++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Centrum Bada Zjawisk Anomalnych

oraz
Miesicznik ufologiczny wiat UFO w Krakowie
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Milo Jesensk, Wiktoria Leniakiewicz, Robert K. Leniakiewicz
Z Archiwum H&X
Krasno nad Kysucou Jordanw 2002
SPIS TRECI:
Bratysawa 2002: Zamiast wstpu.
Sprawa 001/X Egipska magia.
Sprawa 002/H Trwao przystoi kamieniom.
Sprawa 003/X UFO nad Dzikim Zachodem.
Sprawa 004/X Testament Saknussemma.
Sprawa 005/H Oczy cesarzowej Sissi.
Sprawa 006/H Tajemnica Mikoaja Kopernika.
Sprawa 006/X Go z oceanu czasu: TCK.
Sprawa 007/X Diabe z Dewonu.
Sprawa 008/H Cosmopolita i Wielkie Dzieo.
Sprawa 009/X Czy Kuba Rozpruwacz by Kosmit?
Sprawa 010/H Tajemnica Orloja.
Sprawa 011/H Mistrz Twardowski.
Sprawa 012/H Latajcy mnich.
Sprawa 013/H Mumia hrabiego Pallfyego.
Sprawa 014/H Skarb Templum.
Sprawa 015/H Juliusz Verne w Karpatach.
Sprawa 016/X Egipskie tajemnice.
Sprawa 017/H wiat Conana Cymmeryjczyka.
Sprawa 018/H Testament Uminy.
Sprawa 018/X Testament Inkw.
Sprawa 019/H Skarby Sowacji.
Sprawa 020/X Kapadockie wiaty podziemne.
Sprawa 021/X Katastrofy lotnicze pozaziemski czynnik?
Sprawa 022/H Interterranie: Tajemnica Titanica.
Sprawa 022/X Interterranie: K-141 zaton.
Zakoczenie.
BRATYSAWA 2002: Zamiast wstpu
- czyli o tym, dlaczego powstaa ta ksika.
To byo tak:
W dniach 21 i 22 wrzenia 2002 roku wziem udzia w XII Festiwalu Ezoteryki
w Bratysawie. Byem chyba pierwszym Polakiem, ktry wzi udzia w tej imprezie.
Poza Sowakami w Festiwalu wzili udzia take gocie z Czech, Wgier i Austrii oraz...
Konga!
2
Z Jordanowa samochodem pojechaem najpierw do Krsna nad Kysucou, a
nastpnie do Bratysawy pocigiem w towarzystwie mojego sowackiego przyjaciela i
wsppracownika dr Miloa Jesenskego. Barwna to posta. Znamy si od 1994
roku, kiedy to po raz pierwszy spotkalimy si na III Midzynarodowym Kongresie
Ufologicznym w sowackich Koszycach. Od razu rzuci mi si w oczy, bo przypomina
swym nienagannym wygldem (astralny Bliniak!) dziewitnastowiecznych
profesorw z kart powieci Juliusza Vernea czy sir Arthura Conan Doylea.
Bardzo niepospolity czowiek. Pisarz i lekarz weterynarii w jednej osobie. I tropiciel
nieznanego, ktrego mog miao uwaa za kontynuatora prac znanego czeskiego
pisarza dr Ludvika Souka... W naszej prywatnej korespondencji nazywam go
prof. Lidenbrockiem odkrywc drogi do rodka Ziemi. Bo on ma co z niego ta
sama ciekawo wiata, ta sama pasja i ten sam upr w deniu do celu, no i
niesychana wyobrania. A do tego przeraajco szerokie horyzonty umysowe. Jego
prywatna biblioteka jest warta dziesiciu mercedesw...
Kysuce poegnay nas zimnem i deszczem. Ciemne chmury zasaniay
okoliczne gry. Im dalej na poudnie, tym cieplej i soneczniej. Mogem podziwia
czste w tych okolicach ruiny zamkw hradw zachodniej Sowacji i Doliny Wagu.
Bratysawa wita nas socem i wspania, letni jeszcze, pogod. Mia pani z Parku
Kultury i Wypoczynku wita nas w foyer gmachu PKW i twierdzi, e dobre fluidy
emanujce z uczestnikw Festiwalu utrzymuj pogod...

Nie bdzie to sprawozdanie z Festiwalu, bo jednak byo to bardziej
targowisko, ni impreza o charakterze naukowo-poznawczym. Handlowano
wszystkim, co tylko si dao: amuletami, wschodni biuteri, talizmanami,
wahadekami, rdkami i innymi akcesoriami radiestety, masaysty czy healera. Byo
te wiele ksiek, gwnie traktujcych o zdrowym odywianiu si, wegetariaskiej
kuchni, Tybecie, horoskopach, mantrach, Tantrach itp. rzeczach niezrozumiaych dla
normalnego czowieka...
Prezentacje nasze tj. dr Jesenskego i moja - zgromadziy niewiele osb
30-40 i nie wicej. I bardzo dobrze, bo osobicie wol mie przed sob 30 osb, ktre
suchaj tego, co mam im do powiedzenia, ni 300, ktre robi co innego... Zreszt
moja prezentacja nie moga wzbudzi specjalnych emocji tajemnice mistrza
Twardowskiego byy interesujce dla studentw polonistyki, ktrzy akurat tam byli,
za dla reszty suchaczy bya to raczej czarna magia. Referat dr Jesenskego na temat
tajemnic sowackich katedr wzbudzi te zainteresowanie, ale dla mnie sta si
nieprawdopodobnie ciekaw przygod intelektualn i warto byo tam pojecha
choby tylko dla tego referatu, a waciwie jego czci mwicej o praskim Orloju,
ktry by moe sta si zegarem odmierzajcym czas do Apokalipsy...
Pytano nas potem o wawelski czakram, - oczywicie nie robiem reklamy panu
z tytuem profesora i mentalnoci ciecia, ktry kaza zamkn go przed ludmi, co i
tak nic nie dao czakram dziaa i emanuje jak fontanna dobroczynn energi na
Polsk i potny kawa krajw ociennych w tym Sowacj, o czym w uczony w
swej ignorancji nie wiedzia, bo i skd... Tytuy i stopnie naukowe choby najwysze
nie podnios nikomu klapek na oczach. Pytano nas o Sfinksa, piramidy i podziemne
miasta Kapadocji. Opowiedziaem tedy take i o polskich megalitach na Pomorzu i
kurhanach w Maopolsce, ktre od egipskich piramid s wiksze, a ich powstanie
otaczaj mroki dziejw i tajemnicy! Jak wida fascynacja megalitycznym
budownictwem nie przemija nawet w XXI wieku?
3
O tym przekonaem si wkrtce, kiedy zwiedzajc Bratysaw ujrzaem
budynek Sowackiego Radia o osobliwym ksztacie piramidy. Piramidy w byej
Czecho-Sowacji, to nic nowego jeden z najbardziej luksusowych praskich hoteli ma
ksztat piramidy schodkowej, co la Piramida Schodkowa Dosera w egipskiej
Sakkarze ale budynek SR ma te ksztat piramidy, tyle e... odwrconej!
Nowa Bratysawa jest rwnie brzydka, jak inne miasta Europy kamienne
blokowisko, pene kurzu, haasu i spalin. Natomiast Stare Miasto... Moi sowaccy
przewodnicy powiedli mnie na Starwk, ktra przypominaa mi troch Krakw,
troch Warszaw. Mojej siostrze bardziej kojarzya si z Poznaniem i Wiedniem no
c, do tego ostatniego byo o rzut beretem przez pikny i modry (kiedy) Dunaj!
Wypatrywaem w nim meduz z wysokoci mostu zwieczonego kawiarni w
ksztacie UFO. Nie byo ich niestety... Siedzca w Jordanowie na SMS-owym czacie
moja siostra Wisia Leniakiewicz podsumowaa ten widok dowcipnym
czterowierszem:
Nad Dunajem lata UFO,
To to jak opera buffo!
O podrbie nie ma mowy,
Bo to nie jest krg zboowy!...
Bo prawie dyskutowalimy nad bezczelnoci faszerzy, ktrzy dziaajc w
Czechach i Polsce sfabrykowali kilkadziesit piktogramw zboowych na tamtejszych
polach. No c, dza sawy i kasy jest w stanie doprowadzi tych ludzi do tego, e
wol omieszy sam problem pojawiania si piktogramw zboowych, byle
udowodni, e maj racj i na tym zarobi... W tym miejscu postuluj, by polska
ufologia tak jak i czeska, ograniczya si jedynie do rejestracji piktogramw. Po
gupawce puszczonej przez Gazet wyborcz odechciao mi si zupenie zajmowa
dalej piktogramami. Zostao mi dobitnie ukazane, jak dla kasy mona sprostytuowa
kad, nawet najpikniejsz ide! A moe to bya celowa robota dla zatuszowania
eksperymentw prowadzonych przez Amerykanw, Rosjan czy Chiczykw z
kosmicznymi broniami masowego raenia, jak chce tego Marcin Mioduszewski
czy czasolotami, jak uwaam ja?
Ale ad rem. Rzeczywicie kawiarnia ta szczeglnie w nocy przypomina
klasyczny Latajcy Talerz, ktry zawis nad pylonem mostu! To mostowe UFO
obraca si powoli i z wysokoci kilkunastu piter mona pono zobaczy obie stolice
dawnego c.k. Imperium Austrowgierskiego: Wiede na poudniowym-zachodzie i
Budapeszt na poudniowym-wschodzie.
W chwil pniej zrywamy boki ze miechu, bo jeden z tamtejszych placykw
jest wyoony kostk we wzorek przypominajcy trzy regularne krgi. Milo artem
stwierdzi, e jest to jaka pamitka architektoniczna, archetypowe wyobraenie
piktogramw zboowych na jednym ze stoecznych placw... Na nabrzeu widz kilka
pomnikw i zocist lini biegnc z poudnia na pnoc to poudnik, ktrzy
przebiega przez Bratysaw. Wyznaczy go pierwszy tamtejszy kartograf jeszcze gdzie
w XVIII wieku.
Mijamy wynios katedr w. Marcina i wchodzimy na Stare Miasto. Najpierw
idziemy do klasztoru . Klarysek, w ktrego murach rzekomo ukryto fantastyczny
skarb nieodnaleziony do dnia dzisiejszego. Ogromne ponure gmaszysko z grubymi
murami, w ktrych mona by pomieci kilkaset ton zota i kosztownoci... Tu obok
dom, w ktrym onegdaj znajdowaa si loa masoska.
4
Idziemy dalej do domu, gdzie kiedy mieszka przez jaki czas hrabia
Philippus Aureolus Teophrastus Bombastus von Hochenheim bardziej
znany jako Paracelsus (1493-1541), ktry w czasie pobytu na Sowacji dokona
szczliwie transmutacji metali w Baskiej Szczawnicy. Dzi jest tam tablica, ktra
upamitnia ten fakt. W Bratysawie by take swego czasu inny awanturnik, mag i
alchemik hrabia Alessandro Cagliostro alias Giuseppe Balsamo (1743-1795).
Cagliostro by w Warszawie i upamitnia to balet Ludomira Ryckiego, ale nie
ma tam adnej tablicy, co jest normalne w naszym do cna zdewociaym kraju...
Tymczasem nad gmachem Rady Miejskiej widz co niezwykego czarny dysk
z kopuk, ktry wisi tu nad herbem miasta. Nie, to nie UFO to kardynalski
kapelusz monstrualnych rozmiarw. Fotografuj to, bo efekt jest mocny!
Idziemy dalej wskimi uliczkami. Na jednej z nich znajduje si placyk, gdzie
kilkaset lat temu palono czarownice. Dzisiaj stoi tam mier wymachujca kos i
zbierajca datki. Muzykuj kowboje i Cyganie. Na tamtejszym Rynku stoi fontanna z
pomnikiem Rolanda wanie t e g o Rolanda z Pieni o Rolandzie. S postacie
historyczne i mitologiczne. Jest tam take Napoleon Bonaparte. Nie mog si oprze
pokusie i robi sobie zdjcie ze Zdradzieckim Kurduplem. Poza nim jest jeszcze
Charlie Chaplin i jaki robociarz z kanaw co la nasz Tadzio Norek, ktry
wanie wychodzi z wazu. Wszystkie rzeby naturalnej wielkoci... No i te kawiarenki.
Dosownie co krok. Jest nawet restauracja Pod Templariuszem zamiast stow
proste awy, zbite z grubych desek. Na cianach porozwieszana bro i inne czci
uzbrojenia. Zamiast owietlenia elektrycznego agwie i uczywa. Brakuje tylko
psw, ktre dogryzayby resztki jedzenia i koci...
W innej kawiarni stoi w rogu automat szachowy barona von Kempetena, znany
choby z ksiki Waldemara ysiaka... Oczywicie robi sobie pamitkowe zdjcie
z Szachist.
Jest ciepy, jeszcze letni wieczr. Od pnocnego zachodu zblia si wa chmur,
co zwiastuje zmian pogody. Od Dunaju pachnie dal i wodnymi rolinami. Po
ciemnej wodzie sun wycieczkowce i zestawy pchaczy z szalandami czy holownikw z
barkami. Bandery sowackie, wgierskie, austriackie, rumuskie, bugarskie i
ukraiskie. Ruch jak w duym morskim porcie. Kiedy u nas tak bdzie na Odrze czy
Wile? przemyka mi w gowie pytanie.
Niestety, nie udao si nam zaliczy wystawy regaliw na bratysawskim
Hradzie, a szkoda. Eksponowano tam m.in. hem w. Wenceslasa z Czech, koron w.
Stefana z Wgier, koron cesarsk z Niemiec (NB, t sam, w ktrej Otton III
przyjecha na Zjazd Gnienieski tysic z gr lat temu), dwuczciowy krzy sowacki
z Trnovca nad Wagiem. Polsk reprezentowaa replika wczni w. Maurycego z
Krakowa.
Wracamy na festiwal, bo urocza Monika towarzyszka Miloa chciaa obejrze
wystp grupy No Stamps Band, a my idziemy co przeksi. Oczywicie vypraeny
syr s hranolkam ktre to danie polecam Czytelnikom pysznoci, zwaszcza z
sosem tatarskim i zestawem surwek. (Ale najlepsze jakie jadem mona dosta w
restauracji Ambra w Trstenie, tu za przejciem granicznym w Chynym, gdzie
mamy swe robocze spotkania z Miloem. Wszystkiego 74 korony, czyli jakie 7,40
PLN albo 2 za porcj, a lepsze od schabowego sic!) Duga dyskusja i przejazd do
hotelu Dukla, gdzie wreszcie udajemy si na spoczynek.
wit jest jak u Tostoja ponury i pochmurny. Obudziem si jak zawsze o
czwartej nad ranem i leaem suchajc bbnienia deszczu o dach naszego hotelu.
Okoo pitej rozwidnio si na dobre i oknem moka w deszczu Bratysawa, a ja staem
5
suchajc wiadomoci CNN i patrzc na plac z moknc w deszczu fontann Radoci
postanowiem zebra do kupy w jedn ksik wszystkie nasze artykuy do
Nieznanego wiata, Odkrywcy, wiata UFO i innych czasopism by zrobi z tego
ksik to wanie wtedy narodzia si ta antologia. Czuem, e musz to zrobi.
Byem w luksusowym apartamencie hotelowym. Z telewizora dobiegay mnie strzpy
kolejnego wydania wiadomoci sieci CNN: wybory na Sowacji, sytuacja w Iraku,
bomby w Palestynie, wyniki spotka Euroligi... W kieszeni miaem telefon
komrkowy, ktry pozwala mi na poczenie si w uamku sekundy z kadym
dowolnym miejscem na wiecie, gdzie tam startoway i ldoway samoloty. Po
ulicach kryy samochody zwiastujc nowy dzie XXI wieku... a ja rozmylaem o
tajemnicach praskiego Orloja, o Mistrzu Hanuszu i Retyku, Twardowskim i
katastrofie Titanica. O krcych wok naszej planety Nieznanych Obiektach
Orbitalnych, ktre by moe stanowiy pozostaoci po Atlantydach i tajemnicach
polskich i sowackich podziemi, ktre kryj niejedn niespodziank. Pomylaem
wtedy, e te tajemnice nie mog zosta zapomniane, bo prawdziwe tajemnice s
zawsze za progiem domu, tylko trzeba chcie je dostrzec...
Wracamy do Miloszowego domu. Z ciemnego nieba leje deszcz. Gry
przesaniaj mgy i chmury. Wleczemy si pocigiem do Krsna. Jeszcze posiek,
krtka wymiana uprzejmoci z szaleczo gocinnymi gospodarzami i przemierzam
ostatnie 200 km do domu szalenie malownicz drog wrd gr Velkej i Malej Fatry.
Polecam j mionikom horrorw, szczeglnie w mgliste i deszczowe jesienne dni,
albo mrone styczniowe noce przy peni Ksiyca. Malownicze ruiny zamku Streno
czy Oravskho hradu NB, gdzie w 1923 roku nakrcono jedn z pierwszych wersji
Drakuli wg powieci Brama Stockera - robi niesamowite wraenie. Zreszt caa
Sowacja to pikny, miejscami dziki i niesamowity kraj. I nie jest tego w stanie
zmieni fakt, e mamy teraz XXI wiek, elektrownie jdrowe, Internet, promy
kosmiczne i inne cudeka naszej cywilizacji. One s wane tylko w dzie, ale w nocy
niepodzielnie panuj tam Istoty z innych przestrzeni i wymiarw, ktrych zimny
oddech mona poczu od czasu do czasu na karku... To o tym take bdzie ta ksika.
I wanie t wiadomo daa mi ta podr.
Robert K. Leniakiewicz
W podziemiach piramid Wielki Set pi zwinity;
W cieniu grobowcw peza jego lud przeklty...
Z bezdennych otchani wznosz swe woanie:
Zelij mi sug gniewu, o uskowaty Panie!
Robert E. Howard - Feniks na mieczu
Sprawa 001/X - MAGIA W STAROYTNYM EGIPCIE
Wielu klasycznych pisarzy uwaao Egipt za rdo powstania wiedzy
magicznej. Staroytno jego cywilizacji, ogrom wity i piramid, tajemniczy
6
bogowie ze zwierzcymi gowami, zagadkowe hieroglify, rytuay przeznaczone dla
zmarych i boska aura faraonw, stworzyy mamic i cudown atmosfer Egiptu,
ktra dla wyznawcw okultyzmu nigdy nie znika w pomroce zapomnienia.
Richard Cavendish - Historia magii
---oooOooo---
Termin magia pochodzi najprawdopodobniej od perskiego sowa
oznaczajcego si, wadz albo wielko - co wedle innych zblionych definicji mona
pojmowa take jako aktywno zmierzajc do osignicia celw, a ktre to
czynnoci nie s wyjanialne na zasadzie zwizku przyczynowo-skutkowego - za
innymi sowami mwic w znaczeniu praktycznym - jest to dziaalno czowieka na
poza-fizycznym poziomie. Tak te definicj bdziemy mieli w pamici, kiedy
bdziemy mwi o magii praktykowanej w staroytnym Egipcie od czasw
najdawniejszych, gincych w pomroce dziejw, a do czasw hellenistycznych, tj. od
roku 3000 do roku 30 p. n. Chrystusa.
Sam przedmiot bada moemy analizowa, wedle prac Frantika Lexy, w
trzech zasadniczych grupach:
+ Magia na potrzeby ycia codziennego;
+ Magia na potrzeby ycia pozagrobowego;
+ Magia na potrzeby cznoci naszego wiata ze wiatem si
pozagrobowych, w ktrego realno antyczni Egipcjanie wicie wierzyli.
Szczeglnie interesujc dla nas jest ten ostatni rodzaj magii, w ktrej rne
zaklcia i wersety z Ksigi Zmarych uznawane jako pomoce nawigacyjne w podry
duszy ludzkiej poprzez wiat umarych, nie dadz si nijak porwna z praktykami
staroegipskiej nekromancji, w czasie ktrych wedle tradycji, byy wywoywane duchy
zmarych oywiane mumie i uruchamiane byy najstraszliwsze pozagrobowe siy i
moce, a co straszy teraz naiwnych z ekranw kin i telewizorw w kiczowatej szmirze
made in Hollywood...

Przesanie z pastwa Ozyrysa
O, sdziowie i uczeni, urodzeni i sawni i wszyscy ostatni ludzie, ktrzy
wstpicie kiedykolwiek do tego grobu, podejdcie bliej i suchajcie mojej opowieci!
- czytamy z napisu na grobowcu ony Taimhotepa w Aleksandrii. 30-letnia
maonka Wielkiego Ksicia Memfisu, ktra w 42 r. p.n.e. odesza na tamten wiat,
mwi o cierpieniu w ciemnym pastwie wiecznego zapomnienia i smutek emanujcy
z jej sw dobiega do nas nawet po tylu stuleciach:
Na co zdaj si lata, przez ktre nie yjemy na Ziemi? Kraj Zachodu jest
krain snu i ciemno ciko spoczywa na tych, ktrzy si tam dostali. Cienie ich
cierpi i nie mog liczy na to, by ujrzeli swych braci. Nie widz swych ojcw, ani
swych matek, daremnie rozgldaj si za swymi maonkami i dziemi.
Woda ycia, ktra jest na ziemi, naley si kademu, ale moim udziaem tutaj
jest pragnienie. Woda sama przypywa do tego, ktry jest na ziemi, ja jestem
spragniona, cho woda jest tu obok mnie, dlatego nie wiem, gdzie ona jest, odkd
przybyam do tego smutnego ustronia. Daj mi cieknc wod, albo wska drog
7
wiodc ku wodzie, nadstaw ma twarz ku pnocnemu wiewowi wiatru nad
brzegiem rzeki, prosz, aby wybawi moje serce od tego utrapienia.
mier woa kadego. Chod do mnie - to imi mierci. Wszyscy, ktrych do
siebie woa, id ku niej, cho serca ich pene s strachu. Nie ma ani boga, ani
czowieka, ktry odwayby si na ni spojrze. Ma ona w swych rkach to co
wzniose i proste, a nikt jej nie moe si oprze. Jej rka spocznie na kadym, na kim
zechce: odbiera dzieci matce, na prno chce uciec jej starzec. Wszyscy prosz j o
lito, ale ona nikomu nie odpuci - nie przychodzi do tego, ktry j wzywa, nie
sucha tego, kto si do niej modli, ani tego, ktry j wielbi.
Pie harfiarza, ktra powstaa na dwadziecia stuleci przed napisem na
grobie Taimhotepa, mwi nam jeszcze, e: Z tamtego wiata jeszcze nikt nie wrci.
Nikt nie moe powiedzie, jak martwi wygldaj i czego im trzeba. Pamitaj, e
nikomu nie jest dane zabra ze sob swj majtek. A z tych, ktrzy tam odeszli - nikt
ju nie powraca.
Te sowa wydaj si szczeglnie dziwne w porwnaniu z kultem zmarych,
ktry rozwin si w staroytnym Egipcie. W kulturze, w ktrej dobro osb zmarych
byo stawiane na pierwszym miejscu, o przemijajcym ziemskim yciu musimy
poszuka prawdy w magicznych tekstach, a nie w zapisanych pieniach aobnikw.
Egipt staroytny - tabela chronologiczna
Pastwo Dynastia Lata
Egipt pod panowaniem Cesarstwa Bizantyjskiego 395-641
Okres Rzymski 30-395
Okres Ptolemejski 332-30
Drugie panowanie perskie 341-332

EPOKA PNA
XXX 378-341
XXIX 398-379
XXVIII 404-399
XXVII 525-404
[Pierwsze
panowanie
perskie]
XXVI 663-525
XXV 715-663
XXIV 720-715
XXII-XXIII 950-720
XXI 1085-990
NOWE PASTWO
XX 1200-1085
XIX 1345-1200
XVIII 1570-1345
REDNIE PASTWO
XVII 1610-1570
XV-XVI 1670-1570
[Panowanie
Hyksosw]
XIII-XIV 1778-1670
XII 1991-1792
XI 2052-1991
IX-X 2190-2052
VI-VIII 2350-2190
8
STARE PASTWO
V 2480-2350
IV 2600-2480
III 2650-2600
I-II 2850-2650
rdo: Encyklopedia popularna PWN, tom 3, Warszawa 1997

Powrt z tamtego wiata
Jak to wynika z rnych cytatw ze staroegipskich magicznych papirusw,
dusze osb zmarych nie tylko wracay z zawiatw, ale istniay konkretne
wyobraenia o ich wygldzie. Sprawiedliwy i szlachetny czowiek stawa si po swej
mierci Promieniujcym duchem przebywajcym w towarzystwie bogw i zapewnia
on ich pomoc i opiek nad swymi yjcymi bliskimi, a take tym, ktrzy
odpowiednimi rytuaami zyskali jego przychylno. Duch zego czowieka nazywany
martwym duchem by wykluczony z obiegu pomiertnego ycia i przebywa na skraju
pustyni, gdzie jako zowroga istota wkracza do ludzkich siedzib i tam si na ludziach
srodze mci - wchodzc w ciaa ywych powodowa padaczk, szalestwo czy choroby
zakane.
O moliwoci spontanicznego powrotu zmarych bogw i duchw mwi znana
historia o faraonie Tutmozisie IV wadajcym w latach 1413-1405 p.n.e. Granitowa
stela znaleziona midzy apami Sfinksa mwi, e kiedy faraon zdrzemn si w
poudnie pod t ogromn rzeb zmczony polowaniem, objawi mu si we nie bg
Haremachet, ktry rozkaza mu oczyszczenie Sfinksa z pokrywajcych go warstw
piasku, co Tutmozis bez wahania rozkaza wykona.
W opowiadaniu o cudownym uzdrowieniu ksiniczki Bentreshe, faraon
Ramzes II z XIX Dynastii zwany Ramzesem Wielkim (ok. 1290-1224 r. p.n.e.)
uda si ze swoj prob do posgu tebaskiego boga Ksiyca Chonsa, ktry
odpowiedzia mu skinieniami gowy i sowami. W staroegipskich hieroglificznych
inskrypcjach bardzo czsto pojawia si tematyka kontaktw faraonw z bogami, co
najlepiej udowadnia opowiadanie o narodzinach, modoci i koronacji krlowej
Hatshepsut z XVIII Dynastii (1490-1468 r. p.n. Chr.) z rozbudowanej przestrzennie
wityni w Der el-Bahr.

Tajemnice nekromancji
Wywoywanie duchw zmarych, cilej zwane nekromancj, jest dokadnie
opisane w demotycznych, magicznych ksigach z muzew Londynu, Leidy i Luwru.
Znajdziemy tam cae przepisy, w jaki sposb przywoywa nie tylko bogw i wietliste
duchy, ale take ze i demoniczne istoty, dusze zatracone. Nekromancja powstaa
dziki chci poznania rzeczy ukrytych, teraniejszych, przeszych i przyszych - co
wynika z samej jej nazwy. Nekromancja pozwala na przyjmowanie rozkazw z innego
wiata i wydawanie rozkazw istotom w nim przebywajcym. Wszystkie te czynnoci,
oczywicie, byy gboko zrytualizowane.
Wiedza staroytnych Egipcjan o istnieniu, wygldzie i dziaalnoci demonw
bya o wiele bardziej zoon, ni wiedza europejskich magw na przeomie
redniowiecza i Odrodzenia. Z pisemnych i rzeczowych rde wiemy, e byo ich
ponad 200. Imion wielu z nich zapomniano, bowiem ich imion nie mona byo
zapisywa i wymawia, na zasadzie nie wywouj wilka z lasu...
9
Wszystkie demoniczne istoty byy obdarzone nadprzyrodzon si i poza
czarodziejskimi rdkami, amuletami i inn magiczn broni, mona je byo
przegoni przy pomocy ognia. Z pomidzy tych, ktre zowrogich stworw mona
wspomnie te, ktrych imiona zwizane s z ich fizycznymi waciwociami:
Czerwonooki, lepogowy, Biaozby, Dalekokroczcy, Czaszkogowy, itp. Osobn
podgrup stanowi demony towarzyszce bogini wojny Sachmet, ktrzy w kadym
roku rozsiewali w Egipcie mr. Jednak najwicej informacji zostao na temat
podziemnych demonw opisanych w tekstach Ksigi zmarych. Niektre z nich
strzegy bram podziemnego krlestwa przed nieczystymi, inne za kryy po
podziemnym pastwie Ozyrysa i w tej ciemnej krainie jedzeniem ich byy ciaa
zmarych, za napojem - ich krew.
Ze zymi duchami zazwyczaj egipski mag si nie zadawa, a kiedy si zbliyy, to
uywa zwierciada by je odegna, za kiedy weszy do ciaa jakiej osoby, wypdza je
- co nie byo prost i atw czynnoci.
Magiczne teksty i zaklcia
Podstawow czynnoci w magicznej dziaalnoci (i to nie tylko w Egipcie) byo
zaklinanie suce przywoaniu, opanowaniu i odwoaniu z powrotem na plan astralny
istot z zawiatw. Najstarszym i najprostszym czarodziejskim rodkiem, ktry zrodzi
si wraz z jzykiem mwionym, byo zaklcie. Wygaszanie jego tekstu, ju to z
pamici, ju to z zapisu miao zawsze brzmienie rozkazujce, wzmacniane jeszcze
dodatkowo odpowiedni wokalizacj i gestykulacj. I tak najstarsze zaklcia
wystpoway tylko w formie rozkazu - nakazu czy zakazu - pniej czono je z innymi
tekstami i uywano take do innych celw. Czarodziejskie zaklcia byy czsto cile
utajniane i tak poza ich wacicielem nikt nie mg ich uywa, czy nawet przeczyta,
inaczej traciy moc.
Bolesaw Prus w swej powieci, niejednokrotnie podaje przykady takich
magicznych formu:
Ojcze niebieski, askawy i miosierny, oczy dusz moj... Zelij na
niegodnego sug swoje bogosawiestwa i wycignij wszechmocne rami na
duchy buntownicze, abym mg okaza moc Twoj...
Oto znak, ktrego dotykam w waszej obecnoci. Otom jest - ja - oparty na
pomocy boej, przewidujcy i nieustraszony... Otom jest potny i wywouj was i
zaklinam... Przyjdcie tu, posuszne w imi Aye Saraye, Aye Saraye...[...]
W imi wszechmocnego i wiekuistego Boga... Amorul, Tanecha, Rabur,
Latisten... []
W imi prawdziwego I wiecznie yjcego Eloy, Archima, Rabur, zaklinam
was i wzywam... Przez imi gwiazdy, ktra jest socem, przez ten jej znak, przez
chwalebne i straszne imi Boga ywego...
Faraon, tom 1, rozdz. XX

Ta ksiga, to jedna wielka tajemnica. Nie dopu do tego, by widziao j oko
czowieka , poniewa to jest szkodliwe dla niej, kiedy przeczyta ja kto obcy.
Ukrywaj t ksig! - czytamy w sidmym ustpie XII rozdziau Ksigi zmarych. W
jej tekstach s opisane wszystkie efekty, ktre mona osign stosujc jej zaklcia,
mwi si o pochodzeniu i znalezieniu czarodziejskich papirusw - jak to ukazuje np.
fragment z Papirusu Londyskiego z przeomu XIII/XII wieku p.n.e.:
10
Ksig t objawiono w sali wityni w Chebjete, a dostaa si ona tajemn
moc bogini do rk bibliotekarza witynnego. Ziemia bya pogrona w
ciemnociach, a Ksiyc wieci na t ksig, gdziekolwiek by ona nie bya.
Imperatywny charakter zaklcia wzmaga si wraz z upywem czasu. Wydaje
si by czym naturalnym, e faraon bdcy zastpc jedynego Boga na ziemi,
nakazuje pomniejszym bogom w czasie rytuau pogrzebowego, by odstpili cz swej
mocy duchowi jego zmarego ojca - co Bolesaw Prus opisa bardzo dokadnie w
trzecim tomie Faraona, w rozdziaach IV i V, jednake o znacznym upadku
religijnoci wiadczy fakt, e czarodzieje z czasw rzymskich zwraca si do bogw ju
tylko w sprawach dotyczcych marnego ywota ziemskiego. Przyczyny tego stanu
rzeczy moemy jednak widzie w procesach, ktre zgubnie wpyny na egipskie ycie
religijne: obce kulty, rywalizacja pomidzy faraonami a kapanami, napyw
mniejszoci narodowych, zakulisowe walki o wadz i niezrozumiae dla prostego ludu
rytuay religijne. Do tego naleaoby doda jeszcze rozwj czarodziejskich i
nekromantycznych praktyk, czarnej magii i negatywistycznych kultw bogini
Amemait - postrachu wszystkich zmarych, demona Apopa, wroga Soca w ksztacie
ogromnego wa Sutecha (Seta, Setha) znanego jako ucielenienie wszelkiego za,
zoczycy pomidzy bogami, Kuka - boga ciemnoci ktrego wadza ju si
skoczya, itd.
Powstanie kultu Seta
Kult Seta istnia rzeczywicie, nie tylko na papirusach. Jeden z przyczynkw do
jego powstania opisuje Bolesaw Prus w roku 1895, ktry w Faraonie tak opisuje
dramatyczny przeom w yciu kapana Samentu, ktry spowodowany by znalezionym
przeze szkieletem prawiekowego gada w podziemnych jaskiniach pwyspu Synaj:
Kiedy miaem dwadziecia pi lat, byem kapanem Ozyrysa...
- Ty?... - zdziwi si Ramzes.
- Ja, i zaraz powiem, dlaczego wstpiem do suby Seta. Wyprawiono mnie
na pwysep Synaj, aby tam wybudowa ma kaplic dla grnikw. Budowa
cigna si sze lat, a ja za majc duo wolnego czasu wczyem si midzy
grami i zwiedzaem tamtejsze pieczary.
Czego ja tam nie widziaem! ... Korytarze dugie na kilka godzin; ciasne
wejcia, przez ktre trzeba byo peza na brzuchu; izby tak ogromne, e w kadej
zmieciaby si witynia. Ogldaem podziemne rzeki i jeziora, gmachy z
krysztaw, jaskinie zupenie ciemne, w ktrych nie byo wida wasnej rki, albo
znowu tak widne, jakby w nich wiecio drugie soce...
Ile razy zbkaem si w niezliczonych przejciach, ile razy zgasa mi
pochodnia, ile razy stoczyem si w niewidzialn przepa!... Bywao, em po kilka
dni spdza w podziemiach ywic si praonym jczmieniem, lic wilgo z
mokrych ska, niepewny, czy wrc na wiat.
Za to nabraem dowiadczenia, wzrok zaostrzy mi si i polubiem te
piekielne krainy. [...] Gmachy ludzkie s kretowiskami wobec niezmiernych budowli
wzniesionych przez ciche i niewidzialne duchy ziemi.
Raz jednak spotkaem rzecz straszn, ktra wpyna na zmian mojego
stanowiska.
Na zachd od kopalni Synaj ley wze wwozw i gr, wrd ktrych czsto
odzywaj si podziemne grzmoty, ziemia dry, a niekiedy wida pomienie.
Zaciekawiony wybraem si tam na czas duszy, szukaem i dziki niepozornej
szczelinie odkryem cay acuch olbrzymich pieczar, pod ktrych sklepieniami
mogaby si pomieci najwysza piramida.
11
Kiedy si tam bkaem, dolecia do mnie silny zapach zgnilizny, tak przykry,
e chciaem uciec. Przemgszy si jednak wszedem do pieczary, skd pochodzi, i
zobaczyem...
Racz wyobrazi sobie, panie, czowieka, ktry ma nogi i rce o poow
krtsze ni my, ale grube, niezgrabne i zakoczone pazurami. Dodaj temu
ksztatowi szeroki, z bokw spaszczony ogon, na wierzchu powycinany jak
grzebie koguci; dodaj do tego bardzo dug szyj, a na niej - ptasi gow.
Nareszcie ubierz tego potwora w zbroj pokryt na grzbiecie zagitymi kolcami...
Teraz pomyl, e figura ta stoi na nogach, rkoma i piersiami oparta o
ska...
- To co bardzo brzydkiego - wtrci faraon - Zaraz bym to zabi...
- To nie byo brzydkie - mwi kapan wstrzsajc si. - Bo pomyl panie, e
ten potwr by wysoki jak obelisk...
Ramzes XIII zrobi gest niezadowolenia.
- Samentu - rzek - zdaje mi si, e swoje pieczary zwiedza we nie...
- Przysigam ci, panie, e mwi prawd. - Tak jest, ten potwr w skrze
gada, okryty kolczast zbroj, gdyby lea na ziemi, miaby wraz z ogonem z
pidziesit krokw dugoci... Pomimo trwogi i odrazy kilkakrotnie wracaem do
jego jaskini i obejrzaem go sobie najuwaniej...
---oooOooo---
Wybacz mi Czytelniku t dygresj, ale musz tutaj doda co od siebie, a
mianowicie - Bolesaw Prus z niesamowit intuicj przewidzia to (a moe mia po
temu jakie konkretne dane - kto wie? - to kolejna tajemnica XIX wieku), i zostanie
udowodniony w XX wieku fakt kontaktw ludw z basenu Morza rdziemnego z
dinozaurami. Prof. dr Bernard Huevelmans w swej biblii kryptozoologw pt. Na
tropie nieznanych zwierzt (Warszawa 1963) w peni potwierdza istnienie niektrych
dinozaurw w czasach rozkwitu Egiptu, Babilonu czy Asyrii.
NB, synny fiski pisarz Mika Valtari w swej kultowej powieci Egipcjanin
Sinuhe take opisuje spotkanie gwnego bohatera z tajemniczym gadem morskim,
w podziemiach minojskiej Krety, ktr to scen literalnie zern z Faraona. Za
Bolesawem Prusem poszed cay legion autorw powieci, nowel i opowiada grozy,
e wspomn tylko H. Ph. Lovecrafta czy jego nastpc R. E. Howarda oraz E. A.
Po, a na japoskich twrcach potworw z filmw Inoshiro Hondy i Takao
Okawary skoczywszy. Powrmy jednak do opowieci Samentu o Godzilli z Synaju:
---oooOooo---
- Wic on y?
- Nie. To by ju trup, bardzo dawny, ale tak zachowany, jak nasze mumie.
Utrzymaa go wielka sucho powietrza, a moe i nieznane sole ziemi.
Byo to moje ostatnie odkrycie - cign Samentu. Nie wchodziem ju do
jaski, alem duo rozmyla. Ozyrys - mwiem - tworzy wielkie istoty: lwy, sonie,
konie... - za Set rodzi wa, nietoperza, krokodyla... Potwr, ktrego spotkaem,
jest na pewno tworem Seta, a poniewa przerasta wszystko, co znamy pod socem,
wic Set jest mocniejszym bogiem, ni Ozyrys...
Faraon tom 3, rozdz. VIII
12
Tak wic wyglda na to, e wanie wtedy Ozyrys przegra swoj walk z
Setem...

Kult Voodoo w krainie piramid
Szczegln kategori czarodziejskich praktyk tworzya kreacja zastpczego
ciaa, ktra suya zwaszcza w praktykach czarnej magii. Staroytni Egipcjanie
sdzili, e jak czarownik stworzy woskow podobizn czowieka, to na zasadzie pars
pro toto jest w stanie przenosi swe oddziaywanie poprzez woskow podobizn na
konkretnego czowieka.
Jedna z najstarszych z dotychczas odkrytych wzmianek o magicznych
rytuaach z woskowymi laleczkami, majcych na celu umiercenie ofiary, pochodzi z
inskrypcji na trumnach z okresu redniego Pastwa. Charakterystyczne przykady
pochodz take z okresu Nowego Pastwa, oraz epoki krla Aleksandra II (323-310 p.
Chr.).
Zabra si do czarowania, aby wywoa i sprowadzi nieszczcie - czytamy w
papirusie Rollina - Sporzdzi kilka figurek bogw i ludzi z wosku, aby potem tych
ludzi przyprawi o zeschnicie czonkw i da je Rabbekameowi, ktrego boski Re
nie dopuci do ustanowienia naczelnikiem domu.
Ten cytat jest niezmiernie wanym dla naszych dalszych rozwaa, bowiem
naley do grupy zabytkw pimiennych informujcych nas o haremowym spisku
wymierzonym przeciwko Ramzesowi III (1188-1157 p.n.e.), ostatniemu wspaniaemu
wadcy Nowego pastwa. Przeciwko niemu wystpili wtedy niektrzy magowie, ktrzy
zwrcili przeciwko niemu i jego pretorianom sw czarnomagiczn sztuk.
Pentiboon, ktry by zarzdc majtku, tak mu powiedzia: <<Przynie mi
ksig, ktra dodaaby mi czarodziejskiej siy i wadzy>> - czytamy w Papirusie Lee
- I on przynis mu czarodziejsk ksig z biblioteki faraona Vesermaat-Re-meri-
Amona, wielkiego boga, swego pana, i poszed on zastosowa bosk si dla ludu
swego. Urzdnik El-rem wykona ludzkie figurki z wosku i odprawia nad nimi
rne czary i zaklcia. I spucili obaj na ludzi chorob i mr i inne nieszczcia.
Magowie przeciwko faraonowi
Jak to wiadomo z sdowego Papirusu Turyskiego, sprzysienie to zostao
ujawnione i ledztwo zostao przeprowadzone przez sd. Jednego czarownika
stracono w okrutny sposb, za drugiego zmuszono do popenienia samobjstwa:
Prawd byo to, e zamierza on wykona te wszystkie zbrodnie i inne
niegodziwoci, o ktre go posdzano. Prawd byo to, co zamierza dokona wraz z
innymi winowajcami, wzbudzajc gniew i odraz wszystkich bogw i wszystkich
bogi. Wykonano na nim najcisz kar mierci, o ktrym zadecydowali bogowie.
Byy to cikie miertelne grzechy i zbrodnie na cay wiat, ktrych on si
dopuci - to byo na temat drugiego maga - kiedy za mu udowodniono, e to on si
ich dopuci, sam podnis na siebie rk i si umierci.
Sprawa ma jeszcze drugie dno, bo jak mona byo panujcemu czarami
zaszkodzi, czy nawet go czarami umierci, to z drugiej strony czarami mona go
byo take chroni.
Zrobiono z wosku figurki wszystkich ywych lub nieywych przeciwnikw i
wrogw faraona i ich imiona wypisano na nich zielon farb - pisze o tym w ksidze
powiconej demonowi Apopowi - potem wkada si je do skrzynki, pluje na nie, a
13
nastpnie depce lew nieczyst nog, kuje noem, a potem wrzuca do poncej
somy, ktr potem gasi si moczem dojrzaej kobiety. A potem napisane imiona
demona Apopa i wszystkich nieprzyjaci faraona - oby y wiecznie! - czy to
ywych czy to martwych rzu na ziemi i depcz po nich lew nog!
Amulety i rytuay
Do nastpnej grupy czarodziejskich rodkw naleay amulety - ktre noszone
byy po to, by chroniy swego waciciela przed nieprzyjaznymi i szkodliwymi
wpywami. Uycie amuletw w staroytnym Egipcie byo do rzadkie do Drugiego
Okresu Przejciowego (1790-1580 r. p. Chr.), a znane byy w tym sensie, jako rodek
ochronny, o czym czytamy u Pliniusza (z ac. amuletum = ochronny lub leczniczy
przedmiot), w okresie Nowego Pastwa staje si powszechne i amulety pojawiaj si
w niewiarygodnym bogactwie form i ksztatw oraz przeznacze. Staja si one
wszechobecne w czasie rozkadu tradycyjnej egipskiej religii i kultury. Mona je
podzieli wedug formy na amulety wieczne - drobne przedmioty wykonane z
ceramiki, kamienia, metalu czy szka; pisane - kawaki papirusu lub ptna z tekstami
zakl, lub rysunkami ochronnych symboli oraz amulety wzowe - pasy tkaniny z
wzami, czasami dodatkowo wyposaonymi w drobne przedmioty umieszczonymi w
wzach.
Jak dotd mwilimy o magicznych przedmiotach, a teraz powiemy o tym, w
jaki sposb je wykorzystywano w magicznych obrzdach. Sam proces uycia tych
magicznych rodkw mona - wedug wspczesnych pogldw - porwna do
algorytmu, w tym sensie, e przepisuje konkretne procedury i operacje, ktre musz
by wykonane, by zaklinanie odnioso swj skutek. Zazwyczaj nie byo przy tym
wanym to, kto wypowiada zaklcie - przy zamawianiu choroby wypowiada je sam
pacjent, albo jego lekarz, za przy skomplikowanych operacjach nekromantycznych
by to sam mag czy jego pomocnik, ktry spenia okrelone warunki.
Ten, ktry czarowa, musia przej okrelon procedur oczyszczenia - jak to
robi doktor Sinuhe z powieci Miki Valtariego - [Zaklcie] ma by wypowiedziane
przez oczyszczonego czowieka - czytamy w czarodziejskiej ksidze demona Apopa.
Medialnym porednikiem - medium - przy przywoywaniu bogw miaa by moda
osoba pci mskiej, jak to ujmuje czarodziejska Ksiga Londyska i Leideska:
Przywied czystego chopca, ktry jeszcze nie by z kobiet.
Modzieniec musia wedle ksigi wykazywa zdolnoci medialne, bowiem nie
kady by dostatecznie podatny na sugesti i hipnoz, ktre - jak sdz - gray
kluczow rol przy wywoywaniu bogw, wietlistych duchw, demonw i
nekromancji. (NB, doskonale przedstawi wanie tak operacj wielokrotnie ju tu
wspomniany Bolesaw Prus, ktry w Faraonie, [tom 2, rozdz. XXIII], pokazuje nam,
jak to babilosko-cheldejski mag i kapan Beroes ukazuje konajcemu Ramzesowi XII
czowieka - wanie nieletniego chopca, ktrego mody docieraj do uszu
Przedwiecznego Amona...) Jeeli przeszed on przez ten egzamin, otrzymywa od
swego mistrza magiczn ochron, ktra mu miaa zapewni bezpieczestwo w czasie
nekromantycznych operacji magicznych.
Amulet sporzdzano z paskw z czterech biaych, czerwonych, zielonych i
niebieskich nici powizanych w wzy, skropionych krwi dudka. Na ten pasek,
dostatecznie dugi, by mona nim opasa ciao chopca, nawlekao si may woreczek
ze skarabeuszem utopionym w mleku od czarnej krowy. Poza amuletami, ktre w
rnych kombinacjach suyy magowi do obrony przed zymi duchami i zapewniay
powodzenie, przeciwko zym duchom i demonom suya take magiczna rdka,
14
ktra w okresie Starego i redniego Pastwa miaa ksztat bumerangu z
wyrzebionymi na hieroglifami, ktre zapewniay jej magiczn si.
Wrby i proroctwa
Kady rytua mag zaczyna od wypowiedzenia tekstu magicznej formuy -
inwokacji, w ktrym prosi bogw o przychylno dla swych zamiarw. Kiedy ju
dokona wszystkich przygotowa, hipnotyzowa pomocnika w nastpujcy sposb:
Czarownik zapala lamp w ciemnym pomieszczeniu i sadza chopca
naprzeciw niej tak, aby jego zamknite oczy byy zwrcone ku pomykowi lampy.
Potem stawa przed nim, skoni si i wymawia odpowiednie zaklcie i puka palcem
w gow chopca. Nastpnie go pyta, czy widzi wiato. Jak chopiec potwierdza, to
pyta go o wszystko, co go interesowao.
Inny sposb polega na tym, e chopiec kad si na brzuchu przed misk pen
oliwy tak, by jego gowa znajdowaa si nad jej powierzchni. Potem chopiec zamyka
oczy, za czarodziej schylony ku jego gowie wymawia po siedemkro zaklcie, a
potem wzywa chopca do otwarcia oczu. Hipnotyzujce dziaanie wiata lampy lub
wietlistej powierzchni oliwy wzmaga ciki aromat palonego kadzida a take
spojrzenie w krg wschodzcego soca lub ksiycowej peni. Kiedy pomocnik
odpowiedzia na wszystkie pytania, ktre zajmoway jego mistrza, czarodziej
wybudza go ze stanu hipnozy zaklciami i czynnociami, ktre doprowadzay go do
normalnego stanu umysu. Kiedy mag sam na sam porozmawia z bogami, czy innymi
istotami z zawiatw bez uycia medium, wykonywa wyej opisane czynnoci sam na
sobie.
Taka metoda bya uywana w czasie wrenia na potrzeby ycia codziennego.
Przy stawianiu dugookresowych proroctw istniay bardziej zoone procedury, o
ktrych jednak wspczenie niewiele wiadomo. Niekiedy te proroctwa ogarniay
nieprawdopodobnie daleki horyzont czasowy, jeeli - oczywicie - wyczymy
moliwo antydatowania tych wyroczni. Typowym przykadem takiego
dalekosinego w czasie proroctwa jest przepowiednia przypisywana jasnowidzowi
Nefertiemu, ktry y u koca XXVII w. p.n.e. - a dotyczca wadzy zaoyciela XII
dynastii faraona Amenemheta I (2000-1970 r. p.n.Chr.):
Faraon nazywany Ameni, syn kobiety z Poudnia, przybdzie do Grnego
Egiptu... Radujcie si wy, ktrzy bdziecie yli w jego czasach! Syn szlachetnego
ma uczyni swe imi niemiertelnym. Ci, ktrzy wywouj swary i niepokoje,
strac swe sanday ze strachu przed nim... I dobro przybdzie do kraju, a zo bdzie
pognbione.
Dziwne moliwoci Cherihebw
Jak osoba majca przeprowadza operacje czarodziejskie, tako i miejsce
powinno by nienagannie czyste. Procedur oczyszczenia powinny przej wszystkie
osoby i przedmioty w niej uczestniczce. Zaklcia i rysunki ochronnych znakw
powinny by wyrysowane wieym atramentem na nowych kartach papirusu. Ze
wzgldu na ryzyko, e glina moga by wyrabiana przez czowieka nieczystego czy
dotknita przez nieczyste zwierz, magowie uywali do sporzdzania swych
magicznych figurek tylko i wycznie czystego wosku pszczelego.
Co za si tyczy samego miejsca operacji magicznych, to przywoywanie bogw
miao si odbywa w czystym i ciemnym miejscu, najlepiej jakim skrytym
pomieszczeniu umytym lodowat wod, ktrego drzwi znajduj si na wschodniej
cianie. Zwracajc si do Soca (symbolizujcego boga Ra [Re]) mag winien sta na
15
wolnej przestrzeni, by mg patrze na wschodzcy okrg soneczny, za zwracajc si
do Ksiyca (bogowie Chonsu i Thot [Tot]), powinien sta na dachu domu.
Zaklcia majce za zadanie przywoanie nadprzyrodzonych istot i mocy miao
by wypowiadane gosem cichym, syczcym, ale zrozumiale. W starszych czasach
wypowiadano je normalnie, gono, czterokrotnie - za w czasach panowania
Ptolmeuszy a siedemkro, albo - niezmiernie rzadko - trzykrotnie bd a
dziewiciokrotnie!
Naley do tego jeszcze doda to, e bogw przywoywao si woni kadzida,
ktra odganiaa demony i martwych - tj. dusze zmarych niesprawiedliwych:
zbrodniarzy, witokradcw, itd. Wo aromatycznych kadzide przywoywaa bogw,
za fetor i smrd ich odgania. I tak, kiedy czarownik (albo po prostu lekarz) chcia
wygoni demony z ciaa chorego wraz z bogami, spala kadzido - ewentualnie kiedy
chcia demony z ciaa pacjenta wycign, wtedy spala nie kadzido, ale mapie
ekskrementy...
Magia bya samodzieln dziedzin egipskiej wiedzy ju w Starym Pastwie, jak
to mona odczyta z napisw na grobie wczesnego wielmoy Herchufa, ktry y za
panowania faraonw VI dynastii: Piopeusza I i Merenrea I w latach 2390-2370
p.n.Chr. W tych tekstach magowie s okrelani jako mdrcy uprawiajcy magiczne
obrzdy: Jestem cherichebem, znanym ze swych zakl, jak to dosownie czytamy.
Powaanie, jakim cieszyli si cherichebowie ilustruj teksty na hieratycznym
papirusie, ktry darowaa pani Westcar w 1839 roku niemieckiemu egiptologowi
Richardowi Lepsi, a potem sta si on jednym z zabytkowych papirusw z
berliskiego Pergamon Museum. Cherichebowie potrafili oywia posgi, zaczarowa
wod by si rozstpowaa, okiezna lwy, czy oywi citego mieczem czowieka
poprzez przyoenie gowy do ciaa..
W poszukiwaniu zwoju Thota
Jeden z najznamienitszych tekstw o moliwociach staroegipskich
czarnoksinikw znajduje si w demotycznym rkopisie z III wieku przed
Chrystusem, a ktry znaleziono w grobie w Tebach, za w 1865 roku zakupi go
August Mariette dla Muzeum Egipskiego w Kairze. Mwi on o Wielkim Ksiciu
Memfisu Setnie Chamusie, ktry usiuje uzyska wiadomosci od swego zmarego
poprzednika - synnego maga Neferkeptaha. Wreszcie dowiaduje si, e w grobie
Neferkeptaha znajduje si czarodziejski rulon pergaminu, ktry zosta napisany przez
samego egipskiego boga mdroci i patrona czarnoksinikw - Thota (Thovt, Tot).
Ksi wraz ze swym bratem Jenhorurem weszli do grobowca, gdzie ostrzegy ich
duchy osb zabitych przez Thota w trakcie poszukiwa czarodziejskiego zwoju za to,
e ukradli ten dokument z trumny ukrytej na dnie morza. Setna jednak nie rezygnuje
- przy uyciu amuletw i zakl pokonuje wszelkie ze zaklcia Thota i uzyskuje
bezcenny papirus. W zakoczeniu jego przygd pod ziemi czytamy:
Kiedy Setna wychodzi z grobowca, to wiato szo przed nim, a ciemno
sza za nim.
To jeszcze nie wszystko, bo nasz bohater w pustyni natkn si na nieznajom
pikno, ktra przedstawia mu si imieniem Tabubu. I oczywicie Setna zakocha
si w niej bez pamici, ale ona powiedziaa mu, ze nie bdzie jego, zanim nie zabije on
swej ony i dzieci, a jej odda cay majtek. Setna w zamieniu umysu zgodzi si to
zrobi, jednake po chwili, kiedy wzi tajemnicz kobiet w ramiona, ockn si nagi i
opuszczony na jakiej drodze.
16
Po powrocie do domu jednak Setna znalaz swych bliskich ywych i zdrowych.
Nieznajoma piknotka bya tylko duchem, a on postanowi zwrci zwj Thota, by nie
naraa si na straszliwy gniew bogw.
Jak si wydaje, opowiadanie to nie jest tylko legend. w ksi jest znany w
historii jako syn faraona Ramzesa II, ktry peni funkcj arcykapana boga Ptaha. Z
tytuu swego urzdu mg on zwiedza i penetrowa piramidy oraz nekropolie przy
Gizie. Czarodziejska Ksiga Thota pojawia si w staroegipskich tekstach tak czsto,
e z ca pewnoci nie moe ona by li tylko legend. Wedug jednej z wersji, bya
ona przechowywana w pewnej witynnej bibliotece, za wedug innej - zostaa ona
wrzucona na dno Morza Czerwonego i jest strzeona przez zastpy skorpionw i
jadowitych gadw.
1
Jedna z najstarszych wzmianek o niej mona znale w papirusie
pani Westcar, gdzie faraon Chufu (Cheops) rozmawia o tej ksidze z czarodziejem
Zedim, ktrego przyprowadzi do jego syn - ksi Hardedeph.
W lady swego ojca poszed syn Setny - Siusireph, ktrego urodzia mu jego
maonka Mehveschet (Mehvesket). O jego losach dowiadujemy si z demotycznego
tekstu, napisanego na dwch zwojach greckiego papirusu, na ktrych znajduje si
notatka urzdowa z sidmego roku panowania cezara Klaudiusza (Tiberius Claudius
Nero Germanikus), tj. z lat 46-47 n.e. Syn Setniego przed swoim znikniciem
owiadcza, e jest wcieleniem Hora syna Panehsiego, ktry za zezwoleniem boga
Ozyrysa, wadcy pastwa umarych, powrci znowu na wiat po to, by zniszczy
wielkiego maga, z ktrym ju by walczy w swym pierwszym wcieleniu.
Ocknem si znw [w wiecie ywych] i staem si zarodkiem po to, bym
znalaz Setniego, syna faraona, na pustyni przy On czy Memfisie. Wrosem w pd
melona, abym mg znw powrci do wiata i swego ciaa, odrodzi si na Ziemi i
czarowa przeciwko temu egipskiemu nieprzyjacielowi - czytamy w tej
staroegipskiej wariacji na temat reinkarnacji.
Magiczna walka dobra ze zem
Z tego papirusu dalej dowiadujemy si, jak to nubijski wdz poprosi faraona,
by w swej krainie znalaz czowieka, ktry przeczytaby ten list, bez jego otwierania.
Syn Setniego podj wyzwanie i zgodzi si na prb gonego odczytania listu. Kiedy,
dawno temu, nubijski czarnoksinik Hor (syn Murzynki) oywi cztery woskowe
figury, ktre porway egipskiego faraona, a zanim przyniosy go do jego paacu -
wymierzyy mu piset kijw na goe plecy. W ramach rewanu dokadnie to samo
zrobi egipski mag wadcy Nubii, nastpnie pokona nubijskiego maga i wygna go na
1500 lat z Egiptu. Teraz, jak to przeczyta Susireph, wdz Nubijczykw przedstawi
si jako ten sam czarodziej, ktry po stuleciach wrci do Egiptu by si zemci. I
wybucha magiczna wojna z wzmoon si:
Hor, syn Panehsiego powiedzia: <<Jako e yje Atum, pan Onu, bogowie
egipscy ci tutaj przywiedli, bym ci pokara w swej wadzy. Bj si - id do ciebie!
>>
Kiedy to Hor, syn Panehsiego, powiedzia - Hor, syn Murzynki, tako mu
odrzek: <<To jest zatem ten, ktry czarowa przeciwko mnie, a ktrego naucz
mowy szakali!>> - i zacz czarowa, i posa ogie na paac przeciwnika.
Faraon i ksita widzc co si dzieje, wielkimi gosami zawoali, by szybko
przyby Hor syn Panehsiego.
1
Ksiga Thota obok synnej Tablicy Szmaragdowej bya jedn z filarw wiedzy redniowiecznych i
odrodzeniowych alchemikw, oczywicie dlatego, e szukano w niej sposobu dokonania Wielkiego Dziea
Przemiany - czyli transmutacji metali nieszlachetnych w zoto i srebro - przyp. tum.
17
Hor, syn Panehsiego, szybko przeczyta stron ksigi i spowodowa to, e
spad deszcz i ogie ugasi w jednej chwili.
Tymczasem w odpowiedzi na to Nubijczyk spowodowa, e powstaa wielka
chmura nad paacem, tak e nikt nie mg widzie ani swego brata czy przyjaciela.
Hor, syn Panehsiego, przeczyta znw czarnoksiskie zaklcia i oczyci niebo
z chmury i zego powietrza, ktrym byo nasycone.
Zakoczenie magicznego pojedynku wedle egipskiego papirusu wygldao tak:
Hor, syn Panehsiego, majcy posta Siusira odprawi czary przeciwko
etiopskiemu wadcy i otoczy go ogniem, ktry go strawi przed paacem. Faraon
patrzy na to i ksita i egipskie wojsko, a potem znik sprzed oczu faraona i swego
ojca tak, e go ju nigdy nie widzieli.
Bogowie, magowie i uczeni.
Reasumujc, mona stwierdzi, e staroegipskie teksty o czarownikach i
czarowaniu daj nam wiedz o egipskiej magii, a dzisiaj s traktowane jako utwory
stricte beletrystyczne.
Czarodziej Bata, ktrego czyny opiewane s w papirusie pani dOrbiney z
British Museum, rozumie mow zwierzt. Aby uniemoliwi swemu bratu zblienie
si do rzeki, wytworzy pomidzy nim a rzek stado gronych krokodyli i rozkazywa
ywioom przyrody tak, jak mag Zezemonech, ktry wedug papirusu Westcar kaza
rozstpi si wodom jeziora tysic lat wczeniej. Podobnej rzeczy dokona take
Neferkaptach, ktry zstpi na dno morza, by wydoby tajemniczy, czarodziejski
papirus Thota. Tak samo chwalili si nubijscy czarownicy, e mog zesa na Egipt
nieurodzaj i jasny dzie przemieni w noc - jednake te czary ich egipscy przeciwnicy
byli w stanie powstrzyma, jak to wiemy z poprzedniego ustpu.
Nieprawdopodobne moliwoci magw staroegipskich udowadniaj dalsze
przykady: Kiedy Neferkaptach by otoczony przez we i skorpiony, zamrozi je swym
wzrokiem i dowid, e na odlego jest w stanie zabi gada, ktry strzeg Ksigi
Thota. Siusirev porazi nieprzyjaciela tym, e zesa na niego ogie, ktrego
pomienie strawiy go na oczach faraona i jego ludu. Czarnoksinik czy mag
doskonay by bardzo rzadko widywany. Hor syn Panehsiego, narodzi si ponownie
po 1500 latach, aby da wycisk wrogowi zagraajcemu Egiptowi. Pki czaromistrz
mg wskrzesi sam siebie, pty mg przywraca do ycia i innych. Chericheb Zedi
przywrci ycie gsi i bykowi, ktrym ucito gowy, Neferkaptach wycign sw
magiczn si sw utopion on i syna z dna Nilu na pokad statku po to, by si
dowiedzie, dlaczego zmarli.
W pniejszym okresie magia bya powszechnie uwaana za nauk stosowan,
ktr uprawiaa tylko wska garstka specjalistw. Czarodziejskie obrzdy odbyway
si w Domach ycia, w witynnych szkoach, i w prywatnej bibliotece faraona mona
byo znale poza traktatami z zakresu historii, matematyki, fizyki czy astronomii
take dziea z zakresu magii i czarodziejstwa.
W staroytnym Egipcie magia bya najbardziej jednak zwizana z medycyn i
farmacj. Podzielaem ten pogld w czasie, kiedy zajmowaem si profesjonalnie
histori medycyny. W swoich referatach i w publicznych wystpieniach ilustrowaem
swe sowa yciorysem staroegipskiego lekarza Thessalosa, ktry szuka drogi ku
staroegipskiej medycynie wrd bogw egipskich wity.
Tene to Thessalos sta si z biegiem wieku osob mi blisk, a ja staraem si
ledzi jego kroki w historii. Czowiek ten y w okresie panowania cezara Oktawiana
Augusta (27 r. p.Chr. - 14 r. n.e.) sta mi si bliskim nie tylko przez usiowania
rozszerzenia swego poznania, ale take dziki mojej saboci do wszelkich tajemnic
18
historii i to tym bardziej, e w historii staroytnej medycyny nie znalazo si dla
miejsce obok Hipokratesa, Galena, Awicenny czy Gebera...
A teraz pozwlmy wypowiedzie si samemu Thessalosowi, ktry odwiedzi
Egipt w czasie, kiedy by on rzymsk prowincj:
Opowie Thessalosa.
[Przebywajc] w Azji opanowaem gramatyk i rozumiaem j lepiej, ni
tameczni nauczyciele. Doszedem do wniosku, e mog wycign jakie korzyci z
tej znajomoci. Popynem zatem do miasta, ktre wabi i przyciga wszystkich, do
Aleksandrii. Pienidzy miaem w brd, i zatem chodziem przysuchiwa si
dysputom filozoficznym, a kady ze znamienitych filozofw chwali moje
zainteresowania i lekko, z jak opanowywaem wiadomoci.
Najbardziej interesoway mnie tajemnice dialektycznej medycyny -
dosownie paliem si chci poznania tej dziedziny wiedzy. I kiedy zbliaa si pora
powrotu do domu, zaczem szuka w bibliotekach dalszych ksig traktujcych o
medycynie, bowiem ta dziedzina wiedzy nie bya mi ju obca. Wreszcie natknem
si na dzieo, ktre napisa faraon Necheps. Mwio ono o 24 sposobach leczenia
ciaa z choroby przy pomocy kamieni
2
i rolin, ze szczeglnym uwzgldnieniem
znaku Zodiaku. Wielko tego sposobu mylenia o chorobie, literalnie mnie
przytoczya. Wkrtce jednak doszedem do wniosku, e dzieo to mona byo
nazwa pomnikiem faraoskich omyek. Po prostu uyem jego przepisw leczenia
mych pacjentw i za kadym razem wskazwki te byy nic nie warte!
Ten fakt sta si dla mnie gorszym od mierci. Stao si tak, e w lepej wierze
w mdroci zawarte w dziele Nechepsa, napisaem do rodzicw, e poznam dziki
niemu niezwyke leki i dodaem, e jak powrc, to wyprbuj je, jak dziaaj.
Wysza z tego taka sytuacja: w Aleksandrii nie mogem zosta ze wzgldu na intrygi
zawistnikw (jakie to ludzkie - jak kto chce si wybi, to rzuca mu si kody pod
nogi), a z drugiej strony nie pieszyo mi si do domu, gdzie musiabym speni moj
obietnic dan rodzicom...
W takim stanie rzeczy, zdecydowaem si na odbycie podry po Egipcie,
poganiany cierniem w mym sercu. Szukaem sposobu, jak speni te nadzieje, ktre
zaczem tak lekkomylnie ywi w zwizku z faraoskim traktatem - gdyby si to
nie udao, byem gotw nawet popeni samobjstwo. Posyszaem wewntrzny
gos, ktry mi powiedzia, e nawi kontakt z bogami. Dlatego te nieustannie
podnosiem rce ku niebiosom i prosiem niemiertelnych bogw, aby dali mi znak -
sen, wizj, czy w jaki inny sposb dali zna o sobie, bym mg wrci z twarz do
Aleksandrii i do domu.
Wywiad w wityni.
Na chwil przerw opowiadanie mojego przyjaciela Thessalosa, abym mg
doda, e w czasie swej podry po Egipcie w gr Nilu, odwiedzi on Teby,
najpikniejsze miasto, ktre w czasie redniego i Nowego Pastwa byo stolic kraju
faraonw. Moemy przypuszcza, e w tym czasie ogromne ruiny wity Amona
jeszcze stay ponad ubogimi chatkami dzielnicy ndzarzy, wiadczc o niegdysiejszej
chwale. W czasie tysicletniej historii na Teby spado wiele niszczcych ciosw, ale
wci jeszcze znajdowaa si tam wielka ilo kapanw i ptnikw. Oddaj teraz gos
Thessalosowi:
2
Gemmoterapia i krystaloterapia - przyp. tum.
19
I tak wrciem znw do Teb, gdzie zamierzaem spdzi czas duszy,
zwaszcza liczc na spotkania z medykami i innymi uczonymi w rnych innych
dziedzinach kapanami. Czas pyn i zacieniay si wizy przyjani pomidzy mn
a kapanami. I tak pewnego razu omieliem si ich zapyta, czy uprawiaj jakie
magiczne praktyki. Wikszo z nich si zgorszya syszc to pytanie. Ale jeden z
nich, czowiek wysoko urodzony i ju starszy, nie zawid moich nadziei. Stwierdzi
on, e moe wywoa widzenie w misce napenionej wod.
Pewnego dnia poprosiem tego kapana, by wybra si zemn na spacer po
najbardziej opuszczonych dzielnicach tego miasta. Doszlimy a do gaju, w ktrym
panowaa gboka cisza. Tam padem przed nim na kolana, obejmujc jego nogi.
Zamar na chwil i zapyta, o co mi chodzi. Powiedziaem mu:
<<Moje ycie jest w twoich rkach. Musimy szybko nawiza czno z
bogami! Jak si to moje yczenie nie speni, skocz z sob!>>
kapan podwign mnie z ziemi i serdecznie pocieszy. Przyrzek mi, e
wysucha mojej proby. Potem doda, e musz poci od tej chwili przez trzy dni.
Wzruszony dogbnie jego zgod, ucaowaem mu rce i zy pyny mi z oczu z
wdzicznoci i wzruszenia. Takie jest ju prawo przyrody, e nieoczekiwana rado
daje wicej ez, anieli smutek...
niecierpliwo mojego oczekiwania spowodowaa, e te trzy dni postu
wydaway mi si trzema latami. Wreszcie czas nadszed. Wyszedem z domu o
witaniu i udaem si, by powita kapana - ten za zaprowadzi mnie do czystego
pomieszczenia, w ktrym znajdowao si wszystko, co byo potrzebne do prby. Ja
miaem ze sob trzcin, papirus i atrament, aby wszystko spisa, co czubym,
widziabym i syszabym w trakcie eksperymentu, ale zachowabym to w tajemnicy.
I zapyta mnie kapan, z kim chciabym rozmawia: z cieniem martwego
czowieka czy z bogiem? Odpowiedziaem:
- Z bogiem Asklepiosem.
3

I zaraz dodaem, eby ukoronowa swoja dobro pozwalajc mi pozosta z
bogiem sam na sam. Zgodzi si z tym, chocia by niezadowolonym - co dao si
pozna po wyrazie jego twarzy. Potem poleci mi si twarz do tronu, na ktrym
miao pojawi si bstwo i przywoa Asklepiosa przy pomocy tajemnego zaklcia,
poczym odszed zamykajc drzwi. A ja zupenie zaniemwiem - tak cudowny obraz
zobaczyem. Nie ma adnej moliwoci wysowi tego w adnym ludzkim jzyku
piknoci jego twarzy i wiata bijcego z boskiej postaci.
Asklepios ponis praw rk, pozdrowi mnie i w te ozwa si sowa:
-Szczsny Thessalosie! Dzisiaj bg okazuje ci sw askawo, ale zanim ludzie
czci ci bd jako boga, niechaj pierwej dowiedz si o twym bohaterstwie! Pytaj
mnie o co tylko chcesz. Odpowiem ci na kade twe pytanie...
Z pocztku nie mogem wydoby z siebie gosu, tak olnio mnie pikno boga,
wreszcie si przemogem i zapytaem:
- Dlaczego nie miaem dobrych rezultatw leczenia, kiedy posugiwaem si
metodami faraona Nechepsa?
- Necheps by mdrym czowiekiem, ktry opanowa wszelk magiczn moc,
ale nie otrzyma z ust adnego boga tego, co ty teraz ode mnie usyszysz. Necheps
dziki wrodzonej bystroci szybko powiza lecznicze waciwoci kamieni i rolin z
gwiazdami, ale nie potrafi przewidzie czasu i miejsca, w ktrym trzeba zbiera te
zioa. A przecie wzrost i dojrzewanie owocw rolin zaley wanie od wpywu
gwiazd!
3
Eskulapem - przyp. tum.
20
Pojawienie si Immhotepa.
cisy zwizek pomidzy medycyn a magi mona najlepiej dowie na
przykadzie Immhotepa (Imhotepa), wysokiego dostojnika za czasw faraona Dosera
i jego nastpcy Sechmechta z III dynastii, konstruktora pierwszej piramidy w
Sakkara, ktrego w czasie rzdw Ptolemeuszy ogoszono bogiem lekarzy.
Historyk Manethon w swych Osobliwociach egipskich twierdzi dosownie,
ze Egipcjanie utosamiali go nawet z bogiem Asklepiosem. Od niedawna ukazao si
kilka popularnych opracowa na temat Immhotepa, w ktrych pisze si, jak to
cudownym sposobem leczy swych pacjentw i to takich, ktrzy byli w stanie
terminalnym i stracili wszelk nadziej. (!) Niestety, papirusy, na ktrych opisane
byy te jego dokonania i wyczyny, ulotniy si w dziwnych okolicznociach. Wyjatek
stanowi papirus oznaczony numerem 1381, znaleziony w nekropolii w Oxyrhynchu, w
ktrym pewien Grek zamieszkay w Memfis przeoy teks egipski do greki, chocia -
jak sam przyznaje - szo o wcale nielekkie zadanie:
Niejeden raz zabieraem si do przetumaczenia [tego tekstu]. Dziao si
jednak tak ju podczas pisania, e wielko tego zadania przekraczaa me siy,
bowiem tylko bogowie mog opiewa czyny bogw.
I tak przez trzy lata odkada spenienie swego zamiaru, a zaczy si tam dzia
niezwyczajne rzeczy:
Przez te trzy lata niezmiernie cierpiaa moja matka na gorczk, ktr na
ni zesa bg. Kiedy zorientowalimy si, cho troch pno, co trzeba zrobi -
stanlimy przed nim, proszc o ochron. A on, jako e jest niezmiernie askawy,
nawiedzi chor we nie i uzdrowi j prostymi lekami. Podzikowalimy mu za
zdrowie skadajc wielkie ofiary. Wkrtce potem dostaem boleci w prawym boku
- i znw zwrciem si ku dobroczycy ludzkoci, a on znw si zlitowa i raz jeszcze
ukaza swe miosierdzie.
Bya noc. Wszystko, co yje spao, poza cierpicymi. Miaem gorczk i
zwijaem si w skurczach, mczy mnie kaszel i trudno mi byo oddycha. Bolao
mnie w prawym boku. Gowa moja bya cika: miertelnie zmordowany padem
na ko. Moja matka siedziaa koo mnie, bez odrobiny odpoczynku. Cierpiaa
razem ze swym dzieciciem, bo miaa z przyrodzenia mikkie serce. Naraz - kiedy
padem kompletnie wyczerpany - miaa widzenie: to nie by ani sen, ani nocna
mara - bowiem oczy miaa otwarte, ale nie moga widzie wszystkiego, co si wok
niej dziao, z pen jasnoci, a pojawienie si boga napenio j przeraeniem.
Widziaa ona albo samego boga, albo jego posaca. Bya to posta wzrostem
przewyszajca czowieka, odzianego w gadkie powiewne szaty, w lewej rce
trzymajca zapisany zwj. Spojrzaa na mnie od stp do gw dwukrotnie lub
trzykrotnie, poczym znika.
Kiedy matka ponownie wrcia do siebie, zacza mnie budzi, wci nie
przestajc si chwia na nogach. Ku swemu zdumieniu stwierdzia, e gorczka
cakiem opada, a ja jestem zlany potem. Wtedy zoya hod bogowi, ktry si jej
by zjawi. Nastpnie otara mi z twarzy pot i poczuem si znacznie lepiej.
Po pewnym czasie opowiedziaa mi o cudownym zdarzeniu, a ja jej dodaem
pewne szczegy, bowiem to, co ona widziaa na jawie, ja widziaem w formie snu...
Sarkofag na RMS Titanic.
Ostatnim, ale za to najszczytniejszym zadaniem staroegipskich magw, byo
strzec tajemnic i spokoju umarych, ktrym suyli za ycia. Ci wici i moc magii
silni mowie z krainy Khem potrafili wiele za ycia i potrafili jeszcze wicej po
21
mierci. O zowieszczym dziaaniu kltwy wymierzonej przeciwko bezczecicielom
grobw i hienom cmentarnym mielimy si przekona jeszcze w dzisiejszych czasach,
ot np. dziki serii do dzi dnia niewyjanionych zgonw, ktre nastpiy po otwarciu
grobowca faraona Tutenchamona. Na zakoczenie mona by jeszcze wspomnie tutaj
o wydarzeniach zwizanych z rozptaniem negatywnych i okrutnych si, jakie miay
miejsce po zamaniu pieczci do grobowca kapanki Amona-Ra, ktra ya w Veset na
1600 lat przed narodzeniem Chrystusa. Miejsce jej wiecznego spoczynku odkrya
arabska banda hien cmentarnych w latach 60. XIX wieku w Dolinie Krlw przy
Biban el-Muluku. Mumia kapanki gdzie zagina - prawdopodobnie zostaa
zniszczona - ale za to zostaa tylko trumna z wyobraon na niej eska twarz o
demonicznej urodzie. Jak mwi tradycja - kady, kto mia do czynienia z t trumn -
umiera przedwczenie. Jej waciciele wraz ze swymi najbliszymi umierali jedni za
drugimi. Legenda mwi, e fotograf, ktry zrobi zdjcie wieka trumny demonicznej
kapanki, na pozytywie ujrza ludzka twarz Egipcjanki z okrutnym i zowieszczym
umiechem na wargach...
Ostatnia wacicielka tego artefaktu uratowaa si tym, e przekazaa go do
zbiorw British Museum. Kltwa jednak dziaaa dalej. Tragarz, ktry dostarczy j do
magazynu muzealnego, zgin w wypadku drogowym, a jego pomocnik zosta
powanie ranny.
Cie kapanki Amona-Ra nie da ani chwili za wygran - kiedy ilo zmarych
stranikw i pracownikw muzeum dosiga niepokojcego puapu - postanowiono
da trumn do podziemnego magazynu, za wystawi w zamian kopi na witrynie.
Trumna nieoczekiwanie zainteresowali si Amerykanie, i w roku 1912 zosta
zorganizowany tajny transfer trumny do USA. Zapakowano j w zwyk skrzyni z
napisem Ksiki, a w konosamencie adunkowym i manifecie celnym take
wpisano j jako: skrzyni z ksikami i w dniu 10 kwietnia 1912 roku zaadowano j
w Southampton. Wszyscy wiemy na j a k i statek, i czym si to skoczyo...
Brytyjski parowiec Poczty Krlewskiej - Royal Mail Ship - potny i uchodzcy
za niezatapialny s/s Titanic uderzy w czasie swego dziewiczego rejsu w nocy 14/15
kwietnia 1912 roku w gr lodow - NB, j e d y n w promieniu kilkudziesiciu mil!
Konstruktorzy i zaoga tego gigantycznego transatlantyku nadcie mwili: Tego
statku nie moe zatopi nawet sam Bg! Nie musia to by od razu Bg, wystarczya
zwyka gra lodowa, ktra z woli od tysicy lat martwej kapanki Amona-Ra przecia
drog ogromnego parowca. Z cakowitej liczby 2227 pasaerw uratowao si tylko
705 ludzi. Pozostali znaleli swoj zbiorow mogi na dnie Atlantyku, gdzie teraz
tylko gbinowe ryby w chodnym i dziwnym wietle swych latarek, w milczeniu krel
koa nad pomiertn mask z gronym i szyderczym umiechem kapanki Amona-
Ra...
Milo Jesensk
Zdjcia Wiktoria Leniakiewicz

22
- Trwao, trwao i majestat - mrucza szlifierz - Przystoi kamieniom...
Majestat... Centrum wiata... Centrum wiata... Ujawnij si ty, ktry w kamieniu...
Skamienieli... Centrum i Wejcie...
Marta Tomaszewska Podr do Krainy Om
Kamienie nigdy nie kami...
Krzysztof Boru i Andrzej Trepka Proxima
Sprawa 002/X - TRWAO PRZYSTOI KAMIENIOM
Kiedy w 1979 roku po raz pierwszy przeczytaem ksik Marty
Tomaszewskiej o Krainie Om, to wydawao mi si to jeszcze jednym rojeniem
fantastki o krainie Nigdy-Nigdy, ktra istniaa jedynie w wyobrani Autorki - NB,
ktrej ksiki bardzo lubi za ciepy i serdeczny klimat, jake daleki od oszalaej i
skrzeczcej pospolitej rzeczywistoci. Nie spodziewaem si, e jest to powie z
kluczem. Ten klucz odnalazem w Krakowie w dwadziecia lat pniej - w dniu 13
grudnia 1999 roku. Tego wieczoru dane mi byo obejrze film autorstwa red.
Romana Warszewskiego o jego wyprawie na Paskowy Marcahuasi w
peruwiaskich Andach. Bo jeeli istniaa kiedy Kraina Om, o ktrej pisaa Marta
Tomaszewska, to wanie tam - w Andach... Jeeli kierowaa ni tylko kobieca
intuicja pisarki science-fiction, to trafia w dziesitk - ta Kraina Om rzeczywicie
istnieje...
To mnie akurat nie dziwi. Wielu pisarzy posiada szczeglna wraliwo i dziki
niej moemy dzi czyta wspaniae opowiadania grozy H. Ph. Lovecrafta, E. A.
Pogo, P. Merimea, R. E. Howarda czy T. Oszubskiego albo J. S. Le Fanu.
Dla tych ludzi wiat nie koczy si na najbliszym rogu ulicy, jak dla wikszoci
obywateli naszej planety na przeomie XX i XXI wieku.
Pnym zimowym wieczorem wracaem w ciasnym minibusie do Jordanowa i
staraem si uporzdkowa w mylach to, co wraz z kolegami z Maopolskiego
Centrum Bada UFO i Zjawisk Anomalnych Bartkiem Soczwk i Marcinem
Mioduszewskim widziaem na filmie Romana Warszewskiego. Wci przed
oczami miaem andyjskie pejzae, niczym nieograniczon przestrze i to biae,
okrutne grskie soce... Ogromne rzeby, niemal nieczytelne, zatarte przez czas,
wiatry, upay i mrozy. A tak, bo Paskowy Marcahuasi ley na wysokoci 4.200 m
n.p.m. i w dzie temperatura siga tam nawet do +40 st. C , za w nocy spada do -10
st. C i to mimo tego, e miejsce to znajduje si zaledwie 11 stopni na poudnie od
rwnika...
Na Marcahuasi dziaaj jakie nieznane siy - by moe Przybyszw z Kosmosu,
a moe tylko dziaaj urzdzenia techniczne Atlantydw czy innych przodkw sprzed
12.000 lat , wytworzone przez poprzedni Supercywilizacj? Kto wie... Kiedy
napisaem, e moe w Peru, Kolumbii, a nade wszystko w Amazonasie mog
znajdowa si ruiny miast zbudowane przez Supercywilizacj. I nie tylko miast, bo
by moe s tam take ich instalacje energetyczne, sanitarne, militarne... Indianie je
znaj, i omijaj z daleka, jako miejsca tabu, za olepieni dz mamony i pych ludzi
ucywilizowanych konkwistadorzy pchali si w nie i ginli jak muchy na lepie. I jeszcze
23
propos nieznanych si dziaajcych na mesecie - przecie widziano tam, i to
niejednokrotnie, wietliste kule czy tarcze Nieznanych Obiektw Latajcych - czyli
UFO. na skaach pokazywali si nawet Obcy - co si udao komu sfotografowa, i jak
dotd adnemu sceptykowi nie udao si zakwestionowa autentycznoci tych zdj...
I s tam tunele. Rzecz w tym, e opowieci o tunelach, ktre cz ze sob
kontynenty, s znane take i u nas - w Europie. Ich wyloty maj znajdowa si w
okolicach Grassington w Anglii, Utensberg w Alpach Wapiennych koo Salzburga w
Austrii, Aggetelek na Wgrzech i Domica na Sowacji (zesp jaski Domica -
Baradla), w Babiej Grze na polsko-sowackim pograniczu i na brzegach witego
jeziora Nam-tso-to-rin w krainie Szan-szun-bus - witej Szamballi w Himalajach...
Wydaje si, e legendy o tunelach podziemnych s kolejnym punktem w spisie
oglnowiatowych legend. Wystpuj one we wszystkich kulturach i cywilizacjach
Ziemi. Oczywicie sceptycy twierdz, e ludzie musieli czym zaludni planetarne
podziemia: a to chtonicznymi istotami w rodzaju krasnoludkw i skandynawskich
trolli, a to diabami i potpionymi duszami ludzkimi z chrzecijaskiego Pieka. Tak
czy owak, miao tam si znajdowa co - jaka Shamballah - Agharta - a doj do niej
mona byo tylko poprzez system tuneli... Czy pamitasz Czytelniku podr prof.
Otto Lidenbrocka i jego niesfornego siostrzeca Axela z islandzkiego krateru
wulkanu Sneffeljokull do krateru woskiego wulkanu Staromboli na Wyspach
Liparyjskich? Fantazja Juliusza Vernea take miaa doskona poywk, a byy ni
wszystkie uczone dziea w rodzaju Mundus subterraeus Anastasiusa Kirchera
czy prace grniczo-mineralogiczne Georga Bauera alias Georgiusa Agricoli.
Obaj powoani tu Autorzy ywili przekonanie, e Ziemia jest ogromnym gmachem
poprzecinanym szczelinami, szparami i pkniciami, z ogromn iloci wewntrznych
pustek... W legendy te chtnie wierzy Adolf Hitler i nakaza swoim uczonym i
czarnej gwardii - SS - odnale wejcia do tych podziemnych wiatw. Posa ich do
kompleksu jaski Domica - Baradla, a kiedy nie znaleli tam wejcia do Agharty,
wysa komandora Heinricha Brodd na U-209 pod lody Bieguna Pnocnego, by
odkry drog do podziemnego pastwa Ariw. Kmdr Brodda drogi tej nie znalaz,
ale jego misja nie posza na marne, gdy odkry on poni Great North-East Water u
wybrzey Ziemi Pearyego na Grenlandii. Tam wanie potem wybudowano
Kancelari IV Rzeszy, do ktrej zbieg z poncego Berlina Fhrer III Rzeszy, ale to ju
inna historia...
Roman Warszewski celnie porwnuje megalityczne rzeby Paskowyu
Marcahuasi z rzebami moai na Wyspach Wielkanocnych - rzeczywicie - maniera
rzebiarska i rozmach s takie same... I jest jeszcze co - jedna z gigantycznych rzeb
Marcahuasi przypomina mi wygldem figur Klczcego Trolla odkopana na
Wyspie Wielkanocnej przez ekip prof. Thora Hayerdahla, a ktr mona
zobaczy dzisiaj w cieniu wulkanu Rano Raraku przy Hotuiti... Zainteresowanych
odsyam do jego ksiki i filmu pt. Aku-Aku. A zatem potwierdza si teza, e
rzebiarskie maniery Marcahuasi przeniosy si take na wyspy Pacyfiku. Bo nie tylko
wielkie rzeby znajduj si jedynie na Wyspie Wielkanocnej! Cyklopie mury - zwane
ahu - budowano take na Tahiti, Fatu Hivie, Ponape i innych wyspach Oceanii.
Moai w wersji zminiaturyzowanej te tam znajdziemy. To, e byy one najwiksze na
Wyspie Wielkanocnej mona wyjani bardzo atwo tym, e tam byy
najoptymalniejsze warunki do ich tworzenia - ot, i caa tajemnica. Znaleziono tam
odpowiedni kamie, ktry nadawa si do obrbki przy pomocy obsydianowych
siekierek. Kto powie, e obsydian by daleko bardziej mikki od twardej skay
wulkanicznej. To prawda, ale... Ale nie zapominajmy o tym, e rzebiarz uderza
wielokrotnie siekierk w jedno miejsce i polewa od czasu do czasu wod. Jedno
uderzenie pozostawiao niemal niewidoczn rys, nastpne j pogbiao, a po kilku
24
milionach ciosw skaa musiaa si podda! Zgodnie z acisk sentencj: guttae
lapidem caveat... Czasu mieli pod dostatkiem, kamienia - do blu! Gdyby nie krach
ywnociowy, jak to zasugerowali realizatorzy filmu Rapa Nui z Kevinem
Costnerem w roli gwnej, to prawdopodobnie pochd kolosw nie skoczyby si
na okoo 650 figurach...
Inna rzeba skojarzya mi si z czym, co uczeni nazwali Wenus z Vestonic, a
ktra pochodzia z Paleolitu. Wyrzebiono j z ka mamuta jakie 30.000 lat temu. Ta
Wenus ma ogromne piersi i potne biodra, ale gow jej ozdabiaj kunsztownie
uplecione w koron dugie wosy. Uczeni kojarz j z kultem bogini podnoci i Matki
Ziemi. By moe, ale rzecz w tym, e ja widziaem ogromn replik tej rzeby w
kamiennym sanktuarium Marcahuasi...
Sceptyk oczywicie powie, e skoro wyrzebi j jaki owca w kle mamuta, to
dowodzi to tylko jego prymitywizmu. Ba! - nic bardziej bdnego! Wszake dzisiaj
rzebi si rne rzeczy w kach soni czy morsw, a twrcw tych dzie nikt nie nazwie
prymitywnymi. Nie wiem, czy sceptycy nie zastanawiaj si nad tym, e po kilku
tysicach lat archeolodzy odkopawszy np. Warszawsk Syrenk czy Statu Wolnoci
te bd wydziwiali na nasz prymitywizm, ktry kaza nam wyrzebi facetk z
ogonem rybim zamiast ng, czy z koron promieni na czole, a przecie wiadomo, e
takowe nie istniej, ergo dziaali tu prymitywni rzebiarze pod wpywem mitw
religijnych. Zwalanie wszystkiego na mity religijne jest domena tych, ktrzy s
pozbawieni elementarnej wyobrani. Sceptykw wanie...
Wracajc jeszcze do korytarzy i podziemi, to rzucio mi si w uszy
jeszcze jedno: ot indiaskie legendy mwi o tym, e korytarze
prowadz do podziemnego jeziora i umieszczonej porodku niego wyspy,
ktra zamieszkuje rasa mdrcw... Jake przypomina to relacj dr
Ludmiy Szaposznikowej o Nam-tso-to-rin i witym jeziorze Namche w
krainie Szan-szun-bu czyli Krainie dBus (czytaj: Ui lub i) albo witej
Shamballi, ktr m.in. Ferdynand Antoni Ossendowski i inni mistycy
utosamiali z mityczn Aghart. Jeeli to prawda, to uzyskalimy kolejny
dowd na to, e kiedy - dawno, dawno temu - co najmniej 50.000 lat
przed Chrystusem, na Ziemi panowaa jedna rasa, jeden jzyk i jedno
pismo - czego dowodzi m.in. prof. dr hab. Benon Zbigniew Szaek w
swych pracach - jedna Supercywilizacja, ktra znika w tajemniczych
okolicznociach, natomiast jej lady s dosownie wszdzie! Tylko trzeba
je poszuka.
Ostatnio z ciekaw hipotez wystpi mgr Andrzej Kotowiecki, ktry
twierdzi m.in. to, e tunele i hale w Grach Sowich na Dolnym lsku powstay na
bazie istniejcego ju systemu korytarzy, ktry jest o wiele starszy od tego, ktry
zosta wykuty w twardych skaach gnejsowych przez niewolnikw III Rzeszy w czasie
II wojny wiatowej. Nie zapominajmy, e Gry Sowie licz sobie - bagatela! - 2 mld lat
i s jednymi z najstarszych gr w Europie.
Egipskie piramidy...
Postawione na Saharze,
Razem z Nilem stoj w parze.
Ciesz oczy wszystkich ludzi
I nikt z nimi si nie nudzi.
To egipskie cuda wiata,
Jedne z siedmiu najwspanialszych
Podziwiane przez wytrwalszych.
Zbudowane z woli faraonw.
Aby godnie ich przechowa
25
I w grobowcach ich pochowa.
Najsynniejsze stoj w Gizie,
A krzywa wiea w Pizie,
Nie ma do nich porwnania
I nie jest tak podziwiana.
Chcemy czsto tam przebywa
I z bliska je podziwia!
Kasia Jeleska Egipskie piramidy
Kto wie, czy synne egipskie, nubijskie czy meksykaskie piramidy nie s
pozostaociami po niej? Bo NIKT dokadnie nie wie, kiedy i przez kogo zostay one
zbudowane! NIKT! Przypuszcza si tylko, e powstay one okoo 4 tysiclecia p. Chr. i
zbudowali je faraonowie z pierwszych dynastii - jak sugeruje to Kasia Jeleska w
swoim dziecicym wierszyku, ale czy na pewno? Te 6.000 lat stanowi - jak
podejrzewam - jedynie pobone yczenie archeologw, a nie ich konkretn wiedz.
Osobicie datowabym je na co najmniej 20.000 lat p. Chr., kiedy to Sahara bya
jeszcze kwitnc krain pena lasw i zwierzyny oraz zamieszka przez ludzi.
Dowodem na to s naskalne malowida w Tassili-en-Der, i nie tylko. Podobnie byo i
z Kalahari, o czym mwi malowida z Brandbergu. Powstaje pytanie: co
spowodowao tak straszliwe spustoszenie tych ziem? Dziaalno przemysowa
czowieka? Katastrofa ekologiczna powstaa wskutek spadku asteroidu? Aktywno
wulkaniczna? Wojna nuklearna? Inwazja Kosmitw na Ziemi? Co jeszcze???...
Paskowy Marcahuasi TE KIEDY BY yzn i nawodnion krain - o czym
wiadcz tu i wdzie widoczne resztki sieci irygacyjnej, a teraz jest tylko wyniesion
na 4.200 m n.p.m. wyspa suchych jak pieprz ska ogniowych, smaganych
promieniami bezlitosnego na tej wysokoci Soca i wiatrami... Marcahuasi jest zatem
DOWODEM na istnienie Tych, Ktrzy Byli Przedtem. Kraina Om z powieci
Tomaszewskiej. Peruwiaska ekspozytura Agharty...
Jak ju powiedziaem, ladw istnienia wok nas cyklopiej cywilizacji jest do
licha i troch, i wystarczy dobrze rozejrze si dookoa, by je ujrze. Ja te je
zobaczyem. Nie, nie w Ameryce rodkowej czy Poudniowej. Nie musiaem jecha tak
daleko. Wystarczyo przejecha okoo 50 km w jedna stron na poudnie i wschd od
Jordanowa, w ktrym mieszkam - w Tatry i do Smykalni k./Szczyrzyca. Oczywicie
nie szukaem tam adnych ladw Supercywilizacji, a jedynie relaksu i wypoczynku po
trudach suby granicznej. Znalazem te lady, ktre przypominay zjawiskowo to, co
sfilmowa red. Warszewski w Peru. Byy to gigantyczne formacje skalne, ktre
przypominay gigantyczne rzeby Marcahuasi.
Pierwsza formacja, ktra przypomina ruiny jakiego fantastycznego miasta - a
ktr nazwaem Miastem Inkw - znajduje si vis--vis Sarniej Skay, od strony
pnocnego-wschodu - to s turniczki Jatek. Biao-te i tawo-szare wapienne
skaki ukadaj si w widmowy obraz zrujnowanego przed tysicleciami miasta.
Patrzc na nie, oko czowieka skada podwiadomie potne bloki wapienia w arkady i
portyki, kolumny i ciany zaginionego miasta. To miejsce ju dao raz inspiracj
literack pisarzowi polskiemu Jerzemu uawskiemu, ktry w pierwszej czci
ksiycowej trylogii pt. Na Srebrnym Globie tak je opisuje:
Trzecia doba, 30 godzin po pnocy, na Mare Imbrium, 9 st. 14 W i 43 st. 58
N ksiycowej.
Dziwne jest to, co widz... Smuga piasku [...] cignie si na znacznej
przestrzeni ku pnocnemu-zachodowi lekko wygitym ukiem, odbijajc si
26
janiejsz barw od ciemnego ta kamienistej pustyni. O ile mog dostrzec przy
wietle Ziemi, koczy si u szczeglnej grupy ska, podobnej z dala do
fantastycznych zwalisk jakiego zamku czy miasta. Miasta?...
Posuwamy si do szybko, a tymczasem owa grupa ska widoczna z dala
wystpuje przed nami coraz wyraniej. Teraz mona rozrni dokadnie
poszczeglne gazy, fantastycznie spitrzone, a przypominajce do zudzenia ruiny
wie i gmachw...
To miejsce istnieje naprawd, tyle e na Ziemi - tutaj, w Polskich Tatrach. I
mona je podziwia bez wikszego wysiku - wystarczy wej na Sarni Ska i
spojrze w kierunku Doliny Stryskiej. To Miasto Inkw najbardziej przypomina je
w zimie, kiedy biel niegw nadaje jeszcze wikszej gbi tej grupie turniczek, a tego
nie odda nawet najlepsze zdjcie.
Kiedy w padzierniku 1987 roku, po dugiej nieobecnoci powrciem w Tatry
znad morza, to moj pierwsz zrobion wtedy wycieczk by odcinek graniowego
szlaku pomidzy Czerwonymi Wierchami a Kasprowym Wierchem. Najpierw
wyrobiem wysoko idc z Hali Kondratowej na Przecz pod Kop Kondrack,
potem na siodle przeczy skrciem w lewo - na wschd, idc za czerwonymi znakami
przez Suchy Wierch Kondracki, Suche Czuby, Goryczkowe Czuby, Poledni Wierch
Goryczkowy dotarem do Kasprowego Wierchu. Idc podziwiaem fantastyczne
ksztaty ska i gboki, woski bkit nieba, na ktrym od czasu do czasu przesuwa si
wybielony socem oboczek. I znw skojarzyo mi si to z kamiennym zwierzycem
Marcahuasi: patrzc od wschodu na szczyt Goryczkowej Czuby widziaem ora, ktry
przysiad na chwil, by odpocz... Orze ten ma co najmniej 30 m dugoci i 15 m
wysokoci, jak nie wicej - jak giganty z Peru. Nie musz chyba przypomina, e Orze
Biay by i jest narodowym symbolem naszego kraju...
Widziane od zachodu Suche Czuby przypominay jakie ogromne cielska
przedpotopowych brontozaurw czy diplodokw pokryte pancernymi uskami...
Zrobiem kilka slajdw, ale dwuwymiarowy obrazek nie oddaje w peni gbi tego
widowiska - a szkoda!
Kto powie: to wina przeczytanych lektur, zmczenia i rozigranej wyobrani - i
na tym spraw zakoczy. Hmmm... - by moe tak byo w dwch opisywanych
wczeniej przypadkach, kiedy rzeczywicie byem tam sam i nie miaem z kim
skonsultowa swych spostrzee. Niech mu bdzie. Ale te slajdy ogldali czonkowie
mojej rodziny i znajomi, i wszyscy widzieli w nich dokadnie TO SAMO!... A co mam
powiedzie, kiedy w jeszcze innym zaktku Tatr przeyem co w rodzaju przebicia z
innej rzeczywistoci, kiedy moja koleanka z pracy, przyjacika ze szlaku i
mioniczka Tatr, major Stray Granicznej i magister filologii germaskiej w jednej
osobie, pani Irena Ch. patrzc na fantazyjne turniczki Rzdw Smytniaskich na
Iwaniackiej przeczy wykrzykna z zachwytem - Ale to istna aleja rzeb!. Tak
samo krzyknlimy unisono w Dolinie za Bramk, patrzc na fantastyczne ksztaty
Jasiowych Turniczek. I podobnie, jak na Iwaniackiej, mielimy wraenie, e Kto nas
bacznie obserwuje. Nachalnie i bezczelnie. Magia gr - powie kto. By moe - wszak
opisywa to m.in. Jan Dugosz w Kominie Pokutnikw - ale rzecz w tym, e
bylimy w bezpiecznej reglowej dolince, a nie wisielimy na cianie, pod ostrzaem
serakw i kamieni. A jednak Co gapio si na nasze plecy. Moe to i prawda, e w
grach mier siada ludziom na lewym ramieniu i jak si szybko obejrzysz, to j
moesz zobaczy...
Uczucie grozy - irracjonalnego lku, ktrego rda nie byem w stanie nawet
zdefiniowa - najbardziej odczuem w jednym z najpikniejszych miejsc Tatr
Zachodnich. To miejsce, to osawione Wantule.
27
Nazwa pochodzi od sowa wanta czyli ogromny gaz. I rzeczywicie - gazw
tam jest od metra. Uczeni twierdz, e okoo 10.000 lat temu dziki wstrzsowi
tektonicznemu, oberwaa si na dolin caa pnocno-zachodnia cz turni
Dziurawego, i w postaci skalnych bawanw runa w d - na jzor cofajcego si
lodowca, ktry topniejc zwiz je w Dolin Mitusi, tworzc ogromne gazowisko -
dzisiaj poronite jarzbami i olszynami, ktre jak zielone pomienie obejmuj
ogromne wieluset tonowe wanty, biae - bo wapienne.
Legenda mwi, e dawno, dawno temu pasali tam owce grale pod wodz
starego skpego bacy. Pewnego wieczoru zaszed tam jaki starzec, ktremu
odmwiono jada i noclegu. Staruszek przekl skpcw i bac-kutw, w rezultacie na
obozowisko runa potna lawina kamienna grzebic bac, juhasw i owce. Podobno
jeszcze dzisiaj, w bezksiycowe noce, na Wantulach sycha beczenie owiec,
szczekanie owczarkw i pokrzykiwania juhasw wdzcych oscypki...
Byem tam kilka razy ze swymi znajomymi z Dalekiego Wschodu. Mnie zrazu
ujo spokojne pikno tego miejsca - zwaszcza po zejciu w Wantule z niebieskiego
szlaku z Przysopu Mitusiego na Maoczniaka. W prostocie ducha i niebotycznej
swej gupocie wyobraaem sobie, e zejcie zajmie nam tam jaki kwadrans...
Faktycznie zabrao trzy kwadranse. Kluczylimy w wysokich do piersi trawach i
jakich rowych kwiatach wrd powalonych kd, wykrotw smrekowych i
potnych kamieni, aby nie poharata goych rk i ng, co i tak zdao si psu na bud,
bo to, co z gry wydawao si nam w miar rwna paszczyzn, de facto byo terenem
najeonym rnymi puapkami i przeszkodami. Bezpieczniej czuem si tylko na polu
minowym... Po 45 minutach tej woltyerki dotarlimy na dno Mitusiej, mokrzy od
rosy i potu, zziajani jak charty i podrapani, jak nieboskie stworzenia, jednake to, co
tam ujrzelimy wynagrodzio nam wszelkie zmczenie i bl. Z tyu i po prawej stronie
zieleni si smrekowy regiel. Z lewej mielimy stok cay zielono-biao-rowy od
kwiatw i wysokich traw, za z przodu... Patrzelimy jak urzeczeni na potny biay
mur Maoczniaka, Krzesanicy i Ciemniaka, opadajcy w d podcitymi i
przewieszonymi gdzieniegdzie spasztami. To chyba ten widok mia na myli
uawski piszc w Na Srebrnym Globie:
Na Mare Imbrium, 7 st. 45 W i 21 st. 01 N ksiycowej, wynioso E, o
pierwszej godzinie, drugiej doby ksiycowej.
Wjechalimy w rodek dziwnego pksiyca, utworzonego ze ska
amfiteatralnie spitrzonych. [...] Aha - te gry... Dziwny to amfiteatr, ze cztery
kilometry szeroki, otwarty od poudnia. Nad nim, jak lampa zawieszona Ziemia.
Tak to wszystko strasznie wyglda. Teatr dla olbrzymw, potwornych
kociotrupich olbrzymw. Nie zdziwibym si, gdyby te stoki zasnuy si raptem
tumem ogromnych kociotrupw, zwolna w wietle Ziemi idcych i zajmujcych
miejsca widzw. Kociotrupy gigantw siedz i tak mwi do siebie: Ktra
godzina? Jest ju pnoc, Ziemia nasz wielki i jasny zegar, stoi w peni na niebie -
pora zaczyna - A potem do nas: Pora zaczyna, umierajcie zatem, patrzymy...
Dreszcz mnie przechodzi.
Albo:
Druga doba ksiycowa, 14 godzin po poudniu na Mare Imbrium, 8 st. 54 W i 32
st. 16 N ksiycowej, midzy kraterami c-d.
28
[...] byo co nielitociwie srogiego i nieubaganego w tym ostrym lnieniu
barwnych gazw, lnieniu nie przymionym i nie zagodzonym niczym, nawet
powietrzem... Jaki przepych mierci bi od tych gr...
Dokadnie tak.
Ciekawe, bo zamilklimy, a Neusa Yara, moja japoska towarzyszka za szlaku
zadaa mi dziwne pytanie:
- Czy tutaj zdarzyo si co okropnego?
- Skd to pytanie - zdumiaem si.
- Ja to tak jako czuj... - odpara - tu musiao si sta co strasznego.
Kobieca intuicja? Ludzie Wschodu myl troch inaczej, ni Europejczycy i
dlatego przestaem si dziwi. By moe Neusa Yara bdca bliej Natury ni my -
jest Japonk, ale urodzon i wychowan w brazylijskiej selvie - wyczua to, co
pieczoowicie zbieraem od kilku lat w ramach PROJEKTU TATRY. Nie moga czyta
powieci uawskiego, bo nie znaa polskiego, a nie syszaem, by powsta przekad
jego trylogii na japoski, portugalski czy angielski... A bylimy natomiast niemal w
centrum, wydarze - do dzi dnia niewyjanionych - ktre rozegray si wanie w
masywie Czerwonych Wierchw. To tutaj wanie znikali bez wieci, lub umierali w
niewyjanionych okolicznociach i nieznanych do koca przyczyn turyci, ktrzy
mieli pecha wej w drog... - no wanie - Komu czy Czemu???... I jeszcze jedno. Nie
ma tam jakich monumentalnych rzeb, a podcite przewieszkami wapienne spaszty
nie przypominaj mesety, ale gmach Czerwonych Wierchw odznacza si jeszcze
jedna osobliwoci - ot od zachodniego stoku Ciemniaka biegnie ku zachodowi
jedna z najdziwniejszych formacji Tatr Zachodnich - to Wwz Krakw. Jest on
wwozem dopiero od 10.000 lat, dawniej bya tam jaskinia z licznymi odnogami,
duga niemal na 4 km, ktrej strop run w d, a ciany pozostay, co moemy
podziwia, zwaszcza w najniszych jego partiach od strony Doliny Kocieliskiej. I tak
jak w przypadku Wantul - zadziaa tu silny impuls sejsmiczny. Czy by to moe ten
sam impuls, ktry oberwa turni dziurawego? No dobrze, ale w takim razie dlaczego
nie zawalio si pozostae 150 jaski z gmachu Czerwonych Wierchw? To jest jeszcze
jedna zagadka Tatr. I nie tylko, bo dochodzi tutaj do zadziwiajcej zbienoci z
odkryciami Romana Warszewskiego na Marcahuasi: katastrofy tatrzaskie i
zanik wody na Marcahuasi wystpiy dokadnie w tym samym czasie! I eby byo
ciekawiej - w tym samym czasie posza na dno oceanu mityczna Atlantyda...
Czy to wszystko? Nie, pozosta jeszcze Diabli Kamie. To jest niezwyka
formacja skalna o rozmiarach 55 x 20 x 12 m znajdujca si w Smykalni k./Szczyrzyca
w powiecie Limanowa, woj. maopolskie. Napisano o niej ju wiele, TVN zrobia
program z cyklu Nie do wiary, ale najciekawsze byo to, co odkry tam Marcin
Mioduszewski z CBZA w Krakowie - ot odkry on tam kamienne kule i negatywy
kuliste - niemal takie same, jakie odkry dr Milo Jesensk w sowackich i czeskich
Javornikach, w dorzeczu Kysucy.
Te kamienne kule. Uczeni bekoc co o wietrzeniu kulistym, ale nie potrafi
tego udowodni. Wzia w eb teoria o kulistej kumulacji fali uderzeniowej wybuchw
w twardym piaskowcu magurskim. Ostatnio w czasie IX rodkowoeuropejskiego
Kongresu Ufologicznego pewien sowacki geolog objani powstanie kul kamiennych
tym, e s one pochodzenia morskiego, i e powstay one na dnie Oceanu Tetys tak,
jak dzisiejsze konkrecje manganowe na dnie Pacyfiku. Rzecz jednak w tym, e
konkrecje takie s kilkakrotnie mniejsze, a na dodatek te z Kysuc nie zawieraj ani
grama manganu... Tam, gdzie wystpuj te kule, znajduj si skay o fantastycznych
ksztatach - jak te, ktre Peter Weir pokaza w filmie Piknik pod Wiszc Ska
wedug powieci Joan Lindsay pod tym samym tytuem. Wydarzenia opisane przez
29
autork stay si naprawd w dniu 14 lutego 1900 roku, na Mt. Macedon w Nowej
Poudniowej Walii. My nie musielimy jecha tak daleko - wystarczyo pojecha do
rezerwatu Skamieniae Miasto, do Kamieni Komonieckiego czy Diablego Kamienia w
Rudniku albo Wychodni Kopytko w Sieprawiu. Tam wszdzie znajduj si tajemnicze
skaki o ksztatach ludzi i zwierzt. I nie s to bynajmniej mikkie wapienie, ale
twarde i cise piaskowce cikowickie. Ludzie od wiekw wyczuwali ich niezwyko i
tam wanie znajduj si miejsca pradawnych kultw, niektre pochodz sprzed
6.000 lat! Obawiam si, e to jeszcze nie wszystko...
To samo mona powiedzie o dziwnych skakach w Grach Stoowych, czy w
Karkonoszach, ktre badaa ekipa mgr Jarosawa Foxa Muldera
Krzyanowskiego z legnickiego Kontaktu. Tam szczeglnie dziwnymi s formacje
w rodzaju Waloskiego Kamienia k./Przesieki czy grupy ska, zwane Przdkami, na
gwnym grzbiecie Karkonoszy. NB, Jarek Krzyanowski badajc z nami Diabli
Kamie w Smykalni stwierdzi na jego grzbiecie identyczne prostoktne nacicia, jak
na powierzchni Waloskiego Kamienia w Karkonoszach!... Nauka tumaczy
powstanie tych wszystkich dziwnych skaek dziaaniem wiatru, wody, soca i zmian
temperatury. To dziwne, ale nie widziaem koo adnej z nich stokw okruchw
rumoszu skalnego, jak np. w Tatrach, a wic co si z nimi stao? Kto je usun i gdzie?
I eby ju cakiem zakoczy ten artyku, to pozwl Czytelniku, e przypomn
Ci jeszcze jedna osobliwo. Pi lat temu, grupa badaczy z The Mars Mission
opublikowaa rewelacyjne zdjcia pewnych dziwnych formacji na powierzchni
Ksiyca: s tam m.in. piramidy, iglice, wiee... - a wszystko w gigantycznej skali.
Do powiedzie, e jedna z formacji ma 2.400 m wysokoci, a najwysza mierzy
pono a 16 km nad poziom ksiycowego gruntu! Kiedy ujrzaem na ekranie pewne
kadry Romana Warszewskiego przedstawiajce ska w ksztacie wyduonego
stoka, poczuem, e robi mi si gorco: staa ta przypominaa The Shard na Sinus
Medii, co szczeglnie rzucao si w oczy przy zmianie obrazu pozytywowego na
negatywowy! Czarne niebo i jasne skay - to byo to! Przypadkowe skojarzenia
ksztatw, barw, gry cieni, kolorw i walorw. Ile dabym za to, by zbada rzecz in
situ - tam, na Sinus Medii!
Mam nadziej, e film Romana Warszewskiego zrobi pocztek badaniom
Supercywilizacji Marcahuasi i innych zagadek Zielonego Kontynentu. Niestety,
obawiam si, e do sprawy dorw si ludzie nieodpowiedzialni, ktrzy zrobi
wszystko, co w ich mocy, by ludzie zapomnieli o Marcahuasi, ktre mog by naszymi
korzeniami. W tym filmie najcudowniejsza jest muzyka, brzmica tak, jak
pozdrowienie ze wiata, ktrego ju nie ma. Chciabym, by udao si go wskrzesi,
choby po czci...
Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 003/X: UFO NAD DZIKIM ZACHODEM
5 kwietnia 18... roku
Godzina 02:30 CWA [07:30 GMT]
30
Pleasant Garden
Pnocna Karolina, USA
Wrd nocnej ciszy, zupenie nieoczekiwanie obudzi mieszkacw
miejscowoci Pleasant Garden straszliwy huk potwornego wybuchu, i w caej okolicy
nie byo czowieka, ktry nie wybiegby w panice z domu, obawiajc si, e zaraz
otworzy si w ziemi ogromna przepa, ktra ich pochonie... Huk byo sycha w
promieniu 15 mil. Dudnienie skoczyo si rwnie szybko, jak si zaczo. Dziesitki
par oczy gorczkowo przeszukiwao gbiny nocy, w ktrych nie wida byo nawet na
krok, ale nie stao si niczego nowego. Cicho szumia w gaziach i trawach saby
zachodni wiatr znad Appalachw i okolicznych moczarw. Ludzie powrcili spa do
swych ek, kiedy okoo godziny trzeciej nad ranem strach powrci znowu. Nad
szczytem pobliskiej gry Great Eyry ukazay si ogromne pomienie przy
akompaniamencie straszliwego omotu, ktrych ar odcina si od gstych ciemnoci i
owietla ca okolic szkaratnym, ponurym blaskiem. Tym razem wybucha ju
rzeczywista panika! Kobiety zdjte strachem uciekay z paczcymi dzieciakami na
rkach, mczyni wynosili w walizkach i tobokach najcenniejsze przedmioty z
domw i odwizywali zwierzta gospodarskie, ktre wraz z ludmi tworzyy
nieprawdopodobn kotowanin w czasie ucieczki po bagnistych drogach wiodcych
do Morgantown. Kiedy mieszkacy zorientowali si, e huki i dudnienia ustay, a
ziemia si nie rozstpia, to przestali si ba kolejnej eksplozji. Stao si na odwrt,
pomienie na Great Eyry przygasy do tego stopnia, e jedynie wida byo jej zarysy na
tle owietlonych ciemniejcym arem chmur. Osadnicy zatem powoli wracali z
powrotem, ale wielu z nich wbijao oczy w niebo na podwrkach swych farm do
biaego rana.
Okoo godziny pitej nad ranem, kiedy grskie grzbiety skrywaa ciemno, w
powietrzu odezwao si jakie niezwyke huczenie, jakby oddech jakiego potwora i
szum olbrzymich pir. I gdyby to byo za dnia, to mieszkacy osady niechybnie
zauwayliby jaki dziwny aparat latajcy, ktry wznis si nad Great Eyry i z
plaskaniem ogromnych nietoperzowych skrzyde odlecia szybko w kierunku
wschodnim.
Horror nad Great Eyry
Jules Verne i inni pisarze fantaci przeywali w swoim czasie godny uwagi
sen o cikich i wielkich maszynach z ptasimi czy nietoperzowymi skrzydami, na
ktrych mona byo pokonywa wielkie powietrzne przestrzenie. Powie o Roburze,
ktrego fragment posuy mi tutaj za wstp, czyta w dziecistwie prawie kady.
Jednake w tym przypadku to r z e c z y w i s t o wyprzedzia fantazj o kilka lat,
bowiem na kilka lat przed wydaniem vernowskiej ksiki nad Ameryk pojawio si
wiele technicznie doskonaych latajcych maszyn z tajemniczymi zaogami. W tym
materiale zaznajomimy si z niektrymi wydarzeniami, ktre zbulwersoway
spoeczestwo amerykaskie.
Wieczorem, 20 marca 1880 roku, trzech mieszkacw amerykaskiego
miasteczka Galisteo Junction
4
udao si na szczyt pobliskiej gry. Powoli si
ciemniao, a uliczne gazowe latarnie owietlay jedynie fasady domw i ulice. To
jednak nie przeszkadzao nocnym wspinaczom - bowiem na niebo wypyn
srebrzysty krg Ksiyca i droga poza miastem bya dobrze widoczna. Nagle dobiegy
4
Dzisiaj Lamy - przyp. aut.
31
do nich z wiatrem jakie haasy i krzyki, ktre si nasilay stopniowo. Mczyni
rozejrzeli si uwanie dookoa i dostrzegli na niebie leccy dziwny statek powietrzny.
Konstrukcja tego statku odrniaa si wyranie od wszelkich znanych konstrukcji -
napisa w dniu 29 marca 1880 po rozmowie ze wiadkami redaktor z Santa F
Weekly w Nowym Meksyku. Obiekt mia ksztat ryby. W pewnym momencie
przybliy si tak, e byy widoczne napisy na zewntrznej cianie gondoli. Miaa
ona elegancki ksztat, za sama latajca maszyna wydawaa si by cakowicie
doskonale kontrolowan przez zaog. Obiekt by gigantycznych rozmiarw, a w
gondoli znajdowao si jakich 8 - 10 osb. Kiedy latajcy statek pojawi si nad
gowami trzech przeraonych ludzi, spady z niego jakie przedmioty opakowane w
ryowy papier, na ktrym znajdoway si jakie znaki przypominajce japoskie
ideogramy. Nieznany statek szybko wznis si w gr i znik w ciemnociach nocy.
Nazajutrz ludzie znaleli jakie szcztki przypominajce filianki do herbaty, ktre
potem gdzie si zawieruszyy i lad po nich zagin. Skrawki papieru z nieznanymi
znakami dugo potem jeszcze kryy midzy mieszkacami Galisteo Junction, pki
cakowicie nie zniszczay.
Ta niezwyka przygoda bya jedynie jednym przykadem dziwnych wydarze,
ktre rozegray si w Stanach Zjednoczonych AP pomidzy listopadem 1896 a
kwietniem 1897 roku. Wszystko zaczo si w Kalifornii i powoli rozszerzyo na ca
zachodni cz USA, za postpujc przez rodkowy Zachd, wydarzenia dotary do
Teksasu. Ilo doniesie o wydarzeniach narastaa, ale w kocu maja 1897 roku
spada do zera. A wszystko zaczo si w pochmurne popoudnie 17 listopada 1896
roku w Sacramento - stolicy Kalifornii. Charles Lush stojc przed swym domem
zauway na zachmurzonym niebie ogromne, silne wiato, przypominajce wiato
wydzielane przez elektryczn lamp ukow, krce na wysokoci okoo 3.000
metrw. Setki ludzi podziwiao manewry tego statku powietrznego, ktry si wznosi
na balonie z gondol i par k na jej bokach, jak na starych rzecznych parowcach.
Niektrzy weszli na dach rotundy ratusza miejskiego, by lepiej widzie ten obiekt.
Zagadkowy balon zmienia wysoko lotu, przelecia nad grami i znik we mgle.
Prawdopodobnie ten sam obiekt by widziany tego samego dnia wieczorem nad San
Francisco. wieci on reflektorem na niebie nad miastem, i znowu widziao go wielu
ludzi zgromadzonych na ulicach.
Dziwne to wiato byo dlatego, e si cay czas zmieniao - opowiada jeden ze
wiadkw - wygldao to tak, jakby operator tego reflektora szybko zmienia przed
nim czerwone i niebieskie filtry, aby wszyscy zwrcili uwag na sterowiec. Tak nie
zachowuje si adna gwiazda. W cigu kilku tygodni ta wiadomo poruszaa
czytelnikw gazet na caym Zachodnim Wybrzeu. Zagadkowa maszyna latajca
jeszcze pokazaa si kilka razy - wiadkowie widzieli j nad San Jose w dniu 24
listopada, w Tacomie (stan Washington) - odlegej o ponad 1.000 km na pnoc, a w
dzie pniej obiekt ten przelecia nad Oakland i Los Angeles, 600 km na poudnie...
Jeden ze wiadkw tego wydarzenia, prof. H. B. Worcester z San Francisco tak
opowiedzia o tym redaktorowi jednej z tamecznych gazet:
Wanie mielimy w naszym domu w San Jose mae party, ktre
przecigno si do godziny 7 wieczorem. Jego uczestnicy wyszli przed dom
posucha muzyki. Patrzyem wanie na niebo i o par mil std, nad College Park
czy Santa Clara ujrzaem silne wiato. Zbliao si do San Jose. Od razu
domyliem si, e chodzi o jedno z tych tajemniczych wiate, ktre ludzie widzieli w
rnych miejscach i przypisywali statkom powietrznym. wiato powoli si
zbliao...
32
Profesor pobieg na drug stron swego domu i zawoa goci, aby potwierdzili
autentyczno jego obserwacji.
Kiedy statek powietrzny skierowa si na poudniowy-wschd, ujrzaem dwa
wiata - jedno za drugim. wiato, ktre ujrzaem jako pierwsze byo biae i tak
silne, jak reflektor samochodowy. Pniej zniko za horyzontem, lecc z prdkoci
60-100 mph.
5
Widziaem ju balony napeniane ogrzanymi gazami
6
, ale to wiato
nie miao nic wsplnego z tamtymi zabawkami. Jak na balon, to bya ogromna
prdko i w czasie spokojnej nocy przeby on zapewne wielk odlego.
7
wiadectwo znakomitego wiadka potwierdzi jego znamienity kolega prof.
Cross, ktry do jego ostatniej wypowiedzi doda jeszcze: Te czsto widywaem
latajce balony, ale lot tego wiata nie mona z nimi nijak porwna. Wia wtedy
saby poudniowy wiaterek, a to wiato zmierzao w tym samym kierunku.
Sprbujmy to sobie przedstawi: na przeomie lat 1896/97 nad kontynentem
amerykaskim przelatywao tyle sterowcw
8
, e nie moe by adnych wtpliwoci, co
do ich istnienia. A to wszystko w czasie, kiedy do historycznego lotu braci Orvillea i
Wilbura Wrightw brakowao jeszcze 7 lat! Jest prawd to, e w latach 20. XIX
wieku dokonywano prb z balonami, ale chodzio tutaj o niedoskonae prototypy, tak
wanie lata w 1852 roku nad Paryem balon podobny do sterowca, z stalowym
szkieletem i napdem silnikowym. Take Amerykanin Solomon Andrews wznis
si w powietrze w podobnym pojedzie w Nowym Jorku, w 1865 roku. W cztery lata
pniej, angielski imigrant Frederick Marrot pilotowa nad San Francisco
sterowiec z dwoma skrzydami i migami napdzanymi maszyn parow. Cika ta
maszyna przeleciaa tylko jedn mil i rozleciaa si na fragmenty, a po jej zniszczeniu
ju nikt nie prbowa wicej czego takiego. Summa summarum naley stwierdzi, e
po roku 1880 i Amerykanie i Europejczycy zajli si projektowaniem sterowcw, a
amerykaski Urzd Patentowy zalaa powd jak najdziwniejszych wynalazkw!
Dopiero w roku 1900 hr. von Zeppelin opatentowa swj model sterowca, a w trzy
lata pniej oderwa si od ziemi pierwszy dwupatowiec braci Wrightw.
Powrmy wszake do zimy 1896 roku, kiedy zaczy znika z czoowych stron
gazet Zachodniego Wybrzea wiadomoci o pojawieniach si na niebie zagadkowych
sterowcw. Tym niemniej, niczego to nie skoczyo. W styczniu 1897 roku, sterowce
pojawiy si w Nebrasce, nad miejscowociami Hastings i Inval. wiadkowie opisywali
obiekty: Cylindrycznego ksztatu, o dugoci 10 - 15 metrw, z jasnym wiatem
przednim, szecioma bocznymi wiatekami i petwowatym sterem.
W marcu i kwietniu dziwne sterowce latay nad miastami i wsiami Nebraski,
Iowy, Kansas, Arkansasu, Teksasu i Tennesee. W kwietniu tajemniczy fenomen jakby
si skulminowa. 10 kwietnia1897 roku, zagadkowy statek powietrzny kry nad
miastem Quincy w stanie Illinois w czasie dobrej pogody, na wysokoci 150 metrw.
Obiekt mia ksztat cylindra zrobionego z jasnego, srebrzystego metalu - by moe
aluminium - ktry dobrze odbija wiato Ksiyca. Po obu stronach kaduba co
wachlowao, a pod korpusem znajdowaa si jaka dziwna struktura, czciowo
zakryta nietoperzowymi skrzydami. Na przedzie znajdowa si silny reflektor,
5
Tj. 96 - 160 km/h - przyp. tum.
6
Tzw. mondgolfiery od nazwiska wynalazcw braci Mondgolfier - przyp. tum.
7
Chico Enterprise z dnia 22 listopada 1896 r. i San Francisco Call z dnia 27 listopada 1896 r. - przyp. aut.
8
Uywam tutaj sowa sterowiec wymiennie z okreleniem statek powietrzny, tak naprawd, to powinienem
raczej nazwa te obiekty Obiektami Powietrznymi o Nietypowej Konstrukcji, bowiem cz one w sobie
konstrukcj balonu, helikoptera, samolotu i ornitoptera - przyp. tum.
33
podobny do szperacza na parowcach. Porodku kaduba znajdoway si wiata: na
prawej burcie zielone, a po lewej - czerwone.
9
W dniu 12 kwietnia 1897 roku, p setki wiadkw podziwiao nad Lincoln w
Illinois wielki obiekt w ksztacie litery V, i na jego szpicu wieci wielki reflektor. W
innym przypadku byo sycha prac maszyny, podobne do bzyczenia rojw pszcz.
W wikszoci przypadkw zauwaono boczne skrzyda, ktrych machanie
przypominao opis statku Robura z powieci Juliusza Vernea.
W rodow noc moja ona widziaa na niebie zagadkowy obiekt - opowiada
jeden ze wiadkw - najpierw mylaa ona, e chodzi o balon, ale po chwili
stwierdzia, e nie ma ksztatu balonu, ale porusza si przy pomocy skrzyde, jak
ptak. Mia on dwa silne reflektory i lecia na poudnie. Nie by to aden meteoryt ani
piorun kulisty. Maonka moja dosza do wniosku, e chodzio tu o sterowiec.
10
Ornitopter?
Inni ludzie obserwowali rne inne detale konstrukcji tych statkw
powietrznych: usterzenie na obu kocach kaduba, miga i kabiny oraz gondole
rnych wielkoci i ksztatw. Mowa jest rwnie o skrzydach, ktrymi machay te
dziwne statki powietrzne. Jak pamitamy z powieci Robur - wadca wiata ,
wikszo czytelnikw z rozbawieniem czytaa o tym, jak to roburowska Epouvanta
rozpostara skrzyda i zacza nimi macha, uciekajc przed torpedowcami nad
wodospadami Niagara Falls. Prawda jest to, e do dzi dnia nikomu nie udao si
skonstruowa maszyny latajcej z ruchomymi skrzydami, dziaajcymi jako napd -
czyli tzw. ornitoptera. Jak wykazuj obliczenia, taka maszyna byaby co najmniej
czterokrotnie mniej energochonna, ni normalne samoloty i jej payload byby o tyle
samo wikszy! Z modelami takich samolotw Juliusz Verne mia okazj zapozna
si ju w czasie pierwszego posiedzenia Towarzystwa eglugi Powietrznej bez
Aerostatw, zaoonego w roku 1863 przez entuzjastw awiacji takich, jak: Gaspar
Felix Tournachon-Nadar, Gabriel de la Landelle i Ponton dAmcourt,
ktrego to Towarzystwa by czonkiem. By to model maszyny latajcej stanowicy
wypadkow pomidzy ornitopterem a helikopterem, ktry przed dziesitkami widzw
unis si w powietrze na wysoko 2 - 4 metrw. Posiedzenie to zostao zakoczone
synnym pokazem modelu helikoptera, ktry zniszczy model balonu po to, by
czonkowie wytworzyli wizj przyszoci, w ktrej w powietrzu bd dominoway
maszyny cisze od powietrze. Przyszo naley do awiacji - napisa Verne
oczarowany moliwociami rodzcych si technologii lotniczych w artykule
opublikowanym w Muse des families, w grudniu 1863 roku:
Na wasne oczy widziaem dziaajce modele sporzdzone przez panw
dAmcourta i la Landella. Jednake wszystko bdzie zaleao od silnika, ktry
bdzie napdza miga. Taki silnik musi by dostatecznie mocny, nieduy i lekki.
Teraz naley tylko cierpliwie czeka na kroki w tym kierunku. Wynalazcy s ludmi
odwanymi i dowcipnymi. Nie patrz na to, e nie doprowadzaj swego dziea do
koca, ani nie chodzi im o to, e bdziemy lata czy nie. Chodzi im ju o powietrzn
nawigacj! Speni si motto Nadara: >>Wszystko, co jest moliwe - jest do
zrobienia!<<
11

9
W innych przypadkach widziano te sterowce z rzdem czerwonych wiatem po bokach - Sioux City Journal
z dnia 17 kwietnia 1897 r., albo na grnych i spodnich czciach kadubw - St. Paul Pioneer Press z dnia 12
kwietnia 1897 r. - przyp. aut.
10
Dallas Morning News z dnia 16 kwietnia 1897 r. - przyp. aut.
11
J. Brandis - Wpieriodsmotriaszczyj, Moskwa 1975, ss. 88-89 - przyp. aut.
34
Po upywie 18 lat, pisarz ponownie przywoa posta Robura w powieci
Wadca wiata [1903]. Tym razem Robur dysponuje uniwersalnym rodkiem
transportu, ktry jest w stanie lata w powietrzu, jedzi po ziemi, pywa po wodzie i
pod jej powierzchni. Pojazd ten by w stanie: Lata w powietrzu przy pomocy
opoccych wielkich skrzyde, ktre tak wystraszyy mieszkacw Pleasant Garden w
Pnocnej Karolinie. W swej powieci pisze on o wynalazku inyniera Marcela
Camareta, ktry wynalaz samolot poruszajcy si z prdkoci 400 km/h i
mogcym przelecie 5.000 km bez potrzeby tankowania materiau pdnego:
Co si tyczy materiaw pdnych, to jest nim skroplone powietrze w
zasobniku, zrobionym z nieprzepuszczajcego go materiau. Std pynne powietrze
idzie do wentyli i komr rozprania, w ktrych pynne powietrze zamienia si w
gaz, co daje ogromne cinienie, ktre z kolei napdza silnik.
12
Jules Verne swoim inynierom w powieci da moliwoci skonstruowania
takiego aparatu latajcego, ktrego osigw nie maj nawet wspczesne samoloty.
Chodzi tu gwnie o napd elektryczny, niemal bezgony lot i zasb materiaw
pdnych na dugi okres czasu. Patrick C. Byrnes technik z miejscowej kompanii
telegraficznej, w dniu 15 kwietnia 1897 roku mia spotkanie z jednym z tajemniczych
latajcych statkw w Cisco (Teksas) i tak mwi o jego napdzie:
Na kadym jego kocu by stalowy aparat podobny do ruby. Powiedziano
mi, e przy pomocy tych aparatw wanie statek si unosi nad ziemi. Kiedy
pracuj napdzajce je benzynowe silniki, statek unosi si w gr i te urzdzenia
umoliwiaj mu stabilny lot w powietrzu.
13
Jak stwierdzi badacz tego fenomenu dr Johannes Fiebag: W tym czasie
silniki benzynowe byy wyjtkiem, a nie regu... Inni twierdzili zatem, e statek by
napdzany maszyna parow albo silnikiem elektrycznym. 27 kwietnia 1897 roku,
pewien mieszkaniec San Antonio (Teksas) usysza odgos uderzenia jakiego
przedmiotu spadajcego na ziemi. Podnisszy gow ujrza nad sob latajcy statek.
Po chwili przepad on za horyzontem, za on znalaz niewielka torebk, ktra zanis
do swego przyjaciela Pablo Remediosa. Ten za pokaza ja miejscowemu lekarzowi
dr Charlesowi Campbellowi, ktry otworzy torebk i znalaz w niej gsto
zapisan kartk papieru, ktrej nadawc by Sterowiec Sacramento. Campbell
ledzcy w prasie wszystkie wzmianki o latajcych maszynach, ktre si pojawiy
dotd na amach gazet, bez zastanowienia przesa tajemniczy list do redakcji San
Antonio Light. Redaktorzy natychmiast rzeczony list opublikowali i brzmia on tak:
Na pokadzie statku >>Sacramento<<. Dnia 27 kwietnia 1897 roku.
W czasie jednego z naszych przystankw w locie dostarczono nam poczt i
gazety. Z artykuw w gazetach zorientowalimy si, e niektrzy ludzie wtpi w
istnienie latajcych statkw nad Ameryk. Aby rozproszy wszelkie wasze
wtpliwoci, przelecimy nad San Antonio w dniu 4 maja 1897 roku, pomidzy
godzin 6:30 a 8:00 rano. polecimy ze wschodu w kierunku zachodnim. Przelecimy
nad Government Hill i pki to bdzie moliwe, bdziemy lecie nad lini kolejow.
Jak bd si ludzie na nas patrzy, to pokaemy im nasz statek. Przylecimy w czasie
adnej pogody, bowiem gdyby pogoda nie bya dobra, to nie moglibymy
wyldowa. Nasz statek moe by przystosowany do przewozu ludzi i adunku. List
ten sporzdzono w trzech kopiach, ktre zrzucimy w trzech miejscach miasta.
Mamy nadziej, e chocia jeden z nich bdzie opublikowany. Pierwszy oficer L. S.
Ten list opublikowany przez San Antonio Light spotka si z szerokim
odzewem u mieszkacw tego miasteczka, i kiedy 4 maja i w nastpne dni bya pikna
12
J. Verne - Robur, le conquerant, Pary 1936, ss. 40-41 - przyp. aut.
13
J. Verne - Letonnante aventure de la mission Barsac, Pary 1971, s. 200 - przyp. aut.
35
pogoda, tumy ludzi czekay nadaremnie. Tajemniczy sterowiec nie przylecia. Ten
przypadek nie by jedynym w swym rodzaju, bowiem 16 maja w Grand Rapids
(Michigan) opublikowano podobny tekst odezwy do tamtejszych mieszkacw, ktry
raczej przypomina woanie o pomoc:
Znajdujemy si 2.500 metrw nad powierzchni morza i lecimy na pnoc.
Wyprbowywalimy nasz statek powietrzny, ale obawiamy si, e jestemy ju
zgubieni. Nie panujemy nad silnikami. Przekacie to waszym ludziom.
Prawdopodobnie jestemy gdzie nad jeziorem Michigan.
Oczywicie, e po tym wszystkim szeryfowie rozpoczli poszukiwania tych
trzech konstruktorw z maych miasteczek nad Mississippi. Rezultaty ledztwa byy
jednak negatywne, gdy okazao si, e we wskazanych okolicach nie mieszka nikt o
takich nazwiskach, ba! - nigdy o takich nawet nie syszano! A informacje o lotach
tajemniczych statkw powietrznych mnoyy si z kadym dniem i byo ich coraz to
wicej. Tajemnicze listy znajdowano na szczytach drzew, masztach, wieach i innych
wyniesionych punktach w Wisconsin, Tennesse, Kentucky, Chicago, Pittsburgu i St.
Louis...
Tajemnicze okaleczenia zwierzt i...
Tajemnicze statki powietrzne nie tylko zostawiay jakie dziwne przesania,
bowiem wiadkowie ich przelotw syszeli dobiegajce z ich pokadw dwiki
rozmw i muzyk. Dokadnie tak, jak w powieci Vernea! i co ciekawe, istnieje
relacja o porwaniu przez tajemniczy statek powietrzny... krowy z pastwiska w
okolicach Yakes Center (Kansas), co miao miejsce w dniu 13 kwietnia 1897 roku.
Tutejszy farmer Alexander Hamilton i jego syn Wally oraz kilku kowbojw
zobaczyo, jak jedno z cielt ze stada Hamiltona zostao schwytane na lasso i
porwane na pokad sterowca. Pewien farmer znalaz po kilku dniach skr z cielaka z
wypalonym znamieniem wskazujcym na przynaleno do stada Hamiltona. Gdyby
udao si potwierdzi autentyczno tej historii, to byby to PIERWSZY
ZAREJESTROWANY PRZYPADEK OKALECZENIA ZWIERZCIA
GOSPODARSKIEGO W HISTORII! - incydent z kategorii AM lub CM
14
, o ktrych
coraz goniej na Zachodzie i u nas, szczeglnie w drugiej poowie XX wieku.
Jednymi z najciekawszych informacji s relacje o spotkaniach z zaogami tych
latajcych obiektw. Pewien mieszkaniec Chattanooga (Teksas) np. mwi o tym, e
spotka zaog statku powietrznego, ktra naprawiaa go na stoku pobliskiej gry pod
kierownictwem niejakiego prof. Charlesa Davidsona z Sacramento. Mieszkaniec
Harrisbugra (Arkansas) za spotka zaog statku latajcego w postaci kobiety, dwjki
dzieci i wsatego kapitana - wynalazcy. 11 kwietnia 1897 roku, wiadkowie z
Minnetonki (Minnesota) ujrzeli latajc maszyn w ksztacie kajaka. Po obu jej
burtach wieciy si czerwone i zielone lampy, a na przedzie silny punktowy reflektor.
Na pokadzie wida byo sylwetki mczyzn, kobiet i dzieci, ktre chodziy sobie tam i
sam. W dniu nastpnym, wielebny August Rodgers i jego maonka widzieli
ogromny obiekt na niebie, za na jego przedzie siedzia jaki czowiek, ktry nim
kierowa. Tego samego dnia, tj. 12 kwietnia 1897 roku, ujrza - wedle wiadomoci z
St. Louis Post - Dispoatch - ldowanie latajcego statku niejaki pan W. H.
Hopkins z Springfield (Missouri). I tym razem chodzio o wsatego mczyzn
susznego wzrostu i szlachetnej postawy, z pikn mod kobiet w stroju Ewy -
14
Animal Mutilation albo Cattle Mutilation - okaleczenie zwierzt lub okaleczenie byda, skrt zaproponowany
przeze mnie w zwizku z pojawiajcymi si coraz czciej doniesieniami o kontaktach Obcych ze zwierztami,
ktre kocz si okaleczeniami tych ostatnich take i w naszym kraju - przyp. tum.
36
odzian jedynie w listek figowy - jak okrelili to redaktorzy gazety, i dugimi blond
wosami - la Pamela Anderson ze Sonecznego patrolu. 13 kwietnia 1897 roku
Frederick Chamberlain jecha konno wraz ze swym przyjacielem z Lakeland
(Minnesota) do Hudson (Wisconsin). Okoo godziny 23:00 zauwayli oni w okolicy
miasteczka Lakeela na lenej polanie osob, ktra przebiegaa z jednego miejsca na
drugie. Kiedy wiadkowie przybliyli si do niej, usyszeli przed sob trzask amanych
gazi i dziwne syczenie. Po chwili ujrzeli oni biao-szary obiekt przypominajcy
widokiem grn cz wagonu, ktry odlecia pod ostrym ktem w gr. Na
powierzchni obiektu znajdoway si dwa rzdy wiateek koloru biaego, czerwonego i
zielonego. Nie byo wida jednak adnych patw, usterzenia czy pasaerw.
wiadkowie tez nie potrafili poda jego wielkoci, ale na polanie znaleli oni
odcinitych 14 ladw, ktrych rozmiary wynosiy 60 x 15 cm. Obserwacje t
potwierdzi pod przysig niezaleny od nich wiadek. 3 maja tego roku, niejaki
Erwin Shaffer zaobserwowa statek powietrzny dugi na 12 metrw, ktry
wyldowa w korycie wyschej rzeki w okolicach Casville (Indiana). Na pokadzie
znajdowaa si zaoga, ktra porozumiewaa si ze sob w niezrozumiaym dla jzyku
i nie rozumiaa po angielsku.
Roburowski Albatros, podobnie jak jeszcze bardziej uniwersalna
Epouvanta, by doskonaym pojazdem z idealnymi osigami. Moliwe one byy
dziki zastosowaniu rozwiza technicznych bazujcych na znanych nam z przyrody
biotechnologiach.
15

W poowie kwietnia 1897 roku, Jim Hooton z Rockland (Teksas) usysza
monotonny odgos przypominajcy prac maszyny parowej lokomotywy, dolatujcy z
wntrza statku powietrznego, ktry na jego oczach wyldowa na pastwisku. Zaoga
wysza na spacer po kach. 24 kwietnia 1897 roku, wielu Teksaczykw z
Chattanooga nie mogo uwierzy wasnym oczom, kiedy ujrzeli sterowiec, ktry
wyldowa nieopodal miasta, za jego zaoga wysiada na zewntrz z jakimi
narzdziami w rkach. Tego samego dnia znalaz kpt. H. A. Hooks i jego kolega A.
V. Hodges sterowiec, ktry wyldowa z kolei koo miasteczka Kountre koo
Beaumont (Teksas). Mieli oni okazje pogada z czonkami zaogi, ktrzy co
naprawiali na dziobie. Wilson i Jackson - jak si przedstawili kapitanowi i jego
koledze - oznajmili im, e bd musieli jeszcze poby troch na tym miejscu z
wanych przyczyn. W zwizku z tym w Hudson Daily Post opublikowano
informacj, e kady, kto chciaby ujrze ten statek powietrzny, niech przyjedzie w
nocy do Kountre. Niestety, ciekawscy przeyli zawd, bowiem po statku powietrznym
pozostay jedynie odcinite w gruncie lady...
Takich spotka byo o wiele, wiele wicej. Pi nastpnych miao miejsce w
Teksasie w dniach 14 - 23 kwietnia 1897 roku. W adnym przypadku nie udao si
odgadn tosamoci zag i pasaerw tych dziwnych pojazdw.
...tajemnicze katastrofy
Zdarzay si take katastrofy tych dziwnych statkw latajcych. Pierwsza
udokumentowana historia tego rodzaju wydarzya si w okolicy miasta Lincoln
(Nebraska), w dniu 6 czerwca 1884 roku, okoo godziny 13. byo to w odlegoci 55 km
na NW od wsi Benkelman. Najpierw miejscowy ranczer John W. Ellis i kilku
kowbojw usyszao straszliwy huk nad gowami, a potem ujrzeli oni leccy w d
ogromny arzcy si obiekt podobny do meteorytu. Spad on nieopodal nich, ale poza
zasigiem ich wzroku. Podjechali na spienionych z przeraenia koniach na szczyt
15
J. Fiebag - Obcy, Praga 1995, s. 155 - przyp. aut.
37
pobliskiego wzgrza i ujrzeli tam w odlegoci okoo kilometra cz rozarzonego
obiektu, ktry zakryway skaki. Dalsze wydarzenia tak opisywa Daily State
Journal:
Pojechalimy na miejsce spadku tak szybko, jak to byo moliwe. Jadc
widzielimy resztki k zbatych i innej maszynerii. Leay na ziemi w brudzie,
ktr wyry tajemniczy pojazd. Byy one bardzo rozgrzane, bowiem wok kadej z
nich pona trawa. Nie dao si do nich podej. Ludzie szli dalej, a zbliyli si do
miejsca, gdzie spoczywa arzcy si obiekt. Byo tam tak gorco, e powietrze
drao. Sam obiekt wieci tak jasno, e mona byo na patrze tylko przez
moment. Jeden z kowbojw Alf Wiliamson odway si do niego podej, ale
straci przytomno po p minuty. Twarz mia poparzon i spalone wosy. Jego
stan zdrowia wzbudza obawy, a przecie upad w odlegoci a 70 metrw od
Aerolitu, czy co to tam byo.
Kowboja dowieziono na rancho, wezwano do lekarza i posano do jego
brata z Denver. Ten go dowiz do innego lekarza w miecie, ale to ju nic nie dao,
bowiem olep, a jego twarz zmienia si nie do poznania...
Chcielimy zobaczy, co si bdzie dalej dziao z tajemniczym obiektem, wic
zawrcilimy z powrotem na miejsce upadku tego ciaa. Tam, gdzie ono leao,
pozosta na ziemi jedynie piasek, bez ladw jakiejkolwiek rolinnoci. By on
roztopiony do gbokoci, ktrej nie mona byo okreli, na obszarze 3 x 9 metrw.
Pomidzy miejscem pierwszego kontaktu a miejscem zatrzymania si obiektu byo
jeszcze kilka takich miejsc, ale nie tak wyranych.
Kowboje bez wahania obrcili swe konie i pocwaowali do Benkelman, gdzie w
mgnieniu oka sformowano ma grup z inspektorem poarniczym L. M.
Rawlingsem na czele, ktra miaa za zadanie przebada miejsce impaktu dziwnego
ciaa niebieskiego. Po przybyciu na miejsce katastrofy byy mniejsze odamki jeszcze
stale gorce, tak e manipulowano z nimi przy pomocy opaty. Inspektora
zaintrygowaa cz przypominajca migo czy rub, wykonan z mosidzu.
Odamek ten by dugi na 40 cm, szeroki na 15 cm i gruby na 8 cm. Way okoo 2,5 kg
i, jak si wydaje, by twardszy od wszystkich znanych wtedy metali i ich stopw.
Grupa znalaza te cz wielkiego koa zbatego, ktrego rednica musiaa wynosi
okoo 3 metrw! Oszacowali oni dugo obiektu na 20, a szeroko na 4 metry. Caa
historia skoczya si do absurdalnie, o czym donis Daily State Journal w dniu
10 czerwca 1884 roku:
Magiczny meteoryt?
Szanowni Czytelnicy - nasz wysannik prawie wrci z miejsca, gdzie spad
niedawno go z Wszechwiata. Obiekt ten znik - literalnie rozpyn si w
powietrzu! Wczoraj po poudniu, okoo godziny 14 do mocno padao. Ludzie
rozeszli si w poszukiwaniu jakiego schronienia przed deszczem. Deszcz pada tak
intensywnie, e ludzie mogli widzie tylko rk przed twarz! Deszcz la jakie p
godziny. Kiedy si skoczy wszyscy zobaczyli, e Aerolit znik. Na tamto miejsce
pyn ju strumie deszczwki, szeroki na metr. Ludzie sdzili pocztkowo, e jej
prd zepchn obiekt do rozpadliny, niektrzy mczyni ryzykujc yciem zaczli
szuka go pod rwc wod.
Ku swemu zdumieniu i przeraeniu odkryli, ze obiekt nie zosta zepchnity
przez wod, ale roztopiony. Pozosta po nim jedynie kawaek roztopionej materii,
ktra znaleziono w kauy. Kawaek ten robi si coraz to mniejszy, a wreszcie
cakiem rozpyn si w wodzie, ktra wsika w ziemi. Powietrze napeniaa jaka
dziwna, sodka wo.
38
Co zatem rozbio si w okolicach Lincoln!?...
Wypadek opisany w Daily State Journal szybko zosta przedrukowany we
wszystkich waniejszych gazetach USA, katastrof i wrak obiektu widziao zbyt wielu
wiadkw, by sdzi, e bya to tylko gazetowa story rzucona publicznoci przez
dziennikarza li tylko w celu podreperowania swej skromnej pensyjki.
---oooOooo---
Pozwl Czytelniku, e wtrc tutaj swoje trzy grosze. Kiedy przedzieraem si
przez czeski tekst ksiki dr Miloa Jesenskego, to wydawao mi si, e czytaem
kiedy ju tak relacj. Wytyem pami i zaskoczyem - ot niemal identyczny
przypadek spadku meteorytu z Arkham opisa nie kto inny, jak tylko sam Mistrz
Grozy - Howard Phillips Lovecraft w opowiadaniu Kolor z przestworzy...
I jeszcze jedna uwaga: wydarzenia z 1884 roku dziwnie pasuj mi nie do fali
obserwacji 1896-97, ale do teorii o pozostaych na orbicie wokziemskiej
pozostaociach po atomowej wojnie bogw-astronautw sprzed co najmniej 12.000
lat. Obserwowanie pod koniec XIX wieku statki latajce mogy by - i zapewne byy -
tylko i wycznie ziemskim wynalazkiem. To, co spado w okolicy Lincoln wygldao
na przedmiot o wiele bardziej zaawansowanej techniki, ni te wszystkie sterowce
czy latajce statki z relacji kowbojw i ranczerw z koca lat 80. XIX wieku...
Patrzc na to wszystko z punktu widzenia inyniera mog powiedzie, e
konstrukcja - ktra spada w okolicach Lincoln - moga by wykonana ze stopw
metali nieelaznych, ktre w atmosferze pal si wydzielajc ogromne iloci ciepa -
do 3.800
0
C! - i co wicej - nie moe ich ugasi nawet woda. Takimi stopami s np.
termit (mieszanina Fe
2
O
3
i Al) czy elektron (mieszanina Al, Mg, Fe, Zn i Si) - ten
ostatni ze wzgldu na sw lekko znajduje zastosowanie w konstrukcjach lotniczych i
kosmicznych. To ostatnie zdanie daje duo do mylenia, bowiem potwierdza tylko
hipotez o kosmicznych konstrukcjach, ktre spaday na Ziemi, zanim ludzie
wymylili aparaty latajce cisze od powietrza...
---oooOooo---
Jeszcze bardziej zagadkowa bya katastrofa, ktra rozegraa si rankiem, dnia
17 kwietnia 1897 roku, w maym teksaskim miasteczku Aurora. Byo to w szczycie
sterowcowego boomu. W roku 1973 czonkowie Mutual UFO Network [MUFON]
znaleli jeszcze yjcego wiadka tego wydarzenia - pani Mary Evans - ktra
opowiedziaa im nastpujc histori, potwierdzajc wczesne doniesienia prasowe:
Moecie mi wierzy, czy nie - ale katastrof t widziao mnstwo ludzi. Nikt
nie wiedzia, co waciwie tam spado. Miaam wtedy tylko 15 lat, i zapomniaam o
tym wydarzeniu. A do teraz, bo kiedy przeczytaam gazetowe doniesienia, to
wszystko jakby odyo w mej pamici.
Moi rodzice zabronili mi i z nimi na Richter Proctor Brunnen, miejsce
katastrofy. Po powrocie opowiedzieli mi o tym, jak wybuch latajcy statek. Pilot si
zabi, by rozerwany na strzpy. Mczyni, ktrzy pozbierali szcztki z ziemi
twierdzili, e by on niskiego wzrostu. Nastpnego dnia pochowali go na cmentarzu
w Aurora.
Wedug dziennikarza Franka Tolberta z Dallas Morning Times, ktry
wywlk ca t histori na wiato dzienne w 1966 roku, zostaa ona opisana w
Dallas Morning News i Fort Worth Register dziki byskawicznej reakcji reportera
S. E. Heydona, ktry relacjonowa, jak to o godzinie szstej rano wystraszy
39
mieszkacw miasteczka nieznany obiekt latajcy, poruszajcy si nisko nad dachami
domw i leccy na pnoc:
Najwidoczniej co nie dziaao w tej maszynie, poniewa obiekt leccy z
prdkoci jakich 10-12 mph
16
, stale zmniejsza wysoko lotu. Prawie przeleciaa
ona nad Peasants Square, a kiedy zbliya si do pnocnego skraju miasta,
wyrna we wiatrak.
17

Straszny widok przedstawia obiekt rozerwany na strzpy, rozrzucone po
okolicznych polach. Wiatrak, zapora wodna i kwiatowy ogrdek zostay cakowicie
zniszczone. Znalezione doczesne szcztki pilota wykazay, e by on jedyna istot
yw na pokadzie. Jego ciao byo poszarpane na kawaki, ale i tak byo
wida, e nie by on istot z tego wiata...
Na miejscu katastrofy poza strzpami metalu przypominajcego alia srebra z
glinem, znaleziono take kawaki papieru pokryte nieznanym, hieroglificznym
pismem.
Miejsce katastrofy jest pene ludzi, ktrzy przyszli obejrze wrak i pozbiera
metalowe szcztki. Pogrzeb pilota odbdzie si jutro w poudnie.
Co zatem naprawd stao si w w kwietniowy dzie 1897 roku w Aurora?
Odpowiedzi postara si poszuka badacz William Case, byy redaktor Dallas
Times Herald, czonek MUFON, wraz ze jej szefem Walterem Andrusem. Wiosn
1973 roku, w Aurora zaczli oni poszukiwania razem ze specjalista od detekcji
Frederickiem N. Kellym. Po opublikowaniu ogoszenia w lokalnej prasie, zgosiy
si do nich dwie osoby: wspomniana ju tutaj Mary Evans oraz 83-letni C. C.
Stephens. Ten ostatni doskonale pamita, jak jego rodzice opowiedzieli mu o
metalowych szcztkach po eksplozji i zaprzeczy on ostro temu, e sterowiec uderzy
we wiatrak. Niestety, badacze przybyli zbyt pno do Aurory, by mogli znale jakie
lady. Byy one grubo zabetonowane, a na tym fundamencie stay stodoy. Jednake
udao im si znale w powierzchniowych warstwach ziemi jaki dziwny kawaek
metalu, ktry wysali do analizy laboratoryjnej.
W centrum uwagi triumwiratu badaczy znalaz si teraz miejscowy cmentarz,
gdzie mia by pochowany pilot latajcego statku pod pmetrowym piaskowcowym
nagrobkiem. Ich podniecenie wzroso, kiedy detektor Kellyego zarejestrowa jak
anomali. Na gbokoci okoo metra pod ziemia musia lee jaki metalowy
przedmiot. Jeszcze tego samego dnia badacze zaatwili wszystkie formalnoci w
sprawie otwarcia grobu. Nastpnego ranka udali si na cmentarz i ku swemu
niebotycznemu zdumieniu. Ciki piaskowcowy nagrobek znik, i kto przy pomocy
widra wydoby ten zagadkowy, metalowy przedmiot z metrowego grobu! Niestety,
mieszkacy Aurory obawiajc si o los grobw swych bliskich nie zgodzili si na
kopanie na cmentarzu.
Badacze otrzymali wyniki bada niezwykego kawaka metalu, ktry znaleli w
okolicy miejsca eksplozji, a ktra przeprowadziy trzy niezalene laboratoria.
Ekspertyzy wykazay unisono, e chodzi tutaj o czyste aluminium z domieszk elaza,
ktry to stop zosta roztopiony i zastyg na piaskowym podou nie tak dawno temu.
Prby rentgenowskie wykazay, e stop ten nie zawiera ani cynku i miedzi, ktre to
domieszki towarzysz zawsze glinowi i elazu w czasie ich wytapiania w hutach. Co
spowodowao stopienie si aluminium, ktre si zmieszao z lokalnymi mineraami,
wszak kroniki miasteczka nic nie mwi o pojawieniu si jakiego silnego poaru,
16
Tzn. 18 - 22 km/h - przyp. tum.
17
Pniejsze badania wykazay, e w Aurora nie byo adnego wiatraka, na co dokadnie wskazuj zapisy w
miejskiej kronice i rejestry urzdowe. Bd popeni najprawdopodobniej zecer, ktry pomyli sowo wingless
z windmill - przyp. aut.
40
ktrego pomienie spowodowayby stopienie si aluminiowych elementw?
18
W czasie
konferencji prasowej w 1983 roku, William Case tak wyjani to dziennikarzom:
Wszystkie [znalezione] lady wiadcz o eksplozji. Rozrzut odamkw statku
powietrznego wiadcz o tym, e lecia on bardzo nisko. Najpierw eksplozja
rozerwaa praw stron spodniej czci obiektu i rozrzucia szcztki na powierzchni
okoo 1 ha na stoku wapiennego wzgrza. Potem nastpi wybuch, ktry rozrzuci
szcztki na pnoc i na zachd.
Tak zatem spraw katastrofy dziwnego obiektu latajcego z dnia 17 kwietnia
1897 roku w teksaskiej Aurorze, moemy cakiem spokojnie uwaa za autentyczn.
Z bada tego przypadku wynika jedyny i logiczny wniosek, e pod koniec XIX wieku
egzystowa na Ziemi realny, do dzi dnia niewyjaniony fenomen, objawiajcy si
lotami i katastrofami niezwykych statkw powietrznych na kontynencie
amerykaskim. Pytanie o to, kim byli ci niebiescy gocie czy wadcy wiata
pozostaje otwarte take i w XXI wieku...
Milo Jesensk
Sprawa 004/X: TESTAMENT SAKNUSSEMMA
25 lipca 1861 roku
Wybrzee Faxafli
Islandia
Czas odpywu.
W migotliwym wietle zabrudzonej lampy naftowej, klczy na ziemi na kolanie
jednej nogi wsaty mczyzna, ubrany w mokre i zabrudzone odzienie. Jedn rk
wciska do pustej butelki po winie zwitek papieru, a drug dokadnie zatyka jej wylot,
ktry potem jeszcze troskliwie owinie kawakiem materiau paszcza. Nastpnie
posunie si nieco dalej i zakopie j po szyjk w drobnym rumoszu. Po jego prawicy
niepewny blask lampy pada na wody podziemnego jeziorka, ktrego wschodni brzeg
czy si z tunelem wiodcy pomidzy zwaliska na skalisty brzeg Zatoki Faxa. Naraz w
ciszy jaskini rozlega si cichy plusk, mczyzna podnosi si z ziemi i zwalczajc
sabo ciaa podchodzi do wylotu tunelu - nie myli go such - odpyw odsoni jego
wschodni koniec i moe teraz wyj z jaskini. Rzuca jeszcze jedno spojrzenie na
zakopan na brzegu jeziorka butelk, w ktrej zamieci sw relacj o cudach techniki,
tak rnych od wszystkiego, co stworzyy ludzki rozum i rce, a ktre spoczyway w
podziemiach pod szczytem Sneffelsa. By absolutnie pewien tego, e nie mogy one
pochodzi z tego wiata. 33-letni Juliusz Verne - ktrego twarz jest ju znan na
caym wiecie - ju nigdy na Islandi nie powrci. Po trzech latach, w swej powieci
umieci on klucz do tajemnicy w nadziei, e kto odgadnie jego posanie. To jest
jednak daleka przyszo, a teraniejszo wymaga czynw. Dlatego teraz wkada
swego towarzysza podry do odzi i brodzc po szyj w lodowatej wodzie pcha j ku
18
Temperatura topienia glinu wynosi +660
0
C - przyp. tum.
41
wiatu dnia ostronie, by nie poharata gowy o strop tunelu mokry od wody i
poronity ostrymi muszlami pkli...
KOSMICZNE POSANIE JULIUSZA VERNEA
Chyba kady z nas czyta ksik Juliusza Vernea Wyprawa do wntrza
Ziemi [Voyage au centre de la Terre], ktr po raz pierwszy wydano w 1864 roku.
Dwjka bohaterw, hamburski profesor Otto Lidenbrock i jego siostrzeniec Axel
wyprawia si w niej wraz z przewodnikiem Hansem Bjelkem do krateru
islandzkiego wulkanu, ktra to droga zawioda ich do podziemnego wiata, w ktrym
poczynili oni wiele unikalnych odkry i spostrzee naukowych. Po wielu
karkoomnych przygodach, powrcili oni wreszcie cali i zdrowi na powierzchni Ziemi
poprzez krater wulkanu Stromboli na Wyspach Liparyjskich we Woszech. Dokadnie
w sto lat pniej, znany czeski pisarz i badacz Nieznanego dr Ludvik Souek
opublikowa sw przebojow powie Tajemnica lepych ptakw
19
, w ktrej rozwija
on przygodowy motyw powieci Vernea do niesamowitego finau, ktry rozgrywa si
ju w rzeczywistoci lat 60. i 70. XX wieku.
20
Powodem, dla ktrej profesor i jego siostrzeniec odbyli tak nieprawdopodobn
podr, byo znalezienie runicznego rkopisu niejakiego Arne Saknussemma
opisujcego jego wypraw do wntrza Ziemi. Kime by ten Arne Saknussemm, o
ktrym pisze Verne na stronie 18?:
... Arne Saknussemm! - zawoa z tryumfem - Przecie to nazwisko i w
dodatku islandzkie! Nazwisko uczonego z XVI wieku, sawnego alchemika!
21
Dalsz wzmiank o nim znajdujemy na stronie 66 w dialogu pomidzy prof.
Lidenbrockiem a prof. Frikrikssonem, ktry rozegra si w czterech cianach
jego domu w Reykjaviku:
- Chciabym wiedzie panie Fridriksson, czy pord waszych starych ksig
nie ma przypadkiem dzie Arne Saknussemma?
- Arne Saknussemm! - zawoa profesor z Reykjaviku. - Ma pan zapewne na
myli uczonego z XVI wieku, ktry by jednoczenie wielkim przyrodnikiem,
wielkim alchemikiem i wielkim podrnikiem?
- Tak jest.
- Chlub literatury i kultury islandzkiej?
- Nie inaczej.
- Czowieka najsawniejszego ze sawnych?
- Zgadzam si z panem w zupenoci.
- I ktrego miao dorwnywaa geniuszowi?
- Widz, e dobrze go pan zna. [...]
- Wic jak, czy macie jego dziea? - zapyta wuj.
- Niestety nie.
- Jak to, nie macie ich tu, na Islandii?
- A dlaczeg to?
- Bo Arne Saknussemm by przeladowany za herezj i w 1573 roku wszystkie
jego dziea zostay spalone przez kata w Kopenhadze.
- Bardzo dobrze! Doskonale! - wykrzykn wuj ku niesychanemu oburzeniu
profesora przyrody.
22
19
Jest to pierwsza cz trylogii, bowiem napisa on jeszcze Znak Jedca i Jezioro Soneczne - przyp. tum.
20
L. Souek - Cest slepch ptk , Praga 1964 - przyp. aut.
21
Tu i dalej cytaty z polskiego przekadu autorstwa Ludmiy Dunikowskiej z wydania Naszej Ksigarni,
Warszawa 1976 r. - przyp. tum.
22
J. Verne - op. cit. s. 66-67 - przyp. aut.
42
Zostawmy rozgoryczonego prof. Fridrikssona, ktry obrazi si na sowa
swego synnego kolegi i dla formalnoci trzeba doda, e pniejszy komentator dzie
Juliusza Vernea - dr Ludvik Souek przypisuje islandzkiemu alchemikowi
fragmenty rkopisu, ktre si udao wyda w roku 1820 jako Pozostaoci dziea Arne
Saknussemma - i nie jest wykluczonym, e chodzi tutaj o mistyfikacj lub apokryf.
Prowadzc poszukiwania tym tropem musimy zada podstawowe pytanie: Czy Arne
Saknussemm by postaci historyczn XVI wieku? Runowy rkopis Arne
Saknussemma i jego przekad dokonany przez prof. Lidenbrocka prowokuje do
postawienia nastpnego pytania: Czy napis reprodukowany w Podry do wntrza
Ziemi jest rzeczywicie runiczny i czy znaki runiczne odpowiadaj swym aciskim
odpowiednikom?
Wedug powieci Vernea, skrawek pergaminu z rkopisem Saknussemma
wypad z grzbietu ksiki Heims Kringla pira Snorre Turlessona, napisanej
przez znakomitego islandzkiego autora w XII wieku. Jest to kronika norweskich
konungw panujcych na Islandii. Na stronie tytuowej tej ksigi, jak gosi
verneowska tradycja, w wpzatartych znakach runicznych prof. Lidenbrock
rozpozna podpis - a raczej moe ekslibris - samego Arne Saknussemma. I od tego
pocz szuka odpowiedzi...
Co si za tyczy samego autora Heims Kringla, to moje poszukiwania w
pewnym czasie bdziy po bdnym kole, pki nie natrafiem na nazwisko znanego
islandzkiego polityka, historyka i poety Snorri Sturlusona (ur. 1179 w Hvamm -
zm. 1241 w Reykjaholt). By on autorem jednej z najpikniejszych sag Pnocy - Eddy
Modszej, w ktrej chcia oywi umierajc poezj skaldw i to on
najprawdopodobniej jest autorem Heims Kringli. To wanie w tej kronice -
spisanej na mod skandynawskich sag - opisa dzieje norweskich krlw od czasw
mitycznych a do roku 1177. Wyjanijmy jeszcze jedn rzecz, a mianowicie - czy
znaleziony rkopis w ksice Vernea jest rzeczywicie runiczny i jak to jest z jego
transkrypcj. Na pocztek musimy przyj do wiadomoci jedno: pochodzenie pisma
runicznego nie jest do dzi dnia znane. Wikszo badaczy wychodzi z zaoenia, e
pochodzi ono od Germanw, ktrzy zetknli si z Rzymianami i zaczli oni wzorowa
na nich swe pismo.
23
Najstarszy runiczny alfabet Futhark - majcy 24 znaki -
uyway wszystkie germaskie plemiona i skada si on z trzech grup znakw -
Rodoo. Uywao si go do VII wieku, w ktrym ilo znakw zmniejszya si do 16.
Alfabet runiczny zachowa si bardzo dugo i np. w Szwecji ostatnia kobieta
posiadajca znajomo czytania i pisania Futharkiem zmara w 1895 roku. A zatem,
czy napis w ksice Vernea jest naprawd runiczny? Oto on, podaj go z
francuskiego oryginau - patrz Dodatek 1. A tak to wyglda w transkrypcji run na
litery alfabetu aciskiego:
MM.rnlls esreuel seecJde
sgtssmf unteief niedrke
kt,samn atrates Saodrrn
emtnael nuaect .rrilSa
Atvaar .nscrc ieaabs
ccdrmi eeutul frantu
dt,iac oisebo KediiY
23
Niemal rwnoczenie z Futharkiem istniao i rozwijao si ogamiczne pismo Celtw, ktre jest bardziej
podobne do run, ni do liter alfabetu aciskiego czy greckiego - vide Dodatek 5b - przyp. tum.
43
- ktre to litery teraz zapiszemy w Futharku - patrz Dodatek 2.
Dziwi was mnstwo niezgodnoci pomidzy tekstem podanym przez Vernea,
a tekstem zapisanym Futharkiem? - nie jest tak, jak mylicie. Pomidzy najstarszym
pismem runicznym, a Testamentem Saknussemma jest odstp 1.500 lat, z biegiem
ktrych pismo to zdyo si zmieni.
24
Autor wskazuje nam na to wkadajc w usta
swego bohatera te sowa:
- Rkopis i dokument nie zostay napisane t sam rk - stwierdzi. -
Kryptogram jest pniejszy anieli ksika - mam na to niezbity dowd. Oto
pierwsza litera kryptogramu jest podwjnym M, ktrego prno by szuka w
ksice Turlessona, jako e t liter dodano dopiero do alfabetu islandzkiego
dopiero w XIV wieku. A wic pomidzy powstaniem tej ksiki a napisaniem
dokumentu upyno co najmniej dwiecie lat.
25
Tekst pergaminu ukrywa w sobie jeszcze jeden haczyk, ot jest on
dostatecznie dugi, by zawiera wszystkie znaki alfabetu z ery postfutharkowej -
spjrz Czytelniku na tabelk w Dodatku 3. Jest ich 17. Zwrmy uwag, e autor
odrnia znaki liter i (oraz j) od y jedynie poprzez rozmiar napisanych znakw.
Nie istnieje to w alfabetach zredukowanych w postfutharkowej erze. A to
oznaczaoby, e zostay one wyprodukowane na potrzeb przekonwertowania tekstu
aciskiego na runiczny, albowiem acina bya w wczesnych czasach esperantem
wszystkich uczonych.
26
Saknussemm nie by wyjtkiem. Norweski krl i pniejszy
wity Olaf Trygvaason wysa niemieckiego duchownego Tangbrandta, by
dokona chrztu Islandii, alici zosta on z wyspy przepdzony. Zatem w. Olaf posa
tam karn ekspedycj ksiy pod wodz o. Tormoda. Norweska kolonia na Islandii
powstaa w tym samym czasie, kiedy schrystianizowano wysp i w roku 1000 kady
mieszkaniec wyspy zosta ochrzczony. W roku 1106 do biskupstwa w Skalholte
przybyo drugie w Htar i tam - a to jest dla nas niezmiernie wana informacja -
rozwijao si staroislandzkie pimiennictwo. Gdyby wic runa odpowiadajca literze
y bya wytworzona dodatkowo, to moemy liczb znakw zmniejszy do 16. I tak
przetworzony i uproszczony Futhark by uywany i w XVI stuleciu!
Jak ju tu powiedziaem, pochodzenie pisma runicznego jest do dzi dnia
zagadk. Podobiestwo znakw runicznych do znakw innych alfabetw pokazuje
tabela w Dodatku 4. Wedle tej tabeli i tabelek z Dodatkw 5, 5a i 5b
27
moemy
jeszcze rozpisa Testament Saknussemma w jeszcze innych rodzajach alfabetw
runicznych. Szczeglnie cenne s tabele z Dodatkw 5, 5a, 5b. Ostatnia tabelka -
patrz Dodatek 6 - ukazuje zapis imienia i nazwiska Arne
Saknussemm przy pomocy rnych run, w tym run z ksiki Vernea. Jak wida,
imi i nazwisko to w Wyprawie do wntrza Ziemi nie jest pisane jednym rodzajem
znakw runicznych, co mogo wiadczy o przeprowadzonej przez autora selekcji
znakw do zapisu aciskiego tekstu za pomoc run, albo o indywidualnym stylu
autora! O tym sposobie moemy si dowiedzie wicej, kiedy sobie przestudiujemy
tekst Testamentu... , ktry po dugich kombinacjach odszyfrowa prof.
Lidenbrock przy wydatnej pomocy swego siostrzeca:
24
Poza tym alfabet runiczny mia jeszcze kilka odmian, ktre rniy si znacznie od pierwowzoru - przyp. tum.
25
J. Verne, op. cit. s. 18 - przyp. aut.
26
Za powyszym przemawia take uycie przez Saknussemma litery k jako ekwiwalentu dyftongu qu w
sowach kod zamiast quod oraz kem zamiast quem. Ani w Futharku Modszym, ani Starszym oraz
narodowych mutacjach run Armanen nie istnieje odpowiednik dyftongu qu, natomiast istniej odpowiedniki
uywanych w acinie dyftongw ae, oe czy th - uwaga tumacza.
27
Tabelki 5a i 5b zapoyczono z: N. Davies - Europa, Krakw 1998 - przyp. tum.
44
In Sneffels Yoculis craterem kem delibat
umbra Scartaris Julii intra calendas descende,
audas viator, et terrestre centrumattinges.
Kod feci. Arne Saknussemm.
Zajmijmy si tym szczeglnym tworem w aciskim oryginale: kod feci - co
uczyniem, czego dokonaem. Zamiast poprawnego wyrazu Quod autor napisa
Kod, ktry wyszedby spod pira islandzkiego pisarza w tym czasie, kiedy to acina
cyceroska chylia si ku upadkowi i zamiecay j rne barbaryzmy. Na Islandi
zanieli acin mnisi, ktrzy uywali jej w czasie obrzdw kocielnych. Wyraz Kod
jest tu kluczem do zrozumienia tego, e autor mg si posugiwa nim zawsze, a
zatem stanowi on pewien wyrnik - identyfikator - po ktrym mona byo rozpozna
rk tylko i wycznie jednego autora - Saknussemma. Tak to wyjania dr Ludvik
Souek:
Bylimy obydwaj wicie przewiadczeni o tym, e Verne znalaz rkopis
Saknussemma. Nie wyobraam sobie tego, by Verne, ktry tak rzetelnie
przygotowywa si do napisania kadej ze swych powieci, studiujc cae gry
ksiek, opracowa i innych materiaw, naraz pozwoli sobie na taki szwindel, jak
wprowadzenie do akcji jakiego nikomu nie znanego alchemisty. To nie byo w jego
stylu, bo byoby to zbyt cignite za wosy, a fantazja w jego powieciach zawsze
pozostawaa w zgodzie ze stanem wczesnej wiedzy, cho niejednokrotnie
przekraczaa go genialnie tworzc fabuy jego powieci.
Istnienie Arne Saknussemma wci pozostaje spraw sporn. Chcc
dowiedzie si czego o nim wicej, napisaem list do doc. Vladimira Karpenko -
historyka alchemii, autora kilku ksiek z tej dziedziny i czonkowi brytyjskiego
Towarzystwa Historycznego Alchemii i Chemii. Pozwol sobie zacytowa jego
odpowied na moje pytania:
Praga Czeska 15.02.1990 r.
Szanowny Panie Jesensk,
- dzikuj Panu za Paski list, na ktry pragn odpowiedzie jak najszybciej,
ale niestety musz Pana rozczarowa - nie wiem nic na temat Saknussemma.
Nawet tych, ktre cytowa mi Pan z Souka. Moja wiedza koczy si na tekcie
Wyprawy do wntrza Ziemi, ktr czytaem za moich modych lat. Sprawdzaem
to wszystko w ksikach, np. Koppa - Gesichte der Chemie; Stillmana - The Story
of Alchemy i leksykon Brockhausa (1911), ale nie ma w nich ani jednej wzmianki o
Saknussemmie. A skoro Pana tak ta osoba zajmuje, to najlepiej byoby zwrci si
do kogo w Danii i w tym kierunku mog Panu poleci Institut for de Eksakte
Videnskabers Historie, Universitet rhus, Ny Munkegede, 8000 rhus
C, Dania.
Dawniej zajmowa si tam historia prof. Olaf Pedersen - nie wiem, czy
pracuje on tam jeszcze. Gdyby co na temat Saknussemma udao si Panu zdoby,
to bardzo prosz Pana o informacje. ycz Panu powodzenia. Z pozdrowieniami -
Vladimir Karpenko
28
28
Kilkakrotnie pisaem do prof. Pedersena i innych uczonych z tego Instytutu, ale niestety, do dzi dnia nie
otrzymaem adnej odpowiedzi - przyp. aut.
45
Dalszym interesujcym faktem jest to, e pierwsza poowa jego powieci jest
bardziej realistyczna od drugiej, jakby Verne po przybyciu nad brzegi podziemnego
jeziora odda si ju czystej fantazji i popuci jej wodze, czego szczytem byo
zaoenie, e prof. Lidenbrock ze swymi towarzyszami wyszed cao i zdrowo z
krateru innego wulkanu, i to na dodatek wulkanu aktywnego! Udowodniono ponad
wszelk wtpliwo, ze opisy w ksice Vernea s idealnym odwzorowaniem
rzeczywistoci, ergo Verne m u s i a tam by, a nie przeczyta opisu tej drogi w
jakim bedekerze czy innym przewodniku. To jest poza wszelk dyskusj. Podaje on
take nazwy islandzkie, ktre obowizyway w opisywanym przeze czasie.
Zaczyna si rysowa ciekawa hipoteza. Detaliczny opis podry prof.
Lidenbrocka wskazuje na to, e Verne na Islandii by, i e by take w rejonie gry
Sneffels.
29
Odpowied na to pytanie daje dr Souek , ktry sporzdzi nastpujce
zestawienie:
Rok 1859 - wyprawa do Szkocji i zwiedzanie Londynu;
Rok 1861 - podr do Skandynawii z przyjacielem Hignardem, zwiedzanie
Danii i Norwegii. Z tej podry Verne powrci szybko, bowiem narodzi mu si syn.
Jednake istnieje dowd na to, e by on i na Islandii w postaci zdjcia pisarza, ktr
sporzdzi paryski fotograf Nadar, z zachowan dedykacj na odwrocie: Odwanemu
HANSOWI BJELKE za pomoc i uratowanie ycia, wdziczny Jules Verne, 27
lipca 1861 roku.
27 lipca 1861 roku! A przecie w dniu 3 sierpnia ju mia on by w swym
studenckim mieszkanku, gdzie czekaa na niego maonka Honorata z
nowonarodzonym synkiem!
Popatrzmy dalej na to ciekawe zestawienie:
Lipiec 1861 roku - Jules Verne i jego przyjaciel Aristide pyn
handlowym parowcem do Skandynawii. Parowiec ten ma kotwiczy w kilku
norweskich, szwedzkich i duskich portach.
Lato 1864 roku - Verne pisze sw powie Podr do wntrza Ziemi.
Verne mg zatem opisa swe przygody, bowiem w czasie swej podry zrobi
skok w bok na Islandi. Pytaniem jest motyw. Czy naprawd znalaz on Testament
Saknussemma? Odpowied na to pytanie da moe analiza jego dalszej twrczoci.
Spjrzmy zatem na jego twrczo po 1861 roku.
Po swym powrocie do Francji, pisze on powie pod tytuem Wujaszek
Robinson - opowiadajc o grupie rozbitkw na nieznanej wyspie, pisze sztuki
teatralne... i potem swj pierwszy z najsawniejszych utworw - Pi tygodni w
balonie, ktry po kilku nieudanych prbach wydaje mu wydawnictwo Jules Hetzel z
Muse de Familles, w 1863 roku. Po podpisaniu umowy z tym wydawnictwem, pisze
on nastpny bestseller Wypraw do wntrza Ziemi. Po co czeka a cztery lata, by
opisa swe przygody w czasie wyprawy na Islandi? Przecie mg napisa to od razu,
zamiast kiczowatych sztuczyde w rodzaju Zamany szczebel, Powietrzne zamki
czy Pan z Szympansw. Zatem nie istnieje aden dowd na to, e Verne odby tak
sam podr, jak prof. Lidenbrock, i kiedy...
Jules Verne ukoczy swa powie zim 1864 roku. Byo wtedy zimno i z
kadej szczeliny d zimny wiatr. Ale nasi podrnicy dusili si z aru na
powierzchni rozpalonej do czerwonoci lawy. Autor cierpia wraz z nimi. Ociera
zroszone potem czoo, bo czu niezmierny bl, a na jego rkach pojawiy si wielkie
pcherze. Jego maonka Honorata natychmiast wygnaa go do lekarza.
29
W podanym przez niego miejscu de facto istnieje gra Snaefelljkull o wysokoci 1.446 m, w odlegoci 23
km od Olafsvik, zob. mapka - przyp. tum.
46
- Poparzenia drugiego stopnia - skonstatowa lekarz - Gdzie si pan tego
nabawi monsieur Verne?
- Poparzya mnie wrzca lawa - odpowiedzia pisarz - Czy sysza pan o
Stromboli na Morzu Tyrreskim?
30
Lekarz spojrza na niego z politowaniem i bez sowa poszed do ssiedniego
pomieszczenia po gojc rany ma i bandae. Kiedy wrci do swego pacjenta, ze
zdumieniem stwierdzi, e oparzenia zniky bez ladu...
Mona by pomyle, e Testament Saknussemma powsta dziki genialnej
fantazji francuskiego pisarza. Wiadomo jest, e Verne cierpia na dokuczliwe ble
gowy i bezsenno. Dlatego te w nocy zabija czas ukadaniem krzywek i rebusw.
Po jego mierci znaleziono w jego papierach okoo 4.000 krzywek i rebusw,
opracowanych bardzo profesjonalnie. Odkrywa to jeszcze jeden aspekt jego zagadki.
Opracowujc Podr do wntrza Ziemi autor spotyka si z geologiem
Sainte-Claire Devillem, ktry zwiedzi cay znany wiat. Prof. Charles Sainte-
Claire Deville krtkowidz o rzadkich jasnych wosach, cakowicie oddany wiedzy,
sta si pierwowzorem bohatera jego powieci - prof. Otto Lidenbrocka. Z dzy
wiedzy dokona on niezwykej rzeczy - a mianowicie: wszed do wntrza krateru
czynnego wulkanu Stromboli - czego nie powstydziby si dokona take i prof.
Lidenbrock! I to jest kolejny dowd na to, e Verne pisa tzw. powieci z kluczem i
ich bohaterowie, to znajomi z najbliszego otoczenia autora! Tak samo mogo by i z
Testamentem Saknussemma!
A dlaczego autor napisa swa powie dopiero w trzy lata po wizycie na
Islandii, a nie zaraz po przybyciu z niej do Francji? Moe autor bi si z mylami, czy
opowiedzie ludziom o tym, co n a p r a w d widzia w sneffelsowskich
podziemiach, czy zostawi to dla siebie. Wszak zna on ludzi i wiedzia o tym, ze kady
wynalazek potrafi oni obrci na swoj zgub...
A zatem co to byo za odkrycie, ktre Juliusz Verne dokona na Islandii? Co
to takiego byo, e posun si on a do takiej konspiracji???... Dr Ludvik Souek
twierdzi, e on i jego przewodnik Hans Bjelke zetknli si z artefaktami
technicznymi obcej cywilizacji, kiedy spucili si oni do podziemi na pwyspie
Snaefellsnes Sysla, lecym pomidzy wodami Faxafli a Breidifjrdur. Autorowi
udao si unikn choroby popromiennej, ktra dosiga jego przewodnika w czasie
prby zbadania radioaktywnego metalu wtoczonego w ciany skalne w podziemiu,
stao si dla niego jasnym - kiedy oglda obrazy, przedmioty i filmy ukazujce jaki
inny, dziwny wiat - e nie wykonay tego ludzkie rce jemu wspczesnych ludzi... To
jest oczywicie tylko i wycznie jeno hipoteza. I dlatego nie jest wykluczonym, e kto
kiedy znajdzie notatk sporzdzon rk pisarza, umieszczona w butelce i zakopanej
na brzegu podziemnego jeziorka, jako memento dla tych, ktrzy pjd drog
wskazan im przez Testament Saknussemma, ktry on odszyfrowa.
O czym mg napisa? Moesz sobie Czytelniku to przeczyta w Tajemnicy
lepych ptakw, ktr Ci polecam. Jules Verne i Hans Bjelke odkryli w
planetarnych podziemiach lady pobytu Obcych na naszej planecie, Ich wiedz i
artefakty techniczne przez Nich wykonane. Zdawali sobie spraw z tego, co si stanie,
gdy wpadn one w rce ludzi nieuczciwych i nieodpowiedzialnych. I przed tym chcieli
nas ostrzec. I na tym polega wielko Juliusza Vernea - humanisty i pisarza
odpowiedzialnego za sowa i czyny. Jeeli niedostatek fantazji, albo niech
wynikajca z naszego taniutkiego sceptycyzmu broni sprbowa zastanowi si nad
tym, dokd zawiedzie nas ta powie autora, przez pomyk uznanego za pisarza
30
J. Brandis - Wpieriodsmotriaszczyj, Moskwa 1975, s. 97 - przyp. aut.
47
literatury dla dzieci i modziey, nie zmieni to w niczym faktu, jakie byy rda jego
inwencji i prawdziwe dowody, ktre zainspiroway go do napisania Wyprawy do
wntrza Ziemi. Innymi sowy mwic: kto, kiedy, gdzie i w jakich okolicznociach
znalaz Testament Saknussemma napisany na starym, liczcym 400 lat
pergaminie...
Milo Jesensk
Sprawa 005/X: OCZY CESARZOWEJ SISSI
Jest to kolejny odcinek Dziewitnastowiecznego Archiwum X z ksiki
Miloa pt. Zahdy devatenctho stolet (sti nad Labem, 2000), w ktrym
postaramy si przedstawi jedn z najbardziej tajemniczych postaci na wieczniku
tamtych czasw - cesarzow c.k. Monarchii Austrowgierskiej - Elbiet - on
Franciszka Jzefa I, znan bardziej jako Sissi, ktr odtwarzay w filmach synne
z urody aktorki: Romy Schneider (Sissi) i Ava Gardner (Mayerling). Jak
bardzo tajemnicz bya ta posta, pokaemy Czytelnikowi w tym artykule. Wi si z
ni dwie tajemnicze zbrodnie polityczne - ona sama pada ofiar tej drugiej.
Dlaczego? Postaramy si odpowiedzie i na to pytanie.
Nabrzee Quai du Mont Blanc
Genewa
10 padziernika 1898 roku,
godzina 12:30.
Z westybulu hotelu Beau Rivage wyszy o godzinie 12:30 dwie damy, z
ktrych jedna bya ubrana w gsty kir. Obydwie kobiety przeszy obok gncego si
przed nimi w pas wygalowanego mczyzny, znalazy si na ulicy i uday si w
kierunku statku, ktry sta przy molo jeziora Genewskiego. W tej samej chwili,
umundurowany mczyzna z obsugi hotelu zauway modego czowieka z wielkimi
czarnymi wsami, ktry wybieg z zauka i pogna w stron kobiet. Dopadszy do nich
pchn ostrym narzdziem t w czerni. Cios powala j na ziemi. Potem wiadkowie
zeznawali, e czowiek w szybko oddali si biegiem w gb ulicy. Zbiegaj si ludzie,
kto pomaga czarnej damie wsta - ot, zwyczajnie, jak to bywa w takich przypadkach.
Obie damy wsiadaj na statek, ktry o godzinie 12:35 daje sygna syren i odpywa.
Czarna dama siada na aweczce i przyciskajc donie do lewej strony klatki piersiowej
osuwa si ponownie bezwadnie na pokad. Druga dama wzywa pomocy. Kapitan
Roux zawraca statek do brzegu, wzywaj lekarza. Kto pomaga rozpi jej ubranie,
kto podaje eter... Jaka kobieta rozpina jej ubranie i widzi na staniku czerwon
plam. Druga dama krzyczy przeraliwie: Krew! Na Boga! - on zabi Madame! I
hrabina Szataryi zanim stracia przytomno z emocji, zdya jeszcze krzykn:
Zabito cesarzow Austrii!!!
Magiczne oczy
48
Ksiniczka Elbieta, ktr miliony ludzi znao jako cesarzow Sissi, urodzia
si w roku 1837, w rodzinie bawarskiego ksicia Maximiliana i siostry krla Bawarii
- ksiniczki Ludwiki. Dorastaa wraz z siedmiorgiem rodzestwa w rodowym
zamku Possenhoffen.
W dniu 16 sierpnia 1853 doszo do pierwszego spotkania Sissi z Franciszkiem -
Jzefem. I wanie wtedy padaj sowa wadcy imperium austrowgierskiego: Oczy
Sissi dosownie urzeky mnie... No i stao si - dwudziestoczteroletni Franciszek -
Jzef I zakocha si w szesnastolatce. A potem by huczny lub i ycie, jak w
holywoodzkiej bajce.
No tak, te oczy... Na filmach wida je wyranie - i Romy Schneider i Ava
Gardner podkrelay je przy pomocy odpowiedniego makijau. Dzisiejsi badacze
twierdz, e oczy te miay paranormalne waciwoci, co stanowi jedn z najwikszych
tajemnic jej ycia. Wszyscy wczeni biografowie Sissi unisono punktuj ten szczeg
jej urody - magiczne oczy, cudowne oczy, magnetyczne oczy... Ciemne,
niezgbione. Dwa portrety Elbiety: Antona Romaka z 1884 roku i Fridricha von
Kaulbacha z 1898 roku ukazuj cesarzow jako 47- i 60-letni dam, ktra na obu
ptnach ma niewiarygodnie sugestywne, wprost magiczne spojrzenie swych czarnych
oczu. Pisze tak o tym psychiatra dr Frank P. Jones w swej ksice Magic Eyes
(Nowy Jork, 1994):
Cesarza doprawdy oczaroway ywe oczy Sissi, od czasu, kiedy je ujrza po
raz pierwszy w 1853 roku, a do mierci. Czy bya to tylko mio? Czy byy w to
wpltane jakie inne, nieziemskie, paranormalne siy, niewyjanione do dzi dnia?
Sprawa hipnotyzerskich waciwoci oczu Elbiety nie dawaa spokoju take jej
wspczesnym. Podobnie pisa o niej synny kompozytor wgierski Ferenc List
(1811-1866) w licie do swego przyjaciela Karolyego:
Jej oczy mnie fascynuj, dosownie mnie inspiruj do niezliczonych
muzycznych pomysw i wariacji. Kiedykolwiek cesarzowa na mnie spojrzy, czuj
si jak zahipnotyzowany...
Hmmm... - jeeli idzie o Lista, to mwio si, e tylko diabe mg
skomponowa jego arcydziea...
Austriacki arcyksi i marszaek polny Albrecht, cesarski najbliszy doradca
i bohater bitwy z Wochami pod Custozz w roku 1866, w swych memuarach napisa
tak:
Nie mogem si w aden sposb obroni przed spojrzeniem jej oczu. Kiedy w
jej obecnoci chciaem zaoponowa, to nie mogem spojrze w jej oczy, bo z mego
oporu nie byoby niczego. Ta kobieta bya obdarzona nieprawdopodobna si
duchow, ktra przejawiaa si obezwadniajcym spojrzeniem jej magicznych
oczu...
Czym takim dysponowaa rosyjska wadczyni, szczecinianka - Sophia
Augusta Anhalt-Zerbst znana potem jako Katarzyna II, zowroga caryca Rosji...
Pewien major o nazwisku High, ktry towarzyszy jej w Anglii, tak opisa swe
wraenia z jej wyczynw w szkce jedzieckiej:
Cesarzowa nie baa si wsi na adnego, nawet najdzikszego konia.
Ostrzegalimy j przed ich dzikoci, ale na prno. Ona zawsze postawia na
swoim. Po prostu patrzya koniowi w oczy, pogaskaa czy poklepaa po szyi czy
pysku - a ko mik jak wosk. Kogo innego by skopa czy pogryz, jej nie odway
si uczyni krzywdy. Jej wzrok mia magiczna si, ktra dziaaa nie tylko na
zwierzta.
I tak dalej, i temu podobnie... wiadectwa te mona mnoy, a wszystkie
wskazuj na to, e cesarzowa dysponowaa ogromn moc sugestii, ktra umoliwiaa
49
jej osiganie wielu celw. I kto wie, czy to wanie ona, a nie Franciszek - Jzef I n a
p r a w d rzdzia imperium...
Niektre jej popisy wskazyway take na moliwo posugiwania si
psychokinez - co opisaa jej crka ksiniczka Maria Waleria w swym pamitniku,
na pocztku roku 1892.
Elbieta duo podrowaa i czciej przebywaa za granic, ni w kraju.
Nasilio si to w roku 1889, po tajemniczej mierci jej syna - arcyksicia Rudolfa.
Nostradamus to przewidzia...
... i w swych Centuriach opisa to tak:
Widz czowieka urodzonego przez kobiet yjc,
Jak zakonnica, ktrego ojciec straci przy pomocy broni.
W Austrii wszystko zostanie pokryte milczeniem.
Do siebie strzeli kul w gow, zabiwszy kochank.
Nostradamus, Cen. VIII,79

Znany polski astrolog i ezoteryk dr Leszek Szuman ze Szczecina w swej
pracy Astrologia i polityka (Warszawa, 1985)
31
pisze, e z ca pewnoci rzecz
dotyczy tragedii w podwiedeskim zameczku myliwskim Mayerling, gdzie w dniu 30
stycznia 1889 roku doszo do zagadkowej tragedii. Wedle wadz, popeni tam
samobjstwo nastpca tronu austrowgierskiego, wspomniany ju tutaj arcyksi
Rudolf. Zgin on wraz ze sw kochank - 17-letni baronwn Mari Vetser. Do
dzi dnia nikt nie wie, co stao si owej fatalnej dla kochankw nocy 29/30 stycznia
1889 roku. Pewne jest jedno - wadze austriackie zaoyy absolutny knebel na
wszystko, co ma zwizek z tym wydarzeniem! Zebrano i spalono wszelkie dokumenty
ledcze, sdowe i policyjne. Spalono ca korespondencj Rudolfa i Marii. Czapa
cisej tajemnicy stanu nakrya dokadnie wszystko, co mogo da moliwo
przeniknicia tej zagadki. Rodzi si uzasadnione pytanie - dlaczego?
Arcyksi nie by postaci wietlan i krysztaow - hulaka, narkoman-
morfinista, birbant i szaawi, znany uwodziciel kobiet oraz bohater wielu skandali i
plotek. Obraz niezbyt ciekawy. Zawid zaufanie swego potnego ojca nie idc w jego
lady - drog wadzy. Lekkoduch i lekkomylny marzyciel, ktry wspiera -
przynajmniej werbalnie - ruchy niepodlegociowe Wgrw, spotyka si z
socjalistami i stanowi zagroenie dla caoci Imperium, podminowanego przez
narodowe antagonizmy, ktremu coup de grce zadaa I Wojna wiatowa.
Ale to wszystko byo jeszcze do zniesienia i wybaczenia. Jeeli to, co pisa
Nostradamus pokrywa si z prawd, to nie jego prowadzenie si byo przyczyn
mierci jego i baronwny Vetsery. Przyczyna bya znacznie gbsza. Czy bya ni...
Zdrada stanu?
Fakt spotykania si z wgierskimi konspiratorami by znany Franciszkowi -
Jzefowi I chociaby dlatego, e znajc nieprzewidywalno swego syna kaza go
ledzi swej tajnej policji. Realizatorom filmu Mayerling udao si wyeksponowa
dziwny stosunek Rudolfa do cesarzowej Elbiety. I to wanie - jak uwaamy - jest
kluczem do tajemnicy Mayerlingu.
31
W drugim (Warszawa 1992) wydaniu tytu zmieniono na Tajemnice astrologii.
50
Sissi lepo kochaa swego syna, i to nie tylko matczyn mioci, co skrztnie
ukrywano. Pki na drodze nie stana konkurencja ze strony drugiej potencjalnej ony
Rudolfa, (pierwsz bya belgijska ksiniczka), wszystko byo w miar OK. i pozory
zostaway zachowane. W momencie, kiedy Sissi zorientowaa si, e sprawy zaszy za
daleko, postanowia usun kochank swego syna. Spraw zaja si tajna policja
cesarza, ktra korzystajc z nieobecnoci Rudolfa w zameczku myliwskim najpierw
zlikwidowaa Mari Vetser strzaem w ciemi z wielkokalibrowego rewolweru - uyto
broni o kalibrze 11,43 mm (czyli .45 wedug standardw amerykaskich
32
) z
pociskami grzybkujcymi (dum-dum). Bardzo humanitarna bro - zabija na miejscu
bez wzgldu na miejsce trafienia... Potem funkcjonariusze poczekali na Rudolfa, a
kiedy ten si zjawi - zastrzelili go take. Rudolfa zabito strzaem w ty gowy, celujc
w potylic, skierowujc luf naganta lekko w gr, dziki czemu pocisk wnikn w
gow Rudolfa tu za lewym uchem, przeszed przez czaszk i wyszed przez praw
skro, wyrywajc niemal cay policzek i wybijajc fragment koci skroniowej.
Obraenia te dowodz, e uyto broni wielkokalibrowej o maej prdkoci
pocztkowej i grzybkujcych pociskach, ktrych uderzenie jest w stanie spowodowa
takie spustoszenia. NB, takiej broni uywaj brygady antyterrorystyczne na caym
wiecie. Pocisk wystrzelony z takiej broni zostaje w ciele terrorysty, a nie przeszywa
go ranic czy zabijajc po drodze kilku Bogu ducha winnych ludzi...
Rudolf n i e m g strzeli sobie w ty gowy z potnego naganta, bo takie
co jest po prostu niewykonalne. Strza w potylic oddany lew rk nie zawsze moe
spowodowa natychmiastow mier, ofiara postrzau moe y jeszcze jaki czas,
czego dowiedli hitlerowscy i stalinowscy kaci w czasie II Wojny wiatowej w obozach
zagady i piwnicach egzekucyjnych NKWD.
33
A zatem kto strzela do Rudolfa tak, by
mie pewno, e strza pooy go trupem na miejscu, stojc za nim i trzymajc bro
oburcz. Strzelano z bezporedniej bliskoci. Dlatego uyto tej, a nie innej broni, np.
naganta o kalibrze 7,63 mm (kaliber .30), ktry mia sabszy odrzut i podrzut przy
strzale... W opisywanym przypadku bro Rudolfa zostaaby mu wyrwana z doni po
wystrzale, a nie wypada z bezwadnej doni, jak to pokazano w amerykaskim filmie z
1969 roku... Takich niecisoci jest wicej, a kada z nich wskazuje na morderstwo, a
nie samobjstwo.
Zeznania stangreta i pokojowca nie wnosz niczego, ale nie zapominajmy, e
obaj byli take powizani z Sissi - byli jej oczami i uszami. I nie tylko jej. Na pewno
zostali pozyskani do wsppracy a tajn policj i piewali w ledztwie to, co im
kazano.
No, a potem zaczo si to, co opisuje Nostradamus - nakadanie czapy i
knebla na wszystko, co miao zwizek ze spraw. Franciszek - Jzef I postpi
dokadnie tak, jak Borys Godunow po mierci Dymitra Samozwaca, tylko robi
to w znacznie bardziej cywilizowany sposb - zniszczy dowody i dokumenty, a nie
ludzi...
Motywem jego dziaania bya uraona duma cesarza i mczyzny. Myl, e jego
wasny syn ma niewaciwe stosunki z jego wasn on musiaa by na dusz
met nie do zniesienia, i wreszcie musiao to si skoczy definitywnie i ostatecznie -
mierci Rudolfa, ktry i tak by diaba wart. Zabito trzy rne zajce dwoma
strzaami:
+ Zdawiono moliwo wybuchu kolejnego powstania w granicach
Imperium Habsburgw;
32
0,45 cala.
33
Zob. Miklosz Nysli - Pracownia doktora Mengele, (Warszawa 1963).
51
+ Pozbyto si Rudolfa, ktrego nieobliczalne posunicia wystawiay na
szwank reputacj dworu cesarskiego;
+ Zdawiono w zarodku dojrzewajcy skandal obyczajowy na cesarskim
dworze, ktry w arcykatolickiej Austrii odbiby si potn czkawk... Nie
mwic ju o tym, e dwr wiedeski mia w Watykanie potne tyy za
rozwd Rudolfa z belgijsk on! Lepsze ju byo samobjstwo od kolejnego
skandalu, ktre uderzao w osob panujcego imperatora!
Mona powiedzie, e romans Rudolfa z Mari Vetsera sta si przyczyn
wydania na wyroku skazujcego, ktry wykonano.
mier Sissi
Czy zamachowiec mg by zwizany z Rudolfem i go po prostu pomci?
Niemoliwe, chocia...
Po mierci syna, Sissi podrowaa po wiecie i mieszkaa poza Austri.
Wszyscy twierdz, e podrowaa incognito, podajc faszywe nazwiska w hotelach,
w ktrych stawaa. Czy to nie jest dziwne? Kobieta, ktr znaa caa Europa pragna
by anonimow i ya jak zakonnica... Bez ojczyzny, domu, nalenych jej
splendorw... - ciekawe, nieprawda?
Oczywicie, e to jest ciekawe, ale zarazem atwe do wyjanienia. Cesarz nie
mogc jej zastrzeli, jak Rudolfa, po prostu skaza j na wygnanie. By moe pomogy
jej w ocaleniu ycia jej magiczne oczy... - do czasu.
Zamordowa j anarchista Luigi Lucheni. Motywowa to tym, e chcia zabi
jak znaczc osob i wtedy nawina mu si Elbieta. Reszt znamy. Pchnicie
pilnikiem i mier. Sekcja zwok stwierdzia przyczyn zgonu jako: cios zadany
trjgrannym ostrym narzdziem 4 cm nad praw brodawk sutkow i 14 cm od
mostka. Narzdzie zbrodni przebio czwarte ebro i wnikno w lew komor serca
na gboko 8,5 cm w ciao denatki. Rana bya wska i nie spowodowaa
wikszego krwawienia, co pozwolio jej na przejcie 120 krokw na pokad statku,
zanim stracia przytomno.
Zatrzymano morderc - by nim 23-letni Woch Luigi Luccheni. Zwa
Czytelniku jeden fakt, do dzi dnia nie wyjaniono, dlaczego wybra on na cel swego
zamachu wanie cesarzow Austrii. Osobicie jej pono nie zna, ale kilka lat
przedtem widzia j w B u d a p e s z c i e . A zatem mogli w tym miesza palce
wgierscy przyjaciele arcyksiecia... Sissi podrowaa incognito, wic nie mg
wiedzie o jej pobycie w hotelu Beau Rivage. Logiczne, tyle e w takie przypadki ju
dawno przestalimy wierzy... Podejrzewamy, e o miejscu pobytu Elbiety kto go
bardzo dokadnie poinformowa. I zainspirowa - zreszt fanatyka jakiej poronionej
idei jest bardzo atwo zainspirowa do dokonania jakiego czynu. Tak zatem korzenie
tej zbrodni tkwi nie nad Lac Leman, ale nad Dunajem, w Budapeszcie. Ale wydaje si
jeszcze bardziej prawdopodobne, e bya robota sub specjalnych Franciszka-Jzefa
I, ktry kaza zamordowa sw niewiern on o magnetycznym spojrzeniu.
I tak moe wyglda zaskakujca prawda o tym wydarzeniu. W kocu skandale
obyczajowe zdarzaj si zawsze na szczytach wadzy, e wspomn wpadk prezydenta
Billa Clintona z Monik Levinsky czy ostatni skandal z abp Paetzem. Takie
sprawy w XIX wieku zaatwiao si po cichu, bo cierpia na tym autorytet monarchii i
rodw. No i nie byo jeszcze wolnej prasy, mediw i Internetu! Te dwa morderstwa
maj zwizek ze sob i nasze uzasadnienie wyjania je w stu procentach, a w
szczeglnoci tak szczeln zason tajemnicy wok mierci arcyksicia Rudolfa i jego
kochanki.
52
W kilka lat pniej mier innego arcyksicia o imieniu Ferdynand i jego ony
w Sarajewie rzuci agiew wojny, w ktrej spono i rozsypao si c.k. Imperium
Austrowgierskie. I pomyle, e w tych czasach podrowao si z Krakowa do
Dubrownika czy Konstancy via Bratysawa, Budapeszt czy Wiede bez wiz i
paszportw, a wszystko w granicach jednego pastwa! I komu to przeszkadzao?
Milo Jesensk, Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 006/X - TAJEMNICA MIKOAJA KOPERNIKA
Dla mnie ta sprawa zacza si w sobotnie popoudnie 13 kwietnia 2002 roku,
w studio STV ilina, gdzie robilimy program na temat zaginionych wiatw i
nieznanych zwierzt. W antrakcie pomidzy nagraniami, rozmawiaem z animatorem
tego cyklu programw, synnym sowackim owc tajemnic i zagadek historycznych
dr Miloem Jesenskm, ktry jest m.in. autorem wielu opracowa historycznych -
znanych take polskiemu Czytelnikowi z amw m.in. Nieznanego wiata, dziki
ktrym w swej ojczynie nadano mu przydomek Pn Tragaik, co jest tam
odpowiednikiem polskiego Pana Samochodzika z powieci Zbigniewa
Nienackiego (popularnych take na Sowacji i w Czechach), o jednej z najwikszych
zagadek i zarazem sensacji historycznych, jak s okolicznoci mierci Mikoaja
Kopernika i jego ucznia Jerzego Joachima von Lauchen alias Retyka. Historia
sprzed niemal p tysiclecia ma swj sensacyjny cig dalszy take w naszym wieku...
Jest 24 maja 1543 roku. W jednym z pomieszcze potnej baszty we
Fromborku ley na ku wyczerpany do cna Mikoaj Kopernik. Choroba powalia go
zim 1542 roku, wskutek czego nie moe ju chodzi tak jak dawniej, trzymajc si i
wspierajc o ciany, od ka do stou i od stou do okna z widokiem na niebo, ku
ktremu tak czsto unosi gow w czasie swych obserwacji. Teraz ley bezsilnie w
pocieli, w oczekiwaniu na mier, ktra moe przyj w kadej chwili. Mczyzna nie
chce nawet pi, jest zmczony, ale jedynie porusza go jeszcze woanie z podwrza, e
przyby kurier z Norymbergii. Za chwile przyniesie do izby ciki drukowany folia. To
przecie jest wasza ksiga, doktorze Mikoaju - mwi lekarze, kiedy goniec wkada
mu w bezwadne rce cik ksig. Umierajcy sabo przytaknie, ale jego donie ju
stygn, a soneczny dzie na zewntrz powoli nabiega granatem nocy, ktrego ju nie
ujrz jego oczy...
W trzydzieci jeden lat po mierci Mikoaja Kopernika, umiera take jego
ucze Georg Joachim Rhaeticus (1514-1574). Okolicznoci i miejsce jego mierci
s historyczn zagadk majc zwizek ze sowackimi Koszycami: ucze tego, ktry
wstrzyma Soce i ruszy Ziemi da swe ostatnie tchnienie w tym miecie i to w
okolicznociach, ktre byy jakby ywcem wyjte z powieci awanturniczej.
Retyk, Rhaeticus - tak brzmiaa zlatynizowana, zgodnie z wczesn mod,
forma nazwiska Jerzego Joachima von Lauchena - by niezmiernie ciekaw postaci.
Ju jako dwudziestosiedmiolatek by profesorem matematyki na uniwersytecie w
Wittenbergii. W roku 1539 doszy do niego suchy o Koperniku i jego nauce, wedle
53
ktrej to nie Ziemia bya centralnym punktem Wszechwiata, pojecha do niego do
Fromborka, gdzie zacz gorliwie studiowa teorie swego mistrza. Pracowa wprost z
tekstem Kopernika, ktry cierpliwie objania mu co bardziej dla niezrozumiae jego
partie. W kocu lipca 1539 roku, razem udali si do Prus na lubawski dwr bp
Tiedemana Giesea - za w rok pniej, w Gdasku, opublikowano jego rozprawa
pt. Narratio prima. W tej to pracy Retyk nie ba si porwna swego mistrza z
nowym Ptolemeuszem, ktry przenicowa zasady astronomii i mia odwag
wyrzuci Ziemi z jej tronu pomidzy innymi planetami.
Dzieo mego nauczyciela - pisze Retyk - dla tych wszystkich, ktrzy zajmuj
si naukami matematycznymi i dla tych, ktrzy zajmowali si naukami
matematycznymi - i dla wszystkich nastpnych pokole bdzie niewyczerpalnym
rdem poznania. Jak wkrtce to zobaczymy, sowa te odnosiy si do o wiele
mroczniejszych tajemnic, ni znane nam dziea kopernikaskiej astronomii...
W roku 1541, Kopernik pozwoli na wydanie swego dziea o mechanice
niebieskiej w drukarniach norymberskich Jana Petreja. W tym czasie Retyk zosta
mianowany profesorem w Lipsku i powierzy dozr nad wydaniem swemu koledze
Ondrejowi (Andreasowi) Hosemannowi znanemu pod zlatynizowanym
imieniem Osiander - profesorowi teologii i matematyki. Obawiajc si moliwego
wzburzenia kocielnych hierarchw z wiadomymi konsekwencjami, Osiander bez
wiedzy Kopernika dopisa do jego ksigi anonimowy wstp, w ktrym teori
Kopernika przedstawi tylko jako hipotez, ktra nie musi by prawdziwa. Ksik
zaczto drukowa w maju 1542 roku, a w kwietniu 1543 roku ukazao si 1.000
egzemplarzy - nakad jak na owe czasy pokany! Drugie wydanie wyszo w 1566 roku
w Bazylei.
Zawarto ksigi Kopernika De revolutionibus orbium coelestium jest do dzi
dnia znana, w przeciwiestwie do motyww, ktre zmusiy Retyka do ucieczki w
ostatnich latach swego ycia z Krakowa do Koszyc, wraz z rkopisem dziea swego
mistrza. Bezsprzecznie jest to wielka zagadka. Jeden z wspczesnych biografw
Retyka, niemiecki historyk dr Hilper opublikowa w czasopimie Szzadok apel do
wgierskich historykw o pomoc w rozwizaniu tej tajemniczej zagadki, co miao
miejsce w 1877 roku
34
. Nadaremnie - do dzi dnia niczego nie znaleziono.
Podstawow informacj na temat pobytu i mierci Retyka w Koszycach pozostaje
zapis w kronice, ktr a do swej mierci w 1623 roku prowadzi tameczny proboszcz
ks. Joachim Leibitzer: 4. Decembr. Joachimus Rhaeticus mathematicus et Doctor
Medicinae Caschoviae
35
2 hora matutina die Barbarae Catharro excinctus est.
36
Poza t wzmiank z roku 1574 nie mamy adnej innej informacji pisanej na temat
pobytu Retyka w Koszycach. Wgierski historyk dr G. Szkely w jednym ze swych
studiw twierdzi, e Retyka zaprosi na swj dwr modawski wojewoda Despot i
nie jest wykluczone, e w drodze zatrzyma si w Koszycach.
37

Konspiracyjna atmosfera towarzyszya Retykowi przez cay czas jego
tajemniczego ycia. Kiedy si poegna z Kopernikiem w roku 1541 we Fromborku,
zosta dziekanem artystycznego fakultetu w Wittenbergii, jednake spotkamy si z
nim take na uniwersytecie w Norymberdze i na uniwersytecie w Lipsku. Tutaj by
take dziekanem artystycznego fakultetu, za w roku 1551 w niejasnych
34
W opisywanym czasie Sowacja znajdowaa si pod okupacj wgiersk, std apel do uczonych wgierskich -
przyp. tum.
35
Caschia (ac.), Kassa (wg.) = Koice (Koszyce) - przyp. tum.
36
Dos.: 4 grudnia. Joachim Retyk matematyk i doktor medycyny z Koszyc zmar o godzinie 2 nad ranem w dniu
w. Barbary - przyp. tum.
37
Jest to jednak mao prawdopodobne, bowiem w takim przypadku pisaoby o nim jako Cracoviensis, a nie
Caschoviae, jak w tekcie Leibitzera - przyp. tum.
54
okolicznociach, niejawnie i nagle opuci to miasto. Zrezygnowa z zaproszenia do
pracy na wiedeskim uniwersytecie i w roku 1554 zamieszka w Krakowie, gdzie by
znanym lekarzem. Krakw ley niemal dokadnie na tym samym poudniku - 19
o
54 E,
co Frombork - 19
o
40 E - co daje rnic tylko 14 - w tamtych czasach w granicach
bdu pomiarowego. Retyk w Krakowie kontynuowa dzieo swego mistrza, jego
obliczenia, i dziki nim zestawi swe tabele Opus palatinum, ktre wydano dopiero
po jego mierci, w roku 1596. W roku 1563 odmwi paryskiej Sorbonie, ktra
zaproponowaa mu objcie katedry matematyki (!!!) i na ten rok datuje si jego list
do praskiego astronoma Tadea Hjka z Hjku.
Ciekaw okoliczno stanowi informacja niemieckiego uczonego prof. Karla
Sudhoffa, ktry w 1904 roku odkry we florenckiej Biblioteca Nazionale Centrale
aciski przekad pracy Paracelsusa pt. De Alchimia liber vexationis z roku 1575 i
wszystko wskazuje, e bya to praca Retyka - z tym, e kto musia j dokoczy ju po
jego mierci. Inny biograf Retyka - K. H. Burmeister za zakada, e do koca ycia
zajmowa si on w Koszycach przekadaniem prac synnego alchemika Paracelsusa,
ktry dwukrotnie odwiedzi Sowacj, gdzie robi on dowiadczenia z produkcj zota
w Kremnicy oraz z tajemnicz wod mineraln w paniej Dolinie (okolice Baskiej
Bystrzycy), ktra transmutowaa mu elazo w mied...
Osobicie podejrzewam, e najwikszym osigniciem Retyka w Koszycach
byo uchronienie rkopisu swego mistrza, z ktrym si nie rozstawa. Jest take zatem
cakiem moliwe, e inkwizytorom ze witego Officium nie podoba si on jeszcze
wczeniej, zanim kongregacja biskupw kurii rzymskiej w 1616 roku, umiecia dzieo
Kopernika na czarnym indeksie ksig zakazanych. Pomimo wciekego polowania
inkwizytorw, udao mu si uchroni ten rkopis przed pomieniami witej
Inkwizycji, dziki caemu acuchowi jego stranikw: po Retyku rkopis Kopernika
wzi na przechowanie Valentin Otho a po nim heidelberski uczony prof. Jakob
Christmann. Od jego wdowy wykupi rkopis jeszcze jako student Jn Amos
Komensk, ktry zawiz go na Morawy do swego azylu w Lenie. Potem
wywieziono go do Nosticovskej Kninicy na Malej Stranie w Pradze, potem na wiosn
1945 roku wywieziono go do Klementina, a po omiu latach rzd Czechosowacji
przekaza go w darze rzdowi PRL, gdzie zdeponowano go w Bibliotece Uniwersytetu
Jagielloskiego w Krakowie. To jednak moe by tylko czci prawdy: niektre
wskazwki pokazuj take na to, e Retyk i po nim inni ukrywali przed Kocioem
katolickim co wicej, ni rkopis O obrotach sfer niebieskich...
Wedug niemieckiego historyka i pisarza Phillipa Vanderberga moemy te
przypisa autorstwo polskiego kanonika do dotychczas nieznanego do dzi dnia,
drugiego dziea Kopernika pt. De astro minante, ktrego darmo szukalibymy w
zbiorowym wydaniu Nicolaus Copernicus Complete Works wydanego przez Polsk
Akademi Nauk w Warszawie, w 500 rocznic urodzin wielkiego polskiego
astronoma. To dzieo stao si kanw najnowszej powieci Vanderberga pt. Der Fluch
des Kopernikus
38
- ale my zajmijmy si powodem, dla ktrego Retyk wraz z
rkopisem tej ksigi ukrywa si w protestanckich Koszycach.
Jeeli wierzy historii podanej przez Vanderberga, kopernikowska ksiga De
astro minante czyli dosownie O gronej gwiedzie, byo niebezpiecznym dzieem,
ktre po rozprzestrzenieniu go w Europie mogo zatrz odwiecznym porzdkiem
redniowiecznego i renesansowego wiata, kierowanego przez autorytety Ojcw
Kocioa katolickiego. Kopernikowski tekst mia si skada z 22 rozdziaw, ktrych
ilo odpowiada iloci ustpw Apokalipsy wg w. Jana - te 22. Manuskrypt ten
wydrukowano - w najwikszej tajemnicy w roku mierci autora, a kierowa tym opat
38
Kltwa Kopernika - przyp. tum.
55
klasztoru oo. Benedyktynw w Bursfeld - w nakadzie 101 egzemplarzy, z ktrych po
jednym dostao kade opactwo z tzw. Unii Bursfeldzkiej, ktra pracowaa nad
przywrceniem pierwotnej czystoci posania Kocioa chrzecijaskiego.
Najciekawsz i najbardziej niesamowit bya tre tej ksigi, ktra zaczynaa si
sowami mogcymi zaniepokoi kadego: Aristotelis divini universum nec Iulii
Caesaris calendarium protegere nos non possunt ab astro minante... - co znaczy -
Ani kosmos wzniesiony przez Arystotelesa, ani kalendarz Juliusza Cezara nie
uchroni nas przed gron gwiazd. Ziemi, ktr wedug biblijnej ksigi Genezis Bg
stworzy na pocztku wiata, pozostao ju niewiele czasu do straszliwej Apokalipsy.
Ta miaa nadej w sposb taki, e Dzie Sdu Ostatecznego - o ktrym tekst Ksigi
Ksig mwi z tak arliwoci - odegra si, ale nie tak, jak to si opisuje w
Ewangeliach. A to dlatego, e to, co opisa w. Jan w rzeczywistoci nie jest Sdem
Boym, ale uderzeniem - impaktem - gronej gwiazdy, ktra wedug wylicze
Kopernika nieubaganie zblia si ku Ziemi, i wskutek zderzenia z ni wygubi na niej
wszelkie ycie. Nie bdzie adnego zmartwychwstania zmarych bogosawionych, nie
bdzie adnego Nowego Jeruzalem, adnej nowej Ziemi - bdzie za to definitywny i
nieodwracalny koniec, nie dajcy si opanowa kataklizm Natury, ktrego nie
przeyje ani jeden czowiek. A kiedy nie bdzie Sdu, tedy nie bdzie take
osdzonych, nie bdzie oddzielenia sprawiedliwych od grzesznikw, kara nie bdzie
nastpowa po grzechu, a w czasie lepego katakliktycznego zniszczenia Ziemi nie
bd ju obowizyway adne, ani Boskie, ani ludzkie prawa... Poza Kopernikiem i
kilkoma wtajemniczonymi wiedzieli o tym take niektrzy papiee, co wyjaniaoby,
dlaczego - marno nad marnociami - niektre pomazane gowy Kocioa rzuciy si
w wir wyuzdanego i niemoralnego ycia, niegodnego namiestnika i lokatora Stolicy
Piotrowej. Finis mundi - jak wyliczy Kopernik - mia nastpi w dniu 8 padziernika
1582 roku, co znaczy ju po jego mierci, i kiedy z prasy drukarskiej spyny pierwsze
karty jego traktatu drukowanego w Bursfeld, wiatu pozostawao tylko mniej ni 40
lat grzesznej i poniajcej egzystencji. Jest atwo przewidzie, jakie implikacje
wynikyby z opublikowania tego faktu przed tamtejszym, wczesnym
spoeczestwem: ekonomiczne, spoeczne i ideologiczne wstrzsy wynikajce z takiej
wiedzy, spowodowayby oglnowiatow zapa, w porwnaniu z ktr kryzys
chrzecijaskiej Europy na przeomie lat 999/1000 by jedynie miesznym
epizodem...
Fatalna przepowiednia nikomu wtedy nieznanego fromborskiego kanonika
staa si na dugie lata najpilniej strzeon tajemnic rzymskiej kurii. Kiedy autor
skry si przed ni na wieki pod cik pyt kocielnej krypty, emisariusze witego
Officium polowali przy pomocy mieszka penego zotych talarw, tortur czy trucizny
na kady egzemplarz De astro minante, za wybranym astronomom z zakonu oo.
Jezuitw
39
, ktrym powierzono zestawienie nowego kalendarza, do oporu sprawdzali i
kontrolowali obserwacyjnie wyliczenia Kopernika. Dramatyczne rozwizanie
przynioso wydarzenie, ktre Phillip Vanderberg komentuje w swej ksice sowami:
Nie trzeba dodawa, e w dniu, ktry wyliczy Kopernik - wiat nie zgin.
Jednake zostanie tajemnic, czy dlatego papie Grzegorz XIII wykreli na wieki
sdny dzie z kalendarza tylko dlatego, e si Kopernik pomyli. Po zniszczeniu
ostatniej kopii ksiki Kopernika zapomniano o wszystkich liczbach i rachunkach.
Wydarzenia roku 1582 - a waciwie wydarzenia pomidzy 4 a 15 padziernika
tamtego roku, ktre nie mogy zaj, bo te dziesi dni byo z nowego kalendarza
wymazane - jedni uwaaj za cud i dowd swej wiary, wedle ktrej papie jest
39
Zespoem tym kierowa astronom Ch. Clavius - przyp. tum.
56
nieomylnym, a za dla innych jest to nieustannie powracajcy dowd na to, e
wiedza i postp ju niejednokrotnie przyniosy ludziom nieszczcia.
Co mona doda na koniec? Nie jest trudnym przedstawi prawdziwo
ukazanej hipotezy, ktra w sposb niekonwencjonalny ukazuje, dlaczego po 4
padziernika nastpi 15 padziernik 1582 roku, dziki czemu ze zbiorowej pamici
Ludzkoci wymazano caych 10 dni. Nie trzeba na to zbyt wielkiej dozy wyobrani,
bymy sobie skojarzyli fakt istnienia ostatniego egzemplarza kopernikowskiego
kacerskiego dziea z nag ucieczk jego wiernego ucznia do protestanckiego azylu we
wschodniej Sowacji. Najbardziej niepokojcym aspektem tej historii nie jest
moliwo znalezienia na Sowacji ostatniego egzemplarza De astro minante w
Koszycach, ale to, e ta grona gwiazda moe w najmniej oczekiwanym momencie
wynurzy si z mrokw w ktrym kwadrancie nieboskonu i speni si
kopernikowska kltwa o cierpieniu silniejszym ni miliard boleci, impaktu po
ktrym ju nikt si nie narodzi i Bg osierocieje...
Przyznaj, e kiedy Milo referowa mi spraw kltwy Kopernika, to czuem
lodowate mrwki spacerujce mi po grzbiecie. Nie dlatego, ebym si ba nagego
koca wiata, na to ju jestem za stary - ale dlatego, e zdaem sobie spraw z tego, jak
mao jeszcze wiemy o yciu tych synnych Europejczykw, ktrych badania otworzyy
now epok, ktrej ukoronowaniem stay si loty kosmiczne! No c - ale
pasjonujca tajemnica niepokoi i trudno si jest oprze jej zowrogiemu urokowi -
chodzc po ladach ludzi sprzed niemal poowy tysiclecia mamy wraenie, ze
ocieramy si co krok o Nieznane i tajemnicze co, co moe mie waki wpyw na nasz
teraniejszo, mimo tego, e koci tych ludzi rozsypay si ju na proch, a pami o
nich przechowuj biblioteki... W historii roi si od synnych postaci, o ktrych - jak si
nam wydaje - wiemy wszystko. Ale to pozr. Tak nam si to wanie wydaje.
Naprawd jest tak, e osoby te s nieuchwytne, bo otacza je nimb sawy, ale o ich
yciu prywatnym wiemy niewiele, lub zgoa nic, a przecie to byli ludzie z krwi i koci,
tacy jak my. Tak jak my jedli, pili, spali, kochali i nienawidzili, mieli swe mocne i sabe
strony... I to nas intryguje. Jedn z janiejszych kart PRL, to bya wanie harcerska
akcja Frombork 2000 z pocztkw lat 70. ubiegego stulecia, ktra przybliya
modziey posta najsynniejszego polskiego astronoma. Dziki temu take nakrcono
w Polsce film fabularny o Koperniku, ze wietn kreacj Andrzeja Kopiczyskiego
w roli tytuowej.
Czy Kopernik mg przewidzie impakt komety i jego skutki? W wiecie
naukowym panuje przekonanie, e Kopernik nie zajmowa si kometami, bowiem ich
ruchy nie pasoway do adnej teorii budowy Ukadu Sonecznego. Nieprawda - jest
udowodnione, e zajmowa si kometami - bo zakadamy, e chodzi tutaj wanie o
komet, a nie o asteroid - te zostay odkryte dopiero od 1801 roku przy pomocy
teleskopw, ktrych Kopernik nie zna i nie mg zastosowa - a zatem mogo chodzi
tylko o ogoniast gwiazd. W jednej z tych dysput bra on udzia jako Nicolaus
Copernicus Vratislaviensis - Mikoaj Kopernik Wrocawianin. Ale czy tak byo
naprawd? W latach 1503-1538 Kopernik by scholastykiem kocioa witego Krzya
we Wrocawiu - std ten Vratislaviensis...
No wanie - znany polski astronom dr Andrzej Marks w ksice Pod
znakiem komety (Katowice 1985) pisze tak oto:
Mikoaj Kopernik [...] w swym wiekopomnym dziele De revolutionibus...
wydanym w 1543 roku w Norymberdze pisze te o kometach. Wzmianka jest
krtka: >>[...] powiadaj, e najwysza warstwa powietrza postpuje za ruchem
nieba, co wskazuj owe nagle pojawiajce si gwiazdy, a mianowicie komety.<<
Czyby wic Kopernik by wyznawc pogldu, e komety s zjawiskiem
atmosferycznym? Nie, on wszake tylko przytacza opinie innych. On sam mia o
57
kometach pogld odmienny; niestety nie wiemy jednak dokadnie, jaki.
Wspczesne badania wykazuj bowiem, e nie cay dorobek pimienniczy
Kopernika si zachowa. W dorobku tym bya te rozprawa o kometach, napisana u
schyku ycia w formie listu wysanego prawdopodobnie z Wrocawia. Ot w
latach 1531, 1532 i 1533
40
ukazay si na niebie trzy niezwykle jasne, okazae
komety. Oczywicie >>Wielki samotnik z Fromborka<< widzia je i obserwowa.
Komety te wywoay panik w Europie i dla uspokojenia przeraonych ludzi
zorganizowano wielk midzynarodow dysput na temat komet. Wzmianka o tym
znajduje si w wydanym w 1559 roku dziele Gulielmusa Zenocara opisujcym
ycie Karola V w rozdziale pod tytuem >>Tercius Cometa<<. Wzmianka owa
brzmi dokadnie tak: >>Hinc magna inter Vratislavensem
41
Copernicum et
Ingolstadtiensem Appianum, et Hieronimem Scalam, et Cardatum Mediolanensem,
et Gemma Frisium fuit decoratio.<<
I dalej dr Marks pisze, e list Kopernika - a dysputy takie przeprowadzao si
przy pomocy listw, ktre publikowano pniej - w sprawie komet znaleziono w
Wiedniu i nastpnie przekazano do Londynu, ale nie jest on tego pewien. Nikt nie jest
tego pewien. Jedno jest pewne - Retyk doskonale wiedzia, e Kopernik interesowa
si kometami i wiedzia, e jego mistrz wraz z innym astronomem krakowskim -
Mikoajem z Szadka - obserwowali komet z 1533 roku i na podstawie oblicze
trygonometrycznych przeprowadzonych przez nich w oparciu o baz, ktr stanowia
odlego z Krakowa do Fromborka o dugoci okoo 500 km i na niemal tym samym
poudniku, wypado im, e kometa ta znajdowaa si poza sfer Ksiyca. Wykonujc
ten pomiar, Kopernik uprzedzi duskiego astronoma Tycho de Brache (1546-
1601). A zatem kometa nie moga by produktem atmosfery ziemskiej. A std ju tylko
jeden krok do wycignicia wniosku, e komety mog potencjalnie zagrozi Ziemi i
innym planetom Ukadu Sonecznego. By moe to wanie ta kometa bya ow stella
minanta, przed ktr ostrzega Kopernik. NB, ciekawy jestem, czy o caej sprawie
wiedzia drugi znakomity polski astronom Jan Heweliusz (1611-1687), ktry wraz
ze sw on Elbiet obserwowa take komety. W tym zakresie wsppracowa z
innym polskim astronomem - Stanisawem Rol-Lubienieckim (1623-1675) i
znakomitym matematykiem niemieckim Gottfriedem Leibnitzem (1646-1716). A
co maj wsplnego ze sob Retyk i Heweliusz? Ot obaj odmwili objcia katedry na
paryskiej Sorbonie!
Nie tak dawno Polsk wstrzsn skandal zwizany z kradzie pierwodruku
De revolutionibus... z Biblioteki UJ w Krakowie. Oczywicie dzieo to ma warto
materialn i bezcenn warto kolekcjonersk. Roztrzsajc ten problem z dr
Jesenskm doszedem do wniosku, e nieznany zodziej mg rzeczywicie dziaa na
zlecenie ktrego z niemieckich kolekcjonerw. atwo z jak starodruki mog
przenika przez granic Polski znam z wasnego dowiadczenia. Pewnego letniego
dnia 1993 roku w przejciu granicznym ysa Polana celnicy zakwestionowali turycie
amerykaskiemu i towarzyszcej mu obywatelce Austrii sze pierwodrukw ksiek
z XVI i XVII wieku, ktre pono kupili na aukcji staroci w Krakowie. Oczywicie nie
zezwolono im na wyjazd z kraju z tymi ksikami, ale nie znaczy to, e te ksiki
znajduj si w Polsce - wystarczyo, e wywiz je kto inny za granic, kto nie
podpad celnikom w czasie przekraczania granicy przez inne przejcie graniczne...
Jestem w tym przypadku pewien tego, e rkopis Kopernika i inne zrabowane w
polskich bibliotekach bezcenne woluminy znajduj si ju poza granicami Polski. Po
40
Kometa z 1531 roku to bya synna kometa P/Halley, za komety z roku 1532 i 1533 to byo jedno i to samo
zjawisko przedzielone okresem niewidzialnoci tego ciaa niebieskiego, spowodowan jego przejciem przez
peryhelium - uwaga A. M.
41
Podkrelenie A. M.
58
prostu nie s one do upilnowania, za niezrozumiaa polityka resortu kultury RP
zezwalajca na handel tymi ksigami i inkunabuami jest zbrodni na polskiej
kulturze. Inaczej tego nazwa nie sposb.
Pytanie jednak pozostaje, bo manuskrypt De revolutionibus... mg zawiera
informacje przeznaczone tylko dla wskiego krgu wtajemniczonych - np. klucz szyfru
do synnego Manuskryptu Voynicha czy ksig enocheskich dr Johna Dee?... A
dlaczego nie? Kopernik by czowiekiem Renesansu, a to zobowizuje. Zgodnie z
panujc wtedy mod, wane czy niebezpieczne odkrycia ukrywano w zaszyfrowanych
inskrypcjach, a zatem De revolutionibus... mg ukrywa klucz do jakiego wanego
odkrycia, ktre nawet po latach mogoby by grone dla np. Kocioa katolickiego,
ktry by wrogiem wszelkiej postpowej myli w cigu swej ponad dwutysicletniej
historii. Mogli to by take czonkowie rnych tajnych stowarzysze ezoterycznych,
poszukujcych witego Graala czy innych artefaktw religijnych, tego si nie da
wykluczy. Wypadki opisane w powieci Umberta Eco Wahado Foucaulta nie s
wcale tak fikcj literack, jak zapewnia o tym autor. Szyfry, to gwnie, tylko i
wycznie czysta matematyka, a Kopernik i jego ucze byli na matematycznym topie
swych czasw!
Nie bez kozery trzeba tutaj wspomnie, e Retyk zmar w miecie, w ktrym
znaleziono w 1996 roku tajemniczy radioartefakt, pokryty niezrozumiaymi
napisami.
42
Powstaje kolejne pytanie: czy Retyk mg mie co wsplnego z t
tajemnicz skrzynk? By - podobnie jak jego mistrz - lekarzem i mg zna skutki
dziaania promieniowania jonizujcego. Oczywicie nie mia pojcia o fizycznym
mechanizmie jego powstania, ale skutki mg zna. Dlatego to on by moe ukry ten
radioartefakt w podziemiach Koszyc tak, by nikt niepowoany nie mia do dostpu?
A dlaczego nie wyrzuci do rzeki czy nie zakopa go w jakiej jaskini, ktrych w
Sowacji niemao? Po prostu dlatego, e j bada lub jej uywa do swoich celw - a
jakich, to moemy si tylko domyla...
Takie zagadki mona by mnoy bez koca. W trakcie naszej dyskusji dr
Jesensk wymieni mi przynajmniej dziesi nastpnych tajemnic historii, ktre
prosz si o ich nagonienie: tajemnica Paracelsusa, wity Graal, skarb Nibelungw,
Arka Przymierza, itd. itp.
Jak to si stao, ze Kopernik popeni bd i gwiazda mierci nie uderzya w
Ziemi w przewidzianym przeze terminie? No c - matematyka matematyk, ale
wszystkie rachunki bazuj na danych wyjciowych i brzegowych, a te nie byy
dostatecznie precyzyjne, z winy dostarczajcych je przyrzdw obserwacyjnych. O ile
planety mona byo obserwowa przez wiele, wiele lat - a zasad jest, e ilo
obserwacji moe skompensowa niedokadnoci technik pomiarowych, czego
najlepszym przykadem s mistrzowskie w swej dokadnoci kalendarze Indian
rodkowo- i poudniowoamerykaskich - to komety s tworami, ktre krtko goszcz
na naszym niebie i mona je tylko obserwowa w okolicach peryhelium. Kopernik nie
mia moliwoci dokonania dokadnych obserwacji i pomiarw trajektorii tych komet
- std jego obliczenia mogy by obarczone znacznym bdem. To wyjania t kwesti
w sposb zadowalajcy.
Hipoteza na o kopernikowskim bdzie w obliczeniach i jego konsekwencjach
jest o tyle interesujca i aktualna, bowiem nawet my - ludzie XXI wieku - wyposaeni
w wiedz piciu tysicy lat istnienia naszej cywilizacji i najnowoczeniejszy osprzt
techniczny, do dzi dnia nie potrafimy wyjani takiego fenomenu, jak np. Meteoryt
Tunguski czy nie potrafilimy przewidzie bliskiego przelotu asteroidy oznaczonej
2002EM7, ktr odkryto w dwa dni po przeleceniu przez ni perygeum! Gdyby miaa
42
Na ten temat traktuje artyku dr Miloa Jesenskego zamieszczony w Nieznanym wiecie nr 4,97.
59
ona uderzy w Ziemi, to nie zostaaby ona w ogle wykryta, a to dlatego, e
nadlatywaa od strony Soca - dokadnie jak Tunguski Fenomen!!! Energia jej
impaktu mogaby zmie z powierzchni Ziemi miasto wielkoci Warszawy...
Jak wic wida z powyszego, kltwa Kopernika moe w kadej chwili nas
dosign, materializujc si w postaci asteroidy czy komety, ktra znienacka spadnie
nam na gowy i wykoczy nas, jak dinozaury sprzed 65 milionw lat na granicy Kredy
i Trzeciorzdu.
I historia potoczy si od nowa...
Milo Jesensk, Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 006/X - Przybysz z oceanu czasu TCK?
Czowieku! To bya najwiksza zadyma z wymiarami od czasu Meteorytu
Tunguskiego!!!
Ivan Reitman The Ghostbusters
Od razu wyjaniamy TCK, to Tunguskie Ciao Kosmiczne, znane szeroko pod
wielce mylcym mianem Meteorytu Tunguskiego - MT. Meteoryt ten znany jest
take jako Tunguski Fenomen TF.
W Kanonie hipotez o pochodzeniu Meteorytu Tunguskiego sformuowanym
jeszcze na pocztku lat 60. XX wieku przez P. I. Priwaowa znajduje si okoo 80
hipotez i teorii na temat tego, czym by i skd pochodzi Tunguski Fenomen, ktry w
dniu 30 czerwca 1908 roku, o godzinie 07:17.11 czasu miejscowego, czyli 00:17.11
GMT, potworn eksplozj o mocy szacowanej od 13 do 130 Mt TNT spustoszy obszar
tajgi o powierzchni rwnej powierzchni Belgii. Jedn z tych hipotez, oznaczon jako
A-12 jest oryginalna hipoteza kosmolotu-kontromota sformuowana przez dwch
radzieckich pisarzy-fantastw Arkadego i Borysa Strugackich w powieci pt.
Poniedziaek zaczyna si w sobot, na podstawie, ktrej nakrcono w Zwizku
Radzieckim film pt. Czarodzieje, NB w stylu najlepszych radzieckich komedii
Leonida Gajdaja...
Nie wdajc si w szczegy bo zainteresowanych odsyamy do lektury tej
bardzo ciekawej powieci powiemy tylko tyle, e wedug tu powoanych autorw w
dniu 1 lipca 1908 roku, w poblie Ziemi zawita kosmolot pilotowany przez Istoty-
kontromoty, dla ktrych czas pyn odwrotnie w stosunku do naszego tak, e nasze
jutro byo Ich dniem wczorajszym, za nasze wczoraj byo Ich jutrem...
W czasie prby ldowania na powierzchni naszej planety doszo do katastrofy.
Efekty znamy. W okolicach punku na kuli ziemskiej, opisanego wsprzdnymi
60
o
55N i 101
o
57E, fale uderzeniowe i poary zniszczyy 80.000.000 drzew. Zgino
te wielu ludzi gwnie wdrownych Ewenkw (Tunguzw) i niepoliczona ilo
zwierzt, w tym hodowanych przez nich reniferw.
Do dzi dnia nie znaleziono adnych szcztkw kosmicznego gocia. No,
moe nie cakiem tak, bo znaleziono kilka dziwnych lejw wypenionych brunatn
wod i ogromne Bagno Poudniowe o rednicy 7 x 10 km, ktre to formacje
60
znajdoway si w pobliu epicentrum wybuchu. Roboczo zaoono, e znajduj si w
nich odamki meteorytu i zaczto ich szuka. Nie znaleziono niczego. Zakadajc, e
Bagno Poudniowe jest astroblemem po impakcie ogromnego meteorytu poszukano i
tam. Bezskutecznie. Podejrzewamy wic, e ten brak szcztkw Tunguskiego Ciaa
Kosmicznego stanowi klucz do zrozumienia tajemnicy tej katastrofy, i kilku innych
rwnie niewyjanionych te.
Co si stao ze szcztkami dziwnego gocia? Oczywicie wyparoway od udaru
termicznego eksplozji odpowie sceptyk i na tym zakoczy dyskusj. Jest dla
oczywiste, e skoro temperatura eksplozji osigna 100.000 1 mln K, to tak
musiao si sta. Oczywicie, tylko e nie zapominajmy o maym, ale znaczcym
drobiazgu, a mianowicie w TF porusza si ze znaczn prdkoci, ktra wynosia
okoo 20 km/s w atmosferze. A zatem masywne odamy TF zanim wyparoway od
promienistego uderzenia wybuchu, musiay przelecie co najmniej kilka kilometrw
i najprawdopodobniej wbiy si w ziemi a raczej w wieczn zmarzlin tunguskiej
tajgi, ktra nie pozwolia im wyparowa, gwatownie odbierajc im ciepo i tajc
std powsta astroblem Bagna Poudniowego i leje poimpaktowe. A zatem odamy te
powinny tam tkwi in saecula seculorum. Amen. A jednak nie tkwi. Nawet gdyby
doszo do ich rozoenia chemicznego czy sproszkowania wskutek wtrnych eksplozji
pary wodnej, to lad chemiczny po tym TCK pozostaby i znaleziono by go w trakcie
analiz mikrochemicznych i fizycznych. Nie znaleziono niczego. Wprawdzie niektrzy
uczeni podaj, e znaleziono jakie anomalie chemiczne, ale wyniki mieciy si w
granicy bdu, co moe znaczy albo nic, albo bardzo wiele.
Tak zatem narodzia si hipoteza nie tyle kosmolotu-kontromota, ale czasolotu
(NB, kady kosmolot jest ex definitio take i czasolotem, ale tutaj chodzi o pojazd
mogcy porusza si swobodnie w czterowymiarowej czasoprzestrzeni). Czasolot ten
porusza si w przestrzeni i czasie dziki czemu wiadkowie tego wydarzenia mogli
go widzie. Awaria jakich urzdze spowodowaa, e spad on w okolicach
Podkamiennej Tunguskiej i tam uleg awarii. I teraz stao si najciekawsze ot
odamki czasolotu dosigy Ziemi, wybiy w niej astroblemy ktre moemy widzie
ale same poruszajc si nadal w czasie zniky z naszego continuum
czasoprzestrzennego. Zniky dla nas, bo one wci tam s w Przyszoci lub
Przeszoci w polizgu czasowym wynoszcym dajmy na to - tylko 1 as. As to
attosekunda czyli 10
-18
sekundy. Dla nas jednak jest to przepa jak na razie nie do
przebycia. Zawsze jestemy obok tych odamkw, chodzimy by moe po nich, ale
zawsze o 1 as za wczenie lub za pno!!!...
Inny wariant tej hipotezy zakada, e TCK eksplodujc z moc 130 Mt TNT
spowodowao energi tej eksplozji wepchnicie odamkw albo w rwnolegy do
naszego wiat innych wymiarw, albo w inny czas. Jak dotd na Ziemi
zdetonowalimy tylko 58...68 Mt TNT (Rosjanie odpalili j na poligonie Cziornaja
Guba na Nowej Ziemi w latach 60. XX wieku bya to tzw. superbomba) i nie
zauwaono adnych zawichrowa czasoprzestrzeni z drugiej jednak strony chodzi
tutaj o eksplozj o mocy dwukrotnie wikszej i najprawdopodobniej termojdrowej,
wywoanej sztucznie! No i nikt nie bada metryki przestrzeni w momencie wybuchu
atomowego czy wodorowego w punkcie zero, bo uczonych i wojskowych interesowa
tylko i wycznie efekt niszczcy tych eksplozji.
Wszechwiat zna jeszcze potniejsze eksplozje ot chociaby gwiazd Nowych
czy Supernowych. To prawda, ale te wybuchy s naturalnymi procesami w toku
ewolucji gwiazd, za ziemskie wybuchy nuklearne s sztuczne. Kady wybuch
nuklearny nie-naturalnego pochodzenia stanowi naruszenie rwnowagi pomidzy
wymiarami i dlatego by moe to ju jest kolejny wariant tej hipotezy jaka
rwnolega do naszej Cywilizacja Naukowo Techniczna dalej CNT owego
61
fatalnego dla Syberii dnia 30 czerwca 1908 roku, dokonaa prby z jakim
urzdzeniem jdrowym na ichniej pustyni Gobi, czy te Takla-Makan...
Eksperyment wymkn si spod kontroli z wiadomymi skutkami. Nie musiaa to by
od razu bomba, ale kosmolot czy czasolot z napdem jdrowym, ktry wskutek awarii
wpad do naszej Rzeczywistoci i tutaj dokona swego ywota w fantastycznym
fajerwerku, ktry zmit z powierzchni Ziemi par milionw drzew...
Wiecie, co nas najbardziej dziwi w tej niesychanie skomplikowanej sprawie?
To, e do czasw zainteresowania si tym wydarzeniem Leonida Kulika n i k t nie
przywiza adnej wagi do tego fenomenu!!! To jest najwiksza zagadka TF! Czy moe
bya to robota zaciemniaczy z t a m t e j CNT, ktrzy po prostu trzymali ludzi z
daleka od tego miejsca, a sami cichcem, boczkiem, drobnym kroczkiem udali si w
tajg i posprztali po sobie. To, co pozostao po Ich statku czy eksperymencie zabrali i
wywieli ciupasem do siebie do swego wymiaru, za potem zaczli akcj
dezinformujc i zaciemniajc spraw, w wyniku ktrej badacze zainteresowali si
tajemnic tajgi dopiero po niemal dwudziestu latach! Ekspedycje szy w tajg,
rozkopywano leje i bagna, wiercono w wiecznej zmarzlinie, przebywano setki
kilometrw z magnetometrami niczego nie znajdujc, za Oni miali si z nas w kuak,
po kryjomu, a zoliwie i dolewali oliwy do ognia dyskusji. Musieli mie niezy ubaw,
kiedy czytali artykuy pisane przez luminarzy matematyki, fizyki, aerodynamiki,
geologii, astronomii, meteorytyki i innych nauk, w ktrych udowadniano, e TF to by
meteoryt albo kometa.
Alternatywna hipoteza, co do natury TCK narodzia si, kiedy Robert robi
przekad ksiki dr Miloa Jesenskego pt. Bogowie atomowych wojen (sti
nad Labem 1998, dostpna w Internecie na stronie CBZA), w ktrej autor
udowadnia, e dawno temu mia na Ziemi miejsce straszliwy konflikt zbrojny
wewntrzcywilizacyjny, bd pomidzy cywilizacj Ziemian a Kosmitw, wskutek
ktrego cywilizacja zostaa cofnita w rozwoju do epoki kamienia jeszcze nie
rozupanego...
Rzecz polega na tym, e TCK by de facto jak wielogowicow rakiet takim
OMIRV czy ONM ktrego zadaniem byo uderzenie w okolice Podkamiennej
Tunguski i spowodowanie tam wybuchu wulkanu! Brzmi to fantastycznie, ale...
W Dolnym Triasie czyli okoo 210-220 mln lat temu cae Tunguskie
Plateau byo ogromn krain wulkanw o czym wiemy dziki istniejcym tam
trapom bazaltowym - z centrum pooonym w rejonie punktu opisanego
wsprzdnymi 70 st. N i 90 st. E. By moe w Triasie byy to antypody w stosunku do
miejsca impaktu asteroidy, ktry to impakt wywoa Drugi Epizod Wielkiego
Wymierania w dziejach Ziemi. Dzisiaj jest to Dolna Tunguska. Kto wie, czy w czasach
Wielkiego Konfliktu Bogw-astronautw 12.000 lat temu, kto chcia obudzi te
wulkany i uaktywni lecy pod nimi piropusz gorca czyli gorcy punkt.
Wyobraamy to sobie tak: w omawiany teren z orbity wstrzeliwuje si seri 3-5
pociskw termojdrowych o mocy 25-30 Mt TNT kady. Pierwszy uderza w Ziemi i
tworzy krater, a nastpne padajc w to samo miejsce pogbiaj go a do magmy
gorcego punktu. Nastpstwem jest straszliwa erupcja wulkaniczna, przy ktrej
wybuchy Krakatau (1883), Mt. Katmai (1906) czy Mt. St. Helens (1981), to mieszne
fajerwerki!...
Oficjalnie nauka nie znalaza plamy gorca pod Tunguskim Plateau, ale czy
kto jej tam szuka? Jak nam wiadomo, to nikt... Tak czy inaczej, hipoteza ta jest
dobra, jak kada inna. Hipotezy temporyczne e tak je nazwiemy maj to do
siebie, e bdzie mona je zweryfikowa, kiedy Ludzko bdzie moga podrowa w
czasie i nie wczeniej. Hipoteza wulkaniczna jest do zweryfikowania ju dzisiaj, i to
przy pomocy sztucznych satelitw tylko trzeba wiedzie, czego szuka.
62
Hipoteza Wielkiej Wojny Bogw-astronautw ma to do siebie, e tumaczy
dokadnie wszelkie anomalie historyczne bez uciekania si do hipotez temporycznych
chronomocji czy kontromocji... Osobicie stawiamy j na drugim miejscu po
hipotezie statku kosmicznego. Zainteresowanych odsyamy do zbiorku esejw i
artykuw polskich, rosyjskich i sowackich autorw pt. Bolid Syberyjski (Jordanw
2002 na prawach rkopisu) oraz ksiki Petera Krassy pt. Najwiksza zagadka
stulecia (Berlin-Frankfurt n./Menem 1995) obie s dostpne na internetowej
stronie Centrum Bada UFO i Zjawisk Anomalnych. Wprawdzie ksika Krassy si
nieco zdezaktualizowaa, to jednak stanowi ona doskonay przyczynek natury
historycznej omawianego problemu i pominicie jej w rozwaaniach na ten temat jest
powanym bdem.
Robert K. Leniakiewicz,
Wiktoria Leniakiewicz
Sprawa 007/X DIABE Z DEWONU
Kolejny problem z dziewitnastowiecznego Archiwum X, to sprawa
pojawienia si tajemniczych odciskw kopytek nieznanej istoty na plaach, kach,
polach i ogrdkach angielskiego hrabstwa Dewon. Jak wiele innych, sprawa ta nie
zostaa rozwizana. A byo to tak...
Devonshire, Anglia
8 lutego 1855 roku
godzina 07:00 GMT
Zima tego roku bya sroga tak na Wyspach Brytyjskich, jak i w caej Europie,
ktra trapia straszliwie jej mieszkacw tak, e wydawao im si, e Bg miosierny
odwrci od nich sw twarz. Wskutek silnych mrozw pkay drzewa
43
, wizy dostawy
ywnoci do ludzkich siedzib, za w lasach na ludzi czatoway drapieniki. To, co si
stao tego ranka, kiedy soce owietlio niegi, ktre poszlakoway lady kopytek,
spowodowao nielich panik i niewysowion groz z powodu odwiedzin samego
diaba in persona, przy czym wystraszeni ludzie nawet nie wiedzieli, jak bardzo udao
im si przybliy do prawdy, o czym dalej.
Tajemnicze odciski, ktre pojawiy si na powierzchni cienkiej pokrywy
nienej, wyranie rniy si od odciskw kopytek i kopyt innych znanych ludziom
zwierzt. Podobne byy one do odciskw olich kopytek o dugoci 10 cm, szerokoci 7
cm i odlege byy od siebie o 20 cm. To, co byo najciekawsze i zarazem
najdziwniejsze, to to, e lady te biegy w idealnej linii prostej i na pewno nie zostawi
ich czworong, a istota dwunona. Wszystkie odciski miay t sam wielko i
wyglday, jakby kto zrobi je rozarzonym elazem nieg wewntrz ladu nie by
43
Zjawisko takie obserwuje si, kiedy temperatura spada poniej 40*C.
63
wgnieciony ciarem ciaa istoty, ale jakby go stamtd odparowano i to tak szybko, e
nie stopnia!
To nieznane co przeszo w idealnej linii prostej po polach, przez poty i
dachy domw a take kopy siana o wysokoci powyej 3 m, i wszdzie tam
pozostawio jakby wypalone w niegu lady. Co ciekawsze przeszkody terenowe nie
wpyny w najmniejszym stopniu na dugo kroku wynosia ona zawsze 20 cm! W
pewnym przypadku widziano te lady na rynnie pewnego domu w Whitycombe
Raleigh, za w Marley wiody one po parapecie okiennym na wysokoci pierwszego
pitra!
Oczywicie mona po prostu wymia cay problem i zlekceway go, ale
naleaoby si powanie zastanowi naszym zdaniem nad t zagadk. A jest nad
czym, bo lady te cigny si na znacznych przestrzeniach i sumaryczna odlego
pokonana przez to nieznane co wynosia ponad 160 km. Zagadk tedy pozostaje,
kto czy co pozostawio swe lady na tak rozlegym terenie, a na dobitk pokonao
ujcie rzeki o szerokoci 3 km!
Diabe odwiedzi Devonshire.
Jak ju mamy opisywa wydarzenia, ktre rozegray si przed 147 laty, to
musimy sign do wiadectw naocznych wiadkw tych wydarze, ktre
opublikoway wczesne gazety vide il. 1. Dowiadujemy si z nich, e poszukiwania
dziwnego stworu zaczo si ju w kilka godzin od znalezienia jego tropw. Uzbrojone
grupy mczyzn poszy tajemniczym tropem, ktry zaczyna si od lecego na
wybrzeu Exmouth (patrz mapka na il. 2.) i zmierza w kierunku pnocnym ku
Raleigh i Bicton, potem skrca na zachd do Woodbury i Topshan w kierunku
zatoczki, ktr tworzy ujcie rzeki Exte. Potem ponownie pojawiy si na poudnie od
Powdersham, a nastpnie zboczyy w kierunku Lusombe i Teignmouth, gdzie zniky
na zamarznitej powierzchni zatoki, a potem nieoczekiwanie pojawiy si pomidzy
Newton Abbey a Torquay, skd przez dachy domw, poty i zanieone pastwiska
skieroway si do Totnes, gdzie trop si skoczy.
Wielebny pastor G. M. Musgrave usiowa uspokoi swych parafian
twierdzc, e lady te pozostawi... kangur, ktry uciek z menaerii. Moliwe, e sowa
duszpasterza byy wystarczajcym wyjanieniem dla czci swych owieczek, ale reszt
zastanowi fakt, e ten kangur przecie przeby dystans ponad 160 km w czasie
mronej nocy! Dzisiaj hipoteza ta jest nie do obrony, taka zreszt bya ju w
momencie jej wygoszenia. Znany kronikarz tajemniczych wydarze XIX wieku
Charles Fort do tego wyjanienia doda swj sarkastyczny komentarz:
Mona to wyjani take tym, e nieg w Devonshire podeptao tysice
identycznych, jednonogich kangurw, a kady z nich mia ma podkwk.
44
Inni znw wyjaniali, e lady te pozostawi chromy zajc, aba, wydra,
ogromny ptak z innego kontynentu, itd. itp. Brytyjski biolog Alfred G. Leutscher
opublikowa hipotez, e chodzi tutaj o lady pozostawione przez mysz len.
45
Nie
mona jego hipotezie odmwi oryginalnoci, jego artyku pt. lady diaba:
Rozwizanie zagadki sprzed stu lat nie ma nawet znaku zapytania na kocu tytuu,
nie mwic ju o odrobinie samokrytyki... Doprawdy trudno jest przedstawi sobie
sposb, w jaki myszy lene wyskakiway na dachy, a przy czym zostawiay takie
dziwne lady kopytek.
44
Ch. Fort The Book of Damned, Nowy Jork 1919, rozdz. XXVIII w wyd. polskim Ksiga rzeczy
wykltych, d 1993; rozdz. XXI.
45
Journal of Zoology, nr 148, Londyn 1966. NB, inny zoolog wyjani sposb powstawania osawionych
piktogramw zboowych dziki tacom godowym jey
64
Zestaw obwinionych o pozostawienie tych ladw zwierzt razi gupot jego
twrcw pisze na marginesie tego wyjanienia czeski badacz i publicysta in.
Ivan Mackerle Wikszoci ludzi te lady kojarzyy si ze ladami osa,
jednakowo nikt nie by w stanie wyjani, jak osio mgby przeskoczy mur
wysoki na trzy metry, przespacerowa si po rynnie nie urywajc jej, i na dodatek
przej po okiennych parapetach.
46
Szczegln grup hipotez stanowi grupa teorii o atmosferycznym wpywie na
dziwne lady na niegu. Krytycznie wyraa si o nich Paul J. Willis w artykule pt.
lady diaba, a w ktrym stawia on zasadnicze pytanie:
[...] W jaki sposb atmosfera mogaby wpyn na jedne lady, a na drugie w
ogle nie? Krytycznego ranka na niegu byy doskonale widoczne, wiee lady
psw, kotw, zajcy, ptakw i ludzi. Co tutaj miaa do roboty atmosfera? W jednym
przypadku lad wid do wody, na ktrej powierzchni nie mg si utrzyma,
przeszed j i pojawi si na przeciwlegym brzegu.
47
Pogld Willisa podtrzymuje take stwierdzenie autora notatki do brytyjskiej
prasy o tajemniczych wydarzeniach w Devonshire, ktry twierdzi, e swego czasu
spdzi on pi zimowych miesicy w Kanadzie. Wedle swych wasnych dowiadcze i
obserwacji ladw na niegu pisze on, e:
... nigdy nie widziaem wyraniejszych ladw, ani takich, ktre byyby tak
mao znieksztacone przez wpywy atmosferyczne.
48
Do grupy hipotez powstaych na podstawie wpyww klimatycznych naley
zaliczy take pogldy pracownicy naukowej Exeter University dr Theo Brown,
ktra na prob znanego pisarza i twrcy serialu TV Tajemniczy wiat Arthura C.
Clarkea Arthura C. Clarkea przejrzaa archiwa kocielne dewoskich parafii i
przestudiowaa wszystkie materiay historyczne z 1855 roku, ktre dotyczyy ladw
diabelskich kopytek. Fenomen ten zinterpretowaa ona zgodnie z badaniami
poczynionymi przez szkockiego uczonego Jamesa Rennyego, lady jako artefakty
powstae w wyniku oddziaywania prdu ciepego powietrza na zimn pokryw
nien. Nie musz chyba mwi, e miao to niewiele wsplnego ze ladami diaba z
Dewonu, a wprowadzio do sprawy niepotrzebny szum. Gdyby naprawd istnia taki
fenomen, to musiaby si on manifestowa niejednokrotnie kadej zimy i byby
doskonale znany ludziom!...
Tymczasem lady te pojawiy si tylko jeden jedyny raz, w nocy 7/8 lutego, za
panika z powodu moliwoci powrotu nieznanego stworu trwaa kilka tygodni. Kim
by ten nieznany przybysz i czego waciwie chcia? lady wyglday tak i byy tak
rozmieszczone wrd pl i budynkw, jakby to nieznane co czego szukao. Idzie tu
o interesujcy szczeg, ktry nabierze dramatycznego sensu w chwili, a si
zapoznamy z tekstem francuskiego autora Richarda Nolanea. Crka pastora z
miasteczka Dawlish, panna Henrietta Fursdon opisaa w ksice z przeomu lat 50.
i 60. XIX wieku pt. Zagadki i notatki z Dewonu i Kornwalii napit i cik
atmosfer, ktra zapanowaa na terenie hrabstwa:
lady pojawiy si w nocy. Poniewa mj ojciec by pastorem, wnet przyszli
do niego inni anglikascy duchowni, ktrzy wypytywali go o jego pogld na te
lady, ktre byo wida w caym Dawlish. Miay one regularny ksztat maego
kopyta. W ladach kopytek byy jeszcze dodatkowo odciski jakby pazurw. Uwag
przyciga zwaszcza jeden rzd ladw, biegncych od plebanii do drzwi zakrystii.
Drugi rzdek zmierza w kierunku ciany zmarych i pojawia si po jej drugiej
46
I. Mackerle Odkud pichzeji?, Hoovice 1996, s. 36.
47
P. J. Willis w J. Bergier Le livre de linexplicable, Pary 1972, s. 80.
48
Illustrated London News z dnia 24.02.1855 roku, s. 214.
65
stronie. Wiele podobnych ladw znalazo si take na dachach domw i we
wszystkich czciach miasta.
... Do dnia dzisiejszego wspominam, jak due i wyrane byy te lady, i take
strach, jaki wtedy przeyam, bo sdziam wtedy, e mogy to zrobi wielkie dzikie
koty
49
i na dodatek baam si, e suba zapomniaa zamkn drzwi na noc...
50
Jesieni 1957 roku, czasopismo Tomorrow opublikowao artyku dr Erica J.
Dingwalla pt. Diabe spaceruje znowu, ktry analizowa amerykaski badacz
Nieznanego, znany m.in. ze swych bada Trjkta Bermudzkiego, Vincent Gaddis.
Dr Dingwall byy wsppracownik znanego na caym wiecie specjalisty antropologa
i psychologii seksu - dr Alfreda Kinsleya jest wiadomym niezwykoci swego
artykuu, ale o jego zawartoci mwi on tak:
Ze wszystkich dziwnych zdarze, o ktrych syszaem, to byo
jednym z najdziwniejszych i najmniej wyjanionych.
Jego protagonist sta si niejaki pan Wilson, ktry zarzuci dr
Dingwallowi szalbierstwo, bowiem przeczyta on w jakim brukowcu, e ten ostatni
zajmuje si badaniem zjawisk paranormalnych. Ale kiedy si obaj panowie poznali
bliej, Wilson zmieni zdanie. Co wicej opowiedzia nastpujc histori o tym,
jak to w 1950 roku w jednej z nadmorskich miejscowoci Dewonu, na wygadzonej
przez wod play znalaz rwnie dziwne odciski przypominajce kopyta. lady
byy bardzo wyrane i ostro odcinajce si od wygadzonego przez fale piasku -
jakby wycite yletk czy jakim niewiarygodnie ostrym narzdziem jak opowiada
on pniej, co oznaczao, e byy absolutnie wiee. Odlego pomidzy nimi
wynosia jednak a okoo 180 cm, a odciski byy daleko gbsze od odciskw stp
Wilsona, ktry way 80 kg. Ciekawe byo to, e trop wychodzi z wody, ale do wody
ju nie wrci. Czy pan Wilson zobaczyby diaba z Dewonu na wasne oczy, gdyby
przyszed na plae o minut wczeniej???...
Pytanie w epilogu do tego wydarzenia brzmi: jakie wodne czy ldowe
zwierz pozostawia takie lady na plaach Dewonu? Jak byo ono wysokie i jak
dugi miao krok? Czemu lady te s tak wyrane i maj ksztat kopyt? A jeeli to
byo zwierz morskie, to dlaczego nie wrcio ono do morza? Mia moe skrzyda?
Hmmm... Mitologia zna takie istoty: Pegaza latajcego konia, a take i
morskie konie z rydwanu Posejdona Pana, Ktry Ziemi Wstrzsa. Czyby jeden z
nich pojawi si na play w Dewonie, a jaki rebak z tego stada przestraszy
wieniakw w 1855 roku?... Zapewne takie wanie wydarzenia day pocztek
niektrym mitom Grekw o morskich rumakach i Pegazie!
Sytuacja ta staa si wyzwaniem dla francuskiego badacza Richarda
Nolanea, ktry poda nowe wyjanienie tego fenomenu w artykule pt. Nowe
niepokojce wieci o >>Zwierzciu z Devonshire<<, w ktrym gboka wiedza
faktograficzna miesza si z wyobrani.
51
Trop wiedzie w Antarktyk...
49
Wielkie dzikie koty na wolnoci to ukochany przez Brytyjczykw temat w sezonie ogrkowym, obok
UFO, Nessie i potwora z Exmoor, std obawy autorki tej relacji.
50
H. Fursdon Devon and Cornwall Notes and Queries w S. Welfare Arthur Clarkes Mysterious World,
Londyn 1980 wyd. sowackie Bratysawa 1992, s. 45.
51
R. D. Nolane Nowe niepokojce wieci o >>Zwierzciu z Devonshire<< w Ikaria vol. II nr 3,1992; ss.
50-53.
66
Pierwszy kontakt z tajemnic diaba z Devonshire Nolane zaliczy w 1974
roku, kiedy to jako 19-latek zacz interesowa si paranormalnymi zjawiskami z
pogranicza nauki i Nieznanego. W czerwcu tego roku w rce wpad mu przekad
Ksigi przekltych Ch. Forta oraz Poranek magw L. Pauvelsa i J. Bergiera.
52
Inspiracj do jego poszukiwa by rozdzia w ksice Forta. Z biegiem dni, znalaz on
wiele informacji o podobnych wydarzeniach, ktre oddzielay od siebie pewne
odstpy czasu i rozsiane byy na caej kuli ziemskiej, a opisywali je m.in. Rupert T.
Gould, Bernard Huevelmans i Eric F. Russel.
53
Richard Nolane w czasie wiatowego Kongresu Science Fiction w Brighton, w
sierpniu 1979 roku, spotka si z angielskimi pisarzami science fiction i badaczami
nieznanych fenomenw a w szczeglnoci z dr Mansomem Valentinem
wsppracownikiem Charlesa Berlitza, znanego badacza Trjkta Bermudzkiego.
W czasie kuluarowego spotkania doszo pomidzy nimi do takiej oto rozmowy:
- Exeter? zapytaem Nie wiem o nim nic, poza histori z diabem z
Dewonu...
- Interesuje to pana? Potrzsnem gow potakujco.
- Moemy skoczy ten wieczr w moim pokoju hotelowym? Mam tam
butelk Jacka Danielsa. I na dodatek troch dokumentacji o tej... tej rzeczy, ktra
uciekaa po niegu przed ponad 120 latami...
Potem na pocztku poszukiwa, ktre prowadzi wraz ze swym bahamskim
przyjacielem i Davidem Sangsterem, przyjli jako motto zdanie z ksiki Colina
Wilsona pt. Occult Mysteries, a ktre brzmi tak:
lady Diaba z Devonshire wyglday tak, jakby to stworzenie czego szukao.
Bdziy one po podwrkach i dachach, jakby ich sprawca nie zna naszych
zwyczajw.
54
Tekst ten zelektryzowa Sangstera, podobnie jak akapit dwie strony
przedtem:
Jeden z korespondentw Illustrated London News wskazuje na notatk
brytyjskiego podrnika sir Jamesa Rossa z maja 1840 roku. Ross zakotwiczy swe
statki u brzegw wyspy Kerguelena w Antarktyce i zaniepokoiy go lady kopyt na
nienym brzegu. Jego oddzia zwiadowczy poszed tym tropem, pki ten nie zgin
wrd ska. Na tych wyspach nie zamieszkiway ani koniki pony, ani inne zwierzta
kopytne, ktre mogyby pozostawi takie lady.
55
Dalsze dochodzenie w tej sprawie doprowadzio Sangstera do czego jeszcze
dziwniejszego ot jeden z czonkw ekspedycji Rossa niejaki Clark Perry po
odejciu z Royal Navy osiad na stae w Teingmouth w jednej z nadmorskich
miejscowoci Devonshire. Sangster dotar do jego papierw i ku swemu zdumieniu
znalaz w nich dagerotyp przedstawiajcy Clarka Perryego trzymajcego w rku jaki
zagadkowy duy kulisty przedmiot. Druga taka metalowa kula znajdowaa si w
skrzynce, ktr przywiz on z Kerguelenw. I co si okazao? Okazao si, e Ross
celowo przemilcza znalezienie tych metalowych kul wyszo poza tym take i to, e
Ross i jego marynarze wcale nie tylko znaleli lady dziwnych kopytek jak opisywa
to korespondent Illustrated London News - ale dwie tajemnicze metalowe kule.
Jedna z nich bya caa, za druga rozbita na kawaki. Co wicej lady te zaczynay si
52
L. Pouvels i J. Bergier Le Matin des magiciens, Pary 1960; wyd. sowackie: Bratysawa 1991.
53
Wymienione s tam nastpujce przypadki znalezienia tajemniczych odciskw kopytek na play czy niegu:
Szkocja - zima 1839/40 roku (rdo: Times z 13 marca 1840 r.), Wyspy Kerguelena na Oc. Indyjskim w 1840
r. (do tego przypadku jeszcze wrcimy), Polska w 1855 roku (Illustrated London News z 17 marca 1885 r. s.
242) do tego przypadku te wrcimy, Belgia 1945 rok (E. F. Russel w Doubt nr 20), Brazylia okoo roku
1954 (B. Huevelmans Na tropach nieznanych zwierzt, wyd. polskie: Warszawa 1963).
54
C. Wilson The Occult Mysteries, Londyn 1979.
55
C. Wilson op. cit. s. 128.
67
wanie od szcztkw rozbitej kuli i zmierzay wprost ku skaom. Perry nie mia
wtpliwoci, e kule spady z nieba i mia paskudne uczucie, e cay czas jego i innych
zaogantw ledz jakie ciekawe oczy... Tu przed odpyniciem do Hobart, Perry
zdecydowa si zabra obie kule ze sob. Jednake zabobonni marynarze woleli nie
mie przedmiotw z innego wiata na pokadzie i Perry zszed z nimi w Hobart na
Tasmanii, a potem zabra ze sob do Anglii, gdzie osiad w Teingmouth, gdzie zoy
tajemnicze pamitki do piwnicy, gdzie w spokoju przeleay 13 lat, do dnia 3 lutego
1855 roku. Jak opisuje to Richard Nolane, krytycznego wieczoru Perry wrci do
domu z kamratami z mokrej wierci i pod wpywem wypitego alkoholu postanowili
oni otworzy tajemnicz kul. Wraz z picioma czy szecioma kumplami zaczli wali
motem po jej powierzchni. Po jakim dziesitym uderzeniu, z kuli rozlego si
skrzypienie i na jej powierzchni pojawia si szczelina. Perry momentalnie
wytrzewia, odprawi kamratw i poszed spa. Kiedy wsta rano i zabra si do pracy
to stwierdzi, e szczelina si poszerzya i mona byo przypuszcza, e si zaraz
otworzy. Rkopis Perryego skoczy si na dacie 7 lutego 1855 roku nagym
stwierdzeniem, e kul wrzuci do morza na play w Teingmouth, a weekend spdzi u
swego przyjaciela mieszkajcego na drugim brzegu rzeki Exte.
Istota spoza naszego wiata?...
Sangster tknity nagym przeczuciem zapyta rodzin Perryego o dat jego
mierci. Okazao si, e Clark Perry zmar w nocy z 8 na 9 lutego 1855 roku w Bicton
w miejscowoci, gdzie skoczya si 160-kilometrowa wdrwka diaba z Dewonu,
zaczynajca si na play w Teingmouth! Przypomnijmy sobie motto z ksiki Wilsona.
Czyby znaczyo to, e diabe w poszukiwa wanie Clarka Perryego jedynego
czowieka, ktry zmar w Devonshire tej fatalnej dla nocy 8/9 lutego 1855 roku!?
Nadal jednak nie wiemy, dlaczego istota z kuli zamordowaa byego marynarza,
w jaki sposb i co si z ni potem stao? Uspokajajc odpowied moemy znale na
pierwsz cz pytania chodzio najprawdopodobniej o fizyczn likwidacj
niewygodnego wiadka, ktry uchyli rbka tajemnicy niezwykego przedmiotu. Drug
cz odpowiedzi zawiera akt zgonu Perryego, w ktrym stoi napisane, e zmar on na
zawa serca wywoany silnym wzruszeniem. To lekarskie bla-bla-bla przekadajc na
ludzki jzyk oznacza tylko tyle, e marynarz ten umar po prostu ze strachu, kiedy
odwiedzia go w nocy tajemnicza istota! Na trzeci cz pytania odpowiedzia Wilson
w opowiadaniu o swej przygodzie ze ladami na play, zauwaonymi przeze w
padzierniku 1950 roku. Wedug Sanstera, idzie tutaj o jednego i tego samego stwora,
ktry tymczasem wyrs, a take i inne istoty tego gatunku zaobserwowane w rnych
czciach wiata patrz przypis 11. Wedle jego pogldu, tych diabw, zwierzt
czy stworze z relacji prasowych byo wicej i przedstawiaj one ca plejad istot
nie z tego wiata, ktre od stuleci podruj po naszej planecie. Czy fakt znalezienia
kul z obcymi istotami nie mg natchn Herberta Georgea Wellsa do napisania
Wojny wiatw? zapytuje Sangster.
Tropu z Dewonu pozostaj wci zagadk i na pocztku XXI wieku i do dzi
dnia nie wiemy, kto lub co je pozostawio za sob, wiemy tylko tyle, e diabe by
zabjc. Czy kto rozwie t zagadk? Mog zrobi to tylko outsiderzy, dla ktrych
wci ywa jest dewiza kopernikaska: zadaniem czowieka jest dochodzi prawdy,
ktra nie zdezaktualizowaa si w XXI wieku, z ktrego jestemy tak dumni. Sdzimy,
e istnieje to rozwizanie zgodne ze wszystkimi prawami fizyki, logiki, itd. itp. tylko
trzeba je ustawi w nietradycyjnym porzdku, a ukadanka zostanie poskadana.
Bestia z Dewonshire, a sprawa polska.
68
W tej dziwnej i pogmatwanej sprawie s dwa polonica. I obydwa sympatyczne.
Pierwszym z nich o ktrym mwi przypis 11 dotyczy relacji zamieszczonej
przez Illustrated London News z dnia 17 marca 1855 roku, w ktrym zamieszczono
list czytelnika z Heidelbergu, ktry sysza od pewnego polskiego lekarza, e na
granicy Galicji, ale ju po rosyjskiej stronie znajduje si wzniesienie zwane Piaskow
Gr, gdzie podobne lady na niegu spotyka si kadego roku, czasem za mona je
zobaczy odcinite na piasku. Miejscowa ludno przypisuje je diabelskim harcom.
Tyle Charles Fort, ktry cytuje to bez komentarza. Granica Galicji czyli ziem
polskich pod zaborem austro-wgierskim - z ziemiami pod zaborem rosyjskim bya
bardzo duga i po roku 1795 sigaa spod styku trzech granic pod Sosnowcem do
Chema na pnocny-wschd, a potem skrcaa na poudniowy-wschd a do
Kamieca Podolskiego! Bagatela tylko jakie 1.500 km. I tutaj apel do Czytelnikw,
czy kto sysza co o Piaskowej Grze, przy ktrej diaby urzdzaj swe harce, a na
piasku czy niegu pozostaj dziwne tropy przypominajce kopytka, jak na zaczonych
ilustracjach? Jeeli tak, to prosimy o kontakt z nami na adres e-mail:
cbza.poczta@o2.pl, jesensky@jesensky.sk lub z redakcj Nieznanego wiata.
Oczywicie gwarantujemy pen anonimowo!
Drugie polonicum, to znakomity krymina z dreszczykiem, ktry napisa w
latach 60. synny niestety nieyjcy ju - Joe Alex czyli Maciej Somczyski
(1920-1992) pt. Jeste tylko diabem, w ktrej to ksice przenikliwy detektyw
zmierzy si z przestpc podszywajcego si za... diaba z Dewonu! - no i oczywicie
zagadk tej zbrodni rozwiza.
Pomys znakomity, wykonanie doskonae. Jaka szkoda, e tylko raz zrobiono z
tej noweli widowisko telewizyjne z cyklu Teatr Kobra, a przecie to jest materia na
doskonay film, o cae niebo lepszy, ni zachodnia produkcja, w ktrej strzelanina i
walenie po mordzie idzie o lepsze z walkami karate i kung-fu... Tutaj si myli!!!
zreszt jak we wszystkich ksikach Joe Alexa i dlatego s one tak urocze! Maciej
Somczyski podobnie jak Jerzy Edigey czy Kazimierz Korkozowicz pisa
dla ludzi mylcych, a nie dla bezmzgich miniolotw, ktrych przygodami tak
upaja si wspczesny masowy telewidz. Szkoda, e nie dostrzegaj tego nasi
reyserzy krccy coraz to bardziej debilne seriale, wzorowane na latynoskich zawych
gniotach, czy amerykaskich operach mydlanych, nie wspomn ju o opowieciach o
naszych zapijaczonych obrocach prawa, wymachujcych przy byle okazji broni i
czsto-gsto wydajcych okrzyki religijne zaczynajce si na k a koczce na
ma... Czasami tskno si robi za Kobr z starych, ale dobrych lat 60. ubiegego
stulecia!
A zatem patrzmy dobrze po piaskach pla i polach nienych, bo a nu
zobaczymy na nich dziwne lady zostawiane przez istoty z innych wymiarw naszej
Rzeczywistoci. Istoty te s realnoci i s wrd nas tylko e my nie zawsze chcemy
je dostrzec, a jeeli nawet, to za wszelk cen usiujemy wpisa je w schemat naszej
codziennoci, bo w swej naiwnoci sdzimy, e w ten sposb oswoimy cay problem.
A to jest powany bd...
Milo Jesensk, Robert K. Leniakiewicz
69
Sprawa 008/X - COSMOPOLITA I WIELKIE DZIEO
Szesnaste i siedemnaste stulecia, to czasy genialnych alchemikw i rwnie
genialnych hochsztaplerw. To wieki tworzenia si i krzepnicia struktur wielu
tajnych stowarzysze, w tym Masonerii i Rokrzyowcw. To wieki przeladowa
religijnych, poncych stosw i zarazem wiek pierwocin naukowych poszukiwa,
ktre zaczy dawa rezultaty w XIX wieku, kiedy to zacza tworzy si cywilizacja
maszyn, pary i elektrycznoci, a w kocu rozbitego atomu, statkw kosmicznych i
komputerw...
Po caej Europie kryli rozmaici ludzie, ktrzy parali si alchemi. Alchemia,
to wedug encyklopedii pseudonauka, ktrej celem byo dokonanie Wielkiego
Dziea transmutacji jednych pierwiastkw i substancji w drugie. Konkretnie
chodzio o wyprodukowanie zota z kadego innego dowolnego pierwiastka
chemicznego mwic jzykiem wspczesnego chemika.
Jako si rzeko, alchemikw byo w owym czasie wielu. Ale niewielu mogo
osign najwysze zaszczyty i dostpi zaszczytu otrzymania Korony Adeptw to
taki szesnastowieczny odpowiednik dzisiejszej Nagrody Nobla. Jednym z
najznamienitszych by polski alchemik, filozof i dyplomata baron Micha
Sdziwj zwany take Sendivogius Polonus czy Polnus, posugujcy si take
zlatynizowanym pseudonimem Cosmopolita (1566-1636). Jego inne pseudonimy,
to: Sendivog, Sensophax, Helicantharus, Borentius, Borealis oraz
zanagramowane Divi Leschi genius amo i Angelus doce mihi ius. By synem
Jakuba Sdzimir-Sdziwoja i Katarzyny Pielsz-Rogowskiej, piecztowa si
herbem Ostoja. Dr Roman Bugaj twierdzi e pocztkowo studiowa w Krakowie,
potem w Lipsku, Wiedniu, Altdorfie (Szwajcaria), Cambridge, Ingolsztadt, Rostocku i
Wittenberdze. Podrowa wiele po wczesnym wiecie i by w Rosji, Szwecji, Anglii,
Hiszpanii, Portugalii, Niemczech, Czechach i innych krajach. Po ukoczeniu studiw
pracowa na dworze cesarza Rudolfa II Habsburga (1552-1612) w Pradze Czeskiej.
Nie zapominajmy, e szesnastowieczna Praga w ktrej skupiy si najwybitniejsze
umysy wczesnych czasw bya tym, czym dla nas jest dzisiaj Silicon Valley Dolina
Krzemowa! W roku 1559 powrci do Polski i dosta si na dwr krla Zygmunta III
Wazy (1566-1632), ktry wyprawia go z poselstwami do cesarza i ksit Rzeszy
Niemieckiej, co nie przeszkadzao mu prowadzi prace badawcze w podkrakowskich
Krzepicach. Po odejciu ze suby krlewskiej, Sdziwj powrci do prac
alchemicznych na dworach cesarzy Macieja (1557-1619) i Ferdynanda II
Habsburgw (1578-1637), gdzie napisa swe bardzo poczytne i popularne traktaty
alchemiczne [Cosmopolitani] novum lumen chymicum (1604, wyd. polskie w 1971),
ktre przetumaczono na wiele jzykw i Tractatus de lapide philosophorum (1604)
znane jako De lapide philosophorum tractatus duodecim. W 1607 roku ukazao si
jego kolejne dzieo pt. Dialogus Mercurii, Alchymistae et Naturae, za w 1613 roku
wyda on Tractatus de Sulphure. Sdziwj pisa take po polsku i ju w 1586 roku
ukaza si jego traktat Operatiae Elixiris Philosophici tak starydz iako y
teraznieyszych philosophow znany z odpisw Hieronima Pinocciego, za w roku
1598 ukaza si jego Traktat o soli, ktry w przekadzie na niemiecki wydano we
Frankfurcie n/M. w roku 1682.
Wspczesna nauka zrobia z Sdziwoja szarlatana i zrcznego hochsztaplera,
ktry przy pomocy intryg i oszukaczych machinacji dorobi si tytuu barona von
70
Sereskau i ogromnego majtku. Gmin widzia w nim czaromistrza, podobnie jak w
Twardowskim czy Faucie, i przypisywa mu posiadanie nadprzyrodzonych mocy, co
upamitniaj legendy i podania o Czarodzieju z Polski w Niemczech i oczywicie w
Polsce, a konkretnie na lsku, gdzie najczciej mona go byo spotka.
56
Sam cesarz
zachwycony transmutacj, ktr dokona na jego oczach, upamitni jego wyczyn
tablic, na ktrej widnieje napis:
Faciat hoc quispiam alius
quod fecit Sendivogius Polonus
57
Czy by rzeczywicie oszustem? Na pewno dokonywa rnych jakbymy to
dzisiaj nazwali przekrtw wobec gupich i chciwych zota wadcw, ktrzy
wykadali ogromne sumy na jego badania. A przecie gdyby nie tacy alchemicy, to nie
byoby nowoczesnej chemii, tak jak bez astrologii nie byoby wspczesnej astronomii.
Dlatego bezkrytyczne opluwanie alchemii i astrologii oraz innych para-nauk przez
wspczesnych racjonalistw wydaje mi si czym niegodnym uczonego. Uwaam, e
tacy uczeni, jak Sdziwj czy Twardowski zasuguj na swe pomniki, a to dlatego, e
oni byli prekursorami. Mieli odwag postawi pytania i szuka na nie odpowiedzi. A
e rnymi sposobami wycigali pienidze na swe badania? no c, a jakie mieli
wyjcie? Tylko poprzez wykorzystywanie naiwnoci i chciwoci tych, ktrzy mieli
pienidze i byli na tyle gupi, e dali si oszuka... NB, sytuacja zmienia si niewiele
od czasw Sdziwoja i jest czym haniebnym, e polska nauka nie ma pienidzy na
podstawowe badania, a polscy uczeni musz szuka dobrych warunkw do pracy i
odnosz sukcesy gwnie za granic!
Sdziwj nie dziaa w prni, bo obok niego dziaay takie znakomitoci wiata
alchemicznego, jak Aleksander Seton-Kosmopolita, od ktrego przej w
dramatycznych okolicznociach kilka uncji kamienia filozoficznego w postaci
czerwonego, krystalicznego proszku, przy pomocy ktrego dokonywa Wielkiej
Przemiany... Dziki innej znajomoci z Ludwikiem Koralkiem z Cieszyna udao
mu si wkrci na dwr cesarski i dziki temu odby kilka podry na Wschd
rzekomo w celu poszukiwa alchemicznych. W rzeczywistoci byy to misje cile
szpiegowskie.
Na pewno w Pradze zetkn si z rabbim Lve (Jehudi) Ben-Bezalelem
(1525-1609) twrc glinianego potwora a w gruncie rzeczy pierwszego androida
Golema. Pniej zosta on Naczelnym Rabinem Polski w Poznaniu, ktre to
stanowisko obj w 1592 roku.
58
Poza tym musia si on tame zetkn z tajemnic
praskiego Orloja zagadkowego zegara astronomicznego i astrologicznego, o ktrym
mwi, e odlicza czas do przyjcia Antychrysta...
Jeszcze w czasie pobytu w kraju spotka si z dwoma Anglikami: dr Johnem
Dee i Edwardem Kelleyem. By on pod silnym wpywem prac Philippusa
Aureolusa Teophrastusa Bombastusa von Hochenheima alias Paracelsusa
(1493-1541) z ktrym najprawdopodobniej spotka si take w Bratysawie lub w
Baskiej Szczawnicy
59
na Sowacji, gdzie ten ostatni prowadzi prace alchemiczne nad
produkcj zota z tamtejszych rud miedzi. NB, w 1520 roku Paracelsus przebywa w
Krakowie oraz Gdasku i Wilnie. Niestety, nie upamitnia tego adna tablica
pamitkowa w Polsce, a szkoda czyby Polacy tak bardzo wstydzili si swej historii
tajemnej?... W Krakowie mia on wielu przyjaci w tym Jana Bonera. Z terenami
56
W tym czasie lsk obejmowa take cz dzisiejszej Republiki Czeskiej i Sowacji.
57
Niech ktokolwiek inny uczyni to, co uczyni Sdziwj Polak.
58
Zob. Zdzisaw Zwoniak Alchemia, Warszawa 1978.
59
W tym czasie Schemnitz.
71
Moraw Sdziwj zwiza si, kiedy otrzyma od Rudolfa II dobra: dom w Oomucu
oraz majtki ziemskie w Chlebicach, Koutach i Zlamanym Ujezdie.
Jeszcze za czasw krakowskich zapewne spotka si niejednokrotnie z
Georgem Joachimem von Lauchenem vel Retykiem (1514-1574), ktry
podobnie jak Sdziwj by pod wpywem prac Paracelsusa i doktryny jatrochemicznej.
Prowadzi on intensywn wymian korespondencji z dr Tadeem Hjkiem
zwanym Hageciusem, ktry by nadwornym medykiem Rudolfa II. Musia si
spotka take z Janem Wawrzycem Twardowskim (1499-1570)
60
, ktry by
najsynniejszym z polskich alchemikw i lekarzy tego okresu...
Wszyscy ci ludzie s zwizani ze sob ju to poprzez kontakty osobiste, ju to
poprzez prace, ktre pisz i wydaj. To normalne. Wie ich take tajemnica
Wielkiego Dziea. A w pojciach alchemicznych owo Wielkie Dzieo zawierao si w
czterech zasadniczych celach, ktre chcieli oni osign:
+ Wyprodukowanie kamienia filozoficznego, ktry zdolny jest do
zamiany kadej dowolnej materii w zoto;
+ Wyprodukowanie uniwersalnego rozpuszczalnika czyli
alkathestu;
+ Wyprodukowanie uniwersalnego lekarstwa, czyli panaceum, i...
+ ... wyprodukowanie sztucznego czowieka homunkulusa.
Wielkie Dzieo mona byo osign poprzez odpowiednie operacje magiczne i
procesy chemiczne. Idea zupenie poroniona, ale...
Nie zapominajmy jeszcze o innym drobiazgu, a mianowicie o tym, e w dwa
wieki potem na terenach poudniowej Polski i Sowacji powstaj loe masoskie i
ansamblee
61
rokrzyowskie: W Krakowie (loa Bnei Brith
62
), Bielsku-Biaej (loa
Bnei Brith i kko wolnomularskie), Lwowie (loa Bnei Brith i kko
wolnomularskie)
63
, Bratysawie, Preszowie (loa polskiego wolnomularstwa
64
i
ansamblea Rokrzyowcw), Baskiej Szczawnicy, Baskiej Bystrzycy i Koszycach.
To wszystko na Sowacji odbywa si w latach 1744-1777, za w latach pniejszych
dochodz jeszcze loe wolnomularskie w Spiskiej Nowej Wsi, Luczecu i ylinie. W
Baskiej Szczawnicy uprawia si intensywnie alchemi wszak jest tam wysza
szkoa grnicza i tutaj dziaa Paracelsus!
65
I zapewne take i Sdziwj... Ten ostatni
mia dom w Oomucu i tame powstaje pierwsza loa masoska na Morawach w
roku 1743, zaledwie w dwa lata po powstaniu pierwszej loy w Pradze Czeskiej. Czy to
przypadek? Nie, nie ma takich przypadkw Wolnomularze i Rokrzyowcy m u s i
e l i zaoy swe placwki tam, gdzie krzyoway si drogi Wielkich
Wtajemniczonych!
66

Ale ad rem.
Popatrzmy na to ze strony czowieka XXI wieku. Fizyka jdrowa twierdzi, e
moliwe jest wyprodukowanie zota w reaktorze jdrowym. Jak? zainteresowanych
odsyamy do ksiki Klausa Hoffmanna pt. Sztuczne zoto (Warszawa 1985), w
ktrym autor zawar wyczerpujcy opis robienia sztucznego zota z innych
pierwiastkw, a ktr Czytelnikowi polecamy. NB, opisy te zrodziy w nas paskudne
60
Encyklopedia Millenium Edycja 2000 podaje lata: 1515-1573.
61
Ansamblea jest rokrzyowskim odpowiednikiem loy wolnomularskiej.
62
Masoneria ydowska.
63
Zaoone dopiero w XIX wieku.
64
Zaoona przez emigrantw politycznych z Polski loa aux vertueux Voyageur. Zob. Ludwik Hass
Wolnomularstwo w Europie rodkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocaw 1982, s. 119.
65
Ibidem s. 74.
66
Ibidem, ss. 72-74, 504-505.
72
podejrzenia, e hitlerowcy pracowali nad uzyskaniem sztucznego zota w tajnych
laboratoriach III Rzeszy na terenach Dolnego lska w latach 1933-45, a do zajcia
tych terenw przez Rosjan...
67

Alkathest i panaceum, to odwieczne marzenia Ludzkoci. Jak na razie zupenie
nieosigalne... Byy one pochodnymi kamienia filozoficznego, stacjami do osignicia
tego wanie celu.
Homunculus o! to byo co! Wyprodukowanie sztucznego czowieka jest
niczym innym, jak po prostu wspczesnym klonowaniem!
I tutaj rodzi si kolejne pytanie kto i jak wpad na pomys stworzenia caej
gazi wiedzy nakierowanej na przemiany pierwiastkw i tworzenie klonw?
Alchemia pochodzi ze Wschodu konkretnie z Egiptu, o czym mwi jej nazwa
wywodzca si ze sw al-khemeja z Khem. A krajem Khem by staroytny Egipt...
Egipt, ktry wedle tradycji przej dziedzictwo i spucizn Atlantydy.
Idea transmutacji pierwiastkw jest zatem stara jak wiat, a przynajmniej
starsza od cywilizacji europejskiej. Skd Staroytni wiedzieli o tym, e moliwa jest
przemiana jednych pierwiastkw w drugie? Przemiana taka odbywa si nieprzerwanie
od co najmniej 6 mld lat nad naszymi gowami w jdrze Soca i innych gwiazd,
gdzie pod straszliwym cinieniem i w niewyobraalnych temperaturach jdra wodoru
cz si w jdra helu, te za dalej cz si w jdra wgla, tlenu i ciszych
pierwiastkw, a do uranu o liczbie protonw w jdrze rwnej 92. Ludzie potrafi
zsyntetyzowa chocia w minimalnych ilociach pierwiastki o liczbie protonw w
jdrze wynoszcej 118 i oglnej liczbie nukleonw 293 (proponowana nazwa
ununoctium - Uuo
68
), za ostatnio zsyntetyzowali hiperciki wodr H-5 z picioma
nukleonami w jdrze! Kto im powiedzia, e co takiego jest moliwe, i e przemiany
te zachodz tylko w ogniu? Oczywicie nie chodzio o zwyczajny ogie, ale ogie
jdrowych i termojdrowych przemian zachodzcych w rodku gwiazd. Skd
Staroytni to wiedzieli nie znajc budowy materii?
Skd Staroytni wiedzieli, e mona sklonowa ywy organizm nie wiedzc
niczego o genach, chromosomach, itp. niuansach budowy komrek. Ba! nie mieli
pojcia o komrkach jako takich, a co dopiero o ich budowie wewntrznej. Zatem
ponawiam pytanie kto im to powiedzia?
I znowu prba udzielenia odpowiedzi na te pytania prowadzi do
poprzedzajcej nas Supercywilizacji Atlantydy, ktra runa w gruzy, ale odpryski jej
mdroci pozostay na ocalaych ldach dajc inspiracj ludziom do poznania Prawdy
o otaczajcym ich Wszechwiecie. Alchemia, astrologia, geomancja, i inne nauki
hermetyczne s w wietle tej hipotezy niczym innym, jak wykolawionymi,
wykrzywionymi i wypaczonymi teoriami naukowymi, ktre dawno, dawno temu byy
obowizujcymi na Ziemi, ktre niemal zapomniano, a teraz odkrywa si na nowo. Po
ktrych pozostay niepokojce artefakty i legendy, ktre trzeba bdzie na nowo
odczyta i zinterpretowa.
I znowu poszuka nieznanego ldu.
Od czasu do czasu sysz, jak to polscy reyserzy zapakuj si nad tym, e brak
im ju pomysw na nowe filmy a tu prosz oto gotowy scenariusz nie na jeden,
ale na co najmniej pi filmw. Trzeba tylko wysili mzgownic, a moe powsta
serial o yciu i dokonaniach Witeliona, Kopernika, Sdziwoja, Twardowskiego, Retyka
i innych uczonych redniowiecza i Odrodzenia, ktry byby o niebo ciekawszy, ni
zawe latynoskie opery mydlane czy beznadziejne i krwawe seriale policyjne made in
67
Zob. M. Jesensk i R. K. Leniakiewicz WUNDERLAND: Pozaziemskie technologie Trzeciej Rzeszy
Warszawa 2001.
68
Dane z padziernika 2002 roku, pierwiastek ununoctium zsyntetyzowano w Berkley (USA).
73
Hollywood. Dlaczego nie mona sign do tej materii literackiej? Nie zezwoli na to
cenzura Kocioa katolickiego, bo te postacie miay konszachty z diabem? Do tego ju
doszlimy? Polskie Archiwum X wci czeka na swego odkrywc i nie chc odkry go
ci, ktrzy albo nie znaj, albo si wstydz historii swojego narodu... A przecie te
postacie i ich ycie, praca, szerokie kontakty z wczesnym wiatem i dokonania
wiadcz tylko o tym, e Polacy nie musz wraca do Europy jak gosz to niektrzy
politycy a zawsze w niej byli! Ich ycie jest na to d o w o d e m ! Polska nie bya i
nie jest zaciankiem Europy, eby musiaa do niej wraca na kolanach, co take
dotyczy wszystkich tzw. krajw postkomunistycznych.
Tylko, e my musimy dor do tej wiadomoci.
Milo Jesensk, Robert K. Leniakiewicz
Sprawa nr 009/X CZY KUBA ROZPRUWACZ BY KOSMIT?
Zagadka seryjnego mordercy kobiet z londyskiego East Endu jest wci
nierozwizan i tak pozostaje do dzisiejszego dnia, dlatego wanie trafia do
Archiwum X z XIX wieku. Przedstawiamy tutaj pokrtce znane fakty i niektre
hipotezy, ktrych autorzy starali si wyjani motywy, jakie kieroway niezwykym
zbrodniarzem, a ktry wydaje si by istot nie z tego wiata i nie z tej planety...
Pierwsza ofiara...
Londyn, East End
1 sierpnia 1888 roku
godzina 23:40 GMT
Londyska dzielnica East End bya ucielenieniem wystpku i zbrodni w sercu
kwitncego Imperium Brytyjskiego, od ktrej czcigodni i dystyngowani lordowie
odwracali swe oczy, jakby nie chcieli by wiadomymi jej istnienia. Krzywe i
mierdzce uliczki, w ktrych mieci i odchody rozkaday si w kauach brudnej i
cuchncej wody i bota, w nocy zmieniay si w tajemnicze krlestwo wystpku, a nie
byo to bynajmniej tylko pijastwo, gry hazardowe, prostytucja, sprzedajna mio,
ale take porwania i zabjstwa ktre byy tutaj na porzdku dziennym. Mary Ann
Nicholson, ktra naleaa do znanych postaci alkoholowych spelunek i
zapluskwionych barogw na obszarze Whitechapel pod pseudonimem Pikna
Polly, pewnej nocy ubraa si jak zwykle w wyzywajcy strj, ktry ukazywa take
ca ndz 42-letniej prostytutki, ktra z oczywistych wzgldw musiaa si powoli
wycofywa z zawodu. Tego dnia, tak jak zazwyczaj, udaa si do zauka otulonego
dusznymi zawojami mgy, z ktrego czeluci w kadej chwili mg wynurzy si jaki
przestpca. I kiedy usyszaa jakie mskie kroki zbliajce si do niej, z zawodowym
umieszkiem skierowaa sw wyszminkowan twarz i rzucia stereotypowe pytanie:
Czy masz ochot si zabawi? w stron wysokiej, ciemnej sylwetki nieznanego
mczyzny. Potem miao by to, co zawsze cztery pensy za pokoik, kilka kieliszkw
74
taniego dinu ktry by jej ostatnim posikiem... W ciemnym kcie mska szeroka i
silna do zakrya jej usta, za druga bezlitonie poderna jej gardo od ucha do
ucha, zanim zdya krzykn z przestrachu. Straszliwa rana na jej szyi wygldaa jak
czerwony szal. Znowu zabysn n i morderca przystpi do ohydnej pracy, po ktrej
na ziemi pozostao nagie ciao kobiety z rozprutym brzuchem, z ktrego wypyny
wszystkie wntrznoci. Jej gowa trzymaa si tylko na krgosupie. Tak si tej nocy
pojawi w Londynie Potwr z East Endu pniej nazwany Jackiem the Ripperem
- Kub Rozpruwaczem...
... i cztery dalsze.
W tydzie po straszliwej zbrodni, ktra jednak nie bya czym dziwnym w tym
krlestwie wystpku i zbrodni, zaniedbanym przez wadze, zapomnianym przez Boga
i przekltym przez ludzi, pojawia si kolejna ofiara zwyrodnialca 37-letnia
prostytutka Anna Chapman, chora na grulic puc. Zwoki Czarnej Annie jak j
tam nazywano wiadczyy o niesychanym okruciestwie i bestialstwie nieznanego
mordercy. Znaleziono j literalnie wypatroszon w okolicy targowiska na Spitalfield.
Kiedy ja znaleziono, jej ciao byo jeszcze ciepe i z wntrznoci unosia si para.
Zwoki leay na blacie i wyglday tak, jakby niezwykle silny chirurg rozci je wzdu
niewiarygodnie ostrym skalpelem. W kilka dni pniej w dniu 28 sierpnia 1888 roku,
poczta dorczya do redakcji gazety Fleet Street list podpisany przez Kub
Rozpruwacza
69
vide il. 1. W licie tym obiecywa on kolejne okrutne morderstwa.
70
W drugim licie, tym razem skierowanym do rady mieszkacw Whitechapel,
znajdowa si okropny zacznik poowa ludzkiej nerki. Autor listu twierdzi, e
pochodzi ona ze zwok zamordowanej kobiety i odsya brakujc cz jej ciaa. Mimo
tego, e nie dopatrzono si zwizku pomidzy drugim listem a Kub Rozpruwaczem,
to sposb dokonania obydwu zbrodni by identyczny: po chirurgicznie precyzyjnym
poderniciu garda, nastpowao czyste rozcicie klatki piersiowej i brzucha. Potem
wyjmowa wntrznoci i niektre organy odcina i kad je obok zwok, za niektre
zabiera ze sob.
Trzeci ofiar bya nastpna prostytutka Elisabeth Stride, przezwana
Dug Liz. Nagie ciao 44-letniej kobiety z podernitym gardem, znaleziono na
krtko przed pnoc, w dniu 29 wrzenia 1888 roku, w pobliu wejcia do kompleksu
handlowego na Berner Street w Whitechapel. Tym razem zwoki byy nie
wypatroszone, co sugerowao, ze sprawc co wystraszyo i nie dokoczy on swego
makabrycznego dziea. To sugerowao jeszcze jedno a mianowicie to, e powtrzy
on wkrtce swj czyn... Policja zamkna kordonem miejsce wok zwok i czekaa na
koronera.
Konstabl Meany i sierant Graham patrolowali Sydney Street. O godzinie
wp do drugiej byli na rogu Woolsey Street, a po kwadransie znaleli na placu Mitry
zwoki kolejnej ofiary tak zmasakrowane, e blady przy tym poprzednie wyczyny
Rozpruwacza! Obnaone ciao 40-letniej Catherine Eddows leao na trotuarze pod
gazow latarni. Byo ono cakowicie wypatroszone, a jej twarz bya zmasakrowana
ciosami ostrego narzdzia. Jelita miaa obwizane wok prawego ramienia, za oba
69
W jzyku angielskim oryginalny pseudonim brzmi Jack the Ripper, co mona tumaczy trojako: jako
rozpruwacz, jako zbj, morderca masakrujcy zwoki ofiary (za Wielkim Sownikiem Jzyka
Angielskiego, Oxford 2002) lub otr oraz take jako RIPper gdzie RIP znaczy Requiescat/Requiescant In
Pace niech spoczywa(j) w spokoju napis zamieszczany na nagrobkach, co podkrelaoby mordercze
skonnoci tego przestpcy, szczeglnie w jzyku prasowym. Std te seryjny morderca z Whitechapel wszed
do kronik policyjnych jako Kuba Rozpruwacz.
70
N. Blundell Strange But True, Londyn 1992, s. 84.
75
uszy byy odcite. To jeszcze nie byo wszystko, bo od ciaa nieszczsnej kobiety biegy
krwawe lady do ciany pomidzy drzwiami, na ktrej kred wypisano antysemickie
haso: ydzi nie s ludmi, i to na nich mona zwali win, e wiat jest jakim jest.
Sir Charles Warren wczesny szef policji metropolitalnej zmaza osobicie ten
napis, przez co zniszczy oczywisty dowd w sprawie, ale jednoczenie zapobieg fali
rozruchw antysemickich w miecie.
Pita i ostatnia z tej serii zbrodnia miaa miejsce 9 listopada 1888 roku.
Rnica pomidzy wczeniejszymi, a t zbrodni polegaa na tym, e tym razem
zgina 25-letnia Mary Kelly, ktra naleaa do wyszej klasy prostytutek,
mieszkajca w wynajtym mieszkaniu w domu na Dorset Street. W domu tym by
hotelik, w ktrym piewaa ona jako barowa piewaczka. Nalea on do niejakiego
pana McCarthyego. Mary Kelly znana w swym rodowisku jako Ginger
pochodzia z Irlandii. ya w nieformalnym zwizku z przystojnym dokerem Kellym.
Kiedy 10 listopada zapuka do jej drzwi gospodarz, by skasowa czynsz, znalaz
okrutnie zmasakrowane zwoki tej modej i atrakcyjnej blondynki. Tym razem nie
byo cicia na podbrzuszu ciaa, przez ktre sprawca wyjmowa wewntrzne organy,
za to trup mia obcite uszy, nos i palce. Zbrodniarz mia do czasu na pastwienie si
nad ciaem ofiary. Na szczegln uwag zwraca fakt, e bya ona w trzecim miesicu
ciy, co tylko podkrelao jeszcze zowieszczo tego czynu. Trupa znaleziono po tym,
kiedy stwierdzono, e z mieszkania pynie krew...
Oczywicie zatrzymano dokera Kellyego, ktrego podejrzewano o popenienie
tej zbrodni. Obwiniono go, e to on by Kub Rozpruwaczem, ale tego zarzutu mu nie
udowodniono, bo mia elazne alibi, a poza tym cieszy si doskona opini u swych
pracodawcw. Ponadto od kilku tygodni nie spotyka si z Ginger, natomiast ona
sama bya widziana krytycznej nocy na Dorset Street z jakim przystojnym mczyzn
w wieku okoo 35 lat, redniego wzrostu i o lekko pochylonej sylwetce, podun
twarz i czarnymi wosami. Znakiem szczeglnym byy jego czarne wsy podkrcone
do gry i z wypomadowanymi kocami. Ubrany by w dugi woskiego kroju paszcz i
taki kapelusz z szerokim rondem. Ten rysopis mg posuy do ujcia tego
maniakalnego mordercy, a przynajmniej do ustalenia jego tosamoci, jednake
pozostaje znakiem zapytania to, dlaczego seria tych przeraajcych zbrodni urwaa si
po mierci Mary Kelly? Te 114 lat, ktre upyno od krtkiej, ale krwawej dziaalnoci
potwora z East Endu nie przynioso adnego rozwizania tej niesamowitej zagadki,
chocia prbowao tego dokona cay szereg niezalenych badaczy, prywatnych
detektyww, dziennikarzy, pisarzy i specjalistw z najrozmaitszych dziedzin. Udao
si tylko sporzdzi jego portret-robota, ktry ukazuje il. 2.
Winnymi s ydzi, lekarze, Masoni...
Na samym pocztku naley jednak stwierdzi, e... - poszukiwania zawiody w
lep uliczk detektyww ze Scotland Yardu!
Przyzna to w kocu sam naczelnik Wydziau Kryminalnego CID Robert
Anderson, ktry stwierdzi m.in., e najprawdopodobniej przestpstw tych dokona
chory psychicznie maniak seksualny, zamieszkujcy gdzie w pobliu miejsca zbrodni.
Po dokonaniu przesucha i przeszuka domw w okolicy miejsc tych zabjstw
policja dosza do wniosku, e sprawcami i ich pomocnikami oraz poplecznikami s
polscy ydzi. Jest wiadomym, e ta klanowa spoeczno nigdy nie wyda policji
czonka swej grupy etnicznej.
71
Jest on pewnym, e ten pogld jest suszny. Alici rzecz
bya w tym, e jedyna osoba, ktra widziaa Kub Rozpruwacza mogaby go
71
V. P. Borovika Scotland Yard zasahuje, Bratysawa 1989 s. 51.
76
natychmiast zidentyfikowa w przypadku konfrontacji, ale nie wiadczyaby
przeciwko niemu, bowiem chodzio o polskiego yda, i rzecz i tak byaby
udowodniona.
72
Jednake pogldy, co do identyfikacji zbrodniarza nie byy wcale takie
jednoznaczne, jakby tego sobie Anderson yczy. Jeszcze pod koniec 1888 roku
wygoszono pogld, e tym maniakalnym i seryjnym morderc by niejaki Michael
Ostrag lekarz rosyjskiego pochodzenia, o ktrym gosia fama, e jakoby
wsppracowa z carsk Ochran
73
z Piotrogrodu, w celu rozptania rozruchw
wymierzonych w ydowskich emigrantw z Rosji.
Inni za domniemywali, e chodzio o spisek, w ktry zamieszany by szef
policji sir Charles Warren, ktry star pozostawiony przez zbrodniarza napis przy
zwokach Catheriny Eddows, a to w celu chronienia prominentnego mordercy i
zarazem brata z loy wolnomularskiej, albo jakiego znajomego chirurga.
Domysy te potwierdzao odkrycie urzdowego patologa dr Wynnea
Baxtera, ktry w czasie sekcji zwok zamordowanych kobiet stwierdza, e miay one
wycity organ, ktry wedle niego po ekstrakcji zmieci do filianki do herbaty.
Kiedy swe odkrycie opublikowa w prasie, otrzyma od swego kolegi take patologa
list, w ktrym pisa, e zajmowa si tymi organami jaki Amerykanin. Kupowa je
pacc po 20 za egzemplarz twierdzc, e s one mu potrzebne do celw naukowych.
Prbki umieszcza w sojach z gliceryn i wysya do USA. Lekarze patolodzy nie
znaleli ju tego Amerykanina, ale udao si im ustali, e nabywa on czci ciaa
take od innych instytucji.
... czonkowie high society te.
Burzliw polemik wywoaa hipoteza, e Kub Rozpruwaczem by chory
psychicznie czonek brytyjskich najwyszych sfer, co poda do publicznej wiadomoci
w 1970 roku na amach specjalistycznego pisma The Criminologist, 80-letni
powaany powszechnie lekarz dr Thomas Stowell. Jednake nie poda on nazwiska
arystokraty-mordercy, ktrego nie mona byo ot tak sobie zwyczajnie aresztowa i
oskary o zabjstwo. Nie powiedziano tego wprost, ale wszystko wskazywao na
czonka rodziny krlewskiej, ktry w wieku 16 lat uda si w podr dookoa wiata. W
czasie tej podry zarazi si syfilisem i choroba zmienia styl jego ycia. W wieku 24
lat odsun si od dworu po policyjnym nalocie na dom homoseksualnych schadzek
na Tottenham Court Road, w czasie ktrego to nalotu go zidentyfikowano. Dostojnego
pacjenta leczy nie kto inny, jak sam lekarz rodziny krlewskiej dr n. med. sir
William Gull. Ciekawym jest to, e wanie ten lekarz by widziany w pobliu miejsc
zbrodni Kuby Rozpruwacza w tych najniebezpieczniejszych punktach East Endu. Dr
Stowell domniemywa, e prominentnego lekarza wysano na te miejsca, bo
domylono si, kim by morderca, a w razie czego mia on wybroni swego
szlachetnego pacjenta przed aresztowaniem.
W tym czasie policja skorzystaa z usug... psychotronicznego detektywa! To
pierwszy nieznanowiatowy aspekt tej sprawy, ale i nie ostatni! W transie medium
przywiodo policjantw pod dom krlewskiego lekarza. Urzdnicy policyjni zadali dr
Gullowi i jego maonce kilka stereotypowych pyta, ale doktor wykrci si od
odpowiedzi brakiem pamici. Pomimo tego przyzna, e na jednej ze swych koszul
znalaz plam krwi. Wygldaoby zatem na to, e zbrodni tych dokona czonek
rodziny krlewskiej, ktry nigdy nie zosta ukarany, bowiem zamknito go do koca
ycia w szpitalu dla obkanych, gdzie zmar pod koniec 1889 roku.
72
V. P. Borovika op. cit. s. 51.
73
Tajna policja polityczna w carskiej Rosji.
77
Po zabjstwie Mary Kelly, Scotland Yard odpuci spraw i umorzy ledztwo,
a to po prostu dlatego, e jego szefowie w i e d z i e l i , e maj do czynienia z
psychicznie chorym zbrodniarzem. Poniewa dr Stowell nie poda nazwiska
szlachetnie urodzonego zbrodniarza, to dokona tego za niego publicysta Donald
McCormick w ksice pt. Tosamo Kuby Rozpruwacza, w ktrej oskary wprost
o dokonanie tych zbrodni ksicia Alberta Victora Christiana Edwarda wnuka
krlowej Wiktorii!!! Jego biseksualne i sadystyczne skonnoci nie byy adn
tajemnic i mwio si o nim, e zszed by z tego wiata po tym, jak jaka kurtyzana
zarazia go ki.
Jill the Ripper?
Kolejni autorzy: Martin Howells i Keith Skinner oskaryli w swej dobrze
udokumentowanej pracy skompromitowanego doktora praw Montagu Johna
Druitta, ktrego zwoki wyowiono z Tamizy w kilka tygodni po zamordowaniu Mary
Kelly. Nastpnym oryginalnym autorem by niejaki William Stewart, ktry
opracowa ciekaw hipotez, w ktrej zmieni nie tylko imi ale i pe mordercy, przez
co Jack the Ripper sta si Jill the Ripper - Julk Rozpruwaczk!... Wedug jego
hipotezy, morderczyni z East Endu bya sfrustrowana akuszerka, ktra zajmowaa
si poktnym dokonywaniem aborcji i sdzono j za prostytucj. Miaa si ona mci
okrutnie na koleankach po fachu za faszywe oskarenie...
John Ross, kustosz policyjnego muzeum Scotland Yardu z luboci
opowiada zwiedzajcym swoj wersj wydarze, w wietle ktrej wszystkie nici
ledztwa zmierzay do pewnego imigranta o sowiasko brzmicym nazwisku
Kosminski bd Komiski. To nie jest nowa interpretacja faktw, bowiem
moliwo tak rozpatrywano ju od 1894 roku, kiedy to w swym
siedmiostronicowym raporcie sir Melwille McNaughton pisze on wprost o tym, e
w Komiski by polskim ydem, ktry paa chorobliw nienawici do kobiet, a w
szczeglnoci do prostytutek. A e mia on mordercze skonnoci, to w marcu 1889
roku umieszczono go w szpitalu psychiatrycznym. Popeni on jeszcze inne
przestpstwa, co uczynio go bardzo podejrzan osob.
74
Oficjaln wersj tej sprawy przedstawi mediom byy inspektor brytyjskiego
wiziennictwa mjr Arthur Griffith, ktry osobicie bra udzia w pocigu za Kub
Rozpruwaczem. W swym expose stwierdzi on, e Kub Rozpruwaczem by znany
policji polski yd, ktry popeni w kocu samobjstwo topic si w Tamizie.
75
Byli te inni Rozpruwacze...
Pod dziaalno Kuby Rozpruwacza podszywali si take inni seryjni mordercy,
i tak znany jest policji Thomas Neil Cream szkocki felczer, ktry przyjecha do
Anglii z USA, a ktry otru swe ofiary 4 mode kobiety - przy pomocy strychniny
silnie toksycznego alkaloidu o wzorze chemicznym C
21
H
22
N
2
O
2
. Kiedy go wieszano,
szepn on katu I am Jack the Ripper. Ale to byo kamstwo.
Za Kub Rozpruwacza uznawano przez pewien czas antymonowego
morderc Georgea Chapmana alias Seweryna Kosowskiego lekarza i
masayst, ktrego powieszono w dniu 7 kwietnia 1903 roku w londyskim wizieniu
Wandsworth za to, e w latach 1897-1902 otru swe trzy ony winnym kamieniem
tartarus emeticus (cremor tartari) czyli winianem antymonowo- sodowo-potasowym
(K,Na,Sb)C
4
H
4
O
6
4H
2
O. Chapman przyjecha do Londynu w 1888 roku i
74
N. Blundell op. cit. s. 87.
75
V. P. Borovika op. cit. s. 58.
78
zamieszka w Whitechapel, gdzie pracowa najpierw jako asystent, a potem sam
podj praktyk. Nie wykazano jednak do dzi dnia, e Chapman by de facto Kub
Rozpruwaczem, aczkolwiek jako lekarz potrafi on posugiwa si skalpelem i osob
podobn do niego widziano z Mary Kelly w nocy, kiedy j zamordowano.
Psychotronicy na tropie potwora z East Endu.
Oczywicie parapsycholodzy take zapragnli wzi udzia w polowaniu na
potwora z East Endu i rozwiza jego zagadk. Pierwszym z nich by J. F. Brewer,
ktry w ksice pt. Przeklestwo Placu Mitry twierdzi, e byo to dzieo ducha
jakiego mnicha, ktry w 1530 roku zamordowa tam jak kobiet, a potem
opanowywa on sabsze psychicznie istoty ludzkie i inspirowa je do dokonywania tych
straszliwych zbrodni.
76
Inny pogld wyznawa Aleister Crowley jedna z najbardziej tajemniczych
postaci w naszej niedawnej historii ktry stwierdzi wprost, e za tymi
morderstwami stoi jaki zaprzedany siom Za okultysta, ktry usiowa uzyska
potn moc magiczn dziki skadanym ofiarom z ludzi szczeglnie kobiet
demonom ciemnoci i Obrconego Pentagramu.
77
Dalsze wyjanienie twierdzi, e Rozpruwacz by adeptem czarnej magii, ktry
chcia zapewni sobie wasn niewidzialno przy pomocy najwyszego rytuau
wymagajcego ofiary a z siedmiu kobiet! Wyglda zatem na to, e w adept nie
dopi swego, bo ofiar byo tylko pi...
78

Nigel Blundell w swej ksice Niewiarygodne, ale prawdziwe dodaje do
tego, e Rozpruwacz musiaby jeszcze dokonywa swych zbrodni w okrelonym
miejscu i czasie ze wzgldu na astrologiczne ustawienie planet i gwiazd. Istotnie,
kiedy atakowa swe ofiary w ascendencie znajdowa si Merkury albo Saturn w
redniowieczu zwany Infortuna maior czyli Wielkie Nieszczcie, ktry przy
niesprzyjajcych ukadach
79
z Wenus, Uranem i Marsem pobudza perwersje
seksualne.
80
Kub Rozpruwaczem zajli si take inni synni brytyjscy psychotronicy w
tym twrca postaci super-detektywa wiktoriaskiej Anglii Sherlocka Holmesa i
jego przyjaciela dr Johna Watsona sam sir Arthur Conan Doyle. Ale i on nie
podoa tej niesamowitej zagadce...
Kuba Rozpruwacz przybyszem z innego wiata?
No i wreszcie dochodzimy do hipotezy o pozaziemskim pochodzeniu Kuby
Rozpruwacza. W lipcu 1888 roku, dyrektor Obserwatorium Astronomicznego w
Garnsborough dr John Anderson dokona eksperymentu z urzdzeniem do
nawizywania mentalnego kontaktu z mieszkacami innych wiatw. rodkiem
wiodcym do tego celu miaa by telepatia o kosmicznej cznoci radiowej w tym
czasie nikomu si jeszcze nie nio za celem, ktry wzito na pierwszy ogie miaa
by planeta Mars, na ktrej widziano tajemnicze kanay wiadectwo walki Rozumu
76
J. F. Brewer The Curse upon Mitre Square, Londyn 1889.
77
Picioramienna gwiazda w ustawieniu normalnym jest obrazem Czowieka Doskonaego, za odwrcona jest
obrazem i zarazem symbolem Szatana. Zob. take: F. King The Ripper Black Magician w The
Unexplained, Londyn 1983, ss. 2618-2620 i 2638-2640.
78
Zob. S. Gordon Jack the Ripper w The Paranormal Londyn 1992, s. 254 w czeskiej edycji.
79
Koniunkcja 0 stopni, kwadratura 90 stopni i 270 stopni oraz opozycja 90 stopni.
80
R. Nolane La tte de la ogre w Ikarie nr II/10,1991, ss. 19-22.
79
z kosmiczn zagad. Jednake teleskop z tajemniczym urzdzeniem przymocowanym
do skierowano nie na Marsa, ale w kierunku gwiazdy Algol w konstelacji Perseusza.
Gwiazda ta jest pierwsz z odkrytych jeszcze przez staroytnych astronomw
arabskich tzw. gwiazd zmiennych zamieniowych. Janiejsza i gortsza gwiazda jest
zamiewana raz na 2,86 doby przez gwiazd chodniejsz i co za tym idzie
ciemniejsz. Cay ukad ma jasno w wahajc si w granicach od +2
m
,12 do +3
m
,32.
Fakt zmiennoci jasnoci gwiazdy by znany ju od Staroytnoci, ale przyczyn tego
stanu rzeczy wyjani dopiero amerykaski astronom Edward Ch. Pickering
(1846-1919). Dr Anderson wyjani zmian swych planw tym, e ju staroytni
Arabowie nazwali Persei mianem utworzonym od sw Ras al-Gl, co oznacza
gowa diaba albo bardziej adekwatnie gowa pustynnego demona.
81
Richard
Nolane podaje jeszcze inny przekad tego sowa jako gowa ludoercy la tte de
la ogre. Dr Anderson stwierdzi, e gwiazda ta musiaa czym zaintrygowa Arabw,
bo nadali jej tak nazw i przyporzdkowali jej wszelkie ciemne, magiczne i ze siy, co
wynika z poniszej tabeli astrologicznych atrybutw przypisywanych tradycyjnie
gwiazdom staym
82
przez astrologw:
Nazwa gwiazdy Pooenie Atrybuty
Aldebaran Tau 09*18 } Elokwencja, wadza, dostatek
Algol Per 24*40 _ Przemoc, wszelkie zo
Antares Sco 09*16 Zniszczenie, fatalizm
Arcturus Boo 23*43 - Sawa, honor, podre, woda
Capella Aur 21*20 } Potni przyjaciele, odpowiedzialne
stanowiska
Fomalhaut Psc 03*19 ) Niemiertelno, dziedziczenie, wadza
Procyon CMi 25*17 C Nieyczliwo, zoliwo
Regulus Leo 29*17 p Idealizm, przemoc, wadczo
Rigel Ori 16*18 } Sawa, honor, bogactwo
Sirius CMa 13*35 C Wierno
Spica Vir 23*19 - Sawa, honor, bogactwo
Uczony doszed do wniosku, e dawno temu musiao ju doj do prby
nawizania kontaktu Ziemi z czym, co zamieszkuje planety tej gwiazdy, co z kolei
wynika z porwnania nazwy gwiazdy Algol z Gulem a zatem gwiazdy z upiorem z
arabskich legend.
Eksperyment powid si, ale da niezwyke rezultaty. Blask gwiazdy skokowo
spad o 1
m
,20 i wypadki potoczyy si byskawicznie. Dr Anderson zosta poraony
nieznan energi, za jego asystent zosta ode odrzucony potnym ciosem
niewidzialnej siy. Uczony zacz straszliwie krzycze za przyrzd, ktry trzyma w
rku po prostu zacz si tli.
Dopiero po dwch godzinach udao si odcign go od szcztkw aparatury i
mg mwi. Niestety, wiadkowie nie dowiedzieli si, jaka to istota przenikna do
niego z gbin Kosmosu i dlaczego zniszczya aparatur w ognisku teleskopu. Uczony
pozbiera resztki aparatury, wsiad do fiakra i odjecha w nieznanym kierunku. 31
lipca jego przyjaciele otrzymali kartk pocztow, na ktrym nierwnym, chaotycznym
i niemal nieczytelnym pismem stao napisane, e zerwa on kontakt z nieznanymi
istotami i nie chce si z nimi ju wicej spotyka.
81
W wierzeniach arabskich gule s to pustynne demony ywice si zwokami wdrowcw, ktrzy zginli na
pustyni.
82
R. T. Prinke i L. Weres Mandala ycia t. 1, Pozna 1982, s.155.
80
1 sierpnia zostaa zamordowana pierwsza ofiara potwora z East Endu. Za po
powrocie z podry polubnej, jeden ze wiadkw eksperymentu zamordowa z kolei
dr Andersona, bowiem by on przekonany o tym, e to jaka ciemna, kosmiczna istota
owadna jego ciaem i spowodowaa jego przeistoczenie si w Kub Rozpruwacza
co la dr Jeckryll i Mr. Hyde z powieci Roberta L. Stevensona. Czyby ten
ostatni co przeczuwa lub nawet wiedzia w zwizku z t spraw i przela to na karty
swej powieci?... Historia literatury zna nie takie przypadki, a pisarze maj zazwyczaj
niesamowit intuicj, ktra pozwala im niejednokrotnie na odkrycie prawdy nawet
bardziej zagmatwanej, ni tajemnica East Endu...
Kuba Rozpruwacz i potwr dr Frankensteina?
Ciekawy pomys podrzucia nam Anna Leniakiewicz, ktrej ta sprawa
skojarzya si ze znanymi jej przypadkami kradziey ludzkich organw wewntrznych
na przeszczepy i nielegalnego handlu nimi, ktrym zajmuj si midzynarodowe
mafie na caym wiecie.
Oczywicie nie mogo wtedy by mowy o przeszczepach, ale...
W 1818 roku, na ksigarskich witrynach pojawia si powie grozy napisana
przez angielsk pisark Mary Shelley (1797-1851) pt. Frankenstein czyli Nowy
Prometeusz (wydanie polskie w 1925 roku), w ktrej ekscentryczny naukowiec
tworzy sztucznego czowieka skadajc go z czci cia i ludzkich organw, a nastpnie
oywiajc przy pomocy prdu elektrycznego. Idea to nie nowa, bo wspomnijmy tylko
poszukiwania alchemikw za recept na stworzenie homunkulusa, ale w powieci
Shelley po raz pierwszy nabiera to realnych ksztatw i realizowane jest w dniu
dzisiejszym, gdzie przeszczepy organw nie s niczym nadzwyczajnym...
A dlaczegby nie? Jaki ekscentryczny milioner czy arystokrata w Anglii czy
USA zapragn stworzy nowego czowieka i dlatego wanie zabija te kobiety dla
uzyskania materiau na swego ludzkiego skadaka albo pracowa take nad
uzyskaniem ludzkiego embrionu poza ludzkim organizmem to wanie do tego byy
mu potrzebne kobiece przydatki i dlatego ofiarami jego zbrodni m u s i a y by
wanie kobiety! Jajeczka starszych i schorowanych kobiet widocznie nie miay takich
si witalnych, wic wreszcie zamordowa mod i zdrow kobiet, by uzyska zdrowy
materia genetyczny. Potem zbrodnie si skoczyy, bo szaleniec dopi swego. Ot i
rozwizanie zagadki. A zatem potwr z East Endu musia by bogatym arystokrat
czy baronem przemysu z zaciciem medycznym i przyrodniczym.
A moe zdziwaczay artysta?
W dniu 2 listopada 2002 roku, Polskie Radio w Programie 1 nadao
korespondencj z Londynu red. Ewy Turskiej, ktrej peny zapis przedstawiamy
Czytelnikowi:
Znana amerykaska pisarka Patricia Cornwell twierdzi, e wie, kim by
Jack the Ripper czyli Kuba Rozpruwacz osawiony wiktoriaski seryjny
zabjca, ktry grasowa we wschodnim Londynie od sierpnia do listopada 1886
roku. W swojej najnowszej ksice pt. Portret zabjcy
83
pani Cornwell utrzymuje,
e sprawc niewyjanionych do dzi morderstw piciu kobiet lekkich obyczajw by
nie kto inny, tylko znany angielski malarz pejzaysta Walter Richard Sickert
(1860-1942). Prace tego artysty, zwizanego z francuskimi impresjonistami zdobi
83
W oryginale Portrait of the Killer - Jack the Ripper: Case Closed, NY 2002.
81
dzi sale londyskiej Tates Britannia [Gallery]
84
. Rewelacje Patrycji Cornwell
zbulwersoway rodowisko artystyczne Londynu, mimo tego, e ju w latach 70. po
raz pierwszy zaczto wiza posta malarza Sickerta z tajemniczym Kub
Rozpruwaczem. Ten ostatni pocztkowo mia sta si bohaterem powieci
amerykaskiej autorki, a jego zagadk miaa rozwizywa fikcyjna detektyw
Louise Carpetta. Z czasem jednak poszukiwania prowadzone przez pisark
przerodziy si w prawdziw obsesj. Kupia pono nawet kilka obrazw Sickerta,
by doszuka si na nich odciskw palcw czy nawet ladw krwi, ktre czyyby go
z morderc. Pocztkowo nie znalaza jednak adnych dowodw opierajc si
jedynie na poszlakach. Wiedziaa bowiem, ze malarz ten interesowa si bowiem
zbrodniami Kuby Rozpruwacza i wykona on kilka rysunkw przedstawiajcych
mczyzn z noem mordujcego nagie kobiety. Mia on trudne dziecistwo, by on
trzykrotnie onaty, a z adnego zwizku nie narodziy si dzieci, co byo powodem
frustracji tego artysty.
Autorka, kobieta uparta i konsekwentna, powicia w sumie dwa lata i 2 mln
z wasnej kieszeni na rozwikanie zagadki Kuby Rozpruwacza. Zatrudnia ekip
rzeczoznawcw w dziedzinie sztuki i ekspertw sdowych, aby dokonali gruntownej
analizy listw i pamitek po malarzu i porwnali je z listami, jakie prawdziwy
morderca wysya do londyskich gazet. Znalaza wreszcie to, czego szukaa: na
podstawie testw DNA ustalono, e na jednym z listw Sickerta jego podpis jest
identyczny z podpisem na licie wysanym przez Kub Rozpruwacza.
85
Artystyczny
Londyn wci jednak sceptycznie odnosi si do rewelacji amerykaskiej pisarki...
Tyle red. Turska.
86

My te odnosimy si ze sceptycyzmem, bowiem wcale nie wynika z tego, e w
malarz dopuci si tych zbrodni. By moe swe rysunki sporzdzi na podstawie
komunikatw prasowych, ktre zachystyway si kadym tego rodzaju przypadkiem,
jak to ma miejsce dzisiaj, kiedy znamy co najmniej kilkunastu seryjnych mordercw, z
ktrych ostatnim jest waszyngtoski snajper, ktry z najzimniejsz krwi zastrzeli
10 przypadkowych osb w padzierniku 2002 roku.
Bardziej wiarygodnym wyjanieniem tego przypadku jest to, e sprawa Kuby
Rozpruwacza jest dokadnie z tej samej parafii, co tajemnicze okaleczenia zwierzt
domowych i lenych znane w ufologii jako cattle mutilations, ktre od czasu do czasu
relacjonuje si z wielu krajw wiata, a to dokadnie potwierdza hipotez, e Kuba
Rozpruwacz mg by istot nie z tej planety...
Milo Jesensk, Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 010/X TAJEMNICA ORLOJA
84
Galeria Tatea zawiera obrazy synnych angielskich i francuskich malarzy impresjonistw, w tym: Turnera,
Constablea i Blakea, a take Csannea, Gauguina, van Gogha, Bonnarda, Matissea i innych.
85
Chodzi o czstki DNA pozostawione na czsteczkach liny na podlepce znaczkw, ktrymi opatrzono koperty
listw Kuby Rozpruwacza do policji i redakcji londyskich gazet.
86
Informacj t powtrzya TVP-1 i TVP-2 w programach informacyjnych w dniu 12 listopada 2002 roku.
82
Jest zupenie jasne, e ten sposb mierzenia czasu jest wynalazkiem diaba,
dziki niemu moe on odnawia co 52 lata sw wadz pod grob zbliajcego si
koca wiata i ludzkiej wiary w to, e to tylko on przedua czas i daje im go w
darze, co pozwala wiatu na jego istnienie.
o. Bernardino Sahaguno Codex Florentius, Florencja 1576
To z oczywistych prawd czowiek robi tajemnice. To nie sekrety s straszne i
przeraajce, ale powody, dla ktrych zostay ukryte!!!
Barbara Walendowska List z dnia 30.09.2002 r.
Pierwsze spotkania
Na pocztku mae wspomnienia. Milo zainteresowa si tym technicznym
fenomenem praskiego zegara zwanego Praskim Orlojem pewnego wiosennego
wieczoru 1990 roku. Orloj, to znieksztacona forma aciskiego sowa horologium i
oznaczajcego po polsku tyle, co zegar. Przed odejciem nocnego pocigu, Milo
jeszcze raz poczapa w drobnych kropelkach deszczu przez krzywe i ciasne uliczki
Starego Miasta, ktre dziwnie byy podobne do uliczek i dzielnic Arkham miasta z
delirycznych wizji Cienia z Providence Howarda Phillipsa Lovecrafta a nie
do wspczesnych ulic milionowej aglomeracji czeskiej Pragi... Podszed ku
zamczystym drewnianym drzwiom, przy ktrych mona byo posysze, jak Orloj yje
wasnym tajemniczym yciem. W ciszy deszczowej nocy, odgos pracy jego
dychawicznej maszynerii dochodzi do Miloa pord delikatnego stukotu kropli po
gotyckich kamiennych ozdobach i wpadajcych z pluskiem w kaue. I zdawao mu
si, e syszy gdzie z jakich niezmierzonych przepaci przestrzeni i czasu dobiega
do odgos poruszajcego si wahada. Mia on wtedy dziwne uczucie nierealnoci
otaczajcego go wiata i dziwne kolnicie lku, tak jak wtedy, gdy w ciszy biblioteki w
Dolnym Kubinie po raz pierwszy wertowa karty zowrogiego Mota na czarownice,
albo z elektryczn latark w rku eksplorowa zimne i ciemne podziemia Gymeskiego
Hradu... Odszed kilka krokw od zegara, zoy parasol i pozwoli, by deszcz kapa mu
na twarz, a on tymczasem studiowa rzeby na frontowej cianie. Nad jego gow
zajaniay zotem linie na dziwnej tarczy cyfrowej czasomierza. Jego czci wci si
poruszay i wbrew temu, e zapada ju noc, nieustannie i ustawicznie odmierzay
ruch Soca, skrytego ju przed ludzkimi oczami pod horyzontem.
Jego wzrok bdzi po pokrytych zaroszonych deszczem ozdobach i
fantastycznych maszkaronach ponurego wadysawskiego gotyku. Dziwaczne rzeby
wyciosane rk nieznanego artysty i otaczajce cyferblat oraz kamienne konsole pod
balkonem w jego rozigranej wyobrani jawiy si, jako ramy czarodziejskiego
zwierciada, w ktre czowiek spoziera w gorczkowych snach: gowy i twarze
potpiecw ze wszystkich krgw dantejskiego pieka, wyrzebione mia acz
bezbon rk...
Godzina przeleciaa szybko i przenikliwy, zowieszczy dwik dwudziestu
trzech uderze ponis si po pustym placu, a potem znw sysza on tylko plusk
spadajcej z mrocznego nieba wody. Spojrza znw na metalowe drzwi, za ktrymi
znajdowa si mechanizm Orloja odmierzajcego cikim krokiem sekundy, minuty,
godziny i dni oraz wreszcie lata naszej egzystencji. I wtedy doszed do wniosku, e
83
zegar ten odlicza czas, ktrego koniec by postanowiony ju wczeniej, zupenie
odwrotnie, ni to sobie w swym zadufaniu przedstawiamy...
Moje spotkanie z Orolojem byo zupenie inne. Byo poudnie 1 maja 1998 roku
i plac ttni yciem. Turyci, praanie i ufolodzy, ktrzy tak jak ja brali udzia w II
Midzynarodowej Konferencji Ufologicznej w hotelu Pyramida; cieplutkie, prawie
letnie soneczko, niebieskie niebo i beztroski tum ludzi. A jednak zegar ten
przycign moj uwag swym niezwykym wygldem. Jako astronom-amator
wiedziaem, e jest on jednym z najstarszych zegarw na kontynencie i jest niezwykle
dokadny, ale jak bardzo jest on niezwykym urzdzeniem i jakie wi si z nim
tajemnice, tego dopiero dowiedziaem si od Miloa w czasie jego wystpienia na XII
Festiwalu Ezoterycznym w Bratysawie, w soneczn sobot i ostatni dzie
astronomicznego lata, dnia 21 wrzenia 2002 roku... A oto obszerne fragmenty
miloszowego referatu:
Osiemnasty anio
Do swej ponurej wizji powrciem po duszym czasie pisze Milo w swym
referacie kiedy obejrzaem hollywoodzki horror Williama Bindleya ze
scenariuszem Davida Seltzera pt. The Eighteen Angel, z roku 1997. W tej
mrocznej wizji tajnego stowarzyszenia, w murach redniowiecznego klasztoru
przygotowujcego si wedle etruskich obrzdw do nadejcia Apokalipsy, jasno
rezonowaa myl o praskim Orloju, jako czasomierzu nadchodzcego koca wiata.

Upyno ju piset lat od czasu, kiedymy dostali pierwszy znak twierdzi
w filmie demoniczny o. Simeon, ktrego usunito z Kocioa za swoj wiar w ryche
nadejcie Antychrysta To by zegar astronomiczny. Celem jego istnienia byo i jest
oznajmi wiatu czas powrotu Lucyfera. Jego twrca prbowa zniszczy swoj
prac, proszc Boga o ochron przed zemst Szatana, ale Bg nie mg
przezwyciy siy Szatana. Zegar ruszy i zacz odmierza czas.
Opisana idea wynika ze starej praskiej legendy, ktra niezmiernie skpo mwi
o twrcy Orloja i okolicznociach, ktre poprzedziy jego zbudowanie:
Do Rady Starego Miasta przyszed ongi jaki nieznajomy czowiek z wieloma
rysunkami i planami pod pach. Nikt nie wiedzia, skd ten osobnik przyby do
Pragi. Jedno jest pewne, e by on Czechem, bo mwi po czesku tak, jak mistrz
retoryki na Uniwersytecie Praskim. Zwa si on Hanu (Hanusz) i przedstawi si
jako znawca wszelkich mechanizmw zegarowych, ktry studiowa i bada je przez
wiele lat w caej Europie. Powiedzia swe imi i bez dugiego zastanawiania si
doda, e ozdobi Staromiejski Ratusz takim zegarem, e drugiego takiego nie bdzie
nigdzie na wiecie.
Mistrz speni swoje zobowizanie i wkrtce pokaza mieszczanom praskim swe
dzieo.
Wielki cyferblat lni zotymi krgami i liniami, za ludzie w niemym
podziwie gapili si na wszystkie te tarcze i linie, na cyfry i znaki, na obrazy
dwunastu znakw Zodiaku i wiele innych rzeczy.

W odrnieniu od powszechnie przyjtej wersji, e mistrza Hanua kazali
olepi rajcy miejscy, (NB, co byo w wczesnej modzie i spotkao m.in. synnego
twrc otarza w Bazylice Mariackiej w Krakowie Wita Stwosza vel Veita Stossa
84
[1447-1533] w Norymberdze), zazdroni o swj zegar i jego ambitne zamiary, istnieje
jeszcze druga wersja o ataku na jakich nieziemskich a demonicznych si:
Jego mier wydaje si by tak zagadkow i niezwyk, e nie moga tego
uczyni rka czowieka i mier mistrza Hanua spowodowana zostaa nie przez
ludzi z krwi i koci, ale przez jakie ciemne siy, ktre go ukaray za jego dzieo.
Ten tekst uchyla nam rbka tajemnicy zowieszczego dziaania hanuszowej
maszyny, ktrej kltwa dopada i samego jej twrc w momencie, kiedy wiadomy
bezbonoci swego dziea zdecydowa si zniszczy Orloja. Chocia mu si to nie
udao, to w ostatniej chwili swego ycia przekl swj zegar tak, aby kady - kto
podniesie na rk zmar gwatown mierci.
W p tysiclecia pniej ta kltwa spenia si na Josefie Mnesie, ktry w
1865 roku odrestaurowa Orloja. Kiedy ostrzegano go przed rozpoczciem prac o
cicej na Orloju kltwie, on tylko si mia. Ale kltwa si spenia: w czasie prac
nad tabel kalendarzow zapad na cik chorob, ju nie wrci do zdrowia, i rycho
opuci ten pad...
Nieznany twrca i zatarte lady.
Jedno z najstarszych rde podaje - wedug Jna Tborskgo z klokotskiej
Hory, ktry w roku 1570 napisa swoj Sprvu o orloji praskom - e budowniczym
Orloja jest niejaki mistrz Hanu. Informacj t potwierdza opowiadanie Aloisa
Jirska, ktry do Starch povest eskch doczy take tekst legendy o tym, e
mistrz Hanu zosta olepiony, by nigdy wicej nie mg powtrzy swego dziea w
adnym innym miecie. Ju olepiony przekl swe dzieo tak, e przez dugie lata
zegar sta. O tajemniczym konstruktorze zegara niczego nie wiadomo. Niektrzy
historycy wi go z zegarmistrzem Janem Rue czy Jakubem echem, ale nie
mona stuprocentowo zaoy, e imi Jan odpowiada w tym przypadku zdrobniaej,
potocznej formie Hanu
87
, jak np. w jzyku polskim Jan i Janusz czy w niemieckim
Johann i Hans... i dotyczy jednej i tej samej postaci historycznej. W 1959 roku
znaleziono kolejn przesank w postaci siedmiu sw w pracy Tadea Hjka alias
Hageciusa Oratio de laudibus geometriae. W jednym z egzemplarzy zoonym w
strahowskiej bibliotece, nieznana rka dopisaa na marginesie rozdziau traktujcego
o rektorze Uniwersytetu Karola w Pradze Czeskiej i osobistego lekarza krla Vaclava
IV dr Jna indela przy zdaniu: Praecipuus occurrit M. Johannes ssindelius,
domi forisque clarissimus, synchronus at familiaris Blanchini Itali drobnymi
literkami nastpujc uwag: qui horologium antiquae Pragae fabricauit et erexit.
Oznacza to dokadnie tyle, co: Na poprzednie miejsce przybywa mistrz Jan indel,
znany w kraju i zagranic bliski przyjaciel Wocha Blanchiniego (patrz ilustracja 3).
Za uwaga poczyniona przy jego nazwisku mwi: ktry zbudowa i ustawi Orloja ze
Starego Miasta w Pradze. Nie datowana uwaga napisana nieznan rk niczego nie
przesdza poza poszerzeniem krgu osb, ktrym legendy i podania przypisuj
autorstwo praskiego zegara astronomicznego o dalszego moliwego kandydata. Nie
wiemy, kto uzupeni tekst Hjka, ani jaka bya jego znajomo praskiej historii, jedno
jest wszake pewne kto z uporem stara si zniszczy wszelkie lady po twrcy
Orloja, nawet faszujc rda po to, by znika wszelka pami o nim. Dowodzi tego
przykad powoanego dziea. W dniu dzisiejszym ksika Hjka jest powizana ze
zbiorem kilku innych ksiek, ktry to zbir zosta rozproszony w poowie wieku,
zoony z powrotem i dodano do niego take dwa inne zbiory pochodzce z XVI
wieku. W ten sposb uniemoliwiono zbadanie rkopisu i tematycznych
87
Wspczenie Czesi uywaj bardziej formy Honza.
85
zainteresowa autora uwag na innych stronach tego zbioru. Fachowa i solidna robota
wyksztaconego czowieka, ktry zna si na rzeczy...
Bohuslav Balbin w trzecim tomie swego dziea Miscellanea historica
wydanego w 1681 roku potwierdza, e konstruktorem Orloja jest mistrz Hanu ze
swym uczniem Jakubem oraz e ten zmylny zegar zosta zbudowany ju w roku 1490.
Najciekawszym jest to, e wedug jednego ze starych rkopisw, Hanu by
znamienitym astronomem i profesorem matematyki na Uniwersytecie Karola. I tutaj
znw napotykamy na zacieranie ladw, z ktrym miaem do czynienia w dawnej
przeszoci. Ju Karel J. Erben i Vclav Rosick nie potrafili przy studiowaniu
tego rda dooy imi Hanua do spisu akademikw Uniwersytetu Karola. I tak ten
znamienity astronom i profesor matematyki po prostu znik w przepaci czasu.
Orloj w Polsce.
Wybacz mi Czytelniku t dygresj, ale kiedy suchaem wykadu dr
Jesenskego na sali kongresowej bratysawskiego Parku Kultury i Wypoczynku, to w
gowie tuka mi si natrtna myl, e ju to gdzie syszaem. Gdzie spotkaem si z
imieniem Hanusz, skojarzonym z niezwykym zegarem i wyupionymi oczami, za
ktre spado na zegar przeklestwo i na tych, ktrzy mieli go naprawi... Potna
dawka kofeiny uruchomia wreszcie mj mzg i przypomniaem sobie lektur
antologii polskich bani pt. Klechdy domowe (Warszawa, wydanie z 1986 roku),
ktr zapamitaem jeszcze ze szkoy podstawowej. Zapamitaem dlatego, e
zafascynowaa mnie historia mistrza Hanusza, ktry zbudowa dla Gdaszczan zegar
astronomiczny ukazujcy godziny i minuty, ale take dni, fazy Ksiyca i pooenie
Soca na tle pasa Zodiaku...
Autorem, ktry poda t legend by Franciszek Fenikowski (1922-1982)
polski prozaik i poeta, zwizany z Wybrzeem Gdaskim i Kaszubami. Niestety, nigdy
ju nie dowiemy si, skd wzi on ten temat. Jednak zegar gdaski odpowiednik
praskiego Orloja istnia naprawd i zosta zniszczony w czasie II Wojny wiatowej
przez poar.
Kim by polski mistrz Hanusz wedug Franciszka Fenikowskiego? By on
Toruczykiem, ktry tua si po wiecie i terminowa on u najlepszych majstrw
by w Lubece, N o r y m b e r d z e i P r a d z e oraz w Poznaniu, Wrocawiu i
Krakowie gdzie oeni si wreszcie z crk miejscowego ludwisarza. W sztuce
przecign on swych mistrzw, a wreszcie sam zosta mistrzem zegarmistrzowskim.
Pewnego dnia zosta zaproszony do Gdaska przez tamtejsz rad miejsk i
burmistrza. Byo to krtko po powrocie tego miasta do Korony a zatem w roku
Paskim 1454, kiedy to krlowi Kazimierzowi IV Jagielloczykowi (1427-1492)
udao si po Wojnie Trzynastoletniej z Zakonem NMP Kawalerw Mieczowych Domu
Niemieckiego, (czyli Krzyakami), odzyska dostp do morza, i mieszczanie pragnli
uczci to wydarzenie ufundowaniem miastu najwspanialszego zegara, jaki tylko by
moliwy. Hanusz chtnie powrci na Pomorze i podj si wielkiego dziea. Wreszcie
przyszed czas, kiedy mg uruchomi swj zegar. Tak to opisuje Fenikowski w
klechdzie Zegar z mariackiego kocioa:
Dzieo mistrza Hanusza ciemniao przy biaym strzelistym filarze jak
niezwyka wiea. W dolnej czci jej kondygnacji janiaa tarcza stuletniego
kalendarza strzeona przez wyrzezanych w drewnie trbaczy i krlw. Jeden z nich
wskazywa wczni dat dnia, przypadajce wito, a take godzin wschodu i
zachodu Soca i Ksiyca. Wyej dwanacie pozocistych znakw niebieskiego
86
Zwierzyca
88
opasywao wielki krg godzin. By to Strzelec i Wodnik z dzbanem,
by zoty Lew, Byk i Kozioroec nad ktrym stao promieniste Soce. Byy Ryby,
Blinita, Rak, Panna, Waga, Niedwiadek
89
i Baran.
- Uwaajcie! zawoa zegarmistrz. Zaraz wybije dwunasta.
I teraz dopiero zaczy si dzia prawdziwe cuda. Wysoko, pod samym
szczytem zegarowej wieyczki, przy drzewie, dookoa ktrego owija si w z
ukoronowan gow, stay figurki Adama i Ewy. [...]
Nadesza wreszcie oczekiwana niecierpliwie chwila. Adam podnis mot,
Ewa pocigna za sznur dzwonka. Rozdzwoniy si srebrne kuranty.
Wydzwoniy cztery kwadranse i w wykuszu zegarowym pojawio si
czterech ewangelistw.
- Marek, ukasz, Mateusz, Jan poznawali ich mieszczanie i podnoszc
rce wskazywali poruszajce si figurki.
A kiedy przebrzmiay dwiki kwadransw i zegar zacz wybija dwunast,
wynurzyli si z gbi wieyczki apostoowie. Dugowosi, brodaci, w powczystych
szatach, trzymajcy w doniach ksigi, ryby i klucze szli po pkolistym ganku nad
zegarow tarcz. Szli kolejno, jak godziny, ktre symbolizowali, spokojni i dostojni,
zapatrzeni przed siebie w bezmiar czasu...
Niestety, jeden z miejskich snycerzy Niemiec nazwiskiem Kunc (w
rzeczywistoci Kuntz lub Kuntze), zawistny o saw mistrza i nienawidzcy go za to, e
do snycerskiej roboty wzi swego przyszego zicia, a nie jego samego zoy donos
do burmistrza i panw z Rady Miejskiej, e Hanusz zamierza wyjecha do Lubeki, by
tam zbudowa zegar jeszcze wikszy i pikniejszy, ni ten w Gdasku. Efekt mg by
tylko jeden starcowi wyupiono oczy na rozkaz burmistrza:
Oprawcy podeszli do starca stojcego przy oknie, porwali go za ramiona i
si zaczli wywleka z komnaty. Ale na samym progu sdziwy majster wyrwa si
z ich uciskw i wznoszc do gry spracowana do zawoa:
- Przeklinam godzin, w ktrej przybyem do waszego miasta! Przeklinam
moje dzieo! Niechaj stanie mj zegar! Niech milczeniem swoim wiadczy o mojej
krzywdzie i oskara was przez wieki, pyszni i niesprawiedliwi sdziowie!
Nie powstrzymay jednak te sowa wykonania straszliwego wyroku.
Katowscy czeladnicy powlekli nieszczsnego zegarmistrza do izby tortur i po chwili
bolesny krzyk wstrzsn murami Ratusza.
W tej samej godzinie, w ktrej starcowi wyupiono oczy, zatrzyma si
mariacki zegar. [...] Nikt nie potrafi go uruchomi.
Mistrz da si ubaga, by sprbowa uruchomi zegar. Kiedy tylko
podprowadzono go pod swe dzieo, uderzy w nie motem niszczc delikatny
mechanizm. Mot spad z rusztowania na gow oszczercy Kunca, zabijajc go na
miejscu. Ale mistrz te nie wytrzyma ciaru chwili i zdoa wykrzykn tylko tyle:
Ukaraem wasz pych! Zniszczyem moje dzieo! Biada! Po trzykro biada temu,
kto by prbowa je naprawi! i osun si martwy na deski rusztowania.
Zegar pozosta na swym miejscu na kociele i nikt nie odway si go ruszy.
Jeszcze w XIX stuleciu gdascy rajcowie odrzucali propozycje naprawy zegara. Bali
si kltwy starego mistrza. Dopiero poar drugiej wielkiej wojny zniszczy zegar, po
ktrym pozostaa ju tylko tarcza...
Tyle Fenikowski.
Z przekazanej przeze legendy wynika, e w Gdasku istniaa jeeli nie replika
Orloja, to przynajmniej zegar, na wzr ktrego Orloja skonstruowano, bo by starszy
od niego o co najmniej 30-40 lat.
88
Zodiaku.
89
Skorpion.
87
Zakadajc, e punktem startowym historii gdaskiego zegara
astronomicznego jest rok 1454, to powsta on w jakie 5-10 lat pniej zwaywszy,
e do jego wykonania naleao sporzdzi dokadne plany i obliczenia, a te ostatnie
wykonywao si przecie w gowie i na papierze, a nie przy pomocy komputerw.
Konstruktor przy tym musia wykaza si nie lada wiedz z zakresu matematyki,
astronomii i astrologii, by zegar mg precyzyjnie pokazywa godziny, minuty, daty,
wschody i zachody Soca, Ksiyca i poszczeglnych znakw Zodiaku! Przy czym
naleao jeszcze dostosowa wskazania zegara do dugoci i szerokoci geograficznej
danego miasta! Do tego kad cz wykonywao si rcznie i nie tamowo, co
pochaniao dodatkowy czas... Zakadajc, e pracowaa nad tym ekipa czeladnikw i
terminatorw, czas ten nie mg by krtszym, ni 5 lat... No chyba, e mistrz Hanusz
pracowa w oparciu o ju istniejcy schemat urzdzenia i ju istniejce obliczenia
astronomiczne i astrologiczne, co znacznie upraszczao spraw i znacznie
przypieszao zbudowanie mechanizmu skracajc go do 1-2 lat. Tak zatem gdaski
zegar mg powsta w latach 1456-1464. Sdzimy, e ta pierwsza data jest blisza
prawdy. Nie zapominajmy o tym, e ten praski Hanu te posugiwa si planami i
tabelami astrologicznymi i astronomicznymi a zatem takowe istniay i byy w
uyciu. Wisia Leniakiewicz nasz konsultant historyczny - twierdzi, e zegary
astronomiczno astrologiczne nie byy w wczesnej Europie niczym niezwykym i
kade liczce si miasto miao takie urzdzenie. Rzecz w tym, e nie wiemy tego, co
byo inspiracj do tworzenia tych skomplikowanych maszyn i jaki by pierwowzr
tego urzdzenia. W pewnym stopniu wyprzedzao ono swoj epok! do tego tematu
jeszcze powrcimy.
Zagubiony rkopis.
Powrmy do informacji podanej przez Tborskgo na temat Orloja,
przelicznie wykaligrafowanej na ozdobnym pergaminie. Byo ono dedykowane
Radzie Starego Miasta w Pradze. Kiedy jednak dostojnikom miejskim byo ciko
wyda zegarmistrzom w zdobny rkopis, sporzdzili oni jeszcze jedna jego kopi
robocz, ktry pojawi si okoo roku 1950, kiedy wykupiono go z prywatnej kolekcji
dla Archiwum Miasta Stoecznego Pragi. Podniszczona ksiga oprawiona w skr z
wytoczon na okadce dat 1588 roku, stanie si dla nas interesujcym artefaktem,
dziki ktremu moemy przeledzi losy praskiego Orloja i ludzi, ktrzy si nim
zajmowali. Rkopis jest dokadn kopi oryginau od pocztku a do jego
zakoczenia, na ktrym Tborsk odnotowa: Kocz szczliwie ten spis w rod na
dzie witego ukasza roku Paskiego tysic piset siedemdziesitego. I przy tej
okazji doda jeszcze, e: ... i przepisano ode mnie przez Matoua Carchesia
Jablonskgo, pisarza kancelarii praskiej, na polecenie pana burmistrza i panw
Rady Starego Miasta Praskiego, we wtorek dzie pamitny witej Katarzyny roku
Paskiego 1587.
Kiedy przeczytaem kilka razy ten niewinnie wygldajcy dopisek, to
zdbiaem. Dodatek ten nie jest w chrzecijaskim porzdku, a wrcz odwrotnie i
staa si dla mnie przesank po temu, by stwierdzi, e histori Orloja faszowano
rozmylnie.
Wedug wylicze na podstawie Kalendarza Stuletniego, dzie w. Katarzyny
czyli 25 listopada nie wypada w roku 1587 na wtorek, ale na rod. Czy taki bd mg
popeni czowiek, ktry w tym dniu skoczy cik prac nad mudnym
przepisywaniem dugiego tekstu, ktry mu zadano? A jeeli tak w co nie wierz to
dlaczego nie poprawi bdu? Wystarczyo wyskroba sowo wtorek i wpisa na to
miejsce roda. W redniowieczu nie byo w tym nic dziwnego i takie poprawianie
88
bdw byo czym na porzdku dziennym. redniowieczne pergaminy nosz lady
takich poprawek i nikogo to nie dziwi. Najdziwniejsze jest to, e ten bd popeni
kopista, ktry przecie y z dokadnego przepisywania tekstw, a w tym czasie
standardowe datowanie listw i innych dokumentw polegao na wpisaniu dnia
witego, ktry by patronem danego dnia w kalendarzu, co adnemu czowiekowi
wyksztaconemu w wczesnej Europie nie mogo robi jakiegokolwiek problemu.
Poza tym przepisywany tekst traktowa na ten wanie temat!!! Kopista przepisywa
zoone dane w rkopisie, a to np.: tabel czasu wschodu Soca w ukadzie 12-
godzinnym, tabelki do obliczania wit Wielkanocnych, wit ruchomych wg
kalendarza juliaskiego i gregoriaskiego, tabele do obliczania czasu peni
ksiycowej, itd. itp. i nie mg on przeczyta prawidowo daty, ktr pokazyway
mu tarcze Orloja!? Jedno jest absolutnie pewnym autor tej kopii nie by takim
dobrym chrzecijaninem, za jakiego si zapewne podawa...
Orloj i adept dr Faustusa.
Spostrzeenie to potwierdza i dalsza okoliczno. Kopist dziea Tborskgo
nie jest kto inny, tylko Martin Kraus z Jablonnego, znany bardziej pod
zlatynizowanym imieniem Carchesius, ktry bra dwie kopy
90
groszy tygodniowo z
kasy miejskiej za swoj dokadn i sumienn prac od roku 1564 a do roku 1614,
kiedy to zmar. Kiedy natrafiem na jego imi i nazwisko, poczuem podniecenie
myliwego, ktry wpad na trop grubego zwierza. A wszystko dlatego, e Carchesius
by entuzjast i adeptem, ktrego fascynowao dzieo niemieckiego maga i
czaromistrza z Wittenbergii do tego stopnia, e w 1611 roku wyda on ksik pt.
Historia o ivotu doktora Jana Fausta, znamenitho arodjnika, t zpisch
abelskch i ch a hrozn smrti jeho, z vlastnch po nm nalezench spisuv vem
vetenym a bohaprzdnym lidem. Jak wida, strona tytuowa tego traktatu nie
mwi w zasadzie niczego innego, jak tylko to, e ten dziwny pisarz spotka si z
jakimi resztkami po pisarskiej spucinie czowieka, ktrego pakt z diabem ju
wtedy sta si legendarny. Te dwa sowa Johan Faust - mwi wszystko!
Carchesiusa uwaa si za humanist, przy czym si zapomina, e humanizm nie tylko
gosi powrt do antycznych wzorcw i kanonw mylenia i pikna, ale w swym
aspekcie ezoterycznym oznacza rwnie nawrt do antycznych (czytaj: pogaskich)
kultw i religii. Mnie osobicie kartkowanie tego rkopisu pachnie zatchym
powietrzem tajnej biblioteki w redniowiecznym miecie, z krzywymi uliczkami,
ktrymi przechadza si Faust, dr John Dee czy te Alessandro hr. Cagliostro.
Zdumienie nad twrczoci Carchesiusa wzbudzaj take jego antysemickie traktaty
w rodzaju Flagellum Judeorum czy Speculum Judeorum... z lat 1603 i 1604.
Czasomierz babiloskich magw.
To, e kopista mia niedostateczn wiedz na temat aktualnego kocielnego
kalendarza, oraz inne przypiski i dodatki do Spravy... daj dodatkowo do mylenia.
W pierwszym rzdzie napotykamy na marginesie przy ustpie mwicym o mistrzu
Hanuu, ktry w roku 1490 sporzdzi Orloja dopisano Pomyka Dwudziesta sidma
strona tego opracowania zawiera odpis niemieckiego listu napisanego w dniu 9
padziernika 1410 roku, ktry mwi o tym, e konstruktorem Orloja nie jest mistrz
Hanu, ale niejaki Mikula z Kadane. Kopista chcia sprawi wraenie, e tre listu
jest autentyczna i dlatego umieci tam dopisek: Ze starych ksig z kancelarii
90
Razem 120 groszy.
89
odgrnej wypisano w dniu 15 listopada 1628. Nie moemy jednak wtpi w
wiarygodno wersji o mistrzu Hanuu. Jest nadzwyczaj dziwnym, e po Wojnie
Trzydziestoletniej pojawi si po 218 latach dokument, ktry byby nieznany dla
takiego znawcy, jak Bohuslav Balbin, czy innych autorw, ktrzy pisali o Orloju a do
poowy XX wieku. Wbrew temu, z tekstu moemy wydedukowa pewne informacje o
zainteresowaniach jego autora. Bezporednio po jego niemieckim oryginale znajduje
si w ksidze jego przekad na czeski. W akapicie, w ktrym pisze si o twrcy Orloja,
e: zbudowa astrolabium, w ktrym Soce dokonuje swego prawdziwego obiegu,
jak na sferze niebieskiej, w oryginale niemieckim czytamy o tym astrolabium, e: w
ktrym Soce wykonuje swj prawdziwy obieg po dwunastu znakach Zodiaku i po
dziewitnastu latach swj bieg koczy na niebie.
I tutaj jest pies pogrzebany. Przez dwanacie znakw Zodiaku Soce
przechodzi przez cay rok. Aby ten fakt mg by pokazany na Orloju, to musia by
tam wyobraony pas Zodiaku na astrolabium. Zakoczeniu biegu Soca w czasie 19
lat jest prostym odwoaniem si do starego astrologicznego cyklu saros
91
, ktrego
uywali babiloscy magowie, a ktry obejmuje specyficzne ustawienie wzgldem
siebie Soca, Ksiyca i gwiazd, a co ukazane jest wanie na praskim Orloju! No i tak
na zakoczenie teraz wiadomo, dlaczego kopista mia problemy z chrzecijaskim
kalendarzem, skoro uywa on kalendarza chaldejsko-babiloskiego!
Astrologiczny komputer?...
Wymylny mechanizm Orloja pokazuje na astrolabium pooenie Soca i
Ksiyca na ekliptyce, przy czym kula Srebrnego Globu ukazuje swe fazy a zatem
zegar ten spenia funkcj planetarium i odwzorowuje ruch cia niebieskich na niebie.
Ale to jeszcze nic, bo Orloj pokazuje cztery rne czasy:
+ Czas, ktry jest uywany do dzisiaj dwa razy po dwanacie godzin,
ktry na Orloju wyznaczaj cyfry rzymskie od I do XII na obwodzie
astrolabium. Wszystkie te zotem wymalowane cyfry le we wntrzu
krgu wyobraajcego Zwrotnik Raka. Poudniowa dwunastka jest w
najwyszym miejscu niebieskiego pola, za pnocna dwunastka, w
najniszej czci czarnego pola w najciemniejszej czci astrolabium.
Ten czas pokazuje pozacana wskazwka, ktra wskazuje take na
zewntrzny cyferblat...
+ ... gdzie na ciemnoszaro-niebieskim krgu rodkowym jest
wyznaczonych 24 godzin cyframi arabskimi od 1 do 24. i s to tzw.
staroczeskie godziny, ktre licz si od momentu zachodu Soca.
Oczywicie moment zachodu Soca zmienia si w czasie roku i zegar te
zmiany uwidacznia. Wzajemne pooenie Soca, Ksiyca i ekliptyki
wyznaczaj na Orloju trzy wskaniki, ktre odmierzaj czas redni
soneczny, staroczeskie godziny...
+ ...jak i czas gwiezdny oraz ukazuj aktualn faz Ksiyca. Czas
soneczny i pooenie Soca na ekliptyce ukazuje mae soneczko, ktre
przesuwa si po pasie Zodiaku, odzwierciedlajc ruch Ziemi wok
niego. Pooenie Soca na ekliptyce mona odczyta dziki
odpowiedniej podziace.
91
Saros to wsplny okres miesica synodycznego (rwnego 233 takim miesicom) i miesica smoczego
(rwnego 242 takim miesicom). 1 saros rwna si 18 lat zwrotnikowych i 11,3 dnia = 6585,3 dnia. Po upywie
1 sarosu powtarzaj si podobne do siebie zamienia Soca i Ksiyca. W okresie 1 sarosu nastpuje okoo 42
zamie Soca i okoo 28 zamie Ksiyca. Sarosy zostay odkryte przez staroytnych astronomw
chaldejskich Encyklopedia Millenium, edycja 2001.
90
+ I wreszcie czas ksiycowy, ktry moemy odczyta z jednej z tarcz
zegara, na ktrej maa srebrno-czarna kulka krci si wok zotej tarczy
Soca raz na okoo 29,5 dnia. Mona take odczyta fazy Ksiyca od
nowiu poprzez I kwadr do peni i poprzez III kwadr znw do nowiu.
Mechaniczny model nieba.
Orloj zatem pracuje tak, jak jaki astronomiczny czy astrologiczny program w
nowoczesnych komputerach. redniowiecznym uczonym pozwala on na ogarnicie
jednym rzutem oka na sytuacj panujc na niebie w danej chwili.
Ale to jeszcze nie wszystko. Na tarczy zegara znajduj si oznaczenia dla
Zwrotnika Raka, Rwnika i Zwrotnika Kozioroca. Poza tym wyznaczone s pory
dnia: AVRORA zorza poranna, ORTVS wschd Soca, OCCASVS zachd soca
i wreszcie CREPVSCVLVM zmrok. Poza tym znajdowaa si tam pionowa zota linia
wyznaczajca miejscowy poudnik.
92
A teraz maa rekapitulacja. Na zegarowej tarczy moemy zobaczy wschody,
kulminacje i zachody Soca, Ksiyca i caego pasa ekliptycznego, co znaczy, ze
moemy odczyta, ktry znak zodiaku aktualnie wschodzi czyli mwic jzykiem
astrologw jest w ascendencie (Asc), ktry gruje tzn. znajduje si w punkcie
Medium Coeli (MC), ktry znajduje si na zachodzie czyli w descendencie (Dsc), a
ktry wreszcie znajduje si najniej - czyli w Immum Coeli (IC). S to fundamentalne
dane potrzebne kademu astrologowi tak wtedy, jak i w dniu dzisiejszym! I tutaj
gboki ukon w stron mistrza dr Leszka Weresa! A teraz may przykad:
Wyobra sobie Czytelniku, e stoisz na praskim Staromestkim Namesti i
patrzysz na Orloja. Spojrzeniem na zegarek kontrolujesz czas. Jego cyferblat czy
czytnik pokae Ci, e jest prawie dajmy na to godzina 13:38
rodkowoeuropejskiego Czasu Letniego - SECL (czyli 11:38 GMT). Datownik Ci
powie, e jest dzie np. 18 czerwca. Twj zegarek jest tworem rewolucji naukowo-
technicznej, ktra trwa od poowy XIX wieku.
A teraz przeniemy wzrok na Orloja, ktry niestrudzenie odlicza czas od ponad
500 lat od poowy tysiclecia. Ukazuje on godzin 13:38 SECL dnia 18 czerwca, co
wida na podziace kalendarza. Soce znajduje si na 27 stopie Blinit i za trzy dni
wstpi do konstelacji Raka nastpi letnie przesilenie. Symbol Soca znajduje si
niemal przy samym skraju tarczy zegarowej, zakrywa niemal zocon wskazwk.
Wskazwka wskazuje pomidzy godzin XI a XII dwunastogodzinnego cyferblatu.
Druga wskazwka pokazuje pomidzy 15 a 16 czesk godzin na skali
dwudziestoczterogodzinnej, ktra obejmuje ca tarcz zegara. Ze wzgldu na dat,
dwudziestoczterogodzinnik jest w granicznym pooeniu jego godzina 24 znajduje
si naprzeciw godziny VIII wieczorem, bowiem zachd Soca w Pradze na ten dzie
przypada na godzin 20:13 SECL. Ksiyc jest w znaku Strzelca na dwa dni przed
peni. Szecioktna gwiazdka na wskaniku zamocowanym przy znaku Barana w
Zodiaku wskazuje pomidzy V a VI godzin po poudniu, co oznacza, e jest godzina
05:11 czasu gwiezdnego. Zote soneczko znajduje si pomidzy 5 a 6 lini
planetarnych godzin co oznacza, e jest teraz 5 planetarnych godzin i 44 minuty. W
tej chwili widzimy, jak wschodzi konstelacja Panny, gruje znak Blinit, a zachodz
Ryby, za Strzelec znajduje si w IC.
A teraz spjrz Czytelniku na Twj zegarek i powiedz, czy jest on w stanie poda
te dane, ktre moesz odczyta z tarcz Orloja???...
92
Dla Pragi wynosi on 14
o
21E.
91
Czasomierz tajnego stowarzyszenia?
Z powyszego wynika, e Orloj nie suy tylko jako zwyczajny zegar dla
mieszczan czy kupcw praskich, ale nade wszystko dla uczonych owego czasu
gwnie astrologw i astronomw. W tym kontekcie do dzisiaj s obowizujce
sowa, ktre Tborsk napisa w swym dziele 400 lat temu: Kto nie zna si na wiedzy
gwiadziarskiej, temu ten zegar niczego nie powie wicej, ponad to, ktra jest
wanie godzina.
Orloj by cile zwizany z astrologi, a take z innymi hermetycznymi
naukami. Pod daszkiem umieszczonym nad Orlojem znajdowaa si ongi tabelka
godzin planetarnych. Ukazywaa ona, ktry planetarny wadca panowa nad dan
godzin dnia, przy czym kady dzie tygodnia zapocztkowywaa inna planeta. W tym
czasie byo ich tylko siedem znanych planet ustawionych wedle odlegoci od Ziemi w
tym porzdku patrz tabelka 1.
Niedziela bya dniem Soca (dies Solis, Sunday, Sonnentag) i dlatego wadc
jej pierwszej planetarnej godziny byo Soce. Potem wedug kolejnoci nastpowao
to wedug uszeregowania planet. Drugiej niedzielnej godzinie planetarnej
patronowaa Wenus, trzeciej Merkury, czwartej Ksiyc, pitej Saturn, szstej Jowisz i
sidmej Mars. O smej trzeba byo zaczyna od nowa i znw patronem byo Soce,
itd.
Pierwsza poniedziakowa godzina planetarna bya pod patronatem Ksiyca
(dies Lunae, Monday, Montag). Wtorek jest dniem Marsa, roda Wenus, czwartek -
Jowisza, pitek Wenus (Friday, Freitag od germaskiej bogini Frei, utosamianej
z Wenus), sobota Saturna (Saturday). Dziaanie planetarnych wadcw odgrywao
szczeglnie kluczow rol przy wszelkich operacjach magicznych i alchemicznych.
Tabela umieszczona na Orloju wskazywaa tylko dwanacie dziennych godzin.
Wadcw godzin nocnych trzeba byo szuka tam, gdzie rzd planet nastpowa w
dalszym cigu. Po niedzielnym dziennym szeregu planet nastpoway nocne godziny,
takie jak dzienne godziny dla czwartku, w poniedziaek jak w pitek, itd. patrz
tabelka 2.
Do tego te nierwne godziny tzw. czeskie. Tak naprawd, to byy to
nierwne godziny, ale rzecz w tym, e tak liczono czas w staroytnym Egipcie,
Babilonii i Chaldei! Niektrzy uczeni dowiedli, e podzia doby na godziny dzienne i
nocne mia sens tylko i wycznie na szerokoci geograficznej platoskiej
Atlantydy...
93
Galeria archetypw.
Kiedy wrcimy do przedstawienia, jakie dzie w dzie odbywa si na Orloju, to
ujrzymy przedziwn inscenizacj. mier wydzwania mijajce godziny cignc za
sznurek dzwonka i gorliwie dzwoni, jakby prowadzc zowieszczy dance macabre.
Chciwiec naprzeciwko niej krci gow i pozostae figurki take si poruszaj.
Otwieraj si dwa grne okienka z niebieskimi szybkami na krtki czas i nastpnie
przechodzi w nich pochd Apostow, a si zamkn i zapieje nad nimi kogut.
Ta scena, ktra staa si z biegiem czasu atrakcj turystyczn dziki pochodowi
Apostow, ma dzi niewiele wsplnego z okultystycznymi i po trochu zowieszczymi
detalami Orloja. Apostoowie byli umieszczeni tam w roku 1865, a ich dzisiejsze
93
Zob. L. Zajdler Atlantyda, Warszawa 1980.
92
figurki dopiero w 1945 roku. Figurki Apostow, pogodne i czasami nawet rubaszne,
ostro kontrastuj z ponurymi i demonicznymi maszkarami na gotyckim otoczeniu
cyferblatu, czy tajemniczymi i dziwnymi postaciami na kamiennych konsolach pod
gotyckimi baldachimami, ktre s w przeciwiestwie do Apostow
autentycznymi elementami architektury Orloja. Ju w czasie budowy Orloja, ktry w
odrnieniu od innych europejskich zegarw astronomicznych nie zosta umieszczony
na kociele czy katedrze, ale na wieckiej budowli, nie znalelibymy n i c z e g o , co
przypominaoby chrzecijask symbolik. Zamiast poskw Apostow, witych
Paskich czy samego Chrystusa, widzimy galeri postaci pod patronatem postaci
mierci. Polichromowane drewniane figurki mierci, Utracjusza, Chciwca,
Rozpustnika, Astrologa, Filozofa, Kronikarza i Anioa z mieczem nale do
apokaliptycznego scenariusza, jak do pasjansa.
Sprbujmy zanalizowa te postacie, ktre s archetypami hermetycznego
symbolizmu. Zaczniemy od prawej strony cyferblatu. Figurka kociotrupa
przesypujcego przesze godziny i dzwonicego kademu umierajcemu jest
symbolem przemijalnoci wiata, jego mier, zagad, ale take i odrodzenie. Figurka
mczyzny z turbanem na gowie i lutni symbolizujca Rozpust jest tutaj w
szerszym kontekcie pojmowana jako Ludzko stojc na rozdrou pomidzy
rozkosz i piknem, a poddastwem i obowizkiem. Po lewej stronie znajdziemy
starego Skpca z workiem pienidzy w lewej i kijem w prawej rce, a obok niego
Utracjusz przeglda si w lusterku. Pierwszy z nich jest alegori zbierania majtku i
wadzy (worek i kij to symbole magicznej siy wiedzy), za drugi symbolizuje
samouwielbienie, ktra z wspgra z naduywaniem tych rzeczy doczesnych.
A czy nie przypominaj one postaci znanych z diabelskiego alfabetu
Wielkich Arkanw Tarota? A skd pochodzi Tarot? Tarot jest wiedz tajemn z
Atlantydy!
Wstp do Apokalipsy.
Najwiksz i najwyraniejsz posta Orloja znajdujemy po lewej stronie od
tarczy kalendarza. Jest to Anio dziercy w prawej rce tarcz z krzyem, za w lewej
pomienisty miecz skierowany ostrzem do gry a zatem symbolizujcego Anioa
Apokalipsy. Obok niego jest figurka Filozofa, czowieka z pirem i zwitkiem
pergaminu symbolizujcego oczywicie Filozofa Hermetycznego ktrego ycie
jest powicone poszukiwaniu ukrytych prawd. Po prawej stronie kalendarza moemy
zobaczy na konsolach figurk Astrologa czowieka z turbanem na gowie i lunet
w rku, ktry jest bardziej astrologiem, ni astronomem i symbolizuje Uczonego,
ktry posiad wiedz o powizaniach ze sob makro- i mikrokosmosu.
94
Obok niego
jest Kronikarz z ksig w rku, co symbolizuje konieczno poznania i studiowania
dawno przeminionych wydarze...
Poza Anioem na frontonie jest jeszcze jedno gotyckie popiersie
przedstawiajce innego anioa dziercego w rkach wstg z jakim zatartym przez
czas napisem. Symbolika tej postaci jest nam nieznana. Moe to bya po prostu
sentencja w rodzaju: Pamitaj, e kada godzina moe by twoj ostatnia godzin?
Wszak redniowiecze lubowao si w tego rodzaju ozdobnikach i jeeli wiek XX i XXI
nazywa si cywilizacj mierci to jak w takim razie naleaoby nazwa
redniowiecze i Odrodzenie, kiedy to z rk mordercw spod znaku witej Inkwizycji
w Europie spalono, zamczono, uwiziono i zagodzono, zakatowano na mier ponad
94
Astrolog z lunet mg zosta wyrzebiony dopiero po 1609 roku, po odkryciu przez Galileusza lunety
astronomicznej. By moe po 1609 roku przeprowadzono renowacj zegara i wyrzebiono nowe figurki, ktre
wyposaono w najnowoczeniejsze osprztowanie techniczne, jakim by m.in. teleskop.
93
10 mln niewinnych ludzi, a w Afryce, Azji i Ameryce w imi Chrystusa
eksterminowano cae narody???
Jaki jest cel ustawienia galerii tych niezwykych postaci? Jeeli przyjrzymy si
dobrze ich kompozycji dojdziemy do niepokojcego wniosku. Postacie umieszczone
wyej: mier, Rozpustnik, Utracjusz i Skpiec tworz mylow jedno pod wadz
mierci, ktra przychodzi jak nieproszony go nie maj jakiejkolwiek przyszoci
przed sob. Umieszczenie ich wyobrae przy cyferblacie wyznacza kres ju
policzonych dni wyznawcw Mamony.
Druga grupa figurek znajduje si przy kalendarzu i ewidentnie chodzi tutaj o
duszy okres czasu mierzonym miesicami czy latami, a kiedy wypeni si czas.
Dominujca posta Anioa z mieczem w rku symbolizuje Apokalips koniec wiata,
z ktrego popiou powstanie wiat nowy. Figurki Filozofa i Astrologa wskazuj przy
tym, e naley bada i zbiera metafizyczne prawdy i szuka pomocy w starych
rdach, take w badaniu przebiegajcych wanie wydarze. Posta Astrologa
wskazuje przy tym, e naley patrze w niebo, by dostrzec w por nadcigajc
zagad, ktra w przyszoci nadejdzie z Kosmosu by moe w postaci asteroidy czy
komety... Kiedy to si stanie, praski Orloj odliczy ostatnie miesice, dni i godziny, aby
mier ostatni raz daa zna swym dzwonieniem, e ostatni bj pomidzy Dobrem a
Zem wanie si zacz...
Tyle dr Jesensk.
Zegar Nowej Epoki?
Jadc z Bratysawy do Krsna nad Kysucou, gdzie Milo mieszka,
zastanawialimy si raz jeszcze nad tym dziwnym zegarem i jego symbolik.
Oczywicie moga ona nawizywa do Armageddonu spowodowanego impaktem
komety co z praskiego Orloja odszyfrowa swego czasu Mikoaj Kopernik (1473-
1543) i wnioski zawar w swym tajemniczym traktacie De astro minante, ktrego
wszystkie egzemplarze spalia wita Inkwizycja w czasie jakiego z licznych w tych
czasach auto da f... Inna rzecz, czy Wielki Toruczyk obserwowa wanie komet?
W opracowaniu Atomowa wojna bogw dr Jesensk udowadnia, e to, co
obserwowali wczeni astronomowie i nazywali kometami wcale nie musiao nimi
by... Mogy to by np. kosmoloty czy planetoloty nalece albo do obcej Cywilizacji
Naukowo-Technicznej, albo co jest rwnie prawdopodobne do ktrej z
cywilizacji ziemskich, ktre poprzedzay nasz wasn...
95

Niewtpliwie symbolika ta jest zwizana nade wszystko z nadejciem nowej
epoki zodiakalnej Epoki Wodnika, co ma nastpi ju w biecym stuleciu a
dokadnie pomidzy rokiem 2016 a 2025. Przewrt jaki wniesie ona w nasze, ludzkie
mylenie rzeczywicie bdzie definitywnym kocem wiata dla niektrych ludzi,
wiatopogldw czy religii. By moe spotkanie z Obcymi przyczyni si walnie do tego
przewrotu std posta Astrologa czy Astronoma patrzcego w gwiazdy, skd maj
przyby Tamci Przybysze z innego wiata... To kolejny aspekt sprawy.
Jest jeszcze trzeci aspekt, e tak powiem, techniczno-historyczny. Dotyczy on
samej konstrukcji Orloja i jemu podobnych urzdze w redniowieczu. Postawilimy
bowiem pytanie, co mogo by wzorcem do budowy tak szalenie precyzyjnego
urzdzenia w czasach totalnej ciemnoty, wspieranej i utrzymywanej przez Koci?
Doszlimy do wniosku, e najprawdopodobniej w czyje zdolne rce czowieka o
otwartym umyle wpad egzemplarz maszyny nazwanej w XX wieku kalkulatorem z
Rodos czy kalkulator z Antikithiry a znalezionej w Morzu Egejskim, we wraku
95
Zainteresowanych odsyamy na stron internetow Centrum Bada UFO i Zjawisk Anomalnych
www.ufocentrum.org - gdzie jest dostpny przekad tej pracy autorstwa Witolda Baranowicza.
94
egipskiego statku. Opiera si on na cyklu syriuszowym opracowanym i stosowanym w
Egipcie
96
, dzisiaj ju zupenie zapomnianym. A jeeli w Egipcie, to take w Babilonii i
Chaldei, bowiem uczeni tych krajw cile wsppracowali ze sob, i to bez wzgldu
na dzielce ich rnice religijne i polityczne! Ot kalkulator ten wystarczyo odrobin
zmodyfikowa i powikszy do odpowiednich rozmiarw, by otrzyma mechanizm
Orloja. I innych zegarw astronomicznych redniowiecznej Europy te. To wyjania
take fakt, e konstruktor Orloja pracowa w oparciu o posiadane plany. Dla czowieka
znajcego sposoby obliczania pooenia cia niebieskich i znajcego niuanse
kalendarzy juliaskich i gregoriaskich fraszk jest dostosowanie wskaza zegara
astronomicznego do okrelonej dugoci i szerokoci geograficznej miejsca, w ktrym
tene zegar ma powsta. Czy te kalkulatory byy wynalazkiem bliskowschodnim
egipsko-chaldejskim, ktry do Europy przywdrowa z Arabii, (a na co mog
wskazywa turbany na gowach figurek przy tarczach Orloja!!!), czy stanowi
artefakty z przepastnej czeluci Czasu, kiedy to na Ziemi panowao potne Imperium
Atlantydy, w ktrym posugiwano si m.in. takimi kalkulatorami? Jest to kolejny
dowd na jego istnienie, bowiem maszyna z Antikithiry istnieje realnie i do dzi
dnia waciwie nie wiadomo, kto j skonstruowa i kiedy.
Osobicie nie dziwimy si, e Orloj powsta w Pradze. Wszak to miasto byo
onegdaj stolic nauk tajemnych, szczeglnie za panowania cesarza Rudolfa II
Habsburga (1552-1612), ktry ustanowi nawet mecenat nad alchemikami i innymi
uczonymi, zajmujcymi si naukami z pogranicza. On nie by wariatem, jak to
usiowano mu wmwi, a co kosztowao go cz swej wadzy na rzecz brata Macieja!
Wie si z nim kolejna tajemnicza posta i kolejne polonicum a chodzi tutaj o
posta alchemika Michaa Sdziwoja albo Sendivogiusa Polonusa zwanego
take Cosmopolit (1566-1636), NB jedynego alchemika, ktremu pono powiodo
si w yciu, o czym kiedy indziej! Czechy i Sowacja, to krainy bez dostpu do morza, i
dlatego tamtejsi ludzie zwrcili si tam ku niebu ku czarnemu oceanowi Kosmosu...
Tak czy inaczej rozwizuje to zaledwie cz tajemnicy praskiego Orloja i
wyglda na to, e wielu rzeczy z nim zwizanych nie dowiemy si ju nigdy... no
chyba, e uda si nam cofn czas i sprawdzi rzecz in situ i ab ovo.
Milo Jesensk, Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 011/X MISTRZ TWARDOWSKI
Europejskie Odrodzenie roi si od niezwykych i fascynujcych postaci. Kada z
nich bya siln indywidualnoci i kada z nich miaa swj niepowtarzalny charakter.
Kada z nich miaa i nadal ma swoje tajemnice. Wok wielu z nich narosy z czasem
mity i legendy, ktre przydaj im nimbu niezwykoci, tajemniczoci czy wrcz nawet
niemiertelnoci... W polskim Renesansie tak postaci jest mistrz biaej, czarnej i
rowej magii, czaromistrz miasta stoecznego Krakowa, podkoniuszy krlewski,
lekarz, spirytysta, nekromanta i alchemik Jan Wawrzyniec Twardowski (1515-
1573) syn szlachcica Mikoaja Twardowskiego, ktry zamieszkiwa w
96
Zainteresowanych odsyamy do opracowania Arnolda Mostowicza pt. My z Kosmosu, Warszawa 1978.
95
podkrakowskich Krzemionkach. Tam te mia swoj pracowni, gabinet lekarski i
szko. Dzi znajduje si tam regionalny orodek TVP-3 Krakw.
Bogna Wernichowska, autorka apendyksu do ksiki Petera Haininga
pt. Leksykon duchw wywodzi jego nazwisko od sowa Dhurr, co po niemiecku
oznacza twardy, std spolszczona forma nazwiska autentycznego Niemca
Laurentiusa Dhurra z Norymbergii, ktry przebywa na dworze krla Zygmunta
II Augusta (1520-1572), NB, ostatniego Jagiellona na tronie Polski, w latach 1565-
1573. Podobne dane podaj take inne polskie encyklopedie.
Moc czarodziejsk wedug wszystkich rde da Twardowskiemu diabe
Mefistofeles, ktry mia mu suy przez lat 7. Alici Twardowski postawi warunek,
by do piekie zabrano go tylko w Rzymie. Mefisto suy mu o wiele duej, ni stao w
cyrografie, a wreszcie na rozkaz Belzebuba czy innego ksicia piekie, zwabiono go do
karczmy o nazwie Rzym bowiem Twardowski nie zastrzeg tego, by porwano go w
Roma Italiae, wic kontrakt mona byo zrealizowa w kadym dowolnym miejscu o
nazwie Rzym, a zatem Mefistofeles zbudowa karczm, nazwa j Rzymem i tam
podstpem zwabi niczego nie podejrzewajcego Twardowskiego. W kocowym
efekcie diabelska ekipa szybkiego reagowania obezwadnia szlachcica i porwaa do
pieka. Na szczcie dla Twardowskiego mia on przy sobie ryngraf w Matk Bosk,
ktra wybawia go z opresji. Inne wersje mwi o kogucie, ktrego pierwsze pianie
niweczy wszelkie piekielne moce, albo o tym, e przeraony Twardowski zacz
piewa Godzinki, skutkiem czego diabli odstpili od niego i polecieli do pieka, za
Twardowski spad na Ksiyc i przebywa tam do dnia dzisiejszego... Tam ma by do
Dnia Sdu Ostatecznego, zawieszony gdzie pomidzy Niebem a Ziemi, odbywajc
pokut za swe konszachty z Szatanem.
Dziki temu, Twardowski zyska sobie przydomek polskiego doktora
Faustusa (Fausta), ktry nadali mu polscy romantycy i jego dzieje byy
wdzicznym tematem literackim. Jzef Ignacy Kraszewski powici mu powie;
Adam Mickiewicz napisa ballad pt. Pani Twardowska z kantat do niej pira
Stanisawa Moniuszki, Lucjan Rydel napisa poemat bajeczny Pan
Twardowski, opera pod tym samym tytuem wysza spod pira A. N.
Wierstowskiego i naley do tego doda dwa balety: Ludomira Ryckiego i A.
G. Sonnenfelda. NB, Rycki napisa jeszcze jeden balet o niemniej tajemniczej
postaci pt. Cagliostro w Warszawie... Do tego naley dorzuci dwa filmy fabularne i
kilka scen w innych filmach czy odcinkach seriali. Jak wida posta Twardowskiego
stanowi pewien (zreszt bardzo barwny i tajemniczy) fragment mitu narodowego
Polakw.
Najsynniejszym wyczynem Twardowskiego miao by wywoanie cienia
zmarej maonki Zygmunta II Augusta, synnej ze swej urody i kolekcji przepiknych
pere (wie si z nimi jeszcze jedna tajemnica Wawelu, ale to jest ju osobna historia
powiem tylko tyle, e w niewiadomy do dzi dnia sposb dostay si te wspaniae
pery do rk angielskiej krlowej Elbiety I [1533-1603], w czym swj udzia mieli
dwaj angielscy alchemicy, nekromanci i czarownicy zarazem: dr John Dee zwany
Deviusem i Edward Kelley ktry ma opini szalbierza, hochsztaplera i oszusta,
ale wszystko wskazuje na to, e by on angielskim szpiegiem zalegendowanym jako
asystent dr Dee i pod t przykrywk wykonywa zlecone mu tajne operacje...), ksinej
litewskiej Barbary Radziwiwnej (1520-1551). Wydarzenie to miao miejsce w 2-
3 lata po mierci modej krlowej, ktra od roku bya na tronie po zawartym w
niejasnych okolicznociach i potajemnie maestwie z Zygmuntem II Augustem.
Czarna legenda Wawelskiego zamku mwi, e Barbara zostaa otruta przez krlow-
matk Bon Sforza dAragona (1494-1557). Dzi historycy tej epoki twierdz, e to
96
nowotwr szyjki macicy, sta si przyczyn mierci znienawidzonej przez siln
opozycj krlowej, w trzydziestym pierwszym roku ycia...
Ukazanie si cienia zmarej krlowej wywaro wielkie wraenie na
zrozpaczonym Zygmuncie Augucie, ktry przey straszliwy szok omal nie
przypaci tego yciem. Niezwykle sugestywnie przedstawili to w swych filmach trzej
polscy reyserzy: Pan Twardowski i Barbara Radziwiwna Jzefa Lejtesa
(1936), Dzieje Mistrza Twardowskiego Krzysztofa Gradowskiego (1989) i w
jednym z odcinkw serialu Krlowa Bona Janusza Majewskiego(1980).
Innymi dokonaniami im Twardowskiego byo nakazanie diabom
przeniesienia caego srebra z terenu caego kraju a Polska sigaa wtedy od Batyku
po Morze Czarne i umieszczenie go w Olkuszu, gdzie rzeczywicie znajdoway si
kopalnie rud srebra, cynku i oowiu; nastpnie postawienie skay na cieszym kocu
tak powstaa synna Maczuga Herkulesa w Ojcowskim Parku Narodowym - a take
zbudowaniu systemu staww rybnych w okolicach Niepoomic.
Twardowski jako lekarz zasyn w leczeniu epidemii dumy dymienicznej a
stosowa przy tym metody wschodniej, tj. arabskiej medycyny co w owym czasie
stanowio autentyczne i oczywiste diabelstwo oraz czary!...
Innym spektakularnym wyczynem Twardowskiego by lot na kogucie no
moe nie na ywym ptaku, ale na szybowcu czy te lotni zrobionej na podobiestwo
tego ptaka. To wystarczyo, by uzna go za czaromistrza, za witej Inkwizycji za
czowieka zaprzedanego diabu. I tutaj rzecz przeciekawa ot Twardowski nigdy
nie by urzdowo cigany przez wite Officium, a przecie to by szczytowy okres
histerii polowa na czarownice i czarownikw! Oznaczaoby to, e albo w ogle nie
istnia, albo by tak wysoko postawionym, e fanatycy ze witej Inkwizycji nie byli w
stanie mu czegokolwiek zrobi... Podkoniuszy krlewski, to byo wysokie stanowisko
w krlewskiej hierarchii subowej. Bardzo wysokie. Mia on nad sob ju tylko krla i
krlewskiego koniuszego! Ta nietykalno osobista paradoksalnie stanowi dowd za
historyczn autentycznoci tej postaci. Dat jego urodzenia i mierci wyliczy
znakomity historyk Roman Bugaj w swej ksice pt. Nauki tajemne w dawnej
Polsce Mistrz Twardowski (Wrocaw 1986), na podstawie kronik i zapiskw
urzdnikw i dworzan krla Zygmunta I Starego (1467-1548) i jego syna.
CV krakowskiego czaromistrza przedstawiaoby si zatem nastpujco:
1532 podjcie studiw w Wittemberdze;
1551 podjcie studiw we Woszech: Bolonia i Padwa;
1561 drugi wyjazd do Woch: Bolonia, Padwa i Rzym;
1572 mianowanie na stanowisko podkoniuszego krlewskiego w Knyszynie;
1573 mier w nieznanym miejscu i niewyjanionych okolicznociach.
Ta mier w ogle jest czym niewiadomym. Twardowski majc ju wtedy 58
lat naraz opuszcza Krakw i udaje si do Rzymu. Po co? Czyby chcia uciec przed
intrygami swych potnych protektorw rodziny Mniszchw ktrzy
najprawdopodobniej maczali swe palce w intrydze z ukazaniem Zygmuntowi
Augustowi ducha jego zmarej ony. I w kilku innych te, do bowiem wspomnie, e
gdyby nie niebotyczna gupota i pycha polskich magnatw, to na tronie moskiewskim
zasiadaby Maryna Mniszchwna jako caryca Wszechrosji!!!
Tak zatem Twardowski ucieka z Polski krtko po mierci krla, ktry roztoczy
nad nim ochronny parasol. Wszak by on nadwornym lekarzem, a mier dostojnego
pacjenta ten parasol i ochron przed Inkwizycj z niego zdejmowaa. Pozostanie w
Polsce rwnao si spaleniu na stosie. Z drugiej strony grozili Mniszchowie szare
eminencje wawelskiego paacu o nienasyconych ambicjach, wielkich aspiracjach i
ogromnych planach politycznych. Nie mia wyjcia musia ucieka przed Jerzym
Mniszchem i witym Officium!
97
Dokd? Na pewno nie na terytorium Polski, a zatem za granic w gr mogy
wchodzi tylko dwa kraje: Niemcy i Italia, w ktrych ju by i ktre zapewne dobrze
zna. Niemcy odpaday ze wzgldu na Reformacj i Kontrreformacj oraz zwizane z
nimi wojny religijne i bunty chopskie. Pozostawaaby tylko i wycznie Italia.
Roman Bugaj podaje, e Twardowski zosta porwany i zamordowany w
karczmie Rzym gdzie na Podlasiu czy Mazowszu. Dowodem na to miao by synne
Zwierciado Twardowskiego, ktre do dzi dnia znajduje si w Wgrowie (woj.
mazowieckie), w zakrystii tamtejszego kocioa farnego i niszczeje. Jest to jeden,
jedyny artefakt pozostay po tej postaci historycznej. Ze swej strony jestem
przekonany, e Twardowskiego porwano i zamordowano gdzie na poudnie od
Krakowa a dokadniej w okolicach dzisiejszego miasta powiatowego Sucha
Beskidzka. I co najciekawsze jest tam Karczma Rzym pooona przy tamtejszym
Rynku, a ktra stoi tam ju od XVIII wieku, ale przed ni na tym samym miejscu stay
jeszcze dwie karczmy od XVI wieku!
Jest jeszcze jedna poszlaka w herbie Suchej Beskidzkiej znajduje si biay
ko na czerwonym polu. Czy nie koresponduje to z oficjalnym zajciem Jana
Wawrzyca Twardowskiego? Wszak ten by podkoniuszym krlewskim...
A tereny te silnie diabli obsadzili, jako e najwyszym szczytem w okolicy jest
Diablak (1.725 m n.p.m.) czyli Babia Gra, do tego dochodz tu i wdzie rozsiane
Diable czy Diabelskie Kamienie, ktrych belzebubowa czereda miaa uywa do
burzenia kociow i pobliskiego sanktuarium maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej.
Jest Za Dolina w ktrej chodzia potwora urywajca ludziom gowy, kiedy ci nie
potrafili odpowiedzie prawidowo na pytanie brzmice: Ile wierszyczkw ma Babia
Gra? Zainteresowanym podpowiadam, e 32. I nie ma si czemu dziwi, e w tak
zadiablonej okolicy zagin w niewyjanionych okolicznociach pewien polski
szlachcic. A zatem do porwania Twardowskiego nie doszo w Mystkowie-Rzymie na
Podlasiu jak chce tego Stanisaw Dworakowski, ale wanie w Suchej
Beskidzkiej w Maopolsce. NB, to wanie przez Such Beskidzk, Bystr Podhalask
i Sidzin wid w tych czasach szlak kupiecki i pielgrzymi na Oraw i dalej przez
Sowacj, Austri do Italii do Rzymu... Trakt ten wid zreszt tam od tysicleci,
bowiem stanowi on fragment Szlaku Bursztynowego, ktrym sprowadzano polski,
jantar z basenu Morza Batyckiego do basenu Morza rdziemnego.

Kim naprawd by im Jan Wawrzyniec Twardowski-Dhurr? Mg by
spolonizowanym Niemcem, lub co najbardziej prawdopodobne spolonizowanym
Wochem lub potomkiem takowego, ktry ju czu si Polakiem. Kronikarz dworu
wawelskiego ukasz Grnicki w swym Dworzaninie podaje zlatynizowan form
jego nazwiska, moe dlatego, e ba si zemsty ze strony potnego maga i wysokiego
urzdnika krlewskiego, popieranego przez niemniej potnych magnatw? Std
posza hipoteza o tym, e Twardowski pochodzi spoza Polski. Osobicie jestem
przekonany, e Twardowski by Polakiem. Zajmowa si naukami hermetycznymi i
stosowanymi jego dzieem jest encyklopedia, wzorowana na Liber viginti artium
Pawa z Pragi I i traktat Opus Magicum. I tu kolejna rzecz ciekawa obydwa te
dziea zniky w niewyjanionych okolicznociach. Tak, jakby kto chcia zatrze lady
po wielkim czaromistrzu. Czy bya to robota Inkwizycji? Bardzo moliwe wszak
wanie na ten okres przypada apogeum poncych stosw, na ktrych skwierczeli nie
tylko czarownicy i czarownice, ale nade wszystko ludzie niewygodni Kocioowi
katolickiemu, rzdzcej oligarchii czy przeciwnicy polityczni. Stos grozi Mikoajowi
Kopernikowi (1473-1543) za jego pogldy, ktre mogy obali istniejcy stan rzeczy.
98
(Chodzi tutaj o tajemniczy traktat De astro minante, w ktrym Kopernik rzekomo
przewidzia impakt komety na 8 padziernika 1582 roku i generalny Koniec wiata!
a ktry zosta napisany tu przed mierci Mistrza z Fromborka i wydany zaledwie w
101 egzemplarzach.) Niewykluczone jest wic, e obaj panowie znali si i wymieniali
pogldy, jako e obaj byli m.in. astrologami jak kady szanujcy si astronom w
tamtych czasach!... To, e nie ma ladw tej korespondencji? Archiwa byy czyszczone
niejeden raz i niejednokrotnie usuwano z nich to, co mogoby zaszkodzi wizerunkowi
Kocioa czy osoby panujcego. Tak mogo by i w tym przypadku. To dlatego Jerzy
Joachim von Lauchen czyli Retyk (1514-1574) musia ucieka z Krakowa do
sowackich Koszyc z rkopisami kopernikowskimi za pazuch... I on take mia
moliwo spotkania si z Twardowskim wszak obaj mieszkali w Krakowie i co
ciekawe obaj urodzili si i zmarli w niemal tym samym czasie! Zaiste, jeeli jest to
zbieg okolicznoci, to co najmniej dziwny. A moe Twardowskiego porwano, kiedy
ucieka nie do ultra-katolickiego Rzymu, ale do bezpiecznego schronienia w
wczenie protestanckich Koszycach? Tam, gdzie nie groziy mu mordercze macki
witego Officium? Czy nie brzmi to bardziej prawdopodobnie?
Co zawieray dziea Twardowskiego? tego ze wspczesnych nie wie nikt. Na
pewno traktat o optyce zreszt dlatego Twardowskiego utosamiono z innym
synnym lskim uczonym, dziaajcym w Krakowie - Erazmem Witelo zwanego
Vitellionem (1230-1280), ktry napisa dzieo Perspectiva znane bardziej jako
Optyka. Nalea on do najwybitniejszych uczonych redniowiecza. By moe
Twardowski kontynuowa jego prace i dziki temu w pamici gminu te dwie postacie
zlay si w jedn. Nie zapominajmy, e Twardowski podobnie jak Devius i wielu
innych magw Odrodzenia przeprowadza dowiadczenia optyczne przy pomocy
zwierciade. By moe pokaza on nieszczsnemu Zygmuntowi Augustowi hologram
czy po prostu slajd przedstawiajcy zmar maonk krlewsk, co stanowioby jakie
rozwizanie chocia tej tajemnicy?...
Kiedy postawiem hipotez, e Twardowski by tzw. agentem wpywu obcej
Cywilizacji Naukowo-Technicznej, dziaajcym w najpotniejszym mocarstwie na
kontynencie europejskim a byo to w czasach, kiedy Polska miaa swoje wielkie pi
minut w wiatowej historii i gdyby nie wewntrzne tarcia, swary i spory polityczne
byaby najwikszym mocarstwem wiata po przyczeniu do swego terytorium Rosji,
co leao w zasigu rki sic! y on w momencie historycznym, ktry stanowi punkt
zwrotny w dziejach naszego kraju i kontynentu. Po bezpotomnej mierci ostatniego
Jagiellona nastpio ju tylko spadanie Rzeczypospolitej szlacheckiej w d dziki
balastowi wolnej elekcji krla i przeklestwu liberum veto, ktre zakoczyo si w
roku 1772 pierwszym rozbiorem, a definitywnie zoyo Polsk do grobu na 123 lata
niewoli w 1795 roku... By moe Twardowski by przez Nich kierowany czy
inspirowany. Przecie to wanie wtedy Ludzko doznaa pierwszego skoku
cywilizacyjnego, rozkwitay nauki i sztuka, z ktrego to dziedzictwa jestemy tak
dumni!
Teraz tak nie sdz. Jestem coraz bardziej przekonany, e by to wielki
renesansowy umys, ktry uwika si w polityczne i religijne intrygi, i nie mogc si
od nich uwolni pad wreszcie ich ofiar. Istnieje rwnie prawdopodobna moliwo,
e zamordowaa go wita Inkwizycja w czasie prby ucieczki przed stosem. Tak czy
inaczej, sta si pikn legend o Polaku - Sarmacie, ktry posiad moc czarodziejsk i
okpi samego Szatana. A wtedy prawdziwym Szatanem bya totalitarna wadza
kocielna i jej zbrojne rami sfanatyzowana banda optanych dz mordu i
zadawania cierpienia niewinnym, bezbronnym ludziom ciemnych mnichw,
realizujcych zaborcz polityk swych przeoonych papiey marzcych o cigej
rozbudowie potgi Kocioa katolickiego i rozszerzeniu jego panowania na cay wiat.
99
Myl, e naleaoby pj tym tropem i wtedy by moe uda si nam znale znaczn
cz prawdy o Sarmacie-czarodzieju. Prawda ta znajduje si zapewne w archiwach
Watykanu, o ile jej nie zniszczono w czasie jakiej czystki. Kiedy wreszcie wyjdzie na
wiato dzienne???...
A jednak...
A jednak by moe dlatego istnieje co, co mona nazwa przeklestwem, czy
kltw Twardowskiego. Ci, ktrzy zabieraj si za pisanie o tej postaci historycznej
naraaj si na nieprzyjemnoci i to cakiem spore, kiedy pisz w sposb lekcewacy
czy omieszajcy wielkiego maga dowiadczy tego m.in. Krzysztof Gradowski i
odtwarzajcy posta Twardowskiego w jego filmie, znakomity aktor Daniel
Olbrychski. Musieli oni nawet zmieni scenariusz i gr aktorsk, bo ekip filmow
nkay na planie same niepowodzenia!
I to jest jak sdz ostatnia tajemnica Mistrza z Krzemionek.
---oooOooo---
Patrz z zaenowaniem na modych Polakw, ktrzy wstydz si swojej
historii, historii wasnego kraju i jak papugi ogldaj si na innych, zapominajc, e
mieszaj w kraju, w ktrym dziay si rzeczy mdre, wzniose, pikne i tajemnicze. W
kraju, ktrego historia jest niemniej fascynujca, ni historia Anglii, Francji czy USA.
W kraju, w ktrym dziaa Kopernik, Witelo, Kochanowski, Gomka, Heweliusz, Rej i
inni, ktrzy budowali podwaliny kultury Polski i zarazem Europy, o czym tak atwo
zapominaj ci, ktrzy teraz frymarcz dorobkiem naszej kultury narodowej w imi le
pojtej integracji europejskiej, ktrym wydaje si, e zapominajc o naszych
korzeniach szybciej dorw si do europejskiej kasy, i e nic ponad kas ich nie
interesuje. Nie macie si czego wstydzi modzi, zakompleksieni Polacy, podziwiajcy
zabytki Europy w czasie wakacyjnych wdrwek czy zagranicznych saksw. Za
Wami jest ponad 1000 lat naszej pastwowoci pamitajcie o tym. Ci, ktrzy
zapomn, rycho stan si pariasami na sprzedanej obcym ziemi...
Robert K. Leniakiewicz
Niebo na grze, niebo na dole,
Gwiazdy na grze, gwiazdy na dole,
Co jest na grze, jest na dole
Takie we do twego szczcia.
Napis na frontonie wityni Izydy, ( Memfis, Egipt)
Sprawa 012/X - LATAJCY MNICH
Braciszek z Czerwonego Klasztoru
100
Kompleks budynkw klasztornych w Lechnicy, nazwanego od koloru swych
cian Czerwonym Klasztorem, znajduje si na sowacko polskim pograniczu, na
romantycznym brzegu Dunajca i w malowniczym masywie Trzech Koron. Z
klasztorem tym jest nierozerwalnie zwizane imi legendarnego mnicha i alchemika
brata Cypriana, ktrego dziaania dokumentuje fakt, e poza religijna medytacj,
mnisi rozwijali swe zdolnoci techniczne i inne w innych dziedzinach wiedzy. Dziea i
ycie brata Cypriana s ywym dowodem na to, e idee alchemikw przenikay take
poza grube mury klasztorw i jak bez nich nie da si zrozumie tego, co dziao si za
nimi...
Alchemia... Ta nauka wyklta oficjalnie przez Koci katolicki jest
nierozcznie zwizana z dziejami kartuskich klasztorw w Lechnici i Kltorisku,
bya w przeszoci rozumiana jako tajemna nauka o transmutacji, (czyli przemianie)
zwyczajnych metali w zoto i srebro, i jako taka wypenia histori Ludzkoci wieloma
dramatycznymi wydarzeniami, ktre si rozegray w czasie daremnych poszukiwa
klucza do transmutacji zwykych metali w szlachetne. Wspczenie si czsto mwi o
alchemii fizycznej i spirytualnej: pierwsza z nich dy do przemiany materii, druga o
przemianie czowieka jako istoty psychicznej i duchowej. Chocia adepci tajnej wiedzy
wiedzieli w przeszoci o tym, e w alchemii chodzi przede wszystkim o duchowe
odrodzenie czowieka, to dopiero na pocztku naszego stulecia szwajcarski psychiatra
Carl Gustav Jung stwierdzi, e pojcia alchemiczne maj swe odpowiedniki w
terminologii nowoczesnej psychologii i psychiatrii, i e zatem wyjaniaj one proces
psychicznej przemiany czowieka i formowanie jego rozwoju duchowego do
psychicznie zjednoczonej osobowoci, wewntrznie zupenie zharmonizowanej.
Dzisiaj, kiedy moemy przy pomocy techniki jdrowej wytworzy sztuczne
zoto, NB potwornie drogie, alchemia jest definiowana jako nauka spirytualna,
mentalna za sztuka spagiczna, czyli wyrabianie lekarstw wedle zasad alchemii
jest ju samodzieln nauk. Poza prbami odkrycia kamienia filozoficznego, czyli
tynktury potrzebnej do przeistoczenia byle jakiego metalu zwaszcza oowiu - w
zoto, alchemia fizyczna zajmuje si jeszcze omioma problemami:
1. Uzyskanie alkathestu, czyli uniwersalnego rozpuszczalnika;
2. Oddzielenie tzw. spiritus mundi, czyli substancji nasyconej wszelkimi
planetarnymi wpywami;
3. Uzyskanie quinta essentia substancji ekstrahowanej ze wszystkich
mineraw, cia rolinnych i zwierzcych, ktra miaa by pomocna do ycia
czowieka;
4. Uzyskanie aurum potabile pynnego zota, leku, ktry miaby uodparnia
czowieka przeciw wszystkim chorobom;
5. Uzyskanie eliksiru wiecznej modoci i wiecznego ycia;
6. Uzyskanie arcanum, czyli cudownego skadnika wszystkich lekw, co w
rodzaju katalizatora;
7. Opracowanie metody paligenezy czyli zregenerowania lub
zrekonstruowania ywych organizmw z popiou la Feniks;
8. Uzyskanie homunculusa, czyli wytworzenie nienaturalnymi metodami
ywej istoty lub czowieka.
Nie tylko alchemicy...
O ile mi wiadomo, podobny program mieli Rokrzyowcy i niektre odamy
masonerii, ale zredukowali oni sw problematyk badawcz do czterech punktw:
1. Uzyskanie lapis philosophum kamienia filozoficznego do
transmutacji metali w zoto;
101
2. Uzyskanie panaceum, czyli leku na wszystkie moliwe choroby;
3. Uzyskanie metody paligenezy i;
4. Wyprodukowanie homunculusa.
Alchemicy w sutannach.
Na pocztku XVI wieku, czonek konwentu kartuzjaskiego, klasztoru
zaoonego w 1299 roku na Skale pri Letanovciach, sporzdzi pisemny wykaz dziaa
jego przeora Jana z Siedmiogrodu, ktry intensywnie zajmowa si alchemi.
Powodem jego parania si alchemi w zakresie transmutacji metali bya straszna
bieda i depresja gospodarcza klasztoru, po najazdach husyckich w latach 1433 i 1453.
Eksperymenty te drogo go kosztoway, jak podaje Spiska Kronika : Cae mienie
braci mnichw zmarnowa, zoto poprzetapia, srebro zmieni w dym, klasztor
doprowadzi niemale do upadku, a zatem musia by urzdu zbawion... co stao si
w 1476 roku
Alchemi zajmowali si take poprzednicy brata Cypriana w ervenym
Kltore, ktry zakon Kartuzw zacz budowa w 1330 roku. To tutaj pracowa w
XVI wieku synny alchemista Martin Kasperborovi, ktry z obawy przed
przeladowaniem ze strony protestantw uciek w 1563 roku do Oomuca, gdzie
zabra cae laboratorium alchemiczne, ktre byo umieszczone w fundamentach starej
wiey. Sw wiedz i umiejtnoci oraz praktyczne spostrzeenia przekaza on przed
sw ucieczk Ondrejovi Smockmu organicie polskiego pochodzenia ze Spiskiej
Nowej Wsi, ktry jego rady i wiedz przekaza z kolei nam w rkopisie pt. Vade
mecum & ego tecum, w ktrym osobny rozdzia powicony jest rodkom leczniczym
uywane w medycynie klasztornej, wraz z symbolik i alchemiczn terminologi.
Wanie w rkopisie Smockgo znajdujemy starodawna recept, ktrej uywali
mnisi w klasztorze, za czasw krla Macieja (1458 1490). Intensywnie wtedy
poszukiwano sposobu wyrobu kamienia mdroci, i do koca twierdzili, e potrafi
zrobi lepsze zoto, o wikszych ziarnach, ni wgierskie.
O kamedulskim bracie Cyprianie, ktry kontynuatorem bada alchemicznych
w Czerwonym Klasztorze wiemy, e nazywa si naprawd Franz Ignatz Jschke i
urodzi si w dniu 28 lipca 1724 roku w lskich Polkowicach. Dugo pozostawao
nieznane jego prawdziwe nazwisko i pochodzenie. Sdzono, e chodzio o sierot
Marcina, ktrego w 1717 roku czerwono klasztorny i konwent posa na nauk do
lewoczskiego chirurga J.M.Choisa. Po pewnym czasie powrci do klasztoru, a po
wywiceniu przyj imi Cyprian. Wybr imienia wskazuje na to, e by on sierot,
bowiem osierocone dzieci nazywa si na Spiszu wanie cyprianami. Legend t
obalili w 1971 roku Michal Lacko i Vendeln Jankovi, ktrzy w rzymskich
spisach klasztorw i yciorysw mnichw znaleli informacje, e brat Cyprian ujrza
wiato dzienne w dniu 28 lipca 1724 roku w lskich Polkowicach, ale nie potrafili
zdeszyfrowa jego niejasno napisanego nazwiska. Czytali go Jaisge, resp. Jaige, bo
taka wypadaa im transkrypcja tego nazwiska. Dopiero w roku 1988, znanej polskiej
botaniczce dr Zofii Radwaskiej-Paryskiej, udao si we Wrocawiu dotrze do
metryki pniejszego brata Cypriana. Bya ona wystawiona w jzyku niemieckim,
bowiem polski lsk by wtedy pod zaborem pruskim. I tak si dowiedzielimy, e
bohater tego artykuu nazywa si Franciszek Ignacy Jschke i by synem
polkowickiego mieszczanina i mistrza krawieckiego Josefa Jschkego. W dniu
28 lipca 1724 roku go ochrzczono, ale poniewa dalszej daty brakuje, to chyba chodzi
o dzie jego urodzin.
CV polskiego Leonarda da Vinci.
102
Modo Cypriana i to, dlaczego postanowi wstpi do zakonu, pozostaje dla
nas tajemnic, i ta sytuacja trwa do dnia 13 wrzenia 1753 roku, kiedy zoy on
lubowanie zakonne w kamedulskim klasztorze w Zoborie pri Nitrze. wczesne
rda pisz o nim, e by on wysoko wyksztaconym czowiekiem, ktry studiowa we
Wrocawiu, Brnie, Czstochowie oraz najprawdopodobniej take we Woszech. Mwi
po polsku, sowacku, niemiecku i acinie.
Do Czerwonego Klasztoru przyby on w 1756 roku, i tam wpisa si w ludowe
opowieci i legendy swym niesamowitym pocigiem do latania. Legendy te spisa ju
w 1807 roku mieszkaniec Kiemarku (Kemaroku) Christian Genersich, za w
1937 roku Johann Liptk w studium Das Rote Kloster und Frater Cyprianus.
Motywy te zostay take wykorzystane przez polskiego pisarza Jana Wiktora w
powieci Skrzydlaty mnich (1947 r.) NB, ktrej sowacki przekad pojawi si w
rok pniej.
Akcja powieci Wiktora rozgrywa si w gwnej mierze w Czerwonym
Klasztorze, Pieninach i Krakowie, gdzie br. Cyprian poszukuje jakiej zagadkowej
ksigi, ktra zawiera przepis tajemny umoliwiajcy czowiekowi latanie.
Autor opiera o intrygi na starodawnej legendzie mwicej o odwanym i
uczonym mnichu, ktremu po skonstruowaniu latajcego aparatu powid lot z
najwyszego z piciu szczytw Trzech Koron a nad turnie Tatr Wysokich. Bagatela!
w linii prostej jest to odlego co najmniej 35 km, za rnica w wysokoci wynosi
okoo (w zalenoci od trasy) 1.000 1.300 m! Urzdzenie to doleciao na tak
wysoko, e jego odbicie lustrzane widzie mona byo na dnie Morskiego Oka, i
zostao ono zniszczone gromem niebieskim, ktrym pokarao Niebo brata Cypriana.
Wkrtce na rozkaz biskupa spalono diabelsk maszyn na granicy w Spiskiej
Belej, a jej wynalazc osadzono w wizieniu klasztornym na rwninie, jak najdalej od
niebotycznych wierchw, aby na zawsze zabi w nim ch do latania
I tak w uczony m musia y w bezczynnoci, za lata mg jedynie w
swych snach...
Niestety, w rzeczywistoci nie ma adnych materialnych dowodw na istnienie
jego latajcego przyrzdu. Wyjtkiem jest tekst, ktry wedle sw lewoczskiego
historyka Elmer Kszeghyego w archiwalnej teczce z roku 1760 po acinie
oznajmia, e pewien profesor z Rimavskiej Soboty: Znajdowa si w Spiskiej Belej
na rynku, kiedy tam z rozkazu arcybiskupa Nitry Ladislava Mattyasovszkiego
z Merkuoviec spalili diabelski wz. Aparat ten sporzdzi niejaki brat
Cyprianus z Lechickiego Klasztoru, ktry ze wzgldu na to, e wybudowano go
z czerwonej cegy lud zwie Czerwonym Klasztorem. Przy spaleniu maszyny byo
mnstwo ludzi i przybyli take czcigodni kanonicy ze Spiskiej Kapituy. Frater
Cyprianus, ktrego przedtem nazywali Vogelbergiem, przypi sobie diabelsk
maszyn na szczycie Trzech Koron i przy jej pomocy dolecia a do Morskiego Oka.
Pan Biskup nie by przy egzekucji przytomny i nie mielimy monoci ujrze take
podsdnego mnicha, ktrego odwieziono na miejsce, z ktrego ju nie bdzie widzia
gr, skd wzia si jego ch do latania.
Legendy o tajemniczym mnichu, jak to wida z powyszego, maj jakie swe
racjonalne jdro w rzeczywistoci. Pewn indykacj stanowi tutaj take zapis o
odprawionych Mszach witych w Czerwonym Klasztorze, ktry mwi o Cyprianie,
jako o Wochu:... pro defuncto fratre Cipriano Italo - co moe wskazywa, e by on
tam na studiach.
W zwizku z tym, nie jest bez sensu uwaga, i Cyprian mg we Woszech
zaznajomi si z konstrukcj maszyn latajcych na przykad z prac Leonarda da
Vinci (1452 1519), ktry pracowa nad stworzeniem latajcej maszyny ze
103
skrzydami. Udowadnia to cytat z dziea woskiego polihistora, lekarza i matematyka
oraz filozofa w jednej osobie Girolama, Cardana (1501 1576), ktry w pracy
De suptilitate napisa: W naszych czasach tylko dwaj ludzie usiowali lata, ale bez
powodzenia. Nastpne zdanie jest na tyle ciekawe, e zacytuj go w oryginalnym
aciskim brzmieniu: Volanti inventum, quod nuper tentatum est a duobus, illis
pessime cessit, Vincius de quo supra diximus, tentavit et frustra. (Take [Leonardo
da] Vinci sprbowa lata, ale mu si nie udao...)
Aby dobrze zrozumie znaczenie tych sw, musimy pogry si jeszcze
bardziej w przeszo.
Kocem zimy 1503 roku, w Peruggi rozeszy si wieci, e matematyk
Giovanni Battista Danti w dzie lubu szlachcica Bartolomea da Alviano
dokona niebezpiecznej prby. Wyszed on na szczyt wiey katedry Santa Maria della
Virgine, przymocowa sobie do grzbietu jakie ogromne skrzyda, oddzieli si od niej
ogromnym skokiem i polecia. W pewnym momencie przewrci si w powietrzu i
spad na boczna naw kocioa, gdzie na jej dachu przyhamowa swj upadek, tak e
nie zabi si, a jedynie poama nogi.
Na podstawie tej prby da Vinci jako pierwszy odkry podstawowe prawo
mechaniki, ktrego uywa ju brat Cyprian przy konstrukcji swego latajcego
przyrzdu, a goszcego, e kadej akcji towarzyszy reakcja przeciwnie skierowana
czyli III Zasada Dynamiki. Jego aparat skonstruowany z wikliny i tafty mia uywa
tej zasady tak dobrze, jak po p tysiclecia potem robi to kosmiczne rakietoplany i
rakiety none. Przed rokiem 1505 robi on wiele prb i oblicze siy, jak musi zuy
ptak i jak wielk powierzchni musz mie skrzyda, by mg on lata dokadnie w
250 lat pniej to samo robi brat Cyprian na Sowacji.
Po ukoczeniu budowy aparatu latajcego, Leonardo da Vinci pojecha 10
marca 1505 roku do Fiesole, gdzie obejrza sobie stoki Monte Cecerre, skd mia
wznie si jego wynalazek. Domniemywa si, e eksperyment mia si odby na
pocztku 1506 roku, ale nie wiadomo, kto mia pilotowa t maszyn.
Co ciekawe, w Fiesole, podobnie jak w Pieninach, yje legenda o uskrzydlonej
maszynie jakiego tajemniczego wynalazcy. Wiemy, kim on by to by jeden z jego
najwierniejszych uczniw Tomasso Massini de Peretola znany mechanik i
konstruktor. Ze stokw Monte Cecerre rzuci si w przepa ze skrzydami i polecia.
Dug chwil utrzyma si w powietrzu pisze woski historyk Nardini lecia nad
lasami i kamienioomami, ktre zbliay si ku torowi lotu czowieka. Naraz, czy to
przez bdny manewr, czy to przez podmuch wiatru albo przez to, e si czowiekowi
nie stao spad on w d. miertelnie rannego wycignli go ze szcztkw.
Dzisiaj jedynie moemy rekonstruowa wypadki, ktre rozegray si wedle
legendy spod abdziej Gry. Jedno jest pewne: Tomasso Massini przey 25 lat i nie
wspomina si o nim mwic o da Vincim i jego prbach na stokach sonecznej
Fiesole...
Jak wiadomo z legend, niepowodzenie prby da Vinciego nie odstraszyo
bynajmniej brata Cypriana. Dzisiaj ponownie powracamy do osoby tajemniczego
mnicha z Czerwonego Klasztoru, ktry by nie tylko lekarzem, ale przede wszystkim
alchemikiem i genialnym konstruktorem, ktry przers sw epok. Dlatego te
wracamy pod koniec XX wieku do tej postaci, by wreszcie przeama barier
milczenia wok postaci sowackiego polihistora z II poowy XVIII wieku, ktry
korzysta z wiedzy woskiego geniusza z przeomu XV i XVI stulecia.
Brat Cyprian jest take autorem najstarszego na Sowacji zachowanego do dzi
dnia herbarium, ktre obecnie znajduje si w ksigozbiorze Muzeum Nauk
Przyrodniczych Sowackiego Muzeum Narodowego w Bratysawie. Z tego unikalnego
dokumentu dowiadujemy si dalszych szczegw ycia skrzydlatego mnicha,
104
ktrego profil zainteresowa musimy jeszcze wzbogaci o wiedz z zakresu botaniki,
zielarstwa i medycyny, ktr to wiedz naby zapewne w czasie pobytu we
woskich klasztorach. To uzasadnia take i to, e wedle tradycji by on znany jako
Tausendknstler znawca tysica sztuk. W Czerwonym Klasztorze pracowa jako
lekarz i aptekarz, zbiera roliny lub hodowa je w przyklasztornym ogrodzie
herbarium, wyrabia maci, wycigi i rozmaite preparaty zioowe i nie tylko. Poza tym
pracowa jako kucharz, zarzdca refektarza, chirurg, aziebnik, owi ryby dla
klasztoru, wyrabia wiece i zwierciada i to wszystko przy penieniu swych
normalnych obowizkw duchownych mnicha.
Zielnik zakonnika.
Zajmijmy si tym dokumentem, bo warto!
Wstpna cz herbarza skada si z dwch stron tekstu. Pierwsza jest
zatytuowana Botanoteca fra Cypriana i po acinie brat Cyprian pisze o sobie i
swych pogldach na wczesn medycyn. Nie przejmowa si zbytnio scholastyczn
medycyn, ktra wykadano na uniwersytetach, i np. woskich lekarzy nazywa
rzymskimi graduowanymi flakopukami czy lekarzami od cielakw...
Na licu drugiej strony znajdujemy stylizowany rysunek dwch obeliskw,
pomidzy ktrymi nieznany czytelnik fra Cypriana umieci aciski tekst rojcy si
od alchemicznych znaczkw, w ktrym zawar panegiryk na cze tego uczonego. Pod
tym zapisem jest zaszyfrowany rok Paski 1766, za na verso strony znajduje si
rysunek przedstawiajcy zwierciado w ozdobnej ramie. NB, rysunek zwierciada
mwi wicej o alchemicznych zainteresowaniach brata Cypriana, ni panegiryki na
jego cze. Prosz, nie zapominaj Czytelniku, e zwierciadami posugiwali si wszyscy
uczeni i alchemicy Staroytnoci, redniowiecza, Renesansu i Baroku poczwszy od
Archimedesa, a skoczywszy na Johnie Dee-Deviusie, Janie Wawrzycu
Durranie-Twardowskim i Alessandro Cagliostro vel Giuseppe Balsamo,
Giacomo Casanovie, i innych im podobnych.
Sam zielnik ma 94 strony paginowane i 4 nie-paginowane brak strony 81.
Roliny przyklejono do papieru ca sw powierzchni karugiem, albo przymocowano
paskami ptna, w kolejnoci znajdywania ich i opisywania przez autora.
Cakowita liczba rolin wynosi 283, 23 z nich jest zduplikowanych, a kada z
nich jest starannie opisana w acinie i grece, po niemiecku, polsku i sowacku.
Co do strony botanicznej zbioru, to w zielniku tym s 44 roliny, ktre nie
wystpuj w Pieninach, i zostay sprowadzone do ogrodw z innych krajw i dzielnic,
nastpnie gatunki hodowane dla piknych kwiatw, a take roliny kwiatowe z
obszaru Tatr Sowackich (63 gatunki), Pienin i okolic Czerwonego Klasztoru, gdzie
brat Cyprian najwicej dziaa.
Za zielnikiem znajduje si alfabetyczny indeks rolin oraz 32 strony
niemieckiego tekstu pisanego szwabach, w ktrym znajdujemy opisane przykady z
lekarskiej i aptekarskiej praktyki brata Cypriana, jego spostrzeenia i metody leczenia
pacjentw.
Opis praktyki brata Cypriana musimy zacz od stwierdzenia, e zanim w a.D.
1756 przyby on do Czerwonego Klasztoru, tutejsza wsplnota nie miaa lekarza, i w
razie czego musieli mnisi wzywa lekarza z zewntrz. Pniej brat Cyprian zabra si
do pracy tak ochoczo i z taka erudycj, e obcy lekarze nie musieli ju do klasztoru
przychodzi, ba! by on niejednokrotnie wzywany do chorych w caej okolicy! Za
pozwoleniem przeora leczy on chorych w Starej ubovni, Podolncu i zamku w
Czorsztynie!
105
Wedle uwag pozostawionych przez brata Cypriana w swym herbarium,
domniemywa on, e choroby maj swe rdo w schorzeniach skry, odka,
wtroby i ledziony. Leczy on ludzi przede wszystkim wywarami z leczniczych rolin,
ktre sam przyrzdza w klasztornej aptece, wedle wczesnych receptur manuale
medices. Lekarstwa, ktre wyrabia, nie byy przeznaczone jedynie dla jego wasnych
pacjentw, ale je take sprzedawa a z uzyskanych w ten sposb rodkw zaoy w
1760 roku, finansowy fundusz na rozwj apteki w Czerwonym Klasztorze, ktra
gwnie za jego przyczyna zyskaa poczesne miejsce w rodkowej Europie.
Z medycyny internistycznej i diagnostyki, pisze on w swym herbarium o
badaniu moczu i pulsu chorego, jak mona rozpoznawa choroby u ludzi i jak zyska
wiedz o rnych chorobach. Szczeglny nacisk kadzie on na obserwacje z wasnej
praktyki i opisy symptomw choroby.
O jego dziaalnoci na polu chirurgii nie wiemy zbyt wiele. Wiadomo tylko, e
zwichnit nog patera Dona Leopolda unieruchomi na osiem dni w ubkach, a
rozszczepione koci leczy przy pomocy okadw. Cikie zapalenia leczy przy pomocy
specjalnej diety, a w przypadkach skokw cinienia w gr stosuje puszczanie krwi i
podawaniem specjalnego preparatu.
Szczegln uwag zwracaj te lekarstwa, ktre on sam wynalaz. Wrd nich
znajduje si proszek pulvis 121- przeciwko zapaleniu y ktry wychwala
szczeglnie dziekan Vitalis, a ktrego wyleczy brat Cyprian z zapalenia lepej kiszki
za pomoc maci, ktra sam sporzdzi, za upawic leczy on przy pomocy wiconej
wody i specjalnym syropem.
Pomidzy medycznymi i farmaceutycznymi rozprawami, w herbarium
znajdujemy take i ironiczne uwagi na temat ycia klasztornego a to picie piwa
zamiast wina, podawanie suszonych i zamierdziaych ryb, i tak dalej. Czytamy tam
take, jak to w czwartek fra Cyprian pomalowa gsiom i kaczkom nki na czarno, by
w pitek poda je jako dziczyzn na st bowiem ta bya objta dyspens i mona j
byo podawa jako postne jado...
I przy caym swym medycznym kunszcie i nowatorstwie w sposobach leczenia,
brat Cyprian by take dzieckiem swej epoki i wierzy w to, e wod do lekarstw i
celw medycznych naley bra pod prd rzeki, a nie z prdem, a take w inne gusa i
zabobony...
Zapiski, ktre brat Cyprian zrobi przy rolinach, ukazuj nam, jak bardzo
wierzono w to, i roliny maja sw magiczn si. W tych czasach medycyna stanowia
nieprawdopodobny zlepek wiedzy racjonalnej i magii.
Leczenie rolinami ma swe korzenie w czarodziejstwie. W owym czasie ludzie
sdzili, e roliny o silnym zapachu przeganiaj ze duchy np. czosnek odstrasza
wampiry i strzygi. W czarodziejskiej praktyce uzyskiwano niejednokrotnie cenne
informacje o uzdrawiajcej mocy rolin, ktre przechodziy z pokolenia na pokolenie.
Istnieje znaczne prawdopodobiestwo, e lekarze kierowali si wwczas intuicj przy
doborze rolin do leczenia ludzi i take zwierzt gospodarskich.
Z biegiem czasu zaistniaa potrzeba systematycznego badania krlestwa rolin
na zasadach racjonalnego mylenia. Tak nauk bya w czasach brata Cypriana nauka
o sygnaturach, ktra jako pierwszy sformuowa niemiecki lekarz i alchemik dr
Phillippus Aureolus Paracelsus Teophrastus Bombastus von Hohenheim
vulgo Paracelsus (1493 1541). Paracelsus sdzi, e w akcie stworzenia kada
rolina zostaa obdarzona wyranymi znakami - sygnaturami ktre wskazyway na
jej przeznaczenie, i tak np. roliny o czerwonych kwiatach czy liciach byy pomocne
do leczenia chorb krwi, zioa z biaymi kwiatami byy skuteczne w leczeniu w
leczeniu zapalenia, a z limi w ksztacie serca leczyy choroby serca. I chocia
dzisiejsza wiedza medyczna nie uznaje tego pogldu, to mona powiedzie, e w tym
106
okresie bya to pierwsza prba usystematyzowania wiata rolinnego i przynioso to
sporo nowych i cennych odkry.
Take przy rolinach leczniczych w przeszoci znano ich dziaanie
farmakodynamiczne co dawao moliwo stworzenia magicznego, bo magicznego, ale
spisanego katalogu tych zi. Mit o czarodziejskim dziaaniu zi by pomocny dla tych
badaczy, ktrzy podeszli do nich racjonalnie. Nie inaczej byo z bratem Cyprianem,
ktry by mnichem niejako propos, przez przypadek, a to dlatego, e y w czasach,
kiedy mona byo uprawia zdobywanie wiedzy jedynie w klasztorach. I mona sdzi,
e znakomite wyniki w sztuce leczenia ludzi, jak i w lotach na lotni bo to bya chyba
pierwsza lotnia w rodkowej Europie przywioda go do mierci, ktra do dnia
dzisiejszego otoczona jest mg tajemnicy.
Zazwyczaj mwi si, e brat Cyprian zmar w dniu 16 kwietnia 1775 roku, jako
doywotni wizie czerwono-klasztornej samotni, za wedle innych rde stao to
si w czasie tygodnia pomidzy 30 kwietnia a 7 maja 1775 roku. Jeszcze inne rda
twierdz, e zamordowaa go wita Inkwizycja, istnieje take pogld, e zmar w
biedzie i opuszczeniu w 1774 roku, przykuty acuchem do ciany lochu opactwa w
Pannonhalmie na Wgrzech.
Tak koczyli, kocz i bd jeszcze dugo koczy swe pracowite ycie ci,
ktrzy maja odwag wyj z ramki szarego ycia codziennego i utartych schematw
wiary, nauki i polityki.
Milo Jesensk

Sprawa 013/X MUMIA HRABIEGO PALLFYEGO
Tego dnia lao jak z cebra. Deszcz zmienia ostatnie wysepki brudnego niegu
po tegorocznej zimie w dziesitki maych potoczkw, ktre nie wsikay do wci
przemarznitej gboko ziemi, ale waliy przed sob glin do brudnych i ciemnych
kau. Kby mgy powoli przeleway si po opustoszaej okolicy, a w niedalekim ZOO
ucichy ryki egzotycznych zwierzt. Deszcz wci przybiera na intensywnoci.
Pokryte kamiennymi flizami podwrze Bojnickiego Zamku i stopnie szerokich
schodw poyskiway woda, kiedy naraz ciemna krypta zawierajca rowy,
marmurowy sarkofag rozbysa wiatem, ktre uczynio w niej jasny dzie. Zimne
wiato elektryczne wydzielay reflektory, zalewao ono miejsce ostatniego spoczynku
byego waciciela zamku Jana hrabiego Pllfyego. Natychmiast w krypcie
pojawiy si postacie i ich spotworniae naraz cienie zachybotay po cianach. W
ostrym wietle silnych lamp pracowali mczyni i kobiety ubrani w ochronne
skafandry. Kady z nich cign za sob plastykow piercieniow rur, podczona do
respiratora, a ich twarze zasaniay szka masek.
W podziemiu zabrzmiay krtkie sowa komend i maszyny zaczy z hurkotem
podnosi trzytonowe wieko sarkofagu. Kamery TV celuj we wntrze otwierajcego
si grobu... cikie kamienne wieko, zdobione przez tyrolskich mistrzw
107
kamieniarstwa - powoli oddziela si od podstawy. Pierwsze ujcia z kamery ukazuj
na monitorze, i wewntrz grobu spoczywa cynkowa trumna i miecz.
Powikszenie pokazuje, jak to zawarto sarkofagu obrcia si w proch i rdz,
ktre wyciekaj w postaci lepkiej cieczy poprzez mae szczeliny w sarkofagu z
marmuru, a na dnie trumny spoczywaj sprchniae ludzkie koci...
Do powietrza, ktrym oddychamy w 1999 roku, przenikaj mikroby, ktre do
niedawna strzegy grobu byego pana na zamku Bojnice pomidzy nimi by moe
znajduj si i letalne patogeny, ktre mog spowodowa wiele niebezpiecznych i
miertelnych chorb.
Czy skafandry biologiczne ochroni badaczy?
Czy dawny feuda nie zemci si podobnie jak egipscy faraonowie na tych,
ktrzy naruszyli spokj jego grobu?
Zowrogie grzyby.
To, co napisaem powyej, bya to tylko fikcja literacka i w rzeczywistoci si
nigdy nie wydarzya. Nie badano w ten sposb doczesnych szcztkw hr. Pllfyego,
ale to wcale nie znaczy, e co takiego nie moe si zdarzy wrcz odwrotnie,
powinnimy si w przyszoci liczy z moliwoci szerzenia si patogennych bakterii,
wirusw, riketsji, prionw i innych szkodliwych mikroorganizmw przy otwieraniu
dawnych grobowcw i sarkofagw.
Kiedy dowiedziaem si o przygotowaniach do bada grobowca Pllfyego, w
licie adresowanym do dyrekcji Pastwowego Muzeum w Bojnicach , z dnia 12
sierpnia 1992 r. zaproponowaem wspprac w tym projekcie, w ktrym chciabym
przeprowadzi testy na obecno mikroflory w wntrzu sarkofagu przed jego
sterylizacj.
97
) Innymi sowy mwic prbki z jego wntrza mona byo uy w
konfrontacji z analiz mikologiczn
98
) prbek pobranych ze cian grobowca faraona
Tutenchamona, tu po jego otwarciu w Dolinie Krlw i prbek pobranych z
grobowca polskiego krla Kazimierza IV Jagielloczyka na krakowskim
Wawelu.
Ten wymieniony tutaj przypadek przed siedmioma laty przywid mnie na lad
nietradycyjnego badania, podczas ktrego musiaem zstpowa do strasznych
podziemi grobowych, oddycha stchym powietrzem krypt i dotyka rkami w
plastykowych rkawicach wszelkich moliwych relikwii, a take resztek tego, co
nazywalimy czowiekiem.
Zawsze, kiedy przyszo mi schodzi po stromych stopniach do ciemnych i
ponurych grobowych krypt i patrzyem na zmumifikowane ciaa ze zrudziaymi
wiekiem wosami, wychudzonymi czonkami, suchymi jak stare drewno, widok ten
budzi we mnie uczucie marnoci doczesnych rzeczy. Wyjmij umarego z grobu i na
powrt go pochowaj mwiy stare rkopisy i odczuwaem uczucie lku i obawy
ogarniajce mnie, kiedy patrzyem w puste oczodoy czaszek, lub kiedy czytaem o
coraz to nowszych odkry poczynionych w starych grobach i sarkofagach.
Najbardziej moj uwag przycigna ksika polskiego uczonego Zbigniewa
wicha Kltwy, mikroby, uczeni, ktra wysza i u nas przed kilku laty. Krtko
przed jej wydaniem, londyski Times opublikowa informacj polskiej agencji
prasowej PAP o nadzwyczajnych eksperymentach na zamku Wawel w Krakowie, gdzie
niedawno zosta otwarty sarkofag krla Kazimierza Jagielloczyka, ktry
panowa w latach 1445 1492. wkrtce po tym wydarzeniu, miaa tam miejsce seria
97
Autor by w tym czasie zastpc dyrektora i pracownikiem naukowym Muzeum Wschodniosowackiego w
Koszycach, za z zawodu jest lekarzem weterynarii (VUDr).
98
Mikologia to nauka o grzybach.
108
nagych zgonw badaczy i tych, ktrzy byli obecni przy otwarciu grobu, a o czym si
nie pisao by zapobiec panice i niezdrowej sensacji. Pisze wich:
Kiedy si zaczo mwi przed ,kilkoma miesicami o kltwie Jagielloczyka,
wspomniano o mierci kilkudziesiciu osb, ktrzy uczestniczyli przy otwarciu jego
sarkofagu tego krla polskiego, do tej pory nieporuszonego. Teraz liczba ofiar tej
kltwy dosiga dwunastu.
Jednoczenie twierdzi on, e dziki wsppracy krakowskich i zagranicznych
uczonych, udao si wyjani to, co si stao na Wawelu. Znanemu mikrobiologowi z
Akademii Rolniczej w Krakowie profesorowi Bolesawowi Smykowi udao si
wyizolowa i kultywowa mikroorganizmy, ktre przeyy w sarkofagu Kazimierza
Jagielloczyka a p tysiclecia! Zostay tam odkryte bakterie i plenie oraz
grzyby dotychczas nieznane. Prby ich oywienia prowadzono rwnolegle take w
USA. Za najciekawsze znalezisko uwaany jest niezmiernie agresywny patogenny
mikroorganizm Aspergillus flavus, ktry wystpuje gownie w przestrzeniach wielkich
budynkw, skadw i innych budowli, ktry jest nauce znany, pozostaje zagadk jak
przey w zamknitym na gucho sarkofagu bez dostpu tlenu. W czasie, kiedy
prowadzono te badania, nie by znanym jeszcze mechanizm wpywu Aspergillusa
flavusa i jego toksyny alfatoksyny na organizmy ludzi i zwierzt, tak wic seria
nagych zgonw uczestnikw otwarcia grobu bya wzita za efekt dziaania kltwy...
Wci pozostaje bez odpowiedzi pytanie, czy Aspergillus flavus dosta si do
trumny polskiego krla przypadkiem, czy zosta tam u m i e s z c z o n y c e l o w o.
Ten problem mgby si sta osobnym tematem badawczym, ktry wyjaniby, czy w
redniowieczu istnia specjalny sposb zabezpieczania doczesnych szcztkw,
wymierzony przeciwko tzw. hienom cmentarnym, ktrych naleao ukara tak czy
inaczej.
Interesowao mnie zatem, w jakiej mierze wydarzenia w polskim Krakowie si
maj do sowackich Bojnic. Dlatego trzeba powrci na pocztek caej tej historii.
mier pana pery Grnej Nitry
Wszystko zaczo si o godzinie 11, w dniu 2 czerwca 1908 roku, kiedy w
Wiedniu zamknito oczy Janowi hr. Pllfyemu, ktry opuci by ten pad w
wieku 79 lat. Nie mona byo powiedzie, by kto go specjalnie opakiwa, bowiem
hrabia nie by onatym, dzieci nie mia, a spadkobiercw interesowa gwnie jego
majtek: zamek znajdujcy si w pamie Maej Magury w okolicy Bojnic pery
Grnej Nitry, kpieliska, rozlege pola i lasy.
Jeszcze tego samego wieczoru, w kilka godzin po mierci hrabiego, austriaccy
lekarze dokonali sekcji zwok, w czasie ktrej wysza na jaw skrywana starannie przez
niego przypado. Jak si okazao, nie by on takim wrogiem kobiet, jak to wszem i
wobec gosi, poniewa zmar w trzecim stadium syfilisu. W nastpnym dniu, kiedy
zwoki miay by przewiezione na Sowacj, lekarze napenili zwoki 5 litrami
roztworu konserwujcego zoonego z gliceryny, sublimatu
99
) i chlorku cynku. Potem
jego ciao zapakowano do cynkowej trumny.
W cztery dni potem, martwego hrabiego przewieziono do dawno
przygotowanej dla krypty na Bojnickim Zamku, w karawaniarskim wozie, ktremu
owietlay drog ponce pochodnie, a to dlatego i ten zapalony mionik sztuki by
zaprzysionym wrogiem wszelkich nowinek technicznych.
Ta awersja hrabiego do nowoczesnoci spowodowaa to, e nie pozwoli na
przeprowadzenie linii kolei elaznej przez swj majtek ziemski i przez cae ycie by
99
Dwuchlorek rtci HgCl
2
.
109
mecenasem sztuk wszelakich, strawi przez to wikszo ycia na obczynie, gdzie
zakupywa drogie dziea sztuki przede wszystkim oryginay. Nie pozosta jednake
tylko przy tym i w roku 1889 rozpocz radykaln przebudow swego zamku, ktra to
rezydencja nie ma sobie rwnych w swym rodzaju na Sowacji. Chocia historycy
sztuki widz w tym wpyw Romantyzmu, plan budowy paacu by inspirowany
sakraln geometri - stary grski zamek obronny (a Sowacja synie z nich w
wiecie!), zmieni w magiczny paac, w ktrym spotkay si podjazd z Amboise, dach
wiey z Pierrefonds, kaplica z Chateau Nozet, poudniowo-francuski gotyk z
Avignonu, i tak dalej, i temu podobnie...
Przedziwny w feuda zmobilizowa do rekonstrukcji swego gniazda rodowego
wszystkie swe zasoby i rda finansowe. I mimo tego, e u hr. Pallfyego klucze
podawali aktorzy, jego suba narzekaa na niskie pace i nieprzyjemne traktowanie.
W hotelach kelnerzy go mieli za bazna, takie zgorszenie wywoywa wszdzie
tam, gdzie si zjawi - wspominali potem. Czy byy to efekty postpowego paraliu
mzgu, powstae wskutek nie wyleczonego syfilisu, jak nam to mwili specjalici z
zakresu medycyny sdowej?...
Ten argument wycignli ju przed 90 latami prawnicy i psychiatrzy, ktrych
wynajli prawowici spadkobiercy, ktrzy chcieli obali niekorzystny dla nich zapis
testamentu hrabiego, ktry dysponujc swym majtkiem nakaza: udostpni w
celach naukowych znawcom i muzealnikom oraz szerokiej publicznoci. Wbrew temu,
co si mwio o Plffym i o jego skrajnie negatywnym nastawieniu do kobiet, pamita
on w swym testamencie o pewnej francuskiej kontessie z zamku na Loarze, ktrej ojcu
nie spodoba si on, kiedy by modym mczyzn starajcym si o jej rk, a ktry
mia pecha nie by do bogatym. Moe to byo przyczyn jego niekonwencjonalnych
zachowa?
Tego nie wiemy, ale za to wiemy doskonale, e jego spadkobiercy w reakcji na
testament starego szlachcica nie omieszkali ogosi wszem i wobec, e stary hrabia by
niezupenie sprawny na umyle, i robi z siebie wstyd i pomiewisko dla caej rodziny.
Z jego ostatniej woli spenio si mao co. Spadkobiercy sprzedali wiksz cz
dzie sztuki, za w 1918 roku przebudowa zamku nie zostaa dokoczona w
planowanym terminie. Kiedy zatem w 1912 roku przywieziono z Innsbrucka olbrzymi
sarkofag z rowego marmuru, w ktry woono cynkow trumn, kto mgby
wierzy w pomiertny spokj hrabiego in secula seculorum na wieki wiekw.
Midzy innymi i dlatego, e sarkofag umieszczono porodku krypty rodzinnej, a nie w
przedsionku, jak to sobie yczy za ycia.
Tymczasem ju w 1957 roku, na zamku zaczy si dzia rne dziwne rzeczy.
Jedna z pracownic stwierdzia, e z sarkofagu zacza wypywa dziwna, mazista i
ciemnoczerwona ciecz, ktra po wyschniciu zostawiaa po sobie ciemnoczerwon
jakby ywiczn mas. Z biegiem czasu zebrao si tej cieczy dwa litry. Wybucha
panika. Czy ta dziwna ciecz wypywajca z trumny stanowi jakie niebezpieczestwo
dla pracownikw i turystw zwiedzajcych Bojnicki Zamek???...
Analizy, ktre wykonali w 1990 roku pracownicy Pastwowej Inspekcji
Higieny i Epidemiologii w Prievidzy, wykazay negatywne wyniki na posiew kultur
patogennych bakterii, a take sporw pleni i innych niebezpiecznych
mikroorganizmw. Z mikroflory zidentyfikowano tylko okazy Bacillus cereus, Sarcina
lutea i Acienetobacter. Nie przeprowadzono badania na obecno wirusw.
Analiza chemiczna stwierdzia obecno wapnia, elaza, oowiu, miedzi,
chromu, cynku i niklu w popiele prbek i soli kwasw nieorganicznych i kwasw
podobnych do kwasu glukoheptonowego, w czasie testw IR-spektrometrycznych.
Kocowe wnioski specjalistw z Instytutu Badawczego Petrochemii w
Prievidzy i Fakultetu Chemiczno-Technologicznego mwiy o: Zmineralizowanych
110
pynach ciaa z dodatkiem rozpuszczonych metali z cynkowej trumny i przedmiotw
w niej uoonych.
W kocu 1992 roku odwiedziem zamek w Bojnicach, w celu odebrania prbek
z sarkofagu i z krypty, po to, by potwierdzi wyej wymieniony wniosek. Analiza,
ktr wykonay diagnostyczne laboratoria Pastwowego Instytutu Weterynarii w
Koszycach, wykazaa brak bakterii w trzech prbkach, w jednym przypadku bya
pozytywna wykazaa obecno aerobw, za mikologiczne badanie wszystkich
prbek dao wynik negatywny. Nie grozio zatem niebezpieczestwo ze strony toksyn
bakteryjnych czy innych infekcji, jednake dyrekcja muzeum zdecydowaa
wysterylizowa dokadnie wntrze sarkofagu gazow, mieszanin metylopropenu i
tlenku wgla, ktra przenika bez problemu w najmniejsze zakamarki sarkofagu nie
czynic adnej krzywdy materiaowi, ktry wyjaawiaj.
Po sterylizacji sarkofagu, przy wsppracy pewnych instytucji dokonano
endoskopii, w obecnoci wielu dziennikarzy, udao si zobaczy wntrze sarkofagu na
monitorze TV.
Widok ten by nadzwyczaj ciekawy. Cynkowa trumna ze szcztkami
doczesnymi hrabiego bya uoona nietypowo na stalowych nonikach
zamocowanych do w i e k a sarkofagu (!!!), a nie w jego dolnej czci, jakby to
logicznie zrobi kady normalny czowiek... natomiast w podstawie by otwr,
ktrego przeznaczenie jest nieznane.
Sama trumna cynkowa jest w spodniej czci skorodowana i z tego miejsca
dochodzi do wycieku tej cieczy. Obok niej le dwa zapiecztowane skrzynki, ktrych
zawarto budzi kontrowersje. Wbrew oczywistemu widokowi, w trumnie znajduj si
jedynie goe koci, bez tkanek mikkich jak twierdza patologowie. Jak naprawd
tam jest, to wie jedynie mucha, ktra wleciaa tam w dzie dokonywania endoskopii,
a ktr odkryto przez przypadek...
Inne fenomeny.
Na tym si jeszcze rewia bojnickich zagadek nie koczy! Wrcz odwrotnie
wyciek tajemniczej cieczy z sarkofagu, ktra wesza do wiadomoci ludzi jako zy
nieszczsnego hrabiego oznacza, e to by jedynie jeden z fenomenw, ktre zaczy
si objawia na Bojnickim Zamku w zwizku z niespenieniem jego ostatniej woli.
Dzisiaj ju nie ma wycieku ze sarkofagu, jednake ciekawostka pozostaje to, e
do jego przerwania doszo w momencie, kiedy we wrzeniu 1995 roku premierzy
Sowacji Vladimir Meiar i Czech - Vaclav Klaus podpisywali porozumienie o
podziale kulturalnego dziedzictwa pomidzy Sowacj a Czesk Republik, na mocy
ktrego na Bojnicki Zamek powrci po wicej, ni 60 latach, ozdobny otarz
zawierajcy 10 tafelkowych obrazkw (patrz zdj. 4), wykonany przez florenckiego
mistrza Narda di Cione z I poowy XIV wieku, ucznia genialnego Giotta di
Bondone, duchowo zwizanego z Dantem Aligieri. Otarz ten hr. Pllfy uzyska w
1874 roku w Italii, potem zainstalowano go w Picioktnej Wiey, nastpnie w kaplicy
zamkowej, a do 1933 roku, kiedy to przewieziono go do Pragi Czeskiej, gdzie przez
cae dekady eksponowano go w Paacu ternberskim. Wiadomo powszechnie, e
otarz ten nalea do najcenniejszych artefaktw zakupionych przez zdziwaczaego
hrabiego, czego dowodzi i dziwny fakt, i woy go do kaplicy dokadnie na poziomie
sarkofagu, jakby mia on peni jak wan funkcj, take w czasie, kiedy jego
waciciel uda si na miejsce swego wiecznego spoczynku. Jest czym niewtpliwym,
e otarz ten dawa swemu wacicielowi jak dziwn moc i si , e doy on tak
sdziwego wieku. Wydaje si, e si t dawaa mu sztuka, z ktra na co dzie
obcowa, ale ktra bya dla jedynie rodkiem do cznoci z siami, ktrych dziaanie
111
na przedmioty, ktre zbiera do naszego wiata sztuka przenosia... W przypadku
hrabiego mogo chodzi o wyjtkow percepcj, ktra pozwala przenie si
czowiekowi w inne dziedziny przestrzeni i czasu.
Nie, nie wydaje si prawdopodobne, e nieszczsny szlachcic gromadzi skarby
sztuki li tylko dla zaspokojenia swego kaprysu bogacza. Dowodem na to jest napis w
starej wiey, ktry pomidzy aciskimi sentencjami gosi: Omnia cum tempore.
Wszystkiego tylko do czasu.

Duchy Bjnickiego Zamku.
W komnatach zamkowych dziej si dziwne rzeczy, ktrych wiadkami m.in.
stali si take pracownicy firmy ochroniarskiej i detektywistycznej, ktra pilnuje
zamku w czasie dugich nocnych godzin. Ich opowiadania jako ywo przypominaj
relacje o poltergeistach:
Wyobracie sobie rwny st, a na nim zaczyna podskakiwa filianka pena
kawy. To si, prosz ja kogo, wydarzyo wanie mnie! twierdzi kierownik zmiany.
Inny przykad: w skrzyni naraz zaczyna si obraca klucz w zamku! Sam z siebie!
Gdybym nie widzia tego na wasne oczy, to nie uwierzybym! W innych przypadkach
stranikw zwabi jaki rumor w wiey, czy dziwne zachowanie si psa
wartowniczego, ktry szczeka do pustej komnaty...
Niektrzy pracownicy zamkowi opowiadali, jak to w przejciach i korytarzach
spotykali si z niemal przeroczystymi postaciami, ktre pojawiay si w
przedwieczornej szarwce. Jedna z pracownic ujrzaa w zwierciadle posta w
czarnym, spywajcym w d zawoju, ale kiedy si odwrcia komnata za ni bya
prna...
W zwizku z tymi zjawiskami, zamek odwiedzali take psychotronicy, przy
czym jeden z nich, znany dr Jona w rozmowie z stranikami zamku powiedzia tak
mdro: Duchw nie trzeba niepokoi...
Tymczasem niektre osoby sensytywne twierdz, e: Duch hrabiego Pllfyego
jeszcze bka si w rotundzie i nie opuci on przestrzeni sarkofagu, za inny pogld
gosi, i na tym miejscu: Istniej jedynie negatywne kody, ale rozpad biopola hrabiego
Pallfyego postpuje we waciwym kierunku, a obawy s przesadzone.
A skoro mamy udokumentowane informacje o dziwnych zjawiskach na
Bojnickim Zamku z dni biecych, to moemy miao zaoy, e tak samo byo w
przeszoci. Dowodem na to jest stara legenda o bojnickich kamiennych dukatach,
ktrej akcja toczy si w czasach wadania nim przez Jana Korvina - wedle tradycji,
chromy bednarz rzuci kltw na pana zamku Petra Pakyego za to, e ten nie
pozwoli mu si obmy w leczniczej wodzie z bojnickich rde. W miejscu, gdzie
znajdowa si jego dom, wytrysno nowe lecznicze rdo, za rda Pakyego
wyschy... Bednarz wyzdrowia, za chciwemu panu wszystkie pienidze zamieniy si
w drobne, okrge nic nie warte kamienie.
I wreszcie na zamek i jego dziwy zwrcia si uwaga wszelkiej maci
poszukiwaczy przygody i mionikw tajemnic.
Kadego roku, na zamku ma miejsce festiwal, na ktry przybywaj uczestnicy
w przebraniu duchw, diabw, wampirw, itd. itp. ze wszystkich stron Europy. Jego
szczytem jest Wielki Bal Strachw odbywajcy si w Sali Hunyadyego, na ktrym w
rytm muzyki koysz si i wiruj w tacu dziesitki maszkar i legendarnych postaci.
Gwnymi atrakcjami festiwalu jest wrenie z kart i krysztaowych kul, wykady
parapsychologw, koncerty muzyki medytacyjnej i wystpy zespow historycznych
112
rycerzy. Przed oczami widzw oywa historia Bojnickiego Zamku, przeplatana
barwnymi legendami, sugestywn choreografi i widowiskami typu wiato i
dwik. Bojnicki Zamek oczarowa nie tylko bywalcw tych imprez czy turystw, ale
take filmowcw, e wspomn tylko to, i gra on w filmach o Czarnej Krlowej czy
maga Drakena w filmie fantasy o yciu i dokonaniach ksiniczki Fantaghir...
... i jego podziemi...
Inne zagadki Bojnickiego Zamku zwizane s z jego podziemiem. Kamienne
fundamenty wybudowano w XIII wieku na wielkim trawertynowym szczycie z
wielkim kraterem byego termalnego rda, nieopodal starej sowiaskiej osady. Ten
krater by w najwczeniejszej dobie zakoczony u spodu studni na gboko 27
metrw, ktra uchodzi w gb jaskini.
Bojnicka jaskinia, ktra jest najmniejsz udostpnion do zwiedzania
trawertynow jaskini na Sowacji, jest bez wtpienia jednym, z najciekawszych
utworw z punktu widzenia speleologa. Chodzi tu o okrg sie o rednicy okoo 22
metrw, z kilkoma odnogami i znajduj si w niej dwa mae jeziorka. Szata naciekowa
jest zupenie rna od innych jaski, mieni si ona barwami od soczycie tej do
ciemnoczerwonej.
Jak ju powiedzielimy, w jaskini znajduje si studnia, ktra ju w
redniowieczu suya jako ukrycie podczas oblenia. Dzisiejsze wejcie do niej
wiedzie z piwnicznych przestrzeni zamku.
Z przeszoci zachowao si wiadectwo o tym, jak to hrabia Pllfy z luboci
schodzi do jaskini, do dwch jeziorek, w ktrych ciemnych wodach drce wiato
pochodni odbijao si, jak w magicznych zwierciadach. Podejrzewam, e nie dla
romantycznych uniesie hrabia spuszcza si w te podziemia, a w celu odbycia
tajemniczych rytuaw, ktre pozwoliyby mu na przenikniecie do innych wymiarw
Rzeczywistoci. W tym kontekcie jaskinia speniaa funkcje taka sama, jak dziwny
otarz w zamkowej kaplicy i nawet dzi pozwala nam wspczesnym cho na chwil
otrze si o mors mystica , kiedy przy przymionym, niepewnym wietle patrzymy w
ciemne ono Matki Ziemi, w ktrym rodz si praformy materii, beztwarzowej
Prima Materia i ycie ze mierci splata si w jedno...
Podczas ostatniej rekonstrukcji, na przeomie XIX i XX stulecia, wikszo
podziemnych korytarzy i przestrzeni pod zamkiem staa si niedostpna. Do nich
nalea dugi na 400 metrw chodnik, ktry wid do proboszczowego ogrodu przy
kociele, za murami miejskimi. Istnienie tego chodnika jest udowodnione w
tamecznych rdach pisanych.
Inne informacje o podziemiach Bojnickiego Zamku s bardzo starej daty. Ju
w przeszoci w czasie kopania piwnic czy fundamentw, niejednokrotnie natrafiao
si na zagadkowe puste podziemne przestrzenie. Znalezienie czci systemu
podziemnych korytarzy pod bojnickim rynkiem, udostpniony do zwiedzania od
niegdysiejszej wiey straniczej pozwala domniemywa, e pod drog znajduje si cay
labirynt podziemnych korytarzy.
Jedno z wej znajdowao si onegdaj w zamkowej studni, a niektre wyjcia
znajdowa si miay a w odlegym o kilka kilometrw Piaristickim Kltorze w
Prievidzy, czy nawet w podziemiach kocioa w Nitrianskom Prawne. Tutaj te s
mnogie korytarze podziemne, niektre o szerokoci nawet 3 metrw, ale czciowo
zasypane, zatem ich przysza eksploracja bdzie wyjtkowo utrudniona. Mimo tego,
wyglda to do dobrze i s nadzieje na zbadanie tych podziemi. W piwnicy pod
miejska biblioteka i kaplic, znaleziono zamurowane drzwi, ktre mog by wejciem
113
do dalszych korytarzy, i nie wiadomo, czy s to wejcia do dalszych podziemi, czy
tylko korytarze do budowli naziemnych.
Zamek Bojnicki i jego okolica by moe spata nam w przyszoci niejedn
niespodziank!...
Milo Jesensk
Sprawa 014/X SKARB TEMPLUM
Graal wystpuje na plan pierwszy.
Jedn z najciekawszych zagadek historycznych jest problem istnienia, bd
nieistnienia jednego z najwaniejszych artefaktw chrzecijastwa - witego
Graala. wity Graal - to kielich, a raczej kubek, z ktrego Jezus z Nazaretu zwany
Chrystusem pi w czasie Ostatniej Wieczerzy, a do ktrego pniej zebrano Jego
krew - jak chce tego tradycja arturiaska. Jak dotd, to tego legendarnego kubka nie
znalaz mimo intensywnych poszukiwa prowadzonych ju od dwch tysicleci... Z
biegiem czasu wity Graal sta si symbolem wzniosych poszukiwa, najwyszego i
najszlachetniejszego celu, do ktrego naley dy tylko prost i suszn drog,
poprzez cierpienie i walk w jedynie susznej sprawie. Jego poszukiwanie byo
jedynym godnym czynem, godnym rycerza bez skazy i zmazy. Tak chce tego Legenda.
A jak moe wyglda prawda? Prawda moe wyglda tak, e wity Graal
wpad w rce Krzyowcw w czasie jednej z wypraw krzyowych zwanych Krucjatami,
i zosta przewieziony do Europy gdzie w XI czy XII wieku. Istnieje cakiem realna
moliwo, e relikwia ta wpada w rce tajemniczych i potnych Rycerzy wityni -
Templariuszy.
Nie bd tutaj przypomina dziejw wzlotu i upadku Braci wityni, a jedynie
wspomn, e ich skarbw do dzi dnia nie odnaleziono, pomimo intensywnych
poszukiwa prowadzonych ju przez ich pogromc, krla Francji, Filipa IV
Piknego i jego dwch ministrw: Enguerrana de Marignyego i Guillaume de
Nogareta za zezwoleniem i bogosawiestwem wczesnego papiea Klemensa V -
Bertranda de Got. I nie znaleli. Owszem, co tam od czasu do czasu si znalazo,
ale te skarby byy zaledwie mikroskopijn czci uamka najwikszego skarbu
Templariuszy, a do dzi dnia nie natrafiono nawet na jego lad. Badacze epoki i
poszukiwacze skarbw stoj przed murem tajemnicy, ktrego nie da si w aden
sposb naruszy, bo wszystkie drogi okazay si by rwnie skomplikowane, co
faszywe. Historia poszukiwa skarbu Rycerzy wityni przypomina labirynty
Dimitriady... - i jest rwnie nieprzenikniona. Ta ponura tajemnica niepokoi i mao
kto jest w stanie oprze si jej niesamowitemu urokowi - jak napisa kiedy Tadeusz
Rojek w XIII tajemnicach historii.
Ian Wilson - znany brytyjski syndolog
100
twierdzi, e Templariusze byli w
posiadaniu kilku artefaktw pozostaych po Jezusie Chrystusie, a byy to m.in.: Caun
Turyski, wcznia Longinusa - ktr przebito Jego bok i wanie Graal. Caun
Turyski znajduje si w Turynie, wcznia Longinusa w Wiedniu, za wity Graal
100
Badacz Caunu Turyskiego.
114
przepad bez wieci. Odnalaz go tylko Indiana Indy Jones, ale to tylko w filmie -
do zreszt udanym...
11 marca 1314 roku, Wielki Mistrz Templariuszy Jacques de Molay
owiadcza krlowi Filipowi IV:
- Musz przyzna, e tylko dla uratowania ycia i uniknicia straszliwych
tortur nie broniem swego zakonu... Owiadczam, e zakon jest niewinny! Nie
dopucilimy si ani jednej zbrodni, o jakie nas oskaraj. Nalea do nas Cypr,
witynia Salomona, Templ, ktry growa nad caym Paryem, i wiele zamkw.
Kiedy napadnito na nas, posiadalimy wielkie skarby i najlepsze zbrojownie. Z
caego zota, wity, r e l i k w i i w i t y c h, dzwonw, monstrancji, obrazw,
otarzy i witych przybytkw zostaa nam tylko myl o Bogu...
- Daruj ci ycie i wolno, jeeli odwoasz to, co powiedziae, a powiesz,
gdzie s ukryte skarby Templariuszy - wycedzi krl.
- S b a r d z o d o b r z e u k r y t e i s p r z e k l t e ! Ciebie te
przeklinam!...
I przeklestwo si spenio, bo chocia Jacques de Molay spon na stosie wraz
z Geoffreyem de Charnay, to ich oprawcy poegnali si z yciem w dniach od 20
kwietnia do 20 listopada 1314 roku. Klemens V zmar na udar mzgu. Nogaretowi
serce odmwio posuszestwa i zmar na zawa. Marigny okaza si zdrajc stanu i
zosta powieszony jako angielski i flamandzki szpieg. Najstraszliwsz mierci zmar
sam animator pogromu Zakonu wityni- krl Filip IV - ktrego na polowaniu
zaatakowa raniony odyniec. Sposzony krlewski ko wysadzi go z sioda, ale
strzemiona zapltay si i ko zawczy na mier jedca... Nie mona go byo
pozna, caa twarz bya okrutnie zmasakrowana i tylko po ubiorze mona byo
dokona identyfikacji zwok. Caa Francja szeptaa, e to Templariusze zgotowali
krlowi tak straszliwy koniec...
No i skarbu szukano we Francji i poza Francj - gwnie tam, gdzie znajdoway
si templaryjskie komandorie: w Anglii, Hiszpanii, Portugalii, Szkocji, Woszech i
Niemczech... - a wszystko z jednym rezultatem - zerowym!
101
Trzy tropy.
Potem zaczto szuka skarbu Templariuszy poza Europ i tym, co popularnie
nazywa si Starym wiatem. Pewien do ciepy lad wiedzie poszukiwaczy do
Etiopii, a dokadniej do miejscowoci Aksum (Axum), gdzie do dzi dnia kwitnie kult
innego witego przedmiotu - Arki Przymierza - drugiego po Arce Noego artefaktu
starotestamentowego. Zostao udowodnione, e w Aksum jeszcze do XIV, a nawet XV
wieku dziaali Bracia wityni, ktrzy najprawdopodobniej przywieli Ark
Przymierza z terenw dzisiejszego Izraela lub Palestyny. Mogo by take odwrotnie -
to Templariusze przybyli do Aksum po Ark Przymierza, by j wywie - podobnie jak
witego Graala i Caun Turyski do Europy, i to wanie w Aksum zasta ich fatalny
dla Zakonu dzie 13 padziernika 1307 roku. Wstrzymano zatem transfer Arki
przymierza i utworzono komandori, ktra przetrwaa jeden - dwa wieki. Kto wie, czy
to wanie w Arce Przymierza nie przechowuje si poza szcztkami Tablic Mojesza
take witego Graala? Jak dotd, to nikt nie wzi takiej moliwoci pod uwag...
wity Graal w Afryce!? A czemu nie!?
Drugi trop, to Wyspa Dbw - Oak Island - pooona w Zatoce Fundy w Nowej
Funlandii. Hipoteza o Templariuszach, ktrzy pozostawili w gbokim na 48 metrw
szybie, zabezpieczonym wieloma kanaami zalewowymi, swych skarbw jest bardzo
101
Istniej domysy, e skarb Templariuszy mg by ukryty take na Dolnym lsku w podziemiach zamku w
Bolkowie. Inne lady wskazuj na wyspy Bornholm i Gotlandi na Batyku.
115
chwytliwa i tumaczy w zasadzie wszystkie zagadki Oak Island, ale pomiary czasu
budowy szybu Money Pit wskazuj na to, e wybudowano go, co najmniej dwa wieki
po pogromie Zakonu wityni, a zatem trudno jest przypuszcza, by Templariusze w
cigu dwustu lat z okadem trzymali skarb w jakiej tajnej komandorii, a nastpnie
cichcem przewieli go na Oak Island i tam go zakopali... Technicznie mogli to zrobi -
posiadali odpowiednie rodki i tzw. know-how, ale sk w tym, e konstrukcja na
Wyspie Dbw jest u n i k a l n a i n i g d z i e dotychczas nie stosowana przez
Templariuszy, ani kogokolwiek innego - ergo przemawia to na korzy hipotezy
templariaskiej. Poza tym nie ma tam adnego znaku wskazujcego na dziaalno
Braci Rycerzy wityni. Wyglda zatem na to, e trop ten jest faszywy.
Czytajc ksiki, artykuy prasowe, suchajc programw radiowych i TV
odniosem niejasne wraenie, e rozwizanie zagadki Graala i w ogle skarbu
Templariuszy - bo zakadam milczco, e to wanie oni mieli go we wasnym
posiadaniu - ley dosownie o krok. Podejrzenie, i to Templariusze wywieli swj
najwikszy depozyt z Europy pogbio si w momencie, kiedy ujrzaem ozdoby
zamku i katedry Tomr w Portugalii. Twierdza Tomr bya komandori
Templariuszy, w ktrej mieszkali Bracia-eglarze i kto wie, czy to wanie oni, a nie
Christoforo de Colon zwany Kolumbem odkryli Ameryk w latach 1100-1300! I
to wanie wyjaniaoby, dlaczego ten ostatni tak pewien swego, kiedy w 1492 roku
pyn z Palos na Hispaniol - on po prostu z n a d r o g do Ameryki, ktr odbyli
ju niejednokrotnie Bracia Rycerze wityni.
Turecki admira i Ameryka?...
Pisze o tym m.in. Piri Reis - admira turecki:
Niewierny imieniem Colombo odkry te ziemie (Ameryk) - owemu Colombo
wpada w rce ksika, z ktrej si dowiedzia, e na kocu Morza Zachodniego,
zupenie na Zachodzie znajduj si w y s p y i z i e m i e , zoa metalu i drogie
kamienie:
Wspomniany Colombo dugo studiowa t ksik, a nastpnie zwrci si do
rnych monych Genueczykw mwic im: >>Dajcie mi dwa okrty, abym mg
tam pojecha i odkry te ziemie...<< Odpowiadali mu: >>O dziwny czowieku! Jak
mona dotrze do kracw Morza Zachodniego? Gin one przecie w nocy i mgle!
<<
102

Ciekawe, nieprawda? Ksika, o ktrej pisze Piri Reis, moga pochodzi z
czasw Aleksandra Wielkiego. Ale moe nie bya ona tak strasznie stara? Moe
dotara ona do rk Wielkiego Nawigatora z ktrej z tajnych komandorii
Templariuszy lub... Krzyakw? - czyli Rycerzy Szpitala Zakonu Najwitszej Marii
Panny Domu Niemieckiego oraz Kawalerw Mieczowych?
103
Centrala tego zakonu
miecia si - uwaga! polonicum - w Malborku. Po kasacji Templariuszy cz z nich
przeniosa si do tego wanie zakonu. Ksika, o ktrej pisze Piri Reis, moga
faktycznie by jak egipsk czy greck relacja z podry do Ameryki, ktr
Templariusze znaleli gdzie na Bliskim Wschodzie, przeoyli na acin i przywieli
do Europy, gdzie moga si znale w jakiej bibliotece, jako prohibit. Kto, komu
zaleao na odkryciu Ameryki - a raczej na dorwaniu si do skarbw obu tych
kontynentw - pomg Kolumbowi wanie dajc mu to dzieo. Czy by to jaki
Neotemlariusz? To moemy teraz tylko zgadywa.
102
Piri Reis - Bahirye
103
Kawalerowie Mieczowi poczyli si z Krzyakami w jeden zakon w 1237 roku. Wczeniej do Krzyakw
przyczya si take, w 1233 roku, cz Zakonu Dobrzyskiego - czyli Pruscy Rycerze Chrystusowi.
116
Osobicie jednak jestem zdania, e Templariusze wywieli i ukryli swe skarby
gdzie indziej. Jak ju powiedziaem, wykluczam Wysp Dbw w Kanadzie, a w
zamian proponuj trzy adresy skrytek, co zawdziczamy... panu Juliuszowi Verne!
Juliusz Verne napisa trzy powieci, w ktrych wsplnymi mianownikami s:
zoto, wulkany i terytoria polarne czy subpolarne: Wyprawa do wntrza Ziemi,
owcy meteorw i Wulkan zota. O Wyprawie do wntrza Ziemi ju pisaem. By
moe szyfrogram Arne Saknussemma, ktry naprowadzi prof. Otto
Lidenbrocka na trop odkrycia drogi do wntrza Ziemi by de facto wskazwk,
gdzie szuka skarbu Templariuszy, bd - co jest jeszcze bardziej fantastyczne, ale
realne - wiana Uminy Berzeviczy primo voto Tupac Amaru vel
Condorcanqui... Tak zatem ten fantastyczny skarb moe znajdowa si we wntrzu
krateru islandzkiego wulkanu Snefelljkull (1.446 m n.p.m.), wznoszcego si na 64,
st. 49 N i 023 st. 46 W, nieopodal wsi Stapi, Olafsvik i Hellissandur, a ktrego nie
mona myli z wulkanem Snaefelljkull wznoszcego si w interiorze Islandii.
Wiedzie do droga zalewana wod przypywu, czca miejsce depozytu skarbu z
powierzchni Faxafli...
Drugi adres Juliusz Verne poda w powieci owcy meteorw: to poudniowy
cypel wysepki Upernavik na 72 st. 5130 N i 055 st. 3518 W, gdzie mia spa
cignity przez szalonego i genialnego wynalazc, ogromny bolid ze zota, wart setki
trylionw (wczesnych) frankw... Niestety, kiedy wynalazca w - Monsieur Zefiryn
Xirdal - zobaczy, e ten zoty podarunek z Kosmosu uczyni wicej szkd, ni
poytku, zatopi go w Morzu Baffina...
Trzeci adres i zarazem trzecia powie, to Wulkan zota - wydana u nas w
1923 roku i wznowiona w szczecinie w ladowym nakadzie w 1991 roku. Jest to
powie awanturnicza o wulkanie, ktry zamiast lawy wypluwa ze swego wntrza
czyste zoto. Juliusz Verne podaje dokadne pooenie geograficzne tego cudu: 68 st.
37 N i 136 st. 15 W, a zatem w Golden Mount znajduje si gdzie w okolicy ujcia
rzeki Mackenzie do Mackenzie Bay, w pamie grskim Richardson Mts., nieopodal
miasteczka Aklavik w Kanadzie. Nawiasem mwic, to nazwa Aklavik brzmi czysto
skandynawsko i kojarzy si z jzykami skandynawskimi - sowo vik czy vick
znaczy tyle, co zatoczka... - a zatem Zatoczka Akla - Aklavik.
I znowu, jak w przypadku islandzkim, Golden Mount stoi nad brzegiem morza
czy zatoki morskiej, i ponownie woda dokonuje tutaj aktu dezintegracji i zniszczenia
zotononego wulkanu, a ogromne bogactwo, ktre w sobie kryje - przepada na
wieki... Teraz nie dziwi si, e po przeczytaniu tych trzech powieci, synny czeski
pisarz i badacz Nieznanego dr Ludvik Souek napisa sw najlepsz trylogi:
Tajemnica lepych ptakw, Znak Jedca i Jezioro Soneczne, w ktrych
wykorzystuje wszystkie pomysy Juliusza Vernea dostosowane do realiw lat 70. XX
wieku! Czego tam nie ma!? - s tam Przybysze z Kosmosu, skarby i ponure wntrza
wygasych wulkanw na Islandii...
Co chcia nam powiedzie Juliusz Verne w tych trzech niezwykych
powieciach? Ot sdz, e pan Verne natrafi na jaki lad skarbw - by moe
skarbw Templariuszy - i chcia nam to przekaza w zawoalowanej formie powieci
fantastyczno-awanturniczo-podrniczo-naukowej. Sam nie mg tych skarbw
wydoby - zreszt pytanie za 64.000 dolarw - kto uwierzyby takiemu pisarzowi-
fantacie!!!???... No kto? - pytam. Znajc mentalno ludzi nauki, przemysu i biznesu
z XIX i XX wieku mog spokojnie odpowiedzie: n i k t ... Owszem, Juliusza Vernea
uznaje si za genialnego wizjonera technicznego - wszak przewidzia wynalezienie
m.in. statku podwodnego, samolotu, helikoptera, projektora kinowego, arwki,
radia, lotu w Kosmos, itd. itp. Ale tutaj chodzio tylko o wyobrani techniczn i
technologiczn, natomiast w dalszym cigu nikt nie mwi o tym, ze pan Verne
117
interesowa si take poszukiwaniami wa morskiego czy zotych meteorw, albo
drogi do wntrza pustej Ziemi, na ktrej mona spotka dinozaury i pierwotnych
ludzi... To ju dziewitnasto- i dwudziestowieczni uczeni i przemysowcy nie potrafili
strawi. I dlatego wanie tych skarbw nikt nie odnajdzie - a zatem czyby dziaaa
tutaj kltwa Jacquesa de Molaya?...
Jak to si wszystko odbyo? By moe Juliusz Verne znalaz jakie nieznane
nauce dokumenty, z ktrych wynikao, e skarb Templariuszy ukryto gdzie na
Dalekiej Pnocy. By on na Islandii i w USA, wic zna realia tam panujce na tyle, by
postaci i warunki, w ktrych im przyszo y i dziaa wypady prawdopodobnie na
stronicach jego powieci. By moe spuci on si na dno krateru Snefelljkull i ujrza
tam co, co zmusio go do napisania Wyprawy.... Nie, nie by to skarb - by moe
bya to inskrypcja czy artefakt... - reszt znamy.
Ewakuacja z Francji.
Czy i kiedy mogli Templariusze wywie swe skarby z Francji? Oczywicie, e
tak! Kiedy owej fatalnej dla nich nocy 12/13 padziernika 1307 roku, krlewscy
seneszale i bajliwi wtargnli do templaryjskich komandorii aresztujc Braci wityni,
to pewna ich cz unikna aresztowania i od razu zacza dziaa, by uchroni
majtek Zakonu przed pazernoci krla i jego ministrw oraz papiea, ktry na
pewno mia w tym i swoj dziak upw...
Skarby zostay wywiezione do krajw, gdzie Zakon wityni mg dziaa bez
adnych problemw: Hiszpanii, Portugalii, Szkocji i Anglii. Najprawdopodobniej
translokacja skarbu odbya si do Szkocji, gdzie rzdzi wtedy sir Henry Sinclair of
the Orkneyes. Ten czowiek mia wszelkie moliwoci dotarcia do Islandii i
Grenlandii, a nawet do kanadyjskiej Dalekiej Pnocy... - co umoliwia przebieg tzw.
letniej granicy strefy lodowej na Pnocnym Oceanie Lodowatym, na Morzu Baffina,
Morzu Arktycznym i Morzu Beauforta. Wtedy - w XIV wieku - byy to morza
potworw i ciemnoci, o ktrych Europejczycy bali si nawet pomyle... Ale
Templariusze nie byli ludmi tuzinkowymi. Mieli oni do swej dyspozycji wiedz
uczonych trzech kontynentw Starego wiata i wiedzieli o wiele wicej, ni przecitny
Europejczyk. Zgromadzona przez nich wiedza europejska, arabska, ydowska,
egipska, chaldejska i koptyjska, a moe nawet chiska i hinduska umoliwia im
stworzenie gigantycznego imperium finansowego, a znajomo sztuki eglarskiej i
nawigacji po otwartym oceanie dawaa im moliwo wywiezienia swych skarbw w
kady dowolny punkt kuli ziemskiej! To nie jest eufemizm - oni naprawd potrafili to
zrobi!
Dr Milo Jesensk podejrzewa, e Templariusze mogli mie jakie kontakty
z Pozaziemianami, a cznikiem pomidzy Nimi a Templariuszami bya figurka
Baphometa (Bafometa), ktrego - jak to byo wtedy w zwyczaju - wzito od razu za
samego diaba in persona i potraktowano odpowiednio...
Ewakuacja skarbw moga przebiega w dwch fazach. W fazie pierwszej -
ktra trwaa w zimie 1307-1308 przemycono go z Francji do Anglii via Kana La
Manche - lub, co jest bardziej prawdopodobne - do Anglii via Hiszpania i Portugalia,
bo Filip Pikny mg zablokowa wybrzea, ale trudniej byo upilnowa granic
ldow, z czego skorzystali Templariusze.
Faza druga zacza si na wiosn 1308 roku, i statki ze skarbami popyny na
pnoc do Islandii i Grenlandii, a moe take do Zatoki Fundy i do ujcia Mackenzie -
co wskazuje zaczona mapka. Dwufazowo tej operacji bya determinowana
zalodzeniem Pnocnego Oceanu Lodowatego. To, ze nie pozostao ladu po tej
operacji te jest cakowicie zrozumiae i oczywiste - Bracia wityni zacierali
118
wszystkie lady wiodce do skarbw, by nie wpadli na nie szpiedzy Filipa IV
Piknego, Marignyego i Nogareta, co NB im si znakomicie udao. Jednake zostawili
znaki czytelne i zrozumiae dla wtajemniczonych lub dla ludzi o przenikliwych i
penych wyobrani umysach - czyli takich, jak Juliusz Verne lub Ludvik Souek...
A co stao si z tymi, ktrzy te skarby ukryli? No c - to dobre pytanie. Moe
udao im si wrci do Europy i tam przekaza informacj o miejscu ukrycia skarbw
swym wspbraciom, albo zginli gdzie w drodze powrotnej w starciu z Indianami,
Eskimosami albo siami natury. Podejrzewam jednak, e komu udao si wrci i
std wiedza pana Vernea...
Tak czy owak, naleaoby sprawdzi wszystkie lokalizacje wymienione w tym
artykule: wulkan Snefelljkull na Islandii, okolice Upernawik (Uppernivick,
Uppernavick) na Grenlandii - jest to grupa wysepek z miejscowoci o tej nazwie -
oraz ujcie rzeki Mackenzie w Kanadzie w okolicach Aklavik. Natomiast Oak Island w
tym przypadku jest tylko typowym elementem dezinformujcym - lepem na muchy
dla naiwnych poszukiwaczy...
Czy byaby moliwa taka egluga? Zasadniczo tak, w lecie, od czerwca do
poowy sierpnia Szlak Pnocno-Zachodni jest moliwy do sforsowania i
Templariusze mieliby jedynie do sforsowania pak lodowy pomidzy wyspami
Archipelagu Krlowej Elbiety, powyej 70
o
N. Od wrzenia do maja szlak ten jest
zatarasowany pakiem dryfujcym i sprawia trudnoci nawet dla wspczesnych
statkw wyposaonych w stalowe burty i potne maszyny...
Moe znajdzie si kto dysponujcy rodkami i pjdzie wytyczonym tutaj
szlakiem Wielkiej Przygody, na kocu ktrego by moe czeka albo legendarny skarb
w postaci witego Graala (bo wci mam nadziej, e jest to jednak artefakt), figurki
Baphometa i masy zota i kosztownoci, albo - jak chc tego dr Souek i dr Jesensk -
take dowody, materialne dowody na Kontakt ludzi z Obcymi! To te byoby nieze!...
A jeeli nawet nie znajdzie niczego, to zawsze pozostanie mu pikno i romantyka
Wielkiej Przygody!
Robert K. Leniakiewicz
Zdjcia Wiktoria Leniakiewicz
Sprawa 015/H JULIUSZ VERNE W KARPATACH
Historia ta nie jest wcale bani, jest ona jedynie romantyczna. Czy jednak
jej nieprawdopodobiestwo upowania do wycigania wniosku, e jest rwnie
nieprawdziwa? Nic bardziej bdnego. yjemy przecie w czasach, w ktrych
wszystko zdarzy si moe, nieledwie mamy prawo powiedzie, e wszystko si ju
zdarzyo. Jeli wic opowie nasza dzi jest nieprawdopodobna, to dziki
moliwociom nauki jutro stanie si zupenie wiarygodna i nikt nie omieli si
zaliczy j do bani.
104
Tymi sowy zaczyna si powie synnego francuskiego pisarza SF - Juliusza
Vernea (1828 - 1905) pt. Tajemniczy zamek w Karpatach (tytu oryginau
francuskiego: Le chteau des Carpathes, w wydaniu polskim Tajemnica zamku
Karpaty, d 1988), wedle ktrej w 1981 roku zostaa nakrcona czeska komedia
104
W przekadzie Wacawa Leszka Kobieli.
119
filmowa w reyserii Oldicha Lipskyego pod tym samym tytuem z Michalem
Doolomanskym, Miloem Kopeckm i Rudolfem Hruinskm w rolach
gwnych. Przytoczony tutaj cytat posuy mi jako motto dla moich bada tego, co
byo waciwa inspiracj autora tej nietypowej dla twrczoci Juliusza Vernea
powieci, a ktry mnie zaprowadzi dalej, nibym sobie to mia wyobrazi!
Baron Gortz i hrabia Drakula
Akcja tej powieci zaczyna si w przedstawieniem w Operze San Carlo w
Neapolu, gdzie piewa synna diwa operowa o nazwisku La Stilla: kobieta
niecodziennej urody, z dugimi zocistymi wosami, gbokimi czarnymi oczyma
poncymi ogniem, a ktrej postaci nie byoby w stanie doskonalej odda duto
Praxitelesa. La Stilla ma dwch zwanionych ze sob wielbicieli: potnego,
demonicznego barona Rudolfa Gortza
105
i modego hrabiego Franciszka
Teleka
106
, ktrzy siedz na widowni w chwili, kiedy synna piewaczka umiera na
scenie, piewajc: Innamorata, mio cuore tremante, voglio morire... Na zamku w
ssiedztwie nalecej do barona Gortza wsi, dziej si dziwne rzeczy. Wpobkany
uczony Orfanik sporzdzi swemu panu niezwyky przyrzd, przy pomocy, ktrego w
bliej nieokrelony sposb ukazywa baronowi posta i gos synnej i (jakeby inaczej)
piknej piewaczki w romantycznych ruinach zamku, gdzie porodku karpackich
lasw. Technologi tego cudu wyjaniono w ostatnim rozdziale i chocia bardzo
narusza to konstrukcj tej gotyckiej powieci, to jednak robi z niej materia godny
pira francuskiego wizjonera.
Mimo tego, dzieo Vernea przez cay czas utrzymuje we wszystkich rozdziaach
atmosfer mrocznego horroru odgrywajcego si w redniowiecznych ruinach, i
doszo do tego, e synny czeski badacz rzeczy niezwykych dr Ludvk Souek
sformuowa swego czasu hipotez, wedle ktrej ta powie Vernea w 1892 roku
posuya Bramowi Stokerowi (1847 - 1912) za wzorzec do napisania synnej
powieci wampirycznej Dracula, ktr wyda w pi lat pniej.
Wynika z tego pierwsze pytanie - pisze dr Souek w studium Draculova
rehabilitacia sa zamieta - czy jest stokerowy Dracula tylko wynikiem inspiracji
dzieem Vernea, w ktrym transsylwaski magnat Rudolf Gortz i szalony
naukowiec Orfanik stopili si w jedn posta atrakcyjniejszego hrabiego-wampira,
a techniczne rekwizyty vernowskiej powieci na magiczne i wampiryczne artefakty
- blisze niskim gustom czytelniczym, za mody i stateczny Franciszek z Teckov na
niemniej modego i niemniej bohaterskiego Jonathana Harkera?...
Miejsce akcji powieci Vernea pasowao jak ula do akcji powieci Stokera, co
czytamy w drugim rozdziale:
Zamek opuszczony, zamek nawiedzany przez zjawy, zamek duchw. ywa i
rozpalona wyobrania zaludnia go wkrtce ukazujcymi si upiorami, potpiecami -
duchami, ktre pojawiaj si o pnocy. Takie rzeczy zdarzaj si jeszcze w niektrych
zabobonnych rejonach Europy, a Transylwania moe pretendowa do jednego z
pierwszych wrd nich.
... Nigdy aden zamek nie by takim przytulnym, miejscem spoczynku dla goci
z zawiatw, jak Zamek Karpaty. Sta on na samotnej i niedostpnej skale, dojcie
moliwe byo jedynie od przeczy Vulkan, i musiay w nim mieszka smoki, strzygi,
wiy, upiory poudnice i jaka dusza potpiona z rodu Gortzw. Te straszne opowieci
105
W polskim wydaniu: Rudolf de Gortz.
106
W polskim wydaniu: Franciszek de Tlek.
120
szerzyy si, jak czarny mr. Wystarczyo podej do na p kilometra, a czowiek
zaczyna obawia si o wasne ycie...
Podobnie Bram Stoker nie ryzykowa spotkania z karpackimi upiorami,
widmami i zagadkowymi wydarzeniami, ktre tak dokadnie opisuje w swej ksice.
To jest nieco dziwne, kiedy sobie uwiadomimy, e podr Jonathana Harkera z
Monachium, ktr odby w dniach 1 - 5/6 maja, od hotelu Zota Korona do zamku
Drakuli na Borgskiej przeczy, opisuje dokadnie krok po kroku.
Opis podry Harkera nie powsta w wyobrani Stokera, czy wedug danych
zawartych w turystycznych przewodnikach, a take nie wyjania tego przyja pisarza
z budapeszteskim orientalist i historykiem Arminem Vamberym. I chocia
atmosfera powieci autentycznie oddaje genius loci tego miejsca, to rzecz w tym, e w
okolicy Borgskiej Przeczy nigdy nie byo zamku Drakuli. Co wicej, wyglda na to,
e Stoker uy tego samego materiau faktograficznego, jak Verne, albo po prostu
zrzyna z jego karpackiej powieci.
Juliusz Verne na Sowacji
Chocia wikszo badaczy literatury domniemywa, e zamku Gortzw naley
szuka w miejscu akcji ksiki - w Rumunii - to od kilku lat skaniam si ku hipotezie,
wedle ktrej Jules Verne dokoczy pisanie swej powieci ju po zwiedzeniu
Preporku (dzi Bratysawy
107
), a take dalszych ziem sowackich w 1892 roku, co jest
faktem, ktry do dzisiejszego dnia przeszed bez echa. Ten sowacki epizod z ycia
Vernego zainspirowa take Brama Stokera do umieszczenia Sowakw w dzienniku
podry Harkera, w swej synnej powieci, gdzie pod dat 3 maja powoanego
dziennika, czytamy:
Sowacy sprawiaj barbarzyskie wraenie: nosz wielkie pasterskie
kapelusze, szerokie brudnobiae spodnie, biae lniane koszule oraz olbrzymie,
szerokie na pid, skrzane pasy nabijane mosinymi wiekami. Na nogach maj
wysokie buty, na gowie czarne wosy, a pod nosem dugie, czarne i gste wsy.
Verne dosta si na Sowacj w czasie podry po K. und K.
108
Monarchii
Austro - wgierskiej, ktrej szczegy poda do publicznej wiadomoci pewien duski
dziennikarz po wywiadzie, jaki uzyska od synnego pisarza:
Kiedy zwiedziem obie stolice ck Monarchii
109
, udaem si do mniejszego, ale
rwnie starego miasta Prepork, gdzie si miaem spotka z pewnym wgierskim
pisarzem, ktry mnie mia oprowadza po karpackich wierchach. Z powodw
rodzinnych nie mg on tam przyby, i tak pozostaem w hotelu cakiem sam.
Dzisiaj wiemy, e mia on tam zabezpieczony nocleg i przebywa pod innym
nazwiskiem w hotelu Palugyayego Pod Trzema Zielonymi Drzewami - dzisiejszym
Carltonie. Jego podr po Sowacji nie zacza si atwo i prosto, ale Verne
zdecydowa si skorzysta z okazji i zwiedzi nieznany mu kraj. Cytujemy dalej
duskiego publicyst:
Wszyscy wok mnie mwili po wgiersku, niemiecku i sowacku, a ja z tego
nie zrozumiaem ani sowa. Bezskutecznie prosiem w recepcji, by mi zaatwili jaki
przewodnik - czego takiego tutaj w ogle nie znali i nie mieli. Ale w pewnej
kawiarni spotkaem jakiego modzieca, ktry czyta francusk gazet.
Pozdrowiem go i zapytaem, czy za wynagrodzenie nie posuy jako przewodnik w
107
Wgierska nazwa Pozsony.
108
K. und K. - Cesarsko-krlewska.
109
Wiede i Budapeszt.
121
moich podrach. Zgodzi si. To by Sowak imieniem Janko. Naprawd nazywa
si Jn, ale jego przyjaciele woali na Janko. Powiedzia mi, e to jest zdrobnienie
jego imienia, a ja pomylaem, e gdybym by Sowakiem, to moi przyjaciele
nazywaliby mnie Julko.
No i co te robi i gdzie si wybra Juliusz Verne na Sowacji?
Celem naszej pierwszej wycieczki bya miejscowo w pobliu Preporka.
Musz doda tutaj, e nie zapamitaem tych wszystkich nazw sowackich i
wgierskich miast, ale nazwa Devin pozostaa mi w pamici, bowiem to sowo
miao takie greckie brzmienie. Miasteczko to ley w ostrym kcie, ktry tworzy
rzeka Morawa wlewajc si do Dunaju. Od pierwszej chwili byem nim urzeczony.
Cicha, niezbyt szeroka, pynca spokojnie Morawa i szybko rwcy Dunaj! Tam
cichy, spokojny wiat, a tutaj szybko rwca rzeka, ktra w gr i w d wiedzie do
szerokiego, gwarnego wiata!
Widok jednego z najsynniejszych sowackich zamkw musia podziaa na
wyobrani Vernea i jego podziw dla Dunaju musia zaowocowa w postaci powieci
Dunajski pilot, ktr czytelnicy dostali do rk w cztery lata po mierci pisarza.
Tymczasem w cigu dalszych dni verneowskie wycieczki trway nadal:
Mj miy mody przyjaciel Janko zaatwi dobrze resorowany powozik. Dwa
konie byy mocne i szybkie. W kady dzie o dwunastej czekaem na Janka przed
skromn budowl jego teologicznego uniwersytetu. Potem robilimy blisze i dalsze
wycieczki w okolice miasta. Chodzilimy nie tylko po grach, ale take wpadalimy
i w doliny. Wraenia byy mocne!
W wypowiedziach Vernea znajdujemy take emocjonalne wypowiedzi na
temat sowackiej przyrody:
Te wspaniae pola yta, ktrych pozazdroci sowackim wieniakom
mogliby francuscy farmerzy! To tawe morze dojrzewajcego yta byo tak
pikne, e oczy me pokryy si wilgoci ez, jak to zawsze bywa, kiedy ogldam
pikno przyrody. Janko dojrza je i powiedzia: Cest la Slovaquie, monsieur! I te
nasycone barwy owocw! Cest la Slovaquie, monsieur! - powiada znowu Janko. Tu
i wdzie na popasie pod goym niebem pilimy stare wino w cieniu prastarych
drzew, a mj przewodnik znw powtarza swe Cest la Slovaquie, monsieur! Jego
mio do ojczyzny bya tak dogbna, e wzruszya ona nawet mnie -
cudzoziemca...
110
64-letniego pisarza uj take widok sowackich chopw i ich tyzna fizyczna
oraz uroda Sowaczek:
Naturalnie, e przyjrzaem si take sowackim wieniakom. W niejednej wsi,
do ktrej dostawaem si wraz z Jankiem miaem mono patrze w oczy
sowackich chopw i widzie wysmagane wiatrem twarze sowackich kobiet. Rad
bym zawoa tutaj naszych malarzy: Przybdcie na Sowacj, a tam znajdziecie
najpikniejsze modelki dla swych Madonn! Wikszo z nich nie uwierzyaby mi, ale
u nas nie znaj ani tej krainy, ani tego narodu. A i w naszych encyklopediach
powicono im tylko kilka linijek tekstu.
Swj wywiad z duskim dziennikarzem Verne zakoczy tymi oto sowami:
Kiedy udaj si w moje podre naukowe, zawsze podaj w hotelach
nieprawdziwe nazwisko. Jednake kiedy powrciem do Amiens, to posaem temu
modemu studentowi Jankowi kilka moich ksiek z krtkimi dedykacjami.
Tego roku wydawnictwo Hetzela wydao powie Le chteau des Carpathes.
O ile wiadomo, to Autor pracowa nad t powieci a sze lat i uzna swe dzieo za
110
W tym czasie Sowacja, podobnie jak poudniowa cz Polski - tzw. Galicja i Lodomeria, wchodzia w skad
imperium austro-wgierskiego i wszelkie przejawy sowackiego patriotyzmu byy tumione, niejednokrotnie
krwawo.
122
gotowe dopiero po wizycie na Sowacji w roku 1892. Akcja tej ksiki nie odgrywa si
na sowackim Devinie u ujcia Morawy do Dunaju, ale gdzie w tajemniczym Zamku
w Karpatach. Jedno z moliwych wyjanie tej zagadki podaje dla Czytelnikw
Nieznanego wiata badacz tajemnic sowackiej przeszoci in. Jn Ducr.
Wywiad z in. Ducrem
Dr Milo Jesensk: W czasie naszego ostatniego spotkania wspomina pan o
jakim drakulowskim ladzie, ktry odkry pan w Zakarpackiej Ukrainie. Czy moe
pan powiedzie o tym co wicej?
In. Jn Ducr: Tak. Przed rokiem byem uczestnikiem trzyosobowej
delegacji cyklistw z Preszowa na lustracji trasy Karpackiego Szlaku Turystycznego w
Ugorodzie. Wsppracowaem przy tworzeniu przewodnika dla turystw rowerowych
po tej trasie, ktra ma przebiega take do Rumunii przez Wgry. W Ugorodzie
czeka na nas nasz ukraiski wsppracownik Aleksandr Riszko, ktry nas
oprowadza po Ugorodzie i okolicy. Po powrocie do domu, przefaksowa nam
materia o wsi Newickie. W tym materiale rzucia mi si w oczy wzmianka, e
tameczny zamek odwiedzi w 1892 roku sam synny pisarz Juliusz Verne. Pikno
okolic tego zamku stao si dla inspiracj do napisania powieci Tajemnica Zamku
Karpaty.
M. J.: Przepraszam, ale co z tym ma wsplnego hrabia Drakula?
J. D.: Wszystko to jest nieco zamotane. Bram Stoker nie by nigdy na terenie
dzisiejszej Rumunii, Wgier czy Sowacji, ani w adnej z miejscowoci 100 lat temu,
ktre miay zupenie inne nazwy.
111
Prawdopodobnie przy pisaniu swej powieci
zainspirowa si i posikowa opisami z ksiki Vernea.
112
Hrabia Drakula mieszka i
dziaa na obszarze oddalonym od Newickiego Zamku o setki kilometrw, a zatem
Bram Stoker zapoyczy od Vernea opis okolic Zamku Karpaty.
M. J.: A jak to wyglda teraz?
J. D.: Do przeczy pod zamkiem wiedzie lena asfaltowa droga do jakiego
turystycznego centrum z domkami campingowymi, kortami tenisowymi, restauracj i
parkiem. Potem chodnik wiedzie wzdu zamkowego muru a do gwnej bramy.
Zamek, a raczej jego ruiny, su za cel turystycznych wycieczek i miejsce schadzek
dla miejscowej modziey. Wida take, e w przeszoci byy tam dokonywane
badania archeologiczne i czciowa konserwacja murw. wiadcz o tym resztki
jakiej kolejki linowej, ktr wywoono na zamek materia budowlany i zwoono gruz,
a take nowy dach na centralnej wiey zamkowej. Moe jest to ta sama wiea, o ktrej
tyle si pisze w powieci.
Zamek jest bardzo przestrzenny i otacza go wa, na ktrym miecio si kilka
baszt ze strzelnicami. Za nimi jest gboka fosa, archeolodzy twierdz, e miaa ona
gboko a 14 metrw! Fosa i wa chroniy zamek od pnocy, wschodniej i
poudniowej strony i byy ograniczeniem centrum zamku. Od zachodu zamek by
niedostpny, bowiem jest tam stromy stok, a waciwie urwisko. Potem nastpuje
111
Zgodnie z wol cesarza wszystkim miejscowociom na terenie imperium austro-wgierskiego nadawano
nazwy niemieckie bd wgierskie, std nazwy niektrych miejscowoci na terenie polskiego Spiszu brzmi z
niemiecka, np.: Czorsztyn, Tropsztyn, Dursztyn, Falsztyn, Waksmund, i in.
112
I nie tylko on, bo lady verneowskich opisw mona napotka u Ann Radcliffe - Italczyk, albo konfesjona
czarnych pokutnikw, Josepha Sheridana Le Fanu - Carmilla i innych autorw powieci gotyckich. A gdzie
toczy si akcja mickiewiczowskiego Pana Tadeusza? - te w pobliu starego, romantycznego zamku!... - dlatego
podejrzewam, e i Verne i Stoker powielili pomys Adama Mickiewicza, ktry jak wida, by prekursorem
wykorzystania ruin zamku jako miejsce akcji upiornych wydarze...
123
piercieniowy wa, na ktrym postawiono zamek, mur obronny z trzema basztami. Z
wewntrznego grodziska pozostay jedynie resztki paacw, wie i budowli
gospodarskich. Ciekawe s niektre detale, np. otwory do schodni do wie w murze
itp.
M. J.: A co z otoczeniem zamku?
J. D.: Najpierw zwiedzaem zamek, a potem przeczytaem powie Vernego, co
pozwala mi zachowa obiektywizm. Opis z ksiki Vernego zgadza si detalicznie z
tym, co tam widziaem. Take opis doliny Ugu. Co do miejscowoci, w ktrej mieszka
upiorny wielbiciel operowej piewaczki, to trudno mi jest co powiedzie. Przed
wiekiem wszystko wygldao inaczej, ni dzisiaj, a ja byem zbyt krtko, by pozwoli
sobie na takie porwnania.
M. J.: O ile dobrze pamitam, to jaki nieopierzony modzieniec dozna
poraenia prdem elektrycznym...
J. D.: Tak, kiedy czytaem t powie, to mogem przedstawi sobie to miejsce,
gdzie to si mogo ewentualnie sta. Ale to wszystko kwestia fantazji autora, a nie
tylko opisu miejsca akcji.
M. J.: Troch si nam zagubi wtek hrabiego Drakuli...
J. D.: Dalsza osobliwo potwierdzajca hipotez o wpywie Vernego na
powie Stokera jest to opis Sowakw. Pasuje on bowiem do Sowakw z okolic
Ugorodu i Newickiego Zamku, ni z okolic Valasszku w dzisiejszej Rumunii.
113
Przecie Ugorod znajduje si zaledwie o kilka kilometrw od sowacko - ukraiskiej
granicy, a Sowacy stanowi tutaj mniejszo narodow, np. we wsi Storonica.
M. J.: Co jeszcze ciekawego znajduje si na tym zamku? Co mgby pan
poleci nam, albo innym owcom tajemnic?
J. D.: Podr do Newickiego bardzo mile wspominam, i chciabym tam jeszcze
raz wpa na par dni, bo chodzi o nader ciekawy kraj w okolicach Ugorodu. O
samym zamku dowiedziaem si z materiaw Aleksandra Ryka kilka innych
szczegw, a to np., e nazwa Newickie pochodzi od czasw, kiedy na zamku choway
si mode dziewczta, niewinne panny przed atakami nieprzyjaci. Dziejami Zamku
Newickiego zajmowa si swego czasu take czeski uczony Gabriel Frantiek, ktry
twierdzi, e pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1343 roku. Zamek nalea do rodu
Omodejovcw, ale po bitwie pod Rozhanowicami przeszed on w rce krla Karola
Roberta Andegaweskiego, ktry podarowa go Janowi Drugethowi. Na
zamku bito faszywe monety, suy on jako schronienie rnym powstacom, i
zburzono go w czasie Wojny Trzydziestoletniej.
M. J.: O ile wiem, sdzi si, e Jules Verne w swej powieci opisa inny zamek
z obszaru Karpat?
J. D.: Tak, wiem o tym. W posowiu do tego wydania, ktre czytaem, pisze si
o tym, e chodzio tutaj o Zamek Devin w widach Morawy i Dunaju, a lansowa t
tez historyk Ivan Rumanovsk - ktry swe wyniki bada opublikowa kilka lat
temu. Na podstawie tego wysnu on hipotez, e podstaw opowieci Vernea by
wanie ten zamek. Hipoteza ta jednak jest obalona, na zasadzie tego, o czym tutaj
mwiem - a o ile dobrze mi wiadomo - informacje o tym nie s znane ani u nas, ani w
Czechach.
M. J.: A zatem co pan proponuje?
J. D.: Sdz, e dobrze byoby w Ugorodzie i Zamku Newickim dokona
przeszukania archiww, czy nie znajd si tam jakie gazety z 1892 roku - wszak
wizyta tak synnego pisarza nie pozostaaby bez echa. Trzeba by porwna opisy
zamku z tym, co mamy na miejscu. By moe kto to wszystko ju za nas zrobi, tylko
113
Waciwie w Siedmiogrodzie, pod granic z Wgrami.
124
my o tym nie wiemy... - przecie w czasach pierwszej Czechosowackiej Republiki
114
przebywao tam wielu ciekawych ludzi, a i po II wojnie wiatowej byli tam ludzie,
ktrzy zajmowali si podobna problematyk. Mog sobie wyobrazi nawet
pamitkow tablic w hotelu czy na zamku, gdzie przebywa Juliusz Verne. To jest
jego dziaka - dziaka fantazji i marze, ale teraz, po stu latach widzimy, ile jego wizji
si spenio - moe zatem speni si i moja wizja?... Z przyjemnoci mgbym
udzieli pomocy czy porady innym entuzjastom tego tematu.
M. J.: Dzikuj za wywiad.
---oooOooo---
Tyle dr Jesensk i jego rozmwca. Przyznam si, e idea pod tytuem Verne a
Sowacja mnie uja. Hipotezy tutaj przedstawione wyjaniaj wiele, a przecie
literatura romantyczna ywia si, ywi i bdzie ywi wanie pomysami rodem ze
Stokera, Vernea, Radcliffe, Le Fanu, Lewisa, czy naszych polskich autorw od
Mickiewicza czy Winiowskiego, Tripplina, uawskiego i Majewskiego do
Skowskiego oraz Urbanowskiej i wielu im podobnych. W dniu 26 padziernika 2000
roku, spotkaem si w ylinie z dr Jesenskim, ktremu zwrciem uwag na jeszcze
jeden aspekt tej niezwykej sprawy - a mianowicie -
Juliusz Verne a sprawa polska.
Juliusz Verne nigdy nie by w Polsce, co do tego nie ma adnych wtpliwoci.
W jego ksikach znalazem tylko jedno polonicum, a mianowicie: portret Tadeusza
Kociuszki w salonie kapitana Nemo na pokadzie Nautiliusa. I to wszystko.
Zreszt nie dziwota, Polska dla zapatrzonej w siebie Francji bya i nadal jest jak
abstrakcyjn krain na pnocy Europy, gdzie po ulicach chodz biae niedwiedzie...
Nie inaczej byo za czasw Vernea. Francuzi jak najszybciej chcieli zapomnie o
straszliwym laniu, jakie wzili od Rosjan w 1812 roku i o sromotnym powrocie
Wielkiej Armii, ktrej odwrt osaniali Polacy - zdradzeni przez Napoleona i - co
paradoksalne - wierni mu do ostatka...
Zastanawialimy si z dr Jesenskim nad tym, czy Juliusz Verne m g by
take na pnocy Sowacji - na Spiszu i tam czerpa inspiracj dla swej powieci o
Zamku Karpaty.
No wanie tytu - ten oryginalny tej powieci - brzmi dokadnie Zamek
Karpaty, a nie Zamek w Karpatach, jak poda go dr Ludvik Souek czy Tajemnica
zamku Karpaty, jak podaj to inni autorzy. A zatem chodzi tutaj o n a z w zamku,
a nie o jego usytuowanie! Tak jak zamek w Niedzicy nazywa si Zamek Dunajec, za
zamek w Krakowie nazywa si Wawel... A zatem chodzi moe o Zamek Karpaty,
ktry wcale n i e m u s i znajdowa si w Karpatach! Moe znajdowa si np. w
Pieninach.
Sprawa druga: nazwiska obu protagonistw powieci - baron Rudolf de Gortz i
Franciszek hr. de Tlek. Wynika to najprawdopodobniej z tego, e Autor
sfrankonizowa je w celu lepszego odbioru we Francji, za tumaczom nie wydawao
si to takie dziwne, jako e francuszczyzna bya w modzie a do I wojny wiatowej.
114
Po I wojnie wiatowej, w 1918 roku.
125
Jeeli akcja toczya si na obszarach ck imperium Austro-wgierskiego, to poprawnie
ich nazwiska powinny brzmie: Rudolf von Gortz i Frantz von Telek(i) lub -
jeeli wywodzi si z Siedmiogrodu - Ferenc Tlky. Nazwisko czysto wgierskie.
Nazwisko Gortz wymawiane fonetycznie Gorc dziwnie kojarzy si z Gorcami - a
zatem Rudolf z Gorcw???... A Gorce maj swe przeduenie w Pieninach...
Jeeli racj ma rozmwca dr Jesenskego i Jules Verne by w okolicach
Ugorodu, to ciekaw jestem, jak si tam dosta? Czy z Bratysawy przez Roniaw i
Koszyce, a moe - co jest rwnie prawdopodobne - z Bratysawy do Popradu, a potem
na wschd via Spisz do Preszowa i dalej do Udorodu? Jeeli tak, to musia on widzie
cudown panoram Tatr Wysokich od poudniowej strony oraz Tatry Bielskie, a take
nasze Pieniny... - a w Pieninach Zamek Czorsztyn, Zamek Dunajec - i... tajemne
poczenie podziemnym zespoem jaskiniowym z zamkiem w Spiskim Podehradzie. I
kto wie, czy nie wpad tam na chwil incognito i nie usysza o przebywajcych tam
potomkach Inkw!? Hipoteza szalona, ale czy bez sensu? Topografia zespou
zamkowego pasuje take do opisu w ksice Vernego...
A zatem do koncepcji Verne na Sowacji naleaoby doda take hipotez o
pobycie Juliusza Vernea take na polskim Spiszu. A dlaczegby nie? Niedaleko
znajdowao si przecie Zakopane, wtedy jeszcze wioska zabita dechami, ale to bya
stolica polskiej kultury i ostoja polskoci! To tutaj od roku 1890 pracuje i odpoczywa
polska pisarka - jake dzi niedoceniona w wolnej Polsce Zofia Urbanowska, ktra
piszc sw R bez kolcw (Warszawa 1903), propaguje w niej nie tylko treci
patriotyczne, ale take umiowanie nauk przyrodniczych i pikno gr, a w
szczeglnoci Tatr, za na stronach tej jej powieci znajdujemy tak bardzo znane nam
z kart Vernego postacie ludzi prawych, mdrych i dzielnych, ktrzy znajduj
najwiksze wartoci nie za granic, a wanie tutaj - w grach i reglach, w gralskich
chatach i wrd pasterzy tatrzaskiej - jake surowej - Arkadii. I co ciekawe - w tej
niezwykej powieci o stricte vernowskim charakterze i klimacie tak naprawd, to nie
ma ludzi zych! Jest tylko cudowne dzieo Boe - Tatry i inne polskie gry, a w nich
ludzie: proci i nieskomplikowani, nieskaeni cywilizacj i jej negatywnymi
czynnikami, ktrzy poprzez prostot blisi s Bogu, ni ich utytuowani, bogaci gocie.
Kto wie, czy Verne nie spotka si potajemnie z naszymi intelektualistami, a
przynajmniej z Zofi Urbanowsk, ktra uwiecznia go w swej powieci nadajc
pewne jego cechy swemu bohaterowi - baronetowi na Rochdale?... Nie zapominajmy,
e Zofia Urbanowska pisaa w warunkach terroru carskiego i nie moga napisa zbyt
wiele, ale i tak napisaa wystarczajco duo, by mona to byo wyczyta midzy
wierszami. Jaka szkoda, e Ra bez kolcw nie doczekaa si wznowienia w wolnej
Polsce...
115
- czyby bya ona za mdra dla sprymitywizowanego i odhumanizowanego,
okrutnego dla sabszych i wraliwszych, wiata koca XX i pocztku XXI wieku???...
Ta sprawa wymaga gruntownego zbadania i to jest zadanie dla historyka
literatury. Z twrczoci Juliusza Verne czerpali penymi garciami polscy autorzy
powieci fantastyczno - naukowych i fantastyczno - mistycznych, e wspomn tylko
Tadeusza Miciskiego i jego niesamowite dzieo - stanowice mieszanin powieci
przygodowo - fantastycznej w vernowskim stylu, z mistyczno - religijnymi -
symbolicznymi pierwiastkami chaldejsko - judaistyczno - chrzecijaskimi,
mesjanizmem i romantyczn wizj Polski odrodzonej - to wanie jest Nietota, ksiga
tajemna Tatr (Warszawa 1910). Gdyby udao si udowodni bytno pana Juliusza
na terenach konwergencji wpyww kulturowych, politycznych i innych byego
Imperium Austro-Wgier, to z ca pewnoci do jego biografii naleaoby dopisa
take i ten epizod.
115
Wznowienie byo na pocztku lat 90. XX wieku w ladowym nakadzie.
126
Milo Jesensk
Robert K. Leniakiewicz
Staroytni maj t przewag nad nami,
e atwiej im byo uwierzy w Nieznane
i pojedna si z nim...
Sprawa 016/X - EGIPSKIE TAJEMNICE
Zainspirowani nieznanowiatowym cyklem artykuw na temat piramid
egipskich postanowilimy zabra take swj gos w tej sprawie Wielkiej Piramidy,
mniejszych piramid i kilku innych egipskich tajemnic.
Egipt, to kolebka jednej z najstarszych i niezaprzeczalnie najwikszych kultur i
cywilizacji wiata. Jedna z nielicznych, gdzie upyway wieki i tysiclecia, a tam... czas
ba si zaglda.
Wszystko, co yje boi si czasu, a czas boi si piramid taka myl koacze si
nam po gowie, kiedy stajemy pord potnego kompleksu budowli w Gizie pod
Kairem, a caego tego kompleksu strzee tytaniczna brya dostojnego i penego
tajemnic Sfinksa.
Zaiste tajemnicza to rzeba! czy raczej budowla, a tak po trosze to i jedno i
drugie... Dla nas pena tajemnic przede wszystkim dlatego, e jak nam si wydaje, jest
on jedynym obiektem w caym kompleksie jakby oderwanym od caoci, ze wzgldu
na figuralny czy te zoomorficzny charakter budowli, pord pozostaych, majcych
przecie charakter bry geometrycznych. Czego czy kogo on strzee? A moe to jego
wntrza ma strzec moc piramid?
Niektrzy widz w Sfinksie pomnik tryumfujcego Imperium Atlantydy, ktrej
potga 12.000 lat temu sza w gb Morza rdziemnego od Supw Heraklesa na
wschd. Ciekawe jest to, e patrzc na Sfinksa ze wszystkich stron widzimy go zawsze
na tle piramidy! Jakby nosi j na grzbiecie dlaczego? Czy byo to wiadomym
zamierzeniem jego Twrcw? Inni za widz ogromny pomnik upamitniajcy
przejcie zodiakalnej Epoki Panny w Epok Lwa bo to Sfinks ma twarz dziewczyny,
ale cae ciao lwa wic pasowaoby to do tej hipotezy. Gdyby tak byo, to pomnik w
powinien by powsta okoo 12.850 lat temu
116
, tzn. gdzie okoo roku 10848 p.n.e.
100 lat. Tak czy owak, zbiene jest to z katastrof, ktra pogrya wysp Atlantyd w
otmtach Atlantyku, kiedy to: nadszed jeden dzie i jedna noc okropna jak napisa
Platon w Timajosie. Nasuwa si teraz taka dziwna konstatacja: p platoskiego
roku temu doszo do katastrofy, w wyniku ktrej zniko z powierzchni Ziemi
najpotniejsze wczenie Imperium Atlantydzkie. Czy historia nie powtrzy si
znowu? nie zapominajmy, e historia powtarza si tyle razy, ile tylko moe, a wielu
wizjonerw przewiduje straszliwe kataklizmy zwizane z nadejciem nowej Epoki
zodiakalnej, nowego miesica platoskiego Epoki Wodnika... Niby to my, XXI-
wieczni racjonalici nie wierzymy w przepowiednie i zbiegi okolicznoci, ale te
116
Czyli poow tzw. roku platoskiego, ktry wynosi 25.700 lat, za jeden miesic (Epoka) trwa 2.141 lat i
ok. 8 miesicy.
127
wszystkie kataklizmy i katastrofy, ktrych ilo lawinowo ronie w miar zbliania si
do granicy Wielkiego Przeomu w latach 2016-2026, daj duo do mylenia... Jeeli
jest to tylko przypadek, to bardzo, ale to bardzo dziwny.
Ale co tam Epoka Wodnika! Wracajmy do piramid. Wiemy dobrze, jak
ogromn wiedz, precyzj, a take umiejtnoci przewidywania wykazywali si
staroytni budowniczowie. Z pewnoci kompleks ten musia si zrodzi z jakiej lub
dla jakiej idei czy ideologii to ley poza dyskusj. Ideologii na tyle mocnej i
usankcjonowanej prawem i obrosej tradycj, i po zakoczeniu opracowywania
planw, ich Twrcy musieli sobie zdawa spraw z tego, e konkretyzacja tyche
planw, a wic budowa, bdzie trwa co najmniej trzy pokolenia. Zaiste, jaka
pewno siebie i swych poddanych musiaa cechowa wadc owego narodu, bo to
nikt inny, tylko wanie nard mia ponie wszelkie konsekwencje finansowe tego
monstrualnego w rozmachu przedsiwzicia! Ciekawe, co tak naprawd byo gwna
inspiracj? Jaki to gwny czynnik przeway: Polityczny? Religijny? Militarny?
Tektoniczno-geologiczny? A moe wszystkie po trosze???...
Na pewno nie byo to adne obserwatorium astronomiczne, jak wmawiaj to
nam rni nawiedzeni uczeni. Istniay bowiem obserwatoria megalityczne, ktrych
wiek okrela si na 6,5 tys. lat chodzi o obserwatorium w Nabta, lece ok. 100 km
na zachd od Abu Simbel w egipskiej czci Nubii. Odkryto je w roku 1998. Wygld
tego obserwatorium, jego ukad przestrzenny przypomina w miniaturze Stonehenge.
Wydaje si zatem, e obie te konstrukcje wyszy spod jednej rki wielkich Braci
Budowniczych.
Od jakich czynnoci zaczynali nasi wielcy budowniczowie? Przede wszystkim
od wyboru miejsca zgodnie z jego przeznaczeniem. Jako jak to dzisiaj sdzimy
zesp witynno nekropolitarny naleao go umieci zgodnie z religi, tzn. na
zachodnim brzegu Nilu, czyli tam, gdzie on faktycznie si znajduje i gdzie znajduje si
astronomiczny zachd Soca Ra.
Kolejny problemem byo to, skd i jak trzeba byo transportowa i
magazynowa wielkie bloki o masie kilkudziesiciu ton. Nie wydaje si moliwe to, e
po kadym uoeniu bloku czekano, a obrobi i przetransportuj z odlegego
kamienioomu nastpny blok. To bez sensu. Wyglda na to, ze bloki obrabiano i
transportowano seriami, ktre potem ukadano dokadnie wedug z gry zaoonego,
opracowanego i realizowanego planu.
Trzecim problemem jest kana, ktry doprowadza nilow wod a pod sam
plac budowy. Grunt pod budow piramid i Sfinksa by dokadnie zniwelowany,
utwardzony i przygotowany, a to pozwala przypuszcza, e bloki kamienne byy
dostarczane niemal do koca drog wodn, a przynajmniej dwie warstwy z
najbardziej masywnych blokw od ktrych masy, twardoci i uoenia zaleaa caa
stabilno budowli bloki niedokadnie obrobione, kruche czy majce ukryte wady
po prostu rozkruszyyby si pod naciskiem grnych warstw kamiennych blokw, jak
kostki cukru w herbacie zestawiane byy wprost z barki na zalany teren i
odpowiednio zabezpieczony rampami. Nastpnie po spuszczeniu wody i osuszeniu
gruntu co w tamtym klimacie z upaami do +70
o
C w letnim socu nie trwa dugo
metod hej rb! wycigano bloki i ukadano kolejne warstwy, a do 150 metra w
gr. Ale to jeszcze nie wszystko, bo na boki piramidy nakadano oblicowanie z
lustrzanie wypolerowanych pyt wapiennych, ktrego lady zachoway si na Wielkiej
Piramidzie (Piramidzie Cheopsa)
117
. NB, z tych pyt wybudowano wikszo
budynkw w Kairze...
117
Zwan take piramid Chufu. Cheops jest greckim odpowiednikiem tego wanie egipskiego imienia. Jest
pewnym, e Chufu popeni plagiat przywaszczajc sobie piramid poprzez wypisanie tame swego imienia.
Podobnie jest z piramidami Chefrena i Mykerinosa (Mankaure).
128
Mogo by take na odwrt jeeli ju potrzebujemy hipotez szalonych, a tylko
takie nam pozostaj, bo wszystkie normalne wziy w eb najpierw zbudowano
wodoodporn ramp w ksztacie cisego czworoboku, naokoo spitrzono wod, a
potem bloki zestawiano z barek na d, jak z dwigu...
Co byo pierwsze? Wiemy, e przy budowach wielkich kompleksw wszystko
zaczyna si od budowy najwikszej, a co za tym idzie najdroszej inwestycji. Czy
byo tak w tym przypadku trudno powiedzie. Jedno jest pewne, jeeli tam miay
odbywa si obrzdy religijne, to w pierwszej kolejnoci musiaa powsta witynia.
Przecie gdzie musiano si modli, prosi, dzikowa, leczy, balsamowa i co
najwaniejsze skada ofiary, bez ktrych postp dalszych prac byby niemoliwy.
A moe nie bya to witynia?
W Egipcie i Nubii znajduje si 110 piramid, NB - ostatni odkryto w roku 2002
nieopodal Piramidy Cheopsa. Ich masa wynosi kilkadziesit milionw ton. Czy gra
ona jak rol w rozwizaniu ich zagadki? jestemy przekonani, e tak. Te
kilkanacie milionw ton stwarza przecie anomali grawitacyjn co na ksztat
ksiycowego maskonu
118
- a zatem miejsca, gdzie pole grawitacyjne wytwarzane przez
mas piramid dodaje si do pola grawitacyjnego Ziemi. A co takiego moe by tylko
uyteczne dla kogo, kto obserwuje np. ruch sztucznego satelity Ziemi, ktry
przelatuje nad Egiptem jego ruch powinien by szybszy w spotgowanym polu
grawitacyjnym planety... Jest to zatem grawitacyjny kierunkowskaz, ktrego drugim
elementem jest regularny ksztat piramid przesyajcy ewentualnym podrnikom
kosmicznym komunikat: Jestemy tutaj! No, a potem byoby tak, jak w tym
wierszyku:
Spjrzcie-no egipskie dzieci,
Ten talerzyk, co tam leci.
Namiar na nas sobie bierze,
Kup gruzu w sobie wiezie.
O! Wysypa to rzecz brzydka!
Ale fajna piramidka!
Konzum z niej zrobimy duy,
arcie si w niej trzyma duej.
Adaeniken si zastanawia,
Kto ich tyle tu nastawia?...
Jest jeszcze inna hipoteza dotyczca utylitarnej roli tych regularnych pryzm z
blokw kamiennych. Dawno, dawno temu okoo 50 mln lat p.n.e. w Trzeciorzdzie,
kontynent afrykaski zacz pka wskutek dziaania dwch gorcych punktw pod
Pyt Afrykask. Pierwszy z nich dziaa pod tzw. Trjktem Afarskim, za drugi pod
Kongiem. Efekty znamy najpierw Pwysep Arabski odjecha na wschd i powstao
Morze Czerwone, potem odpyn od Afryki Madagaskar i powsta Kana Mozambicki.
Ale to nie wszystko, bo przy akompaniamencie trzsie ziemi i wybuchw wulkanw
a jest ich troch w tym rejonie, e wspomn Kilimandaro (5.895 m n.p.m.), Meru
(4.565 m), Ruwenzori (5.119 m ) Mt. Elgon (4.321 m), Mt. Kenia (5.199 m), Karisimbi
(4.113 m), Muhowura (4.507 m) czy ostatnio bardzo aktywne Nyiragongo (3.470 m) i
Njamalagira (3.056 m), ktre zalay Gom potokami lawy w latach 2000-2002
zacz si tworzy Wielki Rw Afrykaski. Wyglda na to, e trzy kolejne wielkie
wyspy odpyn na Ocean Indyjski za jakie kolejne 50 mln lat...
118
Od angielskich sw MASS CONcentration koncentracja masy.
129
Tak przewidywano jeszcze kilkanacie lat temu, ale... Okazao si, e to nie jest
takie oczywiste, bowiem uskok tektoniczny tworzcy Rw jest nieaktywny martwy!
To tzw. Trjzcze Afaru ma to do siebie, e jego dwa aktywne uskoki pierwszy
stanowicy Morze Czerwone i drugi biegncy w kierunku Sokotry poszerzaj Ocean
Indyjski. Trzeci biegncy poprzez Rw i jego podugowate i bardzo gbokie jeziora:
Tana (1.830 m gbokoci) na pnocy, Abbaja, Turkana (Jezioro Rudolfa, Bassa
Narok), Jezioro Alberta, Rutanziga (Jezioro Edwarda), Kiwu, Tanganika, Meru,
Rukwa i Malawi (Niassa) na poudniu jest martwy. Co zatrzymao procesy
tektoniczne tam przebiegajce ale co? Tego uczeni nie wiedz. Tego nikt nie wie.
Ale wiedzieli o tym budowniczowie piramid. Ich wiedza pozwalaa im
przewidzie, e kataklizm moe w pierwszym rzdzie uderzy w Nubi i kraj Kusz
dzisiejszy Sudan z ktrego pochodzio gros surowcw sprowadzanych przez
Egipcjan. Wydaje si, e postawienie piramid stanowio tam, ktra powstrzymaa
rozpad Pyty Afrykaskiej w kierunku pnocnym.
Oczywicie kto od razu zaprzeczy, e Staroytni nic nie widzieli o tektonice
pyt! Czyby? Wspomniany ju tutaj Platon pisa, e: Ziemia przypomina pik zszyt
z dwunastu kawakw skry. Uwaano to za przenoni czy porwnanie homeryckie.
Dzi wiemy, e Platon mia racj Ziemia de facto skada si z dwunastu pyt
kontynentalnych i oceanicznych! Pytanie za 64.000 brzmi: skd Platon o tym
wiedzia na trzy stulecia przed nasz er???... By moe od mdrcw Egiptu, a oni
albo od nieznanych Nauczycieli, albo od... Kosmitw!
Te kilkaset milionw ton kamiennych blokw poukadanych w cile
okrelonych miejscach s tym jzyczkiem u wagi, ktry utrzymuje kruch rwnowag
kier litosferycznych. Egipt jest obszarem pensejsmicznym czego dowodem s
obalone trzsieniem ziemi rzeby faraonw z pierwszych dynastii, a zatem Egipcjanie,
chcc nie chcc, musieli zaj si i tym problemem. I poradzili sobie, zapewniajc
jednoczenie spokj w tym rejonie planety na wiele tysicleci. Przynajmniej na tak
dugo, jak dugo bd istniay piramidy... Mona to z czystym sumieniem nazwa
pokazem praktycznym ziemskiej akupunktury czy akupresury. Nie zapominajmy, e
Egipcjanie byli doskonaymi geomantami i stawiali swe budowle tam, gdzie prdy
telluryczne i promieniowania geopatyczne stwarzay dobre warunki do ycia i
mieszkania przez czas duszy. Potrafili oni take robi na odwrt w miejscach
niekorzystnych dla ycia stawiali swoje nekropolie...
Jest jeszcze co, o czym zaczyna si dopiero mwi. Chodzi o tektonik Marsa.
Uczeni doszli do wniosku, e Mars jest martw planet, bo nie stwierdzono na jej
powierzchni istnienia tarcz kontynentalnych i pyt oceanicznych, ktre byyby w
cigym ruchu jak na Ziemi. Nie stwierdzono take istnienia uskokw
transformacyjnych i roww oceanicznych wyjtkiem tutaj jest ogromny Kanion
Coprates i system gigantycznych pkni marsjaskiego gruntu Noctes Labirynthus
obie te formacje le w strefie rwnikowej tej planety. Dowodem na stagnacj
tektoniczna Marsa s cztery ogromne wulkany: Olympus Mons (Nix Olympica) NB,
jest to najwysza gra w Ukadzie Sonecznym, ktra mierzy prawie 26.000 m ponad
redni poziom Marsa! Dalej id mniejsze wulkany tarczowe: Arsia Mons, Ascraeus
Mons, Pavonis Mons i Elysium Mons. Kady z nich jest wyszy od Everestu i Mauna
Kea razem wzitych! Licz sobie okoo 100.000 lat istnienia i to wanie one ich
emisje spowodoway efekt cieplarniany, ktry pocztkowo odparowa oceany
Marsa, a potem doszo tam do totalnego wychodzenia i spadku temperatur do
100
o
C. Co takiego, tylko e na mniejsz skal znamy na Ziemi. Ostatnie 2 mln lat w
yciu naszej planety, to epoki glacjalne i interglacjay. Co je mogo spowodowa?
Na Marsie znajduj si cae pola piramid jak dowiody tego poszukiwania
ekipy TMM i jej szefa - R. Hoaglanda. Na Marsie znajduje si rwnie woda jak
130
dowodz tego badania wykonane przez orbitery umieszczone przez Amerykanw na
stacjonarnej orbicie wokmarsjaskiej. S cae oceany wody, a zatem przyczyna
zamarcia ruchu kontynentw tamtej planety musiaa by inna. U nas, na Ziemi, takim
smarowidem umoliwiajcym ruch pyt, a dokadniej ich subdukcj jest wanie
woda. Na Marsie jest woda, ale kry litosferyczne tkwi w bezruchu co umoliwio
powstanie gigantycznych wulkanw nad gorcymi punktami. A zatem co zatrzymao
ruch kier na Marsie?
Odpowied jest prosta piramidy. Nie wiemy, jaki jest fizykalny mechanizm
oddziaywania piramid na litosfer i astenosfer, ale on istnieje. Dowodzi tego
przykad Egiptu i marsjaskich kontynentw. 100.000 lat temu nieznany Kto
spowodowa katastrof ekologiczn na Marsie czyby si pomyli w swych
obliczeniach i przedobrzy z ogrzewaniem tamtejszej atmosfery? To zagadka, ktr
rozwiemy wtedy, kiedy wyldujemy na Czerwonej Planecie!
Kolejna sprawa sprawa owietlenia wntrza piramid i wity. Zawsze
mieszyo nas to, e uczeni nie mogli da sobie rady z tym problemem. No bo to
rzeczywicie mieszne: wszystkie lampki, kaganki oliwne czy ojowe, pochodnie, itd.
itp. kopc wydzielaj wgiel w niemal najczystszej postaci sadzy, ktra to sadza
osadza si na wszystkim, co znajduje si w pomieszczeniach. A w piramidach czy
megalitycznych wityniach jako nie... Kope i sadza pochodzi z wiekw
pniejszych, kiedy chrzecijanie odbywali tam swe obrzdy i wanie palili wiece,
pochodnie, etc. etc. jak np. w Karnaku i Luksorze, gdzie takowe lady znaleziono.
Ale nie w piramidach! No i problem czym Egipcjanie owietlali te pomieszczenia?
Pewien mdrzec myla, myla a wymyli Egipcjanie stosowali do
owietlenia frontu robt w piramidach caego systemu tarcz lustrzanych albo
przynajmniej wypolerowanych ktre odbijay wiato soneczne i kieroway je
poprzez system korytarzy do sal, gdzie rzucane na ciany owietlay malarzom miejsca
na cianach, gdzie tworzyli oni polichromie. Wyglda to efektownie, ale tylko na
pierwszy rzut oka. Rzecz w tym, e musieliby oni mie lustra odbijajce 100% wiata
sonecznego, a takich nie ma nawet w XXI wieku. Po drugie takie soneczne zajczki
byyby trudne do utrzymania w jednym miejscu i wymagayby staej korekty
pooenia zwierciade i Soca, co mniej wicej 1-2 minut. Wielokrotnie odbite wiato
soneczne byoby mwic argonem fotografw zbyt mikkie i po prostu
uniemoliwioby malarzom sporzdzenie prawidowych odcieni barwnikw uytych
do farb, ktrymi owe polichromie malowali... To jest ju kwestia nie tylko owietlenia,
ale mechanizmu widzenia ludzkiego oka! To wszystko byoby bardzo niewygodne w
uyciu, wic czy nie lepiej byoby wprowadzi do komr piramid, grobowcw w
Dolinie Krlw i Dolinie Krlowych oraz wity po prostu owietlenie elektryczne?
Ale Egipcjanie nie znali elektrycznoci!
Znali, znali tylko uczeni o tym nie wiedz, tzn. wiedz, ale nie dopuszczaj do
siebie tej myli. Pomyl Czytelniku na moment. Malarze pracowicie pokrywaj ciany
wity czy innych budowli pismem i malunkami al fresco (jak w Faras!) i chciaby je
obejrze faraon oraz jego wita, kapani i wreszcie prosty lud, ktry w kocu paci za
te wszystkie faraoskie czy kapaskie zachcianki. I co? Kapani ustawiaj tarcze,
ktre odbijaj wiato, ktre idzie z kolei systemami korytarzy i wreszcie pada na
ciany, ktre podziwia faraon ze sw wit, stoj z gbami otwartymi w niemym
zdumieniu, podziwiajc prac artystw i niewolnikw...
Kul w pot.
Egipcjanie musieli zna elektryczno i potrafili j stosowa. Nie musieli mie
generatorw czy prdnic wystarczya chemia, a nie zapominajmy, e alchemia i
chemia wywodzi si wanie z Egiptu obie maj w rdzeniu sowo khem al-
khemeia z Egiptu, bowiem taka jest jego prawdziwa nazwa... Ogniwa chemiczne s
131
bajecznie atwe do skonstruowania wystarczy gliniane naczynie, dwie pytki
metalowe: np. z miedzi i cynku a oba te metale Egipcjanie znali i stosowali druty
miedziane czy srebrne jako przewodniki no i elektrolit w postaci kwasu siarkowego,
siarkawego, solnego, azotowego, czy od biedy kwasw organicznych: octowego albo
cytrynowego. Badania dowodz, e Egipcjanie znali sposb produkcji kwasu
azotowego i siarkawego. Wystarczyo wla troch kwasu i mona byo otrzyma w
takim ogniwie napicie rzdu 1-1,5 V. Sceptyk powie, e to za mao. No pewnie, e za
mao! No to dodamy do tego drugie, trzecie, czwarte i tysiczne ogniwo. No i co? No i
mamy napicie odpowiednio: 2-3 V, 3-4,5 V, 4-6 V... 1.000-1.500 V prdu staego, a
to ju prosz sceptyka - wystarczy, by owietli wntrze komory piramidy przy
pomocy uku elektrycznego! Ile takich ogniw mogli wyprodukowa Egipcjanie? Nawet
kilka milionw...
Ale po co stosowa olepiajce wiato uku elektrycznego, jak po sporzdzeniu
baki z dwoma elektrodami i wypenionej obojtnym gazem, pokrytej od wewntrz
luminoforem np. siarczkiem cynku mona uzyska najzwyklejsz w wiecie
wietlwk! I to dajc wiato biae zblione do widma wiata sonecznego!
Egipcjanie znali szko (take kwarcowe) i sekrety jego obrbki, wic w czym problem?
Oczywicie sceptyk wrzanie, e nikt nie znalaz wietlwek w piaskach Egiptu. A my
odpowiemy pytaniem na pytanie: Kto i kiedy ich tam szuka??? Ogupieni dz zota,
pogoni za sensacj i taniutkim racjonalizmem archeolodzy rabujcy grobowce w
stylu Indiany Jonesa? Nie doroli do zrozumienia tego problemu i bd wymylali
coraz to bardziej karkoomne teorie, byle nie dopuci do siebie myli, e wynalazki z
XIX i XX wieku znane ju byy kilka tysicy lat temu...
Wracajc do elektrolitw, to Egipcjanie mogli je otrzymywa ze znanych nam i
pospolitych mineraw metodami opisanymi przez Juliusza Vernea w
Tajemniczej wyspie, do lektury ktrej PT Sceptykw odsyamy. Zapewniamy
jedynie, e otrzymanie kwasw nieorganicznych w Egipcie byo do zrobienia, i nie jest
to wcale takie trudne trzeba tylko chcie. A Egipcjanie bardzo tego chcieli i
stosowali z powodzeniem. Jak kto nam nie wierzy, to niech przejedzie si do Egiptu i
zbada rzecz in situ.
W ten sposb Egipcjanie mogli sterylizowa take mumie swoich zmarych. Po
prostu promieniowanie ultrafioletowe mogli uzyska wanie dziki ukowi
elektrycznemu. A nie ma lepszego rodka sterylizujcego od promieniowania UV,
ktre zabija wszystkie bakterie i wirusy cznie z Lass, Ebol i HIV. Zabija take
grzyby i ich zarodniki...
No wanie kltwa faraonw zostaa wyjaniona tym, e ludzie umierali
wskutek zakaenia organizmu zarodnikami grzyba z gatunku Aspergillus aureus.
Kolejne 64.000 i kolejne pytanie czy nie byo to celowe zabezpieczenie
wprowadzone przez kapanw przeciwko wszelkim hienom cmentarnym? Osobicie
wyobraamy to sobie tak: po ceremoniach pogrzebowych z krypty faraona
Tutenchamona wychodz wszyscy jej uczestnicy. Wreszcie w krypcie zostaje jeden z
kapanw i kilku witynnych niewolnikw, ktrzy z maskami na twarzach maluj
ciany specjalnym roztworem zawierajcym zarodniki mierciononego kropidlaka.
Grobowiec si zamyka i piecztuje. Gdyby teraz ktokolwiek wszed do niego, to po
kontakcie z zakaon cian dochodzi do infekcji organizmu. Infekcja jest
niewidzialna i niewyczuwalna, ale wystarczy jakie przezibienie, ukszenie moskita
czy inny czynnik osabiajcy na moment siy obronne organizmu, a uaktywnione
spory kropidlaka zaczynaj swe letalne dziaanie jest to co w rodzaju AIDS. No i
delikwent szybciutko przenosi si na pola Ozyrysa, by tam ponie straszliw kar za
witokradztwo... Dlatego nasza dobra rada brzmi po wyjciu z kadego grobowca
myj i dezynfekuj rce, albo najlepiej nie dotykaj niczego, a szczeglnie cian. Mae
132
czarne kropki na nich, to wanie s kolonie grzybkw-zabjcw, ktre s jak
mawiaj Anglosasi SBD czyli silent but deadly... To kolejna z mrocznych tajemnic
krainy Khem.
Nawiasem mwic, to naleaoby jeszcze wspomnie o infekcjach wirusowych,
ktre tak gnbi Ludzko. Wiele mwi si ostatnio o chorobach takich, jak gorczki
krwotoczne Lassa, Ebola, Hanta czy pandemii AIDS wywoanej wirusem HIV.
Badania wykazay, e wirusy te pochodz z lasw deszczowych Afryki. Ciekawe jest to,
e ta puszka Pandory zostaa otwarta stosunkowo niedawno 12.000 lat temu.
Wirusy s wybitnie pasoytniczymi formami ycia, ktre nie mog istnie bez swego
ywiciela-ofiary. Wci rodzi si pytanie: czy nie zostay one celowo stworzone przez
czowieka przeciwko czowiekowi? Rzadko kiedy szkodz one zwierztom, ktre
choruj, ale przebieg choroby jest agodny, natomiast czowieka umiercaj z
letalnoci rzdu 90%! Na 10 ludzi 9 musi umrze! To samo dotyczy take innych
wirusw: odry, tej febry, ospy czarnej czy prionw BSE/nCJD bardziej znanej
jako choroba wciekych krw... Ostatnie badania historykw pracujcych dla
amerykaskiego CDC
119
wskazuj na to, e w Staroytnoci miaa miejsce pandemia
gorczki krwotocznej i to w Atenach!
I tak na zakoczenie pozwolimy sobie Czytelniku na ma dygresj propos
Atlantydy i problemu jej istnienia. Ot wspomniany tutaj niejednokrotnie Platon
pisze, e na Atlantydzie yy zwierzta, ktre maj najwikszy wzrost i najwicej
zjadaj. Wszyscy komentatorzy Timajosa i Kritiasa od razu twierdz, e mowa jest
oczywicie o soniach i przechodz ponad tym faktem do porzdku dziennego.
120
A to jest bd.
Czy to nie jest dziwne, e Egipski kapan z siriadzkiego Sais, ktry opowiada o
Atlantydzie mdrcowi Solonowi, a ten Platonowi uywa tak skomplikowanego
okrelenia, by nazwa zwierz, ktre wszyscy trzej na pewno znali? Dla nas to jest
bardzo dziwne. Przecie Platon mg Kritiasowi Modszemu powiedzie po prostu
na Atlantydzie yy take m.in. sonie nieprawda? Ale nie on powiedzia
zwierzta, ktre maj najwikszy wzrost i najwicej zjadaj wanie tak.
To oczywiste nie chodzio tutaj o sonia afrykaskiego Loxodonta africana
czy sonia indyjskiego Elaphas maximus albo legendarnego lenego sonia
karowatego ale o najwikszego sonia wszech czasw o mamuta Mammonth
(Elaphas) primigenius! Mamut musia pore codziennie okoo 160-200 kg trawy, by
mc utrzyma si w dobrej formie. Za masa jego ciaa moga siga do 12 i wicej
ton. Dorosy mamut mierzy 5-6 m w kbie, a wic mia najwikszy wzrost wrd
zwierzt ldowych! Mg to by rwnie dobrze jaki przedstawiciel trzeciorzdowych
Dinotheriae (dinoteriw), pierwotnych trbowcw, ale nie byy one tak due, jak
mamuty. Mogy to take by mastodonty, ktre te zaliczaj si do trbowcw. Znany
amerykaski autor Peter D. Ward twierdzi w swych pracach, e tzw. mega-fauna
Trzeciorzdu zostaa wymordowana przez ludzi. To prawda, ale nie caa, bowiem
wiele wskazuje na to, e ogromne leniwce patagoskie Neomylodony i szczerbaki
byy traktowane przez ludzi, jak zwierzta hodowlane o czym pisze m.in. prof.
Bernard Huevelmans. Tak zatem ogromne ssaki mogy by traktowane na
Atlantydzie, jako bydo domowe!... Nie mwic ju o tym, e ten fakt rozwala w gruzy
wizje pisarzy takich, jak C. Auel, J. Rosnyego Starszego, sir Arthura Conan Doylea,
W. Obruczewa, E. toicha i wielu innych, ktrzy pisali m.in. o wiatach zaginionych i
ssaczej mega-faunie Trzeciorzdu i Czwartorzdu.
119
Center for Diseases Control amerykaskie Centrum Kontroli Chorb.
120
Zob. Ludwik Zajdler Atlantyda, wyd. IV, Warszawa 1981.
133
Implikacje tego faktu s wakie. Wychodzi na to, e nie uczeni, ale angielska
pisarka Edith Nesbit miaa racj, kiedy umiecia mamuty wrd fauny Atlantydy
121
.
Oznacza to, e Atlantyda moga istnie 12.000 lat temu, na co dowodem s
zasiedlajce je mamuty i to na rednich oraz wysokich szerokociach
geograficznych! Oba warunki s spenione na wysokoci Wysp Brytyjskich. Ani
Egipcjanie, ani obaj Grecy nie mogli spotka si z mamutami w IV w p.n.e. std ta
skomplikowana nazwa zwierzcia w ich relacjach przypominajcych powie
szkatuow. A to oznacza, e o mamutach mogli si oni dowiedzie tylko i wycznie z
relacji o Atlantydzie spisanej ju po jej zatoniciu w wodach Oceanu Atlantyckiego, bo
z Europy nie mogli mie adnych danych na temat tych zwierzt. Ich koci uznawali
a jake! za koci Tytanw, Gigantw i Cyklopw. To ju nie jest poszlaka, ale dowd
wprost na istnienie Atlantydy...
Ile jeszcze t a k i c h tajemnic kryje ziemia Egiptu?
Postscriptum:
Kiedy po wpisaniu na dysk twardy mojego komputera tego materiau chciaem
go wysa poczt elektroniczn do redakcji Nieznanego wiata stwierdziem ku
swemu zdumieniu, e jest to niemoliwe. Obsugujcy nas serwer Wirtualnej Polski
po prostu odrzuca t wiadomo lub reagowa tak, jakby jej w skrzynce nadawczej w
ogle nie byo!... Wreszcie wysaem cay materia normaln poczt na dyskietkach.
Po otwarciu koperty w redakcji okazao si, ze urzdniczka na poczcie tak mocno
walna w ni stemplem, e dyskietka nadawaa si tylko do kosza... Czyby Staroytni
dziaali zza grobu i dali wyraz swej dezaprobacie? Jeeli idzie o Egipcjan, to po
lekturze Faraona Bolesawa Prusa, Egipcjanina Sinuhe Miki Valtariego i
sensacyjnych powieci z cyklu faraoskiego Christiana Jacqa jestem w stanie w to
uwierzy...
Wiktoria Leniakiewicz
Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 017/H - WIAT CONANA CYMMERYJCZYKA
Historia nie jest tylko nauk. Jest ona przede wszystkim sztuk, w ktrej
sukces odnosi tylko ten, kto jest obdarzony wyobrani.
Anatol France
Wstp do naszego artykuu bdzie przypomina may collage, przy ktrym
bdziemy mieli takie uczucie, jakie ogarnia wszystkich dyktatorw wiata, a nawet
wicej - my ten wiat bdziemy tworzyli, zmieniali ksztaty Ziemi, transplantowali
narody i przesuwali cae czci kontynentw. Na pocztek przygotujmy sobie klej,
121
Edith Nesbit Historia amuletu, Warszawa 1970.
134
noyczki, papier i map obejmujc Europ, Afryk i Bliski Wschd. Z mapy
wytniemy najpierw obszar od pnocnego krgu polarnego na pnocy, do rwnika na
poudniu, nastpnie odetniemy wszystko, co ley na zachd od 5
0
W i wschd od 55
0
E.
Nastpnie odetniemy Pwysep Arabski od Azji i przykleimy go do Afryki,
dziki czemu zlikwidujemy Morze Czerwone. Reszt Afryki, ktra nam pozostanie po
tej operacji, obracamy o 90
0
w prawo i przyklejamy do Azji tak, by zakry Morze
Czarne, Azj Mniejsz i Morze rdziemne. Po wykonaniu tej pracy, pustynie
arabskie bd ssiadoway z pogrzami Kaukazu i stepami z wybrzey Morza
Kaspijskiego. Dalej to ju nie jest takie skomplikowane. Atlantyckie wybrzea Europy
stanowi cicie wiodce od dzisiejszego Amsterdamu do Marsylii. Na poudniu
Europy trzeba odci Itali, Sardyni i Korsyk, za na pnocy pwysep
Skandynawski wtoczy na Batyk tak, by mona byo do doj such nog z Litwy,
Polski i Danii.
No i ju nasza przedziwna geograficzna ukadanka jest gotowa. I kiedy
niedowiadczone oko bdzie widzie w niej tylko zniszczon bezmylnie mapk ze
szkolnego atlasu, to jest oczywistym, e przy odrobinie fantazji dojrzymy w niej zarysy
kontynentu, ktry zainspirowa powstanie hyboryjskiego wiata - ojczyzny Conana
Cymmeryjczyka.
I tak moemy, cho po czci zidentyfikowa fantastyczny opis krain
hyboryjskich Roberta Erwina Howarda. I tak tedy Czarna Rzeka bdzie
legendarn rzek Nibelungw - Renem, Styx - Nilem, Gry Ibarskie - Kaukazem,
Morze Vilayet - Morzem Kaspijskim, Gry Himeliaskie - Himalajami, itd. rzecz
jasna, takie porwnywanie jest jedynie zabaw z nazwami geograficznymi i
historycznymi, ktrej prawida s znane kademu amatorowi inwencyjnego
interpretowania przygd Conana. I tak moglibymy jeszcze nadmieni, e w
przypadku Styxu autor sign do mitologicznej nazwy Nilu - ktry by najwikszym z
czterech rzek Kraju witego Wa, ale ju Czarna Rzeka nie ma nic wsplnego z
Renem, chyba, e miaoby i o inspiracj Howarda opowieciami z pogranicza
autorstwa Roberta W. Chambersa, ktrych akcja rozgrywa si w amerykaskim
stanie Nowy Jork. Nastpnie mona miao zidentyfikowa takie miejsca, jak
Zembabwei z centrum byego pastwa monomotapskiego na terenie dzisiejszego
Zimbabwe [d. Rodezja], Kathai z Chinami, Khoraia z Kore, Punt z Etiopi, Vendhyi
z Indiami, itd. Ponadto na naszym kolau znajduje si caa paleta krajobrazw, w
ktrych odgrywaj si przygody Conana - od lodowych rwnin Pnocy po parne
dungle Poudnia i od nadoceanicznych pla Zachodu po stepy i pokryte lodowcami
szczyty gr i najwiksze jezioro wiata na Wschodzie.
Jeeli teraz mamy zbada rda inwencji Howarda, z jak wytworzy on
prehistori wiata swych fantasy-przygd w rodzaju Kronik nemedyjskich -
fikcyjnego dziea anonimowych kronikarzy, to musimy przede wszystkim znale
wsplne paszczyzny jego literackiej koncepcji z wczesnymi koncepcjami
antropologicznymi i antropozoficznymi, pogldami o zaginionych kontynentach i
wdrwkach ludw.
Pewn cezur w howardowskiej mitologii stanowi zagada Atlantydy. Jeeli
moemy si posuy mitologiczn chronologi, np. z dialogw Timaios i Kritias
Platona, to t katastrof bdziemy datowa na rok 8.500 p. n. Chr. z dokadnoci
do kilku dziesitkw lat, co jest tutaj najmniej wane.
O epoce, przed Kataklizmem potem pisze, Howard w Kronikach
nemedyjskich w ten oto sposb:
135
Atlantydzi, ktrzy zamieszkiwali may kontynent pomidzy Wyspami
Piktyjskimi a gwnym, czyli Thuriaskim kontynentem oraz Lemurejczycy,
osiedleni na acuchu duych wysp wschodniej pkuli.
122
Problematyka Atlantydy jest dostatecznie dobrze znana i jej usytuowanie na
Oceanie Atlantyckim dobrze ukazuje wersja Howarda. O realnoci Atlantydy
dyskutuje si do dnia dzisiejszego, rdami s rozmaite wite teksty, legendy, relacja
Platona, lingwistyczne studia porwnawcze, artefakty archeologiczne i geologiczne
wiadectwa wskazuj za na realno istnienia zaginionego imperium wyspiarskiego,
ktre swoj kultur rozprzestrzenio na ssiednie obszary. May kontynent, o ktrym
pisze Howard by w tekcie Platona znacznie rozleglejszy od wyspy wikszej od
Libii i Azji Mniejszej razem wzitych.
123
Podobna sytuacja wystpuje take w przypadku Lemurii, legendarnego
kontynentu na Oceanie Indyjskim. Nazwa pochodzi od angielskiego zoologa P. L.
Sclatera, ktry w XIX wieku prbowa wyjani migracje gatunkw fauny i flory
pomidzy Afryk, Indiami, Indonezj i Malajami za pomoc teorii, e w przeszoci
wszystkie te czci wiata byy poczone przy pomocy wielkiej wyspy - Lemurii.
Kroniki nemedyjskie wzmiankuj take o nieznanej cywilizacji
zamieszkujcej dalej na wschd, ktra rnia si znacznie od turaskiej:
Na wschodnich wybrzeach kontynentu ya inna rasa, ludzka, lecz
niethuriaska i tajemnicza, z ktr od czasu do czasu kontaktowali si
Lemurejczycy. Ten lud zapewne przyby z mrocznego i bezimiennego ldu lecego
gdzie na wschd od Wysp Lemuryjskich.
Wedug tego opisu, mogo tutaj i o ostatni zatopiony kontynent - krain Mu
[Moo], ktry kiedy znajdowa si na Oceanie Spokojnym. I tak samo, jak w
przypadku Atlantydy i Lemurii - kr o jej istnieniu i kulturze tylko hipotezy poparte
faktami i artefaktami. Wedle tych hipotez, mogo i o ogromny kontynent, ktry
rozpociera si od Wyspy Wielkanocnej i Sala y Gomez na wschodzie poprzez
Karoliny, Hawaje a do Wysp Cooka na zachodzie.
Zainteresowanie zatopionym kontynentem Mu wzbudzi w XIX wieku
angielski oficer pk James Churchward, ktry w 1868 roku znalaz w czasie
przeszukiwania jednego ze starych hinduskich chramw tajn bibliotek, z setkami
tabliczek z tekstami mwicych o pocztkach wiata i znikniciu czci wiata pod
falami Pacyfiku. Pniej podobne tabliczki z podobnymi tekstami znalaz w Meksyku
geolog dr W. Niven. O zatopieniu tego kontynentu mwi take stary buddyjski tekst
znaleziony w tybetaskiej Lhassie. Jeeli idzie o dowody archeologiczne, to mona za
takowe uwaa kontrowersyjne francuskie odkrycie biblioteki glozelskiej z 1924
roku i megalityczne ruiny Tiahuanaco [Tiwanaku].
A jak byo dalej, to czytamy w Kronikach nemedyjskich:
Pniej wiatem wstrzsn Kataklizm. Atlantyda i Lemuria pogryy si w
falach, a Wyspy Piktyjskie wypitrzyy si i utworzyy acuch grski nowego
kontynentu. (...)
Kontynentalne krlestwo Atlantydw rwnie omina powszechna zagada i
tysice ich wspplemiecw przybyo do na statkach z toncego ldu. Wielu
Lemuryjczykom udao si umkn na wschodni brzeg Kontynentu Thuriaskiego,
ktry by stosunkowo nietknity kataklizmem. Tam popadli w niewol u
zamieszkujcego to wybrzee staroytnego ludu, a ich historia na dugie tysiclecia
staa si histori brutalnego ucisku.
Tutaj pogldy Howarda zgadzaj si z tym, co gosili i gosz stronnicy
istnienia Atlantydy. Ci twierdz, e w czasie najwikszego rozkwitu Imperium
122
Tu i dalej: R. E. Howard - Era Hyboryjska w Conan, Katowice 1991 - przyp. tum.
123
Platon - Timaios, Warszawa 1963 - przyp. tum.
136
Atlantydzkiego jego mieszkacy skolonizowali znaczne poacie zachodniej i pnocnej
Afryki, a wkrtce skolonizowali basen Morza rdziemnego. Po zagadzie Atlantydy
jakie 10.500 lat temu napr Atlantydw nie skoczy si, ale na odwrt - nasili si
jeszcze bardziej. Forpoczty Atlantydw przeniosy si dalej na wschd i w roku 3.500
p. n. Chr. przybliyy si do Delty Nilu, wzdu ktrego zaczy one posuwa si na
poudnie. Czci Lemuryjczykw udao si schroni i emigrowa na ziemie
dzisiejszego Iraku, Iranu i Afganistanu. Tutaj jednak znajdujemy pewne zaprzeczenie
w tekstach Kronik nemedyjskich - bowiem jedne teksty mwi o ich upadku pod
jarzmem tamtejszych mieszkacw, za inne o tym, e stali si oni duchowymi
przywdcami i szlacht staroytnego narodu Ariw:
Daleko na wschodzie Lemuryjczycy, niemal stoczywszy si do poziomu
zwierzt w okrutnej niewoli, wzniecili powstanie i pokonali swych panw. Teraz s
dzikusami bytujcymi na ruinach obcej cywilizacji. Niedobitki pokonanego przez
nich ludu, ktre uszy wciekoci swych niewolnikw, ruszyy na zachd. Najechay
na to tajemnicze, przedludzkie krlestwo poudnia i zdobyy je, ustanawiajc
wasn kultur, nieco zmienion w wyniku kontaktu ze starsz ras. To nowe
krlestwo nazwano Stygi i wyglda na to, e niektrzy jej dawni mieszkacy
zdoali tam przetrwa, a nawet byli darzeni czci, cho rasa jako taka bya starta z
powierzchni ziemi.
Ten cytat z Kronik nemedyjskich moemy skonfrontowa z innymi tekstami z
innych rde. Wedug jednej wersji pewna cz Lemuryjczykw ucieka z
zatopionego kontynentu do dzisiejszego pnocnego Egiptu, ktry skolonizowaa i
zaoya dynasti krlw o bkitnej krwi u zarania historii pastwa egipskiego.
Czeski badacz Ivo Wiesner w swej ksice Przedpiekle Raju dokadnie zanalizowa
sytuacj, kiedy do basenu Morza rdziemnego weszli przodkowie Grekw. W
zwizku z tym przypomina on relacj Euhemera [Akragasa] z Messany, ktry w
czasie swych podry po poudniowej czci Oceanu Indyjskiego wyldowa na
wyspie, gdzie w tamtejszych klasztorach odkry wyryte teksty na zotych filarach
opisujce czyny Dia (Dzeusa, Diosa, Zeusa) i innych greckich bogw. W
rzeczywistoci mogy to by Maskareny, Seszele czy Madagaskar stanowice resztki
zatopionego kontynentu Lemurii, gdzie wraz z Lemuryjczykami yli przodkowie
Grekw, skd wyemigrowali do kraju nad Nilem. Z tego punktu widzenia jest
cakowicie zrozumia relacja starego kapana egipskiego z Sais, ktry w latach 60. VI
wieku p. n. Chr. informowa wedle relacji Platona, jednego z Siedmiu Mdrcw
Solona o tym, e przodkowie Hellenw byli tosami z tymi, ktrzy przybyli tam z
poudnia, tj. byli Protohellenami spokrewnionymi z Lemuryjczykami, ktrzy zaoyli
mityczn krain, poprzedzajc Stare Pastwo.
Jak wynika z chronologii Kronik nemedyjskich, na pnocy kontynentu
5.500 lat p. n. Chr. doszo do formowania si hyboryjskich plemion nalecych do
rasy biaej w wiksze organizmy quasi-pastwowe. Howardowscy Hyboryjczycy
semantycznie spokrewnieni s z Hyperborejczykami, ktrzy wedle antycznych
autorw zamieszkiwali pnoc Europy - Hyperbore - co znaczy Kraj daleko na
pnocy. I co jest jeszcze ciekawsze - Ligurowie, Feakowie i Iberowie wspominali j
jako krain Hyperei
124
, ktr zamieszkuj Cymmeryjczycy - wedle Homera, ktry w
Odysei pisze o narodzie Kimmerioi, zamieszkujcym ziemie przy kracach Oceanu
[Okeanosa]:
Tak dotarszy do samych Oceanu kracy,
124
Lub Hy-Perei przez analogie do Hy-Brysail (Brazylia) - przyp. tum.
137
Widzim kraj. Kimmeryjscy siedz w nim mieszkacy
125
,
Ktrzy w mgle i ciemnicy brodz ustawicznej;
Nigdy bowiem na nich nie spojrzy Helios liczny
Ani kiedy na niebo ugwiedzone wkracza
Ani kiedy ku ziemi ze szczytw si stacza;
Zawsze ten lud ndzny w grubej nocy brodzi.
Homer - Odyseja, Pie XI, wersy 13-
19
To wanie od nich mieliby pochodzi Feakowie
126
, ktrych krl Alkinoos i
krlowa Aretha pomogli Odyseuszowi wrci do domu.
127
Nie trzeba nawet dodawa,
jak ogromne znaczenie ma ta informacja dla badaczy pochodzenia najsynniejszego z
Cymmeryjczykw z powieci Howarda!
Gdzie w pierwszej wierci 6 tysiclecia p. n. Chr., Hyboryjczycy przeniknli w
czasie swoich podry badawczych dalej na pnoc, na mrone lodowe rwniny i
stwierdzili, e:
Daleka Pnoc, o ktrej sdzili, e jest pustyni bez ycia, jest zamieszkana
przez plemiona dziwnych mapoludw.
Chodzio tutaj o sporadyczne wyprawy w pojedynk czy w maych grupach, z
ktrych nierzadko nikt nie wraca:
Wdrowiec namawia, by wysa zbrojny oddzia za Koo Podbiegunowe i
wyci w pie te bestie, ktre - przysiga - przeksztacay si w prawdziwych ludzi.
Wymiano go; zaledwie niewielka gromadka dnych przygd, modych wojownikw
podya z nim na Pnoc; aden z nich nie wrci.
Ten wanie passus z Kronik nemedyjskich jest wanie fascynujcym
dowodem na to, jak wydarzenia na pnocy turiaskiego kontynentu uzupeniaj si z
mitycznymi wydarzeniami z pnocnej Europy. wiadczy o tym nieznane
pochodzenie arktycznych Tuanitw, ktrzy dawno temu mieszkali na Labradorze.
Przypominali oni biaych olbrzymw, byli doskonaymi myliwymi i nierzadko
zwierzyn owili poprzez... zmczenie jej biegiem! Jeszcze w 1908 roku
zaobserwowano kilku Tuanitw na wyspie Wiktoria za Pnocnym Krgiem
Polarnym. Czy byli to potomkowie legendarnych Hiperborejczykw, ktrzy nie
potrafili si przystosowa do zmienionych warunkw?
Prastare krlestwo Hyperborea z mitycznym miastem Haloga - wspomniane
przez Roberta Howarda - nie jest jedynie wymysem mistrza fantasy, bowiem
wspominaj je ju antyczni autorzy. Histori Hyperborei detalicznie zajmowa si na
przeomie IV i III w. p. n. Chr. Hakatajos z Miletu. Z jego dzie zachoway si -
niestety - jedynie tylko wzmianki, cytowane przez pniejszych pisarzy i filozofw -
m.in. Arystoteles ze Stagiry. Hakatajos twierdzi, e Hyperbore tworzy
kontynent w pobliu Bieguna Pnocnego, obmywany falami Mlecznego Morza. W
Staroytnoci bya ona znana jako Archipelag Biaego Dnia, dziki pooeniu na
wysokich szerokociach geograficznych - >60
0
N - gdzie Soce przez znaczn cz
roku nie zachodzio za horyzont i panowa wieczny wit. Wedle tego autora,
125
W przypisie do wydania polskiego Odysei czytamy: Kimmeryjscy... mieszkacy - mityczny lud tracko-
iraski mieszkajcy na pnoc od Morza Czarnego; tu nosz cechy bajkowego ludu z kraca wiata, yjcego w
wiecznych ciemnociach u granic Tartaru (czyli Hadesu) - J. Parandowski - przyp. tum.
126
Niektrzy badacze uwaaj, e Feakowie pochodzili z zatopionej Atlantydy, na co m.in. wskazuj ich
moliwoci techniczne opisane przez Homera, np. szybkie statki i okrty poruszajce si o wiele szybciej od
wiosowo-aglowych statkw Achajw - przyp. tum.
127
Za co przyszo im zapaci najwysz cen, bowiem rozgniewany Posejdon zatopi Sheri - wysp Feakw,
co atlantolodzy uwaaj za kolejny dowd na to, e Sheria bya jak pozostaoci po zatopionej Atlantydzie -
przyp. tum.
138
Hiperborejczycy byli wysokiego wzrostu i susznej postawy, ich wosy byy jasne, oczy
szare lub niebieskie, za skra bya jasna - jak to pasuje do opowieci Howarda,
niech Czytelnik osdzi sam.
Na pocztku 6 tysiclecia p. n. Chr. hyboryjskie plemiona - wedle Kronik
nemedyjskich - schodziy z pnocy na poudnie:
Jednak szczepy hyboryjskie pary na poudnie, i w miar wzrostu ich
liczebnoci ten ruch przybiera na sile. Nastpne stulecie byo wiekiem wdrwek i
podbojw. Po kartach historii przepywa nieustannie zmieniajcy si kalejdoskop
plemion i szczepw.
Take i tutaj istnieje koincydencja pomidzy mitem a rzeczywistoci. Wedle
tradycji antycznej, Hyperbore zniszczyy gradobicia i zalanie morzem. Z hipotezy
Ivo Wiesnera wynika, e Hiperborejczycy wczeniej wyemigrowali na poudnie, do
pogrza Hindukuszu, a take przez Wyspy Brytyjskie do pnocno-zachodniej Europy,
gdzie si pojawili jako staroytni Celtowie.
128
Wedug jego godnej uwagi ksiki pt.
Nard w onie bogw pierwsza fala tej migracji sformowaa si pomidzy
Hindukuszem a Morzem Kaspijskim jako nard Ariw, ktry wytworzy wasne
krlestwo, z ktrego potem postpowali oni do pnocnej Indii, Iranu, Afganistanu i
dalej na zachd.
Od drugiej poowy 5 tysiclecia p. n. Chr. thuriaski kontynent by ogromna
aren, na ktrej walczyy ze sob cae narody o przeycie, powstaway krlestwa, by
wkrtce rozpa si w proch i py i daway miejsce pod kolejne granice hyboryjskich
dziedzin, ktre na pocztku 2 tysiclecia byy ju definitywnie uformowane. Dziki
dokadnemu opisowi tego procesu w Kronikach nemedyjskich powstaa mapa
narysowana przez Howarda oraz jego kontynuatorw: Millera, Clarka, Cartera,
de Campa i innych. Odpucimy sobie analiz porwnawcz tego caego wiata, a
ograniczymy si tylko do dwch krlestw.
Pierwszym z nich jest Turan, zaoony przez Lemurejczykw, ktrzy si przez
stulecia przebijali na zachd, aby pod mianem Hyrkanian doczy si do
pastwotwrczego procesu na poudniowo-zachodnim brzegu Morza Vilayet. Powd,
dla ktrego zajmujemy si krlestwem, ktre przejo sw nazw od starego perskiego
miana i zmienio na Turkiestan jest ten, e na Nizinie Turaskiej tworzcej niegdy
yzny obszar pomidzy Morzem Kaspijskim a Hindukuszem, zamieszkiwaa w dawnej
przeszoci prastara kultura zagadkowych Turaczykw. Na pocztki tego osiedlenia
wskazuje take miejscowa nazwa, ktra ma charakter prastarego toponimu.
Drugim krlestwem jest ze zrozumiaych wzgldw Cimmeria, otoczona
elipsoidalnym murem Eiglophiaskich Gr. W t to krain zmierzchu, Howard
wprowadzi nard, ktry wedug Herodota przenikn w VI w. p. n. Chr. a do Azji
Mniejszej.
129
Nazwa pogrza pochodzi z powieci Ashtona pt. Siedem cudw. I
prawie tutaj, w kraju, gdzie w yach Cymmeryjczykw krya krew Atlantydw,
ktrych krlestwo pochony fale Oceanu 800 lat wczeniej, narodzi si potny
Conan, ktry sta si najwikszym bohaterem Ery Hyboryjskiej.
Ale to jest ju temat na dalsze opowiadanie, wykraczajce poza zapisy kronik
nemedyjskich i historie hyboryjskich krain, ktre zaczynay pisa czyny
barbarzyskiego ramienia i miecza...
130
Milo Jesensk
128
Niektrzy atlantolodzy, jak np. Brinsley le Poer-Trench lord of Clancarty twierdz, e to Wyspy
Brytyjskie s resztkami Poseidii - ostatniej ocalaej resztki Imperium Atlantydzkiego - przyp. tum.
129
Herodot - Dzieje I,6 - przyp. aut.
130
Autor tego artykuu jest czonkiem Czeskiego Oddziau Legionu Hyboryjskiego.
139
Sprawa 018/H TESTAMENT UMINY
Moja przygoda ze Skarbem Inkw zacza si w pewien wczesny, wrzeniowy
ranek we francuskim Carcassonne. Bezsenno, mczca mnie przez ca deszczow
noc, daa mi nad ranem troch odpoczynku i krtki, pitnastominutowy sen. I to jaki!
nia mi si ksiniczka inkaska Umina, ktra oznajmia mi, e Skarb Inkw da si
wzi tylko temu, ktry nie obrci go na swoj korzy. To mnie zaintrygowao. Nie
dane mi byo si tego jednak dowiedzie, bo obudziam si wstrznita sennym
widzeniem...

W kilka lat pniej, po lekturze ksiki Aleksandra Rowiskiego i
publikacji na amach Nieznanego wiata, pojechaam zwiedzi Zamek Tropsztyn, a
po zwiedzaniu, siedzc na tarasie z widokiem na odrestaurowany zamek, w pobliskiej
knajpce, nad mich flakw i kaw, w czasie dyskusji z towarzyszcym mi bratem
zaczo mi si rysowa pewne wyjanienie tego problemu. Wyjanienie to jest o tyle
niezwyke, e tumaczy logicznie to, co intryguje poszukiwaczy tego legendarnego
skarbu. I temu wyjanieniu powicam ten artyku.
---oooOooo---
Po pite: Nie zabijaj.
Po szste: Nie kradnij.
Czy myleli o tych najwaniejszych dla katolikw przykazaniach hiszpascy i
portugalscy konkwistadorzy, ktrzy na zimno, z wyrachowaniem i niepohamowan
pazernoci, zasaniajc si krzyem urzdzali rzezie caych narodw, aby napenia
sobie kabzy i kabzy swoich mocodawcw poyskujcym to zotem? Ile ludzkich
istnie - po obu zreszt stronach - krwi, ez i cierpienia przez wieki zgromadzio si na
tym kruszcu? Gdyby pikniejsza poowa naszej populacji pomylaa o tym chocia
przez moment, to zapewne sklepy jubilerskie splajtowayby w cigu tygodnia.
Tony zota przemierzajce Atlantyk ku brzegom Hiszpanii i Portugalii w
zotych i srebrnych flotach...
Stawiam sztab zota prby 999 kademu, kto udowodni mi, e przynioso ono
tym krajom szczcie i rozkwit gospodarczy czy powszechny dostatek. Potne
imperia wybudowane na skrwawionym zocie spady do zaledwie
redniego europejskiego poziomu. Niepojte, ale prawdziwe. Kto
przemierzy te kraje, musi zada sobie to pytanie: w czym waciwie
utopiono te gigantyczne fortuny?
Warto, by te pytania zadali sobie poszukiwacze Skarbu Inkw. Skarbu, ktrego
to droga prowadzi do Polski, a cilej do Niedzicy czy te do Tropsztyna. Waciciele
tego ostatniego zamku, ktrzy tak pieczoowicie go odbudowali - za co sawa im i
chwaa! - co prawda twierdz, e nie interesuje ich skarb, ale radiesteci potwierdzili,
i w podziemiach czuj zoto troskliwie zapakowane w skry - zapewne lam. Nie
140
wiem wic, jak to si ma do tej bezinteresownoci. Na szczcie to nie jest mj
problem. Mj problem, to skarb - jeeli istnieje - i jego spadkobiercy: kto tak
naprawd ma do niego prawo? Berzewiczowie? Beneszowie?
A moe cay nard peruwiaski, ktry przez wieki w pocie czoa pracowa na
krlewski skarbiec pacc czy odrabiajc mit? Moe ich potomkowie mogliby
ksztaci swe dzieci w najlepszych uczelniach tego wiata, aby po powrocie do
ojczyzny suy jej wiatymi umysami? Ale to te nie mj problem.
ledzc rodzinn legend domu Beneszw za porednictwem dostpnych mi
materiaw, zaczam zastanawia si, co mogo si sta ze Skarbem i rodzinnym
przekazem. Ciekawe w tym wszystkim jest to, e przekaz rodzinny istnieje -
wtajemniczenie nastpuje w dniu szesnastych urodzin najstarszego syna, a o
konkretnym miejscu zdeponowania skarbu mowy nie ma. Mowa jest jeszcze o kltwie
kapanw-amautw, ale na kogo? Czyby te na prawowitych spadkobiercw?
Przeledmy tedy losy Sebastiana i jego potomkw:
Sebastian Berzewiczy oeniony z ksiniczk inkask jest wiadkiem
powstania anty-hiszpaskiego i krwawej rzezi rodziny ony, jej narodu i ideologii
narodowowyzwoleczej. Zabiera zatem swych najbliszych, domnieman cz
Skarbu, obstaw z wiernych Powstaniu Peruwiaczykw i udaje si do Wenecji. To
stao si by moe w latach 1782-83. w Wenecji bawi oni do 1796 roku w miar
spokojnie, bo w tym to wanie roku ginie zasztyletowany m Uminy, to wielki cios
dla uciekinierw. Sami wrd obcych, uszli z yciem z optanego wojn kolonialn
kraju, do ojczyzny Sebastiana te nie blisko...
Sami w Wenecji, ktra jak wida te nie okazaa si by dla nich tak askaw,
ale Sebastian wrd obcej mowy mg wyowi mow swoich przodkw. Wszak to
okres, kiedy to po upadku Powstania Kociuszkowskiego rnymi drogami docieraj
emigranci z Polski. Tu tworzy si, wprawdzie nie w samej Wenecji, Legion Polski, a
takie wieci rozchodz si do szybko. Sebastian nie ma ochrony, ale ma
pienidze - duo pienidzy - i gow nabit ideami o walkach przeciwko
zaborcom, okupantom i kolonizatorom. Myli wci o walce o ziemi
ludzi wolnych, o ziemi bez ciemiycieli, bez za i podoci. I jakby nie
spojrza, czy na daleki Zachd - gdzie majaczya ojczyzna jego wanie
narodzonego wnuka - Antonia, czy na pnoc - gdzie oczyma wyobrani
widzia onieon koron Tatr - i tam i tu okupanci krwawo tumili
bohaterskie zrywy narodowo - niepodlegociowe rodakw. A hasa
powstacw znad Titicaca i znad Wisy, jakby nie patrzy, brzmiay tak
samo!!! - wic dlaczego nie wrci do ojczyzny swoich przodkw?
Dlaczego by nie wesprze finansowo tych, ktrzy przynios jej wolno?
W najcilejszej konspiracji - a ma w tym niez wpraw - zawiera umow by
moe nawet z samym generaem J. H. Dbrowskim, tym samym, ktry 9 stycznia
1797 roku zawar pakt z generaem Napoleonem Bonapartem, czyli tworzcym
si rzdem Republiki Lombardzkiej. Wszak na szlifach ich mundurw widniao haso:
Ludzie wolni s brami!
Dlaczego wic nie wesprze tych, ktrzy pozwol y ludziom wolnym we
wasnym kraju, a przecie takie obiecanki-cacanki serwowa Polakom may genera.
Odmierza zatem cz skarbu hojn rk dla tych, ktrzy bez mrugnicia
okiem krew bd przelewali za now Ojczyzn wnuka. Niech chocia tak przyczyni si
do wielkiej, witej, narodowej sprawy. Teraz pod dyskretn, ale czujn opiek
polskich emisariuszy decyduje si na powrt w ojczyste strony. Z ostronoci nie
szuka kontaktw z rodzin, ktra zamieszkuje w zaborze rosyjskim (jeszcze jedna
granica do przebycia), ale wybiera Galicj. Tym bardziej, e syszy si o Grzegorzu
141
Berzewiczym, ktry wznieca bunty na Wgrzech wznoszc nacjonalistyczne hasa.
Czego chcie wicej?
Strudzeni wdrowcy docieraj wreszcie na Spisz, pod gocinny wydawaoby si
dach zamku Palocsajw w Niedzicy. Niestety, tak si tylko wydawao, gdy
trudno dzi dociec, czy ostrze zdradzieckiego sztyletu wymierzone byo w
ojca wcignitego w konspiracj, a crka zakrywajc go swoim ciaem
przyja w desperacji cios na siebie, czy jak to si powszechnie uwaa -
cios by przeznaczony dla Uminy. Ona wcale nie musiaa by celem
zamachu... Zreszt zdawaa sobie w peni spraw, e jej najwiksz
podpor jest ojciec, bo c znaczya w tych czasach samotna kobieta, bez
rodziny, nie wprowadzona do towarzystwa, z malekim dzieckiem?... Nie
wiemy te, jakimi jzykami posugiwaa si ta peruwiaska ksiniczka. Na ile jzyk
polski, wgierski, niemiecki czy sowacki by jej znany ze syszenia? Tak wic sama na
obczynie, co prawda jeszcze z wcale niezym zapleczem finansowym, jednak nie
wygldaoby to dobrze. Zamy zatem, e ci, ktrzy dokonali nieudanego
zamachu na Sebastiana, byli opaceni nie przez rzd hiszpaski, ale
austriacki! To wywiad tego rzdu mg wyda wyrok na bogatego protektora
Legionistw. Wywiad dziaajcy w myl konwencji, ktr zaborcy Polski podpisali w
roku 1797, a ktra miaa: raz na zawsze wymaza [z map] imi Polski.
Do, e osierocony ojciec wzywa do Niedzicy bratanka zamieszkaego na
Morawach w Krumlowie i 21 czerwca 1797 roku spisuje akt adopcji maego Antonia.
Odtd Antonio bdzie wystpowa jako syn Anny i Wacawa Beneszw. Co
prawda w samym akcie adopcyjnym pan Benesz twierdzi, e synw nie posiada -
mimo, e w 1797 roku jest szczliwym ojcem dziewiciorga dzieci, m.in. Jakuba -
no, moe majtnych synw mia na myli. Ale zobowiza si do wielu
odpowiedzialnych zada:
+ Uchowania go od pocigu i przeladowcw - nie wymieniono
jakich;
+ Wychowania czy te ksztacenia
+ Wydania na kade zawoanie dziadkowi, bd Przewietnej
Radzie Inkw;
+ W szesnaste urodziny wyjawi tajemnic jego pochodzenia,
odda testament - i tu rzecz ciekawa - e mwi si o testamencie Skarbu
Inkw, a cilej miejscach ukrycia ich czci na terenie Peru - w jeziorze
Titicaca, Zatoce Vigo w Hiszpanii i dalej mwi si o nie uytych sumach,
ktre to sumy, jako spadek od Przewietnej Rady Inkw nale si
Antoniowi. Skoro ju o pienidzach, to jest te mowa o wypoyczonych
sumach panom Horwatom-Paloczajom [Horvath-Palocsay] i
ewentualnej wymianie, czyli odkupienia zamku dla Antonia. Jaka to
musiaa by suma!?
+ Wiemy, e po spadek musia jecha do ojczyzny i w tym mia
pomc Wacaw: ... do drogi dopomc, jako j i wskaza i ekspens
przystojny da, a ostrono o ycia i testamentu bezpieczestwo zaleci -
ale do ktrej ojczyzny?
+ Oczywicie drugi taki sam dokument spisany w jzyku kiczua
podpisa i tako dotrzyma!!!
Ju widz oczyma wyobrani, jak Wacaw (Boe, odpu mi!) wprawnymi
rkami (wszak by mistrzem igy), wie supeki, bezbdnie, sprawdza, czy aby si nie
pomylono i o jeden supe nie ma za mao...
142
Sprbujmy podsumowa.
Skarb Inkw dzielimy na trzy. Zajmiemy si czci Beneszw i nikt
przecie nie wie, e ich cz to dokadnie jedna trzecia. Wyobraamy sobie, e
to skarby nieprzebrane, ale zadajmy sobie kilka pyta:
O Sebastian z rodzin i obstaw z Przewietnej Rady uciekaj w
popochu i potajemnie. Ile skrzy czy worw zota w takich momentach
wlecze si ze sob, eby nie zwraca na siebie uwagi i aby ucieczka
przebiegaa sprawnie? Oczywicie, e mona po drodze przekupi par
patroli, ale w kocu moe si trafi jaki narwany, tpy subista i bieda
gotowa...
O Ile trzeba zapaci za transport i milczenie zaogi, aby bezpiecznie
dotrze do Wenecji?
O Ile kosztuje dziesicioletnie utrzymanie kilkunastu osb w
Wenecji?
O Ile kosztuje podr z Wenecji na Spisz?
O Ile poyczono Horwatom? Bya to niebagatelna suma, ktra
stanowia rwnowarto posiadoci!
O I wreszcie: jak sum otrzyma Wacaw na wychowanie
przybranego syna, skoro niemal natychmiast kupuje dziak w najlepszym
punkcie miasta i buduje tam kamienic?
Testament o skarbie moe i mwi, tylko e nie o jednej trzeciej Antonia, ale o
dwch trzecich pozostaych na terenie Peru i pewnie do tej czci by
upowaniony mody Antonio jako jeden z potomkw, a w tym przypadku nie jedyny.
Wszak on ju dosta swoj cz. Po reszt z testamentu mia wrci do ojczyzny, a w
jego przypadku ojczyzn byo Peru! W Polsce za zapewnione sumy mia w
Niedzicy, ale prawo do posiadoci - Zamku Dunajec - miaa te i Rada Inkw, a nie
tylko sam Antonio! Tak decyduj Sebastian i Wacaw. Jakie to musiao by
pewne na dzie 21 czerwca 1797 roku, skoro tub z pismem quipu - a wic
przeznaczone dla Inkw, bo czy Antonio byby w stanie to odczyta? -
zakopano na zamku. Ciekawe, czy za wiedz i zgod czy bez jego wczesnych
wacicieli? A zatem krg wtajemniczonych czy tego chcemy, czy nie troszk si
powiksza. To tumaczyoby nadmiern czy te wrcz chorobliw ostrono
Salamonw, ktrzy strzegli bram zamku, jak twierdzy. Czego lub kogo si bali?
Moe prowadzili poszukiwania na wasn rk?
Mia on take zaplecze poprzez dziadka Sebastiana u oo. Augustianw, ktrzy
mieli nad rodzin Beneszw dyskretn piecz na Morawach, a nad dziadkiem w
Krakowie - std wanie akt adopcji znaleziony w mszale u oo. Augustianw. Pewno i
za wpis do ksig parafialnych i opiek, a raczej czuwanie nad Wacawem i jego
uczciwie wypenianymi zobowizaniami wzgldem Antonia zazocia si taca
rzeczonych ojczulkw...
Chopak dorasta, nikt z Przewietnej Rady nie zjawia si, tymczasem w roku
wtajemniczenia - czyli 1812 - obserwowa on nastpny etap wojen napoleoskich, tym
bardziej, e w lutym i marcu 1812 roku cesarz Napoleon I doprowadzi (pod
pewnym przymusem) Austri i Prusy do antyrosyjskiego przymierza majcego na celu
wojn z Rosj, a to miaoby doprowadzi - co obiecywa may hipokryta - Polsk do
penej wolnoci, a nie jej namiastki - jak to si stao w 1807 roku w Tyly.
Jak widzimy, cae dziecistwo Antonia przypado na okres, kiedy Europa
obserwuje najwiksze tryumfy - pewno i odgosy bitwy pod Austerlitz 2 grudnia 1805
roku brzmiay mu jeszcze w uszach - a niekorzystny dla Austrii traktat pokojowy mg
143
tylko da nadziej, e niepodlego jest bliska. I potem totalna zdrada ze strony
maego kaprala z Korsyki swej Wielkiej Armii i jej polskich - wiernych mu do ostatka -
sojusznikw, poczona ze sromotn klsk na wschodzie tego, ktremu [porednio]
cz skarbu ofiarowa niesiony ideami wolnej ojczyzny - jego dziadek Sebastian.
Czar uniesie romantycznych rozwia si z dymem poncej Moskwy. Antonio
obraca swe rozgoryczenie i al przeciw Francji i staje si zwolennikiem Niemiec, w
myl zasady goszcej, e wrg mego wroga jest moim sprzymierzecem. Nie
przeszkadza mu to wcale czu si Polakiem. eni si z Polk - Barbar
Rubinowsk, z ktrego to maestwa rodzi si syn Ernest. Co do
patriotycznych uniesie Antonia, moemy domniemywa, e jak sumk
mg przekaza swojemu kuzynowi - powstacowi listopadowemu
Ezechielowi Berzewiczemu - z woyskiej linii Berzewiczych. Moe to
wanie za jego pienidze Ezechiel zdoa zasili powstacz kas swojego
generaa Dwernickiego, pod ktrego komend walczy na Ukrainie? Tego
niestety, nie wiemy na pewno, ale czy Antonio mg obnosi si z
pienidzmi i jeszcze jakimi jawnymi przekonaniami narodowo-
wyzwoleczymi Polakw? Pamitajmy w tym momencie o wymierzonym
w Polakw witym Przymierzu, dumnym owocu knowa naszych
zaborcw, wyhodowanym troskliwie na Kongresie Wiedeskim w 1815
roku. Co jak co, ale konspiracj Antonio mia po prostu we krwi. Nie
mogo by inaczej!
Co przekae swemu pierworodnemu w szesnaste urodziny? A sporo si dziao
w pamitnym roku urodzin Ernesta - 1848 - i sadz, e Antonio mocno t Wiosn
Ludw przeywa. Walcz Polacy, walcz Wgrzy, Czesi, Sowacy, pon Bakany. A
zatem moe znw sypn zotem wspomagajc powstacw L. Kossuta?
Przecie Wgry to te jego porednio, ale zawsze, ojczyzna. Wrmy jednak
w rodzinne pielesze.
Jak pokierowa synem? Z duchem pozytywizmu. Wysya go po prostu do szk.
W Polsce dogorywa Powstanie Styczniowe. Nie mona tylko przelewa krwi i y w
ukryciu. Testament mwi o skarbie, ale take o poselstwie. O powrocie do ojczyzny, to
nieche wrci do niej, jako wiaty, wyksztacony czowiek. W rodach z tak
przeszoci dobrze wiedz, e kto ma wiedz, ten ma wadz, a co za tym idzie - te
pienidze. Ernest, jak mwi przekazy, by energicznym dziaaczem polskiego
nafciarstwa, mia kontakty z samym Ignacym ukasiewiczem. Posta to
pomnikowa - byy powstaniec, farmaceuta, wynalazca lampy naftowej, a nade
wszystko wielkim filantropem - dobrodziejem swych ziem. Zauwamy, e Ernest
dziaa ju na terenie dzisiejszej Polski, opuciwszy rodzinne Morawy. Syn za
ukoczy Lwowsk Szko Kadetw i jak si mona domyli, suy w K. und K.
austriackiej armii, w jej szeregach walczy w czasie I wojny wiatowej, a po jej
zakoczeniu suy w Wojsku Polskim. Tak jak dziadek, jak te ojciec, tak i on
nie interesuje si skarbem. A przecie major Benesz mgby znale
dobry pretekst i poszuka ze swymi podwadnymi skarbu? Jednake tego
nie czyni, bo wie, e szuka zota w Niedzicy czy w kadym innym miejscu
w Polsce czy na Sowacji nie ma sensu. Oni ju swoje dostali. Reszta
naley do ewentualnych spadkobiercw po drugiej stronie Atlantyku. Dla
tych potomkw przeznaczona jest metalowa tuba z zapisem quipu.
Nie by tym tak dalece zainteresowany, lub powiedzmy lepiej - wierny
przekazom rodzinnym, bo kiedy w 1934 roku przybyli jacy cudzoziemcy pod dach
pana Jana Benesza i dopytywali o sznurki pisma wzekowego z ostatni wol
Inkw, powoujc si na rodzinne powizania yjcej w Peru rodziny Berzewiczych-
Beneszw, pan Benesz dyplomatycznie wypyta o te powizania, a nie uzyskawszy
144
jasnych odpowiedzi, nie uchyli rbka rodzinnej tajemnicy. Stanowczo sprzeciwi si
temu podobno pan Andrzej syn Jana. I o ile dojrzay ojciec widzc przed sob
niewiarygodnych posacw odmwi wszelkich pertraktacji, o tyle mody, 17-letni
peen fantazji i brawury syn kategorycznie odmwi zdaje si z troszk innych
pobudek - ktre moemy zoy na karb jego modego wieku - e zacytuj za red.
Aleksandrem Rowiskim: Nie chciaem adnych wsplnikw, adnych
transakcji - mia zapewne racj, bo jaki to Berzewiczy czy Benesz mg y w
Peru? A jeeli nawet, to dlaczego nie przyjecha osobicie? Dlaczego nie stara si
nawiza jakiego kontaktu? A co mg powiedzie pan Jan w 16 urodziny panu
Andrzejowi? Ano musia mu opowiedzie do duga i zawi histori ich rodu. Byo
o wspaniaych i dumnych Inkach czczonych na rwni z bogami, o ich
nieprawdopodobnym upodleniu i zniewoleniu, o bohaterskich penych heroizmu
powstaniach, tuaczce i konspiracji oraz bezinteresownej filantropii. Ora et labora -
mdl si i pracuj - czy nie tak postpowali Beneszowie? Inynier naftownictwa -
jak na owe czasy to olbrzymi sukces, inynier jest czowiekiem wszechstronnie
wyksztaconym, e wspomn tylko literack posta Cyrusa Smitha z Tajemniczej
wyspy pana Juliusza Vernea - oficerskie szlify Jana, to te sukces i to niemay. A
wszyscy pamitaj mdro Plutarcha, e mowa jest srebrem (choby
nawet przedwczenie zamknita w srebrnej trumnie), a milczenie zotem.
Zamilczmy ju raz na zawsze nad t trumn i nad tym nieszczsnym
zotem. Moemy tylko odetchn z ulg, e dzisiaj Polska, Sowacja, Wgry i Peru
ciesz si autonomi, a co do ekonomii, to nasz byt zaley od nas samych.
Kltwa kapanw, e mier spotka kadego, kto poway si wycign rk
po skarb dynastii Inkw - prawda to, czy jeszcze jeden mocny akcent tej
nieprawdopodobnej historii, ktra zaprzta gowy tym, ktrzy uganiaj si za tani
sensacj i tym, ktrzy chcieliby sign po co, co im si w aden sposb nie naley; i
tym, ktrzy chcieliby, aby sprawiedliwoci dziejowej stao si zado? Mimo wszystko
trudno tego dociec, ale ciekaw rzecz jest niezbity fakt, e Antonio, Ernest i Jan
- ktrym przyszo y w jake trudnych, burzliwych i niebezpiecznych czasach
powsta narodowych i wojen wiatowych umieraj we wasnych kach w
poczuciu dobrze spenionej misji rodu. Jedynie Andrzej odchodzi nagle, niemal w
przeddzie wtajemniczenia wasnego syna. On jeden jedyny!!! I on jeden trzyma w
rkach po 178 latach Testament Inkw. Testament Inkw i jak si zdaje -
TYLKO DLA INKW!
Wiktoria Leniakiewicz
Zdjcia Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 018/X TESTAMENT INKW
Napisanie tego artykuu zawdziczam splotowi niezwykych przypadkw,
przeczytaniu dwch artykuw w Gazecie Krakowskiej i Nieznanym wiecie,
przejrzeniu pewnego komiksu i przeczytaniu kilku ksiek na temat skarbw Inkw w
Polsce.
145
Nie, nie prbowaem znale skarbu Uminy Berzeviczy, cho miaem na to
ogromn ochot. Nie wierz w to, by by on w Polsce ju raczej mgby si on
znajdowa gdzie we wntrzu krateru Snefeljokull na Islandii czy gdzie u ujcia
Mackenzie w pnocnej Kanadzie, co udowadniaem w jednym ze swych artykuw.
NB, po przeczytaniu dwch artykuw na temat kltwy inkaskich kapanw rzuconej
na skarb, ktry rzekomo ma znajdowa si w Zamku Tropsztyn, czy zgoa pod
nim miaem zamiar przedstawi swj punkt widzenia na t spraw. Niestety, nie
dane mi byo. Prbowaem dwukrotnie napisa snisty artyku i dwukrotnie kto czy
co skasowa mi plik do ostatniego bita! Jak wida kltwa kapanw inkaskich dziaa
take na komputery! Z kolei mojej siostrze Wisi przynia si Umina na polu
namiotowym w Carcassonne, we wrzeniu 1994 r. i we nie oznajmia jej, e skarb da
si zabra tylko temu, kto obrci go na poytek jej rodakom. Ju miaa zdradzi
miejsce jego ukrycia, ale w tym momencie Wisia obudzia si i niczego si nie
dowiedziaa...
Ksiycowa Jaskinia i skarb Uminy?
A jednak wydaje mi si, e na jedn zagadk historyczn, naoya si druga, o
ktrej poniej.
W 1996 roku, wraz ze znanym ju polskiemu czytelnikowi sowackim
historykiem i ufologiem dr Miloem Jesenskm, opublikowaem na amach Wizji
Peryferyjnych nr 2 i 3,1996 artykuy na temat jednej z najwikszej zagadki Tatr
Ksiycowej Jaskini. Ksiycowa Jaskinia (po sowacku Mesian albo
Polmesian jaskynia) wedle relacji pierwszego czowieka nauki, ktry j zwiedzi w
dniach 23 28 padziernika 1944 roku kpt. dr Antonina Horka bdcego
dowdc maego pododdziau sowackiej armii powstaczej w czasie trwania
Sowackiego Powstania Narodowego miaa ona znajdowa si na obszarze Tatr
Niskich, pomidzy miejscowociami Plavnice a Lubocna, nieopodal wsi Yzdar (diar)
jak poda to w swej ksice Thomas de Jean. Na podstawie tej relacji, dwaj czescy
owcy Nieznanego: in. Ivan Mackerle i Michal Brumlk ustalili jej pooenie
geograficzne na: 49 st. 02N i 020 st. 07E na obszarze Tatr Niskich, pomidzy
wsiami Vikartovce a Liptovska Teplik. Druga lokalizacja zostaa podana przez dr
Jesenskego na obszarze Levoskich Vrhov, pomidzy wsiami Keera i Maguri, na
pozycji 49 st. 12N i 020 st. 44E. Mnie z kolei bardziej odpowiadaa lokalizacja w
Tatrach Bielskich w Babiej Dolinie lub na stokach Steki opodal Kemarskich labov,
w obu wypadkach w pobliu znajduje si wie diar i take ze wzgldu na
wystpujce tam struktury geologiczne: wapienie i dolomity lece na piaskowcach.
Zainteresowanych odsyam do lektury Wizji Peryferyjnych. Jak dotd mimo
udostpnienia turystom i naukowcom Tatr Bielskich i Levoskich Vrhov (znajdoway
si tam poligony czechosowackiej armii, potem wojska sowackiego) nikt nie odkry
adnego ladu opisywanej przez dr Horka tajemniczej Ksiycowej Jaskini...
131
Potem jeszcze wpadem na pomys, by poczy w jedno dwie legendy
legend Ksiycowej Jaskini i... Tunelu o Szklistych cianach, ktry wedle relacji
prof. dr in. Jana Pajka i Kazimierza Paszczyka zawartej w ich ksice pt.
Tunele spod Babiej Gry mia znajdowa si gdzie na poudniowym (sowackim)
stoku Babiej Gry. Zbierajc materia do naszej wsplnej z dr Jesenskm ksiki
traktujcej o tajnych broniach III Rzeszy WUNDERLAND: Mimozemsk
technologi Teti Re, (sti nad Labem, 1998, Warszawa 2001), zwrciem uwag
na niezwyke podobiestwo obu tych Legend. W obu przypadkach chodzio o jaskinie
131
Temu problemowi powicona jest ksizka dr Jesenskyego i moja pt. Tajemnica Ksiycowej Jaskini,
Cackatoo 2006.
146
wytworzone sztucznie w skaach wapiennych lub piaskowcowych, przez nieznanych
Twrcw, dysponujcych niesamowitymi moliwociami technicznymi. Obydwie
jaskinie czy te tunele miay suy okolicznej ludnoci jako schrony dla siebie i co
cenniejszego dobytku i obydwie s kojarzone z platosk Atlantyd! W obu jaskiniach
zachodz dziwne zjawiska i obie mog mie poczenie z caym systemem jaski na
caym wiecie. No i na koniec jeszcze jedna ciekawostka obydwie te jaskinie byy
poszukiwane przez nazistowskich uczonych i wojskowych w czasie II wojny wiatowej
i najprawdopodobniej a waciwie na pewno przez wojska radzieckie po jej
zakoczeniu! A to oznacza, e ta tajemnica taka tajemnic wcale nie bya, NB, co jest
bardzo atwe do wyjanienia, bo ten sekret mg wyda jaki Volksdeutsch z
Goralenvolku pracujcy dla Gestapo (i co za tym idzie, do 1940 roku take dla NKWD,
bo obie te suby wywiadowcze aktywnie ze sob wsppracoway w czasie, kiedy III
Rzesza i Zwizek Sowiecki kochay si mioci wzajemn, a ktrej rezultatem by
m.in. Katy...) czy sowacki zdrajca wsppracujcy z kolaboranckim rzdem ks. Tiso.
Tacy Hiwisi (Hilfwilinger suba pomocnicza SS i Policji hitlerowskiej na terenach
okupowanych) nie mieli adnych zahamowa i niczego do stracenia, a do zyskania
wszystko ergo mogli zdradzi Niemcom (i za ich porednictwem take wywiadowi
sowieckiemu) wszystkie sekrety w tym legend o skarbach Uminy i jej Inkw oraz
tajemnice Ksiycowej Jaskini i Tunelu o Szklistych cianach!... To doskonale
tumaczy, dlaczego Niemcy i Rosjanie tak bardzo interesowali si tymi formacjami.
Hitlerowcy chcieli dotrze do mitycznej podziemnej krainy Agharty, za Rosjanie
chcieli te przejcia zawali tak, by nikt nie mg uciec ze strefy ich panowania...
Podobnie byo w Sowackim Krasie, gdzie nazici i enkawudzici sondowali kompleks
jaski Domica Baradla Barlang po obu stronach sowacko wgierskiej granicy.
Przeamany pat.
Impas trwa do pocztku sierpnia 2000 roku.
Na pocztku sierpnia 2000 r. nieoczekiwanie zadzwoni do mnie Naczelny
Nieznanego wiata z poleceniem przeczytania ksiki red. Aleksandra
Rowiskiego Pod kltw kapanw Skarb Inkw ukryty nad Dunajcem
(Warszawa, 2000), w ktrej miabym uyteczne informacje odnonie trasy ucieczki z
Peru Uminy i jej Indian oraz skarbu Inkw, ktry finalnie rzekomo ukryto w
Tropsztynie. W kilka dni pniej pojechaem tam z Ani, by zwiedzi to niezwyke
miejsce, gdzie w sklepiku kupiem egzemplarz rzeczonej ksiki. Przeczytalimy j
jednym tchem, bo inaczej si tego nie da przeczyta... Potem we wrzeniowym
numerze Nieznanego wiata przeczytaem dwa artykuy na temat tej ksiki i
faktw w niej zawartych, pira Marka Rymuszki i Romana Warszewskiego.
Poniewa Umina ostrzega mnie, bym si nie zabiera za ten temat odpuciem sobie
ta spraw i scedowaem j na dr Jesenskego w kocu to on jest historykiem w tym
towarzystwie, ktry zainteresowa si ni, wanie z punktu widzenia historyka.
Rozumuj tak: kto, jak kto, ale Berzeviczy gupi nie by. Przez kilkanacie lat
wymyka si hiszpaskim spec-subom i przey, a zatem nie mona lepo ufa
przesankom, nawet tym, ktre wydaj si by pewnymi i historycznie
uzasadnionymi. Jeeli nawet sawetne quipu (kipu) zawierao jakie informacje, to
byy one zaszyfrowane i nikt nie by w stanie ich odczyta, poza amautami to
pewnik. A moe Sebastian rzuci je na przynt w celu zmylenia przeciwnikw? Tego
te nie da si wykluczy. Jak operatywne byy hiszpaskie suby specjalne, to mona
zobaczy w ksikach popularno - naukowych prof. Zenona Kosidowskiego,
powieciach historycznych Konrada Osterloffa czy w powieci szkatukowej Le
manuscripte trouv Zaragoza, gdzie w jednej z historii opowiadanej przez
147
Naczelnika Cyganw [Historia margrabiego
132
) de Torres Rovellas] Jan Potocki
ukazuje stosunki w koloniach hiszpaskich i straszliwy gd zota, potworny wyzysk i
wilcze prawa tam panujce a nade wszystko okruciestwo Inkwizycji i si
policyjnych w stosunku do Indian i nie tylko, bo ostrze represji kierowao si
przeciwko kademu, kto by niewygodny rzdzcym tam juntom. Podejrzewam, e w
tropsztynski lad jest jedynie zmyk, a prawdziwy skarb znajduje si gdzie na
Sowacji. Dlaczego? Dlatego, e Berzeviczy widzia to, co si dziao w koloniach pod
hiszpaskim butem i zna tajemnic Ksiycowej Jaskini, wic j wykorzysta do
ukrycia skarbu Uminy!
Skd to wiadomo?
Na to pytanie odpowied znalaz red. Aleksander Rowiski, ktry na stronach
99 100 swej ksiki podaje, co nastpuje:
Chciabym tutaj zoy doniesienie z jaskini (...). S tutaj w grach w
ostatnich sztolniach miedzianych, midzy Landeckim a Niedzickim Zamkiem
jaskinie jeszcze wiksze (...) niedaleko jedna od drugiej. Nie udao si jeszcze dotrze
do koca jaskini, idc ze wiec za p wgierskiego florena, ktra wypala si
cakowicie, wzdu jaskini, jak piknej, dawnej i suchej piwnicy. I wci nie wida
koca. Na drog powrotn trzeba mie znw p dnia i wiec za D.
133
) Ex
conscientiosa Relatione
134
) pewnego bardzo starego (...) zwanego Wideres Frantz ,
przez to Antrum
135
) idzie si od rana do wieczora. W innych Antro by przed kilku
laty p a n B e r z e v i c z i , znalaz tam koci niedwiedzi jaskiniowych,
grubsze ni nogi konia (...). Trzecie Antrum nazywa si Baranya-djra
136
) poniewa
w tej jaskini w czasie wojny ukrywali owczarze kilka tysicy owiec i wiele fur siana
nazbierali, nie znalaz ich aden wojownik bezpiecznie tam przetrway, bez
wtpienia jest tam take woda. Jak powiada pan Berzeviczi, sysza on szum wody
w innym Antro, ale tam si nie uda...
137
To tekst notatki pastora omnicy Georga Buchholtza Starszego
sporzdzonej w 1719 roku, w 77 roku jego ycia, a ktra to notatka znajduje si dzisiaj
w Archiwum Miejskim w Levoy. Faktycznie, jedna dua jaskinia znajduje si koo
Czerwonego Klasztoru, w tym antrum by pan Berzeviczy, a gdzie dwa pozostae?...
By moe jednym z nich jest wanie Ksiycowa Jaskinia??? Red. Rowiski susznie
wypunktowuje informacj o podziemnym przejciu pomidzy zamkami w Niedzicy i
Landeku, czyli dzisiejszej Levoy. Osobicie nie sdz, by moliwe byo w owym
czasie wykopanie tunelu o dugoci niemale 40 km - ktra dzieli Niedzic od Levoy.
Nie ma ladu wyrzucanego z niego urobku, co musiaoby mie miejsce przy kopaniu
tak dugiego tunelu... A jednak istnieje jeszcze jedna moliwo: pod oboma zamkami
znajduje si system naturalnych jaski, do ktrych wybito tylko krtkie tunele
cznikowe! To akurat leao w moliwociach technicznych ludzi z XVIII i XIX
wieku!... Oczywicie w opisywanym przez Buchholtza przypadku mogo chodzi o ojca
lub dziadka Sebastiana Berzeviczyego, co nie znaczy, e Sebastian nie mg zna
lokalizacji tego kompleksu jaski, wrcz przeciwnie! Doskonale go zapamita i potem
wykorzysta.
Zwrmy uwag jeszcze na jeden passus w tekcie Buchholtza ten opisujcy
te jaskinie, jako cudownie such star piwnic. Czy nie kojarzy si to z innymi
132
Markiza.
133
Denar.
134
Wedug skrupulatnego doniesienia.
135
Korytarz.
136
Barania Dziura.
137
rda sowackie podaj, e na terenie sowackich pienin znajduja si trzy due jaskinie: Jazeria jaskynia,
Kozia jaskynia i Aksamitka.
148
opisami sporzdzonymi przez dr Horka dotyczcymi Jaskini o Metalowych
cianach (czyli Ksiycowej Jaskini) oraz prof. Pajka o Tunelu pod Babi
Gr???... Powrmy jeszcze na chwil do inkaskich skarbw.
I co z tego? Ano to, e Sebastian Berzeviczy, jeeli miaby gdzie ukrywa swe
skarby, to tylko i wycznie w grach a dokadniej w jaskiniach! Zamek Niedzicki
czy Tropsztynski mgby by spenetrowany przez hiszpaskie KGB stosunkowo
atwo, czego zreszt dowiodo morderstwo Uminy. Ale szuka skarbw w jaskiniach
Pienin czy Tatr o! to ju zupenie inna para kaloszy. Wtedy te gry byy jeszcze
stosunkowo mao znane i byy penetrowane tylko przez grali i poszukiwaczy skarbw
zrzeszonych w Bractwie w. Wawrzyca zwanego take Bractwem Siedmiu
Gwiazd, ktrego centrale znajdoway si na ziemiach polskich w dwch miastach:
Krakowie na Maym Rynku i Wrocawiu na Rynku Solnym. Byo to
ponadnarodowe bractwo skadajce si z alchemikw, obieywiatw, obibokw, ex-
onierzy, mieszczan i szlachetnie urodzonych sowem ludzi wszystkich stanw i
narodowoci w tym i Hiszpanw... pozostajcych na usugach Inkwizycji i
krlewskich tajnych sub...
Kto wie, czy rzeczone Bractwo nie jest odpowiedzialne za tajemnicz mier
jednego z najdziwniejszych ludzi XIX wieku mieszkajcych w Polsce Niemca po
ojcu i Polaku po matce, poczytnym pisarzu, lekarzu, obieywiacie i awanturniku dr
Teodorze Teudolcie Tripplinie. Jeeli istnieje reinkarnacja, to jego kolejnym
wcieleniem by inny niespokojny duch polskiej literatury tym razem ju XX
wiecznej Antoni Ferdynand Ossendowski... Obydwaj mieli do czynienia ze
skarbami, obydwaj zginli w niewyjanionych do dzi dnia okolicznociach i obydwaj
byli niezwykle popularni w kraju. Dr Tripplin uda si do Italii, potem do Hiszpanii, a
po powrocie do kraju od razu uda si na Zamek Dunajec, zwiedza Spisz. I jest
wcibski, nawet bardzo wcibski... Pan Rowiski dziwi si, e w caej dostpnej
twrczoci dr Tripplina nie ma ani sowa o Inkach i nie bdzie! Tripplin dopiero
poszukiwa faktw i dokumentw i jeeli mam racj, to zosta on z a m o r d o w a n y
w 1881 roku przez kogo, komu bardzo zaleao na tym, by nie ujrzay one wiata
dziennego! Dokumenty i notatki dr Tripplina zostay zniszczone, lub ukryte tak, by
ich nikt szybko nie znalaz... Nie ma tutaj miejsce na kltw Inkw, a na zwyk
spraw kryminaln, w ktrej ciekawo wiata i ch docieczenia prawdy historycznej
sploty si z dz zysku i zemsty. Zainteresowanych odsyam do ksiek
wrocawskiego historyka dr Jacka Kolbuszewskiego Skarby Krla
Gregoriusa, Bractwo Siedmiu Gwiazd, Dziwne podre dziwni podrnicy i
innych. Bractwo Siedmiu Gwiazd byo idealn - mwic fachowo - przykrywk dla
dziaalnoci hiszpaskiego wywiadu politycznego, co umoliwio eliminacj Uminy.
Niedzicka kryjwka przestaa by bezpieczna i naleao ukry Antonia Benesza
alias Berzeviczy alias Condorcanqui alias Tupaca Amaru III w inny sposb
poprzez adopcj i rozmycie tropu. Wspczuj jedynie historykom bez krzty
wyobrani, ktrzy domagali si dokumentw i relacji wiadkw... Jeeli Berzeviczy
liczy na co, to wanie na taki rodzaj gupoty, ktry nakazuje formalizm w
poszukiwaniach celu celem w tym przypadku by Antonio. Suby specjalne kieruj
si w dziaaniu specyficzn logik operacyjn, ktra bazuje na informacjach i
przewidywaniu. Jej przeciwiestwem jest formalne i sztywne podejcie do problemu
Hiszpanie popenili ten bd i Antonio przey... Skarbu te nie odnaleziono, ale
podejrzewam, e Umina miaa jedynie uamek procenta tego, co udao si Inkom
wywie z Eldorado!... Jeeli skarb istnia i znajdowa si w Niedzicy na Zamku
Dunajec, to mg zosta wyekspediowany na miejsce zdeponowania w trzy lokalizacje:
149
Zamek Tropsztyn nad Jeziorem Czchowskim i dalej do Gdaska, skd
wyekspediowano je do Kanady czy na Islandi lub gdziekolwiek;
Ksiycowa Jaskinia w Levoskich Vrhach lub Spiskiej Magurze, albo...
... Tatry Bielskie ewentualnie Tatry Wysokie.
W pierwszym przypadku, skarby popyny Bg jeden raczy wiedzie, dokd...
mogy si znale na Islandii, w pnocnej Kanadzie, jak i na dnie Atlantyku. Mog
te znajdowa si pod Zamkiem Tropsztyn, ale to jest akurat najmniej pewne.
W drugim przypadku najbardziej prawdopodobnym Sebastian Berzeviczy i
jego Indianie ukryli skarb w jakiej nieznanej nam jaskini by moe wanie w
Ksiycowej Jaskini, za czym przemawiaj fakty opisane przez pastora Buchholtza
Starszego.
Trzecia moliwo jest mniej prawdopodobna, bowiem Sebastian Berzeviczy
wiedzia o tym, e Tatry Bielskie, Wysokie, Niskie i Zachodnie s przedmiotem
szczeglnej eksploracji ze strony Bractwa Siedmiu Gwiazd i kamuflujcych si pod
tym szyldem agentw hiszpaskiej Securitate, ktrzy tylko czekali na to, by kto
schowa jakie kosztownoci w Tatrach! Tymczasem, jak wynika z zapiskw pastora
Buchholtza, Pieniny byy ju wyeksploatowane i wyeksplorowane wszak pisze
on o starych sztolniach po kopalniach miedzi!... A zatem mao kto ju zapuciby si w
te rejony w poszukiwaniu czegokolwiek.
I to jest pierwsza przesanka mwica za tym, by Ksiycowej Jaskini czy
Tunelu o Szklistych cianach szuka na terenie Pienin lub Lewoczskich Wierchw, ale
jest i druga ot na terenie tych ostatnich znajduj si dwie miejscowoci o dziwne
znajomych (z raportu dr Horka) nazwach: Plavnica alias Plavnice i Stara Lubova
alias Lubocna... Wprawdzie nie ma tam adnej wioski o nazwie diar alias Yzdar, ale
moe tu chodzi o... polski egiestw?! Czego jak czego, ale t a k i e j moliwoci
n i k t nie bra pod uwag! Nazwa Yzdar wystpuje w angielskim tekcie raportu dr
Horka, a to, e chodzi o sowacki diar, byo sugesti Czechw i Sowakw, ktrzy
badali t spraw. Nazwa egiestw zostaa znieksztacona, bowiem Anglosasi maja
tendencje do znieksztacania i skracania nazw i nazwisk sowiaskich s one dla
nich delikatnie mwic nieprzyswajalne... Chciabym zobaczy rodowitego
Amerykanina, ktremu kazano by wymwi poprawnie nazw egiestw! ju sysz
te syczenia i charkoty, ten Zheghiestov... Opowiadanie dr Horka byo trzykrotnie
tumaczone za sowackiego na czeski, potem na angielski, a potem znowu na czeski i
finalnie na polski... starczy? Takie wielokrotne przekady, to mina polizgowa, na
ktrej pooy si niejeden tekst!
W egiestowie czy okolicy zapewne mieszka niejeden Sowak z crkami Ank i
Olg. Mg on nosi nazwisko Slavek lub spolonizowane Sawek, wzgldnie mg
nosi imi Slavomir czy polskie Sawomir. To pogranicze, gdzie obie kultury
przenikay si wzajemnie, podobnie jak grunty przecie jeszcze dzisiaj Polacy maj
swe grunty na terenie Sowacji i vice-versa, to wanie dla nich stworzono przejcia
graniczne MRG Maego Ruchu Granicznego na przepustki, a nie na paszporty. W
tych buraczanych przejciach MRG za czasw PRL-u ruch by wikszy, ni na
normalnych przejciach paszportowych! - tak byo, co wiem z wasnego
dowiadczenia.
A jednak tunel?...
Piszc sw ksik na temat szklistego tunelu w Babiej Grze, prof. Jan Pajk
cytuje relacj osobnika o imieniu Wincenty, ktry pochodzi z jednej z
podbabiogrskich wiosek. Najprawdopodobniej z Lipnicy Wielkiej, Lipnicy Maej czy
150
Zubrzycy, bowiem le na poudniowych stokach Babiej Gry i przy granicy ze
Sowacj, ergo tam, gdzie mona byo najatwiej i najszybciej dotrze do wylotu tego
szklistego korytarza. Troch mnie to dziwi, e Wincenty zdradzi sekret tego tunelu
bowiem tego rodzaju sekrety w gralskich rodzinach a jeszcze jak chodzi o skarby
s trzymane w najwikszej tajemnicy i obowizuje tutaj zmowa milczenia. Zachodzi
pytanie: dlaczego Wincenty zama to prawo omerty
138
? Odpowied jest jedna
mg to zrobi, poniewa wylot Tunelu o Szklistych cianach zosta zawalony w
poowie lat 40. przez Rosjan. Jak do tego doszo? Ot piszc ksik o broni V-7 w
czasie zbierania materiaw, zwrciem uwag na to, e w latach 1945-46 w rejonie
Babiej Gry przebywali radzieccy onierze podajcy si za artylerzystw
dokonujcych pomiarw meteorologicznych. Czy to nie jest dziwne: artylerzyci i
meteorolodzy robicy pomiary na Babiej Grze! Przecie to bzdura! Nie byo ich duo
1 pluton, czyli 30 40 onierzy. Po zakoczeniu pomiarw zeszli z gr przy
okazji palc schronisko na poudniowej stronie kopuy szczytowej Diablaka i wynieli
si do swoich.
Teraz rozumiem, czego oni tam szukali i jakie to pomiary robili. Szukali
Tunelu o Szklistych cianach tylko po to, by go zawali i tym samym uniemoliwi
ucieczk z sowieckiej strefy okupacyjnej hitlerowskim zbrodniarzom i wszystkim tym,
ktrzy mieli powody, by uciec z tego raju dla ludu pracujcego miast i wsi do
Ameryki czy gdziekolwiek indziej a jak ju nadmieniem powyej, NKWD i
SMIERSZ
139
dokadnie wiedziao o istnieniu tej i innych tajemnic od swych kolegw z
Gestapo i SD, ktrzy z kolei mogli wydoby je torturami z jakiego Polaka czy
Sowaka, ktry mia pecha wpa w ich apy. Po wojnie tutejsi grale znaleli zawa w
miejscu wylotu Tunelu o Szklistych cianach i uznali, e mona o tym powiedzie
komu z zewntrz. Tak tre Legendy dotara do prof. Pajka... Reszt znamy.
Podobnie rzecz si moga mie z Ksiycow Jaskini, ktra znajduje si gdzie
w sowackiej czci Pienin. Tam z kolei mogli dotrze do niej Niemcy lub Rosjanie i
znale skarb Berzeviczych... W takim przypadku kltwa inkaskich kapanw moga
spa na nazistw lub/i stalinistw, z jednakowym skutkiem. Oba pastwa totalitarne
zniky z powierzchni Ziemi... Pozostao nam tylko wierzy w to, e te skarby gdzie
jednak si znajduj w onie Tatr, Beskidw czy Pienin i czekaj na swego odkrywc,
ktry je wemie i przeznaczy na odrestaurowanie Imperium Inkw w Ameryce
aciskiej...
Zapora vs. oszoomy.
I na zakoczenie jeszcze jedna (wybacz Czytelniku!) dygresja - pan Aleksander
Rowiski pomstuje w swej ksice na tych, ktrzy zbudowali tam, elektrownie i
dziki ktrym istnieje Jezioro Czorsztyskie, e zapaskudzili przepikny krajobraz, e
ingerowali w Przyrod, itd. itp. Nie ma racji. Krajobraz wzbogaci si o jeden element,
ktry nada mu wymiar ywiou wody. Jezioro Czorsztyskie jest piknym akwenem
pooonym wrd gr i dlatego czuem si nad nim jak nad Loch Ness szczeglnie
wczesnym rankiem lub wieczorem, kiedy owietlay je ranne lub wieczorne zorze.
Ciekawe, e wszyscy moi gocie, ktrych cigaem nad jezioro mieli to skojarzenie!...
A i w letnie, soneczne dni krajobraz ten tchn wieoci wody, ktra osabiaa lejcy
si z nieba ar. Moi zagraniczni gocie byli zawsze zachwyceni trafnoci lokalizacji
tego jeziora wrd lasw i gr, a dwa stojce tam zamki dodaway urody temu jezioru.
138
Obowizujce w organizacjach mafijnych prawo absolutnego milczenia na temat rodziny i jej spraw, ktrego
zamanie karane jest mierci.
139
Utworzona w czasie II wojny wiatowej w ZSRR organizacja kontrwywiadowcza. Jej nazw utworzono z
dwch sw: SMIERt Szpionom co znaczy mie szpiegom i kierowana ona bya przez I. Abakumowa.
151
A szczeglnie w czasie pogodnej, zotej polskiej jesieni czy babiego lata i wszyscy
podkrelali romantyk tego miejsca, wic nie ma co nad tym si zapakiwa! Przyroda
i krajobraz na tym wbrew pozorom nie straciy... Poza tym jeszcze gdyby nie byo
tej zapory i zbiornika retencyjnego, to gigantyczne fale Megapowodzi z 1997 r.
zmyyby Nowy Scz do morza. Podobnie zreszt byo w nastpnych latach 1998 i
1999... Za to wszystko pan Rowiski powinien potpi tych, ktrzy dopucili do
masowego wyrbu lasw grskich, i dziki ktrym koniecznoci staa si budowa
Jeziora Czorsztyskiego! To oni s winni temu, a nie budowniczowie tamy.

Zagadka wyjaniona?
Myl, e zagadka historyczna, jak jest Ksiycowa Jaskinia, zostanie wkrtce
wyjaniona. Podobnie zreszt, jak zagadka Tunelu o Szklistych cianach. Dla mnie s
to dwa oblicza jednej tajemnicy jak dwie twarze Janusa/Geminusa... Centrum
Bada UFO i Zjawisk Anomalnych ma nadzieje rozwiza t zagadk przy pomocy
sowackich kolegw. Ostatnio zagadk t zainteresowali si te Amerykanie i by
moe zostanie ona definitywnie rozwizana w 2003 roku! Jak wida z powyszego
materiau, nie trzeba jecha do Ameryki, by przey pasjonujc przygod
wystarczy sign na pk z ksikami. Nie chcemy skarbw Uminy i jej Inkw, bo
dla nas najwikszym skarbem jest intelektualna Przygoda i luksus w niej
uczestniczenia, jej romantyka a to jest cenniejsze ni cae zoto tego wiata. Problem
w tym, e w sprymitywizowanym spoeczestwie polskim koca XX wieku jest mao
ludzi, ktrzy powierzaj mylenie swojemu mzgowi, a nie komputerom...
Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 019/H - SKARBY SOWACJI
W kadym narzeczu i jzyku wiata istniej czarodziejskie sowa, ktre nie
mona wypowiedzie bez tego, by nie wzbudzi wrd suchaczy wzmoonego
zainteresowania, a i nierzadko stanu nieukrywanego podniecenia. Wystarczy tylko
powiedzie ropa naftowa na Bliskim i rodkowym Wschodzie, diamenty w
Poudniowej Afryce, woda na Saharze, a natychmiast znajdziemy uwanych
suchaczy. W dawnej przeszoci taka magiczn si miay sowa Graal, Zote Runo czy
Jabka Hesperyd, ale z biegiem czasu ich szczeglne wibracje, ktre rozpalay ludzkie
umysy, straciy swe waciwoci, zblady i przeszy w zapomnienie, tak jak kiedy
zapewne bdzie to z rop naftow...
A jednak istnieje sowo, ktrego brzmienie z a w s z e rozpalao ludzkie
umysy i wyobrani, w kadym miejscu i czasie zachowao swa moc przycigania
ludzkiej uwagi. To sowo skarb - i nie istnieje adna przesanka wskazujca na to, e
ta sia kiedy przestanie przyciga. Sam nale do tej grupy szalecw, ktrzy
powicili dobrowolnie znaczn cz swego ycia na eksplorowanie starych ruin,
152
zasypanych kurzem chodnikw i lochw i dawno zapomnianych, wyrafinowanie
ukrytych skrytek. Przekonanie to wynika z wiary, e jeszcze nie wszystkie skarby
odkryto, nie zostay one znalezione, zmierzone, zwaone, opisane i niejednokrotnie
patrzymy dzisiaj na ich skrytki nawet nie domylajc si, jak zawarto skrywaj
przed ciekawskimi oczami...
Poza nieprawdopodobna si przycigania, skarby posiadaj take jak moc
ochronn, ktra ich broni a zarazem wzywa eksploratora, by je wydoby.
Nieprzypadkowo w legendach o skarbach spotykamy si z nieczystymi siami,
duchami, diabami, smokami, demonami czy olbrzymami lub zymi czarownikami
albo czarnymi psami z pomiennymi jzykami, ktre pilnuj skarbw, za kltwa
moe dosign kadego, kto znalazby jak skrytk.
Moemy zapyta, czy te ogromne skarby skadajce si ze zota, szlachetnych
kamieni i precjozw, itd. itp. istniej w rzeczywistoci? Do dzi dnia nie wiadomo
waciwie, kiedy i kto wpad na pomys zachowania swego majtku poprzez schowanie
go do jakiej przemylnej skrytki. Prawda jest taka, e poszukiwania skarbw trwaj
tak dugo, jak dugo istnieje Ludzko. Przez cay czas s ludzie, ktrzy ukrywali swe
dobra przed innymi, a potem umierali czy migrowali i nie byli w stanie wrci po
swoje skarby. Nasza planeta jest naszpikowana skarbami, ktre od czasu do czasu
wychodz na wiato dzienne - zamurowane, zakopane, zatopione dawno, dawno
temu - a zbyt cikie, by je przenosi na inne miejsca: cikie przedmioty z
szlachetnych metali, dziea sztuki wspczesnej i dawnej, pienidze, wyroby w brzu,
mosidzu, srebra, bro, dokumenty, i tak dalej i temu podobnie...
W tym kontekcie Sowacja te nie jest wyjtkiem, i chciabym Czytelnika
zaprosi do wsplnej wdrwki po sowackich skarbach, ktra moe przypomnie mu
dziecistwo, kiedy to z poncymi policzkami sucha czy czyta o nich opowieci.
Skarby w zamkach
Nasza wyprawa uda si teraz w kierunku lesistej krainy Maych Karpat, gdzie
na stromej i wysokiej grze znajduj si malownicze ruiny zamku Ostr Kame. Ongi
chroni on - wesp z ssiednimi zamkami Smolenice i Korltka - szlaku wiodcego
przez Karpaty na Morawy. Nie wiadomo, kiedy zosta on zbudowany, wiadomo jeno,
e od II poowy XIV wieku nalea on do majtkw krlewskich. W podziemnych
salach ukrytych pod zamkiem, ma znajdowa si siedem skrzy dbowych,
wypenionych zotymi dukatami. Wielu ludzi poszukiwao w przeszoci tego skarbu,
ale wskutek kltwy - ktr skarb ten by oboony - rycho zmarli, za ta cz
podziemi, w ktrej w skarb mia si znajdowa, zapada si i zostaa przykryta
ruinami. Dzisiaj ju t legend mao kto pamita, a we wsi podzamkowej nie
znajdziecie nikogo, kto wiedziaby co dokadniej o miejscu, w ktrym skarb si
znajduje. Wyglda na to, e zagin na wieczne czasy pod ruinami, korzeniami
krzakw i drzew, przerastajcych do gbokiego podziemia.
W ssiedztwie tego zamku w Maych Karpatach znajduj si pooone na
wysokiej skale ruiny zamku Korltka, ktry wedug kronik, sta tam ju w roku
Paskim 1041 i nalea do majtku rodu Abovcw wraz z niedalekim Branem. Przez
pewien czas wada nim niemiecki zakon rycerski, ktremu w roku 1485 wgierski
krl Maciej I Korwin (1440-1490) sprzeda zamek za 6.000 zotych talarw. Pod
zamkiem znajduje si korytarz podziemny, ktry koczy si zasypanym pionowym
szybem, w ktrym ukryto ogromny skarb! Ten za moe znale w dzie w. Jana
tylko ten, kto znajdzie kwiat paproci...
Niedaleko Ruombergu na stromym cyplu skalnym Maleho Choa wznosz si
majestatycznie ruiny niegdy imponujcego zamku Likava. Jego powstanie ginie
153
gdzie w mrokach redniowiecza, mwi si wszake, e zbudowali go Templariusze
- nazywani tam czerwonymi mnichami - w kadym razie o zamku wspomina si
w kronikach i listach z roku 1312, kiedy jego posiadaczem by Radmir (Radomir) -
czonek Zakonu Braci wityni. Wichry, deszcze i wojny spustoszyy i obrciy w ruin
wspaniay zamek, ktry - wedle legendy - w ciemne, bezksiycowe noce odwiedza
zjawa w ciemnej opoczy z kilofem, opat i motyk. Opowiadanie o tajemniczej
postaci stranika tajemnic Likavy, ktry pojawia si na skale zazwyczaj przed burz,
ma by jedyna wskazwka istnienia skarbu, ktry pod wie zamkow zakopa
wczesny pan na Likavie wraz z wiernym sug, a ktrego potem zamordowa, za
jego krew zakla niemoliwo wydobycia skarbu...
Ogromna i dominujca nad okolic sylweta zamku-twierdzy nad miastem
Trenin, zawiera skrytk do dzi dnia nie odkrytego skarbu jednego z
najpotniejszych wielmow w historii Sowacji. By nim Mat ak Treniansky,
ktry w roku 1296 zosta palatynem i stopniowo dorobi si ogromnego majtku.
Naleaa do niego lwia cz Sowacji dlatego znano go jako: pana Wagu i Tatr. I tak
wanie gdzie w podziemiach zamku, wyciosanych w litej skale, spoczywa ciao
Matusza wraz z jego olbrzymim skarbem, z ktrego wypaca on za ycia od
zonierzom z 32 miast i zamkw! Zoyli go tam jego wierni druhowie i towarzysze
walki - rycerze: Felicin Zach, Deoch i Ladislav Omodejovsk penicy
funkcj zamkowego kapitana. Wejcie do krypty byo wedle legendy, przemylnie
ukryte. Tajemne przejcie wiodo do korytarza opadajcego w d pod ktem 25
o
wyciosanego w twardej skale. Na jego cianie znajduje si fresk ukazujcy wit
rodzin uciekajc z Jezusem do Egiptu. Po naciniciu oczu namalowanej twarzyczce
Jezusa otwierao si nastpne tajemne przejcie, wiodce do pomieszczenia w ktrym
znajdoway si wielkie miedziane koty i elazne beczki, a w nich zote monety - wedle
relacji wymienionych powyej rycerzy - z czasw panowania krli: Ondreja II, Beli
IV, Ondreja III oraz czeskich wadcw: Vacawa II i Przemysa Otokara I i
Przemysa Otokara II.
W tym miejscu koczyy si podziemne sztolnie wyciosane w litej skale. Praca
przy ich wykuwaniu trwaa 4 lata i Mat k osobliwie stara si o to, by o jego
tajemnicy nikt si nie dowiedzia. Wyciosany ze skalnej calizny gruz spoytkowa na
budow wiey...
O Pustom Hradie w Sklench Tepliciach take kr rozmaite legendy. Wedug
jednej z nich, w tym zamku s ogromne skarby, ktre strzee tajemniczy mnich. Moe
on przybiera najrniejsze postacie, by straszy ludzi, ktrzy znaleli si w ruinach.
Fantazja? Bajeczki dla niegrzecznych dzieci?
10 sierpnia 1899 roku, zaoyciela Sowackiego Towarzystwa Muzealnego
Andreja Kmea zaprowadzono do czowieka, ktry kiedy w czasie orania pola w
okolicy Pusteho Hradu odkry gliniany puchar, podobny do kielicha mszalnego, ale
niszy. Znalazc tego artefaktu by ubogi staruszek, ktry lea w ku ciko chory
na raka, a na pytania zadawane mu przez dr Gaparca - przewodnika Andreja
Kmeta - odpowiada bardzo niechtnie. Opowiada on nieskadnie o jakim
mczynie, ktry kopa w ruinach i odnalaz cenny adunek w podziemiach za krat,
ale w chwili, kiedy wycign ze skrzyni pikn srebrn mis, pojawi si tajemniczy
czerwony mnich (templariusz) i nieomal na mier go przestraszy... (Czyby ten
gliniany pucharek nie by przypadkiem replik... witego Graala, ktry pono
znajdowa si w rkach Braci wityni? - przyp. tum.)
Nastpny muzeolog Peter Petric w dniu 19 maja 1926 roku wysucha
opowiadania o dziwnej rzebie Odkupiciela, ktra niegdy dawno znajdowaa si w
Pustom Hradie, a z boku ktrej zawsze kapaa krew. Dzisiaj, kiedy w ksikach i
albumach moemy zobaczy kolorowe zdjcia krwawicych czy paczcych figur
154
Chrystusa i Madonny, nie wyglda ta relacja tak szokujco, bowiem jak wykazay
badania - zy wyciekajce z oczu Matki Boskiej s prawdziwymi zami, za krew
wyciekajca z ran Chrystusa - ludzk krwi.
Petric usysza od miejscowego urzdnika jeszcze inne barwne opowieci.
Kiedy, w latach 20. XIX wieku, pewna kobieta ze ssiedniej wsi Repite posza w
ruiny zamku na grzyby. Kiedy wysza na gr zamkow, znalaza w odlegoci 50 m
przed murem obronnym otwr do podziemia, gdzie zoono skarby - byo to prawie w
Wielki Pitek. (Wedug starych tzw. spiskw ten dzie jest jednym z tych dni, w
ktrych skarby bez kopotu daj si bra, bo ze moce je strzegce, od nich
odstpuj... - jak pisa w swych ksikach prof. Jacek Kolbuszewski - przyp.
tum.) Kobieta wesza do podziemia i wzia tyle kosztownoci, ile bya w stanie
unie. Kiedy wysza z lochw, stwierdzia, e za ni biegnie piesek, ktry odprowadzi
j a do domu. Nie cieszya si dugo swym majtkiem, bo kiedy tylko przekroczya
prg swej chaty, pada na ziemi bez ycia...
Urzdnik ten mia take swoje wasne przygody w podziemnych chodnikach
zamku. Pod przysig zezna, e kiedy by maym chopcem (opowiadajc to mia 50-
55 lat - przyp. aut.) pasa bydo i owce w okolicach ruin zamku i czsto chodzi tam z
rwienikami. Kiedy myszkujc w ruinach, odkryli oni pionowy szyb, ktrego dna
adn miar ujrze si nie dao, za kamienie, ktre tam wrzucali, nie daway odgosu
upadku, jakby to bya studnia bez dna...
Tak czy owak, do dzi dnia nie udao si znale skarbu w Pustom Hradie. Nie
udao si to w SklenTeplicach, ale udao si za to w zamku o tej samej nazwie w
okolicy Zvolenia. Na podstawie krcych tam opowieci, w roku 1946 wykopa dr
Balaa brzowy skarb, skadajcy si z kilkudziesiciu artefaktw, na pnocno-
zachodnim stoku zamkowej gry, w miejscu, gdzie Slatina wpada do Hronu.
Udowodni on w ten sposb, e Pust Hrad by nie tylko redniowieczn twierdz, ale
nade wszystko starosowiaskim grodziskiem i siedliskiem ludzkim w epoce brzu!
Zvoleski Pust Hrad wyda ju swoj tajemnic, ale sklenoteplickie skarby
czekaj wci na swego odkrywc...
Skarby zakonnikw
Skarby w burzliwych czasach ukrywano nie tylko w podziemiach zamkowych,
czy w twierdzach, albo w mieszczaskich domach. Ukrywano je take w piwnicach
kociow czy kryptach klasztornych. Jednym z przykadw jest skarb eskiego
klasztoru ss. Klarysek w Bratysawie.
W roku 1901 odkryto wyryty na cynowej tabliczce kryptogram, ktry miaby
zawiera klucz do odnalezienia skarbu bratysawskich Klarysek. Klasztor ten
rozkwita w II poowie XVII stulecia. W latach 1637-1649 z inicjatywy arcybiskupa
Ostrzygomia (dzi Esztergom na Wgrzech - przyp. tum.) abp Petra Pzmaa
(1570-1637) wybudowano pnorenesansowy koci Klarysek w Bratysawie.
Klasztor poprzednio by zamieszkany przez ss. Cysterski, ale po ich ucieczce przed
cesarskimi wojskami zamieszkay w nim ss. Klaryski.
W 1782 roku, cesarz Josef II (1741-1790) rozkaza skasowa wszystkie
klasztory na terytorium caej c.k. monarchii austro-wgierskiej, i dlatego trzeba byo
umieci wszystkie skarby i relikwie w bezpiecznym ukryciu. Wedle legendy,
przeorysza klasztoru powierzya mistrzowi murarskiemu Norbertowi Dankowi
wyku otwr w grubych murach klasztoru, w ktrym nastpnie zamurowano
metalowa skrzyni z klejnotami i relikwiami ss. Klarysek. Udao si im wywie tylko
najwiksz monstrancj, ktra ukryy w kociele w Jarovicach, za inny cenny
przedmiot zosta dostarczony do kocioa na Malej Stranie w Pradze Czeskiej.
155
Jedyna wskazwka, ktra nas moe doprowadzi do ukrytego bogactwa, to ju
tutaj wzmiankowana cynowa tabliczka, ktry to tekst zosta znaleziony w papierach
archiwariusza i bibliotekarza bratysawskiej kapituy dr Ovidio Fausta. By on
blisko odszyfrowania tego tekstu, ale mier przeszkodzia mu w znalezieniu tej
skrytki. Na metalowej tabliczce, ktra do dzi dnia spoczywa na jakiej zapomnianej
pce bibliotecznych depozytw, znaleziono nastpujcy kryptogram:
D.O.M.
P P L L L V V V V
V V M M M M B B B
B B E E E E E E E
A A A A A A A A A
A A A C C C S S S
S S S T T T T T T
T T T N N N N O O
O T I I I I CH R R
R AE AE AE D D F GY H
Z biegiem czasu pojawio si wiele interpretacji, ktre s na pierwszy rzut oka
zrozumiae, ale na miejscu nie mona ich odnie do jakichkolwiek identyfikatorw i
jak dotd nikt nie zrobi adnych postpw w dedukcji:
Szukaj skarbu Klarysek w konsoli Drogi Krzyowej nad gow w. Stefana,
porodku - pomidzy lwem a rakiem.
Albo:
Skarb sistr Klarysek znajduje si na suficie, za obrazem Ksiyca. (Bardziej
logicznym si wydaje tutaj sowo Mesjasza - bowiem w j. sowackim oba wyrazy:
Ksiyc - Mesiac i Mesjasz - Mesia, brzmi podobnie - std zamierzona gra sw -
przyp. tum.) Naley przy tym przyj zaoenie - nie wiem zreszt, dlaczego - e AE =
K, GY = DZ, a F = Z... (Litery tworzce klucz s wyrnione kolorem w tekcie.)
Dalsze rozwizywanie tej zagadki stao si dla autora popisem postpujcego
rozkodowywania tabelki, w ktrym kluczem szyfru byy litery D.O.M. nad tabelk,
przy czym naleao je zapisa odwrotnie - M.O.D. Nastpnie literom tym przypisano
wartoci liczbowe zgodnie z czstotliwoci wystpowania ich w kryptogramie, a
zatem: M - 4x, O - 3x i D - 2x. Zapisujc to w normalnym porzdku: D.O.M.
uzyskujemy cig liczb: 4,3,2 - za w odwrconym porzdku M.O.D: 2.3.4. Dalszy cig
dowodu wykazuje, e kombinacja cyfr 4,3,2 - 2,3,4 stanowi klucz, ktry rozpisuje si,
jak kombinatoryczn macierz:
4 - 3 - 2
|
2 3 4
Po poczeniu tych punktw powstanie rysunek przypominajcy rzut poziomy.
Dwukrotnie ukazuje si sowo MEA, co moe by trybem rozkazujcym od sowa
MEATUS tzn. i lub chodzi. Dalej ITS i INT, co moe oznacza INTROITUS -
wstpienie, wejcie. Do dzi dnia uywany jest skrt INT w sensie do wewntrz.
Czytane wspak - TNI - trzyma, dziery (TENEO-ERE-UT). Chodzioby zatem o
koniugacj czasownika TENUT w trzeciej osobie. Z drugiej strony STI -
najprawdopodobniej od sowa STINGUE - ku, b - STILUS - bodziec, ostry
156
szpikulec. Przeniemy teraz rzut poziomy do nowej macierzy bez nie poczonych
cyfr, ktre w kryptogramie suyy temu celowi, i tak powstanie kombinacja:
4 - 3 - 2
| |
2 3 4
- otrzymamy litery (pogrubione w tekcie kryptogramu), ktre z kolei po
przeanagramowaniu daj nam sowa SATANE i ASATEN, ktre nie maj sensu.
Nastpnie s trzy liczby po trzy:
M M M
C C C
I I I
- a zatem 3303. Jednake z najwikszym prawdopodobiestwem chodzi tutaj o
rok 1301, kiedy to Klaryski zaczy budow jednonawowego kocioa. Kiedy
wyjdziemy od roku 1301 i poczymy odpowiednie znaki (wyrnione kursyw w
tekcie kryptogramu), to otrzymamy dokadny ksztat gwiazdy czteroramiennej lub
krzya i po dalszym przeanagramowaniu otrzymamy sowo SACTA - od sowa
SACRATA - tj. prawo, za ktrego przekroczenie grozi KLTWA... [...]
Wedug innych interpretatorw, w kryptogramie tym ma znajdowa si innego
rodzaju wskazwka, gdzie naley szuka skarbu - a mianowicie: pod posadzk
kocioa ss. Klarysek maj znajdowa si katakumby - dwupoziomowe piwnice - pod
podog najniszej ma znajdowa si skrytka z skarbem sistr... W tym przypadku
kluczem szyfru ma by ustawienie liter na tabliczce.
(Wydaje mi si, e rozwizanie tego kryptogramu jest znacznie prostsze, ni to
si wydaje, bowiem zakadam, e cay kryptogram skada si z 81 wyrazw, ktrych
pierwsze litery zostay podane na tabliczce - jak to byo w modzie w XVIII wieku - np.
w ten sposb Ch. Huyghens zaszyfrowa odkrycie piercieni i ukadu ksiycw
planety Saurn - albo kryptogram zawiera tekst wskazwki dla ewentualnego
poszukiwacza skarbu w wczesnym jzyku sowackim - na co wskazuje uycie
dyftongw ae - dzisiaj - ktre czyta si jak twarde e; ch jak ch ale take sz
lub nawet k; gy - ktry mona czyta jak gi albo z wgierska jak dj czy d. Z
drugiej strony brak litery k i obecno i ch moe wskazywa na to, e jest to
jednak tekst aciski - przyp. tum.)
Czy uda si znale skarb na podstawie tej hipotezy? Podobnie, jak w
przypadku innych skarbw klasztornych, bdziemy musieli dugo poczeka na
odpowied...
Skarby zbjnikw
Prawne i etyczne problemy zwizane ze znajdywaniem skarbw opisywa ju w
Staroytnoci synny filozof Platon w Prawach. Arystoteles za w swej Polityce
rozpatrywa przypadek dwch braci, ktrzy znaleli skarb, ktry zosta zakopany
przez mieszczan w obawie przed najazdem Persw. Wychodzi on z zaoenia, e skarb
naley traktowa jako dar bogw i e w caoci naley on do znalazcy.

157
Z takim pogldem nie mona si zgodzi patrzc od etycznej strony
zagadnienia. Wiemy przecie, e skarby s najrozmaitszego pochodzenia, czsto jest
to up, ktry schowali rni rebelianci lub zbjnicy, a zatem stanowi one dowd
przestpstw, ktre zostay dokonane nawet przed wieloma laty...
Nie starczyoby tutaj miejsca, by wymieni wszystkie informacje o ukrytych
skarbach zbjnikw w Sowacji. Sowacja to kraj gr i zbjowanie byo tutaj
niezmierne popularne, za zbjnicy stawali si ludowymi herosami na miar
literackich bohaterw jak Conan Cymmeryjczyk, Rinaldo Rinaldini, Zorro czy Bran
McMorn. Istniej tedy legendy o zbjnickim skarbie z Liptowskiego Jamnika, skarb
wierchowych chopcw na Veternku pri Pukanci, skarb Janosika vel Janoka
na Lachovom Lazie koo Zvolea, itd. itp. Prym w iloci ukrytych skarbw dziery
jednak Janosik - najczciej w legendach i ludzkiej wyobrani. Opowiada si, jak ukry
on cae skrzynie zotych i srebrnych monet w okolicy Prienego, skay wysokiej na 7
metrw, z ktrej otwiera si cudowny widok na Pohronie i doliny nad Iplomem.
Opowiadano, jak walczy z wilkoakami zamieszkujcych jaskinie pod wierchem
Oltrno, 15 km od Klenovca, i pokonawszy ich wzi ich ogromny skarb, ktry
spoczywa tam do dnia dzisiejszego... Skarb ten ukazuje si zawsze w Wielki Pitek, ale
kiedy ludzie chc go wykopa, zrywa si z wierchw wichura i kurniawa, a spod ziemi
sycha gniewne pomruki zych duchw i stranikw skarbw, z ktrymi lepiej nie
zadziera...

O wiele bardziej trudniejsze jest - podug tradycji i legend - znale ukryte
zbjnickie skarby, i to tylko w oczywistym czasie: tak zatem na wierchu Viepor
znajduje jaskinia ze skarbami wierchowych chopcw i to takie, przy ktrych bledn
wszystkie skarby Ali Baby i 40 rozbjnikw, jednake problem polega na tym, e
jaskinia otwiera si tylko w Boe Narodzenie i tylko o pnocy, kiedy w kocioach na
Pasterce piewa si Gloria in excelsis Deo!... - inne haso w rodzaju Sezamie otwrz
si! nie pomoe... W innym przypadku chciwy poszukiwacz stawa si ofiar kltwy,
ktra chronia skrytk skarbu przed profanami. Nie inaczej byo ze skarbami
Janosika, ktre oboone byy kltw, uaktywniajc si szczeglnie w czasie ktni o
podzia drogocennego znaleziska.
Przeklestwo dosigao take tych, ktrzy zakupili drogocenne artefakty
nalece do skarbu janosikowego - byli to ydowscy kupcy z Polski...
Skarby Tatr
W roku 1946, znawca tatrzaskiej przyrody Ivan Bohu wraz z Rudolfem
Malonk - wczesnym zarzdzajcym schroniska Chata Tryeho przy Piciu
Stawach Spiskich (Pt Spiskch Plies), znalaz na progu Doliny Jaworowej - powyej
abiego Stawku (abie Javorov Pleso), starodawny znak wyciosany w skale w
ksztacie uku z napit ciciw i woon w ni strza. Strzaka wskazywaa, jak w
romantycznych powieciach, ciemny otwr w cianie skalnej po przeciwnej stronie
doliny.
Chocia znak by niezmiernie stary, dziwnym byo to, e kto go niedawno
odnowi tak, by go z tego miejsca na szlaku byo lepiej widzie, (przebiega tam szlak
turystyczny nr 5812 - zielone znaki - przyp.tum.), i e peni on rol kierunkowskazu
jeszcze w nie tak dawnym czasie. Jednake kiedy obaj znalazcy powrcili na to
miejsce w kilka tygodni pniej z aparatem fotograficznym, gaz ze znakiem by
zawalony lawin kamienn, ktra posza ze zwietrzaych cian Jaworowego Szczytu
158
(Javorov tit). (NB, tego samego, na ktrym zgin w lawinie kamiennej Klemens
Klimek Bachleda ratujc Jana Jarzyn i Stanisawa Szulakiewicza w dniu 6
sierpnia 1910 roku - przyp. tum.) I chocia tajemniczego znaku nie udao si
sfotografowa, to udowodniono jego obecno z opisami drg poszukiwaczy skarbw,
zawartych w tzw. spiskach, ktre sporzdzano ju od XV wieku w jzykach:
sowackim, polskim i niemieckim, poprzetykane gsto zaklciami i aciskimi
formukami magicznymi, tajnymi kabalistycznymi szyframi i magicznymi znakami,
(pisze o tym prof. Jacek Kolbuszewski w swej ksice Skarby krla Gregoriusa,
Katowice 1972 - przyp. tum.) Jedne z nich stanowiy zaledwie wistek papieru, inne
stanowiy ksigi - foliay cae - ale wszystkie mwiy o jednym - o skrytkach
ogromnych skarbw i zoach zota. I wszystkie byy podane przez dnych zota
poszukiwaczy skarbw przemierzajcych wrogie czowiekowi i niegocinne
tatrzaskie skalne pustkowia.
Poke, stoczone przez robactwo strony, zapisane niezrozumiaymi znakami,
z mapkami i wskazwkami, przedstawiay w tym czasie niema warto w oczach
swych wacicieli, ktrzy je nabywali i sprzedawali po niezmiernie wysokich cenach.
Innym razem te rkopimienne dokumenty byy przedmiotem przekazywanym w
spadku z ojca na syna, ktre odbywao si w konspiracyjnej atmosferze, a ich czytanie
byo rwnie cikie, jak pogo za skarbami, do ktrych drog miay wskazywa. Tak
np. bielaski sdzia Adam Kaltstein przekaza przed swoj mierci swj spisek
na szczycie Bujaczego Wierchu (Bujai Vrch), ale syn zrezygnowa z szukania
skarbw.
Nikt nie wie, ilu miakw majcych w swych torbach i plecakach spiski,
przemierzao pokryte lodem skalne szlaki, w gbokich, zimnych, wilgotnych i
mrocznych dziurach jaski, tuneli i studni, ktre znajdowali pomidzy rozkoysanymi
gazami i liskimi skaami. Wybrudzone strony wiadczyy o tym, e wiele czasu ich
waciciele musieli strawi na odszyfrowaniu najrozmaitszych kryptogramw, z
ktrych owe teksty syny, i jak amali sobie gowy nad przedziwn geografi, ktr
chcieli dostosowa do rzeczywistoci. Teksty te brzmiay wielokrotnie jak testament,
bowiem ich waciciele przechodzc do wiecznoci, chcieli pozostawi swym
potomnym zabezpieczenie materialne na stare lata...
Z biegiem czasu ta geografia stawaa si coraz bardziej niejasna i pogmatwana,
najczciej z powodu niedbaego przepisywania spiskw przez kopistw. To akurat
ich wacicielom nie przeszkadzao, i wszelkie niepowodzenia przypisywali sobie, swej
naturze czy swej niedokadnoci w wykonywaniu magicznych rytuaw, ktre miay
odgoni ze duchy czy stranikw skarbu.
Wedug zachowanych rkopisw z XVII stulecia, mona byo miejsce
zakopanego skarbu odgadn na podstawie nastpujcych przesanek:
1. Na miejscu ukrycia skarbw nie ronie wysoka trawa.
2. Pokazuj si tam wiata, iskry lub promienie, i to wieczorem, albo jeszcze
przed witem.
3. nieg si topi tam szybciej, ni w innych miejscach.
4. Nie wystpuje tam szron, ani rosa.
5. Zieleni tam nie ma na rolinach, a wyglda tam tak, jakby spalona socem
prezentuje si.
6. Czowieka, ktry w tym miejscu przechodzi, nagy strach zdejmuje lub
mrowienie po skrze.
7. Bez adnej przyczyny ganie tam wiato.
8. W dnie lub w nocy ukazuje si pomie, od ktrego strach czowieka
obejmuje.
159
9. Jak na takim miejscu rosn krzewy, to s one karowate, a ich listowie bywa
szare lub modre, albo ma inn dziwn barw, co najlepiej wida w jesieni.
Zdecydowana wikszo spiskw wskazuje na najwiksz ilo skarbw
ukrytych w okolicach abiego Stawku, ale opisy wskazuj na to, e nie byo to adne z
dzisiejszych abich Staww w Tatrach. Jeeli ono naprawd istniao, to znawcy Tatr
umieszczaj je gdzie nad Such Dolin zawieszone w maym karze pod Lodowym
Szczytem - patrz mapka. Jest to jedna z najwikszych tajemnic Tatr. Dzisiaj to mae,
ale gbokie jeziorko, zamieszkae przez zote aby - znajduje si jedynie w legendach,
a zniko dlatego, e Niebiosa nie mogy ju znie tego, co ludzie robili swym blinim
dla zdobycia skarbw czy choby znalezienia do nich drogi...
Opowieci o tatrzaskich skarbach s jeszcze wcale ywe. Ivan Bohu na
amach czasopisma Krsy Slovenska opowiedzia o swym spotkaniu z
poszukiwaczami skarbw w XX wieku:
Byo to jesieni roku 1955. Horska Sluba (HS - sowacki i czeski odpowiednik
polskiego TOPR/GOPR - przyp. tum.) w Starym Smokowcu otrzymaa poczt
dziwn przesyk podpisan przez dwch modziecw z Jindichowego Hradca
(Republika Czeska). List by peny czarnoksiskich zwrotw, i w podtekcie mwi,
e jego autorzy mieli jakie informacje o pewnych miejscach, ktre opacaoby si
odwiedzi i dokadnie przeszuka, ale swj zamiar zamierzali uskuteczni tylko przy
pomocy przewodnika, ktrego za dyskrecj by suto wynagrodzili. Najpierw
pomylaem, e to si odezwali nielegalni posiadacze spisku, ktrego kilka dni
wczeniej ukrad nieznany sprawca z wystawy starej, tatrzaskiej literatury z
popradzkiego muzeum. Jednak si myliem. Autorzy listu mieli po 17 lat, a swj
nowy odpis <<Spisu do Tatier ku Trom Turam>> kupili za butelk owocowego
wina od czowieka, ktry go przepisa z rocznika XII/1907 czasopisma <<Zbornik
Slovenskej mzealnej spolonosti>>. Bardzo atwo przekonalimy ich o nierealnoci
ich pomysu, ale podkrelam: teraz oni odkrywaj wraz ze swymi rodzinami
prawdziwe skarby tatrzaskiej przyrody.
Oczywicie, zgadzamy si z autorem, e w Tatrach tego rodzaju skarby
naprawd istniej. A jednak pozostaje tajemnic to, kto wyry w skaach tajemne
znaki w Bielaskiej Jaskini, Dolinie Jaworowej, Wymytym czy pnocnych zerwach
Kominiarskiego Wierchu?
Dlaczego te wyludnione, dzikie i niedostpne Tatry tak przycigay uwag
poszukiwaczy skarbw? Jak siln jest ta tajemna moc, ktra tu przyciga ludzi od
najdawniejszych czasw? Czy dawni poszukiwacze skarbw - dzi mwi si na nich
eksploratorzy - wiedzieli o czym, czego my ju dzi nie wiemy???...
Skarby Sitna
Sitno, to kraina zawarta pomidzy rodkowym biegiem Hronu a Iplonu.
Wydarzenia, ktre rozgryway si na jej terenie nie odbiegay swym romantyzmem od
tych z Tatr. Nazwa tej krainy jest zagadk do dzi dnia i ma nieco zowieszcz
wymow. Kronikarz i historyk Matej Bel (1684-1749) w swoim monumentalnym
dziele zatytuowanym Historyck a zemepisn poznatky o novom Uhorsku twierdzi,
e jego nazwa jest rwnowanikiem sowackiego sowa pieko, na co dowodem jest
sowackie przeklestwo Do Sitna z tob! i wie go znaczeniowo z sowami Szatan,
Szatanowa, albo do jakiego strasznego wizienia w tamecznym zamku, ktre byo
ponurym miejscem ludzkiego ponienia...
Sitno - podobnie jak w przypadku Tatr - odwiedzali tumnie poszukiwacze
skarbw, wyposaeni w rdki (wirguy) i spiski, ktre - jak to wierzyli - miay im
by pomocne w poszukiwaniach skarbw. Niektrzy z nich przejawiali wytrwao
160
graniczc z mani i obdem, jak np. pewien czowiek z Pesztu, ktrego Andrej Kmet
spotyka kadorocznie na Sitnie, gdzie poszukiwa on skarbu, co w testamencie
przykaza mu robi jego zmary ojciec... Wielka ilo poszukiwaczy skarbw
wytwarzao ten atrakcyjny image tylko w czasie postoju w gospodach, karczmach i
hotelach, gdzie zyskiwali przychylno wolnych suchaczy, ktrzy w zamian za barwne
opowieci czstowali palenk (sowack wdk - przyp. tum.) - a w rzeczywistoci na
Sitnie zarobkowo zbierali oni yko i kor lipow...
Oczywicie poza nimi w Sitnie dziaaa take trzecia grupa ludzi - rnych
kawalarzy i przemiewcw. Ci w adne grskie skarby nie wierzyli, ale czsto-gsto
gotowi byli nawet przysic, e wiedz o skarbach, zotych napisach, wskazwkach,
lochach, skrzyniach zota i srebra, etc. etc. - i za drobn opat wodzili za nos
ciekawskich i chciwcw, a sami nigdy niczego nie znaleli.
Podstawowa gadka o skarbach ukrytych jest wielowariantowa legenda o lochu
zamkowym za kratami, pod Sitniaskim Zamkiem, w ktrym miay znajdowa si
nieprzebrane skarby. Andrej Kmet twierdzi, e owszem - znajdowano tam skarby, ale
byy to skarby nauki w postaci np. koci mamuta, ktre wieniacy brali za szkielet
jakiego olbrzyma... Poszukiwania skarbw w czterech lokalizacjach na Sitnieskym
Hradie czasami byo tragikomiczne, czego dowodzi taka historia:
W lecie 1863 roku wieniacy z Prenova pracowali w wigili w. Jana na
szerokiej ce w pobliu ruin Sitna. Zauwayli oni trzech mczyzn, ktrzy szli lasem
i starali si ukry przed ich wzrokiem. wczesny gajowy Oparen szybko
zorientowa si, jaki to dzie bdzie nazajutrz i szybko pomiarkowa si, e moe
sobie grubo zakpi z przybyszy. Podsucha ich rozmow w lenej ciszy, z ktrej
dowiedzia si, e spodziewaj si oni zobaczy w nocy promienie wietlne lub biae
pomienie, ktre wskazuj bez ochyby miejsce ukrycia skarbu. Na tym miejscu pod
oson ciemnoci ukry misk z denaturatem - wtedy jeszcze mao znanym - i o
pnocy j podpali. Pomie natychmiast strzeli w gr, a on sam czeka na
zabaw. dni mamony mczyni z palcami na ustach i powag wypisan na
twarzach przybiegli na miejsce, gdzie modlili si ze starej ksigi i mamrotali jakie
zaklcia. Na koniec narysowali krg wicona kred - za na misce napisali: <<Oto
jest wiato wiata>> i przez ca noc z soboty na niedziel kopali i ryli ziemi.
Potem jak niepyszni z nosami na kwint wrcili do domw.
Gwoli sprawiedliwoci naleaoby doda, e w ogromnej jamie, ktr wykopali,
jeszcze po wielu latach znalaz Andrej Kmet, wieniacy znaleli koci i metalowe
przedmioty, ktre okazay si by cennym znaleziskiem archeologicznym...
Magiczna sia skarbw
Powoli zbliamy si do koca naszej wycieczki do legendarnych i rzeczywistych
skarbw, ktre do dzi dnia spoczywaj w ciemnych i chodnych podziemiach
sowackich zamkw, lasach, grach i miastach, i nale one zarwno do historii i do
legend. Tradycja mwi, e wszystkie one s przeklte i strzeone przez tajemne siy,
piekielne moce i zjawy - ktre znalazc mog zniszczy i zgubi jego dusz... To akurat
byo moliwe, bowiem w pogoni za bdnym ognikiem bogactwa, tracili oni swe
majtki co do halerza i umierali w biedzie. To jest wanie to przeklestwo, ktre
moe wisie nad skarbami - i tak wanie w Bratysawie do czasw dzisiejszych
zachowa si traktat, ktry napisa w XVII wieku o. Erhartus z Bawarii, a w
ktrym dokadnie pisze o sposobie, jakim mona z maki zay duchy, by wyday
skarb. Ten traktat przywiz do metropolii nad Dunajem niejaki Hellwig, ktry
pochodzi z saskiego Marienburgu, a w Bratysawie si oeni. Przez pewien czas
mieszka u swych teciw na ulicy Schndorfskiej, gdzie pracowa jako stolarz, za w
161
wolnym czasie przygotowywa si do wydobycia skarbu, ktry mia by zakopany na
rozstajach drg za Czerwonym Krzyem. Na poczatku kaza on szuka skarbu swemu
uczniowi Gabenaurowi, a kiedy ten zawid, to znalaz sobie wsplnika w osobie
Jna Hamelka, u ktrego mieszka pniej w domu na ulicy Vysokej 404.
Po dokadnych przygotowaniach, w poniedziakowy wieczr dnia 13 marca
1837 roku, trzej poszukiwacze: 48-letni Hellwig, jego 14-letni syn Ondrej i 30-latek
Jn Hamelk udali si w drog. Swoim onom powiedzieli, e id pracowa do
jednego ze Suchych Mynw. W rzeczywistoci za poszli na miejsce vis-a-vis ogrodu
sdziego miejskiego Scharitzera. Na miejscu, gdzie krzyoway si drogi, a gdzie
znajdowaa si wsplna mogia ofiar morowej zarazy, szukali przez trzy dni swego
wynionego skarbu! Te trzy dni i trzy noce, w czasie ktrych narastao w nich poczucie
goryczy zawodu, doprowadziy ich do tragicznego wydarzenia.
17 marca 1837 roku, przed poudniem Scharitzer zgosi bratysawskiemu
kapitanowi stray miejskiej Kritofovi Pauerovi, e w piwnicy swego ogrodu
znaleziono trzy zwglone trupy mczyzn. Obejrza je kapitan dopiero okoo godziny
trzeciej po poudniu. W piwnicy czu jeszcze byo zapach dymu, a na schodach i
pododze walay si dziwne przedmioty: formuki do zaklinania duchw, wieczki,
tymianek i kilka kskw wiconej kredy, niemiecka tama miernicza, miedziane
tabliczki z przedziwnymi hieroglifami i zapakowana stua. Zwoki zidentyfikowano w
miejskim lazarecie na podstawie przedmiotw, ktre przy nich znaleziono. Na jednej
z ksig odcyfrowano nazwisko waciciela - Hellwig...
W protokole podpisanym przez trzech lekarzy czytamy, e przyczyn ich
mierci byo zaczadzenie. Wszyscy byli w chwili mierci w stanie wskazujcym na
spoycie wikszej iloci alkoholu, co prawdopodobnie przyczynio si walnie do ich
zguby.
Wrmy jednak do dnia dzisiejszego i zadajmy pytanie, dlaczego yj na tym
wiecie romantycy, ktrzy s w stanie zbiera tysice zapiskw archiwalnych, map,
poda, legend i innych przekazw o skarbach - o ktrych istnieniu s wicie
przekonani, obstukiwa kilometry starych murw i wykopa tysice szybw i sztolni?
Odpowied na to pytanie kryje w sobie ten legendarny czar, ktry skarb nie tylko
chroni, ale take wzywa, by kto zama sidm piecz milczenia i stuletniej
tajemnicy, ktra go okrywa. Z nowoczesnymi eksploratorami poegnamy si teraz
sowami Roberta Charrouxa, ktre zawieraj wyznanie czowieka stojcego na
stanowisku, e poznawanie ziemskiego globu nie jest ju przygod tylko dla eglarzy,
podrnikw i obieywiatw:
Dla eksploratora ycie jest przygod, na ktrej kocu znajduj si rubiny i
diamenty, szmaragdy, topazy, ametysty, zote naczynia, piercienie, bransolety,
kolie, dukaty, luidory i piastry. Dla innych jest to moliwo podziwiania Ziemi z
Kosmosu i widok ksiycowych kraterw - tak wic poszukiwacz skarbw yje dla
radoci z monoci dokonania odkrycia, mioci do fantazji, dla jednej chwili
wzruszenia, dla moliwoci zanurzenia rk w drogich kamieniach - dlatego - by
mczyzna mg nimi ozdobi ukochan kobiet najpikniejszymi klejnotami
dziejw. A prawda eksploratora? Znajduje on bogactwo jeszcze prdzej, ni
znajdzie jego skrytk...
Wycieczki po zamkach Zachodniej Sowacji
Polskiemu Czytelnikowi proponujemy wycieczki po zamkach zachodniej
Sowacji. Punktem wyjciowym jest przejcie graniczne GPK Chyne - Trstena, gdzie
mona przekracza granic caodobowo w obu kierunkach. Najlepiej jest odby je
162
samochodem, autobusem SAD albo pieszo, bo pocigi na Sowacji - ze wzgldu na
teren - poruszaj si raczej wolno i dojazd nimi - szczeglnie na Sitno - jest raczej
meczcy i dla amatora, chocia rwnie wspaniay widokowo!
Pierwsza wycieczka do zamkw i skarbw zachodniej Sowacji zaczyna si w
Oravskym Podzamoku, gdzie znajduj si - udostpnione do zwiedzania ruiny zamku
Oravsk hrad umieszczonego na wysokiej, eksponowanej skale. Mona si tam
dosta jadc tras nr E-77 (59) od przejcia granicznego Chyne-Trstena, 36 km od
granicy Polski. W Dolnym Kubinie skrcamy na zachd i tras nr 70 jedziemy do
Kralovan przepikn widokowo tras wrd zalesionych cian Wielkiej i Maej Fatry.
W Kralovanach skrcamy na prawo i droga nr 18 jedziemy dolin Wagu (Vh) do
iliny przez Martin. Pomidzy Martinem a ilin moemy podziwia ruiny zamku
Streno i stojcy po drugiej stronie Wagu vis-a-vis zamek Starhrad.
W ilinie (106 km) wjedamy na drog nr E-50/E-75 (61) i poruszajc si na
poudniowy-zachd wzdu doliny Wagu po przebyciu kolejnych 78 km dojedamy
do Trenina, gdzie znajduje si Treninsk hrad. Stoi on po zachodniej stronie
drogi i jest udostpniony zwiedzajcym.
Z Trenina dalej jadc drog nr 61 ku Trnavie mijamy zamki w Beckovie,
ahticach - znanego z ponurej historii o okrutnej pani, ktra kpaa si we krwi
modych wieniaczek, by przeduy ycie wasne - i dalej Tematin hrad, koo
ktrego znajduje si schronisko grskie Bezovec. Po przebyciu 65 km dojedziemy do
Trnavy, gdzie wjedamy na drog nr 51 wiodc na pnocny-zachd do Senicy i po
przebyciu 22 km dojedziemy do Smolenic, ktre stanowi doskonae miejsce na baz
wypadow w rejon ruin zamku w Smolenicach, zamkw Ostry Kame i Korltka,
w ktrych maj znajdowa si skarby wymienione w tekcie dr Miloa Jesenskego.
Poza nimi znajduj si tutaj jeszcze zamek Plaveck hrad, erveny Kame i
Jaskinia Driny. Cay ten teren stanowi rejon letniskowy i wypoczynkowo-
rekreacyjny dla mieszkacw Trnavy i Bratysawy, ktra odlega jest tylko o 51 km.
Cao trasy jest przepikna widokowo i krajobrazami zachodniej Sowacji napawali
si znani ludzie - w tym francuski pisarz i wizjoner Juliusz Verne... Wycieczka ta jest
co najmniej na 2-3 dni, i warto jest j odby - szczeglnie w jesieni, kiedy gry
pokrywaj si kolorami widncych lici, a wieczorne mgy nadaj okolicy nastrj
pospnej tajemniczoci i grozy - prawie dla mionikw horrorw i poszukiwaczy
skarbw...
Druga wycieczka te zaczyna si w przejciu granicznym Chyne-Trstena, skd
jedziemy najpierw do Dolnego Kubina tras nr E-77 (59), a nastpnie w kierunku
Ruemberoka, po przejechaniu 15 km, po wschodniej stronie drogi moemy zobaczy
zamek Likavsk hrad, do ktrego mona dotrze od wsi Likavka.
Jadc dalej mijamy Ruemberok i jedziemy dalej na poudnie przez Bansk
Bystric ku Zvoleniowi - znajduj a si tam ruiny Pusteho hradu numer jeden, gdzie
skrcamy na zachd - na drog nr 50 - w kierunku miasta iar nad Hronom, gdzie
skrcamy na poudnie na drog nr 65, ktra dojedamy do Hlinika nad Hronom,
gdzie skrcamy na wschd i po przejechaniu 7 km znajdziemy si we wsi Sklene
Teplice, w ssiedztwie ktrej znajduj si ruiny Pusteho hradu numer dwa.
Polecamy poza tym zwiedzi Czytelnikowi okolice miasta Bansk tiavnica, w
okolicy ktrej znajduj si a trzy zamki warte zwiedzenia. Okolica jest rzeczywicie
romantyczna - stosunkowo wysokie gry i malownicze zamki tej niezwykej krainy -
by moe stanowiy natchnienie dla takich pisarzy, jak Bram Stoker czy Joseph
Sheridan Le Fanu, ktrych powieci gotyckie czy powieci grozy tak bardzo przejmuj
dreszczem nawet nas, ludzi XXI wieku! Ten wypad jest take co najmniej dwudniowy,
163
z tym, e jest tam trudniej o noclegi, a nocowanie w grach nie naley do
najprzyjemniejszych i jest wskazane dla ludzi i mocnych nerwach...
Jeeli idzie o Tatry, to przypominamy Czytelnikom, e wskazane jest
poruszanie si tylko i wycznie po oznakowanych szlakach
turystycznych! Kade zejcie ze szlaku - szczeglnie w Tatrach Wysokich -
grozi mierci lub w najlepszym przypadku cikim kalectwem. Dowodem
na to s ostatnie miertelne wypadki lawinowe i zaginicia bez ladu ludzi w Tatrach
Wysokich i Zachodnich. Dodatkowym niebezpieczestwem s grasujce w grach i
parkingach niedwiedzie, ktre nie boj si ludzi, i niejednokrotnie potrafi by
agresywne i namolne - szczeglnie wczesn jesieni, kiedy to misie ju oberaj si na
zim.

Wikszo miejsc opisanych w tekcie jest niedostpna dla przecitnego
turysty, i wymaga ju odpowiedniego sprztu wspinaczkowego. Jednake idc
tatrzaskimi dolinami po polskiej i sowackiej stronie, spostrzegawczy Czytelnik moe
niejednokrotnie zauway wyryte na skaach i kamieniach tajemnicze znaki i symbole
astrologiczne i alchemiczne. To wanie pozostawili je poszukiwacze skarbw i
grnicy rud metali, ktrzy penetrowali Tatry ju od najdawniejszych czasw, liczc na
pery i diamenty abiego Jeziorka czy grube na caego dorosego chopa yy zota i
srebra. Jednym si poszczcio, innym nie. Ale wszystkim byo dane zaznanie
najpikniejszego uczucia - smaku przygody i podziwianie surowej tatrzaskiej
Przyrody - ktrej jest tak niewiele i z kadym dniem coraz mniej...
Milo Jesensk,
Robert K. Leniakiewicz
Sprawa 020/X KAPADOCKIE WIATY PODZIEMNE
Nasz stary przyjaciel dr Milo Jesensk w swej pracy Bogowie atomowych
wojen (sti nad Labem 1998)
140
pisze o straszliwym konflikcie zbrojnym, ktry mia
miejsce kilkadziesit tysicy lat temu. Niektrzy autorzy, jak np. sir Brinsley le
Poer-Trench - Lord of Clancarty szacuj ten okres czasu na 12-50 ty. lat
temu.
141
Inni na rwnie zamierzche czasy, ale i w tych przypadkach cezur jest tutaj
magiczna liczba 12.000 lat temu, czyli przeom zodiakalnej Epoki Panny i Lwa
szczyt potgi Imperium Atlantydzkiego w basenie Morza rdziemnego, ktry
zarazem sta si pocztkiem jego upadku...
142
Pozostaoci po tych wstrzsajcych
wydarzeniach stay si dziwne artefakty, budowle megalityczne, podania i legendy
oraz wanie te nieprawdopodobne fakty, wobec ktrych kapituluje ortodoksyjna
140
Przekad R. K. Leniakiewicz dostpny w Internecie na stronach CBUFOiZA: www.ufocentrum.org.
141
Brinsley le Poer-Trench Operacja Ziemia, Londyn 1978 przekad R. K. Leniakiewicz.
142
Brinsley le Poer-Trench Men Among Mankind, Londyn 1978 przekad R. K. Leniakiewicz; Ludwik
Zajdler Atlantyda, wydanie IV, Warszawa 1980.
164
nauka, bowiem nie mieszcz si one w jej ciasnych ramach. Z acuchem wanie
takich dziwnych faktw spotkalimy si w Turcji latem 2002 roku
Kapadocja, to kraina geograficzna pooona w grach Taurus, na poudniu
Turcji. Jej krajobraz przypomina krajobraz z innej planety, NB to wanie tutaj
krcono niektre epizody z lucasowskich Wojen gwiezdnych, ktry powsta okoo 60
mln lat temu, we wczesnym Kenozoiku, krtko po impakcie asteroidy, ktry zabi
dinozaury. Kraina ta naleca wtedy do ldu Tetydy zostaa pokryta bardzo grub
warstw jasnego tufu wulkanicznego wyprodukowanego przez trzy pobliskie
wulkany: Erciye Dag (3.917 m n.p.m.), Hasan Dag (3.263 m) i Gl Dag (2.143 m) -
ktry potem spka tworzc niesamowicie wygldajce formacje terenowe: pinakle,
stoki, grzyby skalne, groty, wwozy czy kaniony wyobione przez wod deszczow
vide zdjcia. Niesamowita i zarazem pikna to kraina.
Nieco pniej, bo 1.800 lat p.n.e. tereny te zamieszkiwa lud Hatti czyli
Hetyci, ktrzy stworzyli swoje wasne imperium. Ludy, ktre tam si osiedliy
wybudoway potem miasta w tufowej skale. Rzecz w tym, e byy to miasta nie na
powierzchni Ziemi, ale w jej gbi... I to wanie one nas zainteresoway, a szczeglnie
Derinkuyu, ktre zwiedzaam w sierpniu 2002 roku. Przewodniki mwi o Kapadocji
i jej podziemnych miastach, e s one unikatem na skal wiatow. Faktycznie
nigdzie indziej nie ma czego podobnego a przynajmniej jeszcze nie znaleziono.
W tym regionie znajduje si 36 podziemnych miast i wszystko wskazuje na to,
e to jeszcze nie koniec, i e najwiksze i najciekawsze odkrycia s jeszcze daleko
przed nami. Kt moe wiedzie, ile czasu pochona budowa tych podziemnych
kompleksw, ile tysicy ludzi pracowao nad ich budow, jakich technik budowlanych
oni uywali, i co najciekawsze: jak wydobywali tysice metrw szeciennych skay i
ziemi, jak transportowali urobek na powierzchni i jak si ich pozbyli, by nie zwrci
uwagi swych wrogw na trwajce prace podziemne? W rzeczy samej, wszystko byo
dzieem ludzkiej pracy i przemylnoci, jakkolwiek nie byo to atwe do wykonania
przy wczesnym poziomie techniki.
Najbardziej logiczn metod budowy podziemnych kompleksw ktra
wyjania wiele byo wywiercanie przede wszystkim szybw wentylacyjnych (patrz
schemat), ktre wbijano w ska dopki, dopty nie natrafiono na wod, to jest do
gbokoci 70-85 m; a potem rozbudowywano poziomy podziemnego miasta od
szybw wentylacyjnych w gb ska we wszystkich kierunkach. Szyby wentylacyjne
byy zawsze otwarte, by podziemni konstruktorzy i budowniczowie mieli wiee
powietrze. Dziki temu powstao to wspaniae dzieo sztuki i zmysu konstrukcyjnego
ludzi tamtej epoki. Jak to robiono? Prawdopodobnie kamiennymi dutami i
siekierkami w mikkim tufie. Nie znaleziono wprawdzie ladw obrbki tufw przy
ich pomocy, ale w 1910 roku angielski archeolog R. Campbell Thomson znalaz
takie narzdzia w jednej z komr podziemi.
To pytanie rodzi si natychmiast i dotyczy zagadnienia drenia podziemnych
konstrukcji, a mianowicie: jak wydobywano urobek spod ziemi i co z nim robiono?
Oczywicie, e tym, co wybrano spod ziemi a bya to gleba i skaa wydobywana z
gbokoci 70-85 m w pewnych miejscach i to wszystko robiono na obszarze nawet 4
km
2
(!!!) usypano by w wielki pagrek czy te kopiec. Zastanawiajce jest to, czy te
miasta zostay wybudowane w czasach Paleolitu? Tego nadal nie wie nikt, bowiem
badania i wykopaliska prowadzone s w ograniczonym zakresie. Istniej dowody na
to, e mieszkali tam Rzymianie i Bizantyjczycy, i znajduje si tam koci w ksztacie
krzya, gdzie pniej powoano take szko misjonarsk.
Wentylacja podziemnych miast staa na bardzo wysokim poziomie. Czyste
powietrze dochodzi a do najniszego poziomu poprzez system tuneli i szybw
wentylacyjnych. Szokujcym jest to, e powietrze jest tak czyste, jakby filtrowane.
165
Dym z papierosa jest usuwany nieprawdopodobnie szybko przez szyby wentylacyjne
na kadej z siedmiu kondygnacji Derinkuyu! Na poszczeglnych pitrach temperatura
w ssiedztwie szybw wentylacyjnych wynosi od +7
0
C do +8
o
C i jest staa niezalenie
od panujcej pory roku. W partiach odlegych od szybw jest ona wysza i zawiera si
pomidzy +13
o
C a +15
o
C. Powietrze pynie systemem otworw o rednicy 10 cm i
dugoci 3-4 m, wywierconych przy pomocy drewnianych widrw z metalowymi
zakoczeniami, z poziomu na poziom.
Jak dotychczas niewielka cz podziemi zostaa udostpniona zwiedzajcym.
Nie mamy wielu informacji dotyczcych historii tych miast. Z tego powodu cigle
stajemy w obliczu coraz to nowych pyta. I tak np. wci nie za bardzo wiemy, jak
ludzie mogli y w tak zatoczonych podziemiach? Obliczono bowiem, e podobno
zamieszkiwao tam jednorazowo 200.000 mieszkacw! To bardzo duo, jak na owe
czasy!
Na udostpnionym do zwiedzania szlaku w Derinkuyu spotykamy niewiele
kuchni. Wygldaoby zatem na to, e tam byy kuchnie dla jednej, lub co najwicej
dwch rodzin. W tej chwili panuje pogld, e wiele rodzin uywao wsplnie jedn
kuchni jak w byym ZSRR... Miao to jeszcze znaczenie strategiczno-obronne
dym z wielu kuchni mg nieprzyjacioom zdradzi lokalizacj podziemnych miast z
wiadomym efektem. Dlatego te ludzie uywali tylko kilku palenisk kuchennych,
ktre obsugiway ca populacj.
Nastpna sprawa, to sprawa tamtejszych WC. W podziemnych miastach
Tatlarin i Gelveri toalety zrobiono niezwykle starannie i mog by uywane nawet
dzisiaj! S tam nawet podziemne szamba. W innych miastach nieczystoci
skadowano do glinianych i zamykanych naczy, ktre potem wynoszono z podziemi
do wiosek, ktre maskoway wejcia do podziemnych miast, a dziki czemu
zapobiegano fetorowi i moliwoci zakaenia salmonelloz lub innymi chorobami
tego typu.
Nie ma ladw odziey, ktr nosili ludzie zamieszkujcy te podziemia
przynajmniej nie znaleziono ich w komorach i korytarzach na szlaku turystycznym.
Na pewno uywano grubszej odziey ze wzgldu na nisz temperatur panujc w
podziemiach. Korytarze wszystkich miast podziemnych maj 160-170 cm wysokoci
od spgu do stropu i nie bardzo wiadomo, czy ludzie je zamieszkujcy byli takiego
wanie wzrostu?
Na pewno wiadomo, e znajdoway si tam zwierzta gospodarskie i wytwrnie
win, bowiem wskazuj na to stajnie, obory i winiarnie umieszczone na wszystkich
poziomach miast. Tymczasem wieniacy uprawiali ziemi na rwninach. Ziemia bya
powulkaniczna, a zatem bardzo yzna. Wypada tutaj postawi kolejne pytanie: jak ci
ludzie byli w stanie komunikowa si ze sob, kiedy zaatakowali ich wrogowie?
W Kapadocji s wzgrza i gry takie, jak : Erda, Karada, an i Kahveci na
szczytach ktrych znajdoway si posterunki wartownicze, ktre przekazyway sobie
informacje o zagroeniach przy pomocy byskw wiata i innych umwionych
sygnaw. Zazwyczaj w takich przypadkach i w takim terenie porozumiewano si przy
pomocy sygnaw dymnych.
Podziemne miasta miay swe znaczenie take w czasie szerzenia si
chrzecijastwa. W czasie prac wykopaliskowych i porzdkowych wydobyto stare
monety, naczynia na kruszec i olej do lamp, jednake podziemne miasta nie s
zamieszkiwane ju od VIII w n.e.
Przez te 1.200 lat stay one otworem i przenika do nich deszcz i nieg, kurz,
kamienie i ziemia poprzez otwarte drzwi i szyby wentylacyjne. Tymczasem ludzie
mieszkali nadal we wsiach nad nimi, nie zdajc sobie sprawy z tego, co znajduje si
pod ich stopami...
166
Najwiksze zainteresowanie wspczesnych budz niezwyke drzwi, ktre
zrobiono z okrgych, gadko ociosanych kamieni o gruboci 55-65 cm, wysokoci
170-175 cm i wadze od 300 do 500 kg! S one o wiele twardsze, ni skay tufowe
tworzce podziemne miasto. Ociosano je i obrobiono na powierzchni ziemi, a
nastpnie przetransportowano w d, gdzie osadzono je na stae.
Generalnie, wszystkie miasta te udostpnione dla turystw i te niedostpne
dla publicznoci pooone s na wschodnich, poudniowych i zachodnich zboczach
wzgrz. Na pnocnej stronie nie budowao si ich, a to ze wzgldu na ostre zimy i
du ilo niegw, ktre w czasie nich spaday.
Jak dotd, to n i k t nie odpowiedzia na zasadnicze pytania: kto pierwszy
zbudowa te podziemne miasta, w ktrym wieku i jakie plemiona tego dokonay oraz
co najwaniejsze - d l a c z e g o je wybudoway???
I byoby tyle mdroci objawionej z przewodnikw i mdrych ksig.
Nasz przewodnik, o jakim niezmiernie skomplikowanym tureckim imieniu,
ktre spolszczylimy do polskiego Jacka, opowiedzia nam jeszcze o tym, e dwa z
tych podziemnych miast s poczone tunelem o dugoci 40 km wybitym w
skamieniaym tufie i obsydianie. Brzmiao to niewiarygodnie, ale... Przypomniay
nam si opowieci z polskiego i sowackiego Spisza, w ktrych mwi si o
tajemniczym tunelu czcym Zamek Dunajec w Niedzicy z domniemanym Zamkiem
Karpaty (z powieci Juliusza Vernea pt. Zamek w Karpatach) w Spiskim
Podhradiu k./Preova na Sowacji, a ktry te miaby mie dugo prawie 40 km i
przebiega w wapiennych skaach Pienin i Spisko ariskiego Medzihoria.
143
Piknie.
S jednak rzeczy, ktre budz nasze wtpliwoci, a mianowicie: na ktrym
poziomie trzymano zwierzta? Na 1 czy na 7? Na pierwszym byoby nie bardzo
bezpiecznie, bo ryk byda sycha byoby nawet spod ziemi szczeglnie w nocy. Na
ostatnim te nie, bo fekalia ciekajc i przeciekajc przez porowate skay skaziyby
wod... Ten fakt staje si niebagatelnym problemem!
Mwi si, e okoliczna ludno chowaa si w tych miastach przed Persami.
Oczywicie pochd Persw zaczyna si na wiosn i koczy pn jesieni, a wszystko
byo uzalenione od spyy. Bez tego ani rusz. Bez tego nawet najlepsza armia wiata
staje si zbieranin haastry. Z Persji dzisiaj Iran do Kapadocji jest prawie 2.000
km w linii prostej. W praktyce o wiele wicej, bowiem nie idzie si tam przez rwniny,
tylko gry i to wysokie. Zakadajc, e armia perska poruszaa si z prdkoci do 20
km dziennie co jest szacunkiem zawyonym te dwa tysice kilometrw przeszaby
w cigu 100 dni, czyli trzech miesicy. A potem trzeba byo wraca na Wyyn Irask
te 3 miesice... - pozostaa zatem okupacja tych terenw. I tutaj kolejna wtpliwo
skoro Persowie okupowali te tereny w latach 546-333 p.n.e., to musieli wiedzie o
tych miastach. Nie jest moliwe, by ukry fakt ich istnienia na czas duszy, ni
wyczerpi si zapasy zgromadzone w podziemiach... Byy przecie pola, ktre trzeba
byo uprawia: ora, sia, kosi i zbiera, zwierzta, ktre trzeba byo karmi, itd. itp.
a tego nie dao si ukry przed najedcami. Takich cudw nie byo, nie ma i nie
bdzie. Takie poal si Boe wyjanienie zadowala mieszczucha, ale nie kogo, kto
jest zwizany z prac na roli!
Przed Hetytami, czyli 1.800 lat temu tereny te zamieszkiway ludy azjanickie,
ale to nie one zbudoway te podziemne miasta. Powstay one w epoce wczesnego
Paleolitu czyli okoo 1 mln 100.000 lat temu! Pytanie brzmi komu i do czego
byy potrzebne takie miasta? Jak dotd oficjalna nauka nie znalaza na nie
odpowiedzi, a tymczasem odpowied jest prosta, gdy spojrzymy na problem z punktu
143
Zob. Robert K. Leniakiewicz Projekt Tatry, Krakw 2002.
167
widzenia hipotezy o zamierzchej Pracywilizacji na Ziemi cywilizacji, ktra
poprzedza nasz wasn, a ktrej upadek zakoczya zagada Atlantydy 12.000 lat
temu.
Wspomniany ju tutaj dr Jesensk w swej pracy twierdzi, e nasza cywilizacja
wyrosa na gruzach i popioach poprzedniej cywilizacji Atlantydw, ktra pozostawia
po sobie gigantyczne artefakty w postaci kamiennego sanktuarium w Marcahuasi,
piramid w Gizie i innych miejscach, kamiennych kul w Meksyku i na Sowacji,
obserwatorium w Stonehenge, kurhanw w Maopolsce, itd. itp., ktre spdzaj sen z
powiek archeologom i poszukiwaczom Nieznanego.
Cywilizacja ta spona w ogniu termonuklearnej wojny, ktry przeksztaci w
pustynie ttnice yciem obszary Afryki, obu Ameryk, Azji i Australii. By moe to
ludzie zostali zaatakowani przez Obcych z Kosmosu, ktrym Ziemia nadawaa do
osiedlenia si i kolonizacji? Tego si ju chyba nie dowiemy... Pozostay po tej
zawierusze obszary stosunkowo nietknite przez wojenny kataklizm i jednym z nich
jest wanie Kapadocja. To wanie tutaj schowali si ludzie ocaleli z Wielkiego
Konfliktu i tutaj przetrwali najgorszy okres zmian klimatycznych po skoczeniu si IV
Zlodowacenia (u nas zwanego Zlodowaceniem Pnocnopolskim). Niewykluczone, e
miasta te zbudowano jeszcze wczeniej 1,8 mln lat temu, kiedy zaczo si I lub II
Zlodowacenie (w Polsce: Przasnyskie i Poudniowopolskie [Krakowskie]) najgorsze
ze wszystkich ktre objy p Europy i zaostrzyy znacznie klimat nad Morzem
rdziemnym. Tak czy inaczej budowa tych miast ma cisy zwizek ze zmianami
klimatycznymi na Ziemi. A tylko wojna nuklearna spowodowaaby tak katakliktyczne
zmiany klimatu porwnywalne jedynie z efektami impaktu asteroidy!
Ciekawa rzecz, bo patrzc na te wszystkie budowle, przypomniaa si nam
relacja dr Ludmiy Szaposznikowej o tajemniczej krainie Szambalii Szanszun-
go czy te Krainie dBus
144
, (ktr James Hilton nazwa Shangri-la w swej powieci
Zaginiony horyzont), a w ktrej mdrcy mieszkali w wydronych iglicach skalnych
nad witym jeziorem Nam-co-to-rin. Zgadzao si prawie wszystko, nie byo tylko
witego jeziora Nam-che...
145

I jeszcze jeden, naszym zdaniem tajemniczy fakt, o ktrym opowiedzia nam
nasz przewodnik, a mianowicie: dusze przebywanie w korytarzach podziemnych
miast powoduje napromieniowanie ciaa czowieka sabymi dawkami promieniowania
jonizujcego, co stwierdzi na samym sobie w trakcie lekarskich bada okresowych w
Ankarze. To naturalne tufy, obsydiany i inne skay wulkaniczne zawsze promieniuj
silniej, ni normalne radioaktywne to Ziemi, co mona stwierdzi np. w Tatrach
Wysokich, ktrych granity wypromieniowywuj 21-30 Sv/h i wicej. W przypadku
Kapadocji, dawki s silniejsze i dusza ekspozycja na nie grozi konsekwencjami dla
zdrowia czowieka i zwierzt. Czyby to byy namacalne lady Wielkiego Konfliktu?
Tak czy owak wychodzi na to, e te podziemne miasta byy po prostu s c h r
o n a m i przed opadami radioaktywnymi, ktre od czasu do czasu nawiedzay to
miejsce wszak niedaleko od Kapadocji znajduj si pustynie Arabii Saudyjskiej,
Radastanu (Thar) i Sahara, ktre jeeli mamy wierzy starym tekstom witych
ksig hinduskich i legendom ludw Afryki byy celem uderze broni masowego
raenia w Wielkim Konflikcie Bogw-Astronautw przed 120 wiekami. A zatem
podziemne budowle Kapadocji stanowi kolejne ogniwo w dugim acuchu dowodw
na to, e nie jestemy pierwsi na tej planecie...
Wiktoria Leniakiewicz, Robert K. Leniakiewicz
144
Czytaj Ui lub i.
145
Zob. take F. A. Ossendowski Przez kraj ludzi, zwierzt i bogw, Pozna 1930.
168
Sprawa 021/X KATASTROFY LOTNICZE: POZAZIEMSKI
CZYNNIK?
Ten rozdzia powsta dziki lekturze materiau Grayny Fossar i Franza
Bludorfa o nieznanym czynniku majcym wpyw na bezpieczestwo ruchu
lotniczego, ktre zamieci Nieznany wiat w numerze 9/1999. Autorzy analizujc
katastrofy lotnicze doszli do wniosku, e co pewien okres czasu wynoszcy 194 dni
dochodzi do jakiego spektakularnego wypadku czy nawet katastrofy w ruchu
powietrznym gwnie na trasach Europa Ameryka Pn. bowiem dziennie
przelatuje tam kilkaset maszyn, co potguje moliwo wystpienia jakiego
wydarzenia na przeadowanych pasach drg lotniczych.
Niejednokrotnie zastanawiaem si nad katastrofami lotniczymi, ktre zostay
spowodowane przez inny czynnik, ni niesprawno techniczna statku powietrznego.
Powodem tego bya seria katastrof samolotw, ktra wydarzya si w pnych latach
90. i ktrej ofiarami pady setki ludzi.
W lipcu 2000 r. wiat zbulwersowaa tragedia najszybszego samolotu
pasaerskiego angielsko - francuskiego Concorde, uchodzcego dotd take za
najbezpieczniejsz maszyn komunikacyjn na wiecie. Jak na razie, to nikt nie wie,
co byo przyczyn jego katastrofy. Rozpatruje si najdziksze nawet hipotezy od
sabotau do... kawaka metalu na runwayu lotniska, ktry najpierw rozora opon
samolotu, a potem przebi zbiornik paliwa w skrzydle. Wyciek ten spowodowa
powstanie mieszanki paliwowo powietrznej, ktra zapaliy gazy spalinowe z
silnikw, co doprowadzio do poaru i katastrofy... Hipoteza jak hipoteza znam
gorsze. Tumaczy ona jedynie jeden znany fakt, a jest ich znacznie wicej i nie
wszystko da si wyjani w oparciu o hipotetyczny kawaek metalu...
Osobicie najbardziej zdumiewajcym by przypadek katastrofy Boeinga 747
Jumbo Jeta, samolotu linii TWA, lotu oznaczonego jakoTWA-800, ktry spad do
Atlantyku nieopodal Nowego Jorku w dniu 17 sierpnia 1998 roku, lecc z Nowego
Jorku do Parya. Przypadek ten do dzi dnia jest otoczony mg tajemnicy. Nie ocala
nikt z 230 osb na jego pokadzie, by da wiadectwo temu, co si dziao w chwili
katastrofy, a umarli maj przywilej milczenia. Czarne skrzynki niewiele powiedziay
specjalistom od katastrof lotniczych z TWA, FAA i FBI. Pojawio si kilka wersji
ledczych, z ktrych jedna zakadaa nawet to, e Jumbo Jet zosta po prostu
zestrzelony rakietowym pociskiem plot. Stinger, wystrzelonym z przenonej
wyrzutni przez nieznanego terroryst. Hipoteza ta wyglda prawdopodobnie tylko na
pierwszy rzut oka, bo: po pierwsze do zamachu nie przyznaa si adna grupa
terrorystyczna czy jakie inne ugrupowanie ekstremistyczne, a takowe przyznanie si
jest m.in. rodkiem dziaania terrorystw i jednym z celw, ktry chc oni osign
nagonienie ich sprawy; po drugie na pokadzie nie byo adnego VIP-a, a trudno
przypuci, by celem byli tylko turyci i biznesmeni. Ostatecznie turyci take czasami
staj si celem ataku terrorystycznego jak to bywao w Europie i na Bliskim
Wschodzie, ale wtedy zamachowcy deklarowali swe programy i dania i byo
wiadomo, kto za tym stoi. W przypadku TWA-800 nie byo czego takiego. A zatem
pozostay trzy moliwoci:
bd pilota;
169
ukryta wada konstrukcyjna samolotu;
atak UFO, i...
jako punkt czwarty mog doda od siebie bo trzy pierwsze zaproponoway media:
... dziaanie innego czynnika poza-atmosferycznego.
Daruj sobie analizowanie dwch pierwszych, bo jest to typowy, przysowiowy
worek bez dna, w ktry mona pomieci wszystko i nic nie wyjani.
Punkt trzeci czyli ingerencja UFO ma jaki sens. UFO w rozumieniu
pojazdw Obcych czy jak kto woli Kosmitw mogoby doprowadzi do tej
katastrofy, bo wystarczyoby porazi jego instalacj elektryczn albo tylko cztery
komputery pokadowe Jumbo Jeta, by doprowadzi do katastrofy. Operatorzy
radaru w wiey kontrolnej New York La Guardia Airport widzieli na swych ekranach
echo TWA-800 i leccego w jego stron jakiego obiektu, ktry potem znikn, kiedy
nad samolotem zamykay si fale oceanu std posza wersja ze Stingerem, ktrego
miaby wystrzeli kto z Bronxu. Rzecz w tym, e FBI nie potwierdzio tego
przypuszczenia po prostu nie udao si znale a d n e g o ladu ani adnego
wiadka na poparcie powyszej hipotezy. Jednake w wietle tego, co zdarzyo si 11
wrzenia 2001 roku, hipoteza ta powinna by zweryfikowana ponownie.
Pozosta zatem czynnik pozaatmosferyczny. W jednym z moich artykuw
opublikowanych na amach Nieznanego wiata nr 8/2000 postawiem hipotez, e
nieszczsny Jumbo Jet zosta trafiony nie tyle przez Stingera, ale przez... lodowy
meteor czy fragment lodowego jdra mikrokomety, ktra wpada w atmosfer
ziemsk, na wysokoci 20 25 km detonowaa powodujc powstanie tzw. perowego
oboku, a jeden z jej odamkw mg trafi w samolot z wiadomym efektem.
Hipoteza ta jest o tyle elegancka, e wyjania dokadnie dlaczego operatorzy radaru
na La Guardia widzieli obiekt leccy w kierunku TWA-800, ktry si z nim zderzy. To
moga by taka niewielka kula lodowa, lecca ju w atmosferze z prdkoci zblion
do prdkoci Stingera czyli okoo 3 5 Ma. Kilka kilogramw brudnego lodu
uderzajcego w samolot z prdkoci spotkaniow od 4 do 6 Ma jest w stanie
wyrzdzi ogromne spustoszenia w konstrukcji statku powietrznego, co m u s i si
skoczy tylko w jeden sposb spadkiem stratolinera na dno Atlantyku...
Rwnie tajemnicza bya katastrofa szwajcarskiego Airbusa MD-11 z lotu
SWI-111 na trasie z Nowego Jorku do Genewy, ktry polecia w wody Peggys Cove u
wybrzey Kanady, w dniu 2 wrzenia 1998 roku. Na jego pokadzie znajdowao si 229
osb nie przey nikt...
Podobnie rzecz si miaa z egipskim Jumbo Jetem, ktry w niewyjanionych
do dzi dnia okolicznociach spad do Atlantyku w padzierniku 1999 r. Ostatnie
sowa kopilota pono brzmiay: Spadamy! Insz Allach!!! I to wszystko! Oczywicie
zrozumiaym jest, e II pilot, ktry by widocznie praktykujcym muzumaninem
wzywa Allacha w obliczu mierci, ale zasadnicze pytanie brzmi: j a k i e j mierci?
W cigu fatalnych dla samolotu dwch minut nieobecnoci kapitana, ktry poszed do
toalety, kopilot w ostatnich sekundach przed katastrof wyczy autopilota, zdawi
przepustnice czterech silnikw Boeinga i wprowadzi samolot w lot niemale
nurkowy. Jumbo Jet jest w stanie wytrzyma wiele, ale nie lot nurkowy z
prdkoci >1 Ma, a tyle wanie mia na liczniku w ostatnich chwilach swego lotu...
Przed czym ucieka egipski pilot? bo to, e to by manewr unikowy jest oczywiste.
By moe i ten samolot znalaz si pod ostrzaem lodowych kul wielkoci piki
plaowej i masie do 10 kg a takie spaday m.in. w Belgii, Hiszpanii i Italii na
pocztku 2000 roku, o czym pracowicie informowa nas red. Andrzej Zalewski z
EKO Radia PR-1 w swych wejciach antenowych. I jedna z nich, albo kilka trafiy w
samolot... A trafiony takimi pociskami samolot moe tylko lecie w jednym kierunku
w d. Dokadnie tak, jak lecia nieszczsny Jumbo Jet lotu KAL-007 po trafieniu
170
go tylko jedn radzieck rakieta klasy powietrze powietrze owej fatalnej dla ponad
dwustu osb nocy 31.VIII/1.IX.1983 r. NB, wydaje mi si, e Sowietom chodzio w
tym przypadku nie o nieszczsnego KAL-007, ale o kierujcy szpiegowsk operacj
latajcy radar samolot E3A Sentry AWACS.
146
) Obie maszyny rni jedynie
umieszczony na grzbiecie grzyb anteny radarowej. Pilot sowieckiego myliwca
przechwytujcego zorientowa si o pomyce w chwili, kiedy KAL-007 wali si ju w
fale Pacyfiku i std jego wykrzyknik: Joki poki! Trafiem pasaera!
147
) Gdyby
strci AWACS-a, ten wykrzyknik brzmiaby chyba inaczej nieprawda? Byoby to
cos w rodzaju Dostaem drania!!! czy co w tym gucie wszak zestrzeli wrogi
samolot wykonujcy kreci robot nad jego ojczyzn i dlatego mu si nie dziwi.
Pisz te sowa bez ironii. Takie byy wanie realia Zimnej Wojny. Podobnie chyba
zareagowa dowdca krownika przeciwlotniczego USS Vincennes, ktry z kolei
zestrzeli iraskiego Jumbo Jeta w Zatoce Perskiej...
Powrmy do tematu. Podobna katastrofa wydarzya si w Mongolii, gdzie
spad na ziemi samolot Y-12 linii MIAT z 26 osobami na pokadzie, zaraz po starcie z
lotniska w miecie Erdenet, w dniu 26 maja 1998 roku. Przypadek ten przypomina
do dokadnie katastrof Concordea w Paryu z lipca 2000 r. ...
31 marca 1998 r. samolot turbomigowy linii Emerald Air ldowa awaryjnie
na lotnisku w Anglii z powodu poaru silnika z niewiadomej przyczyny.
I tak dalej, i temu podobnie. Przypadki tego rodzaju mona by mnoy, ale nie
o to w kocu chodzi. W konkluzji swego artykuu Grayna Fossar i Franz Bludorf
dochodz do wniosku, e za te katastrofy odpowiedzialne s UFO i stojca za nimi
Inteligencja, a na dowd przytaczaj relacj zaogi Boeinga 747-300 lotu SWI-127
na trasie Filadelfia Zurych, ktra widziaa, jak w odlegoci okoo 50 m od burty ich
stratolinera przeleciao jakie wietliste ciao, omal si z nim nie zderzajc...
Oczywicie! z punktu widzenia ufologw wszystko jest w najlepszym porzdku to
wietliste co byo de facto UFO, bo zaoga nie bya w stanie stwierdzi, czym ono
naprawd byo! A z drugiej strony wcale to nie musia by pojazd Obcych z Kosmosu
czy Agharty! Mg to by najzwyklejszy w wiecie kometarny ld, ktry wtargn w
ziemsk atmosfer pod ktem 10
o
...20
o
- a zatem w tzw. korytarzu wejciowym w
atmosfer albo korytarzu zejciowym z orbity, co umoliwio mu wejcie w atmosfer
Ziemi i przelot obok leccego na wysokoci 12.000 m stratolinera... A przecie
wystarczy minimalny ruch sterami kierunku i po SWI-127 pozostayby jedynie
pywajce szcztki u wybrzey Stanw Zjednoczonych.
I wreszcie wypadek paryski.
25 lipca 2000 r. cud techniki lotniczej XX wieku, superszybki naddwikowiec
osigajcy w locie poziomym prdko 3 Ma super-luksusowy Concorde, spada
po przeleceniu zaledwie 3,5 km od paryskiego lotniska im. generaa Charlesa de
Gaullea na hotelik w maej miejscowoci Gonesse. W katastrofie ponioso mier na
miejscu 113 osb, w tym dwie nasze rodaczki, ktre zginy w hotelu, na ktry zwali
si poncy Concorde. I do dzi dnia czyli do 14 sierpnia 2000 r. nikt nie potrafi
odpowiedzie na podstawowe pytanie: co si waciwie stao w pierwszych minutach
lotu feralnej maszyny??? By moe win ponosz stwierdzone szczeliny w
deltowatych patach samolotu, ktre stwierdzono we francuskich i brytyjskich
maszynach. Najmniej prawdopodobna jest wersja o kawaku metalu na pasie
startowym, ktry przeci opon, a ktra po pkniciu i rozleceniu si uszkodzia
zbiornik paliwa w prawym skrzydle, co spowodowao wyciek i samozapon benzyny.
Gdyby tak byo naprawd, to wszystkie Concordey byyby ju dawno porozbijane...
146
Airborne Warning And Control System Napowietrzny System Kontroli i Ostrzegania.
147
Wedug wersji zaprezentowanej przez Newsweek z wrzenia 1983 r. oraz Le Monde z wrzenia 1993 r.
171
tu musiao zaj co innego a moe wanie w chwili startu w samolot uderzya
kilkukilogramowa kula lodowa?
Nie jest to pierwszy tego typu wypadek lotniczy, bowiem w czasie pokazw na
paryskim lotnisku Le Bourget rozbi si radziecki samolot Tu-144, bdcy niemal
idealn replik Concordea. Take Amerykanie nie mieli szczcia do
supersonicznych gigantw i ich Boeing 773 budowany w ramach PROJECT SST
148
)
nie opuci biur konstrukcyjnych firmy Boeing Aircraft Corporation w Seattle.
Wojskowa wersja naddwikowego bombowca strategicznego XB-70 o wdzicznej
sylwetce leccego abdzia, ktry mia wyprze wysuone bombowce strategiczne B-
52, zostaa wyprodukowana jedynie w trzech egzemplarzach, z ktrych jeden take
uleg katastrofie, jeden zosta zniszczony w czasie prb, a trzeci stoi w muzeum...
Podobny problem jest stary jak historia lotnictwa. Kto wie, czy takie
tajemnicze katastrofy lotnicze, jak zaginicie Amelii Earhard i Freda Noonana nie
zostao spowodowane trafieniem samolotu przez kul lodu z Kosmosu? A tajemnice
katastrofy lotnicze w Trjkcie Bermudzkim? ot, choby przypadek katastrof
latajcych cystern KC-135 czy Lancastriana linii lotniczych BSAA o nazwie Star
Tiger i w kilka tygodni po nim Star Panther? problem polega na tym, e w takim
przypadku kule lodowe uderzaj znienacka, dosownie z jasnego nieba! I s o wiele
bardziej niebezpieczne od pioruna, bo wyadowanie elektryczne spywa po samolocie
nie czynic krzywdy siedzcym we ludziom, za kula lodowa czy lodowo pyowa
dziaa jak ciki, lity pocisk o duej masie i prdkoci > 1 Ma. W przypadku
samolotw poruszajcych si z prdkociami >1 Ma, uderzenie takiej piguy musi
skoczy si katastrof! A i may samolocik trafiony niegowo lodowym taranem
ma niewiele szans na przeycie takiego eksperymentu...
Jeeli idzie o polonica, to godzi si wspomnie o katastrofie polskiego
szybowca Pirat o oznaczeniu SP-3130, ktry literalnie rozlecia si w powietrzu nad
omnickim Szczytem w Tatrach w listopadzie 1976 r. Pilot uratowa si skaczc ze
spadochronem, za szcztki szybowca spady na Szczawnic...
Hipoteza o lodowych kulach moe rwnie wytumaczy katastrofy niektrych
niemieckich sterowcw w czasie I wojny wiatowej, e wspomn tylko dziwny
przypadek zaginicia bez wieci sterowca SLX bazujcego na stae w bugarskim
Jambolu - nad Morzem Czarnym, w dniu (najprawdopodobniej) 28/29 lipca 1916.
Jeszcze ciekawszym byo zniszczenie w niewyjanionych okolicznociach nad
Cienin Otranto na wysokoci Brindisi (Wochy), sterowca LZ-59, co widziao kilku
oficerw i marynarzy wachtowych niemieckiego okrtu podwodnego U-53,co miao
miejsce wieczorem dnia 7 kwietnia 1918 roku, na pozycji 18
0
53E i 40
0
02N.
W obydwu przypadkach ani Rosjanie, ani Wosi
149
) nie przyznali si do
zestrzelenia tych sterowcw a przecie propagandyci krajw Ententy nie
omieszkaliby wykorzysta tych faktw do podniesienia morale swych wojsk!...
Podobny los spotka take sterowiec LZ-101, ktry w niewyjanionych okolicznociach
zagin gdzie nad Afryk.
150
) O losach sterowcw pisaem w moim opracowaniu pt.
Ufologia a polityka (Jordanw, 1991 skrypt), w ktrej sdziem, e za tymi
wydarzeniami stoj jednak Ufici.
Skd si wzi ld w atmosferze?
O takich lodowych fenomenach pisa swego czasu Charles Fort w swych
pracach, a zatem rzecz nie jest nowa. Atmosferyczny ld jest jednym z fenomenw
forteaskich. Ostatnia hipoteza zamieszczona na amach Wiedzy i ycia nr 2/2000
gosi, e w cigu kadej doby, przecitnie w atmosfer Ziemi przenika od 20 do 30
148
Project Super Sonics Transport Projekt Transport Ponaddwikowy.
149
W czasie I wojny wiatowej Wochy walczyy przeciwko kajzerowskim Niemcom w skadzie Ententy.
150
Zob. w UFO nr 3(7), 1991.
172
lodowych mikrokomet, ktre eksplodujc na wysokoci okoo 25 km nad Ziemi,
tworz w jej atmosferze fenomen perowych obokw (pearl clouds), podobnie jak
mikrometeoroidy towarzyszce normalnym kometom tworz wiszce na wysokoci
80 km srebrzyste oboki (silver clouds). Skoro tak, to mamy wyjanienie niektrych
dziwnych katastrof lotniczych wanie w ten sposb: samoloty te miay nieszczcie
znale si w rejonie spadku takiej lodowej mikrokomety, ktra wybuchowo zamienia
si w perowy obok, za odamki rozlatuj si na wszystkie strony, rac wszystko, co
znajduje si na ich trajektorii, z prdkociami naddwikowymi. Uderzenie takiego
odamka lodowego pocisku w jakkolwiek cz leccego z prdkoci przydwikow
od 0,7 do 0,9 Ma - samolotu, musi si skoczy dla fatalnie! To fizyczny
pewnik!
Jest w tym wszystkim aspekt pozytywny, a mianowicie: ld to zamarznita
woda. Jeeli codziennie na Ziemi spada 20 - 30 takich lodowych mikrokomet, to
rocznie jest ich od 7300 do10.960 sztuk! Niech kada z nich niesie tylko 1 ton wody,
to naszej staruszce Ziemi przybywa rocznie kilkanacie tysicy ton wody i pyu
kometarnego. Do czego zmierzam? Ano do tego, e cz z tego adunku przechwytuje
take nasz Ksiyc i wobec tego woda na Ksiycu b y m u s i ! I nie tylko tam, bo
na Marsie i innych planetach Ukadu Sonecznego.
Oczywicie takie lodowe mikrokomety stanowi miertelne zagroenie dla
naszych lotw kosmicznych i orbitalnych, czego dowodem jest zamilknicie
kilkunastu sztucznych satelitw Ziemi. Jak dotd adna taka kometa nie uderzya w
MIR-a czy ALF, albo w ktry z promw kosmicznych, ale czy to oznacza, e taki
wypadek nie moe si wydarzy???... Te sztuczne satelity, ktre zamilky, wcale nie
musiay by porwane przez UFO wystarczyo zderzenie z lecc przez Kosmos bry
lodu. Z powierzchni Ziemi zjawisko takie powinno si przedstawia, jako silny bysk
wiata. I tu rzecz ciekawa takie byski obserwowano i to niejednokrotnie! Dnia 3
maja 1994 r. okoo godziny 18:30 GMT, nad Zielon Gr dostrzeono bardzo silny
bysk biao niebieskiego wiata okoo 4
m
,00 na wysokoci orbity
wokziemskiej. Miejscowy astronom prof. dr hab. Janusz Gil z tamtejszej WSP
stwierdzi, e mg to by nawet wybuch atomowy!... podejrzewam, e byo to
zderzenie jakiego satelity z tak lodowo-pyowo-niegowa pigu...
Inny przypadek obserwacji niezwykego, biao niebieskiego bysku
odnotowano w Jordanowie, dnia 19 stycznia 1996 roku, o godzinie 18:04 GMT, o
jasnoci wynoszcej co najmniej -2
m
,5...-3
m
,00. Pocztkowo wraz z moim sowackim
przyjacielem dr Miloem Jesenskm sdzilimy, e eksplodoway na orbicie jakie
resztki broni masowego raenia, ktre pozostay po Wielkim Konflikcie Bogw
Astronautw sprzed 12.000 lat, ale teraz po skojarzeniu wyej opisanych faktw
czujemy si zmuszeni do czciowej zmiany naszych pogldw.
151
)
Co mona zrobi, by unikn tego niebezpieczestwa? No c najlepiej
byoby zmniejszy ruch lotniczy na najwyszych wysokociach, ale nasza cywilizacja
niestety nie moe si bez tego obej... Myl, e to problem dla konstruktorw
lotniczych. Zjawiska forteaskie s realn rzeczywistoci i jak wida potrafi by
wyjtkowo grone! Miejmy nadziej, e s jednak tylko wyjtkami, a nie regu.
Robert K. Leniakiewicz
151
Milo Jesensk Bohov atomowch vlek, sti nad Labem 1998, przekad Robert K. Leniakiewicz.
173
Duchy istniej. Wiem, bo sam widziaem jednego z nich w porannej mgle. Z
niedowierzaniem patrzyem, jak przesuwa si przed moimi oczami, niby
monstrualne, wygnane w pieka widmo. Spowite w niewidzialny caun dawnej
tragedii, z unoszcymi si wok duszami tych, co na nim zginli...
Jego widok sprawia, e czuo si jednoczenie dum i al...
Clive Cussler Podnie Titanica
Sprawa 022/XA Interterranie: TAJEMNICA TITANICA
To mia by najwspanialszy statek wiata. Nie najwikszy, nie najszybszy
najwspanialszy. Jego pierwszy i zarazem ostatni rejs, mimo morza wypisanego
atramentu i kilku lasw zamienionych na papier, jest owiany mg Tajemnicy takiej
pisanej z duego T. I o tej Tajemnicy chciabym tutaj opowiedzie...
Dziewiczy rejs.
Jak dotd, to nie spenia si i bardzo dobrze literacka wizja podniesienia
RMS
152
Titanic, ktr tak plastycznie opisa amerykaski pisarz-marynista Clive
Cussler. Spenio si za to inne marzenie caych pokole eksploratorw do wraka
pogronego na gbokoci ponad czterech kilometrw zanurzy si batyskaf Alvin i
dokona rekonesansu. Wiemy, e po wliniciu si pod powierzchni wody, Titanic
rozpad si na dwie czci i opad na dno stajc si grobem dla 1.513 osb.
RMS Titanic by statkiem stanowicym wedug sw wczesnych
komentatorw pywajcy hotel klasy Ritz, a to ze wzgldu na luksusy rzecz jasna
dla pasaerw I klasy. Mia on 66.000 ton wypornoci, pojemno brutto 46.328
ton, dugo 270 m, szeroko 28 m, wysoko od stpki do mostka kapitaskiego
32 m. dwie maszyny parowe i turbiny o cznej mocy 51.000 KM, trzy ruby
napdowe, 29 kotw, 11 pokadw i 2.500 miejsc dla pasaerw. Ta cao pchana
potg pary, na ktrej ogrzanie potrzeba byo kadej doby 800 ton bunkru
wglowego, poruszaa si z prdkoci podrn 22 wzw (kts) czyli 40,7 km/h.
Statek wyruszy w swj dziewiczy rejs w dniu 10 kwietnia 1912 roku po trasie:
Southampton (Anglia) Cherbourg (Francja) Queenstown (Irlandia) Nowy Jork
(USA). Po doembarkowaniu pasaerw w Cherbourgu, w czwartek, dnia 11 kwietnia,
statek odda cumy i ruszy ku brzegom Irlandii, skd poudniow tras ruszy przez
Atlantyk. Prowadzony pewn rk kapitana Smitha oraz dwch oficerw:
Murdocha i Lightollera potny transatlantyk ruszy w swj pierwszy i jak si
potem okazao take ostatni rejs do Ameryki...
Nie bd opisywa tego, co si dziao na pokadach Titanica w czasie rejsu
inni zrobili to lepiej ode mnie. Skupi si jedynie na ostatnich minutach przed
katastrof. 2.207 zaogantw i 1.400 pasaerw ufnie mknie ku temu, co byo
nieuchronne. Marynarze na bocianim gniedzie zauwayli dwuwierzchokow gr
lodow na kursie i...
152
Royal Mail Steamer Parowiec Poczty Krlewskiej.
174
... dnia 14 kwietnia 1912 roku, o godzinie 23:40, na pozycji 41
o
46N i 50
o
14W,
pdzcy z prdkoci 22 kts, RMS Titanic uderza praw burt w gr lodow. W
dwie godziny potem idzie na dno.
Tak gosz wszystkie wersje tego wypadku.
Nurkowanie ekipy prof. Boba Ballarda w 1985 roku nie wyjanio niczego, a
wrcz odwrotnie postawio jeszcze wicej znakw zapytania. Przypuszczano, e
Titanic poszed na dno wskutek rozdarcia kaduba o ostr krawd gry lodowej na
dugoci 60 m, co w rzeczywistoci wystarczyoby na wysanie togo kolosa w objcia
Davy Jonesa... Ale nie, stwierdzono w kadubie tylko 6 niewielkich otworw o
wywinitych na z e w n t r z krawdziach, co sugerowao raczej wybuch we
wntrzu kaduba. A zatem, co? Sabota?...
Zatopienie: celowe i z rozmysem RMS Titanic byoby i byo de facto
wzowym punktem historii wszak na jego pokadzie znajdowao si pokane stadko
VIP-w w tym a 57 milionerw z J. J. Astorem, B. Guggenheimem, I.
Straussem i G. Wiedenerem na czele. By tam doradca prezydenta USA Tafta
A. Butt, prezes White Star Line i konstruktor Titanica Th. Andrews, gwny
udziaowiec tego przedsibiorstwa J. B. Ismay i unsinkable Molly Brown
milionerka z Montany, o ktrej pisa nasz niezapomniany kapitan W Karol
Olgierd Borchart w swej ksice Znaczy kapitan. By tam take synny
dziennikarz i pisarz brytyjski William I. Stead, przy ktrej to postaci zatrzymamy
si nieco duej przy omawianiu przyczyn katastrofy.
Wszyscy ci ludzie wieli ze sob pienidze, zoto, kosztownoci i papiery
wartociowe zdeponowane w kapitaskich sejfach, o wartoci szacowanej na okoo
300 mln USD. I to wszystko poszo na dno w dniu 15 kwietnia 1912 roku, o godzinie
02:20... Towarzystwa ubezpieczeniowe wypaciy rodzinom ofiar 14 mln GBP - sum
niebotyczn na owe czasy.
Zemsta mumii i chore ambicje.
Katastrof prbowano wyjani na rne sposoby. Oczywicie arogancja i
chore ambicje szefw White Star Line oraz brawura kapitana Smitha przyczyniy si
do zagady transatlantyku, ale nie tylko. Gdybym by zwolennikiem spiskowej teorii
dziejw, to skupibym si na tych 57 milionerach i innych VIP-ach, ktrzy
podrowali na jego pokadzie. mier wielu z nich zatrzsa ich imperiami
finansowymi i z ca pewnoci znaczco zmienia bieg historii. By moe wpyna
ona na wybuch i przebieg obu Wielkich Wojen XX wieku, a take pniejsze dzieje
wiata. Ciekawy jestem, jak potoczyyby si losy wiata, gdyby Titanic n i e z d e r z
y si z gr lodow owej fatalnej nocy?...
Z przyczyn nienaturalnych czyli lecych poza naszym wiatem mona
wymieni dwie. Pierwsz z nich wymieni William I. Stead zemsta mumii ony
jednego z faraonw, ktra rzucia kltw na wszystkich, ktrzy zakcaj jej spokj.
153
Inny pisarz twierdzi, e na Titanicu znajdowa si posek samego Szatana i
na dobitk wszystkie przyrzdy do odprawienia czarnej mszy... Na dodatek
bluniercze napisy w rodzaju: Tego statku nawet sam Pan Bg nie zatopi!, czy Nie
ma Boga, ktry byby w stanie ten statek w odmtach morskich pogry!, co
stanowio jawne wyzwanie rzucone wszystkim siom ciemnoci i musiao si
zakoczy tylko w jeden, jedyny i fatalny dla sposb... Poza tym eby byo ju
cakiem makabrycznie w jednej z przegrd wodoszczelnych, NB tej samej, ktr
rozpru ld miay znajdowa si zwoki jednego z niterw, ktrego zamknito tam
153
W. I. Stead Zemsta mumii w Dookoa wiata, 1936.
175
ywcem... Przypadek czy celowa ofiara dla Ksicia Ciemnoci???... Tak czy inaczej
statek nie dotar do celu. Zatopi go sam Szatan in persona, ktry postawi na jego
kursie gr lodow i spowodowa zupeny sztil, zero wiatru i morze gadkie jak oliwa
nie byo nawet dugiej atlantyckiej fali, co samo w sobie jest fenomenem! eby byo
jeszcze ciekawiej marynarze na bocianim gniedzie byli zdani tylko na wasne oczy
nie mieli nawet lornetki!!! Kapitan Smith nie wystawi posterunku na oku, ktry
uzupeniaby obserwatorw z mostka i bocianiego gniazda. Nie widzia potrzeby,
wbrew ostrzeeniom o dryfujcych lodach... Wygldao na to, e sama Natura
sprzysiga si przeciwko transatlantykowi i ludziom, ktrzy nim podrowali.
A przecie gdyby I oficer Titanica William Murdoch da przed zderzeniem
ca wstecz i trzyma kurs na ld, to skoczyoby si to zderzeniem i zmiadeniem
dwch dziobowych komr wodoszczelnych, co skoczyoby si przegbieniem statku
na dzib, ktre mona by byo zrwnoway zalewajc dwie komory rufowe, by statek
stan na rwnej stpce. Pozostae 12 komr zapewnioby mu pywalno na tyle, by
uratowa wszystkich pasaerw i zaog. Niestety, Murdoch da ca wstecz i
przeoy ster lewo na burt, przez co wystawi ca praw burt na uderzenie lodu.
Efekty znamy statek poszed w dwie godziny na dno z pitnastoma hekatombami
ofiar.
Ekipa prof. Ballarda ustalia ponad wszelk wtpliwo, e statek nie mia
rozprutej burty czy czci dennej kaduba jak domniemywano jeszcze do lat 80. XX
wieku, ale zaledwie 6 rozdar pyt poszycia burty, nieco poniej linii wodnej, ktrych
krawdzie byy wywinite, ale do zewntrz! By moe spowodowa to wybuch kotw i
spowodowana nimi fala uderzeniowa, ktra wypchna blachy i wygia je na
zewntrz. Wiadomo, para uwiziona pod cinieniem 150 atmosfer w kotach
transatlantyku wybucha, kiedy ciany kotw zostay schodzone przez lodowat
wod Atlantyku. Woda ta miaa temperatur 2
o
C, temperatura powietrza spada z
+6
o
C do 0
o
C, co spowodowao, e rozbitkowie w wodzie nie mieli waciwie adnych
szans na przeycie. Umierali z zimna... Naprenia termiczne w cianach kotw
rozryway je, za cinienie pary dopeniao dziea zniszczenia.
Co otworzyo drog wodzie? Oczywicie uderzenie statku o ld i rozprucie
poszycia burtowego. To oczywiste. Najdziwniejsze jest to, ze ani zaoga, ani
pasaerowie waciwie prawie nic nie poczuli, a przecie walnicie w ld o twardoci
skay mas 66.000 ton musiaoby by zauwaalne! Tymczasem ludzie poczuli lekkie
drgania i usyszeli jakby odgos dalekiego wybuchu.
Czyby zderzenie z USO?
A mogo to by tak:
RMS Titanic nie uderzy o gr lodow, a z o s t a u d e r z o n y przez
Nieznany Obiekt Podmorski USO. eby to zrozumie, musimy si cofn do
pierwszych stron powieci Juliusza Vernea pt. 20.000 mil podmorskiej eglugi,
w ktrej pan Verne podaje kilka niezmiernie interesujcych przypadkw zderzenia si
statkw pasaerskich z nieznanym obiektem podwodnym, ktry nazwa on
uciekajc ska. Najsynniejszym z nich by wypadek Scotii, ktra zostaa
uderzona w godzinach przedpoudniowych, dnia 13 kwietnia 1867 roku, na pozycji
45
o
37N i 15
o
37W, nieznanym narzdziem, ktre pozostawio po sobie idealnie
trjktny otwr w czysto rozcitej blasze poszycia burtowego, nieco poniej linii
wodnej. To wanie wydarzenie jest punktem startowym powieci Juliusza Vernea.
Caa seria niezrozumiaych katastrof morskich ukada si w logiczny cig wydarze,
kiedy zaoymy, e we Wszechoceanie buszuj Nieznane Obiekty Podmorskie.
Oczywicie na Titanicu i Scotii si sprawa bynajmniej nie skoczya...
176
ledztwo w sprawie katastrofy Titanica wykazao, ze w okolicy owego
fatalnego dla punktu okrelonego koordynatami: 41
o
46N i 50
o
14W znajdowa si
statek s/s Californian, ktry w tym czasie sta na pozycji 42
o
40N i 50
o
07W i
przez wiele, wiele lat uwaano, e bya to geograficznie najblisza jednostka morska,
ktra moga udzieli mu pomocy. Jednake okazao si, e...
... w tym czasie panowa tam ruch, jak w Rzymie!
W pobliu toncego transatlantyku znajdoway si take nastpujce statki: s/s
Almerian, s/s Mount Temple, s/s Paula, s/s President Lincoln, a nieco dalej
take: s/s Carpathia, s/s Frankfurt, RMS Olympic siostrzany statek RMS
Titanica, za ponadto jeszcze caa plejada mniejszych jednostek rybackich. Innymi
sowy mwic, w pobliu toncego olbrzyma panowa ruch, jak w Rzymie, albo na
Krupwkach w Sylwestrowy wieczr, a pomimo tego Titanic ton sam, w
nierealnym otoczeniu kry i spokojnego, gadkiego morza. A si wierzy nie chce!
Stao si jedno pewnym pomidzy toncym Titanicem, a stojcym w dryfie
Californianem znajdowa si jeszcze jeden statek, ktry widzieli zaoganci z obu
tych jednostek biorc go ju to za Titanica, ju to za Californiana! ledztwo
wykazao bowiem, e i jeden i drugi statek nie mogy si widzie nawzajem ich
odlego od siebie bya zbyt dua, by widzie nawet swe wiata topowe! Czyby wic
statkiem-widmem widzianym przez zaogi obydwu statkw by sprawca caego
nieszczcia w tajemniczy USO? Niemoliwe a jednak historia zna przykady
obserwacji takich tajemniczych statkw-widm na wszystkich akwenach
Wszechoceanu, nie wykluczajc nawet naszego malekiego, ale bardzo gronego i
strasznego w swym gniewie Batyku, co wiem z osobistego dowiadczenia...
Prno ukarana.
Jak ju o powieciach mowa, to warto wspomnie, e kilku pisarzy
przewidziao tragedi Titanica na wiele lat przed tym wydarzeniem. Naley tutaj
wspomnie powie Morgana Robertsona, ktry opisa identyczn tragedi
ogromnego liniowca pasaerskiego, ktry poszed na dno wskutek kolizji z gr
lodow. Ksika nosia tytu Prno
154
.
Jake pasowa on do tego, co rozegrao si na Atlantyku w kilkanacie lat
pniej!
Wspomnienie tej tragedii uratowao ycie niejednemu marynarzowi, ktry
pomny losu Titanica wyta wzrok, gdy jego statek zblia si do feralnego akwenu
w kwietniowe noce.
A jak ju o sztuce mowa, to warto przytoczy wykaz filmw
155
, ktre nakrcono
z inspiracji t katastrof:
1. Atlantis re. August Blom (1913, Dania) fabularny;
2. Atlantic re. E. A. Dupont (1929, Wk. Brytania) fabularny;
3. Titanic re. H. Selpin i W. Klinger (1943, Niemcy) fabularny;
4. Titanic re. Jean Negulesco (1953, USA) fabularny;
5. A Night to Remember re. Roy Baker (1958, USA) - fabularny;
6. SOS Titanic re. William Hale (1979, USA) fabularny, dla TV;
7. Rise the Titanic re. Jerry Jameson (1980, USA) na podstawie
powieci Clive Cusslera, fabularny;
154
W oryginale Futility.
155
Wg Titanic: fakta, fikce, film, Praga 1998.
177
8. Titanic: A Question of Murder re. Alan Ravenscroft (1983, USA)
paradokumentalny;
9. Secrets of Titanic re. G. Hurley, R. Ballard, L. N. Noxon (1987,
USA) dokumentalny;
10. Titanic re. Stephen Low (1991, USA) fabularny;
11. Titanic re. Melissa Beltier (1995, Francja-USA)
paradokumentalny;
12. Titanic re. Robert Liebermann (1996, USA) fabularny;
13. Titanic re. James Cameron (1997, USA) fabularny.
Jak zatem wida z zaczonej listy, aden z tematw wykorzystywanych na
kanw scenariuszy filmowych nie doczeka si takiej iloci filmw, jak wanie
tragedia z 14 kwietnia 1912 roku! Czybymy wszyscy ulegli magii tego wydarzenia i
stworzyli swoisty syndrom nieuchronnej zagady syndrom Titanica, ktry
szczeglnie nasili si po 11 wrzenia 2001 roku?
Rehabilitacja kapitana Stanleya Lorda.
Jak si mona tego byo spodziewa, komisja ledcza badajca okolicznoci
zagady Titanica i mierci ponad ptora tysica osb, za jednego z winnych tej
potwornej katastrofy uznaa take kapitana Stanleya Lorda, ktry fatalnej nocy
dowodzi stojcym w dryfie statkiem s/s Californian. Oczywicie orzeczenie komisji
spowodowao zmieszanie jego osoby z botem za nie udzielenie pomocy na morzu,
bowiem chciano zrobi z niego koza ofiarnego, jako e kto winny by m u s i ! W
roku 1968, kapitan Lord zwrci si do Merchant Masters Society of America z
prob o ponowne rozpatrzenie jego sprawy i rehabilitacj jego dobrego imienia.
MMSA dokonaa ponownej analizy wydarze i dosza do wniosku, e j e s t o n n i e
w i n n y m stawianym mu zarzutom! Wykazano bowiem n i e z b i c i e , e s/s
Californian znajdowa si zbyt daleko na pnoc od toncego Titanica i n i e m
g go zobaczy! Ponadto stwierdzono niezbicie, e znajdowa si tam jeszcze t r z e c
i s t a t e k , ktry zosta zauwaony przez wachtowych obu jednostek o godzinie
22:25 i znik z widoku marynarzy Californiana w d w a d z i e c i a minut po
zatoniciu Titanica w wodach Atlantyku! A tak naprawd, to zniky wiata statku-
widma, ktry znajdowa si w odlegoci okoo 6 Mm od toncego transatlantyku...
Wielka szkoda, e uwaajcy si za miesicznik popularno-naukowy Focus w
nr 2(26),1998 opublikowa bezkrytycznie wersj, w ktrej wiesza si psy na kim, kto
chociaby z tej racji, e nie yje broni si ju nie moe!... Nieadnie! Jeeli taka jest
wiedza rnych specjalistw i szefw szk dziennikarstwa jak przedstawia
niejakiego Wolfa Schneidera redakcja Focusa, to wcale si nie dziwi, e wci
przytrafiaj si jej rne gupie wpadki, e wspomn zaciemniajce spraw artykuy
na temat ksiki Communion W. Striebera czy artykuy niektrych polskich
pseudo-ufologw, ktre omieszaj tylko ufologi i s zapewne pisane pod dyktando
sub specjalnych USA czy NATO, ktrym te na owym zaciemnianiu bardzo zaley.
Ju bardziej obiektywny by materia Anny Wgieek i Ewy Jaboskiej z Super
Expressu nr 36,1998 z dnia 12 lutego 1998 roku, w ktrym take nie podano
orzeczenia MMSA a szkoda! Byoby to oddanie sprawiedliwoci czowiekowi,
ktrego sprawa skutecznie uciszya oburzenie na tchrzostwo prezesa Ismaya ktry
nie do, e uciek z toncego statku co jeszcze mona zrozumie, bo kady chce y
- ale to wanie on podjudzi kapitana Smitha i konstruktora Andrewsa do
rozpdzenia statku o dodatkowe wzy bowiem zamarzya mu si Bkitna Wstga
Atlantyku!
178
Dziwne aspekty katastrofy.
Badacze tego incydentu zwracali zawsze uwag na to, e po zderzeniu a
waciwie otarciu si o gr lodow na pokady Titanica posypa si ld. Ot
Titanic wcale nie musia zderzy si z gr lodow mg on zosta uderzony przez
USO, ktre spowodowao wyrzut na jego pokady kawakw lodu pywajcego wok
gry lodowej. W tym kontekcie ciekawie brzmi stwierdzenie pewnego pasaera
Titanica, co pokaza Jean Negulesco, ktry w chwil po kolizji powiedzia: Nie, to
nie my w ni uderzylimy, ale to ona nas... - jeszcze do tej odzywki wrcimy.
Tymczasem prosz przypomnie sobie opis zderzenia fregaty USS Abraham
Lincoln z Nautiliusem kapitana Nemo z powieci Vernea tu po uderzeniu
ostrog w burt, na pokad USS Abrahama Lincolna zwaliy si dwie trby wodne,
ktre zmyy do wody prof. Aronnaxa, jego sucego Conseila i Neda Landa... Takie
trby wodne mogy wyrzuci kawaki kry na pokady Titanica, a take mg to by
efekt eksplozji kota w kotowni nr 1. Zderzenie si masy kilkudziesiciu tysicy ton,
rozpdzonych do prdkoci niemal 40 km/h m u s i a o b y zaowocowa potnymi
efektami akustycznymi, nie wspominajc ju o silnym wstrzsie. Pamitam, jak w
1985 roku, nasz prom m/f Pomerania wyrn w molo Bazy Promw Morskich PB
w winoujciu, w pewien mglisty dzie. Z betonowego postumentu sygnau
wietlnego sypna ulewa szcztkw, snop iskier wystrzeli na trzy metry w gr,
rozleg si wrzask obcieranego metalu poszycia, a prom zatrzs si febrycznie od
uderzenia i zmiany kierunku pracy rub, kiedy maszyny day ca wstecz, a stery
strumieniowe usioway odepchn dzib Pomeranii od kei... oskot by od tego, jak
wszyscy diabli, a przecie Pomerania miaa zaledwie 13.000 BRT i poruszaa si z
prdkoci 1 1,5 kts! Wstrzs i huk zderzenia syszeli wszyscy w promieniu wieluset
metrw, i wszyscy syszeli gwatowny zryw maszyn pracujcych na rewersie. Wszystko
skoczyo si na rozwaleniu postumentu czerwonego wiata sygnaowego, otarciu
blach promu, strachu podrnych i kltwach kapitana... A na Titanicu?
Rzecz ley w ogromnej masie statkw. Titanic porusza si z prdkoci 21,5
kts czyli 39,82 km/h i tylko kilka osb czuje wstrzs i syszy saby wybuch. A
zatem krawd lodowa bya tak ostra, e cia burt statku, jak n do konserw, NB
tego wanie porwnania uy Jzef Conrad-Korzeniowski albo I oficer
Murdoch n i e d a caej wstecz i ster lewo na burt! W cigu tych fatalnych 37
sekund od momentu dostrzeenia przeszkody do momentu uderzenia w ni, statek
musiaby zareagowa na oba te manewry, ktre zamanifestowayby si wstrzsami o
wiele silniejszymi, ni zarejestrowane. Te 37 sekund oznacza, e w momencie
dostrzeenia gry lodowej Titanic znajdowa si w odlegoci 407 m od niej... To
mniej, ni p kilometra. Co to oznacza? mianowicie to, e n i e b y o czasu na
jakikolwiek manewr! 66-tysicznik, to nie kajak, ktry mona zatrzyma i skrci na
dystansie dwch metrw jego droga hamowania liczy si w kilometrach.
Titanicem nie dao si po prostu wykrci jak kajakiem. Jego tytaniczna
bezwadno obrcia si przeciwko niemu... Podejrzewam, e nawet gdyby Titanic
mia stery strumieniowe, to nie byyby one w stanie zboczy nim wystarczajco z
kursu w ktrkolwiek stron, by unikn otarcia o gr lodow i jej wystajce ostrogi.
Rzeczywicie, najlepszym wyjciem byoby da ca wstecz i uderzy dziobnic w
ld. W najlepszym przypadku zalaoby dwa dziobowe przedziay. W najgorszym by
moe udaoby si osadzi Titanica na lodzie i w ten sposb utrzyma go na czas
wystarczajcy do ewakuacji ludzi z wraku czyli przez cztery godziny, do przybycia
Carpathii. Oczywicie teraz moemy sobie gdyba. Murdoch musia podj decyzj
w uamku sekundy i j podj. Inna rzecz, e bya ona najgorsza z moliwych...
179
Wolf Schneider podaje jeszcze jeden ciekawy fakt, ktry jako umkn uwagi
badaczom tej katastrofy. Pisze on mianowicie, e: Titanic zderzy si z gr lodow
z prdkoci 15 m/s koniec cytatu. Przeliczyem i wyszo mi, e w chwili zderzenia
Titanic porusza si z prdkoci nie 21,5 kts, jak podaje si oficjalnie we wszystkich
rdach, ale a 29,15 kts czyli pene 54 km/h!... Wyglda na to, e komu jednak
zamarzya si Bkitna Wstga Atlantyku i gna statek z prdkoci wczesnego
niszczyciela idcego do ataku torpedowego. Bardzo chciabym wiedzie, skd
Schneider wytrzasn te 15 m/s!?...
Kurs statku-widma.
Wrmy do statku-widma, widzianego z pokadw Titanica i
Californiana. Statek-widmo idzie kursem z NE-E na SW do godziny 23:40.
Potem staje w dryfie i... obraca si o 180
o
, jakby chcia zawrci. Nastpnie uruchamia
maszyn i o godzinie 02:05 idzie kursem na SW poprzez awic dryfujcego paku
lodowego i o godzinie 02:40 jego wiata z n i k a j !
Najciekawsze jest to, e kierowa si on na bdn pozycj podan po sygnale
CQD MGY
156
. Wygldaoby zatem na to, e w statek szed na pomoc toncemu
Titanicowi po odebraniu p i e r w s z e g o sygnau, a nastpnie wyczy
radiostacj i nie usysza d r u g i e g o sygnau SOS MGY z prawidow pozycj. A to
stawia wszystko na gowie i artyku Schneidera nie wyjania niczego, a gmatwa t
spraw jeszcze bardziej.
Rodzi si tutaj nastpne pytanie: czy statek X by tym USO, ktry spowodowa
katastrof? Statek ten zwrcony by do Californiana lew burt bowiem widziano
jego czerwone wiato pozycyjne, a nie praw jak Titanic, w przeciwnym wypadku
byoby widoczne wiato zielone. To oznaczao z kolei, e statek X sta w godzinach
23:40 01:10 dziobem w kierunku Prdu Labradorskiego, ktry spycha wszystkie
dryfujce na oceanie statki z prdkoci 2 kts na poudnie. Takie wanie nienormalne
zachowanie si statku-widma sprawia, e nie sdz, by by to statek z tego wiata...
jeeli odrzucimy Spiskow Teori Dziejw.
Nawet gwiazdy nie sprzyjay Titanicowi...
Pomijajc wszelkie dywagacje na temat ochrzczenia tego transatlantyku
wyzywajcym mianem Titanic, co dla niektrych ju byo samo w sobie
blunierstwem naley doda, e statek ten nie mia nawet chrztu morskiego! Jest to
obrzdek uroczystego nadania imienia jednostce pywajcej polegajcy na
wypowiedzeniu uroczystej formuki nadania imienia i rozbicie o burt, lub wylanie na
burt, butelki szampana, wina, soku z winogron czy wody morskiej. Tego wanie nie
zrobiono, a zatem statek by ju przeklty na samym pocztku...
Czeska pisarka i astroloka Zoa Klinkorov sporzdzia horoskop tego
statku i najwaniejszych momentw jego ycia. Wszystkie aspekty tego horoskopu
wskazuj na to, e Titanic ju od samego pocztku by unlucky ship i jego rejs m u s
i a si skoczy tragedi...
Zacznijmy od horoskopu wspwaciciela i gwnego udziaowca White Star
Lines Johna Piermonta Morgana, ktry by wielkim mistykiem i bez
szczegowego horoskopu nie zaczyna czegokolwiek. Jak wida, tym razem gwiazdy
zawiody take i jego... A teraz przedstawi jego horoskop:
156
Skrt od: Come Quick Danger (przybdcie natychmiast niebezpieczestwo) MGY byo kodowym
symbolem Titanica.
180
JOHN PIERMONT MORGAN ur. 17.IV.1837 r. w Hartford (CN, USA)
Aspekt Pooenie
Soce 27* Barana
Ksiyc 15* Panny
Merkury 20* Barana
Wenus 19* Barana
Mars 12* Lwa
Jowisz 4* Lwa
Saturn 15* Skorpiona
Uran 7* Ryb
Neptun 8* Wodnika
Pluton 15* Barana
MC 11* Strzelca
IC 11* Blinit
Dc 26* Lwa
Ac 26* Wodnika
WW 20* Byka
WZ 20*Skorpiona
Taki ukad gwiazd, planet i aspektw w domach horoskopu nie wry niczego
dobrego, co te si stao. Szczeglnie fatalnie jest tu aspektowany Neptun i Pluton,
ktre wskazuj na to, e wydarzy si wielka tragedia (Pluton) majca zwizek z wod,
morzem czy oceanem (Neptun). Wierzy, nie wierzy ale w kocu Titanic leg na
dnie oceanu na gbokoci 3.810 metrw...
A teraz spjrzmy na horoskop samego bohatera naszej opowieci:
Horoskop astrologiczny dla RMS Titanic
Aspekt Pooenie
Postawienie stpki dn. 31.III.1909 r. w Queens Island
Shipyard, Belfast, Irlandia
Soce 10* Barana
Merkury 20* Ryb
Wenus 2* Barana
Mars 23* Kozioroca
Jowisz 6* Panny
Saturn 12* Barana
Uran 21* Kozioroca
Neptun 14* Raka
Pluton 23* Blinit
Ksiyc 7* Lwa
WW 20* Blinit
WZ 20* Strzelca
Wynika z niego, e ju w chwili pooenia stpki zosta wydany wyrok, ktry
zosta wykonany w trzy lata pniej... To jest bardzo fatalny ukad planet i
gwiazdozbiorw zodiakalnych.
181
Czy mona w to wierzy? Kto chce, to niech wierzy, kto nie chce, to nie. Jeden
fakt pozostaje bezspornym czy byy takie czy inne ukady gwiazd, planet i domw
horoskopu Titanic ley teraz na dnie Atlantyku i powoli zamienia si w kopiec
rdzewiejcego elastwa...
Interterranie
Nie wierz w taki wpyw gwiazd na ludzkie ycie i istnienie wytworzonych
przez niego maszyn, a wic przejdmy do tematu Wodnych Ludzi. Oni rzeczywicie
istniej, czego dowodz tajemnicze wydarzenia, ktre rozgryway si i nadal
rozgrywaj na wszystkich akwenach wiata. Wodnym Ludziom powici swj
pierwszy bestseller pt. Hawajski wir synny amerykaski pisarz powieci
sensacyjno-marynistycznych Clive Cussler. Telewizja Polska kilka lat temu
wyemitowaa niesamowity film na temat m.in. Wodnych Ludzi, a ja napisaem potem
artyku do Nieznanego wiata. Wygldaoby zatem na to, e we Wszechoceanie
istnieje rasa rozumnych istot przypominajcych ludzi i od czasu do czasu tyche ludzi
porywajca. Tak przynajmniej twierdzi Robin Cook w swej ksice pt.
Uprowadzenie, w ktrej pisze on, e pochodz oni z Interterry legendarnej krainy
podziemnej tak namitnie poszukiwanej przez SS-Reischfhrera Heinricha
Himmlera i jego specjalistw-speleologw w czasie II Wojny wiatowej, a ktr
mona utosamia z tajemnicz Szamball czy Aghart albo Atlantyd. Czy te istoty
mona posdzi o manipulacj w wyniku ktrej Titanic zaton w swym dziewiczym
rejsie? Oczywicie! Oni wiedzieli, jakie saboci ma ten statek i jakie ma moliwoci.
Taka wiedza to poowa sukcesu. Aby osign drug poow, wystarczyo podcign
gr lodow na kurs Titanica i czeka, a si z ni zderzy, co si stao. A moe nawet
jej pomogli zderzy si z Titanicem std wanie spostrzeenie, groteskowe, ale
wbrew pozorom prawdopodobne e statek zosta uderzony gr lodow, a nie na
odwrt. Ten statek X, to wanie bya jednostka Interterran, ktra ledzia z oddali
rozwj wypadkw. A jego zaoga moga nim nawet sterowa...
Co byo celem tej operacji? Oczywicie zmiana istniejcej rzeczywistoci.
Podobnie zreszt postpiono na pocztku lat 50. ubiegego wieku, kiedy to zatopiony
zosta inny pasaerski liniowiec s/s Andrea Doria. Jak to byo moliwe, by dwa
nowoczesne liniowce, posiadajce radar i inne urzdzenia nawigacyjne, widzce si
nawzajem! staranoway si niemal u wejcia do portu w Nowym Jorku!!!???...
Pytanie godne Hamleta! Oczywicie zwalono win na radar i wymylone naprdce
zjawisko zaburze propagacji fal radiowych na tym akwenie, zwane polaryzacj fal
radarowych. Nie wyjania to niczego, a ju najmniej to, dlaczego dzib m/s
Stockholm rozpru burt Andrea Dorii i posa go na dno... Kto wie, jak
potoczyyby si dzieje wiata, gdyby nie doszo do tych dwch katastrof morskich? I
kilku innych, pomniejszych, ale rwnie tajemniczych te... Moemy teraz tylko
gdyba, bo jestemy mdrzy po szkodzie dobre i to.
Zagada Titanica wysza Ludzkoci na dobre, stajc si przestrog przed
nadmiernym zaufaniem w swe wasne moliwoci z jednej strony, za z drugiej stajc
si potnym bodcem do rozwoju udoskonalanych z dnia na dzie systemw
nawigacji, wykrywania i ostrzegania przed grami lodowymi, sztormami czy innymi
dopustami Boymi na akwenach caego Wszechoceanu. Pozwolio to unikn wielu
powtrek z tej tragedii.
A jednak statki wci ton...
Robert K. Leniakiewicz
182
Sprawa 022b/X - Interterranie: K-141 zaton.
Ciko mi o tym pisa. al ludzi, al mi tych modych chopcw, ktrzy zginli
w gbinach morza tak straszn, tak gupi i nikomu niepotrzebn mierci. Nikomu
ofiara z ich modego ycia niczego nie przyniosa. Nie uratowaa, nie nakarmia, nie
odziaa nikogo. Pozostao po niej tylko kolejne OSTRZEENIE DLA LUDZKOCI...
W sierpniu 2000 roku byo ju niemal 10 lat po Zimnej Wojnie. Daa nam to
odczu nawet przyroda, ktra hojnie darzya nas sonecznym ciepem. Cay kontynent
euroazjatycki i amerykaski pawi si w strumieniach afrykaskiego i karaibskiego
powietrza. Temperatury w Polsce sigay +36 st. C. Tymczasem na chodnym Morzu
Barentsa zaczy si...
...wielkie manewry Floty Pnocnej...
...w dniu 11 sierpnia 2000 roku, w ktrych wzio udzia 7.800 marynarzy i 30
okrtw, tym flagowy lotniskowiec Admira Kuzniecow, ciki krownik
rakietowy Piotr Wielki i jeden z najnowoczeniejszych okrtw podwodnych,
atomowy krownik podmorski K-141 Kursk. Celem manewrw byo przede
wszystkim pokazanie Amerykanom i reszcie wiata, e Rosja jest nadal
supermocarstwem i manewry te poprzedzaj wielki come back rosyjskiej floty na
wody Wszechoceanu. Rosyjscy admiraowie zapragnli powrotu morskiej potgi
Zwizku Radzieckiego za czasw adm. Kuzniecowa i adm. Gorszkowa, ktrzy
byli twrcami nowoczesnej Czerwonej Floty.
Czym waciwie by K-141 Kursk? Ten podwodny krownik typu Oskar
II/Antej, o wypornoci 15.000 ton (na powierzchni) i dugoci dwch samolotw
Boeing 747 Jumbo Jet by supernowoczesnym okrtem podwodnym o napdzie
nuklearnym, uzbrojonym w bro torpedow i rakietow, co zapewnio mu ponury
przydomek mordercy lotniskowcw, bowiem zbudowano go z myl wanie o walce
z grupami uderzeniowymi lotniskowcw amerykaskich. Realizacj tego celu
zapewniao mu uzbrojenie ofensywne, na ktre skaday si 24 rakiety typu SS-N-19
Shipwreck/Granit o zasigu 297 mil morskich (550 km), 18 standartowych torped
533 mm o zasigu okoo 5,4 mili (9,9 km), ktre mona wystrzeli z szeciorurowego
aparatu torpedowego. Broni defensywn tego typu okrtu podwodnego jest pancerz
kaduba sztywnego (wewntrznego) gruby na 20-50 cm i trzymetrowy odstp
pomidzy kadubem sztywnym a lekkim, w ktrej znajduj si zbiorniki i rne
przyrzdy. Ta konstrukcja pozwalaa na zanurzenie si na gboko 600 m, i to wcale
nie jest kres jej moliwoci!... Ogromna moc maszyn - 49.000 KM pozwalaa na
rozpdzenie tej masy stali do prdkoci 16 kts na powierzchni i 32 kts pod wod.
Sensacyjna legenda twierdzi, e do tego wszystkiego, K-141 by wyposaony
dodatkowo w kawitacyjne rakieto-torpedy Szkwa 2 o kalibrze 650 mm, ktre l e c
do celu z prdkoci 200 kts - czyli ponad 370 km/h!... To nowa, bardzo grona
bro. Standardowe torpedy 533 mm p y n do celu z prdkoci zaledwie 50-60
kts czyli 92,6-111,1 km/h. Takie torpedy stanowiyby przeom w taktyce walki na
morzu, bowiem waciwie nie byoby przed nimi skutecznej obrony. Paski folii albo
183
pcherzyki powietrza (CM), czy torpedy-wabiki (MOSS) jakie stosuje si
wspczenie, byyby bezsilne w starciu z tak torped.
Teoretycznie wychodzenie na wiczenia z uzbrojonymi torpedami jest
zabronione, ale nie byo czasu na ich wyadowanie i K-141 wyszed w morze z
kompletem bojowych torped i rakiet...
Fatalny dzie 12 sierpnia 2000 roku.
Dzie wczeniej, K-141 doczy do zespou wiczcych okrtw. Pogoda bya
stosunkowo dobra, nastroje zaogi zreszt te. Nic nie zapowiadao tragicznych
wydarze.
Feralnego dnia, o godzinie 08:51, dowdca okrtu komandor Giennadij
Liaczin zameldowa gotowo do wykonania zadania. To by przedostatni
komunikat z pokadu Kurska. Ostatni o okoo godziny 11 brzmia: Awaria torpedy
w wyrzutni! Co mamy robi? Sztab wicze nie zdy odpowiedzie, za radiostacja
K-141 zamilka na zawsze...
O godzinie 11:28.27 CM (08
h
28
m
27
s
GMT) czujniki norweskich stacji
sejsmicznych w Finnmark, Hedmark i na Spitzbergenie rejestruj podwodn
eksplozj w rejonie Morza Barentsa i operowania K-141 Kursk, ktrej energia
odpowiada energii eksplozji 100 kg TNT. O godzinie 08
h
30
m
42
s
GMT stacje rejestruj
kolejny wstrzs wybuchu, tym razem o mocy 3,5 st. R, co odpowiada energii eksplozji
2-10 t TNT!
Dramat rosyjskiego okrtu ledziy take sonary dwch amerykaskich
okrtw podwodnych: USS Memphis i USS Toledo, brytyjskiego okrtu
podwodnego HMS Splendid oraz norweskiego nawodnego okrtu rozpoznania
radioelektronicznego HMS Mariata, ktre kontroloway poczynania rosyjskiego
zespou.
Do czego tam doszo? Najprawdopodobniej do eksplozji jednej z torped w
rurze wyrzutni i co za tym idzie - poar paliwa oraz eksplozji materiau wybuchowego
w gowicach pozostaych 15 torped. To by ten drugi wybuch. Prawdopodobnie - bo
wci nie mamy stuprocentowego potwierdzenia, ktre dopiero mogoby da
podniesienie okrtu ze 108-metrowej gbi, doszo albo do rozszczelnienia caego
kaduba, albo wskutek niedomknicia grodzi - do rozprzestrzenienia si fali
uderzeniowej i gazw powstaych w wyniku poaru w wyrzutni torpedowej po caym
okrcie. Fakty pozostaj bezlitosne - okrt poszed na dno, ale cz zaogi wci
jeszcze ya i czekaa na pomoc z powierzchni. To wiemy z zachowanego listu jednego
z oficerw Kurska, ktrego fragmenty opublikoway rosyjskie media. 25 osb
przeyo straszliwy wybuch i powoli udusio si i zatruo w stalowo-tytanowej trumnie
lecej pod 35-stopniowym przechyem na dnie morza. Gdyby okrt sta na rwnej
stpce - mona by do doczepi dzwon ratunkowy. To jednak byo niemoliwe...
Co tam si naprawd wydarzyo, to jak na razie, to moemy tylko zgadywa.
Wskutek zej pogody i ociaoci rosyjskiej administracji, wrak K-141 Kursk
pozostaje wci na dnie Morza Barentsa i zostanie wydobyty nie wczeniej, ni w
2002 roku...
Kamstwa nad wrakiem.
Oczywicie nie od razu rosyjska marynarka wojenna przyznaa si do straty K-
141 Kursk. Najpierw powiedziano, e Kursk z przyczyn technicznych pooy si na
dnie i tam naprawia uszkodzenia.
184
Po dwch dniach, kiedy Kursk nie odpowiada na wezwania radiowe i
akustyczne, a prby doczepienia dzwonu ratowniczego spaliy na panewce,
zdecydowano si ujawni cz prawdy - K-141 ley na dnie, zaoga
najprawdopodobniej yje, bowiem sonary bierne wychwytuj jakie dwiki
dobiegajce z martwego kaduba. Teraz wiemy, e admiraowie nie kamali - ya
jeszcze 25-osobowa grupa zaogantw Kurska, ktra najprawdopodobniej motkami
w poszycie wystukiwaa wezwanie o pomoc... Ta pomoc nie moga nadej, bo Rosja
nie dysponowaa urzdzeniami do ratownictwa podwodnego, jakimi rozporzdzaj
niektre marynarki wojenne NATO, np. Norwegii.
Obecno nowej broni i rodkw cznoci szyfrowej, a nade wszystko
rozkazw na pokadzie K-141 Kursk stay si najprawdopodobniej przyczyn, dla
ktrej Rosjanie nie zdecydowali si wezwa na pomoc Brytyjczykw i Norwegw -
ktrzy takow im oferowali. Zrobiono to dopiero pniej, na wskutek nacisku mediw
i rodzin polegych marynarzy, a take wiatowej opinii publicznej. Wkrtce okazao
si, e na pokadzie okrtu przeyli ludzie, ktrzy beznadziejnie czekali na pomoc...
Ciekawe stanowisko reprezentuje tutaj ukraiski ufolog mieszkajcy na Krymie
Anton A. Anfaow, ktry w licie z dnia 25 listopada 2002 roku, tak ustosunkowuje
si do tragedii Kurska:
[...] Mog ci zapewni, e ze wszystkich rosyjskich ufologw znam to
zagadnienie najlepiej. Zajmuj si tym zagadnieniem od pierwszej chwili, kiedy to
w sierpniu 2000 roku usyszaem w radio o katastrofie na Morzu Barentsa. Od tej
chwili zaczem zbiera wszystkie informacje na ten temat z ksiek, prasy, radia i
TV oraz innych mediw. Zagadnienia zwizane z okrtami podwodnymi
interesoway mnie od 1988 roku i wczeniej, kiedy to studiowaem wszelkie aspekty
zwizane z siami podwodnymi, badaniami i konstrukcjami, katastrofami, itd. itp.
zbadaem histori katastrofy >>Kurska<< ze wszelkimi szczegami.
Wniosek wypywajcy z tego jest jasny: adne USO (czyli Obcy) nie mieli z tym nic
wsplnego.
Pozostay zatem dwie wersje:
1. Eksplozja starej i zepsutej torpedy, albo...
2. Kolizja z amerykaskim SSN najprawdopodobniej z USS
>>Memphis<<, ktra spowodowaa eksplozj.
Wiadomym j e s t , e krtko po tym wydarzeniu, amerykaski SSN (typu
>>Los Angeles<<) zosta sfotografowany w norweskim doku posiadam to
satelitarne zdjcie wykonane ze szpiegowskiego satelity GRU i opublikowane u
nas...
Wersja nr 2 obfituje w prby zatarcia ladw i kamstwa na
midzynarodowym poziomie... [...]
Hmmm... brzmi to mocno, ale czy wiarygodnie? Tumaczenie tragedii Kurska
kolizj z amerykaskim okrtem podwodnym jest szczeglnie na rk rosyjskim
admiraom, ktrzy w ten sposb zrzucaj z siebie odium winy za baagan panujcy we
flocie na osoby trzecie, co jest w sumie normalne i ludzkie. Prezydent Putin nie ma w
zwyczaju patyczkowa si z nikim i dlatego lepiej jest zrobi midzynarodowy
skandal, ni samemu przyzna si do winy...
Duga lista hipotez.
Nie wszystkie okolicznoci zatonicia Kurska s jasne, wbrew temu, co
twierdzi Anton Anfaow. Znakw zapytania wok tej tragedii jest tyle, e do dzi dnia,
mimo wielokrotnego nurkowania do wraka i przeczytaniu zapiskw jednego z
185
oficerw Kurska nie wiadomo, co zaszo tego fatalnego dnia na pokadzie tego
okrtu. Lista moliwych zdarze jest duga i przedkadam j poniej:
+ Kolizja z jednostk nawodn lub podwodn wasn, USA lub NATO.
+ Atak jednostki podwodnej USA lub NATO.
+ Eksplozja wasnych torped lub rakiet w wyniku kolizji z inn
jednostk - w domyle: z okrtem podwodnym USA lub NATO.
+ Najechanie na min z czasw II Wojny wiatowej.
+ Trafienie torped wystrzelon z jakiego okrtu rosyjskiego -
pomawiano o to krownik rakietowy Piotr Wielki.
+ Samoistna eksplozja wasnych torped.
+ Wybuch torpedy najnowszej generacji, ktra wanie testowano na
pokadzie Kurska.
+ Rozszczelnienie si kaduba w wyniku awarii technicznej i zalanie
wntrza okrtu.
+ Bd nawigacyjny i uderzenie o dno morza.
+ Torpeda nie opucia wyrzutni i eksplodowaa.
+ Zatrucie powietrza na pokadzie i utrata kontroli nad okrtem.
+ Nieprzewidywalna seria awarii na pokadzie, ktra doprowadzia do
utraty kontroli nad okrtem.
Wyrnione szar czcionk hipotezy zakadaj dziaanie jakiego czynnika
zewntrznego - dokadnie: atak/kolizja z okrtem podwodnym USA czy NATO. Takiej
wersji trzymali si pocztkowo rosyjscy admiraowie. Co takiego odpowiadaoby im,
bowiem ju raz w historii okrt podwodny K-219 zaton wskutek kolizji z
amerykaskim SSN, co pokazano na filmie Hostile Waters w reyserii J. Watsona.
To jest oczywiste, bo zdejmowao to odpowiedzialno z nich, a przerzucao na
Amerykanw czy Brytyjczykw. Stao si to m.in. punktem wyjciowym do
scenariusza jednego z odcinkw (12 z III serii, pt. elazna trumna), sympatycznego
zreszt, serialu amerykaskiego JAG - Wojskowe Biuro ledcze, w ktrym jego
reyser Scott Brazil zaoy, e Kursk zaton trafiony swoj wasn torped typu
Szkwa 2, ktra zawrcia do punktu wystrzelenia wskutek awarii oprogramowania
naprowadzajcego j na cel komputera nawigacyjnego...
Trzecim wyjciem z impasu bya kolizja z jakim bliej nieznanym obiektem
podwodnym - czyli USO... I chocia USO podobno nie istniej - podobnie jak Syreny,
Trytony i Podwodni Ludzie - to poficjalnie mwio si zupenie serio wanie o takiej
moliwoci! Mwio si, e amerykaskie okrty podwodne - a przynajmniej jeden z
nich - USS Memphis powrci do swej bazy w Bergen z uszkodzeniami kaduba. Inna
plotka gosi, e znaleziono fragmenty relingu z HMS Splendid... Rosyjscy sonarzyci
opowiadaj, e udao im si namierzy jaki duy obiekt podwodny lecy na dnie w
nieduej odlegoci od wraka Kurska... Ale nie jest to aden okrt podwodny NATO,
a zatem?... Czyby to by statek Obcych, ktry ledzi to, co si tam dziao w czasie
manewrw Rosyjskiej Floty? Prosz nie zapomina, e Obcy najprawdopodobniej
ledzili tragedi RMS Titanic...
A zatem istnienie jakiej...
... trzeciej siy...
... we Wszechoceanie wydaje si niemal pewnym. Spjrzmy tylko na
zestawienie strat wasnych radzieckiej floty w czasie II Wojny wiatowej, ktre
przedstawiem w czasie IX rodkowoeuropejskiego Kongresu Ufologicznego w
sowackich Koszycach. ZSRR straci w trakcie dziaa wojennych na Pnocnym
186
Oceanie Lodowatym
157
16 z 23 zaginionych ogem okrtw. Wszystkie zaginy bez
wieci na Morzu Karskim, Morzu Barentsa i Morzu Norweskim. Tak, jakby rozpyny
si w ich lodowatych wodach...
Dzisiaj - w epoce atomu - Rosjanie te ponieli kilka znaczcych strat.
Amerykanie stracili tylko dwa SSN, jak to wida z poniszego zestawienia:
KATASTROFY ATOMOWYCH OKRTW PODWODNYCH
Data Nazwa Miejsce Efekty
10.04.1963 USS Tresher Zatoka Maine Pknicie rury chodzenia reaktora.
Zgino 129 ludzi.
06.09.1967 K-3 Morze
Norweskie
Poar na pokadzie. Zgino 39
ludzi.
22.05.1968 USS Scorpion Okolice Azorw Eksplozja gowicy torpedy. Zgino
99 ludzi.
08.04.1970 K-8 Zatoka
Biskajska
Poar na pokadzie. Zgino 52
ludzi.
24.02.1972 K-19 Pnocny
Atlantyk
Poar na pokadzie. Zgino 28
ludzi. Okrt uratowano.
06.10.1986 K-219 Okolice
Bermudw
Eksplozja torpedy w wyrzutni.
Zgino 4 ludzi.
07.04.1989 K-278
Komsomolec
Morze
Norweskie
Poar na pokadzie. Zgino 42
ludzi
12.08.2000 K-141 Kursk Morze
Barentsa
Prawdopodobnie eksplozja torpedy
w wyrzutni lub rakiety w wyrzutni.
Zgino 118 ludzi.
Do tego naley doda jeszcze nastpujce katastrofy, radzieckich atomowych
okrtw podwodnych, jak:
+ Dnia 08.03.1968 - okrt K-129 - ktry zaton z nieznanych przyczyn
w okolicach Guam i zosta wydobyty w ramach Operation Clementine przez
CIA. Zgino 100 ludzi.
+ Dnia 24.06.1983 - okrt K-429 - ktry zaton w Zatoce
Kraszennikowa. Zgino 2 ludzi.
Ponadto Czerwonej Flocie w latach 1960-1990 doszo do 22 powanych awarii i
wypadkw z napdem i uzbrojeniem.
Wszystkie wymienione tutaj jednostki zatony z niewyjanionych do koca
przyczyn i okolicznociach. I co najgorsze - wszystkie te jednostki miay na pokadach
jakie nowe, nie cakiem do koca zbadane i przetestowane urzdzenia techniczne i
uzbrojenie...
By moe co si wyjani?
Trwa prba podniesienia wraka K-141 Kursk. By moe uda si podnie
przynajmniej cz silnikow, ktra jest najbardziej niebezpieczna dla rodowiska, bo
zawiera reaktor jdrowy z zapasem radioaktywnego plutonu i produktw rozpadu
atomowego.
Obawiam si jednak, e - podobnie, jak w pozostaych przypadkach tego
rodzaju - wszystko zostanie otoczone mg maskirowki i tajemnicy wojskowej. By
157
Siewiernyj Liedowityj Okiean - tak Rosjanie okrelaj wszystkie morza otaczajce Biegun Pnocny.
187
moe zatopienie K-141 Kursk oraz innych tutaj wymienionych jednostek byo
spowodowane li tylko przez usterki techniczne czy nieszczliwe wypadki. Wtedy
wszystko byoby w miar w porzdku, ale jeeli te okrty poszy na dno wskutek
dziaania trzecich si, ktre dziaaj we Wszechoceanie bez naszej wiedzy i zgody, to
naleaoby zaoy, e One - te istoty - nie ycz sobie tego, by nad ich gowami
kryy stalowe rekiny z napdem nuklearnym i uzbrojone w superszybkie torpedy z
gowicami jdrowymi.
A to oznacza, e nie jestemy tutaj sami.
Czy katastrofa ta co zmienia w rosyjskich planach panowania na morzach?
Niewiele. Oto we wtorek, dnia 4 grudnia 2001 roku, w stoczni w Siewierodwisku
zwodowano nastpny krownik podwodny K-335 Gepard, zbudowany na bazie
okrtu typu Akua, a ktrego uzbrojono w pociski rakietowe SS-10, ktrych
amerykaskim odpowiednikiem s rakiety BG-109 Tomahawk. Jest to ju 10
jednostka tego typu.
Tego samego dnia, Amerykanie dokonuj pitej z kolei w 2001 roku i trzeciej
udanej prby z broni antyrakietow (i w domyle: antysatelitarn), wystrzeliwujc
atrap gowicy jdrowej w Vanderburg III AFB, ktr w najwyszym punkcie
trajektorii uderzya antyrakieta wystrzelona z atolu Kuajalainen na wyspach
Marshalla.
I komu to jest potrzebne???...
A jednak torpeda!
W maju 2002 roku wyjaniono spraw tej ponurej tragedii. Ogldziny tego, co
wydobyto w dna Morza Barentsa plus ogldziny pozostaoci czci dziobowej
wskazuj na to, e zagada Kurska zostaa spowodowana eksplozj gowicy wasnej
torpedy...
Najstraszniejsze jest to, e w wydobytej czci wraka znajdoway si wskazwki
w postaci notatek marynarzy mwice o tym, e wybuch i rozhermetyzowanie okrtu
przeyo 23 marynarzy, ktrzy yli jeszcze co najmniej 48 godzin! Zamknici w
metalowej trumnie okrtu podwodnego, bez powietrza, bez wiata i bez nadziei na
pomoc...
Czy i kiedy pooony zostanie kres takim szalestwom Ludzkoci!?...
Nie tylko Kursk...
Na tym mona by zamkn ca spraw, ale rzecz wymaga pointy. Ot
wgryzajc si w tragedi Kurska zaczem znajdywa coraz wicej ciekawych faktw,
ktre tu podam nie komentujc ich wnioski Czytelniku wycignij sobie sam.
Zaczn od tego, e analizujc dzieje broni podwodnej w czasie II Wojny
wiatowej rzuci mi si w oczy fakt zaginicia kilkunastu okrtw podwodnych, ktre
nie zostay zatopione w ogniu walk, nie zatony z przyczyn naturalnych czy wreszcie
nie zostay opuszczone przez zaogi po prostu zniky tak, jakby rozpuciy si w
wodzie Wszechoceanu. Ponisza tabelka daje do mylenia!...
Okrty podwodne zaginione bez wieci w latach 1939-1945
Kraj Ilo OP OP zatopione na
minach
OP zaginione bez
wieci
Brazylia 4
Wk. Brytania 321 24 6
188
Dania 9
Finlandia 5
Francja 119 3 1
Grecja 11
Holandia 35 3 1
Japonia Okoo 250 4 8
Jugosawia 6
III Rzesza Docelowo 5.000 13 12
Norwegia 12 1
Polska 8 1
Rumunia 3
USA 489 9 5
Tajlandia (Siam) 4
Wochy Okoo 200 3 3
Zwizek Radziecki Okoo 300 12 23
Razem: 72 60
Mamy tutaj swoje mae polonicum, a mianowicie w dniu 8 czerwca 1940
roku na Morzu Pnocnym ginie bez wieci polski okrt podwodny ORP Orze z ca
zaog ten sam okrt, ktry wsawi si brawurow ucieczk z estoskiego
internatu w Tallinie, i ktry pierwszy da zna dowdztwu Royal Navy o niemieckiej
napaci na Dani i Norwegi, topic przy okazji hitlerowski transportowiec wojskowy
s/s Rio de Janeiro. Za jak wynika z powyszego zestawienia Zwizek Radziecki
ma najwiksz ilo jednostek zaginionych bez wieci. A oto ich rozliczenie:
Okrty podwodne ZSRR zaginione bez wieci w latach 1939 1945
Jednostka Data zaginicia Akwen
D-1 Diekabrist XI.1940 Zatoka Motowskaja
D-3 Krasnogwardiejec VII.1942 Morze Barentsa
K-1 X.1943 Morze Karskie
K-2 IX.1942 Morze Norweskie
Szcz-203 Kambaa XI.1943 Morze Czarne
Szcz-208 23.VII.1942 Morze Czarne
Szcz-210 II.1942 Morze Czarne
Szcz-211 XI.1941 Morze Czarne
Szcz-212 11.XII.1942 Morze Czarne
Szcz-320 XI.1942 Zatoka Fiska
Szcz-401 V.1942 Morze Barentsa
Szcz-403 X.1943 Morze Barentsa
Szcz-424 X.1939 Arktyka
S-9 7.IX.1943 Zatoka Fiska
S-54 V.1943 Arktyka
M-34 XI.1943 Morze Czarne
M-106 Leninskij
Komsomo
15.VII.1943 Morze Barentsa
M-108 V.1944 Morze Barentsa
M-121 7.XI.1942 Morze Barentsa
M-122 V.1943 Morze Barentsa
189
M-172 X.1943 Morze Barentsa
M-174 XI.1943 Morze Barentsa
M-176 VII.1942 Morze Norweskie
Jak wida, morza Arktyki nie s askawe dla podwodniakw. Trudne warunki
nawigacyjne, prdy, lody, zmienne warunki atmosferyczne... Dla niedowiadczonych
marynarzy pewna mier!
Jak wida, szczeglnie tragicznymi s jesienne miesice z ich sztormami i
purgami. Z drugiej strony marynarze, ktrzy tam pywali, nie byli pierwszymi
lepszymi ludmi z ulicy, a stanowili elit w swoim fachu. I nie wracali, a wszelki lad
po nich zagin...
Czy porywali ich Wodni Ludzie? By moe. Wydaje mi si teraz, e kluczem do
zagadki zagady Kurska jest nowa bro, ktr mia on na wyposaeniu. Torpedy
kawitacyjne lecce w wodzie z prdkoci samolotu to rzeczywicie zagroenie dla
statkw i okrtw nawodnych i podwodnych. Nie tylko naszych, ale hipotetycznych
Wodnych Ludzi czy Interterran take. By moe Oni zatapiajc Kurska jego wasn
torped dali nam ostrzeenie: Nie prbujcie z nami walczy, nie uywajcie we
Wszechoceanie takiej broni, bo skoczy si to dla was tak, jak dla >>Kurska<<. A
to oznacza tylko jedno, e ta bro jest potencjalnie niebezpieczna take i dla Nich...
Prosz nie zapominajmy, e Ich pojazdy podwodne znane w ufologii jako USO
byy wielokrotnie ostrzeliwane torpedami, rakietami czy bombami i granatami
gbinowymi, z czego wychodziy zawsze obronn rk. Tym razem jednak Oni
spotkali si z pociskiem, przed ktrym bdzie trudno uciec... I dlatego musieli uy
innego sposobu, by obroni si przed nim, przeprogramowujc pokadowy komputer
torpedy na zawrcenie do punktu odpalenia. Reszt znamy.
Oczywicie odium winy spada nie na Nich, tylko na nas. To my
wprowadzilimy tak bro do Wszechoceanu i zamierzamy j wykorzysta przeciwko
swojemu gatunkowi, a przy okazji moe si dosta take inteligentnej rasie
zamieszkujcej morskie otchanie. I tak naley spojrze na ten problem. Teraz tylko w
dniu Wszystkich witych zapalamy lampk na grobach radzieckich onierzy
polegych w czasie II Wojny wiatowej na ziemi jordanowskiej, mylami bdc take
przy chopcach z Kurska, ktrzy umierali w stalowo-tytanowej trumnie okrtu
podwodnego tak strasznie i tak bezsensownie niepotrzebnie w chwili, kiedy ich
rwienicy w Europie cieszyli si wakacjami i urlopami nad morzem, ktre ich
samych tak bezlitonie pochono. al ich rodzin, on, dzieci, rodzicw...
Moe dziki ofierze ich modego ycia inni modzi ludzie nie bd musieli tak
umiera? Oby tak si stao...
Robert K. Leniakiewicz
ZAKOCZENIE
No i zakoczylimy przedziwn wdrwk w przestrzeni i czasie. Wdrwka ta
nie bya podporzdkowana jakiemu okrelonemu planowi, bo ycie zaznajamiao nas
z kolejnymi sprawami na zasadzie czystego przypadku. Co chcielimy przez to
190
pokaza? Nade wszystko jedno, a mianowicie ten nasz wiat jest o wiele bardziej
zagadkowy, ni nam si to wydaje i jak nam to wbijaj do gw ludzie nauki i wszyscy
inni, ktrzy na uproszczonym i skrajnie racjonalistycznym obrazie tego wiata
urzdzili si wygodnie i nie maj zamiaru z czegokolwiek rezygnowa w imi wasnej
wygody i komfortu psychicznego. Tok ich mylenia jest nastpujcy jest dobrze -
jak jest, kada zmiana tylko prowadzi ku gorszemu... Ta oportunistyczna postawa
prowadzi do uwidu i degrengolady nauki, ktra w XIX na pocztku XX wieku
zwycisko torowaa sobie drog wrd ciemnoci niewiedzy tylko po to, by pod koniec
XX i na pocztku XXI wieku ugrzzn w gnunej i cuchncej atmosferce
wytwarzanej przez jej luminarzy, ktrzy spoczli na laurach i co najgorsze nie
pozwalaj na dokonywanie jakichkolwiek zmian w opisie i obrazie wiata. Outsiderzy
s przez nich niemile widziani i spychani na paranaukowy margines. I tak rodz si
rne paranauki, ktre nie zawsze s naukami i brylujcy w nich oszoomy, ktrych
jedynym celem i sensem ycia jest zbicie kasy na ogupionych do cna i imentu
ludziach.
To, co zaproponowalimy Czytelnikowi, stanowi prb uzyskania odpowiedzi
na pytania, ktre nurtuj nas i nie tylko nas, ale waciwie kadego mylcego
czowieka, ktry si z nimi zetkn. Nie twierdzimy przy tym, e mamy racj tylko
to, e mogo by zupenie inaczej, ni twierdz to naukowcy i publicyci. Mona to
traktowa, jako swoiste gdybanie co byoby, gdyby...
Niektre rozdziay traktoway o tajemnicach historii sensu stricto jak np.
tajemnica Sissi czy skarbu Uminy Berzeviczy. Pozostae o tajemnicach, ktrych
rozwiazanie moe pchn nasz wiedz o przeszoci Ziemi w zupenie nowym
kierunku udowodnienia istnienia potnej cywilizacji przed nasz wasn. Moemy
ja nazwa Cywilizacj Atlantydy, ale to skrt mylowy uwiadamiajcy Czytelnikowi
to, o czym waciwie mwimy.
Mamy nadziej, e kogo tym zainspirowalimy do podjcia wasnych bada i
poszukiwa, co byo nasz myl przewodni w procesie tworzenia tej antologii.
Jordanw, dn. 4 grudnia 2002 roku.

191