore - sztauer pracujqcy na rzecz jednego armatora conference - konferencja zeglugowa, porozumienie armatorow department -dzial ekspedycji exchange - gielda zeglugowa, gielda frachtowa industry -transport morski, zegluga handlowa (jako dzialalnoik gospodarcza) line - linia ieglugowa - liner - iegluga liniowa ship's husband -agent opiekujqcy siq statkiem (na zlecenie armatora) short-haul ferry - prom eksploatowany na krotkiej linii shortsea (trading) - (zegluga) krotkiego zasiegu stagnation -zastoj, stagnacja stevedore - sztauer, firma sztauerska gang -brygada sztauerska strike - strajk (to) strike - strajkowak supercargo -supercargo (nadzorujqcy ladunek przedstawiciel jego wlaiciciela) surveyor -rzeczoznawca - cargo -rzeczoznawca ladunkowy - stowage -rzeczoznawca sztauerski sworn broker -makler zaprzysigzony sworn checker -liczman zaprzysiqiony sworn weigher -wagowy zaprzysiqzony tallier -liczman, tallyman tally clerk - liczman, tallyman, osoba liczqca ladunek

--

tallyman - liczman, osoba liczqca ladunek - szef liczmenow tendency -tendencja trade - handel, zegluga handlowa - coasting - kabotaz, zegluga miqdzy portami wlasnego kraju - coastwise - zegluga przybrzezna - cross - zegluga pomigdzy portami obcymi - direction of - relacja przewozowa - domestic - zegluga krajowa - foreign - handel zagraniczny - highsea - zegluga pelnomorska -home zegluga kabotazowa, zegluga przybrzeina - international - zegluga migdzynarodowa - liner - iegluga liniowa - ocean - iegluga oceaniczna - oversea - handel zamorski - sea-born handel morski, transport morski - small coasting kabotai maly (zegluga przybrzezna ograniczonego z a s i ~ u ) - transit - handel tranzytowy - usage of -zwyczaj handlowy (to) trade - prowadzik handel, odbywak rejsy handlowe trader -handlowiec, statek handlowy trading vessel - statek handlowy traffic - (tu) wymiana handlowa - liner - zegluga liniowa - line - zegluga liniowa - through - bezpoiredni obrot towarowy, transport bezpoiredni, ruch tranzytowy tramping - iegluga nieregulama, tramping tramp ship -tramp, statek uprawiajqcy zeglugg nieregulamq transactions - sprawozdanie transitional -przejiciowy transoceanic -transoceaniczny undercarrier - przewoinik, ktory nie wykorzystal kwoty przewozowej wynikajqcej z umowy poolowej weigher -wagowy zaprzysigzony - swom wagowy zaprzysigzony
- chief

--

--

--

--

Ship's Documents -dokumenty statkowe

Minimum Safe Manning Certificate - Swiadectwo minimalnej bezpiecznej obsady zalogowej Mobile Offshore Drilling Unit Safety CertifiShip's certificates - Swiadectwa statkowe cate -certyfikat bezpieczenstwa ruchomych - Cargo Ship Safety Certificate - Swiadectwo morskich urzqdzen wiertniczych bezpieczenstwa statku towarowego Passenger Ship Safety Certificate - Swiadec-Cargo Ship Safety Construction Certificate two bezpieczenstwa statku pasazerskiego Swiadectwo bezpieczenstwa konstrukcji statSpecial Purpose Ship Safety Certificate ku Swiadectwo bezpieczenstwa statku specjalne-Cargo Ship SafetyEquipment Certificate -cergo przeznaczenia tyfikat bezpieczenstwa wyposazenia (statku) exempt - zwolniony - Cargo Ship Safety Radio Telegraphy Certifi- expiration -wygahiqcie (waznoSci dokumencate - certyfikat bezpieczenstwa radioteletu, certyfikatu, umowy) graficznego (statku) -date -data wygainiecia, upkywu terminu waz- Cargo Ship Safety Radio Telephony Certificanoki te - certyfikat bezpieczenstwa radiotelefo- expiry - wygainiecie (waznohci dokumentu, nicznego (statku) umowy) - Cargo Ship Safety Radio Certificate - Swia- -date -data wygahniqcia, uplywu terminu wazdectwo bezpieczenstwa radiowego statku noici - Certificate of Fitness for the Carriage of Dan- extension -przedluzenie (terminu wainoici dogerous Chemicals in Bulk - Swiadectwo kumentu) zdolnoSci do przewozu niebezpiecznych che- file - zbior (danych, dokumentow) mikaliow luzem flag certificate - hwiadectwo bandery - Certificate of Fitness for the Carriage of Liqu- interim certificate -Swiadectwo tymczasowe ified Gases in Bulk -Swiadectwo zdolnoici inventory book -ksiqzka inwentarza do przewozu skroplonych gazow luzem maintenance of class -zachowanie (utrzyma- Certificate of Class - Swiadectwo klasy nie) klasy - Certificate of Register - certyfikat okrctowy official number -numer rejestracyjny statku - Classification certificate - Swiadectwo klasy overdue - przeterminowany, przedawniony, - Deratting Certificate - Swiadectwo deratyzacji niewazny - Deratting Exemption Certificate - Swiadec- processing (of documents) -przygotowanie dotwo zwolnienia z deratyzacji kumentow - Flag certificate - Swiadectwo bandery ship's papers - dokumenty okrctowe - High Speed Craft Safety Certificate - Swia- (ship's) register -rejestr okrctowy dectwo bezpieczenstwa statkow szybkich tonnage certificate - Swiadectwo pomiarowe, - International Oil Pollution Prevention Certificertyfikat pomiarowy cate (IOPP) -miedzynarodowe Swiadectwo - trimming certificate - Swiadectwo klasy tryzapobegania rozlewom olejowym mowniczej (statku) - International Pollution Prevention Certificate Other ship's documents- inne dokurnenty statfor the Carriage of Noxious Liquid Substankowe ces in Bulk - miedzynarodowe Bwiadectwo Damage Control Plan - plan kontroli uszkozapobiegania rozlewom plynnych substancji dzen (kadhba) szkodliwych Garbage Book -ksi@ka gospodarki Smiecia- International Load Line Certificate -micdzymi i odpadami narodowe Swiadectwo wolnej burty . oil record book (log) - ksiqika zapisow ole- International Load Line Expemption Certifijowych cate - miedzynarodowe Swiadectwo zwol- - Record of Oil Discharge Monitoring and Connienia od wymagan wolnej burty trol System - dziennik zapisow kontroli i - International Tonnage Certificate - mipdzymonitorowania zrzutow olejowych narodowe Swiadectwo tonaiowe
-

10. SHIPPING

- Shipboard Oil Pollution Emergency Plan (SOPEP) - statkowy plan zwalczania awaryj-

nych rozlewow olejowych

- Stability Information - informacja o statecz-

noSci
- Fire Control Plan -plan ochrony przeciwpo-

zarowej survey report fdes - zbior raportow z inspekcji document of authorization for the carriage of grain -zemolenie na przewoz ladunku zboza

Ship's clearance - odprawa statku

baggage manifest -manifest bagazowy boarding party -grupa dokonujqca odprawy bond store List - lista bundowa, lista towarow wolnociowych clearance - klarowanie (statku), zalatwianie formalnoici (celnych, imigracyjnych) certificate - Swiadectwo sklarowania statku - custom - odprawa celna - harbour master's - odprawa portowa - last port - Swiadectwo odprawy wyjkciowej z poprzedniego portu - outward - odprawa (celna itd. statku) wychodzqcego w morze declaration -deklaracja - crew effects -lista rzeczy osobistych zalogi - general - zgloszenie ogolne (statku do odprawy) - maritime of health - morska deklaracja o stanie zdrowia (zalogi) - money - deklaracja pieniqdzy -of mail andor manifest of mail -deklaracja o przewozie poczty - outwards clearance - Swiadectwo dokonania odprawy na wyjScie -port health deklaracja sanitarna (skladana przy zawiniqciu do danego portu) harbour authority inspection -odprawa portowa inspection of immigration -odprawa imigracyjna, odprawa graniczna international certificate of vaccination -miqdzynarodowe Swiadectwo szczepien light dues certificate -Swiadectwo uiszczenia oplat latarniowych

list of goods belonging to the crew -lista rzeczy posiadanych przez zalogq passenger list - lista pasazerow passenger manifest -manifest pasaierski pratique - odprawa sanitarna - free - Swiadectwo wolnoSci ruchow - radio - Swiadectwo swobody ruchow uzyskane drogq radiowq sailing pass - zezwolenie na opuszczenie portu sanitary inspection - inspekcja sanitarna ship's stores and equipment list -lista (celna) zapasow i wyposazenia statkowego shore pass - przepustka pomalajqca na opuszczenie statku infected ship -statek zakazony, statek, na ktorym stwierdzono chorobq zakainq suspected ship -statek, na ktorym podejrzewa siq chorobq zakaznq

Ship's logs - dzienniki okretowe

-bell book - dziennik manewrowy - deck log - dziennik pokiadowy - engine department log - dziennik maszynowy - engineer's log book - dziennik maszynowy - entry - wpis (do dziennika, do rejestru okrqtowego) - extract from log - wyciqg z dziennika - (to) log - dokonak zapisu w dzienniku okrqtowym - log-book - dziennik okrqtowy - log extract - wyciqg (odpis) z dziennika -Master's order book -dziennik polecen kapitana - mate's log - dziennik okretowy - night order book - ksiqzka polece6 kapitana - official log-book - dziennik okrqtowy - reefer cargo temperature log - dziennik temperatur ladunku chlodzonego -rough log -brudnopis dziennika okrqtowego - scrap log -brudnopis dziennika (pokladowego, maszynowego) - sea log - dziennik okrqtowy - ship's log (book) - dziennik okrqtowy - smooth log book - dziennik okrqtowy (czystopis) - standing order book -zeszyt stale obowiqzujqcych zarzqdzen siuzbowych

--

Ship operations - eksploatacja statku

as she lies -tam gdzie jest (o sprzedazy statku w miejscu, w jakim sic znajduje) shipping - zaladowanie na statek, ekspedycja towaru (statkiem), zegluga handlowa, przewozy morskie, flota handlowa as she is - w stanie, w jakim sic znajduje (o sprzedazy statku) bill of sale - akt kupnalsprzedazy (statku) break up a ship -zlomowak statek bring into operation - oddac do eksploatacji (np. statek) disabled - statek unieruchomiony (np. z powodu awarii), niezdatny do zeglugi endurance -zasicg plywania run - zegluga dla okreklenia z a s i ~ u piywania speed - predkosk ekonomiczna przejscia (to) head - skierowak (statek) do .... hire -wynajem, najem (to) hire -wynajqc, wyczarterowak hired berth - najmowane nabrzeze lub jego czqkk (to) haul - holowak statek z nabrzeza na nabrzeze laid-up - (statek) uwiqzany, wycofany z eksploatacji laying-up point -moment, w ktorym uwiqzanie statku staje sic bardziej oplacalne od jego dalszej eksploatacji (to) lay off - pozostawak (np. w dryfie) w poblizu portu (to) lay out -pozostawak w pogotowiu (o statku) (to) lay up -uwiqzak statek (wycofak czasowo z eksploatacji) lie up - wycofak z eksploatacji, uwiqzak (statek) loss of hire - straty wynikle z wylqczenia statku z eksploatacji loss of freight - strata frachtu (wskutek wylqczenia statku z eksploatacji) naming a ship - chrzest statku naming ceremony -ceremonia chrztu navigable - (statek) zdatny do zeglugi out of comission - (statek) wylqczony z eksploatacji overconsumption claim -roszczenie z powodu nadmiemego zuiycia paliwa

performance - spelnianie przez statek wymogow (np. czarteru) -test -proba eksploatacyjna pre-booked -wstepnie zabukowany Canal transit - wstepnie zabukowane przejScie przez kana1 put into comission - oddak do eksploatacji re-let - podnajmowak, ponownie oddawak w najem seaworthiness-zdatnokk do zeglugi, zdolnokk zeglugowa certificate - certyfikat zdatnohci do zeglugi seaworthy - (statek) zdatny do zeglugi service conditions-warunki eksploatacji (statku) schedule -plan, rozklad (przeglqdow) (to) shift - holowak statek wzdluz nabrzeza shifting -przeholowanie statku wzdluz nabrzeza ship - statek cargoworthy - statek zdatny do przewozu danego ladunku -in ballast - statek pod balastem in commission - statek w eksploatacji - in demurrage - statek na przestoju in operation - statek w eksploatacji -in lay-up - statek uwiqzany (pot.: na sznurku) -in ordinary - statek odstawiony, uwiqzany - seaworthy - zdatny do zeglugi - unseaworthy - niezdatny do zeglugi ship's operating - eksploatacja statku sphere - sfera, zakres dzialania stanch - mocny, szczelny, zdatny do zeglugi (statek) sublet -podnajmowak subletting -podnajem, podnajmowanie substandard ship - statek nieodpowiadajqcy ustalonym normom lub wymaganiom instytucji klasyfikacyjnych substitute (sub) - zastcpczy (to) substitute - z a s t ~ o w a kpodstawiak , underperformance-niedotrzyrnanieprzez statek wymogow czarteru, np. prpdkoici -claim -roszczenie z powodu niedotrzymania prcdkokci unseaworthiness - niezdatnokk do zeglugi unseaworthy - (statek) niezdatny do zeglugi

10. SHIPPING

Voyage -podrdi
abandonment of the voyage -zrezygnowanie z podroiy adjust speed - dostosowaC prgdkobC (np. dla ositgnigcia zamierzonego czasu przyjicia) at both ends -na obu koncach (podrozy) both ends (be) - oba konce (podrozy) consecutive voyages (consec) - kolejne podr~ze day gained - dzien zyskany przy przejbciu linii daty day lost -d. stracony (przy przejbciu linii daty) day's run - odleglobC przebyta w c i a u doby - average - Srednia odleglobC przebyta w ciagu doby delay - opoinienie, zwloka delayed - op6iniony deviate -zbaczaC, odchylaC deviation (dev) -dewiacja, zboczenie z zaplanowanej trasy - statement of - raport z dewiacji home bound -(statek) zdqzajqcy do portu macierzystego homeward - zdqzajqcy do portu macierzystego freight - ladunek na drogg powrotnq itinerary -trasa (statku), rozklad rejsu liberty to deviate - prawo dewiacji z zalozonej trasy optimum route -trasa optymalna passage - podroz statku, podroz statkiem - ballast - przejbcie w balaicie performance -wykonanie umowy (np. dotrzymanie umownej prgdkohci statku) -requirements -wymagania eksploatacyjne pernavigate -przeplynqk rough weather -burzliwa pogoda (to) round - obejbC, okrqzyC rotation -lista portow wg kolejnoSci zawinigC - geographical -zawijanie do portow wg kolejnobci geograficznej of ports - kolejnobC (rotacja) portow zawinigcia routing order -instrukcja trasy przewozu (ladunku) sailing instructions - instrukcja na podroz schedule -plan, rozklad (rejsow, zawinigk) - sailing - rozklad rejsow (zeglugi liniowej) - ahead of -przed terminem sea-way - droga morska, czgBC trasy (statku) pomigdzy stacjami pilotowymi

speed -prgdkobC - average - prgdkoSC Srednia - economical - prgdkoBC ekonomiczna - full -pelna prgdkoSC - maneouvering -prgdkoSC manewrowa

--

--

-operational prgdkobC eksploatacyjna (wyisza od ekonomicznej) - sea -prgdkoSC morska - service -prgdkoS6 eksploatacyjna steaming time - podroz morska, przelot morski (statku) transit time - czas przewozu ladunku (statkiem), czas przejbcia kanalem trip - podroz home - podroz powrotna - maiden - podroi dziewicza (statku) -out - podroz statku z portu europejskiego poza Europg - round - podroi okrgzna up - podr6z statku na p6lnoc (w kierunku Europy) underperformance -ositgi nizsze niz wymagane umowq czarterowq unknown destination -nieznany port przeznaczenia voyage - podroz - abandonment of the - odstslpienie od wykonania podrbzy -across - podroz statku w kierunku ze wschodu na pofudnie lub przeciwnym - ballast - podr6z pod balastem - completion of the - zakonczenie podrozy down - podroz statku z polnocy na poludnie (zwl. z portow europejskich) down the river - podr6z (statku) w do1 rzeki home - podroz powrotna statku - intermediate podroz pohrednia, migdzyrejs - maiden -podr6z dziewicza (statku) - near coastal - podr6i przybrzezna out - podroz statku z Europy, zanvyczaj do portu pozaeuropejskiego out and home - podroz okrqzna up - podroz (statku) z poludnia na polnoc -up the river - podroz (statku) w gorg rzeki - round - podroz okrgzna - sea - podr6z morska -short international krotka podroz migdzynarodowa weather routing -wspomaganie nawigacyjne statku uwzglgdniajqce prognozy pogody

--

--

-- -

--

Ship's computer komputer statkowy

(to) abort -abortowaC, przenvaC sekwencje abort sequence -sekwencja zenvania (to) access -uzyskak dostep access - dostep path - Sciezka dostqpu -permission - zezwolenie na dostqp right -prawo dostqpu -time - czas dostqu active window - okno aktywne actual transfer rate - szybkohk przesylania address -adres algorithm -algorytm alphabet -alfabet alphabetic character set -1iterowy zestaw znakow alphanumeric -alfanumeryczny analog (analogue) -analogowy to-digital converter -konwerter analogowoc~frowy application program -program uzytkowy application software - oprogramowanie aplikacyjne archive file - plik archiwalny argument -argument back-up file -plik zapasowy binary character - znak binamy binary code -kod binarny (kod dwojkowy) binary notation -notacja dwojkowa bit - bit bitmap -mapa bitowa blank (character) -odstep blind copy recipient -zamaskowany odbiorca kopii blinking -migotanie block - blok copy - kopiowanie bloku size -wielkoSC bloku border -obramowanie browsing (in text processing) - przeglqdanie (przy przetwarzaniu tekstu) buffer storage - pami& buforowa built-in -wbudowany bus -magistrala byte -bajt cascaded windows -okna kaskadowe catalog (catalogue) -katalog (to) catalog -katalogowak character -znak

-box - pole znaku set -zestaw znakow check digit - cyfra kontrolna (to) clear -kasowaC (to) click - kliknqk clipboard - schowek code -kod command -polecenie compatibility -zgodnoSC, kompatybilnoSC (to) compress -kompresowaC computer -komputer aided design (CAD) - projektowanie wspomagane komputerowo architecture -architektura komputera based training (CBT) - szkolenie w oparciu o komputer control - sterowanie komputerowe graphics - grafika komputerowa -network - sieC komputerowa planned maintenance system (PMS) -komputerowy system planowania remontow computerization -komputeryzacja (to) computerize -komputeryzowaC configuration -konfiguracja control - sterowanie -program - program sterujqcy (to) convert -konwertowaC conversion -konwersja (to) copy -kopiowaC central processing unit (cpu) -procesor glow"Y cursor -kursor cut and paste -wycinak i wklejaC data - dane -analysis - analiza danych -bank - bank danych -collection - zbieranie danych entry - wpisywanie danych flow -przeplyw danych management -zarzqdzanie danymi processing -przetwarzanie danych -protection - ochrona danych -transmission - transmisja danych database - baza danych administration - zarzqdzanie bazq danych delete -usuwak diagnostic program -program diagnostyczny dialog box - okno dialogowe digit -cyfra digital -cyfiowy data - dane cyfrowe

10. SHIPPING

-signal -sygnal cyfrowy to-analog converter -konwerter cyfrowo-analogowy digitizer - digitalizator direct access - dostgp bezpoiredni direct address - adres bezpoiredni directory - lista adresowa (w poczcie elektronicznej), katalog, folder disk - dysk drive - napgd dysku diskette -dyskietka distribution list -lista dystrybucyjna document -dokument (to) download -zaladowaC program dragging -przeciqganie (to) edit -redagowaC editing -redagowanie electronic data interchange - elektroniczna wymiana danych Electronic Data Interchange for Administration Commerce and Transport (EDIFACT) - standard (ONZ) elektronicznej wymiany informacji i danych administracji handlu i transportu electronic mail (e-mail) -poczta elektroniczna (to) encode -kodowaC erasable memory -pamieC kasowalna (to) erase -kasowaC error -blqd execution -wykonanie (to) exit - wyjiC external storage -pamigC zewngtrma (to) extract - rozpakowaC, dekompresowaC file - plik, zbi6r (danych) - attach - dolqczyC plik - detach - odlqczyC plik -transfer -transfer plikow -updating - aktualizacja pliku filing -zapisywanie danych do pliku floppy disk -dysk elastyczny, dyskietka flowchart - sieC dzialan folder - folder font - czcionka footer - stopka strony format - format graphic card -karta graficzna gray scale - skala szarobci grid - siatka hard copy -kopia trwala

hard disk - dysk twardy hard drive - dysk twardy hardware - sprzgt (komputerowy) hidden line - linia ukryta hub -koncentrator sieciowy icon - ikona Information Technologies (IT) - technologic informatyczne ink jet printer - drukarka strumieniowa (pot. atramentowa) input (data) - dane (wejbciowe) insert -wstawianie instruction -rozkaz, instrukcja integrated circuit - obwod scalony integrated software -oprogramowanie zintegrowane interface -interfejs Internet Protocol Address (IP address) - adres internetowy Integrated Sewices Digital Network (ISDN) - sieC cyfrowa z integracjq ushg keyword - slowo kluczowe Local Area Network (LAN) - sieC lokalna laser printer -drukarka laserowa (to) log in - wejbC do systemu (pot.: zalogowaC) (to) log out - wyjbC z systemu (pot.: wylogowaC) logger, data logger -rejestrator automatyczny mailbox -skrzynka pocztowa memory -pamigC menu -menu bar - pasek menu modem -modem monitor -monitor motherboard -plyta glowna mouse -mysz network - sieC interface card -karta sieciowa offline -pobredni, rozlqczny online -bezpoiredni operating system ( 0 s ) - system operacyjny output -wyjiciowy data -dane wyjiciowe (to) pack - spakowaC, upakowaC packing -upakowanie page frame -ramka strony page header - naglowek strony paper feed - przesuwanie papieru paraller port -port rownolegly

lo. ~ E C L U C A

password - haslo path - Sciezka personal computer (pc) -komputer osobisty pixel -piksel plotter -ploter port -port portable computer -komputer przenoiny portrait - orientacja pionowa printer - drukarka procedure -procedura (to) process data -przetwarzak dane program -program (to) program -programowak programming language -jgzyk programowania prompt -znak zachgty protection -ochrona protocol -protokol query - zapytanie queue -kolejka random-access memory (RAM) - pamigk RAM raster graphics -grafika rastrowa (to) read -odczytywai read only memory (ROM) -pamigi ROM real time -w czasie rzeczywistym --operation -operacja w czasie rzeczywistym recovery -odzyskiwanie reference -odniesienie refresh - odhwiezenie replace -z a s t ~ o w a n i e (to) reset -zresetowak, wyzerowai (to) restart -wznowik (to) save - zachowak scanner - skaner screen - ekran scroll bar -pasek przewijania scroll box - suwak scrolling -przewijanie search -wyszukiwanie serial port -port szeregowy sequence -sekwencja sequential -sekwencyjny sewer - sewer - file -senver plikow shift -przesuniqcie (to) shrink - zrnniejszak (okno) skip -przeskok soft copy -kopia nietwala software - oprogramowanie

-package -pakiet oprogramowania (to) sort - sortowak sound card -karta diwiqkowa spelling checker -korektor pisowni, korektor ortograficzny spreadsheet program - program arkusza kalkulacyjnego storage -przechowywanie -capacity -pojemnoSk pamigci cell -komorka pamigci organization - organizacja pamigci (to) store -przechowywak storing -przechowywanie (to) stretch -rozcieai subscriber - abonent system software -oprogramowanie systemu table -tablica tabulator - tabulator task -zadanie terminal -terminal text - tekst editor - edytor tekstu processing -przetwarzanie tekstu -processor -procesor tekstu time sharing -podzial czasu time slot - szczelina czasowa timer -licmik czasu token -uprawnienie track - Sciezka density - ggstosi Scieiek trackball -manipulator kulkowy tracking - Sledzenie symbol - symbol Sledzenia (to) transfer -przesylak transfer time -czas przekazu (to) transmit -transmitowak (to) undelete -przywrocik (to) underline -podkreSliC undo - anulowanie universal serial bus (USB) - uniwersalne lqcze szeregowe (to) unpack -rozpakowak (to) upload - S c i ~ a k (program) uninterruptible power supply (UPS) - awaryjny (podtrzymujqcy) zasilacz elektryczny user -uzytkownik user-friendly -przyjazny (dla uzytkownika) user manual -podrgcznik uzytkownika window - okno workstation - (tu: komputerowe) stanowisko robocze

10. SHIPPING

International safety codes - m i p dzynarodowe kody bezpieczenstwa

International Code of Signals -Miqdzynarodowy kod sygnalowy International Maritime Dangerous Goods Code (IMDG) - Miqdzynarodowy morski kod towarow niebezpiecznych Code for the Construction and Equipment of Ships Carrying Dangerous Chemicals in Bulk - (BCH) - Kod budowy i wyposazenia statkow przewozqcych niebezpiecme chemikalia luzem Code of Safe Practice for Solid Bulk Cargoes (BC) -Kod bezpiecznego przewozu ladunkow masowych International Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Prevention (ISM) - Miqdzynarodowy kod zarzqdzania bezpieczna,eksploatacja statkow i zapobieganiem znieczyszczeniom Code of Safety for Nuclear Merchant Ships - Kod bezpieczenstwa jqdrowych statk6w handlowych Code for the Safe Carriage of Irradiated Nuclear Fuel, Plutonium and High-Level Radioactive Wastes in Flasks on Board Ships (INF) - Kod bezpiecznego przewozu statkami promieniotworczego paliwa jqdrowego, plutonu i wysokoaktywnych odpad6w promieniotworczych w pojemnikach International Code for the Construction and Equipment of Ships Carrying Dangerous Chemicals in Bulk (IBC) -Miqdzynarodowy kod budowy i wyposazenia statkow przewozqcych niebezpieczne chemikalia luzem

Code of Safe Practice for Ships Carrying Timber Deck Cargoes - Kod bezpiecznego postepowania na statkach przewozqcych pokladowe ladunki drewna International Code for the construction and Equipment of Ships Carrying Liquuefied Gases in Bulk (IGC) - Miqdzynarodowy Kod Budowy i Wyposazenia Statk6w Przewozqcych Ciekle Gazy Luzem International Life-Saving Applances Code (LSA) -Miqdzynarodowy kod Srodkow ratunkowych Code of Safety for Special Purpose Ships (SPS) -Kod bezpieczenstwa statkow specjalnego przeznaczenia Code for the Construction and Equipment of Mobile Offshore Drilling Unit (MODU) Kod konstrukcji i wyposazenia ruchomych platform wiertniczych International Code for the Safe Carriage.of Grain in Bulk -Miqdzynarodowy kod bezpiecznego przewozu masowych ladunkow ziarna luzem Code on Alarms and Indicators (AI) - Kod alarmow i wskaznikbw Code of Safe Practice for Cargo Stowage and Securing (CSS) -Kod bezpiecznego sztauowania i mocowania ladunkow International Code of Safety for High Speed Craft (HSC) - Miqdzynarodowy kod bezpieczenstwa jednostek szybkich Code on Intact Stability for All Types of Ships Covered by IMO Instruments - Kod statecznokci w stanie nieuszkodzonym wszystkich statkow objqtych wymaganiami IMO

11. Ports and terminals -porty i terminale

1. Ports and terminals - porty i terminale 2. Container terminal -terminal kontenerowy 3. Bulk cargoes terminal -terminal ladunk6w masowych 4. Ferry and ro-ro terminal -terminal ro-ro 5. Oil terminal -terminal przeladunku ropy i produkt6w ropopochodnych 6. Port authorities -wladze portowe 7. Port services -ustugi portowe 8. Port staff and work -pracownicy i praca portowa 9. Cranes - diwigi 10. Cargo handling -przeladunek 11. Cargo handling equipment -sprzgt przeladunkowy 12. Liquid cargo handling -przeladunek ladunku plynnego

parking naczep

11. PORTY I TERMINALE

Ports and harbours porty i przystanie

abutment -przycz6iek, filar -wall - Sciana oporowa anchorage -kotwicowisko - deep draft vessel -k. statk6w o dukym zanurzeniu apron -pr6g d o h apron -przestrzen skiadowa na nabrzeiu miqdzy magazynem a krawqdziq nabrzeza area - obszar - dredged - akwen pogiqbiony - port - obszar portu - reclaimed - obszar (portu) osuszony (zbudowany na terenach osuszonych) arris -krawqdi (nabrzeza, falochronu) bassin - basen (portowy) - closed -basen portowy zamykany bramq - half tide - basen chroniony Sluzq na czas 0dpW - inner -wewnqtrzny basen (portowy) - lighter - basen barek - open -otwarty basen (portowy) - turning - obrotnica berth -nabrzeie - barge -nabrzeze barkowe - breakbulk -nabrzeze drobnicowe - breakwater -nabrzeze p n y falochronie - bunkering -nabrzeze paliwowe - conventional cargo nabrzeze drobnicowe -cruise liner --nabrzeze statk6w pasaierskich, nab. wycieczkowc6w - deep water -nabrzeze w basenie giqbokowodnym - dredged -nabrzeze pogiqbione - lighterage - nabrzeze odiadunkowe - passenger -nabrzeze pasazerskie - waiting -nabrzeze oczekiwania bollard -pachol, pot.: poler breakwater - falochron - composite - falochron mieszany coping - korona falochronu, nabrzeza - floating - falochron ptywajqcy glacis -pochianiacz fa1 - head of - gl6wka falochronu - island - falochron wyspowy parapet -parapet (falochronu) - vertical wall - f. o icianie pionowej bridge -most - arch - most lukowy

- floating - -most pontonowy, m. plywajqcy - movable - -most ruchomy - multi span beam - -most wieloprzqsiowy - pontoon - - most pontonowy - swing - - most obrotowy
- bacule -most zwodzony - beam -most belkowy - cable-stayed -most podwieszany - fixed - most stab - turn-- -most obrotowy camel - duiy i ciqzki odbijacz, utrzymujqcy

- --

--

--

statek w pewnej odlegloici od nabrzeza cap log -belka odbojowa (na nabrzeiu) cargo transfer area - akwen przeiadunku towar6w na mniejsze statki channel -kanai - approach -kanal podejiciowy - dredged -kanal pogiqbiony - entrance -kanai wejiciowy - port - kanal. portowy cope - korona (konstrukcji d o h , Sluzy) depth - giqbokoit alongside the berth -giqbokoit przy nabrzeiu - project - giqbokoit projektowana dock -dok, basen portowy entrance -wejScie do d o h suchego area - obszar portowy - open - (portowy) basen otwarty - wet basen portowy (zamykany bramd dockage period - czas otwarcia d o h (w porcie plywowym) docks - obszar portu dolphin -dalba - berthing - dalba cumownicza - breasting - dalba cumownicza - mooring - dalba cumownicza Doppler berthing system - system pomiaru prqdkokci podchodzenia (statku do nabrzeza) dredge -pogiqbiarka pipe-line -nuociilg odprowadzajqcy urobek z pogiebiarki (to) dredge -poglqbiak dredging -pogiebianie dredging -urobek (pogiqbiarki) -cut -wykop pozostawiony przez pogiqbiarkq - maintenance -pogiebianie dla utrzymania glqbokoici zeglownej - routine - pogiqbianie konserwacyjne (dla utrzymania koniecznej glqbokoici)

--

11. PORTS AND TERMINALS

f

Berth fittings - wyposaienie nabrzeiy

@ -r e &wva~& odbojnica

felder/ odbojnrca z opon

@
rubber fender/ odbojn~kagumowa permanent rubber fender/ odbojnica stala, gumowa odbojnica naroznikowa guard timber, timber fender/ odbojnica drewniana, drewnianu belka odbojowa

bollard/ pachoi, poler

mooring rings/ - piericienie cumownicze

kennet/poler, pacholi rozkami

mooring dolphin/ dalba cumownicza

11. PORTY I TERMINALE

dyke -wal, tama, grobla exterior sea level -poziom morza na zewnqtrz portu, poza Sluzami fender -odbijacz bar -belka odbojowa -beam -belka odbojowa - floating - piywajqca odbojnica - permanent - odbojnica stala pile -pal odbojowy spar - drewniany odbijacz plywajqcy - timber - drewniana belka odbojowa ferry -prom -boat crossing point - linia poprzecznego ruchu promow -bridge -pomost wjazdowy, wjazd na prom -rack -przystah promu filling culvert -przewbd napeiniajqcy (np. 61uzd fire-boat station - przystah statkbw pozarniczych gate -brama, wrota (np. Sluzy) seal -uszczelnienie bramy (np. d o h , Sluzy) guard timber - odbojnica harbor -port harbour -port - artificial - sztuczny port - boat - port lodziowy - commercial -port handlowy - dry -port wysychajqcy w trakcie odplywu - harbour entrance - fishing -port rybacki - industrial - port przemyslowy - inner - port wewnqtrzny (oddzielony od morza awanportem) - island -port wyspowy launch - 16d.k portowa - natural -port naturalny - naval -port wojenny - open -port otwarty, port nieosloniqty - outer - awanport -reach -odcinek rzeki prowadzqcy wprost do P fi O service -zegluga portowa tug - holownik portowy vessel - statek portowy - wintering -port zimowy, zimowisko (statkow) harbour (engineering)-budownictwohydrotechniczne -works - obiekty portowe w budowie

- work of defence -konstrukcja chroniqca przed

destrukcyjnymdzialaniem morza - konstrukcja chroniqca przed destrukcyjnym dzialaniem morza haven -przystan, miejsce schronienia head of dock - glowa d o h head wall -mur oporowy nabrzeza heel - stopa (np. Sluzy) hydromechanics -hydromechanika hydrotechnics-hydrotechnika, budownictwo wodne hoverport -przystan poduszkowc6w interior sea level - poziom morza wewnqtrz P fi O jetty - pomost, molo, pirs cattle -nabrzeze przeladunku bydla -head - glowka pirsu landing -przystan apron -pomost ruchomy (wyladunkowy, la; czqcy prom z nabrzezem) -berth -nabrzeze wyladunkowe pier - nabrzeie wyladunkowe -place -przystan - small boat -przystan malych lodzi stage -pomost wyladunkowy lightering area - akwen przeladunku (ze statkow wiekszych na mniejsze lub na barki) lintel -rygiel (np. nabrzeza pomostowego) lock - Bluza - emptying culvert - rurociqg odwadniajqcy (np.Slw) - entrance - Sluza wejSciowa -bay -powierzchnia wody w komorze Sluzy chamber -komora Bluzy gate -brama iluzy lay-by -bocznica przy Sluzie paddle -kana1 obiegowy (Sluzy) signal - sygnal Sluzowy sill - pr6g Sluzy -wicket -wrota iluzowe (to) lock -wprowadzat (statek) do Sluzy lockage - urzqdzenia Sluzowe, strata wody w operacji Sluzowania maintenance workshop -warsztat naprawczy marina -basen jachtowy mole - falochron, grobla mooring - cumowanie, miejsce cumowania -berth -miejsce zacumowania bitt -pachol (poler) cumowniczy bitts -pachol (poler) cumowniczy podwojny -block -m a m a kotwica
- work of

-ring -pierScieh cumowniczy moorings -dalby (lub beczki) cumownicze sinker - martwa kotwica (np. blok betonu) mound breakwater -falochron narzutowy naval base -baza marynarki wojennej navigation works -prace hydrograficzne pile -pal dolphin - dalba palowa fender -odbijacz palowy mooring - dalba cumownicza, pal c. pier -molo, pirs - finger -pirs, molo - landing -nabrzeze wyladunkowe - root of - nasada pirsu shed - magazyn portowy (lekkiej konstrukcji) - wooden - molo drewniane pierside -nabrzeie pirsu pierhead - glowica falochronu (pirsu) (to) pile -palowaC, wbijaC pale piling -palowanie pillar - pilar, slup, podpora pound -przystan lodzi port - port, przystan bar -plycima u wejScia do portu - barge -przystan barek - beach -port redowy - down river -port u ujlcia rzeki entrance -wejScie do portu - free -port wolnoclowy - hub -port (kontenerowy) bazowy light - Swiatlo wejiciowe (do portu) limit - granica portu - major - port gl6wny - minor -port mniejszy - open -port otwarty, port niezamarzajqcy - outer -port zewnqtrzny - ouside - port zewnqtrzny - quay -port z nabrzezami - seasonal --port sezonowy (dostqpny dla zeglugi w okreSlonym sezonie) - surf -port przybojowy - transit -port tranzytowy portion -czqSC, akwen quay -nabrzeze, pot.: keja - covered -nabrzeze zadaszone - finger - pirs, molo shed - (lekki) hangar nabrzezny -wall - Sciana nabrzeia

- clamp urzqdzeniekotwica (np. blok betonu) martwa - gear cumownicze

-

11. PORTS AND TERMINALS

quayage - og6lna dlugoSC nabrzezy w porcie quayside -nabrzeze road - droga - access - droga dojazdowa - emergency -droga awaryjna - inner - droga wewnqtrzna road, roadstead -reda - closed - reda osloniqta - open - reda nieoslonieta - outer -reda zewnmzna sea gate -wrota zewnqtrzne (basenu portowego) sea lock - Sluza morska seaport -port morski sea-wall -wal nadmorski, falochron shed - lekki magazyn portowy - transit - magazyn portowy tranzytowy, przejiciowy - transshipment - (portowy) magazyn przeladunkowy shipyard - stocznia - naval - stocznia marynarki wojennej siding -bocznica kolejowa sill -prog (wejScia do Sluzy, d o h ) siltation - zamulanie silted -zamulony silting method -refulowanie, namulanie silt up -namulaC, zamulaC, refulowaC sluice - iluza gate -brama Sluzy, zamkniqcie Sluzy sluiceway -kana1 Sluzy spoil - urobek (poglqbiarki) ground - wysypisko, miejsce skladowania urobku poglqbiarki spur - falochron-ostroga --jetty -pomost poprzeczny, pirs poprzecmy stack - ladunek spiqtrzony, stos - open -area -przestrzen do piqtrzenia ladunku - stacking yard -plac skladowy, skladowisko staith -pirs przeladunkowy (ladunkow masowych) storage - skladowanie, przestrzeh skladowa, skladowisko na otwartym powietrzu - fertilliser - ski. nawoz6w sztucznych - open - skladowisko otwarte - paved area - s. o utwardzonej nawierzchni - fenced area -plac skiadowy otoczony plotem - inflammable - s. materialow latwopalnych shed - (skladowy) hangar portowy

11. PORTY I TERMINALE

store -magazyn - cold - chlodnia, m. hdunkbw chlodzonych - dangerous goods - magazyn towarow niebezpiecmych - hazardous cargo - magazyn ladunkow n. - hazardous goods -magazyn towarow n. -place -plac skladowy, skladowisko - reefer -magazyn lad. chlodzonych storehouse -magazyn, sklad terminal - terminal, wyspecjalizowana cz& Porn - bulk cargoes -t. ladunkow masowych - container -terminal kontenerowy - forestry -terminal drewna i produktow jego przetwarzania - island -terminal wyspowy - oil -terminal naftowy - passenger - terminal pasaierski, dworzec (morski) pasazerski - reefer - terminal ladunkow chlodzonych - ro-ro - terminal do przeladunkow w technologii tocmej (poziomej) - timber - terminal drewna timber head -pacholek drewniany, poler d. unloading deck -pomost wyladowczy wall seal -uszczelnienie Sciany (np. d o h ) warehouse - magazyn portowy, dom skladowy - bonded - sklad wolnoclowy, m celny - public -magazyn publicmy (dostqpny dla wszystkich firm) water area of harbour -wody portowe, akwatorium - turning bassin - obrotnica statkow - water channel - kanal wodny - turning room - obrotnica statk6w - waterfront -nabrzeze, dlugoht nabrzeia wave breaker - falochron, lamacz fa1 wave-catch -pochlaniacz fa1 wharf (wf) -nabrzeze, pirs - commercial -nabrzeze handlowe - sufferance -nabrzeze wolnoclowe -wall - Sciana nabrzeza yacht -jacht club -jachtklub -harbour - marina, port jachtowy -haven - marina, port jachtowy station -marina, port jachtowy zone - strefa (w porcie) - foreign trade - strefa wolnoclowa - free - strefa wolnoclowa

Container terminal -terminal kontenerowy

automatic equipment identification (AEI) automatyczna identyfikacja sprzqtu przeladunkowo-operacyjnegona terminalach kontenerowych automated guided vehicle (AGV) -samojezdna zdalnie sterowana naczepa do rozwoienia kontenerbw na terminalu allowable stacking weight - dopuszczalna masa stosu kontenerowego availability list -lista kontenerow dostqpnych na depot buffor storage area - strefa buforowa skladowiska kontenerbw container freight station (CFS) - stanowisko napelniania kontenerow LCL container - kontener, pojemnik aisle space -przestrzen manewrowa pomiedzy rz~dami kontenerow -base -baza kontenerowa berth -nabrzeze kontenerowe -depot -depot kontenerowy service - obsiuga kontenerow, serwis techniczny kontenerow stack weight - waga stosu kontenerow -terminal - terminal kontenerowy, baza k. cleared without examination (CWE) - (kontener) odprawiony bez sprawdzania depoholder -firma zarzqdzajqca depot kontenerowym depot - skladowisko kontenerow, depot devanning(destuffig) -uiywane niekiedy dla okreklenia rozladowania zawartobi k. electronic data interchange (EDI) - system elektronicznejwymiany informacji forklift - podnoSnik widlowy, ddadarka, w6zek widlowy, pot.: sztaplarka fork lift truck (FLT) - podnohnik widtowy, ukladarka, pot.: sztaplarka forks -widiy (ukladarki) - inverted -widiy odwrbcone -pockets -kieszenie na wid+ (w dolnej czpBci ramy kontenera) frame -rama do podnoszenia kontenerow ukladark@ - side lift -rama bocma kontenerowa - top lift -rama g6ma free ranging on grid (FROG) - system zdalnego sterowania pojazdami AGV na terminalu przy pomocy sieci transponderow

--

11. PORTS AND TERMINALS

Container terminal - terminal kontenero

container berth/ nabrzeze kontenerowe

depot/ skiadowisko

vamowy

miedzy kontenerami ontainer freight station/ stanowisko napeiniania kontenerdw

stos kontenerow

Forest product terminal- terminalurzel a d u n k tarcicy, celulozy i papieru paper in reels/ papier w zwojach ship's gantry crane statkowy dzwig suwnic

11. PORTY I TERMINALE

gate-in, gate-out -uproszczona taryfa za uslugi portowe goosneck - gesia szyja, urzqdzenie (ramie) la; czqce naczepe niskq i c i ~ n i k groupage - uslugi polegajqce na napehianiu kontenera kilkoma mniejszymi partiami ladunku @atrz tez LCL) depot - miejsce, gdzie sq napehiane kontenery LCL (rowniei "stuffing center") handling idout - koszt operacji zwiqzanej z przyjpciem i zwolnieniem k. ndz depot hub port -wielki kontenerowy port bazowy idle time - czas oczekiwania gotowego do zapelnienia kontenera na depot jamming -zakleszczenie kontenera w prowadnicach maintenance and repairs (M&R) - biezqce naprawy i konsenvacja kontenerow na depot pre-marshalling -wczehiejsze ustawienie na placu kontenerow w kolejnoici w jakiej bgdq ladowane na statek preplanner - osoba na lqdzie, opracowujqca plan ladunkowy i program obslugi statku w porcie preplanning -planowanie zaladunku na lqdzie przed przyjiciem statku do portu release number - numer kolejny zwolnienia kontenera z depot

repositioning - przemieszczanie kontenera pomiedzy jednym a drugim depot scissor lift - urzqdzenie do samodzielnego ladowanidrozladowania kontenerow nalz platformy samochodowej spreader -kontenerowa rama chwytna flipper guides - urzqdzenia do naprowadzania ramy chwytnej w prowadnice straddle carrier -ukladarka podsiebierna, woz bramowy, okraczajqcy (np. do kontenerow) stripping - rozformowanie kontenera LCL (rowniez: destuffing) stuffing - zapehianie kontenera LCL twenty foot equivalent unit (TEU) -kontener przeliczeniowy - jednostka odpowiadajqca kontenerowi dwudziestostopowemu total handling charge (THC) - uproszczona taryfa za uslugi portowe trolley -wozek jezdny na wysiwiku suwnicy kontenerowej turn-in number -numer kolejny przyjecia kontenera na depot forestry terminal -terminal drewna i jego przetworow - lumber port -port przeladunku tarcicy - timber yard - skladowisko drewna - woodchip storage - skladowisko zrqbkow drewna - log storage - skladowisko klod

Port loaders and unloaders -portowe urzqdzenia przeladunkowe

bulk handling/przeladunek iadunku masowego

Ill
bulk loader/ ladowarka (vzkowa

11. PORTS AND TERMINALS

, -

Bulk cargoes terminal -terminal ladunkdw masowych

unloader urzqdzenie roziadowujqce
outreach of grab/ wysieg chwytaka l ~ ~ maximum airdrafi/ maks. wysokoSC zrebnic (lub p o w ) ladowni nad poziomem wody ~ ~ w y i hopper/ lej o a d w c z y

+- grab to mean high water/ wysokoid podnoszenia chwytaka nad poziomem Sredniej wody wysokiej
- - - I -

grab to berth top/ wysokoiC chwytaka nad nabrzeiem

Hunloader to berth edge distance/

odlegioSC urzqdzenia rozladowujqcego od krawedzi nabrzeia

loader - urzqdzenie zaiadowcze

shuttle distance to shiploader boom/ /zmienna odlegloSd zsypu od wysiegnika max, reach of chute from tail/ rnaksymalna odlegloSd zsypu o c korica ta4my height of pivot pin from berth top/ wysokofi. czopu obrotowe. I go nad nabrzeiem tail to fender distance/ dlegioSd odbijacza od korica tadmy

maximum loading airdraft/! maks. wysokoSC zrebnic j ladowni nad poziomem I wody przy zaladunk minimum reach ofloading chute/min. wysiegzsypu zatadunkowego

loading hopper - zsyp ladunkowy

pneumatic clips/ amkniecia pneumatyczne

inductive sensor/

dusting flange/ zamkniecie przeciwpytowe

pokrywa inspekcyjna

- rubber curtain/ przesiona gumowa

\

conveyor pas tasmoc

o ladowni

11. PORTY I TERMINALE

working length of unloader/ roboczy zasigg pracy urz. roziadowczego working length of ship loader/ _z&dowczego - - -- -roboczy-zasiegp~gy-uyz, --- --

docking sonar electronics equipment/ elektroniczny element sonaru cumowniczewgo

Bulk cargoes terminal -terminal ladunkdw masowych apron rubber - fartuch gumowy, oslona gumowa urzqdzen przeladunkowych (bulk) terminal -terminal przeladunku ladunk6w masowych - bulk sugar - terminal przeladunku cukru luzem - cereals - terminal zboz - coal -terminal weglowy - dry cement - terminal przeladunku cementu - feedmeal - terminal pasz - fertilizer - terminal nawozow sztucznych coal -wegiel lumps -bryly wegla stockpile - skladowisko wegla -tipper -wywrotnica weglarek -wharf -nabrzeze weglowe conveyor -taimociqg belt -pas taimociilgu -boom -t. bomowy, wysiqgnikowy - cross -t. biegnqce poprzecmie - luffing -t. o zmiennym nachyleniu - slewing - t. obrotowy dissipation -rozproszenie, rozkurz (np. ladunkbw sypkich) dustfree-bezpyiowy loading -zaladunek bezpylowy

- discharging-wyladunek bezpylowy
dust-proof -pyloodporny dusttight -pyloszczelny elevator - spichlerz, silos - grain -elewator zbozowy, silos feeder -zasobnik uzupelniajqcy grain elevator -elewator zbozowy, silos grain silo - silos zbozowy granary - elewator zbozowy, silos, spichlerz loader -urzqdzenie zaladunkowe loading tube -rqkaw zaladunkowy - flexible rqkaw zaladunkowy elastyczny - telescopic -rqkaw z. teleskopowy (to) scale -waQC scales -waga scrap yard - skladowisko zlomu silo - silos - cereals - silos zbozowy - grain - silos zbozowy sulphur berth -nabrzeze siarkowe storage - skiadowisko - fertilliser - skladowisko nawozow sztucznych - woodchip - skiadowisko zrqbkow drewna tipper -wywrotnica wagonowa trimmer -urzqdzenie trymujqce

-- -

----

- --

.PORTS AND TERMINALS

shed/ paper and wc~odpulp

Ro-ro terminal - terminal ro-ro

handling s ~ a c e /

Ferry and ro-ro terminal

-terminal promowy i ro-ro

car storage area -plac skladowy samochodbw ferry -prom pontoon -ponton (rampy rufowej) promu -rack -przystan promu bridge -pomost (klapa) wjazdowa promu marshalling yard -plac przygotowania ladunkow (tocmych) wedlug kolejnosci ladowania road vehiclepark -parking ciqgnikow drogowy ch floating landing stage -przystan plywajqca

landing -wyladunek, zdanie na lqd apron - pomost ruchomy (lqczqcy prom z nabrzezem) stage -pomost wyladunkowy linkspan - ponton, lqczqcy rampq statku poziomego ladowania z nabrzezem terminal -baza, terminal - car -terminal samochodowy - ro-ro and ferry -terminal promowy i ro-ro trailer park -parking naczep

11. PORTY I TERMINALE

Oil terminal - terminal przeladunku ropy i produkt6w ropopochodnych arm (loading arm) -ramie przeladunkowe
closure time - czas zamykania zaworu coupling -polqczenie wqiy - quick release safety (Camlock) - polqczenie do szybkiego rozlqczania wcia od manifold~ - safety breakaway - polqczenie (na weiu) do jego szybkiego (awaryjnego) rozlqczania crude oil terminal - terminal do przeladunku ropy surowej feeder line - magistrala dostawcza, rurocia dostawczy (terminalu naftowego) floating oil terminal -plywajqcy terminal przeladunku ropy i produktow ropopochodnych LNG jetty - nabrzeze przeladunku cieklego gazu naturalnego (metanu) mineral oil berth - nabrzeie olejow mineralnych oil-loading terminal - terminal przeladunku ropy i produktow ropopochodnych -tanker loading/unloading buoy -boja przeladunkowa zbiornikowcow port rafinery -rafineria portowa tank -zbiornik - tank cleaning farm - grupa zbiornikow na wody zaolejone po myciu zb. statkowych - gas -zbiornik gazu - oil - zbiornik ropy farm - grupa zbiornikow ropy naftowej i jej pochodnych wydzielona jako osobna cz@ lqdowej przestrzeni portowej - tankpit - zagl~bienie gruntu mieszczqce kilka zbiornikow terminal -baza przeladunkowa - off shore - baza przeladunkowa na podmorskim polu naftowym (gazowym) - sea - baza przeladunkowa na otwartym morzu

Port authorities - wladze portowe

dock company-firma eksploatujqcacz~kC portu harbour -port authority - zarzqd portu, administracja p. - health officer - lekarz portowy authority - wladze biorqce udzial w odprawie statku (celne, imigracyjne, portowe itd.) board -urzqd morski duty officer - oficer dyiurny portu master -kapitan portu --office -biuro kapitana portu, kapitanat portu main office -biuro zarzqdu portu office - biuro portowe officer - oficer portu pilot -pilot portowy health authority - (portowa) sluiba sanitarna service - sluzba zdrowia immigration -wladze imigracyjne -officer -oficer imigracyjny marine office -urzqd morski port -port authority - zarzqd portu -control office -biuro nadzoru (ruchu) w porcie council - zarzd (rada) portu director - dyrektor zarzqdu portu health authorities - portowe wladze sanitarne - major - port glbwny manager -kierownik portu security -sluiba ochrony portu port fire brigade -portowy oddzial straiy pozarnej - port fire officer - oficer straiy portowej port state control (PSC) - inspekcja (bezpieczenstwa) pahstwa portu wharfinger - wlaiciciel, eksploatator nabrzeza

11. PORTS AND TERMINALS

Port services - uslugi portowe

deratization-deratyzacja derrating -deratyzacja fumigate - fumigowak, przeprowadzak furnigacje fumigation -fumigacja longshoring -prace dokerskie pilot -pilot (tu: morski, portowy) boat -pilotowka, l6di pilotowa cruising ground -akwen kreenia lodzi pilotowej cutter - kuter pilotowy - dock -pilot portowy - exempt -pilot nieobowiqzkowy - harbour -pilot portowy hoist - mechanicmy podnohik pilota ladder - sztormtrap pilotowy - licensed -pilot licencjonowany rate - stawka za pilotaz, oplata pilotazowa - river -pilot rzeczny rules -przepisy o pilotah - sea - pilot morski signals - sygnaly pilotowe station - stacja pilotowa -vessel - statek pilotowy pilotage - pilotaz, pilotowanie, oplata pilotowa certificate - licencja pilota - compulsory -pilotaz obowiqzkowy district - rejon pilotowy limit - granice rejonu pilotowego exemption certificate -dokument zwalniajqcy (kapitana) z obowipku korzystania z uslug pilota - free -pilotaz nieobowiqzkowy ground - akwen pilotah - obligatory -pilotai przymusowy - optional - pilotai opcyjny -rate - stawka za pilotaz, oplata pilotaiowa -waters - akwen objqty pilotazem pilot's fairway -tor wodny objety pilotazem pilot's waters - akwen objety pilotazem (port) facilities-urzqdzenia, wyposazenie (tu: portowe) - disposal - urzqdzenia odbiorcze - garbage - urzqdzenie do zdawania odpadow, imieci - waste oil -urz. do zdawania odpadow olejowych

--

port (traffic control) - system kontroli ruchu (statkow) w porcie control office -portowe biuro koordynatora (ruchu statkow) - entry permit -zezwolenie na wejkcie do portu - entering signals -sygnaly wejkiowe do portu entering and leaving signals -sygnaly kierowania ruchem (statk6w wchodzqcych i wychodzqcych) - incoming traffic - ruch (statkow) wchodzqcych do portu operation channel -portowy kanal UKF - outgoing traffic -ruch (statkow) opuszczajqcych port -radar installation - radar portowy signals - sygnaly portowe surveillance radar - radar nadzoru (ruchu) portowego traffic -ruch (statkow) w porcie signal - sygnaly ruchu (w porcie) surveillance -nadzor nad ruchem (statkow) sheddage - skladowanie, magazynowanie (w magazynie portowym) stevedorage - sztauowanie, sztauerka stevedoring - sztauowanie, sztauerka, prace przeladunkowe (na statku) storage - skladowanie, magazynowanie towage -uslugi holownicze service -uslugi holownicze water (supply) -dostawy wody barge -barka z wodq pitna, delivery rate - szybkoiklrata podawanialpobierania wody -hoses -wqze do pobierania wody slodkiej - international connection - miedzynarodowy lqcznik do pobierania wody pitnej - portable meters -przenoene licmiki wody - shore connection - przylqcze brzegowe (np. do pobierania wody slodkiej) - potable -woda pitna, woda zdatna do picia -pressure - ciinienie wody shore hydrant - hydrant wody pitnej na nabrzeh wharfering - uslugi na nabrzeh

11. PORTY I TERMINALE

Port staff and work - pracownicy portowi i praca

bargee -barkarz boatman -cumownik, wozqcy liny na brzeg checker - liczman, kontroler crane -diwig driver -diwigowy man -diwigowy -operator -diwigowy -rigger -poddiwigowy docker - doker, robotnik portowy foreman -brygadzista, mistrz - ship -brygadzista-sztauer, gospodarz statku - shipping company - sztauer pracujqcy na rzecz jednego armatora stevedore -brygadzista sztauer - hatch -brygadzista lukowy gang - brygada robotnikow (np. portowych), brygada dokerbw - discharging -brygada wyladowujqca of workers -brygada robotnikow hour - godzina pracy brygady robotnikow hatch - luk checker - liczman foreman -brygadzista lukowy man - lukowy tender - lukowy signal man - lukowy (kierujqcy pracq diwigowego) hatchman -lukowy hold crew - brygada (robotnikow) pracujqca w ladowni hook tender -poddiwigowy lighterman -barkarz lighthouse keeper - latarnik lightsman - czlonek zalogi latarniowca longshoreman -doker, robotnik portowy longshoremen's gang - brygada sztauerow, brygada robotnikow portowych longshoring -prace dokerskie mooring master -nadzorujqcy cumowanie operator - obslugujqcy, operator, uiytkownik (urzqdzenia) - crane - operator dzwigu - equipment - operator sprzqtu

party -brygada, grupa robocza - mooring -brygada cumownikow piece work -praca akordowa pier crew -brygada dokerow, obslugujqca prze-

ladunek od strony nabrzeza pierman -doker, cumownik porter -portowy robotnik przeladunkowy, doker port warden -portowy inspektor (bezpieczenstwa zeglugi) quay man - robotnik portowy (pracujqcy na nabrzeiu) runner -cumownik shift -zmiana signalman -sygnalista lukowy slinger -robotnik zakladajqcy zawiesie (na hak) stevedore - sztauer, firma sztauerska gang -brygada sztauerska (to) stevedore - sztauowaC storekeeper -magazynier, przedsiqbiorca skiadowy sworn checker -liczman zaprzysiqzony sworn weigher -wagowy zaprzysiqzony tallier -liczman, tallyman tally clerk - liczman, tallyman, osoba liczqca ladunek tallyman - liczman, osoba liczqca ladunek terminal supervisor - inspektor nadzorujqcy terminalu travelling repair team -lotna brygada remontowa trimmer -trymer (robotnik portowy trymujqcy ladunki sypkie) warehousekeeper -magazynier warehouseman -magazynier waterman -kierujqcy lodziqlub promem, przewoinik, pot.: pracownik portu dostarczajqcy wodq pitnq na statek weigher -wagowy, doker obslugujqcy wage weighmaster - wagowy, doker obslugujqcy wage wharfman -cumownik winchman -windziarz, doker obslugujqcy windq ladunkowq workman -robotnik - semiskilled - robotnik przyuczony - unskilled -robotnik niewykwalifikowany

11. PORTS AND TERMINALS

-,

Port container cranes -kontenerowe diwigiportowe

kdbei zasilajqcy

diwigowego

'

cantilever fixed column/ kolumna wspornikowa stala

a
--

hoisting height/ uysokofi podnoszenia

24

hoisting drum/ beben podnoszenia crane driver cabin/ kabina diwigowego llfting wires/ liny diwigowe+ , . , headblock/ : '. : I bloki spreadera -$&

frxed rope end/ zamocowany koniec liny

container crane with spreader - diwig kontenerowy ze spreaderem

tween-lift spreader rama kontenerowa podwcijna

11. PORTY I TERMINALE

Cranes - dPwigi
automatic landing system (ALS) - laserowe urzqdzenie na diwigu do precyzyjnego okre6lania miejsca zlozenia kontenera na nabrzezu automatic stacking crane (ASC) - automatyczny diwig do piqtrzenia kontenerow brake -hamulec drum - hamulec bqbnowy - hoisting - hamulec podnoszenia - disc -hamulec tarczowy - storm -hamulec sztormowy buffers -zderzaki - hydraulic -zderzak hydrauliczny -polyurethane -zderzak polyuretanowy cable -kabel elektryczny conveyor -taimociqg, przenosnik -belt -pas t a i m o c i ~ u - boom -t. bomowy, wysi~nikowy -bucket -kubelek przenohika - cross - t. biegnqce poprzecznie - luffing -t. o zmiennym wysiau - slewing - t. obrotowy cranage - stan wyposazenia portu w diwigi crane (elements) - czgici skladowe diwigu -beam -belka podsuwnicowa cab - kabina diwigowego - dockside - diwig portowy driver cabin - kabina diwigowego - drum -bqben do nawijania liny - drum groove - rowki prowadz~ce bqbnie na - emergency stop -wylqcznik bezpieczenstwa - end stops - ograniczniki, stopery koncowe (na torach) - fixed -kran o stalej podstawie - gravity centrelizer - zawiesie kontenerowe kompensujqce asymetrig 6rodka ciqzkoici k. hook - hak diwigu -motor - silnik diwigu post - maszt zurawia -rail - szyna podsuwnicowa, sz. diwigowa -reeving system - system nawijania (lin) runway -tor podsuwnicowy -track - tor podsuwnicowy -trolley -w6zek (np. dzwigu bramowego) --beam - szyna suwnicy @o ktorej przesuwa siq w6zek) crane (type) -typ diwigu, iurawia - bridge - dzwig suwnicowy - bulk cargo - do ladunkow masowych

- container - diwig kontenerowy - container gantry -kontenerowy diwig bra-

-- -

mowy, suwnica bramowa - dockside - diwig portowy - fixed - dzwig stab - floating dzwig plywajqcy - floating gantry -plywajqcy diwig portalowy - general cargo - drobnicowy - gantry - suwnica bramowa, dz. bramowy - grab - zuraw chwytakowy - harbour - diwig portowy - luffing-jib -diwig wychylny - mobile -diwig jezdny, mobilny - multi purpose -wielozadaniowy - overhead travelling - diwig suwnicowy - portal - diwig bramowy - rail mounted - szynowy - scissors lift - diwig nozycowy - semi-goliath - suwnica pblbramowa - semi-portal - iuraw polbramowy - single leg gantry -suwnica polbramowa - slewing - &wig obrotowy - sleving-lufiing - dz. obrotowo-wychylny - stationary - diwig stacjonarny - tower - diwig wiezowy - transporter - suwnica bramowa - travelling - &wig jezdny - travelling bridge - suwnica mostowa, mostownica - stacking diwig do piqtrzenia kontenerow - tower -diwig wiezowy truck - diwig samochodowy travel mechanism - mechanizm przesuwu diwigu - weighing shore - diwig wazqcy (ladunek) - wharf -diwig portowy crane (particulars) -dane (techniczne) diwigu - hoisting height -wysokoSC podnoszenia - hoisting speed - prgdkoSC podnoszenia - lowering speed -prgdkoSC opuszczania radius - zasig zurawia rating -udiwig znamionowy - span - wysieg -travelling speed -prqdkoSC przemieszczania sig diwigu -trolley travelling speed -prqdko6C przemieszczania sig wozka cumbersome self-levelling spreader - rama kontenerowa samopoziomuj~ca

--

--

11. PORTS AND TERMINALS

Port C

trolley b w6zek je

elevator -elewator - floating -elwator plywajqcy - grain suction - elewator ssqcy do zboia feeder -zsyp iadunkowy - apron - osiona (fartuch) zsypu - vibrating - zsyp wibrujqcy

frame -rama kontenerowa, spreader - overheight - spreader do k. wysokich grab -chwytak, czerpak bucket - kubei czerpakowy -crane -iuraw chwytakowy dredger -poglqbiarka chwytakowa - grain - chwytak do zboza hooks -uchwyt noiycowy (do podnoszenia) -hydraulic -chwytak hydrauliczny -unloader -diwig zaiadunkowy z czerpakiem greesing - smarowanie (smarami stalymi) heavy duty -przystosowany do duiych obciqzen hoisting -podnoszenie - boom mechanism -mechanizm podnoszenia ramienia (wysiqgnika) mechanism -mechanizm podnoszenia power - sila podnoszenia -winch -winda podnoszenia hook -hak hopper -zsyp iadunkowy

laser range finder - laserowe urzqdzenie do pomiaru odlegioici (np. do kontenera) learn cycles - "uczenie" diwigu sekwencji ruchbw operacji przeiadunkowej lift - wysokoiC podnoszenia lift - diwig, winda, wyciag (to) lift -podnosiC lifting capacity -udiwig, noin066 Lifting gear -mechanizm podnoszqcy, urzqdzenie do podnoszenia lifting magnet -chwytak elektromagnetyczny (diwignicy) lifting rope - lina diwigowa lifting test - prbba podnoszenia load - obciqzenie - breaking -obcieenie zrywcze - working load - obcieenie robocze lowering - opuszczanie (unosu) lubricating -smarowanie (olejami smarnymi) mechanical damage -uszkodzenia mechaniczne operating cycle -cykl operacyjny outreach - wysiqg ramienia diwigu poza nabrzeze overhauling weight - obciqinik haka iadunkowego

11. PORTY I TERMINALE

over panamax crane (OPC) -diwig kontenerowy o parametrach pozwalajqcych na obslugp kontenerowcow post-panamax profile scanning system (PSS) - dhvigowe urzqdzenie laserowe do precyzyjnegopomiaru wysokoki stosu kontenerow w komorze statku rope - lina diameter - Srednica liny elongation -wydluienie liny -wire - lina stalowa rail - szyna Cjezdna) safety factor -wsp6lczynnik bezpieczehstwa sensor - czujnik sheave -krqzek slewing - obrotowy crane - iuraw obrotowy motor - silnik napedu obracania iurawia mechanism - mechanizm obracania wysipgnika storm pin -urzqdzenie unieruchamiajqce diwig przy silnym wietrze tag -przywieszka, elektronicme urzqdzenie do identyfikacji kontenerow na terminalu transponder-transponder, urzqdzenie do kierowania ruchem pojazdbw automatycznychna terminalu kontenerowym trolley -w6zek travelling mechanism - mechanizm przesuwu wozka -with turning gear -wozek obrotowy turn-table -glowica obrotowa (diwigu bramowego) roller -rolka glowicy obrotowej wagon tippler -wywrotnica wagonowa wheel - kolo - braked -kolo z hamulcem - driven - kolo napqdzane

Cargo handling -przeladunek bottle-neck - wqskie gardlo (np. p n y pneladunk4 cargo - ladunek book - ksiqika iadunkowa handling - przeladunek, prace przeladunkowe, przemieszczanie iadunku cargo handling technology-technologia przeladunku - 10-10 (lift-onllift-off) - system przeladunku pionowy - ship-to-truck cargo handling system - wyladunek sztaplarkami clear hold - wolna ladownia completion -zakonczenieprzeladunku,wykonanie umowy delivery -dostawa, dostarczenie alongside - dostawa do burty discharge -wyladunek discharging (dis., disch., dische) -wyladunek, wyladowywanie -berth -nabrzeze wyladunkowe -gang -brygada wyladowujqca -rate -rata wyladunkowa wharf -nabneze wyladunkowe pipe -rurociqg w., odprowadzajqcy disconnect -odlqczyt, rozlqczyt disconnected -rozlqczony disengaging gear -urzqdzenie zwalniajqce dunnaging -wykladanie ladowni materialami sztauerskimi freight handling -prace przeladunkowe gang -brygada robotnikow przeladunkowych ganghour -godzina pracy brygady robotnikbw grab hooks -uchwyt noiycowy (to) handle - obslugiwat, manipulowat, operowat (czymS) -with care - obchodzit siq ostroznie handling -manipulowanie, operowanie, przeladowywanie - careless -nieostroine operowanie - cargo - przeladunek, przemieszczanie ladunku charges -oplaty przeladunkowe commission -prowizja manipulacyjna hoist - unos, pot.: hiw (to) hook -zahaczat hook (up) -zahaczat landed -wyladowany -weight - cipzar ladunku wyladowanego

--

r'

11. PORTS AND TERMINALS

Container handling przeladunek kontenerdw

forklift with telescopic container top frame/ ukladarka z teleskopowq kontenerowq ramq gornq

container transfer truck/ pojazd do przemieszczania kontenerdw

type/ woz boczny typu Lancer

forklift and equipment ukladarka widlowa i jej wyposaienie

reel rotating clamp truck/ ukladarka z uchwytami

container straddle carrier/ bramowy kontenerowy woz pigtrzqcy podsigbierny

container stacking crane/ kran do piatrzenia kontenerow

low reel clamp/ uchwyt do zwojow niskich pallet handling forklift/ ukladarka do palet

high reel clamp/ uchwyt do zwojow wysokich

u
wck/ ukladarka z uchwytami do rwojow short arms rotating bale split arms bale rotating clamp/ uchwyt obrotouy z clamp/ uchwyt obrotowy z krdtkimi ramionami podzielonymi ramionami do be1 inverted forks widly odwrocone

top lift frame/ rama podnoszenia gornego

I\

&

side "frame/ rama podnoszenia b o c z n e g o = m [

:ab/ kabina kierowcy

11. PORTY I TERMINALE

land-land - przemieszczenie ladunku w relacji nabrzeie-nabrzeze lever -diwignia arm - dzialanie diwigni - hand - diwignia rgczna lift - unos lifting points -punkty zaczepienia zawiesi lighten - odladowaC lighterage -przeladunek na barkg lightering -przeladunek na barki lub mniejsze statki (to) load -ladowaC loading (ldg) - zaladunek place - miejsce zaladowania, miejsce zaladunku rate - norma zaladunkowa - stream -ladowanie statku na rzece longshoring -prace dokerskie (to) lower - opuszczaC (cigzar) off-load -ladunek wyladowany off-load -rozladowaC one odone off -wahadlowy system przeladunku (np. kontenerbw) operation -operacje przeladunkowe - discharging - operacja wyladunkowa - loading -operacja przeladunkowa - ship -truck wyladunek statek - ciqzarowka - ship - shed -wyladunek statek-magazyn - ship - wagon - wyladunek statek - wagon outturn - iloSC wyladowana report - zestawienie iloCci (wyladowanego ladunku) -weight - cigzar wyladowanego (ladunku)

- charges -koszty wyladunku - pier -nabrzeie wyladunkowe -

landing -wyladunek, zdanie na 1 4

--

reland -ponownie wyladowaC reship -ponownie zaladowaC ten Sam ladunek, przeladowak ladunek na inny statek shift -zmiana (robocza), szychta,brygada zmianowa -work -praca zmianowa, praca na zmiany short-shipped-niezaladowany na statek (np. z braku miejsca) --cargo - (ladunek) niezaladowany na statek (np, z braku miejsca) (to) sling - formowaC unos, zaciqgnq6 strop slinging - zakladanie stropu na unos position - punkty zalozenia zawiesi stoppage -zatrzymanie, wstrzymanie in transit -wstrzymanie wydania ladunku stream (operation) -przeladunek na rzece -discharge -wyladunek na rzece (przy bojach) loading - ladowanie statku (przy beczkach) na rzece strike below -zaladowaC pod pokiad strike out -wyladowak spod pokladu (to) tally - liczyC ladunek (to) work -pracowaC (o ladunku, np. na fali) topping off - dopelnianie statku (w glqbszym miejscu postoju) topside(s) -na gornym pokladzie tons per day (tpd) - ton (ladunku) na dobg tons per hour (tph) -ton (ladunku) na godzing transshipment -przeladunek (ze statku na statek) unload -(towar) wyladowany (to) unload -wyiadowak, rozladowak unloading -rozladunek, wyladunek operation -operacja wyladunku, wyladunek -rate -rata wyladunkowa wharf -przeladowaC przy nabrzeiu

Hold shape and trimming ksztalt ladowni i trymowanie

heavy trimmer/ trudno trymujqcy

ordinary trimmer/ zwyczajnie trymujqcy

easy trimmer/ iatwo trymujqcy

self trimmer/ samotrymujqcy

11. PORTS AND TERMINALS

Cargo handling equipme

rope slings for reels/ zawiesia linowe do m o j 6 w barrel chain sling/ zawiesie lancuchowe do beczek multi-barrel sling/ zawiesia do przeladunku bgbnow chain slings for pipes/ zawiesia lancuchowe do rur vacuum lifters for reels/ zawiesia prbiniowe do m o j o
\

multi-bag loader/ zawiesie do przeladunku duzych pojemnikow elastycznych

multi-drum loader/ zawiesie do przeladunku bebndw

package lifter/ zawiesie do pakietdw core probe/ zawiesie rdzeniowe pallet truck/ wdzek do palet cable drum sling/ zawiesie bebndw kabli
m

steel bars sling/ zawiesie do pretdw stalowych steel plate coil sling/ zawiesie do zwojdw blachy timber grabs/ chwytak do drewna okrqglego bulk carno handling n a b s / chwytak-do przeladunku ladunkow masowych

11

plate lifting sling with clamps/zawiesie z zaciskami do blach

plate fork/ zawiesie widlowe do blach

steel projle sling/ zawiesie do projlow stalowych

steel/wire coil lifters/ zawiesie do m o j o w blach i drutu

11. PORTY I TERMINALE

- sprzet przeladunkowy

Cargo handling equipment

bridle -zawiesie dwuramienne, strop d. cargo - iadunek -bridle - zawiesie czteroramienne chute - zsuwnia iadunkowa cluster - lampa iadunkowa, sionce gear - sprzgt przeiadunkowy light - lwiatio iadunkowe, sionce net - siatka iadunkowa "C" hook -hak iadunkowy typu "C" chute - zsyp, zsypnia, zsuwnia iadunku clamp -uchwyt (zawiesie) zaciskowe, rowniez uchwyty w podnohikach widiowych - double split arm - uchwyty podwojne do przeladunku papieru truck - podnohik z uchwytami np. do rol papieru -rotating - uchwyty obrotowe do rol papieru - single split arm -uchwyty pojedyncze dzielone do rol papieru clam-shells - chwytak do przeiadunku iadunkow sypkich clasp hook -hak skiadany, hak podwojny cluster light - lampa iadunkowa, sioneczko coal chute -zsypnia wegla cover -pokrywa zsuwni wegla core probe - zawiesie rdzeniowe do przeiadunku rol papieru crane -kran, diwig shackle - szekla, szakla D-shackle - szekla typu , , D gantry crane - diwig suwnicowy grapple -chwytak wieloszcz~kowy a m -uchwyt kleszczowy w6zka okraczajqr cego hook -hak - cargo -hak iadunkowy -block -blok z hakiem -tackle -talia o blokach z hakami hooks -zawiesie iadunkowe z hakami - barrel -zawiesie z hakami do beczek - can - zawiesie z hakami do beczek - drum -zawiesie z hakami do bgbn6w - grab -uchwyt noiycowy (do podnoszenia) - hogshead -zawiesie hakowe (do beczek) - plate - zawiesia hakowe do przeladunku

--

load board -paleta iadunkowa load platform -platforma zaladunkowa

PW

lifting frame -rama zaiadunkowa (spreader) fully automatic -rama automatyczna manual -rama zaiadunkowa rgczna semi-automatic-rama p6iautomatyczna mafi - (pot.) naczepa niska (n. portowa; nazwa zastrzezona przez producenta naczep) net - siatka - cargo - siatka iadunkowa sling - siatka iadunkowa pallet truck -wozek widiowy do palet plate -plyta, arkusz blachy clamps -uchwyty do przeiadunku plyt (blach) pre-slinged cargo - iadunek jednostkowany, na zawiesiach pre-slinging -pozostawienie zawiesi na ladunku (w celu przyspieszenia przeiadunku) sling - zawiesie, (pot.: strop), unos - animal - zawiesie piocienno-linowe (do przeladunku iywych zwierzqt) - bale - zawiesie do bel, strop bez konca - barrel - zawiesie do beczek - belt type -zawiesie pasowe - chain -z. iancuchowe, strop iancuchowy - canvas -zawiesie pibcienno-linowe - disposable - zawiesie jednorazowe - drum hook -zawiesia do bgbnow z hakami - endless -z. "bez konca", z. pgtlowe - net - siatka iadunkowa - nylon -zawiesie nylonowe ring - koiko (iqcznik) zawiesia - scow-- -taca ladunkowa - steel wire - zawiesie stalowe - rope -zawiesie linowe, strop bez konca -wire - zawiesie z liny stalowej -web - zawiesie talmowe, z. piocienno-linowe slings -zawiesie dwu- lub czteroramienne spreader -rama chwytna (np. do kontenerow) stevedore's table - st01 sztauerski straddle-carrier - (wozek) podnohik podsigbierny strap -zawiesie, strop iadunkowy (to) strop -giowica diwigu do obracania ram vacum clamp -przyssawy podcilnieniowe do przeiadunku rol papieru whip - linoblok wire - drut netting - siatka z lin drucianych sling - zawiesie stalowe, strop z liny stalowej

11. PORTS AND TERMINALS

\

Cargo handling equipment -sprzet przeladunkowy

wire rope one legged slings zawiesia z liny stalowej pojedyncze

wire braided sling/ zawiesie tkane z drutow stalowych

wire rope multi legged slings zawiesia z liny stalowej wielociegnowe

two-leg wire sling with thimbles and hooks/ zawiesie podwbjne z kauszami i hakami two thimbles/lzawiesie z dwiema kauszami soft eye and thimble/ zawiesie z petlq i kauszq two soft eyes/ zawiesie z dwiema petlami soft eye and thimble, spliced/ zawiesie z petlq i kauszq

four-leg soft eyes sling/ zawiesie poczworne z petlami

endless steel wire sling with short splice/ zawiesie stalowe bez korica ze splotem krotkim

endless steel wire sling with aluminium sleeved zawiesie stalowe bez korica, z zaciskami aluminiowymi

11. PORTY I TERMINALE

Liquid cargo handling - przeladunek ladunku plynnego

ballast -balast - clean -balast czysty - dedicated - balast przewozony w zbiornikach ladunkowych do tego wyznaczonych - segregated balast wydzielony (przewozony w zbiornikach przeznaczonych tylko do balastu) barrel (bbl, bbls) - baryika, jednostka objqtoSci - bid, bblsid (barrels per day) -barylek dziennie butterworth hole -otwor w pokladzie do wprowadzania do zbiornika przenohnej maszyny myjwej calibration table - tablice kalibracyjne, tablice sondaiowe cargo hatches - luczki do zbiornikow ladunkowych cargo liquefaction-przechodzenie ladunku w stan ciekly chill-zone -warstwa relatywnie chlodnego ladunku przy burtach lub dnie clingage -pozostaloSci ladunku na elementach konstrukcji zbiornika (Scianach, rurach itd.) convection -pionowe ruchy cieczy w zbiornikach spowodowane roznicq temperatur jej warstw crossover line -rurociqg lqcznikowy crossovers -poprzecme rozgalpzienia rurociqgu od glownej linii ladunkowej lub resztkowej crude oil washing - mycie zbiornikow ropq nafiowq dead head of a pipe - zailepiona kolic6wka

--

rury
de-aeration -odpowietrzanie deep tank - zbiornik glqboki delivery head - wysokoSC pompowania, wysokoSC podnoszenia delivery of a pump -wydajnoSC pompy delivery pipe -rurociqg zasilajqcy, r. tloczny demister -odwadniacz dense - gpsty densimeter -gqstokciomierz, areometr density -gpstoSC, martoSC dilute -rozcienczaC dip -zanurzaC (w zbiorniku), czerpaC

(to) dip -glqbokoSC cieczy w zbiorniku (odpowiednik amerykanskiego "gage") stick - prptowy wskainik poziomu piynu w zbiorniku up - zaczerpn* (np. probkq ze zbiornika) dipping (gauging) - sondowanie zbiornika dipper - czerpak, naczynie do pobierania plynu ze zbiornika rode - miernik prqtowy poziomu oleju (w zbiorniku) direction of flow -kierunek przeplywu dirt trap - osadnik dirty ballast - balast brudny dirty cargo - ladunek brudny (np. ropa surowa, w odroznieniu od ,,clean products") dirty tanker -zbiornikowiec do przewozu ropy surowej i produktow ciernnych (np. mazut) dirty trade -przewoz ladunkow brudnych discoloration -odbarwienie,zmiana banvy ladunku disconnect -odlqczyt, rozlqczyC disconnected-rozlqczony disengaging gear -urzqdzenie malniajqce distribution valve -zawbr rozdzielczy disturbance-zaklocenia, zaburzenia drainage - drenai, system osuszania -hole - otw6r przeplywowy (w denniku) pump - pompa resztkujqca -system - system resztkujqcy drain -rurociqg Sciekowy bolt - korek spustowy cock -kurek spustowy -hole - otw6r Sciekowy pipe -rura spustowa plug - korek spustowy -trap -zarnkniqcie wodne, syfon -valve - zawor Sciekowy, zawor spustowy draining-osuszanie (np. rurociqgow) poprzez dokladne wypompowanie lub spust biwita-

C Y ~ Y

draw sample -pobieraC pr6bkq drip -kapaC, SciekaC -pan - wanienka Sciekowa sampling - pobieranie pr6bek (np. paliwa) metodq kropelkowq -tray - wanienka Sciekowa drop - kropla eductor (ejector) - ezektor - stripping - ezektor resztkujqcy elbow - kolanka, luki rurociqgbw

11. PORTS AND TERMINALS

f

-sprzet przeladunkowy

Cargo handling equipment

inboard arm drive napedu wysiegnika

base riser/podstawa connection to dockside piping/ podiqczenie do rurociqgow terminalu

bbsepiate/ piyta fundamentowa

&@-

gas carrier loading arm wysiggnik do zaladunku gazowco'w

ending signal - sygnalizacja zakonczenia, sygnal zakoliczenia escape vent - odpowietrznik expansion - (tu) rozszerzalnoSC allowance - poprawka (tolerancja) ze wzglqdu na rozszerzalnoSC cieplnq hatch -luczek ekspansyjny (nadmiarowy) na zbiornikowcach -joint -polqczenie elastyczne -tank -zbiornik nadmiarowy trunk - szyb nadmiarowy excess - nadmiar, nadwyzka (ladunku) of hatchway -pojemnoSC nadmiarowa luku fall - spadek, obniienie of temperature - spadek temperatury (to) fetch - zassaC (pomp@ fill -napehiaC filler -wlew zbiornika filling pipe -rurociilg napelniajqcy, wlewowy finned coil -wqzownica ozebrowana flange -kryza, koinierz rurociilgu, polqczenie kolnierzowe (rurociilgu) flanged joint -polqczenie koinierzowe float -plywak (w zbiorniku) flow -przeplyw - direction of -kierunek przeplywu - free - swobodny splyw ropy pomiqdzy zbiornikami odpowiednio przeglqbionego statku - laminar -przeplyw laminarny, niezakl6cony -rate -prqdkoSC przeplywu -velocity -prqdkoSC przeplywu - turbulent -przeplyw burzliwy flowing -przeplyw fluid -piyn, P ~ Y cargo -ladunek piynny drive -napqd hydrauliczny flush - splukiwaC strumieniem cieczy free fall -swobodny (niczym nie ograniczony) wlew ladunku do zbiornika gas free vessel - statek odgazowany gauge -miernik, wskainik - automatic - automatycmy miernik poziomu plynu w zbiorniku -cock - kurek probierczy -reference height - odlegkoSC od dna zbiornika do znaku (punktu) odniesienia strip -taSma miernicza gauging -pomiar, mierzenie

- -

11. PORTY I TERMINALE

girth stick - listwa pomiarowa gravitating -grawitacyjne (bez uiycia pomp) przemieszczanie ladunku plynnego miqdzy zbiomikami hand lead - sonda reczna line - linka sondy rqcmej head - spad, roznica poziom6w cieczy of water - ciinienie siupa cieczy heat - cieplo heating -grzanie, podgrzewanie coils -wqzownice grzewcze - overheating -przegrzanie (ladunku) - rapid - gwaitowne ogrzewanie system -system grzewczy hose -wqi giqtki coupling - lqcmik do wqza davit - iurawik do podnoszenia wqiy (na zbiomikowcu) fittings -osprzqt wqzowy - oil - w e (transportu) ladunku ropy - oil derrick -iurawik do podnoszenia wqza transportowego line - linia wqzowa inert gas - gaz obojqtny system - system gazu obojqtnego inerting -napehianie (zbiornik6w)gazem oboj etwm innage - przestrzen zajqta w zbiomiku przez ladunek, potocznie: gruboSC warstwy cieczy w zb. zaznaczona na sondzie (od dna zbiornika do powierzchni warstwy) inspection - inspekcja, survey, kontrola intake -wlot interface detector -urzadzenie do okreilania polozenia granicy pomiqdzy ropq a wodq leak -nieszczelnoiC, przeciek (to) leak -przeciekat detector -wykrywacz szczelin, nieszczelnoSci -proof test -proba szczelnoSci leakage -nieszczelnoSC, przeciekanie level -poziom, poziomy indicator - wskainik poziomu (to) level -wyr6wnywat (np. poziomy cieczy w zbiomikach) lifting height - wysokoSC podnoszenia (przez PO~PQ) lighten - odiadowak lightering -czqSciowy odladunek statku (zwykle na inny statek), odlichtowanie

--

--

line - linia (pot. rurocizg) - cross-over linia poprzeczna (linia sekcyjna, lqczqca poprzecznie ssawy zbiornikow danej sekcji) - drop - linia spadowa liquid -ciecz (level) indicator - wskainik (poziomu) plynu layer -warstwa plynu level sensor - czujnik poziomu piynu loading -zaladunek - free flow - przemieszczanie ladunku miq dzy zbiomikami bez uiycia pomp - gravity -zaladunek grawitacyjny -overall -zalewanie zbiornika (przez wierzch) logger (recorder) -rejestrator load on top (LOT) - zaladunek ropy na pozostaloSci (po poprzednim ladunku i popiuczyny po myciu zbiornika) manifold - skrzynia zaworowa, zawbr rozgalehy manifold - manifold, koncowka koinierzowa rurocirlgu statkowego, do ktorej podlqcza sip wqze giqtkie lub ramiona - (underwater) pipe line end -kolektor (manifold) podwodny valve - gl6wny zaw6r odcinajqcy, znajdujqcy siq najblizej koinierza rurocirlgu, do kt6rego przymocowuje siq wqze lub ramiona przeladunkowe maximum allowable relief valve setting (MARVS) - maksymalne dopuszczalne ciinienie nastawcze zaworu odciqzeniowego measuring rod - lata miernicza (do pomiaru poziomu cieczy w zbiornikach) muck - osad w zbiorniku mucking-out -wybieranie o. ze zbiomika - de-mucking -wybieranie o. ze zbiomika nozzle -dysze (ssawy) - emergency suction - ssawy awaryjne - suction - dysze ssilce oil - olej, ropa content - zawartoSC oleju (ropy) np. w wodzie grade - gatunek ropy hose - wqz (transportu) ladunku ropy lub paliwa derrick - iurawik do podnoszenia wqza transportowego -/water interface -faza rozdziaiu wody i ropy w zbiomiku

--

--

11. PORTS AND TERMINALS

- - detector - przyrzqd do wykrywania fazy

rozdzialu oleju (ropy) i wody w zbiorniku -residues - szlam olejowy resistance - odpornohci powloki ochronnej zbiornika na oleje -tight - olejoszczelny outage - inaczej ulai, wolna przestrzeh pozostawiona nad ladunkiem, pozwalajqca na jego rozszerzanie siq pod wplywem temperatury gauge -pomiar ulaiu overflow -przelew -alarm -alarm wysokiego poziomu (cieczy w zbiorniku) -pipe -rorocislg przelewowy -system -system przelewowy -tank -zbiornik przelewowy packed cargo -ropa naftowa lub jej pochodne w beczkach lub innych pojemnikach pipe -m a , rurocislg - discharge -mrocislg odprowadzajqcy, wyladunkowy stopper - zaklepka rury pipeline -rurocislg (r6wniez: line) joints - polqczenia (np. kohierzowe) rurociw piping system -system rurocislgow, instalacja rurocislgowa plug -korek zabezpieczajqcy przed wyciekiem lub drenujqcy rurocislg - scupper -korek (kolek) do zabezpieczania otworow Bciekowych w poldadzie - expandable -kolek zabezpieczajqcy, rozszerzajqcy siq po wlozeniu do otworu Bciekowego pour point - najnizsza temperatura, w kt6rej ropa pozostaje jeszcze plynna pressure -cihienie - mean effective -Brednie ciinienie uzyteczne -relief valve (PN valve) -urzqdzenie pomalajqce na kontrolowany wyplyw gaz6w ze zbiornika surge -nagly wzrost cihienia cieczy w magistrali spowodowany nagiq zmianq prqdkoSci jej przeplywu - vapour - cihienie gazow pump -pompa, pompowaf - centrifugal -pompa odirodkowa - deepwell - pompa glqbinowa -head -wysokoif podnoszenia (cihienie tloczenia pompy)

- immersed -pompa zanurzona - reciprocating - pompa tlokowa - submerged - pompa zanurzona suction - ssanie pompy

- - side strona ssqca pompy - well - studzienka pompy

-

--

pumpability -mozliwoCf wypompowania (ladunku, balastu) pumpable -pompowalny (np. ladunek) pumping -pompowanie -time -rzeczywisty czas konieczny na przeladunek pumpman -pompowy (marynarz obslugujqcy pompy na zbiornikowcu) pumproom -pompownia purging - usuwanie (np. tlenu ze zbiornika przez wprowadzanie do niego gazu obojqtnego), przedmuchiwanie reducer -reduktor residues -pozostaloBci (ladunku) w zbiorniku sample -pr6bka - ship's composite -probka reprezentacyjna bobierana ze wszystkich zbiornikow w proporcji do ich objqtoici) sampler, automatic-urzqdzenie zainstalowane na linii, sluiqce do automatycmego pobierania probek sampling -pobieranie probek seal -zamkniqcie - deck - zamkniqcie wodne second -sekunda,jednostka lepkoBci (np. Saybolts Universal, Saybolt Furol) sediment - osad, ciala stale osadzajqce sip w zbiornikach segregated - oddzielone (np. balasty) semi-clean cargo -ladunek polczysty (o oleju gazowym, o ladunku plynnym) shipto-ship transfer -przeladunek ze statku na statek shut-down - awarjjne odciqcie, zamkniqcie linii przeladunkowej -procedure -procedura awaryjnego przerywania przeladunku - automatic - procedura automatycmego przerywania przeladunku simultaneous operation -jednoczesny przeladunek i przebalastowanie statku, jednoczesne operacje slop - resztki, odpady plynne oil - oleje resztkowe, odpadowe -tank - zbiornik resztkowy

--

11. PORTY I TERMINALE

slow down - zwolnik (zrnniejszyk ratg przeladunkowsl) sludges - szlamy, mieszanina (ggsta) pozostaloSci wody, ropy, piasku, rdzy itd. solidification - zestalanie sig, krzepnigcie sounding - sondowanie apertures - otwory pamiarowe (sondazowe) -pole - tyczka do sondowania (zbiornika) rod -prgt do sondowania, sonda prgtowa tables -tablice sondazowe, tablice pojemnoSci zbiornikow (to) steam -parowak (zbiornik), czyhcik atmosferg zbiornika za pomocq pary (to) strip -wyresztkowak,wypompowak resztki ladunku plymego striping - resztkowanie, wypompowywanie resztek ladunku (lub balastu) ze zbiornika eductor (ejector) - ezektor resztkujqcy line - linia (rurocizg) systemu resztkujqcego -pump -pompa resztkujqca - vacuum system -prozniowy system resztkuj~ C Y surface -powierzchnia survey - survey, inspekcja - pre loading - survey (inspekcja) przed zaiadunkiem taking ullage -pomiar ulaiu tank -zbiornik - centre - zbiornik hroclkowy - expansion -zbiornik przelewowy -layout -rozktad (rozmieszczenie) zbiomikow - slop - zbiornik resztkowy - summer -zbiorniki podpokiadowe na starych typach zbiornikowc6w - wing - zbiornik bocmy tap -zawor, kurek, otw6r odwadniajqcy (to) tap - czerpak, pobierat tape -taSma measure -taSma miernicza temperature -temperatura - boiling -temperatura wrzenia raise -wzrost temperatury stratification - zjawisko rozwarstwienia termicznego thieving -okreklanie iloSci wody na dnie zbiornika ladunkowego topping off - dopeinianie zbiornika; operacja kohczqca napeinianie zbiornika do zqdanego ulaiu (topowanie)

traction winch - winda ustawiona na dziobie dowozowca, uiywana do wybierania cumy oraz rzutki, lekkich, Srednich i cigzkich cia; gnikbw trap -zamknigcie wodne (syfon) transfer - przemieszczenie ladunku ze zbiornika do zbiornika turbulence -przeplyw burzliwy, turbulencja turbulent flow -przeplyw turbulentny turn off -zakrgcik (np. zawor) turn on - odkrgcit (np. zaw6r) ullage (take: outage, gauge) -ulaz, odleglokk pomigdzy powierzchniq cieczy a punktem pomiaru (punktem odniesienia)w gornej czq Sci zbiornika (na pokladzie) -board - listwa pomiarowa caps -pokrywy otworow do pomiaru ulaiu foot -cigzarek mierniczy (do pomiaru ulaiu) -hole -otwor ulaiowy (w pokrywie luku zbiornikowca) hatch - luczek do pomiarow w ulaiu plug - korek, nakrgtka otworu ulazowego report - raport ulaiowy, raport z pomiarow zbiornikbw space - wolna przestrzed nad ladunkiem po zakoliczeniu zaiadunku ullage -ubytek ladunku piynnego ullaged -niepeiny (np. zbiornik ladunku plynnego) ullaging -mierzenie ulaiu valve -zawor body -korpus zaworu - butterfly -zaw6r motylkowy - check -zawor zwrotny clearance -luz zaworowy - crossover - z. gl6wnej linii poprzecznej - deaeration -zaw6r odpowietrzajqcy - double-seat full lift safety -podwojny, pelnoskokowy zawbr bezpieczedstwa - double separation - separacja pomigdzy dwoma zbiornikami za pomocq podwojnych zaworow, dajqca gwarancjg, ze nie nastagi zamieszanie ladunkow - flap -klapa, pokrywa - flap -zawor klapowy - gate - zasuwa - high velocity venting - zaw6r szybkiego Vplywu inspection cover - pokrywa inspekcyjna zaworu

11. PORTS AND TERMINALS

- liquid P N breaker - cieczowe zabezpiecze-

--zaw6r wlotowy - integrity -szczelnoSCzaworu

- intake

- saturated -pary nasycone seal system - system zarnknigty umozliwia-

nie nadcihieniowo-podcihieniowe (bezpiecnik cieczowy) - main control - gl6wny zaw6r kontrolny - manifold - zaw6r manifoldu, glowny zaw6r odcinajqcy, umieszczony tui przed koncowkq kolnierzowqrurocizgu, do kt6rej podlqcza sig wgze gigtkie lub ramiona - (underwater) pipe line end manifold - podwodny kolektor (manifold) - master -zaw6r glbwny - non-return - zaw6r zwrotny - pressure relief - zawbr bezpieczehstwa, zaw6r nadmiarowy cihienia - plv - zawor nadciinieniowo - podciinieniowy - purge -zawor odpowietrzajqcy - recirculation - zawor recyrkulacyjny - safety -zawor bezpieczenstwa - spring double safety - podwojny, peinoskokowy zawor bezpieczenstwa - stop -zaw6r zaporowy - suction - zaw6r ssania vapour (vapor) -gaz, pary ladunku piynnego -bubbles -pgcherzyki gazu wydobywajqce siq z ladunku piynnego

--

- -

jqcy pobieranie pr6bek i pomiar ulaiu bez wyplywu gazu obojgtnego ze zbiornika vessel - statek -lifting -statek ladujqcy, przyjmujqcy ladunek - lighter - statek uiywany do transportu ladunku pomigdzy lqdem a innym ( d u j m ) statkiem vent - odpowietrzenie, odpowietrznik cock -kurek odpowietrzajqcy line - rurociqg odgazowujqcy (zbiorniki ladudw plynnego) outlet -wylot odpowietrzenia -pipe -rurociqg odpowietrzajqcy -risers -kolumny (maszty) odpowietrzeh venting -odpowietrzenie valve -zaw6r odpowietrzajqcy viscosity - lepkoSC volatile - lotny (gaz) volume -objgtoSC water -woda finding paste -pasta do wykrywania wody w ropie - free -woda wolna znajdujqca sig w ropie dip (water gauge) - sondaz wody wolnej w zbiorniku ladunkowym

12. Marine geography - geografia morska

1. Geography - geografia 2. Lands and oceans -lady i oceany 3. Ocean currents - prqdy oceaniczne 4. Meteorology -meteorologia 5. Time -czas 6. Magnetism - magnetyzm 7. Astronomy -astronomia 8. Wind -wiatr 9. Coast -wybrzeie 10. Clouds and precipitation - chmury i opady 11. Metheorological phenomena zjawiska meteorologiczne 12. Sea bottom -dno morskie 13. Swell and waves - falowanie i fale 14. Ice - 16d 15. Visibility -widzialnoSf 16. Beaufort scale -skala Beauforta

6. MARINE GEOGRAPHY

Terrestrial sphere - kula ziemska

ferrestid sphere/ kula ziemska

North pole/ biegun pdlnocny Arctic Circle/ C r , /pdinocne koio podbiegunowe

b ,Greenwich

meridian/

g poiudnik Greenwich (zr

tropic Cancer/ zwrotl tik Raka

;//

,tropic Capricorn/ zwrotnik Koziorozca

\~nrurctic Circle/ poludniowe kolo podbiegunowe South pole/ biegun poiudniouy

Western hemisphere/ ~dikula zachodnia

Eastern hemisphere/ pdlkula wschodnia

poludnik Greenwich (zerouy)

Western longitude/ Northern latitude/ szerokoSC poiudniowa Western longitude/ diu oSC zachodnia

Eastern longitude/ dlugoSC wschodnia Northern latitude/ szerokoii, pdlnocna Southern latitude/ szerokoSC poiudniowa

83 8

Eastern longitude/ diugoSC,wschodnia

6. GEOGRAFIA MORSKA

Geography -geografia
Antarctic Circle - poludniowe kolo podbiegunowe archipelagic state -paristwo lezqce na wyspach archipelago -archipelag Arctic Circle -polnocne kolo podbiegunowe atoll - at01 atollon - atolon, maly at01 axis of Earth - oS ziemska border -granica cartography -kartografia chart -mapa - gnomonic - mapa gnomonicma - Mercator's -mapa Merkatora continent -kontynent continental -kontynentalny -borderland - czgSC morza przylegajqcego do kontynentu coral - koral island -wyspa koralowa -reef -rafa koralowa co-range line -linia jednakowej wartoSci skokuplywow E (East) - wschod E (Eastern) - wschodni equator -rownik eqiunoctial co-ordinate system - wspoirzgdne ukladu rownikowego geographic co-ordinates - wspoirzqdne geograficme globe - kula ziemska, globus graticule - siatka kartograficzna - map - siatka kartograficzna great circle - kolo wielkie chart -mapa gnomonicma grid - siatka topograficzna, siatka kwadratow na mapie of co-ordinates - siatka wsp6lrzqdnych -reference -kwadrat siatki topograficmej hemisphere -poikula - Eastern -polkula wschodnia - Northern - polkula p6lnocna - Southern - polkula poludniowa - Western -polkula zachodnia island -wyspa - artificial - sztuczna wyspa - volcano -wyspa wulkaniczna isle -wyspa islet -wysepka key -niska wyspa utworzona przez rafg koralowq

latitude -szerokoiC (geograficzna) - difference of - roznica szerokoSci geograficznej - high - duze szerokoSci geograficzne - low - male szerokoSci, tropik - mean - szerokoit Srednia - middle - Srednia szerokoiC - northern - szerokoiC pohocna scale -podzialka szerokoSci (geograficznej) - southern - szerokoSC poludniowa longitude -dlugoSC geograficzna - differenceof roinica diugoSci geograficznej - eastern - diugoSC wschodnia - western - dlugoSC zachodnia map -mapa (to) map -nanosiC na mapq mapping -kartografia, nanoszenie na mapq meridian -poludnik - first -pierwszy poludnik, poludnik zerowy - graduated - skala szerokoSci (na mapie w rzucie Merkatora) - Greenwich -poludnik gryniczowski line - linia poludnika - prime - poludnik gryniczowski, poludnik zerowy - terrestrial -poludnik ziemski N (North) -polnoc (kierunek goegraficmy) N (Northern) -pbhocny NE (North-East) -p6lnocny wschod NW (North-West) -polnocny zachod ocean -ocean chart - mapa oceaniczna floor - dno oceanu oceanic -oceaniczny -basin -basen oceaniczny circulation - cyrkulacja oceaniczna parallel -r6wnoleinik,r6wnolegly -graduated --podzialka dhgoici (geograficznej of latitude -rownoleinik szerokoici Polar Circle - kolo podbiegunowe pole -biegun - North geographic - biegun geograficzny polnocny - North - biegun p6hocny Ziemi projection - odwzorowanie, rzut, projekcja - equatorial -rzut rbwnikowy - gnomonic - rzut gnomoniczny - Mercator's -rzut Merkatora - natural -rzut naturalny (kartograficmy)

----

--

--

559

6. MARINE GEOGRAPHY

Western Hemisphere - oceans and seas -zachodnia po'lkula - oceany i morza

160%' 120W SO0W 40%' 0

"\hLdT
Kanal Panamski
Pacific Ocean/ Ocean Spokojny, Pacyfik

Carribean Sea/ Karaibskie

~ e d i Morzen e a n Sea/ t e r r a Srddziemne

Atlantyk Pdudniony

Magellan Strait/ Cieinina Magellana

Southern Ocean/

a o r Przylqdek Horn-

I-',
-

Falkland Islands/ Falklandy (Malwiny)

)1

- orthographic -rzut ortograficzny - orthomorphic - rzut wiernokmy - polar - rzut polarny - stereographic -rzut stereoskopowy sea -morze - closed -morze zarnkniqte - open - morze otwarte South (S) - poludnie Southern -poludniowy South-East (SE) -poludniowy wschod southeast -poludniowy wschod South Pole -geograficzny biegun poiudniowy sphere -kula, sfera

surface -powierzchnia SW (South-West) -poiudniowy wsch6d terrestial -terestrycmy, ziemski equator - r6wnik ziemski -magnetism -magnetyzm ziemski pole -biegun ziemski (geograficzny) sphere - kula ziemska topography -topografia tropic - zwrotnik of Cancer - zwrotnik Raka of Capricorn - zwrotnik Kozioroica W (West) - zach6d W (Western) - zachodni

560

6. GEOGRAFIA MORSKA

Lands and oceans -lqdy i oceany

Seas and Oceans -morza i oceany Adratic Sea -Adriatyk Aegean Sea -Morze Egejskie Andaman Sea - Morze Andamanskie Antarctic Ocean -Ocean Antarktyczny Arabian Sea -Morze Arabskie Arctic Ocean -Ocean Arktyczny Arafura Sea - Morze Arafura Baltic Sea -Baltyk, Morze Baltyckie Banda Sea - Morze Banda Barents Sea - Morze Barentsa Beaufort Sea -Morze Buforta Bering Sea - Morze Beringa Black Sea - Morze Czame Caribbean Sea - Morze Karaibskie Caspian Sea - Morze Kaspijskie Celebes Sea - morze Celebes China Sea - Morze Chinskie Chukchi Sea - Morze Czukockie Oceans and Seas Coral Sea - Morze Koralowe Davis Sea - Morze Davisa East China Sea - Morze Wschodnio-Chinskie East-Siberian Sea -Morze Wsch. -Syberyjskie Flores Sea - morze Flores Greenland Sea - Morze Grenlandzkie Indian Ocean - Ocean Indyjski Ionian Sea - Morze Jonskie Irish Sea - Morze Irlandzkie Jawa Sea -Morze Jawajskie Kara Sea -Morze Karskie Labrador Sea - Morze Labradorskie Laptiev Sea - Morze Laptiewow Lazarev Sea -Morze Lazariewa Ligurian Sea -Morze Liguryjskie Marmara Sea -morze Marmara Mediterranean (Sea) - Morze Srodziemne Molucca Sea -Morze Molukow North Sea - Morze P6lnocne Norwegian Sea - Morze Nonveskie Pacific Ocean - Pacyfik, Ocean Spokojny Philippine Sea - Morze Filipinskie Red Sea -Morze Czerwone Sargasso Sea - Morze Sargasowe Sea of Azov - Morze Azowskie Sea of Crete - Morze Kretenskie Sea of Japan - Morze Japonskie Sea of Okhotsk - Morze Ochockie Seram Sea - morze Seram

Solomon Sea - Morze Solomona South China Sea - Morze Pld. Chinskie Southern Ocean - Ocean Poludniowy South Seas - morza poludniowe Sulu Sea - morze Sulu Tasman Sea - Morze Tasmana Tyrrhenian Sea -Morze Tyrenskie Timor Sea - morze Timor Western Ocean - Ocean Atlantycki White Sea - Morze Biale

Continents and lands -kontynenty i lpdy Africa -Afryka America -Ameryka - North - Ameryka Pbhocna - Central -Ameryka Srodkowa - South - Ameryka Poludniowa Antarctic -Antarktyka - antarctic -antarktyczny Circle - (poludniowe) kolo podbiegunowe zone - strefa antarktyczna Arctic -Arktyka Circle - (p6lnocne) kolo podbiegunowe -Zone -Arktyka, strefa arktyczna Asia -Azja Australia -Australia Europa - Europa Eurasia - Eurazja Oceania -Oceania

'

Islands -wyspy Aland Islands -Wyspy Alandzkie Azores -Azory Baffin Island -Wyspa Baffina Bahamas -Wyspy Bahama Balearic Islands - Baleary Bermuda -Bermudy Cape Verde Islands - Wyspy Zielonego Przylrldka Comoros -Komory Cyclades -Cyklady Falkland Islands -Falklandy (Malwiny) Fiji Islands -wyspy Fidii Frisian Islands -Wyspy Fryzyjskie Galapagos Islands -wyspy Galapagos Greenland - Grenlandia Hawaiian Islands -Hawaje, Wyspy Hawajskie Hebrides -Hebrydy Indonesia - Indonezja Kurile Islands -Wyspy Kurylskie

6. MARINE GEOGRAPHY

Eastern hemisphere - oceans and seas - wschodnia pdlkula - oceany i morza

40E 80E
u

120E

160E
I

Chukchi Sea/ M. Czukockie

M. Wsch. Chinskie

Banda Sea/ M. Band6

Indian Ocean/

Mozambique Channel/ Kana! Mozambicki Cape of Good Hope/ Przylqdek Dobrej Nadziei Bass Strait/ Ciein. Bassa Southern Ocean/ Ocean Poludniowy Southern Ocean/ Ocean Poludnioy

Lakshadweep -Lakediwy Lesser Antilles -Antyle Mniejsze Madagascar - Madagaskar Maldives - Malediwy Mariana Islands - Mariany Marshal Islands -Wyspy Marshala Micronesia - Mikronezja New Foundland -Nowa Funlandia Orkney Islands - Orkany

Philippines - Filipiny Polynesia - Polinezja Seychelles - Seszele Shetland Islands - Szetlandy South Sandwich Islands - Wyspy Sandwicze Poludniowe Sporades - Sporady Svalbard Islands -Wyspy Niedzwiedzie Vanuatu Islands - wyspy Vanuatu

6. GEOGRAFIA MORSKA

Gulfs and Bays -zatoki Baffin Bay -Zatoka Bafina Bay of Bengal -Zatoka Bengalska Bay of Biscay -Gulf of Bothnia- Zatoka Botnicka Bay of Tongking -Zatoka Tonkijska Great Australian Bight - Wielka Zatoka Australijska Gulf of - zatoka -Aden -Zatoka Adenska Alaska -Zatoka Alaska Aqaba - Zatoka Akaba Bothnia - Zatoka Botnicka Carpentaria - Zatoka Carpentaria Finland - Zatoka Finska Guinea -Zatoka Gwinejska Lyon -Zatoka Lionska Maine - zatoka Maine -Mexico -Zatoka Meksykariska Oman - Zatoka Omahska -Riga -Zatoka Ryska St. Lawrence -Zatoka Sw. Wawrzyhca Suez - Zatoka Sueska Thailand - Zatoka Tajlandzka Helgoland Bay -zatoka Helgoland Hudson Bay - zatoka Hudson Kiel Bay - Zatoka Kilonska Persian Gulf - Zatoka Perska

lakes -jeziora Lakes (the Great Lakes) -Wielkie Jeziora Arneryki Pln. Salt Lake -Jezioro Stone (w Kanale Sueskim)

- Hatteras -przylqdek Hatteras -Horn - przylqdek Horn - of Good Hope -Przylqdek Dobrej Nadziei - Race -przylqdek Race - St. Vincente -przylqdek St. Vincente - Trafalgar -przylqdek Trafalgar - Wrath -przylqlek Wrath - York -przylqdek York - North - - Przylqdek Polnocny
Peninsula -pohvysep Alaska -poiwysep Alaska Kamchatka -pblwysep Kamczatka

Cape -przylqdek

- -

Canals and Channels -kanaly Canal - kanal (glownie sztuczny) - Kiel Canal - Kanal Kilonski - Corinthian channel - Kanal Koryncki - Panama Canal - Kanal Panamski - Suez Canal - Kanal Sueski Channel -kanal (glownie naturalny) - Bristol - Kanal Bristolski - English - Kanal Angielski, k. La Manche - Mozambique - Kanal Mozambicki - St. George's - Kanal Sw. Jerzego - Yucatan -kanal Jukatan

Straits - ciehiny Bass Strait - ciehina Bass Bering Strait - Ciehina Beringa Cook Strait - CieSnina Cooka Drake Passage - ciesnina Drake Denmark Strait - CieSnina Duhska Davis Strait - CieSnina' Davisa Kattegat -Kattegat Korean Strait - CieSnina Koreanska Luzon Strait - cieSnina Luzon Makassar Strait - cieinina Makassar Mona Passage - cieSnina Mona Pentland Firth - cieCnina Pentland Skagerrak - Skagerak Strait of Dover - cieSnina Dover Strait of Florida - CieSnina Florydzka Strait of Homuz - cieSnina Hormuz Strait of Magellan - CieSnina Magellana Strait of Messina - CieSnina Messyhska Taiwan Strait - Ciehina Taiwahska Torres Strait - CieSnina Torresa Windward Passage - CieSnina Nawietrzna

North Atlantic current/ prqd poinocnoatlantycki Gulf stream/ Labrador current/ Azores current/ prqd Zatokowy prqd labradorski Prqd Azorski

Main currents -glowne prqdy

rth Indian Ocean/ poinocny Ocean Indyjsh rownikowy prqd wsteczny South Equatorial curre poludnio& prqd rdwnikowy Prqd Peruwiariski Southern Ocean current/ Wielki dryf ocean6w poludniowych South Indian Ocean/ oiudniowy Ocean Indyski B r a d current/ Benguelu current/ Pr4d Braz~lOski Prqd Benguelski
I

'Agulhas current/ prqd Agulhm

Prqdcurrent/ Mozambicki

Ocean currents prqdy oceaniczne

black stream - Prqd Japonski (Kuroshiwo) current -prqd - back- -prqd wsteczny, przeciwprqd - backward -prqd przeciwbiezny - bathy -prqd glgbinowy - boundary -prqd warstwy przybrzeznej chart - mapa prqdow - counter - przeciwprqd - density -prqd ggstoiciowy - direction of flow -kierunek przeplywu @rqdu) - dominant - prqd dominujqcy, przewazaja;

Canaries - -Prqd Kanaryjski - Cromwell - -Prqd Cromwella Davidson - - Prqd Dawidsona - East Australian - - Prqd Wschodnioaustralijski - East Greenland - - Prqd Wschodniogren- California - Prqd Kalifomijski
-

6. GEOGRAFIA MORSKA

landzki
- East Wind Drift - dryf wiatrow wschodnich - El Nino - prqd El Ninio - Equatorial Counter - rbwnikowy prqd

CY

- geostrophic -prqd geostroficzny - gradient -prqd gradientowy - gyre - prqd cyrkulacyjny wywolany ruchem

wirowym ingoing -prqd wstqmjqcy - local -prqd miejscowy - nontidal -prqd nie zwiqzany z plywem - ocean -prqd oceaniczny - periodical -prqd okresowy -permanent -prqd staly, niezaleiny od pory roku - remanses - prqdy powrotne - residual -prqd szczqtkowy - return - prqd powrotny - rotary -prqd wirowy - rotary stream -prqd wirowy - sea -prqd morski speed -prgdkoiC prqdu sailing -zegluga na prqdzie - surface -prqd powierzchniowy - transverse -prqd poprzeczny - turbidity -prqd zawiesinowy - under -prqd glcbinowy current -prqd - Agulhas -prqd Agulhas - Alaska - Prqd Alaski -Antarctic Circumpolar -antarktycmy prqd okolobiegunowy - Antillean - Prqd Antylski - Baffin Land -Prqd Ziemi Baffina - Benguela - Prqd Benguelski - Brazil - Prqd Brazylijski
-

--

wsteczny - Equatorial -prqd rownikowy - Falkland - Prqd Falklandzki - Florida - Prqd Florydzki - Guiana - Prqd Gujanski - Guinea - Prqd Gwinejski - Humboldt - Prqd Peruwianski - Irminger - Prqd Irmingera - Kuroshio - Prqd Kuro-siwo - Labrador -Prqd Labradorski - Lomonosov - Prqd tomonosowa - Maelstrom -P r d Norweski - Murman - Prqd Murmanski - North Atlantic -Prqd p6fnocnoatlantycki Prqd pofnocnorowniko-North Equatorial wy - North Pacific - Prqd PP6lnocnopacyficzny - Oyashio - Prqd Oja-siwo - Peru - Prqd Peruwianski -roost -prqd wystqwjqcy migdzy Orkanami i Szetlandami - Scylla - Scylla (jeden z wirow tworzqcych siq w Ciesninie Messyhskiej) - Somali - Prqd Somalijski - south-east trade drifts -poludniowo-wschodni dryf pasatowy - South Equatorial - prqd poludniowo-rownikowy - Southwest Monsoon poludniowo-zachodni Prqd Monsunowy - West Australia - Prql Zachodnioaustralijski - West Greenland - Prqd Zachodniogrenlandzki - West Wind Drift -dryf wiatrow zachodnich monthly chart - mapa miesigczna (pokazujqca np. kierunek i prqdkoit prqdow) Sverdrup (sv) -jednostka przeplywu wody w prqdach morskich (lmln m3/s)

--

--

6. MARINE GEOGRAPHY
f

Weather map - mapa pogodowa

depressio niskiegc low/_ n iz

trough/ zatoka niskiego ciiniey

highL wyi pressure/ciinienie isobar/izobara

Station model - oznaczenia meteorologiczne

type of high cloud/ rodzaj chmuiy wysokiej type of middle cloud/ rodzaj chmuiy iredniej air temperature/ temperatura powietrza due point temperature/ temperatura punktu rosy

&d speed and direction/ predkoid kierunek wiatru

\
1

. &

intermittent rain/ okresowy opad deszczu

+I6
+

d/V

962 oressure chance and barometric 2 r>endency/ izmiina ciinienia tendencja baiyczna

sea-level pressure/ /ciSnienie k a poziomie morza

t w e o f low cloud/ rodzai chmuw niskiei

6.GEOGRAFIA MORSKA

Meteorology -meteorologia
absolute -bezwzglqdny humidity -wilgotnoSC bezwzglqdna temperture - temperatura bezwzglgdna adiabatic-adiabatyczny -curve -krzywa adiabatyczna lapse rate - adiabatyczny gradient temperatury advection - adwekcja, ruch powietrza w poziomie adverse weather - zle warunki pogodowe air current -prqd powietrza air mass -masy powietrza analysis - analiza mas powietrza thunderstorm - burza wewnqtrz mas powietrza anabatic wind -wiatr anabatyczny Antarctic Convergence (ANC) -konwergencja antarktyczna Antarctic Zone -Antarktyka, strefa antarktyczna anti-clockwise - przeciwnie do kierunku ruchu wskazowek zegara anticyclone -wyz barometryczny, antycyklon - Azores -wyz azorski antycyclonic region - strefa wyi6w rownikowych arctic -arktyczny air -powietrze arktyczne convergence -konwergencja arktyczna front - front polarny atmosphere-atmosfera atmospheric-atmosferyczny -humidity -wilgotnoSC powietrza pressure - ciSnienie atmosferyczne -refraction -refrakcja atmosferycma barogram -barogram, wykres wskazan baroWfu barograph -barograf trace -wykres barografu barometer -barometr -reduction -redukcja (wskazan) barografu, poprawka na wysokoSC scale - skala barometryczna barometrical observations - obsenvacje barometryczne barometric -barometryczny light -pohwiata barometryczna pressure - ciinienie barometryczne tendency -tendencja barometryczna

---

blocking high -wyz blokujqcy Celsius scale - skala Celsjusza centigrade scale - stustopniowa skala Celsjusza circulation -cyrkulacja of atmosphere - cyrkulacja atmosferyczna -pattern -typ cyrkulacji clear -wypogadzaC sig climate -klimat - continental -klimat kontynentalny climatic zone -strefa klimatyczna coast refraction -refrakcja brzegowa col - siodlo barometryczne cold - zimno -air outbreak-wtargniqcie chlodnego powietrza front - front zimny sector - wycinek zimny -wall - fala zirnnego powietrza -wave -masa powietrza chlodnego, ochlodzenie constant pressure line - izobara convection -konwekcja, unoszenie convergency -konwergencja, zbiezno6C cordonazo - lokalna n a m a cyklonow w rejonie zach. wybrzeiy Ameryki ~rodkowej Coriolis force -sila Coriolisa cyclogenesis - formowanie siq cyklonow cyclone - cyklon - centre of - centrum cyklonu - dangerous quadrant - Cwiartka niebezpieczna dangerous semicircle - polowka niebezpieczna family -rodzina nizow - life cycle of - cykl rozwojowy cyklonu - secondary - cyklon drugorzgdny cyclonic -cyklonalny -rain - deszcz cyklonalny storm - sztorm cyklonalny -wind -wiatr cyklonalny deepen -poglqbiaC siq (o niiu) degree - stopien depression -niz barometrycmy - occluded - niz zokludowany -of the point - obnizenie temperatury punktu rosy of wet bulb - r6znica wskazan termometru wilgotnego i suchego - secondary -nii drugorzqdny - V-shaped - zatoka niskiego ciknienia

6. MARINE GEOGRAPHY
I

Fronts -fronty

5:: 6
SB 5

&7
3

-1
2
0

warm front - cross section przekrdjpionowyprzez front ciepiy

A5 '* 3
direction of movement/ kierunek ruchu frontu owietrze zimne isobars/

SF
warm air/ powietrze cieple wind force and direction/ kierunek i sila wiatru

warm front/

precipitation/

atmospheric pressure [mb]/ ciinienie atmosfelyczne [mb]

05

meteo chart view front ciepiy - widok mapy meteo

-przekrdj pionowy
przez front chlodny

cold front - cross section

725

6.0

direction of movement/ kierunek ruchu frontu

powietrze cieple

cold front - meteo chart view front chlodny - widok mapy meteo
atmospheric pressure [mb]/ -1010 cijnienie atmosferyczne [mb] *?n ?ad

precipitation/ opady

cold front/ front chlodny

direction/ isobars/ izobary kierunek i sila wiatru

occlusion- cross section -przekrdjprzez oklu&

eple

6. GEOGRAFIA MORSKA

dew point -punkt rosy indicator -wskaznik punktu rosy discontinuity -niecirlgloSk distant weather system - odlegly system pogody dry bulb temperature -temperatura termometru suchego (w psychrometrze) equatorial -rownikowy air -masy powietrza rownikowego equatorial westerlies -rownikowe wiatry zachodnie extratropical cyclone -nii pozazwrotnikowy facsimile weather chart - faksymilowa mapa pogody Fahrenheit - skala Fahrenheita fall - spadek, obniienie of temperature - spadek temperatury favourable conditions -korzystne warunki forecast -przewidywanie pogody, prognoza for shipping -prognoza dla ieglugi - medium range -prognoza irednioterminowa front - czolo, front - equatorial - miqdzyzwrotnikowa strefa zbieinoici - intertropical - front rbwnikowy - occluded - front zokludowany general situation -sytuacja (pogodowa) ogolna general inference - wniosek o sytuacji ogolnej gradient -gradient, nachylenie height of barometer - stan barometru high pressure -wysokie ciSnienie area -obszar wysokiego ciinienia zone - obszar wysokiego ciinienia homosphere -homosfera humid -wilgotny humidity -wilgotnoik - relative -wilgomoik wzglgdna - specific atmospheric - wilgotnoik wlakciwa hydrometeors -hydrometeory hydrosphere -hydrosfera hygrometer -higrometr, wilgotnoSciomierz hygrometric tables - tablice psychometrycz-

--

---

intertropical convergence zone - miqdzyzwrotnikowa strefa zbieznoici invasion of air - wtargniqcie duiych mas powietrza (np. polarnego - na dany obszar)

inversion -inwersja -layer -inwersyjna warstwa (powietrza) ionosphere -jonosfera isobar - izobara isotherm -izoterma katabatic -gorski, katabatyczny,zstgpujqcy -wind -wiatr katabatyczny lapse rate -pionowy gradient temperatury law of storms - zasady powstawania i przemieszczania siq sztormow cyklonicznych low -niz - complex - niz zlozony - filling the - wypelnianie sig niiu - Icelandic -nii islandzki pressure -niskie ciSnienie tracks -tory niiow marine -morski, okrqtowy climate -klimat morski environment - Srodowisko morskie forecast -prognoza dla ieglugi maritime -morski air -powietrze morskie polar air - morskie powietrze polarne meteorological -meteorologiczny report - raport o stanie pogody -wind scale -meteorologiczna skala sily wiatru meteorology -meteorologia millibar -milibar milimetre (mm) -milimetr neutral point -punkt siodlowy nocturnal radiation -wyparowanie (ciepla) w nocy observations -obserwacje occlude -zokludowak occlusion -okluzja oceanic climate -klimat morski oscillation -oscylacja, wahanie outlook -perspektywa (np. zmiany pogody) - further -prognoza dalsza (pogody) path -tor (przemieszczania siq cyklonu) perturbation -zaburzenie pleion - obszar o normalnym stanie meteorologicmym polar -polarny air - powietrze polarne front - front polarny -zone -polarna strefa klimatyczna,arktyczna, antarktyczna strefa klimatycma predict -przewidywak, okreilak pressure - ciinienie

6. MARINE GEOGRAPHY

jinternational

weather symbols wiedzynarodowe symbole meteorologiczne

fronts

-fronty

storms - burze
thunderstorm/ burza heavy thunderstorm/ burza z wyiadowaniami

sky cover pokrycie nieba

surface cold front/ chiodny front dolny upper cold front/ chlodny front gorny

clear sky/ niebo bezchmurne scattered cloud/ niebo pogodne slightly covered sk+v/ niebo lekko zachmurzone

JTI s "
J
/ .*
*'

urface warm front/ cieply front dolny upper warm front/ cieply front gdrny occluded front/

f-

sandstorm or dust storm/ burza piaskowa lub zamied pylowa tropical storm/ burza tropikalna hurrican/ huragan

@ cloudy s@/ niebo irednio zachmurzone

very cloudy sky/ niebo silnie zachmurzone overcast sky/ niebo calkowicie zachmurzone obscured sky/ niebo zacienione przez zanieczyszczenia

surface cold front/ chlodny front dolny

'

instability line/ lina niestabilnoici intertropical/ miedzytropikalna

warm airstream/ cieply prqd powietrza

visibility widzialnos'f

r-

smoke/dym

mist/ zamglenie

- fod - mgia
sleet/ deszcz ze Sniegiem hail shower/ ziarna lodowe

precipitation - opady
intermittent rain/ okresowy opad deszczu

continuous rain/ ciqgly opad deszczu

intermittent drizzle/ mzawka okresowa continuous drizzle/ miawka ciqgia rain shower/ ulewa

* ** * v

intermittent snow/ okresowy opad Sniegu continuous snow/ ciqgly opad Sniegu snow shower/ burza Sniezna slight drifting snow at ground level/ lekka nisku zamied Snieina heavy drifting snow at ground level/ silna niska zamied inieina

A
A v

99

+
P

freezing rain/

; ; r

6. GEOGRAFIA MORSKA

- gradient - (meteo) gradient cihienia - system -(meteo) uklady baryczne -

- constant line - linia stalego cihienia drop - spadek ciknienia

-tendency - tendencja cihienia prognosis -prognoza chart -mapa prognozy (meteorologicznej) pumping of the barometer -oscylowanie s h pa rtqci (w barometrze) recurvature -punkt zwrotny tom cyklonu reduction - (meteo) poprawianie odczytu barometru refraction (ref) -refrakcja ridge -wai (wysokiego ciinienia atmosferycznego) rising glass -wzrost cihienia atmosferycznego (o barometrze) saddle - siodlo barometryczne seasonal changes -zmiany (wahania) sezonowe semi-tropical-podzwrotnikowy stationary -stacjonamy, nieruchomy (np. wyz) storm - sztorm axis - 04 pola sztormowego -belt -pas sztormbw - revolving - sztorm wirowy surge -sztormowe podniesienie sic poziomu morza track -tor huraganu -warning -ostrzezenie sztormowe -weather -pogoda sztormowa subtropical-podzwrotnikowy subtropical convergence (STC) -konwergencja podzwrotnikowa surface -powierzchnia analisis - analiza powierzchniowa -weather map -mapa synoptycma dolna synoptic chart -mapa synoptycma temperate-umiarkowany climate -klimat umiarkowany latitudes - szerokoici (geograficzne) umiarkowane -zone - strefa (klimatyczna) umiarkowana temperature-temperatura gradient - gradient temperatury rise -wzrost temperatury - sub-zero -temperatura poniiaj zera - wet bulb -temperatura termometru wilgotnego (w psychrometrze) - wind -temperatura wiatru

tempest - sztorm, burza tendency -tendencja thermal -cieplny, termiczny -air current -(meteo) pr@ termiczny (powietrza) convection -konwekcja termiczna thermogram -wykres temperatury thunderstorm -burza z piorunami tornado -tornado torrid -upalny (dzien) zone - strefa klimatyczna gorqca trade inversion -inwersja pasatowa tropical -tropikalny, zwrotnikowy air -powietrze zwrotnikowe -cyclone -cyklon tropikalny, niz podmrotnikowy depression - depresja tropikalna disturbance - tropikalne zaburzenie (atmosferyczne) revolving storm -cyklon tropikalny storm - sztorm tropikalny zone -gorga strefa (klimatyczna) tropics -strefa tropikow, strefa podzwrotnikowa tropopause -tropopauza troposphere -troposfera trough - zatoka niskiego cibnienia, zatoka nizowa - equatorial - rownikowy pas niskiego ciSnienia twister - tornado, trqba powietrzna typhoon -tajfun velocity of translation -prpdkoiC przemieszczania sic (oka cyklonu) warm -cieply air mass - masa powietrza cieplego -core high -cieply wyz baryczny front - front cieply sector - wycinek cieply tangue -zatoka cieplego powietrza weather -pogoda - actual -pogoda biezqca - broken -nieustabilizowana pogoda -bulletin -komunikat pogodowy chart -mapka synoptyczna - description of the situation - opis sytuacji pogodowej forecats -prognoza pogody - gloomy -ponura pogoda - international code - miqdzynarodowy kod meteorologicmy

6. MARINE GEOGRAPHY

1 Meteorology -meteorologia
2OON

tunkt
vertex, turning point/ mrotny path/ tor przewidywany kierunek wiatru

tropical revolving storm - wirowy sztorm tropikalny

27 (N '

dangerous semi-circle/ pqlowka niebezpieczna centre/

10N

navigable semi-circle/ potowka ieglowna

-- ---

track/ tor rzeczywisty

Meteorological instruments-instru- map -mapa synoptyczna - messages -wiadomoici meteorologiczne airmenty meteorologiczne meter - anemometr, wiatromierz -notation symbole synoptycme -anemometr, wiatromierz - observation -obserwacje meteorologicme anemometraneroid (barometr) aneroid - press of - dokuczliwoSC pogody areometr areometr - satellite -satelita meteorologiczny barograph -barograf - service -sluzba meteorologiczna barotermograph -barotermograf - ship -statek meteorologiczny hair hygrometer -higrometr wlosowy - station - stacja meteorologiczna marine -morski, okrqtowy - sultry - -pogoda parna i gorqca aneroid - aneroid morski - summary -streszczenie sytuacji pogodowej - barometer -barometr morski - symbols - kod pogodowy(uiywany na ma- - chronometer - chronometr morski path) mercurial barometer -barometr rtqciowy - tempestuous - - pogoda burzowa ombrometer -deszczomierz
-

wet spell - (krotki) okres deszczowy whirlies -wirowe sztormy na Antarktyce wind shear -gradient wiatru wind shift - zmiana kierunku wiatru World Meteorological Organization (WMO) - ~wiatowa Organizacja Meteorologiczna World Weather Watch (WWW) - ~wiatowa Sluzba Pogody

psychrometer -psychrometr - Assmann -hygroment Assmana - whirling -psychrometr wirujqcy rain-gauge -deszczomierz, pluwiometr

thermobarometer -termobarometr thermograph - termograf thermometer -termometr - dry-bulb -termometr suchy - sea - termometr do pomiaru temperatury wody zaburtowej scale - skala termometru screen - klatka meteorologiczna - wet-and-dry bulb -psychrometr -wet bulb termometr wilgotny (w psychrometrze) vane -wiatrowskaz weather glass -barometr (z zaznaczeniem pod ~ )

- -

--

6. GEOGRAFIA MORSKA

Time -czas
autumn -jesien calendar -kalendarzowy line - granica daty, granica zmiany daty -month - miesiqc kalendarzowy central european time (CET) - czas Srodkowoeuropejski dawn - Swit, brzask day - dzien, doba - apparent solar -doba slonca prawdziwego gained - dzieti zyskany (przy przejSciu linii daty) -lost -dzien stracony (przy przejkciu linii daty) - nautical - doba slonca Sredniego - solar - doba sl.onecma daylight - Swiatlo dzienne saving time - czas letni date -data - international line - miqdzynarodowa linia daty line - linia zmiany daty Greenwich -gryniczowski, grynicki apparent time (GAT) - g. czas prawdziwy -civil time (GCT) - g. czas cywilny mean astronomical time (GMAT) - gryniczowski Sredni czas astronomiczny -mean time (GMT) - g. czas Sredni apparent time - g. czas prawdziwy -hour angle - gryniczowski kqt godzinny -mean astronomicaltime -gryniczowski Sredni czas astronomiczny -sidereal time (GST) - g. czas gwiazdowy -time -czas gryniczowski hour (h) - godzina local - lokalny apparent noon (LAN) -poludnie slonca prawdziwego -apparent time (LAT) -miejscowy czas prawdziwy hour angle -miejscowy kqt godzinny mean noon - poludnie miejscowe wedlug slohca Sredniego mean solar time - m. czas slonca Sredniego sidereal noon - poludnie miejscowe gwiazdowe -time - czas miejscowy mean - Sredni noon - poludnie Srednie solar day - doba slonca Sredniego

- sun

- slonce Srednie -time (MT) - czas Sredni meridian angle -kqt godzinny midday -poludnie month (mo) -miesiqc - solar -miesiqc sloneczny - synodic - miesiqc synodyczny night - noc noon -poludnie post-meridiem (pm) -po poludniu rate - chod (chronometru) rating of chronometer -ustalenie chodu chronometru spring -wiosna summer -lato time - czas letni time (T, t) - czas - apparent -czas prawdziwy, czas sloneczny - daylight saving (DST) - czas lemi - eastern standard (EST) - czas urzqdowy wschodnioamerykahski civil (LCT) -miejscowy czas Sredni sidereal time (LST) -m. czas gwiazdowy - mean (LMT) -miejscowy czas Sredni on board - czas okrqtowy - real- -czas rzeczywisty - ship's mean - Sredni czas statkowy - ship's - czas okrqtowy -signal - sygnal czasu - solar - czas sloneczny, czas slonca prawdziwego space - odstqp czasu - standard -czas standardowy, cz. urzqdowy - true - czas prawdziwy, czas slonca prawdziwego - uniform signal - sygnal czasu (Sredniego) - uniform system - czas uniwersalny - universal (UT) - czas uniwersalny, gryniczowski czas slonca Sredniego zone (TZ) - strefa czasowa - zone (ZT) - czas strefowy twilight - Swit, zmierzch winter - zima year -rok - solar - rok zwrotnikowy - tropical -rok tropikalny zone - strefa, obszar, zona description - oznaczanie strefy czasowej Z time - czas Sredni (sloneczny) Gryniczowski, czas uniwersalny

6. MARINE GEOGRAPHY

Magnetism -magnetyzm

Astronomy -astronomia
age of the moon - faza (wiek) ksiqiyca aphelion -punkt odslonecmy apogee - apogeum, punkt odziemny apparent sun - slonce prawdziwe back sight -pomiar wysokoici ciala niebieskiego powyzej 90 cardinal points of the Ecliptic - punkty kardynalne ekliptyki celestial -niebieski -concave - sfera (kula) niebieska equator -rownik niebieski fix -pozycja astronomiczna horizon -horyzont niebieski meridian -poludnik niebieski navigation - astronawigacja pole - biegun niebieski sphere - sfera niebieska central latitude - szerokokk krodkowa Charles' Wain - gwiazdozbior Wielkiej Niediwiedzicy constellation - gwiazdozbior,konstelacja crescent - sierp ksiqiyca culmination -kulmninacja, gorowanie declination -deklinacja descending node -wqzel zstepujqcy diurnal -dobowy arc -luk dzienny motion - ruch dzienny Dreisenstock tables - tablice (nawigacyjne) Dreisenstocka earth orbit -orbita ziemska eclipse -zakmienie - sun - zakmienie slonca ecliptic -ekliptyka - inclination of the -nachylenie ekliptyki - obliquity of the -nachylenie ekliptyki equitation of time (Eq.T) -rownanie czasu equidiurnal -rownodzienny eqiunoctial -rownik niebieski line -rownik niebieski -points -punkty rownonocy eqiunox -rownonoc - vernal -wiosenne zrownanie dnia z nocq favourable oposition -wielka opozycja first point -punkt rownonocy of Aries - punkt rownonocy wiosennej, punkt Barana of Libra - punkt rownonocy jesiennej full (noon) -pelnia (ksieiyca)

- decrease -zmniejszenie deklinacji - increase -zwiqkszenie deklinacji

declination -deklinacja magnetyczna

deviate -zbaczak, odchylak deviation -dewiacja (magnetycma) -buoy -dalba dewiacyjna -curve -wykres dewiacji -table - tabela dewiacji dip - inklinacja magnetyczna horizontal intensity chart - mapa natqzenia poziomego (magnetyzmu ziemskiego) inclination -pochylenie, nachylenie of needle -inklinacja igly (magentycznej) isoclinal chart -mapa izoklin line - linia - aclinic -rownik magnetyczny, aklina - agonic - agona, linia zerowych deklinacji - isodynamic - izodyna - isogonic - izogona - of force - linia sily (pola magnetycznego) local attraction -dewiacja miejscowa magnetic -magnetyczny anomaly -anomalia magnetycma declination -deklinacja (magnetycma) dip - inklinacja magnetyczna disturbance -zaburzenie magnetyczne equator -rownik magnetyczny field -pole magnetyczne force -natqzenie magnetyzmu latitude - szerokoik magnetycma meridian -poiudnik magnetyczny -pole -biegun magnetyczny -variation - deklinacja magnetycma variation curves - izogony magnetism -magnetyzm - Earth -magnetyzm ziemski - induced - magnetyzm indukowany - remanent -magnetyzm szczqtkowy -retentive -magnetyzm nabyty - terrestial -terestrycmy, ziemski pole -biegun - north geomagnetic - biegun magnetyczny pohocny - north-seeking -biegun pblnocny igly magnetycznej - south geomagnetic - magnetyczny biegun poludniowy iwiata, biegun poludniowy igly magnetycznej retentivity -pozostalo4k magnetyczna

---

6. GEOGRAFIA MORSKA

gibbous -ksiezyc pomiqdzy kwadrq a pelniq height of eye - wysokoSC oczna, wzniesienie oka (obserwatora) meridian -pdudnik - inferior - poludnik dolny -passage -przejScie (ciala niebieskiego)przez poludnik w czasie kulminacji - lower -passage -kulminacja dolna (ciala niebieskiego) -upper -passage -kulminacja goma (ciala niebieskiego) midnight sun -slonce kwiecqce o pbhocy (jako gwazda okolobiegunowa) moon's phase -faza ksieiyca nadir -nadir new moon -now ksiqiyca node - wezel (punkt przeciecia sig ekliptyki z orbitq ciala niebieskiego) North Star - gwiazda pblnocna obliquity - nachylenie (ekpliptyki) observation (obs) - obsenvacja -post - miejsce obsenvacji parallactic angle -kqt paralaktyczny parallax (Par) -paralaksa in altitude -paralaksa dzienna parallel -rownoleinik, rownolegly of altitude - rownoleznik wysokoici, almukantar of declination -r6wnoleznik deklinacyjny of latitude -rownoleinik ekliptyki opposition -opozycja perigee -perigeum, punkt przyziemny perihelion -punkt przysloneczny planet -planeta planetary abberation -aberracja planetama polar altitude -wysokoSC biegunowa polar distance (PD) - odlegloSC biegunowa (ciala niebieskiego)

Polaris - gwiazda polarna pole - biegun - elevated -biegun widoczny - North - biegun polnocny Swiata Pole Star - Gwiazda Polama precession and nutation -precesja i nutacja prime vertical -pienvszy wertykal quarter -kwadra ksiqiyca right ascension (RA) -rektascensja of the meridian (RAM) - rektascensja danego poludnika of the mean Sun (RAMS) - rektascensja slonca Sredniego rational horizon -horyzont prawdziwy (astronomiczny) retardation -retardacja, opohienie right ascension -wzniesienie proste, rektascensja solar system -uklad sioneczny solstice -przesilenie solstitial points -punkty przesilenia stanowisko letnie (punkt eklip-summer tyki) southing - kulminacja w azymucie poludniowym synodic period -obieg synodyczny transit -kulminacja - inferior - kulminacja dolna - local - przejhcie ciala niebieskiego przez poludnik miejscowy - superior - kulminacja g6ma umbra - cien Ursa Major - Wielka Niediwiedzica Ursa Minor -Mala Niediwiedzica Venus -Wenus zodiac -zodiak, gwiazdozbior Zwierzynca

---

---

6. MARINE GEOGRAPHY

Wind -wiatr
abate - slabnqC, zelzeC (o wietrze) anti-trades -przeciwpasaty, antypasaty (to) back - skrccaC (o wietrze, zmieniajqcym kierunek przeciwnie do kierunku ruchu wskazowek zegara) Beaufort notation - kod Beauforta Beaufort scale - skala Beauforta Belat -Belat, wiatr wiejqcy zimqz NNW u wyb. Phv.Arabskiego) blow -gwaltowny podmuch wiatru, uderzenie wiatru boisterous -burzliwy, sztormowy breeze -bryza up - nasilanie sip wiatru do bryzy - fresh - iwieiy wiatr (5O skali Bauforta) - gentle -lagodny wiatr (3OB) - land -bryza lqdowa - light - slaby wiatr (2OB) - moderate -wiatr umiarkowany (4OB) - sea -bryza morska, wiatr od morza - slight - slaby wiatr (2O Beauforta) - spanking - silna bryza - strong - silny wiatr (6O Beauforta) - whiffling - zmienna bryza (to) brew - zanosiC sip (na sztorm) buster - silny szkwal na p1d.-wsch. wybrzeiu Australii calm -cisza -belt -pas ciszy - dead - zupelna cisza calms of Cancer -pas ciszy podzwrotnikowej na p6lkuli pln. Caldereta - gorqcy wiatr g6rski na pln. wybrzezach Wenezueli choppy -wiatr zmienny counter-trades -przeciwpasaty cyclonic -cyklonalny storm - sztorm cyklonalny -wind -wiatr cyklonalny cyclogenesis - formowanie sic cyklonow doldrums -rownikowy pas ciszy flat calm - cisza zupelna flaw - podmuch wiatru freshen - wzrastaC, przybierak na sile (o wietrze) gale - gwaltowny wiatr, wichura (7O - go) - equinoctial - silny wiatr wiejqcy w okresie zrbwnania dnia z nocq - fresh -gwaltowny wiatr

- half a - gwaltowny wiatr - moderate -bardzo silny wiatr (7OB) - strong - wichura (9O Beauforta) warning - ostrzezenie o gwaltownym wie-

trze, ostrzezenie o wichurze whole - silna wichura -whole -warning -ostrzezenie o silnym sztormie Gregale -Gregale, pin.-zach. sztormy zimowe w Srodkowej czpSci M. ~rodziemnego gust -poryw wiatru velocity -prpdkoiC wiatru w porywach Harmattan - wschodni wiatr wiejqcy na zachodnim wybrzeiu Afryki horse latitudes - ,,koliskie szerokoici" (podzwrotnikowy pas ciszy) hurricane -huragan (12OB) -warning - ostrzezenie o huraganie imminent -bliski, nadcirigajqcy (np. sztorm) Khamsin -chamsin lash - smagajqcy (wiatr) Lebeche -cieply wiatr wiejqcy z pld.-zach. na wybrzezach Hiszpanii Leste -cieply, wschodni wiatr wiejqcy w rejonie Madery Levanter - lewanter, wiatr wiejqcy ze wschodu w Cieininie Gibraltarskiej Leveche -wiatr wiejqcy z pld. na poludniowowschodnim wybrzeiu Hiszpanii light air -powiew (lOB) line squall - szkwal przesuwajqcy sip wzdluz linii chrnur Maestro -wiatrpolnocno-zachodniwiejqcy na Adriatyku i M. Jonskim mistral -mistral moderate wind -wiatr umiarkowany monsoon -monsun - change of - zmiana monsunu - little - monsun zimowy - northeast - monsun pin.- wschodni - northwest - monsun pin.- zachodni - southwest -monsun poiudniowo-zachodni navigable semicircle -polowka zeglowna (bezpieczna) cyklonu norte -norte, zimny wiatr polnocny wiejqcy w Zatoce Meksykanskiej north-easter - nordister, sztorm polnocnowschodni norther -wiatr pblnocny northwester - sztorm polnocno-zachodni pampero -pampero (chlodny wiatr wiejqcy w Argentynie i Urugwaju)

Papagayos -papagajos, wiatr lokalny w Ameryce Srodkowej Ponente - ponente (zachodni wiatr na Morzu Sr6dziemnym) prevailing westerlies - akwen dominujqcych wiatr6w zachodnich squalls (Q, q) - szkwaiy right semi-circle -prawa pol6wka (cyklonu) roaring forties -ryczqce czterdziestki samping -slabnqcy (wiatr) sand storm -burza piaskowa Santa Ana -gorqcy, silny wiatr wiejqcy u wybrzeiy Kalifornii Shamal -wiatr pln.-zachodni w Z. Perskiej Sharki -wiatr pin.-wschodni w Zatoce Perskiej Simoon - samum (gwaltowny, krbtkotrwaly wiatr wybrzeiy Poiwyspu Arabskiego) Siroco - sirocco (ciepiy wiatr poludniowy na Morzu Srbdziemnyn) small craft warning - ostrzezenie (o silnym wietrze) dla malych statkow sneezer -wichura (zimowa na pln. Atlantyku) snorter -wichura (zimowa na p h . Atlantyku) solano -wschodni wiatr z deszczem w CieSninie Gibraltarskiej southeaster - sztorm z pld. wschodu southeasterly -wiatr z pld. wschodu souther -wiatr poludniowy, sztorm z wiatrami poludniowymi southerly -wiatr poludniowy southwester -wiatr z poludniowego zachodu, sztorm z wiatrami poludniowo-zachodnimi southwesterly - wiatr poludniowo-zachodni squall -szkwal line - linia szkwalu, linia nawalnic squally -szkwalisty (wiatr) storm - gwahowna wichura (lo0 -1 lo B) axis - oS pola sztormowego beach - plaza sztormowa (utworzona z naniesionego przez sztorm piasku i kamieni) belt -pas sztormow - eye of - centrum (oko) sztormu track - tor huraganu -warning -ostrzeienie sztormowe -weather -pogoda sztormowa Sumatra - silny wiatr w cieSninie Malacca surge line - linia niecislgloSci wiatru trades -pasaty tramontana -trarnontana, wiatr pbinocny wiejqcy na Morzu Srodziemnym vane -wiatrowskaz. wskahnik kierunku wiatru

variables - obszar zmiennych wiatr6w miqdzy strefami pasatow of Cancer and Capricorn -podzwrotnikowe pasy ciszy vendavales -szkwalistewiatry jesienno-zimowe wiejqce z pld. zachodu w CieSninie Gibraltarskiej westerlies - stale wiatry wiejqce z zachodu westerly -wiatr zachodni whirlwind -trqba powietrzna white squall -bialy szkwal williwaw - gwaltowne, nieoczekiwane wiatry na Aleutach will-willy -orkan na p6hocno-zachodnich wybrzezach Australii wind -wiatr - antycyclonic -wiatr wyzowy - apparent -wiatr pozorny - blast of -podmuch wiatru - freshening -wiatr przybierajqcy na sile - gradient -wiatr gradientowy - hauling -wiatr skrqcajqcy w prawo - head -wiatr dziobowy, wiatr przeciwny - high -wiatr bardzo silny (7OB) - high -wiatr bardzo silny (7OB) - isallobaric -wiatr izalobaryczny - katabatic -aiatr katabatycmy - meteorological scale - meteorologiczna skala sily wiatru - moderate -wiatr umiarkowany (4OB) - onshore -wiatr od morza -permanent -wiatr stab, wiejqcy ze stalego kierunku - prevailing -wiatr dominujqcy - salmiel - sarnum - seaward -wiatr od morza - sea -wiatr od morza - shift of -zmiana kierunku wiatru - steady -wiatr staly - violent - gwaltowny wiatr (go B) shear - gradient wiatru shift -zmiana kierunku wiatru temperature -temperatura wiatru winds -wiatry - antitrade -antypasaty, przeciwpasaty - etesian wiatry etezyjskie (wiatry p6lnocy na wschodzie Morza Srodziemnego) - passage -pasaty - periodical -wiatry okresowe - trade -pasaty -upper-w. w gornych warstwach atrnosfery zephyr - zefir, lekki wiatr

---

---

---

--

--

6. MARINE GEOGRAPHY

6. GEOGRAFIA MORSKA

Coast -wybrzeie
abrasion platform -platforma brzegowa abrapt (coast) -stromy (brzeg) bank -wal, skarpa, nasyp, piaszczysta lawica - tail of - jqzyk mielizny (wchodzqcej w morze) bar -mielizna, plycizna, lawica piaskowa - baymouth -lawica u wejicia do zatoki - inner iawica najblizsza brzegu (wewnctrzna) - sand -piaszczysty prog rzeczny barre -(skaczqca) fala plywu u ujicia Sekwan Y batter - skarpa bay - zatoka - head of the - zakonczenie zatoki beach -plaza accretion -narastanie plazy - barrier -lawica zamykajqca zatokp -comberfala wchodzqca na plazp -face -czqiC plaiy odslanianapomiqdzy maksymalnym i minimalnym stanem wody - raised - taras nadbrzezny ridge - naniesiony przez fale nasyp na krawqdzi plaiy - sandy -plaia piaszczysta belt - cieinina, przesmyk berm -taras (brzegowy) bight -zatoka bluff -urwisty cypel, urwisty brzeg morski bold - stromy (brzeg morski) coast - stromy brzeg morski shore - stromy brzeg morski boom -huk fali przyboju broads -rozlewisko (u ujicia rzeki) cape -przylqdek cliff -urwisty brzeg coast -brzeg, wybrzeie - dike -wal, tama, grobla - down -wydma - dune -wydma -dyke -wal, tama, grobla - elevated marine terrace -taras nadmorski - elevation -wzniesienie erosion - erozja brzegu morskiego - escarpment - skarpa, zbocze - extremity of the land - skraj lqdu line - linia brzegowa - rocky - skalisty brzeg morski - sheer - stromy brzeg morski

--

- belt pas przybrzeiny - current -prqd przybrzezny - features -cechy charakterystycznewybrzeza -inlet -wqska zatoka, wcipcie linii brzegowej - plain -rbwnina nadbrzezna - reef -rafa przybrzeina, brzegowa - state panstwo nadbrzeine - upwelling -przybrzezny up-welling
-

coastal -przybrzezny, brzegowy

- -

-waters -wody przybrzezne coastline - linia brzegu - embayed -rozwinipta linia brzegowa continental -kontynentalny rise -wzniesienie kontynentalne shelf - szelf kontynentalny slope - stok kontynentalny terrace -morski taras kontynentalny coral -koral island -wyspa koralowa -reef - rafa koralowa cove -mala zatoka creek -mala zatoka, mala rzeczka delta - delta (rzeki) dike -wal, tama, grobla down -wydma drying -wysychajqcy przy odplywie -features -przeszkody nawigacyjne widoczne przy odplywie heights - wysokoici wysychajqce przy odplywie ponad zerem mapy reef - sucha (wystajqca nad poziom morza) rafa dune -wydma dyke -wal, tama, grobla elevation -wzniesienie embayment -zatoka enbankment -nabrzeze, wal wall -mur oporowy encroachment by sand -zapiaszczenie,zasypanie piaskiem enrockment -narzut kamienny escarpment -skarpa, zbocze estuary -estuarium, ujicie rzeki extremity of the land - skraj lqdu eyot -wysepka na rzece featureless-jednolity, nie wyroiniajqcy sip (np. brzeg) fen -tereny podmokle fetch -rozciqgloit (np. zatoki) fiord, fjord - fiord flats -plycizna

6. MARINE GEOGRAPHY

flat shoal -plycima flood -przeplywa, zalew foreland -przyldek foreshore -czpiC brzegu zalewana przydrywem gulf -zatoka gut -tor wodny miqdzy mielimami harbourless-(wybrzeie) pozbawione portow headland -(wysoki) przylqdek, cypel hinterland - lqd poza liniq brzegowq hope -mala zatoczka hummock -niewielki pagbrek nadbrzezny indentation -glqboka zatoka inlet -wqska zatoka indreleia-przejicie osloniete, wewnqtrzne (np. fiordami) knoll - samotny pag6rek land - lqd levee - grobla, wal ochronny, przeciwpowodziowy line - linia - contour -warstwica - embayed coast -wybrzeze o rozwiniqtej 1. - graded coast -wybrzeze wyrownane littoral -pobrzeze, wybrzeze littoral -przybrzezny zone - strefa litoralu loch - dluga zatoka, odnoga morska mangrove -mangrowiec swamp -moczary mangrowe mariculture -hodowla morska marine transgression-zalew morski marsh -bagno morass -bagno mouth -ujicie (rzeki) - barred -ujicie rzeki z plycimq ness -przylqdek offshore - przybrzeze -bar -wal przybrzezny outlet -ujicie (np. rzeki) peninsula -polwysep polder -polder point -punk, przylqdek promontary -przylqdek, cypel guagmire-grzezawisko reach -prosty odcinek rzeki -harbour odcinek rzeki prowadzqcy wprost do portu - sea -odcinek rzeki prowadzqcy wprost do morza, odcinek rzeki od ostatniego zakretu do morza

reef -rafa - fringing -rafa przybrzezna

- island -wyspa na rafie koralowej

rill - strumyczek river -rzeka bank -brzeg rzeki bar - pr6g rzeczny basin - zlewisko rzeki -bay -buchta rzeki bed - koryto rzeki berth - miejsce postoju na rzece mouth -ujicie rzeki rock -skala - half tide - skala zakrywana powyzej wody iredniej salting - saliny rugged -poszarpany (np. brzeg) sand -piasek beach -plaza piaszczysta dunes -wydmy piaszczyste -hill -wydma, piaszczyste wzg6rze -reef -mierzeja piaszczysta - shifting -piasek ruchomy wave - kawica piaszczysta, (wqdrujqce) odsypisko sanding up -zapiaszczenie sandy coast -brzeg piaszczysty scarp - zwal (stroma skarpa na brzegu morskim) seaboard -wybrzeze morskie, brzeg morski seacoast -wybrzeze morskie seaside -wybrzeze (morskie), nadmorski seashore -brzeg morski sea transgression -zalew morski sea-wall- wal nadmorski, falochron shelf - szelf -breaker - zalamanie szelfu shore -brzeg - flat - brzeg plaski morza -horizon - linia brzegu -line -wybrzeze, linia brzegu - steep - stromy brzeg - table -plaski brzeg morza - wave-cut brzeg poszarpany przez abrazjq shoreface -czolo brzegu -terrace -dolny taras brzegowy skyline -profil lqdu na tle nieba, horyzont spit - zakoticzenie lachy piaszczystej, wydluzony cypel lqdu strand -brzeg, plaia swamp -bagno, moczary

--

--

6. GEOGRAFIA MORSKA

swash channel - rynna w piaszczystej lawicy wyplukana falq swashmark - linia zasiqgu fali (na plaiy) swatch - rynna w piaszczystej lawicy wyplukana przez fale swatchway -rynna w piaszczystej lawicy wyplukana przez fale table land -plaskowzgorze talus - osypisko (u podnoza klifu) terrace -terasa, wal, nasyp - backshore - g6my taras brzegowy - elevated marine -taras nadmorski tide -plyw -barrier -zapora plywu bassin -basen plywowy dial -tarcza plywowskazu -flat -teren zalewany w czasie przyplywu friction -tarcie fali plywowej gate -6luza przyplywowa gauge -plywomierz, mareograf -harbour -port plywowy inlet - wqska zatoka, przez ktorq przepiywa woda w czasie plywow land -obszar zalewowy w paimie plywow lights - Bwiatla plywowe -marsh -bagnisty teren zalewany przyplywami -pole -plywowskaz (power) plant -elektrownia plywowa -quay -nabrzeze dostqne dla statkbw w czasie przyplywu

- -

-river -rzeka z plywami staff -plywowskaz tideless -bezplywowy tidemark -znak zasiqgu wod plywowych waters -wody (inland) waters -wody Crodlqdowe - affluent - doplyw (rzeki) - bed of a river -koryto rzeki - brackish - woda (slodka) zasolona - brook - strumyk - canal -kanal - course -koryto rzeki - downstream - z prqdem (rzeki) - estuary -estuarium, uj6cie rzeki - firth - odnoga morska, uj6cie rzeki - freshet -wylew rzeki - fresh water -woda slodka - lake -jezioro - leg - odgalqzienie, odnoga (np. kanalu) - level -poziom, poziomy scour -rozmycie, podmycie (to) scour -rozmywat, podmywat koryto rzeki scouring (out) - rozmycie, podmycie, poglpbienie stream -pr@d,strumien, struga torrent -potok tributary - doplywowy (o rzece) (to) vale - splywak rzekq do morza waterside - obszar nadbrzezny, przybrzezny, brzeg

6. MARINE GEOGRAPHY

Cumulonimbus cross-section mekrdjprzez chmurq klqbiastq, deszczowq, burzowq

cirrus-anvil/ kowadio z chmur cirrus krysztalki lodowe

wyiadowanie atmosferyczne

sullace wind direction/ kierunek wiatru przy ziemi

heavy rainfall/ burza z ulewnym deszczem heavy rainfall .zone/ strefa ulewnych opaddw

klgbiasto-deszczowe

- Cb

niskie warstwowe - St

klgbiasto-warstwowe - Sc

- -

6. GEOGRAFIA MORSKA

Clouds and precipitation -chmury i opady

anvil - cirrus z kowadlem blizzard - Bniezyca, zadymka cloud - chmura - banner - chmura wierzcholkowa base -podstawa chmur cavitation -kawitacja chmurzasta ceiling - podstawa chmur, pulap chmur cover -zachmurzenie, wielkoSC pokrycia formation - formowanie siq chmur - high - chmura wysoka (type of) cloud -chmura - alto-cumulus - chmury Srednie klqbiaste - alto-stratus - chmury Srednie warstwowe - cirro-cumulus - chmura pierzasto-klqbiasta - cirro-stratus - chmura pierzasto-warstwowa - cirrus - chmura pierzasta - cumulo-cirro-stratus- chmura burzowa - mamrnatocumulus -chmura klgbiasta zwisajwa - nimbo-stratus - nimbostratus, chmura warstwowa deszczowa - nimbus -nimbus, chmura deszczowa - roller - chmura szkwalowa - strato-cumulus-chmury warstwowo-klqbiaste, stratocumulus - stratus - chmury warstwowe niskie, stratus - thunder - chmura burzowa cloudburst -oberwanie chmury, ulewa clouds -chmury - broken - niebo pochmume - low - chmury niskie - medium - chmury Srednie - scattered -niebo chmurne cumulo-nimbus - chmura klqbiasta deszczowa cumulus - chrnura klqbiasta - roll - chmura klqbiasta sfalowana scale - skala zachmurzenia cloudiness - stan zachmurzenia cloudless -bezchmurny drizzle -mzawka fog - mgla frost - mroz, szron layer deposit -warstwa szronu - hoar - szron smoke -mgla lodowa

hail - grad squall - szkwal z gradem stone - kulka gradowa storm -burza gradowa intensity -nat~zenie, intensywnoSC of precipitation -natqzenie opadu lash -zacinajqcy (deszcz) lenticular - soczewkowata (o ksztalcie chmunucleus of condensation -j&o kondensacji opaque -nieprzeiroczysty sky cover - zachmurzenie calkowite overcast-zachmurzenie, pokrycie nieba chmurami overcast -zachmurzenie, zachmurzony sky -niebo calkowicie zachmurzone (to) overcast -pokrywaC chmurami precipitation -opady area - obszar opadow, rejon opad6w rain -deszcz cloud - chmura deszczowa - convectional -deszcz konwekcyjny drop - kropla deszczu - fine -drobny deszczyk gush -gwaltowna ulewa rainstorm -ulewa Scotch mist -miawka scud - lekkie obloczki, fiacto-nimbus serein -deszcz z bezchmumego nieba shower -przelotny deszcz sky - niebo - blue - blqkitne, czyste niebo - broken - zachmurzenie niepelne - clear -bezchmume niebo - cloudy -niebo zachmurzone cover -pokrycie nieba - mackerel -niebo pokryte obloczkami - partly cloudy - niebo czgbciowo zachmurzone - state of the - stan nieba, zachmurzenie sleet -krupy, deszcz lodowy snow - bnieg flurry - szkwal Sniezny storm - zawieja Snieina snowfalls - opady Sniegu spell - okres (opadbw) thick squall - szkwal z deszczem, gradem lub Sniegiem thunderstorm -burza z piorunami wind streaming -wiatrowy uklad chmur

ry

6. MARINE GEOGRAPHY

Meteorological phenomena -zjawiska meteorologiczne

afterglow - zorza wieczorna aurora -zorza polarna australis - zorza polarna poludniowa -borealis - zorza polarna polnocna - great -wiellca zorza polaris - zorza polarna auroral display -zjawisko zorzy Corbie's aunt - ogien Sw. Elma corona -korona corposant -ognie Sw. Elma Elmo's fire - ognie Sw. Elma halo -halo lightning -biyskawica - ball - piorun kulisty northern lights - zorza polarna paranthelion -halo przeciwslonecznebocme paraselene -halo przyksiqiycowe parhelion -halo przysloneczne rime - snon Saint Elmo's fire - ognie Sw. Elma southern lights -poludniowa zorza polarna thunder -grzmot, grom bolt - piorun twilight arch - gomy luk zorzy waterspout -trqba wodna whirpool -wir wodny white frost - szron rainbow -tqcza - white -biala tqcza

Sea bottom -dno morskie

abbys - glqbia, glqbina abyssal - glqbinowy deposit - osad glqbinowy gap - szczelina glqbinowa hills -pagorki glqbinowe plain - rownina glqbinowa -zone - strefa abysalna accreation -narastanie (np. osadow) accumultion -akumulacja bathyal zone - strefa Sredniej glqbiny (200 1000 m) bathymetric chart -mapa batymetryczna bathymetric zone -strefa batymetryczna bathymetry -batymetria bathysphere -batysfera gravel -iwir - beach - iwir morski bed load -ruch rumowiska blather - osad blotny u ujScia rzeki bottom - dno (morza, jeziora) calcareous -wapienny (np. dno) cay - lawa koralowa, siegajqca powierzchni morza cobble -otoczak coral - koral deep -glqbina -sea lead - sonda glqbinowa -sea lead line - linka sondy glqbinowej --sea sounding - sondowanie glqbokowodne depth - glqbokoSC -contour - izobata, warstwica glqbinowa deposit - osad - marine - osady morskie deposition - osadzanie siq, osad diatomic ooze -mul diatomowy, okrzemkowy driftsand -naniesiony piasek dump -wysypisko ground -wysypisko dumping area - wysypisko (odpadkow, amunicji) dumping ground -akwen wyznaczony do zatapiania odpadow, amunicji itd estuarine -osady przybrzezne fine - drobny, mialki, cienki sand -mialki piasek globigerine ooze -mul globigerinowy ground - grunt, dno morskie gully -rynna island slope - stok wyspowy

6. GEOGRAFIA MORSKA

isobath -izobata, linia jednakowych glgbokoSci knoll -najplytsze miejsce mielimy - sea podwodny pagorek ledge -rafa littoral -pobrzeze, wybrzeze, przybrzezny drift -osad przybrzeiny mid-oceanic ridge -grzbiet Srodoceanicmy mud -mul, bloto ocean floor - dno oceanu ooze -mu1 rzadki pebbles -iwir, male otoczaki patch -lacha (piaszczysta) peak of mountain - szczyt gory (tu:podwodne.0 pelagic zone - strefa pelagiczna pinnacle -iglica gory podwodnej, ostry szczyt skaiy plateau -platforma, plaskowzg6rze pumice -pumeks sand -piasek pumeksowy reef -rafa -barrier -rafa barierowa - lagoon -rafa otaczajqca lagung rise - wmiesienie (np. dna oceanu) rubble -nunowisko sand bank -mielima piaszczysta, mierzeja, lacha piachu scoriae -pyiy wulkaniczne

sea bed -dno morskie sea bottom -dno morskie - nature of - rodzaj dna morskiego seachannel -bruzda w dnie morskim seamount - gora podwodna range - lancuch gor podwodnych seapeak - szczyt podwodny sea sand -piasek morski sediment -osady transport -ruch rumowiska sedimentary rock - skala osadowa shoal -mielima, plycima, piaszczysta lawica silt - mul slake - osad muiu slime -szlam, mul stone rubble -narzut kamienny storm beach - plaza sztormowa (utworzona z naniesionego przez sztorm piasku i kamieni) sunken rock -skala podwodna tablemount -gujot (g6ra podwodna o piaskim wierzcholku) trench -row (podmorski, r6w w dnie oceanu) trough -rynna, niecka tying bar -tombolo (lawica lqczqca wyspy lub wyspq z brzegiem) valley - dolina, kanion podmorski vent - otwor termiczny w skorupie ziemskiej na dnie oceanu wash - namul (np. w ujSciu rzeki), aluwium

--

Ocean floor - dno morskie

shore/ wybrzeie continental shelf/ szelf kontynentaln row oce volcanic island/ ' w y s p wulk~niczna g U y O t / ~
'

podndie kontynenta submarine cc.

6. MARINE GEOGRAPHY

Swell and waves - falowanie i fale

battering of waves -przyboj fa1 bllind rollers -oceaniczna fala przybojowa breaking wave -fala zalamana -very--bardzo gladkie morze choppy -fala zbita comb -grzywa fali comber -grzywacz Douglas Sea and Swell scale -skala Douglasa opisujqca stan morza calm water -woda spokojna, gladkie morze (0 w skali Douglasa) dumper -fala przybojowa feather spray - grzywa fali (dziobowej) foreruners-zwiastuny fali horse -podwodny pr6g spigtrzajqcy wodg horse's mane -grzebien fali leaper - drobna fala lipper - fala drobna Neptune's sheep -grzywacze overfalls - kipiel, stlok (fal) overhanging crest -zalarnujqcy sig grzbiet fali plunging breaker -fala zahmujqca sie plunging hollow breaker -fala zalamujqca sig o wysokim profilu propagation - rozchodzenie sig (fal), propagacja (fal) ripple -zmarszczki na wodzie (to) ripple - marszczyk sig (o powierzchni wody) roller -wal wodny (dluga, spigtrzona fala) rolling breaker - fala przybojowa (cigzka, splaszczona) sea -morze, stan morza, fala, falowanie - confused -morze skotlowane - counter - falowanie w kierunku przeciwnym do wiatru

crest of a - grzbiet fali - morze o sktbconym falowaniu disturbance -wzburzenie morza - freak - fenomenalne fale - heavy - morze wzburzone, wysokie falowanie - long-crested - fala wydluzona - long - fala dluga - moderate -morze sfalowane - oblique - (ocean) fala skoha - precipitous - morze ogromnie wzburzone - rough - morze wzburzone scale - skala stanu morza - short-crested - fala krotka, spigtrzona - slight - morze lekko sfalowane - smooth -morze lekko zmarszczone state - stan morza - steep - morze spigtrzone - tempestuous - morze wzburzone - very rough - morze bardzo spienione - very high -morze bardzo wzburzone seiche - seisza, fala stojqca smooth water -morze gladkie state of sea - stan morza sea forecast -prognoza stanu morza surf - strefa przyboju, przyboj day -dzien (wyst~owania) przyboju -wave - fala przybojowa zone - strefa (wyst~owania) przyboju surge - gwaltowna fala (to) surge - falowak swell -rozkolys, martwa fala -back side of the - stok rozkolysu - confused - fala sktocona, z roznych kierunkdw - cross -krzyiujqce sig falowanie martwe
-

- cross

---

- -

--

Wave characteristic - charakterystykafali

face of wave/ crest/ length of wave/ back side/ direction of swell/ +kierunek falowania trough of wave/ dolina fali

- ground - fala przydenna - into the face of a primary -prostopadle do

pierwotnego falowania
- low - fala mala (1 - 2O) - moderate - fala krednia (4O) - main system -glowny system falowania - ocean -oceaniczna m a m a fala glqbinowa - parallel to the -rownolegle do rozkolysu - primary system - system falowania pier-

- period -okres rozkolysu -

- velocity -prqdkoSC fali wave - fala - absorber -pochlaniacz fa1 - chart -mapa falowania - crest - grzbiet fali - deep water - - fala glqbokowodna - diffraction-dyfrakcja fali - feather -grzywa fali
-forecast -prognoza falowania, prognoza stanu morza - freak - fenomenalna fala - free - fala swobodna, fala inercyjna - gravity - fala grawitacyjna -hollow - dolina fali incidence - nadbieganie fali interference - interferencja fa1 motion - ruch falowy - primary system -pienvotny uldad falowy - progressive - fala postqpujqca -profile -profil fali reflection - odbicie fali refraction -refrakcja fali - regular - fala regulama - secondary system - wtomy uldad falowania - seismic - fala sejsmiczna - solitary - fala samotna shoaling - nadbieganie fali na plytkowodzie - surface - fala powierzchniowa -tail -tyl fali -translational fala translacyjna, fala oscylacyjno-postqpowa - trochoidal - fala trochoidalna -wash - erozyjne dzialanie fali, wymywanie wave-catch -pochlaniacz fa1 wavelet - mala fala whitecap -baranek on the top of wave -baranek na fali white horse - spieniony grzbiet fali windlipper - zmarszczki powierzchni morza (od wiatru) windlop -fala krotka

- through -dolina fali

6. GEOGRAFIA MORSKA

wotnego -primary -direction -kierunek falowania pierwotnego - rolling - duia martwa fala - secondary direction - kierunek falowania wtomego - secondary system- system falowania wtornego system - system falowania - top of the - szczyt rozkolysu tsunami -fala sejsmiczna underset -prqd powrotny przyboju undertow -prqd powrotny przyboju (to) undulate - falowaC undulation -falowanie uprush - nadbieganie, wchodzenie (fali na brzeg) wave (parameter) - (parametry) fali amplitude - amplituda fali - effective -height -efektywna wysokokC fali - effective length -efektywna dlugoSC fali - effective slop - efektywny wspolczynnik nachylenia fali elevation -rzqdna fali - height of -wysokoSC fali length - dug066 fali of decreasing amplitude - fala malejqca of increasing amplitude - fala narastajqca -period - okres fali slop -wsp6lczynnik nachylenia fali - standard - fala standardowa steepness - stromoSC fali surface -powierzchnia fali

--

6. MARINE GEOGRAPHY

Ice -16d
ablation -ablacja accumulation -narastanie oblodzenia, akumulacja (tu: lodu) of frost - oszranianie belt - pas lodu berg -gora lodowa - barrier - stolowa gora lodowa - glacier - gora lodowcowa - pinnacled -gora lodowa z iglicami - tabular - stolowa gora lodowa - weathered - topniejqca (zwietrzala, zerodowana) g6ra lodowa - snow- -plytowa g6ra lodowa bergy bit -odlamek gory lodowej bergy water - &wen z lodem pochodzenia lqdowego bight -zatoka w lodzie blink - odblask lodowy breaking-up of ice -ruszanie lod6w calving - oderwanie sip od lodowca, odiupywanie sip czpSci gory l., pot.: cielenie sip lodowca compacted ice edge -zwarty skraj lodu compacting - zbijanie sip (np. lodu) concentration - zwartoiC lodu, koncentracja (stopien pokrycia okreilonej powierzchni morza, wyraiony w dziesiptnych) boundry - granica zwartolci crack -ppknigcie, rysa, szczelina (tu: lodowa) crevasse - szczelina w lodzie dark nilas - ciemny Swieiy 16d debacle -ruszanie lod6w diffused ice edge -rozmyty skraj lodu drift ice -tluka (3 wg kodu lodowego) - very close -1od dryfujqcy bardzo zwarty, tluka bardzo zwarta fast ice - staly lod, przylepa (lod, ktory pozostaje nieruchomy i jest przytwierdzony do brzegu, bariery lodowej albo znajduje sip pomipdzy mielimami lub osiadlymi na mieliznie gorami lodowymi) boundary - granica lodu stalego edge -krawpdi lodu stalego firn snow - fm,stary Snieg flaw -szczelina (oddzielajqca pak od lodu stalego) field - pole (tu: lodowe) - ice --pole lodowe (obszar morza o irednicy przekraczajqcej 10 km, pokryty lodem)

--

---

-duie pole lodowe (Srednica ponad 20 km) - medium of ice - Srednie pole loddw - small ice - male pole lodowe (Srednica od 10 km do 15 km) floe - duia kra, tafla lodowa (pow. 20 m) -berg - spiptrzone zwaly lodu -big -tafla lodowa (1-10 km) - giant - wielka kra (plyta lodu o Srednicy ponad 10 km) - heavy - gruba tafla lodowa - ice-- -tafla lodowa, kra lodowa - medium -tafla irednia (Srednica od 100 do 500 m) - shore -tafla 1. przymarznipta do brzegu - small - mala tafla lodowa (10 - 200 m) - standing - sterczqca tafla lodowa - vast -kra b. duia (o Srednicy 2 do 10 km) fracture - przerwa (tu: kaida wolna od lodu przestrzen) zone - strefa przerw, strefa ppkania lodu fracturing - rozdzielanie sip (lodu) frazil crystals - igly lodowe freezing -zamarzanie, zamarzanie -point -punkt zamarzania frost - mrbz, szron layer deposit -warstwa szronu - hoar - szron smoke -mgla lodowa glacial - lodowcowy glacier - lodowiec -berg - g6ra lodowcowa -ice - 1od lodowcowy -tongue -jgzor lodowcowy growler-growler,odlamek gory lodowej (bryla lodu, wystajqca nad powierzchnip wody na wysokoSC mniejszq niz 1 m, zajmujilca powierzchnip 20 m2) hummock- zwal, tloczen lodowy (gorka polamanego lodu) - grounded - zwaly 1. osiadle na mieliznie hammocked ice -zwaly lodu hummocking -tworzenie sip zwaiu ice (age) -wiek lodu - fresh - 16d Swieiy - first-year - 1od jednoroczny - multi-year 16d wieloletni (stary 1od o gruboSci ponad 3 m) - old - 1od stary, wieloletni - second-year 1od dwuletni (grubszy od lodu jednorocznego)

- large ice

- -

---

--

-young -mlody 16d (grubszy od lodu jednorodnego) - young polar-- -16d dwuletni, mlody 16d polamy - young shore-- -mlody 16d brzegowy ice (by origine) - 16d (wedlug pochodzenia) - sea - 16d morski - river - 16d rzecmy - lake - 16d jeziomy -of land origin - 16d pochodzenia lqdowego ice - 16d accretion - narastanie lodu, obladzanie - anchor - 1od zakotwiczony, 16d denny bar - skraj lodu - bare - 16d bez pokrywy Snieinej - barrier -bariera lodowa - bay -wieloletni 16d zatokowy -belt -podluine pole lodowe - black - ciemny 16d -boundary - granica pomipdzy roinymi koncentracjami lodu - brash - gruz lodowy (skupiska lodu o elementach o Srednicy do 2 m) -broken - kra lodowa -cake - drobna kra channel -kanal lodowy -cliff -klif lodowy - compact edge - skraj lodu zwartego - compacting -zwieranie, zbijanie siq lodu - concentration boundary - granica rozdzialu paku o r6inej gqstoSci cover -pokrycie lodem crystals - igly lodowe -deformed 16d zdeformowany, zgnieciony - diverging - 16d rozluiniony -edge - skraj lodu, krawpdi lodu - fjord - 16d fiordowy -float - kra - floating - 16d piywajqcy, kra lodowa - flooded - 16d zatopiony formation -powstawanie lodu - frazil - zawiesina krysztalkbw lodu (male blaszki i igieiki lodu zawieszone w wodzie) -free -wolny od lodu fringe - skraj lodowca -front -bariera lodowa (pionowy klif o wysokoSci do ponad 50 m) -gang - spiywanie lodu - grease - lepa lodowa (kolejne stadium zamarzania, nadajqce powierzchni morza odcien matowy)

- grey - szary 16d - grey-white - szarobialy 16d mlody - grounded - 16d denny, osiadly (na mieliz-

nie) - heavy drift - -gruby, bardzo zwarty 16d dryfujqcy (7O wg kodu lodowego) - heavy fast - - gruby, zwarty 16d (6O w skali lodowej) - heavy - -gruby zwarty 16d - island -wyspa lodowa (plywajqca)
-jam - zator lodowy (9O) - landfast - 16d przybrzezny - land - 1od przybrzeiny - level - 16d poziomy limit -z a s i a lod6w
-

6. GEOGRAFIA MORSKA

-- -massif -masyw lodowy mush - lom lodowy pancake - kreki lodowe, kreki Sryiowe
-

--

(koliste plytki lodu o Srednicy do 30 cm, gruboSC do 10 cm) -patch -lawica lodu (obszar morza ponizej 10 krn rednicy pokryty lodem dryfujqcym) pellets - deszcz lodowy port - zatoka lodowa rain -deszcz zamarzajqcy - rotten - 16d zmurszaiy -rind -szklo lodowe (krucha, blyszczqca skorupa lodowa o grubobci do 5 cm) - screw-- - 16d stloczony -shelf -szelf lodowy (przytwierdzona do brzegu lub lodowca pdaC piywajqcego lodu o wys. 2 - >50m) - sheet - 16d jednolity - shore - 16d przybrzezny - slab - 16d talerzykowaty - snow-covered - 16d pokryty Sniegiem - stranded ice - 16d osadzony na brzegu strip -pasmo lodu - thick winter- - lod bialy -wall - Sciana lodowa -weathered - 16d zwietrzaly, obtopiony -winter fast - zimowy 16d stab iceberg - gora lodowa pack -pak lodowy, zlep lodowy - arctic -pak arktyczny - close zwarta kra, thka zwarta, pak zwarty, zwarty dryfujqcy lbd - coastal -pak przybrzezny - comDact ice - calkowicie zwarta kra - consolidated ice -kra zespolona (10110 wg kodu lodowego)

--

6. MARINE GEOGRAPHY

- consolidated - kra zespolona, pak lodowy

zespolony - ice-- -pak, zlep lodowy - open - tluka lodowa luina -ice -1od dryfujqcy, pak lodowy (termin, ktory obejmuje kazdq postat5 lodu, niezaleinie od jego formy i rozmieszczenia na powierzchni wody) - very close - 16d dryfujqcy bardzo zwarty, tluka bardzo zwarta - very open -ice -bardzo luzny lbd dryfujqcy medium winter-ice -1od szary nilas - Swieiy 1od (cienka elastyczna skorupa lodowa o gruboSci do 10 cm z matowq powierzchnisl) open drift-ice -luina tluka, l u h y 1od dryfujq-

CY

open ice edge - l h y skraj lodow patch -male pole lodowe polar fast-ice -polarny 1od staly polynya -plona - shore -plona przybrzezna polynga -ploli (obszar wolnej wody wSr6d lod6w o nieregularnym ksztalcie) pool - oko wodne pressure-ice - 1od stloczony puddle -kaluza, woda na lodzie

rafted ice -1od nawarstwiony rafting - nawarstwianie (nasuwanie sie plyt lodu jedna na drugsl) ram -ostroga, podwodny wystep ze Sciany lodowej ridge -wal lodowy - aged - stary wal lodowy - consolidated - zespojony wal lodowy - pressure - grzbiet zwalow lodow ridged ice - 1od usiany walarni lodowymi ridging - zwalowanie lodu (proces tloczenia lodi, 16d spietrza siq w dlugie waly) shore lead -kanal przybrzeiny (w lodach) shuga -Sryz (gqbczaste brylki lodu powstale z lepy Sniegowej) slop - 16d pokruszony sludge - Sryz, szkliwo lodowe slush - lepa Sniezna (lepka masa wilgomego Sniegu utrzymujqca siq na powierzchni morza) ice - Sryz (1 wg kodu lodowego) - packed - lodowy pak Sryzowy small ice-cake -kra drobna stamukha -masy lodu osiadle na plytkiej wodzie thawing hole in the ice - przetaina, otw6r w lodzie

Ice code - kod lodowy

Scale/ skala Description

l---

Opis

No ice Slush or young ice Fast ice Drift ice Packed slush or strips of hummocked ice Open lead near shore Heavy fast ice Heavy drift ice Hummocked ice Ice jamming

nie ma lodu Sryz lub Swieiy 1od 16d staly tluka, 16d dryfujqcy pak Sryzowy lub pasma zwalbw lodu wolny kanal blisko brzegu gruby, zwarty 16d gruby 1od dryfujqcy zwaly lodu zator lodowy

6. GEOGRAFIA MORSKA

Visibility -widzialnoSC
arctic smoke -mgla arktyczna fog - mgla - advection -mgla adwekcyjna -bank -lawica mgly belt -pas mgly - dense - gpsta mgla eye -przeSwit slonca przez mglp - frontal -mgla frontowa - ground - mgla przyziemna horizon -horyzont przyblizony - inversion -mgla inwersyjna - mock - mgla pozorna -patch - lacha mgly - radiation -mgla wypromieniowana - sea - mgla morska - shallow -niska mgla - smoke - mgla przemyslowa - thick - mgla gpsta - thin - mgielka - wet - mgla mokra foggy -mglisty frost smoke - dymienie morza (podczas mrozu) haze -mgielka, lekkie przymglenie hazy -mglisty (to) loom -wylaniat sip z mgly, majaczyC we mgle looming -zarys obiektu (widoczny niewyraznie np. wskutek mgly) misty -mglisty

obscuration - calkowite przeslonipcie nieba (np. przez mgle) pride of the morning -poranna mgielka salt haze - mgielka wywolana czqsteczkami wody morskiej zawartymi w powietrzu sea frost -mgla arktycma, dymienie morza sea smoke - opary powierzchniowe (nad morzem) smog -mgla z dymem, widzialnoSC ograniczona dymem thick weather -pogoda mglista visibility - widzialnoSC, widocznoSC - assesment of - ocena widzialnoSci - low - slaba widzialnoSC - non-uniform - widzialnoSC niejednolita - range of - zasiqg widzialnoici - reduced - zredukowana widzialnoiC - restricted - ograniczona widzialnoSC visibility (scale) - skala widzialnoSci - dense fog - bardzo gpsta mgla (widzialnoSC 50 m) - excellent (exceptional -) - niezwykle dobra widzialnoSC (25 mil) - fog - mgla (200 m) - good - widzialnoSC dobra (5 mil) - mist - mgielka, przymglenie (0,5 mili) - moderate fog - mgla umiarkowana (500 m) - moderate - widzialnoSC umiarkowana (2 mile - poor - slaba widzialnoiC (1 mila) - thick fog - gpsta mgla (50 m) - very good -widzialnoiC bardzo dobra (10 mil)

Fog and visibility scale - m a i skala widzialnoSci i

Scale/ skala Description Opis

Dense fog Thick fog Fog Moderate fog Mist or haze Poor visibility Moderate visibility Good visibility Very good visibility Excellent visibility

bardzo ggta mgla gpsta mgla mgla lekka mgla widzialnoSC bardzo slaba widzialnoCC slaba widzialnoik umiarkowana widzialnoSC dobra widzialnoSC bardzo dobra widzialnoSC wyjqtkowo dobra

6. MARINE GEOGRAPHY

Beaufort scale
ieauforl Wind number velocitJ (knots)
Like a mirror. Ripples with the appearance of scales. Small wavelets; crests have a glassy appearance and do not break. Large wavelets; crests begin to break. Foam of glassy appearance; few very scattered whitecaps. Small waves, becoming larger. Fairly frequent whitecaps.

Sea indications

Height of vaves (metres1 feet)

Moderate waves, taking apronounced long form; many whitecaps Large waves begin to form; white foam crests are more extensive; some spray. Sea heaps up and white foam from breaking waves begins to blown in streakes along the direction of waves.

Moderately high waves of greater length; edges of crest: break into spindrift; foam blown in well-marked streaks ir the direction of the wind. High waves. Dense streaks of foam; sea begins to roll; spraj affects visibility. Very high waves with overhanging crests; foam in grea patches blown in dense white streaks. Whole surface o. sea takes on white appearance. Visibility is affected.

6. GEOGRAFIA MORSKA

Skala Beauforta
Skala leauforta 'rgdkoSd wiatru (wezly) Wyglpd morza Wysokoif fa1 [metrylstopy)

Morze gladkie jak lustro 1-3 4-6

7 -10 1 1 - 16

Zmarszczki o wyglqdzie hsek Zupelnie drobne fale; grzbiety majqwyglqd szklisty i nie zalamujq sig Drobne fale; grzbiety zaczynajq sig iamaC, piana ma wyglqd szklisty; nieliczne biale grzebienie Male fale, zaczynajq sig wydluiaC; sporo bialych grzebieni Fale Srednie, ulegajqce wydluieniu; duio bialych grzebieni Zaczynajq sig tworzyC duze fale; bardziej wyrahe biale, pieniste grzbiety; bryzgi Fale sig p i g t r z ~ biala piana z lamiqcych sig grzbiea t6w uklada sip w pasma wzdluz kierunku fa1 . DoSC wysoka fala o wigkszej dlugoici, wierzcholki zaczynajqsig odrywaC w postaci wirujqcych bryzgbw; zdmuchiwana piana uklada sig w wyraine pasma w kierunku wiania wiatru Wysokie fale. Ggste pasma piany; fale zaczynajq sig toczyk; bryzgi zmniejszajq widzialnoSC Bardzo wysokie fale ze spiptrzonymi grzbietami; duie platy piany ukladajq sig w ggste, biale pasma. Cala powierzchnia morza biala. WidzialnoSC ograniczona.

17 - 21 22 - 27 28 - 33

34 - 40

41 - 47 48 - 55

6. MARINE GEOGRAPHY

Weather notation - oznaczanie pogody

Symbol Meaning
Blue sky with clear or hazy atmosphere, with less than one quarter of the sky area clouded Cloudy with detached opening cloud, wheremore than three-quarters of the sky area is clouded Sky area clouded over between one-quarter and three-quarter of the total area Drizzle or fine rain Wet air with no rain falling Fog Wet fog Gloomy Hail Line squall Lightning Mist Overcast sky Passing showers Squalls Rain Sleet Snow Thunder Thunderstorm Ugly threatening sky Unusual visibility Due Dust haze

Znaczenie
blekitne niebo z czysta,lub mglistqatmosfera, z mniej niz 114pokrycia nieba chmurami pochmurnie z przerwami w pokrywie chmur, z wigcej niz 314 pokrycia nieba chmurami pokrycie nieba chmurami pomigdzy 114 i 314 mzawka i drobny deszcz wilgotne powietrze bez opadow deszczu mgla mokra mgla pogoda ponura grad linia szkwalu biyskawice mgielka, rzadka mgla niebo zachmurzone deszcze przelotne szkwaly deszcz krupy, deszcz lodowy Bnieg grzmot burza z piorunami niebo grozqce pogorszeniem siq (pogody) nadzwyczajna widzialnobk rosa pogorszenie widzialnoici spowodowane pylem

Wave scale - skala stanu morza

Scale/ skala Description
Calm - glassy Calm - rippled Smooth wavelets Slight Moderate Rough Very rough High Very high Phenomenal

Height in meters WysokoSi: w metrach

0 0,o - 0,l 0,l - O,5 0,5 - 1,25 1,25 - 2,5 2,s - 4,O 4,O - 6,O 6,O - 9,O 9,O - 14,O over 14,O

Opis

gladi morze pomarszczone drobne fale mala fala umiarkowana fala Brednia fala duza fala wielka fala bardzo wielka fala niezwykle wielka fala

ANNEXES -ANEKSY
1. ABBREVIATIONS - SKROTY
A (Search Area) - obszar poszukiwan AAA (Association of Average Adjusters) - Stowarzyszenie Dyspaszerow Awarii Wspolnych AAIC (Accounting Authority Identification Code) -kod identyfikacyjny firmy rozliczajqcej korespondencjq statkowq AABW (Antarctic Bottom Water) - antarktyczna woda przydenna AACP (Antarctic Circumpolar Water) - antarktyczna woda okolobiegunowa AAIW (Antarctic Intermediate Water) - antarktyczna woda poirednia AB (Able-Body) - starszy marynarz ABB (All Buoy Berth) - system cumowania wylqcznie do boi ABCC (Association of British Chambers of Commerce) -Stowarzyszenie Brytyjskich Izb Handlowych ABS (American Bureau of Shipping) -towarzystwo klasyfikacyjne USA ABW (Arctic Bottom Water) - arktyczna woda przydenna AC (Alternating Current) - prqd przemienny N C (Aircraft) - statek powietrzny ACEP (Approved Continuous Examination Programme) -zatwierdzony (przez instytucjq klasyfikacyjnsl) program staiych przeglqdow stanu kontenera ACO (Aircraft Co-ordinator) - koordynator lotniczy (poszukiwan SAR) ACV (Air-Cushion Vehicle) - poduszkowiec ADF (Automatic Direction-Finder) - radionamiemik automatyczny AE (Auxiliary Engine) - silnik pomocniczy AFC (Automatic Frequency Control) - automatyczna regulacja czgtotliwoici AEI (Automatic Equipment Identification) -automatyczna identyfikacja sprzqtu przeladunkowooperacyjnego na terminalach kontenerowych AGC (Automatic Gain Control) -automatyczna regulacja wzmocnienia AGV (Automated Guided Vehicle) -samojezdna zdalnie sterowana naczepa do rozwozenia kontenerow na terminalu AHR (Antwerp - Hamburg Range Ports) -porty wybrzeia pomiqdzy Antwerpiq a Hamburgiem AHT ( ~ n c h o r ~ a n d lTug) -holownik przeznaczony do przemieszczania kotwic platform in~ i innych zakotwiczonych urzqdzen off-shore AHTS (Anchor Handling TugISupply) - statek j.w., ponadto zaopatrujqcy platformy A1 (Code on Alarms and Indicators) - Kod alarmow i wskaznikow AIS (Automatic Identification System) - system automatycznej identyfikacji ALC (Articulated Loading Column) -przegubowa kolurnna zaladunkowa (dla zbiornikowcow) ALP (Articulated Loading Platforms) - przegubowa, zalogowa platforma zaladunkowa ALRS (Admiralty List of Radio Signals) - Lista sygnaiow radiowych Admiralicji Brytyjskiej ALS (Automatic Landing System) - laserowe urzqdzenie na diwigu do precyzyjnego okreilania miejsca zlozenia kontenera na nabrzezu AM (Amplitude Modulation) -modulacja amplitudy AMVER (Automated Mutual Assistance Vessel Reporting System) -Automatyczny system raportowania (pozycji dla) wzajemnej pomocy statkow API (American Petroleum Institute) - Instytut Naftowy USA APL (Astronomical Position Line) - astronomiczna linia pozycyjna APS (Arrival Pilot Station) - (czas) przybycia do stacji pilotowej A.R., N R (Antwerp or Rotterdam) - Antwerpia lub Rotterdam A.R., A (All Risks) -wszystkie ryzyka (objqte ubezpieczeniem) ! R ARA (Antwerp, Rotterdam, Amsterdam) -Antwerpia, Rotterdam, Amsterdam

ARC (Arctic Convergence) -konwergencja arktyczna ARPA (Automatic Radar Plotting Aids) -automatyczne urzqdzenie do wykonywania radarowych nakresow antykolizyjnych ARQ (Automatic Repeat on request) - automatyczne zadanie powtorzenia ASA (American Shipbuilding Association) - stowarzyszenie grupujqce 6 najwiqkszych stoczni USA ASA (American Standard Association) -Towarzystwo Standaryzacji USA ASC (Automatic Stacking Crane) -automatyczny diwig do pietrzenia kontenerow ASK (Amplitude Shift-Keying) -modulacja przez kluczowanie amplitudy ASW (Arctic Surface Water) -arktyczna woda powierzchniowa ASTM (American Society for Testing and Materials) - Towarzystwo Pr6b i Materialow USA ATA (Actual Time of Arrival) -rzeczywisty czas przybycia (statku) ATA (Automatic Tracking Aid) -automatyczne urzqdzenie Sledzenia ech radarowych ATAC (Advanced Transit Atmosphere Control) -system kontroli i regulowania skladu atmosfery w zaladowanym kontenerze chlodzonym ATC (Air Traffic Control) -kontrola ruchu powietrznego (SAR) ATD (Actual Time of Departure) -rzeczywisty czas wyplyniqcia ATOR (Automatic Telex Over Radio, Automatic Radio Telex) - automatyczny teleks radiowy ATS (Air Traffic Services) - sluiba kontroli ruchu powietrznego (IAMSAR) BA (British Admiralty) -Admiralicja Brytyjska BA (Buenos Aires) - Buenos Aires BBB (Before Breaking Bulk) -przed rozpoczqciem wyladunku BBLS (Buoys Based Loading System) - system przeladunkowy stosowany na glqbokoSciach 85 do 350 m BBLS (bbls, barrels) -barylki BC (Code of Safe Practice for Solid Bulk Cargoes) - Kod bezpiecznego przewozu ladunk6w masowych BCH (Code for the Construction and Equipment of Ships Canying Dangerous Chemicals in Bulk) -Kod budowy i wyposazenia statkow przewozqcych niebezpieczne chemikalia luzem BCMP (Bleached Chemiomechanical) - chemiomechaniczna celuloza bielona BCPA (Bearing of CPA) -namiar na pozycjq najmniejszego zblizenia BCR (Bow Crossing Range) - odlegloik przejicia przed dziobem BCT (Bow Crossing Time) - czas pozostajqcy do osianiqcia odlegloici przejScia przed dziobem BCTMP (Bleached Chemi-Thennomechanical Pulp) -chemiotennomechaniczna celuloza bielona BID (Bar Draft) - dopuszczalne zanurzenie na plyciinie, na progu BETA (Best Estimated Time of Arrival) -najwczeiniejszy, przybliiony czas przyjicia BHC (Brake Holding Capacity) - sila trzymania hamulca BHP (Brake Horse-Power) -rnoc uiyteczna, rnoc efektywna w koniach mechanicznych BIB0 (Bulk-in, Bags-out) vessel - masowiec z urzqdzeniami do workowania iadunku masowego BIMCO (The Baltic and International Maritime Conference) -Baltycka i Miedzynarodowa Konferencja Morska BKP (Bleached Kraft) - celuloza siarczanowa bielona BL, B/L (Bill of Lading) - konosament BLS (Bow Loading System) - system przeladunku przez dziob B/N (Booking Note) - nota zabukowania BOB (Barge on Board) -barkowiec BORO (Bulk- Oil Ro-ro) vessel - statek do przewozu ladunkow masowych, tocznych i ropy BP (British Petroleum) - brytyjski koncern petrochemiczny BP (Between Perpendiculars) -pomiedzy pionami BRS (Broadcast Receiving Station) - stacja odbiorcza BSCP (Bleached Semichemical Pulp) - celuloza polchemiczna bielona BSI (British Standards Institution) -Brytyjski Instytut Standaryzacji

BSS (Broadcast Sending Station) - stacja nadawcza BSW, BS&W (Base Sediment and Water) - drobiny stale, nie bqdqce wqglowodorami oraz woda zawarta w ropie surowej (inna niz woda wolna) BSIR (the Baltic Sea Ice Report) - bahycki raport o zalodzeniu BTL (Bow Turret Loading) - system cumowania i przeladunku przez turret (basztq) umieszczony na dziobie BV (Bureau Veritas) - francuskie towarzystwo klasyfikacyjne BWP (Bleached Wood) - celuloza bielona CA (Controlled Atmosphere) - system przewozu owocow w atmosferze gazu obojqtnego CA-CA (Car Carrier) - samochodowiec CAD (Computer Aided Design) -projektowanie wspomagane komputerowo CALM (Catenary Anchor Leg Mooring) -system cumowania do boi przeladunkowej zakotwiczonej na kilku kotwicach CB (Centre of Buoyancy) - Srodek wyporu CBA (Collective Bargaining Agreement) -umowa zbiorowa CBH (Continent Bordeaux-Hamburg) -porty polnocnych wybrzeiy Europy od Bordeaux do Hamburga CBT (Clean Ballast Tanks) - zbiorniki balastu czystego CBT (Computer Based Training) - szkolenie w oparciu o komputer CC (Customer Cut) -tarcica przycinana wediug zqdan odbiorcy CCA (Course Change Alarm) - alarm zmiany kursu CCI (Course Change Indication) - wskazanie zmiany kursu CCIR (International Radio Consultative Committee) - Miqdzynarodowy Komitet Doradczy ds. Telekomunikacji CCITT (International Telegraph and Telephone Consultative Committee) -Miqdzynarodowy KOmitet Doradczy ds. Telegrafii i Telefonii CCR (Cargo Control Room) - centrala ladunkowa na statku, biuro ladunkowe CCTV (Close Circuit TV) -telewizja przemyslowa (w obwodzie zamkniqtym) CD (Chart Datum) - zero mapy CENSA (Council of European and Japanese National Shipowners Association) - Rada Europejskich i Japonskich Narodowych Stowarzyszeli Armatorow CEP (Container Continuous Examination Programme) - program nadzoru cislglego stanu technicznego kontenera CES (Coast Earth Station) -brzegowa stacja naziemna (IqcznoSci satelitarnej) CET(Centra1 European Time) - czas 6rodkowoeuropejski CFR (Cost and Freight) - koszt i fracht (warunki przewozu) CFS (Container Freight Station) -magazyn (lub czqSC terminalu kontenerowego) przeznaczony do formowania kontenerow LCL CG (Centre of Gravity) - Srodek ciqzko6ci CHS (Continuous Hull Survey) - inspekcja cislgla kadhba CI (Channel Islands) -wyspy kanalu La Manche CIF (Costs, Insurance, Freight) - warunki sprzedaiy ladunku (cena obejmujqca koszty, ubezpieczenie i fracht) CIP (Costs, Insurance Paid to) - koszty i ubezpieczenie platne do ... (wskazanego miejsca) CIP (Calling-in-Point) -miejsce zgloszenia (statku) CIRM (Centro Internazionale Radio-Medico) - Miqdzynarodowe Centrum Radio-Medyczne (do konsultacji medycznych przez radio) CKD (Completely Knocked Down) -kompletnie zdemontowany (np.samoch6d w czqiciach) CLC (International Convention on Civil Liability for Oil Pollution Damage) - Miqdzynarodowa konwencja o odpowiedzialnoSci cywilnej za straty spowodowane rozlewami olejowymi CLP (Container Load Plan) - kontenerowy plan zaladunkowy CMC (Chemiomechanical Pulp) - celuloza chemiomechaniczna

CMG (Course Made Good) - kierunek rzeczywistej drogi statku pomigdzy punktem wyjScia i punktem przyjicia CMS (Continuous Machinery Survey) - inspekcja c i s l a maszyn C/N (Credit Note) - nota kredytowa C/O (Certificate of Origin) - Bwiadectwo pochodzenia COB0 (Coal-Ore-Bulk-Oil) vessel - statek do przewozu ropy naftowej, rudy zelaza, w%la i innych ladunkow masowych COC (Certificate of Competency) - Bwiadectwo kompetencyjne (dyplom oficerski, Swiadectwo marynarskie) COD (Cash on Delivery) -platne przy dostawie COFR (Certificate of Financial Responsibility) - certyfikat potwierdzajqcy ubezpieczenie statku od odpowiedzialnoSci finansowej za zanieczyszczenie Srodowiska COG (Course Over the Ground) - kqt drogi nad dnem COG (Centre of Gravity) - Srodek cigzkoki COLREG (Convention on the International Regulations for Preventing Collisions at Sea) - M i g dzynarodowa konwencja w sprawie przepisow o zapobieganiu zderzeniom na morzu COMSAR (Communication, Search and Rescue Committee) -Podkomitet (IMO) dls Radiokomunikacji, Poszukiwan i Ratownictwa COT (Crude Oil Tank) - zbiornik ladunkowy do ropy surowej COU (Clip on Unit) -przyczepny kontenerowy (agregat chlodniczy) COW (Crude Oil Washing) - mycie zbiornikow ropq naftowq CP, CIP (Charter Party) -umowa czarterowa CP blading (Charter Party bill of lading) - konosament czarterowy CP (Circular Polarization) - polaryzacja kolowa CP propeller (Controllable Pitch Propeller) - Sruba o skoku nastawnym CPA (Closest Point of Approach) - punkt najwiekszego zblizenia (dwoch statkow) CPC (Cellular Paletwide Container) - kontener przystosowany do przewozu optymalnej ilosci europalet (2,5 m szeroki, o zmodyfikowanych shpkach naroznikowych) CPD (Charterers Pay Dues) - oplaty ponosi czarterujqcy CPT (Costs Paid to) -koszty zaplacone do ... (wskazanego miejsca) CPU (Central Processing Unit) - procesor glowny CRP (Carbon Reinforced Plastic) -tworzywo wzmacniane wloknem wqglowym CRP (Contra-Rotating Propeller) - Sruby napqdowe przeciwbiezne (na jednym wale) CRS (Coast Radio Station) - radiowa stacja nadbrzezna CRT (Cathode-Ray Tube) - lampa oscyloskopowa CQD (Come Quickly Danger) -radiowe wywolanie do wszystkich (w niebezpieczenstwie) CQQO (Certificate of Quality, Quantity and Origin) - certyfikat jakohci, iloBci i pochodzenia ladunku CS (Call Sign) - sygnal wywolawczy CS (Creeping Line Search) -poszukiwanie kursami kroczqcymi CSC (Creeping Line Search, Co-ordinated) -poszukiwanie kursami kroczqcymi, skoordynowane (IAMSAR) CSC (International Convention for Safe Containers) - Miqdzynarodowa konwencja o bezpiecznych kontenerach CSM (Cargo Securing Manual) - (statkowa) Instrukcja mocowania ladunku CSO (Company Safety Officer) -oficer bezpieczenstwa firmy CSP (Commence Search Point) - punkt rozpoczgcia poszukiwan CSS (Co-ordinator Surface Search) -koordynator poszukiwan nawodnych CSS (Code of Safe Practice for Cargo Stowage and Securing) - Kod bezpiecznego sztauowania i mocowania ladunkow CSW (Carribean Surface Water) - wody powierzchniowe Morza Karaibskiego

CIT (Conference Terms) - warunki konferencyjne po C N (Consecutive Voyages) - nast~puj$ce sobie podroze, podroze konsekutywne CTL (Constructive Total Loss) - strata calkowita konstruktywna CTMP (Chemitermomechanical Pulp) - celuloza chemiotermomechaniczna CW (Continuous Wave) - fala nosna CW (Carrier Wave) - fala noSna CWE (Cleared Without Examination) - (kontener) odprawiony bez sprawdzania CZ (Canal Zone) - strefa Kanalu Panamskiego D (Draft) - zanurzenie DA (Discharge Afloat) -wyladowany w stanie plywalnosci DIA (Disbursement Account) - zestawienie kosztow portowych przygotowane przez agenta DAA (Discharge Always Afloat) - wyladunek bez osadzania statku na dnie portu plywowego DARPS (Differential Absolute and Relative Positioning System) -roznicowy system (referencyjny) pozycjonowania absolutnego i wzglednego DC (Deviation Clause) - klauzula dewiacyjna w czarterze DC (District Columbia) - okreg Columbia w USA DC (Direct Current) -prqd staly DBB - (Deals, Boards and Batten) - bale, deski, baliki DDP (Delivered Duty Paid) - dostarczone, clo oplacone (do oznaczonego portu przeznaczenia) DDU (Delivered Duty Unpaid) - dostarczone, clo nieoplacone (do oznaczonego portu) DEQ (Delivered Ex Quay) - dostarczone do nabrzeia oznaczonego portu DES (Delivered Ex Ship) - dostarczone ze statku do oznaczonego portu przeznaczenia DF (Direction Finding) - radionamierzanie DGPS (Differential Global Positioning System) -globalny (satelitarny) roznicowy system pozycjn Y DHP (Delivered Horse Power) - moc dostarczona DHSD (Duplex High Speed Data Transmission) - dupleksowa szybka transmisja danych D L 0 (Dispatch at Loading Only) - premia za poipiech tylko przy zaladunku DMB (Datum Marker Buoy) -plawa oznaczajqca punkt odniesienia (SAR) DMG (Distress Message Generator) - generator wiadomoici niebezpieczenstwa D M (Debet Note) - nota debetowa DnV (Det norske Veritas) -nonveskie towarzystwo klasyfikacyjne DO (Diesel Oil) - olej napedowy DOC (Document of Compliance) - dokument zgodnoici DOT (Department of Trade) - ministerstwo handlu Wielkiej Brytanii DP (Departure Report) - meldunek na wyjicie (AMVER) DIP (Dual Purpose) - czlonek zalogi o dwoch specjalnoiciach (np. st.mar.1motorzysta) DP (Dynamic Positioning) -pozycjonowanie dynamiczne DPP (Drilling and Production Platform) - platforma wiertniczo-produkcyjna DPS (Differential Positioning System (DPS) - roinicowy system pozycyjny DR (Dead Reckoning)- zliczenie nawigacyjne DR (Deviation Report) - meldunek o zejiciu z trasy (AMVER) DSC (Digital Selective Calling) -cyfrowe wywolanie selektywne (GMDSS) DSC (Digital Scan Conversion) -zamiana wspolrzgdnych biegunowych na prostokae (namiar i odlegloik) DSL (Direct Shuttle Loading) - zaladunek bezpoiredni z platformy na dowozowiec DST (Dailight Saving Time) -czas letni DSV (Diving Supporting Vessel) - statek - baza nurkow DWT (Deadweight Tonnage) - noinoik ladunkowa E (I am altering my course to starboard) - flaga kodu: ,,Zmieniam swoj kkurs w prawo" E (East) -wschod

E (Eastern) - wschodni EATA (Europe Asia Trade Agreement) - umowa o jednolitych zasadach polityki ieglugowej na linii Europa - Azja EAVS (Electronic Aid Video Symbols) - symbole wizyjne nakresow radarowych EBL (Electronic Bearing Line) - elektroniczna linia namiaru EBM (Electronic Bearing Marker) - elektroniczny znacznik namiaru ECA (East Coast Africa) -wschodnie wybrzeie Afryki ECDIS (Electronic Chart Display and Information System) - system map elektronicznych i informacji nawigacyjnej ECGB (East Coast ofGreat Britain) -wschodnie wybrzeza Wielkiej Brytanii ECI (East Coast of India) - wschodnie wybrzeza Indii ECI (East Coast of Ireland) - wschodnie wybrzeza Irlandii ECPO (European Community Sea Ports Organization) -Organizacja Portow Morskich Wspolnoty Europejskiej ECR (Engine Control Room) - centrala manewrowo-kontrolna w silowni (CMK) ECS (Electronic Chart System) - system map elektronicznych ECUK (East Coast United Kingdom) -wschodnie wybrzeza Wielkiej Brytanii ED (Existance Doubtful) -istnienie (obiektu, przeszkody nawigacyjnej) wrltpliwe ED50 (European Datum 1950) - zero mapy (wedlug zasad ustalonych w r. 1950) ED1 (Electronic Data Interchange) - system elektronicznej wymiany informacji EDIFACT (Electronic Data Interchange for Administration Commerce and Transport) - standard (ONZ) elektronicznej wymiany informacji i danych administracji handlu i transportu EDP (Early Departure Procedure) -procedura szybkiego wyjscia statku z terminalu bez podpisywania dokumentow ladunkowych EDR (Equipment Damage Report) - raport dot. uszkodzenia sprzptu (np. przeladunkowego) EER (Evacuation, Escape and Rescue) - procedura awaryjnego opuszczania platformy EGC (Enhanced Group Call (EGC) -rozszerzone wywolanie grupowe EHF (Extremely High Frequency) -skrajnie wysoka czpstotliwosC w komunikacji morskiej (odpowiadajqca falom milimetrowym), czpstotliwoiC w zakresie 30-300 GHz EHP (Effective Horse Power) - (nappd) moc uzyteczna EI (East Indies) - Indie Wschodnie EIR (Equipment Interchange Receipt) -pokwitowanie inspekcji i przekazania sprzqtu ELF (Extremely Low Frequency) - skrajnie mala czpstotliwoSC ELSBM (Exposed Location Single Buoy Mooring) - glpbokowodny system cumowniczoprzeladunkowy ELT (Emergency Locator Transmitter) - [lotniczy] alarmowy nadajnik lokalizacyjny (GMDSS) EMPA (European Maritime Pilot's Association) - Europejski Zwiqzek Pilotow Morskich EMS (Emergency Procedures for Ships Carrying Dangerous Goods) - zasady postepowania w sytuacjach awarjjnych dla statkow przewozqcych ladunki niebezpieczne EMSA (European Maritime Safety Administration) - Europejska Administracja Bezpieczenstwa Morskiego ENC (Electronic Navigation Chart) - elektroniczna mapa nawigacyjna EOS (End Of Sequence Signal) - sygnal konca sekwencji (rad.) EPFS (Electronic Position-Fixing System) - elektroniczny system pozycyjny EPIRB (Emergency Position Indicating Radio-Beacon) -awaryjna radioplawa pozycyjna (GMDSS) EPS (Early Production System) -statki magazynowe z wyposazeniem do przetwarzania wstvnego EPT (Early Production Test) - okres testowania pola w warunkach produkcyjnych ERBL (Electronic Range and Bearing Line) - elektroniczna linia namiaru i odlegloici ERC (Emergency Response Centre) - centrum reagowania awarjjnego (na polu naftowym) ERT (Emergency Response Team) -zespbl reagowania awaryjnego ESE (East-South-East) - wschodnio-pohdniowy wschod

ESC (European Shippers' Council) - Rada Zaladowcow Europejskich ESD (Emergency Shutdown) -procedura awaryjnego wyiqczanidodlqczania urzqdzen ESDV (Emergency Shutdown Valve) - zawor do awaryjnego odcinania transportu ropy ESG ( ~ m e r ~ e support Group) - grupa wsparcia w sytuacjach awaryjnych nc~ EST (Eastern Standard Time) - czas urzedowy wschodnioamerykanski ESV (Emergency Support Vessel) - statek wsparcia awaryjnego ETA (~lectionic Tracking Aid) - elektroniczne urzqdzenie nakresowe ETA (European Tugowner's Association) -Europejskie Stowarzyszenie Armatorow Holownikow ETA (Expected Time of Arrival) - oczekiwany czas przybycia statku ETB (Expected Time of Berthing) - oczekiwany czas zacumowania ETC (Expected Time of Completion) -oczekiwany czas zakonczenia operacji przeladunkowych ETD ( ~ x i e c t e d Time of ~ e ~ & r e -oczekiwany czas wyjicia statku w morze ) ETEU (Equivalent TEU) - statystyczne pojqcie umowne, okreilajqce kontenery puste: trzy zlozone kontenery puste odpowiadajq TEU ETS (Emergency Towing System) - system holowania awaryjnego ETS (Expected Time of Sailing) -przypuszczalny czas wyjhcia (statku) EUT (Equipment Under Test) - sprzqt testowany EWT (Early Well Testing) -wstqme testowanie odwiertow dla oceny mozliwoici produkcyjnych (podmorskiego pola nafiowego) EXW (Ex Works) - z zakladu w oznaczone miejsce F (Fresh Water) - letnia linia ladunkowa w wodzie slodkiej FA0 (Food and Agriculture Organization of the United Nations) - Mi~dzynarodowa Organizacja Wyzywienia i Rolnictwa FAK (Freight All Kinds) - stawka frachtowa niezalezna od przewozonego w kontenerze ladunku FAL (Convention on Facilitation of International Maritime Traffic) -Konwencja o uiatwieniach w miedzynarodowym ruchu morskim FAR (Frequency Agile Racon) - radarowa plawa odzewowa dostrajajqca czqstotliwo~c odpowiedzi do &st&iwohci wzbudzenia FAS (Free Alongside Ship) - franco wzdiuz statku FBL (Negotiable FIATA Multimodal Transport Bill of Lading) -zbywalny multimodalny konosament FIATA FCC (Fully Cellular Containership) - kontenerowiec - komorowiec FCL (Full Container Load) -jednolity iadunek pelnokontenerowy, partia ladunku wypelniajqca kontener FCR (Forwarders Certificate of Receipt) -spedytorskie zaswiadczenie przyj~cia towaru do wysylki FCT (Forwarders Certificate of Transport) - spedytorskie zahwiadczenie transportowe FDMA (Frequency Division Multiple Access) - wielokrotny dostep z podzialem czasu FEC ( ~ o n v a r d Error Correcting) - otwarty system korekcji bigdow w transmisji rlo FEFC (Far East Freight Conference) - Konferencja Dalekowschodnia FEU (Fortyfoot Equivalent Unit) - jednostka umowna odpowiadajqca wielkoici kontenera 40' (2TEU) FFB (Fast Feeder Box) - szybki kontenerowiec dowozowy FFI (FIATA Forwarding Instruction) -zlecenie spedycyjne FIATA FFR (Fixed Frequency Racon) -radarowa plawa odzewowa staloczgstotliwoiciowa FHEX (Fridays and Holidays Excepted) -z wylqczeniem piqtkow i iwiqt FederaFIATA (International Federation of Freight Forwarders Associations) -Mi~dzynarodowa cja Stowarzyszen Spedytorow Ladunkowych FIBC (flexible Intermediate Bulk Container) -elastyczne pojemniki poirednie do przewozu luzem (do 3m3) FIFO (First in First out) - kolejnoik wyladunku taka sama jak zaiadunku FILO (First in Last out) - kolejnohk wyladunku odwrotna do kolejnoici zaladunku

FIO (Free in and out) -bez kosztow zaladowania i wyladowania FLO-FLO (flo-flo vessel, float-odfloat-off) -barkowiec, statek o poziomej technologii przeladunku barek (wplywanielwyplywanie) FLT (Fork Lift Truck) -podnoknik widlowy, sztaplarka FOB (Free On Board) - z dostawq na statek w oznaczonym porcie zaladunku FM (Frequency Modulation) - modulacja czgtotliwosci FPDSO (Floating Production, Drilling, Storage, OMoading) -jednostki plywajqce przystosowane do wydobywania, skladowania, przerobki i przeladunku ropy FPS (Fuel Rack Position Signal) - sygnal polozenia listwy paliwowej FPSO (Floating Production, Storage, OMoading Unit) -jednostki plywajqce przystosowane do skladowania, przerobki i przeladunku ropy (takze FPSU) FR (Arrival Report, Final Report) - meldunek o przybyciu na redq (AMVER) FR (Full Refrigeration) -praca chlodni na maksymalnej wydajnosci w celu szybkiego zredukowania temperatury FRD (Fixed Rate Differential) - niezalezne od wahan rynku poprawki stale, wynikajqce z World Scale, dodawane do stawek frachtowych (przy przewozach ropy itd.) FROG (Free Ranging on Grid) - system zdalnego sterowania pojazdami AGV na terminalu przy pomocy sieci transponderow FRP (Fibrous-glass Reinforced Plastic) - tworzywo zbrojone wloknem szklanym FSK (Frequency Shift Keying) - modulacja z kluczowaniem cz~stotliwoici FSP (Field Support) - statek wspierajqcy dzialania na polu naftowym FSR (Fast Sweep Frequency Racon) - radarowa plawa odzewowa szybko zmiennocz~stotliwoSciowa FSU (Floating Storage Unit) -plywajqcy magazyn, zbiomikowiec-magazyn FSV (Field Support Vessel) - statek wspierajqcy dzialania na polu naftowym, zapewniajqcy wyiszy poziom bezpieczenstwa i pomocy niz SBV FTC (Fast-Time Control) -rozroinialnik (rad.) FTP (Field Terminal Platform) - platforma produkcyjna FUND (International Convention on the Establishment of an International Fund for Compensation for Oil Pollution Damage) -Miqdzynarodowa konwencja o ustanowieniu migdzynarodowego funduszu odszkodowan za straty spowodowane rozlewami olejowymi F N (Fishing Vessel) - statek rybacki FW (Free Water) -woda wystqpujqca w stanie wolnym (nie zwiqzana z czqsteczkami ropy) FW (Weather Correction Factor) -poprawka na warunki pogodowe (IAMSAR) FWA (Fresh Water Allowance) -poprawka na wodq slodkq FWB (Non-negotiable FIATA Multimodal Transport Waybill) - niezbywalny, multimodalny list przewozowy FIATA FWC (Container Fully Loaded Weight and Capacity) -kontener wypelniony ladunkiem, pozwalajqcym na maksymalne wykorzystanie jego pojemnosci i noinoici FWR (FIATA Warehouse Receipt) -kwit skladowy FIATA GA (General Alarm) - alarm ogolny GIA (General Average) -awaria wspolna, awaria wielka GAT (Greenwich Apparent Time) - grynicki czas prawdziwy GATT (General Agreement on Tarrifs and Trade) - Uklad Ogolny o Clach i Handlu GBP (Gravity Base Platform) -platforma grawitacyjna GCT (Greenwich Civil Time) -gryniczowski czas cywilny GES (Ground Earth Station) -naziemna stacja nadbrzezna (GMDSS) GG (Gdansk or Gdynia) - Gdansk lub Gdynia GGS (Gdansk, Gdynia or Szczecin) - Gdansk, Gdynia lub Szczecin GHA (Greenwich Hour Angle) -grynicki kqt czasowy GHz (gigahertz) - gigahertz GL (Germanischer Lloyd) -niemieckie towarzystwo klasyfikacyjne

GLN (Genova, Livorno or Naples) - Genua, Livorno lub Neapol GLONASS (GLobal (Orbiting) Navigation Satellite System - GLONASS) - globalny system nawigacji satelitarnej (rosyjski) GMDSS (Global Maritime Distress and Safety System) -Swiatowy morski system lqcznosci alarmowej i bezpieczelistwa GMDSS GOC (GMDSS General Operator Certificate) -kwiadectwo operatora ogolnego urzqdzen GMDSS GMDSS ROC (Restricted Operator Certificate GMDSS) -Swiadectwo ograniczone operatora urzqdzen GMDSS GMAT (Greenwich Mean Astronomical Time) - grynicki Sredni czas astronomiczny GMT (Greenwich Mean Time) - czas Sredni grynicki GNS (Genoa, Naples or La Spezia) - Genua, Neapol lub La Spezia GNSP (German North Sea Ports) - porty niemieckie w basenie M. Pohocnego GNSS (Global Navigation Satellite Service (GNSS) - globalny system nawigacji satelitarnej GOC (General Operator Certificate) - Swiadectwo ogolnego operatora GMDSS GOR (Gas Oil Ratio) - stosunek gazu do ropy GOV (Gross Observed Volume) - calkowita zmierzona obj~toSC ladunku wlqcznie z BSW lecz z wylqczeniem wody wolnej, w danej temperaturze i ciknieniu GPS (Global Positioning System) -globalny (satelitarny) system pozycyjny GRP (Glass Reinforced Plastic) -tworzywo wzmacniane wloknem szklanym GRT (Gross Register Ton) -tona rejestrowa brutto (obecnie nie stosowane) GS (Ground Speed) - szybkokC nad dneml szybkoSC nad ziemiq GSSL (Genova, Savona, La Spezia or Leghorn) - Genua, Savona, La Spezia lub Livorno GSV (Gross Standard Volume) - calkowita zmierzona objetoSC ladunku w temperaturze standardowej, poprawiona o wspolczynnik VCF GST (Greenwich Sidereal Time) -grynicki czas gwiazdowy GT (Gross Tonnage) - tonaz brutto, pojemnoSC brutto GTP (Guyed Tower Platform) -platformy (off-shore) z odciqgami GWF (Gdynia Wool Federation) - Izba Welny w Gdyni H.A. (Hour Angle) - kqt czasowy H.A. or D (Havre, Antwerp or Dunkirk) - Le Havre, Antwerpia lub Dunkierka HAT (Highest Astronomical Tide) -najwyzszy plyw astronomiczny HE (Height of Eye) -wysokoSC oczna obsenvatora HF (High Frequency) - czgtotliwosC w radiokomunikacji morskiej w zakresie 3-30 MHz HFO (Heavy Fuel Oil) -paliwo ciezkie, olej opaiowy HHOT (Half-Height Open-Top) -kontener polowkowy otwarty (bez dachu) HK (Hong Kong) - Hongkong HMS (Her Majesty Ship) - Okret Jej Krolewskiej MoSci HNS (International Convention on Liability and Compensation for Damage in Connection with the Carriage of Hazardous and Noxious Substances by Sea) -M. k. o odpowiedzialnoSci i odszkodowaniach za szkody wynikle z przewozu morzem substancji niebezpiecznych i szkodliwych HLCC (High-sidewall Hatch-coverless Container vessel) -kontenerowiec bez pokryw ladowni, o wysokiej wolnej burcie HLO (Helicopter Landing Officer) - oficer kierujqcy lqdowaniem Smiglowcow na platformie HMS (Her Majesty's Ship) - Okret Jej Krolewskiej Mokci (W. Brytania) HO (Hydrographic Office) -Biuro Hydrograficzne (Admiralicji Brytyjskiej) HP (High Pressure) -wysokie ciSnienie HP (Horizontal Parallax) -paralaksa pozioma HP (hp, Horse-Power) -kon mechaniczny, jednostka mocy HP (High Pressure) - wysokie cisnienie (ropy, gazu, wody, takze wody do mycia) HPR (Hydroacustic Position Reference) -poprawka pozycji z hydroakustycznego systemu odniesienia (referencyjnego)

HPRS (Hydroacustic Position Reference System) - hydroakustyczny system odniesienia (referencyjny) HRS (Hellenic Register of Shipping) - greckie towarzystwo klasyfikacyjne HRU (Hydrostatic Release Unit) -zwalniak hydrostatyczny HS (Hydrofoil Ship) -wodolot HIS (Hydrofoil Ship) -wodolot HSC (International Code of Safety for High Speed Craft) -Miedzynarodowy kod bezpiecze~istwa jednostek szybkich HSD (High Speed Data Transmission) - szybka transmisja danych HSD (High Speed Diesel) - olej napqdowy do silnikow szybkoobrotowych HSFO (High Sulphur Fuel Oil) -paliwo cigzkie o duzej zawartokci siarki HT (High Tensile) - (stal) o wysokiej wytrzymalokci (na rozciqganie) HW (High Water) -woda wysoka HWM (High Water Mark) -znak wody wysokiej HWONT (High Water Ordinary Neap Tide) -woda wysoka zwyklego plywu kwadraturowego HWOST (High Water Ordinary Spring Tide) -woda wysoka zwyklego plywu syzygijnego IABO (International Assotiation for Biological Oceanography) - Miedzynarodowe Stowarzyszenie Oceanografii Biologicznej IACS (International Association of Clasification Societies) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Instytucji Klasyfikacyjnych IAIN (International Association of Institutes of Navigation) - Miedzynarodowe Stowarzyszenie Instytutow Nawigacji IALA (International Association of Lighthouse Authorities) -Miedzynarodowe Zrzeszenie Administracji Latarni (Morskich) IALA Maritime Buoyage System -system oznakowania nawigacyjnego IALA IAMSAR (International Aeronautical and Maritime Search and Rescue Manual) -Miqdzynarodowy lotniczy i morski poradnik poszukiwania i ratowania IAPH (International Association of Ports and Harbours) - Miedzynarodowe Stowarzyszenie Portow IAPO (International Association of Physical Oceanography) - Migdzynarodowe Stowarzyszenie Oceanografii Fizycznej IB (Intermediate Band) - pasmo pokrednie IBC (Intermediate Bulk Container) -pokrednie pojemniki do przewozu ladunkow luzem IBC (International Code for the Construction and Equipment of Ships Carrying Dangerous Chemicals in Bulk) - Miedzynarodowy kod budowy i wyposazenia statkow przewozqcych niebezpieczne chemikalia luzem IBCC (International Bureau of Chambers of Commerce) - Migdzynarodowe Biuro Izb Handlowch IBS (Integrated Bridge System) -mostek zintegrowany IC (Index Correction) -poprawka indeksu (sekstantu) ICAO (International Civil Aviation Organization) - Miedzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego ICB (International Container Bureau) - Migdzynarodowe Biuro Kontenerowe ICC (International Chamber of Commerce) - Miedzynarodowa Izba Handlowa ICC (Inhibited Cargo Certificate) - kwiadectwo poddania ladunku dzialaniu inhibitorow ICCO (International Council of Containership Operators) - Miedzynarodowa Rada Operatorow Kontenerowcow ICD (Inland Clearance Depot) - miejsce odpraw kontenerow polozone w gtqbi lqdu ICHCA (International Cargo Handling Coordinating Association) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Koordynatorow Obsiugi Ladunkow ICMS (Integrated Control and Alarm Monitoring System) - zintegrowany system kontrolno-pomiarowy

ICO (Intergovernmental Commision on Oceanography) - Miqdzyrzqdowa Komisja Oceanograficzna ICS (International Chamber of Shipping) - Miedzynarodowa Izba Zeglugowa ICS (Institute of Chartered Shipbrokers) - Zrzeszenie Brokerow (londynskich) ICS (International Code of Signals) - Miedzynarodowy kod sygnalowy ICW (Indian Central Water) - woda centralna Oceanu Indyjskiego IGC (International Code for the Construction and Equipment of Ships Carrying Liquuefied Gases in Bulk) -Miqdzynarodowy kod budowy i wyposazenia statkow przewozqcych ciekle gazy luzem IGS (Inert Gas System) - system gazu obojqtnego I.E. (Index Error) -blqd indeksu (sekstantu) IEW (Indian Equatorial Water) -woda rownikowa Oceanu Indyjskiego IF (Intermediate Frequency) - czqstotliwoiC poirednia IFR (Instrument Flight Rules) - przepisy o lotach w ograniczonej widzialnoici (SAR) IFSMA (International Federation of Shipmasters' Associations) -Miedzynarodowa Federacja Stowarzyszen Kapitanow IG (Inert Gas) - gaz obojqtny (np. azot) IGOSS (Integrated Global Ocean Station System) - Zintegrowany $wiatowy System Stacji Oceanicznych IGS (Inert Gas System) - system gazu obojetnego IHB (International Hydrographic Bureau) - Miqdzynarodowe Biuro Hydrograficzne IHO (International Hydrographic Organization) -Miqdzynarodowa Organizacja Hydrograficzna IHP (Indicated Horse-Power) - moc indykowana IIP (International Ice Patrol) - Miqdzynarodowa Sluzba Lodowa ILA (International long shore men))^ Association) -Miqdzynarodowy Zwiqek Dokerow ILLC (International Conference on Load Lines) -Miqdzynarodowa konwencja o liniach ladunkowych ILO (International Labour Organization) -Miedzynarodowa Organizacja Pracy ILU (Institute of London Underwriters) - Instytut Ubezpieczycieli Londyhskich IMAO (International Maritime Arbitration Organization) -Miedzynarodowa Organizacja Arbitraiu Morskiego IMC (Instrument Meteorological Conditions) -warunki meteorologiczne do lotow wedlug instrumentow IMCO (Inter-Governmental Maritime Consultative Organization) - Miqdzyrzqdowa Morska Organizacja Doradcza (poprzedniczka IMO) IMDG (International Maritime Dangerous Goods Code) -Miqdzynarodowy kod towarow niebezpiecmych IMEC (International Maritime Employers Committee) -Miqdzynarodowy Komitet Pracodawcow Morskich IMFA (International Maritime Forwarding Association) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Spedytor6w Morskich IMN (INMARSAT Mobile Number) -numer identyfikacyjny naziemnej stacji statkowej IMO (International Maritime Organization) -Miqdzynarodowa Organizacja Morska IMPA (International Maritime Pilot's Association) - Miqdzynarodowe Stowarzyszenie Pilotow Morskich INA (Institute of Naval Architects) - Stowarzyszenie Konstruktorow Okrqtowych INF (Code for the Safe Carriage of Irradiated Nuclear Fuel, Plutonium and High-Level Radioactive Wastes in Flasks on Board Ships) -Kod bezpiecznego przewozu statkami promieniotw6rczego paliwa jqdrowego, plutonu i wysokoaktywnych odpadow promieniotw6rczych w pojemnikach INMARSAT (Convention on the International Maritime Satellite Organization) - Konwencja o miedzynarodowej morskiej organizacji satelitarnej INMARSAT (International Mobile Satellite Organization) - Miqdzynarodowa Organizacja Ruchomej tqcznoici Satelitarnej

INS (Integrated Navigation System) - zintegrowany system nawigacyjny INSA (International Shipowners Association) - Micdzynarodowe Zrzeszenie Armatorow INTELSAT (International Telecommunication Satellite Consortium (INTELSAT) - Micdzynarodowe Konsorcjum LqcznoSci Satelitarnej INTERCO (International Code of Signals) -Micdzynarodowy kod sygnalowy (SAR) INTERCARGO (International Association of Dry Cargo Shipowners) - Micdzynarodowe Stowarzyszenie WlaScicieli Statkow Przewozqcych Ladunki Suche INTERTANKO (International Association of Independent Tanker Owners) - Migdzynarodowe Stowarzyszenie Niezaleznych WlaScicieli Zbiornikowcow INTERVENTION (International Convention Relating to Intervention on the High Seas in Cases of Oil Pollution Casualties) -Migdzynarodowa konwencja dotyczqca intenvencji na morzu otwartym w przypadku rozlewow olejowych IOC (Identity of Carrier Clause) -klauzula ustalajqca przewoinika IODW (Indian Ocean Deep Water) -woda glcbinowa Oceanu Indyjskiego IOM (Isle of Man) - wyspa Man IOW (Isle of Wight) -wyspa Wight IPSA (International Passenger Ship Association) -Micdzynarodowe Stowarzyszenie Statkow Pasazerskich JRCC (Joint Aeronautical and Maritime Rescue Co-ordination Center) -polqczone (lotniczo-morskie) ratownicze centrum koordynacyjne (IAMSAR) ISA (International Shipowners Association) -Micdzynarodowe Zrzeszenie Armatorow ISB (Indpendant Side Band) - niezalezna w s t a a boczna ISCS (International Association of Classification Societies)- Micdzynarodowe Stowarzyszenie Instytucji Klasyfikacyjnych ISF (International Shipping Federation) - Miedzynarodowa Federacja Zeglugowa ISIT (Integrated Shipboard Information Technology) -system automatycznego opracowywania i transmisji danych dotyczqcych stanu urzqdzen i systemow statkowych, umozliwiajqcy bezpoSredni wglqd instytucji lqdowych (amator, operator, towarzystwo klasyfikacyjne itd.) ISM (International Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Prevention) - Micdzynarodowy kod zarzqdzania bezpiecznq eksploatacja statkow i zapobieganiem zanieczyszczeniom ISMA (International Ship's Managers' Association) - Micdzynarodowe Stowarzyszenie Firm Zarzqdzajqcych (statkami) I S 0 (International Standards Organization) -Micdzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISSA (International Ship Suppliers Association) - Migdzynarodowe Stowarzyszenie Dostawcow Okrctowych ISU (International Salvage Union) - Micdzynarodowy Zwiqzek Ratownictwa (okretowego) ITC (International Telecommunication Convention) -Micdzynarodowa Konwencja Telekomunikacyjna ITF (International Transport Workers' Federation) - Migdzynarodowa Federacja Pracownikow Transportu ITLS (International Tribunal for the Law of the Sea) - Micdzynarodowy Trybunal Prawa Morza ITM (Inch Trim Moment) -jednostkowy moment przeglcbiajqcy, moment przeglcbiajqcy o 1 cal ITOFAR (Interrogation Time Offset Frequency Agile Racon) -radarowa plawa odzewowa dostrajajqca czcstotliwoSC odzewu do cz~stotliwoSci wzbudzenia z przesuwem czasu ITR (International Telecommunication Regulations) -Micdzynarodowe Regulaminy Radiotelekomunikacyjne ITU (International Telecommunication Union) -Miedzynarodowa Unia Telekomunikacyjna IV (Indicated Volume) -iloSC ladunku ustalona na podstawie odczytu przeplywomierza lub innego urzqdzenia do pomiaru w trakcie przeladunku IWL ([within] Institute Warranties Limits) -w granicach rgkojmi Instytutu (na wodach uznanych za bezpieczne dla zeglugi) JRB (Jugoslovenski Register Brodowa) -jugoslowianskie towarzystwo klasyfikacyjne

JRCC (Joint Aeronautical and Maritime Rescue Co-ordination Center) -polqczone (lotniczo-morskie) ratownicze centrum koordynacyjne (SAR) KG (Height of the Centre of Gravity Above the Keel) - wysokoSC Srodka ciezkoSci nad stqpkq kHz (kilohertz) - kiloherc KLB (Rolled Kraft Liner Board) - papier szary w rolach kt (knot: Nautical Mile per Hour) - wgzel (mila morska na godzinc) LAN (Local Apparent Noon) -poludnie slonca prawdziwego LANBY (Large Automatic Navigation Buoy) - duza automatyczna plawa nawigacyjna LASH (Lighters Aboard Ship) -barkowiec LAT (Latitiude) - szerokoSC (geograficzna) LAT (Local Apparent Time) -miejscowy czas prawdziwy LAT (Lowest Astronomical Tide) -najnizszy plyw astronomiczny LBP (Length Between Perpendiculars) - dlugoSC miedzy pionami LBR (Lumber) -tarcica LIC (Letter of Credit) - akredytywa LCB (Line of Constant Bearing) - linia stalego namiaru LCL (Less than Container Load) -partia ladunku rnniejsza niz objqtoSC kontenera, przewoz kilku partii w jednym kontenerze, przewoz na warunkach ,,nabrzeze-nabrzeze" LCT (Local Civil Time) -miejscowy czas Sredni LDC (International Convention for the Prevention of Marine Pollution by Dumping of Wastes and Other Matter) - Miedzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniom morza przez wyrzucanie odpadkow i innych Smieci LED (Light Emitting Diode) - dioda emitujqca Swiatlo, dioda Swiecqca LEL (Lower Explosion Limit) - dolna granica wybuchowoSci (DGW) LES (Land Earth Station) - (satelitama) stacja naziemna (GMDSS) LF (Low Frequency) - czestotliwoSC w radiokomunikacji morskiej w zakresie 30-300 kHz LF (Fresh Water Load Line) -letnia linia ladunkowa na drewnowcu, odpowiadajqca wodzie slodkiej LF (Low Frequency) -niska czgtotliwoSC LFL (Lower Flammable Limit) - dolna granica zapalnoSci LFM (Load Factor Management) - zarzqdzanie wspolczynnikiem wykorzystania (tu: noSnoSci il lub pojemnosci statku) LHA (Local Hour Angle) - miejscowy kqt godzinny LHAR (London, Hull, Antwerp or Rotterdam) - Londyn, Hull, Antwerpia lub Rotterdam LI (Line Identification) - identyfikacja pasm (w systemie hiperbolicznym Decca) LIFO (Liner In Free Out) - zaladunek na warunkach liniowych, bez kosztow wyladunku LIFO (Last in First out) - kolejnoSC wyladunku odwrotna do kolejnosci zaladunku LKP (Last Known Position) - ostatnia znana pozycja (SAR) LLMC (Convention on Limitation of Liability for Maritime Claims) -K. o ograniczeniu odpowiedzialnogci za roszczenia morskie LLW (Lowest Low Water) -najnizsza z niskich wod LMT (Local Mean Time) -miejscowy czas Sredni LNG (Liquified Natural Gas Carrier) - zbiomikowiec do przewozu skroplonego gazu ziemnego, gazowiec LNG LOA (Length Overall) - dlugoSC calkowita (statku) LOF (Lloyd's Open Form) -tzw. otwarty formularz (Lloyda) umowy o ratownictwie LOF (Life of Field) - okres normalnej eksploatacji podmorskiego zloza naftylgazu LO1 (Letter of Indemnity) - list gwarancyjny (rewers) LO-LO (Lift-on/Lift-off Vessel- statek o pionowym systemie przeladunku LORAN (Long Range Aid to Navigation) -Loran (system nawigacji hiperbolicznej duzego zasiegu)

LOT (Load on Top) - technologia zaladunku ropy do zbiornika zawierajqcego juz pozostaloSci ropy, illub pophczyn LP (Low Pressure) -niskie ciSnienie LPG (Liquefied Petroleum Gas) - skroplony gaz ropopochodny LR (Long Range) - dalekiego zasiqgu LR (Lloyd's Register of Shipping) -brytyjskie towarzystwo klasyfikacyjne LS (LumberISurnrner) - letnia linia ladunkowa drewnowca LSA (London Salvage Association) - l o n d ~ s k i e towarzystwo ratownicze LSA (International Life-Saving Applances Code) - Miqdzynarodowy kod Srodkow ratunkowych LSB (Lower Side Band) - dolna wstega boczna LSFO (Low Sulphur Fuel Oil) -paliwo ciczkie o malej zawartoSci siarki LSIS (Lloyd's Shipping Information Services) - serwis informacji zeglugowych Lloyda LST (Local Sidereal Time) -lokalny czas gwiazdowy LT (Long Tons) -tony "dhgie" LT (LumberITropical) - linia ladunkowa drewnowca odpowiadajqca strefie tropikalnej LIT (Liner Terms) -warunki liniowe (przewozu) LTF (Lumber, Tropical, Fresh water) -linia ladunkowa drewnowca, odpowiadajqca wodzie slodkiej, tropikalnej LUF (Lifting Unit Frame) - superpaleta LUT (Local User Terminal) - lokalna stacja odbiorcza (GMDSS) LW (Leeway) -dryf spowodowany dzialaniem wiatru LW (Low Water) - woda niska LW (Lumber, Winter Line) - zimowa linia ladunkowa masowca LWC (Light Weight Coated Paper) -papier lekki, powlekany LWL (Length on the Water Line) -dhgoSC (statku) na wodnicy LWM (Low Water Mark) -znak wody niskiej LWNA (Lumber, Winter North Atlantic line) - zimowa linia ladunkowa drewnowca na Atlantyk Pohocny LWONT (Low Water, Ordinary Neap Tides) -woda niska zwyklych plywow syzygijnych LWOST (Low Water, Oridinary Spring Tides) -woda niska zwyklych plywow kwadraturowych m (metre) -metr M (metacentrum) -metacentrum M (moment) - moment MAG (Metal-arc Active Gas Welding) - spawanie hkowe elektrodq topliwq w oslonie C 0 2 i mieszanek MAIB (Marine Accident Investigation Branch) - Wydzial dochodzeniowy wypadkow morskich M A 0 (Modified Atmosphere Operation) - przewoz ladunku w k. z kontrolowanq atmosferq MARPOL (International Convention for the Prevention of Pollution from Ships) -Micdzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki MARVS (Maximum Allowable Relief Valve Setting) - maksymalne dopuszczalne ciknienie nastawcze zaworu odciqzeniowego MBB (Maritime Black Box) -morski rejestrator danych z podrozy (pot.: czarna skrzynka) MBL (Minimum Breaking Load) -minimalna sila zrywajqca MBTS (Multi-Buoy Tanker Seaberth) - rejon cumowniczo-przeladunkowy wyposaiony w boje cumownicze MCC (Mission Control Centre) - centrum kontroli akcji MDO (Marine Diesel Oil) - olej napqdowy do silnikow okrqtowych MEDEVAC (Medical Evacuation) - ewakuacja medyczna MEDICO (Medical Advice) -porada medycma, zwykle radiowa MEEMA (Marine Engine and Equipment Manufacturers Association) - Stowarzyszenie Producentow Silnikbw i Urzqdzeli Okrqtowych

MERSAR (Merchant Ship Search and Rescue Manual) - Poradnik poszukiwania i ratowania dla statkow handlowych MES (Marine Evacuation System) -morski system ewakuacyjny MES (Mobile Earth Station) - ruchoma stacja naziemna (IqcznoSci satelitarnej) MF (Medium Frequency) - cz~stotliwoSc posrednia - w zakresie 300-3000 kHz MFAG (Medical First Aid Guide for Use in Accidents Involving Dangerous Goods) - Poradnik pienvszej pomocy medycznej do uzytku w wypadkach z udzialem towarow niebezpiecznych MHB (Materials Hazardeous Only in Bulk) -materialy niebezpieczne tylko w iloiciach masowych MHHW (Mean Higher High Water) - Srednia wyzsza woda wysoka MHLW (Mean Higher Low Water) - Srednia wyzsza woda niska MHW (Mean High Water) - Srednia woda wysoka MHWN (Mean High Water Neaps) - Srednia wysoka woda kwadraturowa MHWS (Mean High Water Spring) - Srednia wysoka woda syzygijna MHz (megahertz) -megahertc MI (Moment of Inertia) - moment bezwladnoici MID (Maritime Identification Digits) -morski numer identyfikacyjny (wskaznik bandery) MIG (Metal-arc Inert Gas Welding) -spawanie lukowe elektrodq topliwq w oslonie gazow obojetnych MINIMAX - oznaczenie SciSle okreilonej (bez opcji) iloici ropy do zaladunku MLBE (Mooring Line Buoyancy Element) -plywak podtrzymujqcy w e przeladunkowy (SAL) MLHW (Mean Lower High Water) - Srednia nizsza woda wysoka MLLW (Mean Lower Low Water) - Srednia nizsza woda niska MLW (Mean Low Water) - Srednia woda niska MLWN (Mean Low Water Neaps) - Srednia niska woda kwadraturowa MLWS (Mean Low Water Spring) - Srednia niska woda syzygijna MMS (Maritime Mobile Service) - morska sluzba ruchoma MMSI (Maritime Mobile Selective Call Identify Code) - kod identyfikacyjny morskiej sluzby ruchomej MMSS (Maritime Mobile Satellite Service) - morska ruchoma sluiba satelitarna MOC (Maximum Allowable Oxygen Concentration) - maksymalna dopuszczalna koncentracja tlenu (uniemozliwiaj~capozar lub wybuch) MODU (Mobile Off-shore Drilling Unit) - statek wiertniczy MODU (Code for the Construction and Equipment of Mobile Offshore Drilling Unit) -Kod konstrukcji i wyposazenia ruchomych platform wiertniczych MOLCO (More or Less in Charterer's Option) - rnniej lub wiecej w opcji czarterujqcego MOLOO (More or Less in Owner's Option) - mniej lub wiqcej w opcji armatora MP (Medium Pressure) - ciSnienie o wartoSci Sredniej MPU (Mobile Production Unit) - jednostki do magazynowania i wstqpnej przerobki ropy MR (Mate's Receipt) -kwit sternika MRCC (Maritime Rescue Co-ordination Centre) -morski oSrodek koordynacji ratownictwa MRS - Maritime Rescue Services - morskie sluiby ratownictwa MRSC (Maritime Rescue Sub-centre) - morski pomocniczy oirodek ratownictwa MIS (Motor Ship) - statek o napedzie motorowym, motorowiec MSA (Marine Safety Agency) - Agencja Bezpieczenstwa Zeglugi (Departamentu Transportu W. Brytanii) MSC (Maritime Safety Committee) -Komitet Bezpieczenstwa Zeglugi (IMO) MSG (Message) - korespondencja sluzbowa ze statku MSI (Maritime Safety Information) - morskie informacje bezpieczenstwa (GMDSS) MSL (Mean Sea Level) - Sredni poziom morza MSM (Main Shipboard Manual) - glowna instrukcja statkowa (w systemie zarzqdzania bezpieczenstwem - QMS)

MST (Multipurpose shuttle tanker) - zbiornikowiec-dowozowiec wielozadaniowy MT (Mean Time) - czas Sredni MIT -ton metrycznych MIT (Motor Tanker) -zbiornikowiec o napcdzie motorowym, zb. motorowy MTOC (Multi Purpose Operator Carrier) - przewoznik oferujqcy rozne irodki transportu MTTSI (Minimum Time to Scene Intercept) - przejmowanie z minimalnym czasem dotarcia do miejsca lqdowania (SAR) MV (Motor Vessel) - statek o napedzie spalinowym M/V (Merchant Vessel) - statek handlowy (SAR) M/Y (Motor Yacht) -jacht o napcdzie spalinowym N (North, Northern) - polnoc (kierunek geograficzny), polnocny NA (Nautical Almanac) -rocznik astronomiczny, almanach nautyczny NAABSA (Not Always Afloat But Safe Aground) -z dotknicciem gruntu przez statek, bez niebezpieczenstwa uszkodzenia dna statku NABW (North Atlantic Bottom Water) - polnocnoatlantycka woda przydenna NACW (North Atlantic Central Water) -polnocnoatlantycka woda centralna NADW (North Atlantic Deep Water) -polnocnoatlantycka woda glebinowa NAVTEX (Navigation Telex System) - system teleksu nawigacyjnego NB (Narrow Band) - pasmo wqskie NBDP (Narrow Band Direct Printing) - teleks wqskopasmowy o wydruku bezpoirednim (GMDSS) NCS (Network Co-ordination Station) - stacja koordynujqca (Inmarsat) NDB (Non-Directional Beacon) - bezkierunkowa stawa radiowa NE (North-East) - polnocnywschod NIW (North Indian Water) -woda polnocnej czcsci Oceanu Indyjskiego NKK (Nippon Kaiji Kyokai) -japonskie towarzystwo klasyfikacyjne NM (Nautical Mile) - mila morska NNE (North-North-East) - polnocny polnocny wschod NNSS (Navy Navigational Satellite System) - system nawigacji satelitarnej Transit NNW (North-North-West) - polnocny polnocny zachod NOC (Network Operation Centre) - Osrodek Operacyjny Sieci (GMDSS) NOR (Notice of Readiness) - nota gotowoici, zgloszenie gotowoici statku do przeladunku NPCW (North Pacific Central Water) - woda centralna pohocnego Pacyfiku NR (Northern Range) - strefa polnocna (porty na polnocnoatlantyckim wybrzeiu USA) NRT (Net Register Ton) - ton rejestrowych netto NRV (Non Return Valve) - zawor umozliwiajqcy przeplyw tylko w jednym kierunku NSV (Net Standard Volume) - calkowita zmierzona objetoSC ladunku plynnego z wylqczeniem BSW i wody wolnej, poprawiona dla aktualnej temperatury i gqstoici do temperatury i ciSnienia standardowego NT (Net Tonnage) - tonaz (rejestrowy) netto; obecnie nie stosowane NUCLEAR (Convention Relating to Civil Liability in the Field of Maritime Carriage of Nuclear Material) - K. odnoszqca sic do odpowiedzialnoici cywilnej w zwiqzku z przewozem morzem materialow nuklearnych NVOOC (Non Vessel Operating Common Carrier) -publiczny przewoznik nie bcdqcy armatorem (operator wystawiajqcy konosament, ale nie posiadajqcy wlasnego statku) NW (North-West) - polnocny zachod OB (Oil-Bulk Carrier) - ropomasowiec OBO (Oil-Bulk-Ore Carrier) -roporudomasowiec OBQ (On Board Quantity) - iloSC plynow znajdujqcych sic w zbiornikach i rurocisach statku przed zaladunkiem obejmujqca wodq, rope, zawiesinc olejowo-wodnrt pophczyny, osady (patrz takie ROB) OBS (Meteorological Observation) - depesze zawierajqce (obsenvacje) meteorologiczne OC (Oil-Ore Carrier) - roporudowiec

OCC (Operational Control Centre) - operacyjne centrum kontroli (INMARSAT, GMDSS) OCIMF (Oil Companies International Marine Forum) - Miedzynarodowe Forum Morskie Towarzystw Naftowych OCW (Ocean Common Water) - zwykia woda oceaniczna OD (on Deck Stow) - zaiadunek na poklad ODAS (Ocean Data Acquisition System) - system zbierania danych oceanicznych ODs (Ozone Depleting Substances) - substancje niszczqce ozon OECD (Organization for Economic Cooperation and Development) - Organizacja Rozwoju i Wspolpracy Ekonomicznej OH (Overhight Container) - ladunek w kontenerze bez dachu, wystajqcy ponad jego obrys OHBC (Open Hatch Bulk Carrier) - masowiec o pelnym otwarciu ladowni OHC (Open-Hatch Container Carrier) - kontenerowiec bez pokryw ladowni OHFBC (Open Hatch Forest Product Carrier) - statek do przewozu drewna (i jego przetworow) o pelnym otwarciu ladowni OIM (Offshore Installation Manager) - kierownik instalacji off-shore 0 1 0 (Offshore Installation Operator) - operator instalacji przeladunkowej (na polu naftowym) OL (Over Length (OL) - kontener o nadstandardowej dlugoici OLPT (Offshore Loading Procedure for Tankers) - procedura zaladunku dla zbiornikowcow dowozowych OLT (Offshore Loading Terminal) -terminal off-shore, wyposazony w zbiornik OMBO (One Man Bridge Operated) - mostek z jednoosobowq obslugq OMCH (Operational Manual Cargo Handling) - instrukcja operacji przeladunkowych 00 (Ore-Oil (Carrier)) - ropomasowiec OOW (Officer on the Watch) -oficer wachtowy OP (Oil Products) - produkty ropopochodne OPA (Oil Pollution Act 1990) -ustawa o zapobieganiu zanieczyszczeniu srodowiska (USA) OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries) -Organizacja Krajow Eksportujqcych Rope Naftowq OPITO (Offshore Petroleum Industry Training Organisation) - Organizacja Szkolenia dla Przybrzeznego Przemyslu Naftowego OPRC (International Convention on Oil Pollution Prepardness, Response and Co-operation) Miqdzynarodowa konwencja o przygotowaniu, wspoipracy i zwalczaniu rozlewow olejowych OS, 01s (Oridinary Seaman) - marynarz (stopien) OSC (On-Scene Co-ordinator) - koordynator akcji na miejscu poszukiwan (SAR) OSHA (US Department of Labor Occupational Safety and Health Administration) -Departament Bezpieczenstwa Pracy i Administracji Zdrowia USA OTI (Ocean Transportation Intermediary) - morski poirednik transportowy OW (Over-Width Container (OW) - kontener o nadstandardowej szerokoki PA (Particular Average) - awaria poszczegolna, awaria wspolna PA (Position Approximate) -pozycja przyblizona PA (Public Address) - statkowy system przywolania, rozglosnia pokladowa PAD (Predicted Area of Danger) -przewidywany obszar niebezpieczenstwa (wok01 statku) P&A (Procedures and Arrangements Manual) - podr~cznik procedur i organizacji PAL (Athens Convention relating to the Carriage of Passengers and their Luggage by Sea) - Konwencja Atenska w zwiqzku z przewozem morzem pasazerow i ich bagazu PAPA (Prepare to Abandon Platform Alarm) - alarm przygotowania do opuszczania platformy PCC (Pure Car Carrier) - statek wylqcznie do przewozu samochod6w osobowych PCP (Potential Collision Point) - punkt mozliwej kolizji PCTC (Personal Car -Truck Carrier) - statek poziomego iadowania przystosowany do przewozu samochodow osobowych i ciezarowych. PD (Polar Distance) - odlegloic biegunowa (ciala niebieskiego) PD (Position Doubtful) - pozycja niepewna, pozycja wqtpliwa

PDQ (Production, Drilling and Quarters) -platforma wiertnicza z pomieszczeniami mieszkalnymi PG (Persian Gulf) - Zatoka Perska PIW (Person in Water) - osoba w wodzie (SAR) PKD (Parts Knocked Down) - skrzynia z czgiciami samochodowymi PLA (Port of London Authority) - Zarzqd Portu Londyn PLB (Personal Locator Beacon) - osobisty nadajnik lokalizujqcy (SAR) PLEM (Pipe Line End Manifold) -manifold konczqcy rurocislg podwodny PMS (Planned Maintenance System) - system planowania remontow POB (Persons on Board) - osob na pokiadzie (SAR) POB (Pilot on Board) - pilot na pokladzie POD (Port of Discharging) - port wyiadunkowy POL (Petrol, Oil & Lubricants) - ropa, oleje napgdowe i smarowe POL (Polish Ocean Lines) - Polskie Linie Oceaniczne POL (Port of loading) - port zaladunkowy PPE (Personal Protective Equipment) - odziez i sprzct ochronny PPI (Plan Position Indicator) -wskaznik panoramiczny PPM, ppm (Parts Per Million) - miara stgzenia, "cz&i na milion" PR (Position Report) - meldunek pozycyjny PRF (Puls Repetition Frequency) - czgstotliwo~C powtarzania impulsow PROBO (Product-Bulk-Ore Carrier) -roporudomasowiec przystosowany takze do przewozu produktow ropopochodnych PRS (Position Reference System) - system referencyjny, system odniesienia PS (Parallel Sweep Search) - poszukiwanie nawrotami, trasami rownoleglymi (SAR) PSC (Port State Control) -porozumienie regionalne o kontroli statkow w portach zawinigcia PSI (Preshipment Inspection) -inspekcja (np, sanitama) przed przewozem PSV (Platform Supply Vessel) - statek zaopatrujqcy platfonny i inne instalacje off-shore PSW (Pacific Surface Water) -pacyficzna woda powierzchniowa PT (Production Platform) - platfonna produkcyjna P N valve (PressureIVacum Valve) - zawor ciinieniowo-prozniowy PVT (Pressure, Volume, Temperature) - ciinienie, objgtoik, temperatura PVV (PressureNacuum Valve) - zawor ciSnieniowo-prozniowy na systemie odpowietrzajqcym zbiornika (rowniez breather valve - zawor "oddechowy") QMS (Quality Management System) - system zarzqdzania jakosciq R (Search Radius) -promien poszukiwan RA (Right Ascension) - wzniesienie proste, rektascensja RAM (Right Ascension of the Meridian) - rektascensja danego poludnika RAMS (Right Ascension of the Mean Sun) -rektascensja slohca iredniego RANP (Regional Air Navigation Plan) - regionalny plan nawigacji powietrznej RC (Circular Radiobeacon) - radiolatarnia kolowa RCC (Rescue Co-ordination Centre) -ratowniczy oirodek koordynacyjny RCDS (Raster Scan Display Unit) - radarowy monitor rastrowy RDF (Radio Direction-Finder) - radionamiernik REB (Registro Especial Brasileiro) - drugi rejestr brazylijski RF (Radio Frequency) - czgstotliwoik radiowa RFB (RFP (Rolled Fluf Pulp) - celuloza "pulchna" w rolach RGP (Refined Ground Pulp) - celuloza rafinowana z drewna mielonego (icieranego) RI (Registro Italiano) -wloskie towarzystwo klasyfikacyjne RINA (Royal Institute of Naval Architects) - (brytyjski) Krolewski Instytut Konstruktorow Okrctowych RM (Relative Motion) - ruch wzglgdny RN (Royal Navy) -Krolewska Marynarka Wojenna (W.Brytanii)

RNLI (Royal National Lifeboat Institution) -KrolewskaNarodowa Organizacja Ratownictwa (brzegowego) ROB (Remain on Board) - iloic plynow znajdujqcych sic w zbiornikach i rurocislgach statku po wyladunku, obejmujqca wode, rope, zawiesine olejowo-wodnrt popluczyny, osady ROPAX (Ro-roipassenger Ferry) -prom pasaiersko-samochodowy RO-RO (Roll-on, Roll-off) - statek poziomego ladowania, pojazdowiec RPM, rpm (Revolutions Per Minute) - obrotow na minute RR (Radio Regulations) - regulaminy radiowe RSC (Rescue Sub-centre) -ratowniczy koordynacyjny osrodek pomocniczy RSD (Red Shutdown) - "alarm czenvony" - awaryjne przenvanie wykonywanych czynnosci RSW (Red Sea Water) - woda Morza Czenvonego WT (Radiotelephony) -radiotelefonia RT (Register Ton) - tona rejestrowa RTF (Radiotelephony) - radiotelefonia RTG (telegraphy) -radiotelegrafia RTL (Receiver Letter) - list radio-teleksowy RTT (Radio Teletype) - dalekopis radiowy RU (Rescue Unit) -jednostka ratownicza RU (Reefer Unit) - jeden lub wiecej pokladow w ladowni obslugiwanych osobnym urzqdzeniem chlodniczym, takie: kontener chiodzony WV (Rendez Vous) - miejsce spotkania (statkow) RVP (Reid' Vapour Pressure) - ciinienie par Reida RWP (Rolled Wood Pulp) - celuloza w rolach S (track spacing) - odlegloici miedzy trasami (poszukiwali) S (South) - poludnie S (Summer) - oznaczenie letniej linii ladunkowej SA (South Africa) - Afryka Pdudniowa SAA (Suction Anchor Assembly) -kotwica przyssawna SAAIW (Subantarctic Intermediate Water) - subantarktyczna woda poirednia SAAW (Subantarctic Water) - woda subantarktyczna SACW (South Atlantic Central Water) - poludniowoatlantycka woda centralna SAFIR (Safety and Improvement Reporting System) - system sprawozdawczoici powypadkowej SAL (Single Anchor Loading) -zintegrowany system cumowniczo-przeladunkowy SALM (Single Anchor Leg Mooring) -system cumowniczo-przeladunkowy z bojq zakotwiczonq jednopunktowo SALS (Single Anchor Leg Storage) -system cumowania statkow magazynowych bezpoirednio do boi przeiadunkowej konwencja o ratownictwie SALVAGE (International Convention on Salvage) -Mi~dzynarodowa SAR (International Convention on Marine Search and Rescue) - Mi~dzynarodowa konwencja o poszukiwaniu i ratowaniu morskim SAR (Search and Rescue) - poszukiwanie i ratowanie (statkow i rozbitkow) SARSAT (Search and ~escue-satellite Aided Tracking) -poszukiwanie i ratowanie wspomagane iledzeniem satelitarnym (sieC satelitow ratownictwa) SART(Search and Rescue Transponder) - transponder radarowy (GMDSS, SAR) SAT (Safety Approval Table) - tabliczka uznania kontenera za bezpieczny SATCOM (Satellite Communication) -IqcznoiC satelitarna SATNAV (Satellite Navigation) -nawigacja satelitarna SBM (Single Buoy Mooring) - system cumowania (zbiornikowca) do jednej boi SBSS (Selective Broadcast Sending Station) - stacja nadawcza selektywnego systemu rozglaszania SBT (Segregated Ballast Tanks) - zbiorniki balastu oddzielonego

SBV (Standby Vessel) - statek pomocniczy, pozostajqcy w pogotowiu obok platformy SC (Search and Rescue Co-ordinator) - koordynator akcji poszukiwawczo-ratowniczej SCC (Satellite Control Centre) - oirodek zarzqdzania sieciq satelitow (Inmarsat) SCPS (Single Channel Per Carrier) - pojedynczy kanal telefoniczny, pojedynczy kanal na jednq noinq SED (Shipper's Export Declaration) - deklaracja eksportowa zaladowcy SD (Semi Diameter) - promien ciala niebieskiego S/D (Sea Damage) - szkoda powstala w czasie transportu ladunku morzem S/D (Sea Damaged) - (ladunek) uszkodzony w czasie transportu morzem SDME (Speed and Distance Measuring Equipment) -urzqdzenie do pomiaru prgdkoici i odleglosci SDT (Shippers Declaration for the Transport of Dangerous Goods) - deklaracja zaladowcy dot. przewozu towarow niebezpiecznych SE (South-East) - poludniowy wschod SEF (Ship's Experience Factor) -wspolczynnik doiwiadczalny statku SENC (System Electronic Navigation Chart) - elektroniczny system map nawigacyjnych SES (Ship Earth Station) - statkowa stacja naziemna (lqcznoici satelitarnej) SES (Surface Effect Ship) - statek poruszajqcy sip na poduszce powietrznej, poduszkowiec SF (Safety Factor) -wspolczynnik bezpieczenstwa SF (Stowage Factor) - wspolczynnik sztauerski SFR (Sweep Frequency Racon) -radarowa plawa odzewowa zmiennoczpstotliwo~ciowa SFV (The Torremolinos International Convention for the Safety of Fishing Vessels) -Mipdzynarodowa konwencja z Torremolinos o bezpieczenstwie statkow rybackich SG (Specific Gravity) - cigzar wlaiciwy SHA (Sidereal Hour Angle) - gwiazdowy kqt czasowy SHED (Sunday and Holidays Excepted) - z wylqczeniem niedziel i Swiqt SHF (Super High Frequency) - czgstotliwoSc w radiokomunikacji morskiej w zakresie 3-30 GHz SHIN (Sundays and Holidays INcluded) -wlqczajqc niedziele i Swigta SHP (Shaft Horse Power) -moc na wale SIC (Shippers Intermodal Weigh Certification) - certyfikat zaladowcy dot. wagi towaru w kontenerze SIRE (Ship Inspection Reports Exchange Program) - inicjatywa OCIMF, program wymiany raportow o stanie technicznym zbiornikowcow SITREP (Situation Report) - raport sytuacyjny (SAR) SKT (Sack Kraft) -papier na worki i torebki SMC (Safety Management Certificate) -Certyfikat Bezpiecznego Zarzqdzania SMC (Search and Rescue Mission Co-ordinator) -koordynator akcji poszukiwawczo-ratunkowej (SARI SMM (Safety Management Manual) - k s i g a zarzqdzania bezpieczenstwem SMS (Safety Management System) - system zarzqdzania bezpieczenstwem SO (Slop Oil) - olej (ropa) odpadowy, resztkowy SOG (Speed Over Ground) - prgdkosk nad dnem SOL (Stem Off-loading System) - system przeladunku z rufy (na FSU, FSO, FPSO itd.) SOLAS (International Convention for the Safety of Life at Sea) - Migdzynarodowa konwencja o bezpieczenstwie zycia na morzu SOLS (Submerged Offshore Loading System) -przeladunek ze zbiornikow podwodnych SOPEP (Shipboard Oil Pollution Emergency Plan) - Okrptowy plan zwalczania rozlewow olejowych SOS -(radiotelegraficzny) sygnal wzywania pomocy SP (Self-propelled) -z wlasnym napgdem, samobiezny SP (Sailing Plan) - plan podroiy (AMVER) SPBM (Single Point Buoy Mooring) - system cumowania do pojedynczego punktu (boi)

SPM (Single Point Mooring) - system cumowania do pojedynczego punktu SPS (Code of Safety for Special Purpose Ships) - Kod bezpieczenstwa statkow specjalnego przeznaczenia SR (Southern Range) -poludniowe porty atlantyckiego wybrzeza USA SRR (Search and Rescue Region) -obszar odpowiedzialnoSci za poszukiwanie i ratowanie (SAR) SRS (Search and Rescue Sub-region - podregion odpowiedzialnoSci za poszukiwanie i ratowanie (SAR) SRS (Ship Reporting System) - system raportowania pozycji, s. skladania meldunkow trasowych SRU (Search and Rescue Unit) -jednostka (przeznaczona) do poszukiwan i ratownictwa (SAR) SS (Special Survey) - czteroletni przeglqd klasowy SS (Expanding Square Search) - poszukiwanie metodq powigkszajqcego sig kwadratu (SAR) SS (Steam Ship) - statek o napgdzie parowym SSB (Single Sideband Modulation) - modulacja jednowstqgowa (z pojedynczq wstqgq bocznrl) SSE (South-South-East) - poiudniowy poludniowy wschod SSFC (Sequential Single Frequency Code) - sekwencyjny kod czgstotliwoSciowy SSHEX (Saturdays, Sundays, Holidays Excluded) - z wylqczeniem sobot, niedziel, Swiqt SSHINC (Saturdays, Sundays, Holidays INCluded) - soboty, niedziele i Swigta wlqczajqc SSO (Ship Safety Officer) -oficer bezpieczenstwa statku SSR (Slow Sweep Frequency Racon) - radarowa plawa odzewowa wolno zmiennoczqstotliwoSciowa SSU (Saybolt Standard Iniversal) -jednostka lepkoici wg Saybolta SSV (Safety Support Vessel) - statek zabezpieczajqcy prace na polu naftowym SSW (South-South-West) - poludniowy poludniowy zachod ST (Steam Tanker) - zbiornikowiec o napqdzie parowym STC (Single Trip Container) - kontener jednorazowy STCW (International Convention on Standards of Training, Certification and Watch keeping for Seafarers) -Migdzynarodowa konwencja o standardach wyszkolenia, wydawaniu Swiadectw i pelnieniu wacht przez marynarzy STCW-F (International Convention on Standards of Training, Certification and Watch keeping for Fishing Vessel Personel) - Migdzynarodowa konwencja o standardach wyszkolenia, wydawaniu Swiadectw i pelnieniu wacht przez zalogi statkow rybackich STL (Submerged Turret Loading) -przeladunek realizowany przez basztg (turret) podwodnq STO-RO (Sto-Ro Vessel) - statek przystosowany do przeladunku w technologii sto-ro (ukladarkami wjezdzajqcymi na statek rampq) STS (Ship to Ship transfer) - przeladunek bezpoirednio ze statku na statek STSR (Stepped Sweep Racon) -radarowa plawa odzewowa z charakterystykq schodkowq SU (Search Unit) -jednostka poszukiwawcza (SAR) SUA (Convention for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Maritime Navigation) -Migdzynarodowa konwencja o zwalczaniu aktow bezprawnych skierowanych przeciwko bezpieczenstwu zeglugi morskiej SV, S N (Sailing Vessel) - statek iaglowy, zaglowiec SW (South-West) - poludniowy zachod SWD (Sea Water Damage) - uszkodzenie (spowodowane) wodq morskq SWL (Safe Working Load) - dopuszczalne obciqzenie robocze T (Search Time Available) - czas dostgpny na poszukiwania (SAR) T (Tropic) - oznaczenie tropikalnej linii wolnej burty T (True Course) -kurs rzeczywisty TAA (Trans Atlantic Agreement) - umowa o jednolitych zasadach polityki zeglugowej na linii Polnocnego Atlantyku TAS (True Air Speed) -prgdkoSC rzeczywista w powietrzu (SAR) TBN (To be Nominated) -zostanie wyznaczony (np. port wyladunkowy) TIC (Time Charter) - czarter na czas

TCPA (Time to Closest Point Approach) - czas do punktu najwigkszego zblizenia TCV (Total Calculated Volume) - calkowita zmierzona obj@oSC ladunku plynnego wraz z BSW oraz FW poprawiona o wspolczynnk VCF, dla danej temperatury i ggstoici, cigzaru API lub cigiaru wlaiciwego, do temperatury standardowej (zwykle 15OC lub 60F) TD (Tweendeck) -migdzypoklad TDM (Time Division Multiplex) - (technika) czasowego zwielokrotnienia kanalow TDMA (Time Division Multiple Access) - dostgp wielokrotny z podzialem czasowym TEFC (Totally Enclosed Forestry Carrier) - calkowicie zamknigty statek do przewozu papieru i celulozy TEU (Twenty Feet Equivalent Unit) -kontener przeliczeniowy - jednostka odpowiadajqca kontenerowi dwudziestbsto~owemu TF - tropikalna linia wolnej burty statku zanurzonego w wodzie slodkiej THC (Terminal Handling Charges) -koszty wyladunku i portowe THD (Transmitting Heading Device) -urzqdzenie do przekazywania informacji o kursie THP (Thrust Horse-Power) - moc naporu Sruby TIC (Traffic Information Centre) - oirodek informacji o ruchach (statkow) TIG (Tungsten Inert Gas Arc Welding) - sp. 1. elektrodq nietopliwq w oslonie gazow obojgtnych TL (Top Loader) - kontener z mozliwoSciq zaladunku przez dach TLP (Tension Leg Platform) - platforma ciqgnowa TLV (Treshold Limit Value) - maksymalne stqzenie gazow, mgiel, par, przy ktorym ludzie mogq pracowaC bezpiecznie przez 8 godzin dziennie, przez 5 dni w tygodniu TM (True Motion) -ruch rzeczywisty TMP (Thermo Mechanical Pulp) - celuloza termo-mechaniczna TONNAGE (International Convention on Tonnage Measurement of Ships) - Migdzynarodowa konwencja o pomierzaniu statkow TOR (Telex Over Radio) - radioteleks TOV (Total Observed Volume) - calkowita zmierzona objgtoiC ladunku plynnego wraz z BSW oraz wodq w o l n ~ danej temperaturze i ciinieniu w TOVALOP (Tanker Owners' Voluntary Agreement Concerning the Liability for oil Pollution) dobrowolne porozumienie armatorow zbiornikowcow dotyczqce odpowiedzialnoici za zanieczyszczenia olejowe TPA (Thermal Protective Aid) - Srodek ochrony cieplnej TPI (Tons Per Inch [Immersion]) - ci&u zwigkszajqcy zanurzenie o 1 cal TPM (Teleprinter Message) -wiadomoSC przekazana teleksem TR (Register Ton) -tona rejestrowa T/S (Time Sheet) - karta kontrolna czasu, taSma czasu (przeladunku) TS (Track Line Search) - poszukiwanie wzdluz kursu (SAR) TSA (Transhipment Area) - obszar przeladunkowy na pelnym morzu lub w zatokach TSN (Track Line Search, Non-return) - poszukiwanie wzdluz kursu, bez zawracania (SAR) TSR (Track Line Search With Return (TSR) - poszukiwanie wzdluz kursu, z zawroceniem TSS (Traffic Separation Scheme) - strefa rozgraniczenia ruchu TSS (Turbine Steam Ship) -turbinowy statek parowy TTT (Time-To-Turn) - czas do zwrotu TU (Trade Unions) -zwiqzki zawodowe UD (Under Deck) - zaladunek pod poklad UEL (Upper Explosion Limit) - gorna granica wybuchowoici (GGW) UFL (Upper Flammable Limit) - gorna granica zapalnoSci gazow UHF (Ultra High Frequency) - czgstotliwoSC fa1 decymetrowych w zakresie 300-3000 MHz ULCC (Ultra Large Crude Carrier) - zbiomikowce powyzej 400 000 DWT ULCS (Ultra Large Container Ship) - bardzo duzy kontenerowiec (powyzej 6 000 TEU) UPD (Under Peel Discoloration) - odbarwienie widoczne pod wierzchniq warstwa, owocu, np. banana

USB (Upper Side Band) - goma wstega boczna USC (United States Currency) - waluta USA USCC (United States Coast Guard) - straz wybrzeza USA USNH (United States, North of Cape Hatteras) -porty wschodniego wybrzeza USA na p6lnoc od przylqdka Hatteras USNR (United States North Range) - strefa pohocna USA US yard -jard amerykanski (0,914492 m) USR (User Selectable) - radarowa plawa odzewowa z mozliwoiciq kasowania odpowiedzi przez nawigatora UT (Universal Time) - czas uniwersalny UTC (Co-ordinated Universal Time) - czas uniwersalny koordynowany V (SAR Facility Ground Speed) -prqdkoSC 6rodka SAR wzgledem ziemi VCF (Volume Correction Factor) - wspolczynnik korekcyjny objqtoici (do temp. standardowej) VDR (Voyage Data Recorder) -rejestrator danych z podrozy VDS (Vertical Descent System) -pionowy system ewakuacyjny, system z rekawem ewakuacyjnym VEF (Vessel Experience Factor) - doiwiadczalnie wyznaczony wspolczynnik, okreilajqcy stosunek iloici ladunku zmierzonego na statku do iloici zmierzonej w zbiomikach ldowych VF (Voice Frequency) - czpstotliwoiC foniczna, akustyczna VFR (Visual Flight Rules) -przepisy dotyczqce lotow przy dobrej widzialnoici (SAR) VHF (Very High Frequency) -czgstotliwoiC fa1 metrowych w zakresie 30-300 MHz VLBC (Very Large Bulk Carrier) - bardzo duiy masowiec, powyzej 180 000 DWT VLCC (Very Large Crude Carrier) - zbiomikowce 150 000 - 300 000 DWT VLF (Very Low Frequency) - czqstotliwoiC w radiokomunikacji morskiej w zakresie 3-30 kHz VLOO (Very Large Ore-Oiler) -wielki roporudowiec VMC (Visual Meteorological Conditions) -w a d i meteorologiczne na loty przy dobrej widzialnoici (SAR) VMS (Vessel Monitoring System) - system nadzoru (systemow) statkowych VNB (Very Narrow Band) -pasmo bardzo wqskie VOC (Volatile Organic Compounds) - skladniki lotne ropy, lotna substancja organiczna VOCC (Vessel-Operating Common Carrier) -morski przewoznik publiczny, armator VRD (Variable Rate Differentials) - poprawka zmienna do stawki z World Scale wynikajqca z dodatkowych oplat portowych VRM (Variable Range Marker) - ruchomy znacznik odlegloici VRP (Vessel Response Plan) - statkowy plan zwalczania rozlewow olejowych VS (Sector Search) -poszukiwanie sektorowe VSA (Vessel Sharing Agreement) -umowa o wspolnym wykorzystaniu posiadanego tonaiu VTIS (Vessel Traffic and Information System) - system informacji i kontroli ruchu statkow VTS (Vessel Traffic Services) - system nadzoru ruchu statkow W (West) - zach6d W (Winter Load Line) - zimowa linia ladunkowa WB./EI (West EnglandEast Ireland) - Zachodnia AnglidWschodnia Irlandia WC (West Coast) -zachodnie wybrzeza WCA (West Coast of Africa) -zachodnie wybrzeza Afryki WCE (West Coast of England) -zachodnie wybrzeza Anglii WCI (West Coast of India) - zachodnie wybrzeza Indii WCSA (West Coast of South America) -zachodnie wybrzeza Ameryki Polnocnej WEF (With Effect From ...)- z mocq od .... WGS84 (World Geodetic System 1984) - zero mapy wedlug zalecen z roku 1984 WHO (World Health Organization) - hwiatowa Organizacja Zdrowia WiM (Weight or Measurement) -ciqzar lub objqto6C WMO (World Meteorological Organization) - hwiatowa Organizacja Meteorologiczna

WMU (World Maritime University) - Swiatowy Uniwersytet Morski (w Malmo) WNA (Winter in North Atlantic load line) - linia ladunkowa odpowiadajqca zimie, na Pln. Atlantyku WNW (West-North-West) - zachodni polnocny zachod WOT (Wheel-Over Time) -moment wyloienia stew przy zwrocie WPA (With Particular Average) -ubezpieczenie z awariq poszczegoln~ WR (War Risk Clauses) -klauzule dotyczqce ryzyka wojennego WSA (World Scale Association) - stowarzyszenie opracowujqce i publikujqce wydawnictwo "World Scale" WSW (West-South-West) - zachodni poludniowy zachod WT (Watertight) -wodoszczelny WT (Wireless Telegraphy) -radiotelegraf (telegrafia bezprzewodowa) WIW (Warehouse Warrant) -kwit magazynowy WWNWS (World Wide Navigational Warning System) -Swiatowy System Ostrzezen Nawigacyjnych WWW (World Weather Watch) - ~wiatowa Sluzba Pogody YAR (York-Antwerp Rules) - Reguly Yorku-Antwerpii ZD (Zenith Distance) - odlegloSC zenitalna

2. Correspondence abbreviations skr6ty korespondencyjne

aa (always afloat) - klauzula czarteru zastrzegajqca dostatecznq glcbokoik przy nabrzezu aaaa (always afloat always accessible) -nabrzeze zapewniajqce dostatecznq glebokoik, w porcie zawsze dostcpnym a , (able body) - starszy marynarz h ab abt - about abv (above) -powyzej acc (according) - zgodnie z, wedlug acc. cop (according to the custom of the port) zgodnie ze zwyczajem portu alc, acc, act (account) - konto, rachunek acpt (accepted) -zaakceptowany actlo (account off) - na rachunek .... act1 (actual) -rzeczywisty ad (arrival draft) - zanurzenie na przyjicie do Porn aid (after date) - po dacie A'dam (Amsterdam) -Amsterdam add (address) - adres adtn (addition) - dodatek adtnl (additional) - dodatkowy a.f. (advance freight) -fracht zaplacony z gory, zaliczka frachtu agt (agreement) -umowa d n (arrival notice) -zgloszenie przybycia annul (to cancel) - anulowak, odwolak ans (answer) - odpowiedz ante (before) -przed aoh (after office hours) - po godzinach urzq dowania aplcbl (applicable) -majqcy zastosowanie aplcn (application) - zastosowanie ap (all purpose) - dozwolony (lqczny) czas przeladunku approx (approximately) -w przyblizeniu, okolo aps (arrival pilot station) -przybycie do stacji pilotowej ara (AntwerpiRotterdandAmsterdam) - Antwerpid Rotterdam/ Amsterdam ard (around) - okolo arr -przybywa, przybyk arrd (arrived) -przybyly (statek, ladunek) amg (arrange) - zaaranzowak .... awl (arrival) -przybycie als (alongside) - wzdluz (burty statku) asap (as soon a possible) - tak szybko, jak to mozliwe, jak najszybciej d t (actual time) -rzeczywisty czas

atch (attached) -z a l ~ z o n y atnd (attend) -uczestniczyk, byk ats (all time saved) - caly czas zaoszczedzony att, attn (attention) - uwaga aux (auxiliary) -pomocniczy av (average) -przecictny av (available) - dostcpny, osiealny .... awt (await) - oczekiwak ats (all time saved) -calkowity zaoszcz~dzony czas (przeladunku) atsbe (all time saved at both ends) - calkowity czas zaoszczcdzony przy za- i wyladunku aux (auxiliary) -pomocniczy (silnik) awts. (all working time saved) -calkowity czas za-iwyladunku zaoszczgdzony b (bag, bale) -worek, bela b4 (before) - przed bar. (barrel) -beczka bbb (before breaking bulk) - przed rozpoczcciem wyladunku bic (bulk cargo) -ladunek masowy bdi (both dates inclusive) - z obiema datamil dniami wlqcznie bdle (bundle) - wiqzka bds (boards) - deski be (both ends) - oba kotice (podrozy) beg. (beginning) -poczqtek, na poczqtku bends (both ends) - na obu krancach podrozy bkr (bunker) - bunker, paliwo bl (barrel) -beczka bl (bill of lading) -konosament bl(s) (bale, bales) - bal, bale blk (bulk) -masowy brgds (best regards) -najlepsze pozdrowienia brl (barrel) -beczka bss (basis) -na podstawie bit (berth terms) - warunki liniowe btwn (between) -pomicdzy bw (brackish water) -woda zasolona, slonawa bxs (boxes) - pudelka, pudla, skrzynki bynd (beyond) - poza canc. (cancelling) - anulowanie candf (cost and freight) - koszt i fracht cap. (capacity) -pojemnoik cb, cbft (cubic feet) - stopy szeicienne cbm (cubic meter) - metr szeicienny cc (cubic capacity) - pojemnoik ladunkowa cie (chief engineer) - starszy mechanik cert (certificate) -iwiadectwo, certyfikat cif (carried forward) - z przeniesienia cfbo (calling for bunkers only) - zawiniecie wylqcznie po bunker

cfdl (confidential) -poufny cfm(d) (confirmation, confirmed) -potwierdzenie, potwierdzony cft (cubic feet) - stop szeSciennych cg (coast guard) - straz wybrzeza cgo (cargo) - ladunek ch. (Channel) -kanal ch. (charterers) - czarterujqcy chabe (charterer's agents [will] be [appointed] both ends) - agenci zostanq wyznaczeni przez czarterujqcego w portach za- i wyladunkowych cheng. (chief engineer) - starszy mechanik chopt. (charterer's option) - opcja czarterujqcego chrg. (charge) - oplata chrts (charterers) -czarterujqcy cif (cost, insurance, freight) - wart066 towaru obejmujqca jego cenp, ubezpieczenie i fracht ckd (cars knocked down) - samochody w czqSciach clbl (clean bill of lading) -konosament czysty cld (cleared) - odprawiony cmd (command) - dowodzenie cmpsn (composition) -kompozycja (np. ladunku) cncl. (cancelled) -uniewazniony cncln (cancellation) -uniewaznienie cndn (condition) - stan cnf (costs and freight) -koszty i fracht co. (company) -firma, kompania (zeglugowa) cod (cash on delivery) -platne przy dostawie C/O(chief officer) - starszy oficer comm. (commision) -prowizja compl. (complete, completion) -kompletny, zakonczenie (zaladunku) confm (confirm) -potwierdzi6 consecs (consecutive voyages) -kolejne podroie, podroze n a s t ~ u j q c e sobie po cont. (continuous) - ciilgly cont. (contract) - kontrakt cont. (continent) -kontynent (europejski) cont., conts (container, -s) - kontener, -y coop. (cooperation) - wspolpraca cop (custom of the port) - zwyczaj portu cop.disch. - wyladunek wedlug zwyczajow portu przeznaczenia con: (correct, correction) -poprawny, poprawka cow (crude oil washing) -mycie (zbiomikow) ropa cp, clp (charter party) -czarter

cp, clp (custom of port) -zwyczaj portowy cpd (charterers pay dues) -oplaty ponosi czarterujqcy cpty (capacity) -pojemnoik, ladownoS6 crd. (credit) - kredyt crdn (credit note) - nota kredytowa cs (continuous survey) - inspekcja ciilgla CIS(cases) - skrzynie, w skrzyniach ct (container terminal) - terminal kontenerowy, nabrzeze kontenerowe ctnr (container) - kontener cts (crates) -kraty, klatki, skrzynie o konstrukcji aiurowej cu (cubic) - szeScienny cuft (cubic feet) - stopa szeacienna custmy (customary) - zwyczajowy cvenced (convenienced) -wygodny, dogodny cyl (cylinder) -cylinder d (day) - dzien dacc (disbursement account) -rozliczenie damg (damage) - szkodzenie dangs (dangerous) -niebezpieczny db (debit) - debet db (double bottom) - dno podwojne dbe (despatch money both ends) - premia za przyspieszenie w porcie wy- i zaladunku dbl (double) - podwojny dbln (debit note) - nota debetowa dco (discharging of cargo) -wyladunek dcdtl d.cdt (deck cadet) -kadet pokiadowy dcl (discharging completed) - wyladunek zakonczony dd (dated) - datowany dd (delivered) - dostarczony dd (dry dock) - suchy dok, dokowanie dl12d (despatch half demurrage) - premia za przyspieszenie w wysokoici polowy przestojowego dll2dbe (despatch half demurrage at both ends) - premia za przyspieszenie w wysokokci polowy stawki przestojowego - w porcie wyladunku i zaladunku dl12ddo (despatch half demurage discharging only) - premia za przyspieszenie w wysokoSci polowy stawki przestojowego, platna tylko w porcie wyladunku dl12dlo (despatch half demurrage loading only) - premia za przyspieszenie w wysokohci polowy stawki przestojowego, platna tylko w porcie zaladunku ddo (dispatch discharging only) -premia za p. platna tylko w porcie wyladunku

deg. (degree) - stopien del. (deliver) - dostarczyt del.wt (delivered weight) - masa ladunku wydana w porcie wyladunkowym dely (delivery) -dostawa dem. (demurrage) -przestoj, przestojowe.. .. dept (department) -dzial, wydzial dep. (departure) -wyjkie statku w morze dest (destination) - (port) przeznaczenia df (dead freight) -martwy fracht dft (draught) - zanurzenie dia. (diameter) - Brednica difct (difficult) -trudny dims (dimensions) -wymiary dis., disch., dische (discharging) -wyladunek disb. (dusburse) - rozliczat disb. acc. - rozliczenie disc. (discount) - rabat dist. (distance) - odlegloSk disport (discharging port) -port wyladunkowy div. (division) - dzial, oddzial dk. (deck) - poklad 213 dkr (two-three decker) - statek dwu- trzypokladowy dly (daily) - dziennie, na dobe dly (delivery) -przekazanie statku w timecharter d o (delivery order) -polecenie wydania doc., docs (document, -s) - dokument, dokumenty dop (dropping of pilot) -zdanie pilota, moment zdania pilota doz. (dozen) - tuzin dp(d) (depart) - wychodzik (z portu) drct (ly), direct (-ly) -kierunek, bezpoirednio dsrgd (disregard) -zlekcewazyt, anulowat dt (-ed) (date, dated) - data, datowany dty (dirty) -brudny dw (deadweight) - dwt, noSnoSt dwt (deadweight tonnage) -nohoik statku ea. (each) -kazdy ecdt/e.cdt (engine cadet) -kadet maszynowy efcv (effective) - efektywny, z mocq . ... elec. (electrician) -elektryk elec. (electric) -elektryczny ely (early) -wczesny emplmt (employment) -zatrudnienie emty (empty) -Pus9 enbl. (enable) - umozliwit encl. (enclosure) - zalqcznik eng. (engineer) - mechanik eql. (equal) -rowny

eqp. (equipment) -wyposazenie, sprzet equiv.(equivalent) -ekwiwalent, rownowaznik er, elr (engine room) - silownia en: (error) - Mqd, pomylka esk (engine store keeper) -magazynier maszynow esntl (essential) -wazny, kluczowy esp. (especially) -zwiaszcza, szczegolnie est. (d) (estimate, -ed) -przyblizony estb.(-ed) (establish, established) - ustanowit etb (estimated time of berthing) - przyblizony czas cumowania ex. (except) -wyl~czajqc, wylqczeniem z ex. (excluding) -wylqczajqc, z wyiqczeniem ex - z, spokrod exch. (exchange) -wymiana excl. (excluding) -wylqczajqc, z wylqczeniem exp. (export) - eksport expc. (expect) - oczekiwak expln (explain) -wythmaczyk expns (expense) -koszt, wydatek exrate (exchange rate) -kurs wymiany exs (expenses) - ekspenses extd (extend) -rozmiar exy (expiry) - wygainiecie, uplyw (terminu wainohci) fac (fast as can) - za (wy)ladunek tak szybki jak statek moze przyjmowak (wydawak) fath. (fathom) - s e e n fax (facsimile) -faksymile, faks fbd (freeboard) -wolna burta fco (franco) - franko, bez kosztow fd (free discharge) - wyladunek bez kosztow (dla przewoinika) ffa (free from alongside) - franko wzdluz statku fig (figure) - liczba filo (free in liner out) - wyiadunek na warunkach liniowych (kosztprzewoinika) fio (free in and out) -bez kosztow zaladowania i wyladowania fioextrim (free in and out excluding trimming) - koszty przeladunku w ciqzar zaladowcy, koszty trymerki - w ciqzar przewoznika fios (free in and out and free stowed) - przewoznik nie ponosi kosztow przeladunku i sztauowania fio ss trimming (free in and out vessel trimming) -przewoznik nie ponosi kosztow przeladunku i sztauowania f/l (forklift) -ukladarka widlowa flw(g) (follow, following) -nastepujqcy

fm (from) - od, z fm aps (from amval pilot station) -od przybycia do stacji,pilotowej fms (fathoms) - sqznie fo (firm offer) -oferta wiqiqca fo (free out) - wyladunek bez kosztbw obciqzajqcych armatora fo (fuel oil) - olej opalowy, paliwo ciezkie fob (free on board) - z dostawq na statek fob ss trimming (free on board ship's trimming) - z dostawqna statek, trymowanie na koszt statku fob stowed (free on board and free stowed) dostawa na statek, sztauowanie i trymerka nie obciqzajq przewoznika fob trim (free on board and free trimmed) koszty zaladunku i trymerki nie obciqzajq przewoznika foc (free of charge) - nieodplatnie, bez kosztow fod (free of damage) -bez uszkodzen fot (free of turn) - bez czekania (w kolejce na wejicie do portu) fp (free pratique) - Bwiadectwo wolnosci ruchow fpg (free pratique granted) -przyznana swoboda ruchow (odprawa sanitarna) freq. (frequent) - czesty freq. (frequency) - czestotliwoiC frt (freight) - fracht frt concurrent (freight payable concurrently with discharge) - fracht placony w miare wyladunku frt ppd (freight prepaid) - fracht przedplacony, f. zaplacony z gory ft (foot) - stop fur. (further) -ponadto, dalszy fw (fresh water) -woda slodka fwc (fully loaded weight and capacity) -kontener wykorzystany w pehi pod wzgl. ladownokci i pojemnoici fwd (fresh water damage) - szkoda spowodowana wodq slodkq flwg (following) -nastepujqcy, -e fwd (forward) -w przod, z przodu.. .. fw (fresh water) -woda slodka fyg (for your guidance) -jako wskazowka dla ciebie.. fxd (fixed) -zafrachtowany fyi (for your information) -do twojej informacji ga (general average) -awaria wspolna

gc (general cargo) - drobnica gd (good) - dobry gdnc (guidance) - wskazowka, instrukcja gen. (general) - ogolnie gf (grain fitted) - (statek, ladownia) przystosowany do przewozu ziarna gg, gorg - (Gdansk or Gdynia) - Gdansk lub Gdynia ggs - Gdansk, Gdynia lub Szczecin govt (government) -rzqd gph (gallon per hour) - galonow na godzine grd (geared) - statek wyposazony w urzqdzenia przeladunkowe grt (gross registered tonnage) -tonaz rejestrowy brutto gr.wt. (gross weight) - waga brutto gt (gross terms) - warunki brutto gtee (guarantee) - gwarancja gttl (grand total) - ogolem guar. (guaranteed) - gwarantowany h (hour) - godzina Wa (home allotment) -przekaz rodzinny, przekaz pienigzny haho (hatchhold) - luklladownia hdl (handle) - manipulowaC, przeladowywaC hever (however) -jednak, jakkolwiek hf (half) -polowa hfo (heavy fuel oil) -paliwo cigzkie, olej opalowy hg (heavy grain) -ziarno (zboze) cigzkie hito (hitherto) - dotqd, dotychczas hl, hi1 (heavy lift) - sztuka ciezka, ciezka jednostka (ladunkowa), cigzki unos hp (high pressure) -wysokie ciinienie hr, hrs (hour, -s) - godzina, godzin hw (high water) -woda wysoka ibc (intermediate bulk container) -duiy pojemnik elastyczny id (import declaration) deklaracja importowa, d. przywozowa ilcs (in cases) - w skrzyniach ie (that is) -to znaczy infm(n), (information) -poinformowaC, informacja il (import license) -licencja importowa, 1. przywozowa immd (ly) (immediately) - natychrniast, niezwlocznie ince (insurance) -ubezpieczenie incl (inclusive, including) - wlqcznie incr (increase) - wzrost infd (informed) -poinformowany

inq. (inquire) - dochodzenie, badanie ins. (insurance) - ubezpieczenie ins. (instant) - biezqcy, niezwloczny instr. (-n) (instruct, instruction) - instruowak, instrukcja int. (intaken weight) -ciqzar zaladowany (przyjqty na statek) int. (interests) - odsetki intl. (international) -miqdzynarodowy inv. (invoice) - rachunek ilo (instead of) - zamiast irev (irrevocable) -nieodwolalny, nieodzowny irreg (irregular) - nieregularny itnry (itinerary) - droga, marszruta kdly (kindly) -uprzejmie kg (kilogram) -kilogram km (kilometre) - kilometr kn (knot) - wqzel(1 Mmlgodz.) kt (knot) -wqzel lat (lattitude) - szerokoik (geograficzna) laycan (laydayslcancelling date) -data ladowanialdata anulowania lb (pound) - funt Cjednostka wagi) Ic (last cargo) - poprzedni ladunek (przewieziony danym statkiem) l/c (letter of credit) - akredytywa Id (laydays) -czas postoju statku w porcie dozwolony na operacje przeladunkowe ldg (loading) - zaladunek ldn (London) - Londyn lg, ldg (loading) - zaladunek lh (lower hold) - ladownia dolna lodis. (loading and discharging rate) -rata za-I wyladunkowa long. (longitude) - dlugoik (geograficzna) loport (loading port) - port zaladunkowy Lpl (Liverpool) - Liverpool Ips (lumpsum) - lump sum, ryczalt It (local time) -czas miejscowy It (long ton) - tona dluga (1,O 16 kg) Itg (lighterage) - odlichtowanie, odladowanie na barkq, oplata za odlichtowanie ltr (letter) - list lub (lubricant, lubricated oil) - olej smarowy m (metre) - metr mach (machinery) -maszyna max (maximum) -maksimum, co najwyiej me (main engine) - silnik glowny meditn. (Mediterranean) - Morze hodziemne mid. (middle of) - w polowie (np. miesiqca) min. (minimum) - minimum, co najmniej metton (metric ton) -tona metryczna

mo. (month) - miesiqc mlo (money order) - polecenie platnoici moa (memorandum of agreement) -porozumienie mom. (morning) - ran0 d m , mm (motorman) -motorzysta d r (mate's receipt) - kwit sternika msbl (missing bill of lading) -brakujqcy konosament msca (missing cargo) -brakujqcy ladunek msg (message) -wiadomoik, teleks mt (metric ton) -tona metryczna mt (empty) -PustY mtime (meantime) -w miqdzyczasie mtks (many thanks) -bardzo dzigkujq mv (motor vessel) - statek o napcdzie spalinowym mwhile (meanwhile) -w miqdzyczasie na (not applicable) -nie dotyczy naa (not always afloat) -z dotkniqciem gruntu (port lub nabrzeze, przy ktorym dotyka dna przy odplywie) naabsa (not always afloat but safe aground) -z dotkniqciem gruntu, bez niebezpieczenstwa uszkodzenia dna statku nav. (navigation) - nawigacja ne (not exceeding) -nie przekraczajqcy nm (nautical mile) -mila morska nn (noon) - poludnie n/n (not north of) -(port wyiadunkowy) nie na p6lnoc od ... no (number) - numer noe (not otherwise enumerated) -(ladunek) nie wymieniony w innej pozycji tabeli taryfowej noibn (no otherwise indexed by name) -(ladunek) nie wymieniony w innej pozycji tabeli taryfowej nor (notice of readiness) - zgloszenie gotowo6ci npc (next port of call) - kolejny port zawiniq cia ntd (noted) -odnotowak, zauwazyC oao (on account of) - na konto ... oldmd (on demand) -na zqdanie o h (overhaul) -przeglqd (np. silnika, urzqdzenia) onbd (on board) - na burcie, na pokladzie olno (order number) - numer zlecenia, numer zamowienia opt. (option) - opcja ols, os (ordinary seaman) - marynarz

olt (over time) - nadgodziny otlx (our telex) -nasz teleks o'wise (otherwise) -poza tym, oprocz tego ows (owners) -wlakciciele, armator p. (per) -na, przez, za pa (per annum) -rocznie pals (pallets) -palety pancan (Panama Canal) -Kanal Panamski pandi - klub P and I para (paragraph) -paragraf phags (paper bags) -worki papierowe pc (piece) - sztuka pck (package) -paczka, pakunek pcl (parcel) -paczka pcs (pieces) - sztuki pct (percent) - procent pic (person in charge) -osoba odpowiedzialna (za dane zadanie) pd (paid) - zaplacony pd (port dues) - oplaty portowe p/l (partial loss) - strata czgkciowa pls (please) -proszg plsrvrt (please revert) -proszg o odpowiedz pm (post meridiem) - po poludniu pndg (pending) - zalegly pob (pilot on board) - pilot na burcie poc (port of call) -port zawinigcia pod (pay on delivery) - zapiata przy odbiorze por (port of refuge) - port schronienia postn (position) - pozycja pp (picked ports) -wybrane (lepsze) porty ppt (prompt) - szybko, w krotkim czasie (np. przeiadunek) pptllat (prompt or later) -na bliski lub pozniejszy termin przeiadunku prep.frt (prepaid freight) - fracht opiacony z gory prev. (previous) - poprzedni priv. (private) -prywatny prmt (prompt) - szybki, niezwloczny pros. (prospect) -prospekt, perspektywa prpd (prepaid) -przedplacone, zaplacone z gory ps (port side) - lewa burta pvsn (provision) -prowiant pwh (per workable hatch) - (rata) na luk dos t v n y do przeladunku qco (quantity at captain's option) - ilokt (iadunku) w opcji kapitana qk (ly), (quick, quickly) - szybki, szybko qty (quantity) - ilokt rcpt (receipt) -pokwitowanie

rcv(d) (receive, received) -otrzymat, otrzymany, odebrany rd (running days) - dni biezqce rle (reefer engineer) -mechanik chlodniczy r(e)dely (redelivery) -zdanie statku po czarterze ref (refering to) - w odniesieniu do ...... rdy (ready) -gotowy re (referring, regarding) - w odniesieniu do ... recm (recommended) -rekomendowany rep (-ve) (represent, representative) - prezentowak, przedstawiciel revs (revolutions) - obroty (kruby, silnika) revso (reverting soonest) -odpowiedziet szybko rgds (regards) - pozdrowienia rgrt (regret) - z zalem rmk (remark) -uwaga rpm (revolutions per minute) -obrotow na minute req'd (if required) - na zqdanie, jezeli potrzeba revs (revolutions) - obroty rh (running hours) - godzin biezqcych rlo (radio-officer) -radiooficer rob (remaining on board) -pozostajqce na stat-

ku
rot (referring to our telex) - nawiqzujqc do naszego teleksu rpt (repeat) -powtorzyk rplc (replace) - zastslpit rplsh (replenish) -uzupelnit rpm (revolutions per minute) -obrotow na minutg rprt (report) - raportowat, meldowat rptn (repetition) -powtorzenie rpy (reply) -odpowiedziet rq (require) - zqdac rqst (request) - zqdanie rit (radio telephone) - radiotelefon rtd (right and true) - dostawa ladunku w porzqdku rtn (return) -powracat rlv (round voyage) - podroz okrgzna rvsd (revised) -zrewidowany rvt (revert) -powrocit (z informacja, do tematu) ryl (referring your letter) -nawiqzujqc do twego listu ryt (referring your telex) -nawiqzujqc do twego teleksu sla (safe alongside) - bezpiecznie zacumowa"Y

satshex uu (saturdays-sundays-holidays-excluded-unless-used) - z wylqczeniem sobot, niedziel, iwiqt, chyba ze zostanq przepracowane sb (safe berth) -bezpieczne nabrzeze sb (starboard side) - prawa burta schdl (schedule) - plan, rozklad (rejsu) s/d (sea damage) - szkoda powstala w czasie transportu ladunku morzem sid (sea damaged) - (ladunek) uszkodzony w czasie transportu morzem sf (stowage factor) -wspolczynnik sztauerski shex (sundays and holidays excepted) -niedziele i Swieta wylqczone (z czasu przeznaczonego na przeladunek) shexuu (sundays, holidays excepted unless used) -niedziele, Swieta wylqczone, chyba ze zostanq przepracowane shinc (sundays and holidays included) - przeladunek rowniei w niedziele i iwiqta shpd (shipped) - zaladowano, przyjeto na statek shud (should) - powinien sl (sld) (sail, sailed) - wyjSC, wyszedl (w morze) snst (soonest) -jak najszybciej sio (shipping order) - zlecenie zaladunkowe sio (ship's option) - w opcji statku sof (statement of facts) - zestawienie faktbw doff (signed off) -wyokr@owany slon (signed on) - zaokretowany soton (Southampton) - Southampton sp (safe port) -port bezpieczny s/p (stowage plan) -plan ladunkowy, sztauplan splsb (safe portisafe berth) - bezpieczny port1 bezpieczne nabrzeie spd (ship pays dues) - statek ponosi oplaty ss, sis (steam ship) - statek o napedzie parowym, parowiec sshex (saturdays, sundays and holidays excepted) - (przeladunek) z wylqczeniem sobot, niedzieli i iwiqt st (short ton) -tona amerykanska (tzw. krotka; 907,18 kg) std (standard) - standard stk (storekeeper) -magazynier maszynowy stn (station) - stacja stvdrs (stevedores) - sztauerzy stwd (steward) - steward sub. (subject) - dotyczy... sub. (subject to) -pod warunkiem, i e sub. (substitute) - zastepczy (np. statek)

suf. (sufficient) -wystarczajqcy tba (to be agreed) - do uzgodnienia tc (time charter) - czarter na czas tic (turbo charger) - turbina doladowujqca tdy (today) -dzisiaj tfore (therefore) - dlatego thru (through) - bezposredni tks (thanks) -dziekuj~ tlx (telex) - teleks tot (days) [total days] - dni na za- i wyladunek tpd (tons per day) - ton (ladunku) na dobg tph (tons per hour) - ton (ladunku) na godzine tpm (teleprinter message) - wiadomoik przekazana teleksem ttl (total) - ogolem, lqcznie twd (tweendeck) -mi~dzypoklad ut (usual terms) - normalne warunki val. (value) -wartosC var. (various) - rozne vc (voyage charter) - czarter na podroz vmuch (very much) -bardzo vol. (volume) - obj~toiC voy. (voyage) -podroz, rejs vsl (vessel) - statek vv, vvs (valve, valves) - zawor, zawory yr (your) -twoj w.b. (waterballast) - balast wodny wed (weather working day) -dzien dobrej pogody (umozliwiajqcej przeladunek) wef (with effect from) -z wainosciq od ... wf (wharf) -nabrzeze wh (workable hatch) - luk, na ktorym moina prowadzik operacje ladunkowe whwwday (per workable hatch and weather working day) - rata przeladunkowa liczona na luk zdatny do pracy i na pogodny dzien roboczy wk (week) -tydzien wog (without guarantee) -bez gwarancji wp (weather permitting) -jeili pogoda pozwoli wpd (per weather permitting day) - na dzien pogodny wpr (wiper) -wiper, smarownik wshides (wet salted hides) - skory mokrosolone wt (weight) - waga, cigzar wts (working time saved) -zaoszcz~dzony czas pracy (przeladunku) wwd (per weather working day) - na pogodny dzien roboczy

BIBLIOGRAPHY -BIBLIOGRAFIA
1. Angielsko-polski slownik skr6t6w elektronika, informatyka, teleinformatyka, B. Bosakirski, M. Skrzynska, WNT, Warszawa 1992. 2. Angielsko-polski i polsko-angielski slownik dla marynarzy, K. Kaminski, ~.$mierzchalski, WSM, Gdynia 2000 3. Business and Law for the Shipmasters, F.N. Hopkins, Brown, Son & Ferguson Ltd, Glasgow,1989 4. Bulk Carriers -Guidance and Information on Bulk Cargo Loading and Discharging to Reduce the Likehood of Over-stressing the Hull Structure, International Association of Classification Societes, London, 1997 5. Catalogue of Admiralty Charts and Publications, Taunton 2000 6. Chartering and Shipping Terms, J. Bes, Hilversum 1972 7. Code of Safe Practice for Cargo Stowage and Securing, IMO, London, 1992 8. Coast Guard Rescue and Survival System Manual, US Department of Transportation, Waszyngton, 1992 9. Dictionary of Nautical Words and Terms, C.W.T. Layton, Brown, Son & Ferguson Ltd, Glasgow, 1994 10. Dictionary of Nautical Words and Terms; C.W.T. Layton, P.Clissold, A.G.W.Miller, , Brown, Son & Ferguson Ltd., Glasgow 1994 11. Dictionary of Sea Terms, A. Ansted, Brown, Son & Ferguson Ltd, Glasgow, 1991 12. Dictionary of Shipping Terms, 3rd edition, Peter Brodie, LLP Limited London, 1997 13. Dictionnaire Maritime Thematique Anglais et Francais, A.Bruno, C.Mouilleron, Biblioteque de l'institute Francaise D'aide a la Formation Professionnelle Maritime 14. Diesel Motor Ship's Engines and Machinery, Christen Knak, Marine Management (Holdings) Ltd., London 1990 15. Dziesiqciojqzyczny slownik zeglarski, B. Webb, M.Manton, STAPIS, Katowice 1998 16. Fairplay Ports Guide 1999-2000, Fairplay Publications Ltd., Coulsdon Surrey UK 17. Glossary of Shipbuilding Terms Theoretical Naval Architecture - Paralel, L. Kobylinski, J. WiSniewski, WNT, Warszawa 1972 18. Handbook for Marine Radio Communication, G.D. Lees, W.G.WilliamsonLloyd's of London Press Ltd., London 1993 19. IAMSAR - Miqdzynarodowy lotniczy i morski poradnik poszukiwania i ratowania, Trademar, Gdynia 2001 20. International Maritime Dangerous Goods Code, IMO, London 2000 21. Lashing and Securing of Deck Cargoes, Capt. J.R. Knott, The Nautical Institute, London 1994 22. Ladunki okrqtowe, poradnik encyklopedyczny, praca zbiorowa pod red. J. Wizmur, PTT SopotGdynia 1997 23. Marine Auxiliary Machinery, D.W. Smith, Buttenvorths & Co. Ltd. Oxford 1983 24. MARVOC, Slownik skr6tow stosowanych w praktyce morskiej i handlu morskim, Uniwersytet Gdanski, Gdansk 1991 25. Morskie kompasy magnetyczne, Miroslaw Jurdzibski, Wydawnictwo Morskie, Gdansk 1984 26. Nedlloyd Transport and Logistic Glossary, International Standards & Codes, LPA - Bureau Nedlloyd Standards, Rotterdam July 1995 27. Nicholls's Seamanship and Nautical Knowledge, Brown Son & Ferguson Ltd, Glasgow, 1959 28. Podrqcmik miqdzynarodowego prawa drogi morskiej, W. Rymarz, Trademar Gdynia 1995 29. Podrqcznik spedytora" pod redakcjqD. Marciniak-Neider, J. NeiderPolska Izba Spedycji i Logistyki, Gdynia 2002 30. Podstawy meteorologii i nawigacji meteorologicznej, M. Holec, P. Tymanski, Wydawnictwo Morskie, Gdansk 1973 31. Polsko-angielski slownik terminow w zakresie bezpieczenstwa dla marynarzy, A. Brozyna, M. Kukulka, A.B.M.K., Gdynia 1999

32. Polska Norma - terminy i definicje dotyczqce wyrobow lakierowych, Polski Komitet Normalizacyjny, wrzesien 1999 33. Poradnik Ubezpieczen Morskich, A. Hebel, Foka, Szczecin, 1995 34. Poradnik manewrowania statkiem, Wl. Lekki, Wydawnictwo Morskie, Gdansk 1976 35. Pounder's Marine Diesel Engines, C.T. Wilbur, D.A. Wight, Butterworth-Heinemann Ltd., Oxford 1991 36. Prawo Morskie, pod red. J. topuskiego, t. I, 1 , Branta, Bydgoszcz 1998 1 37. The Oxford Companion to Ships and the Sea, P. Kemp, Oxford University Press 1988 38. The Running and Maintenance of Marine Machinery, J. Cowley, Marine Management (Holdings) Ltd., London 1992 39. Ships and Marine Technology - terms, abbreviations and graphical symbols on navigation 40. Slownik angielsko - polski handlu morskiego, W. Skibicki, Polskie Wydawnictwo Gospodarcze 1951 41. Slownik angielsko-polski dla informatykow, M.Marciniak, J. Szaniawski, WNT, Warszawa 1990 42. Siownik morski - Maritime Dictionary pod red. S.Milewskiego, WSM w Gdyni,1992 43. Slownik naukowo-techniczny angielsko - polski, polsko-angielski, S.Czerni, MSkrzyhska, WNT, Warszawa 198611990 44 Slownik terminow lodowych, E. Kazanecki, Biblioteka Nawigatora, zeszyt 7., WSM Gdynia, 1975 45. System GMDSS, regulaminy, procedury i obsluga, praca zbiorowa pod redakcjq K Czajkowskiego, PWP Skryba, Gdansk 2000 46. Tanker Safety Guide - Chemicals, praca zbiorowa, International Chamber of Shipping, London 2002 47. Tanker Safety Guide - Liquefied gas, praca zbiorowa, International Chamber of Shipping, London 1995 48. Telegraficzny kod korespondencyjny, E. Kazanecki, WSM w Gdynia, 1993 49. Vademecum Nawigatora, F. Wrbbel, Trademar, Gdynia 2002 50. Webster's New Dictionary and Thesaurus, Concise Edition, Russel, Geddes & Grosset, Windsor Court, New York, USA 5 1. Wielojqzyczny slownik wizualny - leksykon tematyczny, J.C.Corbei1, A.Archamault, Przeglqd Reader's Digest, Warszawa 1999 52. WMO Sea Ice Nomenclature, WMO nr 259, Geneva 1970 53. Slownictwo z dziedziny kompatybilnoici elektromagnetycznej, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa-Wroclaw, 2000 54. Slownictwo znormalizowane, technika informatyczna, PKN, Warszawa 1999 55. International Dictionary of Aids to Marine Navigation, International Association of Lighthouse Authorities, Paris 1970 56. Maritime Navigation and Radiocommunication Equipment and Systems - Automatic identification systems (AIS), International Electrotechnical Commission, 2001 57. Maritime Navigation and Radiocommunication Equipment and Systems - Radar Plotting Aids, International Electrotechnical Commission, 1998 58. Maritime Navigation and Radiocommunication Equipment and Systems - Shipborn voyage data recorder (VDR), International Electrotechnical Commission, Geneva, 2000 59. Maritime Navigation and radiocommunication - electronic plotting aid (EPA), International Electrotechnical Commission, Geneva, 2000 60. Global Maritime Distress and Safety System (GMDSS), Part 1 - Radar transponder, Marine Search and Rescue, International Electrotechnical Commission, 1992 61. Maritime Navigation and Radiocommunication Equipment and Systems - Track control systems, International Electrotechnical Commission, Geneva, 2002 62. Maritime Navigation and Radiocommunication Equipment and Systems - Shipborne radar, International Electrotechnical Commission, 1999

63. Maritime Navigation and Radiocommunication Equipment and Systems - Shipborne radar with chart facilities, International Electrotechnical Commission, 2002 64. Maritime Navigation and Radiocommunication Equipment and Systems - Shipborne automatic transponder system VHFIDSC, International Electrotechnical Commission, 1999 65. Maritime Navigation and Radiocornrnunication Equipment and Systems - Electronic chart display and information system (ECDIS), International Electrotechnical Commission, Geneva, 2002 66. Maritime Navigation and Radiocommunication Equipment and Systems - Integrated bridge systems (IBS), International Electrotechnical Commission, 1999 67. Ships and Marine technology - ECS database, International Organization for Standardization, 2002 68. Ships and marine technology - ship's bridge layout and associated equipment - International Organization for Standarization, 2001 69. Ships and marine technology - launching appliances for davit-launched lifeboats, International Organization for Standardization, 2002 70. Ships and Marine Technology - Shipboard loading instruments, International Standarization Organization, 2001 71. The Oxfor-Duden Pictorial English Dictionary, Oxford University Press, 1990 72. WMO sea ice nomenclature, WMO nr 259, Genewa, 1970 Materialy szkoleniowefirm: Hempel, Gearbulk, Shell International Marine Ltd Materialy reklamowe firm: ACR, Air Products A/S, Aqua Signal, Buss, Carrier Transicold, Derberg Systems, FR. Fassmer & Co., Graco Inc., Gresse GmbH, Hagglunds, Hamworthy Engineering Limited, Hempel, Hilgers AG, Honeywell Serck, IPH Marine Automation AIS, Krupp Atlas Electronik, Kyma AIS, Kvaerner, Lake Shore Inc., MAAG Gear AG, Modentic Industrial Corporation, Neddloyd, Pains-Wessex, Palfinger Hebetechnik GmbH, RFD Ltd., Strentex, Tetra, TSTanksystem S.A., TTS-Mongstad AIS, Viking, Woodward Governor Company, Wynn Marine Ltd., Katalogi: Alfa Lava1 Marine & Power, Conver OSR, Hagglunds, Hempel, I.B.S. Technical Marine Supply, JETS, Kongsberg - Norcontrol, Kvaerner, Mac Gregor, N.V. Antwerp, Peck & Hale, Raytheon, Sabroe Refrigeration AIS, Tanksystem SA, UNITOR ASA, York Refrigeration. Czasopisma: Cargo and Cargo Systems, Containerisation International, Fairplay, Harbour and Shipping, Lloyd's List, Lloyd's Ship Manager, MacGregor-Navire News, Norwegian Shipping News, Polish Maritime Review, RoRo Technology, Safety at Sea, World Cargo News, The Motor Ship.

dr Boleslaw Borzycki

Lingua Care International

Dr Boleslaw Borzycki Est. 1991
First Independent English Training & Examination Centre for Seafarers in Poland English in STCW '95 Courses Translation Bureau for the Shipping Industry English - German - Russian - Polish Publisher of English - Polish - Russian Training Books & Shipboard Manuals for Seafarers - Owners - Operators - Managers
Address: uI. Wtadyslawa IV 23119 81-353 Gdynia, Poland Tel: + 48 58 620 6287 Fax: + 48 58 661 6829 E-mail: borzycki@lincare.home.pl

IUM Poland Ltd. Sp. z O.O.

81 -395 Gdynia ul. Wladyslawa IV, 43
Istniejqca od roku 1989, jedna z najwiekszych i najstarszych polskich firm polredniczqcych, w imieniu armatorow skandynawskich i p6lnocnoamerykanskich poszukuje

II

oficer6w i marynarzy
z doiwiadczeniem na chemikaliowcach i innych zbiornikowcach, kablowcach i statkach off-shore
w tym oficer6w pokladowych z doswiadczeniem na DP oraz elektryk6w-elektronik6w

tel. (058) 660-97-32

~
)I

a take oficerow z doiwiadczeniem na chlodniowcach, samochodowcach i innych statkach

tel. (058) 660-97-3 1

Wymagana dobra znajomolt jezyka angielskiego. Oferujemy stale zatrudnienie, bardzo dobre warunki placowe i socjalne oraz moiliwoit realizowania kariery u znanych armatorow. Kontrakty na bazie umowy zbiorowej ITF

fax (058) 660-97-30

e-mail: ium.poland@ium.no

Station and signal lights

- Swiai

1 . A power driven vessel less then 50 m in length under way/ statek o napedzie mechanicznym o diugodci mniejszej nii 50 m w drodze

2. A power driven vessel 50 m ifi length or more

, ,
I

under waylstatek o napedzie mechanicznym o dlugoSci 50 m lub wiekszej, w dmdze

3. A power driven vessel less then 50 m in length and vessel towed when the length of tow exceeds 200 rn, under way lstatek o napedzie mechanicznym o dhrgodci mniejszej nii 50 m oraz statek holowany, gdy dhrgodt zespoiu holowniczego przekracza 200 q w drodze

4. A power driven vessel 50 m or more in length when pushing and a vessel being pushed ahead except in case of a composite unit, under way I statek o napedzie mechanicznym o diugoSci 50 m i wiekszej pchajqcy i statek pchany w przdd nie tworwcy jednostki zespolonej, w drodze

:
8' '

5. Vessel not under command under way and

making way through the water1 statek nie odpowiadajqcy za swoje ruchy, w drodze, posuwajqcy sic po wodzie

6. Vessel not under command under way but not making way through the waterl statek nie odpowiadajqcy za swoje ruchy, w dmdze lecz nie posuwajqcy sie po wodzie

7. vessel su m or more m rengtn restnctea In ner ability to manoeuvre making way through the waterl statek o dhrgoSci 50 m lub wiekszej, nie odpowiadajqcy za swoje ruchy, posuwajqcy sie DO wodzie

irrlgth 3 'zY " or more, making way through the waterl statek pofawiajqcy o dtugoSci 50 m i wiekszej, zajety tratowaniem gdy posuwa sie po wodzie
m. n v c s s a e n g u g e u rrr rruwurrg au r a in

!la pozycyjne i sygnalowe

L
ograniczony swym zanurzeniem

19. An air-cushion vessel less then 50 m in length

10. An air-cushion vessel 50 m in length or more

:when under way in the non-displacement model ipoduszkowiec o dtugodci poniiej 50 m w drodze iw stanie bezwypornoSciowym

when under way in the nondisplacement model poduszkowiec o dlugoSci 50 m lub wiecej w drodze w stanie benvypornodciowym

;11. Vessel constrained by their draught/ statek

12. Vessel engaged on pilotage duty, under way1 statekpelniqcy stuibq pilotowq, w drodze

13. Vessel 50 m in length or more aground1 statek

o dtueoSc~O m i wiekszei na mieliinie S

14. Vessel 100 m in length or more at anchor1 statek o dluxoSci 100 rn i wiekszej no konvicy

$1'.

in trawling in close proximity to other vessels engaged in fishing, whether using demersal or pelagic gear when hauling their nets and not making way through the water Ipolawiajqcy statek o dtugoSci 20 m i wiqkszej, znjety tralowaniem w bliskim T ~ s i e d z n v i e innych polawiajqcych statk6w. gdy uiywa sprzetu dennego lubpeiagicmego, wybiera siet i nie posuwa siq po wodzie

'. ""..". ... ... ."..,... ". ... . ,

"

,.

.-""-.

""

...

-.

in underwater operations, when making way through the water and reshicted to her ability to manoeuvre 1 statek o ograniczonej zdolnodci manewrowej o dlugoSci 50 m i wiekszej zajety pracami podwodnymi, gdy posuwa sie po wodzie

INTERNATIONALE CODE OF SIGNALS1 MIEDZYNARODOWY KOD SYGNALOWY

I
I
SUBSTlTlUDE FLAGS FLAG1 ZPSTEPCZE

FUGI CYFROWE

NU&BER FLAGS

CODE AND ANWER F U G FLAGA KODU I ODPOWlEDZl

Dangerous goods classificationl

Classlklasa 1 -Explosives (materiab wybuchowe)
1.1 -Substances

and articles which have a mass explosion hazard fsubstancje i wymby zdolne do wybuchu w masie) 1.2 -Substances and articles which have a projection hazard but not a mass explosion hazard (substancje i wyroby stwarzajqce zagroienie rozrzutu lecz bez zdolnoSci do wvbuchu w masie) 1.3 -substances and articles which have ajirehazard and either a m i w blast hazard or a minor vroiection hazard or both, but not a mass explosion hazard (substincje i wyroby, ktdre stwarzajg zagroienia: poiamwe i albo mateno wvbuchu lub maieno mzrzutu . . I albo oba te iagroienia ale nie przedstawiajgce zagro&ia wybuchem w masie)

1.4 -Substances and articles which present no signijicant hazard (substancje i przedmioty nie przedstawiajqce wiekszego zagroienia)

1.5 -Very insensitive substances which have a mass explosion hazard (substancje bardzo niewrailiwe stwarzalqce zagwienie wybuchem w masie)

1.6 - Extremely insensitiv, substances articles wh do not have a mass e m sron hazard iwyroby szczendlnie niewrailiw, ktdrenie stwarzajq zagroienia wybuchem w masie)

Classlklasa 2 - Gases: compressed, liquijied or dissolved under pressure (gazy spreione, skroplone i rozpuszczone pod cihieniem)

2.1 -Flammable gases fgazy palne)

2.2 - Non-Flammable gases (gazy niepalne)

~ . - Toxic gases 3 (gazy t r u j w )

Class/klasa 3 - Flammable liquids (ciecze latwopalne)

3.1 -Low flashpoint group of liquids, having aflashpoint below -lEC (OF) (grupa cieczy o niskiej temperaturze zaplonu) 3.2 -Intermediate flashpoint group of liquids, having aflashpoint of -lEC (OF) up to, but notincluding, 23OC (73OF)(grupa cieczy o Sredniej temperaturze zaptonu) 3.3 - Highflashpoint group of liquids, having a Aashvoint of Z 0 C (730. -~ (grupa cieczy o wysokiej temperaturze zapto&
~~ ~ ~

.,

kacja towar6w niebezpiecznych

Classlklasa 4 - Flammable solids, substances liable to spontaneous combustion, substances which in contact with water emitflammable gases (substancje state iatwopalne, substancje skfonne do samozaptonu i substancje wydzielajqce latwopalne gazy w wilgoci)
4.1 - readily combustible solids and solids which may causejire through friction; selfreactive (solid andliquids) and related substances; desen sitized explosives (substancje stale latwopalne i substancje state mogq spowodowat ogieA wskutek tarcia; substancje samoreagujqce (state ipiyny) i substancjepochodne; materiaiy wybuchowe desensybilzowane)

4.3 -Substances which, in contact with water emit flammable gases [substancjewydziela iqce gazy latwopah e w stanie wilgnym)

4.2 - Substances liable to spontaneous com bustion (substancje podame na samozplon)

Classlklasa 5 Oxidizing substances (agents) and organic ~eroxides (materia& utleniajwe i na rki organiczne)

Classlklasa 6 - Toxic and infectious substances (substancje trujqce (toksyczne) i zakatne)

5.1 - Oxidizing sub5.2 - Organir n*mxstances (agents) ides (nadti (substancje utleniaorganicznt iace)

6.1 - TOXIC substances (substancje tmjqce (toksycme))

6.2 -Infectious sub stances (substancje zakafne)

CORROSIVE

Classlklasa 7 Radioactive materials (materiafy radioaktywne)

Classlklasa 8 Corrosives (substancje irqce)

Classlklasa 9 Miscellaneous dangerous substances and articles (inne substancje i wyraby niebszpieczne)

Exhaust valve zaw6r wydechowy

Fuel injectionpump pompa wtrysluwa paliwa

exhaust valve housing mrpus r m m wdechowegoj

exhaust valve spindle ( n o n znworu wydechowego)

\
,
C o u m y of MAN B 8 W Diesel N S

exhnust v&e head (gnybek r a m m wydechomego) cylinder w e r (glawica cylindra) piston sealing rings (pierdcienie tlokowe piston scraper rtngs

I. Bedplate (loie fundamentowe) 2. Holding down bons (Sruby fun 3. Frame box (skrzynia korbowa) 4. Crankshaft (wal korbowy) 5. Turning gear (obracarka) 6. Cmsshead guide shoe (prowadnicawodzika) 7. Crankpin bearing cap (pokrywa loiyska czopu ko 8. Connecting rod (korbow6d) 9. Crosshead (wodzik, krryiulec) lo. Piston (tlok) 11. Piston rod stuffing box (dlawicatrzon 12. Cylinder frame (Mok cylindrowy) 13. Tw bolts (sruby Gcqgowe) 14.Cylinder liner (tuleja cylindrowa) 15. Cooling water space (przestrzeh wod 16. Cylinder cover (glowica cylindmwa) 17. Cyiinder cover studs (szpilki gtowicy cylindrowei) 18. Exhaust valve spindle (trzon zaworu wydechowego) 19. Exhaust valve housing (obudowa zaworu wydechowego) 20. Pneumatic closing "air spring" chamber (komora pneumatycmego zamykan zaworu wydechowego) 21. Main filter (filtr g16wny) 22. Redundancy filter (filtr nadmiarowy) 23. Safety and accumulator block (blok zabezpieweh) 24. Turning wheel (kolo obracarki)

sterowania smarownicq alph~

ennym wyprzedzeniern)

43. Gallery (pomost) 44. Lubrication oil to main bearing (olej smarowy do loiyska giawnego) 45. Oil outlet from bedplate (odbt oleju z loza, lciek oleju) 48. Drain from scavenge air space (spust z przestrzeni przedmuchowei)
47. Cooling water outlet (wylot wody chlodzqcej) 48. Crankcase inspection door (otw6r inspekcyjny skrzyni kotbowej)

crosshead bearing upper cover (gbrnapokrywa ioiyska wodzikowegolkrzyiulcowego) crosshead bearing shells @anewki toiysk wodzikavych) crosshead nin (czop krzyiulco&

(trzon ffokowy)

ShaB generator drive naped prqdnicy walowej

guide shoes (stom wodzikal krzyiulca)

connecting rod Wrbmv6d)

Crosshead and connecting rod assembly

pknetarygear @rzeWadniaplanet ma)

crankpin bearing Ooiysko korbowe)

I
intermediate wheel Wtopogrednie)

crankpin bearing shells @anewki toiyska korbowego)

fly wheel (koto zamachowe)

Courtesy of MAN B&W Diesel AIS