NR 27 (545) 1 LIPCA 2007 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Różne oblicza Rosomaka str. 11

ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

PIECHOTA MORSKA: Niebieskie berety – reaktywacja? str. 20

LOTNICTWO: Przyszłość za jedno euro str. 28
ŻANDARMERIA: MP – POLSKA SPECJALNOŚĆ str. 16
AAAAAAA AAAAAAAA
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

KREW, POT I ŁZY

Mistrzostwa Wojska Polskiego
w pokonywaniu przeszkód, biegu
patrolowym i strzelaniu z broni etatowej
pokazały całe piękno sportowej rywalizacji KADET
STR. 32
KAJETAN
Będzie pierwszym świeżo
upieczonym polskim maturzystą
TEMAT NUMERU studiującym w akademii
wojskowej Stanów
SYNDROM BLONDYNKI Zjednoczonych
STR. 43
Kobietom umożliwiono służbę
w armii. Dano oficerskie gwiazdki SIŁY POWIETRZNE
i patenty. Teraz główkuje się,
co zrobić, by nie mogły jeździć na SAUNA W SAMOLOCIE
misje jako dowódcy. Bo co będzie, W czerwcu i lipcu, kiedy panują
jak kobieta żołnierz zginie? najwyższe temperatury, w kabinie
STR. 4
samolotu piloci czują się jak
w saunie. Wszystko za sprawą
WOJSKO PIECHOTA MORSKA nieprzewiewnych kombinezonów.
BŁAGANIE
NIEBIESKIE BERETY O DESZCZ
Taki ubiór to kara za niepopełnione
grzechy
– REAKTYWACJA? STR. 36

Mamy niemałe doświadczenie KULISYI LOTNICTWO

w organizacji oraz szkoleniu wojsk WOJSKA LĄDOWE
desantowych. Dlaczego więc nie ma Letni poligon często bywa loterią.
PRZYSZŁOŚĆ
polskich marines? Pół biedy, gdy przyjeżdża na niego ZA JEDNO EURO
STR. 20
jednostka stacjonująca blisko. Dwa lata temu 41 Eskadra
Bywa jednak, że żołnierze jadą Lotnictwa Taktycznego w Malborku
przez pół kraju, zajmują rozpoczęła loty na niemieckich
stanowiska ogniowe MiG-29. Dziś widać, że – być może
i słyszą: strzelać nie można niechcący – popełniono wtedy
STR. 34
kilka błędów STR. 28

TYGODNIK
www.polska-zbrojna.pl
Dyrektor Redakcji Wojskowej
Redaktor naczelny
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65,
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845
365, 845 685, faks: 845 503;
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”:
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22,
CA MON 840 222;
wko@redakcjawojskowa.pl
Redaktorzy prowadzący:
mjr Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30,
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska,
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213;
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Publicyści:
Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr
Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON
845 229; Anna Dąbrowska, tel.: (0-22)
684 52 44, CA MON 845 244; Paulina
Glińska, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON
845 229; Sylwia Guzowska, tel.: (0-22)
684 02 32, CA MON 840 232; kpt.
Grzegorz Predel, tel.: (0-22) 684 08 68,
CA MON 840 868; Roman Przeciszewski,
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244;
Tadeusz Wróbel, tel.: (0-22) 684 52 44,
CA MON 845 244; Bydgoszcz: Krzysztof
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
Wilewski, tel.: (0-52) 378 25 90, CA MON
412 590; Gdynia: kmdr ppor. Mariusz
Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07, CA MON
266 207; Krzysztof Wygnał, tel.: (0-58)
626 24 13, CA MON 262 413; Kraków:
Magdalena Kowalska-Sendek, Jacek
Szustakowski, tel.: (0-12) 613 17 80,CA
MON 131 780; Poznań: Piotr Laskowski,
tel.: (0-61) 857 24 46, CA MON 572 446;
Wrocław: Bogusław Politowski, tel.: (0-71)
765 38 53, CA MON 653 853;
Fotoreporter:
Jarosław Wiśniewski,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Współpracownicy:
Andrzej Jonas, Krzysztof Głowacki, Marcin
Kaczmarski, Włodzimierz Kaleta, Stanisław
Koziej, Tadeusz Mitek, Wojciech Piekarski,
Aleksander Rawski, Henryk Suchar
Dział graficzny:
tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
Marcin Dmowski (kierownik), Monika
Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Korekta:
tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
Renata Gromska (kierownik),
Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
Katarzyna Pietraszek, Joanna Rochowicz
Biuro Reklamy i Marketingu:
Adam Niemczak (kierownik) ,
tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
684 55 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
Joanna Brodowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80;

2 Polska Zbrojna nr 27/2007

 FORUMI KTO
RÓŻNE OBLICZA
ROSOMAKA
Jest nadzieja, że niebawem pojawią
się pierwsze, długo oczekiwane
specjalistyczne wersje Rosomaków,
co pozwoli przyspieszyć formowanie
wyposażonych w nie batalionów
STR. 11
MARYNARKA WOJENNA
MŁOTKIEM W KADŁUB
Wyjście okrętu podwodnego
w morze stawia na nogi wszystkie
służby. Po pamiętnej katastrofie
„Kurska” marynarze dmuchają na
zimne. Niestety, wypadki zawsze
mogą się zdarzyć. Trzeba więc zrobić
wszystko, aby im zapobiec
STR. 38
Prenumerata:
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00
Kolportaż i reklamacje:
PP DW Bellona – (0-22) 457 04 37,
6879 041, CA MON 879 041
Druk: Drukarnia Perfekt, ul. Połczyńska 99, Warszawa
Numer zamknięto: 26 .06.2007 r.
Zdjęcie na okładce: Jarosław Wiśniewski
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan , CaStudio
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze
odzwierciedla stanowisko redakcji.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca.
Zastrzega sobie prawo do skrótów.
Nakład: 20 000 egz.
nr 27/2007
REDAKTOR
NACZELNY
Artur Bartkiewicz
Kilka słów o kobietach
„K
obieto, puchu marny, ty wietrzna istoto” – pisał o słabszej płci Adam Mickie-
wicz, podsumowując w pewien sposób to, jak w kulturze europejskiej przez wie-
ki postrzegano kobiety. Poeci opiewali ich wdzięki, a rycerze, ułani, oficerowie – bronili
ich czci i bezpieczeństwa. Role były jasno rozpisane od zawsze. Patronem mężczyzn był
Mars – bóg wojny, a kobiet Westa – bogini domowego ogniska. Mężczyźni podbijali
świat, a kobiety dbały o to, by po podbojach mieli do czego wracać. Mężczyźni odbierali
życie, a kobiety je dawały. Tak było kiedyś.
W 17 Brygadzie Zmechanizowanej ktoś zbyt mocno przywiązał się do tego klasycznego
podziału ról. Młoda, ambitna pani porucznik nie pojedzie do Afganistanu, ponieważ
jest kobietą (patrz tekst Bogusława Politowskiego: „Syndrom blondynki”). Przełożeni ją
chwalą, podwładni są pełni uznania dla niej, ona sama kocha to, co robi. To jednak za
mało. Co ciekawe, uzasadnieniem braku zgody na wyjazd jest specyficznie rozumiana
islamofilia. Jak kobieta może dowodzić żołnierzami w kraju, w którym muzułmanie sta-
nowią większość? W tle jednak przewija się nasz bagaż kulturowych doświadczeń.
Sprawa dotyczy problemu kobiet w mundurach, który teoretycznie w polskiej armii nie
istnieje. Teoretycznie, bo w praktyce – jak widać – wprawdzie wszyscy jesteśmy żołnie-
rzami, ale jedni z nas są nimi bardziej, a inni mniej. Problem nie ogranicza się jednak
do prostej dyskryminacji.. W jednej ze swoich piosenek Jacek Kaczmarski śpiewa, że
„nic się nie tłumaczy wprost, ponieważ wszystko ma drugie, trzecie, czwarte, piąte dno”.
Tak jest i w tym przypadku. Niewątpliwie XX wiek – którego jednym z symboli były
tryumfy sufrażystek i ich późnych sióstr, feministek – zmienił pozycję kobiety w naszej
kulturze. Sufrażystki dały kobietom obywatelską podmiotowość, a feministki – prawo do
wykonywania zawodów tradycyjnie zarezerwowanych dla mężczyzn, a więc również do
bycia żołnierzami. Nie tylko sanitariuszkami, łączniczkami, psychologami, ale również
żołnierzami liniowymi. Zamykanie im drogi do takiej kariery tylko ze względu na płeć to
dyskryminacja.
Dyskryminacja ma jednak dwa oblicza – oprócz tej klasycznej, istnieje jeszcze dyskrymi-
nacja pozytywna. Polega ona na przyznawaniu przywilejów grupom, które dotychczas
były szykanowane. I chociaż zamysł jest szlachetny, to dalej mamy do czynienia z wyraź-
nym sygnałem – dotknięta taką dyskryminacją grupa jest inna, gorsza. Kiedyś ją za to
szykanowano, teraz się ją za to faworyzuje, ale wciąż pozostaje gorsza. Prawdziwa rów-
ność polega bowiem na równości praw i równości obowiązków.
A z tym ostatnim jest różnie. Wszyscy jesteśmy żołnierzami, ale niektórzy z nas mają niż-
sze normy na egzaminie z WF. Wszyscy jesteśmy żołnierzami, ale niektórzy z nas doma-
gają się tradycyjnych „przywilejów”. Pewien pancerniak opowiadał mi kiedyś z przeką-
sem, że nie ma nic przeciwko służbie kobiet w armii, ale w czołgu wszyscy są równi,
a przeciwnik na polu walki nie pyta o płeć. Pani porucznik z Międzyrzecza jest w równej
mierze ofiarą tradycyjnego sposobu postrzegania kobiet w naszej kulturze, jak i właśnie
takiej pozytywnej dyskryminacji. Jeśli w wojsku kobiety traktuje się jako piękną ozdobę,
trudno się dziwić, że kiedy w grę wchodzą prawdziwe działania bojowe, pojawiają się
wątpliwości. To bardzo krzywdzące wobec tych wszystkich kobiet, które są doskonałymi
żołnierzami. Na taką sytuację zapracowaliśmy sobie jednak po trosze wszyscy – męż-
czyźni, bo patrzą na kobiety przez pryzmat stereotypów, i te kobiety, które z takiego po-
strzegania czerpią korzyści.
Chcę być dobrze zrozumiany – mam nadzieję, że pani porucznik spełni swoje marzenie,
pojedzie do Afganistanu i potwierdzi, że jest znakomitym dowódcą plutonu. Mam na-
dzieję, że jej koleżanki w mundurach będą mogły pełnić swoją służbę i w jej trakcie będą
postrzegane przede wszystkim jako żołnierze, a nie jako kobiety. Ale żeby w przyszłości
nikomu nie zadrżała ręka przed wysłaniem kobiety w rejon konfliktu, może warto po-
myśleć o tym, aby równość praw przekładała się na równość obowiązków. Dopiero wte-
dy wszyscy będziemy żołnierzami. Bez wyjątków.
Polska Zbrojna 3
AAAAAAA
FOKUS
TEMAT NUMERU
TEMAT
AAAAAAAA
NUMERU
Studium oficerskie ukończyła z wyso-
ką lokatą. Dowodzenie, o którym marzy-
ła, stało się faktem. Szybko potwierdzi-
ła, że nie jest maskotką, lecz żołnierzem
z krwi i kości. Ponad sto skoków ze spa-
dochronem, kolejne stopnie w judo, tre-
ning boksu – dobrze przygotowały ją do
trudów żołnierki. Survivalowe zacięcie,
godziny górskich wspinaczek i fakt, że po-
mykała po wertepach HMMWV na dłu-
go przed tym nim pomyślano, aby te po-
Plutonem zaczęła dowodzić zaraz po
studium i głównie na poligonach. Od li-
stopada przygotowywała się na wyjazd
do Afganistanu. Jej żołnierze mówią, że
jest dobra. Nigdy nie krzyczy „na przód”,
tylko „za mną”. Gdy podczas górskiego
szkolenia brali na „garba” po kilkanaście
kilo, ona zawsze dźwigała trochę wię-
cej. To wszystko okazało się jednak ma-
ło ważne. Jej każdy krok śledzono
z uwagą. Co rusz interesowali się nią
Nigdy nie chciała stać na piedestale.
Zawsze marzyła o tym, by w spokoju da-
no jej robić to, do czego się przygotowy-
wała, czyli dowodzić. Doszło do tego, że
podczas obserwowanych szkoleń na
twarz zakładała kominiarkę. Uciekała
w anonimowość. Na próżno.
Pewnego dnia ktoś naopowiadał o niej
dziennikarzom. Wbrew jej woli podano
prasie stopień, imię, nazwisko, a nawet
służbowy telefon. Mimo że na każdą

Syndrom
jazdy znalazły się w naszej armii, sprawił, przełożeni. Nagle coś nie zagrało ka- prośbę dziennikarzy odpowiadała sta-
że w oczach podwładnych i przełożonych drowcom. Jej pluton wycofano z wy- nowczym „nie”, w lutym napisał o niej
zaczęła uchodzić za „kobietę z jajami”. jazdu na misję. „Dziennik”. Nie ona mówiła – mówiono

BOGUSŁAW POLITOWSKI

blondynki Kobietom umożliwiono służbę

w armii. Dano oficerskie gwiazdki i patenty.
Teraz główkuje się, co zrobić, by nie mogły
jeździć na misje jako dowódcy. Bo co będzie,
jak kobieta żołnierz zginie?
US DOD

4 Polska Zbrojna nr 27/2007

 FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
tam o niej. Ktoś wygrzebał nawet dane
z jej akt osobowych. Nierzetelna, napa-
stliwa dziennikarka zrobiła materiał-laur-
kę, nie mając pojęcia, jak bardzo skrzyw-
dzi panią porucznik.
OBIECANKI CACANKI
Pogodziła się, że na pierwszą zmianę
do Afganistanu nie pojedzie. Siła wyż-
sza. Wierzyła jednak, że druga jej nie
minie. Zaczęły się przygotowania. Do-
stała pluton. Zaczęła poznawać ludzi.
Szkolenie od początku było intensyw-
ne. Spotkani na poligonie szturmani w
czerwonych beretach chwalili ją za siłę
woli, upór i umiejętności. W górach
uczyła podwładnych podstawowych
czynności: taktyki, techniki zjazdów
i wspinaczki, przeszukiwania jaskiń.
ZAWSZE MARZYŁA O TYM, BY W SPOKOJU DANO JEJ ROBIĆ TO, DO CZEGO SIĘ PRZYGOTOWYWAŁA,
CZYLI DOWODZIĆ. DOSZŁO DO TEGO, ŻE PODCZAS OBSERWOWANYCH SZKOLEŃ NA TWARZ
ZAKŁADAŁA KOMINIARKĘ. UCIEKAŁA W ANONIMOWOŚĆ
Była w swoim żywiole. Wylewając li-
try potu w upalne dni, nie przypuszcza-
ła, że za jej plecami ktoś zaczyna etato-
we kombinacje.
Pewnego dnia stanęła przed najwyż-
szymi dowódcami. Przy grochówce do-
wiedziała się, że jako dowódca plutonu
na misję nie pojedzie. Stwierdzono, że
sztab i papierkowa robota będą dla niej
najodpowiedniejsze. Powód? „Wiecie
– rozumiecie”. Zgrzytnęła zębami.
Dziś każdy z przełożonych pani po-
rucznik mówi co innego. Wysoki rangą
oficer przekonuje, że ostateczna decy-
zja jeszcze nie zapadła. Powtarza to
OPINIA
Płk Beata
Laszczak,
J. WIŚNIEWSKI
pełnomocnik MON
ds. wojskowej służby
kobiet:
– Nie wiem, co w tym wypadku było po-
wodem decyzji, że pani porucznik nie je-
dzie do Afganistanu jako dowódca pluto-
nu. Gdyby nie miała kwalifikacji, doświad-
czenia czy przygotowania, to całkowicie to
rozumiem. Gorzej, jeśli jedynym powo-
dem była płeć i zdecydowano tak na
wszelki wypadek – bo kobieta może być
gorzej odbierana przez miejscową lud-
ność lub „co się stanie, jak zginie”. Nasze
koleżanki, które służyły lub pracowały na
misjach w krajach muzułmańskich, mó-
wią, że ludność islamska odbiera żołnie-
rzy zwykle nie przez pryzmat płci, ale
 Do niedawna na nasze czy amerykańskie żołnierki w Iraku – ubrane w tropikalne mundury, hełmy
i kamizelki, z długą bronią – reagowano zaskoczeniem i niedowierzaniem, ale to się zmienia.
nr 27/2007
rza slogan o złym traktowaniu kobiet
przez talibów i że Europejka w mundu-
rze może wywoływać konflikty z miej-
ALEKSANDER RAWSKI/BELLONA
scowymi. – A tak w ogóle, to trzeba
o nią dbać – rzuca na odchodnym.
Inny przełożony, ściszając głos, pyta:
– A co się stanie, gdy kobieta oficer na
misji zginie? Kto weźmie na siebie cię-
Na równi! żar odpowiedzialności, medialną wrza-
U
niemożliwienie pani porucznik wę? Tego oficera nie przekonuje, że pa-
udziału w misji w charakterze do- ni porucznik, przy okazji psycholog, jest
wódcy kłóci się z rezolucją 1325 Rady pewnie bardziej świadoma i odpowie-
Bezpieczeństwa ONZ z 31 października dzialna za swą decyzję o wyjeździe niż
2000 r. stwierdzającą, że „kobiety po- niejeden oficer płci męskiej. Nie docie-
winny być traktowane na równi z męż- ra do niego, że ona wie, iż gdyby istot-
czyznami w czynieniu wysiłków w celu nie jej dowodzenie miało kogoś nara-
utrzymania i wspierania pokoju żać, sama by się wycofała z wyjazdu.
i bezpieczeństwa”. A zresztą, co będzie, gdy zginie męż-
czyzna? Czy on przedstawia mniejszą
nam, mimo że kilka dni wcześniej w roz- wartość? Czy żal wtedy jest mniejszy
kazie batalionowym ukazał się punkt niż po kobiecie?
o etatowej zmianie. Według niego, ko-
bieta dowódca na misji, w państwie is- SAME BZDURY
lamskim, to same kłopoty. Miejscowy Same bzdury – tak mówią o obawach
tłumacz może nie chcieć z nią współ- związanych z wysłaniem kobiety na mi-
pracować, przypadkowy Afgańczyk, sję amerykańscy oficerowie, którzy
na którego porucznik spojrzy, może po- w Afganistanie spędzili wiele miesięcy.
czuć się urażony. Krótko mówiąc, blon- Podobnie, tyle że mniej dosadnie, wy-
dynka uzbrojona po zęby może być raża się ppor. Ewa Nowicka, która z pol-
problemem. skim kontyngentem humanitarnym kil-
Dowódca kolejnego szczebla na py- ka miesięcy przebywała w Pakistanie.
tanie o panią porucznik macha ręką. – Nasza misja miała inny charakter. Jed-
Twierdzi, że tyle jest ciekawych tema- nak byłam kobietą, byłam w mundurze
tów, a my tu o jakiejś kobiecie. Powta- i często miałam kontakty z miejscowy-
mi. Fakt, wzbudzałam pewne zdziwie-
nie, ale nigdy nie spotkałam się z obja-
wami agresji czy wrogości ze strony
funkcji, jaką pełnią. Miejscowi respektują tamtejszych mężczyzn. Starałam się nie
to, iż w innych kulturach kobieta może zaj- prowokować wyglądem. Dbałam, by
mować takie stanowisko. Przy zachowa- mieć zawsze na głowie kapelusz, oku-
lary i nigdy, mimo upału, nie pozwoli-
niu pewnych podstawowych zasad nie ma
problemu w kontaktach. łam sobie na chodzenie w koszulce
Ostatnio byłam w Berlinie na obradach z krótkimi rękawami. Ale to były jedy-
natowskiego Komitetu ds. Kobiet. ne ograniczenia. Dziwię się opiniom od-
Pracowałyśmy nad dokumentem, którego nośnie do mojej koleżanki. Przecież ona
jednym z postulatów jest, aby panie, które zawsze będzie tam przebywać w obec-
się do tego nadają, były wysyłane na mi- ności podwładnych. Sprawy z tubylca-
sje. Przeszkody kulturowe nie powinny mi może załatwiać przez dowódców
być barierą powierzania im stanowisk. drużyn. O prowokowaniu nie ma mowy,
Kierować trzeba się bowiem kwalifikacja- bo poza bazą zawsze będzie w oporzą-
mi, a nie płcią. Poza tym, jeśli zawsze nie dzeniu – argumentuje pani saper.
będziemy czegoś robić „na wszelki wypa- Rzecznik prasowy Uniwersytetu Wro-
dek”, to nigdy nie przekonamy się, jak jest cławskiego Małgorzata Porada-Labuda
w praktyce. Przy takim braku zaufania do trzy lata spędziła w Algierii. Zna zwy-
możliwości pań i asekuracyjnym zacho- czaje islamu i sposób traktowania ko-
waniu – nie pójdziemy do przodu. biet. Uważa, że Europejka musi być bar-
(ann) dzo rozważna w zachowaniu. Jednak 
Polska Zbrojna 5
AAAAAAA
TEMAT NUMERU
AAAAAAAA
Same bzdury
– tak mówią o obawach
związanych z wysłaniem ko-
biety na misję amerykańscy
oficerowie, którzy
w Afganistanie spędzili
wiele miesięcy
przestrzega-
nie zasad oby-
czajowości muzułmańskiej może spra-
wić, że żadnych napięć nie będzie.
Wręcz odwrotnie, w niektórych sytu-
acjach, w wioskach afgańskich w kon-
taktach z kobietami czy dziećmi, tylko
kobieta ma prawo i może wyjaśnić czy
wyegzekwować pewne sprawy. W przy-
padku przeszukania budynku, w którym
są same kobiety, to właśnie mężczyźni
w mundurach będą bezradni, a dokonać
może tego właśnie kobieta oficer.
Czy zatem wobec zdolnego oficera
ktoś z przełożonych nie stał się zbyt nad-
gorliwy, bardziej „talibski” od talibów?
Czy ktoś zbyt szybko nie zaczął dmu-
chać na zimne? Przecież podejście do
kobiet w Afganistanie ostatnio się zmie-
nia. Na przykład Malalai Kakar, najstar-
sza rangą kobieta oficer policji w Kan-
daharze, kieruje zespołem dziesięciu
kobiet oficerów. Do niedawna również
reakcje Irakijczyków na nasze czy
amerykańskie żołnierki – ubrane w tro-
pikalne mundury, hełmy i kamizelki,
6 Polska Zbrojna
KOBIETY ŻOŁNIERZE W PKW:
Liczba kobiet kierowanych na misje
w poprzednich latach sięgała 50 rocznie
 PKW KFOR (Kosowo, dane
od IX 2004 r.) – 8 kobiet,
 PKW UNIFIL (Liban, dane
od IV 2004 r.) – 16 kobiet,
 PKW UNDOF (Syria, dane od I 2004 r.)
– 17 kobiet,
 PKW Irak (dane od 2003 r.) – 31 kobiet,
 PKW Afganistan – brak kobiecego per-
sonelu wojskowego,
 PKW Pakistan – 1 kobieta,
 PKW Kongo – brak kobiecego persone-
lu wojskowego,
 PKW Łotwa – brak kobiecego persone-
lu wojskowego.
OPINIA
Jacek Matuszak
z sekcji informacyjno-prasowej PKW
Afganistan:
– Nie ma przeszkód natury kulturowej, dla
których nasza pani porucznik nie mogłaby
przyjechać do Afganistanu jako dowódca
plutonu, choć to poważne wyzwanie, z któ-
rym na pewno nie poradziłby sobie nieje-
den mężczyzna. Obecnie mamy w kontyn-
gencie cztery kobiety (w sekcji S-6, pielę-
gniarkę, psycholog, fotoreporterkę). Tylko
jedna z nich wyjeżdżała dotąd za bazę. Ze
strony Afgańczyków nie spotkała jej żadna
ujma. Panie w mundurach budzą tu raczej
zaciekawienie lub szacunek. Afgańczycy
często robią sobie z nimi zdjęcia. Jestem
z długą bronią – były pełne zaskocze-
nia i niedowierzania, ale nie celowej
agresji.
O CO CHODZI?
Jaki jest prawdziwy powód odebrania
pani porucznik dowodzenia plutonem
Ktoś bez ważnego powodu odebrał dowodzenie
osobie, która dobrze wywiązywała się ze swych
obowiązków. Wmawia się jej, że odesłanie do
sztabu ma być wyróżnieniem
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2)
Od 2004 r. kobiety służą na takich stano-
wiskach, jak:
 PKW KFOR – dowódca plutonu,
 PKW UNIFIL – szef sekcji – zastępca do-
wódcy kompanii, telegrafista - telefonista,
 PKW UNDOF – oficer łącznikowy (oficer
informacji wojskowej), dowódca plutonu,
oficer operacyjny,
 PKW Irak – starszy oficer, młodszy spe-
cjalista, oficer, oficer planowania, oficer
operacyjny, szef zespołu, dowódca plutonu,
konsultant ds. psychoprofilaktyki, psycho-
log, radca prawny, kierownik kancelarii.
Autor danych publikowanych w internecie:
płk Beata Laszczak, pełnomocnik MON
ds. wojskowej służby kobiet
pewien, że żaden z tłumaczy pracujących
dla nas (czy to lokalny, czy z Polski) nie od-
mówi współpracy, tylko dlatego że jest to
kobieta. Tu za bardzo ceni się każdą do-
brze płatną pracę. W innych armiach (naj-
więcej w amerykańskiej) jest sporo kobiet.
Widuję je jako sierżantów, strzelców
w HMMWV czy kierowców pojazdów.
Nierzadko to kobieta dowodzi konwojem.
Na ogół, gdy wyjeżdżają wspólne afgańsko-
koalicyjne patrole, dowódcami są mężczyź-
ni, ale i tu zdarzają się wyjątki. Nasi dowód-
cy plutonów nie mają aż tak szerokich kon-
taktów z Afgańczykami jak członkowie ze-
społów instruktorskich działających przy
ANA czy ANP.
podczas misji? Podjęcie takiej decyzji
przełożeni w jednostce przypisują
sobie, ale czy faktycznie stosownej su-
gestii nie dostali z góry? Tego nie wie
pani oficer, tego i nam nie udało się
ustalić.
Fakt pozostaje bezsporny: ktoś bez
ważnego powodu odebrał dowodzenie
oficerowi, który, jak wszyscy mówią,
dobrze wywiązywał się ze swych obo-
wiązków. Wmawia się jej i nam, że ode-
słanie do sztabu ma być wyróżnieniem.
Naszym zdaniem, ktoś za jej plecami
bawi się w dobrego wujka, który pod
pozorem opieki czyni porucznik krzyw-
dę i dopuszcza się dyskryminacji.
Sprawa dotyczy nie tylko jednej pani
porucznik, ale wielu innych, które nie-
bawem zechcą jechać na misje z pod-
władnymi. Czy one też zostaną wyelimi-
nowane z powodów religijnych, kulturo-
wych, dlatego, że mają dłuższe i blond
włosy, lub po prostu bez powodu? 
PS Na prośbę opisanych osób nie podajemy
ich personaliów.
nr 27/2007
 ZAPIS WYDARZENIA

Powrót przed czasem WIELKA GALA banderowa na wszystkich okrętach i warty honoro-
we w miejscach pamięci – to niektóre punkty obchodów Święta MW,
Dwóch podoficerów rem Skrzypczakiem, dowódcą przypadającego w tym roku 24 czerwca. Na gdyńskim skwerze
z 18 Batalionu Desantowo- Wojsk Lądowych, który badał Kościuszki 72 podchorążych Akademii Marynarki Wojennej promo-
-Szturmowego służących w Afganistanie nastroje polskich wano na pierwszy stopień oficerski. Odbył się też piknik zorganizo-
w bazie PKW w miejscowości żołnierzy. – Nie możemy mówić wany przez Klub MW Riwiera. Natomiast w Kołobrzegu udostępnio-
Wazi Khwa w Afganistanie, o żadnym buncie – powiedział no do zwiedzania trałowiec ORP „Hańcza”, a w Świnoujściu można
którzy wraz z dziewięcioma gen. Skrzypczak. Generał stwier- było zobaczyć pokaz sprzętu ratownictwa morskiego. (ann)
innymi żołnierzami napisali
dził, że podjęto działania, aby po-
prośby o wcześniejszy powrót
do Polski, uzasadniając to prawić poziom bezpieczeństwa
niedostatecznym – ich pojazdów humvee, zwłaszcza
zdaniem – opancerzeniem podłóg. – Zwróciliśmy się w tej
użytkowanych przez PKW sprawie do naszych amerykań-
amerykańskich pojazdów typu skich sojuszników. Do czasu, aż
HMMWV, wróciło 25 czerwca to zostanie zrobione, hummery
do kraju. będą wspierane przez Rosomaki

J ak informuje MON, to ci dwaj

podoficerowie namawiali pozo-
stałych żołnierzy do złożenia wnio-
– zapowiedział dowódca WL.
PKW Afganistan dysponuje
ok. 120 HMMWV, które naszym
sków o wcześniejszy powrót. żołnierzom dostarczyły Siły
– Wkrótce pięciu spośród żołnie- Zbrojne USA. – Podobnie jak
rzy poprosiło o wycofanie swoich zdecydowana większość tego ty-
podań. Minister obrony podjął jed- pu samochodów użytkowanych
nak decyzję, aby wszystkich jak w Afganistanie zarówno przez

Marynarka
najszybciej przetransportować do armię amerykańską, jak i kon-
kraju – wyjaśnia Jarosław Rybak, tyngenty innych państw biorą-

MARIAN KLUCZYŃSKI
rzecznik MON. Żandarmeria Woj- cych udział w misji ISAF, pojaz-

świętuje
skowa prowadzi śledztwo w tej dy te są opancerzone na pozio-
sprawie. Podoficerowie wrócili sa- mie II – informuje rzecznik
molotem razem z gen. Waldema- MON. (ann)

P okaz gwiazdorów światowej

akrobacji lotniczej – amery- Grzmiące ptaki Z marines
kańskiego zespołu Thunderbirds
(Grzmiące ptaki), był główną
o misjach
atrakcją Festynu Lotniczego zor-
ganizowanego 26 czerwca na lot-
nisku w 31 Bazie Lotniczej w Po-
W ymianie doświadczeń
i poglądów na temat obec-
nie prowadzonych operacji,
PIOTR LASKOWSKI

znaniu-Krzesinach. Występ grupy, w których uczestniczą polscy

latającej samolotami F-16, zaczął
się na ziemi pokazem przygotowa-
nia do lotu – synchronicznym za-
kładaniem okularów. Potem piloci
zaprezentowali m.in. możliwości
sześciu samolotów przy lotach na
małej wysokości i wizytówkę ze-
społu – figurę akrobacji lotniczej
zwaną diamentem. Legendarna
grupa wystąpiła w Polsce po raz
PAKISTAŃSKA WSPÓŁPRACA
drugi; 16 lat temu dała pokaz
w Dęblinie. Piloci występują za
darmo, ich pokazy są elementem
promocji samolotów F-16 i spon-
sorowane są przez producenta tych
maszyn Lockheeda Martina. Poza
występem goście festynu mogli
obejrzeć wystawę samolotów i śmi-
głowców. W czasie, kiedy widzo-
wie podziwiali podniebne akroba-
cje, mieszkańcy osiedli położonych
blisko lotniska pikietowali przeciw-
ko lokalizacji bazy w Krzesinach
i hałasowi samolotów. (Lask, ad)
i amerykańscy żołnierze, poświę-
cone było spotkanie 21 czerwca
gen. Jamesa T. Conwaya, komen-
danta Korpusu Piechoty Mor-
skiej Sił Zbrojnych USA, z za-
stępcami szefa SGWP gen. bro-
ni Mieczysławem Stachowia-
kiem i wiceadm. Tomaszem Mat-
heą oraz gen. bryg. Andrzejem
Juszczakiem, szefem Zarządu
Planowania Strategicznego P-5
SG. W trakcie dyskusji zwróco-
no uwagę, iż powodzenie militar-

M isja
w Afganistanie
oraz perspektywy
19 czerwca ministra
obrony Aleksandra
Szczygło z przebywają-
polskich i pakistańskich
żołnierzy w Centrum
Szkolenia na potrzeby
ne w rejonie misji musi iść w pa-
rze z odpowiednim zaangażowa-
niem ze strony władz i instytucji
współpracy wojskowej cym z oficjalną wizytą Sił Pokojowych cywilnych, bo tylko wtedy dzia-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI

w dziedzinie przemysłu w Polsce gen. Ehsanem w Kielcach-Bukówce. łania stabilizacyjne przyniosą

obronnego i zainicjowa- Ul Haq, szefem sztabu Pakistański generał oczekiwany skutek. Amerykań-
nie wymiany oficerów Sił Zbrojnych Pakistanu. przebywał w Polsce na skiego dowódcę przyjął też mi-
obu państw to niektóre Minister Szczygło zapro- zaproszenie gen. nister Aleksander Szczygło.
kwestie poruszane ponował przeprowadze- Franciszka Gągora, sze- Głównym tematem spotkania by-
w czasie spotkania nie wspólnych ćwiczeń fa SGWP. (ATD) ły kwestie dotyczące misji w Ira-
ku i Afganistanie. (ATU)

nr 27/2007 Polska Zbrojna 7

AAAAAAA AAAAAAAA
WYDARZENIA ZAPIS
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
Najwyższy
honor
P rzedstawiciele Kapituły Or-
deru Wojennego Virtuti Mi-
litari – kanclerz orderu gen. bryg.
w st. spocz. Stanisław Nałęcz-Ko-
mornicki, gen. bryg. w st. spocz.
Stefan „Starba” Bałuk, gen. bryg.
w st. spocz. Zbigniew Ścibor-Ryl-
ski i mjr w st. spocz. Zygmunt Ge-
60 lat dla historii wojskowości
P rof. dr hab. Tadeusz Marian
Nowak, nestor polskich histo-
ryków wojskowości, odebrał
26 czerwca gratulacje i dedyko-
wane mu numery „Przeglądu Hi-
storyczno-Wojskowego” oraz
„Studiów i Materiałów do Histo-
rii Wojskowości”. Uroczystość
odbyła się podczas konferencji
naukowej zorganizowanej na je-
Walczyć jak żołnierze
MALI PACJENCI Kliniki
Transplantacji Szpiku,
Onkologii i Hematologii AM we
Wrocławiu gościli u siebie
19 czerwca muzyków orkiestry
reprezentacyjnej Śląskiego
Okręgu Wojskowego i żołnierzy
2 Batalionu Dowodzenia.
RODZINIE i BLISKIM ZMARŁEGO
16 czerwca 2007 r.
st. chor. sztab. w st. spocz. Karola WYBIRAL
wyrazy głębokiego współczucia i szczerego żalu
składają
szef i kadra
Dyżurnej Służby Operacyjnej Sił Zbrojnych RP
8 Polska Zbrojna
bethner – gościli 19 czerwca u mi-
nistra obrony Aleksandra Szczy-
J.WIŚNIEWSKI
gło. Spotkanie odbyło się w ra-
mach obchodów 215. rocznicy
ustanowienia tego najwyższego
polskiego odznaczenia wojskowe-
go. Podczas rozmowy gen. Na-
łęcz-Komornicki poinformował
o koncepcjach promowania w jed-
nostkach wojskowych tradycji
związanych z orderem. Dwa dni
wcześniej w Katedrze Polowej WP
gen. dyw. Tadeusz Płoski, biskup
polowy WP, odprawił uroczystą
mszę w intencji kawalerów i dam
Orderu VM, a członkowie kapitu-
ły złożyli wieńce na Grobie Nie-
znanego Żołnierza. (ATU)
go cześć w Warszawie przez
Wojskowe Biuro Badań Histo-
rycznych i Muzeum Wojska
w Białymstoku. Profesor w swo-
jej karierze był m.in. przewodni-
czącym Rady Naukowej „Prze-
glądu Historyczno-Wojskowego”
i redaktorem naczelnym „Studiów
i Materiałów do Historii Wojsko-
wości”. (gp)
– Podczas spotkania maluchy
mogły sprawdzić się w roli dyry-
genta, spróbować gry na wer-
blach i trąbach – mówi
mjr Andrzej Sowa, rzecznik
dowódcy ŚOW. Gen. dyw.
Fryderyk Czekaj, dowódca
ŚOW i inicjator akcji razem
z prof. dr hab. Alicją Chybicką,
kierownikiem kliniki, podkre-
ślał, że dzieci walczą z choro-
bą jak żołnierze. Cztery dni
wcześniej ośmioro małych pa-
cjentów podczas dedykowane-
go im festynu w 2 Batalionie
obejrzało m.in. pokaz antyter-
rorystów ze specjalnego pluto-
nu policji. (ad)
PIOTR
BERNABIUK
Żołnierzo-
chłoporobotnicy
G adamy sobie z kapitanem, oczywiście o zawodow-
stwie i nie do gazety, bo jeśli do gazety, to być
może miałby zupełnie inne podejście do tematu. Na ra-
zie więc młodzież garnie się do wojska, ale już po ryn-
ku pracy widać, że źródełko powoli wysycha. Zastana-
wiamy się głośno, co to będzie, jak nam potencjalni
kandydaci na zawodowych starszych szeregowych i ka-
prali pouciekają na budowy autostrad i stadionów?
Uczynią tak przecież, by zaznaczyć swój udział w naj-
większym wydarzeniu sportowym, jakie dotąd dotknęło
nasz kraj, przede wszystkim jednakże dla kasy. Mój
rozmówca zgadza się, że jedynym ratunkiem pozostaje
„import siły roboczej” z krajów odległych i bliskich.
– Do wojska? – Nie, do budownictwa i drogownictwa!
A ja jestem za tym, żeby do wojska, więc rozsnuwam
przekornie wizję kozackich szwadronów, skośnookich
czołgistów drobnej postury oraz plutonów mistrzów
bojowych sztuk walki wręcz. W tym momencie jednak
okazuje się, że mamy z kapitanem odmienne poczucie
humoru.
Przygotowując się więc na sytuację, w której siły
zbrojne przegrają z budownictwem i kilkoma innymi
dziedzinami dającymi korzystne zatrudnienie, rozwa-
żamy, czy oprócz wspomnianych pieniędzy mamy żoł-
nierzowi coś do zaoferowania? Zdaniem kapitana,
oferta mogłaby być szeroka – profesjonalne i ciekawe
szkolenie, dobre i nowoczesne wyposażenie, wyjazdy
na misje pokojowe i stabilizacyjne oraz etos służby.
Szkoda, że tego wszystkiego nie ma!
– Dlaczego? – Co dlaczego? Dlaczego szkoda, czy dla-
czego nie ma? – Dlaczego kapitan tak sądzi. Przecież
jakiś etos tam jest. Człowiek w mundurze i z bronią
znacznie godniej się prezentuje niż z łopatą, w dreli-
chu, powalany wapnem. Zresztą, czy ja wiem?
Kapitan wie. Podległych sobie żołnierzy dzieli na dwa
światy. Pierwszy zaludniają żołnierzochłoporobotnicy,
ludek pracowity, rzetelny i praktyczny. Rozkaz wykona
dokładnie, nawet jeśli bez przekonania, ale pieniądze
skrupulatnie policzy, godziny pracy również, co do mi-
nuty. Oficer podkreśla z naciskiem słowo „pracy”,
bym nie utożsamiał go ze słowem „służba”. Na misję,
jakby co, też pojedzie, ale najpierw musi naradzić się
z kobitą, czy się opłaci.
W tym drugim świecie są urodzeni wojownicy. Ciągle
im mało szkolenia, mało amunicji. Najchętniej nie
wracaliby z poligonu i nieustannie gadają o misjach.
Jak który zwolnienie lekarskie weźmie, to po tygodniu
wraca opalony, bo znowu gdzieś się tam prywatnie do-
inwestowywał. Po prostu same komplikatory. No,
i tych to można etosem nakarmić. Na budowę żaden
nie pójdzie, szybciej gdzieś do służb, w ostateczności
do ochrony. – I jak ja będę kompanią wykonywał za-
dania, jeśli mi tylko tacy zostaną?
nr 27/2007

Dziewicza
NORBERT BĄCZYK
MISJA
ALEKSANDER RAWSKI
Po serii testów Rosomak udowodnił swe możliwości i wyruszył na pierwszą zagraniczną misję.
W Afganistanie załogi naszych wozów czeka ciężka służba. Jednak, co ważne, mamy wozy
na światowym poziomie, które można śmiało porównywać z każdym innym pojazdem opancerzonym
będącym w międzynarodowym kontyngencie NATO–ISAF.
R
osomak, spolonizowana od-
miana fińskiego AMV,
wchodzi do akcji po raz
pierwszy. Dla wszystkich
naszych sojuszników w Af-
ganistanie jest ogromną
ciekawostką. Pojazd projektowano już
w XXI w., podczas gdy inne wozy po-
dobnej klasy służące w ISAF powstały
wcześniej. A afgańskie wojska NATO ma-
ją naprawdę bardzo bogatą mozaikę sprzę-
tu. Są tu i legendarne M113, znajome BTR
czy BRDM, Pandury 6x6, Piranie, Fuch-
sy, VAB, a nawet jeszcze jugosłowiańskie-
go pochodzenia BOV czy rumuńskie klo-
ny BTR-70, czyli B-33 Zimbru.
Porównanie z Rosomakiem łatwe jednak
nie jest, gdyż większość tutejszego arsena-
łu to transportery opancerzone piechoty
(APC – Armoured Personel Carrier) albo
opancerzone wozy patrolowe (APV – Ar-
moured Patrol Vehicle). Tymczasem nasz
Rosomak, choć popularnie nazywany ko-
łowym transporterem piechoty, bynajmniej
typowym KTO nie jest. Wszystkie 24 eg-
zemplarze mają wieże Hitfist 30P z dział-
kami 30 mm, są to zatem bojowe wozy pie-
nr 27/2007
choty (IFV – Infantry Fighting Vehicle).
W klasyfikacji nie ma znaczenia, czy po-
jazd ma koła czy gąsienice – liczy się jego
przeznaczenie i możliwości bojowe. Nad
Wisłą wciąż jeszcze czasem pokutuje ter-
minologia Układu Warszawskiego, ale to
zachodnie terminy, takie jak APC, słusz-
nie nieuwzględniające trakcji opisywane-
go pojazdu, wydają się znacznie trafniej-
sze. Mamy zatem bojowego Rosomaka
stworzonego przede wszystkim do walki
– ma podwieźć na miejsce starcia swój de-
sant, a potem wspierać go ogniem szybko-
strzelnej armatki (a w przyszłości może
i PPK). Gdy zatem bliżej przyjrzeć się ar-
senałom ISAF, Rosomak zajmuje pozycję
szczególną, i jeśli go porównywać, to głów-
nie z wozami… gąsienicowymi. Przykła-
dowo Norwegowie ściągnęli swego czasu
do Afganistanu CV 9030, Niemcy niedaw-
no garstkę Marderów 1A5, Anglicy za-
anonsowali swe Warriory, a wiosną rząd
włoski zapowiedział wysłanie kilku
VCC-80 Dardo. Te gąsienicowe pojazdy to
już dość wyspecjalizowani wojownicy,
choć częściowo porównywalni masą i pod-
stawowym opancerzeniem z Rosomakiem.
KTO FORUM
Pod sztandarem
S iły międzynarodowej
koalicji działające w ra-
mach amerykańskiej operacji
„Enduring freedom” oraz zebra-
ne w kierowanych przez NATO International
Security Assistance Force (ISAF) nie mają
łatwego zadania. Pogrążony w wojnie od
lat 70. XX wieku Afganistan wciąż jest bar-
dzo niespokojnym miejscem. Straty wojsk
NATO, choć relatywnie niewielkie, wzrasta-
ją, zaś krajem wstrząsają wojny partyzan-
ckie. Radykalni islamiści, terroryści, han-
dlarze narkotyków i lokalni watażkowie,
choć nie są w stanie pokonać w otwartej
walce żołnierzy koalicji, destabilizują
sam Afganistan. Tymczasem ustabilizo-
wanie sytuacji w tym kraju stało się być
albo nie być dla wiarygodności NATO.
Stąd pod sztandarem ISAF służy dziś
przeszło 35 tys. żołnierzy z blisko 40 kra-
jów. Ich potencjał bojowy stale wzrasta.
Obok formacji do zadań stabilizacyjnych
do Afganistanu przybywają także zwarte
oddziały liniowe, wyposażone w czołgi, 
Polska Zbrojna 9
FORUM KTO
samobieżne haubice, korzystające ze
wsparcia śmigłowców szturmowych
i samolotów bojowych. Również Wojsko
Polskie wysłało do środkowej Azji znaczny kon-
tyngent, którego trzonem jest zmotory-
zowana batalionowa grupa bojowa
z trzema zespołami (kompaniami) ma-
newrowymi. Służący w niej żołnierze
reprezentują najbardziej dziś nowo-
czesne formacje WL – 17 Brygadę
Zmechanizowaną i 6 Brygadę
Desantowo-Szturmową. W wyposaże-
niu grupy są m.in. 24 Rosomaki.
Trakcja gąsienicowa faworyzuje je w tere-
nie, ale to kołowy wóz z Polski może oka-
zać się bardziej wydajny w czasie drogo-
wych patroli, nie ustępując im przy tym
możliwościami bojowymi.
Szukając natomiast podobnej platformy
bojowej wśród wozów kołowych, najbar-
dziej porównywalny wydaje się kanadyj-
ski LAV III Kodiak, jeden z całej gamy po-
jazdów, których konstrukcja jest oparta na
wozie Piranha III, jaki można spotkać
w wojskach spod znaku klonowego liścia
służących w ISAF. Ośmiokołowy, uzbro-
jony w 25 mm działko M242, karabiny
maszynowe, i zabierający desant piecho-
ty BWP nazwany nieco przekornie Light
Armoured Vehicle III (waży nawet do
18 ton). Jest on o kilka ton lżejszy od Ro-
somaka i nieco od niego węższy. To właś-
nie na bazie kanadyjskiej Piranii powstał
amerykański KTO Stryker. I w tym wy-
padku Rosomak wypada dość korzystnie.
Wprawdzie LAV III można transportować
w ładowni C-130, a polskiego wozu nie,
niemniej nasz IFV jest choćby bardziej
stabilny. Swego czasu w Kanadzie rozpę-
tała się nawet prawdziwa burza z tego po-
wodu, przypominająca nieco naszą psy-
chozę z Rosomakiem. O ile jednak o wo-
zie z Finlandii mówiono, „że tonie”, o ty-
le o LAV III – „iż się przewraca”. W rze-
czywistości i uzbrojona w wieżę kanadyj-
10 Polska Zbrojna
ska Pirania, i Rosomak to bardzo nowo-
czesne pojazdy, choć jak wszystkie urzą-
dzenia mechaniczne – nie pozbawione
pewnych wad.
Trendy światowe
Praktycznie wszystkie IFV, choć szyb-
kie i dobrze uzbrojone, odznaczają się
dość lekkim opancerzeniem, porówny-
walnym z wozami APC. Wynika to z fak-
tu, iż często obie klasy pojazdów mają te
same podwozia. Tak też jest i w przypad-
ku Rosomaka, wywodzącego się z AMV.
Polski bojowy wóz piechoty ma standar-
dową osłonę, określaną w NATO według
STANAG 4569 – dla pojazdów lekko
opancerzonych. Nasz pojazd spełnia nor-
my poziomu 2 (Level 2), będąc odpor-
nym z każdej strony na ostrzał z ręcznej
broni automatycznej pociskami kal. 7,62
mm x 39 z odległości 30 m, jest też od-
porny na odłamki 155 mm pocisków wy-
buchających w odległości 80 m od pojaz-
du. Załoga ma szansę wyjść bez szwanku
również w razie detonacji pod pojazdem
miny o wadze 6 kg. Faktycznie „goły” Ro-
somak powinien wytrzymać również
ostrzał pocisków wpisywanych w poziom
3 (Level 3) – też kalibru 7,62 mm, ale
o większej szybkości, rzędu 900 m/s
– np. wystrzeliwanych z karabinów snaj-
perskich. Dodatkowo z przodu Rosomak
KANADYJCZYCZY mają w Afganistanie
liczne pojazdy rodziny Piranha. APC
Bison (z lewej) – z dodatkowym opan-
cerzeniem, sprawdza się na patrolach.
Z kolei odpowiednikiem naszego
Rosomaka jest IFV LAV III Kodiak (na
górze).
ma odporność na poziomie 4 (Level 4)
– wytrzymuje ostrzał wielkokalibrowych
karabinów maszynowych 12,7 mm
i 14,5 mm. Takie parametry są typowe dla
większości APC i BWP na całym świe-
cie, zatem podstawowa odmiana Rosoma-
ka, skierowana na misję do Afganistanu,
nie ustępuje tu innym pojazdom. Podob-
nie opancerzone wozy (Pandur, Piranha)
służyły w ISAF bardzo długo. Obecnie
dąży się jednak do zwiększenia odporno-
ści balistycznej poprzez zamontowywanie
dodatkowych pancerzy kompozytowych
lub reaktywnych.
Nasze Rosomaki w ISAF docelowo też
otrzymają takie pakiety firmy Rafael, da-
jące załodze pełną ochronę przed wielko-
kalibrowymi karabinami maszynowymi,
zabezpieczającymi przed wybuchami
155 mm pocisków 60 m od pojazdu,
a z przodu wozu chroniącymi nawet przed
działkami 20 mm czy wręcz RPG-7.
Wspomniane tu już LAV III służące w Af-
ganistanie, jak i ich odmiany Bison (APC)
i Coyote (wóz rozpoznawczy) czy sześ-
ciokołowe Grizzly również mają obecnie
dodatkowe opancerzenie chroniące cały
pojazd według STANAG-u 4569 na po-
ziomie 4 – są to pancerze kompozytowe
MEXAS (Modular EXpandable Armor
System), zaś norweskie CV 9030 dyspo-
nują jedną z wersji dodatkowego pance-
Dobrze, że polscy
żołnierze jadą na misję
wreszcie z nowoczesnymi,
uniwersalnymi pojazdami,
jakich nie powstydziliby się
nasi sojusznicy. Nie oznacza
to oczywiście bezproblemo-
wej eksploatacji
czy służby
JACEK MATUSZAK
nr 27/2007
WIOSNĄ rząd włoski za-
powiedział skierowanie
do Afganistanu ośmiu
pojazdów VCC-80 Dardo.
rza kompozytowego AMAP (Advanced
Modular Armor Protection) – oba z nie-
mieckiej firmy IBD Deisenroth Enginee-
ring. Ten niemiecki producent dopance-
rza zresztą mnóstwo pojazdów, łącznie
z fińskim AMV czy amerykańskim Stry-
kerem. Jak widać, Rosomak dzięki zapa-
sowi masy na poziomie trzech–czterech
ton również jest podatny na modernizacje
„pod misje” i nie ustępuje konkurencji.
Daje się opancerzyć dodatkowo nie go-
rzej niż inne BWP. Na marginesie należy
przypomnieć, iż w wariancie afgańskim
polskiego IFV – wzorem innych państw
– zadbano również o dodatkowe kamery,
rozbudowaną łączność, system lokalizu-
jący źródła ostrzału czy urządzenia zagłu-
szające komendy zdalnej detonacji ładun-
ków IED (Improvised Explosive Device).
Choć oczywiście zintegrowanie tego wy-
posażenia z amerykańską 82 Dywizją
(podlegamy tej jednostce) wymaga pew-
nych korekt – np. dlatego zagłuszarki da-
dzą nam Amerykanie.
Silne ręce, słabe nogi
Jak już wspomniałem, w arsenale wojsk
ISAF mało jest pojazdów, które można po-
równać z Rosomakiem, bo bojowych wo-
zów piechoty nie jest tam zbyt wiele. Fak-
tycznie przysłanie 24 Rosomaków ma ta-
ki sam charakter jak podsyłanie czołgów
Leopard, samolotów A-10, szturmowych
śmigłowców Agusta A129 czy BWP Dar-
do. Do Afganistanu przybył kolejny od-
dział zdolny do prowadzenia nie tylko
działań stabilizacyjnych i patrolowych,
ale też wojny.
Miło zatem napisać, że Wojsko Polskie
przybywa wreszcie na misję z nowoczes-
nymi, uniwersalnymi pojazdami, jakich nie
powstydziliby się nasi sojusznicy. Nie ozna-
cza to oczywiście bezproblemowej eksplo-
atacji czy służby, ale żołnierze powinni
mieć zaufanie do tego sprzętu. Trzeba też
pamiętać, iż nawet dodatkowe pancerze
czy sprzęt elektroniczny nie są gwaran-
tem pełnego bezpieczeństwa. W starciu
z IED lub wypełnionym po brzegi mate-
nr 27/2007
W RAMACH ISAF służą także
czołgi i BWP. Norwegowie przy-
słali swe CV 9030, które uzupeł-
niają patrolowe KTO XA-186.
riałami wybuchowymi samochodem
z samobójcą nie zdadzą się na nic. Tak
było 8 kwietnia tego roku, gdy dodatko-
wo opancerzony LAV III wyleciał w po-
wietrze od miny pułapki, grzebiąc w swo-
ich szczątkach sześciu kanadyjskich żoł-
nierzy. Takie przypadki są na szczęście
bardzo rzadkie.
Bez wątpienia Rosomaki będą najbez-
pieczniejszymi i najpotężniejszymi pojaz-
dami Wojska Polskiego w Afganistanie.
Szkoda tylko, że za tymi 24 wozami dłu-
go, długo nie ma nic. Żadnych godnych
uwagi pojazdów APC czy APV, a to właś-
nie takie wozy – w układzie 8x8, 6x6 czy
4x4 – są najliczniejsze w wojskach ISAF
i obok samochodów wykorzystywane są
w konwojach czy w patrolach określonych
stref. Dość wspomnieć, iż przykładowo
Holendrzy użytkują APV Bushmaster
i APC XA-188, Francuzi mają swe VAB
i VBL, Australijczycy Bushmastery, a naj-
większą uwagę do ochrony wojsk konwo-
jowych przywiązują bodaj Anglicy, Niem-
cy i Kanadyjczycy. Ci pierwsi przesiada-
ją się na ciężkie Mastiffy i lekkie, ale też
opancerzone Vectory, Bundeswehra
zwiększa kontyngent Dingo/Dingo-2, ma-
jąc też wozy Fuchs czy specjalne opance-
rzone ciężarówki Duro, zaś żołnierze
z Kanady nie dość, iż mają całą rodzinę
wozów Pirania (IFV, APC, wozy rozpo-
znawcze, sanitarne, dowódcze itp.), to
jeszcze dysponują bardzo odpornymi
APV RG 31, a ostatnio podpisali nawet
kontrakt na serię opancerzonych ciężaró-
wek Mercedesa. Nasza armia w ogóle nie
ma sprzętu takiego rodzaju, poprzestając
na wypożyczonych od Amerykanów
HMMWV. Można zatem zapytać: Roso-
maki już są, ale gdzie reszta rasowych, woj-
skowych pojazdów godnych misji takich
jak Irak i Afganistan?  dwie na KTO. W sumie ma zostać tak wy-
UZUPEŁNIENIE. W „PZ” 26/2007 napisa-
łem, iż w Polsce wciąż nie zdecydowano, ile
specjalistycznych odmian Rosomaka po-
wstanie. Natomiast kilkanaście dni temu
WL przedstawiły już taki projekt.
POJAZDY takie jak
ciężki APV Mastiff
(z lewej) to zdaniem
wielu ekspertów przy-
szłość wojsk stabiliza-
cyjnych. Brytyjczycy za-
kupili je w USA i kieru-
ją do Afganistanu.
Wojsko Polskie nie ma
pojazdów tej klasy.
Różne
oblicza
Rosomaka
Jest nadzieja, że niebawem
pojawią się pierwsze, długo
oczekiwane specjalistyczne
wersje Rosomaków, co pozwoli
przyspieszyć formowanie
wyposażonych w nie batalionów.
TA D E U S Z W RÓ B E L
Dowódca Wojsk Lądowych gen. broni
Waldemar Skrzypczak uważa, iż należało-
by wydłużyć czas realizacji programu ko-
łowego transportera opancerzonego do
2014 r. – Aby móc w pełni ukompletować
bataliony, poza bojowym Rosomakiem po-
trzebne są pojazdy specjalistyczne – wy-
jaśnia. Z tego też powodu trwają prace nad
kilkoma wersjami KTO. Niestety, w tej
dziedzinie są spore zaległości. W efekcie
armia otrzymała 87 (do końca roku będzie
ich 101) Rosomaków w wersji bazowej,
czyli bez uzbrojenia i wyposażenia specja-
listycznego. Stąd złośliwi nazywają je wo-
zami do nauki jazdy.
Koncepcje różnych wersji
Istnieją już plany ich zagospodarowania.
Powróciła koncepcja, by część wozów wy-
korzystać jako transportery przenośnych
wyrzutni przeciwpancernych pocisków
kierowanych Spike wraz z obsługą, po
korzystanych 27 pojazdów. Trwają nego-
cjacje, by następną dwudziestkę zmienić
w wozy ewakuacji medycznej. Część Ro-
somaków ma być podstawą dla wozów do-
wodzenia, które powstaną w dwóch wa-
riantach – jeden dla dowódców batalionów 
Polska Zbrojna 11
FORUM KTO
specjalistycznych. Na przykład dowództwo
W PLANACH jest zakup aż 472 pojaz- ma cztery Strykery, w tym dwa w sekcji
dów uzbrojonych w działka oraz 218 łączności.
pojazdów specjalistycznych. Oznacza
to dokupienie 159 dodatkowych wież Każda amerykańska kompania piecho-
bojowych. ty dysponuje aż 20 transporterami. W jej
składzie, poza trzema plutonami piechoty
ROSOMAK w wersji bazowej na pokazie 30 czerwca 2004. Do końca roku będziemy mieli
101 takich wozów – wciąż niewykorzystanych. Teraz ma się to zmienić.
(po cztery wozy), jest pluton w sile trzech
wozów MGS z armatami kal. 105 mm.
Kompania ma też sekcję złożoną z dwóch
samobieżnych moździerzy 120 mm (do-
datkowo każdy z nich ma przenośny
moździerz 60-milimetrowy). Do tego
dwa Strykery znajdują się w dowództwie
kompanii.
W amerykańskim batalionie nie ma
kompanii wsparcia. Po części jest to
efekt rozbudowanych elementów wspar-
cia bojowego w kompanii piechoty. Po-

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
zostałe pododdziały wsparcia i zabez-
pieczenia ulokowano w kompanii dowo-
dzenia. Są w niej plutony: medyczny,
moździerzy, rozpoznawczy i sekcja
snajperów. Pierwszy z nich ma cztery
wozy ewakuacji medycznej, które przy-
i drugi dla dowódców niższego szczebla. zaawansowane i który dysponuje nowo- dzielane są do poszczególnych kompa-
W sumie ma ich być 77. Podobnie rzecz czesną technologią. W planach jest rów- nii. Pluton moździerzy liczy cztery wo-
będzie się miała z 32 rozpoznawczymi nież wóz wsparcia z armatą kal. 90 lub zy. Ich podstawowym uzbrojeniem jest
KTO, które powstaną również w dwóch 105 mm. Powstanie, jeśli znajdą się na to moździerz 120-milimetrowy. Dodatkowo
wariantach. Postanowiono już, że będą na pieniądze. każdy z nich dysponuje holowanym moź-
podwoziu ośmiokołowym, a nie, jak pier- dzierzem kal. 81 mm.
wotnie zakładano, sześciokołowym. Po- Moduł bojowy Także pluton rozpoznawczy ma cztery
jazdy rozpoznawcze, podobnie jak wer- Pojazdy w tych dwóch ostatnich wer- Strykery. U nas podobne pojazdy przewi-
sja bojowa, zostaną uzbrojone w armatę sjach będą kośćcem kompanii wsparcia, dziane są w kompanii rozpoznawczej bry-
kal. 30 mm. Ich warianty będą różniły która ma pojawić się w strukturze batalio- gady. U Amerykanów są one tak w bata-
się wyposażeniem. Bogatsza będzie nu piechoty na Rosomakach. Miałaby ona lionie rozpoznania, obserwacji i wskazy-
oczywiście wersja dowódcza. trzy plutony: moździerzy, wozów wsparcia wania celów (RSTA), jak i batalionie pie-
Jednak kluczowa jest sprawa 159 Roso- i przeciwpancerny. Gdyby udało się pozy- choty, który – jak wychodzą z założenia
maków, które miały dostać jako uzbrojenie skać system najnowszej
Prawdopodobnie wozy – będzie działał nie tylko
zdalnie sterowane stanowisko ogniowe, generacji, liczba moździe- w zgrupowaniu brygado-
czyli tzw. małą wieżę. Po rezygnacji z te- rzy mogłaby zostać zredu- ewakuacyjne dla wym, ale też samodziel-
go zamiaru pojawiła się nowa propozycja. kowana z sześciu holowa- nie. A wtedy bardzo przy-
Planowane jest zamontowanie na nich wie- nych do trzech bądź czte- Rosomaków powstaną da mu się własny zwiad.
ży z 30-milimetrową armatą, koniecznie rech samobieżnych. Lepiej na bazie dużych, Odwrotnie jest z samo-
zintegrowaną z PPK Spike. Poza tym po- byłoby mieć ich cztery, bieżnymi niszczycielami
winno być możliwe zaadaptowanie jej do gdyż wtedy pluton można opancerzonych, czołgów. U nas planowa-
BWP-1. Zatem musi to być konstrukcja lek- podzielić na dwie sekcje ośmiokołowych ne są w batalionie piecho-
ka i bezzałogowa. po dwa KTO. Kolejny plu- ty, a u Amerykanów sku-
W tym roku rozpoczęły się prace nad no- ton miałby podobną licz- ciężarówek z systemem piono je w odrębnej kom-
wymi wersjami Rosomaka. Jedną z nich bę wozów wsparcia ognio- panii przeciwpancernej. Z
jest samobieżny moździerz kal. 120 mm. wego. Natomiast ideałem samozaładowczym pewnością wpływ na takie
Wojska Lądowe chcą, aby był to system au- w plutonie przeciwpancernym byłyby, rozwiązanie ma to, że drużyna amerykań-
tomatyczny, zamontowany w wieży. Tę zaś zamiast przenośnych, wyrzutnie samo- skiej piechoty dysponuje wyrzutnią PPK.
można by ulokować na podwoziu transpor- bieżne. Oczywiście o tym, czy tak się Natomiast jeśli chodzi o siłę ognia, prze-
tera bez ingerencji w jego konstrukcję. Pra- stanie, w znaczącej mierze zdecydują waga jest bezsprzecznie po stronie polskie-
ce nad takim moździerzem prowadzi Hu- środki finansowe. go KTO. Rosomaka uzbrojono w armatę
ta Stalowa Wola, ale problemem pozosta- Polski batalion przy czterokompanijnej kal. 30 mm, podczas gdy Amerykanie wy-
je czas. Zgodnie z międzynarodowymi zo- strukturze będzie miał także 53 wozy bo- brali dla Strykera zdalnie sterowane stano-
bowiązaniami, WL powinny mieć w pełni jowe. Razem z wersjami specjalistyczny- wisko z wielkokalibrowym karabinem ma-
gotowe do działania pierwsze dwa batalio- mi daje to ponad 70 Rosomaków. Dla po- szynowym kal. 12,7 m lub 40-milimetro-
ny Rosomaków już w latach 2008–2009. równania amerykańska jednostka tego wym granatnikiem automatycznym.
Być może rozwiązaniem byłoby podjęcie szczebla wyposażona w Strykery ma Nawet pobieżne porównanie obu jedno-
współpracy przez polskiego producenta 76 transporterów, chociaż tylko trzy kom- stek pokazuje, jak posiadane uzbrojenie
z zagranicznym partnerem, którego prace panie piechoty. Amerykanie posiadają za wpływa na przyjmowane rozwiązania
nad takim systemem uzbrojenia są bardziej to w swych batalionach więcej pojazdów strukturalne. 

12 Polska Zbrojna nr 27/2007


WICEMINISTER
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
DO SPRAW TRUDNYCH
Panie Ministrze, na brak pracy Pan chy-
ba ostatnio nie narzeka. Reforma szkol-
nictwa, kwestia szkolenia pilotów na my-
śliwce F-16, sprawy socjalne i mieszka-
niowe – do tego wszystkiego doszła Pa-
nu ostatnio trochę niewdzięczna funk-
cja pełnomocnika ds. pozyskania samo-
lotów VIP-owskich...
– To prawda – nie nudzę się w minister-
stwie. Przychodząc do resortu, liczyłem
na to, że większość należących do mnie
spraw będzie wymagała przede wszystkim
nadzoru, być może jakichś korekt. Uwa-
żałem, że odpowiednie decyzje zostały
podjęte już wcześniej. Okazuje się jednak,
iż tak dobrze nie jest i że bardzo się pomy-
liłem. Przyznam się, że przeżyłem ogrom-
ne rozczarowanie tym, co zastałem w re-
sorcie. Przekonałem się, ile rzeczy wcze-
śniej zrobiono źle, a ilu nie zrobiono
w ogóle. W konsekwencji wciąż naprawia-
my i usuwamy popełnione przez poprzed-
ników błędy i rezultaty zaniechań. Pracy
jest mnóstwo – zarówno w podległych mi
departamentach, jak i w Inspektoracie
Wojskowej Służby Zdrowia, Wojskowej
Agencji Mieszkaniowej. Ważne są także
kwestie szkolenia pilotów na F-16. A te-
raz doszła jeszcze sprawa pilnego pozy-
skania samolotów VIP-owskich.
O tej ostatniej kwestii mówi się od daw-
na. Tajemnicą poliszynela jest, że resur-
sy maszyn 36 Pułku Specjalnego wkrót-
ce się skończą, tymczasem nowych sa-
molotów wciąż nie widać, a przetarg na
nie został niedawno unieważniony.
Ma Pan pomysł, jak uporać się z tym
problemem?
– Minister Aleksander Szczygło posta-
wił mi zadanie, abym w najbliższym cza-
nr 27/2007
sie przedstawił propozycję, w jaki sposób
i jak najszybciej pozyskać samoloty tzw.
VIP-owskie. Flota, którą dziś dysponują
najważniejsze osoby w państwie, pozosta-
wia, delikatnie mówiąc, wiele do życze-
nia. Samoloty zbyt często się psują i z ca-
łą pewnością nie zapewniają latającym ni-
mi osobom pełnego bezpieczeństwa
i możliwości właściwego wykonywania
obowiązków. Teraz wraz z ekspertami
lotnictwa, zamówień publicznych, przed-
stawicielami użytkowników, a także oso-
bami mającymi rozeznanie na lotniczym
rynku chcemy określić niebudzące za-
strzeżeń wymagania i kryteria, które po-
zwolą wreszcie na pozyskanie nowych,
bezpieczniejszych i mniej zawodnych sa-
molotów przez dzierżawę, leasing lub za-
kup. Na pewno co najmniej trzy maszy-
ny – jedna o długim i dwie o średnim za-
sięgu – muszą być pozyskane niemal na-
tychmiast. Jednocześnie trzeba właści-
wie przygotować dokumentację przetar-
gową, która pozwoli na odnowienie ca-
łej VIP-owskiej floty.
Sprawa trudna numer dwa to szkole-
nie pilotów F-16. Podobno są dwa–trzy
warianty rozwiązania tego problemu?
– Kiedy przychodziłem do resortu, my-
ślałem, że ta sprawa jest już załatwiona.
Kupiliśmy samolot kilka lat temu i wyda-
wałoby się, że podjęto też decyzje o spo-
sobie zapewnienia obsługi i szkolenia pi-
lotów dla niego. Niestety, mimo że od za-
kupu F-16 minęło trochę czasu, kwestia
szkolenia pilotów i obsługi dla nich jest
wciąż otwarta. Mówimy tutaj o dwóch
sprawach – po pierwsze, trzeba dziś szko-
lić pilotów, którzy będą mogli teraz latać
na 48 Jastrzębiach. Po drugie, trzeba my-
NA CELOWNIKU
Rozmowa
z JACKIEM KOTASEM,
podsekretarzem stanu
w Ministerstwie Obrony
Narodowej
śleć o stworzeniu systemu szkolenia takich
pilotów z wykorzystaniem Wyższej Szko-
ły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dębli-
nie. Do tego trzeba jednak włączyć szko-
lenie na samolocie przejściowym – tzw.
LIFT-cie. Możliwości jest kilka – można
taką maszynę kupić, wziąć w leasing albo
zakupić usługę polegającą na szkoleniu pi-
lotów. Konkretną propozycję w tej sprawie
przedstawimy we wrześniu. Bardzo chciał-
Po pierwsze – trzeba
dziś szkolić pilotów, któ-
rzy będą mogli teraz la-
tać na 48 Jastrzębiach.
Po drugie – trzeba my-
śleć o stworzeniu syste-
mu szkolenia takich pi-
lotów na przyszłość
bym, aby w przyszłości Dęblin stał się mię-
dzynarodowym ośrodkiem, w którym
szkoliliby się nie tylko Polacy, ale również
nasi sojusznicy.
Na temat tego, czy kupić samolot szkol-
no-bojowy, czy wziąć go w leasing, dys-
kutowano gorąco na przełomie roku.
Doszło nawet do pewnych zgrzytów mię-
dzy Dowództwem Sił Powietrznych
a MON.
– Myślę, że w tym wypadku nie można
mówić o konflikcie tylko właśnie o gorą-
cej dyskusji. Musimy sobie powiedzieć 
Polska Zbrojna 13
NA CELOWNIKU
wprost, że wprowadzono nas w błąd, mó-
wiąc, że 3,8 mld dolarów, za które spro-
wadziliśmy do Polski F-16, to całość wy-
datków związanych z tym programem.
Byłoby tak, gdybyśmy chcieli podziwiać
myśliwce stojące na pasie startowym.
F-16 wymusza na polskiej armii ogrom-
ny przeskok technologiczny. A z tym wią-
że się m.in. dostosowanie infrastruktury
i stworzenie systemu szkolenia. Mam na-
dzieję, że powołany zgodnie z decyzją mi-
nistra zespół znajdzie najkorzystniejsze
dla nas rozwiązanie i nie przewidujemy
konfliktu między DSP a MON.
Mówi się o szkoleniu polskich pilotów w
krajach innych niż USA. Podobno w grę
wchodzą Finlandia, Hiszpania i Izrael.
– Na tym etapie wszystkie te państwa
rzeczywiście są brane pod uwagę. Szcze-
gólnie cenna byłaby pomoc Izraela – to
druga armia na świecie, jeśli chodzi o licz-
bę eksploatowanych F-16. Poza tym jej pi-
loci mają ogromne doświadczenie bojo-
we. Rozmawiałem na ten temat z attaché
obrony Izraela i muszę powiedzieć, że stro-
na izraelska jest nam życzliwa.
Przeżyłem ogromne
rozczarowanie tym, co
zastałem w resorcie. Nie
dlatego, że jest dużo pra-
cy, bo jej się nie boję, ale
dlatego, że przekonałem
się, ile rzeczy wcześniej
zrobiono źle, a ilu nie
zrobiono w ogóle
Sprawa trudna numer trzy – podwyż-
ki. Czy to prawda, że jest już gotowy
projekt rozporządzenia o podwyżkach
dla pilotów?
– Nie, ale zostały przygotowane założe-
nia projektu przedstawione na kolegium Sił
Powietrznych. Są one takie, aby wraz z ko-
lejnymi latami służby, godzinami spędzo-
nymi w powietrzu lub „na betonie” uposa-
żenia pilotów, personelu latającego i obsłu-
gi naziemnej sukcesywnie rosły. Zresztą te
założenia nie odnoszą się jedynie do pilo-
tów. Minister obrony polecił dokonanie oce-
ny obecnego oraz opracowanie bardziej mo-
tywacyjnego, zachęcającego do podjęcia
i kontynuowania służby w wojsku, systemu
uposażeń i wynagrodzeń w całych siłach
zbrojnych.
14 Polska Zbrojna
Następni w kolejce do pod-
wyżki są lekarze w mundu-
rach?
– W każdej armii świata jest
tak, że jeśli do służby w danym
korpusie osobowym brakuje
chętnych, to trzeba poprawić
warunki tej służby, najczęściej
finansowe. My w pierwszej ko-
lejności będziemy się starali po-
zyskiwać absolwentów uczelni
cywilnych – oferując im staż
w szpitalach wojskowych, pomoc
w uzyskaniu specjalizacji i żąda-
jąc w zamian założenia na kilka
lat munduru. Myślimy też o opra-
cowaniu koncepcji szkolenia leka-
rzy żołnierzy, ale na pewno nie od-
budujemy Wojskowej Akademii
Medycznej. Myślę, że można bę-
dzie wrócić do pomysłu, który jest
elementem reformy szkolnictwa
– a więc szkolenia opartego na trzech
instytucjach: WAT – który zapew-
niałby szkolenie wojskowe, WIM
– umożliwiający odbycie praktyki,
i Akademię Medyczną, w której od-
bywałaby się zasadnicza część nauki.
Wciąż też w kwestii szkolenia lekarzy
brany jest pod uwagę Uniwersytet Me-
dyczny w Łodzi.
Poruszył Pan sprawę trudną numer
cztery – reformę szkolnictwa.
– Wszyscy pamiętamy, jakie kontro-
wersje wzbudziła propozycja reformy
przygotowana przez poprzedniego mi-
nistra obrony narodowej. Myślę, że w ja-
kiejś mierze było to spowodowane tym,
że koncentrowała się ona na zmianach or-
ganizacyjnych, a niewiele wnosiła do sa- – To prawda. Dlatego chciał-
mego procesu kształcenia. Problem szkol- bym zrobić coś, co przetrwa dłużej niż ka-
nictwa to była jedna z pierwszych spraw, dencja wiceministra. Żeby po moim odej-
którą zająłem się w resorcie. Dziś jest już ściu ktoś nie powiedział, iż moje decy-
gotowy nowy projekt, opracowany przez zje były jedynie nieracjonalne, niesłusz-
pełnomocnika ministra ds. reformy szkol- ne i błędne. Chciałbym jednak zwrócić
nictwa wojskowego – profesora Bogusła- uwagę na inną rzecz. Poprzednia refor-
wa Smólskiego – będący efektem konsul- ma była kontestowana, ale głównie przez
tacji z wyższymi uczelniami wojskowymi część uczelni. Głosu sprzeciwu wojska
i współpracy z Departamentem Nauki nie było słychać. Kiedy po dwóch mie-
i Szkolnictwa Wojskowego, a także z do- siącach urzędowania przedstawiliśmy za-
wódcami – bo tak naprawdę uczelnie woj- łożenia nowej reformy – usłyszałem, mi-
skowe istnieją dla nich. To na podstawie mo znaczących zmian w stosunku do re-
tych konsultacji postanowiliśmy m.in, że formy proponowanej wcześniej, że też jest
młodemu podporucznikowi wystarczy dobra. Trudno wierzyć, że jest to coś wię-
uzyskanie tytułu licencjata. cej niż pochlebstwo, a ja nie lubię jedynie
przytakiwania. Spodziewam się, szczegól-
Skoro już mówimy o reformie szkolnic- nie od żołnierzy, odwagi także w myśle-
twa, to warto zwrócić uwagę, że jest ona niu i mówieniu, bo dyskusja i krytyka są
symbolem pewnej niestabilności. Dziś potrzebne.
mówimy o licencjatach – trzy lata wcze-
śniej w ustawie pragmatycznej pojawił I sprawa trudna numer pięć – szere-
się wymóg posiadania tytułu magistra gowi zawodowi i pracownicy wojska.
przez podporuczników... Obie te grupy charakteryzują bardzo
nr 27/2007

niskie zarobki i dość wy-
sokie oczekiwania. Jeśli dodamy do te-
go zmieniającą się sytuację na rynku
pracy i możliwość legalnego podjęcia
zatrudnienia w krajach UE, sytuacja
robi się bardzo zła.
– To prawda, wojsko nie jest konku-
rencyjnym graczem na rynku pracodaw-
ców. Poziom zarobków w Polsce znacz-
nie odbiega od poziomu zarobków w Unii.
Poszukujemy więc możliwości pozapła-
cowych. Trwają prace nad uatrakcyjnie-
niem służby szeregowych zawodowych.
Myślimy m.in. o wprowadzeniu poprawek
do ustawy o zakwaterowaniu, tak aby sze-
regowy zawodowy miał takie same upraw-
nienia jak żołnierz służby stałej. Chcemy
również, aby uprawnienia zawodowe zdo-
byte przez szeregowych w wojsku były
uznawane poza armią, co dziś nie zawsze
ma miejsce. Zachęcać do służby ma rów-
nież możliwość przejścia do korpusu pod-
oficerskiego. Zdaję sobie sprawę, że takie
zachęty są potrzebne – bo jeżeli czytam,
że operator walca drogowego zarabia
5–6 tys. zł miesięcznie, to nie dziwię się,
nr 27/2007
ŚNIEWSKI
JAROSŁAW WI
że brakuje chętnych do służby za
1800 zł brutto. Na szczęście, większość
przychodzących do wojska, to ludzie
z pasją, ale pasję tę trzeba, także przez
finanse, umacniać. Jeśli natomiast cho-
dzi o pracowników wojska, to temat jest
znacznie trudniejszy. Ten problem jest
zaniedbany od kilkunastu lat. Zdaję so-
bie sprawę, że doraźnie podejmowane
kroki to za mało. W wojsku coraz mniej
jest stanowisk dla pracowników fizycz-
nych, coraz częściej potrzeba osób
z wyższym wykształceniem i dodatko-
wymi kwalifikacjami – a wynagrodze-
nia pozostają bez zmian. Myślę, że ten
problem wykracza poza MON i doty-
czy całej sfery budżetowej. Tu koniecz-
ne są decyzje na szczeblu rządowym.
Resort obrony narodowej zapewnia, że
ze swojej strony będzie dokładał wszel-
kich starań, aby w nieodległej przyszłości
pensje pracowników wojska, które są jed-
nymi z najniższych, na pewno rosły szyb-
ciej niż zarobki pozostałych pracowników
sfery budżetowej.
Rozmawiali: Anna Dąbrowska
i Artur Bartkiewicz
Sprostowanie
W związku z kolejnym już artykułem zamiesz-
czonym w ciągu ostatnich dwóch tygodni
na łamach gazety „Polska Zbrojna”, który bezpo-
średnio dotyka osoby gen. broni Waldemara
Skrzypczaka, pozwalam sobie zwrócić uwagę na
fakt, że popełniane błędy typu: zamieszczenie
zdjęcia dowódcy bez aktualnego stopnia lub
użycie pewnych sformułowań, o czym piszę po-
niżej, negatywnie wpływają na wizerunek gene-
rała, który cieszy się wśród żołnierzy wielkim
szacunkiem.
Przykładem niefrasobliwości dziennikarskiej,
w tym wypadku Artura Goławskiego, jest stwier-
dzenie, które znajdziemy w jego artykule
pt. „Księstwo Zegrze” („Polska Zbrojna” nr 26
z 24.06. br.), tu cytat: „Wśród bezterminowych
najemców znajdziemy nazwiska ośmiu genera-
łów, zarówno emerytowanych, jak i w służbie
czynnej. Z jedną gwiazdką i z trzema gwiazdka-
mi. Byłych i aktualnych przełożonych centrum
oraz niezwiązanych z nim stosunkiem służbo-
wym”. Może ono sugerować czytelnikom, że
w sprawę tę zamieszany jest obecny przełożony
komendanta Centrum Szkolenia Służb
Łączności i Informatyki w Zegrzu, tj. dowódca
Wojsk Lądowych gen. broni Waldemar
Skrzypczak. Wskazują na to określenia typu „ge-
nerał z trzema gwiazdkami”, czyli inaczej generał
broni (taki stopień nosi dowódca Wojsk
Lądowych ) oraz „aktualny przełożony”. Kto nim
jest? Odpowiedź jest jednoznaczna – dowódca
Wojsk Lądowych.
Oczekuję, że tego rodzaju sytuacje nie będą mia-
ły więcej miejsca.
rzecznik prasowy
dowódcy Wojsk Lądowych
mjr Sławomir Lewandowski
Od redakcji
F akt jest bezsporny – gen. broni Waldemara
Skrzypczaka nie było na liście dzierżawców
domków letniskowych na terenie Centrum
Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu.
Moja wina: napisałem o dwa słowa za dużo.
Obecni przełożeni centrum z DWLąd są dla
mnie w tej sprawie bez skazy. Miałem na myśli
generałów, którzy od kilku lat albo od początku
tego roku nie służą już w Cytadeli.
Przepraszam, że niechcący rzuciłem podejrze-
nie na poważaną przeze mnie osobę. Nie było
to moją intencją.
Zamieszczenie nieaktualnego zdjęcia dowódcy
WL to również nasza wpadka, za którą sami się
skrytykowaliśmy. Przed drukiem tekst ogląda
wiele oczu, ale nie tylko w „PZ” zdarza się, że re-
daktorom umyka taki błąd. Znając poczucie hu-
moru generała Skrzypczaka, wierzymy, że nie
potraktował naszej ewidentnej pomyłki jako
afrontu. Tym bardziej że podpis nad zdjęciem
był bezbłędny.
Postaramy się wystrzegać podobnych sytuacji.
Z wyrazami szacunku
mjr Artur Goławski
Polska Zbrojna 15
ŻANDARMERIA WOJSKOWA

Pięć pytań do ppłk.

RAJMUNDA ĆWIOKA,
dowódcy międzynarodowego
Batalionu Żandarmerii NATO,
zarazem szefa szkolenia
I
J. WIŚNIEWSK

oddziałów specjalnych
żandarmerii w Gliwicach
Panie Pułkowniku, jak powstawał mię-
dzynarodowy batalion żandarmerii?
– Jednostkę tworzyliśmy systematycz-
nie przez kilka lat. Podczas spotkań ro-
boczych międzynarodowego sztabu wie-
le czasu i wysiłku poświęciliśmy na przy-
gotowanie struktury oraz zasad współ-
działania.

Kiedy pierwszy raz zobaczył Pan żoł-

nierzy batalionu razem?
– Cały batalion, w zwartym szyku, zo-
baczyłem dopiero podczas uroczystości
podpisania aktu wdrożeniowego. Wcze-
śniej jednakże byłem w każdym kraju
i poznałem wydzielony komponent.

Co łączy, a co różni policje wojskowe

czterech armii?
– Z pewnością nie dzieli nas język. Nie
ma żadnych problemów z obowiązują-
cym formalnie angielskim, a jak się ktoś
zapomni i zacznie mówić w swoim ję-
zyku narodowym, to przeważnie też
jest przez wszystkich rozumiany. Róż-
ne są przede wszystkim zasady użycia
żandarmerii, dlatego pracujemy nad ich
ujednoliceniem, przygotowując SOP-y
(wspólne zasady działania). Po zatwier-
dzeniu przez państwa partnerskie bę-
dzie to dokument obowiązujący dla
batalionu.
Czy mimo to różnorodność nie będzie
kłopotliwa?
– W sztabie mamy sekcje złożone ze
specjalistów czterech państw i współpra-
ca układa nam się znakomicie. Jeśli cho-
dzi o żołnierzy z pierwszej linii... Tam
nie mieszamy ludzi, sekcje są narodowe.
Szczególnie w działaniach specjalnych
o skuteczności i bezpieczeństwie żołnie-
rzy decyduje perfekcyjne zgranie we-
wnątrz zespołów – na przykład plutony
będą mogły ze sobą współpracować, wy-
konywać wspólne zadania.
A jakie są różnice w sprzęcie, wyposa-
żeniu, uzbrojeniu?
– Mamy inną broń, inne pojazdy
i umundurowanie, ale wszystko to
pochodzi z najwyższej półki i nie ma
wśród nas ubogich krewnych.
Kiedy zobaczymy wszystkich żoł-
nierzy batalionu razem, ale już
nie podczas defilady, tylko na bo-
jowo?
– Decyzje o użyciu „międzynaro-
dowej” będą zapadały na wysokim,
politycznym szczeblu, w zależności
od sytuacji międzynarodowej. Nasze
plany dotyczą jedynie kolejnych faz
przygotowania. Jesienią odbędą się
ćwiczenia polskiej kompanii stano-
wiące egzamin certyfikujący do
NATO, w przyszłym roku zaś planu-
jemy manewry całego batalionu.
2002 r., podczas szczytu
NATO w Pradze, przyjęto
23 zobowiązania na rzecz
zdolności obronnych, mię-
dzy innymi o obronie przed bronią maso-
wego rażenia, zwiększeniu przewagi w sys-
temach dowodzenia i łączności, interope-
racyjności sił, oraz zapewnienia zdolności
do szybkiego przerzutu i zabezpieczenia
ciągłości wsparcia. Jedno z nich dotyczy-
ło utworzenia wielonarodowego oddziału
policji wojskowej.
Polska przyjęła na siebie rolę państwa
wiodącego w budowie tego batalionu.
Płk Waldemar Gutt, szef sztabu, zastępca
komendanta głównego Żandarmerii Woj-
skowej, mówi o wydarzeniach będących
konsekwencją zobowiązania: – Projekt
tworzenia batalionu był od początku otwar-

16 Polska Zbrojna nr 27/2007

 PIOTR BERNABIUK
Utworzenie Wielonarodowego Batalionu Policji Wojskowej dla potrzeb
NATO jest pierwszym przedsięwzięciem o wymiarze międzynarodowym
realizowanym przez Żandarmerię Wojskową w ramach Porozumień
Praskich na rzecz Zdolności Obronnych z 2002 r. (PCC).
wie obrony państw partnerskich podpi-
sali w 2006 r. najważniejszy dokument
– Porozumienie Ogólne.
Podpisane 12 czerwca 2007 r. przez sze-
fów policji wojskowych Porozumienie
Wdrożeniowe stanowi jeden z końcowych
aktów prawnych stwarzających warunki do
pomyślnego sfinalizowania projektu. Do-
kument określa szczegółowo strukturę
Pełną zdolność organizacyjną, system funkcjonowa-
do wykonywania zadań
nia, zasady i sposoby użycia jed-
Wielonarodowy Batalion
nostki. Zawiera również zapisy do-
Policji Wojskowej osią-
gnie do 2009 r. tyczące szkolenia, co umożliwia
rozpoczęcie procesu zmierzającego
do certyfikowania batalionu, czyli
sprawdzenia zdolności operacyjnych do
wykonywania przewidzianych zadań. Pro-
ces przygotowawczy powinien zakończyć
się w 2009 r. W bieżącym roku planowa-
ny jest trening sztabowy, a w przyszłym
– m.in. ćwiczenie z wojskiem, które od-
Wielonarodowy Batalion MP będzie się w Polsce.
Nad szkoleniem czuwa grupa kontrolno-
SYLWIA GUZOWSKA (2)
Polska Żandarmeria Wojskowa:
1 kompania – 140 żołnierzy -koordynacyjna, w której skład wchodzą
Słowacki pluton MP – 34 szefowie policji wojskowych lub szefowie
Czeski pluton MP – 31 sztabów. Znaczący wpływ na przygotowa-
Chorwacki pluton MP – 31 nie komponentów narodowych, na spój-
ność w osiąganiu zdolności do wykony-
wania zadań, będzie miał polski dowód-
ty dla wszystkich państw członkowskich ca batalionu ppłk Rajmund Ćwiok, wcze-
NATO i w ramach Partnerstwa dla Poko- śniej zastępca dowódcy 18 Batalionu De-
ju. W konsultacjach i pierwszych przymiar- santowo-Szturmowego, znakomity szko-
kach do jego tworzenia obok Polaków leniowiec z doświadczeniem (na co dzień
wzięli udział Czesi, Słowacy, Chorwaci szef szkolenia Oddziału Specjalnego ŻW
i Bułgarzy. Ci ostatni jednakże, z uwagi na w Gliwicach).
inne zobowiązania, musieli się wycofać.
Z kolei Ukraina zamierzała delegować Rozliczne działania
przedstawiciela, by zorientować się w za- Pułkownik Waldemar Gutt, odpowiada-
daniach i procedurze budowy nowej for- jąc na pytanie, jak wiele trzeba zmienić, by
macji. W ramach konsultacji opracowywa- od naszych procedur przejść do wspólnych,
liśmy wspólnie strukturę batalionu, jego zwraca uwagę, iż szkolenie i przygotowa-
dowództwa, sztabu, elementów wsparcia, nia są zgodne z doktryną policji wojskowej
odbywały się też warsztaty robocze. Part- NATO: – Batalion może być użyty jako
nerzy podtrzymali deklarację, wydziela- wielonarodowa jednostka MP, prowadząc
jąc plutony policji wojskowej w sile po- na przykład działania policyjne kontroli ru-
nad trzydziestu żołnierzy, w tym delegu- chu drogowego, pilnując przestrzegania
jąc część ludzi do wielonarodowego szta- prawa i porządku w rejonie operacji oraz
bu. Po dwóch latach konsultacji ministro- zapewniając bezpieczeństwo obszaru dzia-
nr 27/2007
FLESZ
MIŃSK MAZOWIECKI. – Bez kompleksów
możemy powiedzieć, że jesteśmy formacją
na miarę zachodnich standardów – powie-
dział 13 czerwca, w dniu Święta
Żandarmerii Wojskowej, komendant główny
ŻW gen. bryg. Jan Żukowski. Uroczystość,
podczas której odbyła się przysięga 136
żandarmów młodego rocznika
Mazowieckiego Oddziału Żandarmerii
Wojskowej w Warszawie, miała miejsce
w Mińsku Mazowieckim. W święcie „szkar-
łatnych beretów” uczestniczyli m.in.: podse-
kretarz stanu w MON Jacek Kotas, włodarze
Mińska Mazowieckiego, duchowieństwo,
szefowie policji wojskowej Słowacji
i Chorwacji, byli komendanci główni ŻW.
SZWAJCARIA. W miejscowości Biel
w Szwajcarii reprezentanci Wojska
Polskiego uczestniczyli 16 i 17 czerwca
w militarnych zawodach biegowych na dystan-
sie 100 km. Bieg odbywał się w nocy – od
22.00 w sobotę do godzin popołudniowych
w niedzielę. W składzie drużyny narodowej wy-
startowało siedem patroli, w tym dwa
z Oddziału Specjalnego ŻW w Mińsku
Mazowieckim. Zawodnicy mińskiego OS-u
uplasowali się na dziewiątym miejscu w klasy-
fikacji drużynowej patroli militarnych, nato-
miast wśród żołnierzy startujących w mundu-
rach patrol ŻW zajął drugie miejsce. Ogółem w
zawodach wystartowało 27 patroli reprezentu-
jących państwa NATO, zaś bieg ukończyło 20.
FRANCJA. Na zaproszenie dyrektora gene-
ralnego żandarmerii francuskiej do udziału
w Międzynarodowym Stażu Zintegrowanych
Jednostek Policyjnych przeprowadzanym
11–22 czerwca w Narodowym Centrum
Szkolenia Sił Żandarmerii w Saint-Astier,
szkoliło się 33 żołnierzy ŻW. Zaplanowane
w programie stażu szkolenia zebrano w dwa
realizowane równolegle moduły. Pierwszy to
nauka technik interwencyjnych, drugi – ćwi-
czenia taktyczne. Niezależnie od zasadnicze-
go programu stażu odbywały się również zaję-
cia uzupełniające, mające na celu podnosze-
nie kondycji fizycznej oraz odporności na stres.
Prowadzono je w znajdującym się na terenie
centrum ośrodku sprawności fizycznej.
oprac. G.P.
Polska Zbrojna 17
ŻANDARMERIA WOJSKOWA

SOJUSZ ŻANDARMÓW
12 czerwca w Warszawie na terenie Komendy Głównej
Żandarmerii Wojskowej odbyła się uroczystość podpisania
Porozumienia Wdrożeniowego finalizującego proces formowania
Wielonarodowego Batalionu Policji Wojskowej dla potrzeb NATO.
W obecności Bogusława Winida – podsekretarza stanu w Ministerstwie
Obrony Narodowej, Martina Bartaka – zastępcy ministra obrony
SYLWIA GUZOWSKA
Republiki Czeskiej, generała Slavko Baricza – zastępcy szefa szta-
bu generalnego Republiki Chorwacji oraz licznie zgromadzonych go-
ści dokumenty podpisali szefowie policji wojskowych tworzących
jednostkę: płk Ivan Duricz – chorwackiej, gen. dyw. Oldrich Kubat –
czeskiej, gen. bryg. Jan Żukowski – polskiej i płk Stanislav Bero –
słowackiej.

NATO MNMPBAT
powstał jako wielonarodowa jed-
nostka policji wojskowej przezna-
czona do funkcjonowania
w strukturze dowodzenia NATO.
Zadaniem batalionu będzie
wsparcie policyjne jednostek
NATO mające zapewnić im opty-
malne warunki wykonywania za-
dań. Do obowiązków międzynaro-
dowej żandarmerii będą należały
między innymi: kontrola ruchu
drogowego, zapewnienie prze-
strzegania prawa i porządku
w obszarze operacji oraz prowa-
dzenie śledztw i dochodzeń. Jako
wyspecjalizowana jednostka MP
(MPSU) batalion będzie mógł być
wykorzystywany przez dowódcę
sił do kontrolowania obszaru, za-
pewnienia bezpieczeństwa pu-
blicznego, włącznie z kontrolą za-
mieszek i demonstracji, monito-
rowania działań lokalnej policji.
Zgodnie z planami, przygotowa-
nie pierwszego modułu zadanio-
wego NATO MNMPBAT do rejonu
misji może nastąpić w 2009 r.

łań, a także biorąc udział w procedurach
związanych z jeńcami wojennymi. Może
także występować jako wyspecjalizowana
jednostka MP, i wtedy jej funkcjonariusze
realizują dodatkowe zadania związane
z rozpoznaniem obszaru, bezpieczeństwem
publicznym, z kontrolą zamieszek i demon-
stracji, a także z monitorowaniem lokalnej
policji w rejonie operacji, gdy ta ma spraw-
ne struktury. Jeśli zaś miejscowe siły po-
rządku z różnych przyczyn nie funkcjonu-
ją, żandarmi będą przygotowani do zastą-
pienia ich w fazie stabilizacyjnej.
W porozumieniu ogólnym i wdrożenio-
wym ustalono, że pododdział może brać
udział w różnych operacjach, przede
wszystkim zaś we wszystkich prowadzo-
nych w ramach „obrony kolektywnej”,
w operacjach reagowania kryzysowego,
również poza obszarem NATO, może też
uczestniczyć w operacjach wsparcia poko-
ju, jak też w ramach operacji czy misji
udzielania pomocy humanitarnej. Batalion
może być także użyty w akcjach związa-
nych z likwidacją skutków katastrof czy
klęsk żywiołowych oraz z ewakuacją osób
z rejonów zagrożonych.
Przy tak rozlicznych zadaniach nasuwa
się pytanie o ewentualne ograniczenia po-
lityczne w użyciu poszczególnych kompo-
nentów narodowych w niektórych sytu-
acjach. Na razie ich nie ma, bowiem – po-
za ubiegającą się o członkostwo Chorwa-
cją – partnerzy należą do sojuszu, zaś za-
dania są zawarte w ramach określanej ar-
tykułem 5 traktatu waszyngtońskiego
„obrony kolektywnej”.
– Może się zdarzyć, iż w przypadku uży-
cia całości batalionu do operacji poza ar-
tykułem 5 któreś z państw nie zechce albo
nie będzie mogło angażować się z powo-
dów politycznych. Wówczas, jako strona
wiodąca, musimy wypełnić lukę – wyja-
śnia płk Gutt. – Tak jest w tej chwili ze
wsparciem logistycznym. Ponieważ żaden
z partnerów nie zadeklarował w projekcie
elementów logistycznych, zadanie w tym
względzie spada na nas. Wystąpiliśmy do
szefa SGWP o wydanie odpowiednich do-
kumentów regulujących kwestie dotyczą-
ce organizacji i praktycznego zabezpiecze-
nia logistycznego batalionu w przypadku
decyzji o jego użyciu.
Współpraca z NATO
Program szkolenia obowiązujący w od-
działach specjalnych ŻW obejmuje rów-
nież zakres doktryny MP NATO. O wyni-
kających z tego korzyściach mówi płk Wal-
demar Gutt: – Przygotowujemy jednostki
do działania poza granicami kraju, do mi-
sji pokojowych i stabilizacyjnych, wyko-
rzystując doktrynę policji wojskowej
NATO. Nowe zadanie dla batalionu nie po-
woduje więc żadnej kolizji poczynań. Po-
nadto zadeklarowana kompania wejdzie
również w skład Sił Odpowiedzi NATO.
Chcemy ją certyfikować w tym roku. To
samo więc, co robimy w ramach praskich
zobowiązań, czynimy również w ramach
wypełniania celów sojuszu.
Jesteśmy również państwem wiodącym,
jeśli chodzi o sformowanie batalionu MP
dla korpusu Północ–Wschód. Tam również
musimy mieć wydzieloną kompanię
i wkład do dowództwa batalionu. Zapotrze-
bowanie na siły MP w NATO jest duże.
Brakuje im bowiem kilkunastu pododdzia-
łów. Batalion zaś jest w tej chwili jedynym
wielonarodowym pododdziałem policji
wojskowej. Czy być może jest to zapowiedź,
iż natowska MP stanie się wkrótce polską
specjalnością? Płk Gutt zwraca uwagę, iż
projekt jest otwarty, gdyby któreś z państw
wyraziło chęć uczestniczenia w nim. Mu-
simy jednak dziś myśleć o dalszym roz-
woju także własnych struktur. Formujemy
kolejne pododdziały w oddziałach specjal-
nych ŻW, piąte kompanie w Gliwicach
i Mińsku, zaś w Warszawie dodatkowe
trzy sekcje. Były już poważne dyskusje
nad utworzeniem kolejnego oddziału. Po-
nadto chcemy zapewnić żandarmom
uczestniczącym w misjach własne ele-
menty logistyczne, jako że dotąd korzy-
staliśmy ze wsparcia Wojsk Lądowych.
Bardzo ważną sprawą i wyzwaniem jest
dla nas utworzenie w Mińsku Mazowiec-
kim Centrum Szkolenia Żandarmerii Woj-
skowej o charakterze międzynarodowym.
Mamy już zgodę przełożonych na naszą
propozycję. 

18 Polska Zbrojna nr 27/2007

nr 27/2007 Polska Zbrojna 19
AAAAAAA PIECHOTA
WOJSKO AAAAAAAA
MORSKA

W ŁO D Z I M I E R Z K A L E TA

Mamy niemałe doświadczenie w organizacji oraz szkoleniu

wojsk desantowych, a 7 Brygada Obrony Wybrzeża,
według pomysłów sprzed lat, miała przygotowywać się do zadań
typowych dla piechoty morskiej. Dlaczego więc
nie ma polskich marines?

Niebieskie
– reaktywacja?
Atak z morza zaskoczył terrorystów
walczących od wielu godzin na skrawku
wybrzeża z otaczającymi ich od lądu ko-
mandosami. Chcieli doczekać nocy, bo
wtedy miały się zjawić środki pływają-
ce, które umożliwiłyby im ewakuację.
Odcięcie jedynej drogi ucieczki sprawi-
ło, że bojownicy stracili ducha walki.
Większość się poddała. Uratowano także
zakładników.
Walka żołnierzy desantu z terrorystami
na wybrzeżu – czy to realne? Jak dotąd by-
ło to tylko założenie jednego z epizodów
ćwiczeń „Anakonda ’06”, podczas które-
go, po latach przerwy, na poligon pod Ust-
ką wróciły okręty transportowo-minowe.
Pododdziały 7 BOW, „niebieskie berety”,
trenowały z załogami tych jednostek zała-
dunek oraz desantowanie na brzeg bojo-
wych wozów piechoty i transporterów,
a także walkę desantu z terrorystami.
Trzy okręty desantowo-minowe prze-
rzuciły morzem i wysadziły na brzeg
wzmocnioną kompanię ze sprzętem. Dla
zwolenników posiadania przez Polskę
narodowej piechoty morskiej epizod ten
był wyraźnym sygnałem, że kraj nasz
wciąż aspiruje do dołączenia do klubu
państw kontynentu, które mają ten rodzaj
piechoty.
Nadzieje, że tak się kiedyś stanie, ka-
dra 7 BOW w Słupsku ma od dawna. Od-
żywają one po każdych ćwiczeniach
morskich.
Marzenia o elicie
– Nieprzypadkowo nosimy niebieskie
berety, symbol tradycji desantowców
– dodają sobie otuchy żołnierze. Co pe-
wien czas do koszar dochodzą wieści
o planach dołączenia „niebieskich bere-
tów” do grona jednostek piechoty mor-
skiej. Tak było po ostatnim desantowa-
niu. Koszary obiegła informacja, rozpro-
pagowana przez media, o pracach nad

20 Polska Zbrojna nr 27/2007


berety
nowymi strukturami jednostki. Mówio-
no, że w etacie jednostki miały znaleźć
się m.in. dodatkowo dwa w pełni rozwi-
nięte bataliony piechoty morskiej.
Zwolennikom utworzenia polskiej
jednostki marines informacja ta wyda-
ła się wiarygodna. Pocztą pantoflową
przekazywano, że to przecieki zapisów
ze Strategicznego Przeglądu Obronne-
go dotyczące przyszłości brygady.
Że to powrót do koncepcji sprzed co
najmniej dekady, kiedy to MON opo-
wiedziało się za utworzeniem formacji
zdolnej do przeprowadzania morskie-
go desantu.
nr 27/2007
Wydaje się, że koncepcja
własnej piechoty morskiej
ma więcej zalet niż wad.
Niewiadomą pozostaje to, jak
realizacja tego zamierzenia
wyglądałaby z perspektywy
resortowej kasy
MARIAN KLUCZYŃSKI (2)
Kiedy w latach 80. przekształcano 7 Łu-
życką Dywizję Desantową w 7 BOW,
zdecydowano, że tę nazwę i desantowe
tradycje przejmie jednostka ze Słupska,
były pułk desantowy rozwiązywanej dy-
wizji. Stąd najbliżej do Świnoujścia,
gdzie stacjonowały okręty. Pozostałe dwa
pułki (w Gdańsku i Lęborku) rozwiąza-
no. W Gdańsku „niebieskie berety” nie
cieszyły się estymą wśród mieszkańców
od czasu strajków robotniczych w 1970 r.;
do tego koszary znajdowały się niemal
w centrum miasta. Utworzono tam 1 Bry-
gadę Obrony Terytorialnej, a później
– po przeniesieniu jej do Lęborka – więk-
szość obiektów przekazano Agencji Mie-
nia Wojskowego.
W Lęborku, położonym znacznie da-
lej od morza niż Słupsk, zanim koszary
zajęli terytorialni, stacjonował batalion
rozpoznawczy 8 DOW. Żołnierze bry-
gady zachowali niebieskie berety, tra-
dycyjne nakrycie głowy desantowców.
Jak dotąd jedynie kolor beretów noszo-
nych przez żołnierzy ze Słupska wyróż-
nia ich spośród pozostałych jednostek
Wojsk Lądowych.
W uścisku realiów
Choć pododdziały „niebieskich bere-
tów” trenują od czasu do czasu załadu-
nek na okręty oraz desantowanie, to są
typową jednostką zmechanizowaną. I to
w większości skadrowaną, z jednym tyl-
ko rozwiniętym batalionem, wyposażo-
nym w BWP-1.
Żołnierze szkolą się według takiego
samego programu jak inne jednostki
Wojsk Lądowych oraz dysponują stan-
dardowym dla nich uzbrojeniem i wypo-
sażeniem. W umiarkowanym stopniu jest
ono przygotowane do desantowania
z morza. – Nasza armia przez kilka ostat-
nich lat tylko w teorii miała siły zdolne
do prowadzenia skutecznych działań
w rejonie wybrzeża – uważają dowódcy
w niebieskich beretach.
Informacje o planach utworzenia pie-
choty morskiej z prawdziwego zdarzenia
zwolennicy tej formacji przyjęli jako
sygnał rozpoczęcia długo oczekiwanej
reorganizacji brygady. Radość okazała
się przedwczesna. – O planach utworze-
nia brygady piechoty morskiej w Słup-
sku dowiedziałem się z prasy – przyzna-
je zdziwiony gen. bryg. Andrzej Jusz-
czak, szef Zarządu Planowania Strate-
gicznego (P-5) SGWP. Informacje, ja-
koby istniała jakaś koncepcja prze-
kształcenia 7 BOW w jednostkę mari- 
Polska Zbrojna 21
WOJSKO PIECHOTA MORSKA Desant
morski nie mu-
nes, dementują również sztabowcy bry- – Znając realia, trudno si być wykonany jedy- pułku oraz grupy czte-
gady. – Oficjalnie nikt nic na temat ewen- mieć nadzieję, że nie w celach agresywnych. roamfibijnej w Mary-
tualnych zmian w strukturach jednostki w najbliższych latach Żołnierzy desantu narce Wojennej.
nie mówił – przyznają. brygada otrzyma sprzęt można użyć do akcji antyter-
Stworzenie piechoty morskiej na mia- desantowy z prawdzi- rorystycznych, dla przywró- Desant
rę marzeń kadry brygady wydaje się trud- wego zdarzenia – stu- cenia stabilizacji czy międzynarodowy
ne także gen. bryg. Andrzejowi Gwade- dzi emocje generał. Za- udzielenia pomocy Realizacja tego po-
rze, do niedawna dowódcy 7 BOW. raz jednak dodaje, że zbu- cywilom mysłu byłaby w jakiejś
dowanie takiej formacji mierze odtworzeniem – na
wciąż jest możliwe. – Myśli mniejszą skalę – struktury puł-
o tym wiele osób odpowiedzialnych za ku desantowego z lat 80. Wtedy w jed-
obronność kraju. Dopóki jednak nie ma nostkach tych też nie było batalionów,
zatwierdzonej koncepcji, trudno na ten lecz samodzielne kompanie wzmocnio-
temat dyskutować – uważa. ne plutonem moździerzy (desantowanym
W Sztabie Generalnym Wojska Pol- wraz z pododdziałem).
MARIAN KLUCZYŃSKI

skiego niczego ostatecznie nie przesą- – Mamy jednostkę przygotowaną do

dzają. – Z czasem będziemy coraz bar- wykonywania zadań typowych dla pie-
dziej zwiększać obecność naszych żoł- choty morskiej. Mamy też niemałe do-
nierzy w misjach. Sojusznicy z radoś- świadczenie w organizacji oraz szkoleniu
Agresywny Układ cią widzieliby także możliwość użycia wojsk desantowych. Dlaczego więc nie
naszej piechoty morskiej w międzyna- miałaby zmaterializować się koncepcja
W czasach przynależności do Układu
Warszawskiego zakładano użycie
desantu głównie w celach agresywnych.
rodowych formacjach – mówi jeden ze polskich marines? – pytają zwolennicy tej
specjalistów Zarządu Planowania Stra- formacji.
tegicznego. Im więcej będziemy mieli Specjaliści nie mają wątpliwości, że de-
Według planów, mieliśmy wziąć udział
w strukturach „wtyczek” do różnych for- sant morski nie musi być wykonany jedy-
w operacji desantowej układu
macji czy komponentów wojsk sojuszni- nie w celach agresywnych. Równie do-
na Półwyspie Jutlandzkim, atakując z mo-
ków, takich jak piechota morska, tym dla brze może służyć obronie. – Doświad-
rza Danię. Do tych działań Marynarka
nas lepiej. czenia ostatnich lat wskazują, że kata-
Wojenna utworzyła niemały zespół skła-
log działań piechoty morskiej jest znacz-
dający się z dwudziestu dwóch „ode- Koncepcje z niewiadomymi nie szerszy. Żołnierzy desantu można
esów” (okrętów desantowych średnich),
Nawet oficerowie wyrażający za- użyć – w odpowiednich warunkach
okrętu dowodzenia desantem ORP
strzeżenia co do pomysłu umiejsco- – do akcji antyterrorystycznych, do
„Grunwald” oraz osiemnastu kutrów
wienia piechoty morskiej w Wojskach przywrócenia stabilizacji czy udziele-
desantowych. Zapewniały one transport
Lądowych podkreślają, że nie są prze- nia pomocy cywilom – wskazuje kmdr.
i wysadzenie na brzeg w jednym rzucie
ciwnikami samej idei. – Nie ma jed- por. Arkadiusz Szczypka z Dowództwa
pułku (od 111 do 122 pojazdów bojo-
nak sensu przerabiania typowej jed- Operacyjnego, współautor ćwiczeń
wych). W skład sił desantowych wchodziła
nostki Wojsk Lądowych na piechotę „Anakonda”.
trzypułkowa 7 Łużycka Dywizja
morską. Taka formacja powinna znaj- Czy warto więc odbudowywać siły de-
Desantowa (dla kamuflażu poza woj-
dować się w Marynarce Wojennej. Tak santowe? Wydaje się, że koncepcja włas-
skiem używano nazwy 7 Dywizja Obrony
jest w większości krajów europej- nej piechoty morskiej ma więcej zalet niż
Wybrzeża). Do wykonywania przejść w za-
skich, a także w Rosji – przekonuje wad. Niewiadomą pozostaje to, jak reali-
porach przeciwnika na plaży oraz w pasie
oficer SGWP. zacja tego zamierzenia wyglądałaby z per-
przybrzeżnym utworzono 1 Dywizjon
Zwolennicy budowy dużej jednostki spektywy resortowej kasy.
Saperów Morskich w Świnoujściu-Ognicy.
piechoty morskiej w strukturach Wojsk – Niekoniecznie musi to być brygada
Były to wysokowyspecjalizowane siły przy-
Lądowych ripostują, że nie do końca jest czy pułk. Sensownym rozwiązaniem mo-
gotowane do konkretnych działań. Jednak
to prawda. Mimo iż formacja kojarzy się że być batalion – postuluje kmdr por. dr
sprzęt wojsk desantowych był już mocno
najczęściej z operacjami desantowymi, hab. Krzysztof Kubiak, pracownik nauko-
przestarzały, okręty słabo uzbrojone, a ku-
w praktyce jej żołnierze wykonują wy AMW. Specjaliści od planowania ope-
try powolne.
w większości mniej spektakularne zada- racji lądowo-morskich wskazują, że także
To ułatwiło w drugiej połowie lat 80. poli-
nia niż zdobywanie przyczółków na wy- w armiach naszych europejskich sojuszni-
tykom podjęcie decyzji o likwidacji sił.
brzeżu przeciwnika. Działanie piechoty ków piechota morska to z reguły nieliczne
W 1986 r. przeformowano 7 Dywizję
morskiej w dużej mierze przypomina ak- formacje (czytaj „Europejscy marines”,
Desantową w 7 Brygadę Obrony
tywność jednostek zmechanizowanych. „PZ” nr 17). Ponieważ w wielu krajach si-
Wybrzeża. Rok później wycofano z linii
Bronią się i atakują. Ochraniają obiekty ły piechoty morskiej są zbyt małe, by utwo-
pierwszy kuter desantowy. Do 1990 r. to
i prowadzą konwoje. W niektórych ar- rzyć zgrupowania brygadowe, dąży się do
samo spotkało pozostałe jednostki tego
miach (np. francuskiej) piechotą morską ich łączenia w ponadnarodowe siły desan-
typu. W latach 1989–1991 wycofano ze
nazywane są liczne pułki i bataliony towe. Takie siły mogłyby – we współdzia-
służby 20 z 22 okrętów desantowych.
wojsk lądowych. łaniu z sojusznikami – desantować nasze
Wiele z nich mogło jeszcze z powodze-
Konkluzje Strategicznego Przeglądu okręty transportowo-minowe. Istniejący
niem służyć marynarce (miały 20–23 la-
Obronnego są wciąż niejawne, dlatego batalion „niebieskich beretów” mógłby
ta). Wtedy jednak Polska, starająca się
trudno o szczegóły co do przyszłości z powodzeniem wpisać się w tę koncepcję.
poprawić relacje polityczne z NATO, po-
7 BOW. Z uzyskanych przez nas infor- A także w plany przewidywanej kolejnej
zbawiła się możliwości wykonania jakie-
macji wynika, że znalazła się tam kon- reorganizacji niektórych jednostek. Czas
gokolwiek desantu operacyjnego.
cepcja utworzenia pięciokompanijnego pokaże, czy tak się stanie. 

22 Polska Zbrojna nr 27/2007

nr 27/2007 Polska Zbrojna 23
WOJSKO

ANDRZEJ WALENTEK

Za wysokimi murami koszar nawet prawa fizyki odbiegają od reguł

powszechnie obowiązujących w cywilu. Weźmy głęboki oddech i zanurzmy
się w egzotyczne i pełne groźnych pułapek wojskowe odmęty.

Wojskowe pojęcie czasoprzestrzeni
wprawiłoby w osłupienie samego Alber-
ta Einsteina. Zwykle dowódcy definiują
czasoprzestrzeń następująco: – Żołnie-
rze, będziecie kopać rów stąd do kolacji.
Jeśli w oddziale pojawiają się problemy
w zrozumieniu tych fizycznych zawiło-
ści, dla lepszego przyswojenia pojęcia
wojskowej czasoprzestrzeni przełożony
wydaje kolejny rozkaz: – Będziecie bie-
gać od tego drzewa do rana.
BYŁO I NI MA
Fascynującym, aczkolwiek wciąż nie-
zbadanym zjawiskiem nagminnie wystę-
pującym w wojsku jest AMBA. Jest to
bezdenna czarna dziura bezpowrotnie
wchłaniająca dosłownie wszystko.
AMBA jest więc jedyną rozsądną odpo-
wiedzią na naiwne pytania w rodzaju:
– Podchorąży, jakim prawem ukradli
wam buty?
W wojsku spotkać można wiele defi-
nicji AMBY. Najpopularniejsze jest po-
dejście biologiczne – „AMBA jest to
czarne zwierzę – co zobaczy, to zabie-
rze”. Podejrzewa się także związki AM-
BY z siłami wyższymi, co znajduje od-
zwierciedlenie w powiedzeniu: „AM-
BA Fatima – było i ni ma”. Jedna z hi-
potez zakłada istnienie w armii głębo-
ko zakonspirowanej zorganizowanej
grupy przestępczej – Agencji Młodych
Bandytów Amatorów.
Po latach zastoju w czasach niesłusz-
nego PRL-u związanego wiernopod-
dańczym sojuszem ze Związkiem Ra-
dzieckim, w polskiej armii stawia się
dziś na rozwijanie w żołnierzach inicja-
tywy. Obecnie w Wojsku Polskim na-
wet niepostawienie zadania przez do-
wódcę nie zwalnia podwładnego z obo-
wiązku jego realizacji. Coraz częściej
więc można w naszej armii usłyszeć py-
tanie: – A co pan uczynił, sierżancie,
żeby to zadanie otrzymać?
Dowódca nie może jednak zapominać
o racjonalności wydawanych przez sie-
bie rozkazów. Niedawno boleśnie prze-
konał się o tym pewien pułkownik, któ-
ry postawił młodszemu oficerowi
ogromnie skomplikowane zadanie i dłu-
go wyjaśniał nieszczęśnikowi szczegó-
ły jego wykonania. Porucznik coraz sze-
rzej otwierał oczy ze zdziwienia w mia-
rę, jak poznawał głębię zamierzeń puł-
kownika. W końcu nie wytrzymał i za-
meldował osłupiałemu dowódcy: – Pa-
nie pułkowniku, takie rzeczy to tylko
w Erze.

24 Polska Zbrojna nr 27/2007

 NAWET NIEPOSTAWIENIE ZADANIA PRZEZ DOWÓDCĘ NIE ZWALNIA
PODWŁADNEGO Z OBOWIĄZKU JEGO REALIZACJI. CORAZ CZĘŚCIEJ WIĘC
MOŻNA W NASZEJ ARMII USŁYSZEĆ PYTANIE: – A CO PAN UCZYNIŁ,
SIERŻANCIE, ŻEBY TO ZADANIE OTRZYMAĆ?

Ucho Czombego z przeszkodami. Ta eg-

zotyczna nazwa pojawiła się w naszej
Z BRANŻOWEGO
armii jeszcze w latach 60. XX wieku, SŁOWNIKA
a pochodzi od nazwiska samozwańcze-
go prezydenta Katangi. Do uporania się
z przysmakami armijnej kuchni służy
W ojsko dorobiło się własnego bran-
żowego języka, w którym istnieje
wiele pojęć niezrozumiałych dla cywilów.
oczywiście widelec ogólnowojskowy,
Hełm nie jest tu po prostu hełmem, ale
składający się – jak powszechnie wia-
„eLPeCzeMem”, czyli Lekką Polową
domo – z trzonka prowadzącego, zębów
Czapką Metalową lub „eLPeBeNem”
i przestrzeni międzyzębowych.
– Lekkim Przewiewnym Beretem
PO PIERWSZE – DOBRO ŻOŁNIERZA Nierdzewnym. Nawet but wojskowy nie
jest byle jakim trzewikiem, ale zgodnie
Jedną z najpiękniejszych tradycji
z definicją musi składać się „z buta wła-
w Wojsku Polskim jest troska dowód-
ściwego i połysku”.
Jednym cy o podwładnych. Przejawia się ona
z najnowszych osiągnięć m.in. w rozkazach typu: – Żołnie-
popularyzujących fizykę rze, pokryjcie w tym dwuszere-
przez duże F w naszej ar- gu, bo jak nie, to was święta zie-
mii jest rozkaz: mia pokryje! Niestety, prości żoł-
– Macie to robić, aż nierze rzadko potrafią docenić
do non-stopu
matczyne zapędy swoich dowód-
ców. Potwierdza to następujące zda-
rzenie. – Alkohol zabija, chłopcy!
– przekonywał swoich żołnierzy pewien
GRAFIKA: MARCIN DMOWSKI

generał niemal ze łzami w oczach. – My

PIOTR PRYMLEWICZ/BELLONA

się śmierci nie boimy! – odpowiedział

dowódcy jednym głosem wyprężony na
baczność oddział.
Troskę przełożonego w pełni docenia
się dopiero po latach. – To było w szko-
le chorążych w Oleśnicy w 1993 r.
– wspomina po latach z autentycznym
wzruszeniem jeden z żołnierzy. – Mieli-
NIE TYLKO GROCHÓWKA śmy zajęcia na basenie. My, kadeci, sta- podczas kontroli gospodarczych w jed-
Mało kto wie, że w wojsku poza gro- liśmy w szeregu w BGS-ach (BGS-y nostkach. OChUI! nie jest żadnym prze-
chówką istnieje wiele innych tradycyj- – Bojowe Gacie Sportowe – przyp. re- kleństwem! W slangu wojskowym ozna-
nych żołnierskich potraw, jednak ich na- dakcja). Nasz wykładowca, kapitan S., cza po prostu Osobę Chętnie Udziela-
zwy nic nie mówią nawet szefom kuch- mówi wtedy do jednego z naszych kole- jącą Informacji.
ni renomowanych restauracji. Najbar- gów, który faktycznie był ogromną fajt- W rozmowach z przełożonymi w ar-
dziej popularną przekąską w armii są łapą: – F., ty jesteś c..., a w tej wodzie nie mii najlepiej zachować daleko posu-
pancerwafle, czyli suchary. Poczciwy wiadomo, co pływa, więc lepiej nie niętą ostrożność w wypowiadaniu
kotlet mielony nazywany jest granatem wchodź do basenu, bo nam jeszcze w cią- wszelkich własnych opinii. Przekonał
– nie wiadomo tylko, czy z powodu kon- żę zajdziesz. się o tym kilka lat temu pewien bez-
systencji, czy skutków, jakie wywołuje troski żołnierz, na którego natknął się
jego spożycie. UWAGA NA OCHUI-A na poligonie wizytujący ćwiczenia ge-
O wiele trudniejszą do rozszyfrowa- Bardzo krzywdząca dla wojska jest nerał Aleksander Poniewierka. Gene-
nia potrawą wojskową jest dla niewta- opinia, że używa ono tzw. języka kosza- rał podszedł do żołnierza kończącego
jemniczonych Ucho Czombego, czasa- rowego. Wynika to ze zwykłego niezro- w pocie czoła swój okop i przedstawił
mi błędnie nazywane Uchem Dżambie- zumienia przez cywilów podstawowych się: Poniewierka. Zalany (oczywiście
go. Za tą tajemniczą nazwą kryje się w armii pojęć. Jednym z oczywistych poligonowym potem) żołnierz ocho-
biały salceson. Ciemna wersja tej wy- przykładów takiego niezrozumienia jest czo zgodził się z generałem: – Tak jest,
kwintnej potrawy wzbogacona bliżej błędna interpretacja wyrażenia OChUI!, Panie Generale, to jest bardzo ciężka
niezidentyfikowanymi dodatkami to zawsze używanego z wykrzyknikiem służba. 

nr 27/2007 Polska Zbrojna 25

O
WOJSKO PROBLEMY
O projekcie pozyskania przez miłośni-
ków Marynarki Wojennej z Elbląga ku-
tra rakietowego ORP „Władysławowo” na
muzeum pisaliśmy kilka tygodni temu
w artykule „Drugie życie kutra”. – Wybra-
liśmy ten okręt, ponieważ jest unikatowy
pod względem rozwiązań konstrukcyjnych,
a jedna z bliźniaczych jednostek nosiła na-
zwę „Elbląg” – wyjaśniał Michał Glock,
prezes Stowarzyszenia Lastadia. Chcieli,
aby okręt zacumował na rzece Elbląg przy
bulwarze Zygmunta Augusta i stał się po-
czątkiem skansenu zabytkowych obiektów
pływających.
O krok od sukcesu
W maju zeszłego roku stowarzyszenie
rozpoczęło starania o kuter. Jednostka zo-
stała już wycofana ze służby i przekazywa-
no ją właśnie Agencji Mienia Wojskowe-
go. Lastadia zwróciła się więc do ministra
obrony narodowej z prośbą o darowanie im
kutra lub sprzedanie go za symboliczną zło-
tówkę. – Naszym celem jest zachowanie
i udostępnianie publiczności oryginalnych
zabytków techniki morskiej – napisali w pi-
śmie do szefa MON. Okazało się, że kuter
można było formalnie przekazać tylko el-
bląskiemu muzeum archeologiczno-histo-
rycznemu, a stowarzyszenie miało być wy-
łącznie jego użytkownikiem.
Wcześniej jednak trzeba było spełnić kil-
ka warunków. Przede wszystkim zmienio-

ANNA DĄBROWSKA

– Zrobiliśmy wszystko, co było w naszej mocy, aby nie pocięto go na żyletki,

a mimo to kutrowi „Władysławowo” nadal grozi pójście na złom

Kuter na mieliźnie
– martwią się członkowie Stowarzyszenia Lastadia.

CO DALEJ?
– Czujemy się oszukani.
W ubiegłym roku ówczesny mi-
nister obrony Radosław Sikorski
obiecał nam, że dostaniemy okręt
nieodpłatnie, a teraz resort się
wycofuje i mówi o sprzedaży
– twierdzą w Lastadii

KRZYSZTOF WYGNAŁ, MUZEUM ORĘŻA POLSKIEGO

ORP „Władysławowo”
Jeden z trzynastu kutrów rakietowych zbudowanych w ZSRR dla
polskiej Marynarki Wojennej. Wchodził w skład 3 Flotylli Okrętów
z Gdyni. Rozpoczął służbę 1975 r., wycofany z eksploatacji
w 2006 r., razem z ORP „Świnoujście”, jako dwa ostatnie z tego ro-
dzaju okrętów w Polsce.

Wymiary: długość – 38,5 m; szerokość – 7,5 m; wysokość – 9 m

Wyporność maksymalna – 220 t
Prędkość maksymalna – 40 węzłów

26 Polska Zbrojna nr 27/2007

no statut muzeum, tworząc w nim nowy
dział zajmujący się militariami. – W mar-
cu radni przegłosowali odpowiednie po-
prawki w statucie – wyjaśnia prezes La-
stadii. Na początku tego roku podczas Kra-
jowej Konferencji Muzealnictwa Morskie-
go i Rzecznego przygotowano projekty
procedur prawnych, tak aby Marynarka
Wojenna mogła nieodpłatnie przekazywać
wycofywane okręty m.in. muzeom. Za-
rząd Portu Morskiego z Elbląga zadekla-
rował zwolnienie jednostki z opłat porto-
wych oraz darmowe przeholowanie kutra.
Także miasto popierało pomysł Lastadii.
Wydawało się, że przekazanie okrętu
jest tylko kwestią czasu. – Kiedy kuter
zacumuje w Elblągu, będzie pierwszym
w kraju okrętem uratowanym przez or-
ganizację pozarządową – cieszyli się
członkowie Lastadii. Ich radość była jed-
nak przedwczesna. Do muzeum przyszło
bowiem pismo z MON. – Poinformowa-
Najbardziej znane
polskie pływające muzea
ORP „Błyskawica” – niszczyciel, podczas woj-
ny osłaniał m.in. atlantyckie konwoje.
W 1947 r. powrócił do Gdyni. Po przezbroje-
niu i remoncie był okrętem obrony przeciw-
lotniczej. W 1976 r. stał się okrętem-mu-
zeum, wchodzącym w skład gdyńskiego
Muzeum Marynarki Wojennej.
„Dar Pomorza” – zbudowany w 1909 r.
w Hamburgu jako statek szkolny niemieckiej
marynarki handlowej. W 1929 r. zakupiony
z datków społecznych przez Pomorski
Komitet Floty Narodowej. Fregata otrzymała
nazwę „Dar Pomorza” i trafiła do
Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni.
Ostatni rejs szkolny odbył w 1981 r. Rok póź-
niej przekazano go Centralnemu Muzeum
Morskiemu w Gdańsku – cumuje w Gdyni.
ORP „Fala” – pierwsza jed-
nostka serii polskich okrętów
patrolowych projektu 912,
zbudowana w 1964 r.
W 1991 r. przekazana do
służby w Straży Granicznej.
Po jej zakończeniu, w
1996 r., została przekształco-
na w muzeum w Kołobrzegu.
nr 27/2007
liśmy, że ORP „Władysławowo” może
być przedmiotem obrotu AMW i zapy-
taliśmy, czy byliby zainteresowani inną
jednostką pływającą – wyjaśnia płk Ja-
rosław Dębski, szef Oddziału Komuni-
kacji Społecznej Departamentu Wycho-
wania i Promocji Obronności MON.
– Odpowiedzieli nam, że nie – dodaje.
MARIAN KLUCZYŃSKI (2)
MON zaproponowało przekazanie ku-
tra zwalczania okrętów podwodnych „Pi-
lica”. Zdaniem Lastadii, nie nadaje się on
do celów muzealnych, ponieważ jest za
mały na zwiedzanie. Członkowie stowa-
rzyszenia nie rozumieją też, dlaczego, sko-
ro „Władysławowo” miał być sprzedany,
MON stawiał im warunki do otrzymania
kutra. – Spełniliśmy je, a okrętu nie do-
staniemy – oburzają się w Elblągu.
Na żyletki?
– Spełnienie tych warunków zajęło im
jednak trochę czasu i kiedy kuter był do-
stępny, nie byli jeszcze formalnie gotowi
do jego przejęcia – tłumaczy Jacek Kotas,
podsekretarz stanu w MON. – Gdyby wte-
dy wszystko było załatwione, kuter już
byłby ich – uzupełnia. A tymczasem, jak
wyjaśniają w DWiPO, agencja poinfor-
mowała, że prowadzi rozmowy z jednym
z krajów na temat transakcji wiązanej,
obejmującej też sprzedaż ORP „Włady-
sławowo”. Nieoficjalnie mówiło się, że
nabyciem kutra zainteresowane były Ni-
karagua, Urugwaj lub Papua Nowa Gwi-
nea, które chciały, aby po modernizacji
jednostka weszła w skład ich armii.
Dziś jednak AMW informuje, że okręt
ma być wystawiony na przetarg. – Agen-
cja postępuje zgodnie z procedurą – we-
dług ustawy, jesteśmy zobowiązani do
rozpisania przetargu na większość sprzę-
tu i nieruchomości, które dostajemy z re-
sortu – tłumaczy Jolanta Plieth-Cholewiń-
ska, rzecznik prasowy AMW. Przetarg na
ORP „Władysławowo” planowany jest na
lipiec, cena wywoławcza to ponad 3 mln
zł. Dodaje też, że AMW nie może decy-
dować o nieodpłatnym przekazaniu okrę-
tu dla muzeum lub fundacji.
– Czujemy się oszukani. W ubiegłym
roku ówczesny minister obrony Radosław
Sikorski obiecał nam, że dostaniemy okręt
nieodpłatnie, a teraz resort się wycofuje
i mówi o sprzedaży – twierdzą w Lasta-
dii. Ich zdaniem, to tylko wybieg, bo po
co komu 40-letni kuter rakietowy. – „Wła-
dysławowo” nie nadaje się na moderniza-
cję do celów militarnych. Nikt go nie ku-
pi i na koniec pójdzie za kilkaset tysięcy
złotych na złom – uważają w stowarzy-
szeniu. – Wtedy będziemy mogli go oglą-
dać, goląc się – dodaje Glock. Pociechą
dla nich, choć niewielką, jest pozyskanie
wycofanego z eksploatacji lodołamacza
„Pilica”
Kuter zwalczania okrętów podwodnych,
projekt 918M. Jedenaście takich kutrów
wyprodukowano w Polsce od 1977 do
1983 r. Od 1991 r. w składzie
16 Dywizjonu Kutrów Zwalczania Okrętów
Podwodnych 8 Flotylli Obrony Wybrzeża.
Wycofane ze służby w 2006 r.
Wymiary: długość – 28,8 m;
szerokość – 5,8 m; wysokość – 1,36 m
Wyporność – 93 t
Prędkość – 27,8 węzłów
„Lampart”. Na początku marca został
przekazany na rok w użyczenie stowarzy-
szeniu przez Przedsiębiorstwo Budowni-
ctwa Wodnego w Tczewie. Lastadia zna-
lazła też pieniądze na jego konserwację
i w przyszłości zamierza go wykupić.
Walczymy do końca
A co z ORP „Władysławowo”? Na po-
czątku czerwca kierownictwo Lastadii
spotkało się z przedstawicielami Stowa-
rzyszenia Oficerów Marynarki Wojennej,
szukając u nich wsparcia. Napisali też list
do ministra Aleksander Szczygło z proś-
bą o interwencję – Mamy nadzieję, że mi-
nister przychyli się do naszego apelu
– mówią. Osobą, która może odmienić los
kutra, jest też wiceszef MON. – Mam upo-
ważnienie od ministra Szczygło na pod-
pisanie decyzji o przekazaniu okrętu – mó-
wi Jacek Kotas. Dodaje, że dopóki plano-
wano sprzedaż kutra w ramach transakcji
wiązanej, dopóty ta koncepcja miała
pierwszeństwo. Teraz jednak, jak wyja-
śnia minister, jeśli okręt ma być przedmio-
tem przetargu, trzeba się zastanowić, czy
nie wrócić do wcześniejszego pomysłu
przekazania go na muzeum. – Będzie miał
szanse dalej żyć, służąc edukacji i promo-
waniu Marynarki Wojennej – uważa J. Ko-
tas. Dlatego zwrócił się do sekretarza sta-
nu w MON Marka Zająkały, nadzorują-
cego prace AMW, z prośbą o powtórne
rozpatrzenie sprawy i dokładne informa-
cje o zamiarach agencji. – Kiedy dostanę
odpowiedź, będę wiedział, co zrobić z ku-
trem – wyjaśnia minister Kotas.
– My na pewno będziemy do końca
walczyć o okręt. Uważamy, że warto go
uratować – zapewnia Michał Glock. 
Polska Zbrojna 27
KULISY LOTNICTWO

PRZYSZŁO
ROMAN PRZECISZEWSKI

Dwa lata temu

41 Eskadra Lotnictwa
Taktycznego
w Malborku
rozpoczęła loty
na niemieckich MiG-29.
Dziś widać, że – być
może niechcący
– popełniono przy tym
kilka błędów.
ROMAN PRZECISZEWSKI

PŁK PIL. EUGENIUSZ GARDAS:

– Czy Niemcy to kamikadze? Czy ktoś
by tam ryzykował życie ludzkie?

28 Polska Zbrojna nr 27/2007

OŚĆ ZA
Trzydziestolatek
P rototyp MiG-29 po raz pierwszy wzniósł się
w powietrze 30 lat temu, a jego produkcja
ruszyła w ZSRR w sześć lat później. Spośród
państw tworzących Układ Warszawski naj-
pierw wyróżniono nim NRD, gdzie wszedł do
uzbrojenia dwóch eskadr. Było to w maju
1988 r. na lotnisku w Preschen. Po zjednocze-
niu Niemiec 24 samoloty MiG-29 przejęła
Luftwaffe. Dwanaście – jednomiejscowych
– gruntownie zmodernizowano.
W Polsce pierwszych siedem samolotów
MiG-29 pojawiło się latem 1989 r., tuż przed
rozpadem układu. W następnym roku dostali-
śmy kolejnych pięć. W 1996 r. – w zamian za
11 helikopterów Sokół – przejęliśmy od
Czechów dziesięć tych myśliwców.
nr 27/2007
P
płk pil. Robert Kozak, dowódca
41 Eskadry Lotnictwa Taktycznego
nie pała wielką miłością do MiG-29,
aczkolwiek lubi go i lata na nim wyśmie-
nicie. Jego zdaniem: – MiG-29 nie spełnia
wymagań współczesności. Jest jednak na
tyle dobry, że nadal można go eksploato-
wać. Gdyby jeszcze miał lepsze wyposa-
żenie, to można by powiedzieć o nim wię-
cej ciepłych słów.
Ale też nie da się jednocześnie ukryć
prostej prawdy: jeżeli nie byłoby tego my-
śliwca z poprzedniego układu militarnego,
to Malbork – jako garnizon – nie miałby
najmniejszych szans na przetrwanie i na
pewno podzieliłby los wielu innych, któ-
rych status zmieniła restrukturyzacja.
Mimo wielu zalet, np. tego, że stąd do mo-
rza, gdzie można ćwiczyć do woli, jest tyl-
ko 30 km, a nad lądem są duże przestrze-
nie sprzyjające szkoleniu w lotach koszą-
cych i na dużych wysokościach. Mimo te-
go także, że hangary umieszczone na lot-
nisku – szczelne i ogrzewane – bez trudu
mogą pomieścić samoloty trzech eskadr,
a NATO zrealizowało tu kilkanaście swo-
ich programów związanych z rozbudową
infrastruktury sojuszu. Wszystkiemu było
winne natomiast to, że: – Lataliśmy na wy-
eksploatowanych MiG-21 bis. To już były
samoloty przeszłości. Ostatnie loty odby-
liśmy na nich 16 grudnia 2003 r. Potem po-
zostawało jedynie podtrzymywanie przez
pilotów nawyków na TS-11 Iskra. Ten czas
był trudny, pełen niepewności i wątpliwo-
ści. Właśnie wtedy czterech naszych kole-
gów, młodych pilotów, zostało oddelego-
wanych na przeszkolenie na F-16, równo-
legle niektórzy podjęli zarazem decyzję
o zdjęciu mundurów. Pozostali cierpliwie
czekali na MiG-29, który miał przylecieć
z Niemiec – wspominają niektórzy.
W 2004 r. – za jedno symboliczne euro
– przejęliśmy od niemieckiej Luftwaffe 
Polska Zbrojna 29
KULISY LOTNICTWO
23 używane samoloty MiG-29. Jak infor-
mowały wówczas krajowe media, „ze
względu na różnice w wyposażeniu oraz
znaczne zużycie maszyn zapadła decyzja o
tym, że jedynie kilkanaście z nich, będą-
cych w najlepszym stanie, trafi do polskiej
służby. Najpierw jednak czeka je gruntow-
ny remont”. – To był błąd na dzień dobry –
jest przekonany płk pil. Eugeniusz Gardas,
dowódca 22 Bazy Lotniczej w Malborku.
Mały rejestr pomyłek
Dlaczego? Dowódca bazy w Malborku,
który uczestniczył w przejmowaniu samo-
lotów od Luftwaffe, tłumaczy: – Niemcy
eksploatowali te maszyny według własnych
ROMAN PRZECISZEWSKI
procedur. O remontach czy wymianie nie-
których urządzeń decydował więc u nich
nie sztywny kalendarz, czyli określony re-
surs, tylko ocena stanu technicznego.
– Nie podejrzewam, że Niemcy chcieli
wsadzać pilotów do niesprawnych samo-
lotów – akcentuje płk Gardas i kontynuu-
je: – Tymczasem aż 12 niemieckich
MiG-29 było użytkowanych według tam-
tejszych procedur i bujdą jest, że wszystkie
je trzeba było w Polsce gruntownie remon-
tować. Mało tego – błędy popełniono chy-
ba także przy ewidencjonowaniu przejmo-
wanych części i zespołów. Okazało się, że
niektóre z nich nie zostały u nas zweryfi-
kowane i tym samym nie dopuszczono ich
do eksploatacji. Brało się to m.in. z tego,
że niemieckie biuletyny techniczne znacz-
nie różniły się od polskich i chociaż te
pierwsze dopuszczały maszyny do użytko-
wania, to nasze – bardziej obostrzone – de-
cydowały o ich niesprawności.
– Czy Niemcy to kamikadze? Czy ktoś
by tam ryzykował życie ludzkie? Dlacze-
go więc od razu nie wzięliśmy z nich przy-
kładu? Przecież teraz malborska eskadra
lata według niemieckich procedur: nie pa-
trzy na resursy, ale na stan techniczny. Dzię-
ki temu możliwości eksploatacyjne samo-
lotów zostały znacznie zwiększone.
Albo inna sprawa: siedem z niemieckich
MiG-29 spełniało standardy ICAO-2. Mia-
ło więc systemy GPS i TACAN, światła an-
tykolizyjne, przyrządy wyskalowane w jed-
nostkach anglosaskich czy dodatkowe,
podskrzydłowe zbiorniki, znacznie zwięk-
szające zasięg i możliwości samolotu. Płk
Gardas wspomina: chcieliśmy, aby to właś-
nie te egzemplarze najpierw trafiły do Mal-
borka, lecz nic z tego nie wyszło. Decyzje
były inne. Podobny konflikt interesów do-
tyczył przejęcia od Niemców doskonałego
symulatora MiG-29. Za jego demontaż po
drugiej stronie Odry i montaż w Malbor-
ku dodatkowo trzeba byłoby zapłacić
200–300 tys. euro. Niestety, strona polska
widziała w nim jedynie... magazyn części
dla znacznie skromniejszego symulatora
30 Polska Zbrojna
F-16 kontra MiG-29
P odczas ostatnich ćwiczeń lotni-
czych „Orzeł 2007” – jak sugero-
wali niektórzy internauci –w Polsce
podobno miało wreszcie dojść do po-
zorowanej walki powietrznej między
F-16 i MiG-29. Być może skończyłyby
się wówczas wszelkie dyskusje na te-
Teraz malborska eskadra lata
według niemieckich
procedur: nie patrzy
na resursy, ale na stan
techniczny. Dzięki temu
możliwości eksploatacyjne
samolotów zostały znacznie
zwiększone
mat porównań obu samolotów bądź
wyższości jednej maszyny nad drugą.
Lecz na razie nic z tego.
– Może za rok będzie inaczej? Bo było-
by to ciekawe doświadczenie – uważa
płk pil. Eugeniusz Gardas, dowódca
22 Bazy Lotniczej w Malborku, i przy-
pomina: w zachodniej taktyce lotniczej
nadal zaleca się, by nie podejmować
walki z MiG-29. Przede wszystkim ze
względu na większe możliwości rosyj-
skiego myśliwca. Chyba też nieprzy-
padkowo Izrael, dowiedziawszy się
przed laty, że właśnie ten samolot mo-
gą mieć niektóre państwa arabskie,
wziął w leasing kilka maszyn do pozo-
rowanych walk powietrznych i badał,
jak podejść lub oszukać „dwudzieste-
go dziewiątego”. Poza tym:
– W czasie różnych ćwiczeń z udzia-
łem MiG-29 i samolotów zachodnich
polscy piloci często znikali z oczu
swym natowskim kolegom i słyszeli
wtedy pytanie: – Gdzie jesteś?
Odpowiadali zgodnie z prawdą:
– Na szóstej! Ćwiczących wprawiali
tym w osłupienie.
w Mińsku Mazowieckim. – Po kilku mo-
ich monitach dowódca SP podjął odpowied-
nie działania, ale już było za późno. Symu-
lator trafił do Ameryki Południowej, kon-
kretnie do Peru – mówi dowódca bazy.
Samoloty naszych marzeń
Półtora roku po ostatnim locie MiG-21
bis nad Malborkiem pojawiły się pierwsze
MiG-29. 7 czerwca 2005 r. miejscowa es-
kadra zaczęła na nich latać. Miała wówczas
cztery nowe – czyli pozyskane od Niem-
ców i wyremontowane w Wojskowych Za-
kładach Lotniczych w Bydgoszczy – my-
śliwce. Dziś ma ich 13 (dziesięć bojowych
i trzy szkolno-bojowe). Ale jeden z nich
trafił do Malborka z Mińska Mazowieckie-
go. Ważne jest także to, że:
– Tak naprawdę, to trzy MiG-29 są obec-
nie całkowicie wyłączone z eksploatacji.
Nie wytrzymały w nich silniki. W dwóch
przypadkach najprawdopodobniej zostaną
one całkowicie zdyskwalifikowane. Mają
głębokie uszkodzenia, są praktycznie bez
żadnych szans na naprawę – nieoficjalnie
przyznaje jeden z pilotów. Oficjalnie nato-
miast ppłk Kozak informuje, że:
– Największym problemem jest brak
części. Dlatego możemy latać tylko na nie-
których samolotach.
W eskadrze jest dwudziestu pilotów.
Dwunastu z nich korzysta z poniemieckich
MiG-29, pozostali szkolą się na Iskrach
i przygotowują do przesiadki na myśliwiec.
Każdy – tak wynika z założonego planu
szkolenia – zaliczy w tym roku kolejnych
60–120 godzin w powietrzu. Docelowo do
malborskiej eskadry ma trafić 16 samolo-
tów MiG-29. Dwanaście – przejętych od
Luftwaffe i wyprodukowanych w latach
1987–1988 oraz cztery, które przylecą
z 1 Eskadry w Mińsku Mazowieckim.
– Nieważne, co sądzimy na temat tych
samolotów. Nieważne, gdzie zostały wy-
produkowane. Prawda jest bowiem brutal-
na: gdyby ich tu nie było, to lotnisko w Mal-
borku można by zamknąć – jasno stawia
sprawę ppłk Kozak. Z kolei płk Gardas, za-
liczając MiG-29 do „najlepszych myśliw-
ców na świecie”, przyznaje: – Gdybym uro-
dził się później, to na pewno bardzo chciał-
bym latać na F-16. Chociaż to też nie jest
samolot moich marzeń.
W Malborku nie ma zatem wątpliwości:
MiG-29 za symboliczne jedno euro urato-
wał garnizon. Pytanie tylko: na jak dłu-
go? Jedni – podkreślając, że „zwiększo-
no żywotność silników samolotów przez
– jak to robili Niemcy – nieznaczne skrę-
canie im temperatury” – optymistycznie
zakładają, że nawet do 2025 r. Inni są bar-
dziej wstrzemięźliwi: – Już za kilka lat
usłyszymy pytanie, czy polskie lotnictwo
to tylko F-16? 
nr 27/2007
AAAAAAA OKIEM
NASZYM AAAAAAAA
P odczas zawodów liczy się nie tylko
szybkość, ale również skoczność i wy-
trzymałość. Bez tej ostatniej nie ma co li-
czyć na dobry wynik, bo wysiłek, jaki trzeba
włożyć w pokonanie każdej z przeszkód,
musi być rozłożony tak, by „pary” nie zabra-
kło aż do mety. Podczas mistrzostw WP
w Ośrodku Sprawności Fizycznej 9 Brygady
Kawalerii Pancernej w Braniewie odbywają-
cych się pod koniec czerwca nie zabrakło
niczego, co sprawia, iż rywalizacja sporto-
wa podnosi adrenalinę nie tylko jej uczest-
nikom, ale także widzom. Były sensacyjne
porażki – ubiegłoroczny mistrz OSF
st. szer. Adam Marcinkowski z 11 Lubuskiej
Dywizji Kawalerii Pancernej zajął trzecie
miejsce. Były również imponujące debiuty,
jak piąta lokata szer. Dominika Gałązki
z 11 DKPanc. Najlepsi na OSF okazali się
żołnierze z 11 DKPanc, którzy zajęli pierw-
sze i trzecie miejsca na podium – zwyciężył
st. szer. Andrzej Kanicki, drugi był st. szer.
Dominik Zientarski z 16 Pomorskiej DZ.
Dużym zaskoczeniem podczas zawodów na
OSF była dobra postawa żołnierzy służby
zasadniczej. W pierwszej dziesiątce znalazło
się ich trzech: wspomniany szer. Gałązka,
szer. Mariusz Mazur z Pomorskiego Okręgu
Wojskowego (ósme miejsce) i szer. Dawid
Chabowski z 16 PDZ (dziewiąty).

KRZYSZTOF WILEWSKI

Pierwszy dzień mistrzostw Wojska Polskiego w pokonywaniu

przeszkód, biegu patrolowym i strzelaniu z broni etatowej pokazał całe
piękno sportowej rywalizacji. Ubiegłoroczni mistrzowie nie zdołali
obronić tytułów, a żołnierze służby zasadniczej dowiedli, że są
zagrożeniem dla najlepszych.

32 Polska Zbrojna nr 27/2007

FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
Pierwszego dnia mistrzostw WP żołnie-
rze rywalizowali też w strzelaniu indywi-
dualnym z pistoletu wojskowego. W tej
konkurencji zwyciężył chor. Paweł
Truszyński reprezentujący zespół szkol-
nictwa Wojsk Lądowych, drugi był kpt.
Krzysztof Chojnacki z Centrum
Szkolenia Sił Powietrznych, a trzeci
mł. chor. sztab. Andrzej Antoniszyn
z 12 Szczecińskiej DZ.

nr 27/2007 Polska Zbrojna 33

 WOJSKA LĄDOWE
Błaganie o deszcz
Letni poligon często bywa loterią. Pół biedy, gdy przyjeżdża na niego jednostka
stacjonująca blisko. Bywa jednak, że żołnierze jadą przez pół kraju, zajmują stanowiska
ogniowe i słyszą: – Strzelać nie można.
Pocisk z zapalni-
kiem z długą zwłoką naj-
pierw wbija się w ziemię
i dopiero po chwili następuje
eksplozja. Wtedy nie ma og-
nia, który spowodowałby
pożar lasu
34 Polska Zbrojna
BOGUSŁAW POLITOWSKI
Bateria moździerzy. Cel: dziesięć zero
pięć. Ładunek pełny. Obezwładnić! Roz-
lega się huk. Po kilku sekundach bateria
122-milimetrowych haubic samobieżnych
Goździk oddaje kolejną salwę. Artylerzy-
ści 17 Brygady Zmechanizowanej z dywi-
zjonu kpt. Andrzeja Samborskiego mają
dzisiaj szczęście. Dostali zgodę na strzela-
nie. I wcale nie po znajomości. Warunkiem
było używanie pocisków z zapalnikami
z długą zwłoką. Taki pocisk najpierw wbi-
ja się w ziemię i dopiero po chwili (ułam-
ki sekundy) następuje eksplozja. Wtedy nie
ma ognia, który zapala las czy wrzosowi-
sko. W powietrze wylatują tylko setki ki-
logramów piachu i kurzu.
Z zakrytych stanowisk
Padają kolejne komendy ze stanowiska
dowodzenia dywizjonu. Przejmują je do-
wódcy baterii i przekazują na działa.
Zasady postępowania w zależności
od stopnia zagrożenia pożarowego lasu
1. Ograniczona możliwość powstania
pożaru i zagrożenie małe (0 i I sto-
pień zagrożenia pożarowego)
– prowadzenie zajęć i strzelań bez
ograniczenia rodzaju stosowanej
amunicji, przy zachowaniu ogólnie
obowiązujących zasad bezpieczeń-
stwa pożarowego.
2. Zagrożenie średnie
(II stopień zagrożenia pożarowego)
– prowadzenie zajęć (ćwiczeń) i strze-
lań bez wykorzystania amunicji
smugowej, zapalającej, dymnej,
oświetlającej, sygnałowej oraz bomb
zapalających i oświetlających.
3. Zagrożenie duże (III stopień zagro-
żenia pożarowego – przy wilgotności
ściółki od 10 do 20 proc.)
Strzelanie odbywa się z zakrytych stano-
wisk. Temperatura otoczenia wynosi
około 30 stopni C. Pod pancerzami na-
grzanymi od słońca jest o 20 stopni wię-
cej. Ci, którzy wdychają gazy wydoby-
wające się z lufy po każdym strzale, mu-
szą być bardzo odporni, aby to wszystko
wytrzymać.
Te zajęcia nie tylko z powodu upału ma-
ją szczególny charakter. Artylerzyści do-
skonalą działania z wykorzystaniem nowe-
go systemu kierowania ogniem Topaz.
Jeszcze niedawno poznawali go na kursie
w Toruniu, teraz sami sprawdzają nowe
możliwości. Skończyło się dawne przeli-
czanie współrzędnych na kalkulatorze.
Rachmistrzów zastąpiła elektronika. Sy-
stem kierowania stał się pewniejszy i, co
ważne, znacznie szybszy.
Kiedy artylerzyści ćwiczą planowo, roz-
lokowani niedaleko przeciwlotnicy bryga-
– prowadzenie zajęć (ćwiczeń) i strze-
lań jak przy drugim stopniu zagroże-
nia, a ponadto bez użycia rakiet.
Zintensyfikowanie obowiązujących
przedsięwzięć zapobiegających po-
wstaniu i rozprzestrzenianiu się po-
żarów, szczególnie podczas działań
taktycznych.
4. Zagrożenie duże (III stopień
zagrożenia pożarowego
– przy wilgotności ściółki do
10 proc.) OGŁOSZONE W TRYBIE
ALARMOWYM
– zaniechanie wszelkich zajęć, ćwi-
czeń i strzelań, z wyłączeniem strze-
lań z lądu na morze prowadzonych
ze specjalnie przygotowanych
stanowisk.
nr 27/2007
FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
dy złorzeczą, wypatrując na niebie ciem-
niejszych chmur. Oni tego dnia nie postrze-
lają. Na poligonie deszcz nie padał od wie-
lu dni. Ich amunicja smugowa jest zbyt nie-
bezpieczna w takich warunkach i każdy
wystrzelony pocisk zapalałby kolejne ob-
szary lasu. Nie pomoże nawet obecność
wozu straży pożarnej z komendy poligonu
ani to, że w gotowości do gaszenia jest plu-
ton alarmowy z jednostki.
Przeciwlotnicy w ten upalny dzień mu-
sieli zadowolić się strzelaniem na sucho.
Podobnie, bez oddania strzału, szkolili się
operatorzy PPK. Mogli ćwiczyć BRDM-
ami zajazdy, wykrywanie celów, ale żaden
pocisk rakietowy nie miał prawa zejść
z wyrzutni. I nawet gdyby w komendzie
poligonu chcieli dać zgodę na strzelania, to
nie odważyliby się na to sami pepekowcy.
Tego dnia według pomiarów dokona-
nych przez nadleśnictwo Sulęcin wilgot-
ność ściółki leśnej na terenie poligonu wy-
nosiła 7 proc., tyle, ile ma kartka papieru
wyjęta z ryzy.
Wróżenie z igieł
W komendzie Ośrodka Szkolenia Poli-
gonowego Wojsk Lądowych w Wędrzynie
kpt. Sławomir Sawala, zastępca komendan-
ta, zapewnia, że robi się wszystko, by pod-
oddziały mogły wykonać zaplanowane
strzelania. Z góry jednak uprzedza, iż od-
bywa się to bez łamania przepisów, a pole-
ga jedynie na dostosowaniu terminów.
W okresie upałów wiele strzelań przesuwa
się na przykład z godzin południowych na
wczesnoporanne, gdy na trawie i wrzosach
jest rosa, a tym samym spora wilgotność.
Kapitan wyjaśnia także, jak działa sy-
stem pomiaru wilgotności i jak ustala się,
kto może, a kto nie może strzelać. Łańcu-
nr 27/2007
szek decyzyjny bierze początek w Nadleś-
nictwie Sulęcin, któremu podlega większa
część poligonu. Leśnicy dwukrotnie w cią-
gu dnia dokonują pomiarów w wyznaczo-
nych strefach. Robią to między 9.00 a 9.30
i 13.00 a 13.30. Pobierają ściółkę z lasu
o drzewostanie nie młodszym niż 40 lat.
Za pomocą wago-suszarki badają jej wil-
gotność. Higrometrem mierzą wilgotność
powietrza. Na podstawie otrzymanych wy-
ników ustalony zostaje stopień zagrożenia
pożarowego. Następnie leśnicy przekazu-
ją dane do komendy poligonu. Tu w myśl
wojskowych zarządzeń ustala się, jakie
strzelania mogą być prowadzone. Bez
względu na stopień zagrożenia, zawsze
podczas strzelań uruchomione zostają
dwa zastępy poligonowej straży pożarnej
oraz pluton alarmowy z ćwiczącego pod-
oddziału.
Środki bezpieczeństwa są ważne. Nawet
przy ostrożnym postępowaniu każdego ro-
ku na terenie poligonów dochodzi do wie-
lu pożarów. Pół biedy, gdy płoną wrzoso-
wiska, które stosunkowo szybko można
ugasić. Gorzej, gdy wiatr przenosi ogień
na las. Wtedy akcja gaśnicza jest trudniej-
sza, a straty większe. Jak mówią oficero-
wie z komendy poligonu, wojsko jest i tak
uprzywilejowane. Przy trzecim stopniu za-
grożenia, gdy nikomu na terenach cywil-
nych nie wolno wchodzić do lasów, żołnie-
rzy ten zakaz nie dotyczy. Bez strzelań, ale
mogą się szkolić.
Około godziny 13 nad poligon nadcią-
gają ciemne chmury. Deszcz nie jest ani
obfity, ani nie pada zbyt długo. Opady da-
ją jednak nadzieję, że może za kilka go-
dzin, może nazajutrz, przeciwlotnicy
i przeciwpancerniacy będą mogli wreszcie
strzelać na ostro.  Przybyła przejął stanowisko szefa WSzW
BEZSENSOWNE WYCIECZKI
D ywizjon artylerii samobieżnej na
wędrzyńskim poligonie szkoli się
już dziesiąty dzień. Wszyscy są zado-
woleni, bo obsługi dział wykonują
strzelania na czwórki i piątki. I to ob-
sługi złożone z żołnierzy służby zasad-
niczej, w których tylko dowódca działa
to podoficer zawodowy. Do niedawna
specjalistów artylerzystów szkolono
w Toruniu. Brygada przyjmuje poboro-
wych, po dwóch dniach wysyłała ich
do Centrum Szkolenia Artylerii
i Uzbrojenia. Po kilku miesiącach wra-
BOGDAN POLITOWSKI (2)
cali stamtąd jako specjaliści. W tym
roku ktoś zmienił system. Żołnierze
w Toruniu przeszli tylko szkolenie pod-
stawowe i odesłano ich do
Międzyrzecza. Takie wycieczki są bez
sensu. Tymczasem szkolenie specjali-
styczne spadło na dowódcóww.
Poradzili sobie, dlatego teraz wyniki
strzelań tak ich cieszą.
FLESZ
BRANIEWO. Pięciuset żołnierzy podzielonych
na 21 drużyn wzięło udział w rywalizacji o ty-
tuły mistrzów Wojska Polskiego w pokonywa-
niu przeszkód w ośrodku sprawności fizycz-
nej, w biegu patrolowym i strzelaniu z broni
etatowej w konkurencjach indywidualnych
i zespołowych. Gospodarzem zawodów odby-
wających się 18–22 czerwca była 9 Brygada
Kawalerii Pancernej w Braniewie.
ELBLĄG. 16 Żuławski Batalion Remontowy
obchodził 15 czerwca swoje święto i 40. rocz-
nicę powstania. Dowódca batalionu ppłk
Stanisław Woźniak nagrodził najlepszych
podwładnych. Odznaką „Wzorowy dowódca”
wyróżnił ppor. Jolantę Becińską i ppor.
Grzegorza Ziołę. Odznakę „Wzorowy szef pod-
oddziału” dostali chor. Ryszard Kołakowski
i chor. Damian Kroll.
RZESZÓW. Na uroczystym spotkaniu zorga-
nizowanym 19 czerwca w Wojewódzkim
Sztabie Wojskowym w Rzeszowie, w obecno-
ści dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego
gen. dyw. Fryderyka Czekaja, płk dypl. Witold
od czasowo pełniącego te obowiązki
płk. dypl. Zbigniewa Winiarskiego. W uroczy-
stości, oprócz żołnierzy i pracowników WSzW,
uczestniczyli wojskowi komendanci uzupeł-
nień ziemi podkarpackiej, dowódcy rzeszow-
skich i podkarpackich jednostek wojskowych
oraz przedstawiciele władz państwowych
i samorządowych Podkarpacia.
WROCŁAW. Z okazji święta
10 Wrocławskiego Pułku Dowodzenia zorgani-
zowano 16 czerwca w jednostce Dzień
Otwartych Koszar. Uroczystość uświetniło swo-
ją obecnością wielu gości, m.in. zastępca do-
wódcy Garnizonu Warszawa płk Wiesław
Grudziński, przedstawiciele DGW, dowódcy za-
przyjaźnionych jednostek wojskowych, przed-
stawiciele wielu instytucji, kombatanci i mło-
dzież. Odbyły się pokazy sprzętu wojskowego,
walk rycerskich oraz sprawności i wyszkolenia
żołnierzy.
Oprac. G.P.
Polska Zbrojna 35
SIŁY POWIETRZNE
PIOTR LASKOWSKI

Myślicie, że piloci to ludzie

o żelaznym zdrowiu? Tak,
ale i oni mają chwile
słabości. W czerwcu i lipcu,
kiedy panują najwyższe
temperatury, w kabinie
samolotu czują się jak

SAUNA
w saunie.

w samolocie
Na dyskomfort lotników mają wpływ
nieprzewiewne kombinezony i specjalne
kamizelki zwane MUP 1 w gumowej otu-
linie, które na zasadniczy kombinezon
lotniczy musi zakładać pilot wykonują-
cy zadanie nad morzem. Taki ubiór to
kara za niepopełnione grzechy. Brak lo-
gicznych decyzji w sprawie zakupu od-
powiednich kombinezonów i niepotrzeb-
na oszczędność mogą się zemścić utratą
maszyny. Nie warto ryzykować!
CO TAK PACHNIE?
Latem pilot wchodzi do samolotu sto-
jącego w pełnym słońcu. Na niewiele
zdaje się osłanianie kabiny, i tak jest
w niej 60–70 st. C. A zanim włączy się
klimatyzacja, musi minąć trochę czasu
– aż samolot wzbije się w powietrze
i schowa podwozie. Wtedy nadmuch na
Su-22 zaczyna działać, ale pilot jest już
cały spocony. Nie wysiada z samolotu
suchy. – Po locie Su-22 w pierwszej ka-
binie w wysokich temperaturach otocze-
nia, gdy jestem w spodniach przeciw-
przeciążeniowych, wychodzę z samolo-
tu mokry. A już najgorsze są loty w gu-
mowanych kamizelkach MUP 1, w któ-
rych latem nie powinno się latać. Mają
nas chronić przed zimną wodą w razie
katapultowania nad morzem, a w każ-
dym locie doprowadzają nas prawie do
36 Polska Zbrojna
utraty przytomności z przegrzania. Taki
lot nazywamy sauną – mówi dowódca
7 Eskadry Lotnictwa Taktycznego ppłk
pil. Maciej Trelka. A „szparka”, czyli
dwumiejscowa, starsza wersja tego sa-
molotu, w ogóle nie ma klimatyzacji.
Jeśli pilot ma dwa lub trzy wyloty
w ciągu dnia, musi między lotami suszyć
kombinezon na wolnym powietrzu. – Pie-
rze go dopiero w domu, choć nie powi-
nien tego robić. Materiał bowiem, z któ-
rego jest uszyty, nasączono substancją
antypalną ulegającą zniszczeniu – za-
uważa ppłk Lech Kownacki, szef logi-
styki 2 Brygady Lotnictwa Taktycznego
w Poznaniu. Ale jak mówią na lotni-
skach, pilot pali się raczej bardzo rzad-
ko, natomiast częściej śmierdzi. Alterna-
tywy nie widać.
PILOT MODNY
Polskie kombinezony lotnicze w kolo-
rze zielonym są nieudaną podróbką za-
chodnich uniformów. Ich jedyną zaletą
wydaje się w tej chwili to, że są lepsze
Dwa kombinezony
Kombinezon musi być lekki i przewiewny,
niepalny, nie może krępować ruchów.
Powinien mieć też wiele dobrze zabezpie-
czonych kieszeni. Każda ma bowiem swoje
przeznaczenie. Jedna jest na świecę ratow-
niczą , druga na pistolet, inne na długopisy,
mapę i notatnik.
Kombinezony dla polskich pilotów do tej po-
ry szyła firma PPH Kama z Ostrowi
Mazowieckiej. W tym roku przetarg na ich
produkcję wygrał zakład Milena Plus
z Kostrzyna Wielkopolskiego.
Krajowy kombinezon kosztuje 630 zł brut-
to. Kombinezony amerykańskie można ku-
pić już od 100 dolarów za sztukę.
Na zdjęciu dwa wzory kombinezonów:
polski i amerykański (z prawej)
W KOMBINEZONACH Z KAMIZELKĄ MUP 1 najcię-
żej jest latem. Niejednemu z pilotów robi się słabo,
gdy zakłada to gumowane cudo i wchodzi do kabiny
samolotu nagrzanej w słońcu do 70 nrst.27/2007
C.
 FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA

od poprzedniego wzoru w kolorze sza- ski. Dlatego piloci transportowi latają

rym, który miał metalowe zamki na kie-
szeniach. Są od niego lżejsze i przewiew-
niejsze, ale daleko im do jakości kombi-
nezonów amerykańskich. Ppłk pil. Zbi-
gniew Zawada, dowódca 6 Eskadry Lot-
nictwa Taktycznego w Krzesinach, już
po pierwszych lotach na F-16 mówił, że
woli kombinezon amerykański, którego
używają piloci wielu krajów. Razem
z kurtką typu flyers stanowi doskonały,
ergonomiczny i przewiewny strój, który
nie blokuje ruchów w czasie lotów.
Według mjr. pil. Dariusza Mikołaj-
czyka z sekcji szkolenia 2 BLT, krajo-
we kombinezony nie są zbyt trwałe. Przy
dużej intensywności latania materiał się
rozwarstwia, nie jest tak mocny jak po-
winien. Potwierdza te spostrzeżenia
również ppłk pil. Dariusz Malinowski,
dowódca 10 Eeskadry Lotnictwa Tak-
tycznego w Łasku, który zauważa, że
amerykański materiał jest lżejszy i wy-
trzymalszy. – Gdyby używać tak inten-
sywnie kombinezonów polskich, jak
amerykańskich, po pół roku byłyby do
wyrzucenia – mówi.
Po dwóch dniach lotnych polski kom-
binezon jest mokry, pod pachami zbiera
się sól od potu. Dobrego zdania o rodzi-
USAF
w lekkich mundurach pustynnych
Wojsk Lądowych.
LEPSZY ORYGINAŁ
Piloci podczas szkolenia na F-16
w USA dostali trzy kombinezony i dwie
kurtki typu flyers – cieplejszą na zimę
i przewiewniejszą na lato. Pilot „krajo-
wy” dostaje na rok dwa kombinezony:
letni i zimowy. W ciągu roku może je-
den z nich wymienić. Stare, szare kom-
binezony miały podpinkę z tzw. misia
i były ciężkie. Teraz zimą pod kombine-
zon zakłada się grube i ciepłe dresy z po-
laru. Przeważnie taki zimowy kombine-
zon powinien być o numer lub dwa więk-
szy, żeby mógł się w nim swobodnie
zmieścić pilot w polarze. Tymczasem są
kłopoty z kombinezonami na wymianę.
Nie ma ich w magazynach, co potwier-
dza kpt. Piotr Szylak ze służby mundu-
rowej 2 BLT. Kłopoty są również z do-
braniem odpowiedniego rozmiaru.
Płk Kazimierz Świech, szef służby
mundurowej SP nie rozumie, dlaczego
przepisy nie nadążają za wymogami
służby i ciągle brniemy w krajową pro-
dukcję. – Prościej byłoby kupić gotowy
FLESZ
HOLANDIA. Delegacja Centrum Szkolenia Sił
Powietrznych w Koszalinie z komendantem
ppłk. dypl. Andrzejem Witkiem złożyła wizytę
11–16 czerwca w Holandii. Rozpoczęto ją od
Szkoły Obrony Przeciwlotniczej w Ede. Nasi
wojskowi mieli również możliwość odwiedze-
nia Centrum Szkolenia Połączonej Obrony
Powietrznej. Uczestnicy wizyty zapoznali się
m.in. z planami transformacji obrony powietrz-
nej Holandii do 2008 r.
KIEKRZ. Zakończono XII Olimpiadę Wiedzy
Obywatelskiej dla żołnierzy zasadniczej służby
wojskowej. W Ośrodku Szkoleniowym SP
21 czerwca wyłoniono zwycięzcę olimpiady na
szczeblu Wojska Polskiego. Został nim szer.
Grzegorz Górka z 6 Batalionu Dowodzenia
6 Brygady Desantowo-Szturmowej z Krakowa.
O jeden punkt mniej w klasyfikacji zdobył mar.

mym wyrobie nie ma też dowódca 41 Es-
kadry Lotnictwa Taktycznego z Malbor-
ka, latającej na MiG-29, ppłk pil. Robert
Kozak. – Miałem okazję latać w kombi-
nezonie francuskim. Nasze nie są tak do-
bre jak zachodnie – ucina dyskusje na te-
mat porównań.
Piloci z 13 Eskadry Lotnictwa Trans-
portowego z krakowskich Balic nie za-
kładają kombinezonów na loty do Ira-
ku. – Po prostu się nie nadają. Nie do-
stosowano ich do różnych stref klima-
tycznych – mówi dowódca 8 Bazy Lot-
niczej z Krakowa płk pil. Jacek Żakow-
i sprawdzony produkt. Dopóki najważ-
niejszym kryterium w przetargu będzie
najniższa cena, polskie kombinezony bę-
dą nieporównywalne z zachodnimi.
Jak twierdzi rzecznik Sił Powietrznych
mjr Wiesław Grzegorzewski, w dowódz-
twie SP myśli się o zmianie kombinezo-
nów, ale trzeba na nią jeszcze poczekać.
Wszelkie sprawy związane z logistyką,
w tym i z umundurowaniem, przejmuje
bowiem lada dzień Inspektorat Wspar-
cia, i z pewnością lotniczym kombinezo-
nom poświęci uwagę.
Współpraca ag
Jakub Mrzygłocki z 11 Pułku Łączności MW
w Wejherowie. Trzecie miejsce zajął
szer. Radosław Szurgut z kompanii ochrony
8 Bazy Lotniczej w Krakowie-Balicach.
MIŃSK MAZOWIECKI. 23 Bazę Lotniczą
odwiedził 13 czerwca biskup polowy Wojska
Polskiego gen. dyw. Tadeusz Płoski. Wizyta
związana była z otwarciem nowej izby modli-
twy na terenie jednostki. Ks. biskup poświęcił
izbę, po czym życzył wszystkim, aby to nowe
miejsce kultu pomogło w wypełnianiu żołnier-
skich powinności.

ZIMNO, CORAZ ZIMNIEJ POZNAŃ. Na antenie TVN odbyła się

CO SIĘ DZIEJE, GDY ODERWIE SIĘ OWIEWKA?
20 stycznia ub.r. pilot MiG-29 z 1 Eskadry
Lotnictwa Taktycznego tuż po starcie„zgubił”
owiewkę kabiny. Na ziemi panował wtedy mróz
– poniżej minus 18 st. C. W pędzącym
z prędkością ok. 500 km/godz. myśliwcu chłód
odczuwalny był mocniej. Młody porucznik po kil-
kunastu minutach zdołał posadzić odrzutowiec
na mińskim lotnisku. Zareagował prawidłowo
– założył rękawiczki i zsunął ochronny filtr hełmu
na twarz. Dzięki wiatrochronowi i obniżeniu
położenia fotela nie wymarzł. Pilot F-16 w wy-
PIOTR LASKOWSKI (2)
24 czerwca debata telewizyjna w sprawie ha-
łasu, jaki robią w Poznaniu samoloty F-16.
Niedaleko od zabudowań 31 Bazy Lotniczej
w Krzesinach zgromadziło się około stu miesz-
kańców Marlewa, którzy przyszli protestować
i przekonywać przedstawicieli Sił Powietrznych
oraz władz Poznania, że hałas utrudnia życie
w pobliżu bazy. Chociaż porozumienia żadne-
go nie osiągnięto, a wypowiedzi prezydenta
Poznania Ryszarda Grobelnego zakrzykiwano,
dowódca 2 Brygady Lotnictwa Taktycznego
gen. bryg. pil. Włodzimierz Usarek umówił się

padku oderwania osłony kabiny musi się z przedstawicielami stowarzyszenia na rozmo-

katapultować. – Spotkałem się z takimi zdarze- wy w cztery oczy. Mają zostać wypracowane
niami w USA – mówi dowódca 2 BLT sposoby zmniejszenia dolegliwości, jakie nie-
gen. bryg. pil. Włodzimierz Usarek. sie ze sobą działalność lotniska.
Oprac. G.P.

nr 27/2007 Polska Zbrojna 37

 MARYNARKA WOJENNA

S
Służby ratownicze Marynarki Wojen-
nej postawiono w stan najwyższej goto-
wości. Okręt podwodny ORP „Sęp”, ope-
rujący na wodach Zatoki Gdańskiej, nie
nawiązał łączności z bazą. Dzień wcze-
śniej holowniki Petrobalticu holowały
wieżę wydobywczą w rejon poszukiwań
ropy naftowej. Zerwała im się i zaczęła
dryfować w stronę lądu. Załogi holowni-
ków za wszelką cenę starały się zapobiec
niekontrolowanym ruchom platformy.
W trakcie akcji jeden z holowników za-
wadził o coś stępką. Ten fakt skojarzono
dopiero później. Przecież to mógł być
dą. Marynarze na podstawie odczytów
ze stacji hydro stwierdzili, że jest to
okręt podwodny. Jednak, aby się upew-
nić, że to rzeczywiście poszukiwana
jednostka, ORP „Heweliusz” wykonał
podwodne zdjęcia. Okazało się, że to
ORP „Sęp”, więc zaznaczono jego do-
kładną pozycję.
Teraz do akcji mogli przystąpić mary-
narze z ORP „Lech”. Okręt dowodzony
przez kmdr. ppor. Grzegorza Ziębę od
2000 r. współpracuje ze służbami poszu-
kiwawczo-ratowniczymi państw bałtyc-
kich. Jego załoga po remoncie i moder-
nizacji jednostki bierze udział wraz z bliź-
niaczym ORP „Piast” we wszystkich ak-
cjach ratowniczych. Ustawiono się nad
zatopionym okrętem podwodnym. Na-
leżało teraz jak najszybciej obejrzeć
kadłub, ocenić jego uszkodzenia oraz
podać na podwodniaka powietrze i in-
ne zapasy, potrzebne załodze do prze-
życia, a także do prób samodzielnego
wynurzenia. Do leżącego na 35 me-
trach okrętu zeszła pierwsza para nur-
ków – st. mar. zaw. Rafał Kozakiewicz

Młotkiem
wynurzający się okręt podwodny. KRZYSZTOF W YGNAŁ
Wcześnie rano do akcji poszukiwania
okrętu podwodnego włączono okręty
Marynarki Wojennej. W morze wyszedł
ORP „Kaszub”. Pomagały mu ORP „He-
weliusz” i ORP „Lech”. Z powietrza pa-
trolował powierzchnię morza śmigłowiec
Mi-14 Pł. Wszystkie jednostki przeszu-
kiwały przestrzeń wodną, używając sta-
cji hydrolokacyjnych. Z ich pomocą mo-
gą znaleźć obiekty pod powierzchnią
wody. Po kilkudziesięciu minutach po-
szukiwań ORP „Kaszub” swoim sona-
rem namierzył obiekt leżący pod wo-

W KADŁUB
Wyjście okrętu podwodnego
w morze stawia na nogi
wszystkie służby. Po
pamiętnej katastrofie
„Kurska” marynarze
dmuchają na zimne. Niestety,
wypadki zawsze mogą się
zdarzyć. Trzeba więc zrobić
wszystko, aby im zapobiec.
Gdy zdarzy się katastrofa, za
późno będzie na zaglądanie
do podręczników.
MARIAN KLUCZYŃSKI (3)

Podczas ćwiczeń służby ratownicze Marynarki

Wojennej udzielały pomocy załodze ORP „Sęp”.

38 Polska Zbrojna nr 27/2007

FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
i st. bosm. Zbigniew Jabłoński. To do- Na jego pokładzie niebezpiecznie wzro-
świadczeni fachowcy. Na swoim kon- sło stężenie dwutlenku węgla. Dowodzą-
cie mają po 1500 godzin spędzonych cy akcją ratowniczą podjęli decyzję
pod wodą. Przez kiosk okrętu podali o opuszczeniu przez załogę uszkodzonej
specjalny pojemnik z lekarstwami, jednostki. Po kilkunastu minutach na po-
częściami zamiennymi i żywnością. wierzchni morza pojawili się pierwsi ma-
– Przez cały czas mieliśmy kontakt rynarze z zatopionego podwodniaka.
z załogą „Sępa” – mówi komandor Zię- Ubrani w specjalne czerwone kombine-
ba – mamy specjalny hydrotelefon. Mo- zony, wyposażeni w aparaty do oddycha-
żemy też porozumiewać się z naszymi nia dryfowali na falach. Szybko zajęli się
nurkami. Jednak oni, będąc pod wodą, nimi ratownicy. Najbardziej poszkodo-
mogą dawać znaki marynarzom z pod- wani zostali przetransportowani śmi-
wodniaka, waląc w ich burtę młotkiem. głowcami do 7 Szpitala Marynarki Wo-
Tamci odpowiadają tak samo, zgodnie jennej i do komór hiperbarycznych (ci-
z ustalonym systemem znaków. śnieniowych). Pozostałych przewieziono
Po przeprowadzonym zwiadzie i poro- na pokład ORP „Lech”. Okręt zawinął
zumieniu się z załogą zatopionego okrę- do portu, gdzie czekały już ambulanse
tu podwodnego okazało się, że nie jest medyczne. Rannych marynarzy przewie-
on w stanie samodzielnie się wynurzyć. ziono do szpitali.  lotniczych.
Spokojnie, to tylko ćwiczenia
Ćwiczenia służb ratowniczych MW odbywają się od
siedmiu lat. Za każdym razem scenariusz jest po-
dobny. Służby dostają sygnał o zatopionym okręcie
podwodnym, organizują pomoc. Założeniem ćwi-
czeń jest zgranie ratowników, medyków i zespołów
obsługujących komory ciśnieniowe.
Celowo organizuje się najtrudniej-
szy element, jakim jest sa-
SIŁY UŻYTE modzielna ewakuacja za-
W SMER/MEDEX: łogi z zatopionej jed-
 okręt podwodny ORP „Sęp”, nostki. Wszystkie służ-
 okręt ratowniczy ORP „Lech”,  kor- by muszą działać
weta zwalczania OP ORP „Kaszub”,  okręt wspólnie, aby urato-
hydrograficzny ORP „Heweliusz”,  okręt wać rozbitków.
wsparcia ORP „Bałtyk”,  trzy jednostki po- W akcji biorą udział
mocnicze: ratowniczy ORP „Zbyszko”, holow- m.in.okręty, śmi-
nik H-8, kuter K-9,  śmigłowiec ratowniczy głowce, zaangażo-
W3-RM Anakonda,  śmigłowiec zwal- wane są też jednost-
czania okrętów podwodnych ki brzegowe i cywilne
Mi-14 PŁ,  służby medyczne, służby ratownicze.
 stanowiska dowodzenia Ćwiczeniem SMER/
MEDEX 2007 kierowało
Centrum Operacji Morskich.
Szanowni Koledzy!!!
Absolwenci Szkoły Chorążych Wojsk Zmechanizowanych
M
w Elblągu – promocja 1992 r.
Mamy zaszczyt serdecznie zaprosić wszystkich absolwentów wraz z małżonkami na ju-
bileuszowe spotkanie z okazji 15. rocznicy ukończenia SCHWZ Elbląg, które odbędzie się
w m. Elbląg 20–21 października 2007 r.
Program spotkania towarzyskiego, informacje o zakwaterowaniu oraz inne dostępne
są u organizatorów pod nr. telefonu lub adresem e-mail.
Termin składania rezerwacji do 30 czerwca 2007 r.
Z pozdrowieniami
Organizatorzy: Arkadiusz KOZUBSKI – Malbork, tel. służb.: 536 223, kom.: 0-693 168
057, e-mail: arkadiusz_kozubski@wp.pl; Krzysztof MONIST – Elbląg, tel. służb.: 313 020,
kom.: 0-660 742 766, e-mail: ikmonist@neostrada.pl; Arkadiusz MAJER – Warszawa,
tel. służb.: 821 525, kom.: 0-506 122 837, e-mail: arekpaj@interia.pl
nr 27/2007
FLESZ
GDYNIA. Zagadnienia dotyczące perspektyw
rozwoju MW RP były głównym tematem odpra-
wy kierownictwa MON z udziałem ministra
obrony narodowej Aleksandra Szczygło, która
odbyła się 20 czerwca na pokładzie fregaty ra-
kietowej ORP „Gen. T. Kościuszko” na wodach
Zatoki Gdańskiej. W czasie odprawy mówiono
o obecnej sytuacji oraz o przyszłości morskie-
go rodzaju sił zbrojnych, zwłaszcza zaś o przy-
szłości lotnictwa morskiego oraz o proble-
mach ratownictwa morskiego. Minister odwie-
dził Stocznię MW oraz 43 Bazę Lotniczą
Marynarki Wojennej w Gdyni-Babich Dołach.
Na lotnisku Oksywie spotkał się z załogami sa-
molotów i śmigłowców z 28, 29 i 30 eskadr
GDYNIA. Na spotkanie środowiskowe
w Akademii Marynarki Wojennej przybył
15 czerwca zastępca szefa SGWP wiceadm.
Tomasz Mathea. Rozmawiał z kadrą, pracow-
nikami wojska i podchorążymi morskiej uczel-
ni, informując o pracach prowadzonych nad
reformą szkolnictwa wojskowego. Tematem
spotkania były także zmiany w ustawie prag-
matycznej i pozyskanie kierowców na żołnie-
rzy zawodowych. Podchorążowie chcieli wie-
dzieć, czy po ukończeniu uczelni znajdą się
dla nich etaty.
GDYNIA. Okręt irlandzkiej marynarki wojen-
nej „L.E. Aisling” pod dowództwem kmdr. por.
Neila Manninga gościł 14–17 czerwca
w Gdyni. Była to pierwsza wizyta w Polsce jed-
nostki z banderą wojenną tego kraju.
Odwiedziny miały na celu przybliżenie Irlandii
Polakom. Dowódcę „L.E. Aisling” i ambasado-
ra Irlandii przyjęli zastępca dowódcy MW adm.
floty Marek Brągoszewski i gospodarze mia-
sta. Okręt był gratką dla mieszkańców
Trójmiasta oraz turystów przebywających na
Wybrzeżu, tym atrakcyjniejszą, że można go
było zwiedzać. „L.E. Aisling” to 62,5-metrowa
jednostka patrolowa z pięćdziesięcioosobową
załogą. Podczas służby jej załogi zatrzymywały
przemytników, ratowały ofiary katastrofy lotni-
czej, poszukiwały zaginionych statków
rybackich.
Oprac. G.P.
Polska Zbrojna 39
WOJSKO LIBAN
W niedzielę 17 bm. w okolicy izrael-
skiej miejscowości Kiriat Szmona eks-
plodowały dwie rakiety typu Katiusza.
Wystrzelone zostały z południowego Li-
banu, z obszaru, gdzie stacjonują wojska
UNIFIL. Odpaleniu trzeciego pocisku
zapobiegli żołnierze armii libańskiej.
Izrael prawie natychmiast ogłosił, że je-
śli rakiety spowodowały ofiary w lu-
dziach, odpowie na atak zbrojnie. Żoł-
nierze pozostali na posterunkach. Do ko-
lejnych incydentów na szczęście nie do-
szło. Nie oznacza to jednak, że jest bez-
piecznie. Niedawno podczas starć z armią
libańską kilku schwytanych bojowników
palestyńskiej organizacji Fatah al Islam ze-
znało, że jednym z celów ich ataków mia-
ły być siły ONZ. Żołnierze z 31 państw
UNIFIL od wielu dni są w stanie pod-
wyższonej gotowości bojowej.
Pokój ma kolor błękitny
13 tysięcy żołnierzy w błękitnych heł-
mach stacjonujących na południu Libanu
w strefie rządzonej przez ugrupowanie po-
lityczne islamskich szyitów Hezbollah
uważnie wpatruje się w rejon tzw. błękit-
nej linii – granicy libańsko-izraelskiej.
Wszystko po to, aby nie powtórzyła się
sytuacja sprzed roku, kiedy incydenty gra-
niczne i porwanie przez Hezbollah dwóch
izraelskich żołnierzy doprowadziły oba
państwa do wojny.
488 żołnierzy to Polacy. Trzystu z nich
służy w batalionie logistycznym. Od kwiet-
nia w misji znajduje się także 160-osobo-
wa kompania manewrowa wystawiona
przez Żandarmerię Wojskową – jedyny
nasz pododdział bojowy w UNIFIL. Dzia-
ła ona w ramach hiszpańskiego batalionu
(SPANBAT) ulokowanego w nowo wybu-
dowanej bazie Cervantes – siedzibie do-
wództwa sektora wschodniego.
Gdy w końcu 2004 r. na podstawie za-
rządzenia ministra obrony narodowej
utworzono trzy oddziały specjalne żan-
darmerii, nikt nie przypuszczał, że za-
czną one tak często pełnić misje poza
granicami kraju. Po akcji w Kongo woj-
skowi policjanci trafili do Libanu. Mimo
że przed wyjazdem przygotowywali
się do innych zadań, to w strukturach
UNIFIL odgrywają rolę typowego pod-
oddziału bojowego. Mają ze sobą pałki,

SŁUŻBA NA Przez wiele lat o wyjeździe na misję ONZ do Libanu mówiło

się jak o urlopowej podróży do atrakcyjnego WDW,
i w dodatku dobrze płatnej. Od roku opinia
o służbie w UNIFIL zmieniła się radykalnie.
BOGUSŁAW POLITOWSKI

Hezbollah
I deologia Hezbollahu jest silnie antyizra-
elska i antyzachodnia. Po pojawieniu się
na scenie politycznej w 1985 r. partia
przedstawiła swój manifest.
Zakładał on:
 Ustanowienie w Libanie republiki
islamskiej na wzór Iranu.
 Doprowadzenie do wycofania się
wojsk izraelskich, następnie zniszcze-
nie państwa Izrael, które Hezbollah
postrzega jako „małego szatana”,
i ustanowienie rządów islamskich nad
Palestyną, a zwłaszcza Jerozolimą.
 Doprowadzenie do wycofania z teryto-
rium Libanu sił ONZ, głównie amery-
kańskich i francuskich.
 Zwalczanie wszelkich wpływów świata
zachodniego.

40 Polska Zbrojna nr 27/2007

tarcze, a nawet alkomaty, czyli typowe
wyposażenie policyjne, ale na razie ko-
rzystają z samochodów opancerzonych
Dzik II oraz pojazdów interwencyjnych
Land Rover.
Pozorny spokój
Kompania kpt. Daniela Maciejewskie-
go dobrze wypełnia zadania. Część z jego
żołnierzy pełni służbę w bazie, część na
oddalonym posterunku 4-30. Aby nie po-
paść w rutynę, zmieniają się co dwa tygo-
dnie. Kompanię manewrową chwalą Hi-
szpanie, pod których dowództwem działa.
Z uznaniem wypowiada się o nich, tak jak
o wszystkich Polakach, dowódca Sił
UNIFIL, włoski generał dywizji Claudio
Graziano. Głównodowodzący podkreśla 
WULKANIE
nr 27/2007
UNIFIL
T ymczasowe Siły Zbrojne Narodów
Zjednoczonych w Libanie (UNIFIL) zo-
stały utworzone na podstawie Rezolucji
Rady Bezpieczeństwa ONZ z 1978 r. Do
BOGUSŁAW POLITOWSKI (2)
zadań UNIFIL należy m.in. pomoc rządo-
wi libańskiemu w ustanowieniu swojej
władzy, przywróceniu pokoju i bezpie-
czeństwa w rejonie odpowiedzialności.
Obecnie siły te liczą ponad 12 tys.
żołnierzy, w tym m.in. 3 tys. Włochów,
2400 Francuzów, 2 tys. Niemców. Polski POLACY dysponują pojazdami Dzik II. Służą
kontyngent to prawie 500 żołnierzy. Nasi one do patrolowania strefy niebezpiecznej, ale
służą w Libanie od 1992 r. także do ochrony posterunku obserwacyjnego.
BŁĘKITNA LINIA wyznacza granicę między Libanem
i Izraelem. To w tym rejonie dochodzi do wielu incydentów.
Podwójne płoty pod napięciem, pola minowe, systemy rada-
rowe oraz ukryte stanowiska ogniowe odgradzają Izrael
od świata arabskiego.
Polska Zbrojna 41
WOJSKO LIBAN
ULICE Libanu są bez przerwy patrolowane przez żołnierzy.
olbrzymie doświadczenie naszych żołnie-
rzy w misjach pokojowych, które, jego
zdaniem, owocuje teraz rozwagą, su-
miennością, umiejętnością kontaktów
z miejscowymi.
W rejonie przygranicznym trwa pozor-
ny spokój. Wydaje się nawet, że ostrza-
łu rakietowego Izraela nikt nie zauważył.
Krew w Libanie leje się obecnie bardziej
na północy i w samym Bejrucie. Niedaw-
no członkowie Fatah al Islam zabili
w pobliżu stolicy ponad 30 żołnierzy li-
bańskich. Trwają walki w obozie dla
uchodźców palestyńskich Nahr el Barid.
Na ulicach Bejrutu w wyniku zamachu
bombowego zginął antysyryjski deputowa-
ny Walid Eido, a wraz nim dziesięć osób.
Sytuacja przypomina drzemiący wulkan,
który pomrukuje, co jakiś czas wyrzuca
lawę i w każdej chwili grozi erupcją.
42 Polska Zbrojna
BOGUSŁAW POLITOWSKI
Informacje wywiadu potwierdzają, że
ostatnio coraz częściej niezidentyfikowa-
ne osoby fotografują i filmują obiekty
ONZ. Zdarza się, że w miejscach publicz-
nych naszym żołnierzom podsuwane są
skarbonki z symbolami Hezbollahu, do
których zbierane są datki. Takie działanie
ocenia się jako sondowanie poglądów i na-
stawienia naszych żołnierzy do tej organi-
zacji. Analitycy nie wykluczają, że prze-
dłużający się kryzys wewnętrzny w Liba-
nie przerodzić się może w zamieszki i ak-
ty terroru. Wielu twierdzi, że narastający
konflikt pomiędzy Stanami Zjednoczony-
mi a Iranem może rozniecić działania wo-
jenne na granicy libańsko-izraelskiej.
W samej strefie dostrzega się zwiększo-
ną aktywność zwolenników Hezbollahu.
Na słupach elektrycznych rozwieszane są
plakaty przedstawiające męczenników-sa-
mobójców. Pojawia się coraz więcej sym-
boli partii, flag, ulotek i billboardów, na
których lufy broni zawsze skierowane są
w stronę Izraela. 6 czerwca w okolicy pla-
ży w mieście Tyr, znaleziono bombę do-
mowej konstrukcji ze zdalnym zapalni-
kiem. Ładunek znajdował się kilkadziesiąt
metrów od hotelu, gdzie zakwaterowany
jest personel UNIFIL. Wywiad donosi, że
na tereny obozów dla uchodźców palestyń-
skich przenika coraz więcej bojowników
różnych ugrupowań z zagranicy.
Tęsknota za ogórkiem
Polskim żołnierzom bardziej od bomb
pułapek czy akcji propagandowych Hez-
bollahu doskwiera tęsknota za bliskimi, bo
w POLLOG-u odcięto na przykład inter-
net i teraz z bliskimi można się łączyć je-
dynie przez telefon, za który niestety spo-
ro trzeba płacić.
Inną bolączką jest monotonia żywienio-
wa. O ile w POLLOG-u kuchnia jest
w miarę możliwości zbliżona do tradycyj-
nej – polskiej, o tyle żandarmi w bazie
Cervantes mają już dosyć owoców mo-
rza w hiszpańskim wydaniu. Befsztyki,
owszem, byłyby smaczne, gdyby nie fakt,
że Polacy nie przywykli do aż tak krwi-
stych. Gdyby ktoś z polskich biznesme-
nów z branży spożywczej chciał zbić ma-
jątek, to wystarczy w porozumieniu z do-
wództwem UNIFIL otworzyć w bazach,
gdzie stacjonują nasi żołnierze, stragany
z rodzimą kiełbasą, smalcem i boczkiem.
A już małosolne ogórki byłyby z pewnoś-
cią na wagę złota. 
nr 27/2007
 WOJSKO LUDZIE

Kadet
Kajetan
DOD
ŁAPCZUKA, US

ANNA DĄBROWSKA

Będzie pierwszym świeżo upieczonym polskim

ARCHIWUM K.

maturzystą studiującym w akademii wojskowej

Stanów Zjednoczonych.

ego życie zmieniło się na począt-
ku maja. Wtedy do dęblińskiego
liceum lotniczego, gdzie Kajetan
Łapczuk zdawał maturę, przyszło pi-
smo, że chłopaka przyjęto do Akademii
Sił Powietrznych USA w Colorado
Springs. W ten sposób po raz pierwszy
absolwent tego liceum będzie studiował
w akademii wojskowej Stanów Zjedno-
czonych. Kajetan to również po latach
przerwy pierwszy Polak w gronie kade-
tów uczelni wojskowych USA.
COLORADO ZAMIAST DĘBLINA
Pasją do samolotów zaraził chłopaka
ojciec, sam niezwiązany z lotnictwem.
Kajetan Łapczuk twierdzi, że studia w Colorado
Springs są dla niego sporym wyzwaniem.
Podpowiedział mu, aby zdawał do dę-
blińskiego liceum. – Wolałem robić coś
innego niż koledzy, którzy szli do nor-
malnego liceum w moim rodzinnym Ko-
szalinie – mówi 19-latek. Trzy lata na- 

nr 27/2007 Polska Zbrojna 43

PRAWO

US DOD
EKSPERT
uki nie należały do lekkich. Jak opowia- rę. – Najtrudniejsze było czytanie i pi-
da Kajetan, wszystkiego było dwa razy sanie – poziom angielskiego był na-
więcej – do ogólnych przedmiotów do- prawdę wysoki – twierdzi Łapczuk. Po-
Bogusław Winid, chodziła nauka nawigacji, meteorolo- tem kandydatów czekała rozmowa kwa-
podsekretarz stanu gii czy szkolenie lotnicze. Największe lifikacyjna z attaché lotniczym ambasa-
w MON: przeżycie? – Skoki na pierwszym roku dy USA w Polsce płk. Walterem Muny-
– ogromna dawka adrenaliny – wspo- erem i testy sprawnościowe. – WF był
– Cieszę się, że udało się nam stworzyć mina Kajetan. Za to najwspanialsze wymagający, ale po liceum, gdzie ma-
system delegowania naszych żołnierzy chwile to pierwsze samodzielne loty my takie zajęcia na co dzień, niespecjal-
na studia w akademiach wojskowych szybowcowe. nie trudny – uważa Kajetan. Kolegów
USA. Moim marzeniem jest, aby docelo- Po liceum planował oczywiście stu- pokonał jednak lepszą znajomością an-
wo umieścić ich na każdym roku w aka- dia w Wyższej Szkole gielskiego. – Przez
demii lotniczej w Colorado Springs, lą- Oficerskiej Sił Po- Płk Piotr Błazeusz, całe życie uczyłem
dowej West Point i morskiej w wietrznych. Tymcza- się tego języka – na
sem postanowiono absolwent Akademii początku na kre-
Annapolis. Nasi poprzednicy w MON
mieli kłopoty z zagospodarowaniem ab- w resorcie obrony w Colorado Springs z 1996 r., skówkach w angiel-
solwentów amerykańskich uczelni, my wskrzesić po latach skim Cartoon Ne-
wiemy, że mogą być oni dla polskiej ar- przerwy kształcenie obecnie dyrektor twork i, szczerze
mii prawdziwym skarbem. Do akademii kandydatów na ofice- Sekretariatu MON: – Nauka mówiąc, to mi chy-
za ocean mają trafiać rówieśnicy rów w szkołach USA. ba najwięcej dało,
Amerykanów, czyli świeżo upieczeni ma- Za tą ideą stał podse- w amerykańskich szkołach podobnie jak oglą-
turzyści. Będą starszymi szeregowymi, kretarz stanu w MON danie filmów w ory-
zobowiązanymi do podjęcia służby za- Bogusław Winid. W la-
pozwala na praktyczne ginale – śmieje się
wodowej po ukończeniu studiów. Koszty tach 90. na studia za poznanie i wykorzystanie maturzysta.
nauki i szkoleń za oceanem pokryją aka- ocean ministerstwo de- Zaczęły się dla
demie, nasz resort wypłaci diety i sfinan- legowało 13 podchorą- u nas ich najlepszych niego dni naszpiko-
suje przeloty. Z Ameryki Polacy wrócą ja- żych. Jednym z nich był wane wydarzenia-
ko bakałarze, będą więc musieli uzupeł-
wzorców
płk Piotr Błazeusz, ab- mi. Matura, przy-
nić wykształcenie do magisterium. solwent Akademii w Colorado Springs gotowania do wyjazdu, powołanie do
Ci, którzy zechcą zostać pilotami, dodat- z 1996 r., obecnie dyrektor Sekretaria- służby w korpusie szeregowych zawo-
kowo będą się doszkalali – tak samo jak tu MON. – Nauka w amerykańskich dowych, bo tylko jako żołnierz mógł
w przypadku amerykańskich absolwen- szkołach pozwala na praktyczne pozna- polecieć na studia w amerykańskiej
tów USAFA – w pilotażu. Programów nie i wykorzystanie u nas ich najlep- akademii, przysięga wojskowa. – Teraz
współpracy lotniczej z USA i partnerami szych wzorców – twierdzi pułkownik. mam dziesięć godzin na odpoczynek
z NATO mamy tyle, że st. szer. zaw. w samolocie – mówił kilka godzin przed
Łapczukowi – jeśli zdrowie pozwoli i nie SUKCES DZIĘKI KRESKÓWKOM odlotem. Pod koniec czerwca zostanie
zmieni planów – uda się zostać pilotem.
Liceum wytypowało ośmiu kandy- wcielony do korpusu kadetów, przejdzie
Żołnierze pozostałych rodzajów sił zbroj-
datów z 40 uczniów klas maturalnych. podstawowe szkolenie, a naukę rozpocz-
nych będą mogli zostawać marynarzami
Aby dostać się do prestiżowej uczelni nie od jesieni. – Najbardziej obawiam
lub oficerami innych specjalności.
USA, musieli zdać amerykańską matu- się sześciu tygodni Basic Cadet Tra-

44 Polska Zbrojna nr 27/2007


 Na początku maja do dęblińskiego liceum lotniczego, gdzie Kajetan Łapczuk zdawał maturę, przyszło pismo, że chłopaka przyjęto do Akademii Sił
Powietrznych USA w Colorado Springs. Po raz pierwszy absolwent tego liceum będzie studiował w akademii wojskowej Stanów Zjednoczonych.
ining, które można porównać do naszej
unitarki – przyznał st. szer. zaw. Kaje-
tan Łapczuk. – Dają nieźle w kość i po-
kazują, że można wytrzymać dużo wię-
cej, niż się dotąd wydawało – dodaje.
Jak tłumaczy płk Błazeusz, BCT to do-
kładnie zaplanowane szkolenie, które-
go celem jest wyrobienie w nowo upie-
czonych kadetach odporności fizycznej
i psychicznej oraz dyscypliny.
LATANIE ALBO DYPLOMACJA
Kajetan twierdzi, że studia w Colora-
do Springs są dla niego sporym wyzwa-
niem. – Muszę zostawić dotychczasowe
życie, rodzinę, znajomych – mówi. Są-
dzi, że dla jego rodziców decyzja o wy-
jeździe do Stanów była podobnym stre-
sem, jak pomysł nauki w Dęblinie. – Te-
nr 27/2007
raz odległość trochę się powiększy, ale
policzyłem, że tyle samo czasu jadę po-
ciągiem z Dęblina do Koszalina, ile le-
ci się samolotem z Colorado do Warsza-
wy. Mogę nawet wpaść na weekend do
domu – śmieje się żołnierz. Mimo to
wiele razy wahał się, czy dobrze robi.
Dwa razy przyniósł nawet do dyrektora
wniosek o rezygnację. – Jednak jadę, bo
uważam, że te studia to wielka szansa,
nie tylko ze względu na poziom akade-
mii nazywanej wojskowym Harwardem
– mówi Kajetan – poznam także no-
wych ludzi i nauczę się perfekcyjnie
angielskiego. Jak sam twierdzi, jest ży-
ciowym optymistą. – Wszystko się uda,
jeśli się tego bardzo pragnie i podcho-
dzi z zapałem, dlatego dam sobie radę
– zapewnia.
WOJSKO LUDZIE
Kajetan nie wie jeszcze, co będzie ro-
bił po skończeniu amerykańskiej uczel-
ni. – Tamtejszy system szkolenia różni
się od naszego, najpierw robią z kade-
ta oficera, a dopiero później można zo-
stać pilotem – wyjaśnia. Na razie kate-
goria zdrowia pozwala mu na pilotowa-
nie odrzutowców. – Jeśli się okaże, że
po czterech latach nauki ze względu na
zdrowie nie będę mógł zostać pilotem,
czeka mnie pewnie praca np. w przed-
stawicielstwach wojskowych związa-
nych z kontaktami polsko-amerykański-
mi, a to też będzie ciekawe – uważa Ka-
jetan. Jego marzenie? – Być na stadio-
nie akademii w 2011 r., rzucić czapkę
i usłyszeć przelot samolotu nad głową
– mówi. I dodaje: – Jestem pewien, że
podjąłem dobrą decyzję. 
PODZIĘKOWANIE
Zarząd Fundacji „Servi
Pacis” pragnie tą dro-
gą serdecznie i gorąco
podziękować wszyst-
kim darczyńcom, którzy przeka-
zali na rzecz realizacji jej statu-
towych zadań dar w postaci
kwoty równoważnej 1 proc. od-
pisu od wymiaru podatku do-
chodowego za rok 2006.
J uż trzeci rok mogli Państwo ofiaro-
wać nam swoje pieniądze, które po-
służą wsparciu żołnierzy rannych pod-
czas operacjach pokojowych i między-
narodowych, oraz ich rodzin.
Szczególnie gorąco pragniemy podzię-
kować za okazane wsparcie ze strony
ministra obrony narodowej Pana
Aleksandra Szczygło oraz podsekreta-
rza stanu w MON – Pana Jacka Kotasa.
W tegorocznej akcji przekazywania
1 proc. podatku dochodowego za rok
2006 nasza fundacja pozyskała
30 549 zł, a lista darczyńców obejmu-
je 231 nazwisk. Wszystkim prześlemy
podziękowania.
Jednocześnie zapewniamy, że uzyska-
na kwota zostanie w całości wykorzy-
stana na udzielenie wsparcia poszko-
dowanym i ich rodzinom.
sekretarz zarządu Czesław
Marcinkowski
prezes zarządu Jerzy Bielecki
Polska Zbrojna 45
PRAWO PORADY

Przyszli emeryci wojskowi powinni

wiedzieć, na jakie dokumenty należy
zwrócić uwagę, by w przyszłości nie mieć
kłopotów w wojskowym biurze
emerytalnym z zaliczeniem okresów służby
i okresów równorzędnych ze służbą
wojskową.

Dokumenty
emerytalne
BOGDAN ROSA ANDRZEJ ZALEWSKI

kresy służby wojskowej i okresy mnieć, iż równorzędne ze

równorzędne z tą służbą zalicza
się do wysługi emerytalnej na
podstawie odpisu przebiegu służby woj-
skowej wynikającej z akt personalnych
żołnierza zawodowego lub innych doku-
mentów przedstawionych przez zainte-
resowanego. Należy również przypo-
służbą wojskową okresy
służby pełnionej w ruchu
oporu oraz pobytu w nie-
woli lub obozach dla in-
ternowanych żołnierzy
podlegają zaliczeniu do
wysługi emerytalnej na

nasz poradnik
W drodze powołania
Na jakiej podstawie powstaje stosunek
służbowy żołnierza zawodowego?
Stosunek służbowy zawodowej służby
wojskowej powstaje w drodze powołania,
na podstawie dobrowolnego zgłoszenia
do tej służby, po spełnieniu łącznie na-
stępujących warunków:
1) wydaniu rozkazu personalnego o po-
wołaniu do zawodowej służby wojskowej;
2) podpisaniu kontraktu na pełnienie za-
wodowej służby wojskowej;
3) stawieniu się osoby powołanej, z którą
zawarto kontrakt, do pełnienia zawodo-
wej służby wojskowej.
Termin i miejsce rozpoczęcia pełnienia
zawodowej służby wojskowej określa
kontrakt.
Jednocześnie informujemy, że rozkaz
personalny o powołaniu do zawodowej
służby wojskowej wydaje, uwzględniając
potrzeby Sił Zbrojnych RP, szef Sztabu
Generalnego Wojska Polskiego.
PODSTAWA PRAWNA: POSTANOWIENIA
PRZEPISÓW ART. 9 UST. 1–3 USTAWY
Z 11 WRZEŚNIA 2003 R. O SŁUŻBIE WOJSKOWEJ
ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH (DZURP NR 179
Z 20 PAŹDZIERNIKA 2003 R., POZ. 1750
– Z PÓŹNIEJSZYMI ZMIANAMI). (R. Z.)
Stwierdzenie
nieważności decyzji
Kiedy właściwe organy stwierdzają nie-
ważność decyzji podatkowej?
Stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznej
oznacza, że nie wywołała ona żadnych skut-
ków prawnych. Ma ono moc wsteczną i odnosi
się do stanu prawnego z dnia wydania wadli-
wej decyzji. Powyższa instytucja prawna stoso-
wana jest również w sprawach podatkowych.
Organ podatkowy stwierdza nieważność decy-
zji ostatecznej, która:
– została wydana z naruszeniem przepisów
o właściwości,
– została wydana bez podstawy prawnej lub
z rażącym naruszeniem prawa,
– dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygnię-
tej inną decyzją ostateczną,
– została skierowana do osoby niebędącej
stroną w sprawie,
– była niewykonalna w dniu jej wydania i jej
niewykonalność ma charakter trwały,
– zawiera wadę powodującą jej nieważność
na mocy wyraźnie wskazanego przepisu
prawa,
– w razie jej wykonania wywołałaby czyn za-
grożony karą.
PODSTAWA PRAWNA: POSTANOWIENIA PRZEPISÓW
ART. 247 PAR. 1 USTAWY Z 29 SIERPNIA 1997 R.
– ORDYNACJA PODATKOWA (JEDNOLITY TEKST
OPUBLIKOWANY W DZURP NR 8 Z 14 STYCZNIA 2005 R.
POD POZ. 60 – Z PÓŹNIEJSZYMI ZMIANAMI). (R. Z.)
Nieusprawiedliwiona
nieobecność w służbie
Jakie konsekwencje finansowe ponosi żoł-
nierz zawodowy za nieusprawiedliwioną
nieobecność w służbie?
Żołnierzowi zawodowemu, który samowolnie
opuścił miejsce pełnienia zawodowej służby
wojskowej lub poza nim pozostaje, albo od-
mawia pełnienia służby bądź wykonania obo-
wiązku wynikającego z tej służby, zawiesza
się od najbliższego terminu płatności wypłatę
uposażenia oraz innych należności pienięż-
nych. W razie uznania nieobecności za uspra-
wiedliwioną wypłaca się żołnierzowi zawie-
szone uposażenie i inne należności pienięż-
ne. Za każdy dzień nieusprawiedliwionej nie-
obecności żołnierz zawodowy traci prawo do
1/30 części miesięcznego uposażenia. Jeżeli

46 Polska Zbrojna nr 27/2007

 podstawie decyzji kie-
rownika Urzędu do spraw
Kombatantów i Osób Re-
presjonowanych o uzna-
niu tych okresów za dzia-
łalność kombatancką.
Natomiast okresy służ-
by uwzględniane przy
ustalaniu prawa do emery-
tury policyjnej lub pod-
wyższenia z tytułu pełnie-
nia służby w szczególnych
warunkach udokumento-
wuje się na podstawie za-
świadczenia wystawionego
odpowiednio przez właści-
we organy Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Ad-
ministracji, Policji, Agen-
cji Bezpieczeństwa We-
wnętrznego, Agencji Wy-
wiadu, Państwowej Stra-
ży Pożarnej, Służby
Więziennej oraz Biura
GRAFIKA: MARCIN DMOWSKI
po 31 grudnia 1998 r. dolicza się do wy-
sługi emerytalnej, jeżeli zostały udowod-
nione w sposób określony w art. 117 ust.
1–4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o eme-
ryturach i rentach z Funduszu Ubez-
pieczeń Społecznych (jednolity tekst
ogłoszony w DzURP nr 39 z 11 marca
2004 r. pod poz. 353 – z późniejszymi
zmianami).
W przypadku braku informacji na in-
dywidualnym koncie ubezpieczonego
okresy opłacania składek na ubezpiecze-
nia emerytalne i rentowe po 31 grudnia
1998 r. dolicza się do wysługi emerytal-
nej na podstawie zaświadczenia wyda-
nego przez płatnika składek zawierają-
cego informację o okresach opłacania
i nieopłacania składek.
Należy przy tym również pamiętać, że
okresy opłacania składek na ubezpiecze-
nia emerytalne i rentowe po 31 grudnia
1998 r. oraz okresy nieskładkowe doli-
cza się do wysługi emerytalnej na pod-
stawie dokumentów (zaświadczeń) wy-
określonych w art. 125a ustawy o eme-
ryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych. Wojskowy organ eme-
rytalny bada i ocenia całokształt sprawy
o ustalenie prawa do zaopatrzenia emery-
talnego i wysokości świadczeń pienięż-
nych z tego tytułu na podstawie przedło-
żonych dokumentów, zeznań świadków
oraz oświadczeń zainteresowanego.
W razie rozbieżności między przedłożo-
nymi dowodami albo w razie wątpliwości
co do zgodności dowodów ze stanem fak-
tycznym, ich wiarygodności lub autentycz-
ności, wojskowy organ emerytalny prze-
prowadza postępowanie wyjaśniające.
Problematyka ta ma prawne uregulo-
wanie w przepisach:
1) art. 117 i art. 125a ustawy z 17 grud-
nia 1998 r. o emeryturach i rentach z Fun-
duszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity
tekst ogłoszony w DzURP nr 39 z 11 mar-
ca 2004 r. pod poz. 353 – z późniejszymi
zmianami) oraz 2) par. 13 ust. 1–4 oraz par.
17 ust. 1–2 rozporządzenia ministra obrony

Ochrony Rządu. danych na żądanie wojskowego organu narodowej z 23 lutego 2004 r. w sprawie try-
Okresy składkowe emerytalnego przez płatnika składek, bu postępowania i właściwości organów
i nieskładkowe oraz a w przypadku osób opłacających skład- w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żoł-
okresy opłacania skła- ki na własne ubezpieczenia emerytalne nierzy zawodowych oraz uprawnionych
dek na ubezpieczenia i rentowe – na podstawie przedłożonych członków ich rodzin (DzURP nr 67 z 20
emerytalne i rentowe przez te osoby dowodów – na zasadach kwietnia 2004 r., poz. 618). 

żołnierz pobrał już uposa-
żenie za ten czas, odpo-
wiednią kwotę uposażenia
potrąca się przy najbliższej jego
wypłacie.
Powyższą zasadę stosuje się odpowiednio
w razie stwierdzenia zawinionej przez żoł-
nierza zawodowego niemożności wykony-
wania zadań służbowych. Ponadto w przy-
padku nieobecności żołnierza zawodowego
w służbie dłużej niż dwa dni robocze w cią-
gu roku, która nie została usprawiedliwio-
na, nie przysługuje mu dodatkowe uposa-
żenie roczne.
PODSTAWĘ PRAWNĄ DO PODJĘCIA TAKIEJ DECYZJI
STANOWIĄ POSTANOWIENIA PRZEPISÓW ART. 83 UST. 4
PKT 1 I ART. 93 UST. 1–3 USTAWY Z 11 WRZEŚNIA 2003 R.
O SŁUŻBIE WOJSKOWEJ ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH
(DZURP NR 179 Z 20 PAŹDZIERNIKA 2003 R., POZ. 1750
– Z PÓŹNIEJSZYMI ZMIANAMI). (R. Z.)
Pracodawca ma taki
obowiązek
Czy pracodawca musi zwolnić pracownika
będącego krwiodawcą w celu oddania
krwi?
Pracodawca jest obowiązany zwolnić pracow-
nika będącego krwiodawcą w celu oddania
krwi (na czas oznaczony przez stację
krwiodawstwa).
Ponadto pracodawca jest obowiązany zwolnić
od pracy pracownika będącego krwiodawcą
na czas niezbędny do przeprowadzenia zleco-
nych przez stację krwiodawstwa okresowych
badań lekarskich, jeżeli nie mogą być one wy-
konywane w czasie wolnym od pracy.
Za czas zwolnienia od pracy w powyższych
sytuacjach pracownik zachowuje prawo do
wynagrodzenia.
STANOWIĄ O TYM POSTANOWIENIA PRZEPISÓW PAR. 12
I 16 ROZPORZĄDZENIA MINISTRA PRACY I POLITYKI
SOCJALNEJ Z 15 MAJA 1996 R. W SPRAWIE SPOSOBU
USPRAWIEDLIWIANIA NIEOBECNOŚCI W PRACY ORAZ
UDZIELANIA PRACOWNIKOM ZWOLNIEŃ OD PRACY (DZURP
NR 60 Z 30 MAJA 1996 R., POZ. 281). (R. Z.)
Rola związków
zawodowych
Mam następujące pytanie do redakcji: czy
związki zawodowe funkcjonujące w zakła-
dzie pracy mają wpływ na rozwiązanie
z pracownikiem umowy o pracę?
Z pewnością wszyscy zdają sobie sprawę, ja-
kim ciosem dla pracownika jest obecnie wy-
powiedzenie mu umowy o pracę.
W takiej sytuacji każdy pracownik powinien
pamiętać o roli związków zawodowych, które
mogą udzielić stosownej pomocy.
O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi
umowy o pracę zawartej na czas nieokreślo-
ny pracodawca musi zawiadomić na pi-
śmie (reprezentującą pracownika) zakłado-
wą organizację związkową, podając przy-
czynę uzasadniającą rozwiązanie umowy.
W przypadku, gdy organizacja ta uważa, że
wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione,
może w terminie pięciu dni od dnia otrzy-
mania takiego zawiadomienia zgłosić pra-
codawcy umotywowane zastrzeżenia.
Obowiązuje przy tym forma pisemna.
Procedura ta obowiązuje także w przy-
padku wypowiadania umów o pracę pra-
cownikom niezrzeszonym – jeżeli wybra-
na przez pracownika zakładowa organi-
zacja związkowa wyrazi zgodę na obronę
jego praw pracowniczych.
Niezachowanie powyższego trybu może
stanowić podstawę do domagania się
przez pracownika uznania wypowiedze-
nia za bezskuteczne i przywrócenia go
do pracy. Pracodawca podejmuje osta-
teczną decyzję w sprawie wypowiedzenia
po rozpatrzeniu stanowiska związków za-
wodowych (a także w razie niezajęcia
przez nie stanowiska).
PODSTAWA PRAWNA: POSTANOWIENIA PRZEPISÓW
ART. 38 PAR. 1, 2 I 5 USTAWY Z 26 CZERWCA 1974 R.
– KODEKS PRACY (JEDNOLITY TEKST OGŁOSZONY
W DZURP NR 21 Z 16 LUTEGO 1998 R. POD POZ.
94 – Z PÓŹNIEJSZYMI ZMIANAMI). (R. Z.)

nr 27/2007 Polska Zbrojna 47

HISTORIA II WOJNA ŚWIATOWA
Pierwszy dzień wojny
niemiecko-radzieckiej
to największy sukces
niemieckiego blitzkriegu
podczas II wojny światowej.
22 czerwca minęła
66. rocznica tego wydarzenia.
DAMIAN MARKOWSKI
STARCIE GIGAN o sukcesach odniesionych
w Polsce i we Francji Adolf
Hitler mógł z optymizmem
patrzeć w przyszłość, ocze-
kując na zbliżającą się roz-
prawę z Józefem Stalinem.
Od czasu rozdarcia Rzeczypospolitej
przez III Rzeszę i Związek Socjalistycz-
nych Republik Radzieckich dla wszyst-
kich trzeźwo myślących stało się jasne,
że starcie dwóch potęg jest tylko kwestią
czasu. Tuż obok siebie nie mogły poko-
jowo egzystować mocarstwa o skrajnie
odmiennych priorytetach i systemach po-
lityczno-ideologicznych.
Choć wywiad radziecki dobrze funk-
cjonował i skutecznie udzielał informa-
cji o nadchodzącym ataku (znano do-
kładną datę uderzenia), Stalin notorycz-
nie ignorował jego doniesienia, wskutek
czego Armia Czerwona nie przygotowa-
ła się do obrony. Przywódca ZSRR uzna-
wał dane wywiadowców za brytyjską
prowokację mającą wciągnąć go w woj-
nę z Hitlerem. Ponadto wciąż wierzył
w pakt zawarty z Niemcami dwa lata
wcześniej. Rankiem 22 czerwca 1941 r.
48 Polska Zbrojna
atak niemiecki całkowicie zaskoczył
czerwonoarmistów.
Cios pierwszy
Obły, zielony dziób szturmowca rozcina
delikatną powłokę porannych chmur. Pew-
na ręka doświadczonego pilota prowadzi
maszynę jak po sznurku. Pilot wie, że za
kilka chwil znajdzie się nad celem. Jesz-
cze chwilę, jeszcze... Już! Junkers gwał-
townie schodzi w dół, pikując, wypada
z chmur. Lotnisko śpi, nieświadome, że
zbliża się śmierć z czarnymi krzyżami
na skrzydłach. Rząd nie najlepiej zama-
skowanych samolotów rośnie w celow-
niku. Zaczepy zwalniają bombę. Pilot
wyrównuje lot i czuje za plecami targa-
jący powietrzem wybuch. Jeden, drugi,
trzeci, potem kolejne. To reszta dywizjo-
nu wykonuje zadanie. Wtem zawraca, by
ogniem pokładowych kaemów dopełnić
dzieła zniszczenia. Na ziemi rozpętuje
się piekło.
Tak wyglądał poranek 22 czerwca
1941 r. na większości sowieckich lotnisk
w strefie przygranicznej, rozdzielającej
dotychczasowych sojuszników. Druzgo-
cące uderzenie lotnicze rozpoczęte o 3.15
sparaliżowało lotnictwo ZSRR. Do koń-
ca dnia Luftwaffe unicestwiła około
2 tys. maszyn, których większość znisz-
czono jeszcze na ziemi. Niemcy stracili
natomiast 50 samolotów.
Cios drugi
„To była łatwizna. Rosjanie albo maso-
wo uciekali, albo dostawali się do niewoli.
[...] Czeka nas wspaniałe życie, wojna skoń-
czy się w ciągu sześciu miesięcy, najwy-
żej roku – dotrzemy do Uralu i to będzie
to. [...] Boże, czy może nam się coś stać?
Nic nam się nie stanie” – pisał pod wra-
żeniem wielkiego sukcesu pierwszego
dnia Albert Schneider z 201 Batalionu
Dział Szturmowych.
Wbrew rozpowszechnionej wówczas
teorii wojskowej zakładającej falowe uży-
cie poszczególnych rodzajów broni
(bombowce, artyleria, czołgi, piechota
itd.), armia niemiecka z powodzeniem
zastosowała – rewolucjonizujące sztukę
wojenną – współdziałanie wszystkich
możliwych sił. Samoloty nieuczestniczą-
ce w niszczeniu lotnictwa sowieckiego
nr 27/2007

ANTOW
bezpośrednio wsparły zaś natarcia włas-
nych czołgów uderzających na wybra-
nych, wąskich odcinkach frontu, nie-
rzadko ograniczających się do szeroko-
ści szosy. Towarzyszyła temu nawała ar-
tyleryjska kierowana przez wysuniętych
obserwatorów.
Nokaut
„Porucznicy, kapitanowie, podporuczni-
cy wsiadali do przejeżdżających pojazdów
[...] głównie do ciężarówek jadących na
wschód. [...] Bez dowódców nasza zdol-
ność obrony była tak poważnie osłabiona,
że naprawdę nie mogliśmy nic zrobić”
– pisze o bezładnym odwrocie swojej
204 Dywizji radziecki żołnierz Gieorgij
Siemieniak.
Już około południa 22 czerwca okazało
się, że oddziały hitlerowskie w pierwszym
ataku zniosły front i uzyskały przełama-
nie na najbardziej znaczących kierun-
kach. Główne uderzenia Wehrmachtu
poszły na Lwów, Kijów, Mińsk, Wilno
i Rygę. Bardziej wysunięte na zachód dy-
wizje i brygady Armii Czerwonej prze-
stały istnieć. Zagony pancerne po rozje-
nr 27/2007
STRATY
LUDZKIE
DO GRUDNIA
1941 R.
Armia Czerwona: 3,5–4 mln
zabitych, rannych, zaginionych
i wziętych do niewoli.
Wehrmacht: 174 tys. zabi-
tych, 604 tys. rannych,
36 tys. zaginionych
chaniu (często w dosłownym tego słowa
znaczeniu) obrony Rosjan weszły głębo-
ko na ich tyły i musiały czekać na włas-
ną piechotę.
Pierwszy dzień wojny niemiecko-so-
wieckiej obnażył nieprzygotowanie
ZSRR do walki z Niemcami. Wojska osi
posunęły się średnio 60 km na wschód
od pozycji wyjściowych, a w niektórych
miejscach znacznie dalej. Dowództwo
sowieckie było w szoku, poza tym utra-
cono łączność z wieloma ugrupowania-
mi wojsk przy granicy. Stało się jasne, że
zatrzymanie ofensywy wroga bez pod-
ciągnięcia poważnych odwodów nie bę-
dzie możliwe.
„To, co się stało, przypominało maszyn-
kę do mięsa, kiedy ludzi posyła się na pew-
ną śmierć, bez broni, do walki z dobrze wy-
szkoloną armią” – to słowa Wiktora Straz-
dowskiego, ochotnika do Armii Czerwo-
nej, podsumowujące desperacką, nieudaną
próbę zahamowania natarcia niemieckie-
go pod Wiaźmą, zakończoną zmasakrowa-
niem okrążonych wojsk sowieckich.
Pierwsze tygodnie agresji to całkowita
klęska Rosjan i ich bezładny odwrót. Nie-
Siły przeciwników
Armia Czerwona: 3 mln żoł-
nierzy, ok. 12 tys. czołgów, po-
nad 8 tys. samolotów.
Rosjanie dysponowali w więk-
szości przestarzałym sprzę-
tem. Modernizacja armii postępowała powoli,
a z chwilą rozpoczęcia wojny nowe czołgi
(T-34, KW-1, KW-2) i samoloty stanowiły
w oddziałach nieliczny odsetek. W siłach lot-
niczych sytuacja była jeszcze gorsza.
Szwankowało zaopatrzenie. Żołnierze mieli
wielkie braki w wyszkoleniu, co wyszło na jaw
w czasie zimowej wojny z Finlandią.
Brakowało oficerów, gdyż nie zdążono jesz-
cze uzupełnić strat po czystce w korpusie ofi-
cerskim. Morale wojska stało na niepokojąco
niskim poziomie. Armia Czerwona znajdowa-
ła się w trakcie reorganizacji i była nieprzygo-
towana do wojny.
Wehrmacht:
3,2 mln żołnierzy;
3,6 tys. czołgów;
3 tys. samolotów.
Niemcy mieli trzy
atuty: znakomitą do-
tąd taktykę blitzkrie-
gu, ogromne doświadczenie i to, że udało im
się zaskoczyć przeciwnika. Dodawszy do tego
bardzo dobrą łączność, świetnych dowódców,
wysokie morale armii i sprzęt nowocześniejszy
od radzieckiego, nietrudno znaleźć przyczynę
początkowego sukcesu wojsk hitlerowskich.
mieckie grupy armii Północ i Środek nie-
powstrzymane parły naprzód, niszcząc sta-
jące im na drodze zgrupowania radzieckie.
Nieco wolniej posuwała się Grupa Armii
Południe, która w okolicach Dubna
i Równego natrafiła na potężne siły pan-
cerne Rosjan. Doszło do wielkiej bitwy,
w której wzięło udział w sumie 4 tys.
czołgów. Mimo że Niemców nie udało
się powstrzymać, tempo ich natarcia na
tym kierunku spadło.
Nauka na błędach
Armia Czerwona poniosła jeszcze wie-
le klęsk w walce z Wehrmachtem, zanim
w sukurs przyszła jej pogoda: jesienne
deszcze i pierwsze mrozy nadchodzącej zi-
my 1941/1942 pomogły w zastopowaniu
hitlerowców pod Moskwą i Leningradem.
Sroga lekcja wyciągnięta z operacji „Bar-
barossa” pozwoliła jednak wyciągnąć
wnioski na przyszłość. Na niemiecki
blitzkrieg należało odpowiedzieć włas-
nym. Tym bardziej że osiągnięta wkrót-
ce przewaga liczebna i sprzętowa pozwa-
lała na wyzyskanie jej na bezkresnych
obszarach Rosji. 
Polska Zbrojna 49
SPORT KONDYCJA
Celowanie w centro
Aura nie pozwoliła rozegrać sześciu planowanych kolejek skoków, ale w myśl przepisów
cztery kolejki wystarczą, by zawody spadochronowe zostały uznane.
JAC E K S Z U S TA KOW S K I
ogrywka między dwoma zawodni-
kami wyłoniła zwycięzcę I Między-
narodowego Spadochronowego Pu-
charu Krakowa. W dodatkowym skoku
o centymetr bliżej centra o średnicy 3 cm
wylądował Niemiec Oliver Hotopp. Czech
Pawel Taršinský był drugi. Najlepszy Po-
lak, kpr. Paweł Jankowski z pierwszej dru-
żyny 6 Brygady Desantowo-Szturmowej/
WKS Wawel, zajął 4. lokatę.
Zawody na Błoniach zorganizowały
6 BDSz i Związek Polskich Spadochronia-
rzy z okazji obchodów 50. rocznicy powsta-
nia wojsk powietrznodesantowych. Wystar-
towało w nich 50 skoczków z trzech krajów.
Z zagranicy przyjechały dwie drużyny ze
Szkoły Spadochronowej Bundeswehry
w Altenstadt oraz jedna z Wojskowego
Ośrodka Szkolenia Spadochronowego
w Prostejovie (Czechy). Gospodarze wysta-
wili sześć ekip: trzy – WKS Wawel/6 BDSz,
dwie – Związek Polskich Spadochroniarzy
Kraków, i jedną – 16 Batalion Powietrzno-
desantowy 6 BDSz. W zawodach brały rów-
nież udział drużyny z Ośrodka Szkolenia
Służb Wysokościowo-Ratowniczych z Byd-
goszczy i 1 Pułku Specjalnego Komando-
sów z Lublińca.
Spadochroniarzy odwiedził uczestniczą-
cy w obchodach rocznicowych minister
Patelnia, a w jej środku żółte obrony Aleksander Szczygło. Szef resortu
centro o średnicy 3 cm wręczył medale najlepszym zawodnikom
JACEK SZUSTAKOWSKI (3)
w kategorii POPS. Dowódca Wojsk Lądo-
wych gen. broni Waldemar Skrzypczak
uhonorował krążkami najlepsze kobiety,
a prezes Zarządu Głównego ZPS gen. bryg.
W Y N I K I
Klasyfikacja indywidualna, kobiety:
1. Bogna Bielecka (ZPS Kraków II) – 5 cm
2. Irena Paczek-Krawczak (ZPS Kraków II) – 10 cm
3. Dorota Gawrońska (SPAP Wrocław) – 43 cm
Sklasyfikowano cztery zawodniczki.
Klasyfikacja indywidualna, mężczyźni:
1. Oliver Hotopp (Niemcy) – 3 cm + 1 cm
2. Pawel Vedmoch (Czechy) – 3 cm + 2 cm Klasyfikacja indywidualna, POPS:
3. Jindřich Vedmoch (Czechy) – 5 cm 1. Stanisław Brewczyński
4. kpr. Paweł Jankowski (6 BDSz/WKS Wawel I) – 7 cm (Aeroklub Kielce) – 3 cm
5. st. plut. Tomasz Krężałek (WKS Wawel/6 BDSz I) – 8 cm 2. Jan Mach (ZPS Kraków I)
6. st. plut. Rafał Zgierski (WKS Wawel/6 BDSz I) – 10 cm – 7 cm
6. sierż. sztab. Ryszard Sobczak (OSSWR/Skrzydło) – 10 cm 3. Piotr Brendler (ZPS Wrocław)
6. Ivan Hovorka (Czechy) – 10 cm – 9 cm
50 Polska Zbrojna
rez. January Komański wyróżnił najlep-
szych mężczyzn.
Triumfatorów rywalizacji drużynowej
– reprezentantów Wojskowego Ośrodka
Szkolenia Spadochronowego w Prostejovie
– nagrodził pucharem i medalami prezy-
dent miasta prof. Jacek Majchrowski. Dru-
gie miejsce zajęli spadochroniarze z druży-
ny 6 BDSz/WKS Wawel I. Puchar i meda-
le żołnierzom 6 BDSz wręczył dowódca
brygady gen. bryg. Jerzy Wójcik. Na trze-
cim stopniu podium stanęli zawodnicy
z Ośrodka Szkolenia Służb Wysokościowo-
Ratowniczych z Bydgoszczy.
Dyrektor zawodów kpt. Artur Gosiewski
i trener spadochroniarzy 6 BDSz/WKS Wa-
wel mł. chor. Stanisław Gruszka byli zado-
woleni, że po dziewięcioletniej przerwie na
krakowskich Błoniach znów udało się zor-
ganizować zawody spadochronowe. Trener
Gruszka, który jeszcze przed kilku laty wal-
czył o najwyższe trofea z wojskowymi mi-
strzami świata z Czech, wysoko ocenił po-
ziom sportowy imprezy. Szkoda tylko, że
burze i deszcz nie pozwoliły przeprowadzić
wszystkich zaplanowanych kolejek skoków.
Zwyciężczyni w rywalizacji kobiet Bogna
Bielecka żałowała natomiast, iż nie prowa-
dzono klasyfikacji open oraz że w drugim
dniu zawodów, z przyczyn służbowych, nie
mogła wystąpić jej koleżanka z zespołu
ppor. Monika Sadowy-Naumienia. Wystę-
pujące w barwach ZPS Kraków II spado-
chroniarki miały bowiem szansę powal-
czyć nawet o zwycięstwo w klasyfikacji
drużynowej. 
Zwycięzcy w kategorii seniorów, od lewej Pawel
Taršinský, Oliver Hotopp i Jindřich Vedmoch
Klasyfikacja drużynowa:
1. Wojskowy Ośrodek Szkolenia
Spadochronowego w Prostejovie
(Czechy) – 18 cm
2. 6 BDSz/WKS Wawel I
Kraków (Polska) – 25 cm
3. OSSWR/Skrzydło
Bydgoszcz (Polska) – 50 cm
4. Aeroklub Kielce (Polska) – 62 cm
5. ZPS Kraków II (Polska) – 63 cm
6. 6 BDSz/WKS Wawel II
Kraków (Polska) – 64.
nr 27/2007
 PO SŁUŻBIE
PRAWDZIWE SŁOWO KAPELANA

OBLICZE WOJNY J ednym z najgłębszych

ludzkich pragnień jest
Iwan Jakuszyn,
„Czerwony
kawalerzysta”,
J est rok 1808
i trwa kampa-
nia napoleońska
na jest od nauk
odebranych
w szkole wojsko-
bycie wolnym. Chcemy sa-
mi decydować o swojej
przyszłości, swoim zacho-
Dom Wydawniczy w Hiszpanii. wej, od podręczni- waniu, stylu swojego życia.
Bellona, Osiemnastoletni ków, manewrów,
Warszawa 2007 Bronimy się, jeżeli ktoś chce ograniczyć
oficer, Fryderyk od defilad przed
naszą swobodę, narzucić nam swój
Glüntz, ma za- tłumem widzów
punkt widzenia. Wolność jest cechą lu-
Na wschodnim froncie szczyt służyć w eli- olśnionych bla-
dzi dorosłych. „Nie jestem już dzie-
tarnej jednostce skiem mundu-
ckiem, chcę sam decydować o swoim ży-
O powieść zaczyna się w wakacje 1941 r.
tuż przed atakiem Niemców na ZSRR.
Towarzyszymy wówczas nastoletniemu autoro-
armii cesarskiej
– Czwartym Pułku
Huzarów. Nie mo-
rów!”
ciu” – mówi młodzieniec do swoich ro-
dziców. Wolność jest naszym prawem,
wi w trakcie oblężenia Leningradu, nauki na że się jednak do- ale też zobowiązaniem. Znamy tzw. pra-
kursach poruczników artylerii, bitwie pod czekać, kiedy wa człowieka. Wśród nich jest prawo do
Kurskiem. Razem z nim poznajemy elitarną znajdzie się na życia, do wolności religijnej, do założe-
5 Gwardyjską Dywizję Kawalerii, z którą prze- polu bitwy. nia rodziny, do sprawiedliwego sądu
szedł szlak bojowy przez Rosję, Białoruś Rzeczywistość i wiele innych. Długa i zawiła była dro-
i Polskę, aż do Niemiec. Autor we wstępie do szybko weryfikuje ga do uświadomienia sobie przez ludz-
swojej książki pisze: „Żaden ze mnie dzienni- romantyczne wy- kość tych praw. Dużą rolę odegrało
karz ani pisarz, powinienem więc przeprosić obrażenia o wal- „Huzar” jest w tym procesie chrześcijaństwo. „Ku
za niedostatki stylu. Jestem tylko zwykłym ce, bohaterstwie, pierwszą książką wolności wyswobodził nas Chrystus.
człowiekiem, który wyszedł cało z wielkiej woj- męskiej przyjaźni Arturo Péreza-
Zatem trwajcie w niej i nie poddawajcie
ny ojczyźnianej”. Wspomnienia są jednak au- i śmierci. Młody -Reverte. Napisał ją
się na nowo pod jarzmo niewoli” – na-
tentyczne i szczere. Książka ma też inny wa- huzar dochodzi do w 1983 r. pomię-
pisał święty Paweł w Liście do Galatów.
lor – zawiera ciekawy obraz wojny i jej kam- wniosku, że wojna dzy dwoma repor-
panii widziany z perspektywy radzieckiego to głównie krew, tażami wojennymi, Gdyby ludzkość była bardziej wrażliwa
kawalerzysty. „Nie wszyscy Polacy witali nas wszechogarniają- kiedy jeszcze nie na ewangeliczne prawo wolności, histo-
jako oswobodzicieli. Byli i tacy, którzy kryli cy strach i śmierć zamierzał zajmo- ria świata wyglądałaby zupełnie inaczej.
się w piwnicach, traktując nas nieufnie albo w samotności. wać się pisaniem Współcześnie na świecie istnieje wiele
wręcz ze strachem”. Już choćby dla takich „Wojna. Jakże róż- powieści. (awis) takich społeczności, w których prawo
spostrzeżeń i dla poznania mało znanej for- Arturo Pérez-Reverte, „Huzar”,
do życia w wolności jest pogwałcone lub
macji radzieckiej armii warto sięgnąć po tę Muza, Warszawa 2006 znacznie ograniczane. Ewangeliczne
pozycję. (an) idee nie zostały tam przełożone na spra-
wiedliwe prawa i obyczaje społeczne.
Snajperzy odarci z mitów Ewangelia jest biblijnym zaczynem, któ-
ry inspiruje do wysiłków na rzecz pełnej

O ich ciężkiej profesji po-

wstało już wiele książek
i filmów, w większości mniej
lub bardziej mijających się
z prawdą. Książka Marka
Czerwińskiego „Snajperzy.
Wczoraj i dziś” znacznie przy-
bliża nam autentyczny obraz
metod walki tych żołnierzy.
Autor, podpułkownik WP
Marek Czerwiński, jest
niekwestionowanym znawcą
tematu także od strony prak-
tycznej. Jego praca jest bar-
dzo oryginalna, składa się
z osiemnastu opowiadań
umiejscowionych w różnej
scenerii, z których dowiaduje-
my się o kulisach pojedynków
snajperskich. Wybieramy się
w podróż w czasie i przestrze-
ni, poczynając od II wojny
światowej, poprzez m.in.
Wietnam, Afganistan,
Czeczenię, Falklandy, koń-
cząc na wojnie w Iraku.
Kolejne opowieści pozwalają
nam zagłębić się w tajniki
podstawowej wiedzy o mitycz-
nym, żelaznym i twardym jak
skała snajperze – herosie,
kładącym trupem dziesiątki
ludzi, który po bliższym pozna-
niu okazuje się być w stu pro-
centach człowiekiem, odartym
z przylegających do niego ba-
jek i przesądów. Człowiekiem
zmęczonym, cierpiącym czę-
sto trudy nie kilkugodzinne-
go, a kilkudniowego wyczeki-
wania na oddanie strzału.
W końcu – człowiekiem za-
zwyczaj skazanym na działa-
nie w pojedynkę, co z jednej
strony wiąże się z dumą z by-
cia samotnym wilkiem,
a z drugiej niszczy psychikę.
Książka dobrze przedstawia
Marek Czerwiński,
„Snajperzy. Wczoraj i dziś”,
Dom Wydawniczy Bellona,
Warszawa 2007
uzbrojenie, taktykę działania
i cechy charakteru, jakimi
powinien wyróżniać się strze-
lec wyborowy. Opowiada
o wpływie, jaki jeden snajper
potrafi wywrzeć na spory od-
dział, nie tyle siłą ognia, co
psychiką. (dm)
wolności człowieka. Biblia w wielu
miejscach przypomina, że obok praw-
dziwej wolności jest wolność fałszywa.
Święty Paweł przestrzegał Galatów:
„… nie bierzcie tej wolności jako zachę-
ty do hołdowaniu ciału, wręcz przeciw-
nie, miłością służcie sobie wzajemnie”.
Zagrożenia wolności płyną nie tylko
z zewnątrz, ale także z nieuporządkowa-
nego wnętrza człowieka. „Ciało bowiem
do czego innego dąży niż duch, a duch
do czego innego niż ciało, i stąd nie ma
między nimi zgody, tak że nie czynicie
tego, co chcecie” . Stąd też wolność
– jak często powtarzał Jan Paweł II
– jest trudem. Wymaga wysiłku umysłu
i woli, refleksji nad swoim postępowa-
niem. Urlop może być czasem poszerza-
nia osobistej wolności. Może sprzyjać
przemyśleniom i czynom płynącym
z wolności i miłości. Może być czasem
ubogacenia swojej osobowości.
ks. ppłk Zbigniew Kępa

nr 27/2007 Polska Zbrojna 51

 DYREKTOR DEPARTAMENTU NAUKI I SZKOLNICTWA WOJSKOWEGO
MINISTERSTWA OBRONY NARODOWEJ
poszukuje kandydata na stanowisko

DYREKTORA CENTRALNEGO OŚRODKA

NAUKOWEJ INFORMACJI WOJSKOWEJ W WARSZAWIE,
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa 60.
Kandydaci ubiegający się o stanowisko powinni spełniać następujące wymagania:
Wymagania konieczne:
1) obywatelstwo polskie;
2) ukończenie studiów wyższych drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich;
3) znajomość przepisów prawa pracy, o ochronie informacji niejawnych, postępowania administracyjnego;
4) udokumentowany minimum sześcioletni staż w pracy, w tym praca w administracji państwowej, na stanowiskach kierowniczych
oraz związanych z informacją naukową;
5) zdolności w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi i kierowania zespołami oraz umiejętności organizatorskie;
6) udokumentowana znajomość języka obcego;
7) dobry stan zdrowia;
8) uregulowany stosunek do służby wojskowej;
9) niekaralność oraz brak toczących się postępowań karnych przeciwko kandydatowi;
10) posiadanie poświadczenia bezpieczeństwa uprawniającego do dostępu do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową
oznaczonych klauzulą „tajne”.
Wymagania pożądane:
1) ukończenie studiów wyższych na jednym z kierunków: informacja naukowa i bibliotekoznawstwo, prawo, administracja, ekono-
mia, finanse i rachunkowość oraz zarządzanie;
2) posiadanie stopnia naukowego w zakresie jednej z następujących dziedzin nauki: nauki matematyczne oraz nauki wojskowe
albo następujących dyscyplin naukowych: bibliologia, nauki o zarządzaniu, nauka o administracji, prawo oraz nauki o poznaniu
i komunikacji społecznej;
3) znajomość przepisów dotyczących działalności w dziedzinie informacji naukowej i naukowo-technicznej w resorcie obrony narodowej;
4) znajomość ustaw: o zasadach finansowania nauki, o jednostkach badawczo-rozwojowych, Prawo o szkolnictwie wyższym;
5) kompetencje do kierowania jednostkami organizacyjnymi będącymi osobami prawnymi, a w szczególności doświadczenie i umie-
jętności: organizacyjno-planistyczne, kontrolno-rozliczeniowe i kompetencyjno-normatywne niezbędne w działalności;
6) przeszkolenie z zakresu ochrony informacji niejawnych zgodnie z przepisami ustawy z 22 stycznia 1999 r. o ochronie informa-
cji niejawnych, przeprowadzone przez służby ochrony państwa;
7) znajomość przepisów dotyczących planowania, realizacji i rozliczania budżetu jednostek sektora finansów publicznych, w tym
resortu obrony narodowej oraz spraw organizacyjno-etatowych i kompetencyjnych tych jednostek.
Wymagane dokumenty i oświadczenia:
 życiorys z doświadczeniem zawodowym i dorobkiem naukowym lub naukowo-dydaktycznym (CV z aktualnym adresem i nr. telefonu);
 kopia pierwszych trzech stron dowodu osobistego lub nowego dowodu osobistego lub oświadczenie o posiadaniu obywatel-
stwa polskiego;
 list motywacyjny kandydata na stanowisko dyrektora Centralnego Ośrodka Naukowej Informacji Wojskowej;
 kopie świadectw pracy, dyplomów oraz zaświadczeń o posiadanych kwalifikacjach i uprawnieniach;
 kopie opinii z pracy zawodowej i naukowej oraz recenzji prac naukowych, w tym rozprawy doktorskiej;
 oświadczenie kandydata o korzystaniu z pełni praw publicznych i zaświadczenie o niekaralności za przestępstwo popełnione
umyślnie oraz o braku toczących się postępowań karnych przeciwko kandydatowi;
 pisemne opracowanie „Koncepcji funkcjonowania i kierowania Centralnego Oœrodka Naukowej Informacji Wojskowej” – 1 strona;
 zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia pozwalającym na pracę na stanowisku kierowniczym;
 posiadanie poświadczenia bezpieczeństwa osobowego uprawniającego do dostępu do informacji niejawnych stanowiących ta-
jemnicę państwową oznaczonych klauzulą „tajne”.
Powyższe dokumenty powinny wpłynąć w terminie do 13 lipca 2007 r. na adres:
Departament Nauki i Szkolnictwa Wojskowego Ministerstwa Obrony Narodowej
kancelaria jawna nr 6, Al. Niepodległości 218, 00-911 Warszawa
z dopiskiem „CONIW – oferta pracy”
Po zebraniu ofert i wstępnej weryfikacji wybrani kandydaci zostaną zaproszeni na rozmowy indywidualne, na których przedstawią opracowa-
ną „Koncepcję funkcjonowania i kierowania CONIW”. Terminy rozmów z kandydatami będą ustalane w trybie indywidualnych powiadomień.
Kandydat ma możliwość zapoznania się z funkcjonowaniem instytucji – odpowiednie dokumenty są dostępne w Centralnym Ośrodku Nauko-
wej Informacji Wojskowej, tel. (0-22) 6-845 099, http://www.coniw.wp.mil.pl lub w Departamencie Nauki i Szkolnictwa Wojskowego MON,
tel. (0-22) 6-846 738.
Uwaga:
 Kandydat na stanowisko dyrektora CONIW powinien być gotowy do ewentualnego podjęcia zatrudnienia
3 września 2007 r.;
 Pracodawca zastrzega sobie prawo nieskorzystania z oferty bez podania przyczyn;
 Koszty związane z ubieganiem się o stanowisko dyrektora CONIW ponoszą kandydaci.

52 Polska Zbrojna nr 27/2007

 MILITARIA
Pierwszy lot
UE. EDAS DEFENCE
& SECURITY POINFORMOWAŁA,
ŻE SUKCESEM ZAKOŃCZYŁ SIĘ
PIERWSZY PRÓBNY LOT BEZZA-
ŁOGOWEGO ŚMIGŁOWCA

ALENTA
Trzech rywali SHARC. Jest to maszyna
o długości 2,5 m, szerokości
ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE. Siły powietrzne kraju nad Zatoką Perską mają do końca ro-
0,7 m i wysokości 1,2 m. Jej mak-
ku wybrać nowy odrzutowiec do szkolenia pilotów samolotów myśliwskich. Nie podano oficjalnie ile
symalna masa startowa wynosi
maszyn zostanie zakupionych, ale w mediach pojawiły się szacunki, że będzie ich około 20. O kon-
190 kg, w tym jest 60 kg ładunku.
trakt rywalizują trzy firmy. Włoska Alenia Aermacchi oferuje samolot M-346 (na zdjęciu). W szranki
Modułowa konstrukcja ułatwia wy-
stanął też BAE Systems z Hawk AJT. Konkurentem konstrukcji europejskich jest południowokoreań-
posażenie pod kątem konkretnej
ski T-50 Golden Eagle, wspólne dzieło Korean Aerospace i Lockheed Martin. (ww)
misji. W Sharcu zamontowano
dwa połączone wirniki.
W Y J Ś C I E A W A R Y J N E W konstrukcji nie ma komponen-
WIELKA BRYTANIA. Problemy z prędkością 3–3,5 Macha. Mówi tów hydraulicznych. Wirniki kontro-

SHORT MISSILE SYSTEMS

techniczne opóźnią o co najmniej
rok wprowadzenie do służby w ar-
mii brytyjskiej opracowywanego
przez Boforsa nowego granatnika
(Next Generation Light Anti-Tank
Weapon). Tymczasem
Brytyjczykom potrzebna jest broń
do niszczenia celów naziemnych
w Afganistanie. Stąd jest rozwa-
żane wykorzystanie do tego nad-
dźwiękowych pocisków przeciw-
lotniczych krótkiego zasięgu
Starstreak. Podczas testów prze-
prowadzonych w ubiegłym roku
się, że w rzeczywistości ma ona
jeszcze lepsze parametry.
Producent Starstreaków, Thales
Air Systems, pracuje nad nowymi
ich zastosowaniami. Planuje się
m.in. uzbroić w nie wersję mor-
zniszczono nimi pojazd pancerny ską nowej generacji śmigłowców
FV432 oraz bunkier. W czasie Lynx. Ujawniono też rysunki
prób odpalano pociski Starstreak przedstawiające wyposażonego
z wyrzutni przenośnych i samo- w Starstreak izraelskiego bezpilo-
bieżnych (na zdjęciu). towa Hermes 450. Został on wy-
Według oficjalnie podawanych brany przez brytyjskie wojska lą-
danych, brytyjska rakieta osiąga dowe jako platforma w programie
cele odległe o 5–6 km, lecąc Watchkeeper. (wr)
lowane są przez siłowniki elektrycz-
ne. Przedstawiciele firmy podkre-
ślają, że w tej chwili jest to tylko de-
monstrator technologii, a nie doce-
lowy produkt. Zaprojektowano go
z myślą o wykorzystaniu na okrę-
tach, ale możliwe są też inne jego
zastosowania. (wr)
EADS

Sukces Hiszpanów pańskiej. Okręt ten ma ka-

dłub długości 230 m i wy-
AUSTRALIA. W ubiegłym ty- F-100 (na zdjęciu), stworzo- porność 27 tys. ton. Z jego
godniu premier John Howard nej przez Navantię dla hisz- pokładu mogą operować za-
ogłosił, że nowe okręty de- pańskiej marynarki wojennej. równo śmigłowce, jak i sa-
santowe i niszczyciele dla Konkurentem Hiszpanów byli moloty pionowego startu. Na
australijskiej marynarki wo- Amerykanie oferujący okręt okręcie będzie miejsce dla
jennej powstaną na podsta- na bazie niszczyciela rakieto- tysiąca żołnierzy. Liczba
wie projektu hiszpańskiej wego Arleigh Burke. Koszty przewożonych ludzi, pojaz-
WIĘCEJ „90”
EADS

Navantii. Koszty obu progra- budowy trzech jednostek za- dów, w tym czołgów, oraz
NIEMCY mów sięgną 11 mld dolarów mkną się w 8 mld. dolarów. sprzętu latającego zależy od
australijskich, czyli około Jeszcze przed niszczycielami charakteru misji, w jakiej
Podczas salonu lotniczego w Paryżu
6,93 mld euro. australijską marynarkę wo- okręt ma uczestniczyć.
firma EADS podpisała kontrakt na
W końcu 2014 r. flota jenną wzmocnią dwa nowe Hiszpanie pokonali konku-
dostawę kolejnych 42 śmigłowców rencję francuską, która pro-
Australii otrzyma pierwszy okręty desantowe HMAS
NH-90 dla niemieckich sił zbrojnych. niszczyciel rakietowy obrony „Canberra” i HMAS ponowała Australii nieco

30 maszyn transportowych jest przezna-

czonych dla wojsk lądowych. Pozostały
tuzin trafi do sił powietrznych. Tym samym
Niemcy skorzystali z możliwości, jaką dawał im
kontrakt podpisany 30 czerwca 2000 r.
w Paryżu. Wówczas cztery państwa uczestni-
czące w programie NH-90 – Niemcy, Francja,
Włochy i Holandia – zamówiły 298 maszyn za
powietrznej. Drugi zostanie
przekazany na początku
2016 r., a trzeci w połowie
„Adelaide”, z których pierw-
szy wejdzie do służby około
2012 r. Jednostki te będą
mniejszy desantowiec, klasy
„Mistral”. Dwa takie okręty
zbudowano dla rodzimej
następnego roku. podobne do desantowca Marine Nationale. Na nowe
Niszczyciele będą jednostka- „Juan Carlos I” powstające- desantowce Canberra wyda-
mi o wyporności 6 tys. ton, go na zamówienie floty hisz- no 3 mld. dolarów. (w)
wyposażonymi w system bo-
jowy Aegis oraz pionowe wy-
DEFENSE INDUSTRY DAILY

6,6 mld euro. Berlin nabył 80 śmigłowców
– 50 dla wojsk lądowych i 30 dla sił powietrz-
nych. 23 z tych ostatnich było w wersji Combat
SAR. Kontrakt zawierał także opcję, że niemiec-
kie zamówienie zostanie rozszerzone o jeszcze
54 „90” – 30 dla lądówki i 24 dla lotnictwa. (wrt)
rzutnie pocisków. W ich arse-
nale znajdą się m.in. rakiety
SM-3, zdolne zwalczać poci-
ski balistyczne. Australijskie
okręty zbudowane zostaną
według projektu fregaty Fregata F-100

nr 27/2007
MILITARIA KAMIZELKI KULOODPORNE
Murray Neal, dyrektor kalifornijskiej fir- amerykańskiej otrzymała firma DHB Po- z modułowymi kamizelkami taktycznymi
my Pinnacle Armor, chętnie zaprasza do int Blank Body Armor Inc., a kamizelki (MTV), które mają zapewnić lepszą ochro-
jej siedziby w miejscowości Fresno każde- zaczęły pojawiać się w wojsku w 1999 r. nę, szczególnie boków ciała.
go dziennikarza, który chce osobiście prze- Kamizelka Interceptor ma dwie płyty ara- Na początku operacji „Iracka wolność”
testować kamizelkę kuloodporną Dragon midowe (kewlarowe) chroniące przód i tył kamizelek kuloodpornych wystarczyło tyl-
Skin. Wyniki prób są szokujące: kami- korpusu. Płyty wytrzymują uderzenie po- ko dla żołnierzy liniowych. Dlatego żoł-
zelka jest nieprzebijalna z odległości kil- cisku 9 mm lecącego z prędkością 426 m/s nierze z pozostałych służb i jednostek za-
ku metrów. W najbardziej zaawansowa- lub standardowego pocisku NATO 7,62 częli sprowadzać je na własną rękę. W ob-
nej wersji Level IV wytrzymuje ostrzał mm przy prędkości 838 m/s. Podstawowa liczu problemów logistycznych i coraz
pociskami kalibru 9 mm, pociskami wersja Interceptora nie ma jednak płyt większej fali krytyki wobec Intercepto-
7,62 mm o stalowym rdzeniu (prędkość chroniących boki tułowia. Według raportu rów, w 2005 r. Departament Obrony pod
pocisku 701–823 m/s) lub pociskami Marine Corps 42 proc. żołnierzy zastrze- wyraźnym naciskiem Kongresu zatwier-
5,56 mm (prędkość 990–1188 m/s). lonych w Iraku nie zmarłoby, gdyby kami- dził jednorazowy zwrot kosztów w wyso-
Nazwa „smocza skóra” nie jest przypad-
kowa. Kamizelka składa się z małych kom-
pozytowych tytanowych lub ceramicznych INTERCEPTOR
dysków (w zależności od wersji), które na-
chodzą na siebie tak jak rybie lub gadzie
łuski. Dzięki temu Dragon Skin jest ela-
styczna, dobrze przylega do ciała i w za-
leżności od wersji (liczba „łusek”) może
zapewnić całkowitą ochronę przodu ciała,
boków i pleców. Konstrukcja pancerza po-
woduje, że pociski nie tylko odbijają się od
niego, ale również ulegają zniszczeniu
w czasie uderzenia. Siła uderzenia pocisku
przenoszona jest przez wiele dysków tak,
że jego skutki nie powodują urazów we-
wnętrznych, a sygnatura odkształcenia jest
bardzo mała.
Kamizelki Dragon Skin mają oficjalne
rządowe certyfikaty. Kupowane są przez

Wojna
osoby prywatne i instytucje. Używa ich

W Stanach Zjednoczonych
rozgorzała niedawno dyskusja
na temat jakości kamizelek
kuloodpornych dla żołnierzy.

o smoczą
Lepsze są Interceptory czy
Dragon Skin (Smocza Skóra)?
PAWEŁ HENSKI

wiele jednostek policji i różnych służb fe-
deralnych. Skoro kamizelki te są tak dobre,
to dlaczego armia amerykańska nie dosyć,
że ich nie kupiła, to jeszcze zakazała
ich używania?
Śmiertelna konkurencja
Armia amerykańska używa obecnie ka-
mizelek kuloodpornych Interceptor, produ-
kowanych na bazie technologii z lat 90.
opracowanych przez DARPA (agencję za-
awansowanych projektów obronnych).
Kontrakt na produkcję i dostawę dla armii
zelki chroniły boki ich ciał. W maju 2005 r.
Marine Corps wycofało zamówienie na
5277 Interceptorów. W listopadzie 2005 r.
wycofano ponad 10 tys. egzemplarzy z jed-
nostek liniowych po tym, jak niezależne te-
sty armijnego centrum balistyki w Aber-
deen wykazały, że nie chronią one przed
pociskami kalibru 9 mm i że nie spełniają
wielu balistycznych wymogów. W maju
2006 r. armia oraz Marine Corps ogłosiły
otwarty przetarg na całościowe zastąpienie
Interceptorów nowym systemem. Wygra-
ła firma Protective Products International,
kości 1000 dolarów dla żołnierzy, którzy
sami kupowali cywilne kamizelki kulood-
porne. Pomimo znacznie większego kosz-
tu (3700 dolarów za sztukę wobec ok. 1600
dolarów za Interceptora) żołnierze wybie-
rali właśnie Dragon Skin.
17 marca 2006 r. armia oficjalnie zaka-
zała żołnierzom używania kamizelek in-
nych niż Interceptory. Zobowiązano do-
wódców, aby do października 2006 r. do-
pilnowali, żeby żołnierze nosili tylko stan-
dardowe wyposażenie. Armia stwierdziła
wówczas, że Dragon Skin są niebezpiecz-

54 Polska Zbrojna nr 27/2007

 AAAAAAAA AAAAAAA
ne, gdyż nie przeszły oficjalnych wojsko- do +71 st. C przez sześć godzin oraz wy-
wych testów balistycznych. stawiano na działanie ropy naftowej, ole-
jów silnikowych i słonej wody. Cztery
Kij w mrowisko z ośmiu nie wytrzymały 13 z 48 strzałów
Amerykańska telewizja NBC News amunicją 7,62 mm. Pokazano dziennika-
17 maja br. wyemitowała program o kami- rzom zdjęcia rentgenowskie, na których
zelkach Interceptor i Dragon Skin. Wy- widać, że płytki, z których zrobiona jest
dźwięk programu był jednoznaczny: armia, kamizelka, przemieściły się względem
mimo że mogłaby kupić te wytwarzane na siebie, tworząc prześwity. Stwierdzono

PINNACLE ARMOR (3)

bazie lepszej technologii, świadomie tego również deformacje płytek mogące powo-
nie robi. Poza tym sama, zakazując używa- dować urazy ciała.
nia kamizelek innych niż Interceptory, jed- DRAGON Skin Dlaczego Dragon Skin
nocześnie zezwala na to żołnierzom chro- wypadły aż tak źle,

Dragon Skin
K amizelka Dragon
Skin jest nieprze-
bijalna z odległości kilku
metrów. W najbardziej zaawan-
sowanej wersji Level IV wytrzymuje ostrzał
pociskami kalibru 9 mm, pociskami 7,62
mm o stalowym rdzeniu (prędkość pocisku
701–823 m/s) lub pociskami 5,56 mm
(prędkość 990–1188 m/s). Kamizelka
składa się z małych kompozytowych tytano-
wych lub ceramicznych dysków (w zależno-
ści od wersji), które nachodzą na siebie tak
jak rybie lub gadzie łuski. Jej budowa i spo-
sób wykonania przypomina średniowieczne
DRAGON Skin2 zbroje łuskowe albo np. karaceny, które no-
siła polska husaria.

Według raportu
Marine Corps 42 proc.
żołnierzy zastrzelonych
w Iraku nie zmarłoby, gdyby

skórę
kamizelki chroniły boki
ich ciał
US DOD (2)

DRAGON Skin3

niącym VIP-ów w Iraku i Afganistanie.
Zdaniem NBC również CIA wyposażyła
swoich agentów służących w Iraku właś-
nie w kamizelki Dragon Skin. W progra-
mie wystąpił gen. bryg. Mark Brown, któ-
ry bronił decyzji armii. Po raz pierwszy
wówczas pojawiały się dane na temat te-
stów, jakie przeprowadziła armia. Generał
stwierdził, że spośród 48 wystrzelonych po-
cisków 13 przebiło Dragon Skin. Na ko-
niec NBC pokazała zdjęcia z porównaw-
czych prób, jakim poddała obie kamizelki
w niezależnym laboratorium balistycznym
w Niemczech (Beschussamt Mellrichstadt).
Testy wykazały, że Interceptor jest przebi-
jana pociskami, które w tych samych wa-
runkach powstrzymuje Dragon Skin.
Armia odpowiedziała błyskawicznie na
zarzuty NBC. Podczas zorganizowanej
21 maja br. konferencji prasowej w Penta-
gonie, gen. bryg. Mark Brown potwierdził
zakaz noszenia innych kamizelek niż In-
terceptor. Pokazano wyniki zeszłorocznych
testów Dragon Skin, które armia przepro-
wadzała w centrum balistyki w Aberdeen.
Testowano je w temperaturach od -15 st. C
skoro wyniki innych, niezależnych testów
są rewelacyjne? Mamy do czynienia
z wielkim oszustwem ze strony firmy
Pinnacle Armor czy z brakiem obiekty-
wizmu i zaniedbaniami ze strony armii
amerykańskiej?
Na forach internetowych pojawiają się
wypowiedzi żołnierzy używających obu
kamizelek w warunkach bojowych. Więk-
szość krytykuje kamizelki Interceptor
i chwali Dragon Skin. Są również wypo-
wiedzi tych, którym Dragon Skin uratowa-
ła życie. 

nr 27/2007 Polska Zbrojna 55

ARMIE ŚWIATA
AAAAAAA AAAAAAAA
TURCJA

56 Polska Zbrojna nr 27/2007


TARCZA
Trwają polsko-
-amerykańskie negocjacje
w sprawie tarczy
antyrakietowej. Dwa
wydarzenia wniosły doń
ostatnio nowe elementy.
To wolta Rosji w postaci
propozycji udostępnienia
swego radaru na potrzeby
międzynarodowej obrony
euroatlantycka
przeciwrakietowej oraz
poparcie NATO dla projektu
amerykańskiego w Europie.
Rosja, proponując udostępnienie swego
radaru na potrzeby międzynarodowej obro-
ny przeciwrakietowej, zdeprecjonowała ca-
łą swoją dotychczasową linię krytyki wo-
bec tarczy jako systemu zbędnego strate-
gicznie i szkodliwego. Akces do budowy
takiego systemu oznacza, że i Rosja poważ-
nie traktuje nowe asymetryczne zagroże-
nia rakietowo-nuklearne. Niewątpliwie
nadal będzie jednak prowadzić wokół tej
kwestii grę propagandowo-informacyjną,
obliczoną na wywalczanie i utrwalanie
swojej pozycji drugiego supermocarstwa
światowego. Mogą z tego wynikać pewne
komplikacje, ale to jest problem raczej w
relacjach amerykańsko-rosyjskich.
Konieczny tercet
Natomiast decyzja NATO jest dla Polski
bardzo ważnym czynnikiem, wpływają-
cym na nasze negocjacje z USA. Powinni-
śmy iść za ciosem i w negocjacjach tych
dążyć do tego, aby europejski segment
amerykańskiej tarczy był jak najistotniej-
szym zalążkiem przyszłego strategicznego
systemu obrony przeciwrakietowej NATO.
A najlepiej jeszcze szerzej – systemu euro-
atlantyckiego będącego syntezą wysiłków
USA, NATO i UE.
To jest założenie nie tylko realne, ale
wręcz zupełnie naturalne. Prawdę powie-
dziawszy, przyszłość nie może być inna.
Jeśli NATO i UE będą chciały budować
swój system obrony przeciwrakietowej, to
musi on być sprzężony ze strategicznym
systemem amerykańskim. Przecież USA
to też NATO, a obrona przeciwrakietowa
amerykańskiego terytorium to część obro-
ny przeciwrakietowej terytorium sojuszu.
Europejski segment amerykańskiej tar-
czy w projektowanym obecnie wydaniu ma
nr 27/2007
OSŁONA PRZECIWRAKIETOWA ŚWIAT
S TA N I S Ł AW KOZ I E J
chronić przede wszystkim terytorium USA
przed przyszłymi zagrożeniami i szanta-
żem rakietowym z Bliskiego Wschodu.
Jednak osłaniać może także – co prawda
z mniejszą efektywnością – dużą część Eu-
ropy, głównie północną i zachodnią.
Nawiasem mówiąc, w pierwszych la-
tach swego funkcjonowania będzie on
praktycznie chronił przed szantażem ra-
kietowym wyłącznie główną część Eu-
ropy. Na Bliskim Wschodzie bowiem
wcześniej pojawią się rakiety obejmują-
ce swym zasięgiem Europę niż między-
kontynentalne, mogące dotrzeć do Ame-
ryki. To ważny argument na rzecz rozpa-
trywania projektu amerykańskiego
w kontekście transatlantyckim. Sposób
operacyjnego wykorzystania go do osło-
ny Europy musi być przedmiotem usta-
leń w ramach NATO lub uzgodnień
z UE. Trudno sobie wyobrazić, aby mo-
gło być inaczej.
Ponieważ jednak tarcza amerykańska nie
zapewnia pełnej i wystarczająco pewnej
osłony całego pozaamerykańskiego tery-
torium sojuszu, potrzeba bardziej europej-
skiego projektu. W NATO trwają obecnie
prace studyjne, koncepcyjne i projektowe
nad takim systemem. Nie ulega wątpliwo-
ści, że niedługo prace takie zostaną podję-
te także w ramach UE.
W NATO rozpoczyna się już analizy
sposobu uwzględniania w przyszłym pro-
jekcie sojuszniczym istnienia tarczy ame-
rykańskiej i wykorzystania jej do osłony
kontynentu europejskiego. Idzie o takie
jej uzupełnienie, aby zapewnić jednako-
wo pewną osłonę całego terytorium
NATO. Zasada niepodzielności bezpie-
czeństwa w ramach paktu musi być w peł-
ni respektowana.
Europejski
segment amerykań-
skiej tarczy ma chronić
przede wszystkim terytorium
USA przed przyszłymi zagroże-
niami z Bliskiego Wschodu.
Jednak osłaniać może
także dużą część Europy,
głównie północną
i zachodnią
Należy zatem – po pierwsze – zbudować
osłonę przeciwrakietową południowej czę-
ści NATO, której tarcza amerykańska nie
obejmuje w ogóle, a po drugie – wzmoc-
nić bezpośrednią osłonę pozostałej części
kontynentu europejskiego, która jest osła-
niana przez tarczę amerykańską w niewy-
starczającym stopniu.
Impuls do bliższej współpracy
W praktyce oznacza to rozwijanie kon-
tynentalnego komponentu obrony przeciw-
rakietowej w Europie. Składać się nań po-
winny przede wszystkim środki bezpośred-
niej obrony przeciwrakietowej zdolne do
zwalczania rakiet atakujących, czyli w koń-
cowej fazie ich lotu. Strategiczne połącze-
nie amerykańskiego modułu zwalczania
rakiet balistycznych w ich środkowej fazie
lotu z europejskim modułem niszczenia ich
w fazie końcowej dałoby komplementarny
system przeciwrakietowej obrony prze-
strzeni euroatlantyckiej.
Sądzę ponadto, że optymalnym roz-
wiązaniem byłoby, gdyby prace nad kon-
tynentalną obroną przeciwrakietową
w Europie były wspólnym projektem
NATO i Unii Europejskiej. Jest to dobra
szansa na tak potrzebną – a niestety do-
tychczas bardzo słabą – strategiczną
współpracę tych dwóch organizacji
w dziedzinie bezpieczeństwa.
Polska może i powinna być promotorem
takiej współpracy zarówno w wymiarze
transatlantyckim, jak i wewnątrzeuropej-
skim. Służyłoby to dobrze zarówno naszym
interesom bezpieczeństwa, jak i umocnie-
niu naszej pozycji w Europie. 
Gen. prof. Stanisław Koziej,
były wiceminister obrony narodowej
Polska Zbrojna 57
ŚWIAT IRAK

TA D E U S Z W RÓ B E L
bez znaczenia było także przeniesienie
Najnowszy raport amerykańskiego Departamentu Obrony się z Bagdadu na południe części bo-
oceniający sytuację w Iraku pod względem bezpieczeństwa jowników Armii Mahdiego, którzy opu-
ścili miasto po rozpoczęciu w nim ope-
i stabilności nie jest optymistyczny. Pomimo wysłania racji antyterrorystycznej. Nadal najspo-
dodatkowych oddziałów, przemoc w tym kraju utrzymuje się kojniejszym miejscem w Iraku pozosta-
wciąż na tym samym, wysokim poziomie. je region kurdyjski z prowincjami Da-
huk, Irbil i Sulejmanija.
rudno liczyć na to, iż uda się Z przytoczonych w raporcie Pentago- W tym roku liczba ataków przekro-
ustabilizować sytuację w Iraku, nu danych wynika, że od 13 lutego do czyła tysiąc tygodniowo, z czego nie-
jeśli nie przestanie się nakręcać 4 maja aż 78 proc. ataków miało miej- mal 800 skierowanych zostało przeciw-
spirala przemocy między szy- sce w czterech z 18 irackich prowincji. ko siłom koalicji. Celem pozostałych
itami i sunnitami. – Nasze wojska dają Poza Anbarem i Bagdadem były to Di- były irackie siły bezpieczeństwa i cy-
im czas na porozumienie się, ale – szcze- jala i Salah ad Din. Do wielu incyden- wile. Ci ostatni stanowią aż dwie trze-
rze mówiąc – jesteśmy rozczarowani do- tów doszło też na obszarze Niniwy. Le- cie ofiar przemocy – ich liczba oscy-
tychczasowym postępem w tym zakre- ży ona na szlaku terrorystów przenika- luje w granicach 150 dziennie. To nie-
sie – powiedział podczas wizyty w Ira- jących w głąb Iraku z Syrii. Jej stolica, stety skutek nasilenia się ataków samo-
ku w połowie czerwca amerykański se- Mosul, uważana jest za północną stra- bójczych, których w marcu i kwietniu
kretarz obrony Robert Gates. tegiczną bazę al Kaidy. Pogorszyła się było aż po 58.
sytuacja w zamieszkałych przez szyitów Jednak pomimo konfliktów więk-
Nowe ogniska prowincjach południowych, uchodzą- szość mieszkańców Iraku – jak wskazu-
Skierowanie do Bagdadu dodatkowych cych do tej pory za w miarę spokojne. ją wyniki sondaży – nadal jest za zacho-
sił amerykańskich i irackich poprawiło Najwięcej ataków miało miejsce w re- waniem jedności kraju. Tylko 36 proc.
bezpieczeństwo w stolicy kraju. Jednak jonie Basry, ale i tak było ich o blisko respondentów uznało jego podział na
w tej chwili jest jeszcze za wcześnie, by połowę mniej niż w Niniwie. Pierwszą trzy lub więcej państw za lepsze roz-
ocenić, czy to stan trwały. Odnotowano dziesiątkę najbardziej niebezpiecznych wiązanie – największe poparcie zade-
też pewną poprawę sytuacji w zachodniej prowincji zamykają tworzące w tym klarowali mieszkańcy prowincji kur-
prowincji Anbar, która w ostatnich latach okresie strefę odpowiedzialności Wie- dyjskich. Na drugim biegunie znalazły
była jedną z głównych aren walk. Udało lonarodowej Dywizji Centrum–Połu- się regiony zdominowane przez lud-
się to dzięki wciągnięciu do współpracy dnie Kadisija i Wasit. Jako powód wzro- ność sunnicką.
z władzami i koalicją części tamtejszych stu liczby incydentów zbrojnych raport
sunnitów. Al Kaidę zwalcza organizacja wymienia rywalizację między ugrupo- Rozbudowa
Sahawa al Iraqi, do której należą członko- waniami szyickimi, miejscowymi ple- Rozrastają się irackie siły bezpieczeń-
wie 24 miejscowych plemion. mionami i grupami przestępczymi. Nie stwa, które liczą już 346,5 tys. ludzi.

58 Polska Zbrojna nr 27/2007


POLICJA
DZIAŁAJĄCA WE WSZYSTKICH PROWINCJACH
IRACKA SŁUŻBA POLICYJNA MA OFICJALNIE
135,8 TYS. FUNKCJONARIUSZY. Formacją łączącą
zwykłych policjantów z armią jest Iracka Narodowa
Policja. To formacja paramilitarna, zorganizowana
w dwa dowództwa dywizji, dziewięć dowództw brygad
i 30 batalionów bojowych. Służy w niej 26,3 tys. ludzi.
„WASHINGTON POST” NAPISAŁ,
ŻE GEN. MARTIN DEMPSEY,
KTÓRY DO NIEDAWNA
KIEROWAŁ MISJĄ
SZKOLENIOWĄ SIŁ IRACKICH,
UWAŻA, ŻE KRAJ TEN NIE
BĘDZIE W STANIE PRZEJĄĆ
PEŁNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI
ZA SWOJE BEZPIECZEŃSTWO
JESZCZE PRZEZ WIELE LAT
Na granicy
I rackich granic strzeże już 28,4 tys.
funkcjonariuszy, którzy są zorganizo-
wani w pięć dowództw regionalnych
z 12 brygadami mającymi 42 bataliony.
Siły te rozlokowane są w 420 fortach.
Aby uszczelnić granice, władze irackie
planują zbudowanie jeszcze 291. W ce-
lu lepszej kontroli ruchu granicznego za-
mknięto cztery z 17 lądowych przejść
nrgranicznych.
27/2007
US DOD
Formacje podległe resortowi spraw we-
wnętrznych to około 194,2 tys. funkcjo-
nariuszy. W siłach zbrojnych służy
w granicach 152,3 tys. żołnierzy. Pla-
nuje się zwiększenie ich liczby do 175
tys. Obecnie już osiem z dziesięciu dy-
wizji znajduje się jest pod kontrolą Do-
wództwa Irackich Wojsk Lądowych
(IGFC). Ostatnie dwie – 5 i 7 Dywizja
Piechoty – podlegają operacyjnie Wie-
lonarodowemu Dowództwu – Irak
(MNC-I), ale przekazane zostaną IGFC
do listopada br. Premier Nuri al Maliki
zapowiedział sformowanie jeszcze
dwóch następnych dywizji piechoty.
Tym samym powstanie sześć nowych
brygad, które dołączą do obecnych 36.
Będą też 24 dodatkowe bataliony bojo-
we, których dotąd sformowano 112.
W połowie maja w operacje przeciw-
partyzanckie były już zaangażowane do-
wództwa dziewięciu dywizji i 31 bry-
gad, wraz 95 batalionami. Zdolność do
działania osiągnęło też 13 z 17 plano-
wanych batalionów ochrony infrastruk-
tury strategicznej, tworzących trzy bry-
gady. Szef irackiego rządu zapowie-
dział, że jednostki te po przeszkoleniu
i doposażeniu staną się regularnymi ba-
talionami wojsk lądowych.
Odrębną strukturą jest irackie do-
wództwo przeciwterrorystyczne, które-
mu podlega brygada sił specjalnych. Ma
ona trzy bataliony – antyterrorystyczny,
komandosów i wsparcia – oraz jednost-
kę specjalnego rozpoznania. Organizo-
wany jest kolejny nowy oddział.
Plany zakładają zwiększenie persone-
lu marynarki wojennej z 1,1 tys.
do 2,5 tys. marynarzy. Wiążą się z tym
zapowiadane zakupy czterech okrętów
i 15 łodzi patrolowych, dwóch okrętów
wsparcia oraz wielu mniejszych jedno-
stek. Podpisano już część kontraktów.
Obecnie iracka miniflota składa się
z dwóch dywizjonów jednostek pływa-
jących i czterech kompanii marines.
Również siły powietrzne, których per-
sonel to nieco ponad 900 osób, mają
zwiększyć liczebność do około 3,3 tys.
żołnierzy. W ich skład wchodzi sześć
eskadr, w tym cztery wyposażone w nie-
uzbrojone samoloty rozpoznawcze i wy-
wiadowcze. Niedawno pojawiły się in-
formacje, że lotnictwo ma dostać pierw-
sze śmigłowe maszyny szkolno-bojowe
do działań przeciwpartyzanckich.
W tym miesiącu miały dotrzeć ostatnie
z 16 śmigłowców UH-1. Trwają też do-
stawy i doposażanie w systemy defen-
sywne 28 nabytych śmigłowców Mi-17.
Podwoić ma się też flota samolotów
transportowych, mająca obecnie trzy
C-130E.
Stan faktyczny
Tymczasem dziennik „Washington
Post” napisał, że gen. Martin Dempsey,
który do niedawna kierował misją szko-
leniową sił irackich, uważa, że kraj ten
nie będzie w stanie przejąć pełnej odpo-
wiedzialności za swoje bezpieczeństwo
jeszcze przez wiele lat. Tym bardziej że
siły irackie lepiej wyglądają w statysty-
ce niż w rzeczywistości. Jako przykład
generał podał, że zarówno w armii, jak
i policji, istnieją „martwe dusze”. Lu-
dzie ci zostali wpisani, by można było
pobierać za nich żołd. W niektórych for-
macjach jest ich nawet do 20 proc.
Uwzględniając urlopy, oddalenia bez
przepustki czy dezercje, faktycznie jed-
nostki irackie mają w gotowości do dzia-
łania zaledwie dwie trzecie sił.
Raport Pentagonu wymienia też inne
problemy Irakijczyków. Należą do nich
konflikty wyznaniowe i plemienne, po-
wodujące brak zaufania i nielojalność
oraz problemy w dowodzeniu. Do tego
dochodzą powiązania członków irac-
kich sił bezpieczeństwa z różnymi mi-
licjami czy też grupami przestępczymi.
Utrapieniem jest korupcja. Służba w ar-
mii niesie ze sobą duże zagrożenie ży-
cia, w związku z czym ludzie nie chcą
wkładać munduru. 
Polska Zbrojna 59
AAAAAAA AAAAAAAA
WYDARZENIA ZAPIS
Gra
na nerwach
ROSJA. Dziennik „Kommiersant”
podał, że Wenezuela finalizuje
rozmowy z Rosją o zakupie od
pięciu do dziewięciu okrętów
podwodnych. Chodzi o cztery jed-
nostki projektu 636 (wersja roz-
wojowa projektu 877, czyli Kilo)
i pięciu projektu 677E. Szczegóły
kontraktu mogą zostać uzgodnio-
ne już podczas wizyty prezydenta
Wenezueli Hugo Chaveza
w Moskwie, planowanej na
29 czerwca. Gazeta zauważyła,
że dojdzie do niej tuż przed spo-
tkaniem prezydenta Władimira
Putina z George’em Bushem.
Z pewnością kwestia sprzedaży
broni Chavezowi będzie jednym
MON FRANCJI
z tematów rozmów. Amerykanie
od lat bezskutecznie próbują
przekonać Rosję, by nie zbroiła
Wenezueli. (wt)
w skrócie
Szansa
na pokój
FRANCJA. – Przyszłość Dar-
furu się rozjaśnia – powie-
dział francuski minister spraw
zagranicznych Bernard Ko-
uchner, oceniając konferencję
poświęconą kryzysowi w za-
chodnim Sudanie, która
25 czerwca odbyła się w Pa-
ryżu. Wzięli w niej udział m.
in. najważniejsi donatorzy
Darfuru, przedstawiciele G-8,
czyli grupy najbardziej uprze-
mysłowionych krajów świata
i Rosji, oraz Chin, uważanych
za wpływowego sojusznika
Sudanu. Uczestnicy spotkania
podtrzymali swoje poparcie
dla rozmieszczenia w Darfu-
rze mieszanych sił pokojo-
wych ONZ i Unii Afrykań-
60 Polska Zbrojna
Instrument
suwerenności
FRANCJA. Ministerstwo Obro-
ny poinformowało 21 czerwca
o pomyślnym przeprowadzeniu
próby ze strategiczną rakietą bali-
styczną M51. Wystrzelona z poli-
gonu Biscarosse, spadła zgodnie
z planem do północnego Atlanty-
ku, „daleko od wybrzeży USA”
– powiedział rzecznik resortu.
Pocisk M51 może przenosić do
sześciu nuklearnych głowic bojo-
wych i ma zasięg 8 tys. km. Od
2010 r. w nowe rakiety mają być
MO HISZPANII
wyposażane francuskie okręty
podwodne. Minister obrony He-
rve Morin oświadczył podczas
Międzynarodowego Salonu Lot-
niczego na Le Bourget, że Fran-
cja musi kontynuować prace nad
całkowicie niezależną strategią
odstraszania, gdyż jest to dla niej
„instrument suwerenności i nie-
podległości”. (wrt)
skiej. Władze w Chartumie po
wielu miesiącach nacisków
zgodziły się na misję mającą li-
czyć 17–19 tys. żołnierzy.
Większość z nich będzie po-
chodziła z Afryki.
Możliwa
interwencja
TURCJA–IRAK. Premier Re-
cep Tayyip Erdogan nie wyklu-
czył zgody swego rządu na
ewentualne wejście wojsk turec-
kich do północnego Iraku. Ce-
lem operacji byłyby tamtejsze
bazy bojowników separaty-
stycznej Partii Pracujących Kur-
dystanu (PKK). Turcja, która
jest kluczowym sojusznikiem
USA w basenie śródziemno-
morskim i członkiem NATO,
domaga się od Amerykanów
i władz irackich aktywnego
Krwawe żniwo
LIBAN. Wszystko wskazuje na
to, że terroryści spełnili swe
groźby ataków na personel
Tymczasowych Sił Narodów
Zjednoczonych w Libanie
(UNIFIL). W niedzielę (24
czerwca) w zamachu na żoł-
nierzy kontyngentu hiszpań-
skiego zginęło sześć osób z
załogi kołowego transportera
opancerzonego. Trzy z nich to
Tragiczny incydent
PAKISTAN. Gazeta „The Dawn”
podała 25 bm., że 70-letni Pakistań-
czyk popełnił samobójstwo, kiedy
w ataku Międzynarodowych Sił
Wsparcia Bezpieczeństwa (ISAF)
na wioskę graniczącą z Afganista-
nem zginęła jego rodzina. ISAF
zwalczania przenikających z te-
rytorium tureckiego bojowni-
ków PKK. Ankara uważa, że
jak dotąd efekty tych działań
są nikłe.
Historyczna
wizyta
USA–WIETNAM. Po raz pierw-
szy od zakończenia wojny wi-
zytę w Stanach Zjednoczonych
złożył wietnamski prezydent
Nguyen Minh Triet. W Wa-
szyngtonie spotkał się z prezy-
dentem George’em W.
Bushem. Nguyen przyznał, że
politycy przeprowadzili „bez-
pośrednią i szczerą” rozmowę
na temat praw człowieka, choć
przywódca Wietnamu chciał,
aby tematyka wizyty ograni-
czyła się do stosunków gospo-
darczych między obu państwa-
służący ochotniczo
Kolumbijczycy. Nie do końca
jest jasne, co zdarzyło się w do-
linie między Mardżajun
i Chijam, w pobliżu granicy
z Izraelem. Minister obrony
Hiszpanii José Antonio Alonso,
który natychmiast przyleciał do
Libanu, powiedział, że eksplo-
zję, która zniszczyła transporter
„błękitnych hełmów” i uszkodzi-
przyznał, że podczas ciężkich walk
23 czerwca omyłkowo ostrzelano
„cele cywilne” w sąsiednim Paki-
stanie. Istnieją rozbieżności co do
liczby ofiar. Siły międzynarodowe
informowały o jednym ataku i dzie-
sięciu zabitych cywilach, a media
pakistańskie – o dwóch różnych ata-
kach i 33 ofiarach. (ted)
mi, które rozwijają się bardzo
dynamicznie.
Dłuższe misje
HOLANDIA. Rząd w Hadze
zdecydował 22 czerwca
o przedłużeniu misji wojsko-
wych za granicą. Holenderscy
żołnierze pozostaną w siłach
ONZ w Libanie o pół roku
dłużej, do końca stycznia
2008 r. Do połowy stycznia
przyszłego roku holenderscy
instruktorzy będą szkolić siły
bezpieczeństwa w Iraku. Wy-
dłużono też do czerwca 2008 r.
udział w europejskich siłach
w Bośni.
W sierpniu Holendrzy zdecy-
dują, czy przedłużą poza plano-
wany termin – sierpień 2008 r.
– misję w Afganistanie. Obec-
nie przebywa w tym kraju dwa
tysiące holenderskich żołnierzy.
nr 27/2007
FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
szywe tablice rejestracyjne,
znaleziono ludzkie szczątki.
Kontyngent hiszpański w misji
UNIFIL liczy około 1100 żołnie-
rzy. Stacjonują oni w bazie
Miguel de Cervantes koło
Mardżajun. Brygada, mająca
cztery bataliony operacyjne, od-
powiada za sektor wschodni
strefy buforowej na pograniczu
libańsko-izraelskim. W skład
hiszpańskiego batalionu zme-
chanizowanego wchodzi polska
kompania manewrowa złożona
głównie z żołnierzy Żandarmerii
Wojskowej. Mimo że 21 czerw-
ca armia libańska ogłosiła za-
kończenie operacji przeciwko
bojownikom islamskim w rejo-
Marszałek u żołnierzy
AFGANISTAN. – To ważna nowej generacji. Zapowiedział
i długotrwała misja, wymaga- też, że 7 lipca zostanie dostar-
jąca specyficznych zdolności czone opancerzenie dla trans-
porterów Rosomak.
współdziałania z władzami
i podzielonym społeczeństwem W Kabulu marszałek Ludwik
Afganistanu – powiedział Dorn spotkał się z afgańskimi
22 czerwca marszałek sejmu politykami: prezydentem Ha-
Ludwik Dorn podczas odwie-
dzin polskich żołnierzy stacjo-
nujących w bazie Bagram
w Afganistanie. W trakcie roz-
mów pojawiły się kwestie
sprzętowe. Marszałek zapowie-
dział, że poszuka możliwości
rozwiązania sprawy wyposaże-
nia polskich żołnierzy w Afga-
nistanie w samochody Hum-
mer z lepszym dopancerze-

ła drugi pojazd, mógł spowodo-
wać zarówno samochód-pułap-
ka, jak i zdalnie odpalany ładu-
nek wybuchowy. Zaś libańskie
źródła policyjne podały, że nie
wyklucza się, iż zamachu doko-
nał terrorysta samobójca.
Wskazywałby na to znajdujący
się na miejscu zdarzenia roze-
rwany przez eksplozję samo-
chód. W pojeździe, który miał fał-
nie obozu uchodźców palestyń-
skich Nahrel Barid koło Trypoli,
w miniony weekend nie było
spokoju na północy Libanu.
W starciach pomiędzy siłami
rządowymi a islamskimi rady-
kałami zginęło dziesięć osób.
Potwierdziły się też podejrzenia,
iż w szeregach ekstremistów
walczą cudzoziemcy. (w)
„Służba na wulkanie” 40
MON
niem. Podkreślił, iż na szcze-
blu politycznym zostaną podję-
te wszelkie starania, aby zredu-
kować zagrożenie, jakie pono-
szą nasi żołnierze uczestniczą-
cy w tej misji. Dowódca Pol-
skiego Kontyngentu Wojsko-
wego gen. bryg. Marek Toma-
szycki poinformował dzienni-
karzy, że oczekuje, iż polski
parlament wystąpi do Kongre-
su USA z inicjatywą w sprawie
wyposażenia wojsk polskich
midem Karzajem, wiceprezy-
dentem Ahmadem Zia Massu-
dem, przewodniczącym Izby
Ludu parlamentu Afganistanu
Mohammadem Junosem Ka-
nunim oraz szefem dyplomacji
Ranginem Spantą. Podczas
rozmów zapewnił ich, że Pol-
ska nie traktuje swojego zaan-
gażowania w Afganistanie
krótkoterminowo, ale perspek-

Bliżej zgody w Afganistanie w hummery tywicznie. (wr)

Prawdopodobnie ostateczne porozumienie w sprawie

rozmieszczenia elementów tarczy antyrakietowej zostanie
zawarte jesienią.
POLSKA–USA. Administracja byśmy możliwość dostępu do fazy
prezydenta George’a W. Busha
zgodziła się spełnić niektóre postu-
laty Polski związane z planami
umieszczenia na jej terytorium ba-
zy amerykańskiego systemu obro-
ny antyrakietowej. – Możemy za-
wrzeć jedną lub kilka umów, któ-
re definiują współpracę politycz-
ną. Mówimy o powołaniu bardzo
konkretnych instytucji, które mię-
dzy Polską a USA monitorowały-
by cały czas problematykę między-
narodową, określały zagrożenia
i znajdowały na nie odpowiedzi.
Następnie mówimy o współpracy
wojskowej. Tutaj pole należy do
ekspertów wojskowych, którzy
określą, jak zagrożeniom stawić
czoło – powiedział 25 czerwca wi-
ceminister spraw zagranicznych
Witold Waszczykowski. – Amery-
kanie dziś potwierdzili, że będzie-
my otrzymywali informacje zbie-
rane przez radar w Czechach. Pol-
ska miałaby prawo otrzymać od-
rębny terminal, na którym nasi eks-
perci mogliby śledzić informacje
spływające z tego radaru. Uzyska-
liśmy też potwierdzenie, że mieli-
programowania odpalania rakiet
na wypadek ataku, czyli mieliby-
śmy wpływ na to, czego de facto
rakiety te broniłyby w Europie. To
są istotne deklaracje, które wpro-
wadzają nas w realną współpracę
z Amerykanami w dziedzinie
obrony antyrakietowej – powie-
dział dyplomata. Natomiast przed-
miotem dalszych negocjacji będzie
m.in. kwestia, jaką rangę prawną
zyskają porozumienia z USA – czy
w pełni wiążących umów między-
narodowych, czy tylko wspólnych
deklaracji politycznych. Witold
Waszczykowski przewiduje, że do
ostatecznego porozumienia doj-
dzie już we wrześniu lub paź-
dzierniku.
W odniesieniu do rosyjskiej pro-
pozycji udostępnienia postsowiec-
kiego radaru w Azerbejdżanie
w zamian za rezygnację z planów
rozmieszczenia elementów tarczy
antyrakietowej w Europie Środko-
wej, oba kraje zgadzają się, iż mo-
że być traktowana tylko jako „uzu-
pełnienie”, a nie alternatywa dla
tych planów. (ww)

nr 27/2007 Polska Zbrojna 61


TO I OWO
AAAAAAA AAAAAAAA
UCY WILIZOWANY
SZPIEG
Syndrom „efa”
T adeusz Ross, wcielając się przed laty
w rolę sympatycznego Zulu-Guli,
zwykł mawiać, że Polska to naprawdę dziw-
ny kraj. Dziwność polega na tym, że
wprawdzie możemy starać się zrobić coś do-
brze jak nigdy, a i tak wychodzi jak zwykle
– zawsze źle. Popatrzmy chociażby na ar-
mię. Wojsko jeździ na misje – źle, nasi
chłopcy powinni bronić macierzy. Wojsko
nie jeździ na misje – źle, spada zdolność bo-
jowa naszej armii. Wojsko mówi o słaboś-
ciach swojego sprzętu – źle, jak można było
doprowadzić do tego, że te słabości są. Woj-
sko nie mówi o słabościach swojego sprzętu
– źle, jak można dezinformować opinię
publiczną. Wojsko kupuje nowy KTO – źle,
bo nie taki sobie wymarzyliśmy. Wojsko nie
kupuje nowego KTO – źle, nie modernizu-
jemy armii. Jakkolwiek patrzeć – zawsze
źle. Tę naszą narodową specyfikę w podej-
ściu do wojska można by roboczo nazwać
syndromem „efa”. Chodzi oczywiście o my-
śliwiec wielozadaniowy F-16. „Efy” ogólnie
cieszą się szacunkiem na całym świecie. No,
ale tu jest Polska i obowiązuje reguła Zulu-
Guli. Polska nie ma nowoczesnych myśliw-
ców – źle, kto ochroni polskie niebo? Polska
kupuje myśliwce – źle, bo dlaczego tak dro-
go i dlaczego właśnie „efy”. Gdyby jeszcze
na tym zakończyć, ale gdzie tam. Niech już
sobie te „efy” będą, ale niech nie hałasują!
To przecież skandal, żeby myśliwiec hałaso-
wał. Przecież emerytowani piloci – a wielu
ich mieszka w bezpośrednim sąsiedztwie
Krzesin – całe życie latali na samolo-
tach „bezdźwiękowych”.
A skoro już muszą hałasować, to
niech sobie latają tam, gdzie nie
mieszkają ludzie. Najlepszym
rozwiązaniem byłoby więc pew-
nie to, żeby Jastrzębie nie latały
w ogóle albo żeby przebazować je do
jakiegoś innego kraju. Takiego, który nie
leży w bezpośrednim sąsiedztwie Polski
– żeby broń Boże nie mąciły spokoju miesz-
kańców naszego pogranicza. No, ale wtedy
też będzie źle – bo kto obroni polskie niebo?
Polska to naprawdę dziwny kraj.
62 Polska Zbrojna
Informacje,
które mają być
opublikowane wyłącznie
w Gazecie Internetowej, prosimy
przesyłać na e-mail:
„Ośmiotysięcznik”
zolnierz-polski@redakcjawojskowa.pl
Kontakt: (0 22) 684 02 32,
CA MON 840 232.
Zapraszamy do współpracy
P ierwszy w życiu
skok ze spado-
chronem miał oddać
dziennikarzy i rzeczników
prasowych
w piątek 13 maja 1965 r.
Jednak jego instruktor był prze-
sądny i odbyło się to następnego dnia. W czerwcu tego
roku już sam ustalał sobie termin wykonania szczegól-
nego skoku w karierze. Po raz ośmiotysięczny postano-
wił założyć spadochron z okazji 50. rocznicy utworze-
nia 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej.
JACEK SZUSTAKOWSKI
60-letni kpt. rez. Józef Łuszczki – bo o nim mowa
– z gracją wylądował na krakowskich Błoniach tuż
przed defiladą kilku spadochroniarskich pokoleń.
Kapitan Łuszczki podczas ośmiu tysięcy skoków spę-
dził w powietrzu – bez otwierania spadochronu
– ok. 33 godzin. (szus)
Mechaniczny RATOWNIK
T o nie sanitariusze, a specjalne roboty będą ewakuować ran-
nych z pola walki – ta wizja się spełni, jeśli prototyp mecha-
nicznego ratownika przejdzie pomyślnie testy i zacznie być wy-
korzystywany przez amerykańską armię. Opracowywany na po-
trzeby US Army robot ma 180 cm wysokości i dzięki systemowi
żyroskopów chodzi na dwóch nogach, może też jeź-
dzić na kółkach. Za pomocą hydraulicznych ra-
mion potrafi płynnie i delikatnie podnieść na-
wet najcięższego żołnierza – do 135 kg. Jest
w stanie nieść rannego przez prawie godzi-
nę. Może poruszać się po trudnym terenie,
wchodzić po schodach. Nazwano go w skró-
cie Bear, czyli niedźwiedź, co jest tym traf-
niejsze, że jego „głowa” przypomina kształ-
tem łepek pluszowego misia. Mechaniczny
sanitariusz ma być gotowy do testów w ciągu
pięciu lat. (ann)
Nonsens tygodnia: Półnaga prawda
„R
eklama dźwignią handlu” zny. „Kobiety naszej armii” – brzmi
– wiadomo nie od dziś, jed- tytuł pod zdjęciami. Można na nich
nak pomysły na to, jak coś rekla- obejrzeć m.in. Nivit Bash, która słu-
mować, często przekraczają grani- żyła w wywiadzie, oraz Gal Gadot
cę dobrego smaku. Tak jest z pew- (na zdjęciu), byłą instruktorkę fit-
nością w kampanii, która ma za- ness szkolącą żołnierzy i byłą Miss
chęcać Amerykanów do odwiedza- Izraela. Reklama wywołała oburze-
nia Izraela, a której pomysłodawcą nie w Izraelu. – To prawda, że ma-
jest izraelski konsul generalny my kłopot z wizerunkiem naszego
w Nowym Jorku. – Chcieliśmy po- kraju i trzeba to zmieniać. Ale nie
kazać, że Izrael to nie tylko konflik- można uciekać się do tego rodzaju
ty, walki oraz zamachy – tłumaczył działań: to przecież pornografia
Arye Mekel. Uważa on, że wielu tu- – mówiła posłanka Partii Pracy
rystów omija jego ojczyznę, bo boi Colette Avital.
się właśnie takich doniesień me- Naszym zdaniem zdjęcia byłych żoł-
diów. – Stąd pomysł, by sięgnąć po nierek w bikini pornografią raczej
nowe sposoby promocji – wyjaś- nie są, ale niesmacznym pomy-
niał. I sięgnął. W jednym z magazy- słem na pewno. I to nie z powodu
nów dla mężczyzn ukazały się zdję- odsłonięcia kawałka ładnego skąd-
cia byłych żołnierek, które, pozując inąd ciała, ale powiązania całej
w bikini, zapraszają do swojej ojczy- kampanii z wojskiem. (ad)
nr 27/2007