10 Korelasyon Tekli Regresyon OLS

16.07.
2012
KORELASYON VE TEKL REGRESYON ANALZ-EN KK KARELER YNTEM
Prof.Dr.A.KARACABEY Do.Dr.F.GKGZ
KORELASYON ANALZ
ki deiken arasndaki dorusal ilikinin gcn(derecesini) ve ynn belirlemek iin hesaplanan bir saydr. Belirli bir birimi yoktur. ki deiken arsnda dorusal bir iliki yok ise korelasyon katsays r=0 bulunur. r>0 ise iki deiken arasnda ayn ynde bir iliki, r<0 ise de deikenler arasnda ters ynl bir iliki sz konusudur. Her zaman iin -1r 1 eitsizlii geerlidir.
16.07.2012
..
r=-1 veya r=1 kmas iki deiken arasnda tam bir dorusal ilikinin var olmas demektir. Deikenler arasndaki dalm grafii izildiinde oluan dorunun eimi (+) ise (saa yatk doru) pozitif korelasyon, eim (-) ise (sola yatk doru) negatif korelasyon sz konusudur.
Baz Tanmlar:
Bamsz deiken: baka bir deikeni tahmin etmek iin kullanlan deiken eididir. Baml deiken: bamsz deikenin deiimlerinden etkilenen ve onun verileri ile tahmin edilmeye allan deikendir. Baml ve bamsz deikenlerin birbirlerine gre aldklar deerleri gsteren grafik dalm grafiidir. Bu grafiklerde genel olarak x ekseninde bamsz deiken ve y ekseninde baml deiken deerleri yer alr.
Prof.Dr.A.KARACABEY Do.Dr.F.GKGZ 4
16.07.2012
r = -1 r=1
r=0
Korelasyon katsaysnn hesaplanmas:

X:bamsz deiken, Y:baml deiken n:yaplan gzlem says olmak zere X ile Y arasndaki korelasyon katsays;
16.07.2012
rnein;
Aadaki tabloda bir firma iin satlan rn says ve yaplan telefon grmelerinin says verilmitir. Buna gre mevcut olan ilikinin ynn ve gcn belirleyip dalm grafiini izin.
zm:
X:telefonla yaplan arama says Y: satlan rn says olmak zere;
16.07.2012
rnee ait dalm grafii;
r katsaynn pozitif kmas bu iki deiken arasnda ayn ynl bir iliki olduunu gsterir. Bununla birlikte grlyor ki r 1e ok yakn bir deer olarak bulunmutur. Bu da bizim iin ilikinin olduka gl olduunu sylemektedir. Prof.Dr.A.KARACABEY
Do.Dr.F.GKGZ
rnin neminin test edilmesi:

Grld gibi biz korelasyon katsaysn poplasyon alnm belli hacimdeki rneklem iin hesapladk. Fakat bu hesaplanan deer tm poplasyon iin uygun mudur yoksa deil midir? Bu sorunun cevabn r iin yapacamz hipotez testi ile bulmaya alalm: (n=10<30 olduu iin t testi uygulanacaktr. : poplasyonun korelasyonunu gsterecektir.)
10
16.07.2012
Poplasyonun korelasyonu sfr olabilir mi???

H0: =0 ve HA: 0
t= r n2 1 r
2
0.924 10 2 1 0.924
2
= 6.835
df:10-2=8 ve =0.05 anlamllk dzeyi iin ilgili kritik deer(tablo deeri) t*=2.306 olarak bulunur. O halde t > t* olduu iin H0 hipotezi reddedilir. Yani poplasyonun korelasyonu sfr deildir.
11
TEKL REGRESYON MODEL

ki ya da daha fazla deiken arasnda bir ilikinin bululup bulunmadn test eden ve bunu dorusal veya erisel olarak ifade eden denklemlere regresyon modeli denir. Fakat biz burada dorusal olarak ifade edilen regresyon modelleri zerinden ilem yapacaz. erisinde yalnzca bir tane bamsz deiken ile buna bal tahmin edilen baml deiken bulunduran denklemlere tekli regresyon modeli denir.
16.07.2012
Lineer regresyon denklemi formu:

Xi:bamsz (aklayc) deiken Yi:baml (aklanan) deiken ei:hata pay a,b:regresyon katsaylar n:gzlem says olmak zere
Yi=a+bXi+ei
(i=1,2,,n)
Regresyon denklemine ait varsaymlar:

statistiksel rasgele rneklem ve poplasyonu en iyi temsil eden rneklem kullanlmaktadr. Herbir x deerine karlk bir y deeri muhakkak vardr. Baml deiken ierisindeki ortalamas 0 ve varyans 2 (otokorelasyonsuz) olan normal dalm sergilemektedir. Bamsz deikenler hatasz olarak verileri yanstmaktadr. Denkleme hata teriminin eklenmi olmas denklemde dlanan deikenlerin (denklemde bulunmayan bamsz deikenler) var olduu olasln gstermektedir.
14
16.07.2012
Tahmin
Kurulan regresyon modeli ilgilenilen problemle ilgili rnek olarak alnm gzlem deerleri kullanlarak hesaplanmaya allr. Bu nedenle kurduumuz modeldeki deerler tahmini deerler olacaktr. Tahmin sonras aklanmaya allan deerler ile bunu aklayan deerler apka (^) ile yazlrsa regresyon tahmin modeli elde edilmi olur. Tahmin modeli kurulmasnn ardndan tahmin edilen katsaylarn gvenilirlii (ana ktleyi ne kadar temsil ettii) test edilmelidir. nk, bu katsaylar bamsz deikenin baml deikeni ne oranda akladn gsterir.
Regresyon tahmin modeli

Kurulan regresyon modeli Y=a+bX+e ise bu modele ait tahmin modeli:
Y = a +b X
16.07.2012
EKK
Tahmin edilen katsaylarn ve deikenlerin hesaplanmas iin gelitirilen ve gerek katsaylara en yakn sonular veren yntemlerden bir tanesi en kk kareler yntemidir. Bir dier ifade ile regresyon modelindeki hata terimini minimum yapan yntem EKK yntemidir.
EKK yntemi sayesinde gerek Y deerleri ile tahmin edilen Y deerleri arasndaki farkn kareleri toplamn minimum yaplr. yani; (Y-Y^)2=minimum
18
16.07.2012
Regresyon katsaylarnn hesaplanmas:

a denklem iin parametre olarak da bilinmekte olup sabit deer diye nitelendirilmektedir. Bu deer X bamsz deikeni sfr deerini ald zaman baml deiken olan Ynin alaca deeri gstermektedir. Ayrca regresyon dorusu izilirken dorunun y ekseni zerindeki balang noktasdr.
^
^
X=
X
n
a = Y b X
^
Y=
Y
n
19
.. b
dier tm faktrler sabit iken bamsz deikendeki deiimin baml deikeni ne kadar deitireceini gsterir. Ayrca regresyon dorusunun eimi olan parametre olarak da bilinmektedir. 1.YOL 2.YOL
20
10
16.07.2012
..
^
Katsaylarn hesaplanmasndan sonra,Y olarak gsterilen regresyon tahmini deerleri, regresyon denkleminde tahmin katsaylar yerine koyularak ve hata terimi gz ard edilerek bulunan deerlerdir. Bulunan Y tahmin deerleri Y deerlerinden karlrsa o veriye ait hata terimi bulunmu olur. Tahmin modeline ait katsaylar bulunup regresyon doru denklemi yazldktan sonra x-y koordinat eksenlerinde doru denklemi izilebilir.
21
rnek:
Korelasyon konusu ierisindeki rneimiz iin ilgili regresyon modelini bulup doruyu izelim: veriler;
22
11
16.07.2012
Katsaylar iin gerekli deerler;

Bir tablo ile her bir gzlem iin
23
Katsaylar hesaplarsak; n( XY ) ( X )( Y ) = b n( X ) ( X )
^ 2 2
10(9661) (199)(408) 10(4681) (199)

2
= 2.1387
a = Y b X
= 40,8 2,1387(19,9) = 1,706
24
12
16.07.2012
Y = 1,7601 + 2,1387
25
Regresyon katsaylarnn tahmininde standart hatann belirlenmesi:

Regresyon dorusu etrafnda gzlenen deerlerinin nasl/ ne kadar yayldn gzlemlemeye yarayan saydr. Tahmin iin standart hata syx olarak gsterilir. Katsaylar hesaplayarak kurduumuz modelin gvenilirlii bir baka deyile bu modelin poplasyonu ne kadar gereki olarak temsil ettii rnekleme ait standart hatann hesaplanmas ile llr. Standart hatalar bulunan katsay deerlerinden kk olmaldr. s ile gsterilirler.
13
16.07.2012
Katsaylara ait standart hatalarn hesaplanmas:

Birinci katsay olan sabit deere (a) ilikin standart hata;
^ ^
s (a) = var(a )
^
var(a) =
X n ( X X )
27
..
kinci katsay olan eime(b) ait standart hata 2 olmak zere ;
s=
ne 2
s (b) = var(b)
^
var(b) =
s (X X )
28
14
16.07.2012
Tahminin standart hatas Y bal X olmak zere sYX;
s
Gzlem saysnn ok fazla olduu durumlarda standart hata u ekilde de hesaplanabilir: sYX =
YX
(Y Y )
n2
a ( Y ) b ( XY ) n2
29
rnek:
Az nce belirlediimiz regresyon modeli iin standart hatay hesaplayalm:
^
Y = 1,7601 + 2,1387
30
15
16.07.2012
Bulunan deerler
YX
(Y Y )
n2
Formlnde yerletirilirse standart hata u ekilde bulunur:
31
Modelin belirlilik katsaysnn hesaplanmas:

Kurduumuz regresyon modelindeki gzlem deerlerinin modele uyumluluunu belirlilik katsays ile lebiliriz. Belirlilik katsays R2 ile gsterilir. R2 baml deikendeki deiimin % kann bamsz deiken tarafndan aklandn gsterir. O halde R2 1e yaklatka modelin uygunluu artar. (0R21) R2 ise modelde dlanan deiken yoktur.
32
16
16.07.2012
33
Gven aralnn hesaplanmas:

Gven aral hesaplanrken gzlem says dikkate alnarak uygun olan test seilir. Test seiminde eer gzlem says n<30 ise t testi, n30 ise z testi kullanlmaldr. Gven aral hesab iin ilgili teste ait tablo deerleri daha nceki konularmzda ilendii gibi bulunup kullanlacaktr. Gven aral bir eitsizlik eklinde bulunacaktr. Buna gre eitsizliin ilk ksm (kk deer) alt snr, ikinci ksm (byk deer) ise st snrdr. Belirli bir anlamllk seviyesi () zerinden gven aral tespit edilir.
17
16.07.2012
Regresyon tahmin modeli iin ilgili gven aral;

t testi df:n-2 serbestlik dzeyine/risk derecesine gre bulunmaldr. t yerine gzlem says n30 olduunda z deeri gelmelidir fadenin pay ksmnda yer alan X deeri soru ierisinde seilmi olan zel bir deerdir.
2 ^
t ( sYX )
1 + n
(X X ) ( X ) X n
2
35
rnek:
Ayn rneimiz iin 25 kez telefonla arama yapan sat uzmanlarnn satt rn saysnn gven araln %95 gven aralnda hesaplayalm. X=25 df=n-2=10-2=8 =0.05 iin ttablo=2.306 sYX=8.412
^
Y = 1,7601 + 2,1387
^
Y = 51,7074
36
18
16.07.2012
(44.5516 , 58.8632) modele ilikin gven aral olarak bulunur.
37
19

10 Korelasyon Tekli Regresyon OLS

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

10 Korelasyon Tekli Regresyon OLS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

16.07.

KORELASYON VE TEKL REGRESYON ANALZ-EN KK KARELER YNTEM

Korelasyon katsaysnn hesaplanmas:

rnee ait dalm grafii;

rnin neminin test edilmesi:

Poplasyonun korelasyonu sfr olabilir mi???

TEKL REGRESYON MODEL

Lineer regresyon denklemi formu:

Regresyon denklemine ait varsaymlar:

Regresyon tahmin modeli

Regresyon katsaylarnn hesaplanmas:

Katsaylar iin gerekli deerler;

10(9661) (199)(408) 10(4681) (199)

Regresyon katsaylarnn tahmininde standart hatann belirlenmesi:

Katsaylara ait standart hatalarn hesaplanmas:

Tahminin standart hatas Y bal X olmak zere sYX;

Formlnde yerletirilirse standart hata u ekilde bulunur:

Modelin belirlilik katsaysnn hesaplanmas:

Gven aralnn hesaplanmas:

Regresyon tahmin modeli iin ilgili gven aral;

(44.5516 , 58.8632) modele ilikin gven aral olarak bulunur.

You might also like