Tylko Toruń NR 5

BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 5 | 22 LISTOPADa 2013 | ISSN 4008-3456
kuLtura stR. 22
wiat pod wod tylko z pozoru jest inny, ni ten na powierzchni. Wraz z klubem Akwanauta odkrywamy tajemnice morskich gbin 23
W Kenii wicej osb ma dostp do Facebooka, ni do biecej wody
6
Zblia si V edycja StarForce. Kim s jego uczestnicy?
Iga, Czarodziejka z Ksiyca

S wrd nas tacy, ktrzy wol zmieni si w posta z bajki, ni trwa w codziennoci
Toruski Optiguard pnie si do gry w wiatowych rankingach innowacyjnych firm 9
to wane
FOTOFELIETON
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Pitek 22 listopada 2013 r.
stopka redakcyjna
Centrum Nowoczesnoci Myn Wiedzy dziaa w Toruniu od 9 listopada, i kadego dnia przyciga rzesze zwiedzajcych z caego wojewdztwa.
Redakcja Tylko Toru

Zotoria, ul. 8 marca 28 redakcja@tylkotorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek goldendorf@goldendorf.pl
Sekretarze redakcji
Agnieszka Korzeniewska (aga@tylkotorun.pl), Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)
Dzia reportau i publicystyki

Maciej Koprowicz, Marcin Tokarz
Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Jacek Laskowski, Aleksandra Radzikowska, Micha Ciechowski, Marcin Lewicki
Kultura
Aleksandra Radzikowska
FELIETON Gibraltar spuciby lanie

TOMASZ WICAWSKI
FELIETON
Zdjcia
Adam Zakrzewski, ukasz Piecyk, Maciej Pagaa
Dobry ssiad to skarb

AGNIESZKA KORZENIEWSKA
REKLAMA
Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292), Kinga Baranowska (GSM 796 302 471), Anna Nowak (GSM 512 390 244) reklama@tylkotorun.pl
Skad Druk
Studio Tylko Toru nadziei na uniknicie futbolowych potg. Nie Holandii jednak, Niemcw czy Italii boj si Baszczykowski, Krychowiak i Kosznik (kim on w ogle jest? - zadawali sobie pytanie fani futbolu kilka dni temu). Do grona reprezentacji, ktre wystawiaj swoj kadr w eliminacjach doczy Gibraltar. To nic, e wikszo z was siga teraz po map, bo nie wie, gdzie to jest. W Europie? Nie moliwe. W pitek Polska graa z naszym poudniowym ssiadem - Sowacj. Zero po naszej stronie wielu nie zdziwio, ale e niewiele lepsi rywale tak atwo strzelili Borucowi dwa gole, wprawio wypeniony po brzegi wrocawski stadion w osupienie. Kibice znw uwierzyli i dali kredyt zaufania. Lepszych nie ma w caej Europie. Ale wracajc do Gibraltaru... Trzy dni po naszej haniebnej porace, w oficjalnym debiucie w meczu midzypastwowym, nikomu nieznana reprezentacja pikarzy zwizanych z niewielkim skalistym pwyspem, zremisowaa 0-0 ze Sowacj... Strach si ba, na kogo wpadniemy w tym losowaniu. Jedno jest pewne. Stadiony i tak bd pene. Polska gola!
iko byo patrze na poczynania naszej reprezentacji w pojedynkach ze Sowacj i Irlandi. Nawanic trudno nazwa ataki Lewandowskiego i kolegw. Pokonanie bramkarza rywali graniczy z cudem i nie zanosi si na to, e nowy selekcjoner, jak za dotknicie czarodziejskiej rdki, nauczy prosto kopa pik rozpieszczone gwiazdy. Gniew Boruca, na poczynania obrocw rodem z okrgwki, jest niczym w porwnaniu z kompromitacj, ktra czeka nas niebawem. Na mundial nie pojedziemy. Nikt przy zdrowych zmysach nie udzi si ju wiosn, kiedy Ukraina w pi minut wybia nam z gowy marzenia o treningach na Copacabanie. Przyjaciel Zbigniewa Boka, Michael Platini, zawiadujcy od jakiego czasu UEF, w 2016 roku wymyli turniej, na ktry zaprasza wszystkich. Niewane, czy masz paskostopie, krzywe nogi lub brakuje ci orientacji w terenie. Na EURO 2016 we Francji jad 24 ekipy - niewiele mniej pastw ni czonkw Unii Europejskiej. Losowanie grup eliminacyjnych spdza sen z powiek kibicom znad Wisy. Koszyk czwarty z szeciu nie daje wielkim
amknici w czterech cianach blokowiska, nie znamy ludzi, z ktrymi mieszkamy. Klatka schodowa suy ju tylko do anonimowego przemieszczania si, a po drodze nie umiemy powiedzie zwykego dzie dobry. Mao tego, nie mamy nawet pewnoci, czy kto, kogo mijamy czasem na schodach, to wanie nasz ssiad. Dlaczego tak bardzo oddalilimy si od siebie w codziennym yciu? Ze strachu, czy z obawy przed ingerencj w nasz prywatno? Kiedy jednak przychodzi moment, w ktrym zwyka pomoc ssiedzka, staje si towarem na wag zota, przychodzi refleksja: dokd zmierzamy w swojej pozornej anonimowoci domowych pieleszy, bdc jednoczenie nieustannie inwigilowanymi przez elektronik? Kiedy mieszkaam w domku jednorodzinnym, ssiedzi byli prawie moj rodzin, znaam ich nie tylko z widzenia. Przenoszc si do wikszego miasta, przyszo
mi zamieszka w bloku i wtedy dopiero poznaam smak anonimowoci. I przeyam szok. W otwartoci na drugiego czowieka przyszo mi pozdrawia ludzi, z ktrymi mieszkam w jednym wielkim domu, nie znajc ich za bardzo. Bardzo szybko okazao si, e byo to najlepszym, co mogam zrobi, aby chod troch mc poczu si, jak w domu. Nagle obcy ludzie zaczli si do mnie umiecha, niemiao jeszcze, ale atwo mona byo dostrzec w ich oczach iskr zainteresowania, takiego sympatycznego, niczym nieskalanego. Tak jakby nagle zwyke dzie dobry, wypowiedziane z umiechem, serdecznie, otwierao niewidzialne wrota wiadomoci, e ju od tej chwili, w tym wielkim domu z setkami mieszka, dziesitkiem klatek schodowych, bd moga poczu si, jak na wasnym podwrku. Tylko czasem jeszcze ni mi si moi dawni ssiedzi zza pota, bo to jak rodzina przecie bya...
Express Media Sp. z o.o.
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. *** Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.
ISSN 4008-3456
Sam na scenie
Dzi w Baju Pomorskim rozpoczynaj si 28. Spotkania Teatrw Jednego Aktora
Po drugiej stronie okna

Nie wystarczy zgasi wiate i zamkn drzwi, by zdoa si ukry
oktajl trudnych emocji i prostych sw. W ten sposb Marika Krajniewska opowiada o tym, co czai si za oknami ssiednich domw. Autorka w precyzyjny sposb pokazuje to, e wszyscy jestemy winiami uczu, powinnoci i marze. Jedni siedz jednak w celach z oknami, inni bez. Bolesne tajemnice, dziecice lki, codzienna walka z samym sob i powicenia. Marika Krajniewska w subtelny, ale przejmujcy sposb opowiada o duszy czowieka i jego zmaganiach ze wiatem. W tomiku opowiada pisarka nie ocenia swoich bohaterw, ale rwnie nie daje tej moliwoci czytelnikowi. Okno" wpdza ich w lep uliczk i szarpie struny wraliwoci, by wytworzy melodi stworzon z czystych emo-
cji. - Krajniewska w swoich opowiadaniach prowadzi do okien niezwykych recenzuje Janusz L. Winiewski. Niektre chc si otworzy na ocie, aby jej pikny wiat za nimi zobaczy dokadniej, niektre chciaoby si szczelnie oklei najczarniejsz foli, a przez niektre chciaoby si natychmiast w desperacji wyskoczy. Po drugiej stronie okna znajdujemy si nie tylko dlatego, by si skry, ale i obserwowa. Zza zasony wiat nie wyglda jednak tak samo. Tam chowaj si przede wszystkim ludzkie lki. Skrywaj si ci, ktrych mijamy codziennie na ulicy, w pracy i osiedlowym sklepie, a take nasze niewyartykuowane proby i marzenia. I wreszcie, chowamy si tam my sami.
Dlatego najtrudniej jest najwiksze uczucia ubiera w skromne sowa. Marice Krajniewskiej si to udao. (AR)
Ju dzi na facebooku gazety pojawi si konkurs, w ktrym do wygrania bd dwie ksiki Mariki Krajewskiej Okno. Nagrody otrzymaj osoby, ktre pod linkiem z artykuem napisz, co wedug nich oznacza wyraenie okno na wiat. Dwie najciekawsze wypowiedzi zostan nagrodzone
czta dla mionikw teatru trwa. Na deskach Baja Pomorskiego artyci z Polski i ze Sowacji, zaprezentuj podczas trzech festiwalowych dni jedenacie monodramw. Zgodnie z formu imprezy, odbd si take spotkania z wieloma wybitnymi aktorami polskiej i europejskiej sceny teatralnej. Uroczyste otwarcie festiwalu nastpi o godz. 18:00. Na t okazj premier swoich Jedenastu monologw przygotowa Andrzej Seweryn. - Specjalnym wydarzeniem tegorocznej edycji Toruskich Spotka Teatrw Jednego Aktora bdzie te jubileusz 65-lecia pracy artystycznej Antoniego Sociskiego, pedagoga teatru i animatora kultury mwi Magdalena Jasiska, rzecznik prasowy festiwalu. Jubileusz rozpocznie inscenizacja wybranych scen z Zemsty, w reyserii Zbigniewa Lisowskiego. Podczas imprezy zaprezentuj si take m.in. Joanna Szczepkowska, Anna Skubik, Bartosz Zaczykiewicz, Agnieszka Przepirska, Piotr Kondrat czy Marcin Bikowski. Powoane zostan dwa grona jury. Nagrod za najlepsze przedstawienie festiwalu wrczy Kapitua Nagrody Publicznoci, a najlepsz kreacj aktorsk wybierze Jury Zwizku Artystw Scen Polskich. Dodatkowo zostanie przyznana rwnie dla jednego aktora Nagroda Jednego Widza. (AR)
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
reklama
Wybuch spowodowa masow histeri

O zagroeniu spowodowanym starzeniem si i remontami gazocigw oraz kontrolach
zapewniajcych bezpieczestwo odbiorcw gazu, z doktorem Mariuszem aciakiem z Katedry Inynierii Gazowniczej Akademii Grniczo-Hutniczej w Krakowie, rozmawia Tomasz Wicawski
Ostatnia katastrofa w Jankowie Przygodzkim pokazuje, e wybuchy gazu nios due spustoszenie. By pan wielokrotnie uczestnikiem wizji lokalnych w podobnych przypadkach. Mona ju mwi o prawdopodobnych przyczynach tego zdarzenia? Moje spostrzeenia niewiele si rni od tego, co jest oficjalnie goszone. Dzisiaj (rozmawiamy w rod 20 listopada - przyp. red.) pojawia si informacja na stronie Gas-Systemu, e moga si osun ziemia skadowana przy budowie nowej nitki (700 -milometrowej). Jej nacisk na stary gazocig mg doprowadzi do jego awarii. W wyniku tego nastpio rozszczelnienie, wyciek gazu i zapon, o ktrego przyczynach trudno w tym momencie jednoznacznie wyrokowa. Musz to stwierdzi na miejscu biegli. Bd ludzki decyduje o takich katastrofach? Czy mamy do czynienia w Polsce z wieloma starymi gazocigami, ktre sukcesywnie bd si rozszczelniay i bdzie wicej tego rodzaju wypadkw? Musimy ucili jedn rzecz. Wcale nie wiek gazocigu decyduje o jego jakoci. Stalowe konstrukcje podatne s na korozj, to prawda. Nie oznacza to jednak, e pidziesicioletni gazocig nie moe by w lepszym stanie od dziesicioletniego. Od czego to zaley? Nie jest tak jak z lini energetyczn, gdzie wiek cile wpywa na jej stan. Jeeli gazocig jest odpowiednio chroniony antykorozyjne, by dobrze zaizolowany i poprawnie prowadzona bya jego kontrola, to moe on, teoretycznie, wytrzyma nawet sto lat. Jeeli jednak te warunki nie s spenione, to wszyscy wiedz, jak szybko koroduje stal. Kilka lat i dana nitka moe by zupenie nieuyteczna. Na aspekt leciwoci systemu przesyu gazu ziemnego w Polsce nie kadbym najwikszego nacisku. Nie ma wic zagroenia kolejnymi masowymi awariami? W moim odczuciu nie ma. W Jankowie doszo do sytuacji wyjtkowej. Rozmawiaem z wieloma osobami i najstarsi gazownicy nie pamitaj takiej tragedii. Jest troch prawdy w powiedzeniu, e starych gazocigw nie powinno si rusza. Rurocig, to tylko rurocig, znajduje si pod duym cinieniem, stal nie jest pancerna, a wszystko jest pospawane. Pod ziemi nie powinno si na to specjalnie oddziaywa. Kolejne prace budowlane zawsze nios pewne zagroenie awari. we wszystkich sferach ycia. To wydarzenie, chocia moe nie powinienem tak mwi, jest bardzo efektowne. Telewizje mog nakrci wiele poncych budynkw, a prasa ma spektakularne zdjcia. Niewiele ma to jednak wsplnego z wiedz na temat bezpieczestwa przesyu gazu. Adekwatne wydaje si porwnanie do wypadkw lotniczych i samochodowych. W tych pierwszych zazwyczaj ginie kilkadziesit lub kilkaset osb. Na drogach jednak ofiar s rocznie tysice. Statystyki s nieubagane. Wypadkw zwizanych z wybuchami gazu ziemnego jest niewiele. S takie miejsca w naszym kraju, gdzie wystpuje kumulacja starych gazocigw? Trudno to jednoznacznie wskaza. Wiadomo, e taka infrastruktura znacznie szybciej rozwijaa si kiedy na poudniu naszego kraju. Std te tam mamy do czynienia z wiksz iloci bardziej leciwych nitek przesyowych. Nie mamy si czego ba? Wybuch spowodowa masow histeri. Nie uwaam jednak, by bya ona uzasadniona. Chocia wypadki zdarzy si mog zawsze.
to czytaj
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Ekspert w dziedzinie przesyu gazu uspokaja. Jego zdaniem, masowych wybuchw nie bdzie.
W Polsce skrupulatnie przeprowadza si kontrole gazocigw? Czy dziaamy jak na innych polach, gdzie trzeba tragedii, eby pj po rozum do gowy? Wiem, co chce pan powiedzie. Nie mam jednak podobnych obaw. Operatorzy przesyowi gazocigw nie mog nie dba o stan infrastruktury, Jak sam pan widzi, awaria dotyka nas wszystkich. Nie da si zatuszowa uchybie, do ktrych si dopuci. Prowadzone s rwnie wewntrzne kontro-
Fot. NADESANE
le, ktre maj wyklucza moliwo niestarannoci w tej mierze. Od solidnoci zaley bowiem ycie wielu ludzi. Najwysza Izba Kontroli zastanawia si jednak nad oglnopolsk kontrol? Traktuj to troch, jako dziaanie pod publiczk. Staa si tragedia niewyobraalna. Pena zgoda. Nie ma jednak przesanek by twierdzi, e stanie si to, w jakimkolwiek stopniu, regu. Wypadki zdarzaj si
Na chmurki i humorki najlepszy jest teatr

Bo w teatrze chodzi o to, by by kim innym ni dotd. Takie motto od lat
przywieca Magorzacie Pepliskiej i jej podopiecznym
trzeba prbowa je naprawia dodaje Kornelia. Tego nasze prze dst awienia ucz rwnie widzw. Wbrew przeciwnociom losu Artyci przez lata swojej dziaalnoci wystpili na deskach teatrw niemal w kadym zaktku Polski. S staymi gomi wanych przegldw artyFot. ADAM ZAKRZEWSKI stycznych, takich jak: Wojewdzkie Forum Teatrw Szkolnych Kurtyna, Pocki Karmik Teatrw Dzieci i Modziey HECA czy Wojewdzkie Konfrontacje Amatorskiej Twrczoci Artystycznej Regionu KATAR. Ich najwikszym sukcesem jest jednak nagroda gwna w Midzynarodowym Festiwalu Teatrw Dzieci i Modziey Batic-Satelid 2013 w Sejnach. - Wszyscy pakalimy tego dnia ze szczcia mwi z umiechem Magorzata Pepliska. Kacper, gdy usysza werdykt jury, podbieg do mnie, przytuli si i powiedzia: Kocham pani!. Takie wypowiedziane spontanicznie, lecz prawdziwe sowa i rado w oczach moich podopiecznych s wystarczajc zapat za czas, ktry im powicam. Nie byoby tych sukcesw, gdyby nie pomoc ze strony rodzicw modych artystw. Angauj si w dziaalno teatru i dbaj o to, by ich pociechy mogy si rozwija. - rodowisko rodzicw integruje si piknie dodaje wychowawczyni. Dziki nim nasza dziaalno moe by kontynuowana. Zbieraj pienidze, pomagaj w wyborze kostiumw i przygotowaniu dzieci do rl. Niestety, sfinansowanie przygotowa do konkursw, podre, stroje, rekwizyty czy koszty noclegw s ogromne. Pienidzy, ktre przekazuj teatrowi rodzice, odpowiednie urzdy i drobni sponsorzy jest zbyt mao, by zdolni aktorzy mogli rozwija swoje talenty za pomoc innych sposobw. - Bdziemy wdziczni za kade wsparcie i pomoc dodaje Magorzata Pepliska. Mam nadziej, e klasa teatralna w Szkole Podstawowej nr 18 i nasz teatr zostan zauwaone. To pozwoli pielgnowa w modych artystach ich pasje. Teatr jest wietnym sposobem edukacji. Sztuka wskazuje wzorce postpowania, pomaga w trudnych chwilach i potguje szczcie w tych dobrych. Jest najlepsza i na chmurki, i na humorki. Tak niewiele trzeba, by pozwoli dzieciom spenia marzenia i przenie je do wiata bani, w ktrej staj si one kim innym ni dotd. *** By wspomc modych artystw, mona wpaca dowolne kwoty na nr konta: 94 1160 2202 0000 0000 6544 6273, z dopiskiem Teatr Bum Bum Cyk
ALEKSANDRA RADZIKOWSKA
wrczy chaos na scenie przeradza si w precyzj, a szacunek do opiekuna nie przesania rwnorzdnoci rl. W Teatrze Bum Bum Cyk dialog to wany element. Dziki niemu modzi aktorzy, ich rodzice i Magorzata Pepliska wraz z pomocnikami, mog tworzy baniowe wiaty. Poczenie ich pasji, zaangaowania i talentw doceniane zostaje nawet na midzynarodowych festiwalach. Czsto si zdarza, e najlepsze rzeczy, ktre nas spotykaj, s wynikiem przypadku. W 2007 r. wychowawczyni, patrzc na grup rozemianych i penych energii dzieci, postanowia ich zapa do biegania wrd szkolnych awek zamieni na ten do rozwoju i sztuki. Dzi jest opiekunem jednej z najlepszych grup teatralnych w wojewdztwie, a w pewnej kategorii wiekowej nawet w kraju. O przyjani i umiechu - Zabawy w teatr ucz relacji midzyludzkich, wspdziaania i zbiorowej odpowiedzialnoci mwi Magorzata Pepliska. Maj te moc terapeutyczn. Wchodzc w rol bohatera, dzieci szukaj rozwiza swoich wasnych problemw i rozadowuj emocje. Rozwija si u nich take wyobrania, a co za tym idzie uczuciowo i wraliwo. Teatr to przyjemna edukacja, ktra pozwala nam na poznanie si nie tylko le-
Aktorzy z Teatru Bum Bum Cyk swoje sztuki wystawiali w teatrach w caej Europie
piej, ale i szybciej. Co trzy lata wychowawczyni opiekuje si kolejnymi dziemi, ktrych uczy szacunku do sztuki i najwaniejszych wartoci. Stara si take modych adeptw aktorstwa ukierunkowa tak, by odpowiednio rozwijali swoje talenty. - W spektaklu Kordonki i koronki zderzay si nam dwa wiaty, w ktrych walczyli ze sob gardzcy biel i kolorem dodaje Magorzata Pepliska. Jak w takich przypadkach bywa, pojednanie nastpuje dopiero wtedy, gdy pokochaj si osoby z przeciwnych obozw. Tak byo te w przypadku naszej bajki. To uczy dzieci tolerancji i tego, e granice i podziay s jedynie umowne. 7 grudnia modzi artyci zaprezentuj kolejn odson swojej twrczoci. Teatr Bum Bum Cyk wystpi w Wojewdzkich Konfrontacjach Amatorskiej Twrczoci Artystycznej Regionu, czyli popularnym festiwalu KATAR. - Zaprezentujemy tam Ba o rycerzu bez konia, ktra opowiada o poszukiwaniu przyjani i samotnoci mwi Maja, jedna z modych artystek. Przedstawienie, do ktrego dopiero si przygotowujemy, opowiada o tym, e przyjaciel jest naszym najwikszym skarbem. Podobnie sdz rwnie pozostali aktorzy tego radosnego teatru. Ogromna w tym zasuga Magorzaty Pepliskiej, ktra stara si swoim podopiecznym wskazywa wane wartoci, bo tylko o takich opowiada za pomoc reyserowanych przez siebie sztuk. - Bdy mona popenia, ale zawsze
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Iga, Czarodziejka z Ksiyca

ktr nie jest. Oto opowie o Ignis-Ai, dziewczynie z tamtej strony lustra
MARCIN TOKARZ
to czytaj
Gdy zmywa makija upodabniajcy j do bohaterek kreskwek, przemienia si w dziewczyn,
ie lubi tej, ktra wyczekuje. Ma takie smutne spojrzenie, usta niesodkie, oczy jakby za mae, a skr wcale nie aksamitn. Ta liczna, sodka jak cukierek jest zupenie inna. Oczy jej byszcz, wargi karminem zasaniaj perowe zbki, a policzki...s chyba z jedwabiu. Ta pierwsza to Iga Dziedzianowicz z Torunia, druga to te ona lecz nosi imi Ignis-Ai. Jeli nie planuje odwiedzin u swoich dziadkw, codziennie powica ptorej godziny, by znw przenie si w wiat, ktry zna z komiksw mangi i filmw anime. Jej rzeczywisto wzorem z japoskich ksiek trzeba czyta wspak. Sob czuje si jedynie, gdy makijaem i ubiorem upodobni si do ulubionych postaci. Chce by jak Minako Aino. Mie dugie nogi, na ktrych bdzie czu spojrzenie chopcw. Wielkie oczy, w ktrych si zatrac, cer gadk, nigdy odstraszajc. Na ulicach Torunia wyglda jak piknie przyozdobiona choinka na Wielkanoc. Rzuca si w oczy od razu, bez wzgldu na to, czy zagapionemu w ni obserwatorowi ucieka wanie ostatni autobus. - Jej wygldu nigdy nie zapomn mwi Teresa, bya nauczycielka Igi Dziedzianowicz z liceum. Dyrekcji bardzo trudno byo zaakceptowa taki styl ubioru, ale zarwno ja, jak i inni nauczyciele wiedzielimy, e jest niesamowicie zdoln uczennic. W kocu przymknli oko. Mimo dalekiego od normy wygldu, nie narazia si nigdy na niebezpieczestwo, ani nawet bolesne komentarze.
Zainteresowanie Igi Dziedzianowicz anime i mang zaczo si w wieku 6 lat, gdy po raz pierwszy obejrzaa Czarodziejk z Ksiyca.
Nieraz tylko zdarzao si jej usysze pene zdziwienia pytania od modych ludzi, te jednak j tylko bawiy. Starsze osoby bywaj raczej zaciekawione... ywa lalka Tak zwracaj si do niej przyjaciele oraz mionicy anime i mangi, z ktrymi dzieli pasj w duej mierze za porednictwem Internetu. Takich jak ona, poza Japoni, nieczsto mona spotka na ulicy. Fakt ten zauway amerykaski reyser Andrew Nock, ktry bierze pod uwag udzia Ignis-Ai w swoim programie o dziewczynach stylizujcych si na ywe lalki. - To komplement! - 20-latka mwi bez namysu. - O to w tym chodzi, by dy do ideau. Na nauk robienia takiego makijau powiciam wiele czasu. Ciesz si, e ludzie s tego ciekawi i potrafi to doceni. Jej cera jest nieskazitelna, blada, w pewnym sensie bez skazy. By osign taki efekt, sprowadza z Japonii specjalne kremy. Pociga twarz i poduny nos, rwnie nie s dzieem natury, ale profesjonalnie uytych kosmetykw. Wosy splecione w dwie lokowane, pofarbowane na rowo kitki, to jedna z kolekcji pitnastu peruk Ignis-Ai. Obie zwizane s kokardkami z motywem przekrwionej gaki ocznej. Jednak najbardziej hipnotyzujce wraenie robi oczy, trzykrotnie wiksze od naturalnych. - Wraenie ich powikszenia, uzyskuj poprzez uycie specjalnych szkie kontaktowych, doczepienie sztucznych rzs i tzw. podwjnej powieki, czyli rodzaju cienia - tumaczy studentka Akademii Sztuk Piknych w odzi. Kiedy ju si pomaluj, mam niesamowit satysfakcj, e wreszcie weszam w swoj waciw skr. Bo ja chc by jak Minako Aino. Iga optycznie powiksza swj wzrost butami na koturnach i zakadaniem lunych ubra na grnych, a obcisych, na dolnych partiach ciaa. Wszystko to, by dorwna piknu wylansowanemu przez autorw japoskich bajek. To dziewczyna o stu twarzach. Raz stylizuje si na grzeczn i sodk, kiedy indziej na wulgarn, seksown, czasem nawet mroczn. Wszystkie jej projekty mona ledzi na modowym blogu ignis-ai.blogspot. pl. Oswojona z prac maszyny do szycia, przerabia lub tworzy od podstaw poszczeglne jej elementy. Tej sztuki nauczya si w wieku nastoletnim, podczas przygotowa do konkursw cosplay, ktre polegay na najdokadniejszym odwzorowaniu ubioru bohatera anime lub mangi. Jej dziea niejednokrotnie nagradzano na najwikszych konwentach tematycznych w Polsce. Jak nie Ksiniczka z Ksiyca Przy komputerze, ktry suy gwnie do kontaktu z innymi mionikami mangi i anime na caym wiecie, stoi pojemnik na zuyte waciki do demakijau. Zmya go wanie, znikn wic, odsaniajcy zby, umiech oraz jej pewno siebie. Wida za to piegi, jej buzia jest teraz pustym ptnem, pokrytym jedynie naturalnoci, nieuznawan przez artystk. - No i zobaczcie jak ja wygldam, ma-sa-kra! wykrzykuje Iga. Wygldam jak jaka mysz! Kto by teraz na mnie spojrza? Z tak twarz nigdy nie bd Ksiniczk z
Fot. ADAM ZAKRZEWSKI
Ksiyca Gdy z samego rana, jeszcze bez makijau, wychodzi po buki do sklepu, robi to w moliwie niezauwaalny sposb. Woli by Ignis-Ai. - Ale wygodnie mi teraz w lewe oko... zdradza, gdy z czci twarzy zniky warstwy kosmetykw. - Jak na razie wszystko to, co chc poprawi w swoim wygldzie, udaje si osign za pomoc makijau - przekonuje moda artystka. - Raczej nie poddaabym si operacji plastycznej. Za bardzo boj si skalpela. Ssiedzi znaj j doskonale. Mao kto krytykuje jej styl, nawet starsze panie z beretami na gowie tego nie robi. Mwi, e dziewczynie malowa si w sumie wypada. - Ale ten chopak, ktry tu do niej przychodzi i wieczorami stoi pod klatk, to ju przesada marszcz brwi emerytki w drodze do pobliskiego warzywniaka. - On te tak pomalowany, tylko jakby oczy mia jeszcze wiksze. Ponacina je chyba, o tu, z boku...
Zegarki zamienili na czas

Do Kenii cywilizacja wchodzi tylnymi drzwiami. To kraj, w ktrym wicej
osb ma bezporedni dostp do Facebooka, ni do biecej wody w kranie
to czytaj
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Zjedz dla dzieci
UWAGA
iecznie triumfujce soce, bezkres pomaraczowej ziemi i wyrastajce z niej, niczym parasole, cienie drzew i dzikich zwierzt. To Kenia ulepiona z idealistycznych wizji. W tych jej regionach, w ktrych cywilizacja rozgocia si ju na dobre, ludzie mieszkaj w nowoczesnych apartamentach. Wystarczy jednak kilkugodzinna podr samochodem, by znale si w wiecie domw zbudowanych z trzciny, wyschnitego bota i palonej cegy. To wanie w takich miejscach pojawiaj si wolontariusze Polskiej Akcji Humanitarnej. ukasz Bartosik, cho w Kenii by trzy lata temu, jej obraz pamita doskonale. O tym, jak pomaga mdrze, liczy tam czas i nie tylko naucza, ale rwnie si uczy, tkwi w nim do dzi. Ludzie ludziom W tym roku mija dwadziecia jeden lat od momentu, w ktrym Polska Akcja Humanitarna zorganizowaa pomoc dla mieszkacw oblonego Sarajewa. Od tego czasu organizacja ufundowaa ju ponad 10 mln posikw dla niedoywionych dzieci i stworzya moliwo edukacji ponad 25 tys. z nich. Cegiek do tego sukcesu dooy te ukasz Bartosik, pracownik toruskiego oddziau organizacji. - Wyjechaem na trzymiesiczny sta zagraniczny w ramach GLEN mwi ukasz Bartosik. Nie pracowaem na typowej mi-
We udzia w akcji witeczny St Pajacyka!
Dla ukasza Bartosika praca w Polskiej Akcji Humanitarnej staa si pasj.

sji humanitarnej, lecz braem udzia w projekcie edukacyjnym. Prowadziem tam akcj informacyjn o wirusie HIV oraz uczyem w miejscowej szkole matematyki i jzyka angielskiego. W Kenii system edukacji rozwija si dynamicznie i cho nauka jest bezpatna, potrzeba jeszcze wielu lat, eby wyksztaciy si odpowiednie struktury biurokratyczne i kadra nauczycielska. - Co ciekawe, w jednym z tamtejszych podrcznikw dla czwartej klasy znajduje si czytanka o Powstaniu Warszawskim dodaje z umiechem. Moim partnerem podczas misji by Niemiec, wic te zajcia poprowadzilimy razem. Jednym z gwnych problemw w Kenii, oprcz kwestii edukacji, jest te dostp do biecej wody. - W porze deszczowej do jej transportu uywa si tam osw mwi wolontariusz toruskiego oddziau. Najczciej modzi chopcy wdruj z nimi do okolicznych strumieni. Kiedy pada deszcz, tereny robi si botniste i ciko si wtedy porusza. Tam, gdzie nie ma chociaby studni gbinowych, zbiera si te deszczwk, ktra suy do prania, zmywania, a nawet gotowania. Cho z roku na rok sytuacja ta ulega poprawie, to wci szokuje fakt powszechnoci telefonw komrkowych i bezprzewodowego internetu. Do nich dostp ma prawie kady. Inaczej jest z zeszytami szkolnymi czy biec wod. Czas nie goni nas - Zaskoczyo mnie to w pierwszych dniach pobytu w Kenii dodaje. Cikie do zrozumienia byo te podejcie mieszkacw, ktrzy robili wszystko bez popiechu. Jechalimy tam wraz z Christophem peni pomysw i zaangaowania, chcielimy dziaa od zaraz. Okazao si, e tam czas pynie inaczej. Wci si czeka. Na autobus, ktry odjeda dopiero, gdy si wypeni, czy na rozpoczcie projektu. Ostatniego
dnia mylaem ju inaczej. Byem cierpliwy. Dopiero pod koniec pierwszego miesica stau, wolontariusze zaczli prac w miejscowej szkole. Podrczniki s tam dostpne jedynie na miejscu, a nowe zeszyty przyznawane uczniom dopiero wtedy, gdy skocz zapisywa stare. Dziwnym trafem staj si czsto o poow ciesze, ni powinny. To nie jedyny fakt, o ktrym wolontariusz opowiada z umiechem i ktry postronne osoby wprawia w zadum. - Pamitam, gdy pod koniec pobytu jechaem z Mombasy do Nairobi. By pitek trzynastego wspomina. Po raz pierwszy zobaczyem wtedy yraf. Pomylaem, e wikszo ludzi, ktrych tam spotkaem, nie widziaa poowy dzikich zwierzt, z ktrych sawny jest ich kraj. Z podobnym umiechem opowiada o przyjciu go do spoecznoci przez miejscow ludno. - Zostalimy przyjci bardzo ciepo dodaje. Bylimy tam jedynymi biaymi ludmi, wic grupy dzieci chodziy za nami i krzyczay mzungu, co oznacza biay. To jednak nie wynikao z ich zoliwoci, a dla nas byo idealn lekcj antyrasizmu. Na koniec pobytu dostalimy w podzikowaniu wielkiego, drewnianego sonia. Wtedy mieli ju czas, by si nim cieszy.
ywasz w barach lub restauracjach? Przyczajc si do akcji witeczny St Pajacyka, ktrej fina odbdzie si 6 grudnia, wesprzesz Polsk Akcj Humanitarn i program doywiania dzieci Pajacyk. Wystarczy, e zoysz zamwienie w jednym z oznakowanych lokali. witeczny St Pajacyka to jednodniowa akcja, podczas ktrej waciciele restauracji, kawiarni, klubw i barw z caej Polski przekazuj 10 proc. obrotu na rzecz doywiania dzieci w ramach programu Pajacyk. Tegoroczna akcja odbdzie si w Mikoajki 6 grudnia. Lokale gastronomiczne, ktre przystpi do akcji, zostan oznaczone charakterystycznym plakatem witecznego Stou Pajacyka. Chcc pomc, wystarczy, e w jednym z nich 6 grudnia wypijemy kaw, zjemy kawaek ciasta czy obiad. Pajacyk to program, w ramach ktrego Polska Akcja Humanitarna od 1998 roku doywia godne dzieci. witeczny St Pajacyka bdzie ju 12. edycj akcji. Dziki poprzednim, Polska Akcja Humanitarna podarowaa dzieciom 128 tys. posikw. (JL)
Restauracje biorce udzia w akcji

- Kartoflarnia
- Corner Cafe - La Mancha - Restauracja Royal India - Galeria Muzyczna Czeski Sen - Smaki Azji - Restauracja LOTOS - Oriental WOK - Hacienda Pancho Villa - Prowansja - Pierogarnia Leniwa - Hotel 1231 Sp. z o.o - Lubomski Agencja - Klub NIEBO - Mae Conieco u Kasi
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
StarForce - jest w nich Moc!

Potrafi wyda kilka tysicy zotych na kompletny strj ulubionej postaci lub na budow
zestawienie jakoci i ceny. Stroje pozostaych postaci, to o wiele wikszy wydatek. Wrd fanw do najpopularniejszych nale kostiumy pilotw Rebelii, rycerzy Jedi i szturmowcw Imperium. Najwiksze wraenie zrobi na mnie dwa lata temu chopiec z Torunia, ktry nosi strj owcy nagrd Boby Fetta wspomina. Zadziwi strojem wszystkich uczestnikw, nawet naszego gocia, Jeremyego Bullocha, odtwrc tej roli w filmie. Niszczyciel z zapalniczek Elblanin, Adam Kulesza, potrafi wyda na swoj pasj znacznie wicej, ni mionicy kostiumw. adna edycja StarForce nie moe oby si bez wystawy stworzonych przez niego, ogromnych modeli statkw kosmicznych z filmu. - Mj pierwszy statek, niszczyciel Imperium, zbudowaem jeszcze w latach 80. wspomina Adam. Z moim bratem, Markiem, skonstruowalimy go z tektury, pyty pilniowej i butaprenu. O planach konstrukcyjnych mona byo pomarzy, polega moglimy jedynie na VHS-ach i fotosach. Dzi o materiay znacznie atwiej, ale budowa modelu, trwajca do 3 lat, to wci koszt 4-6 tysicy zotych. Przez tyle lat ludzie wicej wydaj na papierosy, wic to nie jest a tak duo artuje Adam. eby obniy koszty korzystam z
to czytaj
wiernej kopii kosmicznego statku. Dla tych ludzi Gwiezdne wojny to nie film, to styl ycia. Spotkaj si znw w Toruniu
nia potrafi si wybra i za granic. - Legion to nobilitacja w rodowisku fanw, naley do niego sam Lucas mwi z dum Rafa. W lipcu, podczas konwentu fanw filmu w niemieckim Essen, znalazem si wrd 400 czonkw organizacji z caej Europy. Sam konwent przycign 20 tysicy fanw. Zawsze na czasie Ilu sympatykw filmu zgromadzi w Toruniu najwikszy polski konwent? Mona spodziewa si kilkunastu tysicy osb, bo tyle gromadziy dotychczasowe edycje. Jak to moliwe, e po prawie 40 latach od premiery pierwszej czci cyklu, saga wci elektryzuje tylu Polakw? - To uniwersalna historia, ktra zawsze bdzie aktualna, pki dobro bdzie walczy ze zem, a modzi ludzie wkracza bd w doroso, jak Luke Skywalker tumaczy fenomen Gwiezdnych wojen Rafa. Wtruje mu Adam: - Polacy szczeglnie lubi Star Wars. Tyle lat spdzili pod jarzmem rnych Imperiw... Kady Polak jest w duszy Rebeliantem- umiecha si.
MACIEJ KOPROWICZ
edno jest miejsce w Galaktyce, gdzie mog wsplnie bawi si szlachetni Jedi i mroczni Sithowie... To Toru, gdzie 30 listopada odbdzie si V edycja StarForce - konwentu fanw filmowej sagi Gwiezdne wojny. Centrum Sztuki Wspczesnej Znaki Czasu bdzie miejscem spotkania najwierniejszych mionikw filmw Georgea Lucasa, dla ktrych obecno w Toruniu jest wrcz obowizkiem. Podczas StarForce stateczni, zapracowani na co dzie ludzie, z entuzjazmem nastolatkw prezentuj pieczoowicie zbierane, bd wasnorcznie tworzone gadety zwizane ze Star Wars. Czsto przybywaj te w penym rynsztunku fana, czyli wiernie odwzorowanym stroju ulubionego bohatera. A tego typu pasje do najtaszych nie nale. Koordynator zlotu, torunianin, Rafa Frckiewicz, na konwentach fanw pojawia si w czerwonym stroju imperialnego gwardzisty. - Hem musiaem sprowadzi a z Australii. Kosztowa 1,5 tysica zotych, ale i tak cay strj wynis mnie stosunkowo niewiele mwi. - Imperialny gwardzista to idealne
Filmowi bohaterowie jak ywi i gigantyczne statki kosmiczne to wszystko zobaczymy na StarForce.
recyklingu uywam elementw zapalniczek, tonerw, aparatw, zabawek. Aktorzy z filmu goszczcy na konwentach s moimi pracami zachwyceni. Na jednym z modeli autograf zoy filmowy Darth Vader, David Prowse. Elita elit Zagorzali mionicy Gwiezdnych wo-
Fot. SAWEK ZAPART
jen to spoeczno ze sob bardzo zyta. Oprcz spotykania si na zlotach, tworz prnie dziaajce fanowskie organizacje. W Grodzie Kopernika funkcjonuje Toruskie Imperium Star Wars, ktrego Frckiewicz jest honorowym czonkiem. Naley on rwnie do elity elit fanw Gwiezdnych wojen Legionu 501- midzynarodowego towarzystwa mionikw cyklu. Na jego spotka-
Szkoa zabije przedszkola?

Od pocztku roku szkolnego 2014/2015 szeciolatki pjd do podstawwki. Sprawdzamy jak
list rezerwow. Nie przewiduj zwolnie nauczycieli. Na razie dostalimy jedynie informacj wstpn. W tym momencie, pomimo tego, e jest listopad, nadal wpywaj zapytania rodzicw maluchw. - Zainteresowanie miejscami w przedszkolach jest w Toruniu due - wskazuje Anna Blum. - Przychodz rodzice i sprawdzaj, czy moe zwolnio si jakie miejsce w modszej grupie. Zmiana w przepisach nie spowoduje tego, e liczba dzieci w placwkach, takich jak nasza, bdzie wiksza. Zmieni si po prostu struktura grup. W podobnym tonie wypowiadaj si inni dyrektorzy, - Jeszcze si, na dobr spraw, nie zastanawiamy jak to bdzie - mwi Halina Jankowska, dyrektor Przedszkola Miejskiego nr 4 w Toruniu, - Od stycznia bdziemy analizowali sytuacj. Teraz ju jednak wiadomo, e ok. 110 dzieci od nas odejdzie. Mam nadziej, e uda si tyle znale w modszej grupie wiekowej. Dowiadczona pedagog zwraca jednak uwag na inny problem. - Specyfika pracy z szeciolatkami jest inna ni z trzylatkami - dodaje Halina Jankowska. - Tam potrzeba zatrudnia pomoc przedszkoln. Bdziemy wic, najprawdopodobniej, musieli zatrudni kolejne osoby. To wie si z koniecznoci wygospodarowania w budecie nowych rodkw. W tym
to czytaj
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
odbije si to na funkcjonowaniu toruskich przedszkoli. Ilu nauczycieli straci prac? Czy w kocu nie bdzie problemw z miejscami?
by dzieci. Uwaam, e to bd, e z przedszkoli wyprowadz si szeciolatki. Byy one pewnym oparciem dla modszych dzieci, ale te obecno w takim miejscu umoliwiaa im przeduenie dziecistwa. Oczywicie, e boj si utraty pracy i nie wierz w to, e nie bdzie redukcji etatw. Jak nie uderzy to w miejskie placwki, to problem dotknie prywatne przedszkola. - Najwaniejsze jest to, eby rzdzcy zdecydowali si w kocu na jakie rozwizanie - mwi dyrektor Prywatnego Przedszkola Skrzat w Toruniu. - Przewiduj, e przez dwa lata odbije si to niekorzystnie na iloci dzieci przyjmowanej do niepublicznych orodkw, ale nie mona pozwoli na to, eby rodzice, przedszkola, a przede wszystkim maluchy yli w cigej niepewnoci. Nie ma adnego argumentu, eby twierdzi, e dziecko urodzone w czerwcu nadaje si bardziej do pjcia do szkoy ni te z lipca. To kolejny nietrafiony pomys, ktry wprowadza jedynie zamt. Po dwch, moe trzech latach wszystko powinno wrci do normy, wic nawet jak za rok nie otworzymy jednej grupy, to trudno. Nie mona nie oprze si wraeniu, e o decyzja ostateczna w tej sprawie zawsze moe okaza si jednak nie do koca ostateczn. Wszystko wyjani si ju niedugo. Szkoda, e na zamieszaniu nikt nie zyskuje, a wszyscy trac.
TOMASZ WICAWSKI
inisterstwo Edukacji Narodowej planuje od kolejnego roku szkolnego rewolucj. Nie wszyscy w ni do koca wierz, bo rzd kilkukrotnie przesuwa ju wprowadzenie w ycie nowych przepisw. Zamiast siedmiolatkw, w I klasie szkoy podstawowej maj uczy si szeciolatki. Na razie jednak tylko te, ktre urodziy si od 1 stycznia do 31 czerwca 2008 roku. W niepewnoci pozostaj nie tylko szkoy, ale rwnie przedszkola - te miejskie, ale rwnie prywatne. Na pozr panuje w nich duy spokj. Zarzdzajcy placwkami ostronie komentuj sytuacj, bo wiedz, e w ostatnich miesicach wielokrotnie zmieniay si terminy wprowadzenia zmian w ycie. - Co roku mamy wicej chtnych ni miejsc - mwi Anna Blum, dyrektor Przedszkola Miejskiego nr 1 im. Wandy Szuman w Toruniu. - Sytuacja, o ile dojdzie do zmian, zmieni si o tyle, e bdziemy mogli przyj wicej trzylatkw i czterolatkw. Teraz musimy odsya niektre podania rodzicw na
Na zamieszaniu ze zmianami w szkolnictwie najwicej trac dzieci.

momencie trudno powiedzie, skd bd one pochodziy. Nauczyciele zwracaj te uwag na aspekt emocjonalny. - Nie jest tak, e zmiany ustawowe pozostan bez wpywu na psychik dzieci - mwi Justyna Aszkielaniec, pedagog i logopeda. - Szeciolatki s bardzo chonne na nowe bodce i poznawanie wiata. Nie wszystkie jednak bd w stanie udwign ciar emocjonalny nauki. W przedszkolach s bowiem jedynie jej elementy. Odejcie najstarszej grupy dzieci z tych placwek spowoduje, e bd w nich musiay zaj zmiany
organizacyjne. Kadra bdzie zmuszona dostosowa si do sytuacji, w ktrej wikszo stanowiy bd bardzo mae dzieci. To zupenie inne wyzwania, chocia wierz, e pedagodzy sobie poradz. Nie ma innej drogi. Z wikszym niepokojem ni dyrektorzy podchodz do sprawy nauczyciele. - Niestety. nikt nie wie do koca, jak bdzie wygldao finansowanie przedszkoli od roku szkolnego 2014-2015 - mwi przedszkolanka, ktra chce zachowa anonimowo. - Pracuj w zawodzie ju dwadziecia lat. Nie jestem najmodsza, ale znam potrze-
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Strzeonego biznes strzee

Do kolekcji firmy Optiguard, znajdujcej si w Toruskim Parku Technologicznym,
doszo kolejne wyrnienie
UKASZ PIECYK
lewobrzeni 9
natomiast, e do ponad 50% kradziey przyczynili si... sami pracownicy. Zarwno w bezporedni sposb, jak i przez z konfiguracj zabezpiecze, dlatego szczegln uwag powicamy szkoleniom dla personelu. Ci biznesmeni to zodzieje pewnie Do Toruskiego Parku Technologicznego Optiguard przeprowadzi si na pocztku tego roku. Tutaj panuje o wiele lepsza atmosfera do pracy. Firma planuje ju rozbudow swojej siedziby. Przedsibiorcom w Polsce tak atwo jednak nie jest. - Klimat jest naturalnie lepszy ni 20 lat temu, ale cay czas musimy przebrn przez stosy biurokratycznych procedur komentuje Romuald Gierszal. Wci podchodzi si do nas nieufnie, jakby kady przedsibiorca by przestpc i oszustem. W polskim biznesie brakuje te wsppracy z instytucjami naukowymi. Takie braki to niepowetowana strata, bo oba rodowiska mog da sobie nawzajem bardzo duo. Prezes Optiguard nie zdradza na razie, co znajdzie si w nowej czci siedziby firmy, ktra rozronie si wtedy dwukrotnie. Pewne jest, e o przedsibiorstwie Romualda Gierszala i o nim samym usyszymy jeszcze nie raz. W kocu Polak potrafi.
raktycznie w domowych warunkach powstaway pomysy, ktrymi zainteresoway si tuzy brany elektronicznej. Toruski Optiguard to jedna z najbardziej innowacyjnych firm w Polsce. Swoje punkty dystrybucji ma w 30 miejscachna caym wiecie. Pierwsze lata spdzili przy ulicy Osadniczej na Rudaku. Wtedy raczej mao kto myla, e wrd nadwilaskich sadw biznesowe dziecko Romualda Gierszala odniesie taki sukces. Kilka miesicy temu zarzd odebra gwn nagrod w konkursie InnoFirma dla najbardziej innowacyjnych rozwiza w Polsce. Jutro natomiast prezes Optiguard pozna werdykt zmaga Przedsibiorca roku. Dla brany to swoisty Oskar. Twrca potgi produkujcej zabezpieczenia dla elektroniki jako jedyny reprezentuje tam nasze wojewdztwo. - W czasie pracy nie ma czasu na mylenie o nagrodach przyznaje skromnie Romuald Gierszal. Dopiero taka nominacja
Romuald Gierszal jutro dowie si, czy otrzyma Oskara biznesu.

uwiadamia, e nasze produkty zdobywaj uznanie. Stajemy jednak w szranki z ca mietank zebran z naszej innowacyjnej gospodarki. Najciemniej pod latarni Gdy wchodzimy do dowolnego sklepu z elektronik istnieje due prawdopodobiestwo, e ogldane aparaty, telefony, czy komputery zabezpiecza firma z Torunia. Optiguard zajmuje si swoimi produktami od pomysu do realizacji przez napisanie oprogramowania, produkcj i dystrybucj. - Atrapy odchodz powoli do lamusa, bo klient potrzebuje prawdziwego sprztu do testowania twierdzi Wojciech Nowakowski, dyrektor zarzdzajcy. Mamy jednak dziki temu due pole do popisu, jeli chodzi o opcje naszych systemw zabezpiecze. Moemy wymieni, np. liczb podniesie czy czasu trzymania danego urzdzenia.
Fot. UKASZ PIECYK
Przy sprzeday to bardzo przydatna sprawa. Rozwizania Optiguard docenili tacy giganci jak Apple, Samsung, Nikon, czy Toshiba. Nie tylko rynek weryfikuje, czy zabezpieczenia s odpowiednio innowacyjne dla nowych telefonw czy tabletw. Swj wkad w rozwj produktw zabezpieczajcych maj take zodzieje. - Niektrzy potrafi kra nawet baterie z urzdze, wic i temu musimy zaradzi dodaje Wojciech Nowakowski. Wiemy
By jak Picasso
Przygod ze sztuk zaczyna od wierszy, by po roku zapa za owek i przenosi na papier
jeli komu si nie podoba mwi dwudziestoletni karykaturzysta. W takich momentach staram si wypracowa jaki kompromis. Czasem z grzecznoci przyznaj racj, a czasem pokazuj detale rysunku, ktre psuj efekt caoci. Niemniej jednak, takie sytuacje wymagaj sporo wyczucia, cho nie zdarzaj si czsto. rednio, na dwadziecia prac, jedna nie przypada komu do gustu. Trzeba si z tym liczy. Taki fach tu o gustach si nie dyskutuje. Rysunek to pasja, ktra modemu artycie pozwala dorobi. On nie zdziera ze swoich klientw tak, jak robi to wielu innych karykaturzystw. Jego prace nie s drogie, co nie oznacza, e s sabe. Zdaje sobie spraw, e lepiej narysowa pi portretw ni jeden. - Rysuj za wyjtkowo niewielkie pienidze zaznacza Radosaw. Dziesi zotych to mao jak na sztuk. Nie znam nikogo, kto dzi tworzy za tyle. Niewielu te rysuje w ciemno. Ja czasami podejmuj ryzyko i api za owek, nim podejd i zapytam, czy yczy sobie pan/pani portret lub nim kto zagai do mnie. Czasami to konieczne, bo cz z nas z gry odpowiada przeczco. Zupenie inaczej wyglda sytuacja, kiedy ludzie ogldaj siebie na kartce papieru. Jak to mwi kto nie ryzykuje, ten nie pije szampana. Krok po kroku Radosaw jest samoukiem. Sztuk
10 stary toru
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
twarze napotkane w toruskich pubach i klubach. Na swoim koncie ma setki portretw i wernisa wystawy wasnych prac
wie, pomagaem dziewczynom, ktre przygotowyway si do lekcji plastyki. Tak, krok po kroku, doskonaliem swoje palce i oko. Nie zawsze z grki W trakcie dziesiciu lat z owkiem w rku, Radosaw widzia wiele. Po dzi dzie pamita histori, kiedy wieczorow por, wychodzc z jednego z toruskich lokali, przez swoje gadulstwo i ch obrony wasnych prac, ktre prawdopodobnie nie do koca si spodobay, nieomal dosta po gbie od jednego z zawistnych imprezowiczw. Jak wspomina, mia szczcie, bo agresor przewrci si na dworze tu przed jego stopami. - To oczywiste, e jednych drani, a w innych budz pozytywne skojarzenia przekonuje mody artysta. Zazdro i zoliwo to cechy ludzkie. Ja jednak zdecydowanie czciej trafiam na osoby, ktre mi sprzyjaj. Mimo modego wieku, Radek doczeka si ju wernisau wystawy. Fani talentu toruskiego karykaturzysty mogli podziwia jego sztuk w Czeskim nie, gdzie od 5 wrzenia do 2 padziernika wyeksponowany zosta zbir jego prac.
JACEK LASKOWSKI
wek, kartka i odrobina wiata, niekoniecznie bystrego tyle wystarczy, by Radosaw w pitnacie minut naszkicowa portret czy karykatur swojego kolejnego klienta. Gdzie go spotka? Upodoba sobie toruskie Stare Miasto. To tam najczciej zapa mona popularnego w miecie rysownika. - W budkach z kebabem nie tworz artuje sobie Radosaw Went, ktry dwa tygodnie temu skoczy dwadziecia lat. Natchnienie tam nie przychodzi. Kluby i puby s miejscem, gdzie jest o nie zdecydowanie atwiej. To tutaj najczciej spotykam ludzi, ktrych pniej przenosz na papier. Modsi, starsi to nie ma wikszego znaczenia. Wane, by moja praca spodobaa si rysowanej osobie. To ona jest jej krytykiem. Pokora jest cnot Artysta zdaje sobie spraw, e nie wszystkie jego dziea s idealne, cho, jak twierdzi, niezadowolonych jest niewielu. - Nie upieram si, e rysunek jest dobry,
Radosaw Went portrety i karykatury ludzi rysuje ju dziesi lat.

upodoba sobie podobnie jak wujek, ktry jest rzebiarzem. Mody artysta, ju jako dziewiciolatek, prbowa pisa wiersze. Z portretami i karykatur zetkn si rok pniej. Nigdy nie chodzi na lekcje rysunku. Zaczyna w Pelerynce, niewielkiej kawiarence znajdujcej si niegdy przy ulicy Szerokiej. Tam, na maych karteczkach w kartk, rysowa osoby spijajce ma czarn. Wtedy, podobnie jak teraz, nie myla o rysunku w kategoriach zarobku. Mio byo, gdy kto co da. To motywowao i byo dowodem na to, e prace nie s najgorsze.
Zabawa do piania pijanego koguta

lakow pieczci. Walcz godnie Do serca bra to sobie kady, ktry schodzi w d po schodach budynku przy ul. Piekary 41. Kompani niejednego po godnej walce z trunkami wynosili stamtd na drzwiach. Nikt jednak ani myla skada broni przed pianiem pijanego koguta. Dziewoi nie brakowao tam jednak zdatnych. Ich zalotny umiech agodzi obyczaje. Rycerze wiedzieli o tym, e hoota damy nie zdobdzie. Walcz do ostatniej kropli krwi Krew nie woda, burzya si jednak w dziarskich modziecach nie raz i nie dwa. - Gba nie szklanka - mwi Arek MieBitki zdarzay si jednak nieczsto. Wsplne biesiadowanie ma wicej uroku ni walka na miecze. Koci, karty, bierki i literatura - niczego z tych rzeczy nie brakowao w tym miejscu. Klimat by niezwykle rodzinny. A stroje? - Kto by, ten wie, e dziewczyna wcale nie wyglda najpikniej wtedy, gdy wszystko z siebie zdejmuje - mwi Marcin, w latach 2006-2008 student archeologii. - Nutka tajemnicy pod redniowiecznym strojem robi wraenie. Na kadym. Kieruj si honorem i szanuj innych Disco-polo prno byo uwiadczy z gonikw zlokalizowanych w rogach, niezbyt przestronnej, sali. Irlandzki folk znacznie czciej zabawia goci. Nie brakoway tych, ktrzy nad ranem piewali "Bogurodzic". Bywalcy prowadzili dysputy znacznie powyej poziomu podwrkowej aciny. Bo przecie kady jest godzien szacunku, no chyba, e nie jest go godzien. Tak dzieje si jednak tylko wtedy, gdy brak mu honoru. - Barman mia odjazdowy, redniowieczny ubir - przywouje na forum swoje wspomnienia z pubu malina 9999. - Wpadam mu w oko, ale nic z tego nie wyszo. Bd lojalny wobec Twojego wadcy Tej cechy nie brakowao rwnie wspczesnym spadkobiercom redniowiecznej tradycji. W stosunku do swojego ulubionego miejsca na Starym Miecie wykazywali si du lojalnoci. Problem w tym, e takich ludzi zbyt wielu nie ma. Wadca (waciciel) lokalu wielokrotnie liczy zostawione monety. Na myto mu nawet nie starczao. Bd
- Pomys przygody z portretami i karykatur narodzi si dziesi lat temu wspomina, poprawiajc jednoczenie okulary. Z tamtego okresu pamitam jednego karykaturzyst, ktrego widywaem w Toruniu, wanie przed Pelerynk. Swoje prace, niewielkiego formatu, sprzedawa za kilka zotych. Wtedy pomylaem, e ja rwnie mog sprbowa swoich si jako artysta-amator. Nie miaem nic do stracenia. Kupiem owki, niewielki blok w kratk i zabraem si za rysowanie. Na pocztku, jeszcze jako sodki, may dzieciak z lokami na go-
Sztamp wieje z toruskich lokali. Wszdzie dopada czowieka ta sama, pop-rockowa sieczka. Coraz
mniej jest pubw, ktre czym rni si od innych. Fani minionych epok mieli kiedy swoje miejsce przy ul. Piekary 41
ciekawoci bym zaglda do kocioa. Walcz w imieniu wiary, krla i ojczyzny Z t walk te bym szczeglnie nie przesadza. Rzeczywicie, wikszo ludzi, ktrych mona byo w "Piwnicy Rycerskiej"
TOMASZ WICAWSKI
ez zbroi te tam wpuszczali, chocia topory wiszce na cianie, w rkach zrcznego woja, mogyby sprawi, e trup cieliby si gsto. Siekier mona byo zawiesi nie tylko na gwodziach wbitych w pruski mur. Dym gryz w oczy. C to jednak dla rycerza? Bd odwany i mny Dzielnie, strudzeni codzienn walk o zachowanie honoru i godnoci potencjalnych biaogowych, spoywali nie lada napitki. Miodu nie lej na garnce w Toruniu czsto. W "Piwnicy Rycerskiej" przelano jego hektolitry. Kto prbowa, ten wie, e trudno znale sodycz wiksz, no chyba, e w oczach tych, ktre zaprasza si na wspln podr w minione epoki. Kodeks w tym miejscu nie by jedynie elementem dekoracji. Bez rytuau powitalnego i poegnalnego nikt nie wyobraa sobie tego miejsca. Mnych i odwanych wojw gocia ta knajpa. W twarz nie dostae w niej za zy jej wyraz, czy nieodpowiednie spodnie. Bo rycerz niekoniecznie musi umie czyta, ale w sercu ma te same zasady, ktre spisano na zwoju
wierny i oddany Bogu Z tym akurat rnie w "Piwnicy Rycerskiej" bywao. Wikszo wierzya, wielu jednak w co innego. Jeden w siebie, drugi w Boga, trzeci z pogaskie bstwa. Niestety, ci co maj zwyczaj sigania po literatur, zadaj sobie pytania. A wiadomo, e ten, kto jest stawia, zawsze dostaje odpowiedzi. Nie zawsze trafne i prawomylne. - W Boga wierz, ale do wityni zagldam raczej od wielkiego dzwona - zwierza mi si nad ranem jeden z kolegw, z ktrym wsplnie raczyem si "trjniakiem". - Moe gdyby jeszcze je po acinie odprawiano, to z s p o tka, z demokracj wiele wsplnego nie miaa. czyo ich umiowanie do monarchii - porzdku znacznie bardziej, ich zdaniem, sensownego. Mioci do rodzinnego kraju im nie brakowao, chocia troch wicej byo w nich Zagoby ni Podbipity. Wojna przez rycerzy zostaa jednak, pomimo wielu udanych bitew, przegrana. Na zgliszczach "Piwnicy Rycerskiej" powstaa "Moria". O tym jednak, dowiecie si dopiero z obwieszczenia, jakie przyjdzie mi zoy na kartach tu, za dwa tygodnie.
Dziewoi nie brakowao tam jednak zdatnych.
siski, wieloletni bywalec "Piwnicy Rycerskiej". - Kady, kto dosta w nos zasuenie, nie moe mie pretensji. To uczy pokory.
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Dziki zamieszkay na osiedlu

Specjalici, za jedn z gwnych przyczyn pojawiania si dzikw w miejscach publicznych,
wskazuj ich dokarmianie. Sprzeczne zachowania ludzi utrudniaj pozbycie si zwierzt
- Prbowaem przemkn obok nich, ale jedno ze zwierzt zaczo na mnie naciera. Cofnem si, a autobus zdy uciec... Raz ich wtargnicie na jezdni uniemoliwio kierowcy MZK wjazd na przystanek Nad Strug. Kiedy indziej okupoway go, a przestraszeni pasaerowie za nic nie chcieli opuci pojazdu. - Niebezpieczne s tylko wtedy, gdy poruszaj si caymi Fot. stadami - przekonuADAM ZAKRZEWSKI je Piotr Beszterda. - Byy przypadki, rwnie z osiedla Grbocin, wtargnicia dzikw na ogrodzon posesj. W tej sytuacji zwierzta rzeczywicie mog zacz broni nowo zdobytego terytorium. Utyskiwania mieszkacw przyczyniy si do reakcji toruskiego Wydziau Ochrony Ludnoci. WOL zacz od apeli
blokowisko 11
MARCIN TOKARZ
rupy dorosych dzikw niemal codziennie, skoro wit, nawiedzaj toruskie osiedle Grbocin. W ostatnim czasie stay si prawdziwym utrapieniem dla jego mieszkacw. Podchodz pod okna, grzebi w mietnikach, szukajc poywienia i zagradzaj drog na przystanki autobusowe, a nawet utrudniaj wysiadanie pasaerw z pojazdw. Wydzia Ochrony Ludnoci podj zdecydowane kroki w celu wydania decyzji o redukcyjnym odstrzale dzikiej zwierzyny. - Dziki do przetrwania potrzebuj jedynie dwch rzeczy: schronienia i poywienia - tumaczy Piotr Beszterda, Gwny Specjalista ds. Gospodarki owieckiej z Regionalnej Dyrekcji Lasw Pastwowych w Toruniu. - Jednego i drugiego w lesie im nie brak, a mimo to pojawiaj si w miejscach publicznych. Dlaczego tak jest? Pewnoci nie mam, jedynie podejrzenia. Ludzie nie s wiadomi, do czego s zdol-
Dziki terroryzuj mieszkacw osiedla Grbocin.

ne. Dobra pami i wch pozwalaj im bez wikszych problemw wrci na miejsce ostatniego eru. By moe to sami mieszkacy motywuj je do tego typu zachowa. Ludzie omijaj je szerokim ukiem, a dziki wyczuwaj, e nic im z ich strony nie grozi. Z czasem zaczynaj si adaptowa w nowym rodowisku, ktre spenia kryteria ich potrzeb, niezbdnych do przetrwania. To z kolei narusza stref bezpieczestwa czowieka. - Do przyjazdu autobusu miaem tylko kilka minut, a drog na przystanek przecinao mi siedem dzikw, kady wielkoci maej krowy - skary si pan Zdzisaw, mieszkaniec osiedla Grbocin w Toruniu.
o zamykanie mietnikw, ktry skierowa do przedstawicieli spdzielni mieszkaniowych. - Proba zostaa speniona, jednak problem istnieje nadal, a to dlatego, e cz mieszkacw wci dokarmia dziki - wyjania Tadeusz Wierzba, dyrektor Wydziau Ochrony Ludnoci. Wiosn zeszego roku Wydzia podpisa umow z firm Animal Patrol na odowienie 40 sztuk dzikw i wywiezienie ich do orodkw hodowli zwierzt. Do dzi nie udao si zapa ani jednego. - W zwizku z trudnociami odowienia dzikw i rosnc iloci przypadkw nawiedzania miejsc publicznych przez dzik zwierzyn, zwrciem si do prezydenta miasta z prob o wydanie decyzji na jej odstrza redukcyjny - informuje Tadeusz Wierzba. - Obecnie w Wydziale rodowiska i Zieleni rozwaa si to, czy zachodz przesanki zezwalajce na tak czynno. Jeli do niej dojdzie, bdzie wykonana na odludziu, z dala od terenw zamieszkiwanych przez czowieka, a konkretnie w czterech miejscach w Toruniu, czyli terenach lenych i polnych za ulicami Konstytucji 3 Maja, Fantazyjnej, Przelot i Kociewskiej.
O jeden chromosom za duo

Takich miejsc, jak Dorotkowo, na mapie Polski mona znale jedynie kilka.
Tam wszyscy wiedz, e zesp Downa nie jest wrogiem, lecz trudnym w relacjach przyjacielem codziennoci
daje mama Dorotki Ju pierwszego tygodnia po narodzeniu Dorotki zostalimy z mem poinformowani o tym, jak powinnimy postpowa. Nie wszyscy bywalcy Dorotkowa mieli niestety to szczcie. - Jednej z rodzin, ktre odwiedzaj nasz fundacj, lekarka powiedziaa kiedy: Ma pani nieuleczalnie chore dziecko, niech odda je pani do jakiego zakadu, a mowi powie, e umaro dodaje Katarzyna Minczykowska-Targowska. Znam te rodzicw, ktrzy podobnie jak my, dowiedzieli si o chorobie dziecka ju po jego urodzeniu. Lekarka skwitowaa to krtko: Urodzia pani downa. To pani wina, e w tym wieku zdecydowaa si na dziecko. Zesp Downa nie jest powodem do wstydu. Dorotka i jej Przyjaciele s ciekawymi ycia dziemi, ktre potrzebuj moe troch wicej uwagi i mioci, ale za to oddaj je rwnie w nadmiarze. - Najbardziej lubi spdza czas z kolegami, oglda filmy i gra na komputerze mwi z umiechem Dorotka Targowska. W Dorotkowie najczciej bawi si z Klaudi i Michalin, a czasem zostajemy nawet z Michasi u siebie na noc. Nie trudno te zauway, e szczegln sympati maa ksiniczka darzy Mikoaja z 2a. - Dzi kolega poszed ju nieco w odstawk mieje si mama Dorotki. Ale kto wie? Crka lubi nawizywa znajomoci. Jest te bardzo samodzielna. Mwi o swoich potrzebach i potrafi radzi sobie w rozwizywaniu wielu codziennych problemw. Nie wiem czy zdaje sobie spraw ze swej wyjtkowoci, ale my kochamy j najbardziej wanie tak. Inno zawsze bdzie zauwaana, ale coraz czciej jest ona dostrzegana yczliwie, nie z pogard. Przecie nie ma si czemu dziwi. To tylko o jeden chromosom za duo.
12 na wasnym podwrku
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
odczas przeprowadzanych regularnie bada kontrolnych, lekarze nie wykryli u Dorotki nie tylko omiu wrodzonych wad serca. O tym, e crka jest chora, Katarzyna Minczykowska-Targowska nie dowiedziaa si nawet tu po jej urodzeniu. Na pytanie o niepokojco znajomy wyraz twarzy usyszaa odpowied, e taki ju jej urok. To prawda. I cho nie jest to historia jak z bajki, pikn Dorotk miao mona nazywa ksiniczk. Migdaowy ksztat oczu, ten sam umiech i twarze, ktrych wyrazu nie mona nie odgadn. Jedni wytykaj ich palcami, inni traktuj jak powietrze. Zesp Downa wci stanowi tabu, ktrego przeamanie jest dla spoeczestwa kopotliwe. S jednak i takie miejsca, gdzie ono nie istnieje. Dorotka i Przyjaciele Gdy dwa tygodnie po narodzeniu crki Micha Targowski zgasza w jednej z toruskich przychodni konieczno wizyty patronaowej u nowo narodzonego dziecka i jego matki, usysza: Jaki sens ma ta rehabilitacja? I tak debil z niej wyronie. Cho takie sytuacje nie s standardem, w Dorotkowie mona usysze o nich czsto. To tam spotykaj si rodziny z dziemi, ktrym los podarowa o jeden chromosom za duo. Oni ten sens odnaleli. - Dugo zastanawiaam si nad tym czy zakada Dorotkowo mwi Katarzyna Minczykowska-Targowska, mama Dorotki i prezes fundacji. Wiedziaam jednak, e w naszym kraju nie ma specjalistycznych
Katarzyna Minczykowska-Targowska Dorotkowo zaoya w trosce o przyszo crki. Dzi Dorotka ma tam dziesitki Przyjaci.
ofert dla dzieci z zespoem Downa, zwaszcza tych najmodszych. Lk przed tym, co bdzie si dziao z crk w przyszoci, pomg mi w podjciu tej trudnej decyzji. Wane byo rwnie to, by Dorotkowo uczyni miejscem spotka. Cho notarialny akt zaoycielski spisano w 2008 r., to inicjatywa zacza si rozwija ju cztery lata wczeniej. Dzi fundacja organizuje i dotuje leczenie i rehabilitacj dzieci, pozyskuje rodki na inicjowanie i prowadzenie dziaalnoci szkoleniowej oraz wypenianie innych zada statutowych. Od pocztkw dziaalnoci fundacj wspiera Gmina
Miasta Toru, a od tego roku rwnie Samorzd Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego i Pastwowy Fundusz Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych. Nie brakuje te ludzi dobrego serca, ktry wczaj si w pomoc na zasadzie wolontariatu. - Pewnego dnia pojawili si z naszym yciu Witold Orcholski i Ania Arseniuk mwi Katarzyna Minczykowska-Targowska. Zorganizowali inicjatyw Zabiegamy o Dorotkowo - bieg grani Tatr. Sam Marek Niedwiecki, gdy usysza o tym pomyle, zaprosi ich na anten radiowej Trjki, by mogli opowiedzie o swoich
planach. To si nie opaca Dziki nagonieniu inicjatywy, do fundacji zaczy zgasza si nowe rodziny, ktre z chorob dzieci nie potrafiy poradzi sobie same. Bez specjalistycznych porad od personelu medycznego nie mogy odnale odpowiedniego wzorca postpowania. - Na swojej drodze spotkaam mnstwo wspaniaych lekarzy, pracownikw szpitali i placwek rehabilitacyjnych do-
Zwrotnica w pozytywn stron

Znienawidzony poniedziakowy poranek tym razem
mia w Toruniu zupenie inne oblicze
armowy przejazd w akompaniamencie pozytywnych informacji taki osobliwy kurs tramwajem zapewnio Studenckie Koo Naukowe Klub Dziennikarza. Pozytywnie Informujcy Tramwaj kursowa 18 listopada na trasie Olimpijska Reja. Ta jednorazowa akcja studentw UMK zapewnia mieszkacom Torunia sporo umiechw w poniedziakowe przedpoudnie. PIT rozpocz swj kurs kilka minut po 6 z przystanku na ptli Olimpijska. Ostatni raz odjecha z ulicy Mikoaja Reja o 11:10. Podr dziennikarskim tramwajem nie wymagaa biletu. - W wynajtym tramwaju adepci dziennikarstwa wcieli si w prezenterw, ktrzy przez kilka godzin przedstawiali pasaerom same dobre wiadomoci tumaczy Justyna Janczak, wsporganizatorka akcji. - Projekt PIT ma take skoni do refleksji nad odbiorem mediw. Nie ukrywamy, e chcielimy take wprowadzi w dobry nastrj zmierzajcych do pracy i szkoy mieszkacw
Torunia. Projekt Klubu Dziennikarza zwyciy w konkursie Skouj projekt, ktry zorganizowaa Fundacja Amicus Universitatis Nicolai Copernici. Micha Zaleski, prezydent Torunia, obj akcj honorowym patronatem. Organizatorzy s zadowoleni z efektw akcji. - Niektrzy byli zdezorientowani tym, e
mog jecha za darmo relacjonuje Agata Szymborska, prezes SKN Klub Dziennikarza. Ale ju krtkie wyjanienia zapewnio doz dobrego humoru. Sam PIT spotka si ze sporym entuzjazmem. Zdarzay si osoby, ktre zaraz po kursie dzwoniy do rodziny i znajomych z informacj, co ich wanie dobrego spotkao. SKN Klub Dziennikarza dziaa przy Wydziale Politologii i Studiw Midzynarodowych UMK. (P)
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
bd zdrowy 13
Gabinet stomatologiczny przyjazny dzieciom

wiadomo zagroe spowodowanych chorobami jamy ustnej naley ksztatowa w dziecku
od samego pocztku twierdzi Iga Kubiak, stomatolog zajmujcy si leczeniem dzieci i modziey w Centrum Stomatologicznym Bernard Szyduczyski w Chemy
Dziecko to zawsze szczeglny pacjent. Jak przekona je do wizyty u dentysty? Jest kilka sposobw na wytworzenie przyjaznego klimatu. Najwaniejszy jest umiech i pene zrozumienie potrzeb dziecka. Na pewno rezygnujemy z biaych fartuchw, zastpujc je kolorowymi. May pacjent jest najwaniejszy, wic dugo wizyty jest tak naprawd uzaleniona od niego. Istotnym elementem rozmowy z dzieckiem s take porwnania, ktre pozwol przyswoi wiedz o wykonywanych czynnociach w bardzo atwy sposb, np. w gabinecie przyjaznym dzieciom zamiast linocigw stosujemy soniki, a znieczulenie to soczek owocowy. Dziki tym prostym zabiegom dziecko nie ma poczucia, e znajduje si w nieprzyjemnym i zimnym otoczeniu. Kiedy naley zadba o uzbienie naszej pociechy? Dbanie o zby dziecka moemy zacz zanim tak naprawd si urodzi, poniewa zdrowie matki rwna si zdrowiu dziecka. Przed porodem warto zasign porady stomatologa, aby zapozna si z informacjami o przeciwdziaaniu wadom zgryzu u dzieci oraz wskazwkami higienicznymi i dietetycznymi, a to podstawa profilaktyki przeciwprchnicowej. Naley ksztatowa wiadomo dziecka od najmodszych lat. Pierwsza wizyta u stomatologa powinna odby si ju w 5. miesicu ycia dziecka. Kolejne Poza wizytami u specjalisty trzeba take dba o cz domow naszej profilaktyki. Niezwykle istotne jest waciwe mycie zbw. Niech stanie si ono dla dziecka codziennym i przyjemnym rytuaem. Wystarczy zapewni mu kolorow szczoteczk i agodn w smaku past do zbw. To wanie rodzice buduj wzorzec postawy prozdrowotnej. Take stosunek do stomatologa. Jeli dorosy obawia si wizyty u dentysty, Wizyta u dentysty nie musi by dla dziecka tortur. Wiele zaley jednak od samych rodzicw to zachodzi wysokie prawdopodobiestwo, wizyty kontrolne powinny odbywa si dla dorosych jak i ich pociech. Wytwaco 4 miesice. rzanie pozytywnej atmosfery zaczyna- e nasza pociecha przejmie te nawyki my ju od samego powitania. Mody i bdzie przeraona przed niestety ju Jak przygotowa modego pacjenta pacjent wymaga take duej cierpli- konieczn wizyt. na pierwsz wizyt? Najwicej zaley tak naprawd od nas. Aby przyzwyczai dziecko do stomatologa dobrze byoby, aby pierwsza wizyta miay charakter adaptacyjny. May pacjent zapoznaje si z gabinetem i lekarzem, dziki czemu nie bdzie odczuwa dyskomfortu zwizanego z wizyt u dentysty. Dziki temu kolejne i co najwaniejsze regularne wizyty bd mao inwazyjne i relatywnie proste, a przy tym bezstresowe zarwno woci od lekarza. Warto by konsekwentnym, ale jednoczenie nie mona niczego robi na si. Jako relacji z maym pacjentem jest bardzo wana. W innym wypadku moemy spowodowa u dziecka dentofobi, czyli paniczny strach przed dentyst. Dzielnego pacjenta naley po zabiegu nagrodzi adekwatnie do jego zachowania. W kreowaniu nastawienia wane jest take podejcie rodzicw do higieny jamy ustnej w domu. Czym grozi zaniedbanie w unikaniu stomatologa w pierwszych latach ycia dziecka? Najczstszym problemem jest prchnica w zbie mlecznym, ktra niekorzystnie wpywa na tkanki otaczajce zb. Jest zakana i moe przej na zby stae. Stany zapalne w jamie ustnej mog rwnie negatywnie wpywa na oglny stan zdrowia dziecka. Zaniedbania w higienie jamy ustnej mog doprowadzi do takich zmian, e stomatolog jest zmuszony usun zb mleczny. Jeli odbdzie si to zbyt wczenie, konsekwencj tego bd problemy ze zgryzem oraz konieczno dugotrwaego leczenia ortodontycznego. Zbyt pne zgaszanie si do stomatologa powoduje, e zastosowanie mao inwazyjnych metod leczenia jest niemoliwe, a to jest najczstsz przyczyn wyksztacenia si negatywnego nastawienia dziecka do leczenia. Najgorsza sytuacja to taka, kiedy dziecko trafia po raz pierwszy na fotel stomatologiczny z bolcym zbem. Trzeba pamita, e bl jest gwnym czynnikiem stresogennym, ale w dzisiejszych czasach moemy go wyeliminowa, stosujc znieczulenia, wwczas dziecko nie boi si lekarza i chtnie zgasza si na wizyty.
Czy wiesz, e...?

Nowoczesne Centrum Stomatologiczne Bernard Szyduczyski w Chemy to miejsce, w ktrym pikny i zdrowy umiech pacjenta jest najwaniejszy. Zakres wiadczonych usug stomatologicznych obejmuje zarwno stomatologi zachowawcz i pedodoncj (czyli stomatologi dziecic), jak i chirurgi stomatologiczn, protetyk oraz implantologi.
14 czas na prezenty
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Powrt do korzeni Uszyj sobie

Cho rozwj technologiczny dokona si nawet w przemyle zabawkarskim, bardzo czsto s one
pozbawione funkcji rozwijajcych motoryk i majcych wpyw na edukacj dziecka
Mikoaj przyniesie im wymarzon zabawk. Jeli ju zawieramy wspprac z brzuchatym bohaterem kadej zimy, pamitajmy, e cay sekret prawidowego rozwoju dziecka polega na tym, by zabawa nie tylko bya przyjemna, ale i poyteczna. Tych dwch cech nigdy nie brakowao puzzlom, grom planszowym, klockom, czy zdalnie sterowanym samochodzikom. - Obecnie obser wuje si powrt do korzeni zabawek, a wic tych, ktre w ogle nie s napdzane prdem, a jeli ju to jedynie bateriami - mwi Piotr Hadrysiak, waciciel sklepw Bobas. - Budowanie wie z klockw, ukadanie rozmaitych obrazkw z puzzli, daje wyobrani szkraba pene pole do popisu, a jednoczenie rozwija ich motoryk czy zrczno. Gry planszowe to mae studium spostrzegawczoci i logicznego mylenia. Warto nie zapomina, e dziecko potrzebuje zabawek technicznych. Na elektronik jeszcze przyjdzie pora. Co wicej, gry planszowe skupiaj wicej ni jednego gracza, z ktrym najmodszy ma stay kontakt w z ro kow y. Poza rozwojem zdolnoci poznawczych, daj o n e moliwo nawizania relacji, uczy pracy zespoowej i atwoci nawizywania kontaktw. Naley pamita, e maluch uczy si wielokrotnie szybciej ni dorosy, chonie informacje jak gbka, a do rodzicw naley pokazanie mu tego, co dla niego najlepsze. To oni s odpowiedzialni za pierwsze rda edukacji swoich pociech.
wita
Prezent dla jednej osoby moe sprawi rado wielu

cowej, by wszy fachowo zamek w spodnie, skrci sukienk czy zmniejszy za du bluzk. Po taki prezent warto wybra si do miejsca szczeglnego, gdzie pracuj ludzie z pasj, gdzie jako sprztu jest rwnie wana, jak i szybka moliwo jego serwisowania, take z dojazdem do klienta. Przewiezienie profesjonalnej maszyny wiele kilometrw w celu jej naprawy, nie zawsze jest rzecz prost. - Coraz czciej maszyn poszukuj mode dziewczta- zauwaa .- Mija czas identycznych ubra ze sklepw. Modzie chce by oryginalna i si wyrnia. Pytaj matek, w jaki sposb wykonywa proste ciegi i przeszycia i tworz zupenie nowe stylizacje. Tym wszystkim oczekiwaniom klienta wychodzi naprzeciw firma Alle. Rnorodno asortymentu speni oczekiwania zarwno pocztkujcych krawcowych jak i profesjonalistek. A prezent posuy nie tylko im. Panom by moe wystarczy cerowanie skarpetek, za to mae modnisie na pewno doceni jedyn w swoim rodzaju sukieneczk. I miniaturk dla swojej lalki.
MARCIN TOKARZ
ierwsze miesice i lata ycia naszej pociechy, to moment kluczowy w rozwoju jej osobowoci i zdolnoci poznawczych. Umoliwianie jej zbyt czstego kontaktu z elektronik, czy zabawkami, ktrych warto tkwi jedynie w walorach estetycznych, jest pominiciem pracy nad tymi umiejtnociami, ktre w przyszoci bd si liczyy najbardziej. Dzie w. Mikoaja i Gwiazdka zbliaj si wielkimi krokami. To czas, w ktrym staramy si zrekompensowa rodzinie kad chwil, gdy bylimy zajci ogromem obowizkw spoczywajcych na naszych barkach. Ta pracowita rzeczywisto dotyczy jednak najczciej dorosych. Maluchy jeszcze bd miay czas, by nie dosypia, nie dojada, walczy ze stresem. Pki co, ciesz si drobiazgami i wyczekuj dnia, w ktrym
ada dziewczynka marzy o tym, aby kiedy zosta fryzjerk, lekark, nauczycielk czy piosenkark. Te pragnienia czsto si speniaj, ale najpierw maa kobietka swoj doros przygod rozpoczyna od zabawy lalkami. Gotuje im prawdziwe obiady, zaprasza na herbatki koleanki z piaskownicy i wasnorcznie szyje im pikne sukienki. W ten oto sposb, w takiej osbce rodzi si pasja tworzenia ubra, szycia na miar potrzeb maej, plastikowej lalki. Ta pasja nierzadko przeradza si w sposb na ycie, ale niejednokrotnie smykaka do szycia przydaje si na co dzie dorosej ju prawniczce, dziennikarce, czy pani minister. Dlaczego by nie pomc w rozwijaniu takiej pasji, ofiarowujc w prezencie na Mikoaja, rocznic urodzin, albo jakkolwiek inn maszyn do szycia. Prawdziw, du, tak, ktra nie popsuje si po miesicu uytkowania. Ktra nie do, e bdzie ozdob w mieszkaniu, to przede wszystkim speni oczekiwania pasjonatki tworzcej wasne ubrania. Wiele osb nie potrzebuje pomocy zawodowej kraw-
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
czas na prezenty 15
Prezent, ktry spenia marzenia

Zblia si wana okazja i wci nie wiesz, jaki prezent podarowa bliskiej ci osobie?
Podpowiadamy!
yta ulubionego zespou, ksika prosto z pki bestsellerw czy drobna biuteria to prezentowe, nudne standardy. Zamiast skupia si na obdarowywaniu rzeczami, starajmy dzieli si wraeniami. Skok na bungee zamiast nudnej kolacji we dwoje, czy lot samolotem w zamian za tradycyjny weniany sweter? To jest co! Lista prezentw, ktre moemy podarowa bliskiej nam osobie jest nieskoczenie duga. Wystarczy jedynie odrobina fantazji, by si o tym przekona. Skok ze spadochronem, kurs nurkowania czy ekstremalna jazda samochodem dzi niemal w kadym miecie s firmy, ktre w caoci realizuj zamwienia klientw, nawet te nietypowe. Ciekawym prezentem dla pa bdzie kurs kulinarny pod okiem szefa kuchni, czekoladowy masa relaksacyjny czy one shot stylizacja poczona z sesj zdjciow. Ktra z dam nie chciaaby cho przez chwil poczu si jak profesjonalna modelka? Tworzenie kreacji z projektantem mody czy warsztat makijau mog tylko sprawi, e taka niespodzianka bdzie z pewnoci udana. Nie wyklucza to jednak kolejnej z form obdarowywania prezentami. Coraz czciej kobiety kolekcjonuj ekstremalne emocje. Widokowy lot awionetk wcale nie przegrywa z popoudniem spdzonym w SPA. - Najlepszym prezentem, ktrym zostaam kiedykolwiek obdarowana, bya jazda quadem po specjalnie wy-
znaczonym terenie mwi Ewelina Lubicka, studentka psychologii. Nie spodziewaam si, e moe mi to sprawi tak wielka frajd. Nigdy nie zapomn tych przey, a co wicej dzi na quadach jed ju regularnie. Dla panw nowoci bd weekendowe szkoy przetrwania, czyli tzw. survival, kursy sztuki walki czy szkoa driftingu. Wsplna kolacja we dwoje?
Dobrze, lecz niech bdzie poczona z degustacj wina. Wyjcie do kina? Taki wieczr lepiej zakoczy np. wsplnym nocnym rejsem. Ceny takich zamwie wbrew podejrzeniom nie s due. Wystarczy tylko, by wrczenie komu prezentu nie byo obowizkiem, a przyjemnoci. - Po przekonaniu si o tym, e chwila kreatywnoci nigdy nie szkodzi, zde-
cydowaam si na podobny ruch dodaje Ewelina Lubicka. Jednak zamiast na jazd quadem postawiam na dzie we dwoje spdzony w parku linowym. To duo lepsze, ni podarowanie komu np. pyty z muzyk, bo tego rodzaju przyjemno kady moe sprawi sobie sam. Gdy chcemy w wyjtkowy sposb potraktowa naszych rodzicw, do-
brym rozwizaniem bdzie kupno biletw na sztuk teatraln, zaproszenie ich na kolacj, a rwnie specjalne warsztaty taca czy ceramiki. To duo ciekawsza wizja prezentu, ni standardowe w takich przypadkach zestawy serwisw do kawy, obramowane fotografie czy popularne zaproszenia na kaw. Dobrym rozwizaniem jest te wykupiony weekend dla dwojga w grskim czy nadmorskim hotelu, a nawet hit ostatnich miesicy wpywajca dobrze na samopoczucie sesja w grocie solnej. Pracownikom firm najczciej wrczane s vouchery do wykorzystania w odpowiednich miejscach. Nic nie stoi na przeszkodzie, eby wraz z kolegami, ktrych spotykamy jedynie w firmie, wybra si na paintball, czy wycigi gokartw. Kreatywnoci nie powinnimy rwnie traci, gdy chcemy sprawi niespodziank swoim dzieciom. Dzie w parku wodnym jest duo lepszym rozwizaniem, ni kolejna gra komputerowa. Lekcje tenisa i wspinaczka halowa nie s nudniejsze, ni wyjcie do kina. Oprcz standardowego kupna zabawek, ubra i sodyczy, warto postawi na co, co pociechy rozwinie i zachci do aktywnoci. Nie wana zatem jest okazja, lecz pomys. Imieniny, prezent gwiazdkowy, komunijny czy ten wrczony bez wyranego powodu. Liczy si to, by wspomnienia zostay na zawsze. (AR)
Modna mama te moe by sexi

Kiedy kobieta zostaje mam wiat nabiera zupenie nowych kolorw. Zmieniaj si priorytety i
cakiem inne wartoci zaczynaj nami rzdzi. Bycie mam jest dla wielu kobiet najwaniejsz rol w yciu
ANNA DEPERASLIPISKA
16 damska gbia
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
ia, pord, macierzystwo pochania ca przestrze czasow i energetyczn. Jak by mam i kobiet jednoczenie? Jak znale w sobie si i czas, by czu si z sam sob dobrze? Przy dobrych chciach i prostych trikach stylizacyjnych wszystko jest moliwe! Spodziewajc si pierwszego dziecka pamitam sowa poonej prowadzcej zajcia w szkole rodzenia:- W nowej roli musicie znale czas dla siebie. Szczliwa mama, to szczliwe dziecko! Zapomnijcie o wycignitych dresach czy bezksztatnej pidamie. Zrbcie makija, wcie adn, komfortow bluzk. Bdcie kobietami. I cho od tamtej pory mino ju prawie sze lat i na koncie nie jedno, a dwoje dzieci, sowa poonej mocno wziam sobie do serca, a postawa, ktr wwczas przyjam towarzyszy mi do dzi. Wygodnie nie tylko w dresach W ciy, czy nie, kada mama stawia na wygod. Dla mnie ona zawsze bya i jest spraw pierwszorzdn. Modym mamom podsuwam inne rozwizania ni klasyczne dresy, bo te niech bd w uyciu podczas biegania, w siowni lub przy innych mniej lub bardziej sportowych czynnociach. Odpowiednio dobrane materiay i kroje pozwol zawsze wyglda interesujco i idealnie do sylwetki. Najlepszymi fasonami bd te z niewielkimi zaszewkami w talii. Dziki nim optycznie stworzysz sobie wcicie w pasie, dziki czemu bdziesz wyglda bardziej kobieco, ale czu cigle wygodnie i komfortowo.Jeli chodzi o kolory i desenie to podstaw jest ich odpowiednie zestawienie. Jasne kolory wybieraj, by podkreli atuty swej urody, ciemne aby zatuszowa mankamenty figury. Za pomc poziomych i pionowych linii na ubraniach moesz wymienicie modelowa sylwetk. Pamitaj, e pion wydua i wyszczupla, a poziom zawsze poszerza i skraca.
Odpowiednio dobrane materiay i kroje pozwol zawsze wyglda interesujco i idealnie do sylwetki.
jest sukienka. Oprcz tej zalety, sukienka jest zazwyczaj bardziej kobieca, seksowna i uniwersalna ni spodnie. Sukienki ciowe maj zwykle kopertowy fason bd odcicie lub marszczenie pod biustem, co nadaje sylwetce zgrabny wygld. Czsto s uszyte z elastycznej dzianiny, podobnie jak topy, bluzki i tuniki. Tuniki s niezwykle modne i krluj nie tylko w sklepach ciowych, pasuj bowiem idealnie do spodni tuszujc zaokrglone biodra. Moda mama Znika brzuszek ciowy. Tylko szczciarom znikaj te inne zaokrglenia. Mode mamy czsto frustruj si zmienion przez ci figur. Za wszelk cen staraj si tu i teraz wyglda jak z przed ciy. Nie tak szybko! Na pocztek zaakceptuj siebie tak jak jeste. Jeli zdrowo si odywiasz, nie podjadasz mieciowych przeksek, wiczysz, to i figura nabierze upragnionego ksztatu. A teraz? Teraz, nie zakadaj bezksztatnych i za lunych bluzek, ktre tylko z pozoru maskuj okrge ksztaty. Oczywicie, chcc zamaskowa oponk, nie moemy ubiera obcisych przykrtkich topw, ale wielka workowata koszula to nie jest rozwizanie. Za due ubrania dodaj nam objtoci i w efekcie wygldamy na wiksze ni jestemy w rzeczywistoci. Ubrania maskujce brzuch to te lune lub marszczone na brzuchu, odcinane pod biustem (ale nie ciowe!), sztywne akiety z wciciem w talii, bluzki z pokrgym doem, o portfelowym kroju, sukienki i spodnie z obnion tali. Oprcz brzucha czci sylwetki, ktra rwnie czsto opornie wraca do podanego rozmiaru s biodra. Podczas ciy i porodu koci miednicy rozszerzaj si i w tym miejscu przybywa nam bezlitosnych centymetrw. Jeli czujesz, e s one Twoj sab stron ubierz si tak, aby przycign uwag
Fot. JOANNA ZIKOWSKA
Ciowy brzuszek Poszukiwania ciowych ubra zazwyczaj zaczynamy kiedy przestajemy mieci si w swoje dotychczasowe ubrania. Brzuszek zaczyna si zaokrgla, spodnie przestaj si dopina, spdnice staj si opite. Od tego momentu potrzebujemy specjalnych krojw, spodni i spdnic ze specjalnym bawenianym pasem okalajcym brzuch lub o obnionej talii biegncej pod brzuchem. Doy ciowej garderoby zazwyczaj wykonane s z tkanin z dodatkiem wkien elastycznych, co sprawia, i dobrze si ukadaj, nie uwieraj i nie uciskaj rosncego brzucha. Zwr uwag na skad i jako tkaniny. Najlepsze s tkaniny naturalne: bawena, wiskoza, len ewentualnie z dodatkiem elastanu. Elementem garderoby, ktry daje najwiksze moliwoci korygowania sylwetki
ku grnej czci sylwetki, a odwrci od dolnej. Jak to zrobi? Najlepszym rozwizaniem bdzie wybranie ciemniejszego dou wzgldem janiejszej gry. Wybieraj gadkie tkaniny, nieprzycigajce uwagi, spodnie z szerokimi nogawkami, spdnice owkowe lub delikatnie rozszerzane. Pamitaj aby paski noszone byy w talii a nie nisko na biodrach. Anna Deperas-Lipiska mama 6-letniego Maximiliana i 4-letniej Antoniny, osobista stylistka, wacicielka firmy Style & Beauty (www.styleandbeauty.pl). Kreuje styl wszystkich osb, ktre pragn wyglda wyjtkowo, profesjonalnie i piknie. Przeglda szafy, chodzi na zakupy, uczy proporcji, odkrywa zalety, namawia do kolorw. Joanna Zikowska fotografka, mama trjki dzieci, ktre byy inspiracj do rozpoczcia przygody ze zdjciami i na ktrych to szlifowaa swoje umiejtnoci fotografii penej emocji.
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Joker zawsze wygrywa

MARCIN TOKARZ
tylko sfery wizualnej, za co naley mu si chwaa, ale o tym dalej. Podwietlone na niebiesko zegary, form przypominajce midzygalaktyczn autostrad, zapraszaj do fascynujcej podry. Wida je przez pen przecznikw podgrzewan kierownic. W desce rozdzielczej odnajduje si inspiracje niebanalnym, jednak dalekim od jarmarc z no c i, science-fiction. Podzielona na trapezoidalne moduy jest czytelna. Ich chromowane wykoczenia nadaj oczekiwanego szyku, ergonomicznie zamontowane zcza AUX, iPod i USB - funkcjonalnoci. Przestronny, jak sala konferencyjna Sokoa Milenium, oferuje wiele miejsca, rwnie dla pasaerw siedzcych na tylnej, dzielonej kanapie. Osoby z tendencj do chomikowania poruszy pojemno i wygodne umieszczenie schowkw, w tym jednego na okulary w konsoli sufitowej. Tu za nim znajduje si, standardowe w wersjach STYLE i PREMIUM, lusterko wsteczne fotochromatyczne z kompa-
mska kocwka 17
Jeli pierwszy kontakt kierowcy z autem porwna do pokerowej rozgrywki, ten samochd nie
ma w zwyczaju dawkowa emocji, ale na pewniaka, artyleryjskim ostrzaem superlatyw idzie vabank.
przeszkody. Tych obserwacji dokonuje si z pozycji, opcjonalnie obszytych skr, penych komfortu foteli z aktywnymi zagwkami, w przypadku uderzenia redukujcymi obraenia gowy do minimum. Agresywna wrcz sylwetka Hyundaia ix35 zdajca si mwi gosem Jokera: "no dalej, cokolwiek pooysz i tak wygram ja" rywalom kae zej z drogi. Emanujcy pewnoci siebie profil i mocno zarysowane kontury czyni go jednym ze zgrabniejszych SUV-w, jakie wydaa na wiat Matka Motoryzacja. Jednak najmocniejsz stron tego samochodu s jego waciwoci jezdne. Aktywuj si jedynie za pomoc zblieniowego kluczyka i przycisku: START/STOP, ktry w testowanej wersji, budzi do ycia pompujce benzyn 1.6-litrowe serce, wytwarzajce moc 135 KM. Peda przyspieszenia typu organicznego reaguje momentalnie, jakby by zintegrowany z nerwami stopy kierowcy. Co bardzo istotne, skrzynia biegw nada za tym byskawicznym procesem. Nie marnujc wytworzonej przez silnik mocy, pracuje z dokadnoci japoskiej komunikacji kolejowej. A strach zblia si do maksymalnego momentu obrotowego, wynoszcego 164,5 Nm, zamieniajc jednostk napdow w klatk, do ktrej wrzucono razem dwa wcieke bulteriery. W adnym wypadku nie wydaje wtedy odgosw masakry, ale rwnej walki o dominacj. Cae szczcie, ukad kierowniczy Hyundaia ix35, bazujcy na systemie Flex Steer pomoe j ujarzmi za pomoc jednego z trzech trybw wspomagania: Comfort, Normal i Sport. Pena kontrola i precyzja, wyzwanie zamienia w dziecinn igraszk. Do Hyundaia ix35 powinno si podchodzi z respektem. Jest autem wyznaczajcym nowe standardy. Jego stosunek jakoci do ceny jest ekstremalnie wysoki. Mona go mie ju od 73 900 z. Takiej przyszoci chc fani motoryzacji. Dla mnie ix35 wygrywa parti w jednym rozdaniu. A z gry uprzedzonym anty-sympatykom polecam odwiedzi toruski salon Hyundaia przy ul. Lubickiej 17. Baganik jest naprawd duy...
szystko, albo nic. Tym razem granica midzy wstpn opini po przeczytaniu tej recenzji, a t, ktr nawiedzi miaka po osobistym spotkaniu z Hyundai ix35 jest na prawd cienka. Auto swe atuty obnaa od razu. Jego test jest tak naprawd motoryzacyjnym spoilerem wietnego, penego wrae kina, ktre po dentelmesku woli si poleci bez zdradzania najciekawszych wtkw. Owszem, zawsze znajdzie si jaki anty-sympatyk tego, co wspaniae, ale na wypadek jego obecnoci i kliwych uwag w olbrzymim wrcz, bo 591-litrowym baganiku znajdzie si dla niego mnstwo wolnego (karnego) miejsca...z moliwoci zwikszenia przestrzeni adowniczej a do 1436 l. Jeli jego ostatnim yczeniem bdzie zaznanie ziemskich wygd, biorc pod uwag caoksztat tego, co oferuje ten samochd, trafi idealnie. Pytanie, czy na to zasuy? Wntrze Hyundaia ix35 designem nieco wybiega w przyszo. Ta cecha nie dotyczy
sem, na wypadek gdyby kierowca wola polega na sobie ni na GPS-ie komputera pokadowego. Ten z kolei wywietla obraz tylnej kamery cofania z sprytnym dla Hyundaia komunikatem, mimo wszystko namawiajcym do rozejrzenia si na boki. Niepotrzebnie, system dziaa bez zarzutu, wizualizujc za pomoc siatki odlego od
18 budowlanka
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Internetowe okno na wiat

Dostp do Internetu czy duy dysk to tylko niektre z opcji nowych dekoderw.
Zdziwisz si, jak wiele potrafi to niepozorne urzdzenie

gwiazd. Cz z dostawcw telewizji pozwala take na dostp, np. tvn player czy Onet.pl - Oddzieln spraw jest dostp do darmowego serwisu wideo YouTube dodaje Maciej Auguciski. Tam znajdziemy miliony teledyskw, krtkich filmw, video blogw czy poradnikw. Dod a t kow opcj dekodedziki ktremu mamy praktycznie nieograniczony dostp do kadego gatunku muzyki z caego wiata. Przyjemnym dodatkiem s take gry. W codziennym ogldaniu telewizji wspiera nas natomiast system Elektroniczny Program Telewizyjny. W skrcie EPG. Pozwala podejrze, co dzieje si na innych kanaach, ile czasu pozostao do koca ogldanego programu, a take co jest jeszcze w programie. Jednak drug rzecz obok dostpu do Internetu jest dysk dekodera. To on pozwala na pen kontrol nad naszym seansem. Nic nas nie ominie nawet mecz na ywo. - Przykadowo, w trakcie ogldan i a
elewizor ju dawno przesta by jedynie zwykym odbiornikiem. Teraz to centrum domowej rozrywki z prawdziwego zdarzenia. Funkcji, ktre zapewniaj mu zewntrzne dekodery, jest jednak coraz wicej. Gdy dla wielu dostp do Internetu kojarzy si tylko z komputerem czy telefonem, to jego moliwoci s o wiele wiksze. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby nasz telewizor te mia dostp do sieci. - Dekoder z dostpem do Internetu zapewni nam niebywae dotd moliwoci twierdzi Maciej Auguciski ze sklepu Satbox. Oferta dla widza wzrasta wtedy o wiele bardziej. Mowa tu nawet o ponad 7000 filmach i programach dostpnych na yczenie. Znajdziemy wtedy dodatkowe seriale, filmy przyrodnicze czy bajki. Cz z nich jest w jakoci HD. Rnica w jakoci jest wtedy diametralna, a wielo szczegw zauwaalna goym
ustawi nagrywanie na konkretn godzin. Opcja ta jest bardzo przydatna dla osb, ktre nie chc omin odcinka ulubionego serialu, ale w danej godzinie nie bdzie ich w domu. Montowane w dekoderach dyski twarde nie musz by wykorzystywane tylko do nagrywania aktualnej transmisji. Ich wielkoci pozwalaj na archiwizacj wielu godzin programw i audycji w najlepszej jakoci.
Dekoder z dostpem do Internetu zapewni nam niebywae dotd moliwoci
okiem. Dostp do sieci pozwala take na korzystanie z serwisu internetowego, dziki ktremu w prosty i szybki sposb mona znale informacje pogodowe, sportowe czy o yciu
rw jest take radio internetowe,
transmisji telewizyjnej moemy w tym samym czasie nagrywa inn audycj wyjania Maciej Auguciski. W kadej chwili moemy zatrzyma program, cofn materia i wznowi jego emisj w dowolnym momencie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
budowlanka 1 9
Murarz flaszek ju nie nosi

Czy murarze to abstynenci, czy alkoholicy? Ile prawdy jest w
tym i w wielu innych stereotypach krcych o budowlacach

riusz, pracownik budowlany i dodaje. Ja bynajmniej nie mam do tego gowy. Pracy jest sporo, a w dodatku kierownicy strasz alkomatami. Ponadto, wikszo z nas, do pracy jedzi autem. Owszem, spotkaem si z takimi, ktrzy butelki chowaj midzy pustakami, ale kady ma swoje saboci. Dzisiejsi przedsibiorcy nie lituj si nad tymi, co zagldaj do kieliszka w godzinach pracy. Czasy, w ktrych pio si na umr, a puste flaszki walay si pod nogami, odeszy w zapomnienie wraz z pojawieniem si konkurencji i zaostrzeniem przepisw. Tak to wyglda w ustach jednego z fachowcw. Jednak badania przeprowadzone w ostatnich latach przez Pastwow Inspekcj Pracy pokazuj, e przyczyn ponad poowy wypadkw na budowach mg by alkohol. Na rynku istnieje wiele mniejszych i wikszych firm. Niektre z nich ciesz si renom czy uznaniem i wikszo z nas pewnie takich poszukuje. Nie mona jednak zapomina, e jest rwnie wiele takich, ktre psuj opini caej brany.
uk spadajcego pustaka, wrzask zabieganego kierownika, czy ryk wczonej betoniarki, to miejsce, gdzie pracuj oni budowlacy. Cika praca przez kilka, a czasem kilkanacie godzin dziennie, to chleb powszedni tych, ktrzy na ycie, mogoby si wydawa, zarabiaj wycznie miniami i kielni. Jednak s wrd nich tacy, ktrzy zabieraj swoje ony do dobrych, markowych restauracji, czy te po prostu znaj dat bitwy pod Grunwaldem.
Nie zawsze przegrany

Niechtnie wspominam budow swojego domku zdradza Katarzyna. Ekipa fachowcw, ktra pojawia si na placu budowy jako pierwsza, wydawaa si by szalenie nieprofesjonalna. Jej kierownik zjawia si rzadko na mojej dziace. Ja nie miaam czasu kontrolowa murarzy, poniewa pracuj na peen etat. Gdy ju udao mi si wyrwa z pracy i pojecha na moj budow, trafiaam zazwyczaj na przerw niadaniow lub kawowo - popoudniow. Materiay budowlane schodziy jak woda. Motki, czy inne drobne narzdzia przepaday jak kamfora. Nie zauwayam wprawdzie, by ktry z murarzy popija lub by pijany, ale po odejciu fachowcw znalazam kilka pustych butelek po piwie. Straciam wprawdzie troch nerww, ale ekipa zadanie wykonaa. Niektrym smutne moe si wyda to, e cz Polakw nie ma naj-
Lata niechlubnej tradycji

O tym, e raz przyklejona atka do czowieka trzyma si nadspodziewanie dugo, wiedz chyba wszystkie dzieci. Jak dzi pamitam kold, podczas ktrej duszpasterz zabawia moj rodzin artem o pijanych murarzach okresu PRL-u. Jak wiele zmienio si od tamtego czasu, wiedz najlepiej ci, ktrzy w brany s od lat. U nas si nie pije mwi Da-
lepszego zdania o murarzach i swoimi jzykami siej z fam. Jak mantr wielu powtarza, e budowlaniec to nieudacznik i nieuk. Tylko niektrzy zdaj sobie spraw, e ten nieudacznik zwykle przyzwoicie zarobi, a remont mieszkania czy inne prace remontowo - budowlane wykona samodzielnie. Niejednokrotnie ten nieuk do swojego CV moe dopisa znajomo niemieckiego czy angielskiego, ktrego nauczy si pracujc za granic. Tam generalnie polskich fachowcw si docenia. (JL)
20 budowlanka blokowisko
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Odliczanie rozpoczte!
Tylko do koca 2013 roku osoby, ktre ukoczyy 35. rok ycia, otrzymaj zwrot podatku
VAT od zakupionych ceramicznych wyrobw sanitarnych i pytek podogowych
uz niebawem wielu Polakw bdzie zmuszonych pogodzi si z nadchodzcymi zmianami , albo jeszcze przed 1 stycznia 2014 roku, dokona zakupw kwalifikujcych si do ulgi z mocy ustawy o zwrocie podatku VAT. W sytuacji, gdy czas odgrywa niebagatelne znaczenie, warto postawi na firm, ktra sprawnie i fachowo obsuy swojego klienta. W brany azienkowej strzaem w dziesitk bdzie Servitor. Wedug nowego projektu ustawy, ulga zwrotu podatku VAT za materiay budowlane nie bdzie przysugiwaa ju wszystkim, a jedynie osobom do 36. roku ycia. Oprcz tego obejmie wycznie zwrot wydatkw na materiay budowlane wykorzystane przy inwestycji wymagajcej pozwolenia na budow (ale wydanej ju w 2014 r.), co wyklucza sytuacje remontu. Zaplanowano take ograniczenia dotyczce metrau: powierzchnia uytkowa lokalu mieszkalnego (powstaego w wyniku rozbudowy budynku mieszkalnego, bd przebudowy budynku niemieszkalnego na cele mieszkalne) lub domu, nie bdzie moga przekracza odpowiednio 75 metrw kwadratowych i 100 metrw kwadratowych (85 mkw i 110 mkw, gdy osoba starajca si o zwrot w dniu wydania pozwolenia na budow, wychowywaa przynajmniej troje dzieci).
Dla tych, ktrzy nie maj pomysu na azienk, projektanci mog stworzy wizualizacj, jak rwnie profesjonalne projekty.
Nie naley jednak popada w skrajno szaleczych zakupw, ktre nie s podyktowane zdrowym rozsdkiem. Ostatni gwizdek dotyczy jedynie kupna, nie terminu skadania wnioskw o zwrot. On z kolei w trybie dotychczasowym zosta przewidziany na 31 grudnia 2018 r. Mimo upywajcych dni, wybr pierwszego z brzegu salonu
Fot. ARCHIWUM
azienkowego byby korzystny jedynie w pierwszych miesicach uytkowania zakupionych sprztw, czy materiaw. Bd co bd, ich przeznaczeniem jest suy czowiekowi jak najduej i jak najefektywniej. Servitor przygotowany na gwatowny popyt na produkty, ktre kwalifikuj si do zwrotu podatku od ich zakupu, zadba o
szerok dostpno swoich usug. Oferuje sprzeda i obsug klienta w piciu punktach wojewdztwa kujawsko-pomorskiego: w Toruniu przy ul. Polnej 123, w Bydgoszczy przy ul. Fordoskiej 53, a take w Inowrocawiu, Wocawku i Pocku. Tak wiele lokalizacji pozwoli odciy kolejki, ktrych niechybnie naley spodziewa si w caym kraju. - W kadym salonie projektanci su klientom fachow pomoc, nie tylko w zakresie urzdzenia azienki, czy doboru pytek, ale rwnie stworzenia wymarzonego, penego komfortu i stylu domu, czy mieszkania - podkrela Elbieta Domagalska, manager ds. pytek ceramicznych w firmie Servitor. - Dla tych, ktrzy nie maj pomysu na azienk, projektanci mog stworzy wizualizacj, jak rwnie profesjonalne projekty. Bogactwo wyboru produktw wrd polskich i zagranicznych producentw powoduje, e nawet najbardziej wymagajcy klient otrzyma produkt dopasowany do swoich potrzeb. Oferta firmy Servitor w duej mierze pokrywa si z list materiaw budowlanych, ktre objte s ulg zwrotu podatku VAT od kosztw zakupu, dostpn na stronie internetowej Ministerstwa Transportu i Budownictwa: www.transport.gov.pl. Zalicza si do
niej caa gama pytek ceramicznych, w tym azienkowych, podogowych wewntrznych i zewntrznych, gres techniczny, barwiony i polerowany. Ponadto kompleksowe wyposaenie azienek, czyli: ceramika sanitarna, umywalki, wanny, brodziki, czy bidety. Aby zyska na czasie mona wstpnie zapozna si z ofert Servitora za porednictwem witryny: www.superlazienki.pl. - Cho okres moliwoci korzystania z ulgi kurczy si z dnia na dzie, staramy si, by profesjonalizm usug wiadczonych przez salony Servitor rekompensowa klientom, ktrych wkrtce nie bdzie ona dotyczy, wszelkie niedogodnoci finansowe - przekonuje Elbieta Domagalska. Jednak odliczanie do Nowego Roku wci trwa, dlatego Servitor przygotowa "Magazyn Dobrych Cen", a w nim liczne propozycje znanych i markowych produktw m. in. wanny firmy Excellent, umywalki Villeroy&Boch, Duravit, baterie spod szyldu Grohe, czy Fima Carlo Frattini. Ponadto na stronach magazynu mona znale najwyszej jakoci, ceramiczne pytki pochodzenia hiszpaskiego i woskiego, ktrych ceny obnione s o minus 20, 30 i wicej procent. (MT)
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Folia niejedno ma imi

mona w praktyczny sposb wykorzysta w naszych domach
budowlanka 21
Przyciemniane szyby nie su tylko osobom tuningujcym samochody. Folie okienne
hroni przed promieniowaniem UV, wzmacniaj szyb, a take maj wymiar estetyczny - to tylko niektre zalety folii okiennych. Warto pozna ich rodzaje, by dobra odpowiedni produkt do naszych szyb. Najpopularniejszym produktem s folie stosowane w samochodach. Odbiorcami takich usug w 80% s zwyczajni kierowcy, posiadajcy rodzin i dzieci. Korzystanie z tego typu usug zapewnia im komfort podczas jazdy samochodem. Folie posiadaj kilka stopni przepuszczalnoci. Najciemniejsze przepuszczaj tylko 5% promieni sonecznych. Produkowane s z materiaw uzyskiwanych od renomowanych wiatowych producentw. Kada z nich posiada minimum 5 lat gwarancji. - Folie te posiadaj mnstwo zalet mwi Mirosaw Wegner z Centrum Folii Okiennych. - chroni wntrze samochodu przed wyblakniciem oraz popkaniem, poprawiaj skuteczno dziaania klimatyzacji, gdy zatrzymuj oraz redukuj znaczn cz
promieniowania sonecznego, a take minimalizuj zmczenie oczu blaskiem soca, co znaczco poprawia jako jazdy. S termokurczliwe, co oznacza, e pod wpywem ciepa idealnie dopasowuj si do kadej szyby. W przypadku samochodw mamy
take do wyboru srebrne folie refleksyjne, ktrych stopie przepuszczalnoci zaley od iloci promieni sonecznych. W nocy natomiast rozjaniaj si. W przypadku szyb w budynkach rwnie bardzo podane si folie ter-
moizolacyjne. - agodz kontrasty midzy miejscem nasonecznionym, a zacienionym, redukuj promieniowanie V odpowiedzialne za blaknicie, latem zapobiegaj przegrzewaniu si pomieszcze odbijajc ciepe powietrze
na zewntrz, zim - redukuj do minimum straty ciepa, gdy nagrzane powietrze nie ucieka przez system oszklenia dodaje Mirosaw Wegner. - W swojej ofercie posiadamy midzy innymi folie w stylu luster weneckich, a dodatkowo mona wybra take ich kolor. Jeli chcemy, aby nasze szyby w przypadku rozbicia nie zrobiy nikomu krzywdy, warto zainwestowa w folie ochronne. - Po rozbiciu szyby utrzymuj j w jednym kawaku w ramie okiennej i zabezpieczaj przed okaleczeniem ostrymi kawakami szka. - S odporne na zarysowania i dodatkowo zabezpieczaj przed kradzie i wamaniem. Mona je take poczy z funkcj przeciwsoneczn. Nasze szyby mog take uzyska cakowicie nowy wygld za spraw folii dekoracyjnych i matowych. Te pierwsze z pewnoci urozmaic nasze szklane powierzchnie, a matowe natomiast zapewni nam prywatno i jednoczenie nie pozbawi pomieszcze wiata.
22
kultura
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Robi filmy o tym, co mnie boli

Gdyby Wojciech Smarzowski nakrci komedi romantyczn, to wszyscy oiliby w niej wd.
O tym, do jakiego gatunku filmowego nale jego dziea, dowiaduje si z recenzji. Rozmowy z nim, podczas tegorocznego Tofifest Film Festival, wysuchaa Aleksandra Radzikowska
Zo jest dla pana bardziej fascynujce, ni dobro? Mnie nie interesuje krcenie historii bahych. Do kadego filmu podchodz tak, jakby mia by ostatnim w moim yciu. Kino karmi si zem. Wielu rzeczy sobie nie projektuj, po prostu one si dziej, robi je i dopiero pniej powstaj ich okrelone analizy. Kada historia, ktrej dotykam, ociera si o ciemn stron i tak ju pewnie bdzie. Musz to polubi. Chciabym zrobi film o mioci, ktry bdzie si nazywa Nienawi. Celem Drogwki byo ukazanie policji w zym wietle? A moe nie jest to wcale film o niej? Dla mnie jest to film o korupcji i saboci pastwa, ktre nie potrafi egzekwowa stanowionego przez siebie prawa. Nie o policji. Gdy pokazywalimy ten film z Londynie, nikt nie mg zrozumie dlaczego policjant bierze w ap. W Moskwie nikt nie mia ju takich wtpliwoci. Oni maj gorzej. Pomys na film zrodzi si podobno ju w 2004 r. Od tego czasu koncepcja na film leaa w szufladzie i dojrzewaa do waciwego momentu, w ktrym bd mg si z ni zderzy. Pomysw mi nie brakuje, ale nie mog planowa odlegej przyszoci. Nie wiem o czym bd chcia zrobi film za dwa, trzy lata. Po Ry potrzebowaem kina, ktre pozwoli mi, jako reyserowi, dogrzeba si do innych emocji. Nie wiem, gdzie bd po opowiedzeniu historii ludobjstwa na Kresach. Polska bez znieczulenia? Robi filmy o Polsce z mioci do tego kraju. Gdy opowiadam o zu, szukam u bohaterw moich filmw dobrych cech i ludzkich twarzy. To nie jest tak, e przedstawiam co, co jest czarno-biae. Fascynuje mnie ta granica pomidzy. Robi filmy o tym, co mnie boli. Wci wybiera pan ten sam sposb postrzegania wiata, jak wtedy, gdy krci Wesele? Powiedziaem wtedy, e stoj narbany w kcie sali weselnej i obserwuj. Jestem reyserem. Wol si schowa, ni byszcze przed obiektywami w wietle reflektorw. To wynika z mojej natury. S reyserzy, ktrzy pokazuj aktorom, jak maja dan scen zagra i s tacy, ktrzy z nimi rozmawiaj. Ja rozmawiam. Jestem te jednym z ekspertw w temacie narbania i dlatego postanowiem zrobi o tym film. Ekranizacja Pod mocnym anioem Jerzego Pilcha wejdzie do kin w styczniu. Skd bierze si tak dua zabawa obrazem w paskich dzieach? Z wraliwoci, a moe z przypadku? W kadym swoim filmie, oprcz Ry, bo tam nie znalazem pretekstu, zderzam faktury. Po prostu lubi ten jzyk sztuki. Mnie bardzo mczy kuchnia filmowa. Tak naprawd interesuje mnie to, eby bya historia, scenariusz, aktorzy i eby jako to opowiedzie. Sam sposb zapisania, wiata i dwiki ju niekoniecznie. To mnie lekko irytuje i dlatego szukam prostej formy nakrcenia filmu. Leonardo da Vinci robi zdjcia dziurawym wiadrem. Nie jest wany nonik. Liczy si to, czy ma si co do powiedzenia, czy nie. Jakie wartoci chce pan przekazywa dziki swoim filmom? Daleko mi jest od upowszechniania wartoci. Prdzej wrzuc gwno w wentylator. Chc po prostu prowokowa. W jakim momencie ycia uzna pan, e film jest tym jzykiem, ktrym chce si wypowiada? Jak ju miaem trzydzieci lat i musiaem zarabia (miech). Szukaem pomysu na siebie. W tamtych czasach studiowao si po to, eby nie trafi do wojska, nie eby si uczy. Byem w wielu szkoach, w kocu, za trzecim razem, dostaem si do Filmwki na wydzia operatorski. Szybko okazao si, e jeli nie wymyl sobie historii, nikt za mnie tego nie zrobi. Ju na trzecim roku napisaem scenariusz Maowiny. To odbywao si pynnie. Nie byo tak, e pewnego dnia wstaem i pomylaem, e bd hodowa kury albo robi filmy. Jak traktuje pan prac nad serialow mielonk i reklamami? Nie wstydzi si jej pan? Z czego trzeba y. Pewnie, gdybym zrobi film w Stanach, przez rok nie musiaabym si martwi o rodki do ycia i mgbym spokojnie myle nad nowym projektem. Z drugiej strony, gdybym urodzi si w Mongolii, biegabym za koz i nie zrobi adnego filmu. Ten nasz kraj nie jest taki zy. Bardzo szybko podzieliem swoja prac na to, co robi dla pienidzy i na to, co zrobibym i tak. Za pienidze z krcenia reklam kupuj sobie czas, dziki ktremu mog sta narbany w kcie sali.
ZAPOWIEDZI
Od Nowa
XXIV Toru Blues Meeting
kiedy: 22-23 listopada, godz. 19 cena: Karnet: 100 z - w dniu koncertu; pitek: 70 z - w dniu koncertu; sobota: 50 z - przedsprzeda / 60 z - w dniu koncertu
Lizard King
Cinema City
HRP Pamela
ajwikszy w regionie i jeden z najstarszych festiwali bluesowych 24. raz rozgrzeje Od Now gitarowym brzmieniem. Gwiazd tegorocznego Toru Blues Meeting bdzie ERIC SARDINAS - wyjtkowy gitarzysta, prezentujcy mocno elektryczny blues - rock! Amerykanin pojawi si na scenie w pitek. Gwiazd drugiego dnia jest zesp Dem. Po koncertach bd odbyway si jam sessions. Od Nowa w trakcie bluesowego wita gocia ju takie gwiazdy jak Tadeusz Nalepa, Ireneusz Dudek, Martyna Jakubowicz, Easy Rider, Kasa Chorych, Mira Kubasiska, czarnoskrzy bluesmani z USA - Keith Dunn, Carlos Johnson, John Broadway Tucker, Michael Roach, Mike Russell. Najwiksz gratk dla suchaczyli byli jednak do tej pory Johnny Winter oraz Mud Morganfield, czyli Muddy Waters jr. - W naszym staym programie trudno wyrni jednak szczeglne pozy-
XXANAXX
kiedy: 28 listopada, godz. 21 grudnia, cena: 15 zotych przedsprzeda / 20 z w dniu koncertu
Ladies Night
kiedy: 29 listopada, godz. 19:30 cena: 22 z
Warsztaty gitarowe
kiedy: 24 listopada, godz. 18, od 20.00 jam session cena: za darmo
F
cje, bo jak zawsze mamy kilka festiwali oraz kilkadziesit koncertw dodaje Maurycy Mczekalski. Warto jednak nadmieni, e tegoroczny Toru Blues Meeting bdzie najbardziej midzynarodowym wydarzeniem w historii tej imprezy. Od Nowa bdzie gocia artystw z trzech kontynentw i omiu krajw. Wicej informacji na www.facebook.com/tylkotorun oraz www. tylkotorun.pl oraz https://www.facebook.com/tylkotorun Tam te pojawi si fotorelacja z tego wydarzenia.
reedom Sound Art Agency , Many Kilos oraz klub Lizard King Toru zapraszaj w czwartek 28 listopada na koncert zespou XXANAXX. Kompozycje pene analogowych brzmie, gbokich basw i przestronnych pogosw. Kojce i ciepe dwiki, do ktrych chtnie wyskoczysz na parkiet. Maj za sob wystpy na Openerze i Audio River. XXANAXX to polski duet z Warszawy tworzcy muzyk elektroniczn. Zesp powsta w 2012 roku a w jego skad wchodz: Klaudia Szafraska (wokal) oraz Micha Wasilewski a.k.a. Lance Flare (muzyka). Ich kompozycje pene s analogowych brzmie, gbokich basw, przestrzennych pogosw i uwielbianych przez oboje dwikw maszyny perkusyjnej Roland TR 808. Gatunki ktre s im bliskie to chillwave, witch house i electronica. W chwili obecnej duet pracuje nad debiutanckim albumem, pierwszy singiel zatytuowany Disappear zosta wypuszczony w grudniu 2012 roku.
inema City zaprasza na inspirujce wieczory filmowe TYLKO DLA KOBIET z dobrym filmem w roli gwnej, pene niezwykych prezentw i niespodzianek oraz mnstwem nagrd do wygrania! Tym razem Cinema City proponuje przedpremierowy pokaz filmu Ani sowa wicej w reyserii Nicole Holofcener. To opowie o rozwiedzionej samotnej matce, Evie (Julia Louis-Dreyfus), ktra pracuje jako masaystka i powoli godzi si z tym, e jej crka niedugo wyjedzie do collegeu. Pewnego dnia poznaje Alberta (James Gandolfini), uroczego zabawnego faceta, ktry rwnie cierpi na syndrom pustego gniazda. Eva zaprzyjania si te z Marianne (Catherine Keener), klientk, ktra ma tylko jedn wad: zbyt czsto narzeka na byego ma. Ktrego dnia zwizek Evy i Alberta staje pod znakiem zapytania, gdy bohaterka poznaje prawd o byym Marianne...
ym razem warsztaty poprowadz Wiesaw Kryszewski oraz Witold Jkalski. Obaj muzycy, oprcz wielkich umiejtnoci, posiadaj rwnie ogromne dowiadczenie sceniczne, dziki czemu zajcia s rnorodne i bardzo interesujce. Warsztaty zorganizowane s tak, aby zarwno osoby pocztkujce jak i zaawansowane wyniosy z nich jak najwicej. Dua cz najbliszych zaj zostanie powicona technice slide, ktrej Witold Jkalski jest niekwestionowanym mistrzem. Na warsztatach pojawi si rwnie dwaj toruscy gitarzyci - Sawek Zaeski oraz Darek Zaeski. Zaprezentuj swoje instrumenty oraz omwi uywane przez siebie efekty gitarowe. Uczestnicy najbliszych warsztatw bd wic mieli do swojej dyspozycji czterech profesjonalnych muzykw, z ktrymi rwnie w prywatnej rozmowie bd mogli skonsultowa problemy, z jakimi spotykaj si zarwno pocztkujcy, jak i bardziej zaawansowani gitarzyci.
oprac. materiay prasowe, P
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
sport
23
Zawd: nurek
Robi wszystko to, co inni ludzie na powierzchni.

Tyle, e schodz siedemdziesit metrw pod wod
Pod wod nie schodzi si samemu. W nurkowaniu rekreacyjnym zawsze dobierane s pary. Wyszkolenie odgrywa kluczow rol. Pync rami w rami musisz mie poczucie, e twj partner wie, co zrobi, gdy zabraknie ci tchu. - Jedni traktuj nurkowanie jako hobby, a dla innych jest ono sposobem na ycie mwi Szymon Denis, instruktor w Centrum Szkolenia i Techniki Nurkowej Akwanauta w Toruniu, zawodowy nurek. - Mj ojciec zakada toruski klub. Przez lata przewiny si przez niego setki osb. Zarazi mnie pasj do podwodnych podry. Robi to od 25 lat. W Chorwacji na kadym kroku mona znale doskonae miejsca dla petwonurkw.
TOMASZ WICAWSKI
a dnie Batyku mona znale kawa historii III Rzeszy. W katastrofie statku MS Wilhelm Gustloff zgino wicej osb ni na Titanicu. Petwonurkowie z Torunia wpywali do wntrza kilkukrotnie. Sowo niebezpieczny w ich sownikach zastpio rzeczownik spokj.
Widoki zapieraj dech w piersi. Hiszpania pod tym wzgldem wypada rwnie okazale. Nieopodal francuskiego wybrzea akwenw do nurkowania take nie brakuje. Tam jest jednak znacznie droej. - Nurkowanie na wrakach daje najwikszy dreszczyk emocji wskazuje Szymon Denis. - Gboko krci, ale nie dla niej samej, ani dla rekordw, zakada si strj, butl i wskakuje do, czsto lodowanej, wody. Na Gustloffie czowiek czuje si, jakby przenis si w czasie o kilkadziesit lat. Wrak ley na boku. Meble, bagae, wystrj wszystko jest doskonale zachowane. Poza ludmi. Cisza i pustka otaczaj nurka w takim miejscu. Osoba posiadajca wyobrani, ktra pynie
przez adownie wie, z jakim kawakiem historii ma do czynienia. Na szkolenie mona zapisa nawet omiolatka. Osiga si kolejne stopnie wtajemniczenia w sztuk nurkowania. Najniebezpieczniejsi w wodzie s bowiem ci, ktrzy schodz niej ni potrafi. - Jeeli kto ma uprawnienia do nurkowania na gboko 35 metrw, to nie powinien zwiksza tego dystansu mwi Szymon Denis. - Tragedie zdarzaj si jedynie przez brawur i nieostrono, bo sprzt jest teraz bardzo dobrej jakoci. W poczeniu z umiejtnociami sprawia on, e nie jest to absolutnie sport czy hobby ekstremalne. WOPR-owcy po nurkw nie pywaj czsto. - Bawi si w schodzenie pod wod osoby zdyscyplinowane mwi Marek Ratajczyk, ratownik z wieloletnim staem. - Gdyby byo inaczej, co chwil syszelibymy o ofiarach. Rekreacyjne nurkowanie, to coraz popularniejsza forma spdzania wolnego czasu. Bezpieczestwo jest na pierwszym miejscu dla organizatorw tego rodzaju aktywnoci. Nie oznacza to jednak, e chwile grozy si nie zdarzaj. - Nie przypominam sobie, ebym pod wod znalaz si kiedykolwiek w sytuacji zagroenia ycia dodaje Szymon Denis. Przyszed do mnie jednak kiedy mj byy kursant. Chcia podzikowa za uratowanie ycia. W Tunezji dali mu niezbyt sprawny sprzt. Gdyby nie posiada umiejtnoci, nie miaby najmniejszych szans. Na pewnej gbokoci mier zblia si znacznie szybszymi krokami. To nie ja jednak go uratowaem. Pokazaem mu tylko w czasie szkolenia, e musi zachowa spokj. Petwonurkowie wiedz, e woda to ywio. Nieprawd jest, e bezpieczniejszy ni
ogie. Na pewno inny. Czowiek ma z nim szanse. Nie moe jednak zapomnie ani na chwil o respekcie. Brak pokory mci si niezwykle szybko. Mazury mogyby si sta miejscem, ktre w Polsce nurkowaniem stoi. Nadmiar motorwek i jachtw zniechca jednak wielu do schodzenia pod wod na najwikszych akwenach, pomimo tego, e woda jest bardzo czysta. - S niezwykle urokliwe mae jeziorka wskazuje Szymon Denis. - Mona znale takie miejsca, gdzie przejrzysto wody siga 15 metrw. To tyle samo, co w Adriatyku. Jedzimy czsto nurkowa w Okoninie w gminie Ciechocin. W Kamionkach jest trudniej, ale nie jest to niemoliwe. Kady z nas zaczyna jednak od pierwszych prb na basenie. rodowisko amatorw nurkowania zwiksza si. Z drogiej, elitarnej fanaberii staje si to rozrywk dla caych rodzin. Koszt zakupu sprztu nie jest ju tak wysoki jak kiedy, a wyjazdy do Chorwacji czy na Kub nie s niespenionym nigdy marzeniem. - Jak kto chce kupi bardzo drogi sprzt, to oczywicie go znajdzie mwi wieloletni instruktor nurkowania. - Nie ma jednak takiej koniecznoci. Jest dobre i stosunkowo tanie wyposaenie. Dziaa rwnie sporo wypoyczalni. Dla chccego nic trudnego. Troch zamiowania do adrenaliny, samozaparcia i mona si schodzenia w gbin nauczy bez trudu. Zawodowo pracuj jako nurek. Robi pod wod wszystko to, co inni na ziemi. Dokumentacja, zdjcia, przegldy, betonowanie czy spawanie te umiejtnoci nie s mi obce. Spokj i powolne ruchy cechuj mistrza. (WT)
Po twarzy si nie biam

Aneta Rygielska sportowe cele ma skonkretyzowane ju od pocztku swojej drogi z szachami
na pici. Jest aktualn mistrzyni wiata juniorek, cho boks trenuje dopiero od trzech lat
oks to podobno najtwardszy i najsamotniejszy sport na wiecie. Na ringu kady zostaje sam. Gdy rozbrzmiewa dwik gongu, cichn okrzyki, zmysy si wyostrzaj i pozostaje ju tylko bl. Jeli w boksie istnieje jaka magia, to jest to magia walki ponad granicami i ryzykowania wszystkiego dla marze, ktrych nie dostrzega nikt poza samym zawodnikiem. Magi, ktra pozwala ycie powici dla idei i nakazuje zaprzyjani si z cierpieniem, poczua rwnie Aneta Rygielska. Bo jak inaczej, ni mioci, nazwa mona to, co na twarzy rysuje nam umiech, pomimo blu? Chopakw si nie boj Filigranowa dziewczyna, z ciepym umiechem i delikatnymi domi. Postronny obserwator nigdy nie zgadby, e ta dziewczyna, o agodnej twarzy, ciosem powali moe niejednego dorosego mczyzn. A smak tego zwycistwa Aneta Rygielska ju zna. - Czasem wygrywam sparingi z chopakami mwi torunianka. Ich si nie boj. Wiele osb nie wierzy, e boksuj, ale kady kto oglda moj walk szybko zmienia zdanie. Treningw nie zaczynaa na ulicy i od zaczepiania sabszych kolegw, ale ju na podwrku i w podstawwce wszyscy wiedzieli, e z Anet artw nie ma. Jej przygoda ze sportami walki rozpocza si od taekwondo i judo. - Po twarzy si nie biam mwi z umiechem. Ale jeli byaby taka potrzeba, umia-
abym si obroni. O tym wie rwnie mama Anety, ktra wspiera crk w sportowej karierze. - Baam si, gdy walczya na macie mwi Katarzyna Rygielska. Martwi si o ni, jednak zdaj sobie spraw z tego, e sporty walki s jej pasj. Nie ograniczam jej i pozwalam spenia marzenia. Wraz z ca rodzin gorco jej kibicujemy, by realizowaa wszystkie wyznaczone przez siebie cele. A te Aneta Rygielska wyznaczya sobie powane. W yciu kadego chyba sportowca pojawia si marzenie o olimpijskim zocie. Skoro po zaledwie trzech latach trenowania boksu zawodniczka Pomorzanina zostaa modzieow mistrzyni wiata, sen o olimpijskim krku ma szans si speni. Zawodowo czy amatorsko? Toruska mistrzyni ma przed sob trudne zadanie. Cikie i czasochonne treningi musi poczy z przygotowaniami do matury. - Kady bokser w pewnym momencie
swojej kariery podejmuje trudn decyzj o przejciu na tzw. zawodowstwo dodaje. Ten rodzaj boksu generuje wiksze pienidze i widowiska, ale ma coraz mniej wsplnego z czystym, szlachetnym sportem. Afery dopingowe, ustawianie walk i nieprzyzwoite gae s tam na porzdku dziennym. Zawodniczka Pomorzanina na takie decyzje ma jeszcze czas, cho nie ukrywa, e rozway je w dalekiej przyszoci. Jej priorytetem s dzi sukcesy w boksie amatorskim. Odpowiednio prowadzona kariera, rozwj fizyczny, mentalny i dobr przeciwnikw to wszystko jest dla niej doskonaym przygotowaniem do wejcia w wiat boksu zawodowego. - Jeeli speni si w rywalizacji amatorskiej, to pomyl o kontynuowaniu sportowej przygody mwi bokserka. Chc z rozwag uoy swoje ycie, zda matur i zdoby wyksztacenie. Tylko tak mog osign sukces. A poczenie nauki i cikiego treningu nie jest atwe. - Przez obozy opuszczam wiele zaj, a
d z i szkoa to dla mnie priorytet mwi Aneta. Nie m a m adnej tar yfy ulgow e j , ale nauczyciele s dla mnie wyrozumiali. Kilka miesicy przed walk daj sobie ostry wycisk, dopiero na kocu lekko odpuszczam. Zmczony sportowiec niewiele zwojuje. Dlatego dzi moje ycie to sen, nauka, walka i jedzenie dodaje z umiechem. Bokserka martwi si jednak o kondycj
polskiego boksu amatorskiego. - Nasza dyscyplina nie jest popularna, dziennikarze nie interesuj si t kategori sportu i ciko nam o sponsorw, a co za tym idzie, pienidze na rozwj mwi ze smutkiem. Licz na to, e moje sukcesy wpyn na promocj boksu nie tylko w Toruniu, ale caym kraju. Bd o to walczy. A o tym, e Aneta Rygielska ma natur prawdziwej fighterki, nie trzeba nikogo przekonywa. Gdy na mistrzostwach wiata przystpowaa do pojedynku finaowego z reprezentantk Kazachstanu, Aidan Arapbajew, nie byo wida po niej przeboksowanych wczeniej szesnastu nieatwych rund. - Przed zawodami zota nie typowaam dodaje na koniec. Ale na ring wychodz zawsze tak samo zmotywowana. Wystarczyo szczcia i umiejtnoci. Dzi w swoje moliwoci wierz ju bardziej. To wanie na ringu Aneta Rygielska odnalaza swoj magi. Poza nim po twarzy nie bije. No, chyba, e akurat bdzie taka potrzeba. (ML)

Tylko Toruń NR 5

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Tylko Toruń NR 5

Uploaded by

Copyright:

BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 5 | 22 LISTOPADa 2013 | ISSN 4008-3456

W Kenii wicej osb ma dostp do Facebooka, ni do biecej wody

Iga, Czarodziejka z Ksiyca

Toruski Optiguard pnie si do gry w wiatowych rankingach innowacyjnych firm 9

Pitek 22 listopada 2013 r.

Redakcja Tylko Toru

Agnieszka Korzeniewska (aga@tylkotorun.pl), Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)

Dzia reportau i publicystyki

FELIETON Gibraltar spuciby lanie

Adam Zakrzewski, ukasz Piecyk, Maciej Pagaa

Dobry ssiad to skarb

Express Media Sp. z o.o.

Po drugiej stronie okna

Pitek 22 listopada 2013 r.

Wybuch spowodowa masow histeri

Pitek 22 listopada 2013 r.

Na chmurki i humorki najlepszy jest teatr

Pitek 22 listopada 2013 r.

Iga, Czarodziejka z Ksiyca

Gdy zmywa makija upodabniajcy j do bohaterek kreskwek, przemienia si w dziewczyn,

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

Zegarki zamienili na czas

Pitek 22 listopada 2013 r.

Zjedz dla dzieci

We udzia w akcji witeczny St Pajacyka!

Dla ukasza Bartosika praca w Polskiej Akcji Humanitarnej staa si pasj.

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

Restauracje biorce udzia w akcji

Pitek 22 listopada 2013 r.

StarForce - jest w nich Moc!

Fot. SAWEK ZAPART

Szkoa zabije przedszkola?

Pitek 22 listopada 2013 r.

Na zamieszaniu ze zmianami w szkolnictwie najwicej trac dzieci.

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

Pitek 22 listopada 2013 r.

Strzeonego biznes strzee

Romuald Gierszal jutro dowie si, czy otrzyma Oskara biznesu.

Fot. UKASZ PIECYK

Pitek 22 listopada 2013 r.

Radosaw Went portrety i karykatury ludzi rysuje ju dziesi lat.

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

Zabawa do piania pijanego koguta

Dziewoi nie brakowao tam jednak zdatnych.

Pitek 22 listopada 2013 r.

Dziki zamieszkay na osiedlu

Dziki terroryzuj mieszkacw osiedla Grbocin.

O jeden chromosom za duo

Pitek 22 listopada 2013 r.

Zwrotnica w pozytywn stron

Pitek 22 listopada 2013 r.

Gabinet stomatologiczny przyjazny dzieciom

Czy wiesz, e...?

Pitek 22 listopada 2013 r.

Powrt do korzeni Uszyj sobie

Prezent dla jednej osoby moe sprawi rado wielu

Pitek 22 listopada 2013 r.

Prezent, ktry spenia marzenia

Modna mama te moe by sexi

Pitek 22 listopada 2013 r.

Fot. JOANNA ZIKOWSKA

Pitek 22 listopada 2013 r.

Joker zawsze wygrywa

Pitek 22 listopada 2013 r.

Internetowe okno na wiat

Zdziwisz si, jak wiele potrafi to niepozorne urzdzenie