Professional Documents
Culture Documents
II.
Rozpuszczenie olejkw eterycznych za pomoc porednikw rozpuszczania- solubilizatorw. Najczciej jest wykorzystywany polisorbat. W procesie solubilizacji tworz si micele. Znaczna cz olejku wnika do nie polarnego wntrza miceli co pozwala na uzyskanie wody aromatycznej o steniu 10-krotnie wyszym w porwnaniu z pozostaymi metodami. Tak metod otrzymamy wod aromatyczn Aqua aromatica concentrata- naley j rozcieczy przed uyciem. Menthae piperitae aqua aromatica concentrata - skad stonej wody aromatycznej mitowej: Menthae piperitae olei 0,5g Etanol 96 4,5g Polisorbat 5g Woda oczyszona 90g III. Olejek miesza si z polisorbatem, dodaje si etanol i do uzyskanej mieszaniny dodaje si przegotowan i ostudzon wod oczyszczon. Aby uzyska wod aromatyczn o steniu 0,1% naley zmiesza 2cz koncentratu i 8 cz. wody.
W technologii postaci leku s wykorzystywane te syropy bez dziaania leczniczego np. syrop winiowy, pomaraczowy. Przy otrzymywaniu syropw wymagana jest odpowiednia jako, czysto wody, waciwe warunki produkcji zapobiegajce przed zanieczyszczeniem drobnoustrojami.
Otrzymywanie syropw: I. Na gorco Cukier rozpuszcza si w podwyszonej temperaturze. Przepisan ilo cukru naley doda do naczynia, doda pyn rozpuszczajcy i ogrzewa do wrzenia. Utrzymywa w stanie wrzenia do 2 min. (Zbyt dugo spowoduje hydrolize sacharozy). Na skal przemysow otrzymuje si preparaty w kotach z paszczem grzejnym. Gorcy syrop naley przecedzi przez gst tkanin i uzupeni wrzc wod do przepisanej iloci. Nastpnie syrop przelewamy do czystych, suchych, uprzednio wyjaowionych butelek, wypeniajc je maksymalnie. Naley je natychmiast zamkn, a po ostudzeniu zamiesza zawarto. Mona te doda kilka kropli etanolu na powierzchni syropu przez zamkniciem butelki. Alkohol nie rozpuszcza si w stonym syropie. Jego pary hamuj rozwj pleni, drody i innych drobnoustrojw. Na zimno Cukier rozpuszcza si w przepisanym pynie, bez ogrzewania w perkolatorze albo w innym naczyniu o zblionym ksztacie. Na dnie naczynia naley umieci warstw filtracyjn , wsypa cukier i z gry wlewa wod lub inny roztwr w ktrym cukier ma by rozpuszczony. Pierwsze porcje syropu s rozcieczone i naley je wlewa z powrotem do naczynia a do cakowitego rozpuszczenia cukru. Syrop otrzymany t metod jest klarowny, nie wymaga sczenia. Na zimno otrzymuje si rwnie syropy przez zmieszanie z syropem najczciej syropem prostym, skadnikw pynnych. Np.: Syrop z owocni pomaraczy gorzkiej Ewentualnie mona jest te otrzyma przez rozpuszczenie staej substancji leczniczej w odpowiednim syropie. Np.: Syrop z sulfagwajakolem
II.
Syropy w skad ktrych wchodz wycigi rolinne otrzymuje si przez: Rozpuszczenie w nich cukru na gorco Syrop prawolazowy (wycig rolinny: macerat z korzenia prawolazu) Zmieszanie na zimno gotowego wycigu z syropem prostym. Ten sposb zapobiega utarcie lotnych skadnikw czynnych. Syrop tymiankowy zoony Zamiast sacharozy mona wprowadzi alkohole wielowodorotlenowe ( sorbitol z glicerolem) , sztuczne rodki sodzce (aspartam, sacharyna, cyklaminian sodu). Naley je przechowywa w temp poniej 25C i chroni przed dziaaniem wiata. Przykady: Syrop prosty (zwyky) na gorco Prawidowy skad syropu jestemy w stanie sprawdzi przez pomiar gstoci wspczynnika zaamania wiata i skrcalno waciw. Podczas produkcji zachodzi inwersja sacharozy i karmelizacja. Zawiera substancje wice ( lepiszcz) i rodki powlekajce. Syrop prawolazowy ( Althaea sirupus) na gorco Sacharoza 64%, 3h maceracji. luzy ulegaj ekstrakcji. Zalecane jest konserwowanie kwasem benzoesowym( o dziaaniu wykrztunym). Jest to rodek wspomagajcy ( adjuvans). Jest skadkiem preparatu Liguor pectoralis Syrop z owocni pomaraczy gorzkiej = Syrop pomaraczowy = Aurantii amari pericarpi sirupus 90 cz. syropu prostego + 10 cz. nalewki pomaraczowej + 5 cz. pynny wycig z pomaraczy gorzkiej ( Aurantii amarii pericarpi extractum fluidum). Skadniki czynne: gorycze, olejek eteryczny. Stenie sacharozy w tym syropie to 58%. Cukier, etanol, olejek eteryczny, zwikszaj trwao. Syrop ten jest stosowany jako corrigend Samku i zapachu oraz jako nonik substancji leczniczej. Syrop z sulfagwajakolem= Sulfagaiacoli sirupus = Thiocoli sipupus = Kalii quaiacolosulfonici Skadniki czynne: tiokol. Otrzymujemy go przez rozpuszczenie 6 cz sulfagwajakolu w 94 cz. podgrzanego syropu z owocni pomaraczy. Tiokol wchania si z przewodu pokarmowego, wydala si go przez drogi oddechowe, drani bony luzowe oskrzeli, zmniejsza lepko wydzieliny, dziaa odkaajco. Syrop tymiankowy zoony= Thymi sirupus compositus Otrzymujemy go przez zmieszanie pynnego wycigu z ziela tymianku z syropem zwykym, z dodatkiem tymolu(dezynfekcyjnie) i bromku amonu ( wykrztunie). Syrop ten dziaa wykrztunie dziki obecnoci saponin i olejku eterycznego, powoduje zwikszenie wydzielania luzu w drogach oddechowych, pobudza ruch rzsek nabonka i wyzwala odruch wykrztuny. Jony amonowe- dziaanie wykrztune. Jony bromkowedziaanie uspokajajce. Inne preparaty w ktrych nonikiem substancji leczniczej jest stony roztwr sacharozy stosowane w schorzeniach drg oddechowych dziaaj one mukolitycznie (czyli rozrzedzenie wydzieliny, uatwiaj odkrztuszanie) chlorowodorek bromoheksyny ( prep. Flegamina) Mukosolwan) chlorowodorek ambroksolu ( prep. Ambrosol, Flawamed, Karbocysteina (prep. Pectodrill) Zawieraj te wycigi rolinne oraz substancje przeciwkaszlowe: bromowodorek dekstrometorfanu kodeina W postaci syropu stosuje si rwnie antybiotyki: Klarytromycyna Amoksycyklina
W syropach wystpuj te substancje o dziaaniu przeciwblowym, przeciwgorczkowym, przeciwzapalnym: Paracetamol Ibuprofen Stone roztwory sacharozy s nonikiem zwizkw wapnia oraz dla substancji o dziaaniu uspokajajcym: hydroksyzyna i przeciwistaminowym: fumaran klemastyny chlorowodorek promerazyny wodorofumaran ketotifenu Istniej te syropy o dziaaniu przeczyszczajcym Syrop z laktuloz Syrop z wycigiem z korzenia rzewienia czy kory kruszyny
3.Eliksiry ( Eliksiri)
El- eksir= kamie filozoficzny. Zostay wprowadzone przez alchemikw arabskich. S to wodnoalkoholowe roztwory sacharozy i alkoholi wielowodorotlenowych, w ktrych stenie sacharozy jest mniejsze ni w syropach co skutkuje mniejsz lepkoci i gstoci ni w syropach. W celu zwikszenia lepkoci zalecany jest dodatek pochodnych celulozy ( np. metylocelulozy). Dziki zawartoci etanolu eliksiry mog zwiera rwnie substancje lecznicze trudniej rozpuszczalne w wodzie. Zawarto etanolu jest rna i zaley od waciwoci substancji, ktre maj wchodzi w skad preparatu. Eliksiry zawieraj substancje poprawiajce smak lub zapach s to gwnie olejki eteryczne, sztuczne substancje sodzce. Etanol z olejkami eterycznymi peni funkcj skadnikw konserwujcych. Przy sporzdzaniu eliksiru oddzielnie rozpuszcza si skadniki rozpuszczalne w wodzie i alkoholu. Roztwr wodny dodaje si do roztworu alkoholowego i miesza si. Tak mieszanin naley odstawi na okrelony czas w celu wysycenia olejkami. Kiedy jest nadmiar olejku eliksir opalizuje . Eliksir mona wytrzsa z talkiem i przesczy. Rozpuszczalno olejkw eterycznych mona zwikszy przez dodatek glicerolu, sorbitolu, glikolu propylenowego. Przykad: Eliksir skad: Extractum Glycyrrhizae= wycig z lukrecji 20 cz Amonium hydricum 3 cz Oleum foeniculi 0,5 cz Oleum anisi 0,5 cz W mieszaninie wody ze spirytusem. Preparat dziaa wykrztunie
7.Proszki(Pulvis, Pulveres)
Najprostsza posta leku stosowana bezporednio, zoona z rwnomiernie rozdrobnionych substancji staych, przeznaczona do uytku zewntrznego (pudry i zasypki) lub wewntrznie oraz do sporzdzania roztworw (wewntrznie i zewntrznie).Proszki stanowi wyjciow form otrzymywania innych staych postaci lekw(np.granulaty, tabletki) oraz pynne postaci po rozpuszczeniu, zemulgowaniu lub zawieszeniu. Taki proszek moe suy do otrzymania roztworu zawiesiny, emulsji. W formie proszkw podajemy: 1. Surowce rolinne 2. Nieorganiczne substancje mineralne (tlenek cynku i talk) 3. Zwizki organiczne (skrobia) 4. Wycigi rolinne (suche lub gste w maej iloci) 5. Olejki eteryczne W zalenoci od iloci skadnikw rozrniamy proszki: a) Proszki proste (Pulveres simplices) a otrzymywanie poprzez sproszkowanie substancji leczniczej z pomocnicz i przesianie ich przez sita , stosowane ex tempore (skadniki wymagajce proszkowania ex-tempore : kwas acetylosalicylowy, kwas askorbowy, wodzian chloralu, wodorowglan sodu,uratropina,siarczan sodu,tlenek cynku oraz zwizki lotne: kamfora,jod,mentol,tymol) b) Proszki zoone (Pulveres mixti, compositi)- w ich skad wchodz min. 2 substancje lecznicze.Otrzymywane s przez dokadne wymieszanie sproszkowanych subst. leczniczych . Do ich wykonania uywamy skadnikw( co najmniej rednio sproszkowanych) , ktre po zmieszaniu nie zmieniaj waciwoci leczniczych subst. ( nie tworz niezgodnoci) PROSZKI MIANOWANE (Pulveres titrati) S to proszki otrzymywane z silnie dziaajcych surowcw rolinnych, doprowadzone do cile okrelonego miana czyli siy dziaania, poprzez dodanie skrobi,laktozy lub niewytrawionego surowca. Miano jest okrelane w jednostkach biologicznych. Np.Adonidis vernalis herba mitrata ziele mika wiosennego mianowane PROSZKI ROZCIECZONE(Pulveres triturati) Uzyskiwane przez roztarcie substancji czynnej z obojtnym proszkiem rozcieczajcym np. sacharoz lub laktoz. Dziki temu uatwiamy odwaanie subst. Leczniczej zapisanej w bardzo maej iloci . Rozcieczenie dokonane w stosunku prostych liczb cakowitych wielokrotnych do rozcieczanej subst. Czynnej. (Stosunek to czsto: 1+1 ,1+4, 1+9, 1+99) Np. oznaczenie :1+1 Extr. Belladonnae sicc. Oznacza, e na 1g suchego wycigu surowca, przypada 1g substancji obojtnej .(na kady gram substancji czynnej przypada 1g substancji obojtnej) 1+9 =10g rozcierki (zawiera) ------1g substancji czynnej X ------- 0,01 g X=0,1g rozcierki
8.Olejkocukry(Oleosacchara)
S to mieszaniny olejkw eterycznych z sacharoz, sporzdzane przez roztarcie sproszkowanej sacharozy z olejkiem eterycznym, zazwyczaj w il. 1 kropla na 2g cukru. Wyjtek! :olejek z owocni pomaraczy gorzkiej, olejek z kwiatw pomaraczy, olejek cytrynowy i olejek rany ( 1 kropla olejku na 4g cukru). Olejkocukry s przykadem proszkw , ktrych skadnikiem jest substancja pynna. Sposb zapisywania proszkw: - proszki proste i zoone mog by stosowane jako proszki do uytku zewntrznego i wewntrznego - lekarz moe je przepisa w formie proszkw niedzielonych i dzielonych
PROSZKI NIEDZIELONE 1. Proszki niedzielone do stosowania zewntrzego: -stosowane s w formie pudrw i zasypek( na skr i bony luzowe w celach leczniczych lub profilaktycznych,ochronnych) - w skadzie zawieraj subst. o waciwociach cigajcych, bakteriobjczych, przeciwzapalnych i dezynfekujcych -substancje pomocnicze, ktre s podoem pudrw powinny charakteryzowa si odpowiedni przyczepnoci do skry i odpowiedni zdolnoci do pochaniania wody i tuszczu.Odpowiedni przyczepno moe zapewni talk, stearynian magnezu i cynku,wazelina, tlenek tytanu,lanolina. Waciwoci absorbujce wykazuj: *skrobia,glinka biaa,tlenek tytanu,poliamid, wglan wapnia,krzemionka -pudry dziaaj: wysuszajco, chodzco, odkaajco, zapobiegaj zapaleniu skry, s stosowane na rany ( w tym wypadku powinny by jaowe) -pudry i zasypki powinny by co najmniej miako sproszkowane ( sito 0,16 mm) - wydajemy je w torebkach papierowych rnicych si kolorem 2. Proszki niedzielone do stosowania wewntrznego: wikszej iloci preparatu ni zapisana, nie spowoduje zatrucia. Poszczeglne dawki pacjent odmierza za pomoc yeczki ( miana orientacyjna) Proszki niedzielone wydajemy w odpowiednio opisanych papierowych torebkach. Jeli mamy substancj higroskopijn najpierw do torebki z zamkniciem strunowym. PROSZKI DZIELONE(najczciej stosowane do uytku wewntrzego) -np. Proszek troisty ; nie mog zawiera substancji silnie dziaajcych albo zawiera w takiej il. Lub rozcieczeniu, e przyjcie
II.
PROSZKI MUSUJCE(Pulveres effervescens) Oprcz substancji leczniczej zawieraj wglan lub wodorowglan i kwas cytrynowy(lub winowy), ktry rozp. Si w wodzie, reagujc z wydzieleniem si dwutlenku wgla