Professional Documents
Culture Documents
Dr Wojciech Konaszczuk
W czasie wojny kobiety naraone s na wszelk przemoc fizyczn, w tym szczeglnie na przemoc seksualn. Gwaty i przemoc fizyczna to czsto narzdzia jakimi najedajce armie d do podbicia lokalnej spoecznoci. Jest wiele dowodw na tego typu praktyki stosowane np.: w : Wietnamie, Boni, Sudanie, Czeczenii, Sierra Leone. Rwnie po wojnie kobiety staj si ofiarami przemocy seksualnej, ale tym razem ze strony mw, synw, braci i ojcw, ktrzy przeszli traumatyczne przeycia wojenne. Dziaania wojenne czsto take zmuszaj cywilw do opuszczenia domw w poszukiwaniu bezpiecznego miejsca do ycia. Poniewa tymi cywilami s w wikszoci kobiety i dzieci, prowadzi to do wielkich demograficznych i spoecznych przesuni.
Owdowiae lub osierocone, czsto z dala od domu i niejednokrotnie wizione. Odseparowane od tych, ktrych kochaj, padaj ofiar przemocy i zastraszenia. W sytuacjach ekstremalnych pokazuj zadziwiajc dzielno i wol przetrwania na przekr unicestwianiu rodzin, utracie domw i caego dobytku, ludobjstwu. Kobiety mog by rwnie onierzami i tak samo jak onierze mog by ranione, zabijane, brane do niewoli. Kobiety w siach zbrojnych Kobiety nie zawsze s tylko ofiarami wojny, ale take wchodz w skad si zbrojnych wasnego kraju. Chocia w ostatnich dekadach przykada si wielka wag do zapewnienia rwnoci pci w wojsku, ostatnie badania brytyjskie wykazuj, e kobiety nadal maj dug drog do przejcia jeli chodzi o rwny dostp do moliwoci rozwoju i awansu zawodowego. Dr Rachel Woodward i dr Patricia Winter z Newcastle i Sunderland Universities wykazay, e pomimo wzrastajcej liczby kobiet werbowanych do armii, s one nadal dyskryminowane, a po wcieleniu do wojska. Nie integruj si odpowiednio, poniewa ich obecno postrzegana jest jako niszczca. Od 1998 roku, kiedy Wielka Brytania zwikszya liczb stanowisk w armii, ktre mog zajmowa kobiety, pa znacznie przybyo. Stanowi one ok 8 % w brytyjskiej armii. W innych czciach wiata kobiety stanowi znaczcy procent si zbrojnych. Wedug raportu Czerwonego Krzya, kobiety stanowiy jedn pit si zbrojnych w Erytrei i przyblieniu ok. 30 % w Tamilskich Tygrysach na Sri Lance. Take w Izraelu kobiety su rami w rami z kolegami. Kobiety i wojna rola Midzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzya (MKCK) MKCK dziaa na rzecz ochrony ycia i godnoci ofiar konfliktw zbrojnych i rozruchw wewntrznych, osb cierpicych z powodu konsekwencji wojen oraz wystpuje jako stranik i promotor midzynarodowego prawa humanitarnego. Organizacja zawsze roztaczaa opiek nad kobietami. Obserwacja aktw przemocy wobec kobiet poczwszy od konfliktw na Bakanach po ludobjstwo w Rwandzie, dowioda, e gwaty s rozpowszechnione jako metoda dziaa wojennych. Dlatego stao si jasne, e specyficzna sytuacja kobiet podczas konfliktw i ich ochrona zwizana z pci wymaga szczeglnej uwagi. W 1999 r. podczas XXVII Midzynarodowej Konferencji Czerwonego Krzya i Czerwonego Pksiyca, MKCK zobowiza si do podjcia wzmoonych dziaa na rzecz poszanowania praw kobiet i dziewczt ze szczeglnym uwzgldnieniem przeciwdziaania przemocy seksualnej, jak rwnie do pomocy kobietom i dziewcztom dotknitym skutkami konfliktw zbrojnych.
Zobowizania MKCK By zrealizowa podjte zobowizania, MKCK przeprowadzi dogbne studium celem zrozumienia sytuacji kobiet dotknitych przez konflikty zbrojne oraz dowiedzenia si, w czym rni si ich potrzeby od mczyzn. Studium pokazao rwnie, w jakim zakresie midzynarodowe prawo humanitarne ochrania kobiety oraz wytyczyo kierunki dziaa MKCK. Skoncentrowao si na obszarach bezpieczestwa psychicznego, przemocy seksualnej, rozki, dostpu do opieki zdrowotnej i higieny, wody, wody i schronienia oraz problematyce zaginicia najbliszych oraz jego wpywu na psychik ocalaych.
Wnioski i zalecenia wypywajce z analizy zostay zawarte w publikacji Kobiety wobec wojny, ktra suy jako podstawa strategii organizacji na rzecz integracji potrzeb i perspektyw pomocy dla kobiet w sytuacjach konfliktw. Wyniki analizy zostay uwzgldnione we wszystkich dziaaniach i programach MKCK. Tworzc studium MKCK stworzyo Oszacowanie potrzeb kobiet dotknitych przez konflikt - przewodnik sucy informacjami osobom pracujcym na rzecz oraz z kobietami podczas konfliktw zbrojnych.
Dziaania MKCK na rzecz kobiet: Prewencja i ochrona Szkolenia z midzynarodowego prawa humanitarnego MKCK prowadzi sesje dla si zbrojnych, ale rwnie zbrojnych grup na caym wiecie. Powica wiele uwagi sytuacji kobiet, szczeglnie w kontekcie zakazu stosowania przemocy seksualnej. Podczas szkole podkrela si, e przemoc seksualna jest powanym pogwaceniem prawa i aktem kryminalnym. Dziaania na rzecz osadzonych jako cz posiadanego mandatu, MKCK odwiedza osoby pozbawione wolnoci w zwizku z konfliktem zbrojnym. Delegaci MKCK oceniaj, czy warunki osadzonych kobiet speniaj wymogi MPH. Upewniaj si, czy kobiety maj odpowiednie warunki - na przykad w przypadku, gdy winiami s kobiety ciarne lub z maymi dziemi. Dbaj o to, by kobiety znajdoway si w wydzielonych sekcjach zakadw osobno od mczyzn. Kontroluj, czy s pilnowane przez stranikw kobiety i sprawdzaj, czy winiarki mog by odwiedzane przez rodziny, co jest niezbdne dla ich dobrego samopoczucia psychicznego. Dziaania na rzecz zaginionych - tylko w Boni okoo 16.500 osb dotd nie odnaleziono; 92 % spord nich to mczyni. W rezultacie kobiety s pozostawione same sobie wraz z caym ciarem natury ekonomicznej i emocjonalnej, przez co cierpi psychicznie, dodatkowo maleje ich spoeczny presti. Kobiety, ktrych mowie zaginli, nie maj praw przysugujcych wdowom. MKCK zapewnia wsparcie rodzinom znajdujcym si w tej sytuacji, pomagajc im wyjania los zaginionych krewnych. Organizacja wspiera warsztaty psychologiczne dla rodzin zaginionych i zapewnia im pomoc materialn lub administracyjn. Przemoc seksualna wszechstronna pomoc kobietom, ktre pady ofiar przemocy seksualnej jest niezbdna nie mniej ni zapewnienie im odpowiedniej ochrony. Jest to jedna z najczstszych i najbardziej traumatycznych krzywd, ktre dotykaj kobiety podczas wojny, dlatego pomoc ofiarom gwatw jest najwikszym wyzwaniem dla organizacji humanitarnych. MKCK prowadzi drobiazgowe badania spoecznoci lokalnych, by rozwin strategie pomocy medycznej i psychologicznej dla kobiet. Jednak czsto przeszkod jest zakorzenione w danej kulturze poczucie wstydu lub tabu. Na przykad Algierski Czerwony Pksiyc prowadzi cykliczne warsztaty dla kobiet pozostajcych bez rodkw do ycia, ktrych celem jest nauka rozmaitych umiejtnoci. Obecnie w warsztatach uczestnicz psycholodzy, ktrzy pomagaj tworzy przestrze dla wolnej, otwartej i bezpiecznej dyskusji. Wiele z tych kobiet dowiadczyo wczeniej przemocy i w tym bezpiecznym rodowisku mog wraca do rwnowagi psychicznej, bez strachu napitnowania.
Pomoc: Bezpieczestwo ekonomiczne MKCK pomaga poprzez programy, ktre maj na celu wsparcie niezalenoci i godnoci kobiet. Niejednokrotnie MKCK wsppracuje z organizacjami kobiecymi zainteresowanymi uczestnictwem w programach ekonomicznych. Dla przykadu w Sierra Leone MKCK pomg ponad 100 000 kobietom pozostawionych na pastw losu po konflikcie zbrojnym. Przywrcono ich tradycyjn aktywno ekonomiczn i dano szans na generowanie przychodu poprzez program produkcji rolnej. Rehabilitacja w niektrych kulturach kobiety, ktre ucierpiay w wyniku wybuchu miny nie mog otrzyma pomocy z powodu restrykcji kulturowych dotyczcych wolnoci poruszania si lub z powodu braku rodkw finansowych. MKCK ma na celu zapewnienie im takiego samego dostpu do programw rehabilitacji fizycznej, jaki maj mczyni. Czsto MKCK wspfinansuje lub pokrywa koszty transportu do centrw rehabilitacji, jak rwnie zapewnia treningi zawodowe. MKCK stara si propagowa wiedz na temat cikiego pooenia kobiet dotknitych przez konflikt zbrojny, pilnuje przestrzegania MPH, jak rwnie dba o to, by akcje i programy humanitarne speniay oczekiwania i byy perspektywiczne. Kady jest odpowiedzialny za poprawienie cikiej sytuacji kobiet w czasach wojny, oraz denie do ich aktywnego uczestnictwa we wszelkich przedsiwziciach dotyczcych ich losw podczas wojny. Pamitajmy, e z perspektywy normatywnej prawa midzynarodowego potrzeby kobiet podczas konfliktw zbrojnych s wypeniane; wyzwaniem jest jego implementacja. Kobiety cierpi podczas konfliktw zbrojnych nie ze wzgldu na brak praw, lecz ze wzgldu na to, e prawa nie s respektowane.