UNIVERZITET U SARAJEVU Fakultet za saobraaj i komunikacije Predmet: Vertikalni transport

- Avaz twist tower liftovi ---seminarski rad---

Predmetni nastavnik: V.prof.dr. Abdulah Ahmi Vii asistent: mr. Ahmed Ahmi

Studenti: Esad Muratovi Aldin Fidahi Amina urovac

Sarajevo, decembar 2012

Sadraj
Uvod.............................................................................................................................................................. 3 1. Ekspresni liftovi ............................................................................................................................... 4 1.1. Upravljanje modernim ekspresnim liftovima .................................................................................. 6 1.1.1. Interna kontrolna ploa ............................................................................................................ 6 2. Korporacija KONE ............................................................................................................................ 8 2.1. Kone MonoSpace lift ....................................................................................................................... 9 2.2. Kone MiniSpace lift ....................................................................................................................... 11 3. Avaz twist tower............................................................................................................................ 13 3.1. Kone MiniSpace lift u Avaz twist tower-u ..................................................................................... 14 3.2. Prijevozna oprema MiniSpace lifta ............................................................................................... 16 3.3. Miconic 10 - sistem za kontrolu destinacije ................................................................................. 17 Zakljuak ..................................................................................................................................................... 18 Bibliografija ................................................................................................................................................ 19 Popis slika i tabela ...................................................................................................................................... 20

Uvod
Liftovi su sredstva vertikalnog transporta koja slue za vertikalno podizanje ljudi i materijala ovisno o njihovoj namjeni. U ovom radu definisat emo ta su to ekspresni liftovi i objasniti njihove osnovne karakteristike. Takoer emo se osvrnuti na finskog proizvoaa liftova Kone, iji liftovi su ugraeni u Avaz twist tower. Avaz twist tower je jedan od najveih nebodera u evropi. Za vertikalno podizanje putnika koriste se najsavremeniji Kone liftovi, koji su opremljeni eko rjeenjima, radi postizanja to vee uinkovitosti i sigurnijeg rada.

1. Ekspresni liftovi
Ekspresni liftovi, odnosno pogonske maine bez punog reduktora tj. maine sa direktnom vuom, koriste se kod visokih zgrada gdje se zahtijeva vea brzina vonje, tj iznad 2m/s. Brzina vonje kabine kree se i preko 6 m/s. Ovakvi liftovi u svom pogonskom sklopu ne mogu imati puni reduktor zbog toga to se: poveavaju umovi i vibracije imaju manji vijek trajanja imaju manji stepen iskoritenja potrebna je vea pogonska energija i vei utroak

Pogonske maine sa direktnom vuom projektovane su tako da u svom sklopu imaju pogonski elektromotor koji radi na istosmjernu struju.Na istoj osovini rotora nalazi se kono kolo kao i vuna uetnjaa. Postoji vie tipova pogonskih maina sa direktnom vuom. Na slici 1. prikazana je pogonska maina sa direktnom vuom gdje se koenje vri po unutarnjem obodu konog kola. Koni ureaj se nalazi u unutarnjem livenom dijelu konog kola i pogonske uetnjae (7), koni magnet (3) koji se nalazi na svom postolju i vezan je za stub leita (4) radi na istosmjernu struju i vri otkoivanje preko kinematskog rjeenja poluge (5) sa ostalim polugama. Opruge za koenje se sabijaju a kone poluge sa konim papuama (8) se luno pomjeraju i ponitavaju silu koenja. Kono kolo sa pogonskom uetnjaom se tada slobodno okree. U sastavu expres lifta nalazi se pogonska elektro-grupa koja napaja istosmjernom strujom pogonsku mainu.

Slika 1. Pogonska maina sa direktnom vuom

Glavne karakteristike pogonske maine sa direktnim prenosom: veliki stepen iskoritenja periferna brzina rotora je takva da u odnosu na gustinu struje daje mogunost da u datom momentu dobije rezervnu snagu moe da radi po programu brzine pri razliitim uslovima optereenja

Pogonske maine rade sa dva konstruktivna rjeenja: rotor obre pogonsku uetnjau rotor stoji, a stator se obre zajedno sa pogonskom uetnjaom

1.1. Upravljanje modernim expresnim liftovima Ono to ini jedan tipian, moderan putniki lift e biti u narednom dijelu teksta ukratko opisano. Prostor za stajanje i ograde po pravilu treba imati bilo koji lift, dok neto luksuznije varijante liftova imaju i jastuk za sjedenje. Da bi se poboljala cirkulacija zraka i udobnost u liftove se ugrauje elektrina navigacija i klima ureaji. 1.1.1. Interna kontrolna (upravljaka) ploa Svaki lift treba da ima poziv prekida za biranje sprata. Neki od prekidaa mogu biti klju prekidai (za kontrolu pristupa), a u neke liftove se ne moe ui bez kartice ili ako se ne unese sigurnosna ifra - ili oboje.

Slika 2. Upravljaka ploa lifta

Na svakom liftu postoje vrata koja se kljuaju na svakom spratu da bi se sprijeio nenamjeran pristup u lift. Vrata se otkljuavaju i zakljuavaju pomou maine na samom vrhu lifta. Kontrola vrata obezbjeuje da se vrata odmah zatvore ili ponovo otvore. Vrata se otvaraju tako to ili budete prepoznati od strane senzora ili ih vi otvorite prekidaem koji se nalazi pored vrata lifta. Inae, vrata se zatvaraju nakon odreenog vremena. Na liftu moe postojati i stop prekida koji zaustavlja lift dok je u pokretu i esto se koristi da zadri lift dok se utovara teret. Zadravajui lift due vrijeme moe uzrokovati aktiviranje alarma. Ovo je esto kljuan prekida. U liftu je neophodno postaviti alarmni gumb ili prekida koji putnici mogu koristiti ako su se zaglavili u liftu.

Slika 3. Vrata i kabina lifta Neki liftovi mogu imati jednu ili vie od sljedeih opcija: Telefon u liftu koji mogu koristiti putnici koji su zarobljeni u liftu da bi pozvali pomo, Prekida za zadravanje: ovaj prekida zadrava zatvaranje vrata lifta i koristan je za utovar tereta ili bolnikih kreveta, Ponitavanje poziva: poziv na sprat koji ste eljeli moete promijeniti dvostrukim klikom na prekida, Ogranienje pristupa pomou kljunih prekidaa; REIF ita, sigurnosna tipka, hotelska kartica, itd, Druga vrata ili set vrata koja mogu posluiti u razliite svrhe, Sigurnosna kamera, Jednobojni zidovi ili zidna ogledala koja daju iluziju veeg prostora, Staklo koje prua pogled u unutranjost zgrade ili pogled na ulicu. 7

Ostale kontrole koje uglavnom nisu dostupne javnosti su: Vatrogasna sluba, Prekida da biste omoguili ili onemoguili pokretanje lifta, Inspektor prekida koji u lift stavlja inspekciju, Prirunik kontrola gore/dole za lift tehniara, Nezavisna sluba / ekskluzivni nain koji e sprijeiti automatsko odgovaranje na pozive za eljeni sprat i stie samo na oznaeni sprat na ploi. Vrata bi trebala ostati otvorena dok je lift zaustavljen na nekom spratu. Ovakav nain se moe koristiti za privremeno prenoenje robe. Polazni servisni nain.

2. Korporacija KONE
KONE korporacija je jedna od globalnih lidera u industriji eskalatora i liftova. KONE je jedna od tri najvee korporacije u svijetu za liftove i pokretne stepenice. Osnovana je 1910 godine u Finskoj.

Slika 4. Logo Kone korporacije

Tvrtka predano radi na razumijevanju potreba svojih kupaca za najsavremenijim liftovima i pokretnim stepenicama, kao i inovativna rjeenja za modernizaciju i odravanje. Najpoznatiji Kone liftovi su Kone MiniSpace i Kone MonoSpace.

2.1.Kone MonoSpace lift Tehnike karakteristike ovog lifta su:

Maksimalna visina dizanja: 300 ft. ili 91.4 m Maksimalan broj stanica: 36 Brzine: 1.00, 1.78, 2.54 m/s Visina kabine: 8, 9 ili 10 ft. (2438, 2743 ili 3048 mm) Visina vrata: 7, 8 ili 9 ft (2134, 2438 ili 2743 mm)

Tabela 1. Tehnike karakteristike Kone MonoSpace

Slika 5. ema Kone MonoSpace lifta 10

2.2.Kone MiniSpace lift Tehnike karakteristike ovog lifta su : Maksimalna visina dizanja: 400 m Maksimalan broj stanica: 126 Brzine: 4.0, 5.0 i 6.0 m/s Visina kabine: 8, 9 ili 10 ft. (2438, 2743 ili 3048 mm) Visina vrata: 7, 8 ili 9 ft (2134, 2438 ili 2743 mm)

Kone MiniSpace lift prua udobnu vonju i izuzetno tedi energiju. Strojarnica ovog lifta nalazi se na vrhu i ini produetak samog okna. Brz odaziv motora bez zupanika osigurava glatku i brzu vonju, taan poetak, stajanje i niveliranje, kako bi se putnicima pruila sigurna i udobna vonja.

Slika 6. Kone EcoDisc- pogon MiniSpace lifta

11

Slika 7. Mini Space lift odlike Tehniki planovi MiniSpace lifta dozvoljavaju nam razliite izvedbe ovih liftova. Mogua je izrada ovih liftova u staklu, od razliitih vrsta metala i razliitog enterijera.

12

3. Avaz Twist tower

Avaz Twist Tower trei je avangardni objekt kojim je u est godina kompanija "Avaz" uljepala Sarajevo. Rije je o najviem

poslovnom objektu u regionu te jednoj od najspektakularnijih graevina u Evropi. "Avazov" toranj, visok vie od 175 metara, uvrten je meu deset najljepih graevina na svijetu prema izboru specijalne komisije kompanije "Schuco". Za ovu prestinu nagradu apliciralo je vie od 140 objekata iz 70 zemalja.

Ovo budue obiljeje BiH specifino je i po jedinstvenoj staklenoj uvrnutoj (twist) fasadi, za iju je izvedbu do sada u Evropi nedostajalo smjelosti. velianstven i do sada nevien pogled na bh. prijestonicu. U Avaz Twist Tower ugraeno je ukupno 8 liftova.radi se o najbrim liftovima u Evropi finskog proizvoaa Kone,Od prizemlja do 35. sprata tornja vozi 5 liftova brzinom od po ak 5 m/s. Od podnoja do vrha objekta se stize za nesto manje od 30 sekundi. Dva su zatvorena a tri panoramska lifta iz kojih se prua pogled na centralni dio Sarajeva. Neboder je visok 142m.Zajedno sa 30m u visokom antenom,ukupna visina nebodera iznosi 172m. Slika 8. Avaz twist tower Posebnu atrakciju predstavlja vidikovac na vrhu tornja, s kojeg se s visine od 150 metara prua

13

3.1.Kone MiniSpace lift u Avaz twist tower-u

Kone je jo jednom postavio standarde za industriju kreirajui KONE MiniSpace lift. Idealan je za sve vrste putnikog transporta i transport tereta od standardnih poslovnih, hotelskih i stambenih zgrada, do veoma visokih nebodera.

Kone Minispace liftovi za veoma visoke nebodere mogu opsluiti do 126 spratova ili 400 m, transportujui do 26 osoba ili 2,000 kg po liftu pri brzini od 5 m/s do 10 m/s. Jedna grupa liftova moe imati i do 8 liftova. U Avaz twist toweru ugraeno je 5 liftova od kojih su tri panoramskog tipa, a dva zatvorenog tipa. Pokretan sa revolucionarnim Kone EcoDisc-om, jami pouzdane operacije, nizak nivo buke i izvanredan uinak. U MiniSpace konceptu, strojarnica je samo nastavak okna lifta, stoga je njena izgradnja lagana i jeftina. Kompaktni EcoDisc ostavlja dovoljno prostora u strojarnici i lagana mainerija je veoma pogodna za rukovoenje.

Slika 9. Kabina MiniSpace lifta

14

1. Pogonski ureaj (Kone EcoDisc pogonski ureaj osigurava najveu efikasnost i minimizuje gubitke mehanike i elektrine energije.) 2. Regenerativni pogon (Vraa viak energije od lifta kad KONE EcoDisc motor djeluje kao generator. To osobito kada prazna kabina putuje GORE ili puna kabina DOLJE. Pogon moe oporaviti do 25% od ukupne energije koja se koristi liftom, proizvodnjom iste i sigurne energije koja ne oteuje mreu.) 3.Stavlja u stanje mirovanja kada nije u upotrebi (U dananjim liftovima, svjetla, signalizacija i ventilacija moe potroiti znatnu koliinu elektrine energije, ak i kada se lift ne kree. Kone ima uinkovite mogunosti nadziranja lifta kada nije u upotrebi i moe postaviti ureaj u stanje mirovanja tokom neaktivnih razdoblja kako bi se smanjila ukupna potronja energije.) 4.Eko-uinkovita rasvjeta kabine (Za utedu energije koja se koristi za rasvjetu kabine, halogena svjetla su zamijenjena LED Reflektorima. LED svjetla troe 80% manje elektrine energije od halogenih svjetala i traju do 10 puta due.) Slika 10. Eko rijeenja instalirana u MiniSpace lift 15

3.2. Prijevozna oprema MiniSpace lifta Kabina Kabina je izgraena od elinog lima i elastino je ugraena u nosivi okvir elinih profila.Okvir kabine izveden je sa zahavatnim ureajem sa postupnim djelovanjem.

Kontrateg Sastoji se iz eljeznih elemenata stegnutih u elinom okviru koji nosi ovjesni ureaj. Kontrateg je voen svojim vodilicama du itave visine voznog okna preko 4 klizaa smjetena na uglovima okvira protuutega.

Vodilice kabine Vodilice su izvedene kao stojee na dnu jame i drane po visini.Spoj vodilica i konzola izveden je putem trenja,tako da je omogueno dilatiranje u konzolama u vertikalnom smjeru. Nosiva elina uad Sedam komada uadi su promjera 10 mm i posebno su proraunata. Uad su preko unih zatvaraa spojena na nosive tanjure.

Slika 11. Nosiva uad i unutranjost voznog okna 16

Smjetaj pogonskog stroja Klasina strojarnica ne postoji. Pogonski stroj je smjeten u vrhu voznog okna na posebnom postolju uvrenom na vodilicama preko izolirajuih elemenata. U najgornjoj stanici sa lijeve strane vrata voznog okna je smjeten ormar sa razvodnom ploom, osiguraima i grupom upravljanja. 3.3. Miconic 10 - sistem za kontrolu destinacije MiniSpace liftovi u destinacije. Ureaj Schindler Miconic 10 je originalan sistem za kontrolu destinacije, iju je efikasnost dokazalo vie od 2000 liftova u upotrebi u objektima irom svijeta. Ureaj Schindler Miconic 10 koristi revolucionaran sistem upravljanja prometom koji putnike vodi do njihovog odredita bre od bilo kojeg drugog sistema kontrole lifta. Smanjuje broj usputnih zaustavljanja i na taj nain unapreuje efikasnost sistema lifta. Omoguuje novi nivo komunikacije putnika sa liftom, a samim tim i novi nivo uslunosti lifta. Avaz twist tower-u opremljeni su Miconic 10 ureajem za kontrolu

Slika 12. Miconic 10 ureaj 17

Zakljuak
Liftovi su danas postali integralni dio svjetskih gradova. Kako se razvijaju tehnologije graenja savremenih graevina, zatim sama tehnologija, tako se javlja potreba i da se liftovi grade po najsavremenijim zahtjevima, kako bi mogli da zadovolje te graevine i zahtjeve svojih korisnika. Osnovni zadatak proizvoaa liftova i njihovih inenjera je u predvianju budunosti, pretpostavljanja smjera razvoja drutva, fokusirajui resurse istraivanja na svjetskoj razini i razvojnim timovima u potrazi za novim rjeenjima.

Liftovi u Avaz twist tower-u, opremljeni su najsavremenijom svjetskom tehnologijom. To su ekspresni liftovi Finskog proizvoaa Kone. U ovom radu osvrnuli smo se na osnovne karakteristike ekspresnih liftova kao i na tehnike karakteristike najpoznatijih liftova Kone korporacije. MiniSpace lift jedan je od najboljih liftova koji se danas koriste za veoma visoke nebodere.

18

Bibliografija
Internet: asopisi: Miconic 10 sistem, 28.11.2012. (http://www.schindler.com/uk/internet/en/mobilitysolutions/products/transit-management/miconic-10.html ) Kone MiniSpace,29.11.2012., (http://www.kone.com/countries/zh_HK/products/hoistingplatforms/minispace_hig hrise/Pages/default.aspx) Kone MonoSpace

Kone arhitectural planing guide, Kone inc.2010.god. , USA The elevator platform with small machine room- KONE MiniSpace, Kone inc.2011. god., USA

19

Popis slika i tabela

Slika 1. Pogonska maina sa direktnom vuom Slika 2. Upravljaka ploa lifta Slika 3. Vrata i kabina lifta Slika 4. Logo Kone korporacije Slika 5. ema Kone MonoSpace lifta Slika 6. Kone EcoDisc- pogon MiniSpace lifta Slika 7. Mini Space lift odlike Slika 8. Avaz twist tower Slika 9. Kabina MiniSpace lifta Slika 10. Eko rijeenja instalirana u MiniSpace lift Slika 11. Nosiva uad i unutranjost voznog okna Slika 12. Miconic 10 ureaj

Tabela 1. Tehnike karakteristike Kone MonoSpace

20