You are on page 1of 2

Armia Polska w ZSRR

30 lipca 1941 roku podpisano ukad polsko-radziecki o wsppracy i wzajemnej pomocy (ukad Sikorski-Majski - podpisany przez premiera Sikorskiego i ambasadora sowieckiego w Londynie Majskiego). 14 sierpnia 1941 roku podpisano w Moskwie polsko-radzieck umow wojskow na podstawie ktrej moliwe byo rozpoczcie formowania Armii Polskiej w ZSRR pod dowdztwem generaa Wadysawa Andersa.

Pocztkowo zakadano utworzenie oddziaw liczcych trzydzieci tysicy onierzy. Armi, na podstawie specjalnej amnestii, zasilili gwnie Polacy wzici do niewoli w 1939 roku i przetrzymywani w sowieckich agrach. W padzierniku 1941 roku liczba onierzy w punktach zbiorczych (Buzuuk, Tock, Tatiszczewo) wynosia okoo 41 tysicy. Trudnoci stanowio zaopatrzenie tworzcych si oddziaw, a take kopoty z dobraniem kadry oficerskiej. W grudniu 1941 roku genera Wadysaw Sikorski otrzyma w Moskwie zgod na powikszenie armii do 96 tysicy onierzy liniowych i 30 tysicy w formacjach pomocniczych. W zwizku z brakiem jednolitego stanowiska polskich wadz i ZSRR (denie do wcielenia polskich onierzy do Armii Czerwonej, zmniejszenie racji ywnociowych, blokowanie napywu dalszych ochotnikw), a take staraniami Brytyjczykw o wykorzystanie polskich oddziaw na Bliskim Wschodzie okoo 70 tysiczne oddziay wojsk polskich w poowie 1942 roku zostay ewakuowane do Iranu i Iraku (wraz z 40 tysicami cywilw), gdzie utworzyy Armi Polsk na Wschodzie.

Na pocztku 1943 roku Jzef Stalin podj wspprac z polskimi komunistami. W lutym 1943 roku w Moskwie powsta Komitet Organizacyjny Zwizku Patriotw Polskich, zaczo ukazywa si pismo Wolna Polska, a podpukownik Zygmunt Berling otrzyma zadanie utworzenia nowych jednostek wojska polskiego w ZSRR. W marcu 1943 roku uformowa si w Moskwie Zwizek Patriotw Polskich, ktremu przewodniczya Wanda Wasilewska i Alfred Lampe. Zwizek ten postulowa utworzenie oddziaw polskich przy Armii Czerwonej, przej take opiek nad ludnoci polsk w ZSRR.

Za zgod radzieckiego przywdcy - Jzefa Stalina - wyraon 8 maja 1943 roku, zostaa utworzona Armia Polska w ZSRR. W lipcu 1943 roku sformowano 1. Dywizj im. Tadeusza Kociuszki w Sielcach nad Ok. Na wniosek Komitetu Organizacyjnego Zwizku Patriotw Polskich dowdc dywizji zosta pukownik Zygmunt Berling. Wzia ona udzia w bitwie pod Lenino w dniach 12-13 padziernika 1943 roku, ktra miaa znaczenie gwnie polityczne. W kolejnych miesicach powsta 1. Korpus Polskich Si Zbrojnych w ZSRR, a nastpnie w marcu 1944 roku 107 tysiczne wojsko przeksztacono w 1. Armi Polsk w ZSRR. Na jej czele stan genera Zygmunt Berling, a jesieni 1944 roku genera Stanisaw Popawski. Po wkroczeniu na ziemie polskie Armia Polska poczya si z Armi Ludow tworzc Wojsko Polskie.

You might also like