Podręcznik Do Gry Tees 6

Symulacyjna gra decyzyjna TEES-6 podrcznik uytkownika
Autorzy: Jerzy T. Skrzypek, Mariusz Szubra Strona 1

Jerzy T. Skrzypek
Mariusz Szubra

Symulacyjna gra decyzyjna TEES-6
(podrcznik uytkownika)

Krakw, padziernik 2010


Spis treci:
1. WPROWADZENIE .......................................................................................................................................... 4
1.1. UWAGI WSTPNE ..................................................................................................................................... 4
2. ZASADY PROWADZENIA GRY "TEES-6". ....................................................................................................... 7
2.1. UWAGI WSTPNE ...................................................................................................................................... 7
2.2. POWOANIE I ORGANIZACJA ZESPOW (FIRM) ............................................................................................... 7
2.3. PARAMETRY ROZGRYWKI ORAZ KRYTERIA JEJ OCENY ......................................................................................... 8
2.3.1. Parametry ........................................................................................................................................ 8
2.3.2. Kryteria oceny wynikw rozgrywki .................................................................................................. 9
2.4. PRZEBIEG ROZGRYWKI .............................................................................................................................. 10
2.4.1. Wprowadzenie .............................................................................................................................. 10
2.4.2. Typy podejmowanych decyzji ........................................................................................................ 11
3. SCENARIUSZ GRY TEES-6 ............................................................................................................................. 15
3.1. UWAGI WSTPNE .................................................................................................................................... 15
3.2. STRESZCZENIE PROJEKTU PRZEDSIWZICIA ................................................................................................... 16
3.2.1. Zamierzenia na przyszod ............................................................................................................. 17
3.3. ZAOENIA PLANU STRATEGICZNEGO PRZEDSIWZICIA ................................................................................... 18
3.4. ZAOENIA PLANU TECHNICZNEGO .............................................................................................................. 19
3.4.1. Opis wyrobu................................................................................................................................... 19
3.4.2. Technologia produkcji ................................................................................................................... 20
3.4.3. Program produkcji (zdolnoci produkcyjne) .................................................................................. 21
3.4.4. Dostpnod materiaw i surowcw ............................................................................................. 22
3.4.5. Aktywa trwae ............................................................................................................................... 23
3.5. ZAOENIA PLANU MARKETINGOWEGO ........................................................................................................ 23
3.5.1. Informacje wstpne ....................................................................................................................... 23
3.5.2. Analiza rynku ................................................................................................................................. 23
3.5.3. Reklama i promocja sprzeday ...................................................................................................... 29
3.5.4. Polityka cenowa ............................................................................................................................ 31
3.5.5. Strategia marketingowa................................................................................................................ 32
3.6. ZAOENIA PLANU ORGANIZACYJNEGO ........................................................................................................ 32
3.6.1. Wprowadzenie .............................................................................................................................. 32
3.7. ZAOENIA PLANU FINANSOWEGO .............................................................................................................. 34
3.7.1. Dane wejciowe ............................................................................................................................. 34
3.7.2. Koszty produkcji ............................................................................................................................. 36


3.7.3. Sytuacja rynkowa .......................................................................................................................... 39
3.7.4. Rachunek zyskw i strat ................................................................................................................ 40
3.7.5. Bilans ............................................................................................................................................. 44
3.7.6. Rachunek przepyww pieninych (cash flow)............................................................................. 48
3.7.7. Analiza kosztw ............................................................................................................................. 50
3.7.8. Analiza wskanikowa .................................................................................................................... 50
4. ZADANIA UCZESTNIKA KONKURSU ............................................................................................................ 53
4.1. PIERWSZE KROKI ..................................................................................................................................... 53
4.1.1. Rejestracja gracza ......................................................................................................................... 53
4.1.2. Logowanie gracza (przedsibiorstwa) ........................................................................................... 54
4.2. MOJE KONTO ......................................................................................................................................... 55
4.2.1. Podstawowe opcje......................................................................................................................... 55
4.2.2. Skad grupy .................................................................................................................................... 56
4.2.3. Wylij dokument ............................................................................................................................ 56
4.2.4. Otrzymane oceny ........................................................................................................................... 56
4.3. PRZYGOTOWANIE DO ROZGRYWKI .............................................................................................................. 57
4.3.1. Aspekty techniczne praca grupowa ............................................................................................ 57
4.3.2. Aspekty merytoryczne ................................................................................................................... 57
4.4. PRZEBIEG ROZGRYWKI .............................................................................................................................. 57
4.4.1. Przygotowanie strategii dziaania przedsibiorstwa ..................................................................... 57
4.4.2. Podejmowanie decyzji ................................................................................................................... 60
4.5. PODSUMOWANIE I ZAKOOCZENIE ROZGRYWKI ............................................................................................... 62
5. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY TECHNICZNE ......................................................................... 64
SPIS TABEL: ........................................................................................................................................................... 65
SPIS WYKRESW: ................................................................................................................................................. 66
SPIS RYSUNKW: .................................................................................................................................................. 67



1.Wprowadzenie
1.1. Uwagi wstpne
Dowiadczenia ostatnich lat wskazuj na to, e tylko nieustanne doskonalenie wiedzy,
ksztacenie umiejtnoci oraz zdobywanie nowych dowiadczeo w zakresie zarzdzania firm
moe zapewnid powodzenie w biznesie. Wiedz mona zdobyd na studiach, w trakcie
treningw menederskich a take studiujc odpowiedni literatur. Umiejtnoci i
dowiadczenie zdobywa si latami, pracujc w rnego typu przedsibiorstwach. Aby skrcid
ten proces, nie pozwalajc jednoczenie na eksperymenty na ywym organizmie
przedsibiorstwa, stosuje si szeroko modele oraz gry symulacyjne. Zapewniaj one
moliwod trenowania rnych wariantw strategii bez ryzyka wyrzdzenia czsto
nieodwracalnych szkd rzeczywistym przedsibiorstwom.

Dzi ju nikt nie kwestionuje potrzeby stosowania nowoczesnych, komputerowych narzdzi
wspomagajcych proces ksztacenia wysoko wykwalifikowanych pracownikw. W niektrych
przypadkach, na przykad pilotw samolotw pasaerskich czy wojskowych, nie jest moliwe
przystpienie do treningu w powietrzu bez uprzedniego przeszkolenia na symulatorze
samolotu odpowiedniego typu. Nie jest wic zaskoczeniem postulat, aby i kadry
menederskie przygotowywad w podobny sposb.

Symulacyjna gra decyzyjna TEES-6 odpowiada, zdaniem jej autorw, zapotrzebowaniu na
sprawne narzdzia, ktre mona wykorzystad w trakcie treningu menederskiego w celu
przyspieszenia procesu zdobywania umiejtnoci i dowiadczeo bez ryzyka zakcenia
funkcjonowania konkretnego przedsibiorstwa.

W konsekwencji, zgodnie z zamierzeniami autorw, gra ta adresowana jest do wszystkich
osb, ktre pragn samodzielnie zdobywad i doskonalid swe umiejtnoci i dowiadczenie w
zakresie zarzdzania firm.



Symulacyjna gra decyzyjna TEES-6" umoliwia bowiem:
- sprawne i atrakcyjne dla uczestnikw prowadzenie treningu menederskiego
z zakresu szeroko rozumianego zarzdzania firm;
- praktyczne zaznajomienie uytkownikw z zasadami zarzdzania firm w warunkach
konkurencji;
- integracj wiedzy z zakresu zarzdzania strategicznego, marketingu i analiz
finansowych;
- ksztacenie umiejtnoci oceny standingu przedsibiorstwa, szczeglnie przydatnych
pracownikom dziaw kredytowych oraz controllingu w bankach komercyjnych.

Symulacyjna gra decyzyjna "TEES-6" kadzie nacisk na koniecznod przygotowania
skutecznego biznesplanu przedsibiorstwa oraz systematyczne wykorzystywanie wynikw
analiz finansowych w celu oceny stopnia jego realizacji. Z tego te powodu podstawowe
zaoenia jej scenariusza dostosowano do rozwaao teoretycznych zawartych w ksice:
Biznes Plan (Skrzypek, Filar,2005).

Symulacyjna gra decyzyjna TEES-6" pozwala rwnie nabyd umiejtnoci sporzdzania i
interpretacji:
- bilansu oraz rachunku zyskw i strat,
- sprawozdania z przepywu rodkw pieninych,
- kilkunastu podstawowych wskanikw finansowych,
a tym samym ksztatuje nawyki:
- wykorzystywania narzdzi dostarczanych przez analizy finansowe do podejmowania
decyzji w warunkach ryzyka,
- kontrolowania pynnoci finansowej przedsibiorstwa (jej brak jest najczstsz
przyczyn kopotw firm),
a ponadto charakteryzuje si:
- scenariuszem dostosowanym do realiw spotykanych w przecitnym
przedsibiorstwie przemysowym;


- intuicyjn obsug.

Warto, przy tym podkrelid, e upyno ju ponad dziesid lat od momentu ukazania si
pierwszej wersji symulacyjnej gry decyzyjnej TEES. W tym czasie nastpio wiele zmian,
zwizanych midzy innymi z burzliwym rozwojem INTERNETU oraz towarzyszcego mu
oprogramowania, ktre umoliwia realizacje nowych pomysw. Biorc powysze wzgldy
pod uwag, a take uwzgldniajc uwagi dotychczasowych uczestnikw gry TEES
postanowiono przygotowad now jej wersj: TEES-6.

Autorzy zdecydowali si przy tym na zachowanie, w nowej wersji, wikszoci zaoeo, ktre
sprawdziy si w dotychczas przeprowadzonych rozgrywkach. Przede wszystkim utrzymano
wic zaoenia mwice o tym, e gra bdzie przeznaczona do wykorzystywania na kursach
prowadzonych w rnego typu szkoach biznesu oraz w orodkach akademickich. Zasady gry
zostay skonstruowane z myl o tym aby jej uczestnikami mogy byd zarwno osoby
posiadajce tylko podstawow wiedz z zakresu zarzdzania, jak i gracze z pewnym
dowiadczeniem w zakresie przygotowywania planu dziaania firmy, prowadzenia analizy
finansowej czy w stosowaniu metod ilociowych w zarzdzaniu. Nie naley chyba dodawad,
e pierwsza grupa osb bdzie moga wykorzystad podczas rozgrywki tylko wasn intuicj,
druga natomiast dodatkowo posiadan wiedz, umiejtnoci oraz dowiadczenie.

Zadaniem uczestnikw gry TEES-6 jest, tak jak i w przypadku poprzedniej wersji,
zarzdzanie jedn z firm produkujcych pewien ustalony wyrb, konkurujc na rynku z
innymi firmami, biorcymi udzia w grze. W konsekwencji uczestnicy rozgrywki bd
zmuszeni podejmowad decyzje dotyczce wysokoci cen oferowanego wyrobu, wielkoci
produkcji, jakoci produktu, frakcji zysku zatrzymanego, wysokoci lokaty terminowej, a
take poziomu nakadw na promocj wyrobu oraz wydatkw na badania rozwojowe. W
przypadku pojawienia si dao pacowych formuowanych przez kierownictwo zwizkw
zawodowych, zarzd firmy bdzie musia zajd si i tym problemem, korzystajc jednak w
tym przypadku z porady firmy konsultingowej COMPUTER Ltd.



2.Zasady prowadzenia gry "TEES-6".
2.1.Uwagi wstpne
Osoby, ktre zadeklaroway chd wzicia udziau w Konkursie, powinny, przed jego
rozpoczciem, zorganizowad zesp, ktry bdzie reprezentowa przedsibiorstwo,
konkurujce z dziewicioma innymi, na wsplnym rynku produktu X. Podstawowe cechy
wspomnianego produktu zostan okrelone w dalszej czci niniejszego opracowania.

Autorzy scenariusza gry wiadomie pomijaj nazw produktu X, aby nie wywoywad
nadmiernych skojarzeo z rzeczywistoci a tym samym skoncentrowad uwag grajcych na
wynikach badao i analiz rynku, dostarczonych przez firm konsultingow COMPUTER Ltd.
(scenariusz gry) oraz na informacjach pyncych bezporednio z rynku (raporty).
Dowiadczenia autorw gry wskazuj, bowiem, e wprawdzie uczestnicy gry woleliby
operowad konkretnym wyrobem, jednak w takim przypadku czsto nie s w stanie
zaakceptowad pewnych uproszczeo i przerysowao, ktrych w trakcie konstrukcji gry
dydaktycznej nie sposb uniknd.

Rozgrywka gry TEES-6 skada si z trzech nastpujcych etapw.
Tabela 1. Etapy gry TEES-6
Etapy gry TEES
1. Powoanie zespow (zaoenie firm)
2. Opublikowanie pocztkowych parametrw rozgrywki oraz kryteriw oceny jej
uczestnikw
3. Udzia w rozgrywce na danym etapie (od 4 do 20 kwartaw)

Opis przebiegu wspomnianych etapw gry zawarto w dalszej czci niniejszego opracowania.
2.2.Powoanie i organizacja zespow (firm)
Jak ju wczeniej wspomniano, waciwa rozgrywka musi byd poprzedzona, midzy innymi,
etapem zwizanym z zaoeniem firm, biorcych w niej udzia.


Powoanie przedsibiorstwa polegad bdzie na wybraniu jej zarzdu oraz obsadzeniu
nastpujcych funkcji:
- prezesa zarzdu,
- menedera d/s finansowych,
- menedera d/s marketingu.

Prezes zarzdu bdzie kierowa pracami zespou.

Autorzy gry pragn podkrelid, e tylko waciwy dobr czonkw zarzdu oraz konsekwentny
podzia obowizkw moe zapewnid sukces w grze TEES-6.
2.3.Parametry rozgrywki oraz kryteria jej oceny
2.3.1.Parametry
Znajomod parametrw rozgrywki jest niezbdna z punktu widzenia prawidowego jej
przebiegu. Parametry te zostaj ustalone przez arbitra gry (z zakresu pokazanego na
rysunku), przed rozpoczciem rozgrywki, a w konsekwencji s dostpne dla graczy po
zalogowaniu i wybraniu zakadki parametry zewntrzne.

Rysunek 1. Podstawowe parametry gry TEES-6 (przykad)


2.3.2.Kryteria oceny wynikw rozgrywki
Kryteria oceny wynikw rozgrywki, wsplne dla wszystkich firm, musz zostad ogoszone
przez arbitra
1
, przed przystpieniem do przygotowywania planw dziaania. Warto
podkrelid, e misja kadej z firm powinna byd bezporednio skorelowana z uzgodnionymi
kryteriami.

Autorzy gry TEES-6, korzystajc z dotychczasowych dowiadczeo uwaaj, e warto wybrad
waone kryterium czteroczonowe, w skad ktrego wchodzi (rysunek 1):
- wartod likwidacyjna przedsibiorstwa wedug formuy Wilcoxa
2
;
- zysk skumulowany od pocztku rozgrywki;
- udzia w rynku;
- wysokod wypaconych dywidend.

Wagi przypisane poszczeglnym czonom powinny si wahad w granicach od 0 do 10
punktw.

W tym miejscu autorzy pragn zwrcid uwag, e zaprezentowane na rysunku 1 parametry
zostan wykorzystane przy prezentacji przykadowej rozgrywki, ktra z jednej strony posuy
do prezentacji zasad prowadzenia gry, a z drugiej do pokazania czytelnikowi (graczowi)
poszczeglnych etapw rozgrywki poprzez prezentacj kolejnych ekranw.

Przedsibiorstwo, ktra uzyskaa najlepszy wynik w danej kategorii otrzymuje 100 punktw,
natomiast pozostae przedsibiorstwa otrzymuj liczb punktw proporcjonaln do

1
Informacja ta jest widoczna w zakadce parametry zewntrzne
2
WL= 1,0 * INWKRK + 0,75 * (NAL + ZAPWG + ZAPMS) + 0,5 * SRTRW - ZOB
gdzie: WL - wartod likwidacyjna przedsibiorstwa;
INWKRK - stan inwestycji krtkoterminowych (w tym rodkw pieninych);
NAL - stan nalenoci;
ZAPWG - zapasy wyrobw gotowych;
ZAPMS - zapasy materiaw i surowcw;
SRTRW - stan rzeczowych aktyww trwaych;
ZOB - zobowizania;



osignitego przez siebie wyniku. Obliczone w ten sposb punkty mnoone s przez wag
przypisan danej kategorii, a suma takich iloczynw okrela ostateczny wynik kadej z firm.
Wynik ten jest nastpnie standaryzowany w skali od 0 do 100 punktw. Oczywicie w grze
mona zastosowad rwnie inne kryteria, ustalone przez arbitra.
2.4.Przebieg rozgrywki
2.4.1.Wprowadzenie
Po przygotowaniu biznesplanu mona ju przystpid do przeprowadzenia waciwej
rozgrywki. Bdzie ona polegaa na podejmowaniu decyzji strategicznych i operacyjnych przez
zarzdy poszczeglnych firm. Naley w tym miejscu podkrelid, e jeden krok decyzyjny
bdzie odpowiada jednemu kwartaowi czasu rzeczywistego.

Caa rozgrywka bdzie natomiast przebiegaa wedug nastpujcego schematu:

Rysunek 2. Przebieg rozgrywki
Decyzje, jakie naley podjd (obowizujce w danym kwartale) mona pogrupowad w
nastpujcy sposb:
a) decyzje operacyjne dotyczce podstawowej dziaalnoci gospodarczej,
b) decyzje dotyczca lokaty terminowej,
Decyzje na okres
"t"
Obliczenia
Wyniki
obliczeo za
okres "t"
Ewentualne
korekty
t=t+1


c) zakup standardowych informacji o konkurentach.
2.4.2.Typy podejmowanych decyzji
Podstawowe rodzaje decyzji operacyjnych zaprezentowano na rysunku 3.

Rysunek 3. Decyzje operacyjne i dotyczce lokaty terminowej

W tym miejscu naley wyranie podkrelid, e:
- wielkod produkcji moe si zmieniad w granicach <0;zdolnod produkcyjna>,
- poziom jakoci przyjmuje wartoci z przedziau <0;2000 punktw>,
- cena sprzeday przyjmuje wartoci z przedziau <0;20>,
- wydatki na reklam nie s niczym ograniczone,


- wydatki na badania i rozwj musz byd ponoszone przynajmniej przez cztery kolejne
kwartay, ale mog te byd wielokrotnie powtarzane,
- frakcja zysku zatrzymanego przyjmuje wartoci z przedziau <0%;100%>. Oznacza
ona procent zysku z ubiegego roku, ktry zostanie przeznaczony na podwyszenie
kapitau wasnego. W przypadku gdy frakcja zysku zatrzymanego przyjmuje wartod
mniejsz od 100%, zostaje wypacona dywidenda. Naley pamitad, e decyzje te
podejmuje si w drugim kwartale kadego roku, natomiast s one realizowane w
trzecim kwartale.
Natomiast efekt zakupu standardowych informacji o konkurentach oraz informacji
dodatkowych (rachunek kosztw i przepywy pienine) zaprezentowano na rysunku 4, a
zakup informacji dodatkowych w tabeli 2.

Koszty zakupu informacji obliczane s automatycznie i prezentowane na arkuszu
przeznaczonym do ich zakupu. Informacje naley kupowad w momencie podejmowania
decyzji na kolejny kwarta, natomiast zostan one dostarczone graczom po zakooczeniu
danego kwartau. Koszt zakupu standardowych informacji wynosi 20 z za podstawowe
informacje dotyczce jednej decyzji podejmowanej przez dan firm. Koszt zakupu
informacji o udziaach w rynku jednej firmy wynosi 80 z., identycznie jak koszt zakupu
informacji o zyskach zakumulowanych. Nieco wicej, bo 200 z. trzeba zapacid za informacje
dotyczce rachunku kosztw jednej firmy, podobnie zreszt jak i za rachunek przepyww
pieninych.



Rysunek 4. Efekt zakupu informacji
Tabela 2. Zakup innych informacji
Typ informacji
W trakcie trwania Konkursu zakup dodatkowych informacji nie jest
moliwy.

Po podjciu decyzji na dany kwarta, przez zarzdy wszystkich firm oraz po przeprowadzeniu
obliczeo, uczestnicy otrzymuj kilkustronicowy raport, ktrego zawartod jest dostosowana
do yczeo zarzdw poszczeglnych firm. Gracze musz si take liczyd z tym, e w pewnych
momentach bd otrzymywali na pimie polecenia, do ktrych bd zobowizani si
dostosowad.


Cay cykl gry odnosi si do funkcjonowania przedsibiorstwa przez okres 4-ech do 20-tu
kwartaw (to jest od roku do piciu lat czasu rzeczywistego) i powinien kooczyd si
analiz rozgrywki.

Ocena wynikw rozgrywki powinna odbyd si w oparciu o ustalone wczeniej kryterium, o
czy ju wspomniano powyej. Warto przy tym podkrelid, e gra "TEES-6", poprzez znaczne
rozbudowanie raportu, umoliwia dostosowanie analizy wynikw do posiadanej przez
graczy wiedzy teoretycznej.



3.Scenariusz gry TEES-6
3.1.Uwagi wstpne
Przedsibiorstwo TEES-x powstao dwa lata przed rozpoczciem rozgrywki, jako spka (z
ograniczon odpowiedzialnoci) trzech wsplnikw i rozpocza produkcj oraz sprzeda
wyrobu X, o ktrym wiadomo jedynie, e jest sprzedawany bezporednio do sieci handlu
detalicznego. Poniewa wsplnicy nie mieli odpowiedniego przygotowania do zarzdzania
swoj firm, podjli uchwa o powoaniu zarzdu skadajcego si ze specjalistw z zakresu
zarzdzania, marketingu oraz finansw. Jednak zarzd ten zawid oczekiwania wacicieli,
gwnie ze wzgldu na sabe wyniki finansowe przedsibiorstwa, brak rozeznania w rynku
oraz niewaciwe zarysowanie perspektyw rozwoju.

Wobec powyszych faktw, jednomyln uchwa wacicieli przedsibiorstwa,
dotychczasowy zarzd zosta odwoany kilka tygodni temu.

Aby uniknd poprzednio popenionych bdw, waciciele przedsibiorstwa zwrcili si,
przed powoaniem nowego zarzdu, do firmy konsultingowej COMPUTER Ltd
z zamwieniem dotyczcym opracowania zaoeo, na podstawie ktrych nowy zarzd
opracuje i wdroy plan dziaania przedsibiorstwa na nastpne trzy do piciu lat.

Firma konsultingowa COMPUTER Ltd, jest staym doradc wacicieli przedsibiorstwa
TEES-x, zdobywszy sobie ich zaufanie w trakcie kilkuletniej wsppracy. Nie jest wic
niespodziank, e to wanie firmie COMPUTER Ltd powierzono opracowanie zaoeo
projektu przedsiwzicia w formie zwartego dokumentu. Jak ju wspomniano dokument ten
zostanie przekazany nowemu zarzdowi spki, ktrego zadaniem bdzie opracowanie i
wdroenie planu dziaania przedsibiorstwa. Zaoenia te dotycz nastpujcych elementw
biznesplanu:
- streszczenie projektu przedsiwzicia;
- profil i zakres dziaania przedsibiorstwa;
- zaoenia planu strategicznego przedsiwzicia;


- zaoenia planu technicznego;
- zaoenia planu marketingowego;
- zaoenia planu organizacyjnego;
- zaoenia planu finansowego;
- uwagi koocowe.
3.2.Streszczenie projektu przedsiwzicia

Przedsibiorstwo TEES-x spka z o.o. powstaa w obecnej formie prawnej w styczniu 2004
roku z zamiarem funkcjonowania jako przedsibiorstwo produkujce wyrb X. Po
spenieniu wszystkich wymogw legislacyjnych, zakupieniu niezbdnego majtku
produkcyjnego, podpisaniu umw kooperacyjnych z dostawcami materiaw i surowcw,
rozpoczto produkcj wyrobu X sprzedajc go nastpnie bezporednio do sieci handlu
detalicznego.

Po wprowadzeniu produktu na rynek i osigniciu pewnej pozycji rynkowej, wszystko
wskazywao na to, i przedsibiorstwo bdzie si intensywnie rozwijad i umacniad swoj
pozycj na rynku, skutecznie niweczc dziaania firm konkurencyjnych. Jednak po osigniciu
poziomu produkcji wynoszcego 500 sztuk wyrobw kwartalnie o jakoci 500 punktw,
zarzd zacz sprawiad wraenie jakby przesta interesowad si rozwojem przedsibiorstwa.
Wyroby sprzedawano po 5.00 z, nie prowadzono dziaalnoci reklamowej, nie inwestowano
w badania rozwojowe, nie prowadzono rwnie aktywnej polityki finansowej.
Przedsibiorstwo funkcjonowao jedynie si rozpdu. Widad byo coraz gorsze wyniki
finansowe, co stao si gwn przyczyn baczniejszego przyjrzenia si poczynaniom zarzdu
przez udziaowcw i w koocu jego odwoania.

Pomimo, i klienci zaczli traktowad firm TEES-x jako swego rodzaju wzorzec (produkcja:
500 sztuk kwartalnie, jakod: 500 punktw, cena: 5.00 z), udziaowcy postanowili
wprowadzid program naprawczy, przyjmujc nastpujcy kalendarz organizacyjny:
- opracowanie zaoeo planu przedsiwzicia przez firm konsultingow COMPUTER Ltd;


- powoanie nowego zarzdu przedsibiorstwa;
- opracowanie, przez nowy zarzd, biznes planu przedsibiorstwa, na podstawie przyjtych
zaoeo;
- zaakceptowanie opracowanego planu przez udziaowcw;
- wdroenie planu.

3.2.1.Zamierzenia na przyszod

Computer Ltd zakada, e przedsibiorstwo TEES-x zamierza kontynuowad prowadzon
dziaalnod w oparciu o posiadany majtek produkcyjny i wykwalifikowan kadr
pracownikw bezporednio produkcyjnych. Zdolnod produkcyjna jest ustalana przez arbitra
gry i wynosi zwykle od 2,000 do 2,500 sztuk wyrobw kwartalnie, co znacznie przewysza
prognozowan wielkod sprzeday przedsibiorstwa. Posiadane maszyny i urzdzenia s na
tyle nowoczesne, e oprcz przeprowadzenia biecych przegldw i remontw nie ma
powodu do dokonywania ich modernizacji.

Aktywa trwae przedsibiorstwa TEES-x oszacowano na 10 000 z i ich poziom jest
wystarczajcy do ponownego uruchomienia produkcji wyrobw o jakoci akceptowanej
przez klientw. Niezbdne bd rwnie rodki obrotowe, przeznaczone gwnie na
sfinansowanie zapasw wyrobw gotowych. Poniewa wsplnicy dysponuj wolnymi
rodkami wasnymi w kwocie 500 zotych, ktre chc przeznaczyd na rezerw gotwkow,
niezbdne bdzie zacignicie kredytu w wysokoci 1 000 z, o ktry to kredyt poczyniono ju
wstpne starania i otrzymano obietnic natychmiastowego jego otrzymania w przypadku
przedoenia planu przedsiwzicia i kontynuowania dziaalnoci.

Ponadto poczynione starania doprowadziy do tego, e po opracowaniu planu
przedsiwzicia, przedsibiorstwo TEES-x bdzie mogo podpisad umow z bankiem na
uruchomienie linii kredytowej (ustna umowa zostaa ju zawarta). Kredyt ten bdzie
przeznaczony na pokrycie ewentualnego ujemnego salda gotwki. Linia kredytowa bdzie
uruchamiana automatycznie (kredyt do wysokoci ujemnego salda rodkw pieninych +


10%) wanie w wymienionych wyej przypadkach. Bdzie to kredyt krtkoterminowy
(roczny), spacany w czterech rwnych ratach wraz z odsetkami. O stawce oprocentowania
kredytu bank bdzie informowa firm na bieco w trakcie prowadzenia dziaalnoci.

Naley dodad, i umowa z bankiem przewiduje granic kredytowania na poziomie od 40% do
100%
3
wartoci kapitaw wasnych, czyli sumy kapitau wasnego oraz niepodzielonego
wyniku finansowego z lat ubiegych. Przekroczenie przez firm limitu kredytowego jest
rwnoznaczne z koniecznoci ogoszenia przez firm bankructwa i powoduje jej wykrelenie
z Rejestru Rozgrywki.

Mona stwierdzid, i pod wzgldem technicznym i finansowym przedsibiorstwo TEES-x
jest w peni gotowe do wznowienia produkcji i kontynuowania dziaalnoci.

Przed nowym zarzdem stanie niewtpliwie zadanie okrelenia dewizy (misji)
przedsibiorstwa oraz celu jego dziaania. Musi byd on jednak skorelowany z kryteriami
oceny firm, ustalonymi wsplnie przez arbitra gry oraz prezesw firm uczestniczcych w
rozgrywce.

Do podstawowych obowizkw nowego zarzdu bdzie naleao rwnie prowadzenie
procesu decyzyjnego, polegajcego na podejmowaniu decyzji opisanych wczeniej.

Przesanki uatwiajce podjcie powyszych decyzji mona znaled w dalszych czciach
niniejszego opracowania.
3.3.Zaoenia planu strategicznego przedsiwzicia

Firma konsultingowa COMPUTER Ltd, nie chcc wchodzid w kompetencje nowego zarzdu
przedsibiorstwa TEES-x, ktry bdzie opracowywa plan przedsiwzicia, ograniczy si w
tym punkcie jedynie do uwag natury oglnej.

3
Jest to parametr ustalany przez arbitra gry


Przede wszystkim nowy zarzd przedsibiorstwa TEES-x powinien opracowad strategi
dziaania uwzgldniajc przy tym szanse i zagroenia pynce z makrootoczenia oraz
otoczenia konkurencyjnego. Wszystko co nie jest zabronione w scenariuszu gry jest
dozwolone pod warunkiem przestrzegania przepisw prawa. COMPUTER Ltd apeluje
rwnie do uczestnikw rozgrywek o etyczne prowadzenie swych interesw.

Uwana analiza powinna dotyczyd rwnie zasobw przedsibiorstwa. Duy wysiek naley
przy tym woyd w skompletowanie odpowiedniego zespou i analiz zasobw fizycznych,
ktre s objte scenariuszem rozgrywki.

Warto tu brad pod uwag rwnie kryteria oceny wynikw rozgrywki. Firma konsultingowa
pragnie dodad, i bardzo dobr metod analizy strategicznej przedsibiorstwa jest metoda
SWOT, ktrej zastosowanie polecamy i w tym przypadku.

3.4.Zaoenia planu technicznego
3.4.1.Opis wyrobu

Przedsibiorstwo TEES-x zajmuje si produkcj wyrobu X, ktry nastpnie dostarczany
jest bezporednio do sieci handlu detalicznego. Produkt ten jest identyfikowany na rynku
przede wszystkim poprzez takie cechy jak jakod i cena.

Do tej pory wszystkie konkurujce przedsibiorstwa dostarczay na rynek dokadnie taki sam
wyrb (o jakoci 500 punktw), ustalajc cen sprzeday na 5.00 z. Naley w tym miejscu
dodad, i wszystkie przedsibiorstwa produkoway 500 sztuk wyrobu kwartalnie.

Przedsibiorstwo TEES-x posiada obecnie w magazynie 250 sztuk wyrobw gotowych,
przeznaczonych do sprzeday, kady o jakoci 500 punktw.



3.4.2.Technologia produkcji

Technologia stosowana w firmie TEES-x jest na tyle nowoczesna, e pozwala na
stosunkowo due zmiany jakoci produkowanych wyrobw. Zmiana jakoci wyrobw
pociga za sob jednak wzrost zarwno kosztw staych jak i zmiennych.

Koszty stae zwizane z przygotowaniem produktu o wyszej ni dotychczas jakoci wynosz
0,05 z. za podniesienie jakoci jednej sztuki wyrobu o jeden punkt. Aby uniknd
zrnicowania oferty przedsibiorstwo musi rwnie podnied jakod wyrobw gotowych
znajdujcych si w jej magazynach. Warto jednak podkrelid, e koszty tego typu, powstaj i
s ponoszone wycznie w momencie, w ktrym podnoszona jest jakod wyrobw.

Wraz ze zmian jakoci wyrobw rosn rwnie jednostkowe koszty zmienne produkcji. Ich
poziom mona okrelid na podstawie wykresu nr 1.
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
3,50
4,00
Jednostkowy koszt zmienny a jakod
produktu
Jednostkowy koszt zmienny

Wykres 1. Jednostkowy koszt zmienny a jakod produktu
Naley w tym miejscu powicid kilka sw moliwoci prowadzenia badao rozwojowych,
ktrych podstawowym celem jest obnienie jednostkowych kosztw zmiennych produkcji.



W wyniku pomylnego ich zakooczenia przedsibiorstwo moe osignd 15%-wy spadek
jednostkowych kosztw zmiennych. Wynik ten zaley nie tylko od wysokoci i cigoci
ponoszenia nakadw na te badania, ale rwnie od pewnych czynnikw losowych.
Osignicie korzyci z ponoszonych nakadw jest moliwe tylko wtedy gdy
przedsibiorstwo wydatkuje kwoty na badania rozwojowe przynajmniej przez cztery
kwartay. Przerwanie ponoszenia nakadw powoduje nieodwoalne zaprzestanie
prowadzenia badao.

Bardzo trudno jest okrelid jak kwot kwartalnie naley wydatkowad aby osignd
wspomniany wyej efekt. Prawdopodobieostwo uzyskania efektu jest bliskie jeden jeeli
zgromadzona kwota nakadw wyniesie 4500 z. Natomiast w sprzyjajcych
okolicznociach pozytywny efekt moe przynied ju kwota 2000 z. Uzyskany efekt jest
trway.

Jeeli badania rozwojowe zakoocz si powodzeniem to istnieje moliwod rozpoczcia
nastpnych badao. Przyjto przy tym, e wydatki ponoszone na badania rozwojowe
podlegaj amortyzacji kosztowej.

3.4.3.Program produkcji (zdolnoci produkcyjne)
Jak ju wspomniano wczeniej, zdolnod produkcyjna przedsibiorstwa TEES-x wynosi od
1000 do 2500 sztuk wyrobu kwartalnie
4
i znacznie przewysza popyt skierowany do kadej z
konkurujcych firm.

Wielkod produkcji wyrobu powinna byd dostosowana do spodziewanego udziau
rynkowego. Jeeli bowiem produkcja bieca wraz z zapasem wyrobw gotowych (zapas
pocztkowy wynosi 250 sztuk) nie wystarczy do pokrycia zapotrzebowania konsumentw,
to przedsibiorstwo, ktra znajdzie si w takiej sytuacji, bdzie musiao dokupid brakujc

4
Poziom zdolnoci produkcyjnej ustalany jest przez arbitra gry



liczb produktw u arbitra gry po cenie przewyszajcej o 20% maksymaln cen rynkow
panujc na rynku w danym momencie.

Z drugiej strony, naley pamitad, e nadmierny przyrost zapasu wyrobw gotowych stanowi
wydatek, ktry nie jest kosztem, co przy nieostronej polityce zarzdzania przepywami
rodkw pieninych moe doprowadzid firm do bankructwa.

Wynika std, i nowy zarzd bdzie musia bardzo dokadnie opracowad plan produkcji
wyrobw, biorc pod uwag prognoz popytu przedstawion w zaoeniach do planu
marketingowego.

Jednostkowy koszt zmienny zwizany ze skal produkcji mona odczytad z wykresu nr 2.
-2,00
-1,00
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
Jednostkowy koszt zmienny a skala
produkcji
Jednostkowy koszt zmienny

Wykres 2. Jednostkowy koszt zmienny a skala produkcji
3.4.4.Dostpnod materiaw i surowcw

W zasadzie nie ma wikszych kopotw z zaopatrzeniem w materiay i surowce. Mona
stwierdzid, e s one dostarczane przez kontrahentw automatycznie, w iloci
proporcjonalnej do planowanej w danym kwartale produkcji wraz z niezbdnym zapasem.


Wartod zapasu materiaw i surowcw jest uzaleniona od wielkoci produkcji w danym
kwartale i parametru regulowania zobowizao, ustalonego przez arbitra gry.

3.4.5.Aktywa trwae
Wspomniano ju wczeniej, i aktywa trwae przedsibiorstwa TEES-x o wartoci
ksigowej 10 000 z s wystarczajce do ponownego uruchomienia produkcji wyrobw o
jakoci akceptowanej przez konsumentw. Ich zuycie, zarwno ksigowe jak i techniczne,
jest na tyle niskie, e nie ma potrzeby inwestowania w aktywa trwae.

Wartod majtku trwaego jest umarzana liniowo, a kwartalna amortyzacja wynosi 500 z.
czna kwota odpisw amortyzacyjnych bdzie zatem rwna sumie amortyzacji aktyww
trwaych i badao rozwojowych.
3.5.Zaoenia planu marketingowego
3.5.1.Informacje wstpne
Na rynku, na ktrym dziaa przedsibiorstwo TEES-x istnieje wiele konkurencyjnych firm.
Walka konkurencyjna pomidzy nimi polega przede wszystkim na zdobywaniu nowych
nabywcw swoich produktw. Poniewa na rynku istnieje ograniczona liczba firm, a
potencjalny popyt musi byd w peni zaspokojony, std 100% pojemnod rynku rozkada si na
funkcjonujce na rynku przedsibiorstwa. Mona zatem stwierdzid, e przedsibiorstwo
zyska tyle % udziau w rynku ile inne przedsibiorstwa strac (gra o sumie zerowej).

Plan marketingowy powinien byd skonstruowany pod ktem obranego przez firm celu
dziaalnoci, std w tej czci dokumentu zostan przedstawione jedynie informacje mogce
dopomc w jego skonstruowaniu.
3.5.2.Analiza rynku
Rynek, na ktrym dotychczas operoway konkurujce ze sob firmy jest przykadem
oligopolu z rwnymi partnerami.



Funkcja popytu, w grze TEES-6 ma postad:
a) dla kwartaw wczeniejszych od momentu spadku popytu, wyznaczonego przez
parametr KWS (kwarta spadku popytu):
los
t
y *
) * exp( * 1 ( |
o
+
=
Wzr 1. Parametry krzywej popytu dla kwartaw wczeniejszych od momentu spadku popytu
b) dla kwartaw pniejszych od momentu spadku popytu, wyznaczonego przez parametr
KWS:

) 1 ( * *
) * exp( * 1 (

|
o

+
= los
t
y
Wzr 2. Parametry krzywej popytu dla kwartaw pniejszych od momentu spadku popytu

Arbiter moe dowolnie modyfikowad parametry funkcji popytu, zmieniajc domylne
wartoci poniszych parametrw
5
:
o Kwarta spadku popytu kwarta w ktrym nastpi spadek popytu (domylnie
40),
o (maksymalny poziom popytu domylnie 500 szt.),
o (tempo wzrostu popytu domylnie 200),
o (tempo wzrostu popytu domylnie 0,4),
o t numer kolejnego kwartau
o tempo kwartalnego spadku popytu (domylnie 0,05),
o los czynnik losowy (prg dolny i grny wyznacza poziom zakceo prognozy
popytu- domylnie 0,9;1,1 czyli zakcenia popytu wynios od -10 do +10%
popytu, obliczonego wedug wzoru),
o kwarta startowy, od ktrego rozpocznie si rozgrywka (domylnie 41).

5
Parametry waciwe dla danej rozgrywki znajduja si w zakadce parmetry zewntrzne


Przed przystpieniem do rozgrywki naley zapoznad si z parametrami ustalonymi w danej
rozgrywce przez arbitra. Naley pamitad, e parametry odzwierciedlajce preferencje
klientw mog si zmieniad w trakcie rozgrywki.

Ksztatowanie si poziomu popytu, przy domylnych wartociach parametrw, pokazano na
wykresie 3.
0,00
100,00
200,00
300,00
400,00
500,00
600,00
1 5 9 13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 53 57
p
o
p
y
t
kwartay
Popyt
popyt

Wykres 3. Krzywa popytu przy domylnych wartociach parametrw

Naley podkrelid, e parametry funkcji popytu pozwalaj na ksztatowanie charakterystyk
rynku przy kadorazowym uruchamianiu nowej gry. Jak zatem widad z wykresu 3 popyt na
wyrb X ksztatuje si wedug klasycznej krzywej cyklu ycia wyrobu.

Popyt globalny na rynku jest rwny iloczynowi popytu odpowiadajcemu punktom na
krzywej cyklu ycia wyrobu i liczby firm dziaajcych na tym rynku (grajcych zespow).
Naley dodad, i bd prognozy popytu jest jednym z parametrw rozgrywki..

Gra rozpoczyna si w rezultacie od kwartau wyznaczonego przez arbitra gry, a jej ksztat jest
wyznaczony przez parametry ustalone przez arbitra gry.


Jak ju wspomniano wczeniej, cakowity popyt rozkada si na wszystkie przedsibiorstwa
funkcjonujce na rynku. Pocztkowy udzia w rynku wynosi dla kadej z firm:

1
liczba graczy _

Bezporedni wpyw na ksztatowanie si udziau w rynku kadej z firm, maj decyzje
podejmowane przez ich zarzdy a dotyczce danych cen, jakoci produktu oraz nakadw
na reklam i promocj sprzeday.

Warto przy tym dodad, e mechanizm obliczania udziau w rynku, zosta oparty na
wspczynniku satysfakcji klienta (zwanym dalej indeksem rynkowym), ktrego wartod
pocztkowa wynosi 1000 punktw. Pod wpywem wymienionych wczeniej decyzji
przedsibiorstwo ksztatuje swj indeks po kadym kroku decyzyjnym. Udzia w rynku kadej
z firm ustala si przy tym wedug wzoru:

% 100 *
_ _
_ _ _
_ _ _ _
=
firm wszystkich indeksw
x firmy rynkowy Indeks
x firmy rynku w Udzia

Nastpna grupa parametrw to parametry funkcji elastycznoci popytu (y) wzgldem
kolejnych instrumentw:
- ceny,
- jakoci,
- reklamy w INTERNECIE,
- reklamy w prasie,
- reklamy w radio,
- reklamy w TV.

Funkcja elastycznoci maj postad:
) * exp( * 1 (
1
x a v
y
+
=


Wzr 3. Krzywa elastycznoci

Arbiter musi tu podad wartoci parametrw:
- v (wpywa na ksztat krzywej),
- a (wpywa na ksztat krzywej).
Natomiast x oznacza poziom danego instrumentu, okrelany poprzez decyzje graczy (np.
jest to cena podyktowana przez gracza).

Na wykresach nr 4 oraz 5 pokazano przebieg krzywych: elastycznoci cenowej i jakociowej
wspomnianego indeksu (przy domylnych wartociach parametrw), wedug ktrych
funkcjonowa rynek przy przykadowej rozgrywce zaprezentowanej poniej.

0,00
0,10
0,20
0,30
0,40
0,50
0,60
0,70
0,80
0,90
1,00
0
,
0
0
1
,
0
0
2
,
0
0
3
,
0
0
4
,
0
0
5
,
0
0
6
,
0
0
7
,
0
0
8
,
0
0
9
,
0
0
1
0
,
0
0
1
1
,
0
0
1
2
,
0
0
1
3
,
0
0
1
4
,
0
0
1
5
,
0
0
1
6
,
0
0
1
7
,
0
0
1
8
,
0
0
1
9
,
0
0
2
0
,
0
0
Korekta cenowa popytu
Korekta popytu

Wykres 4. Elastycznod cenowa indeksu rynkowego (przykad)
Podniesienie ceny powyej 20 z powoduje cakowit utrat udziau w rynku.



0,00
0,20
0,40
0,60
0,80
1,00
1,20
0
1
0
0
2
0
0
3
0
0
4
0
0
5
0
0
6
0
0
7
0
0
8
0
0
9
0
0
1
0
0
0
1
1
0
0
1
2
0
0
1
3
0
0
1
4
0
0
1
5
0
0
1
6
0
0
1
7
0
0
1
8
0
0
1
9
0
0
2
0
0
0
Korekta jakociowa popytu
Korekta popytu

Wykres 5. Elastycznod jakociowa indeksu rynkowego (przykad)
Podniesienie jakoci powyej 2000 punktw nie przynosi dodatkowego efektu.

Z analizy zaprezentowanych wykresw wynika, i obnianie cen oraz podnoszenie jakoci
wyrobu powoduje wzrost indeksu i moe spowodowad wzrost udziau rynkowego
przedsibiorstwa pod warunkiem, e konkurenci nie podejm identycznych decyzji.

Podniesienie ceny powyej 20 z powoduje cakowit utrat udziau w rynku.

Przedstawione na powyszych wykresach procentowe zmiany indeksu rynkowego,
wynikajce z podjtych decyzji cenowych i jakociowych, odnosz si do indeksu z okresu
poprzedniego. Wynika std, i w przypadku podjcia przez przedsibiorstwa rnych decyzji
w pierwszym kwartale, co zazwyczaj ma zreszt miejsce, zmiany indeksu w nastpnych
kwartaach bd ju zawsze rne, nawet w sytuacji gdyby przedsibiorstwa podejmoway
identyczne decyzje.

Naley w tym miejscu dodad, e obliczony wedug omwionego powyej schematu, indeks
rynkowy jest dodatkowo wygadzany poprzez parametr okrelany jako pamid rynku.
Wygadzanie polega na uwzgldnieniu w obliczeniach udziau w rynku indeksu obliczonego


jako rednia arytmetyczna indeksu biecego i indeksw z dwch do czterech poprzednich
okresw. Procentowe zmiany indeksu okresu nastpnego liczone bd do indeksu
urednionego okresu biecego.

3.5.3.Reklama i promocja sprzeday
Wspomniano wczeniej, i na ksztatowanie si indeksu rynkowego, a tym samym na
ksztatowanie si udziau w rynku, oprcz ceny i jakoci wyrobu maj wpyw rwnie
prowadzone przez firm dziaania na rzecz reklamy i promocji sprzeday. Polegaj one na
wydatkowaniu pewnych kwot na ten cel, z dokadnym okreleniem rodzaju mediw, w
ktrych moe ona byd prowadzona.

Przykadowy przebieg krzywych elastycznoci indeksu rynkowego wzgldem nakadw na
reklam w poszczeglnych rodzajach rodkw masowego przekazu przedstawiono na
kolejnych wykresach.
0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
0,30
0,35
0,40
0,45
0
5
0
1
0
0
1
5
0
2
0
0
2
5
0
3
0
0
3
5
0
4
0
0
4
5
0
5
0
0
6
0
0
7
0
0
8
0
0
9
0
0
1
0
0
0
1
1
0
0
1
2
0
0
1
3
0
0
1
4
0
0
1
5
0
0
Korekta popytu - internet
Korekta popytu

Wykres 6. Elastycznod indeksu rynkowego wzgldem nakadw na reklam w Internecie (przykad)


0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
0
5
0
1
0
0
1
5
0
2
0
0
2
5
0
3
0
0
3
5
0
4
0
0
4
5
0
5
0
0
6
0
0
7
0
0
8
0
0
9
0
0
1
0
0
0
1
1
0
0
1
2
0
0
1
3
0
0
1
4
0
0
1
5
0
0
Korekta popytu - prasa
Korekta popytu

Wykres 7. Elastycznod indeksu rynkowego wzgldem nakadw na reklam w prasie (przykad)
0,00
0,02
0,04
0,06
0,08
0,10
0,12
0,14
0,16
0
5
0
1
0
0
1
5
0
2
0
0
2
5
0
3
0
0
3
5
0
4
0
0
4
5
0
5
0
0
6
0
0
7
0
0
8
0
0
9
0
0
1
0
0
0
1
1
0
0
1
2
0
0
1
3
0
0
1
4
0
0
1
5
0
0
Korekta popytu - radio
Korekta popytu

Wykres 8. Elastycznod indeksu rynkowego wzgldem nakadw na reklam w radio (przykad)


0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
0,30
0
5
0
1
0
0
1
5
0
2
0
0
2
5
0
3
0
0
3
5
0
4
0
0
4
5
0
5
0
0
6
0
0
7
0
0
8
0
0
9
0
0
1
0
0
0
1
1
0
0
1
2
0
0
1
3
0
0
1
4
0
0
1
5
0
0
Korekta popytu - TV
Korekta popytu

Wykres 9. Elastycznod indeksu rynkowego wzgldem nakadw na reklam w telewizji (przykad)
3.5.4.Polityka cenowa
Strategia cenowa ma decydujce znaczenie w kwestii zapewnienia finansowego powodzenia
przedsibiorstwa. Zbyt niska cena, nie zapewniajca zwrotu poniesionych kosztw, w
szybkim tempie moe doprowadzid do znacznego wzrostu zaduenia, a w efekcie do
bankructwa. Z kolei zbyt wysoka cena moe przynied podobny skutek poprzez znaczny
spadek udziau rynkowego i w konsekwencji zbyt niski poziom sprzeday.

Zadaniem zarzdu przedsibiorstwa bdzie wic takie ksztatowanie polityki cenowej, ktra
najskuteczniej przyczyni si do osignicia strategicznych celw.

Nie czujc si w kompetencji do ukierunkowywania strategii cenowej przedsibiorstwa
TEES-x, przedsibiorstwo konsultingowa COMPUTER Ltd zaleca firmom ledzenie polityki
cenowej realizowanej przez konkurentw.



3.5.5.Strategia marketingowa
Znajc wyniki przytoczonych uprzednio badao rynku, zarzd przedsibiorstwa TEES-x
powinien opracowad optymaln dla niej strategi marketingow, poprzez ktr bdzie w
stanie zrealizowad swoj misj. Naley przy tym zwrcid szczegln uwag na waciw
identyfikacj potrzeb klienta.

3.6.Zaoenia planu organizacyjnego
3.6.1.Wprowadzenie

Poziom kwalifikacji i dowiadczeo kadry menederskiej przedsibiorstwa ma podstawowe
znaczenie dla sukcesu zaplanowanego przedsiwzicia. Dlatego te firma konsultingowa
COMPUTER Ltd pragnie przestrzec wacicieli przedsibiorstwa TEES-x przed
popenieniem bdw z przeszoci i zaproponowad staranniejszy dobr przyszych czonkw
zarzdu swojej przedsibiorstwa.

Szczegln uwag naley przy tym zwrcid na opracowanie struktury organizacyjnej
przedsibiorstwa, wraz z podaniem personalnej obsady kluczowych stanowisk
kierowniczych.

Oddzieln kwesti stanowi zasoby siy roboczej. Jak ju wspomniano przy omawianiu
zaoeo planu technicznego, przedsibiorstwo TEES-x posiada wykwalifikowan i
sprawdzon kadr pracownikw bezporednio produkcyjnych, mogcych w kadej chwili w
peni wykorzystad zdolnod produkcyjn maszyn i urzdzeo. Nie istnieje zatem potrzeba
planowania dziaao zmierzajcych do uzupenienia i przeszkolenia siy roboczej.

Jedyn rzecz, na ktr nowy zarzd bdzie musia zwrcid uwag, jest moliwod pojawienia
si dao pacowych, wysunitych przez funkcjonujcy w firmie silny zwizek zawodowy
"Braterska Pomoc". Wraz z zawiadomieniem o tych daniach, przedsibiorstwo TEES-x
otrzyma od firmy konsultingowej COMPUTER Ltd opini, zawierajc cztery warianty


rozwizania zaistniaej sytuacji konfliktowej. Naley wwczas wybrad jeden z tych wariantw,
co bdzie rwnoznaczne z podpisaniem kontraktu ze zwizkiem zawodowych. Podpisany
kontrakt nie podlega ponownym negocjacjom przed upywem czasu jego trwania, czyli
obydwie strony s zobowizane do jego przestrzegania przez cay okres, na jaki zosta on
podpisany.

Opinia firmy konsultingowej, dotyczca rozwizania konfliktu ze zwizkami zawodowymi
bdzie nastpujcej treci:

Tabela 3. Odpowied na dania zwizkw zawodowych
Wariant Tred porozumienia Koszty realizacji porozumienia
1 Podpisad porozumienie wane przez najblisze
trzy lata
10% wzrost jednostkowego kosztu zmiennego,
przy nikym prawdopodobieostwie wystpienia
strajkw w kolejnych trzech latach.
2 Podpisad porozumienie wane przez
najblisze dwa lata, zapewniajce 10% wzrost
pac
7.5% wzrost jednostkowego kosztu zmiennego,
przy nikym prawdopodobieostwie wystpienia
strajkw w kolejnych dwch latach.
3 Podpisad porozumienie wane przez
najbliszy rok, zapewniajce 5% podwyk pac
3% wzrost jednostkowego kosztu zmiennego,
ale za to spadek wydajnoci pracy o 60% w
cigu najbliszych czterech kwartaw, przy
nikym prawdopodobieostwie wystpienia
strajkw w kolejnych czterech kwartaach.
4 Zignorowad dania zwizkw strajk powodujcy 90% spadek produkcji, przy
bardzo wysokim prawdopodobieostwie
powtrzenia dao w nastpnym kwartale.

Moe si te okazad, i zwizki pogro palcem" i nie przystpi do strajku, lub odstpi od
umowy z zarzdem przed terminem jej wyganicia (zdarza si to bardzo rzadko, a
najczciej w przypadku wyboru wariantu nr 3).



3.7. Zaoenia planu finansowego
Po przygotowaniu wszystkich, omwionych wczeniej, czci planu przedsiwzicia, nowemu
zarzdowi przedsibiorstwa TEES-x pozostanie skonstruowanie planu finansowego na
okres 3 do 5 lat, w podziale na kwartay. Oczywicie plan ten bdzie odzwierciedla rwnie
wiele elementw, ktre zawarto wczeniej, w innych czciach biznes planu, a ktre dadz
si przedstawid w mierniku pieninym.

Poniewa po kadym kwartale swej dziaalnoci przedsibiorstwo TEES-x bdzie
otrzymywao raport finansowy, std te sugestia aby prognoz planu finansowego
kadorazowo odpowiednio korygowad.

Struktura raportu, dostarczanego kadej z firm, zostanie przedstawiona w dalszej czci
opracowania.
3.7.1.Dane wejciowe
Zgromadzenie danych wejciowych polegad bdzie na przygotowaniu przez zarzd
przedsibiorstwa decyzji na okres objty prognoz. Decyzje powinny byd przygotowane
wedug wielokrotnie przytaczanego schematu.

Na uwag zasuguje fakt, o czym nie wspomniano wczeniej, i przedsibiorstwo oprcz
typowej dziaalnoci operacyjnej ma moliwod inwestowania wolnych rodkw pieninych,
zakadajc tzw. lokat terminow. Okres trwania lokaty wynosi jeden kwarta z
automatyczn prolongat, a o wysokoci oprocentowania tej lokaty zarzd przedsibiorstwa
bdzie informowany przez bank na bieco. Zadaniem przedsibiorstwa bdzie
podejmowanie decyzji co do wysokoci wpat i wypat z tej lokaty.

Przedsibiorstwo moe rwnie podejmowad decyzje dotyczce frakcji zysku zatrzymanego
(wycznie na koniec okresu obrachunkowego).



Podjte przez firm decyzje bd miay odzwierciedlenie w raporcie finansowym. Niektre
elementy tego raportu przedsibiorstwo bdzie otrzymywaa za darmo, pozostae natomiast
dostarczane bd na zamwienie za odpowiedni opat. W skad tego raportu wejdzie:
- sytuacja rynkowa;
- rachunek zyskw i strat;
- bilans;
- zestawienie przepywu rodkw pieninych;
- analiza kosztw przedsibiorstwa;
- analiza wskanikowa);
- zamwione informacje dodatkowe (cena ustalona w momencie zakupu informacji).

Jak ju wspomniano dla potrzeb niniejszej instrukcji przygotowano przykadow rozgrywk,
ktrej uczestnikami byo 4 graczy firmy TESTOWA01 do TESTOWA 04. W zaproponowanych
przykadzie jedynie gracz 1 podejmowa decyzje, natomiast pozostali uczestnicy gry pozostali
bierni tzn. nie podejmowali adnych decyzji (produkowali 500 szt. wyrobw kwartalnie o
jakoci 500 pkt., proponowali cen na rynku wynoszc 5 z/szt. wyrobu, nie podejmowali
dziaalnoci marketingowej i nie prowadzili badao rozwojowych). Wszystkim parametrom
rozgrywki pozostawiono domylne wartoci, ktre opisano wczeniej. Za kryterium rozgrywki
przyjto wartod firmy wg formuy Wilcoxa z wag rwn 1 (rysunek 1).

Gracz 1, po analizie sytuacji rynkowej, postanowi w pierwszym kwartale podnied jakod
swojego wyrobu na 650 pkt. i rozpoczd umiarkowan dziaalnod marketingow. Postanowi
rwnie prowadzid dod aktywn polityk w zakresie badao rozwojowych i wydawad
kwartalnie na te badania kwot 500 z. W celu pokrycie dod znacznego poziomu
wygenerowanych kosztw dziaalnoci postanowi cen produktu podnied do 15 z/szt.
wyrobu. W kolejnych kwartaach zaplanowan strategi dziaalnoci lekko tylko
modyfikowa, pod wpywem analizy uzyskiwanych wynikw. Modyfikacja ta polegaa w
zasadzie jedynie na regulowaniu iloci produkowanych wyrobw i korekcie cenowej w
dwch ostatnich kwartaach prowadzonej rozgrywki (tzn. 7 i 8). Z uwagi na to, e uzyskiwane


wyniki nie byy zadowalajce gracz 1 postanowi zakupid informacje o podstawowych
decyzjach podejmowanych przez konkurencj (rysunek 3).
3.7.2.Koszty produkcji
W niniejszej czci przedstawiono zaoenia niezbdne do prawidowego dokonania
prognozy kosztw produkcji w firmie TEES-x. Koszty podzielono przy tym na koszty stae i
zmienne. Na rysunku 5 przedstawiono wszystkie skadniki kosztw (staych i zmiennych),
ktre mog wystpid w przedsibiorstwach biorcych udzia w rozgrywce, a wartoci
odpowiadaj przedsibiorstwu TESTOWA01 przy zaprezentowanych wczeniej decyzjach.

Rysunek 5. Koszty stae i zmienne przedsibiorstwa TEES-x


Koszty zmienne s iloczynem jednostkowego kosztu zmiennego i wielkoci produkcji (koszty
zmienne produkcji wykonanej - pokazane w analizie kosztw) lub wielkoci sprzeday (koszty
zmienne produkcji sprzedanej, majce swoje odzwierciedlenie w rachunku zyskw i strat).

Jednostkowy koszt zmienny wyrobu jest sum piciu skadnikw:
- staej czci jednostkowego kosztu zmiennego, wynoszcego 2.00 z;
- korekty kosztu, zwizanej ze zmian skali produkcji;
- korekty kosztu, zwizanej ze zmian jakoci wyrobu;
- korekty kosztu, zwizanej z osigniciem efektu badao rozwojowych;
- korekty kosztu, zwizanej z wystpieniem dao zwizkw zawodowych.

Dwie ostatnie korekty wystpuj wycznie w szczeglnych przypadkach (osignicie efektu
badao rozwojowych i wystpienie dao zwizkw zawodowych). Elementy jednostkowego
kosztu zmiennego zaprezentowano na wykresie 10.

-2,00
-1,00
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
0
1
0
0
2
0
0
3
0
0
4
0
0
5
0
0
6
0
0
7
0
0
8
0
0
9
0
0
1
0
0
0
1
1
0
0
1
2
0
0
1
3
0
0
1
4
0
0
1
5
0
0
1
6
0
0
1
7
0
0
1
8
0
0
1
9
0
0
2
0
0
0
jakod
skala produkcji
czd stal a

Wykres 10. Elementy jednostkowego kosztu zmiennego

Analizujc wykres 10 oraz rysunek 5 mona stwierdzid, e przy produkcji 500 sztuk wyrobw
o jakoci 650 punktw jednostkowy koszt zmienny osignie wartod 4.40 z. (por. tabela nr
6).


Tabela 4. czny jednostkowy koszt zmienny
minimalny koszt jednostkowy zmienny 2.00 z
jednostkowy koszt skali produkcji 1.50 z
jednostkowy koszt jakoci 0.90 z
czny jednostkowy koszt zmienny 4.40 z

Natomiast skadniki kosztw staych dla podjtych decyzji zaprezentowano na rysunku 5, a
sposb ich powstawania wyjaniono w tabeli 5.
Tabela 5. Skadniki kosztw staych
Nr Czynnik rdo:
1 Amortyzacja kwartalna wartod umorzenia rodkw trwaych (500 z) i badao
rozwojowych
2 Koszty zakupu wyrobw u
arbitra gry
wartod zakupu brakujcej liczby wyrobw, w przypadku gdy popyt
skierowany do przedsibiorstwa jest wyszy ni suma produkcji i wielkoci
zapasu wyrobw gotowych (liczba dokupywanych wyrobw * maksymalna
cena na rynku * 120%);
3 Koszty podniesienia
jakoci
pojawiaj si gdy przedsibiorstwo podnosi jakod swoich wyrobw (*obecna
jakod wyrobw - poprzednia jakod wyrobw+ * *wielkod produkcji +
wielkod zapasu + wielkod zakupw u arbitra] * 0.05 z);
4 Koszty utrzymania
zapasw
(koocowa wielkod zapasu w sztukach * 0.1 z);
5 Koszty reklamy i promocji
sprzeday
suma kwot wydatkowanych na promocj wyrobu w poszczeglnych
rodzajach mediw (internet, prasa, radio, telewizja) w danym kwartale
6 Koszty oglnego zarzdu 250 z 50 z (czynnik losowy);
7 Koszty zakupu informacji kwota wydatkowana na zakup informacji w danym kwartale
8 Koszty finansowe odsetki od zacignitego kredytu pacone w danym kwartale

Sposb pozyskiwania informacji i koszty z tym zwizane zostan omwione w ostatniej czci
niniejszego rozdziau.



Koszty cakowite produkcji sprzedanej (wykonanej) s sum kosztw staych i kosztw
zmiennych produkcji sprzedanej (wykonanej). Warto podkrelid, e zapasy wyrobw
gotowych wyceniane s przy zastosowaniu metody kosztu redniego.

3.7.3.Sytuacja rynkowa
Sytuacj rynkow naszego przykadowego przedsibiorstwa zaprezentowano na rysunku 6.

Rysunek 6. Sytuacja rynkowa przedsibiorstwa w grze TEES-6

Analizujc raport dotyczcy sytuacji rynkowej naley wzid pod uwag, e:
- zapas pocztkowy wyrobw w danym kwartale jest rwny koocowemu zapasowi
wyrobw w poprzednim kwartale;
- produkcja wyrobw oznacza produkcj wykonan przez firm w danym kwartale;
- sprzeda wyrobw oznacza ilod sztuk wyrobw sprzedanych przez firm w danym
kwartale, obliczan jako mniejsza z dwch wartoci. Jedn z nich jest suma produkcji
wykonanej w danym kwartale oraz zapasu wyrobw a druga wynika z udziau w rynku
danej przedsibiorstwa;


- prg rentownoci oznacza skal produkcji, ktra odzwierciedla jednakowy poziom
kosztw oraz przychodw (przy zaoenie, e caa produkcja zostanie sprzedana);
- zapas koocowy wyrobw obliczany jest jako suma zapasu pocztkowego i produkcji
wykonanej pomniejszona o wielkod sprzeday wyrobw w danym kwartale;
- zakupy wyrobw u arbitra gry to ilod wyrobw, ktre musiay zostad zakupione u
arbitra gry z powodu niezaspokojenia popytu przez dan firm;
- udzia w rynku oznacza frakcj pojemnoci rynku jak udao si przechwycid danej
firmie;
- pojemnod rynku oznacza popyt skierowany do wszystkich firm biorcych udzia w
rozgrywce;
- maksymalna cena rynkowa to najwysza z cen podyktowanych w danym kwartale
przez przedsibiorstwa biorce udzia w rozgrywce;
- pozostae pozycje su do rejestracji ruchu lokat pieninych przedsibiorstwa.

Jak widad z analizy rysunku 6, przyjta przez firm TESTOWA01 strategia spowodowaa cigy
spadek udziau w rynku, co przy jego kurczeniu si (spadajca wielkod globalnego popytu)
zaskutkowao drastycznym spadkiem wielkoci sprzeday. Dlatego te, przy staej wielkoci
produkcji na poziomie 500 szt. zacz gwatownie przyrastad zapas wyrobw w magazynie
przedsibiorstwa. Zmusio to jego zarzd okresowego wstrzymywania dziaalnoci
produkcyjnej.

Analizujc struktur kosztw (rysunek 5), gdzie jednostkowe koszty cakowite s praktycznie
w kadym kwartale nisze od proponowanej ceny mona si domyled, i rentownod tak
prowadzonej dziaalnoci nie bdzie zbyt imponujca.
3.7.4.Rachunek zyskw i strat
W grze TEES-6 rachunek zyskw i strat mona prognozowad i analizowad (sprawozdanie
wynikowe) w trzech ukadach: z punktu widzenia rachunkowoci zarzdczej (koszty stae i
zmienne) oraz w ukadzie kalkulacyjnym lub porwnawczym, ktrych struktura jest zgodna z
zacznikami do ustawy o rachunkowoci.


Na rysunku 7 zaprezentowano rachunek zyskw i strat z punktu widzenia rachunkowoci
zarzdczej (koszty stae i zmienne) dla przykadowego przedsibiorstwa TESTOWA01.

Rysunek 7. Rachunek zyskw i strat koszty stae i zmienne

W caym analizowanym okresie przedsibiorstwo sprzedaje swoje wyroby po cenie wyszej o
jednostkowego kosztu zmiennego - mara brutto jest dodatnia. Nie wystarcza ona jednak na
pokrycie wszystkich kosztw staych co powoduje, i w caym okresie przedsibiorstwo
generuje straty. Dokument ten jest oczywicie sporzdzany narastajco w danym roku
obrachunkowym. Aby dokonad analizy ksztatowania si wyniku finansowego
w poszczeglnych kwartaach mona wybrad prezentacj rachunku zyskw i strat w ukadzie
okresowym (za dane kwartay).

Rachunek zyskw i strat dla przedsibiorstwa TESTOWA01 w ukadzie porwnawczym i
kalkulacyjnym zaprezentowano na rysunkach 811.


Rysunek 8. Rachunek zyskw i strat wariant porwnawczy cz. I



Rysunek 9. Rachunek zyskw i strat wariant porwnawczy cz. II

Rysunek 10. Rachunek zyskw i strat - wariant kalkulacyjny cz. I


Rysunek 11. Rachunek zyskw i strat - wariant kalkulacyjny cz. II
3.7.5.Bilans
Na rysunku 12 zaprezentowano aktywa trwae przedsibiorstwa TESTOWA01 w wyniku
podjtych decyzji i jednoczenie struktur tego dokumenty dla wszystkich przedsibiorstw w
grze TEES-6.


Rysunek 12. Bilans aktywa trwae
Jak widad z rysunku 12 wartod rodkw trwaych obnia si z kwartau na kwarta o 500 z
(kwartalne umorzenie), a od 5 kwartau pojawia si w bilansie kwota kosztw zakooczonych
badao rozwojowych, ktre zostano zamortyzowane w okresie 5-letnim.

Na rysunku 13 zaprezentowano ksztatowanie si aktyww obrotowych przedsibiorstwa.
Jak widad stan rodkw pieninych utrzymuje si cay czas na dod niskim poziomie co
wskazuje, e najprawdopodobniej przedsibiorstwo przez cay okres dziaalnoci korzysta z
przyznanej linii kredytowej.


Rysunek 13. Bilans aktywa obrotowe

Rysunek 14. Pasywa kapita wasny

Rysunek 14 przedstawia ksztatowanie si kapitaw wasnych przedsibiorstwa. Dla
przykadowego przypadku s one cay czas nisze od wartoci pocztkowej co jest oczywicie
spowodowane generowaniem straty bilansowej. Wprawdzie od 3 kwartau dziaalnoci
zacza ona nieznacznie, spadad jednak pocztek kolejnego roku przedsibiorstwo
rozpoczo z nowym wynikiem ujemnym. Warto w tym miejscu dodad, e strata na koniec
kolejnego roku obnia dopuszczalny poziom zaduenia na kolejny okres dziaalnoci. Jest to


o tyle wane, e moe wystpid w grze przypadek tzw. automatycznego bankructwa.
Polega to na tym, e na pocztku kolejnego roku niepodzielony, ujemny wynik finansowy
obnia kapitay wasne, w stosunku do ktrych oblicza si dopuszczalny poziom zaduenia.
Oznacza to, e nawet przy braku zapotrzebowania na dodatkowe rodki finansowe, spata
raty kredytu nie obniy poziomu zaduenia poniej jego nowej (pocztek kolejnego roku),
dopuszczalnej wartoci.

Rysunek 15. Pasywa zobowizania
Rysunek 15 przedstawia zobowizania przedsibiorstwa. Jak widad zaduenie kredytowe w
3 kwartale przyroso do poziomu zblionego do dopuszczalnego ale jednak go nie
przekroczyo (w pierwszym roku jest to poziom 5 250 z). Moe to wskazywad na dod dobre
przygotowanie sub finansowych przedsibiorstwa do zarzdzania rodkami pieninymi. W
kolejnych okresach zaduenie kredytowe zaczo spadad co wiadczy o tym, e realizowana


strategia zacza przynosid efekty w postaci nadwyki rodkw pieninych, o czym mona
bdzie si przekonad przy analizie rachunku przepyww pieninych.

Dokonujc prognozy czy analizy bilansu warto pamitad, e:
- poziom nalenoci = (przychd ze sprzeday * okres cigania nalenoci)/90; nalenoci
s regulowane po upywie jednego kwartau;
- zapasy wyrobw gotowych wyceniane s wedug redniego kosztu wytworzenia;
- zapasy materiaw i surowcw rwnaj si iloci wyprodukowanych wyrobw * 0.7 z;
- poziom zobowizao = (zapasy materiaw i surowcw * okres regulowania
zobowizao)/90; zobowizania s regulowane po upywie jednego kwartau.
3.7.6.Rachunek przepyww pieninych (cash flow)
Prognozy i analizy zestawienia przepywu rodkw pieninych mona dokonywad metod
poredni lub bezporedni. Na rysunkach 1618 zaprezentowano to sprawozdanie przy
zastosowaniu metody poredniej.

Rysunek 16. Rachunek przepyww pieninych metoda porednia dziaalnod operacyjna



Rysunek 17. Rachunek przepyww pieninych metoda porednia dziaalnod inwestycyjna

Rysunek 18. Rachunek przepyww pieninych metoda porednia dziaalnod finansowa



Naley wzid przy tym pod uwag, e:
gotwka pocztkowa w danym okresie = gotwka koocowa z okresu poprzedniego;

Jak widad tylko w czwartym kwartale dziaalnoci przedsibiorstwo nie zgosio
zapotrzebowania na dodatkowe, zewntrzne rdo finansowania dziaalnoci biecej.
Oznacza to, e pod ktem zaproponowanego kryterium (wartod firmy), gdzie generowanie
rodkw pieninych ma decydujce znaczenie dla uzyskania najlepszego wyniku, przyjta
strategia przynajmniej przez pierwsze dwa lata dziaalnoci nie przyniosa najlepszych
wynikw.
Prezentowany przykad moe zatem stanowid pewien wariant ostrzegawczy dla
potencjalnego czytelnika niniejszego materiau.
3.7.7.Analiza kosztw
Analizy kosztw, wraz z prezentacj sprawozdania dla gry TEES-6 dokonano ju w rozdziale
3.7.2, a postad dokumentu przedstawiono na rysunku 5.
3.7.8.Analiza wskanikowa
Sprawozdania finansowe zawieraj bogat tred ekonomiczn, ktrej pene poznanie
i wykorzystanie w procesie zarzdzania wymaga rnokierunkowych powizao
i przeksztaceo danych liczbowych. Jednym z narzdzi analizy treci sprawozdao finansowych
jest analiza wskanikowa. Nie jest zamiarem autorw opisywanie poszczeglnych
wskanikw, poniewa na ten temat zostaa ju opublikowana bogata literatura. Zakadaj
oni bowiem, e z analizy wskanikw finansowych w procesie decyzyjnym bd korzystad ci
spord graczy, ktrzy maj ju przynajmniej przygotowanie teoretyczne w tym zakresie.
Na rysunkach 1922 zaprezentowano wartoci poszczeglnych wskanikw dla
przedsibiorstwa TESTOWA01, w podziale na grupy.



Rysunek 19. Wskaniki pynnoci

Rysunek 20. Wskaniki zaduenia



Rysunek 21. Wskaniki rentownoci

Rysunek 22. Wskaniki sprawnoci dziaania



4. Zadania uczestnika Konkursu
4.1.Pierwsze kroki
4.1.1.Rejestracja gracza
Przed przystpieniem do rozgrywki kady z zespow w niej uczestniczcych powinien
uzyskad od arbitra rozgrywki:
- adres serwera, na ktrym bdzie prowadzona rozgrywka,
- identyfikator (nazw przedsibiorstwa),
- haso dostpu do rozgrywki,
- informacje dotyczce parametrw rozgrywki oraz kryteria oceny jej uczestnikw.

Nastpnie kady z graczy, posugujc si przegldark INTERNET EXPLORER (w wersji od 5.0
wzwy) lub FireFox, musi wpisad w jej okno adres strony gwnej TEES-6 (podany przez
arbitra). W rezultacie powinno si pokazad ekran rejestracji gracza.

Rysunek 23. Ekran rejestracji
Naley wybrad opcj: rejestruj gracza. Przed rozpoczciem rejestracji naley mied
przygotowany wasny login (bez znakw specjalnych oraz polskich znakw dioptrycznych) i
haso, oraz otrzyman od arbitra nazw grupy rozgrywkowej oraz haso dostpu.


Rysunek 24. Rejestruj gracza

4.1.2.Logowanie gracza (przedsibiorstwa)

Po rejestracji mona si zalogowad do gry. W rezultacie pojawi si okno logowania gracza.

Rysunek 25. Okno logowania gracza



Jeli login i haso jest zgodne z danymi zapisanymi na serwerze, gracz uzyska dostp do
trzech zakadek:
- moje przedsibiorstwo,
- moje konto,
- materiay dydaktyczne.

Rysunek 26. Podstawowe opcje
4.2.Moje konto
4.2.1.Podstawowe opcje
Wybr zakadki moje konto umoliwia zarzdzanie kontem danego przedsibiorstwa.
Kady z zalogowanych graczy ma przy tym do wyboru nastpujce opcje:
- zmieo haso (naley zwrcid uwag na fakt, e obowizuje jedno, identyczne haso dla
wszystkich czonkw zarzdu przedsibiorstwa),
- wylij dokument,
- skad grupy,
- otrzymane oceny.


Rysunek 27. Opcja moje konto
4.2.2.Skad grupy
Opcja umoliwia przegldanie skadu zespow.
4.2.3.Wylij dokument
Opcja umoliwia wysyanie do arbitra dokumentw takich jak: wpis do rejestru rozgrywki,
biznesplan, czy raport koocowy. Arbiter gry okrela, ktre z tych elementw s wymagane w
danej rozgrywce. Wysyany plik musi mied format zip, a jego nazwa (nawet przed
spakowaniem) nie moe zawierad polskich znakw diaktrycznych lub znakw specjalnych.
4.2.4.Otrzymane oceny
Opcja umoliwia przegldanie ocen wystawionych przez arbitra.



4.3.Przygotowanie do rozgrywki
4.3.1.Aspekty techniczne praca grupowa
Kady z zarejestrowanych czonkw zespou moe przeprowadzad niezalenie od innych
wasne eksperymenty symulacyjne, uywajc w tym celu Systemu Wspomagania Decyzji. W
konsekwencji, kady czonek zespou moe te wysad decyzje w imieniu zespou, poniewa
jednak decyzje mona dostarczad wielokrotnie, za ostateczny uznaje si zestaw decyzji
wysany jako ostatni przed upywem deadline (arbiter prowadzi log z zapisem loginu i IP
osoby, ktra wysaa decyzje oraz czasu wysania decyzji).
4.3.2.Aspekty merytoryczne
Przed przystpieniem do rozgrywki naley:
- zapoznad si ze scenariuszem gry, dostpnym w sekcji materiay dydaktyczne,
- przygotowad i dostarczyd arbitrowi, przy pomocy odpowiedniej opcji z sekcji moje
konto Wpis do rejestru rozgrywki
6
,
- przygotowad i dostarczyd arbitrowi, przy pomocy odpowiedniej opcji z sekcji moje
konto Biznesplan przedsibiorstwa
7
,
- sprawdzid trafnod zaoeo przyjtych w biznesplanie przy pomocy Systemu
Wspomagania Decyzji.
4.4.Przebieg rozgrywki
4.4.1.Przygotowanie strategii dziaania przedsibiorstwa
Niezalenie od tego czy przedoenie arbitrowi biznesplanu jest konieczne czy te nie trudno
sobie wyobrazid realizacj misji firmy bez przygotowania strategii dziaania. Gr TEES-6
wyposaono w system wspomagania decyzji (SWD), ktry pozwala najpierw na dokonanie
badao scenariuszowych (strategii alternatywnych), a nastpnie na wygenerowanie strategii
optymalnej. W tym celu naley w opcji moje przedsibiorstwo wybrad dane
prognozowane i po zapoznaniu si z charakterystykami wszystkich krzywych (popytu,

6
Jeli obowizuje w danej rozgrywce
7
Jeli obowizuje w danej rozgrywce


elastycznoci, ksztatowania si jednostkowego kosztu zmiennego) przystpid do
planowania procesu decyzyjnego.

Charakterystyki krzywych gracz moe obejrzed po wybraniu opcji parametry zewntrzne
wykres (rysunek 28).

Rysunek 28. Krzywe charakterystyk ekonomicznych
Jak ju wspomniano gra jest tak skonstruowana, e praktycznie jedyn wielkoci,
w prognozie, ktr mona popenid stosunkowo duy bd jest prognoza udziau w rynku.
Dlatego te na ten wanie parametr naley podczas przygotowywania strategii dziaalnoci
zwrcid szczegln uwag. Po wprowadzeniu prbnych decyzji naley zatem przejd do opcji
prognozowane parametry (rysunek 29) i na podstawie cznej korekty indeksu rynkowego
dokonad prognozy udziau w rynku.

Rysunek 29. Prognozowane parametry


Autorzy pragn zwrcid uwag, i nawet znaczca korekta wspczynnika poziomu satysfakcji
klienta (indeksu rynkowego) nie upowania grajcych do drastycznych zmian prognozy
udziau w rynku. Naley pamitad, o czy ju pisano, e jeeli nasi konkurenci podejm
zblione do nas decyzje, to mimo stosunkowo duej zmiany indeksu rynkowego udzia w
rynku adnej firmy nie ulegnie zmianie. Pokazano to na rysunku 30, gdzie w prezentowanej
przykadowej rozgrywce na cztery firmy trzy podejmoway identyczne decyzje, a zatem ich
udziay rynkowe podczas caej rozgrywki s takie same (przedsibiorstwa TESTOWA02 do
04).

Rysunek 30. Udzia w rynku przedsibiorstw w przykadowej rozgrywce

Autorzy zatem jeszcze raz chc podkrelid, i udzia w rynku to bardzo wany parametr
przygotowania procesu decyzyjnego, z uwagi na ktry naley zrobid analiz wraliwoci
scenariuszy decyzyjnych, pamitajc o tym, e z uwagi na funkcjonujce na rynku inne
przedsibiorstwa oraz pamid rynku trudno oczekiwad duych, skokowych zmian. Widad to
na rysunku 28, gdzie zmiany udziau w rynku przedsibiorstwa TESTOWA01 nie s w
stosunku do poprzedniego kwartau wiksze od 3,0%.



4.4.2.Podejmowanie decyzji
1. Podjd decyzje na I-szy kwarta,
2. Wysad decyzje (prosz zwrcid uwag, e aby przesad skutecznie decyzje naley je
zaakceptowad wybierajc opcj AKCEPTUJ, ktra pojawia si w nowym oknie),
3. Zapoznad si z wynikami danego kwartau i ewentualnymi komunikatami
kierowanymi do przedsibiorstwa,
4. Podjd decyzje na kolejny kwarta i przejd do punktu 2, o ile rozgrywka nie zostaa
wczeniej zakooczona.

Rysunek 31. Przykadowe decyzje na kwarta
Naley wyranie zwrcid uwag na koniecznod oddzielania miejsc dziesitnych przy pomocy
kropki, a nie przecinka. Niezastosowanie si do tej reguy spowoduje wywietlenie
komunikatu bd wczytywania decyzji.



Jednak skuteczne podjcie decyzji wymaga aby pokazao si okienko Wysad ponisze
decyzje?. Brak wywietlenia wspomnianego okna moe byd spowodowane zablokowaniem
okienek wyskakujcych w przegldarce (naley dopucid okienka wyskakujce).

Rysunek 32. Akceptacja decyzji

Rysunek 33. Przykadowe komunikaty otrzymywane przez przedsibiorstwo


Naley pamitad w trakcie przygotowywania decyzji na kolejny kwarta dziaalnoci, i naley
si stosowad do komunikatw, ktre czasami kierowane s do przedsibiorstwa.
4.5.Podsumowanie i zakooczenie rozgrywki
W momencie gdy zakooczy si kady z etapw konkursu, uczestnik bdzie mg przegldad
wszystkie dane liczbowe, dotyczce pozostaych graczy.

Jak pamitamy misj przedsibiorstw funkcjonujcych w przykadowej rozgrywce bya
maksymalizacja wartoci firmy wg formuy Wilcoxa. Dlatego podsumowanie naleaoby
analizowad od tej wanie wielkoci. Wyniki przedsibiorstw TESTOWA01 do TESTOWA04 w
przykadowej rozgrywce pokazano na rysunku 34.

Rysunek 34. Podsumowanie rozgrywki wartod firmy wg formuy Wilcoxa
Mona zatem stwierdzid, e przygotowana przez przedsibiorstwo TESTOWA01 strategia
bya cakowicie nietrafiona pod ktem tego wanie kryterium.
Na rysunkach 34, 35 i 36 przedstawiono kilka innych zestawieo podsumowujcych
rozgrywk. Oczywicie w grze istnieje moliwod wygenerowania znacznie wikszej liczby
zestawieo podsumowujcych.


Rysunek 35. Podsumowanie rozgrywki zysk netto skumulowany
Po krtkim przeanalizowaniu tych zestawieo dla przykadowej rozgrywki mona stwierdzid,
e przedsibiorstwo TESTOWA01 osigno najnisz wartod firmy. Okazuje si jednak, e
osigno najnisz strat oraz e konkurencyjne przedsibiorstwa niebezpiecznie zbliyy si
do progu zaduenia (rysunek 34). Trudno zatem wyrokowad jak potoczya by si rozgrywka
w kolejnych kwartaach dziaalnoci.

Rysunek 36. Podsumowanie rozgrywki zaduenie kredytowe



5.Zidentyfikowane problemy techniczne
W trakcie dotycz as przeprowadzonych rozgrywek gry TEES zauwaono nastpujce
problemy techniczne:
1. niestety mog wystpid problemy z logowaniem na platformie TEES w przypadku
uywania innej przegldarki ni Internet Explorer (od wersji 5), SAFARI, CHROME lub
Firefox (wszystkie wersje). Czasem te pojawia si bd illegal function call, ktry
wymaga jedynie zrestartowania przegldarki,
2. aby skutecznie podejmowad decyzje naley dopucid okienka wyskakujce dla
platformy TEES. Wysanie decyzji wymaga jej zatwierdzenia przy pomocy przycisku
Akceptuj jeli przycisk si nie pojawia to znaczy, e ju jest otwarty w innym
okienku lub nie zostay dopuszczone okienka wyskakujce,
3. w arkuszu decyzyjnym naley uywad do oddzielenia miejsc dziesitnych kropek
zamiast przecinkw (pojawia si nieszczliwie sformuowany komunikat: bd
wyskakujcych decyzji),
4. przegldane wykresy pojawiaj si w nowych okienkach, i naley je zamykad przy
pomocy przycisku zamknij,
5. nie odpowiadamy za to, ze w ostatniej chwili nie da si skutecznie wysad decyzji (np.
z powodu nagej utraty cznoci przez gracza, uprzedzamy, e zegar serwera jest
synchronizowany ze wzorcem, co powoduje, e czas pokazywany przez serwer moe
si rnid od czasu rzeczywistego ),
6. jeli decyzja na dany kwarta nie zostanie podjta w terminie za obowizujce
zostan decyzje z poprzedniego kwartau.


Spis tabel:
Tabela 1. Etapy gry TEES-6 .......................................................................................... 7
Tabela 2. Zakup innych informacji ................................................................................. 13
Tabela 3. Odpowied na dania zwizkw zawodowych ................................................ 33
Tabela 4. czny jednostkowy koszt zmienny ................................................................. 38
Tabela 5. Skadniki kosztw staych ............................................................................... 38



Spis wykresw:
Wykres 1. Jednostkowy koszt zmienny a jakod produktu................................................ 20
Wykres 2. Jednostkowy koszt zmienny a skala produkcji ................................................. 22
Wykres 3. Krzywa popytu przy domylnych wartociach parametrw ............................... 25
Wykres 4. Elastycznod cenowa indeksu rynkowego (przykad) ........................................ 27
Wykres 5. Elastycznod jakociowa indeksu rynkowego (przykad) ................................... 28
Wykres 6. Elastycznod indeksu rynkowego wzgldem nakadw na reklam w Internecie
(przykad) ............................................................................................................ 29
Wykres 7. Elastycznod indeksu rynkowego wzgldem nakadw na reklam w prasie
(przykad) ............................................................................................................ 30
Wykres 8. Elastycznod indeksu rynkowego wzgldem nakadw na reklam w radio
(przykad) ............................................................................................................ 30
Wykres 9. Elastycznod indeksu rynkowego wzgldem nakadw na reklam w telewizji
(przykad) ............................................................................................................ 31
Wykres 10. Elementy jednostkowego kosztu zmiennego ................................................. 37



Spis rysunkw:
Rysunek 1. Podstawowe parametry gry TEES-6 (przykad) .............................................. 8
Rysunek 2. Przebieg rozgrywki ...................................................................................... 10
Rysunek 3. Decyzje operacyjne i dotyczce lokaty terminowej ......................................... 11
Rysunek 4. Efekt zakupu informacji ............................................................................... 13
Rysunek 5. Koszty stae i zmienne przedsibiorstwa TEES-x .......................................... 36
Rysunek 6. Sytuacja rynkowa przedsibiorstwa w grze TEES-6 ...................................... 39
Rysunek 7. Rachunek zyskw i strat koszty stae i zmienne ........................................... 41
Rysunek 8. Rachunek zyskw i strat wariant porwnawczy cz. I ..................................... 42
Rysunek 9. Rachunek zyskw i strat wariant porwnawczy cz. II .................................... 43
Rysunek 10. Rachunek zyskw i strat - wariant kalkulacyjny cz. I ...................................... 43
Rysunek 11. Rachunek zyskw i strat - wariant kalkulacyjny cz. II ..................................... 44
Rysunek 12. Bilans aktywa trwae ............................................................................... 45
Rysunek 13. Bilans aktywa obrotowe .......................................................................... 46
Rysunek 14. Pasywa kapita wasny ............................................................................ 46
Rysunek 15. Pasywa zobowizania ............................................................................. 47
Rysunek 16. Rachunek przepyww pieninych metoda porednia dziaalnod operacyjna
.......................................................................................................................... 48
Rysunek 17. Rachunek przepyww pieninych metoda porednia dziaalnod
inwestycyjna ....................................................................................................... 49
Rysunek 18. Rachunek przepyww pieninych metoda porednia dziaalnod finansowa
.......................................................................................................................... 49
Rysunek 19. Wskaniki pynnoci .................................................................................. 51
Rysunek 20. Wskaniki zaduenia ................................................................................. 51
Rysunek 21. Wskaniki rentownoci .............................................................................. 52
Rysunek 22. Wskaniki sprawnoci dziaania .................................................................. 52
Rysunek 23. Ekran rejestracji ........................................................................................ 53
Rysunek 24. Rejestruj gracza ....................................................................................... 54
Rysunek 25. Okno logowania gracza .............................................................................. 54
Rysunek 26. Podstawowe opcje .................................................................................... 55


Rysunek 27. Opcja moje konto .................................................................................. 56
Rysunek 28. Krzywe charakterystyk ekonomicznych ....................................................... 58
Rysunek 29. Prognozowane parametry .......................................................................... 58
Rysunek 30. Udzia w rynku przedsibiorstw w przykadowej rozgrywce ........................... 59
Rysunek 31. Przykadowe decyzje na kwarta ................................................................. 60
Rysunek 32. Akceptacja decyzji ..................................................................................... 61
Rysunek 33. Przykadowe komunikaty otrzymywane przez przedsibiorstwo .................... 61
Rysunek 34. Podsumowanie rozgrywki wartod firmy wg formuy Wilcoxa .................... 62
Rysunek 35. Podsumowanie rozgrywki zysk netto skumulowany ................................... 63
Rysunek 36. Podsumowanie rozgrywki zaduenie kredytowe ....................................... 63

Podręcznik Do Gry Tees 6

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Podręcznik Do Gry Tees 6

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Symulacyjna gra decyzyjna TEES-6 podrcznik uytkownika

Autorzy: Jerzy T. Skrzypek, Mariusz Szubra Strona 1

You might also like