CEDR SYBERYJSKI

INSTRUKCJA SADZENIA
Rozuskajcie szyszk. Ziarna (orzeszkw) namoczcie w wodzie letniej na 2-3 doby. Te orzeszki, ktre nie opady w wodzie na dno wybrakujcie (one, z zasady s puste i nie przydatne do siewu). Zmieszajcie orzeszki z odkaonym (przegrzanym i ochodzonym, np. na patelni) piaskiem w proporcji 1 cz nasion na 3 czci piasku. Przeprowadcie w chodzie leakowanie nasion. Dlatego ulokujcie substrat z orzeszkami na czas najmniej 4 miesicy w temperaturze blisko O + - l0 C (dolna cz lodwki, piwnica itp.). Dostp powietrza przy leakowaniu jest obowizkowy. * Sadzenie; Do przygotowanej ziemi, mieszanki (lekko drenujemy glink sypk, unikajcie gleb zwizych i cikich) metod szpikowania dokonajcie sadzenia nasion ostr czci orzeszka w d na gboko 3-6 cm. Kiekowanie nastpuj najwczeniej po 15-20 dniach......."

CEDR - YWICIEL - UZDROWICIEL

(NAZWA ACISKA - CEDRUS) Rodzaj Cedrus - cedr z rodziny Pinaceae (szpilkowe). Obejmuje cztery gatunki: Cedr atlantycki Cedrus atlantica, Cedr Cypryjski Cedrus breavifolia Henry, Cedr Himalajski Cedrus deodara Loud, Cedr libaski Cedrus Libani Loud).

SKAD CHEMICZNY
Dotychczasowe badania laboratoryjne skupiaj si na poznaniu skadu chemicznego olejkw eterycznych. Gwne skadniki olejku z cedra libaskiego stanowi borneol oraz cisatlaton, natomiast w olejku z cedra atlantyckiego dominuj kadinen, alfa i gamma atlanton. Olejek eteryczny z igie cedru atlantyckiego zawiera 53 skadniki a wrd nich 70% stanowi seskwiterpeny oraz mae iloci izomerw atlantonu. Olejek z drewna cedru himalajskiego zawiera alfa i beta himachaleny, alkohol seskwiterpenowy-himachol, allohima-chalol oraz atlanton, cedrol, kwas limonenowy, longiborenol, p-metylacetofenon. W gaziach i korze cedra himalajskiego stwierdzono obecno zwizkw flawonoidowych: kwercetyny, metylokwercetyny oraz taksofoliny. W liciach zidentyfikowano tanin. Wyizolowano z drewna trzy zwizki o silnym dziaaniu przeciwutleniajcym: matairesinol, nortrachelogenin, dibenzylobutyrolaktolignan. Z oleju uzyskanego z nasion cedru wyizolowano nastepujce kwasy tuszczowe: kwas keteleeronowy, taksoleinowy, pinoleinowy, koniferonowy, saciadonowy. W rd nich wyizolowano kwas 14-metyloheksadekanowy, ktry jest rwnie skadnikiem lipidw (zwizkw tuszczowych) zwierzt i mikroorganizmw.

WACIWOCI LECZNICZE
Kora cedru himalajskiego ze wzgldu na dziaanie cigajce jest stosowana w przewlekych biegunkach, szczeglnie a atonii jelit. W postaci sproszkowanej wykazuje korzystne dziaanie w leczeniu choroby wrzodowej odka. Drewno z cedru himalajskiego stosuj Hindusi jako antidotum w przypadkach uksze przez mije. Wykazuje rwnie dziaanie moczopdne i przeciwgorczkowe i jest zalecanym rodkiem w kamicy nerkowej, zapaleniu pcherza moczowego oraz w chorobach ukadu oddechowego, ze wzgldu na potwierdzone dziaanie mukolityczne (rozpuszczajce gst wydzielin). Olejki cedrowe wykazuj dziaanie przeciwbakteryjne zarwno wobec form wegetatywnych jak i przetrwalnikowych. Jako ciekawostk podam, e ekstrakt z szyszek cedru libaskiego jest aktywny wobec szczepw Helicobacter pylon. Olejek otrzymany z drewna wykazuje silne dziaanie przeciwzapalne, przeciwreumatyczne oraz przeciwblowe. Badania laboratoryjne donosz, e alkoholowy wycig z gazi wykazuje dziaanie przeciwnowotworowe wobec kultur komrek nowotworowych nabonka nosogardzieli (Dar i wsp.). Olejek z drewna cedru himalajskiego ma silne dziaanie przeciwgrzybicze wobec drodaka Candida Albicans, Aspergillus Niger i Curvularia Ovoidea. Stosowany zewntrznie okaza si skutecznym rodkiem przeciwzapalnym i przeciwobrzkowym w leczeniu trdzika. Ma rwnie dziaanie przeciwalergiczne oraz przeciwastmatyczne. Sam natomiast pyek z Cedrus Deodara posiada wasnoci alergizujce.

RUTA Z NASION ORZECHA CEDROWEGO (MKA CEDROWA)

Sypka masa bez domieszek. Moliwe jest wystpowanie grudek, rozpadajcych si przy oddziaywaniu mechanicznym. Zawarto wody w masie - nie wicej ni 9,2%. Zawarto tuszczu - 1,2%. Ilo surowych protein - nie mniej ni 35%. Smak - waciwy smakowi nasion orzecha cedrowego, przypomina smak mleka w proszku. Zawiera wysok ilo atwo przyswajalnych biaek (ponad 40%), albuminy, globuliny, pro-laminy, wywaony zestaw aminokwasw (ponad 40% aminokwasw egzogennych), duo atwo przyswajalnych wglowodanw (do 5% bonnika). Porwnujc skad chemiczny makuchw i ruty mona zauway, e do otrzymania wysokobiakowych produktw naley jako surowca uy ruty orzecha cedrowego, w ktrym zawarto biaek jest wysza ni w makuchach. Biaka nasion orzecha cedrowego zawieraj histydyn, metionin, cystyn i tryptofan. Przyswajalno biaek orzecha cedrowego wynosi 95% i jest porwnywalna z przyswajalnoci biaek kurzego jaja. Biako nasion orzecha cedrowego posiada wysokie stenie aminokwasw: argininy i lizyny, co pozwala zaoy wystpowanie w nich waciwoci obniajcych zawarto cholesterolu i wykorzystanie w charakterze rodka leczniczego i profilaktycznego w przypadkach chorb ukadu krenia. Naley rwnie wspomnie o obecnoci w mce cedrowej witamin grupy B i C. Wglowodany zawarte w mce cedrowej to polisacharydy (skrobia,

bonnik, pentozany, dekstryny) i rozpuszczalne w wodzie cukry (glukoza, fruktoza, sacharoza i rafinoza). Odnotowano du zawarto glukozy oraz niewielk zawarto fruktozy i sacharozy. Istniej te dane o wysokiej zawartoci sacharozy. Mka cedrowa zawiera spor ilo substancji mineralnych, w skad ktrych wchodz okrelone makro i mikroelementy. I tak w 40 g mki cedrowej znajduje si magnez, mangan, mied, cynk i kobalt w iloci zaspokajajcej dzienne zapotrzebowanie czowieka na te pierwiastki. Szczeglnie interesujcy jest fakt, e cedrowy orzech moe by naturalnym rdem jodu. Dzienne zapotrzebowanie na jod wynosi 0,1- 0,2 mg, natomiast w mce cedrowej zawarto jodu rwna jest 1,2 mg/kg. Istniejce dane dotyczce makro- i mikroelementw pozwalaj na nazwanie mki cedrowej unikalnym naturalnym rdem substancji mineralnych, speniajcych wan rol w wielu biochemicznych procesach w organizmie czowieka. Mka cedrowa przy znacznym rozdrobnieniu moe by wykorzystana jako dodatek w produkcji artykuw bazujcych na mleku, kiedy uywane jest mleko odtuszczone i malanka. Mka cedrowa jest rwnie wspaniaym surowcem w procesie hodowli bifidobacterium. Tak wic jest cennym produktem o unikalnych waciwociach, ktry moe zosta wykorzystany jako surowiec w produkcji artykuw mlecznych.

ORZESZKI I OLEJ
W rd darw cedrowego lasu prawdziwym skarbem s orzeszki cedrowe. Ich wartoci odywcze i smakowe s ogromne, a produkty otrzymywane z orzeszkw, biorc pod uwag m/in. kaloryczno i przyswajalno, przewyszaj analogiczne artykuy pochodzenia zwierzcego. Obliczono, e jeeli by zebra i przetworzy roczny plon orzechw cedru, mona by zaspokoi wiatowe zapotrzebowanie na olej rolinny. Ludno miejscowa od wiekw wykorzystuje orzeszki cedrowe jako produkt spoywczy. Cedrowa tajga, wedug sw popa Awwakuma, to "zesane przez Boga" cedrowe zagajniki, ktre w urodzajnych latach daj ogromn liczb orzeszkw - do ptora miliona ton! Z iloci tej mona otrzyma 220 tysicy ton biaka spoywczego wysokiej jakoci i atwo przyswajalnego; 150 tysicy ton skrobi, 500 tysicy ton oleju cedrowego. Porwnujc to ze sonecznikiem, mona obliczy, e aby otrzyma podobn ilo oleju, trzeba by obsia ponad milion hektarw najbardziej urodzajnych ziem. Jeeli chodzi o wartoci odywcze, to olej cedrowy przewysza olej sonecznikowy, maso mietankowe i nie ustpuje oliwie prowansalskiej. Na Londyskiej Giedzie, ktra uwaana jest za wzorzec wiatowych cen, wedug sw W. Merge, kilogram oleju z orzecha cedrowego wart jest do 500 dolarw. Olej z orzechw cedrowych wytwarzano na Uralu, na Syberii od bardzo dawna. W XIX w. olej ten mona byo kupi kadym syberyjskim jarmarku. Wytwarzano go w warunkach domowych sposobem chaupniczym. Orzeszki byy suszone, sortowane oddzielane od skorupy. Bardzo czsto dokonywano tego rcznie. Jdra orzechw tuczono w drewnianych modzierzach do otrzymania kaszopodobnej masy, ktr przekadano do miedzianej kadzi obudowanej cegami. Na grze kadzi by spyw dla oleju, a wewntrz znajdowao si mieszado z czterema opatkami, ktrym poruszano rwnie rcznie. Kiedy masa w kadzi nagrzewaa si, dodawano do niej gorc wod i znw mieszano. Olej podnosi si i poprzez spyw wylewao si do specjalnego naczynia. Olej cedrowy mona te otrzymywa drog zimnego toczenia. Taki olej jest bardziej ceniony i ze wzgldu na kaloryczno i lecznicze waciwoci. Olej cedrowy ma przyjemny smak, jasnoty lub zocistobursztynowy kolor i wspaniay orzechowy aromat. Jdra orzeszkw poddawane s rwnie gorcemu toczeniu, w wyniku czego otrzymuje si wysokiej jakoci olej techniczny, niewiele ustpujcy olejowi tungowemu. Jest on wykorzystywany w medycynie, perfumerii, produkcji lakierw, farb itp. Technologia wytwarzania oleju leczniczego jest oglnie znana, ale niektrym szczegom warto si przyjrze: "Nie wolno przy zbiorze szyszek uderza w cedr koatk lub kodami, jak robi dzisiejsi zbieracze. Waciwoci lecznicze oleju znacznie si wtedy obniaj. Naley wykorzystywa tylko te szyszki, ktre cedr sam oddaje. Podczas wiatru spadaj, Otrzymany po uskaniu szyszek orzech trzeba wykorzysta do wytwarzania oleju nie pniej jak po upywie trzech miesicy, pniej ich jako bdzie znacznie obnia si. Jdro orzecha nie moe zetkn si z metalem. Leczy on wszystkie choroby, a stawianie diagnozy nie jest potrzebne. Olej mona wykorzystywa jako produkt spoywczy, dodajc do saatek. Mona pi yk oleju dziennie, najlepiej przy wschodzie soca. Zaleca si te go pi w cigu dnia, nigdy noc. Zanim zacznie si leczenie, aby pozna prawdziwe zalety zdrowotne oleju cedrowego, naley oczyci organizm, odstawi palenie, alkohol i przynajmniej przez trzy dni poci. Oto jak opisuje swoje wraenia przy spoywaniu czystego leczniczego oleju cedrowego autor "Dzwonicych cedrw Rosji": "Otworzy buteleczk i wyla na moj do olej cedrowy. Zlizaem go jzykiem i poczuem przyjemne ciepo w ustach. I poczuem cedrowy zapach. Trudno byoby go z czymkolwiek pomyli". Z orzeszkw cedru mieszkacy Syberii wytwarzali "chude mleko" i "mietan rolinn". Z podsuszonych orzeszkw wyuskiwali jdra, po czym jeszcze je podsuszali i czycili, trc w rkach. Suche jdra tukli w drewnianych modzierzach, lekko polewajc gorc wod. Otrzyman mas przelewali do kadzi lub glinianych garnkw i w rosyjskim piecu doprowadzali do wrzenia - mietana bya gotowa. Przed uyciem do mietany dodawano przegotowan wod, otrzymujc chude mleko. mietana z orzeszkw zawiera dwa razy wicej tuszczu ni krowia, 2,5 razy wicej ni miso i 1,2 razy ni jajo kurze. Kaloryczno cedrowej mietany jest wysza ni w przypadku w/w produktw. Cedrowe mleko i mietana byy od dawna wykorzystywane w ludowej medycynie. Uczony P. S. Pallas pisa w 1786 r., e mietana rolinna "znajduje si w aptekach, robi si z niej mleko, ktre zalecane jest przy "piersiowych" chorobach i ze skutkiem spoywane jest przez chorych na suchoty". Jdro orzeszka cedrowego way okoo 43% oglnej masy orzecha i zawiera ono 64% tuszczu oraz 19 % substancji azotawych. Wglowodany stanowi 15%. Lecznicze i odywcze waciwoci orzeszkw wytumaczy mona jakociow zawartoci tuszczw, biaek i in-

nych substancji. Tuszcz orzeszkw cedrowych rni si od innych tuszczw wysok zawartoci kwasw nienasyconych. Biaka stanowi prawie 90% masy i charakteryzuj si du zawartoci aminokwasw, wrd ktrych przewaa arginina - do 20 %. Ten aminokwas jest niezwykle wany dla rozwoju rosncego organizmu, dlatego w diecie dzieci, modziey i kobiet ciarnych orzeszki cedrowe s niezbdne. Biaka orzeszkw s atwo przyswajalne. S cennym rdem rozpuszczalnych w tuszczu witamin E, D. Witaminy z grupy E, tokoferole, s niezwykle wane dla zabezpieczenia penowartociowej podnoci. Z greckiego "tokoferol" oznacza ,,nios potomstwo". W przypadku niedoboru w organizmie witaminy E zostaje naruszona rwnowaga tuszczowa. Witamina E odpowiada za wytwarzanie mleka u matek karmicych, a przy jej niedoborze laktacja zanika. Skonnoci ludzi do miadycy tumaczy mona rwnie niedoborem witaminy E. W cedrowych orzeszkach znajduje si komplet witaminy B, ktre normalizuj prac systemu nerwowego, korzystnie wpywaj na wzrost i rozwj organizmu czowieka, poprawiaj skad krwi. Mode wilki podczas zmiany zbw mlecznych chtnie podjadaj orzeszki cedrowe. Jedz je zarwno drapieniki, jak i zwierzta rolinoerne. Orzeszki s doskonaym rodkiem przeciwdziaajcym niedoborom witaminy B, bdcym przyczyn powanych rozstrojw w organizmie czowieka. Stanowi one cenne rdo zwizkw mineralnych i mikroelementw. Warto odywcz potwierdza ich skad chemiczny. Zawartoci fosforu przewyszaj wszystkie inne orzechy, a take nasiona rolin oleistych. Tylko soja, jako najbogatsze rdo lecytyny, moe rwna si z cedrowymi orzeszkami. Orzech cedru to wane rdo jodu, co jest istotne dla ludnoci Syberii i Pnocy. Przed uyciem, do cedrowej mietany dodawano przegotowan wod i otrzymywano chude cedrowe, mleko. Stwierdzono, e 100 g orzeszkw cedrowych orzeszkw zawiera dzienne zapotrzebowanie organizmu dorosego czowieka na aminokwasy i takie wane mikroelementy, jak mied, kobalt, mangan, cynk. Przyswajalno orzeszkw jest bardzo dua, a korzy pynca z ich spoywania ogromna.

ZASTOSOWANIE ORZESZKW CEDROWYCH W MEDYCYNIE

Ludno Syberii od dawna uwaa orzeszki za skuteczny rodek do usuwania substancji toksycznych z organizmu. Przytoczmy jedn z recept na lekarstwo z cedru: naley wzi 30 g orzeszkw cedrowych, oczyci z upin i zala 0,50l wdki. Odstawi na 40 dni. Nalewk trzeba spoywa pocztkowo po 5 kropel dziennie. Z kadym dniem zwiksza dawk o 5 kropli. Gdy dawka wyniesie 25 kropel, lek dozuje si w gramach. Pije si najpierw 5, pniej 10, 15, 20, 25g w cigu dnia. Kuracja trwa miesic. Do przygotowania kpieli dawniej wykorzystywano upiny i wytoczyny orzeszkw, do ktrych dodawan otrby. Kpiel wspaniale wpywaa na skr, zwaszcza zgrubia. Takie kpiele s zalecane przy egzemach, skazach, ropieniach i innych schorzeniach dermatologicznych. Kpiel w dodatkiem wywaru z upin i wytoczyn orzeszkw cedrowych ma dziaanie uspokajajce. Jest skuteczna przy nadmiernym pobudzeniu i przemczeniu. Dobroczynny wpyw na przewd pokarmowy ma nalewka ze skorupek orzecha cedrowego. Podnosi aktywno, dodaje siy i przywraca prawidowe funkcjonowanie ukadu pokarmowego. Przy hemoroidach znachorzy zalecali stosowanie wycigu z upin orzecha cedrowego. Zaburzenia suchu leczy si nalewk z upin orzeszkw na wdce. Medycyna ludowa zaleca pi wycig z upin orzech cedrowego przy chorobach krwi. Przy zapaleniach staww pije si ekstrakt ze skorupek orzeszkw. Nalewk z jder cedrowych orzeszkw na lekkim winie pije si jako rodek oczyszczajcy krew. Dobrze jest doda do nalewki miodu. Olej otrzymywany z jder orzeszkw jest znakomitym lekarstwem na grulic, miadyc, podwyszone cinienie ttnicze. W kamicy ukadu moczowego, a take w przypadku kamieni w wtrobie i pcherzyku ciowym medycyna ludowa zaleca pi nalewk z orzeszkw z miodem w winie winogronowym z ma iloci alkoholu. Przy chorobach wrzodowych dobrze jest je zgniecione orzeszki z dodatkiem miodu. mietana i mleko z orzeszkw cedrowych zalecane s matkom karmicym w celu wzmoenia laktacji. Orzeszki powinny si znajdowa w diecie kobiet ciarnych, poprawiajc zdrowie matki i dziecka. Olejem cedrowym smaruje si skr w takich chorobach jak egzema, czyraki, alergiczne zapalenie skry itp. Cige spoywanie cedrowych orzeszkw i oleju prowadzi do wyzdrowienia. Orzeszki cedrowe powinny na stae wej do diety dzieci i modziey, poniewa znakomicie wpywaj na rozwj fizyczny i umysowy dziecka. S bardzo skuteczne i konieczne w okresie wypadania mlecznych i wyrastania staych zbw. Spoywanie orzeszkw cedrowych zwiksza siy obronne organizmu i wzmacnia system immunologiczny. Cedrowy olej, mietana i mleko s skuteczne w chorobach krwi i limfy. mietana z orzeszkw bya szeroko stosowana na Syberii w przypadku leczenia miadycy, nadkwasoty, chorb gastrycznych, chorobie wrzodowej odka i dwunastnicy, chorb nerek, nerwic. Orzeszki cedrowe i otrzymywane z nich produkty (olej, mietana, mleko) s skutecznym rodkiem leczcym chorob beri-beri. Uzupeniaj w organizmie niedobr witaminy Bl, odpowiedzialn za wystpowanie tej choroby. Orzeszki cedrowe wzmagaj potencj u mczyzn. Przy leczeniu reumatyzmu staww, podagry, zaburze przemiany materii, awitaminozy wskazane jest picie nalewki z orzeszkw cedrowych. Zgniecione razem ze skorupk orzeszki zalewa si wdk (wdka powinna zakrywa orzeszki na 5-6 cm). Mieszank zostawia si na 7 dni i przecedza. Naley pi nalewk po jednej stoowej yce trzy razy dziennie w cigu 1,5 -2 miesicy.

Skorupki orzeszkw cedrowych zawieraj substancje garbnikowe. Wykonuje si z nich wywary i nalewki (2-3 yki stoowe na szklank), ktre zalecane s przy zapaleniach luzwki w jamie ustnej i przemywania w chorobach skry jak liszaj, ropiejce rany, egzema, oparzenia. Wywar ze skorupek orzeszkw cedrowych mona pi w stanach nieytu odka, dyspepsji. Dziaa cigajco, przeciwzapalnie i umierza bl. W przypadku ylakw zaleca si smarowa olejem cedrowym zmienione chorobowo miejsca dwa razy dziennie, przy czym koniuszkami palcw naley wykonywa delikatny masa.

PODSTAWOWE SKADNIKI ORZECHA CEDROWEGO

Witamina B1 (tiamina 0,39-0,66 mg%.). Reguluje utlenianie produktw przemiany wglowodanw, uczestniczy w przemianie aminokwasw, powstawaniu kwasw tuszczowych, wpywa na funkcjonowanie ukadu krenia, pokarmowego, endokrynologicznego, nerwowego. Witamina B2 (ryboflawina) 0,14 - 0,17 mg%.. Pomaga w przetwarzaniu biaek, tuszczw i wglowodanw w energi. Poprawia ostro widzenia wiata i koloru, korzystnie wpywa na stan systemu nerwowego, skry, bon luzowych, prac wtroby i krenie krwi. Witamina PP( niacyna) 1,05 - 1,4 mg%.. Wana dla syntezy tuszczw, biaek i przetwarzania ywnoci w energi. Reguluje funkcjonowanie systemu nerwowego, krenia, prac organw trawiennych, poziom cholesterolu. Witamina E (tokoferol) 9 -10,12 mg%.. Wpywa na funkcjonowanie gruczow pciowych, stymuluje prac mini, uczestniczy w przemianie biaek i wglowodanw, uatwia przyswajanie tuszczw, witamin A i D. Chroni ciany komrek przed uszkodzeniami. Mied do 4 mg%.. Uczestniczy w pracy mzgu, niezbdna w tworzeniu krwinek czerwonych. Magnez do 551,6 mg%.. Niezbdny do funkcjonowania prawidowej struktury koci. Wany skadnik tkanek mikkich. Mangan do 16 mg%.. Niezbdny skadnik chrzstek i hormonw. Pomaga organizmowi przyswaja glukoz i bierze udzia w pracy enzymw, w procesie reprodukcji, wzrostu i wymiany tuszczw. Krzem do 3,2 mg%.. Sprzyja powstawaniu i elastycznoci tkanek cznych organizmu, uczestniczy przyswajaniu wapnia przez koci. Wanad do 0,0037 mg%.. Hamuje powstawanie cholesterolu w naczyniach krwiononych. Uczestniczy w pracy enzymw, w przyswajaniu glukozy i tuszczw, w rozwoju koci i zbw. Potas do 650 mg%.. Reguluje wodn rwnowag organizmu. Pomaga w normalizacji skurczw serca i odywianiu mini. Fosfor do 840 mg%.. Uczestniczy w formowaniu i utrzymaniu w dobrym stanie zbw i koci. Odgrywa wan rol w funkcjonowaniu mini, komrek nerwowych i w szybkim uwalnianiu energii. Wap do 110 mg%.. Gwny skadnik koci i zbw. Niezbdny w procesie krzepnicia krwi, bierze udzia we wszystkich procesach metabolicznych. Odpowiada za prawidIowe napicie mini, funkcjonowanie systemu nerwowego, krenia. Molibden do 0,2 mg%..Pomaga w przyswajaniu tuszczw i wglowodanw. Zapobiega niedokrwistoci. Nikiel do 0,0781 mg%.. Niedobr wpywa niekorzystnie na proces krwi otworzenia i powoduje spowolnienie wzrostu, zmian zawartoci elaza, miedzi i cynku w wtrobie. Jod do 0,5 mg%.. Skadnik hormonw tarczycy. Cyna do 0,0781 mg%.. Niedobr cyny w organizmie moe doprowadzi do spowolnienia wzrostu. Bor do 0,0002 mg%.. Niedobr moe osabi bystro umysu zdolno wykonywania prac fizycznych. Cynk do 13 mg%.. Spenia wan rol przy odbudowie tkanek, prawidowym wzrastaniu szkieletu i skurczach mini. Pomaga w gojeniu ran i sprzyja prawidowemu funkcjonowaniu prostaty. elazo do 19 mg%.. Najwaniejszy skadnik hemoglobiny. Bar, tytan, srebro, aluminium, jodki, kobalt, sd do 195 mg%.. W glowodany, w tym glukoza, fruktoza, sacharoza, skrobia, dekstryny, pentozany, bonnik. Prcz tego w skad orzeszkw wchodz rwnie biaka: albuminy, globuliny, gluteliny i prolaminy. Jdra orzeszkw zawieraj 63,9% wysokiej jakoci oleju i 17,2% przyswajalnych biaek, w skad ktrych wchodzi 19 aminokwasw: tryptofan, walina, lizyna, metionina, histydyna, prolina, seryna, glicyna, treonina, alanina, kwas glutaminowy, kwas asparaginowy, fenyloalanina, cystyna i cysteina, arginina, tyrozyna. 70% z nich posiada wysok warto biologiczn. Biako orzeszkw cedrowych wyrnia si podwyszon, w stosunku do biaek innych produktw, zawartoci lizyny (do 12,4 gllOOg biaka); metoniny (do 5,6 gllOOg biaka) i tryptofanu (3,4 gil OOg biaka) - najbardziej deficytowych aminokwasw zwykle ograniczajcych biologiczn warto biaek. Znajdujce si w cedrowych orzechach witaminy sprzyjaj wzrostowi organizmu czowieka. Tak wic orzechy w swoim skadzie posiadaj witamin A witamin wzrostu i rozwoju. W skadzie biaka orzecha przewaajcym ilociowo aminokwasem jest arginina (do 21 glI00g biaka), ktra jest nieodzowna w jadospisie dziecka i dojrzewajcego modego organizmu. Radziecki uczony B. P. Tokin twierdzi, e w cedrowych lasach powietrze jest praktycznie sterylne i zawiera 200-300 komrek bakteryjnych w 1m3. Wedug norm medycznych w pomieszczeniach, gdzie przeprowadza si operacje, dopuszcza si na 1m3 powietrza 5001000 niepatogennych mikrobw. Wydzielane przez cedry fitoncydy maj dziaanie bakteriobjcze.

OLEJ ORZECHA CEDROWEGO W LECZENIU NIEYTW ODKA, CHOROBY WRZODOWEJ ODKA I DWUNASTNICY Dane przytoczone w literaturze wiadcz o wysokiej skutecznoci terapeutycznej olejw w stanach zapalnych rnego pochodzenia. Olej cedrowy rni si od innych szeroko znanych olejw leczniczych du zawartoci uzdrawiajcych skadnikw i jest naturalnym produktem, ktry od bardzo dawna wykorzystywany by w medycynie ludowej. Przebadano grup chorych o obnionej wydzielniczej funkcji odka. Przy analizie danych laboratoryjnych zauwaono pewne obnienie kwasowoci soku odkowego u osb, ktrych wyniki przed leczeniem znacznie przewyszay norm. Podwjnie wzrosa ilo wydzielanej ci prze pcherzyk ciowy. Olej cedrowy wykazuje waciwoci lecznicze, jest dobrze tolerowany przez chorych i moe by wykorzystywany do leczenia chorb przewodu pokarmowego. Szczeglnie skuteczny jest w przypadku choroby wrzodowej odka i dwunastnicy. Moe by stosowany w najbardziej zaawansowanych stadiach chorb jako rodek przeciwzapalny i umierzajcy bl. Przy rozcieczeniu mlekiem olej cedrowy ma dziaanie przeciwzapalne przy chorobach pcherzyka ciowego i wtroby.

Wskazania do stosowania oleju z orzecha cedrowego:

Choroba wrzodowa odka i dwunastnicy, nieyt odka, przewleke zapalenie trzustki, dziaania uboczne po leczeniu wrzodw, nie ma przeciwwskaza w przyjmowaniu. Olej z orzeszkw cedrowych w leczeniu dziaa ubocznych po terapiach, operacjach z powodu nowotworw odka. Ingerencja chirurgiczna zastosowana z powodu choroby nowotworowej odka prowadzi do powanych zaburze ze strony pojedynczych ukadw i organizmu czowieka jako caoci. Najczciej wystpujcymi powikaniami s poczone zaburzenia ze strony odka i przeyku. Zapalenie bony luzowej odka odku ma przede wszystkim charakter ogniskowy. Zapalenie luzwki przeyku pojawia si najczciej w pobliu zwieracza przeyku. Wspomniane zaburzenia pooperacyjne czsto wystpuj w poczeniu z rnego rodzaju innymi zachorowaniami operowanego odka i najtrudniej poddaj si leczeniu na etapie rehabilitacji. Badania na chorych, ktrzy poddani zostali radykalnej operacji z powodu nowotworu odka potwierdziy zdolno oleju cedrowego do wyleczenia lub zmniejszenia stanu zapalnego luzwki odka i caego przewodu pokarmowego. Zauwaono popraw przepuszczalnoci przeyku w okolicy zwieracza. Wykazano rwnie pozytywny wpyw oleju cedrowego na procesy immunologiczne, stan wtroby i trzustki. Tak wic rehabilitacja wczajca olej cedrowy do kompleksowego leczenia chorych poddanych operacji z powodu nowotworu odka jest skutecznym rodkiem w usuwaniu pooperacyjnych powika. Podany sposb leczenia nie ustpuje a w wielu przypadkach i przewysza stosowane metody polegajce na leczeniu medykamentami, rodkami przeciwzapalnymi. WSKAZANIA: Chorzy operowani z powodu nowotworu odka, nie wczeniej ni miesic po zabiegu w przypadku wystpienia powika pooperacyjnych spowodowanych procesem zapalnym. Nieyty odka. Zwenie przeyku spowodowane stanem zapaleniem. Nie ma przeciwwskaza w przyjmowaniu. SPOSOBY STOSOWANIA W chorobie wrzodowej odka i dwunastnicy, nieytach: rano 30 minut przed jedzeniem i wieczorem 2 godziny po ostatnim posiku jedn yeczk od herbaty (mona rozcieczy mlekiem 111). Czas leczenia 21 dni. W razie potrzeby powtrzy kuracj po 10 dniach. W miadycy: 0,6 ml raz dziennie przed jedzeniem. Czas leczenia 30 dni. W razie potrzeby powtrzy kuracj. W oparzeniach i odmroeniach smarowa chore miejsce lub zakada opatrunki z oleju cedrowego do wyleczenia. W chorobach skrnych smarowa chore miejsce dwa razy dziennie i pi raz dziennie rano yeczk oleju. W chorobach alergicznych przyjmowa trzy razy dziennie yeczk oleju tu przed jedzeniem. Przy objawach sezonowych leczenie naley zacz miesic przed przewidywanym nawrotem choroby.

ORZECH CEDROWY JAKO RDO BIOLOGICZNIE AKTYWNYCH SUBSTANCJI

Na terytorium Syberii znajduje si 80% wiatowych zasobw cedrowej syberyjskiej sosny. Syberyjska sosna tworzy znaczne iloci lasu w caej tajdze Wschodniej Syberii, sigajc na pnocy do poudniowej granicy tundry, w grach wznosi si na wysoko 2400 m n.p.m. Najwiksze powierzchnie cedrowych lasw skupione s w rejonie Krasnojarska, Tuwy, w Irkuckim Okrgu, Grnym Ataju, Buriatii i Okrgu Czytyskim. Cedr syberyjski to drzewo-farmaceuta. Rnorodne poyteczne waciwoci zarwno drzewa, jak i cedrowej tajgi od dawna wykorzystywane s przez czowieka w celach leczniczych. Gwn zalet cedru syberyjskiego s jego nasiona (orzechy). Syberia moe dawa rocznie rednio okoo 10-12 tys. ton orzechw cedrowych, ktre uznaje si za cenny produkt spoywczy. Orzechy cedru syberyjskiego w Rosji s do dobrze znane. Przetwrstwo orzechw byo tradycyjnym zajciem ludnoci Syberii. Przed wybuchem pierwszej wojny wiatowej "przemys orzechowy" ze szczeglnym nateniem rozwija si w Grnym Ataju oraz okrgach - Tomskim, Irkuckim, Czytyskim i Krasnojarskim. W latach tych oglnie w Rosji przetworzono od 32-220 tysicy ton orzechw. Udzia "przemysu orzechowego" poza dochodami ludnoci pochodzcymi z upraw wynosi 27%. Przed 1914 r. orzechy cedru syberyjskiego zajy wysokie miejsce w zewntrznym rynku.. W okresie od 1905 r. do 1914 r. eksport orzecha osiga rednio 9.955 ton rocznie. Due przetwrstwo i zwikszone zainteresowanie orzechem cedru syberyjskiego spowodowane jest bardzo wysok iloci wartoci odywczych tyche orzechw. Orzech cedrowy to najcenniejszy produkt spoywczy, ktrego kaloryczno, wartoci odywcze i przyswajalno przewyszaj miso, chleb, jaja i krowi mietan. Jdra orzechw zawieraj 63,9%

wysokiej jakoci oleju, 17,2% biaek. W skad biaek wchodzi 14 aminokwasw, z ktrych 70% stanowi aminokwasy egzogenne, co wskazuje wysok aktywno biologiczn. Nasiona cedru posiadaj niezwykle duy zapas energetyczny z powodu wysokiego stenia substancji i sporej masy. Waga jdra orzecha cedrowego wynosi ok. 100 mg, a dugo 7-8 mm. Gwnym energetycznym skadnikiem nasion orzecha jest tuszcz. Jego tworzeniu podporzdkowana jest caa "dziaalno" nasion, polegajca na gromadzeniu energii. Olej cedrowy odznacza si wysok zawartoci wielonienasyconych kwasw tuszczowych. Pod wzgldem zawartoci kwasu linolowego - 38,9% i linolenowego - 13,79% wyrnia si spord innych olejw rolinnych. Kwasy tuszczowe reprezentowane s tu przez kwas palmitynowy i stearynowy w oglnej iloci 5,2%. Cennym skadnikiem nasion cedru s lipidy, szczeglnie fosfatydy. Oglna ich zawarto wynosi 1,3% i jest wysza ni w innych kulturach rolinnych. Rwna si jedynie z soj, ktr uwaa si za najbogatsze rdo fosfatydw wrd rolin. Na rwni z du zawartoci tuszczu w nasionach cedru znajduje si 5-17% skrobi. Jeeli chodzi o inne polisacharydy, zawarto dekstryn w nasionach stanowi 2 - 2,5%, pentozanw 1,6 - 2, l %, bonnika 1,9 - 2,4%. Wedug wynikw bada prowadzonych przez licznych naukowcw, zawarto atwo rozpuszczalnych wglowodanw w nasionach cedru waha si od 2,4 - 12,5%. Rozpuszczalne wglowodany przede wszystkim reprezentowane s przez sacharoz i rafinoz. Przy dugotrwaym przechowywaniu nasion lub w warunkach "przejrzewania" (pne opadanie szyszek) w skadzie wglowodanw zauwaa si wystpowanie zoonych oligosacharydw z grupy rafinozw. Zawarto i relacje oligosacharydw w nasionach zaley od ich dojrzewania i jest wynikiem reakcji biochemicznych w acuchu wglowodany-skrobia-tuszcz. W pocztkowej fazie dojrzewania nasion sacharoza jest podstawowym produktem biorcym udzia w powstawaniu skrobi. Ta za jest okresow zapasow substancj w nasionach i podczas dalszego dojrzewania staje si podstaw do tworzenia si tuszczu. Na danym etapie sacharoza jest produktem jej hydrolizy, a rafinoza - wynikiem zachowania si cukrw przy powstawaniu tuszczu. Zgodnie z tym gromadzenie rafinozy w nasionach cedru odbywa si rwnoczenie ze wzrastaniem oleistoci nasion. Natomiast ilo sacharozy ma tendencj odwrotn w stosunku do zawartoci skrobi. Warto odywcza nasion orzecha cedrowego w znacznym stopniu jest zwizana z do wysok zawartoci biaka (15-20%) i szerokim asortymentem aminokwasw. Pod wzgldem zawartoci egzogennych aminokwasw biaka cedrowych nasion przewyszaj biaka upraw ziarnowych. I tak, badania zawartoci aminokwasw orzecha cedrowego przeprowadzone przez W. N. Worobiowa we wsppracy z innymi naukowcami wykazay, e biaka nasion cedru przewyszaj biaka pszenicy, jeeli wzi pod uwag takie egzogenne aminokwasy, jak: lizyna, treonina, walina, tryptofan, tyrozyna. W porwnaniu z biakami yta biaka orzecha cedrowego zawieraj wicej leucyny, izoleucyny, tyrozyny, ustpujc miejsca pod wzgldem zawartoci treoniny i tryptofanu. Analiza skadu aminokwasw kultur oleistych i upraw rodzcych orzechy wykazuje, e biaka cedrowych nasion s do bliskie biakom sonecznika. Porwnanie biaek orzecha cedrowego z biakami pochodzenia zwierzcego (jajko, miso, mleko) pokazuje, e, jak wikszo biaek rolinnych, ustpuj one biakom zwierzcym, przewyszajc je tylko pod wzgldem zawartoci argininy. Orzech cedrowe zawieraj komplet witamin. Wykazano, e orzechy w swoim skadzie posiadaj witaminy A, C a jdro orzecha jest szczeglnie bogate w witamin B 1 - do 0,6mg% i tokoferole - do 32,8 mg%. W jdrach orzechw cedru syberyjskiego znaleziono wiele substancji mineralnych. Wedug danych przytoczonych przez W. A. Rusza w nasionach orzecha znajduje si, jak i w innych rodzajach orzechw, 5 makro- i 14 mikroelementw. W orzechach znajduje si szczeglnie duo magnezu do 529,7 mg%, ktry jest bardzo wany dla organizmu czowieka. Orzechy s bardzo cennym rdem elaza - do 18 mg%, manganu, rednio 9,7 mg%, fosforu. Jeeli chodzi o mikroelementy, jdra orzechw cedru zawieraj cynk - 12 mg%, ktry odgrywa istotn rol w tworzeniu tkanek, prawidowym wzrastaniu szkieletu, pracy mini, pomaga w gojeniu si ran i sprzyja prawidowej pracy gruczou krokowego. Analiza skadu chemicznego nasion orzecha cedru syberyjskiego wykazuje, e s one jednym z cenniejszych surowcw, z ktrych mona otrzymywa wysokiej jakoci produkty spoywcze dziki unikalnej zawartoci naturalnych biologicznie aktywnych substancji. W przemyle przetwrczym orzech cedru w znacznym stopniu wykorzystywany jest w celu otrzymania oleju cedrowego. Dziki unikalnemu skadowi lipidw olej cedrowy przewysza wszystkie znane w wiecie oleje rolinne pod wzgldem jakociowym. Olej cedrowy to przezroczysty pyn jasnotego koloru, posiadajcy pikny aromat i przyjemny smak. Dziki wysokiej zawartoci witamin i wielonienasyconych kwasw olej ten posiada du warto biologiczn. Jednak jest produktem, ktrego gwnym skadnikiem s lipidy. Pozostae komponenty orzecha cedrowego znajduj si w rucie, ktrej zastosowanie praktyczne jest ograniczone. Powszechnie wiadomo, e orzech cedru jest nie tylko surowcem, sucym do produkcji oleju, ale i rdem produktw biakowych, co potwierdza skad chemiczny makuchw i ruty. ruta orzecha cedrowego to produkt o duej wartoci odywczej w formie biaego proszku o szarawym odcieniu. Zawarto biaek i substancji azotowych w rucie waha si od 43 - 48%, wglowodanw od 44 - 52%, lipidw od 0,6 2,1%, substancji mineralnych od 2,9 - 5,4%, witaminy B 1 0,65 mg%, E do 10 mg%. Analiza skadu aminokwasw wykazaa, e w rucie orzecha cedrowego przewaaj takie aminokwasy egzogenne, jak

walina 2,4%, fenyloalanina 1,8%, leucyna 1,3%. Wglowodany ruty wystpuj w postaci atwo przyswajalnych cukrw i bonnika 5,45%. Z substancji mineralnych w rucie wystpuje dua zawarto fosforu 11,2 g/kg, wap 14,4 g/kg, magnez 1,73 g/kg, mangan 156 mg/kg, cynk 120 mg/kg. Wyznaczniki jakoci ruty zale zarwno od jakoci nasion, jak i od sposobu ich przetwarzania. Przestrzeganie podstawowych norm procesw technologicznych przygotowywania nasion do magazynowania, samo magazynowanie, a take ich przetwarzanie zapewnia dobr jako tego surowca. Dua zawarto w makusze, nie zawierajcej upin - biaka, skrobi, cukrw, a take cennych skadnikw odywczych warunkuje jej due zalety odywcze. Makuch tak poleca si przetwarza w mk cukiernicz, ktra znajduje zastosowanie w charakterze nadzienia czekolad, przy wyrobie marcepanw, specjalnych rodzajw mcznych wyrobw cukierniczych, Istniej informacje o otrzymaniu artykuw analogicznych z produktami mlecznymi, ktre polegao na wycigniciu ekstraktu ze zgniecionych orzechw cedrowych lub makuch z dodatkiem wody. Opracowano rwnie sposb wydzielania frakcji biakowej z nasion. Przy zastosowaniu odpowiedniej technologii otrzymuje si produkty biakowe typu "mleka cedrowego" z makuchy orzecha cedrowego. Mleko cedrowe z du zawartoci substancji suchych 12% jest porwnywalne pod wzgldem iloci tuszczu z mlekiem krowim, ale zawiera 2 razy wicej biaka bogatego w mikro i makroelementy, witaminy E i B. Makuch orzecha cedrowego moe by wykorzystana jako dodatek, w formie rozcieczonej, przy produkcji zoonych produktw bazujcych na mleku (przy wykorzystaniu mleka chudego i malanki). Dodanie makuchy do mleka aktywizuje proces kwanienia mleka, skracajc czas kwanienia do 0,5 godziny i przypiesza gromadzenie kwasu mlekowego o 15%. Zauwaa si wtedy intensywny wzrost paeczek rozwijajcych si w rodowisku kwanym i innych mikroorganizmw niezbdnych przy zakwaszaniu jogurtw. Analiza porwnawcza skadu chemicznego makuchy i ruty wykazaa, e w celu otrzymania wysokobiakowych produktw naley jako surowiec wykorzysta rut orzecha cedrowego, w ktrej znajduje si wicej biaka ni w makusze. Biorc pod uwag fakt, e znaczn cz ruty stanowi biaka, wglowodany i wkna spoywcze (bonnik), wskazane jest zastosowanie ruty w charakterze dodatku rolinnego w produkcji fermentujcych produktw mlecznych. Pozwoli to wzbogaci produkty w biako pochodzenia rolinnego, wkna spoywcze, nienasycone kwasy tuszczowe, niektre substancje mineralne oraz rozszerzy asortyment produktw o wysokie wartoci odywczej.

OLEJ CEDROWY
Olej cedrowy to unikalny produkt otrzymywany orzechw cedru syberyjskiego. Jest atwo przyswajalny przez organizm, posiada znaczne iloci wartoci odywczych i leczniczych, zawiera unikalny skad witamin i mikroelementw. Przewysza pod wzgldem swoich waciwoci najlepsze oleje rolinne (rokitnikowy, z oliwek, kokosowy, migdaowy itp.) i nie ma przeciwwskaza do stosowania go zarwno w produktach spoywczych, jak i w celach leczniczo-profilaktycznych. Podstaw wartoci odywczych oleju cedrowego jest wysoka zawarto witaminy F - niezbdnych kwasw tuszczowych (linolowego i linolenowego ), ktre nie powstaj w organizmie i dostarczane s tylko z poywieniem. Sprzyjaj one obnieniu poziomu cholesterolu we krwi. Witamina E (tokoferol), ktrej woleju cedrowym jest 5 razy wicej ni woleju z oliwek, ma waciwoci zapobiegajce jego utlenianiu (gorzknieniu). Pod wzgldem kalorycznoci olej cedrowy przewysza tuszcz woowy i wieprzowy, a przyswajalnoci biaka kurze jajo! Jako rodek profilaktyczny olej cedrowy posiada waciwoci oglnowzmacniajce, likwiduje uczucie zmczenia, podwysza sprawno fizyczn i umysow. Stosowanie oleju cedrowego jest szczeglnie zalecane ludziom, pracujcym i mieszkajcym w niesprzyjajcych warunkach klimatycznych i ekologicznych, zajmujcymi si prac wymagajc szczeglnej iloci energii, ktrej towarzyszy stres. Jako rodek uzdrawiajcy olej cedrowy wykorzystywany jest w leczeniu chorb ukadu pokarmowego, przezibie, ukadu krwiononego oraz do uytku zewntrznego przy chorobach skry, poparzeniach, odmroeniach, w gojeniu ran. Masa z uyciem oleju cedrowego likwiduje uczucie zmczenia, poprawia krenie krwi, usuwa ylaki koczyn, podnosi jdrno skry, powoduje jej odmodzenie. rodki kosmetyczne zawierajce olej cedrowy bardzo pozytywnie wpywaj na skr, nasycajc j naturalnymi witaminami, mikroelementami, utrzymuj rwnowag kwasowo-zasadow. Sprawiaj, e skra jest wytrzymaa i delikatna w dotyku.

ZNACZENIE LECZNICZE, ODYWCZE I EKOLOGICZNE OLEJU CEDROWEGO, PRODUKOWANEGO ZA POMOC TOCZENIA NA ZIMNO I EKSTRAKCJI
Olej rolinny otrzymywany z orzechw cedrowych pod wzgldem wartoci biologicznej przewysza olej prowansalski, wytwarzany z oliwki europejskiej, uwaany za najlepszy olej na wiecie. I. Znaczenie lecznicze. Stwierdzono, e olej z orzecha cedrowego zawiera rnorodne substancje sprzyjajce utrzymaniu zdolnoci do pracy czowieka na dugie lata. Olej cedrowy poprawia skad krwi, zapobiega rozwojowi grulicy i niedokrwistoci. Stosowany jest w celach leczniczych w przypadku miadycy, nadcinienia ttniczego, marskoci wtroby, w chorobie wrzodowej odka i dwunastnicy, w chorobach ukadu oddechowego, pylicy krzemowej, biaaczki. Woleju znajduje si dua ilo witaminy E (tokoferolu 56 mgl l00 g), ktr nazywa si witamin podnoci. Pozwala zachowa wysoka zdolno energetyczn organizmu. Uatwia przyswajanie biaek, tuszczw i jest pomocna w leczeniu

chorb wtroby, trzustki, jelit, miadycy, chorb reumatycznych. Tokoferol dosownie oznacza ,,nios ycie". Woleju cedrowym znajduje si znaczna ilo witamin P, A, B, ktre s niezbdne do prawidowego rozwoju i funkcjonowania organizmu czowieka. W skad oleju wchodz nienasycone kwasy tuszczowe: linolowy, linolenowy, arachidowy, ktre przeciwdziaaj powstawaniu miadycy, normalizuj struktur cian naczy krwiononych, podnosz ich elastyczno i obniaj ich przepuszczalno. Stwierdzono, e kwas linolowy dziaa jako rodek neutralizujcy wiele trucizn. W zwizku z tym olej cedrowy jest niezbdny dla osb, mieszkajcych w miastach, gdzie powietrze jest silnie zanieczyszczone spalinami. Tak wic olej cedrowy moe by wykorzystywany w calach leczniczych w przypadku wielu chorb i profilaktycznych jako skadnik poywienia pracownikw stykajcych si z substancjami toksycznymi. Zalecane dobowe dawki oleju cedrowego: Dawki profilaktyczne w skadzie dobowej porcji ywnoci dla zdrowego czowieka 28-30 g (bez stosowania innych olejw pochodzenia rolinnego) DAWKI LECZNICZE W zaostrzeniu choroby wrzodowej odka i dwunastnicy chorym zaleca si przyjmowanie oleju cedrowego (w czystej postaci lub jako dodatku do dania) - 27- 36 g (1 yka stoowa = 10 g) na dob. Wzbogacenie diety przy chorobie wrzodowej (rolinnym) cedrowym olejem jest konieczne ze wzgldu na czynniki chorobotwrcze. Tumi on wydzielanie kwasu solnego, reguluje ilo powstajcych w odku kwasw, a znajdujce si w nim rozpuszczalne w tuszczach witaminy pomagaj procesom regeneracji luzwki odka i przeyku. Olej reguluje prac jelit, sprzyja oprnieniu pcherzyka ciowego i zapobiega obstrukcjom. W przewlekym nieycie odka z podwyszonym wydzielaniem soku odkowego, kwasu solnego, pepsyny 25-30 g na 30 min. przed jedzeniem. W niedokrwistoci 18-20 g. W miadycy (bez nadwagi) z uszkodzeniem naczy sercowych, mzgu lub innych organw; przy blach serca spowodowanych arterioskleroz - 32 g (od 80 g dobowej normy tuszczw), jeeli wystpuje rwnie otyo - 28 g (od 70 g dobowej normy tuszczw) W blach spowodowanych nadcinieniem na tle miadycowym 17-18 g W reumatyzmie 27-30 g na dob. W grulicy 24-25 g W biaaczce 27 g W przewlekym zapaleniu nerek bez zaostrzenia 22-25 g W otyoci 24 g (z oglnej dziennej iloci 80-85 g) W kamicy ukadu moczowego z zasadowym odczynem moczu - 30 g. W lekkiej i redniej postaci cukrzycy 22-24 g (od 75 do 80 g tuszczw dziennej porcji) II. Znaczenie spoywcze Warto energetyczna jednego grama oleju cedrowego jest wysoka i wynosi 9 kcal. W skad oleju wchodz niezbdne do ycia i niedajce si zastpi skadniki m/in. o dziaaniu przeciwmiadycowym (nienasycone kwasy tuszczowe, lecytyna, witaminy A, E i inne). Przyswajalno oleju jest bardzo wysoka - 95-98%. Olej cedrowy moe z powodzeniem by stosowany w produktach kulinarnych, w produkcji wysokiej jakoci wyrobw cukierniczych, majonezw, w przygotowywaniu potraw z jarzyn i smacznych dodatkw. III. Znaczenie ekologiczne Olej cedrowy naley do najczystszych w porwnaniu z innymi olejami rolinnymi. Oleje: sonecznikowy, sojowy, gorczycowy czy rzepakowy pochodzi z wielkich upraw prowadzonych na glebach nawoonych rnego rodzaju substancjami chemicznymi. Natomiast cedrowe plantacje na Syberii takim dziaaniom nie s poddawane, co oznacza, e olej cedrowy jest czysty ekologicznie. Materia do opracowania tego artykuu otrzymaem z firmy" Biogeneza" i zamieciem na stronie za zgod jej waciciela. Dokonaem skrtw, dodaem wiadomoci na temat najnowszych bada nad waciwociami skadnikw chemicznych cedru, poprawiem go pod wzgldem merytorycznym i stylistycznym. Myl, e wasnoci oleju cedrowego zasuguj na szczegln uwag, gdy naley uywa go i traktowa jako lekarstwo we wielu powanych schorzeniach, w ktrych dominuje przewleky proces zapalny. Mona naby go w firmie, do ktrej adres internetowy znajduje si w linkach. Cedr to jedno z najpikniejszych i najwikszych drzew Syberii. Pikny jest cedrowy las o kadej porze roku. Pod gstymi, zwartymi koronami drzew jest w takim lesie do ciemno, a bujne gazie olbrzymw i modych rolin dodaj takiemu mrokowi tajemniczego czaru. Rosyjski pisarz Dmitrij Mamin-Sybiriak, zachwycajc si cedrami, porwnywa je do "szlachcicw w aksamitnych futrach". Na przestrzeni wielu stuleci materialna i duchowa kultura, samo ycie Obdorii, jak w dawnych wiekach nazwano "wschodni kraj za Uralem", bya cile zwizana z cedrem. Kozacy, ktrzy przybyli za Ural, nazwali cedr "syberyjskim olbrzymem", a tobolscy chopi "tajemnym drzewem". Dla ludnoci Grnej Szorii by on "drzewem-krow" i "drzewem-matk", dla wielu z nas by i pozostaje krlem tajgi, cudownym drzewem, panem syberyjskich lasw. Bez wtpienia syberyjski cedr to duma narodowa i bogactwo Rosji. Cedrowe lasy daway ludnoci miejscowej doskonae drewno, zwierzyn, futra, jagody, grzyby, orzechy. Karmiy, skryway i chroniy. Potne cedry zawsze ofiaroway czowiekowi nieocenione i niedajce si z niczym porwna bogactwo - zdrowie, fizyczn i duchow si.

CEDR YWICIEL
Mieszkacy Uralu, Syberii, Europejskiej Pnocy znali lecznicze waciwoci cedru i przez cae wieki wykorzystywali go w leczeniu wielu niedomaga. Z igliwia sporzdzali zasobny w witaminy napj, ywic leczyli rany i wrzody, z orzechw otrzymywali cenny olej rolinny, ktry oprcz odywczych, posiada rwnie i lecznicze waciwoci. Przygotowane z jder orzecha cedrowe "chude mleko" wykorzystywano do leczenia grulicy, zapalenia puc, chorb nerek, nerwic. W odrnieniu do przybyszy ludno miejscowa Syberii nigdy nie chorowaa na szkorbut. W lasach cedrowych powietrze nasy-

cone ywicz woni, fitoncydami jest praktycznie sterylne i chroni czowieka przed infekcjami. Kto choby raz odwiedzi cedrow tajg, bdzie dugo pamita wraenie czystoci, wieoci i zdrowia. Szczeglne zainteresowanie cedrami pojawio si pod koniec poprzedniego stulecia. To czas, kiedy czowiek zmczony jest cigym napiciem i walk z chorobami, problemami ekologicznymi, wywoanymi przez niego katastrofami przyrodniczymi, yciowymi niepowodzeniami, niekoczcym si acuchem nierozwizanych spraw. Wielu ludzi dc do fizycznego i duchowego zdrowia rezygnuje z "osigni" technokratycznej cywilizacji. Zwracaj si w stron przyrody i poprzez duchowe poznanie siebie jako osobowoci, istoty ludzkiej - odkrywaj ten wiat, jego harmoni i doskonao stworzone przez Najwyszego. Na naszej planecie naliczono okoo 600 rodzajw rolin iglastych. Najwaniejsza i najbardziej reprezentatywna ich rodzina to sosnowate: sosny, wierki, jody, modrzewie. Do tej rodziny naley i syberyjski cedr, biolodzy nazywaj go syberyjsk cedrow sosn. Cedr od dawna by obiektem zainteresowania uczonych, kiedy nawet istnia Instytut Cedru. Zainteresowanie cudownym drzewem nie sabnie i dzi. Wanie cedry i pozostali przedstawiciele rodziny sosnowatych tworz ogromne lasy tajgi Starego i Nowego wiata.

RNORODNO CEDRA
Pierwsze informacje o cedrze syberyjskim gubi si w gbinie wiekw. W Azji i Europie ronie kilka ich rodzajw: cedr syberyjski - na Syberii, Uralu i Europejskiej Pnocy, koreaski lub mandurski - na Dalekim Wschodzie; europejski - na Zakarpaciu i pocy si cedr - na pnocnym-wschodzie Syberii. Dotary do Europy, przyjy si i rosn na Krymie, na Kaukazie, we Francji. Odmiana syberyjska ma bliskiego krewniaka i jest to cedr libaski lub cedrus. Jego wanie nazywa si prawdziwym cedrem. Swojego przedstawiciela maj te w gry Atlas w Pnocnej Afryce, w Himalajach wystpuje cedr himalajski. S to roliny wiecznie zielone i lubice ciepo. Cedrowych zagajnikw zachowao si bardzo mao. Dzisiaj sadzi si je we wielu krajach sztucznie. Gazie i grube ski tych drzew rozcigaj si poziomo prawie tu nad ziemi. Gazie cedru libaskiego osigaj dugo 20 m. Igliwie jest twarde i uformowane w pki po 50 igie, u odmiany syberyjskiej po 5. Syberyjski i libaski rni si i dugoci igie, i rozmiarem szyszek oraz tym, e nasiona tego ostatniego s niejadalne, chocia trjktny ksztat czyni je podobnymi do cedrowych orzeszkw. Cedrowe zagajniki byy wycinane jeszcze w czasach poprzedzajcych powstanie Biblii. Egipcjanie chowali w cedrowych sarkofagach faraonw, Fenicjanie budowali z cedrowego drewna statki. Due zapotrzebowanie na cedr mieli take Asyryjczycy, staroytni Rzymianie, Grecy i inne narody. Flot z cedru zbudowa i krl Salomon, za jego panowania zbudowano wspania wityni w Jerozolimie, do ktrej zostaa przeniesiona arka przymierza. Aby postawi t budowl Salomon zawar pokj z Hiramem, krlem tureckim: ,, tak ka wyci dla mnie cedry libaskie. Moi niewolnicy bd razem z twoimi niewolnikami, a ja bd ci paci za twoich niewolnikw tak cen, jak sam wyznaczysz; albowiem wiesz, e u nas nie ma ludzi, ktrzy by tak umieli cina drzewa jak Synajczycy" (Ksiga Trzecia 5,6). Za t przysug "Salomon da Hiramowi dwadziecia miast na ziemi Galilejskiej". wityni budowano dziewi lat, caa bya obita wewntrz deskami cedrowymi. Otarz by wykonany z cedru i pokryty zotem. Kiedy do wntrza wniesiono ark przymierza, obok wypeni dom Boy. ,,I nie mogli kapani odprawia mszy z powodu oboku..." (8,11). Drewno cedrw jest zwarte, ma przyjemny rowawy kolor, pikn tekstur i delikatny balsamiczny aromat. Lekko poddaje si obrbce: toczeniu, struganiu, polerowaniu. Przedmioty i budowle wykonane z tego drzewa s dugowieczne, nie wdaje si w nie robactwo a w meblach nie zagniedaj si mole ani inne owady. Na pniu citego drzewa doskonale widoczne s soje. Rdze suchego cedru ma zwykle to-czerwony lub to-brzowy kolor. Z drewna wykonuje si harfy, fortepiany, gitary, poniewa posiada ono znakomite waciwoci akustyczne. O ile cedry s rolinami wyjtkowo lubicymi ciepo i rosn tylko z subtropikalne strefie Krymu i Kaukazu, o tyle odmiana syberyjska upodobaa sobie zamglone gry i rwniny od Uralu do Dalekiego Wschodu. To odmiana grska, drzewiasta, jak i jego libaski krewniak. Cedr syberyjski przystosowuje si do rnych warunkw klimatycznych i gleb. Dobrze toleruje podoe bagniste, nie wymaga ciepa, lubi wilgotne powietrze. To wiecznie zielone drzewo osiga wysoko 35-40 m, a rednic 1,8 m, pie ma prosty, rwny. Mode pdy maj tawe zabarwienie i pokryte s dugimi rudymi woskami. Kolor kory - od jasnoszarego z rowym odcieniem do szaro-czarnego. Ostro zakoczone pczki cedru s pokryte uskami. Dugo pczkw waha si od 6 do 10 mm. Igliwie na gazkach zebrane jest w kpkach po 5 igie, to one dodaj cedrom puszystoci. Obumieranie igliwia zachodzi stopniowo, przy czym kpka traci 1-2 igy, podczas gdy pozostae zostaj zielone. Igliwie zmienia si co 3-7 lat, niektre igy s zielone przez 9-10 lat. Dugo igie wynosi 60-140 mm, szeroko ok. 0,8-1,2 mm. Maj trjgraniasty ksztat i lekko zachodz na siebie. Cedr kwitnie w czerwcu. Na jednym drzewie wystpuj eskie szyszeczki i mskie prciki. Zwykle szyszeczki rosn na grubszych gaziach i przewanie w grnej czci korony, za mskie prciki winiowego koloru w dolnej. W rodkowej czci korony znajduj si i szyszeczki i prciki. Cedr zapylany jest przez wiatr. Ilo jego pyku jest tak wielka, e prawie rwna si iloci nasion. Pyek cedrowy wiatr zanosi do potokw, jezior, gdzie jest on cennym pokarmem dla ryb. Pne wiosenne przymrozki uszkadzaj czsto kwitnce prciki, co niekorzystnie wpywa na rozsiewanie drzew. Nasionami cedru s jego orzeszki. Wanie one, a nie orzech, poniewa te ostatnie powstaj w rolinach kwiatowych, a cedr nie posiada kwiatw. Od zawizania si delikatnego zalka na szczycie pdu do dojrzewania orzeszkw w szyszce powstaej z tego pczka upywa 26 miesicy. Bardzo wanym okresem dla cedru jest maj i czerwiec. Jeeli w tym czasie panuje zimna i deszczowa lub gorca i sucha pogoda, to odbije si to niekorzystnie na urodzaju. Po pierwsze - wpynie to negatywnie na zawizanie zalkw przyszych szyszek i prcikw; po drugie - zalki sabo rozwijaj si, nieprawidowo przebiega opylenie i za rok bdzie wiele pustych nasion, po trzecie - szyszki zawieraj mniejsze czsto

zbyt ywiczne nasiona. Dojrzewajce szyszki maj jasnobrunatny kolor, ich ksztat nie jest taki sam u wszystkich cedrw: bywaj cylindryczne, owalne, podune. Dugo szyszek cedru waha si od 5 - 13 cm, szeroko - od 4 - 8 cm. Same nasiona, tj. orzeszki, s ciemnobrzowe z tward skrk, wielkoci 7-14 mm, ich szeroko 6-9 mm. W jednej szyszce ilo orzeszkw waha si od 30 do 158 sztuk. Cedr koreaski ma szyszki o 2 cm dusze, a orzeszki dwa razy wiksze. Igy osigaj u niego dugo 20 cm. Innych rnic midzy obydwiema rolinami praktycznie nie ma, tyle tylko e oleisto orzeszkw cedru koreaskiego i ich urodzaj s mniejsze. Rodzi owoce zaczyna po 30-40 latach, jeli wzrasta w sprzyjajcych warunkach, np. na skraju lasu, gdzie jest duo wiata. Zwykle drzewa rodkowej i poudniowej tajgi zaczynaj rodzi po 70-80 latach, a jeli w pocztkowym stadium wzrostu byy mocno i dugo zaguszane przez inne drzewa, zaczynaj dawa nasiona dopiero po upywie 140-160 lat. Rodzenie owocw u cedrw rosncych w pnocnej tajdze nastpuje o 20-25 lat pniej. Zbir orzeszkw cedrowych wynosi rednio od 150-170 do 220-250 kg na hektar lasu. W miejscach botnistych jest on duo mniejszy - 50-70 kg, a na bagnach torfowych jeszcze mniejszy - 1020 kg na hektar. Na dobrych glebach przy odpowiedniej iloci wiata urodzaj orzeszkw moe wynosi do 400-650 kg na hektar, niekiedy nawet do 1000 kg! Ludno mieszkajca w pobliu cedrowych zagajnikw zna i chroni wysokourodzajne "bogate" cedry i dugie lata wspomina takie drzewa, ktre znikny podczas poarw, burz jak ywe istoty.

CEDR UZDROWICIEL
Druidzi staroceltyccy, kapani, posiadali ogromn wiedz o naturze drzew, ich zwizku z czowiekiem i kosmosem. Wizali los ludzi bezporednio z yciem i waciwociami rnych drzew. Znaj bioenergetyczne waciwoci cedru, kapani szeroko stosowali je w praktyce leczniczej. Bez wtpienia drzewa s swoistymi zbiornikami energii. W wyniku fotosyntezy w zielonych czciach rolin powstaj zasobne w energi wglowodany i powstaje tlen. Proces fotosyntezy jest niemoliwy bez udziau energii sonecznej. Roliny owi energi kosmosu, przeksztacajj, zabezpieczajc tym samym ycie na naszej planecie. Waciwoci lecznicze rolin polegaj take na przeksztacaniu energii. Do liczby drzew uzdrowicieli zalicza si rwnie cedr. Na szczeglne wasnoci tej roliny Bg zwraca uwag ludzi w Biblii. Tak w trzeciej ksidze uczy kapanw jak leczy ludzi. W rd kilku rolin nieraz wspomniane jest drzewo cedru jako leczce i oczyszczajce (rwnie z trdu). Cedr yje 550 lat, w literaturze pojawiaj si wzmianki o 800 letnich drzewach. Lecznicze waciwoci cedru byy znane ludowej medycynie od dawna. Nie neguje ich i wspczesna medycyna ani literatura popularno-naukowa i chrzecijaska. W cedrze dosownie wszystko posiada si lecznicz, od zielonych igieek do kawaeczkw kory. O ile dawniej tylko ludowa medycyna bya dostpna wikszoci ludnoci, tak teraz wanie do niej wiadomie zwracaj si wszyscy, rezygnujc z chemioterapii czy sztucznych preparatw. Zawarte w rolinach substancje mog przywrci organizmowi czowieka zdrowie i rwnowag. Oddziauj one na funkcjonowanie ywych komrek i tkanek. Wstpuj przy tym w harmonijne zwizki ze wszystkimi procesami zachodzcymi w organizmie czowieka jako caoci oraz w pojedynczej komrce. "W Boej aptece rosn trawy, leczce wszystkie choroby" - mwi Niemcy. Leczenie rolinami zalecane jest kobietom w ciy, dzieciom, ludziom starszym, ktrzy czsto si przezibiaj, cierpi na choroby ukadu krenia czy wtroby. Cedr rwnie jest w Boej aptece jako najprawdziwszy potny uzdrowiciel, nieznajcy sobie rwnych. Szczeglnie dua jest sia syberyjskich cedrw. Waciwoci lecznicze cedru rosn w miar zbliania si do miejsc jego wystpowania na pnocy. Igliwie cedru posiada duo witaminy C (kwasu askorbinowego), prowitaminy A (beta-karotenu) i innych witamin. Maksymaln ilo kwasu askorbinowego w igliwiu mona znale zim. Jeeli pokryte igliwiem gazki schowamy do niegu, to w cigu 2-3 miesicy zawarto w nich witaminy C nie zmniejszy si. W ogrzewanym pomieszczeniu (lub latem) jest ona mniejsza do 42% w stosunku do stanu pocztkowego. W redniowieczu Europa zetkna si z chorob powalajc jako "kara boa" wojownikw. Lud nazywa j chorob obozow. Pniej choroba ta staa si zmor dla eglarzy i podrnikw. By to szkorbut (co dosownie oznacza - "wrzody w ustach"). Chorujcym na szkorbut zaczynay sinie uszy, nos, wargi, palce. Puchy i krwawiy dzisa, zby zaczynay si rusza i wypaday. Do charakterystycznych oznak szkorbutu nale te punktowe krwiaki na kolanach, biodrach, policzkach, ktre z jasnoczerwonych przechodz w granatowoczarne. W miejscach zetknicia si ciaa z ubraniem lub w miejscach stucze powstaj wewntrzminiowe i podskrne krwiaki takiego charakteru. Pojawia si krwawienie w stawach, narzdach wewntrznych, opucnej. Zakcone jest funkcjonowanie przewodu pokarmowego, pojawiaj si obstrukcje lub krwawe biegunki. Rozwija si niedokrwisto, Gwatownemu osabieniu ulega funkcjonowanie systemu immunologicznego. Na szkorbut zmar rosyjski kapitan Witus Bering odkrywca cieniny midzy Azj i Ameryk, badacz polarny Bill Barents, podrnik polarny Gieorgij Siedow. Z powodu szkorbutu z 265 towarzyszy Magellana do domu wrcio zaledwie 65. Ale epidemie tej choroby szerzyy si i na ldzie, w tym take w europejskiej czci Rosji (w latach 1849-1958 z powodu szkorbutu w Rosji zmaro kilkadziesit tysicy ludzi). Rdzenna ludno Syberii szkorbutu nie znaa. Rosyjski badacz, czonek Petersburskiej Akademii Nauk Piotr Simon Palls (1741-1811) we "Florze Rosji" pisa: ,,Zbierane mode kocwki gazek sosnowych i cedrowych ciesz si wrd syberyjskich rzemielnikw i eglarzy opini najlepszego rodka balsamicznego i przeciwdziaajcego szkorbutowi". Uczony wspomina, e kocwki gazek cedru i sosny w duych ilociach wywoono z Syberii do zagranicznych aptek. W 1786 r. w swoich dziennikach z podry P. S. Pallas pisa o korze modych sosen i cedrw jako rodku zwalczajcym szkorbut. Miejscowa ludno zbieraa i wykorzystywaa wie kor. Zebrana wiosn suya take jako lek przeczyszczajcy, moczopdny i zwalczajcy glisty (... i u dzieci zwalcza robaki..."). Na pocztku XVII w. car Aleksiej Michajowicz wyda rozkaz, aby we wszystkich miejscach Rosji "znawcy" zbierali roliny o waciwociach leczniczych, robili

10

z nich lekarstwa, opisywali sposoby przygotowania, zastosowania i oddziaywania tych rodkw na organizm czowieka w przypadku poszczeglnych chorb. O tym, e flora syberyjska rnia si znacznie od rolinnoci europejskiej wiedziano ju wtedy. Znane jest pismo z 1675 r. wysane z Moskwy do wojewody jenisjejskiego Michia Prikonskiego z daniem zbierania przez ludno Syberii traw "do lekarstw i wdek". Ludno miejscowa przystaa na to polecenie zbierajc roliny lecznicze. Sporzdzano z nich nalewki alkoholowe i przekazywano w formie pisemnej wiedz o waciwociach leczniczych wielu zi. Zachowane materiay archiwalne wiadcz o tym, e medycyna ludowa wykorzystywaa rnorakie zioa, opierajc si na dowiadczeniu i obserwacjach. W ten sposb do oficjalnej medycyny wszed cedr. Przeciw szkorbutowi przygotowywano lek z modych zielonych szyszek, ktre trzeba byo zgnie, rozetrze ze zmielon rzodkiewk, doda mid i wod. Po kilku godzinach naleao zla sok, ktry zalecano pi z mlekiem lub serwatk. Spirytusowa nalewka z pykw cedru to wymienity rodek w chorobach ukadu oddechowego, grulicy. Z modych zielonych szyszek wyciskano sok, ktry nazywano balsamem, mieszano go z tuszczem i stosowano jako bardzo skuteczny lek w przypadku "ran i innych starych uszkodze". Zielone szyszki zgniatano, moczono w serwatce i pito "serwatkowy dekokt" przy podagrze. rodek ten, wedug informacji Pallasa, uwaano za "bardzo skuteczny w usuwaniu nawet od dawna nieleczonych chorb wenerycznych" przy zaoeniu, e pije si go codziennie po kilka butelek i obmywa nim organy pciowe. Zielone szyszki uwaane byy za dobre lekarstwo przy chorobach drg oddechowych, dolegliwociach gastrycznych, wrzodach odka. Lek przyrzdzano w nastpujcy sposb: zgniecionymi szyszkami zapeniano w 1/3 butelk i dopeniano wdk. Zostawiano w cieple na 7 dni. Pito po jednej yce stoowej 3 razy dziennie w cigu 1-2 miesicy. Wszystkie skadniki cedru - igliwie, ywica, drewno wydzielaj lotne zwizki o waciwociach bakteriobjczych. W cigu doby hektar lasu wydziela ponad 30 kg gazowych substancji organicznych. Wedug badaczy, ilo fitoncydw jest tak dua, e wystarczyaby do pokonania wszystkich chorobotwrczych mikrobw w wielkim miecie. Wok kadej gazki, kadej igieki, powietrze nasycone jest tymi zwizkami. Bardzo dobrze, jeeli mamy w domu, w wazonie z wod, 2-3 gazki cedru. Przy wzajemnym oddziaywaniu fitoncydw i ozonu, elektrony w czsteczkach ozonu zostaj pobudzone, a ich energia ronie 3,2 razy w porwnaniu do zwykej czsteczki tlenu. Fitoncydy cedru zwikszaj ilo lekkich jonw ujemnych w powietrzu. Jagody i roliny znajdujce si w cedrowych zagajnikach maj wicej witamin i prowitamin ni ich odpowiedniki w innych lasach. Mona to wytumaczy tym, e fitoncydy aktywnie wspomagaj powstawanie w rolinach i owocach witamin i innych biologicznie aktywnych substancji. Korzystne oddziaywanie maj rwnie na organizm czowieka, przede wszystkim na system nerwowy. Ludziom, uskarajcym si na histeri, rnego rodzaju nerwice, bezsenno zaleca si duej sta obok cedru. W skazane, by spali na ku wykonanym z drzewa cedrowego, a zamiast zwykej poduszki z pierza powinni uywa poduszeczki ze wieymi cedrowymi igiekami. Rad t mona skierowa i do tych, ktrzy maj problemy z ukadem krenia, czy ukadem oddechowym. Z cedrowego igliwia otrzymuje si olej eteryczny, chlorofil, koncentraty witaminowe; mk bogat w fitoncydy, witamin C, E, karoten, mikroelementy (mied, kobalt, elazo, magnez, fosfor). W kilogramie mki z igliwia, otrzymanej z pokrytych igami cedrowych pdw, znajduje si 70 mg karotenu, do 35 mg witaminy E, a take witaminy B, K. Mk tak otrzymuje si z obrobionego igliwia, z ktrego oddzielono ju olej i witaminy. Najpierw oddziela si poow zawartej w igliwiu witaminy C, przy czym jej stenie wynosi do 500 mg na litr wody. Igliwie nagrzewa si par, aby oddzieli olej eteryczny. Z 500 kg cedrowych igie otrzymuje si 2,5 kg oleju, ktry wchodzi w skad niektrych preparatw stosowanych przy chorobach nerek, wtroby itp. Igliwie cedru w postaci wywaru, nalewki stosuje si zamiennie z wywarem sosny, ktre bogate jest w substancje garbnikowe, alkaloidy, terpeny. Nalewki i wywary z igliwia maj dziaanie moczopdne. Rosyjska medycyna ludowa wykorzystuje je w leczeniu astmy oskrzelowej. Nalewkami, wycigami i wywarami z cedrowego igliwia leczy si schorzenia drg oddechowych spowodowane infekcjami: zapalenie oskrzeli, zapalenie tchawicy, zapalenie puc. Maj one dziaanie wykrztune, uatwiaj rozpuszczanie gstej wydzieliny i uatwiaj oczyszczanie drg oddechowych. Wywar cedrowy jest bardzo skuteczny przy pukaniu garda w anginach, w przypadku zapalenia jamy ustnej, kataru. Pukanie jamy ustnej ekstraktem z igliwia wzmacnia dzisa i zby, chroni zby przed prchnic. Wywar, wycig z cedrowego igliwia poleca si do inhalacji, kompresw. Napj z dodatkiem miodu podaje si dzieciom chorym na krzywic. Jest te wskazany w zapaleniu ropnym skry. W obu przypadkach dobrze jest dzieci kpa w wodzie z dodatkiem igliwia. Wywary i ekstrakty zalecane s ludziom cierpicym na choroby ukadu krenia, gdy igliwie cedru oczyszcza naczynia krwionone, podnosi ich elastyczno, oczyszcza organizm z substancji toksycznych. Wywar z igliwia wykorzystywano niekiedy jako rodek przeciwkrwotoczny u kobiet. Nalewka cedrowa na spirytusie lub wdce jest te skutecznym rodkiem w odkaajcym. W celu sporzdzenia nalewki 100 g igliwia zalewa si 200 ml spirytusu i zostawia si w ciemnym miejscu na 7 dni. Kor modych cedrw wykorzystywano przy wyjmowaniu strza. Wywarem z igliwia obmywa si rany, czyraki, ropiejce uszkodzenia skry. Spirytusow nalewk naciera si stawy przy reumatyzmie, podagrze (dnie moczanowej), zapaleniu staww. Napoje z igliwia podaje si ludziom, ktrzy przeszli cikie choroby, operacje. S one te skuteczne w niektrych zatruciach, np. dymem, alkoholem, spalinami. W przypadku blu gowy, migreny, przykada si rcznik nasczony mocnym wywarem. Mona te pi ekstrakt. Przy staym przyjmowaniu wycigu z igliwia poprawiaj si siy obronne organizmu, wzmacnia si system nerwowy, immunologiczny i krenia. Nastpuj poprawa oglnego samopoczucia i zdrowienie organizmu. Wywar, wycig z igliwia i kory modych drzew s rodkami bogatymi w witaminy przeciwdziaajcymi szkorbutowi. Polecane s kpiele w igliwiu jako oglnie wzmacniajce i lecznicze. Dziaaj uspokajajco, agodz zmczenie, napicie nerwowe. Kpiele takie polecane s osobom cierpicym na reumatyzm i podagr.

11

Igliwie cedru utleniajc si w powietrzu, olej eteryczny zawarty w igliwiu wydziela do atmosfery ozon - trjatomowy tlen. Ma on w umiarkowanych ilociach waciwoci uzdrawiajce dla czowieka. Zagajniki cedrowe rni si od pozostaych lasw niezwyk czystoci i leczniczymi waciwociami powietrza. Chorym na grulic i inne przewleke choroby puc poleca si takie powietrze jako najlepsze lekarstwo. Przy zapaleniu korzonkw nerwowych do chorego miejsca dobrze jest przyoy podgrzane rozdrobnione igliwie lub podgrzane opiki drzewa cedrowego. Z igliwia wytwarza si past zawierajc chlorofil i karoten, do uytku zewntrznego przy oparzeniach i chorobach skrnych. Dzisiaj w warunkach przemysowych z tony igliwia wytwarza si np. 5000 dobowych porcji witaminy C, ok. 5 kg olejku eterycznego, 10 kg ekstraktu do kpieli, ponad 200 g najcieszych nici celulozowych, ktre niewiele ustpuj pod wzgldem jakoci wknom bawenianym. Jako rodek leczniczy igliwie wykorzystywane byo kilka tysicy lat przed nasz er. Gliniane tabliczki sumeryjskie, znalezione podczas archeologicznych wykopalisk na miejscu dawnego Sumeru, potwierdzaj, e 5000 lat p. n. e. ekstrakty i wywary z igliwia wykorzystywane byy w charakterze kompresw, gorcych okadw. Ale nie mniej ceniona bya w czasach staroytnych ywica cedru. Druidzi czasz ycia nazywali czasz cedrowej ywicy. ywica ta posiada silne waciwoci bakteriobjcze i gojce. Cedrowy balsam, oczyszczon ywic, wspczesna medycyna wykorzystuje przy leczeniu ran. Balsam najpierw rozciecza si, mieszajc z neutralnymi olejami lub wazelin, a nastpnie robi si opatrunek. Cedrow ywic leczy si przewleke owrzodzenia skry, czyraki i oparzenia. Podczas wojny w XIX w. balsam ten czsto stosowano w syberyjskich szpitalach jako rodek bakteriobjczy i wspomagajcy gojenie ran. Nasczone takim balsamem tampony wstrzymyway zaczynajc si gangren, chroniy rany przed ropieniem, infekcjami. Medycyna ludowa w swojej wielowiekowej praktyce zawsze stosowaa ywic cedrow, ktr zalewano rany. Nawet najstarsze uszkodzenia tkanek z gangren wcznie byy ni leczone. Dawano j na rany jako rodek zmikczajcy, leczcy. Przy zamaniach ywic smarowano miejsce urazu i ko szybciej zrastaa si. W odrnieniu od ywicy innych drzew iglastych ta uzyskana z cedru dugo nie krystalizuje si i nie traci bakteriobjczych waciwoci. Niekiedy na Syberii leczono bl zba, przykadajc j do zba lub dzisa. Czasami stosowano do dziwne sposoby leczenia zbw. I tak w jednym z klasztorw okrgu Archangielskiego ronie ogromny cedr. Jego kora jest mocno zniszczona. Mwi si, e wierzcy, cierpicy na bl zbw, obgryzali pie drzewa. Istniao przekonanie, e dotknwszy zbami wypywajcej z cedru ywicy, czowiek pozbywa si chorb zbw i dzise oraz blu. ywic rwnie spoywa si przy chorobie wrzodowej odka, dwunastnicy, przy grulicy i zapaleniu puc. W literaturze spotyka si wzmianki o tym, e rosyjscy znachorzy stosowali j w leczeniu nowotworw. Cedrowa ywica posiada wysok jako, zawiera np. 30% terpentyny i 70% kalafonii. Otrzymywana z niej terpentyna (olejki eteryczne, terpentynowe) zawiera 80% pinenw, ktre s materiaem podstawowym w syntezie kamforyznakomitego rodka stymulujcego prac ukadu oddechowego i krenia. Kamfor stosuje si w leczeniu chorb ukadu nerwowego, schizofrenii, wchodzi w skad wielu nowoczesnych preparatw leczniczych. Terpentyna ma szerokie zastosowanie, szczeglnie w medycynie ludowej. Uywa si jej jako maci przy reumatyzmie, podagrze, nerwoblach wynikajcych z przezibienia chorobach ukadu oddechowego, w leczeniu ran itp. Terpentynowe kpiele s zalecane w celu usunicia zogw ze staww; przy zapaleniach oskrzeli proponuje si inhalacje z dodatkiem terpentyny. Twarde, zdeformowane paznokcie stp leczy si, stosujc kpiele terpentynowe, przy czym poleca si wykonywa na przemian kpiele gorce i zimne. Po zakoczeniu teje procedury na noc zakada si kompres nasczony wywarem igliwia. Przy chorobach drg oddechowych dobrze jest wdycha par ywicy cedrowej powoli spalanej na wglach. Dawniej ywic zbierano, kiedy wypywaa z naturalnie powstaych uszkodze pnia lub gazi. Wanie taka uwaana bya za jedynie lecznicz, a znachor nie kaleczy drzewa. Cedr posiada ogromn zdolno leczenia swoich ,,ran". Badania naukowcw wykazuj, e podczas ywicowania "rana" zarasta drewnem ju w pierwszym roku po wycieku. Z czasem ,,rany" zarastaj cakowicie i drzewa te nie odrniaj si niczym od drzew niepoddanych ywicowaniu. Pierwsze wyroby z ywicy cedru wytwarzano ju 1932 r. w Grnym Ataju. W 1947 r. w okrgu Tomskim powstaje pierwszy zakad przemysowy, a ju rok pniej zakadano gospodarstwa lene, zajmujce si pozyskiwaniem ywicy. Z hektara cedrowego lasu rocznie mona otrzyma od 40 do 60 kg ywicy. Zgodnie z wieloletnimi obserwacjami uczonych ywicowanie nie szkodzi cedrom. Przeciwnie, przypiesza ono wzrost igliwia i ich ilo na pdach. W wyniku ywicowania cedr gromadzi w koronie substancje odywcze, ktre zabezpieczaj normalne owocowanie. Jednak naukowcy wi z ywicowaniem i negatywne zjawisko -liczba penoziarnistych nasion zmniejsza si. ywica znajduje zastosowanie i w przemyle. Z niej otrzymuje si olej imersyjny niezbdny w specjalistycznej technice mikroskopowej, ktra pomaga okreli wyznaczniki zaamania najmniejszych czstek substancji. Balsam cedrowy wykorzystywany jest w przemyle optycznym. Wytwarza si z niego kwas abietynowy, glicerynowe estry, plastyfikatory. Bezcenne s rwnie orzeszki cedrowe.

wiadome nasadzenia Nasionko cedru jako lekarz

Kade wysiewane nasionko nie tylko cedru zawiera w sobie ogromn ilo kosmicznej informacji. Ta ilo nie ma porwnania z adnym wytworem myli czowieka. Dziki tej informacji nasionko wie precyzyjnie do jednej tysicznej sekundy, kiedy powinno oy, wykiekowa, jakie soki pobiera z ziemi, jak korzysta z promieni kosmicznych cia: soca, ksiyca, gwiazd, w co ma wyrosn i jakie pody wydawa. Wydane pody s przeznaczone do zabezpieczenia ycia czowieka. Mog one oddziaywa znacznie efektywniej, mocniej ni najlepsze w wiecie, zrobione przez czowieka, lekar-

12

stwa. W przyszoci nasionka bd walczy i przeciwstawia si chorobom organizmu ludzkiego, wic od samego pocztku powinny wiedzie wszystko o tych chorobach, eby w procesie dojrzewania nasyciy przysze pody wszystkimi niezbdnymi skadnikami, potrzebnymi bezporednio do leczenia konkretnej osoby i konkretnej choroby. eby nasionko ogrka, pomidora lub innej roliny wyhodowa z tak informacj, w ogrdku naley przed wysianiem kilka nienamoczonych nasionek wzi do ust i trzyma nie mniej ni dziesi minut. Nastpnie pooy je midzy domi, przytrzyma trzydzieci sekund i sta przy tym boso w miejscu, gdzie bd wysiane. Potem naley otworzy donie i ogrza je powietrzem wydychanym z puc. Tak przygotowane nasionko naley skierowa w otwartych doniach na trzydzieci sekund w kierunku nieba lub soca. Potem wsadzi do ziemi i w adnym przypadku nie podlewa. Podlewanie jest moliwe po trzech dobach od wysiewu. Siew trzeba wykona zgodnie z kalendarzem biodynamicznym. Wczeniejszy wysiew bez podlewania jest bardziej wskazany ni pniejszy. Podczas wzrastania roliny nie naley obok niej pieli wszystkich chwastw. Z kadej odmiany naley pozostawi chociaby po jednym. Chwasty mona po prostu podcina. Przy takim postpowaniu nasionko zbiera w sobie informacje o czowieku i w czasie wzrastania jego podu bdzie maksymalnie odbiera z kosmosu i ziemi energi potrzebn bezporednio dla konkretnej osoby. Chwastw nie naley wytpia, poniewa rwnie maj swoje przeznaczenie. Niektre z nich chroni roliny przed chorobami, a inne su im uzupeniajc informacj. W czasie hodowania roliny naley z ni obcowa, i chociaby raz w czasie jej wzrostu, podczas peni ksiyca, podej do niej i dotkn. W taki sposb wyhodowane z nasionka pody, uywane przez czowieka hodowc, s zdolne wyleczy go absolutnie ze wszystkich chorb, znacznie zahamowa starzenie si organizmu, pozbawi zych nawykw. Wielokrotnie zwikszaj zdolnoci umysowe siewcy i daj zaspokojenie duchowe. Pody maj najefektywniejszy wpyw, gdy spoywa si je nie pniej ni trzy dni od zbioru. Tak procedur naley stosowa do rnych odmian owocw i warzyw uprawianych w ogrodzie. Niekoniecznie trzeba wysiewa w taki sposb ca grzdk ogrkw, pomidorw. Wystarczy kilka krzakw z danego gatunku. Wyhodowane w taki sposb pody bd si rni od innych tego samego gatunku nie tylko smakiem. Gdyby podda je analizie, to po porwnaniu skadu one te oka si inne. Przy sadzeniu rozsady, sadzonek krzeww lub drzew naley uformowa doek swoimi rkami, naplu do niego, a nastpnie przysypan sadzonk udepta bos stop. W procesie pocenia si ng wychodz z czowieka toksyny zawierajce informacje o chorobach organizmu, ktr z kolei otrzymuj sadzonki. One przekazuj je swojemu potomstwu, ktre bdzie miao zdolno do walki z tymi schorzeniami. Od czasu do czasu naley chodzi boso po ogrodzie. Jakie roliny trzeba hodowa? Wystarcz te, ktre rosn w wikszoci ogrodw, a wic: maliny, porzeczki, agrest, ogrki, pomidory, truskawki i jakakolwiek jabonka. Bardzo dobrze, jeeli jest winia, czerenia i kwiaty. Area i teren, na jakim je posadzono, nie maj wikszego znaczenia. Obowizkow rolin, bez ktrej nie ma moliwoci wypenienia harmonii w energetycznym mikroklimacie, jest sonecznik (chociaby jeden). Koniecznie trzeba zasia okoo ptora, dwch metrw kwadratowych zb i absolutnie bezwzgldnie naley zostawi wysepk naturalnie poronit trawami, nie mniejsz ni dwa metry kwadratowe. Jeeli nie ma takiej naturalnej wysepki, to naley j stworzy, przynoszc z lasu lub ki dar. Dla czowieka-ogrodnika wielkie znaczenie ma nie tylko rnorodno rolin i sposb ich posadzenia, ale przede wszystkim bezporedni kontakt z nimi, dziki ktremu odbywa si gromadzenie informacji. Przedstawiony sposb sadzenia jest niezwykle istotny. Najwaniejsze to da temu kawakowi przyrody pen wiedz o sobie. Wtedy nie tylko efekt leczniczy, rwnie yciowe zabezpieczenie organizmu bdzie znacznie wiksze ni przy tradycyjnym uprawianiu podw. W dzikiej, jak to okrelamy przyrodzie a ona nie jest taka dzika, my jej po prostu nie znamy istnieje mnstwo rolin, ktrymi mona wyleczy absolutnie wszystkie znane choroby. Te roliny wanie po to zostay stworzone, tylko czowiek utraci czciowo wiedz o wartociach zi. Gwnym lekarzem czowieka jest jego organizm, ktry od stworzenia by wiadomy, jakich zi naley uywa i w jakim czasie. Robi to intuicyjnie. I nikt nie moe go zastpi, bo to jest osobisty lekarz dany kademu przez Boga. Uczy kadego, jak wrci do tej wiedzy. Roliny z wasnego ogrdka dziki ponownemu stworzeniu wizi bd ciebie leczy i troszczy si o ciebie. Samodzielnie ustal waciw diagnoz i przygotuj specjalne, najbardziej efektywne dla ciebie lekarstwo. Po wszelkie informacje prosz si kontaktowa
Powrt do Natury 80-345 Gdask ul. Pomorska 86/d tel. 058 556 3332

13