PKB (PRODUKT KRAJOWY BRUTTO)

-Miara wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane

na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem (tzn.
przez obywateli danego kraju oraz przez cudzoziemców); w określonym okresie
(np. roku).

PKB obejmuje tylko produkcję rejestrowaną statystycznie i przechodzącą przez

rynek (pominięte zostają np. produkty i usługi wykonane we własnym zakresie i na
własne potrzeby w gospodarstwie domowym jak również efekty działalności
gospodarczej tzw. szarej strefy).

PNB (PRODUKT NARODOWY BRUTTO)

Miara dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju (łącznie z dochodami
osiągniętymi za granicą, a przekazanymi do kraju).

DOBRA FINALNE
Dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika. Są to:
 dobra konsumpcyjne dla gospodarstw domowych,
 dobra inwestycyjne dla przedsiębiorstw (np. ma-szyny),
 dobra nabywane przez sektor państwowy,
 dobra przeznaczone na eksport (z potrąceniem importu).

DOBRA POŚREDNIE
Dobra częściowo przetworzone, zużywane przy produkcji innych dóbr, np. surowce.

WARTOŚĆ DODANA
Przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji.

Dobra finalne + Dobra pośrednie = Produkt globalny

Produkt globalny – Zużycie środków produkcji =

= Wartość dodana = Dochody czynników produkcji = PKB

METODY LICZENIA PKB:

1. PKB to suma wydatków poniesionych przy produkcji (na dobra finalne)

(PKB = wartość wytworzonych dóbr finalnych).

W celu obliczenia w ten sposób PKB, należy dodać do siebie:

 wydatki gospodarstw domowych na konsumpcję (C),
 wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw (I),
 wydatki państwa na zakup dóbr i usług (G),
 wydatki netto zagranicy (Ex – Imp).

PKB = C+I+G+(Ex – Imp)

2.PKB to suma dochodów z tytułu wyprodukowanych dóbr i usług:

suma dochodów = płace + wynagrodzenia + zyski przedsiębiorstw + dochody czynszowe =
PKB
3. PKB to suma wartości dodanych:
PKB = wartość dobra finalnego – koszty pośrednie

PKB w cenach rynkowych – jest miarą produkcji krajowej łącznie z podatkami pośrednimi na
dobra i usługi
PKB w cenach rynkowych = C + I + G
PKB w cenach bazowych – jest miarą produkcji krajowej z pominięciem podatków
pośrednich.
PKB w cenach bazowych = C + I + G - Te

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO(PKB) a PRODUKT NARODOWY BRUTTO(PNB)

Produkt Narodowy brutto ( Dochód Narodowy Brutto) – to miara dochodów osiąganych przez
obywateli danego kraju, łącznie z dochodami osiągniętymi za granicą.
Jest on równy PKB skorygowanemu o dochody netto z tytułu własności za granicą

PNB = PKB + dochody netto z własności i pracy za granicą (F)

AMORTYZACJA – zwana inaczej zużyciem kapitału trwałego, jest miarą szybkości

zmniejszania się wartości istniejącego zasobu kapitału w danym okresie, będącego wynikiem
jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia.

DOCHÓD NARODOWY – to produkt narodowy netto wytworzony w gospodarce.

DN = PNB cenach bazowych – amortyzacja

INWESTYCJE – to zakupy nowych dóbr kapitałowych przez przedsiębiorstwa.

OSZCZĘDNOŚCI – to ta część dochodu, która nie została wydana na zakup dóbr i usług.
ZAPASY –to dobra trzymane obecnie w przedsiębiorstwie na potrzeby przyszłej produkcji
lub sprzedaży.

EKSPORT (X lub Ex) – dobra, które zostały wytworzone w kraju, a następnie sprzedane za
granicą.

IMPORT (Z lub Imp) – to dobra, które są produkowane za granicą i tam nabywane na

potrzeby gospodarki krajowej.

NOMINALNY PNB – mierzy się w cenach bieżących, tzn. takich, które istniały w okresie,
gdy osiągano składające się na PNB dochody

REALNY PNB – lub inaczej PNB w cenach stałych – koryguje nominalny PNB o skutki
inflacji i wyraża go w cenach istniejących pewnym okresie, najczęściej określanym jako rok
bazowy lub podstawowy.

Należy odróżniać wzrost dochodu nominalnego (w cenach bieżących) od wzrostu dochodu

realnego (w cenach stałych).

Do przeliczenia PKB na ceny stałe stosuje się odpowiedni wskaźnik cen – tzw. deflator PKB.
 Realny PKB = Nominalny PKB / Deflator PKB x 100
Lub
Delator PKB = Nominalny PKB / Realny PKB x 100