Pakiet zada do dziau "GENETYKA"

Zadanie 1
Schemat przedstawia nukleotyd DNA.
Nazwij jego skadniki oznaczone na schemacie literami A, B, C.

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................... /
1 pkt/
Zadanie 2
Wykorzystujc ponisze schematy wymie trzy rnice w budowie DNA i RNA

DNA
...............................................
...............................................
...............................................

RNA
..............................................
..............................................
.............................................. /3 pkt/

Zadanie 3
Do podanych nazw kwasw nukleinowych dopasuj waciwy opis jego budowy i funkcji, wstawiajc do
tabeli odpowiedni liter.

Kwas nukleinowy

Opis budowy i funkcji

mRNA
tRNA
rRNA

A.

czciowo pojedynczy, czciowo podwjny acuch; przenosi aminokwasy

do miejsc syntezy biaka

B.

podwjny acuch; gwny skadnik chromosomw, nonik informacji

genetycznej.
C.

kilka rodzajw o pojedynczych i podwjnych acuchach; skadnik rybosomu.

D.

pojedynczy acuch tworzony w jdrze komrkowym na matrycy DNA;

przenosi informacj do cytoplazmy.

/1,5 pkt/

Zadanie 4
Schemat przedstawia przepyw i ekspresj informacji genetycznej.

Nazwij procesy zachodzce w miejscach oznaczonych literami X, Y

X --------------------- Y --------------------Podaj lokalizacj procesu X w komrce eukariotycznej. /1 pkt/
................................................................................................................................................. /2 pkt/
Zadanie 5
DNA jest spiraln, dwuniciow czsteczk, ktrej nici wzajemnie si dopeniaj /s wzgldem siebie
komplementarne/.W procesie biosyntezy biaka zostaa zakcona zasada komplementarnoci. W
stosunku do acucha DNA powstay bdy w kodonach i antykodonach.

Pojedynczy acuch DNA

ACG

TAG

ACC

Kodony mRNA

(1) UGC

(2) AAC

(3) TGG

Antykodony tRNA

(4) ACG

(5) UAG

(6) ACC

Wypisz numery bdnych kodonw i antykodonw.

Kodony: ............................................................................. /1 pkt/
Antykodony: ...................................................................... /1 pkt/
Zadanie 6
W poniszej tabeli przedstawiono stwierdzenia dotyczce biosyntezy biaka. Jeli uwaasz, e dane
stwierdzenie jest prawdziwe - wstaw liter P w woln kratk obok tego zdania, a jeli faszywe wstaw
liter F.

Stwierdzenia

P lub F

Transkrypcji ulega tylko jedna ni DNA.

Pomidzy cytozyn a guanin jest wizanie podwjne.
Proces syntezy acucha biakowego nie wymaga nakadu energii.
acuch polipeptydowy ronie od koca aminowego w kierunku koca
karboksylowego

/2 pkt/
Zadanie 7
Schemat przedstawia jeden z etapw procesu translacji.

Nazwij elementy oznaczone X,Y

X ................................ Y ....................................... /2 pkt/
Podaj nazw trjki zasad oznaczonych na schemacie liter Z /1 pkt/
.......................................................................................................................................................
Zadanie 8
Jedn z waniejszych cech kodu genetycznego jest jego jednoznaczno. Wyjanij, co to oznacza.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................... /
1 pkt/
Zadanie 10
Schemat przedstawia jeden z rodzajw mutacji.

DNA

TGGTAGAGTGAC
TGGAAGAGTGAC
------->
mutacja
TRE-IZO-SER-LEU
TRE-ALA-SER-LEU

BIAKO

Podaj nazw tej mutacji.............................................................................................../1 pkt/

Okrel 2 nastpstwa tej mutacji dla kodowanej przez gen czsteczki biaka.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................... /
1 pkt/
Zadanie 13
Do wymienionych chorb genetycznych czowieka dopasuj odpowiednio przyczyny ich powstawania
(wpisujc do tabeli odpowiednie litery).

Choroba

Przyczyna powstania

Zesp Downa
Hemofilia
Fenyloketonuria
A.

choroba sprzona z pci, powstaje w wyniku mutacji jednego genu na

chromosomie X, brak zdolnoci wytwarzania jednego z biaek osocza.

B.

choroba zwizana z zaburzeniem liczby autosomw - trisomia 21

chromosomu bdca wynikiem nondysjunkcji podczas wytwarzania komrek jajowych.

C.

choroba powstaje w wyniku mutacji jednego genu na autosomie, polega na

wadliwej przemianie pewnych aminokwasw /blok metaboliczny/.

D.

choroba zwizana z zaburzeniem liczby chromosomw pciowych.

Zadanie 16
Tabela pokazuje ryzyko powstawania zespou Downa u dzieci w zalenoci od wieku matki.

Wiek
matki

Ryzyko wystpienia zespou

Downa u dziecka

/lata/
20

1:1528

25

1:1351

30

1:909

35

1:384

40

1:112

45

1:28

50

1:6

Jakiej rady na temat zespou Downa moesz udzieli kobietom po przeanalizowaniu danych w tabeli?
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
Zadanie 19
Zdrowi rodzice maj dziecko z chorob determinowan przez gen recesywny. Prawdopodobiestwo
urodzenia kolejnego dziecka, ktre bdzie nosicielem tej choroby wynosi:
A.

25%

B.

50%

C.

75%

Ktra z odpowiedzi jest poprawna?

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................... /
1 pkt/