D PRZEGLA ZACHODNI

KWARTALNIK ROK 2007

POZNAN INSTYTUT ZACHODNI 2007

 CI ZA ROK 2006 SPIS TRES

ARTYKUY Nr Str.

cia w relacjach transatlantyckich na tle wojny w Iraku. Adamczak Marcin, Napie Perspektywa teoretyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . zyczna emigracja w Polsce w latach 1933-1939 . Andrzej ewski Marek, Niemieckoje Bartkowiak ukasz, Unia Europejska wobec Bakano w Zachodnich i Turcji . . . Borzyszkowski Jo zef, Gerard Labuda Kaszuba z Poznania. Droga od Historii Pomorza do Historii Kaszubo w . . . . . . . . . . . . . . . gu terminologii Choniawko Andrzej, Powstania czy rewolty? W kre . . . . . Frydrysiak Adam, Polska administracja kos cielna na Pomorzu Zachodnim wobec cej indoktrynacji w latach 1945-1972 narastaja . . . . . . . . . . . Golka Marian, Manipulacja a demokratyzacja w spoeczen stwie informacyjnym . . polityke Guzia Andrzej, Miejsce Rosji w polityce zagranicznej RFN a szanse na wspo lna UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wschodnia dzia biskupo Jackowska Natalia, Protagonis ci i spadkobiercy. Rola Ore w z 1965 roku w dialogu konfesyjnym i europejskim . . . . . . . . . . . . . . Jankowiak Stanisaw, Ewolucja oceny i znaczenia Poznan skiego Czerwca 1956 roku. Od imperialistycznej prowokacji do konfliktu w rodzinie . . . . . . . . b ukasz, Poznan Jastrza ski Czerwiec 1956 roku w s wietle badan nad stratami osobowymi Jedynakiewicz Katarzyna, Emigracyjny kabaret polityczny Die Pfeffermhle Eryki Mann (1933-1937) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kachnicz Zenon, Aparat bezpieczen stwa publicznego na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1947 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . urodzin . . Kosm an Marceli, Gerard Labuda czowiek i dzieo. W 90. rocznice Labuda Gerard, Instytut Zachodni przed wyzwaniami przyszos ci . . . . . . Lipscher Winfried, Ewangelia czy polityka? Wymiana listo w pojednania biskupo w pstwa . . . . . . . . polskich i niemieckich w roku 1965 oraz jej naste os Robert, RFN Polska w okresie przeomu paz dziernikowego 1956 roku . . . w NRD . . . . . . Mechtenberg Theo, Porozumienie i pojednanie z Polska Michaowska-Gorywoda Krystyna, Traktat konstytucyjny jako umowa rewizyjna cych Unie Europejska . . . . . . . . . . . . . traktato w stanowia dzie biskupo Mikoajczyk Magdalena, Ore w polskich w publicystyce i historiografii polskiej emigracji i s rodowisk opozycyjnych PRL . . . . . . . . . . Miluska Jolanta, Spoeczno-kulturowe podstawy procesu ksztatowania toz samos ci we wspo czesnym s wiecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pnek Jaroslav, Historycy s rodkowoeuropejscy w Unii Europejskiej . . . . . . dzynarodowej perspektywie (opracowa Micha Poznan ski Czerwiec 1956 w mie Nowosielski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pruszyn ski Jan, Prawo do dziedzictwa kultury a wasnos c dzie sztuki i zabytko w . Rother Bernd, Wizyta Willy Brandta w Warszawie w grudniu 1985 roku. Okolicznos ci i fakty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schlgel Karl, Niemiecki Wscho d wspo lne europejskie dziedzictwo kulturowe .

4 2 4 1 3 3 4 2 1 3 3 2 3 1 1 1 2 1 4 1 4 1 3 2 2 1

43 109 119 61 21 131 25 31 99 49 59 129 95 31 3 133 49 141 69 115 3 165 3 3 67 151

St rzel czyk Jerzy, Kos cio polski na pograniczu chrzes cijan stwa rzymskiego w s redniowieczu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Szymani ak Adam, Bezpos rednie inwestycje zagraniczne w Wielkopolsce. Stan obecny i perspektywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dowa w RFN . . . . . . . . . . . . Tomczak Maria, Nowa koalicja rza Wagin ska-Marzec Maria, Konflikty woko Festiwalu Wagnerowskiego w Bayreuth c Janusz J., Kryzys konstytucyjny w Unii Europejskiej . . . . . . . . . We a. Aktywnos Wojci eszak Bogumi, Jeszcze Polska nie zgine c napoleon czyko w stwie Poznan w Wielkim Ksie skim . . . . . . . . . . . . . . . MATERIAY Artwi n ska Anna, Friedrich Schiller w NRD: Bo on jest nasz... (Jubileusz 1955) . dy Bezpieczen Bukowski Krzysztof, Pierwsze Powiatowe Urze stwa Publicznego na terenie s rodkowego Pomorza w 1945 roku . . . . . . . . . . . . . dzy wiara a rozumem. Dwa skrzyda ducha ludzkiego Chojnacki Grzegorz, Relacja pomie Choniawko Andrzej, Konfrontacyjne dziaania wadz Wielkopolski wobec Kos cioa w kon cowej fazie obchodo w milenijnych . . . . . . . . . . . . . Formuszewi cz Ryszarda, Prezydencja Austrii w pierwszym po roczu 2006 roku . siedztwo Polski i Niemiec w publicystyce politycznej Juliusza Hofman Iwona, Sa Mieroszewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tki sa downictwa powszechnego na Pomorzu Zachodnim na Kozio Katarzyna, Pocza gu koszalin przykadzie okre skiego (lata 1945-1949) . . . . . . . . . Kruk Aleksandra, Echa poznan skiego czerwca 1956 roku w prasie niemieckiej . . Kuczyn ski Ernest, Bya autorytetem moralnym... Reakcja prasy polskiej na s mierc Marion hrabiny Dnhoff . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kuszczak Henryk, Opinie o Niemcach. Postawy mieszkan co w Gubina . . . . . Mardas Monika, Szymaniak Adam, Rozliczanie przeszos ci. Odpowiedzialnos c byych przywo dco w wschodnioniemieckich za s mierc uciekiniero w z NRD . . . . Ostant Witold, Zwalczanie terroryzmu we wspo czesnym s wiecie . . . . . . Pi etrowicz Aleksandra, Rozpracowanie organizacji Ojczyzna przez Ministerstwo tek poznan Bezpieczen stwa Publicznego wa ski . . . . . . . . . . . Tomaszewska Magdalena, Identyfikacja narodowa modych po z nych wysiedlen co w z Polski w Niemczech . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wierczyn ska Karolina, Konflikt cypryjski w konteks cie wejs cia Turcji do Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wyrwin ska Wanda, Unia Europejska instytucja czowiek. Dlaczego integracja moz e k i strach? budzic le . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . DY I KOMENTARZE PRZEGLA Dmochowska Hanka, Uroczystos ci jubileuszowe Instytutu Zachodniego RAPORTY Kalka Piotr, Dostosowania do wymogo w Unii Europejskiej. Przykad Polski (ze dnieniem Wielkopolski) . . . . . . . . . . . . szczego lnym uwzgle Sakson Andrzej, Toz samos c lokalna i regionalna wspo czesnych mieszkan co w byych Prus Wschodnich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 3 2 2 4 3

83 157 15 83 101 75

2 3 4 1 4 1 3 3 2 2 2 4 3 2 4 4

224 218 163 194 197 177 208 197 233 161 211 173 177 189 220 147

235

1 1

215 221

ci polsko-niemieckiego Tujdowski Marcin, Purda Duz a. Studium toz samos ci i pamie pogranicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wagin ska-Marzec Maria, Ustalanie nazw miejscowos ci na Ziemiach Zachodnich i Po nocnych po 1945 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . ytyniec Rafa, Dylematy kultury w spoeczen Z stwie postmigracyjnym Ziemie Zachodnie i Po nocne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 1 1

217 224 219

WIENIA OCENY I OMO

Biaek Tomasz, Terroryzm. Manipulacja strachem (omo w. Witold Ostant) . . . Burgdorff Stephan, Habbe Christian (Hrsg.), Als Feuer vom Himmel fiel. Der Bombenkrieg in Deutschland (omo w. Marek Andrzejewski) . . . . . . . Cygan ski Mirosaw, Dubicki Tadeusz, Niemcy wschodniobatyccy w Estonii, na otwie i Litwie. Zarys dziejo w do roku 1920 (omo w. Tomasz Paluszyn ski) . . . . Die UdSSR und die deutsche Frage 1941-1948. Dokumente aus dem Archiv fr Auenpolitik der Russischen Fderation, bearbeitet und herausgegeben von Jochen P. Laufer und Georgij P. Kynin unter Mitarbeit von Viktor Knoll. Band 1: 22. Juni 1941 bis 8. Mai 1945; Band 2: 9. Mai 1945 bis 3. Oktober 1946; Band 3: 6. Oktober erko) . . . . . . . . . . 1946 bis 15. Juni 1948 (omo w. Stanisaw Z Ergetowski Ryszard, Silesiaca: biblioteki studenci uczeni (omo w. Jo zef Szocki) Eucken Walter, Podstawy polityki gospodarczej (omo w. Roman Dziergwa) . . . Hall Aleksander, Jaka Polska?; Kuron Jacek, Rzeczpospolita dla moich wnuko w; Kro l Marcin, Patriotyzm przyszos ci; Osiat yn ski Wiktor, Rzeczpospolita obywateli (omo w. Iwona Hofman) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hofman Iwona, Szkice o paryskiej Kulturze (omo w. Jan Zaubski) . . . . . Jagie o Krystyna, Po zmierzchu bogo w (omo w. Anna Wolff-Powe ska) . . . . Jnger Ernst, Promieniowania, przekad Sawomir Baut (omo w. ukasz Musia) . Kalka Piotr, Rola RFN w rozwoju integracji ekonomicznej we Wspo lnotach Europejskich (omo w. Bohdan Gruchman) . . . . . . . . . . . . . . . . . wiat w latach 1989-2004. Wydarzenia konflikty procesy (omo Kiwerska Jadwiga, S w. Witold Ostant) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i yna . XVI-XX wiek. Ksie ga Pamia tkowa pos cona jubileuNad Batykiem, Pregoa wie szowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasin skiego, pod red. Zenony Rondoman skiej (omo w. Danuta Jamiokowska) . . . . . . . . . . . Noelle-Neum ann Elisabeth, Spirala milczenia. Opinia publiczna nasza sko ra spoeczna (omo w. Micha Nowosielski) . . . . . . . . . . . . . . . . . ? (Woko Pi skorski Jan M., Polacy i Niemcy. Czy przeszos c musi byc przeszkoda dzeniom) (omo dyskusji o wysiedleniach i tzw. Centrum przeciw Wype w. Wadysaw Markiewicz) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Populism and Media Democracy, Edited by Beata Ociepka (omo w. Marcin Piechocki) Ratzinger Joseph, Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro (omo w. Natalia Jackowska) Roepell Richard, Dzieje Polski do XIV stulecia (omo w. Gerard Labuda) . . . . See Klaus von, Zernack Julia, Germanistik und Politik in der Zeit des Nationalsozialismus (omo w. Anna Stolarczyk) . . . . . . . . . . . . . . . . . . dem pruskim w latach 1871-1914. Skorupa Ewa, Polskie symbole kulturowe przed sa O podburzanie do gwato w.... (omo w. Anna ysiak-atkowska) . . . . . Walkowiak Maciej, Kunst, Geschichte und der Standort des Intellektuellen. Gottfried Benn und die Kontroversen der Moderne (omo w. Roman Dziergwa) . . . . dros i dla historii przez z Walkusz Jan, Ma c przeszos ci czyli z historia ycie (omo w. Marceli Kosman) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2 2 258 259 266

4 3 2

268 257 255

3 3 1 2 4 4

239 241 234 280 247 243

4 4

265 261

1 4 4 1 2 1 3 3

233 254 239 227 263 239 254 249

 cawski Tomasz, Piotrowski Eligiusz (red.), Praeceptores. Teologia i teologowie We zyka niemieckiego (omo je w. Grzegorz Chojnacki) . . . . . . . . . . ska Anna, Bingen Dieter (red.), Polacy Niemcy. Sa siedztwo z dystansu Wolff-Powe (omo w. Izabela Janicka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . rodkowo-Wschodnia, Zwiazek Sowiecki kurtyna . Europa S Wolsza Tadeusz, Za z elazna i Jo zef Stalin w opiniach polskiej emigracji politycznej w Wielkiej Brytanii 194445-1953 (omo w. Andrzej Zac min ski) . . . . . . . . . . . . ba Ryszard, Wspo Zie lna Polityka Zagraniczna i Bezpieczen stwa Unii Europejskiej; ba Ryszard, Europejska Polityka Bezpieczen Zi e stwa i Obrony (omo w. Mieczysaw Stolarczyk) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zybura Marek (wybo r i opracowanie), Surynt Izabela (wspo praca), Patagon czyk w Berlinie. Witold Gombrowicz w oczach krytyki niemieckiej (omo w. ukasz Musia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 2

237 251

244

249

278

Noty
Alexander Manfred, Kleine Geschichte Polens (omo w. Jerzy Kozen ski) . . . . i Ostrawica . Dziaalnos Baron Roman, Nad Olza c spoeczno-wychowawcza i os wiatowa biu Ostrawsko-Karwin Towarzystwa Szkoy Ludowej w Zage skim (1894-1919) (omo w. Bogumia Kosmanowa) . . . . . . . . . . . . . . . . . Chojnowski Przemysaw, Zur Strategie und Poetik des bersetzens. Eine Untersuchung der Anthologien zur polnischen Lyrik von Karl Dedecius (omo w. Anna Stolarczyk) Dzienniki czynnos ci Prezydenta RP Wadysawa Raczkiewicza 1939-1947, t. I: 1939-1942, erko) . . . . . t. II: 1943-1947, oprac. Jacek Piotrowski (omo w. Stanisaw Z Janicki Arkadiusz, Studenci polscy na Politechnice Ryskiej w latach 1862-1918. Rys historyczny, tom 1; Album Academicum Polonorum, tom 2 (omo w. Marek Andrzejewski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Polskie dokumenty dyplomatyczne 1972, red. Wodzimierz Borodzi ej; Polskie dokumen erko (omo ty dyplomatyczne 1939 styczen -sierpien , red. Stanisaw Z w. Zbigniew Mazur) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schll gen Gregor, Die Auenpolitik der Bundesrepublik Deutschland. Von den Anfngen bis zur Gegenwart (omo w. Aleksandra Kruk) . . . . . . . . . . . . Z KRONIKI NAUKOWEJ Budnikowski Tomasz, 40. rocznica listu biskupo w polskich do biskupo w niemieckich erko Stanisaw, Stosunki polsko-niemieckie w 60 lat po Formuszewi cz Ryszarda, Z zakon czeniu II wojny s wiatowej . . . . . . . . . . . . . . . . Formuszewi cz Ryszarda, Problemy dostosowan strukturalnych w tradycyjnych regio rodkowo-Wschodniej . . . . . . . . . nach przemysowych Europy S ytyniec Rafa, O nowy ksztat historycznych badan Formuszewi cz Ryszarda, Z regionalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kalka Piotr, Prezydencja Austrii w Unii Europejskiej. Wykad ambasadora Austrii w Polsce Alfreda Lnglego . . . . . . . . . . . . . . . . . Kierzkowska-Tokarska Anna, Byc obywatelem Unii Europejskiej . . . . . c Korzeni ewska Amelia, Korzeniewski Bartosz, Pamie zbiorowa jako zagadnienie wspo czesnej humanistyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . dzy Polska Lat er-Chody owa Elz bieta, Historia Norwegii i wzajemne relacje mie 1905-2005 a Norwegia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowosielski Micha, Walny Zjazd Czonko w Stowarzyszenia Instytut Zachodni . 1 1 1 2 3 3 1 1 1 252 244 255 291 265 263 249 248 257 4 273

3 2 4

259 287 271

261

2 2

284 286

Olechowska Paulina, Media a polityka . . . . . . . . . . . . . . . dzy realizmem a idealizmem . . . Pi echocki Marcin, Europa w XXI wieku. Mie dzyPi echocki Marcin, Zimna wojna (1946-1989) i jej konsekwencje dla adu mie narodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sm olarkiewicz Ireneusz, Kryzys czy normalnos c ? Stan stosunko w polsko-niemieckich Wagin ska-Marzec Maria, Polacy i Niemcy 17 czerwca 1953 i 28 czerwca 1956 wspo lna przeszos c ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zwierzycka Romualda, Nagroda Pracy Organicznej dla profesora Andrzeja Kwileckiego erko Stanisaw, Poznan Z ski Czerwiec 1956. Uwarunkowania, przebieg, konsekwencje ytyniec Rafa, W dialogu z historia. Mie dzy Prusami Wschodnimi a Warmia Z i Mazurami. Akademia Letnia w Olsztynie . . . . . . . . . . . .

4 2 4 4 3 2 3 1

278 294 275 283 267 295 273 243

W roku 2006 ukazay sie naste puja ce numery Przegla du Zachodniego

12006 22006 32006 42006 Profesorowi Gerardowi Labudzie w 90. Rocznice Urodzin Wspo czesne Niemcy Polska Regionalna: Wielkopolska i Pomorze Zachodnie Unia Europejska we wspo czesnym s wiecie

RADA REDAKCYJNA Jan Barcz, Przemysaw Hauser, Jerzy Kozen ski, Andrzej Kwilecki, Gerard Labuda, Henryk Olszewski, cy), Tomasz Schramm, Hubert Orowski, Aleksander Posern-Zielin ski, Andrzej Sakson (przewodnicza ska Jerzy Strzelczyk, Wacaw Wilczyn ski, Marian Wojciechowski , Anna Wolff-Powe

KOLEGIUM REDAKCYJNE Redaktor naczelny: Hanka Dmochowska Czonkowie: Piotr Kalka, Bogdan Koszel, Stanisaw Lisiecki Sekretarz redakcji: Romualda Zwierzycka Adres redakcji: Instytut Zachodni 61-854 Poznan , ul. Mostowa 27

WYDAWCA: INSTYTUT ZACHODNI, INSTYTUT NAUKOWO-BADAWCZY , UL. MOSTOWA 27 POZNAN

tel. (061) 852 28 54; fax (061) 852 49 05; e-mail: wydawnictwo@ iz.poznan.pl; www.iz.poznan.pl du Zachodniego od 1990 r. znajduje sie na stronach internetowych Spist tres ci Przegla www.iz.poznan.pl i www.pz.iz.poznan.pl