You are on page 1of 114

PSYCHOLOGIA EGO (Teoretyczne podstawy)

Bernadetta Izydorczyk

Plan wykadu

Literatura do treci wykadu i nota o autorach Psychologia Ego - korzenie rozwoju (podstawowe zwizki z ortodoksyjn psychoanaliz Zygmunta Freuda) Psychologia Ego - fundamenty rozwoju -podstawowe zwizki z psychoanalityczn koncepcj Anny Freud Psychologia self a teoria relacji z obiektem Psychologia Ego a teorie rozwojowe (D. Stern, E. Erikson) Psychologia Ego - podstawy teoretyczne koncepcji Heinza Hartmana Wspczesna Psychologia Ego gwne zaoenia i jej przedstawiciele

Pimiennictwo nota o autorze

Heinz Hartman filozof, psychoanalityk, wyksztacony na bazie klasycznej szkoy wiedeskiej (Freud, Charcot, Breuer,Fliess, Fenichel), gwny przedstawiciel szkoy Psychologii Ego, rozwijajcej si na bazie teoretycznych zaoe klasycznej psychoanalizy( Z. Freud, Anna Freud), teorii relacji z obiektem i psychologii self - ze szczeglnym rozkwitem w USA po II wojnie wiatowej
Esseys on Ego Psychology. Selected Problems in Psychoanalytic Theory.1964,International Universities Press, INC, New York

Pimiennictwo nota o autorze

Glen Gabbard doktor, psychiatra, dyrektor Bylor Psychiatry Clinic Huston USA; psychiatria dynamiczna, problematyka psychopatologii i dynamiki zaburze (m. in. osobowoci) w praktyce klinicznej
Literatura: Basic Principles of Dynamic Psychiatry Psychodynamic Psychiatry in Clinical Practice

Pimiennictwo nota o autorze

David Rapaport doktor, psycholog, psychoanalityk, propagator myli H. Hartmana, autor pierwszego kompleksowego opracowania teorii depresji Edwarda Bibringa i tumaczenia w j. ang., koncepcji Heinza Hartmana Ego Psychology and Problem of Adaptation(tum. Psychologia ego i problemy adaptacji) Heinz Hartman, London 1958 Journal of American Psychoanalytic Association Monograph Series No 1

Pimiennictwo nota o autorze

Robert S. Wallerstein - emerytowany profesor Departamentu Psychiatrii Uniwersytetu w San Francisco w Kalifornii, Szkoy Medycznej, superwizor analityk w Instytucie Psychoanalitycznym San Francisco The growth and transformation of American Ego Psychology (tum. Rozwj i przemiany Psychologii Ego na gruncie amerykaskim) Journal of the American Psychoanalytic Association,2002, ss 135-170

Pimiennictwo nota o autorze

David P. Ausubel doktor, psycholog, Uniwersytet Bronx (New York) Centrum Psychiatrii Bronx, New York Ego Psychology and Mental Disorder: a development approach to psychopathology (1977),New York ,San Francisco (rozdz. Implication of Ego Development for Psychotherapy)
Inne publikacje autora: Ego Development and the Personality Disorders(1952),The Psychology of Meaningful Verbal Learning (1963),Theory and Problems of Adolescent Development (1970)

M. Gill, Ch.Brenner K. Eissler. L. Loewald R. Wallerstein J. Sandler, A.Goldberg J. Stone, J. Gedo N. Chodorow, E. Zetzel Psychologia Ego -USA

Heinz Hartman Psychologia Ego David Rapaport

Psychoanaliza - Z. Freud

Psychoanaliza A. Freud (British Psychoanalytic Society Grupa A)

Teorie relacji z obiektem

Psychologia self H .Kohut

Psychologia inter personalna-Sullivan

Szkoa Kleinistw( M.Klein, (British Psychoanalytic Society -Grupa B)

British Psychoanalytic Society Grupa Niezalena Szkoa Brytyjska relacji z obiektem D. Winnicott, M.Balint, D.Fairbairn, P. Heimann, M. Little, H. Guntrip

Podstawy psychiatrii dynamicznej

Psychologia Ego (wyprowadzona z klasycznej psychoanalizy Zygmunta Freuda i Anny Freud)


Teoria relacji z obiektem - szkoa Kleinistw (M. Klein)- znaczenie fantazji dla rozwoju aparatu psychicznego) - Szkoa Brytyjska (Fairbain, Winnicott, Balint) model deficytu i jego wpyw na rozwj aparatu psychicznego Psychologia self (wyprowadzona z tradycji interpersonalnej Sullivana, ale sformuowanej i rozwinitej we wspczesnej psychoanalizie przez H. Kohuta)

Psychologia Ego korzenie i fundamenty

Psychologia Ego rys historyczny Korzenie Psychologii Ego


prace :Zygmunta Freuda:
-

Fundamenty Psychologii Ego


- prace Anny Freud -Ego i Mechanizmy Ochronne (1936) - prace Heinza Hartmana -Psychologia Ego i Problemy Dostosowawcze (1939) Zwizki z teori relacji z obiektem i psychologi self Peny rozkwit - w Ameryce po II Wojnie wiatowej

Ego i Id (1923) Zahamowania, Objawy i Lk (1926)

Psychologia self a teoria relacji z obiektem

Teoria relacji z obiektem podkrela znaczenie zinternalizowanych zwizkw i relacji pomidzy reprezentacjami self i obiektu Zaburzenia w rozwoju = zaburzenia relacji matka-dziecko i niemono oddzielenia od niej popdw

Psychologia self - psychologia dwch osb ( ja-obiekt) podkrela znaczenie wpywu zewntrznych relacji na podtrzymanie samooceny i spjnoci self (pacjent potrzebuje odpowiedzi z otoczenia w celu podtrzymania sensu dobrego samopoczucia i dobrostanu) Bipolarne i trjpolarne self (potrzeba bycia podobnym do terapeuty) Zaburzenia relacji self - obiekt w dziecistwie s wynikiem defektu (saboci self)

Pojcie rozwoju self (Daniel Stern) podstawowe zaoenia

Niemowl jest wiadome matki lub opiekuna od pierwszych dni swojego ycia Afirmujce odpowiedzi ze strony figury rodzicielskiej (harmonizacja z opiekunem) wpywaj na ewolucj sensu self u niemowlcia Niemowl dowiadcza rzeczywistoci, jest jej obserwatorem, dopiero starsze dzieci uznaj fantazje za znaczce i uywajc ich prbuj zmieni swoje spostrzeenia (inaczej ni u Melanie Klein!) Wtrny proces mylenia( poprzedza on pierwotny proces mylenia)- sednem rozwoju

Koncepcja domen samodowiadczania self (D. Stern) podstawowe zaoenia rozwoju ja (self)

Kade z wyodrbniajcych si self pozostaje w zwizku z okrelonym okresem rozwojowym i kooperuje w zgodzie z pozostaymi znaczeniami self Ujawniajce self (0-2 m.) podstawa cielesnego self. Wane bezpieczestwo (warunek rozwoju tolerancja niepewnoci) Rdzenne self (2- 6 m.) wany temat to tosamo (ja jest najwaniejsze) Subiektywne self (7 9 m. ) wany kontakt (dopasowywanie si intrapsychicznych stanw pomidzy matk a niemowlciem): to ja, a ja jestem ciekaw ciebie Werbalne (kategorialne )self(15-18 m.) wana jest zdolno do symbolicznego mylenia oraz werbalnego komunikowania si Narracyjne self(3-5 rok ycia) zdolno do przemyle, modelu dziaania, wchodzenia w relacje i komunikowania o nich innym

Cechy znaczenia self (D. Stern)


Koherencja Afektywno Dziaanie Cigo (historyczno) Przywizanie, zaufanie oraz bezpieczestwo nie s specyficzne dla konkretnej fazy, ale trwaj przez wszystkie okresy ycia Niemowl rozwija si w rezultacie sensytywnego, afektywnego przywizania do matki lub opiekuna (Empatyczny rezonans)

Self i ego - kontrowersje wok poj


Freud - zastosowanie pojcia Ja (niem. Ich): nieosobowa intrapsychiczna struktura; osobiste samo-dowiadczanie - selfexperience jednostki (Kernberg 1982-Meissner 1986) Strachey (tumaczenie dzie Freuda ) uycie Ja (Ich) jako Ego (to jeden z trzech intrapsychicznych czynnikw - trjparcjalna strukturalna teoria aparatu psychicznego) Psychologowie ego zmierzali do zminimalizowania znaczenia self podkrelali znaczenie ego( teoretycy relacji z obiektem dyli do dalszego wyjanienia miejsca self w aparacie psychicznym) Hartman rozrni Ego i Self zgodnie z ich kontekstem wzajemnego oddziaywania na siebie Ego oddziaywuje z innymi intrapsychicznymi czynnikami (Id, Ego, superego) Self - oddziaywuje wzajemnie z obiektami (jako wynik interakcji ze znaczcymi obiektami )

Z perspektywy Psychologii Ego, self to.....

to reprezentacja jednostki, nie stanowi ono rda autonomicznej aktywnoci (Meissner 1986) Guntrip(1968),Schafer(1976),Sutherland(1983) krytyka strukturalnej teorii oraz jej modelu self Sutherland(1983) hodowa pogldowi, e podstawow cech self jest jego aktywno, wprowadzajca rol rodowiska w deniu do bliskoci i jednoci (dwa znaczenia self :jako reprezentacji oraz ,jako dziaania) W konsekwencji self mona postrzega jako mocno wcinite w Ego produkt kocowy integracji wielu reprezentacji self (Kernberg 1982).Self jest cigle ksztatowane i okrelane przez realne i wyobraone zwizki z innymi (Bollas 1987, Schafer 1989, Ogden 1989,Mitchell 1991) Schafer rozumia to zjawisko jako zestaw narracyjnych self lub historii, ktre rozwijamy w celu dostarczenia emocjonalnie spjnego wytumaczenia naszego ycia Mitchell(1991) zaobserwowa, e w psychoanalitycznej pracy osoby ucz si tolerowa rnorodne czynniki siebie (swoich self), zaczynaj dowiadcza siebie jako bardziej trwaych i koherentnych

Korzenie Psychologii Ego - Z. Freud

Ego i Id (1923) - Trjparcjalny model strukturalny id, ego i superego komponenty aparatu psychicznego, wyjaniajce funkcjonowanie psychiki Zahamowania, Objawy i Lk (1926)- lk, lub zagraajcy wybuch sygnau lkowego to sia napdowa dla syntetyzujcych i wykonawczych funkcji Ego Funkcje ego - polegaj na poredniczeniu (uoeniu w jak najlepszy behawioralny kompromis) midzy rnymi, sprzecznymi naciskami ze strony trzech si uderzajcych w nie: - instynktownymi impulsami Id - wymuszajcymi i ograniczajcymi osdami moralnymi, wartociujcym Superego, a wymaganiami adaptacji do rzeczywistoci zewntrznej

Czym jest Ego? - klasyczna psychoanaliza (Z. Freud)


Ego - wyania si z id. Funkcje to: poredniczenie midzy id a wiatem - kieruje si zasad realizmu godzi interesy id i superego i rozwizywa konflikty midzy tymi strukturami
Sia ego polega na dobrym testowaniu rzeczywistoci, na zdolnoci rozwizywania konfliktw, zdolnoci do odraczania gratyfikacji potrzeb Sia ego mierzona jest te rozwojem procesw wtrnych myleniem, racjonalnoci, adaptacyjnoci. Si ego mierzy si take zdolnoci do uniezalenienia si od karzcego superego

Ego (w zdrowiu i chorobie) Z. Freud


Zdrowie to ego a) wolne od urazw, fiksacji, sztywnych kateksji b) zdolne do testowania rzeczywistoci, c) zdolne do kontroli impulsw, uzgadniania impulsw Id i Superego d) niezaleno ego od karzcego Superego e) zdolne do tolerancji lku Patologia jest form obrony ego Freud ustali podstawowe pojcia psychopatologii obrona ego to niewiadome formy redukcji lku wynikajcego z dziaania niewiadomych impulsw (Anna Freud nazwaa je mechanizmami obronnymi). Fiksacja = zatrzymanie rozwoju, regresja= powrt do wczeniejszych faz rozwoju, wyparcie = jako podstawowa obrona ego usuwania ze wiadomoci wszystkich treci zagraajcych budzcych lk, poczucie winy.

Korzenie Psychologii Ego - Z. Freud i kolejne lata dodatkowe zaoenia (ego - centralny punkt psychoanalitycznych docieka)

Przejcie psychoanalizy od bycia pocztkowo psychologi Id (skoncentrowan na libidinalnych lub /i agresywnych impulsach jako wiodcych wyznacznikw zachowa, normalnych i neurotycznych), do etapu przesunicia nacisku z popdw (formacji neurotycznych symptomw) na obrony ego (w kierunku patologii charakteru)
Konflikt wytwarza lk sygnaowy, ktry ostrzega ego o koniecznoci uycia mechanizmw obronnych. Ego - mediator cierajcych si naciskw Id, Superego i rzeczywistoci zewntrznej Mechanizmy obronne chroni ego przed impulsami id Ego zostao obdarzone wanym znaczeniem - to wiodcy aparat, ksztatujcy i modelujcy zachowanie zarwno normalne, jak i neurotyczne. W Ameryce przyjo si nazywa to obszarem psychologii ego

Paradygmat Psychologii Ego sta si alternatyw do teoretycznego pluralizmu w psychoanalizie

Amerykaska jednomylno paradygmatu psychologii ego i jej uporzdkowanie od strony technicznej (ze wzgldu na podzia) dokonay si wraz ze wzrostem w Ameryce: psychologii self Kohuta (dostosowanej do zaburze narcystycznych) rozwoju teorii relacji z obiektem (szkoa M. Klein i innych teoretykw relacji z obiektem) Wspistniay one wraz z rozwojem rnych szk psychoanalizy (opartej na relacji, z przemieszczeniem ciaru skupienia na diadzie, interakcji oraz wsplnie w niej tworzonej przeniesieniowo przeciwprzniesieniowej rzeczywistoci)

Fundamenty Psychologii Ego A. Freud Ego i Mechanizmy Obronne

Praca opublikowana w Niemczech w 1936 roku jako hod dla jej ojca na jego 80 te urodziny i przeoona na angielski w Ameryce w 1946 (bya to rwnie odpowied wiedeskich analitykw na temat zaoe psychologii ego) Monografia - prba usystematyzowania mechanizmw obronnych i poczenia ich przejaww ze stadiami rozwoju psychoseksualnego oraz z rnymi formacjami psychopatologicznymi, w ktrych one wystpoway. Przez to akcent zosta pooony na obronne funkcje Ego W hodzie Hartmanowi w dniu jego siedemdziesitych urodzin Anna Freud (1966) zapisaa, e na polu psychologii ego (...) pojawilimy si niemal w tym samym czasie, w latach trzydziestych. Ja weszam w ni bardziej konwencjonalnie, od strony dziaa obronnych Ego przeciwko impulsom ,Hartmann w bardziej rewolucyjny sposb, pod nowym ktem autonomii Ego, ktry do tej pory lea poza obszarem bada analitykw...

Gwne zaoenia Psychologii Ego w koncepcji Heinza Hartmana

Gwne zaoenia Psychologii Ego (Hartman)


Ego nie wyania si z id - tworzy si samodzielnie Mechanizmy ego nie musz by obronne W ego istnieje sfera wolna od konfliktw Ego adaptuje si do rzeczywistoci Ego jest struktur funkcjonaln, ktrej zadaniem jest , a) badanie rzeczywistoci ,b) adaptacja, c) kontrola impulsw d) obrona, Funkcje autonomiczne (niezalene) ego, to: percepcja, motoryka, planowanie, antycypowanie, synteza i integracja, rozwizywanie konfliktw zdolno ego do regresji w subie ego tj. posugiwanie si formami aktywnoci typowymi dla wczesnych faz rozwoju np. zabawa autonomia i przystosowanie

Fundamenty Psychologii Ego H. Hartman Psychologia Ego i Problemy Adaptacyjne

Praca opublikowana w Niemczech 1939 roku (w caoci w Anglii w 1958 roku). Gwne jej zagadnienia opublikowano w 1951,jako rozdzia w ksice Davida Rapaporta Organizacja i Patologia Mylenia W kontracie do skupiania si Anny Freud na mechanizmach obronnych Ego, Hartman skupi si na adaptacyjnych funkcjach Ego (dostosowujcych indywidualne zachowanie do wymogw rzeczywistoci zewntrznej( tzw. przecitnych wymogw rodowiska) Centralna koncepcja Hartmanna dotyczya sfery ego -wolnej od konfliktu. Funkcje podstawowej autonomii (percepcja, poruszanie si, jzyk, mylenie) wyrastaj nie z konfliktu pomidzy Id a wiatem zewntrznym tylko z dala od konfliktu, na wrodzonym wzorcu dojrzewania. Mog one by wtrnie naraone na konflikt

Adaptacyjny charakter ego zwizany jest z istnieniem sfery wolnej od konfliktw autonomiczne funkcje ego

Ego w psyche nie ogranicza si tylko do dziaa obronnych Wane s nieobronne funkcje ego (odsunicie ego od id i superego i skupienie go na wiecie zewntrznym) Istnieje taka cz ego ,ktra jest niezalena od id i superego tzw. sfera wolna od konfliktw Obecne w momencie urodzenia autonomiczne funkcje ego (mylenie, uczenie si, kontrola motoryczna, spostrzeganie, jzyk) oraz przecitne akceptowane rodowisko maj prawo rozwija si bez przeszkd ze strony konfliktw.Nie s one jedynymi korzeniami jego rozwoju Przez neutralizacj seksualnych i agresywnych impulsw (energii) obrony mog traci swoje poczenie z instynktowymi siami id oraz staj si wtrnie autonomiczne lub adaptacyjne

Heinz Hartman- cd.podstaw koncepcji: sfera ego wolna od konfliktumental conflikt (Rapaport)

Termin sfera ego wolna od konfliktu( conflikt - free ego sphere) - oznaczenie tych funkcji ego, ktre w kadym momencie czasu wywieraj wpyw poza obszarem konfliktu psychicznego (mental conflikt)
Istniej procesy rozwojowe poza konfliktem (out of conflikt) dotyczce percepcji, intencji, obiektywnego rozumienia, mylenia, jzyka, fenomenu pamici, faz rozwoju motorycznego : chwytania, raczkowania, chodzenia oraz procesu uczenia si i dojrzewania

Ich zmienno odgrywa wan rol w typowym rozwoju indywidualnym oraz w zakresie konfliktw wywoanych instynktownymi popdami, a take w uatwianiu lub utrudnianiu zdolnoci jednostki do ich rozwizywania

Heinz Hartman cd. podstaw koncepcji: proces adaptacji (Rapaport)

Adaptacja wymaga zarwno procesw pozostajcych w zwizku z wewntrznymi konfliktami, jak i procesw, ktre dotycz sfery ego wolnej od konfliktu Adaptacja wymaga interakcji pomidzy procesami asymilacji wewntrznego i zewntrznego pobudzenia Rozwj ego mona opisa poprzez konflikty, ktre musz zosta rozwizane w walce jak ego toczy z id i superego ego prowadzi wojn na trzech frontach (analogia opisu kraju : plemienia i stanu; zawiera: zaangaowanie w wojny z ssiadujcymi nacjami, plemionami i stanami, granice (boundaries) i czas pokoju Obszar graniczny ( borderland) - to centralny region osobowoci (central region of the personality)

Heinz Hartman :zadaniem Ego jest bada jak konflikt psychiczny i pokojowy wewntrzny rozwj wzajemnie si hamuj lub napdzaj

Poza stanem wojny jest take spokojny rozwj populacji, ekonomii, struktury spoecznej, administracyjnej itd. Stan moe by rwnie spostrzegany jako system instytucji, ktre funkcjonuj poprzez legislacj, jurysdykcj (czas pokoju)
Czowiek nie jest wolny od konfliktw i problemw - stanowi one cz kondycji czowieka Konflikty w normie i patologii maj rny zasig i intensywno Okrelenie: patologiczny versus w normie - kontrastuje zaburzenie z osigniciem Okrelenie: konfliktowy versus wolny od konfliktu kontrastuje konflikt z nieobecnoci konfliktu. Skuteczna obrona moe by rwnoznaczna z niepowodzeniem w osigniciu czego i vice versa

Heinz Hartman: Intelektualizacja instynktownego ycia podstawowe, wczesne osignicie (komponent) ludzkiego ego

Obrona przeciwko instynktownym popdom skutkuje wzrostem intelektualnych osigni - okrelone formy rozwizywania konfliktw mog by zwizane z biologiczn gwarancj procesu adaptacji do warunkw zewntrznych. Nie dotyczy to wszystkich procesw obronnych ale dotyczy intelektualizacji
Intelektualizacja instynktownego ycia (prba kontrolowania procesw instynktownych poprzez cznie ich z ideami, ktre mog pozostawa w zwizku ze wiadomoci) jest jedn z najbardziej oglnych, wczesnych i potrzebnych osigni ludzkiego ego. Nie jest ona jedn z aktywnoci ego, ale jedn z niezbdnych jego komponentw (Anna Freud) Anna Freud: Instynktowne niebezpieczestwo czyni czowieka inteligentnym.

Heinz Hartman: interakcje sfery konfliktw z innymi funkcjami ego


W pracy klinicznej na co dzie obserwujemy jak rnice w rozwoju intelektualnym, motorycznym i innych sferach wpywaj na radzenie sobie przez dzieci z konfliktami i jak to w dalszej kolejnoci wpywa na rozwj intelektualny, motoryczny i adaptacj Takie obserwacje opisowo okrelaj interakcj sfery konfliktowej z innymi funkcjami ego Moemy mwi o dwch aspektach procesu ego ( ego process), - w relacji do wewntrznego konfliktu - w relacji do jego zalenoci i dziaania na aparatur psych. Z jednej strony moemy by zainteresowani patologi tego procesu, jego genetycznymi zwizkami z zaburzeniami adaptacji, a z drugiej strony pozytywn adaptacj osigan w innym kontekcie

Fantazje stanowi wany element psychologii dziecka i w edukacji, ale spotykamy si z nimi stale rwnie w pracy z dorosymi (A. Freud)
Anna Freud opisaa funkcj fantazji w rozwoju dziecka Przebadaa ona wyparcie rzeczywistoci w fantazjach i pokazaa jak dziecko odmawiajc zaakceptowania trudnej rzeczywistoci moe przy okrelonych warunkach wyprze si wasnej egzystencji/istnienia i zastpi ja tworami fantazji Jest to proces bez granic dla rozwoju normalnego ego Co powoduje, e ten proces zaczyna mie charakter patologiczny? (A. Freud): - stopie dojrzaoci aparatu ego dotyczcego percepcji, - stopie dojrzaoci mylenia i innych procesw, ktre odgrywaj istotn rol w tworzeniu si relacji pomidzy czowiekiem a otoczeniem Anna Freud: Przywizanie do dojrzaego ego jest generalnie silniejsze ni przywizanie do infantylnego ego.

Fantazje wane funkcje syntetyzujce i adaptacyjne do rodowiska (adaptacja autoplastyczna)

Uczymy si zwizku z rzeczywistoci drog FANTAZJI (w pierwszej kolejnoci odcigajc od rzeczywistej sytuacji np. pomocnicza funkcja fantazji w procesie uczenia si) Fantazje zawsze implikuj znaczne oddalenie si od rzeczywistej sytuacji, ale s przygotowaniem do przystosowania si do rodowiska. Fantazje mog peni funkcj syntetyzujc poprzez tymczasowe poczenie naszych potrzeb i celw z moliwociami ich realizacji Istniej fantazje, ktre podczas usuwania ich przez czowieka ze wiata zewntrznego otwieraj dla niego jego wewntrzn rzeczywisto. Podstawow ich funkcj jest adaptacja autoplastyczna(autoplastic)

Adaptacja jest dwustronn relacj pomidzy organizmem, a jego rodowiskiem

O osobie mwimy, e jest dobrze przystosowana do rodowiska jeeli jej produktywno (zdolno do korzystania z ycia - ability to enjoy life) i rwnowaga psychiczna nie s zaburzone Stopie przystosowania moe by zdeterminowany przez sytuacj rodowiskow ( stopnie sytuacji rodowiskowej: rednio akceptowana, typowa, nie do zaakceptowania, atypowa) Koncepcja adaptacji ma rnorodne konotacje w biologii i mao precyzyjn definicj w psychoanalizie Obserwacja leca u podoa koncepcji adaptacji mwi o tym, e yjce organizmy dopasowuj si do rodowiska, w ktrym yj

Proces adaptacji a stan adaptacji

Moemy dokona rozrnienia pomidzy stanem adaptacji (state of adaptedness), ktry uzyskujemy pomidzy organizmem a jego rodowiskiem i procesem adaptacji, ktry doprowadza do tego stanu Caociowy rozwj procesu i stanu adaptacji prowadzi do powstania zwizku pomidzy genotypem i rodowiskiem, co sprzyja przetrwaniu Stan adaptacji moe odnosi si do teraniejszoci i przeszoci. Proces adaptacji odnosi si natomiast do przyszych warunkw Adaptacja jest moliwa z jednej strony przez pierwotne wyposaenie i dojrzao aparatu czowieka i z drugiej strony przez regulujce funkcj Ego, ktre przeciwdziaaj zaburzeniom i aktywnie poprawiaj relacj czowiekotoczenie Adaptacja moe by wywoana zmianami jakie jednostka czyni w swoim rodowisku uywajc narzdzi i nowych technologii, jak rwnie waciwymi zmianami w jej systemie psychofizycznym

Formy adaptacji - Alloplastyczna i autoplastyczna (Freud) -dokonywanie aktywnych i celowych zmian w swoim rodowisku

- Alloplastyczna - jest dostpna tylko czowiekowi. Mog by z tym zwizane dwa procesy: ludzkie dziaanie przystosowujce rodowisko do ludzkich funkcji i w dalszej kolejnoci przystosowanie si czowieka do rodowiska, ktre sam pomaga stworzy. Uczenie si dziaa alloplastycznych jest jednym z najwaniejszych zada rozwoju czowieka - Autoplastyczna - oparta o siy wewntrzpochodne np. instynkty, popdy

Alloplastyczne i/lub autoplastyczne dziaania nie zawsze s adaptacyjne Czsto wysze funkcje ego decyduj o tym, czy dane auto/alloplastyczne dziaanie jest waciwe w danej sytuacji Adaptacja polega na wyborze nowego - korzystnego dla funkcjonowania organizmu rodowiska. Jego znalezienie ma najwiksze znaczenie dla adaptacji czowieka.

Koncepcja rozwoju psycho- spoecznego Erika Eriksona- oglne zaoenia

Czowiek rozwija si zgodnie z zasad epigenezy wedug gotowego planu a motorem rozwoju jest konflikt midzy tendencjami progresja <==> regresja Motorem rozwoju i patologii jest dziaanie pierwiastka mskiego i eskiego Kryzys rozwojowy - to sprzeczno pomidzy wymaganiami organizmu, psychik a wymaganiami spoecznymi okres przejciowy w cyklu ycia wymagajcy zmian Fazy kryzysu - pocztkowa powstania sprzecznoci, faza szczeglnej wraliwoci (ryzyko patologii), faza rozwizania kryzysu. Wynik - nowe funkcje ego zostaj wczone do dotychczasowych osigni. Patologia to nierozwizane kryzysy w cigu ycia, i ich konsekwencje

Koncepcja rozwoju psycho- spoecznego Erika Eriksona- oglne zaoenia cd

Zdrowie - to pomylnie przebiegajcy proces psychospoecznego rozwoju ego, w ktrym czowiek zdobywa sukcesywnie podstawowe zdolnoci Rozwojowy schemat epigenetyczny (charakteryzowany przez kryzysy psychosocjalne, pochodzce z otoczenia)
Fazy kryzysw:1) nadzieja i zaufanie do wiata i przyszoci lk, nieufno 2) autonomia - wstyd i zwtpienie, 3) inicjatywa- poczucie winy, 4) produktywno - poczucie niszoci, 5) tosamo - rozproszenie tosamoci, 6) intymno - izolacja, 7) generatywno - stagnacja, 8) integralno rozpacz.

Fazy kryzysw rozwojowych (E. Erikson)


Faza oralna dziecko musi walczy z podstawow ufnoci/nieufnoci - kryzys fazy analnej autonomia lub wstyd i niepewno - kryzys fazy falliczno - edypalnej zmaganie z dylematem: inicjacja versus poczucie winy Wany w zaoeniach psychologii ego - konflikt pomidzy czynnikami (dziaajcymi siami) Rozwj nie zatrzymuje si na rozwizaniu kompleksu Edypa, ukady obronne zmieniaj si w kadej pomylnie zakoczonej fazie latencji, adolescencji, wczesnej dorosoci, wieku redniego i staroci (od obron niedojrzaych: hipochondryczno, acting out do obron dojrzaych :altruizm, sublimacja) Osobowo jest prawdziwie dynamiczna i plastyczna przez cay cykl ycia

Ontogenetyczna faza rozwoju organizmu wpywa na proces adaptacji

Na proces adaptacji wpywaj: konstytucja, zewntrzne rodowisko ,jak i ontogenetyczna faza rozwoju organizmu (szczeglnie podkrelana przez psychoanaliz) Czowiek nie dochodzi do porozumienia ze rodowiskiem na nowo w kadej generacji, jego zwizek ze rodowiskiem jest zagwarantowany swoist dla czowieka ewolucj( przez wpyw tradycji i przetrwania osigni czowieka) Przejmujemy od innych ludzi ca gam sposobw rozwizywania problemw. Osignicia czowieka uprzedmiotowiaj metody jakie odkry on w celu rozwizania problemu i w ten sposb stay si one czynnikami cigoci Wana rola Superego (nonika tradycji i wszystkich odwiecznych wartoci, przekazywanych z pokolenia na pokolenie)

Jaka jest struktura zewntrznego wiata do ktrego organizm ludzki si adaptuje?

Ego bierze udzia w budowaniu tradycji. Tradycyjne metody rozwizywania problemw s sztywne, a ich modyfikacja zaley od wielu czynnikw indywidualnych, spoecznych Pierwsze spoeczne relacje dziecka s niezwykle wane rwnie dla utrzymania jego biologicznej rwnowagi. Zadanie czowieka polegajce na przystosowaniu si do czowieka jest obecne ju od samego pocztku ycia Czowiek przystosowuje si do czci rodowiska, ktrej nie posiada, ale cz tego rodowiska zostaa ju wczeniej przystosowana i uformowana przez niego samego i jego rodzaj ludzki Czowiek nie tylko przystosowuje si do spoeczestwa, ale rwnie aktywnie uczestniczy w stworzeniu warunkw do ktrych musi si zaadaptowa.

Adaptacja to przystosowanie si do struktury spoecznej i wsppraca przy jej budowaniu

Struktura spoeczestwa, proces podziau pracy, locus spoecznej jednostki determinuj zdolnoci adaptacyjne jednostki, reguluj szczegowy plan rozwoju instynktownych popdw i ego
Struktura spoeczna decyduje, ktre formy zachowania powinny posiada najwiksz szans adaptacji Spoeczne przystosowanie si (social campliance) odgrywa rol nie tylko w powstawaniu nerwic, psychopatii i przestpczoci, ale rwnie w rozwoju wczesnej organizacji spoecznej otoczenia dziecka. Jest to szczeglny przykad spoecznego przystosowania, kiedy spoeczestwo koryguje zaburzenia w adaptacji Indywidualne skonnoci, ktre s rwnoznaczne z zaburzeniami adaptacyjnymi w jednej grupie spoecznej, mog wypenia spoecznie istotne funkcje w innej grupie spoecznej.

Adaptacja progresywna i regresywna

Rodzaje adaptacji - poprzez regresj (genetyczne korzenie nawet racjonalnego, adaptacyjnego zachowania s irracjonalne) - poprzez obejcie regresji (wysoko adaptacyjne sensowne osignicia zdrowego czowieka -wymagaj obejcia obok regresji) Istnieje konieczno wzajemnego dopasowania (fittigtogether)- oglny plan nawet prowadzc do udanej adaptacji, zawsze zawiera regulacje, ktre nie s adaptacyjne( np. fantazje s zawsze zakorzenione w przeszoci i mog poprzez czenie przeszoci z przyszoci sta si podstaw realistycznych celw). Przykadem tego mog by : poezja oraz inne formy dziaalnoci artystycznej.

Adaptacja i wzajemne dopasowanie (fittingtogether) funkcja syntetyczna Ego, jest specyficznym organem rwnowagi

Zwizek pomidzy jednostk a rodowiskiem jest czasami zaburzony i musi by ponownie przywrcony do rwnowagi Rwnowaga jest nie zawsze prawidowa Kady bodziec zaburza rwnowag, ale nie kady wywouje konflikt. W rzeczywistoci kady organizm posiada mechanizmy pozwalajce utrzyma lub przywraca rwnowag (elastyczno ludzkiej adaptacyjnoci) Dwa rodzaje stanw rwnowagi: rwnowaga instynktownych popdw (rwnowaga witalna) i rwnowaga instytucji psychicznych (rwnowaga strukturalna) - s one zalene od siebie nawzajem i od rwnowagi czowiek-rodowisko.

Adaptacja i wzajemne dopasowanie wspzale od siebie: wzajemne dopasowanie jest zazwyczaj wstpem do procesu adaptacji i vice versa

Ten sam proces, ktry jest wewntrznym zaburzeniem w stosunku do aparatu psychicznego moe by zewntrznie zaburzeniem procesu adaptacji np. obrona przeciwko instynktownym popdom czsto zmienia stosunek do wiata zewntrznego Wzajemne dopasowanie znaczco wzrasta na skutek ewolucjiproces internalizacji (reakcje, ktre pierwotnie zachodziy w stosunku do wiata zewntrznego zostay przesunite do wewntrz organizmu) adaptacja w szerszym znaczeniu niesie ze sob warto przetrwania, ktra determinuje zarwno zwizki rodowiskowe i wzajemne relacje pomidzy instytucjami psychicznymi

Psychoanaliza - zasada przyjemnoci zaburza adaptacj - wane dopasowanie i zasada realnoci

Freud Dwie zasady( two principles) - zasada realnoci zastpuje lub modyfikuje zasad przyjemnoci w czowieku, ale jak zasada przyjemnoci przezwycia i przeksztaca si w zasad realnoci jest wci niewyjanione jednoznacznie Zwrcenie si do rzeczywistoci moe by form obrony przed lkiem narastajcym poprzez fantazje i moe suy opanowaniu lku To co nazywamy zasad realnoci wnosi co zasadniczego co nazywamy funkcja antycypacyjn. Chwilowa przyjemno zmienna w swoich skutkach jest porzucana, eby mc j osign pniej w inny sposb, dziecko zrzeka si swojej omnipotencji i magii, z nadziej, e odzyska j jeli doronie (Nunberg) Zasada realnoci jest kontynuacj zasady przyjemnoci, ale jej cele s inne. Zasada realnoci wie si z funkcj antycypacji przyszoci, zorientowaniem naszych dziaa zgodnie z ni ,wie rodki ze skutkami. Jest to funkcja ego, procesu adaptacji o najwyszym znaczeniu

Rozwj ego jest rnicowaniem (differentation)

Nowo narodzone niemowl nie jest w caoci zdeterminowane przez popdy, posiada wrodzone mechanizmy (percepcyjny i mechanizmy obronne) przygotowujce cz tych funkcji, ktre po procesie rnicowania ego i id s przypisane ego. Zdolno do adaptacji istnieje zanim rozpocznie si intencjonalny proces adaptacji
Mechanizmy obronne ju istniej na poziomie wrodzonych instynktw. Rozwj ego jest rnicowaniem, w ktrym prymitywne czynniki regulujce s stopniowo zastpowane bd uzupeniane przez bardziej efektywne regulatory ego. To co jest pierwotnie zakotwiczone w instynktach moe by pniej przeksztacone w sub i sposb dziaania ego, a w dalszej kolejnoci w regulatory, ktre pojawiaj si w procesie ego i id

Normalne nowo narodzone niemowl i jego oczekiwane rodowisko przystosowuj si do siebie nawzajem od pierwszego mementu. adne niemowl nie potrafi przetrwa w nietypowych warunkach

Noworodek jest w bliskim kontakcie ze swoim wiatem zewntrznym ze wzgldu na jego potrzeb staej opieki ale rwnie poprzez jego reakcj na bodce (w pierwszym momencie reakcje nie zawsze s adaptacyjne) Pierwsze oznaki intencjonalnoci pojawiaj si okoo trzeciego miesica ycia i oznaczaj niezwykle wan faz rozwoju, ale prawdziwa zdolno pojmowania obiektu pojawia si okoo 5/6 miesica ycia i nie jest kompletna przed pierwszym rokiem ycia

Rozwj strukturalny jednostki suy adaptacji

Rnicowanie si ego tworzy specyficzne warunki dla adaptacji Formy adaptacji zale m.in. od poziomu rozwoju psychicznego, moliwoci i zrnicowania wiata wewntrznego. Rnicowanie ego prowadzi do optymalnej syntezy i adaptacji tylko wtedy kiedy ego jest silne i moe by swobodnie uywane, Rnicowanie przeciwdziaa tendencji bycia zamknitym w wiecie, ktra moe by wyrazem funkcji syntetycznej bd regresji do wczeniejszych faz rozwoju, do uczucia bycia jednym z obiektem( do pocztkowej fazy narcyzmu) Tendencje regresyjne mog w okrelonych warunkach suy adaptacji

Funkcje ego: adaptacja, rnicowanie, synteza

Rozwj funkcji rnicowania znajduje psychologiczny wyraz nie tylko w formowaniu si aparatu psychicznego, ale rwnie w testowaniu rzeczywistoci, w ocenianiu sytuacji, w rozwijaniu si wiata percepcji i dziaania, w separacji percepcji od wyobrani, poznania od afektu Rwnowaga pomidzy tymi funkcjami moe by zakcona poprzez przedwczesny lub opniony rozwj rnicowania, upoledzenia syntezy
Rnicowanie musi by rozpoznane i musi pociga za sob syntez jako najwaniejsz funkcj ego

Internalizacja

W procesie ewolucji opisanym jako progresywna internalizacja decydujc rol odgrywa centralny czynnik regulujcy nazywany wiatem wewntrznym- inner world (jest on wynikiem interpolacji pomidzy receptorami, a efektorami) - znane w dorosym czowieku jako jedna z funkcji regulujcych ego. Zakres subiektywnego wiata, stopie wraliwoci na dowiadczenie itd. odzwierciedla indywidualne rnice osoby Percepcja, pami, wyobrania, mylenie i dziaanie s znaczcymi czynnikami w adaptacji Proces adaptacji skada si z dwch faz: wycofanie si ze wiata zewntrznego i powrt do niego ze zdwojon si. To wycofanie si z rzeczywistoci, aby lepiej nad ni panowa nie jest tosame z regresywn adaptacj. Rozwj wiadomoci nie w peni pokrywa si z rozwojem wiata wewntrznego

Osignicia intelektualne i racjonalizacja jako narzdzia rozwizywania konfliktw

Intelektualizacja i racjonalizacja wane w relacji do wymaga stawianych przez wiat zewntrzny i superego ,jak i pod wzgldem ich interakcji z innymi funkcjami ego
Analiza zahamowa, nerwic a w szczeglnoci psychoz zwizek ze stopniami zaburze rnych funkcji inteligencji: wysoki stopie zaburze - tylko w przypadku psychoz, redni przewanie tymczasowy i podlegajcy remisji stopie zaburzenia jest czsty w innych chorobach psychicznych Zaburzenia funkcji: kontrola, selektywno uwagi, poczucie czasu, testowanie rzeczywistoci, obiektywno, abstrakcja, zdolno do odraczania potrzeb itd. Specyficzne niepowodzenia w adaptacji koresponduj z zaburzeniami w/w funkcji

Wiedza nie moe by celem samym w sobie. Wiedza o rzeczywistoci musi by podporzdkowana procesowi adaptacji, tak jak podporzdkowujemy adaptacj do wzajemnego dopasowania fitting together.

Wiedza o rzeczywistoci musi by przetestowana( myl lub system myli jest syntoniczny z rzeczywistoci: kontekst tych myli jest prawdziwy, przeoenie tych myli w dziaanie spoeczne prowadzi do zachowania adaptacyjnego) Dziaanie racjonalne ma swoje cele i rodki. Dwa typy racjonalnego dziaania (Max Weber): racjonalny cel i racjonaln warto Dziaanie czowieka jest racjonalnym celem jeeli rozway on w sposb racjonalny te cele, rodki i efekty uboczne oraz znaczenie rodkw przeciwko celom, celw przeciwko efektom ubocznym i rwnie rnych moliwych celw przeciwko sobie nawzajem wzajemne wykluczanie si celw). Racjonalna warto - jeeli czowiek dziaa na zasadzie etycznych, ascetycznych, religijnych przekona nie zwaajc na dajce si przewidzie konsekwencje to wwczas jego dziaanie jest wycznie racjonaln wartoci (analogi do dziaania w zakresie ego i superego)

Nie moemy traktowa inteligencji jako zdolnoci, ktra zastpuje inne funkcje psychiczne
W pewnym momencie rozwoju inteligencja staje si wiadoma swojej wasnej roli - jako jedyna z funkcji wrd innych widzi swoj wasn aktywno we waciwej perspektywie. Tylko po takim rozszerzeniu wiadomoci inteligencja suy w najwyszym stopniu syntetycznej i rnicujcej funkcji ego Wczenie rnych funkcji psychicznych do planu mylenia i dziaania ego jest przykadem jego oglnej antycypacyjnej funkcji (wymagajcej wiedzy o zwizkach czowieka ze rodowiskiem i wiatem wewntrznym). Funkcjonowanie inteligencji na tym poziomie moe mie dwa efekty: moe prowadzi do lepszego wadania rodowiskiem przez czowieka albo do lepszej kontroli samego siebie

Integracyjne funkcje ego (indywidualne i spoeczne systemy wartoci)

Czynniki syntetyzujce Ego - nie jest w peni poznane: niektre z nich przynale do superego, wikszo do ego, a cz z nich do wolnych od konfliktu regulacyjnych funkcji ego
Nie powinnimy przecenia hierarchii indywidualnych wartoci ponad spoeczn hierarchi wartoci, ktr dziecko musi przyj i zaakceptowa, aby sta si czci wiata w ktrym czowiek stawia prawo ponad samego siebie Dziecko akceptujc te wartoci moe znale waciw drog radzenia sobie ze swoimi libidalnymi i agresywnymi impulsami, a jego akceptacja moe by rwnowana z osigniciem syntezy Indywidualna natura systemu wartoci i ideaw uatwia wspprac z innymi ludmi i jednoczenie uatwia adaptacj. Spoeczne systemy wartoci s jak kada inna konwencja, czsto przeszkadzaj one w adaptacji, ale w okrelonych warunkach uatwiaj j

Znaczenie hierarchii wartoci formuje si w jednostce zgodnie ze struktur spoeczn

Spoeczne normy, ktre dziecko przyswaja tylko czciowo zbiegaj si z nagrodami i karami jakie dziecko otrzymuje od spoeczestwa w pniejszym yciu. Mog one suy przeczaniu pozycji oraz krystalizacji kierunkw ludzkiego zachowania Znaczenie hierarchii wartoci formuje si w jednostce zgodnie ze struktur spoeczn w ktrej wzrasta( np. w zalenoci od przyjtej etyki spoecznej moe mie tendencje typu narcystycznego lub neurotyczno-kompulsywnego). Niektre hierarchie wartoci mog by wrogie, inne neutralne a niektre mog zawiera czynniki spoeczne o najwyszym znaczeniu jak np. wartociowanie mioci czowieka do czowieka. Przystosowanie si do etnicznej hierarchii wartoci moe prowadzi do wypenienia zadania syntezy, moe by (ale nie musi) uyteczne dla indywidualnej adaptacji

Aparatura ego - autonomiczny rozwj ego

Procesy percepcyjne nie mog by spostrzegane jako projekcja. Procesy zwizane z instynktownymi popdami i mechanizmami ego wyrastaj ze wsplnych korzeni przed rnicowaniem ego i id, po tym jak si ustrukturalizuj mog w nastpnej kolejnoci wej ze sob w bardziej zoone i zrnicowane poczenia Proces dojrzewania nie jest w caoci obojtny na wpyw rodowiska. Istniej niezalene czynniki, ktre zarwno przed jak i po urodzeniu, doprowadzaj wrodzony mechanizm do dziaania i w ostatecznoci determinuj cakowicie rytm procesw rozwojowych. Nie wszystkie postpy w adaptacji s wynikiem dowiadczenia Typowe rnice w zakresie dojrzaoci rnych funkcji prowadz u czowieka do typowych konfliktw np. niezdolno niedojrzaego ego do zapewnienia popdom gratyfikacji jest jedn z przyczyn dla ktrych popdy s dowiadczane jako zagroenie.

Uporzdkowanie poj paradygmatu Psychologii Ego (David Rapaport, Rangell)

Rapaport ( pierwszy w Fundacji Meningera w Topece a pniej w Centrum Austina Riggsa w Stockbridge, w stanie Massachusetts) uporzdkowa zaoenia paradygmatu ego Rangell w hodzie Hartmanowi (1965) na jego 70 te urodziny dokona przegldu jego dorobku, usystematyzowa psychologi ego w zwart cao Rangell wskazywa na hod Hartmana dla Freuda psychoanaliza - zrodzona z bada i leczenia zaburze neurotycznych, z psychopatologii- mogaby sta si ogln dziedzin psychologii, w peni wyjaniajc zarwno normalne, jak i nienormalne funkcjonowanie umysowe Rangell podkrela czno Hartmana z tematem obserwacji dzieci i longitudalnymi badaniami rozwojowymi Rene Spitza, Margaret Mahler, Ernsta i Marianne Krisw i Johna Benjamina.

Uporzdkowanie poj paradygmatu Psychologii Ego gwne funkcje Ego

Testowanie rzeczywistoci Kontrola impulsw Procesy mylenia Ocenianie (wydawanie sdw) Funkcjonowanie syntetycznointegracyjne (poczucie mistrzostwa) kompetencji Pierwotna i wtrna autonomia

Paradygmat Psychologii Ego we wspczesnej literaturze Amerykaska Psychoanaliza

Roy Schafer (1970) - przegld dotyczcy wkadu Hartmana w psychoanaliz

Podkrelanie znaczenia prb Hartmana, eby dostosowa psychoanaliz do ram naukowych (On wprowadzi psychoanaliz w wiat nowoczesnej nauki) Psychologia Ego to realizacja zaoe psychoanalizy Freuda jako sposobu wyjanienia i przedstawienia (poprzez funkcje i narzdzia ego), ewolucyjnej biologicznej adaptacji gatunku ludzkiego (jako udanego zwierzcia stadnego, do trudnego i nieszczeglnie przyjaznego wiata zewntrznego
Krytyczne wtki wobec mylenia Hartmana: koncepcje Hartmana w sposb oczywisty omijay wszechobecne kwestie zamiaru, celowoci, intencji i znaczenia - bardzo istotne z punktu widzenia klinicznej psychoanalizy. Biologiczny jzyk funkcjonowania, pisa Schafer, nie moe zajmowa si znaczeniem

Teoria paradygmatu Psychologii Ego w literaturze

Hartmann: Eseje z Psychologii Ego(1964)-zbir dwudziestu artykuw (1939 1959)

Hartmann: Dziea z Psychologii Psychoanalitycznej monografia (sze artykuw napisanych wsplnie z Krisem i Loewensteinem)
Rapaport :Struktura Teorii Psychoanalitycznej (1960) -prba nakrelenia usystematyzowanej i hierarchicznej struktury koncepcji i doktryn psychologii ego Merton Gill (1963) dalsze prby opracowania zaoe Hartmana (rozszerzona wersja artykuu, ktr Gill i Rapaport opublikowali w 1959 roku, uszczegawiajc pi fundamentalnych zaoe i metapsychologicznych punktw widzenia, jako istotnych dla penego psychoanalitycznego zrozumienia zachowa)

Model pracy klinicznej i implikacje terapeutyczne (Kurt Eissler)

Kurta Eissler przestawienie zagadnie pracy klinicznej w ramach psychologii ego - prezentacja modelu pracy klinicznej w paradygmacie psychologii ego Interwencje terapeutyczne w pracy klinicznej - to proces zgodnych z rzeczywistoci wielokierunkowych i wielowtkowych interpretacji, prowadzcych ostatecznie, (poprzez przepracowywanie urozmaiconych i rnych, ale podobnych treciowo interpretacji wok obszaru przeniesienia) do znaczcego wgldu i konsekwentnej zmiany, ewentualnie do wyleczenia czy rozwizania Przeciwprzeniesienie musi by odpowiednio pokierowane i skontrolowane, eby nie zakcao analitycznego rozumienia (A. Reich 1951)

Interwencje terapeutyczne w Psychologii Ego

(Kurt Eissler)

W rozszczepieniu wsppracujcego ego pacjenta (pierwszy raz opisanym przez Richarda Sterna 1934, w ktrym wyodrbniono dowiadczajc cz ego (zawierajc stare interpersonalne dramaty) i cz obserwujc ( w jednym szeregu z analitykiem i jego funkcj analityczn), analityk moe na czas z pozycji obserwatora z zewntrz, rozwika i wyjani projektowane przeniesieniowe znieksztacenia odbioru u pacjenta i rozwiza przez to formacje o charakterze neurotycznym Jakiekolwiek odejcie od odpowiednio podanej, w odpowiednim czasie interpretacji (rozumianej jako jedynie susznej drogi do wgldu i kocowej zmiany) nazywane jest parametrem= odejcia od techniki - czasami konieczne w krytycznych sytuacjach klinicznych-w relacji z pacjentami posiadajcymi mniej ni normalne ego. Parametr stanowi interpretacyjnie nie zaatwiony aspekt wewntrz sytuacji analitycznej

Analityczna postawa (one person psychology)- psychologia jednoosobowa (ta od strony pacjenta)

Oznak takiej analitycznej postawy byy : obiektywno, neutralno, wstrzemiliwo oraz anonimowo w relacji analityka, nieprzerwane skupianie si na intrapsychicznych konfliktach u pacjenta, odrzucenie osobowoci i potencjalnie wpywajcych przeciwprzeniesie analityka oraz koncepcja zgodnych z rzeczywistoci interpretacji analityka ( wspierajcych proces przepracowywania konfliktw)
Jest ona niezbdn i wystarczajc drog do wgldu, zmiany i wyleczenia psychologia jednoosobowa (one-person psychology) ta od strony pacjenta.

Psychoanaliza - od ekspresyjnej psychoterapii psychoanalitycznej do wspierajcej psychoterapii psychoanalitycznej

W procesie rozumienia analizy rozwiny si jako pierwsze skrajne rne koncepcje psychoterapii zorientowanej psychoanalitycznie. Skupione byy one od najbliszej technice psychoanalizy, ekspresyjnej psychoterapii psychoanalitycznej, do najdalszej formy- wspierajcej psychoterapii psychoanalitycznej (najwiksze techniczne rnice w stosunku do cile psychoanalitycznej metody) Psychoterapia ekspresyjna - oparta na znalezieniu i osabieniu konfliktw intrapsychicznych (cho wewntrz bardziej skupiona i restrykcyjna, ni szeroko zakrojona na odkrywanie wszystkich dowiadcze yciowych - jak psychoanaliza)
Psychoterapia wspierajca - oparta na rnych technikach wzmacniania zdolnoci ego do radzenia sobie, a czsto do zakrywania, wewntrznych konfliktw

Sytuacja psychoanalizy w Europie i Stanach Zjednoczonych lata 30,40 te XX w

Psychoterapie psychoanalityczne wyrose w Stanach Zjednoczonych rozprzestrzeniay si najpierw w Wielkiej Brytanii, potem do Niemiec, Holandii i Skandynawii jako adaptacje do wyrosej psychoanalizy na gruncie europejskim W Europie lat 30 i40 tych -dla psychoanalizy - nieprzyjazny spoeczny i zawodowy klimat (swoista izolacja Freuda i jego kontynuatorw, ktra efektywnie hamowaa ich przeniknicie do szk medycznych i szpitali ksztaccych (skutkiem tego psychoanaliza jako terapia zostaa umieszczona w prywatnych praktykach) Analitycy amerykascy, wzmocnieni przez napyw analitykw imigrujcych z Europy w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku, byli bardzo zdeterminowani, eby zdoby wydziay psychiatryczne w szkoach medycznych i szpitalach ksztaccych. Ich celem byo ustanowienie koncepcji psychoanalitycznych jako dominujcych w psychologii i gwnych w terapii i leczeniu caej skali zaburze i chorb psychicznych.

Wzrost zatrudniania Analitykw w pracy z pacjentami psychiatrycznymi na oddziaach szpitalnych - lata 40 - 60 XX w

Wzrost akceptacji wewntrz caego medycznego rodowiska (nawet i wrd opozycji) w zakresie szkolenia analitykw z wyksztaceniem pozamedycznym Od lat 40 tych poprzez lata 60 te XX wieku gwne stanowiska w psychiatrii, a do czasw (zorientowanego psychobiologicznie) Adolfa Meyera i caego pniejszego pokolenia psychobiologw- szkoy medyczne zaczy stara si o psychoanalitykw na stanowiska ordynatorw oddziaw psychiatrycznych (klinikach nazywanych psychiatrycznymi centrami leczenia - wprowadzanie psychoanalitycznych koncepcji do rozumienia zdrowia psychicznego , choroby i modyfikacji klasycznej techniki psychoanalitycznej do leczenia pacjentw) - to populacja pacjentw rnicych si od pacjentw neurotycznych z praktyk prywatnych (od ktrych wyewoluoway tradycyjne koncepcje technik analitycznych)

Psychobiologia Adolfa Meyera definiowanie dawniej - dzisiaj i rozwj innych psychoanalitycznych psychoterapii

Psychobiologia (Meyer) - to rozumienie funkcjonowania mzgowego, opartego na integracji indywidualnie zapamitywanych dowiadcze yciowych, wczajc w to choroby fizyczne i ich psychologiczne odzwierciedlenie Psychobiologia - dzisiaj to nowoczesny psychofarmakologiczny model leczenia i budowania wiedzy z zakresu neuronaukowego rozumienia funkcjonowania mzgu
Rozwj rnych psychoanalitycznych psychoterapii: od nurtw ekspresyjnych do wspierajcych. W latach pidziesitych XX wieku, podobiestwa i rnice midzy nimi, wypracowane przez szereg osb (Gill, Rangell, Edward Bibring, Leo Stone i Anna Freud)

Rozwj rnych psychoanalitycznych psychoterapii lata 50 te XX w rnice i podobiestwa

Cz przedstawicieli psychoanalitycznych psychoterapii , pozostawaa w sprzeciwie wobec rnic w podejciu do psychoterapii (staraa si je raczej zamaza, ni wyostrzy). Zepchnici na margines, jako nieanalityczni : Franz Alexander i jego nastpcy, Frieda Fromm Reichmann i jej kontynuatorzy
Debata wok tematu rnic w psychoanalitycznych podejciach - trzy dyskusje panelowe - JAPA (Panele 1954; szerzej o prezentacji tego tematu - Wallerstein 1995)

Projekty Badawcze (celem byy badania psychoanalizy i psychoterapii psychoanalitycznych) - Fundacja Meningera (1954 roku), Wallersteina i wsppracownikw(1956)

Paradygmat psychologii ego w latach 50-60 tych XX w

R.Wallerstein (1986)-Czterdzieci dwie cieki w Psychoterapii - ujcie holistyczne psychologicznych koncepcji ego W latach 50 -70 tych XX wieku paradygmat psychologii ego by prezentowany jako wiodcy potomek i spadkobierca psychoanalizy Freuda (pierwotnie psychologii popdowej), jak i przez prace A. Freud bardziej uwydatniajcej psychologi ego (British Society, Klinika Hampstead pod przewodnictwem Anny Freud i Dorothy Burlingham), Hartmana

Dla osb szkolonych w amerykaskich instytutach psychoanalitycznych w latach 50 tych Psychologia Ego bya reprezentacj psychoanalitycznego wiata (sylabusy instytutu byy tworzone wok literatury Freuda, czasami w nawizaniach do Abrahama lub Jonesa )

Paradygmat psychologii ego w latach 50 -60 tych XX w cd

Bezpiecznymi, poprawnymi, ale i uytecznymi czasopismami byy: Psychoanalytic Quarterly, Psychoanalytic Study of the Child (Anglo-amerykaskie ale cakowicie freudowskie przedsiwzicie), oraz nowo stworzone Journal of the American Psychoanalytic Association
Paradygmat psychologii ego zosta stworzony przez analitykw imigrujcych do Ameryki z Europy, pierwotnie z Wiednia, (poczonych bliskimi wizami z Freudem).

Paradygmat Psychologii Ego - mia by po to, aby.....

By traktowany, jak cenny dar, przekazywany potomnoci, eby go utrwala i chroni przed osabieniem przez: - nieanalityczne podejcia pragmatyczne (terapie behawioralne pojawiajce si wewntrz psychologii akademickiej) - przed Klejnistami (kontynuatorami innowacyjnego spojrzenia Melanie Klein), ktrych pomysy dotyczce dziecicych stanw umysu, byy odbierane, jako totalnie spekulatywne i nie poddajce si weryfikacji ( a wic nienaukowe) - oraz przed brytyjsk szko relacji z obiektem (Fairbairn, Winnocott, Balint, Bowlby i Guntrip), ktrej podejcie byo napdzane przez utrat gboko psychologicznego rozumienia popdowoci i przez odbieranie wanoci dziecicej seksualnoci oraz kompleksowi Edypa, jako strategicznych punktw psychopatologii neurotycznej

Przeciwprzeniesienie w psychologii ego (Anna Reich) przeszkadza analizie.....

Artykuy Pauli Heimann (1950) i Margaret Little (1951) na temat obecnoci przeciwprzeniesieniowych uwika analityka i ich potencjau uywanego do lepszego zrozumienia reakcji przeniesieniowo przeciwprzeniesieniowej (skutkiem czego byo umieszczenie psychoanalityka wewntrz a nie na zewntrz sytuacji analitycznej), wywoay alarmujc odpowied
Artyku Annie Reich (1951) nadawa przeciwprzeniesieniu (jest to zawsze obecna sia wpywajca na proces) -status czstej, ale negatywnej siy przeszkadzajcej w procesie analizy. Si t ktr naleao opanowa i trzyma z dala od wpywu na proces terapii

Rozam w jednoci psychologii ego lata 70 te XX w

Krytyka: wsppracownicy Rapaporta (Merton Gill, George Klein i Roy Schafer) zaczli regularnie atakowa hipotezy metapsychologii (Schafer 1976)
Dalsza krytyka Psychologii ego versus Metapsychologii (Gill i Holzman 1976) - w zbiorze artykuw dawnych studentw Rapaporta Najbardziej znaczcy tekst : M. Gill Metapsychologia nie jest psychologi (1976). W osobistej wymianie zda powiedzia, e auje stworzenia wszystkich swoich poprzednich prac i e wyrzek si kadego sowa tam napisanego

Lata 70 te - rozam i opr nad rozwojem rnorodnoci analitycznych koncepcji

Psychiatria interpersonalna - Harry Stack Sullivan Waszyngton w Chestnut Lodge Sanatorium i Sheppard and Enoch Pratt Hospital (Searles 1979). Pne lata 70 te - odkrycia w amerykaskiej psychoanalizie : - wzrastajca wiedza i akceptacja narastajcego pluralizmu psychologia self Kohuta pierwsza psychologiczna alternatyw dla psychologii ego - rozwj paradygmatw relacji z obiektem z rnorodnoci korzeni i rde (Greenberg,Mitchella(1983) - wewntrzne ewolucyjne zmiany w obrbie samej psychologii ego w Ameryce (prace Charlesa Brennera,Kurta Eisslera gbokie zmiany obydwu teorii Hartmanna i Rapaporta)

Ponowny rozkwit Psychologii Ego lata 80 te XX w - Nowa Amerykaska Psychoanaliza

William Alanson White Institute Edgara Levensona (1972, 1983) i jego wspprac.- ponownie rozkwit paradygmatu psychologii ego (artyku: Relacje z obiektem w Teorii Psychoanalitycznej Jaya Greenberga i Stephena Mitchella (1983) Nowa Amerykaska psychoanaliza (Wallerstein 1998b). To oparta na relacji z obiektem, interpersonalna, osadzona na konstrukcji spoecznej perspektywa teoretyczna - psychologia dwuosobowa (analityk i pacjent, jako wspuczestniczcy w interakcyjnym zwizku, do ktrego kady z nich wnosi swoje psychologie i patologie, jako wsptwrca sytuacji terapeutycznej) Psychologia dwuosobowa jest przeciwwag do oryginalnejklasycznej psychologii ego ( zasadniczo psychologii jednoosobowej)

Pan Winny (oparcie na konflikcie) Pan Tragiczny (oparcie na deficycie) w rozwoju paradygmatu Psychologii Ego

Hegemonia paradygmatu psychologii ego - do czasu pojawienia si psychologii self Heinza Kohuta, jako psychoanalitycznego paradygmatu - opartego nie na konflikcie i jego rozwizaniu, ale na deficycie i jego reparacji nie na Panu Winnym(typowym przykadzie Kompleksu Edypa), ale na Panu Tragicznym( nosicielu nie zintegrowanego self, podmiotu naraonego na stres i dziaanie naciskw i si powodujcych jego dezorganizacje i fragmentacje)
H. Kohut (instytut w Chicago i psychoanalityczne siedziby na terenie caego kraju Cincinnati, St. Louis, Los Angeles, Washington, Boston) rozwiny alternatywny paradygmat psychoanalityczny, reformujc amerykask psychologia ego (do tej pory przyjmowan jako freudowsk spucizn)

Wzrastajcy pluralizm w koncepcjach (nurtach) analitycznych w lata 80 i 90 tych XX w

Rne nurty rozwoju myli analitycznej w USA i Europie lat 80 90 XX w

Midzynarodowe Konferencje Psychoanalityczne na temat: Jedna Psychoanaliza czy Wiele? 1988) Montreal(1987) Psychoanaliza - Obszar Wsplny - Rzym 1989,1990.Gwne tezy cytowanych referatw wskazyway na brak stworzenia przez Freuda szczeglnego poruszenia, ruchu spoecznego o jednolitej strukturze i naukowej terapeutycznej formie
Ruch Kleinistw (szkoa londyska) - w opozycji do Szkoy Wiedeskiej (Freud) - najwiksza grupa wewntrz rodowiska brytyjskiego (rozwj doktryn na caym kontynencie i w USA)

Middle Group (grupa rodkowa-niezalena - nurt relacji z obiektem (Sutti, Fairbairn, Guntrip, Balint, Winnicott ,Bowlby)

Independent Group - grupa niezalena)- po II wojnie wiatowej rozwj psychoanalizy w Ameryce, powstaje nurt teoretyczny: relacji z obiektem (zwany pocztkowo Middle Group (grupa rodkowa przyp. tum.). Zaoenia teoretyczne - pomidzy Klejnistami a Freudystami - Gwna teza :Ego to nie organ dcy do zaspokojenia popdowego, ale organ spragniony obiektu i powstajcy w relacji do obiektu (Fairbairn) Wilfred Bion rozszerzenie myli Klejnistw w Wielkiej Brytanii (punkt wyjcia do rozwoju lingwistycznie osadzonej perspektywy Lacanowskiej we Francji oraz filozoficznych i hermeneutycznych perspektyw psychoanalitycznych reprezentowanych przez Ricoeura i Merleau-Ponty we Francji i Hebermasa i Gadamera w Niemczech)

Rozwj Psychologii Analitycznej w USA - w latach 80 90 XX w c d


Psychologia ego (w okresie hegemonii) Freudowska, tradycyjna/klasyczna psychoanaliza w Wielkiej Brytanii nazywano j freudowsk, lub szko Anny Freud (w odrnieniu od szk Independent i Klejnowskiej) Klejnici (znacznie mniejsza w Los Angeles - wspierani przyjazdami W. Biona) Badacze psychoanalizy pozostajcy pod wpywem myli Lacana (wspierani przez teoretyczne zainteresowania rodowisk akademickich na wydziaach uniwersytetw francuskich, angielskich) Perspektywa relacji z obiektem -wywodzca si z prac Sullivana, Horney i Fromma oraz ich kontynuatorw w William Alanson White Institute Inne niezalene grupy w Nowym Jorku

Stany Zjednoczone kongresy Midzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego IPA


Leo Rangell - adwokat tradycji rozwoju psychologii ego Naczeln rol w rozwoju i wiadomoci amerykaskiej psychoanalizy odgrywa Midzynarodowe Towarzystwo Psychoanalityczne (IPA) Kongresy IPA - organizowane co 2 lata -wzrastajca liczba analitykw uczestniczy prezentacjach kolegw o innych teoretycznych przekonaniach, ni te, dotyczce psychologii ego Programy naukowe w amerykaskich instytutach - kursy z perspektywy: Klejnowkiej, relacji z obiektem (podejcie Lacanowskie - znacznie rzadziej) Angielskie tumaczenia autorw francuskich (Green, Chasseguet-Smirgel, McDougal i Anzieu), niemieckich i z Ameryki aciskiej (Heinrich Racker)

Koncepcje relacji z obiektem znaczcy nurt w rozwoju psychoanalizy w Ameryce - w


latach 80 -90 te XX w publikacje

rda w : psychiatrii interpersonalnej Sullivana i czynnikach kulturowych Horney i Fromma Zwolennicy tych nurtw byli wykluczeni ze zorganizowanej amerykaskiej psychoanalizy (Horney czy Fromm ,Sullivanici w Waszyngtoskim Instytucie Psychoanalitycznym) May, ale stabilny wpyw (Nowy Jork, Waszyngton - gwnie w niezalenych instytutach i centrach szkoleniowych poza Amerykaskim Towarzystwem Psychoanalitycznym) Publikacja ksiek Levensona (1972, 1983) Praca Greenberga i Mitchella Relacje z Obiektem w Teorii Psychoanalitycznej (1983). Mitchell (1991) Dialogi Psychoanalityczne, czasopismo o perspektywach relacyjnych Psychoanalytic Inquiry - czasopismo zainaugurowane w 1981 roku pod kierunkiem Josepha Lichtenberga (wsppraca z perspektyw rozwojow i psychologi self)

Nowa Amerykaska Psychoanaliza w latach 80 -90 tych XX w

Rozwj rnych trendw relacji z obiektem, zwanych postmodernistycznymi interpersonalnymi, interakcyjno -perspektywistycznymi ( spoeczno-konstruktywistycznymi a obecnie dialektyczno-konstruktywistycznymi kierunek rozwoju nazwany Now Amerykask Psychoanaliz (Wallerstein 1998b) - wspzawodniczy z tradycj psychologii ego o palm pierwszestwa w nazywaniu si gwnym nurtem
Autorzy i przedstawiciele : Neil Altman, Lewis Aron, Adrienne Harris, Irwin Hoffman, Donna Orange, Stuart Pizer, Charles Spezzano, Donnell Stern, i Robert Stolorow; z nurtu bardziej feministycznego Jessica Benjamin i Muriel Dimen, Thomas Ogden

Psychologia dwch osb a psychologia jednosobowa (tradycyjna psychologia ego)

Tradycyjna psychologia jednoosobowej lub psychologia ego skoncentrowane na intrapsychicznym konflikcie - wewntrz pacjenta (rozumianym i interpretowanym przez obiektywnego analityka w kategoriach projekcji przeniesieniowych pacjenta wewntrz sytuacji psychoanalitycznej) Psychologia dwch osb - skupiona na interpsychicznym, lub interpersonalnym dowiadczeniu wewntrz przeniesieniowo przeciwprzeniesieniowej rzeczywistoci dwch wchodzcych ze sob w interakcj osobowoci lub podmiotw pacjenta i analityka razem konstruujcych znaczenie wsplnego dowiadczania procesu interakcji i opisujcych swoje charakterystyczne sposoby dowiadczania tej interakcji w relacji do struktur osobowoci i dowiadcze yciowych obydwu wspuczestnikw Maj na celu intencj rozwikania -wyjanienia genezy i rozwoju prezentowanej przez pacjenta psychopatologii

Przeciwprzeniesienie i jego znaczenie w terapii (ujcie tradycyjnej psychologii jednoosobowej (Ego) i psychologii dwch osb

Psychologia jednoosbowa (ego) - przeciwprzeniesienie to zagraajca przeszkoda w pracy w postawie analitycznej


Psychologia dwch osb - struktura przeciwprzeniesienia jest rozumiana jako nieunikniona i wszechobecna. Gwny skadnik procesu psychoanalitycznego. Zasadniczy wpyw dla analitycznego rozumienia jego wkadu w rekonstruowanie znaczenia dialogu psychoanalitycznego Przeciwprzeniesienie - istotne dla analityka w zrozumieniu wewntrznej psychologii pacjenta mimo, e nacisk jest kadziony na umysow rwnowag analityka

Przemiany w psychologii ego - rozwj w amerykaskiej psychoanalizie (prymat sojuszu terapeutycznego)

Elizabeth Zetzel (1956) podkrelaa rol sojuszu terapeutycznego we wspieraniu procesu terapeutycznego, jak i rozwoju archaicznego i dziecicego rda sojuszu - we wczesnym okresie interakcji matka dziecko (optymalne warunki do tworzenia dziecicego podstawowego zaufania (Erikson 1950, str. 75)
Greenson - sojusz terapeutyczny (working alliance) akcentowanie wysokiego poziomu wtrnego procesu funkcjonowania pacjenta, gdy aktywnie wspdziaa on z prac analityczn analityka i znajduje si daleko od fluktuacji zmiennych i przemian Sojusz stanowi ram wewntrz ktrej oscylujce przemiany mog by bezpiecznie zawarte Sojusz jest podstaw dla waciwego prowadzenia terapii analitycznej

Koncepcja sojuszu terapeutycznego w pracy analitycznej z pacjentami gboko deficytowymi w rozwoju emocjonalnym w Psychologii Ego

W przypadku normalnie neurotycznych pacjentw tradycyjne rozumienie pracy analitycznej w psychologii ego (Eissler) mogo wystarcza, ale u chorych pacjentw, ktrych historia rozwoju jest porak waciwego ksztatowania tej zdolnoci( gbokie deficyty), czsto wymaga zwrcenia specjalnej uwagi i dyrektywnego zjednywania w terapii (Greenson, Zetzel)
Koncepcja Eisslera - gosia, e waciwa psychoanalityczna aktywno jest nieustannie ukierunkowana na gwne znaczenie i manifestacj zmian intrapsychicznych konfliktw u pacjenta

Postawa lekarska istot interakcji w sytuacji analitycznej psychologia ego

Leo Stone (1961),Hans Loewald(1960) wyom w koncepcji Eisslera, techniczne zmikczenia ,apel o humanizowanie procesu analitycznego i jego modyfikacj! Zblienie si dwch osb nie wnosi potrzeby pojcia sojuszu, ktre powstaje wyranie wewntrz psychologii ego biorc pod uwag realne interakcje z drug osob, analitykiem
Wprowadzenie szczerego i jawnie terapeutycznego zaangaowania, ktre autorzy nazwali lekarsk postaw (troszczenie si o uczucia i dobre samopoczucie pacjenta). Ta postawa miaa zawiera prost gratyfikacj oczekiwan w zwykej spoecznej i / lub profesjonalnej rozmowie, a take oferowaniu wanych informacji, rozsdnych rad, kiedy jest to klinicznie wskazane, wszystkich niepotrzebnych i skierowanych na niewaciw drog parametrw (w rozumieniu Eisslera) i wszelkiego uznania istoty interakcji dwch osb w sytuacji analitycznej.

Psychologia Ego : Humanitaryzm w relacji analityk analizowany

Stone i Loewald - akcent na konieczny humanitaryzm relacji analityk analizowany. Nacisk na rol analityka jako nowego obiektu w yciu pacjenta, z ktrym byy osigane terapeutycznie produktywne integracyjne dowiadczenia
Podane wznowienie rozwoju ego pacjenta ma swoje konsekwencje w trakcie postpu procesu analitycznego i jest moliwe we waciwej analizie zmian relacji z rozbudzonymi starymi obiektami Znaczenie w rozwoju ego ma te nowa relacja z nowym obiektem, gdzie analityk wystpuje jako wspaktor na analitycznej scenie, na ktrej wydarzenia dziecistwa (skumulowane w dziecicej neurozie pacjenta) s reaktywowane przez krystalizacj i rozwizanie tymczasowej nerwicy przeniesieniowej

Psychologia Ego przesunicie w kierunku psychologii dwch osb lata 80 - 90 te XX

Koncepcja Loewalda
Klasycznej psychologia ego, znaczco przesuwa go w kierunku psychologii dwch osb Koncepcja Loewalda(lata80 te)- gwnym impulsem przesunicia tradycyjnej psychologii ego w kierunku intelektualnej wsplnoty z nurtem relacji z obiektem i interpersonalnej (Sullivan, Horney) Analogie do wczesnych interakcji matki z dzieckiem, ponownie (optymalnie) dowiadczanej w terapeutycznej rzeczywistoci z mniej patogennymi, a bardziej adaptacyjnymi rozwizaniami

John Gedo, Arnold Goldberg hierarchiczny model aparatu psychicznego (Psychologia Ego)
John Gedo, Arnold Goldberg (1973) Poza Interpretacj rozwin hierarchiczny i rozwojowy model aparatu psychicznego (inne spojrzenie paradygmatu amerykaskiej psychologii ego). 5 stadiw rozwoju (trzy przejte od Freuda i dwa oparte na koncepcji Kohuta): - stadium modelu odbicia ukowego w pierwotnym narcymie - stadium modelu self obiektu (po rnicowaniu si self od obiektu) - drugie stadium self obiektu (z jego zagroeniem kastracj i centralnym fallicznym narcyzmem) -stadium trzyczciowego strukturalnego modelu i formowania superego - dojrzae stadium rozwinitego dorosego aparatu psychicznego

Specyfika interwencji terapeutycznych w modelu Johna Gedo i Arnolda Goldberga

Waciwa terapeutyczna interwencja (interpretacja) jest moliwa tylko z jednostkami funkcjonujcymi na 4 poziomie tradycyjnych neurotycznych zaburze Na pozostaych poziomach (odpowiadajcych stanom traumatycznej dezorganizacji, psychozom, narcystycznym zaburzeniom zachowania) s rekomendowane inne strategie interwencji S one okrelane jako uspokajanie, unifikacja, optymalne pozbawianie zudze i na najwyszym poziomie rozwana introspekcja

Rozwj i ewolucja Psychologii Ego w kierunku relacji z obiektem

Koncepcje: Kohuta, Loewalda, Gedo wnosz perspektyw rozwojow do psychologii ego (ukierunkowanie uwagi na znaczenie adekwatnego rozwoju w adaptacyjnym funkcjonowaniu osobowoci, jak i rozwojowych bdw w formowaniu i ewolucji psychopatologii (duy wpyw teoretycznych zaoe i bada rozwojowych: Roberta Emde, Louisa Sandera, Daniela Sterna i innych)
Rozwj i transformacja w psychologii ego - akceptacja teorii relacji z obiektem w amerykaskiej psychoanalizie

Podstawy : Freudowska grupa w Londynie, koncepcja rozwojowa Anny Freud (1965), koncepcja Sterna, dotyczca zharmonizowania matki i dziecka do siebie nawzajem od samego pocztku ycia pozamacicznego (1985)

Podsumowanie Wzrost feminizacji wszystkich dyscyplin psychoterapeutycznych (Philipsom 1993)

Rnorodno i sprzeczno w zasadach postpowania Amerykaskiego Stowarzyszenia Psychoanalitycznego wobec klinicznego szkolenia nie medycznych analitykw (Wallerstein 1998) odegrao swoist rol w zmianie kierunku w psychoterapii psychoanalitycznej: - z jasnej hierarchii teorii i technik wewntrz naturalnychnaukowych perspektyw, w ktrych fakty s rozumiane jako moliwe do poznania i niezmienne (oryginalny paradygmat jednej osoby w psychologii ego) - w kierunku koncepcji, e wiedza jest warunkowana, wynikajca z kontekstu i konstruowana w kooperacji (centralne zasady paradygmatu relacji dwch osb)

Podsumowanie ewolucja zaoe psychoterapii analitycznej w Psychologii Ego nowe trendy

Rozszerzenie klasycznej psychologii ego - sojusz koncepcji Zetzela i Greenstona - nacisk na jako i natur relacji psychoanalitycznej Stonea, Loewalda i hierarchiczny schemat Gedo Energetyczne koncepcje- krytykowane przez odchodzcych od systematyzacji metapsychologii - okrelane s jako zwodnicze metafory , brak naukowego znaczenia koncepcji fizycznej energii, to niepotrzebne analityczne wyjanienia (publikacje Wallersteina w 1977 ) Rapaport kontra George Klein, Gill , Schafer) Dyskusyjny panel w Amerykaskim Stowarzyszeniu Psychoanalitycznym - krytyka konstruktw energetycznych koncepcji Freuda)

Podsumowanie ewolucja zaoe psychoterapii analitycznej w Psychologii Ego Koncepcja konstruktw energetycznych Arlowa

Pierwotna grupa wok H. Hartmana (Nowojorski Instytut Psychoanalityczny: Jacob, Arlow i Ch. Brenner) Koncepcja ArlowaFunkcje konstruktw energetycznych to niewiadome fantazje, ktre motywuj zachowanie Zamiast tego (jak opisuje Arlow w serii artykuw1969,1985) funkcja konstruktw energetycznych w zachowaniu motywacyjnym jest przemieszczona na rol niewiadomych wyobrae w tworzeniu psychicznej rzeczywistoci i w motywacji normalnych i nienormalnych zachowa Wspomnienia - tworz nasz histori ycia s mieszanin zewntrznej percepcji i niewiadomych fantazji Indywidualne przesze dowiadczenia i mieszanie si wczeniejszych percepcji z niewiadomymi fantazjamizakodowane wspomnienia

Podsumowanie - koncepcja Ch. Brennera odwrt od wizji psychoanalizy jako psychologii oglnej (Hartman, Rapaport)

Ch. Brenner, akceptujc stworzone przez Arlowa przeformuowanie konstruktw energetycznych w niewiadome fantazje przechodzi do rewizji trzypoziomowej struktury aparatu psychicznego
Gwny rzecznik wycofania wizji psychoanalizy jako psychologii oglnej (jak u Hartmana i Rapaporta) Spadek zainteresowania struktur autonomicznego aparatu rozwojowego i wolnej od konfliktw sfery

Powrt do Freudowskiej koncepcji psychoanalizy jako wyjanienia aspektu ycia umysowego zrodzonego tylko z psychicznych konfliktw

Ch. Brenner Umys w konflikcie (1982)

Brenner: funkcje ego okrelone jako wane w relacji do konfliktu klasyczne rozumienie mechanizmw obronnych
aden aspekt funkcjonowania ego nie moe suy (wystarczy) tylko obronnym celom aden aspekt funkcjonowania ego, adna funkcja ego nie jest mechanizmem obronnym Wszystkie aspekty funkcji ego s w peni celowe Mechanizmy obronne rwnie dobrze su napdzaniu satysfakcji, wyraaniu lub modelowaniu lku, afektu depresyjnego, potrzeb obronnych lub struktur superego, rwnoczenie albo przemiennie i/ lub te sukcesywnie

Konceptualizacja roli si w konfliktach psychicznych wg. Brennera Formacje kompromisowe


Formacje kompromisowe - wszechobecne przystosowanie do konfliktw umysowych Kompromis - wszechobecny we wszystkich neurotycznych nieprawidowych ,jak i normalnych zachowaniach Wchodzenie w tzw. kompromisy skada si z 4 elementw: - nacisk na kierowanie ekspresj - naciski (oponujce lub nie) superego - potrzeby obronne ego do modulowania tych ekspresji w imi adaptacji do zewntrznej rzeczywistoci, - determinacja ego w kierunku chronienia lub minimalizowania dysforycznych afektw (lk - strach oczekiwania ryzyka lub niebezpieczestwa i depresyjny afekt - jest strachem lub konsekwencj niebezpiecznej sytuacji, ktra przytrafia si ofierze.

Wg. Brennera myl, mowa, yczenie, plan, fantazja, sen, zachowanie, neurotyczny symptom, art mog by przeanalizowane wedug czterech elementw i formacji kompromisowej Formacja kompromisowa - regresj w subie ego obecna jest we wszystkich intelektualnych i artystycznych rodzajach twrczoci, jak rwnie w publicznej rozrywce, religii, i aktywnoci, wspieranych sztuk, muzyk, sportem i grami itp. Brenner rozwaa rne aspekty formowania si formacji kompromisowych z ludzkich konfliktw, wszelkich rozmaitych ludzkich zachowa jako normalnych cech charakteru, wyboru powoania i rozrywki (hobby, zainteresowania), wyboru seksualnego/ matrymonialnego partnera, bani, mitw, legend, przesdw, organizacji religijnych, formacji socjopolitycznych i rzdowych, pisania fikcji, jak i wszelkich relacji z obiektem Przestrze przeniesieniowo przeciwprzeniesieniowa - te jest formacj kompromisow

Formacje kompromisowe

Wg. Brennera konflikt i formacja kompromisowa nie s pitnem patologicznych funkcji umysu. S rwnie wane w normalnym funkcjonowaniu Funkcje ego gwarantuj popdom i superego pen ekspresj zgodn z tolerowanym stopniem nieprzyjemnoci (tolerowanie lku i depresyjnego afektu)
Brenner - bliski wizji psychoanalizy Hartmana (jako oglnego psychologicznego wyjanienia wszystkich jednostkowych i spoecznych zachowa - nie przez tezy biologicznego zakotwiczenia u Hartmana, z naciskiem na sfer woln od konfliktw i aparatw ego wg. Hartmanna) ale przez stworzon wasn koncepcj konfliktu

Koncepcja Brennera rda i funkcje superego

Superego - to jedna z konsekwencji psychicznych konfliktw (formacja kompromisowa sama w sobie)

Superego to komponent wszystkich pniejszych konfliktw (po ich uformowaniu, jeden z konfliktowych komponentw we wszystkich dalszych formacjach kompromisowych)
Formacje kompromisowe tworz superego z podstaw moralnych aspektw psychicznego funkcjonowania (Brenner) Superego nie ma defektw lub luk tylko jest bardziej lub mniej normalne i ma funkcje adaptacyjn lub nie

Koncpecja Brennera elementy wsplne i zmiany do koncepcji Hartmana cd

Psychiczne poziomy wg. teorii Hartmana - wszystkie zachowane (kierowanie, ego, superego, zewntrzna rzeczywisto) ale znaczco zmienione w: - funkcjonowaniu i strukturze - z odrzuceniem punktu skupienia na wolnym od konfliktw obszarze w funkcjonowaniu ego - wyjanieniu wzajemnego oddziaywania aspektw metapsychologicznych (od zaoe psychologii jednej osoby Hartmana, Rapaporta, Gilla do interaktywnego widzenia analitycznej sytuacji dwch osb u Brennera, Schafera)

Podsumowanie - od ery Hartmana do dzisiejszej psychologii ego. Rozprawa Schafera In the wake of Heinz Hartmann(1995)

Gwna teza: psychologowie ego zaoyli, e prymitywno i uszkodzenie musi by definiowane przez inno od normy (1995, str. 244) Ta inno odnosi si do dwoistoci czy interakcji z inn osob lub z wiksz, nieosobow jednostk (zewntrzn rzeczywistoci, do ktrej jednostka si adaptuje). Jest to koncepcja adaptacji( centralna w myleniu Hartmanna), ktr Schafer widzi jako prowadzc nieuchronnie do nowoczesnych koncepcji dialogu (a nawet intersubiektywnoci) Wg. Schafera nawet koncepcja tosamoci jest oparta na rnicy od innych. Jeeli kto mwi Ja jestem tym to znaczy Nie jestem tamtym

Podsumowanie prba czenia gwnych kierunkw Amerykaskiej psychologii ego, w jednolit struktur - Roy Schafer

Stanowisko dialogu i intersubiektywnoci musi by wzite za pewnik (mwicy lub piszcy w imieniu jest obiektywnym obserwatorem, ktry moe polega na dawaniu raz na zawsze ostatecznej relacji pacjentowi, analitykowi i procesowi analitycznemu) Systematyzacja nasuwa wniosek przywileju protagonisty, ktry jest kompetentny do toczenia sporu wyszoci dialogu i intersubiektywnej pozycji. Jest to ukryty powrt i zaleno do odrzuconego pozytywizmu

Podsumowanie w USA istniej rne, przeciwstawne koncepcje w praktyce w terapii psychoanalitycznej


Istnieje i jest stosowanych wiele perspektyw psychoanalizy (gwne to: jednej osoby lub dwch osb) Funkcjonuje nadal specyficzna sprzeczno midzy - psychologi ego, rozwinit od czasu Hartmana (jako wci jasno popdow) strukturaln perspektyw osadzon w psychologii jednej osoby - a perspektyw relacji z obiektem - osadzon w psychologii dwch osb (Greenberg i Mitchel 1983 r.)

Psychologie Ego -teoria kompleksowa, sumujca wszystkie inne perspektywy psychoanalityczne L. Rangell

Podsumowanie pogldy L. Rangella na paradygmat psychologii ego

Leo Rangell (1988) - adwokat kontynuacji bada psychologii ego jako nauki, zainicjowanych przez Freuda i kontynuowanych przez A. Freud, Hartmana, Fenichela, a do Arlowa i Brennera L. Rangell Moje teoretyczne spojrzenie to obecno i podane istnienie czego, co nazywam cakowicie zoon teoria psychoanalityczn, wliczajc w to wszystkie metapsychologiczne punkty widzenia, osigajce punkt kulminacyjny w teoriach strukturalnych Pojcia: self, obiekt, interpersonalno, preedypalno i wszystkie elementy, ktre s podawane, jako kluczowe punkty teorii alternatywnych, wchodz w skad caociowej, jednolitej teorii, natomiast odwrotno jest nieprawd poniewa inne teorie self, obiektu, M.Klein i inne eliminuj zmienne elementy rozwinitej, zasadniczej teorii psychoanalitycznej (str. 316-317)

Podsumowanie - Otto Kernberg i Joseph


Sandler

Otto Kernberg i Joseph Sandler (inni przestawiciele : Merton Gill, Nancy Chodorow, Loewald) przeciwko spojrzeniu Greenberga i Mitchela, poczyli wysiki - twrcza fuzja pozornie rnych: metapsychologii psychologii ego i teorii relacji z obiektem Przeksztacenie tradycyjnego freudowskiego paradygmatu popdowo strukturalnego do modelu opartego na relacji z obiektem, ekonomicznych i dynamicznych wartociach zmiennych stanw uczuciowych, osadzonych w zinternalizowanych relacjach z obiektem Zachowanie zaoe o instynktualnej gratyfikacji i frustracji (wane balansowanie ego pomidzy zagroeniem, a bezpieczestwem i adaptacyjna regulacja jego zmieniajcych si stanw emocjonalnych)

Podsumowanie inni, wczeniejsi przedstawiciele myli czenia psychologii ego i relacji z obiektem to.......
Merton Gill(1994)- w swojej kocowej ksice przedstawi caociow konceptualizacj perspektywy jedno- i dwu-osobowego procesu psychoanalitycznego) Nancy Chodorow (1999) -poczenie cieek w kierunku syntezy psychoanalitycznych perspektyw: psychologii ego (jednoosobowej) i relacji z obiektem (dwch osb) Loewald

Podsumowanie -Wspczesna Psychologia Ego w USA


Psychologia jednoosobowaparadygmat popdowo strukturalnego rozumienia rozwoju aparatu psychicznego (koncepcja H. Hartmana) Przedstawiciele: Rapaport G. Klein, K. Eisller, Greenber, Ch. Brenner A. Arlow

Psychologia dwch osb nacisk na relacj perspektywa rozwojowarelacja z obiektem Przedstawiciele: R. Schafer, L. Loewald, L. Rangell J. Sandler, A. Goldberg J. Stone, J. Gedo, M.Gill N. Chodorow, J. E.Zetzel

You might also like