11 lutego 2013 Numer 15

ISSN 2084-9117

Specjalny dodatek - Zdrowie. Czytaj na str. 24-29

WWW.POZATORUN.PL

Reporta

Pikne serce Beaty Kukuki

Obrowo pacze do dzi po mierci nastolatki

Wywiad bez autoryzacji

Marszaek chce zrobi porzdek z wzami autostradowymi

Autostrada to wrota do rozwoju

4

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Jestemy te na facebook.com/pozatorun

Krzysztof Bogalecki: nie wyparem si miasta 9 Uniwersytet Trzeciego Wieku czeka na chtnych 14 Zesp Absurd zdobywa coraz wiksz popularno 16 Gminny dworek pamitajcy Chopina do renowacji 21

Chema

*** Gmina ysomice *** Gmina Lubicz

*** Gmina Obrowo

Kolumn FINANSE redagujemy z

najlepszymi doradcami finansowymi w Toruniu

WWW.POZATORUN.PL

2 POZA TORU, 11 lutego 2013

Poza Toru 24h/7 dni Dzwocie do nas!

Co si dzieje? Chcesz nam o tym opowiedzie? Poza Toru uruchamia dyury reporterskie! Czekamy na sprawy wymagajce interwencji reporterskiej! Jestemy dla Was dostpni 24 godziny na dob, siedem dni w tygodniu. Kontakt pod numerem telefonu: 537049 739 Lub na adres mailowy: redakcja@pozatorun.pl

Stopka redakcyjna

Felieton
Normalnie nienormalne
TOMASZ WICAWSKI
S w tym kraju rzeczy, ktre przestay nas dziwi, bo stay si powszechne jak brak czasu na niadanie przed wyjciem do pracy. Nikogo nie zastanawia fakt, e roztopy po zimie ujawniaj co roku miliony dziur na naszych drogach, sprawiajc, e jazda samochodem przypomina zmagania rajdowcw. Wszyscy bowiem wiedz, e ulice w Polsce przypominaj ser szwajcarski. Kady Polak to pijak i zodziej. W zdumienie nie wprawia nas fakt, e skrzyowanie dwch drg podlegych innym jednostkom samorzdu terytorialnego jest zaniedbane i zupenie niedostosowane do potrzeb kierowcw i pieszych. W kocu wszyscy wiemy, e gdzie dwch Polakw tam pitnacie pomysw jak zaradzi sytuacji, a gdzie piciu robotnikw remontujcych drog, tam jedna opata. Kady Polak to pijak i zodziej. Przyzwyczailimy si do tego, e pocig spnia si o 3,5 godziny, a po wejciu do niego i tak nie ma ani jednego miejsca siedzcego. Nikt ju nawet nie oczekuje, e w toalecie bdzie papier. Byleby byo w niej miejsce na walizk, na ktrej przycupniemy. Nie wk.a nas to, e zim ogrzewanie w wielu skadach zupenie nie dziaa, a w maju, przy piknej sonecznej pogodzie, grzejnik w PKP jak na zo zasuwa na caego. Kady Polak to pijak i zodziej. Przestalimy wymaga. Przyjlimy do wiadomoci, e niektre sprawy w naszym pastwie nie s normalne i lepo trwamy w tym przewiadczeniu. W Sejmie zawsze bd skaka sobie do garde, w spkach skarbu pastwa zawsze bd przekrty, a ZUS i Urzd Skarbowy zawsze nas bd okrada. Zapomnielimy, e mamy na polityk i politykw jakikolwiek wpyw. Przyjlimy wiar, e kady Polak to pijak i zodziej. Wielu z nas pije, ale czy wszyscy kradn?

Felieton
Cuda, nie wda
UKASZ PIECYK
Z mediami jest ju tak, e jeli nie ma trupa, to trzeba przyapa osob publiczn na czym, co jest tak naprawd powszechne i akceptowane. Prasa orzeka, e na targach ywnoci i rolnictwa rzecznik marszaka bya pijana. Promile wykryto na podstawie zdjcia nadesanego do redakcji. Amerykaskie seriale kryminalne nie powstydziyby si takiej skutecznoci. Autorom nosa dziennikarskiego zazdroszcz, bo wdk z degustacji wyczuli na monitorze. Fakt - kieliszek w doni to dowd niezbity. Beata Krzemiska twierdzi, e bya tam tylko woda. Cud w Kanie Berliskiej. Niech jednak pierwszy rzuci flaszk ten, kto sam wczeniej nie pi. Tylko ostronie, eby si nie stuka. Dziwi tylko tumaczenie bohaterki, ktra pod swoim owiadczeniem rzekomo podpisaa niewiadomych dziennikarzy. Kto mieczem wojuje, ten pod cudzymi sowami bdzie cytowany w mediach. No bo czemu nie? Oburza mnie tylko to, e my nie dostalimy zaproszenia. Skandal, e gazeta o takim charakterze zostaa pominita na doynkach na berliskich salonach. Przez tydzie zaoszczdzibym na soikach od mojej mamy w studenckiej lodwce. Niestety obejd si smakiem, rzecznik pjdzie na urlop chorobowy, a tylko red. Wicawski bdzie czeka kolejny tydzie na autoryzacj wywiadu z marszakiem. Gdy mj wujek na weselu odwci kieliszek dnem do gry na znak, e ju nie pije, jego brat stwierdzi, e pierwszy raz widzi, eby winia koryto przewrcia. Wasze zdrowie, panie i panowie, bo wiadro pomyj na wylanie czeka.

Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. 8 marca 28

Wydawca

Agencja PR Goldendorf

Redaktor Naczelny

Radosaw Rzeszotek radekrzeszotek@gmail.com GSM 609 119 016

Sekretarz Redakcji
Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)

Dzia reportau

Monika Olender, Maciej Koprowicz, Marcin Tokarz

Dzia samorzdowy Dzia foto

ukasz Piecyk, Agnieszka Kapela, Marcin Lewicki Tytus Szabelski, Maciej Pagaa, Maria Lewandowska

Dzia rolnictwo:
Katarzyna Hejna

REKLAMA

Magorzata Paka (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) reklama@pozatorun.pl

Skad

Studio Poza Toru

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

ISSN 2084-9117
***

3 POZA TORU, 11 lutego 2013

REGION

4 POZA TORU, 11 lutego 2013

Autostrada to wrota do rozwoju

Jaki jest z perspektywy marszaka wojewdztwa klimat wsppracy pomidzy najwaniejszymi jednostkami samorzdu terytorialnego w regionie? Czy wspdziaanie przy wykonywaniu wielu zada ze starostwem powiatowym czy gminami lecymi w powiecie toruskim ukada si tak, jakby sobie pan to wyobraa? Starostwo Powiatowe jest dla mnie bardzo wanym partnerem w realizacji strategii rozwoju regionu. W caym wojewdztwie stosujemy podobn polityk, zakadajc, e starostowie s koordynatorami wsppracy na obszarze danego powiatu. Czasami wywouje to pewne kontrowersje, gdy wjtowie czy burmistrzowie dbaj bardzo o autonomi samorzdw. W powiecie toruskim nie ma jednak takich kopotw. Oceniam t wspprac bardzo wysoko. Samorzdowcy z powiatu toruskiego, bdcego kokonem okalajcym punkt centralny Toru przyjmuj na siebie czsto ciar koordynacji projektw wykraczajcych poza obrb powiatu. Lata 2013-2014 s okresem przejciowym z racji koca jednego okresu programowania unijnego i pocztku kolejnego. rodki z lat 2007-2013 w duej mierze zostay ju wykorzystane, a nastpnych funduszy jeszcze nie ma. Czy mgby pan wskaza najwaniejsze inwestycje, ktre w najbliszym czasie bd realizowane na terenie powiatu toruskiego? Konieczne jest uruchomienie autostrady A1. Nie realizujemy tej inwestycji, ale bardzo silnie o ni zabiegamy, bo s to wrota do rozwoju caego wojewdztwa. Cze poudniowa autostrady musi wreszcie ruszy. To priorytet. Nie mniej wane jest skomunikowanie tej trasy z najwaniejszymi punktami w regionie. Nie moemy bowiem ponosi jedynie strat z racji tego, e jestemy wojewdztwem tranzytowym. Autostrada nie jest szczeglnie przyjazna ani dla mieszkacw, ani dla rodowiska naturalnego. Jeeli jednak jest, musi by jak najefektywniej wykorzystana. Priorytetem w powiecie toruskim musi by udronienie

REGION

O zwolnieniach w strefie ekonomicznej, inwestycjach w drogi i kolej oraz nowej perspektywie finansowania unijnego, z marszakiem wojewdztwa kujawsko-pomorskiego, Piotrem Cabeckim, rozmawia Tomasz Wicawski
Sierpca? Na tym odcinku konieczna jest wsppraca z wojewdztwem mazowieckim. Pocigi do Sierpca kursuj wanie na mocy porozumienia z samorzdem wojewdztwa mazowieckiego. Rzeczywicie, komunikacja w kierunku Lipna musi zosta przeorganizowana. Nasze oczekiwania bd w stosunku do obsugi tego poczenia wzrasta. Czy uda si poprawi poczenia do samego Sierpca - zaley nie tylko od nas. Trasa do Lipna ley jednak cakowicie w naszej gestii i musimy zwikszy przyjazno wiadczonych na tym terenie usug transportowych. Zintegrowanie jednej i drugiej gazi uatwi mieszkacom komunikacj z wanymi punktami w regionie. Wrmy do przyszej perspektywy unijnej i strategii rozwoju wojewdztwa. Jakie s najwaniejsze cele na kolejne lata? Konieczne jest wykonanie trudnej pracy w zakresie planowania przestrzennego w poszczeglnych gminach. Zarwno my, jak take starostwa maj wiadomo wyzwa stojcych przed nami na tym polu. Chcielibymy chroni obszary rolne, szczeglnie o wysokiej jakoci gleb, a w pnocnej czci powiatu toruskiego takie wystpuj. Ziemia chemiska to najyniejsze gleby w naszym regionie. Nie mona dopuszcza do zabudowy takich terenw. Musi by jasne rozrnienie midzy miaFot. Tytus Szabelski

stem a wsi. Bardzo wanym wyzwaniem jest take bardzo wysokie bezrobocie, ktre utrzymuje si w powiecie toruskim. W duych miastach regionu jest ono duo nisze, ale nawet porwnanie z powiatem bydgoskim jest niekorzystne. Trzeba problem strukturalnego bezrobocia zdefiniowa i sprbowa rozwiza. Wywoa pan temat bezrobocia. Strefa ekonomiczna w Ostaszewie trzsie si w posadach. Pracownikw zwalniaj Sumika i Orion. Nie martwi to pana? Oczywicie, e mnie to niepokoi. Fluktuacja w zatrudnieniu niesie negatywne konsekwencje. Ludzie trac prac, nie s pacone podatki, a sezonowo w zatrudnieniu jest bardzo uciliwa. Nie mona wtedy niczego zaplanowa, nie mwic o godnym yciu. Przy planowaniu strefy ekonomicznej w Ostaszewie popeniono podstawowy bd - wszystko oparto gwnie o Sharpa i Oriona. Upadek czy trudnoci jednej firmy na rynku globalnym powoduj perturbacje w caej strefie. Wiem jednak, e mae firmy rozlokowane wok Sharpa maj do stabiln sytuacj, bo dywersyfikuj zamwienia. Konieczne jest prowadzenie rozmw z Japoczykami odnonie ich przyszego dziaania w naszym regionie. Oni s wacicielami terenu i infrastruktury. Moliwo pozyskania nowych inwestorw, ktrzy mogliby w Ostaszewie da zatrudnienie setkom osb, nie zaley tylko od naszej woli. Pocieszajce jest to, e wola wsppracy istnieje, a przedstawiciele tych firm, z ktrymi si spotykamy, nie chowaj gowy w piasek i interesuj si przyszoci strefy. Szereg dziaa musz podj te zarzdzajcy stref ekonomiczn, eby jej dalsze funkcjonowanie miao sens i byo efektywne.

wzw autostradowych, ktre s zorganizowane w sposb bardzo prowizoryczny. W Turznie i Lubiczu istniej jedynie atrapy rozwiza komunikacyjnych, ktrych bymy oczekiwali. Musi by dobre poczenie wzw ze stref w Ostaszewie, aby mc zwiksza jej konkurencyjno i atrakcyjno dla potencjalnych inwestorw. W kolejnym okresie programowania bardzo istotna jest planowana obecnie przebudowa krajowej dziesitki. Trzeba odciy tereny podmiejskie, ktre maj pozosta swoist enklaw dla mieszkacw, a nie terenem przez ktry przejedaj dziennie tysice pojazdw. Jako samorzd wojewdztwa jestemy powoani do tego, aby zapewni rozprowadzenie ruchu samochodowego po caym regionie. A co z kolej? Czeka nas w najbliszym czasie kontynuacja modernizacji trasy Toru-Grudzidz. Od Chemy w kierunku Grudzidza udao si ju wyoni wykonawc inwestycji, ale pozostaa cz od Chemy w kierunku Torunia. Konieczna jest rewitalizacja peronw, ich budowa (jak np. w Ostaszewie) oraz poprawienie jakoci infrastruktury na tym odcinku. Istotn dla mieszkacw powiatu toruskiego inwestycj, chociaby ze wzgldu na przemieszczanie si do szk i miejsc pracy, jest modernizacja linii ko-

lejowej nr 18 midzy Toruniem i Bydgoszcz. W ramach inwestycji Bit City zakupimy take nowoczesny tabor do obsugi tej trasy i stworzymy system biletu metropolitalnego dla Torunia, Bydgoszczy oraz powiatw toruskiego i bydgoskiego. W ostatnim czasie oddalimy take do uytku dwa elektryczne pojazdy, ktre bd obsugiwa tras pomidzy Toruniem i Wocawkiem. Dwie kolejne odnowione jednostki oddamy do uytku jeszcze w tym roku. W najbliszej perspektywie finansowej 2014-2020 jednym z priorytetw jest dla nas udronienie trasy kolejowej midzy Inowrocawiem i Toruniem. Liczymy take na modernizacj wiaduktu na Placu Pokoju Toruskiego. Jedn z planowanych inwestycji jest take budowa trasy kolejowej do bydgoskiego lotniska, czyli skomunikowanie powiatu toruskiego z jedynym w regionie portem lotniczym. Ponadto opracowywany jest Zintegrowany Plan Transportu Publicznego, w ktrym pokaemy poczenia pasaerskie obsugiwane nie tylko przez kolej, ale i autobusy. Plan ten wskae take platformy przesiadkowe dla pasaerw, czyli moliwoci skomunikowania transportu drogowego, kolejowego i indywidualnego w regionie. Czy jest szansa na polepszenie jakoci pocze w kierunku

Bezpiecznie na dwch koach

Wrczenie nagrd odbyo si 29 stycznia w siedzibie Wydziau Ruchu Drogowego KMP w Toruniu. Nagrody rzeczowe przypady mieszkacom powiatu toruskiego. Akcja Bezpieczny pieszy i rowerzysta skadaa si z dwch konkursw. Najlepiej z zadaniem wymylenia hasa promujcego bezpieczny udzia pieszych i rowerzystw w ruchu drogowym poradzia sobie mieszkanka Gogowa w gminie Obrowo. Patrycja Borkowska jest uczennic III klasy Liceum Akademickiego w Toruniu.

Wyoniono laureatw konkursu Komendy Miejskiej Policji w Toruniu

- Zwyciskie haso brzmiao Dwa czy cztery, najwaniejsze s maniery mwi Wioletta Dbrowska, rzecznik prasowy KMP w Toruniu. Piesi i rowerzyci s czsto niechronionymi uczestnikami ruchu drogowego, std pomys na akcj promujc dbanie o ich bezpieczestwo. Drugi z konkursw polega na wyszukaniu i wskazaniu najbardziej kolizyjnych lub absurdalnych skrzyowa w Toruniu, ktre nios zagroenie dla wszystkich korzystajcych z drg. Niechlubne miano najnie-

bezpieczniejsze miejsca przypado skrzyowaniu przy Placu Chrapka, gdzie przecinaj si ul. Warneczyka i Przy Kaszowniku. - W tym konkursie zwycizc wyonilimy w drodze losowania mwi Wioletta Dbrowska. Aparat fotograficzny otrzymaa Bogusawa Mrzygd, mieszkanka Przeczna w gminie ubianka. Baner ze zwyciskim hasem wkrtce zawinie nad jedn z najbardziej ruchliwych ulic w Toruniu ulic Grudzidzk. (WT)

5 POZA TORU, 11 lutego 2013

REGION

Wystarczy podpisik, czyli teleprzebieracy

Mieszkacy podtoruskich miejscowoci mog by naraeni na dziaania nieuczciwych agentw jednej z firm telekomunikacyjnych
Marcin Lewicki S jak sprzedawcy marze. Pukaj do drzwi, obiecuj, e przyszli obniy wysoko rachunku za telefon. Nieuczciwi sprzedawcy-domokrcy pojawili si w naszym regionie. Nacigaj przede wszystkim osoby starsze. Mamy sygnay od poszkodowanych z Chemy, Lubicza, Aleksandrowa Kujawskiego oraz Przysieka. Jak dziaaj? Kim s? Jak ustrzec si oszustwa? Nasz dziennikarz zatrudni si w jednej z takich firm, aby sprawdzi jak od rodka funkcjonuje mechanizm... Firm telekomunikacyjnych przybywa. Oferuj coraz to nowe usugi. Ich pracownicy czsto wprowadzaj klientw w bd tylko po to, eby podpisa z nimi umow. Dobrze, jeeli koczy si tylko na wyszym rachunku telefonicznym. Sygnaw od poszkodowanych osb jest wiele. Nam udao si przewietli firmy Direct Connect oraz MNI Telecom wchodzc w skad grupy MNI. Dziennikarz naszej gazety zatrudni si, aby zbada jak od rodka wyglda zdobywanie klientw. Okazuje si, e pracownicy s namawiani do manipulowania klientami, czsto wprowadzaj ich w bd na przykad przedstawiajc si jako przedstawiciele konkurencji. Powszechn metod jest podsuwanie do podpisu umw, ktre rzekomo umowami nie s. Osoba, ktra da si namwi czsto popada w kopoty musi paci kary, traci zniki... ski z Chemy. - Ze mn im si nie udao, ale syszaem o ludziach, ktzy nie zachowali takiej czujnoci. Zarwno przedstawiciel Urzdu Komunikacji Elektronicznej jak i pracownicy Orange byli zdziwieni, gdy poinformowalimy ich jak firma MNI walczy o klienta. - Prezes UKE nie wyda decyzji dla MNI Telecom, na podstawie ktrej miaaby wiadczy usugi na szczeglnych warunkach dla emerytw, rencistw i osb regularnie opacajcych rachunki telefoniczne mwi Anna Lewandowska z Zespou Prasowego UKE. W kadym tego typu przypadku, czyli prbie wyudzenia danych, nakanianiu do zawarcia umowy poprzez wprowadzenie konsumenta przez przedstawiciela w bd, abonent powinien zawiadomi organy cigania oraz samego przedsibiorc. Pki co policja jednak nie otrzymaa sygnau o bezprawnych dziaaniach przedstawicieli handlowych z firmy MNI. - Nie mielimy zgosze odnonie tej firmy i jej dziaa. - mwi rzecznik prasowy toruskiej policji, Wioletta Dbrowska. - Prosimy jednak wszystkich, ktrzy mog spotka na swej drodze oszustw o czujno. Takie osoby czsto wykorzystuj nasz naiwno i czerpi z tego zysk. aby wpyn zwaszcza na osoby starsze. Ludzie nie zdaj sobie sprawy, e podpisujc tak umow naraaj si na kary zwizane z zerwaniem innego zobowizania oraz trac wiele zniek takich jak np. ulga dla osb niepenosprawnych. Dlatego zawsze przestrzegamy i prosimy naszych klientw, aby dokadnie czytali podsuwane im zobowizania i dokumenty. Niestety, nie udao si skontaktowa z przedstawicielami firmy MNI Telecom. Numer telefonu do Kierownika Dziau Obsugi MNI jest ju nieaktywny. Maile wysane na oficjaln skrzynk MNI Telecom rwnie pozostay bez odpowiedzi. Dzwonic do Biura Obsugi Klienta, syszymy, e pracownicy nie s upowanieni do podawania tego typu informacji i odsyaj do... Kierownika Dziau Obsugi MNI. Zupenie inaczej odpowiadaj przedstawiciele firmy Direct Connect. W odpowiedzi na prob o podanie jakichkolwiek danych firmy odpisali, e robimy sobie jaja i poinformowali, e firma od marca 2012 roku nie istnieje. Tymczasem dziennikarz Poza Toru jeszcze w sierpniu przeszed w tej firmie szkolenie. PS. Personalia pracoownikw zostay zmienione Boena Sawicka, Miejski Rzecznik Konsumentw w Toruniu: Aktualnie firmy nie dbaj ju o swj wizerunek i dobre imi, a za wszelk cen walcz o klientw. Klient powinien pamita, e kad umow musi dokadnie przeczyta, a najlepiej unika rozmw z akwizytorami. Takie osoby nie s zainteresowane naszym dobrem, a czystym zarobkiem, nawet kosztem naszego interesu.

Szefowie firm, w ktrych zatrudni si nasz dziennikarz maj wietne samopoczucie...

Formuka jak paciorek

- Dzie dobry, nazywam si Daria Adamska i chciaam Pastwa poinformowa, e zgodnie z decyzj Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej, dla eme-

rytw, rencistw i osb regularnie opacajcych rachunki bd wprowadzone nowe moliwoci techniczne - pynnie recytuje Daria, umiechnita pracownica firmy telekomunikacyjnej. eby jednak stwierdzi czy u pastwa takie moliwoci przysuguj bdzie potrzebny ostatni lub przedostatni rachunek telefoniczny. Ktry otrzymam? W drzwiach staje wyranie zdziwiona starsza pani. Po chwili przemylenia, zaprasza nas do rodka. Daria sprawnie tumaczy wszystko swojej rozmwczyni. Wyranie unika przy tym sowa umowa i koszt. Stwierdza, e moliwoci bd przysugiway starszej pani dziki umowie wewntrzsieciowej pomidzy Telekomunikacj Polsk a cakowicie polsk MNI Telecom. - Nie bd podpisywaa adnej umowy stwierdza starsza pani, co jednak nie przeszkadza agentce w zatwierdzeniu przygotowanego druku. - Pani kochana, nie ma adnej umowy, tutaj tylko prosz podpisik, inaczej nie mog dziaa dalej natychmiast odpowiada Daria. Klientka (oczywicie, niezda-

jca sobie z tego sprawy) podpisuje umow... Przedstawicielka nie podaje ani numeru agenta, ani jakichkolwiek danych. Na koniec klientka dostaje instrukcje, e nie ma ju nic podpisywa.

W Chemy dobrze ich znaj

- Pozyskiwani klienci to zwykle osoby starsze, ktre atwiej daway si namwi mwi wprost byy pracownik firmy Rafa Kaszuba. Najlepsi potrafili podpisywa po sze umw dziennie. Dziaalimy na terenie Torunia i okolic, wic mielimy ogromne pole do popisu. Rafa Kaszuba odszed z firmy po siedmiu dniach pracy. Mimo podpisania z klientami szeciu umw nie dosta wynagrodzenia. Twierdzi, e inni pracownicy rwnie zostali w ten sposb potraktowani. Sprawa jest bardzo dobrze znana mieszkacom Chemy. S oburzeni dziaaniem sprzedawcw-domokrcw i chtnie komentuj ca spraw. - Moim zdaniem to nacigacze, ktrzy eruj na cudzej naiwnoci stwierdza Andrzej Jabo-

Guchy telefon
Firma Orange, na ktr czsto powouj si agenci rnych firm telekomunikacyjnych zdecydowanie zaprzecza, e podpisao umow o wsppracy z firm MNI. - Nie mamy podpisanej umowy z firm MNI Telecom - mwi Maria Piechocka z Biura Prasowego firmy Orange. - Takie informacje podawane s po to, aby wprowadzi potencjalnego klienta w bd. Agenci konkurencyjnych firm stosuj specjalne techniki,

6 POZA TORU, 11 lutego 2013

ata na acie
Samorzdowcy z Obrowa s zaamani. Droga wojewdzka z centrum gminy do Silna znw wymaga remontu. Czy drogowcy poprawiajcy nawierzchni zrobili fuszerk? Na chodnik wzdu trasy w najbliszym czasie trudno liczy. - Nie moe by tak, e co roku na tej samej drodze jest problem mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. Jestemy zbulwersowani, bo gmina nie moe ingerowa w dziaania wojewdztwa, ale zmaga si musz z nimi nasi mieszkacy. Kady, kto jedzi t tras, wie w jakim jest ona stanie. Mowa o drodze wojewdzkiej numer 258 z Obrowa w kierunku krajowej dziesitki Wiedzie ona przez Osiek, Silno i Grabowiec. - W ubiegym roku wykonalimy na tej drodze powierzchniowe utrwalenie wyjania Leszek Gociniak, kierownik Rejonu Toru Zarzdu Drg Wojewdzkich. Polegao ono na uzupenieniu ubytkw i wykrusze oraz wprasowaniu w jezdni cienkiej warstwy grysw otoczonych w asfaltowej emulsji. To zabezpieczao drog przed szybk degradacj Zdecydowanie ograniczyo te liczb uszkodze po pierwszych przejciach przez zero. Przedstawiciele Zarzdu Drg Wojewdzkich wskazuj, e wiedz o problemach na tej trasie. Zgosili ju wykonawcy konieczno prac poprawkowych. - Miejscami doszo do zbyt duego spadku grysw wyjania Leszek Gociniak. Ze wzgldu na technologi tych robt, nie zostan one wykonane wczeniej ni w maju. Ubiegoroczny remont sta si okazj do uporzdkowania pobocza i wycicia krzeww rosncych przy jezdni, co miao poprawi widoczno. - Ustawilimy te supki hektometrowe dodaje Leszek Gociniak. Zadbalimy dodatkowo o nowe oznakowanie poziome.

REGION

Stopnia nieg i dziury w drogach pojawiy si jak grzyby po deszczu.

Razem po wicej
Tomasz Wicawski Jednostki samorzdu terytorialnego, chcc nie chcc, musz ze sob wsppracowa. Dokadna ilo rodkw z unijnej kasy, ktra przypadnie Polsce w latach 2014-2020, nie jest znana. Wiadomo jednak, e partnerstwo moe uatwi pozyskiwanie funduszy. - Do finau jakichkolwiek ustale jest jeszcze bardzo daleko mwi Mirosaw Graczyk, starosta toruski. Dzi jako powiat uczestniczymy w dwch projektach razem z innymi partnerami samorzdowymi. W ramach umowy partnerskiej prezydent miasta Bydgoszczy zoy wniosek do Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna. Inicjatywa ta zakada wypracowywanie listy inwestycji, ktre s najwaniejsze dla caego regionu. Projekt, o ktrym mowa, dotyczy dwch miast Torunia i Bydgoszczy i dwch powiatw toruskiego i bydgoskiego. Przedstawiciele poszczeglnych samorzdw bd pracowali nad formu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Drugi projekt, w ktrym uczestniczy Starostwo Powiatowe, dotyczy ukadu transportowego. Zadaniem samorzdowcw bdzie zidentyfikowanie problemw w caym obszarze metropolitalnym i prba przygotowania sieci pocze swoistej strategii transportu dla regionu. - Prace trwaj take w Urzdzie Marszakowskim wskazuje starosta toruski. 1 lutego odbyo si spotkanie w ramach Kolegium Bydgosko-Toruskiego Obszaru Metropolitalnego. Rozmawialimy na nim o przygotowaniach dwch wskazanych projektw i granicach obszaru metropolitalnego. Te ustali sejmik na postawie kryteriw przygotowanych przez ministerstwo. Oddolnie poszukujemy wasnego punktu widzenia

Projektw kluczowych dla rozwoju powiatu toruskiego jest bardzo wiele. Pienidze s na razie w wiecie marze
na ten obszar. Od pocztku lutego rozpocz dziaanie zesp, w ktrego skad wchodz przedstawiciele samorzdw wszystkich szczebli wojewdztwa, powiatw i gmin. Jego zadaniem jest poszukiwanie wsplnego mianownika i robocze dyskutowanie o poszczeglnych projektach. - Caa otoczka prawna jest jeszcze w fazie planw - dodaje Mirosaw Graczyk. Troch chodzimy po omacku, ale uznalimy, e czas najwyszy szuka wsplnych inicjatyw i pomysw na rozwj regionu. Kady z nas zoy u marszaka wojewdztwa list najwaniejszych spraw do zaatwienia. Trzeba wszystkie propozycje przedyskutowa i sprbowa doj do porozumienia. Wrd projektw kluczowych, ktre wyonili samorzdowcy z powiatu toruskiego znajduje si m.in. poprawa przepustowoci drogi krajowej nr 15 na odcinku Turzno-Toru czy budowa pnocnej obwodnicy miasta (Turzno-Ostaszewo). Przedstawiciele lokalnych wadz nie zapomnieli o wle autostradowym w Dwierznie czy poprawie bezpieczestwa na drodze krajowej nr 80 czcej Toru i Bydgoszcz. W latach 2014-2020 miaaby powsta take obwodnica Chemy. Inwestycje maj dotyczy take pocze kolejowych. - Zaley nam na rewitalizacji i poprawie jakoci poczenia w kierunku Lipna mwi Mirosaw Graczyk. Chcielibymy, aby na tej trasie jedziy szynobusy, ktre s nowoczesnym i ekologicznym rodkiem transportu. Takie poczenie mogoby stanowi realn alternatyw dla transportu samochodowego. Oczywicie, trzeba przebudowa t lini, bo chociaby przystanki istniejce obecnie na tej trasie, nie s dostosowane do potrzeb mieszkacw i do zmian w zabudowie poszczeglnych miejscowoci.

Stary, dobry, czeski krewny

Marcin Tokarz
Skoda odpowiada na potrzeby klientw, jak pilny ucze na pytania profesora. Dokadnie, bez niedopowiedze. Ni porozumienia zawiera szybko, a to si ceni. W tej flocie kady znajdzie co dla siebie. Wyprzeda rocznika 2012 to doskonaa okazja na blisze spotkanie Student, spniony na wykad znajduje tylko jedno, ciasne miejsce parkingowe. Redaktor naczelny potrzebuje wozu, ktrym bdzie transportowa swoje gazety. Kierownik maej firmy pragnie szybko i wygodnie dosta si z pracy do domu. Skoda ma w zanadrzu to czego im trzeba. Citigo, Roomster i Octavia. Do tego w nowych, atrakcyjnych cenach. Z biegiem lat utaro si przekonanie, e marka wstrzelia si idealnie w relacj ceny do jakoci. Cige denie do uczynienia pojazdw bardziej ergonomicznym to cel nadrzdny firmy przekonuje Piotr Ratke Dyrektor Zarzdzajcy salonem Skody w Dolnym Lubiczu. Zatem marka idealna dla wymagajcego Polaka o niskich

Obecnie prowadzimy rozmowy z gmin na temat wsplnych dziaa poprawiajcych bezpieczestwo, midzy innymi poprzez budow chodnika w Obrowie w ramach Drogowej Inicjatywy Samorzdowej. Nieco inaczej spraw widzi jednak wjt gminy. - Kady szczebel samorzdu terytorialnego ma okrelone zadania do wykonania mwi Andrzej Wieczyski. Gmina musi dba o drogi gminne, a powiat i Urzd Marszakowski o podlege im trasy. Nie moe by tak, e wiksi zrzucaj na mniejszych zadania, ktrych nie potrafi wykona. Ustawa jasno okrela, kto odpowiada za dan drog. Czy jest szansa na kompleksow napraw drogi numer 258? W dajcej si przewidzie przyszoci, niestety nie.

- Doskonale zdajemy sobie spraw, e najlepszym rozwizaniem dla tej drogi byaby kompleksowa modernizacja mwi Sebastian Borowiak, zastpca dyrektora ZDW w Bydgoszczy. Dysponujemy jednak sieci drg liczc ponad 1700 km i ograniczonym budetem. Mimo wszystko udaje si nam co roku dziki rodkom wojewdztwa i funduszom unijnym przebudowa kolejne drogi. Sebastian Borowiak wskazuje, e w tej chwili prowadzone s prace zwizane z biecym utrzymaniem drogi oraz popraw bezpieczestwa przy wspdziaaniu z gmin. rodkw na nowy asfalt i infrastruktur wok drogi, brak. (WT)

Kochamy mark spod zielonego ludka Zna nasze oczekiwania lepiej, ni my sami. Dlatego jej ufamy
w rodku. Baganik pojemnoci wprawiby w kompleksy niejednego SUVa. Kierowca Octavii poczuje si w niej doceniony. Przy odrobinie wsplnych cech, moe si nawet zadurzy. Turbodoadowany silnik o pojemnoci 1,4 litra zaspokoi pragnienie szybkiej jazdy. Wersja testowa posiada 122 KM. Strach pomyle co dzieje si przy mocniejszych odmianach silnika. Przyspieszenie 9,7 sekund do setki skrci czas powrotu do domu. A i nie jedne te wiata zostawi w tyle. Przy tym czasie oraz przy 203 km/h prdkoci maksymalnej, r. poziom spalania na poziomie 6-7 l/100 km wydaje si by racjonaln propozycj. To samo tyczy si ceny. Za najtasz Octavi trzeba zapaci 55700 z. Jak daj to bierz, jak kradn to uciekaj. Wyprzeda w salonach Skody dotyczy wszystkich modeli marki. Co musi by na rzeczy, e Polak wybra wanie t mark. Tym czym jest podwjne zadowolenie. Pacisz rozsdn cen, za kawa porzdnej maszyny. Tylko na Octavi trzeba uwaa. Pozostaje w pamici. I to z dobrych powodw. REKLAMA

dochodach. A takich nas wielu w kraju nad Wis. Student wsiada do Citigo. Wybra model piciodrzwiowy, by w razie udanego, podrywu trzy panie mogy swobodnie zasi w jego karocy. Mae Citigo z oszczdnym silnikiem benzynowym spalajcym r. okoo 4,3 l/100 km w wersji Green Eco wyrusza na miasto. Zwrotny, jak charakter pasaerek, wawo pokonuje zakrty. Jednolitrowe serce pojazdu wyciska z siebie moc 60 KM. To wystarczy, by tu przed nosem innego kierowcy wlizgn si na upatrzone miejsce parkingowe. Kupa wrae, jak na 31790 z. Redaktor naczelny szuka auta,

ktre, niczym wz dostawczy pomieci nakad gazet. W oko wpada mu Skoda Roomster, ktrej pojemno baganika oscyluje wok 490 litrw. W razie wikszego adunku bez trudu mona wyj mocowane oddzielnie siedzenia. Efektem jest drastyczny wzrost przestrzeni. Do tego samochd serwuje kierowcy nienaganny design wntrza oraz cae multum przydatnych uchwytw i schowkw. Oywcze, srebrne wstawki drka skrzyni biegw, jak latarnia morska wiatem, daj zna, gdzie jej szuka. Zegary przejrzyste lepy, by odnalaz. Mimo wikszych gabarytw samochd prowadzi si z atwoci dzi-

ki zasudze precyzyjnego ukadu kierowniczego. Za wersj z silnikiem o pojemnoci 1,2 l i mocy 105 KM redaktor naczelny zapaci od 46700 z. Nie skazujmy Roomstera, tylko na znj pracy. - wietnie sprawuje si, take w roli auta rodzinnego. Oddzielnie przesuwane, tylne fotele, mona regulowa w zalenoci od wzrostu pasaerw reklamuje Piotr Ratke. Panoramiczny, szklany dach podczas deszczu zapewni dzieciom mie urozmaicenie podry dodaje z umiechem. Nieco bardziej elegancka jest Octavia. Typ nadwozia sedan zapewnia wystarczajco wiele miejsca

7 POZA TORU, 11 lutego 2013

Pikne serce Beaty Kukuki

Marcin Tokarz Ruch uliczny w Silnie praktycznie nie istnieje. Mimo to 13 stycznia doszo tam do tragicznego wypadku. Upiona czujno bya gwnym sprawc. Ze miejsce. Zy czas. Zmara ukochana crka, dziewczyna, przyjacika. W dniu jej pogrzebu koci w Obrowie nie pomieci wszystkich aobnikw. Dla nich wiat nie bdzie taki sam po odejciu Beaty Kukuki. Wysiada z autobusu. Zrobia krok na jezdni. Po raz ostatni w swoim yciu. Do Silna pojechaa odwiedzi chopaka. Pewnie to o nim mylaa w tamtej chwili. Zaraz mieli si spotka. Rozmawia o minionym dniu, patrze sobie w oczy. Nagle wszystko stao si czarne, jak kolor Mercedesa, ktry mija stojcy na przystanku autobus. Jezdnie pokrywa nieg. Kierowca nacisn na hamulec. Za pno. Po przejechaniu jeszcze trzydziestu metrw wysiad przeraony. Potrci czowieka. Wtedy nie wiedzia, e ze skutkiem miertelnym - Przyszedem na przystanek kilkanacie minut po wypadku mwi Arkadiusz Balewski, mieszkaniec Silna w gminie Obrowo. - Widziaem jak przeraony by kierowca. Wspczuj mu. Cign t dziewczyn pod koami kilkadziesit metrw. Od razu byo wiadomo, e jeli to przeyje, to bdzie prawdziwy cud. Miaa przed sob cae ycie. We wrzeniu miaa poczu, jak to jest mie osiemnacie lat. Wszystko kazao Beacie zosta na tym wiecie duej. Ukochana rodzina. Mio z Radkiem trwajca od pierwszej klasy gimnazjum. Najblisi przyjaciele, z ktrymi uczya si i spdzaa czas. W kocu pasja do muzyki. Walczya dziewi dni. Obraenia byy zbyt rozlege. 22 stycznia lekarze spisali godzin zgonu. Serce Beaty przestao bi na zawsze O mierci Beaty w gminie ludzie mwi do dzi... Rodzice przeywaj mki... My tu nie wiemy, czy za jednym pogrzebem nie bdzie nastpnego mwi ssiadka zmarej. - Pono jej ojciec powiedzia, e nie zostawi jej tam samej... e chce pj za ni... Kocha j tak mocno, jak tylko ojcowie potrafi kocha creczki... Beata bya szczegln dziewczyn. Wrd rwienikw wyrniaa si wraliwoci. Buntowaa si. Jednak na zdrowy sposb wspomina zmar nastolatk Artur Affelt, dyrektor Zespou Szk w Obrowie, gdzie Beata ukoczya nauk w 2011 roku. Nie znosia hipokryzji, walczya z konformizmem. Emocje wyraaa w swojej twrczoci. Dojrzaa, jak na swj mody wiek. Mio do muzyki podkrelaa swym ubiorem. Hip-hop by rodkiem jej przekazu. Zwracaa na siebie uwag niekonwencjonalnym stylem bycia przekonuje polonista Beaty z okresu nauki w gimnazjum w Obrowie. Czsto przysyaa mi swoje teksty do oceny. Zdumiewaa mnie swoj kreatywnoci. Bya bardzo zdolna. Cho skupia-

REGION

mier 17-latki z Obrowa wstrzsna mieszkacami gminy Obrowo. Wielu pacze do dzi...
potrzebny. Wszyscy mieszkacy czyli si w blu z rodzin Beaty. Serca pulsoway w jednym rytmie. zy spyway po czerwonych od chodu zimy policzkach. Kady chcia pooy wzrok na wieku trumny. Poegna si. Pamitam Beat, jako dziewczyn pogodn, pomocn. Zawsze zgaszaa si na ochotnika, do przepisania notatki na tablic drcym gosem opowiada katecheta, ktry uczy dziewczyn w czasach gimnazjum. Zajcie wci jest jeszcze nie jasne. Materia dowodowy jest cay czas gromadzony. Policja przesuchuje wiadkw zdarzenia. Wci nie wiadomo kto jest sprawc wypadku, z czyjej winy do niego doszo informuje Wioletta Dbrowska, rzecznik prasowy Komendy Miejskiej w Toruniu. Wraz ze mierci Beaty Kukuki spraw zaja si prokuratura toruska. Apelujemy do wiadkw zdarzenia o zgoszenie si na policj. Wiksza ilo zezna, moe si okaza bardzo pomocna i pozwoli zakoczy ledztwo. Wypadek by bardzo powany. Uszkodzony pie mzgu spowodowa cakowity parali ciaa. Rodzice Beaty czuwali przy crce do ostatniej chwili. Nadzieja prysa. Dziewczyna odesza, a wraz z ni wszystko czego nie zdya w yciu zrobi. Za spraw decyzji podjtej przez rodzicw, jej mier nabraa sensu. Zdrowe organy Beaty - w tym jej serce - zostay przekazane tym, ktrym pozostaa jeszcze nadzieja...

a si bardziej na rapie, ni szkolnych obowizkach. Pikno i mdro idce w parze. Siedemnastolatka podobaa si chopakom. Jednak zakochana bya w Radku. Ich zwizek trwa ju kilka lat. - To bya prawdziwa mio przekonuje jej byy wychowawca. Beata pisaa, rwnie utwory o uczuciu, jakim darzy chopaka. Beata nie potrafia przej obojtnie obok tego co wikszo ignoruje. Chciaa mwi o niewygodnych tematach. Na spotkaniu w sprawie uza-

lenie zorganizowanym przez szko zgosia si na ochotniczk, by zaprezentowa swj utwr o walce z naogami dodaje dyrektor Artur Affelt. W swoim tekcie przedstawia jakimi wartociami powinien kierowa si czowiek. Co jest w yciu najwaniejsze. Uja wtedy zebran widowni - wspomina zastpczyni dyrektora. Beata patrzya na rzeczywisto w sposb rzadko spotykany. Szczeglnie wrd modych ludzi. Dzwon kocielny bi dononie. Wzywa na msz ku pamici zmarej. Tego dnia nie by

Fot. Marcin Tokarz

8 POZA TORU, koniec lutego 2013

MIASTO CHEMA

Cudz chwalicie, w swojej nie godocie

Chema to praktycznie ostatnie miejsce, gdzie uywa si gwary chemiskiej
na piwo, bo w barach jeszcze gadajo albo usi na rynku na awce ze starymi chemyniokomi. Moment kady by elbn, czyli zapoyczy. Nie wyobraam sobie natomiast, eby mieszkaniec Chemy nie wiedzia, czym s szneki, laczki, amerykane, zacierki kraszone lub bany. Poniej przedstawiamy niektre z zasad mwienia w gwarze chemiskiej. Wicej na www.pozatorun.pl. brak mazurzenia, w przypadku spgosek nosowych zamiana o w u (czekulada, kartun), po spgosce mikkiej e zamienia si w i, a po twardej w y (kobita, dopiru, grzych), dugie a zamienia si w o (posek, gniozdo, ptok), projetocja, czyli pojawienie si j przed wyrazami na el lub i (jizba, ji), labializacja, czyli poprzedzenie swn na o lub u gosk (ogrd, ojciec) brak formy osobowej w liczbie mnogiej (moje oba siostry, te dobre ludzie). * fiut - pprodukt w produkcji cukru, syrop

Przejcie w ukryciu

Interweniujemy w sprawie zatoczki przy ulicy Tumskiej

Fot. Tytus Szabelski

ukasz Piecyk

ukasz Piecyk

W Chamy ziamia panka ji fiut* sie leje gosi jedno z najbardziej znanych powiedze w lokalnej gwarze chemiskiej. Zapominana przez coraz modsze pokolenia, moe wiadczy o wyjtkowoci miasta. Z punktu widzenia nauki nie istnieje gwara chemyska, a jedynie chemiska. To jednak w Chemy jest najbardziej widoczna. - Mamy tutaj spoeczestwo z dziada pradziada - mwi Dariusz Meller, historyk i autor sownika gwarowego. - Nie za-

szo takie wymieszanie ludnoci i dziki temu tutaj moemy po chemiskiemu pogodo. Sama gwara ma swoje korzenie ju w redniowieczu. Jest jedn z najstarszych po prawej stronie Wisy, a uksztatoway j dialekty mazowiecki i wielkopolski. Po okresie wojen wiatowych gwnie bya uywana przez robotnikw. Podstawowa bibliografia dotyczca gwary liczy kilkanacie pozycji. - Moi sympatycy bd rozczarowani, ale musz zdementowa plotk, jakoby to ja wymyliem gwar chemysk - mieje si Dariusz Meller. Najatwiej si nauczymy, idc

miertelne pogrki z noem

Grozili, e zabij. Teraz czeka ich wizienie
Kryminalni z Chemy doprowadzili do prokuratury w Toruniu dwch sprawcw rozboju z ulicy Polnej. Napadali tam 25-latka, groc, e go zabij. Do prokuratury trafiy dwie osoby, ktre 31 stycznia napady wczesnym wieczorem idcego ulic Poln 25-latka. Jeden ze sprawcw zapa ofiar za rce, a drugi wycign rzeczy z plecaka poszkodowanego. Zatrzymani grozili napadnitemu noem. Ukradli telefon i zastraszyli, e jeli powiadomi policj, to go zabij. Mczyzna poinformowa policjantw z komisariatu w Chemy. Po przekazaniu rysopisu przestpcy zostali schwytani i trafili do celi. Alkomat wykaza ponad promil alkoholu u kadego z nich. Maj 33 oraz 25 lat i pochodz z Chemy. ledczy zarzuci im rozbj z uyciem niebezpiecznego narzdzia oraz wywieranie wpywu na zeznania. Zatrzymanym grozi do 12 lat wiezienia. (P)

Kierowcy parkujcy na Tumskiej nie stosuj si do znakw. Zamiast ustawi samochody rwnolegle, parkuj ukonie, zasaniajc przejcie dla pieszych. Informacj z prob o interwencj dostalimy od naszej czytelniczki, ktra zadzwonia na nasz redakcyjny numer. - Stra Miejska praktycznie nic z tym nie robi mwi. A tutaj tylko czeka, a zdarzy si tragedia. Nadjedajcy kierowca przecie nie zobaczy wzka dziecicego czy wbiegajcego przedszkolaka. Chodzi o zatoczk przy skrzyowaniu ulic Tumskiej i Bogosawionej Juty. Wedug znaku kierowcy powinni parkowa rwnolegle do jezdni. Prno jednak szuka osoby, ktra zaparkowaaby zgodnie ze znakiem. Wszyscy stawiaj

samochody ukonie. - Mnie zmylia nastpna zatoczka, bo tam mona parkowa ukonie tumaczy jeden z kierowcw. Tam jednak nie ma przejcia dla pieszych. - Wczeniej nie zwrciam uwagi, ale faktycznie samochody nas zasaniaj dodaje Katarzyna, matka, ktr spotkalimy na Tumskiej. Na miejscu umwilimy si z patrolem Stray Miejskiej. - Sytuacja moe by troch dyskusyjna ocenia inspektor Mariusz Kucharzewski. Faktem jest jednak, e kierujcy nie stosuj si do znakw. Zainterweniujemy w tej sprawie.

Radzi bd o Jeziorze Chemyskim

W Chemyskim Orodku Kultury 23 lutego o 10.00 odbdzie si konferencja Jezioro Chemyskie jako zaplecze turystyki wodnej dla naszego regionu pod patronatem Urzdu Marszakowskiego. W programie swoje plany i propozycje przedstawi Urzdy Miasta i Gminy oraz Starostwo Powiatowe. O swojej dziaalnoci opowiedz m. in. Toruski Okrgowy Zwizek eglarski, Toruski Klub eglarski, KST Wkniarz oraz Chemyskie Towarzystwo Wiolarskie. Peny harmonogram na naszej stronie www.pozatorun.pl

Fot. ukasz Piecyk

9 POZA TORU, 11 lutego 2013

MIASTO CHEMA

Sukces wyczytany w lekturach

Show mona zrobi nawet z rozpoczcia roku szkolnego? Tak, ale nie mylmy tego z bezsensownymi wrzaskami do mikrofonu. Potrzeba nam troch barw. Nigdy nie chciaem by statystycznym Polakiem, eby na staro powiedzie, e w yciu tak naprawd nic mi nie wyszo. Statystyczny Polak to ten zazdrosny i zawistny? Jak wszdzie, ale rbmy swoje. Zao si, e cz osb pomyli, e to ja zadzwoniem do waszej redakcji z prob o wywiad. Fora huczay, gdy zaczynaem i liczba niestworzonych historii mnie zaskoczya. Ale Chema nauczya mnie odpornoci. Dziki temu mam naprawd grub skr. A musiae si wypiera swojego rodzinnego miasta? To by mj bd. Przygotowaem kilka sw o sobie stron internetow TVN Gra i tam faktycznie napisaem, e jestem z Torunia. Nie zgodz si jednak z opiniami, e wyrzekem si Chemy. Zreszt, moj filmow wizytwk dla Dzie Dobry TVN nagrywalimy wanie tutaj. I gwnie w Zespole Szk. A jak inaczej?! (miech). Gdy dostaem prac w Krakowie, trzy dni w tygodniu pracowaem w szkole w Chemy, eby wieczorem jecha na drugi koniec Polski i wraca w niedziel, bo w poniedziaek czekay na mnie obowizki wobec uczniw. Tam show, tu Gombrowicz i Sowacki. Rozdzielasz te role? Medialn twarz zostawiam przed budynkiem szkoy. Nie staram si jednak czyni z jzyka polskiego smutnych zaj. Na podstawie lektur mona naprawd uoy sobie ycie. To dziki ksikom mona nauczy si wadania jzykiem i sowem. Moi uczniowie maj tylko jeden zakaz - nie mia si z drugiego czowieka. Jeli nawet kto powie co bdnie lub przekrci, my powinnimy znale sens w jego wypowiedzi. To otwiera ludzi. Na sukces? Jestem wymagajcy. Wychodz z zaoenia, e jeeli firmuj swoim nazwiskiem jego trzy lata edukacji, to niech pniej nie przynosi wstydu. Kilka dni temu by u mnie mj ucze i przyzna, e byo ciko, ale warto. Nie chciae wybiera midzy jednym a drugim? Modzi ludzie cay czas daj mi wieo, wic rezygnacja z uczenia nie wchodzi w gr. I czuj, e mam do spacenia dug wdzicznoci za te wszelkie inspiracje. Bo jeli mi si udao, czemu inni nie mog zrobi kariery? Jak w amerykaskim nie? Za duo powiedziane, bo nie zna mnie p Polski. Castingi przechodziem jednak zaskakujco atwo, ale nie uwierzybym, gdyby komu nie powina si noga. Wane, eby uczy si na bdach. Ale chyba nie ma tego zego, co by na dobre nie wyszo. Faktycznie zostaem zauwaony. Po wpadce w Dzien Dobry TVN zadzwonili do mnie producenci Lekarzy. Na razie wyemitowano kilka epizodw ze mn, ale TVN szykuje oczywicie kolejne, wic na pewno bdzie mona mnie zobaczy, gdy biegam z Magdalen Rcz-

Nie trzeba mie kompleksw, gdy trafiamy z maej miejscowoci do wielkiego wiata. To moe nam tylko pomc twierdzi znany z radia i telewizji a rodem z Chemy, Krzysztof Bogalecki, w rozmowie z ukaszem Piecykiem
y? (miech) Oczywicie artuj, bo lubimy si z obecnym wodarzem. Nawizuj do sytuacji sprzed ostatnich wyborw, gdy odwiedzia mnie grupa modych ludzi i zaproponowaa start, pokazujc podpisy mieszkacw. Nie miaem jednak kompletnie dowiadczenia w samorzdzie. Zreszt do tej pory go nie mam. Ale porwna Chemy na tle kraju znajdziesz na pewno kilka. Chema jest na pewno oryginalna, bo albo dzieje si bardzo wiele, albo kompletnie nic. Jeeli w tym miecie z byle wydarzenia, robi si naprawd spor imprez, to naprawd zaskakuje. Nasz kraj nie jest w Warszawie, Toruniu czy Gdasku, gdzie jest kolorowo, wesoo i krci si show-biznes. Nasz kraj jest tam, gdzie zatrzymujc si na kaw, mamy do wyboru tylko czarn sypan. W Chemy na szczcie tak le nie jest. Masz recept na sukces? Uwaam, e na karier maj szans wanie osoby z maych miejscowoci. Przyjechaem na pierwszy powany casting w starej skrzanej kurtce dziadka. Obok mnie znajomy Huberta Urbaskiego, ten na prawo zna Martyn Wojciechowsk. Wybrali mnie, a nie cwaniaczkw z Warszawy. *** Krzysztof Bogalecki (ur. 1974) absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Mikoaja Kopernika. Nauczyciel jzyka polskiego w chemyskim Zespole Szk. Prezenter w lokalnych stacjach radiowych i oglnopolskich programach telewizyjnych. Konferansjer i showman.

k (miech). A dowiadczenie z teatrem zerowe. Na castingu byo piciu zawodowych aktorw i ja - polonista bez dowiadczenia w filmach czy serialach. Wybrali mnie. Najzabawniej, gdy na planie pytaj, z ktrego teatru jestem (miech). Na razie nie narzekasz na oferty z caej Polski. Ale za kilka lat osiwiej? (miech) Najlepsi

prezenterzy to ci z siwizn na gowie, a mi jeszcze troch brakuje. Teraz dorosem dojrzaem. Mdra ona jest bardzo wana. To ona uczy mnie, e jestemy atrakcyjniejsi z wiekiem, bo mamy o wiele wicej dowiadczenia. Jeszcze kilka lat temu rozmawiaby z kim, kto ma zbyt wysokie mniemanie o sobie. A za kilka lat z kim porozmawiam? Moe z burmistrzem Chem-

Fot. archiwum prywatne

10 POZA TORU, 11 lutego 2013

GMINA CHEMA

Powoli zostajemy ze wszystkim sami

O paradoksach polskiego prawa, luksusie krowy za oknem i priorytetach budetowych z Jackiem Czarneckim, wjtem gminy Chema, rozmawia ukasz Piecyk
Ile samorzdu jest w samorzdzie? Ciko planowa prac w gminie przy wszystkich zawirowaniach na wyszych szczeblach wadzy. To niestety czsto pokosie nieudanego prawodawstwa. Ciesz si z demokracji, ale wci musimy si wielu rzeczy nauczy. Zarzut adresowany w kierunku ustawy mieciowej? Gmina zagraa odwanie, proponujc najnisz stawk w danym przeliczniku. Jeeli wczoraj mona byo wywozi mieci za 17 zotych od rodziny, to czemu mamy teraz narzuca due stawki? Niestety przejmujemy cae administrowanie i to zwiksza koszty. Nie zanialimy kwoty i mam nadziej, e si uda. Damy dziki temu szans maym firmom. Nie dobijemy rodzin wielodzietnych, bo opata od osoby byaby dla nich zbyt duym obcieniem. Kij ma jednak dwa koce. Niestety, samotni trac przy takiej opcji. W budecie emeryta lub rencisty to moe wiele znaczy. Zreszt, tu nie chodzi o przebijanie si na najnisz kwot, bo trzeba mieszkacom po prostu umoliwi to, eby w ogle byli w stanie zapaci. Jeli nie bdzie pienidzy za wywz mieci, to wybrana firma bdzie je chciaa od nas. ciganie nalenoci rwnie ley po naszej stronie. A to tylko wierzchoek gry lodowej. Tak naprawd takich zapisw jest sporo. Nigdy nie potrafiem zrozumie, dlaczego nie moemy uregulowa prostych nawet przy stabilnych czasach zostaby uznany za trudny do wykonania. Wsplnym mianownikiem i tak bd pienidze. Gmina wykorzystaa limit 4 milionw z PROW-u na kanalizacj. To przy okazji blokuje rozwj infrastruktury turystycznej nad jeziorem. Plany na zagospodarowanie s, pienidzy brakuje, ale o tym mwilimy ju nie raz. Tak naprawd na razie moemy si przymierza do rozwoju w t stron. Jezioro jest jednak na drugim miejscu, bo nie wygramy ze znanymi pojezierzami. Niedaleko s przecie Bory Tucholskie czy Pojezierze Brodnickie. Czyli gmina turystyczna musi na razie zej na dalszy plan? Patrzc na map, to niewtpliwie nasz si s dobre gleby. Rolnikw jest coraz mniej, ale ziemia bdzie cay czas uprawiana. Dochody do budetu z podatku rolnego to ok. 8%. Masowa zabudowa w takim razie odpada na takich glebach. Niektrzy mieliby moe mi to za ze, ale nie aspirujemy do tworzenia gminy podmiejskiej, bo tak naprawd to Obrowo, Lubicz czy ysomice s tymi pierwszorzutowymi. To jednak peno obowizkw, bo trzeba sprosta wyzwaniom nowych mieszkacw. Kto mi kiedy powiedzia, e potrzebna jest i krowa za oknem, i wszystkie miejskie udogodnienia, a tego jeszcze nie moemy zapewni.
Fot. Maciej Pagaa

rzeczy. Mwimy, eby spoeczestwo byo obywatelskie, aktywne, dziaao. Przykadowo zakadamy koo gospody wiejskich. I ju si pojawia problem, bo to tak naprawd dowolne zgromadzenie bez adnego statutu. Komu wystawi faktur za wynajcie sali? Pod wzgldem prawnym to jest lewizna. Loteri fantow dla pogorzelcw na doynkach strach robi, bo postawi nas w jednym szeregu z kasynami. Powinnimy si rozej i siedzie w domu. Jestem jednak optymist, bo mimo tych niepotrzebnych przeszkd, to mona w naszym kraju i do przodu

po nowych drogach i chodnikach. Patrzc na oferowane nam teraz fundusze unijne, to nie ma praktycznie pienidzy na drogi lokalne. Zostalimy z tym sami. Kiedy wystarczy cignik, eby po bocie przejecha, a teraz coraz wicej osb ma samochd. Teraz kady potrzebuje drg i ja to rozumiem. Albo kanalizacj. Pomimy ten temat, bo nie wydaje mi si, eby to byo none haso. To jest tak naprawd luksus, jeli nie mamy jeszcze zaatwionych drg. Kto mieszka latami na wsi bez kanali-

zacji, ten sobie poradzi. Oczywicie mieszkaniec miasta po przeprowadzce na wie prawdopodobnie sobie ycia bez wodocigw by nie wyobraa. A o drog bdzie walczy kady i kady bdzie mia racj w tej sprawie. Co jest w takim razie krgosupem tego budetu? Ustawilimy si na spijanie ostatnich pienidzy unijnych, wic si rzeczy korzystamy z pienidzy, ktrych moemy ju potem nie dosta. Trudno zrezygnowa np. ze sporego dofinansowania do kolektorw sonecznych. Nasz budet

Zagospodaruj swoja gmin Najlepsze gospodynie okiem kamery

Mieszkacy do marca mog zweryfikowa plany gminy
Szykuj si zmiany w studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego w gminie. Urzd Gminy czeka na wnioski od mieszkacw. Studium to dokument, ktry okrela perspektywy rozwoju gminy na najblisze lata pod wzgldem gospodarczym i przestrzennym. Znajdziemy w nim analiz warunkw ycia mieszkacw, zagroe bezpieczestwa, czy potrzeb danej gminy. Okrela m. in. zakres i zasady zagospodarowania przestrzeni produkcyjnej, osadnicznej, rekreacyjnej i rolniczej. - To rwnie szansa dla wacicieli gruntw na to, aby zweryfikowa dotychczasowe przeznaczenie posiadanej ziemi tumaczy Katarzyna Orowska z Urzdu Gminy Chema. - Szczeglnie moe to okaza si wane i istotne przy gruntach pooonych w okolicach wanych tras komunikacyjnych, ktre stanowi szans na oywienie gospodarcze terenw. Zapisy w studium s wice dla samorzdu przy tworzeniu planw zagospodarowania przestrzennego. Zmiany w planie robi si raz na wiele lat. Opracowanie nowych propozycji zebranych na podstawie wnioskw trwa co najmniej dwa lata. Swoje uwagi i wnioski mona kierowa m. in. w przypadku wtpliwoci co do kierunkw zmian czy zaproponowania przeznaczenie przykadowej dziaki pod zabudow jednorodzinn. Wnioski mona skada do koca marca w Urzdzie Gminy Chema. Telefonicznie mona kontaktowa si z Romuald Jagielsk pod numerem teleofnu 566756076 w. 47. (P)

Czonkinie Koa Gospody Wiejskich z Brchnwka doczekay si filmu o swojej dziaalnoci

Recept na integracj spoecznoci wsi maj w Brchnwku. Tym razem przy udziale Centrum Inicjatyw Kulturalnych mieszkacy podsumowali dziaalno Koa Gospody Wiejskich. Razem z przedstawicielami samorzdu mieszkacy Brchnwka spotkali si na pokazie filmu KGW Brchnwko widziane okiem kamery. Czonkinie mogy tym razem zobaczy siebie z perspektywy widza, ktry oglda ich wystpy. A byo co wspomina w ostatnich dwch latach dziaalnoci. - Bierzemy udziay w sporej liczbie gminnych konkursw - tumaczy Henryka Materska prezes KGW. - Rok temu zdobyymy na turnieju K Gospody w Zelgnie pierwsze miejsce. Za nagrod pojechaymy do Wadysawowa. To samo w Sawkowie dwa lata temu. Na ostatku nie jestemy. Swojego zadowolenia nie

kryje rwnie sotys Brchnwka. - Bardzo dobrze oceniam dziaalno naszego KGW mwi Andrzej Kudliski. - W konkursach i wydarzeniach gminnych zajmuj zazwyczaj

czoowe miejsca. Najblisze wydarzenie KGW to tradycjnie obchody Dnia Kobiet. W cigu roku organizuj rwnie imprezy zwizane z pocztkiem roku, czy powitaniem lata. (P)

Fot. Nadesane

11 POZA TORU, 11 lutego 2013

12 POZA TORU, 11 lutego 2013

Optymalny i racjonalny budet 2013

W jakim ksztacie aleksandrowscy radni uchwalili budet? Dyskusja bya rzeczowa - burmistrz przekona radnych, eby nie oszczdza na si.
Monika Olender

ALEKSANDRW KUJAWSKI

Sesja Rady Miejskiej Aleksandrowa Kujawskiego, na ktrej radni przyjli budet na 2013 rok odbya si 31 stycznia. Samorzdowcy szukali oszczdnoci i optymalnych rozwiza. Co zatem ostatecznie ustalili? W budecie Miasta Aleksandrowa Kujawskiego, zaproponowanym przez burmistrza Andrzeja Ciel, zaplanowano dochody ogem w wysokoci prawie 32 mln zotych. Tak sam kwot zamykay si wydatki. Jedn z czci tego projektu stanowi wydatki zwizane z owiat i wychowaniem, ktre zgodnie z planem miayby wynie ponad 13,2 mln zotych. Zgodnie z zaoeniami utrzymanie szk podstawowych to koszt 5,2 mln zotych, oddziaw przedszkolnych w szkoach podstawowych 396 tys. zotych, przedszkoli 2,5 mln zotych, gimnazjw 3,9 mln zotych. Pozostae wydatki zwizane z owiat zamknyby si w kwocie 1,3 mln zotych. Subwencja owiatowa wynie ma z kolei zaledwie 7,7 mln zotych, co oznacza, e z budetu miasta byoby trzeba do owiaty dooy a 5,5 mln zotych. W ubiegym roku do funkcjonowania placwek owiatowych miasto dokadao duo wicej.

13 milionw dooy trzeba do owiaty

Warto zaznaczy, e subwencje, ktre otrzymuje samorzd, przeznaczone s wycznie na utrzymanie szk podstawowych i gimnazjw. Opacenie dziaalnoci przedszkoli naley do zada wasnych gminy. Z tym wi si prby racjonalizowania kosztw w owiacie, ktre pojawiy si w ubiegym roku. Na majowej sesji radni podjli decyzj o likwidacji Przedszkola Samorzdowego nr 2 i przekazaniu go prywatnej spce. Do funkcjonowania placwek owiatowych dokadamy a 13 mln zotych przy budecie, ktry wynosi 32 mln informowa wwczas An-

drzej Ciela, Burmistrz Miasta. Utrzymanie przedszkola nr 2 to koszt 790 zotych. Jeli zmiany nie zostan wprowadzone, w przyszym roku zabraknie rodkw na wynagrodzenie dla nauczycieli i placwka bdzie musiaa zosta cakowicie zlikwidowana. W ubiegym roku pojawiy si take wnioski radnych o utworzenie dwch zespow szk na bazie podstawwek. Pomys zakada, e przy Szkole Podstawowej nr 1 oraz przy Szkole Podstawowej nr 3 dziaayby gimnazja. Wniosek ten nie spotka si jednak z aprobat wielu samorzdowcw i upad.

Na kuchni oszczdzi si nie da

Wiele emocji wzbudzaj take kwoty, ktre zgodnie z projektem budetu, przeznaczone miay by na utrzymanie stowek szkolnych i pozaszkolnych oraz dziaalno Zespou Obsugi Szk i Przedszkoli. W pierwszym przypadku jest to kwota ponad 738 tys. zotych, w drugim 353 tys. zotych. W poszukiwaniu oszczdnoci radni wielokrotnie podnosili gosy, aby powierzy ywienie uczniw firmie z zewntrz, jednak ze wzgldu na okrelone procedury i prze-

Najlepszy z dziesiciu!

Nowym komendantem KPP zosta m. insp. Dariusz Borowiec

nak najlepiej modszy inspektor Dariusz Borowiec z dwudziestojednoletnim staem pracy w policji. Nowy komendant aleksandrowskiej placwki zdoby dyplom absolwenta prawa na Uniwersytecie Marii Skodowskiej Curie w Lublinie oraz ukoczy studia podyplomowe na Uniwersytecie Mikoaja Kopernika w Toruniu oraz Uniwersytecie Warmisko Mazurskim w Olsztynie. Na pocztku swojej pracy wykonywa zadania o charakterze kryminalnym oraz z zakresu suby wspomagajcej dziaalno policji. Pniej, przez trzynacie lat, by naczelnikiem Wydziau ds. Ochrony Informacji Niejawnych KWP w Bydgoszczy. Na uroczyste powitanie nowego komendanta przybyli przedstawiciele wadz samorzdowych z caego powiatu. M. insp. Dariusz Borowiec otrzyma take gratulacje od starosty Wioletty Winiewskiej.

Potny zastrzyk pienidzy

Ministerstwo rodowiska przyznao 15 mln zotych na budow kanalizacji i modernizacj oczyszczalni ciekw w Aleksandrowie Kujawskim. Miejskie Przedsibiorstwo Gospodarki Komunalnej i Wodocigowej w Aleksandrowie Kujawskim otrzyma z Funduszu Spjnoci prawie 15 mln zotych na zrealizowanie programu kanalizacji. Umowa o dofinansowanie zostaa podpisana 8 lutego w Urzdzie Miejskim w Aleksandrowie Kujawskim. Zgodnie z wczeniejszymi zaoeniami inwestorem caego przedsiwzicia jest Miejskie Przedsibiorstwo Gospodarki Komunalnej i Wodocigowej, natomiast instytucj wdraajc Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Jako instytucj wdraajc

pisy nie jest to do koca moliwe. Samorzdowcy szukaj zatem innych moliwoci, jak na przykad przygotowywanie obiadw w kuchni rodowiskowego Domu Samopomocy. Ten podmiot jednak jest finansowany ze rodkw pastwowych i samorzdowych, w zwizku z czym nie moe prowadzi dziaalnoci gospodarczej. Byoby to moliwe w sytuacji, kiedy kuchnia DP zostaaby wyczona ze struktur tej jednostki. Radni, szukajc oszczdnoci i ci w budecie, licz si ze skutkami spoecznymi. Wszystkie radykalne propozycje uzgadniali ze skarbnikiem oaz burmistrzem. Podczas sesji Rady Miejskiej, na ktrej przyjto budet na 2013 rok, nie doszo do zgaszania pomysw, ktre mogyby zaskoczy innych. Mimo, e do projektu zostay wprowadzone zmiany, wikszo z nich zostaa ju wczeniej ustalona. Dochody i wydatki budetu Aleksandrowa Kujawskiego zamykaj si po obu stronach kwot blisko 34 mln zotych informuje Mariola Nowakowska, Skarbnik Gminy Miejskiej. Rnica, pomidzy dochodami a wydatkami, stanowi nadwyk. Zmniejszono koszty w rozdziale dotyczcym owiaty i wychowania oglnie o 250 tys. zotych, w tym koszty utrzymania stowek s mniejsze o 100 tys. zotych.

Wkrtce w Aleksandrowie ruszy modernizacja kanalizacji

bardzo cieszy nas fakt, e Aleksandrw Kujawski wykorzysta unijn dotacj, gdy budowa kanalizacji oraz rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ciekw stworz lepsze warunki dla spoecznego i gospodarczego rozwoju caej aglomeracji zaznaczya Emilia Kawka Patek, prezes Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Cay projekt skada si z trzech kontraktw: rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ciekw, budowy toczni ciekw przy ulicy Granicznej oraz budowy kanalizacji w czternastu ulicach miasta. Caa inwestycja ma zosta zrealizowana do koca czerwca 2015 roku. Wicej na ten temat w kolejnym numerze Poza Toru. (MO)

Monika Olender

Obowizki komendanta w jednostce Komendy Powiatowej Policji w Aleksandrowie Kujawskim peni do tej pory nadkom. Andrzej Kos. Od kilku dni policjanci maj nowego szefa. Komendan-

tem KPP zosta m. insp. Dariusz Borowiec. O stanowisko komendanta Komendy Powiatowej Policji w Aleksandrowie Kujawskim walczyo dziesiciu kandydatw. Byli wrd nich funkcjonariusze z caego wojewdztwa. W postpowaniu kwalifikacyjnym wypad jed-

Fot. Nadesane

Fot. Nadesane

13 POZA TORU, 11 lutego 2013

FINANSE

Jak zadba o pozytywn histori kredytow?

Dla banku nie wystarczy, e mamy wysokie dochody. W Planet Finance Broker wyjani jak due znaczenie ma wiarygodno
Hanna Tarczykowska
Gdy ubiegamy si o kredyt, bank nie tylko sprawdzi czy speniamy wymg ustawowy i posiadamy zdolno do spaty kredytu, czyli czy nasze dochody wystarcz na to, bymy byli w stanie utrzyma si, a do tego terminowo spaca kolejne raty. Zanim podejmie decyzj, przewietli te nasz histori kredytow. I wanie od tego, jak ona wyglda, moe zalee to, czy ostateczna decyzja o udzieleniu kredytu bdzie pozytywna. Dane zwizane z histori naszych dotychczasowych zobowiza w bankach i ca nasz, wczeniejsz aktywnoci kredytow s gromadzone w Biurze Informacji Kredytowej. To tam bank kieruje swoje pierwsze zapytanie, by przekona si, czy do tej pory bylimy rzetelnymi klientami. Na zapytanie banku, BIK wydaje raport na nasz temat. S w nim informacje o kadym spacanym aktualnie bd porczonym przez nas kredycie. Raport zawiera te tzw. scoring, czyli ocen punktow. Im jest ona wysza, tym wiksze nasze szanse na kredyt lub poyczk, a gdy nota jest naprawd wysoka mona uzyska od 192 do 631 punktw - moemy liczy na to, e uda nam si uzyska preferencyjne warunki kredytu. Moe to by nisze oprocentowanie kredytu, skrcenie i uproszczenie procedur lub obnienie opat i prowizji. Dziki pozytywnej historii kredytowej mamy siln pozycje wyjciowa przy ubieganiu si o kredyt. Bank widzc, e ma do czynienia z rzetelnym kredytobiorc, zrobi naprawd duo, eby klient skorzysta wanie z jego oferty. Przede wszystkim zaproponuje korzystniejsze warunki finansowe, np. obniy oprocentowanie, zrezygnuje z czci lub nawet caoci prowizji. Dobra historia kredytowa w BIK jest dla banku jednym z czoowych wyznacznikw oceny klienta. Pozytywna rekomendacja BIK-u, czaj, e za historia bdzie si za nami ju zawsze. Jeeli mielimy problemy, to s one odnotowane w BIK jeszcze przez pi lat. Im duszy czas min od ich wystpienia a do tego pniej nie wystpiy adne nowe opnienia, a stare zalegoci zostay uregulowane tym ich negatywny wpyw na nasz scoring jest mniejszy. Zatem warto zadba o zbudowanie pozytywnej historii kredytowej. Oczywicie nie powinno wiza si to z braniem poyczek czy kredytw, ktrych nie potrzebujemy, ale z przemylan decyzj o finansowaniu naszych potrzeb kredytem i moliwociami spaty zobowizania. potwierdzona terminow spat zobowizania w banku, w ktrym zdecydowalimy si zoy wniosek o kredyt, daje nam bardzo dobra pozycje wyjciow do negocjacji warunkw cenowych. A i sam bank jest duo bardziej przychylny do tego, aby skierowa wanie do nas najbardziej atrakcyjne oferty i to nie tylko kredytowe, ale z caej palety oferowanych usug. Komu zatem bank bdzie wola poyczy pienidze? Osobie, ktra czsto bierze poyczki, ale rzetelnie spaca czy osobie, ktra ma czyst kart w BIK i nigdy nie braa adnego kredytu ani karty kredytowej? Szczeglnie istotne jest to w przypadku kredytw hipotecznych. - Dla banku ma znaczenie, czy wczeniej mielimy do czynienia z kredytem i jak radzilimy sobie z jego spat. Bo gdy nie mamy historii kredytowej, bank nie wie czego si po nas spodziewa. Dlatego wane jest, by budowa pozytywn histori. Pozytywna historia kredytowa to prawdziwy skarb. Dla czci bankw to podstawowy wymg, aby w ogle udzieliy kredytu, niektre natomiast od tego czy moemy wykaza si dobr histori spat uzaleniaj czy dostaniemy kredyt na dobrych warunkach, czy nie. Jeeli nie posiadamy historii kredytowej, dla banku oznacza to, e albo w przeszoci nie zacigalimy kredytu lub nie wyrazilimy zgody na przetwarzanie danych po wyganiciu zobowizania. Tym samym bank nic nie wie o naszej wiarygodnoci kredytowej, a w dobie zaostrzania warunkw moe to mie znaczcy wpyw na atrakcyjno i dostpno interesujcej nas oferty. By mc napisa pozytywn histori kredytow, musimy wyrazi zgod na pozostawienie w systemie informacji na temat naszych zobowiza. Jeeli bowiem regulowalimy je w terminie, to s one dostpne w BIK-u tylko w czasie, w ktrym wie nas umowa z bankiem. Bez naszej zgody, po wyganiciu umowy zapisy znikaj z bazy. Duej pozostaj w bazie BIK informacje o problemach z terminowym regulowaniem zobowiza. Ale warto pamita, e nawet wpadki ze spat kredytu nie ozna-

Kolumn FINANSE redagujemy z

najlepszymi doradcami finansowymi w Toruniu

Strategiczny Partner Poza Toru

Planet Finance Broker

ul. Grudzidzka 79 (Bumar) 87-100 Toru www.planetfinance.pl Tel: 56 663 53 53

KALENDARIUM NAJWANIEJSZYCH WYDARZE W TORUNIU

Centrum Sztuki Wspczesnej

od 2013-02-08 do 201302-22 Dyplom 2012
Wystawa prac dyplomowych absolwentw Wydziau Sztuk Piknych UMK. Prezentowane s dokumentacje fotograficzne zprzeprowadzonych prac konserwatorskich oraz oryginalne dziea sztuki.

Andrzej Nowicki, Julian Tuwim, Stanisaw Wyspiaski, a muzyk napisali znakomici artyci Marek Grechuta i Jan Kanty Pawlukiewicz.

bilety: 20-30 z

Obsada: Sean Penn, Ryan Gosling, Emma Stone

Los Angeles, rok 1949. Miastem niepodzielnie rzdzi krl mafii, Mickey Cohen. Nielegalne zyski czerpie z handlu narkotykami, broni, prostytucji i hazardu.

Gangster Squad. gromcy mafii

Po-

bilety: Karnet: 100-120 z

bilety: 30-50 z

Porucznik z Inishmore
Reyseria: Ana Nowicka
Podczas gdy Padraic, bojownik Irlandzkiej Armii Wyzwolenia Narodowego, walczy o wolno w Pnocnej Irlandii torturujc i podkadajc bomby, na wyspie Inishmore kto zabija jego ukochanego kota. Jego mier nakrca spiral niewiarygodnych wydarze

14.02 godz. 19.00 Aga Zaryan Love Songs koncert Walentynkowy

Nastrojowy koncert Agi Zaryan to idealny prezent Walentynkowy! Podczas wieczoru zaprezentowane zostan standardy komponowane w okresie zotej ery jazzu i bossa novy, a take jazzowe.

Centrum Kultury Dwr Artusa

24.02, godz. 20:00 Koncert Indios Brazos

Polska grupa muzyczna grajca mieszank rocka, reggae ibluesa. Zaoycielem iliderem zespou jest gitarzysta Piotr Banach zwizany poprzednio z grup Hey, wokalist za Piotr Gutek Gutkowski.

Od nowa
16.02, godz. 20:00 Od Nowa na obcasach Natalia Lubrano
Muzyka Natalii Lubrano to rytmiczny neo-soul w doskonaym wydaniu. W wietnych kompozycjach Wojtka i Natalii mona usysze analogowe brzmienia poczone z delikatn elektronik oraz zjawiskowym czarnym wokalem.

bilety: 29-35 z

bezpatne

od 2013-01-25 do 201303-11 Lech Majewski, Telemach

Toruskie CSW zaprasza na wystaw Lecha Majewskiego. Wybitnego polskiego reysera. Twrcy audiowizualnego, ktry zasyn midzy innymi filmem Myn i Krzy - interpretacj ptna Petera Bruegela Droga krzyowa .

bilety: 20-30 z

Lizzard King
18.02, godz. 19:00 Kabaret Halama Oklasky
Grzegorz Halama gromadzi ludzi w rnych salach po czym, pokazuje na scenie wszystko co moe ich rozbawi, oczym s wczeniej uprzedzeni.

1-16.02 Valentines Day

Dwutygodniowa, walentynkowa loteria. Do wygrania weekend wParyu dla dwojga. Zrb zakupy za 100 z, by otrzyma kupon. Fina loterii 17.02!

CH Plaza

Kino Cinema City

01.02
Drogwka
Premiera

bezpatne

14-28.02 Podwodny wiat

Czy to jest przyja? czy to jest kochanie?

Reyseria: Jacek Boczyk
W koncercie s wykorzystane piosenki z tekstami takich poetw jak: Marek Czuryo, Konstanty Iildefons Gaczyski, Marek Grechuta, Adam Mickiewicz, Tadeusz Nowak,

Teatr

Obsada: Bartlomiej Topa, Arkadiusz Jakubik, Marian Dziedziel, Marcin Dorocinski

To historia siedmiu policjantw, ktrych poza prac, czy przyja, imprezy, sportowe samochody i wsplne interesy. Wszystko si zmienia, gdy w tajemniczych okolicznociach ginie jeden z nich.

20-23.02, godz. 20:00 XIII JAZZ Od Nowa Festival

JAZZ Od Nowa Festival narodzi si w2001 roku ista si zwieczeniem jazzowej dziaalnoci klubu. Zagraj: A-Kineton, Zbigniew Namysowski Quintet, PGR Latine Fire!, Eryk Kulm International Quartet feat. Piotr Wojtasi i inni.

bilety: 20-30 z

Oceanarium Toru Plaza

21.02, godz. 20:00 Koncert Luxtorpeda: Robaczywa Trasa

Polska grupa wykonujca szeroko pojt muzyk rockow. Powstaa w 2010 roku z inicjatywy gitarzysty i wokalisty Roberta Friedricha, znanego z zespow: Acid Drinkers, Arka Noego, Kazik na ywo i 2Tm2,3.

Odwied Oceanarium Toru Plaza, narysuj lub namaluj prac plastyczn w formacie A4 i wygraj profesjonalne akwarium lub wycieczk do oceanarium dla caej klasy.

22-27.02 Wystawa magazynu Focus

Trwajce 6 dni interaktywne wydarzenie edukacyjne z magazynem Focus.

1.02

Premiera

14 POZA TORU, 11 lutego 2013

Ponad p wieku razem

Duga podr przez ycie. Razem. Do obok doni. Serce obok serca

GMINA YSOMICE

Drugi semestr tu tu
Zajcia dla seniorw rozpoczy si w padzierniku. Zapisao si 35 osb. Na kadym wykadzie jest ponad dwudziestu suchaczy. Pomysodawcy przedsiwzicia mwi o sukcesie, ale cay czas poszukuj kolejnych amatorw ycia akademickiego. Suchacze przyjedaj na wykady z terenu caej gminy: z Wytrbowic, Tylic, Turzna czy Kamionek Duych. Jako jedni z pierwszych, studentami zostali wjt gminy Piotr Kowal i sekretarz gminy Boena Ciepliska. Zgodnie z tradycj na pocztek rozbrzmiay nuty Gaudeamus igitur. - T podnios chwil 30 padziernika 2012 roku rozpoczlimy w ysomicach nowy rozdzia edukacji dla dorosych mwi Agnieszka Ziemba, kierownik Gminnej Biblioteki Publicznej w ysomicach. Na uroczystociach inauguracyjnych stawi si rektor Wyszej Szkoy Gospodarki w Bydgoszczy, prof. WSG dr Kazimierz Marciniak. Autorem pierwszego w historii gminy wykadu akademickiego by dr Zdzisaw Preisner, mieszkaniec gminy. Tematyka wykadu dotyczya egzotycznego dla Polakw kraju, Etiopii. - Suchacze z duym zainteresowaniem wysuchali prowadzcego mwi Agnieszka Ziemba. Wielu wybraoby si chtnie w podr w tamte rejony wiata.

Uniwersytet Trzeciego Wieku w ysomicach czeka na kolejnych studentw

Przysigali mio, wierno i uczciwo maesk w latach 50-tych. Teraz obchodz diamentowe gody. miej si z modych, ktrzy rozwodz si, gdy pojawia si problem. Ile problemw mieli przez 60 lat, wiedz tylko sami. - Po raz pierwszy w historii gminy ysomice, wjt Piotr Kowal oraz przewodniczcy Rady Gminy Roman Wojda mieli zaszczyt uhonorowa par obchodzc diamentowe gody mwi Agnieszka Jankierska-Wojda z Urzdu Gminy ysomice. Szedziesit lat przeyli ze sob Adela i Adam Skrzypczak z ysomic.

Wyjtkowej parze przekazano yczenia dugich lat ycia w zdrowiu i wzajemnej mioci. Pastwo Skrzypczak maj trjk dzieci: Lidi, Waldemara i Piotra. Wszyscy skoczyli szko muzyczn i pracuj na Uniwersytecie Mikoaja Kopernika w Toruniu. Diamentowa para mieszka w gminie ysomice od 20 lat. Ich dom, ktry zaprojektowa najmodszy syn, stylizowany jest na may dworek. Pan Adam pracowa w przemyle spoywczym zajmujc stanowisko dyrektora. - Do dzi wspomina, jak do snu czytaa dzieciom Adama

Mickiewicza mwi Agnieszka Jankierska-Wojda. - Prywatny ksigozbir rodziny Skrzypczakw jest niezwykle bogaty. Oryginalne wydania klasykw sigaj XIX wieku i s zwikszane po dzie dzisiejszy. Para otrzymaa medal za Dugoletnie Poycie Maeskie od prezydenta RP Bronisawa Komorowskiego. Podobne odznaczenia dostali obchodzcy zote gody pastwo Jadwiga i Roman Janiszewscy oraz Jadwiga i Franciszek Kuziemkowscy z ysomic, a take Marianna i Jerzy Stolarczyk z Wytrbowic.

Tak normalnie poplotkowa

O historii koa, inicjatywach i sposobach na urozmaicenie wolnego czasu, z Sylwi Kraniewsk, prezes Koa Gospody Wiejskich ALEBABKI z Ostaszewa, rozmawia Tomasz Wicawski

Do tej pory w filii Uniwersytetu Trzeciego Wieku w ysomicach odbyo si sze wykadw. Dotyczyy one bardzo rnych dziedzin wiedzy. Maciej Brzeniak stara si zainteresowa suchaczy metodami i modelami motywacji, a Tomasz Kdziorski opowiada o lodowcach grskich. - Dziki temu wykadowi studenci-seniorzy mogli uwiadomi sobie w jaki sposb globalne ocieplenie wpywa na rozmiary lodowcw wskazuje Agnieszka Ziemba. Wycieczka do Austrii czy Francji byaby pewnie duo ciekawsza, ale slajdy daj chociaby namiastk wrae, ktrych dowiadczaj podrnicy. Ostatnia prelekcja miaa miejsce 29 stycznia. Wykad nosi nazw Indianie Ameryki Pnocnej. Romantyzm, Fikcja, Rzeczywisto. - Dziki rnorodnoci wykadw, kady moe odnale w ofercie uniwersytetu co dla siebie mwi Paulina Opaka z Urzdu Gminy ysomice. Zgodnie z powiedzeniem Na nauk nigdy nie jest za pno chcielibymy promowa potrzeb uczenia si przez cae ycie. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do doczenia do grona studentw w II semestrze. Zapisy prowadzi Gminna Biblioteka Publiczna w ysomicach pod nr tel. 56 678-31-52 (WT)

Fot. Nadesane

Regionalne ppocie
W ysomicach dbaj o tradycj przodkw. Izba Historii i Tradycji dziaa od p roku

Fot. Nadesane

Od kiedy w Ostaszewie dziaa Koo Gospody Wiejskich? Nasza historia nie jest duga. Na jesieni bdziemy obchodziy drug rocznic dziaalnoci. Koo zostao zaoone 1 listopada 2011 roku. Ju wczeniej panie mieszkajce w Ostaszewie o tym mylay, ale jako nigdy nie udao si im zebra. Sprawy w swojej rce wzia sotys i zorganizowaa zebranie. Przyszo bardzo duo pa i wybraymy przewodniczc, ktra zostaam ja. Ile osb w nim dziaa? Jakie inicjatywy panie realizuj?

Prawie dwadziecia osb. Caa nasza dziaalno skupia si na integracji spoeczestwa Ostaszewa. Na wsi nie ma wielu atrakcji, wic trzeba sobie jako radzi. Organizowaymy mikoajki dla dzieci, obchody Dnia Babci i majwk poczon z festynem rodzinnym. W ubiegym roku pierwszy raz uczestniczyymy aktywnie w doynkach. Zdobyymy pierwsze miejsce za przygotowane stoisko. Dziaamy krtko, ale intensywnie. Przy koach gospody dziaaj czsto zespoy ludowe. Czy

panie planuj tego rodzaju dziaalno? Nie. Bardzo prnie wsppracujemy jednak z nasz bibliotek. Pani Monika Wicherek z tej placwki take naley do koa gospody. Razem udaje si organizowa rnego rodzaju atrakcje dla najmodszych przedstawienia, recytacje wierszy czy konkursy plastyczne. Zespou nie mamy. Spotykamy si jednak czsto, eby porozmawia, wymieni si przepisami, czy po prostu najzwyczajniej w wiecie poplotkowa.

Przez sze miesicy wystawy przygotowane przez Adama Kozowskiego obejrzao ponad tysic osb. Przyjedaj szkolne wycieczki i gocie z rnych czci Polski. Byli te Niemcy i Francuzi. - Wielkim honorem byo dla mnie goszczenie w naszych skromnych progach wnuczki zamordowanego w Katyniu dowdcy kompanii KM-w 63. puku piechoty, synnych Dzieci Torunia - Hanny Gackiej z mem mwi kustosz izby Adam Kozowski. Wikszo zwiedzajcych zdziwiona jest iloci eksponatw i rozmachem wiejskiego muzeum. - Kontynuujc dziaalno majc na celu utrwalenie pa-

mici o historii i yciu naszych przodkw w okresie karnawau zorganizowalimy na terenie izby tradycyjne koldowanie w wykonaniu kobiet z parafii Grzywna wskazuje Adam Kozowski. - Kolejn form nawizujc do tradycji zabaw wiejskich, by kostiumowy bal karnawaowy w karczmie Siwy Dym. Jest to przypomnienie zabaw kotylionowo kostiumowych, organizowanych przez szkolne komitety rodzicielskie oraz ochotnicze strae wiejskie. Nastpnym przygotowywanym programem s obrzdy zapustne oraz, ju w okresie postu, tzw. ppocie. (WT)

Fot. Nadesane

15 POZA TORU, 11 lutego 2013

REKLAMA

16 POZA TORU, 11 lutego 2013

Sztuka muzycznego gwatu

Bez ckliwoci i owijania w bawen mwi o rzeczach, o ktrych inni nie maj odwagi. Zesp Absurd z buta wchodzi na rockow scen. Jego frontman jest z Lubicza
Marcin Tokarz

GMINA LUBICZ

Nie zwaaj na opini. Muzyk robi po prostu dla siebie. Gdy Absurd stoi na scenie, tre ich utworw wprawia w osupienie. Niepokorni, niepoprawni. Ale prawdziwi i szczerzy. Mateusz Czyniewski pochodzcy z Lubicza zakocha si w muzyce Nirvany. Gdy ju cay ich repertuar mia w maym palcu rozpocz kompletowanie wasnego skadu. Na pierwszy rzut oka twrczo zespou Absurd zakrawa o skandal. W dosadnym sowie przedstawiaj powane problemy. Graj muzyk dla ludzi otwartych, nie rozdrabniajcych si. Podczas przegldu muzycznego KATAR w 2008 roku toruska Od Nowa wiecia pustkami. Wszyscy czekali na Absurd. Po pierwszych numerach zespou, sala koncertowaa ledwo miecia fanw dobrej, ostrej muzyki. Od tego wieczoru grupa otrzymuje dziesitki propozycji wystpw. Jury w postaci Zbyszka Krzywaskiego z Republiki i Kazika Bryndala z Kobranocki uchylia przed nimi drzwi frontowe do wiatka muzycznego. Marzy mi si pozycja Kazika, co wspaniaego tak wyobraa sobie karier Absurdu Mateusz Czyniewski, wokalista i gitarzysta zespou, a take mieszkaniec Lubicza. To wanie S. P. Records wielokrotny wydawca pyt Kazika - zainteresowa si demwk Absurdu.

Frontman
Za muzyka si nie uwaa. Prdzej za autora, kompozytora. Brzmi to powanie, ale mu-

zykiem jestem marnym, wokalist tak samo. Za to uwielbiam pisa i komponowa piosenki tumaczy lider zespou Absurd. Jestem odpowiedzialny praktycznie za kady dwik na pycie. Setk koncertw maj za sob od dawna. W 2009 roku w plebiscycie Toruskie Gwiazdy otrzymali tytu zespou roku. Zwiedzili przy tym p Polski. Kontrowersyjno przekazu Absurdu bywa czasem niedoceniana. Jednak autorem niezadowolenia jest tylko konserwatywna cz widowni. Punk to rozrba. Przed przyjciem na koncert trzeba wzi to pod uwag. - Po koncercie w Ugoszczu, na lokalnym forum miejscowi dali wyraz swojemu niezadowoleniu. Pisali, e piewalimy o rzeczach, ktre im by nawet przez gardo nie przeszy mwi rozbawiony wokalista. Absurd w swych tekstach porusza mocno zaniedbany przez og muzykw wtek seksualny. Czynno dla kadego normalna, ludzka. Jednak wstydliwa i wisz-

ca pod szyldem tematu tabu. Seks wydaje mi si bardzo ciekawy do opisania. Nie mam oporw, by o tym mwi przyznaje frontman Absurdu. W rockn rollowym humorze opowiada o tym co jest dla niego inspiracj. Wydaje si nie wiedzie co to znaczy wstyd i powcigliwo. Bez tych blokad punk moe obnay ky w caej okazaoci.

Piosenka o prostytutce
Ilu muzykw piewa o stosunku z prostytutk? Ten temat znalaz si w repertuarze Absurdu. Autor utrzymuje, e to efekt jego bujnej wyobrani. Nie majcy nic wsplnego z dowiadczeniem usug najstarszego zawodu wiata. Po etapie osupienia przychodzi pobudzenie. Mocne brzmienie gitary solowej i rytmicznej prezentuj Mateusz Czyyk Czyniewski i Mirek nowy nabytek zespou. Dudnieniem gitary basowej zajmuje si Dominika poza graniem wieczny student i ml ksikowy. Za per-

kusj zasiada Buczas po godzinach maniak motocykli. Skad na przeomie omiu lat zmienia si, a ostatecznie przyj trwa i waciw form. Wsppraca z aktualnymi czonkami przebiega zaskakujco sprawnie. Wszyscy studiujemy lub pracujemy, a mimo to, co chwil spotykamy si w studio nagraniowym Czyyk chwali postaw muzykw, z ktrymi tworzy Absurd. Sam oprcz uwodzenia gr na gitarze, dba o dobr zabaw publiki. Lubi ostrzej wywija gitar. Na scenie oddaje si muzyce. Marzy im si rejs na grzbiecie fali pyncej po morzu kariery. Jednak lider zespou wyznaje jasne zasady. Nikt nie zmusi go do wzicia udziau w programie muzycznym. A jak dojdzie co do czego, zaproszeniem podetrze sobie tyek. Gardzi traktowaniem muzyki, jak zawody, czy rywalizacj.

Co najwyej KubaWojewdzki
Kompletnie tego nie tra-

wi. Wszystko zaley przecie od gustw. Nie ma obiektywnego miernika, ktry okreli, czy dana muzyka jest dobra, czy za przekonuje z wyran niechci do tego typu promocji zespow. Wystpi mgby najwyej u Kuby Wojewdzkiego, bo ma go za cakiem sensownego gocia. Reszta zupenie odpada, a Absurdowi zdarzyo si trzyma umow uczestnictwa w rkach. Chwil potem znalaza si w mietniku. Mateusz jest stanowczy w swych osdach, charakterny. W kocu rock to nie muzyka dla miczakw. Sam skandal bez umiejtnoci nie da oczekiwanego sukcesu. Najpierw trzeba pokaza to co si potrafi. Grupa Absurd w myl tych sw ostro zabra si do pracy. W cigu miesica zakoczy realizacj projektu debiutanckiej pyty. Pierwszy etap zosta nagrany w studio Eden. Kocowa dogrywanie instrumentw odbywa si w studio zaprzyjanionej lubickiej kapeli Redaial. Na krku bdzie mona usysze rock szeroko rozumiany, jednak z wyranymi akcentami punkowego brzmienia.

Fot. Archiwum prywatne

Fot. Tytus Szabelski

Przez Drwc po nowym

Radni przyjli budet na 2013 rok. W gminie Lubicz nie zabraknie inwestycji
Rada Gminy postawia na rnorodno. Zadowoleni bd najmodsi, ktrzy otrzymaj sal gimnastyczn i nieco starsi, ktrym atwiej bdzie si porusza po drogach. Gmina przystpia ju do projektowania obiektu sportowego przy Szkole Podstawowej w Zotorii. Trwaj rwnie przygotowania procedury wyboru partnera prywatnego do budowy basenu wraz z infrastruktur rekreacyjn w Lubiczu Grnym. - W tym roku najwiksz inwestycj bdzie budowa I etapu kanalizacji Grbocina mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. Rozbudowa sieci obejmie take Lubicz Dolny i Grny, Zotori i Krobi. Urzd Gminy planuje dziaania na rzecz rozbudowy wodocigw. Prace w tym zakresie prowadzone bd m.in. w Grbocinie, Gronowie, Mierzynku, Nowej Wsi i Grabowcu. Wielkimi krokami zblia si budowa wietlicy w Krobii. Projekt ma powsta w najbliszych tygodniach. Samorzd wystpi o dofinansowanie inwestycje ze rodkw unijnej Odnowy wsi. W istniejcej ju wietlicy w Rogowie przeprowadzony zostanie remont dachu i wymiana instalacji centralnego ogrzewania. - Gmina Lubicz jest w trakcie rozpatrywania wniosku o dofinansowanie budowy kompleksu sportowo-rekreacyjnego w Lubiczu Dolnym-Magorzatowie mwi Marek Olszewski. Planujemy wybudowanie penowymiarowego boiska pikarskiego wraz z zapleczem szatniowym, ogrodzeniem, parkingiem, owietleniem i monitoringiem. W ramach tzw. schetynwek remontu doczeka si droga powiatowa Rogwko-Lubicz Dolny. Wsppraca z Toruniem ma zaowocowa modernizacj drewnianego mostu na Drwcy nieopodal Zotorii. Do koca roku ukoczona ma zosta rwnie budowa cieki rowerowej ze Zotorii przez Grabowiec do Osieka w gminie Obrowo. Finalizowane bd te prace obok Urzdu Gminy, gdzie powstaje wikszy ni dotychczas parking. Bezpieczestwo pieszych nie umkno uwadze radnych. Chodniki powstan przy ul. Lipowej w Zotorii i ul. Piaskowej w Lubiczu Grnym. Przebudowa istniejcego chodnika planowana jest przy kociele w Gronowie. (WT)

S miejsca niebezpieczniejsze
Droga powiatowa Rogowo-Rogwko jest w opakanym stanie od wielu lat. Bdzie remont, ale skrzyowania nikt nie poprawi
Na przeciciu trasy powiatowej z krajow pitnastk brakuje sygnalizacji wietlnej, waciwego owietlenia i bezpiecznego przejcia dla pieszych. Radni gminy Lubicz alarmowali zarzdcw drogi wielokrotnie. Bez skutku. Po jesiennej interwencji Poza Toru poprawia si sytuacja w Grbocinie, gdzie zadbano o pieszych. Problemw z drogami w gminie Lubicz cig dalszy. O trudnej sytuacji w Grbocinie i Nowej Wsi informowalimy w poprzednich numerach. W pierwszej miejscowoci zarzdca drogi zamontowa interaktywn sygnalizacj. - Bezpieczestwo pieszych przechodzcych obok skrzyowania z drog krajow musi by priorytetem dla zarzdcy drogi mwi Hanna Anzel, przewodniczca Rady Gminy Lubicz. Sygnalizacja i waciwe owietlenie potrzebne jest zarwno od strony Rogowa, jak rwnie Rogwka. Jeeli jako przewodniczca rady nie mog nic wyegzekwowa, a moje skargi do radnych wyszych szczebli nic nie daj, to jaki odzew maj proby mieszkacw? Problemem jest przecicie drogi krajowej i powiatowej. Postanowilimy zapyta o spraw Powiatowy Zarzd Drg i Generaln Dyrekcj Drg Krajowych i Autostrad. - Zgodnie z art. 25 ustawy o drogach publicznych budowa, modernizacja, utrzymanie i ochrona skrzyowa drg rnych kategorii, wraz z nawierzchni drogow i obiektami mostowymi w pasie drogowym oraz urzdze-

17 POZA TORU, 11 lutego 2013 GMINA LUBICZ

niami bezpieczestwa i organizacji ruchu, zwizanymi z funkcjonowaniem tego skrzyowania naley do zarzdcy waciwego dla drogi wyszej kategorii, w tym przypadku GDDKiA mwi Mirosaw Nawrotek, czonek zarzdu powiatu toruskiego. Przedstawiciele GDDKiA wskazuj, e nie jest to miejsce, ktre znajduje si na grze listy najniebezpieczniejszych, std te w najbliszym czasie nie s planowane w obrbie skrzyowania prace modernizacyjne. - Musimy kierowa si w swoim dziaaniu jakimi kryteriami mwi Tomasz Okoski, rzecznik GDDKiA oddzia Bydgoszcz. Przebudowujc okrelone drogi zwracamy uwag na policyjne statystki odnonie wypadkw i dane, ktrymi dysponujemy w zakresie bezpieczestwa na okrelonym odcinku. Skrzyowanie, o ktrym rozmawiamy, w wietle statystyk nie jest niebezpieczne. Nie chc powiedzie, e musi kto zgin,

ebymy podjli jakie dziaania, ale musimy mie klucz remontw. Nieco bardziej optymistyczne s informacje, ktrych udziela przedstawiciel zarzdu powiatu. - Wiemy od GDDKiA, e w obrbie skrzyowania planowany jest docelowo chodnik w kierunku miejscowoci Rogwko po prawej stronie z przejciem dla pieszych i cznikiem chodnikowym do przystanku znajdujcego si po lewej si po lewej i prawej stronie mwi Mirosaw Nawrotek. Pytanie brzmi, co oznacza termin docelowo? Pewne jest, e w 2013 roku planowany jest remont drogi powiatowej Rogowo-Rogwko. Zapowiadana od wielu lat schetynwka uzyskaa dotacj. Rozpisywany jest przetarg na wykonanie modernizacji. Jej warto ma wynie 3,4 miliona zotych, a prac maj by prowadzone na odcinku czterech kilometrw. (WT)

Fot. Tytus Szabelski

18 POZA TORU, 11 lutego 2013

Anglia go docenia, Polska nigdy

yje ich ju niewielu. O wikszoci zapomniaa historia. Jeden z nich mieszka pord nas, w niepozornym domku w Pigy
Tomasz Wicawski Podczas II wojny wiatowej niewielu byo lepszych onierzy od tych z brygady spadochronowej generaa Stanisawa Sosabowskiego. Szalecz odwag i niezwyk bitnoci zasynli zwaszcza podczas najwikszej operacji powietrzno-desantowej II wojny wiatowej - Market Garden. Wielu polskich onierzy zostao na zawsze na wyspach po pokonaniu Niemiec. Niektrzy wrcili do komunistycznego kraju, ktry nie zamierza ich doceni. Alfons Wiligalski z Pigy niedawno skoczy 90 lat. Z historii jego ycia monaby napisa ksik albo nakrci film. Niewielu udao si uciec z armii niemieckiej. Wermacht nie patyczkowa si z dezerterami. Polacy nie chcieli jednak strzela do swoich rodakw. Wrd mnych onierzy, ktrzy przedostali si do si alianckich by nasz krajan. - Tata swoje przeszed mwi syn Alfonsa Wiligalskiego, Antoni. - Nigdy wiele o wojnie nie opowiada. Nikt z nas i tak za duo by z tego nie zrozumia. To dla nas niepojte dowiadczenie. Ojciec spadochroniarza Sosabowskiego mia dwie ony. Pierwsza zmara. Mia z ni dwie crki. Oeni si kolejny raz i urodziy mu si znw dwie dziewczynki. Pity w kolei urodzi si syn. Szczliwy ojciec poszed do szynku, a stamtd zarejestrowa dziecko. Tak z Alfreda pociecha staa si Alfonsem. Losy sdziwego dzi pana obfitoway jednak w historie mniej humorystyczne. - Kiedy Niemcy weszli do Polski, to caa nasza rodzina trafia to kolejna brytyjska pamitka. Polskich medali prno szuka. - Wrciem do Polski w 1947 roku mwi Alfons Wiligalski. Proponowali mi, ebym zosta na wyspach, ale przecie miaem tu rodzin ojca, matk i rodzestwo. - Musiaem wrci do kraju. Zaraz wezwali mnie na spotkanie do nowopowstajcych si zbrojnych polski ludowej. Nasuchaem si tam od pierd.. ch andersowcw. My onierze walczcy na froncie zachodnim nie bylimy dla nich patriotami. Wielu i tak spotka duo gorszy los. To, e nas nikt nie doceni, byo jasne. Spni si niewiele. Ojciec zmar kilka tygodni przed jego powrotem .W okresie PRL-u nie chcieli go nawet przyj do ZBOWID-u. - Po 1989 roku zmienia si wadza i tata otrzyma w kocu wysze wiadczenia emerytalne mwi Antoni Wiligalski. Chocia tyle, bo o wielkich wyrnieniach nie byo mowy. Niejako z urzdu demokratyczna Polska podwyszya Wiligalskiemu stopie wojskowy. - Ojciec mg mi zrobi w kocu musztr mwi syn onierza walczcego na froncie zachodnim. Do tego czasu to ja miaem w rodzinie najwyszy stopie wojskowy. Chocia front widziaem jedynie na filmach. Dziewidziesicioletni staruszek nie chce opowiada wojennych historii. Wiele ju zapomnia, chocia oczy pozostay mu bystre. Niejednokrotnie ma przed oczyma wojn jak yw. Wie jednak, e nam niewiele to powie. al, e o nim te niewielu wspomniao.

GMINA UBIANKA

Fot. Tytus Szabelski

do obozu do Jabonowa mwi cichym gosem Alfons Wiligalski. eby uratowa mnie i moje rodzestwo ojciec podpisa tzw. trzeci grup i moglimy czasowo wrci do domu. Potem okazao si, e nie na dugo. Za to genera Sosabowski by dla nas jak ojciec. Ile byo w nas ducha, ile si do walki o Polsk, o wolno... Spadochroniarze z 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej skakali z amerykaskich samolotw Dakota. Kiedy przypomina si o tym byemu onierzowi, delikatna duma rysuje si na jego sdziwej twarzy. Do dzi ma swoich zbiorach odznak spadochroniarsk. Pamitki

pozwalaj mu przypomnie sobie historie sprzed blisko 70 lat. Kryptonim, pod ktrym walczy, brzmia Jarzbek Rodzina Wiligalskich mieszkaa w Pigy od 1927 lub 1928 roku w maym osiedlu wiejskim poniatwce. Z Jabonowa, gdzie zabrali ich Niemcy na pocztku wojny, wrcili do Pigy. Po roku czy dwch Niemcom brakowao ju siy roboczej i wojskowej. Siostry Alfonsa Wiligalskiego trafiy na roboty przymusowe do Rzeszy. Ojca do wojska ju nie wcielono, ale ten los czeka jego i brata Zygmunta. Co ciekawe, temu te udao si uciec z szeregw niemieckich. Rnica polega na tym,

e trafi on na front woski. W wojsku niemieckim onierz rodem z Pigy spdzi kilka miesicy. W 1943 roku podj, jak si pniej okazao udan, prb ucieczki. Wojsko polskie na zachodzie nie wcielao jednak wszystkich z marszu. Najpierw trzeba byo udowodni, e nie jest si szpiegiem. Przeszkolenie i bro dostawao si dopiero pniej. Z Londynu przysali po wojnie zdjcia, ktre pozwoliy wzbogaci rodzinne archiwum. Medal od krla angielskiego za walk w obronie Imperium dumnie wieci w domowej gablocie. Odznaczenie weterana II wojny wiatowej,

O rolnictwie wiedz najwicej

W ubiance ju po raz XVIII rywalizowano w Gminnym Konkursie Wiedzy Rolniczej
szeciu finalistw, ktrzy o zwycistwo walczyli w czci ustnej. Tam czekao na nich nie lada wyzwanie. Po pierwsze: musieli zmierzy si z pytaniami komisji konkursowej w skadzie: dr in. Jan Dybaa (Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy), Barbara Kornaszewska (Agencja Rynku Rolnego w Bydgoszczy), Maria Sikora (Kujawsko-Pomorski Orodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie), Marek Janiszewski (Zesp Szk w Gronowie) i Zbigniew Pawowski (Kujawsko-Pomorska Izba Rolnicza z/s w Przysieku). Po drugie: konieczne byo opanowanie stresu, bo odpowiedzieli udzielali w obecnoci publicznoci. Nagrodzono jednak nie tylko wysiki laureatw upominki dostali wszyscy uczestnicy konkursu. Zadbao o nie osiemnastu sponsorw i panie z Koa Gospody Wiejskich w ubiance, ktre na koniec zmaga przygotoway obiad. Nad caym konkursem piecz sprawowa Tadeusz Wierzbowski Kierownik Referatu Rolnictwa i Ochrony rodowiska w Urzdzie Gminy w ubiance. (AK)

Zimna woda zdrowia doda

Piknik z udziaem morsw w Biskupicach

23 rolnikw, 8 soectw i wiadomoci, ktre dla niezaznajomionego z tematem czowieka brzmi jak fantastyczne opowieci. Ale nie dla nich. Czesaw Osak z ubianki moe od 23 stycznia 2013 roku szczyci si tytuem najlepszego w gminie znawcy tajnikw rolnictwa, Jarosaw Ordon z Bierzgowa wygra kategori modzieow, a ubianka nie miaa sobie rwnych w zmaganiach druynowych.

Wszyscy laureaci maj si czym chwali, bo konkurs do atwych nie nalea. Skada si z dwch etapw: testu eliminacyjnego i czci ustnej. W tecie uczestnicy musieli wykaza si wiedz specjalistyczn dotyczc m. in. uprawy rolin, chowu i hodowli zwierzt gospodarskich, mechanizacji, BHP w rolnictwie czy Wsplnej Polityki Rolnej, a take znajomoci zagadnie oglnych zwizanych z gmin, krajem i Uni Europejsk. Na postawie wynikw testu wyoniono

Kto na sam dwik sw kpiel w plenerze zim nie dostaje gsiej skrki? S jednak tacy, ktrym aura niestraszna. Okoo 30 morsw, w tym kilkoro z gminy ubianka, pojawio si 3 lutego 2013 roku w Biskupicach podczas pikniku Zimna woda zdrowia doda zorganizowanego przez Rad Soeck i Ochotnicz Stra Poarn. W oczekiwaniu na kulminacyjny punkt programu, czyli pokaz zimowej kpieli mona byo wysucha prelekcji powiconej zdrowemu trybowi ycia, ktr w wietlicy wiejskiej przedstawi prezes Klubu Morsw z Torunia Adam Czuba. Przygldanie si rozgrzewce i popisom miakw gotowych wej do lodowatej wody uprzyjemniy wystpy gminnego zespou Alebabki. Morsy zimowej kpieli zayway w specjalnie rozstawionych

przed wietlic basenach wypenionych wod z pywajcymi kawakami lodu. Pojawili si take debiutanci: najstarszy z nich okaza si 83-letni Lambert Walter z ubianki, najmodszy 9-letni Hubert z Pluskows, a wic spoza gminy. Cay piknik zakoczyo wsplne pieczenie kiebasek przy ognisku. To pierwsza taka impreza w naszej gminie mwi Stanisaw Deru, sotys Biskupic i jeden z gwnych organizatorw. Widzw przyszo bardzo duo, a wietlica wiejska w trakcie prezentacji bya naprawd wypeniona po brzegi. Sukces piknik zawdzicza tak wysokiej frekwencji, jak i zaangaowaniu oraz pomocy wielu osb, w tym straakw z Pastwowej Stray Poarnej w Chemy i stranikw gminnych. W planach jest kontynuowanie inicjatywy.

Fot. Nadesane

Fot. Nadesane

19 POZA TORU, 11 lutego 2013

Ustawa mieciowa nie daje mi spa

Mieszkacw najbardziej interesuj inwestycje. Jakie najwaniejsze projekty udao si zrealizowa w ostatnim czasie w gminie Zawie Wielka? Jakie s plany na 2013 rok? Bdziemy kontynuowali budow przydomowych oczyszczalni ciekw. To zadanie, ktre pochonie ok. 2 miliony zotych. Przygotowujemy si do budowy przepompowni w Czarnowie, ktra kosztowa bdzie 8,7 mln z. Przetarg zostanie ogoszony w tym roku i mam nadziej, e uda si przeprowadzi pierwsze prace. W 2012 udao si odda do uytku Dom Kultury w Grsku. W gminie rozbudowywana jest sie wodocigowa i kanalizacyjna. Prace prowadzone s w Pdzewie i Rzczkowie. Jest to ostatni etap duej inwestycji, ktra warta bya ponad 5 milionw zotych. W budecie na ten rok przewidziana jest rwnie budowa dwch garaw dla OSP i zakup wozu straackiego dla jednostki w ynie, ktra wczona zostaa do Krajowego Systemu Ratowniczo-Ganiczego. Czy s jakie projekty kluczowe, ktre czekaj na okres programowania 2014-2020? Ciekawe pytanie. W dalszym cigu prowadzone bd prace w zakresie rozbudowy sieci wodocigowo-kanalizacyjnej. Do sieci musz zosta wczone Toporzysko i Stary Toru. Chcielibymy wyeliminowa jedn oczyszczalni ciekw, ktra jest niezwykle przestarzaa i jej remont jest nieopacalny. W zamian podczylibymy si do oczyszczalni w Toruniu. Na realizacj tej inwestycji trzeba 4,5 miliona zotych. W ostatnim czasie prowadzone s konsultacje na linii Urzd Marszakowski, Starostwo Powiatowe i urzdy gmin. Rozmowy maj pomc pozyskiwa wsplnie rodki unijne na realizacj duych projektw. Jak z perspektywy wjta gminy Zawie Wielka wyglda ta wsppraca? Wspdziaanie ukada si bardzo dobrze, eby nie powiedzie - wzorcowo. Wszystkie problemy gminy, ktrymi zainteresuj marszaka wojewdztwa czy starost toruskiego, s w miar moliwoci rozstrzygane na nasz korzy. Dla mnie dziaaniem ponadgminnym jest przebudowa drogi krajowej numer 80 midzy Bydgoszcz a Toruniem. Rozbudowuj si osiedla w Czarnowie i na linii Grsk-Przysiek, co powoduje zwikszenie zagroe dla mieszkacw. Przedstawilimy swoj koncepcj poprawy sytuacji i zoylimy j w GDDKiA, ktra j zaakceptowaa i przyja do realizacji. Kiedy uda si j wdroy w ycie, trudno jednak powiedzie. Byo to rwnie tematem mojej rozmowy z marszakiem wojewdztwa. Trzeba pochwali powiat za wyremontowanie drg, ktre im podlegaj na terenie naszej gminy. Przykadem moe by zmodernizowana trasa Zarole Cienkie-yn. Oczywicie gmina wsppracuje finansowo w inwestycjach dokadajc 11%. Czsto od samorzdowcw mona usysze gosy, e istnieje problem z realizacj zada przez Zarzd Drg Wojewdzkich czy GDDKiA. Instytucje te

GMINY WIELKA NIESZAWKA I ZAWIE WIELKA

O wsppracy z innymi samorzdami, modernizacji drg, przeprowadzanych inwestycjach i ustawie mieciowej z Janem Surdyk, wjtem gminy Zawie Wielka, rozmawia Tomasz Wicawski
Gmina przygotowaa dokumentacj, wykupia grunty, a GDDKiA uoya chodnik. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku ZDW. Mamy ju materiay na budow chodnika w Rzczkowie. Pomwmy chwile o niezwykle kontrowersyjnej ustawie mieciowej. Zgadza si pan ze stwierdzeniem, e wadza szczebla centralnego zepchny problem, z ktrym nie umiay sobie poradzi, na gminy, jednoczenie przygotowujc rozwizania legislacyjne, ktre maj si nijak do realiw? Ustawa mieciowa nie daje mi spa po nocach. Gmina jest na etapie konsultacji z mieszkacami, chocia polega to gwnie na informowaniu spoecznoci lokalnej, gdy ustawodawca narzuci nam okrelone dziaania i terminy. Musielimy ustali ceny za wywz mieci, co zrealizowalimy. Mieszkacy s zbulwersowani podwyk cen za wywz mieci od lipca 2013 roku. Wprowadzany system generuje bardzo due koszty m.in. z racji koniecznoci urzdzenia punktw selektywnej zbirki odpadw komunalnych. Budet pastwa nie pokrywa tych kosztw w adnej mierze. Sytuacja zmusza nas do tego, eby koszty ustawy ponosili mieszkacy. Przecie gmina nie zarobkuje, a zadanie musi by zrealizowane. Nie wspomn ju o koniecznoci przygotowania odpowiedniej dokumentacji, zatrudnienia pracownikw czy wywozu mieci do Torunia. Najwikszym problemem jest to, e ustawodawca nie da samorzdom moliwoci zadecydowania o tym, co ze mieciami zrobi.

maj wymaga od gmin wkadu finansowego, bez ktrego nie realizuj zada na podlegych im trasach. Pytam gwnie o Drogow Inicjatyw Samorzdow. Musz przyzna, e zarzdcy drg chtniej realizuj jakiekol-

wiek dziaania, jeeli gmina si w nie wcza. Podobno w takim przypadku atwiej jest pozyska rodki z budetu pastwa. Sama wsppraca ukada si jednak dobrze. Przykadem moe by budowa chodnika w Zejwsi Wielkiej wzdu drogi numer 80.

Swego nie znacie?

Dworzec kolejowy w Cierpicach pamita wiek XIX. Czy kto zna jego histori?
W gminie Wielka Nieszawka odnajdujemy piknie zachowany budynek wiekowej stacji kolejowej lecej na strategicznej dla regionu trasie Toru-Bydgoszcz. W informacjach o lokalnych zabytkach wzmianka o dworcu pojawia si zawsze. Niestety, w dwch zdaniach. Prby zachowania dla potomnych informacji o zabytkowym obiekcie napotykaj na due trudnoci. Samorzdowcy gminni nie znaj historii dworca. eby umieszcza budynek w folderach turystycznych, potrzeba zdecydowanie wicej danych. Zegar na stacji przesta tyka jaki czas temu. Wntrze budynku nie powala. Nie sposb jednak powiedzie, by by on zniszczony czy zaniedbany. Wszak mona std odjecha w rne strony wiata (a na pewno kraju). Mae dworce, takie jak ten, czsto zostay przez ludzi i histori zapomniane. Poczenia zlikwidowano wiele lat temu, a budynkiem zaj si czas i drobni zodziejaszkowie. W Cierpicach jest inaczej. Kluczowe pooenie uratowao stacj. Pani w kasie jednak prno szuka. - Mog jedynie snu podejrze-

SKM-k przez Wielk Nieszawk

Projekt Budowa wiaduktw i przystankw kolejowych dla szybkiej kolei metropolitalnej BiT-City przewiduje zwikszenie dostpnoci obszaru metropolitalnego. Zostan utworzone nowe i zmodernizowane istniejce stacje. W projekcie uczestnicz miasto Bydgoszcz, jako lider, wojewdztwo kujawsko- pomorskie, miasto i gmina Solec Kujawski, gmina Wielka Nieszawka oraz spka PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Jego szacunkowe koszty maj wynosi ponad 135 milionw zotych. Zaoenia projektu zakadaj budow zintegrowanego wza komunikacyjnego Wielka Nieszawka Cierpice. Koszt tej inwestycji obliczony zosta na kwot ok. 2 milionw zotych. Samorzdowcy z gminy pooonej w powiecie toruskim stan si take podmio-

Poczenie midzy Bydgoszcz a Toruniem jest kluczowe dla rozwoju regionu kujawsko-pomorskiego
tem odpowiedzialnym za przebudow wiaduktu drogowego nad lini kolejow Kutno-Pia. Mowa o odcinku drogi gminnej nr 100911C Dybowo-Jarki w Cierpicach. Prace modernizacyjne kosztowa bd ok. 4 milionw zotych. Projekt jest ju przygotowany. Harmonogram inwestycji zakada, e w 2013 roku prowadzone bd prace nad skompletowaniem penej dokumentacji potrzebnej do realizacji tak zoonej koncepcji. Powstan brakujce projekty budowlane i koncepcje zagospodarowania terenu. Uczestnicy projektu czekaj rwnie na pozwolenia na budow i decyzje rodowiskowe. W 2014 roku ogoszone zostan przetargi i nastpi wybr wykonawcw. Pierwsze prace powinny rozpocz si w poowie 2015 roku. (WT)

Fot. Tytus Szabelski

nia, bo nie mam wielu danych na ten temat mwi Robert Kola ze Stowarzyszenia Przyjaci Kolei i Zabytkw Techniki. Pierwszy dworzec mg by mniejszy i znajdowa si w ktrym z budynkw mieszkalnych, jakie mona tam obecnie odnale. Wybudowany zosta w 1861 roku, kiedy postawaa stacja. Budow obecnego obiektu mona wiza z powstaniem drugiego toru w Cierpicach. Byby to pocztek XX wieku. Historyczna warto dworca wynika z faktu, i zachowa on swj dawny ksztat. Nie by gruntownie przebudowywany i

stanowi po dzi dzie integraln cao. - Trzeba dba o ten budynek, nie tylko z uwagi na jego podeszy wiek, ale dlatego, e jest on bardzo adny dodaje Robert Kola. Redakcja Poza Toru zachca wszystkie osoby, ktre znaj wicej szczegw dotyczcych budynkw stacji kolejowej w Cierpicach do kontaktu pod adresem redakcja@pozatorun.pl bd pod numerem telefonu 535405385. Za wszystkie informacje serdecznie dzikujemy. Najciekawsze zostan opublikowane na naszych amach.

Fot. Tytus Szabelski

20 POZA TORU, 11 lutego 2013

GMINA CZERNIKOWO

Podstawwka uskrzydlona remontem Ferie w imi Ojca i Syna

Na koniec lipca 2014 roku planowany jest koniec przebudowy szkoy w Czernikowie
tarna zostanie przebudowana. Cz pienidzy pochon prace przy ociepleniu. Cieplej bdzie take w sali gimnastycznej. - Caa inwestycja jest jeszcze w fazie planowania. Mamy nadziej, e termin zakoczenia renowacji szkoy w lipcu 2014 roku jest realny informuje Marek Brzustewicz z Urzdu Gminy Czernikowo Jestemy w fazie pozyskiwania rodkw na rozbudow szkoy. Koszt caej inwestycji to 3 miliony 417 tysicy zotych z czego 60 tysicy to koszt inspektora budowlanego. Cz planowanej rozbudowy i wspomnianego remontu maj zosta pokryte ze rodkw unijnych Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Wedug nieoficjalnych informacji wynika, e remont szkoy moe rozpocz si w kwietniu biecego roku. Nie potwierdzaj jednak tego przedstawiciele Urzdu Gminy. Obecnie w Czernikowie trwaj prace nad przebudow i rozbudow sieci wodno-kanalizacyjnej, a take prace przy infrastrukturze drogowej na terenie caej gminy.

Dla dzieci z Czernikowa to ju tradycja, e ferie spdzaj z Bogiem

Fot. Tytus Szabelski

Marcin Lewicki Ponad 3 miliony zainwestuj wadze gminy Czernikowo w remont Szkoy Podstawowej im. K.K Baczyskiego. Data rozpoczcia budowy jest jeszcze nieokrelona, ale wiadomo ju, e powinna zakoczy si w lipcu 2014 roku. Inwestycja skada si z dwch

czci. Pierwsza to budowa nowego skrzyda budynku o powierzchni uytkowej prawie 1300 m2. Bdzie wyposaone w nowe sale lekcyjne oraz wind dla osb niepenosprawnych. Zostanie ono poczone ze star czci szkoy poprzez sie odpowiednich cznikw. Druga cz inwestycji to modernizacja starego budynku. W szkole pojawi si nowe ogrzewanie, a instalacja wodno-sani-

Pod koniec lutego Parafialny Zesp Charytatywny zorganizowa dla dzieci z parafii kilkudniowe ferie. Szczeglne, bo zawsze z myl o Bogu. Modzi parafianie uczyli si m. in. sztuki skadania papieru (origami) i brali udzia w zajciach plastycznych i zrcznociowych. - Zorganizowalimy take bitw na nieki i ognisko - mwi Danuta Zglinicka, czonkini Zespou, wyrniona w powiatowym konkursie

na wolontariusza roku. - Najmodsi mieli wypeniony czas, ale zawsze znalazy moment na modlitw. W czasie kilkudniowych zimowych wakacji uczniowie odwiedzili take Centrum Nauki Kopernik w Warszawie i zwiedzili tamtejsz starwk. - Dla nas najwikszym wyrazem wdzicznoci byy umiechy na twarzach maluchw - dodaje Danuta Zglinicka. (P)

Wojsko podzikowao
Helena Tucholska ze Steklina-Kolonii i Barbara Araniewicz ze Steklina otrzymay odznaczenia wojskowe od mi-

Medale Za zasugi dla obronnoci kraju trafiy do dwch rodzin

nistra obrony narodowej. Obie kobiety wychoway swoich synw z myl o subie wojskowej. Piciu potomkw kadej z nich odbyo j w zasadniczej formule. Przemysaw, syn Barbary Araniewicz, zosta ponadto onierzem zawodowym.

Wjt w czowce
Dziennik Gazeta Prawna opublikowaa wyniki konkursu Pery samorzdu. Wjt gminy Czernikowo zaj 15. miejsce. Oglnopolski ranking mia

Zdzisaw Gawroski per samorzdu

wyoni m. in. 5 prezydentw, 10 burmistrzw i 15 wjtw. W tej ostatniej kategorii znalaz si jako jedyny z powiatu Zdzisaw Gawroski.

Fot. nadesane

21 POZA TORU, 11 lutego 2013

GMINA OBROWO

Inwestycje warte sze milionw Autobus na sprzeda

Rada Gminy uchwalia budet na 2013 rok. Rozwj kosztuje, ale daje z roku na rok coraz wiksze przychody
kiego zrealizowa jednoczenie, ale krok po kroku udaje si poprawi stan nawierzchni na poszczeglnych trasach. W planie inwestycyjnym nie zapomniano o straakach. Ponad dwiecie tysicy zotych pochonie modernizacja Ochotniczej Stray Poarnej w Kawczynie. Stra gminna doczeka si nowego samochodu za 30 tysicy zotych. Na popraw bezpieczestwa ma wpyn rwnie inwestycja w owietlenie ulic w Obrowie, ynku i Zawaach. - Przeprowadzimy te remont i docieplenie budynku wietlicy wiejskiej w Stajenczynkach mwi Andrzej Wieczyski. Koszt tego zadania wyniesie ponad 130 tysicy zotych. Radni gminni nie zapomnieli rwnie o amatorach sportu i rekreacji. W Brzozwce powstanie wielofunkcyjne boisko za ponad 270 tysicy zotych. Najmodsi bd mieli rwnie do dyspozycji dwa nowe place zabaw. Pierwszy w Brzozwce, a drugi w Gogowie. - Jak na obecn sytuacj w naszym pastwie i samorzdach uwaam, e budet naszej gminy jest odwany, ale zarazem bezpieczny mwi wjt gminy. Ponad sze milionw na inwestycj, to kwota bardzo dua.

Fot. Urzd Gminy Obrowo

Tomasz Wicawski Odwany - tym przymiotnikiem samorzdowcy okrelaj plan inwestycji na rok 2013. W wielu sektorach kontynuowane bd dotychczasowe prace. Nie zabraknie jednak nowych projektw. Koniec okresu programowania unijnego nie musi oznacza braku rodkw. - Gmina Obrowo si rozwija i musi za tym nada rozwj infrastruktury mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. Nie uwaam, eby nasze plany byy bez pokrycia. Mamy rodki na tak due inwestycje. Najbardziej kosztownym zadaniem realizowanym w obszarze rolnictwa i owiectwa jest budowa

kanalizacji sanitarnej Gogowo-Brzozwka. Jest to drugi etap inwestycji, ktry bdzie kosztowa ponad 1,3 miliona zotych. - Realizowanie projektw zwizanych z gospodark ciekow nie jest moe najefektowniejsze, ale niezwykle wane dla mieszkacw podkrela wjt gminy. Nie mona zadba o drogi, a pniej je niszczy, eby budowa kanalizacj. Wodocig na trasie Dzikowo Silno bdzie kosztowa 300 tysicy zotych. Pi razy tyle pienidzy trzeba wyoy z gminnej kasy na przebudow gminnych drg. - Utrzymywanie i modernizacja gminnych drg co roku kosztuje bardzo duo mwi Andrzej Wieczyski. Nie da si wszyst-

Gmina Obrowo ogasza przetarg na sprzeda autobusu marki Autosan. Rok produkcji pojazdu - 2003 rok. Oferty mona skada w Urzdzie Gminy Obrowo. Wicej na www.obrowo.pl

Bywa tu Chopin
Urzd Gminy w Obrowie mieci si w budynku z wieloletni tradycj. Mury pamitaj koncerty fortepianowe modego Fryderyka
Tomasz Wicawski Remont dworku szlacheckiego, ktry zosta zaadoptowany przed wielu laty na siedzib wadz samorzdowych, jest konieczny. Trzeba by bardzo uwanym, bo nad wszystkim trzyma piecz konserwator zabytkw. Dwr w Obrowie zosta wzniesiony na miejscu starego drewnianego dworu na przeomie XVIII i XIX wieku w stylu klasycystycznym. Zosta on czciowo przebudowany w 1898 roku. - By on kiedy wasnoci rodziny, ktra posiadaa wikszo gruntw w Obrowie i okolicy mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. W czasie wojny waciciele musieli opuci te tereny i pozostawili swj majtek. Dworek by w bardzo zym stanie. Modernizacja miaa miejsce w latach 70-tych czy 80-tych. Budynek dworu jest murowany, parterowy. Posiada pitro oraz pitrowy kolumnowy portyk. Frontem zwrcony jest na poudnie. Swoj siedzib maj w nim Urzd Gminy Obrowo i Urzd Stanu Cywilnego. - Wewntrz budynku prowadzone byy rne prace modernizacyjne wskazuje Andrzej Wieczyski. Do tej pory nie udao si jednak przeprowadzi gruntownych napraw na zewntrz budynku. W budecie na rok 2013 znalelimy rodki, ktre pozwol przywrci namiastk jego dawnej wietnoci. Planowana jest wymiana pokrycia dachu oraz remont elewacji. Wszystkie prace musz by prowadzone niezwykle starannie, gdy obiekt jest zabytkowy. Koszt prac restauracyjnych przewidzianych na ten rok wyniesie ponad 200 tysicy zotych. - Jest to jeden z najpikniejszych budynkw w gminie wskazuje wjt. Musimy dba o niego, bo jest nasz wizytwk na zewntrz. Samorzd jest obecnie wacicielem budynku. Nieprawdziwe jest twierdzenie, e wydajemy pienidze na remont obiektu, ktry nie jest nasz wasnoci. W duej sali, w ktrej teraz znajduje si ksigowo, gra mody Fryderyk Chopin.

Ekologiczny lider
Dwutygodnik budowlany Profile doceni gmin Obrowo
W Poznaniu podsumowano VIII edycj konkursu Przetargi dla Najlepszych Lider Eko Inwestycji. Na gali zorganizowanej 30 stycznia dyplom uznania odebra wjt Andrzej Wieczyski. Nagroda zostaa przyznana samorzdowcom z Obrowa za wieloletnie zaangaowanie w sprawy ekologii. Inwestycje wodno-kanalizacyjne realizowane w ostatnich latach przyczyniaj si nie tylko do rozwoju gminy, ale zostay rwnie zauwaone na arenie oglnopolskiej. - Takie wyrnienia ciesz i mobilizuj do dalszych dziaa, nie tylko w tym kierunku mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. Inwestycje w kanalizacj nie s moe najbardziej efektowne, ale niezwykle wane dla mieszkacw i komfortu ich ycia. (WT)

Fot. nadesane

22 POZA TORU, 11 lutego 2013

Ostatni (szkolny) dzwonek!

Zesp Szk CKU w Gronowie prowadzi zimow rekrutacj
Maciej Pagaa

EDUKACJA

Doradztwo zawodowe na topie

Nie moesz znale pracy? Daj sobie pomc
Od kilku lat odnotowuje si w Polsce coraz wysze wskaniki bezrobocia. Jednoczenie coraz wiksz popularnoci cieszy si poradnictwo i doradztwo zawodowe. Coraz wicej osb decyduje si na skorzystanie z pomocy doradcy zawodowego przy poszukiwaniu pracy. Tego typu poradnictwo opiera si na diagnozowaniu potencjau zawodowego osoby bezrobotnej, sprawdzeniu preferencji zawodowych, pomocy w przygotowaniu dokumentw aplikacyjnych, a take uatwieniu autoprezentacji podczas rozmowy z pracodawc. Gwarancj sukcesu zawodowego jest przede wszystkim dokadne rozpoznanie wasnych zainteresowa i predyspozycji zawodowych, gdy prawidowe wybranie cieki kariery zawodowej w duej mierze jest uzalenione od samego czowieka tumaczy Krystyna Manelska, doradca zawodowy. Jeeli znamy swoje zainteresowania i potrzeby, to jestemy w stanie dokona susznego wyboru. Do okrelenia wasnego potencjau zawodowego czasami wystarcz codzienne sytuacje i kontakty z innymi ludmi, ktre pomagaj okreli swoje mocne i sabe strony. Pomocne okazuj si take rnorodne artykuy prasowe lub programy telewizyjne. Doradcy zawodowi podkrelaj, e najwiksze problemy w znalezieniu pracy maj osoby, ktre wikszo ycia przepracoway w jednym miejscu zatrudnienia, co wie si z tym, e nie maj oni dowiadczenia w poszukiwaniu nowego zajcia, nie mieli do czynienia ze zmian pracy, znaj sposb funkcjonowania tylko jednej firmy. Na obecnym rynku pracy trudno odnale si take osobom po 40 czy 50 roku ycia, jeli miay one du przerw w zatrudnieniu. Warto pamita, e istniej osoby, ktre mog pomc w aktywizacji zawodowej i podejmowaniu decyzji, a take monitorowa proces poszukiwania pracy.
Fot. Maria Lewandowska

S jeszcze miejsca w bezpatnym Liceum Oglnoksztaccym dla Dorosych. Nabr prowadzi rwnie Szkoa Policealna dla Dorosych. Placwka w Gronowie zachca uczniw gimnazjw do skorzystania z przygotowanej oferty edukacyjnej. Do LO dla Dorosych moe uczszcza kady absolwent gimnazjum lub omioletniej szkoy podstawowej. Absolwenci zasadniczych szk zawodowych przyjmowani s na trzeci semestr. W szkole policealnej mona zdoby umiejtnoci technika turystyki wiejskiej i technika BHP. Ponadto uruchomione zostay kwalifikacyjne kursy zawodowe. Mieszkacy powiatu mog ksztaci si w zawodach: technik hodowca koni, technik logistyk, kucharz, technik ywienia i usug gastronomicznych, technik rolnik, opiekun medyczny i technik pojazdw samochodowych. Na kursy mog uczszcza absolwenci gimnazjum, dawnej szkoy podstawowej, szk rednich, ktrzy uzyskaj pene kwalifikacje zdajc egzamin pastwowy. Gdy uzupeni wyksztacenie do redniego, uzyskuj dyplom technika. Staa oferta edukacyjna ZS CKU w Gronowie jest bardzo

bogata. W technikum mona uzyska dyplom technika informatyka, ywienia i usug gastronomicznych, hotelarstwa, pojazdw samochodowych, mechanizacji rolnictwa, turystyki wiejskiej, ekonomisty czy spedytora. Ponadto mona ksztaci si w kierunku logistyki, rolnictwa, agrobiznesu, ochrony rodowiska lub hodowli koni. Ofert uzupeniaj klasy przeznaczone dla kelnerw, przyszych technikw organizacji reklamy i technologii ywnoci. LO i ZSZ w Gronowie take zachcaj absolwentw gimnazjw. W liceum dziaaj klasy paramilitarne, psychoedukacyjne i kosmetyczne. W zawodwce mona przygotowa si do wielu zawodw m.in. mechanika, kucharza,

lusarza, fryzjera czy cukiernika. Szkoa posiada 6 pracowni komputerowych i w peni wyposaone pracownie gastronomiczn, obsugi konsumenta i hotelarsk. Zajcia praktyczne w zawodach mechanicznych odbywaj si w bogato wyposaonych warsztatach szkolnych, w ramach ktrych funkcjonuj m. in. spawalnia, stacja diagnostyczna, hala napraw samochodw nowoczesny park maszynowy, samochody i cigniki przeznaczone do nauki jazdy. Dla mionikw sportw placwka oferuje zajcia na siowni, strzelnicy, kompleksie orlik oraz wyjazdy na basen. Jako jedyna szkoa w regionie ZS CKU w Gronowie posiada pole paintballowe.

23 POZA TORU, 11 lutego 2013

REKLAMA

24 POZA TORU, 11 lutego 2013

ZDROWIE Trudna praca si opaca

Rynek pracy w Polsce przeywa powany kryzys. Bezrobocie ronie, drastycznie maleje ilo ofert pracy, ceny podstawowych produktw pn si w gr, a due zakady ograniczaj produkcj przeprowadzajc masowe zwolnienia. Osoby, ktre zawiody si na polskim rynku pracy decyduj si na prac za granic. Ofert bijc ostatnio rekordy popularnoci jest opieka nad osobami starszymi w Niemczech Praca i ycie w innym kraju potrafi dostarczy wielu ciekawych dowiadcze i przynie duo radoci. Co prawda pojawiaj si pewne niedogodnoci, musimy przyzwyczai si do nowych miejsc i osb, a czasami brakuje kontaktu z rodzin, ale to wszystko jest z nawizk wynagradzane sowit zapat i premiami. Oczywicie przed podjciem decyzji o wyjedzie naley si dobrze zastanowi i odpowiedzie na wszystkie drczce nas pytania. Najlepiej jest skierowa si wwczas do agencji zajmujcej si rekrutacj osb zainteresowanych prac w charakterze opiekunki osb starszych. Jedn z takich agencji jest firma Private Care 24 z Torunia, a jej pracownicy wyczerpujc odpowiedz na Pastwa pytania. Przede wszystkim firma Private Care 24 wymaga od osb zainteresowanych wspprac kilkuletniego dowiadczenia, najlepiej jeli kandydaci bd mogli potwierdzi je referencjami. Konieczna jest te znajomo jzyka niemieckiego na poziomie komunikatywnym. Ta odpowiedzialna praca wymaga penej wiadomoci, na czym polega opieka nad osob starsz dlatego licz si konkretne umiejtnoci. Dzie opiekuna seniora nie rni si zbytnio od dnia kadej pracujcej osoby. Specyfika wykonywanych czynnoci wymusza jednak trzymanie si pewnego narzuconego z gry planu. Konieczne jest cise trzymanie si grafiku dnia, zaj dodatkowych, pory posikw, czy przyjmowania lekarstw. Wielu seniorw jest osobami czynnymi spoecznie, pielgnujcymi kontakty z rodzin i bliskimi. W zakres obowizkw opiekuna wchodzi moe, take towarzyszenie podopiecznym w trakcie wizyt, czy wyj. Do zada powierzonych opiekunowi naley, te dbao i troska o kondycj i zdrowie podopiecznego. Codzienna toaleta, motywowanie seniora do podejmowania aktywnoci ruchowo-fizycznej oraz regularny kontakt z lekarzem domowym. To priorytetowe zadania Idealnego Opiekuna. Kiedy osoba zainteresowana speni wymogi ogoszenia i przebije si przez tum chtnych pozostaje tylko spakowa walizki i rzetelnie wypeni obowizki w domu podopiecznego. Motywacj s zarobki, kilkunastokrotnie wysze, ni w przypadku wykonywania takiej samej pracy na terenie Polski.

Walcz ze zym cholesterolem

Co robi, gdy cholesterol jest za wysoki?
Jacek Laskowski Czy wiesz, e podwyszony poziom cholesterolu moe by przyczyn miadycy, choroby wiecowej, zawau serca bd udaru mzgu? Na jego nadmiar cierpi a 18 mln Polakw! Jak walczy z tym cichym zabjc? rdem cholesterolu LDL, nazywanego potocznie zym, jest przede wszystkim poywienie oraz produkujca go wtroba naszego organizmu. I cho jest on niezbdny do prawidowego funkcjonowania, to jego nadmiar moe nam powanie zaszkodzi. Za grn granic cholesterolu LDL uznaje si 100 mg/dl. Jej przekroczenie powoduje, e wnika on w ciany naszych ttnic rozpoczynajc tworzenie blaszki miadycowej. Pkajca blaszka moe spowodowa wytworzenie skrzepu, co niekiedy wywouje zawa. Ponadto, uszkadza ona gbsze warstwy cian ttnic, co z kolei prowadzi do powstawania ttniakw. Walczc z nadmiarem cholesterolu zacznijmy od diety. Przyrzdzajc obiad, tuste miso smaone na patelni z dodatkiem smalcu, zamiemy na ryb bd drobiow pier z kurczaka. Bdzie o wiele zdrowsza, gdy przygotujemy j na parze. Z ryb wybierajmy te zawierajce kwasy omega 3 (tuczyk, oso, led, makrela), ktre nie tylko obni poziom zego cholesterolu, ale podnios ten dobry. Wieprzowina ma kilkadziesit razy wicej nasyconych kwasw tuszczowych, ktre mog odoy si na cianach ttnic, dlatego warto j odstawi. Analogicznie do misa, wyglda sytuacja, jeli chodzi o nabia. Mleko 3,2% zastpmy tym 0,5%, a 18% mietan dolewan do zup i sosw zamiemy na jogurt naturalny nie zawierajcy kwasw tuszczowych i cholesterolu. Pamitajmy, by je duo surwek i owocw. Nie tylko do obiadu, ale i w cigu dnia. Norma warzyw dla dorosego czowieka wynosi 0,5 kilograma. W walce z nadmiarem cholesterolu pomoe te bonnik, magnez oraz potas, ktre znajdziemy w pieczywie penoziarnistym. Smarujc pyszn grahamk, odstawmy o maso! Zamiast niego uyjmy chudego serka twarogowego lub margaryny z estrami steroli Wystrzegajmy si te sodkoci, szczeglnie tych z mas kremow oraz nie przesadzajmy ze spoyciem jaj. Nadmiar cholesterolu LDL nie dotyczy tylko ludzi otyych. Co prawda s oni w grupie podwyszonego ryzyka, jednak nadwaga nie jest jedynym wyznacznikiem. Niekiedy koniecznoci jest signicie po leki obniajce poziom cholesterolu. Pamitajmy zatem o regularnych badaniach krwi, ktre pozwol nam wczenie zdiagnozowa ewentualny problem.

Pomoc seniorom za granic to wyzwanie. Sprbuj z Private Care 24

Jedn z najwaniejszych kwestii dla pracownika jest rodzaj umowy. Zazwyczaj agencje poredniczce takie jak firma Private Care 24 oferuj umow zlecenia. Przedmiotem umowy jest wykonanie usug opiekuczych w domu podopiecznego. Agencje wysyajce swoich pracownikw do pracy u podopiecznych za granic odprowadzaj skadki ZUS, a wspomniana wczeniej firma Private Care 24 wykupuje kadorazowo rwnie pakiet ubezpiecze na ycie, nastpstw nieszczliwych wypadkw, odpowiedzialnoci cywilnej, aby zapewni bezpieczestwo wszystkim swoim pracownikom. Pomimo, e praca w charakterze opiekuna nie naley do najatwiejszych przynosi wiele satysfakcji i korzyci. Dziki wyjazdom poznajemy inne kraje, spotykamy wielu interesujcych ludzi, rozwijamy swoje umiejtnoci jzykowe. Nawet sami podopieczni, ktrzy cierpi czsto na schorzenia wieku starczego, a Alzheimer, czy demencja utrudniaj kontakt, okazuj si by pacjentami wdzicznymi za okazane serce i cierpliwo. Osoby, ktre widz siebie w roli pomocnika spoecznego znajd tu spenienie, a wszyscy ci ktrzy chc za uczciw prac otrzymywa odpowiednio wysokie wynagrodzenie bd bardzo zadowoleni, e w kocu znaleli tak moliwo. Jedyne co pozostaje teraz zrobi to zgosi si jako nastpny opiekun!

25 POZA TORU, 11 lutego 2013

ZDROWIE

Zby pikne na sidemk!

Tlenek cyrkonu podbija rynki stomatologiczne na caym wiecie. W naszym regionie staje si coraz bardziej popularny
Obecnie coraz czciej technicy dentystyczni wykorzystuj tlenek cyrkonu. Jak si okazuje, era uzupenie ceramicznych na podbudowie metalowej mina. Nadziej wspczesnej protetyki stomatologicznej s nowe technologie. Przez wiele ostatnich lat standardem w protetyce stomatologicznej byy uzupenienia ceramiczne na podbudowie z metali nieszlachetnych. Mimo ich duej odpornoci mechanicznej oraz powszechnej akceptacji, maj one jednak kilka wad. Nielicznej grupie pacjentw dokuczaj alergie spowodowane jonami tlenkw metali, z ktrych wykonywane s podbudowy uzupenie tumaczy Radosaw Grulewski, waciciel Kliniki Stomatologicznej Aldent w Chemy. Rczne modelowanie konstrukcji projektowanych do uzupenie tego typu wpywa niekiedy take na powstawanie drobnych znieksztace i minimalnych niedokadnoci. Uzupenienia wykonane w tej technologii mog mie niewielkie obnienie rbka dzisowego. Ponadto, wielu pacjentw skaryo si na ograniczenia estetyczne tego typu uzupenie spowodowane obecnoci metalu, ktry w niekorzystny sposb odbija wiato, co powodowao sztuczny wygld uzbienia. Tlenek cyrkonu prawdziwy hit Tymczasem rynek stomatologiczny zosta podbity przez tlenek cyrkonu. Przede wszystkim jego biay kolor pozwala nada uzupenieniom protetycznym adniejsz i bardziej naturaln barw. Zatem wykorzystywany jest on do podbudowy porcelanowych uzupenie protetycznych (korony i mosty) oraz do wykonania samodzielnych elementw protetycznych (czniki implantologiczne, wkady koronowo-korzeniowe). Niezwyka twardo tego materiau powoduje, e jego obrbka wymaga wiele czasu i wysiku. Powoli odchodzi si jednak od wykonywania prac z tlenku cyrkonu rcznie. Obecnie najnowoczeniejsze pracowanie protetyczne wyposaone s w specjalnie przeznaczone do tego celu wysoce zaawansowane frezarki numeryczne typu CAD/CAM. Dziki najnowszym systemom CAD/CAM mona na bazie tlenku cyrkonu wycina konstrukcje uzupeniajce braki nawet caego uku zbowego mostami okrnymi przekonuje Radosaw Grulewski. (Nie)tania technologia Najpierw lekarz przygotowuje w gabinecie stomatologicznym zb pacjenta i pobiera wycisk, ktry nastpnie jest przekazywany do pracowni protetycznej. Model zbw powstaje w laboratorium, a po zeskanowaniu zostaje przeniesiony na ekran komputera. Dziki uzyskanym w ten sposb danym specjalne urzdzenie wycina z kostki cyrkonu wczeniej przygotowany projekt. W przypadku koron i mostw bdzie to szkielet zbw, ktry nastpnie jest pokrywany warstw porcelany. Warto wiedzie, e technik dobiera odpowiedni kolor i ksztat uzbienia, aby uzupenienie nie rnio si od naturalnych zbw pacjenta. Wykonana w ten sposb praca powraca do gabinetu stomatologicznego, gdzie moe zosta ju osadzona trwale w jamie ustnej. Tlenek cyrkonu ma du wytrzymao mechaniczn dodaje Radosaw Grulewski. Jest odporny na zamania, pkanie i zginanie. Kolejn jego zalet jest to, e do powierzchni wykonanych z tego tworzywa przylega mniej bakterii ni do innych materiaw wykorzystywanych przez technikw dentystycznych, dziki czemu mona zachowa odpowiedni higien jamy ustnej. Kady pacjent, ktry zdecyduje si na wykonanie uzupenienia protetycznego z wykorzystaniem tlenku cyrkonu, w chwili zacementowania pracy protetycznej otrzymuje certyfikat, ktrego numer nadawany jest indywidualnie. Uzupenienia protetyczne z uyciem najnowszej technologii z wykorzystaniem tlenku cyrkonu wykonywane s dla pacjentw Kliniki Stomatologicznej ALDENT w Chemy. W listopadzie ubiegego roku Pracownia Techniki Dentystycznej w Chemy zostaa jednym z nielicznych w kraju laboratoriw demonstracyjnych firmy AMANN GIRRBACH. Dziki sprztowi CAD/CAM CERAMILL MOTION 2 pracownia projektuje komputerowo i wytwarza precyzyjne produkty protetyczne. opracowanie Barbara Kania Radosaw Grulewski, klinika stomatologiczna Aldent w Chemy - Nowa technologia pozwala wykona prace, ktre zadowol najbardziej wymagajcych pacjentw. To technologia najbliszej przyszoci, ktra rewolucjonizuje protetyk stomatologiczn. Spowoduje szerokie zastosowanie nowych materiaw. Wkrtce tradycyjne metody odlewu konstrukcji protetycznych z metali przejd do historii stomatologii.

26 POZA TORU, 11 lutego 2013

ZDROWIE
Pikniejsza i modsza TY!
Idealny kolor skry przesta by marzeniem. Powstao solarium nowej generacji
Monika Olender

Aby odmieni skr i poprawi jej kolor, nie trzeba kupowa drogich kremw samoopalajcych. Nie trzeba nawet lee na socu ani w tradycyjnym solarium. Idealnym sposobem na pikn i zdrow opalenizn jest solarium natryskowe. Co postarza, a co odmadza? Kobiety opalaj si w solarium, aby wyglda adniej. Ale czsto to, co w zaoeniu, miao upikszy, dodaje im lat. Inne maj alergi na promieniowanie ultrafioletowe, s chore na bielactwo lub maj blizny i nie mog skorzysta z tradycyjnego, opalajcego ka. Tymczasem, ten lub lepszy efekt, mona uzyska inaczej. Tak jak pi okre kostk lodu wok oczu wystarczy, by odmodzi spojrzenie, tak czterdzieci pi sekund w solarium natryskowym nadaje skrze rwnomiernego kolorytu i wygadza zmarszczki. Wikszo Polek skary si zim na blad i wysuszon skr. Mona temu zaradzi, zastpujc intensywnie dziaajcy krem wizyt w solarium natryskowym. Nawet, gdy czas goni W okresie zimowym z naszych usug korzysta wicej osb, ktre nie tylko chc uzy-

ska wspania opalenizn, ale take zrelaksowa si tumaczy ukasz Smoliski, waciciel solarium natryskowego Beauty Luk w Toruniu. Opalanie natryskowe to bezpieczny i prosty sposb na pikny kolor skry. Specjalne urzdzenie, ktre rwnomiernie rozprowadza preparat opalajcy, pozwala uzyska idealn opalenizn w wielu odcieniach naturalnego brzu, bez ryzyka pojawienia si pomaraczowych przebarwie. Zabieg opalania trwa czter-

dzieci pi sekund dodaje ukasz Smoliski. Kabina nie tylko nawila skr, ale take zapobiega procesom starzenia si. Wiele klientek tradycyjnych solariw skary si wanie na to, e po opalaniu ich skra jest przesuszona. Opalanie natryskowe zapobiega temu. Zatem, opalanie natryskowe to wicej ni solarium. Zabieg powinien by poprzedzony peelingiem ciaa. Dziki temu substancje aktywne, zawarte w preparacie, lepiej si wchon. Po zabiegu nie mona k-

pa si przez sze godzin przekonuje ukasz Smoliski. W cigu doby opalenizna si utrwala. Warto, po upywie kilku godzin od naoenia preparatu, wykpa si i zaaplikowa balsam, np. nawilajcy i podtrzymujcy kolor. Do zabiegw wykorzystywane s preparaty z naturalnych skadnikw mwi ukasz Smoliski. Wykorzystywane w gabinetach preparaty zawieraj najczciej ekstrakty z rolin i zi, a

take wycig z aloesu, ktry pielgnuje skr. Mieszanki posiadaj wiele odcieni i przyjemnie pachn. Opalenizna utrzymuje si przez okoo dziesi dni, a zabieg mona powtarza wielokrotnie. Opalanie natryskowe jest doskona alternatyw dla niebezpiecznego opalania w solarium. U osb, ktre czsto korzystaj z tradycyjnych solariw, moe wystpi szorstko i sucho skry. Taki sposb poprawienia kolorytu naskrka niesie te ze sob ryzyko zaburze pigmentacji, pojawienie si zmarszczek oraz zmian nowotworowych. Warto zwrci uwag, e opalanie natryskowe jest w peni bezpieczne. Nie ma adnych przeciwwskaza do stosowania tego typu zabiegw. Z tej, polecanej przez dermatologw na caym wiecie, metody opalania mog korzysta take kobiety w ciy, poniewa preparat wchania si na poziomie naskrka. Kolejn zalet opalania za pomoc natrysku jest fakt, e w ten sposb mona zatuszowa take wszelkie przebarwienia skry, a take jej zmiany, jak np.: trdzik, rozstpy czy rozszerzone naczynka. Zatem, zanim soce ozoci, warto skorzysta z rewolucyjnego opalania natryskowego.

27 POZA TORU, 11 lutego 2013

ZDROWIE
Uzdrowicielski dotyk, czyli moc w krgosupie
Z lepszym samopoczuciem kademu do twarzy. Roli najwaniejszej czci struktury kostnej nie mona przeceni
Marcin Tokarz wiat pdzi, jak szalony i nakada nowe wymogi. Rosnca lista obowizkw wpywa na stres, ktry jest odczuwany coraz powszechniej. Do tego czas zabiera nam zdrowie. Niemal 80% chorb na jakie zapadamy, ma swoje rda w naruszonej strukturze krgosupa. Na szczcie to nie walka z wiatrakami Historia masau siga staroytnoci. Korzystano z niego w medycynie ludowej i takie, te zastosowanie ma do dzi. W zalenoci od odczuwanej dolegliwoci psychicznej lub fizycznej klasyfikuje si na relaksacyjny lub leczniczy. Ma to istotne znaczenie, poniewa rne odczucia wymagaj odmiennych technik. O ile masa relaksacyjny, mona wykonywa bez szczeglnej wiedzy, o tyle ten leczniczy powinien przeprowadza wycznie specjalista. le zrobiona terapia manualna krgosupa moe by opakana w skutkach. Pacjenci opisuj niekorzystne wizyty u wczeniejszych niedowiadczonych masaystw. Skar si na skutek odwrotny do zamierzonego opowiada Rafa Kociski z Centrum Terapii Krgosupa. Zatem warto zawczasu zasign opinii, w kogo rce oddaje si wasne ciao. Koszty profesjonalnego masau nie s przesadnie wygrowane. A na zdrowiu i tak nie warto oszczdza. Masa relaksacyjny polega na rozlunieniu mini. Wykonywanie takich technik, jak gaskanie, rozcieranie, ugniatanie czy oklepywanie zwiksza przemieszczanie si pynw przez ukad naczyniowy. Tarcie wywoane podczas masau wpywa na rozszerzenie naczy krwiononych. Co za tym idzie-znaczn popraw przepywu krwi przez minie. To daje uczucie pozbycia si stresu. Czstym bdem jest lekcewaenie napicia nerwowego. Dugo nie leczony stres stwarza ryzyko doprowadzenia do nacisku na korzenie nerwowe, czego efektem mog by nerwoble, dolegliwoci odczuwane w formie fizycznej tumaczy Rafa Kociski, specjalista masau i techniki manualnej. Wtedy przychodzi ju czas na konkretne dziaania. Naley je poprzedzi odpowiednim przygotowaniem. Nie obejdzie si bez rzetelnej diagnozy. Przed zgoszeniem na zabieg przyszy pacjent musi zadba o waciw dokumentacj. Musimy sprawdzi, czy nie ma jaki przeciwwskaza w rozpoczciu kuracji. Stwierdzamy to przynajmniej na podstawie zdj rentgenowskich, a niekiedy nawet bada rezonansu lub tomografu informuje masaysta z wieloletnim dowiadczeniem. Nie wystarczy leczy. Wane jest dotarcie do przyczyn dolegliwoci, by ostatecznie i trwale upora si z problemem. Trendy bywaj sposobem na wczenie si do ycia publicznego, trudno okreli jednoznacznie ich poyteczny efekt. Nawyk masau zapobiegawczego kontuzjom jest zdrow mod dajc widoczne rezultaty. Ludzie przychodz do mnie na masa relaksacyjny, by wzmocni swoje ciao. Zwikszy odporno organizmu na ewentualne dolegliwoci przekonuje specjalista od technik manualnych. To bardzo zdrowe podejcie. Zaburzenia narzdu ruchu potrafi wykluczy na wiele miesicy z ycia zawodowego, a take prywatnego opowiada zadowolony z obserwacji. Odreagowa czasem trzeba. Jeli ma si przy tym poprawi kondycja i wydolno organizmu to czas zacz oblega salony odnowy biologicznej. Wydatek zaczynajcy si od 20 z na masa relaksacyjny to drobny wydatek w porwnaniu z pyncymi korzyciami. Inaczej ma si sprawa z odmian lecznicz. Tu w gr wchodz koszta nawet do 100 z. Jednak dobrze dobrany masaysta za te pienidze potrafi zdziaa cuda.

28 POZA TORU, 11 lutego 2013

ZDROWIE

Uzdrowiska zamiast Egiptu i Tunezji

Polacy wyjedaj i odpoczywaj. Zamiast superwakacji w Grecji, wybieraj uzdrowiskowy turnus
Monika Olender

Masz chandr lub bol ci koci. Pobiegaj, kup sobie co, zjedz czekoladk doradzaj przyjaciele. Tymczasem Polacy pakuj walizki i ruszaj w drog. Kierunek: uzdrowisko. Jeli zdrowie nie daje szczcia, to skd ten umiech, gdy ble krgosupa min? Sprawne nogi, zdrowe serce, odpowiednie cinienie te bezcenne. Polacy yj na penych obrotach. Wrzucaj pity bieg i pracuj przez ca dob. Czasem nie mog zasn, bo zdrowie doskwiera. Kiedy indziej szukaj chwili, aby zapa oddech. Miny czasy, kiedy do sanatoriw jedziy tylko starsze osoby. Obecnie modzi ludzie, zamiast w orodkach wypoczynkowych w grach lub nad morzem, spdzaj urlopy w uzdrowiskach i sanatoriach. S to najczciej wyksztaceni ludzie przed trzydziestk. W ostatnich latach obserwujemy tendencj do obnienia redniej wieku osb przyjedajcych do uzdrowiska mwi Jolanta Sosnowska z Solanki Uzdrowisko Inowrocaw. Ta moda na sanatoria wrd modych ludzi wynika z pewnoci ze wzrostu wiadomoci dbania o swoje zdrowie. Nie bez znaczenia jest rwnie fakt, e na przykad w naszym kompleksie istnieje moliwo korzystania z bogatej oferty zabiegw SPA, zabiegw kosmetycznych czy nowoczesnego centrum rekreacji. Dla modszych goci poczenie kuracji w sanatorium z tymi dodatkowymi atrakcjami, stanowi wic doskona ofert wypoczynkow. Czyby zapanowaa nowa moda na spdzanie urlopu? Tak. I to zarwno dla narciarzy, saneczkarzy, snowboardzistw, ciepolubnych i wszystkich tych, ktrym duga zima daje si we znaki, jak i dla mionikw lata oraz upaw. Zdecydowanie wicej osb odwiedza uzdrowiska w okresie urlopowym tumaczy Iwona Ciesielska z Sanatorium Uzdro-

Poza Toru poleca

wiskowego Chemik w Ciechocinku. Najczciej wykupuj oni turnusy, ktre trwaj od 7 do 14 dni. Modzi ludzie, ktrzy decyduj si na odpoczynek w sanatorium to czsto osoby, ktrym doskwieraj schorzenia krgosupa. Wtedy wykupuj rnego rodzaju zabiegi, korzystaj take ze SPA czy hydromasay. Przede wszystkim przyjedaj, aby aktywnie odpocz. Wrd wielu atrakcji, znajdujcych si w ofercie uzdrowisk, na szczegln uwag zasuguj lecznicze kpiele w wodach termalnych. Takiego

basenu nie zastpi domowa wanna. Woda pochodzi ze rde, ktrych naturalna temperatura nie przekracza 20C. Ponadto, jest bogata w wiele mineralnych skadnikw, takich jak: wap, magnez czy siarkowodr. To sprawia, e ma wiele leczniczych waciwoci. Nie tylko rozgrzewa tkanki, ale take usprawnia krenie krwi. Sprawia, e wszystkie komrki organizmu s lepiej odywione, dziki czemu moliwy jest szybszy powrt do zdrowia niezalenie od schorzenia czy choroby. Warto pamita, e woda

termalna dziaa te pozytywnie na ukad nerwowy. Przede wszystkim wzmacnia odporno oraz pobudza prac przysadki mzgowej, ktra steruje caym yciem hormonalnym. Co wicej, powoduje take, e zwiksza si wentylacja puc i hamuje wydzielanie sokw odkowych, a nawet spowalnia prac jelit, co z koleizmniejsza apetyt i pomaga zrzuci zbdne kilogramy. Jedn z najwikszych zalet kpieli w wodach termalnych jest jednak to, e s one po prostu przyjemne. Sanatoria proponuj take wie-

le zabiegw, ktre wzmacniaj to korzystne dziaanie wody. S to bicze wodne, masae czy specjalne kpiele wirowe, ktre pozwalaj na przykad odzyska sprawno po zwichniciach, skrceniach, nadwyreniach czy zamaniach. Wodne masae termalne s rwnie doskonaym sposobem na poradzenie sobie z uciliwymi skurczami mini, zaburzeniami krenia w koczynach, a take blami staww. Korzystnie dziaaj rwnie w przypadku schorze zwizanych z ukadem oddechowym, problemw ze skr i przemian materii, urazw krgosupa, nerwic czy lekkich schorze narzdw rodnych. Takie kpiele maj jednak jeden minus: nie moemy ich zaywa w domowych azienkach. W ostatnim czasie niezwykle popularne stay si sole mineralne do kpieli, jednak nie maj one tak uzdrowicielskiej mocy jak kpiele w wodzie termalnej. Coraz wicej uzdrowisk proponuje takie kuracje. Ponadto, sanatoria pooone s w piknych miejscach. Zatem urlop w sanatorium to nie tylko korzystanie z rnego rodzaju zabiegw i relaksowanie si w basenie, ale take jest to niepowtarzalna okazja do zwiedzenia najpikniejszych zaktkw Polski. Osoby, ktre decyduj si na wyjazd do sanatorium na wasn rk, maj wiksz swobod w wyborze miejsca oraz czasu. Mimo, e pobyt nie jest refundowany, sanatoria przystosowuj swoj ofert do upodoba i potrzeb kuracjuszy. Ceny nie tylko s atrakcyjne, ale take porwnywalne z turystycznym wyjazdem w kraju. Warto pamita, aby przed wyborem konkretnego miejsca, skonsultowa si z lekarzem. Mona take samemu podj decyzj, ale naley kierowa si przede wszystkim rodzajem schorzenia. Jeli celem wyjazdu jest wycznie oglna poprawa stanu zdrowia, to warto take zwrci uwag na klimat czy typ krajobrazu.

29 POZA TORU, 11 lutego 2013

ZDROWIE

Prywatne Sanatorium Medi & SPA Willa York to nowoczesny obiekt pooony zaledwie kilka minut od centrum miasta, a take lecy w bliskim ssiedztwie Parku Zdrojowego i Parku Sosnowego oraz synnego ciechociskiego deptaka. Komfortowe pokoje, wymienita kuchnia, baza SPA, sauna parowa, a take sucha i na podczerwie, relaks w jacuzzi oraz dogodna lokalizacja s niewtpliwymi atutami tego miejsca. W ofercie sanatorium znajduje si rwnie szeroki wachlarz zabiegw zzakresu kinezyterapii, fizykoterapii, hydroterapii, a take masae, np. bambusami, gorc czekolad, wirowy koczyn dolnych z olejkiem biszolin, gorcymi muszlami z Filipin czy stemplami zioowymi. Ponadto kompleks jest idealnym miejscem do organizacji konferencji, szkole, imprez integracyjnych, biesiad oraz innych spotka firmowych. Dysponuje odpowiednio wyposaon sal konferencyjn oraz duym terenem rekreacyjnym zOgrdkiem Piwnym.

Solanki Uzdrowisko Inowrocaw Sp. z o.o. to nie tylko tnie i malownicza okolica Parku Solankowego, ale take kompleksowa rehabilitacja i szeroki wachlarz zabiegw SPA. Sigajce swoj tradycj 1875 roku Solanki Uzdrowisko Inowrocaw to doskonae miejsce do wypoczynku, rehabilitacji i profilaktyki zdrowotnej. Obiekty uzdrowiska pooone s na skraju Parku Solankowego, ktrego gwn atrakcj jest tnia solankowa nasycajca powietrze jodem. Jest to doskonae miejsce, aby poprawi swj stan zdrowia i odzyska siy witalne. Wieloletnie dowiadczenie, fachowa kadra medyczna oraz nowoczesny sprzt pozwalaj skutecznie leczy i zapobiega m.in. chorobom ortopedycznym, kardiologicznym, reumatologicznym i grnych drg oddechowych. Uzdrowisko oferuje ponad 50 rodzajw zabiegw leczniczych, np. z zakresu hydroterapii i fizykoterapii, ale take zabiegi kosmetyczne, SPA, rekreacj ruchow, usugi noclegowe i konferencyjne.

Klinika Uzdrowiskowa Pod Tniami znajduje si w samym sercu Ciechocinka, w pobliu tni solankowych oraz piknego parku, co wpywa na wyjtkow atmosfer wypoczynku oraz sprzyja rehabilitacji oraz regeneracji. Klinika oferuje bogaty wachlarz specjalistycznych zabiegw leczniczych, rehabilitacyjnych oraz dermatologicznych, a take usugi Poradni Specjalistycznych i Laboratorium Badawczo-Rozwojowego Ukadu Ruchu, gdzie kompleksowo mona zbada wady postawy oraz stp. W ofercie Kliniki znajduje si rwnie zesp basenw basen wewntrzny z atrakcjami wodnymi, basen zewntrzny czynny do -10C z podgrzewan wod, basen solankowy oraz Krysztaowa Komnata Solna z mini tni. Ponadto, kady moe skorzysta z ekskluzywnych zabiegw w Salonie Urody. Wszystkie atrakcje dostpne s nie tylko dla goci Kliniki, przebywajcych na pobycie, ale take dla goci z zewntrz. Klinika specjalizuje si w leczeniu ukadu krenia, ukadu oddechowego, cukrzycy oraz otyoci.

Centrum Sportu i Rekreacji OLENDER w Wielkiej Nieszawce to kompleks rekreacyjno wypoczynkowy z centrum konferencyjnym i odnow biologiczn. Jest to idealne miejsce do zadbania o swoj kondycj i ciao. Tematyczne pakiety SPA zapewniaj waciwy sposb regeneracji iodbudowy si witalnych. Z kolei basenowe atrakcje pozwalaj na szalon zabaw oraz relaks. Doskona rozrywk dla mionikw mocnych wrae jest zjedalnia, ktrej konstrukcja zapewnia niewiarygodn prdko. W ofercie Centrum znajduj si take liczne zabiegi i masae w profesjonalnie przygotowanych gabinetach, jak np. zabiegi wyszczuplajce i redukujce cellulit, zabiegi na ciao lub twarz, pedicure, a take masae klasyczne i aromaterapeutyczne. Mona take skorzysta ze strefy saun wyposaonej w ani parowo-solankow, siowni, licznych zaj grupowych, jak np. BPU, TBC, ZDROWY KRGOSUP, ZUMBA, ZUMBA SENTAO. Kompleks wyposaony jest take w krgielni i strzelnic.

30 POZA TORU, 11 lutego 2013

Sport dla dentelmenw

Przeby setki tysicy kilometrw w pogoni za swoj pasj. Laskarz, student i podrnik w jednej osobie
Marcin Tokarz

SPORT

Kalendarium imprez sportowych (11 - 24 lutego 2013r.)

16 II 2013 - Powiatowy Turniej w Bryda Sportowego Turniej organizowany przez KS Krobia oraz Starostwo Powiatowe w Toruniu to pierwsza z dziewiciu czci cyklu zawodw o Grand Prix 2013 Powiatu Toruskiego. Amatorw gier karcianych zapraszamy 16 lutego do Zespou Szk w Lubiczu Grnym przy ul. Piaskowej 23. Pocztek imprezy o godzinie 10:00. 16 II 2013 - PLKK: Energa Toru vs Matizol Lider Pruszkw W ramach Polskiej Ligi Koszykarskiej Kobiet zawodniczki Energi podejm w Toruniu zesp Matizolu. Mecz ma due znaczenie dla ukadu tabeli Katarzynki walcz o medal mistrzostw Polski. Spotkanie rozpocznie si o godzinie 17:45 w Hali Zespou Szk Spoywczych w Toruniu 21 II 2013 - Mistrzostwa Powiatu Toruskiego w Druynowym Tenisie Stoowym Fanw tenisa stoowego zapraszamy na Druynowe Mistrzostwa Powiatu Toruskiego w Tenisie Stoowym w ramach cyklu Gimnazjada 2013. Impreza odbdzie si w Sali sportowej Zespou Szk w Grsku a pocztek przewidziany jest na godzin 10:00. 23 II 2013 Mecz sparingowy: Mustang Ostaszewo Orze Suewo Lider toruskiej A klasy przygotowuje si do wiosennej rundy sezonu ligowego. Po ostatnim zwycistwie nad Cyklonem Koczewice pikarze z Ostaszewa podejm zawodnikw suewskiego Ora. Sparing planowo ma si odby w Toruniu przy Szosie Chemiskiej. Godzina sparingu pki co nie zostaa podana.

Wikszo ycia spdzi na doskonaleniu swych umiejtnoci. Dla Michaa Raciniewskiego boisko stao si drugim domem. Osiemnacie lat zmaga w coraz waniejszych turniejach hokeja na trawie, uczynio z jego ycia przygod. Zaczyna w rodzinnej ubiance. Dzi reprezentuje Polsk i przebiera w ofertach napywajcych z klubw europejskich. Trzsy mu si rce. Pierwszy wany w yciu fina wzbudza wielkie emocje. By remis, a zegar odlicza ostatnie sekundy meczu. Baagany ubianka brawurowo wyprowadziy akcj, dajc zwyciskiego gola. Dla modziutkiego wtedy Michaa wygrana okazaa si furtk do rozpoczcia zawodowej gry w hokej na trawie. Szybko przywdzia barwy Pomorzanina Toru. Jednak sportowa garderoba miaa si jeszcze powikszy. Odpoczywa, tylko gdy pi. Czas pomidzy treningami i turniejami nie idzie na marne. Micha Raciniewski studiuje wychowanie fizyczne na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Odpuka w niemalowane
- Swoj przyszo wi nierozerwalnie ze sportem przekonuje dwudziestopiciolatek. Jako sportowiec jestem naraony na kontuzje, zatem musz mie plan awaryjny w razie nieszczliwego wypadku - dodaje i puka w st, by ten pech go nigdy nie spotka. Sportowy tryb ycia zmusza do powice. Gra na wiatowym poziomie wymaga jeszcze wicej. Godziny przyswajania strategii i wiczenia precyzji zagra to obowizek. Ale, by wygrywa, myl i ruch musz dziaa w bezbdnej harmonii. Jednoczenie liczy si opanowanie. Spryt pozwalajcy zrcznie oszuka prze-

ciwnika. Regularne treningi pjd na nic, jeli sportowiec przesadnie skupi si na witowaniu swych sukcesw. - Na wszystko jest czas i miejsce. Nie ma mowy o alkoholu w okresie przygotowa do turniejw - stanowczo podtrzymuje Micha. Odmawia piwa, bo po rozmowie idzie na siowni. Na pce w pokoju Michaa stoi puchar za wicemistrzostwo wiata z reprezentacj Polski zdobyty w 2011 roku. Obok statuetka za mistrzostwo Europy z modzieow reprezentacj. Midzy nimi a kilkoma kolejnymi trofeami zdobytymi z Pomorzaninem Toru, jest wolna przestrze. Micha chce j wypeni nagrodami za pierwsze miejsca w najbardziej prestiowych turniejach. By to osign dwoi si i troi. Cho przypisana jest mu pozycja pomocnika, sw gr stara si wypenia cay obszar boiska. Sportowcy od zawsze ciesz si powodzeniem u kobiet. Zwycistwa, wywiady, rozpoznawalna twarz dziaaj na pe pikn, jak afrodyzjak. Cho wcale o to nie zabiega, kobiety wyowiy go z tumu. W plebiscycie na najprzy-

stojniejszego sportowca 2011 roku na antenie KP Sport zaj pierwsze miejsce. - Podchodz do tego raczej humorystycznie. Skromnie opisuje swoj reakcj na zwycistwo - nagrody i tak nie odebraem, bo byem wtedy na turnieju w RPA z reprezentacj Polski - uzupenia, jakby miejsce, w ktre si uda, byo zwyk wycieczk nad morze. Indie, Chile, Argentyna, Wochy. Miejsca od siebie odlege, zrnicowane kulturowo i geograficznie. Ale czy je jedno. Turnieje w hokeju na trawie. Dziki powoaniu do reprezentacji Polski, Micha moe czy pasj Tonego Halika z dyscyplin, ktr sam kocha. - Waciwie nie zwiedziem tylko dwch kontynentw: Ameryki Pnocnej i Australii - opowiada.

Bijatyki odpadaj
Zapomnia o Antarktydzie. W kocu prno szuka tam miejsca do gry w trawiast odmian hokeja. A ld Micha omija szerokim ukiem. Hokej na trawie a hokej na lodzie maj si do siebie, jak wiosna do jesieni. Niby po-

dobne, ale ostatecznie mocno si rnice. Na lodzie hokeici d do tzw. zamka, by jak najduej wymienia si krkiem i zdoby gola. Jest to dyscyplina do chaotyczna, niejednokrotnie agresywna - pod publik. - Hokej na trawie jest znacznie bardziej poukadany, istnieje olbrzymia liczba zagra umoliwiajca zdobycie bramki - przekonuje Micha Raciniewski z ubianki. Faule w przeciwiestwie do hokeja na lodzie s rzadkoci. Odmiana w, ktr gram jest bardziej dentelmeska. Bijatyki zupenie odpadaj - kwituje i krci gow z rozbawieniem. Wybra odmian waciw dla siebie. Micha Raciniewski zosta zauwaony. Pracowa na to od maego chopca. Sytuacja, w ktrej klub stara si przekona sportowca do podpisania kontraktu czyni go wyjtkowym. - - Odbywaem rozmowy z klubami hiszpaskiej, holenderskiej, a take woskiej ligi - oznajmia sportowiec. Micha jest gwiazd w swojej dziedzinie. Cho sam uwaa, e jeszcze wiele dowiadcze przed nim

31 POZA TORU, 11 lutego 2013

Chciabym zasi za sterami bolidu F1

Podobno jest Pan fanem rajdw samochodowych? Zdecydowanie tak. Jestem wielkim pasjonatem motoryzacji, uwaam samochody za swoje hobby, ktremu powicam duo czasu. Bardzo lubi oglda zarwno wycigi Formuy 1 jak i zmagania w terenie. Myli Pan, eby i w lady Adama Maysza? Po zakoczeniu kariery skoczka narciarskiego bardzo chciabym rozpocz rywalizacj w sportach motoryzacyjnych. W przeciwiestwie do Adama bardziej widz siebie za kierownic bolidu F1 ni na cikich trasach Rajdu Dakar. Pki co jednak sezon skokw narciarskich trwa w peni. Przed nami kolejne konkursy Pucharu wiata a wielkimi krokami zbliaj si Mistrzostwa wiata w Val di Fiemme. Jakie cele stawia Pan sobie na najwiksz imprez narciarsk roku? Priorytetem jest konkurs druynowy. W ostatnich zawodach pokazywalimy, e jako druyna jestemy bardzo mocni. Nie ukrywam, e celujemy w medal. Oczywicie specyfika rywalizacji druynowej polega na tym, e wszyscy musimy skaka na wysokim poziomie, ale Jest to nasz cel gwny, nadrzdny. Oczywicie nikt w trakcie biecego sezonu nie myli o rywalizacji w Soczi, ale w przygotowaniach przedsegotowaniem reimu treningowego na nadchodzce lato, wic moemy by dobrej myli. Na treningach uywa Pan innych strojw ni na konkursach. Takie zmiany pomagaj w przygotowaniach do zawodw? Niestety, czste zmiany kombinezonw nie pomagaj a wrcz przeszkadzaj w przygotowaniach, ze wzgldu na to, e w kadym stroju jest inne czucie

SPORT

Z Maciejem Kotem o rajdach samochodowych, planach na przyszo , Igrzyskach Olimpijskich w 2014 roku i Pucharze wiata w Zakopanem rozmawia Marcin Lewicki
noci, gdy w ich przypadku odstajemy od reszty wiata, nie mamy tego sprztu duo. Musimy bardzo uwaa, bo nie wszystkie nasze stroje s dobrej, jakoci wic jak trafimy na ten jedyny staramy si go oszczdza. Nie oszczdzalicie si jednak w czasie polskich zawodw. Jak oceni Pan atmosfer tegorocznych konkursw Pucharu wiata w Zakopanem? Pitkowe, druynowe zawody nie przycigny na skoczni kompletu publicznoci i byem zawiedziony. Bardzo miym zaskoczeniem by jednak konkurs sobotni, ktry skompletowa publiczno. Jestem zdania, e ludzie, ktrzy przychodz na skocznie to najlepsi kibice na wiecie i potrafi stworzy niepowtarzaln atmosfer. Bardzo fajne jest to, e wielu kibicw traktuje wyjazd do Zakopanego jak tradycj. Pamitam oczywicie czasy Adama Maysza, kiedy ludzie walczyli o bilety a jego sukcesy czyy cay nard. Musz jednak zaznaczy, e organizacja Pucharu wiata w Zakopanem jest coraz lepsza a my skoczkowie mamy nadziej, e dostosujemy si do poziomu naszych fantastycznych fanw.

dobrze zdajemy sobie spraw z tego, e sta nas na sukces. Inn spraw jest rywalizacja indywidualna moim celem jest czoowa dziesitka zawodw, zarwno na skoczni redniej jak i duej. Szczeglnie due nadziej, wie z rednim obiektem, gdy moim zdaniem mam tam wiksze szanse na sukces. W przyszym roku czekaj nas rwnie Igrzyska Olimpijskie

zonowych temat Igrzysk pojawia si wielokrotnie. Oglny trening fizyczny odbywamy zdecydowanie pod ktem olimpiady. Mylimy ju nad przy-

powietrza. Rotacja kombinezonw spowodowana jest oszczd-

Planowanie medali bywa zgubne

Po pierwszych konkursach Pucharu wiata pojawiay si gosy o koniecznoci zmiany trenera polskiej kadry skoczkw. Teraz wielu rozpywa si w zachwytach nad postaw naszej druyny. Jak pan, jako wieloletni szkoleniowiec, ocenia tegoroczny sezon? To prawda, e pocztek sezonu nie by nadzwyczaj udany dla naszych skoczkw. Wynikao to z tego, e treningi w Lillehammer przed pierwszymi zawodami Pucharu wiata odbyway si w bardzo niekorzystnych warunkach. Trudno pracuje si nad technik skoku, jeeli nieustannie wieje wiatr w plecy. Wpyno to bez wtpienia na postaw Kamila Stocha i reszty chopakw w pierwszy konkursach tego sezonu. Od Engelbergu wida byo ju wyran stabilizacj formy. Kamilowi udao si zaj w Turnieju Czterech Skoczni pechowe, ale bardzo wysokie, czwarte miejsce. Do niego doczya reszta zespou, czego dowodem jest miejsce w pierwszej 20-tce klasyfikacji generalnej Pucharu wiata Maka Kota i znakomita postawa w ostatnich konkursach Piotrka yy. Druynowy konkurs na Wielkiej Krokwi pokaza si

O zmaganiach w Pucharze wiata, szansach polskich skoczkw na zbliajcych si mistrzostwach wiata w Val di Fiemme, z Janem Szturcem, wujkiem i pierwszym trenerem Adama Maysza rozmawia Tomasz Wicawski
rywale Polakw Austriacy, Norwegowie, Niemcy czy Sowecy take nie prnuj i przygotowuj form pod najwaniejszy start w sezonie. Mamy szanse, ale by mc mwi o miejscu na podium trzeba liczy te na ut szczcia lepszy podmuch wiatru czy wysze oceny od sdziw. Skocznia, na ktrej bd rozgrywane konkursy mistrzostwie, kojarzy si nam Polakom z wielkimi sukcesami Adama Maysza. Kamil Stoch wygrywa te na niej w Pucharze wiata. Mwi si jednak, e w rywalizacji na redniej skoczni due szanse moe mie Maciek Kot, ktry nie ukrywa, e sam bardzo liczy na ten konkurs. Pierwsza dziesitka zarwno w przypadku Maka Kota, jak rwnie Piotrka yy jest jak najbardziej realna. Na skoczniach normalnych (do HS 110) jest czsto bardzo ciasno w czowce i decyduj detale. P metra krtszy lub duszy skok, bd minimalne ruchy wiatru mog wpyn na znaczce przesunicie w klasyfikacji generalnej. Bdmy jednak optymistami i trzymajmy kciuki za naszych zawodnikw.

naszego zespou. Na co kibice skokw narciarskich nad Wis mog liczy na zbliajcych si mistrzostwach wiata w narciarstwie klasycznym we woskim Val di Fiemme? Do mistrzostw pozostao jeszcze kilka konkursw Pucharu wiata m.in. turniej niemiecki. Na pewno nasi skoczkowie nale do grupy zawodnikw, ktra bdzie si

liczya zarwno w rywalizacji druynowej, jak rwnie indywidualnej. Stoch, Kot i ya to pewniacy do wyjazdu na mistrzostwa globu. Kogo trener Kruczek dobierze do kadry trudno prognozowa, ale jest z kogo wybiera. Przecie juniorzy zdobyli niedawno wicemistrzostwo wiata, a Klimek Muraka na tych samych zawodach by drugi indywidualnie.

Czy pana zdaniem w Predazzo (tam odbd si zawody skoczkw w czasie mistrzostw wiata przyp. red.) wiksze szanse na medal mamy w konkursach indywidualnych czy rywalizacji druynowej? Planowanie medali bywa zgubne. To jest sport i wszystko moe si zdarzy. Rwnie dobrze moemy wrci z kilkoma krkami, jak bez niczego. Przecie najgroniejsi

Fot. PZN