Spis treci

1. 2. 3. Wprowadzenie .......................................................................................................................4 Hierarchia przepywnoci binarnych sygnaw systemw cyfrowych.....................................5 Charakterystyki techniczne interfejsw hierarchii cyfrowej ....................................................8 3.1 3.2 Informacje wstpne.........................................................................................................8 Interfejs 64 kbit/s.............................................................................................................8 Wymagania funkcjonalne.........................................................................................8 Typy interfejsw.......................................................................................................8 Charakterystyki elektryczne.....................................................................................9

3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 4. 4.1

Interfejs 2048 kbit/s.......................................................................................................16 Interfejs 8448 kbit/s.......................................................................................................19 Interfejs 34 368 kbit/s....................................................................................................20 Interfejs 139 264 kbit/s..................................................................................................22 Interfejs sygnau zegara 2048 kHz................................................................................25 Wymagania na ochron przeciwprzepiciow ..............................................................27 Podstawowe struktury ramek........................................................................................29 Ramka 2048 kbit/s .................................................................................................29 Procedura CRC-4 ..................................................................................................30 Struktura ramki 8448 kbit/s ....................................................................................31 Transfer kanaw 64 kbit/s.....................................................................................32 Transfer kanaw n x 64 kbit/s ...............................................................................32 Transfer kanaw 64 kbit/s.....................................................................................33 Procedura CRC-6 ..................................................................................................34 Transfer kanaw innych ni 64 kbit/s....................................................................35

Struktury ramek pierwszego i drugiego poziomu zwielokrotnienia.......................................29 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.2 4.2.1 4.2.2 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3

Struktury ramek kanaw o rnych przepywnociach w strumieniu 2048 kbit/s........32

Struktury ramek kanaw o rnych przepywnociach w strumieniu 8448 kbit/s........33

5.

Zakoczenia czy cyfrowych w wzach komutacyjnych ....................................................36 5.1 5.2 Informacje wstpne.......................................................................................................36 Terminale cyfrowych cieek transmisyjnych 2048 i 8448 kbit/s ..................................36 Podstawowe informacje o wykorzystaniu procedur CRC .............................................37 Synchronizacja ramki oraz procedury CRC interfejsu 2048 kbit/s ................................37 Synchronizacja ramki oraz procedury CRC interfejsu 8448 kbit/s ................................39 Charakterystyki wyposae multipleksacji grupy pierwotnej ........................................40 Informacje podstawowe .........................................................................................40

6.

Procedury synchronizacji ramki i wyznaczania wartoci CRC. ............................................37 6.1 6.2 6.3

7.

Strumie grupowy PCM 2048 kbit/s.....................................................................................40 7.1 7.1.1

7.1.2 7.1.3 7.1.4 7.2 7.2.1 7.2.2 7.2.3 7.2.4 7.2.5 8. 8.1

Sygnalizacja...........................................................................................................42 Interfejsy ................................................................................................................44 Jitter .......................................................................................................................44 Informacje podstawowe .........................................................................................44 Synchronizacja ramki oraz procedury CRC...........................................................44 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne ........................................................45 Interfejsy ................................................................................................................46 Jitter .......................................................................................................................47

Cyfrowa multipleksacja synchroniczna .........................................................................44

Strumie grupowy 8448 kbit/s..............................................................................................50 Sygnay podrzdne i wynikowe.....................................................................................50 Informacje podstawowe .........................................................................................50 Utrata i odzyskiwanie synchronizacji ramki ...........................................................52 Metoda multipleksacji ............................................................................................52 Jitter .......................................................................................................................52 Interfejsy cyfrowe...................................................................................................53 Pola informacji subowej ......................................................................................53 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne ........................................................53 Wymagania czasowe.............................................................................................54 Informacje podstawowe .........................................................................................54 Utrata i odzyskiwanie synchronizacji ramki ...........................................................55 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne ........................................................55 Sygnalizacja...........................................................................................................57 Interfejsy ................................................................................................................58 Jitter .......................................................................................................................58 8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.1.4 8.1.5 8.1.6 8.1.7 8.1.8 8.2 8.2.1 8.2.2 8.2.3 8.2.4 8.2.5 8.2.6

Charakterystyki wyposae multipleksacji strumienia 8448 kbit/s................................54

9.

Strumienie grupowe trzeciego i czwartego rzdu zwielokrotnienia......................................59 9.1 9.2 Informacje podstawowe ................................................................................................59 Multipleksacja sygnaw 8448 kbit/s .............................................................................59 Utrata i odzyskiwanie synchronizacji ramki ...........................................................60 Metoda multipleksacji ............................................................................................60 Pola informacji subowej ......................................................................................61 Utrata i odzyskiwanie synchronizacji ramki ...........................................................61 Metoda multipleksacji ............................................................................................62 Pola informacji subowej ......................................................................................62 Szybko transmisji i struktura ramki.....................................................................62

9.2.1 9.2.2 9.2.3 9.3 9.3.1 9.3.2 9.3.3 9.4 9.4.1

Multipleksacja sygnaw 34 368 kbit/s ..........................................................................61

Multipleksacja sygnaw 8448 kbit/s w strumie 34 368 kbit/s .....................................62

9.4.2 9.4.3 9.4.4 9.4.5 9.5 9.5.1 9.5.2 9.5.3 9.5.4 9.5.5 9.6 9.6.1 9.6.2 9.6.3 9.6.4 9.6.5 10. 10.1 10.2 10.2.1 10.2.2 10.3 10.3.1 10.3.2

Interfejsy cyfrowe...................................................................................................62 Jitter .......................................................................................................................62 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne ........................................................63 Wymagania czasowe.............................................................................................64 Szybko transmisji i struktura ramki.....................................................................64 Interfejsy cyfrowe...................................................................................................64 Jitter .......................................................................................................................65 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne ........................................................65 Wymagania czasowe.............................................................................................66 Szybko transmisji i struktura ramki.....................................................................66 Interfejsy cyfrowe...................................................................................................67 Jitter .......................................................................................................................67 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne ........................................................68 Wymagania czasowe.............................................................................................69 Informacje wstpne ...................................................................................................71 Struktury ramek .........................................................................................................71 Ramka sygnau 34 368 kbit/s.................................................................................71 Ramka sygnau 139 264 kbit/s...............................................................................73 Struktury multipleksacji..............................................................................................75 Wstawianie elementw SDH do ramki 34 368 kbit/s .............................................75 Wstawianie elementw SDH do ramki 139 264 kbit/s ...........................................76

Multipleksacja sygnaw 34 368 kbit/s w strumie 139 264 kbit/s ................................64

Multipleksacja sygnaw 8448 kbit/s w strumie 139 264 kbit/s ...................................66

Transmisja sygnaw SDH w sieciach PDH .....................................................................71

1. Wprowadzenie
Rozlege sieci telekomunikacyjne stanowi jeden z najwikszych fenomenw XX wieku. Wielu ludzi pamita jeszcze pojawienie si pierwszych telefonw, a obecne pokolenie bdzie zapewne opowiada swoim wnukom o czasach, kiedy trzeba si byo obywa bez Internetu. Jednak pierwsze cyfrowe sieci o zasigu krajowym pojawiy si nie w tym stuleciu, lecz prawie dwa wieki temu. Dugo przedtem, zanim wprowadzono telegraf elektryczny, wiele pastw europejskich dysponowao w peni funkcjonalnymi optycznymi sieciami telekomunikacyjnymi skadajcymi si z setek stacji. Dwa pierwsze systemy tego typu zbudowali niezalenie w latach dziewidziesitych XVIII wieku francuski duchowny Claude Chappe i szwedzki szlachcic Abraham Niclas Edelcrantz. Ich zapa w planowaniu i budowie telegrafu nie by niczym nadzwyczajnym: ju od czasw antycznych niezliczone rzesze mniej lub bardziej powanych badaczy usioway przesya wiadomoci na du odlego. Chappe'owi i Edelcrantzowi udao si jednak osign sukces w dziedzinie, w ktrej wielu ich poprzednikw ponioso porak. Za dat pocztkujc er elektrycznej telekomunikacji cyfrowej uwaa si 17 lutego 1753 roku, kiedy Christian Morrison przedstawi projekt pierwszego telegrafu przewodowego, natomiast w roku 1809 telegraf igiekowy (P. Szyling). rozpocz elektryczn er wspczesnej telekomunikacji. Kontynuacja rewolucyjnych przemian nastpia w roku 1837 zapisa si w historii patentem Samuela Morse'a, uzyskanym na telegraf samopiszcy - proste i praktyczne urzdzenie umoliwiajce zamian cigu impulsw prdowych na rzd zapisywanych na papierze kresek i kropek. Niedugo potem pojawiy si linie telegraficzne, czce ze sob miejscowoci oddalone o dziesitki kilometrw. W roku 1877 uruchomiono lini telefoniczn Boston - Nowy Jork, w 1892 roku rozpocza prac pierwsza automatyczna centrala telefoniczna, za liczba abonentw telefonicznych zacza gwatownie rosn. Dwudziesty wiek przynis telegraf automatyczny, telekopi, radio, telewizj, transmisj danych i in. W rezultacie rosa liczba oferowanych usug, zwikszay si take odlegoci, na ktre zestawiano poczenia. Wzrost zasigu transmisji sygnaw prowadzi do ujawnienia si wielu niekorzystnych zjawisk, takich jak zaniki, znieksztacenia oraz zakcenia uniemoliwiajce poprawny odbir, ktre byy coraz trudniejsze do pogodzenia z rosncymi wymaganiami jakociowymi abonentw. Wszystkie te czynniki doprowadziy do wprowadzenia transmisji i komutacji sygnaw cyfrowych, co pozwolio wyeliminowa wpyw wikszoci niekorzystnych zjawisk na jako sygnau oraz umoliwio integracj technik i usug, prowadzc tym samym do jednej wielofunkcyjnej sieci telekomunikacyjnej.

2. Hierarchia cyfrowych

przepywnoci

binarnych

sygnaw

systemw

Podstawow hierarchi przepywnoci binarnych sygnaw w czach systemw cyfrowych okrelaj zapisy G.702, przy czym zgodnie z definicj 4003 zawart w zaleceniu G.701: Hierarchi cyfrow stanowi sygnay uzyskiwane poprzez multipleksacj przebiegw niszego rzdu. Sygnay te mog stanowi przedmiot kolejnych operacji zwielokrotnienia. W zaleceniu G.702 ITU (d.CCITT), wychodzc z zaoenia e: 1. 2. 3. 4. Przepywnoci binarne hierarchii cyfrowej s tymi, ktre s lub bd uywane jako podstawa tworzenia wyszych poziomw transmisyjnych. Specyfikacja przepywnoci jest niezbdna w celu zapobieenia niekontrolowanemu wzrostowi liczby interfejsw wykorzystywanych w sieciach cyfrowych. Poczenia domen operatorw narodowych powinny by realizowane czami o cile zdefiniowanych parametrach transmisyjnych. Okrelenie hierarchii cyfrowej wywiera wpyw na wiele aspektw nowoczesnej telekomunikacji takich jak zestaw realizowanych usug, media transmisyjne oraz technik realizacji struktur sieciowych.

Zaleca do wykorzystania w systemach cyfrowych sygnay o nastpujcych przepywnociach binarnych:

Poziom hierarchii cyfrowej Przepywnoci czy (kbit/s) w systemie o hierarchii bazujcej na przepywnoci pierwszego rzdu 1544 kbit/s 64 1 2 3 4 32 064 97 728 1544 6312 44 736 2048 kbit/s 64 2 048 8 448 34 368 139 264

Zwizki sygnaw nalecych do przyjtej hierarchii cyfrowej z zaleceniami okrelajcymi interfejsy sieciowe, multipleksery oraz wyposaenie sekcji cyfrowych ilustruje schemat przedstawiony na rys. 3.1. Schemat ten nie zawiera odniesie do: elementw sieciowych (multiplekserw) funkcjonujcych na styku systemw realizujcych oddalone poziomy hierarchii cyfrowej; urzdze przetwarzajcych sygnay o przepywnociach spoza zdefiniowanego zestawu.

Rys. 2.1. Hierarchia przepywnoci binarnych systemw z grup podstawow 2048 kbit/s W przypadkach wykorzystania do realizacji usug szerokopasmowych sieci ISDN przepywnoci binarne sygnaw powinny by zgodne z zapisami zalece serii I.200, natomiast w pozostaych przypadkach naley uwzgldni nastpujce czynniki wpywajce na warto przepywnoci uytkowej czy cyfrowych: I. W systemach wykorzystujcych na poziomie podstawowym cza 1544 kbit/s, niektre bity ramek s z definicji rezerwowane do realizacji zada zwizanych z monitorowaniem jakoci cieek

transmisyjnych, stanowicych zestaw sekcji cyfrowych poczonych w ukadzie tandemowym. Szczegowy wykaz wystpujcych w tym przypadku ogranicze zawiera Tab. 3.1. Tablica 3.1. Parametry sygnaw interfejsw cyfrowej hierarchii 1544 kbit/s.
Przepywno binarna (kbit/s) 1 544 6 312 b) 6 312 c) 44 736 a) b) c) d) Definicja struktury ramki G. 704 Brak G.704 G.752 Zarezerwowane bity F a) Brak Bit F i bity szczelin 97 i 98 Mj d) oraz F0, F11, F12 Przepywno uytkowa (kbit/s) 1 536 6 312 6 144 44 407 d)

Wykorzystanie bitu F do celw innych ni ramkowanie jest przedmiotem studiw. W sieciach synchronicznych. W sieciach synchronicznych. Niektre aplikacje wykorzystuj bity C (Cj1 Cj2 i Cj3). W takim przypadku przepywno uytkowa wynosi 44 209 kbit/s.

II. W przypadku sieci wykorzystujcych hierarchi sygnaw grupy pierwotnej 2048 kbit/s nie wystpuj ograniczenia uniemoliwiajce usugowe wykorzystanie caego pasma cieki cyfrowej. Jednake zalecane jest dostosowanie struktury ramki do postaci wynikajcej z odpowiednich zalece, poniewa oznacza to moliwo uzyskania istotnych korzyci, ktrych zestaw obejmuje: moliwo wykorzystania tych samych elementw odtwarzania synchronizacji ramkowej przez aplikacje z komutacj kanaw i bazujce na czach nie komutowanych; realizacj monitoringu jakoci transmisji, nawet w sytuacjach, gdy elementy utrzymaniowe punktw dostpu do usug nie znajduj si w gestii operatora; atwo implementacji dodatkowych funkcji zarzdzania, ktrych niezbdno wynika bezporednio ze specyfiki realizowanej aplikacji usugowej.

Preferowanie kompatybilnoci z rekomendowanymi strukturami ramek transmisyjnych powinno mie miejsce szczeglnie w przypadkach aplikacji, dla ktrych wystpuje wyrany zwizek efektywnoci usugowej z waciwociami uytkowymi transmisyjnej cieki cyfrowej.

3. Charakterystyki techniczne interfejsw hierarchii cyfrowej

3.1 Informacje wstpne
Szczegowa specyfikacja interfejsw jest niezbdna dla uzyskania moliwoci czeniowych poszczeglnych elementw wyposaenia sieciowego, integrowanych w celu zestawienia cza cyfrowego. Charakterystyki fizyczne i elektryczne interfejsw hierarchii cyfrowej zawiera zalecenie G.703.

3.2 Interfejs 64 kbit/s 3.2.1 Wymagania funkcjonalne

Zalecane jest aby implementacja interfejsu umoliwiaa wymian nastpujcych przebiegw cyfrowych: sygnau danych o przepywnoci 64 kbit/s; zegara 64 kHz; zegara 8 kHz.

Dostpno sygnau danych o przepywnoci 64 kbit/s i zegara 64 kHz jest obowizkowa, natomiast pomimo tego, e zegar 8 kHz musi by wytwarzany przez wyposaenie sterujce styku dla umoliwienia obsugi sygnaw PCM oraz dostpu do szczelin czasowych, jego obecno po stronie, ktra nie realizuje wymienionych zada nie jest wymagana. W przypadku wystpienia zakce w transmisji sygnau danych 64 kbit/s do sieciowych elementw podrzdnych powinno by przekazywane wskazanie alarmowe (Alarm Indication Signal - AIS). Interfejs powinien cechowa si pen przeroczystoci dla dowolnych sekwencji bitowych sygnau danych 64 kbit/s, co jednak nie musi oznacza moliwoci globalnej realizacji pozbawionej ogranicze cieki cyfrowej. Wynika to z faktu, e niektre Administracje eksploatuj i nadal prowadz instalacj elementw sieciowych, ktre nie pozwalaj na transmitowanie dowolnie dugich sekwencji bitw o wartoci 0. W szczeglnoci wyposaenie czci sieci cyfrowych 1544 kbit/s wymaga, aby w kadym bajcie sygnau 64 kbit/s wystpowa przynajmniej jeden bit o wartoci 1. Podobnie, w strumieniach nie objtych synchronizacj bajtow nie powinno wystpowa pod rzd wicej ni 7 bitw o wartoci 0. Nawet w systemach cechujcych si cakowit przeroczystoci bitow interfejsw wystpowa mog pewne ograniczenia zwizane z potrzeb generacji sygnau AIS skadajcego si z cigej sekwencji bitw o wartoci 1. Typowym przykadem jest problem zwizany z podobn postaci sygnau synchronizacji wstpnej cza

3.2.2 Typy interfejsw

3.2.2.1 Interfejs wspbieny Termin wspbieny oznacza rozwizanie, w ktrym dane uytkowe oraz sygnay zegarowe s przekazywane w tym samym kierunku, czyli zgodnie ze schematem przedstawionym na rys. 4.1.

Wyposaenie

Wyposaenie

Dane Zegar

Rys. 4.1. Interfejs wspbieny

3.2.2.2 Interfejs scentralizowany Interfejs scentralizowany wykorzystuje jako przebiegi zegarowe sygnay dostarczane z wydzielonej jednostki systemowej, czyli zgodnie ze schematem przedstawionym na rys. 4.2.
Zegar centralny

Wyposaenie

Wyposaenie

Dane Zegar

Rys. 4.2. Interfejs scentralizowany

Interfejsy wspbiene lub scentralizowane mog by wykorzystywane w sieciach synchronicznych oraz plezjochronicznych, wyposaonych w zegary o stabilnoci (zalecenie G.811) zapewniajcej odpowiedni odstp midzy kolejnymi polizgami. 3.2.2.3 Interfejs przeciwbieny Rozwizanie to stosowane jest w przypadku synchronizowania procesw transmisyjnych w sieciowych elementach podrzdnych przez wyznaczone urzdzenia wyszego szczebla hierarchii, czyli zgodnie ze schematem przedstawionym na rys. 4.3.
Element podrzdny Element gwny

Dane Zegar

Rys.4.3. Interfejs przeciwbieny

3.2.3 Charakterystyki elektryczne

3.2.3.1 Interfejs wspbieny Nominalna przepywno binarna wynosi 64 kbit/s, za jej warto powinna by utrzymywana z dokadnoci nie gorsz ni 100 ppm dziki przebiegom zegarowym przekazywanym wspbienie z sygnaami uytkowymi Jako tor transmisyjny uywane s pojedyncze zrwnowaone pary kablowe, po jednej dla kadego kierunku przekazu, zalecana jest ponadto realizacja separacji galwanicznej przy uyciu transformatorw. Sposb realizacji zabezpiecze przepiciowych przedstawia Dodatek B Zalecenia G.703. Liniowy kod transmisyjny tworzony jest w wyniku realizacji nastpujcych dziaa: 1. 2. 3. 4. Interwa bitowy sygnau 64 kbit/s jest dzielony na cztery odcinki jednostkowe; Bit o wartoci 1 jest przedstawiany w postaci cigu 1100, za 0 jako 1010; Sygna jest przedstawiany w postaci trjpoziomowej poprzez zmiany polaryzacji kolejnych blokw; Zmiany polaryzacji zostaj zaburzone w co 8 bloku. Wiolacja wskazuje ostatni bit kadego bajtu.

Realizacj opisanych dziaa ilustruje poniszy rysunek

Numer bitu Warto Kroki 1-2

7 1

8 0

1 0

2 1

3 0

4 0

5 1

6 1

7 1

8 0

1 1

Krok 3

Krok 4

Wiolacja

Wiolacja

Interwa bajtowy

Rys. 4.4. Kodowanie liniowe

Rys.4.5. Maska pojedynczego impulsu na wspbienym interfejsie 64 kbit/s

10

Rys.4.6. Maska podwjnego impulsu na wspbienym interfejsie 64 kbit/s Tablica 4.1. Parametry techniczne interfejsw wyjciowych 64 kbit/s
Przepywno symboliczna Ksztat impulsu (nominalnie prostoktny) Typ toru kablowego Testowa impedancja obcienia Nominalna szczytowa warto napicia impulsu Szczytowa warto napicia przy braku impulsu Nominalna szeroko impulsu Stosunek amplitud impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w rodku interwau Stosunek szerokoci impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w poowie wysokoci Maksymalny jitter midzyszczytowy na porcie wyjciowym (Uwaga) 256 kbodw Zgodny z mask (rys. 4.5 i 4.6) Para przewodw symetrycznych Rezystancja 120 1.0 V 0V 0.10 V 3.9 ms 0.95 to 1.05 0.95 to 1.05 Zgodnie z 2 Zalecenia G.823

Uwaga Obecnie warto dotyczy tylko elementw systemowych hierarchii 2 Mbit/s. Sygna cyfrowy wystpujcy na porcie wejciowym powinien cechowa si wyej wymienionymi waciwociami przy uwzgldnieniu oddziaywania toru transmisyjnego, ktrego tumienie dla czstotliwoci 128 kHz moe zawiera si w przedziale od 0 do 3 dB. Tumienie zwrotne portu wejciowego powinno posiada nastpujce wartoci minimalne:

11

Zakres czstotliwoci [kHz] 254 do 213 213 do 256 256 do 384

Tumienie zwrotne [dB] 12 18 14

Odporno portu wejciowego na oddziaywanie interferencji powinna by sprawdzana przy wykorzystaniu zespolonego sygnau obejmujcego przebiegi: uyteczny oraz zakcajcy, ktrych ksztat powinien by zgodny z wymaganym wzorcem. Dodatkowo, sygna interferencyjny powinien cechowa si przepywnoci w granicach wyznaczonych zapisami zalecenia, ale nie moe by synchroniczny z sygnaem uytecznym Obydwa przebiegi integruje si za porednictwem obwodu o rednich stratach rwnych 0 dB i nominalnej impedancji 120 , tak by uzyskany przebieg wynikowy cechowa si stosunkiem sygna uyteczny/sygna interferujcy rwnym 20 dB. Zgodnie z zaleceniem O.152 zawarto sygnau zakcajcego powinna stanowi pseudolosowa sekwencja o okresie powtarzania 211-1 interwaw bitowych. Pomimo wprowadzenia sygnau zakcajcego o podanych parametrach, w przekazie realizowanym za porednictwem cza o maksymalnym dopuszczalnym tumieniu nie powinny wystpowa bdy transmisyjne. Uwaga Jeli symetryczny tor kablowy posiada ekran, powinien by on poczony galwanicznie z potencjaem ziemi w porcie wyjciowym 3.2.3.2 Interfejs scentralizowany Nominalna przepywno binarna sygnau uytkowego powinna wynosi 64 kbit/s, przy tolerancji okrelonej przez stabilno centralnego zegara systemu (G.811). Przekaz powinien by realizowany przy wykorzystaniu pojedynczej pary symetrycznej dla kadego kierunku transmisji. Dodatkow par symetryczn przeznacza si do rozsyania zespolonego przebiegu synchronizujcego obejmujcego sygnay 64 i 8 kHz. Zalecana jest ponadto realizacja separacji galwanicznej przy uyciu transformatorw. Sposb realizacji zabezpiecze przepiciowych przedstawia Dodatek B Zalecenia G.703. Kodem liniowym jest przebieg AMI z cakowitym (100%) wypenieniem. Zespolony sygna synchronizujcy zawiera przebieg czasowy 64 kHz (kod AMI z wypenieniem od 50 do 70%) oraz synchronizacj bajtow (8 kHz) przekazywan technik zaburzania zasady kodowej. Struktur sygnaw oraz ich relacje fazowe ilustruje poniszy rysunek:
Numer bitu Dane

Zegary

Wiolacja Pocztek bajtu

Wiolacja Pocztek bajtu

Rys. 4.7. Kodowanie liniowe oraz przebiegi zegarowe

Jak wynika z przedstawionego schematu funkcjonalnego, stany znamienne zegara strumienia danych nadawanych przez port wyjciowy wyznaczaj narastajce zbocza impulsw przebiegu zegarowego, natomiast momenty rozeznawania bitw przez port wejciowy odpowiadaj jego zboczom opadajcym.

12

Tablica 4.2. Charakterystyki portu wyjciowego

Parametr Ksztat impulsu Dane Nominalnie prostoktny z czasem narastania i spadku < 1 ms Rezystancja 110 a) 1.0 0.1 V b) 3.4 0.5 V a) 0 0.1 V b) 0 0.5 V a) 15.6 ms b) 15.6 ms Zegary Nominalnie prostoktny z czasem narastania i spadku < 1 ms Rezystancja 110 a) 1.0 0.1 V b) 3.0 0.5 V a) 0 0.1 V b) 0 0.5 V a) 7.8 ms b) 9.8 to 10.9 ms

Testowa impedancja obcienia Szczytowa warto napicia impulsu (Uwaga 1) Szczytowa warto napicia przy braku impulsu (Uwaga 1) Nominalna szeroko impulsu (Uwaga 1) Maksymalny jitter midzyszczytowy na porcie wyjciowym (Uwaga 2)

Zgodnie z 2 Zalecenia G.823

Uwaga 1 Wybr parametrw pomidzy zestawem a) i b) umoliwia rnicowanie poziomu zakce stosownie do dugoci pocze pomidzy urzdzeniami. Uwaga 2 Obecnie warto dotyczy tylko elementw systemowych hierarchii 2 Mbit/s. Sygna cyfrowy wystpujcy na porcie wejciowym powinien cechowa si wyej wymienionymi waciwociami przy uwzgldnieniu oddziaywania toru transmisyjnego, ktrego szczegowa specyfikacja stanowi obecnie przedmiot intensywnych studiw. Wybr parametrw zgodnie z zawartym w Tab. 4.2. wykazem pozwala uzyskiwa typowo zasigi od 350 do 450 m. 3.2.3.3 Interfejs przeciwbieny Nominalna przepywno binarna wynosi 64 kbit/s, za jej warto powinna by utrzymywana z dokadnoci nie gorsz ni 100 ppm. Jako tor transmisyjny uywane s pojedyncze zrwnowaone pary kablowe, po jednej dla kadego kierunku przekazu. Dodatkowa pary wykorzystywane s do prowadzenia sygnaw zegarowych (64 kHz i 8 kHz). Zalecana jest ponadto realizacja separacji galwanicznej przy uyciu transformatorw, natomiast sposb realizacji zabezpiecze przepiciowych powinien by zgodny z dodatkiem B Zalecenia G.703. Uwaga - Jeeli lokalnie wymagane jest oddzielnie przekazywanie sygnaw alarmowych, ich transmisja moe by realizowana poprzez przejcie mechanizmu wykorzystywanego do tworzenia synchronizacji bajtowej. Kodem liniowym jest przebieg AMI z cakowitym (100%) wypenieniem. Zespolony sygna synchronizujcy zawiera przebieg czasowy 64 kHz (kod AMI z wypenieniem 50%) oraz synchronizacj bajtow (8 kHz) przekazywan technik zaburzania zasady kodowej. Struktur sygnaw oraz ich relacje fazowe ilustruje poniszy rysunek:

13

Numer bitu Dane

Zegary

Wiolacja Pocztek bajtu

Wiolacja Pocztek bajtu

Rys. 4.8. Kodowanie liniowe oraz przebiegi zegarowe

Impulsy danych odbierane na usugowym porcie interfejsu mog by opnione w stosunku do przebiegw zegarowych, dlatego dopuszcza si rozeznawanie danych na wprowadzeniach liniowych w chwilach wyznaczanych przez narastajce zbocze kolejnego impulsu zegarowego. Tablica 4.3. Charakterystyki portu wyjciowego
Parametr Dane Zegary

Ksztat impulsu (nominalnie prostoktny) Tor transmisyjny Testowa impedancja obcienia Szczytowa warto napicia impulsu Szczytowa warto napicia przy braku impulsu Nominalna szeroko impulsu Stosunek amplitud impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w rodku interwau Stosunek szerokoci impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w poowie wysokoci Maksymalny jitter midzyszczytowy na porcie wyjciowym (Uwaga)

Zgodnie z mask wzorcow (rys x.x) Para symetryczna Rezystancja 120 1.0 V 0 V 0.1 V 15.6 ms

Zgodnie z mask wzorcow (rys 4.9 i 4.10) Para symetryczna Rezystancja 120 1.0 V 0 V 0.1 V 7.8 ms

0.95 to 1.05

0.95 to 1.05

0.95 to 1.05

0.95 to 1.05

Zgodnie z 2 Zalecenia G.823

Uwaga Obecnie warto dotyczy tylko elementw systemowych hierarchii 2 Mbit/s.

14

V 1,0
1 , 0 1 , 0 2 , 0 2 , 0

0,5

12,4 s (15,6 3,2) 14,0 s (15,6 1,6) 15,6 s

Impuls nominalny

1 , 0 1 , 0

2 , 0 17,2 s (15,6 + 1,6) 18,8 s (15,6 + 3,2) 31,2 s (15,6 + 15,6)

Rys.4.9. Maska impulsu sygnau danych uzytkowych

V 1.0 1,0 1 , 0 1 , 0

2 , . 0 2 , . 0 6,2 s 6.2 (7.8 1.6) (7,8 1,6) 7.0 s 7,0 (7,8 0.8) (7.8 0,8) 7,8 s 7.8 1 . 0 1 , 0

Impuls nominalny

0.5 0,5

2 , . 0 8.6 s 8,6 (7,8 + 0.8) (7.8 0,8) 9,4 s 9.4 (7.8 + 1.6) (7,8 1,6) 15,6 s 15.6 (7.8 + 7.8) (7,8 7,8)

Rys. 4.10. Maska impulsu zegarowego

15

Sygna cyfrowy wystpujcy na porcie wejciowym powinien cechowa si wymienionymi waciwociami po uwzgldnieniu oddziaywania toru transmisyjnego, ktrego tumienie dla czstotliwoci 32 kHz moe zawiera si w przedziale od 0 do 3 dB. Tumienie zwrotne portu wejciowego powinno posiada nastpujce wartoci minimalne:
Zakres czstotliwoci (kHz) Dane 61.6 do 63.2 63.2 do 64,2 64,2 do 96,2 Zegary 123.2 do 126.4 126.4 do 128,4 128,4 do 192,4 Tumienie zwrotne (dB) 12 18 14

Odporno portu wejciowego na oddziaywanie interferencji powinna by sprawdzana przy wykorzystaniu zespolonego sygnau obejmujcego przebiegi: przeciwbieny uyteczny oraz zakcajcy, ktrych ksztat powinien by zgodny z wymaganym wzorcem. Dodatkowo, sygna interferencyjny powinien cechowa si przepywnoci w granicach wyznaczonych zapisami zalecenia, ale nie moe by synchroniczny z sygnaem uytecznym Obydwa przebiegi integruje si za porednictwem obwodu o rednich stratach rwnych 0 dB i nominalnej impedancji 120 , tak by uzyskany przebieg wynikowy cechowa si stosunkiem sygna uyteczny/sygna interferujcy rwnym 20 dB. Zgodnie z zaleceniem O.152 zawarto sygnau zakcajcego powinna stanowi pseudolosowa sekwencja o okresie powtarzania 211-1 interwaw bitowych. Pomimo wprowadzenia sygnau zakcajcego o podanych parametrach, w przekazie realizowanym za porednictwem cza o maksymalnym dopuszczalnym tumieniu nie powinny wystpowa bdy transmisyjne. Uwaga 1 Wymagane wartoci tumienia zwrotnego dotycz zarwno sygnau danych jaki i zespolonego przebiegu zegarowego Uwaga 2 Jeli symetryczny tor kablowy posiada ekran, powinien by on poczony galwanicznie z potencjaem ziemi w porcie wyjciowym

3.3 Interfejs 2048 kbit/s

Nominalna przepywno binarna sygnau przekazywanego za porednictwem styku powinna wynosi 2048 kbit/s, za jej warto powinna by utrzymywana z dokadnoci nie gorsz ni 50 ppm. Jako tor transmisyjny uywane s pojedyncze zrwnowaone pary kablowe lub poczenia symetryczne, po jednym dla kadego kierunku przekazu, przy czym sposb realizacji ich zabezpiecze przepiciowych przedstawia Dodatek B Zalecenia G.703. Zalecanym sposobem transmisji danych jest liniowy kod transmisyjny HDB3, ktry ogranicza liczb kolejnych zer wysyanych w lini do 3. Sposb realizacji kodowania HDB-3 przedstawia poniszy rysunek:

Rys. 4.11. Sposb kodowania HDB - 3 Eliminacja cigw postaci 0000 uzyskiwana jest dziki wprowadzaniu naruszenia kodowego, ktre polega na zastpieniu ostatniego zera jedynk (V) o polaryzacji identycznej z ostatnio wykorzystan. Naruszenie moe by atwo wykryte przez ukad odbiorczy, ktry jest w stanie dziki temu przywrci pierwotn posta odbieranego cigu danych.

16

Ograniczenie si do wykorzystania przedstawionego rozwizania prowadzi do braku rwnowagi pomidzy iloci jedynek o rnych polaryzacjach w przypadku, gdy ich liczba pomidzy kolejnymi naruszeniami kodowymi jest parzysta. Rozwizanie stanowi zamiana cigu 0000 na B00V, w ktrym B oznacza jedynk o polaryzacji zgodnej z regu kodowania. Realizacj kodu HDB - 3 opisuj formalnie ponisze reguy. Tablica 4.4. Reguy tworzenia kodu HDB-3 Sygna wejciowy 0 1 0000 0000 Sygna wyjciowy 0 1 000V B00V Uwagi Gdy ilo zer po ostatniej jedynce lub cigu 4 zer jest mniejsza od 4 Kodowanie naprzemienne Gdy od ostatniego naruszenia kodowego wystpia nieparzysta liczba jedynek Gdy od ostatniego naruszenia kodowego wystpia parzysta liczba jedynek

V - jedynka o polaryzacji identycznej jak uyta poprzednio B - jedynka o polaryzacji przeciwnej do uytej poprzednio Kod HDB - 3 stanowi przykad rozwizania, ktre nie wykorzystuje cakowicie moliwoci wynikajcych z trjwartociowoci sygnau liniowego. W rezultacie przesyanie sygnau o przepywnoci 2 Mbit/s wymaga pasma 1 MHz. Uwaga Przedstawiona dalej specyfikacja interfejsu 2048 kbit/s obowizuje rwnie w przypadku wykorzystania elementw sieciowych do transmisji sygnaw o przepywnociach binarnych zapisywanych schematycznie w postaci n x 64 kbit/s (n = 2 do 31). Tablica 4.5. Charakterystyki portu wyjciowego
Ksztat impulsu (nominalnie prostoktny) Typ toru kablowego (dla kadego kierunku transmisji) Testowa impedancja obcienia Nominalna szczytowa warto napicia impulsu Szczytowa warto napicia przy braku impulsu Nominalna szeroko impulsu Stosunek amplitud impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w rodku interwau Stosunek szerokoci impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w poowie wysokoci Maksymalny jitter midzyszczytowy na porcie wyjciowym Zgodny z mask (rys. 4.12). Warto V odpowiada nominalnej wartoci szczytowej Kabel koncentryczny Rezystancja 75 2.37 V 0 0.237 V 244 ns 0.95 to 1.05 0.95 to 1.05 Zgodnie z 2 Zalecenia G.823 Para symetryczna Rezystancja 120 3V 0 0.3 V

Sygna cyfrowy wystpujcy na porcie wejciowym powinien cechowa si wyej wymienionymi waciwociami przy uwzgldnieniu oddziaywania toru transmisyjnego, ktrego tumienie przy zaoeniu zmiennoci zgodnej z prawem f powinno zawiera si dla czstotliwoci 1024 kHz w przedziale od 0 do 6 dB. Dopuszczalna warto jittera sygnau powinna by zgodna z zapisami 3

17

zalecenia G.823, natomiast tumienie zwrotne portu wejciowego powinno posiada nastpujce wartoci minimalne:
Zakres czstotliwoci (kHz) 51 do 102 102 do 2048 2048 do 3072 Tumienie zwrotne (dB) 12 18 14

Odporno portu wejciowego na oddziaywanie interferencji wywoanych zmianami impedancji falowej toru kablowego powinna by sprawdzana przy wykorzystaniu zespolonego sygnau obejmujcego przebieg uyteczny z kodowaniem liniowym HDB3 oraz zakcajcy, ktrych ksztat powinien by zgodny z wymaganym wzorcem. Dodatkowo, sygna interferencyjny powinien cechowa si przepywnoci w granicach wyznaczonych zapisami zalecenia, ale nie moe by synchroniczny z sygnaem uytecznym Obydwa przebiegi integruje si za porednictwem obwodu o rednich stratach rwnych 0 dB i nominalnej impedancji 75 (kabel symetryczny) lub 120 (para symetryczna), tak by uzyskany przebieg wynikowy cechowa si stosunkiem sygna uyteczny/sygna interferujcy rwnym 18 dB. Zgodnie z zaleceniem O.152 zawarto sygnau zakcajcego powinna stanowi pseudolosowa sekwencja o okresie powtarzania 215-1 interwaw bitowych. Pomimo wprowadzenia sygnau zakcajcego o podanych parametrach, w przekazie realizowanym za porednictwem cza o maksymalnym dopuszczalnym tumieniu nie powinny wystpowa bdy transmisyjne.
Uwaga Wykorzystywana implementacja odbiornika powinna realizowa adaptacyjny schemat rozeznawania sygnau wejciowego, ktry jest bardziej odporny na zakcajce oddziaywanie sygnaw interferencyjnych.
269 ns (244 + 25) 20% 10% V = 100% 10% 20% 194 ns (244 50)

Impuls nominalny

50%

244 ns

219 ns (244 25) 0% % 0 1 % 0 1 % 0 1 % 0 1

% 0 2 488 ns (244 + 244)

Uwaga. V odpowiada nominalnej wartoci szczytowej

Rys 4.12. Wzorcowa maska impulsu dla interfejsu 2048 kbit/s Zewntrzny przewd kabla koncentrycznego lub ekran pary symetrycznej, powinien by poczony galwanicznie z potencjaem ziemi w porcie wyjciowym. Rwnoczenie naley zapewni moliwo

18

doczenia wymienionych powok ochronnych do potencjau ziemi portu wejciowego, jeli realizacja tego typu zabezpieczenia uznana zostanie za konieczn.

3.4 Interfejs 8448 kbit/s

Nominalna przepywno binarna sygnau przekazywanego za porednictwem styku powinna wynosi 8448 kbit/s, za jej warto powinna by utrzymywana z dokadnoci nie gorsz ni 30 ppm. Jako tor transmisyjny uywane s poczenia koncentryczne, po jednym dla kadego kierunku przekazu. Sposb realizacji zabezpiecze przepiciowych przedstawia Dodatek B Zalecenia G.703, natomiast zalecanym sposobem transmisji jest liniowy kod transmisyjny HDB3.
Tablica 4.6. Charakterystyki portu wyjciowego
Ksztat impulsu (nominalnie prostoktny) Typ toru kablowego (dla kadego kierunku transmisji) Testowa impedancja obcienia Nominalna szczytowa warto napicia impulsu Szczytowa warto napicia przy braku impulsu Nominalna szeroko impulsu Stosunek amplitud impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w rodku interwau Stosunek szerokoci impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w poowie wysokoci Maksymalny jitter midzyszczytowy na porcie wyjciowym Zgodny z mask (rys. 4.13). Przewd koncentryczny Rezystancja 75 2.37 V 0 V 0.237 V 59 ns 0.95 to 1.05 0.95 to 1.05 Zgodnie z 2 Zalecenia G.823

Sygna cyfrowy wystpujcy na porcie wejciowym powinien cechowa si wyej wymienionymi waciwociami przy uwzgldnieniu oddziaywania toru transmisyjnego, ktrego tumienie przy zaoeniu zmiennoci zgodnej z prawem f powinno zawiera si dla czstotliwoci 4224 kHz w przedziale od 0 do 6 dB. Dopuszczalna warto jittera sygnau powinna by zgodna z zapisami 3 zalecenia G.823, natomiast tumienie zwrotne portu wejciowego powinno posiada nastpujce wartoci minimalne:
Zakres czstotliwoci (kHz) 211 do 422 do 8 448 do 12 672 422 8 448 Tumienie zwrotne (dB) 12 18 14

Odporno portu wejciowego na oddziaywanie interferencji wywoanych zmianami impedancji falowej toru kablowego powinna by sprawdzana przy wykorzystaniu zespolonego sygnau obejmujcego przebieg uyteczny z kodowaniem liniowym HDB3 oraz zakcajcy, ktrych ksztat powinien by zgodny z wymaganym wzorcem. Dodatkowo, sygna interferencyjny powinien cechowa si przepywnoci w granicach wyznaczonych zapisami zalecenia, ale nie moe by synchroniczny z sygnaem uytecznym Obydwa przebiegi integruje si za porednictwem obwodu o rednich stratach rwnych 0 dB i nominalnej impedancji 75 , tak by uzyskany przebieg wynikowy cechowa si stosunkiem sygna uyteczny/sygna interferujcy rwnym 20 dB. Zgodnie z zaleceniem O.152 zawarto sygnau zakcajcego powinna stanowi pseudolosowa sekwencja o okresie powtarzania 215-1 interwaw bitowych. Pomimo wprowadzenia sygnau zakcajcego o podanych parametrach, w przekazie realizowanym za porednictwem cza o maksymalnym dopuszczalnym tumieniu nie powinny wystpowa bdy transmisyjne.

19

V 7 3 2 . 0 7 3 2 . 0 4 7 4 . 0 4 7 4 . 0

69 ns (59 + 10)

2.370

35 ns (59 24)
Impuls nominalny

59 ns 1.185

49 ns (59 10)

7 3 2 . 0 7 3 2 . 0

100 ns (59 + 41) 4 7 4 . 0 118 ns (59 + 59) Rys.4.13. Maska impulsu na interfejsie 8448 kbit/s

7 3 2 . 0 7 3 2 . 0

Zewntrzny przewd kabla koncentrycznego powinien by poczony galwanicznie z potencjaem ziemi w porcie wyjciowym. Rwnoczenie naley zapewni moliwo doczenia powoki ochronnej do potencjau ziemi portu wejciowego, jeli realizacja tego typu zabezpieczenia uznana zostanie za konieczn.

3.5 Interfejs 34 368 kbit/s

Nominalna przepywno binarna sygnau przekazywanego za porednictwem styku powinna wynosi 34 368 kbit/s, za jej warto powinna by utrzymywana z dokadnoci nie gorsz ni 20 ppm. Jako tor transmisyjny uywane jest poczenia symetryczne, po jednym dla kadego kierunku przekazu. Sposb realizacji zabezpiecze przepiciowych przedstawia Dodatek B Zalecenia G.703, natomiast zalecanym sposobem transmisji jest liniowy kod transmisyjny HDB3.

Tablica 4.7. Charakterystyki portu wyjciowego

20

Ksztat impulsu (nominalnie prostoktny) Typ toru kablowego Testowa impedancja obcienia Nominalna szczytowa warto napicia impulsu Szczytowa warto napicia przy braku impulsu Nominalna szeroko impulsu Stosunek amplitud impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w rodku interwau Stosunek szerokoci impulsw dodatniego i ujemnego mierzonych w poowie wysokoci Maksymalny jitter midzyszczytowy na porcie wyjciowym

Zgodny z mask (rys. 4.14) Para przewodw koncentrycznych Rezystancja 75 1.0 V 0 V 0.1 V 14.55 ns 0.95 to 1.05 0.95 to 1.05 Zgodnie z 2 Zalecenia G.823

Sygna cyfrowy wystpujcy na porcie wejciowym powinien cechowa si wyej wymienionymi waciwociami przy uwzgldnieniu oddziaywania toru transmisyjnego, ktrego tumienie przy zaoeniu zmiennoci zgodnej z prawem f powinno zawiera si dla czstotliwoci 17 184 kHz w przedziale od 0 do 12 dB. Dopuszczalna warto jittera sygnau powinna by zgodna z zapisami 3 zalecenia G.823, natomiast tumienie zwrotne portu wejciowego powinno posiada nastpujce wartoci minimalne:
Zakres czstotliwoci (kHz) 860 do 1 720 1 720 do 34 368 34 368 do 51 550 Straty zwrotne 12 18 14 (dB)

Odporno portu wejciowego na oddziaywanie interferencji wywoanych zmianami impedancji falowej toru kablowego powinna by sprawdzana przy wykorzystaniu zespolonego sygnau obejmujcego przebieg uyteczny z kodowaniem liniowym HDB3 oraz zakcajcy, ktrych ksztat powinien by zgodny z wymaganym wzorcem. Dodatkowo, sygna interferencyjny powinien cechowa si przepywnoci w granicach wyznaczonych zapisami zalecenia, ale nie moe by synchroniczny z sygnaem uytecznym Obydwa przebiegi integruje si za porednictwem obwodu o rednich stratach rwnych 0 dB i nominalnej impedancji 75 , tak by uzyskany przebieg wynikowy cechowa si stosunkiem sygna uyteczny/sygna interferujcy rwnym 20 dB. Zgodnie z zaleceniem O.152 zawarto sygnau zakcajcego powinna stanowi pseudolosowa sekwencja o okresie powtarzania 223-1 interwaw bitowych. Pomimo wprowadzenia sygnau zakcajcego o podanych parametrach, w przekazie realizowanym za porednictwem cza o maksymalnym dopuszczalnym tumieniu nie powinny wystpowa bdy transmisyjne.

21

V 2 . 0

17 ns (14.55 + 2.45)

1.0

1 . 0 1 . 0

2 . 0

8.65 ns (14.55 5.90) Impuls nominalny 14.55 ns

0.5

12.1 ns (14.55 2.45)

1 . 0 1 . 0 2 . 0

24.5 ns (14.55 + 9.95)

1 . 0 1 . 0

29.1 ns (14.55 + 14.55)

Rys. 4.14. Maska impulsu na interfejsie 34 368 kbit/s

Zewntrzny przewd kabla koncentrycznego powinien by poczony galwanicznie z potencjaem ziemi w porcie wyjciowym. Rwnoczenie naley zapewni moliwo doczenia powoki ochronnej do potencjau ziemi portu wejciowego, jeli realizacja tego typu zabezpieczenia uznana zostanie za konieczn.

3.6 Interfejs 139 264 kbit/s

Nominalna przepywno binarna sygnau przekazywanego za porednictwem styku powinna wynosi 139 264 kbit/s, za jej warto powinna by utrzymywana z dokadnoci nie gorsz ni 15 ppm. Jako tor transmisyjny uywane jest poczenia symetryczne, po jednym dla kadego kierunku przekazu. Sposb realizacji zabezpiecze przepiciowych przedstawia Dodatek B Zalecenia G.703. Zalecanym sposobem transmisji jest liniowy kod transmisyjny CMI, ktry stanowi dwupoziomow pozbawion powrotw do zera reprezentacj stanw przebiegu oryginalnego. Bit 0 jest przy tym kodowany poprzez wystpujce naprzemiennie poziomy A1 i A2, ktrych czas trwania wynosi dokadnie poow podstawowego interwau bitowego (T/2), natomiast bit 1 reprezentuj identyczne poziomy napicia utrzymywane na zmian przez cay okres trwania pojedynczego symbolu. Przykad ilustrujcy przedstawion technik kodowania przedstawia rys.4.15.

22

Bity Poziom A2

Poziom A1

T 2 T

T 2 T

Rys.4.15. Przykad kodowania CMI

Na podstawie przedstawionego schematu moliwe jest sformuowanie nastpujcych zasad kodowania:

W stanie 0, w poowie interwau bitowego wystpuje zawsze narastajce zbocze sygnau. Natomiast w stanie 1 zbocze narastajce rozpoczyna interwa bitowy, jeli poprzednim stanem by A1 oraz koczy go w przypadku przeciwnym.

Wymagane charakterystyki portu wyjciowego interfejsu 139 264 kbit/s, zdefiniowane s zawartoci Tab.4.8 oraz maskami sygnaw przedstawionymi na rys 4.16 i 4.17.
Tablica 4.8. Charakterystyki portu wyjciowego
Ksztat impulsu (nominalnie prostoktny) Typ toru kablowego Testowa impedancja obcienia Napicie midzyszczytowe Czas narastania impulsu od 10 do 90% amplitudy Tolerancja zmian stanw zegara w stosunku do redniej wartoci pooenia punktw o 50% amplitudzie na zboczu opadajcym Zgodny z maskami (rys. 4.16 i 4.17) Para przewodw koncentrycznych Rezystancja 75 1 0.1 V
2 ns

Zbocze opadajce: 0.1 ns Zbocze narastajce na granicy interwaw jednostkowych: 0.5 ns Zbocze narastajce w poowie interwau: 0.35 ns
15 dB w zakresie 7 MHz do 210 MHz

Tumienie zwrotne Maksymalny jitter midzyszczytowy na porcie wyjciowym

Zgodnie z 2 Zalecenia G.823

W chwili obecnej rozwaane jest wprowadzenie do uytku techniki, wykorzystujcej do weryfikacji wypeniania przez sygna liniowy obowizujcych wymaga pomiarw poziomw pierwszej, drugiej i ewentualnie trzeciej harmonicznej przebiegw testowych skadajcych si z cigw bitowych o wartociach 0 i 1. Sygna cyfrowy wystpujcy na porcie wejciowym powinien cechowa si wyej wymienionymi waciwociami przy uwzgldnieniu oddziaywania toru transmisyjnego, ktrego tumienie przy zaoeniu zmiennoci zgodnej z prawem f powinno posiada maksymaln warto 12 dB dla czstotliwoci 70 MHz.. Dopuszczalna warto jittera sygnau powinna by zgodna z zapisami 3 zalecenia G.823, natomiast tumienie zwrotne portu wejciowego powinno by takie same jak w przypadku portu wyjciowego Zewntrzny przewd kabla koncentrycznego powinien by poczony galwanicznie z potencjaem ziemi w porcie wyjciowym. Rwnoczenie naley zapewni moliwo doczenia powoki ochronnej do

23

potencjau ziemi portu wejciowego, jeli realizacja tego typu zabezpieczenia uznana zostanie za konieczn.

Rys. 4.16. Maska sekwencji dla bitw o wartoci 0

Uwagi
1. Maksymalna warto amplitudy w stanie ustalonym nie powinna przekracza granicy 0.55 V, za odstpstwa od tej wartoci w stanach przejciowych powinny znajdowa si w zaznaczonym obszarze, ograniczonym poziomami 0.55 i 0.6 V. Warunki, w ktrych powysze wymaganie mogoby nie obowizywa stanowi przedmiot intensywnych studiw. Pomiary weryfikujce zgodno rzeczywistych sygnaw z przedstawion mask, powinny by wykonywane przy sprzeniu zmiennoprdowym, realizowanym za pomoc kondensatora o pojemnoci nie mniejszej ni 0.01 F doczonego szeregowo do wejcia oscyloskopu. Nominalny poziom zerowy obydwu masek powinien odpowiada linii na ekranie bez doprowadzania sygnau wejciowego, po ktrego wczeniu dopuszcza si pionowe dostrojenie w celu wprowadzenia obserwowanego przebiegu w obszar wyznaczany przez maski. W kadym przypadku warto przesunicia musi by identyczna i nie moe przekracza 0.05 V, co mona sprawdzi poprzez chwilowe odczenie sygnau. W stanie tym lad na ekranie powinien znajdowa si nie dalej ni 0.05V od nominalnego poziomu zerowego. Kady impuls dowolnej sekwencji powinien znajdowa si w obszarze odpowiedniej maski pozostajcej w staym pooeniu do wsplnego sygnau zegara, niezalenie do poprzednich lub nastpnych symboli kodowych. Maski dopuszczaj wystpowanie jittera wysokiej czstotliwoci wywoanego interferencj midzysymbolow w stopniu wyjciowym, ale dyskwalifikuj przebiegi z jitterem przebiegu zegarowego wprowadzanym przez rdo sygnaowe interfejsu. Jeli do weryfikacji zgodnoci sygnaw z wzorcami masek wykorzystywany jest oscyloskop, niezwykle wane jest uzyskanie nakadania si kolejnych przebiegw redukujcego efekty wywoane jitterem o niskiej czstotliwoci. Stan ten moe by uzyskany dziki wyzwalaniu podstawy czasy wybranym zboczem obserwowanego przebiegu lub poprzez synchronizacj polegajc na doprowadzeniu do oscyloskopu przebiegu zegarowego z wyjcia interfejsu. Szczegy wykorzystania opisanych metod pomiarowych stanowi obecnie przedmiot intensywnych studiw. Czasy narastania i opadania impulsw powinny by wyznaczane pomiedzy poziomami - 0.4 i + 0.4 V, za ich wartoci nie mog przekracza 2 ns.

2.

3.

4.

24

Rys. 4.17. Maska sekwencji dla bitw o wartoci 1

Uwaga
W odniesieniu do parametrw czasowych i napiciowych przedstawionej na powyszym schemacie maski obowizuj uwagi zawarte w pkt. 1 do 4 poprzedniego wykazu. Dodatkowo jednak naley uwzgldni, e impulsy o przeciwnej polaryzacji powinny spenia identyczne wymagania, za wyjtkiem tolerancji czasowych dla zboczy opadajcego i narastajcego, ktre w tym przypadku powinny wynosi odpowiednio 0.1 i 0.5 ns.

3.7 Interfejs sygnau zegara 2048 kHz

Wykorzystanie interfejsu sygnau zegarowego 2048 kHz jest zalecane w przypadkach, w ktrych wymaga si synchronizacji urzdze cyfrowych zewntrznym przebiegiem zegarowym. Jako tor transmisyjny uywane s alternatywnie para symetryczna lub poczenie koncentryczne z zabezpieczeniami przepiciowymi przedstawionymi w Dodatku B Zalecenia G.703.
Tablica 4.9. Charakterystyki portu wyjciowego

25

Czstotliwo Ksztat impulsw

2048 kHz 50 ppm Zgodny z mask (rys. 4.18) Warto V - maksymalne napicie szczytowe Warto V1 - minimalne napicie szczytowe Przewd koncentryczny Rezystancja 75 1.5 0.75 Para symetryczna Rezystancja 120 1.9 1.0

Tor kablowy Testowa impedancja obcienia Maksymalne napicie szczytowe (Vop) Minimalne napicie szczytowe(Vop) Maksymalny jitter na porcie wyjciowym

Midzyszczytowo 0.05 IU w zakresie f1 = 20 Hz do f4 = 100 kHz (Uwaga)

Uwaga Podana warto dotyczy sieciowych elementw zegarowych i nie musi obowizywa w przypadku portw wyjciowych cyfrowych czy dalekosinych przenoszcych sygnay zegarowe.

Sygna cyfrowy wystpujcy na porcie wejciowym powinien cechowa si wyej wymienionymi waciwociami przy uwzgldnieniu oddziaywania toru transmisyjnego, ktrego tumienie przy zaoeniu zmiennoci zgodnej z prawem f powinno znajdowa si dla czstotliwoci 2048 kHz w przedziale od 0 do 6 dB. Dopuszczalna warto jittera sygnau stanowi obecnie przedmiot intensywnych studiw, natomiast tumienie zwrotne portu wejciowego dla czstotliwoci 2048 kHz powinno by 15 dB. Zewntrzny przewd kabla koncentrycznego lub ekran pary symetrycznej powinien by poczony galwanicznie z potencjaem ziemi w porcie wyjciowym. Rwnoczenie naley zapewni moliwo doczenia powoki ochronnej do potencjau ziemi portu wejciowego, jeli realizacja tego typu zabezpieczenia uznana zostanie za konieczn.

26

T 30

T 30

T 30

T 30

T 30

T 30 +V

+ V1

V1

T 4

T 4 T

T 4

T 4

Obszar w ktrym przebieg musi by monotoniczny

T - Uredniony okres przebiegu synchronizacji

Rys. 4.18. Ksztat przebiegu na porcie wyjciowym

3.8 Wymagania na ochron przeciwprzepiciow

Porty wejciowe i wyjciowe powinny przechodzi bez uszkodze test 10 standardowych impulsowych wyadowa atmosferycznych (1.2/50 ms) o maksymalnej amplitudzie U (5 impulsw dodatnich i 5 ujemnych). Szczegowe parametry impulsw zawiera opracowanie: IEC publication No. 60-2 Highvoltage test techniques, Part 2: Test procedures, Geneva, 1973. W przypadku interfejsu z kablem koncentrycznym testowanie prowadzi si w nastpujcych ukadach:

rnicowym - z generatorem impulsowym o schemacie zgodnym z rys. 4.19, warto U jest przedmiotem studiw; wsplnym, ktry stanowi obecnie przedmiot intensywnych studiw. rnicowym - z generatorem impulsowym o schemacie zgodnym z rys. 4.19, warto U jest przedmiotem studiw (rozwaa si warto 20 V); wsplnym - z generatorem impulsowym o schemacie zgodnym z rys. 4.20, przy wartoci U = 100 Vdc.

Podobnie interfejsy pary symetrycznej poddawane s sprawdzeniom:

27

Rys.4.19. Generator impulsw 1.2/50 ms do testw rnicowych

Rys. 4.20. Generator impulsw 1.2/50 ms do testw wsplnych interfejsw symetrycznych

28

4. Struktury ramek pierwszego i drugiego poziomu zwielokrotnienia

Struktury ramek pierwszego i drugiego poziomu zwielokrotnienia zawieraj zapisy zawarte w zaleceniu G.704, ktrego przedmiot stanowi charakterystyki interfejsw:

wzw sieciowych, a w szczeglnoci multiplekserw i komutatorw sieci ISDN; multiplekserw PCM;

Charakterystyki elektryczne wymienionych stykw zawiera zalecenie G.703. Oprcz struktury ramek, a w tym ich dugoci, sposobw synchronizacji, technik kontroli poprawnoci przekazu i innych informacji podstawowych, zalecenie G.704 prezentuje rwnie sposb, w jaki kanay 64 kbit/s s wprowadzane do strumieni grupowych wyszych rzdw zwielokrotnienia. Zapisy zalecenia G.704 nie musz by wykorzystywane w przypadkach, gdy transmitowane sygnay nie podlegaj komutacji, a wic przenosz np. szerokopasmowe transmisje TV i dwikowe, do ktrych nie s bezporednio wykorzystywane mechanizmy ISDN. Opisane struktury ramek nie maj zastosowania w przypadkach sygnaw utrzymaniowych, takich np. jak wypeniony bitami o wartoci 1 strumie nadawany w stanach awaryjnych oraz inne tego typu przekazy wystpujce w czach wyczonych z uytkowania.

4.1 Podstawowe struktury ramek 4.1.1 Ramka 2048 kbit/s

Ramka sygnau 2048 kbit/s obejmuje 256 bitw, numerowanych od 1 do 256 i jest powtarzana z czstotliwoci 8000 Hz. Przeznaczenie bitw 1 - 8 ramki zawiera Tab. 5.1.
Tablica 5.1 Przeznaczenie bitw 1 - 8 ramki sygnau 2048 kbit/s
Numer bitu Typ ramki Ramka zawierajca sygna synchronizacji Ramka nie zawierajca sygnau synchronizacji Si
(Uwaga 1)

Sygna synchronizacji ramki 1

(Uwaga 2)

Si
(Uwaga 1)

A
(Uwaga 3)

Sa4

Sa5

Sa6
(Uwaga 4)

Sa7

Sa8

Uwaga 1. Si - bit zastrzeony do wykorzystania w czach midzynarodowych (jednym z jego zastosowa jest realizacja procedur kontrolnych CRC). Jeli pole Si nie jest wykorzystywane, powinno by ustawione w stan 1. Uwaga 2. Bit ustawiony w stan 1 dla uniknicia moliwoci symulowania sygnau synchronizacji ramki. Uwaga 3. A - wskazanie alarmu. W czasie normalnej pracy zawiera 0, stan 1 oznacza uszkodzenie. Uwaga 4. Sa4 - Sa8 - dodatkowe bity wypeniajce, wykorzystywane do: 1. 2. realizacji dodatkowych zada w poczeniach typu punkt - punkt np. sterowania transkoderami zgodnie z zaleceniem G.761; tworzenia pocze pakietowych (Sa4) uruchamianych dla potrzeb utrzymaniowych i monitoringu. Jeli poczenie jest wykorzystywane przez elementy poredniczce zmiany zawartoci Sa4 musz zosta odzwierciedlone przez CRC-4. zada wyznaczonych przez operatora narodowego (Sa5 - Sa7), o ile nie s wykorzystane zgodnie z pkt.1.

3.

Jeli zadania zgodnie z pkt. 1 - 3 nie s realizowane bity Sa4 - Sa8 powinny by ustawione w stan 1.

29

4.1.2 Procedura CRC-4

Jeli nie wystpuje potrzeba dodatkowego zabezpieczenia przed symulacj wzorca synchronizacji, bit 1 ramki moe by wykorzystany przez procedur cyklicznej kontroli poprawnoci przekazu (Cyclic Redundancy Check - CRC-4). Urzdzenia przystosowane do realizacji procedury CRC - 4 powinny posiada zdolno wsppracy z elementami sieciowymi, ktre jej nie realizuj, przy czym wsppraca moe by uzyskiwana w sposb wymuszony lub automatyczny:

Tryb wymuszony polega na trwaym ustawianiu bitw 1 ramek nadawanych w stron urzdze nie zdolnych do realizacji procedury CRC-4 w stan 1. Tryb automatyczny moe by realizowany alternatywnie poprzez: 1. 2. zastosowanie specjalizowanych funkcji wyszych warstw standardowego modelu odniesienia OSI, wykonywanych pod kontrol systemu zarzdzania sieci (TMN); wykorzystanie schematu CRC-4 zmodyfikowanego zgodnie z opisem zawartym w dodatku B zalecenia G.706.

Wykorzystanie bitw 1 - 8 poszczeglnych ramek multiramki sygnau 2048 kbit/s podczas realizacji procedury CRC-4 zawiera tablica 5.2.
Tablica 5.2. Struktura multiramki CRC-4
Podmultiramka (SMF) Numer ramki 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 1 C1 0 C2 0 C3 1 C4 0 C1 1 C2 1 C3 E C4 E 2 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 3 0 A 0 A 0 A 0 A 0 A 0 A 0 A 0 A Bity 1 - 8 ramki 4 1 Sa4 1 Sa4 1 Sa4 1 Sa4 1 Sa4 1 Sa4 1 Sa4 1 Sa4 5 1 Sa5 1 Sa5 1 Sa5 1 Sa5 1 Sa5 1 Sa5 1 Sa5 1 Sa5 6 0 Sa6 0 Sa6 0 Sa6 0 Sa6 0 Sa6 0 Sa6 0 Sa6 0 Sa6 7 1 Sa7 1 Sa7 1 Sa7 1 Sa7 1 Sa7 1 Sa7 1 Sa7 1 Sa7 8 1 Sa8 1 Sa8 1 Sa8 1 Sa8 1 Sa8 1 Sa8 1 Sa8 1 Sa8

Multiramka II

Uwaga 1. E Uwaga 2. Sa4 - Sa8 Uwaga 3. C1 - C4 Uwaga 4. A -

bit wskanikowy bdu CRC-4. dodatkowe bity wypeniajce. nadmiarowe bity kontrolne CRC-4. wskazanie zdalnego alarmu.

Kada multiramka CRC-4, ktra skada si z 16 ramek ponumerowanych od 0 do 15, dzieli si na dwie podmultiramki (Sub-multiframes - SMF), oznaczane jako SMF I i SMF II. SMF stanowi podstawowy blok (2048 bitw) objty dziaaniem funkcji kontrolnej CRC-4. Multiramka CRC-4 nie jest zwizana z opisan dalej struktur wieloramki waciwej zastosowaniu szczeliny nr 16. W ramkach zawierajcych wzorzec synchronizacji, bit 1 jest wykorzystany do przenoszenia kolejnych elementw CRC-4 (oznaczonych jako C1, C2, C3 i C4), natomiast w ramkach nie zawierajcych tego wzorca bit 1 przenosi elementy 6 bitowej flagi synchronizacji (001011) oraz bity wskanikowe bdw (E).

30

Do chwili ustanowienia synchronizacji ramkowej oraz synchronizacji multiramki CRC-4, bity E powinny by ustawione w stan 0, a nastpnie odzwierciedla stan bdnego przekazu odpowiedniej SMF. Czas pomidzy stwierdzeniem bdw, a ustawieniem odpowiedniego bitu E nie moe by duszy ni 1 s. Elementy sieciowe pozbawione moliwoci realizacji procedury CRC-4 powinny ustawia obydwa bity E w stan 1. Kade sowo CRC-4 przenoszone w SMF N stanowi reszt z dzielenia (mod 2) przez wielomian generujcy x4 + x + 1, przemnoonej przez czynnik x4 SMF N-1. Reprezentacja zawartoci SMF w postaci wielomianu binarnego realizowana jest w ten sposb, e pierwszy bit ramki 0 (lub 8) jest bitem najstarszym. Odpowiednio bit C1 jest najstarszym, za C4 najmodszym bitem reszty kodowej, tworzonej w wyniku realizacji nastpujcego algorytmu: 1. 2. 3. pola CRC-4 w SMF zostaj ustawione w stan 0; realizowany jest przedstawiony proces mnoenia i dzielenia; otrzymana reszta zostaje zachowana z przeznaczeniem do wstawienia we waciwe pola bitowe nastpnej SMF.

Naley zwrci uwag, e zgodnie z zapisem pkt. 1, uzyskana w ten sposb warto CRC-4 nie jest wykorzystywana w procesie wyznaczania reszty kodowej kolejnej SMF. W praktyce warto CRC-4 jest wyznaczana przez ukad rejestrw przesuwajcych wsppracujcych w sposb przedstawiony na rys. 5.1.

=1

=1

Rys. 5.1. Schemat wyznaczania wartoci CRC-4 Kolejne bity przetwarzanej SMF s wprowadzane do rejestru w punkcie I, natomiast warto pola CRC-4 (bity C1 do C4) jest dostpna na wyjciach od 1 do 4 ukadu w momencie gdy na wejcie I zostanie podany ostatni (256) bit SMF. Nastpnie wyjcia 1 - 4 zostaj wyzerowane i ukad jest gotowy do przetwarzania kolejnej SMF. W celu wykrycia ewentualnych przekama transmisyjnych realizowana jest nastpujca procedura: 1. Po stronie odbiorczej kada SMF poddawana jest ponownie procedurze mnoenia przez czynnik x4 i dzielenia przez wielomian x4 + x + 1, przy czym dostarczona przez ni warto CRC-4 zostaje przed wypenieniem waciwych pl bitowych wartociami 0 zapamitana. Uzyskana w procesie dzielenia reszta jest porwnywana z zawartoci pl CRC-4 dostarczonych przez nastpn SMF Jeli obydwie wartoci s jednakowe, przyjmuje si, e zawarto aktualnie odebranej SMF zostaa bezbdnie dostarczona do punktu przeznaczenia.

2. 3.

Zgodnie z wczeniejszym opisem bit Sa4 moe by wykorzystany do realizacji pakietowego cza danych pomidzy punktami kocowymi cieki transmisyjnej sygnau 2048 kbit/s. Jeeli cze to wykorzystywane jest w punktach wzowych lecych pomidzy terminalami cieki, to zmiany stanu bitu Sa4 powinny zosta odzwierciedlone w zawartoci pl CRC-4. Szczegy realizacyjne waciwej procedury modyfikacyjnej zawiera zacznik C zalecenia G.706.

4.1.3 Struktura ramki 8448 kbit/s

Ilo bitw stanowicych ramk sygnau 8448 kbit/s jest rwna 1056. S one numerowane od 1 do 1056, za czsto powtarzania ramki wynosi 8000 Hz. Wzorzec synchronizacji jest rwny 11100110100000 (binarnie), natomiast jego przekaz odbywa si z wykorzystaniem bitw 1- 8 i 529 - 534. Dodatkowo bit 535 jest wykorzystywany do wskazywania stanw alarmowych (po ustawieniu w stan 1), za

31

wykorzystanie bitu 536 pozostawiono w gestii operatorw narodowych. W ramkach wymienianych pomidzy rnymi domenami bit ten powinien by ustawiony w stan 1. Identyczna zasada dotyczy bitw 9 - 40, jeli w systemie wykorzystywana jest sygnalizacja w kanale skojarzonym.

4.2 Struktury ramek kanaw o rnych przepywnociach w strumieniu 2048 kbit/s 4.2.1 Transfer kanaw 64 kbit/s
Kanay o przepywnoci binarnej 64 kbit/s zawieraj po 8 bitw, z ktrych kady posiada przypisany numer z zakresu 1 - 8. W sumie struktura ramki sygnau 2048 kbit/s obejmuje 32 kanay (256 bitw), przy czym do przenoszenia sygnaw pasma akustycznego kodowanych cyfrowo zgodnie z zaleceniem G.711 lub innych sygnaw cyfrowych o przepywnoci binarnej 64 kbit/s wykorzystywane s szczeliny od 1 do 15 i od 17 do 31. Szczelina 16 moe by wykorzystywana jako dodatkowy kana uytkowy 64 kbit/s, ale jej zasadniczym przeznaczeniem jest prowadzenie sygnalizacji. Sposb realizacji funkcji sygnalizacyjnych jest w takich przypadkach okrelony przez specyfikacj uywanego systemu wymiany informacji subowych Jeli w systemie realizowana jest sygnalizacja w kanale skojarzonym, to funkcje wypeniane przez zawarto szczeliny 16 w kolejnych ramkach multiramki powinny by zgodne z zestawieniem zawartym w Tab. 5.3.
Tablica 5.3. Funkcje zawartoci szczeliny 16 kolejnych ramek multiramki Szczelina 16 ramki 0 0000xyxx Uwaga:
1. 2. 3. 4. Numery kanaw odpowiadaj kolejnym sygnaom telefonicznym 64 kbit/s. W kadym przypadku bity a, b, c i d tworz 4 kanay sygnalizacyjne o przepywnoci 500 bitw/s. Zakcenia przekazu wywoane akcjami systemu transmisyjnego nie powinny by dusze ni 2 ms. Jeli bity b, c, i d nie s wykorzystywane, powinny by ustawione w stan b = 1, c = 0 i d = 1. Zalecane jest ponadto unikanie ustawiania na bitach a, b, c i d kanaw 1-15 stanu 0000 . Wolny bit x powinien by ustawiony w stan 1. Bit y stanowi pola alarmowe, ktre w warunkach normalnej pracy systemu powinno przyjmowa warto 0 (1 oznacza stan alarmowy).

Szczelina 16 ramki 1

Szczelina 16 ramki 2

Szczelina 16 ramki 15

abcd kana 1

abcd kana 16

abcd kana 2

abcd kana 17

abcd kana 15

abcd kana 30

4.2.2 Transfer kanaw n x 64 kbit/s

Charakterystyki elektryczne interfejsw powinny by zgodne z zapisami zalecenia G.703. W praktyce wyrniane s dwa przypadki wprowadzania sygnau n 64 kbit/s do ramki 2048 kbit/s.
4.2.2.1 Pojedynczy sygna n 64 kbit/s na wejciu podrzdnym multipleksera

Szczeliny czasowe ramki sygnau 2048 kbit/s s wypeniane w nastpujcy sposb::

TS0 - zgodnie z wczeniejszym opisem; TS16 - zarezerwowana dla celw sygnalizacyjnych; Jeeli 2 n 15, dane n 64 kbit/s wprowadzane s do szczelin TS1 do TSn (cz a rys.5.2); Jeli 15 < n 30, dane n 64 kbit/s wprowadzane s do szczelin od TS1 do TS15 i od TS17 do TS(n+1) (cz b rys.5.2); pozostae (niewykorzystane) szczeliny powinny by wypenione bitami w stanie 1.

32

a)

0 / / / / / / / / / / / TS n

16

b)

0 / / / / / / / / / / / / / / / 16 / / / TS(n+1) Rys. 5.2. Wprowadzanie pojedynczego sygnau n 64 kbit/s do ramki 2048

4.2.2.2 Jeden lub wicej sygnaw n 64 kbit/s po stronie sygnau zespolonego multipleksera

Szczeliny czasowe ramki sygnau 2048 kbit/s s wypeniane w nastpujcy sposb::

TS0 - zgodnie z wczeniejszym opisem; TS16 - zarezerwowana dla celw sygnalizacyjnych; TS(x) ramki 2048 kbit/s stanowi pierwsz szczelin czasow przeznaczon do przenoszenia sygnau n 64 kbit/s: Jeli x 15 i x + (n1) 15, lub jeli x 17 i x + (n1) 31, to wypenione zostan szczeliny od TS (x) do TS (x+n1) (czci a i b rys. 5.3); Jeli x + (n1) 16, to wypenione zostan szczeliny od TS (x) do TS15 i TS17 to TS (x+n) (cz c rys. 5.3).

pozostae (niewykorzystane) szczeliny powinny by wypenione bitami w stanie 1.

a) 0 TS(x) b) 0 / / / / / TS(x+n1) 16 / / / / / / / / / / / / TS(x) c) 0 TS( x+n1) 16

/ / / / / 16 / / / / / / / / / / / / TS(x) TS(x+n)

Rys. 5.3. Wprowadzanie sygnau n 64 kbit/s do ramki 2048 kbit/s

4.3 Struktury ramek kanaw o rnych przepywnociach w strumieniu 8448 kbit/s 4.3.1 Transfer kanaw 64 kbit/s
Kanay o przepywnoci binarnej 64 kbit/s zawieraj po 8 bitw, z ktrych kady posiada przypisany numer z zakresu 1 - 8. W sumie struktura ramki sygnau 8448 kbit/s obejmuje 132 kanay (1056 bitw).
4.3.1.1 System z sygnalizacj w kanale skojarzonym

Szczeliny o numerach 5 do 32, 34 do 65, 71 do 98 i 100 do 131 s wykorzystywane do realizacji 120 kanaw telefonicznych. Szczelina 0 w caoci oraz pierwsze 6 bitw szczeliny 66 s przeznaczone do przenoszenia wzorca synchronizacji ramki. Pozostae 2 bity szczeliny 66 wykorzystywane s do realizacji przekazu informacji subowych. Dodatkowo w szczelinach 67 - 70 umieszczane s dane sygnalizacji w kanale skojarzonym, natomiast kanay 1 do 4 oraz 33 pozostawiono do uytku operatorw narodowych.

33

4.3.1.2 System z sygnalizacj wsplnokanaow

Szczeliny o numerach 2 do 32, 34 do 65, 67 do 98 i 100 do 131 s wykorzystywane do realizacji 127 telefonicznych, sygnalizacyjnych lub przeznaczonych do realizacji innych zada usugowych kanaw o przepywnoci 64 kbit/s kady. Sposb wykorzystania szczeliny czasowej o numerze 1 moe by przedmiotem dwustronnych uzgodnie pomidzy administracjami wsppracujcych sieci narodowych. Szczeliny 1 - 32, 34 - 65 itd.. s numerowane w sposb cigy od 0 do 127. Szczelina 0 w caoci oraz pierwsze 6 bitw szczeliny 66 s przeznaczone do przenoszenia wzorca synchronizacji ramki. Pozostae 2 bity szczeliny 66 wykorzystywane s do realizacji przekazu informacji subowych. Dodatkowo szczeliny od 67 do 70 przeznaczone s do prowadzenia sygnalizacji wsplnokanaowej, natomiast kana 33 pozostawiono do uytku operatorw narodowych.

4.3.2 Procedura CRC-6

W celu monitorowania jakoci przekazu ramek sygnau 8448 kbit/s realizowana jest procedura CRC-6 wykorzystujca bity C1 do C6 umieszczone w szczelinie 99 zgodnie ze schematem przedstawionym na poniszym rysunku:

C1 1

C2

C3

C4

C5

C6

S 8

Szczelina czasowa 99

Warto CRC-6 obejmujca 132 bajty przesyanych danych jest wyznaczana dla kadej ramki tj. z czstotliwoci 8 kHz. Dodatkowo bit nr 7 szczeliny 99 (E) stanowi wskanik informujcy wsppracujce urzdzenie sieciowe o wystpieniu bdw transmisyjnych w poprzednio odebranej ramce sygnaowej. Kade sowo CRC-6 przenoszone w ramce N stanowi reszt z dzielenia (mod 2) przez wielomian generujcy x6 + x + 1, przemnoonej przez czynnik x6 ramki N-1. Reprezentacja zawartoci ramki w postaci wielomianu binarnego realizowana jest w ten sposb, e pierwszy bit ramki 0 (lub 8) jest bitem najstarszym. Odpowiednio bit C1 jest najstarszym, za C6 najmodszym bitem reszty kodowej, tworzonej w wyniku realizacji nastpujcego algorytmu: 1. 2. 3. pola CRC-6 ramki zostaj ustawione w stan 0; realizowany jest przedstawiony proces mnoenia i dzielenia; otrzymana reszta zostaje zachowana z przeznaczeniem do wstawienia we waciwe pola bitowe nastpnej ramki.

Naley zwrci uwag, e zgodnie z zapisem pkt. 1, uzyskana w ten sposb warto CRC-6 nie jest wykorzystywana w procesie wyznaczania reszty kodowej kolejnej ramki. W celu wykrycia ewentualnych przekama transmisyjnych realizowana jest nastpujca procedura: 1. Po stronie odbiorczej kada ramka poddawana jest ponownie procedurze mnoenia przez czynnik x6 i dzielenia przez wielomian x6 + x + 1, przy czym dostarczona przez ni warto CRC-6 zostaje przed wypenieniem waciwych pl bitowych wartociami 0 zapamitana. Uzyskana w procesie dzielenia reszta jest porwnywana z zawartoci pl CRC-6 dostarczonych przez nastpn ramk. Jeli obydwie wartoci s jednakowe, przyjmuje si, e zawarto aktualnie odebranej ramki zostaa bezbdnie dostarczona do punktu przeznaczenia.

2. 3.

Bit E ramki N jest ustawiany (przyjmuje warto 1), jeli realizacja procedury CRC-6 wskazuje na wystpienie bdw transmisyjnych. W przeciwnym przypadku warto bitu E powinna by rwna 0.

34

Szczeliny 67 - 70 s przeznaczone do prowadzenia sygnalizacji zarwno w przypadku trybu wsplnokanaowego jak i skojarzeniowego. Sposb realizacji funkcji sygnalizacyjnych jest w takich przypadkach okrelony przez specyfikacj uywanego systemu wymiany informacji subowych Jeli w systemie realizowana jest sygnalizacja w kanale skojarzonym, to wzorcem synchronizacji multiramki jest wpisywana do szczeliny 67 ramki 0 czterobitowa flaga o wartoci 0000, za funkcje wypeniane przez zawarto szczelin 67 - 70 w kolejnych ramkach multiramki powinny by zgodne z zestawieniem zawartym w Tab.5.4.
Tablica 5.4. Funkcje zawartoci szczelin 67 - 70 kolejnych ramek multiramki
Kana 64 kbit/s Ramka 0 1 0000xyxx abcd kana 1 . . 15 abcd kana 15 abcd kana 16 . . abcd kana 30 0000xyxx abcd kana 31 . . abcd kana 45 abcd kana 46 . . abcd kana 60 0000xyxx abcd kana 61 . . abcd kana 75 abcd kana 76 . . abcd kana 90 0000xyxx abcd kana 91 . . abcd kana 105 abcd kana 106 . . abcd kana 120 67 68 69 70

Uwaga:
1. 2. 3. 4. Numery kanaw odpowiadaj kolejnym sygnaom telefonicznym 64 kbit/s. W kadym przypadku bity a, b, c i d tworz 4 kanay sygnalizacyjne o przepywnoci 500 bitw/s. Zakcenia przekazu wywoane akcjami systemu transmisyjnego nie powinny by dusze ni 2 ms. Jeli bity b, c, i d nie s wykorzystywane, powinny by ustawione w stan b = 1, c = 0 i d = 1. Zalecane jest ponadto unikanie ustawiania na bitach a, b, c i d kanaw 1-15, 31-45, 61-75 i 91-125 stanu 0000 . Wolny bit x powinien by ustawiony w stan 1. Bit y stanowi pola alarmowe, ktre w warunkach normalnej pracy systemu powinno przyjmowa warto 0 (1 oznacza stan alarmowy).

4.3.3 Transfer kanaw innych ni 64 kbit/s

Wykorzystanie strumieni 8448 kbit/s do przenoszenia kanaw o przepywnociach innych ni 64 kbit/s stanowi obecnie przedmiot intensywnych studiw.

35

5. Zakoczenia czy cyfrowych w wzach komutacyjnych

5.1 Informacje wstpne
Wymagania na interfejsy oraz podstawowe funkcje realizowane przez terminale cyfrowych cieek transmisyjnych wchodzce w skad wzw systemowych zawiera zalecenie G.705, ktrego odpowiednikiem odnoszcym si do struktury multipleksacji jest rekomendacja G.704. Lokalizacja rozwaanych interfejsw stanowi przedmiot zalece Q.502 i Q.512. Terminal cznicy cyfrowej stanowi synchroniczne urzdzenie sieciowe wyposaone w ukady synchronizacji ramkowej zgodne z 8 zalecenia G.811. Potrzeba wypenienia wymaga sformuowanych w paragrafach 3 i 4 zalecenia G.822 sprawia, e terminal powinien cechowa si waciwociami opisanymi w dalszej czci rozdziau.

5.2 Terminale cyfrowych cieek transmisyjnych 2048 i 8448 kbit/s

Nominalna przepywno binarna sygnau powinna wynosi odpowiednio 2048 (8448) kbit/s, za jej warto powinna by utrzymywana z dokadnoci nie gorsz ni 50 (30) ppm w kadym kierunku. Odpowiedni sygna zegarowy wykorzystywany do synchronizacji procesw wewntrznych powinien posiada czstotliwo 2048 (8448) kHz, przy czym w przypadku multiplekserw PCM jego rdem jest sygna odbierany, natomiast cznice powinny wytwarza go w sposb samodzielny. Jeli sie funkcjonuje w trybie synchronicznym, dostarczanie sygnaw zegarowych do jej elementw stanowi zadanie wydzielonego funkcjonalnie podsystemu. W kadym przypadku parametry interfejsw powinny by zgodne z zapisami 6 (7) zalecenia G.703. Nie zaleca si ich realizacji jako integralnego wyposaenia cznicy. Waciwoci transmisyjne cieki cyfrowej powinny by identyczne jak w przypadku cieek 2048 (8448) kbit/s pomidzy multiplekserami PCM pierwszego (drugiego) rzdu zwielokrotnienia. Zasadnicza struktura ramki powinna by zgodna z zapisami zalecenia G.704. Jeeli pomidzy wzami systemowymi powinna by prowadzona rozbudowana wymiana sygnalizacji, do jej przesyania w trybie wsplnokanaowym mog by wykorzystane dodatkowe szczeliny czasowe przeznaczone pierwotnie dla potrzeb realizacji transmisji danych. W relacjach midzywzowych zawierajcych wicej ni jedn ciek transmisyjn 2048-kbit/s dopuszcza si prowadzenie sygnalizacji w kanaach innych ni 16 szczelina ramki podstawowej. W takich przypadkach moliwe jest jej wykorzystanie dla potrzeb transmisji sygnaw mowy lub innych przekazw uytkowych Natomiast wykorzystywana do celw zwizanych z synchronizacj i wskazywaniem stanw alarmowych szczelina 0 nie powinna prowadzi sygnaw innego typu. Dopuszczalny wander i jitter sygnaw wejciowych powinny by zgodne z zapisami zalecenia G.823, natomiast dopuszczalna warto jittera wyjciowego jest obecnie przedmiotem intensywnych studiw.

36

6. Procedury synchronizacji ramki i wyznaczania wartoci CRC.

6.1 Podstawowe informacje o wykorzystaniu procedur CRC
Procedury synchronizacji i wyznaczania wartoci kontrolnych CRC dla ramek zdefiniowanych w zaleceniu G.704 zawiera zalecenie G.706, w ktrego zaczniku A przedstawiono powody ich stosowania w systemach transmisyjnych PCM. Zawarte tam zapisy wskazuj, e zastosowanie techniki CRC umoliwia zarwno wykrywanie faszywej synchronizacji ramki, jak i monitoring poziomu bdw transmisyjnych. Niepoprawne ustanowienie synchronizacji na poziomie ramki transmisyjnej wystpuje najczciej w przypadku, gdy uytkownik sieci ISDN dysponujcy terminalem transmisji danych wprowadza do przydzielonej mu szczeliny czasowej wzorce bitowe odpowiadajce systemowemu sygnaowi synchronizujcemu. Poniewa jednak nie jest on w stanie oddziaywa na kompleksow struktur multiramki, przetwarzanie bitw CRC w odbiorniku pozwala na szybk likwidacj niepoprawnego stanu synchronizacji. Podstawowym przeznaczeniem pola CRC jest poprawa jakoci monitoringu poziomu bdw transmisyjnych, obserwowana szczeglnie w przypadkach niskich wartoci elementowej stopy bdw (BER poniej 10-6). Szczeglnie wan waciwoci metody estymacji poziomu przekama opartej na wykorzystaniu pola CRC jest jej zasig, obejmujcy cao cza cyfrowego zestawionego pomidzy rdem i punktem przeznaczenia transmitowanego sygnau, podczas gdy techniki bazujce na monitoringu zaburze kodowych (AMI, HDB3 i in.) s w stanie nadzorowa jedynie doczon do odbiornika sekcj cyfrow, za w wielu przypadkach ich zasig jest ograniczony jeszcze bardziej i obejmuje tylko cze samego interfejsu (tj. pomidzy multiplekserem i zakoczeniem centralowym ET). Elementarne oszacowania wskazuj, e w przypadku zastosowania techniki CRC-n do blokw danych o duej dugoci, prawdopodobiestwo braku sygnalizacji bdu dy do wartoci 2-n przy duych wartociach BER, natomiast jest wyranie nisze dla czy dobrej jakoci. Wynikajca z opisanego efektu niedokadno estymacji poziomu bdw transmisyjnych nie jest dua i wynosi typowo ok. 6% w przypadku CRC-4 oraz 1.6% dla CRC-6. Wartoci te wypeniaj z nadmiarem wymagania stawiane technikom monitoringu jakoci czy transmisyjnych. Przekroczenie akceptowalnego poziomu niedokadnoci moe mie miejsce w przypadkach, w ktrych prawie kady blok transmitowanych danych zawiera przynajmniej jeden bd transmisyjny. Stan ten odpowiada wartociom BER wikszym od ok. 10-3.

6.2 Synchronizacja ramki oraz procedury CRC interfejsu 2048 kbit/s

6.2.1.1 Utrata synchronizacji ramki

Kryterium utraty synchronizacji ramki jest wykrycie trzy razy pod rzd bdnego wzorca synchronizacji. W celu zabezpieczenia si przed przypadkami bdw zaleca si stwierdza utrat synchronizacji, jeeli bit 2 szczeliny 0 ramek nie zawierajcych wzorca synchronizacji zostanie odebrany bdnie w trzech kolejnych przypadkach. Na utrat synchronizacji ramkowej moe take wskazywa niemoliwo ustanowienia synchronizacji multiramki lub przekroczenie w zadanym czasie ustalonej iloci zlicze bdnie odebranych blokw CRC.
6.2.1.2 Ustanowienie synchronizacji ramki

O uzyskaniu synchronizacji na poziomie ramki strumienia 2048 kbit/s wiadczy wystpienie nastpujcych zdarze:

Poprawny odbir sygnau synchronizacji ramki. Brak sygnau synchronizacji w kolejnej ramce. Wystpienie sygnau synchronizacji w nastpnej ramce.

W celu uniknicia stanu, w ktrym faszywa synchronizacja uniemoliwia osignicie poprawnej pracy systemu, zaleca si wykorzystanie nastpujcego algorytmu: Jeli w ramkach n i n + 2 wykryto sygna synchronizacji oraz stwierdzono jego brak w ramce n + 1, to synchronizacj mona uzna za

37

ustanowion. Jednoczenie brak wypenienia choby jednego z wymienionych wymaga powinien powodowa ponowienie poszukiwa poczwszy od ramki n + 2.
6.2.1.3 Synchronizacja CRC w szczelinie 0

Uzyskanie wstpnej synchronizacji ramki powinno zosta potwierdzone poprzez detekcj wystpowania wzorca synchronizacji CRC. Synchronizacj ramkow potwierdza przynajmniej dwukrotnie wykrycie wzorca synchronizacji CRC w czasie 8 ms (interwa rozdzielajcy kolejne wzorce synchronizacji multiramki stanowi cakowit wielokrotno 2 ms). Poszukiwanie sygnau synchronizacji multiramki powinno by prowadzone w oparciu o ramki nie zawierajce wzorca synchronizacji ramkowej. Jeli opisane dziaanie nie zakoczy si sukcesem, naley zakada, e uzyskana synchronizacja bya faszywa i jej poszukiwanie powinno zosta ponowione, poczwszy od lokacji nastpujcej po zawierajcej faszywy sygna synchronizacji. Dziaania zmierzajce do synchronizacji multiramki mog doprowadzi do utraty synchronizacji na poziomie ramkowym. W takim przypadku ich ponawianie musi zosta poprzedzone odzyskaniem synchronizacji. Jeli synchronizacja multiramki w oparciu o CRC nie moe by uzyskana w czasie 100 ms do 500 ms, np. z powodu braku implementacji odpowiednich procedur we wsppracujcych urzdzeniach, kolejne akcje powinny ograniczy si do odzyskania synchronizacji ramkowej.
6.2.1.4 Monitoring bitw CRC

Uzyskanie synchronizacji na poziomie ramkowym i multiramki oznacza, e sterowanie moe przystpi do monitorowania bitw CRC w kadej sub-multiramce (SMF), przy czym procedura monitoringu polega na realizacji nastpujcych krokw: 1. 2. 3. W wyniku procesw przesuwania i dzielenia zawartoci odebranej SMF (opisanych w zaleceniu G.704) bity CRC zostaj wydzielone i zastpione wartociami rwnymi 0. Reszta z przeprowadzonego dzielenia zostaje zachowana w celu porwnania bit po bicie z zawartoci pl CRC dostarczonych przez kolejn SMF. Pozytywny wynik testu oznacza brak bdw transmisji w odebranej SMF.

Urzdzenia przystosowane do realizacji procedury CRC - 4 powinny posiada zdolno wsppracy z elementami sieciowymi, ktre jej nie realizuj, przy czym wsppraca moe by uzyskiwana w sposb wymuszony lub automatyczny. Dziki prowadzeniu monitoringu jest moliwe ponadto wykrycie faszywej synchronizacji ramkowej, ktrej wystpienie moe zosta wskazane w cigu 1 s z prawdopodobiestwem przekraczajcym 0.99. W przypadku wykrycia faszywego zsynchronizowania powinien zosta zainicjowany proces poszukiwawczy, ktrego bezpodstawne uruchomienie przy losowym rozkadzie bdw i BER rzdu 10-3 moe nastpi nie czciej ni raz na 10 000 przypadkw. Uzyskanie wymienionych parametrw jest moliwe pod warunkiem, e prg startowy jest okrelony na poziomie 0.915 tj. poszukiwanie rozpoczyna si, gdy 915 lub wicej blokw CRC spord 1000 odebranych zawiera bdy transmisyjne. Funkcjonalne powizania pomidzy procedurami realizowanymi poczwszy od poszukiwania wzorca synchronizacji ramki a do fazy monitoringu realizowanego technik przetwarzania pl CRC ilustruje schemat przedstawiony na rys. 7.1.

38

Poszukiwanie synchronizacji ramki Monitoring straty synchronizacji ramki Poszukiwanie synchronizacji multiramki (CRC)

Monitoring bdnej synchronizacji ramki oraz jakoci transmisji (kontrola CRC)

Informacja zbiorcza (interwa 1ms)

Informacja zbiorcza (interwa 1s)

Rys. 7.1. Procedury synchronizacji i monitoringu

Zgodnie z przedstawionym schematem, informacje o stanie monitoringu CRC s udostpniane w postaci:

bezporedniej, gdy wskazywany jest kady przypadek wystpienia bdw; zbiorczej, kiedy liczba przekama jest wyznaczana dla interwau 1 s (moe zmienia si od 0 do 1000 zlicze).

Ponowione poszukiwanie wzorca synchronizacji ramki powinno rozpoczyna si od lokacji nastpujcej po zawierajcej faszywy sygna synchronizacji. Zastosowanie powyszej zasady umoliwia zazwyczaj uniknicie ponownej bdnej synchronizacji.

6.3 Synchronizacja ramki oraz procedury CRC interfejsu 8448 kbit/s

Tryb synchronizacji ramki oraz procedury CRC interfejsu 8448 kbit/s stanowi obecnie przedmiot intensywnych studiw.

39

7. Strumie grupowy PCM 2048 kbit/s

7.1 Charakterystyki wyposae multipleksacji grupy pierwotnej 7.1.1 Informacje podstawowe
W wyniku dziaalnoci ITU opracowane zostay zalecenia, obejmujce hierarchicznie cao systemw o zwielokrotnieniu cyfrowym z dopenieniem dodatnim. W hierarchii opartej na systemach PCM o przepywnoci 2048 kbit/s przyjto tworzenie sygnau zbiorczego z czterech sygnaw wejciowych, z przeplataniem ich elementw. W ten sposb dla systemw drugiego, trzeciego i czwartego rzdu przyjto odpowiednio przepywnoci 8448, 34 368 i 139 264 kbit/s. Charakterystyka urzdze przeznaczonych do obsugi podstawowego strumienia PCM 2048 kbit/s zawarta jest w zaleceniu G.732. Kodowanie danych prowadzone jest zgodnie z przedstawionym w zaleceniu G.711 prawem (zasad) A, za liczba wyrnianych poziomw kodowych jest rwna 256. Nominalna szybko transmisji 2048 kbit/s powinna by utrzymywana z tolerancj 50 ppm, przy czym przebieg zegarowy moe by generowany wewntrz urzdzenia, doprowadzany zewntrznie, albo odzyskiwany z danych odbieranych. Schemat blokowy systemu PCM 30 przedstawiono na rys. 8.1.

Rys.8.1 Uproszczony schemat blokowy systemu PCM 30 Struktur ramki transmisyjnej, a w tym przyporzdkowanie szczelin kanaowych zawiera zalecenie G.704. Jeli przeznaczona do prowadzenia sygnalizacji szczelina 16 nie jest wykorzystywana, moe by przeznaczona do realizacji innych zada w ramach mulptipleksera. Sposb uzyskiwania synchronizacji ramkowej powinien by zgodny z zapisami zawartymi w 4.1 zalecenia G.706. Sterowanie multipleksera powinno by zdolne do wykrywania nastpujcych niesprawnoci: 1. 2. Uszkodzenie rda zasilania. Uszkodzenie kodeka (chyba, e stosowane s indywidualne kodeki kanaowe). Stan awaryjny wystpuje, jeli choby dla jednego sygnau o poziomie -21 do -6 dBm0 stosunek

40

3. 4. 5. 6.

7.

sygna/znieksztacenia kwantyzacji obniy si o 18 lub wicej dB w stosunku do poziomu wymaganego przez zalecenie G.712. Zanik sygnau na wejciowym porcie 64 kbit/s lub w szczelinie 16 (sygnalizacyjnej). Zadanie to nie musi by realizowane w przypadku wykorzystania sygnalizacji skojarzonej z kanaem (CAS), jeli element obsugi sygnalizacji znajduje si w pobliu multipleksera PCM. Zanik odbieranego sygnau 2048 kbit/s, ktry musi by wykrywany tylko w przypadku, gdy nie powoduje alarmu utraty synchronizacji ramkowej. Utrata synchronizacji ramkowej. Przekroczenie dopuszczalnej stopy bdw sygnau synchronizacji ramkowej. W szczeglnoci wymaga si aby przy losowym rozkadzie bdw prawdopodobiestwo -4 -6 generacji alarmu dla BER 10 byo mniejsze ni 10 , natomiast prawdopodobiestwo jego dezaktywacji w cigu -3 4 - 5 s przekraczao 0.95. Podobnie przy BER 10 , prawdopodobiestwo wystpienia alarmu musi by wiksze ni 0.95, za jego stan powinien by utrzymany do momentu poprawy stanu cza. Wskazania stanu alarmowego odebranego od wsppracujcego oddalonego multipleksera PCM.

Odpowiednio do rodzaju wykrytej niesprawnoci podejmowane s niezbdne akcje interwencyjne, wrd ktrych wymienia si kolejno: 1. Wskazanie alarmu usugowego, ktre informuje, e wyposaenie nie jest w stanie realizowa wymaganych dziaa. Wskazanie to powinno by przekazane do wsppracujcego wza komutacyjnego lub multipleksera w czasie nie duszym ni 2 ms od chwili wystpienia sygnalizowanej niesprawnoci. Przyjmuje si ponadto, e redni czas od wykrycia utraty synchronizacji ramkowej do generacji jego wskazania nie powinien przekracza 3 ms. W przypadku wykorzystania sygnalizacji we wsplnym kanale wskazanie alarmu jest przekazywane do wsppracujcego komutatora za porednictwem wydzielonego interfejsu komunikacyjnego. Wskazanie alarmu systemu utrzymania (WASU), informujce lokalne funkcje utrzymania o potrzebie podjcia akcji naprawczych. Wykrycie sygnau wskazania alarmu (Alarm Indication Signal - AIS) powinno powodowa blokad generacji WASU zwizanych z utrat synchronizacji ramkowej oraz przekroczeniem dopuszczalnej stopy bdw, podczas gdy pozostae akcje powinny by zgodne z wykazem zawartym w Tab.8.1. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do jednostki wsppracujcej, ktre polega na zmianie stanu bitu 3 szczeliny 0 z 0 na 1 w ramkach nie przenoszcych wzorca synchronizacji. Zmiana ta powinna zosta wprowadzona tak szybko, jak tylko jest to moliwe. Wstrzymanie przekazu na wyjciach analogowych. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczeliny 16 wyjcia 64 kbit/s. Dziaanie to powinno zosta wykonane moliwie szybko, nie pniej ni 2 ms od chwili wystpienia awarii. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do zespolonego sygnau 2048 kbit/s (jeli prowadzony jest nadzr odbieranych strumieni 64 kbit/s). Lokalizacja oraz sposb organizacji powiadamiania akustycznego i optycznego o wystpieniu okolicznoci powodujcych potrzeb dziaa zgodnie z pkt. 1 i 2 mog by ustalane indywidualnie, w sposb odzwierciedlajcy specyfik lokaln. Stan sygnau wskazania alarmu (AIS) odpowiada cigemu nadawaniu na ustalonych pozycjach ramki bitw o wartoci logicznej 1, ktrych wystpienie powinno by w sposb gwarantowany wykrywane przy stopie bdw mniejszej lub rwnej 10-3. Rwnoczenie wykorzystywany algorytm detekcji powinien zapobiega wystpieniu faszywego alarmu dla ramek wypenionych poza szczelin synchronizacyjn bitami o wartociach 1. Procedura przywracania normalnych warunkw pracy po usuniciu przyczyny awarii powinna uwzgldnia konieczno odzyskania uprzedniego stanu przebiegw zegarowych.

2.

3. 4. 5. 6.

Realizacja wymienionych dziaa powinna uwzgldnia nastpujce okolicznoci: 1. 2.

3.

41

Tablica 8.1. Stany awaryjne i akcje alarmowe systemu PCM 2048 kbit/s
Podejmowane akcje
Element wyposaenia Rodzaj niesprawnoci Wskazanie alarmu Wskazanie Przekazanie Wstrzymanie Wprowadzenie alarmu alarmu do przekazu na AIS do wyjcia systemu jednostki wyjciach 64 kbit/s utrzymania wsppracujce analogowyc (szczelina 16) j h Tak Tak Tak Tak jeli wykonalne Tak Tak jeli wykonalne Tak Tak Tak jeli wykonalne Wprowadzeni e AIS do sygnau 2048 kbit/s Tak jeli wykonalne

Multiplekser i demultiplekse r Tylko multiplekser

Niesprawno rda zasilania Niesprawno kodeka Zanik sygnau w szczelinie 16 wejcia 64 kbit/s Zanik sygnau 2048 kbit/s

Tak Tak

Tak Tak

Tak Tak

Tak Tak

Tak Tak

Tak Tak

Tylko demultiplekse r

Utrata synchronizacji ramki Stopa bdw sygnau synchronizacji -3 ramki 10 Odbir alarmu od elementu wsppracujceg o

Tak

Tak

Tak

Tak

Tak

Tak

7.1.2 Sygnalizacja
Odpowiednio do zapisw zawartych w zaleceniu G.704, 16 szczelina czasowa ramki 2048 kbit/s moe by wykorzystana do prowadzenia abonenckiej sygnalizacji w kanale wsplnym (CCS) lub skojarzonym (ACS). W obydwu przypadkach wykorzystywana jest nadrzdna struktura okrelana mianem multiramki, ktra skada si z 16 kolejnych ramek podstawowych. Organizacj multiramki ilustruje rys. 8.2.

Rys. 8.2. Struktura multiramki systemu PCM 30 Kryterium utraty synchronizacji wieloramki z sygnalizacj typu ACS jest wykrycie dwa razy pod rzd bdnego sygnau synchronizacji. Ponowne ustanowienie synchronizmu nastpuje w chwili jego

42

pierwszego poprawnego odbioru. W celu zabezpieczenia si przed przypadkami bdnej synchronizacji zaleca si realizacj nastpujcego algorytmu:

Utrat synchronizacji naley domniemywa, jeli w cigu jednej lub dwch multiramek stwierdza si wypenienie szczeliny 16 bitami o wartociach 0. Na przywrcenie synchronizacji wskazuje obecno przynajmniej jednego bitu o wartoci 1 w szczelinie 16 ramki poprzedzajcej pierwszy poprawny sygna synchronizacji.

W przypadku sygnalizacji we wsplnym kanale (ACS) sterowanie multipleksera sygnalizacji powinno wykrywa nastpujce niesprawnoci: 1. 2. Uszkodzenie rda zasilania. Zanik sygnau na wejciowym porcie 64 kbit/s demultipleksera sygnalizacji. Zadanie to nie musi by realizowane, jeli element obsugi sygnalizacji znajduje si w pobliu multipleksera PCM, lub jeli zanik sygnau jest wynikiem wskazania utraty synchronizacji wieloramki. Dodatkowo, jeli sygnay cyfrowy i synchronizacja wykorzystuj oddzielne obwody, brak jednego z nich (lub obydwu) oznacza zanik sygnau odbieranego. Utrata synchronizacji multiramki. Wskazania stanu alarmowego odebranego od oddalonego multipleksera sygnalizacji. Odebranie wskazania alarmu usugowego od multipleksera PCM

3. 4. 5.

Odpowiednio do rodzaju wykrytej niesprawnoci podejmowane s niezbdne akcje interwencyjne, ktre obejmuj: 1. 2. 3. 4. Wskazanie alarmu usugowego, ktre powinno by przekazane do wsppracujcego wza komutacyjnego Wskazanie alarmu systemu utrzymania (WASU), informujce lokalne funkcje utrzymania o potrzebie podjcia akcji naprawczych. Wykrycie sygnau wskazania alarmu (AIS) powinno powodowa blokad generacji WASU zwizanych z utrat synchronizacji multiramki. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do wsppracujcej jednostki sygnalizacyjnej, ktre polega na zmianie stanu bitu 6 szczeliny 16 ramki 0 z 0 na 1. Zmiana ta powinna zosta wprowadzona tak szybko, jak tylko jest to moliwe. Ustanowienie warunkw odpowiadajcych stanowi 1 na liniach odbiorczych wszystkich kanaw sygnalizacyjnych. Zadanie to powinno by wykonane nie pniej ni 3 ms po wykryciu stanu awarii. Lokalizacja oraz sposb organizacji powiadamiania akustycznego i optycznego o wystpieniu okolicznoci powodujcych potrzeb dziaa zgodnie z pkt. 1 i 2 mog by ustalane indywidualnie, w sposb odzwierciedlajcy specyfik lokaln. Procedura przywracania normalnych warunkw pracy po usuniciu przyczyny awarii powinna uwzgldnia konieczno odzyskania uprzedniego stanu przebiegw zegarowych.

Realizacja wymienionych dziaa powinna uwzgldnia nastpujce okolicznoci: 1. 2.

Tablica 8.2. Stany awaryjne i akcje alarmowe systemu sygnalizacji 2048 kbit/s
Podejmowane akcje
Element wyposaenia Rodzaj niesprawnoci Wskazanie alarmu Wskazanie alarmu systemu utrzymania Tak Tak Tak Przekazanie alarmu do jednostki wsppracujcej Tak jeli wykonalne Tak Tak Ustanowienie warunkw odpowiadajcych stanowi 1 we wszystkich kanaach sygnalizacyjnych Tak jeli wykonalne Tak Tak Tak

Multiplekser i demultiplekser

Uszkodzenie rda zasilania Utrata sygnau odbieranego

Tak Tak Tak Tak

Tylko demultiplekser

Utrata synchronizacji multiramki Odbir alarmu od wsppracujcego elementu sygnalizacyjnego

43

Odbir alarmu usugowego od multipleksera PCM

Tak

Tak

7.1.3 Interfejsy
Sposb realizacji interfejsw analogowych powinien by zgodny z zaleceniem G.712, natomiast styki cyfrowe definiuje zalecenie G.703, ktre z uwagi na kierunki przepywu danych i synchronizacji rozrnia ich aplikacje wspbiene. scentralizowane i przeciwbiene. Podstawowa specyfikacja cyfrowych interfejsw strumieni 64 kbit/s nie obowizuje w przypadku wykorzystania sygnalizacji w kanale skojarzonym.

7.1.4 Jitter
7.1.4.1 Jitter na wyjciu 2048 kbit/s

W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z wewntrznego rda, midzyszczytowy jitter wyjcia 2048 kbit/s dla zakresu pomiarowego od fl = 20 Hz do f4 = 100 kHz nie moe przekracza 0.05 UI.
7.1.4.2 Jitter na wyjciu 64 kbit/s (interfejs zgodny z G.703)

Jeli odbierany sygna 2048 kbit/s pozbawiony jest jittera, jego midzyszczytowa warto obserwowana na wyjciu 64 kbit/s w zakresie fl = 20 Hz do f4 = 10 kHz nie powinna przekracza 0.025 UI (zgodnie z zaleceniem O.151, pomiar przy pseudolosowej sekwencji 215 - 1 na wejciu 2048 kbit/s). Ponadto, w celu uniknicia wystpienia sygnau AIS na wyjciu 64 kbit/s wymagane jest wprowadzenie do danych testowych sygnau synchronizacji ramkowej. Przenik jittera pomidzy wejciem 2048 kbit/s i wyjciem 64 kbit/s nie powinien przekracza w zakresie f0 i 10 kHz wartoci -29.6 dB. Czstotliwo f0 powinna by moliwie niska np. 10 Hz, za jej warto wynika gwnie z ogranicze technicznych sprztu pomiarowego.
Uwagi dodatkowe

1. Sygna testowy 2048 kbit/s w tecie przenikowym powinien by modulowany jitterem sinusoidalnym, za jego zawarto binarna powinna wynosi 1000. 2. W celu uniknicia wystpienia sygnau AIS na wyjciu 64 kbit/s wymagane jest wprowadzenie do danych testowych sygnau synchronizacji ramkowej. 3. Wywoana demultipleksacj redukcja jittera do 1/32 odpowiada w mierze decybelowej - 30.1 dB.

7.2 Cyfrowa multipleksacja synchroniczna 7.2.1 Informacje podstawowe

Charakterystyki techniczne urzdze przeznaczonych do realizacji cyfrowej multipleksacji synchronicznej do 31 podrzdnych kanaw 64 kbit/s lub n x 64 kbit/s w pojedynczy strumie 2048 kbit/s zawiera zalecenie G.736. Nominalna szybko transmisji 2048 kbit/s powinna by utrzymywana z tolerancj 50 ppm, przy czym przebieg zegarowy moe by generowany wewntrz urzdzenia, doprowadzany zewntrznie, albo odzyskiwany z odbieranych danych 2048 kbit/s. Struktur ramki transmisyjnej 2048 kbit/s zawiera zalecenie G.704, zgodnie z ktrym pierwszy bit kadej ramki jest przeznaczony do realizacji procedury nadzorczej, wykorzystujcej reszt kodow CRC. Jeli szczelina 16 jest przeznaczona do realizacji zada wewntrznych, nie moe by przeznaczona do prowadzenia dodatkowego kanau 64 kbit/s.

7.2.2 Synchronizacja ramki oraz procedury CRC

Kryterium utraty synchronizacji ramki jest wykrycie trzy razy pod rzd bdnego wzorca synchronizacji, natomiast na powrt do stanu normalnej pracy wskazuje wystpienie nastpujcych zdarze:

44

Poprawny odbir sygnau synchronizacji ramki. Brak sygnau synchronizacji w kolejnej ramce. Wystpienie sygnau synchronizacji w nastpnej ramce.

Szczegowy opis procedur stosowanych w celu ustanowienia synchronizacji ramkowej sygnau 2048 kbit/s zawiera zalecenie G.706.

7.2.3 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne

Sterowanie urzdze przeznaczonych do realizacji cyfrowej multipleksacji synchronicznej powinno by zdolne do wykrywania nastpujcych niesprawnoci: 1. 2. 3. Uszkodzenia rda zasilania. Zanik sygnau na wejciowym porcie 64 kbit/s. Zadanie to nie musi by realizowane w przypadku wykorzystania schematu pracy przeciwbienej. Zanik odbieranego sygnau 2048 kbit/s, ktry musi by wykrywany tylko w przypadku, gdy nie powoduje alarmu utraty synchronizacji ramkowej. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Utrata synchronizacji ramkowej sygnau 2048 kbit/s. Przekroczenie dopuszczalnej stopy bdw sygnau synchronizacji ramkowej. W szczeglnoci wymaga si aby przy losowym rozkadzie bdw prawdopodobiestwo generacji alarmu dla BER 10-4 byo mniejsze ni 10-6, natomiast prawdopodobiestwo jego dezaktywacji w cigu 4 - 5 s przekraczao 0.95. Podobnie przy BER 10-3, prawdopodobiestwo wystpienia alarmu musi by wiksze ni 0.95, za jego stan powinien by utrzymany do momentu poprawy stanu cza. Zanik sygnau zegarowego Wskazania stanu alarmowego odebranego od oddalonego urzdzenia wsppracujcego

4. 5.

6. 7.

Odpowiednio do rodzaju wykrytej niesprawnoci podejmowane s niezbdne akcje interwencyjne, wrd ktrych wymienia si kolejno: 1. Wskazanie alarmu systemu utrzymania (WASU), informujce lokalne funkcje utrzymania o potrzebie podjcia akcji naprawczych. Wykrycie sygnau wskazania alarmu (AIS) powinno powodowa blokad generacji WASU zwizanych z utrat synchronizacji ramkowej oraz przekroczeniem dopuszczalnej stopy bdw, podczas gdy pozostae akcje powinny by zgodne z wykazem zawartym w Tab.8.3. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do jednostki wsppracujcej, ktre polega na zmianie stanu bitu 3 szczeliny 0 z 0 na 1 w ramkach nie przenoszcych wzorca synchronizacji. Zmiana ta powinna zosta wprowadzona tak szybko, jak tylko jest to moliwe. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych 64 kbit/s oraz ustawienie bitw abcd szczeliny 16 w stan 1. Dziaanie to powinno zosta wykonane moliwie szybko, nie pniej ni 2 ms od chwili wystpienia awarii. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do zespolonego sygnau 2048 kbit/s (jeli prowadzony jest nadzr odbieranych strumieni 64 kbit/s).

2.

3.

4.

45

Tablica 8.3. Stany awaryjne i akcje interwencyjne systemu 2048 kbit/s

Podejmowane akcje
Element wyposaenia Rodzaj niesprawnoci Wskazanie alarmu systemu utrzymania Przekazanie alarmu do jednostki wsppracujcej Alarm w przd Multiplekser i demultiplekser Tylko multiplekser Niesprawno rda zasilania Zanik sygnau zegara Zanik sygnau wej 64 kbit/s Zanik sygnau 2048 kbit/s Tylko demultiplekser Utrata synchronizacji ramki Stopa bdw synchronizacji -3 ramki 10 Odbir alarmu od elementu wsppracujcego Uwagi 1 2 Realizowane jeli szczelina 16 jest wykorzystywana przez CAS lub nadzr i utrzymanie kanaw abonenckich Wykorzystanie bitu 3 szczeliny 0 nie jest moliwe (blokuje akcje podejmowane przez urzdzenie wsppracujce). Sposb powiadamiania jest przedmiotem studiw. Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak jeli wykonalne Tak (Uwaga 2) Alarm wstecz Tak jeli wykonalne Tak (Uwaga 2) Tak Wprowadzenie AIS do wyj 64 kbit/s Stan 1 w szczelinie 16 (Uwaga 1) Tak jeli wykonalne Wprowadzenie AIS do sygnau 2048 kbit/s Stan 1 w szczelinie 16 (Uwaga 1) Tak jeli wykonalne

Realizacja wymienionych dziaa powinna uwzgldnia nastpujce okolicznoci: 1. Lokalizacja oraz sposb organizacji powiadamiania akustycznego i optycznego o wystpieniu okolicznoci powodujcych potrzeb dziaa zgodnie z pkt. 1 mog by ustalane indywidualnie, w sposb odzwierciedlajcy specyfik lokaln. Stan sygnau wskazania alarmu (AIS) odpowiada cigemu nadawaniu na ustalonych pozycjach ramki bitw o wartoci logicznej 1, ktrych wystpienie powinno by w sposb gwarantowany wykrywane przy stopie bdw mniejszej lub rwnej 10-3. Rwnoczenie wykorzystywany algorytm detekcji powinien zapobiega wystpieniu faszywego alarmu dla ramek wypenionych poza szczelin synchronizacyjn bitami o wartociach 1. Procedura przywracania normalnych warunkw pracy po usuniciu przyczyny awarii powinna uwzgldnia konieczno odzyskania uprzedniego stanu przebiegw zegarowych.

2.

3.

7.2.4 Interfejsy
Sposb realizacji interfejsw zegara oraz sygnaw cyfrowych definiuje zalecenie G.703, zawierajce informacje dotyczce zarwno zbiorczego strumienia 2048 kbit/s, jak i stykw sygnaw podstawowych n 64 kbit/s, ktre mog by realizowane jako wspbiene lub przeciwbiene. W przypadku realizacji interfejsw 64 kbit/s w trybie wspbienym, implementacja ich portw wejciowych powinna uwzgldnia potrzeb utrzymania synchronizacji danych na poziomie pojedynczych bajtw (z uwagi na wymaganie poprawnego odtwarzania sygnaw PCM). Zagadnienie to jest szczeglnie wane przy wystpowaniu plezjochronizmu zegarw odbiorczych, ktry prowadzi do relatywnie czstego wystpowania polizgw.

46

7.2.5 Jitter
7.2.5.1 Jitter na wyjciu 2048 kbit/s

W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z wewntrznego rda, midzyszczytowy jitter wyjcia 2048 kbit/s dla zakresu pomiarowego od fl = 20 Hz do f4 = 100 kHz (rys. 8.3) nie powinien przekracza 0.05 UI (G.823).
Amplituda midzyszczytowego jittera (skala logarytmiczna) A0 A3 Nachylenie 20 dB/dekad Charakterystyka typowego ukadu odzyskiwania synchronizacji

A1 Czstotliwo jittera (skala logarytmiczna) A2 f0 f10 f 9 f8 f1 f2 f3 f4

Rys. 8.3. Dolne granice maksymalnej tolerancji na jitter i wander

W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z zewntrznego rda pozbawionego jittera, midzyszczytowy jitter wyjcia 2048 kbit/s dla zakresu pomiarowego od fl = 20 Hz do f4 = 100 kHz nie powinien przekracza 0.05 UI. W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z odbieranego sygnau zbiorczego 2048 kbit/s pozbawionego jittera, midzyszczytowy jitter wyjcia 2048 kbit/s dla zakresu pomiarowego od fl = 20 Hz do f4 = 100 kHz nie powinien przekracza 0.10 UI. Sekwencj testow doprowadzan w celach pomiarowych do wejcia 2048 kbit/s powinien by w kadym przypadku pseudolosowy cig 215-1 zgodny z zaleceniem O.151. W celu uniknicia wystpienia sygnau AIS na wyjciu 64 kbit/s wymagane jest wprowadzenie do danych testowych sygnau synchronizacji ramkowej.
7.2.5.2 Jitter na wyjciach podrzdnych

Jeli odbierany sygna 2048 kbit/s pozbawiony jest jittera, jego midzyszczytowa warto obserwowana na wyjciach 64 kbit/s w zakresie fl = 20 Hz do f4 = 10 kHz nie powinna przekracza 0.025 UI (zgodnie z zaleceniem O.151, pomiar przy pseudolosowej sekwencji 215 - 1 na wejciu 2048 kbit/s). Jeli odbierany sygna 2048 kbit/s pozbawiony jest jittera, warto midzyszczytowego jittera obserwowana na wyjciu podrzdnym 2048 kbit/s w zakresie fl = 20 Hz do f4 = 10 kHz nie powinna przekracza 0.10 UI Ponadto, w celu uniknicia wystpienia sygnau AIS na wyjciu 64 kbit/s wymagane jest wprowadzenie do danych testowych sygnau synchronizacji ramkowej.
7.2.5.3 Przeniki jittera

Przenik jittera pomidzy sygnaem na wejciu zewntrznego zegara 2048 kbit/s i wyjciem 2048 kbit/s nie powinien przekracza poziomw zgodnych z przedstawionymi na rys. 8.4. Sygna 2048 kHz powinien by modulowany jitterem sinusoidalnym, co dotyczy moe rwnie wyj podrzdnych n 64 kbit/s.

47

Rys. 8.4. Dopuszczalne przeniki jittera bez wymaganej redukcji

Uwaga
1. 2. Czstotliwo f0 powinna by moliwie niska np. 10 Hz, za jej warto powinna wynika z ogranicze technicznych sprztu pomiarowego. W celu uzyskania wynikw obarczonych moliwie maym bdem zalecane jest stosowanie selektywnej techniki pomiarowej przy szerokoci pasma dostosowanej do czstotliwoci aktualnie badanego punktu pomiarowego, lecz w adnym przypadku nie wikszej ni 40 Hz. Charakterystyka dopuszczona do uytku w sieciach krajowych

3.

Niektre Administracje wymagaj, aby uywane w ich sieci wyposaenie posiadao zdolno redukcji wartoci jittera. W takich przypadkach powinien on mieci si w granicach przedstawionych na rys. 8.5.

Rys. 8.5. Dopuszczalne przeniki jittera w warunkach wymaganej redukcji

Uwaga
1. 2. Czstotliwo f0 powinna by moliwie niska np. 10 Hz, za jej warto powinna wynika z ogranicze technicznych sprztu pomiarowego. W celu uzyskania wynikw obarczonych moliwie maym bdem zalecane jest stosowanie selektywnej techniki pomiarowej przy szerokoci pasma dostosowanej do czstotliwoci aktualnie badanego punktu pomiarowego, lecz w adnym przypadku nie wikszej ni 40 Hz.

W przypadkach, gdy sygna nadawany wykorzystuje zegar odtwarzany z danych odbieranych, przenik jittera pomidzy wejciem i wyjciem 2048 kbit/s lub podrzdnymi sygnaami n 64 kbit/s powinien by zgodny z charakterystyk przedstawion na rys. 8.4. Przenik jittera pomidzy wejciem 2048 kbit/s i wyjciem 64 kbit/s nie powinien przekracza w zakresie f0 i 10 kHz wartoci -29.6 dB. Czstotliwo f0 powinna by moliwie niska np. 10 Hz, za jej warto wynika gwnie z ogranicze technicznych sprztu pomiarowego.

48

Uwagi dodatkowe

1. Sygna testowy 2048 kbit/s w tecie przenikowym powinien by modulowany jitterem sinusoidalnym, za jego zawarto binarna powinna wynosi 1000. 2. W celu uniknicia wystpienia sygnau AIS na wyjciach 64 kbit/s i n x 64 kbit/s wymagane jest wprowadzenie do danych testowych sygnau synchronizacji ramkowej. 3. W przypadku wprowadze podrzdnych 64 kbit/s, wywoana demultipleksacj redukcja jittera do 1/32 jest rwna w mierze decybelowej - 30.1 dB.

49

8. Strumie grupowy 8448 kbit/s

8.1 Sygnay podrzdne i wynikowe 8.1.1 Informacje podstawowe
Celem wprowadzenia drugiego poziomu zwielokrotnienia jest usprawnienie wymiany danych pomidzy wzami obsugujcymi podstawowe strumienie cyfrowe 2048 kbit/s. Charakterystyka urzdze przeznaczonych do obsugi strumieni PCM 8448 kbit/s zawarta jest w zaleceniu G.742 ITU. Przy tworzeniu ramek przyjto skupiony sygna fazowania ramki R oraz rozproszone kanay utworzone z elementw Cij, przeznaczone do przesyania informacji o procesie dopeniania. w ktrych przesya si powtrzon i-krotnie (trzykrotnie w systemach 8 i 34 Mbit/s lub piciokrotnie w systemie 140 Mbit/s) informacj o dopenianiu dla kadego j-tego sygnau wejciowego (j = l. 2. 3 i 4). Dziki temu zabezpiecza si t informacj odpowiednio przed jedno- lub dwukrotnym przekamaniem podczas przesyania przez trakt liniowy. Kanay te dziel ramk na cztery lub sze sekcji, w ktrych wystpuj elementy Ij przeznaczone do przesyania j-tych elementw sygnaw wejciowych. Przed ostatni sekcj elementw Ij znajduj si elementy Sj (po jednym dla kadego sygnau wejciowego), ktre - zalenie od potrzeby i wynikajcej z tego informacji zawartej w elementach Cij przenosz elementy sygnaw wejciowych lub te tych elementw nie nios (i s wwczas elementami dopeniajcymi). Uproszczony schemat blokowy systemu PCM 8448 kbit/s przedstawiono na rys. 9.1.

Rys 9.1. Uproszczony schemat blokowy systemu PCM 8448 kbit/s Proces tworzenia ramki wymaga. aby w krotnicy nadawczej dla kadego sygnau wejciowego byy przewidziane odpowiednie odrbne ukady pamiciowe (rys. 2.1). ktre gromadz elementy wejciowe na czas potrzebny do ich wprowadzania do ramki; naley przy tym pamita. e w ramce wystpuj luki dla elementw R i C. Wpisywanie elementw do komrek pamici jest dokonywane za pomoc dzielnika zapisu. sterowanego sygnaem taktowania (wydzielanym z sygnau wejciowego). Odczyt z pamici jest dokonywany za pomoc dzielnika odczytu. sterowanego z zegarw krotnicy; impulsy na wyjciu tego dzielnika wystpuj w chwilach przewidzianych na przeniesienie elementw informacji do ramki sygnau zbiorczego na pozycjach przyporzdkowanych elementom I i S. Tym sposobem odczyt nie zachodzi w czasie wystpowania elementw R i C. W czasie kadej ramki kontrolowany jest w detektorze fazy stopie zapenienia pamici. Jeeli grozi przepenienie pamici. to odczytuje si dodatkowe elementy i wprowadza do pola S. Jeeli grozi oprnienie, to elementu S nie wykorzystuje si. zatrzymujc w czasie jego wystpowania proces odczytu. Kadej z tych czynnoci towarzyszy odpowiedni rozkaz przesyany przez elementy C. Decyzja o wytworzeniu odpowiedniego rozkazu oraz decyzja o wykorzystaniu elementu S jest podejmowana w detektorze fazy. w ukadzie odbiorczym elementy I i S poszczeglnych sygnaw Pi s odpowiednio rozdzielone i kierowane do odpowiednich kanaw wyjciowych. gdzie s one wprowadzone do pamici. S one odczytywane przez zegar uredniony za pomoc ukadu PLL (phase loop locked). odtwarzajcego sygna traktujcy z wytumionymi fluktuacjami fazy. ktre wynikaj z nierwnomiernego rozkadu elementw I

50

w ramce oraz procesu dopeniania. Ukad PLL zawiera dzielniki zapisu i odczytu pamici, komparator fazy, filtr dolnoprzepustowy oraz generator o sterowanej napiciowo czstotliwoci. Ukad ten przez urednienie napicia uzyskiwanego z komparatora fazy wytwarza przebieg o czstotliwoci rwnej czstotliwoci taktowania sygnau Pi, tym sposobem fluktuacje fazowe zostaj ograniczone do minimum, dziki czemu znieksztacenia fazowe odbieranego sygnau nie przekraczaj dopuszczalnych wartoci. Poniewa odbierane rozkazy o dopenianiu steruj bramk. przez ktr przechodz do dzielnika zapisu sygnay taktujce. wic w przypadku dopeniania bramka jest zamykana na jeden takt i dziki temu dzielnik zatrzymuje si, a tym samym element S nie zostaje wpisany do pamici. Jednoczenie zatrzymanie dzielnika przy wystpowaniu dopeniania wpywa na redni czstotliwo sygnau wytwarzanego przez ukad PLL. dziki czemu ma on t sam czstotliwo. jaka wystpuje na wejciu krotnicy nadawczej, czyli 8448 kbit/s z tolerancj 30 ppm, przy czym przebieg zegarowy moe by zarwno generowany wewntrz urzdzenia albo doprowadzany z zewntrz. Struktur ramki transmisyjnej, a w tym ilo i przepywno sygnaw podrzdnych, liczb bitw w ramce, sposb ich przyporzdkowania i numeracji, a take wzorzec synchronizacji ramkowej, zawiera Tab. 9.1.
Tablica 9.1. Struktura ramki sygnau 8448 kbit/s
Przepywno sygnaw podrzdnych (kbit/s) Ilo sygnaw podrzdnych
Skadnik ramki

2048 4
Numer bitu Sekcja I

Wzr synchronizacji ramki (1111010000) Wskazanie alarmu do urzdzenia wsppracujcego Bit zarezerwowany dla operatorw narodowych Bity sygnaw podrzdnych Bity sterowania dopenieniem Cj1 (patrz Uwaga) Bity sygnaw podrzdnych Bity sterowania dopenieniem Cj2 (patrz Uwaga) Bity sygnaw podrzdnych Bity sterowania dopenieniem Cj3 (patrz Uwaga) Bity sygnaw podrzdnych realizujce dopenienie Bity sygnaw podrzdnych Dugo ramki Liczba bitw w sygnale podrzdnym Maksymalna korekta przepywnoci sygnau podrzdnego Nominalny wspczynnik dopenienia

1 do 10 11 12 13 do 212
Sekcja II

1 do 4 5 do 212
Sekcja III

1 do 4 5 do 212
Sekcja IV

1 do 4 5 do 8 9 do 212 848 bitw 206 bitw 10 kbit/s 0.424

Uwaga - Cji oznacza i-ty bit sterujcy dopenieniem j-tego sygnau podrzdnego

51

8.1.2 Utrata i odzyskiwanie synchronizacji ramki

Kryterium utraty synchronizacji ramki sygnau 8448 kbit/s jest wykrycie cztery razy pod rzd bdnego sygnau synchronizacji. Synchronizacja moe by uznana za przywrcon, jeli nastpi trzykrotny poprawny odbir tego sygnau. W przypadku, gdy po ramce z poprawnym sygnaem synchronizacji nastpuj dwie kolejne z jego bdn form, element odpowiedzialny za utrzymanie synchronizacji powinien wdroy akcj poszukiwawcz. Zalecenia nie definiuj algorytmu poszukiwania uznajc, e zadanie to moe wypenia moe dowolna procedura o akceptowalnej efektywnoci.

8.1.3 Metoda multipleksacji

Zalecan technik organizacji ramki 8448 kbit/s jest cykliczny przeplot bitowy sygnaw podrzdnych z dopenieniem dodatnim, w ktrym stanem bitw dopeniajcych steruj elementy kontrolne, oznaczone w Tab. 2-1 jako Cjn (n = 1, 2 i 3). Dopenienie dodatnie oznaczone jest przy tym sekwencj 111, jego brak stanem 000. W celu eliminacji wpywu bdw transmisyjnych decyzja o wystpieniu lub braku dopenienia powinna by podejmowana po stronie odbiorczej metod wikszociow.

8.1.4 Jitter
8.1.4.1 Charakterystyki przeniku jittera

Charakterystyka przeniku dotyczy sygnau 2048 kbit/s modulowanego jitterem sinusoidalnym. Jej ksztat dla sygnau testowego 1000 (binarnie) powinien by zgodny z przebiegiem przedstawionym na rys. 9.2.

Rys. 9.2. Dopuszczalne przeniki jittera

Uwaga
1. 2. 3. Czstotliwo f0 powinna by moliwie niska np. 10 Hz, za jej warto powinna wynika z ogranicze technicznych sprztu pomiarowego. W celu uzyskania wynikw obarczonych moliwie maym bdem zalecane jest stosowanie selektywnej techniki pomiarowej przy szerokoci pasma dostosowanej do czstotliwoci aktualnie badanego punktu pomiarowego, lecz w adnym przypadku nie wikszej ni 40 Hz. Moliwo tolerowania przenikw wikszych ni -19.5 dB w zakresie 400 Hz - 100 kHz jest przedmiotem studiw.

8.1.4.2 Jitter na wyjciach sygnaw podrzdnych

Midzyszczytowa warto jittera na wyjciu sygnaw podrzdnych obserwowana w pamie do 100 kHz przy braku jittera wejciowego nie powinna przekracza 0.25 UI. Rezultatem pomiaru dokonywanego przyrzdem z filtrem pasmowym 18 - 100 kHz ze spadkiem charakterystyki przenoszenia 20 dB/dekad powinna by midzyszczytowy jitter nie przekraczajcy w czasie 10 s warto 0.05 UI z prawdopodobiestwem 0.999.
Uwaga

Dla interfejsw speniajcych wymagania narodowej opcji Q opisanej w zaleceniu G.703 dolna czstotliwo filtra pasmowego powinna wynosi 700 Hz.

52

8.1.4.3 Jitter na wyjciu sygnau grupowego

W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z wewntrznego rda, midzyszczytowy jitter wyjcia 8448 kbit/s dla zakresu pomiarowego od f1 = 20 Hz do f4 = 400 kHz nie powinien przekracza 0.05 UI.

8.1.5 Interfejsy cyfrowe

Parametry techniczne cyfrowych interfejsw sygnaw 2048 kbit/s i 8448 kbit/s powinny by zgodne z zaleceniem G.703.

8.1.6 Pola informacji subowej

W celu wymiany informacji subowych wykorzystywane s bit 11 Sekcji I, ktry przekazuje wskazanie stanw alarmowych oraz bit 12 przeznaczony dla operatorw narodowych. W czach poredniczcych pomidzy rnymi domenami bit 12 powinien by ustawiony w stan 1.

8.1.7 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne

8.1.7.1 Stany awaryjne

Sterowanie urzdze przeznaczonych do obsugi strumieni 8448 kbit/s powinno by zdolne do wykrywania nastpujcych niesprawnoci: 1. 2. 3. Uszkodzenia rda zasilania. Zaniku sygnau na wejciowym porcie 2048 kbit/s. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Zaniku odbieranego sygnau 8448 kbit/s, ktry musi by wykrywany tylko w przypadku, gdy nie powoduje alarmu utraty synchronizacji ramkowej. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Utraty synchronizacji ramkowej. Wskazania alarmu odebranego od wsppracujcego urzdzenia.

4. 5.

8.1.7.2 Dziaania interwencyjne

Odpowiednio do rodzaju wykrytej niesprawnoci podejmowane s niezbdne akcje interwencyjne, ktrych zestaw obejmuje: 1. Wskazanie alarmu systemu utrzymania (WASU), informujce lokalne funkcje utrzymania o potrzebie podjcia akcji naprawczych. Wykrycie sygnau wskazania alarmu (AIS) w ramkach sygnau 8448 kbit/s odbieranego przez demultiplekser powinno powodowa blokad generacji WASU zwizanych z utrat synchronizacji ramkowej, podczas gdy pozostae akcje powinny by zgodne z wykazem zawartym w Tab. 9.2. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do jednostki wsppracujcej, ktre polega na zmianie stanu bitu 11 Sekcji I z 0 na 1 w ramkach wyjciowego sygnau 8448 kbit/s. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych wszystkich 4 sygnaw podrzdnych 2048 kbit/s demultipleksera. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do wyjciowego sygnau multipleksera. 8448 kbit/s

2. 3. 4. 5.

Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych sygnau 8448 kbit/s odpowiadajcych bdnemu strumieniowi podrzdnemu 2048 kbit/s.

Wprowadzanie sygnau AIS do szczelin czasowych waciwego sygnau podrzdnego jest prowadzone rwnolegle z realizacj dopeniania bitowego, co umoliwia dokonanie poprawnego odczytu po stronie odbiorczej.
Tablica 9.2. Stany awaryjne i akcje interwencyjne systemu 8448 kbit/s

53

Podejmowane akcje
Wprowadzenie AIS Element wyposaenia Rodzaj niesprawnoci Wskazanie alarmu systemu utrzymania Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Przekazanie alarmu do jednostki wsppracujcej Do wszystkich sygnaw podrzdnych Tak jeli wykonalne Do sygnau zbiorczego Tak jeli wykonalne Tak Do wybranych szczelin sygnau zbiorczego

Multiplekser i demultiplekser Tylko multiplekser

Niesprawno rda zasilania Zanik sygnau 2048 kbit/s Zanik wejciowego sygnau 8448 kbit/s

Tylko demultiplekser

Utrata synchronizacji ramki Odbir alarmu od elementu wsppracujcego

Realizacja wymienionych dziaa powinna uwzgldnia nastpujce okolicznoci: 1. Lokalizacja oraz sposb organizacji powiadamiania akustycznego i optycznego o wystpieniu okolicznoci powodujcych potrzeb dziaa zgodnie z pkt. 1 mog by ustalane indywidualnie, w sposb odzwierciedlajcy specyfik lokaln. Stan sygnau wskazania alarmu (AIS) odpowiada cigemu nadawaniu na ustalonych pozycjach ramek 2048 kbit/s i 8448 kbit/s bitw o wartoci logicznej 1, ktrych wystpienie powinno by w sposb gwarantowany wykrywane przy stopie bdw mniejszej lub rwnej 10-3. Rwnoczenie wykorzystywany algorytm detekcji powinien zapobiega wystpieniu faszywego alarmu dla ramek wypenionych poza szczelin synchronizacyjn bitami o wartociach 1. Przepywno binarna sygnau AIS na wyjciach multipleksera i demultipleksera powinna by zgodna ze specyfikacjami technicznymi waciwych interfejsw

2.

3.

8.1.8 Wymagania czasowe

Wykrycie stanw awaryjnych oraz wdroenie odpowiednich akcji interwencyjnych, w tym wykrycie stanu AIS powinno by realizowane w czasie nie duszym ni 1 ms.

8.2 Charakterystyki wyposae multipleksacji strumienia 8448 kbit/s 8.2.1 Informacje podstawowe
Charakterystyka urzdze przeznaczonych do obsugi strumieni 8448 kbit/s zawarta jest w zaleceniu G.744. Kodowanie danych prowadzone jest zgodnie z przedstawionym w zaleceniu G.711 prawem A, za liczba wyrnianych poziomw kodowych jest rwna 256. Inwersja bitw 2, 4, 6 i 8 jest dokonywana przez element kodujcy i dotyczy jedynie szczelin czasowych przenoszcych sygnay telefoniczne. Nominalna szybko transmisji 8448 kbit/s powinna by utrzymywana z tolerancj 30 ppm, przy czym przebieg zegarowy moe by generowany wewntrz urzdzenia, doprowadzany zewntrznie, albo odzyskiwany z danych odbieranych. W celu uwzgldnienia oddziaywania jittera danych wejciowych na sygnay zegarowe, a take reakcji na zanik sygnaw dostarczanych z zewntrz prowadzone s obecnie intensywne prace studialne. Struktur ramki transmisyjnej, a w tym przyporzdkowanie szczelin kanaowych zawiera zalecenie G.704. Sposb uzyskiwania synchronizacji ramkowej powinien by zgodny z zapisami zawartymi w 4.1 zalecenia G.706.

54

8.2.2 Utrata i odzyskiwanie synchronizacji ramki

Kryterium utraty synchronizacji ramki sygnau 8448 kbit/s jest wykrycie cztery razy pod rzd bdnego sygnau synchronizacji. Synchronizacja moe by uznana za przywrcon, jeli nastpi trzykrotny poprawny odbir tego sygnau. W przypadku, gdy po ramce z poprawnym sygnaem synchronizacji nastpuj dwie kolejne z jego bdn form, element odpowiedzialny za utrzymanie synchronizacji powinien wdroy akcj poszukiwawcz.

8.2.3 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne

8.2.3.1 Stany awaryjne

Sterowanie multipleksera 8448 kbit/s powinno by zdolne do wykrywania nastpujcych niesprawnoci: 1. 2. Uszkodzenie rda zasilania. Uszkodzenie kodeka (chyba, e stosowane s indywidualne kodeki kanaowe). Stan awaryjny wystpuje, jeli choby dla jednego sygnau o poziomie -21 do -6 dBm0 stosunek sygna/znieksztacenia kwantyzacji obniy si o 18 lub wicej dB w stosunku do poziomu wymaganego przez zalecenie G.712. Zanik sygnau na wejciowym porcie 64 kbit/s (szczeliny 67 do 70). Zadanie to nie musi by realizowane w przypadku wykorzystania sygnalizacji skojarzonej z kanaem (CAS), jeli element obsugi sygnalizacji znajduje si w pobliu multipleksera PCM. Zanik odbieranego sygnau 8448 kbit/s, ktry musi by wykrywany tylko w przypadku, gdy nie powoduje alarmu utraty synchronizacji ramkowej. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Utrata synchronizacji ramkowej. Przekroczenie dopuszczalnej stopy bdw sygnau synchronizacji ramkowej. W szczeglnoci wymaga si aby przy losowym rozkadzie bdw prawdopodobiestwo -4 -6 generacji alarmu dla BER 10 byo mniejsze ni 10 , natomiast prawdopodobiestwo jego dezaktywacji w cigu -3 4 - 5 s przekraczao 0.95. Podobnie przy BER 10 , prawdopodobiestwo wystpienia alarmu musi by wiksze ni 0.95, za jego stan powinien by utrzymany do momentu poprawy stanu cza. Wskazania stanu alarmowego odebranego od wsppracujcego oddalonego multipleksera.

3.

4.

5. 6.

7.

8.2.3.2 Dziaania interwencyjne

Odpowiednio do rodzaju wykrytej niesprawnoci podejmowane s niezbdne akcje interwencyjne, ktrych zestaw obejmuje: 1. Wskazanie alarmu usugowego, ktre informuje, e wyposaenie nie jest w stanie realizowa wymaganych dziaa. Wskazanie to powinno by przekazane do wsppracujcego wza komutacyjnego lub multipleksera w czasie nie duszym ni 2 ms od chwili wystpienia sygnalizowanej niesprawnoci. Przyjmuje si ponadto, e redni czas od wykrycia utraty synchronizacji ramkowej do generacji jego wskazania nie powinien przekracza 3 ms. W przypadku wykorzystania sygnalizacji we wsplnym kanale wskazanie alarmu jest przekazywane do wsppracujcego komutatora za porednictwem wydzielonego interfejsu komunikacyjnego. Wskazanie alarmu systemu utrzymania (WASU), informujce lokalne funkcje utrzymania o potrzebie podjcia akcji naprawczych. Wykrycie sygnau wskazania alarmu (AIS) w ramkach sygnau 8448 kbit/s odbieranego przez demultiplekser powinno powodowa blokad generacji WASU zwizanych z utrat synchronizacji ramkowej oraz podwyszonej stopy bdw sygnau synchronizacji, podczas gdy pozostae akcje powinny by zgodne z Tab. 9.3. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do jednostki wsppracujcej, ktre polega na zmianie stanu bitu 7 szczeliny kanaowej 66 z 0 na 1.

2.

3.

55

4. 5.

Wstrzymanie transmisji do wyj analogowych Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin czasowych kanaw 67 do 70, jeli nie s wykorzystywane do przekazu sygnaw mowy. Akcja ta powinna by podjta nie pniej ni w 2 ms po wystpieniu stanu awaryjnego. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin czasowych kanaw 67 do 70 wyjciowego sygnau 8448 kbit/s, jeli nie s wykorzystywane do przekazu sygnaw mowy (i jeli jest prowadzony nadzr wejciowych sygnaw 64 kbit/s). Lokalizacja oraz sposb organizacji powiadamiania akustycznego i optycznego o wystpieniu okolicznoci powodujcych potrzeb dziaa zgodnie z pkt. 1 mog by ustalane indywidualnie, w sposb odzwierciedlajcy specyfik lokaln. Stan sygnau wskazania alarmu (AIS) odpowiada cigemu nadawaniu na ustalonych pozycjach ramek 2048 kbit/s i 8448 kbit/s bitw o wartoci logicznej 1, ktrych wystpienie powinno by w sposb gwarantowany wykrywane przy stopie bdw mniejszej lub rwnej 10-3. Rwnoczenie wykorzystywany algorytm detekcji powinien zapobiega wystpieniu faszywego alarmu dla ramek wypenionych poza szczelin synchronizacyjn bitami o wartociach 1. Przepywno binarna sygnau AIS na wyjciach multipleksera i demultipleksera powinna by zgodna ze specyfikacjami technicznymi waciwych interfejsw

6.

Realizacja wymienionych dziaa powinna uwzgldnia nastpujce okolicznoci: 1.

2.

3.

Tablica 9.3. Stany awaryjne i akcje interwencyjne multipleksera 8448 kbit/s

Podejmowane akcje
Element wyposaenia Rodzaj niesprawnoci Wskazanie alarmu usugowego Wskazanie alarmu systemu utrzymania Przekazanie alarmu do jednostki wsppracujcej Wstrzymanie Wprowadzenie przekazu na AIS do wyj wyjciach 64 kbit/s analogowyc (szczeliny h 67 - 70) Tak jeli wykonalne Tak Tak Tak jeli wykonalne Wprowadzenie AIS do szczelin 67 - 70 zespolonego sygnau 8448 kbit/s Tak jeli wykonalne

Multiplekser i demultiplekser Tylko multiplekser

Niesprawno rda zasilania Niesprawno kodeka Zanik wejciowego sygnau 64 kbit/s w szczelinach 67 - 70 Zanik wejciowego sygnau 8448 kbit/s Utrata synchronizacji ramki

Tak Tak

Tak Tak Tak

Tak jeli wykonalne Tak

Tak Tak Tak

Tak Tak Tak

Tak Tak Tak

Tak Tak Tak

Tak Tak Tak

Tylko demultiplekser

Stopa bdw sygnau synchronizacji -3 ramki 10 Odbir alarmu od elementu wsppracujcego (bit 7 szczeliny 66)

Tak

56

8.2.4 Sygnalizacja
8.2.4.1 Sposb organizacji

Odpowiednio do zapisw zalecenia G.704 sygnalizacja w ramce sygnau 8448 kbit/s jest prowadzona w szczelinach kanaowych 67 - 70, ktrych wykorzystanie zaley od implementacji systemu sygnalizacyjnego. W przypadku sygnalizacji wsplnokanaowej (CCS), szczeliny 67 - 70 s wykorzystywane w porzdku malejcym do szybkoci 64 kbit/s. Tryb synchronizacji wynika ze specyfikacji systemu sygnalizacji. System sygnalizacji w kanale skojarzonym (CAS) wykorzystuje pasmo szczelin 67 - 70 do organizacji multiramki, w skad ktrej wchodzi 16 kolejnych ramek numerowanych od 0 do 15. Sygna synchronizacji multiramki stanowi bitowy wzorzec 0000 wstawiany na pozycjach 1 - 4 szczelin 67 70 ramki o numerze 0. Przyporzdkowanie szczelin sygnalizacyjnych multiramki kanaom uytkowym przedstawiono w Tab. 9.4.
Tablica 9.4. Wykorzystanie szczelin 67 - 70 strumienia 8448 kbit/s
Ramk a 0 1 67 0000xyxx abcd szczelina 1 . . 15 abcd szczelina 15 abcd szczelina 16 . . abcd szczelina 30 68 0000xyxx abcd szczelina 31 . . abcd szczelina 45 abcd szczelina 46 . . abcd szczelina 60 69 0000xyxx abcd szczelina 61 . . abcd szczelina 75 abcd szczelina 76 . . abcd szczelina 90 70 0000xyxx abcd szczelina 91 . . abcd szczelina 105 abcd szczelina 106 . . abcd szczelina 120

Uwaga:

1. Numery szczelin odpowiadaj kanaom telefonicznym. 2. W kadym przypadku bity a, b, c i d tworz 4 kanay sygnalizacyjne o przepywnoci 500 bitw/s kady. Zakcenia przekazu wywoane akcjami systemu transmisyjnego PCM nie powinny trwa duej ni 2 ms. 3. Jeli bity b, c, i d nie s wykorzystywane powinny by ustawione w stan 1. Zalecane jest ponadto unikanie ustawiania na bitach a, b, c i d stanu 0000, zwaszcza dla kanaw 1-15, 31-45, 61-75 oraz 91-125. 4. x oznacza wolny bit, ktry powinien by ustawiony w stan 1. Bity y stanowi pola alarmowe, ktre w warunkach normalnej pracy systemu powinny przyjmowa stan 0 (1 oznacza stan alarmowy).
8.2.4.2 Utrata i odtwarzanie synchronizacji wieloramki w przypadku sygnalizacji CAS

Kryterium utraty synchronizacji wieloramki z sygnalizacj typu CAS jest wykrycie dwa razy pod rzd bdnego sygnau synchronizacji. Ponowne ustanowienie synchronizmu nastpuje w chwili jego pierwszego poprawnego odbioru. W celu zabezpieczenia si przed przypadkami bdnej synchronizacji zaleca si realizacj nastpujcego algorytmu:

Utrat synchronizacji naley domniemywa, jeli w cigu jednej lub dwch multiramek stwierdza si wypenienie szczelin 67, 68, 69 i 70 bitami o wartociach 0. Na przywrcenie synchronizacji wskazuje obecno przynajmniej jednego bitu o wartoci 1 w szczelinach 67, 68, 69 lub 70 ramki poprzedzajcej pierwszy poprawny sygna synchronizacji.

8.2.4.3 Stany awaryjne oraz akcje interwencyjne w przypadku sygnalizacji CAS

Stany awaryjne oraz akcje interwencyjne dla kadego kanau sygnalizacyjnego 64 kbit/s i kadego multipleksera sygnalizacji s identyczne z przedstawionymi w przypadku strumienia grupy pierwotnej 2048 kbit/s (G.732, 5.3).

57

8.2.5 Interfejsy
Sposb realizacji interfejsw analogowych powinien by zgodny z zaleceniem G.712, natomiast cyfrowe styki sygnaw 8448 i 64 kbit/s definiuje zalecenie G.703. Ze wzgldu na kierunki przepywu danych i synchronizacji wyrnia si wspbiene i przeciwbiene aplikacje stykw 64 kbit/s. Specyfikacja cyfrowych interfejsw strumieni 64 kbit/s nie obowizuje w przypadku wykorzystania sygnalizacji w kanale skojarzonym.

8.2.6 Jitter
8.2.6.1 Jitter na wyjciu 8448 kbit/s

W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z wewntrznego rda, midzyszczytowy jitter wyjcia 8448 kbit/s dla zakresu pomiarowego od fl = 20 Hz do f4 = 400 kHz nie moe przekracza 0.05 UI.
8.2.6.2 Jitter na wyjciu 64 kbit/s (interfejs zgodny z G.703)

Jeli odbierany sygna 8448 kbit/s pozbawiony jest jittera, jego midzyszczytowa warto obserwowana na wyjciu 64 kbit/s w zakresie fl = 20 Hz do f4 = 10 kHz nie powinna przekracza 0.025 UI (zgodnie z zaleceniem O.151, pomiar przy pseudolosowej sekwencji 215 - 1 na wejciu 8448 kbit/s). Ponadto, w celu uniknicia wystpienia sygnau AIS na wyjciu 64 kbit/s wymagane jest wprowadzenie do danych testowych sygnau synchronizacji ramkowej. Wartoci dopuszczalnego przeniku jittera pomidzy wejciem 8448 kbit/s i wyjciami 64 kbit/s stanowi obecnie przedmiot intensywnych studiw.

58

9. Strumienie grupowe trzeciego i czwartego rzdu zwielokrotnienia

9.1 Informacje podstawowe

Charakterystyka urzdze przeznaczonych do realizacji zwielokrotnienia trzeciego i czwartego rzdu zawarta jest w zaleceniu G.751 ITU. Realizacja zwielokrotnienia czwartego rzdu (strumie 139 264 kbit/s) wykorzystuje jako podrzdne sygnay drugiego stopnia zwielokrotnienia (8448 kbit/s). Uzyskanie strumienia o maksymalnej przepywnoci binarnej moe by osignite dwoma metodami:

z wykorzystaniem sygnaw trzeciego stopnia hierarchii cyfrowej (34 368 kbit/s); poprzez bezporedni multipleksacj 16 strumieni o przepywnoci 8448 kbit/s.

Niezalenie od wykorzystanej metody, wynikowe strumienie danych 139 264 kbit/s posiadaj identyczn organizacj wewntrzn. Istnienie obydwu wymienionych metod pozwala w szczeglnoci na rezygnacj ze stosowania trzeciego poziomu hierarchii (34 368 kbit/s) przez operatorw, ktrzy nie posiadaj odpowiedniego wyposaenia sprztowego. Odpowiednio do przedstawionych technik zwielokrotnienia 4 rzdu zalecane s nastpujce alternatywne metody implementacji multiplekserw z dopenieniem dodatnim: 1. Realizacja dwch typw urzdze, z ktrych jeden dostarcza strumieni 34 368 kbit/s zestawianych z czterech sygnaw o przepywnoci 8448 kbit/s, drugi za generuje sygna zespolony 139 264 kbit/s poprzez multipleksacj strumieni 3 rzdu (34 368 kbit/s). Wykorzystanie pojedynczego multipleksera zestawiajcego zespolony strumie 139 264 kbit/s bezporednio z 16 sygnaw o przepywnoci 8448 kbit/s.

2.

9.2 Multipleksacja sygnaw 8448 kbit/s

Nominalna szybko transmisji 34 368 kbit/s powinna by utrzymywana z tolerancj 20 ppm, przy czym przebieg zegarowy moe by generowany wewntrz urzdzenia albo doprowadzany zewntrznie. Struktur ramki transmisyjnej, a w tym ilo i przepywno sygnaw podrzdnych, liczb bitw w ramce, sposb ich przyporzdkowania i numeracji, a take wzorzec synchronizacji ramkowej, zawiera Tab. 10.1.

59

Tablica 10.1. Struktura ramki sygnau 34 368 kbit/s

Przepywno sygnaw podrzdnych (kbit/s) Ilo sygnaw podrzdnych
Skadnik ramki

8448 4
Numer bitu Sekcja I

Wzr synchronizacji ramki (1111010000) Wskazanie alarmu do urzdzenia wsppracujcego Bit zarezerwowany dla operatorw narodowych Bity sygnaw podrzdnych

1 do 10 11 12 13 do 384
Sekcja II

Bity sterowania dopenieniem Cj1 (patrz Uwaga) Bity sygnaw podrzdnych

1 do 4 5 do 384
Sekcja III

Bity sterowania dopenieniem Cj2 (patrz Uwaga) Bity sygnaw podrzdnych

1 do 4 5 do 384
Sekcja IV

Bity sterowania dopenieniem Cj3 (patrz Uwaga) Bity sygnaw podrzdnych realizujce dopenienie Bity sygnaw podrzdnych

1 do 4 5 do 8 9 do 384

Dugo ramki Liczba bitw w sygnale podrzdnym Maksymalna korekta przepywnoci sygnau podrzdnego Nominalny wspczynnik dopenienia

1536 bitw 378 bitw 22 375 kbit/s 0.436

Uwaga - Cji oznacza i-ty bit sterujcy dopenieniem j-tego sygnau podrzdnego

9.2.1 Utrata i odzyskiwanie synchronizacji ramki

Kryterium utraty synchronizacji ramki sygnau 34 368 kbit/s jest wykrycie cztery razy pod rzd bdnego sygnau synchronizacji. Synchronizacja moe by uznana za przywrcon, jeli nastpi trzykrotny poprawny odbir tego sygnau. W przypadku, gdy po ramce z poprawnym sygnaem synchronizacji nastpuj dwie kolejne z jego bdn form, element odpowiedzialny za utrzymanie synchronizacji powinien wdroy akcj poszukiwawcz. Zalecenia nie definiuj algorytmu poszukiwania uznajc, e zadanie to moe wypenia moe dowolna procedura o akceptowalnej efektywnoci.

9.2.2 Metoda multipleksacji

Zalecan technik organizacji ramki 34 368 kbit/s jest cykliczny przeplot bitowy sygnaw podrzdnych z dopenieniem dodatnim, w ktrym stanem bitw dopeniajcych steruj elementy kontrolne, oznaczone

60

w Tab. 3.1 jako Cjn (n = 1, 2 i 3). Dopenienie dodatnie oznaczone jest przy tym sekwencj 111, jego brak stanem 000. W celu eliminacji wpywu bdw transmisyjnych decyzja o wystpieniu lub braku dopenienia powinna by podejmowana po stronie odbiorczej metod wikszociow.

9.2.3 Pola informacji subowej

W celu wymiany informacji subowych wykorzystywane s bit 11 Sekcji I, ktry przekazuje wskazanie stanw alarmowych oraz bit 12 przeznaczony dla operatorw narodowych. W czach poredniczcych pomidzy rnymi domenami bit 12 powinien by ustawiony w stan 1.

9.3 Multipleksacja sygnaw 34 368 kbit/s

Nominalna szybko transmisji 139 264 kbit/s powinna by utrzymywana z tolerancj 15 ppm, przy czym przebieg zegarowy moe by generowany wewntrz urzdzenia albo doprowadzany zewntrznie. Struktur ramki transmisyjnej, a w tym ilo i przepywno sygnaw podrzdnych, liczb bitw w ramce, sposb ich przyporzdkowania i numeracji, a take wzorzec synchronizacji ramkowej, zawiera Tab. 10.2.
Tablica 10.2. Struktura ramki sygnau 139 264 kbit/s
Przepywno sygnaw podrzdnych (kbit/s) Ilo sygnaw podrzdnych
Skadnik ramki

34 368 4
Numer bitu Sekcja I

Wzr synchronizacji ramki (111110100000) Wskazanie alarmu do urzdzenia wsppracujcego Bity zarezerwowane dla operatorw narodowych Bity sygnaw podrzdnych Bity sterowania dopenieniem Cjn (patrz Uwaga) Bity sygnaw podrzdnych

1 do 12 13 14 do 16 17 do 488
Sekcje II do V

1 do 4 5 do 488
Sekcja VI

Bity sterowania dopenieniem Cj5 (patrz Uwaga) Bity sygnaw podrzdnych realizujce dopenienie Bity sygnaw podrzdnych

1 do 4 5 do 8 9 do 488

Dugo ramki Liczba bitw w sygnale podrzdnym Maksymalna korekta przepywnoci sygnau podrzdnego Nominalny wspczynnik dopenienia

2928 bitw 723 bitw 47 563 kbit/s 0.419

Uwaga - Cji oznacza i-ty bit sterujcy dopenieniem j-tego sygnau podrzdnego

9.3.1 Utrata i odzyskiwanie synchronizacji ramki

Kryterium utraty synchronizacji ramki sygnau 139 264 kbit/s jest wykrycie cztery razy pod rzd bdnego sygnau synchronizacji. Synchronizacja moe by uznana za przywrcon, jeli nastpi trzykrotny poprawny odbir tego sygnau. W przypadku, gdy po ramce z poprawnym sygnaem

61

synchronizacji nastpuj dwie kolejne z jego bdn form, element odpowiedzialny za utrzymanie synchronizacji powinien wdroy akcj poszukiwawcz. Zalecenia nie definiuj algorytmu poszukiwania uznajc, e zadanie to moe wypenia moe dowolna procedura o akceptowalnej efektywnoci.

9.3.2 Metoda multipleksacji

Zalecan technik organizacji ramki 139 264 kbit/s jest cykliczny przeplot bitowy sygnaw podrzdnych z dopenieniem dodatnim, w ktrym stanem bitw dopeniajcych steruj elementy kontrolne, oznaczone w Tab. 3.2 jako Cjn (n = 1, 2, 3, 4 i 5). Dopenienie dodatnie oznaczone jest przy tym sekwencj 11111, jego brak stanem 00000. W celu eliminacji wpywu bdw transmisyjnych, decyzja o wystpieniu lub braku dopenienia powinna by podejmowana po stronie odbiorczej metod wikszociow.

9.3.3 Pola informacji subowej

W celu wymiany informacji subowych wykorzystywane s: bit 13 Sekcji I, ktry przekazuje wskazanie stanw alarmowych oraz bity 14 - 16 przeznaczone dla operatorw narodowych. W czach poredniczcych pomidzy rnymi domenami bity 14 - 16 powinny by ustawione w stan 1.

9.4 Multipleksacja sygnaw 8448 kbit/s w strumie 34 368 kbit/s 9.4.1 Szybko transmisji i struktura ramki
Nominalna szybko transmisji 34 368 kbit/s powinna by utrzymywana z tolerancj 20 ppm, za struktura ramki transmisyjnej powinna by zgodna z zestawieniem zawartym w Tab. 10.1.

9.4.2 Interfejsy cyfrowe

Parametry techniczne cyfrowych interfejsw sygnaw 8448 kbit/s i 34 368 kbit/s powinny by zgodne z zaleceniem G.703.

9.4.3 Jitter
9.4.3.1 Charakterystyki przeniku jittera

Charakterystyka przeniku dotyczy sygnau 8448 kbit/s modulowanego jitterem sinusoidalnym. Jej ksztat dla sygnau testowego 1000 (binarnie) powinien by zgodny z przebiegiem przedstawionym na rys. 10.1.

Rys. 10.1. Dopuszczalne przeniki jittera

Uwaga
1. Czstotliwo f0 powinna by moliwie niska np. 10 Hz, za jej warto powinna wynika z ogranicze technicznych sprztu pomiarowego.

62

2.

W celu uzyskania wynikw obarczonych moliwie maym bdem zalecane jest stosowanie selektywnej techniki pomiarowej przy szerokoci pasma dostosowanej do czstotliwoci aktualnie badanego punktu pomiarowego, lecz w adnym przypadku nie wikszej ni 40 Hz. Moliwo tolerowania przenikw wikszych ni -19.5 dB w zakresie 1 - 400 kHz jest przedmiotem studiw.

3.

9.4.3.2 Jitter na wyjciach sygnaw podrzdnych

Midzyszczytowa warto jittera na wyjciu sygnaw podrzdnych obserwowana w pamie do 400 kHz przy braku jittera wejciowego nie powinna przekracza 0.25 UI. Rezultatem pomiaru dokonywanego przyrzdem z filtrem pasmowym 3 - 400 kHz ze spadkiem charakterystyki przenoszenia 20 dB/dekad powinna by midzyszczytowy jitter nie przekraczajcy w czasie 10 s warto 0.05 UI z prawdopodobiestwem 0.999.
Uwaga

Dla interfejsw speniajcych wymagania narodowej opcji Q opisanej w zaleceniu G.703 dolna czstotliwo filtra pasmowego powinna wynosi 80 kHz.
9.4.3.3 Jitter na wyjciu sygnau grupowego

W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z wewntrznego rda, midzyszczytowy jitter wyjcia 34 368 kbit/s dla zakresu pomiarowego od f1 = 100 Hz do f4 = 800 kHz nie powinien przekracza 0.05 UI.

9.4.4 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne

9.4.4.1 Stany awaryjne

Sterowanie urzdze przeznaczonych do tworzenia strumieni 34 368 kbit/s powinno by zdolne do wykrywania nastpujcych niesprawnoci: 1. 2. 3. Uszkodzenia rda zasilania. Zaniku sygnau na wejciowym porcie 8448 kbit/s. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Zaniku odbieranego sygnau 34 368 kbit/s, ktry musi by wykrywany tylko w przypadku, gdy nie powoduje alarmu utraty synchronizacji ramkowej. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Utraty synchronizacji ramkowej. Wskazania alarmu odebranego od wsppracujcego urzdzenia.

4. 5.

9.4.4.2 Dziaania interwencyjne

Odpowiednio do rodzaju wykrytej niesprawnoci podejmowane s niezbdne akcje interwencyjne, ktrych zestaw obejmuje: 1. Wskazanie alarmu systemu utrzymania (WASU), informujce lokalne funkcje utrzymania o potrzebie podjcia akcji naprawczych. Wykrycie sygnau wskazania alarmu (AIS) w ramkach sygnau 34 368 kbit/s odbieranego przez demultiplekser powinno powodowa blokad generacji WASU zwizanych z utrat synchronizacji ramkowej, podczas gdy pozostae akcje powinny by zgodne z wykazem zawartym w Tab. 10.2. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do jednostki wsppracujcej, ktre polega na zmianie stanu bitu 11 Sekcji I z 0 na 1 w ramkach wyjciowego sygnau 34 368 kbit/s. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych wszystkich 4 sygnaw podrzdnych 8448 kbit/s demultipleksera. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do wyjciowego sygnau multipleksera. 34 368 kbit/s

2. 3. 4.

63

5.

Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych sygnau 34 368 kbit/s odpowiadajcych bdnemu strumieniowi podrzdnemu 8448 kbit/s.

Wprowadzanie sygnau AIS do szczelin czasowych waciwego sygnau podrzdnego jest prowadzone rwnolegle z realizacj dopeniania bitowego, co umoliwia dokonanie poprawnego odczytu po stronie odbiorczej.
Tablica 10.2. Stany awaryjne i akcje interwencyjne systemu 34 368 kbit/s
Podejmowane akcje
Wprowadzenie AIS Element wyposaenia Multiplekser i demultiplekser Tylko multiplekser Rodzaj niesprawnoci Niesprawno rda zasilania Zanik sygnau 8448 kbit/s Zanik wejciowego sygnau 8448 kbit/s Tylko demultiplekser Utrata synchronizacji ramki Odbir alarmu od elementu wsppracujcego Wskazanie alarmu systemu utrzymania Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Przekazanie alarmu do jednostki wsppracujcej Do wszystkich Do sygnaw sygnau podrzdnych zbiorczego Tak jeli wykonalne Tak jeli wykonalne Tak Do wybranych szczelin sygnau zbiorczego

Realizacja wymienionych dziaa powinna uwzgldnia nastpujce okolicznoci: 1. Lokalizacja oraz sposb organizacji powiadamiania akustycznego i optycznego o wystpieniu okolicznoci powodujcych potrzeb dziaa zgodnie z pkt. 1 mog by ustalane indywidualnie, w sposb odzwierciedlajcy specyfik lokaln. Stan sygnau wskazania alarmu (AIS) odpowiada cigemu nadawaniu na ustalonych pozycjach ramek 8448 kbit/s i 34 368 kbit/s bitw o wartoci logicznej 1, ktrych wystpienie powinno by w sposb gwarantowany wykrywane przy stopie bdw mniejszej lub rwnej 10-3. Rwnoczenie wykorzystywany algorytm detekcji powinien zapobiega wystpieniu faszywego alarmu dla ramek wypenionych poza szczelin synchronizacyjn bitami o wartociach 1. Przepywno binarna sygnau AIS na wyjciach multipleksera i demultipleksera powinna by zgodna ze specyfikacjami technicznymi waciwych interfejsw

2.

3.

9.4.5 Wymagania czasowe

Wykrycie stanw awaryjnych oraz wdroenie odpowiednich akcji interwencyjnych, w tym wykrycie stanu AIS powinno by realizowane w czasie nie duszym ni 1 ms.

9.5 Multipleksacja sygnaw 34 368 kbit/s w strumie 139 264 kbit/s 9.5.1 Szybko transmisji i struktura ramki
Nominalna szybko transmisji 139 264 kbit/s powinna by utrzymywana z tolerancj 15 ppm, za struktura ramki transmisyjnej powinna by zgodna z wczeniejszym opisem.

9.5.2 Interfejsy cyfrowe

Parametry techniczne cyfrowych interfejsw sygnaw 34 368 kbit/s i 139 264 kbit/s powinny by zgodne z zaleceniem G.703.

64

9.5.3 Jitter
9.5.3.1 Charakterystyki przeniku jittera

Charakterystyka przeniku dotyczy sygnau 34 368 kbit/s modulowanego jitterem sinusoidalnym. Jej ksztat dla sygnau testowego 1000 (binarnie) powinien by zgodny z przebiegiem przedstawionym na rys. 10.2.

Rys. 10.2. Dopuszczalne przeniki jittera

Uwaga
1. 2. Czstotliwo f0 powinna by moliwie niska np. 10 Hz, za jej warto powinna wynika z ogranicze technicznych sprztu pomiarowego. W celu uzyskania wynikw obarczonych moliwie maym bdem zalecane jest stosowanie selektywnej techniki pomiarowej przy szerokoci pasma dostosowanej do czstotliwoci aktualnie badanego punktu pomiarowego, lecz w adnym przypadku nie wikszej ni 40 Hz. Moliwo tolerowania przenikw wikszych ni -19.5 dB w zakresie 3 - 800 kHz jest przedmiotem studiw.

3.

9.5.3.2 Jitter na wyjciach sygnaw podrzdnych

Midzyszczytowa warto jittera na wyjciu sygnaw podrzdnych obserwowana w pamie do 800 kHz przy braku jittera wejciowego nie powinna przekracza 0.3 UI. Rezultatem pomiaru dokonywanego przyrzdem z filtrem pasmowym 10 - 800 kHz ze spadkiem charakterystyki przenoszenia 20 dB/dekad powinien by midzyszczytowy jitter nie przekraczajcy w czasie 10 s warto 0.05 UI z prawdopodobiestwem 0.999.
9.5.3.3 Jitter na wyjciu sygnau grupowego

W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z wewntrznego rda, midzyszczytowy jitter wyjcia 139 264 kbit/s dla zakresu pomiarowego od f1 = 200 Hz do f4 = 3500 kHz nie powinien przekracza 0.05 UI.

9.5.4 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne

9.5.4.1 Stany awaryjne

Sterowanie urzdze przeznaczonych do tworzenia strumieni 139 264 kbit/s powinno by zdolne do wykrywania nastpujcych niesprawnoci: 1. Uszkodzenia rda zasilania.

65

2. 3.

Zanikw sygnau na wejciowym portach 34 368 kbit/s. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Zaniku odbieranego sygnau 139 264 kbit/s, ktry musi by wykrywany tylko w przypadku, gdy nie powoduje alarmu utraty synchronizacji ramkowej. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Utraty synchronizacji ramkowej. Wskazania alarmu odebranego od wsppracujcego urzdzenia.

4. 5.

9.5.4.2 Dziaania interwencyjne

Odpowiednio do rodzaju wykrytej niesprawnoci podejmowane s niezbdne akcje interwencyjne identyczne z przedstawionymi w poprzednim punkcie. Ich zestaw obejmuje: 1. Wskazanie alarmu systemu utrzymania (WASU), informujce lokalne funkcje utrzymania o potrzebie podjcia akcji naprawczych. Wykrycie sygnau wskazania alarmu (AIS) w ramkach sygnau 139 264 kbit/s odbieranego przez demultiplekser powinno powodowa blokad generacji WASU zwizanych z utrat synchronizacji ramkowej, podczas gdy pozostae akcje powinny by zgodne z wykazem zawartym w Tab. 10.2. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do jednostki wsppracujcej, ktre polega na zmianie stanu bitu 13 Sekcji I z 0 na 1 w ramkach wyjciowego sygnau 139 264 kbit/s. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych wszystkich 4 sygnaw podrzdnych 34 368 kbit/s demultipleksera. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do wyjciowego sygnau multipleksera. 139 264 kbit/s

2. 3. 4. 5.

Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych sygnau 139 264 kbit/s odpowiadajcych bdnemu strumieniowi podrzdnemu 34 368 kbit/s.

Wprowadzanie sygnau AIS do szczelin czasowych waciwego sygnau podrzdnego jest prowadzone rwnolegle z realizacj dopeniania bitowego, co umoliwia dokonanie poprawnego odczytu po stronie odbiorczej. Realizacja wymienionych dziaa powinna uwzgldnia nastpujce okolicznoci: 1. Lokalizacja oraz sposb organizacji powiadamiania akustycznego i optycznego o wystpieniu okolicznoci powodujcych potrzeb dziaa zgodnie z pkt. 1 mog by ustalane indywidualnie, w sposb odzwierciedlajcy specyfik lokaln. Stan sygnau wskazania alarmu (AIS) odpowiada cigemu nadawaniu na ustalonych pozycjach ramek 34 368 kbit/s i 139 264 kbit/s bitw o wartoci logicznej 1, ktrych wystpienie powinno by w sposb gwarantowany wykrywane przy stopie bdw mniejszej lub rwnej 10-3. Rwnoczenie wykorzystywany algorytm detekcji powinien zapobiega wystpieniu faszywego alarmu dla ramek wypenionych poza szczelin synchronizacyjn bitami o wartociach 1. Przepywno binarna sygnau AIS na wyjciach multipleksera i demultipleksera powinna by zgodna ze specyfikacjami technicznymi waciwych interfejsw

2.

3.

9.5.5 Wymagania czasowe

Wykrycie stanw awaryjnych oraz wdroenie odpowiednich akcji interwencyjnych, w tym wykrycie stanu AIS powinno by realizowane w czasie nie duszym ni 1 ms.

9.6 Multipleksacja sygnaw 8448 kbit/s w strumie 139 264 kbit/s 9.6.1 Szybko transmisji i struktura ramki
Strumie cyfrowy o nominalnej szybkoci transmisji 139 264 kbit/s utrzymywanej z tolerancj 15 ppm, powinien by zestawiany z czterech podrzdnych sygnaw 34 368 kbit/s, z ktrych kady stanowi

66

kombinacj sygnaw 8448 kbit/s. Struktura ramki transmisyjnej powinna by zgodna z zestawieniem zawartym w Tab. 10.2.

9.6.2 Interfejsy cyfrowe

Parametry techniczne cyfrowych interfejsw sygnaw 8448 kbit/s i 139 264 kbit/s powinny by zgodne z zaleceniem G.703.

9.6.3 Jitter
9.6.3.1 Charakterystyki przeniku jittera

Charakterystyka przeniku dotyczy sygnau 8448 kbit/s modulowanego jitterem sinusoidalnym. Jej ksztat dla sygnau testowego 1000 (binarnie) powinien by zgodny z przebiegiem przedstawionym na rys.10.3.

Rys.10.3. Dopuszczalne przeniki jittera

Uwaga
1. 2. Czstotliwo f0 powinna by moliwie niska np. 10 Hz, za jej warto powinna wynika z ogranicze technicznych sprztu pomiarowego. W celu uzyskania wynikw obarczonych moliwie maym bdem zalecane jest stosowanie selektywnej techniki pomiarowej przy szerokoci pasma dostosowanej do czstotliwoci aktualnie badanego punktu pomiarowego, lecz w adnym przypadku nie wikszej ni 40 Hz. Moliwo tolerowania przenikw wikszych ni -19.5 dB w zakresie 1 - 400 kHz jest przedmiotem studiw.

3.

9.6.3.2 Jitter na wyjciach sygnaw podrzdnych

Midzyszczytowa warto jittera na wyjciu sygnaw podrzdnych obserwowana w pamie do 400 kHz przy braku jittera wejciowego nie powinna przekracza 0.35 UI. Rezultatem pomiaru dokonywanego przyrzdem z filtrem pasmowym 3 - 400 kHz ze spadkiem charakterystyki przenoszenia 20 dB/dekad powinien by midzyszczytowy jitter nie przekraczajcy w czasie 10 s warto 0.05 UI z prawdopodobiestwem 0.999.
Uwaga

Dla interfejsw speniajcych wymagania narodowej opcji Q opisanej w zaleceniu G.703 dolna czstotliwo filtra pasmowego powinna wynosi 80 kHz.
9.6.3.3 Jitter na wyjciu sygnau grupowego

W przypadku, gdy sygna nadawany jest z zegarem uzyskiwanym z wewntrznego rda, midzyszczytowy jitter wyjcia 139 264 kbit/s dla zakresu pomiarowego od f1 = 100 Hz do f4 = 3500 kHz nie powinien przekracza 0.05 UI.

67

9.6.4 Stany awaryjne oraz dziaania interwencyjne

9.6.4.1 Stany awaryjne

Sterowanie urzdze przeznaczonych do tworzenia strumieni 139 264 kbit/s powinno by zdolne do wykrywania nastpujcych niesprawnoci: 1. 2. 3. Uszkodzenia rda zasilania. Zanikw sygnau na wejciowym portach 8448 kbit/s. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Zaniku odbieranego sygnau 139 264 kbit/s, ktry musi by wykrywany tylko w przypadku, gdy nie powoduje alarmu utraty synchronizacji ramkowej. Jeli dane i zegar dostarczane s na odrbnych wprowadzeniach, sygnalizacja powinna dotyczy zaniku kadego sygnau. Utraty synchronizacji ramkowej sygnau 139 264 kbit/s na wejciu demultipleksera. Utraty synchronizacji ramkowej sygnau 34 368 kbit/s w demultiplekserze. Wskazania alarmu odebranego przez demultiplekser od wsppracujcego urzdzenia 139 264 kbit/s. Wskazania alarmu odebranego w demultiplekserze od wsppracujcego urzdzenia 34 368 kbit/s.

4. 5. 6. 7.

9.6.4.2 Dziaania interwencyjne

Odpowiednio do rodzaju wykrytej niesprawnoci podejmowane s niezbdne akcje interwencyjne identyczne z przedstawionymi w poprzednim punkcie. Ich zestaw obejmuje: 1. Wskazanie alarmu systemu utrzymania (WASU), informujce lokalne funkcje utrzymania o potrzebie podjcia akcji naprawczych. Wykrycie sygnau wskazania alarmu (AIS) w ramkach sygnaw 139 264 kbit/s lub 34 368 kbit/s odbieranych przez demultiplekser powinno powodowa blokad generacji WASU zwizanych z utrat synchronizacji ramkowej, podczas gdy pozostae akcje powinny by zgodne z wykazem zawartym w Tab.10.3. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do jednostki wsppracujcej, ktre polega na zmianie stanu bitu 13 Sekcji I z 0 na 1 w ramkach wyjciowego sygnau 139 264 kbit/s. Przekazanie informacji o stanie awaryjnym do jednostki wsppracujcej, ktre polega na zmianie stanu bitu 11 Sekcji I z 0 na 1 w ramkach wyjciowego sygnau 34 368 kbit/s. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych wszystkich 16 sygnaw podrzdnych 8448 kbit/s demultipleksera. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych waciwych 4 sygnaw podrzdnych 8448 kbit/s demultipleksera. Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do wyjciowego sygnau multipleksera. 139 264 kbit/s

2. 3. 4. 5. 6. 7.

Wstawienie sygnau wskazania alarmu (AIS) do szczelin wyjciowych sygnau 139 264 kbit/s odpowiadajcych bdnemu strumieniowi podrzdnemu 8448 kbit/s.

Wprowadzanie sygnau AIS do szczelin czasowych waciwego sygnau podrzdnego jest prowadzone rwnolegle z realizacj dopeniania bitowego, co umoliwia dokonanie poprawnego odczytu po stronie odbiorczej. Realizacja wymienionych dziaa powinna uwzgldnia nastpujce okolicznoci: 1. Lokalizacja oraz sposb organizacji powiadamiania akustycznego i optycznego o wystpieniu okolicznoci powodujcych potrzeb dziaa zgodnie z pkt. 1 mog by ustalane indywidualnie, w sposb odzwierciedlajcy specyfik lokaln. Stan sygnau wskazania alarmu (AIS) odpowiada cigemu nadawaniu na ustalonych pozycjach ramek 8448 kbit/s, 34 368 kbit/s i 139 264 kbit/s bitw o wartoci logicznej 1, ktrych wystpienie powinno by w sposb gwarantowany wykrywane przy stopie bdw

2.

68

mniejszej lub rwnej 10-3. Rwnoczenie wykorzystywany algorytm detekcji powinien zapobiega wystpieniu faszywego alarmu dla ramek wypenionych poza szczelin synchronizacyjn bitami o wartociach 1. 3. Przepywno binarna sygnau AIS na wyjciach multipleksera i demultipleksera powinna by zgodna ze specyfikacjami technicznymi waciwych interfejsw

9.6.5 Wymagania czasowe

Wykrycie stanw awaryjnych oraz wdroenie odpowiednich akcji interwencyjnych, w tym wykrycie stanu AIS powinno by realizowane w czasie nie duszym ni 1 ms.

69

Tablica 10.3. Stany awaryjne i akcje interwencyjne systemu 16 x 8448 kbit/s

Podejmowane akcje Przekazanie Element wyposaenia Rodzaj niesprawnoci Przekazanie Do 16 wyjciowych sygnaw podrzdnych 8448 kbit/s demultipleksera Tak jeli wykonalne Wprowadzenie AIS Do 4 wyjciowych sygnaw podrzdnych 8448 kbit/s demultipleksera Do sygnau zbiorczego 139 264 kbit/s Tak jeli wykonalne Tak Tak Tak Tak Tak Do wybranych szczelin sygnau zbiorczego

Wskazanie alarmu do alarmu do alarmu wsppracujcej wsppracujcej systemu jednostki 139 jednostki 34 utrzymania 264 kbit/s 368 kbit/s Tak Tak Tak Tak

Multiplekser i demultiplekser Tylko multiplekser

Niesprawno rda zasilania Zanik sygnau kbit/s 8448

Zanik wejciowego sygnau 139 264 kbit/s Utrata synchronizacji ramki 139 264 kbit/s Tylko demultiplekser Odbir alarmu od wsppracujcego elementu 139 264 kbit/s Utrata synchronizacji ramki 34 368 kbit/s Odbir alarmu od wsppracujcego elementu 34 368 kbit/s

Tak

Tak

Tak

70

10. Transmisja sygnaw SDH w sieciach PDH

10.1 Informacje wstpne

Techniki wykorzystywane do przesyania elementw SDH w sieci PDH stanowi przedmiot zapisw zawartych w zaleceniu G.832, ktre przedstawia struktury ramek transmisyjnych oraz konfiguracje urzdze prowadzcych multipleksacj do przepywnoci wyspecyfikowanych w zaleceniu G.702. Pod nazw element SDH rozumie si przy tym dowolny kontener wirtualny (VC) wraz z przypisanymi mu wskanikami. Dodatkowo rekomendacja G.832 przedstawia schematy waciwe transferowi w czach PDH innych sygnaw, w tym strumieni komrek generowanych przez terminale ATM. Dane przedstawione na wszystkich schematach pogldowych s transmitowane kolejno z lewa na prawo i od gry ku doowi, natomiast przekaz kolejnych bajtw rozpoczyna si od bitw najbardziej znaczcych (oznaczonych numerem 1), ktre znajduj si zawsze po lewej stronie rysunku.

10.2 Struktury ramek 10.2.1 Ramka sygnau 34 368 kbit/s

Zgodnie ze schematem przedstawionym na rys. 11.1, podstawowa ramka sygnau 34 368 kbit/s obejmuje siedem bajtw nagwka oraz 530 bajtowe pole danych uytkowych. Czas transmisji ramki wynosi w kadym przypadku 125 s.
59 kolumn FA1 FA2 EM TR MA NR GC Pole danych (530 bajtw) 9 wierszy

Rys.11.1. Struktura ramki 34 368 kbit/s

Wartoci oraz przeznaczenie bajtw nagwka ramki ilustruje schemat przedstawiony na rys. 11.2.

71

FA1 EM TR MA NR GC

1
BIP-8

FA2

Adres TRACE cieki TRAIL FERF FEBE Rodzaj Payloaddanych Type NR GC Payload Przeznaczenie Timing WS Dep. danych Marker

Rys.11.2. Struktura nagwka

Poszczeglne elementy skadowe nagwka posiadaj nastpujce przeznaczenie:

FA1/FA2 - wzorzec synchronizacji ramki identyczny ze struktur pola A1/A2 zdefiniowan w zaleceniu G.807. EM - pole monitorowania bdw zgodnie z 8 bitow parzystoci przeplotow BIP-8, ktrej warto jest wyznaczana na podstawie wszystkich bitw (w tym rwnie nagwka) poprzedniej ramki i wpisywana do pola EM ramki aktualnej. TR - adres cieki zawierajcy transmitowany powtarzalnie adres punktu dostpu do cieki transmisyjnej (Trail Access Point Identifier - TAPI), na podstawie ktrego terminal odbiorczy weryfikuje utrzymywanie poczenia z waciwym nadajnikiem systemowym. TAPI stanowi 16 bajtowa warto wyznaczana zgodnie z zaleceniem E.164, ktrego zapisy wymagaj aby pierwszy bajt stanowia warto kodowa CRC-7 wyznaczonej dla poprzedniej ramki identyfikacyjnej. Pozostae 15 bajtw przenosi kody ASCII zgodnie z typowym formatem adresu sieciowego. Struktura 16 bajtowej ramki identyfikacyjnej jest zgodna z poniszym schematem.
1 0 0
X C1

C1 X X
X C X C

C X X
X C X C

C X X
X C X

C X X
C7

C X X

C X X

C7 X X

Wskanik startowy Bajt 2

Bajt 16

Znaki ASCII (numer E.164) Kod CRC-7 poprzedniej ramki

MA - Bajt adaptacji i utrzymania obejmujcy kolejno:

bit 1 - FERF Far End Receive Failure bit 2 - FEBE Far End Block Error - pole ustawiane w stan 1 i przesyane zwrotnie do oddalonego terminala cieki jeli w polu BIP-8 wystpiy bdy. W pozostaych przypadkach warto FEBE powinna by rwna 0. bity 3-5 - rodzaj danych w polu transportowym: 000 - cieka nie wykorzystana, 001 wykorzystana, typ danych nieznany, 010 - komrki ATM, 011 - SDH TU-12s. bity 6-7 - zalenie od zawartoci (wskanik multiramki jednostki podrzdnej TU). bit 8 - typ zegara. Ustawiany w stan 0, gdy synchronizacj realizuje pierwotne rdo odniesienia (PRC), za 1 wskazuje inny typ przebiegu zegarowego.

72

NR - pole do uytku operatora, ktry moe je przeznaczy do realizacji zada utrzymaniowych, uwzgldniajc, e zasoby sieciowe nie gwarantuj przeroczystoci utworzonego w ten sposb kanau transmisyjnego pomidzy terminalami cieki. W przypadkach, gdy bajt NR jest modyfikowany w punktach poredniczcych, konieczne jest odpowiednie dostosowanie zawartoci pola EM. Dla celw utrzymania pocze tandemowych z pola NR wydziela si bity 1-4, ktre przekazuj ilo wykrytych bdw transmisyjnych, natomiast kana komunikacyjny stanowi pozostaa cz bajtu. GC - kana komunikacyjny utrzymaniowych oglnego przeznaczenia wykorzystywany do celw

10.2.2 Ramka sygnau 139 264 kbit/s

Zgodnie ze schematem przedstawionym na rys. 11.3, podstawowa ramka sygnau 139 264 kbit/s obejmuje 16 bajtw nagwka oraz 2160 bajtowe pole danych uytkowych. Czas transmisji ramki wynosi 125 s.
240 kolumn FA1 FA2 EM P1 TR P2 MA NR GC 2160 octets

Pole adunkowe (2160 bajtw) payload

Zawarto niezdefiniowana

Rys. 11.3. Struktura ramki sygnau 139 264 kbit/s

Wartoci oraz przeznaczenie bajtw nagwka ramki ilustruje schemat przedstawiony na rys.11.4.
FA1 EM TR MA NR GC FERF FEBE

1
BIP-8

0
P1 P2

FA2 P1 P2

Adres TRACE cieki TRAIL

Payload Type Rodzaj danych NR GC Przeznaczenie Payload Timing WS Dep. danych Marker

Rys. 11.4. Struktura nagwka sygnau 139 264 kbit/s Poszczeglne elementy skadowe nagwka posiadaj nastpujce przeznaczenie:

73

FA1/FA2 - wzorzec synchronizacji ramki identyczny ze struktur pola A1/A2 zdefiniowan w zaleceniu G.807. EM - pole monitorowania bdw zgodnie z 8 bitow parzystoci przeplotow BIP-8, ktrej warto jest wyznaczana na podstawie wszystkich bitw (w tym rwnie nagwka) poprzedniej ramki i wpisywana do pola EM ramki aktualnej. TR - adres cieki zawierajcy transmitowany powtarzalnie adres punktu dostpu do cieki transmisyjnej (Trail Access Point Identifier - TAPI), na podstawie ktrego terminal odbiorczy weryfikuje utrzymywanie poczenia z waciwym nadajnikiem systemowym. TAPI stanowi 16 bajtowa warto wyznaczana zgodnie z zaleceniem E.164, ktrego zapisy wymagaj aby pierwszy bajt stanowia warto kodowa CRC-7 wyznaczonej dla poprzedniej ramki identyfikacyjnej. Pozostae 15 bajtw przenosi kody ASCII zgodnie z typowym formatem adresu sieciowego. Struktura 16 bajtowej ramki identyfikacyjnej jest zgodna z poniszym schematem.
1 0 0
X C1

C1 X X
X C X C

C X X
X C X C

C X X
X C X

C X X
C7

C X X

C X X

C7 X X

Wskanik startowy Bajt 2

Bajt 16

Znaki ASCII (numer E.164) Kod CRC-7 poprzedniej ramki

MA - Bajt adaptacji i utrzymania obejmujcy kolejno:

bit 1 - FERF Far End Receive Failure bit 2 - FEBE Far End Block Error - pole ustawiane w stan 1 i przesyane zwrotnie do oddalonego terminala cieki jeli w polu BIP-8 wystpiy bdy. W pozostaych przypadkach warto FEBE powinna by rwna 0. bity 3-5 - rodzaj danych w polu transportowym: 000 - cieka nie wykorzystana, 001 wykorzystana, typ danych nieznany, 010 - komrki ATM, 011 - mapowanie elementw SDH (typ I - 20 x TUG-2), 100 - mapowanie elementw SDH (typ II - 2 x TUG-3 i 5 x TUG-2). bity 6-7 - zalenie od zawartoci (wskanik multiramki jednostki podrzdnej TU). bit 8 - typ zegara. Ustawiany w stan 0, gdy synchronizacj realizuje pierwotne rdo odniesienia (PRC), za 1 wskazuje inny typ przebiegu zegarowego.

NR - pole do uytku operatora, ktry moe je przeznaczy do realizacji zada utrzymaniowych, uwzgldniajc, e zasoby sieciowe nie gwarantuj przeroczystoci utworzonego w ten sposb kanau transmisyjnego pomidzy terminalami cieki. W przypadkach, gdy bajt NR jest modyfikowany w punktach poredniczcych, konieczne jest odpowiednie dostosowanie zawartoci pola EM. Dla celw utrzymania pocze tandemowych z pola NR wydziela si bity 1-4, ktre przekazuj ilo wykrytych bdw transmisyjnych, natomiast kana komunikacyjny stanowi pozostaa cz bajtu. GC - kana komunikacyjny utrzymaniowych oglnego przeznaczenia wykorzystywany do celw

P1/P2 - automatyczne przeczanie cieki w stanach awaryjnych.

74

10.3 Struktury multipleksacji 10.3.1 Wstawianie elementw SDH do ramki 34 368 kbit/s
Zgodnie ze schematem przedstawionym na rys. 11.5, w polu transportowym ramki 34 368 kbit/s przenoszone jest 14 podrzdnych jednostek TU-12s.
59 kolumn OO HH O H O H O H 00000000001111 O 01234567890123 H O 00000000001111 H 01234567890123

00000000001111 01234567890123

s 9 w o r 00000000001111 9 01234567890123

13 13 13

13

TU-12 #0

TU-12 # 13

Rys. 11.5. Rozmieszczenie jednostek TU-12s w ramce sygnau 34 368 kbit/s

Kolumny 1 (z wyjtkiem pierwszego bajtu) oraz 30 i 31 stanowi wypenienie uzupeniajce, natomiast jednostki TU-12s wypeniaj pozosta cz pola adunkowego z przeplotem kolumnowym. Ich rozmieszczenie zachowuje przy tym stae relacje fazowe w stosunku do struktury ramkowej sygnau transportowego. Wskaniki jednostek TU rozmieszczone s bajtami w pierwszym wierszu kolumn od 2 do 15. Szczegow organizacj elementw TU-12 zawieraj zalecenia G.708 i G.709, natomiast wykorzystywan struktur multipleksacji przedstawia rys. 11.6.

75

34 368 kbit/s

14

TU-12

VC-12

Przetwarzanie wskanika Pointer processing Multipleksacja Multiplexing Wyrwnywanie Aligning

Rys. 11.6. Struktura multipleksacji jednostek TU-12 w ramce 34 368 kbit/s

Sposb wykorzystania bitw 6 i 7 bajtu MA, stanowicych wskanik multiramki jednostki podrzdnej TU-12s zawiera ponisze zestawienie:
Bit 6 0 0 1 1 Bit 7 0 1 0 1 Zawarto wskanika TU-PTR w nastpujcej ramce V1 V2 V3 V4 Multiramka TU (500 s)

10.3.2 Wstawianie elementw SDH do ramki 139 264 kbit/s

Zawierajce 2160 bajtw pole adunkowe sygnau 139 264 kbit/s moe by wykorzystane do realizacji nastpujcych opcji transportowych:

opcja I 20 x TUG-2; opcja II 2 x TUG-3 + 5 x TUG-2.

Szczegow organizacj elementw TUG-2 i TUG-3 zawieraj zalecenia G.708 i G.709, natomiast wykorzystywan w tym przypadku struktur multipleksacji przedstawia rys. 11.7.
2 1 7 1 TUG-2 3 TU-12 VC-12 TU-2 VC-2

139 264 kbit/s

TUG-3 5

TU-3

VC-3

20

TU-11

VC-11

Pointer processing Przetwarzanie wskanika Multiplexing of non homogeneous signals Multipleksacja jednostek TU rnych typw Multipleksacja Multiplexing Wyrwnywanie Aligning

Rys.11.7. Struktura multipleksacji jednostek TUG w ramce 139 264 kbit/s

76

Rozmieszczenie 20 jednostek TUG-2s zmultipleksowanych w 9 wierszach 240 kolumnowego pola adunkowego ilustruje schemat przedstawiony na rys. 11.8.
1 12 1 12 1 12

TUG-2 # 1

TUG-2 # 2

TUG-2 # 20

1 2 3 4 5 OH

18 19 20 1 2 3

18 19 20

18

19

20

21

22

23

238 240 239

Rys. 11.8. Multipleksacja jednostek TUG2 w polu adunkowym sygnau 139 264 kbit/s
Jednostki TUG-2s wypeniaj pole adunkowe z przeplotem bajtowym, za ich rozmieszczenie zachowuje stae relacje fazowe w stosunku do nagwka ramki sygnau transportowego. Podobnie, rozmieszczenie 2 jednostek TUG-3 i 5 TUG-2 zmultipleksowanych w 9 wierszach 240 kolumnowego pola adunkowego ilustruje schemat przedstawiony na rys. 11.9.
1 12 1 12 1 12

TUG-2 # 1

TUG-2 # 2

....

TUG-2 # 5

4 kolumny staego 4 fixed stuff wypenienia columns

A
86

4 kolumny staego 4 fixed stuff wype nienia columns

B
86

C
60

1 2 TUG-3 # 1 TUG-3 # 2 3 4 5

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5

A A A A A A B B B B B B C C C C

A A A A A A B B B B B B C C C C

1 (8 kolumn)

2 240

29

30

Rys. 11.9. Multipleksacja jednostek TUG-3 i TUG-2 w polu adunkowym sygnau 139 264 kbit/s

77

W pierwszym kroku przetwarzania, na pocztek kadej jednostki TUG-3 zostaj wprowadzone 4 kolumny wypeniajce, co prowadzi do uzyskania dwch 90 kolumnowych struktur oznaczonych na schemacie jako (A i B). Rwnoczenie 5 jednostek TUG-2s zostaje poczonych z jednobajtowym przeplotem w 60 kolumnowy i 9 wierszowy blok danych (C). Nastpnie, uzyskane w ten sposb 3 porednie zestawy danych uytkowych zostaj poddane operacji przeplotu bajtowego, realizowanego zgodnie ze schematem:
[ABACBABC]1 [ABACBABC]2 ............... [ABACBABC]30

Jeli jest to wymagane, otrzymany blok moe zosta nastpnie zdemultipleksowany do pojedynczej jednostki TUG-3 i 12 (7 + 5) jednostek TUG-2s, albo samych TUG-2s. W ostatnim z wymienionych przypadkw w ramce sygnau podstawowego moe by umieszczone maksymalnie 19 jednostek TUG-2s. W rozwaanym przypadku, sposb wykorzystania bitw 6 i 7 bajtu MA, stanowicych wskanik multiramki jednostek podrzdnych jest identyczny, jak przy wykorzystaniu sygnau 34 368 kbit/s.

78