Fryderyk Franciszek Chopinnajwikszy polski poeta fortepianu

Muzyka:

Fryderyk Chopin - Walc cis-moll Fryderyk Chopin - III Etiuda E-Dur

Fryderyk Chopin

T ni czasami cae stulecie lub tysic uczonych polskiej,

e dwa sowa wicej znacz w caej historii kultury ksiek czy kilometry tamy filmowej. A w caej muzyce wiatowej, te dwa sowa mog mie zaledwie kilka rwnie genialnych odpowiednikw: Jan Sebastian Bach, Amadeusz Mozart, Ludwik van Beethoven

Fryderyk Chopin i jego muzyka B. Smoleska-Zieliska

Dwr w elazowej Woli posiado Rodziny Skarbkw

Fryderyk Chopin - kompozytor i pianista polski, urodzi si 1 marca 1810 r. (wedug owiadcze samego artysty i jego rodziny) w elazowej Woli koo Sochaczewa, na Mazowszu.

Rodzice Chopina

Mikoaj (Nicolas) Chopin

Tekla Justyna z domu Krzyanowska

Mikoaj Chopin - ojciec Fryderyka by spolonizowanym

Francuzem, pochodzi z Lotaryngii. Pocztkowo by zatrudniony jako nauczyciel i wychowawca dzieci hrabiego Skarbka w elazowej Woli. Kilka miesicy po narodzinach Fryderyka, wraz z ca rodzin przenis si do Warszawy, gdzie otrzyma posad wykadowcy jzyka i literatury francuskiej w Liceum Warszawskim. Justyna

z domu

Krzyanowska - mama Fryderyka bya kobiet bardzo muzykaln.

Czsto graa w domu na fortepianie. May Frycek z zachwytem sucha tej muzyki. Mama bardzo wczenie zauwaya nieprzecitne zdolnoci syna i przeczuwaa jego wielk karier muzyczn.

Rodzestwo Chopina

Ludwika Izabela

Emilia

Mia starsz siostr Ludwik oraz dwie modsze: Izabel i Emilk.

Przeprowadzka do Warszawy
Zamek Krlewski

Wkrtce po narodzinach Fryderyka, rodzina Chopinw przeniosa si z elazowej Woli do Warszawy. Tam rodzice prowadzili pensjonat dla chopcw, pochodzcych ze szlacheckich domw i ksztaccych si w Warszawie.

Niezwyky talent modego Fryderyka

Muzyczny talent Fryderyka objawi si niezwykle wczenie. Na przeomie czwartego i pitego roku ycia Chopin rozpocz nauk gry na fortepianie, pocztkowo u swej matki. W 1816 zacz bra lekcje u Wojciecha ywnegoPodczas lekcji koncentrowa si gwnie na zaznajamianiu ucznia z dzieami muzyki barokowej i klasycznej oraz objanianiu budowy utworw fortepianowych Johanna Sebastiana Bacha, Josepha Haydna, Wolfganga Amadeusza Mozarta .Pozostaoci po tej niekonwencjonalnej edukacji byo zamiowanie Frycka do dawnych kompozytorw. To jemu 11- letni Chopin ofiarowa na imieniny Poloneza As- dur. Nastpnym nauczycielem Fryderyka by, pochodzcy tak samo jak ywny z Czech, Wilhelm Wacaw Wrfel.

Wojciech ywny

Fryderyk dedykowa pierwszy utwr Wiktorii Skarbek.

Majc 7 lat komponuje swj pierwszy utwr Polonez g- moll. Z 1817 roku pochodzi take wydany pomiertnie Polonez b- dur oraz Marsz wojskowy, ktrego pierwodruk zagin. W styczniu 1818 w tomie X "Pamitnika Warszawskiego" ukazaa si pierwsza dusza wzmianka na temat Fryderyka, opisujca go m.in. jako "prawdziwego geniusza muzycznego": Wielu biografw (np. Jeewska, Iwaszkiewicz, Willemetz) przekonuje, e Chopin by geniuszem uniwersalnym, poniewa posiada rwnie niezwyky talent literacki, czego dowodem s jego synne listy, a take talent malarski i aktorski.

W wieku 8 lat Chopin po raz pierwszy wystpi publicznie. Wykona wwczas wirtuozowski koncert znanego czeskiego kompozytora Gyrowetza. Warszawiacy nazwali chopca cudownym dzieckiem. Zapraszano go te do Belwederu, gdzie gra przed Wielkim Ksiciem Konstantym. Otworzyy si dla niego salony magnaterii i wybitnych osobistoci. Po jednym z takich wystpw Chopinek rzuci si matce na szyj i powiedzia: - Mamusiu, w czasie koncertu wszyscy patrzyli si na mj konierzyk!. Wpyw na rozwj intelektualny modego Fryderyka miaa atmosfera panujca w domu rodzinnym. Bywali tam bowiem zarwno profesorowie Liceum Warszawskiego i Uniwersytetu, jak te muzycy i literaci warszawscy. Spord muzykw czstymi gomi byli: Jzef Elsner, Wilhelm Wrfel i Jzef Jawurek. Salon w arystokratycznym domu

Czas W latach 1823-26 Fryderyk pobiera powicony nauk w Liceum Warszawskim. Po trzech latach nauki, ze wzgldu na zy stan nauce zdrowia, ukoczy nauk w Liceum z
wynikiem celujcym.

W tym budynku w latach 18231826 zdobywa wiedz mody Fryderyk.

W 1826 roku zosta studentem wydziau "teorii muzyki i kompozycji" warszawskiej Szkoy Gwnej Muzyki (stanowicej cz Konserwatorium, a rwnoczenie zwizanej z Uniwersytetem Warszawskim), kierowanej przez Jzefa Elsnera (ur. 1769 na lsku). Pod bacznym okiem profesora Jzefa Elsnera zgbia tajniki sztuki kompozycji i kontrapunktu. Chopin by genialnym uczniem.

W czasie studiw powstay pierwsze szeroko rozbudowane dziea: Sonata c-moll, Wariacje op. 2 na temat z Don Juana Mozarta, Rondo la Krakowiak, Fantazja op. 13 na tematy polskie (trzy ostatnie na fortepian z orkiestr) oraz Trio g-moll na skrzypce, wiolonczel oraz fortepian.

W lipcu 1829 roku ukoczy Szko z wyrnieniem, w jego dokumentach widnieje notatka: Szczeglna zdatno, geniusz muzyczny.

Zdrowie modego Fryderyka

Odkd przyszed na wiat, rodzice nieustannie dreli o jego zdrowie, by bowiem wtym, chorowitym dzieckiem. By wzmocni siy organizmu, co roku wakacje spdza w wiejskich majtkach kolegw szkolnych w rnych rejonach kraju, m. in. w Sanniku obok Pocka, w Szafarni na Kujawach, gdzie zdradzi szczeglne zainteresowanie folklorem. Sucha, notowa teksty piosenek ludowych, uczestniczy w obrzdach (weselach, doynkach), taczy i gra na basetli z muzykantami wiejskimi. Polski (nizinny) folklor muzyczny w jego autentycznej, surowej postaci, z jego specyficzn tonalnoci, bogactwem rytmw pozna doskonale i czerpa z niego - piszc w 1825 roku swoje pierwsze mazurki. Majc 16 lat wyjecha z matk i dwoma siostrami (Ludwik i Emilk) do Dusznik na kuracj, ktra przyniosa upragnion popraw zdrowia.

Przyjaciele Chopina
Fryderyk by sympatycznym, kulturalnym, modym czowiekiem. Przebywa w
najlepszych krgach wczesnej Warszawy. Sawa nie przewrcia mu jednak w gowie. Wrd ogromnej rzeszy ludzi miaa prawdziwych przyjaci Tytusa Wojciechowskiego, Jana Biaobockiego, Jana Matuszyskiego, Dominika Dziewanowskiego z Szafarni. Wan rol w jego modzieczym yciu odegraa Konstancja Gadkowska. Konstancja bya jego pierwsz mioci. Chopin nazywa Konstancj ideaem. Powstay wwczas Koncerty fortepianowe f-moll op. 21 i e-moll op. 11. W okresie tym powsta take pierwszy nokturn i pierwsze etiudy, walce oraz mazurki

Konstancja Gadkowska polska piewaczka,

Podre Fryderyka
Rodzice bardzo wczenie uczyli Chopina samodzielnoci. Mieli do niego pene zaufanie, nic wic dziwnego, e pozwalali mu na samotne podre. W latach 1823-1826 zwiedzi spor cz Polski m.in.: Pomorze, Mazowsze oraz Lubelszczyzn. Spdzi wakacje na dworze ks. Antoniego Radziwia w Antoninie i bywa u przyjaci mieszkajcych w odlegych miejscach kraju.

Jesieni 1828 roku, czyli majc 18 lat wyruszy w podr do Berlina. Pobyt w Berlinie mia dla Chopina ogromne znaczenie. Tu po raz pierwszy pozna muzyk europejsk.

Berlin

Wiede

W lipcu 1829, niezwocznie po ukoczeniu studiw, Fryderyk Chopin wraz z przyjacimi wyjecha na wycieczk do Wiednia. Dziki Wrflowi wszed w rodowisko muzykw. W Wiedniu wystpi dwukrotnie; gra Wariacje B-dur za pierwszym, a oprcz Wariacji take Rondo la Krakowiak za drugim razem. Odniosy one fenomenalny sukces wrd publicznoci. Nawet krytyka mimo zastrzee dotyczcych jego gry (zbyt maa sia dwiku) uznaa kompozycje za nowatorskie. W tym miecie spdzi trzy tygodnie. Do domu wrci okrn drog przez Prag, Cieplice, Drezno.

Ostatni koncert w Warszawie

W ostatnich miesicach przed planowanym duszym wyjazdem Chopin da szereg publicznych wystpw, gwnie w Teatrze Narodowym, gdzie odbyy si prawykonania obu koncertw. Chopin postanowi wyjecha do Wiednia, by potwierdzi odniesiony tam sukces i utrwali sw pozycj. Przede wszystkim, aby udowodni, e jest wspaniaym pianist i kompozytorem.

11 padziernika 1830 roku odby si w Teatrze Narodowym uroczysty poegnalny koncert, na ktrym Chopin wykona Koncert e-moll, piewaa rwnie Konstancja Gadkowska. 2 listopada Fryderyk wraz z przyjacielem Tytusem Wojciechowskim wyjecha do Austrii. Nigdy ju nie powrci do Polski.

Pianino Fryderyka

Wyjazd za granic
Niewiele dni po ich przybyciu do Wiednia przysza wiadomo, e w Warszawie wybucho powstanie (tzw. listopadowe). Fryderyk za uleg perswazjom przyjaciela pozosta w Wiedniu. W zym stanie ducha, niespokojny o los kraju i najbliszych, przesta myle o rozwoju swojej kariery. Do wystpu doszo dopiero 11 czerwca 1831 w Krtnerthortheater, gdzie wykona Koncert e-moll. W Wiedniu spdzi Chopin osiem miesicy. Czasu nie zmarnowa. Powstaj dziea ujawniajce nieznan dotd si i pasj, jak szkic Scherza h-moll, a przede wszystkim potne Etiudy z opusu 10.

W 1831 roku Chopin postanowi uda si do Parya. Po drodze zatrzyma si najpierw w Monachium, a potem w Stuttgarcie. Tam dosza go tragiczna wiadomo o klsce powstania i zdobyciu Warszawy przez Rosjan. Zareagowa na ni gorczk i rozstrojem nerww. lady wczesnych przey znajdujemy w jego zapiskach (tzw. dziennik stuttgarcki).

ycie na emigracji
We Francji Chopin zwiza si blisko z tzw. Wielk Emigracj, pozna wielu sawnych kompozytorw, pisarzy, malarzy (m.in.: Adama Mickiewicza, Juliusza Sowackiego, Bohdana Zaleskiego, ksicia Adama Czartoryskiego, Liszta, Hillera, Berlioza, Franchomma. Schumanna. Zosta czonkiem Towarzystwa Literackiego Polskiego, ktre wspiera finansowo, bra udzia w emigracyjnych zebraniach, gra na imprezach dobroczynnych dla ubogich emigrantw, a czasem sam je organizowa. Dawa koncerty w najsynniejszych salach koncertowych wczesnej Europy, np. Sali Pleyela oraz w salonach arystokracji.

Pary

Powici si rwnie pracy dydaktycznej. Sta si wzitym nauczycielem fortepianu wrd polskiej i francuskiej arystokracji. Jego uczniami byli m.in.: Maria Wodziska, M. Czartoryska, Karol Mikuli, Maria Kalergis, Delfina Potocka, Jane W. Striling.

Delfina Potocka

Maria Wodziska

Fryderyk zakocha si w Marii Wodziskiej. Dla niej Fryderyk skomponowa Nokturn Es- dur oraz Walca As- dur. Do maestwa nie doszo, ze wzgldu na stan zdrowia Fryderyka (jak twierdzili jej rodzice). Ten zwizek przey bolenie.

Fryderyk Chopin i George Sand

W 1836 roku Chopin spotka w Paryu George Sand. Z czasem ta francuska powieciopisarka zaczyna odgrywa znaczc rol w yciu Chopina. Ofiarowaa ona samotnemu artycie to, czego mu od czasu opuszczenia Warszawy najbardziej brakowao: nadzwyczajn czuo, ciepo, wrcz macierzysk troskliwo (nie byli maestwem).

Dwa lata pniej wyjechali razem na Majork , wysp pooon na Morzu rdziemnym, nalec do Hiszpanii. Tam ciko zachorowa. Byy to symptomy grulicy. Mimo to intensywnie pracowa, skomponowawszy szereg arcydzie: cykl 24 Preludiw, Poloneza c-moll, Ballad f-dur, Scherzo cis-moll.

Nohant

Lato 1839 roku spdzi w Nohant- siedzibie George Sand, oddalonej 300 km od Parya. Powoli wrci tam do zdrowia. By to najszczliwszy okres w jego yciu od czasu opuszczenia rodzinnego domu, a w twrczoci - najbardziej podny. Skomponowa Mazurki, ukoczy rozpoczte utwory. W Nohant wypoczywa kadego roku, a do 1846. W 1846 roku George Sand rozstaa si z Chopinem ze wzgldu na sprawy rodzinne i jego chorob. Cikie przeycia osobiste, a take utrata Nohant (tak wanego dla jego ycia i twrczoci) mocno odbiy si na stanie psychicznym i fizycznym Chopina. Niemal przesta komponowa: do koca ycia napisa ju tylko par miniatur.

Ostatnia podr
Big Ben i budynek Parlamentu

W roku 1848. Chopin wyjecha w swoj ostatni podr do Anglii. Tam udziela lekcji gry na fortepianie i koncertuje, m. in. w obecnoci krlowej Wiktorii. Z Londynu wyjecha do Szkocji, gdzie spdzi kilka tygodni u rodziny Jane Stirling - uczennicy Chopina. Jego stan zdrowia pogorszy si (choroba puc postpowaa) z powodu aktywnego tryb ycia oraz klimatu.

Ostatni rok ycia Chopina

Ostatni rok ycia -1849. Fryderyk Chopin spdza w Paryu. Jest ju bardzo chory. Otoczony jest krgiem oddanych przyjaci. Czstymi gomi w jego paryskim mieszkaniu s: Delfina Potocka i Maria Kalergis- uczennice Chopina; Eugene Delacroixportrecista Chopina; Cyprian Kamil Norwid- poeta. W sierpniu przyjeda do Parya ukochana siostra Ludwika z mem i crk.
Maska pomiertna Chopina

mier Fryderyka Chopina

Ostatnie chwile ycia Fryderyka Chopina

17 padziernika 1849 roku Fryderyk Chopin zmar na grulic puc w swoim ostatnim paryskim mieszkaniu przy placu Vendme. Zosta pochowany na cmentarzu Pre-Lachaise w Paryu. Zgodnie z ostatni wol Chopina, wyjte po mierci jego serce siostra przywioza do Warszawy, gdzie zostao w urnie wmurowane w filar kocioa w. Krzya na Krakowskim Przedmieciu.

Rodem

warszawianin, sercem Polak, a talentem wiata obywatel, Fryderyk Chopin zeszed z tego wiata
Cyprian Kamil Norwid