Berylowce

- Oglna charakterystyka berylowcw - Waciwoci berylowcw - Waniejsze reakcje berylowcw - Waniejsze zwizki berylowcw

Charakterystyka berylowcw
Promienie atomowe i jonowe berylowcw wzrastaj wraz ze wzrostem liczby atomowej Z, lecz s mniejsze ni lecych w tych samych okresach litowcw Dwa elektrony walencyjne tworzce wizania metaliczne, mniejsza rednica promienia atomowego powoduj, e s one twardsze ni litowce i mniej aktywne chemicznie Maja nisk elektroujemno, s elektronodawcami (elektronodonorami), s dobrymi reduktorami, w zwizkach wystpuj jako kationy Me2+

Charakterystyka berylowcw - cd
Wzrost promienia atomowego skutkuje zmniejszeniem energii jonizacji a wic aktywno chemiczna w grupie wzrasta wraz ze wzrostem liczby atomowej Z z tym, e warto energii jonizacji pierwszego stopnia jest nisza ni energia jonizacji drugiego stopnia Energia jonizacji jest jednak wiksza ni energia jonizacji litowcw lecych w tych samych okresach Berylowce barwi pomie palnika gazowego: Wap ceglasto-czerwony; stront czerwony; bar tozielony; rad karminowy (beryl i magnez nie zmieniaj barwy pomienia)

Charakterystyka berylowcw - cd
Berylowce w zwizkach chemicznych wystpuj na stopniu utlenienia +II, tworz tlenki o oglnym wzorze MeO i wodorki MeH2, w zwizkach berylowcw wystpuj wizania jonowe, wyjtek stanowi beryl, ktry ma tendencj do tworzenia wiza kowalencyjnych Wszystkie berylowce, ich tlenki oraz wodorotlenki maj charakter zasadowy z wyjtkiem berylu, ktrego tlenek i wodorotlenek ma charakter amfoteryczny, waciwoci zasadowe wzrastaj wraz ze wzrostem liczby atomowej w grupie

Charakterystyka berylowcw - cd
Berylowce nie wystpuj w stanie wolnym, gwne zwizki to: chlorki, wglany(IV), krzemiany i glinokrzemiany, ortofosforany(V) oraz siarczany(VI) Metale o silnym poysku metalicznym, szybko matowiej pod wpywem tlenu, wody i CO2 Temperatury topnienia i wrzenia berylowcw oraz gstoci a take twardoci s wysze ni litowcw, jednak s metalami do mikkimi ale kruchymi, wyjtek stanowi beryl, ktry jest metalem twardym ale kruchym

Beryl

Wap

Stront

Bar

Najwaniejsze reakcje berylowcw

Reakcje berylowcw z tlenem: 2Me + O2 2MeO (rozdrobniony stront, bar, rad w kontakcie z powietrzem zapalaj si samorzutnie) Bar po ogrzaniu i w nadmiarze tlenu tworzy nadtlenek: Ba + O2 BaO2

Najwaniejsze reakcje berylowcw cd

Reakcje berylowcw z wod: z wyjtkiem berylu reaguj wg rwnania: Me + 2H2O Me(OH)2 + H2 Beryl nie reaguje z wod, poniewa jest pokryty warstewk tlenku berylu, magnez w temp. pokojowej reaguje bardzo sabo (powierzchnia pokrywa si pasywn warstewk wodorotlenku magnezu bardzo sabo rozpuszczalnego w wodzie) , reakcja przebiega szybciej w temp. 70oC, wap w zimnej wodzie reaguje stosunkowo wolno, pozostae berylowce reaguj gwatownie

Najwaniejsze reakcje berylowcw cd

Reakcje berylowcw z kwasami: wikszo roztwarza si w kwasach, powstaj odpowiednia sl berylowca i wodr, wyjtek stanowi stront i bar, ktre w reakcji z H2SO4 pokrywaj si warstewk siarczanu(VI) Be + 2HCl BeCl2 + H2 Mg + H2SO4 MgSO4 + H2 3Ca + 2H3PO4 Ca3(PO4)2 + 3H2

Najwaniejsze reakcje berylowcw cd

Sole berylowcw: na og dobrze rozpuszczaj si w wodzie, praktycznie nierozpuszczalne w wodzie to fluorki Mg, Ca, Ba, siarczki Mg i Ca, siarczany(VI) Ca i Ba, wglany(IV) i ortofosforany(V) Ma, Ca i Ba Sole rozpuszczalne w wodzie pochodzce od sabych kwasw i kwasw redniej mocy ulegaj hydrolizie anionowej, wodne roztwory tych soli maj odczyn zasadowy, natomiast pochodzce od mocnych kwasw nie ulegaj hydrolizie, ich wodne roztwory maj odczyn obojtny, wodne roztwory soli berylu maj odczyn kwasowy ulegaj hydrolizie kationowej

Najwaniejsze reakcje berylowcw cd

Reakcje z wodorotlenkami: w roztworach silnych zasad roztwarza si tylko beryl, ktry ma waciwoci amfoteryczne, powstaje tetrahydroksoberylinian (np. sodu) rozpuszczalny w wodzie Be + 2NaOH + 2H2O Na2[Be(OH)4] + H2 (beryl w zwizkach wystpuje na hybrydyzacji sp3 std jego nieco odmienne waciwoci ni pozostaych berylowcw)

Zwizki berylowcw
Tlenki berylowcw: reaguj z wod (z wyjtkiem tlenku berylu) MeO + H2O Me(OH)2 Reakcje tlenku berylu waciwoci amfoteryczne BeO + 2NaOH(aq) + H2O Na2[Be(OH)4] (aq) BeO + 2NaOH(s) Na2BeO2(s) + H2O (stapiany) BeO + 2HCl BeCl2 + H2O

Zwizki berylowcw - cd
Wodorki berylowcw: maj charakter zasadowy, reaguj z wod dajc wodorotlenek i wodr MeH2 + 2H2O Me(OH)2 + 2H2 Wodorotlenki berylowcw Wodorotlenek berylu ma waciwoci amfoteryczne, pozostae maj waciwoci zasadowe, wodorotlenek berylu jest nierozpuszczalny w wodzie, magnezu bardzo sabo rozpuszcza si, natomiast pozostaych berylowcw na og bardzo dobrze i s mocnymi elektrolitami

Pozostae informacje o berylowcach

Otrzymywanie: - Elektroliza stopionych chlorkw - Redukcja glinem wglanw magnezu lub wapnia: 3MgCO3 + 2Al 3Mg + Al2(CO3)3 3CaCO3 + 2Al 3Ca + Al2(CO3)3 Toksyczno berylowce i ich zwizki s z reguy bardzo toksyczne, wyjtek stanowi nierozpuszczalne w wodzie sole baru (BaSO4)