Alnamayan Gemiler: Sultan Osman I ve Readiye

Osmanl Donanmay Hmayunu, II: Abdlhamitin kararyla, 1877-78 Osmanl-Rus Savandan beri rmeye terkedilmi bir durumdayd. Bunda, Sultan Abdlazizin ok nem vererek kurduu donanmann tehdidiyle tahttan indirilmesi ve Abdlhamitin benim de bama gelirse dncesi byk etken olmutur. 1903 ylnda ngiltereye bu konuda bilgi veren Kraliyet Armadas Birinci Lordu Earl Selbourne, Trk donanmas iin Mevcut bile deil. demiti. Osmanl Devletinin donanma asndan glenmesi gerekiyordu. Yunanistan da donanmasn glendirmeye alan bir baka devletti. 1900lerin banda denizlerde stn olmak her eyden nemliydi. nk kara yollar henz o kadar gelimi deildi. Sultan Osman I Yine ayn dnemde ngilizler tarafndan drednot tipi gemiler gelitirilmiti. Bu tip gemiler daha hzl hareket edebiliyorlard, yzen bir filo gibiydiler, fakat yeni deneniyorlard. 1911 yl baharnda, Arjantin ile yaanan amansz deniz ekimesi yaanrken, Brezilyallar dnyann en byk sava gemisine sahip olmak istiyorlard. Bu amala Brezilya; ngiltere, Newcastledaki Armstrong irketine bir drednot sipariinde bulundu ve adn Rio de Jenerio koydu. 1913e gelindiinde Brezilya ile Arjantin arasndaki sorunlar giderilmi, 1913 Temmuzuna kadar Brezilyann yapt dzenli demeler bu tarihten sonra kesilmitir. Brezilya gemiyi almaktan vazgemiti. Armstrong irketi ok fazla telalanmamt nk gemiyi alacak biri mutlaka bulunacakt. Osmanl Devleti ngiltereye krka yakn irili ufakl gemi sipariinde bulunmutu. Balang iin o gnn parasal karl drt milyon Sterline iki drednot smarlanmt. Biri Readiye olacak drednotlardan dieri ise Sultan Osman I adyla alnacakt. Sultan Osman gemisi, Yunanllarn da katld ihalede Osmanl Devleti tarafndan alnan Rio adl gemiydi. Svarisinin kimlii bile saptanmt: Hamidiyenin efsanevi kahraman Rauf Bey. Bu gemilerin alnabilmesi iin yeterli bte olmadndan geni apta bir ba kampanyas dzenlenmi, o zamann olanaklaryla kahvelerde, halkn toplu olarak bulunduu yerlerde, msamere ve elencelerde srekli olarak para toplanyordu. Bayram gibi vesilelerle rencilerin ellerine kumbaralar veriliyor ve bu kumbaralarla para topluyorlard. nemli para yardmlarnda bulunanlara Donanma ane Madalyas ad altnda bir de madalya veriliyordu. Fakat iler umulduu gibi gitmiyordu. Osmanl Devletinin Birinci Dnya Savana Almanya ile srklendii bu gnlerde ngiltere gemileri verip vermemekte tereddt ediyordu. 27 Temmuz 1914te Reit Paa vapuru ile Sultan Osman teslim almak zere, Bahriye Nazrln ve Osmanl Devletini temsilen Rauf Bey Newcastle a varmtr. Churchill Sultan Osmana el koymann ok byk bir diplomatik karmaaya neden olacan bilmektedir ama ngiliz Armadasnn nne kabilecek bylesi bir gemiyi teslim etmek de istememektedir. Ve 3 Austos 1914te Churchillin aklamas ile Sultan Osman ve Readiyeye el konduu resmi olarak aklanmt. Rauf Bey anlarnda yle diyordu: ....Geminin son taksiti olan yedi yz bin Lira da denmiti. leri bir an nce bitirmek iin denemelerin bir ksmndan vazgeerek fabrika ile 2 Austos 1914 gn geminin, bize teslimi konusunda anlamtk. Fakat paray veriimizin ertesi gn iin kararlatrlan sancamz ekme treni zamanndan yarm saat nce ngilizler Sultan Osmana el koydular. ....Gerektii ekilde iddetle protesto edildiyse de kimse oral olmad.... Bu gemiler paralar dendii halde teslim edilmemi, paralar ise iade edilmemitir. Sultan Osman gemisi derhal ngilizletirildi ve ismi Agincourt olarak deitirildi. Readiye ise Erin ismini ald. Fakat kaderi olduka hazin oldu. 22 Austosta seyre hazr olan geminin denenmesinde grlr ki silahlar iyi almamaktadr. 26 Austos 1914te onarm iin ekilir. Baarsz bir gemi olarak bir daha kimseye satlamaz ve 1922 ylnda gemi skcler tarafndan paralanmaktan kendisini kurtaramaz kaynak=http://www.yelkenci.org/aktuel.php?a=26