Aby rozpocz lektur, kliknij na taki przycisk , ktry da ci peny dostp do spisu treci ksiki.

Jeli chcesz poczy si z Portem Wydawniczym LITERATURA.NET.PL kliknij na logo poniej.

Kazania witokrzyskie

KAZANIE NA DZIE WITEGO MICHAA

... [y]dowskiego [w jego] miecie wsze [?] sawa krola wszechmogcemu i [mowi krol asy]rski do krla Ezechijasza, krla ydowskiego i do l[uda jego]: a wiem, prawi, pwacie w moc Boga waszego wadzcy [si z moc krla moc]niejszego. Usyszew to krol Ezechijasz i wszyciek lud jego, sieksz[y odzienie i] kaja idziech, popieszych si do kocioa na modlitw przed Boga wszemogcego i poczch si modli, iby je Bog zbawi ot mocy krla pogaskiego. Tegdy nagle Bg ususza modlitw luda mier[nego i pos...] jim na pomoc anjea swego witego, jene anje czs[ny, z nieba sleciew iz]stpiw, prawi, anje Boy w zastpy pogaskiego [krla, pobi...] we sborze asyrskiem, to je pogsiskiem sto tysicy [omdziesit ty]sicy i pi tysicy luda pogaskiego. Tako lud Boy [przez Boego an]jela zwicistwo odzireli, a pogani mir podjli, bo [anjeli wici da]ni s nam na ot wadzenie naszego ustraszenia. A pite [dani s nam] anjeli wici na nauczenie naszego nieumienia... [tajemnicach; ..., prawi taje[m]nicach: widziech, prawi, anjea Boego mocnego; z nieb[a sle] ciew, prawi, postawi praw nog na morzy a lew na ziemi ... A sme [anjeli wici dani nam] s na owiecenie naszego samnienia...

Czcie si tako we ksigach sdskich: anjel, prawi, wity [z]stpi do Galaa ku synom izraelskim. Galaa wyprawia si miasto plwicych, to je nieustawicstwo ludzi grzesznych. I zmo[wi to] sowo: sam, prawi, przez mi przysig jesm, i wam chocia [jem poda zi]emi wrogw waszych, ibycie ku jich bogom [nie chodzili; to] go jecie

nie uczynili, ale potpiwszy Boga waszego [wszemogcego, pogaskim bg ]m mod jecie wzdawali. Przeto, prawi, dam was [ wrogom waszymi] w jich wodanie. A gda, prawi, anje zmwi ta wszyt[ka sowa, z]apakach, prawi, wszem sircem i obietnic Bogu wzdach, [iby... Bg] si nad nimi smiowa. To i je to, ie anjeli [wici dani s n]am na owiecenie naszego smnienia. A dziewite dani [s wici anjeli w towa]rzystwo wiecznego krlowania, gdzie je Bg w troj[cy jedziny z swy]mi witymi, ibychom jich towarzystwa i niebieskiego krolewstwa [dostpili, czego] nas dowiedzi Bg wszemogcy. Amen.

KAZANIE NA DZIE W. KATERZYNY Surge, propera, amica mea, et veni! Ta sowa pisze mdry Salomon, a, s sowa Syna Boego t to wit dziewic Katerzyn w saw krla niebieskiego wabicego. Wsta, prawi, pospiej si, miluczka m[oja], i pojdzi! I zmwi Syn Boy sowa wielmi znamienita, jimi kada dusz zbon pobudza, ponca i powabia. Pobudza, rzeka: wsta! [Pon]ca, rzek ta: pospiej si! Powabia, rzeka: i pojdzi! I [mwi Syn Boy]: wsta! otbd, prawi, stada grzesznego, pospiej si w l[epsze z do]brego, pojdzi tamce do krolewstwa niebieskiego. I m[owi Syn Boy:]- wsta! Ale w witem pisani cztwiorakim ludziom, pobudzaj je, mwi [Bg] wszemogcy: wsta!, pokazuj, i s grzesznicy cztwioracy; bo mwi to sowo albo siedzcym, albo picym, albo lecym, albo uma[rymi]. Siedzcy s, ji si k dobremu obleniaj; lecy s, ji si w[e z]em kochaj; picy s, ji si w grzeszech zapieklaj; umarli s, ji w mioci Boej rozpaczaj. A tym wszem tet to Bg miosciw mwi, rzeka: wsta! I mwi pirzwiej siedzcym: wsta!, ji si k dobrem[u] obleniaj cztwiorodla: i na bdce dobro nie gidaj, i [w] wrzemiennem dobrze lubuj, i czego jim doje nie pamitaj, i o sobie nijedne piecze nie imaj. A togodla i [Boga nie chc u]rze, k dobremu wsta si obleniaj, przeto przez [ lepego...] dobrze si znamionuj. O jemc pisze wity ukasz: Cecus se[debat secus viam]. lepy, bo na bdce dobro nie glda; siedziesze, bo w doborze wrzemiennem lubowa]; podle drogi, bo czego jemu byo doje, nie pam[ita]; ubogi bo u siebie niczs dobrego nie imia. A przeto i wita Katerzyn[a ...dobrego] smnienia bya, ku gosu Syna Boego wsta si ...bya. A wtre [wsta!] mwi Bg miociwy lecym, ji si we zem kochaj. A tacy dobrze si przez onogo nicmocnego paralityka, trudn niemoc uraonego, znamionuj, o jeme pisze wity ukasz: Offe-

rebant ei miserum paraliticum iacentem in lecto... Czso nam przez togo niemocnego na ku lecego znamiona? Za wierne niczs inego kromie czowieka grzesznego we zych skutcech przepiewajcego, jene nic pamitaj dobra wiekujego, obiza si tomu, czso je wrzemiennego, leniw je ku wstaniu czyni kadego skutka dobrego... wita Katerzyna [k dobremu] nie mieszka! je staa, we zem nie leaa, asi i ty [...je s] w bdnem stadle leay, ty je swoj, nauk otwodzia, jako si czcie w je witem ywocie. A trzecie to to sowo: wsta! mwi Bg picym, ji si w grzeszech zapieklaj; bo grzesznik w grzeszech zapieklony je jako kodnik w ciemnicy skowany. O jeme prawi wity uka]sz: In ipsa nocte erat Petrus dormiens... A cz[twarte to to so]wo [?] mwi Bg: wsta! umarym, ji w mi[oci Boej] rozpaczaj... [nastpuje duszy ustp aciski z przykadami z Pisma sw." tudzie z Legendy o sw. Katarzynie", zakoczony wezwaniem] surge [z] stada grzesznego, propera w lepsze z dobrego, veni do krolewstwa niebieskiego. Amen.

KAZANIE NA DZIE WITEGO MIKOAJA

... Tymi sowy mdrzec fali witego Mikoaja [z sk]utka dwojakiego barzo znamienitego i fali ji pirzwej z jego...

KAZANIE NA DZIE BOEGO NARODZENIA Idzie tobie krol zbawiciel, iby nas ot wieczne mirci zbawi. [Salvum rex] faciet populum suum a pecratis eorum. Tet to, prawi, gda przydzie, zbawi [lud swoj ot] wielikich grzechow. Zawierne nicsz by nam nie mieszka, aleby [naszego...] zbawiciela i jego przyszcia poda, by on raczy tog[o dnia w na]sza sirca zawita i nas wrogow naszych widomych i niewidomych uchowa. O niche mwi Jeremijasz: ...Wystpajc z miasta Corrozaim, nieprzyjaciele, to s diabli, wrodzy czowieka grzesznego, gos s, prawi, skruszenia usyszeli: popieszycie si, a kamo na s [uszy bdziecie sie]dzie, ibycie dusze wasze zdrki wrogw waszych [diabow zwol]nili, widzcie, bracia mia, zbawienie, widzcie wielikie Syna Boego przyjani. [To sowo] Oorrozaim wyprawia si: tajnica moja mnie, a znamionuje si si[rce...] tajnymi grzechy skalano i ot togo zbawiciela zymi uczynan...[?] [ottargnione] i w tem to miecie Corrozaim, w piekle wiekujem, mirtny[mi grzechy zanu]rzone i utono. K niemu gda czowiek grzeszny rozpami[taj grzechy z]stpi, to czu sam siebie wspomienie, z tajnego sirca [strumienie gor]zkich sez za grzechy wylije i to uznaje, kiegdy sgrzeszy, w kakie wrzemi sgrzeszy, kilkokro sgrzeszy, ktrymi grzechy twrca swego na gniew powabi; a jakokoli to grzeszny czowiek uczyni, tako nagle sirce jego jemu doradzi, iby grzecha osta, swojich grzechw sirdecznie aowa i [z] wit cyrekwi dzisia zawoa: Veni, Domine! et noli tardare; relaxa facinora plebi tue Israel! To to i je prawda, ie idzie tobie kroi zbawiciel, iby nas ot wieczne mirci zbawi. A trzecie idzie tobie ubogi, iby ty w ubstwie nie styskowa. Jako prorok Dawid, uznamionaw o jego silnem ubstwie, je wiadeczstwo da, rzeka: Exivit homo ad opus suum. Na ktre? Na to, je sam zjawia, rzeka: Pauper sum ego et in laboribus a iuventute mea. To ubogi krlowie by, ie nie imia, gdzieby swoje g[ow podko-

ni] A przeto ie nie imia w swem narodzeni, gdzieby sw g[ow podkoni], togodla przed woem a przed osem w jaskach S[yn Boy pooon] by, bo dziewica Maryja a pieluszek dobrych [w to wrzemi] nie imiaa, a togodla ji we ze chustki ogar[na. Invenerunt] eum pannis involutum et positum in presepio. Naleli ji, prawi, pieluszkami...] ogarnienego a w jaskach pooonego. To wiem wielikie u[bostwo krola] tako czsnego, i je tako mierne przyszcie i tako mierne narodzenie [imia jet], jene przez pocztka z Bogiem Ocem je krolewa. To i je, ic idzie tobie krol ubogi na to, iby ty w ubstwie nie styskowa. A trzecie [!] idzie tobie kroi mierny na to, iby ty nie buja, iby onogo bujnego krla diaba nie naladowa... Nie nie[... towarzy]stwa luda i krola bujnego, ale bdmy z towarzystwa krla m[iernego, ibychom wstpili na wy]soko krolewstwa niebieskiego... A wiem, prawi [w. Augustyn, Jat wnosi mona a aciskiego cytatu z jego Pism"], rozpaczasz, czowiecze, [ie uie da tobie] dobra swego, jene si nie da przyj lichot czowiec[zych. Zaprawd] w czeme ty, czowiecze, moesz buja, a togo ie idzie tobie krol mierny, nie chcesz pamita?... Gda,si, prawi, umierzyo tako mocne bostwo, w czem buja moe nasze mde czowieczstwo? Bo jako mwi Gregorius: [nastpuje ustp z jego Moraliw", po czym] Oto jesmy [syszeli], ie idzie [tobie kroi praw]dziwy, bo nikomemu krzywdy nie uczynka; idzie tobie krol [wieczny, i]by ty s nim na wieki krolowa; idzie tobie krol ubogi, by ty [w ubstwie] nie styskowa; idzie tobie krol mierny, by ty nie buja. A przeto [mowi ta to so]wa: krol twj idzie tobie, iby ty s nim na wieki wiekom krlowa, jego krolewstwa domieci [nas Bg wszemogcy. Amen]

KAZANIE NA WITO TRZECH KRLI [Ubi est, qui] natus est rex Judeorum? wity [ewanjelista] trojaki skutek znamienity pokazuje w tych we trzech krolech pogaskich: jich dne krolewica dziewic porodzonego pytanie, jich wierne ksiyca pokojnego poznanie;... a jich ryche [i szczo]dre krla mocnego odarowanie... I mwi ewanjelista wity pod obrazem trzy krolew pogaskich: gdzie je tet, jene si narodzi krol ydowski? Bo pismo togo krolewica dziewic porodzonego w trojakiem miecie pisma nazywa krlem luda ydowskiego: w jego dziwnem narodzeni; w jego uciesznem wielikich cud czynieni; a w jego trudnem umczeni. I pokazuje ewanjelista, ie tet to kroi i krolewic niebieski w trojakiej rzeczy znamienitej ine wszytki krle zmija, a to w tem, i [je miociwiej]szy, i je mocniejszy, i je szczodrzejszy. Uzna[li oni trze] krole pogascy krolewica i krola miociwego [w Bctleem ubo]g dziewic porodzonego. Niczs nie mieszkajc, [gdy gwiazd] urzeli, nagle dary: zoto, kadzido a mirr [wzda mu...] popieszyli, bo krol miociwiejszy; przed nim poklkli, [bo krol mocniejszy;] dary jemu wzdali, bo krol szczodrzejszy. I pokazuje nam ewanjelista wity, i tet to krol je miociwiejszy, a to w rzeczy trojakiej: w miem wabieni, ibychom pokut wiernie czynili; w dugiem czakani, izbychom si k niemu dnie popieszyli; w rychem otpuszczeni, ibychom w jego mioci nie rozpaczyli. O kako je ty to krole mile powabi, i jim now gwiazd pokaza i zjawi, tako ie niczs nie mieszkajc, urzewszy gwiaz[d, w drog s] wstpili, drogi s nie otoyli, czem radzi Syna Boego suszali... Tako tych krolew [Syn Boy zadnie tam] o czaka, ie za trzynadziecie dni ot narodzenia jich... scy naladowa i [tet to kroi miociwiejszy czowieka swojim zo]tem, to je miosirdnym skutkiem; kadzidem, to je nabonym modlenim; mirr, to je ciaa udrczenim bdzie darowa, i przez ty dary mio syna dziewiczego moe otrzyma. A wtre ewanjelista wity pokazuje, ie tet to krol i krolewic [niebieski] je mocniejszy, bo trojaka rzecz krla

mocniejszego pokazuje: ustawiczne wicistwo, mocne [wodycz]stwo, wielikie bogatstwo. Ustawiczne wicistwo... wtre krla wielikiego moc pokazuje czsne i mocne wodyczs[two]... aby nas przez ty dary krla niebieskiego domiecili.

10

KAZANIE NA GROMNICZN Viderunt oculi mei salutare tuum. Ta sowa pisze wity ukasz na cze i na fa godom niniejszym. A s ta ista sowa zmwiona ocem witym, jemu biesze imi Symeon, wity, prawdziwy, bogobojny. Awa tych sw [wykad z jz]ka aciskiego w polski je taki: widzicie, prawi, oczy moji [zbawienie twoje], to czu syna twgo. Ta to sowa tet to ociec wity Sy[meon powiada na i]mi Bogu Ocu wszemogcemu, i je sesa syna swego na [pocieszenie po]kolenia czowieczego. I powiada nam dwoje w tych sowiech wity Symeon: swoje przezmierne ucieszenie, a Syna Boego sawne przejawienie; swoje przezmierne ucieszenie z widzienia Syna Boego. Mwi; viderunt oculi mei Syna Boego sawne przejawienie, tuum, gdzie zbawienie twoje. I powiada nam tet to ociec wity Symeon swoje przezmierne ucieszenie ilko do widzienia, bo mwi: widziele oczy moji zbawienie twoje. Rozmajite widzienie naazimy w witem pisani Boga wszemogcego. Owa ji pirzwiej widzia Habraham pod obrazem trzy my po drodze idcego. A wtre ji widzia Mojesz we krzu poajcego. A trzecie ji widzia Ezechijel na wysokiem stolcy siedzcego. A cztwarte ji widzia wity Jan pod obrazem baraca miernego. A pite ji widzia tet to ociec wity Symeon pod opcenim czowiecz[ym].

11