amil DEMR

AVUKATIN UZLAMA SALAMA

YETKS

amil DEMR

AVUKATIN UZLAMA SALAMA

YETKS

ADALET YAYINEV
Ankara - 2014

ADALET BASIM YAYIM DAITIM SAN. ve TC. LTD. T.

AvukatnUzlamaSalamaYetkisi
amilDemir

HukukYaynlarDizisi863

kinciBask
: Ocak,2014

ISBN
: 9786055336011

ADALET YAYINEV
Merkez
: CihanSokakNo:16/BShhiye/Ankara

Tel :(0312)23117002311794

Fax :(0312)2317704
ube
: BursaAdliyeSarayZeminKatBursa
web
: adalet.com.tradaletyayinevi.com
email
: adalety@adaletyayinevi.com

SayfaTasarm:
Hlyaam

KapakTasarm:
Yasinzbudak

Bask:
SzkesenMatbaaclkTic.Ltd.ti.
Tel:(0312)3952110Ankara

Seherve
YavuzAlpe

KNC BASKIYA NSZ

Kitabn ilk basksndan sonra HUAKn yrrle girmesi ve arabuluculuk eitimlerinin balamasyla birlikte uzlama salamann avantajlar
ve uygulama imknnn avukatlar tarafndan daha iyi anlalmas, kitabmzn youn ilgi grerek tkenmesine neden olmu, bu nedenle elinizdeki
gncellenmi bask hazrlanmtr.
Gncellenmi basknn hazrlnda u yol izlenmitir:
ncelikle kitabn daha kolay anlalmas iin baz paragraflar yeniden
kaleme alnmtr. Kitabmzn ilk basks HUMK ve HMKy ve BK ile
TBKy karlatrmal olarak ele aldndan bu baskda sadece HMK ve
TBK hkmleri esas alnmtr. Yeni yaynlanm eserler ile eski basklarna
gnderme yaptmz baz eserlerin yeni basklar ilgili blmlere ilenerek
gerekli deiiklik ve gncellemeler yaplmtr.
HUAK ve HUAKY ile ilgili grlerin de ifade edildii bu baskda,
HUAK tasarsnda avukatlk ve arabuluculuk mesleklerinin birbiriyle badamad, bu aksakln giderilmesi iin Avukatlk Kanununda deiiklie gidilmesi gerekliliine ilikin grlerimiz, HUAK m. 35/1 ile kanunlatndan konuya ilikin eletiri ve aklamalar bu baskdan karlmtr.
Yine AAT m. 15te yaplan deiiklikle1 artk uzlama salama creti,
tarifenin ilgili ksmlarnda belirlenen cretin si olarak deil ilgili ksmda belirlenen cret olarak dzenlenmitir. Tarifede yaplan deiiklik
karsnda cretin dk belirlenmesi ve bunun uzlama salamann uygulanmasna etkilerine ilikin gr ve eletirilerin bu baskdan karlmas
gerekmitir.
lk baskdan bu yana avukatn uzlama salama yetkisini dzenleyen
Av. K. m. 35/Ada ve Ynetmelikte hibir deiiklik yaplmamtr. 2012
ylnda Trkiye Barolar Birlii tarafndan hazrlanarak gre alan Avukatlk Kanunu Tasars alma Metninde ise Av. K. m. 35/A ynnden
doktrinde ifade edilen hibir grn dikkate alnmad grlmtr.
Zaten ilgili alma bir sre sonra rafa kaldrlmtr. Bu nedenle maddenin
dzenleniine ve kapsamna ilikin yaptmz deerlendirmelerin tamam
geerliliini korumaktadr.

RG. 28.12.2013, Sa. 28865

VIII

kinciBaskyansz

almamn ADR yollarnn yaygnlamas ile derin bir dnm geirecek avukatlk mesleini her geen gn daha zor artlarda icra eden
avukatlarn yol bulma araylarnda faydal olmasn umuyorum.

ankaya,28Aralk2013

amilDemir
(samil@samildemir.av.tr)

NSZ
Avukatn Uzlama Salama Yetkisi adl bu alma Bakent niversitesi Sosyal Bilimler Enstitsnde yksek lisans tezi olarak hazrlanm ve
08.07.2011 tarihinde Prof. Dr. Kudret Gven, Prof. Dr. Ramazan Arslan ve
Do. Dr. Mustafa S. zbekten oluan jri tarafndan oybirliiyle baarl
bulunmutur.
Dnyadaki medeni yarg reformu almalar kapsamnda, alternatif
uyumazlk zm yollarnn uygulamas her geen gn yaygnlamaktadr. Bu akmn sonucu olarak Trk hukukunda, son on ylda ADR ye ilikin dzenlemeler yaplmtr. Bunlardan birisi olan ve Av. Kan. m. 35/Ada
dzenlenen avukatn uzlama salama yetkisi, uyumazlklarn zmnde bavurulabilecek mahkeme d bir seenek olarak ortaya kmtr.
Avukatlara verilen uzlama salama yetkisiyle, yargnn i yknn azaltlmas ve avukatlara yarg d ilev kazandrlmas amalanmtr. Dzenlemeye gre avukatlar, dava almadan veya dava aldktan sonra tahkikata ilikin ilk durumadan nce kendilerine gelen i ve davalarda, taraflarn
zerinde serbeste tasarruf edebilecekleri konularda mvekkilleriyle birlikte kar taraf uzlamaya davet edebilirler. Uzlama salanrsa avukatlar ile
mvekkilleri tarafndan Ynetmelie uygun ekilde hazrlanarak imzalanan tutanak, cra ve flas Kanununun 38. maddesine gre ilm niteliindedir. Uzlama tutanana tannan ilm nitelii, onun dier ADR yollarna
getirilen, sre sonunda varlan anlamann balayc olmad ynndeki
eletirilerden syrlmasn ve daha etkin bir yntem olarak ne kmasn
salamtr.
almada uyumazlk taraflarnn uzlama salama yoluna karar
vermesinden; uzlama tutanann imzalanmas, icra takibine konu edilmesi ve muhtemel itiraz ve iptal taleplerine kadar olan hukuki srece ilikin btn ihtimaller deerlendirilmitir. Uygulamada ortaya kabilecek
sorunlarn tespitine ek olarak uygulayclara yol gsterecek nerilerde bulunmaya allmtr. Doktrinde var olan grlerin aktarlmasyla yetinilmeyerek uygulamay olumsuz etkileyen eksiklikler ele alnm ve dzenleme nerileri getirilmitir. Bu adan almamz avukatlk hukuku,
borlar hukuku, medeni usul hukuku ve icra iflas hukuku alanlarna giren
konularda maddi hukuk ile cebri icrann, alternatif uyumazlk zm
yollaryla hukuk biliminin i ie getii bir kapsama ulamtr. Bir yenilik

nsz

olarak almada, uzlama salama yntemiyle birlikte hangi uyumazlk

zm yntemlerinin uygulama bulabilecei zerinde durulmu; avukatn
mvekkilini uzlama salamaya ynlendirmesinden balayarak, uzlama
salama yoluna bavurma karar alnmas, mzakereye hazrlk sreci,
uzlama salamada karlalabilecek mzakere yaklamlar, bunlardan
yararl ve zararl olanlar ile avukatlarn uzlama salama srasnda kullanabilecekleri baz temel taktikler ayrntl olarak aklanmtr. almada
avukatn uzlama salama yetkisinin kapsam ve ilam niteliini ilgilendiren yaynlanm btn Yargtay kararlar incelenmi ve yazm srecinde
kanunlaan HMK ve TBK hkmleri almaya dhil edilerek bunlarn
uzlama salamaya etkileri deerlendirilmitir.
Avukatn uzlama salama yetkisi konusunda bilimsel llere uygun
bir alma yapmak amacyla baladm yksek lisans eitimimde beni
destekleyen Prof. Dr. Kudret Gven, Prof. Dr. Fikret Eren, Prof. Dr. Ramazan Arslan ve Do. Dr. Mustafa S. zbeke teekkr bor bilirim. almam srasnda danmanlm Do. Dr. Mustafa S. zbekin stlenmi
olmas benim iin byk bir anstr. Kendisinin kk ama r aan nerilerinin bu almann ekillenmesinde byk etkisi olmutur. Bu vesileyle
yararlanma olana bulduum bilimsel makale ve kitaplar kaleme alan
medeni usul hukukularna ve meslektalarma almann ortaya kmasndaki katklar nedeniyle teekkr ediyorum.
Hayatmn her alannda desteklerini hissettiim sevgili annem Grcan
Demir ve babam Fahri Demire; avukatlk almamn byk blmnde
deyim yerindeyse sa kolum olan kardeim Canan Rodopluya; farkl disiplinlerde alyor olmamza ramen tezimi defalarca okumak sabrn
gsteren, mesai saatleri dnda ve aile hayatmzdan feragat ederek srdrdm almalarmda, salad huzurlu ortamla bana bir akademisyenle evli olmann farkn yaatan sevgili eim, anayasa hukukusu Hande
Seher Demire; almamn tashihi konusunda yardmlarn esirgemeyen
deerli meslektam Av. Nur zdene ne kadar teekkr etsem azdr.
Son olarak almamn basm, yaym ve datmn gerekletiren
Adalet Yaynevinin sahibi Hakan Karaaslan ile titiz ve duyarl yaynevi
alanlarna en iten teekkrlerimi sunarm.
ankaya,Temmuz2011

NDEKLER
KNCBASKIYANSZ ....................................................................................VII
NSZ .............................................................................................................IX
NDEKLER .....................................................................................................XI
KAYNAKA ...................................................................................................XXIII
KISALTMALAR...............................................................................................XXXI
GR .................................................................................................................1
BRNCBLM
ALTERNATFUYUMAZLIKZMYOLLARIVETEMELKAVRAMLAR
1. GENELOLARAKALTERNATFUYUMAZLIKZM ..................................... 5
A) AlternatifUyumazlkzmKavram .................................................... 5
B) AlternatifUyumazlkzmnnTanmveTemelzellikleri............... 7
C) AlternatifUyumazlkzmnnTarihGeliimi .................................... 9
2. ALTERNATFUYUMAZLIKZMNNAMAVEYARARLARI .................. 12
A) AlternatifUyumazlkzmnnAmalar........................................... 12
B) AlternatifUyumazlkzmnnYararlar ........................................... 13
3. ALTERNATFUYUMAZLIKZMYOLLARI ................................................. 15
A) Tahkim..................................................................................................... 15
B) Arabuluculuk ........................................................................................... 16
C) Uzlama ................................................................................................... 20
I. TanmveKavram............................................................................ 20
II. UzlamaileArabuluculukYntemininKarlatrlmas................. 22
III. AvukatlkKanunundaDzenlenenUzlamaSalama.................... 23
D) Mzakere................................................................................................. 24
I.
MzakereninTanmveUnsurlar .................................................. 24
II. MzakereTeorileri ......................................................................... 25
III. Mzakereninzellikleri.................................................................. 26
IV. MzakereninUygulamaAlan ........................................................ 26
V. MzakereninAynAnlamdaKullanlanKavramlardanFarklar ..... 27
E) TarafsznDeerlendirme...................................................................... 28
F) ArabuluculukTahkim ............................................................................ 29
G) VakalarnSaptanmas ............................................................................. 29
H) KsaDuruma........................................................................................... 30
4. HUKUKUYUMAZLIKLARINDAARABULUCULUKKANUNU ........................... 32
A) ArabuluculuunTanmveEsaslar.......................................................... 33
B) ArabuluculuunleyiindekiTemellkeler ............................................. 34
I. Gnlllklkesi ............................................................................. 34

XII

indekiler
II. Eitliklkesi ..................................................................................... 35
III. Gizliliklkesi .................................................................................... 36
C) ArabuluculukYoluylazmeKavuabilecekUyumazlklar ................. 38
D) ArabuluculuaBavurmaveUsul.......................................................... 39
I.
TaraflarnArabuluculuaBavurmas ............................................ 40
II. MahkemeninTaraflarnncelemeAamasnda
ArabuluculuaTeviki .................................................................... 41
III. ArabulucudaArananNiteliklerveArabuluculukEitimi ................ 43
E) ArabulucununHaklar.............................................................................. 45
I. ArabulucuUnvannKullanmaHakk .............................................. 45
II. cret,MasrafveAvansstemeHakk ............................................ 45
III. TaraflarlaGrmeveletiimKurmaHakk.................................. 46
F) ArabulucununYkmllkleri................................................................. 47
I. GrevicraEderkenzen,TarafszlkveBamszlk
Ykmll .................................................................................. 47
II. TaraflaraEitMuameledeBulunmaYkmll......................... 49
III. GreviniBizzatYerineGetirmeYkmll ................................ 50
IV. AydnlatmaYkmll ............................................................... 50
V. SrSaklamaveTanklktanekinmeYkmll ......................... 51
VI. EldeEtmekMaksadylaReklamSaylabilecek
DavranlardanKanmaYkmll........................................... 52
VII. BelgeleriSaklamaYkmll ..................................................... 53
VIII. AidatdemeYkmll ............................................................ 53
G) ArabuluculuunBalamasnnZamanamveHakDrc
SrelereEtkisi.......................................................................................... 54
H) ArabuluculukMzakerelerininYrtlmesi............................................ 54
) ArabuluculuunSonaErmesi .................................................................. 56
J) TaraflarnAnlamasveAnlamanmlmNiteliindeBelgeGc
Kazanmas................................................................................................ 57
K) ArabuluculukileUzlamaSalamannKarlatrlmas.......................... 59
I.
zmYolunaBavurmaveMeslekMensuplarnnSeimi .......... 59
II. zmYollarnaBavurulabilecekZaman...................................... 60
III. HakveYkmllkler..................................................................... 61
IV. ArabuluculardaveAvukatlardaArananNitelikler.......................... 63
V. ZamanamveHakDrcSreler............................................ 64
VI. AvukatlaTemsilZorunluluu.......................................................... 64
VII. VarlanAnlamannekliveNitelii ............................................... 65
VIII. GizlilikileBeyanveBelgelerinKullanlamamas............................. 66
IX. SrecinYnetilmesindekiMasraflar .............................................. 66
L) ArabuluculukMesleininAvukatnUzlamaSalamaYetkisinin
KullanmnaOlasEtkileri......................................................................... 67

indekiler

XIII
KNCBLM
AVUKATLIKHUKUKUNDAUZLAMASALAMA

5. AVUKATINMESLEKYKMLLKLERveBUNLARINUZLAMA
SALAMAYAETKS ....................................................................................... 71
A) GenelOlarak............................................................................................ 71
B) AvukatnVekletAkdindenKaynaklananYkmlkleri......................... 72
C) AvukatnzenYkmll ................................................................... 74
D) AvukatnAydnlatmaYkmll ......................................................... 76
E) AvukatnSrSaklamaYkmll ......................................................... 77
F) AvukatnTbiOlduuMeslekKurallar ................................................... 78
I.
MeslekiDayanma ........................................................................ 79
II. iKabuldenKanma ..................................................................... 79
III. HasmlaTemas ............................................................................... 79
IV. ObjektifDavranmaYkmll ................................................... 80
V. zdelemeYasa ......................................................................... 80
VI. MeslekiNezaket ............................................................................. 80
VII. AydnlatmaYkmllveSnrlar ............................................. 81
VIII. atanMenfaatleriTemsilEtmeYasa ........................................ 81
IX. MeslekSrr..................................................................................... 82
G) NormlarHiyerarisiTartmas ................................................................ 83
6. AVUKATINUZLAMASALAMAYETKSveKAPSAMI .................................. 85
A) GenelOlarak............................................................................................ 85
B) AvukatlkKanununda4667SaylKanunileYaplanDeiiklikve
Kanunun35/AMaddesi........................................................................... 86
C) AvukatlnAmacileUzlamaSalamannlikisi................................... 88
D) UzlamaSalamaKurumununAmacveBeklenenYarar ....................... 89
I.
YargnnYknnAzaltlmas...................................................... 89
II. AvukatlaraYargDlevKazandrlmas ...................................... 91
E) UzlamaTutanannDzenlenebileceiKonular ................................... 92
F) UzlamaSalamayaBavurmaZaman ................................................... 95
G) UzlamaSalamadaZamanamSzlemesiveZamanamndan
Feragat .................................................................................................. 101
H) UzlamaSalamaileYargsalzmlerinKarlatrlmas................... 102
7. UZLAMASALAMAUSUL ........................................................................ 106
A) UzlamaSalamadaAvukatnMvekkiliileBirlikteHareketEtme
Zorunluluu ........................................................................................... 106
B) UzlamaSalamadaTaraflarnAvukatlaTemsilZorunluluu............... 108
C) UzlamaTeklifi ...................................................................................... 110
I.
UzlamaTeklifininYaplmas ........................................................ 110
1. UzlamaTeklifEdilenTarafnAvukatnnOlmamas ............ 110

XIV

indekiler
2.
3.
4.
5.
6.
7.

UzlamaTeklifininekli......................................................... 111
UyumazlnTanmlanmas.................................................. 112
TeklifinGeerliOlacaSre ................................................. 113
UzlamaTeklifEdebilecekKiilerveAvukatlarnYetkisi ...... 113
UzlamaTeklifEdilebilecekKiilerveAvukatlarnYetkisi .... 115
UzlamaArkadal .............................................................. 116
a) htiyariUzlamaArkadal............................................ 118
b) MecburiUzlamaArkadal.......................................... 120
II. UzlamaTeklifininKabulveyaReddi............................................ 123
D) UzlamaMzakereleri........................................................................... 124
I.
UzlamaGrmelerininNitelii.................................................. 124
1. UzlamaSalamannMzakereTrleriArasndakiYeri ....... 124
2. UyumazlkveSzlemeMzakeresiileUzlama
MzakeresininFarklar.......................................................... 126
a) AvukatlaTemsil............................................................... 126
b) HukukKurallarnnMzakerelereEtkisi.......................... 126
c) BenimsenenMzakereYaklamlar ............................... 126
d) MzakereTaraflarnnBirbirlerineOlanBamllklar... 127
e) MzakerelerinYnetimindeEtkiliOlanEtikKurallar ..... 127
f) MzakerelerinTbiTutulduuekilartlar................... 127
g) MzakereKonusuveZamannaGetirilen
Snrlamalar..................................................................... 128
3. MzakerelerineKatlanlarnUyumazlkzmYolunun
NiteliineEtkisi ..................................................................... 128
4. UzlamaMzakerelerineKatlmdaGnlllk .................... 129
5. UzlamaMzakerelerindeTaraflarnEitlii......................... 129
II. UzlamaMzakerelerininYeriveZaman .................................... 130
III. UzlamaMzakerelerininGndemi............................................. 131
IV. UzlamaMzakerelerineKatlabilecekKiiler.............................. 132
V. UzlamaMzakerelerininBalamasveYnetilmesi .................. 134
1. MzakerelerininBalamas ................................................... 134
2. MzakereleriYnetmeYetkisi .............................................. 135
3. MzakerelerinYnetimininKapsam .................................... 135
VI. UzlamaMzakerelerindeTaraflarnBilgilendirilmesi................ 136
VII. UzlamaMzakerelerindeTaraflarnUzlamayaTevik
Edilmesi ........................................................................................ 138
VIII. UzlamaSalamadaAvukatlaraYklenenArabuluculukRol ..... 138
IX. UzlamaSalamadaAvukatlarnTarafTemsililevi................... 142
E) UzlamaMzakerelerininGizlilii.......................................................... 145
F) UzlamaMzakereleriSrasndaYararlanlabilecekADRmknlar ...... 147
G) ncKiiYararnaUzlama ............................................................... 147

indekiler

XV

H) MzakerelerdeyiniyetYkmll.................................................... 149
) MzakerelerinSonaErmesi................................................................... 151
8. UYUMAZLIIUZLAMASALAMAveSULHYOLUYLA
SONLANDIRMANINETKLER........................................................................ 153
A) UzlamannDavaAldktanSonraSalanmasveSulhSeenei ......... 153
I. SulhKavram,Tanm,eitleri..................................................... 156
II. SulhunKonusuveKapsam .......................................................... 157
III. SulhOlmaekliveZaman ........................................................... 160
1. SulhOlmaekli ..................................................................... 160
a) TaraflarnKendistekleriileSulhOlmas ........................ 160
b) TaraflarnHkiminTevikiileSulhOlmas ...................... 161
2. SulhOlmaZaman ................................................................. 161
a) MahkemeKararndannceSulh .................................... 162
b) MahkemeKararndanSonraSulh ................................... 163
IV. Sulhtaekil ................................................................................... 163
V. SulhMzakerelerininGizliliiveTutanaaGeirilmesi............... 165
VI. SulhunKesinHkmTekilEtmesi............................................... 166
VII. SulhtaYarglamaGiderleriveTaraflaraYklenmesi ................... 169
VIII.SulhunlmNiteliivecraEdilmesi .............................................. 170
B) SulhileUzlamaSalamannKarlatrlmas ....................................... 171
I.
SulhveUzlamaYaplanMerciveKiiler ..................................... 172
II. SulhveUzlamayaBavurabilecekKiiler .................................... 174
III. zmYolunaBavurulabilecekZaman....................................... 174
IV. VarlanAnlamannNitelii .......................................................... 175
V. SulhveUzlamaSalamaMasraflar............................................ 176
9. UZLAMATUTANAININEKLveUNSURLARI........................................... 177
A) GenelOlarak.......................................................................................... 177
B) UzlamaTutanannekli..................................................................... 178
I.
KanuniekilveGeerlilikart ..................................................... 178
II. ekilSerbestsiniSavunanGrler ............................................. 179
III. KanunieklinFaydalar ................................................................ 180
IV. KanuniekleUygunOlmayanTutananBakaSzlemeye
Dnmesi.................................................................................... 181
C) UzlamannYeriveTarihi ...................................................................... 182
D) MzakerelereKatlanlaraAitBilgiler..................................................... 182
E) UyumazlnTarifiveVarlanAnlama................................................. 184
F) UzlamaTutanannHazrlanmasndaAvukatlkcreti ...................... 185
I.
AvukatileSahibiArasndaUzlamaSalamayalikin
Avukatlkcreti............................................................................ 186
II. UzlamaTutanaileKarTarafaYkletilecekAvukatlk
creti............................................................................................ 187

XVI

indekiler

III. SahibininBirdenokOlmasDurumundaAvukatlkcreti ..... 189

IV. TaraflarnKendiAralarndaAnlamalarveiTakipsiz
BrakmalarHlindeAvukatlkcreti ........................................... 189
V. UzlamaSalamadaAvukatnHapisHakk................................... 190
VI. UzlamaTutanaAlacaklsnnAvukatOlmadancraTakibine
GirimesiHalindeAvukatnHaklar .............................................. 191
G) SonDeerlendirme,mzalarveTutanakrnekleri ............................... 191
H) UzlamaTutananHazrlamaGrevivezenYkmll............... 193
10.UZLAMATUTANAININLMNTEL ..................................................... 195
A) UzlamaTutanannlmNiteliininHukukiDayana ....................... 195
B) UzlamaTutanannartaBalOlmasnnlmlcrayaDayanak
BelgeNiteliineEtkisi ............................................................................ 197
C) BakaUyumazlkzmYntemleriilelmNiteliindeUzlama
TutanaEldeEdilmesi .......................................................................... 200
D) UzlamaTutanannKonusununYeniBirDavayaKonuEdilmesi........ 201
E) UzlamaTutananaDayananBirAlacanDevriHlindeDevralann
lmNiteliindenYararlanpYararlanamayaca .................................. 202
F) UzlamaTutanannlmNiteliininMzakerelerzerindeki
Etkisi ...................................................................................................... 205
11.UZLAMATUTANAININLAMLICRAYAKONUEDLMES.......................... 206
A) BorlununBorcunufaEtmesi............................................................... 206
B) BorlununBorcunufaEtmemesivelmlcraTakibine
Bavurulmas ......................................................................................... 206
I.
Yetki ............................................................................................. 206
II. Harlar.......................................................................................... 207
III. craEmri ....................................................................................... 207
IV. TakipArkadal .......................................................................... 208
V. TaraflarnBirbirindenBamszTakipHakk................................. 209
VI. Tebligat......................................................................................... 209
C) UzlalanEdiminlmlcrayaUygunluu.............................................. 210
D) UzlamaTutananncraMdrTarafndanncelenmesi................. 211
E) UzlamaTutanannikyetzerinecraMahkemesiTarafndan
ncelenmesi ........................................................................................... 212
F) UzlamaTutananncrasnnGeriBraklmasveyaTakibinptali...... 213
I.
tfa ................................................................................................ 214
II. Erteleme....................................................................................... 214
III. Zamanam .................................................................................. 215
12. UZLAMATUTANAININGEERSZLvePTALNEDENLER .................... 217
A) UzlamaTutanandaGeersizlikveradeyiFesadaUratan
HallerinVarl ....................................................................................... 217
I.
UzlamaTutanannButlanNedeniyleGeersizlii ................... 218

indekiler

XVII

1. Ehliyet ................................................................................... 219

2. EmrediciHukukKurallarnaveAhlakKurallarnaAykrlk .... 219
3. KamuDzenineAykrlk ....................................................... 220
4. mknszlk............................................................................. 220
5. ekleAykrlk ........................................................................ 220
II. UzlamaTutanannMuvazaaNedeniyleGeersizlii ............... 220
III. UzlamaTutanannradeSakatlNedeniyleptali .................. 221
1. Yanlma ................................................................................. 222
2. Aldatma................................................................................. 223
3. Korkutma .............................................................................. 224
IV. UzlamaArYararlanmaNedeniyleptali .................................. 225
B) UzlamaTutananaKarstirdatveMenfiTespitDavas ................... 227
C) UzlamaTutanannSahtelikddiasylaptaliDavas .......................... 228
NCBLM
UZLAMASALAMAYNTEMLER
13.AVUKATINMVEKKLNUZLAMASALAMAYAYNLENDRMESve
KARARAACIANALZ.................................................................................. 234
A) UyumazlnzmndeUzlamaSalamannYerindelii ................ 234
B) KararAacAnalizi ................................................................................. 235
I.
AvukatileSahibininYapacaKararAnalizi .............................. 235
II. KararAnalizininAmac ................................................................. 236
III. KararAnalizininFaydalar............................................................. 237
IV. YarglamaGiderlerininDeerlendirilmesi .................................... 239
14.UZLAMAMZAKERELERNEHAZIRLIK ....................................................... 241
A) UzlamaMzakerelerineKonuOlacakUyumazlalikinBilgilerin
Toplanmas ............................................................................................ 242
B) HedeflerinBelirlenmesi......................................................................... 243
C) AltSnrnBelirlenmesi .......................................................................... 243
D) KarTarafnnceliklerininveMenfaatlerininTespitEdilmesi............. 245
E) MzakereYaklamnnBelirlenmesi..................................................... 246
F) MzakereninProvaEdilmesi ................................................................. 247
G) MzakereEdecekKiilerinYetkilerininKontrol................................... 248
15. UZLAMASALAMADAKARILAILABLECEKMZAKERE
YAKLAIMLARI.............................................................................................. 249
A) RekabetiYaklam................................................................................ 249
I.
Tanmvelkeler............................................................................ 249
II. lkTeklifiYapmakveyaYapmaktanKanmak.............................. 251
III. MzakerelereokYksekBirAlTeklifiyleBalamak ............. 251
IV. MmknOlduuncaKkTavizlerVermek ............................... 252

XVIII

indekiler
V. KabulEtyadaTerkEtTaktii.................................................... 253
VI. KarlkdnBeklemeTaktiiveTavizHileleri............................ 253
VII. GeriAdmAtmak.......................................................................... 255
VIII. BlfYapmakveAldatmak ............................................................ 255
IX. PsikolojikSava ............................................................................ 257
1. Kmsemek......................................................................... 257
2. TehditEtmek......................................................................... 258
3. yiPolis,KtPolisTaktii ................................................. 258
4. Saystnl ...................................................................... 259
5. AbartmakveSululukHissiYaratmak................................... 259
6. DevamlReddetmek.............................................................. 260
7. DikkatDatmakveBekleneninTersiniYapmak ................... 260
8. fke,Hiddet,knt .......................................................... 261
9. Susmak.................................................................................. 261
10. KuzuPostundaKurt............................................................... 262
11. ZayfGrnmek,AnlamyormuGibiYapmak ...................... 262
12. MzakereYerininYaratacaStrestenYararlanmak ............ 262
X. KendindenEminDuruTaktii ..................................................... 263
XI. DenemeTeklifleriYapmak ........................................................... 263
XII. YedekTavizTaktii ....................................................................... 263
XIII. YaHep,YaHiTaktii................................................................ 264
XIV. ZamanKazanmakveKesinVadeVermek..................................... 264
XV. YetkimYokTaktii..................................................................... 265
XVI. ArtanTaleplerveSonDakikaEklemeleriYapmak........................ 266
XVII. BaslBelgelerinGcndenYararlanmak ..................................... 267
XVIII.KaybedecekBireyimKalmadTaktii ..................................... 267
XIX. DavaSeeneiniHatrlatmak ....................................................... 268
B) birlikiYaklam .................................................................................. 268
C) SorunzcYaklam.......................................................................... 270
I.
Tanmvelkeler............................................................................ 270
II. KiilerleatmaktanvencitmektenKanarakSorunave
SreceOdaklanmak ..................................................................... 272
1. KiileriSorundanAyrTutmak............................................... 272
2. ncitmektenKanmak .......................................................... 272
3. zlmesiZorKonularSonaBrakmak................................. 273
III. GereklgiveMenfaatlereOdaklanmak...................................... 273
IV. zminSeeneklerretmek .................................................. 274
V. Tarafsz(Objektif)KriterlerGelitirmek ....................................... 275
VI. MzakereEdilenAnlamayaEnyiveEnKtAlternatif ........... 275
D) UzlamaMzakerelerindeEnUygunMzakereYaklam.................... 277

indekiler

XIX

16.AVUKATLARINUZLAMASIRASINDAKULLANABLECEKLERTEMEL
YNTEMveTAKTKLER ............................................................................... 279
A) GenelOlarak.......................................................................................... 279
B) GrmelerinElveriliveGvenliBirOrtamHazrlamak.................. 280
I.
MzakereOrtam ......................................................................... 281
II. OturmaDzeni ............................................................................. 282
III. OturumlarnSresi....................................................................... 283
C) TaraflarSreHakkndaBilgilendirmek................................................ 283
D) TaraflarArasndaGvenveEitlikSalamak......................................... 285
I.
GvenSalamak........................................................................... 285
II. EitlikSalamak............................................................................ 286
E) TaraflarArasndakiletiimiEtkinletirmek........................................... 287
I.
AvukatlkHukukununMzakerelerdekiletiimzerindeki
Etkileri .......................................................................................... 287
II. AvukatlarnBirbirleriyleveTaraflarlaletiimi ............................. 288
III. MzakerelereyiBirBalangYapmak........................................ 289
IV. MzakerelerdeEtkiliKonuma .................................................... 289
V. MzakerelerdeEtkinDinleme...................................................... 291
1. BirBeceriOlarakEtkinDinleme ............................................ 291
2. EtkinDinlemeninFaydalar ................................................... 292
3. DinlemeHastalklar .............................................................. 293
4. DinlemeSrasndaYaplmamasGerekenler ......................... 293
VI. MzakerelerdeBedenDiliveGiyim............................................. 294
1. BedenDilininUzlamaMzakerelerineEtkisi....................... 294
2. GiyimTercihlerininUzlamaMzakerelerineEtkisi............. 296
F) UyumazlkKonusununGrlmesininnndekiEngelleri
Kaldrmak .............................................................................................. 297
I.
KarTarafSreceDhilEtmek ................................................... 297
II. TekliflerinDoruTasarlanmasveknaKabiliyeti......................... 299
III. Duygularnemsemek................................................................. 300
IV. KnamakvethamEtmekYerineTanmlamakveUyarmak......... 300
V. ArabuluculukSeenei................................................................. 302
G) GerginlikleriAzaltmakinGerekliMdahalelerdeBulunmak............. 303
I. MdahaleninekliveMdahaleYapabilecekKiiler ................... 303
II. UzlamaSalamaDndaDostaneletiimGelitirme ................ 305
III. erevelemeYntemi .................................................................. 306
IV. OrtamYumuatacakldeMizahaYerVermek ....................... 307
V. EtikDTaktikveDavranlarlaMcadele................................... 308
H) DoruTarzdaSorularYneltmek .......................................................... 308
I. AkUluSorular .......................................................................... 309
II. KapalUluSorular ....................................................................... 311

XX

indekiler
III. Rahatlatan,KonumayaTevikEdenSorular ............................... 311
IV. RencideEtmektenKananSorular .............................................. 312
V. YanstmaSorular ......................................................................... 313
) MzakerelerdeGerekhtiyaveMenfaatlerinGrlmesini
Salamak ............................................................................................... 314
I. UzlamaSalamadaPozisyonlarzerindenMzakereve
Zararlar........................................................................................ 314
II. UzlamaSalamadaMenfaatlerzerindenMzakereve
Yararlar........................................................................................ 315
III. NedenSorusununCevabnAramak ......................................... 317
IV. TemelnsanhtiyalarnDikkateAlmak ...................................... 318
J) GerekiSeeneklerretilmesineYardmcOlmak .............................. 318
I.
SalklDnmeyeYardmcOlmak ............................................ 319
II. PastayGenileterekSeenekleriArtrmak .................................. 320
III. BeyinFrtnasileSeenekretmek............................................. 321
IV. SeeneklerinKanuniveEmsalltlereGre
Deerlendirilmesi ......................................................................... 322
1. SeeneklerinUzlamaSalamannKapsamna
UygunluununDeerlendirilmesi ......................................... 322
2. SeeneklerinKanuna,AhlakaUygunluunun
Denetlenmesi........................................................................ 323
3. SeeneklerinUygulamamknnnDenetlenmesi ................ 323
4. TaraflarnBirdenFazlaKiidenOlumasHlinde
SeeneklerinDeerlendirilmesi ............................................ 324
5. AvukatnSeenekretmeSrasndakaratmasna
NedenOlmaktanKanmaYkmll .............................. 324
6. SeeneklerinEmsalDurumlaraGreDeerlendirilmesi ...... 324
K) UzlamaSalamayaEnyiveEnKtAlternatifinTespitEdilmesi ....... 326
L) MuhtemelUzlamaAlannnTespitEdilmesi ........................................ 326
M)MzakerelerdeGelinenAamannNotAlnmas,YeniGndemin
Belirlenmesi........................................................................................... 327
DRDNCBLM
UZLAMASALAMANINUYGULANMASINNDEKENGELLERve
ZMNERLER

17. GENELOLARAKMZAKEREENGELLER ...................................................... 330

A) TaraflarnMuhtemelDavayalikinBeklentilerininFarklOlmas......... 331
B) TaraflarnEmsalKararEldeEtmekstemesi.......................................... 331
C) TaraflardanBirininUyumazlkHakkndaDahaokBilgiyeSahip
Olmas.................................................................................................... 332
D) DuygusalEngeller .................................................................................. 332

indekiler

XXI

E) TemsilcilerdenKaynaklananSorunlar ................................................... 333

F) letiimEksikliindenKaynaklananSorunlar ......................................... 334
G) TeklifvenerilereTepkiselOlarakKarKonulmas ............................ 334
H) TaraflarArasndaBakaUyumazlklarnOlmas................................... 335
) TaraflarnRisktahnnFarklOlmas ................................................... 335
J) MzakerelerdeKullanlanBilinliTaktikler ........................................... 336
18.HUKUKETMNDENveAVUKATLARDANKAYNAKLANANENGELLER ...... 337
A) HukukEitimininAvukatlarnMzakereveUzlamaBecerileri
zerindekiEtkisi .................................................................................... 337
B) AvukatlarnMzakereBilgiveBecerilerindenYoksunOlmas ............. 339
C) AvukatlarnBenimsedikleriMzakereYaklamnnUzlama
SalamayaOlumsuzEtkileri .................................................................. 343
D) TarafAvukatlarnnUzlamaSalamaKonusundakiEilimveBilgi
DzeylerindekiFarkllk ......................................................................... 343
E) KlasikAvukatlktanYeniAvukatlaGeitekiGecikme........................ 344
F) AvukatlarileMvekkilleriArasndaYaanancretTemellikar
atmas,AvukatlkcretiKonusundakiAlkanlkveKabuller .......... 345
G) AvukatlarnUzlamaSalamayaBavurmaKararlarnOlumsuz
YndeEtkileyenPsikolojikFaktrler .................................................... 347
H) AvukatlarnRolleriniAbartmalar.......................................................... 348
I) AvukatlarnArKendineGvenSergilemesi ....................................... 349
19.SAHPLERNDENKAYNAKLANANENGELLER ............................................ 351
A) ToplumunAvukataBakveAvukattanBeklentileri............................ 351
B) SahiplerininUzlamaSalamaHakkndaBilgisizvesteksiz
Olmas.................................................................................................... 352
C) DavaAlkanlndakiArtnEngellenememesi .................................... 353
D) UyumazlklarDevletGvencesinde,Adliyelerdezme
KavuturmaArzusu ............................................................................... 355
E) AvukataUzlamaOlaslnnTkenmesindenSonraBavurulmas..... 356
F) ToplumdaKoruyucu/nleyiciAvukatlkhtiyacnnGelimemi
Olmas.................................................................................................... 356
G) UzlamaSalamayaveSonucunaGvenmeme .................................... 357
H) TaraflarnBirArayaGelmesiveUzlamaTeklifiniKiminYapaca
Sorunu ................................................................................................... 358
I) TaraflarArasndaAvukatlkHizmetindenYararlanmadaYaanan
Eitsizlik ................................................................................................. 359
J) UyumazlnokTaraflOlmasnnYarattZorluklar......................... 360
20.MEVZUATTANKAYNAKLANANENGELLER................................................... 361
A) UzlamaSalamannZamanamveHakDrcSreleri
Durdurmamas....................................................................................... 361
B) TemelKavramlarveAvukatnlevindekiBelirsizlik............................. 363

XXII

indekiler
C) UzlamaSalamaylazlebilecekUyumazlklarKonusunda
YargtaytihatlarnnYarattBelirsizlik ............................................. 364
D) YnetmelikleBirMzakereYaklamBelirlenmesininUygun
Olmamas .............................................................................................. 365
E) UzlamaTutananalikinekilciDzenleme ...................................... 366
F) UzlamaTutanannspatGcnnArtrlmasGereklilii ................. 367
G) UzlamaMzakerelerininGizliliiileKullanlamayacakDelilve
BeyanlarnDzenleniekli.................................................................. 367
H) DostanezmYollarnnMeslekKurallarveSzlemeartlarile
zendirilmesiGereklilii........................................................................ 370
I) UzlamaSalamannAdlistatistikSistemiDhilindellmesi
Gereklilii............................................................................................... 370
J) KanuniDzenlemenerisi .................................................................... 371

SONU .......................................................................................................... 375

ZET.............................................................................................................. 377
EKLER......................................................................................................... 379
I. UZLAMATEKLFMEKTUBURNE .................................................... 379
II. UZLAMATUTANAIRNE ............................................................... 381
KAVRAMLARDZN ....................................................................................... 383

KAYNAKA
ABA Rules of Professional Conduct
(http://www.abanet.org/cpr/mrpc/mrpc _toc.html)
(Son eriim tarihi: 14.01.2011).
Adair, John: Etkili letiim (ev. mer olaolu), stanbul 2004.
Aggarwal, V. K./Dupont, C.: Negotiation and Bargaining: Role of Lawyers
(Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2004, s. 1047710481).
Akkan, Mine: Medeni Usul Hukukunda Avukatla Temsil Zorunluluu,
Ankara 2010.
Aknc, Ziya: Milletleraras Ticari Uyumazlklarn Alternatif zm Yollar (BATDER, 1996/4, s. 93-109).
Alangoya, H. Yavuz / Yldrm, M. Kamil / Deren Yldrm, Nevhis: Medeni Usul Hukuku Esaslar, stanbul 2009.
Atalay, brahim Orkun: Trk Hukukunda Alternatif zm Yolu Olarak
Avukatlk Kanunu 35/A Maddesi Anlamnda Uzlama, (Legal
Hukuk Dergisi 2004/8, s. 2207-2223).
Bapnar, Veysel: Vekilin (Avukatn, Hekimin, Mimarn, Bankann) zen
Borcundan Doan Sorumluluu, Ankara 2004.
Bilge, Necip / nen, Ergun: Medeni Yarglama Hukuku Dersleri, Ankara
1978 (Bilge/nen - Usul).
Bulur, Alper: Avukatlk Kanunu m. 35/Ann Alternatif Uyumazlk zm Yollar erevesinde rdelenmesi ve Bir zm nerisi
(TBBD 2010/89, s. 197-241).
Cohen, Herb: Her Konuyu Mzakere Edebilirsiniz (ev. ahin Ccelolu),
stanbul 2008.
etin, Canan: Mzakere Teknikleri lke, Sre, Uygulama, stanbul 2007.
Daynlarl, Kemal: Borlar Hukukuna Gre Alacan Temliki, Ankara 1993.
Demir, amil: Arabuluculuk Arkadal (ABD 2013/2 s. 289-314).
Demir, amil: Arabuluculua Avukat Gzyle Bak, zmir 4. Hukuk
Kongresi (Uluslararas), 11-12 Nisan 2013,
http://www.academia.edu/3263720/Arabuluculuga_Avukat_Goz
uyle_Bakis (son eriim: 04.09.2013).

XXIV

Kaynaka

Demir, amil: Avukatln Bilinmeyen Tr: Koruyucu Avukatlk

(http://www.samildemir.av.tr/2009/06/avukatligin-bilinmeyenturu-koruyucu-avukatlik/) (Son eriim tarihi: 07.04.2010).
Demir, amil: Avukatlk Kariyeri zerine Dnceler (ABD 2009/3, s.61-69)
(Demir - Avukatlk Kariyeri).
Demir, amil: Avukatlk Kanununun 35/A Maddesinin Uygulanmas Sorunu ve zm nerileri (THD 2008/2, s. 193-203) (Demir - 35/A).
Demir, amil: Avukatlk Kanunu Tasars alma Metninin Uzlama Salamaya likin 35/A Maddesinin Deerlendirilmesi, ABD
2012/2, s. 187-216.
Demir amil: Avukatlarn Reklam Yasa Nasl Olmal? ABD, 2009/4, s.
127-133.
Demir, amil: Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Mevzuat (Gerekeli-Atfl-Notlu), Ankara 2014 (Demir, Mevzuat).
Demir, amil: Online Uyumazlk zm (ODR) Elektronik mzal lam
Hkmnde Anlamalar (ABBHD 2007/3, s. 20-23).
Demir, amil: Uzlama (Ankara Barosu Alternatif Uyumazlk zm
Merkezi Paneli, Hukuk Mercei, C. XI, Ankara 2010, s. 379-408).
Demir, amil: Yeni Bir Meslek Arabuluculuk (THD 2008/5, s. 137-145)
(Demir - Arabuluculuk).
Demirciolu, Huriye Reyhan: Gven Esas Uyarnca Szleme Grmelerindeki Kusurlu Davrantan Doan Sorumluluk (Culpa In
Contrahendo), Ankara 2009.
Deren-Yldrm, Nevhis: Arabuluculuk Kurumuna likin Baz Dnceler
(Arabuluculuk Yasa Tasars Eletiri ve neriler Sempozyum
Notlar, stanbul 2008, s. 81-97) (Deren-Yldrm Arabuluculuk).
Elveri, dil: Avukatla likin Mevcut Dzenlemeler ve Yaratt Adalete
Eriim Sorunlar (Prof. Dr. zer Seliiye Armaan, Ankara 2009,
s. 179-202).
Erdem, Mehmet: zel Hukukta Zamanam, stanbul 2010.
Erem, Faruk: Meslek Kurallar (erh), Ankara 2009.
Eren, Fikret: Borlar Hukuku Genel Hkmler, stanbul 2010.
Erturgut; Mine: Medeni Usul Hukukunda Elektronik mzal Belgelerin
Delil Olarak Deerlendirilmesi, Ankara 2004.
Fisher, Roger / Ury, William / Patton, Bruce: Evet, Boyun Emeden Anlamaya Varmak, (ev: Fatma Gven Burakreis) stanbul 2008.
Gandhi, Mahatma; Bir zyaam yks (Otobiyografi) stanbul. 2007.

Kaynaka

XXV

Gymen, Ali: Uzlamaclk Messesesi Tartmalar ve Avukatlk Yasasnn 35/A Maddesi zerine Bir nceleme (ABD 2007/4, s. 47-51).
Gner, Semih: Avukatlk Hukuku, Ankara 2009.
Grseler, Gne: Uzlama (Ankara Barosu Alternatif Uyumazlk zm
Merkezi Paneli, Hukuk Mercei, C. XI, Ankara 2010, s. 379-408).
Hukuk Trk Mevzuat tihat Bilgi Bankas (www.hukukturk.com) (Son
eriim tarihi: 12.02.2011).
Ildr, Glgn: Alternatif Uyumazlk zm (Medeni Yargya Alternatif
Yntemler), Ankara 2003.
Kaba, Sedef: Soru Sorma Sanat, stanbul 2009.
Karayaln, Yaar: Hukukda retim Kaynaklar- Metod Problem zme, Ankara 2008.
Keke, Elif K.: Arabuluculuk Yoluyla Uyumazlk zmnde Temel
Aamalar ve Taktikler, 2. B., Ankara 2014 (Keke - Taktikler).
Keke, Elif K.: Arabuluculuk Yoluyla Uyumazlklarn zmnde Uygulanan Temel Taktikler (Haluk Konuralp Ansna Armaan, Ankara 2009, s. 519-552) (Keke - Arabuluculuk).
Kocaman, Arif B.: Alacan Temlikinin Benzer l likiler Karsndaki
Teorik Snr Sorunu, Ankara 1989.
Kuru, Baki: Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu Tasars
Hakknda Gr ve neriler (MHDER 2010/2, s.237-246) (Kuru
Arabuluculuk).
Kuru, Baki: Medeni Usul Hukuku, C. I, II, III, IV, V, VI., stanbul 2001 (Kuru - Usul).
Kuru, Baki: cra ve flas Hukuku, C. I,II,III,IV, stanbul 1988 (Kuru-cra flas).
Kuru, Baki / Arslan, Ramazan / Ylmaz, Ejder: cra ve flas Hukuku, Ankara
2010 (Kuru / Arslan / Ylmaz - Usul).
Kuru, Baki / Arslan, Ramazan / Ylmaz, Ejder: Medeni Usul Hukuku, Ankara 2012 (Kuru / Arslan / Ylmaz cra flas).
Luecke, Richard: Mzakere (ev. Meral yan enerdi), stanbul 2008.
Macfarlane, Julie: The New Advocacy (The Negotiators Fieldbook, ABA
Section Of Dispute Resolution, Washington 2006, s. 513-522).
Mee tihat ve Mevzuat Bankas (Son yararlanma tarihi: 02.04.2011).
Mnookin, Robert H. / PeppetA, Scott R. / Tulumello, Andrew S.: Beyond
Winning Negotiating to Create Value in Deals and Disputes,
London 2000.

XXVI

Kaynaka

Ouzman, Kemal / z Turgut: Borlar Hukuku Genel Hkmler, stanbul

1995.
Oliver, David: Etkili Mzakerenin 101 Yolu (ev. Hasan Turgay Dursun),
stanbul 2001.
nen, Egun: Medeni Yarglama Hukukunda Sulh, Ankara 1972.
zbay, brahim: Avukatlk Hukukunda Uzlatrma ve Uzlatrma Tutanann lam Nitelii (EHFD2004/3-4, s. 387-418).
zbek, Mustafa Serdar: Alternatif Uyumazlk zm, 3. b. Ankara 2013
(zbek - ADR).
zbek, Mustafa Serdar: Alternatif Uyumazlk zm Yollarna Genel
Bak (Prof. Dr. Erden Kuntalpe Armaan, C. I stanbul 2004, s.
261-292) (zbek - Genel Bak).
zbek, Mustafa Serdar: Anayasal Hak ve Hrriyetler le Yarglamaya Hkim Olan lkeler Inda Arabuluculuk (http://www.arabulucu.
com/arabuluculuk-hakkinda/anayasal-hak-ve-hurriyetler-ileyargilamaya-hakim-olan-ilkeler-isiginda-arabuluculuk) (zbek Yarglamaya Hkim Olan lkeler) (Son eriim tarihi: 23.03.2011).
zbek, Mustafa Serdar: Avrupa Konseyi Arabuluculuk Ynergesi nerisi
(AHFD 2007/1, s. 183-231) (zbek Arabuluculuk Ynergesi).
zbek, Mustafa Serdar: Avrupada Arabuluculuun lkeleri ve Uygulanmas (Prof. Dr. zer Seliiye Armaan, Ankara 2009, s. 441-502)
(zbek Arabuluculuun lkeleri).
zbek, Mustafa Serdar: Avukatlk Kanununun 35/A Maddesine Gre Arabuluculuk (ABD 2001/3, s. 113-139) (zbek - Arabuluculuk).
zbek, Mustafa Serdar: Dnya anda Adalete Ulama Hareketlerinin
Ortaya kard Gelimeler ve Alternatif Uyumazlk zm
(AHFD 2002/2, s. 121-162) (zbek Adalete Ulama).
zbek, Mustafa Serdar: Uyumazlk zmnn Ekonomik Deerlendirmesi ve Karar Aac Analizi (Ankara Barosu Uluslararas Hukuk
Kurultay 2008, s. 94 113) (zbek - Karar Aac Analizi).
zbek, Mustafa Serdar: Noter Senetlerinde Sahtelik, Ankara 2009 (zbekNoter).
zbek, Mustafa Serdar: Uzlama (Ankara Barosu Alternatif Uyumazlk
zm Merkezi Paneli, Hukuk Mercei, C. XI, Ankara 2010, s.
379-408) (zbek - Uzlama).
zekes, Muhammet: Uyumazlk zm Yollar inde Arabuluculuk ve
Bir zm nerisi (HPD 2006/7, s. 40-45) (zekes-Arabuluculuk).

Kaynaka

XXVII

zmumcu, Seda: Arabulucunun Rol Kolaylatrc ve Deerlendirici

Arabuluculuk (HFM C. LXXI, S. 1, s. 1369-1390, 2013).
(zmumcu-Arabulucunun Rol)
zmumcu, Seda: Uzak Douda Arabuluculuk Anlay il e Trk Hukuk
Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bak, 3. b. stanbul 2013. (zmumcu- Uzak Douda Arabuluculuk)
ztek, Seluk: Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu Tasarsna likin Gr ve Eletiriler (Arabuluculuk Yasa Tasars
Eletiri ve neriler Sempozyum Notlar, stanbul 2008, s. 15-34).
Pekcantez, Hakan / Atalay, Ouz / Sungurtekin zkan, Meral / zekes,
Muhammet,
cra
ve
flas
Hukuku,
Ankara
2010
(Pekcantez/Atalay / Sungurtekin-zkan/zekes).
Pekcantez, Hakan / Atalay, Ouz / zekes, Muhammet: Medeni Usul Hukuku,. Ankara 2011 (Pekcantez/Atalay/zekes).
Pekcantez, Hakan: Genel Olarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasars
(HPD 2006/8, s. 69-78) (Pekcantez HMK).
Polat, Malike: Milletleraras Usul Hukukunda Arabuluculuk, Ankara 2010.
Postacolu, lhan E.: Medeni Usul Hukuku Dersleri, stanbul 1975
(Postacolu - Usul).
Postacolu, lhan E. / Altay, Smer: cra Hukuku Esaslar, stanbul 2010
(Postacolu / Smer - cra Hukuku).
Sarszen, M. Serhat: Uyumazlklarn Alternatif zm Yollar Inda
Avukatlk Hukukunda Uzlatrma, Ankara 2011.
Sarzen, Serdar; Uzlatrma (THD 2007/12, s. 147-159).
Simkin, William E.: Mediation and the dynamics of collective bargaining,
with a foreword by G.W. Taylor. Bureau of National Affairs,
Washington, D.C. 1971.
Sinerji tihat ve Mevzuat Program (Son yararlanma tarihi: 13.04.2011).
Sungurtekin-zkan, Meral: Avukatlk Hukuku, zmir 2009 (Sungurtekinzkan- Avukatlk Hukuku).
Sungurtekin-zkan, Meral: Avukatlk Kanununun 35/A Maddesi erevesinde Avukatn Uzlama Salama Yetkisi (MHDER, 2005/2, s.
353-369) (Sungurtekin-zkan- Uzlama Salama).
Sungurtekin-zkan, Meral: Avukatn Uzlatrma Yetkisi ve Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Yasa Tasars, Fasikl S. 17, s. 6-11.
Tansu, Hasan Aydn: Uzlamazlklarn zm Seenekleri (ADR) lkemizde Uygulanabilir mi? Avukatlk Kanunu 35/A, Avukatlk Ka-

XXVIII

Kaynaka
nunu Ynetmelii 16 ve 17 inci maddelerinin Deerlendirmesi
(www.inisiyatif.net) (Son yararlanma tarihi: 11.09.2009) (Tansu 35/A).

Tanrver, Sha: Alternatif Uyumazlk zm Yollar: Arabuluculuk Kurumuna Hukuk ve Sosyolojik Bir Bak (Prof. Dr. Fikret Erene
Armaan, Ankara 2006, s. 821-842) (Tanrver - Sosyolojik Bak).
Tanrver, Sha: Arabuluculuk ve Uzlatrma Kavramlar, Aralarnda Temel
Farkllklar ve Arabuluculuk Kurumuna Duyulan Tepkiler Ya da
Oluturulan Direncin Sosyolojik Adan rdelenmesi ve Deerlendirilmesi (Makalelerim-II, Ankara 2011 s. 244-257) (Tanrver
Arabuluculuk Kurumuna Duyulan Tepkiler).
Tanrver, Sha: Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu Tasarsnn Getirdikleri ve Deerlendirilmesi (Prof. Dr. Ali Naim nana
Armaan, Ankara 2009, s. 637-656) (TanrverArabuluculuk Tasarsnn Getirdikleri).
Tanrver, Sha: Hukuk Uyumazlklar Balamnda Alternatif Uyumazlk
zm Yollar ve zellikle Arabuluculuk (TBBD 2006/64, s. 151177) (Tanrver - Hukuk Uyumazlklar).
Tanrver, Sha: Hukuk Yargsnn Temel Sorunlar ve Bu Balamda Alnmas Gereken nlemler (Makalelerim-II, Ankara 2011 s. 115-142)
(Tanrver - Hukuk Yargsnn Temel Sorunlar).
Tanrver, Sha: laml cra Takibinin Dayanaklar ve crann adesi, Ankara
1996 (Tanrver - laml cra).
Tapolat-Tusavul, Melis: Trk Hukukunda Arabuluculuk, Ankara 2012.
Tayfun, Recep: Etkili letiim ve Beden Dili, Ankara 2009.
TBB Genel 30. Olaan Kurulu Al Konumas; (www.barobirlik.org.tr)
(Son yararlanma tarihi: 12.09.2009).
Trk Dil Kurumu Genel Trke Szlk (www.tdk.gov.tr) (Son yararlanma
tarihi: 23.02.2011).
Trkkan, Reha Ouz: kna ve Uzlama Sanat, stanbul 2006.
Ulukap, mer: Avukatlk Kanununda Deiiklik Yaplmasna Dair 4667
Sayl Kanunla Getirilen lam Niteliinde Belge zerine Bir nceleme (Prof. Dr. Ergun nene Armaan, stanbul 2003, s. 447-460)
(Ulukap-Avukatlk).
Ulukap, mer: Medeni Usul Hukukunda Dava Arkadal Konya 1991
(Ulukap-Dava Arkadal).

Kaynaka

XXIX

Ury, William: Zor nsanla Diyalog (ev. Murat zkul), Ankara 1994 (Ury Diyalog).
stnda, Saim: cra Hukukunun Esaslar, stanbul 2004 (stnda - cra
Hukuku).
stnda, Saim: Medeni Yarglama Hukuku, C. I-II, stanbul 2000
(stnda - Usul).
Varolu, A. Kadir / Sr, nsal: , Ynetim ve Diplomasi Dnyasnda
Mzakere, Ankara 2008.
Ware, Stephen J.: Alternative Dispute Resolution, Saint Paul 2001.
Wikipedia, (http://en.wikipedia.org/) (Son yararlanma tarihi: 08.03.2011).
Yakut, Bahadr: ABDde Avukatlarn Mvekkillerine Arabuluculuu Tavsiye Etme Ykmll (ABD 2009/4, s. 31-44).
Yargtay Bakanlar Adli Yl Al Konumalar
(http://www.yargitay.gov.tr/content/view/57/42/) (Son eriim tarihi: 05.04.2011).
Yavuz, Cevdet: Trk Borlar Hukuku zel Hkmler, C. II, stanbul 1993.
Yazc-Tktk, idem: Arabuluculukta Gizliliin Korunmas, stanbul 2013.
Yldrm, Kamil: htilaflarn Mahkeme D Usullerle zlmesi Hakknda
(Prof. Dr. Yavuz Alangoya in Armaan, stanbul 2007, s. 337360) (Yldrm - Mahkeme D Usuller).
Ylmaz, Ejder: Avukatn Uzlama Salama Yetkisi (75. Ya Gn in Prof.
Dr. Baki Kuru Armaan,Ankara 2005, s. 843-856) (Ylmaz - Uzlama Salama).
Ylmaz, Ejder; Hukuk Szl, Ankara 2011.
Ziyalan, Neylan: IV. Oturum, Uzlamada Beden Dili (stanbul Barosu CMK
1 Uzlama, stanbul 2005, s. 75-88).

KISALTMALAR
ADR

: Alternative Dispute Resolution (Alternatif Uyumazlk

zm)

ABD

: Ankara Barosu Dergisi

ABA

: American Bar Association

ABBHD

: Ankara Barosu Biliim ve Hukuk Dergisi

aa.

: aada

Av.K.

: Avukatlk Kanunu

Av.K.Yn.

: Trkiye Barolar Birlii Avukatlk Kanunu Ynetmelii

AY

: Anayasa

b.

: bas

BATDER

: Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi

BK

: Borlar Kanunu

Bkz.

: Baknz

C.

: Cilt

ev.

: eviren

cm.

: cmle

dn.

: dipnot

E.

: Esas

EHFD

: Erzincan niversitesi Hukuk Fakltesi Dergisi

HD.

: Hukuk Dairesi

HMK

: Hukuk Muhakemeleri Kanunu

HPD

: Hukuki Perspektifler Dergisi

HUAK

: Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu

HUAKT

: Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu Tasars

HUAKY

: Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu Ynetmelii

HUMK

: Hukuk Usul Muhakemeleri Kanunu

BK

: tihad Birletirme Karar

XXXII

Ksaltmalar

: cra ve flas Kanunu

K.

: Karar

Kan.

: Kanunu

Kanun

: Avukatlk Kanunu

m.

: madde

MHDER

: Legal Medeni Usul ve cra flas Hukuku Dergisi

MK

: Trk Medeni Kanun

MHUK

: Milletleraras zel Hukuk ve Usul Hukuku Hakknda

Kanun

NK

: Noterlik Kanunu

Sa.

: Say

s.

: sayfa

SMP.

: Sinerji tihat ve Mevzuat Program

RG

: Resmi Gazete

TBB

: Trkiye Barolar Birlii

TBBD

: Trkiye Barolar Birlii Dergisi

TBK

: Trk Borlar Kanunu

THD

: Terazi Hukuk Dergisi

TSGLK

: Toplu Szlemesi, Grev ve Lokavt Kanunu

TTK

: Trk Ticaret Kanunu

vb.

: ve benzeri

vd.

: ve devam

yuk.

: yukarda

ZPO

: Zivilprozessordnung (Alman Medeni Usul Kanunu)

insahibiolankiiveyakurumunhakkvemenfaati
cidditehlikeyemaruzkalmadkabirhukukunun
davaalmasnnermesi,meslekibircinayettir2.
-Prof. Dr. Yaar Karayaln

GR
Toplumsal yaamn her alannda insanlarn uyumazlklar yaamas, birlikte yaamann doal bir sonucudur. Bu nedenle ister
gelimi, ister geri kalm olsun, tm dnya lkelerinin ncelikleri
arasnda, uyumazlklarn makul srede zm konusunda yeni
yaklamlar gelitirmek vardr. Ancak bu ncelikler kimi zaman
maddi imknlarn azl, kimi zaman da uyumazlklarn barl
yollarla zm konusundaki anlay eksiklii nedeniyle baarl
olmayabilmektedir3.
nsanlar, iinde bulunduklar uyumazl ortaya kt andan
itibaren mzakere ve istiare ederek ortadan kaldrmaya alrlar.
Bu giriimlerin sonuca ulamamas veya uyumazln zme kavuacana dair umutlarn tkenmesiyle birlikte devlet mahkemesine bavurulur. Hukuk doktrininde, insanlarn hukuki uyumazlklarn zme kavuturmak iin bavurduklar ilk ve esasl yntemin, devlet mahkemelerinde dava amak olduu kabul edilir4. Oysa
ou uyumazlkta taraflar, uyumazl mahkemeye tamadan
nce, basit bir ekilde de olsa uzlama giriiminde bulunurlar. Fakat
uyumazlklarn bu giriimler sonucunda ne oranda mahkeme d
zme kavutuu hukukular iin mehuldr.

Karayaln, Yaar: Hukukda retim Kaynaklar- Metod Problem zme,

Ankara 2008, s. 176.
Ildr, Glgn: Alternatif Uyumazlk zm (Medeni Yargya Alternatif zmler), Ankara 2003, Giri.
zbay, brahim: Avukatlk Hukukunda Uzlatrma ve Uzlatrma Tutanann
lam Nitelii (EHFD,2004/3-4, s. 387-418), s. 387; Keke, Elif K.: Arabuluculuk
Yoluyla Uyumazlk zmnde Temel Aamalar ve Taktikler, 2. B., Ankara
2014, s. 11-12.

Giri

Kanun koyucu ve hukukularn, mahkeme d uyumazlk zm usullerinin etkinliini fark etmeye balamalaryla birlikte,
mahkeme d zm yollarn hukuk sistemlerine dhil eden birok
gelime yaanmtr. Bylece alternatif uyumazlk zm yollar
(ADR,AlternativeDisputeResolutions) gelimeye balam ve hepsinin
temelinde bulunan mzakere yntemi ayr bir nem kazanmtr.
ADR yollarnn tercih edilmesinde mahkemelerin ar i yk kadar,
insanlarn uyumazlklarn dostane yollarla, en ksa srede ve en
uygun maliyetle zmeye ynelik araylar da etkili olmutur5.
Kltrel olarak uyumazlklarn zmnde sulh olmaya yatkn olduumuz ynnde genel bir inan olmasna ramen, bu kltrel zellik Trk medeni yargsna tam manasyla yansyamam ve
bu konuda yaplan yasal almalar beklenen ekilde hayata gememitir6. Bu almada, ayn temel beklenti ile 1136 sayl Avukatlk Kanununun 35/A maddesinde Uzlama Salama bal altnda getirilen ve avukatlara ilam niteliinde belge dzenleme yetkisi
veren hkm incelenecektir.
almann birinci blmnde genel olarak alternatif uyumazlk zm kavram, amac ve yararlar ile balca ADR yntemleri
hakknda aklamalar yaplacaktr. Uygulama bakmndan ADR
yollar ile uzlama salamann benzerlikleri ve Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanununda dzenlenen arabuluculuk meslei ile avukatlk meslekleri karlatrlarak birbirlerine muhtemel
etkileri zerinde durulacaktr.
kinci blmde, uzlama salamann unsurlar ve uzlama salamann avukatlar tarafndan yrtlen bir sre olmas nedeniyle
avukatlarn uzlama salama zerinde etkisi olabilecek ykmllkleri incelenecektir. Bu suretle, almamzn ilerleyen blmlerinde
faydal olacan dndmz bir mzakereci avukat erevesi

Ildr s. 17; zbek, Mustafa Serdar: Alternatif Uyumazlk zm, Ankara

2013, 3. b., s. 72; zbek, Mustafa Serdar: Dnya anda Adalete Ulama Hareketlerinin Ortaya kard Gelimeler ve Alternatif Uyumazlk zm
(AHFD 2002/2, s. 121-162) s. 121 vd.
Ildr nsz.

Giri

izilmeye allacaktr; ardndan uzlama salamann nasl gerekleeceine dair hkmler sevk eden Avukatlk Kanunu Ynetmeliinin7 16. ve 17. maddelerinin deerlendirmesi yaplacaktr.
Uzlama salama yetkisinin kapsam, amac, konusu ve uygulama bulabilecei zaman dilimi asndan deerlendirilecei ikinci
blmde, uzlama teklifinden balayarak mzakerenin ynetilmesi
ve avukatn sreteki ilevi zerinde ayrntl olarak durulacaktr.
Bunun yannda uzlama salama ve sulh kurumlar, amalarndaki
benzerlikler ve uygulamada ortaya kan farkllklar asndan karlatrmal olarak deerlendirilecek, 01.11.2011 tarihinde yrrle
giren 6100 sayl Hukuk Muhakemeleri Kanunu8 (HMK) ile yeniden
dzenlenen sulh kurumu ve uzlama salamaya etkisi olabilecek
dier konularda yaplan deiiklik ve getirilen yeniliklere deinilecektir. almada 01.07.2012 tarihinde yrrle giren 6098 sayl
Trk Borlar Kanunu9 (TBK) kapsamna giren konularda ilgili hkmlerine yeri geldiinde deinilecektir. kinci blmde ayrca mzakeredeki iyiniyet ykmll ve nc ahs lehine uzlama
zerinde durulacaktr. Devamnda uzlama salamann ekl unsurlar, uzlama tutanann ilam nitelii, ilaml icraya konu edilmesi,
geersizlii ve iptal nedenleri incelenecektir.
nc blmde bu gne kadar daha ok hukuki ynleri tartlm uzlama salamann, hangi uyumazlk zm yntemleriyle
uygulama bulabilecei zerinde durulacaktr. Bylece avukatn mvekkilini uzlama salamaya ynlendirmesinden balayarak, uzlama salama yoluna bavurma karar alnmas, mzakereye hazrlk sreci, uzlama salamada karlalabilecek mzakere yaklamlar, bunlardan yararl ve zararl olanlar zerinde durulacaktr. Ayrca bu blmde avukatlarn uzlama salama srasnda kullanabilecekleri baz temel taktikler zerinde durulacak, uzlama salama
ynteminin, uyumazlk zm ve mzakere yntemlerinden uygun olanlar kullanlarak nasl uygulama bulabilecei incelenecektir.

7
8
9

RG. 19.06.2002, Sa. 24790.

RG. 04.02.2011, Sa. 27836.
RG. 04.02.2011, Sa. 27836.

Giri

Drdnc blmde genel olarak her mzakere srecinde yaanabilecek mzakere engellerinden bahsedildikten sonra, uzlama
salamaya mahsus engeller kategoriye ayrlarak Hukuk Eitiminden ve Avukatlardan Kaynaklanan Engeller, Sahiplerinden
Kaynaklanan Engeller ve son olarak Mevzuattan Kaynaklanan
Engeller balklar altnda ayrntl olarak incelenecektir. Her balk
altnda, belirtilen sorunlara ilikin zm ve dzenleme nerileri
getirilmeye allacaktr. Dzenlemenin hayata gemesi, avukatlar
ve toplum tarafndan anlalmas ve etkin bir ekilde uygulama
bulmas iin yaplmas gerekenler zerinde durularak bu amaca
uygun bir kanuni dzenleme nerisi getirilmeye allacaktr. almann ekler blmnde ise uygulayclarn almalarna yardmc olmak amacyla uzlama teklifi rnei ve uzlama tutana rnekleri sunulacaktr.
almada genel olarak, mesleki yaantlarnda mvekkil, bro
ve adliye genine skm olan avukatlarn, ilgi duymalar hlinde
mesleki faaliyet alanlarn byk lde geniletme potansiyeli olan,
avukatlarn davada taraf vekili olmak dnda, uyumazlklarn zmn salayarak10 da gelir elde edebilecekleri ve arabuluculuk
meslei ile olumlu ynde rekabet edebilecekleri bir alann hlihazrda var olduu savunulacaktr.

10

Pekcantez, Hakan / Atalay, Ouz / zekes, Muhammet: Medeni Usul Hukuku,

Ankara 2011, s. 550.