SCE3105 FIZIK DALAM KONTEKS KEHIDUPAN SEHARIAN

Aktiviti Praktikal

Praktikal 1 2 3 4 5

Topik Pengukuran dalam kehidupan harian Daya dan pergerakan Membuat muzik kualiti bunyi Mikroskop and teleskop Litar Elektrik

Muka Surat 2-3 4-5 6-7 8 9-10

Arahan Amali 1. Sentiasa utamakan keselamatan semasa melaksanakan amali. 2. Elakkan makan, minum dan melayari internet semasa perlaksanaan amali. 3. Amali dilakukan secara bersama, dua atau tiga orang sekumpulan tetapi laporan amali adalah berbentuk individu. 4. Laporan amali boleh ditulis tangan pada kertas A4 yang disediakan atau dicetak. Sekiranya dicetak, pelajar dikehendaki mengamalkan sikap jujur untuk tidak berkongsi dengan kumpulan lain. 5. Laporan perlu dihantar pada hari yang sama amali dilaksanakan. 6. Sekiranya ada sebarang masalah sila berhubung dengan fasilitator anda. SELAMAT MENJALANKAN AMALI!

Praktikal 1: Pengukuran dalam kehidupan seharian (4 jam) Hasil Pembelajaran: Untuk mengambil dan bandingkan ukuran yang menggunakan pelbagai jenis instrumen. Alat & Bahan: Pembaris meter, angkup vernier, tolok skru mikrometer, neraca tuas, neraca elektronik, dawai tembaga, pensil, rambut dan satu sudu teh pasir. Aktiviti 1: Pengukuran panjang Prosedur: 1. Gunakan pembaris meter, angkup vernier dan tolok skru mikrometer untuk mengukur diameter pensil, dawai kuprum dan sehelai rambut anda sendiri. 2. Ulangi ukuran anda. 3. Jadualkan keputusan anda.

Penguasaan Pengetahuan Dan Soalan Kemahiran: 1. Daripada ketiga-tiga alat pengukur yang digunakan untuk mengukur panjang, yang manakah paling persis? Yang paling jitu? (4 markah) 2. Seorang pelajar mengukur ketebalan sesuatu objek menggunakan pembaris meter dikatakan tidak realistik untuk mencatatkan bacaan sebagai 4.32 cm. Jelaskan? (3 markah) 3. Apakah instrumen yang paling sesuai untuk digunakan mengukur ketebalan sehelai kertas? Terangkan. (4 markah)

Aktiviti 2: Pengukuran Jisim Prosedur: 1. Dengan menggunakan neraca tuas dan neraca elektronik, sukat jisim sebatang pensel dan satu sudu teh pasir. 2. Ulangi ukuran anda. 3. Jadualkan keputusan anda.

Penguasaan Pengetahuan Dan Kemahiran Soalan: 1. Daripada kedua-dua alat pengukur yang digunakan untuk mengukur jisim, yang manakah paling persis? Yang paling jitu? Terangkan. (6 markah) 2. Nama lain bagi neraca yang boleh digunakan untuk mengukur jisim dalam kehidupan seharian. (2 markah) 3. Apakah yang telah anda belajar daripada kedua-dua aktiviti di atas? (6 markah)

NOTA: 1. Kejituan nilai yang diukur merujuk kepada sejauh mana hampirnya kepada nilai sebenar. 2. Kepersisan tidak sama dengan kejituan. Jam tangan digital murah yang mencatatkan masa 9:34:45 pagi boleh dikatakan sangat persis (masa saat ditunjukkan) tetapi jika perjalanan jam ini lewat beberapa minit maka nilai ini tidak jitu. 3. Jam bandul mungkin sangat jitu (iaitu ia memaparkan masa yang betul) tetapi jika jam ini tidak mempunyai tangan kedua, ia tidak persis.

Praktikal 2: Daya dan gerakan (4 jam). Hasil Pembelajaran: 1) Untuk mengenal pasti jenis daya dalam konteks yang berbeza. 2) Untuk mengukur pecutan objek yang jatuh bebas. Sebuah blok kayu, bola ping-pong, dawai, bikar dan buku

Bahan:

Aktiviti 1: Mengenal pasti jenis daya dalam konteks yang berbeza. Prosedur: 1. Letakkan blok kayu di atas lantai. Tolak blok kayu dan rekodkan pemerhatian anda. 2. Baling bola ping-pong ke udara. Rekod pemerhatian anda. 3. Ikatkan satu dawai dengan tegang antara 2 paku di sebongkah kayu. Petik dawai di bahagian tengah. Rekod pemerhatian anda. 4. Letakkan bola ping-pong ke dalam bikar yang berisi air. Cuba tolak bola ke dalam air. Rekod pemerhatian anda. 5. Letakkan sebuah buku di atas tapak tangan anda. Rekod pemerhatian anda 6. Buatkan kesimpulan bagi setiap pemerhatian di atas.

Aktiviti 2: Mengukur pecutan objek yang jatuh bebas. Bahan: Pengepit, pita detik, jangka masa detik, pek kuasa, dawai penyambung, pemberat jisim 20 g, 50 g dan 100 g (atau mengikut jisim yang dibekalkan oleh makmal) dan selotep Prosedur: 1. Letakkan kerusi di atas meja. Kepit jangka masa detik di sebelah atas kerusi. 2. Masukkan pita dalam jangka masa detik dan kemudian lekatkan jisim 20g di hujung pita. 3. Hidupkan jangka masa detik dan biarkan jisim itu jatuh bebas ke bawah. 4. Potong pita kepada jalur 2 titik dan atur pita untuk membentuk satu graf. 5. Ulang langkah 3 dengan menggunakan jisim 50 g dan 100 g. 6. Bagi setiap kes, bina graf dari jalur masing-masing dan kemudian tentukan pecutan setiap pemberat.

Penguasaan Pengetahuan Dan Kemahiran Soalan: 1. Adakah nilai pecutan bagi setiap pemberat itu sama dengan g (pecutan disebabkan oleh graviti di bumi)? Terangkan. (6 markah) 2. Apakah kesimpulan yang boleh dibuat mengenai daya yang bertindak ke atas objek yang jatuh bebas? (5 markah) 3. Jika percubaan ini dilakukan di bulan, adakah nilai-nilai pecutan yang berlainan jisim ini sama dengan g? Terangkan. (6 markah) 4. Apakah yang telah anda belajar daripada kedua-dua aktiviti di atas? (8 markah)

Praktikal 3: Membuat muzik - Kualiti Bunyi (4 jam) Hasil Pembelajaran: Untuk menunjukkan dan menjelaskan bagaimana kualiti bunyi yang berbeza dihasilkan. Bahan: 3 botol kaca yang sama, air, tala bunyi, mangkuk, pembaris meter, bongkah kayu dan pensil. Aktiviti: Untuk menunjukkan pengeluaran kualiti bunyi yang berbeza. Prosedur: 1. Isi mangkuk dengan air. Ketuk tala bunyi ke atas sebongkah kayu . Sentuhkan hujung tala ke atas air. Apa yang anda memerhatikan? 2. Ketuk tala bunyi lagi. Dekatkan ke telinga anda. Ramalkan apa yang berlaku. Apa yang anda dengar? 3. Masukkan air ke dalam 3 botol kaca yang serupa. Botol A diisi penuh air, botol B diisi penuh air dan botol C diisi penuh air. 4. Bagi setiap botol, ukur jarak dari bahagian atas botol ke permukaan air. Kemudian ukur ketinggian air di dalam setiap botol. Rekodkan ukuran anda. 5. Pada botol A, hembus merentasi mulut botol sehingga menghasilkan bunyi yang nyaring. Ramalkan perbezaan bunyi yang anda dengar. Beri alasan bagi ramalan anda itu. 6. Uji ramalan anda dengan meniup botol B dan C. Dengar bunyi yang anda hasilkan. Terangkan setiap bunyi dari segi kelangsingan - rendah, sederhana atau tinggi. Rekod kelangsingan setiap bunyi. 7. Apabila anda ketuk perlahan-lahan tepi botol A dengan pensil, anda menghasilkan bunyi yang lain. Adakah anda fikir bunyi yang sama atau berbeza dengan bunyi tiupan yang dihasilkan oleh botol? Terangkan. 8. Uji ramalan anda mengetuk botol B dan C dengan pensil yang sama . Rekod kelangsingan setiap bunyi. 9. Cari frekuensi bunyi undara dalam setiap botol menggunakan tala bunyi yang disediakan. Rekodkan pemerhatian anda.

Penguasaan Pengetahuan Dan Kemahiran Soalan: 1. Dalam prosedur 6, botol manakah hasilkan kelangsingan tertinggi? Apakah yang menyebabkan perubahan dalam kelangsingan dari botol ke botol? (4 markah) 2. Terangkan bagaimana terhasilnya bunyi dalam prosedur 7? Botol manakah hasilkan kelangsingan tertinggi? Apakah yang menyebabkan perubahan dalam kelangsingan dari botol ke botol? (6 markah) 3. Bandingkan bunyi yang anda hasilkan daripada tiupan di atas botol dengan ketukan tepi botol. Apakah perbezaan kelangsingan untuk setiap botol? Jelaskan pemerhatian anda. (4 markah) 4. Dengan melihat data di jadual anda, bagaimanakah panjang ruang udara menjejaskan kelangsingan? Bagaimana ketinggian air menjejaskan kelangsingan? (4 markah) 5. Apakah kesimpulan yang anda boleh katakan tentang hubungan antara bunyi yang dihasilkan dengan medium pergerakan bunyi? (3 markah) 6. Fikirkan: Biola ialah alat muzik bertali. Seruling dan serunai ialah alat muzik tiupan jenis kayu dan trompet ialah alat tiupan jenis loyang. Adakah kesemua alatalat muzik ini mempunyai persamaan? (4 markah)

Praktikal 4: Mikroskop dan teleskop (4 jam) Hasil Pembelajaran: Untuk menentukan faktor penting bagi meningkatkan kuasa pembesaran kedua-dua teleskop astronomi dan mikroskop majmuk. Bahan: Pembaris meter, plastisin, pemegang kanta, kanta cembung (2.5 D, 7 D, 14 D, 20 D) Aktiviti 1: Membina teleskop astronomi yang mudah Prosedur: 1. Anda diberi dua kanta penumpu yang berbeza jarak fokus. Terangkan dengan bantuan gambarajah bagaimana anda boleh bina satu teleskop astronomi mudah. 2. Membina teleskop astronomi mudah anda dan menguji dengan memerhati kepada satu objek jauh. Tentukan pembesaran teleskop anda. 3. Bagaimana anda boleh meningkatkan kuasa pembesaran teleskop? Uji fikiran anda. Aktiviti 2: Membina mikroskop majmuk Prosedur: 1. Anda diberi dua kanta penumpu yang berbeza jarak fokus. Terangkan dengan bantuan gambarajah bagaimana anda boleh bina satu mikroskop majmuk. 2. Bina mikroskop majmuk dan kemudian uji dengan memerhati satu objek kecil. Tentukan pembesaran mikroskop majmuk anda. 3. Bagaimana anda boleh meningkatkan kuasa pembesaran mikroskop majmuk? Uji idea anda.

Penguasaan Pengetahuan Dan Kemahiran Soalan: 1. Nyatakan fungsi kedua-dua kanta objek dan kanta mata teleskop astronomi. (4 markah) 2. Bagaimanakah anda tingkatkan kuasa pembesaran kedua-dua teleskop astronomi dan mikroskop majmuk? (5 markah) 3. Apakah langkah berjaga-jaga yang boleh diambil dalam melaksanakan projek di atas? Mengapa? (8 markah) 4. Apakah yang telah anda pelajari daripada kedua-dua aktiviti di atas? (8 markah)

Praktikal 5: Litar Elektrik (4 jam) Hasil Pembelajaran: Untuk tentukan kebaikan dan kelemahan litar siri dan selari. Bahan: Pemegang bateri, 2 bateri, dawai bersalut, ameter, voltmeter dan 3 mentol Aktiviti 1: Membina litar siri dan selari Prosedur: 1. Bina kedua-dua litar yang ditunjukkan di bawah dengan menggunakan pemegang bateri, bateri, beberapa dawai, suis dan dua mentol lampu untuk setiap litar.

Litar A

Litar B

2. Sekarang sambung ameter dan voltmeter dalam kedua-dua litar di atas. Tutup suis. Bina jadual yang sesuai untuk rekod bacaan. 3. Pasang suis. Kemudian longgarkan satu mentol dalam setiap litar. Perhatikan kecerahan mentol yang satu lagi. Rekod bacaan ameter dan voltmeter dalam litar setiap. 4. Sekarang pasang semula mentol tadi dalam litar A. Perhatikan kecerahan kedua mentol. Rekod bacaan kedua-dua ameter dan voltmeter. 5. Lakukan juga untuk litar B. Perhatikan kecerahan kedua-dua mentol. Rekod bacaan ameter dan voltmeter. Penguasaan Pengetahuan Dan Kemahiran Soalan: 1. Apakah yang akan berlaku kepada mentol dalam litar siri jika salah satu daripada mentol terbakar keluar? Terangkan. (3 markah) 2. Apakah yang akan berlaku kepada mentol dalam litar selari jika salah satu daripada mentol terbakar? Terangkan. (3 markah) 3. Anda ingin memasang deretan lampu-lampu menggunakan beberapa mentol. Bagaimanakah kesemua kecerahan lampu-lampu itu boleh dikekalkan sama? Sambungan apa yang harus anda gunakan? Sambungan mentol bersiri atau selari? (4 markah)

4. Apakah yang akan berlaku kepada mentol dalam litar siri jika satu lagi mentol disambung siri kepadanya? Jelaskan (3 markah) 5. Apakah yang akan berlaku kepada mentol dalam litar selari jika satu lagi mentol lain disambungkan selari dengannya? Terangkan. (3 markah) Aktiviti 2: Membina satu siri gabungan dan litar selari Prosedur: 1. Bina litar yang ditunjukkan di bawah dengan menggunakan pemegang bateri, bateri, suis, dawai bersalut dan tiga mentol lampu.

2. Sambungkan suis dan perhatikan kecerahan mentol. 3. Sambungkan ameter dan voltmeter untuk mengukur beza keupayaan setiap mentol dan arus yang melaluinya. Bina jadual yang sesuai untuk merekod bacaan. 4. Sekarang keluarkan mentol 1. Perhatikan kecerahan baki mentol. Rekodkan bacaan kedua-dua ameter dan voltmeter. 5. Pasang semula mentol 1 dan keluarkan mentol 2. Perhatikan kecerahan baki mentol. Rekod bacaan ameter dan voltmeter.

Penguasaan Pengetahuan Dan Kemahiran Soalan: 1. Apakah yang berlaku kepada mentol lain dalam litar apabila mentol 1 dikeluarkan? Terangkan. (3 markah) 2. Apakah yang berlaku kepada mentol lain dalam litar apabila mentol 2 dikeluarkan? Terangkan. (3 markah) 3. Adakah anda mahukan litar di rumah anda bersiri atau selari atau gabungan kedua-duanya? Jelaskan hujah anda. (3 markah)
abba 11sept2012

10