Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv

Rosyjski dla bystrzakw
Autor: dr Andrew Kaufman,

dr Serafima Gettys, Nina Wieda
Tumaczenie: Leszek Sielicki
ISBN: 978-83-246-3199-5
Tytu oryginau: Russian For Dummies
Format: 180235, stron: 312
c? c w tym trudnego!
Ucz si !
Fakt, e z naszymi wschodnimi ssiadami kcimy si nieustannie od wielu stuleci,
nie powinien nam przesoni urody jzyka rosyjskiego. Znajomo tego fascynujcego
jzyka, przywodzcego na myl Puszkina, Czechowa czy Wysockiego, jest dzi
niezwykle przydatna nie tylko w czasie wakacji, ale przede wszystkim w sprawach
biznesowych.
Przygotowalimy dla Ciebie podrcznik napisany przez wybitnych lingwistw. Bdzie
on stanowi doskonay substytut kadego kursu jzykowego lub stanie si jego
znakomitym uzupenieniem. Z pewnoci docenisz go, jeli szukasz ksiki oferujcej
klarownie opisan gramatyk, a przy tym pomysy na praktyczne zastosowanie
poznanego sownictwa. Naucz si porozumiewa po rosyjsku w podry, restauracji,
muzeum i podczas zakupw. Jzyk ten przyda Ci si rwnie w trakcie podry
na Ukrain oraz do innych krajw za nasz wschodni granic.
wicz wymow oraz akcent i prowad pynne rozmowy po rosyjsku.
Sprawd, jak mona gadko opanowa oparty na cyrylicy alfabet
oraz gramatyk.
Poznaj i stosuj na co dzie popularne powiedzenia we wspczesnej ruszczynie.
Naucz si swobodnie prowadzi pogawdki, komunikowa si w podry
i sytuacjach szczeglnych.
Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 rzeczy, ktrych nie naley robi ani mwi w Rosji,
10 najwaniejszych rosyjskich wit, 10 sposobw na szybkie przyswojenie jzyka
rosyjskiego oraz 10 ulubionych rosyjskich wyrae
dr Andrew Kaufman wykadowca na Wydziale Jzykw i Literatury Sowiaskiej Uniwersytetu Wirginii
dr Serafima Gettys koordynatorka Programu Jzykw Obcych na Uniwersytecie Lewisa
Nina Wieda doktorantka na Wydziale Jzykw i Literatury Sowiaskiej Uniwersytetu Northwestern
w Chicago
DODATKI SPECJALNE:
Dialogi z ksiki na pycie CD
Tabele czasownikw
Sowniczek polsko-rosyjski i rosyjsko-polski
Spis treci
O autorach .............................................................................................................................. 13
Podzikowania ........................................................................................................................ 15
Wstp ...................................................................................................................................... 17
O ksice ..................................................................................................................................................... 17
Konwencje zastosowane w ksice .................................................................................................................. 17
Naiwne zaoenia .......................................................................................................................................... 18
Jak zbudowana jest ksika ............................................................................................................................ 18
Cz I: Na dobry pocztek ....................................................................................................................... 18
Cz II: Rosyjski w akcji .......................................................................................................................... 19
Cz III: Rosyjski w podry .................................................................................................................... 19
Cz IV: Dekalogi .................................................................................................................................. 19
Cz V: Dodatki ..................................................................................................................................... 19
Ikony uyte w ksice .................................................................................................................................... 19
Co dalej ....................................................................................................................................................... 20
Cz I: Na dobry pocztek ...........................................21

Rozdzia 1: Rosyjski nie jest Ci zupenie obcy ........................................................................ 23
Sowa, ktre na pewno znasz ......................................................................................................................... 23
Rosyjskie wyrazy rozpoznawalne na caym wiecie .......................................................................................... 23
Wyrazy podobne, a znaczenie inne ............................................................................................................ 24
Alfabet rosyjski (jest atwiejszy, ni mylisz) .................................................................................................... 25
Od A do Ja: cyrylica ma sens .................................................................................................................... 25
Znam ci! Znajomo wygldajce i identycznie brzmice litery ..................................................................... 27
Sztuczki: znajomo wygldajce, lecz inaczej brzmice litery .......................................................................... 28
Dziwada: nietypowo wygldajce litery ...................................................................................................... 28
Brzmie jak prawdziwy Rosjanin: zasady prawidowej wymowy ........................................................................ 29
Zasada jedna litera jedna goska ............................................................................................................. 29
Oddajmy gos samogoskom ...................................................................................................................... 29
Przegld kopotliwych gosek ..................................................................................................................... 31
Stosujemy popularne wyraenia ..................................................................................................................... 31
Zwroty grzecznociowe ............................................................................................................................. 32
Przepraszamy ........................................................................................................................................... 32
Magazynek peen przydatnych zwrotw ...................................................................................................... 32
Czytamy po rosyjsku ...................................................................................................................................... 33

Rozdzia 2: Do rzeczy: podstawy gramatyki rosyjskiej ............................................................ 35
Przypadki w jzyku rosyjskim ......................................................................................................................... 35
Mianownik ............................................................................................................................................... 36
Dopeniacz ............................................................................................................................................... 36
Biernik ..................................................................................................................................................... 36
Celownik .................................................................................................................................................. 36
Narzdnik ................................................................................................................................................ 37
Miejscownik ............................................................................................................................................. 37
Rzeczowniki i zaimki ..................................................................................................................................... 37
Fakty na temat rodzaju rzeczownikw ........................................................................................................ 37
Sprawdzamy przypadki ............................................................................................................................. 38
Przypadki w liczbie mnogiej ...................................................................................................................... 40
Zaimki .................................................................................................................................................... 43
Wzbogacamy wypowied przymiotnikami ....................................................................................................... 46
Zawsze w zgodzie: zgodno rzeczownik przymiotnik .......................................................................... 46
Wiele wsplnego: przymiotniki w pozostaych przypadkach ......................................................................... 47
Wprowadzamy ruch, stosujc czasowniki ........................................................................................................ 48
Bezokolicznik ........................................................................................................................................... 48
Czas teraniejszy ...................................................................................................................................... 48
Rozmawiamy o czasie przeszym ................................................................................................................ 49
Czas przyszy ........................................................................................................................................... 51
Niezwyky czasownik (by) ................................................................................................................ 52
Rosyjskie przyswki ..................................................................................................................................... 52
Przyswki sposobu ................................................................................................................................... 52
Przyswki czasu ...................................................................................................................................... 53
Budujemy zdania jak zawodowiec .................................................................................................................. 53
Porzdek wyrazw w zdaniu ..................................................................................................................... 53
Wybieramy rzeczownik (lub zaimek) i przymiotnik ...................................................................................... 53
Wybieramy czasownik ............................................................................................................................... 54
czymy cznikami .................................................................................................................................. 54
Tworzymy pytania .................................................................................................................................... 54
Liczymy po rosyjsku ...................................................................................................................................... 54
Liczebniki od 0 do 9 ................................................................................................................................. 55
Liczebniki 10 19 ................................................................................................................................... 56
Liczebniki 20 99 ................................................................................................................................... 56
Liczebniki 100 999 ............................................................................................................................... 57
Liczebniki 1000 1 000 000 ................................................................................................................... 58
Liczebniki porzdkowe ............................................................................................................................. 58
Rozdzia 3: ! ! Jak si przywita i przedstawi ................................... 61

Z kim rozmawiam? Styl formalny i nieformalny .............................................................................................. 61
Krztanina: mwimy dzie dobry i do widzenia ....................................................................................... 62
Witamy si z rnymi osobami ................................................................................................................... 62
Witamy si o rnych porach dnia ............................................................................................................. 63
Wyraenie jak si masz? ........................................................................................................................ 63
egnamy si ............................................................................................................................................ 64
Nie takie proste: rozszyfrowujemy rosyjskie imiona .......................................................................................... 65
Spis treci
Przeamujemy lody: przedstawiamy si ........................................................................................................... 66
Zapoznajemy si ...................................................................................................................................... 66
Pytamy o imiona i przedstawiamy si ......................................................................................................... 67
Przedstawiamy przyjaci, kolegw i czonkw rodziny ................................................................................ 67
Cz II: Rosyjski w akcji ..............................................71

Rozdzia 4: Poznajmy si: rozmowy towarzyskie ..................................................................... 73
Co ci powiem: mwimy o sobie ..................................................................................................................... 73
Skd jeste? ............................................................................................................................................. 73
Rozmowa o narodowoci i pochodzeniu ..................................................................................................... 75
Ile masz lat? ............................................................................................................................................. 79
Rozmowa o rodzinie ................................................................................................................................. 80
Rozmowa o pracy ..................................................................................................................................... 82
Spotkajmy si: wymienianie informacji kontaktowych ....................................................................................... 84
Przepraszam? Wyjaniamy, e czego nie rozumiemy ...................................................................................... 85
Rozdzia 5: Zamieszanie wok jedzenia ................................................................................. 87

Koncentrujemy si na podstawach ywienia .................................................................................................... 87
Jemy ........................................................................................................................................................ 87
Pijemy ..................................................................................................................................................... 88
Sztuce i zastawa stoowa .......................................................................................................................... 89
Podstawowe zasady zachowania si przy stole ............................................................................................. 90
Rnorodne rosyjskie posiki .......................................................................................................................... 90
Co na niadanie? Praktycznie wszystko! ..................................................................................................... 90
Zjedzmy obiad ......................................................................................................................................... 91
Prosta kolacja ........................................................................................................................................... 93
Kupujemy artykuy spoywcze ........................................................................................................................ 95
Wybieramy owoce i warzywa ..................................................................................................................... 95
Przygldamy si innym artykuom spoywczym ........................................................................................... 96
Idziemy co zje ........................................................................................................................................... 97
Ustalamy, dokd pjdziemy ...................................................................................................................... 97
Rezerwujemy stolik przez telefon ............................................................................................................... 98
Sztuka zamawiania posiku ........................................................................................................................ 99
Zwroty przydatne w rozmowie z kelnerem ................................................................................................ 100
Pacimy rachunek ................................................................................................................................... 100
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy ............................................................................................... 105

Kupuj do upadego: gdzie i jak kupowa ....................................................................................................... 105
Rne rodzaje sklepw ............................................................................................................................ 106
Pytamy o godziny otwarcia ...................................................................................................................... 107
Poruszanie si po domu towarowym ......................................................................................................... 108
Prosimy o pomoc (lub odmawiamy) ......................................................................................................... 109
Dobrze Ci w tym: kupujemy ubrania ............................................................................................................ 111
Szukamy konkretnych czci garderoby ..................................................................................................... 111
Kwestia koloru ....................................................................................................................................... 113
Szukamy waciwego rozmiaru ................................................................................................................. 114
Przymierzamy ubrania ............................................................................................................................ 114

To czy tamto? Ustalamy, co kupimy ............................................................................................................ 115
Stosujemy zaimki wskazujce ................................................................................................................... 115
Wyraamy upodobania i awersje .............................................................................................................. 116
Porwnujemy dwa przedmioty ................................................................................................................. 116
Oznajmiamy, co nam si najbardziej (lub najmniej) podoba ...................................................................... 117
Trzeba paci: kupujemy ............................................................................................................................. 118
Ile to kosztuje? ........................................................................................................................................ 118
Bior! .................................................................................................................................................... 118
Gdzie i jak zapaci ................................................................................................................................ 119
Co specjalnego: odjazdowe pamitki z Rosji ................................................................................................ 120
Rozdzia 7: Idziemy w miasto, w rosyjskim stylu .................................................................. 123

Zegar tyka: sprawdzamy czas ...................................................................................................................... 123
Liczymy godziny .................................................................................................................................... 124
Liczymy minuty ...................................................................................................................................... 124
Pytamy o czas ........................................................................................................................................ 126
Czas na pory dnia ................................................................................................................................... 127
Dni tygodnia .......................................................................................................................................... 128
Odniesienia do teraniejszoci ................................................................................................................. 129
Zawsze razem: planujemy wypad ................................................................................................................. 130
Pjdziesz ze mn? .................................................................................................................................. 130
O ktrej si zaczyna? .............................................................................................................................. 131
Na duym ekranie: idziemy do kina .............................................................................................................. 132
Wybieramy film ...................................................................................................................................... 132
Kupujemy bilety ..................................................................................................................................... 132
Wybieramy miejsce ................................................................................................................................. 133
Klasyka: rosyjski balet i teatr ........................................................................................................................ 134
Zamawianie biletw przydatne wskazwki ........................................................................................... 134
Co naley robi w antrakcie ..................................................................................................................... 135
Wizyta w muzeum ...................................................................................................................................... 136
Jak byo? Dzielimy si wraeniami ................................................................................................................ 137
Rozdzia 8: Przyjemnoci: rekreacja i sport .......................................................................... 141

Pogadajmy o hobby ..................................................................................................................................... 141
Co robie wczoraj wieczorem? ................................................................................................................ 141
Co robisz w ten weekend? ....................................................................................................................... 143
Co lubisz robi? ..................................................................................................................................... 143
Czytamy ..................................................................................................................................................... 144
Czytae to? ........................................................................................................................................... 145
Co lubisz czyta? .................................................................................................................................... 145
Gdzie znale co do czytania? ................................................................................................................ 148
Radujemy si na onie natury ....................................................................................................................... 148
Dacza .................................................................................................................................................... 148
Szukamy poywienia w lesie .................................................................................................................... 149
Narty na Kaukazie ................................................................................................................................. 149
Wycieczka nad Bajka ............................................................................................................................. 150
Rejs z biegiem Wogi .............................................................................................................................. 150
Spis treci
Prace rczne ............................................................................................................................................... 151
Zrczne rce .......................................................................................................................................... 151
Gramy na instrumentach ......................................................................................................................... 152
Kolekcje ..................................................................................................................................................... 153
Uprawiamy sport ........................................................................................................................................ 153
Rozdzia 9: Rozmawiamy przez telefon i wysyamy poczt .................................................... 157

Podstawy rozmw telefonicznych .................................................................................................................. 157
Odwieamy terminologi zwizan z telefonami ....................................................................................... 157
Rozpoznajemy rne rodzaje telefonw .................................................................................................... 158
Rne rodzaje pocze .......................................................................................................................... 159
Wybieramy numer i dzwonimy ..................................................................................................................... 159
Podstawy telefonicznej etykiety ..................................................................................................................... 160
Szanujemy czas, nie przedstawiajc si ..................................................................................................... 160
Prosimy o przywoanie do telefonu osoby, z ktr chcemy rozmawia ......................................................... 161
Moliwe odpowiedzi ............................................................................................................................... 161
Zostawiamy wiadomo .......................................................................................................................... 163
Automatyczna sekretarka ......................................................................................................................... 165
Wysyamy list, faks lub e-mail ...................................................................................................................... 165
Rozdzia 10: W domu i w biurze ............................................................................................. 169

Szukamy mieszkania lub domu ..................................................................................................................... 169
Rozmawiamy o mieszkaniu ...................................................................................................................... 169
Rozmawiamy o domu ............................................................................................................................. 170
Zadajemy waciwe pytania ..................................................................................................................... 171
Zawieramy umow ................................................................................................................................. 171
Urzdzamy si ............................................................................................................................................ 173
Nazwy pomieszcze ................................................................................................................................ 173
Kupujemy meble .................................................................................................................................... 173
Szukamy pracy ........................................................................................................................................... 175
Gdzie naley szuka ................................................................................................................................ 175
Kontakt z pracodawc ............................................................................................................................. 176
Ustalamy zakres obowizkw .................................................................................................................. 177
Jak sobie radzi w pracy ............................................................................................................................... 178
Poruszanie si po biurze .......................................................................................................................... 178
Komunikacja w pracy .............................................................................................................................. 179
Cz III: Rosyjski w podry .......................................183

Rozdzia 11: Planujemy wypraw .......................................................................................... 185
Kiedy moemy wyjecha? Ustalamy dat wyjazdu ......................................................................................... 185
Rozpoznajemy nazwy miesicy ................................................................................................................ 185
Rozmawiamy o konkretnych datach ......................................................................................................... 186
Podajemy rok ......................................................................................................................................... 187
Okrelamy pory roku .............................................................................................................................. 187
Dokd chcesz pojecha? Ustalamy miejsce przeznaczenia .............................................................................. 188
Sprawdzamy rne pastwa .................................................................................................................... 188
Odwiedzamy Rosj ................................................................................................................................ 189

Jak si tam dosta? Rezerwujemy wycieczk w biurze podry ........................................................................ 190
Nie ruszaj si bez nich z domu: paszport i wiza ............................................................................................. 191
Paszport ................................................................................................................................................ 192
Wiza ..................................................................................................................................................... 192
Co zabra ze sob: porady dotyczce pakowania ........................................................................................... 194
Rozdzia 12: Jak si tam dosta: samoloty, pocigi i nie tylko ............................................ 197
Czasowniki oznaczajce ruch ....................................................................................................................... 197
Chodzimy i jedzimy przez cay czas ........................................................................................................ 198
Idziemy lub jedziemy w chwili mwienia o tym .......................................................................................... 199
Wyjaniamy, dokd si wybieramy ........................................................................................................... 200
Poruszamy si po lotnisku ............................................................................................................................ 201
Stosujemy czasownik lecie .................................................................................................................. 202
Przechodzimy odpraw i wkraczamy na pokad samolotu ........................................................................... 202
Kontrola paszportowa i celna ................................................................................................................... 203
Opuszczamy lotnisko .............................................................................................................................. 204
Korzystamy z transportu publicznego ........................................................................................................... 205
Bierzemy takswk .................................................................................................................................. 205
Jedziemy mikrobusem .............................................................................................................................. 206
apiemy autobusy, trolejbusy i tramwaje .................................................................................................. 206
Przejadka metrem ................................................................................................................................ 207
Wsiadamy do pocigu ................................................................................................................................. 207
Studiujemy rozkad jazdy ........................................................................................................................ 207
Omawiamy rodzaje pocigw i wagonw .................................................................................................. 208
Kupujemy bilety ..................................................................................................................................... 208
Podstawowe informacje dotyczce podry ............................................................................................... 209
Wsiadamy do pocigu ............................................................................................................................. 209
Odkrywamy uroki podry pocigiem ...................................................................................................... 209
Rozdzia 13: Pobyt w hotelu .................................................................................................. 213

Rezerwujemy hotel ...................................................................................................................................... 213
Rodzaje hoteli ........................................................................................................................................ 213
Rezerwujemy pokj ................................................................................................................................. 214
Meldujemy si ............................................................................................................................................ 217
Gadko przechodzimy procedur meldowania ........................................................................................... 217
Ogldamy pokj ..................................................................................................................................... 219
Zapoznajemy si z zapleczem .................................................................................................................. 220
Personel hotelu ....................................................................................................................................... 220
Rozwizujemy problemy .............................................................................................................................. 220
Zgaszamy usterk .................................................................................................................................. 221
Prosimy o dostarczenie brakujcych przedmiotw ..................................................................................... 221
Prosimy o zamian pokoju ....................................................................................................................... 221
Wymeldowujemy si i pacimy rachunek ....................................................................................................... 222
Rozdzia 14: Money, Money, Money ....................................................................................... 225

Zwracamy uwag na walut ......................................................................................................................... 225
Ruble i kopiejki ...................................................................................................................................... 225
Dolary, euro i inne waluty ....................................................................................................................... 226
Wymieniamy pienidze ............................................................................................................................... 226
Spis treci
Korzystamy z usug bankw ......................................................................................................................... 228
Otwieramy rachunek w wybranym banku .................................................................................................. 228
Dokonujemy wpat i wypat ..................................................................................................................... 229
Korzystamy z bankomatu ......................................................................................................................... 230
Wydajemy pienidze ................................................................................................................................... 231
Szukamy okazji ....................................................................................................................................... 231
Pacimy gotwk .................................................................................................................................... 232
Pacimy kartami kredytowymi .................................................................................................................. 232
Rozdzia 15: Gdzie jest plac Czerwony? Pytamy o drog ....................................................... 235
Zadajemy pytania gdzie oraz jak ........................................................................................................... 235
Gdzie to jest? ......................................................................................................................................... 235
Jak si tam dosta? .................................................................................................................................. 236
Waciwe rozumienie wskazwek .................................................................................................................. 237
Rozpoznajemy przyimki .......................................................................................................................... 237
W prawo albo w lewo ............................................................................................................................. 238
Ustalamy kierunki ................................................................................................................................... 240
Podajemy odlegoci .................................................................................................................................... 243
Oznaczanie odlegoci za pomoc czasu ................................................................................................... 243
Stosowanie waciwych miar odlegoci ..................................................................................................... 244
Rozdzia 16: Nage wypadki .................................................................................................. 247

Prosimy o pomoc w razie wypadku i innych nadzwyczajnych okolicznoci ....................................................... 247
Wzywamy pomocy .................................................................................................................................. 247
Dzwonimy pod waciwy numer ............................................................................................................... 248
Zgaszamy problem ................................................................................................................................ 248
Prosimy o pomoc osoby mwicej po polsku ............................................................................................. 250
Opieka medyczna ....................................................................................................................................... 251
Poznajemy anatomi ............................................................................................................................... 251
Opisujemy objawy .................................................................................................................................. 253
Zgaszamy alergie oraz inne szczeglne okolicznoci ...................................................................................... 254
Wizyta u specjalisty ................................................................................................................................ 255
Poddajemy si badaniu i suchamy diagnozy ............................................................................................. 256
Wizyta w aptece ..................................................................................................................................... 257
Wzywamy policj ........................................................................................................................................ 258
Rozmawiamy z milicj ............................................................................................................................ 258
Odpowiadamy na pytania funkcjonariuszy milicji ...................................................................................... 259
Cz IV: Dekalogi ......................................................261

Rozdzia 17: Dziesi sposobw na szybkie opanowanie rosyjskiego .................................. 263
Wyprbuj rosyjsk telewizj, filmy i muzyk .................................................................................................. 263
Suchaj rosyjskich programw radiowych ...................................................................................................... 264
Czytaj rosyjskie publikacje ........................................................................................................................... 264
Korzystaj z internetu ................................................................................................................................... 264
Odwied rosyjsk restauracj ....................................................................................................................... 265
Poszukaj Rosjanina, z ktrym bdziesz mg korespondowa ......................................................................... 265
Naucz Rosjanina jzyka polskiego ................................................................................................................ 265
10

Jed do Rosji .............................................................................................................................................. 265
Wyjd za m za Rosjanina (lub oe si z Rosjank) .................................................................................. 266
Rozdzia 18: Dziesi ulubionych rosyjskich zwrotw .......................................................... 267

! ............................................................................................................................................................. 267
! ....................................................................................................................................................... 268
....................................................................................................................................... 268
! .............................................................................................................................................. 268
................................................................................................................................................... 268
................................................................................................................. 269
, ..................................................................................................... 269
, ............................................................................................................... 269
................................................................................................................................ 269
.................................................................................................................. 270
Rozdzia 19: Dziesi najwaniejszych rosyjskich wit ...................................................... 271

Nowy Rok .................................................................................................................................................. 271
Stary Nowy Rok ......................................................................................................................................... 272
Boe Narodzenie ........................................................................................................................................ 272
Wielkanoc .................................................................................................................................................. 273
Dzie Kobiet .............................................................................................................................................. 273
Dzie Obrocy Ojczyzny ............................................................................................................................ 273
Rosyjskie Mardi Gras ................................................................................................................................. 273
Pierwszy Maja ............................................................................................................................................ 273
Dzie Zwycistwa ...................................................................................................................................... 274
Dzie Jednoci Narodowej ........................................................................................................................... 274
Rozdzia 20: Dziesi zwrotw, dziki ktrym zostaniesz uznany za Rosjanina .................... 275
! ....................................................................................................................................... 275
! .............................................................................................................. 275
! ........................................................................................................................................ 276
! ............................................................................................................................................... 276
! .................................................................................................................................... 276
! ..................................................................................................................................... 276
, ! ....................................................................................................................... 276
, ! ........................................................................................................................................ 277
........................................................................................................................................................ 277
! ......................................................................................................................................... 277
Rozdzia 21: Dziesi rzeczy, ktrych nie naley w Rosji robi ani mwi ............................ 279
Nie przychod w goci z pustymi rkami ....................................................................................................... 279
Zdejmuj buty .............................................................................................................................................. 279
Nie artuj z rodzicw .................................................................................................................................. 280
Nie wzno toastu ! ................................................................................................................ 280
Nie przyjmuj ostatniej koszuli ....................................................................................................................... 280
Nie ubieraj si byle jak ................................................................................................................................ 280
Nie stosuj zasady kady paci za siebie ...................................................................................................... 281
Nie pozwl kobiecie nosi cikich przedmiotw ........................................................................................... 281
Nie przeocz osoby starszej w rodkach komunikacji ........................................................................................ 281
Nie bekaj w towarzystwie ............................................................................................................................. 282
Spis treci
Cz V: Dodatki ........................................................283
Dodatek A Tablice czasownikw .......................................................................................... 285
Dodatek B Minisowniczek .................................................................................................... 289
Dodatek C Klucz z odpowiedziami ......................................................................................... 299
Dodatek D Na pycie CD ........................................................................................................ 305
11
Rozdzia 6
Idziemy na zakupy
W tym rozdziale:
Ustalamy, jak i gdzie robi zakupy.
Szukamy ubra.
Wybieramy potrzebne nam artykuy.
Pacimy.
Kupujemy pamitki.
akupy s dla Rosjan wan czci ycia. W czasach istnienia Zwizku Radzieckiego, gdy
zdobycie nawet najzwyklejszego produktu, jak pasta do zbw, byo problemem, Rosjanie
jeszcze bardziej zaczli ceni wszelkie pikne lub poyteczne przedmioty, ktre udawao si
kupi. I tak pozostao do dnia dzisiejszego. Zakup kadej nowej rzeczy, czy bdzie to zestaw
stereo, sofa czy paszcz, jest dla Rosjanina przyjemnym i wanym wydarzeniem. W zwizku
z tym jako mieszkaniec Zachodu powiniene w rosyjskich sklepach poczu si jak w domu.
W tym rozdziale opowiemy o rnych rodzajach sklepw, nauczymy Ci take, jak zapyta
o godziny otwarcia sklepu i jak bdc ju w sklepie, poprosi obsug o pomoc. Poznasz take
zasady kupowania ubra w rosyjskim stylu, wybierania odpowiedniego koloru i rozmiaru,
przymierzania i porwnywania rnych elementw ubioru. Nauczysz si take paci za zakupione
przedmioty. Dodatkowo opowiemy o klasycznych pamitkach z Rosji. A wic na zakupy!
Kupuj do upadego: gdzie i jak kupowa

Sklepy, w ktrych mona naby wszystko (poza ywnoci), dziel si na dwie kategorie:
(u-ni-wier-ma-gi; domy towarowe), znajdujce si zwykle na przedmieciach
duych miast, i mniejsze (ma-ga-zi-ny; sklepy), specjalizujce si w sprzeday
konkretnych artykuw, na przykad zastawy stoowej czy telewizorw.
W kolejnym dziale poznasz rne rodzaje sklepw i ich asortyment. Dowiesz si rwnie, jak
zapyta o godziny otwarcia, jak znale konkretny sklep i jak bdc ju w sklepie, poprosi obsug
o pomoc.
106
Cz II: Rosyjski w akcji
Rne rodzaje sklepw

W Rosji powstaje coraz wicej sklepw, wiele z nich ma bardzo wyszukane nazwy, ale wikszo
nazywa si tak jak za czasw Zwizku Radzieckiego, kiedy nie istnia marketing i nazwy sklepw
pochodziy od nazw sprzedawanych w nich towarw. I tak, sklep z butami moe nazywa si
po prostu (o-buw; obuwie), sklep z zabawkami (ig-rusz-ki; zabawki), a ksigarnia
(kni-gi; ksiki). Podobne nazwy mog mie rwnie poszczeglne
(at-die-y u-ni-wier-ma-ga; dziay domu towarowego).
A oto lista popularnych sklepw:
9 (an-tik-war-nyj ma-ga-zin; sklep z antykami),

9 (ap-tie-ka; apteka),
9 (bie-ljo; bielizna),
9 (diets-ka-ja a-die-da; odzie dziecica),
9 (e-lek-tra-ta-wa-ry; artykuy elektryczne),
9 (fo-ta-ta-wa-ry; artykuy fotograficzne),
9 (ga-an-tie-rie-ja; galanteria),
9 (ga-ziet-nyj ki-osk; kiosk z gazetami),
9 (ga-aw-ny-je u-bo-ry; nakrycia gowy),
9 (kan-ce-lar-ski-je ta-wa-ry; artykuy biurowe),
9 (cha-ziaj-stwien-nyj ma-ga-zin; artykuy gospodarstwa domowego),
9 (ka-mi-sion-nyj ma-ga-zin; komis),
9 (kas-mie-ti-ka; kosmetyki),
9 (mu-ska-ja a-die-da; odzie mska),
9 (mu-zy-kal-ny-je in-stru-mien-ty; instrumenty muzyczne),
9 (a-die-da; odzie),
9 (par-fiu-mie-ri-ja; perfumeria),
9 (pa-su-da; naczynia stoowe),
9 (spor-tiw-ny-je ta-wa-ry; artykuy sportowe),
9 (su-wie-ni-ry; pamitki),
9 (tka-ni; tkaniny),
9 (cwie-ty; kwiaty),
9 (wierch-nia-ja a-die- da; odzie wierzchnia),
9 (ju-wie-lir-ny-je ta-wa-ry; artykuy jubilerskie),
9 (ens-ka-ja a-die-da; odzie damska).
Rozdzia 6: Idziemy na zakupy
Pytamy o godziny otwarcia

Najprostszym sposobem ustalenia, w jakich godzinach dany sklep jest otwarty, jest sprawdzenie
wywieszki na drzwiach lub w oknie wystawowym, na ktrej powinno by napisane
(at-kry-ta; otwarte) lub (za-kry-ta; zamknite). Inn dobr metod jest zadzwoni. Jeli
nikt nie odbiera telefonu, sklep prawdopodobnie jest zamknity i mamy problem z gowy.
Jeli jednak usyszymy kogo po drugiej stronie, naley zapyta ? (ma-ga-zin
at-kryt; czy sklep jest czynny?) lub ? (do ka-to-ra-wa czi-sa
at-kryt ma-ga-zin; do ktrej godziny sklep jest czynny?).
Gdy chcemy si dowiedzie, czy sklep bdzie otwarty konkretnego dnia, pytamy na przykad
B o ? (w was-krie-sie-ni-je ma-ga-zin at-kryt; czy w niedziel sklep
jest czynny?). Wicej o dniach tygodnia znajdziesz w rozdziale 7.
Najprostszym sposobem, aby powiedzie po rosyjsku, e sklep (czy te drzwi, okno) jest otwarty
lub zamknity, jest zastosowanie czasownikw i . W wypadku rzeczownika
rodzaju eskiego czasowniki powysze przyjm kocwk -a, jak w wyraeniu
(dwier at-kry-ta; drzwi s otwarte), natomiast dla rzeczownika rodzaju nijakiego waciw
kocwk omawianych czasownikw bdzie -o, jak w wyraeniu (ak-no za-kry-ta;
okno jest zamknite). W liczbie mnogiej naley zastosowa kocwk -, jak w zdaniu
(wsie ma-ga-zi-ny si-wod-nia at-kry-ty; wszystkie sklepy s dzi
otwarte). (W rozdziale 2. znajdziesz wicej informacji na temat rodzaju rzeczownikw).
Pytajc o godziny pracy sklepu, moemy take zastosowa nastpujce zwroty:
9 ? (kag-da ma-ga-zin zak-ry-wa-jet-sa; kiedy sklep jest zamykany?).

9 ? (kag-da zaw-tra at-kry-wa-jet-sa ma-ga-zin; kiedy
jutro sklep zostanie otwarty?).
Czasowniki o (at-kry-wat-sa) i (za-kry-wat-sa) s tak zwanymi

czasownikami zwrotnymi. Nie maj one dopenienia bliszego, poniewa odnosz si zwrotnie
do podmiotu zdania. W pytaniu ? (kag-da ma-ga-zin za-kry-wajet-sa; kiedy sklep jest zamykany?) pytamy dosownie Kiedy sklep si zamyka?. Nie interesuje
nas, kto zamyka sklep, a tylko fakt, i jest on zamykany. Czasowniki zwrotne w bezokoliczniku
przyjmuj najczciej kocwk -, natomiast w pierwszej osobie liczby pojedynczej i mnogiej
kocwk -c.
Czasownik zosta utworzony przez dodanie kocwki zwrotnej - do formy
trzeciej osoby liczby pojedynczej (za-kry-wa-jet; zamyka) czasownika niedokonanego
(za-kry-wat; zamyka). (Informacje o bezokoliczniku i odmianie czasownikw
znajdziesz w rozdziale 2.).
Aby poda godziny pracy sklepw, Rosjanie uywaj take czasownika (ra-bo-tat;
pracowa). Kiedy wic pytasz o godziny otwarcia, moesz usysze ,
(da, ma-ga-zin si-wod-nia ra-bo-ta-jet da sie-mi; tak, sklep jest dzi czynny
[dosownie: pracuje] do sidmej) lub (ma-ga-zin nie
ra-bo-ta-jet w was-krie-sie-ni-je; nie, sklep nie jest czynny [dosownie: nie pracuje] w niedziel).
107
108

Dzwonic do sklepu czy biura w Rosji, nie oczekuj, e osoba odbierajca telefon przedstawi si
i poda nazw instytucji, do ktrej dzwonisz. Najprawdopodobniej usyszysz szorstkie !
(a-lo; halo), ! (su-sza-ju; sucham) lub po prostu ! (da; tak), wypowiedziane
melancholijnym gosem. Suchaj bardzo uwanie przekazywanych przez rozmwc informacji,
poniewa gdy tylko skoczy ich udziela, natychmiast odoy suchawk. Wicej informacji
o rozmowach telefonicznych znajdziesz w rozdziale 9.
Poruszanie si po domu towarowym

Rozpoczynajc poszukiwania wymarzonej pamitki w wielkim domu towarowym, najlepiej
podej do miejsca z napisem (spra-wacz-na-ja; informacja) lub do ktrego
z pracownikw i zapyta ? (gdie at-die su-wie-ni-raw; gdzie jest dzia
z pamitkami?) lub ? (gdie su-wie-ni-ry; gdzie s pamitki?). Chcc si dowiedzie,
na ktrym pitrze znajduje si dzia pamitek, powiniene zapyta
? (na ka-kom e-ta-e at-die su- wie-ni-raw; na ktrym pitrze znajduje si dzia pamitek)
lub po prostu ? (na ka-kom e-ta-e su-wie-ni-ry; na ktrym pitrze
s pamitki?).
Zauwa, e mwic , wyraz podajesz w dopeniaczu. (Wicej
informacji na temat odmiany rzeczownikw przez przypadki znajdziesz w rozdziale 2.).
W odpowiedzi na swoje pytanie usyszysz prawdopodobnie:
9 (na pier-wam e-ta-e; na pierwszym pitrze),

9 (na wta-rom e-ta-e; na drugim pitrze),
9 (na triet-jem e-ta-e; na trzecim pitrze),
9 / (na- e-tam e-ta-e na-pra-wa/na-le-wa; na tym pitrze,
na prawo/na lewo).
Jeli usyszysz niezrozumiae sowa, inne ni te, ktre podalimy powyej, nie przejmuj si
i obserwuj gesty rozmwcy. Na pewno wskae Ci waciw drog.
Liczebniki porzdkowe (pier-wyj; pierwszy), (wta-roj; drugi) i (trie-tij;
trzeci) zachowuj si jak przymiotniki, to znaczy musz by zgodne co do przypadka, liczby
i rodzaju z rzeczownikami, ktrych dotycz (wicej informacji o zasadzie zgodnoci przymiotnika
z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.). Wskazujc, na ktrym pitrze dana rzecz si znajduje,
po przyimku w jzyku rosyjskim stosujemy liczebnik porzdkowy w miejscowniku. Aby ustali
form miejscownika dla liczebnika , traktujemy go jak przymiotnik i zamieniamy
kocwk rodzaju mskiego - na -, co opisalimy w rozdziale 2. Tak oto otrzymujemy
zwrot (na pier-wam e-ta-e; na pierwszym pitrze).
Prosimy o pomoc (lub odmawiamy)

Kiedy chcesz poprosi w sklepie o pomoc, przede wszystkim postaraj si zwrci uwag kogo
z personelu, mwic , ! (iz-wi-ni-tie, pa-a-u-sta; przepraszam) lub
(bud-tie dob-ry; czy mgby Pan [mi pomc]).
W odpowiedzi prawdopodobnie usyszysz , ? (da, pa-a-u-sta; tak, w czym mog
pomc?). Moesz wtedy zada pytanie, zaczynajc od , (ska-y-tie,
pa-a-u-sta; prosz mi powiedzie). Jeli nadal szukasz pamitek, pene zdanie bdzie brzmie
, , (ska-y-tie, pa-a-u-sta, gdie su-wie-ni-ry; prosz mi
powiedzie, gdzie s pamitki).
Moesz take zastosowa jeden z poniszych zwrotw:
9 /? (u was pra-da-jot-sa/pra-da-jut-sa; czy sprzedajecie?)

i nazwa artykuu lub artykuw, ktrych szukasz (w mianowniku).
9 ? (u was jest; czy macie?).

9 ? (gdie mo-na ku-pit; gdzie mog kupi?) i nazwa artykuu lub
artykuw, ktrych szukasz (w bierniku).
9 , , /// (pa-ka-y-tie pa-a-u-sta e-tat/e-ta/e-tu/e-ti;
prosz pokaza ten/to/t/te) i nazwa artykuu lub artykuw, ktrych szukasz (w bierniku).
Wicej na temat zastosowania zaimka wskazujcego znajdziesz w dalszej czci
niniejszego rozdziau.
Proszc o pokazanie jakiego przedmiotu lub zadajc pytania, staraj si unika zwrotw w rodzaju
Szukam lub Chciabym zobaczy, poniewa w jzyku rosyjskim wymagaj one uycia
zaimka (ja). Tymczasem Rosjanie stosuj w takich sytuacjach tryb bezosobowy i uycie tego
zaimka moe zosta uznane za nienaturalne.
Raczej nie usyszysz W czym mog Pani/Panu pomc?

Rosyjscy sprzedawcy rzadko posuguj si zwrotem
? (ja ma-gu wam pa-mocz; czy
mog Pani/Panu pomc?). Przez ponad siedemdziesit lat
w Zwizku Radzieckim najwaniejsz osob w sklepie by
sprzedawca, a nie klient. Jedna ze wspautorek niniejszej ksiki, ktra wychowaa si w Rosji, usyszaa ten
zwrot tylko raz w yciu, niedawno, w jednym z moskiewskich domw towarowych, i to prawdopodobnie tylko
dlatego, e mieszkajc przez dugi czas w Stanach Zjednoczonych, wygldaa bardziej na Amerykank ni na
Rosjank. Tak wic raczej nie musisz si zastanawia,
jak na takie pytanie odpowiedzie, ale gdyby jednak,
odpowied moe brzmie , (spa-si-ba, ja pros-ta smat-riu; dzikuj, po prostu

ogldam). Dobr wiadomoci jest niewtpliwie fakt, e
nikt nie bdzie przeszkadza Ci w ogldaniu, nawet jeli
nie zamierzasz niczego kupi. Powiniene jednak wiedzie,
e na pewno bdzie obserwowa Ci (pra-dawiec; sprzedawca), (pra-daw-szczi-ca;
sprzedawczyni) czy te (ach-ran-nik; pracownik ochrony). Ich gwnym zadaniem nie jest jednak zapewnienie wysokiej jakoci obsugi, lecz zapobieganie
kradzieom.
109
110
Pogawdka
Borys szuka nowych rkawiczek i idzie do duego domu towarowego. Odbywa
krtk rozmow z (ra-bot-ni-kam u-ni-wier-ma-ga;
pracownikiem domu towarowego) obsugujcym informacj.
Borys:
, , ?
ska-y-tie, pa-a-u-sta, gdie mo-na ku-pit pier-cziat-ki?
Prosz mi powiedzie, gdzie mona kupi rkawiczki?
P :
.
w ga-an-tie-riej-nam at-die-le
W dziale galanteryjnym.
Borys:
, ?
a gdie ga-an-tie-riej-nyj at-die, na ka-kom e-ta-e?
A gdzie jest dzia galanteryjny, na ktrym pitrze?
P :
.
ga-an-tie-rie-ja na wta-rom e-ta-e
Galanteria znajduje si na drugim pitrze.
Borys:
, , ?
pa-niat-na, spa-si-ba, a gdie les-ni-ca i-li lift?
Rozumiem, dzikuj, a gdzie s schody lub winda?
P :
, .
les-ni-ca na-pra-wa, a lift na-le-wa
Schody s po prawej stronie, a winda po lewej.
Swka do zapamitania
?
a gdie
A gdzie?
na ka-kom e-ta-e
Na ktrym pitrze?
pa-niat-na
Rozumiem
les-ni-ca
schody
lift
winda
Dobrze Ci w tym: kupujemy ubrania

Wedug rosyjskiej ludowej mdroci przyodziewek czyni czowieka. Oto, dlaczego Rosjanie
ubieraj si starannie i elegancko, nawet w sytuacjach nieformalnych. Kupowanie ubra jest
dla Rosjan powan spraw i czsto trwa cay dzie. Z kolejnych dziaw dowiesz si, jak pyta
w sklepie o konkretne czci garderoby i jak je przymierza, wybierajc waciwy rozmiar.
Szukamy konkretnych czci garderoby

Szukajc okrycia wierzchniego (co czsto zdarza si turystom, zapominajcym o zabraniu ze
sob ciepych ubra), powiniene uda si do sklepu nazywajcego si (wierchnia-ja a-die-da; okrycia wierzchnie). Znajdziesz tam midzy innymi takie czci garderoby, jak:
9 (kurt-ka; kurtka),
9 (pal-to; paszcz),
9 (pasz; paszcz przeciwdeszczowy lub prochowiec).
Jeli potrzebna Ci nowa para butw, wpadnij do sklepu o nazwie (o-buw; obuwie) i wybierz:
9 (bo-sa-no-ki; sandaki kobiece),

9 (ba-tin-ki; buty sznurowane),
9 (kra-sow-ki; adidasy, teniswki),
9 (san-da-li-i; sanday),
9 (sa-pa-gi; buty z cholewami),
9 (tuf-li; pantofle).
W sklepie o nazwie (ga-an-tie-rie-ja; galanteria) mona kupi niezbdne drobiazgi,
takie jak:
9 (czul-ki; poczochy),
9 (czie-ma-dan; walizka),
9 (ga-stuk; krawat),
9 (cha-at; szlafrok),
9 (ka-got-ki; rajstopy),
9 (ku-pal-nik; kostium kpielowy),
9 (nas-ki; skarpety),
9 (na-sa-woj pa-tok; chusteczka do nosa),
9 (acz-ki; okulary),
9 (pi-a-ma; piama),
9 (pier-cziat-ki; rkawiczki),
9 (ras-czios-ka; grzebie),
9 (ri-mie; pasek),
9 (sum-ka; torba),
9 (wa-rie-ki; rkawice),
9 (zon-tik; parasol).
111
112

W ofercie sklepu (mus-ka-ja a-die-da; odzie mska) znajdziesz midzy
innymi takie czci garderoby, jak:
9 (briu-ki; spodnie),
9 (dyn-sy; dinsy),
9 (fut-bo-ka; koszulka sportowa),
9 (kas-tium; garnitur),
9 (maj-ka; T-shirt),
9 (pi-dak; marynarka),
9 (paw-ki; kpielwki),
9 (ru-basz-ka; koszula),
9 (szor-ty; szorty),
9 (swi-tier; sweter),
9 (tru-sy; majtki),
9 (y-let; kamizelka).
W sklepie (ens-ka-ja a-die-da; odzie damska) moesz z kolei kupi takie
elementy ubioru, jak:
9 (buz-ka; bluzka),
9 (kof-ta; sweter),
9 (lif-czik; biustonosz),
9 (pat-je; sukienka),
9 (sa-ra-fan; sukienka bez rkaww),
9 (jub-ka; spdnica),
9 (ens-ka-je biel-jo; bielizna damska).
Jeli potrzebny Ci kapelusz, wpadnij do sklepu nazywajcego si (ga-aw-ny-je
u-bo-ry; nakrycia gowy) i wybierz:
9 (kiep-ka; czapka z daszkiem),

9 (pa-tok; chustka),
9 (szap-ka; ciepa czapka zimowa),
9 (szarf; szalik),
9 (szla-pa; kapelusz).
Kwestia koloru
Jaki jest Twj ulubiony kolor? Kupujc odzie, by moe zechcesz poinformowa sprzedawc:
(ja lub-lu kras-nyj cwiet; lubi czerwony kolor) lub
(ja lub-lu zie-lo-nyj cwiet; lubi zielony kolor). Najpopularniejsze kolory to:
9 (bie-yj; biay),
9 (czior-nyj; czarny),
9 (ga-u-boj; bkitny),
9 (ka-ricz-nie-wyj; brzowy),
9 (kras-nyj; czerwony),
9 (a-ran-e-wyj; pomaraczowy),
9 (pur-pur-nyj; purpurowy)
9 (ro-za-wyj; rowy),
9 (si-nij; niebieski),
9 (sie-ryj; szary),
9 (o-tyj; ty),
9 (zie-lo-nyj; zielony).
Nazwy kolorw s przymiotnikami i podlegaj takim samym zasadom odmiany przez przypadki,
liczby i rodzaje, jak pozostae przymiotniki, a wic musz by zgodne co do przypadka, liczby
i rodzaju z rzeczownikiem, ktrego dotycz. (Wicej na temat zgodnoci przymiotnika
z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.). Pamitaj o tym, kupujc (czior-nu-ju
szla-pu; czarny kapelusz) czy (zie-lo-ny-je ba-tin-ki; zielone buty).
Gdy interesuje Ci inny odcie danego koloru, zapytaj / ? (a pa-tiemnie-je/pa-swiet-le-je jest; a czy jest ciemniejszy/janiejszy [odcie]?). Inne przydatne wyrazy
to (ad-na-cwiet-nyj; jednokolorowy) i (raz-na-cwiet-nyj;
rnokolorowy, wzorzysty).
Szukamy waciwego rozmiaru

Tabele rozmiarw ubra i butw s rne w rnych krajach, nie musisz jednak zapamitywa
wszystkich, kiedy podrujesz. Odpowiednie przeliczniki atwo znale w przewodniku czy
kalendarzu kieszonkowym. Doskona pomoc w zakresie numeracji obuwia jest rwnie strona
internetowa www.i18nguy.com/l10n/shoes.html#adult.
Bardzo czsto numeracj wedug rnych systemw mona znale na samych artykuach.
Najlepszym jednak sposobem, aby sprawdzi, czy dana rzecz pasuje, jest przymiarka.
113
114

Oto wyrazy i zwroty przydatne podczas szukania waciwego rozmiaru:
9 (raz-mier; rozmiar).
9 (ja na-szu raz-mier; nosz rozmiar).
9 (eta moj raz-mier; to mj rozmiar).
9 / ? (ka-koj wasz/u was raz-mier; jaki jest Pana/Pani rozmiar?).
Przymierzamy ubrania
Zanim uznasz, e zamierzasz co (na-sit; nosi), bdziesz zapewne chcia ow rzecz
przymierzy. Zapytaj wic: ? (mo-na pri-mie-rit; czy mona przymierzy?).
Najprawdopodobniej usyszysz , (da, pa-a-u-sta; tak, prosz). Kiedy nie ma
w pobliu sprzedawcy, po prostu sam udaj si do przymierzalni.
Gdy mierzona rzecz dobrze ley, moesz powiedzie (e-ta cha-ra-szo si-dit;
dobrze ley/pasuje), jeli za nie pasuje, powiedz (e-ta po-cha si-dit; le ley/nie
pasuje). A oto kilka innych przymiotnikw, ktre moesz zastosowa, opisujc ubranie, nad
ktrego zakupem si zastanawiasz:
9 (cha-ro-szyj; dobry),
9 (pa-choj; zy),
9 (bal-szoj; duy),
9 (ma-le-kij; may),
9 (dlin-nyj; dugi),
9 (ka-rot-kij; krtki).
Stosujc powysze przymiotniki, nie zapomnij o waciwych kocwkach, zalenych od przypadka,
liczby i rodzaju rzeczownika, do ktrego dany przymiotnik si odnosi. (Wicej informacji
na temat zgodnoci przymiotnika z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.).
Przymierzany element garderoby moe okaza si za duy lub za may. Aby powiedzie, e dana
rzecz jest za dua, uyj nastpujcej konstrukcji: nazwa artykuu + i jeden z poniszych
wyrazw:
9 (wie-lik; za duy, rodzaj mski),

9 (wie-li-ka; za dua, rodzaj eski),
9 (wie-li-ko; za due, rodzaj nijaki),
9 (wie-li-ki; za due, liczba mnoga).
Jeli paszcz przeciwdeszczowy, ktry wanie mierzysz, jest za duy, powiedz po prostu
(e-tat pasz mnie wie-lik; ten paszcz jest na mnie za duy).

Jeli za przymierzana rzecz jest za maa, zastosuj konstrukcj:
nazwa artykuu + i jeden z poniszych wyrazw:
9 (ma; za may, rodzaj mski),

9 (ma-a; za maa, rodzaj eski),
9 (ma-o; za mae, rodzaj nijaki),
9 (ma-y; za mae, liczba mnoga).
To czy tamto? Ustalamy, co kupimy

Jednym z najciekawszych elementw zakupw s dyskusje o zaletach i wadach przedmiotw,
ktre zamierzamy kupi. W niniejszym dziale przedstawiamy niezbdne w takich dyskusjach
wyrazy, zwroty i konstrukcje gramatyczne. Opowiemy, jak wyrazi, e dany artyku si nam podoba
lub nie, jak porwnywa rne przedmioty i jak wybra ten, ktry podoba si nam najbardziej.
Stosujemy zaimki wskazujce

Gdy decydujesz, ktr sukienk kupi, moesz zechcie powiedzie ,
(e-ta pat-je ucz-sze, cziem to; ta sukienka jest adniejsza od tamtej). Wyrazy (e-ta; to)
i (to; tamto) nazywamy zaimkami wskazujcymi. Oczywicie podlegaj one takim samym
reguom odmiany jak inne czci mowy. Porwnujc rne przedmioty, prawie zawsze
stosujemy zaimki wskazujce w mianowniku. Przybieraj one wtedy nastpujc form:
9 (e-tat; ten, rodzaj mski),

9 (e-ta; ta, rodzaj eski),
9 (e-ta; to, rodzaj nijaki),
9 (e-ti; te, liczba mnoga),
9 (tot; tamten, rodzaj mski),
9 (ta; tamta, rodzaj eski),
9 (to; tamto, rodzaj nijaki),
9 (tie; tamte, liczba mnoga).
Wyraamy upodobania i awersje

Robic zakupy, decyzj o nabyciu jakiego przedmiotu podejmujemy najczciej na podstawie
faktu, i on si nam podoba lub nie. Aby wyrazi t myl po rosyjsku, stosujemy konstrukcj
(mnie; mi) + (nra-wit-sa; podoba si) + nazwa przedmiotu, ktry ogldamy.
Oczywicie zastosowana forma czasownika musi by zgodna co do liczby (i rodzaju, w wypadku
czasu przeszego) z rzeczownikiem oznaczajcym przedmiot (przedmioty), ktre ogldamy. Moesz
na przykad powiedzie (mnie nra-wit-sa e-ta kurt-ka; podoba mi
si ta kurtka).
115
116

W tabeli 6.1. przedstawiamy odmian czasownika .
Tabela 6.1. Odmiana czasownika
czas teraniejszy
(liczba pojedyncza), (liczba mnoga)
czas przeszy
(rodzaj mski), (rodzaj eski), (rodzaj nijaki),

(liczba mnoga)
czas przyszy
(liczba pojedyncza), (liczba mnoga)
Jeli zamierzasz powiedzie, e dany przedmiot Ci si nie podoba, dodaj po prostu (nie; nie)
przed , jak w zdaniu (mnie nie nra-wit-sa e-ta kurt-ka;
nie podoba mi si ta kurtka).
Sprbuj powiczy powysze konstrukcje. Wyobra sobie, e jeste w sklepie z przyjacielem,
ktrego zacigne tam, aby pomg Ci wybra (kas-tium; garnitur). Tobie podoba
si brzowy, ale Twj przyjaciel woli niebieski. Oto uwagi, ktre moecie wymieni:
9 (mnie nra-wit-sa ka-ricz-nie-wyj kas-tium;

podoba mi si brzowy garnitur).
9 (mnie nra-wit-sa si-nij kas-tium; podoba mi si niebieski

garnitur).
Wbrew opinii przyjaciela kupujesz brzowy garnitur. Przyjaciel mimo wszystko podtrzymuje swoje
zdanie i mwi, wzdychajc z alem: (mnie nra-wi-sa si-nij kas-tium;
podoba mi si niebieski garnitur).
Porwnujemy dwa przedmioty

Porwnujc rne przedmioty, stosujemy przymiotniki w stopniu wyszym, na przykad
(bol-sze; wikszy), (mien-sze; mniejszy), (ucz-sze; lepszy), (chu-e; gorszy).
Konstrukcja wyglda nastpujco: nazwa przedmiotu + przymiotnik go okrelajcy (na przykad
wikszy czy mniejszy) + (cziem; ni) + nazwa drugiego porwnywanego przedmiotu.
Powiedzmy, e przymierzasz dwie pary butw. Jedna z par podoba Ci si bardziej, jest wygodniejsza,
lejsza i tasza. Pomylisz wic zapewne: , e, (e-ti tuf-li
u-dob-nie-je, leg-czie i die-szew-le-je, cziem tie; te buty s wygodniejsze, lejsze i adniejsze ni tamte).
Poniej podajemy kilka innych przymiotnikw powszechnie uywanych w porwnaniach:
9 (dlin-nie-je; duszy),
9 (da-ro-e; droszy),
9 (in-tie-ries-nie-je; ciekawszy),
9 (cha-od-nie-je; zimniejszy),
9 (ka-ro-czie; krtszy),
9 (kra-si-wie-je; adniejszy),
9 (to-szczie; grubszy),
9 (ton-sze; cieszy),
9 (tie-e-le-je; ciszy),
9 (tiep-le-je; cieplejszy).
Oznajmiamy, co nam si najbardziej

(lub najmniej) podoba
Mwic, e jaki przedmiot spord wielu podoba Ci si najbardziej, stosujesz stopie najwyszy
przymiotnika. W jzyku rosyjskim najprociej utworzy go, dodajc wyraz (sa-myj; naj-)
do przymiotnika w stopniu rwnym.
Aby utworzy stopie najwyszy przymiotnika, dodajemy wyraz przed przymiotnikiem
w stopniu rwnym, a nie wyszym, o ktrym mwilimy w poprzednim dziale. List form
stopnia najwyszego zawiera tabela 6.2.
Wyraz , jako przymiotnik, musi by zgodny co do przypadka, liczby i rodzaju z rzeczownikami
i innymi przymiotnikami, do ktrych si odnosi. (Wicej informacji na temat zgodnoci
przymiotnika z rzeczownikiem znajdziesz w rozdziale 2.).W tabeli 6.2. prezentujemy odmian
przymiotnika .
Tabela 6.2. Stopie najwyszy
Rodzaj mski
Rodzaj eski
Rodzaj nijaki
liczba pojedyncza
(sa-myj)
(sa-ma-ja)
(sa-ma-je)
liczba mnoga
(sa-my-je)
(sa-my-je)
(sa-my-je)
Jeli jedna z kurtek, ktre przymierzye, jest najlejsza, moesz powiedzie

(e-ta kurt-ka sa-ma-ja loch-ka-ja; ta kurtka jest najlejsza). Jeli najbardziej podoba Ci si
ta, a nie inna para kolczykw, moesz powiedzie (e-ti sier-gi
sa-my-je kra-si-wy-je; te kolczyki s najadniejsze).
Aby oznajmi, e dany przedmiot jest najgorszy, Rosjanie stosuj zwrot (sa-myj
pa-choj; najgorszy) dla rzeczownikw rodzaju mskiego, (sa-ma-ja pa-cha-ja;
najgorsza) dla rzeczownikw rodzaju eskiego, (sa-ma-je pa-cho-je; najgorsze)
dla rzeczownikw rodzaju nijakiego, a (sa-my-je pa-chi-je; najgorsze)
dla rzeczownikw w liczbie mnogiej.
Tak wic jeli szczeglnie nie podoba Ci si jaka sukienka, powiesz
(e-ta pat-je sa-ma-je pa-cho-je; ta sukienka jest najgorsza).
117
118
Trzeba paci: kupujemy

Gdy ju zdecydujesz, co zamierzasz kupi, naley dowiedzie si o cen. W kolejnych dziaach
dowiesz si, jak o ni pyta, jak oznajmi, e co kupujesz, oraz jak i gdzie zapaci.
Ile to kosztuje?
Aby zapyta, ile dany przedmiot kosztuje, zastosuj zwrot ? (skol-ka sto-it;
ile kosztuje) + nazwa przedmiotu w mianowniku. Jeli kupujesz wicej ni jeden przedmiot,
zapytaj ? (skol-ka sto-jat; ile kosztuj) + nazwy przedmiotw w mianowniku
liczby mnogiej. Jeli chcesz zapyta o cen parasola, powiedz ?
(skol-ka sto-it e-tat zon-tik; ile kosztuje ten parasol?). Jeli zamierzasz kupi kilka parasoli, zastosuj
liczb mnog: ? (skol-ka sto-jat e-ti zon-ti-ki; ile kosztuj te parasole?).
Artyku, ktry zamierzasz kupi, moe by za drogi; powiesz wtedy (e-ta
o-czie do-ra-ga; to bardzo drogo). Jeli wrcz przeciwnie jeste przyjemnie zaskoczony cen,
powiedz radonie ! (e-ta dio-sze-wa; to tanio!).
Bior!
Najprociej powiedzie (ja waz-mu e-ta; wezm to). Moesz take zastosowa
czasownik (ku-pit; kupi) i powiedzie (ja e-ta kup-lu; kupuj to).
K to czasownik dokonany i jako taki odnosi si tylko do czynnoci przeszej lub przyszej.
(Wicej informacji o postaciach czasownikw znajdziesz w rozdziale 2.). Posiada odmian
nieregularn, ktr podajemy w tabeli 6.3.
Tabela 6.3. Odmiana czasownika
Odmiana
Wymowa
Tumaczenie
ja ku-plu
ja kupi
ty ku-pisz
ty kupisz (nieformalnie, liczba pojedyncza)
//
on/a-na/a-no ku-pit
on/ona/ono kupi
my ku-pim
my kupimy
wy ku-pi-tie
wy kupicie (formalnie liczba pojedyncza oraz liczba mnoga)
a-ni ku-piat
oni kupi
Jeli na przykad zamierzasz kupi parasol, moesz oznajmi ten fakt na dwa sposoby, stosujc
czasownik : (ja cha-cziu ku-pit zon-tik; chc kupi parasol) lub
(ja kup-lu zon-tik; kupi parasol).
Gdzie i jak zapaci

W rosyjskich sklepach najczciej znajduje si (ka-sa; kasa), w ktrej urzduje
(ka-sir; kasjer). Aby zapaci, naley uda si z pienidzmi do kasy, gdzie otrzymamy rachunek,
z ktrym powinnimy wrci do sprzedawcy. Jest to nieco skomplikowane, dlatego najlepiej
zawczasu zapyta ? (a gdie mo-na zap-a-tit; gdzie mona zapaci?).
Na pytanie ? otrzymamy prawdopodobnie odpowied
(w ka-sie; w kasie) lub (pa-ti-tie w ka-su; paci Pan/Pani w kasie). Udajemy
si wic do kasy, jeli widzimy, gdzie si znajduje. Jeli nie, moemy zapyta ? (a gdie
ka-sa; a gdzie jest kasa?). Sprzedawca zapewne wskae drog i nasza przygoda z zakupami
zmierza zacznie do szczliwego koca.
Jeli nie jeste pewien, czy w sklepie przyjmowane s karty kredytowe, zapytaj
? (wy pri-ni-ma-je-tie krie-dit-ny-je kar-tacz-ki; czy przyjmuj Pastwo
karty kredytowe?). W odpowiedzi zapewne usyszysz , (da, pri-ni-ma-jem; tak,
przyjmujemy) albo , , (niet, nie pri-ni-ma-jem, tol-ka
na-licz-ny-je; nie, nie przyjmujemy, tylko gotwka). W rozdziale 14. znajdziesz wicej informacji
na temat pienidzy.
W normalnych warunkach w rosyjskim sklepie prawie niemoliwe jest otrzymanie zwrotu
pienidzy. Nasza rada: zastanw si dwa razy, zanim co kupisz. Moesz oczywicie sprbowa
zwrci zakupiony przedmiot ze sowami (ja cha-cziu e-ta wier-nut;
chc to zwrci). Odpowied bdzie jednak prawdopodobnie brzmiaa
(my nie pri-ni-ma-jem ab-rat-na; nie przyjmujemy zwrotw) lub
(my ni mo-em wier-nut wam die-gi; nie moemy zwrci Panu/Pani
pienidzy). Raz na ruski rok moe si zdarzy, e sympatyczny sprzedawca zaproponuje wymian
towaru, i w takim wypadku usyszymy , (jes-li cha-ti-tie,
my mo-em ab-mie-niat; jeli Pan/Pani sobie yczy, moemy wymieni). Jeli usyszysz takie
zdanie, moesz uzna si za szczciarza i koniecznie skorzystaj z okazji.
Pogawdka
Zina i Nina s przyjacikami. Dzwoni do siebie codziennie. Dzi Zina kupia now
sukienk i dzwoni do Niny, aby podzieli si t wspania wiadomoci.
Nina:
!
a-lo
Halo!
Zina:
, .
ni-na, e-ta ja
Nina, to ja.
Nina:
! , ?
zi-na! pri-wiet, kak die-a?
Zina! Cze, jak si masz?
119
120

Zina:
, !
ni-na, ja si-wod-nia ku-pi-a si-bie pat-je
Nina, kupiam sobie dzi sukienk!
Nina:
?
gdie?
Gdzie?
Zina:
.
w ma-ga-zi-nie na sa-do-waj u-li-ce
W sklepie na ulicy Sadowej.
Nina:
?
a za skol-ka ty ku-pi-a pat-je?
A za ile kupia sukienk?
Zina:
. .
dio-sze-wa. za sto pi-die-siat
Tanio. Za sto pidziesit.
Swka do zapamitania

ja ku-pi-a si-bie
Kupiam sobie
na u-li-ce
Przy ulicy.
? za skol-ka ty ku-pi-a pat-je

.
za sto pi-die-siat
Za ile kupia sukienk?

Za sto pidziesit.
Co specjalnego: odjazdowe pamitki z Rosji

Najlepsz pamitk z Rosji jest (pa-liech-ska-ja szka-tu-ka; paleska szkatuka):
czarne lakierowane pudeko wykonane z papier-mache ze scenami z rosyjskich bani. Autentyczne
pudeka produkowane s tylko w dwch miastach (Palech i Chochoma) i s dosy drogie.
Uwaaj na podrbki. Nie kupuj od ulicznych sprzedawcw,
bo prawdopodobnie kupisz podrbk w cenie oryginau. Zapytaj przewodnika lub pracownika
hotelu, gdzie najlepiej zaopatrzy si w tak pamitk.

Inny wietny (su-wie-nir; pamitka) to (ma-triosz-ka). Jest to drewniana,
otwierana laleczka, w ktrej wntrzu znajduje si kilka mniejszych, jedna w drugiej.
(ma-triosz-ki) mog mie rn wielko, przy czym im wiksza mama, tym wicej crek
znajdziesz wewntrz.
Doskona i praktyczn pamitk jest (mie-cha-wa-ja szap-ka; czapka futrzana)
taka, jak Rosjanie nosz zim. Mona kupi (czior-nu-ju; czarn) lub
(ka-ricz-nie-wu-ju; brzow). Aby zaopatrzy si w tak czapk, najlepiej odwiedzi
(u-ni-wier-mag; dom towarowy), (at-die; dzia) (ga-aw-ny-je u-bo-ry;
nakrycia gowy) lub sklep o tej samej nazwie.
Jeli kolekcjonujesz pamitki z przeszoci, na pewno zechcesz kupi
(sa-wiec-ki-je wa-jen-ny-je czie-sy; radziecki zegarek wojskowy). Zegarki takie, obecnie uznawane
za okazy kolekcjonerskie, mog mie rne ksztaty, s mocne i wytrzymae, poniewa
produkowano je dla wojskowych. Mona je zazwyczaj kupi w sklepach zwanych
(su-wie-ni-ry; pamitki).
121
122
Gierki jzykowe
W ktrym ze sklepw mona naby ponisze artykuy? Odpowiedzi znajdziesz w dodatku C.
a. b. c. d. e.
f. g.
1. krem do twarzy
2. ubranie
3. buty
4. aparat fotograficzny
5. kapelusz
6. mydo
7. artykuy biurowe
Dokonaj porwna (poprawne odpowiedzi w dodatku C), uywajc wyrazw:
a. b. c. d. e.
Przykad: (Moskwa jest ni Petersburg).
A. , .
1. (Petersburg jest ni Moskwa).
2. (zima w Moskwie jest ni w San Francisco).
3. (Mercedes jest ni Toyota).
4. (Buty zimowe s ni pantofle).

Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Rosyjski Dla Bystrzakow Rosybv

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Rosyjski dla bystrzakw

Autor: dr Andrew Kaufman,

Cz I: Na dobry pocztek ...........................................21

Rosyjski dla bystrzakw

Rozdzia 3: ! ! Jak si przywita i przedstawi ................................... 61

Cz II: Rosyjski w akcji ..............................................71

Rozdzia 5: Zamieszanie wok jedzenia ................................................................................. 87

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy ............................................................................................... 105

Rosyjski dla bystrzakw

Rozdzia 7: Idziemy w miasto, w rosyjskim stylu .................................................................. 123

Rozdzia 8: Przyjemnoci: rekreacja i sport .......................................................................... 141

Rozdzia 9: Rozmawiamy przez telefon i wysyamy poczt .................................................... 157

Rozdzia 10: W domu i w biurze ............................................................................................. 169

Cz III: Rosyjski w podry .......................................183

Rosyjski dla bystrzakw

Rozdzia 13: Pobyt w hotelu .................................................................................................. 213

Rozdzia 14: Money, Money, Money ....................................................................................... 225

Rozdzia 16: Nage wypadki .................................................................................................. 247

Cz IV: Dekalogi ......................................................261

Rosyjski dla bystrzakw

Rozdzia 18: Dziesi ulubionych rosyjskich zwrotw .......................................................... 267

Rozdzia 19: Dziesi najwaniejszych rosyjskich wit ...................................................... 271

Kupuj do upadego: gdzie i jak kupowa

Cz II: Rosyjski w akcji

Rne rodzaje sklepw

9 (an-tik-war-nyj ma-ga-zin; sklep z antykami),

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy

Pytamy o godziny otwarcia

9 ? (kag-da ma-ga-zin zak-ry-wa-jet-sa; kiedy sklep jest zamykany?).

Czasowniki o (at-kry-wat-sa) i (za-kry-wat-sa) s tak zwanymi

Cz II: Rosyjski w akcji

Poruszanie si po domu towarowym

9 (na pier-wam e-ta-e; na pierwszym pitrze),

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy

Prosimy o pomoc (lub odmawiamy)

9 /? (u was pra-da-jot-sa/pra-da-jut-sa; czy sprzedajecie?)

9 ? (u was jest; czy macie?).

9 , , /// (pa-ka-y-tie pa-a-u-sta e-tat/e-ta/e-tu/e-ti;

Raczej nie usyszysz W czym mog Pani/Panu pomc?

odpowied moe brzmie , (spa-si-ba, ja pros-ta smat-riu; dzikuj, po prostu

Cz II: Rosyjski w akcji

Dobrze Ci w tym: kupujemy ubrania

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy

Szukamy konkretnych czci garderoby

9 (bo-sa-no-ki; sandaki kobiece),

Cz II: Rosyjski w akcji

9 (kiep-ka; czapka z daszkiem),

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy

Szukamy waciwego rozmiaru

Cz II: Rosyjski w akcji

9 (wie-lik; za duy, rodzaj mski),

Rozdzia 6: Idziemy na zakupy

9 (ma; za may, rodzaj mski),

To czy tamto? Ustalamy, co kupimy

Stosujemy zaimki wskazujce

9 (e-tat; ten, rodzaj mski),

Wyraamy upodobania i awersje

Cz II: Rosyjski w akcji

(liczba pojedyncza), (liczba mnoga)

(rodzaj mski), (rodzaj eski), (rodzaj nijaki),

(liczba pojedyncza), (liczba mnoga)

9 (mnie nra-wit-sa ka-ricz-nie-wyj kas-tium;

9 (mnie nra-wit-sa si-nij kas-tium; podoba mi si niebieski

Porwnujemy dwa przedmioty