You are on page 1of 5

Dynamika

niemieckiej opinii publicznej (czerwiec padziernik 2011)

INSTYTUT ZACHODNI im. Z. Wojciechowskiego Instytut Naukowo-Badawczy, Pozna Publikacja ukazuje si dziki wsparciu Fundacji Konrada Adenauera

Niniejszy Biuletyn Specjalny Instytutu Zachodniego prezentuje analizy dotyczce przemian na niemieckiej scenie politycznej w konsekwencji ostatnich wyborw w Berlinie oraz postaw wobec utrzymujcego si kryzysu strefy Euro. Przedstawiamy rwnie analiz recepcji polskiej prezydencji w Unii Europejskiej w ramach niemieckiej sfery publicznej. Z punktu widzenia poparcia dla niemieckich partii politycz- nych gwnym jesiennym wydarzeniem okaza si niespodzie- wanie korzystny wynik Partii Piratw (8,9% gosw) we wrze- niowych wyborach berliskich. Pozwoli on zaistnie temu ugrupowaniu na szerszym forum niemieckiej sfery publicznej, dziki czemu w wietle najnowszych sonday Partia Piratw mogaby znale si w Bundestagu. Chocia sam sukces tej konkretnie partii pozostaje zaskakujcy, to wpisuje si on jed- nak w szerszy nurt politycznej kontestacji. W kontekcie cile niemieckim jest on kolejnym przejawem tego samego procesu, ktry na wiosn tego roku przynis sukces Partii Zielonych w wyborach regionalnych. Patrzc z szerszej perspektywy wydaje si rwnie, i Partia Piratw pasuje wizerunkowo do hase spontanicznych ruchw ulicznego protestu, ktre stay si wanym elementem krajobrazu politycznego USA oraz wielu krajw europejskich w ostatnich miesicach. Niemiecka debata publiczna pozostawaa w ostatnich mie- sicach w znacznej mierze skoncentrowana na instytucjonalnej przyszoci integracji europejskiej. W szczeglnoci za na kry- zysie strefy Euro oraz kolejnych prbach jego zaegnania. Obj- cie przez Polsk prezydencji w Unii Europejskiej odbio si przy tym stosunkowo szerokim echem ze wzgldu na jej jedno- znacznie proeuropejskie oficjalne przesanie. Niemniej jednak ze wzgldu na dominacj agendy europejskiej przez problemy unii walutowej dalsze zainteresowanie poczynaniami polskiej prezydencji pozostawao minimalne. Odbir polskiej prezyden- cji pozostaje korzystny na poziomie oglnym, natomiast w od- niesieniu do konkretnych dziaa i osigni nie ma praktycz- nie miejsca w niemieckiej sferze publicznej

Biuletyn specjalny Instytutu Zachodniego

Opracowanie: Piotr Cichocki Piotr Kubiak Micha Nowosielski

Redakcja Biuletynu IZ: Marta Gtz (red. naczelna) Piotr Cichocki Radosaw Grodzki Krzysztof Malinowski

Partia Piratw wkracza na niemieck scen polityczn Sukces Partii Piratw w Berlinie by dla si, e dla czci tradycyjnego elektoratu obserwatorw niemieckiej sceny poli- Zielonych taka transformacja okazaa si tycznej sporym zaskoczeniem, gdy ani trudna do zaakceptowania, dziki czemu wczeniejsze sondae przedwyborcze, otwara si moliwo zaistnienia no- ani tym bardziej wynik Partii Piratw w wego antysystemowego ugrupowania. wyborach do parlamentu krajowego Za tak interpretacj przemawia dodat- Meklemburgii Pomorza Przedniego kowo fakt stabilnego poparcia dla pozo- (1,9% gosw) nie zapowiaday a tak staych partii politycznych zarwno wielkiego sukcesu w Berlinie. Obecnie CDU/CSU i SPD, jak rwnie oscyluj- trudno wyrokowa, czy sukces Partii Pi- cych na granicy progu wyborczego FDP i ratw przerodzi si w trway trend, czy Die Linke. W odniesieniu do FDP wyra- te by jedynie chwilowym wybrykiem nie zaznacza si rwnie brak odzewu wyborczym. Niemniej jednak wpisuje si elektoratu na usiowania poprawy wize- on w obserwowany od duszego czasu runku partii pod nowym przywdz- na niemieckiej scenie politycznej klimat twem. Wrzeniowe wybory krajowe w zniechcenia do istniejcego ukadu par- Meklemburgii-Pomorzu Przednim i Ber- tyjnego oraz mobilizacji obywateli na linie okazay si dla liberaw totaln drodze spoecznego protestu. Co za tym katastrof: na FDP gosowao tam od- idzie charakterystyczne wydaje si to, e powiednio 2,8% i 1,8% wyborcw, co pojawienie si Piratw wizao si w sytuowao partie poniej progu wybor- ostatnich miesicach ze znaczcym czego. Czyby miay powrci koszmary spadkiem notowa Zielonych, o ktrych drugiej poowy lat dziewidziesitych, jeszcze wiosn mwiono jako o nowej kiedy FDP nie miaa swoich przedstawi- wielkiej partii (Volkspartei), mogcej do- cieli w wikszoci parlamentw krajo- czy do CDU/CSU oraz SPD. Wydaje wych?

Biuletyn specjalny Instytutu Zachodniego

4 listopada 2011

Obawy o Euro: reakcje niemieckiej opinii publicznej na szczyt Grupy Euro Od wielu miesicy kryzys finansowy strefy euro utrzymuje si na szczycie gwnych tematw zainteresowania niemieckiej opinii publicznej. Eurokry- zys przysoni w tym czasie inne aspekty polityki europejskiej, a dyskusja o przy- szoci Unii Europejskiej staa si prak- tycznie tosama z dyskursem o przy- szoci unii walutowej. Uzgodnienia szczytu Grupy Euro dotyczce restruk- turyzacji greckiego zaduenia zostay odebrane w Niemczech z umiarkowan satysfakcj. W porwnaniu do pocztku padziernika nieznacznie wzroso za- dowolenie ze sposobu radzenia sobie z zaistnia sytuacj przez kanclerz Mer- kel (wzrost odsetka zadowolonych z 45% na 51%). Jednoczenie opinia pu- bliczna zdominowana jest przez przeko- nanie, e nie zostao jeszcze wypraco- wane rozwizanie kryzysu. Odnonie pytania o przyszo Grecji w ramach strefy Euro wikszo badanych (53%) uwaa, e kraj ten nie powinien pozo- stawa czonkiem unii walutowej. Jedy- nie 40% badanych w sondau For- schungsgruppe Wahlen przeprowadzo- nym bezporednio po ogoszeniu roz- wiza wypracowanych na szczycie Grupy Euro odpowiadao twierdzco na tak sformuowane pytanie. Jednoczenie naley zwrci uwag na istotne zrni- cowanie akceptacji dla dalszej przyna- lenoci Grecji do strefy Euro ze wzgl- du na elektoraty partii politycznych. Trudno powiedzie czy takie mimo wszystko pozytywne nastawienie do przyszoci Grecji wytrzyma prb za- wirowa politycznych, ktre wystpiy w zwizku z kolejnym kryzysem rzdo- wym, jaki wybuch w tym kraju.

Biuletyn specjalny Instytutu Zachodniego

4 listopada 2011

Obraz polskiej prezydencji w niemieckim dyskursie publicznym Oceniajc medialny odbir prezydencji duenia w strefie euro, wicego si z danego kraju w Unii Europejskiej poza obawami o przyszo wsplnej waluty. jego wasnymi granicami, trzeba mie na Nie bdc czonkiem unii walutowej, uwadze relatywnie nisk intensywno Polska znajdowaa si na peryferiach zainteresowania mediw i opinii pu- tych problemw i debat pomimo spra- blicznej tak tematyk. Samo objcie wowania prezydencji. Cho pewnym prezydencji stwarza dodatkowe moli- echem odbia si aktywno ministra woci ekspozycji pogldw liderw da- Rostowskiego, na przykad przy okazji nego kraju. Nie naley przecenia jednak przemwienia w Parlamencie Europej- dugofalowego znaczenia takiego nie- skim, to jednak doniesienia te miay cha- znacznie tylko zwikszonego zaintere- rakter marginalny wzgldem gwnego sowania mediw. W przypadku odbioru nurtu debaty. (Die Welt, 02.07.) Szcze- polskiej prezydencji w niemieckiej sfe- glnie wyranie byo to widoczne w re- rze publicznej pouczajc miar tego re- lacjach ze spotkania ministrw finansw latywnie mao intensywnego zaintere- w ramach ECOFIN we Wrocawiu, gdzie sowania wydaje si prosty do ustalenia oprcz wzmianki o lokalizacji spotkania fakt, i pod koniec padziernika ilo oraz cytatu wypowiedzi otwierajcego wzmiankowa hasa polska prezyden- spotkanie ministra Rostowskiego, nie cja w niemieckojzycznych zasobach in- znalazy si adne inne elementy jakie ternetowych wynosi niecae 15 tys. Sto- specyficznie polskiej agendy (Die Zeit, sujc podobne wyszukiwanie do hase 17.09.; FAZ, 16.09.). Innymi sowy, w zwizanych z wczeniejsz prezydencj ograniczonym stopniu udao si polskiej wgiersk osiga si podobne rezultaty. prezydencji pozostawi w niemieckim Natomiast poszukujc tymi samymi me- dyskursie publicznym wraenie, i cho todami treci dotyczcych kryzysu strefy Polska nie naley do strefy euro, to an- euro, natrafia si na kilka milionw gauje si po stronie ratunku dla wspl- zgosze, co w prosty sposb pokazuje nej waluty. zasadnicz rnic skali zainteresowa- Podkrelano rwnie polskie zainte- nia. resowanie polityk wschodni UE, za- Naturalnie nie sama medialna obec- znaczajc jednoczenie jednak trudnoci no prezydencji wydaje si istotna, a na jakie napotyka ten priorytet zarwno raczej nono priorytetw stawianych ze wzgldu na wydarzenia w Afryce P- przez prezydencj. W przypadku pol- nocnej, jak te i wzmacnianie si anty- skim zasadnicz trudno dla koncen- demokratycznych tendencji w czci trowania uwagi niemieckiej opinii pu- krajw objtych projektem partnerstwa blicznej na tych priorytetach stanowia wschodniego (np. Die Welt, 01.07.). W dominacja innych zwizanych z proble- relacjach z warszawskiego szczytu Part- matyk europejsk tematw, a w szcze- nerstwa Wschodniego kluczowe miejsce glnoci wspomnianego ju kryzysu za- zajmowaa zatem midzy innymi nieo-

Biuletyn specjalny Instytutu Zachodniego

4 listopada 2011

becno prezydenta Biaorusi (taz.de, 30.09.). Poza tym przewaajca wik- szo publikowanych materiaw miaa przewanie charakter doniesie agen- cyjnych, co odzwierciedlao stosunkowo niewielkie zainteresowanie t tematyk w niemieckiej sferze publicznej. Szerokim echem odbio si natomiast zdecydowane, proeuropejskie stanowi- sko zaznaczone przez polski rzd przy okazji przejmowania prezydencji. Prze- de wszystkim w relacjach z otwierajce- go polsk prezydencj przemwienia premiera Donalda Tuska w Parlamencie Europejskim podkrelano optymizm pyncy z Warszawy w trudnych dla in- tegracji europejskiej czasach. Szczegl- nie mocno akcentowano t jednoznacz- n postaw w relacjach nastawionej na midzynarodowego odbiorc stacji Deu- tsche Welle, gdzie polskiego premiera nazwano ostatnim Europejczykiem: po serii obojtnych prezydencji stan przed parlamentem znowu czowiek obiecujcy entuzjazm i przekonanie dla Europy (DW, 06.07.). Zwrcono rw- nie uwag na przesanie przestrzegaj- ce przed egoizmem nacjonalistycznych interesw (FAZ, 06.07.). Przekaz prezentujcy Polsk jako kraj zdecydowanie pro-Europejski wzmoc- niony zosta rwnie przez seri wywia- dw przeprowadzonych z kluczowymi polskimi politykami przy okazji obej- mowania prezydencji. Opublikowano midzy innymi wywiad z ministrem Ra- dosawem Sikorskim charakteryzujcy cele Polskiej prezydencji, odnoszcy si do celw wsplnej polityki zagranicznej UE oraz kwestii klimatycznych (Die

Welt, 01.07.). Z kolei wywiad przepro- wadzony z premierem Donaldem Tu- skiem powicony zosta polskim pomy- som na europejskie przywdztwo w kontekcie kryzysu zaduenia (FAZ, 30.06.). Wikszo tych wywiadw opu- blikowano jednak przy okazji przejmo- wania prezydencji i w zasadzie nie od- biegay one od oglnych i oficjalnych przekazw strony polskiej. Miay cha- rakter informacyjny i w zasadzie nie za- wieray prb krytycznego ustosunko- wania si do stanowiska strony polskiej. Zaznaczy si pod tym wzgldem wyra- ny kontrast wobec odbioru wgierskiej prezydencji, naznaczonej silnie dostrze- ganymi w Niemczech tendencjami auto- rytarnymi rzdw Viktora Orbana. Sto- sunkowo najbardziej obrazowo przed- stawiono t opozycj w Die Zeit (30.06.): Ulice Warszawy nawiedzaj koszmary prezydencji czeskiej, a w szczeglno- ci dobiegajcej koca wgierskiej. Byy to pierwsze dwie wschodnioeuropejskie prby sterowania maszyneri Bruksel- sk, no i obie s uwaane za pora- ki. Wgry miay przez poprzednie sze miesicy waciwie tylko z pras, w szczeglnoci ze wzgldu na ustawy medialne. Polska musi teraz zrobi to lepiej, ale perspektywy nie wydaj si ze. O ile jednak nie trudno byo pol- skiej prezydencji odrnia si od na- znaczonych kontrowersjami wzgldem polityki wewntrznej prezydencji w- gierskiej, to z drugiej strony brak wy- ranych kontrowersji wok poczyna Warszawy zmniejszy ich widoczno w sferze publicznej.

Biuletyn specjalny Instytutu Zachodniego

4 listopada 2011

You might also like