Professional Documents
Culture Documents
MASA
I AKUPRESURA
DR KUAN HIN
CHINESISCHE
MASSAGE UND
AKUPRESSUR
MITARBEIT VON
BRIGITTE ZAUGG
COK KAN
CHI SKI
MASA
I AKUPRESURA
WSPÓ PRACA BRIGITTE
ZAUGG, COK KAN
WARSZAWA
WYDAWNICTWO LEKARSKIE PZWL
Tytu orygina u: Chinesische Massage und Akupressur
Autorzy rycin:
Dr Kuan Hin: wszystkie rysunki i znaki pisarskie na pocz tku rozdzia ów i rycina na s. 39
Felicitas Prescher: ss. 49-56,64,66, 74-76 Eduard Rieben: ss. 26, 91,96 Brigitte Zaugg: ss.
8,93
ISBN 83-200-2158-8
Energia, inspiracja i wewn trzna równowaga s potrzebne do stworzenia takiego rysunku. Wykonany
zosta b yskawicznie jednym poci gni ciem. Pomimo to nie jest przypadkow kresk lecz
symbolem.
Dr Kuan Hin przygotowuj cy si do zabiegu: ka de leczenie wymaga ogromnej koncentracji i
wewn trznego spokoju.
N a wysoko ci 8000 metrów mi dzy Ziirichem a Pary em spotka am
go po raz pierwszy. Niski i pe en wdzi ku, azjatyckie oblicze, w osy
czarne z niebieskim odcieniem, m dre oczy. Taki oto pasa er usiad
obok mnie w samolocie szwajcarskich linii lotniczych. Zafascynowa y
mnie pi kne r ce, przygl da am si im nadzwyczaj w skie, wra liwe,
z niezwykle d ugimi paznokciami. Kto to mo e by ? Mia mo e czter-
dzie ci, pi dziesi t lat, mo e nieco wi cej trudno by o mi oceni
jego wiek. Dyskretnie zerka am na jego teczk z aktami, któr próbo-
wa w nie otworzy . Jakie by o moje zdziwienie, gdy zobaczy am
zwyk e ig y do iniekcji i nic wi cej! Zastanawia am si , kim mo e by :
spekulant, handlarz narkotykami, szarlatan? Ró ne okre lenia przycho-
dzi y mi do g owy. U miechaj c si , zgadywa moje my li. Hostessa
przenios a posi ek. Walcz c ze sob podzi kowa am. Przygl da mi
si bez skr powania. Problemy z figur ". Naturalnie! Przedstawi
si , zaspokajaj c moj ciekawo . Zrozumia am akupunkturzysta,
akupresurzysta! Co si dzia o dalej...! Krótko przed l dowaniem na
lotnisku Charlesa de Gaulle'a niektórzy pasa erowie zaskoczeni byli
dziwnym striptisem, skoncentrowany doktor masowa i uciska moje
cia o. Mog am jednocze nie korzysta z praktycznej lekcji akupresury.
Potem maj c jeszcze troch czasu, po wi ci go innym pacjentom. Tak
wi c dla doktora Kuana ani lotnisko, ani dworzec nie s miejscem
bezczynnego czekania tam gdzie s awki do siedzenia, mo na
równie wk uwa ig y. Dwie ig y w obna on nog w poczekalni na
dworcu, do czasu przyjazdu poci gu dalekobie nego... Czas jest do
wykorzystania, a wi c ...! Kiedy doktor Kuan jest we w asnym ywiole,
zapomina o otoczeniu. Zdziwione spojrzenia przechodniów nie robi na
nim wra enia. wiat bez ig y jest dla doktora Kuana czym niewyob-
ra alnym, poniewa akupunktura jest dla niego nie tylko zawodem, ale
równie tre ci ycia.
Tak by o ju od najwcze niejszej m odo ci w Kantonie. Urodzi si
22 stycznia 1922 roku pod znakiem psa w Kantonie w Chinach, jako
syn kupca i lekarki, u której w rodzinie zawód ten by uprawiany od
wielu pokole . Ju jako ma y ch opiec pomaga swojej matce w pracy.
Wyjmowa ig y, ale przede wszystkim uczy si szuka punktów. Wkrót-
ce zauwa , e jego r ce s ród em du ej si y magnetycznej. Pomaga
zbiera i suszy zio a, przygotowywa leki. Z jego sze ciorga rodze -
stwa i dziesi ciorga przyrodniego rodze stwa jest jeszcze dwoje czyn-
nych zawodowo lekarzy. Siostra Sion Hong jest kierownikiem kliniki
ginekologii pierwszego ludowego szpitala w Kantonie. Za a pó -
niej jeszcze dwa prywatne szpitale, gdy nie by o to wtedy zabronione.
Dzia o si to bowiem na krótko przed powstaniem obecnego rz du.
Dzi w klinice tej pracuj równie emerytowani lekarze na zasadach
odp atno ci, a nie tak jak dawniej za op aty w naturze.
Kiedy Kuan mia 5 lat, rodzice przeprowadzili si do Haifongu
w Pó nocnym Wietnamie. Tam ucz szcza do szko y do 16 roku ycia.
Gdy wybuch a wojna japo sko-chi ska przeniós si do Yiinanu, który
by wzgl dnie nietkni ty dzia aniami wojennymi. Rozpocz tam studia
medyczne. Trzy lata pó niej zmieni miejsce, mianowicie na fakultet
Tong-Nann w Szanghaju. Jako m ody lekarz zosta przydzielony do
armii chi skiej i we wrze niu 1945 roku awansowa do rangi oficerskiej.
By komendantem i prowadzi szpital wojskowy w Potchi w Hanoi.
Tam w nie by wiadkiem niewyobra alnej brutalno ci wojny Indo-
chi skiej, kiedy Wietnam sprzeciwi si francuskiej okupacji. Jako dy-
rektor szpitala opiekowa si równie francuskimi je cami wojennymi.
Pomaga im w kontakcie z ich rodzinami. Chocia by bardzo zaan-
ga owany w walk o niepodleg Wietnamu, jako lekarz by wra liwy
na los Francuzów, którzy doznawali równie wielu okrucie stw. Niós
pomoc z nara eniem w asnego ycia, przechodz c mi dzy frontami.
W tym burzliwym czasie o eni si z Pao Tschou, co znaczy Per a"
nauczycielk z Hajfongu. Po powstaniu Chi skiej Republiki Ludowej
w 1949 roku, sytuacja polityczna zmusi a go do opuszczenia ukochanej
ojczyzny. Rz d francuski uhonorowa jego dzia alno w Wietnamie,
nadaj c tytu y i odznaczenia, zaofiarowano mu równie mieszkanie
w Pary u. Na pocz tku pobytu we Francji doktor Kuan znalaz prac
w firmie importowo-eksportowej, poniewa w tamtym czasie w Pary u
nie móg utrzyma siebie i swojej rodziny z wykonywania akupunktury.
Do ko ca lat sze dziesi tych chi ska medycyna na Zachodzie by a
prawie nie znana. Doktor Kuan nawi za kontakt z europejskimi leka-
rzami i zacz z nimi wspó pracowa . Na pocz tku leczy ostre i prze-
wlek e bóle, depresje, a przede wszystkim migreny. Pacjenci zauwa yli
wnet, e delikatny Chi czyk dokonywa ma ych cudów. Niebawem
po wi ci szczególn uwag dzieciom upo ledzonym. Nieprawid owo
Yerena Burki
Inhoa
Oprócz w ciwego zna-
czenia, chi skie znaki pi-
sarskie mog wyra Yin lub
Yang: na poprzednie] st r o n i e
p r z e d s t a w i a m y w górze
znak Yang (jest twardy,
ski, na adowany energi ),
znak na dole to Yin
(mi kki, agodny, p ynny).
Widzimy to równie na
rysunku: Yin jako wygi ta
krzywa trawa, natomiast
krótka trawa Yang.
Pewien francuski genera do wiadczony w sztuce wojennej prosi
mnie kiedy o pomoc w delikatnej sprawie. Otó podczas ka dej uro-
czystej rocznicy skoro tylko us ysza marsz wojskowy zaczyna
aka . zy dla niego by y czym przykrym, ale nawet przy dobrych
ch ciach nie móg si powstrzyma w nie tak na niego dzia y
dziarskie d wi ki. Postanowi em na krótko przed nast pn oficjaln
uroczysto ci wk mu pod skór w okre lone miejsce r ki ig do
akupunktury. Efekt by nieoczekiwany: stary genera spokojnie przyj
odznaczenie. Grzmi ce bicie werbli tym razem nie wycisn o ez ig a
pod r kawem jego munduru osi gn a swój cel. To by o przede wszyst-
kim silne dzia anie nak utego punktu na psychik lub dostateczne przy-
gotowanie pacjenta na dzia anie ig y w ko czynie. Oba te czynniki
wspó wp ywaj na wynik, gdy razem konieczne s do osi gni cia
sukcesu.
Opisuj c tutaj histori genera a, chcia bym w tej ksi ce wyja ni , e
takie problemy mog dotyczy dowolnego obszaru zdrowia: duch i cia-
o s razem i mog wzajemnie na siebie wp ywa pozytywnie, ale
równie negatywnie. Zabiegi mog dzia zapobiegawczo, lub te lecz-
niczo. Najlepsz gwarancj ich skuteczno ci jest zaufanie do tej meto-
dy, ale równie zaufanie sobie. Do tego potrzeba si y ducha i równo-
wagi wewn trznej. Wszystkie propozycje terapeutyczne tej ksi ki zmie-
rzaj nie tylko do utrzymania zdrowia czy leczenia cia a, ale równie
do wzmocnienia ducha. Wkrótce przekonacie si o lym, je li zastosuje-
cie ucisk okre lonych punktów na ciele (akupresura). Duch i cia o s ze
sob zwi zane energetycznym zwi zkiem sieciowym. Mog nadzwyczaj
czujnie reagowa na delikatny ucisk palca. Na tym za eniu zbudowa-
na jest chi ska medycyna i to jest podstaw metody inhoa, która
opiera si na starej szkole chi skiej.
Najpierw zajmiemy si bli ej chi sk medycyn , a pó niej praktycz-
nym zastosowaniem metody inhoa. Na kilka pyta dotycz cych inhoa
chcia bym odpowiedzie , szczególnie na te, które interesuj
czytelni-
ków. Co to jest inhoa? Jak dzia a ta metoda? Jakie choroby mo e
leczy ? Czy mo na przy jej stosowaniu pope ni b d, czy jest niebez-
pieczna?
Co to jest inhoa?
Co mo e inhoa?
Historia
Pod wp ywem zmieniaj cych si pór roku oraz ycia ludzi, uzale
nionego przez wieki od pracy na polu, powsta obraz pi ciu ywio ów
i ich energetycznego zmiennego dzia ania. Wiosna i lato, pó ne laU
i jesie , tak e zima s to okresy, w których ywio y drzewa, ognia
ziemi, metalu i wody ka dorazowo osi gaj najwy szy punkt swoje
aktywno ci. Ka dy ywio od ywia nast puj cy po nim, tak jak ka di
pora roku wydaje nast pn . Równocze nie ka dy ywio dzia a na inm
hamuj co i rozpraszaj co, tak e ko cowa suma energii pozostaje be;
zmiany. Za pomoc tych dwóch regu tworzenia i rozpraszania ludzi*
w staro ytnych Chinach wyja niali sobie wspó dzia anie zmian i po
wtórze na przestrzeni czasu. Tak jak jest si pewnym, e po ka dyn
wieczorze nast puje nowy ranek, tak te ca y rok przebiega wedhij
znanych odwiecznie zasad. Dlatego tak wielki wyst powa niepokój
je eli jedna z pór roku by a nadzwyczaj gor ca i wilgotna. Gor a
powietrze na wiosn oznacza o, e ywio ognia typowy dla lata
jest zbyt wcze nie aktywny a przegrzanie nie jest wcale korzystne
Porz dek wiata wed ug regu y pi ciu ywio ów przeniesiono na wieli
dziedzin ludzkiego ycia. Szczególnie za na obszar ochrony zdrowia
Ka demu narz dowi {sercu, ledzionie, p ucu, nerce, w trobie) pod
porz dkowany jest od ywiaj cy tak zwany pusty narz d (jelito cienkie
dek, jelito grube, p cherz moczowy, p cherzyk ciowy). Odpowia
daj ce pary meridianów wp ywaj na siebie wzajemnie wed ug zasad;
tworzenia i niszczenia. Dlatego obserwuj c chory narz d nigdy go ni
rozpatrujemy indywidualnie, lecz w po czeniu z innymi narz dam
i cz ciami cia a, poniewa cz si one przez meridiany oraz prze
system przep ywu energii na zasadzie pi ciu ywio ów. Dok adna znajo
mo wszystkich zale no ci jest szczególnie wa na w chi skiej profilak
tyce medycznej. W ten sposób mo na na przyk ad zapobiega choro
bom latem, wzmacniaj c wiosn okre lon energi . Mo na równie
przez odpowiednie leczenie meridianu wzmacnia narz d, gdy jest oi
Pi ywio ów i jego odpowiedniki w cz owieku, w
naturze, w kosmosie
Drzewo Ogie Ziemia Metal Woda
Narz dy troba serce ledziona uca nerki
K. W., handlowiec
Frankfurt
Przygotowanie
1
Porównaj str. 74.
ruchomo stawów palcowych i uwra liwia si zmys dotyku i zapo-
biega p kaniu skóry. Równocze nie masowane s punkty meridianów
maj ce liczne w ciwo ci terapeutyczne. Wprawdzie nie tylko d
jednej r ki masuje grzbiet d oni drugiej r ki, ale stale s masowa-
ne równocze nie meridiany Yin jednej r ki i meridiany Yang dru-
giej r ki.
piel nosa. Zatkany nos jest jak zamkni te okno. Lubili tak mó-
wi starzy mistrzowie, gdy mówili o znaczeniu tego organu zmys u.
W rzeczywisto ci nos jest bram wej ciow dla powietrza i kosmicznej
energii wa nego czynnika naszego zdrowia. Wielu moich pacjentów
ma zatkany nos, nie wiedz c o tym. Cz sto s mocno zdumieni, e po
masa u nosa nagle swobodnie oddychaj jak nigdy dot d. Zatkany nos
jest nie tylko dyskomfortem, ale atwo prowadzi do infekcji zatok,
oskrzeli i p uc. P uca wed ug naszego wyobra enia pe ni równie kon-
troln funkcj nad skór 1. Dlatego równie pewne zmiany skórne mog
by spowodowane przez zatkany nos.
Poprzez k piel nosa walczymy nie tylko ze schorzeniami dróg od-
dechowych, ale i ze stanami zapalnymi skóry. Nos z po onymi na
nim punktami reprezentuje ca e cia o cz owieka. Odrobina wyobra ni
pozwoli nawet zewn trzny kszta t nosa porówna z niemowl ciem: g o-
wa usytuowana jest u podstawy nosa mi dzy brwiami, grzbiet nosa to
tu ów, koniuszek nosa to podbrzusze, natomiast skrzyde ka nosa to
roz one uda.
piel kolan. aden ze stawów nie jest tak obci ony jak staw
kolanowy. Bolesne objawy starcia stawów mog pojawi si ju w m o-
dzie czym wieku. Kolano jest ubogie w naczynia krwiono ne, szczegól-
nie wra liwie reaguje na zimno, cz sto wyst puj stany zapalne. Masa
pozwala utrzyma ruchomo stawów i chroni przed zimnem. Je eli
masa sprawia ból, mo na zamiast tego opuka kolana pi ci .
Rozgrzewamy r ce
przez tarcie d oni.
Masujemy oba kolana
jednocze nie ruchem
okr nym. Wykonujemy
masa okr ny w
o b u k i e r u n k a c h 16
razy.
piel oczu. pie] oczu reguluje kr enie krwi i energii i zapobie-1
ga w ten sposób ró nym cierpieniom oczu. Utrzymuje stan elastyczny!
mi niówki oczu i zwalcza wczesne zmarszczki powodowane miechem
I i trosk . Na s siednich stronach opisy ilustracji dotycz cych k pieli!
oczu i technik masa u.
Masujemy równocze nie obie gaiki oczne. Pos uguj c si przy tym\
wed ug w asnego uznania albo palcem wskazuj cym, albo kciukiem. Wy-\
konujemy ruchy okr ne ko o oka w obie strony po 16 razy. Zaczynamy
od wewn trznego k cika oka, nast pnie do em na zewn trz. Zachowuje-
my kolejno masa u, poniewa na koniec g adzimy specjalny punkt
Yintang znajduj cy si u nasady nosa mi dzy brwiami i w ten sposób
otwieramy go. Na koniec przesuwamy palce obok wewn trznego k cika
oka powy ej górnej i dolnej powieki na zewn trz.
Dwa masa e, które równie stosujemy w zwalczaniu bólów g owy,
uzupe niaj k piel oczu.
ka
Nerki------ / - -
wieka. Wszystkie wa ne punkty akupunktury
tu g sto zlokalizowane.
Ok o-
Chi scy lekarze mog oceni stan poszczególnych narz dów na pod-
stawie oznak zewn trznych. W osy s ród em informacji o nerkach,
skóra zwi zana jest z p ucami, serce oceniamy na podstawie j zyka,
a oczy zdradzaj stan w troby. Przy dolegliwo ciach ze strony oczi
chi ski lekarz b dzie my la o problemach w troby i równocze nl
dzie leczy oczy i w trob .
wiczenia oczu wzmacniaj mi nie oczu i nerw wzrokowy. Stosuj
my je szczególnie przy zaburzeniach wzroku.
Utrzymujemy plecy i g ow prosto, zarówno w pozycji siedz cej, jak i
le cej. Obracamy oczyma 3 razy i zatrzymujemy wzrok na krótki czas na
prawo. Nast pnie patrzymy prosto. Obracamy oczy w drugim kierunku i
patrzymy na lewo. Powtarzamy te wiczenia, z tym, e wzrok
kierowany jest po kolei: do góry, do do u, a na koniec po przek tnej.
5 Masa ch i ski
adziemy praw stop na ewym kolanie. Ten punkt najwygodniej
masowa prawym kciukiem, w taki sposób, aby d obejmowa a stop .
Teraz k adziemy kciuk na punkcie tryskaj ce ród o" i wykonujemy 40
okr nych ruchów na zmian raz zgodnie ze wskazówkami zegara,
a nast pnie przeciwnie do wskazówek zegara. Powtarzamy masa na
lewej stopie ewym kciukiem.
Akupresura: leczenie r koma
,,Palec ig a, która leczy"
w nie to oznaczaj
znaki chi skie z lewej
strony {na poprzedniej
stronie). Sztuka pal ców"
akupresura wed ug meto-
dy inhoa znaki chi skie
umieszczone z prawej
strony {poprzednia strona).
Chi skie pismo jest pismem
ca ych wyrazów. Ka dy znak
pisarski przedstawia ca y
wyraz.
Przegl daj c nast pn cz ksi ki, w której s ilustracje, mo na
zapyta , dlaczego cz sto u ywa si tych samych punktów przy ró nych
chorobach i dolegliwo ciach. Czy nie jest to dziwne, e ten sam punkt
raz jest u ywany jako g ówny, innym razem jako pomocniczy. Wkrótce
przekonamy si , e pocz tkowy nie ad jest dobrany zgodnie z celem
terapeutycznym. Jest to optymalna próba kombinacji pojedynczych
meridianów i punktów, gdzie meridiany i narz dy s podporz dkowane
wed ug zasady pi ciu ywio ów i mog wzajemnie si wspiera i leczy
lub ewentualnie sobie szkodzi . Ta zasada umo liwia leczenie choroby
u jej korzeni, a zarazem zmniejsza mo liwo wyst pienia zaka enia
wewn trznego. Tak wi c ka dy punkt ma inne specyficzne zadanie do
wykonania: leczy lub zapobiega. Chi scy lekarze wiedz c o tym, e
wi kszo punktów ma wi cej ni jedno pole dzia ania, mogli ró ne
zadania przypisywa punktom w ró nych chorobach. Podobnie jak
figury na szachownicy w stale zmieniaj cej si sytuacji maj ró ne
mo liwo ci ataku lub obrony.
Chi skie dzieci ju od wczesnych lat s wprowadzane w sztuk
masa u i akupresury. Ka dy wcze nie poznaje swoje cia o i przep ywa-
w nim energi . Pozwala to na szybkie rozpoznawanie znaków
alarmuj cych o zaburzeniu równowagi energetycznej. Ucz si one po-
st powania w dolegliwo ciach dnia codziennego, jak bóle g owy, katar.
Wiedza o od ywianiu, higiena cia a, codzienne masa e i podstawowe
wiadomo ci o wa nych punktach akupresury s fundamentem zapobie-
gania w chi skiej medycynie.
Wiedza o wewn trznych zale no ciach, o licznych
bezpo rednich i po rednich zmiennych dzia aniach mi dzy ró nymi
meridianami i narz dziami jest równie zastrze ona w Chinach tylko
dla specjalistów. Dla ludzi Wschodu, a przede wszystkim dla tych,
którzy nie znaj kryteriów leczenia ludzi Zachodu, dobór punktów do
nak uwania jest g bok tajemnic . Tak, ale te akupunkturzysta ca e
ycie si uczy, a oceniaj c na bie co swoje sukcesy terapeutyczne, a
tak e niepowo-
dzenia, odkrywa zawsze nowe mo liwo ci kombinacji punktów. Natu-
ralnie s te podr czniki, w których opisane s w ciwo ci lecznicze
setek punktów. Je eli nawet mamy dobre efekty leczenia okre lonymi
punktami akupunktury, to by mo e s jeszcze nie odkryte inne mo -
liwo ci kombinacji punktów bardziej skutecznych w leczeniu. Znowu
pos ymy si porównaniem z gr w szachy. Wysokiej klasy szachista
ma zarejestrowane w pami ci tysi ce rozegranych partii. W decyduj cej
jednak partii ze swoim przeciwnikiem zwyci a przez wykonanie ruchu,
którego dotychczas nie wykorzysta . Tak te nale y rozumie przed-
stawione w nast pnym rozdziale propozycje. Wiedza ta jest oparta na
tysi cletniej literaturze medycznej, na przekazywanych do wiadczeniach
moich przodków, a tak e na d ugoletnich obserwacjach medycznych.
Pomimo to proponowana terapia nie jest czym wyj tkowym. Chcia -
bym, aby akupresura nie by a konkurencj lub rodkiem zast pczym
medycyny zachodniej. Akupunkturzysta b dzie prowadzi indywidualne
leczenie chorego, którego podstawy oparte s na chi skiej diagnozie.
Pewne punkty z okre lonym dzia aniem terapeutycznym stanowi g ów-
konstrukcj . Pojedyncze punkty b uzupe nione lub te zmienione
w zale no ci od stanu chorego. Leczenie choroby nie b dzie si ograni-
cza o jedynie do losowo wybranego objawu, ale ca ci: mianowicie
cz owieka, u którego nast pi o zaburzenie energii w tej czy innej for-
mie. Nasuwa si wi c pytanie: dla kogo przeznaczona jest ksi ka do
akupresury nie mówi ca o indywidualnych problemach i potrzebach
czytelnika? Nasze propozycje s w nie takie. Dla jednych b wy-
starczaj ce do wyleczenia, u innych trzeba b dzie indywidualnie roz-
budowa dalsz terapi . Indywidualne rozbudowanie dalszej terapii nie
musi koniecznie znaczy zmiany punktu akupunktury. Mo e to by
zmiana zwyczajów ywieniowych, zmiana sposobu codziennej pracy,
warunków ycia, które mog by przyczyn chorób. To jest terapia
wolna, któr sobie sam ka dy mo e przepisa ' Trzeba jednak znale
czas, aby móc us ysze swoje cia o i dusz . Mo e spotka si to z mil-
cz cym protestem.
Meridiany
JC meridian
cienkiego
PO meridian potrój-
nego ogrzewacza
PM meridian p che-
rza moczowego
GRT meridian g ówne-
go regulatora tyl-
nego
PM
P2 meridian p che-
rzyka ciowego
JG meridian jelita
grubego
meridian ledzio-
ny
N meridian nerek
energi . Tylko wtedy, gdy funkcjonuje potrójny ogrzewacz, narz dy
mog prawid owo wykonywa swoje zadania w nast puj cym zakresie;
transport i rozdzia energii i krwi, p ynów, asymilacja
po ywienia,
rozdzia odpadów i tak dalej...
Obieg choroby
dwunastu regularnych
meridianów
Je eli meridiany nie spe niaj swoich fizjologicznych zada kr enia
energii i krwi, mog powodowa szkody w nale cych do nich or-
ganach lub te w pustych organach. Mog pojawi si objawy chorobo-
we wzd przebiegu meridianu. Na przyk ad w zaburzeniu funkcji
meridianu jelita grubego. Oprócz tego wyst powa mog bóle z bów,
poniewa meridian ten przebiega przez dzi a i szcz doln . Zabu-
rzenie funkcji meridianu ma przyczyny na zewn trz i wewn trz. Mówi-
my wtedy o chorobach endogennych (wewn trznych) i egzogennych
(zewn trznych).
Choroby endogenne spowodowane s dysharmoni emocji, jak:
, rado , troska, smutek i l k, które prowadz do zaburze równo-
wagi. Choroby endogenne dotycz najpierw narz dów lub pustych na-
rz dów, nast pnie nale cych do nich meridianów. S trudniejsze do
leczenia ni choroby egzogenne.
Choroby egzogenne przyczynami tych chorób s czynniki klima-
tyczne, jak: wiatr, gor co, wilgo , sucho lub zimno. We wczesnym
stadium choroba egzogenna przejawia si wzd meridianu. Je eli nie
jest leczona, mo e przechodzi na organy i puste organy.
Na podstawie obiegu energii i po cze otrzymujemy objawy choro-
bowe pojedynczego meridianu.
Meridian p uca r ki Talyln
Punkty akupunktury
Praktyczne zastosowanie
Punkt 7 mendianu
serca le y w fa dzie
stawu nadgarstka,
jednak poza
ci gnem, które
czy ko okciow
i staw
nadgarstkowy.
Je eli od rodka
fa dy przesuniemy
si o 2 cuny, to
trafimy na punkt 6
meridianu osierdzia
Neiguan
(wewn trzne
po czenie).
PM 15 pi tnasty punkt meridianu p cherza moczowego; ka dy mo e sam znale
ten punkt i masowa go. U atwi to mo e druga osoba, je li mamy zgi te plecy. Punkt
le y 1,5 cuna w bok od 5 wyrostka kolczystego kr gu piersiowego. atwo mo na go
znale , je li zaczniemy liczenie od wystaj cego ostatniego kr gu szyjnego. Ostatni kr g
szyjny przy pochylonej g owie do przodu bardziej wystaje od pozosta ych.
Je eli zegniemy rami
do k ta prostego, to znaj
dziemy punkt 3 meridianu
serca, w wewn trznym
ko cu bruzdy zgi cia ok
ciowego. Punkt 4 meridia
nu osierdzia (O 4) mo na
atwo znale ; le y na we
wn trznej powierzchni
przedramienia dok ad
nie 5 cunów powy ej pier
wszej bruzdy zgi cia stawu
okciowego
Stany depresyjne
Któ nie zna takiego dnia, ju od momentu pos pnego wstania, jak
mg a listopadowa. Otwierasz oczy i ju wiesz, e dzie b dzie szary.
Tak opisuje si dni z okresu ni u w asnego biorytmu. Ludzie widz w
tym w asne id, swoje ego i swoje super-ego uwik ane w nierówn
walk . Jedni chwytaj najpierw papierosa, nast pnie przy porannej
kawie si gaj po pude ko pigu ek. Drudzy znajduj usprawiedliwienie
dla swojego pracodawcy w bezsennej nocy lub w zaburzeniach d-
kowych i zwyczajnie zostaj w ku. Jedno jest wspólne dla wszy-
stkich: czuj si zm czeni, rozbici, bez jakiejkolwiek ch ci zaczynaj
nowy dzie . Depresyjne zaburzenia nie maj cz sto adnej uchwytnej
przyczyny. Wyja nienie przyczyn wed ug chi skiej medycyny mo e czy-
telnikom z kr gu kultury zachodniej tak e si podoba . Mianowicie
dzie to dla wszystkich zrozumia e, je eli rzeczywi cie b dziemy cia o
i ducha pojmowa jako jedno . Siedzib ducha jest serce. Je eli serce
jest le lub niedostatecznie od ywione, mo e si zdarzy , e duch si
wyprowadzi: pozostanie pustka, któr czujemy wyra nie jako brak
ochoty i s abo motywacji. Trzeba zlikwidowa charakterystyczny
symptom Yin. Stymulujemy wówczas z jednej strony punkty na meri-
dianie serca, s siaduj cym meridianie osierdzia i meridianie ledziony,
bezpo rednio zwi zanej z sercem. Z drugiej strony masujemy ca y rz d
silnych punktów na Yang meridianach dka, p cherzyka
ciowego i g ównego regulatora tylnego.
Poni ej pierwszego kr gu
piersiowego le y punkt 13
meridianu g ównego re-
gulatora tylnego. Poni ej
siódmego kr gu szyjnego
(przy pochyleniu g owy do
przodu wyra nie wystaje)
le y punkt 14 meridianu
ównego regulatora tylnego.
Je eli na linii w osów
przekroczymy pierwszy
mi sie , to znajdziemy
punkt Fengchi (wiatr
staw), czyli punkt 20 me-
ridianu p cherzyka cio-
wego.
Odmierzamy od punktu
rodkowego mi dzy brwiami
8 cunów, dwie szeroko ci
oni i dwie kciuka przez
czo o do ty u na linii
rodkowej cia a. W ten
sposób Miniemy 20
punkt meridianu g ównego
regulatora tylnego Baihui
(miejsce stu zgód).
Punkt 36 meridianu
dka atwo jest znale .
Odmierzamy od rzepki
kolana 3 cuny do do u i 1
cun na zewn trz. Punkt
36 dzia a na ca y organizm
wzmacniaj co. Dlatego
wykonuje si tu
akupresur w wielu
organicznych cierpieniach.
3 cuny powy ej szczytu
wewn trznej kostki le y
punkt 6 meridianu
ledziony. Tu spotykaj
si z meridianem
ledziony równie oba
meridiany Yin stopy:
meridianu w troby i nerki.
Nazwano go San-yinjiao
jest to miejsce, w
którym spotykaj si 3
meridiany typu Yin.
Punkt 6 meridianu
ledziony znajduje
si 3 cuny powy ej
szczytu kostki wewn trznej. W zag bieniu mi dzy
kostk wewn trzn a ci gnem pi towym (Achillesa)
le y punkt 3 meridianu nerki. Przesuwamy palec od kostki
wewn trznej poziomo do ty u. Uwa amy przy tym, aby nie
pope ni b du i nic masowa punktu N 4, który le y tylko o
0,5 cuna w dó od naszego punktu.
W odleg ci o pó szeroko ci
kciuka powy ej linii w osów,
znajduje si punkt 24 meridianu
ównego regulatora tylnego.
Mo na równie znale ten punkt
odmierzaj c 3,5 cu-na powy ej
punktu rodkowego mi dzy
brwiami. Je eli z tego samego
miejsca odmierzymy 9 cunów, to
irafimy na punkt 20 tego samego
meridianu
Punkt S 7 (siódmy punkt meridianu serca) le y
na zewn trznej stronie ci gna cz cego ko
okciow ze stawem nadgarstka. Nazywa si
Shenmen (brama ducha).
2 cuny powy ej pierwszej przestrzeni
mi dzypalcowej stopy le y punkt W 3
(meridian w troby), czyli Takhong (najwy szy
przyp yw morza). 0,5 cuna powy ej drugiej
przestrzeni mi dzypalcowej stopy le y Neiting
(wewn trzny dziedziniec), czyli 44 punkt
meridianu dka. Ostatni, czyli 45 punkt
meridianu dka ( 45), znajduje si na
zewn trznej stronie k ta paznokcia drugiego
palca.
Natomiast punkt 4 meridianu jelita grubego
znajdujemy w nast puj cy sposób:
przyciskamy kciuk do pozosta ych palców r ki
tak, e tworzy si wzgórek. Nast pnie
adziemy drugi kciuk na szczycie wzgórka i
wykonujemy akupresur , rozlu niaj c znowu
.
Najlepiej, je eli w tym punkcie kto inny wykonuje akupresure. PM 15, czyli pi tnasty
punkt meridianu p cherza moczowego, znajduje si o dwie szeroko ci palca (1,5
cuna) z boku wyrostka kolczystego pi tego kr gu piersiowego.
Bóle g owy
Mog by one przeszywaj ce, ci gn ce, pal ce lub pulsuj ce. Rów-
nie mog by jak mocne uderzenie, jak uczucie ci aru lub uczucie
pego ucisku. Inne dolegliwo ci nie maj takiej ilo ci i ró norodno ci
okre le jak bóle g owy. Bóle g owy s przecie zawsze tylko objawem.
Przyczyn tych dolegliwo ci mog by zaburzenia neurologiczne lub
guzy mózgu, a tak e schorzenia twarzy, a przede wszystkim oczu.
Wiele kobiet uskar a si na ból g owy podczas miesi czkowania i przy
zmianie pór roku. Bóle g owy mog mie pod e psychiczne. Równie
nadci nienie t tnicze, spaliny samochodów, opary trucizn w zak adach
pracy oraz nieprawid owa postawa cia a mog si do tego przyczynia .
Medycyna chi ska czy bóle g owy z zaburzeniami przep ywu energii
w okre lonych meridianach. Do czo a odnosi si meridian dka, do
skroni meridian woreczka ciowego, do karku meridian p cherza
moczowego oraz do szczytu g owy meridian w troby.
Akupresura nale y do bezpo rednich form terapii w bólach g owy.
Nie ma ona w przeciwie stwie do tabletek adnych nieprzyjemnych
dzia ubocznych. Nale y zaznaczy , e ju rozlu niona postawa, któr
przyjmujemy przy akupresurze, powoduje ust pienie bólów. Obok
punktów lokalnych na g owie wykonujemy na koniec akupresur tak
zwanych punktów odleg ych. Punkty za okciem i poni ej kolana w od-
dalonych cz ciach cia a s przeznaczone specjalnie do leczenia bólów.
Spróbujmy w pe ni rozlu ni si fizycznie i psychicznie, zanim zacznie-
my akupresur . Gdy b dziemy rozlu nieni, to szybciej uzyskamy efekt.
Ca a g owa
Punkt 20 meridianu
cherzyka ciowego le y
powy ej linii w osów w
zag bieniu obok mi nia
trapezowego, który si ci gnie
od grzbietu do ty u g owy.
Fengchi (wiatr staw) jest to
ówny punkt stosowany w
bólach ca ej g owy
Czo o
W jednej trzeciej przedniej cz ci stopy znajduje si Yong uan (ukryte ród o), czyli
pierwszy punkt meridianu nerki.
Stany os abienia
Pi tnasty punkt meridianu jelita grubego (JG 15) jest stosowany w akupresurze
przy bólach barku i ramienia. Znajdujemy ten punkt podnosz c rami , tak e
mi dzy zewn trznym ko cem obojczyka a ko ci ramienn wytworzy si
widoczne wg bienie, w którym le y ten punkt.
Je eli zegniemy rami pod k tem, tak e utworzy si fa da w okolicy stawu
okciowego, to przy ko cu zewn trznej fa dy znajduje si Quchi (staw na
zakr cie), czyli 11 punkt tego samego meridianu.
Jednym z najstarszych i zarazem wielostronnych punktów chi skiej medycyny jest 4
punkt meridianu jelita grubego, czyli Hegu (zamkni ta dolina). Le y on przy ko ci ród-
cza palca wskazuj cego. Przyciskamy palec do ródr cza, tak e obok na grzbiecie d oni
utworzy si wzgórze. K adziemy palec na szczycie wzgórza, rozlu niamy d . Teraz palec
le y dok adnie w tym punkcie. W tym punkcie mo na równie wykonywa akupresur
przy bólach barku.
Bóle biodra
W zag bieniu obok mi nia Irapezowatego poni ej linii w osów znajdziemy punkt
20 meridianu p cherzyka ciowego. Na zewn trznej stronie tego samego
mi nia, sko nie poni ej P 20, le y punkt 10 meridianu p cherza moczowego. W
zag bieniu pod siódmym kr giem szyjnym (który znacznie wystaje przy
pochylonej g owie), trafiamy na punkt 14 meridianu g ównego regulatora tylnego.
1,5 cuna po obu stronach wyrostka kolczystego nast pnego kr gu le y punkt 11
meridianu p cherza moczowego.
Bóle grzbietu
W dole podkolanowym w
rodku fa du zgi cia
znajduje si punkt 40
meridianu p cherza
moczowego. Punkt PM 57
znajdujemy w nast puj cy
sposób: prostujemy stop
tak, e pod mi niem
brzuchatym ydki tworzy
si zag bienie w formie
odwróconej litery V. Punkt
le y na szczycie tej litery.
Punkt 60 meridianu
cherza moczowego le y
w zag bieniu mi dzy
szczytem kostki
zewn trznej a ci gnem
pi towym (Achillesa).
Przesuwaj c si od kostki
wewn trznej poziomo
natrafiamy na zag bienie
przed ci gnem pi towym.
Znajduje si lu punkt 3 meridianu nerki, czyli punkt Taixi {wielki pr d).
Zapalenie stawów
RT14
W zag bieniu tworz cym si po pochyleniu g owy do przodu mi dzy siódmym kr giem
szyjnym a pierwszym piersiowym znajduje si punkt 14 meridianu g ównego regulatora
tylnego. Punktów PM 15, PM 17, PM 18 nie mo na zlokalizowa i wykonywa
akupresury bez pomocy drugiej osoby. Drugiej osobie u atwimy liczenie kr gów, je eli
zegniemy kr gos up. Wszystkie te trzy punkty meridianu p cherza moczowego le
1,5 cuna od linii rodkowej: PM 15 obok pi tego kr gu piersiowego, PM 17 obok
siódmego i PM 18 obok dziewi tego wyrostka kolczystego kr gu piersiowego.
Zapalenie stawów
Punkt Guanyuan (zwrotny ycia) znajduje si 3 cuny poni ej p pka. Ten punkt
meridianu g ównego regulatora przedniego nale y do ogólnie wzmacniaj cego punktu
ca ego cia a (GRP4).
Trawienie
Odmierzamy od dolnej
kraw dzi rzepki 3 cuny do
do u i st d 1 cun na
zewn trz. Tak znajdujemy
punkt ogólnie wzmacniaj cy
36) meridianu dka.
2 cuny obok p pka le y punkt 25 meridianu dka, czyli Tianshu (zwrotny punkt
nieba). Meridian g ównego regulatora przedniego 6, czyli Qihai (morze energii), znaj-
dujemy 1,5 cuna poni ej p pka.,
Biegunka i zaparcia
Biegunka
Punkt 36 meridianu
dka lokalizujemy
odmierzaj c od dolnej
kraw dzi rzepki 3 cu-ny w
dól i st d 1 cun na
zewn trz.
Zaparcia
Punkt Zhaohai
(promieniuj ce morze),
czyli meridian nerki 6,
le y w zag bieniu, 1 cun
poni ej szczytu kostki.
Zaparcia
We wg bieniu
poni ej przedniej
kraw dzi g owy
strza ki znajduje
si punkt 34
meridianu
cherzyka
ciowego
Yangling uan
ród o przy
wzgórzu Yang).
1 cuny powy ej
stawu nadgarstka
znajduje si
zag bienie
mi dzy ko ci
promieniow a
okciow , w
którym jest punkt
PO 6 (potrójnego
ogrzewacza)
meridianu Yang
ki. Aby zag bienie wyra nie wyczu , trzeba ko promieniow i okciow
równolegle ustawi , tak e odst p mi dzy obiema ko mi przedramienia jest
najwi kszy. Pozycj t osi gamy, je eli uk adamy rami jak na temblaku po
zranieniu
Zaparcia
Odmierzamy od p pka 2
cuny w bok. Tak
znajdujemy si w
punkcie zwrotnym nieba
(Tianshu), czyli 25
punkcie meridianu
dka.
Wymioty
Punkt 6 meridianu
osierdzia le y 2 cu-
ny powy ej
pierwszego fa du
zgi cia stawu
nadgarstka w
rodku
powierzchni
wewn trznej
przedramienia
Punkt tonizuj cy
36 meridianu
dka
znajdujemy
odmierzaj c od
dolnej kraw dzi
rzepki 3 cuny w
dó , a st d t cun na
zewn trz.
Wymioty
Je eli na
asn stop
popatrzymy od
strony
wewn trznej, to
zauwa ymy grani-
barwn mi dzy
ró ow
powierzchni
stopy, mocno
ukrwion , a
grzbietem stopy o
normalnej barwie
cia a. Dok adnie
na tej granicy le y
punkt 4 meridianu
ledziony ( 4)
w zag bieniu u
podstawy ko ci
ródstopia palucha.
W zag bieniu przedniej kraw dzi g owy strza ki znajduje si punkt 34 meridianu
cherzyka ciowego Yang ing uan ( ród o przy wzgórzu Yang).
Parcie na mocz
Punkty 3 i 2 meridianu
ównego regulatora
przedniego le na linii
rodkowej brzucha. GRP
3 znajduje si 4 cuny
poni ej p pka. Dla
punktu GRP 2 dodajemy
jeszcze 1 cun, le y on
bezpo rednio nad ko ci
onow .
Punkt 6 meridianu
ledziony znajduje si 3
cuny powy ej kostki
wewn trznej na
grzbietowej kraw dzi
ko ci piszczelowej.
Nazywa si on Sanyinjiao
(spotkanie trzech Yin).
Punkt 3 meridianu nerki
le y w zag bieniu
mi dzy szczytem kostki a
ci gnem pi towym
(Achillesa).
Zaburzenia erekcji
2 cuny powy ej
wewn trznej górnej
kraw dzi rzepki
znajduje si punkt 10
meridianu ledziony
Xuehai (morze
krwi). Punkt 6
meridianu ledziony (
6) znajduje si 3 cuny
powy ej kostki
wewn trznej na tylnej
powierzchni ko ci
piszczelowej.
Pierwszy punkt
meridianu nerki
nazywa si Yang uan
(tryskaj ce ród o).
Z tylu przek tnej k ta
paznokcia wielkiego
palca mi dzy palcami
znajduje si 1 punkt
meridianu w troby (W
1). Bezpo rednio
naprzeciw drugiego
ta paznokcia le y
punkt 1 meridianu
ledziony ( 1).
Choroby skóry
Przy zgi tym ramieniu punkt 11 meri-dianu jelita grubego (JG II) le y przy
zewn trznym ko cu bruzdy zgi cia okciowego.
2 cuny powy ej wewn trznej górnej kraw dzi rzepki trafiamy na punkt 10
meridianu ledziony ( 10). Le y on na wypuk ci mi ni uda, która nad kolanem
jest atwa do rozpoznania. 6 punkt tego samego meridianu znajduje si 3 cuny
powy ej szczytu kostki wewn trznej po tylnej stronie ko ci piszczelowej.
W rodku bruzdy
zgi cia do u
kolanowego le y punkt
40 meridianu p cherza
moczowego (PM 40).
Nazwa punktu podkre la
jego po enie, tzn.
rodek do u kolana"
{Weizhong).
Punkt Taichong (wysoki
przyp yw), czyli
meridian w troby 3,
znajduje si 2 cuny
powy ej pierwszej
szczeliny mi -
dzypalcowej stopy,
Shenmen meridian
serca 7 (brama ducha)
le y w bru dzie stawu
nadgarstka, po
zewn trznej stronie
ci gna cz cego ko
okciow ze stawem
nadgarstka.
ylaki
Na grzbiecie stopy
wyczuwamy t tno. Tu le y
punkt 42 meridianu dka
Chongyang (szemrz cy Yang).
1 cuny powy ej pierwszej
przestrzeni mi -
dzypalcowej znajduje si
wysoki przyp yw"
(Taichong meridian watro-
by 3).
ylaki górnej po owy cia a
Vri nienie jest podwy szone wówczas, gdy t tnice z okre lonych
powodów s w sze, a wi c transport krwi z serca do ró nych miejsc
cia a jest utrudniony. U ludzi starszych najcz stsz przyczyn s zwap-
nienia na wewn trznej cianie t tnic, prowadz ce do mia ycowego
nadci nienia t tniczego. Dawniej na podwy szone ci nienie cierpieli naj-
cz ciej starsi ludzie, obecnie cz sto zdarza si nawet u czterdziesto-,
trzydziesto-, dwudziestolatko w. Przyczyn tego mo e by na przyk ad
stres, obci enia psychiczne, powoduj ce z kolei zw enie t tnic.
Podczas gdy wobec ci nienia mia ycowego jeste my bezbronni, to
mo emy jednak wp ywa na uwarunkowania psychiczne przez silne
dzia anie akupresury. Je eli ci nienie t tnicze jest znacznie podwy szone
i z tego powodu jeste my pod opiek lekarsk , to nie powinni my
wykonywa akupresury do chwili, a skontaktujemy si w tej sprawie
z lekarzem prowadz cym. Ci nienie t tnicze reaguje bowiem cz sto
silnie na stymulacje punktów akupunktury. Najwa niejsze przykazanie
w nadci nieniu t tniczym zale nym od stresu brzmi: stres niszczy, przy
czym w adnym wypadku nie mo e przychodzi z naszego utoczenia.
Jedn z cz stych przyczyn wysokiego ci nienia jest rzeczywi cie nad-
waga. Naczynia cz owieka z nadwag maj du o wi ksze obci enia,
tak e i w tym przypadku mo na spokojnie mówi o prawdziwych
objawach stresu.
Zbli amy si znowu do podstaw chi skiej medycyny to znaczy do
zdrowego, ró norodnego i rozs dnego w ilo ci od ywiania. Trzeba
o tym my le , je eli chcemy ci nienie krwi zredukowa gdy
nie uwzgl dniaj c tego mo emy przyczyni si do pogorszenia stanu
zdrowia.
Podwy szone ci nienie
Quchi meridian
jelita grubego 1 \
(staw na zakr cie)
le y mi dzy
zewn trznym
ko cem bruzdy
zgi cia okciowego a
wyrostkiem
okciowym ramienia.
Odmierzamy poni ej
rzepki 3 cuny wzd
ko ci piszczelowej, a
st d 1 cun na
zewn trz. Tak
trafiamy w punkt 36
meri-dianu dka
36).
Podwy szone ci nienie
- W 3 3 punkt meridianu
troby le y 2 cuny
powy ej pierwszej
szczeliny mi dzypalcowej
stopy. 0,5 cuna powy ej tej
szczeliny znajduje si
punkt W 2.
Je eli powy ej linii
osów przekroczymy
pierwszy mi sie karku
przesuwaj c si od
kr gos upa, to dochodzimy
do Fengchi punktu 20
meridianu p cherzyka
ciowego (wiatr staw).
Punkt P 14 Yangbei
(bia y Yang) znajduje si
dok adnie nad renic ,
je eli patrzymy prosto przed siebie. Le y on w
odleg ci 1 cuna nad brwi .
Stosunek mi dzy medycyn
wschodni (wy ej) a medycyn
zachodni (ni ej) w widzeniu dra
Kuan Hin. Znaki pisarskie na
nast pnej stronie znacz : chi ska
medycyna wzmacnia cia o, atakuje
chorob , ale ma o dzia a,
natomiast medycyna zachodnia
zwalcza chorob bardzo
efektywnie, ale za ma o wzmacnia
cia o. Jedno okre lenie mo na porówna ze
strza , a drugie z armat .
Wspó praca mi dzy zachodni i
wschodni medycyn
W latach dwudziestych w Chinach Mao nawo ywa do wspó -
pracy mi dzy medycyn zachodni a tradycyjn medycyn chi sk .
W tym samym czasie w Europie twórca leczenia antropozoficznego
próbowa po czy ró ne kierunki medycyny z duchowymi praktykami
leczenia. W ten sposób w nowym miejscu ustawi homeopatie. We-
zwanie do wspó pracy przynios o ju znacz ce efekty. W niektórych
zachodnich klinikach ci le wspó pracuje ze sob medycyna zachodnia,
homeopatia i akupunktura. Leczenie antropozoficzne jest oficjalnie wy-
dzielon nauk medyczn przygotowan do kszta cenia.
Istnieje jednak jeszcze wiele do zrobienia. Nie wierz , by wspó praca
ponad wszystkimi granicami mia a du o mniej zada ni w latach
dwudziestych. My , e mo na to wyrazi w taki sam sposób jak
w masa u Inhoa Kana, gdzie obraz wody wzi to z Ksi gi M dro ci I
Ging": Woda osi ga swój ce! przez nieprzerwane p yni cie. Wype nia
ka de zag bienie, zanim dalej pop ynie. Tak czyni szlachetni. Pod-
staw ich warto ci jest dobro, które jest mocn podstaw charakteru,
a nie czym odosobnionym i przypadkowym. Równie w nauce wszyst-
ko przychodzi przy konsekwentnej postawie. Poniewa tylko przez
powtarzanie materia stanie si w asno ci ucz cych si ".
Nowotwór
AIDS