You are on page 1of 51

XVII OGLNOPOLSKA KONFERENCJA WARSZTAT PRACY PROJEKTANTA KONSTRUKCJI Ustro, 20 23 lutego 2002 r.

Wodzimierz Starosolski

STROPY PREFABRYKOWANE I ZESPOLONE

1.Wprowadzenie
Obserwuje si w ostatnim czasie, e stropy prefabrykowane i stropy zespolone maj coraz wikszy udzia w wykonywanych obiektach. Przyczyna ley w moliwoci przyspieszenia realizacji, w niszych czsto kosztach i wysokiej jakoci prefabrykatw. Wrd rnych typw stropw zajmiemy si gwnie stropami podpartymi na cianach lub belkach, mniejsz wag przykadajc do stropw w ustrojach pytowo supowych. Takie ograniczenie byo konieczne, gdy szersze zajcie si ustrojami pytowo supowymi wykraczao poza granice moliwej objtoci tego, ju i tak bardzo dugiego, wykadu a ustroje pytowo supowe s ostatnio omwione w do rozpowszechnionej pracy [1] nie mwic ju o monografii [2]. W zakresie stropw prefabrykowanych i zespolonych praktycznie brak jest cakiem nowych rozwiza konstrukcyjnych. W zasadzie powielane s rozwizania z co najmniej kilkuletni, a czasem kilkudziesicioletni, tradycj, ewentualnie w szczegach udoskonalane. Dopiero wymagania nowej normy elbetowej PN-B-03264:1999 wymusz pewne zmiany konstrukcyjne, gwnie z tytuu zwikszonych otule zbrojenia. Z tego wzgldu zdecydowano si pokaza w niniejszym referacie, nie tyle nowoci w zakresie stropw prefabrykowanych i zespolonych, ile stan obecny zarwno w kraju jak i za granic. Rozwizania u nas niestosowane przedstawiono z myl ich przeniesienia do naszej praktyki budowlanej. Przedstawiono take niektre, mniej powszechnie znane, aspekty oblicze. Przyjty podzia na stropy prefabrykowane i zespolone ma dzisiaj charakter raczej porzdkowy. Jako prefabrykowane uznano w tym tekcie te elementy, w ktrych wpyw betonu uzupeniajcego nanoszonego na budowie nie ma, dla nonoci stropu, znaczenia decydujcego. Nie omawia si w tym wykadzie elementw belkowych, jako wchodzcych w zakres innego wykadu. Krajow produkcj przedstawiono na podstawie materiaw otrzymanych od producentw. Autor prosi o te materiay wszystkich producentw, ktrych adresy udao si znale, niestety tylko cz takie materiay nadesaa.

2. Oglne zasady projektowania stropw.


Zanim jednak przejdziemy do szczegowych omwie, konieczne jest kilka sw o oglnych zasadach projektowania stropw, ktrych zaniedbanie doprowadzi moe nie tylko do wadliwoci w stadium eksploatacyjnym, zagroe awaryjnych, lub zgoa do katastrofy. Truizmem jest stwierdzenia o koniecznoci zgodnoci pomidzy rozwizaniem konstrukcyjnym ustroju, metod obliczania (schematem statycznym) oraz sposobem zazbrojenia. Istnieje do powszechna zgoda, e siy powinny by sprowadzane na podoe moliwie krtk drog. I tak w przypadku ustroju zoonego z podpr jednokierunkowych (rys.21a.) stropy mog by rozpite jednokierunkowo. Jeeli jednak podpory tworz ukad krzyowy, to take stropy powinny przekazywa obcienia na oba kierunki (rys.2-1b.). Zdarza si jednak czsto, e mimo krzyowego ukadu podpr, rozpina si na nich stropy obliczeniowo i konstrukcyjnie traktowane jako jednokierunkowo pracujce (rys.2-2a.). W tym przypadku mog mie miejsce dwie sytuacje. 1. Konsekwentnie jest realizowany schemat statyczny elementw jednokierunkowo pracujcych, co pociga za sob konieczno niezalenych odksztace stropw i innych elementw nonych rwnolegle biegncych (rys.2-2b.). W efekcie na styku tych rnych elementw powinna by zachowana dylatacja i spodziewa si naley wystpienia klawiszowania (o warto a). Poczenie to najczciej nie bdzie poczeniem gazoszczelnym, chyba e zastosuje si specjalne zabiegi.

a)

b)

Rys.2-1. Kierunki pracy stropw wymuszone ukadem podpr (opis w tekcie)

Rys.22. Jednokierunkowa z zaoenia praca stropw w przypadku krzyowego usytuowania podpr. a) -sytuacja, b),c),d) - rozwizania konstrukcyjne w przekroju A-A.(opis w tekcie), 1- kierunek pracy stropu. 2. Jakkolwiek stropy obliczane i zbrojone s jednokierunkowo, to rozwizanie konstrukcyjne zapewnia wspprac pomidzy elementami stropu wzajemnie i pomidzy tymi elementami, a rwnolegle biegncymi wiecami (rys.2-2c,d.). W tym przypadku nastpuje wyrana rozbieno pomidzy zasadami obliczania i zbrojenia elementw, a rzeczywistym charakterem pracy stropu. Strop pracuje bowiem dwukierunkowo, obcienia przekazywane s na wszystkie podpory, styki s zwykle gazoszczelne. Sytuacja taka prowadzi zwykle do: przewymiarowania zbrojenia podunego z uwagi na stan graniczny nonoci; koniecznoci zbrojenia na cinanie, gdy w rzeczywistoci - z uwagi na dwukierunkow prac pyty - sam beton przenosi obcienia siami poprzecznymi; koniecznoci dozbrojenia przekroi ze wzgldu na warunek spenienia dopuszczalnych ugi i rozwarcia rys, gdy w rzeczywistoci mog w tym wzgldzie istnie znaczne zapasy; nieprawidowego rozoenia obcie na elementy podpierajce, co prowadzi jednoczenie do przeszacowania i niedoszacowania obcie cian, a w konsekwencji do nieodpowiednich w stosunku do potrzeb szerokoci aw fundamentowych; niedoboru, i to znacznego, zbrojenia w kierunku poprzecznym (rys.2-2d).

Wynika std wniosek fundamentalny, e

stropw, w ktrych ukad podpr wymusza prac dwukierunkow nie powinno si ani liczy ani konstruowa jako pracujcych jednokierunkowo. Powysze stwierdzenie w sposb oczywisty faworyzuje stropy monolityczne i zespolone pracujce dwukierunkowo. Nie wyklucza jednak stosowania np. prefabrykowanych pyt podunie dronych, czy te pyt typu TT wzgldnie , wymaga jedynie uwzgldnienia rzeczywistej sztywnoci tych elementw w obu kierunkach, jak i uwzgldnienia sztywnoci gitnej podunych pocze tych elementw. Przykad istotnego wpywu na prac stropu prefabrykowanego wsppracy poprzecznej pyt prefabrykowanych zilustrowano na rys.2-3. Rozwaono tam wspprac 4 pyt prefabrykowanych o wymiarach 6,0*2,4m rozpitych na rzucie 9,4*6m. Mimo, e stosunek bokw rzutu jest zbliony do 1,5, otrzymano z tytuu tej wsppracy redukcj ugi (rys.2-3b.) i momentw (rys.2.3c.) o prawie 30%. Aby udokumentowa jak istotne s to wpywy i jak zale one dla prostoktnego rzutu podpr od zmiennego stosunku dugoci podpr ly/lx podano w tablicy 2-1: stosunek maksymalnych ugi zestawu pyt az do ugicia pojedynczej pyty ao stosunek maksymalnych momentw zginajcych wystpujcy w zestawie pyt myz do maksymalnego momentu wystpujcego w pojedynczej pycie myo. Obliczenia prowadzono zakadajc, e rzut przekryty jest zawsze czterema pytami prefabrykowanymi o charakterystyce jak na rys.2-3. Tablica 2-1 Porwnanie maksymalnych ugi i momentw zginajcych w zestawie 4 pyt z pojedyncz pyt, w zalenoci od stosunku ly/lx ly/lx 1,00 1,07 1,14 1,23 1,33 1,45 1,60 1,78 2,00 az/ao 0,437 0,475 0,516 0,562 0,610 0,662 0,716 0,772 0,829 myz/myo 0,417 0,454 0,496 0,541 0,590 0,641 0,697 0,754 0,811

Te same wartoci, dla lepszego zobrazowania, przedstawiono na rysunku 2-4.

Rys.2-3. Ugicia i momenty zginajce w przekroju przyrodkowym zestawu pyt poczonych wzajemnie przegubami w porwnaniu z pytami wzajemnie niepoczonymi (h=0,18m, E=30000Mpa, =0,17, q=10kN/m2). a) rzut zestawu, b) ugicia, c) momenty zginajce. Dla zestawu: ugicie az, momenty mz, dla niezalenych pyt: ugicie ao, momenty m o,

Rys.2-4. Porwnanie maksymalnych ugi i momentw zginajcych w zestawie 4 pyt z pojedyncz pyt, w zalenoci od stosunku ly/lx. Dla zestawu: ugicie az, momenty myz, dla niezalenych pyt: ugicie ao, momenty myo Widzimy, e redukcja momentw i ugi z uwagi na uwzgldnienie wzajemnych powiza pyt w zestawie, w stosunku do pyty traktowanej jako niewsppracujca z ssiednimi, wynosi od ok. 20 % w przypadku bardzo wyduonego rzutu podpr (ly/lx=2,0) do prawie 60% w przypadku rzutu kwadratowego. Istotne korzyci przynosi take wsppraca zestaww pyt podpartych jedynie czoowo. Ma to miejsce wtedy, gdy jedna z pyt zostanie silniej dociona ni pozostae. Przykadowo podamy za [3] na rys.2-5. rozdzia obcienia si skupion pomidzy ssiednie pyty. Naley pamita, e rozdzia tych obcie jest silnie uwarunkowany od stosunku dugoci do szerokoci pyty. Szczegowe wskazwki w tym wzgldzie znale mona m.in. w [4][5], a stosunkowo najszersze ujcie w [6]. Bardziej asekuracyjne wartoci podano w [7].

Rys.2-5. Rozdzia obcienia si skupion pomidzy ssiednie pyty. Obliczenia wykonane dla pyt o szerokoci 1,2m i rozpitoci 8m.

3. Stropy prefabrykowane
Zakres stosowania poszczeglnych typw prefabrykatw stropowych podano w tablicy 3-1 [5]. Tablica 3-1 Zakres zastosowa prefabrykatw stropowych
Wymiary elementw prefabrykowanych [m]
rozpito wysoko szeroko

Typ prefabrykatu
elbetowe

Miejsce zastosowa
mieszkania handel mieszkania handel przemys parkingi handel przemys parkingi handel przemys handel przemys parkingi

masa jednostkowa [kG/m2]


200400

odporno ogniowa [min]


120

0,10,3

0,32,4

sprone

20

0,10,5

1,2

200480

120 (240) 120 (240)

24 (30)

0,20,8

1,22,4

200500

0,150,3

0,61,2

150350

60

20

0,20,7

1,22,2

180690

420

3.1. Pyty elbetowe wielkowymiarowe drone


Najdusz tradycj z pord prefabrykatw wielkowymiarowych, pomijajc pyty pene, maj pyty kanaowe. W kraju najczciej wytwarza si pyty kanaowe gruboci 0,24m i szerokoci osiowej sporadycznie 0,6m, najczciej 0,9 i 1,2m (rys.3.1-1.), rzadziej 1,5m, wyjtkowo 1,8m przy dugoci modularnej: zwykle do 6,00m, czsto 7,2m, sporadycznie 7,8m. Rzadziej stosuje si pyty o gruboci 0,265m, w tym dla szk [8].

Rys.3.1-1. Przykadowy przekrj pyty otworowej o szerokoci nominalnej 1,2m. a) przekrj poprzeczny, b) warianty ksztatu obrzea Z uwagi na to, e pyty byy projektowane w rnych okresach czasu i przez rnych projektantw wystpio zrnicowanie: rednic otworw: 0,164; 0,191; 0,194 mm, obcie charakterystycznych ponad ciar wasny pyt: 3,6; 3,8; 7,5; 4,0; 4,5; 5,0; 6,0; 6,2; 7,5; 8,0; 9,0; 9,5; 10,0; 10,2; 11,0 kN/m2; klas betonu: W zalenoci od typu, pyty te przewidziane s do oparcia na podporach o szerokoci minimalnej 015; 0,20 i 024m. Zrnicowane te jest ksztatowanie cicia czoa prefabrykatu (rys.3.1-2). Ostatnio wprowadzono pyty otworowe wykonane z betonu lekkiego zwartego klasy LB-20 i LB30 na kruszywie popioo porytowym

Rys.3.1-2. Stosowane warianty uksztatowania czoa pyt otworowych Wszystkie te pyty stropowe nie speniaj wymaga nowej normy elbetowej (PN-B03264:1999), w szczeglnoci dotyczcych otulenia zbrojenia. Warto przypomnie, e obecnie minimalne otulenie zbrojenia (zarwno nonego jak i rozdzielczego ) wynosi dla pyt prefabrykowanych, z uwagi na zabezpieczenie przed korozj: 15mm - dla wntrz budynkw mieszkalnych zarwno suchych (klasa 1) jak i wilgotnych ale bez dziaania mrozu (klasa2a) 20mm dla elementw zewntrznych naraonych na mrz (klasa 2b), np. parkingi 25mm dla elementw wewntrznych i zewntrznych naraonych na mrz i rodki odladzajce (klasa 3). Do powyszych wymaga doliczy naley obowizkowo tolerancj usytuowania zbrojenia, minimum 3 mm[9] wzgldnie 5mm [10]. Tak wic praktycznie nominalne otulenie musi wynie nie mniej ni 20mm (klasa 1 i 2a). Spowodowao to konieczno przeprojektowania wszystkich elementw stropowych. Celem obnienia kosztw tego przedsiwzicia, z inicjatywy i na zlecenie Stowarzyszenia Producentw Betonu (SPB) zostaa opracowana dokumentacja pyt otworowych elbetowych o gruboci 0,24 i 0,265m [11] speniajca wymagania norm [12,13]. Aby sprosta wymaganiom norm w zakresie klas odpornoci 1 i 2a, dla istniejcych kanaw o rednicy 178mm konieczne si stao podniesienie pooenia tych kanaw, tak, aby minimalna grubo dolnej pytki wyniosa 35mm [11]. W przypadku wyszych klas zagroenia rodowiskowego, konieczne jest zmniejszenie rednicy otworw. W rozwizaniu tym z uwagi na: konieczno spenienia wymaga wynikych z zabezpieczenia przed czciowym utwierdzeniem; konieczno uwzgldnienia wymogw dotyczcych zabezpieczenia przed katastrof postpujc; dno do wykorzystania czciowego zamocowania, celem redukcji ugi pyty, powrcono do zarzuconego swego czasu rozwizania z wyprowadzeniem grnego zbrojenia z pyt, przy czym w ten sposb uksztatowano czoo prefabrykatu [11], aby moliwe byo nadpodporowe poczenie zarwno przyczepnociowe (rys.3.1-3a.), jak i poprzez spawanie (rys.3.1-3b.).

Rys.3.1-3. Warianty rozwizania obrzea czoowego. (opis w tekcie) W budownictwie wiatowym stosowane s, obok koowych, bardzo rne uprofilowania kanaw[14], jak to pokazano na rys.3.1-4. Do tej grupy zaliczy take mona pyty, w ktrych podune kanay formowane s poprzez wkady z materiaw izolacyjnych [15] (Rys.3.1-5.)

Rys.3.1-4. Przekroje poprzeczne pyt kanaowych elbetowych

Rys.3.1-5. Pyty prefabrykowane z wkadami z materiau lekkiego. a) przekrj poprzeczny, b) przekrj poduny i poziomy W przypadku wikszych obcie krawdziowych skrajne kanay nie s wykonywane. (rys.3.1-6a). Dla przepuszczenia kominw stosuje si rnego rodzaju wycicia (rys.3.1-6b). Wycicia tego rodzaju osabiaj istotnie pyty stropowe, jeeli pyt tak traktuje si jako pracujc niezalenie. Jeeli pyta taka wystpuje w zestawie z innymi pytami, to wpyw osabienia spowodowanego takim wyciciem jest istotnie minimalizowany. Do dzi produkowane s w formach bateryjnych pene pyty stropowe o gruboci 0,14m i wymiarach do ca 6,1*2,7m (stosowane w zmodyfikowanym systemie OWT 67modernizacja 95 [16] i S98[17]), przy czym ksztaty pyt mog by bardzo rne: z wyciciami, ukosami. Przykad takiej pyty stropowej [16] pokazano na rys.3.1-7. Proponowane s te [18] pyty pene typu SH o gruboci 0,14m i rozpitoci do 6,0m stosowane w ukadach wykorzystujcych jako podparcia take ciany rwnolege do dugoci pyt.

Rys.3.1-6. Pyty otworowe a) o wzmocnionej krawdzi, b) z wyciciami

Rys.3.1-7. Pyta stropowa pena z otworami dla przeprowadzenia kanaw wentylacyjnych

3.2. Pyty wielkowymiarowe drone sprone


Poczesne miejsce pord pyt otworowych w wiecie, a take w kraju, zajmuj otworowe pyty sprone splotami na dugich torach. W kraju zostay one wprowadzone pod nazw stropw SP w latach 1973-1976, na podstawie licencji stropw Spiroll. W wiecie stropy tego typu znane s pod handlowymi nazwami: Elematic, Dy-Core Rap, Soprel Span-Deck Spancrete, Spiroll. Trzeba wyranie stwierdzi, e pyty otworowe sprone nie wypeniaj wymaga adnej z obowizujcych norm. Brak jest w nich zbrojenia poprzecznego, zbrojenia na cinanie oraz zbrojenia wzmacniajcego stref przekazania si sprajcych. Niedopenione s warunki gbokoci oparcia. Std zarwno w Polsce jak i w innych krajach produkowanie i stosowanie tych pyt odbywa si na podstawie odpowiednich dopuszcze[7]. Wg informacji autora w kraju produkowane s [4],[19] sprone pyty drone o wysokoci 0,2m; 0,265m; 0,32m i 0,4m (rys.3.2-1.). Istnieje moliwo podjcia produkcji tych stropw take o gruboci 0,45m i 0,5m.

Rys.3.2-1. Przekroje produkowanych w kraju pyt kanaowych spronych.

Ze wzgldu na sposb produkcji czoa pyt s formowane przez pionowe cicie. W pytach spronych wykonywa mona rnego rodzaju konieczne wycicia[4] (rys.3.22a.), przy czym zakres tych wyci musi si mieci w granicach narzuconych przez producenta. Niezalenie od wyci moliwe jest take wiercenie otworw, byle nie naruszay one eber pyty. Moliwe jest te ukone w rzucie przycicie pyty[4](rys.3.2-2b.).

Rys. 3.2-2. Wycicia i czoowe przycicia pyt spronych (opis w tekcie) Za granic stosowane s take inne ksztaty przekroju poprzecznego spronych pyt otworowych, jak to przykadowo przedstawiono [3] na rys.3.2-3. Pozwalaj one na nieco mniejsze zuycie betonu. Stosowane s te rne ksztaty krawdzi podunej pyt spronych [5](rys.3.2-4.). W Polsce stosowany jest wg mojej informacji jedynie profil pierwszy z pokazanych.

Rys.3.2-3. Przykadowe ksztaty przekroju poprzecznego pyt spronych

Rys.3.2.4. Rne profile krawdzi bocznych pyt otworowych spronych.

3.3.Oparcia i poczenia pyt otworowych


Poczenia czoowe w stropach z pyt kanaowych najchtniej wykonuje si przez umieszczenia w spoinach miedzy pytami prtw prostych, czasem na kocach zagitych. Takie rozwizanie stosowano w pytach stropowych PP [20] rys.3.3-1a. Przy wiecu skrajnym zbrojenie kotwiono w tym wiecu rys.3.3-1b.

Rys.3.3-1. Zbrojenie podporowe umieszczane w spoinach podunych pyt stropowych kanaowych typ PP . (opis w tekcie) Jest to rozwizanie elementarne w przypadku, gdy spoiny trafiaj wzajemnie czoowo. Jeeli jednak, jak to ma czsto miejsce w budownictwie mieszkaniowym, stosuje si pyty o rnych szerokociach, zbrojenie wyprowadzone ze spoiny kotwi trzeba praktycznie gwnie w wiecu. Takie rozwizanie jest przykadowo stosowane w spoinach pyt kanaowych typu C-S [20] i typu S [21][22] (rys.3.3-2.).

Rys.3.3-2. Rne sposoby ksztatowanie zbrojenia podporowego kotwionego w spoinach podunych i w wiecu

Obecna norma [23](a take przysza[13]) wymusza, aby czoowe poczenia pomidzy pyt stropow a podpor byo zdolne do przeniesienia siy 60kN/m szerokoci pyty, jeeli pyty nie maj bocznych pocze. Wymaga to, nawet stosujc stal RB500W, co najmniej 1,2cm2 na 1 mb szerokoci pyty, przy czym zbrojenie to powinno by w peni zakotwione na podporze. Przykadowo dla pyt o szerokoci 1,2m wymaga si w ten sposb co najmniej 14 na kad pyt. Zbrojenia tego, jako nie bdcego czci prefabrykatu, nie obejmuje ulga zawieszajca stosowanie normy [23] do wrzenia 2002. W opracowywanej dla Stowarzyszenia Producentw Betonu nowej generacji pyt [11] punktem wyjcia do rozwaa bya sytuacja, w ktrej spoiny midzy pytami nie trafiaj na siebie wzajemnie. Dlatego te przyjto tam zakotwienie w wiecu zarwno prtw wyprowadzonych z czoa pyt, jak i umieszczanych w spoinach midzy pytami (rys.3.3-3.). W szczeglnym przypadku, gdy spoiny miedzy pytami trafiaj na siebie wzajemnie, prty kotwione s w przeciwlegych spoinach. Zastpczo przewiduje si spawanie zbrojenia nadpodporowego.

Rys.3.3-3. Kotwienie w wiecu zbrojenia wyprowadzonego z czoa pyty

W pytach otworowych zarwno elbetowych, jak i spronych, istniej obszary przekroju poprzecznego moliwe do usunicia bez osabienia nonoci elementu. (rys.3.3.-4.). Dopuszcza si wykucie tych partii wg potrzeb, dla przeprowadzenia elementw pionowych (1), dla przeprowadzenia instalacji ukrytych w kanaach(2) i dla wykonania koniecznych pocze miedzy pytami stropowymi a elementami biegncymi rwnolegle (3).

Rys.3.3-4. Obszary, ktre mog by ewentualnie rozkute na budowie Poczenie pyty, w szczeglnoci dugiej pyty spronej, z biegncymi do niej rwnolegle cianami [19](rys.3.3-5a.) i belkami [24](rys.3.3-5b.) jest niezmiernie istotne z uwagi na prac ustroju jako caoci. Trzeba bowiem wzi pod uwag, e z tytuu rnych wpyww, a przede wszystkim wpyww termicznych, krawdzie cian i belek zewntrznych odginaj si od stropu. Prowadzi to do rozszczelnienia poczenia, a ewentualnie take do wzajemnego klawiszowania. Takie wic poprzeczne zwizanie jest konieczne. Jakkolwiek nie ujmuj tego przepisy w przypadku pyt duszych ni 4.8m takie poprzeczne zwizanie, cho w jednym miejscu uzna naley za podane. Przy rozpitociach powyej 6 m, takie poczenie, w szczeglnoci z nadproami uzna naley zdaniem autora za konieczne. W analogiczny sposb dokona mona poczenia wzajemnego midzy pytami stosujc jak elementy czce pojedyncze prty zbrojeniowe (rys.3.3-6a.), wzgldnie zgrzewane szkielety (rys.3.3-6b).

a)

b)

Rys.3.3-5 Poczenie pyt otworowych z rwnolegle biegncymi: a) cianami, b) belkami. 1- zbrojenie czce zakadane na budowie, 2- zbrojenie odginane z belki.

Rys.3.3-6. Poczenia boczne pomidzy pytami kanaowymi (opis w tekcie)

Pyty sprone s z zasadzie przeznaczone do stosowania w przypadkach, gdy warunki podporowe zapewniaj moliwo swobodnego obrotu na podporze. To zaoenie jest zwykle realizowane w przypadku opierania pyt na konstrukcji szkieletowej. W przypadku oparcia pyt na konstrukcji cianowej, gdy na kocach pyty ustawiona jest ciana wyszych kondygnacji, nastpuje automatycznie czciowe zamocowanie tych pyt. Mona prbowa unikn zamocowania pyt poprzez umieszczenie na kocach pyt mikkich podkadek(np.styropian) [5], (rys.3.3-7a.) i w ten sposb zapobiec docieniu kocw pyt. Mona te zastosowa w tym przypadku odpowiednio wyprofilowanie strefy podporowej pyt [5] (rys.3.3-7b.) powodujce, e grna krawd pyty nie bdzie w zczu przytrzymana.

Rys.3.3-7. Sposoby rozwizania wza podporowego pyt spronych pozwalajce na uniknicie zamocowania kocw pyt (opis w tekcie). 1- zatyczka kanau z tworzyw sztucznych, 2- zaprawa, lub lepiej tama elastyczna, 3- zaprawa, 4- wkadka podatna Pewien stopie zamocowania jest dopuszczalny na kocach pyt spronych. Jest on jednak zwyczajowo ograniczony do poziomu momentu rysujcego[4]. Produkowane s specjalne pyty sprone ze zbrojeniem grnym [4], ktre mog by stosowane w warunkach czciowego zamocowania w cianach.

Niezalenie jednak od typu pyty spronej i wartoci docisku przekazywanego przez cian, wymaga si aby zatyczki ograniczajce wlewanie si betonu do kanaw byy umieszczone w ten sposb, by krawd betonu w kanaach pokrywaa si z krawdzi ciany[5] (rys.3.3.-8a.). Nie mona bowiem dopuci, aby beton wychodzi poza lico ciany [5] (rys.3.3-8b.). Powoduje to nie tyle niepotrzebn strat betonu, co prowadzi do wzajemnego zamocowania pyt stropowych i osabia samo poczenie zaburzajc przebieg si..

Rys.3.3-8. Sposoby rozwizania wza podporowego pyt spronych w przypadku, gdy obcienie kocw pyt jest mniejsze, ni obcienie wywoujce zarysowanie na podporze (opis w tekcie). 1- zatyczka kanau z tworzyw sztucznych, 2- zaprawa lub lepiej tama elastyczna, 3- zaprawa, Popularnym sposobem czenia pyt stropowych elbetowych, a przede wszystkim spronych jest otwarcie od gry kanaw, zwykle w liczbie dwch na pyt. Takie otwarcie pozwala na wprowadzenie zbrojenia czcego przejmujcego pewne momenty podporowe (zbrojenie przy grnej krawdzi (rys.3.3-9a) wzgldnie jedynie przenoszcego siy rozcigajce ( zbrojenie w pobliu dna kanau rys.3.3-9b.). W tym ostatnim przypadku moliwe jest, zamiast otwarcia dugiego odcinka kanau, jedynie wybicie w nim otworw kontrolujcych zabetonowanie (rys.3.3-9c.).

Rys.3.3-9. Sposoby czenia czoowego pyt otworowych (opis w tekcie). 1-zbrojenie czce, 2- ograniczenie wypenienia kanau betonem W przypadku podpar szerokich zapewniajcych dugo oparcia wynikajc z koniecznej dugoci zakotwienia wkadek podporowych, dla zapewnienia cigoci ustroju i ograniczenia rozwarcia rys nad podpor, wystarcza jedynie zbrojenia dodatkowe nadpodporowe umieszczone w kanaach [3] (rys.3.3-10). Przed betonowaniem otwartych kanaw ich koce powinny by zasklepione (dla przeciwdziaania rozlewaniu betonw ) bd betonem, bd specjaln wkadk z tworzyw sztucznych. Zwracamy tu uwag, na zastosowane na skrajnej podporze dodatkowe zbrojenie czce doem pyty stropowe z ryglem skrajnym. (do zagadnienia wrcimy dalej). W przypadku, gdy pyty stropowe umieszczane s na grnej krawdzi rygla, ten typ poczenia zapewnia pen wspprac rygla i betonu naniesionego na rygle [24] (rys.3.311). Do wsppracy wcign mona beton o penej szerokoci rygla.

Rys.3.3-10. Oparcie pyt kanaowych na wspornikach rygli. a)rygiel skrajny, b) rygiel rodkowy. 1-zasklepienie kanau, 2- ewentualne zbrojenie czce doem pyty stropowe z ryglem skrajnym

Rys.3.3-11. Oparcie pyt kanaowych na grnej krawdzi rygla. a)rygiel skrajny, b) rygiel rodkowy. 1-zasklepienie kanau, 2- ewentualne zbrojenie czce doem pyty stropowe z ryglem skrajnym Jeeli godzimy si na powstanie w miejscu oparcia pyt na podcigach widocznych zarysowa ( ukrytych nastpnie w warstwach podogowych), to w szczeglnoci w przypadku pyt spronych duej rozpitoci, wskazane jest, aby poczenie czoowe pyt nie wprowadzao istotnej wartoci momentw podporowych. W takim przypadku prty czce umieci naley w poowie wysokoci pyty stropowej [5](rys.3.3-12). Prty te mona umieci odgite w podcigu, a nastpnie, po ustawieniu pyt, dogi zbrojenie do wntrza kanaw.

Rys.3.3-12.Poczenie pomidzy pytami stropowymi a ryglem w sposb nie wywoujcy momentw zamocowania. 1-zasklepienie kanau, 2-podkadka neopremowa Otwarcie kanaw w strefie przypodporowej rozwizuje te problem poczenia w przypadku ustrojw szkieletowych prefabrykowanych, w ktrych styk pyt przypada na osi supw [24] (rys.3.3.-13). Zbrojenie czce omija wtedy bez trudu supy

Rys.3.3-13. Poczenia pomidzy pytami a prefabrykowanym szkieletem a) podpora skrajna, b) podpora wewntrzna. 1- zbrojenie czce, 2- strzemiona zespalajce belki z betonem nanoszonym na budowie Jeeli szeroko podpory lub prowadzone pionowo zbrojenie uniemoliwia spenienie warunkw prawidowego oparcia pyt na podporze z uwagi na konieczn dugo zakotwienia wkadek na podporze, mona t dugo zmniejszy do wymagalnych dugoci opar ze wzgldw konstrukcyjnych, wprowadzajc odpowiednie zbrojenie dolne zakotwione w kanaach (rys.3.3-14.). Wkadki te powinny, uwzgldniajc zakad, wypeni wymagania przepisw normowych.

Rys.3.3-14. Oparcie pyt stropowych w sytuacji niemonoci dopenienia dugoci oparcia z uwagi na zakotwienie wkadek zbrojeniowych. a) rne typy podparcia skrajnego, b) rne typy podparcia wewntrznego. 1-zasklepienie kanau, 2-dolne zbrojenie czce

Uwzgldniajc moliwo umieszczenia dolnego zbrojenia w otwartych kanaach, moliwe jest skonstruowanie paskich podcigw formujcych strop paski z pyt otworowych (rys.3.3-15). Zastosowanie tego rozwizania jest ograniczone do wyduonej siatki podpr, gdzie pyty prefabrykowane ukadane s wzdu kierunku duszego. Proponujc to rozwizanie, naley zwrci szczegln uwag na ugicia paskiego podcigu

Rys.3.3-15. Konstrukcja podcigu ukrytego w gruboci pyt. 1-zasklepienie kanau, 2-dolne zbrojenie zespalajce Pyty kanaowe, zarwno elbetowe, jak i sprone stosowane s take w poczeniu elementami szkieletu stalowego. Najbardziej lapidarnym jest bezporednie oparcie pyt na profilu stalowym. Podstawowym warunkiem jest oczywicie wkotwienie profilu stalowego w beton wieca dla zapewnienia zwizania pyty stropowej z konstrukcj szkieletow. Zwizania tego obecnie dokonuje si najczciej przez napawanie trzpieni z gwkami. Za wieniec najlepiej jest zakotwi zbrojenie umieszczone w otwartym kanale pyty otworowej [3](rys.3.3-16a).

Rys 3.3-16. Oparcie pyty otworowej na stalowej belce skrajnej. 1- zbrojenie czce

Stosowane jest te wprowadzenie pyt stropowych pomidzy pki profilu stalowego [M3](rys.3.3-17.) jakkolwiek czy si to z istotnym utrudnieniem montau. Std te w ostatnich latach produkowane s profile stalowe z poszerzon pk doln wanie przystosowan do oparcie na niej pyt prefabrykowanych (rys. 3.3-16b, 3.3-18). Szeroki przegld rnego rodzaju sposobw oparcia prefabrykatw elbetowych na stalowych belkach znale mona w pracy [25].

Rys.3.3-17. Oparcie pyt prefabrykowanych na dolnych pkach profili stalowych

Rys.3.3-18. Oparcie pyt spronych na poszerzonych dolnych pkach profili stalowych.

Pyty otworowe mog by zaopatrzone w pionowe otwory przelotowe wg potrzeb. Pionowe otwory przelotowe nie uszkadzajce eber wykonywane s w zasadzie na budowie. Wiksze otwory wykonuje si w trakcie produkcji prefabrykatw. Jeeli wystpuje konieczno wykonania duego otworu, stosuje si specjalny stalowy wymian [4][14][19][24] przenoszcy reakcj koca skrconej pyty na pyty ssiednie (rys.3.3-19.). Wymian taki moe mie szeroko do 2,4 m. Zastosowanie wymianu wymaga, co oczywiste, sprawdzenia nonoci ssiednich pyt. Na prefabrykowanych pytach dronych moe by ukadana, wsppracujca z nimi, warstwa zbrojonego betonu. Ma to szczeglnie miejsce tam, gdzie inne wzgldy wymagaj, aby paszczyzna stropu bya silnie poziomo stona, lub gdy trzeba zwikszy nono stropu. Grubo zbrojonego siatk betonu nanoszonego na prefabrykaty waha si w granicach zwykle 58cm, ale spotykano warstwy dodatkowe o gruboci 12cm. W takiej sytuacji mona, w kierunku mniejszej rozpitoci stosowa paskie podcigi jak to przedstawiono [3] na rysunku 3.3-20.

Rys.3.3-19. Zastosowanie stalowych wymianw podtrzymujcych koce pyty. a) sytuacja, b) stosowane typy wymianw.

Rys.3.3-20. Konstrukcja paskiego podcigu w stropie zoonym z pyt dronych i warstwy betonu ukadanego na nich na budowie. 1- zbrojenie nadpodporowe czce, 2- zbrojenie dolne umieszczone w kanaach, 3- siatka zbrojca beton nanoszony na budowie.

Szczeglna sytuacja zachodzi, gdy podparcie pyt stropowych realizowane jest na wsporniku skrajnego rygla. Gdybymy jedynie swobodnie oparli pyty na takim ryglu, wystpio by skrcanie rygla(rys.3.3-21a.), a nawet jego swobodny obrt wzgldem krawdzi supa. Aby taki swobodny obrt nie nastpi, naley zczy w sposb monolityczny rygiel z pytami stropowymi. W tym momencie obrt rygla ograniczony bdzie sztywnoci pyt stropowych. Konieczne jest wytworzenie w poczeniu pary si. Si ciskajc przenie moe beton wypeniajcy szczelin midzy pyt a ryglem. Si rozcigajc powinny przenie dodatkowe elementy poczenia. Nie wystarcz tu bowiem siy tarcia w miejscu oparcia pyty na ryglu. Przykadowo pokazano za [19]na rys.3.3-21b. jedno takie rozwizanie. Stosowane s te inne, m.in. z nakrtkami blokujcymi prt czcy.

Rys.3.3-21. Oparcie pyt na wspornikach rygla skrajnego. a) w przypadku braku dodatkowych pocze, b) dodatkowe poczenie uniemoliwiajce swobodny obrt rygla

Przeprowadzona wyej agitacja, za stosowaniem pocze czoowych poprzez podune przypodporowe otwarcie kanaw, ma na celu zachcenie krajowych projektantw do stosowania tego rodzaju rozwiza. Za tymi rozwizaniami przemawiaj argumenty zarwno konstrukcyjne, jak i ekonomiczne. Jak dotd jednak nie udao si namwi krajowych producentw prefabrykatw do tego rozwizania przygotowywanego od razu w wytwrni prefabrykatw. Jednake dokonane w nowej generacji pyt elbetowych pocienienie grnej pytki do 27mm pozwala atwiej na realizacje tego typu pocze, poprzez wykucie kanaw bezporednio na budowie.

3.4. Pyty stropowe TT i oraz inne ebrowe


Przy wikszych rozpitociach i wtedy, kiedy strop nie musi by gadki stosuje si chtnie prefabrykowane stropy o widocznych ebrach. S one relatywnie lejsze od stropw z elementw dronych, nie zawieraj bowiem zbdnego betonu. Najczciej stosowane s w kraju pyty TT sprone (3.4.-1). Pyty te wykonywane s jako strunobetonowe na dugich torach, co wymusza stay przekrj pyty na jej dugoci. Stosuje si je jako prefabrykaty stanowice bezporednie podoe warstw podogowych, lub coraz czciej nanosi si na te prefabrykaty na budowie dodatkow warstw betonu.

Rys.3.4-1. Przykadowa pyta TT. 1- ewentualna dodatkowa warstwa betonu nanoszonego na budowie. Pyty maj standardowe szerokoci nominalne: 1,8m ; 2,4m i 3,0m. Szeroko ebra u dou waha si w granicach od 120200mm, grubo pyty od 60mm (w przypadku pniejszego przekrycia betonem uzupeniajcym) do 120 mm i wicej. Poczenie midzy ebrem a pyt ksztatowane jest poprzez skos (por.rys.3.4-1.), wzgldnie poprzez wyokrglenie o minimalnym promieniu 50mm. Wysig wspornikw pytowych waha si od szerokoci caej pyty do kilkunastu cm poza krawd ebra, decyduj o tym wzgldy statyczne. W zalenoci od wytwrcy [19][26] pyty te maj rne wysokoci i moliwe do osignicia rozpitoci. Przy typowych wysokociach pyty od 0,440,5m maksymalna rozpito siga do 15m. Przy wysokoci 0,8 m moliwe jest osigniecie nawet 21m. Podane wartoci rozpitoci dotycz oczywicie obcie niewielkich 3,5 kN/m2 (ponad ciar wasny). Dla mniejszych rozpitoci pyty te s zdolne do przeniesienia znacznie wikszych obcie; np. przy rozpitoci ok.7m, obcienie to moe wynosi nawet 20kN/m2. Stosowana technologia pozwala na produkcj pyt nietypowych. Przykadowo produkowano na

zamwienie [26] pyty o wysokoci 0,95cm, dugoci 15,2m, na obcienie 25kN/m2. Byy to pyty przygotowane do uoenia na budowie warstwy betonu uzupeniajcego. Bardzo duy przegld rozwiza woskich zawarto w pracy [27]. Stosuje si cztery zasadnicze sposoby uksztatowania eber w strefie podporowej[28], w zalenoci od konkretnej sytuacji ( rys. 3.4-2).

Rys.3.4-2. Sposoby ksztatowania strefy podporowej eber pyt TT Stosowane s bardziej nietypowe rozwizania strefy oparcia, jak np. przedstawione [29] na rysunku 3.4.-3., w ktrym w strefie podporowej wycofano pytk poziom, umoliwiajc wytworzenie wieca znacznych rozmiarw.

Rys.3.4.-3. Strefa przypodporowa pyty TT. 1- pytka tworzywowa formujca krawd wieca, 2-otwory w ebrach dla przeprowadzenia zbrojenia, 3- zbrojenie wieca Poszczeglne pyty, jeeli nie przewiduje si betonu uzupeniajcego na budowie, s czone wzajemnie [28] albo poprzez spawanie (rys.3.4.-4a.) albo spawanie (rys.3.4-4b.) z jednoczesnym uksztatowaniem podunego dybla(rys.3.4.-4c.).

Rys.3.4-4. Poczenie midzy pytami TT (opis w tekcie)

Stosowane ostatnimi laty coraz czciej pyt prefabrykowanych typu gwnie TT z pyt betonow nanoszon na budowie, pozwala na zmniejszenie ciaru pojedynczego prefabrykatu, uatwia utworzenie sztywnej tarczy stropowej a take umoliwia utworzenie dowolnie ukierunkowanych spadkw powierzchni grnej. Grubo betonu nanoszonego na budowie nie powinna by mniejsza ni 50mm. Pamita jednak naley, e jeeli chcemy zapewni wspprace pomidzy prefabrykatem a betonem nanoszonym na budowie, to w wietle naszych przepisw [23], konieczne jest zastosowanie odpowiedniego zbrojenia czcego. Jest niezmiernie istotne, aby wzdu krawdzi prefabrykatu poprowadzone byo pionowe zbrojenie. Jedynie bowiem wtedy istnieje pewno co do przekazania si poprzecznych midzy prefabrykatami, co jest warunkiem zapewnienia wsppracy caego stropu. Dokonuje si tego albo przez wyprowadzenie odpowiednio uformowanych strzemion [26] (rys.3.4-5a.) wzgldnie take przez wtopienie w pytk belki typowych kratownic przestrzennych z prtw zbrojeniowych [26] (rys.3.4-5b.). Oczywicie warstwa betonu uzupeniajcego powinna by dozbrojona poziom siatk.

Rys.3.4-5. Ksztatowanie zbrojenia czcego prefabrykat z betonem nanoszonym na budowie (opis w tekcie). Ostatnio do czsto jako dogodny sposb oparcia pyt na ebrach stosuje si ich zawieszenie za porednictwem odpowiednio wkotwionego profilu stalowego.[30] (rys.3.4-6.). W czasie montau siy wyrywajce profil z betonu przenosi stalowa kotew. Po wykonaniu betonu uzupeniajcego znaczn cz cakowitego obcienia przejmuj strzemiona zgrupowane na kocu belki, std konieczno ich waciwego zakotwienia.

Rys.3.4-6. Zawieszenie pyty TT z przewidywanym betonem uzupeniajcym za porednictwem stalowego profilu I. a) widok i przekrj, b) aksonometria stalowego wkadu. Obok pyt typu TT w przypadku wikszych obcie stosuje si pyty typu gdzie dla przeniesienia siy poprzecznej ebra pyty cza si w sposb dyblowy.. Przykad takiej pyty za[29 ] pokazano na rysunku (rys.3.4-7.). Szeroko tego rodzaju pyt to zwykle nominalnie 0,6m.

Rys.3.4-7. Przykadowa pyta typu . 1- ewentualna dodatkowa warstwa betonu nanoszonego na budowie.

Swego czasu, szeroko stosowane byy, gwnie w budownictwie przemysowym, pyty panwiowe. Ostatnio dla budowy centrw handlowych zastosowano [11][41] pyt panwiow przenoszca obcienie ca 8kN/m2 cechujc si zmniejszon do wymiaru pki wysokoci podparcia(rys.3.4-8.).

Rys.3.4-8. Pyta panwiowa podparta na wystajcej pytce Warto te zwrci uwag na, nie stosowany u nas, a bardzo uniwersalny ksztat prefabrykatu przedstawiony za [3] na rysunku 3.4-9. Umoliwia on tworzenie zarwno stropw gadkich (rys.3.4-9a,b), jak i stropw z widocznymi ebrami (rys.3.4-9c). W pionowych ebrach prefabrykatu wytworzone s poziome otwory. Umoliwia to przeprowadzenie poprzecznego dolnego zbrojenia i w ten sposb wytworzenie, w razie potrzeby, poprzecznych eber stajcych.

Rys.3.4-9. Pyta typu .(opis w tekcie)

4. Stropy zespolone
Omawia tu bdziemy stropy skadajce si z nonych elementw prefabrykowanych i wsppracujcego z nimi betonu uzupeniajcego, nanoszonego na budowie. Nie bdziemy omawia sytuacji, gdy prefabrykat peni rol deskowania straconego. Stropy tego typu maj ju wieloletni tradycj, tym niemniej w ostatnich latach notujemy ich coraz szersze stosowanie, w coraz mielszych i rnorodnych zastosowaniach. Wyrni tu moemy, z uwagi na zastosowany rodzaj zbrojenia, dwie grupy rozwiza: stropy elbetowe i stropy sprone. W ramach stropw elbetowych, z uwagi na podstawowe rnice konstrukcyjne oddzielnego omwienia wymaga: rodzina stropw typu filigran, stropy typu 2K oraz stropy z pyt z ebrami skierowanymi do gry. W stropach typu filigran (rys.4.-1.) prefabrykowane pyty zbrojone s nonie jedynie w kierunku podunym rwnolegle do przestrzennych kratownic. W kierunku poprzecznym umieszcza si jedynie zbrojenie rozdzielcze. Stosowane s, produkowane fabrycznie, przestrzenne kratownice bardzo rnych typw. Od wykonanych przez odpowiednie zgrzanie prtw, a do toczonych z blach zimnowalcowanych, w tym kratownice ktrych pasy dolne maja przekrj dostosowany do przebiegu momentw zginajcych [31]. Zadaniem kratownic jest z jednej strony umoliwienie do rzadkiego podparcia stropw w czasie ich betonowania, a z drugiej - przeniesienie si rozwarstwiajcych pomidzy prefabrykatami a betonem nanoszonym na budowie. Na budowie po ustawieniu podpr montaowych montuje si prefabrykaty, ukada zbrojenie uzupeniajce oraz podporowe (w przypadku ustrojw cigych), a nastpnie betonuje. Z zaoenia stropy typu filigran s stropami pracujcymi jednokierunkowo zarwno jako stropy swobodnie podparte jak i cige. Wie si to z belkowym sposobem liczenia tych stropw.

Rys.4-1. Konstrukcja prefabrykatw stropw typu filigran.1- zbrojenie podune none, 2- zbrojenie rozdzielcze, 3- kratownice przestrzenne

Stropy typu 2K (dwa kierunki ) (rys.4.-2) rni si od poprzednich tym, e zbrojenie poprzeczne umieszczone w prefabrykacie jest zbrojeniem nonym, zdolnym do przenoszenia si wystpujcych w stropach krzyowo zbrojonych. Aby umoliwi przeniesienie si rozcigajcych w styku pomidzy pytami, umieszczony jest przy krawdzi cig strzemion pionowych. Na budowie dla zapewnienia przeniesienia si rozcigajcych w kierunku poprzecznym, ukada si na styku siatk zbrojenia czcego (rys.4-3.), niezalenie od zbrojenia podporowego typowego dla stropw krzyowo zbrojonych. Z zaoenia stropy 2K liczone s jako stropy dwukierunkowo pracujce.

Rys.4.-2. Konstrukcja prefabrykatw stropu 2K. 1- zbrojenie podune none, 2zbrojenie poprzeczne none, 3- kratownice przestrzenne. 4- przykrawdziowe zbrojenie zespalajce

Rys.4.-3. Konstrukcja styku poprzecznego w stropach typu 2K. 1- zbrojenie zespalajce none Stropy typu filigran stosowane s te w przypadku, gdy ustrj wymusza dwukierunkow prac stropu. W tym przypadku zbrojenie na kierunku poprzecznym umieszczane jest na prefabrykacie poprzez przewlekanie pod grnym prtem kratownicy przestrzennej.(rys.4.-4). Zbrojenie to oddalone jest od dolnej krawdzi stropu o 6070mm i tak warto otuliny przyjmuje si w obliczeniach. Rozwizanie nadaje stropom, szczeglnie niezbyt grubym, wyranie ortotropowy charakter pracy.

Rys.4-4. Konstrukcja stropu typu filigran z zbrojeniem poprzecznym umieszczonym na prefabrykatach. 1- zbrojenie poprzeczne none Wspomniane zespolone stropy sprone to stropy zoone z pyt spronych tzw.prdalle. i nanoszonego na nie na budowie betonu uzupeniajcego. S to osiowo sprone pyty gruboci podstawowej 50mm o silnie uszorstnionej grnej krawdzi, w zasadzie bez pionowego zbrojenia zespalajcego. Pyty te wymagaj podparcia montaowego co 2-2,5m. Jeeli jednak stosuje si pyty grubsze ( stosowane s pyty o do gruboci nawet 120mm), to mona unikn wewntrznych podpr montaowych, nawet przy rozpitoci 6,5 m. Stropy te dozbrajane s siatk konstrukcyjn nad stykiem prefabrykatw.(rys.4.-5.). Brak zbrojenia zespalajcego prefabrykaty z betonem uzupeniajcym stawia to rozwizania w sprzecznoci zarwno z obowizujca norm PN-B-03264:1999[23], norma poprzedni PNB-03264;1984[32] jak i z wszystkimi edycjami EC2 z ostatni [33] wcznie. Strop ten moe by stosowany na podstawie aktualnej Aprobaty Technicznej.

Rys.4-5. Konstrukcja styku poprzecznego w stropie z pytami spronymi typu .prdalle. 1- pyty sprone. W przypadku wikszych rozpitoci stropw, dla nadania im odpowiedniej sztywnoci, stosuje si stropy z wkadami, formowanymi obecnie najczciej w postaci blokw styropianowych, lub z innych tworzyw sztucznych. Bloki te umieszczane s na prefabrykacie ju w wytwrni [31] (rys.4.-6.). Zastosowano te prefabrykaty, w ktrych na blokach z tworzyw sztucznych od razu uoono zbrojon betonow warstw grn [34], za wyjtkiem stref przy kratownicach i krawdziach.(rys.4.-7).

Rys.4-6. Prefabrykaty pytowe z blokami z tworzyw sztucznych 1- blok styropianowy

Rys.4-7. Prefabrykaty pytowe z blokami z tworzyw sztucznych i czciowo zabetonowan warstw grn Zamiast blokw styropianowych stosowane mog by wkady uksztatowane w formie kul styropianowych, ktrych poaenie stabilizowane jest odpowiedni siatk zbrojeniow [35]. Przy rozwizaniu stropw z wkadami w postaci blokw styropianowych, istotny jest charakter ich pracy. W przypadku stropw podpartych wycznie na przeciwlegych krawdziach i przy niewielkich obcieniach, wystarczajcym moe by jedynie lokalne ( jeden do trzech razy na dugoci pyty) wytworzenie wza poprzecznicy zabezpieczajcego przed klawiszowaniem) (rys.4.-8a.). Przy wikszych obcieniach zmiennych moe si okaza konieczne tworzenie wza podunego na caej dugoci czonych pyt (rys.4-8b.).

Rys.4-8. Sposoby czenia poprzecznego w stropach paskich z wkadami styropianowymi a) lokalnie, b)- na dugoci prefabrykatu, 1- wkady styropianowe, 2-zbrojenie poprzeczne stropu ukadane na prefabrykatach

Jeeli jednak strop taki rozpity jest nad pomieszczeniem, w ktrym rozmieszczenie elementw podporowych wymuszaj dwukierunkowa prac stropu, to koniecznym jest stosowaniealbo: do gstego zbrojenia poprzecznego ukadanego na prefabrykatach midzy niewielkimi blokami styropianu (rys.4-9a.) (dla pyt typu filigran), albo cigego poczenia wzdu krawdzi styku z zastosowaniem pionowych strzemion(rys.4.9b) (dla pyt typu 2K) [11].

Rys.4-9. Poczenie cige stropu z wkadami styropianowymi (opis w tekcie) Stropy zespolone s bardzo elastyczne w zastosowaniach. Ich podparcie stanowi mog zarwno wszelkiego rodzaju ciany (murowane, betonowe ) jak i belki (podcigi) elbetowe i stalowe. Ten typ stropu moe by bez trudnoci podwieszony do konstrukcji wyej przebiegajcych belek lub cian elbetowych.(rys.4-10).

Rys.4-10. Przykad podwieszenia stropu zespolonego do tarczy ciennej

Duym walorem tych stropw jest atwo w formowaniu krawdzi nieprostoliniowych (rys.4.-11a.). Take zewntrzne widoczne krawdzie stropw, balkonw, mog by kszatowane jako prefabrykat, co istotnie podnosi jako wykonania obiektu (Rys.4-11b.).

Rys.4-11. Przykady ksztatowania zewntrznych krawdzi stropw zespolonych. a) widok, b) przekrj Ostatnio coraz czciej stosuje si stropy zespolone jako pyt stropow stalowych ukadw szkieletowych i to zarwno opierajc taki strop na belkach (rys.4-12a.), jak i czciowo wprowadzajc strop midzy belki. (rys.4-12b.). Dla zmniejszenia ciaru takich stropw istotne jest wykorzystanie ich krzyowej pracy, co z jednej strony pozwala na ograniczenie ugi, a z drugiej, co nie mniej wane, tworzy dwukierunkowo pracujc tarcz stajc zmonolitowan z stalowymi belkami ustroju nonego. Jako przykad poda mona zastosowanie stropw 2K na 26 kondygnacyjnym budynku w Katowicach. Wiele przykadw poczenia stropu zespolonego z stalowymi belkami zawarto w pracy [25].

Rys.4-12. Przykady oparcia stropu zespolonego na belkach stalowych (opis w tekcie) Ostatni okres cechuje si, szczeglnie w budownictwie biurowym, parkingach, ale take w budownictwie mieszkaniowym coraz szerszym zastosowaniem ustrojw pytowo supowych, wzgldnie pytowo supowo cianowych. W tej dziedzinie stropy zespolone wykazuj swoje szczeglne walory elastycznoci rwnej ustrojom monolitycznym, przy braku koniecznoci tynkowania i duej szybkoci postpu robt. Stosowane s tu rozwizania wyodrbniajce pyt gowicow, pyty midzy gowicowe oraz pyty uzupeniajce (rys.4-13a.). Ten rodzaj rozplanowania elementw pytowych pozwala dodatkowo wyksztaci, jeli jest to moliwe ze wzgldw funkcjonalnych, pask gowic (rys.4-13b.). Zastosowanie paskiej gowicy podnosi wyranie efektywno ekonomiczn rozwizania. W przypadku stropu w peni paskiego moliwa jest zmniejszenie liczby prefabrykatw poprzez czenie czci nadgowicowej z pyt midzysupow (rys.414.). Znane s te rozwizania, w ktrych pyta prefabrykatu jest dzielona w osi podpory (rys.4-15.). Wymaga to rozsunicia prefabrykatw w styku przechodzcym przez sup na co najmniej kilka centymetrw dla zapewnienia prawidowego wypenienia betonem strefy midzy czoami prefabrykatw. Autor jest przeciwny takiemu rozwizaniu, gdy amie to zasad nie stosowania w stropach zespolonych wylewek i psuje estetyczny wygld stropu, a ponadto wymaga w strefie nadpodporowej dodatkowego zbrojenia przeszywajcego sup, a uoonego na prefabrykatach dla zabezpieczenia przed katastrof postpujc.

Rys. 4-13. Zasady ksztatowania rozmieszczenia pyt w ustroju pytowo supowym z wyodrbnieniem pyty nadgowicowej. a) rozmieszczenie prefabrykatw b ) wariantowe ksztatowanie strefy przysupowej

Rys.4-14. Wariantowe ksztatowanie prefabrykatw ustroju pytowo supowego

Rys.4-15. Wariantowe ksztatowanie prefabrykatw ze stykiem umieszczonym w linii podpr

Prefabrykaty stropw zespolonych elbetowych z uwagi na rnorodno ksztatw s najczciej projektowane indywidualne dla danej budowy i danej szczegowej lokalizacji na budowie. W przypadku stropw zespolonych jednokierunkowo pracujcych stosowane s te skatalogowane zestawy pyt np. PSKJ [31] lub ZSP [36]. Stropy zespolone znajduj zastosowanie nie tylko jako stropy elbetowe, ale take wchodz w skad stropw spronych. Najczciej wsppracuj z spronymi podcigami chtnie ksztatowanymi w postaci podcigw paskich betonowanych w elbetowych upinach [37] (rys.4-16.). Zastosowano te nieckowy ksztat upiny formujcej podcig sprony [9] (rys.4-17.).

Rys.4-16. Stosowane przekroje poprzeczne paskich podcigw spronych formowanych w prefabrykatach. 1- paskie kable sprajce

Rys.4-17. Nieckowy ksztat podcigu formowanego w upinie. 1- zbrojenie sprajce, 2-zbrojenie zespalajce

5. Wybrane zagadnienia dotyczce obliczenia stropw 5.1. Zagadnienia statyki stropw 2T i


Stropu typu TT lub z warstw betonu nanoszonego na budowie traktowane s zwyczaj jako stropy jednokierunkowo pracujce. Tym niemniej, przekrywajca prefabrykaty pyta elbetowa wymusza poprzeczn wspprac caego stropu. Std te, przy obliczaniu takiego stropu, konieczne jest uwzgldnienie sytuacji, kiedy obcienia zmienne obciaj tylko cz stropu. W tym bowiem przypadku powstaj najwiksze momenty zginajce pyt w kierunku prostopadym do dugoci eber. Sytuacj tak przedstawiono na rysunku 5-1, w ktrym porwnano wykres momentw my (zginajcych pyt na krawdzi ebra) przy obcieniu zmiennym rozoonym tylko na poowie stropu (wykres 1) i oddzielnie przy obcieniu rwnomiernym caego stropu. Widzimy, e zaniechanie rozwaenia efektw obcienia stropu jedynie na jego czci, prowadzi moe do bdw w oszacowaniu wartoci momentw zginajcych pyt o wartoci nawet kilkuset procent. W rozwaanym na rysunku 5-1 przypadku byby to bd 850%.

Rys.5-1. Momenty zginajce my w przekroju rodkowym stropu zespolonego na pytach TT.- Obcienie 10 kN/m2. 1- wykres w przypadku obcienia poowy stropu, 2wykres w przypadku obcienia caego stropu Oczywicie w przypadku stosowania prefabrykatw typu TT wzgldnie z usztywniajcymi ebrami poprzecznymi, momenty w kierunku prostopadym do eber nonych, przejm wanie te ebra poprzeczne.

5.2. Zagadnienia statyczne stropw deskowych


Jeeli strop deskowy przekrywa pomieszczenie o bardzo wyduonym ksztacie, naturalnym jest liczenie takiego stropu w schemacie jednokierunkowym belkowym i jedynym problemem bdzie konieczna ilo zbrojenia poprzecznego. Jeeli obcienia zmienne stanowi jedynie niewielk cz obcie staych, to normowo przyjte zbrojenie poprzeczne jest wystarczajce. Jeeli jednak udzia obcie zmiennych jest znaczcy, to autor proponuje przy zbrojeniu pyt zginanych walcowo oblicza moment my z pewnym zapasem wg formuy my=c mx(g) +2 c mx(q) gdzie : c wspczynnik odksztacenia poprzecznego betonu mx(g), mx(q) momenty zginajce mx w rozwaanym punkcie od obcie staych (g) i zmiennych (q). Powysza propozycja wynika z faktu, e obcienie zmienne nie musi dziaa jednoczenie na caej powierzchni. Jeeli dziaa bdzie na czci powierzchni, jak to pokazano na rysunku 5-2., to uzyskamy momenty jak wyej.

Rys.5-2. Odcinkowe obcienie pyty podpartej na dwch krawdziach. 1- powierzchnia obciona. Najczciej jednak przekrywane rzuty ograniczane s cianami nonymi rwnolegymi do dugoci prefabrykatw, tworzc mniej lub bardziej wyduone prostokty. Jeeli odwoamy si do stropu monolitycznego, mamy oczywicie do czynienia ze stropem krzyowo zbrojonym. W stropach zespolonych stosowane s trzy podejcia do oblicze statycznych. 1. Podejcie tradycyjne dla stropw typu filigran, w ktrym niezalenie od istnienia podpr rwnolegych do dugoci stropw, zawsze oblicza si strop metod belkow jednokierunkow. Pozwala to na pene zautomatyzowanie oblicze i rysowania prefabrykatw, lecz pociga za sob duy dodatkowy wydatek zbrojenia, czasami trudnoci z przeniesieniem si cinajcych i rozwarstwiajcych oraz z spenieniem warunkw normowych ugi. Nastpuje wtedy dalekie odejcie obliczeniowego schematu statycznego od rzeczywistoci fizycznej. Konsekwencj jest take niezgodne z rzeczywistym zestawienie obcie na ciany i inne elementy podpierajce, a dalej na fundamenty. Oczywicie tak obliczona konstrukcja speni warunki stanu nonoci po odpowiednim zaadoptowaniu si ustroju, czyli po zarysowaniu.

2. Podejcie wywodzce si z zaoe stropu 2K, w ktrym strop traktuje si jako pyt krzyowo zbrojon. Dowiedziono [38 ], e wiksz dokadno wynikw uzyskuje si jeeli wzdu stykw prefabrykatw zastosuje si pasmo o gruboci pomniejszonej o grubo prefabrykatw, przy czym szeroko tego pasma powinna wynosi c=2lk +5cm. (rys.5-3). Jednake, bd w okreleniu momentw zginajcych, z uwagi na ma warto lk (stropie 2K lk 3cm) nie przekracza, przy pominiciu uwzgldnienia pocienienia stropu 25 % ( za wyjtkiem sytuacji szczeglnych).

Rys.5-3 Zaoenia do oblicze statycznych w stropach 2k. a) schemat konstrukcyjny, b) schemat obliczeniowy. 3. Podejcie przyjmujce krzyow prac stropu przy zastosowaniu prefabrykatw typowych dla stropw typu filigran. Jak ju bya o tym mowa, drugi kierunek zbroi si przecigajc zbrojenie po prefabrykatach. W takiej sytuacji naley, dla uzyskania poprawnoci rozwizania, uwzgldni: zmniejszenie sztywnoci (gruboci) pyty wzdu stykw prefabrykatw. Naley przyj szeroko tego zmniejszenia rwn c=2lk+5 cm. (rys.5-4.). W tym przypadku, gdy c>15cm, zaniechanie pomniejszenia gruboci wzdu stykw prefabrykatw prowadzi do co najmniej kilkunasto procentowego zanienia momentw wzdu prefabrykatw. ortotropi wynikajc z znacznej rnicy ramienia si wewntrznych zbrojenia w obu kierunkach. Przykadowo dla stropu o gruboci 20 cm stosunek ramienia si w obu kierunkach ma si jak ok. 0,75. Pominicie tych wpyww prowadzi do znacznego niedoszacowania zbrojenia w kierunku dugoci prefabrykatw (od kilkunastu do kilkudziesiciu %) i przeszacowania w kierunku poprzecznym. Pominicie to nie grozi bezpieczestwem dla stropu. Strop musi dostosowa si do przyjtego zbrojenia, a co za tym idzie naley si liczy z jego zarysowaniami. Bd to zarysowania przede wszystkim w stykach ale take wzdu pyt, gwnie z tytuu co najmniej 60mm otulenia zbrojenia poprzecznego. Oczywicie zarysowania te wystpi dopiero wtedy, gdy obcienie bdzie si swoj wartoci zblia do przyjtego w obliczeniach obcienia charakterystycznego.

Rys.5-4. Zaoenia do oblicze statycznych w stropach typu filigran pracujcych dwukierunkowo. a) schemat konstrukcyjny, b) schemat obliczeniowy. W przypadku zespolonych ustrojw pytowo supowych, dla prawidowej pracy stropu niezmiernie wane jest prawidowe odwzorowania w modelu obliczeniowym rzeczywistoci fizycznej. Dotyczy to gwnie warunkw podporowych. Nie miejsce tutaj na szczegow analiz, zainteresowanych odsyam do prac [1][2][39][40]. W skrcie jako najistotniejsze uwaam: szczegowe odwzorowanie rzutu zesztywnienie pyty stropowej nad rzutem supw uwzgldnienie sztywnoci gitnej supw i cian odczytanie momentw ujemnych dokadnie na krawdzi podpr. Pozostaje oczywicie, poruszony wyej, problem uwzgldnienia w obliczeniach niejednorodnoci strukturalnych. Istotna dla pracy stropu moe by w szeregu przypadkach rnica temperatur pomidzy grn a doln paszczyzn stropu. W sposb wyrany wpyw ten ujawnia si na paszczyznach wystawionych na bezporednie nagrzanie soneczne (parkingi, tarasy), lub w przypadku konstrukcji ocieplanych od wntrza. Jak wiadomo w przypadku elementw izostatycznych, wpyw ten uwidacznia si jedynie poprzez wygicie, bez oddziaywania na wytenie ustroju. Jest to w peni suszne w przypadku elementw prtowych i wskich elementw belkowych. Nie jest to w peni prawdziwe w przypadku szerokich pyt podpartych w sposb swobodny (bez moliwoci oderwania). W pytach takich rnica temperatur na obu powierzchniach prowadzi do powstania bardzo znaczcych momentw w kierunku prostopadym do rozpitoci pyty. Pokazano to na rysunku 5-5. Widzimy tam, e momenty dodatnie my obejmuj wiksz cz powierzchni pyty.

Rys.5-5. Wpyw rnicy temperatur na obu paszczyznach pyty -t=10oC. (l=6,00m, h=0,20m, E=30000Mpa, =0,2) - wykresy momentw my (dziaajcych w paszczynie prostopadej do rozpitoci stropu).

6. Pimiennictwo
[1] Starosolski W.: Projektowanie pytowo supowych ustrojw i fundamentw elbetowych i spronych wspomagane komputerowo Wersja robocza 4, (ksztatowanie, obliczanie, wymiarowanie, zbrojenie wybrane zagadnienia w nawizaniu do programw ABC-Pyta i ABC-Tarcza). PRO-SOFT Gliwice 2001. [2] Ajdukiewicz A., Starosolski W.: elbetowe ustroje pytowo-supowe, Arkady, Warszawa 1981. [3] Materiay f-my Immobiliare Centro Nord s.p.a. (Wochy) [4] ado A., Troszczyski G.: Wytyczne do projektowania stropw z wykorzystaniem pyt strunobetonowych typu SP-20, SP-26,5, SP-32, SP-40. Poradnik dla projektantw nr 3. Prefabet Biae Bota, 2000. [5] FIP Planning and design handbook on precast building structures, wyd. SETO, Londyn, 1994. [6] Starosolski W.: Konstrukcje elbetowe, wyd.7, tom I i II, PWN - Warszawa 2001 [7] Cholewicki A.: Konstrukcje zespolone z prefabrykatw. Wydawnictwa Instytutu Techniki Budownictwa, Warszawa 2001 [8] Materiay f-my PPB SIBET S.A. -Kielce [9] PN-B-19502:1996. Prefabrykaty z betonu. Pyty ebrowe. [10] PN-92/B-03380. Elementy prefabrykowane z betonu. Pyty stropowe paskie wraz z zmian PrPN-92-03380/Az1. [11] Materiay f-my Unidom - Katowice [12] PN-B-03264:1999 Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone. Obliczenia statyczne i projektowanie [13] PrPN-B-03264: (przypuszczalnie 2002) Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone. Obliczenia statyczne i projektowanie [14] Starosolski W.: Poczenie w elbetowych konstrukcjach szkieletowych. Arkady, Warszawa 1993. [15] Materiay f-my ICOM (Industria Componenti Modulari prefabbricati) (Wochy) [16] Materiay f-my FABET-OMA S.C. -oma [17] Materiay f-my Przedsibiorstwo Produkcji Elementw Budowlanych -Strykw [18] Materiay f-my FABET - ory

[19] Materiay f-my ADDEK POLSKA - Gorzkowice [20] Materiay f-my PREFABET KOLBUSZOWA S. A. - Kolbuszowa [21] Materiay f-my JASTROBET - Jastrowie [22] Materiay f-my KON-BET sp. z o.o. -Konin [23] PN-B-03264:1999. Konstrukcje betonowe ,elbetowe i sprone. Obliczenia statyczne i projektowanie. [24] Materiay f-my ECHOLUX S.A.(Luksemburg) [25] Kucharczyk W.: Belki zespolone stalowo-betonowe w konstrukcjach budowlanych, Wydawnictwo Politechniki Czstochowskiej, Czstochowa 2001. [26] Materiay f-my Gralbet -Gralewo [27] Dal Lango A: Pannelli di copertura prefabbricanti, wyd. MB Editrice Milano, Milano 1972 [28] Materiay f-my CBR Beton S.A.(Belgia) [29] Materiay f-my STRUCTO S.A.(Belgia) [30] Materiay f-my JORDAHL & PFEIFER (Niemcy) [31] Materiay f-my Zakad Elementw Konstrukcyjnych, in. Jerzy Kratelski - Warszawa [32] PN-84/B-03264 Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone. Obliczenia statyczne i projektowanie. [33] Eurocode 2: Design of concrete structures Part 1: General rules and rules for buildings EN 1992-1:2001( 1er draft) [34] Materiay reklamowe f-my AVI (Austria) [35] Materiay reklamowe f-my Bubble Deck (Szwajcaria) [36] Materiay f-my CHEMOBUDOWA Krakw. [37] Zahn F.A., Ganz H.R.: Post-tensioning in buildings. VSL International Brno 1992 [38] Starosolski: Praca zespolonych stropw deskowych w kierunku poprzecznym, Inynieria i Budownictwo nr 2/1999, str.103-108. [39] Starosolski W.: Komputerowe modelowanie ustrojw inynierskich Wersja robocza 5, Wybrane zagadnienia w nawizaniu do programw ABC: (ABC-Pyta, ABC-Tarcza i ABC-Rama 3D) .PRO-SOFT Gliwice 2001. [40] Rombach G.: Anwendung der Finite-Elemente-Methode im Betonbau. Ernst und Sohn 2000 [41] Materiay firmy Fabud Siemiowice l.

You might also like