1

KUCHNIA POLSKA WEDUG PICIU PRZEMIAN Monika Biblis Wydanie pierwsze, Toru 2009 ISBN: 978-83-61744-08-5 Wszelkie prawa zastrzeone! Autor oraz Wydawnictwo dooyli wszelkich stara, by informacje zawarte w tej publikacji byy kompletne, rzetelne i prawdziwe. Autor oraz Wydawnictwo Escape Magazine nie ponosz adnej odpowiedzialnoci za ewentualne szkody wynikajce z wykorzystania informacji zawartych w publikacji lub uytkowania tej publikacji. Wszystkie znaki wystpujce w publikacji s zastrzeonymi znakami firmowymi bd towarowymi ich wacicieli. Wszelkie prawa zastrzeone. Rozpowszechnianie caoci lub fragmentu w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Kopiowanie, kserowanie, fotografowanie, nagrywanie, wypoyczanie, powielanie w jakiekolwiek formie powoduje naruszenie praw autorskich. Wydawnictwo Escape Magazine http://www.EscapeMagazine.pl

bezpatny fragment

Dedykuj Rodzicom: moim pierwszym wzorcom Yin i Yang

Spis treci WSTP I. CEL JEDZENIA OD KALORII DO ENERGII, CZYLI MOJA CIEKA ZDROWIA POLSKIEJ III. POCHWALMY TE CUDZE, CZYLI FILOZOFIA I MEDYCYNA CHISKA PI PRZEMIAN OBIEG KARMICY OBIEG KONTROLNY ZASADA YIN - YANG KU KROK PIERWSZY - JAKI TO SMAK? PI SMAKW SMAK KWANY SMAK GORZKI SMAK SODKI SMAK OSTRY SMAK SONY PODSUMOWANIE SMAK KOCOWY RWNOWAENIE SMAKW KROK DRUGI: CIEPE CZY ZIMNE? PRODUKTY YIN I YANG RWNOWAENIE SI JANGIZOWNANIE I JINIZOWANIE PRODUKTW KROK TRZECI - CO MAMY ZA OKNEM? PORY ROKU I KLIMATY DATY PICIU PR ROKU WIOSNA LATO DOJO (PNE LATO) 21 23 24 25 27 27 27 28 29 30 32 33 34 35 35 36 36 38 39 40 41 41 42 43 43 7 11 13 16

II. CUDZE CHWALICIE, SWEGO NIE ZNACIE, CZYLI HISTORIA KUCHNI STARO-

IV. DROGA DO ZDROWIA, CZYLI KUCHNIA ZRWNOWAONA KROK PO KRO-

JESIE ZIMA KROK CZWARTY - JAK SI DZI CZUJESZ? PI EMOCJI EMOCJE A SMAKI EMOCJE A GOTOWANIE KROK PITY - KTRA GODZINA? ZEGAR ORGANW, CZYLI CO I KIEDY JE REGULARNO JEDZENIA PRZYKADOWY JADOSPIS NA 3 DNI KROK SZSTY: EKSPERYMENTUJ I GOTUJ RADONIE! V. PRAKTYCZNE PORADY OGIE CZY PRD? NACZYNIA PI SPOSOBW PRZYGOTOWYWANIA YWNOCI PRZEMIANA DRZEWA - wiosna PRZEMIANA OGNIA - lato PRZEMIANA ZIEMI - dojo PRZEMIANA METALU - jesie PRZEMIANA WODY - zima PRZECHOWYWANIE YWNOCI YWNO GOTOWANA MROONKI MROONE PIEROGI Z MISEM PRZECHOWYWANIE SUROWCW ZIOA PRZYJMOWANIE POKARMU VI. NAUKA GOTOWANIA, CZYLI OD SW DO CZYNW! JAJECZNICOWE WARIACJE JAJECZNICA - PRZEPIS PODSTAWOWY JAJECZNICA Z POMIDORAMI JAJECZNICA NA BOCZKU / KIEBASIE JAJECZNICA Z PIECZARKAMI ZUPY, CZYLI DLACZEGO NIE GOTUJ POMIDOROWEJ NA KURCZAKU

44 44 45 45 46 47 48 48 51 51 53 54 54 54 55 55 55 56 56 56 57 57 57 58 58 59 61 62 62 62 63 63 64 64

ZUPY KWANE ZUPA POMIDOROWA INACZEJ VII. PRZEPISY PRZEPISY NIADANIOWE I KOLACYJNE ENERGETYCZNE MUESLI OWSIANKA NIADANIOWA MASO CZOSNKOWE GRZANKI Z PATELNI GRZANKI CZOSNKOWE OMLET PASTA JAJECZNO - SEROWA PASTA ZE SONECZNIKA TWAROEK NIADANIOWY WIOSENNY CHLEB DOMOWY NA ZAKWASIE PASZTET Z SOCZEWICY PASZTET MISNY DANIA OBIADOWE KASZA JCZMIENNA- PRZEPIS PODSTAWOWY KASZA GRYCZANA - PRZEPIS PODSTAWOWY SOCZEWICA - PRZEPIS PODSTAWOWY KASZA JAGLANA - PRZEPIS PODSTAWOWY GOTOWANE ZIEMNIAKI SOS WOOWY SAATKA JARZYNOWA KURCZAK W CEBULI SOS PIECZARKOWO-CEBULOWY SZYBKI GROSZEK Z FASOL PUREE ZIEMNIACZANE NALENIKI Z TRZECH MK PLACKI ZIEMNIACZANE PLACKI Z JABKAMI KOTLETY MIELONE KOTLETY JAGLANE PULPETY Z JAGNICINY

65 67 69 69 69 70 71 71 71 72 72 73 73 74 75 76 77 77 77 78 78 78 79 80 80 81 82 82 83 83 84 85 85 86

PLACEK PO ZBJNICKU STAROPOLSKIE ZRAZY WOOWE KAPUSTA Z GROCHEM BIGOS STAROPOLSKI FARSZ CEBULOWY NALENIKI STAROPOLSKIE Z NADZIENIEM JOGURT ZIOOWY KRUPNIK ROS UREK ZUPA CEBULOWA ZUPA Z DYNI SODKIE CO NIECO JABECZNIK DOMINIKI KANAPKI A LA NUTELLA PIECZONE GRUSZKI Z MIODEM SONECZNIKOWA PYCHOTKA CIASTO MARCHEWKOWE PIERNIK FAWORKI JOGURT NA SODKO KUTIA WITECZNA NAPOJE KAWA NATURALNA GOTOWANA KAWA ZBOOWA GOTOWANA HERBATKA WIOSENNO-LETNIA HERBATKA CODZIENNA NAPJ IMBIROWY VIII. SKOROWIDZ PRODUKTW BIBLIOGRAFIA

87 88 89 90 91 92 93 93 94 95 96 97 98 98 98 99 99 100 100 101 102 102 103 103 103 104 104 105 106 128

WSTP

Jedynie zdrowie daje Ci poczucie, e wanie teraz przeywasz najlepsze dni w roku.
Franklin Adams

Witaj Drogi Czytelniku! Ten ebook powsta z mioci, pasji i determinacji. Z mioci do Natury i Porzdku. Z pasji do kulinarnych eksperymentw i filozoficznych poszukiwa. Z determinacji do walki o lepsz jako w yciu swoim i najbliszych. To, co tu przeczytasz, moe by zgoa odmienne od tego, co ju wiesz o odywianiu - z mediw, modnych gazet, obiegowych opinii... Ba! Moesz by nawet zszokowany pewnymi informacjami i uzna je za niebotyczne herezje! Ale moesz te - i na to licz - czyta bez uprzedze, z otwart gow i ciekawoci, a poczujesz ekscytacj, nie mogc si doczeka, by przedstawion tu wiedz jak najszybciej wcieli w ycie! Ta wiedza podniesie jako nie tylko w Twojej kuchni, lecz take, a moe przede wszystkim, w yciu. Bo jaka kuchnia, takie ycie - jak gosi slogan pewnej firmy. I trudno si z tym nie zgodzi. Zaskocz Ci, ale to, o czym tu przeczytasz, to nic nowego. Nie bdzie to te o kolejnych dietach cud. S to proste zasady, cho wymagaj na pocztku pewnego wysiku mylowego. Trzeba je opanowa pamiciowo. Musisz si te zaangaowa - tak jak we wszystkim, w czym chcesz osign sukces. Ale zapewniam Ci, e to wspaniaa przygoda i od Ciebie bdzie zaleao jak szybko przekonasz si o efektach zarwno kosmetycznych, widocznych goym okiem, jak i zdrowotnych, w sensie fizycznym i psychicznym. Wszak zdrowie to rwnowaga ciaa i ducha.

Za podstaw tego ebooka przyjam odywianie wedug Piciu Przemian, lecz w duchu tradycyjnej kuchni polskiej. Zasada Piciu Przemian wywodzi si z Tradycyjnej Medycyny Chiskiej, w skrcie zwanej na caym wiecie TCM - od nazwy Traditional Chinese Medicine. Chiczycy to bardzo mdry i, jak si zdaje, zapobiegliwy nard. Okoo 5 tys. lat temu zaczli systematycznie spisywa to, co dzi skada si na ich rodzim filozofi i medycyn. Obserwujc otaczajcy wiat, zjawiska przyrodnicze, zachowania ludzkie, funkcjonowanie organizmw oraz wspzalenoci midzy nimi, odkryli pewn powtarzalno zjawisk, cyklicznie zachodzce Przemiany... Odkryli istniejcy we wszechwiecie Porzdek. Jego przejawem za jest dynamika si Yin i Yang oraz Pi Przemian, zwanych te ywioami. Wedug TCM nic nie istnieje samodzielnie, lecz jest integralna czci caoci. Dotyczy to zarwno makrokosmosu, czyli wiata i wszechwiata, jak i mikrokosmosu, jakim jest ludzki organizm. Wspaniae jest to, e odkryte i opisane przez Chiczykw prawa Natury, ktre poznasz ju niebawem, s uniwersalne, a zatem dziaaj w kadym zaktku naszego globu, na kady organizm ywy! Dotyczy to rwnie zasad odywiania - rozpoznali oni, e konkretny pokarm moe mie okrelon natur, a zatem dziaa ochadzajco, neutralnie lub rozgrzewajco oraz reprezentuje jeden z piciu smakw. W ten sposb, odpowiednio dobierajc skadniki, nauczyli si tworzy pene harmonii, zrwnowaone posiki. I o harmoni wanie chodzi - zarwno w yciu, jak i na talerzu, co - jak si dowiesz podczas dalszej lektury - jest w istocie tym samym! Jednak my Europejczycy nie jestemy gorsi od Azjatw. Rwnie posiadamy wielowiekow spucizn w postaci traktatw na temat ywienia. Ich autorem jest sam ojciec medycyny, Hipokrates. To do niego nale sowa:

Jedzenie powinno by lekarstwem, a lekarstwo jedzeniem.

Mdrzec ten take zauway i opisa rne oddziaywanie poszczeglnych grup pokarmw na organizm, a wymienia spord nich: chodzce, obojtne i ogrzewajce. Stosowa on koncepcj piciu ywiow. Podobnie z reszt jak Awicenna, czy Paracelsus. A zatem, jak sam dostrzegasz, Czytelniku, na naszym kontynencie istniao kiedy zastosowanie wiedzy niemal identycznej z zasadami medycyny chiskiej! To tylko dowodzi, e to na-

10

prawd wiedza uniwersalna. Korzystam jednak z teorii mdrcw Wschodu, poniewa traktaty Hipokratesa, czy innych uczonych, w wikszoci zniszczono, a przetrway tylko pewne fragmenty, ktre s trudno dostpne. Jak ju wspomniaam, ta ksika dotyczy odywiania wedug Piciu Przemian, ale w duchu naszych rodzimych tradycji. Musimy pamita i bra pod uwag miejsce, w ktrym yjemy. Filozofia TCM gosi, e jeli czowiek sprzeciwia si prawom natury, to niechybnie zginie, bowiem Natura jest od niego silniejsza. Zatem jeli yjemy w kraju, gdzie pogoda zmienia si w zalenoci od pory roku, gdzie przyroda cyklicznie zmienia sw szat, a dni chodnych jest wicej ni gorcych, to musimy uszanowa to i podda si owym zmianom. Musimy, jeli nie chcemy zgin... Dotyczy to przede wszystkim odpowiedniego ubierania i odywiania. Bardzo pragn, Drogi Czytelniku, aby zrozumia, jak wany dla Twego zdrowia jest powrt do korzeni, do tradycji. Oczywicie nie dosowny, nie cakowity, lecz oparty na mdroci i sporej dozie rozsdku! Uwaam, e tylko wtedy, gdy wiemy skd przybywamy, moemy jasno okreli, kim jestemy i dokd zmierzamy. Dlatego napisaam rozdzia o kuchni staropolskiej. To wspaniaa inspiracja dla nas, wspczesnych, zabieganych i zestresowanych Polakw! Przekonasz si, e tradycje kuchni polskiej i odywianie wedug Pi Przemian nie tylko si nie wykluczaj, a przeciwnie - wietnie si uzupeniaj, nadajc ju znanym potrawom nowy posmak. To tryumfalny powrt do naszych rde - nas jako mieszkacw nadwilaskiej krainy, to powrt do rytmw otaczajcej przyrody - nas jako ludzi. To take zachwyt nad aromatem wieo ugotowanej, poywnej zupy. To alchemiczny proces przemiany materii w energi! Czytajc moj ksik, zyskasz nowe spojrzenie zarwno na ywno, jak i sam proces tworzenia potrawy (bo gotowanie twrczoci jest i basta!). A jeeli potraktujesz temat naprawd powanie, zechcesz pogbi wiedz w tej dziedzinie i zdecydujesz si na dyscyplin w odywianiu, to na pozytywne efekty nie bdziesz musia dugo czeka, Drogi Czytelniku! Wiedza, ktr tu przekazaam, jest dosy obszerna i na pozr skomplikowana, wic staraam si uj j w jak najbardziej przystpny i prosty sposb. Jednak przez cay czas tworzenia niniejszego przewodnika przywiecay mi sowa Alberta Einsteina:

11

Wszystko powinno zosta uproszczone tak bardzo, jak to tylko moliwe, ale nie bardziej.
Dlatego zalecam, aby przeczyta ca ksik co najmniej dwa razy. Gwarantuj, e za kadym razem znajdziesz w niej i zrozumiesz co nowego!

Monika Biblis

12

OD KALORII DO ENERGII, CZYLI MOJA CIEKA ZDROWIA

Jak zacza si moja przygoda ze sposobem ywienia, ktry chc Ci przedstawi? Miaam 17 lat. Byam ju od dwch lat zagorza wegetariank, praktykujc rwnie zagorzale jog. Wtedy przypadkiem wpada mi w rce ksika, z ktrej dowiedziaam si o medycynie i filozofii chiskiej, a co za tym idzie - o gotowaniu wedle piciu smakw. Natychmiast poczuam, e to co dla mnie. A e jestem w gorcej wodzie kpana, natychmiast wyprbowaam to w praktyce! Gotowanie w ten sposb szybko weszo mi w krew, bo byo proste. Potem przeczytaam o makrobiotyce, ktra okazaa si wspania, inspirujc ciek rozwoju. Musisz jednak wiedzie Czytelniku, e makrobiotyka powstaa na bazie filozofii chiskiej, ale jest bardziej ograniczona, gdy nie uwzgldnia Piciu Elementw, uznajc jedynie natur pokarmu Yin lub Yang. Zanim jednak na dobre wprowadziam do swej kuchni ten wspaniay sposb utrzymania zdrowia, przetestowaam wiele diet i systemw odywiania: od liczenia kalorii, kontrolowania zawartoci tuszczu, poprzez godwki, diet ycia M. Baszczyszyn, diet 1000 kalorii, rne odmiany wegetarianizmu (weganizm, frutarianizm, laktoowowegetarianizm), ayurwed, makrobiotyk, wreszcie na Piciu Przemianach (smakach) skoczywszy. Majc 15 lat zostaam wegetariank, ktrej bardzo leao na sercu dobro zwierzt i... odchudzenie swego, jak mi si wtedy wydawao, zbyt pulchnego ciaa. Potem zamienio si to w bardziej fanatyczne podejcie: liczyam kad kalori, znajc na pami wszystkie te mdre tabelki, a kadego chciaam zmieni w wegetarianina (kilkanacie osb udao si). Moja dieta staa si te w pewnym momencie niebezpieczna dla zdrowia, bowiem w tak modym wieku wyeliminowaam niepotrzebnie zbyt wiele skadnikw, a przy tym bardzo duo wiczyam. Na szczcie szybko przyszo opamitanie, kiedy w biay dzie dostaam silnych zawrotw gowy i omal nie zasabam! Ale na bdach czowiek si uczy. Wreszcie kilka lat pniej przyszo mi studiowa w Studium Edukacji Ekologicznej. Tam znacznie pogbiam sw wiedz o Piciu Przemianach, makrobiotyce i fitotronice (zioach), i ju wiedziaam, e to na pewno TO! Zdyscyplinowaam si i rezultaty byy wspaniae: pikna cera, efekt chudnicia, znakomita przemiana materii (z czym wikszo ycia miaam problem, obok tendencji do tycia).

13

Jednak czowiek jest tylko czowiekiem... Po omiu latach wegetarianizmu wrciam do jedzenia misa, co - jak teraz wiem - byo susznym krokiem, szczeglnie zwaywszy na moj misoern grup krwi 0. Ale stao si co jeszcze - zaczam pali papierosy, tak dla eksperymentu, bo dowiadcza na wasnej skrze lubi. Potem doszed imprezowy styl ycia. Chyba nie musz pisa, e dyscyplina ywieniowa posza w kt, cho nadal stosowaam pi smakw w przykadnej kolejnoci. Rzadko jednak gotowaam, bo jadanie na miecie, czy u znajomych, byo prostsze. Beztroska trwaa okoo trzech lat. Potem wyszam za m, urodziy si dzieci i to wanie dziki nim wrciam do dyscypliny w jedzeniu. Przecie jako mama musz dawa dobry przykad, a i o zdrowie pociech dba naleycie! Robiam to jednak z zupenie inn wiadomoci, ni przed laty. Odkryam wiele nowych, fascynujcych zalenoci midzy moim ciaem, poywieniem i emocjami. Kiedy przeszam na jedzenie w 70-80% gotowane, dobrze przyprawione i zrwnowaone picioma smakami, efekty przeszy moje najmielsze oczekiwania! Znikny biae, uszczce si od okoo trzech lat okcie, cera wygadzia si i nabraa piknego opalonego koloru (cudowna marchewka!), w znacznym stopniu znikn cellulit. I jeszcze jedno: po miesicu dyscypliny przestay mi smakowa papierosy, a w kocu po dwch miesicach cakiem przestaam pali! A to wszystko bez uycia grama silnej woli. Pozbyam si naogu bezbolenie, wskutek dogrzania, doenergetyzowania narzdw ciepym jedzeniem. Co wicej, nie odczuwaam chci do palenia nawet przy dobrym czerwonym winie a do tej pory byo dla mnie niemal niemoliwe, by na taki zestaw si nie skusi. Oczywicie nie ustrzegam si bdw. Ale to wanie w ich popenianiu jest cudowne: zbliaj nas do mistrzostwa - jeli tylko si na nich uczymy! Kto kiedy rzek, e specjalista to ten, kto w danej dziedzinie popeni wszystkie moliwe bdy. To absolutna prawda! Uczymy si tylko dziki porakom, a nie dziki sukcesom - nie ma innej moliwoci. I za to jestem wdziczna moim dzieciom - dziki ich obecnoci, wraliwoci i autentycznoci w por dostrzegam swe niedocignicia w dziedzinie odywiania (i nie tylko), umacniajc si w przekonaniu, e wybraam dobr drog. Ta droga to Tao, Porzdek. I wci po niej wytrwale krocz z pewnoci i spokojem, nadal popeniajc bdy, ale uczc si coraz wicej, dosownie z dnia na dzie. A nauka ta nie skoczy si nigdy. ycz sobie i Tobie, drogi Czytelniku, udanej lektury i owocnych poszukiwa kulinarno-filozoficznych oraz wspaniaego Zdrowia, ktre wanie zaczynasz samodzielnie kreowa.

14

PRZECHOWYWANIE YWNOCI
YWNO GOTOWANA
Gotowanie jedzenia wedug Piciu Przemian ma, obok licznych zalet, jedn niezaprzeczaln cech: duej zachowuje wieo i dobry smak. To zapewne wynika z zawartego w nim Porzdku - zupenie jak w obrazku zoonego z idealnie dopasowanych puzzli. Nie raz sama byam zaskoczona, e zupa nawet po trzech, czy czterech dniach bya smaczna! Moemy jednak t wieo przeduy nawet do trzech tygodni. Nie wierzysz? Wspaniay sposb, ktry praktykuj od dawna, to przechowywanie jedzenia, szczeglnie zup, w soikach. Do gorcych, wyparzonych soikw wlej wieo ugotowan, gorc potraw, nastpnie mocno zakr (nie obejdzie si bez rkawic, tudzie cierek kuchennych), a nastpnie obr do gry dnem i gotowe! Po ostygniciu schowaj do lodwki. Tak spreparowan ywno moesz trzyma bez obaw 4-5 tygodni. Sposb ten sprawdza si najlepiej, kiedy gotuj dwie zupy na raz i do tego np. gulasz. W ten sposb mam tygodniowy zapas jedzenia i przyrzdzam tylko dodatki.

MROONKI
Mona te gotowe jedzenie bd produkty, np. miso, zamraa. Radz jednak, by robi to rzadko. Bowiem niska temperatura jinizuje, ochadza nam ywno, a im duej jest ona mroona, tym bardziej staje si yin. Potem, w procesie gotowania, trudno jest doprowadzi j do natury neutralnej. Maksymalny okres czasu trzymania jedzenia w zamraarce to 3 tygodnie! Jakkolwiek mroenie w warunkach domowych jest dopuszczalne, tak zjadanie gotowych mroonek ze sklepu jest wysoce niepolecane! A to ze wzgldu na proces gbokiego mroenia, ktry owszem zachowuje witaminy i mineray, ale z punktu widzenia TCM zabija najwaniejsz w jedzeniu rzecz: energi! Nie ma w nim ycia. Dlatego czste spoywanie mroonek zawsze doprowadza do zaburze w organizmie, gdy ten nie otrzymuje energii. Jeli w dodatku sklepow mroonk przygotowujemy na szybko w mikrofalwce, to w gruncie rzeczy zjada-

15

my ju tylko chemiczny zlepek. Rwnie dobrze moglibymy je styropian. Nie ma wic szans, by si naje, a na dusz met - by zachowa zdrowie. Jeeli jednak nie masz wyboru, gotuj mroonki zawsze pod przykryciem, z du iloci przypraw, z rozgrzewajcymi dodatkami. Sowem: jangizuj ile wlezie! Przykad:

MROONE PIEROGI Z MISEM

Sklepowe pierogi z misem wrzu do wrztku z: O - kurkum, Z - kminkiem, M - imbirem, pieprzem Cayenne, W - sol D - bazyli O - i majerankiem. Gotuj pod przykryciem kilka minut. W tym czasie udu na patelni cebul z czosnkiem, pieprzem i sol. Pierogi odced, odscz. Nastpnie wrzu je na patelni do uduszonej cebuli, chwil mieszaj. Do tego zestawu moesz poda kasz gryczan. Tak przyrzdzona mroonka, jeli jedzona rzadko, nie zaszkodzi, a nawet powinna smakowa i gd skutecznie zaspokoi! Najkorzystniej byoby je j w porze obiadowej.

PRZECHOWYWANIE SUROWCW
Aby surowce zachoway jak najduej wieo i jako, musimy przestrzega kilku zasad. Kuchnia musi by czysta i czsto wietrzona. W lodwce utrzymuj temperatur ok. 4 stopni. Naczynia moesz my w gorcej wodzie z dodatkiem sody (30g sody/1l wody). To dobra, a na pewno korzystniejsza dla naszego zdrowia, alternatywa - zamiast pynu do mycia naczy. Do przechowywania surowcw ywnociowych nie uywamy naczy elaznych i miedzianych, odprynitych emaliowanych oraz zardzewiaych. Ryzykowne jest trzymanie jedzenia w pojemnikach plastikowych, szczeglnie w przypadku mleka i produktw tuszczowych. Dopuszczalne s naczynia i puszki z biaej blachy. Folia aluminiowa moe by, ale na krtko. Jedna wana uwaga: nie foliujemy produktw fermentowanych!

16

Przed socem i powietrzem chronimy: tuszcze rolinne i zwierzce, produkty wysokotuszczowe (sery, mleko pene, mietana), suszone owoce, suszone warzywa.

Przechowujemy je w ciemnych pomieszczeniach (spiarnia itp.), w nieprzezroczystych opakowaniach. Ziemniaki i cebula na wiato reaguj przyspieszonym kiekowaniem. Jeli ziemniaki lub inne warzywa zaczynaj zielenie, wystarczy na jaki czas zakopa je w ziemi. Mki, ziarna i kasze Przechowujemy je w naczyniach umoliwiajcych dopyw powietrza, np. w soikach z dziurkami zrobionymi w zakrtce, workach pciennych. Ziarna i kasze przed uyciem puczemy na sitku, postawionym na garnku. Tuszcze i produkty nabiaowe Tuszcze stae, mleko, mietan umieszczamy w przykrytych naczyniach: porcelanowych, kamionkowych, fajansowych, glinianych.

Olej i oliw przechowujemy w butelkach z ciemnego szka. Nigdy nie czymy starego tuszczu ze wieym, poniewa przyspiesza to psucie si produktu. Jajka trzymamy w lodwce. Znam prosty sposb na sprawdzenie wieoci jajka: zanurzamy je w 10% roztworze soli kuchennej; jeli idzie na dno - jest dobre, jeli pywa - nie jest zdatne do spoycia.

ZIOA
Wszystkie ki i pastwiska Wszystkie gry i pagrki s Aptekami
Paracelsus

17

Kuchnia bez zi i przypraw nie istnieje - to pewnik. Nie tylko nadaj one smak i aromat potrawom, ale te, o czym nie wszyscy wiedz, s rdem cennych dla organizmu witamin i mikroelementw. Nie da si rwnie przeceni ich waciwoci polepszajcych trawienie. Jestem przekonana, e wikszo wspczesnych problemw zwizanych z przemian materii (otyo, niestrawno) bierze si ze zbyt ubogiego doprawiania posikw. A jeli ju jakie przyprawy lduj w garnku, to s gotowane za krtko lub wcale (jeli sypiemy na kocu). Oczywicie lepiej tak, ni wcale, ale Musisz wiedzie, e zioa potrzebuj czasu, by uwolniy si z nich olejki eteryczne i substancje zdrowie nasze wspomagajce. Temu procesowi su dwie rzeczy: dusze gotowanie oraz ocieranie przypraw/zi w palcach lub doniach - std tak zwane szczypty powinny by odmierzane dwoma, trzema czy nawet picioma palcami (wyjtkiem moe by kurkuma, ktr lepiej odmierzy yeczk, poniewa mocno barwi skr na to oraz inne przyprawy, zawierajce mocne pigmenty); za garcie sypiemy na do i pocierajc dokadnie drug doni, ucieramy zioa wprost do garnka tak naley traktowa te grubsze np. majeranek czy tymianek. Podstawowe zioa w naszej kuchni, bez ktrych nie sposb si obej to: imbir, kurkuma, pieprz zioowy, tymianek, cynamon, lukrecja, kminek, majeranek.

Wywary z zi Kuchnia Piciu Przemian nie moe obej si bez herbat zioowych. Napoje zioowe najlepiej jest gotowa, a nie zaparza, ze wzgldw wczeniej opisanych. Wtedy zyskuj na energii. Nie powinno si pi zbyt czsto wywaru z jednego tylko zioa. Wyjtkiem jest wywar imbirowy, ktry mona pi codziennie w maych ilociach jako trawienny dopalacz. Za inne zioa

18

powinien poleci nam znawca. Natomiast zupenie bezpieczne jest picie herbat kilkuskadnikowych. Wedug tradycji medycyny chiskiej tych skadnikw powinna by nieparzysta liczba, a zatem: trzy, pi, siedem itd. W przepisach znajdziesz herbatk codzienn, ktr, jak nazwa wskazuje, mona pi bez ogranicze, a wedle potrzeb.

PRZYJMOWANIE POKARMU
Wedug medycyny chiskiej, i w ogle wedle filozofii Wschodu, aby w peni korzysta z podanej strawy (czy z ycia po prostu), naley by tu i teraz. Co to oznacza? Jeli jesz, to nie czytaj, nie ogldaj telewizji - w przeciwnym razie nie bdziesz mia pojcia co zjadasz, nie poczujesz smaku. Naley koncentrowa si na jedzeniu, je powoli, delektujc si smakiem. Nigdy si nie spiesz i nie ponaglaj przy jedzeniu innych, a szczeglnie dzieci. U najmodszych warto zaszczepi zwyczaj jedzenia w skupieniu i powoli, bez zbdnego towarzystwa bajek czy programw telewizyjnych.

Wana zasada: dokadnie gry!

Specjalici ze Wschodu zalecaj, by jedzenie pi, a pyny je, co oznacza, e jeden ks u tak dugo, nawet 50 razy, a stanie si pynem. Za pyny tak dokadnie miesza ze lin, jakby to by pokarm stay. Zasada dokadnego przeuwania szczeglnie dotyczy wglowodanw, tj. zb, pieczywa, kasz. Potwierdza to te zachodnia dietetyka. Wglowodany zoone tylko wtedy bd dobrze strawione, kiedy zostan dokadnie zmieszane ze lin, a ta zawiera enzym do tego potrzebny - ptialin. Z tego tez powodu jak najmniej pieczywa powinny je mae dzieci do lat trzech, u ktrych nawyk dokadnego ucia dopiero si wyrabia.

19

PENA WERSJA

http://www.escapemagazine.pl/367439-kuchnia-polska-wedlug