Ang Pakikipanayam o Interbyu

ANG PAKIKIPANAYAM PANAYAM: Isang pakikipagpulong ng kinatawan ng pahayagan sa isang taong nais niyang kunan ng mga imformasyong maiuulat o maipalilimbag. Isang pagtatanong upang makakuha ng impormasyon tulad ng opinion, kaisipan o tanging kaalaman ukol sa isang paksang nakakatawag ng kawilihan sa madla na karaniway nagmumula sa tanyag na tao o kilalang otoridad na kinakapanayam. MGA TAONG KINAKAPANAYAM: Panauhing tagapagsalita Panauhing tagapanayam Resource person Bagong guro Bagong dating a guro buhat sa komvensyon o sa isang tanging pook Isang gurong katatapos lamang ng M.A. o Ph.D. Isang gurong katatapos lamang ng isang seminar, atbpa. Isang magaling na manlalaro Isang tagasanay ng laro Pinakamagaling na mag-aaral sa lahat ng asignatura Pinakamagaling na mag-aaral sa isang asignatura Mag-aaral na may tanging kakayahan sa; 1. Pagbibigkas o talumpati 2. Pagtula 3. Atbp. Mag-aaral na may tanging kakayahan sa pagsulat Mag-aaral na nagwagi sa isang patimpalak Mag-aaral na galing sa ibang bansa (personal man o bilang isang opisyal na delegado sa isang komferensiya o bilang isang iskolar Isang matagumpay na alumnus. LAYUNIN SA PAKIKIPANAYAM Kumuha ng imformasyon, reaksyon, at/o kurokurong kailangan sa paghahanda ng isang bagay na ilalathala sa pahayagan. Layuning pagtatampok Layuning pantalambuhay URI NG PAKIKIPANAYAM (AYON SA ANYO) Formal: May ginagawang pakikipagtipan sa kakapanayamin sa isang takdang araw, takdang oras at takdang lugar. Isang harapang pag-uusap ng reporter at ng kanyang kinakapanayam. Di-formal: Isang pakikipanayam na walang ginagawang pakikipagtipan sa isang taong kakapanayamin. Tinatawag din itong ambush interview. Itoy ay biglang pagtatanong sa mga taong kagagaling sa isang mahahalagang pangyayari na nangangailangan ng pangmadlang kabatiran. URI NG PAKIKIPANAYAM (AYON SA LAYUNIN) Pakikipanayam na Nagbibigay ng Kabatiran (Informative): Isinasagawa upang makakuha ng impormasyon mula sa isang taong may kinalaman sa bagong ideya, sa isang taong nakasaksi sa isang pangyayari o sa isang taong maaring mapagkunan ng balita. Opinyon (Opinion interview):

Isinasagawa upang makakuha ng komentaryo o opinion mula sa taong bntog o kilalang otoridad. Lathalain (Feature interview): Pakikipanayam sa isang sikat na tao o sa isang taong may makulay na karanasan upang makakuha ng kaalaman sa kanyang katauhan na magiging kawili-wili sa madla. Pangkat (Group interview): a. Natatanong na reporter (inquiring reporter type) Iisa ang tanong na sinasagot ng mga kinakapanayam at sa pasumalang (random) na pagtawag. b. Simposyum (symposium) Nagtatanong ang mga reporter ng mga magkaugnay na tanong sa bawat kapanayam na inaakalang dalubhasa sa napiling larangang pinaghanguan ng katanungan. Ang bawat kapanayam ay dalubhasa sa kani-kanilang linya. c. Pandiyaryo (Press interview) Pakikipanayam ng maraming reporters sa isang taong kilala gaya ng pangulo ng bansa o ng isang tanyag na dayuhan at iba pang may kinalaman sa pambansang aktibidad. MUNGKAHING HAKBANGIN SA PAKIKIPANAYAM Ihanda at balangkasing mabuti ang mga tanong batay sa layunin. Magsuot ng angkop na damit. Magdala ng notbuk at panulat. Magpakilala agad nang buong pamitagab at sabihin kung ano ang pakay. (Huwag magpanggap.) Maging masigla at magkaroon ng tiwala sa sarili. Magtanong nang magtanong hanggang may maaaring itanong. Upang hindi kabagot-bagot ang pakikipanayam, ibaling ang pag-uusap sa mga personal na hilig ng kinakapanayam. Mainam na buo na sa isipan ang halos lahat ng mga itatanong. Huwag makipagtalo sa iyong kinakapanayam. Kumuha ng sapat na tala sa sinasabi ng kinakapanayam. (Kung tila maselan, gawin ito pagkatapos ng usapan. Kung gagamit ng recorder, humingi muna ng pahintulot. Huwag magpumilit kapag hindi pumayag at mas lalong huwag gawin ng patago.) Magbigay ng pahiwatig na sanay pahintulutan pang makabalik at muling makaabala sa hinaharap. Huwag na huwag kalimutan ang magpasalamat bago umalis. Gawing tiyak ang mga katanungan at hindi yaong pangkalahatan. Maging alisto sa mga bago at di-inaasahang anggulong malilikha habang nakikipanayam. Pamaraang salitaan ang gamitin sa pakikipanayam. ANG PINAKAMABISANG PARAAN NG PAKIKIPANAYAM Kailanagn malaman muna sa anumang paraan ang lahat ng maaaring malaman hinggil sa taong kapapanayamin. Mahalagang malaman din ang hilig o libangan ng taong kinakapanayam.

PANGANGALAGA SA IMFORMANTE DALAWANG URI NG IMFORMANTE Impormanteng lihim ang pangalan: Imformanteng nagbibigay ng mga delikado o maseselang imformasyon na maaaring maglagay sa delikadong kalagayan sa kanya kung ilalantad ang kanyang pangalan. Imformanteng naglalantad ng pangalan: Imformateng walang ibinibigay na imformasyong delikado. HINDI DAPAT IBUNYAG ANG PANGALAN NG ISANG TAONG NAGBIGAY NG ISANG MAHALAGANG IMFORMASYON SA ISANG REPORTER. HUWAG ILATHALA ANG PANGALAN NG MGA BIKTIMA NG MASESELANG KRIMEN.

 HUWAG ILATHALA ANG PANGALAN KUNG ANG BIKTIMA O SUSPEK AY MGA BATA PA O WALA PA SA LEGAL NA GULANG. PAGSULAT NG BALITANG BATAY SA PAKIKIPANAYAM Sulatin kaagad ang balita pagkatapos ng pakikipanayam. Pagpasiyahan kung anong uri ang susulatin: nagbibigay kaalaman? Opinion? Lathalain? O ang kombinasyon ng mga ito? Nagbibigay kaalaman tumatalakay sa mahalagang pangyayari. Opinion tumatalakay sa mahalagang komentaryo. Lathalain tumatalakay sa katauhan, kawilihan at gawain ng kinapanayam. Kombinasyon pinagsama-sama ang katangian ng lathalain at ng nagbibigay kaalaman o kayay opinion. Piliin at bigyang halaga ang tala. Isulat lamang ang kawili-wiling impormasyon ukol sa kinapanayam. Ayusin ang mga datos bago sulatin ang salaysay. Ipakita ang mga sipi o tuwirang sabi sa kinapanayam kung maaari.

MGA MUNGKAHI SA PAGSULAT NG INTERBYU Sundin ang ayos na baligtad na piramide (inverted pyramid) Simulan sa angkop na pamatnubay. Maaaring itoy tuwirang sabi (direct quotation) o dituwirang sabi (indirect quotation). Lagyan ng pang-ugnay (tie-in) sa pagitan ng pamatnubay at ng unang talata ng katawan ng balita. Tiyaking maiugnay ang pamatnubay sa katawan ng balita. Ayusin ang katawan ng balita na nagbibigay kaalaman at ng opinion sa magkasalit-salit na talata na tuwirang sabi at ng nagbubuod na pangungusap (summary statement). Ang lathalaing pakikipanayam ay walang iisang kaayusang sinusunod sapagkat itoy nababatay sa kakanyahan ng kinapanayam at sa pagiging orihinal ng tagapanayam. Huwag isama sa balitang isusulat ang mga tanong na ginamit sa pakikipanayam maliban kung ang balita ay isusulat sa ayos TANONG AT SAGOT. Gumamit ng wika niya, aniya, ayon kay, ayon sa kanya, atbp. Iwasang banggitin ang sarili maliban kung may mahigpit na dahilan. Iwasan ang paggamit ng wika niya at mga katumbas nito sa hulihan ng talata. Gumamit ng running quotes kung kinakailangan. Gumamit ng ellipsis para maalis ang mga hindi kailangan o ang mga kalabisan sa mga tuwirang sabi. HUWARAN PARA SA PAGSULAT NG BALITANG BATAY SA PAKIKIPANAYAM O TALUMPATI Kabuuang Pamatnubay Balitang Batayan (News peg) Tuwirang sabi Paglalarawan sa kinapanayam o sa nagtatalumpati Tuwirang sabi o di-tuwirang sabi Pinaghalong tuwirang sabi at tuwirang sabi (Partial quote) Tuwirang sabi Kasagutan sa mga tanong sa bukas na talakayan, kung ang balitang sinulat ay batay sa talumpati. Di-tuwirang sabi Nagbubuod na pangungusap Konklusyon.

Sa katawan ng panayam, ang tagapanayam ay magbibigay ng mga katanungang

kanyang inihanda. Mayroong ibat-ibang uri ng katanungang maaaring gamitin ng isang tagapanayam. Ito ay ang sumusunod: 1. Mga bukassadulong katanungan nagbibigay daan upang malayang makasagot ang isang kinakapanayam. Halimbawa: Magsalita ka tungkol sa iyong sarili. 2. Mga saradong katanungan nangangailangan lamang ng isang simpleng kasagutan. Ang kinakapanayam ay hindi na kailangang magbigay ng mahabang paliwanag. Halimbawa: Mayroon ka bang kaalaman tungkol sa aming kompanya? (Ang katanungang ito ay maaaring sagutin ng oo o hindi lamang.) 3. Mga susing katanungan nagpapakilala ng mga paksang maaaring pagusapan. Halimbawa: Ano ang iyong mga karanasan sa mga nauna mong trabaho na maaaring magamit para sa bakanteng posisyon? (Ang katanungang ito ay nagpapakita na ang tagapanayam ay nais nang pag-usapan tungkol sa mga katangiang kailangan mula sa kinakapanayam.) 4. Mga panunod na katanungan nangangailangan ng karagdagang pagpapaliwanag mula sa kinakapanayam. Halimbawa: Sa iyong palagay, ano ang iyong kalamangan sa ibang aplikante? (Ang katanungang ito ay tuwirang kaugnay ng susing katanungang inihalimbawa sa itaas.) 5. Mga patapos na katanungan ginagamit kung nakuha na ng tagapanayam ang lahat ng impormasyong kanyang kailangan. Halimbawa: Mayroon ka pa bang nais sabihin tungkol sa iyong sarili? 6. Mga salaming katanungan ginagamit kung kinakailangang linawin ang sagot ng kinakapanayam. Halimbawa: Ang ibig mo bang sabihin, mas mahusay kang magtrabaho kapag nasasailalim sa pressure? Ang mga paglilinaw at salaming katanungan ay karaniwang hindi ginagamit sa pakikipanayam. Ginagamit lamang ito kung ang kinakapanayam ay nagbigay ng hindi kasiya-siya o di sapat na kasagutan. Kalihim: Sir. (tinatawag ang pansin ng konsehal) Fe at Lara: Magandang umaga po. Konsehal Erice: Magandang umaga sa inyo. Pasok kayo at maupo. Konsehal Erice: Kayo ay mula sa Barangay Hilagang Fairview, hindi ba? Lara: Opo. Narito po kami upang magtanong sa inyo tungkol sa mga proyekto para sa aming barangay. Konsehal Erice: Nabasa ko nga ang liham ng inyong kapitan. Fe: Ang kapitan po namin ay nagpatawag ng pulong sa lahat ng pinuno ng barangay kasama ang Sangguniang Kabataan. Konsehal, naniniwala po kami na tila napapabayaan ang aming barangay pagdating sa mga proyektong pangkaunlaran. Konsehal Erice: Ganoon ba? Ngayon, ano ang ibig ninyong malaman? Fe: Ginoo, anu-ano po bang proyekto ang nakahanay para sa aming barangay? Konsehal Erice: Mayroon kaming proyektong pangkaunlaran para sa lahat ng barangay. Mayroon tayong planong maglagay ng mga poso, pagpapabuti at pagpapaayos ng mga health center, pagdaragdag ng higit pang kagamitang panturo sa paaralan. Ang Barangay Hilagang Fairview ay makatitiyak na silay kabahagi sa lahat ng ito. Lara: Maari po ba ninyo kaming bigyan ng dagdag pang kaalaman tungkol sa mga proyektong ito? Konsehal Erice: Sa ngayon, inuuna namin ang mga barangay na higit na

nangangailangan ng tulong. Halimbawa, para sa poso ng tubig, ang Barangay Sta. Fe ang prayoridad. Kung hindi ako nagkakamali, ang barangay Hilagang Fairview ay isa rin sa prayoridad para sa proyektong poso ng tubig. Para naman sa proyekto sa health center, ang inyong barangay ay tiyak ring mauuna sapagkat batid namin na ang inyong health center ay nangangailangan ng malakihang pag-aayos. Lara: Ginoo, kung ang Hilagang Fairview po ang prayoridad para sa proyekto ng health center, bakit po tila wala kaming nakikitang anumang ginagawa? Konsehal Erice: Ito ay dahil naghihintay pa tayo ng pondo para sa proyektong nabanggit. Subalit kapag natanggap natin ito, sisimulan agad natin ang pagpapagawa ng health center. Fe: Kayo po ba ang namumuno sa proyekto ng mga health center? Konsehal Erice: Oo, batid kong kailangang kumilos tungkol sa suliranin ng inyong health center sa lalong madaling panahon. Fe: Salamat po. Maari po ba nating sabihin na ang health center ay maipatatayong muli at magkakaroon ng higit na kagamitan? Konsehal Erice: Oo, maaari mong sabihin iyan. Ngunit gaya ng nabanggit ko kanina, ang malaking usapin ay ang pondo. Lara: Ginoo, bago po matapos ang panayam na ito, mayroon ba kayong nais iparating sa aming kapitan at sa mga mamamayan ng Barangay Hilagang Fairview? Konsehal Erice: Pakisabi sa inyong kapitan, ganon din sa mga mamamayan ng inyong barangay na ikinalulungkot namin kung sa inyong palagay ay napapabayaan ang inyong barangay. Hindi ito totoo. Ipinapangako kong gagawin kayong prayoridad sa mga proyektong pangkaunlaran. Fe: Marami pong salamat sa inyong panahon. Ihahatid po namin ang inyong mensahe sa aming kapitan ganon din sa mga mamamayan ng Hilagang Fairview. Konsehal Erice: Maraming salamat din sa pagbibigay ninyo ng pagkakataon upang maipaliwanag ko ang maraming bagay. Lagi ninyong tandaan na bukas anumang oras para sa inyo ang tanggapang ito.