22 marca 2013 Numer 18

ISSN 2084-9117

Dodatek Starostwa Powiatowego w Toruniu - na rozkadwce

WWW.POZATORUN.PL

Wywiad

Musi przyj nowe pokolenie

Z Aleksandrem Kwaniewskim rozmawiamy o szansach lewicy na detronizacj PO i PiS 4

Wywiad

Szukamy kolejnej poprzeczki

Czy Enej zdobdzie saw rwnie na Bakanach? 30

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Jestemy te na facebook.com/pozatorun

Ada, to nie wypada!

Reporter Poza Toru w centrum Chemy kupi papierosy bez akcyzy. Cho chemyska policja regularnie robi naloty na melin, nie jest w stanie jej zlikwidowa. Takie mamy przepisy...

Gmina przygotowaa Modego Rolnika

Gmina Chema
*** Gmina Lubicz

Kart 10

Doczekamy si rozwizania problemw DK nr 10? 17

*** Gmina Obrowo

Ziemia pod komisariat w Do19 brzejewicach przekazana

*** Gmina Czernikowo

Ks. Piotr Siokowski: Katolik 23 nie zagosuje za aborcj OSP w ynie wczona do KSRG 25

*** Gmina Zawie Wielka ***

2 POZA TORU, 22 marca 2013

Masz dla nas temat?

Red. Monika Olender czeka na informacje

Kontakt pod numerem: 537049 739

Felieton
Dwie lewe rce
TOMASZ WICAWSKI
Drogi s w Polsce tematem dyurnym. Ale jak tu o tym nie pisa, kiedy co i rusz kto wystawia si do strzau. Do dziur przyzwyczailimy si wszyscy. Na wiosn jest ich zdecydowanie wicej ni w serze. Przynajmniej tym tanim z marketu. Niegospodarno jest najbardziej kurtuazyjnym sowem, ktre przychodzi na myl gdy przeledzi si histori budowy autostrad i drg ekspresowych w naszym kraju. Syszaem kiedy przy wdce pewn histori. Kolega kolegi zatrudni si w firmie, ktra budowaa jedn z tras na poudniu naszego kraju. Zachwycony opowiada przyjacielowi, e wyciga wicej ni trzy koa na rk na miesic. Spotkali si znw za jaki czas. Kierowca walca by znacznie markotniejszy. Wywalili go z roboty, kiedy szef skapn si, e pracownicy noc podprowadzaj paliwo. Taka nasza przywara narodowa. Co moje to, nie rusz, co twoje, to moje. Trudno nie oprze si jednak wraeniu, e przykad idzie z gry. Sytuacja z drog krajow numer 10 w normalnie zarzdzanym pastwie byaby nie do zaakceptowania. Autostrada A1 nie powstawaa za Gierka. Odpowiadaj za ni te same osoby, ktre teraz planuj alternatywne wersje przebudowy trasy. Przez las, domki jednorodzinne, albo z koniecznoci budowy skrzyowa dwupoziomowych. O czym mylay gdy otwierano zjazdy z autostrady, trudno domniemywa. Na pewno jednak nie o bezpieczestwie i komforcie kierowcw. Nieudaczno byoby mona czowiekowi wybaczy, tylko czemu jest ona finansowana z naszej kieszeni. A benzyna o kilka groszy znw w gr. Na drogach bez zmian. Znam kilka osb, ktre maj dwie lewe rce. Ale eby w jednej instytucji byo ich na metrze kwadratowym tak wielu, zakrawa o ingerencj niebios. Kto czuwa nad nami abymy zdjli nog z gazu. Stawianie fotoradorw idzie jednak zdecydowanie sprawniej ni budowa drg. Nie ma si co martwi, bo nasza kasa i tak pjdzie na remont. Moe jednak trzeba zacz od ludzi a nie nawierzchni.

Felieton
Stukn nam roczek
RADEK RZESZOTEK
Rok temu ukazalimy si po raz pierwszy. Byo nas wtedy tylko picioro. Sami pisalismy, sami skadalimy, sami rozwozilimy gazety. Koledzy po fachu pukali si nam w czoo. Po co komu gazeta na wsi? - pytali kpico. Reklamodawcy zaufa nie chcieli - kupowali przecie kota w wroku. Czytelnicy artowali, e dostali gazet do rozpaki w piecu. Dzi nie mieje ju si z nas chyba nikt. Koledzy po fachu gratuluj, reklamodawcy doceniaj, a Czytelnicy wol raczej na naszym papierze suszy grzyby, bo przy okazji i tak co do przeczytania wpadnie w oko. Znaj i czytaj nas od Aleksandrowa po Chem, od Fordonu po Czernikowo. Rok temu by te problem mojego nazwiska. Kilkanacie lat pisaem przecie w Nowociach i niejednemu zalazem za skr. Wjtom te. Samorzdowcy wic si naradzali, co z Poza Toru pocz, jak si do tej efemerydy ustawi... Trudno byo zaufa gazecie z takim naczelnym. W sumie si nie dziwi. Kto dzi ufa dziennikarzom? Nam mona. Chcemy widzie nasz region lepszym. Nie cieszymy si, e skoro jest gorzej, to dla nas lepiej, bo mamy o czym pisa. Wida to na naszych amach. Chodzimy po tych samych chodnikach co nasi Czytelnicy. Jedzimy tymi samymi drogami, zaatwiamy sprawy w tych samych urzdach, wsiadamy do autobusw PKS, bo wikszo naszych dziennikarzy nie dorobia si jeszcze samochodw. My te chcemy, eby yo nam si tu lepiej. Zostaniemy tu. Ale wybieramy si te Poza Bydgoszcz. Rocznica to dobry moment, eby zrobi co nowego. Skoro Tomek Gollob moe jedzi w Toruniu, to dlaczego dziennikarze spod Torunia nie mog zrobi gazety dla wieniakw spod Bydgoszczy? Dziwne, ale koledzy po fachu z Bydgoszczy nie pukaj si w czoo.

Stopka redakcyjna
Redakcja Poza Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28

Wydawca

Agencja PR Goldendorf

Redaktor Naczelny

Radosaw Rzeszotek radekrzeszotek@gmail.com GSM 609 119 016

Sekretarz Redakcji
Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)

Dzia reportau

Monika Olender, Marcin Tokarz, Maciej Koprowicz

Dzia samorzdowy Dzia foto

Agnieszka Kapela, Marcin Lewicki, Milena Kaszuba, ukasz Piecyk Tytus Szabelski, Maciej Pagaa, Maria Lewandowska

E-wydanie:

ukasz Piecyk

REKLAMA

Magorzata Paka (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) reklama@pozatorun.pl

Skad

Studio Poza Toru

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

ISSN 2084-9117
***

4 POZA TORU, 22 marca 2013

REGION

Musi przyj nowe pokolenie

O strefie euro, przyszym premierze, polskiej polityce zagranicznej, szansach lewicy na detronizacj PO i PiS, z Aleksandrem Kwaniewskim, byym prezydentem RP, rozmawia Tomasz Wicawski
Dyskusja o nowym okresie finansowania na lata 20142020 wywoaa po raz kolejny kwesti wprowadzenia w Polsce waluty euro. Jak zapatruje si pan na wyzwania, ktre stoj przed naszym pastwem w najbliszym czasie? Najwaniejsza kwestia, ktra jest przed nami, to decyzja o wejciu do strefy euro. Powinnimy si na to zdecydowa, ale krok ten winien by poprzedzony bardzo powan rozmow ze spoeczestwem. Musimy zrozumie, jakie s plusy i minusy wprowadzenia nowej waluty w naszym kraju. Euro jest przepustk do przyszoci. Kraje, ktre s w strefie, bd nadaway tempo rozwoju, reszta pastw znajdzie si na peryferiach. Polska jest silnym pastwem z niez gospodark i powinna by czonkiem Eurolandu. Nie chce mwi o dacie, ale dyskusja z obywatelami powinna zacz si ju dzi. Nasza gospodarka musi by na to w peni przygotowana. Trzeba zadba o wysoki poziom innowacyjnoci i konkurencyjnoci, co pozwoli polskim przedsibiorcom osign znaczc pozycj w ramach strefy. Jest pan zwolennikiem referendum, w ktrym Polacy mieliby podj decyzj w tej sprawie. Nie wydaje si panu, e nauczeni dowiadczeniami Grecji czy Portugalii powiemy nie!? Nie mwimy o referendum dzisiaj. Uwaam, e zapytanie spoeczestwa o opini o euro za kilka lat, kiedy waluta ta bdzie w dobrej formie, przyniesie zgoa odmienn decyzj. Bdziemy wtedy w zupenie innej sytuacji ni teraz. Moliwe, e sami Grecy zauwa, jakie znaczenie miaa wsplna waluta w wychodzeniu z kryzysu. Jak pan ocenia osignicia polskich wadz w negocjacjach nowego budetu UE? Trzeba sobie jasno powiedzie, e osignlimy to, co mona byo. Nie jest to rezultat nadzwyczajny, ale dobry. Niepokojce jest natomiast, e ten budet z punktu widzenia interesw caej wsplnoty jest pasywny i mao ambitny. Nam powinno zalee na sukcesie caej organizacji, a nie tylko pienidzach, ktre spyn do naszego kraju. Generalnie oceniam jednak, patrzc na nasze moliwoci, e wynik jest satysfakcjonujcy. Nie martwi Pana, jako polityka z lewicowym rodowodem, rozwarstwienie spoeczne, ktre obserwujemy w Europie? Coraz wicej modych ludzi nie ma pracy, nie widzi dla siebie perspektyw. Stary Kontynent sobie z tym poradzi? Martwi mnie to bardzo. Nie mamy jednak innego wyjcia, musimy przezwyciy ten trudny moment. Poza bezporednim poradzeniem sobie z kryzysem, patrzc dugookresowo, najwaniejsze jest zapewnienie perspektyw dla modziey. Bez tego nie bdziemy mogli mwi o jakiejkolwiek stabilnoci. Aby jednak zacz to robi, trzeba opanowa kryzys i wyj znw na ciek rozwoju. Sowa w wy stowarzyszeniowej w tym roku. Jak pan ocenia polsk polityk zagraniczn w stosunku do takich rodzcych si potg jak chociaby Chiny. Czy przypadkiem nie bylimy za dugo zwrceni jedynie w kierunku USA? To, e przez pierwsze dwadziecia lat po roku 1989 patrzylimy czciej w kierunku USA i Europy Zachodniej, byo w peni zrozumiae. Potrzebowalimy by w NATO i UE. To byy nasze gwne cele, ktre udao si zrealizowa. Zmiana akcentw byaby sensowna. Nasze zainteresowanie Azj czy Ameryk acisk musi wzrosn. Nie moemy nie dostrzega Afryki, ktra jest kontynentem niezwykle szybko rozwijajcym si, dysponujcym surowcami, ale potrzebujcym te wielu inwestycji. Wszyscy ju do tego dojrzeli Amerykanie, Chiczycy czy Niemcy. Polakw tam nie ma. Nie pamitam, kiedy odbya si ostatnia wizyta dyplomatyczna na tym kontynencie. Nie potrzebujemy rewolucji w dyplomacji, ale rozsdnej zmiany akcentw na pewno. Czy pana zaangaowanie w jednoczenie si polskiej lewicy moe przeama podzia polskiej sceny politycznej na PO i PiS? Mam nadziej. W mojej ocenie najgorsze, co moe zdarzy si naszemu pastwu, byoby utknicie na dugie lata w sporze midzy tymi partiami. Z tego nie bdzie nic dobrego. Stworzenie silnej reprezentacji centrolewicowej, ktra bdzie alternatyw dla tych prawicowych grup, jest niezwykle wane. Marzy si panu bycie premierem? Nie lubi o tym dyskutowa. Jestemy w innym momencie, wszyscy si starzejemy. Musi przyj nowe pokolenie. Chtnie pomog kademu, kto bdzie chcia si zaangaowa w tworzenie centrolewicy. W kocu musz pojawi si osoby gotowe do wykonywania istotnych rl w naszym kraju. Ile lat mog rzdzi ludzie, ktrzy swoje kariery rozpoczynali przy okrgym stole: Kaczyski, Tusk, Kwaniewski. Mino dwadziecia kilka lat, niedugo minie trzydzieci, potem trzydzieci pi, a my dalej bdziemy w tym samym sosie. Pora dopuci modych. Oni musz jednak po pierwsze by, po drugie chcie, a po trzecie co sob prezentowa. Widzi pan takie osoby? Troch modszych ode mnie osb w tym rodowisku jest. Trzeba im dalej pomaga, by mogli przej stery. Myl, e ju teraz potrafi wiele spraw wzi w swoje rce.

tym wzgldzie nic nie pomog. Dziaa Pan bardzo aktywnie, bdc jeszcze prezydentem, na polu wsppracy z Ukrain. Na ile realny jest obecnie pomys wejcia tego kraju do NATO czy UE? Pracujemy nad tym. W listopadzie ma zosta podpisana umowa stowarzyszeniowa ze

Wsplnotami Europejskimi. To byby historyczny moment. Na razie nie jest to jednak takie pewne, bo na Ukrainie pojawia si wiele problemw politycznych. Musi zosta uporzdkowana sytuacja wewntrzna, ktra jest kluczowa dla dalszego rozwoju sytuacji. Pastwo to ma jednak realn szans na podpisane umo-

Twoje OC i AC wreszcie moe by tasze

Przed zakupem ubezpieczenia OC i AC warto porwna ceny polis dostpnych na rynku. Moe si okaza, e do tej pory przepacalimy, i to sono, za nasze ubezpieczenie
Szybko i w prosty sposb wybra i kupi najkorzystniejsz polis moemy w multiagencji CUK Ubezpieczenia. W zaledwie kilka minut, na miejscu w oddziale lub telefonicznie, otrzymamy bezpatn symulacj cen polis OC i AC a 20 Towarzystw Ubezpieczeniowych. CUK posiada autorski system informatyczny, dziki ktremu moliwe jest szybkie i precyzyjne wyliczanie skadek ubezpiecze OC, AC oraz caych pakietw ubezpieczeniowych. Polega on na tym, e po wpisaniu podstawowych informacji na temat kierowcy i jego pojazdu, program jest w stanie przeprowadzi pretych! W jednym miejscu, w oddziale CUK Ubezpieczenia moemy znale, wybra i zakupi polis. Nawet nie musimy mie przy sobie gotwki, bo zapaci za polis moemy kart patnicz. Dziki systemowi CUK dobr ubezpieczenia staje si prosty i przyjemny, a co najwaniejsze taszy! Zadzwo lub przyjd i sprawd jak tanie moe by Twoje OC i AC. cyzyjn symulacj cen oraz dobra zakres polisy, ktry interesuje klienta. Po chwili otrzymamy gotowy, bezpatny wydruk, ktry zawiera aktualne ceny polis z 20 Towarzystw Ubezpieczeniowych. Ju nie bdziemy musieli powica kilku godzin czy nawet dni, poszukujc najtaszej polisy w wielu Towarzystwach. A rnica w cenach moe wynosi nawet kilkaset zo ddziay CUK w ToruO niu: ul. kiewskiego 37, tel. 56 655 20 66; ul. Kraszewskiego 27, tel. 56 621 62 11; ul. Grudzidzka 107, tel. 56 665 09 09. Pozostae oddziay CUK znajdziesz na www.cuk.pl
REKLAMA

Fot. Tytus Szabelski

5 POZA TORU, 22 marca 2013

Ada, to nie wypada!

ukasz Piecyk

REGION

Dziennikarz Poza Toru dokona zakupu kontrolowanego w melinie dziaajcej w centrum Chemy. Zakupiony towar zanis na policj, za co moe zosta... ukarany

Od Redakcji:
Mamy w Polsce wiele miesznych przepisw, ale ten, ktry nakazuje ukara obywatela wspierajcego pastwo polskie w walce z nielegalnym handlem, zakrawa na grotesk. Skoro kady, nawet dziennikarz spoza Chemy, bez trudu wchodzi do meliny i robi zakupy towaru bez akcyzy, to znak, e wacicielka meliny czuje si bezkarna i zwyczajnie kpi sobie z policji oraz funkcjonariuszy celnych. Funkcjonariuszom FBI nie udao si zamkn Ala Capone za handel nielegalnym alkoholem. Ten krl alkoholowego podziemia siedzie poszed przecie za niepacenie podatkw. Skoro na takiego cwaniaka udao si znale sposb, to i na Ad z Chemy chyba jaki sposb si znajdzie? Ciekawe, kto wychodzi z meliny, gdy robilimy zdjcie do tego artykuu... Od wizyty na komisarcie do skrzynki naszego dziennikarza nie wpyno adne zawiadomienie z organw celnych.

W Chemy prawie kady wie, gdzie mieci si melina u Ady. Wie o tym nawet policja, ktra na przybytek z wdk i papierosami bez akcyzy robia ju kilkakrotnie naloty. I cho prowadzc melin policjanci wci obserwuj i nakadaj mandaty, nie s w stanie jej zlikwidowa. Nie dlatego, e synna Ada to lokalny Al Capone, ktr wspiera pwiatek Chemy. Takie mamy przepisy. Reporter Poza Toru posuy si wic prowokacj dziennikarsk, aby ukaza z jak atwoci wacicielka meliny omija przepisy skarbowe. Dokona zakupu kontrolowanego i zanis towar na policj. Tam dowiedzia si, e grozi mu za to grzywna czyli kara dokadnie taka, jaka moe spa na wacicielk meliny... *** Asortyment melin szeroki nie jest. Jaka wdka, fajki bez akcyzy, futra czasem. Nie wiadomo z czego, nie wiadomo skd. Adresy znajdziesz w internecie. Przechodnia zapytaj, a wskae drog. Meliniarzy znaj wszyscy. Najzwyczajniej si opaca. Sprawa melin wraca jak bumerang. Ich interes to tajemnica poliszynela. Ale kto wrzuci kamyk do swojego ogrdka, eby paci za legalny towar? Kapu, spoecznik, gnida, pies ogrodnika i dziennikarz. Wybraem si do najbardziej znanej, mona powiedzie - kultowej. Karanej wczeniej na pewno, bo nazwisko Ady przewino si kilka razy przez lokalne media. Czemu dziaa do tej pory? Bo jest sprytna. Towaru zawsze ma tyle, aby popeni tylko wykroczenie - nigdy przestpstwo. Kilka dni po nalotach policji rozwija interes na nowo. Wychodzi na swoje. W melinie ycie pynie... Ceglany budynek przy Szewskiej. Kilka wej prowadzcych na obskurne klatki schodowe. Wszdzie smutna, szara elewacja poza jednym fragmentem pomalowanym na zielono. Nadzieja na oszczdno. Zaczepiam przechodzc kobiet i pytam, gdzie kupi taniej wdeczk albo fajki. Spuszcza wzrok w ziemi. Odpowiada, e nie wie, po czym znika za pobliskimi drzwiami. Po chwili wychodzi stamtd mody chopak. Bez oporw pokazuje mi to samo wejcie, mwic, ebym w rodku zapuka do drzwi po prawej. Uchylam wskazan klamk. Moim oczom ukazuje si ciasny przedpokj. Wanie dobiegaa koca transakcja midzy Ad a kobiet, ktr wczeniej pytaem o drog. Dzieli je sznurek wyznaczajcy granic midzy mieszkaniem a klientel. Moja niedosza przewodniczka wysza, patrzc w ziemi. Zostaem sam oko w oko z Ad. - Flaszk poprosz.

- Nowy jeste? Nie znam ci. Nie sprzedaj kademu. Skd wiem, e kapusiem nie jeste? - Tylko taniej chciaem kupi. Ja nie z tych... - Nie handluj spirytusem, fajki mam tylko. - Dwie paczki mocnych. Wrczyem Adzie banknot. Kobieta znikna za cian. Dopiero teraz przyjrzaem si wntrzu. Melina kojarzya mi si raczej z ciemnym pomieszczeniem, gdzie spod starego biurka wyciga si taszy towar z akcyz ozdobion cyrylic. Ada przyjmuje u siebie. Klient w dom, Bg w dom. Przy oknie sta stoliczek z pustym pmiskiem z mosidzu. Dalej przejcie do kolejnego pokoju. Sowem: zwyke mieszkanie. Tylko nerwowe ruchy Ady zdradzay, e co jest nie tak. Wrcia z towarem. Wrczya mi fajki i reszt pienidzy. Na jednej sztuce zaoszczdziem ok. 4 zotych. - Tylko nikomu nie mw, skd masz powiedziaa zamiast poegnania. Kawa na aw Od pocztku roku komisariat w Chemy trzy razy zabezpieczy kilkaset paczek papierosw. W zeszym roku policja w miecie zarekwirowaa blisko 160 litrw alkoholu i ponad 1600 paczek papierosw. - Znamy takie miejsca i reagujemy na wszelkie sygnay tumaczy nadkomisarz Mariusz Sobiecki, komendant komisariatu w Chemy. Policja nie moe codziennie przeszukiwa takich miejsc. Podlegaj one jednak kontrolom m.in w ramach rozpoznania terenu przez dzielnicowych. Posiadanie lub nabywanie artykuw bez odpowiedniej akcyzy podlega karze grzywny w wysokoci do 720 stawek dziennych. Jedna stawka waha si od 10 zotych do kwoty 200 razy wikszej. Do tego dochodzi rwnie zapacenie podatku, a

w przypadku popenienia przestpstwa rwnie kara pozbawienia wolnoci. Wycigam na biurko kupione u Ady papierosy. Usyszaem, e popeniem wykroczenie karno-skarbowe, a okazane papierosy bd stanowiy dowd w sprawie. Na komisariacie spdzi-

em ponad 3 godziny. Zebrane materiay razem z policyjnymi wnioskami o ukaranie trafiy do dalszego postpowania w Urzdzie Celnym. Wnioskami, bo jeden dotyczy Ady, a drugi mnie. Rwnie popeniem wykroczenie skarbowe. Takie prawo. Szkoda, bo jestem niepalcy.

Fot. Tytus Szabelski

6 POZA TORU, 22 marca 2013

REGION

Japoczycy nie rozmawiaj z pracownikami

O zwolnieniach w Sharpie, traktowaniu zatrudnionych przez koncern osb i efektach negocjacji prowadzonych przez zwizki zawodowe, z Jackiem urawskim, przewodniczcym zarzdu regionu torusko-wocawskiego NSZZ Solidarno, rozmawia Tomasz Wicawski
Sytuacja w Sharpie jest napita. Zwizki zawodowe walczyy o wiksze pienidze dla zwalnianych pracownikw. Nie udao si. Jak bardzo jest pan niezadowolony? Mamy ogromny niedosyt. Oczekiwalimy przede wszystkim, e negocjacje bd prowadzone z Japoczykami. Zarzd regionu wspiera zwizki zawodowe dziaajce na terenie Sharpa prawnie w granicach naszych kompetencji. Niestety udao si jedynie podj rozmow z polskimi menaderami firmy. Propozycja Solidarnoci, eby zwalniane osoby otrzymay wiksze odprawy, nie znalaza aprobaty. Udao si natomiast wynegocjowa pewne zasady redukcji zatrudnienia. Chronione maj by osoby bdce jedynymi ywicielami rodziny. W firmie pracuj mieszkacy okolicznych miejscowoci, ktrzy mog mie duy problem ze znalezieniem nowej pracy przy takiej stopie bezrobocia. Jakie jeszcze deklaracje udao si uzyska? Osoby zwalniane dostan przysugujce im wiadczenia socjalne i talon na kwot do 2000 z na sprzt Sharpa. Jest to dla mnie zupenie niezrozumiae. Dla ludzi, ktrzy trac lub maj za chwile straci prac, kupowanie produktw tego rodzaju (dostawanie za darmo) nie ma wikszego sensu. Firma chce w ten sposb wyczyci swoje magazyny? Przecie nie tdy droga. Kto moe powiedzie, Mam ogromny al do polskich menaderw, ktrzy potraktowali zwalniane osoby w sposb niegodny. Kwoty, o ktre toczyy si negocjacje, czyli faktycznie jedna dodatkowa pensja dla kadej zwalnianej osoby, s miesznie niskie. Trzysta czy czterysta tysicy zotych dla tak ogromnego koncernu to wydatek niewielki. Pomoc publiczna, ktr otrzyma Sharp przez pi lat funkcjonowania w naszym kraju bya, nieporwnywalnie wysza. Wedug mnie enujce jest odmwienie Solidarnoci zwikszenia odpraw. Pracownicy potraktowani zostali jako zo konieczne, balast, ktry naley wyrzuci z firmy, gdy zaczynaj si kopoty. Na dodatek nie dajc nic w zamian. Zwalniane s osoby, ktre pracoway w zakadzie kilka lat i byy bardzo dobrze oceniane. Pojawi si rwnie w porozumieniu martwy zapis, e trzy odprawy miesiczne nale si osobom pracujcym w koncernie od 8 lat. Problem polega jednak na tym, e takich pracownikw nie ma, bo firma Sharp dziaa na naszym terenie siedem lat. Zapracowaa sobie w naszym kraju na bardzo z saw. S gosy, e zakad moe zosta przeniesiony na poudnie, a produkcja w Ostaszewie zakoczona. Naley jednak pamita, e Solidarno jest wszdzie, a ten sposb wielu pod nosem wspominao, e nie tak wyobraali sobie ziemi obiecan. Zapa skoczy si wraz ze strumieniem rzdowych pienidzy. Na szczcie przyszed z odsiecz mityczny wojownik Kryzys, ktry ponosi odpowiedzialno za siedem chudych lat. Zmieni poczciwych Azjatw w krwioercze bestie. Gdzie s teraz wszyscy ci, ktrzy zaprosili do podtoruskiego Ostaszewa przedsibiorcw z kraju kwitncej wini? Czemu nie maj odwagi stan po stronie pracownikw? Podpostpowania, z ktrym mamy do czynienia teraz, nie moe nie odbi si echem. Nie planuj pastwo radykalnych metod? Moe wikszy skutek przynisby strajk? Bierzemy to pod uwag i mwilimy o tym od duszego czasu. Jestemy jednak zdecydowani na rozmow i dialog, bo to w cywilizowanych warunkach powinno przynosi lepszy efekt ni protesty czy manifestacje. Mamy jednak w prawie zapisane takie narzdzie nacisku, z ktrego w kadej chwili bdziemy mogli skorzysta. Mog zapewni, e bdziemy przy kadej moliwej okazji mwi o zym traktowaniu pracownikw przez japosk firm. Kiedy moe, o ile jest to realne, doj do kolejnych rokowa? Czy pani prezes PSE ma jak wiedz w tym zakresie? Na 10 kwietnia planowane jest spotkanie pani prezes z Japoczykami. Jako przewodniczcy zarzdu regionu torusko-wocawskiego NSZZ Solidarno rwnie mam by na nim obecny. Staramy si jednak nadal doprowadzi do wczeniejszych rokowa zarzdu ze zwizkami dziaajcymi na terenie firmy i zarzdem regionu. Mamy nakrelon dalsz strategi dziaa. Nie umiem odpowiedzie dzi na pytanie, co uda si realnie osign, ale na pewno nie pozostawimy pracownikw samych sobie. pisali z Japoczykami umowy. Czy zapewnili Polsce zwrot subwencji, ktre Sharp i inne przedsibiorstwa otrzymay w przypadku wycofania si inwestorw z naszego terenu? Hale opustoszej. Z magazynw wyjad ostatnie plazmy, ktre wezm w ramach rozliczenia pracownicy. Na wielohektarowym obszarze nie zasieje si ju jednak pszenicy, a nawet yta. Chwasty nie bd chciay tu rosn. Zamiast ksiycowych obietnic pozosta ksiycowy krajobraz. Tomasz Wicawski

e mona taki sprzt sprzeda. Niby tak, ale nikt nie uzyska za niego wspomnianej wyej kwoty, a przy takiej iloci zwalnianych osb, trudno byoby nawet znale potencjalnych nabywcw w okolicy. S jakie pozytywy, ktre mona odnale w porozumieniu? Zoona zostaa przez pracodawc deklaracja, e w momencie kiedy przyjmowani bd nowi pracownicy, pierwszestwo bd miay osoby, ktre teraz prac trac. To z naszej perspektywy bardzo wane i korzystne. Trzeba zauway jednak, e sprawa wcale nie jest zakoczona. Porozumienie musiao zosta zawarte, eby dotrzymany zosta termin 20 dni, ktry ustawodawca przewidzia na tego rodzaju wjtw, starostw, wojewodw czy premiera obcienie w postaci gniewu bezrobotnych obywateli RP. Pod Toruniem kilka lat temu powsta pomys, eby raj gospodarczy budowa razem z samurajami. Ich miecz okaza si jednak ostrzejszy ni przypuszczano. Nikt w por nie wyczu zagroenia. Przecie to nie Niemcy czy Rosjanie, ani nawet nie ydzi nic nam z ich strony nie grozi. Porzdni ludzie, pracowici, moe czego naucz polskich nierobw. Peanom nie byo koca. Gdzie w tle sycha

Fot. ukasz Piecyk

negocjacje. Poprosiem jednak pani Teres Kamisk, prezes Pomorskiej Strefy Ekonomicznej, o rozmow z Japoczykami. Wczoraj bya ona na terenie zakadu i pniej rozmawiaa ze mn. Nakrelilimy strategi dalszych dziaa, ktra zakada, e musi doj do rozmw z japoskim zarzdem firmy. Jako zwizek zawodowy poinformujemy o tej sytuacji ambasadora kraju kwitncej wini w Polsce. Wysalimy ju stosowne informacje do zwizkw zawodowych dziaajcych na terenie Sharpa w ojczynie tej firmy. Traktujemy podpisane porozumienie jako swoiste minimum, ktre bdzie mona zwikszy. Czu w pana gosie rozgoryczenie? byo tylko cichy szmer niedowierzajcych, ktrzy mwili, e stawianie wielkich fabryk na najyniejszej glebie w regionie wzbudza wrd osb mylcych salwy miechu. Kt jednak sucha malkontentw. Zazdroszcz, e nam si udao. Japoczycy przybyli z dalekiego kraju. Wybrali kilka metrw ziemi i postawili wielkie hangary. Telewizory chcieli robi. Bogate pastwo polskie przyznao im wszystkie moliwe ulgi. Mogli produkowa ile wlezie. To nic, e pacili robotnikom najnisz krajow, a

Komentarz

Przybyli z dalekiego kraju

Od wielu lat rzdzcy Polsk nie maj konkretnego pomysu na gospodark. Popadamy ze skrajnoci w skrajno, koyszc si niczym wisielec na sonie. Poszukujemy inwestorw, ktrzy zapewni stabilne zatrudnienie, pace na godziwym poziomie i zdejm z barkw

8 POZA TORU, 22 marca 2013

Odwrcona kolej rzeczy

Bez parcia na szko dostali si tam, gdzie wielu moe tylko pomarzy
Marcin Tokarz

MIASTO CHEMA

wiat zmierza w niewaciwym kierunku. Aby nie budzi niepokoju wrd swoich obywateli, ubra si w faszyw iluzj. To myl przewodnia zespou Toi Luzja, ktrego frontman mieszka w Chemy. Rowe okulary zbili ju dawno. Jednak wci czuli potrzeb przedstawienia swojego zdania. Gonym krzykiem i ostrym brzmieniem zadaj kam uudzie rzeczywistoci. Zagrali raptem sze koncertw. Zesp powsta bardzo spontanicznie. Nie planowali niczego wielkiego. Marcin Arjuna Murawski dosta telefon. Nogi si pod nim ugiy. Chwil potem zadzwoni do dwch kumpli z kapeli: grajcego na gitarze basowej Miosza Marut Suty Cichockiego i siedzcego za perkusj Marcina Trolla Treichela. Zaprosili nas na Woodstock! Mamy gra na Woodstocku - dacie wiar?! krzycza podekscytowany do suchawki. To by rok 2011. Toi Luzja ledwo zacza muzyczn podr, a ju miaa zaprezentowa swoj oryginaln twrczo przed wielotysiczn publicznoci w Pokojowej Wiosce Kryszny. Trzydziestopiciolatek na co dzie prowadzi orodek szkoleniowy kierowcw w Chemy. Jednak gdy tylko znajdzie si czas, przywdziewa strj bun-

townika i ostrzy punkowe pazury. Podobnie reszta skadu. Kady z nich ma normaln prac, on i swj dom. Ale w gbi duszy nie s z tych ludzi, ktrzy potrafi trzyma gb na kdk tak, jak chciaoby tego spoeczestwo marionetek. Proste riffy i growl agresywny piew - przyspieszajcy eksploatacj mikrofonu. Ton gosu wokalisty przywodzi na myl czarn msz, ale tre przekazu to wiadomo szlachetna jak serce powstaca warszawskiego. Czowiek, ktry przy pomocy licznych decybeli porusza tematy niewygodne dla innych. W do drastyczny sposb pokazuje, jak on wegetarianin - widzi proces przetwrstwa i konsumpcji misa. Ma to swj cel, a nawet rdo. - Ludzie zarzucali nam czasem, e krzyczymy na nich ze

sceny mieje si Marcin Murawski, frontman, wokalista i gitarzysta Toi Luzji. Prywatnie jest przyjaznym i pogodnym facetem. Poda pomocn do, umiechnie si i wskae drog, klepic po ramieniu. W muzyce wyadowuje frustracje, obnaa buntownicz natur i swoje niezadowolenie. Obecno zespou na scenie Pokojowej Wioski Kryszny nie bya przypadkowa. Oprcz wokalisty Marcina Murawskiego z ruchem Hare Kryszna utosamia si basista Miosz Cichocki. Treci zapisane w Wedach, czyli staroytnych pismach indyjskich powiconych ciece duchowej s niejako ich inspiracj. - Ruch Hare Kryszna to cz naszego ycia. Identyfikujemy si z nim na co dzie. Si rzeczy tre tej kultury przenika do naszej twrczoci przekonuje

Pokojowo z NOP-em
Nacjonalici na Rynku zrywali ze stereotypem agresywnych kiboli
Rok temu przeszli przez Chem, aby uczci pami ofiar w Katyniu. W marszu z racami wykrzyczeli swoje hasa. Teraz nacjonalici i kibice Legii Chema pikiet na Rynku zamanifestowali swoje pogldy. Lokalny oddzia Narodowego Odrodzenia Polski zebra na antykomunistycznej pikiecie Kochaj Polsk niszcz czerwonych kilkadziesit osb. - Chcemy przypomnie ludziom, e jest co takiego jak patriotyzm. Modzi ludzie nie znaj historii. Ten przedmiot nie powinien znika ze szk, podobnie jak biblioteki tumaczy Robert Jaboski, koordynator NOP w Toruniu. Komunizm nie min, bo nadal osoby z tamtego okresu maj duy wpyw na funkcjonowanie kraju. Na pikiecie stawili si rwnie kibice Legii Chema. Wrd nich rwnie i ci nieco starsi. - Obecno tutaj dziaa odmadzajco mieje si Stanisaw ubrany w kibicowskie barwy. -

Arjuna, lider formacji. Muzycy Toi Luzji mwi o sobie, e s radykalni. Ma to cisy zwizek z obran przez nich ciek. ycie w zgodzie z samym sob, a take z otaczajcymi ludmi to podstawowe prawo, jakim kieruje si Marcin. Brak zdrowych relacji w spoeczestwie w odczuciu mieszkaca Chemy wymaga kuba zimnej wody. Granie metalu czy punka to ich pomys na poraenie odbiorcw. Specyficzny wiatopogld, przynaleno do ruchu Hare Kryszna i mocny przekaz to ich sposb na zdobycie przepustki na woodstockow scen. Nawet nie nili o takiej szansie. Ta informacja dodaa nam skrzyde, ale Woodstock to nie byle jaka impreza. Przed koncertem mielimy straszn spin. To miaa by przygoda naszego

ycia. Stwierdzilimy, e jak szale to na caego. Wynajlimy na sze dni busa, ktry pomieci dziewi osb i cay sprzt grajcy. Gdy wjechalimy na backstage, wygldao to do zabawnie. Inni muzycy przybyli do Kostrzynia osobwkami z gitarami na dachu. Gra na Woodstocku to co wspaniaego. Ten las rk to pikny widok opisuje swj najlepszy koncert, cho jeden z pierwszych. Przynaleno do Midzynarodowego Towarzystwa wiadomoci Kryszny traktuje powanie. Od kilkunastu lat identyfikuje si z indyjsk filozofi egzystencji. Praktyka ruchu Hare Kryszna zakada zasady ywieniowe, ktrych Arjuna i Marut Suta cile przestrzegaj. - Nie jemy misa, take z ryb oraz jajek. To pozwala rozwin cechy wspczucia. Nie toksykujemy si, czyli nie zaywamy adnych rodkw odurzajcych i nie uprawiamy nielegalnego seksu. Jednak najwaniejszym jest przeywa Boga we wszystkim, co jest. Ludzie traktuj ruch wiadomoci Kryszny jako co innego, a w zasadzie tu nie ma nic nienormalnego. Nikt nie stoi nad nami z biczem. Proces duchowy jest indywidualn rzecz frontman Toi Luzji szczegowo opisuje filar swej wiary - Na pierwszy rzut oka wydaje si to by zupenie inn przestrzeni, ni ta przedstawiana na koncertach. Przy drugim wszystko staje si jasne. Dla Marcina Murawskiego chopaka z prowincji wyjazd do Indii to kolejne po Woodstocku wielkie marzenie, ktre od dawna chcia speni. To kraina gdzie narodzia si wiedza przeywana przez niego codziennie. 19 marca 2013 roku spakowa plecak i ruszy w miejsce swego kultu, gdzie rednia dugo ycia to niecae 27 lat.

Fot. nadesane

Warto pamita o swojej historii. Zebrani zgromadzili si na chemyskim Rynku. Rozpoczli od wspomnienia onierzy Wykltych, aby pniej wykrzycze swoje hasa np. Narodowe Siy Zbrojne NSZ! czy Modzi, aktywni, radykalni!. - Narodowcy s zazwyczaj bardzo le opisywani w mediach. To strach ludzi, ktrzy nie wiedz, kim jestemy, sprawia, e przekada si to m. in. na obecno policji. Nie jestemy przecie chuliganami dodaje Robert Jaboski.

Fot. ukasz Piecyk

Narodowcy potwierdzili swoje sowa aden z mundurowych nie musia interweniowa. - Pikieta miaa patriotyczny charakter i odbya si w sposb pokojowy komentowa nadkom. Mariusz Sobiecki, komendant komisariatu w Chemy. W pikiecie wzili udzia rwnie czonkowie Inicjatywy Narodowej 14, Narodowej Bydgoszczy, stowarzyszenia ONR, autonomiczni nacjonalici oraz delegacja Narodowego Radomia. (P)

9 POZA TORU, 22 marca 2013

MIASTO CHEMA

Gala taca w Chemy - czyli zabawa pod okiem Rafaa Maserka

Droga przez wniosek

ukasz Piecyk

Szykuje si ofensywa zapyta o remonty drg w Chemy. Musi by lepiej

Rozwd z rozsdku
Chema poza organizacj polskich miast
Na ostatniej sesji Rady Miejskiej przegosowano uchwa o opuszczeniu Zwizku Miast Polskich. Miasto zaoszczdzi blisko 4 tysice zotych rocznie. Chema naley do Zwizku Miast Polskich od 2005 roku. Dzisiaj drog internetow mona ledzi jego dziaalno w penym wymiarze. - Jeli nas tam zabraknie, to nic niekorzystnego nam si nie stanie i zaoszczdzimy troch pienidzy tumaczy Jerzy Czerwiski, burmistrz Chemy. Zwizek zdominoway due, wojewdzkie miasta. Organizacja zosta zarejestrowany 12 lat temu, aby okrela wsplne stanowisko samorzdw wobec decyzji rzdu. Do zwizku naley ponad 300 miast, w ktrych mieszka blisko 80% ludnoci miejskiej. - Mamy nieograniczony dostp do materiaw nawet bez czonkowstwa, wic patne czonkostwo mijao si dla nas z celem dodaje Jerzy Czerwiski. (P)

Problem dziur w drogach wraca jak bumerang. Mieszkacy wysyaj wnioski o remonty i organizuj si w na portalach spoecznociowych. Burmistrz odpowiada jednak jasno. Do naszej redakcji jedna z mieszkanek Chemy przesaa zdjcia m. in. ulicy Sonecznej po pierwszy roztopach. - Nawierzchnia tej drogi jest zdarta, wic wszelkie gorsze warunki pogodowe od razu powoduj, e wraca ona do swojego stanu tumaczy Alina, inicjatorka wniosku o remont drogi. Pismo zostao skierowane do burmistrza i czeka na oficjaln odpowied - Musimy zauway, e cz drg gruntowych przy domach nie ma kanalizacji. Od wiosny zaczynamy standardowe uzupenianie tumaczy Jerzy Czerwiski, burmistrz Chemy. Problem dotyczy m. in. drg, ktre prowadz do powstajcych osiedli. Rwnaniu podlegaj ulice o nawierzchni szutrowej. Urzd Miasta zleci pierwsze prace, ale plany pokrzyowa powrt zimy. Z kolei na portalu spoecznociowym Facebook powstaa strona Drogi osiedlowe w Chemy - nasze pereki. Tam mieszkacy pokazuj przykady ulic, ktre wedug nich wymagaj

szczeglnej interwencji. - Oczywicie w najbliszej perspektywie mamy jeszcze okolice ulicy Kociuszki, a tam wspominan ju Konopnick. dodaje Jerzy Czerwiski. Niestety nie jestemy w stanie poda konkretnych dat ze wzgldw budetowych i jednoczenie nie mog powiedzie, e wnioski mieszkacw zostan rozpatrzone pozytywnie. Liczymy na

fundusze europejskie, ale take na tzw. schetynwki. Wszdzie tam, gdzie moemy aplikowa o dodatkowe fundusze, robimy to. Do 2009 roku na osiedlu 3 Maja wybudowano w cigu 4 lat ponad 2 kilometry drg. W tej chwili zostao 1,5 kilometra ulic, m.in. Poniatowskiego. Te Urzd Miejskie wskazuje jako jedne z pierwszych do budowy. - Tam mamy problem nawet

latem, bo robi si okropna kurzawa komentuje Piotr Sobieralski, ktry prowadzi wspominany fanpage. W miar moliwoci bdziemy wysya po dwie petycje miesicznie. Sygnay dostalimy rwnie o ubytkach na ulicach Mickiewicza. Ta droga naley jednak do wadz wojewdztwa i Urzd Miasta nie moe ingerowa w jej struktur.

Fot. Tytus Szabelski

Fot. Tytus Szabelski

10 POZA TORU, 22 marca 2013

Rodzina to jest sia

Jak odnajduje si kobieta w mskim, transportowym wiecie?
Milena Kaszuba

GMINA CHEMA

Ma za sob prawie p wieku ycia. Troje dzieci u boku i ma, ktry zaszczepi w niej smykak do interesw. Matka, ona i bizneswoman Magorzata agd ze Skpego. Za biurkiem siedzi wysoka, zadbana blondynka. Spoglda surowym, a jednoczenie yczliwym wzrokiem na mczyzn w pomaraczowej kamizelce. To wieloletni kierowca. Tumaczy mu co spokojnym tonem. Ceni sobie dobry kontakt z pracownikami. Od zawsze. Ma ku temu powody. W tym roku mienie 25 odkd razem z mem, a teraz take i z dziemi, prowadzi rodzinny interes firm transportow i spedycyjn. Mimo e jej gwnym zadaniem jest kontaktowanie si z zagranicznymi kontrahentami, trzyma piecz nad wszystkim. Jak sama mwi, peni funkcj reprezentacyjn w bardzo roboczym wydaniu. I dodaje skromnie: ja tutaj tylko pomagam. Z wyksztacenia technik rolnik. Mimo e nie pracowaa w zawodzie, to gospodarstwo ma na wasno od lat. Gdy kto przychodzi do mojego biura, to mwi, e siedzi na obie. Bo kiedy tutaj byo miejsce dla zwierzt. Gospodarstwo nie funkcjonuje ju jak dawniej. Teraz stawiam na upraw rolinn mwi Ma-

gorzata agd. Najpierw pasj mia m. Sam by kierowc tira. Pojawia si idea utworzenia swojej firmy. Wzili sprawy w swoje rce. Pierwszy na ich podwrku stan STAR. Gdy si co zepsuo, to majsterkowaa po kilka godzin przy ogromnej maszynie, razem w mem. To on nauczy j wszystkiego zwizanego z

tym mskim wiatem. Nawet tego, jak prowadzi tira. Mimo e stosownych uprawnie nie posiada, to wszystko przed ni. Panowie z naszej rodziny mog prowadzi wszystko. Tylko ja i moja crka jako jedyne nie moemy legalnie kierowa tymi wielkimi samochodami. Moe kiedy si odwa i pjd na stosowny kurs opowiada.

Czy w transportowym wiecie jest miejsce dla kobiety? To nie jest zamknita grupa. Kobiety bardzo dobrze odnajduj si w tej brany. Jest tak z prostego powodu. Bo s wrd mczyzn dodaje z umiechem. Jej telefon dzwoni co kilka minut. Nigdy go nie wycza. Poczucie odpowiedzialnoci za kierowcw, ktrzy s w dalekiej podry i mogliby potrzebowa pomocy, j przed tym wstrzymuje. Ci, ktrzy wyruszaj w tras na Biaoru czy do Rosji, czsto jad w konwoju. Inni maj stranika na siedzeniu pasaera. Z kaachem. Wszystko to ze wzgldu na wysok warto towaru, jaki przewo. Oddanie szefowej punktuje uznaniem w oczach pracownikw. Wymaga od nich wiele, ale na pocztku zawsze zaczyna od siebie. Pani Magosia jest naprawd dobr szefow. Gdyby tak nie byo, to i ja bym tutaj ju nie pracowa. S tacy, ktrzy szukaj niewiadomo czego, a za p roku chc wrciz podkulonym ogonem. Bo zobacz jak jest gdzie indziej, to wiedz, e tutaj jest duo lepiej mwi kierowca Marek, ktry pracuje w firmie od 18 lat. Powicenie dla firmy skutkuje prawie caymi dniami spdzonymi w biurze. Czstym gociem w pokoju szefowej jest Czarek. Najmodszy syn, ktry wpada do jej pokoju, skradnie causa i biegnie na podwrko.

Czasem gramoli si na skrzany czarny fotel i pod wesoym pretekstem przejmuje wadz nad komputerem. Jednak telefony, jakie caymi dniami odbiera szefowa, to nie tylko sprawy zawodowe. Jest dusz towarzystwa i najchtniej relaksuje si podczas spotka z przyjacimi. To oni namwili j i ma do odoenia spraw zawodowych w peni na okres wypoczynku. Wic telefon zostawia starszym dzieciom. Ale tylko na tydzie. Jak sama mwi, apetyt ronie w miar jedzenie, wic teraz marz jej si dwa tygodnie wypoczynku, bez nowinek technologicznych. Kada kobieta, ktra chciaaby zaoy wasny interes, musi by odwana. Nie zwraca uwagi na to co mwi inni ani nie zraa si niepowodzeniami. Ja mam troch atwiej, bo firma jest du czci mojego wiata. Ale tworz j w rodzinnej atmosferze, z ludmi ktrych kocham i to nam wszystkim, ale gwnie mi, daje si.

Gmina uly modym rolnikom Zasadniczy opiekun

Modych rolnikw czekaj nowe moliwoci w prowadzeniu wasnej dziaalnoci
wsplnego kupowania energii czy ubezpiecze tumaczy Jacek Czarnecki, wjt gminy Chema. Dla przykadu: rolnik z gminy moe kupi energi elektryczn ze lska. Nie jest dopisany na stae do usugodawcy, ktory dziaa na terenie jego zamieszkania. - Cae spotkanie byo wietnie zorganizowane mwi Marek Jagielski, rolnik z Liznowa. Zaoszczdzone pienidze w programie rabatowym na pewno zainwestujemy. Zniki w ramach karty rolnika obejmuj m. in. nawozy, usugi motoryzacyjne czy materiay budowlane. Kart mona odebra do koca marca w pokoju nr 7 w Urzdzie Gminy Chema i jest wana do koca tego roku. Na chtnych do grupy zakupowej na energi lub ubezpieczenia rolnicze Urzd Gminy czeka do 15 kwietnia w pok. nr 7 lub pod nr telefonu 56 675 60 76 wew. 43. (P, ML)

Fot. Tytus Szabelski

Opiekunowie wietlic wiejskich poznali zasady ich funkcjonowania

Zarzdzenie wjta gminy 4 lutego wprowadzio regulamin funkcjonowania wietlic wiejskich. Teraz na ich opiekunach spocznie odpowiedzialno za funkcjonowanie obiektw. W gminie we wszystkich soectwach poza Bogusawkami dziaaj wietlice wiejskie. Teraz czy je rwnie regulamin, ktre okrelamy ramy funkcjonowania tych miejsc. - Mieniem tym zajmuje si tzw. opiekun wietlicy, czyli sotys lub osoba upowaniona przez zebranie wiejskie - informuje Katarzyna Orowska, inspektor ds. promocji w Urzdzie Gminy Chema. - Wskazani opiekunowie wietlic w poszczeglnych soectwach upowanienie do zarzdzania wietlic nabyli podczas ostatnich zebra wiejskich, gdzie na kadym z nich mieszkacy w sprawie wyboru opiekuna wietlicy podjli odpowiedni uchwa. Regulamin okrela take zadania opiekunw. - Do jego obowizkw naley midzy innymi wsppraca z rad soeck i sotysem, dbanie o czysto obiektu i terenu do niego przylegego, dbanie o sprzt i wyposaenie znajdujce si w wietlicy oraz udostpnianie jej zgodnie z prowadzonym harmonogramem wynajmw - dodaje Katarzyna Orowska. Ze wietlicy nieodpatnie mog korzysta dzieci i modzie, organy soectwa na potrzeby statutowe, organizacje pozarzdowe dziaajce na rzecz soectwa oraz mieszkacy w ramach organizowanych inicjatyw. Gmina udostpnia wietlic rwnie odpatnie po podpisaniu z Urzdem Gminy umowy. wietlice mona wykorzysta do organizacji przyj urodzinowych, szkole zawodowych i innych wydarze, np. komitetw wyborczych. Gmina jest take w trakcie przygotowania specjalnej oferty, ktra bdzie promowaa wykorzystanie wietlic wiejskich. Szczegowe informacje pojawi si stronie internetowej samorzdu. (P)

Na spotkaniu modych rolnikw w Grzywnie gmina zaprezentowaa Kart Modego Rolnika. Obok szansy na szereg zniek poznali moliwo grupowego kupowania energii i ubezpiecze. Karty s przeznaczone dla osb prowadzcych dziaalno roln w wieku do 40 lat. Pierwsi rolnicy odebrali j 7 marca w czasie spotkania in-

formacyjno-szkoleniowego w Grzywnie. Kada firma, ktra wsppracuje z gmin w ramach karty modego rolnika, dostaje list osb korzystajcych z programu rabatowego. To zabezpieczenie przed wykorzystaniem zniek przez innych. - Karta poza zwykymi rabatami w sklepach obejmuje take doradztwo w zakresie

Wicej zdj oraz szczegowa lista firm biorcych udzia w programie rabatowym na www.pozatorun.pl

Fot. Tytus Szabelski

11 POZA TORU, 22 marca 2013

REGION

Kredyty czym prdzej

Minister rolnictwa Stanisaw Kalemba spotka si w Przysieku z rolnikami
Orodek Doradztwa Rolniczego sali. Kontrowersje wzbudzaa sprawa kwot mlecznych i cukrowych. Stanisaw Kalemba wyrazi wtpliwo czy uda si wynegocjowa Polsce utrzymanie kwot mlecznych ich na obecnym poziomie w kolejnej perspektywie finansowania. - Myl, e w przypadku kwot cukrowych bdzie nieco lepiej mwi minister. Powinnimy da rad utrzyma je do 2017 roku. Producenci trzody chlewnej i misa byli niezadowoleni z prowadzonej przez rzd polityki, gdy trudno jest im konkurowa z niektrymi pastwami, z ktrych importujemy produkty rolne. Pytania dotyczyy rwnie modyfikowanej genetycznie ywnoci i dopat do hektarw przeliczeniowych i produkcji. - Sektor rolno-spoywczy dla Polski jest kluczowy i trzeba na nim budowa przyszo gospodarki mwi Stanisaw Kalemba. Mwi te o tym na Radzie Ministrw, e przy tych kopotach, przy spowolnieniu gospodarki ten sektor moe stabilizowa sytuacj i dawa impulsu do rozwoju. Jestem o tym przekonany.

Orlik w Gronowie bdzie ttni yciem?

W miecie jest ich zatrzsienie. Na wsiach budowa kadego wzbudza due emocje
Gdy tylko wiosna zagoci na dobre w naszym powiecie, na boisku wielofunkcyjnym przy Zespole Szk CKU pojawi si pierwsi zawodnicy. Modzie zyska alternatyw dla wczenia si po przystankach. Prac nad kompleksem sportowym trway od wrzenia 2012 roku. Powiat toruski pozyska na budow rodki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013. Cz kosztw pokryy pienidze z budetu pastwa. - Samorzd wspiera rozwj obiektw sportowych na terenie caego powiatu, jak rwnie podmioty organizujce zajcia i imprezy sportowe mwi Mirosaw Nawrotek, czonek zarzdu powiatu toruskiego. Orlik w Gronowie jest pierwszym w peni powiatowym. Inwestycja ta bya duym wyzwaniem. Ciesz si, e udao nam si j zrealizowa. Przy szkole powstao ogrodzone boisko pikarskie o wymiarach 30 m x 62 m wyposaone w pikochwyty o wysokoci 6 metrw. Zadowoleni powinni by rwnie amatorzy koszykwki i siatkwki. Oni rwnie bd mogli rywalizowa na nowym obiekcie. Przy orliku powsta te budynek sanitarno-szatniowy, w ktrym znajduje si magazyn sprztu sportowego, szatnie, prysznice i toalety oraz pomieszczenia gospodarza obiektu i trenera rodowiskowego. Inwestycja kosztowaa blisko 1,3 miliona zotych. rodki wasne powiatu stanowiy poow tej kwoty. - Chcielibymy kontynuowa tego typu inwestycje na naszym terenie mwi Mirosaw Nawrotek. S one niezwykle wane dla modych mieszkacw powiatu. Teraz czekamy na wiosn, kiedy na boisku rozlegn si gwizdki sdziw, okrzyki zawodnikw i padn pierwsze gole. (WT)

Tomasz Wicawski
Organizatorem spotkania by Kujawsko-Pomorski Urzd Wojewdzki w Bydgoszczy. Dwiecie osb zadawao ministrowi, czsto kopotliwe, pytania. Tematyka spotkania zwizana bya przede wszystkim z funduszami europejskimi. Stanisaw Kalemba mwi rolnikom, e powinni spieszy si z zaciganiem kredytw preferencyjnych. Jego zdaniem, ta forma pomocy dla rolnikw moe zosta niedu-

go zabroniona przez Europejski Trybuna Sprawiedliwoci. - W tegorocznym budecie mamy ok. 3 miliony zotych na akcj kredytow mwi minister rolnictwa. Zgodnie z rozporzdzeniem oprocentowanie wynosi 3% w skali roku. Mamy ostatni rok kredytw preferencyjnych. Powinny by one przyspieszone od kwietnia, eby umoliwi pastwu ich maksymalne wykorzystanie na zakup gruntw. Zainteresowanie spotkaniem byo ogromne. Niektrzy gospodarze nie mogli pomieci si w przygotowanej przez

Fot. Grayna Brzeziska

12 POZA TORU, 22 marca 2013

Jak nie tu, to nigdzie

Po tym jarmarku may koszyk wielkanocny moe nie wystarczy. toruski Jarmark Wielkanocny zaprasza
Marcin Tokarz Nie samymi piernikami Toru yje. Tym bardziej, e zblia si Wielkanoc, a tradycyjne toruskie wypieki nie pasuj na t okazj. Miasto Kopernika przez osiem dni bdzie w centrum uwagi mionikw niecodziennych smakw i rcznie robionych ozdb To ju dziewity toruki Jarmark Wielkanocny. W dniach od 23 do 30 marca przy ul. Rynek Staromiejski kupcy z caej Polski bd oferowa swj asortyment niejednokrotnie przesiknity zwyczajami kulturowymi danego regionu. Jak co roku stoiska jarmarku wypeni ozdoby witeczne, pisanki, przykuwajce uwag stroiki. Na polskim talerzu nie moe zabrakn tradycyjnych wyrobw misnych. Kupcy przygotuj szeroki wybr wdlin staropolskich. Smakosze wypiekw bd mieli okazj zakupi rnego rodzaju skacze. Miody i wyroby pasieczne przytocz moliwoci wyboru. Kady znajdzie co dla siebie. Sztuka wydobyta spod rk

WIELKANOC

mistrzw pokryje obrusy stoisk. Wyroby drewniane, szklane, skrzane, biuteria, ceramika ozdobna i uytkowa bd czekay na klientw potraficych doceni ich pikno. Makramy, witrae, patchwork, wiklina na co dzie trudno dostpne, w dniach 23-30 marca w Toruniu, oka si ludziom. By zdoby rzadkie, wyjtkowe przyprawy nie trzeba lecie do Indii. Na toruskim Jarmarku Wielkanocnym sprzedawcy zaoferuj przyprawy z caego wiata. Codziennie od 24 do 28 mar-

ca znani toruscy restauratorzy i cukiernicy poprowadz pokazy kulinarne, dziki ktrym przybyli do naszego gocie zapoznaj si z tajnikami przygotowywania tradycyjnych, regionalnych potraw i wypiekw wielkanocnych. Ostatniego dnia Jarmarku w Wielk Sobot o godz. 13.00 odbdzie si wicenie pokarmw na Rynku Staromiejskim na terenie Jarmarku. Gospodarzem bdzie Prezydent Miasta Torunia Micha Zaleski.

Przyjemne z poytecznym
Jeli nie wiesz, co kupi swojemu dziecku na Wielkanoc, to cofnij si o trzy pola
Marcin Tokarz

Niemal na kadej paszczynie wida cyfryzacj. Jednak nie wszdzie ma ona sens. Dla rozwijajcego si dziecka, kontakt z jego rwienikami w wiecie rzeczywistym ma niebagatelne znaczenie. Z tego powodu edukacyjne gry planszowe wci s lepszym wyborem na wielkanocny prezent dla Twojego dziecka, ni te wirtualne Dzieci wychowuj si w czasach, gdy komputer jest na podstawowym wyposaeniu wikszoci domw. Na kontakt z nim jeszcze przyjdzie pora, a kluczowych lat rozwoju ju si nie cofnie. Dlatego warto

od samego pocztku zadba o poyteczny, a jednoczenie rozrywkowy sposb spdzenia czasu. Edukacyjne gry planszowe bd w tej roli niezastpione. Na polskim rynku, gier planszowych jest cae mnstwo. Wiodcymi producentami s Trefl i Aleksander, ale poza nimi na pkach sklepw z zabawkami mona znale gry planszowe firmy Granna, czy Jawor. - Dla mniejszych dzieci zainteresowaniem ciesz si Kot w worku, Cztery pory roku. Przycigaj uwag quizy, ukadanki matematyczne, czy rymowanki. Malcom w wieku przedszkolnym spodobaj si Kolory i ksztaty, Klucz i si

ucz, Sorry kolory wymienia Piotr Hadrysiak, waciciel sklepw Bobas. Najwikszym atutem gier planszowych jest nauczanie dzieci komunikowania si i umiejtnoci logicznego mylenia oraz podejmowanie decyzji w bezporedniej relacji z drug osob. - Edukacyjne gry planszowe pobudzaj wyobrani, wicz pami, a take ucz zdrowej rywalizacji, nie zaporedniczonej przez szklany ekran tumaczy Piotr Hadrysiak. Gra planszowa to atrakcyjny prezent dla kadego dziecka. Przy jej widoku w wielkanocnym koszyku pisanki pobielej. Zachcamy do ich zakupu w sklepie Bobas.

13 POZA TORU, 22 marca

FINANSE

2013

Internetowe kalkulatory tylko szacuj...

Doradcy finansowi Planet Finance Broker - o puapkach czyhajcych na nieostronych inwestorw
Hanna Tarczykowska
Klienci zainteresowani zacigniciem kredytu hipotecznego na zakup nieruchomoci w pierwszej kolejnoci sprawdzaj zdolno kredytow skuszenie licznymi kalkulatorami internetowymi. S to proste i wygodne aplikacje, ktre pozwalaj na wstpne sprawdzenie zdolnoci kredytowej. Uzyskane wyniki naley jednak traktowa z du rezerw, poniewa opieraj si one tylko na pewnych zaoeniach, nie uwzgldniajc istotnych parametrw do rzetelnego wyliczenia zdolnoci kredytowej. Przestrzegamy, aby nie podejmowa decyzji w oparciu tylko o te wyliczenia, znacznie dokadniejszy wynik mona uzyska po zasigniciu opinii eksperta. Osoby zainteresowane kredytem hipotecznym, powinny rwnie pamita o tym, e pozytywna weryfikacja ich zdolnoci kredytowej nie przesdza o decyzji banku. W praktyce kredytodawcy uwzgldniaj te inne kryteria. Mona tutaj wymieni trzy najwaniejsze aspekty: wynik procedury scoringowej, histori kredytow potencjalnego klienta oraz cechy nieruchomoci, ktra zostanie obciona hipotek. przekaza przyszym kredytobiorcom kilka wanych wskazwek: Zdolno kredytow mona poprawi dziki likwidacji niewykorzystywanych kart kredytowych oraz limitw kredytowych, ktre s przyznawane w ramach rachunkw osobistych. Zaciganie jakichkolwiek nowych kredytw nie jest wskazane. W awaryjnej sytuacji warto posikowa si poyczk od czonkw rodziny lub zaufanych znajomych. Przystpienie do kredytu wraz z czonkiem rodziny jest dobrym rozwizaniem, jeeli posiada on odpowiednie dochody oraz dobr histori kredytow. Dodatkowym wymogiem moe by data urodzenia dodatkowego waciciela kredytu. Okazuje si bowiem, e banki wprowadzaj ograniczenia co do maksymalnego wieku wspkredytobiorcy. Rodzimi kredytodawcy zwykle nie akceptuj osb, ktre przed zwrotem caoci zaduenia przekrocz 70 lub 75 lat. Warto pamita o jeszcze jednej wanej kwestii. Wielu klientw zaczyna gorczko

Planet Finance Broker

ul. Grudzidzka 79 (Bumar) 87-100 Toru www.planetfinance.pl Tel: 56 663 53 53

wo szuka recepty na niedostateczn zdolno kredytow dopiero wtedy, gdy bank przekazuje im odmown decyzj. Znacznie lepsze rozwizanie polega na zasigniciu porady specjalisty przed zoeniem wniosku kredytowego. Dobrze poinformowany klient moe zaplanowa dziaania, ktre ogranicz liczb niepowodze i zwiksz prawdopodobiestwo bezproblemowego uzyskania kredytu.

Kolumn FINANSE redagujemy z

najlepszymi doradcami finansowymi w Toruniu

Sytuacja kadej osoby, ktra chciaaby pozna a zwaszcza poprawi swoj zdolno kredytow jest inna. Dlatego

trafnej oceny i prawidowego sprawdzenia moe dokona dowiadczony doradca finansowy. Niemniej warto

14 POZA TORU, 22 marca 2013

WIELKANOC

Kuchnia wielkanocna w Paacu Romantycznym

Sposb przygotowania krlika w sosie mietanowym:

Najpierw musimy powiartowa krlika. Pniej marynujemy go w tymianku, czosnku, rozmarynie, pieprzu i soli. Tak zamarynowane miso zostawiamy w lodwce na 12 godzin. Kroimy cebul, marchewk i seler w paski lub czstki. Na patelni rozgrzewamy oliw z oliwek i przesmaamy krlika (z obu stron tak, aby si zarumieni). Dorzucamy marchewk, cebul oraz seler i chwil smaymy. Dolewamy niewielk ilo bulionu i przez moment dusimy. Wszystko przekadamy do garnka z bulionem i gotujemy okoo godziny. Przyrzdzanie sosu kurkowego zaczynamy od pokrojenia cebuli. Smaymy j na male, dorzucajc kurki, tymianek, rozmaryn i niewielk ilo boczku. Wszystko zalewamy mietan 36%. Zagszczamy lub redukujemy w razie potrzeby. Krlika wyjmujemy na talerz i polewamy sosem. Mona danie udekorowa wedle uznania. Do potrawy pasuj marchewka paryska i ziemniaki (gotowane i podawane z koperkiem).

sos kurkowy: - 20 dag kurek - 1 dua cebula - mietana 36% - maso lub oliwa z oliwek - dwie gazki wieego rozmarynu - tymianek - czosnek - pieprz - sl

Skadniki: - 1 sztuka krlika (ok. 1,5) - 30 dag marchewki - 30 dag selera - rozmaryn - tymianek - czosnek - sl - pieprz

W wykwintnej kuchni Palacu Romantycznego odbyy si premiery kulinarne dziczyzny, gsiny i jagniciny, szparagw oraz owocw morza. Dla Czytelnikw Poza Toru gotowa zastpca szefa kuchni Bartosz Janicki.

numer 3(51)/2013 ISSN 1734-2066 INWESTYCJE

WIADOMOCI

RELACJE

KOMENTARZE

www.powiattorunski.pl

Villa Nova zabynie od nowa!

Rozpoczy si prace nad projektem adaptacji czci budynku pooonego przy ul. Hallera 25 w Chemy na potrzeby Szkoy Muzycznej.
jest szansa, by ta wyjtkowa budowla odzyskaa dawny blask. Priorytetem dla tworzonego projektu ma by przywrcenie wyjtkowego charakteru tej pereki chemyskiej architektury. Aby to osign, koncepcj projektu elewacji i wntrza przyszej szkoy muzycznej z sal koncertow stworzy toruski artysta plastyk p. Janusz Pliszczyski. Stworzona przez niego wizja sali koncertowej w miejscu dawnej sali jadalno-balowej oddaje ducha obiektu z koca XIX wieku i jest podstaw do stworzenia szczegowego projektu budowlanego Szkoy. Projekt zakada odsonicie, w tej chwili zakrytej, ozdobnej wiby, wspartej na drewnianych supach oraz odtworzenie owietlenia, boazerii oraz detali, ktre podkrel wyjtkowy, nawizujcy do przeszoci charakter sali. Take zewntrzny wygld budynku nawizywa bdzie do historycznej Villi Nowej. Oprcz sali widowiskowej, gdzie koncertw bdzie mogo si przysuchiwa okoo 200 osb, powstanie 9 sal lekcyjnych, w ktrych modzi muzycy bd szlifowa swoje umiejtnoci. Do tego naley doda pomieszczenia socjalne i administracyjne.
Z tej inwestycji ciesz si podwjnie. Po pierwsze, e Szkoa Muzyczna w Chemy bdzie wreszcie miaa swoj siedzib, po drugie za, e taki pikny, historyczny obiekt odzyska wygld zbliony do pierwotnego. Dariusz Meller Wicestarosta Toruski

Chemyska Villa Nova dawniej...

W 2007 roku powiat toruski kupi nieruchomo zlokalizowan w Chemy, przy ul. Hallera 25. W pierwszej kolejnoci przebudowany zosta stojcy tam budynek dawnego urzdu pracy, w ktrym od czterech lat ma swoj siedzib Placwka Opiekuczo-Wychowawcza. Teraz przysza pora na remont kolejnego znajdujcego si tam obiektu, w ktrym swoj siedzib bdzie miaa Szkoa Muzyczna z Chemy. A budynek ten jest absolutnie wyjtkowy to zabytkowa chemyska Villa Nova! Vill Nov niewielki hotelik i restauracj ogrodow przy obecnej ulicy Hallera w Chemy zaprojektowa w 1892/93 r. Hans Basell dla Johanna Witteborna. W lokalu miecia si sala jadalno-balowa ze scen oraz bufet i sala bilardowa. Lokal ten od samego pocztku cieszy si wielkim powodzeniem, stajc

si jednym z najwaniejszych orodkw kulturalnych w miecie. Jak pokazuje plan z 1904 r. oprcz istniejcych pomieszcze hotelowo-restauracyjnych na terenie usytuowanego w gbi ogrodu ustawiono muszl koncertow dla orkiestry oraz krgielni, a jeszcze dalej wytyczono boisko do gry w tenisa. Na pitrze budynku restauracyjnego miecio si 9 pokoi gocinnych. Wrd wacicieli Villi Nowej po Wittebornie mona wymieni: Johanna Wandtke, Otto Rasmusa i Roberta Leistikowa. wietno Villi Novej, zarwno wewntrz, jak i od zewntrz podziwia mona na pocztwkach sprzed 1920 r. Po wojnie obiekt suy jako magazyn i hotel robotniczy Spdzielni Pracy, a jego stan ulega stopniowemu pogorszeniu. Kunsztowne ozdoby zostay zasonite przez ciany dziaowe i lamperie. Sufit obniono, przykrywajc mistern kostrukcj wiby. Dzi

Szczegowy projekt budowlany do koca marca wykona ma Autorskie Biuro Projektw Inwestprojekt z Torunia. Kolejnym etapem inwestycji bdzie ogoszenie przetargu na wyonienie wykonawcy robt budowlanych oraz przebudowa obiektu. Mamy nadziej, e zgodnie z planem Szkoa Muzyczna I stopnia w Chemy zmieni swoj siedzib w przyszym roku, a chemyscy melomani bd mogli delektowa si muzyk we wntrzach nie mniej eleganckich ni ich dziadkowie. (KM)

...i na dzisiejszych planach rekonstrukcyjnych

Zdrowych, pogodnych wit Wielkanocnych, penych wiary, nadziei i mioci. Radosnego, wiosennego nastroju oraz serdecznych spotka w gronie rodziny i wrd przyjaci ycz
Przewodniczcy Rady Powiatu Toruskiego Andrzej Siemianowski Starosta Toruski Mirosaw Graczyk
www.powiattorunski.pl

2 Powiat Toruski,

marzec 2013

Bezpieczestwo poarowe w powiecie

Informacj na ten temat przedstawi zastpca Komendanta Miejskiego PSP Sawomir Kamiski. Wielokrotnie, zarwno Komendant jak i radni, podkrelali du rol, jak odgrywaj w systemie ochrony przeciwpoarowej jednostki Ochotniczej Stray Poarnej oraz spoeczne zaangaowanie straakw ochotnikw w swoj prac. Na rce obecnego na sesji Komendanta radni zoyli sowa uznania dla Prezesa Zarzdu Oddziau Powiatowego OSP Wiesawa Bachana za dziaalno tych jednostek na terenie powiatu. Radni pozytywnie ocenili dziaalno Komendy Miejskiej PSP i przyjli informacj za rok 2012.
Przedstawione przez Pana Komendanta sprawozdanie cieszy. Fakt zmniejszonej iloci interwencji wskazuje na bardziej wiadome postpowanie mieszkacw naszego powiatu, gdy wikszo interwencji stray zwizana jest z nieostronoci ludzi. Pozytywna jest te informacja, e 30% zagroe likwidowanych jest samodzielnie przez jednostki OSP. Jest to zapewne efektem wieloletniego prowadzenia szkole przez Komend Miejsk PSP oraz finansowanie zakupw sprztu przez samorzdy. Zdzisaw Drapiewski czonek Komisji Bezpieczestwa i Porzdku dla Gminy Miasta Toru i Powiatu Toruskiego

RADA POWIATU

Ochrona przeciwpoarowa powiatu w 2012 roku to jeden z gwnych tematw jakimi zajmowali si radni 28 lutego 2013 r., podczas XXVIII Sesji Rady Powiatu Toruskiego.
niej Prognozy Finansowej Powiatu na lata 2013-2021. Nastpnie, przy udziale Wjta gminy ubianka Jerzego Zajkay, radni dyskutowali o inicjatywie wjta majcej na celu zaoenie przez oba samorzdy gminny i powiatowy spdzielni socjalnej. Celem powoania spdzielni jest aktywizacja zawodowa osb zagroonych wykluczeniem spoecznym, a take prowadzenie dziaalnoci spoecznej i owiatowo-kulturalnej na rzecz osb zatrudnionych w spdzielni wyjani Wjt i podzikowa radnym za podjcie tego wyzwania. Podjcie przez Rad Powiatu uchway umoliwi finalizowanie spraw zwizanych z rejestracj spdzielni. Starosta Toruski Mirosaw Graczyk zadeklarowa, w imieniu Zarzdu, wol wsppracy w tego rodzaju projektach. Kolejnym, bardzo istotnym tematem, jaki analizowali radni podczas sesji bya aktualna sytuacja na rynku pracy w odniesieniu do wzrastajcego bezrobocia w powiecie toruskim. Szerok informacj w tym zakresie przedstawi obecny na sesji dyrektor Powiatowego Urzdu Pracy Waldemar Bartkowiak. Mimo duej liczby pracownikw zwalnianych z zakadw w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej w Ostaszewie, bezrobocie w powiecie toruskim nie jest najwysze w wojewdztwie. Radni uznali jednak, e naley podejmowa intensywne dziaania na rzecz aktywizacji osb bezrobotnych, aby nie dopuci do dalszego wzrostu stopy bezrobocia. Kolejna informacja o sytuacji na rynku pracy w powiecie toruskim zostanie przedstawiona radnym na sesji w maju br.

Powiatowe inwestycje czas zacz!

Zarzd Powiatu analizowa harmonogram realizacji inwestycji w roku 2013. Termomodernizacje obiektw, wymiana stolarki okiennej czy monta windy dla potrzeb osb niepenosprawnych to tylko cz zada, jakie zapisane zostay w budecie powiatu toruskiego uchwalonym 14 grudnia 2012 r. O now wind w budynku likwidowanej Placwki Opiekuczo-Wychowawczej wzbogaci si na pewno przenoszony tam rodowiskowy Dom Samopomocy w Browinie. Wykonawca zadania zosta wyoniony w drodze przetargu i rozpocz ju prace. W najbliszym czasie zostan ogoszone procedury przetargowe na termomodernizacj dachu segmentu A w DPS w Wielkiej Nieszawce oraz termomodernizacj dachu budynku Zespou nr 1 w DPS w Browinie. Sukcesywnie bdzie wymieniana rwnie stolarka okienna w DPS w Wielkiej Nieszawce oraz Dobrzejewicach. Cz okien zostanie wymieniona jeszcze w tym roku reszta w kolejnych latach. Ogoszenia o poszukiwaniu wykonawcy jeszcze w marcu pojawi si na stronie internetowej powiatu www.bip.powiattorunski.pl.
Naley podkreli, i zaangaowanie pracownikw Wydziau Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego w Toruniu sprawio, e realizacja wikszoci inwestycji bya wspfinansowana ze rodkw zewntrznych. Do tej pory przy wartoci inwestycji przekraczajcej 5 mln z warto dofinansowania wyniosa 3 mln z. Dziki temu moemy miao planowa kolejne przedsiwzicia. Patrzc na plan inwestycji budowlanych mog pokusi si o stwierdzenie, i szumnie ogaszany kryzys omija powiat toruski. Mirosaw Nawrotek Czonek Zarzdu Powiatu

ZARZD

XXVIII Sesja Rady Powiatu Toruskiego

W kolejnym punkcie porzdku obrad radni przyjli zmiany do Wielolet-

W ostatnim punkcie porzdku obrad radni wybrali czonkw Powiatowej Rady Zatrudnienia. Jest to organ opiniodawczo doradczy starosty w sprawach polityki rynku pracy. Z ramienia Rady Powiatu zasid w nim: Agnieszka Janiaczyk-Dbrowska, Barbara Kisielewska oraz Kazimierz Lewandowski. (IW)

Skarby powiatu i solary na komisjach

Radni powiatowi pracujcy w Komisji Edukacji zaprosili na swoje posiedzenie Skarbnik Powiatu Danut Jabosk-Drela oraz Naczelnika Wydziau Edukacji i Spraw Spoecznych Starostwa Powiatowego Jana Krajewskiego. Czonkowie Komisji zapoznali si z zakresem wykorzystywania rodkw przewidzianych w budecie na edukacj, kultur i sport w roku 2013 ze szczeglnym uwzgldnieniem inwestycji i remontw w placwkach owiatowych. Komisja podczas tego posiedzenia skupia si take na regulaminie Powiatowego Konkursu Skarby Powiatu Toruskiego. Uszczegowiony regulamin skierowany zosta do Zarzdu Powiatu. Nastpnie, po zapoznaniu si z kalendarzem imprez sportowych i kulturalnych, czonkowie Komisji zawnioskowali o zmian formuy kalendarza tak, by w przyszorocznym znalazy si tylko imprezy organizowane oraz dotowane przez powiat toruski. W drugim tygodniu marca swoje posiedzenie odbya Komisja Rolnictwa, Lenictwa i Ochrony rodowiska. Go spotkania Maria Sikora z Orodka Doradztwa Rolniczego w Przysieku omwia odnawialne rda energii. O tym, e problematyka cieszy si sporym zainteresowaniem mieszkacw powiatu najlepiej wiadcz zgroma-

KOMISJE

W ostatnim czasie spotkay si Komisje Edukacji, Kultury i Sportu oraz Rolnictwa, Lenictwa i Ochrony rodowiska.
dzone przez ODR dane, wedug ktrych w roku 2012 w wojewdztwie kujawsko-pomorskim wykonano 723 instalacje o cznej powierzchni kolektorw 5.064 m2. Ponadto w gminie ubianka na budynkach mieszkalnych w latach 2011-2012 zamontowano 695 instalacji solarnych. Finansowane byy one w 75% przez Regionalny Program Operacyjny (RPO) w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Drugim zaproszonym na spotkanie gociem by Kamil Kalemba, Kierownik Powiatowego Biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Toruniu. W swojej wypowiedzi przedstawi zebranym realizacje wypat patnoci obszarowych, ONW i patnoci rolnorodowiskowych na terenie powiatu toruskiego. (AS)
Dopaty s jednym z filarw Wsplnej Polityki Rolnej w UE. Wprowadzenie takich dopat prowadzi do zrekompensowania rolnikom wysokich kosztw produkcji. Na terenie powiatu toruskiego na chwil obecn wypata patnoci obszarowych ksztatuje si na poziomie 89%, ONW - 97%, rolnorodowiskowych - 89%. Stan zaawansowania wypat w powiecie na tle wojewdztwa jest wyszy o kilka procent. Termin realizacji dopat zaley od wielkoci rodkw i tempa ich przekazywania przez Ministra Finansw do ARiMR. Maria Sikora, Specjalista ds. Odnawialnych rde Energii z Orodka Doradztwa Rolniczego w Przysieku, przedstawia informacj dotyczc zastosowania alternatywnych rde energii w naszym powiecie www.powiattorunski.pl Agnieszka Janiaczyk-Dbrowska Przewodniczca Komisji Rolnictwa, Lenictwa i Ochrony rodowiska

Dom Pomocy Spoecznej w Pigy take czekaj due zmiany: na najblisze miesice zaplanowano modernizacj szybu windowego i wymian windy oraz wykonanie podjazdu dla niepenosprawnych mieszkacw, remont pomieszczenia sanitarnego, termomodernizacj pokrycia dachowego, wymian posadzek i wykonanie wentylacji mechanicznej. Z wnioskiem o wsparcie tej inwestycji Zarzd zamierza wystpi do Marszaka Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Jednostki owiatowe rwnie znalazy swoje miejsce w planach inwestycyjnych powiatu. Szkoa w Gronowie wzbogaci si o nowe skrzydo, w ktrym znajdzie si aula oraz toalety. Zaplanowano rwnie ocieplenie dachu budynku szkoy oraz dokoczenie termomodernizacji pozostaej czci internatu i sali gimnastycznej. Ju niebawem uczniowie Zespou Szk w Chemy bd mogli odbywa lekcje wychowania fizycznego na nowym boisku. Jeszcze w marcu br. zostanie wyoniony projektant boiska wielofunkcyjnego dla szkoy. Rwnie w marcu maj zakoczy si prace projektowe nad adaptacj nieuytkowanego budynku w Chemy na Szko Muzyczn z sal koncertow. Jak wida wachlarz zada inwestycyjnych na ten rok jest bardzo szeroki. Obok nich pozostaj jeszcze zadania drogowe, budowa chodnikw i drg rowerowych. (IW)

3 Powiat Toruski,

marzec 2013

Wakacje z KRUSem
Turnusy rehabilitacyjne dla dzieci rolnikw.
W wojewdztwie kujawsko-pomorskim z rehabilitacji bdzie mogo skorzysta 68 dzieci z chorobami ukadu oddechowego i ukadu ruchu urodzonych w latach 1998 2006. Turnusy rehabilitacyjne zostan zorganizowane w Centrach Rehabilitacji Rolnikw w winoujciu (11- 31.08, dla dzieci ze schorzeniami ukadu oddechowego) i Jedlcu (8-28.07, dla dzieci ze schorzeniami ukadu ruchu). Turnus trwa 3 tygodnie, a pena odpatno za pobyt dziecka na takim turnusie wynosi 200 z + koszty podry (wg obowizujcej taryfy PKS i PKP 2 kl. w obie strony). Transport dzieci zapewni KRUS. Uczestnicy turnusw rehabilitacyjnych maj zapewnione caodzienne wyywienie, caodobow opiek lekarsko-pielgniarsk oraz indywidualny program rehabilitacyjny. Opiek nad dziemi sprawuje wykwalifikowana kadra pedagogiczna. Pierwszestwo w skierowaniu na turnusy maj dzieci z orzeczeniem o niepenosprawnoci i prawem do zasiku pielgnacyjnego. Wicej informacji udziel pracownicy komrek ds. prewencji i rehabilitacji w Bydgoszczy (52/34-15-261), Grudzidzu (56/46-21-241) i we Wocawku (54/23-33-356). Wnioski od zainteresowanych rolnikw przyjmuj wszystkie jednostki terenowe Oddziau, po uprzednim wypenieniu skierowania przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza specjalist do dnia 10.05 na ukad ruchu i do 24.05 br. na ukad oddechowy. OR KRUS w Bydgoszczy

DZIA ROLNY

Z tym hasem startuje nowy projekt Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, skierowany do osb niepenosprawnych.
Poszukujemy mieszkacw naszego powiatu, ktrzy mimo przeciwnoci losu chc zmieni swoje ycie! Dla chtnych zaplanowano wiele godzin atrakcyjnych szkole, praktyk i warsztatw, ktrych owocem moe by zaoenie spdzielni socjalnej.

Pomoemy Wam uwierzy w siebie!

trzy jak funkcjonuj inne spdzielnie socjalne. Pocztkujcy spdzielcy bd mogli liczy na fachowe wsparcie prawnikw, ksigowych oraz specjalistw od pozyskiwania dotacji z PUP. Zeszoroczna edycja projektu cie-

PRZYJAZNY URZD

Kurs gastronomiczny pozwala rozwin kulinarne talenty grafika komputerowa z tworzeniem stron internetowych, opiekun osb starszych, chorych i niepenosprawnych - z praktykami w DPS w Browinie, projektowanie i pielgnacja terenw zielonych - z praktykami na terenie Chemy, w czasie ktrych uczestnicy sami projektuj i urzdzaj tereny zielone, maa gastronomia i organizacja usug cateringowych - zajcia prowadzone s w kuchni ChOKu, a uczestnicy projektu sami ozdabiaj stoy i prbuj potraw, ktre wasnorcznie przygotowali. Co wane wszystkie zajcia s bezpatne, a dodatkowo organizatorzy zwracaj koszty dojazdu uczestnikom z terenu powiatu toruskiego. W programie szkole zaplanowano rwnie wyjazdy do Bydgoszczy i Poznania, gdzie bdzie mona podpa-

Zeszoroczna edycja projektu cieszya si ogromnym powodzeniem W ramach proponowanych w projekcie zaj mona bdzie nauczy si zasad przygotowywania dokumentw rekrutacyjnych i odnalezienia si na rynku pracy. Grupy wsparcia oraz porady specjalistw i terapeutw pomog stan na nogi i odzyska poczucie wasnej wartoci. Pomysem na wyjcie z zamknitego krgu niepenosprawnoci i izolacji moe by wsplne zaoenie spdzielni socjalnej. Spotkania z prawnikami, wizyty studyjne i pomoc w przygotowaniu dokumentacji sprawi, e pocztki bd duo prostsze, ni si wydaje. Kady uczestnik projektu moe wybra jeden z oferowanych kursw zawodowych:

Wszystkim uczestnikom we wrzeniu 2013 r. proponujemy nieodpatny, czternastodniowy turnus rehabilitacyjny w Orodku Feniks w Jastrzbiej Grze. szya si ogromnym powodzeniem. Owocem wielu godzin zaj i spotka jest powstajca na terenie naszego powiatu spdzielnia socjalna oferujca usugi opiekucze dla osb starszych i niepenosprawnych. Zapraszamy naprawd warto! (AN,AH) BIURO PROJEKTU PCPR Iwona Fabich ul. Towarowa 4-6, 87-100 Toru tel. (56) 662 87 67 projekty.efs@pcpr.-torun.pl

Projekt jest wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Kulinarne misterium z mistrzem

Tego wanie dnia Mistrz Kulinarny, kreator menu najwikszych wydarze kulturalno-kulinarnych w Polsce, znany z programw telewizyjnych i audycji radiowych wiceprezes elitarnej Fundacji Klubu Szefw Kuchni, waciciel Restauracji Sowa & Przyjaciele, byy kucharz polskiej reprezentacji w pice nonej Robert Sowa zawita do ZS, CKU w Gronowie! Mistrz wraz ze swoim teamem poprowadzi warsztaty kulinarne, a profesjonalnym gastronomicznym popisom bacznie przygldali si gronowscy uczniowie oraz zaproszona specjalnie na t okazj modzie z pobliskich gimnazjw. Misterium kulinarne obejmowao cz teoretyczn warsztatw, czyli ycie i dowiadczenia zawodowe Roberta Sowy od kuchni oraz cz praktyczn - pokaz sztuki kulinarnej na najwyszym poziomie. Robert Sowa zachca uczniw do wyboru zawodu kucharza, a dwch asystujcych mu Konradw w pocie czoa przygotowywao zacznik smakowy, stanowicy potwierdzenie sw Szefa. Zapach ososia norweskiego marynowanego w suszonych pomidorach ulatnia si przez rozchylone okna szkoy, a jego smak pieci kubki smakowe zebranej widowni. Uczniowie zawodu kucharz otrzymali zawiadczenia potwierdzajce ich udzia w warsztatach, a wszyscy uczestnicy ksik autorstwa Roberta Sowy ycie kocha je z dedykacj. Do udziau w

POWIAT W UNII

Data 13 marca 2013 r. przejdzie do historii historii Zespou Szk, Centrum Ksztacenia Ustawicznego w Gronowie.
warsztatach po raz pierwszy zostali zaproszeni uczniowie III klas okolicznych gimnazjw. Przyszli kucharze z Gronowa, pod okiem Mistrza prezentowali swoje kulinarne umiejtnoci modszym kolegom, a tym samym zachcali gimnazjalistw do ksztacenia si w tej smacznej profesji. W tym dniu odbyy si take warsztaty profesjonalnego wizau i pokaz barmasko-baristyczny, prowadzone przez trenerw z tych bran. Uczniowie technikum hotelarskiego oraz zaproszeni gimnazjalici z zapartym tchem podziwiali sztuk serwowania kolorowych koktajli, tworzenia obrazkw na kawowej piance,a panie chony rady wizaystki i stylistki, ktre zaprezentoway jak w 5 minut podkreli urod subtelnym, szkolnym makijaem. Bya to jedna z wielu atrakcji przygotowywanych dla uczniw ju od 3 lat w ramach prowadzonego przez powiat toruski projektu Szkoa innowacyjna i konkurencyjna.... Projektowa oferta zapewnia take uczniom liczne wizyty w zakadach pracy, praktyki, szkolenia, warsztaty, a take kontakt i wymian z fisk modzie ze szkoy zawodowej w Keudzie. Liczymy, e bdzie to przepustk do wiata wielkiej kariery zawodowej dla naszych uczniw, w tym dla pereki wrd gronowskich kucharzy ukasza Somczewskiego, ucznia trzeciej klasy Technikum ksztaccego w zawodzie kucharz, ktry otrzyma propozycj stau u samego Mistrza! (DR)

Projekt jest wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Sala bya wypeniona po brzegi...

zapach ososia pobudza apetyty...

jeszcze autograf od Mistrza...

i degustacja - mmmmm... pycha! www.powiattorunski.pl

4 Powiat Toruski,

marzec 2013

Samorzdowcu

SPORT

zmie garnitur na dres!

6 kwietnia br. w sali gimnastycznej Zespou Szk, CKU w Gronowie radni i pracownicy samorzdowi oraz pracownicy i nauczyciele jednostek organizacyjnych prowadzonych przez samorzdy z terenu powiatu toruskiego zamiast dugopisw i piecztek chwyc w donie ping-pongowe rakietki. Ju po raz trzynasty bd rywalizowa w Powiatowych Mistrzostwach Nauczycieli, Radnych i Pracownikw Samorzdowych w Tenisie Stoowym. Uczestnicy zawodw konkurowa bd w nastpujcych kategoriach wiekowych: mczyni do 35 lat, 36-48 lat oraz powyej 49 lat i panie w kategorii OPEN. Na zwycizcw turnieju czekaj pamitkowe statuetki, a wrd wszystkich uczestnikw rozlosowane zostan upominki. Wpisowe na turniej wynosi 7z. Organizatorzy zapewniaj bufet kawowy, a zwieczeniem turnieju bdzie wsplny obiad dla wszystkich uczestnikw rozgrywek. Dodatkowe informacje oraz zgoszenia uczestnikw przyjmowane s do 27 marca br. pod numerem telefonu 56 662-88-42. Regulamin zawodw znajduje si na stronie internetowej www.powiattorunski.pl. Zapraszamy do udziau w turnieju i yczymy poamania rakietek. (IK)

Dofinansowanie Teatr, boks i kornus dla nauczycieli w grzywieskiej gospodzie

na podnoszenie kwalifikacji.
Lepiej przygotowany nauczyciel to mdrzejszy ucze, dlatego w tym roku powiat toruski znw przeznaczy a 106 tys. z na dofinansowanie podnoszenia kwalifikacji nauczycieli z podlegych mu szk. - Na 2013 rok, w porozumieniu z dyrektorami szk i poradni oraz po zasigniciu opinii zwizkw zawodowych zrzeszajcych nauczycieli, ustalilimy dofinansowanie opat za doksztacanie na tym samym poziomie, co w roku ubiegym - mwi Dariusz Meller, Wicestarosta Toruski. Za studia podyplomowe i licencjackie, dajce kwalifikacje do nauczania drugiego przedmiotu jest to 60% opaty za semestr, nie wicej jednak ni 1 200 z, za studia magisterskie lub inynierskie 20% opaty za semestr, nie wicej ni 510 z, za kursy kwalifikacyjne 60% opaty za semestr lub kurs, nie wicej jednak ni 3 120 z, za kursy doskonalce, warsztaty szkoleniowe, seminaria oraz szkolenia rad pedagogicznych 100%. Przy formach doskonalenia zawodowego nauczycieli na kursach doskonalcych, warsztatach szkoleniowych i seminariach dodatkowo pokrywane s koszty delegacji subowych. Dotacje s przyznawane w oparciu o zapotrzebowanie zgaszane przez dyrektorw podlegych powiatowi szk. - Szczeglny nacisk kadziemy na doskonalenie dziaa w zakresie pracy z uczniami zdolnymi, czy z modzie trudn, a take na wszystkie formy uregulowane rozporzdzeniem takie jak: studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne, krtkie formy kursowe dodaje Wicestarosta Dariusz Meller. (AG)

EDUKACJA

POCZTWKA Z PRZESZOCI

Ciekawe dzieje stuletniego budynku, w ktrym dzi przyjmuje weterynarz.

Uczestnicy ubiegorocznej edycji turnieju

W samym rodku wsi Grzywna, przy szosie Chema - Toru, staa niegdy gospoda z letnim ogrdkiem. Bya ona scen, a take ringiem wielu ciekawych lokalnych wydarze. Gospoda znajdowaa si mniej wicej w poowie drogi pomidzy dwoma grzywieskimi paacami, z ktrych jeden zajmowaa niemiecka rodzina Vorreyer, drugi za od lat 30. ub. wieku rodzina Orowskich. W bezporednim ssiedztwie gospody, po drugiej stronie szosy, z jednej strony znajdowaa si szkoa powszechna, z drugiej za majtek rodziny Zwierskich. Wacicielem gospody by najpierw Artur Werner i jego ona Marta, od 1933 r. Karol Armand, za od 1937 r. Bronisaw i Marta Sitkowscy. W 1941 r. budynek zosta przebudowany, a zarz-

Pod tak nazw UKS Feniks Obrowo od 1 kwietnia do 30 czerwca 2013 roku bdzie realizowa projekt wspfinansowany przez Starostwo Powiatowe w Toruniu.
zaangaowaniem pod okiem trenera pana Jacka Makowskiego, bez alu rozstajc si na ten czas z telewizorem czy komputerem. Od samego pocztku chcielimy aby nasze dzieci miay moliwo uczestniczenia nie tylko w treningach przygotowujcych technicznie do grania w pik non. Zaleao nam take na zbudowaniu wrd dzieci poczucia wsplnoty, jak jest klub sportowy. Marzylimy o tym, eby wszystkim dzieciom zapewni m.in. jednakowe stroje treningowe. Cho nie byo to spraw prost, za wzgldu na wysokie koszty, znalelimy wsparcie w osobie pana Mirosawa Nawrotka, Czonka Zarzdu Powiatu Toruskiego, ktry wyposay w jednakowe koszulki sportowe wszystkich chopcw. Prezentuj si teraz bardzo profesjonalnie i czuj si jak prawdziwi pikarze! mwi Agnieszka Ott Prezes Zarzdu UKS Feniks Obrowo. Pod koniec lutego chopcy ze Szkki pikarskiej rozegrali swoje pierwsze zwyciskie mecze sparingowe z DAP Brzozwka i DAP Lubicz! Rado dzieci bya ogromna i cho to malutki sukces to jednak da wielk pozytywn energi do dalszego trenowania! Przed pikarzami w najbliszym czasie kolejne sparingi oraz turnieje. Od kwietnia dzieci rozpoczn take treningi na Orliku w Dobrzejewicach. W kwietniu za planujemy wsplny wyjazd do Gdaska na stadion PGE Arena, aby dzieci mogy poczu na wasnej skrze atmosfer prawdziwego dorosego meczu. Dziewczynki i chopcy ze szkki tanecznej, z zapaem i radoci wicz ukady choreograficzne pod okiem pani Beaty Knitter-liwiskiej, uwietniajc swoimi wystpami uroczystoci szkolne i klubowe. Kada kropelka potu wylana na parkiecie przekada si na satysfakcj i sukcesy. Postpy modych tancerzy doceni take Wjt gminy Obrowo pan Andrzej Wieczyski i ufundowa koszulki dla dzieci z grupy tanecznej. W naszym Stowarzyszeniu dzieje si wiele i mamy nadziej, e uda nam si sprawi, e bdzie to atrakcyjne miejsce, przycigajce radoci i entuzjazmem. Dzikujemy wszystkim, ktrzy nas wspieraj za pomoc i yczliwo! Zapraszamy do odwiedzania naszej strony na Facebooku oraz strony internetowej www.feniksobrowo.pl. Rwnie serdecznie zapraszamy do udziau w naszych przedsiwziciach gwarantujemy dobr zabaw! Agnieszka Ott Ewa Madej Zarzd UKS FENIKS OBROWO

Sport Zabawa Bezpieczestwo

POZARZDWKI

Pierwsza cz projektu zakada przeprowadzenie szkolenia May Ratownik dla dzieci i modziey z Zespou Szk w Obrowie. Druga cz to rodzinna impreza sportowo-rekreacyjna pod hasem Zdrowo i Sportowo. Na ten dzie planujemy zawody sportowe, pokazy taneczne, a take turniej pomidzy modymi pikarzami ze Szkki Pikarskiej a ich rodzicami. Oczywicie projekt to nie wszystko co robilimy i robimy.... W Stowarzyszeniu kady znajdzie co dla siebie z zaj sportowo-rekreacyjnych moe korzysta zarwno modzie, jak i doroli. Panie wytrwale wicz w grupach step-aerobiku, a dodatkow moliwo rozwoju daj zajcia zumby, czyli taneczne wiczenia w rytmach latino. Niesamowicie dynamiczne zajcia pozwalaj nie tylko spali kalorie, ale take wietnie si bawi. Dziki yczliwoci dyrektora, pana Artura Affelt, dzieciaki maj take dwa razy w tygodniu regularne zajcia pikarskie na sali sportowej w Zespole Szk w Obrowie. wicz z wielkim
www.powiattorunski.pl

dza nim w tym czasie Niemiec Belke. Gospoda w tamtych czasach speniaa rnorodne funkcje. To tu odbyway si zebrania i akademie, przedstawienia teatrw ludowych i zabawy. Przede wszystkim jednak mona byo napi si piwa i kornusu, czyli mocnej wdki. Spoycie tego ostatniego trunku w stosunku do spoycia piwa w Cesarstwie Niemieckim wzrastao z zachodu na wschd, co potwierdzaj statystyki. Na przykad w 1880 r.: w Wirtembergii zanotowano spoycie 206 l piwa i 0,6 l wdki na jednego mieszkaca, w Saksonii ju 110 i 10 l, na lsku 50 l piwa 16, 6 l wdki, w Prusach Zachodnich, czyli na naszym dzisiejszym Pomorzu 29 i 19,4 l, a w Wielkim Ksistwie Poznaskim odpowiednio 20 i 34,9 litra na gow mieszkaca. Po II wojnie wiatowej gospoda przez pewien czas penia swoj dawn rol, a niewtpliw ciekawostk stanowi fakt, e oprcz zabaw na sali organizowano take mecze bokserskie! W czasie PRL-u od frontu usytuowano nalecy do GS Samopomoc Chopska sklep z artykuami gospodarstwa domowego, zwany potocznie sklepem elaznym. Po przemianach 1989 r. cay budynek sta si wasnoci pastwa Omiotek, ktrzy pomieszczenia od frontu - te same, co na pocztwce - wynajmuj weterynarzowi. Z pewnoci wic take i dzi pojawia si tam niejeden bokser! Dariusz Meller

POWIAT TORUSKI Bezpatny Miesicznik Samorzdowy Starostwo Powiatowe w Toruniu ul. Towarowa 4-6 87-100 Toru
tel. 56 662 88 88, fax 56 662 88 89 e-mail: starostwo@powiattorunski.pl

Redakcja w skadzie: dr Malwina Rouba - redaktor naczelny Agnieszka Niwiska - redakcja numeru Anna Grzybowska (AG), Andrzej Horniak (AH), Izabela Kwieciska (IK), Krzysztof Melkowski (KM), Joanna Rybitwa (JR), Dorota Rygielska (DR), Irena Szewczuk (IS), Agnieszka Szymborska (AS), Iwona Wnuczyska (IW) Kontakt: tel. 56 662 88 52 rzecznik@powiattorunski.pl Zdjcia s wasnoci Starostwa Powiatowego w Toruniu Skad: Starostwo Powiatowe w Toruniu

15 POZA TORU, 22 marca 2013

GMINA UBIANKA

Dziwny domek z klimatem

Agnieszka Kapela

Olgierda Jonatowskiego z Brchnowa opowie o sobie i ludziach oryginaach

czyn mwi Olgierd Jonatowski. Zrobiem jej tak kozaki, te zewntrzne boki. Jak si w Paryu w tych butach pokazaa, to furor robia. Na jej zamwienie powstay te obrazy do mieszkania, w tym specjalny do sypialni, na ca cian nad kiem: z wielkim czarnym koniem, na ktrym siedzi ona w swojej zwiewnej sukni. Bym chaup postawi w surowym stanie Bo Olgierd Jonatowski do malowania si nie ogranicza. Zajmuje si rwnie renowacj starych mebli i drobn budowlank zorientowan artystycznie. Wci co kolekcjonuje: a to znaczki, a to srebrne monety. I ju nie moe si doczeka, by ruszy z pracami w ogrodzie. Teraz to mam wikszo krzeww, ktre kwitn w maju i czerwcu mwi. Ale przez pierwsze lata to wydaem tyle pienidzy, e bym chaup postawi w surowym stanie, gdzie teraz ladu nie ma, bo mi te roliny zdechy. Fantazji mu zreszt nigdy nie brakowao. Ani wtedy, gdy zrobi do ogrodu drewnian bram, ktr przenis dopiero, gdy do pomocy zawoa osiem osb. Ani wtedy, gdy potrafi wzi kredyt na dwa tysice, eby kupi znaczki do klasera. Ani wtedy, gdy traci posad za posad. Ale dziki temu w kocu sobie poradziem z chlaniem i wyldowaem tutaj opowiada. Wrciem, kupiem t chaup i nagle poczuem, e mnie cignie do ziemi. Dom by w fatalnym stanie, planowaem wyremontowa lub wybudowa nowy. Ale jako mi tak szkoda byo. I zrobi si taki dziwny domek z klimatem.

Wydawao mi si, e ja si tam niczego nie naucz Pasj zaszczepia w nim wie. Budynki z czerwonej cegy, ktre stay kiedy przy gwnej ulicy w Brchnowie. Drewniane szopy. Strychy. Opowieci dziadka, ktry walczy w bitwie nad Bzur, pi lat spdzi na robotach w Niemczech, a potem wrci i stra we wsi organizowa. Si zaczo bieganie ze szkicownikiem po polach, rysowanie wspomina Olgierd Jonatowski. Stosy tego miaem, ale przeprowadzajc si do Torunia, wyrzuciem. Teraz auj, bo to bya nieza ikonografia caej wiochy. Malowa nauczy si sam. Metod prb i bdw. Skoczy Liceum Konserwacji Zabytkw w Toruniu. Tylko ze studiami byo mu jako nie po drodze. Pracowaem w Instytucie Artystyczno-Pedagogicznym na UMK, chyba sze lat opowia-

Fot. Tytus Szabelski

Namaluje Matejk, Kossaka, a nawet go bab, jeli klient sobie zayczy. Nie da si uwiza do biurka, bo woli sta przy sztaludze. A jak przy sztaludze nie stoi, to z chci pogrzebie w ziemi. I to z sukcesami, bo ma najadniejszy ogrd w powiecie. Teraz na przykad maluje obraz do kocioa w Koczewicach. Zajmuje miejsce w sypialni, bo innej pracowni Olgierd Jonatowski si nie dorobi. Malowanie to moje gwne rdo dochodu przyznaje. Ale jak mog sobie zbastowa z obrazkami i zarobi na czym innym, to pewnie e bior. To nie jest tak, e pan uzurpator plastyk siedzi sobie w domu i tylko maluje.

da. Taka ciepa fucha: pracownik techniczny od przygotowania pracowni, ustawiania martwych natur, zaopatrzenia i innych specjalnych porucze szefa. I tak widzc, co robi studenci, co potrafi, wydawao mi si, e ja si i tak tam niczego nie naucz. auj, bo papierek by mi si przyda. Mgbym teraz robi to, co konserwatorzy, ale nie mam uprawnie. Nie ma te jednak szefa, stojcego nad gow i grocego palcem. Po latach pracy jako plastyk w rnych firmach, wreszcie zaj si malowaniem na wasn rk. Tworzy przede wszystkim dla kociow. Ten niedawno powstay w Warszewicach to w caoci jego dzieo. Wsppracuje te z ludmi, ktrzy zajmuj si handlem starociami dla nich

maluje odpowiednio stylizowane obrazy. Jest taki go, ma superdziak zrobion w Czarnych Botach opowiada Olgierd Jonatowski. Ja prawie przez dwa lata z niego tylko yem, tyle obrazw wzi na firm i dla siebie. W cigu rocznej pracy u Zbigniew Girgusia, znanego milionera oryginaa, zwalniany by chyba z sze razy. Ale on zawsze po mnie przyjeda i dawa dwa razy wysz pensj wspomina ze miechem. Jak si w Paryu w tych butach pokazaa, to furor robia I chocia w pracy nigdy na nud narzeka nie mg, to nie zawsze jest tak wesoo. Gdy brakuje zlece, rozstawia ma szta-

lug na stole, maluje od smej do pitnastej, a po godzinnej przerwie na sen, wraca. I tak a do pnocy. Po ponad trzydziestu latach nabra ju takiej wprawy, e jeli klient dobrze zapaci, zamwiony obraz bdzie gotowy nawet tego samego dnia. Dziwny te. Jak ten dla Andrzeja Gadzika, znanego gobiarza, ktry zayczy sobie Batorego pod Pskowem. Tyle, e krl mia sta wyej i by wikszy ni w oryginale Matejki. Wszystko po to, by podkreli wyszo nad pokonanymi Rosjanami. Profesor Sawomirze Gruszewskiej, psycholog wykadajcej m. in. na Uniwersytecie Szczeciskim maluje z kolei ubrania. Ona ma wira na punkcie koni i twarzy adnych dziew-

ycie, nie bajka

Agnieszka Kapela Do niedawna bya dobra baza, ale budynki, nawet najlepiej wyposaone, to jednak za mao. Teraz wietlice wiejskie ttni yciem. A animacja nikomu ju si chyba nie kojarzy tylko z filmami dla dzieci. S zajcia sportowe i artystyczne, wycieczki i konkursy, nauka praktycznych umiejtnoci i ciekawa rozrywka. A to dopiero pocztek dziaalnoci. Projekt zwikszenia aktywnoci wietlic wiejskich wdroono w ubiance od stycznia. Dziki wsppracy z Powiatowym Urzdem Pracy w Chemy zaangaowano sze animatorek kultury i wsparto pomys finansowo. Pienidze na ten cel znalazy si te w budecie gminy i funduszach soeckich. Na razie panie s na staach z Urzdu Pracy mwi Jerzy Zajkaa, wjt ubianki. Ta pierwsza faza potrwa p roku. Potem w ramach prac interwencyjnych zostan zatrudnione w Centrum Kultury. To jemu bd podlegay w sensie kadrowym, ale w kwestii nadzoru to sotysi i rady soeckie bd trzymay nad tym rk. Kamila Lewandowska w Pigy, Agata Zikowska w ubiance, Danuta Gendek w Wybczu i Wybczyku, Katarzyna Kwiatkowska w Bierzgowie i Zamku Bierzgowskim, Martyna Olejnik w Brchnowie i Biskupicach, Barbara Owsian w Warszewicach i Dbinach tak podzia pracy wyglda geograficznie. Ograniczeniem tematycznym jest wyobrania. Bo formalnie wszystkie animatorki przygotowane s wzorowo. Przed rozpoczciem pracy uczestniczyymy w specjalnym szkoleniu zwizanym z animacj kultury mwi Danuta Gendek i Barbara Owsian. Poznaymy na nim tajniki pedagogiki zabawy, nauczyymy si pisania dobrych projektw i tworzenia scenariuszy imprez okolicznociowych. Trenowaymy skuteczn komunikacj dodaje Kamila Lewandowska. Braymy udzia w warsztatach muzycznych, teatralnych i fotograficzno-filmowych. Gdzie Centrum Kultury nie moe, tam animatorki pole Podejmowane przez animator-

Gmina ubianka postawia na upowszechnianie kultury w soectwach

Na co dzie prowadz wietlic Piwnica oraz fili Biblioteki w Pigy opowiada Kamila Lewandowska. Przez dwa i p miesica czna liczba osb odwiedzajcych przekroczya 1000. Coraz wicej mieszkacw jest zainteresowanych uczestnictwem w zajciach i imprezach kulturalnych. Obecnie trwa konkurs na Najpikniejsz Kartk Wielkanocn, ktry sprzyja przywrceniu tradycji pisania wasnorcznie ycze dla najbliszych. Atutem naszych zaj jest to, e przeprowadzane s bezpatnie uwaaj Danuta Gendek i Barbara Owsian. Trudno sprecyzowa wszystkie zamierzone plany i pomysy na przyszo, poniewa niektre nasuwaj si spontanicznie. Animatorki kieruj swoje propozycje do wszystkich grup mieszkacw: dzieci, dorosych, seniorw, mczyzn, kobiet. O wzbudzenie ich zainteresowania atwiej, gdy na zajcia mog przyj do wietlicy wiejskiej zamiast dojeda do Centrum Kultury w ubiance.

ki dziaania pokazuj, e prowadzcy szkolenie mog by z nich dumni. Aerobik, wiza i zdobienie paznokci, rajdy piesze i rowerowe, pierwsza pomoc przedlekarska, wyjazdy do kina i teatru, pielgrzymka do Czstochowy, wolontariat to tylko niektre z przedsiwzi realizowanych lub planowych. I chocia w kadym soectwie potrzeby i oczekiwania s inne, wymiany dowiadcze i wsppracy take nie brakuje. Tak byo przy okazji obfitujcych w wiele atrakcji ferii zimowych, kt-

rych zakoczenie poczono z ogniskiem i wspln zabaw dla mieszkacw gminy. To byy naprawd dziesitki imprez mwi z uznaniem Jerzy Zajkaa. Nie wiem, czy gdzie w Polsce przygotowano tak szerok ofert na ten czas. Praca animatorki kultury nie opiera si jednak tylko na kreatywnoci. Potrzeba tu te umiejtnoci organizacyjnych oraz wiedzy z zakresu pozyskiwania rodkw finansowych. Zapau im nie brakuje, tym bardziej, gdy ju widz efekty swoich dziaa.

16 POZA TORU, 22 marca 2013

GMINA LUBICZ

Inwestycje na deskach projektantw

Mieszkacy gminy Lubicz czekaj na nowe obiekty. Powstan wietlica i sala gimnastyczna

Razem dla bezpieczestwa

Samorzdowcy spotkali si z policj. Mieszkacy mog spa spokojniej?
Suby mundurowe dziaaj sprawniej, kiedy wsppracuj z lokaln spoecznoci. Na pierwszym spotkaniu z cyklu Bezpieczna Gmina omawiano sytuacj w poszczeglnych miejscowociach, zagroenia na drogach, osiedlach czy terenach przyszkolnych. Debata odbya si 11 marca w siedzibie Urzdu Gminy w Lubiczu. W spotkaniu wzili udzia wjt gminy Marek Olszewski, przewodniczca Rady Gminy Hanna Anzel, pierwszy zastpca komendanta miejskiego policji w Toruniu m. insp. Stanisaw Milarski i komendant komisariatu policji w Lubiczu nadkom. Ireneusz Lewandowski. Rozmawiali oni o bezpieczestwie gminy z radnymi i sotysami. - Dyskusja dotyczya specyfiki zdarze kryminalnych w ostatnim czasie mwi Wioletta Dbrowska, rzecznik prasowy KMP w Toruniu. - Poruszono kwestie amania przepisw przez osoby nieletnie oraz dbaoci o ich waciw opiek rwnie w rejonach obiektw publicznych tj. terenach szk, placach zabaw czy boiskach W gminie Lubicz planowane jest wpisanie tego rodzaju spotka na trwae do kalendarza. - Chcemy zapewni naszym mieszkacom jak najwysze standardy bezpieczestwa mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. Nasza gmina si rozwija, a wiadomo, e wiksza ilo mieszkacw powoduje wzrost rnego rodzaju zagroe. Musimy wsppracowa ze wszystkimi organami odpowiedzialnymi za ten obszar dziaa, eby zniwelowa je do minimum. Wiele do zrobienia jest chociaby w kwestii bezpieczestwa na drogach. Samorzdowcy z Lubicza od dawna borykaj si z problemami w tym zakresie. - Policjanci pomagaj na naszych drogach, gdy zachodzi taka potrzeba mwi Hanna Anzel, przewodniczca Rady Gminy Lubicz. Nie znikn jednak zagroenia, o ile nie zadba si o waciw infrastruktur. (WT)

Wiosn 2014 roku bdzie mona zobaczy pierwszych robotnikw nieopodal szkoy w Zotorii. W Krobi mieszkacy spotkaj si za rok we wasnej wietlicy. Rozpoczo si projektowanie budynkw. wietlica zlokalizowana bdzie na dziace gminnej pomidzy ulicami Olimpijsk i Pod Dbami, nieopodal wybudowanego ze rodkw funduszu soeckiego boiska do piki nonej. Wadze gminy zaakceptoway oglne wytyczne dla budynku, ktry bdzie mia powierzchni blisko 400 m.

TANIE
OC AC
i

- Inwestycja ta jest niezwykle wana dla integracji lokalnej spoecznoci mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. W trakcie spotka rodz si nowe przyjanie i powstaj ciekawe projekty. Mieszkacy bd mogli znale odskoczni od codziennoci. W czerwcu gmina powinna uzyska pozwolenie na budow obiektu. Miesic pniej zoy wniosek o dofinansowanie ze rodkw UE. Prace powinny ruszy pod koniec tego roku i zosta ukoczone do przyszej jesieni. Trwaj rwnie dziaania nad projektem budowlanym i pozwoleniem na budow sali gimnastycznej w Zotorii. Przylega bdzie ona do bu-

dynku szkoy podstawowej. W czniku midzy obiektem a szko znajd si cztery nowe sale lekcyjne oraz szatnie. Do lata gmina ma uzyska pozwolenie na realizacj inwestycji. - Mamy nadziej, e projekt ten uzyska dofinansowanie ze rodkw ministerstwa sportu i turystyki mwi Marek Olszewski. Powstanie obiektu znacznie uatwi prowadzenie lekcji wychowania fizycznego w podstawwce. A przecie wielu waniejszych spraw ni zdrowie naszych pociech nie ma. Budowa sali powinna rozpocz si wczesn wiosn 2014 roku. Termin zakoczenia inwestycji nie jest jeszcze znany. (WT)

Ul. Lipnowska 51a tel. 56 477 99 01

Lubicz Grny

Robert Sowa pichci w Gronowie

Dzie Kobiet w Lubiczu

Fot. Tytus Szabelski

Znany mistrz kulinarny Robert Sowa spdzi dzie z uczniami Zespou Szk CKU w Gronowie. Oprcz upominkw w formie najnowszej ksiki Roberta Sowy zatytuowanej ycie kocha je oraz degustacji wymienitego ososia norweskiego go specjalny podzieli si z modzie swoj histori. Sowa zachcajce do stawiania krokw w kulinarnym wiecie docieray do zebranych wraz z aromatycznym zapachem podawanej potrawy. Fotoreporta na stronie www.pozatorun.pl

Wystp teatru Afisz z Torunia by punktem kulminacyjnym Gminnego Spotkania Kobiet w Lubiczu Grnym. Obchodzce swoje wita w dniu 8 marca Panie przybyy niezwykle licznie do sali gimnastycznej szkoy podstawowej w Lubiczu Grnym. Nie zabrako sodkich przeksek i tortw z dedykacj. Ponad 800 kobiet mogow rwnie zasign porad specjalistw od urody, zdrowia i prawa. Wicej informacji i fotogaleri z imprezy mona odnale na www.pozatorun.pl

Fot. Tytus Szabelski

17 POZA TORU, 22 marca 2012

GMINA LUBICZ

Trzy drogi s-10. Na papierze

Kolejne kilometry drg powstaj w regionie. Czy zarzdcy panuj jednak nad sytuacj?
Tomasz Wicawski Kady kierowca podrujcy krajow dziesitk w kierunku Warszawy lub Torunia wie, e w Lubiczu s ogromne korki. W godzinach szczytu sytuacja jest dramatyczna. Powstay trzy projekty budowy drogi ekspresowej. Samorzdowcy wskazuj, e GDDKiA wiele lat pracowaa na trudn sytuacj na tym odcinku. Wszyscy maj wiadomo, e remont drogi krajowej numer 10 na odcinku biegncym przez gminy lece w powiecie toruskim to priorytet dla komunikacji w regionie. Czy uda si wypracowa rozwizanie, ktre rozwie problem i zadowoli wszystkie strony? - Gmina nie moe odpowiada za sytuacj na drodze krajowej mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. Przecie my mamy swoje zadania, ktre dotycz tras gminnych. Nieporozumienie dotyczce tego, e samorzd jest odpowiedzialny za z sytuacje na krajowej dziesitce moe bra si std, e w ssiednim Toruniu prezydent miasta odpowiada za wszystkie rodzaje drg. Wraz z kocem granic administracyjnych miasta taka sytuacja ulega jednak zmianie. Zdaniem wjta gminy Lubicz problem na dziesitce wzi si z tego, e nie wzito pod uwag faktu, e gminy podtoruskie tak szybko si zurbanizuj. T tras podruj bowiem nie tylko osoby mieszkajce w naszym regionie, ale przebiega przez ni rwnie ruch tranzytowy z racji tego, e ley ona w bezporednim ssiedztwie autostrady A1. W samorzdach czu rozgoryczenie. - Gdyby kto wzi pod uwag nasze zdanie, to mona byo takiej sytuacji unikn mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. - W trakcie budowy autostrady i modernizacji drogi krajowej numer 10 mona byo wzi pod uwag opini samorzdw i poszerzy wtedy jezdni. Teraz problem byby mniejszy. Przecie nie od wczoraj wiadomo, e na tej trasie musiay pojawi si ogromne korki. Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad planuje gruntown modernizacj drogi. Rzecznik bydgoskiego oddziau instytucji nie umie jednak wskaza, kiedy moliwe bdzie zrealizowanie planw. - Jestemy na wstpnym etapie planowanie drogi ekspresowej S10 mwi Tomasz Okoski, rzecznik bydgoskiego oddziau GDDKiA. Analizujemy moliwy przebieg tej trasy pod wzgldem technicznym, ekonomicznym i rodowiskowym. Na wstpnym etapie rozwaalimy pi moliwoci. Teraz pozostao ich trzy. W drugiej poowie tego roku maj by przeprowadzone konsultacje spoeczne z mieszkacami. Projekty nie s jeszcze w peni gotowe, ale nie jest tajemnic, jakie rozwizanie bierze pod uwag GDDKiA. ktry pojawi si w tym przypadku, to konflikt z dyrekcj Lasw Pastwowych. Rzecznik GDDKiA nie umie w tym momencie odpowiedzie na pytanie, kiedy i czy w ogle trasa w najbliszym czasie powstanie. - Nie moemy zapomina o rzeczy najwaniejszej, czyli o pienidzach mwi Tomasz Okoski. Fundusze europejskie, ktre bd do dyspozycji naszego kraju w najbliszych latach, wpyn na ksztat Rzdowego Planu Budowy Drg na lata 2014-2020. Krajowa dziesitka biegnie przez cae nasze wojewdztwo. Jest to odcinek o dugoci ponad 120-130 kilometrw. Nie mona jednoznacznie powiedzie, na ktrej czci tej trasy bd prowadzone prace. Kierowcy musz uzbroi si w cierpliwo. Przeomu w sprawie w najbliszym czasie trudno oczekiwa. - Sam jestem kierowc i czsto musz si zmaga z ruchem na tym miejscu mwi Marek Olszewski. Prawdopodobnie posugiwano si nieaktualnym materiaami przy planowaniu wza autostradowego i przebudowie drogi, o ktrej rozmawiamy. Cay system komunikacyjny w podtoruskim obszarze komunikacyjnym zosta le zaprojektowany. Nie mona wszystkiego tumaczy brakiem rodkw i oszczdnociami. Gminy bardzo rozwiny si w ostatnich latach i trudno nie odnie wraenia, e zarzdca drogi nie wzi tego pod uwag.

Pierwszy wariant trasy zakada budow S10 dokadnie w tym samym miejscu, gdzie teraz biegnie droga krajowa numer 10. Wtpliwoci pojawiaj si jednak z powodu kosztw takiego przedsiwzicia. By stao si ono realne, trzeba bdzie budowa dwupoziomowe skrzyowania. - Kady z wariantw, ktry rozwaany jest w tej chwili, ma swoje wady mwi Marek Olszewski. Przebieg drogi dotychczasowym korytarzem jest moliwy. Trzeba bdzie jednak poszerzy most na Drwcy. Obawiam si, e z racji kosztw takiej inwestycji w najbliszym dziesicioleciu nie ma ona szans na urzeczywistnienie. Szkoda, e w trakcie modernizacji tej trasy, ktra odbywaa si rwnolegle z budow wza autostradowego, o tym nie pomy-

Fot. Tytus Szabelski

lano. Przecie po to prowadzimy rozsdn gospodark budowlan, eby poszerzenie tej drogi byo w kadej chwili moliwe. Brana jest rwnie pod uwag moliwo wybudowania drogi ekspresowej przez pola, tak by omin Lubicz, Brzozwk i Obrowo od strony pnocnej. - Nie wiem, czemu GDDKiA bierze tak moliwo pod uwag, skoro wiadomo jak rozrosy si osiedla w Krobi czy Brzozwce dodaje Marek Olszewski. Budowa trasy na pnoc od Lubicza wydaje si niezwykle skomplikowana logistycznie. Trzeci wariant zakada budow dodatkowego wza autostradowego w Grabowcu i prace budowlane na terenach lenych tak, aby trasa wioda przez Osiek a do Czernikowa. Naturalny problem,

18 POZA TORU, 22 marca 2013

ALEKSANDRW KUJAWSKI

Woskie dzieo w aleksandrowskim kociele

Dzieo woskiego artysty zdobi wntrze aleksandrowskiego kocioa
Monika Olender

Obraz, przedstawiajcy ukrzyowanie Chrystusa, zdobi otarz gwny kocioa pw. Przemienienia Paskiego od wielu lat. Nikt nie spodziewa si, e jego autorem jest znakomity artysta baroku. Otarz gwny kocioa pw. Przemienienia Paskiego w Aleksandrowie Kujawskim. Za kapanami, celebrujcymi msz wit, znajduje si ogromny olejny obraz. Przedstawia ukrzyowanie Chrystusa. Centrum wspaniale zrwnowaonej kompozycji ogniskuje si w punkcie, w ktrym Maryja cauje stop ukrzyowanego Jezusa. Cao utrzymana w szarej tonacji i oprawiona w bogat, akantow, zocon ram. Jest to znakomite dzieo Michaa Anioa Palloniego wybitnego artysty baroku. Micha Anio Palloni przyszed na wiat w 1637 roku w miasteczku Campi pod Florencj. Do Polski przyby prawdopodobnie okoo 1674 roku. Kanclerz Krzysztof Zygmunt i hetman Micha Kazimierz zlecili mu wykonanie dekoracji kocioa i klasztoru kameduw w Poajciu pod Kownem. Wkrtce kanclerz litewski zmar, a Palloni podejmowa si kolejnych prac. W kocu w 1684 roku Palloni osiad w

Warszawie. Uzyska wwczas tytu nadwornego artysty. Kupi dom i sprowadzi do Polski swoj rodzin. Wykona on dla krla Jana III Sobieskiego dwa cykle w galerii wilanowskiej. Nastpnie artysta ozdobi rwnie kaplic w. Kazimierza w Wilnie i kaplic misjonarzy w owiczu. Podczas pracy w owiczu spotka on wczesnego prymasa Michaa Radziejowskiego mecenasa sztuki i najbliszego wsppracownika krla Jana III Sobieskiego. Prawdopodobnie wtedy Mi-

cha Anio Palloni namalowa obraz Ukrzyowanie, ktry nastpnie trafi do aleksandrowskiego kocioa. W latach 80. XIX wieku miejscowi kolejarze ufundowali kaplic, ktra wraz z rozwojem miasta zostaa rozbudowana do rozmiarw dzisiejszego kocioa. Pierwotnie obraz ten by w owiczu tumaczy ksidz dziekan Leszek Malinowski, proboszcz parafii pw. Przemienienia Paskiego w Aleksandrowie Kujawskim.

Tamta kaplica zostaa jednak zamieniona na cerkiew i to dzieo przechowywane byo w piwnicy. Kiedy arcybiskupem warszawskim zosta biskup Wincenty Popiel, to przekaza on obraz aleksandrowskim kolejarzom. Od tej pory zdobi on otarz gwny kocioa. Wszyscy byli przekonani, e jest to XIX-wieczny obraz w XVII-wiecznej ramie. Wiosn 2009 roku Muzeum w Wilanowie przygotowao wystaw pt. Mecenat prymasa Radziejowskiego. Organi-

zatorzy zwrcili si z prob do aleksandrowskich kapanw o udostpnienie obrazu z otarza gwnego. Wypoyczeniu dziea towarzyszyy jednak prace konserwatorskie. Gruntowna renowacja obja przede wszystkim obramowanie. Wszystkie zwizane z ni koszty pokry wystawca. Przy okazji wykonywania prac konserwatorskich, odkryto fakt, e obraz jest autorstwa wybitnego artysty baroku, Michaa Anioa Palloniego tumaczy ksidz Leszek Malinowski. Tak naprawd dokonaem tego odkrycia porednio. W Muzeum w Wilanowie jest pan, ktry zajmuje si analiz rde. Jak wynika ze wszystkich wykonanych ekspertyz, najprawdopodobniej obraz ten namalowa Palloni. Po wystawie obraz wrci do aleksandrowskiego kocioa. Konserwatorzy z pracowni w Wilanowie potwierdzili, e jest to woskie dzieo dodaje ksidz Leszek Malinowski. Stwierdzili to midzy innymi na podstawie tego, e we Woszech znajduj si dwa podobne obrazy tego autora. Zostay one namalowane pniej. Na tych obrazach nie ma jednak pewnych szczegw, ktre zostay ukazane na obrazie, ktry znajduje si w naszym kociele.

Kobiety Aleksandrowa 2013 Mj przyjaciel bawan

Z okazji Dnia Kobiet burmistrz wyrni cztery panie
ny. Maestwo ukada teksty piosenek oraz komponuje do nich muzyk. Ewa Tober jest rehabilitantk w Klubie Amazonek oraz sanatorium kolejowym. Jest take wielk ordowniczk bada profilaktycznych skierowanych do kobiet. Wanda Gronet jest znana mieszkacom Aleksandrowa jako przewodniczca Klubu Seniora Zoty Wiek. Ostatnia z wyrnionych pa, Magda gowska, nie jest mieszkank Aleksandrowa Kujawskiego. Ma jednak na swoim koncie szczeglne zasugi dla maych aleksandrowian. Otworzya bowiem w miecie dwa przedszkola. Niebawem na wiat przyjdzie take jej crka. Po wrczeniu statuetek organizatorzy spotkania zaprosili goci na poczstunek oraz wystp czonkw Nieszawskiego Towarzystwa Kulturalnego, ktry zaprezentowa program poetycko-muzyczny pt. Z mioci o Kobietach. Przybye na spotkanie panie wysucha mogy najpikniejszych i najbardziej znanych piosenek o kobietach. Stylowe stroje oraz ciekawa dekoracja wzbogaciy wystp. (MO)

Fot. Maria Lewandowska

Samorzdowcy rozstrzygnli fotograficzny konkurs na najadniejszego bawana

Jak co roku burmistrz Aleksandrowa Kujawskiego wyrni cztery kobiety za szczeglne zasugi dla miasta. Panie otrzymay statuetki oraz kwiaty. Re Burmistrza przeszy ju do tradycji Aleksandrowa Kujawskiego. Od piciu lat burmistrz Andrzej Ciela wrcza wybranym kobietom tego symbolicznego kwiatka wraz ze statuetk za szczeglne osignicia na rzecz miasta i mieszkacw. Jest to wyjtkowy prezent z okazji Dnia Ko-

biet. Kandydatki s zgaszane przez organizacje pozarzdowe, pracownikw magistratu, ale take przez mieszkacw. Ostatecznego wyboru dokonuje jednak burmistrz miasta. Tegoroczna gala wrczenia statuetek i r odbya si 8 marca w Willi Radwan. Wszystkie panie otrzymay serdeczne yczenia, ktre popyny z ust wodarza miasta, natomiast re burmistrza powdroway do czterech z nich. Marzena Gmiska tworzy wraz z mem zesp muzycz-

Kto mia najbardziej oryginalny pomys na najpopularniejsz niegow figur bawana? Przypomnijmy, e w styczniu br. Wydzia Promocji i Rozwoju Urzdu Miejskiego w Aleksandrowie Kujawskim ogosi konkurs na najadniejszego i najbardziej pomysowego bawana. Moga to by niegowa rzeba z duym, marchewkowym nosem, z miot z gazi, w kapeluszu lub w ubraniu. A nawet bawanica. Kady mieszkaniec Aleksandrowa Kujawskiego, ktry mia pomys na nietypowego bawana, mg go ulepi, a nastpnie przesa jego zdjcie. Konkurs trwa do koca lutego br. i wzio w nim udzia trzynacie osb. Komisja oceniaa przede wszystkim pomysowo uczestnikw oraz jako wykonanego zdjcia. Trzy prace szczeglnie spodobay si komisji, ktra obradowaa

w skadzie: burmistrz miasta Andrzej Ciela, Rafa Winiewski oraz Maria Polaszek. Laureatami konkursu zostali: Bogdan Zalewski za zdjcie pt. Bawan, Mikoaj, Paula Jaworska za fotografi pt. Zanieony, zawstydzony, zakochany bawanek oraz Emilia Lochmanowicz za zdjcie pt. Bawanki. (MO)

19 POZA TORU, 22 marca 2013

Komisariat coraz bliej Dwa razy na pudle

Bezpieczestwo mieszkacw wschodniej czci powiatu toruskiego ma wzrosn. Policjanci bd na wycignicie rki
na wie chce mie cisz i spokj oraz poczucie bezpieczestwa. - Nie ma dla mnie znaczenia, gdzie stanie komisariat, wane by stre prawa mieli moliwo wykonywania swoich obowizkw mwi mieszkaniec Zotorii. Budynek w naszej gminie jest przestarzay i zupenie niedostosowany do potrzeb. Nie wydaje si, eby projekt mia porni samorzdowcw z trzech gmin. - Bezpieczestwo mieszkacw naszej czci powiatu jest dla nas niezwykle istotne mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. Bdziemy wsppracowa, tak jak to czynimy dotychczas - z policj, eby zmniejsza pojawiajce si zagroenia. Grunt pod budow komisariatu zosta przez gmin Obrowo nabyty drog zamiany od parafii. W planach samorzdowcw jest wykorzystanie duej dziaki pod budow innych obiektw. - Ciesz si, e jestemy bliej urzeczywistnienia projektu, za ktrym optowaem mwi Andrzej Wieczyski. Wiele osb nie byo przekonanych do tego projektu, a przecie jest on niezwykle wany i korzystny dla spoeczestwa. Nie chce si powtarza, ale toczyem o t spraw wiele bojw. Na szczcie wyglda na to, e uda si urzeczywistni t ide.

GMINA OBROWO

Kickboxerzy z Obrowa przywieli brzowe medale z krajowego championatu

Tomasz Wicawski

Nowa siedziba policji powstanie w Dobrzejewicach. Mundurowi bd odpowiadali za porzdek w trzech gminach Obrowo, Lubicz i Czernikowo. Lokalizacja wydaje si idealna, bo gwarantuje dobry dojazd do wszystkich miejscowoci. Wjt gminy Obrowo, Andrzej Wieczyski, podpisa 6 marca akt notarialny dotyczcy przekazania przez samorzd gruntw o powierzchni 0,5 ha Skarbowi Pastwa. Sygnatariuszem porozumienia z drugiej strony by zastpca komendanta wojewdzkiego Policji w Bydgoszczy, Wiesaw Domaski. To wanie

ta instytucja odpowiedzialna bdzie za budow, bo nie jest to inwestycja samorzdu. - Wzrost liczby mieszkacw i urbanizacja terenw naszej i ssiednich gmin wymagaj od nas, abymy podejmowali nowe wyzwania mwi Andrzej Wieczyski. To truizm, ale zagroenia wzrastaj, kiedy w danym miejscu mieszka coraz wicej osb. Komisariat z prawdziwego zdarzenia jest niezwykle potrzebny. Nie ma budynku, ktry byoby mona zaadoptowa do tych potrzeb od razu, std te konieczno wybudowania nowego obiektu. Mieszkacy wydaj si by zadowoleni z pomysu. Wiele osb przeprowadzajcych si

Mistrzostwa Polski Kadetw Modszych i Kadetw Starszych byy okazj do weryfikacji zdobytych na treningach umiejtnoci. Zawodnicy A&W Team zaprezentowali si bardzo dzielnie na tle krajowej czowki. W Muszynie w dniach 8-10 marca rywalizowao ponad 400 adeptw sztuk walki. Nasz powiat reprezentowao 6 zawodnikw z Obrowa: Dawid Kowalski, Kacper i Adam Dbrowscy, Grzegorz i Micha Botniccy i Julek Jeneralski. Walki odbyway si w trzech formuach: light contact, kick light i pointfighting. - Jestem niezwykle zadowolony z wystpu naszych chopakw mwi Andrzej Maciusiewicz, trener klubu A&W Team Obrowo. Wszyscy walczyli niezwykle dzielnie. Medale Grzeka i Adama s wisienk na torcie. Brzowe krki udao si zdoby w formule kick light. Grzegorz Botnicki wygra dwie pierwsze walki z reprezentantami klubw UKS Gladiator i PITBULL Milicz,

a w starciu pfinaowych musia uzna wyszo Mikoaja Manka z Leszna, z ktrym przegra jednogonie na punkty. Adam Dbrowski take bdzie dugo wspomina zawody w Muszynie. Miejsce na podium zapewni sobie, zwyciajc Piotra Ciel reprezentujcego Dragona Starachowice. Przepustk do finau by pojedynek z Arturem Remionem (LKSW Tajfun). Pomimo zaartej walki nie udao si jednak naszemu krajanowi przechyli szali zwycistwa na swoj korzy. - Na wielkie pochway zasuguje take Kacper Dbrowski, ktry podj rkawic pomimo grypy jelitowej mwi Andrzej Maciusiewicz. Przegra, ale pokaza ducha wojownika. Trzeba zauway, e dla trzech naszych zawodnikw byy to pierwsze zawody tej rangi. Tym bardziej cieszy, jak si zaprezentowali. Udzia zawodnikw w mistrzostwach kraju sfinansowa Urzd Gminy Obrowo. (WT)

20 POZA TORU, 22 marca 2013

GMINA WIELKA NIESZAWKA

Chciaem zobaczy, co jest dalej

Mieszkaniec Wielkiej Nieszawki wyruszy w podr kolej transsyberyjsk
kw albo chocia osoby o polskich korzeniach. Przechodz przez wie zabit dechami i nagle spotykam rodaka. Z drugiej strony widz kogo w koszulce z napisem Polska. Poznaj rodzin o nazwisku Dbrowscy. W sklepie mog na kady posiek kupi sobie polskie produkty. Nigdy bym si tego nie spodziewa opowiada Maciej. auje, e nie udao mu si dojecha do Wierszyny. To miejscowo, w ktrej wikszo mieszkacw posuguje si naszym jzykiem. Jest tam nawet muzeum wsi polskiej, jednak trudno si tam dosta. Istnieje tylko jedna droga, ktra po opadach jest nieprzejezdna i mona zosta tam uwiezionym na duej. Podr kolej transsyberyjsk to te wielka przygoda. Gdy Maciej wraca do Polski, na peron odprowadzili go znajomi Rosjanie, ktrzy pokazali mu Bajka. Zapakowa swj cay miesiczny, dobytek do pocigu i wyszed poegna si z kolegami. Nagle jego pocig ruszy. Udao mi si wskoczy na ostatni schodek. Sam nie wiem, jakim cudem. Pocig jecha, a ja wisiaem sobie przez jaki czas nad wejciem. Ludzie krzyczeli, pani konduktorka prawie dostaa zawau, ale bardziej obawiaa si, e kierownik zwolni
Milena Kaszuba

Student dwch kierunkw. Wielki pasjonat podry oraz opowiadania o historii przez pryzmat jedzenia. Maciej Mazurkiewicz samotnie wybra si na Syberi. Pojecha w nieznane. Pomys i inicjatywa s jego autorstwa. Wsparcia finansowego udzielia mu gmina. Maciej spdzi miesic w Krasnojarsku, przy tamtejszej parafii w. Rodziny. Dziki zaangaowaniu proboszcza Tadeusza Szyjki, udao mu si poprowadzi kurs jzyka polskiego, historii oraz kultury dla zesacw i ich potomkw, ktrym pochodzenie przodkw nie jest obojtne. Podrnik opowiada tam szczeglnie o Wielkiej Nieszawce, rozdawa gadety zwizane z gmin oraz promowa miejscowo turystycznie. Czemu Syberia? Jest studentem europeistyki i historii. W tym roku zostanie magistrem. Poza podrami jego wielk pasj jest historia kuchni i jedzenia. A do Rosji pojecha ze wzgldu na tajemniczo miejsca i zainteresowanie kulturami wschodu. Odwiedzi ju Litw i otw. Chcia zobaczy, co jest dalej. Spotkaem tam wielu Pola-

j z pracy. Wpucia mnie pod warunkiem, e zatacz krakowiaka. Na szczcie darowaa mi ten wymg, ale za to pilnowaa mnie do koca trasy, ebym czasem gdzie nie wyskoczy z pocigu, nawet na chwilk opowiada z umiechem Maciej. Taka podr to jednak nie tylko mie wspomnienia. W Syberii, szczeglnie po zmroku, trzeba by ostronym z dwch powodw. Ze wzgldu na dzikie zwierzta i miejscowych. Ba si ich trzeba na rwni. Jeli chodzi o mieszkacw, to na pocztku pytaj jak jest w Europie, a na koniec mona zosta poproszonym o sfinansowanie rozmowy albo zapat za ochron.

Chopcy z osiedla trzymaj rk na pulsie i uwanie obserwuj tych, ktrzy tutaj przyjedaj. Co moe zaskoczy Polaka na Syberii? Zapach powietrza, ktry jest nie do zniesienia. Peen dymu i pyw. Istniej wioski, w ktrych nic nie wida z odlegoci kilku metrw. Rosjanie miej si, e gdy jedz ogrki, to tak naprawd jedz tablic Mendelejewa. Wszystko jest silnie zanieczyszczone. Moemy by te zdziwieni wyrazistoci pogldw. My si bawimy w jak poprawno polityczn, a u nich po prostu nie ma dyskusji. Konflikty zaatwia zazwyczaj prawo pici. Zamiowanie do alkoholu jest te

chyba nieco przesadzone. Mimo to, widok pijcych ludzi na ulicy nie jest czym niezwykym, ale milicja nie zwraca na to uwagi, bo sama czsto tak postpuje. Ale w domach raczej nie pij tak naogowo. Niektrych zmuszaj do tego warunki ich ycia i chc sobie tylko podkoloryzowa rzeczywisto opowiada z umiechem. Maciej jest rodowitym torunianinem, ale od czerwca 2005 roku mieszka w Wielkiej Nieszawce. Nie chciaby mieszka w miejscu pozbawionym walorw turystycznych. Po powrocie z podry zorganizowa pokaz zdj z wyjazdu w Gminnym Orodku Kultury, lekcj na temat syberyjskiej Polonii w Szkole Podstawowej w Maej Nieszawce oraz warsztaty historyczne w gimnazjum w Cierpicach. Czy pojechaby jeszcze raz na Syberi? Byem tam miesic. Na pierwszy raz wystarczyo. Jeli tylko bd mia okazj, to na pewno tam wrc. Szczeglnie nad Bajka. Mam duo energii i zamiowania do tego, co robi. Chciabym pomc tamtejszym Polakom jeszcze nieraz mwi Maciej Mazurkiewicz.

Fot. archiwum prywatne

21 POZA TORU, 22 marca 2013

GMINA ZAWIE WIELKA

Prezent na setne urodziny Zawie 2.0

OSP yn zostaa wczona do Krajowego Sytemu Ratowniczo-Ganiczego
s rwnie prelekcje i seminaria tematyczne dla spoecznoci gminy. Jednostka prowadzi rwnie program profilaktyczny przeciwko uzalenieniom modziey pod nazw Mwi NIE, bo myl NIE!. Polega on na udziale w obozowiskach, turniejach, wyjazdach integracyjnych oraz wycieczkach krajoznawczych. Obecnie w OSP dziaa 45 czonkw zwyczajnych, jeden honorowy i dwch wspierajcych. Przy jednostce dziaa dziewicioosobowa Druyna Kobiet oraz dwie Modzieowe Druyny Poarnicze: siedemnastoosobowa dziewczt i dwunastoosobowa chopcw. W czerwcu odbd si obchody stulecia jednostki. - Zarzd OSP w ynie poczyni ju pierwsze kroki w zdobyciu rodkw finansowych na ten cel mwi Wojciech Michalski. Zgromadzone fundusze s jednak zbyt mae, by skutecznie i z naleyt opraw zrealizowa t uroczysto. Zwracamy si wic o wsparcie finansowe. Mona w ten sposb wspomc kupno nowego sztandaru i jednoczenie znale si na jego drzewcu.

Informacja, ktra nic nie kosztuje moe przynie bezcenne korzyci

towych. Program funkcjonuje od pocztku marca, a ju zyska zainteresowanie. - Wprowadzenie systemu znacznie uatwi komunikacje midzy mieszkacami a urzdem gminy. Mamy nadziej, e dziki jego uytkowaniu ludzie bd lepiej poinformowani o biecych sprawach. W cigu kilku dni od startu programu korzysta z niego okoo setka abonentw informuje Piotr Mynarczyk koordynator projektu powiadamiania smsowego. Im wicej mieszkacw zadeklaruje poprzez szybk rejestracj swj numer, tym system bdzie lepiej spenia swoj funkcj. Projekt moe mie istotny wpyw na bezpieczestwo spoecznoci gminy Zawie Wielka. Szczegy rejestracji do uytkowania innowacyjnego programu mona znale na stronie gminy. Zaj moe to tylko chwil, a w pdzcym wci naprzd wiecie liczy si to jak szybko zdobdzie si informacj. (MT)

Tomasz Wicawski

Wczenie do systemu musi by poprzedzone latami cikiej pracy. Trzeba speni szereg wymogw, by mc si o nie ubiega. - Wrd warunkw do spenienia znalaza si nie tylko odpowiednia liczba wyszkolonych osb w poszczeglnych segmentach (od szeregowych poczwszy, a na dowdcach skoczywszy), ale rwnie konieczno posiadania cile okrelonego sprztu i zaplecza lokalowego mwi Wojciech Michalski, rzecznik prasowy OSP yn. By podj rozmow o rozpoczciu procesu, ktrego zwieczeniem bya ostatnia uroczysto, jednostka musiaa posiada dwa rednie wozy bojowe oraz budynek remizy z penym zapleczem socjalnym. Lista goci zaproszonych na uroczyste wczenie do KRSG bya bardzo duga. Nie wszyscy zaproszeni pojawili si w ynie, ale licznie przybyli oficjele podkrelali bardzo dobre przygotowanie jednostki do wykonywanych dziaa. - To wany rok dla OSP z powodu obchodw stulecia istnienia mwi Tomasz Lenz, pose na Sejm RP. Sam jestem czonkiem zarzdu OSP w Bobrownikach w powiecie lipnowskim. Nasza jednostka jest o rok starsza. Straacy z yna s znani ze wzgldu na swoj sprawno, kompetencje i za-

angaowanie. Ochotnikom gratulowa rwnie Mirosaw Graczyk, starosta toruski. - Wczenie do systemu pokazuje, e jestecie spoeczestwem nowoczesnym, ktre chce realizowa okrelone cele mwi starosta. Cieszy wielopokoleniowo. Stra czy najmodszych i najstarszych. Dla komendantw to powd do radoci i gwarancja stabilnoci. Jednostka w ynie powstaa w 1913 roku. W chwili obecnej posiada dwa rednie wozy bojowe Star 244. Jeden z nich bdzie w najbliszym czasie wymieniony na zupenie nowy samochd ratowniczo-ganiczy. Trwa take rozbudowa drugiego boksu garaowego. Udao si ju odnowi star cz budynku. - Mona powiedzie, e tradycja jednostki, to tradycja mieszkacw yna mwi Wojciech Michalski. Bra straack od 100 lat tworz kolejne pokolenia z tych samych rodzin. Ochotnikami staj si nie tylko rdzenni mieszkacy wsi, ale take ludno napywowa. Poza typow dziaalnoci straack jednostka z yna angauje si rwnie w akcje na rzecz lokalnej spoecznoci. W ramach zlokalizowanego w murach stranicy Internetowego Centrum Edukacyjno-Owiatowego prowadzone s bezpatne szkolenia dla rolnikw i straakw ochotnikw z powiatu toruskiego. Organizowane

Interaktywno w dzisiejszych czasach to sowo-klucz. By interaktywnym to znaczy by na bieco, odnajdywa si dobrodziejstwach jakie serwuje nam elektronika i Internet. Interaktywna staa si, take gmina Zawie Wielka, ktra jako pierwsza w powiecie toruskim wprowadzia w ycie system powiadamiania smsowego. Sprawna komunikacja to podstawa dobrej organizacji. Gmina Zawie Wielka korzystajc z pomocy PZU zrealizowaa projekt smsowego powiadamiania dla wszystkich zainteresowanych jej yciem. Zarwno mieszkacy jak i turyci mog korzysta z systemu bezpatnego otrzymywania wanych informacji w postaci wiadomoci tekstowej przesyanej na telefon komrkowy. Zamys systemu zakada informowanie jego uytkownikw o wszelkich zagroeniach, wanych komunikatach, awariach, przydatnych ogoszeniach, a take imprezach kulturalnych oraz spor-

Fot. Maria Lewandowska

Zadeklarowan kwot mona wpaci gotwk za pokwitowaniem lub przekaza na konto OSP yn: Bank Spdzielczy w Toruniu O/Zawie Wielka 33951100002005002641670001 z dopiskiem SZTANDAR DLA OSP. Informujemy, e jest moliwo wykupienia tzw. GWODZIA, na ktrym wygrawerujemy NAZWISKO I IMI darczycy lub nazw FIRMY, INSTYTUCJI, JEDNOSTKI OSP. Gwd ten zostanie trwale zamocowany do drzewca naszego nowego sztandaru. Wpat na w/w gwd okrelilimy na kwot min. 200 zotych.

22 POZA TORU, 22 marca 2013

GMINA YSOMICE

Najaktywniejsze przed witami Kad elektryk

Stowarzyszenie SOWA istnieje w Tylicach od 14 lat. Dziaaj w nim same panie
Wszystkie ciesz si jednak, kiedy mog si spotka w swoim gronie. - Stowarzyszenie jest dla nas, kobiet wiejskich, odskoczni od obowizkw domowych i gospodarskich mwi Bernadeta Lubaska, czonkini SOWY. Nasze codzienne ycie krci si wok najbliszej rodziny, wic wyjcie z domu jest dla nas bardzo istotne. Uczymy si wielu nowych rzeczy, moemy poplotkowa, wymieni si wiedz na rne tematy, choby kulinarne. Czonkinie stowarzyszenia mwi zgodnie, e wyjazdy plenerowe, w ktrych uczestnicz, s dla nich rwnie motywacj do zadbania o wasny wizerunek. Tworzywem, z ktrego powstaj ozdoby, s gwnie materiay naturalne. SOWA wystawia je na jarmarkach wielkanocnych i boonarodzeniowych oraz rnego rodzaju imprezach okolicznociowych np. doynkach. Zaprosze jest duo, ale z racji ogranicze czasowych i rodzinnych obowizkw, panie wybieraj jedynie niektre z nich. - W tym roku chcemy si nauczy szydekowania mwi Danuta Kurek. Kada z nas to potrafi, ale na swj sposb. Chcemy t wiedz usystematyzowa. Pienidze zarobione ze sprzeday wytworw stowarzyszenia id na jego dalsz dziaalnoci. Nie s one due, ale nie o zarobkowanie tu chodzi. (WT)

Cztery nowe pracownie powstan w podstawwce w wierczynkach

Fot. Tytus Szabelski

Nie wszdzie robienie stroikw czy ozdb witecznych odchodzi do lamusa. Szydekowanie i haftowanie rwnie mog by trendy. Nie wane ile si ma lat, wane na ile czowiek si czuje. Stowarzyszenie Odnowy Wsi Aktywnej w Tylicach zarejestrowane zostao w 1999 roku. Celem jego dziaalnoci jest kreowanie i propagowanie wizerunku polskiej wsi ze szczeglnym uwzgldnienie zachowania dziedzictwa kulturowego. - Gwnie zajmujemy si robieniem rnego rodzaju ozdb witecznych, ktre znane s ju w caym regionie mwi Danuta Kurek, prezes stowarzyszenia. Angaowaymy si jednak przez te kilkanacie lat w wiele inicjatyw, jak chociaby akcj Ocali od zapomnienia. Panie uczyy si starych technik szydekowania, dziki ktrym mogy wykona

efektowne frywolitki i snutki. Potrafi rwnie filcowa (formowa z weny rnego rodzaju ozdoby) i malowa za pomoc techniki batiku (polega ona na kolejnym nakadaniu wosku i kpieli tkaniny w barwniku). - Aktywnie dziaa u nas dziesi pa mwi Danuta Kurek. Wszystko, czego si nauczymy, staramy si przekazywa innym. Organizujemy pokazy, jak chociaby w gminnych bibliotekach. Uczestniczyymy rwnie w akcji Nard bez tradycji jest martwy. Zajcia warsztatowe w ramach tego projektu dotyczyy tworzenie wiecw doynkowych i adwentowych oraz dekoracji weselnych. Mieszkanki gminy spotykaj si w pracowni w Tylicach we wtorki. W okresie przedwitecznym spotkania s czstsze. Wiele z nich opiekuje si ju wnukami, ktrym powica wiele czasu i uwagi.

Trwaj prace budowlane na terenie placwki. Rozbudowa szkoy rozpocza si w poprzednim roku. Obecnie ekipa budowlana dziaa wewntrz nowopowstaego obiektu. Na tym etapie inwestycji powstaj instalacja sanitarna i elektryczna. ciany zdobi ju tynk. Nastpnie rusz prace wykoczeniowe wewntrz obiektu wraz z jego wyposaeniem oraz na zewntrz, polegajce na wykonaniu elewacji, utwardzeniu i zagospodarowaniu terenu. - Realizacja tego projektu zwikszy powierzchni szkoy o 870 m - mwi Piotr Kowal, wjt gminy ysomice. - Powstan cztery pracownie tematyczne: polonistyczna, matematyczna, przyrodnicza i artystyczna, ktre zostan wyposaone w pomoce dydaktyczne. Zakupione bd tablice interaktywne, projektory, lap-

topy, stojaki do przechowywania i zawieszania map oraz programy komputerowe. Placwka wyposaona zostanie rwnie w nowe meble. Zakoczenie prac planowane jest na przeom czerwca i lipca. Koszt inwestycji to ponad 2,4 miliona zotych. Dofinansowanie zewntrzne pokryje 65% wydanej kwoty. - Jest to pierwszy etap modernizacji budynku mwi Piotr Kowal. Drugi polega bdzie na termomodernizacji istniejcego obiektu. Gmina przesza ju etap konkursowy w Urzdzie Marszakowskim w tzw. etapie preselekcji. Zoony zostanie wniosek o dofinansowanie w kolejnej fazie tego konkursu. W przyszoci przy szkole podstawowej w wierczynkach powsta ma rwnie sala gimnastyczna. (WT)

Doba jest dla mnie za krtka

Z sercem gminy, a tym s ysomice, kojarzy si przede wszystkim wjta. Niewiele osb pamita, e miejscowo ma jednak swojego sotysa. Urzduje pani ju drug kadencj. Co udao si w tym czasie w miejscowoci zmieni? Czasami si miej, e niby nie mam normalnej pracy, a doba jest za krtka. Powiciam si pracy spoecznej na rzecz naszej lokalnej spoecznoci. Zawsze ocenia si zarzdc danego terenu poprzez inwestycje, ktre udaje mu si zrealizowa. W ysomicach powstao i zostao zmodernizowanych w ostatnich latach wiele drg, wzdu ktrych zamontowano owietlenie. Wybudowana zostaa rwnie dua sala gimnastyczna. Na osiedlu powstaj nowe drogi z kostki. Zmienia si krajobraz wok nas. Nie bez znaczenia jest rwnie wietlica wiejska, w ktrej dziaa synne w regionie koo kobiet. To nasze pierogi pojawiaj si na rnego rodzaju jarmarkach czy Wielkiej Orkiestrze witecznej Pomocy. Na co mog liczy mieszkacy w ramach funduszu soeckiego na 2013 rok? Zawsze z tych rodkw organizujemy du imprez mikoajkow dla 300-350 najmodszych mieszkacw. Staramy si rwnie pamita o mamach, std te specjalnie obchodzony Dzie Matki. Na t imprez wikszo rodkw daje nam jednak Urzd Gminy. Chcielibymy w tym roku zagospodarowa teren wok wietlicy. Kilka krzeww czy drzewek sprawi, e teren bdzie adniejszy dla oka. WOP w ysomicach znany jest w caym regionie. Mona zaryzykowa stwierdzenie, e dziaa lepiej ni sztab toruski. Wcza si pani jako sotys w t inicjatyw? Oczywicie. To jest jednak tak spontaniczny zryw ludzi, e wszyscy mieszkacy si angauj. Szefem jest Romek Wojda, ale bardzo duo pracy w to, eby finalny efekt by taki, jaki widzimy, wkada Robert Kouchowski. Przechodz mnie jednak dresz-

O Wielkiej Orkiestrze witecznej Pomocy, pierogach lepionych przez koo kobiet i sprawach, ktre czekaj na zaatwienie, z Barbar Ordak, sotys ysomic, rozmawia Tomasz Wicawski
wiato na niektrych ulicach w nocy, jak np. Warszawskiej, ale zmusza nas do tego stan finansw. Zaleaoby mi rwnie na rozbudowie miejscowej szkoy, w ktrej jest niezwykle ciasno. Czeka nas rwnie w przyszoci budowa orodka zdrowia z prawdziwego zdarzenia. Obecny nie jest nadzwyczaj reprezentatywny. A reszta problemw, jest taka jak wszdzie. Drogi, drogi i jeszcze raz drogi. Inwestycje w t ga nigdy si nie zakocz. Turyci maj co podziwia w ysomicach? Najwiksz atrakcj centrum gminy jest zesp paacowo-parkowy. Nie naley on co prawda do samorzdu, ale wjt wynegocjowa moliwo korzystania z niego i wadania nim w zamian za utrzymanie czystoci na jego terenie. Pozwala on na aktywizacj osb modych, ktre maj gdzie si spotka. To niezwykle wane, bo przecie na wsi nie ma wielu atrakcji.

cze, kiedy o tym mwi, bo entuzjazm mieszkacw podczas tej styczniowej niedzieli, a w zasadzie tygodnia poprzedzajcego kolejny fina, jest nie do opisania. Kady stara si zbiera gadety, autografy, obrazy czy inne fanty, ktre potem mona zlicytowa, by pomc dzieciom. Rozmawiamy o przyjemnych

aspektach bycia sotysem. Ale czy jest jaka sprawa, ktrej nie udao si do tej pory rozwiza, niepozwalajca spokojnie spa po nocach? Nie ma jednej takie sprawy czy problemu. Wiadomo, e w kadej sferze daoby si co poprawi. Musimy oszczdza, bo rodki, ktrymi dysponuje samorzd, s jakie s. Teraz musimy wycza

Fot. archiwum prywatne

Fot. nadesane

23 POZA TORU, 22 marca 2013

Media trzeba bra z przymrueniem oka

Fot. ukasz Piecyk

GMINA CZERNIKOWO

Obecny czas przynosi wane wydarzenia w yciu Kocioa Katolickiego na wiecie i w Polsce - w rozmowie z ukaszem Piecykiem mwi ksidz dr Piotr Siokowski, proboszcz parafii w Czernikowie
w krajach, gdzie krluje materializm. Tam te jest zniszczone duszpasterstwo. Ksia zostaj sami i sprowadzono ich do roli urzdnikw, bo dostaj comiesiczn pensj. A cztery lata spdzone na Biaorusi jakie przyniosy dowiadczenia? Suyem tam jako misjonarz. Jeli ksidz nie miesza si tam do polityki, to nie stanie mu si krzywda ze strony pastwa, moe duszpastersko pracowa. Wbrew temu, co dzieje si w Polsce? Wadza w kraju dotyka spraw moralnych. Prezydent ukaszenka nigdy by nie pozwoli na bezczeszczenia krzya czy forsowania prawa wspierajcego homoseksualistw. Zwizki partnerskie to wspieranie praw osb o innej orientacja seksualnej? Pod ich paszczykiem wadza chce umoliwi homoseksualistom uprawomocnienie swoich zwizkw. Tumaczenie, e to rwnie nowe moliwoci dla par heteroseksualnych, to tylko przykrywka. Kto broni kobiecie i mczynie wzi lub cywilny, nawet jeli nie wierz w Boga? Przykazania jasno okrelaj postaw Kocioa. Jeli katolik si z nimi nie zgadza, to mamy do czynienia ze schizofreni. Niedawno od jednej kobiety usyszaem, e jej pity rozwd nie jest dla niej radosny, ale przyjemny. Katolik nie zagosuje za eutanazj czy zabijaniem nienarodzonych dzieci.

Czy media wyolbrzymiaj, manipuluj w sprawach religijnych? Mamy przykad miertelnych pogrek w kierunku czonkw KRRiT. Skd wiadomo, e napisa to chrzecijanin? To anonim. Inn spraw jest przedmiot tego owiadczenia. Telewizja Trwam paci, wic powinna znale si na platformie cyfrowej. Nie zapaci opaty koncesyjnej, to j si skreli z multipleksu. Mimo e utrzymuje si z datkw, ktre s dobrowolne i nie gwarantuj staego dochodu? Problem polega na tym, e pienidze wykada zakon ojcw redemptorystw. Sprawa rozwizuje si automatycznie, bo to przecie ich wasno. Gdyby mi kto przekaza fundusze, te pewnie bym zaoy radio (miech). Benedykt XVI zasuenie podj decyzj o abdykacji? Jego pontyfikat by krtki, ale bardzo obfity. Na zasugi Benedykta XVI pod wzgldem dziaalnoci charytatywnej dla Kocioa musimy jednak patrze z perspektywy czasu. Czemu?

Koci yje w zgodzie z Jezusem, czyli skromnoci w dokonanych czynach. To darowizny nie na poklask, ale z gbi serca. Pastwo wieckie chwali si, ile zebrao pienidzy. Papie nigdy nie pozwala, aby takie informacje pojawiay si w mediach masowych. Skandale pedofilskie ujrzay jednak wiato dzienne.

Kapanem jestem od 20 lat, suc Kocioowi na caym wiecie i nigdy nie spotkaem si z pedofilami w szatach ksidza. Media wieckie wyolbrzymi kad liczb. Ich interpretacja naley mimo wszystko do nas. Powinnimy dy do obiektywizmu. Najwikszy problem z pedofili jest w Stanach Zjednoczonych, Belgii i Francji, czyli

Komentarz autora
Przed rozpoczciem rozmowy musiaem podpisa owiadczenie, e jestem katolikiem. Potem mj rozmwca wyj tablet i zacz nagrywa rozmow. Po wysaniu wywiadu do autoryzacji odebraem telefon od proboszcza, ktry zarzuci mi

oszustwo. We wspomnianym owiadczeniu podpisaem si imieniem, nazwiskiem oraz adresem redakcji. W oczach ksidza okazao si to niedopuszczalne. Do gowy by mi nie przyszo, aby podawa prywatne dane w czasie pracy. W suchawce usyszaem, e podpisaem si nieprawdziwymi danymi, ktre nale do ateisty. Pertraktacje i groby sdowe zakoczyy si zgod

na publikacj autoryzowanego wywiadu, ktry bdzie dotyczy tylko wiary i Kocioa pod warunkiem dosania kolejnego owiadczenia z moimi prywatnymi danymi. Skromnie mwic, wywiad nie by najgorszy. Ba, nawet z lekkim, czytelniczym pazurem. Zosta okropnie skrojony i wyjaowiony. Szkoda. Granica midzy prawd a manipulacj znw zostaa zatarta. Amen.

24 POZA TORU, 22 marca 2013

Fundacje pomagaj i nie tylko

Jakie s obszary dziaania fundacji naszego regionu?
ssaki, tym samym zapobiega ich bezdomnoci. Organizuje akcje edukacyjne, ktre maj na celu poinformowa opiekunw zwierzt w temacie odpowiedniej pielgnacji kotw. Fundacja organizuje rwnie zakup lekarstw, karm czy narzdzi, ktre s niezbdne w trakcie pomocy futrzakom. Ponadto, wspiera wszelkie inne dziaania, ktre mog pomc w ratowaniu i ochronie zwierzt.

1%

Fundacja

wiato skupia si przede wszystkim na prowadzeniu dziaa humanitarnych, ktrych celem jest cige polepszanie warunkw opieki zdrowotnej oraz powikszanie grona podopiecznych objtych pomoc dugoterminow czy hospicyjn. Wspiera i stosuje nowatorskie metody ochrony zdrowia, rehabilitacji osb niepenosprawnych. Stara si rwnie pomaga osobom i rodowiskom zwizanym z opiek paliatywn i dugotrwa. wiato dziaa na rzecz ponownej integracji ze rodowiskiem osb chorych i niepenosprawnych, odepchnitych przez spoeczestwo.

Toruskie

Fundacja Daj Szans poma-

ga dzieciom i modziey niepenosprawnej ruchowo oraz intelektualnie. Otacza opiek rwnie ich rodziny, uczc je, jak samodzielnie pomc dziecku. Poprzez szereg zabiegw rehabilitacyjnych poprawia moliwoci ruchowe i intelektualne swoich podopiecznych. Pod swymi skrzydami ma aktualnie ponad 200 rodzin z terenu caej Polski. Sterylizuje te wolno yjce

Fundacja KOT niesie pomoc Fundacja zwierztom, gwnie kotom.

Stowarzyszenie Pomocy Szkole to stowarzyszenie, ktrego celem jest podnoszenie kultury pedagogicznej spoeczestwa. Zajmuje si stwarzaniem warunkw spoecznego wsparcia dla rozmaitych inicjatyw majcych na celu wzrost efektywnoci nauczania oraz wychowania. Ponadto, chce wywoa zainteresowanie w spoeczestwie sprawami owiaty i wychowania pokolenia Polakw. Stara si rwnie ksztatowa w dzieciach i modziey postawy patriotyczne poprzez organizowanie ruchu spoecznego rodzicw, nauczycieli i organizacji. Ducha na Rzecz Rehabilitacji Naturalnej Ludzi Niepenosprawnych w To-

runiu za spraw hipoterapii, wicze z rehabilitantem, terapii wspinaczkowej czy zajciowej stara si pomaga osobom niepenosprawnym, gwnie dzieciom. Ponadto, zajmuje si organizacj obozw rehabilitacyjnych czy rehabilitacyjno sportowych. Jest inicjatorem spotka, imprez, rajdw oraz wycieczek dla osb niepenosprawnych z caego kraju. Fundacja skupia si przede wszystkim na naturalnych metodach rehabilitacji.

I Ty moesz pomc!
Zakup sprztu rehabilitacyjnego, remonty placwek czy szukanie rodkw na biec dziaalno to chleb powszedni organizacji poytku publicznego. Tutaj dodatkowe fundusze s zawsze mile widziane. Wypeniajc odpowiednie rubryki w formularzu PIT, moemy je wesprze i podarowa 1 proc. swojego podatku. Z kocem kwietnia mija termin skadania zezna podatkowych. Kady, kto odnotowa jakiekolwiek dochody, musi rozliczy si z fiskusem. Formularz PIT moemy wypeni samodzielnie lub skorzysta z pomocy biur rachunkowych, programw komputerowych, Internetu czy poradnikw. Nie warto odkada pracy nad zeznaniem podatkowym na ostatni chwil, bowiem nigdy nie wiadomo, czy co nas nie zaskoczy w trakcie jego uzupeniania. Ci, ktrzy nie rozlicz si w por z fiskusem, naraaj si na grzywn, a nawet kar pozbawienia wolnoci, o ile uchylanie si od zoenia zeznania zostanie potraktowane jako przestpstwo skarbowe. Pamitajmy, e wypeniajc PIT w odpowiedni sposb, moemy podarowa 1 proc. naszego podatku organizacji poytku publicznego. Wystarczy, e w rubryk o nazwie Wniosek o przekazanie 1% podatku nalenego na rzecz organizacji poytku publicznego OPP wpiszemy dane wybranej przez siebie organizacji. W przeciwnym razie 100 proc. naszego podatku trafi do Skarbu Pastwa. Fundacja Daj Szans pomaga dzieciom i modziey niepenosprawnej ruchowo oraz intelektualnie. Dziaa ju od 10 lat.

Caritas Polska jest instytucj charytatywn Kocioa Katolickiego w Polsce. Prowadzi szeroko pojt dziaalno charytatywn, pomagajc m.in.: rodzinom, migrantom, osobom ubogim, chorym, pokrzywdzonym, starszym, niepenosprawnym, uzalenionym, ofiarom klsk ywioowych, epidemii czy konfliktw zbrojnych. Organizuje i prowadzi szkolenia dla osb niepenosprawnych, bezrobotnych czy zagroonych bezrobociem. wiadczy i zabezpiecza pomoc materialn dla najbardziej potrzebujcych. Dziaa nie tylko na terenie Polski, ale i za granic, gdzie rwnie organizuje rozwojow i doran pomoc. (JL)

Wystarczy, e przekaesz 1 proc. podatku wybranej organizacji poytku publicznego

Otrzymane pienidze z tytuu 1 proc. podatku nasza fundacja planuje przeznaczy na dziaalno statutow, czyli na rehabilitacje dzieci niepenosprawnych. Dziki darowiznom bdziemy mogli pomc kademu z naszych podopiecznych. Nieustannie staramy si, by dziki rehabilitacji osigali oni szczyt swoich moliwoci ruchowych czy intelektualnych. Aktualnie nasza placwka otacza opiek ponad 200 rodzin z caej Polski mwi prezes Fundacji Daj Szans, Ewa Grobelska. To od nas zaley, co zrobimy z niewielk czci naszego podatku. Wypeniajc zeznanie podatkowe, pamitajmy zatem o tych najbardziej potrzebujcych. Ta pomoc nas nic nie kosztuje, a niektrym moe uatwi ycie. (JL)

25 POZA TORU, 22 marca 2013

1%

Nadzieja silniejsza od trosk

Monika Olender

Paulina Olejnik czeka na pomoc. Wanie Ty moesz zmieni jej ycie. O pomoc prosi te Caritas Diecezji Toruskiej
riusz Wysocki z Kliniki Pediatrii, Hematologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego. Poza tym Paulin odwiedza take ksidz Darek. Pielgniarki oraz panie ze szpitalnej wietlicy rwnie dodaj otuchy. To wszystko jest dla niej bardzo wane nadziej. Myl, e droga, ktra prowadzi j do normalnego ycia, jest wci bardzo duga. Wszystko zaley od Boga. W szpitalu Paulina spdzia ju ponad rok, z czego zaledwie dwadziecia pi dni bya w domu. Kadego dnia czuwaj przy niej na zmian rodzice. Koleanki dzwoni, niekiedy odwiedzaj. Chciaabym podzikowa wszystkim, ktrzy nam pomagaj i nas wspieraj mwi mama Pauliny. Mimo to, e Paulina w dniu swoich osiemnastych urodzin, 28 lutego 2013 roku, usyszaa od lekarzy, e wymaga dalszego leczenia i musi zosta w szpitalu, nie traci nadziei. Wierzy, e bdzie moga normalnie y. W ogle y.

Od ponad roku lekarze powtarzaj Paulinie, aby walczya. Ona wierzy bezgranicznie we wszystkie obietnice nadziei. Biaaczka to ruletka. Do wygrania? Paulina Olejnik z Ryska koo Wbrzena ma 18 lat. Zanim dowiedziaa si, e jest chora, bya uczennic I klasy Liceum Oglnoksztaccego im. Zygmunta Dziaowskiego w Wbrzenie. W kadej wolnej chwili czytaa ksiki. Prbowaa swoich si take jako poetka. Marzya o karierze dziennikarki. Pasjonowaa si rajdami samochodowymi. Jej idolem by byy kierowca Formuy 1 Robert Kubica. Kadego roku wyjedaa wraz z rodzicami lub dziadkami nad morze. Bya zawsze umiechnita i pena energii. Miaa w sobie nieokieznan ch ycia. I tak zostao do dzisiaj.

Przeszczep
Kolejne miesice byy dla modej dziewczyny walk o kady nastpny dzie. Przesza kilka chemioterapii, ktre bardzo wyniszczyy jej organizm. Paulina bardzo le znosia chemioterapi wspomina mama osiemnastoletniej pacjentki. Brakowao jej cigle granulocytw. Bya take chora na zapalenie puc Po wyczerpujcym leczeniu choroba nie ustpia. Jedynym ratunkiem dla Pauliny okaza si przeszczep szpiku kostnego. Kolejna wana data w yciu powanie chorej dziewczyny: 4 lipca 2012 rok. Od przeszczepu mino osiem miesicy. Paulina nie wrcia jeszcze do domu. Pojawiy si powikania, ktre przykuy j do szpitalnego ka na kolejne, dugie tygodnie. W tej chwili Paulina przechodzi wznow biaaczkow pozaszpikow dodaje Ewa Olejnik. Mimo chemioterapii i leczenia jest w bardzo cikim stanie. Profesor da jej jednak

Fot. archiwum prywatne

Diagnoza
W pamici Pauliny i jej najbliszych jest jedna data, ktra na zawsze zostanie przez nich zapamitana. Jeden dzie, ktry zmieni wszystko. Wywrci uporzdkowany wiat siedemnastoletniej uczennicy do gry nogami. Odebra plany i marzenia. Pozostawi po sobie jedynie wiar w to, e cuda si zdarzaj.

Ponad rok temu, 19 stycznia 2012 roku, Paulina usyszaa diagnoz: ostra biaaczka szpikowa. Takie rozpoznanie zaamaoby kadego. Brzmi jak wyrok Pierwsze objawy choroby, ktre zauwaylimy zwizane byy ze zwykymi sabniciami tumaczy Ewa Olejnik, mama osiemnastoletniej Pauliny. W zwizku z tym wykonalimy rutynowe badanie krwi. Wynik by zaskakujcy. Nastpnego dnia bylimy ju z Paulin w Szpitalu

Uniwersyteckim im. dr. Antoniego Jurasza w Bydgoszczy. Od tego momentu Paulina nastawiona jest na czekanie. Na spenienie nadziei. Trafia pod opiek wybitnych specjalistw, ktrzy nie wtpi w to, e wyzdrowieje. Paulina nie poddaa si przede wszystkim dziki ludziom, ktrzy cay czas j wspieraj mwi Ewa Olejnik. Od pocztku moj crk opiekuje si dr Barbara Tejza oraz prof. Ma-

Pom Paulinie. Przeka 1% Caritas Diecezji Toruskiej

KRS0000225584 z dopiskiem: dla Pauliny

26 POZA TORU, 22 marca 2013

Nie jestecie neandertalczykami

Wchodzisz do sklepu Enej, do fryzjera Enej, w radiu Enej, jakie to uczucie? Mynio: To jest zajebiste! wiadomo, e caa Polska piewa nasze utwory jest szalenie mobilizujca. Czaplay: Ju si do tego przyzwyczailimy, ale jeszcze dwa lata temu bardzo si ekscytowalimy, gdy wchodzc do sklepu spoywczego syszelimy Radio Hello. Nie jestecie ju zmczeni saw? M: Troch mczy nas koncertowanie, ale w sensie trasy i jedenia. Zdarza si, e po to, aby zagra dwugodzinny koncert jedziemy cay dzie i pniej oczywicie wracamy. Pki co jestemy ekip normalnych chopakw z osiedla, ktrzy robi muzyk i tym si jaraj. Nie chcielibymy by celebrytami, ktrych chce si tylko dotkn i pocaowa. Enej krtko, zwile i na jaki temat? C: Nazw zaczerpnlimy od tytuu powieci Eneida Iwana Kotlarewskiego, ktr mona porwna do Odysei Homera. My jak Odys podrujemy po wiecie i szukamy swojej drogi do domu. Z t rnic, e dla nas drog do domu jest inspiracja muzyczna i spenienie muzyczne. Miejmy nadzieje, e nigdy nie bdziemy spenieni, bo artysta speniony to artysta skoczony.

WYWIAD

O nieautentycznoci grupy w opinii urzdnikw, sawie i muzyce z Myniem i Czaplayem z zespou Enej, rozmawia Justyna Janczak
C: Siedem osb i siedem odpowiedzi. Ja od tygodnia lubi utwr, ktrym rozpoczynamy koncerty, czyli Moj Eneid. Musz od razu zaznaczy, e tydzie temu bya to inna piosenka. M: Ze mn jest troch inaczej, poniewa ja te wszystkie teksty pisaem. Do kadej piosenki wkadaem tyle samo serca i przernych emocji. Do kadego utworu podchodz jak do innej historii, wic nie chciabym skrzywdzi innej piosenki mwic, e ta jest lepsza. Gdyby nie wyszo z muzyk mielicie co w zanadrzu? Nie! W dziecistwie zamiast grania w kolegami w pik wybieralimy wiczenie na instrumentach Bacha i inne smty i nudy. ylimy w przekonaniu, e kiedy na pewno si uda. Mielicie lecie do USA na koncert dla Polonii. Nie wyrobilimy si ze sprawami papierkowymi. Urzd Imigracyjny poprosi nas o dodatkowe potwierdzenie autentycznoci zespou. Historia absurdalna, ale jednak si wydarzya. Koncertu nie anulowalimy tylko przenielimy na listopad. Mamy nadziej, e do tego momentu amerykascy urzdnicy uwierz w nasze istnienie. Zbojkotujcie USA to chyba jedyny sposb, eby w kocu zrozumieli, e nie jestemy neandertalczykami pisz na Facebooku Wasi fani. C: My nic takiego nie powiedzielimy, wic nie bdziemy tych sw komentowa. Wasze marzenie to: M: przede wszystkim bycie zdrowym. C: Ostatnio si zastanawialimy, co teraz jest t poprzeczk, ktr trzeba osign. Wyszo na to, e w Modawii odbywa si Festiwal Muzyki Bakaskiej Gua, na ktry s zapraszane same najlepsze zespoy. My, jako fani tej muzyki, chcielibymy tam zagra.

Muzyka folkowa wiedzielicie, e przyniesie Wam sukces czy gralicie to, co chcielicie? M: Zesp zosta zaoony przez braci Pawa i Piotra Sooduchw. Maj oni korzenie ukraiskie, poniewa ich dziadkowie zostali przesiedleni podczas akcji Wisa w 1947 roku. Byli wychowywani w tradycji i kulturze

ukraiskiej. Od maego uczono ich ludowych piosenek. Ch poznania dalszej kultury ukierunkowaa zesp na folk. Zreszt, Piotrek zakadajc zesp mia 14 lat. Jeszcze nie myla, e odniesie sukces i bdzie to robi zawodowo. Nie mylelicie o jakim amaczu serc? M: Gramy ballady, ale w swojej stylistyce. Enej jest kojarzony z muzyk, przy ktrej mona potaczy, wic nie bdziemy tego zmienia. Te suchamy radia i mamy dosy utworw w stylu Ja kocham Ciebie, a Ty kochasz mnie. C: Wyszlimy na przekr mainstreamowi i polskie media to chwyciy. Nie naginamy si do tego, co w mediach jest w tej chwili popularne, co graj gwne stacje radiowe. Robimy swoje i pki co wychodzimy na tym dobrze. Kto wpad na pomys pjcia do Must be the music? C: Menader z wokalist zobaczyli spot reklamowy. Przyszli do nas, porozmawiali i caym zespoem podjlimy decyzj. Tylko Mynio studzi nas zimn wod i nie kaza si tym ekscytowa. Dlaczego? M: Poszlimy do Must be the music po wielkim sukcesie, jakim by wystp na duej scenie Przystanku Woodstock. Ludzie nas po tym pokochali i obawiaem si, e pjcie do komercyjnego programu nie spodoba si osobom, ktre byy na Przystanku. Uwaaem, e jest to hermetycznie zamknite rodowisko, ktre po prostu nas nie zrozumie. Baem si, e stracimy fanw, o ktrych tak dugo walczylimy. Ale jednak dae si przekona. M: Postanowilimy, e zachowamy wszystko to, co towarzyszyo nam wczeniej bdziemy si tak samo ubiera, bdziemy gra tak sam muzyk i nie nagniemy si pod zachcianki producentw programu, nie zmienimy si i bdziemy dalej sob. Po programie znowu zagralimy na Woodstocku i wygralimy Zotego Bczka. Z perspektywy czasu moemy powiedzie, e bya to suszna decyzja.

Jak wyglda u Was proces twrczy? M: Ja z wokalist Lolkiem tworzymy muzyk i teksty. Ogarniamy wszystko produkcyjnie. Pniej gotow rzecz przynosimy na prby i wtedy powstaje jedna wielka burza mzgw. Kady wkada w to swoje pi groszy i tak powstaj nasze utwory. W dodatku mamy wasne studio i moemy tam siedzie od rana do wieczora. Wszyscy macie wyksztacenie muzyczne? C: Nie wszyscy, ale bardzo dua cz zespou miaa styczno ze szkoami muzycznymi i akademiami. Nasz trbacz jest w czasie studiowania, saksofonista ju skoczy. Ja i Mynio czasowo zawiesilimy swoj edukacj na poziomie akademickim. Zbyt duo dzieje si teraz w naszym yciu, a robienie czego na 50% mija si z celem. Ale publiczno na koncertach daje 100%? M: Bardzo czsto zdarza si, e ludzie przychodz na koncert tylko po to by zobaczy twarze z telewizji, a nie po to eby si pobawi. Nikt si na nas nie rzuca. Wydaje nam si, e jest to naturalna konsekwencja wygranej w programie. A Wy sami, ktr swoj piosenk najbardziej lubicie?

Fot. Tytus Szabelski

27 POZA TORU, 22 marca 2013

SPORT

Obra waciwy kurs

Marcin Tokarz Marzenia powstae przed szklanym ekranem byy zbyt silne, by nigdy si nie speni. Kada przepynita mila przechylaa szal jej sukcesu. Gdy Zofii Klepackiej przyszo walczy o medal na igrzyskach olimpijskich w Londynie, nie robia tego dla siebie. Przed wyjazdem zoya obietnice miertelnie chorej dziewczynce. Soneczna plaa, leaki i drinki z palemk. Gdzie tam s na brzegu, ktry ledwo wida. Na otwartym Morzu rdziemnym na Cyprze Zofia Klepacka ciko trenuje do kolejnych zawodw w windsurfingu. Zawsze miaa daleko do morza. Pochodzi z serca Warszawy. Mimo to ywio wody nie jest w stanie jej zaskoczy. Na sukces bya skazana od malekoci. Kwesti byo tylko, czy da rad speni najskrytsze marzenia. Szesnacie lat temu windsurfing by niezwykle egzotycznym sportem. Pierwszy kontakt z nim by dla warszawianki jak yk wody dla spragnionego wdrowca. - Gdy przyjechaam nad Zalew Zegrzyski, od razu zapragnam nauczy si pywa na windsurfingu. Wtedy na tak atrakcj mogli sobie pozwoli nieliczni. Sprzt trzeba byo sprowadza z Zachodu wspomina mistrzyni wiata z 2007 roku. Diament wydobyty z ulicy Marszakowskiej nie od razu mg wstpi w szeregi Yacht Klub Polski Warszawa. Dziesicioletnia Zofia bya zbyt drobn dziewczynk. Po wielokrotnych namowach trener uleg. Gdy na szyi sportsmenki poyskiwao zoto zdobyte na Mistrzostwach wiata w Hiszpanii w 2000 roku, mia si ze swoich dawnych obaw. Wtedy nastpi przeom w karierze windsurferki. - Od tamtej chwili wiedziaam, e obraam dobry kurs, e mam talent do tego sportu. Po raz pierwszy poczuam, e marzenie o udziale w igrzyskach olimpijskich jest w moim zasigu Zofia Klepacka opowiada z umiechem

Dla polskiej gwiazdy windsurfingu walka o medale jest niczym w porwnaniu z walk o dotrzymanie sowa
do 2012 roku byy najlepszymi w mojej karierze chwali si mama maego Mariano. Nominacja na Igrzyska Olimpijskie w Londynie byy trzecim podejciem Zofii do walki o upragnione miejsce na podium. Samo w sobie okazao si by celem podrzdnym. Na met pyna z obietnic zoon w sercu pewnej dziewczynki... Zofia przygotowywaa si do igrzysk w Argentynie. To by luty. Gdy w Polsce prszy byszczcy nieg, Zofia wiczya manewry w temperaturze ponad trzydziestu stopni. - Odezwaam si do Zuzi, ktr od narodzin znaam po ssiedzku. To wspaniaa dziewczynka, ktra jest chora na nieuleczaln mukowiscydoz. Byam mocno poruszona jej cierpieniem. Rodzicom Zuzi brakowao pienidzy na opacenie leczenia, co komplikowao sytuacj wspomina ze z w oku Zofia Klepacka. Obiecaa dziewczynce, e na igrzyskach wygra dla niej, a tym samym wspomoe jej walk z chorob. Treningi byy intensywniejsze. Trway duej i wymagay wicej. Cel by jasny. - W poowie regat olimpijskich popeniam fatalny bd. Pomyliam tras i zamiast skoczy wycig na pierwszym miejscu, byam dwudziesta pierwsza. Straciam wiele cennych punktw. To bya poraka. Zaamaam si. Przecie daam Zuzi sowo opowiada wielokrotna mistrzyni wiata. Gdy sportsmenka ocieraa zy, dziewczynka zadzwonia. - Ciociu, ja i tak kocham ci najmocniej. Dla mnie jeste najlepsza. Nie poddawaj si i walcz do koca usyszaa Zofia od picioletniej ssiadki, ktrej nieleczona choroba prowadzi do mierci. Te sowa brzmi w uszach polskiej windsurferki do dzi. Akcja charytatywna Medal dla Zuzi zebraa niemal 87 tys. zotych. Najwysz kwot za brzowy medal olimpijski wynoszc 40 tys. zotych wpaci Jan Kulczyk. Wszystkie pienidze zostay przeznaczone na pomoc maej Zuzi.

o odczuciach po zwycistwie. Rozpoczy si mordercze treningi. Pot, cho niewidoczny pod mokrym kombinezonem, la si obficie. Klasa olimpijska to nie przelewki, ale warszawiance cel nie schodzi z oczu. Upodobaa sobie tylko jeden kolor medalu. W wieku pitnastu lat zdobya zoto na mistrzostwach wiata juniorw w klasie Mistral. Kolejne trzy zwycistwa w tej randze zawodw notowane z roku na rok przerodziy si w absolutny rekord. aden junior nie osign w tamtych czasach takiego wyniku. Wymarzone igrzyska olimpijskie stay otworem. Sukcesami Zofii zawsze yo cae jej otoczenie. Wsparcie rodziny dziaao lepiej ni jakikolwiek rodek dopingowy. Czas stan w miejscu, gdy ojciec sportsmenki ciko zachorowa na serce. - Przeszczep by niezbdny. Ta niebezpieczna operacja dawaa szanse na przeycie rwne pidziesit na pidziesit. Mj tata bardzo chcia zobaczy mnie na igrzyskach zanim nastpiaby

ewentualna mier wspomina wzruszona windsurferka. Na szczcie Maciej Klepacki mia szans przey wszystkie trzy olimpijskie wystpy utalentowanej crki. Podczas kadego zagorzale kibicowa Zosi. Wierzy, e w kocu uda si zdoby upragniony medal. By czas, kiedy sportowa kariera obecnie dwudziestoszecioletniej warszawianki chwiaa si jak nogi jeszcze mao dowiadczonego windsurfera. - To by rok 2006. Trenowaam bez wytchnienia. Jednak na wszystkich pucharach wiata i Europy wci pokonywaam met na czwartej pozycji. Powiedziaam trenerowi, e co jest nie tak. Dawaam z siebie wszystko, a rezultat by taki sam. Podupadaam na wierze. Trener pewny swego przekona mnie, e mj czas wreszcie przyjdzie. Zaufaam mu Zofia skupiona na swej opowieci marszczy brwi. P roku pniej za passa zostaa zaegnana. Puchar Mistrzostw wiata w Portugalii trafi

w rce Polki. Pierwszy sukces w kategorii senior pozwoli uwierzy, e Zofia moe stan w szranki z najlepszymi. Presja to mao powiedziane. Cay polski nard pokada nadzieje w jej wystpie na IO w Pekinie w 2008 roku. Media postawiy warszawiank w roli faworyta. Zajam sidme miejsce. Czy to dobrze? Ja byam szczliwa. Warunki atmosferyczne byy wyczerpujce. Jestem eglarzem, ktry preferuje pywanie na silnym wietrze. Przy jego braku sidme miejsce byo absolutnie zadowalajce zapewnia Zofia Klepacka z rezerw w gosie. Okres macierzystwa dla sportowca jest wielkim znakiem zapytania. Duga przerwa w treningach i spadek formy niejednego wykluczyy, ale nie Zofi Klepack. - Ju w siedem miesicy po urodzeniu synka zdobyam brzowy medal mistrzostw Europy. Pen par wrciam do sportu. Nie ukrywam, e lata od 2010

Wszystko dla Wiseki

Mimo, e nie maj wielkich tradycji, to ich zaangaowanie w klub powinni podziwia zawodnicy na caym wiecie. Pikarze oraz zarzd Wisy obchodzili jubileusz powstania druyny. Dziesite urodziny klubu z gminy Obrowo witowano w czasie okolicznociowego turnieju, w Szkole Podstawowej w Osieku. Zorganizowany przez klub przy wsparciu wadz gminy Obrowo - turniej, cieszy si sporym zainteresowaniem widzw. - Jestem zadowolony z organizacji mwi Krzysztof Walewski, prezes klubu z Osieka. wietnie spisali si sdziowie, wadze gminy wraz z wjtem ufundoway nagrody dla najlepszych, a my moemy wsplnie witowa. Poziom chwalili rwnie pikarze druyn, biorcych udzia w turnieju. - Musz pochwali organizatorw, ktrzy zadbali o wszystkie

Turniej z udziaem szeciu druyn oraz pokaz sztuk walki to wszystko zorganizowano, aby uczci X-lecie powstania Wisy Osiek

Walka o puchar wjta

Na mieszkacw czekaj nowe formy aktywnego spdzania wolnego czasu. Gmina wysza z inicjatyw kolejnego turnieju
I Mistrzostwa Gminy Wielka Nieszawka w Tenisie Stoowym zorganizowano w Szkole Podstawowej w Cierpicach. Zawodnicy przystpili do rywalizacji 9 marca br. Turniej cieszy si duym zainteresowaniem. Do wspzawodnictwa zgosio si trzydzieci dziewi osb. Mistrzostwa zdecydowanie zdominowali panowie. Pe pikn reprezentowaa skromna trzyosobowa delegacja. Uczestnikw podzielono na cztery kategorie. Pierwsz tworzyli chopcy do 16 lat, kolejn mczyni do 48 roku ycia, przedostatni panowie od 49 lat. Oddzielny przedzia utworzono dla 3 pa. Najsilniejsz grup byli chopcy do 16 lat. W pierwszej kategorii zwycizc zosta Szymon Dbrowicz z Maej Nieszawki. W kolejnej Piotr Studziski z Cierpic. W przedostatniej kategorii wygra Marek Murawski rwnie z Cierpic, ktry zdoby take Puchar Wjta w dodatkowym meczu. Najlepsza wrd pa okazaa si Karolina Kochanowicz z Wielkiej Nieszawki, ktra te zdobya Puchar Wjta. Najmodszym uczestnikiem - kibicem by Adrian Studziski. Zawodnicy otrzymali puchary, dyplomy i nagrody rzeczowe z rk wjta Kazimierza Kaczmarka. (MK)

szczegy, zapewniajc nam to, co potrzebne mwi Bartomiej Parulski, pikarz Wisy. Mimo, e gram w Wile dopiero dwa miesice, to zostaem bardzo dobrze przyjty przez wszystkich. Zadowolony z przebiegu oraz organizacji turnieju by wjt gminy Obrowo, Andrzej Wieczyski. Podkrela, e zaley mu na rozwoju sportu w gminie i organiza-

cja nastpnych takich imprez to tylko kwestia czasu. - Stawiamy na sport mwi Andrzej Wieczyski. Chcemy, aby takich wydarze byo wicej. Mam nadziej, e za piknym przykadem Wisy pjd wszyscy mieszkacy. Chciabym rwnie yczy jubilatom kolejnych lat sukcesw i cikiej pracy. (ML)

Fot. archiwum prywatne