Polska po II wojnie wiatowej

Na sytuacj polskiego spoeczestwa po zakoczeniu II wojny wiatowej najbardziej wpyny olbrzymie straty jakie ludno poniosa w czasie wojny. ycie stracio ponad 6 milionw polskich obywateli (w tym ok. 3 milionw ydw) Na pocztku 1946 roku liczba ludnoci wynosia niespena 24 miliony. Wielu z nich byo okaleczonych zarwno fizycznie, jak i psychicznie. W kraju rozprzestrzenione byy choroby, takie jak grulica czy choroby weneryczne. Ponad 600 tysicy osb byo inwalidami wojennymi. Istotne byy zwizane z masowymi przesiedleniami zmiany terytorialne (utrata Kresw Wschodnich na rzecz ziem przyczonych na zachodzie i pnocy tzw. Ziemie Zachodnie i Pnocne). Zgodnie z ustaleniami wielkiej trjki z Poczdamu (17 lipiec-2 sierpie 1945) wytyczono nowe granice. Terytorium Polski zmniejszyo si do 312,6 tysicy km, a wymianie ulega niemal 1/2 wszystkich ziem. Zmiany te doprowadziy do uksztatowania niemal jednolitego pod wzgldem narodowociowym pastwa. Przedwojenne mniejszoci narodowe, odgrywajce w kraju istotn rol, przestay egzystowa. Jedyne nieliczne skupiska narodowe tworzyli Biaorusini (ok. 100 tysicy), Ukraicy (ok. 150 tysicy), Litwini (ok. 10 tysicy) i Niemcy (ok. 200 tysicy). Nie przekraczay one jednak 2% spoeczestwa.

W latach 1945-1946 do Polski powrcio okoo 1,5 miliona robotnikw przymusowych, winiw i jecw wojennych z III Rzeszy. Trwaa te migracja wewntrzna midzy innymi z Polski centralnej na Ziemie Zachodnie i Pnocne (do koca lipca 1945 700 tysicy osb). Poza granicami kraju pozostao okoo 1,5 miliona Polakw na ziemiach inkorporowanych do ZSRR i okoo 0,5 miliona tych, ktrzy nie powrcili z zachodnich stref okupacyjnych (onierzy Wadysawa Andersa, wychodcw cywilnych z 1939 roku, cywilw ewakuowanych z ZSRR w 1942 roku). Utworzyli oni now polsk diaspor na Zachodzie. Z kolei z Polski wysiedlono okoo p miliona osb na Ukrain, Biaoru i Litw, za z terenw niemieckich objtych przez Polakw wysiedlono okoo 2,5 miliona osb. Wskutek represji pastw okupantw zostaa wyniszczona warstwa ziemiastwa (wywaszczenia, nacjonalizacja, represje). Do zniknicia tej warstwy przyczynia si reforma rolna przeprowadzona przez PKWN.

Znikna niemal cakowicie buruazja, saba pozostaa wiadomie gadzona w czasie wojny polska inteligencja. Wraz z ludnoci ydowsk znikno z polskich miast drobnomieszczastwo. Wskanik zniszcze w przeliczeniu na jednego mieszkaca by w Polsce najwyszy na wiecie. Czciowemu lub cakowitemu zniszczeniu ulego 65% zakadw przemysowych, czego nie zrwnowayo przyczenie uprzemysowionych terenw na zachodzie. Zdezorganizowany by transport, a gwne miasta leay w ruinach (Warszawa, Wrocaw, Szczecin, Gdask, Pozna). Na wsi zostaa zniszczona co pita zagroda. Chopi stracili ponadto 2/3 inwentarza ywego. Oglnie szacowano, e zniszczeniu ulego 38% majtku narodowego, co byo odpowiednio wiksze ni w pokonanych Niemczech, a nieporwnywalne z Francj (utrata 1,5% majtku narodowego) czy z Wielk Brytani (utrata 0,8% majtku narodowego).