Professional Documents
Culture Documents
1 (1) 2011
Wrocaw 2011
.
.
.
REDAKTOR NACZELNY
RAFA CZACHOR
SEKRETARZ REDAKCJI
IRINA POPADEYKINA
KOREKTA I SKAD
ZESP INSTYTUTU
ADRES REDAKCJI
UL. LEGNICKA 65
54-206 WROCAW
WWW.IP-R.ORG/ROCZNIK
BIURO@IP-R.ORG
COPYRIGHT BY
INSTYTUT POLSKO-ROSYJSKI
WROCAW 2011
ISSN: 2084-1701
CYTOWANIE ARTYKUW WYCZNIE Z PODANIEM RDA
EGZEMPLARZ BEZPATNY
SPIS TRECI /
OD REDAKCJI.............................................................................................5
...........................................................................................6
ARTYKUY /
, :
, , .........................................7
ANTONI MARKUNAS, Akwizycja jzyka rosyjskiego jako obcego po
transformacjach geopolitycznych..............................................................17
, ..........................................................................25
MARCIN KALITA, Funkcjonowanie modzieowego argonu we wspczesnej ruszczynie...................................................................................35
, : ............................................................41
, ............................................................................................................57
, ..........................72
, ,
...............................................83
RECENZJE /
ANTONI MARKUNAS, . . ,
, - , 2010, 252 ...............................................................107
NTONI MARKUNAS, . . , . . , . .
(.), I . . , 2011, 551 ....................109
OD REDAKCJI
W Pastwa rkach znajduje si pierwszy numer Rocznika Instytutu Polsko-Rosyjskiego. Jest on pismem naukowym o charakterze interdyscyplinarnym, powiconym badaniom polskorosyjskim.
Wydajca Rocznik fundacja Instytut Polsko-Rosyjski zostaa
zaoona w lutym 2011 roku. Jej celem jest prowadzenie dziaalnoci edukacyjnej, kulturalnej i naukowej w zakresie:
1. popularyzacji wiedzy, edukacji kulturowej, zwaszcza wrd
dzieci i modziey;
2. upowszechnienia wiedzy o Rosji w Polsce oraz wiedzy o Polsce
w Rosji;
3. sprzyjania rozwojowi kultury, sztuki oraz nauki;
4.sprzyjania prowadzeniu bada naukowych.
Realizacja zada nastpuje poprzez organizowanie, finansowanie
i prowadzenie dziaalnoci edukacyjnej, szkoleniowej, naukowobadawczej i wydawniczej.
Zesp Rocznika ma nadziej, e amy periodyku stan si
miejscem owocnej dyskusji naukowej badaczy polskich
i rosyjskich.
Rafa Czachor
Redaktor Naczelny
Wrocaw, grudzie 2011 r.
-
.
, .
-
2011 .
,
:
1. , ,
;
2.
;
3. , ;
4. .
,
, .
,
.
, 2011 .
:
, , .
, .
: ,
,
1.
.
,
- .
.
,
.
. , 1 1944
,
, 2.
, . 9.
: W. Gaecki, W. Jakubowski, A. Zarembina, Jzyk rosyjski. Klasa X. Kurs czteroletni, Warszawa 1953; A. Zieliski, J. urawski, Jzyk rosyjski. Klasa V, Warszawa
1954; A. Zieliski, N. Zwierzowa, Jzyk rosyjski. Klasa VII, Warszawa
1955; J. Gundlachowa, Jzyk rosyjski. Podrcznik dla VIII klasy korespondencyjnego liceum oglnoksztaccego, Warszawa 1956; J. Gundlachowa, W. Halfterowa, Jzyk rosyjski. Podrcznik dla klasy VIII
korespondencyjnego liceum oglnoksztaccego oraz liceum dla
dorosych, Warszawa 1957; W. Halfterowa, H. Guzowa, J. Jaskodowa,
Jzyk rosyjski. Podrcznik dla klasy IX korespondencyjnego liceum
oglnoksztaccego, Warszawa 1957; M. Froelichowa, J. Ranachowska,
Jzyk rosyjski. Klasa 5, Warszawa 1957; J. Ranachowska, E. Pietrowa,
Jzyk rosyjski. Klasa VI, Warszawa 1958; J. Ranachowska, E. Pietrowa,
Jzyk rosyjski. Klasa VII, Warszawa 1959; E. Dbnicka, Jzyk rosyjski.
Klasa VIII. Kurs siedmioletni, Warszawa 1959.
8
4
.
:
,
. (54 %)
,
(28 %, 22 %,
14%),
. Komunikat Komisji do Parlamentu
Europejskiego
i
Rady.
Europejski
wskanik
kompetencji
jzykowych,http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriS...; TNS OBOP:
Jakie jzyki rozumiej Polacy?, www.tnsglobal.pl/abin/r/7184/087-04.pdf.
11
Jzyk rosyjski. Wstpna wersja programu dziesicioletniej szkoy redniej, Warszawa 1975, . 4-5; M. Dziekoski, Rola ksztaccowychowawcza realioznawczego i literackiego aspektu nauczania jzyka
rosyjskiego [ .:] S. Siatkowski (..), Elementy realioznawcze i literackie nauczania jzyka rosyjskiego, Warszawa 1976, . 42.
11
12
2009/2010 0,2 %
1,8 %
. 2010/2011 ,
, :
0,1 % ,
1,3 % . May rocznik
statystyczny Polski 2011, Warszawa 2011, . 242.
13
J. Henzel, , . 55.
12
( .)
1990/1991
1991/1992
1992/1993
1993/1994
1996/1997
1997/1998
1998/1999
1999/2000
2000/2001
2001/2002
2002/2003
2003/2004
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
3648,4
3064,6
2453,0
2024,9
1570,7
1417,3
1282,8
1114,1
909,6
772,5
642,6
486,9
415,4
364,0
313,3
264,4
228,5
231,6
240,8
14
33,9
33,8
26,2
20,5
16,7
15,2
13,5
13,3a
12,1a
11,1a
8,8a
5,2a
3,3a
2,6a
2,1a
2,0a
1,7a
3,6a
5,7a
71,1
71,1
57,1
45,6
28,5
25,4
23,7
21,5
19,5
18,4
18,7c
17,8c
16,0c
15,0c
14,4c
9,5
9,4
9,3
9,8
74,7
66,5
69,6
62,2
58,8
57,1
27,7
25,5
24,0
15,6
12,9
11,3
9,9
52,5
52,5
34,7
23,6
15,9b
15,4b
16,0b
15,6b
: (I) , (II)
, (III) ,
- .
4
1 1 /.
13
2.
(%
).
1991/1992
18,6
17,2
59,1
3,8
1998/1999
41,6
30,5
21,9
4,8
2010/2011
66,6
26,7
3,6
2,1
:
.
.
,
, ,
,
.
15. 90- .
,
,
. :
,
75%.
.
15
16
Antoni Markunas
Akwizycja jzyka rosyjskiego jako obcego po transformacjach geopolitycznych
Przeobraenia geopolityczne ostatnich lat wpyny take na stan
wspczesnego jzyka rosyjskiego. Obserwujemy z jednej strony
utrzymanie si go w roli lingua franca w niektrych pastwach
poradzieckich oraz renesans zainteresowania si tym jzykiem
i kultur w krajach europejskich, z drugiej natomiast widzimy niebywae zmiany rozluniajce normy komunikacji, denominacj
starych kategorii pojciowych, pojawienie si nowych zapoycze
oraz zanik takich okrele, ktre funkcjonoway w epoce radzieckiej.
Sowa kluczowe: rosyjski jako lingua franca, przestrze europejska, sytuacja polska
Przemiany w realiach geopolitycznych ostatnich dziesicioleci nie mogy nie wywrze pitna na postawach mieszkacw kontynentu europejskiego, ktrzy w coraz wikszym stopniu przekonuj si o imperatywie nabywania cudzoziemskiej kompetencji komunikacyjnej i interkulturowej. Nieprzypadkowo UNESCO XXI
stulecie ogosio epok osobowoci obcojzycznych i poliglotw
oraz ich uczestnictwa w ksztatowaniu wsplnot informacyjnokomputerowych, ktre bior udzia we wzajemnym porozumiewaniu si. Znakami naszego czasu staj si tolerancja innej spoecznoci, szacunek dla kultury obcej, odrbnego usposobienia, mentalnoci, konceptw i zachowa. Notabene, najciekawsze dokonania
powstaj na styku kultur, kiedy si rodzi dialog (lub polilog) i nastpuje przenikanie si systemw wartoci oraz przewartociowanie
postaw. W relacjach pogbiania wymiany myli wkraczamy na
mniej wyboist drog i rozwijamy poczucie wizi w rnych sferach i rozmaitych kierunkach.
Procesy integracyjne zachodz nie tylko w Europie i sprzyjaj one zacienieniu si wspzalenoci midzynarodowej, powstaniu ekumeny midzynarodowego terytorium z unifikacj
17
23
.
lingua franca ,
,
,
, ,
, .
: lingua franca,
,
Acquisition of Russian as foreign language after geopolitical
transformation.
Geopolitical changes of the recent years have also had an impact on
the condition of a contemporary Russian language. Russian still
holds on to a position of lingua franca in some post-soviet countries
and the renaissance of interest in the Russian language and culture
in European countries can be observed. On the other hand, unprecedented transformations loosening norms of communication, a denomination of old term categories, an appearance of new loanwords, and also a withdrawal of the word borrowings which functioned in the soviet era, can be noticed.
Key words: Russian lingua franca, European area, Polish situation
Antoni Markunas profesor zwyczajny, absolwent filologii
rosyjskiej, kierownik Zakadu Pragmatyki Komunikacyjnej
Jzykw Obcych na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w
Poznaniu.
Zainteresowania:
technologia
ksztacenia,
glottodydaktyka, subjzyki, peryfrazy, eufemizmy i paronimy rosyjskie.
24
.
-
,
.
: , ,
-
,
- ,
.
,
.
,
, .
1,
2 3.
, ,
1
.
.
6
.. , 1000 , 2009.
7
Sownik wyrazw obcych, Warszawa 2009.
26
5
, -. .
copyright. + copywriter.
, ,
, .. leasing
logo
. lokaut, lockout.
1. . 2.
: ,
. meneder
1. , ,
. 2.
, .
management; menederyzm.
, :
-.
, , .. monitoring
, ,
, -
28
. impeachment + (
), ..
.
.
.
inauguracja 1. -. ,
, .. 2.
-. , ,
. Inauguracja Cyfrowego Muzeum Narodowego
+ ( )
. ,
. establishment , ,
,
.
-.
, . labeling/labelling - ,
,
,
; , <. ,
() - ).
,
.
30
,
,
; , < . ,
() - ).
. spiker 1.
,
. 2. ,
. 3. + -
: .) Najsynniejszy spiker izraelskiej telewizji surowo potpi okupowanie ziem
Palestyczykw (
)
,
, . C , .
supervisor . : , ,
;
. superwizor ,
,
. Psychoterapeuta psychoanalityczny i superwizor.
,
,
, .., (, , )
. znaczek, plakietka
,
. marka
. (
)
32
:
,
, ,
(: marka,
rzecznik, winieta ..).
Anglicyzmy w sferze polityki i ekonomii w jzyku polskim
i rosyjskim
W artykule zaprezentowano rosyjsko-polski sownik najnowszych
anglicyzmw ze sfery polityki i ekonomii oraz wyjaniono jego
uyteczno w procesie nauczania jzyka rosyjskiego w Polsce.
Sowa kluczowe: anglicyzmy, jzyk rosyjski, jzyk polski
Angicism in Russian and Polish languages in the fields of politics and economics.
The article presents The Russian-Polish Dictionary of Recent
Anglicisms (in the fields of politics and economics) and justified its
relevance in teaching Russian language in Poland.
Key words: anglicisms, Russian, Polish
. : .
34
Marcin Kalita
Funkcjonowanie modzieowego argonu we wspczesnej
ruszczynie
Artyku przedstawia problem funkcjonowania wspczesnego rosyjskiego slangu. Autor przedstawia wybrane aspekty badania slangu oraz okrela najwaniejsze tendencje.
Sowa kluczowe: socjolingwistyka, wspczesny jzyk rosyjski,
argon
Dzisiejsza socjolingwistyka, zajmujca si problemami
wspczesnego jzyka rosyjskiego, w wikszym lub mniejszym
stopniu akcentuje takie terminy jak nowe sowa, nowe wpywy,
zapoyczenia i inne. Na wspczesny jzyk rosyjski silnie wpywa
to, z czym nie mia on wczeniej stycznoci lub bya ona bardzo
ograniczona. Nowoci, z ktrymi stale styka si jzyk s odbiciem
procesw i wydarze zachodzcych w yciu spoeczestwa rosyjskiego. Na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat w jzyku Rosjan, i
to nie tylko w jzyku modego pokolenia, znaczco wzroso uycie
leksyki, ktra zajmuje nisze miejsce z moralno-spoecznociowokulturalnego punktu widzenia ni jzyk literacki, i ktr wielu nazywa argonem.
W wikszoci artykuw i prac naukowych o argonie opisuje si go jako mow lub jzyk okrelonej spoecznoci socjalnej,
czcej ludzi ze wzgldu na zawd, miejsce zajmowane w spoeczestwie, zainteresowania, wiek. Jednak ta definicja, bdca
uoglnionym wariantem wieloletnich bada, nie odpowiada zapotrzebowaniom dnia dzisiejszego. Wyglda to w ten sposb, e w
wielu przypadkach okrelone sowa i wyraenia ujte w sownikach argonu albo ju zmieniy swoje znaczenie, albo stay si
praktycznie oglnie uywanymi. Jest to szczeglnie zauwaalne
w przypadku gdy przyjrzymy si wysokiej czstotliwoci i zapotrzebowaniom na nie w mowie uytkownikw jzyka rosyjskiego,
35
.. , ,
1996, 4, s. 69
36
.. , ,
, - 2000, s. 87.
3
.. , , 2003,
1, s. 48.
4
.. ,
, 1971, s. 66.
37
.. , ,
1980, 5, s. 51-54; eadem,
, 1981, 3, s. 85;
..
,
:
, 1996,
3, s. 33;
.. , , 2003,
1, s. 48.
38
39
40
:
.
1920- 1930-
,
-.
: , ,
,
,
,
(
). ,
,
, ,
, , , ,
, , ,
.
. ,
(, , )
.
XIX
,
, - :
,
.
41
,
(
, , , ).
:
.
, .
(
.)
,
:
,
, !5
, ,
.
.. , , 1978.
.. , , www.lib.ru/RUSSLIT/KOROLENKO/
3
. , , http://grebensch.narod.ru/
4
.. , . ., . 204.
5
, . 206.
42
2
.. , .
, 1998.
7
, http://azku.ru/skazki-narodov-evropyi/zlatovlaska.html
43
.. ,
. [ .:]
.. (.),
(, ,
): II (25 26
2005 .), 2005, c. 190-195; .. ,
.
, 2006; .. ,
.
( ),
. 2006, 80, c. 65-72.
9
.. , :
, 2002, . 119.
44
.. -, , 1978, . 71.
.. , , 2004, . 255.
11
45
,
,
. .
:
,
( ).
:
, ,
,
!
, , , , .
,
:
12
. , , http://hlebnikov.lit-info.ru/hlebnikov/
. , , http://www.electroniclibrary21.ru/
14
.. , 5 . . 2. 1966.
15
. , , http://www.lib.ru/PILXNQK/piln_03.txt
16
www.peoples.ru/military/hero/lazo/index.html/ ,
, .
.
17
.. , . ., . 92.
13
46
14-6920 . 21,
22 23 (
, .).
- 14-69 (1922 .)
, .
,
,
.
:
. , ,
[
, ..] 14-69
. !..
!24.
.
18
, . 93.
, . 93.
20
. , 14-69, 1983.
21
.. , , 1965.
22
.. , , 1982.
23
. , ,
http://lib.rus.ec/b/43197/read
24
. , 14-69, 1983, .69.
47
19
, . 62.
, . 63.
48
.. , , 1965, .37.
, . 17-18.
29
, . 25, 27, 35.
30
, . 19.
49
28
, . 22.
, . 23.
50
, . 146.
.. , , 1982. . 91.
51
, . 32.
, . 34-35.
52
, . 9, 14, 15.
. . : () -
: .. ,
.
, 1996, . 175.
39
, . 135.
53
38
, . 139.
, . 138-139.
42
, . 144-145.
41
54
.44
: ,
.
,
.45 ,
()
.
,
. ,
(
) ,
(, ), .
,
(, ) . ,
( ) , ,
, , , .
-, .
43
, . 150.
, . 175.
45
, . 187.
44
55
:
, ,
, .
. E-mail: komagina@yandex.ru
56
.
. (
, , -)
.
,
.
: . , , ,
, , ,
.
,
,
.
1904 .,
. ,
,
.
,
, ,
1. 20- XX .
, ,
.
1
. , . , 1993, . 50.
57
.. , , 1999, . 8.
.. , 1920- , . . .
, 2003, . 14.
4
.. , XX ,
www.iworld.ru/attachment.php?barcode=978531800210&at=exc&n=0
5
.. ,
[ .:] . . (.),
, - 2002, . 12.
58
3
.. , .
[ .:] . . (.),
: ,
2004, . 323.
7
. ,
[ .:] . . (.), . .,
. 339.
8
:
,
http://www.bbc.co.uk/russian/interactivity/2010/04/100331_interview_lips
kerov.shtml,
! http://kp.ru/daily/24428/597752/,
, http://www.mk.ru/social/highlife/interview/2009/06/06/
59
,
http://www.mk.ru/social/highlife/interview/2009/06/06/290498-perehodna-lichnosti.html
10
.
11
.
12
:
, . .
60
13
, . .
(
) . ,
, . .
http://www.mk.ru/culture/interview/2011/06/17/598360-krizis-pisatelyasrednego-vozrasta-.html
15
? http://gazeta.aif.ru/_/online/aif/1111/09_01
16
,
http://www.mk.ru/culture/interview/2011/06/17/598360-krizis-pisatelyasrednego-vozrasta-.html
61
14
. , . , 2007, . 187.
. , [ .:] . .
(.), . ., . 355.
19
.. ,
, [ .:] .. (.),
.
, . 1, . 1, . 200;
http://meropr.ropryal.ru/liter2008/img/tom11.pdf
62
18
,
, .
,
, .
,
,
[]
21,
22. ,
,
, .
,
, .
,
:
... ,
.
. ,
, ,
,
23.
.
,
20
. , [ .:] . ,
, . 309.
21
. , , . 137.
22
, . 141.
23
. , , . 310.
63
.
, . 330.
26
. , , . 331.
27
. , [ .:] . ,
, (. . ), 1990, .
424.
28
3. , . . : . . ,
. 1998, . 79.
29
. , [ .:] . .
(.) , 1995, . 129.
64
25
,
,
,
,
32.
,
, ,
, .
,
, -
30
. , ,
http://lib.ru/CULTURE/RUDNEW/slowar.txt
31
. , , .317.
32
. , , . 283.
65
,
, 35.
,
-36.
-
: ,
, .
,
.
,
.
. ,
:
37, ,
.
.
, -,
: ,
, 38.
.. ,
33
. -, .
, http://psiland.narod.ru/psiche/Sibylle/02.htm
34
. , , . 314.
35
. . , ..., . 208.
36
. , [ .:] . . (.), . ., . 333.
37
. , , . 317.
38
, . 317.
66
, ,
: ...
,
, ,
,
,
41.
,
, .
,
.
: ,
.
.
( 42),
(
43).
:
44,
45.
,
. ,
,
39
.. , ..., .207.
. , , . 311.
41
. , , . 300.
42
. , , . 320.
43
, . 320.
44
. , ,
http://sbiblio.com/biblio/archive/freid_psihsexual/02.aspx
45
.. , ..., . 207.
67
40
. , .., .302.
, . 302.
48
. , - [ .:] . ,
. . 14.
68
47
49
. , , . 343.
,
.
( , ,
.). ,
.
.
: ,
.
.
50
69
.
, ,
:
.
, ,
, ,
:
52.
.
:
,
.
,
-,
.
.
,
. ,
- ,
( -, ).
,
( ),
.
:
, .
,
51
. , [ .:] . ,
, . 222.
52
, . 220.
70
..
71
.
.
, -
,
.
: , ,
-
.
, ,
,
, , .
,
,
, .
IX -
, ,
1.
, ,
. ,
.
,
,
1
.. , , .
, , 2002,
4, . 83.
72
.
, , ,
, -
,
.
VI ( ).
VIII-IX . ,
.. , -
( - ),
. ,
, 1986, . 127.
73
. , . , : -
, 2001, . 128.
4
.. , , 1919, .
21.
74
, ,
. ,
, .
.
,
: ,
,
, - . ,
,
.
.. :
, ,
.
:
5.
,
. ,
5
.. ,
(10-13 .),
, 1995, .
128.
75
:
,
, .
:
: , , , ,
, ,
. ,
:
, ..
,
,
.
, ,
. , ,
.
,
,
.
, 7. ,
,
, .
6
.. , IX XI .,
1995, . 135.
7
.. , .., . 130.
76
. , ,
,
,
, .
1830- :
,
, ,
,
, .
,
,
,
.
,
,
8.
, ,
, ,
. ,
(,
),
. ,
, .
.. :
, ,
, -,
9. ,
(, ),
.
8
.. , , . 2- . .1,
1988, . 529-530.
9
.. , ,
http://www.glazychev.ru/books/slobodizatsia.htm
77
.
,
,
.
,
. , ,
10
,
,
. ,
,
11.
1989 1300
2190, ,
12.
.. , ,
90-
20 ,
,
10
.. , : : XVI
XVIII , 1999, . 152.
11
.. , ,
, 1995,
. 28.
12
.. ,
, 2006, . 55.
78
,
-
;
, ;
13
.
.. , :
, [ .:] .. (.) :
, 1998, . 14.
80
17
18
.. , ,
http://www.archipelag.ru/agenda/povestka/evolution/goroda_jdut_pereme
n/slobodizatsia_gardariki/
19
.. , . 2- , . 1., 1989, . 243.
81
82
. 18631864 .,
-
XIX .:
, , .
: ,
,
, .
, 18631864 ., ,
XIX .:
,
. , ,
, ,
, , ,
.
83
(
1,
2
, 3).
,
,
,
(. 4), ,
.
,
5. ,
,
,
,
[
,
], , .
,
, 6.
,
:
1
.. , .. , .. ,
, , 2000, . 69.
2
.. , , 2001, .48.
3
. , : ? ,
2003, . 61.
4
. , ,
www.metodolog.ru/00681/00681.html
5
.
6
. , XX ,
2001, . 9596.
84
,
,
. kyklos paideia .
, . .
,
, .
-
, 7.
, , :
8.
,
9
,
.
,
.
(
),
.
, (
) (,
), ,
7
. .. , .
. , - 1996, . 211.
8
.. , [
:] . . (.) ,
1988, . 25.
9
.. . Rambler search words =
F1/EF/FO/EO/F2/EE/F7/ED/EE/2D/FD/ED/F6
85
.
, , . . .
,
11.
,
.
,
,
,
.
.
,
,
- ,
10
.
.
11
. (.),
, . 1, - 18631864, .
86
. ,
,
.
(),
,
,
.
, . . ,
. :
(, );
( : (.)
, :
...);
(
87
12
..
, [ :]
, . 8,
. 1, 2009, . 233234.
88
, -53 (. 260
261)
() (. 180181),
:
-53
1788,
1955,
(1816)
(1844)
13
(.
.-.
)
(1807)
1924
1944
(1807)
-
.. [ :]
. 10: , 1978, . 147148.
89
,
(1882)
...,
(190564),
1924
-
1945
(
1863 .,
.
. .
.)
,
(1882)
...,
(190564),
:
. , ,
1944 . -53 .
,
, . .,
, , ,
.
,
,
.
, . .
, .
-,
90
: ,
,
, ,
, , ,
, ( .
.., ..)16. ,
XIX .
,
.
.
, . . , ,
, .
, . . ,
,
17.
(20000 80000)18, , ,
. 39% , . .
, .
, ,
14
.. , : ,
2000, . 84.
15
..., . 1, .
16
.
17
: .. , . ., . 27.
18
.. , ., . 53.
91
, . . []
19 .
. ,
() ( !)
*20, (, ) .,
(17551818),
(18361871),
, ,
1863 . (. ).
.
(. . ) 1150
-, 800 ,
-53, ,
.
,
, , 76
, 2 . ,
20,
,
,
,
,
.
56 ,
:
*, , . XVIII . (. 1796).
, , O zwierztach
domowych i dzikich, osobliwie krajowych Botanika dla szk
narodowych (1785); ,* , . XVII
., .
. .: Wywd
jedynowadnego pastwa wiata (. 1633),
,
19
.. (.), ,
2001, . 3 ().
20
*
. .. , ., .
84.
92
..., . 1, .
.. [ :]
..
(.),
,
, 1988, . 293.
94
22
- . ,
,
.
,
, . .
,
, .
:
-
I
II
III
()
.
95
,
.
. ,
. . ,
,
. .
, . .23. ,
,
,
, ,
.
, .
,
,
,
,
, ,
.
:
, , , ,
, , , ,
, 24.
, , ,
.
,
.
XXXXI .:
.
23
24
.. , ., . 17.
, . 3.
96
.
,
,
.
,
, , , ,
, .
:
():
) : *, . . ,
550 .
. , ;
. ;
) : , , , 1812
.... . . ...
:
, (
III 1566); ( 1617 .
97
98
,
:
; ; ,
;
,
;
,
,
XIX .
: .
.
(
12 26 (!);
, = 3 ., : = 0, 8099 .
.; : 1)
4 , 16 , 28 : 2)
( !)
, ,
,
, ,
,
.
, ,
,
,
, ,
, , .
:
25
..., . 1, .
99
;
, ...; ,
; , ,
; , ...
, .
1328 1589 ; , ,
. . ; ,
...; , , . ,
. . .; ; *
, , .
; *, .
; ... .
. ; , .
(
XVII .); , ; ,
, , ,
, ; , ,
, . ...
. , , , . ,
. ... (
);
*, . ; *, .
. . .
*, . ,
; ,
. . , 304 . .
...; ,
, ,
, . .
101
( ) .;
: ,
- , 1505 ,
; , --, .
. , . 1180 ; ,
,
. ...; . - .
.
, ,
, , ,
, . .
.
, ,
XIX .:
(, 1848 .)
,
.
, ,
,
-.
. ,
-
2 ;
;
. -
(1830, 1848) ,
. , , 186364 .,
102
-53 )
26
. ( )
http://gatchina3000.ru/brockhaus-and-efron-encyclopedicdictionary/094/94769.htm.
27
. ( )
http://gatchina3000.ru/brockhaus-and-efron-encyclopedicdictionary/094/94769.htm.
104
, ,
,
()
;
:
XIX .,
;
, ,
, ,
,
, XIX .
, .
Realia historyczne i kulturowe Polski w wietle struktury przestrzeni informacyjnej Podrcznego sownika Feliksa Tolla
Artyku powicony analizie historycznych i kulturowych realiw
Polski, ksztatujcych polski fragment przestrzeni informacyjnej
Podrcznego sownika wszystkich dziedzin wiedzy Feliksa Tolla.
Bya to pierwsza rosyjska encyklopedia (wydana w latach 18631864), bdca pomnikiem rosyjskiej kultury poowy XIX wieku.
105
106
Antoni Markunas
..,
,
-
, 2010, 252 .
,
-
, .
:
1) , ,
2) ,
3) ,
4) .
, ., .
, .
.
, , .,
.
, ,
.
, . , ,
: -,
, , , .
, ,
,
,
. -, ,
107
,
-,
, -
. -
.
,
.
108
ntoni Markunas
.. , .. , .. (.),
I .
. , 2011, 551
.
. . .
,
,
.
,
,
, , ,
.
.
, ,
.
.
,
: , ,
1.
,
,
,
.
, ,
1
. , ,
, ,
.
,
.
, .
,
.
110
.
.
,
,
, , ,
.
,
-
,
,
, ,
.
,
,
, ,
.
112
Halina Zajc, Ewolucja teorii nauczania jzyka rosyjskiego
w szkole polskiej w latach 1950-2000. Cz I Metody glottodydaktyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego,
Krakw 2008, ss. 180; Cz II Ksztatowanie sprawnoci
jzykowych, WUP, Krakw 2009, ss. 234.
,
. XVIII ,
,
. 1863 .
:
,
, .
.
,
.
.
,
50- . .
:
,
.
Ewolucja
teorii nauczania jzyka rosyjskiego w szkole polskiej w latach
1950-2000. Cz I Metody glottodydaktyczne; Cz II Ksztatowanie sprawnoci jzykowych
113
,
.
.
1950-2000 .,
.
.
,
. :
(), , ,
- .
. ,
,
, ,
.
, ,
,
,
.
,
.
,
(, , ).
,
1950-2000 .
114
115
Rafa Czachor
, .
XXI " ' ', ,
2009, 304 .
Mimo e proces integracji europejskiej trwa ju ponad p
wieku, kwestia prowadzenia wsplnej polityki zagranicznej pastw
czonkowskich Unii Europejskiej wci jest bardziej przedmiotem
dyskusji ni rzeczywistoci. Na pocztku XXI wieku Unia Europejska stawia sobie ambitne zadania gospodarcze i polityczne: chce
by czoow gospodark oraz zaj zgodne z posiadanym potencjaem miejsce w polityce midzynarodowej jako jeden z liderujcych
orodkw siy. W tym kontekcie szczeglnie istotnym wyzwaniem
dla unijnej dyplomacji bdzie zdefiniowanie charakteru stosunkw
z Rosj, krajem, ktry w ostatnim dziesicioleciu skrupulatnie odbudowuje utracon pozycj na arenie midzynarodowej.
W cigu dwch dekad od rozpadu Zwizku Socjalistycznych
Republik Radzieckich Wsplnota, a nastpnie Unia Europejska
i niepodlega Federacja Rosyjska nie wypracoway trwaej formuy
stosunkw bilateralnych. Po penym nadziei okresie lat 90.
i pocztku obecnego stulecia wspczesne relacje cechuj sprzeczne
tendencje: rwnolegle z pewnym postpem w zakresie wsppracy
gospodarczej, poszczeglne pastwa unijne oraz Rosja staraj si
stanowczo broni swoich interesw jako suwerennych pastw.
Mona z przekonaniem stwierdzi, i dotychczasowy paradygmat
stosunkw unijno-rosyjskich wyczerpa si, a pojawiajce si od
kilku lat kontrowersyjne w opinii UE dziaania Kremla na arenie
wewntrznej i midzynarodowej prowadz do zaostrzenia relacji.
W drugiej poowie 1999 roku na szczycie Rosja-UE przyjta zostaa deklaracja o strategicznym partnerstwie obu podmiotw. Take
obecnie pozostaje ona paszczyzn politycznego dialogu, cho dowiadczenie ostatnich lat i takich wydarze jak wzmocnienie autorytarnych praktyk w Rosji i odejcie od zasad demokracji, denie
do utrzymania stref wpyww na obszarze byego ZSRR i konflikty
116
120
Rafa Czachor
Ryszard Herbut, Walenty Baluk (red.), Transformacja
systemw politycznych pastw obszaru byego Zwizku Radzieckiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocawskiego,
Wrocaw 2010, ss. 332
Rozpad Zwizku Radzieckiego w 1991 roku spowodowa fal dyskusji o politycznej przyszoci pastw dawnego imperium.
Rozwj wydarze w cigu dwch kolejnych dziesicioleci pozwala
na stwierdzenie, e kraje te przeszy trudn drog transformacji
i demokratyzacji i nie dla wszystkich z nich proces ten zakoczy
si sukcesem. Republiki nadbatyckie sprawnie dokonay transformacji ustrojowej i ustabilizoway demokratyczny ustrj. Pozostae
pastwa, w tym Rosja, Biaoru, Ukraina nie opuciy tak zwanej
szarej strefy demokracji. Te zgoa odmienne polityczne szlaki,
ktrymi podaj pastwa poradzieckie s szczeglnie aktualnym
obszarem badawczym dla politologw, ale take nastrczaj wielu
problemw teoretycznych1. Prby przekrojowej diagnozy i okrelenia kierunku transformacji obszaru postradzieckiego podjli si
naukowcy z Uniwersytetu Wrocawskiego. Recenzowana publikacja jest w polskiej literaturze przedmiotu najnowsz i najbardziej
aktualn monografi problemu.
Struktura pracy jest logiczna i nie budzi wtpliwoci: w skadajcych si na publikacj czterech rozdziaach badaniu poddano
najwaniejsze elementy systemu politycznego. Kady z rozdziaw
stanowi autonomiczn cz, napisan przez rnych autorw, koczy si wnioskami, lecz wyranie odczuwalny jest brak kompleksowego podsumowania w postaci zakoczenia pracy. Jego brak
rzutuje na ogln ocen pracy, gdy tak powane i wielopaszczy-
Jan Holzer, Stanislav Balik, Postkomunistyczne reimy niedemokratyczne. Badania nad przemianami teorii politycznej w okresie transformacji
ustrojowej, tumaczenie V. Petrilak, przekad przejrza i poprawi A. Woek, Orodek Myli Politycznej Wysza Szkoa Biznesu National-Louis
University, Krakw Nowy Scz 2010.
121
124
O INSTYTUCIE POLSKO-ROSYJSKIM
Fundacja Instytut Polsko-Rosyjski zostaa ustanowiona
przez Irin Popadeykin i Rafaa Czachora 25 stycznia 2011 roku
we Wrocawiu.
Rejestracja Instytutu przez Sd Rejonowy dla WrocawiaFabrycznej miaa miejsce 11 lutego 2011 roku. Fundacja dziaa na
podstawie Ustawy o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 roku (z
pniejszymi zmianami).
Majtek Instytutu stanowi rodki finansowe przekazane
przez Irin Popadeykin i Rafaa Czachora w momencie powstania
fundacji oraz inne rodki i mienie nabyte przez Instytut w trakcie
jego dziaania.
Instytut Polsko-Rosyjski nie prowadzi dziaalnoci gospodarczej. Wszystkie rodki finansowe przeznaczane s na dziaalno
statutow.
Misj Instytutu Polsko-Rosyjskiego jest prowadzenie dziaalnoci edukacyjnej, kulturalnej i naukowej w zakresie:
1. popularyzacji wiedzy, edukacji kulturowej, zwaszcza wrd
dzieci i modziey;
2. upowszechnienia wiedzy o Rosji w Polsce oraz wiedzy o Polsce
w Rosji;
3. sprzyjania rozwojowi kultury, sztuki oraz nauki;
4.sprzyjania prowadzeniu bada naukowych.
Realizacja zada nastpuje poprzez organizowanie, finansowanie i prowadzenie dziaalnoci edukacyjnej, szkoleniowej, naukowo-badawczej i wydawniczej.
Wicej o biecej dziaalnoci Instytutu na stronie internetowej:
www.ip-r.org
Informujemy o moliwoci dokonywania darowizn na rzecz Instytutu Polsko-Rosyjskiego:
Fundacja Instytut Polsko-Rosyjski
ul. Legnicka 65
54-206 Wrocaw
Nr konta: 38102052420000260202656510
Kod BIC (Swift): BPKOPLPW
125
Wszystkie uzyskane rodki finansowe przeznaczane s na dziaalno statutow, m.in. na wydawanie Rocznika Instytutu PolskoRosyjskiego
126
www.ip-
-
-
25 2011
().
- 11
2011 .
6 1984 (
).
,
, ,
.
-
.
.
-
, :
1. , ,
;
2.
;
3. , ;
4. .
,
, .
: www.ip-r.org
-
:
Fundacja Instytut Polsko-Rosyjski
ul. Legnicka 65
54-206 Wrocaw
: 38102052420000260202656510
BIC (Swift): BPKOPLPW
127
,
-
-
,
-
, , .
,
.
:
1. - ,
, , , .
2. .
3. - .
4. .
, 30 2012 , 1 (2) 2012, , 31
2012 , 2 (3) 2012.
,
- ,
, .
. .
() ,
.
.
: www.ip-r.org/rocznik
128