Raport o stabilnoci systemu finansowego Grudzie 2012 r.

Departament Systemu Finansowego

Raport o stabilnoci finansowej

Raport jest elementem polityki informacyjnej NBP przyczyniajcym si do realizacji ustawowych celw NBP Publikowanie raportw o stabilnoci systemu finansowego przez banki centralne jest standardem midzynarodowym, NBP publikuje Raport od 2001 r. Celem Raportu o stabilnoci systemu finansowego NBP jest przedstawienie uczestnikom rynkw finansowych wynikw analiz stabilnoci systemu finansowego, w tym oceny odpornoci systemu finansowego na ewentualne szoki oraz zakomunikowanie rekomendacji dla uczestnikw rynku i instytucji tworzcych sie bezpieczestwa Obecna edycja Raportu oparta jest na danych dostpnych do 31 padziernika 2012 r.
Departament Systemu Finansowego
2

Agenda
1. Ocena sytuacji biecej 2. Czynniki ryzyka dla stabilnoci systemu finansowego 3. Wyniki testw warunkw skrajnych 4. Syntetyczna ocena stabilnoci krajowego systemu finansowego 5. Rekomendacje

Departament Systemu Finansowego

Ocena sytuacji biecej

Sytuacja sektora bankowego w analizowanym okresie bya dobra, o czym wiadcz m.in.:
utrzymanie wynikw finansowych na poziomie zblionym do rekordowych wynikw z 2011 r. wysokie wyposaenie w kapita utrzymanie dodatniego tempa wzrostu akcji kredytowej

Departament Systemu Finansowego

Wyniki finansowe i zyskowno bankw

Wskanik zwrotu z aktyww (ROA)
2,0% 1,5%

Kwartalne wyniki finansowe sektora bankowego

5 4 mld z 3 2 1 0 -1 -2 3-2008 6-2008 9-2008 12-2008 3-2009 6-2009 9-2009 12-2009 3-2010 6-2010 9-2010 12-2010 3-2011 6-2011 9-2011 12-2011 3-2012 6-2012 9-2012

1,5% 1,0% 1,0% 0,5% 0,0% 2008 2009 2010 0,8%

1,3%

1,2%

2011

9-2012

Wskanik zwrotu z kapitau (ROE)

21,0% 18,0% 14,9% 15,0% 12,0% 9,0% 6,0% 3,0% 0,0% 2008 2009 2010 2011 9-2012 10,4% 12,4% 13,2% 20,5%

Zyski

Straty

Wynik finansowy netto

rdo: NBP.

Uwaga: ROA &ROE na koniec 9.2012 -- dane annualizowane.

Departament Systemu Finansowego

Bufor kapitaowy bankw

Zmiany r/r wybranych pozycji funduszy wasnych
18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 -2 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Zobowizania podporzdkowane Kapita akcyjny i premia emisyjna Zysk zatrzymany

Fundusze wasne i wspczynniki wypacalnoci

160 140 120 100 80 60 40 20 0 9-2009 12-2009 3-2010 6-2010 9-2010 12-2010 3-2011 6-2011 9-2011 12-2011 3-2012 6-2012 9-2012 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%

mld z

mld z

Zobowizania podporzadkowane Fundusze podstawowe Wspczynnik wypacalnoci 20 18 16 14 12 10 8 6 4

Rozkad aktyww bankw wg kryterium wsp. wyp.

Udzia w aktywach sektora bankw o danym wspczynniku wypacalnoci 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% powyej 16% poniej 0 9 - 10% 0 - 4% 4 - 8% 8 - 9% 10 - 11% 11 - 12% 12 - 16%

Wskanik dwigni finansowej

Wspczynnik wypacalnoci 12-2010 12-2011 3-2012

9-2012

Odstp midzykwartylowy

Departament Systemu Finansowego

9-2008 12-2008 3-2009 6-2009 9-2009 12-2009 3-2010 6-2010 9-2010 12-2010 3-2011 6-2011 9-2011 12-2011 3-2012 6-2012 9-2012 Mediana rednia rdo: NBP.

Akcja kredytowa
Zmiany (m/m) wartoci i dynamika (r/r) kredytw dla przedsibiorstw (lewy panel), kredytw konsumpcyjnych (rodkowy panel) i kredytw mieszkaniowych dla gospodarstw domowych (prawy panel)
6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 mld z 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% -50% 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 mld z 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 mld z 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20%

Zmiana m/m

Tempo wzrostu r/r

Zmiana m/m

Tempo wzrostu r/r

Zmiana m/m

Tempo wzrostu r/r

Uwaga: dane po wyczeniu wpywu zmian kursu walutowego.

rdo: NBP. 7

Departament Systemu Finansowego

Jako portfeli kredytowych

Gospodarstwa domowe: wskaniki kredytw zagroonych & kwartalne odpisy z tyt. utraty wartoci
12% 10%
3,0 2,5 2,0 1,5 1,0

6% 4%

mld z

8%

2%
0%

0,5
0,0

12-2011

12-2009

12-2010

3-2010

9-2009

6-2010

9-2010

3-2011

6-2011

9-2011

3-2012
3-2012

6-2012
6-2012

12-2009

12-2010

12-2011

9-2011

3-2012

9-2009

3-2010

6-2010

9-2010

3-2011

6-2011

6-2012

9-2012

Odstp midzykwartylowy

Mediana

rednia

Mieszkaniowe

Konsumpcyjne

Inne

Przedsibiorstwa: wskaniki kredytw zagroonych & kwartalne odpisy z tyt. utraty wartoci
20% 16% 12%
mld z

1,2 0,9 0,6 0,3 0,0

8%
4% 0%

-0,3
9-2009 3-2010 6-2010 9-2010 3-2011 6-2011 9-2011 12-2009

12-2009

12-2010

12-2011

Odstp midzykwartylowy

Mediana

rednia

12-2011

12-2010

9-2011

3-2012

9-2009

3-2010

6-2010

9-2010

3-2011

6-2011

6-2012

9-2012

9-2012

9-2012

Odpisy netto: due przedsibiorstwa

Odpisy netto: MSP

rdo: NBP. 8

Departament Systemu Finansowego

Agenda
1. Ocena sytuacji biecej 2. Czynniki ryzyka dla stabilnoci systemu finansowego 3. Wyniki testw warunkw skrajnych 4. Syntetyczna ocena stabilnoci krajowego systemu finansowego 5. Rekomendacje

Departament Systemu Finansowego

Zidentyfikowane czynniki ryzyka

Ryzyko ponownego spowolnienia wzrostu gospodarczego, ktremu wraz ze wzrostem awersji do ryzyka moe towarzyszy odpyw kapitau z Polski Ryzyko finansowania i ryzyko wystpienia trudnoci z odnowieniem operacji swapowych przez banki w wyniku odpywu kapitau z Polski Ryzyko obnienia zaufania do bankw w wyniku zmian wacicielskich
Departament Systemu Finansowego
10

Agenda
1. Ocena sytuacji biecej 2. Czynniki ryzyka dla stabilnoci systemu finansowego 3. Wyniki testw warunkw skrajnych 4. Syntetyczna ocena stabilnoci krajowego systemu finansowego 5. Rekomendacje

Departament Systemu Finansowego

11

Test warunkw skrajnych

Szok makroekonomiczny i szok rynkowy - zaoenia Szok makroekonomiczny Scenariusz szokowy
Scenariuszy referencyjny: listopadowa projekcja NBP Scenariusz szokowy:
recesja w gospodarkach wysoko rozwinitych w latach 2012-2014 w wyniku postpujcego ograniczania zaduenia w sektorze prywatnym i publicznym, poczonego z osabiajcym si popytem konsumpcyjnym, Spowolnienie wzrostu gospodarczego w krajach rozwijajcych si spadek dynamiki realnego PKB Polski, pogbiony przez zacienienie polityki fiskalnej.

(czerwona linia) na tle listopadowej projekcji PKB

7

6
5 4

PKB (r/r) %

2
1 0 -1 -2 -3

Szok rynkowy
wzrost rentownoci obligacji skarbowych o 300 pb oraz deprecjacja zotego o 30% Horyzont koniec 2014 r., analogicznie do projekcji NBP

Departament Systemu Finansowego

12-2010 3-2011 6-2011 9-2011 12-2011 3-2012 6-2012 9-2012 12-2012 3-2013 6-2013 9-2013 12-2013 3-2014 6-2014 9-2014 12-2014

PKB r/r Referencyjny Szokowy

2012 2,3% 2,3%

2013 1,5% 0,4%

2014 2,3% -1,0%

12

Testy warunkw skrajnych - wyniki

Szok makroekonomiczny i szok rynkowy
Dane historyczne IV kw. 2011 III kw. 2012 Wyniki symulacji za okres IV kw. 2012 IV kw. 2014 Scenariusz referencyjny Scenariusz szokowy

Wartoci rednioroczne (jako % aktyww) Odpisy na utrat wartoci kredytw Wynik odsetkowy Wynik netto -0,7 2,2 1,2 -0,9 2,0 0,9 1,0 mld z -1,3 1,7 0,3 4,3 mld z

Potrzeby kapitaowe*
(czny wpyw szoku makroekonomicznego i rynkowego) n/d

*Warto dokapitalizowania bankw konieczna do utrzymania wspczynnikw wypacalnoci przy uwzgldnieniu funduszy podstawowych powyej 9% oraz utrzymania funduszy podstawowych w wartoci nie niszej ni kapita wewntrzny na koniec okresu symulacji .

Departament Systemu Finansowego

13

Testy warunkw skrajnych

Symulacje szok pynnoci zaoenia
Cakowite rozliczenie krtkoterminowych transakcji na krajowym rynku midzybankowym Odpyw czci rodkw pozyskanych od zagranicznych instytucji finansowych (gwnie podmiotw dominujcych) Wzrost wartoci rodkw zotowych potrzebnych do odnowienia transakcji zabezpieczajcych (wpyw deprecjacji zotego) Utrata zaufania do sektora bankowego - odpyw niestabilnej czci rodkw gospodarstw domowych, przedsibiorstw oraz podmiotw sektora rzdowego i samorzdowego, o terminie zapadalnoci do 1 miesica; podmioty te dodatkowo wycofuj odpowiednio 5%, 10% i 10% swoich depozytw. Wymienione wyej zaoenia s uwzgldniane jednoczenie we wszystkich bankach komercyjnych
Departament Systemu Finansowego
14

Testy warunkw skrajnych - wyniki

Szok pynnoci
Udzia w aktywach sektora bankw w przedziale
35% 30%

25% 20% 15% 10%

5% 0%

Symulacja ryzyka pynnoci wykazaa, e w przypadku materializacji bardzo restrykcyjnego scenariusza szokowego: grupa bankw o okoo 16% udziale w aktywach sektora nie miayby odpowiednio wysokich buforw pynnych aktyww do pokrycia zobowiza zwizanych z odpywem kapitau zagranicznego, deprecjacj zotego i spadkiem zaufania klientw, czny niedobr rodkw pynnych w tych bankach wynisby okoo 38 mld z.

25 - 50%

50 - 75%

Powyej 200%

100- 125%

75 - 100%

150 - 175%

175 - 200%

0 - 25%

125 - 150%

Pokrycie odpywu rodkw buforem pynnych aktyww

Departament Systemu Finansowego

15

Kredyty mieszkaniowe: symulacja

rednie LtV kredytw mieszkaniowych nominowanych w CHF udzielonych w danym kwartale
120% 110% 100% 90% 80% 70% 60% 50%

Skumulowane aktywa (w % aktyww bankw uwzgldnionych w symulacji)

Symulacja skutkw pogorszenia jakoci kredytw mieszkaniowych i spadku cen nieruchomoci*: wpyw na wynik finansowy i normy kapitaowe krajowych bankw komercyjnych
80% 70%
60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 0% 5% 10%15%20%25%30%35%40%45%50% Hipotetyczny odsetek kredytw ktre utrac warto

40%
III kw 2006 IV kw 2006 I kw 2007 II kw 2007 III kw 2007 IV kw 2007 I kw 2008 II kw 2008 III kw 2008 IV kw 2008 I kw 2009 II kw 2009 III kw 2009 IV kw 2009 I kw 2010 II kw 2010 III kw 2010 IV kw 2010 I kw 2011 II kw 2011 III kw 2011 IV kw 2011 I kw 2012 II kw 2012

kwartay udzielenia kredytu W kwartale udzielenia kredytu Obecnie

Straty kredytowe powoduj niespenienie norm adekwatnoci kapitaowej Straty kredytowe wysze ni wynik finansowy brutto

* Linia przerywana wyniki przy 10% spadku cen nieruchomoci

rdo: NBP. 16

Departament Systemu Finansowego

Kredyty dla sekcji budownictwo: symulacja

Wskanik kredytw zagroonych oraz zmiany stanu rezerw (kw/kw) dla kredytw w budownictwie
0,6 0,5 0,4 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6%

Skumulowane aktywa (w % aktyww bankw uwzgldnionych w symulacji)

Symulacja skutkw pogorszenia jakoci kredytw w budownictwie: wpyw na wynik finansowy i normy kapitaowe krajowych bankw komercyjnych
30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

mld z

0,3 0,2 0,1 0,0

-0,1

4%

6-2010

9-2011

12-2010

12-2011

9-2012

9-2010

3-2011

6-2011

3-2012

6-2012

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%

Hipotetyczny odsetek kredytw ktre utrac warto

Zmiany stanu rezerw (kw/kw) Wskanik kredytw zagroonych

Straty kredytowe powoduj niespenienie norm adekwatnoci kapitaowej Straty kredytowe wysze ni wynik finansowy brutto

rdo: NBP. 17

Departament Systemu Finansowego

Agenda
1. Ocena sytuacji biecej 2. Czynniki ryzyka dla stabilnoci systemu finansowego 3. Wyniki testw warunkw skrajnych 4. Syntetyczna ocena stabilnoci krajowego systemu finansowego 5. Rekomendacje

Departament Systemu Finansowego

18

Podsumowanie
Obszar analizy Bieca sytuacja sektora bankowego Zdolno do absorbowania szokw przez sektor bankowy Bieca sytuacja niebankowych instytucji finansowych Perspektywy warunkw dziaania krajowego systemu finansowego Syntetyczna ocena perspektyw stabilnoci krajowego systemu finansowego
Istotne pogorszenie Bez zmian Pogorszenie Istotne polepszenie Polepszenie

Zmiana oceny w okresie od poprzedniej edycji

Departament Systemu Finansowego

19

Agenda
1. Ocena sytuacji biecej 2. Czynniki ryzyka dla stabilnoci systemu finansowego 3. Wyniki testw warunkw skrajnych 4. Syntetyczna ocena stabilnoci krajowego systemu finansowego 5. Rekomendacje

Departament Systemu Finansowego

20

Rekomendacje
1. 2. 3. 4. 5. 6. Wyposaenie kapitaowe bankw Pynno bankw Struktura finansowania Kredyty walutowe Portfele kredytw o wysokim LtV Wyposaenie kapitaowe niebankowych instytucji finansowych

Departament Systemu Finansowego

21

Dzikuj za uwag!

Departament Systemu Finansowego

22