Akademia Medyczna w Białymstoku

Segregacja Chorych
w Wypadkach
Masowych

Paulina Paula Kropiewnicka i Elżbieta Wasilewska

 Spis
Treści
 1. Przydatne Definicje
c) Zdarzenia jednostkowe
d) Zdarzenia masowe
e) Zdarzenia mnogie
f) BTLS
g) Katastrofy
 2. Podział Katastrof
 3.
Koordynacja medyczna na miejscu zdarzenia.
 4. Segregacja medyczna
11. A
12. B
13. C 2
14. D
15. E
1. Przydatne
Definicje
a) ZDARZENIA JEDNOSTKOWE

c) ZDARZENIA MASOWE

e) ZDARZENIE MNOGIE

g) KATASTROFY

i) BTLS
3
 a) ZDARZENIA
JEDNOSTKOWE
 Jest to wypadek w którym
poszkodowana jest jedna osoba,
której możliwe jest udzielenie
pomocy w pełnym zakresie
zgodnie z procedurami
medycznymi

4
 B) ZDARZENIA
MASOWE
 Jest
to nagły wypadek ,w którym jest
duża liczba poszkodowanych i możliwe
jest udzielenie wszystkim
poszkodowanym pełnej pomocy z
wykorzystaniem lokalnych sił i środków.
Zdarzenie masowe wymaga
przeprowadzenia segregacji medycznej,
co oznacza, że nie wszyscy
poszkodowani otrzymają pełną pomoc
jednoczasowo
5
C) ZDARZENIE MNOGIE
 Jestto nagły wypadek, w którym
poszkodowana jest więcej niż
jedna osoba i możliwe jest
udzielenie wszystkim
poszkodowanym jednocześnie
pomocy medycznej zgodnie z
procedurami ratowniczymi

6
 D) BTLS
 BTLS (z ang. Basic Trauma Life Suport), w prostym
tłumaczeniu oznacza szybkie badanie urazowe.
 Badanie to ma na celu szybkie wykrycie urazów
zagrażających życiu poszkodowanej osoby i
przydzielenie jej do odpowiedniej kategorii.

 Badanie obejmuje kolejno:

1. Głowę;
2. Szyję;
3. Obręcz barkową;
4. Klatkę piersiową;
5. Brzuch;
6. Obręcz miedniczą;
7. Kończyny dolne, od uda do stóp;
8. Koniczyny górne, od ramienia do dłoni. 7
 Ocena miejsca zdarzenia
Zasady segregacji
Izolacja substancji potencjalnie według BTLS
zakaźnych; Kolejne etapy
Bezpieczeństwo miejsca zdarzenia;
Potrzeba większej ilości środków;
wstępnej segregacji
mechanizm wypadku. poszkodowanych

Czy poszkodowany TAK

Kategoria 3
może chodzić? niska
NIE
Ocena wstępna BTLS
Wrażenia ogólne
Prawidłow
Stan świadomości e
Oddech i drogi oddechowe
krążenie
Nieprawidłow Pacjen Kategoria 1
e
Pacjent potencjalnie
TAK Wysoka,
t do
należy do kategorii uratow Stan krytyczny
„załaduj i jedz” TAK ania.
NIE Kategoria 4
Kategoria 2 NIE Martwy, 8
Stan poważny Prawdopodob
nie martwy.
 E) KATASTROFY
 Sąto nagłe zdarzenia , w których liczba
poszkodowanych wymaga użycia sił i
środków w liczbie przekraczającej
możliwości lokalnych służb
ratowniczych. W takim wypadku
konieczne jest przeprowadzenie
segregacji medycznej, czyli nie jest
możliwe udzielenie jednoczasowej
pomocy wszystkim poszkodowanym.
9
 2. Podział
Katastrof
NATURALNE- powodzie, trzęsienia ziemi,
tsunami,
tajfuny

TECHNICZNE- katastrofy budowlane, awarie

tankowców

SPOŁECZNE- zamieszki uliczne

INTENCJONALNE- konflikty zbrojne, terroryzm 10

3. Koordynacja medyczna
Jestna miejscu
to jedna ze składowychzdarzenia
systemu
zarządzania zdarzeniami określana skrótem
MICS.
 Dział medyczny dzieli się na komponenty,
którymi można w rozsądny sposób kierować.
 Do pięciu podstawowych komponentów

zaliczamy :
kierownictwo medyczne, segregacja,
leczenie, transport i kontrola.
 Nie zawsze każdą z funkcji musi sprawować
inna osoba ale zawsze należy zapewnić
działanie każdego komponentu. 11
 Koordynacja
medyczna na
miejscu zdarzenia.

Kierownictw
o medyczne

Kontrola Segregacj Leczenie Transport

a

12
 4. Segregacja
 medyczna
Segregacja medyczna (Trage) jest procesem
dynamicznym i jest ona postępowaniem mającym na
celu podział poszkodowanych na grupy w zależności
od stopnia zagrożenia życia, możliwości i kolejności
udzielania pomocy, rodzaju doznanych obrażeń,
dostępności środków transportu i możliwości
leczniczych w szpitalach czy rejonie Operacyjnym.

 Retrage – Oznacza powtórna segregację

Głównym celem segregacji jest

uratowanie jak największej liczby 13
ofiar.
 pr P
h zyb ark
2 yw ing
3 am
2 1 kolejność aj
2 bu ąc
2 la yc
ns
ów
2 1 Pomoc
1
1 natychmia
33 stowa
3 1 2
3 1
2 kolejność

3 2 Transport
1 Pomoc
pilna
2
Raport: 3 zabitych, 6 „czerwonych”, 7
„żółtych”, kolejność
5 „zielonych”.

Organizacja pomocy medycznej

Strefa
jeżeli nie wyznaczono strefy
udzielania
niebezpiecznej
pomocy i Strefa 14
Obszar segregacji wstępnej
oczekiwania transportu
podzielony na sektory.
(retrage)
Organizacja pomocy
medycznej Punkt Strefa
jeżeli dowodzący segregac udzielania
akcją wyznacza ji pomocy i Parking
strefę wstępnej oczekiwania ambulansów
(retrage)
niebezpieczną

Strefa
niebezpieczna 3 kolejność
działa tylko
Straż.
Strażacy-
ratownicy
ewakuują Pomoc
wszystkich do TRAGE natychmias
punktu towa
segregacji 1
medycznej kolejnooeć TRANSPOR
(trage).
T
Pomoc
pilna
2
kolejnooeć 15
Dekontaminacj
a
Punkt
 Segregacja jest:

- procedurą medyczną;
- warunkiem uznania zdarzenia za masowe;
- ma kapitalne znaczenia dla właściwego
wykorzystania ograniczonych możliwości
ratowniczych.

 Podczas segregacji ocenie poddawane są

podstawowe funkcje życiowe, według
schematu ABCD i E.
 A - airways
 B - Breathing
 C - circultion
 D - disability
 E - exposure.
16
 A - airways
Ocena przytmoności

 Zadanie pytania „Co się stało?”;

 Ocena przytomności AVPU;
 A - Przytomny zorientowany (Alert);
 V - Reakcja na bodziec słowny (Verbal);
 P - Reakcja na bodziec bólowy (Pain);
 U - Brak reakcji (Unresposive).

Ochrona szyjnego odcinka kręgosłupa

 Ręczna stabilizacja głowy.

Utrzymanie drożności dróg oddechowych

 Udrożnienie;
 Odsysanie; 17

 Rurka ustno, gardłowa.

 B - Breathing
Układ Oddechowy

 Ocena częstości oddechu

 Ocena ruchów klatki piersiowej

 Ocena wysiłkowego charakteru oddechu

 Decyzja o sztucznej wentylacji lub tlenoterapii

18
C - circulation
Układ krążenia

 Opanowanie krwotoków

 Pomiar tętna

 Poszukiwanie objawów wstrząsu

19
 D - disability
Układ nerwowy

 Ponowna ocena świadomości

 Ocena obwodowego układu nerwowego

(polecić poruszanie obwodowymi odcinkami
kończyn)

 Ocena symetryczności źrenic

20
 E - exposure

Badanie pacjenta urazowego

 Oglądnięcie okolic bolesnych z zachowaniem

godności osobistej pacjenta

 Rozcinanie odzieży

 Ochrona przed utratą ciepła

 Opatrunki
21
 5. System START
 Podczas segregacji poszkodowani oznaczani są
kodem barwnym: czerwony, żółty, zielony i czarny.
Na określenie stanu poszkodowanego "segregator"
ma 30 sekund. Istnieje kilka systemów segregacji,
ale w Polsce używany jest system START.

 S - simlpe (prosta)
 T - trage (segregacja)
 A - and ( i )
 R - rapid (szybka)
 T - treatment (pomoc)

 START – jest to wstępna ocena kilku parametrów:

oddechu po udrożnieniu dróg oddechowych,
świadomości i tętna na tętnicy promieniowej.
22
Do przeprowadzenia triażu(trage) niezbędne są zestawy
triażowe.
23
24
25
 5. Podział
segregacji
Pierwotna (wstępna) - określa priorytet
terapeutyczny, nie prowadzi się dokumentacji
(tylko kod barwny).

Wtórna - prowadzi lekarz w miejscu zdarzenia

po wdrożeniu procedur ratowniczych;
 wykorzystanie kart segregacyjnych;

 czas na stwierdzenie zgonu;

 identyfikacja osób przez nadanie numeru,

określenie płci i wieku w przybliżeniu;
 wydzielanie priorytetu transportu.
26
Do Segregacji Wstępnej może
posłużyć specjalistyczny sprzęt a
także kolorowe wstążki, tasiemki, 27

spinacze bądź mazaki.

 6. Klasyfikacja
chorych, Oznaczenia
 KOD CZERWONY

 KOD ŻÓŁTY

 KOD ZIELONY

 KOD CZARNY
28
29
Kod „czerwony" oznacza pomoc
natychmiastowa do 5 minut. Chorzy z
zagrożeniami ABCD ;

Kto otrzyma?

 nieprzytomny;
 poszkodowany we wstrząsie;
 poszkodowany z OZW;
 poszkodowany w stanie astmatycznym;
 poszkodowany z oparzeniem dróg oddechowych;
 poszkodowany z niestabilną klatką piersiową;
 kobieta w ciąży;
 poszkodowany z urazem kręgosłupa z
porażeniem!;
 poszkodowany z mnogimi i wielomiejscowymi 30
złamaniami kości długich
Kod "żółty„ jest to pomoc do 20 minut a
leczenie definitywne do 24 h

Kto otrzyma?

 poszkodowani z izolowanym złamaniem kości

podudzi;
 poszkodowani z izolowanym złamaniem kości obu
kończyn górnych;
 poszkodowany z urazem kręgosłupa bez uszkodzeń
rdzenia;
 poszkodowany z urazem głowy, przytomny lub
splatany (A lub V ze skali AVPU);
 poszkodowany bez widocznego urazu głowy, 31
zachowujący się nielogicznie, irracjonalnie;
 dzieci do 6 roku życia.
Kod "zielony" oznacza pomoc odroczoną do 45
minut. Badanie lub proste leczenie w
warunkach ambulatoryjnych na SOR w czasie
24h.

Kto otrzyma?

 osoby bez obrażeń;

 osoby mogące same się poruszać (wyjść z
miejsca zdarzenia o własnych siłach);
 poszkodowani z powierzchownymi ranami;

 poszkodowani oparzeni do 10% I i II stopnia;

 poszkodowani ze złamaniem pojedynczych

32
kości przedramienia, dłoni stopy.
 Kod „czarny” otrzymują osoby które uzna się
za nie do uratowania. Pomoc zostanie im
udzielona później po zaopatrzeniu
poszkodowanych rokujących na przeżycie .

Kto otrzyma?

 nieprzytomny bez oddechu po udrożnieniu

dróg oddechowych;
 osoby bez tętna;
 poszkodowany w widocznymi ciężkimi
obrażeniami czaszki i uszkodzeniami tkanki
mózgowej;
 poszkodowani z obrażeniami całej powierzchni
ciała z przewagą II i III stopnia; 33
 rozległe urazy zmiażdżeniowe ciała.
34
 8. Karty
Segregacji
 Są to karty które służące do zbierania i
zachowywania informacji o każdym z
poszkodowanych.

 W przypadku katastrofy przekazywanie

informacji droga ustna nie jest możliwe z
powodu braku czasu i panującego ogólnie
zamieszania. Informacje muszą być
przekazane w inny sposób. Służy do tego
profesjonalnie przygotowana dokumentacja
(karta) na której zapisywane są najważniejsze
informacje dotyczące chorego i jego stanu 35
zdrowia.
 KARTA

SEGREGACJI

MEDYCZNEJ

36
  Segregacja medyczna powinna być
przeprowadzona przez lekarza bądź
osobę wykwalifikowana taka jak np.
pielęgniarka ratunkowa, ratownik
medyczny lub strażak- ratownik.

 Kod„czarny” którym oznacza się osobę

zmarłą może przyznać jedynie lekarz.

37
 9. Analiza
 Po podjętych działań
wypadkach masowych i katastrofach
dogłębnej analizie należy poddać
wszystkie postępowania wykonywane
podczas akcji ratunkowej. Należy się
skoncentrować nie tylko na działaniach
które przebiegły prawidłowo ale również
na czynnościach które zostały
przeprowadzone niepoprawnie. Plan
Ratowniczy jest dokumentem
dynamicznym i powinien być
modyfikowany w trakcie jego realizacji gdy
natkniemy się na jakiś problem. 38
 12. Bibliografia
 Basic trauma life support : dla paramedyków i
ratowników medycznych, pod red. Johna
Emory'ego Campbella, Medycyna Praktyczna,
Kraków 2006;
 Medycyna ratunkowa i katastrof, podręcznik dla
studentów uczelni medycznych, Andrzej Zawadzki,
PZWL W-wa 2007r;
 Organizacja zabezpieczenia medycznego katastrof
i stanów nagłych: praca zbiorowa, pod red.
Romana Nowakowskiego, Akademia Medyczna,
Łódź 1997;
 Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych,
pod red. Jana Ciećkiewicza, Górnicki Wydawnictwo
Medyczne, Wrocław 2005;
39
 Ratownik medyczny, pod red. Juliusza Jakubaszki,
Wrocław 2007, Górnicki Wydawnictwo Medyczne.
DZIĘ
KUJE
ZA U MY
WAG
E

40