Projekt

USTAWA z dnia 2013 r.

o zmianie ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn oraz o zmianie niektrych innych ustaw 1),2) Art. 1. W ustawie z dnia 18 lipca 2002 r. o wiadczeniu usug drog elektroniczn (Dz. U. Nr 144, poz. 1204, z pn. zm.3)) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) w art. 2: a) pkt 2 - 4 otrzymuj brzmienie: 2) informacja handlowa kad informacj przeznaczon bezporednio lub porednio do promowania towarw, usug lub przedsibiorcy lub osoby wykonujcej zawd regulowany, z wyczeniem informacji umoliwiajcej bezporedni dostp do dziaalnoci przedsibiorstwa, organizacji lub osoby, w szczeglnoci nazwy domeny lub adresu poczty elektronicznej lub informacji odnoszcych si do towarw, usug lub przedsibiorcy, organizacji lub osoby, opracowanych w sposb niezaleny, w szczeglnoci, jeeli s one udzielane bez wzajemnych wiadcze finansowych, 3) system teleinformatyczny zesp wsppracujcych ze sob urzdze informatycznych i oprogramowania, zapewniajcy przetwarzanie i przechowywanie, a take wysyanie i odbieranie danych poprzez sieci telekomunikacyjne za pomoc waciwego dla danego rodzaju sieci telekomunikacyjnego urzdzenia kocowego w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z pn. zm.4)),

1)

Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdroenia dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektrych aspektw prawnych usug spoeczestwa informacyjnego, w szczeglnoci handlu elektronicznego w ramach rynku wewntrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym) (Dz. Urz. WE L 178 z 17.7.2000, s. 1; Polskie wydanie specjalne Rozdzia 13, Tom 25, s. 399). 2) Niniejsz ustaw zmienia si ustaw z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny oraz ustaw z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny. 3) Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 173, poz. 1808, z 2007 r. Nr 50, poz. 331, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr 216, poz. 1371, z 2009 r. Nr 201, poz. 1540 z 2011 r. Nr 85, poz. 459, Nr 134 poz. 779 oraz z 2012 r. poz. 1445. 4) Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 i Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 170, poz. 1217, Nr 220, poz. 1600, Nr 235, poz. 1700 i Nr 249, poz. 1834, z 2007 r. Nr 23, poz. 137, Nr 50, poz. 331 i Nr 82, poz. 556, z 2008 r. Nr 17, poz. 101 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 11, poz. 59, Nr 18, poz. 97 i Nr 85, poz. 716,z 2010 r. Nr 81, poz. 530, Nr 86, poz. 554, Nr 106, poz. 675, Nr 182, poz. 1228, Nr 219, poz. 1443, Nr 229, poz. 1499 i Nr 238, poz. 1578 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i 587, Nr 134, poz. 779, Nr 153, poz. 903, Nr 171, poz. 1016, Nr 233, poz. 1381 i Nr 234, poz. 1390 oraz z 2012 r. poz. 908, poz. 1203, poz. 1256, poz. 1445 i poz. 1529.

4) wiadczenie usugi drog elektroniczn wykonanie usugi wiadczonej bez jednoczesnej obecnoci stron (na odlego), w tym za wynagrodzeniem, przez przekaz danych na indywidualne danie usugobiorcy, przesyanej i otrzymywanej za pomoc urzdze do elektronicznego przetwarzania, wcznie z kompresj cyfrow i przechowywania danych, ktra jest w caoci nadawana, odbierana lub transmitowana za pomoc sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne,, b) w pkt 8 kropk zastpuje si przecinkiem, c) dodaje si pkt 9 w brzmieniu: 9) zawd regulowany - oznacza to zesp czynnoci zawodowych, ktrych wykonywanie jest uzalenione od spenienia wymaga kwalifikacyjnych i warunkw okrelonych w ustawie z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394), w zakresie dotyczcym zawodw regulowanych lub dziaalnoci, o ktrych mowa w zaczniku nr IV dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 wrzenia 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, str. 22, z pn. zm.).; 2) w art. 3: a) w pkt 6 kropk zastpuje si przecinkiem, b) dodaje si pkt 7 i 8 w brzmieniu: 7) usug wiadczonych w zakresie uregulowanym ustawami podatkowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 i 848) 8) usug wiadczonych w zakresie regulowanym przepisami celnymi oraz przepisami okrelajcymi zasady przywozu i wywozu towarw do lub z Unii Europejskiej w zakresie realizowanym przez organy celne, w szczeglnoci zwizanymi z realizacj polityki rolnej i handlowej.; 3) w art. 3a : a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. wiadczenie usug drog elektroniczn podlega prawu pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, na ktrego terytorium usugodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzib., b) w ust. 2 pkt 5 otrzymuje brzmienie: 5) zobowiza z udziaem konsumentw oraz wzorcw umw skierowanych wobec konsumentw w zakresie, w jakim ochron praw konsumentw zapewniaj przepisy odrbne;,
2

c) w ust. 3 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) wyczeniem swobody stron, w zakresie wyboru prawa waciwego dla zobowiza w zakresie dopuszczonym przez przepisy odrbne;; 4) art. 3b otrzymuje brzmienie: Art. 3b. Na zasadach okrelonych w przepisach odrbnych swoboda wiadczenia usug drog elektroniczn, wynikajca z art. 3a ust. 1, moe zosta ograniczona, jeeli jest to niezbdne ze wzgldu na ochron zdrowia, obronno, bezpieczestwo pastwa lub bezpieczestwo publiczne.; 5) w art. 3c ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Zadania polegajce na wsppracy z pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej oraz Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w zakresie wiadczenia usug drog elektroniczn wykonuj jednostki organizacyjne - punkty kontaktowe dla administracji, prowadzone przez ministra waciwego do spraw gospodarki. Minister waciwy do spraw gospodarki moe, po zapewnieniu rodkw finansowych, w drodze porozumienia albo umowy o przyznanie dotacji celowej powierzy prowadzenie punktw kontaktowych dla usugodawcw i usugobiorcw innym organom lub podmiotom.; 6) uchyla si art. 3d; 7) w art. 5: a) w ust. 2: - w pkt 2 kropk zastpuje si przecinkiem, - dodaje si pkt 3 w brzmieniu: 3) dane szczegowe umoliwiajce szybki kontakt oraz bezporednie i skuteczne porozumiewanie si., b) ust. 5 otrzymuje brzmienie: 5. Jeeli usugodawc jest osoba wykonujca zawd regulowany, podaje rwnie: 1) w przypadku ustanowienia penomocnika, jego imi, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo jego nazw lub firm oraz siedzib i adres, 2) samorzd zawodowy, do ktrego naley, 3) tytu zawodowy, ktrego uywa, oraz pastwo, w ktrym zosta on przyznany, 4) numer w rejestrze publicznym, do ktrego jest wpisany wraz ze wskazaniem nazwy rejestru i organu prowadzcego rejestr.; 8) art. 6 otrzymuje brzmienie: Art. 6. Usugodawca jest obowizany zapewni usugobiorcy dostp do aktualnej informacji o:
3

1) szczeglnych zagroeniach zwizanych z korzystaniem z usugi wiadczonej drog elektroniczn, 2) funkcji i celu oprogramowania lub danych niebdcych skadnikiem treci usugi, wprowadzanych przez usugodawc do systemu teleinformatycznego, ktrym posuguje si usugobiorca, 3) istnieniu waciwych dla danego zawodu zasad etyki zawodowej oraz o sposobie dostpu do tych zasad, 4) wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Dziaalnoci Gospodarczej lub numerze w Krajowym Rejestrze Sdowym.;
9) w art. 7:

a) w pkt 2 kropk zastpuje si przecinkiem,

b) dodaje si pkt 3 w brzmieniu:

3) wykrywanie i korygowanie przed zawarciem umowy bdw we wprowadzanych danych.; 10) po art. 7 dodaje si art. 7a w brzmieniu: Art. 7a. Usugodawca tworzcy stron internetow albo usugodawca zlecajcy utworzenie strony internetowej w miar moliwoci uwzgldnia zalecenia dotyczce uytkownikw o specjalnych potrzebach, w szczeglnoci osb niepenosprawnych z powodu dysfunkcji narzdu wzroku lub suchu.; 11) w art. 8 w ust. 3: a) w pkt 4 kropk zastpuje si przecinkiem, b) dodaje si pkt 5 w brzmieniu: 5) zakres odpowiedzialnoci z tytuu niewykonania lub nienaleytego wykonania umowy.; 12) w art. 9: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Podmiot rozpowszechniajcy informacj handlow zapewnia na tyle wyrane wyodrbnienie i oznaczenie informacji handlowej, aby nie budzio wtpliwoci, e jest to informacja handlowa., b) w ust. 2: - pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) oznaczenie podmiotu rozpowszechniajcego informacj handlow, lub na ktrego zlecenie, lub w ktrego imieniu jest ona rozpowszechniana oraz ich adresy elektroniczne,, - pkt 2 otrzymuje brzmienie:

2) wyrany opis form dziaalnoci promocyjnej, w szczeglnoci czy konkurs jest oparty na wiedzy, czy te dotyczy go inna procedura promocyjna, wskazanie miejsca, w ktrym jest dostpny regulamin promocji, warunki wiadczenia usugi lub cennik, opis obniek cen, nieodpatnych wiadcze pieninych lub rzeczowych i innych korzyci zwizanych z promowanym towarem lub usug, a take jednoznaczne okrelenie warunkw niezbdnych do skorzystania z tych korzyci, o ile s one skadnikiem oferty,, - w pkt 3 kropk zastpuje si przecinkiem, - dodaje si pkt 4 w brzmieniu: 4) informacj o sposobie nieodpatnego odwoania zgody, o ktrej mowa w art. 10 ust. 2, w przypadku informacji handlowej skierowanej za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej do oznaczonego odbiorcy., c) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Przepisy ust. 1 i 2 nie wyczaj stosowania przepisw ustawy: 1) z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z pn. zm.5)), 2) z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, z 2010 r. Nr 127, poz. 857 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 134, poz. 779), 3) z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206).; 13) po art. 10 dodaje si art. 10a 10b w brzmieniu: Art. 10a. Wykonujcy zawd regulowany moe przekazywa informacje handlowe rodkami komunikacji elektronicznej, zgodnie z zasadami wynikajcymi z przepisw prawa oraz etyki zawodowej, w sposb odpowiadajcy charakterowi danego zawodu, biorc pod uwag, w szczeglnoci, niezaleno, godno i uczciwo zawodow, a take ochron tajemnicy zawodowej. Art. 10b. Obowizki informacyjne okrelone w ustawie nie wyczaj obowizkw informacyjnych wynikajcych z ustaw szczeglnych.; 14) w art. 12 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Wyczenie odpowiedzialnoci, o ktrym mowa w ust. 1, obejmuje automatyczne i krtkotrwae porednie przechowywanie transmitowanych danych, jeeli dziaanie to ma wycznie na celu przeprowadzenie transmisji, a dane nie s przechowywane duej, ni jest to w zwykych warunkach konieczne dla zrealizowania transmisji.; 15) po art. 12 dodaje si art. 12a w brzmieniu:

5)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 162, poz. 1693 i Nr 172, poz. 1804, z 2005 r. Nr 10, poz. 68, z 2007 r. Nr 171, poz. 1206 oraz z 2009 r. Nr 201, poz. 1540.

Art. 12a. Nie ponosi odpowiedzialnoci za tre danych ten, kto za pomoc usug narzdzi lokalizacyjnych, umoliwiajcych automatyczne wyszukiwanie informacji przez uytkownika, udostpnia informacje pozwalajce na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego, w ktrym te dane si znajduj, o ile: 1) nie jest inicjatorem przekazu danych, 2) nie wybiera odbiorcy przekazu danych, 3) nie wybiera oraz nie modyfikuje informacji zawartych w przekazie."; 16) w art. 14: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Usugodawca, ktry udostpnia zasoby systemu teleinformatycznego w celu przechowywania danych przekazanych przez usugobiorc, nie ponosi odpowiedzialnoci za przechowywane dane, jeeli nie wie o ich bezprawnym charakterze lub zwizanej z nimi dziaalnoci ani nie wie o faktach lub okolicznociach, ktre w sposb oczywisty wiadcz o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci, a w razie otrzymania: 1) urzdowego zawiadomienia o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci niezwocznie uniemoliwi dostp do tych danych, 2) wiarygodnej wiadomoci uniemoliwi dostp do danych zgodnie z art. 15d ust. 1, a po otrzymaniu sprzeciwu, o ktrym mowa w art. 15e ust. 1, pozostawi dane niedostpnymi zgodnie z art. 15f ust. 1 pkt 2.", b) po ust. 1 dodaje si ust. 1a w brzmieniu: 1a. Usugodawca, o ktrym mowa w ust. 1, nie ponosi odpowiedzialnoci za przechowywane dane, jeeli nie wie o ich bezprawnym charakterze lub zwizanej z nimi dziaalnoci ani nie wie o faktach lub okolicznociach, ktre w sposb oczywisty wiadcz o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci, a w razie uzyskania takiej wiedzy w sposb inny anieli za porednictwem urzdowego zawiadomienia lub wiarygodnej wiadomoci, o ktrych mowa w ust. 1, niezwocznie uniemoliwi dostp do tych danych. Usugodawca nie odpowiada wzgldem usugobiorcy za szkod powsta w wyniku uniemoliwienia dostpu do danych., c) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Usugodawca, ktry otrzyma urzdowe zawiadomienie o bezprawnym charakterze przechowywanych danych przekazanych przez usugobiorc lub zwizanej z nimi dziaalnoci i uniemoliwi dostp do tych danych, nie ponosi odpowiedzialnoci wzgldem tego usugobiorcy za szkod powsta w wyniku uniemoliwienia dostpu do tych danych. Usugodawca niezwocznie zawiadamia usugobiorc o fakcie oraz przyczynach uniemoliwienia dostpu do danych., d) uchyla si ust. 3 i 4;

17) po art. 14 dodaje si art. 14a i 14b w brzmieniu: Art. 14a.1. Usugodawca, ktry publicznie udostpnia informacje pozwalajce na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego, w ktrych znajduj si dane jego usugobiorcy, nie ponosi odpowiedzialnoci za tre tych danych jeeli nie wie o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci ani nie wie o faktach lub okolicznociach, ktre w sposb oczywisty wiadcz o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci, a w razie otrzymania: 1) urzdowego zawiadomienia o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci niezwocznie uniemoliwi dostp do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych, 2) wiarygodnej wiadomoci uniemoliwi dostp do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych zgodnie z art. 15d ust. 1, a po otrzymaniu sprzeciwu, o ktrym mowa w art. 15e ust. 1, pozostawi niedostpnymi informacje pozwalajce na zlokalizowanie danych zgodnie z art. 15f ust. 1 pkt 2. 2. Usugodawca, o ktrym mowa w ust. 1, nie ponosi odpowiedzialnoci za tre danych jeeli nie wie o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci ani nie wie o faktach lub okolicznociach, ktre w sposb oczywisty wiadcz o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci, a w razie uzyskania takiej wiedzy w sposb inny anieli za porednictwem urzdowego zawiadomienia lub wiarygodnej wiadomoci, o ktrych mowa w ust. 1, niezwocznie uniemoliwi dostp do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych. Usugodawca nie odpowiada wzgldem usugobiorcy za szkod powsta w wyniku uniemoliwienia dostpu do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych. 3. Usugodawca, ktry otrzyma urzdowe zawiadomienie o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci i uniemoliwi dostp do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie tych danych, nie ponosi odpowiedzialnoci wzgldem usugobiorcy za szkod powsta w wyniku uniemoliwienia dostpu do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych. Usugodawca niezwocznie zawiadamia usugobiorc o fakcie oraz przyczynach uniemoliwienia dostpu do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych. Art. 14b. Przepisw art. 14 ust. 1 -2 oraz art. 14a ust. 1 - 3 nie stosuje si, jeeli usugodawca przej kontrol nad usugobiorc w rozumieniu art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw (Dz. U. Nr 50, poz. 331, z pn. zm.6)).; 18) art. 15 otrzymuje brzmienie:

6)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 99, poz. 660 i Nr 171, poz. 1206, z 2008 r. Nr 157, poz. 976, Nr 223, poz. 1458 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 18, poz. 97 i Nr 157, poz. 1241 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 173.

Art. 15. Podmiot, ktry wiadczy usugi okrelone w art. 12 14a, nie jest obowizany do sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostpnianych przez niego danych lub informacji, o ktrych mowa w art. 12 14a.; 19) po rozdziale 3 dodaje si rozdzia 3a w brzmieniu: Rozdzia 3a Procedura zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych. Art. 15a. Przepisy niniejszego rozdziau stosuje si do usug, o ktrych mowa w art. 14 oraz 14a. Art. 15b.1. Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadajca osobowoci prawnej, ktra posiada informacje o bezprawnych danych zamieszczonych w sieci Internet, zwana dalej zgaszajcym, w celu uniemoliwienia dostpu do takich danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie takich danych, moe przesa do usugodawcy wiarygodn wiadomo za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej. 2. Wiarygodna wiadomo zawiera: 1) imi, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazw lub firm oraz siedzib i adres oraz adres elektroniczny zgaszajcego, 2) jednoznaczne wskazanie danych, ktre naruszaj prawo oraz wskazanie adresw internetowych i miejsc, gdzie te dane s dostpne lub jednoznaczne wskazanie informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych naruszajcych prawo oraz wskazanie adresw internetowych i miejsc, gdzie te informacje s dostpne, 3) uzasadnienie wskazujce na istnienie naruszenia prawa, zawierajce w szczeglnoci wskazanie naruszonego prawa, opis sposobu naruszenia prawa oraz jeeli wiadomo dotyczy naruszenia prawa okrelonego podmiotu wskazanie tego podmiotu; 4) owiadczenie zgaszajcego o: - zgodnoci z prawd przedstawionych informacji, - braku zgody na zamieszczenie danych, o ktrych mowa w pkt 2, w sieci Internet albo innej okolicznoci wskazujcej na konieczno uniemoliwienia dostpu do danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych zamieszczonych w sieci Internet. Art. 15c.1. Usugodawca umieszcza na swojej stronie podmiotowej formularz wiarygodnej wiadomoci, zawierajcy elementy okrelone w art. 15b ust. 2. 2. Usugodawca zwraca zgaszajcemu, o ile moliwa jest jego identyfikacja, niezawierajc wszystkich elementw, o ktrych mowa w art. 15b ust. 2, zawierajc uzasadnienia wskazujcego na istnienie naruszenia, speniajcego art. 15b ust. 2 pkt 3, wskazujc braki oraz informujc zgaszajcego o prawie do zoenia wiadomoci.
8

wiadomo w tym nie wymagania ponownego

3. Usugodawca odrzuca wiadomo niezawierajc wszystkich elementw, o ktrych mowa w art. 15b ust. 2, ktr wczeniej zwrci zgaszajcemu z przyczyn wskazanych w ust. 2. Art. 15d. 1. Usugodawca niezwocznie, nie pniej ni w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania wiarygodnej wiadomoci, uniemoliwia dostp do bezprawnych danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych oraz przesya usugobiorcy, za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej, w terminie 7 dni roboczych od dnia uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, uzasadnienie uniemoliwienia dostpu do bezprawnych danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych. 2. Usugodawca, w przypadku o ktrym mowa w ust. 1, nie odpowiada wzgldem usugobiorcy za szkod powsta w wyniku uniemoliwienia dostpu do danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych. Art. 15e. 1. W przypadku uniemoliwienia dostpu do bezprawnych danych lub uniemoliwienia dostpu do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych usugobiorca, w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania informacji, o ktrej mowa w art. 15d ust. 1, moe zoy do usugodawcy sprzeciw za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej. 2. Sprzeciw zawiera: 1) imi, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazw lub firm oraz siedzib i adres oraz adres elektroniczny usugobiorcy, 2) opis danych lub informacji, do ktrych dostp zosta uniemoliwiony, 3) uzasadnienie wskazujce na brak podstaw do uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, w szczeglnoci informacje o posiadaniu zgody zgaszajcego na zamieszczenie danych lub informacji w sieci Internet albo wskazanie dziaania w ramach dozwolonego uytku, 4) owiadczenie usugobiorcy o zgodnoci z prawd przedstawionych informacji. 3. Usugodawca zwraca usugobiorcy, o ile moliwa jest jego niezawierajcy wszystkich elementw, o ktrych mowa w ust. 2, uzasadnienia wskazujcego na brak podstaw do uniemoliwienia informacji, speniajcego wymagania ust. 2 pkt 3, wskazujc usugobiorc o prawie do ponownego zoenia sprzeciwu. identyfikacja, sprzeciw w tym nie zawierajcy dostpu do danych lub braki oraz informujc

4. Usugodawca odrzuca sprzeciw niezawierajcy wszystkich elementw, o ktrych mowa w ust. 2, ktr wczeniej zwrci usugobiorcy z przyczyn wskazanych w ust. 3. Art. 15f. 1. Usugodawca w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprzeciwu: 1) przywraca dostp do danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych, jeeli przywrcenie dostpu jest moliwe i przesya zgaszajcemu sprzeciw

usugobiorcy wraz z informacj o przysugujcym prawie do podjcia czynnoci majcych na celu ochron naruszonych praw, albo 2) odrzuca sprzeciw i przesya usugobiorcy wiarygodn wiadomo wraz z informacj o przysugujcym prawie do podjcia czynnoci majcych na celu ochron naruszonych praw.. 2. Usugodawca, w przypadku o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2, nie odpowiada wzgldem usugobiorcy za szkod powsta w wyniku odrzucenia sprzeciwu i pozostawienia danych lub informacji niedostpnymi. Art. 15g. Nieskorzystanie z procedury okrelonej w art. 15b 15f nie stanowi przeszkody do wniesienia powdztwa do sdu. Art. 15h. Umylne przesyanie usugodawcy rodkami komunikacji elektronicznej wiadomoci, o ktrych mowa w art. 15b ust. 2, wskazujcych na dane, ktre nie naruszaj prawa lub wskazujcych na informacje, pozwalajce na zlokalizowanie danych, ktre nie naruszaj prawa, celem uniemoliwienia dostpu do takich danych lub informacji, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisw ustawy, o ktrej mowa w art. 9 ust. 3 pkt 1.; 20) uchyla si: a) art. 16 i 17, b) w art. 19 ust. 5, c) w art. 20 w ust. 1 pkt 3. Art. 2. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z pn. zm.7)) w art. 661 1 otrzymuje brzmienie: 1. Oferta zoona w postaci elektronicznej wie skadajcego, jeeli druga strona niezwocznie potwierdzi w postaci elektronicznej jej otrzymanie..

7)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, poz. 592 i Nr 124, poz. 1151, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172, poz. 1804 i Nr 281, poz. 2783, z 2005 r. Nr 48, poz. 462, Nr 157, poz. 1316 i Nr 172, poz. 1438, z 2006 r. Nr 133, poz. 935 i Nr 164,poz. 1166, z 2007 r. Nr 80, poz. 538, Nr 82, poz. 557 i Nr 181, poz. 1287, z 2008 r. Nr 116, poz. 731, Nr 163, poz. 1012, Nr 220, poz. 1425 i 1431 i Nr 228, poz. 1506, z 2009 r. Nr 42, poz. 341, Nr 79, poz. 662 i Nr 131, poz. 1075, z 2010 r. Nr 40, poz. 222 i Nr 155, poz. 1037 oraz z 2011 r. Nr 80, poz. 432, Nr 85, poz. 458 i Nr 230, poz. 1370.

10

Art. 3. W ustawie z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2012 r., poz. 1225) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) w art. 7 ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. W razie odstpienia od umowy umowa jest uwaana za niezawart, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiza. To, co strony wiadczyy, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba e zmiana bya konieczna w granicach zwykego zarzdu. Zwrot powinien nastpi niezwocznie, nie pniej ni w terminie czternastu dni.; 2) w art. 9: a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Przedsibiorca jest obowizany do potwierdzenia konsumentowi informacji, o ktrych mowa w ust. 1, w postaci papierowej lub na innym trwaym noniku, po zawarciu umowy na odlego, a najpniej w momencie rozpoczcia speniania wiadczenia., b) po ust. 4 dodaje si ust. 5 w brzmieniu: 5. Przez trway nonik, o ktrym mowa w ust. 3, naley rozumie nonik umoliwiajcy konsumentowi przechowywanie adresowanych do niego informacji w sposb umoliwiajcy dostp do nich przez okres odpowiedni do celw sporzdzenia tych informacji i pozwalajcy na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci.; 3) w art. 11 uchyla si ust. 1. Art. 4. Punkty kontaktowe utworzone na podstawie art. 3d ustawy, o ktrej mowa w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, staj si punktami kontaktowymi w rozumieniu art. 3c ust. 1 ustawy, o ktrej mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz ustaw. Art. 5. Ustawa wchodzi w ycie po upywie 3 miesicy od dnia ogoszenia, z wyjtkiem art. 3, ktry wchodzi w ycie po upywie 30 dni od dnia ogoszenia.

11

Uzasadnienie Handel elektroniczny jest jedn z najdynamiczniej rozwijajcych si kategorii usug spoeczestwa informacyjnego. Dziki swojej elastycznoci i szerokiemu zasigowi wpywa na wzrost gospodarczy poprzez inwestycje w innowacje oraz zwikszenie zatrudnienia w maych i rednich przedsibiorstwach. Swoboda wiadczenia usug drog elektroniczn wie si jednak z okrelonymi obowizkami usugodawcy np. informacyjnym w zakresie danych go identyfikujcych, czy te okrelenia regulaminu wiadczenia usug drog elektroniczn, ktre jednoczenie stanowi szczeglne rodkami ochrony, przysugujce usugobiorcy, w tym konsumentowi. Podkrelenia wymaga fakt, i ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o wiadczeniu usug drog elektroniczn (Dz. U. Nr 144, poz. 1204, z pn. zm. zwana dalej u..u.d.e.) ma istotny wpyw na ochron konsumentw w kontekcie obrotu elektronicznego, nie naruszajc jednak innych przepisw, dotyczcych ochrony konsumenta, np. ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw (Dz. U. Nr 50, poz. 331 z pn. zm.) czy te ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr 22, poz. 271 z pn. zm.). Gwny problem, jaki identyfikuje si w zakresie wiadczenia usug drog elektroniczn odnonie ochrony konsumentw zwizany jest z niedoinformowaniem konsumentw o przysugujcych im prawach czy te zagroeniach, jakie identyfikuje si w zwizku ze wiadczeniem usug drog elektroniczn. Przezwycieniem tej trudnoci jest wprowadzenie do ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn nastpujcych obowizkw: podania szczegowych danych umoliwiajcych szybki kontakt oraz bezporednie i skuteczne porozumiewanie si, podania przez usugodawc rejestru handlowego, w ktrym jest on wpisany oraz jego numer wpisu lub rwnowane rodki pozwalajce na ustalenie podmiotu znajdujcego si w rejestrze, stosowania mechanizmw zezwalajcych na wykrywanie i korygowanie bdw we wprowadzanych danych przed zawarciem umowy. W zakresie regulaminu, na podstawie ktrego wiadczone s usugi, usugodawca zosta zobowizany do poinformowania usugobiorcy, w tym konsumenta o zakresie odpowiedzialnoci z tytuu niewykonania lub nienaleytego wykonania umowy. Obecnie obowizujcy art. 9 u..u.d.e. okrela wymogi, jakie maj zastosowanie do informacji handlowej. W nowelizacji ustawy, majc na uwadze usugobiorcw, w tym konsumentw, wprowadza si obowizek dla usugodawcw do poinformowania o podmiocie, na ktrego zlecenie jest rozpowszechniana informacja handlowa lub ktry bezporednio rozpowszechnia informacj handlow lub w ktrego imieniu jest ona rozpowszechniana oraz ich adresy elektroniczne. Zmiany przepisu dotyczcego informacji handlowej (obecnie obowizujcy art. 9 ust. 2 pkt 2 u..u.d.e.) zapewni usugobiorcy otrzymanie wraz z informacj handlow rzetelnej informacji na temat charakteru proponowanego konkursu. Dziki przyjtym przepisom w zakresie obowizkw informacyjnych usugodawcy, usugobiorca, w tym rwnie konsument, bdzie mg podejmowa decyzje w peni wiadomie, posiadajc jak najpeniejszy zasb informacji. Podkrelenia wymaga jednak fakt, i konsument korzystajcy z usug wiadczonych drog elektroniczn ma moliwo korzystania z dwch rodzajw rodkw ochrony prawnej ustanowionych dla wszystkich podmiotw bdcych usugobiorcami usug elektronicznych oraz tych, ktre przysuguj mu ze wzgldu na jego szczeglny status konsumenta. Ustawa o wiadczeniu usug drog elektroniczn realizuje postulaty konsumenckie, jednake nie jest szczeglnym rodkiem ich ochrony, ma bowiem zastosowanie nie tylko do stosunkw usugodawca-konsument, ale rwnie usugodawca-usugobiorca niebdcy konsumentem. Rodzaj ryzyka dla konsumenta moe stanowi uchylenie przepisu ustanawiajcego obowizek usugodawcy, polegajcy na podaniu usugobiorcy-konsumentowi informacji dotyczcych umw przetwarzania danych osobowych tj. informacji o podmiocie, ktremu powierza przetwarzanie danych, ich zakresie i zamierzonym terminie przekazania, jeeli usugodawca zawar z tym podmiotem umow o powierzenie do przetwarzania danych. Zmiana ta jednak nie wpynie negatywnie na prawo usugobiorcy do otrzymania takich informacji na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926, z pn. zm.). Ustawa ma na celu wprowadzenie nowych instytucji prawnych takich jak reklama internetowa zawodu regulowanego, a take zmian redakcji tych przepisw, ktre budziy wtpliwoci interpretacyjne. 12

Jak ju wskazano powyej, istotnym aktem prawnym, przewidujcym ochron konsumentw kupujcych towary w sieci lub korzystajcych z usug wiadczonych za porednictwem sieci Internet jest ustawa o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny, zwan dalej ustaw o ochronie niektrych praw konsumentw, stanowica implementacj do krajowego porzdku prawnego przepisw dyrektywy 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentw w przypadku umw zawieranych na odlego (Dz. Urz. WE L 144 z 04.06.1997). Przedmiotowa ustawa przewiduje szereg regulacji prawnych odnoszcych si do praw i obowizkw przedsibiorcw i konsumentw zawierajcych umowy na odlego, w tym za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej (tj. m.in. w sieci Internet). Podstawowym obowizkiem przedsibiorcy jest dostarczenie konsumentowi wyczerpujcych informacji o sobie oraz o produkcie jeszcze przed zawarciem umowy, a podstawowym uprawnieniem konsumenta jest moliwo odstpienia od umowy w terminie 10 dni od dnia dostarczenia towaru (dla zawartych na odlego umw sprzeday) lub od dnia zawarcia umowy (dla zawartych na odlego umw o wiadczenie usug). Przepisy chronice aktywno konsumentw w sieci przyczyniaj si do stopniowego zwikszenia wartoci transakcji handlowych dokonywanych w sieci. Wci wiele osb powstrzymuje si z zakupami w sieci z uwagi na obawy i niepewno co do przebiegu i bezpieczestwa transakcji. Przepisy chronice konsumentw, gwarantujce np. moliwo rezygnacji z niektrych umw zawartych w sieci bez adnych negatywnych konsekwencji, przyczyniaj si do likwidowania niechci i obaw konsumentw przed transakcjami online, zwikszajc tym samym warto gospodarki internetowej. Niemniej jednak, cz przepisw prawa konsumenckiego, nie przystaje ju do dynamicznie rozwijajcego si rynku, a tym samym przestaa peni funkcj ochronn wobec konsumentw, tworzc zbdne ograniczenia administracyjne dla przedsibiorcw. W szczeglnoci dotyczy to wymogu potwierdzania przez przedsibiorc informacji przedkontraktowych wycznie na papierze, koniecznoci zapaty przez przedsibiorc odsetek od kwot otrzymanych od konsumenta w przypadku odstpienia przez konsumenta od umowy oraz zakazu dania od konsumenta zapaty ceny lub wynagrodzenia przed otrzymaniem wiadczenia. W zwizku z powyszym, powysze przepisy wymagaj zmiany bd uchylenia. Aktualny stan prawny w zakresie wiadczenia usug drog elektroniczn reguluje przede wszystkim ustawa o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Istotn rol w tym zakresie odgrywa rwnie ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z pn. zm. ), ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z pn. zm.), ustawa z dnia 5 lipca 2002 r. o ochronie niektrych usug wiadczonych drog elektroniczn opartych lub polegajcych na dostpie warunkowym (Dz. U. Nr 126, poz. 1068, z pn. zm.) oraz ustawa o ochronie danych osobowych. Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o wiadczeniu usug drog elektroniczn reguluje istotn cz rozwiza prawnych dotyczcych tzw. handlu elektronicznego, ktry dziki swojemu szerokiemu zasigowi i elastycznoci staje si coraz bardziej znaczcym sposobem wiadczenia przez przedsibiorcw usug. Podczas prac legislacyjnych nad zmian ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn zwan ma nowelizacj lub europejsk, ktra to ustawa wesza w ycie w dniu 20 grudnia 2008 r. zgaszane byy wnioski i postulaty, ktre stay si impulsem do ponownej diagnozy stanu prawnego i rozpoczcia dyskusji nad przebudow ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Przedstawiciele przedsibiorcw z brany handlu elektronicznego, izb gospodarczych i rodowiska akademickiego wskazywali na konieczno ucilenia i doprecyzowania tych przepisw, ktre budz wtpliwoci interpretacyjne, jak np. art. 2 pkt 2 u..u.d.e. definiujcy informacj handlow. Ponadto praktyka przedsibiorcw internetowych wskazuje, e obecnie obowizujce przepisy s niewystarczajce i wymagaj zmian, w szczeglnoci w zakresie zasad wyczenia odpowiedzialnoci usugodawcw, zasad ochrony danych osobowych oraz obowizkw informacyjnych i ochrony konsumenta. Tak doktryna, jak prawnicy wiadczcy pomoc prawn wobec uczestnikw elektronicznego obrotu gospodarczego uznaj zgodnie, e jednym z najbardziej pozytywnych i sprawdzajcych si w praktyce rozwiza ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn s przepisy dotyczce wyczenia odpowiedzialnoci usugodawcw w sytuacjach okrelanych jako mere conduit, caching oraz hosting (art. 12-15 u..u.d.e.). Stosowane tu nazwy odwzorowuj pojcia uywane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/31/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektrych aspektw prawnych usug spoeczestwa informacyjnego, w szczeglnoci handlu elektronicznego w ramach rynku 13

wewntrznego (czyli w dyrektywie o handlu elektronicznym). Cho mere conduit, caching i hosting s zazwyczaj omawiane wsplnie, to pamita naley, e s to trzy odrbne od siebie tak pod wzgldem technicznym, jak pod wzgldem regulacji prawnej usugi. Przepisy te dotycz generalnie wyczenia odpowiedzialnoci bez okrelenia, czy chodzi tu tylko o odpowiedzialno cywiln. W polskiej literaturze przedmiotu susznie przyjto, e wyczenie takie dotyczy rwnie odpowiedzialnoci innej ni cywilna. Naley jednak zaznaczy, e przypadku odpowiedzialnoci karnej wyczenie dotyczy jedynie odpowiedzialnoci za czyn. Nie jest to wic kontratyp, jako e nie wyczono bezprawnoci, lecz jedynie uznano, e karanie za czyn nie jest celowe. Skuteczno przepisw rozdziau III ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn spowodowaa, e gdy doszo w 2008 r. do ograniczonej ale jednak znaczcej nowelizacji ustawy oya kwestia uzupenienia katalogu wycze zawartych w omawianych przepisach o nowe wyczenia, ktre mogyby wyjani kilka problemw praktycznych, z ktrymi usugodawcy w Polsce borykaj si w obecnej chwili. Cho ostatecznie gwnie z powodw proceduralnych nowelizacja z 2008 r. nie rozszerzya katalogu wycze a jedynie dokonaa pewnych korekt terminologicznych w art. 14 u..u.d.e, to wanie podczas dyskusji sejmowej wznowiono de facto prace nad uzupenieniem rozdziau III ustawy. Przepisy art. 12-14 ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn ograniczaj odpowiedzialno podmiotw transmitujcych lub przechowujcych cudze dane. W przypadku, gdy cudze dane przechowywane w zasobach usugodawcy (caching i hosting) uznane zostan za bezprawne, usugodawca moe dziki normom wypywajcym z tych przepisw wyczy swoj odpowiedzialno, jeli wypeni wymagania opisane w ustawie. Taka sama moliwo przewidziana zostaa dla podmiotu transferujcego nieswoje dane (mere conduit). Art.15 u..u.d.e. zwalnia usugodawc z obowizku monitorowania przekazywanych, przechowywanych lub udostpnianych nieswoich danych. Przepisy te skierowane s w pierwszym rzdzie do usugodawcw, bdcych tzw. porednikami w dostpie do cudzych danych (intermediary service providers, ISP), w tym usugodawcw przechowujcych cudze dane. Pojedyncze orzeczenia sdw polskich wskazuj, e jednym z powaniejszych brakw moe by brak regulacji prawnej wycze odpowiedzialnoci twrcw wyszukiwarek internetowych oraz twrcw katalogw odesa. Za sporne na podstawie dzi obowizujcych przepisw uznaje si w szczeglnoci, czy maj oni obowizek sprawdzania zawartoci stron, ktre trafiaj do listy wynikw wyszukiwania w przypadku wyszukiwarek oraz do poszczeglnych kategorii w katalogach linkw. Jeli za obowizek taki spoczywaby na nich, to w jakim zakresie miaby by realizowany. W niektrych pastwach Unii Europejskiej wprowadzono przepisy rozszerzajce zakres zastosowania art.12-14 dyrektywy o handlu elektronicznym na tego rodzaju dziaalno (Austria, Hiszpania, Portugalia, Wgry). Podobne rozwizania trafiy rwnie do Digital Millenium Copyright Act w Stanach Zjednoczonych. W celu dostosowania obecnie obowizujcych regulacji do wyej wymienionych postulatw, ustawa wprowadza zmian definicji informacji handlowej, ktra w dotychczasowym brzmieniu (art. 2 pkt 2 u..u.d.e.) budzi wiele wtpliwoci interpretacyjnych wrd partnerw spoecznych. W trakcie konsultacji z zainteresowanymi podmiotami zwrcono uwag midzy innymi na taki element definicji jak wizerunek przedsibiorcy, ktremu prbuje si przypisa znaczenie inne, ni przyjte w polskim prawie. Zmiana definicji informacji handlowej polega na tym, e w pojciu wizerunek przedsibiorcy skrela si sowo wizerunek, a take zastpuje si zwrot osoby wykonujcej zawd, ktrej prawo do wykonywania zawodu jest uzalenione od spenienia wymaga okrelonych w odrbnych ustawach zwrotem osoby wykonujcej zawd regulowany, z jednoczesnym wprowadzeniem w sowniczku definicji zawodu regulowanego. Ponadto doprecyzowuje si definicj poprzez wskazanie informacji, ktre nie stanowi informacji handlowej, w lad za art. 2 lit. f dyrektywy 2000/31/WE. Majc powysze na uwadze uznaje si, e informacj handlow stanowi kada informacja przeznaczona bezporednio lub porednio do promowania towarw, usug lub przedsibiorcy lub osoby wykonujcej zawd regulowany, z wyczeniem informacji umoliwiajcych bezporedni dostp do dziaalnoci przedsibiorstwa, organizacji lub osoby, w szczeglnoci nazwa domeny lub adres poczty elektronicznej lub informacji odnoszcych si do towarw, usug lub przedsibiorcy, organizacji lub 14

osoby, opracowane w sposb niezaleny, w szczeglnoci, jeeli s one udzielane bez wzajemnych wiadcze finansowych. Ustawa wprowadza zmian porzdkow w definicji systemu teleinformatycznego (art. 2 pkt 3 u..u.d.e.), polegajc na zastpieniu zwrotu: urzdzenia kocowego w rozumieniu ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne pojciemtelekomunikacyjnego urzdzenia kocowego w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z pn. zm.). Ustawa Prawo telekomunikacyjne okrela wymagania, jakim powinny odpowiada urzdzenia radiowe i telekomunikacyjne urzdzenia kocowe, w tym zawiera omawian definicj. Ustawa zmienia aktualne brzmienie definicji usugi wiadczonej drog elektroniczn, w ten sposb, e bdzie wskazywaa take na jej odpatny charakter. Wskazany element zosta zawarty w definicji usugi spoeczestwa informacyjnego okrelonej w dyrektywie 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiajcej procedur udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisw technicznych oraz zasad dotyczcych usug spoeczestwa informacyjnego, do ktrej odsya art. 2 lit. a dyrektywy 2000/31/WE (dyrektywy o handlu elektronicznym). Ponadto, przyjta zmiana jest spjna z definicj usugodawcy (art. 2 pkt 6 u..u.d.e.), zgodnie z ktr jest nim kada osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadajca osobowoci prawnej, ktra prowadzc, chociaby ubocznie, dziaalno zarobkow lub zawodow wiadczy usugi drog elektroniczn. W zwizku z powyszym wiadczenie usugi drog elektroniczn powinno stanowi wykonanie usugi bez jednoczesnej obecnoci stron (na odlego), w tym za wynagrodzeniem, poprzez przekaz danych na indywidualne danie usugobiorcy, przesyanej i otrzymywanej za pomoc urzdze do elektronicznego przetwarzania, wcznie z kompresj cyfrow, i przechowywania danych, ktra jest w caoci nadawana, odbierana lub transmitowana za pomoc sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne. Ustawa wprowadza now definicj: zawodu regulowanego w zwizku z koniecznoci uzupenienia wdroenia do krajowego porzdku prawnego postanowie dyrektywy 2000/31/WE w zakresie zagadnie dotyczcych dopuszczalnoci reklamy internetowej w stosunku do tzw. zawodw regulowanych. Naley wskaza, i ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394 z pn. zm.) okrela podstawowe elementy identyfikujce zawd regulowany, natomiast szczegowe rozwizania odnoszce si do konkretnych zawodw regulowanych s zawarte w ustawach okrelanych jako przepisy regulacyjne. Definicja zawodu regulowanego odwouje si do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej, w zakresie dotyczcym zawodw regulowanych lub dziaalnoci, o ktrych mowa w zaczniku nr IV dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 wrzenia 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, str. 22, z pn. zm.). Art. 1 ust. 5 dyrektywy 2000/31/WE o handlu elektronicznym okrela wyczenia stosowania przepisw dyrektywy do usug wiadczonych przez administracj publiczn. W celu zapewnia spjnoci prawa polskiego wprowadzono wyczenia analogiczne z zastosowanymi w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o wiadczeniu usug na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 278 z p. zm.). Ustawa dokonuje zmiany redakcyjnej w art. 3a ust. 1 u..u.d.e., polegajcej na zastpieniu sowa oraz sowem lub. Obecne brzmienie przepisu wskazuje bowiem na czne zastosowanie prawa Unii Europejskiej i prawa Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu. Sytuacja taka mogaby wystpi w przypadku, gdy usugodawca mia siedzib zarwno w pastwie czonkowskim UE, jak te w EFTA np. posiadajc w rnych pastwach siedzib statutow, siedzib zarzdu. Zgodnie za z postanowieniami dyrektywy 2000/31/WE w tym zakresie waciwym powinno by prawo tylko jednego pastwa.

15

Ustawa dokonuje zmiany obecnie obowizujcego art. 3a ust. 2 pkt 5 u..u.d.e. Wynika ona z wejcia w ycie regulacji unijnych w zakresie prawa prywatnego midzynarodowego. Z dniem 11 stycznia 2009 r. obowizuje w Polsce rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 864/2007/WE z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczce prawa waciwego dla zobowiza pozaumownych Rzym II (Dz. Urz. UE L 199 z 31.07.2007 r., str. 40), a od dnia 17 grudnia 2009 r. rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa waciwego dla zobowiza umownych Rzym I (Dz. Urz. UE L 177 z 04.07.2008 r., str. 6). Dotychczas obowizujcy art. 3a ust. 2 pkt 5 u..u.d.e. wycza spod zasady pastwa pochodzenia umowy z udziaem konsumentw w zakresie, w jakim ochron praw konsumentw zapewniaj przepisy odrbne. Zmiana przepisu ma na celu doprecyzowanie, e zasada pastwa pochodzenia nie odnosi si ponadto m.in. do zobowiza pozaumownych wynikajcych z naruszenia obowizkw informacyjnych przewidzianych w obrocie konsumenckim, dla ktrych prawo waciwe wyznacza art. 12 rozporzdzenia Rzym II, oraz do abstrakcyjnej kontroli wzorcw umw, ktra zgodnie z orzecznictwem Trybunau Sprawiedliwoci UE kwalifikowana jest jako zobowizanie pozaumowne (por. wyrok ETS w sprawie C-167/00) i stosownie do art. 6 ust. 1 rozporzdzenia Rzym II podlega prawu pastwa, w ktrym wystpuje naruszenie zbiorowych interesw konsumenckich. Ponadto, wprowadza si zmian do art. 3a ust. 3 pkt 1 u..u.d.e., polegajc na zastpieniu sowa umownych zwrotem w zakresie dopuszczonym przez przepisy odrbne. Brak doprecyzowania art. 3a ust. 3 pkt 1 u..u.d.e. mgby sugerowa, e w zakresie zobowiza z deliktw wyrzdzonych w zwizku ze wiadczeniem usug nie jest dopuszczalny wybr prawa, ktry zosta wprowadzony z pewnymi zastrzeeniami poprzez art. 14 rozporzdzenia Rzym II. Przepisami odrbnymi w myl ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn s take te regulacje rozporzdzenia Rzym I, ktre ograniczaj wybr prawa. Wprowadzono zmiany w art. 3b u..u.d.e., ktry w obecnym brzmieniu odnosi si do szeroko rozumianego ograniczenia swobody wiadczenia usug drog elektroniczn. Zgodnie za z intencj dyrektywy 2000/31/WE (art. 3 ust. 4 dyrektywy o handlu elektronicznym) ograniczenie powinno dotyczy wycznie skutecznoci zasady pastwa pochodzenia. W zwizku z powyszym dokonano uzupenienia omawianego przepisu o ograniczenie swobody wiadczenia usug drog elektroniczn w zakresie zasady pastwa pochodzenia, poprzez wprowadzenie w art. 3b u..u.d.e. odesania do art. 3a ust. 1 u..u.d.e. Przepis powinien wskazywa, e na zasadach okrelonych przez przepisy odrbne swoboda wiadczenia usug drog elektroniczn, wynikajca z art. 3a ust. 1 u..u.d.e. moe zosta ograniczona, jeeli jest to niezbdne ze wzgldu na ochron zdrowia, obronno, bezpieczestwo pastwa lub bezpieczestwo publiczne. Ustawa wprost wskazuje na ministra waciwego do spraw gospodarki jako organ prowadzcy punkty kontaktowe, z jednoczesn moliwoci powierzenia, w drodze porozumienia, niektrych czynnoci zwizanych z prowadzeniem tych punktw kontaktowych innym organom. W takim przypadku minister waciwy do spraw gospodarki byby zobowizany zapewni rodki finansowe na realizacj tych zada. W zwizku z powyszym ustawa dokonuje niewielkiej modyfikacji art. 3c u..u.d.e. oraz uchyla art. 3d u..u.d.e. Sposb dziaania i rda finansowania punktw kontaktowych zostay ju uregulowane. Nowe brzmienie przepisw nic nie zmienia w tym zakresie, ma jedynie na celu usprawnienie dziaania punktw kontaktowych. Zakres obowizkw usugodawcy wiadczcego usugi drog elektroniczn okrelaj art. 5 - 11 u..u.d.e. Przepisy te nakadaj na usugodawc szereg obowizkw informacyjnych, w tym: podanie w sposb wyrany, jednoznaczny i bezporednio dostpny poprzez system teleinformatyczny informacji go identyfikujcych; aktualizacji informacji dotyczcych oprogramowania lub danych niebdcych oprogramowaniem lub danych niebdcych skadnikiem treci usugi co do jej funkcji i celu; zapewnienia nieodpatnego skorzystania w ramach jego systemu teleinformatycznego z metod szyfrowania danych uniemoliwiajcych dostp osb nieuprawnionych do treci przekazu skadajcego si na usug. Nie uwzgldniaj jednak caej problematyki wykonujcych zawody regulowane, o ktrych stanowi art. 8 dyrektywy 2000/31/WE.

16

Natomiast art. 5 u..u.d.e. nie uwzgldnia obowizku podania przez usugodawc innych danych umoliwiajcych usugobiorcom nawizanie szybkiego kontaktu oraz bezporedniego porozumienia si, zgodnie ze wskazwkami zawartymi w wyroku Trybunau Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich z dnia 16 padziernika 2008 r. w sprawie C-298/07 Deutsche Internet Versicherung, zgodnie z ktrym () usugodawca jest obowizany poda usugobiorcom, zanim zostanie zawarta z nimi jakakolwiek umowa, oprcz adresu poczty elektronicznej, inne dane umoliwiajce nawizanie szybkiego kontaktu oraz bezporednie i skuteczne porozumiewanie si. Dane te nie musz koniecznie zawiera numeru telefonu. Mog mie posta formularza online, za ktrego porednictwem usugobiorcy mog zwraca si przez Internet do usugodawcy i na ktry odpowiada on za porednictwem poczty elektronicznej, z wyjtkiem przypadkw, w ktrych usugobiorca, po nawizaniu kontaktu z usugodawc drog elektroniczn, bdc pozbawionym dostpu do sieci, poprosi usugodawc o udostpnienie nieelektronicznego sposobu porozumiewania si. W zwizku z powyszym ustawa przewiduje, e usugodawca jest zobowizany do podania danych szczegowych umoliwiajcych szybki kontakt oraz bezporednie i skuteczne porozumiewanie si. W zwizku z wprowadzeniem do ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn definicji zawodu regulowanego dokonano zmiany porzdkowej, polegajcej na zastpieniu w art. 5 ust. 5 u..u.d.e. sformuowania Jeeli usugodawc jest osoba fizyczna, ktrej prawo do wykonywania zawodu jest uzalenione od spenienia okrelonych w odrbnych ustawach wymaga okreleniem Jeeli usugodawc jest osoba wykonujca zawd regulowany.. Ponadto, przepisy ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn nie zawieraj obowizku podania przez usugodawc rejestru handlowego, w ktrym jest on wpisany oraz jego numer wpisu lub rwnowane rodki pozwalajce na ustalenie tosamoci znajdujcej si w rejestrze, ktry to obowizek zosta przewidziany w art. 5 ust. 1 lit. d dyrektywy 2000/31/WE. W zwizku z powyszym przepisy ustawy zostay uzupenione o te obowizki, majc na wzgldzie przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej (Dz. U. Nr 155, poz. 1095 z pn. zm.) oraz ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o wiadczeniu usug na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 278). Zgodnie z art. 11 ust. 2 dyrektywy o handlu elektronicznym Pastwa Czonkowskie zapewniaj, jeli strony niebdce konsumentami nie postanowiy inaczej, eby usugodawca udostpni usugobiorcy waciwe, skuteczne i dostpne rodki techniczne, pozwalajce na identyfikacj bdw popenionych podczas wpisywania danych oraz na poprawienie ich przed zoeniem zamwienia. Uzupenieniem tego wymogu jest obowizek informacyjny wynikajcy z art. 10 ust. 1 lit. c ww. dyrektywy, zgodnie z ktrym Pastwa Czonkowskie maj zapewni, jeli strony niebdce konsumentami nie postanowiy inaczej, eby usugodawca przedstawi informacje, w sposb jasny, zrozumiay i jednoznaczny, przed zoeniem zamwienia, o rodkach technicznych potrzebnych do okrelenia i usunicia bdw popenionych przy wpisywaniu danych przed zoeniem zamwienia. Analiza obu powyej przytoczonych przepisw prowadzi do wniosku, i przepisy prawa krajowego implementujce dyrektyw o handlu elektronicznym, powinny nakada na usugodawcw wiadczcych usugi drog elektroniczn obowizek stosowania mechanizmw pozwalajcych na weryfikacj poprawnoci danych podawanych podczas skadania zamwienia, przed ostatecznym jego zoeniem oraz obowizek informowania usugobiorcw o stosowaniu i zasadach funkcjonowania tych mechanizmw. W praktyce mechanizm taki mona okreli mianem dwustopniowego i sprowadza si do skonstruowania procedury zawierania umowy, np. na stronie internetowej przedsibiorcy w taki sposb, aby po wybraniu usugi interesujcej usugobiorc oraz podaniu danych niezbdnych do zawarcia umowy, usugobiorca mia moliwo ostatecznego zweryfikowania poprawnoci przedmiotu zamwienia jak i podanych danych, przed ostatecznym zoeniem zamwienia/zawarciem umowy. Obowizek informacyjny powinien si sprowadza do poinformowania usugobiorcy zainteresowanego ofert usugodawcy o etapach skadajcych si na proces skadania zamwienie/zawierania umowy oraz o tym, i przed ostatecznym podjciem decyzji bdzie moliwo zweryfikowania i ewentualnego skorygowania podanych danych. Niemniej jednak przepisy ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn nie nakadaj na usugodawcw wiadczcych usugi drog elektroniczn obowizku stosowania mechanizmw lub narzdzi wymagajcych dwustopniowej 17

procedury skadania zamwienia/zawarcia umowy, pozwalajcej na weryfikacj i ewentualne poprawienie powstaych bdw. Zgodnie bowiem z art. 11 u..u.d.e. w sprawach nieuregulowanych w ustawie do wiadczenia usug drog elektroniczn, w szczeglnoci do skadania owiadcze woli w postaci elektronicznej, stosuje si przepisy K.c. oraz innych ustaw. Zgodnie z art. 661 2 pkt 4 K.c. przedsibiorca skadajcy ofert w postaci elektronicznej jest obowizany przed zawarciem umowy poinformowa drug stron w sposb jednoznaczny i zrozumiay o metodach i rodkach technicznych sucych wykrywaniu i korygowaniu bdw we wprowadzanych danych, ktre jest obowizany udostpni drugiej stronie. Powyszy przepis realizuje obowizek naoony na Rzeczpospolit Polsk w art. 10 ust. 1 lit. c) dyrektywy o handlu elektronicznym, tj. wprowadza do krajowego porzdku prawnego obowizek informowania o metodach i rodkach umoliwiajcych weryfikacj zamwienia przed zawarciem umowy. Co wicej, powyej przytoczony przepis K.c. wskazuje na obowizek udostpnienia takich metod i rodkw kontrahentowi przedsibiorcy. Niemniej jednak, biorc pod uwag cywilnoprawny charakter powyszego przepisu powstaa wtpliwo, czy taka regulacja jest wystarczajca dla uznania, i przepis art. 11 ust. 2 dyrektywy o handlu elektronicznym zosta implementowany prawidowo. Skutki naruszenia przez przedsibiorc zastrzeonego w K.c. obowizku stosowania mechanizmw dwustopniowego skadania zamwienia/zawierania umowy mog mie charakter wycznie cywilnoprawny tj. w zalenoci od stanu faktycznego konkretnej sprawy moe rodzi skutek w postaci niewanoci czynnoci prawnej (patrz art. 58 K.c.), moliwoci uchylenia si od skutkw takiej czynnoci (np. art. 84 K.c.), lub inne przewidziane w K.c. Jednoczenie, wycznie cywilnoprawny wymg stosowania dwustopniowego mechanizmu, niepoparty obowizkiem naoonym bezporednio w ustawie szczeglnej, jak jest ustawa o wiadczeniu usug drog elektroniczn, znacznie utrudnia organom administracji publicznej wyegzekwowanie stosowania przez usugodawcw przedmiotowych mechanizmw w procedurze zawierania umw ze wszystkimi usugobiorcami. Propozycja zmiany zapisu art. 7 u..u.d.e. ma na celu wyrane doprecyzowanie, i usugobiorca wiadczcy usugi drog elektroniczn ma obowizek stosowa, wobec wszystkich usugobiorcw mechanizmy i narzdzia pozwalajce na weryfikacj ewentualnych bdw jeszcze przed zawarciem umowy. Naruszenie takiego obowizku rodzioby nie tylko skutki cywilnoprawne, ale stanowioby rwnie podstaw dla uznania dziaania (zaniechania) usugodawcy za zachowanie bezprawne, mogce skutkowa sankcjami administracyjnymi. Analiza powyej przytoczonych przepisw dyrektywy o handlu elektronicznym prowadzi do wniosku, i taki wanie by cel prawodawcy unijnego. Przyjte nie wymaga wprowadzenia zmian w innych przepisach ustawy rozwizanie o wiadczeniu usug drog elektroniczn, a zbieno uytej terminologii z pojciami, ktrymi posuguje si w tym zakresie Kodeks cywilny pozwoli na uniknicie wtpliwoci interpretacyjnych co do zakresu zastosowania omawianego przepisu. Dodatkowo wskaza naley, i znakomita wikszo usugodawcw oferujcych swoje usugi w Internecie ju w chwili obecnej stosuje co najmniej dwustopniowe mechanizmy i narzdzia skadania zamwienia/zawierania umowy oraz informuje o tym swoich usugobiorcw. W zwizku z powyszym wprowadzenie przedmiotowego rozwizania nie bdzie rodzi kosztw dostosowawczych wrd usugodawcw dziaajcych w brany. Niemniej jednak, przyjte rozwizanie pozwoli wyegzekwowa, w interesie usugobiorcw, obowizki cice na usugodawcach nierealizujcych wymogw stawianych w tym zakresie przez Kodeks cywilny. Wobec powyszego usugodawca zostaje zobowizany do zapewnia dziaania systemu teleinformatycznego, ktrym si posuguje, umoliwiajc nieodpatnie usugobiorcy: 1) w razie, gdy wymaga tego waciwo usugi: a) korzystanie przez usugobiorc z usugi wiadczonej drog elektroniczn, w sposb uniemoliwiajcy dostp osb nieuprawnionych do treci przekazu skadajcego si na t usug, w szczeglnoci przy wykorzystaniu technik kryptograficznych odpowiednich dla waciwoci wiadczonej usugi, b) jednoznaczn identyfikacj stron usugi wiadczonej drog elektroniczn oraz potwierdzenie faktu zoenia owiadcze woli i ich treci, niezbdnych do zawarcia drog elektroniczn umowy

18

o wiadczenie tej usugi, w szczeglnoci przy wykorzystaniu bezpiecznego podpisu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 18 wrzenia 2001 r. o podpisie elektronicznym, 2) zakoczenie, w kadej chwili, korzystania z usugi wiadczonej drog elektroniczn. 3) wykrywanie i korygowanie przed zawarciem umowy bdw we wprowadzanych danych. Dokonano uzupenienia ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn przez dodanie przypomnienia o potrzebie dostosowania stron internetowych do potrzeb osb niepenosprawnych. Zwraca si uwag na powszechne niedostosowanie stron internetowych do potrzeb osb niepenosprawnych, w szczeglnoci osb niewidomych i sabowidzcych, ktre nie mog skorzysta ze wiadczonych t drog usug lub z powodu nieprawidowo skonstruowanych stron internetowych mog by wprowadzone w bd. Tym samym zapobiegajc zjawisku wykluczenia cyfrowego tych osb, w nowelizacji ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn znajduje si kierowane do usugodawcy zalecenie dostosowania stron internetowych do potrzeb osb niepenosprawnych. Usugodawcy powinni w tym zakresie kierowa si wytycznymi wypracowanymi przez konsorcjum W3C (Word Wide Web Consortium) w ramach inicjatywy dostpnoci do sieci WAI (Web Accessibility Initiative), zgodnie z wytycznymi WCAG 2.0. Zalecenie stosowania tych wytycznych znalazo si rwnie w Komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Spoecznego i Komitetu Regionw - Europejska Agenda Cyfrowa [KOM(2010)245, dziaanie 2.6.2. Usugi cyfrowe sprzyjajce wczeniu spoecznemu, s. 30.]. Dodatkowo naley poszerzy minimalny zakres zapisw regulaminu wiadczenia usug drog elektroniczn, uregulowanego w art. 8 ust. 3 u..u.d.e., o postanowienia dotyczce odpowiedzialnoci z tytuu niewykonania lub nienaleytego wykonania umowy. Ponadto, jak pokazuje praktyka zmiany wymaga art. 9 u..u.d.e., okrelajcy wymogi, jakie musi spenia informacja handlowa, bowiem identyfikuje si szereg trudnoci z jego wykadni i praktycznym zastosowaniem. Zmiana art. 9 ust. 1 u..u.d.e. ma w zasadzie charakter techniczny i sprowadza si do potwierdzenia, i na usugodawcy ci okrelone obowizki zwizane z informacj handlow. Aktualna redakcja art. 9 ust. 1 u..u.d.e. moe prowadzi do wniosku, i wymogi zawarte w art. 9 u..u.d.e. stanowi element definicji informacji handlowej, a co za tym idzie informacje nie speniajce tych wymogw nie s informacjami handlowymi, a tym samym mog by wysyane usugobiorcom bez wczeniejszego uzyskania zgody (art. 10 u..u.d.e.). Powysza zmiana jest wynikiem praktycznych problemw, jakie pojawiy si podczas postpowa administracyjnych prowadzonych przez Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw. Zmiana w art. 9 ust. 2 pkt 1 u..u.d.e. ma na celu zapewnienie, usugobiorcy, ktry otrzymuje informacj handlow, uzyskania danych o podmiocie, na ktrego zlecenie jest ona rozpowszechniana (jak to ma miejsce w chwili obecnej) lub o podmiocie, ktry bezporednio rozpowszechnia informacje handlowe lub w ktrego imieniu jest ona rozpowszechniana. Przykadem praktycznym, uzasadniajcym potrzeb wprowadzenia powyszych zmian, jest sytuacja, kiedy jeden usugodawca promuje si poprzez konkurs czy loteri, ktrych organizacj i prowadzeniem zajmuje si inny podmiot, ktry, na podstawie umowy zawartej pomidzy usugodawcami, wysya usugobiorcom informacje handlowe (w formie wiadomoci e-mail lub sms/mms) zachcajce do wzicia udziau w konkursie. Wiele nieprawidowoci stwierdzono w zwizku z wykorzystaniem numeracji Premium Rate w przypadku konkursw prowadzonych z wykorzystaniem wiadomoci SMS i MMS. Przy prbie zoenia reklamacji dotyczcych rachunku zawierajcego opaty za udzia w loterii, klienci byli odsyani do organizatora dziaajcego na zlecenie usugodawcy. Zazwyczaj otrzymywali oni wwczas informacj, e przedsibiorca telekomunikacyjny nie jest organizatorem loterii i nie odpowiada za jej prawidowe przeprowadzenie oraz ewentualne roszczenia uczestnikw. Informacja o podmiocie, ktry na zlecenie innego usugodawcy de facto prowadzi cay konkurs, jest informacj istotn, gdy moe mie wpyw na podjcie przez usugobiorc decyzji o udziale w takim konkursie. Co wicej, niejednokrotnie to podmiot prowadzcy konkurs (loteri), dysponujcy zgod usugobiorcy na otrzymywanie informacji handlowej, ma za zadanie przyjmowanie skadanych przez usugobiorcw owiadcze o odwoaniu przedmiotowej zgody na mocy art. 4 ust. 1 pkt 2 u..u.d.e. Brak wskazania w informacji handlowej 19

podmiotu faktycznie organizujcego promocj innego podmiotu, moe wic negatywnie wpyn na moliwo korzystania przez usugobiorcw z praw przysugujcych na mocy ustawy, gdy taka konstrukcja zmusza usugobiorc do samodzielnego ustalania od jakiego podmiotu otrzymuje (by moe niechciane) wiadomoci e-mail lub sms/mms. Propozycja zmiany art. 9 u..u.d.e. stanowi w zasadzie doprecyzowanie aktualnego brzmienia przepisu. W szczeglnoci zagadnienie dotyczce warunkw korzystania z dziaalnoci promocyjnej ma na celu doprecyzowanie budzcego wiele wtpliwoci sformuowania: [] a take jednoznaczne okrelenie warunkw niezbdnych do skorzystania z tych korzyci, o ile s one skadnikiem oferty, znajdujcego si w aktualnie obowizujcym art. 9 ust. 2 pkt 2 u..u.d.e. Celem przyjtych przepisw jest zapewnienie, e usugobiorca otrzyma wraz z informacj handlow rzeteln informacj na temat charakteru proponowanego konkursu lub innej dziaalnoci promocyjnej, a jednoczenie uzyska co najmniej podstawowe informacje o warunkach, na jakich moe skorzysta z promocji. Naley podkreli, i uzyskanie rzetelnej informacji o charakterze promocji (np. konkurs oparty na wiedzy, loteria, obnika ceny) oraz o warunkach, jakie musz by spenione, aby uzyska korzyci z takiej promocji pynce, moe mie dla przecitnego usugobiorcy fundamentalne znaczenie przy podejmowaniu decyzji o wziciu udziau w promocji. W praktyce coraz powszechniejsze staj si rne formy promocji, ktre poprzez wiadomoci e-mail lub sms/mms zachcaj do wzicia udziau w konkursie lub loterii promocyjnej, przy czym informacje przekazywane usugobiorcom s niejednokrotnie wybircze albo wrcz faszywe, prowadzc wielu usugobiorcw do bdnego przekonania, i nagrod ju wygrali, a odpowied na informacj handlow ma jedynie na celu potwierdzenie jej odbioru. Niejednokrotnie, na podstawie informacji handlowej, nie mona stwierdzi jaki charakter ma promocja: czy jest to np. konkurs oparty na wiedzy czy te inna procedura promocyjna. Niepokojce jest rwnie zjawisko niepodawania informacji o miejscu w ktrym znajduje si peny regulamin promocji, warunki wiadczenia usugi lub cennik. Kolejnym elementem koniecznym do uregulowania jest obowizek zamieszczania w informacji handlowej wskazwek niezbdnych przecitnemu usugobiorcy do okrelenia, w jaki sposb moe realizowa przysugujce mu na mocy art. 4 ust. 1 pkt 2 u..u.d.e prawo do odwoania zgody na otrzymywanie informacji handlowej. Praktyczne trudnoci w realizacji przysugujcego z mocy ustawy prawa odwoania zgody s m.in. nastpstwem nastpujcych czynnikw. Po pierwsze, w chwili obecnej zgoda na otrzymywanie informacji handlowej najczciej przyjmuje posta generalnej klauzuli obejmujcej nie tylko kontrahenta usugobiorcy ale rwnie inne podmioty z nim wsppracujce na podstawie tak wyraonej zgody usugobiorca moe zacz otrzymywa informacje handlowe od usugodawcy, z ktrym nigdy nie wchodzi w adne stosunki handlowe. Po drugie, jak ju wskazano powyej, informacje handlowe w chwili obecnej nie identyfikuj podmiotu, ktry na zlecenie innego usugodawcy prowadzc dziaalno promocyjn, wysya informacje handlowe i dysponuje zgod usugobiorcy brak informacji o tym komu i jak wysa owiadczenie o braku zgody na otrzymywanie informacji handlowej czyni uprawnienie usugobiorcw iluzorycznym. W zwizku z powyszym informacja handlowa powinna obowizkowo zawiera wskazanie w jaki sposb zgoda moe zosta odwoana, co sprawi, i wynikajce z ustawy uprawnienie usugobiorcy bdzie mogo by realizowane w praktyce. Biorc pod uwag, i wymg uzyskania zgody dotyczy jedynie informacji handlowej skierowanej do oznaczonych odbiorcw (art. 10 ust. 1 i 2 w zw. z art. 4 u..u.d.e.), a wic nie dotyczy informacji handlowej skierowanej ad incertas personas (np. banery reklamowe na stronach internetowych), ustawa wprowadza obowizek poinformowania o sposobie odwoania zgody jedynie w odniesieniu do informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy. W kontekcie przewidzianych w art. 9 u..u.d.e. wymogw informacyjnych naley zauway, e ilo informacji, ktre mona przekaza odbiorcy w informacji handlowej jest zdeterminowana w duym stopniu przez specyfik rodka komunikowania si z usugobiorcami. Przykadowo, ze wzgldu na uwarunkowania techniczne jedna wiadomo sms moe zawiera mniejsz ilo informacji ni wiadomo e-mail lub mms, co musi by uwzgldnione przez prawodawc konstruujcego regulacje prawne. W zwizku z powyszym propozycja nowego zapisu art. 9 u..u.d.e. zawiera odesanie do ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206), ktra to ustawa przy ocenie, czy doszo do pominicia informacji wymaganych przez przepisy prawa, nakazuje bra pod uwag ograniczenia przestrzenne lub czasowe wynikajce ze specyfiki rodka komunikowania si z usugobiorcami oraz wszystkie rodki podjte przez usugodawc w celu 20

udostpnienia informacji usugobiorcom w inny sposb art. 6 ust. 6 ww. ustawy. Przyjcie takiej koncepcji pozwala na elastyczne dostosowanie wymogw informacyjnych, ktre musi zawiera art. 9 u..u.d.e., do specyfiki rodka komunikacji. Warto zaznaczy, i propozycja nowego brzmienia art. 9 u..u.d.e jest zgodna z przepisami dyrektywy 2000/31/WE, ktrej art. 6 stanowi: [] Pastwa Czonkowskie zapewniaj, eby informacje handlowe, ktre stanowi cz usugi spoeczestwa informacyjnego lub ktre stanowi tak usug, speniay co najmniej nastpujce warunki: [], a wic wyranie wskazuje na minimalny zakres harmonizacji wymogw stawianych informacji handlowej. Majc powysze na uwadze przyjto regulacj, zgodnie z ktr podmiot rozpowszechniajcy informacj handlow jest obowizany wyranie wyodrbni informacj handlow i oznaczy j w sposb niebudzcy wtpliwoci, e jest to informacja handlowa. Dodatkowo przepis wskazuje elementy, ktre powinna zawiera informacja handlowa: - oznaczenie podmiotu rozpowszechniajcego informacj handlow lub na ktrego zlecenie lub w ktrego imieniu jest ona rozpowszechniana, oraz jego adresy elektroniczne, - wyrany opis form dziaalnoci promocyjnej, w szczeglnoci czy konkurs jest oparty na wiedzy, czy te dotyczy go inna procedura promocyjna, wskazanie miejsca, w ktrym jest dostpny regulamin promocji, warunki wiadczenia usugi lub cennik, opis obniek cen, nieodpatnych wiadcze pieninych lub rzeczowych i innych korzyci zwizanych z promowanym towarem lub usug, a take jednoznaczne okrelenie warunkw niezbdnych do skorzystania z tych korzyci, o ile s one skadnikiem oferty , - wszelkie informacje, ktre mog mie wpyw na okrelenie zakresu odpowiedzialnoci stron, w szczeglnoci ostrzeenia i zastrzeenia. - informacje o sposobie nieodpatnego odwoania zgody na otrzymywanie informacji handlowej w przypadku informacji handlowej skierowanej za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej do oznaczonego odbiorcy . Dyrektywa 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. nie wskazuje szczegowych zasad funkcjonowania grup zawodowych oraz nie narzuca w tym wzgldnie gotowych rozwiza. Wykonujcy zawody regulowane, ktrzy zdecyduj si skorzysta z uprawnie wynikajcych z art. 8 dyrektywy, bd zobowizani do ustanowienia standardw regulacyjnych wykonywania zawodu, o ile ich nie posiadaj. Wskaza naley, e prawodawca unijny nie ustala szczegowych zasad funkcjonowania grup zawodowych i nie narzuca w tym wzgldzie rozwiza. Nie mniej jednak, w ramach obowizkw informacyjnych bd oni zobowizani zapewni usugobiorcy dostp do aktualnej informacji o stosowanych zasadach etyki zawodowej. Majc jednak na uwadze, e art. 6 u..u.d.e. w odrnieniu od regulacji zawartej w art. 5 u..u.d.e. nie wymaga dostpu bezporedniego do tych informacji, o ktrych mowa w tym przepisie, usugodawca ma moliwo ich dorczenia drog elektroniczn oglnodostpn. Dla spenienia tego obowizku przez usugodawc, w odrnieniu od zamieszczenia go w art. 5 u..u.d.e., wystarczy zatem stworzenie na danie usugobiorcy warunkw do samodzielnego zapoznania si z informacjami wymienionymi w art. 6 u..u.d.e., przy wykorzystaniu mechanizmu przekazywania informacji wybranego przez usugodawc, bez koniecznoci zagwarantowania dostpu bezporedniego. W zwizku z powyszym w art. 6 dodano pkt 3 u..u.d.e. wskazujcy na konieczno udostpnienia aktualnej informacji o istnieniu waciwych dla danego zawodu zasad etyki zawodowej oraz o sposobie dostpu do tych zasad. Konsekwencj powyszej zmiany jest usunicie art. 5 ust. 5 pkt 5 u..u.d.e., gdy treci okrelone w tym punkcie zostay zamieszczone w art. 6 pkt 3 u..u.d.e. Ponadto dodano do ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn now regulacj (art. 10a i 10b u..u.d.e.), ktra implementuje art. 8 ust. 1 dyrektywy 2000/31/WE, zgodnie z ktrym Pastwa Czonkowskie maj obowizek zapewni moliwo uywania informacji handlowej przez przedstawicieli zawodw regulowanych pod warunkiem zgodnoci z zasadami wykonywania zawodu dotyczcymi w szczeglnoci niezalenoci, godnoci i prestiu zawodu, tajemnicy zawodowej i 21

rzetelnoci wobec klientw i innych przedstawicieli zwodu. Majc powysze na uwadze wskazano, e wykonujcy zawody regulowane mog przekazywa informacje handlowe rodkami komunikacji elektronicznej zgodnie z zasadami wynikajcymi z przepisw prawa oraz etyki zawodowej, w sposb odpowiadajcy charakterowi danego zawodu, biorc pod uwag w szczeglnoci niezaleno, godno i uczciwo zawodow, a take ochron tajemnicy zawodowej. Obowizki przedsibiorcw w zakresie udzielania informacji s regulowane rnymi ustawami. Wskaza naley, e obowizki informacyjne wynikajce z ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn nie naruszaj oraz nie wyczaj obowizkw informacyjnych wynikajcych z ustaw szczegowych. W rozdziale 3 (art. 12-14) u..u.d.e. zostay uregulowane zagadnienia dotyczce wyczenia odpowiedzialnoci (zarwno o charakterze cywilnym, jak i karnym oraz administracyjnym) usugodawcy z tytuu wiadczenia usug drog elektroniczn, ktre s odpowiednikiem postanowie art. 12-14 dyrektywy o handlu elektronicznym. Adresatami wskazanych przepisw s usugodawcy bdcy porednikami w przekazywaniu danych, w tym usugodawcy przechowujcy dane. Pierwsza zmiana w tym rozdziale dotyczy doprecyzowania art. 12 ust. 2 u..u.d.e., ktry w dotychczasowym brzmieniu stanowi: Wyczenie odpowiedzialnoci, o ktrym mowa w ust. 1, obejmuje take automatyczne i krtkotrwae porednie przechowywanie transmitowanych danych, jeeli dziaanie to ma wycznie na celu przeprowadzenie transmisji, a dane nie s przechowywane duej, ni jest to w zwykych warunkach konieczne dla zrealizowania transmisji. Uycie w tym przepisie sowa take moe sugerowa, i ust. 2 reguluje przesanki wyczenia odpowiedzialnoci innych, dodatkowych w stosunku do ust. 1 dostawcw usug, podczas gdy z art. 12 ust. 2 dyrektywy o handlu elektronicznym w sposb jednoznaczny wynika, i chodzi tu jedynie o doprecyzowanie jakie usugi mog skada si na wiadczone drog elektroniczn usugi transmisji w sieci telekomunikacyjnej danych przekazywanych przez odbiorc usugi lub zapewnienia dostpu do sieci telekomunikacyjnej. Druga zmiana przewidziana w rozdziale 3 ustawy dotyczy nowej regulacji prawnej przewidujcej wyczenie odpowiedzialnoci dostawcw usugi narzdzi lokalizacyjnych, umoliwiajcych automatyczne wyszukiwanie informacji poszukiwanej przez uytkownika (usuga wyszukiwarki, nowy art. 12a). Biorc pod uwag automatyczny charakter wyszukiwania i udostpniania wynikw wyszukiwania (usug realizuje maszyna w oparciu o okrelony algorytm) przesanki wyczenia odpowiedzialnoci dostawcw tego typu usug powinny mie charakter analogiczny do przesanek wyczajcych odpowiedzialno dostawcw usug zwykego przekazu. W zwizku z powyszym niniejsza ustawa przewiduje, i nie ponosi odpowiedzialnoci za tre danych ten, kto za pomoc usug narzdzi lokalizacyjnych, umoliwiajcych automatyczne wyszukiwanie informacji poszukiwanej przez uytkownika, udostpnia informacje pozwalajce na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego, w ktrym te dane si znajduj, o ile nie jest inicjatorem przekazu danych, nie wybiera odbiorcy przekazu danych ani nie wybiera oraz nie modyfikuje informacji zawartych w przekazie. Zmiany dotyczce art. 14 ust. 1 u..u.d.e. eliminuj wtpliwoci interpretacyjne w zakresie odpowiedzialnoci dostawcy usug hostingowych, a w przypadku wiarygodnej wiadomoci wprowadzaj now procedur zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych (nowy rozdzia 3a). Odesanie do rozdziau 3a powoduje, i zbdna staje si regulacja przewidziana w art. 14 ust. 3 u..u.d.e., ktr w zwizku z powyszym naley uchyli. Ponadto poszerzono katalog wycze o sytuacje poredniczenia w dostpie do cudzych danych poprzez zamieszczanie odesa do zasobw sieciowych, na ktrych znajduj si te treci (usuga dostarczania tzw. linkw do danych). Wyczenie odpowiedzialnoci dostawcy usugi publicznie udostpniajcego informacje pozwalajce na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego, w ktrych znajduj si dane usugobiorcy (tzw. linki, nowy art. 14a), bdzie 22

nastpowao na zasadach analogicznych do przesanek wyczenia odpowiedzialnoci dostawcy usugi hostingu, z zastosowaniem procedury przewidzianej w nowym rozdziale 3a. W przypadku wiarygodnej wiadomoci przepisy wyczajce odpowiedzialno odszkodowawcz dostawcy usugi hostingu lub linkw wzgldem usugobiorcy zostay uwzgldnione w nowym rozdziale 3a. Natomiast analogiczne przepisy, znajdujce zastosowania w przypadku urzdowego zawiadomienia, zostay przewidziane odpowiednio w art. 14 ust. 2 oraz 14a ust. 2 ustawy. Naley podkreli, i wspomniane przepisy zostay uzupenione o nieobecny do tej pory obowizek dostawcy usugi poinformowania usugobiorcy o fakcie i przyczynie uniemoliwienia dostpu do danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych, jeeli uniemoliwienie dostpu jest nastpstwem urzdowego zawiadomienia. Celem tej regulacji jest zapewnienie usugobiorcy, w przypadku wszczcia procedury na podstawie urzdowego zawiadomienia, co najmniej minimum informacji w stosunku do informacji, jak moe otrzyma usugobiorca w przypadku procedury wszcztej na podstawie wiarygodnej wiadomoci. Naley zauway, e przepisy art. 12a oraz 14a nie s implementacj art. 12-14 dyrektywy o handlu elektronicznym, nie oznacza to jednak sprzecznoci z europejskimi regulacjami. Ju w pierwszym raporcie dotyczcym implementacji dyrektywy o handlu elektronicznym z dnia 21 listopada 2003 r. (COM(2003) 702 final, strona 13) Komisja Europejska wyranie wskazaa, e zachca pastwa czonkowskie do dalszego rozwijania prawa pozwalajcego zapewni bezpieczestwo podmiotw wiadczcych usugi spoeczestwa informacyjnego. W dokumencie z dnia 12 padziernika 2007 r. Analiza odpowiedzialnoci poredniczcych dostawcw usug spoeczestwa informacyjnego (Study on the liability of internet intermediaries, MARKT/2006/09/E, str. 17), sporzdzonej na zlecenie Komisji Europejskiej wskazano wrcz - po zbadaniu przepisw stosowanych w pastwach czonkowskich - e zasady odpowiedzialnoci dostawcw usug narzdzi lokalizacyjnych, powinny zosta zharmonizowane na poziomie europejskim. Wyczenia odpowiedzialnoci z tego tytuu zostay ju zreszt m.in. wprowadzone w Austrii, Hiszpanii, Portugalii i na Wgrzech. Wskazujc na przesanki przemawiajce za okreleniem zasad takiej odpowiedzialnoci w prawie polskim naley przede wszystkim zwrci uwag na fakt, e narzdzia lokalizacji informacji w niepodwaalny sposb stanowi kluczowy element pozwalajcy na korzystanie z usug spoeczestwa informacyjnego. Jednoczenie w prawie polskim brak jest zasad pozwalajcych okreli, w jakiej sytuacji dostawcy tego typu narzdzi odpowiadaj za wyszukane treci. Potwierdzeniem tego faktu, jest wyrok Sdu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 lipca 2004 r., w ktrym sd uzna odpowiedzialno za dane osoby, ktra zapewniaa tzw. gboki link do tych danych. Rwnie w innych krajach europejskich wskazywano, e wyczenia odpowiedzialnoci wskazane w dyrektywie o handlu elektronicznym i implementowane do prawa krajowego nie obejmuj swoim zakresem hiperczy i narzdzi wyszukiwawczych (tak: Niemiecki Federalny Trybuna Sprawiedliwoci w sprawie Schoener Werter oraz holenderski sd I instancji w sprawie TechnoDesign v. Stichting Brein). Wskazuje si zatem na poziomie wsplnotowym na brak jednolitej regulacji i okrelenia zasad odpowiedzialnoci z tytuu takich usug. Zgodnie z pkt 42 Preambuy Dyrektywy 2000/31/WE wyczenia w dziedzinie odpowiedzialnoci tzw. Intermediary Service Providers ustanowione we wskazanej dyrektywie obejmuj przypadki, w ktrych dziaalno podmiotu wiadczcego usugi spoeczestwa informacyjnego jest ograniczona do technicznego procesu obsugi i udzielania dostpu do sieci komunikacyjnej, w ktrej informacje udostpniane przez osoby trzecie s przekazywane lub przechowywane czasowo, w celu poprawienia skutecznoci przekazu. Do usug takich naley zaliczy m.in. wyszukiwarki (search engine). Naley podkreli, e wyniki wywietlane w ramach wyszukiwania odzwierciedlaj wycznie treci stron internetowych, do ktrych odnosi si wynik wyszukiwania. W zwizku z powyszym do usunicia niedozwolonej treci z wynikw wyszukiwania konieczne jest uprzednie usunicie dotyczcych jej materiaw ze strony internetowej, do ktrej odnosi si dany wynik wyszukiwania, co w sposb oczywisty pozostaje poza sfer prawnych i technicznych moliwoci operatorw wyszukiwarek. Okoliczno ta stanowi uzasadnienie dla wprowadzenia wyczenia ich odpowiedzialnoci. Rozwizanie tego rodzaju przyjto ju w innych pastwach EOG, m.in. w Austrii i Lichtensteinie. Warunki okrelone w art. 12a ustawy wyczaj odpowiedzialno wycznie tych usugodawcw wiadczcych usugi wyszukiwania, 23

ktrych dziaanie ma czysto techniczny, automatyczny i bierny charakter. Operatorzy narzdzi wyszukiwawczych nie posiadaj wiedzy na temat wyszukiwanych informacji, ani nie maj nad nimi kontroli. Ponadto wskaza naley, e wyczenie odpowiedzialnoci operatorw wyszukiwarek zawarte w art. 12a ustawy nie obejmuje narzdzi specjalnie zaprojektowanych w celu dokonywania narusze praw autorskich, w szczeglnoci takich, w ktrych dochodzioby do interwencji edycyjnej ze strony operatora usugi polegajcej np. na manualnym tworzeniu list/katalogw odesa internetowych, prowadzcych bezporednio do zasobw naruszajcych prawa autorskie. Dodatkowo wskaza naley, i w art. 12a ustawy uyto pojcia usugi narzdzi lokalizacyjnych zamiast wyszukiwarek internetowych, przez co ograniczenie takiej odpowiedzialnoci bdzie mogo mie zastosowanie rwnie w przypadku usug wyszukiwarek innych ni internetowe. Zapis mwicy o udostpnieniu informacji pozwalajcych na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego, w ktrych te dane si znajduj wskazuje, i osoba udostpniajca narzdzia wyszukiwawcze zapewnia jedynie dostp do informacji, w jaki sposb mona uzyska dostp do danych. W zakresie art. 14a ustawy (usuga hiperczy/linkw) wskazano, e wyczenie odpowiedzialnoci dotyczy podawania informacji o konkretnych zasobach systemu teleinformatycznego. Regulacja ta obejmuje zarwno przypadki podawania adresw stron jak rwnie podawania hiperczy. Ponadto, ze wzgldu na konieczno uregulowania kwestii prywatnego przekazywania odnonikw do stron internetowych, w tym za porednictwem poczty elektronicznej wskazuje si, i wyczenie odpowiedzialnoci dotyczy publicznego rozpowszechniania odnonikw do stron internetowych. Nowa regulacja art. 14a ustawy wyranie wskazuje, i wyczenie odpowiedzialnoci dotyczy usugobiorcy, ktry publicznie udostpnia informacje pozwalajce na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego, w ktrym przechowywane s dane jego usugobiorcy. Zatem przepis odnosi si do sytuacji, w ktrych dostawc usugi czy z usugobiorc umowa, zawarta w sposb wyrany lub dorozumiany, odpatna albo nieodpatna, na podstawie ktrej usugodawca zamieszcza w swoich zasobach odesania do danych usugobiorcy. Taka relacja usugodawcy i usugobiorcy zakada, i ten pierwszy posiada co najmniej informacje pozwalajce na skontaktowanie si z usugobiorc, co jest z kolei niezbdne do zastosowania procedury, o ktrej mowa w rozdziale 3a ustawy, wymagajcej od usugodawcy powiadomienia usugobiorcy o otrzymaniu wiarygodnej wiadomoci wniesionej przez zgaszajcego. W tym miejscu naley podkreli, i warunkiem wyczenia odpowiedzialnoci zarwno dostawcy usug hostingowych (art. 14) jak i usug hiperczy linkw (art. 14a) jest w pierwszej kolejnoci brak wiedzy o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci oraz o faktach lub okolicznociach, ktre w sposb oczywisty wiadcz o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci. Zatem z tak skonstruowanego wyczenia odpowiedzialnoci nie bd mogli skorzysta ci dostawcy usug, ktrym mona wykaza, i wiedzieli o bezprawnym charakterze danych przez siebie przechowywanych (hosting) lub do ktrych nastpowao odesanie (linki). Przedmiotowa regulacja ma zapewni, i nie bd zwolnione z odpowiedzialnoci za bezprawne dane podmioty, ktre np. w sposb celowy i wiadomy konstruuj katalogi odesa (linkw), prowadzcych wycznie lub w przewaajcej mierze do zasobw, w ktrych znajduj si bezprawne dane lub ktre w sposb celowy i wiadomy tworz serwisy z myl o przechowywaniu wycznie lub w przewaajcej mierze danych bezprawnych. Drugim warunkiem wyczenia odpowiedzialnoci dostawcy usug hostingowych (art. 14) jak i usug hiperczy/linkw (art. 14a) jest uniemoliwienie dostpu do danych (hosting) lub uniemoliwienie dostpu do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych (hipercza/linki) w przypadku wniesienia urzdowego zawiadomienia lub wiarygodnej wiadomoci. Innymi sowy, z wyczania odpowiedzialnoci nie bd mogli skorzysta dostawcy usug, ktrzy: nie uniemoliwili dostpu do danych lub informacji po otrzymaniu urzdowego zawiadomienia albo wiarygodnej wiadomoci; albo ktrym mona udowodni, i o bezprawnoci danych wiedzieli jeszcze przed otrzymaniem wiarygodnej wiadomoci albo urzdowego zawiadomienia, nawet jeeli po otrzymaniu 24

urzdowego zawiadomienia albo wiarygodnej wiadomoci uniemoliwili dostp do danych lub informacji. Z uwagi na liczne uwagi i wtpliwoci zgaszane w toku prac nad ustaw, dotyczce wpywu przepisw rozdziau 3 i 3a ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn na skuteczno egzekwowania praw w Internecie, w szczeglnoci na skuteczno ochrony praw autorskich w odniesieniu do usugi hostingu oraz usugi udostpniania informacji pozwalajcych na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego (art. 14 i 14a ustawy), wyjanienia wymaga wzajemna relacja tych dwch regulacji. W pierwszej kolejnoci naley zauway, i przepisy ustawy udoskonalaj ju funkcjonujc regulacje oraz wprowadzaj nowe przesanki wyczania odpowiedzialnoci tzw. Intermediary Service Providers, a wic podmiotw, ktre co do zasady jedynie porednicz w wymianie informacji (danych, treci) pomidzy dostawc takiej informacji a jej odbiorc. Zgodnie z brzmieniem przepisw dyrektywy o handlu elektronicznym na poziomie UE dostrzeono potrzeb wprowadzenia przepisw wyczajcych odpowiedzialno dostawcw tego typu usug poredniczcych, jako jeden z warunkw koniecznych dla dynamicznego rozwoju innowacyjnych usug elektronicznych. Z takich bezpiecznych przystani mog zgodnie z dyrektyw korzysta jedynie podmioty, ktre speni okrelone przesanki, uzasadniajce zastosowanie takiego wyczenia. Z uwagi na specyfik i charakter poszczeglnych usug objtych wyczeniem, przesanki wyczenia odpowiedzialnoci s rne dla usugi zwykego przekazu (art. 12), usugi wyszukiwania (art. 12a), usugi cachingu (art. 13), usugi hostingu (art.14) oraz usugi odesa (art.14a). W kadym z tych przypadkw przesanki s tak skonstruowane, aby z jednej strony uwzgldni przedmiot oraz techniczny aspekt usugi, a jednoczenie wykluczy moliwo korzystania z wycze odpowiedzialnoci przez usugodawcw wiadomie naruszajcych prawo lub pomagajcych usugobiorcom w dziaalnoci naruszajcej prawo. Z uwagi na obawy zwizane z usug hostingu (art. 14) oraz usug odesa (art. 14a) naley jeszcze raz podkreli, i zgodnie z przyjtymi regulacjami z wyczenia odpowiedzialnoci bd mogli skorzysta jedynie ci usugodawcy, ktrzy: po wniesieniu urzdowego zawiadomienia lub wiarygodnej wiadomoci uniemoliwi dostp do danych lub informacji oraz ktrym nie bdzie mona udowodni, i o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci wiedzieli. Obie wyej wymienione przesanki musz by spenione cznie. Nie skorzystaj zatem z ochrony bezpiecznej przystani dostawcy usug, ktrzy prowadz serwisy, na ktrych za ich wiedz i zgod zamieszczane s treci bezprawne. Naley rwnie podkreli, i kompleks regulacji rozdziau 3 i 3a ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn nie stanowi wbrew wielu obiegowym opiniom przepisw, ktre przesdzaj o odpowiedzialnoci za bezprawne dane zamieszczone w sieci Internet. Przepisy owe stanowi o tym, kiedy dostawca okrelonej usugi odpowiedzialnoci za dane nie ponosi, co nie oznacza automatycznie, e w pozostaych przypadkach dostawca usugi tak odpowiedzialno ponosi. Innymi sowy, to czy dane zachowanie dostawcy usugi mogoby pociga jego odpowiedzialno cywiln, karn lub administracyjn nie jest przedmiotem regulacji rozdziau 3 i 3a ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn to czy dostawca usugi w danych okolicznociach moe by pocignity do odpowiedzialnoci wynika z materialnych i procesowych przepisw prawa cywilnego, karnego lub administracyjnego oraz stanu faktycznego danej sprawy. Ow rnic doskonale obrazuje przykad dostawcy usug hostingowych, ktry po otrzymaniu wiarygodnej wiadomoci uniemoliwi dostp do danych, a po otrzymaniu sprzeciwu pozostawi dane niedostpnymi (art. 14 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy) w 25

takim przypadku jego odpowiedzialno jest wyczona (pod warunkiem spenienia rwnie drugiej przesanki, tj. brak wiedzy o bezprawnym charakterze danych). Z drugiej strony, uwzgldnienie przez tego samego dostawc usugi sprzeciwu oraz przywrcenie dostpu do danych (art. 15f ust. 1 pkt 1 ustawy) nie oznacza automatycznie, i taki dostawca usugi bdzie ponosi odpowiedzialno za przechowywanie tych danych. W takim przypadku odpowiedzialno dostawcy usugi lub jej brak bdzie zalea od tego, czy regulacje prawa cywilnego, karnego lub administracyjnego oraz okolicznoci danej sprawy pozwalaj uzna przechowywanie okrelonych danych przez usugodawc za naruszenie prawa pocigajce okrelone skutki prawne (sankcje). Biorc powysze pod uwag, oraz majc na wzgldzie problemy zwizane z ochron praw autorskich w Internecie, naley zauway, i ustawa o wiadczeniu usug drog elektroniczn nie jest aktem prawnym waciwym do regulowania zasad odpowiedzialnoci i egzekwowania narusze praw wasnoci intelektualnej w Internecie. W tym miejscu naley podkreli, i art. 14 ust. 1 lit b. dyrektywy o handlu elektronicznym przewiduje, e odpowiedzialno dostawcy usug hostingowych bdzie wyczona, jeeli usugodawca podejmie niezwocznie odpowiednie dziaania w celu usunicia lub uniemoliwienia dostpu do informacji, zarwno wtedy, gdy o bezprawnym charakterze danych zostanie powiadomiony, jak rwnie wtedy, gdy w inny sposb uzyska takie wiadomoci. Obowizujcy przed niniejsz nowelizacj art. 14 ust. 1 ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn spenia wymagania przewidziane w dyrektywie, stanowic, e warunkiem wyczania odpowiedzialnoci dostawcy usug hostingowych jest uniemoliwienie dostpu do danych po uzyskaniu urzdowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomoci o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci. W stanie prawnym przed niniejsz nowelizacj wiarygodna wiadomo nie bya zdefiniowana, co pozwalao na jej szerokie rozumienie, obejmujce zarwno rozmaite formy powiadomienia dostawcy usugi jak rwnie wszelkie inne sytuacje, w ktrych dostawca usugi uzyskiwa informacje o bezprawnym charakterze danych, obejmujce np. samodzielne uzyskanie przedmiotowej wiedzy przez usugodawc. Niniejsz ustaw wiarygodna wiadomo zostaa zdefiniowana w taki sposb, i obejmuje ona jedynie powiadomienia przesyane usugodawcy przez zgaszajcego, a tym samym w pojciu wiarygodnej wiadomoci przestaje mieci si sytuacja uzyskania takiej wiedzy w sposb inny anieli za porednictwem powiadomienia. W zwizku z powyszym, celem zapewnienia zgodnoci z dyrektyw o handlu elektronicznym, w art. 14 dodano ust. 1a, w ktrym przewidziano, e wyczeniem odpowiedzialnoci bdzie objty rwnie taki dostawca usug hostingowych, ktry nie posiada wiedzy o bezprawnym charakterze danych, a dostp do danych uniemoliwi po uzyskaniu wiarygodnych informacji o bezprawnym charakterze danych w dowolny sposb inny anieli za porednictwem urzdowego zawiadomienia lub wiarygodnej wiadomoci. W takiej sytuacji decyzja o uniemoliwieniu dostpu do danych jest podyktowana wyczenia wasn wiedz i ocen dostawcy usugi, a nie jak w przypadku wiarygodnej wiadomoci wiedz i ocen zgaszajcego, a tym samy nie ma potrzeby stosowania w tym przypadku procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych, przewidzianej w rozdziale 3a. Analogiczne rozwizanie zostao przewidziane w art. 14a ust. 2 w stosunku do wyczenia odpowiedzialnoci dostawcy usugi odesa (linkw). Podkrelenia wymaga fakt, i zagadnienia wyczenia odpowiedzialnoci usugodawcw z tytuu wiadczenia usug drog elektroniczn okrelone w rozdziale trzecim ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn znajduj zastosowanie w yciu codziennym. Doktryna wskazuje jednak, e w tym zakresie istnieje luka prawna, ktra wymaga uzupenienia, a mianowicie 26

przepisy ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn nie zawieraj regulacji dotyczcych wyczenia odpowiedzialnoci w przypadku wiadczenia drog elektroniczn usug polegajcych na dostarczaniu odnonikw do stron internetowych oraz wiadczenia usug wyszukiwania. W tym miejscu naley pamita o wyroku Trybunau Sprawiedliwoci UE z dnia 23 marca 2010 r. w sprawach poczonych C-236/08 i C-238/08. Wprowadzenie nowych regulacji w zakresie wyczenia odpowiedzialnoci usugodawcw spowodowao konieczno odpowiedniego dostosowania brzmienia art. 15 u..u.d.e., w celu objcia nim rwnie podmiotw wiadczcych usugi wyszukiwania oraz usugi publicznego udostpniania informacji pozwalajcych na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego. Procedura zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych zostaa pominita w ramach prac nad Dyrektyw 2000/31/WE, pozostawiajc dookrelenie formalnoci dotyczcych tej procedury Pastwom Czonkowskim, z ktrych zadania tego podja si np. Finlandia, ktra zastosowaa w peni procedur notice and takedown w Act on provision of information society services (458/2002). Procedura nie dotyczy naruszenia dbr osobistych lub innych praw ni autorskie oraz pokrewne. Ponadto Rzd Fiski zdecydowa, e powiadomienie moe pochodzi zarwno od posiadacza praw autorskich lub praw pokrewnych, jak i od jego reprezentanta. W Finlandii brak informacji dotyczcej nazwiska oraz danych kontaktowych zawiadamiajcego powoduje, i powiadomienie jest niewane. Szczegln uwag zwrci naley, i opisana w Finlandii procedura notice and takedown przewiduje uzupenienie brakw powiadomienia. Ponadto, naruszyciel ma 14 dni od otrzymania powiadomienia na przedstawienie swoich zarzutw bezporednio zawiadamiajcemu, przesyajc ich kopi usugodawcy. Osoba, ktra przekazaa faszywe informacje czy to w powiadomieniu czy w zarzutach odpowiada za powsta szkod. Jakkolwiek nie jest odpowiedzialny albo odpowiada w ograniczonym zakresie jeli zawiadamiajcy posiada uzasadnione podstawy, aby przypuszcza, e jego informacje s prawdziwe albo zafaszowane informacje s mniejszej wagi. W Wielkiej Brytanii postanowienia dyrektywy 2000/31/WE zostay implementowane w Electronic Commerce Regulations z 2002 r. Akt ten zawiera otwart list czynnikw, ktre s istotne dla sdu przy ocenie czy nastpio prawidowe powiadomienie usugodawcy tzn. czy zosta on poinformowany w taki sposb, e powsta po jego stronie stan faktycznej wiedzy o bezprawnym charakterze przechowywanych treci. Sd moe wzi pod uwag, czy usugodawca otrzyma powiadomienie na adres, ktry jest zobowizany poda jako adres kontaktowy, czy powiadomienie zawiera imi i nazwisko oraz adres powiadamiajcego, czy zostay podane szczegowe informacj umoliwiajcego zlokalizowanie spornych treci oraz szczegowe informacje o charakterze bezprawnoci spornych treci ze wskazaniem na czym ta bezprawno polegaa. Electronic Commerce Regulations nie zawiera wycze odpowiedzialnoci usugodawcy wzgldem usugobiorcy w przypadku niezasadnego zablokowania treci po otrzymaniu zawiadomienia o ich bezprawnym charakterze. Postanowienia dyrektywy 2000/31/WE zostay wdroone rwnie do woskiego porzdku prawnego w Decreto Legislativo z 2003 r. Zgodnie z tym aktem obowizek podjcia przez usugodawc stosownych dziaa dotyczcych informacji o charakterze bezprawnym zosta uzaleniony od uzyskania zawiadomienia od kompetentnego w tym zakresie organu. Zatem wyczona jest odpowiedzialno usugodawcy za przechowywane treci w przypadku braku jego wiedzy co do bezprawnoci danych, za po otrzymaniu takiej informacji w przypadku ich usunicia albo zablokowania dostpu do nich. Francuski ustawodawca wprowadzi regulacj, zgodnie z ktr domniemanie wiedzy o bezprawnym charakterze informacji powstaje w przypadku otrzymania przez usugodawc wiadomoci, ktra spenia, okrelone w prawie krajowym warunki. Wiadomo ta, aby moga by uznana za tzw. wiarygodn musi zawiera: dat dokonania zawiadomienia, informacje identyfikujce wnoszcego wiadomo, podanie lokalizacji bezprawnych treci oraz uzasadnienia dania zablokowania treci uznanych przez wnoszcego wiadomo za nielegalne. 27

Procedura uniemoliwiania dostpu zostaa rwnie ujta w przepisach prawnych krajw spoza Unii Europejskiej. W amerykaskiej ustawie z 1998 r. Digital Millenium Copyright Act (DMCA) otrzymaa nazw notice and takedown. DMCA okrela jakie czynnoci powinny zosta wykonane, aby doprowadzi do uniemoliwiania dostpu do informacji naruszajcych prawo. Wprawdzie przedstawiona w DMCA procedura wyczenia odpowiedzialnoci dostawcw usug elektronicznych (np. administratora treci wprowadzanych na witryn/strony internetowe) odnosi si jedynie do utworw chronionych prawem autorskim, jednak nie ma wtpliwoci, e moe ona mie zastosowanie niezalenie od rodzaju naruszanych praw i z uwagi na ciekawe rozwizania moe stanowi wskazwk dla wpisania podobnych rozwiza do ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Warunkiem ponoszenia odpowiedzialnoci przez usugodawc za bezprawne treci jest posiadanie przez niego wiedzy o tym naruszeniu, ktre jest moliwe na skutek powiadomienia usugodawcy, ktre powinno zawiera: wasnorczny lub cyfrowy podpis waciciela praw autorskich, opis utworu , ktrego dotyczy naruszenie, opis materiau, ktry narusza prawa autorskie do utworu w sposb umoliwiajcy jego odnalezienie, informacje umoliwiajce kontakt z dokonujcym zgoszenie oraz owiadczenia o pozostawaniu w dobrej wierze co do tego, i opisany materia nie zosta umieszczony przez uprawnionego, ani za jego zgod, ani w zgodzie z obowizujcym prawem oraz skadana informacja jest prawidowa, a take owiadczenie, pod grob kary za krzywoprzysistwo, e skadajcy zawiadomienie jest umocowany do dziaania w imieniu uprawnionego. DMCA dopuszcza w pewnych sytuacjach procedur uzupenienia informacji zawartych w zawiadomieniu. W sytuacji, gdy zgoszenie spenia wszystkie wymagania, usugodawca obowizany jest zawiadomi potencjalnego naruszyciela, czyli osob, ktra umiecia sporny utwr w sieci o otrzymaniu zawiadomienia i usuniciu utworu. Naruszyciel ma moliwo zoenia zarzutw, ktre rwnie musz speni okrelone wymagania. Jeli usugodawca prawidowo i niezwocznie poinformowa waciciela strony, do ktrej uniemoliwiono dostpu o otrzymaniu zawiadomienia, a jednoczenie nie otrzyma od niego zarzutw, to jest on zwolniony z odpowiedzialnoci. W przypadku otrzymania prawidowo sformuowanych zarzutw, usugodawca powinien przesa ich kopi podmiotowi dokonujcemu zgoszenia z zastrzeeniem, e strona zostanie ponownie aktywowana po upywie 10 dni roboczych, nie pniej ni w cigu 14 dni, chyba e usugodawca otrzyma zawiadomienie, e zgaszajcy wszcz odpowiednie postpowanie, majce na celu wydanie przez sd nakazu uniemoliwienia dostpu do strony przez usugodawc. Praktyka wskazuje, e odpowiedzialno administratora treci wprowadzanych na witryn/strony internetowe jest coraz wikszym problemem, co wynika z dziaa i zakresu czynnoci jakie on podejmuje, bdc jednoczenie podmiotem, do ktrego uprawnieni/poszkodowani bd najczciej kierowali swoje roszczenia. Wynika to z faktu, i dostawca usug internetowych pozostaje atwo identyfikowalny w porwnaniu do mniej lub bardziej anonimowego usugobiorcy. Orzecznictwo sdw polskich i zagranicznych wskazuje, e dostawcy usug internetowych znajduj si w trudnej sytuacji, ktrej rozwizanie mogoby polega na kontroli zamieszczanych treci, co z ca pewnoci nie suy uatwieniu dziaalnoci usugodawcom, a dodatkowo godzioby w podstawowe wolnoci obywatelskie zamieszczone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W zwizku z powyszym najbardziej prawidowym rozwizaniem wydaje si opisanie procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych w ustawie o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Zapewni to usugodawcom ochron od odpowiedzialnoci za przechowywane w sieci treci niedozwolone, oczywicie po spenieniu okrelonych przesanek. Dodatkowo procedura moe by przydatna dla osb, ktre posiadaj informacje o takich bezprawnych treciach zamieszczonych w sieci i chc ich wycofania. W obecnym stanie prawnym brak szczegowych regulacji dotyczcych procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych. Z powyszych wzgldw postanowiono wskaza kolejne etapy tej procedury, ze szczeglnym uwzgldnieniem elementw wiarygodnej wiadomoci, wskazaniem terminw dokonania poszczeglnych czynnoci oraz okreleniem elementw sprzeciwu usugobiorcy. Procedura zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych znajduje zastosowanie w odniesieniu do dwch kategorii usug: usugi hostingu (art. 14) oraz usugi hiperlinkw 28

(art. 14a). Ze wzgldu na szczegln specyfik procedura zgaszania i uniemoliwiania dostpu nie bdzie miaa zastosowania do zwykego przekazu (art. 12, mere conduit), usug wyszukiwania danych (art. 12a, search engines) oraz cachingu (art. 13). Zgodnie z art. 15b ust. 1 ustawy wiarygodn wiadomo moe wnie osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadajca osobowoci prawnej, a wic de facto kady, kto posiada informacje o bezprawnych danych zamieszczonych w sieci Internet. Wiarygodna wiadomo moe dotyczy kadych treci, ktre mona okreli jako bezprawne, tj. naruszajce przepisy prawa powszechnie obowizujcego, a wic mog to by treci naruszajce przepisy prawa karnego, administracyjnego czy prawa cywilnego. Biorc pod uwag bardzo szeroki wachlarz spraw, w ktrych moe by wniesiona wiarygodna wiadomo, ustawa nie wymaga od zgaszajcego wykazania indywidualnego interesu prawnego w uniemoliwieniu dostpu do okrelonych danych. Wiarygodna wiadomo musi zosta zaopatrzona w uzasadnienie wskazujce na istnienie naruszenia, ale jednoczenie zgaszajcy nie musi wykazywa, i ma interes prawny w tym, e okrelone dane zostan usunite, np. w przypadku dania przez dowoln osob fizyczn usunicia treci naruszajcych prawo karne poprzez publiczne propagowanie totalitarnego ustroju pastwa, osoba taka nie musi wykazywa, jaki ma interes prawny w tym, aby treci takie zostay usunite. W powyszym zakresie w zasadzie nie zachodz adne merytoryczne zmiany w stosunku do stanu prawnego przed niniejsz nowelizacj (art. 14 ust. 1 ustawy w brzmieniu przed zmianami). Jednoczenie, celem niniejszej regulacji jest m.in. upowszechnienie wiedzy i zwikszenie praktycznego zastosowania mechanizmw funkcjonujcych w polskim porzdku prawnym od 10 lat, tj. od 2002 r., w ktrym uchwalono przepisy ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Przepis art. 14 ust. 1 ustawy w brzmieniu przed zmianami stanowi bowiem, i warunkiem wyczenia odpowiedzialnoci dostawcy usug hostingowych jest, poza brakiem wiedzy, uniemoliwienie dostpu do bezprawnych danych. Jednoczenie ustawa w dotychczasowym ksztacie nie zawieraa adnych przepisw opisujcych, w jaki sposb dostawca usug ma uniemoliwi dostp do danych, co jest zmieniane niniejsz ustaw poprzez regulacj nowego rozdziau 3a, wprowadzajcego procedur uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych. Wobec braku ustawowej procedury uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych spoeczna wiadomo na temat moliwoci wniesienia wiarygodnej wiadomoci jest niska. Wprowadzenie ustawowej procedury, w poczeniu z naoonym na dostawcw usug elektronicznych obowizkiem zamieszczania na stronie internetowej formularza wiarygodnej wiadomoci, powinno przyczyni si do zwikszenia wiadomoci na temat moliwoci wniesienia wiarygodnej wiadomoci, a przez to do zwikszenia praktycznego wykorzystania instrumentw prawnych od lat funkcjonujcych w polskim porzdku prawnym. Ponadto, niniejsza ustawa rozszerza moliwo wniesienia wiarygodnej wiadomoci o usug odesa (linkw), co rwnie powinno zwikszy jej praktyczne wykorzystanie. Istotny dla potencjalnych zgaszajcych moe by rwnie fakt, i nowelizacja powinna usprawni procedur rozpatrywania wiarygodnych wiadomoci, gdy dotychczasowy wymg dziaania niezwocznego (art. 14 ust. 1 ustawy przed zmianami) zostaje uzupeniony o wymg dziaania w sposb niezwoczny, nie duszy ni 3 dni robocze od dnia otrzymania przez usugodawc wiarygodnej wiadomoci. Omawiana procedura, rozpoczyna si od przesania przez zgaszajcego do usugodawcy wiarygodnej wiadomoci, ktra powinna zawiera wszystkie wymienione enumeratywnie elementy, obejmujce: 1) imi, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazw lub firm oraz siedzib i adres oraz adres elektroniczny,

29

2) jednoznaczne wskazanie danych, ktre naruszaj prawo oraz wskazanie adresw internetowych i miejsc, gdzie te dane s dostpne lub jednoznaczne wskazanie informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych naruszajcych prawo oraz wskazanie adresw internetowych i miejsc, gdzie te informacje s dostpne, 3) uzasadnienie wskazujce na istnienie naruszenia zawierajce w szczeglnoci wskazanie naruszonego prawa, opis sposobu naruszenia prawa oraz jeeli wiadomo dotyczy naruszenia prawa okrelonego podmiotu wskazanie tego podmiotu; 4) owiadczenie zgaszajcego o: zgodnoci z prawd przedstawionych informacji, braku zgody na zamieszczenie danych, o ktrych mowa w pkt 2, w sieci Internet albo innej okolicznoci wskazujcej na konieczno uniemoliwienia dostpu do danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych zamieszczonych w sieci Internet. Wiarygodna wiadomo powinna zawiera dane identyfikujce zgaszajcego, przez co naley rozumie przede wszystkim imi, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazw lub firm oraz siedzib i adres oraz adres elektroniczny zgaszajcego w zalenoci od tego, czy zgaszajcym jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadajca osobowoci prawnej. Analogiczne wymogi dotycz danych identyfikujcych wnoszcego sprzeciw usugobiorc. Wymg jednoznacznego wskazania danych, ktre naruszaj prawo oraz wskazania adresw internetowych i miejsc, gdzie te dane s dostpne (pkt 2 powyej) naley rozumie w ten sposb, i wiadomo zgaszajcego, aby moga zosta uznana za kompletn i wiarygodn, musi opisywa jakie dane s objte zgoszeniem oraz precyzyjnie wskazywa gdzie owe dane si znajduj. Tytuem przykadu, jeeli zgaszajcy wnosi o uniemoliwienie dostpu do nielegalnie jego zdaniem upublicznionego filmu, powinien wskaza, i wiadomo dotyczy treci audiowizualnych zatytuowanych Przykadowy film, dostpnych pod adresem: http://przykladowyadres.com. Moe si zdarzy i tak, e bezprawne - zdaniem zgaszajcego - dane dotycz treci zamieszczonych jedynie w czci witryny internetowej w takim przypadku poza opisem tych danych oraz wskazaniem adresu, pod ktrym s dostpne, celowym bdzie rwnie precyzyjne wskazanie jakiej czci witryny dotyczy zgoszenie (np. tekst rozpoczynajcy si od sw..., koczcy si na sowach... , znajdujcy si pod nagwkiem...). Analogiczne zasady dotycz wnoszenia wiarygodnych wiadomoci dotyczcych usug, o ktrych mowa w art. 14a w takim wypadku zgaszajcy powinien jednoznaczne wskaza na informacje pozwalajce na zlokalizowanie danych naruszajcych prawo (zidentyfikowanie konkretnego odesania, np. poprzez zacytowanie treci, jak odesanie jest opisane) oraz wskazanie adresw internetowych i miejsc, gdzie te informacje s dostpne (http://przykladowylink.pl). Uzasadnienie wiarygodnej wiadomoci musi by na tyle precyzyjne i wyczerpujce, aby dostawca usug elektronicznych by w stanie oceni, czy wiadomo jest rzeczywicie wiarygodna. Powiadomienie to dla wywoania przewidzianych w ustawie skutkw powinno by wystarczajco precyzyjne i poparte dowodami zgodnie interpretacj art. 14 ust. 1 dyrektywy o handlu elektronicznym wyraon w wyroku Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej w sprawie C-324/09 LOral przeciwko eBay. Naley mie na uwadze, e zgodnie z tym wyrokiem samo powiadomienie o bezprawnoci danych lub informacji niepoparte odpowiednimi danymi i nie do wiarygodne nie moe automatycznie prowadzi do pozbawienia moliwoci skorzystania ze zwolnienia z odpowiedzialnoci przewidzianego w art. 14 dyrektywy 2000/31 (pkt 122 wyroku). Celem zagwarantowania, i jedynie wiarygodna wiadomo bdzie podstaw uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, w art. 15c ust. 2 przewidziano, e usugodawca moe zada od zgaszajcego uzupenienia wiadomoci niezawierajcej wszystkich elementw, o ktrych mowa w art. 15b ust. 2, w tym nie zawierajcej uzasadnienia wskazujcego na istnienie naruszenia, speniajcego wymagania art. 15b ust. 2 pkt 3 ustawy. -

30

Zatem za wiarygodn wiadomo moe by uznana jedynie taka wiadomo, ktra zawiera wszystkie elementy przewidziane w art. 15b ust. 2 ustawy. Wiarygodna wiadomo jest skadana za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej. Wiarygodna wiadomo moe zosta wniesiona osobicie przez zgaszajcego albo przez penomocnika. Odrbne przepisy prawa reguluj zasady ustanawiania oraz dziaania poprzez penomocnika w stosunkach cywilno-, karno- oraz administracyjno-prawnych, w zwizku z powyszym nie zachodzi potrzeba powtarzania przedmiotowych regulacji w przepisach ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Przepisy ustawy zobowizuj usugodawc do zamieszczenia formularza wiarygodnej wiadomoci na swojej stronie internetowej. W przypadku, gdy zgaszajcy zoy wiadomo, ktra nie bdzie zawieraa wszystkich obligatoryjnych elementw wiarygodnej wiadomoci okrelonych w ustawie, w tym nie bdzie zawiera uzasadnienia albo uzasadnienie nie bdzie zawierao informacji wskazujcych na istnienie naruszenia, usugodawca po jego otrzymaniu zwrci zgaszajcemu nieprawidowo wypenion wiadomo oraz poinformuje zgaszajcego o brakach formalnych wiarygodnej wiadomoci. Zgaszajcy, po uzupenieniu ma moliwo ponownego zoenia wiadomoci. W tym miejscu warto zaznaczy, i ju przed niniejsz nowelizacj ustawa o wiadczeniu usug drog elektroniczn stawiaa dostawcom usug hostingowych, chccym skorzysta z wyczenia odpowiedzialnoci, warunek uniemoliwienia dostpu do bezprawnych danych, nie dajc jednoczenie wskazwek co do procedury, w jakiej dostp do danych mia by uniemoliwiany, nie okrelajc rwnie jakie informacje musz zosta zawarte w wiarygodnej wiadomoci. W efekcie kady dostawca usug elektronicznych samodzielnie okrela wewntrzn procedur uniemoliwienia dostpu do danych, a otrzymywane wiarygodne wiadomoci mogy znaczco rni si od siebie zarwno w zakresie treci jak i formy. Zatem wprowadzona ustaw procedura uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych pozwala na standaryzacj procesu. Wartoci dodan w porwnaniu do dotychczasowego stanu prawnego jest wymg zamieszczania na stronie internetowej dostawcy usugi formularza wiarygodnej wiadomoci, co moe mie pozytywny efekt zarwno dla dostawcw usug jak i potencjalnych zgaszajcych. Z jednej strony formularz wiarygodnej wiadomoci moe ujednolici otrzymywane wiarygodne wiadomoci co najmniej w zakresie podstawowych informacji jakie wiadomo taka musi zawiera, jednoczenie nie generujc znaczcych kosztw jednorazowych zwizanych z przygotowaniem samego formularza zgodnie z wymogami art. 15b ust. 2 ustawy. Standaryzacja procedury i ujednolicenie wiarygodnych wiadomoci moe by czynnikiem wpywajcym pozytywnie na koszty biecej obsugi napywajcych wiarygodnych wiadomoci. Z drugiej strony, zakres informacji jakie musz znale si w wiarygodnej wiadomoci zasadniczo nie odbiega od informacji jakie w praktyce s przekazywane przez zgaszajcych na gruncie regulacji prawnych obowizujcych przed niniejsz nowelizacj, a wprowadzenie moliwoci korzystania z formularza wiarygodnej wiadomoci powinno wydatnie uatwi zgaszajcym wnoszenie takich wiadomoci. Usugodawca niezwocznie, nie pniej ni w terminie 3 dni roboczych od otrzymania wiarygodnej wiadomoci, a wic wiadomoci speniajcej wszystkie wymogi okrelone w art. 15b ust. 2, uniemoliwiania dostp do bezprawnych danych (usuga hostingu) lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych (usuga hiperczy) i przekazuje usugobiorcy (w formie elektronicznej), w terminie 7 dni roboczych od dnia uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, uzasadnienie uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji. Zatem usugobiorca zostanie poinformowany nie tylko o fakcie ale rwnie o przyczynach uniemoliwienia dostpu, gdy bdzie mg si zapozna z uzasadnieniem, co umoliwi podjcie decyzji o ewentualnym wniesieniu sprzeciwu. Naley zaznaczy, i dostawca usug przele usugobiorcy jedynie uzasadnienie uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, ktre moe by powtrzeniem uzasadnienia zawartego w wiarygodnej wiadomoci, niemniej jednak na tym etapie procedury dostawca usugi nie jest uprawniony 31

do przekazania usugobiorcy wiarygodnej wiadomoci w caoci wraz z danymi identyfikujcymi zgaszajcego, co jest rozwizaniem majcym chroni dane osobowe zgaszajcego. W przeciwnym wypadku, dane osobowe zgaszajcego (wraz z adresem) mogyby trafi do anonimowego usugobiorcy, ktry nie jest zobowizany do zidentyfikowania si, gdy moe zrezygnowa z wniesienia sprzeciwu. Uniemoliwianie dostpu do bezprawnych danych lub do informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych przez usugodawc nie powinno by utosamiane z nieodwracalnym usuniciem danych w zasobw teleinformatycznych usugodawcy. Innymi sowy, dostawca usugi jest obowizany w tym przypadku do uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, bez koniecznoci trwaego usunicia kwestionowanych danych z zasobw teleinformatycznych, co jest istotne biorc pod uwag, i usugobiorca moe zgosi sprzeciw wobec uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, ktrego skutkiem moe by przywrcenie dostpu do tych danych lub informacji. W przypadku uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, usugobiorca, w cigu 3 dni roboczych o dnia otrzymania zawiadomienia, ma prawo zoy sprzeciw wobec uniemoliwienia dostpu, przesyajc go usugodawcy. Sprzeciw, aby mg wywrze odpowiedni skutek, musi take spenia okrelone wymogi formalne, tzn. zawiera wszystkie nastpujce informacje: 1) imi, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazw lub firm oraz siedzib i adres oraz adres elektroniczny usugobiorcy, 2) opis danych lub informacji, do ktrych dostp zosta uniemoliwiony, 3) uzasadnienie wskazujce na brak podstaw do uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, w szczeglnoci informacje o posiadaniu zgody zgaszajcego na zamieszczenie danych lub informacji w sieci Internet albo wskazanie dziaania w ramach dozwolonego uytku, 4) owiadczenie usugobiorcy o zgodnoci z prawd przedstawionych informacji. Usugodawca, w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania uzasadnionego sprzeciwu, przywraca dostp do danych albo odrzuca sprzeciw. Usugodawca ma obowizek, w przypadku przywrcenia dostpu danych, przesa zgaszajcemu sprzeciw usugobiorcy wraz z informacj, e zgaszajcy moe podj czynnoci prawne majce na celu ochron naruszonych praw. W przypadku odrzucenia sprzeciwu usugodawca przesya usugobiorcy wiarygodn wiadomo wraz z informacj o przysugujcym prawie do podjcia czynnoci majcych na celu ochron naruszonych praw. Na tym etapie procedury zarwno zgaszajcy jak i usugobiorca s podmiotami, ktre si dobrowolnie zidentyfikoway, a tym samym dostawca usugi, w zalenoci od podjtej przez siebie decyzji co do odrzucenia albo uwzgldnienia sprzeciwu, powinien przesa zgaszajcemu sprzeciw albo usugobiorcy wiarygodn wiadomo, co umoliwi stronie, ktra uwaa, e jej prawa zostay naruszone, dochodzenie swoich praw m.in. w postpowaniu przed sdem powszechnym. W przypadku uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych odpowiedzialno odszkodowawcza usugodawcy wzgldem usugobiorcy jest wyczona (art. 15d ust. 2 oraz art. 15f ust. 2). W ustawie przewidziano, i na poszczeglnych etapach procedury usugodawca, bdcy najczciej de facto porednikiem w sporze pomidzy zgaszajcym a usugobiorc, przekazuje stronom sporu odpowiednio sprzeciw (art. 15f ust. 1) albo wiarygodn wiadomo (art. 15f ust. 1 pkt 2), dziki czemu strony sporu mog si dobrowolnie zidentyfikowa, co jest warunkiem koniecznym dochodzenia swoich roszcze przez ktrkolwiek ze stron sporu przed sdem powszechnym. Naley podkreli, i w szczeglnoci usugobiorcy, ktrzy chc pozosta anonimowi wobec usugodawcy i zgaszajcego, nie maj obowizku identyfikowania si, gdy wniesienie sprzeciwu jest ich prawem (nieobecnym w dotychczasowych przepisach ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn), a nie obowizkiem, w zwizku z czym usugobiorca sprzeciwu wnosi nie musi. Mona zaoy, i w wikszoci przypadkw, w ktrych wiarygodna wiadomo bdzie dotyczya treci bezprawnych, w 32

szczeglnoci zamieszczonych w sieci z naruszeniem praw autorskich, usugobiorcy nie bd skadali sprzeciwu zachowujc anonimowo. Jeeli jednak usugobiorca uzna, i uniemoliwienie dostpu nastpio bezpodstawnie, bdzie mg dochodzi ochrony swoich praw skadajc usugodawcy sprzeciw. W takim przypadku, zarwno zgaszajcy jak i usugobiorca, po wzajemnym zidentyfikowaniu si, bd mogli kontynuowa spr bezporednio (czyli bez porednictwa usugodawcy), ktry w przypadku braku porozumienia bdzie mg zosta przedstawiony do rozstrzygnicia przez waciwy sd powszechny. Biorc pod uwag, i procedura uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji moe znale zastosowanie w bardzo rnych stanach faktycznych i prawnych, nie jest moliwe precyzyjne okrelenie czasu trwania procedury w kadym przypadku. Co wicej, zaistnienie lub dugo trwania niektrych etapw procedury zale wyczenie od decyzji i zachowa zgaszajcego, usugodawcy lub usugobiorcy. Zakadajc najbardziej standardow sytuacj, tj. prawidowe wniesienie wiarygodnej wiadomoci dotyczcej danych, ktrych bezprawny charakter nie budzi wtpliwoci mona zaoy nastpujcy przebieg i czas trwania procedury. Dostawca usug, chcc skorzysta z wyczenia odpowiedzialnoci, jest obowizany do niezwocznego uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji, w kadym przypadku musi to zrobi nie pniej ni w terminie 3 dni od dnia otrzymania wiarygodnej wiadomoci. Termin na uniemoliwienie dostpu do danych lub informacji ma kluczowe znaczenie dla caej procedury, gdy determinuje jak szybko bezprawne dane bd usunite z sieci Internet, potencjalnie wpywajc na organizacj obsugi wiarygodnych wiadomoci przez usugodawc. Jeeli usugodawca zdecyduje si na podstawie wiarygodnej wiadomoci na uniemoliwienie dostpu do danych lub informacji, powinien w terminie 7 dni roboczych od uniemoliwienia dostpu poinformowa o tym fakcie usugobiorc. Tak poinformowany usugobiorca ma 3 dni robocze na zoenie sprzeciwu wobec uniemoliwienia dostpu do danych lub informacji. Biorc pod uwag, e uniemoliwienie dostpu do danych lub informacji nastpuje na podstawie wiadomoci, ktr usugodawca uzna za wiarygodn, a ktra dotyczy treci o charakterze bezprawnym, mona zaoy, e w zdecydowanej wikszoci przypadkw usugobiorcy nie bd wnosili sprzeciwu. Zatem standardowy termin trwania procedury to 10 dni od momentu wniesienia wiarygodnej wiadomoci do upywu terminu na wniesienie sprzeciwu. Jeeli usugobiorca wniesie sprzeciw, dostawca usug elektronicznych ma nastpnie 3 dni robocze liczone od dnia otrzymania sprzeciwu na podjcie decyzji, czy sprzeciw odrzuca i pozostawia dane niedostpnymi, czy te sprzeciw uwzgldnia i przywraca dostp do danych. W przypadku wniesienia sprzeciwu procedura moe wyduy si do maksymalnie 16 dni roboczych od momentu wniesienia wiarygodnej wiadomoci do momentu rozpatrzenia sprzeciwu przez usugobiorc. Jeeli wiadomo albo sprzeciw bd zawieray braki, procedura ulegnie wydueniu stosownie do czasu niezbdnego na ich uzupenienie. Zastosowanie przewidzianej w rozdziale 3a procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych wycza odpowiedzialno usugodawcy (karn, cywiln lub administracyjn) w przypadku podjcia przez dostawc usugi decyzji o uniemoliwieniu dostpu do danych lub informacji. Podkrelenia wymaga fakt, i to wyczenie odpowiedzialnoci dotyczy roszcze opartych na winie (np. roszczenia odszkodowawczego), ale nie roszcze zakazowych (np. roszczenia o zaniechanie narusze). Rozszerzenie tej odpowiedzialnoci jest niemoliwe, gdy nie wskazuj na to przepisy dyrektywy 2000/31/WE, ktre i tak ju liberalizuj zasady odpowiedzialnoci host providera, w stosunku do odpowiedzialnoci na zasadach oglnych. Ustawa stanowi, e umylne przesyanie usugodawcy rodkami komunikacji elektronicznej wiadomoci wskazujcych na dane, ktre nie naruszaj prawa lub wskazujcych na informacje, pozwalajce na zlokalizowanie danych, ktre nie naruszaj prawa, celem uniemoliwienia dostpu do takich danych lub informacji stanowi czyn nieuczciwej konkurencji (art. 15h). Celem przedmiotowej regulacji jest zapobieganie sytuacjom, w ktrych mechanizm zgaszania i uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji bdzie wykorzystywany jako narzdzie nieuczciwej walki pomidzy przedsibiorcami. Biorc pod uwag, i czyn opisany w art. 15h ustawy zosta uznany za czyn nieuczciwej konkurencji, przepisy ustawy nie powinny w aden sposb utrudnia lub uniemoliwia skadania wiarygodnych wiadomoci przez osoby fizyczne, zgaszajce naruszenia bez zwizku z prowadzon przez siebie dziaalnoci gospodarcz lub zawodow. 33

Wprowadzenie mechanizmu, ktrego celem jest niedopuszczenie do skadania nieprawdziwych wiadomoci inicjujcych procedur uniemoliwienia dostpu do danych, jest konieczne biorc pod uwag dowiadczenia, jakie w tym zakresie zgromadziy inne pastwa, ktre wczeniej wdroyy analogiczne procedury. Przykadowo, na podstawie 512(f) tytuu 17 Kodeksu Stanw Zjednoczonych (artyku wprowadzony do United States Code przepisami Digital Millennium Copyright Act), kada osoba, ktra wiadomie zgasza potrzeb usunicia danych, ktre nie naruszaj przepisw prawa autorskiego, ponosi odpowiedzialno odszkodowawcz zarwno wobec dostawcy usug elektronicznych jak rwnie wobec domniemanego sprawcy naruszenia, przy czym odpowiedzialno obejmuje rwnie poniesiony koszty pomocy prawnej. Podobnie w Finlandii, gdzie na podstawie ustawy o wiadczeniu usug spoeczestwa informacyjnego (458/2002) kady podmiot, ktry przesya usugodawcy zgoszenia zawierajce nieprawdziwe informacje, lub podaje nieprawd w daniach kierowanych do sdu, ponosi pen odpowiedzialno za szkody wyrzdzone swoim dziaaniem. Prawodawca w Finlandii zastrzeg, i odpowiedzialno odszkodowawcza nie powstaje albo wysoko odszkodowania moe by zmniejszona, jeeli zgaszajcy mia uzasadnione podstawy uznawa informacje podawane w zgoszeniu za prawdziwe albo jeeli nieprawdziwe informacje maj jedynie znikome znaczenie dla prawy, uwzgldniajc cao informacji przekazanych w zgoszeniu lub daniu skierowanym do sdu. Pomimo odpowiedzialnoci odszkodowawczej za nieprawdziwe zgoszenia, okazuje si, i wystpuje zjawisko zgaszania nieprawdziwych wiadomoci dajcych usunicia z sieci danych, ktre nie s bezprawne, przy czym w rd najczstszych przyczyn tego typu dziaa wymienia si walk z konkurencj oraz ch usunicia z sieci niekorzystnych dla zgaszajcego informacji (walka z krytyk). Biorc powysze pod uwag w peni zasadne jest wprowadzenie regulacji, ktra poza oglnymi zasadami odpowiedzialnoci odszkodowawczej, powinna skutecznie zniechca do wnoszenia nieprawdziwych wiadomoci, celem usunicia danych i informacji, ktre nie s bezprawne, poprzez uznanie takich zachowa za czyn nieuczciwej konkurencji. W tym miejscu naley podkreli, i zastosowanie przez zgaszajcego przepisw art. 14 oraz 14a wraz z now procedur zgaszania i uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji (rozdzia 3a) nie jest warunkiem dopuszczalnoci skorzystania z ochrony prawnej realizowanej przez sdy. Innymi sowy, skorzystanie przez zgaszajcego z procedury przewidzianej w art. 3a ustawy nie jest warunkiem dopuszczalnoci drogi sdowej. Zatem zgaszajcy nie jest zmuszony do korzystania z procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji przed wniesieniem sprawy do waciwego organu administracji lub sdu (w zalenoci od natury zidentyfikowanych narusze: cywilno, karno lub administracyjno-prawnych). Ponadto, jeeli nie sprzeciwiaj si temu przepisy odrbne, zgaszajcy moe skorzysta z narzdzi przewidzianych w ustawie o wiadczeniu usug drog elektroniczn, jednoczenie realizujc roszczenia przysugujce mu na mocy przepisw prawa cywilnego, karnego lub administracyjnego (w zalenoci od charakteru narusze). Co wicej, decyzja dostawcy usugi o odmowie uniemoliwienia dostpu, o uniemoliwieniu dostpu, albo o przywrceniu dostpu nie ma dla zgaszajcego oraz usugobiorcy charakteru prawnie wicego rozstrzygnicia i w aden sposb nie wie sdu, ktremu sprawa zostanie przekazana do rozpatrzenia. Zasady ochrony danych osobowych w zwizku ze wiadczeniem usug drog elektroniczn reguluje rozdzia 4 u..u.d.e. Konsultacje spoeczne wykazay potrzeb uporzdkowania przepisw w zakresie ochrony danych osobowych tak, aby wzajemnie uzupeniay si z ustaw o ochronie danych osobowych. Istotna cz przepisw dotyczcych danych osobowych zawiera postanowienia niespjne z powszechn w tym wzgldzie praktyk wiadczenia rnego rodzaju usug w sieci Internet. W zwizku z powyszym uchylono art. 16 i 17 u..u.d.e. Przepisy te nie wnosz dodatkowych treci normatywnych w stosunku do ustawy o ochronie danych osobowych. Obowizek stosowania ustawy o ochronie danych osobowych przez podmioty przetwarzajce dane osobowe i tak wynika wprost z art. 3 tej ustawy. Zatem po usuniciu art. 16 i 17 u..u.d.e. naley stosowa na mocy art. 3 w zw. z art. 1 i 2 u.o.d.o. t wanie ustaw w caoci.

34

W art. 19 u..u.d.e uchylono ust. 5. Przepis ten dotyczy zakazu zestawienia danych osobowych usugobiorcy z przybranym przez niego pseudonimem. Tego rodzaju zakaz nie zosta wprowadzony w adnym ze wsplnotowych aktw prawnych. Ponadto jak wskazuje praktyka przepis ten nie by stosowany przez usugodawcw. Uchylono art. 20 ust. 1 pkt 3 u..u.d.e. Przepis ten okrela obowizek podania informacji usugobiorcy dotyczcych umw przetwarzania danych osobowych. Uchylenie tego przepisu uatwi dziaalno przedsibiorcom wiadczcym usugi drog elektroniczn, zdejmujc z nich obowizek zapewnienia usugobiorcy informacji o podmiocie, ktremu powierza przetwarzanie danych, ich zakresie i zamierzonym terminie przekazania, jeeli usugodawca zawar z tym podmiotem umow o powierzenie do przetwarzania danych. Jednoczenie zmiana ta nie wpynie negatywnie na prawo usugobiorcy do otrzymania takich informacji na podstawie art. 32 i 33 u.o.d.o. Dokonano zmiany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z pn. zm.), polegajcej na dopisaniu w art. 661 1 sw: w postaci elektronicznej w odniesieniu do postaci potwierdzenia otrzymania oferty zoonej w postaci elektronicznej. Koncepcja oferty elektronicznej, o ktrej mowa w art. art. 661 K.c. stanowi take efekt implementacji do polskiego porzdku prawnego rozwiza wynikajcych z dyrektywy 2000/31/WE. Podobnie jak w dyrektywie, przyjto, e oferta zoona w postaci elektronicznej wie oferenta tylko wtedy, gdy jej adresat niezwocznie potwierdzi fakt otrzymania oferty. Odmiennie jednak ni w dyrektywie, w polskim Kodeksie cywilnym nie sformuowano zasady, e potwierdzenie otrzymania oferty moe by dokonane wycznie w postaci elektronicznej, a wic w takiej samej postaci w jakiej oferta zostaa zoona. W zwizku z powyszym uzupeniono przedmiotowy przepis. W art. 3 ustawy wprowadza si zmiany do ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny, stanowicej transpozycj przepisw dyrektywy 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentw w przypadku umw zawieranych na odlego, zwanej dalej dyrektyw 97/7/WE. Zmiana przedmiotowych przepisw wymaga uwzgldnienia przepisw dyrektywy 2011/83/UE z dnia 25 padziernika 2011 r. w sprawie praw konsumentw, zmieniajcej dyrektyw Rady 93/13/EWG i dyrektyw 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylajcej dyrektyw Rady 85/577/EWG i dyrektyw 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, zwanej dalej dyrektyw 2011/83/UE, ktra zastpia dyrektyw 97/7/WE. Przepisy dyrektywy 2011/83/EU wymagaj implementacji w terminie do 13 grudnia 2013 r. przy czym przepisy implementujce mog wej w ycie nie wczeniej ni 13 czerwca 2014 r. Przepisy dyrektywy 2011/83/EU, zastpujc dyrektyw 97/7/WE, stanowi kompleksow regulacj prawn, okrelajc prawa i obowizki przedsibiorcw i konsumentw zawierajcych umowy na odlego, w tym umowy w sieci Internet. Biorc powysze pod uwag, zmiany wprowadzane niniejsz ustaw do ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw powinny by z jednej strony zgodne z przepisami dotychczasowej dyrektywy 97/7/WE, a z drugiej strony powinny by spjne z przepisami nowej dyrektywy 2011/83/UE, tak aby po okresie przejciowym trwajcym do 13 czerwca 2014 r. moliwa bya kontynuacja przedmiotowych przepisw, korzystna zarwno z punktu widzenia konsumentw jak i przedsibiorcw. Pierwsza zmiana dotyczy art. 7 ust. 3 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw, ktry przewiduje, e jeeli konsument odstpi od umowy zawartej na odlego (w tym zawartej w sieci Internet) przedsibiorca, wraz ze zwrotem ceny przedpaconej przez konsumenta, obowizany jest zapaci konsumentowi odsetki ustawowe od przedpaconej kwoty, liczone od daty dokonania przedpaty. Naley zauway, e przepisy dyrektywy 97/7/WE nie przewiduj analogicznej regulacji, pozostawiajc Pastwom Czonkowskim UE swobod w tym zakresie. Zatem przewidziany w art. 7 ust. 3 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw obowizek zapaty przez przedsibiorc odsetek stanowi pewnego rodzaju nadregulacj w stosunku do przepisw dyrektywy 97/7/WE, ktra to nadregulacja okazaa si zbdna z punktu widzenia praktyki handlu internetowego. Jak wynika z obserwacji stosowania przepisw ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw, konsumenci, odstpujc od umw zawartych na odlego (w tym zawartych w sieci Internet), oczekuj, i przedsibiorca bez zbdnej zwoki zwrci im zapacon za produkt cen. Jednoczenie przewaajca wikszo konsumentw nie 35

oczekuje, i wraz ze zwrotem ceny otrzymaj odsetki ustawowe liczone od dnia zapaty ceny. Z drugiej strony, przedmiotowy przepis stanowi zbdne z punktu widzenia konsumentw obcienie administracyjne, potencjalnie generujc dodatkowe koszty prowadzenia dziaalnoci przez przedsibiorcw. Nawet biorc pod uwag, i przedmiotowy obowizek nie jest w praktyce egzekwowany (co ju samo w sobie nie moe by przez ustawodawc akceptowane), powoduje on, i po stronie przedsibiorcw powstaje niepodany stan braku pewnoci prawa. Istotnym jest rwnie fakt, i przewidujca maksymalny poziom harmonizacji nowa dyrektywa 2011/83/UE nie przewiduje analogicznego obowizku, a zatem przedmiotowa regulacja musiaaby zosta wyeliminowana z porzdku prawnego najpniej w terminie do dnia 13 czerwca 2014 r. Biorc powysze pod uwag, jak rwnie fakt i obowizek zapaty odsetek od przedpaconej ceny stanowi obcienie dla przedsibiorcw, zbdne z punktu widzenia oczekiwa i praw konsumentw, przedmiotowy obowizek naleao uchyli. Druga zmiana wprowadzona do ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw dotyczy cicego na przedsibiorcach, zawierajcych umowy na odlego (w tym umowy w sieci Internet), obowizku potwierdzania konsumentom informacji przedkontraktowych wycznie na pimie. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw na przedsibiorcy ciy obowizek przekazania konsumentowi, przy uyciu rodka porozumiewania si na odlego, najpniej w chwili zoenia propozycji zawarcia umowy (tj. przed zwarciem umowy), m.in. informacji identyfikujcych przedsibiorc, o cenie produktu, istotnych cechach wiadczenia, terminach i warunkach dostawy itd. taki zestaw informacji okrela si mianem przedkontraktowych. Jeeli po otrzymaniu informacji przedkontraktowych konsument zdecyduje si na zawarcie umowy na odlego, zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw przedsibiorca jest obowizany do potwierdzenia konsumentowi informacji przedkontraktowych na pimie. Ustawa o ochronie niektrych praw konsumentw nie definiuje formy pisemnej, w zwizku z czym naley przyj, i chodzi tu o form pisemn w rozumieniu art. 78 1 i 2 Kodeksu cywilnego. Zatem podstawow form pisemn bdzie pismo w postaci papierowej opatrzone wasnorcznym podpisem skadajcego owiadczenie (art. 78 1 K.c.). Alternatywnie, wymg formy pisemnej spenia rwnie dokument w postaci elektronicznej opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy wanego kwalifikowanego certyfikatu (art. 78 2 K.c.). Z uwagi na niewielkie wykorzystanie podpisu elektronicznego weryfikowanego przy pomocy wanego, kwalifikowanego certyfikatu oraz koszty z takim podpisem zwizane, podstawow form pisemn wci pozostaje pismo w postaci papierowej. Biorc pod uwag, i aktualnie znakomit wikszo umw zawieranych na odlego stanowi umowy zawierane w sieci Internet przy pomocy rodkw komunikacji elektronicznej, potwierdzanie informacji przedkontraktowych wycznie w postaci papierowej, bez moliwoci skorzystania z postaci elektronicznej, nawet jeeli takiej formy yczy sobie konsument kontrahent zobowizanego przedsibiorcy, jest archaizmem. W praktyce, wikszo umw zawieranych w sieci Internet jest zawieranych bez wykorzystania bezpiecznych podpisw elektronicznych, rwnie potwierdzenie zawarcia umowy oraz informacji przedkontraktowych odbywa si standardowo poprzez przesanie dokumentw elektronicznych na udostpniony w tym celu przez konsumenta adres poczty elektronicznej. W takim przypadku ponowne przesanie konsumentowi potwierdzenia informacji przedkontraktowych na papierze jest zbdne, aczkolwiek w wietle art. 9 ust. 3 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw konieczne. Naley zwrci uwag, i umowy zawierane w sieci Internet s najliczniejszym, aczkolwiek wci tylko jednym z wielu typw umw zawieranych na odlego. Tytuem przykadu rwnie umowy zawierane podczas rozmowy telefonicznej s umowami zawartymi na odlego w rozumieniu ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw, przy czym w takim przypadku konsument nie musi dysponowa dostpem do sieci Internet lub poczt elektroniczn i moe oczekiwa, i potwierdzenie zawarcia umowy oraz informacji przedkontraktowych zostanie mu dorczone w postaci papierowej na wskazany w tym celu adres zamieszkania lub inny adres do dorcze. W zwizku z powyszym, regulacja wymagajca od przedsibiorcy potwierdzania informacji przedkontraktowych powinna uwzgldnia zarwno umowy zawierane w sieci Internet, jak i inne umowy zawierane na odlego. W tym te celu dokonano zmiany brzmienia art. 9 ust. 3 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw w ten sposb, i obowizek potwierdzenia informacji przedkontraktowych bdzie mg by realizowany za porednictwem tradycyjnego pisma w postaci papierowej albo w postaci innego trwaego 36

nonika. W art. 9 dodano nowy ust. 5, w ktrym zdefiniowano pojcie trwaego nonika, ktrego szerokie rozumienie obejmuje kady nonik umoliwiajcy konsumentowi przechowywanie adresowanych do niego informacji w sposb umoliwiajcy dostp do nich przez okres odpowiedni do celw sporzdzenia tych informacji i pozwalajcy na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci. Zatem trwaym nonikiem bdzie zarwno pismo w postaci papierowej, jak rwnie pismo w postaci elektronicznej umoliwiajcej przechowywanie, dostp i odtwarzanie kierowanych do konsumenta informacji w niezmienionej postaci, przez adekwatny dla celw informacji okres. Zatem inn ni papier postaci trwaego nonika bdzie w szczeglnoci pismo w postaci elektronicznej zapisane i przekazane konsumentowi na noniku informacji (CD, pamici przenone) lub te przesane konsumentowi za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej w sposb umoliwiajcy konsumentowi jego zapisanie, przechowywanie i odtwarzanie np. w pamici komputera lub urzdzenia przenonego (tj. w szczeglnoci pisma elektroniczne przesyane konsumentowi na adres poczty elektronicznej). Praktyka handlu elektronicznego pokazuje, i konsumenci za zupenie wystarczajce uznaj otrzymane w postaci elektronicznej (najczciej na wskazany w tym celu adres poczty elektronicznej) potwierdzenie umowy zawartej w sieci i informacji przedkontraktowych. Jednoczenie przedsibiorcy postrzegaj wymg potwierdzania informacji przedkontraktowych za kadym razem w postaci papierowej za zbdne obcienie administracyjne, generujce znaczne koszty. Zmiana brzmienia art. 9 ust. 3 oraz dodanie ust. 5 w art. 9 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw przeciwdziaa tym problemom, gwarantujc jednoczenie konsumentom, ktrzy nie chc lub nie mog korzysta z potwierdze w postaci elektronicznej, i stosowne potwierdzenia otrzymaj w postaci papierowej. W tym miejscu naley podkreli, i przepisy dyrektywy 97/7/WE przewiduj, i potwierdzenie informacji przedkontraktowych ma nastpi w formie pisemnej lub na innym trwaym noniku (art. 5 ust. 1 dyrektywy 97/7/WE), a wic nowe brzmienie art. 9 ust. 3 i 5 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw jest zgodne z wymogami dyrektywy 97/7/WE. Jednoczenie dyrektywa 97/7/WE nie zawiera definicji trwaego nonika. W zwizku z powyszym, wprowadzona w art. 9 ust. 5 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw definicja trwaego nonika jest wzorowana na definicji trwaego nonika informacji przewidzianej w art. 2 pkt 30 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usugach patniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175 z pn. zm.), stanowicej, i przez trway nonik informacji naley rozumie nonik umoliwiajcy uytkownikowi przechowywanie adresowanych do niego informacji w sposb umoliwiajcy dostp do nich przez okres odpowiedni do celw sporzdzenia tych informacji i pozwalajcy na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci. Art. 2 pkt 30 ustawy o usugach patniczych stanowi implementacj do krajowego porzdku prawnego definicji trwaego nonika informacji przewidzianej w art. 4 pkt 25 dyrektywy 2007/64/WE z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usug patniczych w ramach rynku wewntrznego zmieniajcej dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/WE i 2006/48/WE i uchylajcej dyrektyw 97/5/WE. W dalszej kolejnoci naley zauway, i definicja trwaego nonika informacji, przewidziana w art. 4 pkt 25 dyrektywy 2007/64/WE jest spjna z definicj trwaego nonika, przewidzian w art. 2 pkt 10 dyrektywy 2011/83/UE, ktry stanowi, i trway nonik oznacza kade urzdzenie umoliwiajce konsumentowi lub przedsibiorcy przechowywanie informacji kierowanych do niego osobicie, w sposb umoliwiajcy dostp do tych informacji w przyszoci przez okres odpowiedni do celw, jakim te informacje su, i ktre pozwala na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci. Biorc powysze pod uwag, wprowadzona w art. 9 ust. 5 ustawy o ochronie niektrych praw konsumentw definicja trwaego nonika jest wzorowana na funkcjonujcej ju w polskim porzdku prawnym definicji trwaego nonika informacji z ustawy o usugach patniczych, jej zakres przedmiotowy jest zgodny z wymogami dyrektywy 97/7/WE, a jednoczenie jest spjna z definicj trwaego nonika przewidzian w dyrektywie 2011/83/UE. Zatem oczekiwana przez przedsibiorcw, nienaruszajca w aden sposb uzasadnionych interesw konsumentw zmiana, polegajca na umoliwieniu potwierdzania informacji przedkontraktowych na papierze lub innym trwaym noniku, jest zmian zgodn z wymogami dyrektywy 97/7/WE oraz jest spjna z przepisami dyrektywy 2011/83/UE.

37

Ponadto, nowe brzmienie art. 9 ust. 3 u..u.d.e. precyzuje, i potwierdzenie informacji przedkontraktowych ma nastpi po zawarciu umowy na odlego, ale nie pniej ni w momencie rozpoczcia speniania wiadczenia. Wymg przesania konsumentowi potwierdzenia po zawarciu umowy oznacza, i co do zasady przedsibiorca bdzie zobowizany do wysania konsumentowi, na trwaym noniku, indywidualnie kierowanej informacji, niezalenie od tego, czy te informacje byy dostpne na stronie lub za porednictwem strony internetowej na etapie zawierania umowy. Przedmiotowa zmiana ma jedynie charakter doprecyzowujcy i nie zmienia ani dotychczas obowizujcych w tym zakresie wymogw prawnych, ani przyjtej praktyki handlu elektronicznego. Ponadto, w ustawie o ochronie niektrych praw konsumentw usunito zakaz nakadania na konsumenta w umowie obowizku zapaty ceny lub wynagrodzenia przed otrzymaniem wiadczenia. Przedmiotowy zakaz nie znajduje swojego odpowiednika w przepisach dyrektywy 97/7/WE, nie jest rwnie znany przepisom dyrektywy 2011/83/UE, zatem stanowi wyraz krajowej nadregulacji w stosunku do przepisw UE. Przede wszystkim jednak przedmiotowy zakaz stoi w sprzecznoci z powszechnie akceptowan zarwno przez przedsibiorcw jak i konsumentw praktyk handlu internetowego, zgodnie z ktr w znakomitej wikszoci przypadkw przedsibiorca speni wiadczenie (wyle konsumentowi kupiony towar lub rozpocznie wiadczenie zamwionej usugi) dopiero po otrzymaniu od konsumenta ceny lub wynagrodzenia (albo co najmniej po otrzymaniu potwierdzenia, i pienidze zostay przedsibiorcy wysane). Nie jest zatem podane, aby przepisy prawa stay w sprzecznoci z ugruntowan i powszechnie akceptowan praktyk rynkow. Biorc powysze pod uwag usunicie przedmiotowego zakazu jest zasadne. Ustawa wejdzie w ycie po upywie 3 miesicy od dnia ogoszenia, za wyjtkiem art. 3 ustawy zmieniajcego ustaw o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny, ktry wchodzi w ycie 30 dnia od dnia ogoszenia. Przepisy ustawy s objte prawem Unii Europejskiej. Przepisy ustawy s zgodne z prawem Unii Europejskiej. Ustawa podlega te notyfikacji w trybie przewidzianym w przepisach dotyczcych sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktw Rady Ministrw z dnia prawnych w rozumieniu przepisw rozporzdzenia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktw prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). Ocena skutkw regulacji 1. Podmioty, na ktre oddziauje akt normatywny. Przepisy ustawy o zmianie ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn oraz o zmianie niektrych innych ustaw bd miay wpyw na uczestnikw rynku usug elektronicznych, a wic zarwno dostawcw usug wiadczonych drog elektroniczn jak i odbiorcw takich usug. Ponadto, regulacje zwizane z procedur uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych dadz kademu (osobom fizycznym, osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nie posiadajcym osobowoci prawnej) moliwo zareagowania w przypadku zidentyfikowania bezprawnych danych lub informacji. 2. Konsultacje spoeczne. W ramach konsultacji spoecznych, na etapie konsultacji projektu zaoe do projektu ustawy o zmianie ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn projekt przekazano: - Polskiemu Towarzystwu Informatycznemu (PTI), - Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji (PIIT), 38

- Krajowej Izbie Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT), - Polskiej Konfederacji Pracodawcw Prywatnych Lewiatan, - Stowarzyszeniu Instytutu Informatyki ledczej, - Zwizkowi Pracodawcw Brany Internetowej Interactive Advertising Buremu Polska (IAB Polska), - Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych (GIODO), - Polskiej Telefonii Komrkowej Centertel Sp. z o.o. (PTK Centertel). W trakcie konsultacji spoecznych zostay zgoszone nastpujce uwagi: PIIT i PTK Centertel zgosiy uwag dotyczc koniecznoci wprowadzenia do ustawy definicji hipercza w kontekcie propozycji nowego art. 14a. Biorc pod uwag fakt, i w wyniku konsultacji spoecznych oraz midzyresortowych przepis art. 14a (odpowiednik wczeniejszego art. 14a ust. 2) uleg duej zmianie i w obecnym jego brzmieniu nie odwouje si do pojcia hipercza, brak jest uzasadnienia dla wprowadzenia do ustawy jego definicji. Odrzucono uwag dotyczc propozycji zamiany okrelenia zamieszczonego w definicji wiadczenia usug drog elektroniczn z w szczeglnoci za wynagrodzeniem na zazwyczaj za wynagrodzeniem. Termin zazwyczaj wskazuje bowiem na czynnoci dokonywane zwykle, czsto, w normalnym toku czynnoci. Ostatecznie ustawa posuguje si terminem w tym za wynagrodzeniem. Uwaga dotyczca przeniesienia uregulowa z art. 173 Prawa telekomunikacyjnego do ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn rwnie zostaa odrzucona. Art. 173 Prawa telekomunikacyjnego jest bezporedni implementacj przepisw dyrektywy 2002/58/WE (zmienionej dyrektyw 2009/136/WE). Zagadnienie jest tym bardziej szerokie, e w chwili obecnej dotyka bdzie ju nie tylko prywatnoci, zwizanej z korzystaniem z nowoczesnych rodkw cznoci, a rwnie danych osobowych, pomimo oczywicie funkcjonowania odrbnych dyrektyw w tych dziedzinach. Wydaje si zatem, e ustawodawca europejski celowo wprowadzi takie regulacje w zakres szeroko rozumianej cznoci elektronicznej, a nie np. do dyrektywy 2000/31/WE. Nie mona rwnie zgodzi si ze stwierdzeniem, i sprzeczna z art. 8 ust. 3 dyrektywy jest ta cz zaoe, ktra wskazuje, e osoby wykonujce zawody regulowane bd miay obowizek do ustanowienia standardw regulacyjnych wykonywania zawodu, jeli ich nie posiadaj. Wprawdzie prawodawca unijny wskaza w dyrektywie 2000/31/WE na obowizek wspierania przez Pastwa Czonkowskie i Komisj stowarzysze i organizacji zawodowych do opracowania kodeksw postpowania na poziomie wsplnotowym, to nie oznacza to, i takie standardy regulacyjne wykonywania zawodu nie mog powsta na poziomie krajowym. Odrzucajc propozycj PIIT i PTK Centertel ujednolicenia art. 9 u..u.d.e., dotyczcego informacji handlowej do zakresu okrelonego w dyrektywie 2000/31/WE, naley wskaza, i przyjto propozycj zmiany ww. artykuu zaproponowan przez Prezesa UOKiK, jako bardziej chronic interesy konsumentw. Wskaza bowiem naley, e majc na wzgldzie dziaalno przedsibiorcw dziaajcych w brany usug elektronicznych, nie mona zapomina o prawach usugobiorcy, w tym konsumenta. W zakresie uwagi zgoszonej przez IAB Polska, w ktrej zostao zanegowane dosowne przeniesienie z dyrektywy 2000/31/WE informacji nie bdcych informacj handlow, zauway naley, e wskazana w projekcie zaoe definicja informacji handlowej ma charakter niewicy dla Rzdowego Centrum Legislacji, ktre posiada kompetencje do formuowania przepisw projektu ustawy. Zamiarem projektodawcy byo wycznie zwrcenie uwagi na konieczno wskazania w definicji informacji handlowej co nie jest informacj handlow w oparciu o wyczenia wskazane w art. 2 lit. f dyrektywy 2000/31/WE. W zakresie uwagi odnoszcej si do pojcia systemu teleinformatycznego i zastpienia nim poj zblionych znaczeniowo, naley podkreli, i pomimo zblionego znaczenia nie s to pojcia tosame, a zatem susznym wydaje si nie dokonywanie zmian w tym zakresie, gdy mogoby to spowodowa trudnoci interpretacyjne. Odrzucajc uwag dotyczc zbyt wskiej zmiany art. 661 K.c. naley wskaza, i zagadnienie to wymaga szerokich konsultacji i powinno zosta poddane dyskusji 39

podczas nowelizacji K.c. W opinii GIODO poszerzeniu powinna ulec definicja usugodawcy o tych, ktrzy prowadz dziaalno niezarobkow, zwizan np. z prowadzeniem stron internetowych powiconych okrelonemu hobby. Uznajc za zasadne, e osoby zajmujce si dziaalnoci niezwizan z celami zarobkowymi, zawodowymi lub dziaalnoci statutow powinny podlega przepisom o ochronie danych osobowych, to regulowa takie zasady powinna ustawa o ochronie danych osobowych. Nie ma bowiem uzasadnienia dla zobowizywania do przestrzegania zasad ochrony danych osobowych przez osob, ktra zbiera dane osobowe za porednictwem Internetu, przy braku takiego zobowizania dla zbierania danych za porednictwem innych rodkw komunikacji. Cakowicie nieuzasadniona byaby sytuacja, w ktrej przykadowy hobbysta miaby podlega obowizkom przewidzianym przez ustaw o ochronie danych osobowych w zakresie czci zbioru danych osobowych, ktre zgromadzi za porednictwem strony internetowej, a nie podlega wzgldem czci zbioru danych osobowych, jeeli zostay uzyskane innymi rodkami np. bezporednio, telefonicznie czy listownie. Ponadto, naley wskaza, e proponowana zmiana wywoaaby daleko idce skutki, bowiem spowodowaaby nieplanowane rozszerzenie zakresu podmiotowego ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn, a w konsekwencji konieczno jej stosowania w caoci, w tym, w zakresie obowizkw i odpowiedzialnoci usugodawcy, a nie tylko ochrony danych osobowych. Nie uwzgldniajc uwagi dotyczcej koniecznoci okrelenia sposobu wypenienia przez RP postanowienia art. 4 dyrektywy 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotyczcej przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatnoci w sektorze cznoci elektronicznej naley zauway, e art. 4 ust. 3 dyrektywy o prywatnoci dotyczy dostawcw publicznie dostpnych usug cznoci elektronicznej. Zgodnie z art. 2 dyrektywy o prywatnoci, jeeli sama dyrektywa nie stanowi inaczej, stosuje si definicje zawarte m.in. w dyrektywie 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wsplnych ram regulacyjnych sieci i usug cznoci elektronicznej (dyrektywa ramowa). Dyrektywa ramowa stanowi w art. 2 lit. c) e pod pojciem usugi cznoci elektronicznej, naley rozumie: usug zazwyczaj wiadczon za wynagrodzeniem, polegajc cakowicie lub czciowo na przekazywaniu sygnaw w sieciach cznoci elektronicznej, w tym usugi telekomunikacyjne i usugi transmisyjne wiadczone poprzez sieci nadawcze; nie obejmuje jednak usug zwizanych z zapewnianiem albo wykonywaniem kontroli treci przekazywanych przy wykorzystaniu sieci lub usug cznoci elektronicznej. Spod zakresu niniejszej definicji wyczone s usugi spoeczestwa informacyjnego w rozumieniu art. 1 dyrektywy 98/34/WE, jeeli nie polegaj one cakowicie lub czciowo na przekazywaniu sygnaw w sieciach cznoci elektronicznej;. Podmioty objte dyspozycj art. 4 ust. 3 dyrektywy o prywatnoci, naley w polskim systemie prawnym zidentyfikowa jako osoby wiadczce publicznie dostpne usugi telekomunikacyjne w rozumieniu art. 2 pkt. 31 Prawa telekomunikacyjnego. W kontekcie wyczenia stosowania ustawy o wiadczeniu usug drog elektronicznej do wiadczenia usug telekomunikacyjnych przez przedsibiorcw telekomunikacyjnych w art. 3 pkt. 3 u..u.d.e., nie ulega wtpliwoci, e ustawa o wiadczeniu usug drog elektroniczn nie jest waciwym aktem prawnym dla implementacji art. 4 ust. 3 dyrektywy o prywatnoci. Uwaga PIIT, Centertel Polska oraz IAB Polska dotyczca braku opisania w projekcie zaoe procedury notice and takedown zostaa uwzgldniona, co znalazo swoje przeoenie na projekt zaoe oraz projekt ustawy poprzez jej szczegowe opisanie. Ponadto, chcc uwzgldni uwagi zgaszane zarwno przez czonkw Rady Ministrw oraz stron spoeczn do zaproponowanego art. 12a i 14a przedstawiono nowe propozycje uregulowania tematyki opisanej w ww. artykuach. Zaproponowany art. 12a ogranicza swj zakresu do mechanizmu wyszukiwarki internetowej. Susznym wydaje si ograniczenie takiej odpowiedzialnoci take w przypadku usug wyszukiwarek innych ni internetowe. Z tego wzgldu zaproponowano zamian pojcia wyszukiwarek internetowych na pojcie narzdzi lokalizacyjnych jako bardziej poprawne i zgodne z powszechnie uywan terminologi. Rozwizanie to pozwoli na wyczenie odpowiedzialnoci usugodawcy w przypadku stosowania narzdzi wyszukiwawczych w rodowisku innym ni Internet. Dodatkowo zmieniono zapis mwicy o umoliwieniu dostpu do danych na zapis mwicy o udostpnieniu informacji, pozwalajcych na zlokalizowanie konkretnych zasobw systemu teleinformatycznego, w ktrych te dane si znajduj. 40

Zmiana ta podyktowana zostaa faktem, i dostp do danych umoliwia osoba, ktra te dane publikuje, natomiast osoba udostpniajca narzdzia wyszukiwawcze zapewnia jedynie dostp do informacji, w jaki sposb mona uzyska dostp dodanych. Wskaza naley, e sowo konkretnie ma w tym przypadku wyczy stosowanie ustawy w sytuacji, gdy udostpniane s informacje o charakterze oglnym, np. odnoniki do adresw serwisw internetowych, a nie do konkretnych treci, ktre znajduj si w tych serwisach. Ponadto, po posiedzeniu staego Komitetu Rady Ministrw w dniu 14 listopada 2011 r. dodatkowe uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn oraz ustawy Kodeks cywilny zgosi Zwizek Pracodawcw Brany Internetowej IAB Polska, Izba Wydawcw Prasy, Polska Izba Ksiki, Porozumienie azienki Krlewskie, Fundacja Ochrony Twrczoci Audiowizualnej oraz Zwizek Producentw Audio Video i Fundacja Panoptykon. IAB Polska wskazaa na niejasno zakresu obowizku informacyjnego okrelonego w projektowanym art. 5 ust. 2 pkt 3 u..u.d.e., co zostao wyjanione w treci uzasadnienia. W zakresie m. in. obowizku wykrywania i korygowania przed zawarciem umowy bdw we wprowadzonych danych, treci regulaminu w kontekcie zasadnoci podania w treci regulaminu informacji o pakietach taryfowych oraz sposobie skadania zamwie na te pakiety oraz dodatkowych opcji zwizanych z tymi pakietami, zakresu informacji handlowej okrelonej w obecnie obowizujcym art. 9 ustawy uwagi zostay czciowo uwzgldnione, w pozostaym zakresie udzielono wyjanie IAB Polska. Uwagi dotyczce projektowanych przepisw art. 9a-9b zostay uznane za bezprzedmiotowe w zwizku z koniecznoci zachowania spjnoci z projektowanych przepisw z normami prawnych okrelonymi w ustawie Prawo telekomunikacyjne. Nie uwzgldniono uwag do projektowanego art. 14a, ktrego tre jest efektem dugotrwaych prac w ramach grup roboczych oraz konsultacji z pozostaymi czonkami Rady Ministrw. Sugestie i uwagi zostay zgoszone rwnie do procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych. Wikszo uwag zostaa wyjaniona bd uwzgldniona, niektre zostay uznane za niezasadne np. w zakresie postulatu wyduenia terminw wskazanych w procedurze. Uwzgldniona za zostaa uwaga np. dotyczca usunicia upowanienia dla ministra waciwego do spraw informatyzacji do wydania rozporzdzenia do okrelenia formularza wiarygodnej wiadomoci, czy te ujednolicenia terminologii stosowanej w projekcie ustawy. W zakresie podpisu pod wiarygodn wiadomoci i sprzeciwem czy te definicji uprawnionego zostay przekazane wyjanienia. Ponadto do projektowanych regulacji stanowisko przedstawia rwnie: Izba Wydawcw Prasy (IWP), Polska Izba Ksiki (PIK), Porozumienie azienki Krlewskie, Fundacja Ochrony Twrczoci Audiowizualnej (FOTA) oraz Zwizek Producentw Audio Video (ZPAV). Pierwsza z poruszonych przez wszystkie z ww. podmiotw kwestia dotyczya poszerzenia katalogu wycze odpowiedzialnoci usugodawcw z tytuu wiadczenia usug drog elektroniczn. Zagadnienie to byo przedmiotem szerokich dyskusji na etapie prac nad projektem zaoe do projektu ustawy o zmianie ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn, ktre ostatecznie Rada Ministrw rozstrzygna na posiedzeniu w dniu 7 czerwca 2011 r. o przyjciu ww. projektu. Druga ze wskazanych kwestii dotyczya procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych w zakresie moliwoci skrcenia czasu reakcji usugodawcy na otrzymanie wiarygodnej wiadomoci (art. 15c projektowanej ustawy), ktra zostaa odrzucona. Wszystkie terminy wskazane w opisanej procedurze powiadomienia i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych informacji byy poprzedzone licznymi dyskusjami w ramach prowadzonych prac nad projektowanymi regulacjami. IWP zgosia dodatkowo uwag dotyczc nowelizacji art. 3a ust. 1 oraz art. 9 ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Propozycja brzmienia art. 3a ust. 1 zostaa wypracowana podczas spotka grup roboczych, jakie miay miejsce w byym Ministerstwie Spraw Wewntrznych i Administracji. Nowelizacj za art. 9 ust. 3 ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn naley rozpatrywa w kontekcie proponowanych w art. 9 u..u.d.e. wymogw informacyjnych. Ilo informacji, ktre mona przekaza odbiorcy w informacji handlowej jest zdeterminowana w duym stopniu przez specyfik rodka komunikowania si z usugobiorcami. Propozycja nowego zapisu art. 9 u..u.d.e. zawiera odesanie do ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206), ktra to ustawa przy ocenie, czy doszo do pominicia informacji wymaganych przez przepisy 41

prawa, nakazuje bra pod uwag ograniczenia przestrzenne lub czasowe wynikajce ze specyfiki rodka komunikowania si z usugobiorcami oraz wszystkie rodki podjte przez usugodawc w celu udostpnienia informacji usugobiorcom w inny sposb. Fundacja Panoptykon zgosia uwag w zakresie braku powizania przepisw okrelajcych procedur zgaszania i uniemoliwiania dostpu do bezprawnych danych z obecnie obowizujcym art. 14 ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn, zastpienie kopii penomocnictwa wymaganego do zoenia wiarygodnej wiadomoci i sprzeciwu owiadczeniem o wystpowaniu w imieniu uprawnionego oraz ujednolicenie terminologii, uytej w projektowanych przepisach. Uwagi w zakresie definicji uprawnionego, elementw wiarygodnej wiadomoci, wymagania identyfikacji nadawcy wiarygodnej wiadomoci, oceny wiarygodnej wiadomoci, sankcji za niesuszne zablokowanie treci oraz zakresu wyczenia odpowiedzialnoci usugodawcy okrelonego w art. 14, po przedstawieniu celu tych zapisw i ich wyjanieniu zostay uznane za niezasadne. 19 kwietnia 2012 r. stay Komitet Rady Ministrw ponownie przyj projekt ustawy o zmianie ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn oraz ustawy Kodeks cywilny rekomendujc projekt Radzie Ministrw. Na przeomie maja i czerwca br. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji prowadzio warsztaty, bdce wynikiem Kongresu Wolnoci w Internecie. W nawizaniu do dyskusji toczcych si w ramach warsztatw przedstawiciele strony spoecznej ponownie zgosili szereg uwag do projektu ustawy, ktre byy przedmiotem prac w ramach tzw. okrgego stou w sprawie projektu nowelizacji ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn, bdcego de facto kolejn rund uzgodnie spoecznych. W ramach tych prac poddano analizie i omwiono uwagi wniesione przez: Polsk Izb Informatyki i Telekomunikacji (PIIT), Orange Polska, Traple, Konarski, Podrecki i Wsplnicy Kancelaria Prawna, Business Software Alliance, Google Polska, Grupa Allegro, Stowarzyszenie Wydawcw REPROPOL, Stowarzyszenie Autorw ZAiKS, E-Muzyka, Polska Izba Ksiki (PIK), Fundacja Panoptykon, Stowarzyszenie Filmowcw Polskich (SFP), Krajowa Izba Producentw Audiowizualnych (KIPA). Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji oraz Orange Polska zgosia szereg uwag do projektowanych zmian w art. od 1 do 10 ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn, dotyczcych w szczeglnoci: definicji informacji handlowej, zakresu usug wyczonych spod zakresu przedmiotowego ustawy, zakresu usug wyczonych spod zakresu stosowania zasady pastwa pochodzenia, katalogu obowizkw informacyjnych dostawcw usug, powinnoci uwzgldnienia potrzeb osb niepenosprawnych podczas tworzenia stron internetowych, zakres informacji jakie musz znale si w regulaminie wiadczenia usug, zakres obowizkw cicych na podmiotach rozpowszechniajcych drog elektroniczn informacje handlowe. Powysze uwagi nie zostay uwzgldnione, gdy poruszone w nich zagadnienia byy przedmiotem wielokrotnych ustale, wyjanie i uzgodnie, jakie miay miejsce podczas rozbudowanych i dugotrwaych konsultacji spoecznych projektu ustawy. Uwzgldniona natomiast zostaa uwaga, w ktrej Orange Polska wskazaa, i nie jest uzasadnione nakadanie na podmioty rozpowszechniajce informacj handlow obowizku wskazywania w niej sposobu odwoywania zgody na otrzymywanie informacji handlowych, bez wzgldu na rodzaj takiej informacji handlowej. Zgodnie z przepisami ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn zgoda jest wymagana na przesanie informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy. W zwizku z powyszym w ustawie zapisano, i informacj o sposobie odwoania zgody na otrzymywanie informacji handlowej musi zawiera jedynie taka informacja handlowa, ktra jest skierowana do oznaczonego odbiorcy. Uwzgldniona zostaa uwaga przedoona przez Pani prof. dr hab. Elbiet Traple, wskazujca na potrzeb uzupenienia obecnego w projektowanych art. 14 oraz 14a kryterium wiedzy o odesanie do faktw oraz okolicznoci, ktre w sposb oczywisty wiadcz o bezprawnym charakterze danych lub zwizanej z nimi dziaalnoci (uwaga zgoszone rwnie przez BSA). Z uwagi na generalny charakter procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji nie uwzgldniono uwagi wskazujcej na potrzeb wyranego rozdzielenia odpowiedzialnoci karnej i cywilnej.

42

Uwzgldniona zostaa uwaga Google Polska i Grupy Allegro wskazujca na potrzeb zmiany brzmienia art. 14 u..u.d.e., ktry stanowic, i: Nie ponosi odpowiedzialnoci za przechowywane dane ten, kto udostpniajc zasoby systemu teleinformatycznego w celu przechowywania danych przez usugobiorc [...], moe bdnie sugerowa, i w ramach usugi hostingu dane s przechowywane przez usugobiorc, a nie usugodawc. W projekcie ustawy dokonano zmiany, wyranie wskazujc, i chodzi tu o dane przekazane przez usugobiorc, a przechowywane przez usugodawc. Odnoszc si do regulacji przewidujcej wyczenie odpowiedzialnoci dostawcw usug wyszukiwania grupa podmiotw: Pani Prof. E. Traple, Repropol ZAiKS, E -Muzyka, PIK, SFP, KIPA zgosiy analogiczne uwagi, i z projektu ustawy naley usun przepis wprowadzajcy wyczenie odpowiedzialnoci dostawcw usug wyszukiwania, podnoszc, e wprowadzenie takiej regulacji wprowadza zbyt szerokie moliwoci uchylenia odpowiedzialnoci tej grupy dostawcw usug. Z drugiej strony Google Polska oraz Grupa Allegro wskazay, i wprowadzenie regulacji, okrelajcej zasady wyczania odpowiedzialnoci dostawcw usug wyszukiwania, jest uzasadnione. Ponadto, Google Polska oraz Grupa Allegro wskazay, i przesanki odpowiedzialnoci w tym przypadku powinny by tosame z przesankami wyczenia odpowiedzialnoci dostawcy usugi zwykego przekazu, z uwagi na liczne podobiestwa obu usug. Wnikliwa analiza stanu faktycznego i prawnego sprawy prowadzi do nastpujcych wnioskw. Zagadnienia wyczenia odpowiedzialnoci usugodawcw, okrelone w rozdziale trzecim ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn, znajduj zastosowanie w yciu codziennym. Doktryna wskazuje jednak, e w tym zakresie istnieje luka prawna, ktra wymaga uzupenienia, a mianowicie przepisy ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn nie zawieraj regulacji dotyczcych wyczenia odpowiedzialnoci w przypadku wiadczenia drog elektroniczn usug polegajcych na dostarczaniu odnonikw oraz wiadczenia usug wyszukiwania. W tym miejscu naley pamita o wyroku Trybunau Sprawiedliwoci UE z dnia 23 marca 2010 r. w sprawach poczonych C236/08 i C-238/08. Ponadto, zgodnie z pkt 42 Preambuy Dyrektywy 2000/31/WE wyczenia w dziedzinie odpowiedzialnoci tzw. Intermediary Service Providers ustanowione we wskazanej dyrektywie obejmuj przypadki, w ktrych dziaalno podmiotu wiadczcego usugi spoeczestwa informacyjnego jest ograniczona do technicznego procesu obsugi i udzielania dostpu do sieci komunikacyjnej, w ktrej informacje udostpniane przez osoby trzecie s przekazywane lub przechowywane czasowo, w celu poprawienia skutecznoci przekazu. Do usug takich naley zaliczy m.in. wyszukiwarki (search engine). Naley podkreli, e wyniki wywietlane w ramach wyszukiwania odzwierciedlaj wycznie treci stron internetowych, do ktrych odnosi si wynik wyszukiwania. Okoliczno ta stanowi uzasadnienie dla wprowadzenia wyczenia ich odpowiedzialnoci. Rozwizanie tego rodzaju przyjto ju w innych pastwach EOG, m.in. w Austrii, Bugarii i Lichtensteinie. W zwizku z powyszym podjto decyzj o nieuwzgldnieniu uwagi wskazujcej na potrzeb usunicia projektowanej regulacji, dotyczcej wyczania odpowiedzialnoci dostawy usugi wyszukiwania. Ponadto, uznano, i przesanki wyczania odpowiedzialnoci w takim przypadku powinny by tosame z przesankami wyczenia odpowiedzialnoci dostawcw usug zwykego przekazu (art. 12 u..u.d.e.), co spowodowao, i projektowanej regulacji nadano nowe brzmienie oraz nowy numer artykuu: 12a. Powysze zmiany oznaczaj de facto, i projekt ustawy powrci w tym zakresie do pierwotnie zaproponowanego jeszcze przez MSWiA ksztatu. Warunki okrelone w art. 12a ustawy wyczaj odpowiedzialno wycznie tych usugodawcw wiadczcych usugi wyszukiwarek, ktrych dziaanie ma czysto techniczny, automatyczny i bierny charakter. Operatorzy narzdzi wyszukiwawczych nie posiadaj wiedzy na temat wyszukiwanych informacji, ani nie maj nad nimi kontroli. Ponadto wskaza naley, e wyczenie odpowiedzialnoci operatorw wyszukiwarek zawarte w art. 12a ustawy nie obejmuje narzdzi specjalnie zaprojektowanych w celu dokonywania narusze praw autorskich, w szczeglnoci takich, w ktrych dochodzioby do interwencji edycyjnej ze strony operatora usugi polegajcej np. na manualnym tworzeniu list/katalogw odesa internetowych, prowadzcych bezporednio do zasobw naruszajcych prawa autorskie. W zakresie regulacji przewidujcej przesanki wyczenia odpowiedzialnoci dostawcw usug odesa, grupa podmiotw: Pani Prof. E. Traple, Repropol ZAiKS, E-Muzyka, PIK, SFP, KIPA zgosia analogiczn uwag wskazujc na potrzeb usunicia projektowanej regulacji, ewentualnie na takie jej 43

przebudowanie, aby z wyczenia odpowiedzialnoci nie mogy korzysta podmioty, ktre czerpi korzyci z naruszania praw w Internecie. Uwaga zostaa uwzgldniona czciowo poprzez rozbudowanie kryterium wiedzy, warunkujcego wyczenie odpowiedzialnoci oraz dodanie wymogu uniemoliwienia dostpu do odesa w przypadku otrzymania urzdowego zawiadomienia albo wiarygodnej wiadomoci, jako drugiego kryterium wyczenia odpowiedzialnoci. Google Polska, Grupa Allegro oraz Fundacja Panoptykon zgosiy uwzgldnion uwag, i w przypadku dostawcw odesa zastosowanie powinna znale procedura zgaszania i uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie danych. Z uwagi na podobiestwo usugi hostingu oraz usugi odesa podjto decyzj o przyjciu analogicznych zasad wyczania odpowiedzialnoci tych dwch grup dostawcw usug. Wszyscy uczestnicy prac zgosili liczne, zasadne uwagi dotyczce procedury zgaszania i uniemoliwiania dostpu do danych lub informacji, ktrych uwzgldnienie pozwolio na udoskonalenie projektowanej procedury. Do najwaniejszych zmian wynikajcych ze zgoszonych uwag nale: zmiany nazwy samej procedury, zmiana nazwy z uprawnionego na zgaszajcego (ze wzgldu na fakt, i osoba wnoszca wiarygodn wiadomo nie musi wykazywa, i ma interes prawny w danej sprawie, a wic nie musi wykazywa, e jest uprawniona), - wskazanie, i wiarygodna wiadomo jest wnoszona za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej, - usunicie zbdnych odwoa do moliwoci dziaania zgaszajcego przez penomocnika, - doprecyzowanie wymogw jakie musi spenia wiarygodna wiadomo, - usunicie wymogu opatrywania wiarygodnej wiadomoci wasnorcznym podpisem, co w praktyce umoliwi wnoszenie takich wiadomoci przez Internet, - doprecyzowanie zasad postpowania z wiadomociami, ktre nie zawieraj wszystkich wymaganych informacji, - wprowadzenie zasady, i w przypadku uwzgldnienia sprzeciwu i przywrcenia dostpu dostawca usugi przekazuje zgaszajcemu sprzeciw, a w przypadku odrzucenia sprzeciwu przekazuje usugobiorcy wiarygodn wiadomo. Analogiczne zmiany zostay wprowadzone w ramach procedury odwoawczej inicjowanej sprzeciwem usugobiorcy. Nie zostaa uwzgldniona uwaga, zgodnie z ktr minister waciwy do spraw informatyzacji powinien zosta zobowizany do wydania rozporzdzenia okrelajcego elektroniczny formularz wiarygodnej wiadomoci. Przepisy ustawy przewiduj, i dostawca usugi bdzie samodzielnie tworzy taki formularz, co zapewni wiksz elastyczno takiemu rozwizaniu w stosunku do formularza narzuconego aktem prawnym. Powysze zagadnienie byo przedmiotem wczeniejszych, wielokrotnych konsultacji i uzgodnie. Liczne uwagi dotyczyy terminw, w jakich dostawca usugi powinien zareagowa na wiarygodn wiadomo. Przedstawiciele dostawcw treci (autorzy, wydawcy, twrcy) wskazywali, i dostawca usugi powinien uniemoliwi dostp do danych lub informacji pozwalajcych na zlokalizowanie bezprawnych danych w przecigu 24 godzin. Z drugiej strony, przedstawiciele porednikw internetowych wskazywali, i najwaciwszym jest zachowanie dotychczasowego brzmienia przepisw ustawy w tym zakresie, ktre wymagaj od dostawcy usug hostingowych niezwocznego uniemoliwienia dostpu do danych. Biorc pod uwag wzajemnie wykluczajce si stanowiska przedstawicieli strony spoecznej podjto decyzj o pozostawieniu bez zmian kompromisowego rozwizania, przewidujcego konieczno podjcia dziaa niezwocznie, nie pniej ni w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania wiarygodnej wiadomoci (zgodnie z ustaleniami staego Komitetu Rady Ministrw z listopada 2011 r. oraz z kwietnia 2012 r.). Grupa podmiotw: Pani prof. E. Traple, Repropol ZAiKS, E -Muzyka, PIK, SFP, KIPA wniosa uwag wskazujc, i niezgodne z przepisami dyrektywy o handlu elektronicznym jest rozwizanie, stanowice, e odpowiedzialno dostawcy usugi jest wyczona zarwno w przypadku uniemoliwienia 44 -

dostpu do danych lub informacji, jak rwnie w przypadku przywrcenia dostpu do danych po uwzgldnieniu sprzeciwu. Zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. b) dyrektywy o handlu elektronicznym odpowiedzialno dostawcy usugi hostingu jest wyczona, jeeli po spenieniu innych przesanek, usugodawca podejmuje niezwocznie odpowiednie dziaania w celu usunicia lub uniemoliwienia dostpu do informacji, gdy uzyska takie wiadomoci lub zostanie o nich powiadomiony. Dyrektywa o handlu elektronicznym przewiduje wyczenie odpowiedzialnoci wycznie w przypadku uniemoliwienia przez dostawc usugi dostpu do danych lub informacji. Zatem przyjcie pierwotnej regulacji, zakadajcej wyczenie odpowiedzialnoci rwnie w przypadku przywrcenia dostpu do danych, po uwzgldnieniu sprzeciwu, mogoby zosta uznane za niezgodne z przepisami dyrektywy o handlu elektronicznym. W zwizku z powyszym dokonano stosownych zmian w projekcie ustawy, dostosowujc projektowane przepisy do regulacji dyrektywy o handlu elektronicznym. Uwzgldniono uwag Repropol, ZAiKS, E Muzyka oraz PIK wskazujc na potrzeb wprowadzenia przepisw majcych przeciwdziaa wnoszeniu nieprawdziwych wiadomoci, sucych jako narzdzie nieuczciwej walki konkurencyjnej. W zwizku z powyszym, do projektu ustawy wprowadzono przepisy zakazujce przesyania nieprawdziwych wiadomoci, uznajc takie dziaanie przedsibiorcy za czyn nieuczciwej konkurencji. Uwzgldniono uwag wskazujc na potrzeb wyduenia vacatio legis z 30 dni do 3 miesicy w przypadku zmian w ustawie o wiadczeniu usug drog elektroniczn. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dziaalnoci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337) projekt ustawy zosta zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Rzdowego Centrum Legislacji. aden z podmiotw nie zgosi zainteresowania pracami nad projektem.

3. Wpyw regulacji na sektor finansw publicznych, w tym budet pastwa i budety jednostek samorzdu terytorialnego. Wejcie w ycie przyjtych regulacji nie spowoduje skutkw finansowych dla sektora finansw publicznych. 4. Wpyw regulacji na rynek pracy. Wejcie w ycie przyjtych regulacji nie bdzie miao wpywu na rynek pracy. 5. Wpyw na konkurencyjno gospodarki i przedsibiorczo. Wejcie w ycie ustawy wpynie pozytywnie na konkurencyjno gospodarki i przedsibiorczo, bowiem ustawa w znacznej czci uwzgldnia postulaty podmiotw wiadczcych usugi elektroniczne. Przyjte rozwizania maj na celu dostosowanie rozwiza prawnych do sytuacji istniejcej na rynku, uporzdkowanie przepisw, a take uchylenie tych, ktre w trakcie obowizywania ustawy okazay si zbdne. Nowelizacja przepisw uatwi dziaalno przedsibiorcom wiadczcym usugi drog elektroniczn, w szczeglnoci poprzez doprecyzowanie wycze odpowiedzialnoci usugodawcw i wprowadzenie nowych instytucji prawnych. Ustawa wywiera skutki w stosunku do podmiotw wiadczcych usugi drog elektroniczn, majcych siedzib na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz odbiorcw tych usug z Krajw Czonkowskich. Ponadto, zmiany w ustawie o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny maj na celu eliminacj z porzdku prawnego zbdnych z punktu widzenia ochrony interesw konsumentw obcie administracyjnych po stronie przedsibiorcw oferujcych swoje towary i usugi w sieci Internet, co bdzie miao korzystny wpyw na 45

swobod prowadzenia dziaalnoci gospodarczej oraz konkurencyjno polskich przedsibiorcw. Pierwsza ze zmian w ustawie o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny ma na celu ograniczenie kosztw ponoszonych przez przedsibiorcw w zwizku z obowizkiem zapaty przed przedsibiorc odsetek od dokonanych przez konsumenta przedpat w przypadku odstpienia przez konsumenta od umowy. Usunicie obowizku zapaty odsetek przekada si bezporednio na obnienie kosztw przedsibiorcy zwizanych z handlem w sieci. Kolejna zmiana umoliwia przedsibiorcom handlujcym w sieci (oraz w innych przypadkach zawierania umw na odlego) zastpienie papierowego potwierdzenia informacji przedkontraktowych potwierdzeniem tych informacji na trwaym noniku, w szczeglnoci elektronicznie. Koszt przygotowania, wydruku oraz nadania przesyk pocztow papierowego potwierdzenia informacji przedkontraktowych jest niewtpliwie znacznie wyszy od kosztu wysania do konsumenta potwierdzenia w postaci elektronicznej. Zatem moliwo zastpienia papierowego potwierdzenia wiadomoci w postaci elektronicznej moe przyczyni si do wydatnego ograniczenia kosztw prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w Internecie. Celem ostatniej zmiany jest uchylenie, sprzecznego z powszechnie akceptowan praktyk handlu elektronicznego, zakazu wymagania od konsumenta zapaty za towar lub usug przed otrzymaniem wiadczenia. Znaczca cz transakcji dokonywanych w sieci Internet jest dokonywana w modelu, ktry zakada zamwienie towaru lub usugi, zapat za towar lub usug przez konsumenta, a nastpnie dopiero wysanie towaru lub rozpoczcie wiadczenia usugi przez przedsibiorc. Rozdwik pomidzy praktyk handlu elektronicznego a obowizujcymi przepisami prawa skutkuje powstaniem niekorzystnego dla przedsibiorcw stanu niepewnoci prawnej. Co wicej, usuwany zakaz oznacza w praktyce, e do momentu otrzymania zapaty przedsibiorca musia nieodpatnie kredytowa zakup towaru lub usugi przez konsumenta. Uchylenie przedmiotowej regulacji usunie stan niepewnoci prawnej, pozostawiajc kwestie kolejnoci zapaty oraz dostawy towaru lub wiadczenia usugi swobodzie umawiajcych si stron. Naley podkreli, i zmiany w ustawie o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny nie skutkuj adnym praktycznym uszczerbkiem dla wysokiego poziomu ochrony praw konsumentw kupujcych w sieci Internet. 6. Wpyw regulacji na sytuacj i rozwj regionalny Wejcie w ycie przyjtych regulacji nie bdzie miao wpywu bezporedniego na sytuacj i rozwj regionalny. 7. rda finansowania regulacji. Niniejsza ustawa nie pociga za sob obcie dla budetu centralnego lub budetu jednostek samorzdu terytorialnego, a tym samym nie wymaga wskazania rde finansowania.

46