NR 24 (542) 10 CZERWCA 2007 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Będzie z czego strzelać str. 9

ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

LIBAN: Misja w cieniu innych str. 14

SZKOŁA PODOFICERSKA: Kaprale pola walki str. 16
TOMASZ SZAŁEK: PORZĄDKI W PROKURATURZE str. 12
AAAAAAA AAAAAAAA
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

WISLANDIA
KONTRA BALTA
24 maja Siły Powietrzne rozpoczęły ćwi-
czenia „Orzeł 2007”, a cztery dni później
dołączyli do nich marynarze w ramach
manewrów „Rekin 2007”. Oba ćwiczenia
zostały połączone w ramach scenariusza
fikcyjnej wojny między Wislandią a Baltą
STR. 32
HONORY
TEMAT NUMERU
Z ROWERU
Od żołnierzy wymaga się
sprawności fizycznej, lecz kolarze
ZABAWY Z BRONIĄ amatorzy rzadko znajdują
Zdziczenie, patologia, skandal, u dowódców zrozumienie. Choć
jednostki obrosły parkingami,
barbarzyństwo – to tylko niektóre stojaków rowerowych raczej
określenia, jakie padły pod w nich nie uświadczymy
adresem żołnierzy – autorów zdjęć STR. 44
inscenizujących egzekucje
FORUM ARTYLERIA
STR. 4

BĘDZIE Z CZEGO
WOJSKA LĄDOWE
STRZELAĆ
W najbliższych kilkunastu latach
ROSOMAKIEM POD GÓRĘ wojska rakietowe i artylerię czekają
WOJSKO
SZKOŁA PODOFICERSKA
Żołnierze z 17 Wielkopolskiej istotne zmiany organizacyjne
Brygady Zmechanizowanej i techniczne. Przyświeca im motto: KAPRALE POLA WALKI
z Międzyrzecza, którzy jesienią mobilność, precyzja i zasięg rażenia W 2004 r. do szkoły podoficerskiej
STR. 9
w składzie drugiej zmiany polskiego ludzie szli niemal jak na studia
kontyngentu trafią do Afganistanu, aktorskie, bowiem na 200 miejsc
przez ostatnie dwa tygodnie szkolili było 1200 chętnych. Jednak za
się w Sudetach. To nie Hindukusz, dwa–trzy lata tłok przed bramą się
ale i tutaj można uczyć się taktyki skończy i to wojsko będzie szukało
walki w górach STR. 34 chętnych STR. 16

TYGODNIK
www.polska-zbrojna.pl
Dyrektor Redakcji Wojskowej
Redaktor naczelny
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65,
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845
365, 845 685, faks: 845 503;
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”:
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22,
CA MON 840 222;
wko@redakcjawojskowa.pl
Redaktorzy prowadzący:
mjr Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30,
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska,
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213;
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Publicyści:
Warszawa: Piotr Bernabiuk,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Anna Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44,
CA MON 845 244; Paulina Glińska,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) 684 02 32,
CA MON 840 232; kpt. Grzegorz Predel,
tel.: (0-22) 684 08 68, CA MON 840 868;
Roman Przeciszewski, tel.: (0-22) 684 52
44, CA MON 845 244; Tadeusz Wróbel,
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244;
Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski, tel.: (0-52)
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
378 25 90, CA MON 412 590; Gdynia:
kmdr ppor. Mariusz Konarski, tel.: (0-58)
626 62 07, CA MON 266 207; Krzysztof
Wygnał, tel.: (0-58) 626 24 13, CA MON
262 413; Kraków: Magdalena Kowalska-
Sendek, Jacek Szustakowski, tel.: (0-12)
613 17 80,CA MON 131 780; Poznań:
Piotr Laskowski, tel.: (0-61) 857 24 46,
CA MON 572 446; Wrocław: Bogusław
Politowski, tel.: (0-71) 765 38 53,
CA MON 653 853;
Fotoreporter:
Jarosław Wiśniewski,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Współpracownicy:
Andrzej Jonas, Krzysztof Głowacki, Marcin
Kaczmarski, Włodzimierz Kaleta, Stanisław
Koziej, Tadeusz Mitek, Wojciech Piekarski,
Aleksander Rawski, Henryk Suchar
Dział graficzny:
tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
Marcin Dmowski (kierownik), Monika
Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Korekta:
tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
Renata Gromska (kierownik),
Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
Katarzyna Pietraszek, Joanna Rochowicz
Biuro Reklamy i Marketingu:
Adam Niemczak (kierownik) ,
tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
684 55 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
Joanna Brodowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80;

2 Polska Zbrojna nr 24/2007

 WOJSKO
BESTIE
NA ŁAŃCUCHU REDAKTOR
NACZELNY
Twórcy programu walki w bliskim
kontakcie przeznaczonego dla Artur Bartkiewicz
wojska nie zawiedli zaufania,
jakim ich obdarzono. Teraz
z cierpliwością wojowników
czekają na opóźniające się
Żołnierskie sacrum
kwity, które ich „...ale Świętości nie szargać, bo trza, żeby święte były, ale Świętości nie szar-
gać: to boli” – pisał Stanisław Wyspiański w „Weselu”. Teoretycznie z cytatem
dziełu nadadzą
tym powinien zapoznać się każdy Polak – „Wesele” od lat znajduje się w kano-
moc prawną nie lektur szkolnych. Niestety, dziś młodzi Polacy wolą zajmować się zabawą
STR. 22
z koszem na śmieci, który następnie ląduje na głowie nauczyciela. A potem tra-
fiają do wojska.
SIŁY POWIETRZNE
Nie czytając Wyspiańskiego, nie znając historii (trudno się na niej koncentro-
WAKATY W KOSZARACH wać w krótkich przerwach między wysyłaniem SMS-a i dręczeniem nauczycie-
la) młodzi adepci wojska być może nie wiedzą, że mundur żołnierza polskiego
Kaprale, plutonowi, sierżanci, jest jedną z takich świeckich świętości, których szargać nie można. Nie wiedzą,
przybywajcie – zachęca dowództwo że posiadanie własnej armii jest dla Polski od trzech wieków synonimem nie-
brygady w Skwierzynie. Nie za te podległości. Nie wiedzą, że Polacy płakali ze szczęścia, widząc na ulicach wy-
zwalanych miast żołnierzy z orłem na czapce. Nie wiedzą, że ich rówieśnicy
pieniądze – odpowiadają przed dwustu, stu, pięćdziesięciu laty byli gotowi bez wahania umierać – byle
potencjalni zainteresowani tylko przez chwilę walczyć w mundurze albo choćby z biało-czerwoną opaską
STR. 36 na ramieniu. Nie wiedzą tego wszystkiego. Wiedzą natomiast, jak przystawić
komuś broń do skroni, wiedzą, jak wykonuje się egzekucję, wiedzą, jak się zabi-
KULISY
ja – bo o tym nie musieli czytać, bo to widzieli w kinie, telewizji, prasie. A mun-
dur? Jego włożenie jest co najwyżej ceną za to, że można przez chwilę pobawić
PSY WOJNY się bronią, zapozować do dramatycznego zdjęcia, którym potem można zaimpo-
nować dziewczynie czy kolegom.
Mówi się czasami, że
Tylko że, jak pisał Wyspiański, to boli. Nie boli ich – młodych chłopców z Braniewa
w wojsku kumpli nie (patrz artykuł: „Zabawy z bronią” Anny Dąbrowskiej) czy Wyższej Szkoły Oficer-
ma. Nieprawda. skiej Wojsk Lądowych. Boli tych, którzy wojsko faktycznie traktują jak służbę
Pięciu saperów – a mundur, jako symbol tej służby. Oni nie trafią nigdy na czołówki gazet, bo
właśnie znalazło w tym, że ktoś kocha swoją pracę i widzi w niej cel, nie ma niczego medialnego. Ale
głupota i neobarbarzyństwo kilku chłopaków z Braniewa czy adeptów szkoły ofi-
tam przyjaciół.
cerskiej we Wrocławiu odbije się równo na nas wszystkich. To boli.
Wiernych, Boli również to, że wojsko znów posłuży opinii publicznej jako tarcza strzelni-
dyskretnych, cza. Brak nadzoru, złe wychowanie, szkoła agresji – piszą, i będą pisać media.
oddanych. Na śmierć I nikt nie zająknie się, że mówimy o osobach pełnoletnich, ponoszących pełną
i życie STR. 29 odpowiedzialność za swoje czyny. Nikt nie zająknie się, że ci ludzie nie trafili
do wojska z jakiejś społecznej próżni. Na młodych barbarzyńców wychowywali
ich pospołu – rodzice, szkoła, znajomi. Wojsko tylko zwieńczyło ich dojrzewa-
Prenumerata: nie. To bardzo źle, że nikt w wojsku nie potrafił im wytłumaczyć, czym jest służ-
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM. ba, czym jest mundur, czym jest armia. Jeszcze gorzej, że tego samego nikt nie
Informacja: (0-22) 684 04 00
potrafił wytłumaczyć kandydatom na oficerów z WSOWLąd. Ale najgorsze jest
Kolportaż i reklamacje:
PP DW Bellona – (0-22) 457 04 37,
to, że nikt im tego nie wytłumaczył znacznie wcześniej, zanim trafili do wojska.
6879 041, CA MON 879 041 Armia jest przekrojem społeczeństwa. Zazwyczaj nie jest od niego ani lepsza,
Druk: Drukarnia Perfekt, ul. Połczyńska 99, Warszawa ani gorsza. Żołnierze siłą rzeczy muszą być tacy jak ludzie, których spotykamy
Numer zamknięto: 05.06.2007 r. codziennie na ulicy, w tramwaju, w pracy. Ilu z nich, gdyby dostało broń do rę-
Zdjęcie na okładce: Jarosław Wiśniewski ki, zrobiłoby z nią to samo, co młodzi chłopcy z Braniewa czy Wrocławia? Oba-
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan , CaStudio wiam się, że chętnych do zabaw z bronią by nie zabrakło. Niezależnie od tego
czy mieliby na sobie mundur, czy nie. Bo ilu z nich czytało Wyspiańskiego?
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze
Żeby jednak skończyć optymistycznie – nie mam złudzeń, że gdyby Polska zna-
odzwierciedla stanowisko redakcji.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca. lazła się w niebezpieczeństwie, mundur powróciłby do sfery sacrum. Młodzi
Zastrzega sobie prawo do skrótów. żołnierze z Braniewa, tak jak ich poprzednicy z sierpnia 1920 r., września
1939 r. czy sierpnia 1944 r. (choć prawdopodobnie nie wiedzą, co daty te ozna-
czają) stanęliby do walki. Bo jak pisał przed stu pięćdziesięciu laty Cyprian Ka-
mil Norwid, „Polacy są wielkim narodem, ale żadnym społeczeństwem”. I wciąż
nie potrafimy mu udowodnić, że się mylił. I to też boli.
Nakład: 20 000 egz.

nr 24/2007 Polska Zbrojna 3

TEMAT NUMERU
Filmy z WSO
Zdziczenie, patologia,
skandal, barbarzyństwo Na początku lute-
go „Fakt” do-
tarł do filmów nagra-
– to tylko niektóre nych przez kilku pod-
chorążych WSO Wojsk
określenia, jakie padły Lądowych, na których
pod adresem żołnierzy byli studenci m.in. sy-
mulują egzekucję.
– autorów zdjęć Żandarmeria
Wojskowa z Wrocławia
inscenizujących prowadzi śledztwo
egzekucje. w sprawie niezapew-
nienia prawidłowego
przebiegu zajęć z uży-
ciem broni, w wyniku
Żołnierz stoi z zawiązanymi oczami, czego podchorążowie
a koledzy celują do niego z karabinów. używali jej niezgodnie
Inny szeregowiec klęczy na podłodze, z przeznaczeniem. Jak
drugi przystawia mu do głowy pistolet. informuje ŻW, przesłu-
Takie zdjęcia opublikował 29 maja „Ku- chano już wszystkich
rier Lubelski”. Dzień później gazeta wy- słuchaczy WSO wi-
drukowała trzy inne fotografie przedsta- docznych na filmie
wiające podobne sceny. To już drugi – wśród nich
w tym roku przypadek bezmyślnych za- Dobromira M., syna wi-
baw z bronią, po filmach nakręconych ceadmirała, zastępcy
przez podchorążych Wyższej Szkoły Ofi- szefa SG, a także ka-
cerskiej Wojsk Lądowych, na których by- drę dydaktyczną
li studenci m.in. symulują egzekucję. i dowódców. lanowane
są przesłuchania by-
PO NITCE DO KŁĘBKA łych wykładowców.
„Kurier Lubelski” – powołując się na
informatora, który przekazał im zdjęcia
– podał, że fotografie zrobiono w 3 Bry-
gadzie Zmechanizowanej na lubelskim
Majdanku i w jeszcze innej jednostce.
Dowództwo brygady zaprzeczało. – Po
obejrzeniu części fotografii wiem, że nie
są robione u nas – mówił płk Sławomir
Wierzbieniec, zastępca dowódcy 3 BZ,
pełniący obowiązki dowódcy. – Widać
na nich parkiety w jodełkę, których na
Majdanku nie ma. Także niektóre rodza-
je broni uwiecznione na fotografiach nie
ANNA
są już używane w jednostce – dodał.
DĄBROWSKA
Dowództwo zawiadomiło jednak żan-
JAROSŁĄW WIŚNIEWSKI

darmerię. Śledczy przeanalizowali każ-

dy szczegół zdjęć – wzór klepek podło-
gowych, rodzaj broni oraz numery reje-
stracyjne samochodów widocznych za
oknem i zidentyfikowali jednostkę
– 9 Brygadę Kawalerii Pancernej w Bra-
niewie. – Wytypowaliśmy salę żołnier-
ską, w której robione były zdjęcia, prze-
słuchaliśmy mieszkających w niej żoł-
nierzy i w ten sposób dotarliśmy do czte-
rech szeregowych biorących udział
w „zabawie” – tłumaczy płk Edward Ja-
roszuk, rzecznik Komendy Głównej Żan-
darmerii Wojskowej.
– Komu zależy na wyrzuceniu wojska
z Lublina? – pytał minister obrony Alek-
sander Szczygło w TVN 24. Według nie-
go, to było głównym motywem publika-
cji tych zdjęć. – Te tereny (chodzi o jed-
nostkę wojskową na Majdanku) są bar-
dzo kosztowne – dodał szef MON. Przy-
pomnijmy, że 12 maja na konferencji
w Lublinie minister Szczygło zapowie-
dział, że 3 BZ pozostanie w mieście, ale
wojsko zamierza zrezygnować z części
zajmowanych terenów. Pytany, czy sprze-
dana zostanie baza na Majdanku, powie-
dział, że jest to możliwe. Wykorzysta-
OPINIA
Zygmunt Jaworski,
żołnierz Armii Krajowej:
– Jestem zbulwersowany. Takie zacho-
wania są niedopuszczalne. Nie po to
pokolenia Polaków walczyły o niepod-
ległość, aby teraz żołnierze robili coś
tak niegodnego munduru. Dla mojego
pokolenia polski mundur był świętoś-
cią. Na takie zachowania w wojsku nie
ma miejsca, bo tylko szkodzą wizerun-
kowi armii.

4 Polska Zbrojna nr 24/2007

niem części koszar zainteresowana jest SPOJRZENIE OD ŚRODKA
policja, która chciałaby tam utworzyć
PŁK JERZY PATOKA, (na Aby zapobiegać takim sytua-
centrum szkoleniowe oddziałów prewen-
zdjęciu) główny specjalista cjom trzeba pracować
cji. Zastępca redaktora naczelnego „KL”
w Zarządzie Osobowym G1, z żołnierzami – tłumaczyć im,
Dariusz Kotlarz podkreśla jednak, że ga-
zajmujący się psychologią w co jest właściwe, a co nie.

zeta w artykule nie przekonywała, iż
zdjęcia wykonano w Lublinie, a tylko na-
pisała, że tak twierdzi czytelnik, który
je dostarczył. Kotlarz zapewnił, że
„Kurierowi” zależy na tym, aby bryga-
da pozostała w Lublinie. – Nie jeste-
śmy przeciwko obecności armii w tym
mieście, chcemy żeby pozostała. Jeste-
śmy jedynie przeciwko patologiom
w wojsku – wyjaśnił.
NA HAJU
Niezależnie jednak od tego, gdzie zro-
biono zdjęcia i czy specjalnie, czy też nie
skierowano podejrzenie na Majdanek,
jest faktem, że żołnierze „bawią się” nie-
właściwie. „Wobec siebie i w stosunku
do osób cywilnych żołnierze są zobowią-
zani przestrzegać zasad etycznych, norm
współżycia społecznego oraz zachowy-
wać się z godnością, uprzejmie i taktow-
nie” – tak mówi Regulamin Ogólny SZ.
Młodzi ludzie inscenizujący egzekucję
z pewnością nie przejęli się tym przepi-
sem. – Autorzy zdjęć zeznali, że zrobili
je dla „dla zabawy” – informują żandar-
mi. Tydzień po sesji szer. Grzegorz K.,
domniemany pomysłodawca zdjęć, po-
stanowił sprzedać je prasie. Miał za każ-
de opublikowane zdjęcie, jak mówił ko-
P. PRYMLEWICZ/BELLONA
armii: – To negatywne zjawi- JADWIGA KOWALSKA, psy-
sko, z którym należy walczyć, cholog społeczny: – Ta głu-
moim zdaniem jest sposo- pia zabawa albo chęć popi-
bem rozładowania agresji sania się nie musi świad-
i wynikiem frustracji powodo- czyć o zwyrodnieniu mło-
wanej rygorami służby. dych ludzi. Przemocy jest
su – chociażby dostęp do
Żołnierze chcą pokazać, że coraz więcej – w kinie, na
broni. Poza tym poborowych
są silni, mają broń i decydują ulicach, w szkołach.
trudno nazwać kwiatem pol-
o życiu i śmierci. Może fak- Uczniowie kręcą filmy o tym,
skiej młodzieży. Często nie
tycznie kiedyś takich eksce- jak upokarzają nauczycieli
sów było mniej. Pamiętajmy i kolegów. Trudno się więc powinni w ogóle być w ar-
jednak, że wtedy nie dyspo- dziwić, że z takim zachowa- mii, a już szczególnie do-
stać karabinu do ręki.
nowano tyloma środkami niem spotykamy się też
Wojsko takich ludzi w kilka
rejestracji obrazu – dziś wy- w wojsku. Tu jednak chłopcy
miesięcy nie wychowa.
starczy do tego komórka. mają większe pole do popi-
Kary za „zabawy”
JEŻELI BROŃ BYŁA NAŁADOWANA: art. JEŚLI KTOŚ BYŁ DO „ZABAW” ZMUSZANY:
160, par. 1. – Kto naraża człowieka na art. 191. par. 1. – Kto stosuje przemoc wobec
bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty ży- osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia
cia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, innej osoby do określonego działania, zanie-
podlega karze pozbawienia wolności do chania lub znoszenia, podlega karze pozbawie-
lat 3, lub art. 354. par. 1. – Żołnierz, nia wolności do lat 3. Kary dyscyplinarne (usta-
który nieostrożnie obchodzi się z bronią wa o dyscyplinie wojskowej) – upomnienie, na-
wojskową albo jej nieostrożnie używa gana, kara pieniężna, zakaz opuszczania wy-
i przez to nieumyślnie powoduje naru- znaczonego miejsca przebywania, areszt, usu-
szenie czynności narządu ciała lub roz- nięcie ze służby nadterminowej lub z czynnej
strój zdrowia innej osoby, podlega karze służby wojskowej pełnionej w charakterze kan-
aresztu wojskowego albo pozbawienia dydata na żołnierza zawodowego albo z za-

z bronią
legom, dostać po 50 zł, czyli razem wolności do lat 3. wodowej służby wojskowej

wiadać za naruszenie regulaminu. Zda-

250 zł. ŻW zatrzymała odurzonego nar-
kotykami i alkoholem szer. Grzegorza K.
na przepustce, przedłużonej zwolnieniem
lekarskim. Przesłuchano żołnierza, któ-
ry zeznał, że dwukrotnie kontaktował się
z redakcją „KL” i dostał za zdjęcia
pieniądze.
– Inscenizowanie egzekucji jest w woj-
sku niedopuszczalne i będziemy wal-
czyć z takimi patologiami – zapowie-
dział Szczygło. Jaka kara czeka żartow-
nisiów, na razie nie wiadomo. – Wszyst-
ko zależy od okoliczności. Trzeba
sprawdzić, czy użyta broń była nałado-
wana, czy ktoś został pokrzywdzony al-
bo był do czegokolwiek zmuszany – tłu-
maczy płk Jaroszuk. Jeśli żaden z tych
elementów nie miał miejsca, trudno mó-
wić o przestępstwie. Nie znaczy to, że
sprawcom wybryków ujdzie to na sucho
– zostaną prawdopodobnie ukarani dy-
scyplinarnie. Żandarmeria prowadzi też
śledztwo w sprawie niedopełnienia obo-
wiązków nadzoru przez dowódców. Jak
jednak argumentuje kadra, takich sytu-
acji w wojsku nie da się całkowicie wy-
eliminować. „Doskonale zdaję sobie
sprawę z odpowiedzialności, która spo-
czywa na przełożonych, jednak trzeba
jasno powiedzieć – nie ma możliwości,
aby pilnować żołnierza 24 godziny na
dobę. Jest dorosły i sam odpowiada za
własne czyny” – napisał „Podofi-
cer1974” na Niezależnym Forum o Woj-
sku. Poza tym każdy z żołnierzy został
przeszkolony z zasad bezpieczeństwa
i obsługi broni, powinien więc wiedzieć,
co mu wolno, a czego nie, i sam odpo-
niem dowódców problem tkwi bowiem
w poborowych, z których wielu ma
problemy psychologiczne, alkoholowe
czy narkotykowe. – Trudno wymagać,
żeby pod nadzorem plutonowego czy
chorążego – nawet najlepiej przygoto-
wanego – zmienili się w kilka miesięcy
we wrażliwych obywateli – zaznacza na
NFoW „Woj”. Takich zdarzeń jest zresz-
tą w armii na pewno więcej. Skoro fo-
tografie i filmy pojawiają się w mediach,
oznacza to, że powstała moda na robie-
nie takich „niesamowitych zdjęć”. Jed-
nak każdy, kto zechce mieć podobną pa-
miątkę, powinien pamiętać, że – jak mó-
wi żołnierskie powiedzenie – broń raz
do roku sama strzela. Dowodem na to
jest zdarzenie sprzed kilku lat z 3 BZ
w Lublinie. Żołnierz służby zasadniczej
dla zabawy przystawił karabin do gło-
wy kolegi i pociągnął za spust. Nie wie-
dział, że w lufie jest nabój. Ranny męż-
czyzna jest do dziś sparaliżowany. Niech
to będzie ostrzeżeniem dla miłośników
mocnych zabaw z bronią. 

nr 24/2007 Polska Zbrojna 5

 WYDARZENIA ZAPIS
Korupcji
N a jesieni br. 36 splt będzie dysponował czterema samolotami
Jak-40. Już w lipcu zakończą się przeglądy międzyremontowe
dwóch salonek w zakładach w białoruskim Mińsku. Przeglądowi to-
ciąg dalszy
warzyszy zabudowa dodatkowych urządzeń i drobna modyfikacja
wystroju. Samoloty będą mogły wykonywać loty o kryptonimie
„Ważny” przez kolejnych pięć lat lub 6 tys. godzin albo wykonać
J uż 11 osób mających związek
z korupcją w Agencji Mienia
Wojskowego zatrzymali od lutego

VIP-y
6 tys. startów i lądowań. Dodatkowo Departament Zaopatrywania do końca maja funkcjonariusze
Sił Zbrojnych MON zamówił za 1,9 mln zł w dęblińskich WZL nr 3 CBŚ we współpracy z Prokuraturą
remont czterech silników AI-25 do Jak-40. Za remont odrzutowców Okręgową w Szczecinie. Sprawa

J.WIŚNIEWSKI
poczekają
odpowiada Bumar, który zainkasuje za to zlecenie 15 mln zł. Tak dotyczy „ustawiania” przetargów
więc polskie VIP-y będą miały jeszcze na czym latać po bliskiej i wykonywania umów na rzecz agen-
Europie do 2012 r. cji w zamian za łapówki. W Byd-
goszczy szczecińscy policjanci CBŚ
– Przetarg na nowe samoloty do przewozu osób pełniących najwyższe funkcje w państwie został zatrzymali dyrektora oddziału tere-
odwołany – poinformowała 1 bm. Jolanta Plieth-Cholewińska, rzecznik Agencji Mienia Wojskowego. nowego AMW w Gdyni Sławomi-

W warunkach przetargu i kry-

teriach oceny wykryto po-
ważne wady. – Prezes AMW Bar-
tłomiej Grabski podjął decyzję na
podstawie analizy dokumentacji
oraz uwag zgłoszonych przez ofe-
rentów i opinię publiczną. Uwag
było tyle, że zdecydowano, iż le-
piej przeprowadzić nowy przetarg
– powiedziała rzecznik agencji.
GENERAŁ
RADCĄ
MINISTRA
Gen. broni Lech Konopka, do niedawna
zastępca szefa Sztabu Generalnego WP,
został 1 czerwca radcą ministra obrony.
Aleksander Szczygło zatrudnił generała
w gabinecie przy ul. Klonowej ze wzglę-
du na jego duże wojskowe doświad-
czenie, licząc, że oficer będzie słu-
żył mu radą w kierowaniu
resortem. (pl)
Stwierdzono m.in. rozbieżności
pomiędzy warunkami przetargu,
a wstępnymi założeniami taktycz-
no-technicznymi. Nieoficjalnie
mówiono, że w założeniach prze-
targu preferowano brazylijską fir-
mę Embraer. Te warunki mają zo-
stać teraz zobiektywizowane, aby
wszystkie startujące w przetargu
firmy miały jednakowe szanse.
Rzeczniczka AMW zaznaczyła, że
unieważnienie przetargu umożliwi
szybkie wszczęcie nowego postę-
powania, które uwzględni dotych-
czasowe uwagi, a do czasu dosta-
wy nowych samolotów można
wprowadzić rozwiązanie tymcza-
sowe – samoloty na okres przej-
ściowy. Jak zapewniał 1 bm. szef
MON Aleksander Szczygło, jesie-
nią podjęta zostanie decyzja o za-
kupie nowych samolotów dla VIP-
ów. Przetarg na sześć samolotów,
które miały zastąpić wysłużone
Jak-40, ogłoszono w grudniu ub.r.
Chciano kupić trzy maszyny zdol-
ne do przewozu co najmniej 15 pa-
sażerów każda i trzy dla minimum
11 pasażerów. Udział w przetargu
zgłosiły firmy Bumar, Airbus,
Embraer, Bombardier i Gulfstre-
am. 31 maja upływał termin,
w którym komisja przetargowa
mogła dokonać zmian w treści
przedmiotu i warunków zamówie-
nia, a oferenci mieli czas do końca
czerwca na przedstawienie propo-
zycji. 36 Specjalny Pułk Lotnictwa
Transportowego dysponuje dziś
dwoma samolotami Tu-154M (je-
den jest na przeglądzie w Rosji),
czterema Jak-40 (trzy są w remon-
cie przedłużającym resurs) oraz
trzema M28 Bryza, jednak loty ni-
mi zawieszono po ostatniej uster-
ce silnika samolotu, która opóźni-
ła powrót ze Słowacji wicepremie-
ra Andrzeja Leppera. Pułk ma tak-
że trzy śmigłowce Mi-8 i jednego
Bell 412. (ad)
ra W. oraz Bogusława P., pracowni-
ka sekcji organizacyjnej szczeciń-
skiego oddziału tej agencji. Wśród
11 zatrzymanych jest zastępca pre-
zesa AMW Krzysztof B., jeden z dy-
rektorów oddziału terenowego
w Warszawie Henryk D. oraz kie-
rownik sekcji administracyjno-orga-
nizacyjnej Mieczysław P. W tej spra-
wie zatrzymani zostali też dwaj pra-
cownicy stołecznej AMW, były kie-
rownik ds. zagospodarowania nieru-
chomości tego oddziału, a także pra-
cownica Stołecznego Zarządu Infra-
struktury i były pracownik tego urzę-
du oraz mężczyzna zatrudniony
w Wojskowej Administracji Koszar.
Prokurator postawił im zarzut korup-
cji, a siedem osób dodatkowo podej-
rzanych jest o działanie w zorgani-
zowanej grupie, która miała doko-
nywać przestępstw o charakterze
majątkowym, związanych z gospo-
darowaniem mieniem Skarbu Pań-
stwa. (ATD)

Szef zdrowia A propos Płk dr n. med. Andrzej Wiśniewski,

P łk dr n. med. Andrzej Wiś-
niewski został nowym sze-
fem Inspektoratu Wojskowej
Służby Zdrowia. Stanowisko ob-
szef Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia
Uciec przed musi się wiele. Przede wszyst-
kim chcemy mieć własną pulę
kompromitacją specjalizacji, ale od razu za-
PIOTR PRYMLEWICZ

jął 1 bm. Płk Wiśniewski przez znaczam, że interesować nas

ostatnie 12 lat był komendantem
10 Wojskowego Szpitala Kli-
nicznego w Bydgoszczy. Zarzą-
dzał nim tak skutecznie, że pla-
cówka, jeżeli chodzi o wyposa-
żenie, zalicza się do najnowo-
cześniejszych w Polsce, a liczba
zabiegów, od kiedy został ko-
mendantem, wzrosła wielokrot-
nie. Jak na lekarza wojskowego
pułkownik ma nietypową spe-
cjalizację – ginekologię położ-
niczą, jednak od 12 lat zajmuje
się administrowaniem służbą
zdrowia. (ATU)
Jakie najważniejsze zadania
stoją teraz przed Panem?
– Chciałbym, żeby mogło to być
jedno zadanie, ale tych najważ-
niejszych w tym przypadku jest
kilka. Przede wszystkim zależy
mi na wprowadzeniu w wojsko-
wej służbie zdrowia dyscypliny
kadrowej, bo pod względem
podległości panuje w niej duży
bałagan. Na pewno nie może
być tak jak do tej pory, że ośrod-
ków władzy medycznej jest do-
syć dużo i w efekcie każdy ro-
dzaj wojsk idzie swoją drogą.
Poza tym wojskowa służba zdro-
wia musi być uczynna dla wojska,
lekarze nie mogą być urzędnika-
mi przy armii, którzy jak trzeba, to
łaskawie przyjdą. To muszą być
przyjaciele żołnierzy, którzy – je-
śli będzie taka potrzeba – pójdą
z nimi na wojnę. Bardzo ważne
są również zmiany w systemie
przygotowania i kształcenia woj-
skowych medyków. Tutaj zmienić
będą specjalizacje potrzebne
wojsku, a nie jakieś wyszuka-
ne. Co do kształcenia nato-
miast, to oczywiście można od-
tworzyć wojskowe uczelnie me-
dyczne, ale na ich absolwen-
tów nie mamy czasu czekać.
Trzeba więc sięgnąć po stu-
dentów cywilnych, należy ich
jednak jakoś zachęcić do przyj-
ścia do wojska. Szanse na suk-
ces są. Zresztą, jeżeli pewnych
rzeczy nie uregulujemy, czeka
nas totalna klapa i kompromita-
cja. (KW)

6 Polska Zbrojna nr 24/2007

 Drożejące
Rosomaki
P osłowie Komisji Obrony
Narodowej odwiedzili
5 bm. Wojskowe Zakłady
Mechaniczne w Siemiano-
wicach Śląskich (WZM),
gdzie powstają transportery
Rosomak. Chcieli poznać
problemy towarzyszące rea-

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
lizacji kontraktu na 690 po-
jazdów i rozwiać pojawiają-
ce się od miesięcy wątpliwo-
ści dotyczące KTO. Prze-
wodniczący komisji Bogdan
Zdrojewski (PO) powiedział
WIELE JEDNOSTEK w Dzień Dziecka zaprosiło maluchy do zwiedzenia koszar, obejrzenia sprzętu, którym na
co dzień posługują się żołnierze, oraz spróbowania grochówki. Nie zabrakło konkursów i zabaw. Imprezy opa- dziennikarzom, że Rosomak
trzono hasłem „Oswajamy wojskowe drapieżniki”. Blisko 800 dzieci skorzystało z zaproszenia 18 Batalionu istotnie wzmacnia arsenał
Desantowo-Szturmowego w Bielsku-Białej. To spotkanie było szczególne, bo młodzi goście mogli przejechać armii. – Nie ustrzeżono się
się wojskowymi samochodami i zrobić zdjęcie z ministrem obrony Aleksandrem Szczygło. Szef MON jednak błędów, zarówno
z dowódcami WL, 2 KZ i 6 BDSz spotkali się też z rodzinami żołnierzy batalionu, którzy przebywają teraz przy produkcji, jak i specyfi-
w Afganistanie. (g)
kacji zamówienia pojazdów.
Jak najszybciej trzeba ogra-

Tarcza na rachunek USA niczyć ich skutki. To dobry

pojazd. Natomiast my chce-
my, aby był bardzo dobry,
– Pełne koszty ewentualnej budowy bazy antyrakiet w Polsce pokryją Stany Zjednoczone – zapewnił
Rick Lehner, rzecznik Agencji Obrony Rakietowej przy Departamencie Obrony USA. z najwyższej półki – uniwer-
salny, niepsujący się, łatwy

P otwierdził zatem, że Amery-

kanie zmienili wstępne pro-
pozycje dotyczące projektu umo-
wy o budowie jednostki. Były
minister obrony Radosław Sikor-
ski przyznał, że pierwotnie dy-
plomaci z Waszyngtonu zakłada-
li, iż niektóre koszty związane
z inwestycją – za oczyszczenie
terenu i dodatkową infrastruktu-
rę – poniesie nasze państwo. Po-
noć sponsorem miałby być bu-
dżet MON. Formalne negocjacje
kaniu z dziennikarzami 22 maja
polski dyplomata zaangażowany
w rozmowy wstępne z Ameryka-
nami. Stwierdził on, że USA de-
klarują wolę zlecenia części robót
polskim firmom. – Rozumieją też,
że to oni będą musieli zapłacić za
przygotowanie infrastruktury,
w tym oczyszczenie terenu. I że
będą musieli opłacić podatek od
materiałów sprowadzonych do Pol-
ski. My nie chcemy być płatnikiem
w tym przedsięwzięciu – powie-
Amerykanów miejscu mogłyby
ruszyć wiosną 2008 r. Finału ro-
bót i osiągnięcia gotowości ope-
i niedrogi w eksploatacji
– podkreślił B. Zdrojewski.
Przyznał przy tym, że jest
racyjnej przez interceptory oraz prawdopodobne, iż przysto-
ich obsługę należy spodziewać sowanie Rosomaków do po-
się w latach 2012–2014. – Ogło-
szenie lokalizacji jest prerogaty-
wą prezydenta – poinformował
dyplomata.
Amerykanie dążą do wyjęcia
żołnierzy i pracowników spod ju-
rysdykcji naszego prawa. Z kolei
intencją Polski będzie zabezpie-
ANDRZEJ PINDOR

treści dokumentów mają się za- dział przedstawiciel MSZ.
cząć pod koniec czerwca. Jeśli negocjacje zakończą się
O zmianie warunków oferty w 2007 r., prace konstrukcyjne
mówił już na nieoficjalnym spot- w jednym, wybranym już przez
Z głębokim żalem i smutkiem żegnamy zmarłego przyjaciela
i kolegę
płk. rez. Jana KANTYKĘ
byłego szefa Delegatury Wojskowej Inspekcji Gospodarki
Energetycznej we Wrocławiu
RODZINIE i BLISKIM ZMARŁEGO
składamy wyrazy szczerego współczucia
Energetycy z Wojskowej Inspekcji
Gospodarki Energetycznej
czenie się przed ponoszeniem fi-
nansowej odpowiedzialności za
szkody wyrządzone przez perso-
nel bazy. Nasi dyplomaci odrzu-
cają też koncepcję eksterytorial-
ności jednostki. Sygnalizują part- trzeb WP (budowa wersji
nerom z Waszyngtonu koniecz- specjalistycznych) pochłonie
ność rozważenia zagrożeń, z ja- od 200 mln do 1 mld zł wię-
kimi należy się liczyć po ewen- cej niż zapisano w kontrak-
tualnym umieszczeniu bazy cie WZM–MON z 2003 r.,
w naszym kraju – i dla bazy, i dla opiewającym na 5 mld zł.
Polski. Liczymy m.in. na to, że – Wolałbym, żeby te koszty
sojusz reaktywuje planowanie nie przekraczały granic
ewentualnościowe NATO dla zdrowego rozsądku i jeżeli
Polski. – Od dawna nam na tym się pojawią, żeby były
zależy – powiedział przedstawi- uzasadnione – zaznaczył
ciel MSZ. (ag) poseł. (art)

nr 24/2007 Polska Zbrojna 7

AAAAAAA AAAAAAAA
WYDARZENIA ZAPIS
Z dwóch na trzy
W spółpraca wojskowa
Polski i Litwy oraz do-
świadczenia z udziału w mię-
dzynarodowych operacjach
NATO i UE – w tym KFOR i ISAF,
a także „Iraqi Freedom”, były
głównymi tematami rozmów
gen. Franciszka Gągora, szefa
Sztabu Generalnego WP,
z gen. dyw. Valdasem
Tutkusem, szefem obrony
Republiki Litwy, podczas wizyty
w tym kraju 28–29 maja. Gen.
Gągor spotkał się również z li-
tewskim premierem
Gediminasem Kirkilasem i mi-
nistrem obrony Juozasem
Dzień „misjonarzy”
U czestnicy misji pokojowych
nie tylko wypełniają obo-
wiązki związane z zapewnieniem
bezpieczeństwa, ale również odbu-
dowują szkoły i mosty, dbają, aby
uchodźcy mogli wrócić do swoich
domów, prawa człowieka były
przestrzegane, a tereny oczyszczo-
ne z min – napisał Ban Ki-moon,
sekretarz generalny ONZ, 29 ma-
ja w przesłaniu z okazji Między-
narodowego Dnia Uczestników
Misji Pokojowych. Święto zostało
ustanowione przez Zgromadzenie
RODZINIE i BLISKIM
zmarłego
ppłk. w st. spocz. Mariana GRĄTKIEWICZA
wyrazy głębokiego współczucia i szczerego żalu
szef i kadra Dyżurnej Służby Operacyjnej Sił Zbrojnych RP.
8 Polska Zbrojna
J.WIŚNIEWSKI
Olekasem. Obie strony wyso-
ko oceniły dotychczasowe
kontakty wojskowe i wyraziły
wolę ich rozszerzania. Gen.
Gągor poparł też litewską ini-
cjatywę trójstronnej współ-
pracy obydwu krajów
z Ukrainą, która mogłaby zy-
skać nowy wymiar poprzez
stworzenie wspólnej litewsko-
-polsko-ukraińskiej jednostki.
Szef SGWP poinformował
również gospodarzy, że pol-
skie siły zbrojne planują po-
nowne pełnienie dyżuru Air
Policing nad Litwą, Łotwą
i Estonią w II kwartale przy-
SGWP
Ogólne ONZ w 2002 r. W Polsce
w tym dniu przed Grobem Niezna-
nego Żołnierza odbyła się uroczy-
sta zmiana wart i złożenie wień-
ców. Obecnie sto piętnaście krajów
deleguje służby mundurowe na
operacje pokojowe ONZ. Wśród
nich nie brakuje Polaków – około
trzech tysięcy naszych żołnierzy,
policjantów i specjalistów cywil-
nych z różnych dziedzin wykonu-
je zadania na Bliskim Wschodzie,
Bałkanach, w Afganistanie, Iraku
i w innych rejonach świata. (ann)
składają
PIOTR
BERNABIUK
Klonowanie wodza
J akiś czas temu dwaj podporucznicy popadli w tarapaty fi-
nansowe, nabierające cech chroniczności. Ponieważ byli do-
wódcami pola walki, ludźmi akcji brzydzącymi się jakąkolwiek
„kwitologią”, zamiast napisać prośbę do przełożonych o wspo-
możenie, nawiązali współpracę z Polskimi Kolejami Państwowy-
mi. Rozładowanie, we dwóch, sześćdziesięciotonowego wagonu
węgla dawało zarówno niezły efekt finansowy, jak i zapewniało
odpowiedni trening. Proceder uprawiany był w pełnej konspirze,
bo takie zajęcie nie przystoi oficerowi, ale sądzę, że wiele osób
zawdzięczało im wówczas gorące kaloryfery w długie, zimowe
wieczory. Obaj, czego wówczas nikt nie przewidywał, zaszli
w wojsku wysoko i chlubnie.
Dużą niezręcznością jest włączanie się powyższym przykładem
do nieschodzącej od dawna z internetowego forum (NFoW) dys-
kusji na temat udzielania zapomóg finansowych żołnierzom za-
wodowym. Z góry więc zapewniam, że ostatnim miejscem,
w które chciałbym skierować znajdujących się w potrzebie kole-
gów, jest rampa kolejowa. Historyjkę zaś przytaczam dlatego, że
czasem w ciężkiej sytuacji łatwiej jest rozładować parę wagonów,
niż przechodząc kolejne upokorzenia, wydobyć ze społecznej ka-
sy to, co się człowiekowi należy. A należy się, co opisane jest
w ustawach, do których odsyłam, nie zamierzając zaśmiecać fe-
lietonu paragrafami. Tak po ludzku, zapomogi powinni dosta-
wać potrzebujący, dotknięci przez los chorobą, przeprowadzają-
cy się, wysyłający jednocześnie trójkę dzieci do szkoły itp.
Tymczasem prosta procedura, jak się okazuje, bardzo łatwo
przemienia się w proceder, działania chwilami niemalże zbóje-
ckie, czasem również na skraju groteski. Przełożony, nie mogąc
nagrodzić zasłużonego podwładnego ze względu na dwóję z wu-
efu, proponuje mu przekręt polegający na wystosowaniu pisma
o zapomogę. Dodaje, by do uzasadnienia dorzucić parę zdań
o chorujących dzieciach i załączyć recepty. Gdzieś tam przyzna-
je się pieniądze według starszeństwa stopnia, chodzi bowiem o
to, by wsparcie znajdowało się w sensownej proporcji do zarob-
ków. Jedni dostają kasę na leczenie psa, drudzy nie mogą wy-
szarpnąć złotówki na leczenie dziecka. Jedni dostają z układu,
drudzy są szczegółowo przepytywani na okoliczność stanu po-
siadania wszelakich dóbr, prześwietlane są małżonki i samo-
chody. Dyskredytującym motywem jest budowa domu. A prze-
cież wiadomo, że jeżeli podoficer buduje chatę, to z pewnością
nie dojada. Sprawiedliwość, uczciwość, godność, chciwość,
cwaniactwo, upokorzenie – gra słów i gra emocji, aż tu nagle
żołnierz pisze: „A u mnie jest jakoś tak normalnie. Jak Wódz
dostaje podziałkę na zapomogi, to my dostajemy prikaz, aby
z ludźmi pogadać. I dostają ci, którzy potrzebują. I nie wyobra-
żam sobie, żeby Wodzu dał komuś, kto nie uzasadni faktycznej
potrzeby – finansowego dołka”. Szok?! A może normalność,
o której tak rzadko się mówi. Przyłączam się więc do koncepcji
sklonowania Wodza.
PS
A co do nazwy świadczenia... Młody gniewny podoficer stwier-
dza: Jeśli pełnię służbę będącą zaszczytem, to nie będę wyciągał
łapy po zapomogę, bo nie jestem dziadem! Otóż zapomoga, mi-
mo całej niezręczności nazwy, nie jest jałmużną. To nasza włas-
na awaryjna kasa, odłożona na wszelki wypadek.
nr 24/2007
 FORUM ARTYLERIA

Będzie z czego
STRZELAĆ ARTUR GOŁAWSKI

W najbliższych kilkunastu latach wojska rakietowe

i artylerię czekają istotne zmiany organizacyjne
i 32 kompanii wsparcia. Struktury kom-
panii zostaną ujednolicone – w przypad-
ku ośmiu pododdziałów ekspedycyj-
nych do końca 2008 r., w pozostałych
do końca 2012 r. Z kolei organizacja dy-
ALEKSANDER RAWSKI/BELLONA

i techniczne. Przyświeca im motto: mobilność, wizjonów, pułków i brygad artylerii ma

precyzja i zasięg rażenia.
Szef wojsk rakietowych i artylerii
gen. bryg. Stanisław Butlak wymienia
cztery zagadnienia, które będą prioryte-
towe dla jego formacji w najbliższych la-
tach. Są to: przygotowanie jednostek
i pododdziałów artylerii do wykonywa-
nia zadań zgodnie z zobowiązaniami so-
juszniczymi, ujednolicenie struktur pod-
oddziałów oraz wprowadzenie nowego
sprzętu i amunicji, a także doskonalenie
systemów kierowania i rozpoznania.
– Przyświeca nam motto: mobilność, pre-
cyzja i zasięg rażenia. Te trzy słowa to
klucz do rozwoju WRiA – akcentował
generał 24 maja podczas zorganizowa-
nej w Cytadeli konferencji „Przyszłość
Artylerii 2007–2020”.
Tacy sami
Deklarowaną intencją decydentów jest
utrzymanie w latach 2012–2020 w ca-
łym wojsku 28 dywizjonów artylerii
być ujednolicona już w przyszłym ro-
ku. Uniwersalna kompania składałaby
się z plutonów dowodzenia, ogniowych
(dwa) i przeciwpancernego. Nowinką
byłoby ulokowanie w plutonach ognio-
wych drużyn strzelców wyborowych.
Taka kompania miałaby 21–25 wozów,
natomiast uniwersalny moduł dywizjo-
nowy tworzyłyby: sztab, bateria dowo-
dzenia, trzy baterie artylerii (po trzy plu-
tony ogniowe każda) i kompania logi-
styczna. W baterii dowodzenia znajdą
się dwa plutony rozpoznawcze – rozpo-
znania optycznego (sekcje wysuniętych 

nr 24/2007 Polska Zbrojna 9

FORUM ARTYLERIA
Wieża na kołach
N a konferencji prezes
HSW zaprezentował
wizualizację moździerza
120 mm na podwoziu
transportera Ryś. – WZM
z Siemianowic Śląskich,
budująca Rosomaki, nie
przysłała nam schematu
swojego transportera.
Naszą wieżę będzie moż-
na zamontować na każ-
dym podwoziu KTO/BWP.
Kontrahenci z zagranicy
już pytali nas, czy będzie-
my taki moździerz produ-
kować – powiedział prezes
Bryska.
obserwatorów) i rozpoznania technicz-
nego (stacje radiolokacyjne MSTAR i Li-
wiec oraz zestaw samolotów bezpiloto-
wych; po 25 kompletów). Jeśli zasob-
ność budżetu MON pozwoli, dywizjon
miałby 54 jednostki sprzętu (w tym
24 działa). Wariant minimum przewi-
duje 42 wozy, w tym 12 dział. Taki mo-
duł dywizjonowy, oprzyrządowany sy-
stemem kierowania ogniem „Topaz”,
będzie można podzielić na autonomicz-
ne pododdziały, co ułatwi dowódcom
prowadzenie walki. – Dziś możemy do-
wodzić całością dywizjonu. Nie wydzie-
limy z niego baterii czy plutonów. Nie
pozwalają na to eksploatowane systemy
dowodzenia i kierowania ogniem. Chce-
my rówież, by kompania wsparcia mo-
gła wystawiać zdolne do samodzielnej
walki plutony ogniowe – tłumaczył
gen. Butlak.
Samobieżny i polski
W kompaniach batalionów ekspedy-
cyjnych 12 i 17 BZ, 21 BSP oraz
10 BKPanc najszybciej pojawią się
moździerze samobieżne kal. 120 mm na
podwoziu Rosomaka i BWP-1. Docelo-
wo powinny one stanowić oręż wszyst-
kich kompanii wsparcia brygad zmecha-
nizowanych i pancernych. Natomiast
kompanie te w 6 BDSz, 21 BSP
i 25 BKPow walczyć będą moździerzami
kal. 98 mm. W perspektywie 2020 r. Woj-
ska Lądowe chciałyby otrzymać minimum
90, maksimum 180 samobieżnych moź-
dzierzy. Zastąpiłyby one moździerze ciąg-
nione kal. 120 mm wz. 38/45/85.
Produkcją nowej broni bardzo zainte-
resowana jest Huta Stalowa Wola. Pre-
zes zarządu Mirosław Bryska zapewnił,
że konstruktorzy przymierzają się do
stworzenia prototypu wieży z jedną lu-
fą, wykorzystując pomysły z haubicy
Goździk. – Jedna lufa wystarczy. Nasze
10 Polska Zbrojna
rozwiązanie,
z magazynem amunicji w wieży i elek-
tryczno-ręcznym sterowaniem, nie bę-
dzie wymagało przywracania lufy do
położenia umożliwiającego jej załado-
wanie – powiedział „PZ”. Plan HSW
jest ambitny – przewiduje już w przy-
szłym roku wykonanie i badanie mode-
lu; w 2009 r. zbudowanie i zbadanie pro-
totypu, a w 2010 r. wdrożenie systemu
do produkcji!
Wzrośnie zasięg
W 2009 r. powinniśmy wdrożyć do
służby pierwsze samobieżne haubice
o zachodnim kalibrze 155 mm – Kraby
z Huty Stalowa Wola. W 2012 r. było-
by ich już 14: dywizjon w 10 BKPanc
oraz para w Centrum Szkolenia Artyle-
rii i Uzbrojenia w Toruniu. Później mia-
łoby być jeszcze bardziej ambitnie
– przez trzy kolejne lata wojsko dosta-
wałoby po jednym dywizjonie Krabów
rocznie. Haubice te trafiłyby do 34 BK-
Panc i 23 BA. Docelowo mielibyśmy ich
50. Jak widać, opanowałyby one połu-
dniowy zachód Polski. Nie bez powodu
– tam, na poligonie żagańskim, artyle-
rzyści mogą strzelać do woli.
Mjr Romuald Maksymiuk, reprezen-
tujący Departament Polityki Zbrojenio-
wej MON, poinformował, iż jeszcze
w tym roku należy spodziewać się za-
warcia kontraktu na wykonanie partii
próbnej Krabów – dwubateryjnego dy-
wizjonu złożonego z ośmiu dział. Wy-
magana tu będzie zapewne umowa
offsetowa z koncernem BAE Systems,
dostawcą niektórych importowanych
elementów Kraba. Aby odtrąbić sukces,
trzeba jeszcze ustalić, skąd artylerzyści
będą dostawać amunicję niestosowane-
go jeszcze w WP kalibru oraz dostoso-
wać do niej system kierowania ogniem.
Amunicja może pochodzić z importu
lub od producenta krajowego. Dylemat
„skąd?” musi być rozstrzygnięty szyb-
ko, bo pierwsze pociski powinny być
wprowadzane po 2009 r. Dobrze było-
by, aby artylerzyści mieli od początku
szanse nauki strzelania na ostro, a nie w
teorii. Co więcej, w 2012 r. w arsenale
powinny pojawić się już pierwsze sztu-
ki precyzyjnej amunicji 155 mm. Bę-
dzie bardzo droga, nie będzie jej dużo
i dlatego uruchomienie jej produkcji
w Polsce może być nieopłacalne. W ar-
senałach naszych sojuszników stanowi
ona zaledwie ok. 3 proc. zapasu amuni-
cji kal. 155 mm. – Do Kraba musimy
mieć amunicję inteligentną, o zwiększo-
nym zasięgu – podkreślił generał.
LEKKO W POLU
Po 2013 r. artylerzyści chcieliby
uzbroić się w lekką haubicę ho-
lowaną kal. 155 mm, wzorowaną na
brytyjskiej M-777 (na zdjeciu) i szwedz-
kim Archerze. I to w ponad 200 egzem-
plarzach – w dywizjonach brygad zme-
chanizowanych i pułków artylerii plus je-
den dywizjon 1 MBA (zdolny do przerzu-
tu). Do 2020 r. planują utrzymanie
w służbie 111 samobieżnych armato-
haubic kal. 152 mm Dana.
nr 24/2007
Zadymimy, oświetlimy
MJR DR INŻ. MARIUSZ MAGIER Z WITU
przedstawił koncepcję stworzenia nowej
generacji amunicji do moździerzy 98 mm
i 120 mm – przede wszystkim dymnej
i oświetlającej, bardzo przydatnej w mi-
sjach, a dziś nieobecnej w arsenale WP.
Rozpoznanie
R adarowy zestaw rozpoznania artyleryj-
skiego Liwiec ma trafić do trzech brygad
wyposażonych w Rosomaki, 10 BKPanc
i dwóch pułków artylerii do 2012 r. W dalszej
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
kolejności radary te znalazłyby się w arsena-
le wszystkich pozostałych brygad pancer-
nych, zmechanizowanych, pułków oraz bry-
gad artylerii. Łącznie powinniśmy zamówić
19 Liwców.
Nasz MLRS
Wyrzutnie pocisków rakietowych
BM-21 zastępować będą – w nieco
mniejszej liczbie – WR-40 Langusta,
również strzelające pociskami kal.
122 mm. Stanowiłyby one oręż 1 Ma-
zurskiej Brygady Artylerii oraz czterech
pułków artylerii: 1, 2, 5 i 16. Każda jed-
nostka miałaby po 12 Langust. Plan jest
ambitny, bo zakupy miałyby zakończyć
się w 2010 r. – Nowy sprzęt nie będzie
trafiał do tzw. stałej konserwacji, a od
razu do użytku w jednostkach – zapo-
wiedział gen. Butlak.
Do 2 lipca br. DPZ MON zamierza
wysłać do firm zaproszenia do negocja-
cji w sprawie pracy rozwojowej pk. „Ho-
mar”, czyli dywizjonowego modułu og-
niowego polskiego MLRS – wielopro-
wadnicowych wyrzutni rakiet ziemia-
-ziemia, zwany też MLRS-P. Mają one
zapewnić Wojskom Lądowym operacyj-
ną głębię oddziaływania ogniowego na
odległość 150–300 km. Walczyłyby więc
na rzecz dywizji i korpusów. Dzisiaj na
dystansie ponad 40 km nasza artyleria
nic nie może ewentualnemu przeciwni-
kowi zrobić. Wdrożenie MLRS-P po-
zwoliłoby Wojskom Lądowym wywią-
zać się z jednego z natowskich celów sił
zbrojnych.
Według mjr. Maksymiuka, w sierpniu
miałyby ruszyć negocjacje z firmami za-
interesowanymi udziałem w projekcie,
których finałem byłaby umowa. Prototyp
Homara mógłby ujrzeć światło dzienne
w 2009 r., wtedy także po raz pierwszy
by strzelił. Równolegle miałaby powstać
dokumentacja do produkcji partii prób-
nej tych wyrzutni. Inżynierowie z Woj-
skowego Instytutu Technicznego Uzbro-
jenia twierdzą, że Homara można zbu-
dować wyłącznie polskimi siłami, z wy-
jątkiem rakiet dalekiego zasięgu.
Prof. Jan Figurski podczas konferencji
nr 24/2007
Z arsenału
stopniowo po 2012 r.
będą znikały samobieżne
haubice 2S1 Goździk.
Gen. Butlak zapowiedział
maksymalną redukcję re-
„Uzbrojenie montów sprzętu nieper-
2007” ocenił, spektywicznego
iż wykonanie
i przebadanie pro-
totypu MLRS-P po-
chłonie w ciągu czterech–pięciu lat
70 mln zł. Na zakup za granicą analo-
gicznej baterii musielibyśmy wydać po-
nad 300 mln zł. Koszty polskiego wyro-
bu miałoby obniżyć wykorzystanie do-
świadczeń z modernizacji wyrzutni
BM-21. MLRS-P strzelałby pociskami
122 mm (z nowego kontenera 24-pocisko-
wego) i 227 mm (kontener z sześcioma
pociskami kasetowymi z korekcją lotu).
Profesor ujawnił, że WITU złożyło w DPZ
MON zarys wymagań taktyczno-technicz-
nych MLRS-P. Tymczasem departament
chce przeznaczyć na Homara w latach
2007–2009 tylko 9,2 mln zł.
Niszczyciele czołgów
Szef WRiA przewiduje likwidację ba-
terii przeciwpancernych, istniejących
obecnie na szczeblu brygady. Najpóź-
niej w 2012 r. obroną przeciwpancerną
z prawdziwego zdarzenia będą dyspo-
nowały wszystkie bataliony zmechani-
zowane i zmotoryzowane. Ich orężem
będzie PPK Spike. Zamówiliśmy 264
wyrzutnie i 2675 pocisków do nich za
prawie 1,5 mld zł. Dostawy zakończą
się w 2013 r. Na razie ze Spike’ów cie-
szą się żołnierze 6 BDSz, 25 BKPow
oraz 12 i 17 BZ. Następnie dostanie je
kolejnych sześć brygad.
Każda z dowartościowanych nowymi
„pepekami” jednostek otrzyma polowe
trenażery do nauki strzelania, a niektó-
re – trenażer stacjonarny. Spike’i zastą-
pią stare wyrzutnie PPK Metys, Malut-
ka, Konkurs i Fagot, wycofywane w la-
tach 2008–2012. Jednak nosiciele (sa-
mochody BRDM-2) pozostaną jako
ewentualne platformy do zabudowy
środków rozpoznawczych
lub właśnie Spike’ów. – Chce-
my wdrażać niszczyciele czoł-
gów. Z dwiema wyrzutniami
Spike’ów na wozie – powiedział gen.
Butlak. – W 11 DKPanc i 12 DZ oraz
21 BSP chcielibyśmy mieć je jeszcze
przed 2012 r.
Według szacunków specjalistów szefo-
stwa WRiA, potrzebujemy około 70 nisz-
czycieli czołgów z wyrzutniami ppk.
Garnizony z lufami
Docelowo mielibyśmy osiem garnizo-
nów artyleryjskich – w Toruniu, Ciecha-
nowie, Braniewie, Choszcznie, Węgorze-
wie, Sulechowie, Bolesławcu i Jarosła-
wiu. W Centrum Szkolenia Artylerii
i Uzbrojenia powstałby nowy, szkolno-
doświadczalny dywizjon artylerii.
1 Mazurska BA przeszłaby na struktu-
rę lekką i miała 1 dywizjon lekki, zdol-
ny do przerzutu w każdy rejon świata.
Na początek jednak jej atutami byłoby
po dwa dywizjony Dan i Langust. Na-
tomiast 23 Śląska BA miałaby charak-
ter ciężki – sąsiaduje przecież z jed-
nostkami pancernymi. Do niej trafiłby
pierwszy dywizjon Krabów i jeszcze
przez kilka lat eksploatowałaby wy-
rzutnie RM-70. Później otrzymałaby
drugi dywizjon Krabów i dwa dywizjo-
ny wyrzutni rakiet ziemia–ziemia
(MLRS-P). Z kolei dywizjon jarosław-
ski powinien mieć charakter „górski”,
zaś dywizyjne pułki artylerii – 1, 2, 5
i 16 – mieszany, lekko-ciężki. Ich
uzbrojenie stanowiłyby w 2012 r. Goź-
dziki i Langusty, a docelowo tylko te
ostatnie. Ciekawostką zaprezentowanej
koncepcji jest zamiar oddelegowania
dywizjonów armatohaubic Dan do 12
i 17 BZ oraz 21 BSP. Ostatecznie te dy-
wizjony, po wycofaniu Dan, miałyby
charakter lekki. 
Polska Zbrojna 11
NA CELOWNIKU
Rozmowa z TOMASZEM
SZAŁKIEM, zastępcą
prokuratora generalnego,
naczelnym prokuratorem
wojskowym

Porządki
w prokuraturze
Jak to się stało, że został Pan naczel-
nym prokuratorem wojskowym?
– To było pewnego rodzaju zobowią-
zanie. Przed rokiem minister sprawiedli-
wości powołał mnie na przewodniczące-
go zespołu zajmującego się reformą pro-
kuratury wojskowej. Program rządu prze-
widywał wówczas jej likwidację. W trak-
cie prac zespołu doszliśmy do wniosku,
że lepszym rozwiązaniem zdaje się być
częściowe ucywilnienie prokuratury woj-
skowej. Gdy przekonywałem ministrów
sprawiedliwości i obrony do tej koncep-
cji, powiedzieli: skoro tak, musi się pan
podjąć kierowania tą instytucją.
Czy nominacja cywila na naczelnego
prokuratora wojskowego i cywilów na
prokuratorów wojskowych nie spowo-
duje upolitycznienia prokuratury?
– O żadnym upolitycznieniu nie może
być mowy. Prokurator, tak jak żołnierz,
nie może należeć do żadnej partii.
Może to ucywilnienie jest więc ciosem
wymierzonym w korporację mundu-
rowych prokuratorów?
– Obalmy mit: nie będzie kolejki cy-
wilów czekających, by się tu dostać. Gdy
ktoś ma już tytuł prokuratora prokuratu-
ry okręgowej, trudno go zachęcić do
zmiany miejsca zamieszkania i pracy.
Wątpię, by udało się nam w sposób na-
tychmiastowy zapełnić te 20 proc. waka-
tów, które mamy.
Właściwie skąd te wakaty?
– Nie wiem. To pytanie do poprzedni-
ków. Domyślam się, że były perturbacje
z systemem szkolnictwa wojskowego
i korpusem prawniczym. Nieobsadzo-
nych jest 40 stanowisk.
Czyli ucywilnienie ma zapełnić braki
kadrowe?
– Głównie o to chodzi. Liczę, że do
końca roku uda się, łącznie z prokuratu-
rami garnizonowymi, zatrudnić 13 osób.
Jest iskierka nadziei, iż będzie ich wię-
cej. Rozmawiamy tuż po spotkaniu z ka-
drą oficerską prokuratury. Powiedziałem
tam podwładnym, że jedynymi kryteria-
mi oceny będą kompetencja i rzetelność.
Nie będzie mnie interesowało, czy ktoś
nosi mundur, czy nie. Nikt z tego powo-
du nie będzie ani lepiej, ani gorzej trak-
towany. Większych roszad kadrowych na
wyższych stanowiskach nie przewiduję.
Jakie proporcje cywilów w stosunku
do mundurowych prokuratorów Pan
zakłada?
– Jedna trzecia cywilów, dwie trzecie
oficerów. Tak powinien wyglądać model
docelowy.
Czym mieliby się zajmować cywile?
– Przede wszystkim chciałbym, aby za-
silili – w ramach dostosowania prokura-
tury wojskowej do standardów prokura-
tury powszechnej – tworzony pion do
zwalczania przestępczości zorganizowa-
nej. W prokuraturze wojskowej fachow-
ców z tej dziedziny nie ma, bo nigdy
mundurowi prokuratorzy się tym nie zaj-
mowali. Nikt nie prowadził procedury
świadka koronnego, a kilku ludzi, któ-
rych usiłuję tu ściągnąć z prokuratury po-
wszechnej, zjadło na tym zęby. Mieli na
ławach oskarżonych po 40 osób i ciężką
gangsterkę, z zabójstwami włącznie.
Czy prokuraturze wojskowej potrzeb-
ny jest wydział „pezet”? Raczej przy-
dałby się wydział do zwalczania prze-
stępczości gospodarczej, bo afery z ko-
rupcją w tle – według żandarmerii
– nam się mnożą...
– Ale to ten sam rodzaj przestępczo-
ści. Minęły już czasy, gdy przestępczość
zorganizowana kojarzyła się z kijem bejs-
bolowym i spluwą. Dziś osiągnęła wyż-
szy etap rozwoju – pranie brudnych pie-
niędzy, przestępczość białych kołnierzy-
ków. Nikt mi nie powie, że na styku woj-
ska z biznesem jej nie ma. Może w in-
nym aspekcie, nie tak szerokim jak w cy-
wilnej gospodarce.

12 Polska Zbrojna nr 24/2007

 Jednak instytucja świadka koron-
nego w przypadku przestępstw
wojskowych to chyba zbyt daleko
idący pomysł. Ciężkich prze-
stępstw wymagających jej zastoso-
wania dotąd w wojsku nie było.
– To instytucja przydatna wszę-
dzie. Jest kontrowersyjna, ale gdy
popatrzymy na statystyki prokuratu-
ry powszechnej, to zobaczymy, że
wiele spraw bez świadka koronnego
by nie ruszyło. Operacyjnie wiedzie-
liśmy bardzo dużo, ale nic na papie-
rze nie mieliśmy. Świadek koronny
wiele spraw „udrożnił”.
Ale w siłach zbrojnych niemal wszy-
scy się znają.
– Świadek koronny nie musi być żoł-
nierzem. A nawet, jeśli byłby pozyska-
ny spośród wojskowych, to nie mieści
mi się w głowie, żeby mógł kontynu-
ować służbę. To przestępca, z którym
targujemy się, odpuszczamy mu pewne
winy, a nawet dajemy nie najgorsze pie-
niądze. Ale żadnych innych profitów.
Ilu ma być tych superprokuratorów?
– W pionach przestępczości zorganizo-
wanej w prokuraturze powszechnej ma być
185 prokuratorów. W wojskowej – według
KA
moich szacunków – 13, po pięciu w dwóch
SYLWIA GUZOWS
prokuraturach okręgowych i trzech w cen-
trali. Utworzenie nowego pionu wymaga
pieniędzy i lokali, które będę musiał zdo-
być. Ale jak z tym nie ruszymy, to wszyst-
ko zostanie tak, jak było.
Czy tylko cywile będą prowadzić ewen-
tualne śledztwa wobec generalicji?
– Nie widzę takich potrzeb.
Czy będą wyjeżdżać na misje w cha-
rakterze prokuratorów?
– Nie chciałbym. Choć ci, z którymi
rozmawiałem, a którzy chcą do nas
przyjść, akurat bardzo by chcieli. Uwa-
żają, że to ich obowiązek i aby poznać
armię, powinni wyjechać na misję. Pół
biedy, jeśli byliby to starsi kaprale pod-
chorążowie rezerwy, jak ja. Ale jeśli
w ogóle w wojsku nie byli, wymagałoby
to ich przeszkolenia. Na razie będziemy
misje obsadzać oficerami.
Jak więc cywilny prokurator będzie
mógł właściwie interpretować niuan-
se wojskowe przy rozpatrywaniu
spraw? Jak zadba Pan o to, by nowy
prokuratorski narybek nie dał się żoł-
nierzom wpuścić w maliny?
– Jeśli szefem jednostki prokuratury
będzie cywil, to chciałbym, by jego za-
stępcą był oficer. I na odwrót. Nie zawsze
nr 24/2007
to się uda. Ale taka konfiguracja, gdy lu-
dzie się dotrą, powinna uchronić nas
przed ewentualnymi wpadkami. Jeśli teo-
ria naczyń połączonych się sprawdzi, cy-
wile nauczą się specyfiki wojska od ofi-
cerów, a oficerowie poznają metody pra-
cy cywilnych kolegów.
Wiceminister sprawiedliwości Andrzej
Duda powiedział, że „ucywilnianie ma
uelastycznić skostniałą strukturę pro-
kuratury wojskowej”. Czy zdążył już
Pan znaleźć te skostniałości?
– Wojskowych prokuratorów odcięto od
systemu szkolenia powszechnej prokura-
tury. To nie ich wina, tylko kogoś z po-
przedniego kierownictwa. W jednym
z rozkazów sprzed dwóch czy trzech lat ze
zdumieniem przeczytałem, że podstawo-
wą formą doskonalenia zawodowego woj-
skowych prokuratorów ma być samoszko-
lenie. To zaczęło grozić powstaniem za-
ścianka, zwłaszcza teraz, gdy zmiany
w prawie następują lawinowo. Zrobię
wszystko, by w niedługim czasie przywró-
cić racjonalny tryb tego szkolenia.
Czy nie obawia się Pan, że ucywilnie-
nie wyższych stanowisk wywoła jed-
nak efekt odwrotny od zakładanego?
Wojskowi, widząc to, stwierdzą, że już
nie awansują. Odejdą z prokuratury
i wakatów będzie więcej niż dziś.
– Spotkałem się z bardziej radykalną
opinią – że prokuratorzy w mundurach
będą pariasami prokuratorów cywilnych.
Ale pokażcie mi przejaw takiej mojej
działalności. Nie sądzę, by po naradzie
kadry kierowniczej prokuratury wojsko-
wej moi podwładni – oficerowie obawia-
li się takiego rozwoju wydarzeń.
Czy Pana zdaniem żołnierz może po-
pełnić czyn o znikomej szkodliwości
społecznej? Gdzie ustawiłby Pan gra-
Jeśli szefem jednostki
prokuratury będzie
cywil, to chciałbym, by
jego zastępcą był oficer.
I na odwrót. Nie zawsze
to się uda. Jednak taka
konfiguracja,
gdy ludzie się dotrą,
powinna uchronić nas
przed ewentualnymi
wpadkami
nicę między tym, co jest szkodliwe,
a tym, co nie jest?
– Katalogu czynów o niskiej szkodli-
wości społecznej nie możemy stworzyć,
bo każdą sprawa jest inna i należy ją oce-
niać indywidualnie. Natomiast z wyka-
zu spraw, które zawiesiła prokuratura
wojskowa, wnioskuję, że szafowano
orzekaniem niskiej szkodliwości. Wiele
z zawieszonych tu spraw w powszechnej
prokuraturze nie uszłoby płazem.
Na przykład...
– Sprawa wydawania cywilom legity-
macji Żandarmerii Wojskowej. Proceder
całkowicie bezprawny, bo po co cywilo-
wi legitymacja ŻW? A wydano ich kilka-
dziesiąt. Ostatecznie sprawę umorzono.
Dziennikarzom powiedziano, że były
to legitymacje pamiątkowe.
– To były normalne legitymacje upraw-
niające do zatrzymywania ludzi, wcho-
dzenia do aresztów itp. Nie mówię, że
z tych uprawnień ktoś skorzystał. Lecz
sam fakt wydania legitymacji osobom
nieuprawnionym jest karygodny. Nie do
pomyślenia! Nie silę się na ocenę, jaki
powinien być zarzut i wyrok w tej spra-
wie, ale na pewno nie powinna ona zo-
stać umorzona ze względu na znikomą
szkodliwość społeczną.
Zatem żołnierze powinni spodziewać
się ostrzejszej pracy prokuratorów...
– Nazwę to dostosowaniem do standar-
dów prokuratury powszechnej. To także le-
gło u podstaw koncepcji ucywilnienia.
Co Pan sądzi o pomyśle ścigania i ka-
rania pracowników wojska przez woj-
skowy wymiar sprawiedliwości?
– Jesteśmy już zaawansowani w re-
alizację tej koncepcji. Komitet Rady
Ministrów podjął w tym względzie de-
cyzję, teraz tempo zmiany prawa zale-
ży od parlamentarzystów. Oczekuję, że
przystaną oni na propozycje rządu. Bo
czy są podstawy ku temu, by główna
księgowa, która w jednostce wojskowej
defraudowała pieniądze, miała być po-
ciągana do odpowiedzialności w inny
sposób niż jej dowódca? Obecna roz-
dzielność komplikuje procesy – z jed-
nego sądu do drugiego trzeba przesy-
łać materiały, które na ten czas wyłą-
cza się ze sprawy; oficer zeznaje przed
sądem powszechnym jako świadek,
księgowa w takim samym charakterze
może stanąć przed sądem wojskowym
itp. To niepotrzebny galimatias. Dlate-
go to dobry pomysł. 
Rozmawiali
Anna Dąbrowska i Artur Goławski
Polska Zbrojna 13
WOJSKO MISJE
drzeźnianiem się – mówi kpt. Jędryczka.
Nasi żołnierze zapewniają, że jak do tej po-
– Wszystkie siły w Libanie ry nie było wobec nich zachowań agresyw-
dostrzegają, jak ważna jest nych. – Bardzo dobre wrażenie zrobił na
mnie przychylny stosunek miejscowych do
misja ONZ. Powinniśmy polskich żołnierzy. I to, że odróżniają Po-
mocniej zaznaczyć tu naszą laków od żołnierzy innych krajów – powie-
obecność, pozostawić dział wizytujący PKW wiceminister obro-
po niej trwałe ślady ny narodowej Bogusław Winid. Z pewnoś-
– powiedział po wizycie
w Polskim Kontyngencie
Wojskowym UNIFIL szef
Biura Bezpieczeństwa
Narodowego
Władysław Stasiak.

TA D E U S Z W RÓ B E L

MISJA
NA POŁUDNIU
Libanu widać liczne
ślady ubiegłorocznej
wojny, ruiny i opusz-
czone domy

cią wpływ na to ma zachowanie Polaków,

W CIENIU
którzy poruszają się po terenie strefy bez
broni. Podkreślają, że nie chcą występować
z pozycji siły, gdyż są po to, by pomagać
Libańczykom.
Napięta sytuacja wymusza jednak pozo-
stawanie w bazach. Na ich terenie zwięk-

INNYCH
szono liczbę posterunków i patroli. O pod-
wyższeniu środków bezpieczeństwa zde-
cydowano już wcześniej, po ubiegłorocz-
nej interwencji izraelskiej przeciwko Hez-
bollahowi. Najlepiej widać to w Naqoura,
gdzie znajduje się kwatera główna UNIFIL
SZEF BBN Władysław Stasiak (w środku) uważa, iż powinniśmy wyraźniej zaakcentować naszą i gdzie stacjonuje większość polskiego ba-
obecność w Libanie, być może uzyskać też własną strefę odpowiedzialności. talionu. Baza leży nad samym brzegiem

K
rwawe starcia w obozie
dla uchodźców palestyń-
skich Nar el-Barid w oko-
licach Tripoli spowodo-
wały wzrost napięcia
w całym Libanie. Odczu-
li je także służący w tym kraju polscy żoł-
nierze. – Kiedy dotarły do nas informacje
o wydarzeniach w obozie dla uchodźców
na północy Libanu, temperatura się pod-
niosła. Zaczęto obawiać się zaostrzenia sy-
tuacji na pograniczu libańsko-izraelskim
– powiedział kpt. Paweł Jędryczka, oficer
operacyjny Polskiego Kontyngentu Woj-
skowego w UNIFIL. – Pikniku nigdy tu nie
było, ale ostatnio wzrosło zagrożenie ter-
rorystyczne – dodał.
Szef sztabu batalionu logistycznego
mjr Zbigniew Krzysztofik przytoczył kon-
kretny przykład: – Po wybuchu walk w Tri-
poli dostaliśmy informacje, że na teren stre-
fy operacyjnej organizacje islamskie wy-
prowadziły samochody wyładowane ma-
teriałami wybuchowymi, których gotowi
są użyć do wysadzenia obiektów lub po-
jazdów wojskowych. Armia libańska prze-
kazała nam, jakiego typu wozy mogą
wchodzić w rachubę. Natychmiast spraw-
dziłem, ile naszych samochodów jest stre-
fie, gdyż oficer dyżurny monitoruje każdy
pojazd wyjeżdżający z bazy. Jako że nasze
wozy są wyposażone w radiostacje, ich kie-
rowcy zostali natychmiast ostrzeżeni.
Na szczęście do ataku nie doszło. Jed-
nak siły międzynarodowe zachowują czuj-
ność. Wprowadzono ograniczenia w ruchu
pojazdów UNIFIL, którym nie wolno po-
ruszać się pojedynczo. – Samochody ONZ
obrzucane są kamieniami. Często żołnie-
rze spotykają się też z wrogimi gestami wo-
bec nich. Wojskowi libańscy i przedstawi-
ciele miejscowych władz tłumaczą je prze-
Morza Śródziemnego, więc wszystkie zej-
ścia na plażę zostały ze względów bezpie-
czeństwa zamknięte.
Pomocne skorpiony
Poza Naqourą, w bazie koło miejscowo-
ści Tebnin stacjonuje będąca częścią bata-
lionu logistycznego kompania remontowa
„Skorpion”. Do jej podstawowych zadań
należy naprawa pojazdów UNIFIL, a tak-
że zabezpieczenie techniczne i zaopatry-
wanie ich w części zamienne.
Polscy żołnierze starają się też udzielać
pomocy miejscowej ludności. – Przekazu-
jemy Libańczykom kontenery mieszkalne
czy zbiorniki na wodę montowane na da-
chach – mówi o niektórych z przedsięwzięć
kpt. Dariusz Kowalczuk, zastępca dowód-
cy kompanii remontowej. Polacy dostar-
czają też wodę pitną do miejscowego do-
mu dziecka. Brak wody to jeden z podsta-
wowych problemów.

14 Polska Zbrojna nr 24/2007

 POLSCY mechanicy remontują
wszystkie pojazdy należące

GRAFIKA: PAWEŁ KĘPKA

do misji ONZ.

PKW
Misja UNIFIL to
nie WDW (Wojskowy
Dom Wypoczynkowy)
Liban, jak niekiedy nazy-

LIBAN
wano ją w przeszłości

P olscy żołnierze służą w Tymczasowych Siłach

Zbrojnych ONZ w Libanie (UNIFIL) już od 15 lat.
Polski Kontyngent Wojskowy dowodzony przez
ppłk. Artura Dębczaka liczy 488 żołnierzy i pracowników
wojska. Od lat jego trzonem jest ponad 300-osobowy
batalion logistyczny (POLLOG) w sile pięciu kompanii:
dwóch transportowych, remontowej, zabezpieczenia i za-
opatrzenia. W kwietniu w skład kontyngentu weszła
blisko 160-osobowa kompania manewrowa, wystawio-
na przez Żandarmerię Wojskową. Operacyjnie jest ona
częścią batalionu hiszpańskiego (SPAINBATT).
TADEUSZ WRÓBEL (5)

Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowe-
go minister Władysław Stasiak, który od-
wiedził żołnierzy służących w Libanie,
uważa, iż powinniśmy zwiększyć pomoc
dla mieszkańców południowego Libanu.
– Myślę, że trzeba zastanowić się nad
utworzeniem batalionu logistycznego
w składzie naszego kontyngentu. Może
należałoby też włączyć do niego kom-
ponent wojsk inżynieryjnych – oświad-
czył. – Jednym z istotnych wyzwań jest
zbudowanie dobrej formuły współpra-
cy cywilno-wojskowej – dodał minister.
Restrukturyzacja batalionu nie oznacza-
łaby zwiększenia liczebności PKW.
– Będzie to przedmiotem prac MON,
ale nie zależy to tylko od nas. Potrzeb-
ne są pewne ustalenia w ramach ONZ,
a to niestety trwa dosyć długo. Przygo-
towania do wyjazdu kompanii manewro-
wej trwały pięć miesięcy, zanim ustalo-
no wszystkie szczegóły – powiedział
towarzyszący szefowi BBN wiceminister
Winid.
Wspomniana kompania wchodzi w skład
batalionu hiszpańskiego, którego baza,
„Cervantes”, znajduje się koło miejscowo-
ści Mardżajun.
Na „niebieskiej linii”
Batalion ten jest jednym z czterech wcho-
dzących w skład dowodzonej przez Hiszpa-
nów brygady, której blisko 4,2 tys. żołnie-
rzy nadzoruje sektor wschodni strefy ope-
racyjnej UNIFIL, obejmującej obszary
wzdłuż granicy izraelsko-libańskiej (tzw.
niebieskiej linii). „Błękitne hełmy” współ-
pracują z rozmieszczonymi na tym obsza-
rze czterema brygadami armii libańskiej,
po dwie w każdym z sektorów. – Wojska
ONZ pełnią typowe funkcje patrolowo-ob-
serwacyjne. Podobne zadania mają polscy
żołnierze. Jeśli zauważymy coś podejrza-
nego, informujemy dowództwo. W zależ-
ności od sytuacji, sprawę rozwiązują dy-
plomaci lub do akcji wkraczają siły natych-
miastowego reagowania – wyjaśnia sierż.
Mariusz Łapeta, który jest pomocnikiem
dowódcy plutonu.
Część polskiej kompanii przejęła od Hi-
szpanów odpowiedzialność za posterunek
4-30. Dzięki usytuowaniu obozu na szczy-
cie wzgórza, kilkudziesięciu Polaków ma
doskonałe pole obserwacji pogranicza li-
bańsko-izraelskiego. Według żołnierzy, jak
dotąd jest stosunkowo spokojnie, choć nie-
kiedy słychać odgłosy eksplozji. Jak mó-
wią wojskowi, to prawdopodobnie na mi-
nę weszła owca lub koza. Miny, niewypa-
ły i niewybuchy stanowią bardzo poważne
zagrożenie w rejonie misji. – Trzeba bar-
dzo uważać i lepiej nie zbaczać z utwar-
dzonych dróg – stwierdził jeden z żandar-
mów, st. szer. Piotr Franczak. Z tego też po-
wodu należy unikać opuszczonych do-
mostw i ruin 

nr 24/2007 Polska Zbrojna 15

WOJSKO SZKOŁA PODOFICERSKA

PIOTR BERNABIUK

Kaprale pola walki Pierwsi rozczarowują się ci, którzy wyobrażali sobie
podoficerkę jak zwykłą szkołę pomaturalną. A tu trzeba
biec na zajęcia, biec z zajęć, a jeśli to wf.,
to też się biega. Potem jest taktyka, i znowu bieg.
Takie są realia Szkoły Podoficerskiej Wojsk
Lądowych w Poznaniu.
Szkołę Podoficerską Wojsk Lądowych jak st. chor. sztab. Zbigniew Kościel-
w Poznaniu powołano przed trzema la- niak, który stanął wówczas na czele
ty bez wielkiego szumu, jednakże wy- przedsięwzięcia.
darzenie miało charakter na wskroś re-
wolucyjny. Oto przyszłych kaprali mie- Śmieszny slogan
li szkolić wyłącznie podoficerowie, Z chorążym Kościelniakiem rozma-
MARCIN SZUBERT (5)

przygotowując ich do roli dowódców za- wiamy o „produkcji kaprali”, o budowa-

łóg i drużyn, dając ponadto możliwość
dojścia do godności sierżanta – majora,
przełożonego wszystkich podoficerów
w brygadzie, a nawet dywizji, chorąże-
go zajmującego godne miejsce u boku
dowódcy. Albo komendanta szkoły, tak
niu pozycji szkoły i o tym, co naszym
zdaniem najważniejsze, czyli o wyma-
gającym wielkiej cierpliwości procesie
zmian mentalnych w ludziach, nieod-
zownym do uwieńczenia dzieła. Wpraw-
dzie nie chce dziś polemizować z poja-

16 Polska Zbrojna nr 24/2007


Ostrożnie
z naśladowaniem
chętnych. W ubiegłym roku było ich rów-
nież w granicach tysiąca, z czego po spraw-
dzeniu dokumentów zostało 660, a 140
najlepszych spośród nich rozpoczęło na-
P odoficerowie, dowództwo i kadra szkoły mają za
sobą brytyjskie i amerykańskie kursy specjalistycz-
ne. Jednakże chorąży Zbigniew Kościelniak (zdjęcie
dolne) uważa, że nie można kopiować wzorców:
– Jestem bardzo ostrożny w przenoszeniu realiów ży-
ciowych z armii amerykańskiej do polskiej, w zupełnie
inne środowisko, odmienne obyczaje i mentalność.
Jak sądzę, nie ma też takiej potrzeby, bo mamy włas-
ny system szkolenia podoficerów, i to bardzo dobry.
Mieliśmy go od dawna, od lat 60. Zapomniano już
dziś o tym, że tradycję budowała elbląska Szkoła
Podoficerska im. Rodziny Nalazków.
wiającą się tu i ówdzie opinią, jakoby nie-
właściwe było powierzenie podoficerom
szkół podoficerskich, a błędem – szko-
lenie podoficerów przez podoficerów.
Niemniej pozwala sobie wobec nich na
uszczypliwość: – Jeszcze nim podofice-
rowie „przejęli władzę” w szkole, mod-
ne było hasło: „Szkolisz, dowodzisz, od-
powiadasz!”. Bardzo mnie śmieszył ten
slogan, bo kto inny wówczas szkolił i do-
wodził, a kto inny odpowiadał.
Szkoła dziś w niewielkim stopniu nad-
rabia zaległości wychowawcze, a z pew-
nr 24/2007
W 2004 r. do
szkoły podoficerskiej ludzie
szli niemal jak na studia aktorskie,
bowiem na 200 miejsc było 1200
ukę. Należy jednak przewidywać, że za
dwa–trzy lata tłok przed bramą się
skończy, i to wojsko będzie
szukało ludzi
Duma,
umiejętności,
przywództwo,
ambicja
nością nie formuje nikogo od początku.
Z człowieka po maturze robi żołnierza,
a następnie dowódcę – lidera. Przeważnie,
przy różnych okazjach, słyszą pochwały
i podziękowania z jednostek. Czasem jed-
nak pada zarzut, że podoficer nie został
w szkole przygotowany do pełnienia obo-
wiązków służbowych na stanowisku do-
wódcy drużyny czy załogi. Chorąży Koś-
cielniak posługuje się wówczas argumen-
tem nie do odparcia: – Jednym z warun-
ków ukończenia szkoły podoficerskiej jest
pozytywne zaliczenie miesięcznych prak-
tyk dowódczych w jednostkach wojsko-
wych. Elewi przywożą z nich bardzo wy-
sokie stopnie, średnia mieści się między
4.50 a 4.70. Dlaczego więc są tak wyso-
ko oceniani w jednostkach, a gdy miesiąc
później, po zakończeniu szkoły, do nich
wracają, nic nie potrafią?
Chorąży podkreśla z naciskiem, że ze
szkoły podoficerskiej, jak i z żadnej in-
nej szkoły, absolwent nie wynosi do-
świadczenia bojowego: – Gdyby przy-
szło mu dowodzić drużyną w walce, po-
dobnie jak młodemu oficerowi plutonem,
to prawdopodobnie życie zweryfikowa-
łoby go okrutnie, przeliczając szkolną
ocenę mierzoną w piątkach i dwójach na
straty w ludziach.
Na pobliskim poligonie w Biedrusku
poznaniacy mają znakomite warunki do
szkolenia taktycznego, do którego przy-
kładają szczególną wagę: – Nie jesteśmy
jednak w stanie stworzyć prawdziwego
stresu pola walki, autentycznych zagro-
żeń wyzwalających w żołnierzu oczeki-
wane reakcje. Nie przygotowujemy go
S zkoła Podoficerska Wojsk Lądowych
w Poznaniu ma w swym znaku rozpoznaw-
czym dwa zadziorne, walczące koziołki, dwie
krokwie oznaczające stopień starszego sier-
żanta i wiele znaczący napis: „Za mną!”. Jak
głosi sentencja na stronie internetowej:
„Kształci przyszłych dowódców – przywódców,
którzy będą liderami swoich żołnierzy w jed-
nostkach wojskowych w całym kraju”.
więc w pełni do działań bojowych. Praw-
dziwymi dowódcami stają się dopiero po
misjach w Iraku czy Afganistanie.
Ostatni bez wyboru
W 2004 r. do szkoły podoficerskiej lu-
dzie szli niemal jak na studia aktorskie,
bowiem na 200 miejsc było 1200 chęt-
nych. W ubiegłym roku było ich również
w granicach tysiąca, z czego po spraw-
dzeniu dokumentów zostało 660, a 140
najlepszych spośród nich rozpoczęło na-
ukę. Należy jednak przewidywać, że za
dwa–trzy lata tłok przed bramą się skoń-
czy, i to wojsko będzie szukało ludzi.
Podoficerowie pracujący w szkole są
świadomi, że „firma” odpowiadająca za
obronę państwa traci konkurencyjność
na rynku pracy, zaś młodzież, startując
w życie, będzie szukała najkorzystniej-
szych ofert, z perspektywą.
Wracamy do aktualnych problemów.
Jak to się dzieje, że spośród tylu kandy-
datów wybiera się teoretycznie najlep-
szych, którzy potem osiągają sprawność
kształcenia w granicach 80–90 proc.?
Czyli dwóch, a nawet trzech na dziesię-
ciu odpada? Braki w metodyce szkole-
nia? Zbigniew Kościelniak odpowiada
zdecydowanie: – Nie! Po prostu prowa-
dzimy skrupulatną selekcję, więc szkoły
nie może ukończyć 100 proc. elewów.
Doprowadzenie 80 proc. słuchaczy do
egzaminu końcowego jest sukcesem. Za-
kładamy ten wynik, bo zależy nam, że-
by szkoły nie skończył nikt, kto nie jest
przygotowany do roli dowódcy drużyny
chociażby na ocenę dostateczną. 
Polska Zbrojna 17
WOJSKO SZKOŁA PODOFICERSKA
Na egzaminach wstępnych sprawdza
się człowieka takim, jaki jest w danej
chwili, a potem wszystko rusza bardzo dy-
namicznie. Młodzi ludzie wyrwani z cy-
wilnej normalności spostrzegają nagle, że
doba ma tylko dwadzieścia cztery godzi-
ny i trzeba się bardzo spieszyć, by nadą-
18 Polska Zbrojna
żyć z tym, co zostało zaplanowane. Pierw- rych życie pod ciśnieniem, nieustanne bie-
si rozczarowują się ci, którzy wyobrażali ganie i ćwiczenie wyczerpują do tego
sobie podoficerkę jak zwykłą szkołę po- stopnia, że nie są w stanie przyswajać już
maturalną. A tu trzeba biec na zajęcia, biec żadnej wiedzy. Tego jednak egzamin
z zajęć, a jeśli są to zajęcia z wf., to też się wstępny nie zweryfikuje.
na nich biega. A potem jest taktyka, i zno- Nie skreślają ich od razu: – Początko-
wu się biega. I nagle objawiają się ci, któ- wo motywujemy najsłabszych do działa-
Przedmioty humanistyczne są nia, wspieramy, bo
wiemy, że wielu
niezbędne, wzbogacają przełamie kryzys.
Gdy jednak po szko-
osobowość, jednakże leniu podstawowym
największy nacisk kładą na przychodzi egzamin
weryfikacyjny, nie
taktykę. Szkolą bowiem ma zmiłuj. Następu-
dowódców załóg czołgów je pierwszy odsiew.
Są tacy, którzy do-
i drużyn piechoty oraz zwiadu, piero po pół roku
więc mniej ważne jest to, czy szkolenia dochodzą
do wniosku, że to nie
elew pamięta datę bitwy pod jest zawód dla nich,
TOMASZ SZULEJKO bo nie nadają się do
Termopilami. Doskonałość dowodzenia, do kie-
ma osiągać, dowodząc rowania ludźmi, bra-
nia za nich odpowie-
zespołem ludzi w polu dzialności. Często
też oferowane przez wojsko warunki są
dla nich nie do przyjęcia albo też chcą
zostać w Poznaniu, a nie iść na koniec
świata, do jakiegoś odległego garnizo-
nu. O możliwości wyboru decyduje na-
tomiast ranking, w którym prymus mo-
że przebierać w pełnej puli, ostatni zaś
nie ma już wyboru.
Wszystko sami?
Zajęcia z elewami prowadzą podofice-
rowie. Wszystkie, łącznie z pedagogiką,
historią wojskowości, psychologią, ety-
ką. W całym CSWLąd jedynie języka
angielskiego uczą cywilni wykładowcy.
Program szkoły, opierając się na wytycz-
nych dowódcy Wojsk Lądowych, również
opracowali w całości sami. Podkreślają to
z naciskiem: wszystkie programy w szko-
le podoficerskiej są stworzone przez kadrę
szkoły podoficerskiej. Część wprawdzie
pochodzi ze starych programów szkół cho-
rążych, bo nie ma potrzeby cudować ze
strzelaniem z czołgu, czy z bewupa...
Wszystko to jednak cały czas żyje, zmie-
nia się w miarę zbierania nowych doświad-
czeń. Wprowadzili elementy funkcjonowa-
nia żołnierzy na punktach kontrolnych, wal-
ki z tłumem, kontrolowania i przeszukiwa-
nia osób oraz pojazdów. Zbierali wiedzę
w centrum misyjnym w Kielcach i wpla-
tali w szkolenie taktyczne. W ośrodku zur-
banizowanym w Wędrzynie szkolenie ele-
wów w przeszukiwaniu budynków prowa-
MARCIN SZUBERT
dzili instruktorzy po misjach stabilizacyj-
nych i pokojowych. Nieustannie szukają
kontaktu z ludźmi, którzy wracają prosto
z „pola walki”. 
nr 24/2007
nr 24/2007 Polska Zbrojna 19
AAAAAAA CIMIC
WOJSKO AAAAAAAA
Celem pierwszych w Polsce praktyk żoł-
nierzy w urzędzie administracji terenowej
było przygotowanie do zadań na misjach
oraz w kraju. W przypadku kieleckiej jed-
nostki oba aspekty są ważne. Centralna
Grupa Wsparcia Współpracy Cywilno-
-Wojskowej została utworzona nie tylko
po to, by zająć się CIMIC (Civil-Military
Cooperation) za granicą. – Na te praktyki
nie możemy patrzeć tylko przez pryzmat
zdobywania doświadczeń niezbędnych
w rejonie misji, ale też przez pryzmat za-
dań, które jednostka wykonuje i może wy-
konywać na terenie całej Polski – wyjaśnia
zastępca dowódcy ppłk Dariusz Pawlik.
– Grupa Specjalistów Wyższej Gotowości
Bojowej (HRF) i Grupa Specjalistów Niż-
szej Gotowości Bojowej (FLR), które mo-
gą być wydzielane w ramach zobowiązań
sojuszniczych, są gotowe także do działa-
nia w sytuacjach kryzysowych, w struktu-
rach wojskowych zgrupowań ratowni-
czych. Nasi ludzie mogą być skierowani
w każdy zakątek Polski i znajomość funk-
cjonowania administracji lokalnej jest dla
nich bardzo przydatna.
Plan praktyk ułożono, korzystając z do-
świadczeń oficerów zebranych na Bałka-
nach, w Iraku i Afganistanie, a także pod-
– Starostwu jesteśmy wdzięczni, że przy-
stało na nasz pomysł i również zgodziło
się podzielić wiedzą z naszymi żołnie-
rzami – dodaje ppłk Pawlik. Rzecznik
prasowy kieleckiego starostwa Agata
Niebudek-Śmiech twierdzi, że pracow-
nicy urzędu byli zaskoczeni szczegóło-
wym przygotowaniem planu praktyk
przez jednostkę. – Urzędnicy do praktyk
przygotowali się solidnie – zapewnia.
– Dla nich to też było wyzwanie, szcze-
gólnie że uczyli nie studentów, lecz do-
świadc zonych oficerów. Jesteśmy pierw-
szym w kraju urzędem zaangażowanym
w taki projekt dla żołnierzy.
Wykorzystać doświadczenia
Plan praktyk opracował m.in. mjr Hen-
ryk Domański, wykorzystując pomysły
podpatrzone w pięciu różnych misjach. Sta-
rał się tak skonstruować plan, by w ciągu
miesiąca żołnierze zapoznali się z pracą
wydziałów zajmujących się problemami,
z którymi mogą się spotkać na każdej mi-
sji. – Potrzeby w zakresie przeszkolenia
kadry musieliśmy dostosować do możli-
wości starostwa, które ma ograniczone
kompetencje. Zadania, jakie wykonuje-
my na misjach, związane są z doradz-
zna się zasad funkcjonowania admini-
stracji lokalnej czy samorządowej. Ta
praktyka jest dla nas niezwykle pożytecz-
na – podkreśla ppłk Pawlik.
Mjr Domański na drugiej zmianie
w Iraku pracował w zespole wsparcia ad-
ministracji lokalnej. Gdyby wówczas
mógł wykorzystać doświadczenia zdo-
byte w czasie praktyki w starostwie,
z pewnością by to zrobił. – Nie tylko
w Iraku, ale również na Bałkanach – po-
twierdza. – Po praktyce w wydziale trans-
portu inaczej spojrzałbym np. na proble-
my z rejestracją samochodów w Koso-
wie. W Afganistanie czy Iraku kwestie
związane z transportem mogą być trak-
towane marginalnie, bo nie ma tam zbyt
wiele pojazdów. Na Bałkanach każdy, kto
nauczył się prowadzić samochód, jeździł.
Często pojazdem, który u nas nie byłby
dopuszczony do ruchu
Major przekonuje, że zajęcia w staro-
stwie nie są „kwiatkiem do kożucha”.
W wydziałach urzędu można się spotkać
z problemami, które rozwiązywane są na
misjach. Najwięcej dało mu poznanie
istoty funkcjonowania centrum pomocy
rodzinie i wydziału budownictwa. – Nie
jestem budowlańcem. A teraz zacząłem

Wojsko
czas ćwiczeń krajowych i zagranicznych. twem, a trudno być ekspertem, jeśli nie zauważać problemy prawne w tej dzie-

Zajęcia
w starostwie
nie są „kwiatkiem
do kożucha”.

nie tylko walczy

W wydziałach urzędu
można się spotkać
z problemami, które
rozwiązywane są
na misjach
JAC E K S Z U S TA KOW S K I

Do końca roku w starostwie powiatowym w Kielcach odbędą miesięczne

praktyki wszyscy żołnierze z grupy specjalistów wyższej gotowości bojowej
z kieleckiej Centralnej Grupy Wsparcia Współpracy Cywilno-Wojskowej.
Pierwszych czterech oficerów zakończyło udział w innowacyjnym
projekcie autorstwa dowódcy CGWWC W płk. Adama Joksa 27 kwietnia.
W maju w starostwie praktykowało czterech kolejnych specjalistów.

20 Polska Zbrojna nr 24/2007

dzinie – twierdzi. – Na pewno w ciągu
miesiąca nie staniemy się ekspertami od
spraw znajdujących się w gestii różnych
wydziałów. Wiemy jednak, jak możemy
zgodnie z naszym prawem starać się na
misji stworzyć warunki sprzyjające miej-
scowej ludności. W Iraku byliśmy zaan-
gażowani w tworzenie struktur admini-
stracji, nie mając pojęcia, jak ta admini-
stracja ma funkcjonować. Jako obywate-
le znamy działalność urzędów, ale od
strony petenta.
W urzędzie nikt przed oficerami nie
zamykał drzwi; żołnierze byli mile wi-
dzianymi gośćmi. Mjr Domański uczest-
niczył m.in. w posiedzeniu Rady Powia-
tu. Z kolei kpt. Grzegorz Stanisz poznał
pracę urzędu i zdobył dokumenty, statu-
ty i dzienniki ustaw, które mogą przydać
mu się w pracy. – Może nie będą one pa-
naceum na problemy w rejonie misji, ale
posłużą jako wskazówka. Nie jesteśmy
przecież do końca po to, by dawać innym
sprawdzone recepty – mówi kapitan.
– Myślę, że te dokumenty ułatwią nam
kontakty z urzędnikami i pomogą im sa-
mym wypracować najlepsze rozwiąza-
nia dla ich społeczności.
Dzięki nawiązaniu kontaktów
z CGWWCW urzędnicy przekonali się, że
ALEKSANDER RAWSKI
JAROSŁAW JAKUBOWSKI
wojsko nie tylko strzela. – W życiu bym nie
pomyślała, że żołnierze mogą się zajmo-
wać organizowaniem struktur administra-
cyjnych czy sprawami zarządzania na mi-
sjach – mówi Małgorzata Tanioch, naczel-
nik wydziału organizacji, kadr i spraw oby-
watelskich, koordynująca praktykę ze stro-
ny starostwa. – Dopiero teraz do mnie do-
tarło, że żołnierze mogą udzielać pomocy
cywilom przy organizowaniu opieki dla
dzieci. Nasi praktykanci byli bardzo zain-
teresowani m.in. działalnością rodzin-
nych domów dziecka czy domów pomo-
cy społecznej.
Dzięki praktykom kadra CGWWCW
lepiej poznała starostwo i jego personel,
co w przyszłości powinno owocować.
– Po praktykach w urzędzie wojewódz-
kim zacieśnimy kontakty z liderami spo-
łeczności lokalnej – ocenia mjr Domań-
ski. – Nie znając siebie i funkcjonując ja-
ko dwa oddzielne organizmy, nie może-
my działać tak efektywnie, jak byśmy
chcieli. Dlatego to bliższe poznanie będzie
korzystne dla obu stron.
Kto do CIMIC?
Holendrzy rekrutują specjalistów do ko-
mórek CIMIC z instytucji cywilnych lub
wykorzystują osoby, które deklarują chęć
zdobycia kwalifikacji pozwalających zna-
leźć zatrudnienie w ministerstwie obrony.
Podpisywane są z nimi umowy o gotowo-
ści do wyjazdu w każdy zakątek świata
– tam, gdzie będą skierowane siły zbrojne
Holandii. Tak pozyskani eksperci zakłada-
ją mundury na czas pełnienia powierzo-
nych im obowiązków. Przed wyjazdem na
misje odbywają dwudniowe przeszkolenie
wojskowe. Po misji wracają do kraju i pra-
cy w cywilu.
– Nasz system kwalifikowania, pozyski-
wania i szkolenia jest inny, bo musi być
dostosowany zarówno do obowiązujące-
go ustawodawstwa, jak i naszych progra-
mów szkolenia – wyjaśnia zastępca do-
wódcy CGWWCW ppłk Dariusz Paw-
lik. – Korzystamy przede wszystkim
z pomocy żołnierzy. Staramy się, by to
byli oficerowie i podoficerowie, którzy
poza wykształceniem wojskowym ukoń-
czyli studia uzupełniające czy podyplo-
mowe na kierunkach takich jak admini-
stracja, budownictwo czy handel i eko-
nomia. Oprócz tego dbamy o to, by do-
skonalili się na kursach i zdobywali do-
świadczenie na takich praktykach jak
w starostwie powiatowym. Od przyszłe-
go roku chcemy praktykować w urzędzie
wojewódzkim. 
KRZYSZTOF ŻUCZKOWSKI

POROZUMIENIE zawarte między dowództwem CGWWC-W i starostwem powiatowym przewidu-

je, że tegoroczne praktyki będą zawieszone w lipcu i sierpniu, aby nie komplikować pracy urzędu
w sezonie urlopowym. Mjr Domański (z lewej) był na drugiej zmianie w Iraku w zespole wsparcia
administracji lokalnej, który miał za zadanie pomaganie dopiero powstającej miejscowej admini-
stracji. Gdyby przed trzema laty mógł wykorzystać doświadczenia zdobyte podczas praktyki
w starostwie, pomógłby Irakijczykom więcej.

nr 24/2007 Polska Zbrojna 21

WOJSKO SZTUKI WALKI
M
ajor Piotr Tarnawski
i kpt. Włodzimierz Ko-
peć latami dojrzewali do
stworzenia nowego sy-
stemu walki wręcz ma-
jącego zastąpić starą, nieprzystającą do
nowych czasów instrukcję. Byli nie tylko
etatowymi instruktorami wychowania fi-
zycznego po AWF, ale też znakomitymi
wojownikami i trenerami: pierwszy w ka-
rate, drugi w dżudo. Obaj to doświadcze-
ni oficerowie, przekonani, że doskonale
wiedzą, czego współczesnej armii potrze-
ba. Jeździli trochę po świecie, poznali róż-
ne szkoły i systemy, ułożyli spójną kon-
cepcję. Tylko nie bardzo wiedzieli, jak się
z nią przebić. I właśnie wtedy, jakby na
zawołanie, wybuchła sensacja: wojsko do-
konuje strategicznego zakupu nowej bro-
ni! Za spore pieniądze zamierza nabyć na
rynku cywilnym nowoczesny system na-
uczania walki wręcz.
Kopeć i Tarnawski podeszli do tego am-
bicjonalnie. Poza tym uznali, że zapowia-
da się kolejne marnotrawstwo pieniędzy na
zakup czegoś, co oni mają już niemal go-
towe. Ułożyli sobie wizję polskiego Fon-
PIOTR BERNABIUK
Twórcy programu walki w bliskim
kontakcie przeznaczonego dla wojska
nie zawiedli zaufania, jakim ich obdarzono.
Teraz z cierpliwością wojowników czekają
na opóźniające się kwity, które ich dziełu
nadadzą moc prawną.
22 Polska Zbrojna
tainebleau, francuskiej szkoły walki ema-
nującej na całe wojsko. Z mistrzami, sza-
cunkiem dla tradycji i nowoczesnymi, nie-
ustannie rozwijanymi programami. W ni-
czym nie ustępowali cywilnemu kontra-
hentowi, a idea zmonopolizowania tak
istotnej dla nich dziedziny szkolenia była
nie do przyjęcia.
MEDIALNY SZUMEK
Przedstawili przełożonym swoją koncep-
cję. „Mamy system walki w bliskim kon-
takcie dla wojska. Przygotujemy i urucho-
mimy wszystko za oficerskie pensje, które
i tak dostajemy”. Ku zaskoczeniu – „samo-
bójcza misja” wypaliła. Oficerowie ideal-
nie wstrzelili się w moment i znaleźli popar-
cie. Wracali z poczuciem triumfu, a zara-
zem ze świadomością, że wkrótce skończy
się kurtuazja przewidziana ceremoniałem
szlachetnych sztuk walki, a zacznie bezpar-
donowy pojedynek, bowiem tak lukra-
tywnego kąska nikt łatwo nie
odpuści. Przeciwnik ude-
rzył, korzystając z me-
diów, uporczywie
forsujących tezę
o braku jakichkolwiek uprawnień i kom-
petencji obu poznaniaków.
Kopeć i Tarnawski przetrwali szturm.
A ponieważ byli kompetentni i mieli upraw-
nienia, wojsko powierzyło im misję. I da-
ło wsparcie, jakiego się nie spodziewali.
Zarówno Szefostwo Wychowania Fizycz-
nego i Sportu SGWP, jak i macierzyste
Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych, po-
magały, niemal nie ingerując.
Ledwie jednak zaczęli pracę, dopadli ich
dziennikarze tropiący mordercze i destruk-
cyjne metody walki. Tytuły w stylu „Be-
stie spuszczone z łańcucha” epatowały czy-
telników prasy sensacyjnej przez kilka ty-
godni. Dzięki temu niezamierzonemu szu-
mowi wokół swego dzieła oficerowie wy-
płynęli na szerokie wody. I bardzo dobrze,
bo zapisana w statucie Krav Magi obowiąz-
kowa skromność nie zawsze prowadzi do
sukcesu.
Potem była już tylko mozolna, ale
wdzięczna robota. Kpt. Włodzimierz Ko-
peć, trener dżudo i systemu Krav Ma-
ga, a jednocześnie dyrektor general-
ny Stowarzyszenia Krav Maga
Polska, doczekał się
nr 24/2007
 Co się dziś dzieje
w jednostkach?
BYWA RÓŻNIE: jedni szkolą się według
nowej instrukcji, drudzy po swojemu, ko-

PIOTR PRYMLEWICZ/BELLONA, ANDRZEJ ULIŃSKI

rzystając z umiejętności wojskowych i cy-
wilnych entuzjastów, inni wcale. Formalnie
zaś żołnierze zawodowi nie mają w testach
walki wręcz ani obowiązku szkolenia się
w tej dziedzinie. Gdy przed dwoma laty roz-
poczęto prace nad nowym programem,
stary wycofano. Żołnierzy służby zasadni-
czej obowiązują wprawdzie jeszcze stare
testy, ale praktycznie nikt ich dziś nie eg-
zekwuje podczas kontroli. Wszyscy nie-
cierpliwie czekają na nowość.

P R O S T
PROGRAM WALKI W BLISKIM
KONTAKCIE OPARTY NA
IZRAELSKIM SYSTEMIE KRAV
MAGA jest tak prosty, że zasko-
czony laik zaczyna się zastana-
wiać, po co ci goście zmarno-
wali tyle czasu, ganiali po świe-
cie, naprodukowali kwitów, sko-
ro wszystko jest tak oczywiste.
Mjr Tarnawski dodaje, że przez
tę prostotę ich dzieło kiepsko
wypada na pokazach. Za to jest
skuteczne. Brak widowiskowości
wyklucza go na szczęście z trady-
cyjnych pokazów „żołnierskiej
sprawności”, czyli zabawiania
przełożonych i prominentnej pub-
E N A R Z Ę D Z I
liczności walkami z materią nie- tem żołnierz musi je ćwiczyć.
ożywioną, łącznie z kruszeniem Wtedy mechanizm zadziała.
stosów płonących dachówek Kpt. Kopeć kładzie nacisk na tę
i rozbijaniem młotem betono- prostotę wynikającą z logiki ru-
wych płyt na klacie zawodnika. chu. Człowiek na gwałtowny
Podobnie, odpierając zarzut blask światła reaguje osłonię-
produkowania w dwa tygodnie ciem oczu dłonią. Błysk i ruch.
mistrzów walki, tłumaczą, że in- Tak musi reagować żołnierz w
struktor zaopatrzony w podręcz- warunkach bojowych, w stresie.
nik i wiedzę z kursu poradzi so- Nie szuka kombinacji, nie anali-
bie ze szkoleniem: – Nie twórz- zuje sytuacji, ma bowiem przez
my wielkiej nauki z czegoś, co wielokrotność powtórzeń wy-
jest proste! Nie trzeba być mi- kształcony odruch warunkowy.
strzem w boksie czy dżudo, by Dlatego ćwiczą w mundurach,
nauczać innych. Nasi instrukto- w kamizelkach, hełmach, jak
rzy mają uczyć wykonywania najwięcej z bronią bojową, bo
tych prostych elementów, a po- atrapa karabinu czy noża ma
E
inną wagę, inny uchwyt i inaczej
działa na psychikę. Zajęcia są
prowadzone głównie w terenie,
często w pomieszczeniach, sy-
tuacyjnie łącząc się z taktyką.
Dlatego żołnierz podczas patro-
lu czy przeszukiwania budynku
ma dodatkowe umiejętności
– sprawność, pewność siebie,
przeświadczenie, że nie da się
zaskoczyć. System zadziała
jednak tylko wówczas, gdy
techniki walki zakodował
przez tysiące powtórzeń. Nie
stanie się tak po tygodniowym
szkoleniu czy przeczytaniu
podręcznika.

Kopeć i Tarnawski z wielką ostrożnością mówią o sukcesie. Niepokoi ich przedłużające się oczekiwanie
na formalny rozkaz uruchamiający nowy program walki w bliskim kontakcie w całych siłach zbrojnych.
Bez tego szkolenie w brygadach i batalionach jest uprawianiem partyzantki
rozpoczęcia rewolucyjnego programu. Za- Osobom szczególnie specjalizującym się
prosił do współpracy najlepszych spośród w walce wręcz dało ono szanse rozwoju.
znanych sobie oficerów. Ludzi kreatyw- Mniej entuzjazmu znajdowali wśród kadry
nych, z dorobkiem i zacięciem do walki w jednostkach, gdzie po latach zaniedbań
wręcz. Zapewnia, że zadbał w przygotowa- istniał uraz do walki wręcz. Należało więc
niach o wszystko. Aby uchronić się przed jak najszybciej szkolić instruktorów i wcho-
błędami, prowadzili konsultacje, dotarli do dzić z gorącym jeszcze programem w sze-
Andrzeja Bryla, który przed laty dwukrot- regi. W optymistycznej wersji zakładali, że
nie oferował wojsku własny system sta- pod koniec 2006 r. zawodowcy będą zali-
nowiący nowoczesne i zarazem rady- czać testy według nowej instrukcji.
kalne narzędzie pracy. Bryl bardzo
im pomógł. GDZIE SĄ BESTIE
W 2005 r. zaczęli szkole- Gdy wracamy dziś, po dwóch latach, do
nie instruktorów, spotyka- tematu wdrożenia wojskowego programu
jąc się z entuzjazmem walki w bliskim kontakcie, rozmowie to-
uczestniczących w warzyszą mieszane uczucia. Włożyli
nim wuefiarzy. w przedsięwzięcie dużo zapału, sił i czasu.
Wyszkolili ponad czterystu instruktorów,
zaś w tym roku powinni dojść do pół tysią-
ca ludzi przygotowanych do prowadzenia
zajęć. Połączyli, za co powinni zostać ozło-
ceni, uprawnienia wojskowe z cywilnymi.
Dzięki współpracy z poznańską AWF, kil-
ka setek wojskowych wuefiarzy, szczegól-
nie nieetatowych, dostało dyplom instruk-
tora rekreacji ruchowej o specjalności sa-
moobrona – pierwsze uprawnienia pań-
stwowe do prowadzenia zajęć.
Kopeć i Tarnawski ostrożnie mówią o suk-
cesie. Niepokoi ich przedłużające się ocze-
kiwanie na formalny rozkaz uruchamiający
nowy program walki w bliskim kontakcie
w całych siłach zbrojnych. Bez tego szko-
lenie w brygadach i batalionach jest upra-
wianiem partyzantki. Dowódcy jednostek
mogą je zablokować, traktując jako samo-
wolę. Jeśli zaś instruktorzy zaniechają
szkolenia, poddadzą się autodestrukcji. Dla
wuefiarza, który zna się na siatkówce i po-
konywaniu toru przeszkód, wiedza zdoby-
ta na kursie bywa czymś zupełnie nowym.
Do czego powróci po dwóch latach prze-
rwy? Idea zakłada, że poznańska szkoła
będzie pracowała pełną parą, prowadząc
kolejne kursy podstawowe i doskonalące,
a nie leczyła z wtórnego analfabetyzmu. 

nr 24/2007 Polska Zbrojna 23

WOJSKO PROBLEMY
ROMAN PRZECISZEWSKI

Brygada na gwizdek
O tym, które jednostki jako pierwsze przejdą na zawodowstwo, wiadomo już od
dawna. Dlaczego wciąż nie jesteśmy na to przygotowani?

Zgodnie z planami rozwoju sił zbroj-

nych, 12 BZ w 2010 r. powinna speł-
niać podstawowe wymagania, jakimi
są pełen profesjonalizm i mobilność.
Założono, że w brygadzie będzie peł-
nić służbę zawodową 3,5 tys. żołnie-
rzy. Wspomniany przez płk. Klimasa
1 Batalion Zmotoryzowany ma dostać
53 Rosomaki i liczyć około 800 żoł-
nierzy. Funkcjonującemu w tych sa-
mych koszarach 3 Batalionowi Zmo-
toryzowanemu – trochę mniejszemu
kadrowo – na razie przydzielone zo-
staną bojowe wozy piechoty. Jeszcze
inaczej będzie w 2 Batalionie Zmoto-
ryzowanym, który stacjonuje w Star-
gardzie Szczecińskim. Przewiduje się,
że w jego skład wejdą dwie kompanie
na KTO i tyleż na BWP.
– Na razie realia dalekie są od pla-
nów – słychać w sztabie jed-
nostki. Tajemnicą poli-
Do końca szynela jest przecież, że
czerwca 12 BZ powin- parę miesięcy temu
na liczyć 1470 szerego- brygada dostała do
wych zawodowych. Dziś jest szkolenia zaledwie
ich tylko 1060. W ostatnich kilkanaście Roso-
miesiącach aż 140 wypowie- maków. Niestety,
działo stosunek służbowy wkrótce – w czasie
i zdjęło mundury formowania misji do
Afganistanu i Iraku
– i tak musiała „przeka-
zać” je innym jednostkom.
Gen. bryg. Piotr Pcionek, po-
przedni dowódca 12 BZ, odchodząc na
stanowisko szefa wojsk pancernych

S
DO 12 ROSOMAKÓW, które przejął 1 Batalion, przypisano już stałe załogi. i zmechanizowanych w Dowództwie
Wojsk Lądowych, zagwarantował, że to
się zmieni. I faktycznie, częściowo już
Sprawa jest już przesądzona: armia dzie zdawać w Afganistanie. Z kolei tak się stało. Do 1 Batalionu Zmotory-
przechodzi na zawodowstwo. W Woj- w „dwunastej” przechodzenie na zawo- zowanego trafiło ostatnio 14 Rosoma-
skach Lądowych ten proces najszybciej dowstwo dopiero nabiera rozpędu. ków. Z tym że zaspokajają one pełne po-
ma się zakończyć w 6 Brygadzie Desan- trzeby szkoleniowe zaledwie jednej
towo-Szturmowej w Krakowie oraz Plany i realia kompanii zmotoryzowanej. Z prozaicz-
w dwóch brygadach zmechanizowanych, Na parterze budynku sztabowego nych względów – kompania, zgodnie
o których sile i mobilności zadecyduje 12 BZ wita potężne zdjęcie Rosoma- z etatem, ma mieć 13 KTO. Jak więc
m.in. nowy opancerzony transporter ko- ka. – Nowy transporter najpierw trafi w całym batalionie przydzielić konkret-
łowy. A są to 12 BZ w Szczecinie i 17 BZ do 1 Batalionu Zmotoryzowanego, ne załogi do konkretnych wozów? Jak
w Międzyrzeczu. „Siedemnasta”, która całkowicie uzawodowionego – infor- objąć pełnym szkoleniem wszystkich
jako pierwsza dostała kilkadziesiąt Ro- muje płk Wojciech Klimas, p.o. do- szeregowych zawodowych, którzy ma-
somaków, egzamin z profesjonalizmu bę- wódcy brygady. ją używać Rosomaków?

24 Polska Zbrojna nr 24/2007


ROMAN PRZECISZEWSKI (2)
– Dowództwo Wojsk Lądowych za-
pewniło nas, że w najbliższych
dniach, jeszcze przed czerwcowym
wyjazdem na poligon do Drawska Po-
morskiego, trafi do nas kolejnych
dwanaście Rosomaków. Znacznie
ułatwi to proces szkolenia – żołnie-
rze brygady są dobrej myśli.
Ogień w planowaniu
– Już teraz dajemy sobie radę. Wcale
nie jest źle – uspokaja ppłk Marcin Szy-
mański, dowódca 1 Batalionu. Pierwsze
Rosomaki będące na stanie 12 BZ mają
już stałe załogi. Mimo to w czasie szko-
lenia poligonowego z transporterów ko-
rzystają także inni.
– Wszyscy będą dużo strzelać – pod-
kreśla Szymański. Jednak już w nieofi-
cjalnych rozmowach optymizm dowód-
cy batalionu nie zawsze przekłada się na
realia. Jak wtrącają inni żołnierze – tro-
chę za mało jest amunicji karabinowej,
środków pozoracji i paliwa dla KTO.
– Wygląda na to, że nowym przedsię-
wzięciom towarzyszą stare błędy w pla-
nowaniu na wyższych szczeblach – oce-
nia jeden z młodych oficerów.
W marcu batalion uczestniczył w za-
jęciach na poligonie. Wykonał strzelania
sytuacyjne i programowe z KTO. Szko-
lenie zakończył ćwiczeniem zgrywają-
cym kompanię. W czerwcu szeregowych
zawodowych czeka kolejny poligon, zaś
we wrześniu odbędą się ćwiczenia bata-
lionowe. – Czasu nie ma za dużo, zatem
gonimy z realizacją zadań – relacjonuje
kpt. Andrzej Kołat, dowódca pierwszej
kompanii. Obecnie jego pododdział li-
czy 110 szeregowych zawodowych.
nr 24/2007
EKSPERT
Płk Wojciech
Klimas,
p.o. dowódcy 12 BZ
w Szczecinie:
– Jest tajemnicą poliszynela, że w sto-
sunkowo krótkim czasie z mundurem
pożegnało się u nas – na własną proś-
bę! – 140 szeregowych zawodowych
i że mamy spore problemy z pozyska-
niem kolejnych kandydatów na stano-
wiska zarezerwowane dla tej grupy żoł-
nierzy. W czerwcu planowaliśmy osią-
gnąć limit 1470 szeregowych zawodo-
wych, gdy tymczasem mamy ich tylko
1060. Sygnał o tym poszedł już do
Warszawy i wierzę, że zostaną podjęte
odpowiednie kroki służące większemu
zainteresowaniu zawodową służbą woj-
skową. Inaczej spalą na panewce plany
nie tylko tej brygady.
– Mimo to trudno mówić o ustabilizo-
wanej sytuacji kadrowej. Wciąż żegnam
jednych żołnierzy i witam innych, nowych.
Tylko w ostatnim czasie kolejnych czterech
szeregowych zawodowych wypowiedzia-
ło stosunek służbowy, dwóch przenosi się
do Stargardu, a jeden od listopada ub.r. po
prostu jest nieobecny. Pewnego dnia nie-
spodziewanie nie przyszedł do pracy i od
tamtej pory nigdzie nie można go znaleźć
– żali się kpt. Kołat.
Dowódca kompanii nieprzypadkowo
podkreśla termin „przyjść do pracy”.
– Rzeczywistość raz po raz przekonuje,
że szeregowi zawodowi pracują, a nie
SZEREGOWI ZAWODOWI Z 12 DZ ćwiczą
m.in. przeszukiwanie terenu i obiektów.
pełnią służbę. Oni naprawdę mają
40-godzinny tydzień pracy – nie bez ża-
lu tłumaczy jeden z oficerów. On w ko-
szarach siedzi często od rana do wieczo-
ra, a szeregowi zawodowi mają ściśle
określone godziny przebywania w jed-
nostce. Trzy razy w tygodniu „zalicza-
ją po pięć godzin typowo szkolenio-
wych”. Dwa razy w tygodniu są to za-
jęcia dzienno-nocne. Przede wszystkim
na strzelnicy i pobliskim pasie taktycz-
nym. Na przykład dziś – w środę – od
dziesiątej rano do północy ćwiczą m.in.
przeszukiwanie terenu i obiektów, ale
jutro będą mieli za to dzień wolny. Wy-
dawałoby się, że taki luksus służby przy-
ciągnie rzeszę chętnych, lecz nic z tego.
Niektórzy już po paru miesiącach służ-
by podejmują decyzję o zdjęciu mundu-
ru, a na ich miejsce nie ma chętnych.
– Wojsko jako pracodawca jest mało
konkurencyjne. Każdy szeregowy zawo-
dowy wie, że na pensję w wysokości
1500 zł musi pracować nie tylko inten-
sywnym szkoleniem, ale także gotowo-
ścią wyjazdu w rejon, gdzie może być nie-
bezpiecznie – analizuje ppłk Szymański.
Odchodzę, bo jestem za stary
Do końca czerwca 12 BZ powinna li-
czyć 1470 szeregowych zawodowych.
– Dziś jest ich tylko 1060. W ostatnich
miesiącach aż 140 wypowiedziało stosu-
nek służbowy i już zdjęło mundury. Naj-
gorsze jest to, że każdego nowego żoł-
nierza musimy szkolić od podstaw, a to
oznacza znacznie większe wydatki na
szkolenie – reasumuje płk Klimas. Oczy-
wiście – w brygadzie są też tacy, którzy
z wojskiem wiążą swe plany na przy-
szłość. – Munduru na pewno nie zdej-
miemy. Służba wojskowa jest dla nas
szansą, realizujemy się w wojsku – jed-
nym głosem mówią starsi szeregowi za-
wodowi Robert Czajka, kierowca Roso-
maka, i Marcin Gawrych, działonowy.
Wiedzą, że najlepsi szeregowi zawodo-
wi są wysyłani na kursy do szkół podofi-
cerskich i mogą liczyć na awans. Szko-
lący się nieco dalej inny szeregowy za-
wodowy ma jednak markotną minę.
– Wkrótce skończę trzydzieści lat
i zgodnie z przepisami o skierowaniu
do szkoły podoficerskiej nie mogę już
myśleć, mimo że mam bardzo dobre
oceny. W najbliższych tygodniach odej-
dę z armii, bo jestem za stary, nie mam
perspektyw rozwoju – jasno stawia
sprawę. „Dwunasta” czeka więc na
młodych i zafascynowanych służbą.
Tylko skąd ich wziąć? 
Polska Zbrojna 25
MIGAWKI Z AFGANISTANU
W typowo górskich warunkach trudno
się służy. Nie tylko ze względu na wyso-
kość. Wiele baz, prócz zwyczajowych za-
bezpieczeń, ma dodatkowy system ochro-
ny. Tworzą go górskie punkty kontrolno-
-obserwacyjne, często ulokowane znacznie
wyżej niż baza. Wiodące do nich drogi są
tak wąskie, że pojazd typu HMMWV ma
problemy, by dotrzeć na miejsce. Polscy
żołnierze przechodzą specjalne kursy do-
skonalące, dzięki którym sprawnie poru-
szają się w tak trudnym terenie. – Każdy
z nas szkolił się tu z kierowania HMMWV
– opowiada kierowca jednego z takich po-
jazdów sierż. Robert Kowalczyk. Wraz
z kolegami regularnie pokonuje bezdroża
afgańskich wzniesień, by skontrolować, jak
przebiega służba w punktach kontrolnych
w okolicach Gardez.
Piękne, ale niebezpieczne
Jak przyznaje inny kierowca, st. plut.
Szymon Mutwicki, na początku obawiali
się, czy dadzą sobie radę. – Są takie odcin-
ki, gdzie droga jest węższa niż rozstaw osi
pojazdu, a jej pobocze kończy się przepaś-
cią na kilkadziesiąt lub kilkaset metrów.
Gdy prowadzę 3,5-tonowe auto, w którym
siedzi kilku kolegów, czuję ciężar odpowie-
dzialności, jaka na mnie spoczywa. Teraz

Z OKIEN
JACEK MATUSZAK (5)

26 Polska Zbrojna nr 24/2007

oswoiłem się z warunkami. Udoskonali-
łem technikę jazdy, i to pomaga – dodaje
st. plut. Mutwicki.
Choć punkt kontrolny, do którego tym
razem zmierza konwój kpt. Grzegorza Raź-
nego, nie jest zbyt oddalony od bazy Gar-
dez, dotarcie do niego zajmuje prawie go-
dzinę. – Utrudnieniem jest nie tylko szero-
kość drogi, ale także duże nachylenie i kiep-
ski stan nawierzchni. Niestety, afgańskie
drogi są w opłakanym stanie – ocenia do-
wódca konwoju. Okna samochodu nie są
zbyt duże i nie ułatwiają obserwacji, dlate-
go z wnętrza trudno podziwiać górskie wi-
doki. Znacznie lepszy „punkt widokowy”
mają strzelcy zwani gunnerami. W trakcie
przejazdu stoją bowiem w wieżyczkach
i mają szerokie pole widzenia. – Mogłoby
się wydawać, że jako gunner mam okazję
podziwiać te wspaniałe widoki. Podczas
patrolu skupiam się jednak raczej na bacz-
nej obserwacji terenu. Niemal w każdym
miejscu może czaić się przeciwnik. Góry,
choć piękne, mogą być niebezpieczne
– podkreśla chor. Tomasz Mielnik.
Wśród afgańskich żołnierzy
Kiedy wreszcie udaje się dotrzeć do po-
sterunku obserwacyjnego, wrażenie jest
niesamowite. Wkoło same wierzchołki, ci-
sza, słychać tylko świsz- Są takie odcinki, gdzie nie do kompanii wspar-
czący wiatr. Na wysoko- droga jest węższa niż cia. – Zwykle w czasie
ści ok. 3000 m robi się od takich kontroli spraw-
razu zimniej i bardziej su- rozstaw osi pojazdu, dzamy, czy kolegom
rowo. To tu, w kamiennej z ANA czegoś nie bra-
budowli przypominającej a jej pobocze kończy się kuje. Przy okazji zbie-
nieco ziemiankę, służbę przepaścią. Gdy prowadzę ramy informacje o tym,
pełnią żołnierze z ANA czy nie zauważyli cze-
(Afgańska Armia Naro- 3,5-tonowe auto, goś niepokojącego.
dowa). Jest ich tylko w którym siedzi kilku Tym razem porusze-
ośmiu, ale – jak zgodnie nie wśród Afgańczy-
twierdzą – tylu wystarcza. kolegów, czuję ciężar ków jest większe niż
– Punktów takich jak nasz zwykle. Zawsze, gdy
w okolicy jest kilka – opo-
odpowiedzialności widzą aparat, chętnie
wiada dowódca posterunku. On i jego żoł- pozują do zdjęć. – Pozwalają się fotografo-
nierze chętnie zapraszają do środka tym- wać bez problemu. Tylko zaraz chcieliby,
czasowego domu. Wewnątrz jest dość cie- żeby wydrukować im te zdjęcia. Często za-
pło, głównie za sprawą grubych murów, glądają do samochodu, by sprawdzić, czy
które w dzień nagrzało słońce. Na ziemi le- nie ma w nim drukarki. Znają kilka słów
żą dywany. Żołnierze śpią w dwóch nie- po angielsku. Mówią „Print, mister, foto”
wielkich izbach rozdzielonych korytarzy- – śmieje się chor. Dariusz Koprianiuk.
kiem. Łóżka to dość wygodne polówki, na Mimo że z posterunku doskonale widać
których leżą śpiwory. Przy niektórych sto- bazę, wizyta nie trwa długo. W górach wy-
ją czajniki do parzenia herbaty. To tutaj nie- czucie odległości często zawodzi. Przed
mal reguła. polskimi żołnierzami niemal godzina jaz-
– Tym razem służbę pełnią żołnierze dy powrotnej w trudnym terenie. Trzeba
kompanii wsparcia. Zgodnie z zasadą pod- wracać, by nie złapała nas noc. 
oddziały wymieniają się systematycznie
– tłumaczy mjr Tomasz Kawka, szef ze- (Jacek Matuszak pracuje w sekcji
społu instruktorów oddelegowanego właś- informacyjno-prasowej PKW Afganistan.)

JAC E K M AT U S Z A K

Piękne i majestatyczne pasma górskie

Afganistanu widać niemal z każdej polskiej
bazy. Podczas spaceru po Bagram odnosi
się wrażenie, że stoki niemal spływają do
wnętrza obozu. Turystę te góry na pewno by
zachwyciły. Inaczej patrzą na nie żołnierze.

HUMMERA
nr 24/2007 Polska Zbrojna 27
KULISY

28 Polska Zbrojna nr 24/2007

 MISJE KULISY

Psy
wojny
BOGUSŁAW POLITOWSKI

Mówi się czasami, że w wojsku kumpli nie ma. Nieprawda.

Pięciu saperów właśnie znalazło tam przyjaciół.
Wiernych, dyskretnych, oddanych. Na śmierć i życie.

W
lutym wojsko kupiło nie opiekunów dla czworonogów. Kryte-
pięć psów, które za- ria były proste. Ochotnik musi kochać pie-
częły służbę w 2 Ma- ski, być saperem i zadeklarować, że przez
zowieckiej Brygadzie siedem–osiem lat (tyle służą psy–specjali-
Saperów w Kazuniu. ści) będzie poświęcał się swojemu pupilo-
Czworonogi jeszcze wi. Chętnych zgłosiło się trzy razy więcej,
BOGDAN POLITOWSKI (2)

nie widziały jednostki, bo na razie in-
tensywnie szkolą się w Ośrodku Tresu-
ry Psów Służbowych Straży Granicznej
w Lubaniu.
W chwili, gdy zapadła decyzja o wcie-
leniu psów, w brygadzie zaczęło się szuka-
niż potrzeba. Wybrano pięciu. Szefem sek-
cji został st. plut. Mirosław Lis. W składzie
nowego pododdziału znaleźli się także:
kpr. Grzegorz Zagozdon, kpr. Piotr Masta-
lerz, kpr. Andrzej Pierzyno oraz kpr. Woj-
ciech Karbowski. Pewnego dnia wszyscy

nr 24/2007 Polska Zbrojna 29

 KULISY MISJE
BOGDAN POLITOWSKI (3)
Kynologia
służbowa
wyruszyli do Lubania rozpocząć nowy etap
nietypowej jak dla saperów służby.
W ośrodku tresury, na mocy odpowied-
nich porozumień, funkcjonariusze Stra-
ży Granicznej z wielu czworonogów wy-
brali dla wojska pięć, które ich zdaniem
spełniły kryteria stawiane kandydatom
na sapera. Niczym podczas komisji po-
borowej czworonogi zostały przebadane,
przeszły testy sprawnościowe i charak-
terologiczne. W końcu nie każdy burek
może zostać żołnierzem. Wybrańcom na-
dano imiona: Dana, Darko, Denzel, De-
mon i Domel.
W czasie pierwszego kontaktu saperzy
musieli zdecydować się, którego psa we-
zmą pod opiekę. To był ważny moment,
ponieważ wtedy dobierały się pary na dłu-
gie lata, do wykonywania często odpowie-
dzialnych zadań bojowych. Dziś, po kilku
miesiącach, każdy z podoficerów twierdzi,
że wybrał właściwie. Każdy uważa, że je-
go pupil jest szczególny, najmądrzejszy.
Można nawet powiedzieć, że żołnierze na
punkcie psich przyjaciół lekko zbzikowa-
li. Zdjęcia psów ustawiają jako tapety kom-
puterów i telefonów. Wysyłają znajomym.
– To pozytywny sygnał – mówią specjali-
ści. – Bez więzi emocjonalnej pracować się
nie da.
Co do tych wyborów trochę inne zdanie
ma rzecznik prasowy ośrodka, znawczyni
psich zachowań ppor. Wioletta Grabowska.
Jej zdaniem, mimo że żołnierze uważają,
iż to oni wybrali psy, naprawdę to psy wy-
30 Polska Zbrojna
Pies
musi się stale
doskonalić wraz z prze-
wodnikiem. Aby nie tracił
zdolności rozpoznawczych,
przewodnicy podkładają próbki
różnych materiałów wybucho-
wych pod karoserie aut, auto-
busów i innych pojazdów,
ćwicząc ze swoimi czwo-
ronogami ich wyszu-
kiwanie
O środek Tresury Psów Służbowych Straży
Granicznej w Lubaniu z kilkuletnią przerwą
trzeby Straży Granicznej, ale także dla innych
służb, szkoli się tam psy patrolowo-obronne, tro-
w latach wojny działa od 1928 r. Głównie na po- piące, wartownicze oraz specjalne do wyszuki-
bierały ich. Pies potrafi wyczuć charakter zwierzę, zjednać je, wyrobić w nim posłu-
człowieka, przesłać odpowiednie sygnały, szeństwo, wierność, chęć współpracy, bez-
skłonić do określonej decyzji i reakcji. graniczne oddanie. To miesiące wspólne-
go zdobywania kondycji, pokonywania to-
Pies ważniejszy ru przeszkód. Wieczorem biegi, spacery,
Jeśli ktoś zazdrości pięciu saperom spe- psia kolacja, liźnięcie na dobranoc i dopie-
cyficznej pracy, jeśli myśli, że oto zaczęła ro później człowiek może myśleć o sobie.
się dla nich i ich pupilów sielska zabawa, W tej służbie bardzo trudno o zastęp-
jest w błędzie. Bycie opiekunem i przewod- stwo. Jest zasada, że psem opiekuje się tyl-
nikiem psa to trudna rola. W Mimo że żołnierze ko jeden człowiek. Jedynie
tandemie pies–człowiek w bardzo wyjątkowych sy-
czworonóg ma większe pra- uważają, iż to oni tuacjach psa może wypro-
wa i przywileje niż przewod- wadzić na wybieg (jeśli
wybrali psy,
nik. zdoła) lub nakarmić ktoś
Dzień podoficerów za- naprawdę to psy inny. I nie chodzi tutaj o re-
czyna się o szóstej. Najpierw gulamin, ale o to, aby pies
spacer, biegi i harce ma pies. wybierały ich. Pies przyzwyczajony był tylko
On także jako pierwszy je potrafi wyczuć do jednego opiekuna, aby
śniadanie. Dopiero później nikt obcy nie mieszał mu
przewodnik może pomyśleć charakter człowieka w głowie.
o sobie. Dzień szkoleniowy to wytężona Właśnie dlatego saperzy, jadąc na week-
praca. Żmudne treningi trwają godzinami. endy do domów, podopiecznych zabierają
Psy są szkolone w swojej specjalności – ze sobą. Plutonowy Lis raz nie mógł za-
wykrywaniu materiałów wybuchowych i brać Dany. Gdy po kilku dniach wrócił, za-
broni. Przewodnicy pod okiem doświad- uważył, że pogniewała się na niego. Nie
czonych funkcjonariuszy Straży Granicz- chciała pracować, była nieposłuszna i kil-
nej uczą się kierować czworonogami, ro- ka dni zajęło przekonywanie, że opiekun
zumieć ich zachowania, charakter, język wcale nie chciał jej porzucić ani zrobić
ruchów. Gdy nie ma zajęć praktycznych, krzywdy.
psy odpoczywają. Podoficerowie poznają Jak nieoficjalnie wiadomo, po zakończe-
wtedy w salach wykładowych m.in. zagad- niu szkolenia zespół saperski z psami ma
nienia weterynaryjne, żywieniowe, techni- dołączyć do pododdziałów szykujących się
ki pracy z psem. do drugiej zmiany misji afgańskiej. Jest to
Kurs przewidziany jest na pół roku. To uzasadnione. Tam psy będą mogły wyka-
czas, w którym człowiek musi poznać zać się umiejętnościami, wspierać węchem
nr 24/2007

wania narkotyków, materiałów wybuchowych
i broni oraz ukrytych osób. Ośrodek współpra-
cuje z podobnymi placówkami w różnych kra-
żołnierzy. Działanie na punktach kontrol-
nych, sprawdzanie pomieszczeń w poszu-
kiwaniu materiałów wybuchowych i broni
to czynności, które ich tam czekają.
A jeszcze w tym roku MON ma zaku-
pić kolejnych siedem psów. W Wojskach
Lądowych ma powstać pluton liczący trzy
zespoły po czterech przewodników z psem.
Gdy czworonogi sprawdzą się w misji wo-
jennej, niewykluczone, że stworzone zo-
staną kolejne plutony. Działanie pierwsze-
go z zespołów na misji posłuży jako wy-
kładnia do tworzenia kolejnych. Zdobyte
przez plutonowego Lisa i jego podwład-
nych doświadczenia w Afganistanie mają
być wykorzystane do dalszego szkolenia.
Pomysł użycia psów w wojsku, mimo że
nienowy (w wielu armiach psy służą od
dawna), zasługuje na uznanie. Jednak tak
szybkie wprowadzenie go wywołuje wie-
le dylematów. Chcąc efektywnie korzystać
z psich nosów, należy stworzyć czworono-
gom właściwe warunki. Pies potrzebuje od-
powiedniego kojca, najlepiej z ograniczo-
nym dostępem ludzi, miejsca do biegania,
stałej opieki doświadczonego weterynarza
znającego się na psach specjalistach. Tego
w wojsku nie ma.
Ponadto, o czym wielu dowódców nie
wie, pies musi być odpowiednio karmio-
ny. Nie wchodzą w grę resztki z żołnier-
skiej kuchni, lecz odpowiednio gotowane,
wysokokaloryczne posiłki. Jednym słowem
– odrębna psia kuchnia. Jak zapewnił
płk Waldemar Zakrzewski, dowódca bry-
nr 24/2007
jach. W zakresie weterynarii współpracuje ści-
śle z Wydziałem Medycyny Weterynaryjnej
Akademii Rolniczej we Wrocławiu.
gady z Kazunia, jednostka już przygotowu-
je się na przyjęcie psów.
Pragmatyka czterech nóg
Skoro mamy już psy, czas najwyższy,
aby powstały jasne przepisy dotyczące
ich służby, a także służby przewodników.
Podoficerowie opiekujący się czworono-
gami zastanawiają się na przykład, czy
podobnie jak w Straży Granicznej otrzy-
mają odpowiedni dodatek finansowy. Jak
powiedział dowódca jednostki, o czymś
takim nie pomyślano. Czyżby więc woj-
skowi przewodnicy jako jedyni w służ-
bach mundurowych kraju mieli pracować
na innych zasadach? Cieszy fakt, iż kon-
struując etaty w plutonie, pomyślano
o możliwości rozwoju i awansu przewod-
ników. Dzisiejszy kapral-przewodnik
może liczyć po jakimś czasie dobrej służ-
by na wyższy etat.
Dobrymi wzorcami w pracy z psami słu-
ży Straż Graniczna. Warto, a nawet trzeba
poznać je, i we właściwy sposób sprowa-
dzić na grunt armii. Po co wyważać otwar-
te drzwi i tworzyć nowe przepisy, skoro za-
przyjaźniona służba ma gotowe, od lat
sprawdzone? A jeśli już mowa o Straży
Granicznej i Ośrodku Tresury Psów w Lu-
baniu – jego komendantowi płk. Leopol-
dowi Pyrakowi oraz wszystkim funkcjona-
riuszom i pracownikom należą się podzię-
kowania za doskonale przygotowane szko-
lenie i bardzo dobrą współpracę z woj-
skiem. 
Psi los
P ierwsza wzmianka o psiej służ-
bie w armii pochodzi z wojen
peloponeskich w IV w. p.n.e. Sorter
był jednym z 50 psów legionu stró-
żującego na brzegu morza, pilno-
wał Koryntu przed desantem okrę-
tów z Aten. Jako jedyny przeżył
rzeź urządzoną czworonożnym
strażnikom przez wojska ateńskie
i przybiegł do miasta, by uprzedzić
mieszkańców o ataku przeciwnika.
Przez wieki psy służyły w różnych ar-
miach, pełniąc najczęściej funkcje
wartownicze.
W II Rzeczypospolitej wykorzystywa-
no je w armii również jako psy mel-
dunkowe, amunicyjne i sanitarne.
Bardzo dużo psów służyło w armii
amerykańskiej podczas wojny
w Wietnamie. Były dzielne i rato-
wały życie żołnierzom. W USA
w 1973 r. powołano nawet organi-
zację społeczną o nazwie Vietnam
Dog Handler’s Association (VDHA),
która postawiła sobie za cel należy-
te traktowanie czworonożnych bo-
haterów po służbie oraz odpowied-
nie ich uhonorowanie.
W 2000 r. wystawiono psom
z Wietnamu dwa pomniki. Jeden
zobaczyć można na terenie bazy
wojskowej Fort Benning w Georgii,
gdzie szkolono psy na potrzeby
ekspedycji wojskowej do Azji, drugi
w Riverside w Kalifornii. Trwają sta-
rania o wzniesienie jeszcze jedne-
go pomnika upamiętniającego
wszystkie psy, które oddały życie,
służąc Ameryce.
Polska Zbrojna 31
NASZYM OKIEM

Koniec maja był okresem intensywnych ćwiczeń

dla naszej armii. 24 maja Siły Powietrzne
rozpoczęły ćwiczenia „Orzeł 2007”, a cztery dni
później dołączyli do nich marynarze w ramach
manewrów „Rekin 2007”. Oba ćwiczenia zostały
połączone w ramach scenariusza fikcyjnej wojny
między Wislandią a Baltą.

32 Polska Zbrojna nr 24/2007


Stroną atakującą była
Balta, zgłaszająca preten-
sje terytorialne o złoża ro-
py naftowej na Bałtyku.
Z kolei Wislandia, członek
sojuszu Euroland, została
zmuszona zbrojnie bronić
swych wybrzeży. Głów-
nym terenem ćwiczeń był
Centralny Poligon Sił Po-
wietrznych koło Ustki.
MW zaangażowała w nie
większość swych sił, m.in.
niszczyciel min ORP „Me-
nr 24/2007
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (6)
NORBERT BĄCZYK
wa”, korwetę zwalczania prowadziły pozorowane
okrętów podwodnych ORP walki powietrzne, a waż-
„Kaszub”, okręt podwod- nym elementem ćwiczeń
ny ORP „Kondor”, śmi- były ataki szturmowych Su-
głowce W-3RM Anakon- 22 na cele morskie. W ra-
da i samoloty An-28 B1R, mach ćwiczenia „Orzeł
a przede wszystkim trzy 2007” zaangażowano żoł-
okręty rakietowe ORP nierzy z 3 Warszawskiej
„Grom”, ORP „Rolnik” Brygady Rakietowej Obro-
i ORP „Metalowiec”. Do ny Powietrznej. Dywizjony
walki stanęli też piloci rakietowe z samobieżnymi
MiG-29 oraz Su-22, głów- zestawami S-125SC Newa
nie z 1 Brygady Lotnictwa intensywnie ostrzeliwały
Taktycznego. Samoloty lotnictwo agresora.
Polska Zbrojna 33
WOJSKA LĄDOWE
BOGUSŁAW POLITOWSKI
Sudety to nie Hindukusz,
ale i tutaj można uczyć się
taktyki walki w górach.
Szkoda tylko, że pod
Śnieżką jest tak mało
jaskiń.
Rosomakiem
pod górę
Żołnierze z 17 Wielkopolskiej Brygady
Zmechanizowanej z Międzyrzecza, którzy
jesienią w składzie drugiej zmiany polskie-
go kontyngentu trafią do Afganistanu,
przez ostatnie dwa tygodnie szkolili się
w górach. Najpierw w okolicach Zieleń-
ca w Górach Orlickich na wysokości
800–900 m n.p.m., a później w okolicach
Szklarskiej Poręby na wysokości ok.
1500 m n.p.m. Czy było to potrzebne?
Tak, bowiem w Afganistanie jedna z baz
Polaków położona jest nawet tysiąc metrów
wyżej.
Argumentów za takim szkoleniem jest
dużo. Pierwszy dotyczy kierowców
KTO. Oni doskonale wiedzą, że teore-
tycznie nie można się nauczyć jeździć
w górach. Dopiero samodzielne prowa-
dzenie wielotonowego pojazdu po stro-
34 Polska Zbrojna
mym zboczu lub wielokrotny przejazd
Rosomakiem wąską i krętą drogą nad
przepaścią dają wprawę i opanowanie.
Dla załóg obserwacja w takich warun-
kach, wykrywanie celów w górze i pro-
wadzenie o gnia jest tym, czego nie na-
uczą się na równinnych poligonach.
Szkolenie drużyn bojowych desantu-
jących się z KTO w górach ma równie
duże znaczenie. Po komendzie: „z wo-
zu” żołnierze często nie mają możliwo-
ści typowego zajęcia stanowisk z obu
stron pojazdu. Z jednej strony jest zwy-
kle przepaść, z drugiej – strome zbocze.
Opanowanie sztuki wybierania i zajmo-
wania stanowisk ogniowych w takich
warunkach nie jest łatwe. Podobnie jak
prowadzenie skutecznego ognia, gdy
przeciwnik atakuje z góry. Zgranie ze-
społu może przesądzić o życiu lub
śmierci.
W Afganistanie przeważają góry. Dru-
żyny bojowe na Rosomakach faktycznie
nie będą tam zdobywały szczytów. Jed-
nak umiejętności zdobyte koło Zieleńca
mogą się przydać, gdy przyjdzie im dzia-
łać na terenach przedgórza i w niższych
partiach gór.
MANEWRY NA LINIE
Wiele kontrowersji budzi szkolenie
zmechanizowanych w technikach lino-
wych. Żołnierze z 17 BZ nie są w końcu
piechotą górską i nie będą raczej działa-
li alpinistycznie. Jednak oni sami uwa-
żają, że to, czego nauczyli się podczas
dwóch tygodni od instruktorów GOPR-u
i jednostek specjalnych, zawsze się mo-
że przydać. Na dowód podają scenariusz
możliwej sytuacji bojowej.
– Załóżmy, że w terenie górskim dru-
żyna wpadła w zasadzkę. Bronimy się,
ale siły talibów są przeważające. Napast-
ników mamy z każdej strony. Droga od-
wrotu prowadzi tylko w tył, ale tam jest
przepaść. Jeszcze dwa tygodnie temu nie
wiedzielibyśmy, co zrobić. Teraz, po gór-
skim szkoleniu, znamy podstawy. Ewa-
kuowalibyśmy się za pomocą lin. Mało
tego – wiemy nawet, jak po linie zwieźć
na dół rannego, a nawet, jak tę linę od-
zyskać – argumentują. W drugim scena-
riuszu, aby uciec z zasadzki, trzeba
wspiąć się po linie na stromą skałę, gdyż
tylko tą drogą można dostać się na bez-
pieczny teren.
nr 24/2007
FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA

Faktycznie, taka argumentacja jest sen-
sowna. Innym ważnym elementem treno-
wanym w górach przez żołnierzy było za-
kładanie tzw. poręczówek. Tam, gdzie
ścieżki są wąskie, strome i kamieniste,
wchodzenie z pełnym obciążeniem i uzbro-
jeniem może być niebezpieczne. Zastoso-
wanie poręczówek z pewnością ułatwi
wspinanie i uczyni je bezpieczniejsze.
Szkolenie przez prawdziwych ludzi
gór, obeznanych z technikami linowymi,
zakładało używanie przez żołnierzy kom-
pletu wyposażenia wspinaczkowego.
Trenowano jednak także wariant skrajny
– zastępczy, gdy do wejścia czy zjazdu
używa się tylko liny i karabińczyka.
– W Afganistanie nie będziemy ciągle
nosili pełnego sprzętu wspinaczkowego.
śmy się, jak pomóc rannemu z przebitym
kulą płucem czy oderwaną przez minę
częścią nogi lub jak reanimować kolegę,
którego serce przestało bić – tłumaczy
jeden z żołnierzy.
Ratownicy GOPR oraz instruktorzy
komandosi uczyli żołnierzy również by-
towania w górach. Aby urealnić szkole-
nie, w okolicach Zieleńca – mimo że to
teren nadgraniczny – wojsko dostało zgo-
dę na używanie środków pozoracji pola
walki. I choć wydaje się to mało istotne,
poznanie akustyki gór, wprawa w rozpo-
znawaniu, skąd padają strzały, jakie echo
daje dany rodzaj broni, też mogą pomóc
żołnierzom w przyszłości.
Jedyne, czego zdaniem żołnierzy by-
ło za mało podczas manewrów, to ćwi-
FLESZ
KIELCE. Doświadczenia z misji pokojowych
ONZ PKW UNDOF w Syrii i Izraelu oraz PKW
UNIFIL w Libanie były tematem konferencji,
która 29–30 maja odbyła się w Centrum
Szkolenia na potrzeby Sił Pokojowych.
Poświęcona była przygotowaniu i realizacji za-
dań mandatowych przez kontyngent wojsko-
wy, posłużyła również wymianie doświadczeń
z uczestnikami misji.
KRAKÓW. Od 25 maja dowódcą
16 Batalionu Powietrznodesantowego jest
ppłk Leon Stanoch, który zastąpił ppłk. Adama

Zmechanizowani
nie będą
w Afganistanie zdoby-
wać najwyższych szczytów,
ale umiejętność zjazdu
lub wspinaczki może Stępnia. – Dowódca jest tak mocny, jak mocni
im czasem urato- są jego podwładni – podkreślił ppłk Stępień.
wać życie
NOWY TARG. Obchody Święta 21 Brygady
Strzelców Podhalańskich odbyły się 26 maja
na Rynku Nowego Targu. Podczas uroczysto-
ści jej dowódca gen. bryg. Janusz
Bronowicz nadał tytuł „Honorowy
Podhalańczyk”: metropolicie krakowskiemu
kard. Stanisławowi Dziwiszowi, biskupowi po-
lowemu WP gen. dyw. Tadeuszowi Płoskiemu
i rektorowi Podhalańskiej Państwowej Wyższej
Szkoły Zawodowej prof. dr. hab. Stanisławowi
Andrzejowi Chodorowiczowi.

TRENCIN. Na zaproszenie gen. dyw. Jana

Każdy z nas i tak, wychodząc na akcję,
będzie miał dosyć obciążenia. Jednak na
tym szkoleniu nauczyłem się, że do zje-
chania z 20-metrowej ściany wystarczy
mi 35 metrów liny i karabińczyk. Aby
wdrapać się na tej samej wysokości ska-
łę, potrzebowałbym dodatkowo kawałka
mocnej sznurówki – argumentuje jeden
z żołnierzy.
JASKINIOWCY
Szkolenie w górach było okazją do na-
uki udzielania pierwszej pomocy. Zaję-
cia także prowadzili ratownicy GOPR.
Jak powiedział jeden z żołnierzy, wszyst-
ko było na poważnie, z symulacjami ran,
jakie mogą powstać w walce.
– Nie uczono nas obwiązywania zwich-
niętej nogi czy skaleczonej ręki. Uczyli-
czenia dotyczące specyfiki poruszania
się w górskich jaskiniach. Co prawda
były zajęcia w jaskini kamieniołomu
Roguszka koło Konradowa oraz w ja-
skiniach pouranowych koło Kletna, ale
według żołnierzy takich zajęć powin-
no być więcej. Ćwiczono wchodzenie
do jaskiń ciasnym wejściem i ewakuo-
wanie z nich rannych, ale szkolenia
w ich przeszukiwaniu, w działaniach
taktycznych we wnętrzu góry było za
mało. Zdobywanie budynków i ich
przeszukiwanie żołnierze ćwiczą już
rutynowo. To jednak nie to samo co pe-
netrowanie podziemnych korytarzy,
pełnych zakamarków, wnęk, stalakty-
tów i stalagmitów. Góry Afganistanu
pełne są jaskiń, które terroryści chętnie
wykorzystują jako kryjówki.
Kacmara 24–26 maja dowódca ŚOW
gen. dyw. Fryderyk Czekaj wraz z grupą ofi-
cerów z Dowództwa ŚOW złożył wizytę
w Dowództwie Sił Szkolenia i Wsparcia
Armii Słowackiej w Trencinie, którego do-
wódcą jest właśnie gen. Kacmar. Celem
było nawiązanie współpracy pomiędzy
dowództwami.
WROCŁAW. Struktura i zadania ŚOW oraz za-
dania Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego
i Urzędu Wojewódzkiego w systemie reagowa-
nia kryzysowego to zagadnienia, z jakimi zapo-
znał się przebywający 30–31 maja we
Wrocławiu zastępca dowódcy III Okręgu
Wojskowego Niemiec z Erfurtu płk Reinhard
Golks.
 Oprac. G.P.

nr 24/2007 Polska Zbrojna 35

AAAAAAA
SIŁY POWIETRZNE
DODATEK AAAAAAAAAAAAAAAAAAA

– Kaprale, plutonowi, Ta zmiana to wynik starzejącego się
sprzętu. W 2009 r. skończy się resurs czę-
sierżanci, przybywajcie ści używanych tu rakiet typu Krug. Pozo-
– zachęca dowództwo stałe dywizjony będą funkcjonowały w do-
tychczasowych strukturach. Podobnie
brygady. – Nie za te sztab. A kadra rozformowanego dywizjo-
pieniądze – odpowiadają nu zostanie rozdzielona do pozostałych
potencjalni zainteresowani. pododdziałów. To pomoże ukompletować
obsadę stanowisk w jednostce, bo już teraz
nych zadań – twierdzi płk Mordacz. Jed-
nostka eksploatuje sprzęt, który wymaga
odpowiedniej liczby personelu. A trudno,
aby jeden człowiek wykonywał obowiąz-
ki w trzech miejscach i za trzech, i to bez
dodatkowych gratyfikacji. Z brygady ucie-
kają podoficerowie obawiający się zmian
emerytalno-pragmatycznych. A gdy od-
chodzą, pojawia się problem, jak utrzymać

J
ednostka wciąż kojarzona jest
z sepsą, która rok temu przynio-
sła jej złą sławę. Niesłusznie.
61 Skwierzyńska Brygada Ra-
kietowa Obrony Powietrznej to
typowy związek taktyczny. Bo-
ryka się z kłopotami kadrowymi, ale poza
tym działa bez problemów. Nawet czeka-
jące ją w 2009 r. przeformowanie na pułk
nikogo nie przeraża. – Oprócz zmiany za-
szeregowania stanowisk dowódcy i zastęp-
cy, pozostali nic nie stracą. Tylko jeden dy-
wizjon zostanie zlikwidowany – mówi do-
brakuje jej ponad 70 żołnierzy zawodo-
wych, oficerów i podoficerów. Dziś waka-
ty wymuszają przygotowywanie kadry
z jednostki w drugiej czy trzeciej specjal-
ności na czas pracy bojowej. Kadra zaka-
suje rękawy i ciężko pracuje. – Uczestni-
czę w pracy bojowej stacji, jestem też za-
angażowany w demontaż anteny stacji ra-
diolokacyjnej i przygotowanie jej do trans-
portu – mówi kpt. Arkadiusz Kling.
Interes w karaniu
– W normalnych warunkach pokojo-
wych przy tych wakatach brygada nie jest
sprzęt w sprawności. Technik w stopniu ka-
prala czy plutonowego musi się uczyć kil-
ka lat, by opanować to rzemiosło. Gdy się
już nauczy – po trzech latach – powinien
być awansowany, objąć inne stanowisko.
Może w interesie jednostki należałoby go
ukarać i zostawić na następną kadencję na
tym samym stanowisku. Co więc robić?
Myśleć o sprzęcie i zadaniach czy o lu-
dziach? Przecież tak dłużej pracować się
nie da. Ale dziennikarzowi żołnierze się
nie skarżą. – O brakach kadrowych wie Do-
wództwo Sił Powietrznych i alarmuje od-
powiednie władze wojskowe – informuje

Wakaty w ko
wódca płk Stefan Mordacz. w stanie wykonać w 100 proc. postawio- rzecznik SP mjr Wiesław Grzegorzewski.

PIOTR LASKOWSKI

EKSPERT
Płk Stefan
Mordacz,
dowódca
61 Skwierzyńskej
Brygady Rakietowej
Obrony Powietrznej:
– W normalnych warunkach pokojo-
wych przy tych wakatach brygada
nie jest w stanie wykonać w 100 proc.
postawionych zadań.

Gorsze żony
G dy skwierzyńskie zakła-
dy zwalniały pracowni-
ków, żony żołnierzy traciły za-
jęcie w pierwszej kolejności.
– Mówią: wy macie pienią-
dze. Wolimy wziąć na etat
kogoś innego – mówi
płk Mordacz, akcentując, iż
z wieloma żonami wojsko-
wych jest tak, że jeżeli nie
zatrudni się ich w jednostce,
to w mieście nikt im nie da
pracy. Dowódca nie wyobra-
ża sobie, by żony wojsko-
wych, a nawet własną, także
zatrudnioną w jednostce,
traktować w pracy lepiej od
innych. Są one często na
ostatnim miejscu w kolejce
do wyróżnień. I to też jest
problem.

36 Polska Zbrojna nr 24/2007

 FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
Do niedawna młodzi szukali w wojsku
stabilności i ostoi. Ten czas się skończył.
W Skwierzynie panuje ponad dwudzie-
stoprocentowe bezrobocie, a młodzież
zamiast służby wojskowej woli saksy.
I emigruje. Za granicą można zarobić
więcej niż ok. 1800 zł brutto, a na tyle
może liczyć szeregowy zawodowy. Choć
są wyjątki, jak plut. Dariusz Tomaszyk,
dowódca obsługi stacji dowodzenia, dla
którego praca jest pasją. Ale jak długo
jeszcze entuzjaści będą gotowi służyć za
niewygórowane pieniądze?
W Skwierzynie kadrowcy i dowódcy
próbują werbować żołnierzy kończących
służbę zasadniczą. Kuszą ich zwrotem
kosztów za kurs prawa jazdy, bo mają
wolne etaty kierowców. Jednostka orga-
nizuje też za własne pieniądze kursy ope-
ratorów sprzętu ciężkiego i spawaczy, by
pozyskać personel w tych specjalnoś-
ciach. – Gdyby wojsko zapewniało do-
bry start życiowy, to pewnie bym został.
Teraz to mi się nie opłaca – wyjaśnia
koszarach
nr 24/2007
jeden z żołnierzy, chcący zachować ano-
nimowość. Skutek jest taki, że z 24 sta-
nowisk szeregowych zawodowych wa-
kuje 14. Wolnych pozostaje też około
50 miejsc dla podoficerów. Wcale nie
z winy sepsy.
Krug
Z rakiet tego typu można strzelać do
wszystkiego, co lata na wysokości od 150
do 24 tys. m i nie przekracza prędkości
800 m/s. Przeciwlotnicy ze Skwierzyny
mogą więc na poligonie w Wicku Mor-
skim ćwiczyć się w zestrzeliwaniu rakiet
odpalanych z samolotów i okrętów. Co
dwa lata brygada wystrzeliwuje tam od
czterech do sześciu rakiet. Nowa taka ra-
kieta kosztowałaby około 7 mln zł. Bry-
gada w 2009 r. zamieni się w pułk. Po-
zostaną w niej wtedy dwa dywizjony
z Krugami (resurs do 2012 r.) i dywizjon
artylerii. Jednostkę w dalszej perspekty-
wie czeka więc przezbrojenie. Może
w zestawy Patriot?

PIOTR LASKOWSKI (5)
Do niedawna młodzi szukali
w wojsku stabilności i ostoi.
Ten czas się skończył.
W Skwierzynie
panuje ponad-
dwudziestoprocentowe
bezrobocie, a młodzież
zamiast służby wojskowej
woli saksy. I emigruje
FLESZ
BYDGOSZCZ. W Dowództwie 2 Brygady
Radiotechnicznej 21–23 maja odbyła się
kontrola problemowa. Obejmowała m.in.
sprawdzenie procedur zarządzania techni-
ką radiolokacyjną, szkolenie operacyjne,
przestrzeganie przepisów kadrowych
i kształtowanie dyscypliny wojskowej.
Wyniki pokazały, że b rygada zasługuje na
uznanie, a kadra i żołnierze prezentują wy-
soki poziom wyszkolenia i zaangażowania.
KRAKÓW. Z inicjatywy Towarzystwa
Przyjaciół Prokocimia im. Erazma i Anny
Jerzmanowskich 27 maja, w 5. rocznicę od-
słonięcia pomnika Lotników, wmurowano
tablicę z nazwiskami lotników Prokocimia
walczących na frontach II wojny światowej
w kraju i za granicą. W uroczystości uczest-
niczyli m.in. żołnierze z 8 Bazy Lotniczej
i 13 Eskadry Lotnictwa Transportowego,
kombatanci, organizacje cywilne, rodziny
lotników, mieszkańcy Prokocimia
i Krakowa.
KRAKÓW. 8 Baza Lotnicza, 13 Eskadra
Lotnictwa Transportowego i Grupa
Poszukiwawczo-Ratownicza były 25 maja
gospodarzami Dnia Otwartych Koszar.
Zorganizowano go, wychodząc naprzeciw
dużemu zainteresowaniu lotnictwem woj-
skowym wśród młodzieży szkolnej.
Uczestnicy imprezy mogli m.in. zwiedzić
Salę Tradycji Krakowskiego Lotnictwa
Wojskowego w Klubie Garnizonowym
Kraków Balice; wziąć udział w statycznym
pokazie statków powietrznych 13 eltr i śmi-
głowców ratowniczych GPR (Mi-8 i Mi-2)
oraz w pokazie broni strzeleckiej i sprzętu
specjalistycznego.
POZNAŃ. Mistrzostwa Wojska Polskiego
w tenisie ziemnym kadry zawodowej po-
nownie zorganizowali lotnicy z Poznania.
Tegoroczne odbyły się 21 maja–1 czerwca
na kortach Zespołu Sportowego Sił
Powietrznych. Gości i blisko 140 zawodni-
ków powitał przedstawiciel szefa Sztabu
Generalnego WP gen. broni Lech Konopka.
Oprac. G.P.
Polska Zbrojna 37
MARYNARKA WOJENNA

WIELKIE
MARIAN KLUCZYŃSKI

odkażanie Ostatnią fazą największego tegorocznego ćwiczenia morskiego „Rekin 2007”

było odkażanie okrętów powracających z morza. W Helu zajęli się tym chemicy
z 55 Kompanii z Rozewia. Pierwszy odkażanie przeszedł zbiornikowiec
ORP „Bałtyk”. Pokład i urządzenia najpierw spłukano wodą. Zajęła się tym
drużyna pomp motorowych mat Anny Kiedrowskiej. Następnie do zbiornikowca
podjechały specjalne samochody wyposażone w instalacje do dokładniejszego
odkażania okrętu. W tym czasie także załoga została poddana specjalnym
zabiegom odkażającym. Po odejściu „Bałtyku” do nabrzeża helskiego portu
zacumował ORP „Hydrograf”, a następnie korweta ZOP ORP „Kaszub”, które
przeszły podobne zabiegi.

38 Polska Zbrojna nr 24/2007

 FLESZ
GDYNIA. Archiwum Marynarki Wojennej
w Gdyni obchodziło 28 maja jubileusz
60-lecia powstania. Na uroczystości przybyli
m.in. dowódca MW admirał floty Roman
Krzyżelewski, kierownicza kadra Centralnego
Archiwum Wojskowego oraz archiwiści z ar-
chiwów rodzajów sił zbrojnych, których powi-
tał kierownik gdyńskiej placówki
kmdr ppor. Waldemar Kordula. W 2001 r.
patronem instytucji został komandor

MARIAN KLUCZYŃSKI (4)

Bohdan Wroński. Zasoby tej placówki to do-
kumentacja wytworzona od 1945 r. – ponad
111 000 jednostek archiwalnych, czyli pra-
wie 3300 metrów bieżących akt.

GDYNIA. W nocy z 29 na 30 maja śmi-

głowiec W-3RM Anakonda z 28 Eskadry
Lotniczej Marynarki Wojennej przetrans-
portował z Bydgoszczy do Kliniki
Kardiochirurgii Akademii Medycznej
w Gdańsku serce do przeszczepu.
Oczekiwał na nie 25-letni mężczyzna.

GDYNIA. Ośrodek Szkolenia Żeglarskiego

Marynarki Wojennej obchodził 28 maja
60-lecie działalności. W południe, w ba-
senie jachtowym w Gdyni, kadra i pra-
cownicy ośrodka oraz zaproszeni goście
wzięli udział w uroczystej zbiórce.
Wcześniej, na jachtach ośrodka, podnie-
siono galę banderową.

GDYNIA. W Akademii Marynarki

Wojennej odbyła się 25–26 maja
V Międzynarodowa Konferencja Naukowa
w zakresie Zarządzania Kryzysowego na
temat: „Inżynieria bezpieczeństwa
– standardy kształcenia”. Konferencja
objęta została honorowym patronatem
ministra obrony narodowej, ministra
spraw wewnętrznych i administracji oraz
szefa Obrony Cywilnej Kraju.

USTKA. 25 maja grupa osób niepełno-

sprawnych, marynarze, komenda
Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej
oraz władze samorządowe miasta i gminy
Ustka spotkały się na pikniku integracyj-
nym zorganizowanym przez Centrum
Charytatywno-Społeczne Caritas
Ordynariatu Polowego WP.
Oprac. G.P.

nr 24/2007 Polska Zbrojna 39

 WOJSKO LUDZIE
BOGUSŁAW POLITOWSKI

Takich jak on
mamy w wojsku
już prawie
dziesięć tysięcy.
Kim są, czym
żyją, kogo
kochają?

Zwykły
żołnierz BOGUSŁAW POLITOWSKI

40 Polska Zbrojna nr 24/2007

S
tarszy szeregowy zawodowy
Daniel Olszak, dla kumpli
Olo, żyje prostym, żołnier-
skim życiem. Służy i słucha
rozkazów. Od dziecka cią-
gnęło go do munduru. Po
technikum ogrodniczym nie myślał
o uprawianiu kwiatów czy warzyw. Gdy
w styczniu 2002 r. wezwano go do WKU,
bez wahania wziął bilet i stawił się w No-
wym Glinniku w 7 dywizjonie lotniczym
25 Brygady Kawalerii Powietrznej. Po ro-
ku służby zasadniczej – walcząc z obawa-
mi matki, wsparty dumą ojca – postano-
wił związać się z wojskiem na stałe. Zo-
stał nadterminowym.
Kilka lat po tamtej decyzji, w rozmo-
wie na wędrzyńskim poligonie, w chwi-
li przerwy między szkoleniem nocnym
a dziennym, tamte szczenięce wojsko-
we lata wspomina z uśmiechem. Pod-
jął decyzję, którą nadal uważa za słusz-
ną, mimo że nie wiedział, co znaczy
być żołnierzem.
DYLEMATY
Rozpoczęła się operacja w Iraku. I pierw-
sza poważna decyzja: jechać? Pierwsza
zmiana, w której nikt do końca nie wie-
dział, o co chodzi. Pamięta, że wyjazd po-
traktował trochę jak wycieczkę. Z zacieka-
wieniem oglądał palmy w Kuwejcie, chło-
nął egzotykę regionu. Nie trwało to jednak
długo. Któregoś dnia nagle zrozumiał, że
znalazł się na wojnie. Że w tym miejscu
nie strzela się ze ślepaków, a honkery to
wozy bardziej rolnicze niż bojowe.
W Karbali, pierwszy raz strzelając, za-
miast pustego przedpola i tekturowych
tarcz widział w celowniku ulice, domy
i uzbrojonych ludzi. Przekonał się, że ka-
waleria powietrzna rzucana jest do naj-
trudniejszych akcji.
– Po Iraku człowiek inaczej myśli,
inaczej patrzy na życie – bardziej je ce-
ni. Świadomość, że można zginąć na
obcej ziemi, ciągła adrenalina, to zmie-
nia charakter. Chroniąc VIP-a, wcho-
dząc z nim w tłum rozwrzeszczanych,
nr 24/2007
wrogo nastawionych i uzbrojonych Ara-
bów, nie ma czasu myśleć o rodzinie.
Wtedy zmysły wyostrzają się, człowiek
jest jak automat. Dopiero po akcji, w ba-
zie, gdy już jest bezpiecznie, wyjmuje
się zdjęcia, tęskni – wyznaje.
Daniel lubi szkolenie. Nie przepada
natomiast za pełnieniem służb podczas
poligonu. Gdy koledzy strzelają, uczą
się „czyszczenia” budynków, pędzą
w konwoju po bezdrożach, a on musi
odbierać telefony, czuje, że coś traci.
Po pierwszej irackiej zmianie postano-
wił zostać szeregowym zawodowym. Za-
czął studia, bo nie ma zamiaru wiecznie
służyć w tym stopniu. Na pedagogice,
w prywatnej uczelni, studiuje prewencję
i patologię. W marzeniach widzi siebie
w szkole oficerskiej. Chce dowodzić.
Wie, że gdy się bardzo czegoś pragnie,
marzenia się spełniają.
Tak jak to, aby z kolejnej, czwartej
zmiany wrócić szczęśliwie. Zapewne po-
mogły trochę talizmany, w które przed
wyjazdem zaopatrzyła go rodzina. Może
to sprawa żołnierskiego szczęścia, a mo-
że modlitwy Marty, która zjawiła się na-
gle i na stałe zagościła w jego życiu.
Gdy w poligonowym baraku rozmo-
wa schodzi na drugą zmianę iracką,
Daniel milknie. Ucieka gdzieś wzro-
kiem. Odnoszę wrażenie, że myślami
wrócił na piaski pustyni. Jakby znów
słyszał komendy, widział rozbity ame-
rykański śmigłowiec, noc, strach...
Później enigmatycznie wspomina o wi-
zycie w Warszawie, gdzie dowódca
Wojsk Lądowych wręczył mu pismo
pochwalne i nagrodę.
DLA DANIELA BYĆ
ŻOŁNIERZEM TO ZASZCZYT.
TO ZNACZY SZKOLIĆ SIĘ
I BYĆ SKUTECZNYM,
GDY PRZEŁOŻENI
POSTAWIĄ ZADANIE
MARTA wie, że nie
jest łatwo mieć
chłopaka żołnierza.
Nie może się jednak
pogodzić z tym, że
latem znów wybiera
się do Iraku. Do tego,
że znów będą
w rozłące,
przygotowywał ją
bardzo powoli.
Dla Daniela być żołnierzem to zaszczyt.
To znaczy szkolić się i być skutecznym,
gdy przełożeni postawią zadanie. To wysi-
łek i ofiarność. Odwaga, gdy trzeba sko-
czyć ze spadochronem, a nad głową świsz-
czą pociski, i wtedy, gdy się widzi, że z roz-
bitego Skorpiona sanitariusze wynoszą ko-
legę, który przed chwilą zginął.
Kpt. Sławomir Chrobak, dowódca Da-
niela, mówi, że tacy ludzie to sól armii.
W takich jak Olszak widzi przyszłych
dowódców – oficerów.
MARTA
Czas na drugiej misji biegł szybciej.
Była już Marta. Były telefony, sms-y,
e-maile. W kieszonce na piersi nosił
zawsze jej zdjęcie. Zdaniem Daniela,
Marta ma mocny charakter. Studiuje na
tym samym kierunku i w przyszłości
chce pracować w policji. Mimo podob-
nych zainteresowań, gdy są razem, nie
rozmawiają o służbie.
Na kilka dni przed powrotem, kiedy
już nie mogła się go doczekać, on celo-
wo wysyłał tylko lakoniczne sms-y, że
już niedługo... Denerwowała się, że nadal
jest na wojnie, że coś się stało. Aż z bu-
kietem czerwonych róż zapukał niespo-
dziewanie do drzwi.
Marta wie, że nie jest łatwo mieć
chłopaka żołnierza. Nie może się jed-
nak pogodzić z tym, że latem on znów
wybiera się do Iraku. Do tego, że znów
będą w rozłące, przygotowywał ją bar-
dzo powoli. Wspomniał o tym raz, po-
tem znów. Pewnego wieczora powie-
dział wprost, że leci.
W baraku wędrzyńskiego poligonu
Daniel siedzi jak na szpilkach. Koledzy
zaraz jadą na szkolenie z Amerykanami,
i on też chce. Po chwili prosi o przysłu-
gę. Pyta, czy za naszym pośrednictwem
może coś przekazać Marcie.
Marto, z przyjemnością spełniamy
prośbę twojego chłopaka. Przeczytałaś
już o nim i o sobie. Jednak coś waż-
niejszego czeka Cię na innej, 62 stro-
nie naszej gazety... 
ARCH. DANIELA OLSZAKA (2)
Polska Zbrojna 41
WOJSKO LUDZIE
Czy podziela Pan opinię, że obronność
jest dziś modna jak nigdy dotąd?
– To jest pewne. Tym bardziej że 31 ma-
ja ub.r. bezpieczeństwo narodowe oraz bez-
pieczeństwo wewnętrzne zostały wpisane
na listę kierunków studiów. Nasz senat pod-
jął decyzję, że kierunek bezpieczeństwo
narodowe od nowego roku akademickiego
ruszy także w Szczecinie. Zgodnie z kon-
wencją bolońską, będzie obowiązywał sy-
stem 3+2+3. Czyli: trzy lata nauki do uzy-
skania licencjatu, kolejne dwa lata to ma-
gisterium, następne trzy – dla najlepszych
– to studia doktoranckie.
Są już chętni na nowy kierunek
studiów?
– Przypuszczam, że będzie ich znacznie
więcej niż miejsc. Do tej pory stronę inter-
netową poświęconą temu kierunkowi od-
wiedziło kilka tysięcy zainteresowanych.
Jednak w tym roku, niestety, przyjmiemy
na bezpieczeństwo narodowe jedynie
70 maturzystów.
Uderza Pan w czułe miejsce wojska...
– Ale tak jest! Nie oszukujmy się już, nie
łudźmy, że dyplom ukończenia wyższej
szkoły oficerskiej da w cywilu coś więcej
niż tylko rozczarowanie. Takie opinie sły-
szałem i nadal słyszę od byłych i obecnie
jeszcze pełniących służbę żołnierzy zawo-
dowych, którzy zainteresowali się moimi
studiami.
Ilu ich było?
– Do tej pory uzupełniające studia magi-
sterskie skończyło u mnie około 1200 osób,
głównie przedstawicieli służb munduro-
wych. Przynajmniej jedna trzecia z nich to
żołnierze zawodowi. Niektórzy poszli za cio-
sem i – nie zdejmując munduru – rozpoczę-
li studia doktoranckie. Mogę panu powie-
dzieć, że kilku z nich – m.in. były rzecznik
Wielonarodowego Korpusu Północ–
–Wschód – są już doktorami. Ten tytuł nauko-
wy uzyskał w Instytucie Historii US również
bardzo młody, bo tylko 32-letni oficer, który
teraz wyjechał na misję do Afganistanu.
Czy – Pana zdaniem – oni zabezpiecza-
ją sobie przyszłość?
– Przecież to jest oczywiste. Niedawno
do zakładu zgłosiło się kilku rezerwistów,
dla których – jako byłych dowódców z bar-
dzo dobrymi opiniami służbowymi – nikt
nie ma żadnej oferty pracy. Ci panowie
chcieliby „zrobić magistra” w ramach re-
konwersji i pytali, czy jest to możliwe? Od-
powiedzi muszą szukać gdzie indziej. Choć
akurat ja uważam, że armia powinna im
pomóc, że jest im to winna.
Jak Pan sądzi: dlaczego bezpieczeń-
stwem narodowym zajmują się coraz to
nowe uczelnie cywilne, a szkolnictwo
wojskowe jakby odpuściło sobie ten
temat?
– Chociaż szkolnictwo wojskowe obser-
wuję tylko z boku, nieraz również zadaję
sobie to pytanie.
I nie znajduje Pan odpowiedzi?
– Każdy chyba ją zna: z wyższym szkol-

Jedynie czy aż?

– Powtarzam: dostaliśmy limit 70 miejsc,
czyli bardzo mało. Gdy parę lat temu uru-
chamiałem w Szczecinie magisterskie stu-
dia uzupełniające na specjalizacji bezpie-
czeństwo narodowe, pierwszy rok rozpo-
czynało 180 słuchaczy.

Podobno te studia tworzył Pan przede

wszystkim z myślą o swoich kolegach
w mundurach?

Rozmowa z płk. rez. prof. dr. hab.

WIESŁAWEM WRÓBLEWSKIM,
kierownikiem Zakładu Badań
nad Konfliktami i Pokojem w
Instytucie Politologii Uniwersytetu
Szczecińskiego

– Wcale temu nie zaprzeczam. Byłem

żołnierzem zawodowym i wiem, na jakie
trudności napotykają w cywilu byli woj-
skowi szukający pracy. Wiem też, że zu-
pełnie inaczej są traktowani przez praco-
dawców, gdy piszą w swoim CV, że są ma-
gistrami politologii i specjalistami bezpie-
czeństwa narodowego bądź wywiadu kon-
kurencyjnego, bo i taką mamy specjaliza-
cję. Prawda jest bowiem taka, że dyplom
uczelni wojskowej z nieco enigmatycznym
tytułem inżyniera dowódcy na cywilnym
rynku pracy nie liczy się wcale i nie otwie-
ra żadnych drzwi.

42 Polska Zbrojna nr 24/2007

nictwem wojskowym stało się coś złego. 2002 r., okazało się, że Komitet Badań
Mam świadomość, że było ono nadmier- Naukowych nie prześle akademii
nie rozbudowane i miało za sobą lobby 3,5 mln zł, które WIH miał otrzymać
przeciwne wszelkim rewolucyjnym zmia- na działalność statutową jako placów-
nom. Dlatego w pewnym momencie sta- ka naukowa kategorii A, bo akademia
nęło w miejscu, przestało nadążać za po- była znacznie niżej notowana...
trzebami dnia dzisiejszego i – jakby tego
było mało – w sporej części nie wypełnia- Czyli są jakieś pretensje...
ło już wymogów ustawy o szkolnictwie – Wtedy stało się coś niebywałego.
wyższym. Powiem brutalnie: z WSO zro- Z perspektywy czasu i nowych doświad-
biły się szkółki, a AON z jednym tylko wy- czeń widzę, że postąpiono bardzo nie-
działem mającym uprawnienia do habili- roztropnie. Nawet jeżeli były jakieś pre-
tacji przestała się liczyć w poważnych ran- tensje polityczne do WIH, to można by-
kingach szkół wyższych. ło stopniowo wymienić kadrę, wyzna-
czyć nowe kierunki działań. Tymczasem
Czy czasami nie przemawia przez przekreślono cały, wieloletni dorobek
Pana żal? Pan też był związany z tą placówki i jej pozycję w świecie nauko-
akademią... wym. Teraz, gdy widzę, jak instytuty
– Przez wiele lat byłem związany z Woj- Uniwersytetu Szczecińskiego „boksują
skowym Instytutem Historycznym, który się”, by uzyskać uprawnienia do nadawa-
gwarantował możliwość habilitacji nia tytułu doktora, jeszcze bardziej nie
i wszczynania procesów związanych potrafię znaleźć uzasadnienia dla tamte-
z przewodem profesorskim. Jednym po- go ciosu w WIH, i tym samym w szkol-
ciągnięciem pióra ministra obrony narodo- nictwo wojskowe.
wej instytut został zlikwidowany i – już ja-
ko nowa, mało znacząca placówka – pod- Tajemnicą poliszynela jest, Panie Pro-
porządkowany AON. Wkrótce, w styczniu fesorze, że wielu wojskowych naukow-
na obronność ców odnalazło się wkrótce w cywilnych
uczelniach...
– Czy to jest ujmą? Czy nie oznacza, że
nasz dorobek, nasze poprzednie pozycje
naukowe autentycznie procentują teraz
w wyższym szkolnictwie cywilnym?
Ja postawiłbym inne pytanie: czy Pano-
wie, propagując obronność narodową,
macie na względzie komercję, czy też
rzeczywiste potrzeby czasu?
– Przede wszystkim potrzeby czasu. Ży-
jemy przecież w nowych realiach. Świat
PIOTR PRYMLEWICZ/BELLONA(2), ROMAN PRZECISZEWSKI
nie jest już dwubiegunowy. 11 września
unaocznił, że terroryzm jest największym
zagrożeniem współczesności. Dwa lata te-
mu zorganizowałem w Szczecinie między-
narodową konferencję poświęconą terro-
ryzmowi i konfliktom zbrojnym na prze-
łomie XX i XXI wieku. W czasie dysku-
sji większość zdecydowanie opowiedziała
się za tezą, że nie ma dziś potencjalnego
zagrożenia konfliktem typu konwencjonal-
nego, czyli kolejną wojną światową, i że je-
steśmy skazani głównie na działania asy-
metryczne. A do tych realiów trzeba przy-
gotować odpowiednich specjalistów.
nr 24/2007
Powiem brutalnie:
z WSO zrobiły się szkółki,
zaś AON z jednym tylko
wydziałem mającym
uprawnienia do habilita-
cji przestała się liczyć
w poważnych rankingach
szkół wyższych
Trafiliście więc panowie na doskonałą
koniunkturę...
– Koniunkturę czy wymóg współczes-
ności? Koniunkturę czy też konieczność
minimalizowania zagrożeń i niebezpie-
czeństwa? Chyba nieprzypadkowo wszedł
w życie siódmy europejski program badań
nad bezpieczeństwem, który ma być sub-
sydiowany w wysokości miliarda euro
rocznie. Postanowiliśmy z niego skorzystać
również w Polsce.
Chodzi więc jednak o pieniądze?
– A dlaczego z puli UE nie może czegoś
uszczknąć polskie szkolnictwo wyższe?
Przedstawiciele kilku uczelni krajowych,
a także ze Słowacji, Ukrainy i Węgier, za-
wiązali w Krakowie Międzynarodowe Sto-
warzyszenie „Edukacja dla obronności
i bezpieczeństwa”. Stowarzyszenie otwar-
te, gdyż na pewno przyłączą do nas także
inni. Jest bowiem o co walczyć. Chcemy
pozyskać europejskie środki zarówno na
przygotowanie kierunku bezpieczeństwo
narodowe, jak i na studia podyplomowe.
Unia rekompensowałaby wówczas studen-
tom nawet połowę czesnego.
Czy tym programem jest zainteresowa-
ne także szkolnictwo wojskowe?
– Nie słyszałem o tym. Wiem tylko, że
wciąż walczy ono o przetrwanie. I że
zmienność koncepcji jest przerażająca.
Uczelnie cywilne natomiast, wcale tego nie
kryję, korzystają z możliwości rozwoju do-
tąd w pewnym stopniu zarezerwowanych
wyłącznie dla szkolnictwa wojskowego.
Rozmawiał
Roman Przeciszewski
Polska Zbrojna 43
INTERWENCJA ROWERZYŚCI
PIOTR LASKOWSKI
Od żołnierzy wymaga się
sprawności fizycznej, lecz
kolarze amatorzy rzadko
znajdują u dowódców
zrozumienie. Choć
jednostki obrosły
parkingami, stojaków
rowerowych raczej w nich
nie uświadczymy. A przecież
koszary to rozległe
kompleksy, gdzie na
przemieszczanie się pieszo
PIOTR PRYMLEWICZ
szkoda czasu, a prywatnym
samochodem jeździć
nie wypada.
Niedziela. Wsiadam na rower. Pedałuję
rozrywkowo. Zaglądam do centrum han-
dlowego. Zostawiam jednoślad w stojaku,
nieopodal wejścia do sklepu. Przypinam
linką, by nikt go nie ukradł. Po powrocie
ulga – czeka tam, gdzie go zostawiłem.
Obok dwa inne rowery. Poniedziałek rano,
sprzyjająca pogoda. Chwytam kierownicę,
naciskam na pedały i mknę cztery kilome-
try do biblioteki w Sztabie Generalnym
WP. Pod drzwi nie podjadę. Na rower nie
mam przepustki, poza tym nie przecisnął-
bym go przez kołowrotek. Muszę parko-
wać. Rozglądam się nerwowo. O tym, że
poszukiwania stojaka są skazane na niepo-
wodzenie, przekonują mnie dwa inne ro-
wery przypięte do parkanu. Wnioskuję, że
niedolę podzielę z oficerami lub podofice-
rami. Generał tak roweru by nie zostawił,
bo to obciach. Skazany jest na samochód.
Służbowy, z szoferem. Albo na marszo-
bieg do sztabu. Lecz w tej dyscyplinie
w stolicy szyku zadaje tylko gen. bryg.
Roman Polko z Biura Bezpieczeństwa
Narodowego. Rowerowego przykładu
nikt inny z VIP-ów od czasu ministra Ja-
44 Polska Zbrojna
HONORY Z
ARTUR GOŁAWSKI
nusza Onyszkiewicza nie daje, więc góra
nie dostrzega problemu.
Bez luksusów
Pokątnie musimy parkować w centrali
przy ulicy Klonowej. Zajeżdżając tam służ-
bowo, dzięki życzliwym wartownikom
przypniemy jednoślad do ławki obok biu-
ra przepustek. Można też przyczepić się do
ministerialnego płotu. Stojaka nie ma rów-
nież w Dowództwie Sił Powietrznych ani
w kompleksie zarządu infrastruktury, gdzie
siedzibę ma nasza redakcja. Nie widać go
na Cytadeli, w Dowództwie Wojsk Lądo-
wych, choć wartownicy cywilni mają ro-
wer służbowy. Ponoć kiedyś stojak był na
parkingu Komendy Głównej Żandarmerii
Wojskowej. Ślad po nim jednak zaginął,
a żandarmi nie wszczęli śledztwa.
W stolicy na miano przyjaznych rowe-
rzystom zasługują siedziba Dowództwa
Operacyjnego i „Pekin” w alei Niepodle-
głości, gdzie mieści się część instytucji cen-
tralnych MON. Przyjeżdzając tu , zaparku-
jemy przy wydzielonym stojaku zespawa-
nym z kilku prętów. Żaden luksus, mimo
że kilka rowerów zajmuje mniej miejsca od
takiej samej liczby samochodów.
Jak mają się żołnierze cykliści spoza sto-
licy? Od lat mekką rowerzystów pozosta-
je Dęblin. Miasto rozrzucone na dużej prze-
strzeni, z lotniskiem u boku, po którym za-
wsze wygodniej poruszać się bicyklem.
Dlatego dęblinianie tu i ówdzie dorobili się
drobnych wygód. Podobnie jak personel
bydgoskiego Inspektoratu Wsparcia Sił
Zbrojnych. – Wydzieliliśmy parking dla ro-
werzystów – melduje Agnieszka Szkoda,
p.o. rzecznika instytucji. – W inspektora-
cie mile widziani są wszyscy, którzy upra-
wiają sport nie tylko miesiąc przed egza-
minem z wf. – zapewnia. Mjr Zbigniew
Muszyński, rzecznik 16 DZ, również za-
chęca: – Rowerzyści mają u nas zielone
światło. Na terenie sztabu wydzieliliśmy
parking, gdzie mogą zostawić rowery. Co-
dziennie dojeżdża nimi do pracy 10–15
osób. Koledzy, którzy preferują samochód,
bo szybszy i wygodniejszy, w czasie week-
endów jeżdżą rowerami na wycieczki.
Mjr Marek Chmiel, rzecznik dowódcy Po-
morskiego Okręgu Wojskowego, przyzna-
nr 24/2007

ROWERU
je, że w nowym kompleksie przy ulicy Szu-
bińskiej nie ma jeszcze stojaków. – Lecz
każdy, kto chce dojeżdżać do pracy rowe-
rem, może zostawić go koło wartowni
– dodaje.
Do 33 Bazy Lotniczej w Powidzu przy-
jeżdżają głównie podoficerowie i chorążo-
wie, którzy muszą podczas służby często
przemieszczać się po bazie. Cyklistów
w mundurach nie ma zbyt wielu, bo tylko
kilku. U kawalerzystów w Świętoszowie
porusza się po jednostce rowerami kilku-
dziesięciu żołnierzy zawodowych w róż-
nych stopniach. To już prawie peleton.
– Koszary brygady są rozległe i używanie
rowerów ułatwia nam pracę – mówi por.
Marcin Nowaczyk, p.o. szefa sekcji współ-
pracy cywilno-wojskowej, jeden z dojeż-
dżających do jednostki rowerem.
Mała architektura
Jak dotąd ani w 10 Brygadzie Kawalerii
Pancernej, ani w żadnej wizytowanej przez
nas jednostce nikt roweru służbowego nie
dostał. Czy gdyby decydenci wpadli na po-
mysł przydzielania bicykli służbom dyżur-
nr 24/2007
nym, tak jak w Holandii czy Danii, skut-
kowałoby to pojawieniem się parkingów
rowerowych?
Niekoniecznie. Zapewne ustalono by za-
sady oddawania honorów w trakcie peda-
łowania oraz wprowadzono wzór przepust-
ki na rower. Lecz powód braku stojaków
jest bardziej prozaiczny – bariery biurokra-
tyczne. Prymitywny stojak, na stałe przy-
twierdzony do gruntu, to już obiekt małej
architektury. Aby go zainstalować w zgo-
dzie z prawem, pomysłodawcy powinni
zdobyć kilka pozwoleń i dokumentów, tak-
że na szczeblu urzędów wojewódzkich. Je-
śli miałyby to być schludne wiaty chronią-
ce przed deszczem, należy w nie zainwe-
stować: wprowadzić do planu inwestycji,
zapewnić pieniądze na materiały. Nielegal-
ne, chałupniczo wykonane stojaki dostrze-
że bowiem każda kontrola i będzie kłopot.
Na razie jednak dowódcy mają ważniej-
sze sprawy na głowie niż kilka prętów
przykręconych do chodnika. Szkoda, bo
jazda na rowerze jest frajdą. Nawet w go-
dzinach służbowych.  cie na odprawie miesięcznej.
Współpraca: bp, pl, kw
Żołnierze cykliści,
łączmy się!
Co myślimy o instalowaniu stojaków na
rowery na parkingach jednostek wojsko-
wych/instytucji?
Earpman: Szlachetne, ale najpierw po-
walczmy o parkingi dla kadry, aby nie mu-
siała parkować po krzakach ku ogromnej
radości żandarmerii. Ja też dojeżdżam ro-
werem, jak pogoda pozwala.
Deron: Za przyjazdy do pracy rowerem
mój kolega zapłacił niemiłą rozmową z do-
wódcą, który stwierdził, że oficerowi to nie
przystoi. Wobec czego ten zapalony rowe-
rzysta kupił auto. Teraz jest OK.
Bolec71: Skąd to znam... Parę lat temu,
Port Wojenny Hel. Jadę w mundurze rowe-
rem, zatrzymuje się koło mnie opel astra II
z admirałem w środku. Pada pytanie:
„Panie kapitanie, jak to wygląda, oficer na
rowerze?“ Po czym na odprawie tygodnio-
wej był poruszany problem, „czy jeżdżenie
rowerami w mundurze jest zgodne z regu-
laminem”? Może i słusznie, bo jak tu na
rowerze oddać honory?
Jankes: Co nie jest zabronione, to dozwo-
lone. Inna kwestia – w jakim mundurze.
Stevie-Założyciel: Przesiadłem się na ro-
wer i jak tylko pogoda pozwala, jeżdżę do
jednostki. Jest to – w okresie letnim – bar-
dzo popularny sposób dotarcia do pracy
i nikt nie ma zdziwionej miny, gdy u nas
pedałuje szeregowy, sierżant czy major.
Stojaków na jednoślady brakuje. Może coś
da się zrobić, jeśli taki wniosek podniesie-
(Opinie zebrane w NFoW.pl)
Polska Zbrojna 45
PRAWO PORADY
W zagranicznych operacjach
pokojowych służy prawie 3,5 tys.
polskich żołnierzy i pracowników,
w tym prawie 1200 osób
w Afganistanie. Przypominamy,
jakie należności i dodatki im
przysługują, zwłaszcza że
przepisy są korzystniejsze niż
jeszcze kilka miesięcy temu.
Zarobki
na misj RYSZARD CHOROSZY
Skierowany do pełnienia służby w pol-
skich kontyngentach wojskowych (PKW)
żołnierz zawodowy czy nadterminowy
zachowuje przez okres pobytu za gra-
nicą uposażenie przysługujące na
ostatnio zajmowanym w kraju stano-
wisku wraz z dodatkami o charakte-
rze stałym. Przed wyjazdem na misję
przysługuje mu ponadto jednorazowe
uposażenie w wysokości najniższego
wynagrodzenia zasadniczego żołnie-
W kontyngentach
Wysokość świadczeń dla PKW: EUFOR,
KFOR, AFGANISTAN i IRAK:
a) świadczenia z tytułu śmierci zaistniałej
w wyniku nieszczęśliwego wypadku albo
zdarzenia objętego umową w wysokości
200 tys. zł,
b) świadczenia z tytułu stałego uszczerbku
na zdrowiu będącego następstwem nie-
szczęśliwego wypadku albo zdarzenia obję-
tego ubezpieczeniem, przy czym, jeżeli
ubezpieczony doznał 100 proc. stałego
uszczerbku – Polskie Towarzystwo
46 Polska Zbrojna
WSKI
IN DMO
A: MARC
GRAFIK
rza zawodowego (obecnie 1820 zł
brutto). Taki sam dodatek należy się
również żołnierzowi nadterminowemu
oraz pracownikowi wojska. Wypłaca
go macierzysta jednostka, po wydaniu
decyzji o skierowaniu go do pełnienia
służby poza granicami. W uzasadnio-
nych przypadkach, i za zgodą dowód-
cy, może być wypłacona zaliczka, któ-
ra podlega rozliczeniu w ciągu miesią-
ca od jej otrzymania.
Ubezpieczeniowe SA wypłaci świadczenie
w pełnej wysokości sumy ubezpieczenia z ty-
tułu stałego uszczerbku na zdrowiu,
tj. 100 tys. zł, a w razie częściowego uszczerb-
ku taki procent sumy ubezpieczenia, w jakim
ubezpieczony doznał stałego uszczerbku.
Wysokość świadczeń dla kontyngentów
UNDOF i UNIFIL:
a) świadczenia z tytułu śmierci zaistniałej w
wyniku nieszczęśliwego wypadku albo zdarze-
nia objętego umową w wysokości 45 000 zł,
b) świadczenia z tytułu stałego uszczerbku
na zdrowiu będącego następstwem nieszczę-
śliwego wypadku albo zdarzenia objętego
Złotówka mocniejsza
Ponadto żołnierzowi zawodowemu – po
przybyciu do rejonu działania jednostki
– przysługuje należność zagraniczna. Jej
wysokość zależy od stopnia etatowego sta-
nowiska służbowego, na które został skie-
rowany. Jeszcze do 31 stycznia 2007 r. obo-
wiązywały stawki dolarowe (od 350 do
3 tys. dol. na najwyższych etatach
w PKW.). Jedną z istotnych przesłanek
ubezpieczeniem, przy czym, jeżeli ubezpie-
czony doznał 100 proc. stałego uszczerbku
– PTU SA wypłaci świadczenie w wysokości
45 tys. zł, a w razie częściowego uszczerbku
taki procent sumy ubezpieczenia, w jakim
ubezpieczony doznał stałego uszczerbku.
Odpowiedzialnością ubezpieczeniową ob-
jęte są również następstwa wypadków
spowodowane:
a) uprawianiem sportu poza granicami
Polski,
b) jazdą ubezpieczonego w charakterze kie-
rowcy lub pasażera pojazdu jednośladowego,
c) omdleniami, utratą przytomności, ata-
nr 24/2007

jach
wprowadzonych
zmian była malejąca siła na-
bywcza waluty amerykańskiej wobec
złotego. W rezultacie, służba w polskich
kontyngentach wojskowych była coraz
mniej atrakcyjna finansowo. Od 1 lutego
br. weszła w życie nowelizacja rozporzą-
dzenia MON z 16 czerwca 2004 r. w spra-
wie należności pieniężnych żołnierzy za-
wodowych pełniących służbę poza grani-
cami. Wprowadzono nowe stawki (patrz
kiem epilepsji, śpiączki cukrzycowej lub
udaru słonecznego.
Ponadto ochroną objęto również niżej wy-
mienione poważne zachorowania zdiag-
nozowane u ubezpieczonego, takie jak:
a) choroby nowotworowe,
b) niewydolność nerek,
c) paraliż kończyn.
Polisa obejmuje również zwrot kosztów za
mienie osobiste utracone w następstwie
nieszczęśliwego wypadku do wysokości
5000 zł z franszyzą redukcyjną polegającą
na wprowadzeniu udziału własnego w każ-
dej szkodzie w wysokości 300 zł.
nr 24/2007
tabela). Obecnie należność zagraniczna
jest wielokrotnością najniższego uposa-
żenia kadry. Przypomnijmy, że najniższe
wynagrodzenie starszego szeregowego
zawodowego zwiększyło się od 1 stycz-
nia br. z 1630 do 1820 zł. Niewykluczo-
ne, że w przyszłym roku zwiększy się ona
jeszcze w porównywalnym stopniu.
Z kolei żołnierze nadterminowi dosta-
ją dodatek zagraniczny w takiej samej wy-
sokości jak starsi szeregowi zawodowi,
chyba że w PKW zajmują stanowiska pod-
oficerskie. Różnica w nazewnictwie (ka-
drze zawodowej przysługuje „należność
zagraniczna”, zaś żołnierzom niezawodo-
wym – „dodatek zagraniczny” – przyp.
R.Ch.) wynika z tego, że w wykazie do-
datków dla żołnierzy zawodowych nie ma
dodatku zagranicznego. Gdyby miał on
charakter stały, mógłby być wliczany do
podstawy wymiaru emerytury. Należy
jednak przypomnieć, że – na podstawie
art. 15 ustawy emerytalnej dla wojska
– za każdy „rozpoczęty miesiąc pełnienia
służby na froncie w czasie wojny lub
w strefie działań wojennych” emerytu-
rę podwyższa się o 0,5 proc. podsta-
wy wymiaru. Obecnie takie upraw-
nienia przysługują za służbę w Af-
ganistanie, Iraku oraz Libanie.
Natomiast wynagrodzenie pra-
cownika w PKW zależy od jego
wykształcenia. Po ukończeniu
szkoły średniej może on dostać
175 proc. najniższego uposaże-
nia żołnierza zawodowego (obec-
nie 3185 zł), zaś absolwentowi
studiów wyższych przysługuje
250 proc. (4550 zł). Dodatek za-
graniczny wypłaca się za okres od
dnia przybycia do rejonu działania
jednostki do opuszczenia tego rejo-
nu, z wyłączeniem okresu przeby-
wania na urlopie. Za każdy dzień na-
leży się 1/30 stawki miesięcznej. Żoł-
nierze lub pracownicy wojska mogą
otrzymać przysługujące im należności
zagraniczne w złotówkach na swoje kon-
to w kraju lub w walucie państwa, w któ-
rym przebywają – wg aktualnego kursu
NBP. Wtedy pieniądze w gotówce odbie-
rają w kasie PKW.
Dodatki za zagrożenia
Nowością jest to, że żołnierz skierowa-
ny do służby w PKW, wykonujący zada-
nia „w rejonach zagrożenia utraty zdro-
wia lub życia albo przy występowaniu
trudnych warunków klimatycznych lub za-
kwaterowania”, może otrzymać wyższy
dodatek. Wynosi on od 20 do 70 proc. naj-
niższego uposażenia st. szeregowego (od
364 do 1274 zł). W decyzji nr 174/MON
z 23 marca 2007 r. szef MON ustalił, że
zwiększony o 70 proc. dodatek przysłu-
guje za służbę w Afganistanie i Iraku, zaś
o 60 proc. – w Libanie.
Jednocześnie dowódca PKW uzyskał
uprawnienia do podwyższania należności
zagranicznej od 10 do 30 proc. najniższe-
go uposażenia (tj. od 182 do 545 zł) dla
żołnierzy biorących udział w akcjach bo-
jowych, zapobiegania aktom terroryzmu,
patrolowych, konwojowych i ochronnych.
Stawkę tego dodatku ustala w rozkazie
dowódca jednostki wojskowej.
Ponadto żołnierzom, którzy wykonują
zadania bezpośrednio związane z oczysz-
czaniem rejonu działania jednostki z ma-
teriałów wybuchowych lub z ich unie-
szkodliwianiem przysługują zwiększone
stawki należności zagranicznej (1 proc.
najniższego uposażenia, tj. o 18,2 zł za
każdy dzień wykonywania tych zadań).
Zmieniły się także zasady przyznawania
dodatku wojennego. Do końca stycznia br.
obowiązywała stawka 7 dol. za dzień po-
bytu w strefie działań wojennych. Było to
ok. 22 zł dziennie, tj. blisko 660 zł mie- 
Polska Zbrojna 47
PRAWO PORADY
UBEZPIECZONY
WYSOKOŚĆ NALEŻNOŚCI ZAGRANICZNEJ ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH W PKW
Stopień etato- Wielokrotność Dodatek wojenny wypłaca się z dołu, nie
wy zajmowane- najniższeg o później niż do dziesiątego następnego mie-
go stanowiska uposażenia (w zł) KONTYNGENT siąca. Na pisemny wniosek żołnierza mo-
gen. broni 6,0 (10 920) że być odebrany w złotówkach na rachu-
gen. dyw.
gen. bryg.
5,5 (10 010)
5,0 (9100)
W szyscy żołnierze i pracownicy skierowani do
PKW podlegają ubezpieczeniu od na-
stępstw nieszczęśliwych wypadków (NNW).
nek bankowy w kraju lub w gotówce w wa-
lucie obcej na miejscu w PKW.
płk 3,8 (6916) Ochrona ubezpieczeniowa udzielana jest całodo-
ppłk 3,5 (6370) bowo, na całym świecie, od dnia rozpoczęcia
Podróż służbowa
mjr 3,1 (5642) przejazdu do miejsca pełnienia służby poza grani- Żołnierzowi, a także pracownikowi,
kpt. 2,7 (4914) cami państwa i z powrotem, nie później niż 24 którzy podróżują służbowo z miejsca po-
por. 2,3 (4186) godziny od przekroczenia granicy RP w drodze bytu w PKW, przysługuje również dieta
ppor. 2,1 (3822) powrotnej do jednostki wojskowej wskazanej w wysokości ustalonej dla państwa poby-
st. chor. sztab. 2,0 (3640) w rozkazie. Polisa obejmuje również przejazd tu oraz zwrot kosztów przejazdów i noc-
i czasowy pobyt ubezpieczonych na terenie kraju, legów. Dieta wynosi 25 proc. w przypad-
st. chor. 1,95 (3549)
jeśli jest to pobyt służbowy lub urlopowy w okre- ku, gdy podróż trwa co najmniej 12 go-
chor. 1,9 (3458)
sie pełnienia służby w PKW, potwierdzony odpo- dzin i odbywa się na terytorium państwa,
mł. chor. 1,85 (3367) wiednim rozkazem lub innym dokumentem służ-
st. sierż. 1,80 (3276)
w którym żołnierz służy, lub 50 proc. za
bowym. Ochrona obejmuje dodatkowo ryzyko
podróż z przekroczeniem granicy
sierż. 1,75 (3185) nieszczęśliwych wypadków zaistniałych w warun-
(np. przy wyjazdach do kraju). Żołnierz
plut. 1,7 (3094) kach wojennych.
lub pracownik PKW – po przekroczeniu
st. kpr. 1,65 (3003) PODSTAWA PRAWNA: UMOWA UBEZPIECZENIA NASTĘPSTW
NIESZCZĘŚLIWYCH WYPADKÓW ŻOŁNIERZY I PRACOWNIKÓW WOJSKA granicy polskiej – dostanie zwrot kosztów
kpr. 1,6 (2912) PEŁNIĄCYCH SŁUŻBĘ W PKW POZA GRANICAMI PAŃSTWA ZAWARTA Z przejazdów i noclegów lub ryczałt na za-
st. szer. 1,55 (2821) POLSKIM TOWARZYSTWEM UBEZPIECZEŃ SA 10 LIPCA 2006 R.
sadach identycznych jak podczas krajo-
wych podróży służbowych.
sięcznie, wypłacana na podstawie wyda- 54,6 zł) za każdy dzień przebywania w stre-
wanego przez szefa MSZ obwieszczenia fie działań wojennych. Miesięcznie wycho- PODSTAWA PRAWNA: ART. 102 USTAWY Z 11 WRZEŚNIA
o uznaniu danego państwa za strefę dzia- dzi to 1638 zł. Ten dodatek może być 2003 R. O SŁUŻBIE WOJSKOWEJ ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH
(DZU NR 179, POZ. 1750, Z PÓŹN. ZM.); ROZPORZĄDZENIE
łań wojennych. W nowych regulacjach uzna- zwiększony do 5 proc. najniższego uposa- MINISTRA OBRONY NARODOWEJ Z 19 CZERWCA 2004 R.
no, że lepszym rozwiązaniem będzie umoż- żenia dziennie (tj. 91 zł, czyli 2730 zł mie- W SPRAWIE NALEŻNOŚCI PIENIĘŻNYCH ŻOŁNIERZY
liwienie ministrowi obrony narodowej sięcznie), jeżeli żołnierz wykonywał zada- ZAWODOWYCH PEŁNIĄCYCH SŁUŻBĘ POZA GRANICAMI
PAŃSTWA (DZU NR 162, POZ. 1698. Z PÓŹN. ZM., OSTATNIE
kształtowania wysokości należności i do- nia w warunkach związanych z bezpośred- W DZU Z 2007 R. , NR 24, POZ. 152); ROZPORZĄDZENIE
datków zagranicznych, niezależnie od ob- nim udziałem w akcjach o charakterze bo- RADY MINISTRÓW Z 21 GRUDNIA 1999 R. W SPRAWIE
wieszczeń MSZ. Obecnie dodatek wojen- jowym, zapobiegania aktom terroryzmu NALEŻNOŚCI PIENIĘŻNYCH I ŚWIADCZEŃ
OTRZYMYWANYCH PRZEZ ŻOŁNIERZY I PRACOWNIKÓW
ny wynosi 3 proc. najniższego uposażenia lub ich skutkom oraz pełnił służbę patrolo- WOJSKA (DZU NR 110, POZ. 1257, ZE ZM., OSTATNIE W DZU
zasadniczego żołnierza zawodowego (tj. wą, ochronną lub brał udział w konwojach. Z 2007 R., NR 41, POZ. 259).

48 Polska Zbrojna nr 24/2007

 GRUPY REKONSTRUKCYJNE GRY WOJENNE

nr 24/2007 Polska Zbrojna 49

PRZEGLĄD
SPORT PRASY
KONDYCJA
START do biegu na 3 km oficerów
Mistrzowie
z Braniewa
Między 9 a 16 maja rozegrano w Braniewie i we Wrocławiu mistrzostwa 9 Brygady Kawalerii
Pancernej w wielobojach: oficera, podoficera i szeregowca. Miano „Sportowca 2007 roku”
zdobyli: kpt. Mieczysław Łyczakowski, mł. chor. sztab. Dariusz Siok i szer. Robert Charęziński.
Rywalizację w wieloboju rozpoczęli sze-
regowi. Każdy pododdział wystawił sied-
mioosobowe reprezentacje. Najlepszy
z 49 zawodników szer. Robert Charęziński
już po trzech konkurencjach zdecydowa-
nie prowadził w punktacji. Wspólnie z szer.
Adrianem Kuczem wygrał wspinanie się
po linie, w biegowym teście siłowym za-
jął drugie miejsce za szer. Radosławem Po-
niedziałkiem, a na drążku podciągnął się
30 razy i przegrał tylko z szer. Krystianem
Kraszczyńskim i szer. Adamem Brękiem.
W biegu na 3 km – ostatniej konkurencji
– uzyskał najlepszy czas: 10 min 46 s, po-
większając tym samym przewagę nad
rywalami.
– Po trzech konkurencjach praktycznie
miałem zagwarantowane pierwsze miejsce,
dlatego w biegu na 3 km pobiegłem spo-
kojnie – mówi szer. Charęziński. – Tylko
na ostatnich metrach przyspieszyłem, by
wyprzedzić kolegę i wygrać bieg. Mistrz
9 BKPanc w wieloboju odnosił sukcesy
w biegach już w szkole średniej. Przez pięć
lat grał w LKS Kamionka w klasie A – był
napastnikiem i strzelił wiele bramek. Po
maturze poszedł do studium medyczne-
go, ale wziął urlop dziekański, by wstą-
pić do wojska. Chce zostać podoficerem
rozpoznania, a później oficerem. Jeśli nie
uda mu się dostać do szkoły podoficer-
skiej, wróci do studium medycznego.
A plany sportowe? Jeszcze nie biegł ma-
ratonu i przymierza się do debiutu na dy-
50 Polska Zbrojna
JAC E K S Z U S TA KOW S K I
stansie 42 km 195 m podczas wrześnio-
wego Maratonu Warszawskiego.
Utytułowany podoficer
Mistrzem w wieloboju podoficerów
i „Sportowcem 2007 roku” został mł. chor.
sztab. Dariusz Siok z dywizjonu przeciw-
lotniczego. W zawodach startowało 45 za-
wodników. Najlepsze wyniki w poszcze-
gólnych konkurencjach uzyskali: 10 x 10
– kpr. Marcin Boros (27,7 s), bieg zygza-
kiem – st. chor. Roman Maksymiuk
(25,2 s), podciąganie na drążku – mł. chor.
sztab. Dariusz Siok (42), uginanie ramion
na ławeczce – st. chor. Roman Maksymiuk
(50 lat, najstarszy uczestnik mistrzostw;
wynik: 31), skłony w przód – st. chor. Ja-
rosław Dudczak (104), bieg na 3 km – chor.
Sławomir Łabuda (9,41 min).
W ubiegłorocznych mistrzostwach chor.
Siok zajął drugie miejsce. Przegrał ze
st. sierż. Waldemarem Dudkiem, który od
kilku tygodni przebywa na misji w Syrii.
Ubiegłoroczny mistrz, były reprezentant
Polski w chodzie sportowym, w wolnych
chwilach dużo biega i z powodzeniem star-
tuje w imprezach organizowanych na mi-
sji przez Austriaków. Dudek wygrał już
„Bieg wielkanocny” na 9,4 km ulicami
Quneitry oraz „Bieg szarotki” na dystan-
sie 8,9 km.
Nowy mistrz 9 BKPanc w wieloboju
podoficera nie jest zapalonym biegaczem.
Jego największą pasją są sporty walki.
– Preferuję boks i aikido. Boksuję od 15 lat
– opowiada. Przed wojskiem myślał trochę
o wyczynowym uprawianiu boksu, ale
w końcu wybrał zawód żołnierza.
Chor. Siok pierwszy większy sukces od-
niósł w 1993 r. Wygrał zawody użyteczno-
bojowe o mistrzostwo 16 Pomorskiej Dy-
wizji Zmechanizowanej. W 1994 r. zwy-
ciężył w biegu na 10 km o Puchar dowód-
cy 9 Brygady Kawalerii Pancernej, a w na-
stępnym roku powtórzył ten wynik oraz był
drugi w mistrzostwach dywizji i mistrzo-
stwach Warszawskiego Okręgu Wojskowe-
go w biegu na 10 km. W 1999 i 2001 r.
zdobył mistrzostwo 9 BKPanc w biegu pa-
trolowym. W 2000 r. zajął 2. miejsce
w Biegu „O nóż komandosa” w Lublińcu
w kategorii żołnierzy biegnących w umun-
durowaniu polowym. Ponadto w 2002 r.
wygrał dwubój sprawności fizycznej na
szczeblu 9 BKPanc, a rok później w 1 Kor-
pusie Zmechanizowanym. Ostatnio po raz
pierwszy przebiegł półmaraton i może
w niedalekiej przyszłości da się skusić na-
mowom kpt. Mieczysława Łyczakowskie-
go. Wtedy stanie do maratonu.
Biegacz i popularyzator sportu
Tytuł mistrzowski w wieloboju oficera
obronił kpt. Mieczysław Łyczakowski
z sekcji szkolenia. Drugie miejsce, po-
dobnie jak przed rokiem, zajął mjr Ja-
nusz Jacewicz, a trzecie por. Mariusz Frel
– jeden z czterech zawodników spośród
nr 24/2007
 MŁ.
CHOR. SZTAB.
DARIUSZ SIOK:
– W wojsku też można
zdobywać sportowe laury.
Dzięki temu, że systematycz-
nie uprawiam sport, mogę
z marszu startować w za-
wodach w różnych dy-
scyplinach
WYNIKI
Oficerowie:
1. kpt. Mieczysław Łyczakowski (pion szkolenia) 798 pkt.
2. mjr Janusz Jacewicz (pion szkolenia) 580 pkt.
3. por. Mariusz Frel (1 bcz) 532 pkt.
4. kpt. Krzysztof Chłopski (sztab) 520 pkt.
5. ppor. Fabian Klekotko (ksap) 515 pkt.
6. ppor. Marek Cygan (1 bcz) 494 pkt.
Podoficerowie:
1. mł. chor. sztab. Dariusz Siok (dplot) 717 pkt.
2. chor. Sławomir Łabuda (bz) 682 pkt.
3. plut. Jarosław Kolibowski (kr) 581 pkt.
4. sierż. Grzegorz Dyl (krem) 580 pkt.
5. st. chor. Marek Miliszkiewicz (1 bcz) 576 pkt.
6. mł. chor. sztab. Adam Dzieliński (krem) 557 pkt.
Szeregowi:
1. szer. Robert Charęziński (1 pl 1 knw) 440 pkt.
2. szer. Angel Kujawa-Marrero (2 pl 3 knw) 425 pkt.
3. szer. Michał Staniszewski (2 pl 3 knw) 404 pkt.
4. szer. Ireneusz Ambroziak (2 pl 3 knw) 400 pkt.
5. szer. Paweł Budner (1 pl 3 knw) 394 pkt.
6. szer. Krzysztof Bączek (1 pl 1 knw) 391 pkt.

28 startujących, któremu zaliczono wy-

nik uzyskany wcześniej podczas egzami-
nu z wf. przed komisją Wyższej Szkoły
Oficerskiej Wojsk Lądowych we Wroc-
ławiu. Kapitan uzyskał rezultat o 21 pkt.
lepszy niż przed rokiem. – Cieszę się
z poprawy wyniku, choć w konkurencji
uginania ramion na ławeczce miałem
jeszcze rezerwy – twierdzi obrońca tytu-
łu mistrzowskiego. – Zamierzałem zejść
poniżej 12 min w biegu na 3 km i choć
pobiegłem o 5 s szybciej niż przed ro-
kiem, do wykonania planu zabrakło
13 s. Wszystko jeszcze przede mną – je-
żeli wiek nie powie „stop!”.
W kolejnych mistrzostwach zamierza
rywalizować w wieloboju według norm
9 BKP (3)

obowiązujących kategorię wiekową

41–45 lat. Zatem kpt. Łyczakowski kon-
kurowałby z młodszymi kolegami. Przed
laty amatorsko podnosił ciężary. Starto-
wał m.in. w mistrzostwach szkół oraz
uczelni wojskowych i zdarzyło mu się
w nich stanąć na podium za wynik kla-
syfikacji drużynowej. W ostatnich latach
jego największą pasją są biegi długody-
stansowe. Podejmuje najtrudniejsze wy-
zwania. Ukończył m.in. jako jeden z nie-
licznych zawodników wszystkie trzy eks-
tremalne Maratony Komandosa. Oprócz
tego, że sam biega i motywuje do tego in-
nych, znany jest z fascynacji Ligą Świato-
wej Siatkówki. Z całą rodziną – żoną, dwo-
ma synami i dwiema córkami – jeździ na
JACEK SZUSTAKOWSKI

mecze naszych siatkarzy. Jego 12-letni syn

Bartek w ub.r. zaczął treningi siatkarskie KPT. MIECZYSŁAW ŁYCZAKOWSKI
(z lewej) jest jednym z nielicznych
w Sparcie Braniewo i już powiększa ro-
zawodników, który ukończył trzy
dzinną kolekcję trofeów sportowych o no- Maratony Komandosa.
we dyplomy i puchary. 

nr 24/2007 Polska Zbrojna 51

HISTORIA TRADYCJE
MAKS Z SYNEM przy tablicy, na której – co odkrył
przed laty – umieszczono go wśród zmarłych.

POŻYĆ
PIOTR LASKOWSKI

JESZCZE TROCHĘ
Na cmentarzu poznańskiej mu Lotnika. Do niedawna, mimo 93 lat,
udzielał się w kombatanckich stowarzy-
Cytadeli, przy tablicy szeniach lotników. Do Poznania przyjeż-
upamiętniającej poległych dżał wielokrotnie. Przy okazji jednej z ta-
żołnierzy staje dwóch kich sentymentalnych wizyt chciał wyja-
śnić przyczyny swego... zgonu sprzed po-
mężczyzn. Wodzą oczami nad 60 lat. Tak właśnie. W „Księdze Lot-
po częściowo już ników Polskich” wydanej przez MON
w 1989 r. na str. 122 napisano, że plut.
pozacieranych mech. Maksymilian Kaźmierczak,
nazwiskach. Wreszcie ur. 1914 r., odbywający służbę w 32 Eska-
drze Rozpoznawczej, zginął 2 września
odczytują: Maksymilian 1939 r. podczas bombardowania lotniska.
Kaźmierczak. Po chwili Podobne stwierdzenia zawiera księga wy-
milczenia jeden się dana w Londynie. A na poznańskiej Cy-
tadeli, na płycie upamiętniającej śmierć
odzywa: – A nie mówiłem, poznańskich lotników z czasów wojny
czasie co on. Co do zapisu, jakoby miał
zginąć w bombardowaniu drugiego
września, jest to oczywisty błąd auto-
rów publikacji, bo nalotu na Ławicę te-
go dnia nie było.
Wojenna tułaczka
W 1932 r. ukończył Państwową Szko-
łę Rzemieślniczo-Przemysłową w Pozna-
niu. Potem pracował u Cegielskiego aż
do 1935 r., kiedy to powołano go do woj-
ska. Spodobało mu się i postanowił w nim
zostać. Początkowo, jak każdy w eska-

S
Maks! Nie żyjesz...
Starszy sierżant Maksymilian Kaź-
mierczak służył przed wojną w 32 Eska-
drze Liniowej 3 Pułku Lotniczego na
poznańskiej Ławicy. Wojenne losy rzu-
ciły go do Anglii, gdzie jako kapral był
mechanikiem w 305 Dywizjonie Bom-
bowym Ziemi Wielkopolskiej i w angiel-
skiej jednostce remontowej 58 MU.
Po wojnie pozostał w Nottingham,
gdzie mieszka do dziś. Jest emerytem.
Wraz z innymi lotnikami przyczynił się
do powołania w 1954 r. tamtejszego Do-
obronnej, wyryto jego imię i nazwisko!
Podobno akt zgonu wypisały w tamtych
latach siostry elżbietanki prowadzące
szpital z rannymi. One też zapisały, że
Maksymilian Kaźmierczak zmarł w wy-
niku odniesionych ran. Maks faktycznie
był w tym szpitalu, ale nie umarł.
Istnieje kilka pomyłek w tej kwestii.
Dziejopis Poznania i Wielkopolski z lat
wojny Zenon Szymankiewicz twier-
dził, że nekrologi i zapisy śmierci Mak- Maksymilian Kaźmierczak od 1943 r.
sa dotyczą innej osoby. Maks zaś wie, pracował w brytyjskiej jednostce RAF 58
że nie było wtedy w 3 Pułku drugiego Maintenance Unit (główne zakłady
remontujące płatowce).
Maksymiliana Kaźmierczaka, który na
dodatek urodziłby się w tym samym

52 Polska Zbrojna nr 24/2007

 drze, marzył, że kiedyś będzie pilotem, 58 Maintenance Unit, głównych zakła- SŁOWO KAPELANA
ale się nie udało. Maks był mechanikiem dów remontujących płatowce.
samolotowym, ale po uzyskaniu stopnia
kaprala pracował w dywizjonie szkolnym Interesy w Anglii
F ragment dzisiejszej
Ewangelii przedsta-
wia opis relacji Jezusa
jako instruktor. Szkolił rekrutów, choć Po wojnie zaczął pracować w przedsię- względem matki, ale nie
miał przydział do 32 Eskadry. biorstwie angielskim przy produkcji nad- swojej. Nasz Pan spotyka
Po ogłoszeniu alarmu mobilizacyjnego wozi samochodowych. Po półtora roku wdowę idącą za marami
w nocy z 24 na 25 sierpnia jego eskadra dorobił się własnego warsztatu napraw swojego syna. Ewangelista pisze:
została przemianowana z liniowej na roz- starych samochodów. Założył ich w su-
„użalił się nad nią”. Aby to zrozumieć,
poznawczą. Po dwóch dniach dotarł na lot- mie kilka. Po wyposażeniu, sprzedawał
trzeba mieć na uwadze sytuację wdowy
nisko Sokolniki koło Ozorkowa. Alianci, je. Zarabiał na tym więcej niż na samych
lecąc z zachodu, mieli bombardować Niem- naprawach. Do niedawna jeszcze dorabiał w świecie żydowskim w czasach Chry-
cy i w Sokolnikach sobie przy praco- stusa. Otóż kobieta w Izraelu miała
uzupełniać paliwo. chłonnych napra- zawsze należeć do kogoś, nie mogła
Jak to się stało, że 92-letni
Później dostał wach blacharskich być sama. Należała kolejno do ojca,
przydział do Armii Maksymilian Kaźmierczak ma zabytkowych aut. męża. Jezus dostrzega nie tylko ból
Łódź. W końcu swoją mogiłę na poznańskiej I miał wzięcie. matki z powodu śmierci syna, lecz tak-
przez Łuck, Dub- Wszystko bowiem że dręczącą ją samotność. Kobieta nie
no, Brzeżany, Bu- Cytadeli? „Zginął” w 1939 r. robił tak, aby było miała już męża, a swojego jedynego
czacz i Podhajce zawsze jak najwyż- syna odprowadziła na cmentarz. Nie
dotarł 18 września
Dziś mieszka w angielskim szej jakości. Teraz
mieć nikogo, kogo można by kochać,
na Przełęcz Tatar- Nottingham jednak postanowił to wielkie nieszczęście. Dlatego Jezus
ską, skąd przedo- skończyć z tym de- postanowił przywrócić jej opiekuna
stał się na Węgry i przez Drawę do finitywnie i dał ogłoszenie, że sprzedaje – syna: „Tobie mówię, wstań”. Ta sce-
Jugosławii, by ze Splitu wypłynąć na narzędzia. Niektóre mają po kilkadziesiąt na pozwala zrozumieć troskę Jezusa
polskim okręcie „Warszawa” do Mar- lat, a wyglądają tak, jakby ich w ogóle nie
PIOTR LASKOWSKI

o swoją Matkę. Może w tej nieszczęśli-

sylii. Stamtąd razem z dwoma tysią- używał. – To przez moje poznańskie
wej wdowie z Naim dostrzegł los swo-
cami innych lotników popłynął na stat- i wielkopolskie wychowanie. Byłem na-
ku „Arandora Star” do Liverpoolu. uczony porządku. Urodziłem się Wielkopo- jej Matki i użalił się nad Nią. Maryja,
W Anglii przydzielono go do 305 Dy- laninem i Wielkopolaninem umrę. kiedy stała pod krzyżem, też była wdo-
wizjonu, w którego skład wchodziła Życie prywatne układało się Maksowi wą, też odprowadzała do grobu jedy-
eskadra A, dawna 32 Eskadra Liniowa różnie. Małżeństwa z Angielką i Polką nego Syna, też groziła Jej samotność.
z 3 Pułku, i eskadra B wchodząca wcze- nie były zbyt szczęśliwe, ale zawsze na Dlatego, będąc już na krzyżu, oddaje
śniej w skład 5 Pułku. Zgłosił się na kur- sercu leżało mu dobro trójki dzieci. Je- ją w ręce Jana, którego kochał bar-
sy dla mechaników pokładowych. Mimo dyny syn zachorował na raka. Maks dziej niż innych apostołów. Maryja
przejścia wszystkich badań, nie został chciał mu pokazać miejsce na poznań- nadal miała na ziemi kogo kochać
przyjęty. Z całej szesnastki, która chcia- skiej Cytadeli, gdzie umieszczono go i był ktoś, kto ją kochał. Prawdziwa
ła wziąć udział w tym szkoleniu, wojnę wśród poległych. Marzenie spełniło się miłość nie zna samotności. Kto umie
przeżyły tylko trzy osoby: Maks – w „ta- i w październiku 2006 r., mając 92 lata, prawdziwie kochać, zawsze otrzyma od
jemniczy” sposób odrzucony, jakiś dal- pojawił się tam z synem. – Często opo- Boga dar miłości, dostanie kogoś, kto
tonista i jeden pilot. W 1943 r. prze- wiadałem mu o Polsce i służbie w lotnic- czeka na miłość i kto potrafi kochać.
niesiono go do brytyjskiej jednostki RAF twie. Niech takim mnie zapamięta. 

REZERWA ROCZNIKA 1913, 32 Eskadry Liniowej 3 Pułku Lotniczego w Poznaniu-Ławicy, 19 września 1936 r. Na zdjęciu zaznaczono
Maksa Kaźmierczaka

nr 24/2007 Polska Zbrojna 53


MILITARIA
O tym, że Grupa Bumar chciałaby u nas
wspólnie z brytyjskim koncernem BAE
promować wóz wsparcia CV90120T, po
cichu mówiło się już od pewnego czasu,
ale dopiero w maju sprawa oficjalnie wy-
płynęła na światło dzienne. Bumar należy
do coraz bardziej kurczącego się grona
światowych producentów ciężkiego sprzę-
tu pancernego. Jest też liderem polskiego
przemysłu zbrojeniowego oraz liczącym
się graczem na rynkach zbytu, głównie
azjatyckich. Nic więc dziwnego, iż przed-
stawiciele polskiej spółki znaleźli wspólny
język z biznesmenami z BAE na temat
współpracy przy ewentualnej promocji
i produkcji pojazdów pancernych lub opan-
cerzonych. Konkretnie z BAE Systems
Hägglunds AB ze Szwecji, które jest częś-
cią brytyjskiego giganta, a w swej ofercie
ma m.in. dość nowoczesne bojowe wozy
piechoty rodziny CV90.
Dodatkowo inżynierowie Hägglundsa
pracują nad pojazdami opancerzonymi no-
wej generacji. Szwedzki program o nazwie
SEP, który ma dać początek produkcji no-
woczesnych kołowych i gąsienicowych
platform bojowych, stał się także podsta-
wą propozycji BAE dla rządu w Londynie
w ramach programu rozwoju pojazdów
Nie radzimy sobie
z programem KTO, nadal
nie ma nowych haubic,
przyszłości systemu jazdu wsparcia jest zna-
czekamy na przetarg na
FRES (Future Rapid Ef- na od lat, to bardzo
fects System). śmigłowce – trudno zaawansowana techno-
Jak widać, BAE Sy- logicznie odmiana
stems Hägglunds AB to w takiej sytuacji uwierzyć, CV90120T miała swą
w dziedzinie wozów że podołalibyśmy jeszcze premierę w zeszłym ro-
opancerzonych pierwsza ku, wzbudzając dość du-
liga światowa. Tymcza- przejmowaniu nowych że zainteresowanie.
sem obustronne deklara- wozów gąsienicowych Jednak to, co jest
cje pokazują, iż Bumar w nim najbardziej inte-
i koncern BAE dostrzegły możliwość resujące, to system ochrony. CV90 zalicza
współpracy w dziedzinie pojazdów woj- się do bojowych wozów piechoty, a nie kla-
skowych, co oczywiście cieszy, gdyż przed sycznych czołgów, jest więc stosunkowo
polskimi przedsiębiorstwami otworzyłaby lekko opancerzony i nie daje takiej ochro-
się szansa na zastrzyk nowoczesnych tech- ny jak pojazd pancerny. W CV90120T
nologii i cenną współpracę. Na początek problem ten, zdaniem producenta, mają
jednak ujawniono dość niezwykłą propo- rozwiązać aktywne systemy obronne. „In-
zycję – ewentualnej produkcji w Polsce teligentny”, aktywny pancerz dodatkowy
podzespołów wozu wsparcia CV90120T określany jako AAC (Active Armor Con-
Hägglundsa. Niezwykłej dlatego, że przed- cept), wyposażony w środki samoobrony,
stawiciele Bumaru widzieliby taki pojazd może wykrywać, identyfikować i zwalczać
w Wojsku Polskim. pociski oraz rakiety przeciwpancerne.
Załoga dostanie ostrzeżenie o namierze-
„Czołg lekki” niu laserem czy falami radiowymi, a wro-
CV90120T to pojazd wykorzystujący gie pociski czy celowniki ma również zmy-
podwozie nowoczesnego bojowego wozu lić tzw. MSA – Multi Spectral Aerosol
piechoty CV90, uzbrojony w 120 mm ar- – rozpylany wokół pojazdu. Elementy
matę, określany jako wóz wsparcia lub lek- osłon mogą absorbować promieniowanie
ki czołg. Choć koncepcja CV90 jako po- radarowe. Natomiast czołgiści dostaną do

NORBERT BĄCZYK

O wozie wsparcia CV90120T sporo się ostatnio dyskutuje.

Spółka Bumar oraz koncern BA E mogłyby go u nas
produkować, także dla polskiej armii. Pierwszy z tych
pomysłów wydaje się godny uwagi, ale drugi wzbudza
spore kontrowersje.

WÓZ WAŻY niespełna 35 ton, ma dziewięć metrów

długości, prawie trzy wysokości, jego szerokość to
3,2 metra, a uzbrojono go w szwajcarską armatę
CTG 120/L50 firmy RUAG Land Systems
o szybkostrzelności 12–14 strzałów na minutę,
z zaawansowanym systemem kierowania ognia
Saab Systems. Silnik Diesla o mocy 600 kW może
go rozpędzić nawet do 70 km/h, natomiast zasięg
to 600 km. Załoga liczy czterech ludzi.

54 Polska Zbrojna nr 24/2007


dyspozycji telewizyjny system obserwacyj-
ny z indywidualnymi monitorami. Wszyst-
kim zarządzają komputery.
Co jest dobre dla Bumaru…
Wizji współpracy Bumaru i BAE moż-
na jedynie przyklasnąć, gdyż być może da-
łoby to naszym zakładom szansę na współ-
udział w realizacji jakichś elementów pro-
gramów SEP i FRES albo produkcji wo-
zów opancerzonych (takich jak CV90120T)
przeznaczonych na rynki trzecie. Natomiast
próba zainteresowania Wojska Polskiego
szwedzkim wozem wsparcia budzi kontro-
wersje. W Polsce nie użytkuje się pojaz-
dów rodziny CV90 i kupno tylko wyspe-
cjalizowanego wozu wsparcia na tym pod-
woziu byłoby nieracjonalne. Wprawdzie
nasze BWP-1 wymagają pilnej wymiany,
ale wobec gigantycznych opóźnień progra-
mu wdrażania KTO Rosomak odciąganie
wysiłków armii i środków finansowych od
realizacji tego kluczowego zadania byłoby
ich marnotrawstwem. Nie radzimy sobie
z programem KTO, nadal nie ma nowych
haubic, czekamy na przetarg na śmigłow-
ce – trudno w takiej sytuacji uwierzyć, że
podołalibyśmy jeszcze przejmowaniu no-
wych wozów gąsienicowych.
nr 24/2007
nr 24/2007
AAAAAAAA
Na liście pilnych czy koniecznych zaku-
pów uzbrojenia dla Wojsk Lądowych „lek-
kie czołgi” wydają się zatem mieścić na
szarym końcu, a jako pojazd wsparcia
większe szanse na realizację mógłby mieć
właśnie wóz na bazie Rosomaka. Dodat-
kowo PT-91 oraz Leopardy 2A4, zwłasz-
cza po przejęciu kolejnej ich partii z Nie-
miec, wystarczyłyby przecież do wypeł-
nienia okrojonych batalionów pancernych.
Trudno zresztą określić, czy CV90120T
powinien trafiać do tych batalionów, czy
też kompanii wsparcia batalionów zmoto-
ryzowanych/zmechanizowanych, zwłasz-
cza że nie jest to klasyczny czołg.
CV90120T jest bardzo zaawansowany
technicznie, co oznaczałoby import więk-
szości wyposażenia, a nawet przy przenie-
sieniu pewnej części produkcji do kraju
koszt pojazdu byłby niebagatelny. Jednak
to nie takie argumenty są najważniejsze.
Istotne, aby to armia opracowała spójną
koncepcję wymiany sprzętu i swych doce-
lowych potrzeb w dziedzinie wojsk zme-
chanizowanych, a następnie przedstawiła
ją producentom broni. Wówczas firmy
zbrojeniowe wychodziłyby na wprost po-
trzebom sił zbrojnych, a nie dopasowywa-
ły je do własnych planów.
CV90120T
to ciekawy prototyp,
wpisujący się wyraźnie
w kształtującą się obecnie
koncepcję lekkiego czołgu-
-wozu wsparcia przyszłych
oddziałów zmechani-
zowanych
AAAAAAA
ARTUR GOŁAWSKI
Przeciekający „Łoś”
W grudniu ub.r. oddziały specjal-
ne ŻW w Gliwicach i Mińsku
Mazowieckim dostały osiem tereno-
wych interwencyjnych wozów dowo-
dzenia (TIWD). Docelowo ma być
ich 16. Produkcja kolejnych ośmiu
trwa w Wojskowych Zakładach
Łączności nr 1 w Zegrzu, natomiast
przekazanie zaplanowano na je-
sień. Pojazdy opatrzone nazwą
„Łoś” powstały na podwoziu opan-
cerzonych od środka (klasa FB4;
dach, podłoga, ściany, zbiornik pali-
wa) furgonetek SCAM SM z silni-
kiem o mocy 140 KM, napędzają-
cym cztery koła. Mają zapewnić
miejsca pracy dowództwu oddziału
 specjalnego ŻW, służąc do dowo-
dzenia oddziałami/pododdziałami.
Zapewniają łączność głosową,
transmisję danych (jawną i utajnio-
ną) oraz porozumiewanie się we-
wnętrzne pięcioosobowej załodze.
Wnętrze ważącego 6200 kg „Łosia”
kryje dwie radiostacje, KF i UKF,
w tym RKS-8000 z gdyńskiego OBR
CTM, pozwalającą nawiązywać łącz-
ność na dystansie do 800 km. Są
tu też panele systemu Fonet i dwa
radiotelefony Motoroli. Paliwo to
olej napędowy, nim też zasilany jest
pokładowy agregat prądotwórczy,
zapewniający m.in. działanie klima-
tyzatorów. Wóz wyposażono
w mechaniczny/automatyczny sy-
stem gaśniczy komory silnika, kół
oraz wnętrza. Rozkładany na posto-
ju, 11-metrowy maszt wożony jest
w schowkach na dachu. Można na
nim zainstalować kilka anten.
Felerem, na który narzekają żan-
darmi, jest przeciekający właz w da-
chu. W czasie ulewy woda kapie
również do przedziału kierowcy.
Konstruktorzy z Zegrza przyznają,
że mają kłopoty z jakością pojaz-
dów bazowych dostarczonych przez
spółkę AMZ z Kutna. Nie mieli wpły-
wu na wybór platformy – SCAM SM
był wskazany w zamówieniu żandar-
BAE SYSTEMS
mów. Usterki trzeba usunąć na pod-
stawie gwarancji. (ag)
Polska Zbrojna 55
ARMIE ŚWIATA AFGANISTAN
Rozmowa z gen. bryg.
MUHAMMADEM AMINEM
WARDAKIEM, komendantem
Ośrodka Szkoleniowego
Armii Afgańskiej w Kabulu
Narodziny
własnej armii
Panie Generale, jak wygląda system
szkolenia w armii afgańskiej?
– W naszym ośrodku każdego roku
szkolimy 20 tys. żołnierzy na różne
stanowiska, począwszy od szkolenia
podstawowego dla ochotników wcie-
lanych do naszej armii na trzyletnie
kontrakty, poprzez szkolenie podofi-
cerów, a skończywszy na przygotowa-
niu kadry oficerskiej dla armii afgań-
skiej z wyselekcjonowanej grupy żoł-
nierzy, którzy wyróżnili się podczas
walk z talibami na południu kraju.
Jak przebiega rekrutacja?
– W całym Afganistanie mamy
27 ośrodków rekrutacyjnych. Każdy,
kto sądzi, że nadaje się do służby
w armii, może się tam zgłosić i pod-
pisać kontrakt na trzy lata, jeśli przej-
dzie procedurę kwalifikacyjną. Wte-
dy trafia do nas na siedmiotygodnio-
we szkolenie. Nie mamy natomiast
systemu służby zasadniczej wciela-
nej z poboru, bazujemy wyłącznie na
dobrowolnych zgłoszeniach.
Czy nie brakuje chętnych do służby?
– Mamy nawet nadmiar chętnych.
Chłopcy, którzy do nas przychodzą,
są nie tylko motywowani finansowo
– dostają ok. stu dolarów miesięcznie,
– ale głównie ideologicznie. Oni po
prostu chcą służyć w armii afgańskiej,
ponieważ widzą, że krajowi potrzeb-
ny jest spokój. Mają już dosyć trwa-
jących wiele lat wojen i wyniszczają-
cych rządów talibów.
56 Polska Zbrojna
Dla wielu z nich jednak dyscyplina to
pojęcie abstrakcyjne. Spora część
z nich samowolnie oddala się z koszar.
Podobno nawet 25 proc.?
– Z roku na rok ten odsetek się
zmniejsza. Problemem jest przede
wszystkim to, że ochotnicy przyjeżdża-
ją do nas z całego Afganistanu. Kiedy
dostają od nas pierwsze pieniądze,
z powodu braku rozwiniętego systemu
bankowego sami dostarczają je rodzi-
nom, co często zajmuje kilka tygodni.
Wielu z nich odwiedza też swoje rodzi-
ny w sytuacjach losowych, nie powia-
damiając o tym przełożonych. Część
z nich wraca z takiego samowolnego
oddalenia do jednostek. Nie każemy
ich zbyt surowo. Jest to problem, z któ-
rym stopniowo sobie radzimy, wysyła-
jąc pieniądze pocztą. Mam nadzieję, że
Chłopcy, którzy do
nas przychodzą, po pro-
stu chcą służyć w armii
afgańskiej, ponieważ
widzą, że krajowi po-
trzebny jest spokój.
Mają już dosyć trwają-
cych wiele lat wojen
i wyniszczających rzą-
dów talibów
ARTUR BILSKI
w niedługim czasie samowolne odda-
lenia znikną. Oczywiście nie można
jeszcze mówić o dyscyplinie wojsko-
wej w armii afgańskiej na modłę za-
chodnią, ale żołnierze mają silną mo-
tywację do walki o dobro kraju.
W jakim zakresie pomagają wam
Amerykanie?
– Amerykanie przysyłają tutaj swo-
ich instruktorów. W ośrodku mamy też
fachowców z wielu innych krajów, ale
odpowiedzialność za wyszkolenie ar-
mii afgańskiej i sfinansowanie jej po-
trzeb zadeklarowali Amerykanie. Pla-
nujemy, że do 2008 r. będziemy mieli
ok. 80 tys. wyszkolonych żołnierzy.
A co z uzbrojeniem?
– Ciągle podstawą uzbrojenia naszej
armii jest sprzęt pochodzący z krajów
byłego Układu Warszawskiego, chociaż
i tutaj mamy poważne niedostatki. Bra-
kuje nam pojazdów opancerzonych, ar-
tylerii, czołgów. To uzbrojenie będzie
jednak zastępowane przez sprzęt pro-
dukcji zachodniej.
Myśli Pan, że tak wyszkolona, nowa
afgańska armia będzie w stanie wy-
grać wojnę z talibami?
– Talibowie nie potrafią stawiać nam
czoła w otwartym polu, bo wiedzą, że
zostaną rozgromieni. Stosują więc me-
tody zamachów samobójczych i za-
straszają ludzi. Wcześniej czy później
ich pokonamy. 
Rozmawiał Artur Bilski
nr 24/2007

Strategia nijaka
S TA N I S Ł AW KOZ I E J
Pod względem bezpieczeństwa
międzynarodowego kryzys
iracki zaczyna przypominać
węzeł gordyjski. Sytuacja staje
się coraz bardziej beznadziejna.
Zaangażowane strony
przestają szukać dróg wyjścia
i zakończenia kryzysu. Zamiast
tego starają się optymalizować
swój sposób funkcjonowania
w nim. To niedobry znak.
G
łównym powodem niebez-
piecznej stagnacji kryzysu
irackiego przy jednoczes-
nym wysokim poziomie ry-
zyka jest strategiczne samo-
zapętlenie się USA w tym re-
US DOD
gionie. Dotyczy to zwłaszcza ostatniego
roku. Uporczywa kontynuacja dotychcza-
sowej strategii prowadzi do usztywnienia
politycznego wewnątrz i na zewnątrz Ira-
ku. Amerykanie, bedąc w tym kraju, nie
są w stanie przełamać nieufności i dopro-
wadzić do rozwiązania kryzysu. Opuszcze-
nie go spowodowałoby jeszcze większą ka-
tastrofę strategiczną. Dlatego, najogólniej
rzecz biorąc, konieczna jest deamerykani-
zacja wciąż koniecznej międzynarodowej
obecności wojskowej w Iraku.
Stracony rok
Jeszcze pół roku temu wydawało się, że
jest na to szansa. Amerykanie rozważali
i taką możliwość. Ale, niestety, zatrzyma-
li się w pół drogi. Donald Rumsfeld po-
święcony został na darmo. Tak zwana no-
wa strategia prezydenta George’a Busha,
realizowana od niedawna, nie jest w isto-
cie żadną strategią. To tylko skorygowany
plan operacyjny.
Nadzieje, że może on zmienić rozwój sy-
tuacji, są mało realne. Amerykanie dają so-
bie czas do jesieni. Wtedy ma się okazać,
jakie efekty przyniesie. To czekanie jest
jednak daremne. Nie trzeba zbyt wielkiej
wyobraźni strategicznej, aby przewidzieć,
że stan kryzysu irackiego nie będzie jesie-
nią lepszy niż dzisiaj. Z pewnością będzie
wiadomo jedynie to, że jako społeczność
międzynarodowa straciliśmy rok. Irak bę-
dzie wciąż w stanie „pełzającej wojny do-
nr 24/2007
mowej”, zmierzającej w kierunku wojny
domowej na pełną skalę. Gdyby do niej do-
szło, nastąpiłaby natychmiast dekompozy-
cja rządowych sił bezpieczeństwa (wojska
i policji) i włączenie się ich do walk. Stop-
niowo w coraz szerszym zakresie w wojnę
tę ingerowałyby Iran i sunnickie państwa
arabskie.
W ten sposób konflikt z pewnością roz-
lałby się na cały region Bliskiego Wscho-
du. Doszłoby do wojny regionalnej z bar-
dzo prawdopodobnym użyciem broni ma-
sowego rażenia, w tym broni jądrowej.
Szerokie wsparcie
Widać wyraźnie, że obecna nijaka stra-
tegia USA w stosunku do Iraku jest bardzo
niebezpieczna. Bliskowschodnia wojna re-
gionalna z użyciem broni masowego raże-
nia musiałaby wstrząsnąć podstawami bez-
pieczeństwa w skali globalnej. Społeczność
międzynarodowa musiałaby interwenio-
wać w bardzo dramatycznych warunkach,
nieporównywalnych z obecnymi.
Wobec takiego stanu rzeczy dzisiaj jest
już raczej pewne, że – wcześniej czy póź-
niej – konieczne będzie radykalne zwięk-
szenie zaangażowania szerszej społeczno-
ści międzynarodowej (pod egidą ONZ)
w sprawy Bliskiego Wschodu, a w szcze-
gólności w sprawy Iraku. Lepiej, gdyby sta-
ło się to wcześniej – tj. przed wybuchem
IRAK ŚWIAT
Wcześniej
czy później koniecz-
ne będzie radykalne
zwiększenie zaangażowania
szerszej społeczności między-
narodowej (pod egidą ONZ)
w sprawy Bliskiego
Wschodu, a w szczegól-
ności w sprawy
Iraku
wojny regionalnej, aby ją powstrzymać, niż
później – już po wybuchu takiej wojny, aby
ją wygaszać. Czy świat jest dzisiaj w sta-
nie zmobilizować się i podjąć takie prze-
zornie wyprzedzające działania? Czy taka
szansa istnieje?
W głównej mierze zależy to od USA.
Czy jednak Amerykanów stać na przyzna-
nie się do tego, że sami nie są w stanie ure-
gulować kryzysu irackiego i że proszą spo-
łeczność międzynarodową o szerokie
wsparcie? Chodzi tu zwłaszcza o zaanga-
żowanie wszystkich zainteresowanych
stron, w tym mocarstw światowych (człon-
ków Rady Bezpieczeństwa), ONZ, NATO,
UE i sąsiadów Iraku.
Marne dotychczas rezultaty tzw. nowej
strategii prezydenta G. Busha, polegającej
po prostu na zwykłym zwiększeniu liczeb-
ności wojsk głównie w Bagdadzie, zdają
się skłaniać Amerykanów do ponownego
przemyślenia takiej możliwości. Tylko zde-
cydowanie się na tak radykalny ruch mo-
że dać szansę na konieczne nowe otwarcie
polityczno-strategiczne w sprawie irackiej
i szerzej – bliskowschodniej. Takie otwar-
cie mogłoby przełamać impas i przywró-
cić nadzieję na stabilizację w Iraku. 
(Prof. Stanisław Koziej, generał w stanie
spoczynku, były wiceminister
obrony narodowej)
Polska Zbrojna 57
ŚWIAT JAPONIA
Japonii Shinzo Abe chce to jednak zmie-
nić. Obiecuje, że Kraj Kwitnącej Wiśni
będzie znów silny i aktywny w Azji.
Polityk wie, co mówi. W Japonii wciąż
się pamięta, jak w 1998 r. Phenian
wystrzelił próbną rakietę balistyczną Ta-
epo-dong. Przeleciała ona nad terytorium
Kraju Kwitnącej Wiśni i spadła do Ocea-
nu Spokojnego. Wydarzenie to spowodo-
wało, że Tokio postanowiło zbudować ra-
zem z USA „parasol antyrakietowy”. Dziś
nowy premier chce radykalniejszych

POWROT SAM
Ostatnio japoński
parlament ustalił
kalendarz prac
nad reformą
ustawy
zasadniczej.
To sukces
premiera Shinzo
Abe, który obiecał SHINZO ABE, PREMIER JAPONII:
– Wprowadzenie zmian do konstytucji umoc-
obywatelom niłoby rolę Japonii w sojuszu z USA i pozwoliło-
by Tokio odgrywać większą rolę w operacjach
zerwanie pokojowych na świecie. Istnieje także pilna
potrzeba wzmocnienia środków odstraszania
z pacyfizmem. w związku z zagrożeniem, jakie stanowi obec-
nie Korea Północna.

KRZYSZTOF GŁOWACKI

Zgodnie z obecną konstytucją, Japo-
nia wyrzeka się wojny jako metody roz-
wiązywania sporów. Artykuł 9 nie po-
zwala na posiadanie armii ani na użycie
jakiejkolwiek siły zbrojnej poza krajem.
Konstytucyjne ograniczenia stanowią
wyjątek na skalę światową i nieraz zaka-
zywały Tokio podejmowania działań
w ramach... samoobrony. W latach 80. in-
terpretacje ustawy zasadniczej były tak wą-
skie, iż zabraniały Japończykom wyjścia
z pomocą okrętowi marynarki amerykań-
skiej zmierzającemu do wysp w celu za-
pewnienia im ochrony. Dopiero w 1992 r.
parlament japoński utworzył oddziały po-
kojowe i pozwolił na wysłanie ich poza gra-
nice cesarstwa. Najpierw do Kambodży,
a później do Mozambiku, Timoru
Wschodniego i na Wzgórza Golan.
Strach przed Phenianem
Mimo pewnych retuszy, do dziś głów-
nym wyznacznikiem polityki japońskiej
jest doktryna Yoshidy z 1946 r., zgodnie
z którą Japonia koncentruje się na roz-
woju gospodarczym, zaś w kwestiach
bezpieczeństwa i polityki międzynaro-
dowej zdaje się na USA. Obecny premier
zmian. Planuje przyznać armii większe
uprawnienia – w tym prawo do „uderzeń
prewencyjnych”. Na zmianę dotychczaso-
wego stanowiska wpłynęła próbna eks-
plozja jądrowa, którą Korea Północna
przeprowadziła w ubiegłym roku.
Zaraz po tym wydarzeniu sekretarz
stanu Condoleezza Rice zapewniała, że
„bez zmian pozostaną zobowiązania Wa-
szyngtonu wobec Tokio”. Deklarację ta-
ką złożyła w czasie rozmowy telefonicz-
nej z szefem resortu spraw zagranicznych
Japonii. Wystąpiła także z apelem o zwo-
łanie nadzwyczajnego posiedzenia Rady

58 Polska Zbrojna nr 24/2007

 Bezpieczeństwa. ONZ jednogłośnie po-
tępiła Phenian i uchwaliła treść rezolucji
nakładającej międzynarodowe sankcje.
Niestety, na nic się to zdało. Jedyny śro-
dek nacisku dzierżą Chiny, a w ich inte-
resie nie leży upadek reżimu Kim Dzong
Ila. Pekin od lat dostarcza Korei Północ-
nej żywność, ropę i gaz, ponieważ boi
się, że załamanie komunistycznej wła-
dzy pchnie kilkanaście milionów wy-
głodniałych uchodźców w stronę chiń-
skiej granicy. Władze ChRL nie chcą
MURAJOW
Zagraniczni
eksperci wskazują, że
już dziś armia japońska jest
silniejsza i bardziej nowoczes-
na, niż wymaga tego jej defen-
sywny charakter. Dzieje się tak,
ponieważ Tokio przeznacza na
Siły Samoobrony ponad
6 proc. swego ogrom-
nego budżetu
również dopuścić do wkroczenia na te-
rytorium KRLD wojsk USA, bo to ozna-
czałoby wzrost amerykańskich wpływów
w Azji.
Waszyngton nie ma zatem zbyt wielu
środków nacisku, by ukarać Phenian
i ostrzec przed kolejnymi prowokacjami.
Bombardowania celów nie wchodzą
w grę, gdyż po niemal pewnym kontr-
uderzeniu Korei Północnej zakończyło-
by się to śmiercią setek tysięcy ludzi
i wojną, która pociągnęłaby w przepaść
gospodarkę całej Azji. Analitycy szacu-
ją, że Kim Dzong Il posiada sześć bomb
nr 24/2007
o sile podobnej do tych zrzuconych na
Japonię. Zdolne są one zabić ponad mi-
lion osób. Do tego dochodzi olbrzymi ar-
senał broni konwencjonalnej. Użycie tyl-
ko jej zamieniłoby Tokio w morze ognia.
Na razie koreańskie rakiety wymagają
długich przygotowań do wystrzelenia,
a ich niedokładność liczona jest w kilo-
metrach. W głowicy takich pocisków nie
da się zamieścić ładunku nuklearnego
bez obaw, że eksploduje nie nad zamie-
rzonym celem, lecz na wyrzutni. Kim
JMSDF/JSDF/US DOD (3)
Do dziś głównym wyznacznikiem polityki japońskiej
jest doktryna Yoshidy z 1946 r., zgodnie z którą
Japonia koncentruje się na rozwoju
gospodarczym, zaś w kwestiach bezpieczeństwa
i polityki międzynarodowej zdaje się na USA
Dzong Il pokazał jednak, że potrafi zre-
alizować swoje marzenia.
Większość „za”
Głosowanie nad poprawkami do usta-
wy zasadniczej stało się możliwe po tym,
gdy deputowani z rządzącej Partii Libe-
ralno-Demokratycznej i sojuszniczej
Nowej Partii Komeito mimo protestów
opozycji przerwali debatę na temat za-
sadności zmian. Niedawno Izba Repre-
zentantów przyjęła uchwałę w sprawie
przygotowania referendum odnośnie do
zmiany konstytucji. Posłowie zadecy-
dowali, że po nadaniu ostatecznego
kształtu poprawkom do ustawy zasad-
niczej najpierw zostaną one przegłoso-
wane w parlamencie, a następnie będą
przedstawione społeczeństwu do akcep-
tacji. Według najnowszych sondaży,
większość Japończyków zgadza się na
zmiany.
Wsparcie zza oceanu
Waszyngtonowi nie przeszkadza dro-
ga, którą podąża nowy premier Japonii.
Po atakach z 11 września Stany Zjed-
noczone skoncentrowały się na prowa-
dzeniu operacji antyterrorystycznych,
co pochłania ogromne sumy pienię-
dzy oraz wymaga rozlokowania znacz-
nych oddziałów zbrojnych. Dlatego
USA od dłuższego czasu naciskają na
Japonię, aby przykładała większą wa-
gę do problemu swojej obronności. Już
w 2004 r. ówczesny sekretarz stanu
Colin Powell otwarcie poinformował
liderów japońskich, iż cesarstwo nie
może liczyć na przyznanie mu stałe-
go miejsca w Radzie Bezpieczeństwa
ONZ, dopóki będzie prowadzić poli-
tykę pacyfizmu.
Im lepiej, tym gorzej
Zagraniczni eksperci wskazują, że już
dziś armia japońska jest silniejsza i bar-
dziej nowoczesna, niż wymaga tego jej
defensywny charakter. Dzieje się tak, po-
nieważ Tokio przeznacza na Siły Samo-
obrony ponad 6 proc. swego ogromnego
budżetu. Rząd korzysta także ze wzrostu
zagranicznych rezerw walutowych.
W marcu osiągnęły one poziom prawie
biliona dolarów! Niektórzy analitycy
prognozują, że w atmosferze gorączki
strachu przed Koreą Północną Japonia
może nie poprzestać na rozbudowie sił
konwencjonalnych, lecz przełamać po-
zostałą po II wojnie światowej psycho-
logiczną barierę i zdecydować o budo-
wie własnej bomby atomowej. Tokio ma
do tego odpowiednią bazę technologicz-
ną. Ocenia się, iż trzy lata temu Japonia
dysponowała ponad 43 tonami plutonu.
Dodatkowo najnowszy reaktor jądrowy,
którego otwarcie planowane jest w nie-
długim czasie, osiągnie możliwość pro-
dukcji ośmiu ton plutonu rocznie już za
kilkanaście miesięcy. 
Polska Zbrojna 59
AAAAAAA AAAAAAAA
WYDARZENIA ZAPIS
Uderzenie
z morza
SOMALIA. Amerykański
okręt wojenny zaatakował
1 bm. cel w regionie Puntland
w północnej Somalii. Rakiety
skierowano w grupę islami-
stów, wśród których – według
przypuszczeń – przebywały
osoby powiązane z al Kaidą.
Nie ma informacji o ofiarach
ataku. Anonimowy informator
CNN stwierdził, iż jego celem
był jeden z podejrzanych o do-
konanie w 1998 r. zamachów
bombowych na ambasady
USA w Kenii i Tanzanii,
w których zginęło 240 osób.
Podobne uderzenia na obsza-
rze Somalii US Navy przepro-
wadziła w styczniu tego roku.
Wówczas na celowniku było
trzech ukrywających się na
południu kraju przywódców al
Kaidy. Operacja się nie powio-
dła, ale zginęli ich miejscowi
sojusznicy. (wrob)
w skrócie
Moskiewska
alternatywa
NATO–ROSJA. Minister
spraw zagranicznych Rosji
Siergiej Ławrow przedsta-
wił propozycję, którą okre-
ślił jako alternatywę dla
amerykańskich planów roz-
mieszczenia tarczy antyra-
kietowej w Europie. Mo-
skwa chce podjąć współpra-
cę z partnerami z NATO
w rozwijaniu systemu obro-
ny przed pociskami krótkie-
60 Polska Zbrojna
ty miast w USA, w Polsce
i w Czechach oraz o nowym
wyścigu nuklearnych zbrojeń.
Czyżby nadchodziła kolejna
zimna wojna?
Nie sądzę. Mamy raczej do
czynienia z przymrozkiem.
W obecnej fazie stosunków
międzynarodowych, zwłaszcza
gospodarczych i politycznych,
zimna wojna nie przyniosłaby
Rosji i jej władzy nic pozytyw-
nego. Odcięta od kontaktów
gospodarczych z Zachodem
Andrzej Jonas stanęłaby w obliczu ekono-
micznej ruiny, a jej polityczne
REDAKTOR NACZELNY wpływy regionalne i globalne
„THE WARSAW VOICE” narażone byłyby raczej na
więdnięcie niż rozwój.
Przymrozek Czemu ma więc służyć obecna
postawa Kremla? Wydaje się,
P erspektywa zainstalowania że przede wszystkim sprawom
w Polsce i w Czechach ele- wewnętrznym kraju. Wizja
mentów amerykańskiej tarczy mocnego państwa i mocnego
antyrakietowej wywołała serię prezydenta w rozumieniu Mo-
coraz ostrzejszych oświadczeń skwy wymaga twardej odpo-
rosyjskich polityków. W tej ka- wiedzi na jakiekolwiek wojsko-
nonadzie wziął także udział we plany USA, zwłaszcza te,
prezydent Putin. To z jego ust które mają być realizowane tuż
padły słowa o ponownym wzię- przy rosyjskiej granicy. Naj-
ciu na cel przez rosyjskie rakie- pewniej oczekuje tego armia,
Pozew za Srebrenicę
HOLANDIA. Do Sądu Naj- ny ofiar twierdzą, że stacjo-
wyższego w Hadze trafił nujący w Srebrenicy batalion
4 bm. pozew cywilny prze- holenderski sił pokojowych
ciwko ONZ i holenderskim ONZ nie zapewnił ochrony
władzom w sprawie masakry jej mieszkańcom. – Matkom
mieszkańców Srebrenicy i innym ocalałym nie chodzi
w 1995 r. podczas wojny do- o uzyskanie odszkodowań fi-
mowej w Bośni i Hercegowi- nansowych, lecz o satysfakcję
nie. Po zajęciu muzułmań- – oświadczył reprezentujący
skiej enklawy Serbowie za- krewnych ofiar adwokat Mar-
mordowali tam ponad 7,5 tys. co Gerritsen. – Niestety,
mężczyzn i chłopców. Rodzi- ONZ i państwo holenderskie
go i średniego zasięgu. Sojusz że według niewymienionych
ma zamiar stworzyć go do z nazwisk polskich negocja-
2016 r. Odbyły się już konsul- torów oferta amerykańska
tacje na temat udziału Mo-
skwy w tym projekcie, ale nie
przewiduje, iż Polska musia-
łaby ponieść część kosztów
osiągnięto porozumienia. budowy i utrzymania bazy.
– O niczym takim nie słysza-
Z kiesy łem. Wszystkie koszty budo-
wy, w wysokości 500–600
amerykańskiej milionów dolarów, będą po-
USA. – Pełne koszty budowy kryte przez stronę amery-
bazy będą pokryte przez Sta- kańską – stwierdził Lehner.
ny Zjednoczone – oświad- Jednak były minister obrony
czył 1 bm. rzecznik Agencji narodowej Radosław Sikor-
Obrony Rakietowej (MDA) ski powiedział, że według
Rick Lehner. „Rzeczpospoli- pierwotnej amerykańskiej
ta” napisała dzień wcześniej, propozycji Polska miałaby
w znacznej mierze pozostająca
w okowach myślenia z epoki
ZSRR, ale także znaczna część
społeczeństwa. Szczególnie
w obliczu zbliżających się wy-
borów prezydenckich.
Na arenie międzynarodowej pre-
zydent Putin, podbijając stawkę,
oczekuje zapewne jakiejś sowi-
tej rekompensaty politycznej,
może także gospodarczej. Listę
oczekiwań można układać do-
wolnie długą, startując od wciąż
odkładanego członkostwa Rosji
w WTO (Światowej Organizacji
Handlu), aż po przeróżne awan-
se w najrozmaitszych sferach
i regionach.
Gra odbywa się między Wa-
szyngtonem a Moskwą, nieste-
ty bez udziału NATO i Unii Eu-
ropejskiej. Dla nas nie jest to
korzystna okoliczność. Tym
bardziej wydaje mi się, że War-
szawa powinna kontrolować tę
rozgrywkę, żeby dopilnować,
aby żadne nasze życiowe intere-
sy nie zostały zagrożone. Zgod-
nie ze starym rosyjskim przy-
słowiem: dowieriaj, no prawie-
riaj (ufaj, ale sprawdzaj).
nie mają zamiaru wziąć na
siebie odpowiedzialności.
Nie chcą nawet o tym rozma-
wiać – dodał. Tymczasem ra-
port niezależnego holender-
skiego Instytutu Dokumenta-
cji Wojennej z 2002 r. czę-
ściowo obciążył rząd holen-
derski winą za tragedię
w Srebrenicy. W efekcie po-
dał się do dymisji gabinet
premiera Wima Koka. (tw)
ponieść niektóre koszty
związane z budową.
Atomowa
niewiadoma
NORWEGIA. W wydaniu in-
ternetowym norweskiego
dziennika „Aftenposten” zna-
lazła się informacja, że rosyj-
ska państwowa agencja ener-
gii atomowej Rosatom ostrze-
gła władze w Moskwie przed
groźbą nieobliczalnej w skut-
kach eksplozji składowiska
zużytych prętów uranowych
z rosyjskich reaktorów ato-
nr 18/2007

Własnymi
siłami
US DOD (3)
AFGANISTAN. – Naszym za- stworzona zostanie nowoczesna czeństwa (ISAF) z ponad 300 do
sadniczym celem jest uzyskanie
niezależności na polu walki.
Czekamy na dzień, kiedy sami
będziemy mogli walczyć z wro-
giem – oświadczył 4 bm. szef
sztabu armii afgańskiej gen. Bi-
smullah Chan. Generał, który
towarzyszył przebywającemu
z wizytą sekretarzowi obrony
USA Robertowi Gatesowi, po-
wiedział, że rząd w Kabulu za-
biega o to, by Waszyngton
zwiększył tempo szkolenia
i wyposażania afgańskich sił
zbrojnych, tak by były zdolne do
samodzielnej walki z talibami.
Bismullah Chan przypomniał,
że Amerykanie i ich sojusznicy
zobowiązali się, iż do końca
przyszłego roku w Afganistanie
mowych. Są tam też elemen-
ty reaktorów z okrętów pod-
wodnych, a także skażone ele-
menty ich wyposażenia.
– Nikt nie potrafi określić,
kiedy może nastąpić wybuch,
za kilka godzin, kilka dni czy
za rok – napisano w raporcie
Rosatomu. Agencja nie jest
również w stanie określić
skutków takiej eksplozji. Za-
leży, czy wybuchnie jeden
skład, czy wszystkie. Składo-
wisko znajduje się w Zatoce
Andriejewa przy Półwyspie
Kolskim, około 40 km od gra-
nic Norwegii.
nr 18/2007
70-tysięczna armia. Strona
afgańska chciałaby zwiększenia
jej liczebności.
Robert Gates i gen. Chan wizy-
towali położony pod Kabulem
obóz armii afgańskiej More-
head, gdzie amerykańscy i fran-
cuscy instruktorzy szkolą żołnie-
rzy jej sił specjalnych. Jak poda-
ła agencja AFP, formacja ta po-
winna być gotowa do działania
w październiku 2008 r. Ma li-
czyć 3900 ludzi.
Tymczasem kolejne kraje decy-
dują się na wysłanie większych
wojsk do Afganistanu. Szwedz-
ki parlament zatwierdził w ubie-
głym tygodniu zwiększenie
kontyngentu w Międzynarodo-
wych Siłach Wsparcia Bezpie-
Bezterminowy pobyt
IRAK. Jak poinformował 1 bm.
„Washington Post”, sekretarz
obrony USA Robert Gates po-
twierdził, że administracja Geo-
rge’a W. Busha myśli o pozo-
stawieniu części amerykańskich
wojsk w Iraku bezterminowo.
Amerykanie stacjonowaliby
tam w ramach „dwustronnego
porozumienia” z władzami
w Bagdadzie. Ich obecność słu-
żyłaby „ochronie suwerenności
rządu gospodarzy”. Gates uwa-
ża, że USA nie powinny całko-
wicie wycofywać się z Iraku,
tak jak z Wietnamu w 1975 r.,
600 żołnierzy. Wzmocniona zo-
stanie jego część bojowa. Szwe-
dzi pozostaną w Afganistanie
do grudnia 2008 r. Ich dalsza
obecność w tym kraju zależy od
tego, czy ONZ przedłuży man-
dat ISAF. Również Dania zapo-
wiedziała wysłanie do Afgani-
stanu dodatkowych 200 żołnie-
rzy, którzy dołączą do 440 już
tam obecnych. Natomiast
TADEUSZ WRÓBEL
w ubiegłym tygodniu talibom
udało się zestrzelić w prowincji
Helmand na południu Afgani-
stanu amerykański śmigłowiec
CH-47 Chinook. Według wstęp-
nych informacji, trafił go pocisk
z granatnika. Zginęło siedmiu
żołnierzy, pięcioosobowa zało-
ga i dwóch pasażerów. (wt)
lecz utrzymywać tam „trwałą
obecność”, jak w Korei Połu-
dniowej czy Japonii. (wb)
Walki
z islamistami
LIBAN. Już trzeci tydzień trwa-
ją starcia armii libańskiej z akty-
wistami islamskimi z palestyń-
skiego ugrupowania Fatah al
Islam. Wojsko ostrzeliwuje obóz
uchodźców palestyńskich Nahr
el Barid koło Tripoli w północ-
nym Libanie. Do walk doszło też
w drugim obozie – Ain al Hil-
weh, największym w tym kraju,
położonym niedaleko miasta
Sajda. W poniedziałek (4 bm.)
zginęło co najmniej dwóch li-
bańskich żołnierzy, a sześciu zo-
stało rannych. Są też straty
wśród cywilów i islamistów.
W niedzielę (3 bm.) władze li-
bańskie podały, że od momentu
wybuchu starć w Nahr el Barid
20 maja zginęło 44 żołnierzy,
co najmniej 36 islamistów
i przynajmniej 20 cywilów.
Rosną obawy, że starcia między
armią libańską a bojownikami
islamskimi ponownie zdestabi-
lizują kraj. Sytuacja w Libanie
była przedmiotem rozmów pol-
skiej delegacji, z szefem Biura
Bezpieczeństwa Narodowego,
ministrem Władysławem
Stasiakiem i wiceministrem
obrony narodowej Bugusławem
Winidem na czele, która
w ubiegłym tygodniu przebywa-
ła z wizytą w tym kraju. Strona
libańska wyraziła zainteresowa-
nie nawiązaniem współpracy
wojskowej z Polską. – Będziemy
nad tym pracować. Wkrótce po-
nownie odwiedzimy Liban.
W planach jest wizyta ministra
obrony narodowej, która będzie
okazją do zaproponowania
stronie libańskiej bardziej kon-
kretnych przedsięwzięć – po-
wiedział wiceminister Winid.
Delegacja odwiedziła też sta-
cjonujących na południu Libanu
polskich żołnierzy służących
w siłach pokojowych ONZ. (wr)
Polska Zbrojna 61
TO I OWO
UCY WILIZOWANY
SZPIEG
Armia
wie wszystko!
C zwartkowy poranek, kawa, przede
mną „Trybuna” kochająca wojsko
w szczególny sposób. Otwieram gazetę,
spodziewając się jakiejś kolejnej sensacji
na temat tego, co się znowu armii nie
udało, i nagle... szok. Przecieram oczy
ze zdumienia – raz, drugi, trzeci. Nie po-
maga nawet uszczypnięcie. Nie śnię.
„Trybuna” pochwaliła wojsko! Konkret-
nie jednostki rozpoznania, a kto wie, mo-
że chodziło im również o nasz wywiad?
Czytam oto między wierszami artykułu
red. Piotra Skury „Branka lekarska”,
że w wojsku już jesienią ubiegłego roku
wszyscy doskonale wiedzieli o tegorocz-
nym strajku lekarzy i w związku z tym
profilaktycznie zaplanowano na ten czas
ćwiczenia żołnierzy rezerwy. Dzięki temu
można teraz wezwać do jednostki i odziać
w mundur niepokornych lekarzy, takich
jak opisany dzień wcześniej przez
„Dziennik Polski” dr Jacek Lorkowski.
Czy ktoś by pomyślał? Kilkanaście ład-
nych tygodni wałkowaliśmy na wszystkie
strony, jaki zły jest polski wywiad i kontr-
wywiad wojskowy, że jesteśmy ślepi i głu-
si, że w ogóle tragedia i żałoba – a tu nie-
spodzianka. Proszę spytać lekarzy, czy je-
sienią ubiegłego roku wiedzieli o tym,
że będą strajkować akurat w maju, a pro-
test zaostrzą na przełomie maja i czerw-
ca. Bo wojsko wiedziało! Wprawdzie
potem red. Skura – widocznie oszołomio-
ny swoim odkryciem – traci troszkę poczu-
cie rzeczywistości, bo wezwanie na ćwicze-
nia rezerwy porównuje do carskiej branki.
Chociaż być może trzy dni ćwiczeń i 25 lat
służby to dla niego to samo. Ponoć szczę-
śliwi czasu nie liczą. A red. Skura na pew-
no jest szczęśliwy, wiedząc, jak dobrze
poinformowane jest wojsko.
62 Polska Zbrojna
NAJWAŻNIEJSZE PYTANIE W ŻYCIU
K orzystając z okazji, pragnę na łamach „PZ” wyznać
Ci, że bardzo Cię kocham. Kocham najmocniej na
świecie. Jesteśmy ze sobą już ponad trzy lata i wiem,
że jesteś dla mnie najwspanialszym prezentem od ży-
cia. Już wiem, że chodzenie z Tobą mi nie wystarcza.
Chcę z Tobą już zawsze iść przez życie. Obiecuję, że bę-
dę Twoją siłą. Dam Ci nadzieję. Będę Cię kochał za-
wsze. Dam Ci mój świat. Dam Ci serce. I z tą przysięgą
pragnę zapytać:
Marto, czy wyjdziesz za mnie?
Daniel
Wirtualne zmiany
P isząc o wojsku, wypadałoby się tro-
chę na nim znać. A chociaż rozróż-
niać marynarkę od lotnictwa, kapitana
wielkością – jest około trzy razy większa.
Notabene zresztą 3 DZ nie istnieje.
Autor, jak się okazuje, zna jednak praw-
od pułkownika, a brygadę od dywizji. dziwą nazwę jednostki z Lublina, ponie-
Wydaje się jednak, że autor tekstu waż dalej pisze: „Jeden z żołnierzy
„Zabawa w rozstrzeliwanie” opublikowa- 3 Brygady Zmechanizowanej stacjonują-
nego 30 maja w „Dzienniku” tego nie cej na lubelskim Majdanku”. Żeby czytel-
potrafi. Już w podtytule artykułu, po- nika jeszcze bardziej zdezorientować,
święconego zresztą poważnej sprawie kilka linijek niżej można znów przeczytać
szokujących zdjęć żołnierzy, dziennikarz „Dowódca 3 Dywizji Zmechanizowanej
myli jednostkę, o której chce napisać. płk Sławomir Wierzbieniec”.
Czytamy bowiem: „Skandaliczne wybryki Płk Wierzbieniec pełni oczywiście obo-
żołnierzy 3 Dywizji Zmechanizowanej wiązki dowódcy 3 BZ. Czyli może nie jest
z Lublina”. W Lublinie stacjonuje nato- to brak wiedzy autora, ale niechlujstwo?
miast 3 Brygada Zmechanizowana. Albo podświadoma chęć rozbudowania,
Warto dodać dla niezorientowanych, że choćby wirtualnego, naszych sił zbroj-
dywizja od brygady różni się znacznie nych o jedną dywizję? (ann)
Masz problem, nie możesz liczyć na fachową pomoc, trudno Ci znaleźć kompetentne
osoby, które mogłyby udzielić rzeczowych odpowiedzi? Skontaktuj się z nami, a my po-
staramy się Ci pomóc.
Prosimy nadsyłać pytania na adres:
porady@redakcjawojskowa.pl
lub kontaktować się pod nr. tel.
CA MON 845 213, 845 229,
(0-22) 684 52 13, 684 52 29.
Nonsens tygodnia: Syndrom kamaszy...
Doktor Jacek Lorkowski ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie dostał kartę powołania
do wojska. Każdy obywatel przyjąłby ten fakt jako sprawę ważną, element wypełnienia
obywatelskiego obowiązku wobec ojczyzny. Każdy nie znaczy jednak, że lekarz także.
Pan doktor bowiem przed trafię wytłumaczyć przysła- tualne wojny, a co za tym
stawieniem się na zaplano- nia mi karty powołania aku- idzie także wojskowe ćwi-
wane ćwiczenia najpierw rat we wtorek. (...) Z karty czenia, odbywały się na
pobiegł do mediów. nie wynika, czy będę w woj- świecie tylko w środy lub
– To akcja polityczna wy- sku rok czy dwa albo trzy. piątki. A co do przygotowa-
mierzona przeciwko straj- Jak mam się przygotować? nia... Hmmm, proponujemy
kującym lekarzom – prze- Panie doktorze. Proponuje- przeczytać podręcznik wy-
konywał. – Uważam, że je- my, aby do lekarskich po- chowania obywatelskiego
stem szykanowany politycz- stulatów strajkowych dopi- dla szkół średnich...
nie. Niczym innym nie po- sać punkt o tym, że ewen- Bogusław Politowski
nr 24/2007
 REDAKCJA WOJSKOWA
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel. 48 22 684 53 65

wojskowe żywioły
w różnych odsłonach